Data delen rondom verkeer: kansen en risico’s
Autoriteit Consument & Markt
Laat markten goed werken voor mensen en bedrijven, nu en in de toekomst.
Als ACM zijn wij bezig met de voorbereiding op onze rol als beoogde Nederlandse toezichthouder voor de regels in de Data Act en de Data Governance Act. Deze regels zijn er om het delen van data in goede banen te leiden. Voor ons toekomstige toezicht is inzicht in de data-ecosystemen van bepaalde sectoren erg belangrijk. We nodigen de sectoren die te maken krijgen met deze nieuwe regels dan ook uit om met ons in gesprek te gaan, zodat we samen kunnen ontdekken wat het toepassen van de Data Act en de Data Governance Act betekent. Als eerste was de vervoerssector aan de beurt.
Schat aan informatie
Het verkeer is bij uitstek een sector waar de mogelijkheden en uitdagingen rondom het delen van data duidelijk worden. Gedreven door veiligheid, efficiëntie en de energietransitie, zijn data in toenemende mate een hoofdrol gaan spelen in het verkeer. Dat zorgt ervoor dat er steeds meer data beschikbaar komen en de mogelijke toepassingen van deze data worden ook steeds belangrijker. Alleen al alle sensoren in voertuigen dragen een schat aan informatie in zich. Denk aan datagedreven voertuigdiagnostiek die het mogelijk maakt om efficiënt storingen in voertuigen op te sporen. Ook kan de toegang tot real-time data over het activeren van airbags ervoor zorgen dat hulpdiensten zo snel mogelijk te hulp kunnen schieten, en kunnen locatiedata en routedata van ambulances ervoor zorgen dat zij altijd groen licht hebben in noodgevallen.
Dit alles kwam langs op onze kennisbijeenkomst ‘Data delen rondom verkeer’ die we in november organiseerden. De belangrijke inzichten die naar voren kwamen tijdens de kennisbijeenkomst helpen ons om het toezicht zo eerlijk en effectief mogelijk te kunnen inrichten, met voldoende oog voor de belangen van alle betrokkenen.
Risico’s
Naast de mogelijkheden die data in de verkeerssector bieden, bleek tijdens de bijeenkomst ook dat er risico’s zijn verbonden aan de grote hoeveelheden data die worden verzameld. Bijvoorbeeld op het gebied van privacy, gegevensbescherming, en cyberveiligheid. Ook leven binnen de sector nog veel vragen over de implementatie van de Data Act en de Data Governance Act. Bovendien werd het belang van standaardisatie en veilige ICT-infrastructuur benadrukt om datadeling mogelijk te maken. De input die wij krijgen van de sector geeft ons een eerste indicatie van de mogelijke problemen die wij met de Data Act en Data Governance Act kunnen oppakken.
De Data Act en Data Governance Act
De maatschappij is in hoog tempo aan het digitaliseren. Dit zorgt onder andere ervoor dat de Nederlandse economie steeds meer data gedreven wordt. Als onderdeel van de Europese datastrategie spelen de Data Act en Data Governance Act een belangrijke rol in het in goede banen leiden van deze ontwikkeling.
De Data Act richt zich hoofdzakelijk op het verlagen van drempels voor de toegang tot data en het gebruiken hiervan. Er staan regels in die bedrijven en consumenten meer autonomie geven over data die zij zelf genereren, bijvoorbeeld door apparaten die zijn verbonden met het internet. Gebruikers van slimme apparaten moeten zelf kunnen bepalen met wie zij de data delen die door het gebruik ontstaan. Ook komen er maatregelen die oneerlijke contractuele voorwaarden om data te delen in B2B-relaties voorkomen. Daarnaast worden randvoorwaarden geschapen voor klanten om effectief over te stappen van cloudaanbieders en om de interoperabiliteit tussen de diensten van cloudaanbieders te garanderen.
De Data Governance Act moet er ook voor zorgen dat het vertrouwen in het delen van data groeit. Er staan regels in om te zorgen voor betrouwbare databemiddelingsdiensten. Databemiddelingsdiensten moeten zich gaan registreren en moeten aan een aantal vereisten voldoen. Ze mogen bijvoorbeeld niet de data voor andere doeleinden gebruiken en dataformats zomaar aanpassen. Daarnaast zijn er ook maatregelen opgenomen om datadeling in het algemeen belang aan te moedigen en te zorgen voor betrouwbare datadeling buiten Nederland. Meer over de Data Governance Act lees je in de links onder dit artikel.
De ACM bereidt zich voor, jij ook?
De kennisbijeenkomst ‘Data delen rondom verkeer’ gaf de deelnemers een inkijkje in hoe divers en complex de kansen en de uitdagingen kunnen zijn die de Data Act en de Data Governance Act creëren voor de sector. Het maakt duidelijk dat het belangrijk is dat wij met de verkeerssector in gesprek blijven om bovenstaande en ook toekomstige vraagstukken zo effectief mogelijk het hoofd te bieden.
Volgend jaar zijn we ook van plan om kennisbijeenkomsten te organiseren rondom andere sectoren. Houd voor meer informatie hierover onze website goed in de gaten. Hieronder alvast een paar interessante linkjes om meer te weten te komen over de nieuwe wetgeving over data.
Over de Data Act
Over de Data Governance Act
Over de Europese datastrategie