Ενότητα 1η. Ο φίλος μας το περιβάλλον
2 likes14,479 views
Ο φίλος μας το περιβάλλον, ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ, teagher, ΓΛΩΣΣΑ Ε΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ, Εκπαιδευτικό βίντεο από τo ΚΑΛΙΤΣΑ : https://mcjmcjmcj.wordpress.com Άρθρο του μαθήματος: https://wp.me/PJcUD-TN ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Α΄ ΤΕΥΧΟΣ ENOTHTA 1. Ο φίλος μας το περιβάλλον Επικοινωνία: https://www.instagram.com/teagher_teagher https://www.facebook.com/Teagher-409167113262495 ekalitsa@gmail.com
Ενότητα 1η. Ο φίλος μας το περιβάλλον
- 1. α΄ τεύχος ΓΛΩΣΣΑ Ε΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Tης γλώσσας ρόδι και ροδάνι Ενότητα 1 O φίλος μας το περιβάλλον teagher
- 2. α α ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● Eνότητα1 Ο Γιώργος και η Γεωργία είναι μαθητές της Ε΄ Δημοτικού με... οικολογικές ανησυχίες. Γι ’αυτό και μπορούμε να τους ονομάσουμε Οικο-Γιώργο και Οικο-Γεωργία! Tαξιδεύοντας στην Ελλάδα ανακαλύψαμε διάφορους τρόπους για να προστατέψουμε το περιβάλλον. Για να δούμε τις δραστηριότητες που προτείνουν για το περιβάλλον. . Πρώτος τρόπος: φυτεύουμε λουλούδια.
- 3. α Tα λουλούδια που φυτρώνουν στο τσιμέντο Στην ανατολικήΚρήτη, σ’ ένα ορεινό χωριό, τη Ζήρο, είδαμε τις πιο πολύχρωμες γωνιές της γειτονιάς. Μια πανδαισία χρωμάτων. Στα μπαλκόνια, στις αυλές, στον δρόμο, μέσα σε γλάστρες, μεγάλωναν λουλουδιασμένα φυτά. Μα αυτό που τραβούσε την προσοχή ήταν κάτι άλλο. Τα λουλούδια του τσιμέντου. Στις γωνιές των δρόμων, των σκαλοπατιών, σε κάθε σχισμή του τσιμέντου, είχαν φυτρώσει πολύχρωμα, μυρωδάτα μπουκέτα. Στην αρχή, όπως μας είπαν οι κάτοικοι, ήταν λίγα, σκόρπια, όπως συνήθως στα περισσότερα χωριά. Μετά, οι κάτοικοι τα «υιοθέτησαν». Και κάθε χρόνο γίνονταν πιο πολλά. Τον περασμένο χρόνο ένας υπάλληλος του δήμου τόλμησε να τα ψεκάσει με ζιζανιοκτόνα «για να μην καταστρέφουν τον δρόμο». Οι κάτοικοι διαμαρτυρήθηκαν και ψεκαστήρας δεν πέρασε ξανά από τα σοκάκια του χωριού. Το τσιμέντο «άνθισε» και φέτος. Γυναίκες και άντρες, μεγάλοι και παιδιά καμαρώνουν τις πολύχρωμες γωνιές κάθε γειτονιάς. Μας εμπιστεύτηκαν κι ένα μυστικό: Οι κάτοικοι σκορπίζουν σπόρους σε σχισμές των δρόμων, των τοίχων, όπουυπάρχει λίγο χώμα, και έτσι, μαζί με τον άνεμο, βοηθούν στην εξάπλωση των φυτών. Τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει η φύση. Δε χρειάζονται καν πότισμα. περιοδικό Η φύση, τεύχος 98, καλοκαίρι 2002 (διασκευή)
- 4. α α 1. στην αρχή μετά κάθε χρόνο τον περασμένο χρόνο φέτος Ξαναγράψτε το κείμενο με σύντομο τρόπο χρησιμοποιώνταςαυτά τα επιρρήματα και τις φράσεις. Για παράδειγμα: Τα λουλούδια στην αρχή ήταν λίγα και σκορπισμέναεδώ κι εκεί. …………....................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........ ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................. . ............................................................................................................................. .................................. ............................................................................................................................. .................................. ............................................................................................................................. .................................. Μετά οι κάτοικοι τα«υιοθέτησαν». Με την φροντίδατους κάθε χρόνο γίνονταν πιο πολλά. Τον περασμένο χρόνο ένας υπάλληλος του δήμου ταψέκασε με ζιζανιοκτόνα. Οι κάτοικοι διαμαρτυρήθηκανκαι δε ξαναψεκάστηκαν. Φέτος το τσιμέντο«άνθισε» ξανά. Όλο το χωριό καμαρώνει τις πολύχρωμες γωνιές. Μας εμπιστεύτηκαν κι ένα μυστικό: Οι κάτοικοι σκορπίζουνσπόρους σε σχισμές των δρόμων, των τοίχων, όπου υπάρχει λίγο χώμα, και έτσι, μαζί με τον άνεμο, βοηθούν στην εξάπλωση των φυτών. Χρησιμοποιώνταςτα ίδια ή παρόμοια επιρρήματα και φράσειςγράψτε στο τετράδιό σας μια δική σας ιστορία με θέμα το φύτεμα λουλουδιών ή δέντρων. Στο κείμενοπεριγράφεται πώςοι κάτοικοι ενόςχωριούκατάφεραν να ομορφύνουν το περιβάλλον φυτεύονταςλουλούδια ακόμα και στο τσιμέντο. Υπάρχουν επιρρήματα και φράσειςσε αιτιατική ή φράσεις με προθέσειςπουμας δείχνουν τον χρόνο πουέγιναν τα γεγονότα: 2. 8
- 5. Κάθε χρόνο πηγαίνω στο χωριό του αγαπημένουμουπαππού. Εκεί, στην άκρη του χωριού, υπήρχε ένα καταπράσινο δασάκι.Το αγαπούσαμε,όλοι, πολύαυτό το δασάκι, γιατί έδινεοξυγόνοκαι ομορφιά στο χωριουδάκιμας. Τον περασμένο χρόνοτο καταπράσινο δασάκι, κάηκε από την αδιαφορία ενόςκαπνιστή. Στην αρχή ήμαστε στενοχωρημένοι. Όλοι, πουπηγαίναμεδιακοπέςστο αγαπημένο μαςχωριό, πήραμε την απόφαση να φυτέψουμε νέα δέντρα στην θέση των καμένων. Πρώτα αγοράσαμεδεντρύλλια. Μετά ξεκινήσαμε τη δεντροφύτευση. Σύντομα ολοκληρώσαμε το έργο μας. Σιγά σιγά τα νέα μας δεντράκια άρχισαν να μεγαλώνουν. Το δασάκι μας ξαναγεννήθηκε. Φέτοςτα δέντρα έχουν πια μεγαλώσει. Όλοι μας είμαστε περήφανοι γι'αυτό που καταφέραμε. Ελπίζω και εύχομαι, στο μέλλον, να μην ξανασυμβεί κάτι τόσο άσχημο. α α
- 6. 3. Φτιάξτε το χρονοδιάγραμμα της ερευνητικήςαποστολής, αφούβρείτε και υπογραμμίσετε τα επιρρήματα και τις φράσειςπουδηλώνουν χρόνο.Χρησιμοποιήστε χρόνο ενεστώτα.
- 7. α 4. Στο κείμενοβρίσκουμε τις σύνθετεςλέξειςλαθροθηρία, λαθροκυνηγός. Έχουν σχηματιστεί από το αρχαίο ελληνικό επίρρημα λάθρα, πουσήμαινε«κρυφά». Βρείτε και άλλες σύνθετες λέξεις με το «λάθρα» στο λεξικό και σημειώστε την ετυ- μολογία τους και τη σημασία τους με απλά λόγια. 10
- 8. α Λέξη λαθροθηρία. Eτυμολογία και σημασία λάθρα + θήρα (= κυνήγι) το να κυνηγάει κανείς παράνομα λαθροκυνηγός / λαθροθήρας λάθρα + κυνηγός / λάθρα + θήρα Αυτός που κυνηγάειπαράνομα λαθρεμπόριο λάθρα + εμπόριο Το εμπόριο πουγίνεται παράνομα λαθραναγνώστης λάθρα + αναγνώστης Αυτός που διαβάζει έντυπα χωρίςάδεια λαθρεπιβάτης λάθρα + επιβάτης Αυτός που ταξιδεύει παράνομα, χωρίςδιαβατήριο,… λαθρανασκαφή λάθρα + ανασκαφή Η ανασκαφή πουγίνεται χωρίς την άδεια της αρχαιολογικήςυπηρεσίας λαθροχειρία Λάθρα + χειρ (χέρι) Η κλοπή πουδεν γίνεται αντιληπτή, κλέψιμο λαθρομετανάστης λάθρα + μετανάστης Αυτός που εισέρχεται χωρίς άδεια σε μια άλλη χώρα
- 9. α
- 10. α 5. Στο κείμενοαναφέρονται πουλιά,έντομακαι φυτά πουυπάρχουν στους Υγροβιότοπουςτης Ελλάδας. Υπογραμμίστε τα σημεία όπουδίνονται πληρο- φορίεςγι’αυτά, βρείτε περισσότερεςπληροφορίεςστην εγκυκλοπαίδεια καισυμπλη- ρώστε τον παρακάτω πίνακα: όνομα (όπως το ξέρει ο κόσμος και επιστημονική ονομασία) Σταχτοτσικνιάς (ερωδιός) Ardea cinereacinerea είδος (πουλί, έντομο ή φυτό) Αποδημητικό πουλί πού ζει Σε περιοχέςμε ρηχά νερά, σε υγρά λιβάδια και υγρές καλλιέργειες τι τρώει Σαρκοφάγο. Τρέφεται με ψάρια, έντομα και μικρά ερπετά. πώς είναι Πτηνό με μακρύ Λαιμό, με ψηλά πόδια και ράμφος. νούφαρο (Νυμφαία) Nymphaea alba Υδρόβιο φυτό Φυτρώνει σε στάσιμα νερά, μέσα σε έλη, αργά ρυάκια, λίμνες, πίσω από τα καλάμια. πόα, με στρογγυλά επιπλέοντα φύλλα και άνθη (10 -20cm) δεντροβάτραχος (ευρωπαϊκός) Hyla arborea Αμφίβιο Ζει σε έλη, λίμνες, ποτάμια, λιβάδια και κήπουςσκαρ- φαλώνονταςστα δέντρα, Τρέφεται κυρίωςμε έντομα πουπιάνει τη νύχτα. Μικροί πράσινοι βάτραχοι(32-50mm). Με καφέ λαιμό.
- 11. α α όνομα (όπως το ξέρει ο κόσμος και επιστημονική ονομασία) Σταχτοτσικνιάς (Ερωδιός) Ardea cinereacinerea είδος (πουλί, έντομο ή φυτό) πουλί πού ζει Σε περιοχέςμε ρηχά νερά, σε υγρά λιβάδια και υγρές καλλιέργειες τι τρώει Σαρκοφάγο. Τρέφεται με ψάρια, έντομα και μικρά ερπετά. πώς είναι Πτηνό με μακριά πόδια και ράμφος Νούφαρο (Νυμφαία) Nymphaea alba υδρόβιο φυτό Φυτρώνει σε στάσιμα νερά, μέσα σε έλη, αργά ρυάκια, λίμνες, πίσω από τα καλάμια. πόα, με στρογγυλά επιπλέοντα φύλλα και άνθη (10 -20cm) Δεντροβάτραχος (ευρωπαϊκός) Hyla arborea αμφίβιο Ζει σε έλη, λίμνες, ποτάμια, λιβάδια και κήπουςσκαρ- φαλώνοντας στα δέντρα, Τρέφεται κυρίωςμε έντομα πουπιάνει τη νύχτα. Μικροί πράσινοι βάτραχοι(32-50mm) Με καφέ λαιμό. Λιβελούλα (Ανισόπτερο) dragonflies έντομο Περνά την περισσότερη ζωή της σαν νύμφη κάτω από την επιφάνειατου νερού. Τρέφεται από άλλα ασπόνδυλα όπως γυρίνοι και ψάρια. Στο κεφάλι της έχει 2 κοντέςκεραίες και 2 μεγάλα μάτια. Καλαμοκανάς (Καλαμοζάμπης) Cladorhynchus μεταναστευτικό πουλί. Ζει σε βάλτους, αλυκές, ρηχά έλη. Φωλιάζει σε αραιές αποικίες, και σε υγρότοπους. Τρέφεται με έντομα, νύμφες, σκουλήκια και αυγά ψαριών. Παρυδάτιο ασπρό- μαυρο πουλί με μα- κριά κόκκινα πόδια Αργυροπελεκάνος (Ανισόπτερο) Pelecanuscrispus) υδρόβιο πουλί Ζει κατά αποικίεςσε καλα- μιώνες, σε νησιά σε δέλτα και παράκτιεςλιμνοθάλασσες. Τρέφεται με ψάρια, και από άρρωστα ή και νεκρά ψάρια. Είναι από τα μεγα- λύτερα πουλιά. (3,20 μ. και 10 κιλά.)
- 12. 6. Ξαναγράψτε το κείμενο χρησιμοποιώνταςχρονικέςπροτάσεις, όπωςπαρακάτω: α …………............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. ..........................................................................................................................................................................................… ……...................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................................... …………............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................. …………............................................................................................................................................................................... . Αφού πήραμε ένα μεζεδάκι, με παρέλαβε. έναςσταχτοτσικνιάς και με πήγε στη λίμνη Βιστονίδα. Εκεί μου πρόσφεραν νοστιμότατα ψαρικά, σερβιρισμένα σε πιατέλες-νούφαρα. Όταν έφαγα τα ψαρικά, ο δεντροβάτραχοςμε έβαλενα σκαρφαλώσω σ’ ένα δέντρο και ο φίλοςτου ο βάτραχος επέμενε να με μάθει πώς να βυθίζομαι στο νερό και να αφήνω μόνο τα μάτια μου απ’ έξω. Τον απογοήτευσα μάλλον, αλλάτα πράγματα ήταν χειρότερακατόπιν με τις λιβελούλες. Μόλιςτελείωσα τις αποτυχημένεςμουπροσπάθειες,οι λιβελούλες με έβαλαν να πετάξω από φυλλαράκι σε φυλλαράκι στα φυτά της λίμνης χωρίςνα πέσω στο νερό!Αδύνατον να καταλάβουν ότι δεν είμαι ιπτάμενος χορευτής όπωςαυτές! Τι γλίστρες έφαγα δε λέγεται! και μετά ο καλαμοκανάς μού πρότεινεπερίπατο στη λιμνοθάλασσα. Καταλαβαίνετε τι έπαθα. Εκείνοςέχει αυτά τα ωραία ψηλά και λεπτά πόδια πουτον βοηθάνενα προχωράειστο νερό. Ενώ τσαλαβουτούσα άχαρα και εκείνοςμε κόπο συγκρατούσε τα γέλια του. Στο τέλος, συνάντησα τον αργυροπελεκάνο στην Κερκίνη. Έβγαλεπέντε ψαράκια απότη σακούλα που κρέμεται κάτω από το σαγόνι του και με κέρασε.
- 13. α Τέταρτος τρόπος: χρησιμοποιούμε ποδήλατο για τις μετακινήσεις μας. Μια ολόκληρη πόλη χρησιμοποιεί ποδήλατο ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Ένα πείραμα βρίσκετ__ σε εξέλιξη αυτή την εποχή στην Καρδίτσα. Πείραμα που, αν πετ__χει, μπορεί να δημιουργ__σει στροφή σε έναν άλλο τρόπο ζωής, πιο φιλικό προς το περιβάλλον, σε πολλές πόλεις της Ελλάδας. Με κεντρικό σύνθημα «η Καρδίτσα μπορεί να γίνει η πόλη των ποδηλάτων, κάνε κι εσύ τη δική αι ύ ή
- 14. α α σε έναν άλλο τρόπο ζωής, πιο φιλικό προς το περιβάλλον, σε πολλές πόλεις της Ελλάδας. Με κεντρικό σύνθημα «η Καρδίτσα μπορεί να γίνει η πόλη των ποδηλάτων, κάνε κι εσύ τη δική σου αρχή» ο τοπικός δήμος έχει αρχ__σει εδώ και χρόνια την προσπάθεια να στρέψει τους πολίτες στη χρήση ποδηλάτου. Το αποφασιστικόβήμα γίνετ__ πλέον με την κατασκευή δικτύου ποδηλατοδρόμων στο κέντρο της πόλης, σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας αυτοκινήτων. Η πόλη έχει μεγάλη παράδοσηστη χρήση ποδηλάτου.Ακόμη και χωρίς ειδική υποδομή, ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων χρησιμοποιούν ποδήλατο στις μετακινήσεις τους. Σχεδόν στο σύνολό τους οι μαθητές γυμνασίου και λυκείου μετακινούντ__ με ποδήλατα, στις γειτονιές το ποδήλατο είναι το αγαπημένο παιχνίδι μικρότερων παιδιών, ενώ και στο κέντρο της πόλης ποδήλατο και αυτοκίνητο συνυπάρχουν, καθώς πολλοί προτιμούν το δίκυκλο για να πάνε στη δουλειά τους ή για τα καθημερινά ψώνια. Σε όλες τις πλατείες στο κέντρο της πόλης αλλά και στον χώρο της δημοτικής αγοράς έχουν τοποθετ__θεί θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων. Για να ενθαρρ__νει τη χρήση του ποδηλάτου, ο δήμος έχει πάρει και άλλη μια πρωτοβουλία. Γύρω από το κέντρο της πόλης λειτουργούν οκτώ υπαίθριοι δημοτικοί χώροι στάθμευσης, με χρέωση 0,8 ευρώ την ώρα. Εκεί υπάρχουν ποδήλατα του δήμου, τα οποία μπορεί κάθε πολίτης πουσταθμεύει το αυτοκίνητό του να χρησιμοποι__σει δωρεάν για να κιν__θεί στο κέντρο. περιοδικό«ΟΙΚΟ», H Kαθημερινή, Οκτώβριος 2003 (διασκευή) ί αι αι η ύ ή η 14
- 15. 7. Συμπληρώστε σωστά τα γράμματα πουλείπουν στα ρήματα του κειμένουκαι τοποθετήστε το καθένα στη θέση του. Ενεστώτας βρίσκεται γίνεται να ενθαρρύνει μετακινούνται αρχίζει τοποθετούνται πετυχαίνει δημιουργεί χρησιμοποιεί κινείται Παρατατικός Εξακολουθητικός μέλλοντας βρισκόταν γινόταν (να ενθαρρύνει) μετακινούνταν άρχιζε τοποθετούνταν πετύχαινε δημιουργούσε χρησιμοποιούσε κινούνταν θα βρίσκεται θα γίνεται (θα ενθαρρύνει) θα μετακινούνται θα αρχίζει θα τοποθετούνται θα πετυχαίνει θα δημιουργεί θα χρησιμοποιεί θα κινείται α α
- 16. Παρακείμενος έχει βρεθεί έχει γίνει (έχει ενθαρρύνει) έχουν μετακινηθεί έχει αρχίσει έχουν τοποθετηθεί έχει πετύχει έχει δημιουργήσει έχει χρησιμοποιήσει έχει κινηθεί Αόριστος Συνοπτικός μέλλοντας βρέθηκε έγινε (ενθάρρυνε) μετακινήθηκαν άρχισε τοποθετήθηκαν αν πετύχει να δημιουργήσει να χρησιμοποιήσει να κινηθεί θα βρεθεί θα γίνει (θα ενθαρρύνει) θα μετακινηθούν θα αρχίσει θα τοποθετηθούν αν θα πετύχει θα δημιουργήσει θα χρησιμοποιήσει θα κινηθεί Υπερσυντέλικος Συντελεσμένος μέλλοντας είχε βρεθεί είχε γίνει (είχε ενθαρρύνει) είχαν μετακινηθεί είχε αρχίσει είχαν τοποθετηθεί είχε πετύχει είχε δημιουργήσει είχε χρησιμοποιήσει είχε κινηθεί θα έχει βρεθεί θα έχει γίνει (θα έχει ενθαρρύνει) θα έχουν μετακινηθεί θα έχει αρχίσει θα έχουν τοποθετηθεί θα έχει πετύχει θα έχει δημιουργήσει θα έχει χρησιμοποιήσει θα έχει κινηθεί α α
- 17. α 8. Οικογένεια λέξεων Στο κείμενο υπάρχει η φράση «φιλικό προςτο περιβάλλον». Ψάξτε στο λεξικό για να εντοπίσετε την οικογένεια της λέξηςπεριβάλλον και σκεφτείτε όσεςπερισσότερες φράσειςμπορείτε πουνα την περιέχουν, όπωςαυτή του κειμένου. α απλές λέξεις βάλλω σύνθετες λέξεις βλήμα βέλος βόλος βόλι βελόνα περιβάλλω αμφιβάλλω διαβάλλω καταβάλλω αναβάλλω μεταβάλλω επίβάλλω εισβάλλω παραβάλλω περιβαλλοντολόγος αμετάβλητος αναβολή μεταβολή σκοποβολή εισβολή παραβολή επιβολή
- 18. α Φράσεις 16 α φιλικό προς το περιβάλλον φυσικό περιβάλλον μόλυνση του περιβάλλοντος οικογενειακόπεριβάλλον σχολικό περιβάλλον …………................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ..................................................................... ........................................................ …………................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................. ψυχρό περιβάλλον παγκόσμιοπεριβάλλον κοινωνικόπεριβάλλον πολιτισμικό περιβάλλον γλωσσικό περιβάλλον ανθρωπογενέςπεριβάλλον φυσικό περιβάλλον υδάτινο περιβάλλον καθαρό περιβάλλον ευρύτερο περιβάλλον ακατάλληλο περιβάλλον προστασία του περιβάλλοντος προβλήματα του περιβάλλοντος ανάπτυξη του περιβάλλοντος περιβαλλοντική μέριμνα περιβαλλοντική καταστροφή