1. Achter de schermen van Open Vlacc Informatie 2007 - Donderdag 13 september 14u15 – Aula III
2. Waarom nog Vlacc? -”Het verdriet van Vlaanderen” R. Moucheron, hoofd Dienst Openbaar Bibliotheek Werk op Informatie 1987. -”Dat meer dan 300 OB’s deels dezelfde boeken hebben is geen ramp, maar dat meer dan 300 maal dezelfde titelbeschrijving gemaakt wordt, is een ongehoorde verspilling. Luc Braekeleer in “Vlacc : een bibliotheeknetwerk in dit vlakke land : aspecten van de Vlaamse centrale catalogus” , 1988. - “De VLACC wil het eindeloos overdoen van hetzelfde titelbeschrijvingswerk overbodig maken” Frans Heymans in Bibliotheek- en Archiefgids, Jrg. 66 (1990) nr. 1 Vlacc 20 jaar
3. Korte historiek (1) 1981: Vlaamse Gemeenschap koos voor Dobis/Libis en voor COI als service-bureau. Retro-invoer en productie van cataloguskaarten 1985: online invoer door 6 OB’s voorbestemd als COB 1987: officiële start met verdeling van records 1988: ook invoer door VBC ook retro-invoer van SOB’s: braille en gesproken boeken ook excerperen van tijdschriften 1989: VLACC CD-ROM in VUBIS-formaat Organisatie met een Stuurgroep, Commissie Catalogisering in Netwerkverband, 2 Werkgroepen voor trefwoorden en de DOBW:Dienst voor het Openbaar Bibliotheekwerk
4. Catalogiseren in netwerkverband OB Antwerpen Vlabin-VBC Openbare Bibliotheken Vlaanderen OB Brugge OB Brussel OB Gent Pr. OB Hasselt OB Leuven Vlaamse Overheid Werkgroepen www.bibliotheek.be Open Vlacc
6. Organisatie van de invoer Organisatie binnen de bibliotheken varieert Verankering binnen reële bibliotheekwerking 100 mensen verzekeren de dagelijkse invoer (niet muziek) Gemid. 15/bib : ratio mensen/VTE: 3,3 Totaal aantal VTE voor Vlacc invoer: 32 VTE of 5/bib (+2 Vlabin) Gemiddelde productiviteit van 1 VVTE: 1.100 records/jaar ( ≠ 10 records/uur; 70/dag;14.000/jaar) Gecontroleerde invoer, referentiebestanden, afvoer, nazicht Werkgroepen: +/- 25/ jaar (catalogiseren, trefwoorden v+j,..) Interne fora voor invoerafspraken Gemiddelde prijs ifv loonkost voor 1 record: +/- 50 EUR
7. Korte historiek (2) 1990-2000: Consolidatie netwerkverband - Van 300.000 naar 800.000 beschrijvingen - Een vereenvoudigd formaat van uitwisseling - CD-ROM met Spirs - Geen invoer van muziek - IBL via Impala (UIA) link - Oprichting Winob en later daarop Ovinob
8. Vlacc werking tot heden Positief Structurele netwerk-werking Bijna alle bibliotheken nemen records over (Collectie enquête 2002: 229/229) Vlacc is referentie in Ovinob/Winob en PBS’en Zeer hoge consistentie Regelgevingsnorm Referentie bij IBL Negatief Te veel dataelementen gaan verloren tijdens de conversie’s (zowel bij export/formaat als bij import); omslachtig Lokaal dienen records steeds nog bewerkt te worden. Verouderd, weinig flexibel invoersysteem en databank Geen import mogelijkheid Financieringswijze
9. Financieel per jaar (2006) Kost openbare bibliotheeksector over alle overheden heen : € 190.000.000 Totaal aantal VTE’s in OB-sector: 2700 Kost Vlacc werking 2006 voor VCOB: € 1.520.000 ICT : € 350.000 Invoer COB’s (60%): € 800.000 Aankoop data (Vlabin): € 220.000 Werking : € 150.000 Voor 36.000 nieuwe records: € 42 / record Aandeel catalogusbeheer in werking OB 10% Maximaal voordeel schaalvergroting 7% of 190 VTE (1VTE=30.000 EUR) € 5.700.000
10. Korte historiek (3) 2000: Oprichting VCOB 2001: Decreet locaal cultuurbeleid met afschaffing COB-statuut, opstart contract werking 2003: Beslissing Vlaams parlement voor het schaalvergrotend project Vlacc II. Gunning 2004-2005: Problemen en einde project Vlacc II; Vlacc gaat door 2006: Opstart “Open Vlacc project” en “Open Vlacc projectgroep” -> Opdelen -> Primaat van competentie -> Verworven inzichten recupereren
11. Waarom nog Open Vlacc? Doorgedreven schaalvergroting inzake catalogiseren Overdraagbaarheid en snelle bruikbaarheid in provinciale en lokale catalogi Kwalitatieve, consistente, invoer Publieksgeoriënteerde ontsluiting Regelgevingsnorm Vlaanderen Kostenefficiëntie Vlacc-invoer en –werkorganisatie Ruggengraat voor de uitbouw Digitale Bibliotheek Vlaanderen; het samenbrengen van metadata en het faciliteren van crowd sourcen (web2.0)
12. Aanpak : parallelprojecten 1. 2. 3. 4. 5. Een nieuw open catalogiseersysteem MARC 21 datamodel en uitwisselingsformaat Nieuw zoeksysteem voor Vlacc en andere bronnen Opstart muziekinvoer Regelgeving en organisatie
13. Open Vlacc 2006 Aankondiging en Selectie CS MARC21 export uit Vlacc Contract CDR Regelgeving Demo/POC Gunning MARC 21 updates Selectie ABL β Zoeken.bibliotheek.be www.bibliotheek.be MARC21 XML conversie Beschikbaar voor PBS OB’s (en PBS) Januari September December Juni
14. Overheidsopdracht : onderhandelingsprocedure met bekendmaking Aankondiging ifv kandidatuurstelling (11 april 2006) Opening kandidaturen (22 mei) Beslissing selectie (9 juni) en Uitnodiging inschrijvers (20 juni) Opening offertes (11 augustus) Eerste lezing en uitnodiging tot Proof of Concept (aug-sept) Onderhandeling (okt) Gunning (27 nov.) en Contract (14 december 2006) Selectie v/e nieuw catalogiseersysteem
15. Contract catalogiseersysteem Voorwerp: Levering, installatie, configuratie en aanpassen v/e platform voor MARC21 gestructureerde bibliografische databank op basis van de huidige Vlacc databank met aanvulling van muziek data met ondersteuning van het coöperatief catalogiseren en het distribueren van de data aan de openbare bibliotheeksector en beheer, het onderhoud en de ondersteuning ; hosting
16. Partnership met Libis Partnership op basis van expertise : LIBIS bibliotheekautomatisering LIBIS-NET Bibliotheeksysteem: ALEPH van Ex Libris - brede catalografische functionaliteit, configureerbaarheid - open standaarden - werkt in Vlaamse context Implementatietijd: 10 maanden (!) Implementatiekost : 1 milj. eur iBTW Jaarlijkse kost na 2008: 360.000 eur iBTW
17. Vlacc op Aleph in productie Jan: installaties en ruwe configuratie specs Maart: eerste conversie Mei: tweede conversie Juli: testen, validatie fijn afstelling invoeromgeving regelgeving opleidingsdocumentatie Sept: Opleidingen; finale conversie 24 dagen les, 4 soorten sessies, 118 catalografen -> 24 sept in productie -> 10 maanden doorlooptijd
18. Open Vlacc 2006 Aankondiging en Selectie CS MARC21 export uit Vlacc Contract CDR Regelgeving Demo/POC Gunning MARC 21 updates Selectie ABL β Zoeken.bibliotheek.be www.bibliotheek.be MARC21 XML conversie Beschikbaar voor PBS OB’s (en sys. prov.) Januari September December Juni
20. 2007: Open Vlacc export Online Via Z39.50 Via Zoeken.bibliotheek.be voor niet-muziek Via SRU (nov.) Via een replication script voor invoerende bibs Offline MARC21 ISO 2709 en XML van alle wijzigingen voor PBS MARC21 ISO 2709 en XML van niet-muziek voor alle abonnees RT2 twee-wekelijks van aanwinsten en maandelijks van artikels
21. Impact op lokale bibliotheek Eventueel wijziging van databankmodel (systeemleverancier) Importprofiel en aanpassing aan eigen databank (systeem) Z39.50 of SRU licentie Z39.50 configuratie/test Achtergrondbestanden zijn minder en minder haalbaar MARC data beschikbaar sinds september 2006 Subsidiëring
22. Open Vlacc 2006 Aankondiging en Selectie CS MARC21 export uit Vlacc Contract CDR Regelgeving Demo/POC Gunning MARC 21 updates Selectie ABL β Zoeken.bibliotheek.be www.bibliotheek.be MARC21 XML conversie Beschikbaar voor PBS OB’s (en sys. prov.) Januari September December Juni
24. Een eerste zoekactie …”harry potter” Eerste hit in web-catalogi van bibliotheken: Eerste hit op een internet zoekmachine: Harry Potter De officiële Nederlandse Harry Potter site van de uitgeverij. Korte beschrijving van de boeken, met algemene informatie. www. harrypotter .nl/ boek Joanne Rowling Harry Potter à l'école Des Sorciers eng artikel Boesten, Jos Vraagtekens bij Harry Potter ned artikel Maveau, Loes Harry Potter ned video Potter, Beatrix De avonturen van de kleermaker van Kloster / gebaseerd op de originele verhalen van Beatrix Potter ned reeks Harriët van den Heuvel Harry Potter schaakcursus ned artikel Patrick Vanden Berghe Harry Potter of tuinkabouters : reflecties bij een ministeriële omzendbrief ned
25. Opdracht voor bibliotheek.be Weg van de geïntegreerde en versleutelde OPAC Niet enkel (interne) catalogus data Verkoppelen en integreren van externe data Internet gebruiksvriendelijk Zoeksysteem/search engine Weging van zoekresultaten op data element niveau Mogelijkheid van verschillende logische ‘doorkijken’ Fast Forward
26. AquaBrowser -> AquaBrowser Library platform -> Medialab Solutions BV -> Search, Discover, Refine -> Verfijningspaneel -> Ranking instelbaar -> Implementatie van FRBR -> Integratie van andere metadata - covers - bezitslijsten van COB’s - besprekingen, samenvattingen e.a.
27.
28.
29.
30. Leestips Leestips vandaag gebaseerd op GO 500.000 uitleningen uit 2004 Volume garandeert zinvolle relaties Actualisering vereist Aanlevering op basis van matching en volume 2005, 2006 2007 en in de toekomst Naarmate groter volume, verfijndere analyse mogelijk.
31. 2007/8: Verbreding ABL implementatie Wisselwerking met invoer en regelgeving Toevoegen van Wikipedia lemma’s Toevoegen van Mediargus persmappen en artikels Ontsluiten op internet (Search Engine Optimalisatie) Linken met Boekenbank Verbreden en verdiepen van ‘ leestips ’ Folksonomy, Social tagging, crowd sourcen, DBNL Cultuurdatabank Enz…
32. Open Vlacc 2006 Aankondiging en Selectie CS MARC21 export uit Vlacc Contract CDR Regelgeving Demo/POC Gunning MARC 21 updates Selectie ABL β Zoeken.bibliotheek.be www.bibliotheek.be MARC21 XML conversie Beschikbaar voor PBS OB’s (en sys. prov.) Januari September December Juni
33. Keuze startbestand Studie van de verschillende grotere collecties in Vlaanderen Keuze voor Centrale Discotheek Rotterdam Volume (mei 2006) 254.558 cd-beschrijvingen 3.019.993 onderdeelbeschrijvingen Consistentie Onderlinge ‘matching rate’ van 30% onder de COB’s Aanpassing CDR XML export Marc21 Vlaamse regelgeving …
34. CDR strikte licentievoorwaarden De titelbeschrijvingen (inclusief tracks) : Pop en klassiek: inladen en presenteren in OpenVlacc ter beschikking stellen in haar totaliteit in functie van de uitbouw van een provinciaal bibliotheeksysteem ter beschikking stellen aan openbare bibliotheken vanuit het OpenVlacc catalogiseersysteem op een interactieve record-per-record basis
35. Open Vlacc Catalogiseren OB Antwerpen Vlabin-VBC Openbare Bibliotheken Vlaanderen OB Brugge OB Brussel OB Gent Pr. OB Hasselt OB Leuven Vlaamse Overheid Werkgroepen www.bibliotheek.be Open Vlacc CDR Andere NBDs AI Boek.be Univ. Andere OB’s
36. Open Vlacc in 2006 2006: Opstart Open Vlacc Start van recorduitwisseling in standaardformaat MARC21 Start zoeksysteem ABL op bibliotheek.be Keuze voor een startbestand van muziekbeschrijvingen Documentatie regelgeving Gunning aan LIBIS met het ALEPH invoersysteem
37. 2007 2007: Migratie Vlacc naar Open Vlacc Dobis/Libis vervangen door ALEPH MARC21 is enige geldige formaat Opleidingen voor invoer en regelgeving Integratie muziek databank en opstart muziek in november Ontsluiting op bibliotheek.be Ruggengraat voor een uitbouw v/e Digitale Bibliotheek Vlacc 20 jaar
38. Open Vlacc : Een realisatie van … Sponsor, voorzitter en eindverantwoordelijke: En de leden van de Projectgroep: Geert Roelandts, Koen Calis, Paul Mortelmans en Jan Braeckman Onze implementatie Partners: Voor de publiekszijde: Voor het centrale invoersysteem en de verwerkingen:
39. Een realisatie van… Rosemie Callewaert Metadata beheer Machteld Sohier Netwerkcatalograaf Johan Mijs Muziek en metadata Johan Delauré Project beheer Peter De Keyser Bibliotheek.be Theo Gielen Ondersteuning
40. Open Vlacc : Een realisatie van … de bibliotheken van Gent Antwerpen Hasselt Brugge Leuven Brussel in netwerkverband