Prawne aspekty otwartego dostępu
0 likes38 views
Prawne aspekty otwartego dostępu Krzysztof Siewicz Webinarium "Prawne aspekty publikowania otwartych monografii” organizowane przez Platformę Otwartej Nauki i Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP. 15 grudnia 2022
Prawne aspekty otwartego dostępu
- 1. Prawne aspekty otwartego dostępu dr Krzysztof Siewicz
- 2. Ustawa o otwartych danych • wdrożenie Dyrektywy 2019/1024 • weszła w życie w grudniu 2021 r. • Polityka otwartego dostępu do danych badawczych finansowanych ze środków publicznych (+18 miesięcy, MEIN) • uchylenie ustawy o ponownym wykorzystaniu ISP (ale przejęcie wielu rozwiązań tamtej ustawy) • obejmuje m.in. zasoby bibliotek naukowych, ale ponowne wykorzystanie ograniczone tam, gdzie prawa przysługują osobom trzecim ● obowiązek bezpłatnego udostępniania do reuse danych badawczych, jako otwarte dane jeżeli to możliwe (o ile są już udostępniane) ● „otwarte dane – informacje sektora publicznego udostępniane lub przekazywane w postaci elektronicznej, bezwarunkowo lub z uwzględnieniem warunków, o których mowa w rozdziale 3, kompletne, aktualne, w wersji źródłowej, w otwartym i niezastrzeżonym formacie przeznaczonym do odczytu maszynowego, które są przeznaczone do bezpłatnego ponownego wykorzystywania na tych samych zasadach dla każdego użytkownika, bez konieczności potwierdzania tożsamości przez użytkownika”
- 3. Horyzont Europe – modelowa umowa grantowa (Aneks nr 5) ● The beneficiaries must ensure open access to peer-reviewed scientific publications relating to their results. In particular, they must ensure that: – at the latest at the time of publication, a machine-readable electronic copy of the published version or the final peer-reviewed manuscript accepted for publication, is deposited in a trusted repository for scientific publications – immediate open access is provided to the deposited publication via the repository, under the latest available version of the Creative Commons Attribution International Public Licence (CC BY) or a licence with equivalent rights; for monographs and other long-text formats, the licence may exclude commercial uses and derivative works (e.g. CC BY-NC, CC BY-ND) and – information is given via the repository about any research output or any other tools and instruments needed to validate the conclusions of the scientific publication. ● Beneficiaries (or authors) must retain sufficient intellectual property rights to comply with the open access requirements
- 6. Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce (2015 r., MNiSW) https://www.gov.pl/documents/1068557/10 69061/20180413_Kierunki_rozwoju_OD_w ersja_ostateczna.pdf 2018-2021 “Wsparcie dla czasopism naukowych” (Program MNiSW), którego jednym z wymogów było publikowanie wyników badań naukowych w otwartym dostępie.
- 7. dostęp zamknięty dostęp gratis dostęp libre odbiorca materiału nie uzyskuje uprawnień do korzystania z praw autorskich ani praw pokrewnych swoboda korzystania ograniczona do ustawowego dozwolonego użytku odbiorca materiału nie uzyskuje uprawnień do korzystania z praw autorskich ani praw pokrewnych swoboda korzystania ograniczona do ustawowego dozwolonego użytku odbiorca materiału uzyskuje wolną licencję na korzystanie z praw autorskich i praw pokrewnych do danego materiału
- 9. Zakomunikowanie zamiaru udostępniania publikacji na licencji CC autorom (zwłaszcza, gdy odformalizowane zawieranie umowy) Wpisanie licencji CC do umowy, nabycie uprawnień wystarczających do ich udzielania Wyraźne i spójne informowanie o licencji czytelników
- 10. przeniesienie praw (pełna lista pól eksploatacji) przeniesienie praw (niektóre pola) licencja wyłączna licencja niewyłączna sublicencja
- 11. rodzaj umowy z autorem możliwości wydawcy możliwości twórcy przeniesienie praw przenoszenie praw (!), udzielanie licencji, udostępnianie dozwolony użytek licencja (niewyłączna) z prawem do sublicencjonowania udzielanie (sub)licencji, udostępnianie przenoszenie praw (!), udzielanie licencji, udostępnianie licencja (niewyłączna) bez prawa sublicencjonowania udostępnianie przenoszenie praw (!), udzielanie licencji, udostępnianie
- 12. 1. nabywanie uprawnień i licencja zwrotna dla autora (preprinty i ew. też postprinty) 2. nabywanie licencji niewyłącznej z prawem do udzielania sublicencji (zgodnej z wzorcem CC), w tym serwisom takim jak bazy publikacji naukowych 3. uzyskiwanie wyłącznie licencji CC
- 13. https://www.elsevier.com/about/open-science/open-access - archiwalny zrzut ekranu (strona została zmieniona) https://www.elsevier.com/about/policies/sharing - aktualna wersja polityki
- 14. Podstawowe zasady formułowania umów • obowiązek wymienienia pól eksploatacji • zakaz rozporządzania na nieznanych polach eksploatacji • „domniemanie” prawa do wynagrodzenia • „domniemanie” zachowania prawa do zezwalania na wykonywanie prawa zależnego oraz zakaz czynienia zmian • forma pisemna pod rygorem nieważności dla przeniesienia praw • brak wyraźnego postanowienia o przeniesieniu to udzielenie licencji • „domniemanie” udzielenia licencji na 5 lat; konsekwencje udzielenia licencji na czas określony dłuższy niż 5 lat