3
Most read
4
Most read
5
Most read
A.Z.Cajupi Cmimi: 50 L Nr.1 Viti:2015
FACEBOOK
Nje problem
shqetesues.
Alarmi: Varësia
nga droga
tani nis që në
shkollë
MATURA SHTETËRORE 2015,
NXËNËSIT DO JAPIN 5
PROVIME
BRAKTISJA E SHKOLLES
Mardheniet
mesues -
nxenes
MUNGON NGROHJA
NE SHKOLLA
Miratohet udhëzimi i Maturës
Shtetërore 2015. Matura këtë vit do të
ndahet në dy pjesë, pasi edhe në
udhëzimin e Ministrisë së Arsimit, i
cili mban datën 12 janar 2015,
përcaktohet se ky udhëzim është
vetëm për shkollat e mesme joprofe-
sionale. Me ndryshimet e fundit që i
janë bërë ligjit të arsimit dhe
formimit profesional, shkollat profe-
sionale do të kenë një maturë më
vete. Në udhëzim nr. 169 të MAS
përcaktohet se maturantët do të japin
5 provime në Maturën Shtetërore, si
vitin e shkuar. Po ashtu, edhe këtë vit
gjuha e huaj me detyrim nuk do të
llogaritet në formulën e Maturës Sht-
etërore, por nota me të cilën do të
vlerësohen maturantët do të jetë vetëm për dëftesën e maturës. Maturantët do japin dy provime me zgjedhje, kreditet e
tĂ« cilave nuk duhet tĂ« jenĂ« mĂ« pak se 8. Ata kanĂ« mundĂ«si t’i zgjedhin mes 21 lĂ«ndĂ«ve me zgjedhje. NdĂ«rsa maturantĂ«t e
shkollave artistike, veç se një lëndë mund ta zgjedhin mes 21 lëndëve që janë për të gjithë maturantët e shkollave të tje-
ra, një prej lëndëve që do japin si provim me zgjedhje mund të jetë Histori Arti, Histori Muzike dhe Histori Baleti.
GJUHA E HUAJ
Ministria e Arsimit publikon udhëzimin për Maturën Shtetërore 2015. Nëpërmjet këtij udhëzimi, ky dikaster informon
të gjithë maturantët se edhe këtë vit Matura Shtetërore do të ketë në total 5 provime, tri me detyrim dhe dy me zgjedhje.
“Testi i gjuhĂ«s sĂ« huaj (D3) tĂ« hartohet nĂ« pĂ«rputhje me gjuhĂ«n, e cila nĂ« planin mĂ«simor tĂ« arsimit tĂ« mesĂ«m tĂ« lartĂ« tra-
jtohet si gjuhë e huaj e detyruar në nivelin gjuhësor B1. Lista e gjuhëve të huaja, që do të jepen si provim i detyruar D3
është: Anglisht, Italisht, Frëngjisht dhe Gjermanisht. Gjuha e huaj që do të jepet provim do të pasqyrohet në Formularin
A1/A1Z. Kandidatët e vitit të kaluar, që rezultuan mbetës në D3 janë të detyruar ta rijapin këtë provim. Kandidatët e
tjerĂ«, qĂ« aplikojnĂ« me AlZ nuk do ta rijapin provimin e detyruar D3″, – pĂ«rcaktohet nĂ« udhĂ«zimin e MAS. Sipas
udhëzimit, testi i gjuhës së huaj si provim me detyrim do të hartohet nga AKP dhe provimi do të administrohet nga
DAR/ZA-të përkatëse. Vlerësimi i gjuhës së huaj (D3), si provim i detyruar, do të pasqyrohet në certifikatën e maturës,
por nuk do tĂ« ndikoj te pikĂ«t, sepse nuk pĂ«rfshihet nĂ« formulĂ«â€, – shkruhet nĂ« udhĂ«zimin e MAS. Pra, pikĂ«t qĂ« do tĂ«
marrë maturanti në provimin e gjuhës së huaj nuk do të ndikojnë në pikët që ata do grumbullojnë për garën në universi-
tet.
Lëndët me zgjedhje
Udhëzimi i Ministrisë së Arsimit pasqyron edhe ndryshimet që do të kenë lëndët me zgjedhje në provimet e Maturës
Shtetërore 2015.
Sipas këtij udhëzimi, numri i provimeve me zgjedhje mbetet dy, por lista e lëndëve ku mund të përzgjedhin maturantët
reduktohet nĂ« 24, nga 25 qĂ« ishin vitin e shkuar, pasi Ă«shtĂ« hequr “Teoria Profesionale”, duke qenĂ« se maturantĂ«t e
shkollave profesionale do kenë një maturë më vete.
JA PROVIMET E MATURES
SHTETERORE
Shkolla eshte nje institucion dinamik qe po ndryshon shume ne parametrat e saj te se kaluares. Mund te themi se
marredheniet mesues-nxenes jane permiresuar me kalimin e kohes, por ka edhe disa vende ku keto marredhenie lene
vertet per te deshiruar. Mesuesi dhe nxenesi jane dy ‘identitete njerezore’, ‘identitete sociale’ te ndryshme. Kjo do te
thote se ata jane dy figura te ndryshme, qe kane mendimin e tyre per njeri-tjetrin, natyrisht nga relacionet sociale te
jetes se sotme ne vendin tone, ne kontestin e se ciles ‘bashkejetojne’ mesuesi dhe nxenesi. Ata ne kushtet e shkolles
‘moderne’ nuk duhet te jene rivale apo ‘armik’, perkundrazi bashkepunues, partner, qe kane nje mision te
perbashket. Ne cdo kuptim qe ne do ta shikojme shkollen ajo eshte dhe do te jete nje institucion jo vetem
pedagogjik, por edhe I marredhenieve te demokratizuara midis mesuesit dhe nxenesit. Mesuesi dhe nxenesi jane te
lire te ndertojne marredhenie
produktive duke u nisur nga
parimi pedagogjik,sipas te
cilit ne shkolle ‘liria e
nxenesit’ mbaron aty ku fillon
‘e drejta e mesuesit’ dhe
anasjelltas.
Normalisht, liria pedagogjike
dhe demokratizimi I
marredhenieve mesues-
nxenes nuk mund te
realizohen duke nderhyre
padrejtesisht ne hapesirat e
njeri- tjetrit, duke krijuar
keshtu marredhenie kaotike,
te paqarta. Principet e
ndryshuara dhe të
demokratizuara të shkollës shpesh sjellin konflikte, ashpërsi, brutalitet, vrazhdësi. Jeta e përditshme shkollore,
krahas konflikteve nxënës - nxënës, përmban edhe konfliktet nxënës- mësues.
Konfliktet mësues-nxënës janë nga më delikatet në shkollë dhe është e pamundur të mos ekzistojnë. Ato kërkojnë
shumë vëmendje, kujdes, ndjeshmëri e profesionalizëm. Pjesa më e madhe e tyre janë konflikte: për nevoja ose për
vlera, rrallë herë ato janë konflikte për shkaqe të tjera, konfliktet për nevoja lidhen drejtpërdrejt me realizimin ose
mosrealizimin e interesave të ndryshëm të nxënësve ose të mësuesve, ndërsa konfliktet për vlera lidhen me figurën
ose personalitetin e mësuesit ose të nxënësit. Kur të dyja palët nuk ndihen të respektuara nga njëra- tjetra, kur ndihen
të fyera nga fjalë të thëna ose nga veprime të kryera, ato, menjëherë, pozicionohen kundër njëra-tjetrës. Jo pak
mësues, nuk mund të përditësohen me ndryshimet e përshpejtuara në formimin psikokulturor të nxënësve
adoleshentë, gjë që ndikon në nxitjen e konflikteve. Por, duke u nisur nga ajo se shkolla kërkon paqe, stabilitet,
qetësin e vërtet e jo të rreme por edhe shumë punë e përkushtim, në vetvete ajo nënkupton parandalimin e
konflikteve, nënkupton zgjidhjen. Fëmijët duhet të mësojnë të punojnë së bashku, të besojnë, të ndihmojnë dhe të
ndajnë gjithçka me njëri-tjetrin. Fëmijët duhet të mësojnë të vëzhgojnë me kujdes, të komunikojnë me korrektësi dhe
të dëgjojnë me vëmendje. Komunikimi i dobët mund të krijojë konflikt, kur nxënësit nuk dinë të shprehin nevojat
dhe dĂ«shirat e tyre; nuk kanĂ« ku t’i shprehin emocionet dhe nevojat e tyre ose druhen t’i shprehin ato. ShumĂ«
konflikte e kanë burimin te keqkuptimi i qëllimeve, ndjenjave, nevojave ose i veprimeve të të tjerëve.
Asnjehere shkolla nuk eshte normale, nese nuk ka te kristalizuar misionin, qellimin, funksionin si dhe natyrisht
statusin dinamik te dy figurave te perjetshme te saj; mesuesit dhe nxenesit.
MARRDHENIET MESUES –
NXENES
BRAKTISJA E SHKOLLES
Ka shumë arsye pse nxënësit lënë shkollën herët. Problemet familjare janë një shkak. Nëse
prindërit janë të divorcuar, askush nuk mban pergjegjesi per femijen. Faktorët financiare janë
gjithashtu të rëndësishme. Disa studentë duan të punojnë në mënyrë për të mbështetur familjet
e tyre. Në të kundërt, të tjerët mund të kenë biznese familjare dhe nuk shohin ndonjë dobi në
marrjen e një të certifikate të shkolles se mesme. Ndoshta arsyeja kryesore pse nxënësit
braktisin është për arsye personale. Për shumë nxënës, shkolla është e mërzitshme. Të tjerë
kanë vështirësi ne te mesuarit dhe kanë nevojë për ndihmë nga specialistët. Problemi i
braktisjes së shkollës mund të reduktohet duke përdorur disa strategji. Së pari, autoritetet
arsimore duhet të punojnë ngushtë me prindërit për të monitoruar frekuentimin. Ata kanë
nevojë për të ndjekur dhe për të përcaktuar arsyet për mungesën e studentit. Në disa vende,
prindërit gjobiten nëse
fëmijët nuk janë duke marrë
pjesë ne shkolle. Shkollat
gjithashtu duhet te
permbajne nje punonjës
social i cili mund të
përgjigjen për problemet
familjare. Një qasje e dytë
është për të zbatuar
ndryshimet në kurrikulën në
mënyrë që shkolla te jete
më interesante për nxënësit
në rrezik të braktisjes. Kjo
mund të realizohet me ane te metodave të reja të mësimdhënies ose të lëndëve të reja dhe të
objekteve në shkollë. Së treti, disa ndihma financiare mund të ndihmojne shume për të
inkurajuar studentët me probleme financiare për të qëndruar në shkollë. Siç mund të shihet,
nuk ka një zgjidhje për problemin e braktisjes se shkolles. Autoritetet arsimore, prindërit dhe
shkollat duhet të punojnë ngushtë së bashku për të gjetur arsyen për vendimin e secilit nxënës
për të lënë shkollën, dhe të përpiqen të bëjne sa më shumë të jetë e mundur për të inkurajuar
nxenesit që të qëndrojnë në shkolle.
DHUNA NE SHKOLLE
Dhuna në shkollë është një problem i madh në mbarë botën. Efektet e dhunës në shkollë
mund të çojne në ndarje dhe trauma të rënda mendore dhe fizike për të dy autoret e krimit
dhe viktimave gjithashtu.Shkaku kryesor i dhunës në shkollë është një kombinim i
marrëdhënieve të dobëta të komunitetit.
Fillimet e dhunës në shkollë shpesh burojnë
nga dallimet në mes të rinjve. Fëmijët
shoqerohen me njerëz që janë të ngjashem
me ata,nga mentaliteti, dhe interesat. Grupet
e tjera shihen si armiq, dhe ktu është ku fillon
konflikti. Mungesa e arsimit është një nga
shkaqet kryesore të dhunës në shkollë. Nëse
të rinjtë nuk janë mësuar nga një moshë të re
në lidhje me pasojat dhe gabimet e dhunës
atehere ata do te kenaqen duke e perdorur
ate. Edukimi duhet të ndodhin në shtëpi, së
bashku me prindërit, dhe në klasë bashke me
mesuesit e tyre. Për më tepër, kur dhuna ndodhë, mungesa e vullnetit për të ndëshkuar
autorët e krimit i inkurajon ata që të marrin pjesë në të përsëri më vonë. Mësuesit dhe
oficerët e zbatimit të ligjit duhet parandalojne
dhunën. Duke i lejuar nxenesit që të largohen
pa denuar, atehere ata mendojne se nuk kanë
bërë asgjë të gabuar dhe vazhdojne ta
perserisin dhunen.Marrëdhëniet e dobëta të
komunitetit fillojnë dhunën e shkollës. Shkollat
ndër-racore ku nxënësit vijnë nga prejardhje të
ndryshme mbjellin farën e konfliktit. Shumë
studentë nuk kanë ardhur në kontakt me njerëz
nga prejardhje tjeter, dhe kjo krijon dyshime
dhe kujdes. Udhëzimet e prindërve në shtëpi
kane një efekt shume të madh mbi dhunën e
shkollës. Nëse prindërit e një nxënësi janë të dhunshëm dhe paragjykues, ata kanë gjasa për
të zhvilluar të njëjtat karakteristika agresive. Edhe nëse ka vetëm një njeri si ky në një
shkollë, ajo mund të çojë në dhunë nje klasë te tere. Në përgjithësi, nuk jane faktorët e
rrezikut tĂ« dhunĂ«s tĂ« cilet bĂ«hen problem. ËshtĂ« mungesa e vullnetit pĂ«r tĂ« vepruar
mbi tĂ« kur ajo ndodh. ËshtĂ« e pamundur pĂ«r tĂ« shuar tĂ« gjitha llojet e dhunĂ«s.
Fëmijët bëjnë gabime dhe kjo do të ndodhë,por për ta ndaluar atë të ndodhë
përsëri, shkollat dhe oficerë të komunitetit duhet të veprojnë.
AKTIVITET PAS-SHKOLLORE
DHE PUNA
Ne shkollen e mesme eshte e nevojshme te jemi te perfshire ne aktivitete jashteshkol-
lore, por cfare lloji aktiviteti i pershatet nje nxenesi te shkolles se mesme? Sigurisht
aktivitet sportiv por ekziston edhe puna. Shume adoleshente ne ditet e sotme punojne
ne dyqane te ndryshme ushqimore,ne kinema,etj. Si student te shkolles se mesme
eshte me mire te jemi te perfshire ne nje aktivitet pas-shkollor se sa te kemi nje pune,
por te dyja keto gjera na lejojne te praktikojme aftesite tona.Perfshirja ne nje aktivitet
pas-shkollor na jep liri per te lehtesuar stresin menderisht dhe fizikisht. Per shembull
kur ne jemi duke luajtur futboll ne jo
vetem mesojme artin por edhe kena-
qemi duke luajtur. Po keshtu, kur
shkruajme vet nje artikull ne nje
gazete, neve na jepet mundesia per te
perdorur imagjinaten tone, dhe kjo
mund te quhet nje proces shume i
lumtur. Por ndryshe nga puna e cila
duhet te merret seriozisht sepse me
gabimin me te thjeshte ne mund te
humbasim punen tone.Pra puna
ndryshe nga aktiviteti nuk eshte gjith-
mone nje ceshtje e bukur dhe nuk na
lejon gjithmone te jemi krijues as te
shfrytezojme imagjinatet
tone.Perfshirja ne nje aktivitet pas-
shkollor gjithashtu ka perfitime me te
mira per nje nxenes te shkolles se
mesme sesa nje pune ka per te ofruar.
Kjo per faktin se aktivitet pas-
shkollore na ofrojne shume informacione te vlefshme per tu njohur ne mbare boten
dhe per te regjistruar ne nje universitet me te mire. Puna nga ana tjeter na ndihmon
per gjendjen financiare por nuk na jep mundesi ne jete.Duke marr pjese ne nje
aktivitet pas-shkollor jo vetëm na jep mundesi per te mësuar artin e diçkaje,por edhe
për të vënë ato aftësi në veprim. Përvoja është tepër e çmuar dhe përpjekja dhe koha
Drejtori i qendrĂ«s “Aksion Plus”,
Genc Muçollari shprehet se mosha e
fillimit të përdorimit të drogës është
13-14 vjeç dhe kryesisht kjo moshë
fillon të përdorë droga të ash-
tuquajtura “tĂ« lehta” dhe Ă«shtĂ« mĂ«
tepër e predispozuar për të kaluar në
pĂ«rdorimin e drogave “tĂ« rĂ«nda”, si
kanabis apo heroina. Z. Muçollari
vëren se kohët e fundit ka një rritje
të numrit të përdoruesve të drogës
dhe kjo sipas tij, vjen si rezultat
krizës ekonomike, ku shumë njerëz
kanë ngelur pa punë ose janë të
stresuar. Ai pohon se edhe numri i
përdoruesve që i përkasin
komunitetit Rom është rritur dhe si-
pas statistikave 7-8% e përdoruesve
i pĂ«rkasin kĂ«tij komuniteti. “Mosha
mesatare e romëve që kanë përdorur
për herë të parë lëndë narkotike
është rreth 15 vjeç. Marrja e drogës
prej tyre bëhet në shtëpi apo zona të
braktisura në lagje, poshtë urave apo
në zonën e Bregut të Lumit në Tira-
nĂ«â€- tregon Muçollari. Sipas tij,
mosha dominante e përdoruesve
është ajo nga 20-33 vjeç, një moshë
relativisht e re krahasuar me vende
të tjera të botës.
Muçollari tregon se meshkujt janë përdorues
më të mëdhenj të substancave narkotike kra-
hasuar me femrat, por nga ana tjetër, nuk ka
dallime përsa i përket shtresave sociale që i
përkasin përdoruesit. I pyetur rreth adolesh-
entëve dhe praktikave që duhet të zbatohen
që kjo kategori të jetë e mbrojtur drejtori i
“Aksion Plus” shprehet se, duhet njĂ« bash-
këpunim sa më i gjerë, ku të përfshihet
familja, shkolla, organizatat fetare, shoqëria
civile, media dhe shteti. “Gjithashtu, ne si in-
stitucion muajin tjetër do të ndërmarrim një
aksion sensibilizues në të gjitha gjimnazet e
Tiranës. Ky është një aksion që do ndërmer-
ret për të dytin vit rradhazi dhe do të
mbështetet nga AMSHC, UNFPA, OSFA, me
qĂ«llimin e vetĂ«m pĂ«r t’u bashkuar tĂ« gjithĂ«
kundĂ«r drogĂ«s”,- pĂ«rfundon Muçollari.
JAVA / DITA OLIMPIKE DHE EDUKIMI OLIMPIK NE SHKOLLE
EDUKIMI OLIMPIK NE SHKOLLE NJE MODEL PER TU ZBATUAR NE
PRAKTIKE
OLIMIPIZMI
Qëllimi i Olimpizmit është që të kontribuojë në ndërtimin e një bote më të
mirë duke edukuar të rinjtë nëpërmjet të ushtruarit me aktivitete sportive pa
asnjë lloj forme diskriminimi dhe me shpirtin Olimpik, i cili kërkon mirëkup-
tim të ndërsjelltë me shpirt miqësise, solidaritetit dhe fair play.
Edukimi i të rinjëve Ndërtimi i një bote më të mire. Duke u nisur nga ky pa-
rim themelor i Kartës Olimpike, tashmë i provuar, na lind natyrshëm nxitja se
duhet të kontribuojmë në rininë tonë Shqiptare për të transmetuar tek ata disa
parime themelore që e gjithë bota, të gjithë fëmijët e botës, të gjithë spor-
tistët, të gjithë njerëzit dëshirojnë që ti kenë dhe të udhëhiqen nga to. Parime
të tilla si: Toleranca, bujaria, uniteti, miqësia, mos diskriminimi, respekti për
të tjerët, paqja, etj
Si të organizosh një Ditë Olimpike në Shkollë
Para se të vijohet me mënyrën se si të organizohet Dita Olimpike në shkollë
duhet të shtrojmë dy pyetje: 1. Pse duhet të organizohet Dita Olimpike? 2.
ÇfarĂ« pĂ«rfiton shkolla nga Dita Olimpike?
Pse duhet të organizohet Dita Olimpike?
Për të përqëndruar vëmëndjen në suksesin e arritjeve personale për të gjithë
nxënësit Për të ofruar një mundësi kulminative për integrimin e aktiviteteve
kroskurrikulare Për të organizuar një aktivitet mbarë- shkollor, bazuar në
temë Olimpike, duke theksuar bashkëpunimin, pjesëmarrjen dhe fair play.
Facebook
Rrjetet sociale jane bere pjese e
jetes se perditshme per 60% te
shqiptareve. Statistikat flasin per
nje perdorim te gjere kryesisht te
facebook por edhe te Twitter, my
space, blogger, netlog etj
Perdoruesit jane te moshave te
ndryshme duke filluar qe nga
adoleshentet e deri tek personat
mbi 50-vjec.
Por a perben problem perdorimi i
ketyre rrjeteve?
A duhet te shqetesohen prinderit
per femijet e tyre?
Me poshte po ju japim disa fakte
mbi efektet qe kane rrjetet
sociale per shendetin tuaj
Efektet negative
1.Shkakton depresion
Kjo ndodh kur ka nje perdorim te
pakontrolluar dhe te pakufizuar
te facebook, vecanerisht nga
adoleshentet, te cilet mund te
shfaqin edhe sjellje agresive.
Megjithese ky fenomen ende nuk
eshte
2.Crregullon menyren e ushqyerjes
Sa me shume te rrine adoleshentet ne facebook
apo rrjete te tjera sociale, aq me shume jane te
prirur per crregullime ne menyren e te ngrenit,
duke degraduar deri ne anoreksi, bulimi apo
dieta ekstreme. Informacionet dhe lajmet e
shumta ne lidhje me muziken, moden, gossip, i
shtyjne adoleshentet drejt crregullimeve ne
menyren e te ushqyerit.
Por jo domosdoshmerisht per kete eshte fajtor
facebook. Ndoshta eshte e kunderta, qe
personat me keto crregullime shpenzojne me
shume kohe online. Duhet te tregohet nje
kujdes i vecante nga ana e prinderve qe te
kufizojne efektet negative jo vetem te facebook
-ut por te medias ne pergjithesi, tek femijet e
tyre.
Edhe pse sistemi arsimor është pëfshirë nga projektet, strategjitë e reja, apo metod-
ologjinë, nxënësit në këto ditë dimri kanë një problem edhe më shqetësues , atë të
mungesës së ngrohjes në klasa. Nxensit cdo dite përballen me të ftohtin e acartë. Ata
na tregojnë se në çfarë kushtesh e ndjekin mësimin, ndërkojë që nuk ngurrojnë ti
bëjnë thirrje e strukturave drejtuese si të komunës por edhe të qeverisë që të vënë dorë
për të zgjidhur këtë situatë.
"Nxënësit kur vijnë dridhen nga i ftohti. Gjithshtu mësuesit na kanë thënë që duhet të
vishemi më trashë dhe mundohen të na mbajnë ngrohtë me fjalët e tyre. vetëm kur
jemi në fiskulturë ne ngrohemi sepse lëvizjet të ngrohin trupin, ndërsa ë klasë në tre
orët e para të gjithë nxënësit dridhen. Ka shumë raste kur nxënësit mungojnë shumë
shpesh në shkolla për shkakë të ftohtit.
Duke hyrë nëpër klasa sheh nxënës të veshur trashë, të cilët zhvillojnë mësimin me
shalle e kapucë. Diku, në ndonjë rast, të zë syri ndonjë mjet ngrohës, por në të
shumtën e rasteve, ai nuk vihet në punë.
Viti i ri shkollor i gjen shkollat në
vend në kushte të vështira infra-
strukturore. Një pjesë e tyre kanë
mungesa bazike, ndërkohë që të
tjera kanë probleme më sipërfa-
qësore. Ajo që vërehet në
përgjithësi është mungesa e bash-
këpunimit mes qeverisë qendrore
dhe asaj vendore për përmirësimin
e gjendjes, por pavarësisht kësaj,
edhe pse jemi në vitin 2015, në
shkollat shqiptare vështirë të gjesh
laboratorë fizike apo kimie të një
niveli të kënaqshëm dhe nxënësit,
edhe sot, vijojnë të mësojnë për
reaksionet nëpërmjet imagjinatës,
apo përshkrimit që u bën mësuesja.
Në më të mirën e rasteve e shohin
në internet.
Po ashtu, pavarësisht sloganeve të
Shqipërisë në moshën e internetit,
në vendin tonë vijon të ketë
probleme bazike me laboratorët e
informatikës.
Në konkluzionet e raportit janë vënë
në dukje mospajisja e shkollave me
klasa laboratorë për lëndët shkencore,
mungesa e ambienteve për edukimin
fizik e deri tek mungesa e bibli-
otekave apo librave që u vijnë në
ndihmë nxënësve për të studiuar.
Shkollat e inspektuara, në 72% të
rasteve, disponojnë mjete laboratorike
të lëndëve fizikë, kimi, biologji dhe
gjeografi por mungojnë klasat labora-
torë. Për këtë arsye, punët laboratori-
ke jo gjithmonë realizohen në labora-
torë. Mësuesit zhvendosin mjetet në
mjediset e klasave për demonstrimin
e detyrave praktike. Kjo ndodh
pergjithesisht ne te gjitha shkollat e
mesme perfshire ktu edhe gjimnazin
BDK.
Disa shkolla i obligojnĂ« nxĂ«nĂ«sit e tyre t’i bartin uniformat, por ka edhe vatra arsi-
more në të cilat nxënësit veshin atë që duan dhe u pëlqen. Zgjedhjet e të rinjëve
shpesh janĂ« tĂ« zhdrejta. ShumĂ« fĂ«mijĂ« dhe adoloshentĂ« nuk arrijnĂ« t‘i pĂ«rmbahen
thĂ«njes sĂ« vjeter “siç Ă«shtĂ« vendi bĂ«het kuvendi”, duke tejkaluar kĂ«shtu disa norma e
kode.
Pse duhet të duken si yje?
Shumë prindër të ashtuquajtur "cool" janë vetë-iniciatorë të kombinimeve që ngjajnë
me ato të klipeve muzikore e sfilatave të modës.
Ndonëse fëmijët e tyre nisen për në institucionin më serioz, disa tentojnë që fëmijët e
tyre, që nga ata të shkollës fillore e deri tek ata të të mesmes, të duken tejet modernë,
unikë dhe të pakrahasueshëm. Pra, edukimi duhet të nisë që nga shtëpia, prindërit
duhet të jenë ata që një farë forme e
diktojnë paraqitjen (e duhur) në
shkollë.
Fëmijët nuk duhet të rriten me
idenĂ« “duhet tĂ« jesh mĂ« i (e)
veçantë se të gjithë dhe se imazhi e
rrobat janë gjithçka. Fëmijët duhet
tĂ« mĂ«sohen qĂ« tĂ« jenĂ« “tĂ« thjeshtĂ«â€
dhe të mos bëhen asesi prototipe,
siç ndodh zakonisht.
Pse duhet që një fëmijë apo
adoloshent të duket gjithsesi si
Justin Biber, Selena Gomez, Justin
Timberlake, Rita Ora...? Industria e
bukurisë shpesh e pengon krijimin e stilit personal, andaj kujdes dhe mos lejoni që
fëmiju juaj të duket si dikush që në fakt nuk është dhe nuk mund të jetë, sepse secili
njeri Ă«shtĂ« njĂ« – pĂ«r vete.
Shkollat si pista mode
FatkeqĂ«sisht, nĂ« shoqĂ«rinĂ« tonĂ« “liria nĂ« dukje” Ă«shtĂ« pa diapazon, aq sa shumĂ« veta
kĂ«tĂ« liri e kane shijuar mĂ« tepĂ«r se ç’duhet dhe kjo duket qĂ« nga mĂ«nyra se si vishemi.
Mirëpo, gjjithçka ka një limit. Duhet të krijohet më në fund një edukatë se si të
vishemi në shkollë, në mënyrë që të mos lëmë pikpyetje në kokat e atyre që janë
thjesht “shikues”.
Mos të harrojme që shkolla është djep dije, diturie dhe mësimi, andaj veshja për në
këtë adresë me rëndësi të veçantë për të ardhemn e secilit duhet të jetë në harmoni me
Veshja ne shkolleVeshja ne shkolleVeshja ne shkolle
Ta kemi parasysh këtë thënje dhe ta tejkalojmë këtë tendencë të thkesuar drejt ek-
staravaganĂ«cĂ«s. Pse duhet qĂ« nxĂ«nĂ«sit kosovarĂ« tĂ« duken kaq “modernĂ«â€? Pse edhe pa-
rashkollorët duhet të vishen me firmë, të kenë aksesuar dhe ti lyejnë flokët më xhel? A
nuk mjafton të jenë thjeshtë të pastër? Edhe rinia jonë shkollorë ka prirje të theksuara
drejt ekstravagances. ËshtĂ« gjĂ« fatkeqe qĂ« adoloshentĂ«t tanĂ« me iden "e bukur" kup-
tojnë "ekstravaganten". Veshjet e shkollarëve tanë janë vërtet të çuditshme. Shumë
ngjyra, prerje, aksesuar...
Do tĂ« duhej qĂ« tĂ« krijohej njĂ« “kod”, siç ekziston dhe respektohet nĂ« tĂ« gjithĂ« boten:
veshje të thjeshta, të pastërta, pa shumë detaje...veshje që nuk i lënë të tjerët të ndalen
tek dukja, por tek personaliteti dhe intelegjenca. Shkolla është institucion serioz ndaj
dhe veshja duhet të jetë serioze. Ndoshta, uniforma është zgjedhje idele, edhe për të
mos u bĂ«rĂ« diferencimet, por edhe pĂ«r tĂ« mos i shĂ«ndĂ«rruar shkollat nĂ« “pista mode”,
joshjeje e ngacmimi.
Me kĂ«tĂ« “trend” (“shkollorĂ«â€)nĂ« lĂ«vizje, idea e tĂ« mĂ«suarit duket e largĂ«t. Veshjet e tilla
le të vishen në mbrëmje apo kudo, por jo në shkollë. Gjithashtu, përdorimi i takave të
larta është bërë mani. A bën që të vishen taka të larta 6-8 centimetra edhe në shkollë?
Kjo, është e tepërt, e pa lejueshme dhe
krejt jashtë rregullave. Në botë qarkullonj
vrullshĂ«m idea qĂ« “veshja tregon kush
je”. A janĂ« nxĂ«nĂ«sit tanĂ« ata qĂ« duken?
Nëse kjo është e vërtët, atëherë vijm në
përfundime të pa dëshirueshme.
Megjithatë, le të themi që gjithçka që
ndodh Ă«shtĂ« njĂ« “infeksion” i marr nga
televizioni. Fatkeqësisht, mas-media
ndikon keq tek adoloshentët tanë, të cilët
para trupit të tyre duhet ta stërvisin
fuqishëm mendjen dhe mënyrën e percep-
timit. Mos harroni: jo çdo gjë që shohim
në tv mund ta veshim në jetë.
Nëse doni që ta ktheni faqen, të visheni
siç u ka hije, atëherë fillimisht duhet ta
evitoni idenĂ« “unĂ« duhet tĂ« dukem
bukur...provokues...”e nxehtĂ«â€...Zgjidhni
gjëra të kohës, por jo ekstravagante.
Tejkaloni këtë shabllon të keq, sepse nuk
bën për në shkollë.
Dallimet mes nxënësve që mësojnë në periferi dhe atyre në qendër nuk do të ekzistojnë më në
arsimin shqiptar. Konfirmimi vjen nga kreu i Qeverisë Edi Rama, sipas të cilit ky hendek i
krijuar prej vitesh, shpesh herë edhe në nivele problematike do të ndalet falë mjeteve të
teknologjisë, përdorimi i të cilave do të ndikojë në cilësinë e mësimdhënies në të gjitha
shkollat e arsimit parauniversitar, pavarësisht zonës në të cilën ndodhen këto shkolla. Duke
marrĂ« pjesĂ« nĂ« promovimin e projektit ”Smart classroom”, nĂ« shkollĂ«n ”Andon Zako Çajupi
‘, kryeministri Edi Rama ka deklaruar se kjo nismĂ« synon qĂ« tĂ« arrijĂ« zhvillimin e lĂ«ndĂ«ve tĂ«
ndryshme apo shkëmbimin e informacioneve mes nxënësve dhe mësuesve nëpërmjet tab-
letave elektronike. Nëpërmjet këtij projekti të ri që do të zbatohet në të gjitha shkollat shqip-
tare po bëhet e mundur që çdo
notë apo mungesë që merret në
shkollë të hidhet online.
Ndërkohë që më tej është
sqaruar se digjitalizimi i sis-
temit të vendosjes së notave
apo mungesa do të bëjë që
nxënësit të jenë më të monito-
ruar jo vetëm nga mësuesit, por
edhe prindërit. Kjo pasi
familjarët tashmë do të kenë
akses për të marrë informacion
për fëmijët e tyre
nëpërmjet faqeve online që do
krijohen në shkollë. Mësuesit do të jenë të pajisur edhe me regjistrin elektronik, i cili është
programuar qĂ« çdo informacion mbi nxĂ«nĂ«sit ta ketĂ« mĂ«suesi, por edhe prindi. “Sigurisht qĂ«
ju mund të mos iu vijë fort mirë, që falë këtij sistemi dhe programeve që do të përfshihen
brenda këtij sistemi, mami me babin do ta marrin vesh në kohë reale, a jeni në mësim, apo
s’jeni nĂ« mĂ«sim, nĂ« momentin kur mĂ«suesja do shĂ«nojĂ« notĂ«n nĂ« regjistrin e saj elektronik,
nota do t’i dali mamit ose babit nĂ« celular. KĂ«to janĂ« gjĂ«ra qĂ«, me thĂ«nĂ« tĂ« drejtĂ«n, janĂ« tĂ«
kĂ«qijat e teknologjisĂ«. Nuk keni çfarĂ« tĂ« bĂ«ni. Se nuk mund t’i ketĂ« teknologjia, tĂ« gjitha tĂ«
mira. Por, pa dyshim, për ju do të jetë një ndihmë e jashtëzakonshme që përmes këtyre instru-
menteve, por dhe përmes kësaj marrëdhënieje së re që do të krijohet mes shkollës e familjes,
ju të mund të nxirrni përfitimet më të mëdha dhe të bëni një investim, shumë herë më efikas,
për të ardhmen tuaj.Kostoja që do paguani, e di që nuk është e vogël, sepse do jeni të
kontrolluar si asnjëherë tjetër dhe praktikisht nuk do gënjeni dot, duke thënë që isha në mësim
po zysha nuk më vuri re, se kur u bë apeli, nuk më doli emri apo, jo nuk më pyetën sot,
ndĂ«rkohĂ« qĂ« ke marrĂ« njĂ« notĂ« qĂ« prindĂ«rit i bĂ«n tĂ« palumtur”, ka deklaruar kryeministri Ra-
ma. Aktualisht ka nisur reforma për sistemin e arsimit, futja e teknologjisë së informacionit
sjell më afër mësuesit me nxënësit dhe prindërit, por dhe i jep fund diferencimeve mes
nxënësve për shkak të gjendjes sociale
Projekti ”Smart classroom”, nis
nĂ« shkollĂ«n ”Andon Zako Çajupi
Grupi 1
1. Mirsad Shabani
2. Agli Mema
3. Shkelzen Celaj
4. Ygerta Neziri
5. Rigers Loka
6. Leonardo Tare
7. Orjeld Tarja
8. Olgert Leka
9. Kevin Lala
10. Migena Qazimi
Gazeta e shkolles A.Z.CAJUPI

More Related Content

PPTX
Teknologjia, ndikimi i saj ne jeten tone
PPTX
Trafikimi i qenieve njerzore
PPTX
Historiku matematika
DOCX
Gazeta e shkolles
PPTX
Presentation on Hamlet by William Shakespeare
PDF
POLIMERET NE JETEN E PERDITSHME
PPTX
Energjia, llojet dhe perdorimi
PDF
Teste matematika 1
Teknologjia, ndikimi i saj ne jeten tone
Trafikimi i qenieve njerzore
Historiku matematika
Gazeta e shkolles
Presentation on Hamlet by William Shakespeare
POLIMERET NE JETEN E PERDITSHME
Energjia, llojet dhe perdorimi
Teste matematika 1

What's hot (20)

PPTX
Projekt biologjie:Ushqimi dhe shendeti.
PPTX
Elementet kimik ne trupin tone projekt kimi
PPTX
RENDESIA E PERBERJEVE ORGANIKE NE JETEN E PERDITSHME
PPTX
Hekuri ,elementi kimik me vlere...
PPTX
Mutacionet gjenetike
PPTX
Ekonomia e Shqiperise
PPTX
Kontibuti i Shqipetareve ne mbrojtjen e hebrenjeve gjate luftes se 2 boterore
PPTX
Mjedisi dhe njeriu
PPTX
Projekt Kimi - Burime te hidrokarbureve ne Shqiperi
PPTX
PROJEKT-Ndotja e Mjedisit
PPT
Problemet e adoleshenteve
PPTX
Energjia dhe Burimet e Energjisë
PPTX
Traditat dhe Zakonet shqiptare te paqyruara ne krijimtarine popullore
 
PPTX
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
PPTX
Familja shqiptare ne vite
 
PPTX
Sëmundjet gjenetike
PPTX
Figurat e rilindjes sonë kombëtare
PDF
Filozofia gjate shekullit XVII
PPTX
Komunizmi ne Shqiperi
PPTX
matematika projekt
Projekt biologjie:Ushqimi dhe shendeti.
Elementet kimik ne trupin tone projekt kimi
RENDESIA E PERBERJEVE ORGANIKE NE JETEN E PERDITSHME
Hekuri ,elementi kimik me vlere...
Mutacionet gjenetike
Ekonomia e Shqiperise
Kontibuti i Shqipetareve ne mbrojtjen e hebrenjeve gjate luftes se 2 boterore
Mjedisi dhe njeriu
Projekt Kimi - Burime te hidrokarbureve ne Shqiperi
PROJEKT-Ndotja e Mjedisit
Problemet e adoleshenteve
Energjia dhe Burimet e Energjisë
Traditat dhe Zakonet shqiptare te paqyruara ne krijimtarine popullore
 
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Familja shqiptare ne vite
 
Sëmundjet gjenetike
Figurat e rilindjes sonë kombëtare
Filozofia gjate shekullit XVII
Komunizmi ne Shqiperi
matematika projekt
Ad

Similar to Gazeta e shkolles A.Z.CAJUPI (20)

PDF
Gazetaeshkolles 140620062158-phpapp02
PDF
Portfolio nga gentrit kastrati
PDF
Portfolio nga Gentrit Kastrati
DOC
Punim seminarik
DOCX
Roli i psikologut shkollor
PDF
Faktoret ndikues ne edukimin e adoleshenteve Hysen Doko
PDF
UdhĂ«zues pĂ«r prindĂ«r „Fuqia e prindĂ«rve“
PDF
UdhĂ«zues pĂ«r prindĂ«r „Fuqia e prindĂ«rve“
DOCX
PPT
Integrimi ne shkolle i femijeve me prapambetje mendore
PPT
Integrimi i femijeve me prapambetje mendore ne shkollen fillore
PPTX
GJITHËPËRFSHIRJA SFIDË DHE DOMOSDOSHMËRI.pptx
DOCX
Problemet e arsimit e shkolles sot
PDF
Detyrat zhvillimore te adoleshentit - Hysen Doko
PDF
Struktura për hartimin e planit edukativ
DOC
Psikologji shkollore liber
DOC
Psikologji shkollore liber
DOCX
Komunikimi ne mardheniet e studenteve
PDF
Policy brief al._pdf
PPTX
Projekti per qytetari
Gazetaeshkolles 140620062158-phpapp02
Portfolio nga gentrit kastrati
Portfolio nga Gentrit Kastrati
Punim seminarik
Roli i psikologut shkollor
Faktoret ndikues ne edukimin e adoleshenteve Hysen Doko
UdhĂ«zues pĂ«r prindĂ«r „Fuqia e prindĂ«rve“
UdhĂ«zues pĂ«r prindĂ«r „Fuqia e prindĂ«rve“
Integrimi ne shkolle i femijeve me prapambetje mendore
Integrimi i femijeve me prapambetje mendore ne shkollen fillore
GJITHËPËRFSHIRJA SFIDË DHE DOMOSDOSHMËRI.pptx
Problemet e arsimit e shkolles sot
Detyrat zhvillimore te adoleshentit - Hysen Doko
Struktura për hartimin e planit edukativ
Psikologji shkollore liber
Psikologji shkollore liber
Komunikimi ne mardheniet e studenteve
Policy brief al._pdf
Projekti per qytetari
Ad

Gazeta e shkolles A.Z.CAJUPI

  • 1. A.Z.Cajupi Cmimi: 50 L Nr.1 Viti:2015 FACEBOOK Nje problem shqetesues. Alarmi: VarĂ«sia nga droga tani nis qĂ« nĂ« shkollĂ« MATURA SHTETËRORE 2015, NXËNËSIT DO JAPIN 5 PROVIME BRAKTISJA E SHKOLLES Mardheniet mesues - nxenes MUNGON NGROHJA NE SHKOLLA
  • 2. Miratohet udhĂ«zimi i MaturĂ«s ShtetĂ«rore 2015. Matura kĂ«tĂ« vit do tĂ« ndahet nĂ« dy pjesĂ«, pasi edhe nĂ« udhĂ«zimin e MinistrisĂ« sĂ« Arsimit, i cili mban datĂ«n 12 janar 2015, pĂ«rcaktohet se ky udhĂ«zim Ă«shtĂ« vetĂ«m pĂ«r shkollat e mesme joprofe- sionale. Me ndryshimet e fundit qĂ« i janĂ« bĂ«rĂ« ligjit tĂ« arsimit dhe formimit profesional, shkollat profe- sionale do tĂ« kenĂ« njĂ« maturĂ« mĂ« vete. NĂ« udhĂ«zim nr. 169 tĂ« MAS pĂ«rcaktohet se maturantĂ«t do tĂ« japin 5 provime nĂ« MaturĂ«n ShtetĂ«rore, si vitin e shkuar. Po ashtu, edhe kĂ«tĂ« vit gjuha e huaj me detyrim nuk do tĂ« llogaritet nĂ« formulĂ«n e MaturĂ«s Sht- etĂ«rore, por nota me tĂ« cilĂ«n do tĂ« vlerĂ«sohen maturantĂ«t do tĂ« jetĂ« vetĂ«m pĂ«r dĂ«ftesĂ«n e maturĂ«s. MaturantĂ«t do japin dy provime me zgjedhje, kreditet e tĂ« cilave nuk duhet tĂ« jenĂ« mĂ« pak se 8. Ata kanĂ« mundĂ«si t’i zgjedhin mes 21 lĂ«ndĂ«ve me zgjedhje. NdĂ«rsa maturantĂ«t e shkollave artistike, veç se njĂ« lĂ«ndĂ« mund ta zgjedhin mes 21 lĂ«ndĂ«ve qĂ« janĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ« maturantĂ«t e shkollave tĂ« tje- ra, njĂ« prej lĂ«ndĂ«ve qĂ« do japin si provim me zgjedhje mund tĂ« jetĂ« Histori Arti, Histori Muzike dhe Histori Baleti. GJUHA E HUAJ Ministria e Arsimit publikon udhĂ«zimin pĂ«r MaturĂ«n ShtetĂ«rore 2015. NĂ«pĂ«rmjet kĂ«tij udhĂ«zimi, ky dikaster informon tĂ« gjithĂ« maturantĂ«t se edhe kĂ«tĂ« vit Matura ShtetĂ«rore do tĂ« ketĂ« nĂ« total 5 provime, tri me detyrim dhe dy me zgjedhje. “Testi i gjuhĂ«s sĂ« huaj (D3) tĂ« hartohet nĂ« pĂ«rputhje me gjuhĂ«n, e cila nĂ« planin mĂ«simor tĂ« arsimit tĂ« mesĂ«m tĂ« lartĂ« tra- jtohet si gjuhĂ« e huaj e detyruar nĂ« nivelin gjuhĂ«sor B1. Lista e gjuhĂ«ve tĂ« huaja, qĂ« do tĂ« jepen si provim i detyruar D3 Ă«shtĂ«: Anglisht, Italisht, FrĂ«ngjisht dhe Gjermanisht. Gjuha e huaj qĂ« do tĂ« jepet provim do tĂ« pasqyrohet nĂ« Formularin A1/A1Z. KandidatĂ«t e vitit tĂ« kaluar, qĂ« rezultuan mbetĂ«s nĂ« D3 janĂ« tĂ« detyruar ta rijapin kĂ«tĂ« provim. KandidatĂ«t e tjerĂ«, qĂ« aplikojnĂ« me AlZ nuk do ta rijapin provimin e detyruar D3″, – pĂ«rcaktohet nĂ« udhĂ«zimin e MAS. Sipas udhĂ«zimit, testi i gjuhĂ«s sĂ« huaj si provim me detyrim do tĂ« hartohet nga AKP dhe provimi do tĂ« administrohet nga DAR/ZA-tĂ« pĂ«rkatĂ«se. VlerĂ«simi i gjuhĂ«s sĂ« huaj (D3), si provim i detyruar, do tĂ« pasqyrohet nĂ« certifikatĂ«n e maturĂ«s, por nuk do tĂ« ndikoj te pikĂ«t, sepse nuk pĂ«rfshihet nĂ« formulĂ«â€, – shkruhet nĂ« udhĂ«zimin e MAS. Pra, pikĂ«t qĂ« do tĂ« marrĂ« maturanti nĂ« provimin e gjuhĂ«s sĂ« huaj nuk do tĂ« ndikojnĂ« nĂ« pikĂ«t qĂ« ata do grumbullojnĂ« pĂ«r garĂ«n nĂ« universi- tet. LĂ«ndĂ«t me zgjedhje UdhĂ«zimi i MinistrisĂ« sĂ« Arsimit pasqyron edhe ndryshimet qĂ« do tĂ« kenĂ« lĂ«ndĂ«t me zgjedhje nĂ« provimet e MaturĂ«s ShtetĂ«rore 2015. Sipas kĂ«tij udhĂ«zimi, numri i provimeve me zgjedhje mbetet dy, por lista e lĂ«ndĂ«ve ku mund tĂ« pĂ«rzgjedhin maturantĂ«t reduktohet nĂ« 24, nga 25 qĂ« ishin vitin e shkuar, pasi Ă«shtĂ« hequr “Teoria Profesionale”, duke qenĂ« se maturantĂ«t e shkollave profesionale do kenĂ« njĂ« maturĂ« mĂ« vete. JA PROVIMET E MATURES SHTETERORE
  • 3. Shkolla eshte nje institucion dinamik qe po ndryshon shume ne parametrat e saj te se kaluares. Mund te themi se marredheniet mesues-nxenes jane permiresuar me kalimin e kohes, por ka edhe disa vende ku keto marredhenie lene vertet per te deshiruar. Mesuesi dhe nxenesi jane dy ‘identitete njerezore’, ‘identitete sociale’ te ndryshme. Kjo do te thote se ata jane dy figura te ndryshme, qe kane mendimin e tyre per njeri-tjetrin, natyrisht nga relacionet sociale te jetes se sotme ne vendin tone, ne kontestin e se ciles ‘bashkejetojne’ mesuesi dhe nxenesi. Ata ne kushtet e shkolles ‘moderne’ nuk duhet te jene rivale apo ‘armik’, perkundrazi bashkepunues, partner, qe kane nje mision te perbashket. Ne cdo kuptim qe ne do ta shikojme shkollen ajo eshte dhe do te jete nje institucion jo vetem pedagogjik, por edhe I marredhenieve te demokratizuara midis mesuesit dhe nxenesit. Mesuesi dhe nxenesi jane te lire te ndertojne marredhenie produktive duke u nisur nga parimi pedagogjik,sipas te cilit ne shkolle ‘liria e nxenesit’ mbaron aty ku fillon ‘e drejta e mesuesit’ dhe anasjelltas. Normalisht, liria pedagogjike dhe demokratizimi I marredhenieve mesues- nxenes nuk mund te realizohen duke nderhyre padrejtesisht ne hapesirat e njeri- tjetrit, duke krijuar keshtu marredhenie kaotike, te paqarta. Principet e ndryshuara dhe tĂ« demokratizuara tĂ« shkollĂ«s shpesh sjellin konflikte, ashpĂ«rsi, brutalitet, vrazhdĂ«si. Jeta e pĂ«rditshme shkollore, krahas konflikteve nxĂ«nĂ«s - nxĂ«nĂ«s, pĂ«rmban edhe konfliktet nxĂ«nĂ«s- mĂ«sues. Konfliktet mĂ«sues-nxĂ«nĂ«s janĂ« nga mĂ« delikatet nĂ« shkollĂ« dhe Ă«shtĂ« e pamundur tĂ« mos ekzistojnĂ«. Ato kĂ«rkojnĂ« shumĂ« vĂ«mendje, kujdes, ndjeshmĂ«ri e profesionalizĂ«m. Pjesa mĂ« e madhe e tyre janĂ« konflikte: pĂ«r nevoja ose pĂ«r vlera, rrallĂ« herĂ« ato janĂ« konflikte pĂ«r shkaqe tĂ« tjera, konfliktet pĂ«r nevoja lidhen drejtpĂ«rdrejt me realizimin ose mosrealizimin e interesave tĂ« ndryshĂ«m tĂ« nxĂ«nĂ«sve ose tĂ« mĂ«suesve, ndĂ«rsa konfliktet pĂ«r vlera lidhen me figurĂ«n ose personalitetin e mĂ«suesit ose tĂ« nxĂ«nĂ«sit. Kur tĂ« dyja palĂ«t nuk ndihen tĂ« respektuara nga njĂ«ra- tjetra, kur ndihen tĂ« fyera nga fjalĂ« tĂ« thĂ«na ose nga veprime tĂ« kryera, ato, menjĂ«herĂ«, pozicionohen kundĂ«r njĂ«ra-tjetrĂ«s. Jo pak mĂ«sues, nuk mund tĂ« pĂ«rditĂ«sohen me ndryshimet e pĂ«rshpejtuara nĂ« formimin psikokulturor tĂ« nxĂ«nĂ«sve adoleshentĂ«, gjĂ« qĂ« ndikon nĂ« nxitjen e konflikteve. Por, duke u nisur nga ajo se shkolla kĂ«rkon paqe, stabilitet, qetĂ«sin e vĂ«rtet e jo tĂ« rreme por edhe shumĂ« punĂ« e pĂ«rkushtim, nĂ« vetvete ajo nĂ«nkupton parandalimin e konflikteve, nĂ«nkupton zgjidhjen. FĂ«mijĂ«t duhet tĂ« mĂ«sojnĂ« tĂ« punojnĂ« sĂ« bashku, tĂ« besojnĂ«, tĂ« ndihmojnĂ« dhe tĂ« ndajnĂ« gjithçka me njĂ«ri-tjetrin. FĂ«mijĂ«t duhet tĂ« mĂ«sojnĂ« tĂ« vĂ«zhgojnĂ« me kujdes, tĂ« komunikojnĂ« me korrektĂ«si dhe tĂ« dĂ«gjojnĂ« me vĂ«mendje. Komunikimi i dobĂ«t mund tĂ« krijojĂ« konflikt, kur nxĂ«nĂ«sit nuk dinĂ« tĂ« shprehin nevojat dhe dĂ«shirat e tyre; nuk kanĂ« ku t’i shprehin emocionet dhe nevojat e tyre ose druhen t’i shprehin ato. ShumĂ« konflikte e kanĂ« burimin te keqkuptimi i qĂ«llimeve, ndjenjave, nevojave ose i veprimeve tĂ« tĂ« tjerĂ«ve. Asnjehere shkolla nuk eshte normale, nese nuk ka te kristalizuar misionin, qellimin, funksionin si dhe natyrisht statusin dinamik te dy figurave te perjetshme te saj; mesuesit dhe nxenesit. MARRDHENIET MESUES – NXENES
  • 4. BRAKTISJA E SHKOLLES Ka shumĂ« arsye pse nxĂ«nĂ«sit lĂ«nĂ« shkollĂ«n herĂ«t. Problemet familjare janĂ« njĂ« shkak. NĂ«se prindĂ«rit janĂ« tĂ« divorcuar, askush nuk mban pergjegjesi per femijen. FaktorĂ«t financiare janĂ« gjithashtu tĂ« rĂ«ndĂ«sishme. Disa studentĂ« duan tĂ« punojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur familjet e tyre. NĂ« tĂ« kundĂ«rt, tĂ« tjerĂ«t mund tĂ« kenĂ« biznese familjare dhe nuk shohin ndonjĂ« dobi nĂ« marrjen e njĂ« tĂ« certifikate tĂ« shkolles se mesme. Ndoshta arsyeja kryesore pse nxĂ«nĂ«sit braktisin Ă«shtĂ« pĂ«r arsye personale. PĂ«r shumĂ« nxĂ«nĂ«s, shkolla Ă«shtĂ« e mĂ«rzitshme. TĂ« tjerĂ« kanĂ« vĂ«shtirĂ«si ne te mesuarit dhe kanĂ« nevojĂ« pĂ«r ndihmĂ« nga specialistĂ«t. Problemi i braktisjes sĂ« shkollĂ«s mund tĂ« reduktohet duke pĂ«rdorur disa strategji. SĂ« pari, autoritetet arsimore duhet tĂ« punojnĂ« ngushtĂ« me prindĂ«rit pĂ«r tĂ« monitoruar frekuentimin. Ata kanĂ« nevojĂ« pĂ«r tĂ« ndjekur dhe pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar arsyet pĂ«r mungesĂ«n e studentit. NĂ« disa vende, prindĂ«rit gjobiten nĂ«se fĂ«mijĂ«t nuk janĂ« duke marrĂ« pjesĂ« ne shkolle. Shkollat gjithashtu duhet te permbajne nje punonjĂ«s social i cili mund tĂ« pĂ«rgjigjen pĂ«r problemet familjare. NjĂ« qasje e dytĂ« Ă«shtĂ« pĂ«r tĂ« zbatuar ndryshimet nĂ« kurrikulĂ«n nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« shkolla te jete mĂ« interesante pĂ«r nxĂ«nĂ«sit nĂ« rrezik tĂ« braktisjes. Kjo mund tĂ« realizohet me ane te metodave tĂ« reja tĂ« mĂ«simdhĂ«nies ose tĂ« lĂ«ndĂ«ve tĂ« reja dhe tĂ« objekteve nĂ« shkollĂ«. SĂ« treti, disa ndihma financiare mund tĂ« ndihmojne shume pĂ«r tĂ« inkurajuar studentĂ«t me probleme financiare pĂ«r tĂ« qĂ«ndruar nĂ« shkollĂ«. Siç mund tĂ« shihet, nuk ka njĂ« zgjidhje pĂ«r problemin e braktisjes se shkolles. Autoritetet arsimore, prindĂ«rit dhe shkollat duhet tĂ« punojnĂ« ngushtĂ« sĂ« bashku pĂ«r tĂ« gjetur arsyen pĂ«r vendimin e secilit nxĂ«nĂ«s pĂ«r tĂ« lĂ«nĂ« shkollĂ«n, dhe tĂ« pĂ«rpiqen tĂ« bĂ«jne sa mĂ« shumĂ« tĂ« jetĂ« e mundur pĂ«r tĂ« inkurajuar nxenesit qĂ« tĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« shkolle.
  • 5. DHUNA NE SHKOLLE Dhuna nĂ« shkollĂ« Ă«shtĂ« njĂ« problem i madh nĂ« mbarĂ« botĂ«n. Efektet e dhunĂ«s nĂ« shkollĂ« mund tĂ« çojne nĂ« ndarje dhe trauma tĂ« rĂ«nda mendore dhe fizike pĂ«r tĂ« dy autoret e krimit dhe viktimave gjithashtu.Shkaku kryesor i dhunĂ«s nĂ« shkollĂ« Ă«shtĂ« njĂ« kombinim i marrĂ«dhĂ«nieve tĂ« dobĂ«ta tĂ« komunitetit. Fillimet e dhunĂ«s nĂ« shkollĂ« shpesh burojnĂ« nga dallimet nĂ« mes tĂ« rinjve. FĂ«mijĂ«t shoqerohen me njerĂ«z qĂ« janĂ« tĂ« ngjashem me ata,nga mentaliteti, dhe interesat. Grupet e tjera shihen si armiq, dhe ktu Ă«shtĂ« ku fillon konflikti. Mungesa e arsimit Ă«shtĂ« njĂ« nga shkaqet kryesore tĂ« dhunĂ«s nĂ« shkollĂ«. NĂ«se tĂ« rinjtĂ« nuk janĂ« mĂ«suar nga njĂ« moshĂ« tĂ« re nĂ« lidhje me pasojat dhe gabimet e dhunĂ«s atehere ata do te kenaqen duke e perdorur ate. Edukimi duhet tĂ« ndodhin nĂ« shtĂ«pi, sĂ« bashku me prindĂ«rit, dhe nĂ« klasĂ« bashke me mesuesit e tyre. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, kur dhuna ndodhĂ«, mungesa e vullnetit pĂ«r tĂ« ndĂ«shkuar autorĂ«t e krimit i inkurajon ata qĂ« tĂ« marrin pjesĂ« nĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ri mĂ« vonĂ«. MĂ«suesit dhe oficerĂ«t e zbatimit tĂ« ligjit duhet parandalojne dhunĂ«n. Duke i lejuar nxenesit qĂ« tĂ« largohen pa denuar, atehere ata mendojne se nuk kanĂ« bĂ«rĂ« asgjĂ« tĂ« gabuar dhe vazhdojne ta perserisin dhunen.MarrĂ«dhĂ«niet e dobĂ«ta tĂ« komunitetit fillojnĂ« dhunĂ«n e shkollĂ«s. Shkollat ndĂ«r-racore ku nxĂ«nĂ«sit vijnĂ« nga prejardhje tĂ« ndryshme mbjellin farĂ«n e konfliktit. ShumĂ« studentĂ« nuk kanĂ« ardhur nĂ« kontakt me njerĂ«z nga prejardhje tjeter, dhe kjo krijon dyshime dhe kujdes. UdhĂ«zimet e prindĂ«rve nĂ« shtĂ«pi kane njĂ« efekt shume tĂ« madh mbi dhunĂ«n e shkollĂ«s. NĂ«se prindĂ«rit e njĂ« nxĂ«nĂ«si janĂ« tĂ« dhunshĂ«m dhe paragjykues, ata kanĂ« gjasa pĂ«r tĂ« zhvilluar tĂ« njĂ«jtat karakteristika agresive. Edhe nĂ«se ka vetĂ«m njĂ« njeri si ky nĂ« njĂ« shkollĂ«, ajo mund tĂ« çojĂ« nĂ« dhunĂ« nje klasĂ« te tere. NĂ« pĂ«rgjithĂ«si, nuk jane faktorĂ«t e rrezikut tĂ« dhunĂ«s tĂ« cilet bĂ«hen problem. ËshtĂ« mungesa e vullnetit pĂ«r tĂ« vepruar mbi tĂ« kur ajo ndodh. ËshtĂ« e pamundur pĂ«r tĂ« shuar tĂ« gjitha llojet e dhunĂ«s. FĂ«mijĂ«t bĂ«jnĂ« gabime dhe kjo do tĂ« ndodhĂ«,por pĂ«r ta ndaluar atĂ« tĂ« ndodhĂ« pĂ«rsĂ«ri, shkollat dhe oficerĂ« tĂ« komunitetit duhet tĂ« veprojnĂ«.
  • 6. AKTIVITET PAS-SHKOLLORE DHE PUNA Ne shkollen e mesme eshte e nevojshme te jemi te perfshire ne aktivitete jashteshkol- lore, por cfare lloji aktiviteti i pershatet nje nxenesi te shkolles se mesme? Sigurisht aktivitet sportiv por ekziston edhe puna. Shume adoleshente ne ditet e sotme punojne ne dyqane te ndryshme ushqimore,ne kinema,etj. Si student te shkolles se mesme eshte me mire te jemi te perfshire ne nje aktivitet pas-shkollor se sa te kemi nje pune, por te dyja keto gjera na lejojne te praktikojme aftesite tona.Perfshirja ne nje aktivitet pas-shkollor na jep liri per te lehtesuar stresin menderisht dhe fizikisht. Per shembull kur ne jemi duke luajtur futboll ne jo vetem mesojme artin por edhe kena- qemi duke luajtur. Po keshtu, kur shkruajme vet nje artikull ne nje gazete, neve na jepet mundesia per te perdorur imagjinaten tone, dhe kjo mund te quhet nje proces shume i lumtur. Por ndryshe nga puna e cila duhet te merret seriozisht sepse me gabimin me te thjeshte ne mund te humbasim punen tone.Pra puna ndryshe nga aktiviteti nuk eshte gjith- mone nje ceshtje e bukur dhe nuk na lejon gjithmone te jemi krijues as te shfrytezojme imagjinatet tone.Perfshirja ne nje aktivitet pas- shkollor gjithashtu ka perfitime me te mira per nje nxenes te shkolles se mesme sesa nje pune ka per te ofruar. Kjo per faktin se aktivitet pas- shkollore na ofrojne shume informacione te vlefshme per tu njohur ne mbare boten dhe per te regjistruar ne nje universitet me te mire. Puna nga ana tjeter na ndihmon per gjendjen financiare por nuk na jep mundesi ne jete.Duke marr pjese ne nje aktivitet pas-shkollor jo vetĂ«m na jep mundesi per te mĂ«suar artin e diçkaje,por edhe pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« ato aftĂ«si nĂ« veprim. PĂ«rvoja Ă«shtĂ« tepĂ«r e çmuar dhe pĂ«rpjekja dhe koha
  • 7. Drejtori i qendrĂ«s “Aksion Plus”, Genc Muçollari shprehet se mosha e fillimit tĂ« pĂ«rdorimit tĂ« drogĂ«s Ă«shtĂ« 13-14 vjeç dhe kryesisht kjo moshĂ« fillon tĂ« pĂ«rdorĂ« droga tĂ« ash- tuquajtura “tĂ« lehta” dhe Ă«shtĂ« mĂ« tepĂ«r e predispozuar pĂ«r tĂ« kaluar nĂ« pĂ«rdorimin e drogave “tĂ« rĂ«nda”, si kanabis apo heroina. Z. Muçollari vĂ«ren se kohĂ«t e fundit ka njĂ« rritje tĂ« numrit tĂ« pĂ«rdoruesve tĂ« drogĂ«s dhe kjo sipas tij, vjen si rezultat krizĂ«s ekonomike, ku shumĂ« njerĂ«z kanĂ« ngelur pa punĂ« ose janĂ« tĂ« stresuar. Ai pohon se edhe numri i pĂ«rdoruesve qĂ« i pĂ«rkasin komunitetit Rom Ă«shtĂ« rritur dhe si- pas statistikave 7-8% e pĂ«rdoruesve i pĂ«rkasin kĂ«tij komuniteti. “Mosha mesatare e romĂ«ve qĂ« kanĂ« pĂ«rdorur pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« lĂ«ndĂ« narkotike Ă«shtĂ« rreth 15 vjeç. Marrja e drogĂ«s prej tyre bĂ«het nĂ« shtĂ«pi apo zona tĂ« braktisura nĂ« lagje, poshtĂ« urave apo nĂ« zonĂ«n e Bregut tĂ« Lumit nĂ« Tira- nĂ«â€- tregon Muçollari. Sipas tij, mosha dominante e pĂ«rdoruesve Ă«shtĂ« ajo nga 20-33 vjeç, njĂ« moshĂ« relativisht e re krahasuar me vende tĂ« tjera tĂ« botĂ«s. Muçollari tregon se meshkujt janĂ« pĂ«rdorues mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tĂ« substancave narkotike kra- hasuar me femrat, por nga ana tjetĂ«r, nuk ka dallime pĂ«rsa i pĂ«rket shtresave sociale qĂ« i pĂ«rkasin pĂ«rdoruesit. I pyetur rreth adolesh- entĂ«ve dhe praktikave qĂ« duhet tĂ« zbatohen qĂ« kjo kategori tĂ« jetĂ« e mbrojtur drejtori i “Aksion Plus” shprehet se, duhet njĂ« bash- kĂ«punim sa mĂ« i gjerĂ«, ku tĂ« pĂ«rfshihet familja, shkolla, organizatat fetare, shoqĂ«ria civile, media dhe shteti. “Gjithashtu, ne si in- stitucion muajin tjetĂ«r do tĂ« ndĂ«rmarrim njĂ« aksion sensibilizues nĂ« tĂ« gjitha gjimnazet e TiranĂ«s. Ky Ă«shtĂ« njĂ« aksion qĂ« do ndĂ«rmer- ret pĂ«r tĂ« dytin vit rradhazi dhe do tĂ« mbĂ«shtetet nga AMSHC, UNFPA, OSFA, me qĂ«llimin e vetĂ«m pĂ«r t’u bashkuar tĂ« gjithĂ« kundĂ«r drogĂ«s”,- pĂ«rfundon Muçollari.
  • 8. JAVA / DITA OLIMPIKE DHE EDUKIMI OLIMPIK NE SHKOLLE EDUKIMI OLIMPIK NE SHKOLLE NJE MODEL PER TU ZBATUAR NE PRAKTIKE OLIMIPIZMI QĂ«llimi i Olimpizmit Ă«shtĂ« qĂ« tĂ« kontribuojĂ« nĂ« ndĂ«rtimin e njĂ« bote mĂ« tĂ« mirĂ« duke edukuar tĂ« rinjtĂ« nĂ«pĂ«rmjet tĂ« ushtruarit me aktivitete sportive pa asnjĂ« lloj forme diskriminimi dhe me shpirtin Olimpik, i cili kĂ«rkon mirĂ«kup- tim tĂ« ndĂ«rsjelltĂ« me shpirt miqĂ«sise, solidaritetit dhe fair play. Edukimi i tĂ« rinjĂ«ve NdĂ«rtimi i njĂ« bote mĂ« tĂ« mire. Duke u nisur nga ky pa- rim themelor i KartĂ«s Olimpike, tashmĂ« i provuar, na lind natyrshĂ«m nxitja se duhet tĂ« kontribuojmĂ« nĂ« rininĂ« tonĂ« Shqiptare pĂ«r tĂ« transmetuar tek ata disa parime themelore qĂ« e gjithĂ« bota, tĂ« gjithĂ« fĂ«mijĂ«t e botĂ«s, tĂ« gjithĂ« spor- tistĂ«t, tĂ« gjithĂ« njerĂ«zit dĂ«shirojnĂ« qĂ« ti kenĂ« dhe tĂ« udhĂ«hiqen nga to. Parime tĂ« tilla si: Toleranca, bujaria, uniteti, miqĂ«sia, mos diskriminimi, respekti pĂ«r tĂ« tjerĂ«t, paqja, etj Si tĂ« organizosh njĂ« DitĂ« Olimpike nĂ« ShkollĂ« Para se tĂ« vijohet me mĂ«nyrĂ«n se si tĂ« organizohet Dita Olimpike nĂ« shkollĂ« duhet tĂ« shtrojmĂ« dy pyetje: 1. Pse duhet tĂ« organizohet Dita Olimpike? 2. ÇfarĂ« pĂ«rfiton shkolla nga Dita Olimpike? Pse duhet tĂ« organizohet Dita Olimpike? PĂ«r tĂ« pĂ«rqĂ«ndruar vĂ«mĂ«ndjen nĂ« suksesin e arritjeve personale pĂ«r tĂ« gjithĂ« nxĂ«nĂ«sit PĂ«r tĂ« ofruar njĂ« mundĂ«si kulminative pĂ«r integrimin e aktiviteteve kroskurrikulare PĂ«r tĂ« organizuar njĂ« aktivitet mbarĂ«- shkollor, bazuar nĂ« temĂ« Olimpike, duke theksuar bashkĂ«punimin, pjesĂ«marrjen dhe fair play.
  • 9. Facebook Rrjetet sociale jane bere pjese e jetes se perditshme per 60% te shqiptareve. Statistikat flasin per nje perdorim te gjere kryesisht te facebook por edhe te Twitter, my space, blogger, netlog etj Perdoruesit jane te moshave te ndryshme duke filluar qe nga adoleshentet e deri tek personat mbi 50-vjec. Por a perben problem perdorimi i ketyre rrjeteve? A duhet te shqetesohen prinderit per femijet e tyre? Me poshte po ju japim disa fakte mbi efektet qe kane rrjetet sociale per shendetin tuaj Efektet negative 1.Shkakton depresion Kjo ndodh kur ka nje perdorim te pakontrolluar dhe te pakufizuar te facebook, vecanerisht nga adoleshentet, te cilet mund te shfaqin edhe sjellje agresive. Megjithese ky fenomen ende nuk eshte 2.Crregullon menyren e ushqyerjes Sa me shume te rrine adoleshentet ne facebook apo rrjete te tjera sociale, aq me shume jane te prirur per crregullime ne menyren e te ngrenit, duke degraduar deri ne anoreksi, bulimi apo dieta ekstreme. Informacionet dhe lajmet e shumta ne lidhje me muziken, moden, gossip, i shtyjne adoleshentet drejt crregullimeve ne menyren e te ushqyerit. Por jo domosdoshmerisht per kete eshte fajtor facebook. Ndoshta eshte e kunderta, qe personat me keto crregullime shpenzojne me shume kohe online. Duhet te tregohet nje kujdes i vecante nga ana e prinderve qe te kufizojne efektet negative jo vetem te facebook -ut por te medias ne pergjithesi, tek femijet e tyre.
  • 10. Edhe pse sistemi arsimor Ă«shtĂ« pĂ«fshirĂ« nga projektet, strategjitĂ« e reja, apo metod- ologjinĂ«, nxĂ«nĂ«sit nĂ« kĂ«to ditĂ« dimri kanĂ« njĂ« problem edhe mĂ« shqetĂ«sues , atĂ« tĂ« mungesĂ«s sĂ« ngrohjes nĂ« klasa. Nxensit cdo dite pĂ«rballen me tĂ« ftohtin e acartĂ«. Ata na tregojnĂ« se nĂ« çfarĂ« kushtesh e ndjekin mĂ«simin, ndĂ«rkojĂ« qĂ« nuk ngurrojnĂ« ti bĂ«jnĂ« thirrje e strukturave drejtuese si tĂ« komunĂ«s por edhe tĂ« qeverisĂ« qĂ« tĂ« vĂ«nĂ« dorĂ« pĂ«r tĂ« zgjidhur kĂ«tĂ« situatĂ«. "NxĂ«nĂ«sit kur vijnĂ« dridhen nga i ftohti. Gjithshtu mĂ«suesit na kanĂ« thĂ«nĂ« qĂ« duhet tĂ« vishemi mĂ« trashĂ« dhe mundohen tĂ« na mbajnĂ« ngrohtĂ« me fjalĂ«t e tyre. vetĂ«m kur jemi nĂ« fiskulturĂ« ne ngrohemi sepse lĂ«vizjet tĂ« ngrohin trupin, ndĂ«rsa Ă« klasĂ« nĂ« tre orĂ«t e para tĂ« gjithĂ« nxĂ«nĂ«sit dridhen. Ka shumĂ« raste kur nxĂ«nĂ«sit mungojnĂ« shumĂ« shpesh nĂ« shkolla pĂ«r shkakĂ« tĂ« ftohtit. Duke hyrĂ« nĂ«pĂ«r klasa sheh nxĂ«nĂ«s tĂ« veshur trashĂ«, tĂ« cilĂ«t zhvillojnĂ« mĂ«simin me shalle e kapucĂ«. Diku, nĂ« ndonjĂ« rast, tĂ« zĂ« syri ndonjĂ« mjet ngrohĂ«s, por nĂ« tĂ« shumtĂ«n e rasteve, ai nuk vihet nĂ« punĂ«.
  • 11. Viti i ri shkollor i gjen shkollat nĂ« vend nĂ« kushte tĂ« vĂ«shtira infra- strukturore. NjĂ« pjesĂ« e tyre kanĂ« mungesa bazike, ndĂ«rkohĂ« qĂ« tĂ« tjera kanĂ« probleme mĂ« sipĂ«rfa- qĂ«sore. Ajo qĂ« vĂ«rehet nĂ« pĂ«rgjithĂ«si Ă«shtĂ« mungesa e bash- kĂ«punimit mes qeverisĂ« qendrore dhe asaj vendore pĂ«r pĂ«rmirĂ«simin e gjendjes, por pavarĂ«sisht kĂ«saj, edhe pse jemi nĂ« vitin 2015, nĂ« shkollat shqiptare vĂ«shtirĂ« tĂ« gjesh laboratorĂ« fizike apo kimie tĂ« njĂ« niveli tĂ« kĂ«naqshĂ«m dhe nxĂ«nĂ«sit, edhe sot, vijojnĂ« tĂ« mĂ«sojnĂ« pĂ«r reaksionet nĂ«pĂ«rmjet imagjinatĂ«s, apo pĂ«rshkrimit qĂ« u bĂ«n mĂ«suesja. NĂ« mĂ« tĂ« mirĂ«n e rasteve e shohin nĂ« internet. Po ashtu, pavarĂ«sisht sloganeve tĂ« ShqipĂ«risĂ« nĂ« moshĂ«n e internetit, nĂ« vendin tonĂ« vijon tĂ« ketĂ« probleme bazike me laboratorĂ«t e informatikĂ«s. NĂ« konkluzionet e raportit janĂ« vĂ«nĂ« nĂ« dukje mospajisja e shkollave me klasa laboratorĂ« pĂ«r lĂ«ndĂ«t shkencore, mungesa e ambienteve pĂ«r edukimin fizik e deri tek mungesa e bibli- otekave apo librave qĂ« u vijnĂ« nĂ« ndihmĂ« nxĂ«nĂ«sve pĂ«r tĂ« studiuar. Shkollat e inspektuara, nĂ« 72% tĂ« rasteve, disponojnĂ« mjete laboratorike tĂ« lĂ«ndĂ«ve fizikĂ«, kimi, biologji dhe gjeografi por mungojnĂ« klasat labora- torĂ«. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, punĂ«t laboratori- ke jo gjithmonĂ« realizohen nĂ« labora- torĂ«. MĂ«suesit zhvendosin mjetet nĂ« mjediset e klasave pĂ«r demonstrimin e detyrave praktike. Kjo ndodh pergjithesisht ne te gjitha shkollat e mesme perfshire ktu edhe gjimnazin BDK.
  • 12. Disa shkolla i obligojnĂ« nxĂ«nĂ«sit e tyre t’i bartin uniformat, por ka edhe vatra arsi- more nĂ« tĂ« cilat nxĂ«nĂ«sit veshin atĂ« qĂ« duan dhe u pĂ«lqen. Zgjedhjet e tĂ« rinjĂ«ve shpesh janĂ« tĂ« zhdrejta. ShumĂ« fĂ«mijĂ« dhe adoloshentĂ« nuk arrijnĂ« t‘i pĂ«rmbahen thĂ«njes sĂ« vjeter “siç Ă«shtĂ« vendi bĂ«het kuvendi”, duke tejkaluar kĂ«shtu disa norma e kode. Pse duhet tĂ« duken si yje? ShumĂ« prindĂ«r tĂ« ashtuquajtur "cool" janĂ« vetĂ«-iniciatorĂ« tĂ« kombinimeve qĂ« ngjajnĂ« me ato tĂ« klipeve muzikore e sfilatave tĂ« modĂ«s. NdonĂ«se fĂ«mijĂ«t e tyre nisen pĂ«r nĂ« institucionin mĂ« serioz, disa tentojnĂ« qĂ« fĂ«mijĂ«t e tyre, qĂ« nga ata tĂ« shkollĂ«s fillore e deri tek ata tĂ« tĂ« mesmes, tĂ« duken tejet modernĂ«, unikĂ« dhe tĂ« pakrahasueshĂ«m. Pra, edukimi duhet tĂ« nisĂ« qĂ« nga shtĂ«pia, prindĂ«rit duhet tĂ« jenĂ« ata qĂ« njĂ« farĂ« forme e diktojnĂ« paraqitjen (e duhur) nĂ« shkollĂ«. FĂ«mijĂ«t nuk duhet tĂ« rriten me idenĂ« “duhet tĂ« jesh mĂ« i (e) veçantĂ« se tĂ« gjithĂ« dhe se imazhi e rrobat janĂ« gjithçka. FĂ«mijĂ«t duhet tĂ« mĂ«sohen qĂ« tĂ« jenĂ« “tĂ« thjeshtĂ«â€ dhe tĂ« mos bĂ«hen asesi prototipe, siç ndodh zakonisht. Pse duhet qĂ« njĂ« fĂ«mijĂ« apo adoloshent tĂ« duket gjithsesi si Justin Biber, Selena Gomez, Justin Timberlake, Rita Ora...? Industria e bukurisĂ« shpesh e pengon krijimin e stilit personal, andaj kujdes dhe mos lejoni qĂ« fĂ«miju juaj tĂ« duket si dikush qĂ« nĂ« fakt nuk Ă«shtĂ« dhe nuk mund tĂ« jetĂ«, sepse secili njeri Ă«shtĂ« njĂ« – pĂ«r vete. Shkollat si pista mode FatkeqĂ«sisht, nĂ« shoqĂ«rinĂ« tonĂ« “liria nĂ« dukje” Ă«shtĂ« pa diapazon, aq sa shumĂ« veta kĂ«tĂ« liri e kane shijuar mĂ« tepĂ«r se ç’duhet dhe kjo duket qĂ« nga mĂ«nyra se si vishemi. MirĂ«po, gjjithçka ka njĂ« limit. Duhet tĂ« krijohet mĂ« nĂ« fund njĂ« edukatĂ« se si tĂ« vishemi nĂ« shkollĂ«, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« mos lĂ«mĂ« pikpyetje nĂ« kokat e atyre qĂ« janĂ« thjesht “shikues”. Mos tĂ« harrojme qĂ« shkolla Ă«shtĂ« djep dije, diturie dhe mĂ«simi, andaj veshja pĂ«r nĂ« kĂ«tĂ« adresĂ« me rĂ«ndĂ«si tĂ« veçantĂ« pĂ«r tĂ« ardhemn e secilit duhet tĂ« jetĂ« nĂ« harmoni me Veshja ne shkolleVeshja ne shkolleVeshja ne shkolle
  • 13. Ta kemi parasysh kĂ«tĂ« thĂ«nje dhe ta tejkalojmĂ« kĂ«tĂ« tendencĂ« tĂ« thkesuar drejt ek- staravaganĂ«cĂ«s. Pse duhet qĂ« nxĂ«nĂ«sit kosovarĂ« tĂ« duken kaq “modernĂ«â€? Pse edhe pa- rashkollorĂ«t duhet tĂ« vishen me firmĂ«, tĂ« kenĂ« aksesuar dhe ti lyejnĂ« flokĂ«t mĂ« xhel? A nuk mjafton tĂ« jenĂ« thjeshtĂ« tĂ« pastĂ«r? Edhe rinia jonĂ« shkollorĂ« ka prirje tĂ« theksuara drejt ekstravagances. ËshtĂ« gjĂ« fatkeqe qĂ« adoloshentĂ«t tanĂ« me iden "e bukur" kup- tojnĂ« "ekstravaganten". Veshjet e shkollarĂ«ve tanĂ« janĂ« vĂ«rtet tĂ« çuditshme. ShumĂ« ngjyra, prerje, aksesuar... Do tĂ« duhej qĂ« tĂ« krijohej njĂ« “kod”, siç ekziston dhe respektohet nĂ« tĂ« gjithĂ« boten: veshje tĂ« thjeshta, tĂ« pastĂ«rta, pa shumĂ« detaje...veshje qĂ« nuk i lĂ«nĂ« tĂ« tjerĂ«t tĂ« ndalen tek dukja, por tek personaliteti dhe intelegjenca. Shkolla Ă«shtĂ« institucion serioz ndaj dhe veshja duhet tĂ« jetĂ« serioze. Ndoshta, uniforma Ă«shtĂ« zgjedhje idele, edhe pĂ«r tĂ« mos u bĂ«rĂ« diferencimet, por edhe pĂ«r tĂ« mos i shĂ«ndĂ«rruar shkollat nĂ« “pista mode”, joshjeje e ngacmimi. Me kĂ«tĂ« “trend” (“shkollorĂ«â€)nĂ« lĂ«vizje, idea e tĂ« mĂ«suarit duket e largĂ«t. Veshjet e tilla le tĂ« vishen nĂ« mbrĂ«mje apo kudo, por jo nĂ« shkollĂ«. Gjithashtu, pĂ«rdorimi i takave tĂ« larta Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« mani. A bĂ«n qĂ« tĂ« vishen taka tĂ« larta 6-8 centimetra edhe nĂ« shkollĂ«? Kjo, Ă«shtĂ« e tepĂ«rt, e pa lejueshme dhe krejt jashtĂ« rregullave. NĂ« botĂ« qarkullonj vrullshĂ«m idea qĂ« “veshja tregon kush je”. A janĂ« nxĂ«nĂ«sit tanĂ« ata qĂ« duken? NĂ«se kjo Ă«shtĂ« e vĂ«rtĂ«t, atĂ«herĂ« vijm nĂ« pĂ«rfundime tĂ« pa dĂ«shirueshme. MegjithatĂ«, le tĂ« themi qĂ« gjithçka qĂ« ndodh Ă«shtĂ« njĂ« “infeksion” i marr nga televizioni. FatkeqĂ«sisht, mas-media ndikon keq tek adoloshentĂ«t tanĂ«, tĂ« cilĂ«t para trupit tĂ« tyre duhet ta stĂ«rvisin fuqishĂ«m mendjen dhe mĂ«nyrĂ«n e percep- timit. Mos harroni: jo çdo gjĂ« qĂ« shohim nĂ« tv mund ta veshim nĂ« jetĂ«. NĂ«se doni qĂ« ta ktheni faqen, tĂ« visheni siç u ka hije, atĂ«herĂ« fillimisht duhet ta evitoni idenĂ« “unĂ« duhet tĂ« dukem bukur...provokues...”e nxehtĂ«â€...Zgjidhni gjĂ«ra tĂ« kohĂ«s, por jo ekstravagante. Tejkaloni kĂ«tĂ« shabllon tĂ« keq, sepse nuk bĂ«n pĂ«r nĂ« shkollĂ«.
  • 14. Dallimet mes nxĂ«nĂ«sve qĂ« mĂ«sojnĂ« nĂ« periferi dhe atyre nĂ« qendĂ«r nuk do tĂ« ekzistojnĂ« mĂ« nĂ« arsimin shqiptar. Konfirmimi vjen nga kreu i QeverisĂ« Edi Rama, sipas tĂ« cilit ky hendek i krijuar prej vitesh, shpesh herĂ« edhe nĂ« nivele problematike do tĂ« ndalet falĂ« mjeteve tĂ« teknologjisĂ«, pĂ«rdorimi i tĂ« cilave do tĂ« ndikojĂ« nĂ« cilĂ«sinĂ« e mĂ«simdhĂ«nies nĂ« tĂ« gjitha shkollat e arsimit parauniversitar, pavarĂ«sisht zonĂ«s nĂ« tĂ« cilĂ«n ndodhen kĂ«to shkolla. Duke marrĂ« pjesĂ« nĂ« promovimin e projektit ”Smart classroom”, nĂ« shkollĂ«n ”Andon Zako Çajupi ‘, kryeministri Edi Rama ka deklaruar se kjo nismĂ« synon qĂ« tĂ« arrijĂ« zhvillimin e lĂ«ndĂ«ve tĂ« ndryshme apo shkĂ«mbimin e informacioneve mes nxĂ«nĂ«sve dhe mĂ«suesve nĂ«pĂ«rmjet tab- letave elektronike. NĂ«pĂ«rmjet kĂ«tij projekti tĂ« ri qĂ« do tĂ« zbatohet nĂ« tĂ« gjitha shkollat shqip- tare po bĂ«het e mundur qĂ« çdo notĂ« apo mungesĂ« qĂ« merret nĂ« shkollĂ« tĂ« hidhet online. NdĂ«rkohĂ« qĂ« mĂ« tej Ă«shtĂ« sqaruar se digjitalizimi i sis- temit tĂ« vendosjes sĂ« notave apo mungesa do tĂ« bĂ«jĂ« qĂ« nxĂ«nĂ«sit tĂ« jenĂ« mĂ« tĂ« monito- ruar jo vetĂ«m nga mĂ«suesit, por edhe prindĂ«rit. Kjo pasi familjarĂ«t tashmĂ« do tĂ« kenĂ« akses pĂ«r tĂ« marrĂ« informacion pĂ«r fĂ«mijĂ«t e tyre nĂ«pĂ«rmjet faqeve online qĂ« do krijohen nĂ« shkollĂ«. MĂ«suesit do tĂ« jenĂ« tĂ« pajisur edhe me regjistrin elektronik, i cili Ă«shtĂ« programuar qĂ« çdo informacion mbi nxĂ«nĂ«sit ta ketĂ« mĂ«suesi, por edhe prindi. “Sigurisht qĂ« ju mund tĂ« mos iu vijĂ« fort mirĂ«, qĂ« falĂ« kĂ«tij sistemi dhe programeve qĂ« do tĂ« pĂ«rfshihen brenda kĂ«tij sistemi, mami me babin do ta marrin vesh nĂ« kohĂ« reale, a jeni nĂ« mĂ«sim, apo s’jeni nĂ« mĂ«sim, nĂ« momentin kur mĂ«suesja do shĂ«nojĂ« notĂ«n nĂ« regjistrin e saj elektronik, nota do t’i dali mamit ose babit nĂ« celular. KĂ«to janĂ« gjĂ«ra qĂ«, me thĂ«nĂ« tĂ« drejtĂ«n, janĂ« tĂ« kĂ«qijat e teknologjisĂ«. Nuk keni çfarĂ« tĂ« bĂ«ni. Se nuk mund t’i ketĂ« teknologjia, tĂ« gjitha tĂ« mira. Por, pa dyshim, pĂ«r ju do tĂ« jetĂ« njĂ« ndihmĂ« e jashtĂ«zakonshme qĂ« pĂ«rmes kĂ«tyre instru- menteve, por dhe pĂ«rmes kĂ«saj marrĂ«dhĂ«nieje sĂ« re qĂ« do tĂ« krijohet mes shkollĂ«s e familjes, ju tĂ« mund tĂ« nxirrni pĂ«rfitimet mĂ« tĂ« mĂ«dha dhe tĂ« bĂ«ni njĂ« investim, shumĂ« herĂ« mĂ« efikas, pĂ«r tĂ« ardhmen tuaj.Kostoja qĂ« do paguani, e di qĂ« nuk Ă«shtĂ« e vogĂ«l, sepse do jeni tĂ« kontrolluar si asnjĂ«herĂ« tjetĂ«r dhe praktikisht nuk do gĂ«njeni dot, duke thĂ«nĂ« qĂ« isha nĂ« mĂ«sim po zysha nuk mĂ« vuri re, se kur u bĂ« apeli, nuk mĂ« doli emri apo, jo nuk mĂ« pyetĂ«n sot, ndĂ«rkohĂ« qĂ« ke marrĂ« njĂ« notĂ« qĂ« prindĂ«rit i bĂ«n tĂ« palumtur”, ka deklaruar kryeministri Ra- ma. Aktualisht ka nisur reforma pĂ«r sistemin e arsimit, futja e teknologjisĂ« sĂ« informacionit sjell mĂ« afĂ«r mĂ«suesit me nxĂ«nĂ«sit dhe prindĂ«rit, por dhe i jep fund diferencimeve mes nxĂ«nĂ«sve pĂ«r shkak tĂ« gjendjes sociale Projekti ”Smart classroom”, nis nĂ« shkollĂ«n ”Andon Zako Çajupi
  • 15. Grupi 1 1. Mirsad Shabani 2. Agli Mema 3. Shkelzen Celaj 4. Ygerta Neziri 5. Rigers Loka 6. Leonardo Tare 7. Orjeld Tarja 8. Olgert Leka 9. Kevin Lala 10. Migena Qazimi