2008kpsscosegitbilim.kpssdershanesi.net
- 1. A EĞİTİM BİLİMLERİ TESTİ KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 1. Günümüz Türk eğitim sistemindeki uygulamalar- 3. Eğitim programlarının geliştirilmesi sürecinin ilk dan hangisi, Tevhid-i Tedrisat Kanunu’na uygun aşamasında aşağıdakilerden hangisi belirlenir? bir uygulamadır? A) Kazanımlar (hedefler) A) Özel ilk, orta ve yükseköğretim kurumlarının art- ması B) Ders adları B) Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin zorunlu ola- C) Öğretmen özellikleri rak okutulması D) İçerik (konular) C) Bazı öğretim kurumlarında İngilizce, Fransızca ve Almanca öğretim yapılması E) Eğitim ihtiyacı D) Çocukların eğitiminde çeşitli vakıfların etkin ol- ması E) İlköğretimin zorunlu olması 2. • Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu 4. 2005’te uygulamaya konulan ilköğretim programında, Başkanlığı tarafından hazırlanarak uygula- disiplinler arası yaklaşım izlendiği belirtilerek “ara di- maya konan öğretim programlarında belirtilen siplin” kavramı ve uygulaması benimsenmiştir. Belir- amaç ve etkinlikleri kapsamaz. lenen sekiz ara disiplin kazanımları on iki dersin içine yerleştirilmiştir. • Öğretme - öğrenme süreci içerisinde ortaya Programda yer alan “ara disiplin” kazanımlarına çıkan bilgiler, düşünceler, değerler, uygula- ulaşılma konusunda öğretmenler, öncelikle aşa- malar ve bu uygulamalar sonucunda öğrenci- ğıda belirtilen durumların hangisiyle karşılaşabi- lerde meydana gelen bütün özellikleri kapsar. lirler? • Okulun düzeni, kuralları, fiziksel ve psikolojik A) İçeriğin yoğunluğu nedeniyle ara disiplinlere ye- çevresi, yöneticilerin ve öğretmenlerin sözlü terli zaman ayıramama ya da sözsüz olarak verdikleri bütün iletileri kapsar. B) Ara disiplinler öğrencilerin hazırbulunuşluk düze- yine uygun olmadığı için zorlanma Yukarıda özellikleri verilen program türü aşağıda- kilerden hangisidir? C) Ara disiplinler öğrencilerin gereksinimlerine uy- gun olmadığı için ilgi toplayamama A) Resmî B) Uygulamadaki D) Öğretmen eğitimi programlarında ara disiplin ko- C) Örtük D) Ekstra nularında eğitim almadıkları için yetersiz olma E) İhmal edilen (geçersiz) E) Millî Eğitim Bakanlığı ara disiplin konularında öğ- retim planı üretmediği için zorlanma Diğer sayfaya geçiniz. 1
- 2. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 5. Sarmal programın dayandığı temel düşünce aşa- 7. Gagne’ye göre öğrenme ürünleri sözel bilgi, zihinsel ğıdakilerden hangisidir? beceri, bilişsel strateji, tutum ve psikomotor beceriler olarak sınıflandırılmaktadır. Zihinsel beceriler “nasıl”ı A) Öğrencilerin, önemli bilgileri kendi kendilerine bilmeyle ilgilidir. keşfetmeleri Buna göre, aşağıdakilerden hangisi zihinsel bece- B) Öğrenme sürecinde deneyimden önce bilginin rilere örnek olarak verilebilir? gerekli olduğu A) Tutumlu olmayı isteme C) Öğrencilere belli kavramların belli gelişim düzey- lerinde verilmesi B) Kareyle dikdörtgeni ayırt etme D) Yeni öğrenilenlerin ön öğrenmeler üzerine inşa C) Düzgün yazı yazma edilmesi D) Sınava hazırlanmada etkili bir yol bulma E) Öğrencilerin, öğretmen kılavuzluğunda araştır- malar yaparak kendi kendilerine öğrenmeleri E) Türkiye’nin coğrafi bölgelerini söyleme 6. Türk Millî Eğitimi yurttaşlarına, 8. Öğrenciler aşağıda verilen öğretim etkinliklerin- den hangisini yaparsa öğrenmede kalıcılığın en • topluma karşı sorumluluk duyma, yüksek olması beklenir? • geniş bir dünya görüşüne sahip olma, A) Çeşitli kaynaklara ulaşarak sentez yapma • hür ve bilimsel düşünce gücüne sahip olma B) Verilen problemi aşamalar hâlinde inceleme genel hedeflerini kazandırmak istemektedir. C) Yapılan deneyi izledikten sonra rapor yazma Yukarıda belirtilen davranışlar, Bloom’un takso- D) Metnin ana fikrini açıklama nomisine göre aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? E) Konuya ilişkin görüşlerini açıklama A) Duyuşsal - duyuşsal - bilişsel B) Duyuşsal - bilişsel - psikomotor C) Duyuşsal - bilişsel - duyuşsal D) Bilişsel - duyuşsal - psikomotor E) Bilişsel - bilişsel - duyuşsal Diğer sayfaya geçiniz. 2
- 3. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 9. Bir öğretmen planladığı bazı etkinliklerle öğretim sü- 11. Posner beş tür eğitim programı olduğunu söylemek- recini zenginleştirme çabası göstermekte, fen ve tek- tedir. Bunlar; resmi program, uygulamadaki program, noloji dersinde “hücre” konusunu öğrencilerin grupça örtük program, ekstra program ve ihmal edilen (ge- yaptıkları deneylerle işlemektedir. Bu öğretmen de- çersiz) programdır. ney sonrası öğrencilerden, Posner’in eğitim programını bu şekilde ayırması- • yaptıkları deneyle ne öğrendiklerini ayrıntılı nın uygulamadaki anlamı ya da katkısı ne olabilir? olarak yazmalarını, A) Eğitim araştırmacılarının resmî programın öne- • “hücre” konusunda öğrendiklerini küçük grup- mini kavramalarına neden olur. larda tartışarak grup görüşünü sınıfa sunma- larını B) Eğitim reformlarının başarı ve başarısızlıklarının nedenlerini belirlemeye yardımcı olur. istemiştir. C) Program geliştirme alanının ne kadar dinamik bir Öğretmen yaptığı bu etkinlikle aşağıdakilerden süreç olduğunun kavranmasına yardımcı olur. hangisinde belirtilen eğitsel katkıyı en çok sağla- yabilir? D) Program değerlendirmenin sistematik olarak ya- pılması gerektiğini ortaya koymaya yardımcı olur. A) Öğrencilerin ders boyunca meşgul olmalarını sağlama E) Aynı programın farklı boyutlarını ve farklı akade- mik çıktılarını belirlemeye yardımcı olur. B) Öğrencilerin yazma becerilerini geliştirme C) Öğrencilerin derse olan ilgilerini ve katılımlarını artırma D) Farklı değerlendirme yöntemlerinden faydalanma E) Farklı öğretim stratejilerinden yararlanma 12. Program değerlendirme, eğitim programını ya da programın herhangi bir ögesini kabul etmek, değiştir- mek ya da çıkarmak amacıyla çeşitli ölçme araçları kullanarak toplanan verileri programın etkililiğinin işa- 10. Öğretim aracı olarak aşağıda verilenlerden hangi- retçileri olan ölçütlerle karşılaştırma sürecidir. si kullanıldığında, en etkili öğrenme sağlanabilir? Bu açıklamaya göre program değerlendirmeyle il- A) Hareketli ve sesli filmler gili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? B) Projeksiyonla sunulan görseller A) Sınıfta öğretmen tarafından yapılan ölçme ve de- ğerlendirmedir. C) Ders kitapları B) Öznel kararların rapor edilmesi sürecidir. D) Haritalar ve grafikler C) Programın etkililiği konusunda karar verme süre- E) Model ve numuneler cidir. D) Eğitim programında yer alan bilgilerin yeniden düzenlenmesi sürecidir. E) Öğretmenlerin yaptığı değerlendirmelerin birleşti- rilerek rapor edilmesi sürecidir. Diğer sayfaya geçiniz. 3
- 4. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 13. 2005’te uygulamaya konulan ilköğretim program- 15. Öğretme - öğrenme sürecinde, aşağıdakilerden larının dayandığı belirtilen yapılandırmacı (oluş- hangisi yapılırsa bireyin bilişsel gelişimine en faz- turmacı) öğrenme yaklaşımı için aşağıdakilerden la hizmet edebilir? hangisi doğrudur? A) Öğretmen öğrencilere yeni bilgileri vermeden ön- A) Öğretmen, bilgileri yapılandırarak sistematik bir ce eski bilgileri özetlerse biçimde öğrenciye sunmalıdır. B) Dışsal uyaranlardaki aşırılıktan kaçınılır, içsel B) Bilginin nasıl yapılandırılacağını ve nasıl kulanı- uyaranlar kontrol edilirse lacağını, ders kitapları ve öğretmen kılavuzları ayrıntılı olarak anlatmalıdır. C) Öğrenciler farklı düşünmeye ve çoklu bakış açısı geliştirmeye yönlendirilirse C) Öğrencilerin, önceden öğrendikleri bilgileri za- man zaman tekrar edip hatırlamaları önemlidir. D) Sınıfta sessiz bir ortam yaratılarak öğrenciler öğ- renme konusunda uyarılırsa D) Öğrenciler, öğretmenden, öğretim araçlarından ve kitaplardan öğrendikleri bilgileri gerektiği za- E) Öğrenilenler konusunda alıştırmalar yaptırılarak man ve kendilerinden istendiğinde bir düzen öğrenme pekiştirilirse içinde sunmalıdır. E) Bilişsel etkinlikler içinde öğrenilen yeni bilgiler eski öğrenilenlerle birlikte yorumlanır, geliştirilir ve sentezlenir. 16. Aşağıdaki tabloda iki farklı öğrenme yaklaşımının özellikleri verilmiştir. I II Öğrenciye öğretim Birlikte öğrenme 14. Bir Türkçe öğretmeni sınıfta 5 - 6 kişilik gruplar oluş- sürecinde bireysel önemlidir. turmuştur. Gruplara, olarak sorumluluk verilmez. Sosyal becerilerin geliştirilmesi • televizyonda Türkçenin kullanılması, Sosyal becerilerin önemlidir. geliştirilmesi önce- • gazete ve dergilerde Türkçenin kullanılması, Liderlik paylaşıl- likle hedeflenmez. mıştır. • öykülerde Türkçenin kullanılması ve Bir lider belirlenir. Öğretmen, süreci • akranlarının Türkçeyi kullanmaları Öğretmen, süreci gözler ve yönlen- yönetir. dirir. konularını vermiştir. Öğrencilerden sorunu belirleme- lerini, veri toplamalarını, verileri değerlendirmelerini ve rapor yazıp sunmalarını istemiştir. Bu öğrenme yaklaşımları aşağıdakilerden han- Bu öğretmenin uyguladığı yaklaşım, yöntem ya gisinde verilenler olabilir? da teknik aşağıdakilerden hangisidir? I II A) Çoklu zekâya dayalı öğrenme A) Geleneksel Bireyselleştirilmiş B) Örnek olay incelemesi B) Geleneksel İşbirlikli C) Grup tartışması C) Büyük grupla Bireyselleştirilmiş D) Proje tabanlı öğrenme D) Büyük grupla Düzey gruplarında E) Kaynak kişiden yararlanma E) İşbirlikli Geleneksel Diğer sayfaya geçiniz. 4
- 5. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 17. Öğrencileri arasında gözlemlediği zorbalık davranış- 19. Çoklu zekâ kuramının ortaya koyduğu bilgileri ları karşısında öğrencilere bu yaptıklarının ne kadar dikkate alarak mesleğini sürdüren bir öğretmen, yanlış ve zararlı olduğunu açıklayan bir öğretmen, te- bu kuramın gereği olarak aşağıdakilerden hangi- neffüste oyuna dalıp derse geç kalan öğrenciler sınıfa sini yapmaya özen göstermelidir? girerken kapıda durup hafifçe enselerinden itekle- mektedir. A) Dersi sunuş biçimine öğrencilerin alışması için çaba göstermelidir. Bu öğretmenle ilgili olarak özellikle aşağıdakiler- den hangisi söylendiğinde doğru olur? B) Öğrenciler, hazırbulunuşluk düzeylerine göre bir araya getirilerek gruplanmalıdır. A) Öğrencilerle sağlıklı iletişim kuran ve aynı za- manda ilkelerine bağlı C) Öğrencilerin kavrayabilmeleri için konuları tekrar tekrar anlatmalıdır. B) Zaman ve sorumluluklar konusunda titiz ve bu konuda öğrencilerine model D) Farklı öğretim yöntem ve teknikleri kullanmaya çaba göstermelidir. C) Tutumları ile davranışları çelişkili E) Öğrenme gerçekleştiğinde pekiştireç vermelidir. D) Şiddet konusuna duyarlı, zorbalıkla mücadele eden ve aynı zamanda disiplinli E) Öğrencilere doğruları anlatan ve yanlışları karşı- sında küçük cezalar verilmesi gerektiğine inanan 18. Canlılarla ilgili kitapları okumayı seven, oyun oy- narken, ders çalışırken yalnız olmayı tercih eden 20. Türk Millî Eğitim ilkelerinden “demokrasi eğitimi” ve açık hava ortamlarında yapılan yürüyüşlerden doğrultusunda öğrencilerinde demokratik davra- hoşlanan bireyin çoklu zekâ kuramına göre hangi nışlar geliştirmeyi benimseyen öğretmen, aşağıda zekâ alanlarının daha baskın olduğu söylenebilir? verilen özelliklerden hangisine sahip olduğunda öğrencilerinde bu ilkenin gereklerine uygun yeter- A) Öze dönük ve doğacı lilikler geliştirme olasılığı en fazla olur? B) Doğacı ve mantıksal A) Kuralcı olma B) Duyarlı olma C) Mantıksal ve sözel C) Yeterli olma D) Model olma D) Sözel ve öze dönük E) Profesyonel olma E) Öze dönük ve müziksel Diğer sayfaya geçiniz. 5
- 6. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 21. Aşağıda verilen öğretmen davranışlarından han- 24. Bir Türkçe öğretmeni bir okuma parçasını aşağıdaki gisi, öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği etik basamakları izleyerek işlemektedir: standartların temel ölçütü olarak nitelendirile- bilir? • Sınıfı küçük gruplara ayırır. A) Öğrenciyi değerlendirmede adil olma • Okudukları parçayı bireysel olarak özetledik- ten sonra özetlerini grup arkadaşlarının özet- B) Kendi öğrencisine özel ders vermekten sakınma leriyle karşılaştırmalarını ister. C) İnsan onuruna saygı gösterme • Okuma parçası hakkında kitaptaki soruları önce bireysel olarak cevaplandırmalarını D) Mesleki gelişimine özen gösterme sonra, cevapları grup içinde tartışmalarını ister. E) Mesleğinde titiz ve özenli olma • Daha sonra, gruplardan parçanın içerdiği fi- kirlerin ilişkisini gösteren bir kavram haritası oluşturmalarını ister. Bu öğretmenin dersinde yararlandığı öğretim yak- laşımı ya da kuramı aşağıdakilerden hangisidir? A) Aktif öğrenme 22. Bir öğretmen mesleki deneyimleri üzerinde düşünüp seçimler yapmakta ve bunlardan ders çıkarmaktadır. B) Bireysel öğrenme Yaptığı seçimlerin sorumluluğunu üstlenmekte daha sonra ise bu edinimlerini yeni planlamalarında kullan- C) Çoklu zekâya dayalı öğrenme maktadır. D) Yapılandırmacı öğrenme Öğretmenin bu özellikleri, aşağıdaki üst düzey be- E) Tam öğrenme cerilerden hangisine sahip olduğunun gösterge- sidir? A) Yansıtmacı B) Analitik C) Eleştirel D) Problem çözen E) Bilimsel 23. Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımı, öğrencilerin aktif olarak sürecin her aşamasında yer alması temeline dayanır. 25. Aşağıda verilen öğretmen davranışlarından han- gisi, öğrencilerin yaratıcılıklarının gelişmesine Aşağıdakilerden hangisi bu yaklaşımı doğru ola- katkı sağlayabilir? rak izleyen bir öğretmenin yapması uygun olma- yan bir davranıştır? A) Öğrencilere akademik sorumluluk vermekten ka- çınma A) Öğrencilere projeler yaptırma, sınıfa sunmalarını sağlama B) Öğrencilerin bütün öğrenmelerini denetim altına alma B) İşlenecek konuların seçiminde öğrencilerin ge- reksinimlerini dikkate alma C) Öğrencilerin yaptıkları herşeyi övme C) Konuları bireysel ya da grup hâlindeki öğrencile- D) Öğrencileri birbirleriyle karşılaştırarak rekabet re dönemin başında dağıtıp, sırayla anlatmalarını oluşturma isteme E) Planlamalarında deneme - yanılma etkinliklerine D) Öğretim materyallerinin oluşturulmasında öğren- yer verme ci katılımı sağlama E) Öğrencilerin bireysel ya da grupça çalışmalarını sağlama Diğer sayfaya geçiniz. 6
- 7. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 26. Sınıfında kavram haritası çalışması yaptıran bir 28. Öğretmenler öğrencilerinin öğrenmelerini destekle- öğretmen, aşağıda belirtilenlerin hangisini önce- mek amacıyla; sınav kâğıtlarına, bireysel çalışmaları- likle hedeflemiş olabilir? na, ödevlerine, grup çalışmalarına, sordukları sorula- ra, aldıkları yanıtlara ---- . Öğrenciler de öğretmenleri- A) Öğrenmelerin anlamlı ve kalıcı hâle gelmesini nin iletilerini aldıklarını göstermek için ---- . B) Farklı öğrenme yollarını kullanmayı Bu parçadaki boşluklara, aşağıdakilerin hangisin- deki sözcükler sırasıyla getirilmelidir? C) Öğretilen bilgilerin tekrar edilmesini A) ipuçları verirler - cevap verirler D) Öğrencilerin öğrenme güçlüklerini belirlemeyi B) destekleyici öğretim uygularlar - cevap verirler E) Öğrencilerin şema çizme becerilerini geliştirmeyi C) düzeltme verirler - pekiştireç verirler D) dönüt verirler - dönüt verirler E) güdüleme yaparlar - dönüt verirler 27. Bir öğretmen, dersinin belli bir bölümünü soru - yanıt yöntemini kullanarak işlemektedir. Soruları sorduğun- 29. Öğretim sürecinde “konuşma halkası” ve “rol oyna- da bütün çabalarına karşın öğrencilerden yanıt ala- ma” yöntemlerini kullanan bir öğretmen, öğretim mamış ya da yanlış yanıtlar almıştır. alanında belirlenmiş olan kazanımların (hedefle- rin) yanı sıra öğrencilerinde aşağıdaki özelliklerin Bu durumda, öğretmenin aşağıdakilerden hangi- ya da yetilerin öncelikle hangisinin gelişmesini sini yapması eğitsel olarak doğrudur? kolaylaştırmış olur? A) Öğrencilere ders içinde zaman vermesi ve konu- A) Ezber B) Empati C) Yaratıcılık yu kitaptan okumalarını istemesi D) Tartışma E) Taklit B) Soru - yanıt yöntemi yerine sunuş ya da başka bir yöntemle dersi sürdürmesi C) Öğrencilerin derse hazırlanmadan gelmelerinin nedenlerini araştırması D) Öğrencilere gelecek ders konuyu çalışıp gelme- lerini, kendilerinin sunuş yapacaklarını söylemesi E) Konuyu öğrencilerin çeşitli kaynaklardan araş- tırmalarını istemesi Diğer sayfaya geçiniz. 7
- 8. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 30. Konuyla ilgili bilgi sahibi olunduğunda, farklı bakış 32. Öğrencilerinin yaratıcılığını ve problem çözme be- açılarıyla konuya ilişkin duygular irdelendiğinde, kara- cerilerini geliştirmek isteyen bir öğretmen, öğre- rın getirileri ve tehlikeleri bilindiğinde, yaratıcılığı ge- tim sürecinde aşağıdaki uygulamalardan hangisi- liştirip farklı seçenekler oluşturulduğunda, yerinde ka- ne özellikle yer vermelidir? rar verme olasılığı artar. A) Çok farklı kaynaklardan yararlanarak elde ettiği Sıralanan bu süreç aşağıda verilen hangi yöntem- bilgileri “anlatım” yöntemiyle aktarma le ya da teknikle bağlantılıdır? B) Öğrencilere iyi yapılandırılmış, sınırları iyi belir- A) İstasyon lenmiş “ödevler” verme B) Beyin fırtınası C) Dersin konusuna uygun “benzetim” yöntemini kullanma C) Fikir taraması D) Uygun fırsatlar yaratarak sık sık “beyin fırtınası” D) Altı şapkalı düşünme tekniğini uygulama E) Çok boyutlu düşünme E) İçinde çelişkiler olan konuları “görüş geliştirme” ve “münazara” yöntemlerini uygulayarak tartış- tırma 31. Öğretmen adaylarının eğitiminde, hazırladıkları 33. Öğrenci merkezli bir yöntemdir. Öğrencilerde iş birliği, ders planına uygun olarak işledikleri dersin vi- yaratıcılık, başlanmış bir işe katkı getirme ya da işi bi- deoya kaydedildiği, dersi verenin ve diğer öğret- tirme, katılımdan keyif alma, kurallara uyma, iletişim men adaylarının video kayıtlarının bir öğretim ele- becerisi geliştirme, özel yetenekleri ortaya çıkarma ve manıyla birlikte izlenerek değerlendirildiği, bu de- üretme özelliklerini geliştirir. Çekingen öğrencilerin ğerlendirme sonuçlarına göre öğretmen adayına sürece aktif olarak katılmalarını sağlar. dönüt ve düzeltme verildiği, öğretmen adayının düzeltmelerden sonra dersi tekrar hazırlayıp işle- Özellikleri sıralanan bu yöntem ya da teknik diği öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisidir? A) Örnek olay B) Rol oynama A) İstasyon C) Benzetim D) Gösteri B) Rol oynama E) Mikro öğretim C) Yaratıcı drama D) Kaynak kişiden yararlanma E) Görüş geliştirme Diğer sayfaya geçiniz. 8
- 9. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 34. Öğrencilere öğretilen konular ya da bu konuların, so- 36. Başlıca amacı öğrencilerin olmayan yeni bir şey runların çözüm yolları bazen zıtlıklar ve çelişkiler üretmelerini geliştirmek olan, öğrencilerin kendi- içerir. lerini ifade etmelerinin yanı sıra sahip oldukları bilgi ve yaşantıları üzerine hayal ettikleri dünyayı Düşünceleri bu zıtlıkların iki ucunda ya da arala- oluşturmalarına olanak sağlayan, bilgileri daha rında bir yerlerde olan öğrencilerin, eğilimlerini çok oyunla öğrenmelerine olanak veren öğretim gerekçelendirdikleri, bütün sınıfın etkin katılımını yöntemi ya da tekniği aşağıdakilerden hangisidir? gerektiren, katılımcılarda hoşgörü, katlanma, ko- nuşma, dinleme ve değişmeye açıklık becerileri A) Örnek olay B) Yaratıcı drama geliştiren yöntem ya da teknik aşağıdakilerden hangisidir? C) Grupla öğrenme D) İşbirlikli öğrenme A) Fikir taraması B) Zıt panel E) Öykü temelli öğrenme C) Beyin fırtınası D) Münazara E) Görüş geliştirme 35. Örnek olay yöntemi ya da tekniği, yaşanmış, yaşan- 37. Öğrencinin ilk denemeyi gerçek ortamda yapması ha- ma olasılığı bulunan, sorun niteliği taşıyan olaylara linde riskler olduğunda ve öğrenciye temel becerileri öğrenci katılımıyla çözüm yolları üretme temeline da- kazandırmak amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Öğ- yanır. Öğrencilerin eleştirel düşünme, sorun çözme retmenin anında dönüt, düzeltme ve pekiştireç ver- ve karar verme gibi üst düzey beceriler geliştirmele- mesi, ortamın gerçeği temsil etmesi, ürünün ve süre- rini kolaylaştırır. cin değerlendirilmesi başarıyla uygulanmasında önemlidir. Bu açıklama çerçevesinde; öğrencilere sunulacak örnek olayın taşıması gereken en önemli özellik Yukarıda özellikleri anlatılan bu yöntem ya da tek- aşağıdakilerden hangisidir? nik aşağıdakilerden hangisidir? A) Öğretmenin yaşadığı bir sorun olması A) Rol oynama B) Öğrencilere sorunla ilgili gözlem yapma olanağı B) Eğitsel oyun sunması C) Gösterip yaptırma C) Öğrencilerin örnek olaydaki sorunu çözebilmeleri için kaynaklara ulaşmalarına olanak tanıması D) Benzetim D) Öğretmenin öğrencilerle ve öğrencilerin birbirle- E) Deneme - yanılma ve uygulama riyle etkileşimine olanak tanıması E) Farklı çözümler önerilecek türden bir sorun ol- ması Diğer sayfaya geçiniz. 9
- 10. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 38. Belirli bir sorunun ya da durumun olası nedenlerini 40. Türk eğitim sisteminde eğitim programları ve öğ- belirlemek için kullanılan, çalışma grubunun sorunun retmenlerin rolleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden içeriğine odaklanmasını sağlayan ve ayrıntılı bir ne- hangisi doğrudur? den - sonuç ilişkisi çıkarmayı hedefleyen bir uygula- madır. Uygulama yapılmadan önce sorun ifadesi bir A) Eğitim programları Millî Eğitim Bakanlığı tarafın- kutucuğun içerisine yazılır. Sorunun temel nedenleri dan hazırlanır, öğretmenler yalnızca uygulamak- de yazıldıktan sonra her biri için “Bu neden oluştu?” tan sorumludur. sorusu sorulur ve yanıtlar ana nedenlerin alt neden- leri olarak yapılandırılır. B) Eğitim programlarının hazırlanmasından ve de- ğerlendirilmesinden Talim Terbiye Kurulu Baş- Yukarıda açıklanan uygulama aşağıdakilerden kanlığı, uygulanmasından ise öğretmenler so- hangisidir? rumludur. A) Neden - sonuç ilişkisi kurma C) İl ya da ilçe Millî Eğitim Müdürlükleri eğitim prog- ramlarını hazırlar, öğretmenler programları uygu- B) Balık kılçığı diyagramı lar ve değerlendirir. C) Güç alanı analizi D) Öğretmenler, okul müdürlerinin ve müfettişlerin yönlendirmesiyle eğitim programlarını uygula- D) Adım adım sorun çözme maktan sorumludur. E) Sorunu dallarına ayırma E) Öğretmenler, eğitim programlarının uygulanma- sında ve değerlendirilmesinde sorumluluk ta- şırlar. 39. Sınıfta sağlıklı iletişim süreci oluşturabilmesi için, 41. Ders kitapları öğretim programlarının içeriğine uygun öğretmenin aşağıdakilerden hangisine özen gös- olarak hazırlanır ve program içeriğini yansıtır. Öğret- termesi gerekir? men, öğreteceği konunun eğitimini almış biri olarak ders kitaplarını incelemeli ve değerlendirmelidir. A) Yanlış cevap verildiğinde ipuçları vererek doğru- yu buldurma Öğretmenler ders kitaplarını incelerken, öncelikle aşağıdaki ölçütlerden hangisini dikkate almalı- B) Öğrencilere çalışkanlık simgesi olan adlar takma dırlar? C) Sorun yaşandığında konuyu değiştirme A) Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi içermesini D) Öğrenci yanlış yanıt verse de yanıtı kabul etme B) Çeşitli görsellerle ve örneklerle zenginleştirilmiş olmasını E) Öğrencileri bol bol övme ve ödül verme C) Bilimsel ve akademik bir dille yazılmış olmasını D) Konunun soyut boyutlarına yer vermesini E) Belli bir öğretme - öğrenme yaklaşımıyla yazıl- mış olmasını Diğer sayfaya geçiniz. 10
- 11. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 42. 44. Aşağıdakilerden hangisi ölçülürken dolaylı ölçme I. Sağlıklı iletişim için öğrencinin gözlerine uzun yapılır? süre bakmak gerekir. A) Park yerindeki araçların sayısı II. Uzun göz bağıntısı olumsuz, kısa göz bağıntısı olumlu ileti verir. B) Bilgisayar masasının yüksekliği III. Öğrenciden gözünü kaçıran öğretmen iletişim C) Bir sepet elmanın kütlesi kuramaz. D) Öğrencilerin dört işlem becerileri IV. Öğretmen öğrenciye doğrudan değil, göz ucuyla bakmalıdır. E) Koridorun uzunluğu V. Göz bağıntısı kuran öğretmene öğrenci daha iyi yanıt verir. VI. İletişim sürecinde öğretmen baskın olmalıdır. Yukarıdakilerden hangileri öğretmen - öğrenci ile- tişiminde doğru ifadelerdir? A) I, III, VI B) I, V, VI 45. Değerlendirme, ölçme sonuçlarının bir ölçütle karşı- laştırılarak bir yargıya varılması işidir. C) II, III, V D) II, III, VI Aşağıdakilerden hangisi “mutlak ölçüt”ün kullanıl- E) II, IV, V dığı değerlendirmeye örnektir? A) Bilgi yarışmasında en az puanla elenen kişi olma B) Yüksek atlamada en iyi dereceyi yapma C) Sınıfta başarı açısından ilk yüzde yirmilik grupta olma D) 100 sorudan 50’sini doğru cevaplama 43. Durum değerlendirme ya da düzey belirleme de- nen ölçme ve buna bağlı değerlendirme sürecin- E) Grup ortalamasının üzerinde performans gös- de temel amaç aşağıdakilerden hangisidir? terme A) Öğretim programında belirtilen kazanımların ger- çekleşme derecesini belirlemek B) Öğrencilerin yaşadıkları öğrenme güçlüklerini or- taya çıkarmak C) Öğrencilerin sosyal, psikolojik ve ekonomik du- 46. Bir sınavda her öğrenciye 5 puan fazla verilmesi ---- rumlarını belirlemek hataya örnektir. Öğrencilerin puanlarını, aldıkları pu- anların yüzde 10’u kadar artırmak ise ---- hataya ör- D) Öğrencileri belli özelliklere göre sıralayıp ilgili nek olabilir. programlara yerleştirmek Bu parçadaki boşluklara, aşağıdakilerin hangisin- E) Öğrencilerin kavramsal gelişim düzeylerini ve deki sözcükler sırasıyla getirilmelidir? kavram yanılgılarını tespit etmek A) rastgele - sabit B) rastgele - sistematik C) sabit - sistematik D) sabit - rastgele E) sistematik - sabit Diğer sayfaya geçiniz. 11
- 12. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 47. Bir öğretmen aynı kapsamda ve düzeyde iki ayrı sı- 49. Bir sınav türünün özellikleri şunlardır: nav hazırlamış ve aynı gruba uygulamıştır. Bu sınav- ların özellikleri şöyledir: • Kısa sürede çok soru sorulmasına olanak tanır. • Birinci sınavda 25 soru vardır ve her soru 4 puan değerindedir. • Puanlaması kolay ve nispeten nesneldir. • İkinci sınavda 10 soru vardır ve her soru 10 • Şans başarısı yoktur. puan değerindedir. Bu özellikleri taşıyan sınav türü aşağıdakilerden “Birinci sınavdan elde edilen puanların güvenirliği da- hangisidir? ha yüksektir.” diyen bir kişi bu iddiasını aşağıdaki açıklamalardan hangisiyle destekleyebilir? A) Doğru - yanlış B) Boşluk doldurma A) Bir sınavda yanıtların nasıl puanlanacağı kulanı- C) Çoktan seçmeli D) Açık uçlu lan soru tipine göre değişir. E) Sözlü B) Puanlamanın nesnelliği ölçmeden kaynaklanabi- lecek hatayı azaltır. C) Soruların ayırt edicilik dereceleri test puanlarının güvenirliğini etkiler. D) Soruların güçlük dereceleri test puanlarının gü- venirliğini etkiler. E) Testteki soru sayısı arttıkça ölçme sonuçlarına karışan hata miktarı azalır. 50. Aşağıdakilerden hangisi performans değerlendir- 48. Bir ölçme uzmanı Fen ve Teknoloji dersi için hazırla- mesini gerektiren bir durumdur? nan başarı testini incelemiş ve ortak köke dayalı so- ruların 5 - 6 civarında olduğunu saptamıştır. Bu duru- A) Bir elementin yerini periyodik tabloda gösterme mu eleştiren uzman, bir köke dayalı olarak sorulabile- B) Mevsim normallerini gösteren bir tablodan yarar- cek soru sayısının üçü geçmemesini önermiştir. lanarak belli bir tarihteki hava sıcaklığını tahmin Ölçme uzmanının bu eleştirisinin en önemli ge- etme rekçesi aşağıdakilerden hangisi olabilir? C) Verilenler arasından bir romanın ana fikrini yan- A) Öğrencilere aynı kökle ilgili çok sayıda soru sor- sıtan tümceyi seçme mak motivasyonu düşürür. D) Verilen molekül formüllerinin açılımlarını yazma B) Sorular tek bir test yaprağına sığmayacağı için E) Işığın çukur ve tümsek aynada yansımasını gös- test düzeni bozulabilir. terecek düzenek geliştirme C) Benzer davranışı ölçen soru sayısının artması güvenirliği düşürür. D) Soruların birbirinden bağımsız cevaplanabilme kuralı bozulabilir. E) Okuduğunu anlama değişkeninin etkisi artarak geçerliği düşürür. Diğer sayfaya geçiniz. 12
- 13. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 51. Öğrencilerin, belli bir konuda kendileriyle ilgili bilgi, 54. Matematik dersinde bilgisayar programlarından yarar- beceri, tutum ve davranışlarını yorumlamalarına ---- ; lanmanın öğrencilerin matematik başarısına etkisini araç - gereç kullanma, deney yapma ya da proje ha- ölçmeyi planlayan bir öğretmen, bir sınıfında gelenek- zırlama vb. becerilerinin, puanlama kriterleri kullanıla- sel öğretim yöntemini kullanırken diğer bir sınıfında rak değerlendirmesi sürecine ---- denir. ise işlenen her konudan sonra bilgisayar programıyla alıştırmalar yaptırmaktadır. Bu parçadaki boşluklara, aşağıdakilerin hangisin- deki sözcükler sırasıyla getirilmelidir? Bu araştırmadaki bağımsız değişken aşağıdakiler- den hangisidir? A) öz değerlendirme - rubrik (puanlama yönergesi) A) Öğretmen özellikleri B) Matematik notları B) performans değerlendirme - grid C) Öğretim yöntemleri D) Sınıf mevcutları C) öz değerlendirme - performans değerlendirme E) Öğrenci nitelikleri D) portfolyo (öğrenci ürün dosyası) - dallanmış ağaç E) performans değerlendirme - akran değerlen- dirme 55. Bir araştırmada X ve Y değişkenleri arasında sıfıra yakın bir ilişki bulunmuştur. Bu değişkenler aşağıdakilerin hangisinde verilen- ler olabilir? 52. Aşağıdakilerden hangisi performans görevlerine X Y dayalı ölçmelerin geleneksel kâğıt - kalem testle- rine göre üstün özelliklerinden biridir? A) Doğum yeri Doğum yılı A) Öğrencilerin gerçek hayata yakın işlemler ger- B) Boy Kütle çekleştirmesi C) Yaş Eğitim düzeyi B) Puanlamanın daha objektif olması D) Kaygı düzeyi Başarı C) Uygulamanın daha az zaman alması E) Spor yapma Sağlık D) Velilerin öğrenci çalışmalarına yardım etmesi E) Öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyine uygun ol- ması 56. Bir grup öğrenciye uygulanan dönem sonu sınavları- na ilişkin istatistikler tablodaki gibidir. Dersler Soru Aritmetik Medyan Mod Standart sayısı ortalama sapma Kimya 20 8 6 4 4 53. Dönem boyunca az sayıda sınav yapıp, öğrencile- rin öz değerlendirme ve akran değerlendirme Tarih 40 30 35 39 7 formlarını, performanslarını ve hazırladıkları ürün dosyalarını değerlendirmeye daha çok zaman ayı- Türkçe 30 15 18 23 6 ran bir öğretmen bu uygulamasıyla aşağıdakiler- den hangisine en az hizmet eder? Fizik 50 30 30 30 11 A) Değerlendirmenin öğrenmeye katkısını artırmaya Felsefe 40 14 10 7 9 B) Özdenetim becerilerini geliştirmeye Öğrencilerin en başarılı olduğu ders hangisidir? C) Değerlendirme becerilerini kazandırmaya A) Kimya B) Tarih C) Türkçe D) Bireysel gelişim düzeylerini belirlemeye D) Fizik E) Felsefe E) Öğrencilerin başarılarını karşılaştırmaya Diğer sayfaya geçiniz. 13
- 14. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 57. Mehmet Öğretmen, öğrencilerine uyguladığı bir test sonucunda elde ettiği puanlardan bazı istatistikleri 59. VE 60. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİGİLERE hesaplamıştır. Daha sonra, öğrencilerden birinin pu- GÖRE CEVAPLAYINIZ. anını yanlış yazdığını fark etmiş ve gerekli düzeltmeyi yaparak istatistikleri tekrar hesaplamıştır. Bir testteki maddelere ilişkin aşağıdaki değerler elde edilmiştir. Buna göre, Mehmet Öğretmen’in düzeltmesi so- nucunda aşağıdaki istatistiklerden hangisi kesin olarak değişmiştir? Maddeler I II III IV V A) Ortalama B) Ortanca C) Mod Madde güçlüğü 0,1 0,15 0,5 0,6 0,9 D) Ranj E) Yığmalı frekans Madde ayırıcılık 0,08 −0,15 0,5 0,28 0,43 gücü 59. Tabloda verilen bilgilere göre hangi maddenin gü- venirliğe katkısı en yüksektir? A) I B) II C) III D) IV E) V 58. Aynı öğrencilere uygulanan ve bağıl değerlendirme yapılan iki sınavla ilgili aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri aşağıda verilmiştir. Aritmetik Standart Ali’nin Ayşe’nin Sınav ortalama sapma puanı puanı I 55 15 70 ? II 60 5 ? 68 Buna göre, aşağıdaki yorumlardan hangisi kesin- 60. Yapılandırılacak bir testte bu maddeleri kullanma likle doğrudur? zorunluluğu olsaydı, en köklü değişikliğin hangi maddede yapılması gerekirdi? A) Ali birinci sınavdaki soruların hepsini doğru yanıt- lamıştır. A) I B) II C) III D) IV E) V B) Ali ikinci sınavdan da 70 alırsa ilk sınava göre daha başarısız olmuş olur. C) Birinci ve ikinci sınav sonuçları arasındaki kore- lasyon yüksektir. D) Ayşe’nin ikinci sınavdaki başarısı Ali’nin ilk sına- vındaki başarısından daha iyidir. E) İkinci sınavda puanların ranjı ilk sınava göre da- ha büyüktür. Diğer sayfaya geçiniz. 14
- 15. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 61. Fatma Hanım seneye okula başlayacak olan yeğeni 63. İnsan gelişimine ilişkin aşağıdaki ifadelerden han- Bertuğ’a bir hediye vermek ister. Çocuk giysileri sa- gisi doğrudur? tan bir mağazadan Bertuğ’un yaşını söyleyerek bir pantolon satın alır. Hediyesini yeğenine verdiğinde, A) Ahlak gelişimi, bilişsel gelişim tamamlandıktan uzun süredir görüşmemelerine karşın, satın aldığı sonra başlar. pantolonun yeğeninin bedenine tam olduğunu görür, çok sevinir. B) Yetişkinlikte psikolojik sorunlar azalır, biyolojik sorunlar artar. Yukarıdaki paragrafta gelişim psikolojisine özgü kavramlardan hangisine vurgu yapılmaktadır? C) Dil gelişimi ile bilişsel gelişim arasında nöbetleşe bir ilişki vardır. A) Büyüme B) Olgunlaşma D) Psikomotor gelişim bedensel gelişimden bağım- C) Öğrenme D) Hazırbulunuşluk sız oluşur. E) Kritik dönem E) Üst düzey ahlaki davranışlar soyut düşünmeyi gerektirir, ancak tersi doğru değildir. 64. Gelişim psikolojisine ilişkin aşağıdaki ifadelerden 62. İlköğretim okuluna yeni başlayan Mehmet önlüğünü hangisi doğrudur? kendisi giyebilmekte, ancak annesi defalarca göster- mesine karşın, önlüğünün yakasını bir türlü ilikleye- A) Güvenli bağlanan çocuklar, anneleriyle araların- memektedir. da kurulan sevgi bağı nedeniyle anaokuluna başlarken yaşıtlarına oranla daha yoğun ayrılık Mehmet’in önlük yakasını bir türlü ilikleyememe- kaygısı yaşarlar. si, aşağıdaki ifadelerden hangisiyle açıklanabilir? B) “Kimlik arayışı” statüsünde bulunan ve anne ba- A) Yaka kullanmaya yeni başladığı için Mehmet de- balarıyla aralarında sorunlar olan gençler, olumlu neyim eksikliği yaşamaktadır. bir kimlik statüsüne sahiptirler. B) Annesinin aşırı koruyucu tutumu nedeniyle Meh- C) Dili anlamak ve konuşmak bebeklik döneminde met iliklemeyi öğrenememiştir. eş zamanlı ortaya çıkar. C) Mehmet yakasının düğmelerini ilikleyebileceği D) İlköğretim çağında gözlenen dikkat eksikliği - kritik döneme henüz ulaşmamıştır. hiperaktivite bozukluğunun temelinde reddedici anne baba tutumu bulunmaktadır. D) Mehmet’in el kasları yakasını ilikleyebilecek ol- gunluğa erişmemiştir. E) İlk çocukluk döneminde ortaya çıkan döngüsel tepkiler oyun etkinliklerinin temelini oluşturur. E) Mehmet’in parmakları yakasını ilikleyebilecek ka- dar büyümemiştir. Diğer sayfaya geçiniz. 15
- 16. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 65. Ergenlik dönemine ilişkin aşağıdaki ifadelerden 67. Bir süre öğretmenlik yapan Berrin 30 yaşlarındayken hangisi doğrudur? tanıştığı Mehmet’le son şansı olarak düşündüğü için evlenmiştir. Evlendikten sonra çalışmayı bırakan Ber- A) Kızlarda ilk adet kanaması, erinliğe geçişin de ilk rin iki çocuk sahibi olmuştur. Eşi sık sık iş seyahatle- işaretidir. rine çıktığı için evin tüm sorumluluğunu üstlenen Ber- rin, zamanla eşinin ilgisizliğinden yakınmaya başla- B) İkincil cinsiyet özelliklerinin geç ortaya çıkması, mıştır. Berrin günlerini hem çocuklarını iyi bir biçimde bilişsel gelişimi olumsuz yönde etkiler. yetiştirerek, hem de çevresindeki sosyal çalışmalara gönüllü katılarak geçirmiştir. Şu anda 60 yaşında olan C) Ergenlik döneminde kızlarda östrojen, erkeklerde Berrin, iyi eğitim gören ve mutlu evlilikler yapan ço- testosteron hormonlarının ilk kez salgılanmaya cuklarıyla gurur duymaktadır. Berrin’in son yıllardaki başlamasıyla, ikincil cinsiyet özellikleri kazanılır. tek sorunu, eşiyle olan ilişkisinin kötüye gitmesidir. Bu yüzden, sadece ekonomik gereksinimlerini karşılayan D) Erkek çocuklar arasında çevrelerindeki kız arka- biriyle neden evliliğini sürdürdüğünü sorgulamaya daşlarından daha önce ergenlik dönemine giren- başlamıştır. Berrin artık çocuklarıyla birlikte yaşamak ler bulunabilir. istemekte, ancak onların düzenini bozmaktan da çe- kinmektedir. E) Geç olgunlaşma, ergenlik döneminde erkekleri olumlu, kızları ise olumsuz etkiler ancak bu etki- Erikson’un psikososyal kişilik kuramına göre, yu- nin yönü zaman içinde değişebilir. karıdaki bilgilere bağlı olarak, Berrin’le ilgili aşa- ğıdaki sonuçlardan hangisine varılabilir? A) Eşiyle sorunlar yaşamasına karşın, evlendiği için yakınlık duygusunu geliştirmiştir. B) Çocuklarının iyi yetişmelerini sağlamış, böylelikle üretkenlik duygusunu kazanmıştır. C) Yaşlılıkta çocuklarının yanına taşınmak istemesi- ne karşın, onların düzenini bozmak istemediği için ego bütünlüğünü kazanmıştır. D) Ekonomik güce sahip olmadığı için eşinden ayrı- lamadığından, utanç ve suçluluk duyguları yaşa- maktadır. E) Evlenerek öğretmenlik mesleğini bıraktığı için kimlik duygusunu kazanamamıştır. 66. Geleneksel psikanalitik kurama ilişkin aşağıda ve- rilen ifadelerden hangisi doğrudur? A) Davranışları yönlendiren güçler bilinç düzeyinde 68. Beş yaşındaki Ayşe ailesiyle çıktıkları tatilde farklı yö- yer alır. releri görme fırsatı bulmuştur. Anaokuluna başladı- ğında, ilk derste öğretmeni “Tatilde nerelere gittiniz?” B) Süperego, id’in isteklerini reddetmek için plan diye sormuştur. Ayşe söz almış, tatilde uğradıkları en yapma, erteleme gibi ikincil süreçlere dayalı ça- son iki kasabanın ismini hatırlayabilmiş, ama daha lışır. önce gördükleri yerlerin ismini hatırlamakta zorlan- mıştır. C) Yön değiştirme savunma mekanizmasına bir ör- nek olarak “dedikodu yapmak” verilebilir. Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, tatilin başlangıcında gördüğü kasabaları hatırlayama- D) Cinsiyet farklılıklarının kavranması genital dö- ması, Ayşe’nin hangi bilişsel özelliğinin tam ola- nemde gerçekleşir. rak gelişmemiş olmasından kaynaklanmaktadır? E) Savunma mekanizmaları, süperegonun yarattığı A) Odaktan uzaklaşma baskıdan korunmak amacıyla id’in kullandığı davranış örüntüleridir. B) Canlandırmacılık (Animizm) C) Tek yönlü sınıflama D) Benmerkezci düşünme E) Özelden özele akıl yürütme Diğer sayfaya geçiniz. 16
- 17. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 69. Annesi Mehmet’e İngilizce çalıştırırken aralarında 71. İşiten anne - babaların doğuştan duymayan çocukla- şöyle bir diyalog geçer: rıyla çalışan bir araştırmacı, bu ebeveynlerden bir kısmının, konuşma dilini öğrenebilmeleri umuduyla Anne ― Notebook ne demektir? çocuklarına işaret dilini öğretmediklerini saptamıştır. Araştırmacı daha sonra yaptığı çalışmada, bu çocuk- Mehmet ― Defter. ların işaret dilinde bulunanlardan daha farklı hareket- lerle, kendilerini ifade etmeye çalıştıklarını gözle- Anne ― Peki book ne demektir? miştir. Mehmet ― “Ter”. Araştırmacının bu gözlemi, dilin kazanılmasında aşağıdakilerden hangisinin önemine vurgu yap- Annesinin sorusuna Mehmet’in doğru yanıt vere- maktadır? memesinin nedeni, Piaget’nin bilişsel gelişim ku- ramındaki hangi kavramla açıklanabilir? A) Sosyal öğrenme B) Taklit A) Uyum kurma C) Pekiştirme D) Klasik koşullanma B) Özelden özele akıl yürütme E) Biyolojik altyapı C) Kelime korunumu D) Sembolik düşünme E) Devresel tepki 72. Bir hasta bakıcı, hastalara bir yandan “Sıranızı bekle- yin içeride hasta var!” deyip bekleyenleri doktorla gö- 70. Betül annesine “Anne, kendini öldürenler hapishane- rüştürmemekte, diğer yandan da, fark ettirmeden ta- ye mi gömülür?” diye sorar. nıdıklarını öncelikle muayene ettirmeye çalışmak- tadır. Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, “Be- tül’ün bu çıkarımda bulunmasının nedeni” ile “içinde Bu hasta bakıcının tanıdıklarına ayrıcalık göster- bulunduğu bilişsel gelişim dönemi” aşağıdakilerin mesi, Kohlberg’in ahlaki gelişim evrelerinden hangisinde doğru olarak verilmiştir? hangisinde olduğunu gösterir? A) Deneme - yanılma yoluyla öğrendiğinden işlem A) İtaat ve ceza eğilimi öncesi dönem B) Saf çıkarcı eğilim B) Sezgisel olarak ayırt edebildiğinden işlem öncesi dönem C) İyi çocuk eğilimi C) Tümevarımsal düşünmeye başladığından somut D) Toplumsal anlaşma işlemler dönemi E) Evrensel ahlak ilkeleri D) Esnek düşünme geliştiğinden somut işlemler dö- nemi E) Varsayımlara dayalı düşündüğünden soyut iş- lemler dönemi Diğer sayfaya geçiniz. 17
- 18. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 73. Yabancı dil dersinde sözcük bilgilerini ölçmek isteyen 75. Aşağıdakilerden hangisi bilişsel öğrenme yaklaşı- bir öğretmen, öğrencilerinden belirli bir konuda kom- mının temel sayıltılarından birisi değildir? pozisyon yazmalarını ister. Bu çalışmadan düşük not alan bir öğrenci “Sözcüklerin anlamlarını çok iyi bili- A) Öğrenme sürecine aktif olarak katılım zorunlu- yordum.” diyerek notuna itiraz eder. Bunun üzerine dur, öğrenme kendiliğinden ortaya çıkmaz. öğretmen, “Ben sözcüklerin anlamını öğrenip öğren- mediğine yazdıklarına bakarak karar verebilirim.” ya- B) Ön bilgiler ve bilişsel beceriler öğrenmeyi etkiler. nıtını verir. C) Birey, maruz kaldığı uyarıcılara kendisi anlam Öğretmenin öğrencisine verdiği yanıt özellikle verir ve yorumlar. aşağıdakilerden hangisini doğrulamaktadır? D) Anlamlandırma ve yorumlama süreci öğrenmeyi A) Hatırlanamayan bir bilgi öğrenilmemiştir. etkiler. B) Davranışta gözlenen her değişme öğrenme ola- E) Öğrenmenin ortaya çıkması için pekiştireç gerek- rak nitelendirilemez. lidir. C) Öğrenme doğrudan gözlenemeyen, ancak dav- ranıştan vardanabilen içsel bir süreçtir. D) Başarılı olmak için çok çalışmak yetmez, etkili çalışmak gereklidir. E) Performansta olumlu yönde değişme olması öğ- renmenin gerçekleştiğini gösterir. 76. Bir öğretmen, uyguladığı ilk sınavın sonuçlarını, öğ- 74. Okula yeni başlayan öğrencilerine okuma yazmayı rencilere yaptıkları hataları da göstererek açıkladığın- öğretmek isteyen bir anaokulu öğretmeni bunda ba- da, öğrencilerin ikinci sınavdaki başarılarının arttığını şarılı olamaz. Ancak bu öğretmen, aynı grupla bir yıl gözlemlemiştir. sonra yapılan çalışmalarda öğrencilerin büyük bir bö- lümünün okuma ve yazmayı öğrenebildiklerine tanık Öğretmenin öğrencilerine sınav sonuçlarını yap- olur. tıkları hatalarla birlikte açıklaması aşağıdakiler- den hangisinin uygulanmasına örnek olabilir? Yukarıda verilen örnekten hareketle varılabilecek en uygun sonuç aşağıdakilerden hangisidir? A) Kavramsal basamaklar dizini A) Anaokulu öğretmeni öğrencilerin dikkatini çek- B) Aralıklı ya da toplu öğrenme mede başarılı olamamıştır. C) Programlanmış öğrenme B) Davranışın ortaya çıkması için belli bir olgunluk D) Olumlu aktarma düzeyine ulaşmak gerekir. E) Olumlu pekiştirme C) Bireyin kapasitesinin üstünde davranışlara zor- lanması, başarısını düşürür. D) Yeterince büyümeden yapılan çalışmalar çocuğu yorar. E) Büyüme, olgunlaşma sonucunu doğurur. Diğer sayfaya geçiniz. 18
- 19. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 77. Bir hafta sonra gireceği sınava hazırlanan öğren- 80. Bir sınıfa gözlem yapmaya gelen okul müdürü, dersi- cisine “Her gün yarım saatini ayırıp çalışman sınav- ni masada oturarak anlatan öğretmeni “Masa öğret- dan bir gün önce 15 saat çalışmandan daha yararlı menlerin oturması için değil, kitap, defter ve malze- olur.” biçiminde öneride bulunan bir öğretmen, melerin konması içindir.” diyerek eleştirmiştir. öğrenmeyle ilgili aşağıdaki etkenlerden hangisine vurgu yapmaktadır? Müdürün sözleri, yaratıcı düşünce önündeki en- gellerden hangisine örnek oluşturur? A) Aralıklı ya da toplu öğrenme A) Kültürel engeller B) Duygusal etkenler B) Parçalara bölerek ya da bütün hâlinde öğrenme C) Güdülenme D) Alışkanlıklar C) Öncelik etkisi E) İşleve takılma D) Genel uyarılmışlık durumu E) Tekrar 78. Yeni yılın ilk günlerinde tarih atarken, bir önceki yılın tarihinin yazılması sık karşılaşılan bir hatadır. Bu hata aşağıdakilerden hangisinin sonucudur? A) Tepki genellemesi B) Sonralık etkisi C) Geriye doğru ket vurma D) Alışma 81. Okula yeni başlayan öğrencilerine çalışma alışkanlığı kazandırmak isteyen bir sınıf öğretmeni verdiği ödev- E) İleriye doğru ket vurma leri yapan öğrencileri çikolatayla ödüllendirmekte, yapmayanları ise teneffüste dışarı çıkarmayarak ce- zalandırmaktadır. Öğretmenin öğrencilerine ders çalışma alışkanlığı kazandırmak için izlediği yol Thorndike’ın hangi ilkesiyle uyuşmamaktadır? A) Tekrar yasası B) Etki yasası 79. Seda Hanım yeni taşındığı evde mutfağının uygun ol- C) Tepki analojisi maması nedeniyle, sağa doğru açılan buzdolabı ka- pağını sola doğru açılacak şekilde değiştirtmiştir. An- D) Hazırbulunuşluk yasası cak kapağı açması gerektiğinde, uzun bir süre dolap kapağını önce sağa doğru açmaya çalışmıştır. E) Öğrenmede küçük adımlar ilkesi Seda Hanım’ın uzun süre dolabın kapağını sağa doğru açmaya çalışmasını en iyi açıklayan kav- ram aşağıdakilerden hangisidir? A) Sönme B) Ket vurma C) Öğrenilmiş çaresizlik D) Olumsuz aktarma E) Öncelik etkisi Diğer sayfaya geçiniz. 19
- 20. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 82. Matematik ödevini yapmamak için bahaneler öne 84. Akşama doğru midesi bulanan Esra, öğle yemeğinde- süren kızına; “Ödevini bitir de birlikte gezmeye çıka- ki mayonezden zehirlendiğini düşünmüş ve bu olay- lım.” diyen bir annenin bu yaklaşımı aşağıdakiler- dan sonra uzun süre mayonez yememiştir. den hangisine örnek olabilir? Esra’nın uzun süre mayonez yememesi aşağıda- A) Premack ilkesi B) Tepki analojisi kilerden hangisiyle açıklanabilir? C) Kademeli yaklaşma D) Dolaylı pekiştirme A) İkinci derece koşullama (üst düzey) E) Olumlu pekiştirme B) Batıl davranış C) Ayırt etme D) Koşulsuz tepki E) Olumsuz tat koşullaması (Garcia etkisi) 83. Ali, araba kullanan babasını izlerken acı bir fren sesi duymuş ardından arabaları öndeki araca çarpmıştır. Bu olaydan sonra Ali ne zaman bir fren sesi duysa 85. Hamileliği dolayısıyla midesi bulanan bir anne adayı, korku tepkisi vermeye başlamıştır. sabahları bir yandan midesi bulanırken bir yandan da televizyondaki bir sabah programını izlemektedir. An- Ali’nin fren sesi duyunca korku tepkisi vermeye ne, doğum yaptıktan sonra, ekranda ne zaman aynı başlaması aşağıdakilerden hangisinin sonu- programın sunucusunu görse, yine midesinin bulan- cudur? dığını hissetmektedir. A) Fren sesi ve kaza bitişikliği nedeniyle tepkisel ko- Yukarıdaki örnekte yer alan program sunucusu, şullama aşağıdakilerden hangisinin işlevini görmektedir? B) Sonraki tekrarlarda fren sesini duyması nedeniy- A) Koşulsuz uyarıcı B) Koşullu tepki le edimsel koşullama C) Pekiştirici uyarıcı D) Koşullu uyarıcı C) Babasını o anda gözlediği için model alma yoluy- la öğrenme E) Nötr uyarıcı D) Babasını izlemekle meşgul olsa da, kaza yapıldı- ğı anda arabanın içinde olduğu için gizil öğrenme E) Kaza olayına tanık olduğu için gözlem yoluyla öğrenme Diğer sayfaya geçiniz. 20
- 21. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 86. Aşağıdakilerden hangisi, edimsel koşullama yo- 89. Bir deneyde şempanzeye tavanda bulunan kırımızı luyla öğrenme sürecinde davranışın özelliklerini ışık yandığında bir düğmeye bastığı takdirde bir kart ve ortaya çıkma sıklığını belirleyen etkenlerden elde edebileceği ve bu kartı muzla değiştirebileceği birisi değildir? öğretilmiştir. A) Davranıştan önce gelen çevresel koşullar Bu deneyde kart şempanze için aşağıdakilerden hangisinin işlevini görmektedir? B) Davranışın bir sonucu olarak değişen çevresel olaylar A) Ayırt edici uyarıcı B) İkincil pekiştireç C) Organizmanın doğuştan getirdiği potansiyel C) İçsel pekiştireç D) Pekiştirici uyarıcı D) Organizmanın çevreyle ilgili geçmiş yaşantıları E) Nötr uyarıcı E) Davranışla birlikte bulunan çevresel koşullar 87. Ayağına batan dikeni ayağını yere sürterek çıkar- mayı başaran bir köpeğin benzer bir durumda ay- nı davranışı tekrarlaması aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Olumsuz aktarma B) Olumsuz pekiştirme C) Tepkisel koşullama D) Tepki genellemesi 90. Bir teknik direktörün başarıyı artırmak amacıyla, E) Alışma en iyi performans gösteren sporcusuna her ayın sonunda bir spor malzemesi hediye etmesi aşağı- dakilerden hangisine örnek olabilir? A) Dolaylı pekiştirme B) Koşullu anlaşma C) Premack ilkesi D) Birincil pekiştireç E) Olumlu pekiştirme 88. Çocuklarına zarar vermemek için sadece mutfakta si- gara içmeye başlayan Ali Bey, bir süre sonra su iç- mek için bile mutfağa gitse bir sigara yaktığını fark et- miştir. Bu örnekte mutfak Ali Bey için aşağıdakilerden hangisinin işlevini görmektedir? A) Ayırt edici uyarıcı B) İtici uyarıcı C) Olumlu pekiştireç D) Koşulsuz uyarıcı E) Dolaylı pekiştireç Diğer sayfaya geçiniz. 21
- 22. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 91. Sokakta oynarken, arkadaşları isteklerini yerine getir- 94. Aşırı kilolu bir genç, diyetisyeniyle bir anlaşma yap- meyince hemen gidip onları abisine şikâyet eden Ba- mıştır. Bu anlaşmaya göre belirli bir kaloriyi aşmaya- har, okula başladığında da, tartıştığı arkadaşlarını, cak biçimde yemek yediği her öğün için bir yıldız ka- koşarak öğretmenine şikâyet etmiştir. Ancak, öğret- zanacak altı yıldız topladığında ise bir güneş elde meni abisi gibi, arkadaşlarına kızmamıştır. Bahar, edecektir. Dört güneş topladığı zaman kendisine sev- başlangıçta her tartıştığında arkadaşlarını öğretmeni- diği bir sanatçının konseri için bilet verilecektir. ne şikâyet etmesine karşın, bir süre sonra benzer du- rumlarda artık hiç kimseyi şikâyet etmemeye başla- Gencin belirli kaloride yemek yemesini sağlamak mıştır. için diyetisyenin kullandığı teknik aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir? Bahar’ın arkadaşlarını şikâyet etmekten vazgeç- mesi aşağıdakilerden hangisinin sonucudur? A) Kademeli yaklaşma A) Karşıt tepki oluşturma B) Değişken aralıklı pekiştirme B) Sönme C) Şekillendirme C) Karşıt koşullama D) Değişken oranlı pekiştirme D) Sistematik duyarsızlaştırma E) Simgesel ödülle pekiştirme E) Alışma 92. Öğrencisinin sorduğu matematik problemini o an- da çözemeyen bir öğretmenin, evine giderken çö- zümü birden bire bulması aşağıdakilerden hangi- sine örnektir? A) Kural öğrenme 95. Önceki yıl gelişim ve öğrenme psikolojisi derslerinde B) Örtük öğrenme başarısız olan ve bu yıl aynı derslerin iki ara sınavın- dan da kötü not alan bir öğrenci, ne kadar çalışırsa C) Kademeli yaklaşma çalışsın bu derslerde başarılı olamayacağını düşüne- rek genel sınava çalışmaktan vazgeçmiştir. D) Kavrayarak öğrenme Öğrencinin genel sınava hazırlanmaktan vazgeç- E) Deneme - yanılma yoluyla öğrenme mesini en iyi açıklayan kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Genelleme B) Batıl davranış C) Öğrenilmiş çaresizlik 93. Bir futbolcunun gol attığı bir maçta taktığı kolye- yi, daha sonraki maçlarda da mutlaka takması ve D) Kendini gerçekleştiren kehanet kolyeyi takmadan maça çıkmak istememesi aşağı- daki kavramlardan hangisiyle en iyi açıklanabilir? E) Olumsuz aktarma A) Batıl davranış B) Koşullu tepki C) Genelleme D) Öğrenmenin aktarılması E) Alışma Diğer sayfaya geçiniz. 22
- 23. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 96. Babası tarafından sık sık cezalandırılan bir çocu- 99. Edimsel koşullama yoluyla öğrenme ilkelerinden ğun bir süre sonra sadece babasından değil, ya- yararlanarak çekingen bir öğrencisinin derslere nına yaklaşan tüm erkeklerden korkması öğren- katılmasını sağlamak isteyen bir öğretmenin izle- meyle ilgili aşağıdaki kavramlardan hangisiyle yeceği en uygun yol aşağıdakilerden hangisidir? açıklanabilir? A) Öğrenciye, derste konuşmazsa çekingenliğini ye- A) Olumsuz aktarma nemeyeceğini anlatmak B) İkinci derece koşullama (üst düzey) B) Öğrencinin derste konuyla ilgili her konuşma davranışını pekiştirmek C) İleriye doğru ket vurma C) Derse katılan diğer öğrencilerin davranışlarını D) Genelleme pekiştirmek E) İtici uyarıcı D) Arkadaşlarıyla konuşarak onların destek olması- nı sağlamak E) Öğrenciye derse katılımın önemini anlatmak 97. Tüm uyarılarına rağmen salonda koşarak oyun oynamaya devam eden oğlunu 15 dakika süreyle 100. Dersi soru cevap yöntemiyle işleyen bir öğretmen, banyoya kapatan bir babanın uyguladığı davranış sorulara doğru cevap veren öğrencilerine bazen beş kontrol tekniği aşağıdakilerden hangisidir? soruda, bazen de üç soruda bir puan vermektedir. A) Ara verme (time out) Öğretmenin kullandığı pekiştirme tarifesi aşağıda- kilerden hangisidir? B) Olumsuz pekiştirme A) Sabit oranlı B) Sürekli C) Şekillendirme C) Sabit aralıklı D) Değişken aralıklı D) I. tip ceza E) Değişken oranlı E) Kademeli yaklaşma 98. Bir teknik direktör maçlarda sürekli olarak hakeme iti- raz ettiği için oyundan atılarak takımı güç durumda 101. Beş yaşındaki Ata, evde sürekli olarak çalışan anne- bırakan bir oyuncusunun bu davranışını her seferinde sinin dikkatini çekmek için bilgisayarın ekranını boyalı onu cezalandırarak engellemeye çalışmış ve oyuncu kalemle karalamıştır. Bu duruma çok öfkelenen anne- artık hakeme itiraz etmez olmuştur. Ancak, sezon so- si de, bu davranışı bir daha yapmaması için Ata’nın na erip oyuncuların tamamen dinlenerek geçirdikleri en sevdiği oyuncağını ortadan kaldırmıştır. tatil dönemi bittikten sonraki ilk maçta bu oyuncu tek- rar hakeme itiraz ettiği için oyundan atılmıştır. Annenin bu durumda oyuncakları ortadan kaldır- ması aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir? Oyuncunun tatil dönüşü ilk maçta hakeme itiraz etmesi, aşağıdaki kavramlardan hangisiyle en iyi A) Olumsuz pekiştirme açıklanabilir? B) Kaçınma koşullaması A) Kendiliğinden geri gelme C) Dolaylı ceza B) Tepki genellemesi D) II. tip ceza C) Karşıt tepki oluşturma E) Karşıt koşullama D) Duyarsızlaştırma E) Unutma Diğer sayfaya geçiniz. 23
- 24. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 102. Yalçın yeni aldığı kırmızı beresiyle okula gelince, tüm 104. Mehmet lise son sınıf öğrencisidir. Ailesi çocukluğun- dikkatleri üzerine toplamıştır. Birçok arkadaşı, Yal- dan bu yana onun doktor olmasını istemektedir. Meh- çın’a beresinin çok güzel olduğunu söylemiştir. Bu met de, öğretmenleri ileride ne olmak istediğini sor- durumu izleyen Altan da, kendisine kırmızı bir bere duklarında “doktor” yanıtını vermektedir. Okul rehber almaya karar vermiştir. öğretmeni (psikolojik danışman) Mehmet’le konuşur- ken; “İlgi ve yetenek testlerinden aldığın puanlar, öğ- Altan’ın kırmızı bere almaya karar vermesi aşağı- retmenlik mesleğinin sana daha uygun olduğunu gös- dakilerden hangisiyle en iyi açıklanabilir? teriyor.” demiş ve Mehmet’in ne düşündüğünü sor- muştur. Mehmet “Öğretmenim ben doktor olacağım, A) Olumlu pekiştirme B) Etki yasası aileme söz verdim.” diyerek yanıtlamıştır. C) Dolaylı pekiştirme D) Genelleme Bu durumda Mehmet’e ve ailesine yardım eder- ken, okul rehber öğretmeninin ne tür rehberlik E) Ayırt etme hizmeti vermesi uygundur? Mehmet’e Ailesine A) Yöneltme - yerleştirme İzleme B) Mesleki rehberlik Grup rehberliği C) Duruma alıştırma Çevre ve (oryantasyon) velilerle ilişkiler D) Psikolojik danışma Müşavirlik (konsültasyon) E) Öğrenciyi tanıma Bilgi toplama ve yayma 103. Atatürk bir söyleşisinde, eğitime yaklaşımını şöyle or- taya koyar: “Çocuklar serbestçe konuşmaya, düşün- düklerini ve duygularını olduğu gibi ifade etmeye teş- vik edilmelidir. Böylece onların hem hatalarını düzelt- me imkânı bulunur, hem de ileride yalancı ve iki yüzlü olmalarının önüne geçilmiş olur. Aynı zamanda onla- rın temiz yüreklerinde yurt, ulus, aile ve yurttaş sevgi- siyle beraber doğruya, iyiye ve güzel şeylere karşı sevgi ve ilgi uyandırmaya çalışmalıyız. Bence bunlar çocuk terbiyesinde, ana kucağından en yüksek eğitim ocaklarına kadar her yerde, her zaman üzerinde du- rulacak önemli noktalardır.” Atatürk’ün vurguladığı 105. Okul rehber öğretmeni (psikolojik danışman), eski eğitimle ilgili temel görüşlerden bazılarıyla rehberlik mezunlardan bazılarını arayıp, okulun açıldığı ilk haf- ilkeleri arasında benzerlikler vardır. ta yapılacak etkinliğe davet etmiştir. Bu etkinlik eski mezunların okula yeni kaydolan öğrencilerle tanışma- Atatürk’ün eğitime yönelik bu görüşlerinden han- ları ve konuşmaları için fırsat oluşturmuştur. Mezun- gisi, rehberlik ilkeleri arasında bulunmamaktadır? lardan şimdi avukat olan Yeşim Hanım ve öğretmen Nedim Bey, etkinlik sırasında birer konuşma yaparak A) Rehberlik, demokratik ve insancıl anlayışa daya- okuldaki ilk günlerinde yaşadıklarını anlatmışlardır. lıdır. Yukarıda anlatılan etkinlik hangi rehberlik hizmeti B) Rehberlik hizmetleri, hem bireye hem de topluma kapsamındadır? karşı sorumludur. A) Çevre ve velilerle ilişkiler C) Rehberliğin amacı, hataların düzeltilmesiyle sağ- lıklı kişilik gelişimine yardımcı olmaktır. B) Duruma alıştırma (oryantasyon) D) Rehberlik hizmetleri, öğrenciyi merkeze alan bir C) Müşavirlik (konsültasyon) eğitim sistemi gerektirir. D) İzleme E) Rehberlik, öğrencinin her yönüyle gelişmesine ve kendini gerçekleştirmesine yardım eder. E) Yöneltme - yerleştirme Diğer sayfaya geçiniz. 24
- 25. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 106. Aşağıdakilerden hangisi kendini gerçekleştirme 109. Biyoloji uzmanı Pınar Hanım 38 yaşındadır. Bulundu- sürecinde olan bir bireyin sahip olması gereken ğu tıp fakültesinde oldukça üretken bir öğretim ele- özellikler arasında yer almaz? manı olarak bilinen Pınar Hanım, “Emekli olduğumda alanıma önemli katkılar yapmış biri olarak hatırlan- A) Ceyhun’un güçlü olduğu yönleri kadar zayıf ol- mak istiyorum.” demektedir. duğu yönlerini de kabul etmesi Pınar Hanım, bu ifadesiyle aşağıdaki ihtiyaçlardan B) Barış’ın olayları değerlendirirken kendi deneyim- hangisine öncelik vermektedir? lerini ön plana alması A) Saygı - saygınlık C) Deniz’in kendisi ve başkaları hakkında olumlu düşüncelerinin olması B) Kendini gerçekleştirme D) Zehra’nın kendisini gerçekçi bir gözle anlamaya C) Güvenlik çalışması D) Bilme - anlama E) Meriç’in kendine ve çevresindekilere karşı bir mi- zah anlayışına sahip olması E) Ait olma - sevgi 107. Kadınlara özgü cinsiyet rolüyle ilgili kalıp yargıla- ra sahip bir genç kızın meslek seçiminde, aşağı- daki etkenlerden hangisinin, diğerlerinden daha fazla rol oynaması beklenir? 110. Psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri kapsamın- A) İşinden çok para kazanmak da ilk ve orta dereceli okullarımızda, 2006 yılında Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde geliştirilen “Kap- B) Üst düzey yönetici olmak samlı psikolojik danışma ve rehberlik programları” uy- gulanmaya başlamıştır. C) İnsanlarla rekabet etmek Kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik prog- D) İnsanlara yardımcı olmak ramlarının hazırlanması ya da yürütülmesine iliş- kin olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? E) Toplumda statü kazanmak A) Programlar hazırlanırken, okul rehber öğretmeni- nin (psikolojik danışman) rolü ve görevlerinden çok programın içeriği üzerinde odaklanılmıştır. B) Kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik prog- ramları gelişimsel rehberlik modeline dayanmak- tadır. C) Kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik prog- ramı okuldaki öğretim programlarıyla bağlantılı ve etkileşim içindedir. 108. Bir şarkı sözünde geçen “Hatasız kul olmaz, hatam- la sev beni.” sözleri insancıl (hümanistik) kuramın D) Programın içeriğindeki sınıf etkinliklerinin yürütül- hangi kavramıyla ilişkilendirilebilir? mesinden okul rehber öğretmeni sorumludur. A) Saydamlık B) Özerklik E) Kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik prog- ramı “Okul rehberlik ve psikolojik danışma prog- C) Psikolojik sağlamlık D) Empati ramı” değil, bu programın bir parçasıdır. E) Koşulsuz kabul Diğer sayfaya geçiniz. 25
- 26. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 111. Öğrencilerin kimi davranışları, hem onların gelişimle- 113. İkinci sınıf öğretmeni Damla Hanım’ın Ali isminde aşı- rini olumsuz etkileyebilir hem de öğretmeni rahatsız rı hareketli, dikkatini uzun süre yoğunlaştıramayan bir edebilir. Öğretmen, bu davranışlara ilişkin duygu ve öğrencisi bulunmaktadır. Damla Hanım okul rehber düşüncelerini öğrencilerine iletebilir. Ancak bunu ya- öğretmeninden (psikolojik danışman) yardım ister. parken, öğrencilerin hazırbulunuşluğuna dikkat etmeli Rehber öğretmen, Ali’de “dikkat eksikliği – hiperaktivi- ve incitici bir dil kullanmaktan kaçınmalıdır. te” davranış problemi olabileceğinden kuşkulanır. Damla Öğretmen’den, Ali’yi sınıfta, pencereden uzak Öğretmenin bu tutumu, danışandan hız alan yak- ve tahtaya yakın bir yerde oturtmasını, ödevlerini laşımın hangi kavramıyla ilişkilendirilebilir? yaptırırken sıklıkla ara vermesini ister. Bu önerilere uyan Damla Öğretmen bir süre sonra Ali’nin daha iyi A) Saydamlık B) Empati öğrendiğini ve dikkatinin de daha az dağıldığını fark eder. C) Koşulsuz kabul D) Saygı Damla Öğretmen’in sınıfında gerçekleştirdiği ça- E) Özerklik lışmalar rehberliğin hangi işleviyle ilgilidir? A) Duruma alışma B) Krize müdahale C) Tamamlayıcı D) Önleyici E) Ayarlayıcı 112. Okul zorbalığı; bir ya da birden çok öğrencinin kendi- 114. Zeynep Öğretmen Sevda’nın yüzündeki morlukları lerinden daha güçsüz öğrencileri (kurban) kasıtlı ve fark eder. Ders sonunda, Sevda’yı yanına çağırıp, sürekli olarak rahatsız ettiği ve kurbanın kendisini ko- morlukların nedenini sorar. Sevda önce yanıt vermek ruyamayacak durumda olduğu bir istismar türüdür. istemez. Öğretmeni nedenini öğrenmek için ısrar etti- ğinde ise, arkadaşlarıyla kafeteryada otururken baba- Bir öğrencisinin zorbalığa maruz kaldığını fark sının gördüğünü ve erkeklerle arkadaşlık ettiği için eden bir sınıf rehber öğretmeninin aşağıda belir- çok kızıp ona vurduğunu anlatır. tilen davranışlardan hangisini yapması, sorunun rehberlik anlayışına uygun şekilde çözümüne yar- Bu durum karşısında Zeynep Öğretmen aşağıdaki dımcı olur? çözüm yollarından hangisini seçerse, rehberlik anlayışına en uygun davranmış olur? A) Zorba ve kurban öğrencilerin zorbalığa ilişkin tu- tum ve inanışlarının ne olduğunu belirlemek A) Sevda’yı sınıf rehber öğretmeniyle görüşmesi için yönlendirmek B) Öğrencilerin zorbalık içeren davranışları fark et- melerini sağlamak ve zorbalıkla baş edebilmek B) Gizlilik ilkesi nedeniyle hiç kimseye Sevda’nın için belirlenmiş kuralları uygulamak yaşadıklarıyla ilgili bilgi vermemek C) Kendini denetleme stratejileri, kişiler arası sorun C) Bu sorunla ilgili olarak Sevda’nın ailesini görüş- ve çatışma çözme becerileri gibi konularda öğ- mek için okula çağırmak rencilere verilecek eğitimleri planlamak D) Sevda’ya, okul rehber öğretmeniyle (psikolojik D) Çeşitli testler ve test dışı teknikler kullanarak so- danışman) bir görüşme ayarlamayı önermek runun kaynağını saptamak ve çözümünde okul rehber öğretmeni (psikolojik danışman) ve veli- E) Sevda için önlem alınması amacıyla durumu okul lerden yardım almak müdürüne bildirmek E) Zorbalığı büyüme çağı davranışı olarak değer- lendirmek ve bir süre sonra kendiliğinden orta- dan kalkacağından, pekiştirmemek için zorbalık davranışlarını görmezlikten gelmek Diğer sayfaya geçiniz. 26
- 27. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 115. Aşağıdakilerden hangisi rehberlik tekniklerinin 117. Gözlemlerin kayıt edilmesi için kullanılan araçlardan uygulanmasında, dikkat edilmesi gereken ilkeler biri derecelendirme ölçekleridir. Gözlemciler derece- arasında yer almaz? lendirme ölçekleriyle gözledikleri kişinin, ölçekte bulu- nan davranışları gösterme sıklığını kayıt ederler. A) Öğrenci hakkında bilgi toplamak için birden fazla teknik uygulamak Gözlem amacıyla derecelendirme ölçeklerinin ha- zırlanıp kullanılmasında, B) Elde edilen genel sonuçları, öğrencilerin isimleri saklı tutularak okul yönetimiyle paylaşmak I. Gözlenen özelliklerin sayısı sınırlı tutulmalıdır. C) Test sonuçlarını öğrencilere hemen iletmek yeri- II. Gözlemci gözlem sonuçlarını kimseyle paylaş- ne hazır olmalarını beklemek mayacağı konusunda önceden gözlenene gü- vence vermelidir. D) Sonuçları kullanılmayacak testleri uygulamaktan kaçınmak III. Aynı davranış birden çok kişi tarafından gözlen- melidir. E) Öğrenci ve okulun ihtiyaçlarına uygun olarak psi- kolojik testler üzerinde değişiklikler yapmak IV. Gözlenen davranışlar açığa vurulmayan duygu- ları ortaya çıkarmaya yönelik olmalıdır. V. Aynı davranış birden fazla gözlenmelidir. ifadelerinden hangileri dikkate alınmalıdır? A) I, II, IV B) I, II, V C) I, III, V D) II, III, IV E) III, IV, V 116. Bülent Öğretmen son dersinde öğrencileriyle birlikte dersle ilgili bir değerlendirme yapmıştır. Bu değerlendirme sırasında, Bülent Öğretmen aşağıdaki ifadelerden hangisini söylerse, kendisi- ni “ben diliyle” ifade etmiş olur? A) Demek ki, bu dönem dersin sizlere katkı getirdi- ğini düşünüyorsunuz, sözlerinizden bu sonuca vardım. B) Önemli olan benim ne düşündüğüm değil, sizin ne düşündüğünüz, değil mi… C) Benim öğrenciliğim döneminde öğretmenlerimizi böyle eleştirmeye hiç cesaret edemezdik, sizler çok şanslısınız. D) Benim verdiğim bilgileri ve bu derste kazandığı- nız deneyimleri kullanırsanız başarılı olursunuz. E) Ders içeriğini çok geniş tuttuğum için yaptığınız eleştiriler karşısında haksızlığa uğradım, hayal kırıklığı yaşıyorum. Diğer sayfaya geçiniz. 27
- 28. A KPSS-Eğt. Bil.-CÖ / 2008 118. Sınıf rehber öğretmeni öğrencileri arasındaki sosyal 119. Bir okul rehber öğretmeni (psikolojik danışman), uzaklıkları saptamak amacıyla, sınıfına sosyometri aşağıdaki davranışlardan hangisini gösterirse, tekniği uygulamıştır ve sonuçlarını sosyogram üzerin- psikolojik danışma ve rehberliğin temel ilkelerin- de göstermiştir. Sosyogramda kızları “daire”, erkekleri den olan “gizlilik” ilkesini ihlal etmemiş olur? “üçgen” kullanarak ifade etmiş ve şekillerin içine öğ- renci isimlerinin baş harflerini yazmıştır. Ayrıca en A) Etkili bir öğretim ortamı sağlanması amacıyla öğ- çok birbirini seçen öğrencilerini “düz”, 2. ve 3. düzey rencilerin kişisel gelişim dosyalarındaki özel bilgi- ilişkileri “kesikli çizgiler” kullanarak göstermiş, öğren- leri okuldaki öğretmenlerle paylaşmak cilerin seçimlerini belirtmek için “okların yönlerinden” yararlanmıştır. B) Sınıf rehber öğretmenine, öğrencisini daha iyi ta- nıyabilmesi için öğrenciyle sürdürdüğü psikolojik danışma oturumlarının içeriğine ilişkin bilgi vermek C H C) Uyarıcı madde kullanan öğrencileri önceden bil- E gilendirerek, durumlarına ilişkin ailelerine haber vermek D) Şiddete karşı önlem alınması amacıyla mağdur A F öğrencilerin yazdıkları otobiyografileri müdüre D göstermek K E) Güvenlerini zedelememek için hiçbir koşulda öğ- rencilere ait özel bilgileri başkalarıyla paylaş- M mamak B Bu sosyograma ilişkin, I. Sınıfta ikili ilişkiler bulunmaktadır. II. Sınıftaki en iyi arkadaşlık C ve H öğrencileri ara- sındadır. III. Sınıfta klikler yoktur. IV. D, lider bir öğrencidir. V. Cinsiyete bağlı gruplaşmalar gözlenmektedir. 120. Farklı alanlardan mezun olmuş öğretmenler rehberlik ve psikolojik danışmanlık eğitimi almadıkları hâlde yorumlarından hangilerini yapması durumunda, okulların rehberlik servislerinde görevlendirilebilmek- sınıf rehber öğretmeni öğrencileri arasındaki iliş- tedirler. kileri doğru tanımlamış olur? Bu türden görevlendirmelerle rehberlik servisle- A) I, III, IV B) I, IV, V C) II, III, IV rinde çalışan öğretmenlerin hangi problem alanın- da etkili olarak hizmet vermesi mümkün değildir? D) II, III, V E) III, IV, V A) Eğitsel B) Mesleki C) Kişisel D) Yönlendirici E) Önleyici TEST BİTTİ. CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ. Diğer sayfaya geçiniz. 28