เอกสารชุดที่ 1 การจัดการโครงการ
Download as PPT, PDF0 likes729 views
โดย อ.ดร.มนตรา เลี่ยวเส็ง
เอกสารชุดที่ 1 การจัดการโครงการ
- 1. การจัดการโครงการ : ตัวอย่างโครงการที่น่าสนใจ ( แนวคิดพื้นฐาน กลยุทธและวิธีการทำงาน ) อ . มนตรา เลี่ยวเส็ง 14 มิถุนายน 2553 เอกสารประกอบการบรรยายเรื่องการจัดการโครงการ ชุดที่ 1
- 2. หนังสือรวมเรื่องราวของชาวซิลเมียร์เป็นโครงการพัฒนาชุมชนแบบสร้างสรรค์ โดยให้ชุมชนทำงานศิลปะร่วมกันเพื่อบันทึกสภาพชีวิตในชนบทและวิถีวัฒนธรรมของชาวซิลเมียร์ โดยใช้การจัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อทำงานศิลปะร่วมกันทั้งชุมชนในช่วง 3 เดือน โครงการหนังสือภาพทำมือรวมเรื่องราวของชาวซิลเมียร์ ( The Zillmere Story Book Project )
- 3. แนวคิดพื้นฐานของโครงการ ( Basic Concepts) หนังสือภาพทำมือมีวัตถุประสงค์สำคัญคือยกระดับ จิตสำนึกในการร่วมเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน ( Sense of belonging) การวิจัยประวัติศาสตร์ชุมชน ( Historical research) โดยใช้การศึกษาด้านศิลปะ ( Art education) ที่ซิลเมียร์มีชมรมถ่ายภาพอันเป็นแหล่งรวมศิลปะและเทคนิคการถ่ายภาพและตกแต่งภาพ ซึ่งเป็นหลักสำคัญที่ช่วยในการวิจัยประวัติศาสตร์ของชุมชน โดยรวบรวมภาพวิถีชีวิตของคนในชุมชน กระบวนการดังกล่าวยังช่วยดึงคนให้มาศึกษาเรื่องราวของกันและกัน รวมทั้งแลกเปลี่ยนข้อมูลด้านต่างๆ ที่ตนมีเพื่อสร้างการเรียนรู้ขึ้นในชุมชน วิธีการทำงานเริ่มจากการสำรวจชุมชนและรวบรวมเรื่องราวต่างๆ ที่พบ นำมาวาดทำเป็นนิทานภาพของชุมชน นับเป็นการบอกเล่าเรื่องราวความหลากหลาย ที่สะท้อนวิถีวัฒนธรรมที่มีความแตกต่างกันในท้องถิ่นนั้นๆ ผู้เข้าร่วมกิจกรรมจะต้องบอกเล่าเรื่องราวของสมาชิกในชุมชนที่น่าสนใจด้วยภาพวาด เป็น การทำงานร่วมกัน ( Community Participation) ระหว่างเด็กและผู้ปกครองที่เกิดในเมือง โดยร่วมกันถ่ายทอดเรื่องราวชีวิตในช่วงเวลาสำคัญๆ ของท้องถิ่นของตน
- 4. วิธีการทำงาน ห้องสมุดประชาชนประจำรัฐควีนสแลนด์เป็นผู้จัดทำตัวเล่มหนังสือ โดยใช้กระดาษอย่างดีขนาดเท่ากับกระดาษ A3 ทั้งหมด 124 หน้า หนังสือภาพทำมือแล้วเสร็จจะถูกนำไปวางไว้ที่ห้องสมุดประชาชน ขั้นตอนการทำงานมีการวางแผนการไว้อย่างดี มีการจัดวางบทบาทและหน้าที่ของผู้เข้าร่วมโครงการอย่างชัดเจน มีการจัดทำคู่มือในการทำงาน ( Guidelines) ให้กับศิลปินชุมชนที่เข้าร่วมโครงการ เมื่อโครงการดำเนินไปได้ซักระยะ ผู้เข้าร่วมโครงการเข้ามาร่วมออกแบบหนังสือและหารือในรายละเอียดแต่ละหน้า เพื่อกำหนดเรื่องราวที่จะนำเสนอ รวมทั้งออกแบบหน้าปก โดยร่วมเสนอความคิดเห็นและทดลองใช้วัสดุต่างๆ
- 6. รูปเล่ม หน้าปก และคำนำรวม 2 หน้า สรุปภาพรวมโครงการโดยย่อ เนื้อหามีทั้งหมด 120 หน้าที่บอกเล่าเรื่องราวชีวิตในแง่มุมต่างๆ ซึ่งเป็นผลงานของสมาชิกในชุมชน ผลงานศิลปะจะแสดงถึงความสัมพันธ์ของผู้เข้าร่วมโครงการและประสบการณ์ที่เกิดขึ้นในซิลเมียร์ ชื่อของผู้เข้าร่วมโครงการจะเขียนไว้ท้ายรูปด้วยลายมือ โดยอยู่ด้านล่างชื่อภาพและประโยคสั้นๆ ที่บอกเล่าความหมายหรือความสำคัญของภาพ ในการจัดทำผลงาน ขนาดของกระดาษ / ผ้าใบที่ใช้จะต้องมีขนาดเดียวกัน มีการจัดทำสารบัญไว้ท้ายเล่ม
- 7. บทเรียนจากการทำงาน หลายคนใช้ภาพดิจิตอลร่วมกับภาพที่วาดด้วยมือ มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบที่วางไว้เดิม เพราะหากใส่สารบัญไว้ที่ท้ายเล่มจะทำให้ไม่สะดวกกับเด็กเล็กในการเปิดหาผลงานของตนเอง และมีบางคนที่หางานของตนไม่เจอ คณะทำงานได้ตกลงให้ย้ายสารบัญมาอยู่ด้านหน้า โดยนำมาใส่ไว้ต่อจากหน้าปกเพื่อให้เด็ก ๆ สามารถค้นหาชื่อของตนเองได้อย่างสะดวก เนื่องจากหนังสือมีขนาดใหญ่จึงจัดวางไว้บนโต๊ะแยกออกมาต่างหาก โดยเปิดหนังสือค้างไว้ ทำให้เป็นจุดที่ดึงดูดความสนใจของคนได้ดี
- 8. หนุ่มสาวเข้ามาร่วมเรียนรู้หัตถกรรมพื้นถิ่นและฝึกทักษะในการก่อสร้างแบบดั้งเดิม รั้วไม้ไผ่ ( Spring-Line)
- 9. แนวคิดพื้นฐานของโครงการ ( Basic Concepts) สร้างความตระหนัก ( Awareness raising) ของคนรุ่นหนุ่มสาวให้เห็นถึงความสำคัญของการปกป้องพื้นที่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และความโดดเด่นของเมืองเซ้าท์ดาวน์และหมู่บ้านต่างๆ ด้วยรูปแบบสร้างสรรค์และยั่งยืน
- 10. วิธีการทำงาน จัดการอบรมเชิงปฏิบัติการ ( Workshop) เพื่อคนรุ่นหนุ่มสาวได้มีโอกาสมาฝึกหัดทำหัตถกรรมพื้นถิ่นต่างๆ รวมทั้งการก่อสร้างโดยใช้วัสดุธรรมชาติและเทคนิคพื้นถิ่น ซึ่งจะเป็นแนวทางในการหารายได้เสริมในอนาคตได้อีกทางหนึ่ง ในการอบรม เน้นภาคปฏิบัติโดยมีช่างท้องถิ่นคอยให้คำปรึกษาแนะนำอยู่ด้วยในทุกขั้นตอนการปฏิบัติ โครงการจะเน้นไปที่คนรุ่นหนุ่มสาวระหว่างอายุ 14 – 16 ปีที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้านทาเคแฮมและที่อยู่ในนิคิมเลห์
- 11. รายการเรียลลิตี้การท่องเที่ยว ( Tourism) ถ่ายภาพกลุ่มคนต่างๆ ที่เข้ามาในพื้นที่ในช่วงเวลาต่างๆ ที่พบเจอ ด้วยกล้องถ่ายรูป ทั้งที่มาเป็นหมู่คณะ มากับครอบครัว เพื่อนฝูง หรือมาคนเดียว จากประเทศต่างๆ หรือคนบนรถบัส รถไฟ หรือบรรยากาศตอนถกเถียงกันในประเด็นการเมือง เป้าหมายการเกิดมาเป็นมนุษย์ หรืออื่นๆ อย่างเป็นธรรมชาติ บันทึกภาพตามประเด็นที่น่าสนใจต่างๆ ทั้งความตื่นเต้น โรแมนติค ตลกขบขัน ชีวิตจริง และอื่นๆ เพื่อให้เห็นสังคมนักท่องเที่ยวของเมืองนั้นและ การมีส่วนร่วมทางสังคม ( Social engagement)
- 12. โครงการ กระปุกความดี สู่วิถีชุมชน ๔ ตอน เรื่องเก่าที่บ้านเกิด เจ้าของโครงการ กลุ่มอาสาอิสระ ระยะเวลาโครงการ วันที่ ๒๓ – ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๕๓ สถานที่ โรงเรียนวัดวิหารเบิก ( กาญจนานุกูล ) ตำบลลำปำ อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง http :// www . volunteerspirit . org / event / 2200
- 13. แนวคิดพื้นฐานของโครงการ ( Basic Concepts): การออม “ การออม ” รวมถึงวัฒนธรรมและวิถีชุมชนที่เกี่ยวข้องกับการออม คือยุทธศาสตร์ที่สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบันที่เด็กเติบโตบนกระแสบริโภคนิยม ความฟุ้งเฟ้อที่เพิ่มขึ้นกำลังสวนทางกับความเป็นจริง การสร้างความเสมอภาคทางการศึกษาจึงเริ่มต้นที่ “ การยอมรับในสิ่งที่ตนเองมี แล้วจึงเริ่มพัฒนาจากจุดนั้น ” บทสรุปและข้อคิดมากมาย บอกถึงการเริ่มต้นจากตนเอง สร้างความเข้าใจ สร้างจิตสำนึก ยอมรับความจริง กล้าเปลี่ยนแปลงเพื่อการพัฒนา และสามารถเชื่อมโยงสู่ชีวิตประจำวัน ที่สำคัญคือการลงมือปฏิบัติให้เกิดผล “ การออม ” จึงเป็นที่มาของโครงการ “ กระปุกความดี สู่วิถีชุมชน๔ ตอน รักบ้านเกิด ” ที่เกิดจากการประสานความร่วมมือระหว่าง กลุ่มอาสาอิสระ กับโรงเรียนวัดวิหารเบิกและโรงเรียนในกลุ่มโรงเรียนลำปำ ตำบลลำปำ อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง
- 14. ลักษณะกิจกรรม กิจกรรมเพิ่มทักษะการรู้รู้ของน้องๆโดยผ่านขบวนการกิจกรรมที่อาสา ร่วมกันทำเพื่อน้องในถิ่นไกล และเพื่อปลูกฝังรักการเรียนให้กับเด็กๆในชนบท อีกทั้งตัวอาสาได้เรียนรู้วิถีชีวิตชุมชน ชนบท และส่งเสริมกระบวนการกลุ่มสร้างสำนึกเรื่องงานอาสาสมัครและ เผยแพร่แนวคิดการทำงานอาสาสมัคร ตัวอย่างกิจกรรม รักเกิดที่บ้านเรา ( ผ่านกระบวนการเรียนรู้ในชุมชม วัด วัง โรงเรียน ระหว่างเวลา ๑๒ . ๓๐ - ๑๖ . ๓๐ น .) สถานีที่๑ บุคคลสำคัญบ้านเกิดเรา ( เรียนรู้ บุคลสำคัญ ของชุมชนลำปำ ) สถานีที่๒ วัดสำคัญบ้านเกิดเรา ( ศึกษาถึงวัดสำคัญในตำบลลำปำ ) สถานีที่๓ พระคู่บ้าน ( ศึกษาเรียนรู้ประวัติศาสตร์พระพุทธนิมิต พระคู่บ้านลำปำ ) สถานีที่๔ วังเก่าเล่าเรื่อง ( ศึกษาประวัติศาสตร์เมืองพัทลุง จากวังเก่า วังใหม่ ลำปำ )
- 15. แก๊งค์ทำดี “ มิรูโม่ ” แห่งอินทร์บุรี
- 16. มิรูโม่ : แก๊งนี้มีที่มา ข่าว คราวการตีรันฟันแทงของบรรดาเด็กวัยรุ่น - ขาโจ๋ที่ใช้มาตรฐานความเจ๋ง ความเท่ห์ และความเก๋า เป็นหัวเข็มขัดเพียงหนึ่งชิ้นหรือเสื้อช็อปเพียงหนึ่งตัว แต่ต้องแลกมาด้วยความพิการของคู่อริหรือบางครั้งก็ถึงขึ้นเอาชีวิต เรื่องเหลานี้ดูจะเป็นเรื่องที่มีให้เห็นจนชินตา ทว่า ณ ชุมชนที่เงียบสงบอย่าง ตำบลอินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี ก็มีกลุ่มวัยรุ่นกลุ่มหนึ่งซึ่งเป็นที่รู้จักของคนในหมู่บ้านเป็นอย่างดี เพราะวัยรุ่นกลุ่มนี้เป็นศูนย์รวมของเด็กโจ๋ที่ออกอาละวาดกันทุกเย็นเป็น เวลาหลายเดือนมาแล้ว ที่สำคัญ ว่ากันว่า หัวหน้าของกลุ่ม - แก๊งนี้นั้นมีอายุเพียงแค่ 13 ปี แต่กลับมีลูกสมุนคอยหนุนหลังถึง 10 กว่าคน วีรกรรมของแก๊งนี้เป็นที่เลื่องลือไปทั่วเพราะนอกจากสมุนตัวเปี๊ยกสุดจะถูก เรียกขานว่า “ เด็กปากยังไม่สิ้นกลิ่นน้ำนม ” แล้ว กิจวัตรของสมาชิกในแก๊งยังสร้างความฮือฮาให้แก่บรรดาผู้ใหญ่ในชุมชนเสมอมา ... กิจวัตรที่ว่า มิใช่การซิ่งมอเตอร์ไซค์ การชกต่อย หรือการเสพยา แต่เป็นภารกิจเพื่อสังคมง่ายๆ อย่าง การเก็บขยะ ถางหญ้า กวาดลานวัด ขัดห้องน้ำ เด็กๆ กลุ่มนี้เขาเรียกตัวเองว่า “ มิรูโม่ ... มาเฟียแห่งความดี ”
- 17. มิรูโม่ : แก๊งนี้มีที่มา ( ต่อ ) จากปฏิบัติการที่ฮึกเหิมของบรรดาสมาชิกแก๊งตัวน้อยที่ลงมือลงแรงทำความสะอาด วัดโพธิ์ทอง วัดเล็กๆ ในตำบลอินทร์บุรี ทุกเย็นย่ำอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย จนเสียงเล่าขานถึงวีรกรรมของแก๊งมิรูโม่ขจรขจายไปทั่ว ทำให้ “ ASTV ผู้จัดการ ” ต้องออกตามล่า หาหลักฐานและนำเรื่องราวของแก๊งนี้มาตีแผ่ให้รู้สังคมได้รับรู้ เราได้เดินทางไปยังตำบลอินทร์บุรีซึ่งเป็นสถานที่เกิดเหตุ จนได้พบกับ “ น้องตั้ม ” ด . ช . สุรชัย จิตตั่ง นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 / 1 โรงเรียนศรีวินิตวิทยาคม หัวหน้าแก๊งมิรูโม่ จากการสอบปากคำ ทำให้เราทราบว่า “ แก๊งมิรูโม่ ” มีสมาชิกทั้งหมด 14 ชีวิต ซึ่งสมาชิกในแก๊งล้วนแล้วแต่เป็นเพื่อนๆและลูกพี่ลูกน้องของน้องตั้มทั้ง สิ้น แก๊งนี้เป็นที่รวมของสมาชิกวัยละอ่อน ตั้งแต่รุ่นดูดขวดนม 2 ขวบครึ่ง ไปจนถึง 13 ปี ซึ่งที่มาในการก่อตั้งแก๊งนั้นน้องตั้มรับสารภาพว่า พวกเขาได้แรงบันดาลใจมา จากภาพยนตร์เรื่องอนุบาลเด็กโข่ง โดยปกติตอนเย็นหลังเลิกเรียนจะมาช่วยหลวงตากวาดลานวัดกันทุกวัน ช่วยเก็บขยะ ถางหญ้า ล้างห้องน้ำ นอกจากนั้นตอนเช้าจะไปช่วยหลวงตาถือของตอนออกบิณฑบาต เสร็จแล้วถึงจะกลับมาอาบน้ำไปโรงเรียน
- 18. “ คือวัดนี้มีพระอยู่รูปเดียว ทุกวันผมก็จะเห็นหลวงตา ( พระระพิน กิตฺติโก เจ้าอาวาสวัดโพธิ์ทอง จ . สิงห์บุรี ) กวาดลานวัดอยู่คนเดียว แดดก็ร้อน ผมสงสารว่าท่านคงเหนื่อยมาก ผมเลยเข้าไปช่วย แล้วก็มีเพื่อนๆ อีกหลายคนตามไปช่วยด้วย เราก็เลยปรึกษากันและตั้งแก๊งขึ้นมาครับ ” “… คือความคิดในการตั้งแก๊งเนี่ยเกิดมาจากการที่เราไปดูหนังเรื่องอนุบาลเด็ก โข่ง ซึ่งเป็นเรื่องของเด็กอนุบาลที่รวมตัวกันตั้งแก๊งของตัวเองขึ้นมา มันก็คล้ายๆ กับพวกเราเหมือนกันเพราะปกติเราจะขี่จักรยานไปโรงเรียนพร้อมกัน บางทีก็ชวนกันไปขี่จักรยานเล่น แต่ในหนังเขาเป็นแก๊งอันธพาล หัวหน้าแก๊งแต่ละแก๊งพยายามขยายอิทธิพล มีการยกพวกตีกัน เหมือนพวกมาเฟีย แต่แก๊งเราไม่ใช่แบบนั้นครับ เราเป็นแก๊งที่รวมตัวกันทำความดี ( ยิ้มกว้าง ) ” “ เราใช้ชื่อว่าแก๊งมิรูโม่ ซึ่ง “ จ๋า ” ( ด . ญ . กาญจนา จิตตั่ง ลูกพี่ลูกน้องของตั้ม ) เขาเป็นคนตั้ง คือเขาเอาชื่อมาจากการ์ตูนทีวี แล้วในแก๊งนี่ผมโตสุดเขาก็เลยให้ผมเป็นหัวหน้า ”
- 20. ตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ แรงจูงใจ / แรงบันดาลใจ ความสุขสนุกสนานที่ได้มาทำงานดีๆ ด้วยกัน พลังของคนกลุ่มต่างๆ ที่ร่วมโครงการ ( Group dynamics) ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ความสอดคล้อง ต่อเนื่อง