Abstract image of a woman sitting on books and studying on a laptop

Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-10ο τεύχος

Σσστ!!! Επιλογές, profile picture
Σσστ!!! Επιλογές

Αγαπητοί αναγνώστες Το ιστολόγιο ¨Σσσσσσσστ !!!!!! Ησυχία ................... κοιμάται.¨, σας παρουσιάζει το ΔΕΚΑΤΟ τεύχος με επιλογές αναρτήσεων. Θα αναρτηθεί στο ¨Παζλ Ενημέρωσης, απ΄όπου θα μπορείτε να το κατεβάσετε στον υπολογιστή σας, για ευκολότερη ανάγνωση. Προτείνουμε ¨ΠΛΗΡΗ ΟΘΟΝΗ¨ για μία σελίδα. Επίσης με κλικ επί ενός θέματος στα περιεχόμενα μεταβαίνετε στην σελίδα που αντιστοιχεί, η εν λόγω ανάρτηση.

News & Politics
1 of 51
Download to read offline
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
σστ!! Σσσσ ! Επι … λογές … Δπηινγέο απφ ην ηζηνιφγην http://namarizathema.blogspot.com/ ΢ΤΝΣΑΚΣΗ΢ : Επάγγεινο ν ΢άκηνο Έηνο 1ν – Σεύρνο 10ν - Ννέκβξηνο 2011
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Πζζζζζη!!!…Δπηινγέο… ............................................................................................................................. 1 ΞΔΟΗΔΣΝΚΔΛΑ .......................................................................................................................................... 2 ΞΟΝΙΝΓΝΠ ................................................................................................................................................ 3 « Ξεξί ηνπ κε δεηλ δαλείδεζζαη» ............................................................................................................... 3 Ζ γεσπνιηηηθή αμία Διιάδαο - Θχπξνπ θαη ν ¨ρεηξνπξγηθφο¨ αθξσηεξηαζκφο ηεο - Κέξνο 1ν .................. 5 1. Ρη είλαη Γεσπνιηηηθή - Πρνιέο ( Βηθηπαηδεία θαη Ησάλλεο Κάδεο). 2. Γεσπνιηηηθή ηνπ Διιεληθνχ Σψξνπ θαη Άκπλα (Πηξαηεγνχ εα ΠΘΑΟΒΔΙΖ). 3. Ζ Γεσπνιηηηθή Ππλείδεζε ηεο Νξζνδνμίαο (Σξηζηίλαο Ξ. Κέιιηνπ). 4. Ζ " ΛΔΑ RIMLAND" θαη ε " ΛΔΑ ΓΗΑΙΡΑ" ( Ησάλλεο Π. Θενδσξάηνο ). 5. Ζ γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ: Αγαζφ ή θαηάξα; ( Πάββα Θαιεληεξίδε). 6. Θχπξνο:Γεσπνιηηηθέο δεζκεχζεηο θαη ζπκπιέγκαηα εμάξηεζεο (Ινπθάο Αμειφο). 7. Διιάδα, Θχπξνο θαη γεσπνιηηηθή ζηελ αλαηνιηθή Κεζφγεην (Ξεξηθιήο Λεάξρνπ Ξξέζβπο ε.η.). 8. Γεσπνιηηηθφο γξίθνο ζηελ Θχπξν (Πάββαο Θαιληεξίδεο). 9. Ζ Διιάδα ζην Λέν Γεσπνιηηηθφ Ξεξηβάιινλ (Κειέηε Π.Δ.Δζ.Α.). Ζ γεσπνιηηηθή αμία Διιάδαο - Θχπξνπ θαη ν ¨ρεηξνπξγηθφο¨ αθξσηεξηαζκφο ηεο. Κέξνο 2 ν..................... 21 1. Ρη είλαη ε Γεσνηθνλνκία. 2. Γηεπεηξσηηθνί αγσγνί Φ.Α. ζηε Λ.Α. Δπξψπε (Γεκ. Καπξάθεο). 3. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» ησλ αγσγψλ (ΒΑΠΗΙΖΠ ΓΔΩΟΓΑΠ). 4. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» γηα ηνπο αγσγνχο (Wikileaks). 5. Ν νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο (Λίθνο Κάξηεο). 6. Βίληεν: Νξπθηφο πινχηνο Διιάδαο (¨Αζέαηνο Θφζκνο"). 7. Ν κεηαιιεπηηθφο ράξηεο ηεο Διιάδνο (ΗΓΚΔ). 8. AIΓΑΗΝ: Έλαο απέξαληνο πεηξειαηνθφξνο νξίδνληαο (Aegeantimes - απφζπαζκα). 9. Ρεξάζηηα ηα θνηηάζκαηα θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα ζχκθσλα κε ηελ Stockholm Daily. 10. Γεσπνιηηηθή ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ ζηελ Λ/Α Κεζφγεην ( Ησάλλεο Θ. Κάδεο). 11. Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε (ΑΝΕ) ππεξθεξάδεη ηελ πθαινθξεπίδα καο (Θ. Θαξησηάθεο). 12. Ζ Διιάδα σο αξρηπειαγηθφ θξάηνο (aigaio.org). 13. Ζ αλνχζηα ζπδήηεζε πεξί ΑΝΕ (aigaio.org). Ζ ειιεληθή dream team πνπ λίθεζε ηνλ θαξθίλν ..................................................................................... 41 Ρν πείξακα ηνπ Worgl .............................................................................................................................. 42 ΑΙΙΝ „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟ ΘΑΗ ΑΙΙΝ „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΔ ΙΑΪΘΖ ΑΡΝΘΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟, ΞΝΛΖΟΝΗ… ! . 45 Κε ηξνκάμεο θαη κε εγθαηαιείςεο ηνλ αγψλα - Άγηνο Ησάλλεο Πηλαΐηεο .................................................. 45 Ota Benga: Κηα ηζηνξία ζαλ… βξαρλάο γηα ην δπηηθφ πνιηηηζκφ! .............................................................. 46 Β. Ξνχηηλ: Ζ Πνβηεηηθή Έλσζε ήηαλ “ε κεγάιε Οσζία” ............................................................................ 48 Λα κηιάηε Διιεληθά. Θνζκάο ν Αηησιφο .................................................................................................... 48 ΑΛΑΟΡΖΠΔΗΠ ΛΝΔΚΒΟΗΝ΢ 2011 ............................................................................................................. 49 2
ΠΡΟΛΟΓΟ΢ Αγαπεηνί αλαγλψζηεο Ρν ηζηνιφγην ¨΢ζζζζζζζη !!!!!! Ζζπρία ................... θνηκάηαη.¨, ζαο παξνπζηάδεη ην ΓΔΘΑΣΟ ηεύρνο κε επη- ινγέο αλαξηήζεσλ. Θα αλαξηεζεί ζην ¨Παδι Δλεκέξσζεο, απ΄όπνπ ζα κπνξείηε λα ην θαηεβάζεηε ζηνλ ππνινγηζηή ζαο, γηα επθνιόηεξε αλάγλσζε. Πξνηείλνπκε ¨ΞΙΖΟΖ ΝΘΝΛΖ¨ γηα κία ζειίδα. Δπίζεο κε θιηθ επί ελφο ζέκαηνο ζηα πεξηερφκελα κεηαβαίλεηε ζηελ ζειίδα πνπ αληηζηνηρεί, ε ελ ιφγσ αλάξηεζε. Ρν κήλα απηφ, ζπλερίδνπκε ηελ αλαδεκνζίεπζε απφ θηιηθφ ηζηνιφγην ηεο ζεηξάο αλαξηήζεσλ κε ηίηιν Κηθξνί Ππληαγκαηνιφγνη, πνπ έρεη σο ζθνπφ λα δηαβάζνπκε φινη ηκεκαηηθά ην Πχληαγκα ηεο Διιάδαο καο (πξνηείλεηε). Δπίζεο αληί άιινπ πξνιφγνπ ζα ζαο παξνπζηάζσ έλα εμεξαηηηθφ άξζξν πεξί ηνθνγιπθίαο: « Ξεξί ηνπ κε δεηλ δαλείδεζζαη» Έλαο εζληθόο, ν Πινύηαξρνο θαη έλαο άγηνο, ν Νύζζεο Γξεγόξηνο, αλαηέκλνπλ ην έγθιεκα ηεο επνλείδηζηεο ηνθνγιπθίαο. Σνπ ΢ηέιηνπ Παπαζεκειή * Δθεκεξίδα "Ο Κφζκνο ηνπ Δπελδπηή" 1 θαη 2/10/2011 Σν ακαξησιφ θαη ηξηζάζιην ρξεκαηνπηζησηηθφ ζχζηεκα, πνιηνξθεηηθφο θξηφο ηνπ θαηαζηξνθηθνχ θαπηηαιηζκνχ, επηκέλεη αθφξεζ- ην λα θεξδνζθνπεί ζε βάξνο ηνπ ιανχ καο, θαζηζηψληαο ην δπζβάζηαθην θνξηίν ηεο απερζνχο ηνθνγιπθίαο κε δηαξθψο πξνζηηζέ- κελα λέα αζήθσηα πηα βάξε, ηξαγηθά αβάζηαρην. Οη δηαξθψο πνιιαπιαζηαδφκελνη ηφθνη ησλ ζαδηζηψλ δαλεηζηψλ καο ζθνηψλνπλ θάζε δπλαηφηεηα εμφδνπ ηεο ρψξαο απφ ηηο «θπιαθέο πςίζηεο αζθαιείαο» ζηηο νπνίεο καο έρνπλ θιείζεη. Πξέπεη λα ζπάζνπκε ηα ζίδεξα θαη πηα κφλν κε ηελ παξάηνικε δύλακε ηνπ απειπηζκέλνπ. Ζ κφλε πνιηηηθή πνπ γλσξίδνπλ νη ηνθνγιχθνη καο είλαη ε αθαίκαμε. Αθφκε θαη ην δπζψλπκν αξρηθφ Μλεκφλην, ηψξα ην βξίζθν- πλ πνιχ… θηιειιεληθφ θαη… θηινιατθφ θαη ην αληηθαζηζηνχλ κε άιιν πληγεξφηεξν. Βέβαηα ην πξόβιεκα είκαζηε εκείο. «Καλείο δελ πξφθεηηαη λα αλεβεί ζηελ πιάηε ζνπ, αλ εζχ δελ ζθχςεηο», μεζήθσλε ν Μάξηηλ Λνχζεξ Κίλγθ ηνπο δηθνχο ηνπ. Καη νη «φξζηνη» εθιέγν- πλ ηψξα Πξφεδξν ζηηο ΖΠΑ. Ζ ηνθνγιπθία έρεη αείπνηε δηαιχζεη ρψξεο, θνηλσλίεο θαη νηθνγέλεηεο. Θέινπκε λα θσηίζνπκε ην ζέκα κε ηε ζνθία δπν θνξπθαίσλ ηεο Διιεληθήο Γξακκαηείαο. Δλφο εζληθνχ ηεο χζηεξεο αξραηφηεηαο ηνπ Πινπηάξρνπ θαη ελφο εθ ησλ κεγάισλ Παηέξσλ ηεο Δθθιεζίαο, ηνπ Γξεγνξίνπ Νύζζεο. Πινχηαξρνο ν Υαηξσλεχο (45-120 κ.Υ.) αλέιπζε ζ‟ έλα ζχληνκν κειέηεκά ηνπ (Ζζηθά, πεξί ηνπ κε δεηλ δαλείδεζζαη, πξνζηηφ ζηελ έθδνζε ηεο ΝΔΦΔΛΖ΢, Οη ζπκθνξέο ηνπ δαλεηζκνχ κεηάθξ.-ζρφιηα Πνιπμ. Παπαπάλνπ) απηφ πνπ ν Μέλαλδξνο αηψλεο πξηλ ζπλφςηζε ζηηο Μνλφζηηρεο Γλψκεο ηνπ «ηα δάλεηα ηνπο ειεπζέξνπο δνύινπο πνηεί». Καη ηφηε, φπσο ζηηο κέξεο καο, νη πνιίηεο (θαη ηα θξάηε) είραλ θαηαιεθζεί απφ έλα ακόθ δαλεηζκνύ. Δλψ έρνπλ αξθεηά, δαλεί- δνληαη κε πςεινχο ηφθνπο («έρνληεο ιακβάλνπζη επί πνιιψ παξ‟ εηέξσλ»). Οη ηνθηζηέο δαλείδνπλ ζ‟ απηνχο πνπ παξέρνπλ εγγπήζεηο. ΢ηνπο θησρνχο φρη. «Σνηο γαξ απφξνηο νπ δαλείδνπζη». Οη ηνθνγιχθνη θνκίδνπλ ζπκβφιαηα (δηάβαδε Μλεκφληα) δεζκά ελαληίνλ ηεο Ειιάδνο («ψζπεξ πεδψλ επί ηελ Διιάδα») θαη ζπέξλνπλ ρξέε. Καη ηα ρξέε πνπ επηβάιινπλ απηνί νη απαηεψλεο θαη βάξβαξνη, γελλνχλ πξνηνχ θαλ ζπιιάβνπλ («πξηλ ή ζπιιαβείλ ηίθηεη»). ΢ηελ πεξίπησζε από ην ηίπνηα γελληέηαη ηόθνο («εθ ηνπ κεθέηη φληνο κεδ‟ πθεζηψηνο γελλάηαη ηφθνο»). Οη δαλεηζηέο είλαη απαίζηνη πιενλέθηεο. Γηαθαηέρνληαη απφ ην πάζνο ηεο απιεζηίαο. Σα ρσξάθηα πνπ θαηάζρνπλ απ‟ ηνπο νθεηιέηεο δελ ηα θαιιηεξγνχλ, ηα ζπίηηα απφ ηα νπνία ηνπο πέηαμαλ έμσ, δελ ηα θαηνηθν- χλ. ΢εκεξηλή είδεζε: ΢ηηο ΖΠΑ νη Σξάπεδεο έρνπλ θαηάζρεη 3.500.000 ζπίηηα. Θα ηα θάλνπλ ηί; Αλ νη ειιεληθέο θπβεξλήζεηο ζπκβνπιεχνληαλ ηνλ Πινχηαξρν δελ ζα δαλείδνληαλ αζύδνηα θαη αζηόραζηα. «Σν δαλείδεζζαη ηεο εζράηεο αθξνζύλεο θαη καιαθίαο» (=πξάμε ππέξηαηεο αθξνζχλεο θαη καιζαθφηεηαο). Έρεηο; ξσηά ν ζνθφο, κε δαλείδεζαη, γηαηί δελ ζα μεπιεξψζεηο ην ρξένο ζνπ. Γαλεηδφκαζηε «νπ δηα ηελ πελίαλ (νπδείο γαξ δαλείδεη πέλεηη) αιιά δηά ηελ πνιπηέιεηαλ». Απηήλ ηελ πνιπηέιεηα πιεξώλεη ν ιαόο κε βαξχηαην ηίκεκα ζήκεξα. Σελ ριηδή π.ρ. ησλ Οιπκπηαθψλ, ηελ μηπαζηά ησλ ιακφγησλ, ηελ αδσζίινγε θαηαζπαηάιεζε ηνπ δεκνζίνπ ρξήκαηνο απ‟ ηνπο δηαρεηξηζηέο ηνπ θαη ηελ εκθχηεπζε απηνχ ηνπ «παξαδε- ίγκαηνο» ζηε ζπλείδεζε ηνπ θαζελφο. Καη ν ζπλεηφο θαλφλαο: «Δη γαξ εξθνχκεζα ηνηο αλαγθαίνηο πξνο ηνλ βίνλ, νπθ αλ ελ γέλνο δαλεηζηψλ». Αλ αξθνύκαζηαλ, δειαδή, ζηα απαξαίηεηα νη δαλεηζηέο δελ ζα ππήξραλ σο είδνο. Ζ αλζξσπφηεηα νιφθιεξε, θαη ε Διιάο σο επηιεγκέλν πεηξακαηφδσν ηεο δηεζλνχο θεξδνζθνπίαο απεηιείηαη απφ θαζνιηθή απαλζξσπνπνίεζε. Μφλν ε ελδπλάκσζε ηεο πλεπκαηηθφηεηάο καο κπνξεί λα καο νπιίζεη κε ηα κέζα ππεξάζπηζεο ηνπ πξνζώ- πνπ θαηά ηεο δαηκνλνιαηξίαο. ΢ηηο βάξβαξεο ψξεο πνπ πεξλνχκε, ε θαηαθπγή καο ζηηο πεγέο ηεο πίζηεο ησλ παηέξσλ καο είλαη ζσηήξηα. Αλ ν Θεφο ησλ Υξηζηηαλψλ απνπζηάδεη απφ ηελ θίλεζε ηεο ηζηνξίαο πνπ δνχκε «είλαη γηαηί νη Υξηζηηαλνί δελ ζπλάληεζαλ αθφκε ην Θεφ ηνπ Ηεζνχ Υξηζηνχ» ιέεη ν Λαηηλνακεξηθαλφο Φξέτ Μπέην. Δίλαη ηξνκεξή ε επηθαηξφηεηα ηεο ζθέςεο ησλ Μεγάισλ Δθθιεζηαζηηθψλ Παηέξσλ. Βαζίιεηνο, Υξπζφζηνκνο, Αζηέξηνο Ακαζείαο, Γξεγφξηνο Νχζζεο, Μέγαο Φψηηνο θαη λεφηεξνη φπσο ν Νηθφιανο Καβάζηιαο ρξεζηκνπνηνχλ ζθιεξή γιψζζα θαη ά ηνθνγιχθσλ θαη ηεο ζχλνιεο νιηγαξρίαο. Δπηιέμακε ηνλ Καηά Σνθηδόλησλ ιφγνλ ηνπ Γξεγνξίνπ Νχζζεο (ζεηξά ΔΠΔ, Γξεγνξίνπ Νχζζεο Έξγα, 10, ζ.264 επ. απφ φπνπ θαη ε κεηάθξαζε). Ννκίδεη θαλείο φηη γξάθεθε ζήκεξα. Βέβαηα νη αηψλεο αληηγξάθνπλ θαη ζα αληηγξάθνπλ αιιήινπο «έσο αλ ε απηή θχζηο αλζξψ- πσλ ε» (Θνπθπδίδεο). Σελ αλαγθαία αιιαγή ηνπ έζσ αλζξώπνπ επαγγειίδνληαη νη Παηέξεο. Ζ πξνζεπρή ηνπ ηνθνγιχθνπ, φπσο εθείλε ηνπ Φαξηζαίνπ «ππφκλεζηο κηζαλζξσπίαο εζηί» θαηά ηνλ άγην. Οη Παηέξεο ηεο Οξζφ- 3
ν δνμεο Δθθιεζίαο απφ ηνλ 4 αηψλα αλέπηπμαλ κηαλ εθπιεθηηθή «πνιηηηθή Θενινγία» πνπ νη Λαηηλνακεξηθαλνί επαλαζηάηεο θιεξηθνί πξφβαιαλ κφιηο ζηνλ 20ν αηψλα. Απεπζχλεηαη ζηνλ ηάρα θαη ειεήκνλα θεξδνζθφπν (π.ρ. ΢φξνο, Μπάθεη, Μέξθει, ΢αξθνδχ… Καιά ηνπο έςαιιε πξνρζέο ν Νηειφξ) θαη ηνπ ιέεη φηη ηελ ρνξεγία ζνπ ηελ θάλεηο απφ ηε ζθιεξή θαη κηζάλζξσπε θεξδνζθνπία ζνπ, γεκάηε απφ ηα δάθξπα θαη ηνπο ζηελαγκνχο ησλ μέλσλ ζπκθνξψλ. «Δάλ εγλψξηδελ ν πέλεο πφζελ αξέγεηο ηελ ειεεκνζχληλ, νπθ αλεδέμαην σο αδειθηθψλ ζαξθψλ γεχεζζαη κέιισλ θαη αίκαηνο νηθείσλ» (=ζα ηελ απέξξηπηε γηαηί ζα ήηαλ ζα λα έηξσγε ζάξθεο αδειθηθέο θαη αίκα δηθψλ ηνπ). Καη ην ηξνκεξφ ζπκπέξαζκα ηνπ αγίνπ: «Δκή πιήζνο ελ ηνθηζηψλ, νπθ αλ ελ ην πιήζνο ησλ πελνκέλσλ. Λχζνλ ζνπ ηελ θαηξί- αλ θαη πάληεο έμνκελ ηελ απηάξθεηαλ». Ο εζηί κεζεξκελεπφκελσλ: Αλ δελ ππήξρε ην πιήζνο ησλ ηνθηζηψλ, δελ ζα ππήξρε ην πιήζνο ησλ θησρψλ. Δηάιπζε ηελ ζπκκνξίαλ ζνπ θαη ζα απνθηήζνπκε φιε απηάξθεηα… Απηάξθεηα, νπζηψδεο επαγγειηθφ ηδεψδεο θαη φξνο εηξεληθνχ θαη δίθαηνπ θνηλσληθνχ βίνπ. Πξνυπνζέηεη δηάιπζε ηεο ζπκκνξίαο ησλ ηνθνγιύθσλ, δηεζλψλ θαη επηρσξίσλ. Σν αξρηζηξαηεγείν ηεο ζχγρξνλεο ΢πκκνξίαο ησλ Κεξδνζθόπσλ είλαη σο γλσζηφλ ε Wall Street. Καζπζηεξεκέλα, αιιά θάιιην αξγά παξά πνηέ, πνιινί νηθνλνκνιφγνη αθππλίδνληαη θαη αλαδεηνχλ έλαλ θφζκν ρσξίο ηελ Wall Street (βι. ην νκψλπκν κειέηεκα ηνπ François Morin) θαη πξνηείλνπλ έλα λέν παγθφζκην νηθνλνκηθφ ζχζηεκα λα απνβιέπεη ζηελ απειεπζέξσζή καο απφ ηελ θπξηαξρία ησλ αγνξψλ. Έηζη ζα πεξάζνπκε ζηελ αλαγέλλεζε ηεο θνηλσλίαο. Οη ηφθνη θαηά ηνλ Νχζζεο Γξεγφξηνλ είλαη «ηα κνρζεξά ησλ δαλεηζκάησλ ηέθλα». Σα δαλεηθά δίλνπλ εθήκεξε ραξά, αιιά ζε ιίγν έξρεηαη ν ινγαξηαζκφο ηνπο σο «πηθξφλ δειεηήξηνλ». Οη δαλεηζηέο θεξδίδνπλ απ‟ απηφλ πνπ βξίζθεηαη ζε δπζθνιία. Απνγπκλψλνπλ πεξηζζφηεξν ηνλ γπκλφ θαη μαλαηξαπκαηίδνπλ ηνλ ηξαπκαηηζκέλν… Οη ηνθνγ- ιχθνη φζνπο δελ δαλείδνληαη ηνπο ζεσξνχλ ερζξνχο θαη φζνπο δαλείδνληαη ηνπο θαηαζηξέθνπλ γηα λα δηαξπάζνπλ ην βηνο ηνπο. ΢ηειηηεχεη ν άγηνο ηα Οκόινγα ησλ ιεθηάδσλ. Βιέπεηο, ιέεη ηνλ πινχζην δελ έρεη νχηε έλα λφκηζκα, αιιά ε πεξηνπζία ηνπ είλαη «ελ νκνινγίαηο» (=νκφινγα, ζπκβφιαηα), κεδέλ έρσλ θαη πάληα θαηέρσλ ν «ζθφδξα αλαίζρπληνο δαλεηζηήο». Λνηδνξεί ηνπο πεξηβφεηνπο ρνξεγνχο, νη νπνίνη «θαινχζη ηελ ακαξηίαλ ζεκλνίο νλφκαζη θηιάλζξσπνλ» φπσο νη αξραίνη θάπνηεο δαηκνληθέο αηκνβφξεο ππάξμεηο ηηο ιέγαλε Δπκελίδεο. Σελ ηξαγσδία ησλ ζπκάησλ ηεο ηνθνγιπθίαο πεξηγξάθεη κε κειαλά ρξψκαηα ν ηεξφο ζπγγξαθέαο. Πφζνη θξεκάζζεθαλ, πφζνη πλίγεθαλ ζηα πνηάκηα. Οη «ρξεζηνί ηνθνγιχθνη» (εηξσλεία) νχηε ηφηε ιππνχληαη ην δπζηπρηζκέλν ζπίηη θαη ζέξλνπλ ηνπο θιεξνλφκνπο πνπ θιεξνλφκεζαλ «ηελ ζρνίλνλ κφλελ ηνπ βξφρνπ» (=ην ζρνηλί ηεο ζειεηάο) θαη απαηηνχλ ρξήκαηα απ‟ απηνχο πνπ βξίζθνπλ ην ςσκί ηνπο απφ ειεεκνζχλε. Δλ θαηαθιείδη ν άγηνο πξνηξέπεη «θνχξεκα ησλ ρξεψλ» θαη εθεμήο λα δαλείδνπλ δσξεάλ. Οη δαλεηζηέο απεηινχλ λα ζηακαηή- ζνπλ θάζε δάλεην. Σν ηειεπηαίν ν Νχζζεο ιέεη φηη είλαη «αλαηδήο έλζηαζηο (=ελαληίσζε) πξνο ην δίθαηνλ, θηινλεηθία καληψδεο (=ιπζζαζκέλε ακθηζβήηεζε ηνπ δηθαίνπ) πξνο Θεφλ έξηο (=κάρε) θαη πφιεκνο». Σέηνηνη είλαη νη δηθνί καο δαλεηζηέο! Ο γλσζηφο αλαιπηήο Σδσλ Λάληζεζηεξ εμαίξεη ην γεγνλφο φηη κε ηα ζηνηρεία ηνπ πξνεγνχκελνπ ηξηκήλνπ (Νέα, 2/9/11) ε κφλε ρψξα αλάκεζα ζε πνιιέο (ΖΠΑ, ΔΔ) πνπ είρε αηζζεηή αχμεζε ηνπ ΑΔΠ 0,7% είλαη ην Βέιγην πνπ 1 1/2 ρξφλν δελ έρεη Κπβέξλεζε πνπ ζα επέβαιε εμνλησηηθή ιηηφηεηα φπσο ε δηθή καο. Σειηθά νη θπβεξλήζεηο βιάπηνπλ θαη ηελ αλάπηπμε θαη ηελ επεκεξία ησλ ια- ψλ… Ο ζπγγξαθέαο πξνηείλεη κεηαμχ άιισλ θαη ε πξφηαζε είλαη ζην θιίκα ησλ ιφγσλ Πινπηάξρνπ-Γξεγνξίνπ Νχζζεο άκεζε κε- ηαξξύζκηζε ηνπ ρξεκαηνπηζησηηθνύ ζπζηήκαηνο ζην ππφδεηγκα ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηώλ Κνηλήο Ωθειείαο. ΢ην ίδην κνληέιν ιεηηνπξγίαο θαη νη Σξάπεδεο. Απφ ην ζηφκα ηνπ θαη ζηνπ Θενχ η‟ απηί… * Πξφεδξνο Γεκνθξαηηθήο Αλαγέλλεζεο Σν αιίεπζα ΔΓΧ Με εκηίμηζη ΕΤΑΓΓΕΛΟ΢ ν ΢ΑΜΘΟ΢ Δηαρεηξηζηήο 4
Ζ γεσπνιηηηθή αμία Διιάδαο - Θχπξνπ θαη ν ¨ρεηξνπξγηθφο¨ αθξσηε- ξηαζκφο ηεο - Κέξνο 1ν ΚΔΟΝΠ 1ν:Νη γεσπνιηηηθέο επηινγέο ηνπ Διιεληζκνχ. ΞΟΩΡΖ ΑΛΑΟΡΖΠΖ: 03/11/2011 Γξάθεη Δπάγγεινο ν Πάκηνο Πρφιην ΞΑΕΙ: Ζ παξνχζα αλάξηεζε εμεηάδεη ηελ γεσπνιηηηθή αμία ηεο Διιάδαο θαη ηεο Θχπξνπ, πξνζπαζψληαο λα δψζεη κία φζν ην δπλαηφλ πιήξε εηθφλα. Κέζα απφ απηήλ ηελ πξνζπάζεηα επηδηψθεηαη έλαο πξψηνο πξνβιεκαηηζκφο, ζρεηηθά κε ηηο γεσπνιηηηθέο επηινγέο ηνπ Διιεληζκνχ. Θα μεθηλήζνπκε κε ην ηη είλαη γεσπνιηηηθή θαη πνίεο νη ζρνιέο ηεο θαζψο ηελ άπνςε ηνπ θαζεγε- ηνχ θπξίνπ Ησάλλνπ Κάδε, ν νπνίνο κεηαμχ ησλ άιισλ καο επηζεκαίλεη φηη: ¨ Ζ θάζε ηεο εθαξκνγήο ησλ ζπκπεξαζκάησλ ηεο Γεσπνιηηηθήο, θαιείηαη «Γεσζηξαηεγηθή» θαη ζπλεπψο, δελ είλαη απαιιαγκέλε απφ εζληθνθεληξηθέο ζεάζεηο θαη πξνζεγγίζεηο, ρσξίο απηφ λα απνηειεί θάπνην κεηνλέθηεκα γηα ηελ πξνζέγγηζε per se θαη ηα δεηνχκελά ηεο. Κεηνλέθηεκα, ζηε Γεσζηξαηεγηθή πξνζέγγηζε δελ απνηειεί ε επηδίσμε ηνπ εζληθνχ ζπκθέξνληνο δηα ηεο αμηνπνηήζεσο ησλ γεσπνιηηηθψλ ζπκπεξαζκάησλ. Κεηνλέθηεκα, γηα νπνη α- δήπνηε νξζνινγηζηηθή, άξα θαη απνηειεζκαηηθή, πξνζέγγηζε απνηειεί ε «εζληθηζηηθή» ή ε αληίζηνηρε «δη- εζληζηηθή» κεηαθπζηθή κε ηελ εκπάζεηα θαη ηνλ κεζζηαληζκφ πνπ ηηο ραξαθηεξίδεη ακθφηεξεο¨. Δλ ζπλερεία αλαιχνπκε ηελ ζπλνιηθή αμία ηνπ πξναλαθεξζέληνο εληαίνπ ρψξνπ απφ ηελ νπηηθή θαη ρξνληθή γσλία ησλ αλαιπηψλ. Μεθηλάκε κε ηνλ Πηξαηεγφ ε.α. Γ. ΠΘΑΟΒΔΙΖ κε απφζπαζκα απφ ηελ νκηιία ηνπ θαηά ηελ έλαξμε ηνπ 3νπ Γηεζλνχο Ππλεδξίνπ ηεο ΔΙ.Δ.Π.ΚΔ, ηελ 10ελ Λνεκβξίνπ 2003, πνπ καο δηαθσηίδεη κε ζεκαληηθά ηζηνξηθά γεγνλφηα γηα λα θαηαλνήζνπκε ηε δπλακηθή ηεο ρσξνζεζίαο ηεο Διιάδνο απφ γεσπνιηηηθήο α- πφςεσο. Ραπηφρξνλα φκσο αλαθέξεη ζηνηρεία πνπ επαχμαλαλ ηελ γεσπνιηηηθή καο αμία, κέρξη εθείλε ηελ ρξνληθή ζηηγκή. Ρψξα δηαβάδνληαο ην θείκελν αληηιακβαλφκαζηε ηη έρνπκε ράζεη, εμ αηηίαο ησλ ρεηξηζκψλ ησλ θπβεξλήζεσλ ¨...κε ηε ζεκαζία ηεο γεσπνιηηηθήο δηαζηάζεσο ηεο Σψξαο καο, ζα πξέπεη λα πξνζζέ- ζνπκε φηη απηή ζπλεπηθνπξείηαη θαη απφ ην πνιηηηθφ, πνιηηηζκηθφ θαη θνηλσληθφ επνηθνδφκεκα ηνπ ζπ γ- θεθξηκέλνπ γεσγξαθηθνχ θαη γεσθπζηθνχ ρψξνπ. Ζ ζηαζεξή πνιηηηθή δνκή θαη ην δεκνθξαηηθφ πνιίηεπ- κα, ην πινχζην ηζηνξηθφ παξειζφλ, ε πιεζπζκηαθή νκνηνγέλεηα κε ηελ έλλνηα ηεο εζληθήο θαη ζξεζθεπηη- θήο απηνζπλεηδεζίαο, ε παξάδνζε θαη νη αμίεο ηεο δσήο, είλαη παξάκεηξνη ή κάιινλ ζπληειεζηαί ηεο γεσ- πνιηηηθήο βαξχηεηνο ηεο Σψξαο, καδί κε ηε γεσζηξαηεγηθή θαη ηελ φπνηα γεσνηθνλνκηθή παξνπζία ηεο. Αθφκε θαη ε δπλακηθφηεο ηνπ απνδήκνπ ειιεληζκνχ, θαηαιιήισο αμηνπνηνπκέλνπ, είλαη ζπληειεζηήο ππν- ινγίζηκνο. Δίλαη, ε Σψξα, έλαο κηθξφο παίθηεο ζηε δηεζλή ζθελή, φκσο είλαη ζνβαξφο παίθηεο γηα ηνλ πε- ξίγπξφ ηεο, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη θαη ε ηδία ζπκπεξηθέξεηαη ζνβαξά¨. Ππλερίδνπκε κε ηελ Γεσπνιηηηθή Ππλείδεζε ηεο Νξζνδνμίαο ηεο Σξηζηίλαο Κέιιηνπ, γηα λα δνχκε κία άιιε άπνςε γεσπνιηηηθήο εθηίκεζεο, κε βάζεη ηελ νξζφδνμν πίζηε. Θαηαιήγεη δε ζην ζπκπέξαζκα φηη : ¨Ζ δηαζχλδεζε επνκέλσο «Νξζνδνμίαο» θαη «Γεσπνιηηηθήο» θξνλνχκε φηη είλαη πέξα σο πέξα αιεζηλή θαη ππαξθηή. Θαη κάιηζηα ν «δεζκφο» απηφο, φηαλ αλαγλσζζεί ρσξίο ηνπο παξακνξθσηηθνχο θαθνχο ηεο ιατ- θίζηηθεο πζηεξίαο, ζα κπνξέζεη λα θαηαδείμεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ε Νξζνδνμία κπνξεί λα αλαγλσξηζηεί σο ελεξγφο παξάγνληαο ηνπ ζχγρξνλνπ παγθφζκηνπ γίγλεζζαη, απνδεηθλχνληαο πσο ε ζξεζθεία θαη πην ζπγθεθξηκέλα ε Νξζνδνμία, θέξεη καδί ηεο κηα βαξηά θιεξνλνκηά θαη έλα κεγάιν φξακα: ηελ δηαηήξεζε θαη εμαζθάιηζε ηεο ηζνξξνπίαο θαη ηεο εηξήλεο ζηηο αλζξψπηλεο θνηλσλίεο¨. Αθνινπζήζεη ε " ΛΔΑ RIMLAND" θαη ε " ΛΔΑ ΓΗΑΙΡΑ" ηνπ Ησάλλε Θενδσξάηνπ, φπνπ καο αλαιχεη ηηο δηθέο ηνπ πξννπηηθέο, γηα ηα γεσπνιηηηθά ζπκθέξνληα ηεο Διιάδαο ζηελ δηεζλή ζθαθηέξα ηεο Αλαηνιηθήο Κεζνγείνπ. Ξξνηείλεη δε φπσο ¨Ζ Αζήλα ζα πξέπεη λα ζηαζεί θνηηάδνληαο ην ζπκθέξνλ ηεο θαηαλνψληαο φηη ην «μαλζφλ γέλνο» δελ είλαη κφλνλ ην ξσζηθφ. Ρα γεσπνιηηηθά ζπκθέξνληα ηεο ρψξαο ήηαλ πάληνηε ζηαζεξά πξνζαλαηνιηζκέλα κε ηηο λαπηηθέο δπλάκεηο ηεο ηζηνξίαο. Όπνηε ην παξέβιεπε, πθίζηαην ήηηεο, δεηλά θαη θαηαζηξνθέο. Ρψξα ραξάδεη ε επθαηξία λα γπξίζεη ην ξνιφη πίζσ ζηηο αξρέο ηνπ 20 νπ αηψλα θαη ε ηζηνξία λα ιάβεη δηαθνξεηηθή ηξνπή, πξνηνχ νινθιεξσζεί ε θαηαζθεπή ηεο κεγαιχηεξεο αληηαξκαηηθήο ηάθξνπ ηεο Δπξψπεο¨. Ρειηθά ε γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ είλαη αγαζφ ή θαηάξα; Απηφ ζα καο ην αλαιχζε ν Πάββαο Θαιεληεξίδεο,δηεπθξηλίδνληαο φηη ¨ε δηαρείξηζε ηεο γεσπνιηηηθήο αμίαο ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ απα- ηηεί αλψηεξεο πνηφηεηαο πνιηηηθφ πξνζσπηθφ γηα λα κεηαηξαπεί ε αμία απηή ζε αγαζφ πνπ κπνξεί λα σθ ε- ιήζεη ηε ρψξα θαη ηνπο πνιίηεο, εηδάιισο, κπνξεί λα κεηαηξαπεί ζε θαηάξα, φπσο έγηλε πνιιέο θνξέο ζην παξειζφλ, κε ηξαγηθέο ζπλέπεηεο γηα ηελ παηξίδα θαη ην έζλνο¨. 5
Αθνινπζεί ε αλάιπζε απφ ηνλ Ινπθά Αμειφ ν νπνίνο καο επηζεκαίλεη φηη: ¨Ζ πηθξή απηή αιήζεηα, ζεκαίλεη κε δχν ιφγηα φηη ε ειιεληθή (ειιαδηθή θαη ειιελνθππξηαθή) πιεπξά, παξά ηνλ «ζρεδφλ ζηαζε- ξφ» δπζκελή ζπζρεηηζκφ ζηελ ζθαίξα ηεο γεσ(πνιηηηθήο), έρεη πεξηζψξηα γηα δηαθνξνπνίεζε ή αλαηξνπή ηνπ αξλεηηθνχ ηζνδπγίνπ, κε ηελ ζσζηή αληηκεηψπηζε ηνπ δεηήκαηνο ζηελ ζθαίξα ηεο (γεσ)πνιηηηθήο. Ξξνυπφζεζε ησλ παξαπάλσ είλαη ε αιιαγή γξακκήο πιεχζεο απφ ην θπξίαξρν κεηαπνιεκηθά πλεχκα, πνπ απνηειεί έλα αληηθαηηθφ ακάιγακα «εμαξηεκέλνπ παηξησηηζκνχ» θαη «εμαξηεκέλνπ δηεζληζκνχ», κε θνηλνχο παξνλνκαζηέο ηνλ ιατθηζκφ, ηνλ θνζκνπνιηηηζκφ θαη ηελ κεηαπξαηηθή ηδενινγία, πνπ ζπλνςίδεηαη πξαθηηθά έσο ζήκεξα ζηελ ζεσξεηηθή θαη πξαθηηθή απνδνρή ηεο πξσηνθαζεδξίαο ησλ δηεζλψλ θέληξσλ, πνπ επίκνλα καο πξνπαγαλδίδνπλ νη ςνθνδεείο επαξρηψηεο κηθξνεπξσπαίνη, επίγνλνη ησλ ξσζναγγινγάι- ισλ¨. Ν Ξεξηθιήο Λεάξρνπ καο ηνλίδεη φηη ¨Ξαξαηεξείηαη έηζη ην παξάδνμν, ε Διιάδα, πνπ είλαη παγθφζκηα λαπηηιηαθή δχλακε θαη έρεη γηα ηελ εζληθή ηεο αζθάιεηα ηφζε αλάγθε απφ ην λαπηηθφ πιενλέθηεκα, λα ράλεη έδαθνο θαη ζηνλ ηνκέα απηφ. Λα θαίλεηαη αλίθαλε λα ζπληεξήζεη απνηειεζκαηηθά ηε λαππεγηθή ηεο βηνκεραλία, ηδηαίηεξα ηελ πνιεκηθή. Λα ηελ μεπνπιάεη ζε μέλα ζπκθέξνληα, φηαλ ε επηβίσζε ηεο ηειεπηαί- αο βαζίδεηαη, θαηά θχξην ιφγν, ζηηο παξαγγειίεο ηνπ Ξνιεκηθνχ Λαπηηθνχ. Ν ππεξθίαινο ραξαθηήξαο ησλ ηνπξθηθψλ θηινδνμηψλ δελ είλαη ιφγνο γηα ηελ ππνηίκεζε ησλ ηνπξ- θηθψλ ζπζηεκαηηθψλ πξνζπαζεηψλ ( γηα αεξνλαπηηθή θπξηαξρία ζηελ Αλαηνιηθή Κεζφγεην ). Δίλαη πξνθαλέο φηη, αλεμάξηεηα απφ ηε καθξνπξφζεζκε έθβαζή ηνπο, επεξεάδνπλ άκεζα ηηο ηνπηθέο ηζνξξνπίεο, πνπ καο αθνξνχλ. Έλαο ιφγνο παξαπάλσ είλαη ην γεγνλφο φηη ηψξα δηαθπβεχνληαη χςηζηα εζληθά καο ζπκθ έ- ξνληα, κε ηελ αλαθήξπμε ή κε ηεο ΑΝΕ θαη ηελ αμηνπνίεζε ηνπ ππνζαιάζζηνπ εζληθνχ πινχηνπ". Νη Ρνχξθνπο αλαιπηέο¨ καο ελεκεξψλεη ν Πάββαο Θαιληεξίδεο ¨εθηηκνχλ φηη εάλ ε ειιελνθππξηαθή πιεπξά, θαηαθέξεη λα εθκεηαιιεπηεί ηα θνηηάζκαηα ηεο ΑΝΕ, ζα έρεη θαηνξζψζεη λα εληζρχζεη ηφζν ηε ζέζε ηεο γεσπνιηηηθά, πνπ ζηελ νπζία ζα έρεη εμνπδεηεξψζεη ηα απνηειέζκαηα ηεο εηζβνιήο, γε γνλφο πνπ ζα ηζρπξνπνηήζεη ζε απαξάδεθην γηα ηελ Άγθπξα βαζκφ ηε ζέζε ηεο ζην ηξαπέδη ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ γηα ηελ επίιπζε ηνπ Θππξηαθνχ¨ Πηελ ζπλέρεηα αθνινπζεί ε κειέηε κε ζέκα «Ζ Διιάδα ζην Λέν Γεσπνιηηηθφ Ξεξηβάιινλ» ΝΚΑΓΝΠ ΚΔΙΔΡΩΛ – ΔΟΔ΢ΛΩΛ ηνπ Π.Δ.ΔΘ.Α. Αζήλα Ηνχληνο 2004. Γηα φπνηνλ ζέιεη λα απμήζεη θαη άιιν ηηο γλψ- ζεηο πάλσ ζην ππφ εμέηαζε ζέκα. Έρνπκε ινηπφλ ηηο παξαθάησ ελφηεηεο: 1. Ρη είλαη Γεσπνιηηηθή - Πρνιέο ( Βηθηπαηδεία θαη Ησάλλεο Κάδεο). 2. Γεσπνιηηηθή ηνπ Διιεληθνχ Σψξνπ θαη Άκπλα (Πηξαηεγνχ εα ΠΘΑΟΒΔΙΖ). 3. Ζ Γεσπνιηηηθή Ππλείδεζε ηεο Νξζνδνμίαο (Σξηζηίλαο Ξ. Κέιιηνπ). 4. Ζ " ΛΔΑ RIMLAND" θαη ε " ΛΔΑ ΓΗΑΙΡΑ" ( Ησάλλεο Π. Θενδσξάηνο ). 5. Ζ γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ: Αγαζφ ή θαηάξα; ( Πάββα Θαιεληεξίδε). 6. Θχπξνο:Γεσπνιηηηθέο δεζκεχζεηο θαη ζπκπιέγκαηα εμάξηεζεο (Ινπθάο Αμειφο). 7. Διιάδα, Θχπξνο θαη γεσπνιηηηθή ζηελ αλαηνιηθή Κεζφγεην (Ξεξηθιήο Λεάξρνπ Ξξέζβπο ε.η.). 8. Γεσπνιηηηθφο γξίθνο ζηελ Θχπξν (Πάββαο Θαιληεξίδεο). 9. Ζ Διιάδα ζην Λέν Γεσπνιηηηθφ Ξεξηβάιινλ (Κειέηε Π.Δ.Δζ.Α.). 1. Ξεξί Γεσπνιηηηθήο (Νξηζκφο - Πρνιέο) Ρη είλαη ε Γεσπνιηηηθή Απφ ηε Βηθηπαίδεηα, ηελ ειεχζεξε εγθπθινπαίδεηα Ζ γεσπνιηηηθή είλαη ε επηζηήκε, ε νπνία εμεηάδεη, κειεηά, αλαιχεη, εξκελεχεη ηελ: αιιειεμάξηεζε κεηαμχ θχζεο/γεσγξαθηθνχ ρψξνπ (πεξηβάιινληνο) θαη αλζξσπίλσλ δξαζηεξηνηήησλ πνιηηηζκηθή ζρέζε ηνπ αλζξψπνπ κε ην θπζηθφ πεξηβάιινλ, κε ζθνπφ ηελ αμηνπνίεζε/αχμεζε ηεο ηζρχνο (νηθνλνκηθήο ή/θαη ζηξαηησηηθήο), ζην παξφλ θαη θπξίσο ζην κέιινλ. Ν φξνο Γεσπνιηηηθή ζαλ επηζηεκνληθφο φξνο εθαξκφζηεθε απφ ηνλ Πνπεδφ θαζεγεηή θαη θηιφζνθν πνιηηηθφ Rudolf Kjellén to 1899. Υο επηζηήκε, ε γεσπνιηηηθή δεκηνπξγήζεθε ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα θαη ζηε ζπλέρεηα δηαδφζεθε ζηελ θεληξηθή Δπξψπε θαηά ην δηάζηεκα ηνπ κεζνπνιέκνπ. Ζ γεσπνιηηηθή απνηειεί εξγαιείν ηεο ζηξαηεγηθήο κε θεληξηθφ ζεκείν ηελ εζληθή ηζρχ θαη ηνλ έιεγρν κίαο γεσγξαθηθήο επηθξάηεηαο. Θξάηε πνπ είλαη ηζρπξφηεξα ζηελ πξνβνιή ησλ ηθαλ ν- ηήησλ ηνπο ζε κεγαιχηεξεο απνζηάζεηο, απνηεινχλ ηα θπξίαξρα θξάηε ζε θάζε ηζηνξηθή πεξίνδν κέζα ζην δηεζλέο ζχζηεκα. Δπνκέλσο, ε γεσπνιηηηθή ππνλνεί ηελ χπαξμε δηεζλψλ αληαγσληζκψλ θαη ππνζηεξίδεη ηε ζηξαηεγηθή ζρεδί- αζε ζε δηάθνξνπο ηνκείο, πρ ηεο ζηξαηησηηθήο ηζρχνο (γεσζηξαηεγηθή), ηεο νηθνλνκίαο (γεσνηθνλνκία), ηεο δεκνγξα- θίαο, ηνπ πεξηβάιινληνο, θηι. Γεσπνιηηηθέο ζρνιέο/ζθέςεηο • Karl Haushofer: Γεξκαληθή ζρνιή. Νινθιεξψζεθε θαηά ηε δεθαεηία 1980. Λαδηζκφο-Οαηζηζκφο. Ρα έξγα ηνπ Karl Haushofer βξήθαλ κεγάιε αληαπφθξηζε ζηε Λαδηζηηθή εγεζία θαη νη ηδέεο ηνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα λα δηθαηνινγήζ ν- πλ ηελ γεξκαληθή επεθηαηηθφηεηα θαηά ηελ επνρή θπξηαξρίαο ηνπ Δζληθνζνζηαιηζηηθνχ θφκκαηνο. Ξξνηάζεθε απφ ην Σίηιεξ ζην Πηάιηλ, αιιά απνξξίθζεθε απφ ηνλ ηειεπηαίν. Βαζίδεηαη ζε πνιηηηζκηθή δηαίξεζε ηεο πδξνγείνπ. Πήκεξα 6
δελ είλαη επίθαηξε (βξίζθεηαη ζε ιαλζάλνπζα θαηάζηαζε). Δκπεξηέρεη ηελ έλλνηα ηνπ δσηηθνχ ρψξνπ θαη θαηαιήγεη ζηε δηαίξεζε ηνπ θφζκνπ αλάινγα κε ηνλ πνιηηηζκφ. • Halford Mackinder (1904): Αγγινζαμνληθή γεσπνιηηηθή ζθέςε (εκπεηξηζκφο). Βαζίδεηαη ζην ζέκα ηεο αζθάιεηαο. Δθαξκφδεη γεσγξαθηθή δηαίξεζε ηεο πδξνγείνπ. Ζ Hurtland είλαη ε θεληξηθή θαη πην ζεκαληηθή πεξηνρή ηεο Δπξαζίαο, φπνηνο ηελ θαηέρεη κπνξεί λα ειέγμεη ηνλ θφζκν. Θαηαιήγεη ζε αλάζρεζε (containment) ηεο Hurtland, ψζηε λα εκπν- δηζηεί ε απξφζθνπηε πξφζβαζε ζηε ζάιαζζα. Κεγαιχηεξε αληνρή ζην ρξφλν. Δθαξκφζζεθε ζε εμειηγκέλε κνξθή θαηά ηε ςπρξνπνιεκηθή πεξίνδν (φπνπ είρακε πεξηνξηζκφ ηεο Πνβηεηηθήο Έλσζεο) θαη ηζρχεη ζε αξθεηφ βαζκφ κέρξη θαη ζήκεξα. • Spykeman: Ζ πεξίκεηξνο (rimland) ηεο Δπξαζίαο είλαη πην ζεκαληηθή. Απεηέιεζε ηνλ πξνάγγειν ηεο επξσαηιαληη- θήο ζπκκαρίαο (δφγκα ΛΑΡΝ ζηνλ ςπρξφ πφιεκν). • Homeland. Κεηαηφπηζε ηνπ ελδηαθέξνληνο ζηε Β. Ακεξηθή. Γελ έρεη ζρέζε κε ηνλ “απνκνλσηηζκφ” ηνπ δφγκαηνο Monroe. wikipedia Γεσπνιηηηθή αλάιπζε θαη Γεσζηξαηεγηθή (Απφζπαζκα) Ησάλλεο Θ. Κάδεο, Θαζεγεηήο Νηθνλνκηθήο Γεσγξαθίαο-Γεσπνιηηηθήο , Δζληθφ & Θαπνδηζηξηαθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ. Νξηζκνί ηεο Γεσπνιηηηθήο 1) Ππκθψλσο πξνο ηνλ παηέξα ηεο Γεσπνιηηηθήο, ηνλ γεξκαλφ γεσγξάθν Friedrich Ratzel (1844- 1904) ε γεσπνιηηηθή είλαη: «Ζ Γεσγξαθία ζηελ ΢πεξεζία ηεο Ξνιηηηθήο ηνπ Θξάηνπο». Απηήλ ηελ έλλνηα έδσζε ζηνλ φξν «Ξνιηηηθή Γεσγξαθία» ν Ratzel κε ην έξγν ηνπ Politische Geographie (πιήξεο ηίη- ινο: Ξνιηηηθή Γεσγξαθία ή Γεσγξαθία ησλ Θξαηψλ, ηνπ Δκπνξίνπ θαη ησλ Ξνιέκσλ) . 2) Ν επίζεο γεξκαλφο γεσγξάθνο, θαη επηζηεκνληθά επεξεαζκέλνο απφ ηνλ Ratzel, ν Θαζεγεηήο ηνπ Ξνιπηερλείνπ ηνπ Κνλάρνπ, Karl Haushoffer (1869-1946), έγξαθε ην 1920 φηη: «Ζ Γεσπνιηηηθή ζα είλαη θαη πξέπεη λα είλαη ε γεσγξαθηθή ζπλείδεζε ηνπ θξάηνπο. Ρν αληηθείκελφ ηεο είλαη ε κειέηε ησλ κεγάισλ δσηηθψλ ζπζρεηίζεσλ ηνπ ζχγρξνλνπ αλζξψπνπ ζην πιαίζην ηνπ ζχγρξνλνπ ρψξνπ θαη ν ζθνπφο ηεο είλαη ν ζπληνληζκφο ησλ θαηλνκέλσλ πνπ ζπλδένπλ ην θξάηνο κε ην ρψξν». ....................................................................................................... Ζ δηθή κνπ πξφηαζε νξηζκνχ ηεο Γεσπνιηηηθήο (Κάδεο, 1996). Ν θαζεγεηήο Ησάλλεο Θ. Κάδεο Κηα πξφηαζε νξηζκνχ πνπ ζα ηνικνχζα ζην ζεκείν απηφ λα θαηαζέζσ, ζέινληαο λα ζπκπεξηιάβσ θαη ηα θνηλσληθν- πνιηηηθά κεγέζε ηεο παξνχζαο ζπγθπξίαο αιιά θαη λα πξνζπαζήζσ λα δηαρσξίζσ ηελ Αλάιπζε απφ ηε Γεσζηξαηεγηθή εθαξκνγή, είλαη θαη ε εμήο: «Γεσπνιηηηθή αλάιπζε ελφο γεσγξαθηθνχ ζπζηήκαηνο αληζνξξφπνπ θαηαλνκήο ηζρχνο θαιείηαη ε γεσγξαθηθή εθείλε κέζνδνο ε νπνία κειεηά, πεξηγξάθεη θαη πξνβιέπεη ηηο ζπκπεξηθνξέο θαη ηηο επηπηψζεηο ησλ ζρέζεσλ ησλ αληηηηζεκέ- λσλ θαη δηαθξηηψλ δηεζλψλ δξάζεσλ αλαθαηαλνκήο ηζρχνο θαη ησλ ηδενινγηθψλ κεηαθπζηθψλ πνπ ηηο θαιχπηνπλ, ζην πιαίζην ησλ γεσγξαθηθψλ ζπκπιφθσλ πνπ νη δξάζεηο απηέο εληνπίδνληαη θαη ιεηηνπξγνχλ». Πθέςεηο γηα ηε Γεσπνιηηηθή θαη ηελ Γεσζηξαηεγηθή. Ππκθψλσο πξνο ηνλ αλσηέξσ νξηζκφ, πξνηείλσ ζηνπο ζεκεξηλνχο αλαιπηέο ησλ δηεζλψλ γεγνλφησλ ηελ Πχγρξνλε Ππζηεκηθή Γεσπνιηηηθή Αλάιπζε. Ζ Γεσγξαθία είλαη ε κεηξηθή επηζηήκε (ην Γέλνο) θαη ε Νηθνλνκηθή Γεσγξαθία ην ζπγθεθξηκέλν γλσζηηθφ αληηθείκελν (ην Δίδνο) απφ φπνπ εθπεγάδεη ε Γεσγξαθηθή απηή αλαιπηηθή κέζνδνο γλσζηή σο «Γεσπνιηηηθή». Κέζνδνο, γηα ηελ πξνζέγγηζε ηεο νπνίαο πξνηείλσ ελδεηθηηθφ ππφδεηγκα γεσγξαθηθήο κεζνδνινγίαο, θαη είλαη –ελ πνιινίο- απεμαξηεκέλε απφ ηδενινγηθέο πξνζειψζεηο θαη πνηθίιεο «αθεγήζεηο» πνπ δελ επηηξέπνπλ ζηελ Αλάιπζε λα πξνζεγγίζεη κε λεθάιην πλεχκα ηα δηεζλή γεγνλφηα θαη ηα εξκελεχζεη. Ρν δήηεκα ηεο «Αλάιπζεο» είλαη ην ζεκαληηθφηεξν γηαηί απαηηεί ζπγθεθξηκέλν θαη ζηηβαξφ κεζνδνινγηθφ εξγαιείν (π.ρ. Καζεκαηηθφ, λνκηθφ, ηζηνξηθφ ή πξνζεθηηθφ ζπλδπαζκφ ησλ αλσηέξσ ρσξίο πνιιπζπιεθηηζκνχο) θαη φρη «πνι η- ηηθή ζενινγία». Δίκαζε φκσο ππνρξεσκέλνη λα θάλνπκε κηα παξαδνρή ζηνλ ηνκέα ηεο κεζνδνινγίαο: νη Θνηλσληθέο, ιεγφκελεο, Δπηζηήκεο δελ κπνξνχλ πνηέ λα απαιιαγνχλ πιήξσο θαη νξηζηηθά απφ ηελ «ππνθεηκεληθή ζέαζε», ηελ «ηδενινγηθνπνηεκέλε ζέαζε». Απηήλ πνπ μεπεηηέηαη απξφζκελα απφ θάπνηα «ζηξνθή» ηνπ ζηνραζκνχ καο γηα λα καο εγθισβίζεη ζηελ εθλεπξηζηηθά επίκνλε «αληηλνκία ηνπ Θαληφξ». Αο είλαη. Άιισζηε πάλσ ζ‟ απηή ηνπο ηελ αδπλακία βαζίδεηαη θαη ε γνεηεία ηνπο, αιιά θαη ην ζχλνιν ηεο εξεπλεηηθήο πξνζπάζεηαο πνπ ηηο ραξαθηεξίδεη. Κε ιακπξέο, αιιά θαη ζθνηεηλέο ζηηγκέο. Ρα ζεκειηψδε ζηνηρεία ηνπ δηαρσξηζκνχ Γεσπνιηηηθήο θαη Γεσζηξαηεγηθήο. Ζ θάζε ηεο εθαξκνγήο ησλ ζπκπεξαζκάησλ ηεο Γεσπνιηηηθήο, θαιείηαη «Γεσζηξαηεγηθή» θαη ζπλεπψο, δελ είλαη α- παιιαγκέλε απφ εζληθνθεληξηθέο ζεάζεηο θαη πξνζεγγίζεηο, ρσξίο απηφ λα απνηειεί θάπνην κεηνλέθηεκα γηα ηελ πξν- ζέγγηζε per se θαη ηα δεηνχκελά ηεο. Κεηνλέθηεκα, ζηε Γεσζηξαηεγηθή πξνζέγγηζε δελ απνηειεί ε επηδίσμε ηνπ εζλ η- θνχ ζπκθέξνληνο δηα ηεο αμηνπνηήζεσο ησλ γεσπνιηηηθψλ ζπκπεξαζκάησλ. Κεηνλέθηεκα, γηα νπνηαδήπνηε νξζνινγηζ- ηηθή, άξα θαη απνηειεζκαηηθή, πξνζέγγηζε απνηειεί ε «εζληθηζηηθή» ή ε αληίζηνηρε «δηεζληζηηθή» κεηαθπζηθή κε ηελ εκπάζεηα θαη ηνλ κεζζηαληζκφ πνπ ηηο ραξαθηεξίδεη ακθφηεξεο. ....................................................................................................... 7
Θαηαιήγνληαο, ππνγξακκίδνπκε φηη ην δένλ γηα ηνλ εξκελεπηή ή/θαη ρεηξηζηή ησλ δηεζλψλ γεγνλφησλ, είλαη λα γίλεηαη αληηιεπηφ ην πφηε ιεηηνπξγεί σο «Γεσζηξαηεγηζηήο» θαη πφηε σο «Γεσπνιηηηθφο αλαιπ- ηήο». Δπίζεο νθείισ λα δειψζσ εμ αξρήο φηη δελ κέκθνκαη, θαη‟ νπδέλα ηξφπν θαη γηα θαλέλα ιφγν, απ- ηνχο πνπ ιεηηνπξγνχλ σο γεσζηξαηεγηζηέο θαη ζπλεπψο πηνζεηνχλ ηελ πξνζέγγηζε ηνπ εζληθνχ ζπκθέ- ξνληνο. Αξθεί λα μέξνπλ ηη αθξηβψο θάλνπλ θαη πξνθαλψο δελ ζπγρένπλ ηελ απνζηεηξσκέλε γεσπνιηηηθή αλάιπζε κε ηελ -θαη' αλάγθελ "ζηξαηεπκέλε"-γεσζηξαηεγηθή δξάζε. Ρν άξζξν έρεη δεκνζηεπζεί ζην ηζηνιφγην ΞΔΟΗ ΑΙΝΠ ηελ Θπξηαθή 30 Νθησβξίνπ 2011 Απφ ηελ πξνζσπηθή ηζηνζειίδα ηνπ θαζεγεηνχ Ησάλλε Θ. Κάδε www.geo-mazis.gr Γηαβάζηε φιν ην άξζξν ΔΓΩ http://johnsrockspace.blogspot.com/2011/11/blog-post_3053.html 2. «ΓΔΩΞΝΙΗΡΗΘΖ ΡΝ΢ ΔΙΙΖΛΗΘΝ΢ ΣΩΟΝ΢ ΘΑΗ ΑΚ΢ΛΑ» Ρνπ Πηξαηεγνχ ε.α. Γ. ΠΘΑΟΒΔΙΖ Δπηηίκνπ Αξρεγνχ ΓΔΔΘΑ Αθαδεκατθνχ Θπξίεο θαη Θχξηνη, Ν θφζκνο καο έρεη ηηο αηέιεηέο ηνπ. Ξξνο Θενχ δελ θαηαθέξνκαη θαηά ηνπ Ξάλζνθνπ Γεκηνπξγνχ. Αλαθέξν- καη ζηελ αλζξψπηλε ινγηθή θαη αληίιεςε ησλ πξαγκάησλ, πνπ ζέιεη λα βιέπεη δχν «αληζφηεηεο» (ίζσο θαθψο ηηο είπα αηέιεηεο), σο αθεηεξία θαη ππφβαζξν πνιιψλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ αλζξψπνπ, ζηελ πνξεία ηεο ηζηνξίαο ηνπ πάλσ ζηε γε. Ξην ζπγθεθξηκέλα, αλαθεξφκελνο ζηελ πξψηε αληζφηεηα, απηή αθνξά ζηελ αληζνκεξή θαηαλνκή ηνπ πινχηνπ θαη ησλ θπζηθψλ πφξσλ ηεο γεο, πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηελ επηβίσζε θαη ηελ αλάπηπμε θαη είλαη ε βάζε ηεο «γεσνηθ ν- λνκίαο» ζε ζχγρξνλε νξνινγία. Ζ δεχηεξε αληζφηεηα αθνξά ζηε δηαθνξνπνίεζε ηεο ζηξαηησηηθήο ζεκαζίαο ησλ δηαθφξσλ ζεκείσλ θαη πεξη- νρψλ ηνπ πιαλήηε, ζε ζπλάξηεζε κε ηελ πξψηε αληζφηεηα, πνπ ζπληζηά ηε «γεσζηξαηεγηθή». Γεσζηξαηεγηθή θαη γεσνηθνλνκία απνηεινχλ – φπσο είλαη γλσζηφ – ηνπο δχν βαζηθνχο πφινπο ηεο γεσπνιηηη- θήο. Αιιά, ππάξρεη θαη κία ηξίηε αληζφηεηα (αηέιεηα) απηή πνπ αθνξά ζηνλ άλζξσπν. Γελ αλαθέξνκαη ζηηο αλ- ζξσπνινγηθέο δηαθνξέο (π.ρ. ρξψκα, ζσκαηηθή δηάπιαζε…) ή ζηηο πνιηηηζκηθέο εηεξφηεηεο (π.ρ. ηζηνξία, παξάδνζε, έζηκα…..). Αλαθέξνκαη θπξίσο, θαη απηφ ζέισ λα επηζεκάλσ, ζηελ αδπλακία εμεχξεζεο θνηλνχ παξνλνκαζηνχ αξρψλ θαη αμηψλ, παγθφζκηαο εκβέιεηαο θαη ηζρχνο, πνπ ζα επέηξεπαλ ζηνλ άλζξσπν λα επεκβεί δηνξζσηηθά – εμηζνξξνπνηε- ηηθά ζηηο πξναλαθεξζείζεο αληζφηεηεο, δηα ην θνηλφλ – παλαλζξψπηλν θαιφλ θαη φθεινο. Αλη΄απηνχ, νη άλζξσπνη, ζε νκάδεο θαη έζλε – θξάηε αληηκάρνληαη αιιήινπο κέζα ζε γεσπνιηηηθά πιαίζηα, κε φξνπο ηζρχνο θαη δσηηθψλ ζπκθε- ξφλησλ, πξνο εθκεηάιιεπζε ησλ αληζνηήησλ, γηα ίδηνλ φθεινο θαη αλάπηπμε, κε απνηέιεζκα ηηο ηεξάζηηεο αληηζέζεηο, ηηο ζπγθξνχζεηο θαη ηνπο πνιέκνπο, πνπ ηειηθά θζάζακε λα ηνπο απνθαιέζνπκε θαη αλζξσπηζηηθνχο, ζρήκα νμχκσξν, ηέιεηνο παξαινγηζκφο. Αιιά, Θπξίεο θαη Θχξηνη, ε γεσπνιηηηθή είλαη «γεσπνιηηηθή ηεο ηζρχνο», ν αλίζρπξνο δελ θάλεη γεσπνιηηηθή θαη ελ πάζε πεξηπηψζεη ε γεσπνιηηηθή δελ ήηαλ πνηέ θαη δελ είλαη γεσπνιηηηθή ηεο αγάπεο θαη ηεο αξ ε- ηήο. Κέζα ζε απηά ηα πιαίζηα, ε γεσπνιηηηθή ζεκαζία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ ζηεξίδεηαη πεξηζζφηεξν – γηα λα κε πνχκε εμ νινθιήξνπ – ζηε γεσζηξαηεγηθή ηνπ ρψξνπ, παξά ζηε γεσνηθνλνκία ηνπ. Ν ειιεληθφο ρψξνο, θάησ απφ γεσζηξαηεγηθφ θαθφ, πξνθαιεί κε ηε γεσγξαθηθή ζέζε ηνπ. Απηή ε ρσξνζεζηαθή ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα, εληάζζεη ην ρψξν ζηηο πιένλ ζεκαληηθέο ζηξαηεγηθέο πεξηνρέο ηνπ θφζκνπ καο. Πην κέζν ηξηψλ επείξσλ θαη ζεκαληηθψλ ζα- ιαζζψλ (Αλαη. Κεζνγείνπ, Δπμείλνπ Ξφληνπ, Αδξηαηηθήο) θαη κε ηε γεσθπζηθή κνξθνινγία ηνπ, σο ρεξζαία θαη ζπλ ά- κα ζαιάζζηα θαη λεζησηηθή ελφηεηα, ζπληζηά γεσζηξαηεγηθφ ζεκείν αλαθνξάο. Ν ειιεληθφο ρψξνο είλαη βα ιθαληθφο, ηαπηνρξφλσο επξσπατθφο θαη κεζνγεηαθφο. Δίλαη κέξνο ηεο Αλαη. Ιεθάλεο ηεο Κεζνγείνπ, γχξσ απφ ηελ νπνία αλα π- ηχρζεθαλ ζπνπδαίνη πνιηηηζκνί θαη νη ηξεηο κνλνζετζηηθέο ζξεζθείεο. Βξίζθεηαη ζηελ θνξπθή ελφο ηξηγψλνπ, ηνπ νπνί- νπ νη δχν άιιεο θνξπθέο βξίζθνληαη ζηε Κέζε Αλαηνιή θαη ζηελ Θαζπία, φπνπ επηθεληξψλνληαη ζήκεξα ηεξάζηηα ζπκθέξνληα. Ζ Θξήηε απηή θαη κφλε, κε πξνέθηαζε ζηνλ θππξηαθφ ρψξν (εθφζνλ ηζρχεη ην δφγκα ηνπ ΔΑΣ)[2], δεζ- πφδνπλ ζεκαληηθψλ ζαιαζζίσλ νδψλ, επαπμάλνληαο ηε γεσπνιηηηθή ζεκαζία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ. Αιιά, ηελ γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ρψξνπ, καξηπξεί πεξηζζφηεξν παληφο άιινπ, ε ίδηα ε ηζηνξία ηνπ ηφπνπ. Ν αξραίνο ειιεληθφο θφζκνο κε δνκηθφ ζηνηρείν ηελ πφιε-θξάηνο θαη κε ηε δπλακηθή ηνπ, σο πξνο ηελ πνιηηηθή δξάζε, ηα γξάκκαηα θαη ηηο ηέρλεο, ην εκπφξην θαη ηελ νηθνλνκία, αιιά θαη κε ηηο ζηξαηησηηθέο δξαζηεξηφηεηέο ηνπ, δελ ήηαλ παξά ν πξφδξνκνο θαη κία κηθξνγξαθία ηεο ζεκεξηλήο δηεζλνχο θνηλφηεηαο. Αλ ε ζπγθξνηεκέλε γεσπνιηηηθή ζθέςε θαη γλψζε έθαλε ηελ παξνπζία ηεο ζηηο αξρέο ηνπ πεξαζκέλνπ αηψλα, ζηε Γεξκαλία, ζηε Πνπεδία θαη ζηελ Αγγιία, αιιά θαη ζηε Γαιιία θαη ζηηο ΖΞΑ, ε γέλλεζε ηεο γεσπνιηηηθήο, ίζσο αδηακφξθσηεο θαη κε ζπζηεκαηνπνηεκέλεο, α- λακθηζβήηεηα έιαβε ρψξα ην πξψηνλ ζηε ζθέςε θαη ζηε δξάζε ησλ αξραίσλ πξνγφλσλ καο. Αλ κηιήζνπκε γηα ζεκ ε- ιίσζε γεσπνιηηηθήο ζθέςεο, απηή βξίζθεηαη ζηα θείκελα ηνπ πξψηνπ ίζσο γεσπνιηηηθνχ επηζηήκνλα θαη ζηξαηεγνχ Θνπθπδίδε, πνπ παξακέλεη έθηνηε πάληα επίθαηξνο (γηα λα δαλεηζζψ ηνλ ηίηιν βηβιίνπ ηνπ πξέζβεσο Βχξσλα Θενδσ- ξνπνχινπ). Ρφζν επίθαηξνο, ψζηε ζήκεξα λα δηδάζθεηαη ζε πνιιά μέλα παλεπηζηήκηα θαη λα κειεηάηαη απφ ηλζηηηνχηα πνιηηηθήο θαη ζηξαηεγηθήο ζθέςεο. Νη γεσπνιηηηθνί φξνη ηεο «ηζρχνο», ησλ «δσηηθψλ ζπκθεξφλησλ», ηνπ «δηθαίνπ ηνπ ηζρπξνχ»….είλαη Θνπθπδίδεηνη. Αλ ε αξραία Διιάδα έρεη ηελ παηξφηεηα πνιιψλ ηνκέσλ γλψζεο – θαη ηελ έρεη – ηφηε γηαηί λα κελ έρεη θαη απηήλ ηεο γεσπνιηηηθήο ; Ζ ειιεληθή ηζηνξία ζε φιε ηε δηαδξνκή ηεο, ζαλ κχζνο, ζαλ ζξχινο θαη ζαλ ηζηνξία, έρεη λα επηδείμεη δξάζε πνπ ζρεηίδεηαη κε γεσπνιηηηθέο επηδηψμεηο. Ζ αξγνλαπηηθή εθζηξαηεία θαη ηα θαηνξζψκαηα ηνπ Ζξαθιή αληαλαθινχλ ηέηνηεο επηδηψμεηο. Ζ πξψηε ζχγθξνπζε Αλαηνιήο – Γχζεο έιαβε ρψξα ζηνλ ειιεληθφ ρψξν (Καξαζψλαο – Παιακίλα). Λαπκαρίεο παγθφζκηαο εκβέιεηαο – κε ηα ηφηε δεδνκέλα – φπσο ηνπ Αθηίνπ θαη αηψλεο αξγφηεξα ηεο Λαππάθηνπ, δηε- μήρζεζαλ ζε ειιεληθέο ζάιαζζεο. Πηε ζθέςε ηνπ Λαπνιένληα ήηαλ πάληα ν ειιεληθφο ρψξνο, ζαλ βάζε γηα ηηο πξνο αλαηνιάο βιέςεηο ηνπ (απφ καξηπξίεο ηνπ Las Casas, πνπ είρε καδί ηνπ ζπλνκηιίεο ζηελ Αγ. Διέλε, ζηε δηάξθεηα ηεο εμνξίαο ηνπ). Αλ ε ειιεληθή ππνηαγή ζηνλ Ρνχξθν δπλάζηε θξάηεζε ηφζνπο αηψλεο, ηνχην δελ είλαη άζρεην κε ηε 8
δπηηθή γεσπνιηηηθή αληίιεςε πνπ ήζειε αθεξαία ηελ νζσκαληθή επηθξάηεηα, δηφηη απηή, κε ηελ θαηνρή ησλ Πηελψλ θαη ηνπ ειιεληθνχ θνξκνχ, ζπληζηνχζε ηδεψδε θξαγκφ ζηηο βιέςεηο ηεο δηαξθψο κεγελζπλνκέλεο Οσζίαο πξνο ηηο ζεξκέο ζάιαζζεο. Γη΄απηφ θαη ν Λαχαξρνο Θφδξηγθησλ πεξηέπεζε ζε δπζκέλεηα κεηά ηε Λαπκαρία ηνπ Λαπαξίλνπ, δηφηη ην πιήγκα θαηά ηεο ηνπξθηθήο ηζρχνο ήηαλ αλεπηζχκεην, κηα θαη ε πνιηηηθή ηεο Απηνθξαηνξίαο απέβιεπε ζηελ Ξεινπφλ- λεζν θαη κφλν, ππφ κνξθή πξνηεθηνξάηνπ ηεο, γηα ηε δηαζθάιηζε ηνπ ζεκαληηθνχ άμνλα Γηβξαιηάξ, Κάιηα, Πνπέδ. Ξνιχ αξγφηεξα πξνζέζεζε ζηνλ άμνλα θαη ηελ Θχπξν. Γελ απέβιεπε ζηελ απνδπλάκσζε ηεο Νζσκαληθήο Απηνθξαην- ξίαο. Aο αθήζνπκε φκσο λα κηιήζεη θαη ε λεψηεξε ηζηνξία γηα ηελ γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ. Ζ γεσ- πνιηηηθή ζεσξία ηνπ Κackinder, εθ ησλ πξσηεξγαηψλ ηεο ζχγρξνλεο γεσπνιηηηθήο επηζηήκεο, πεξί θαξδηάο ηεο γεο (heartland) θαη πεξηκέηξνπ (rimland) επηβεβαηψζεθε θαη ζηνπο δχν Ξ.Ξ. κε πξσηαγσληζηή ηελ Γεξκαλία. Ζ Διιάδα, ρψξα ηεο παξάθηηαο δψλεο, ηεο «rimland», πξνέβε ηφηε, κε θξηηήξηα γεσπνιηηηθά, ζε νξζέο επηιν- γέο πςειήο ζηξαηεγηθήο, ζπκπαξαηαρζείζα κε ηηο άιιεο δπλάκεηο ηεο «rimland», δειαδή ηελ Αληάλη ζηνλ Α΄ θαη ηε Γπηηθή Ππκκαρία ζηνλ Β΄ Ξαγθφζκην Ξφιεκν. Ζ Σψξα δηθαηψζεθε ζηηο επηινγέο ηεο, αθνχ θαη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο σθειήζεθε εδαθηθά, αλ θαη φρη απνιχησο, ζε ζρέζε κε ηηο επηδηψμεηο ηεο. Δμάιινπ, ε γεσζηξαηεγηθή ζεκαζία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ ήηαλ ηέηνηα, ψζηε θαη ζηηο δχν κεγάιεο ζπγθξνχζεηο δελ ζα κπνξνχζε λα παξακείλεη ζε θαηάζηαζε νπδεηεξφηεηαο. Θαηά ηνλ Α΄Ξ.Ξ., ζηνλ επεηξσηηθφ ειιεληθφ θνξκφ ζπγθξνηήζεθε έλα απφ ηα θχξηα κέησπα απηνχ ηνπ πνιέ- κνπ, ην καθεδνληθφ κέησπν. Απφ απηφ επηρεηξήζεθε ε δηάζπαζε ηεο ακχλεο ησλ Θεληξηθψλ Γπλάκεσλ, ε νπνία θαη επεηεχρζε. Ζ ρξεζηκνπνίεζε ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ θαη γεληθψο ηεο Βαιθαληθήο Σεξζνλήζνπ σο πξφζβαζεο γηα ελέξ- γεηα θαηά ηεο Θεληξηθήο Δπξψπεο επαλήιζε θαη ππεζηεξίρζε θαη θαηά ηνλ Β΄Ξ.Ξ., αζρέησο αλ επηθξάηεζε ηειηθά ε άπνςε ηεο απφβαζεο ζηελ ηηαιηθή ρεξζφλεζν. Ρν ζέκα ηεο «νπδεηεξφηεηνο» ηεο Σψξαο, πνπ πξναλαθέξζεθε, κε ζθνπφ ηελ απνθπγή ησλ ζπλεπεηψλ πνπ ζα είρε ε εκπινθή ηεο, παξνπζηάζηεθε θαη θαηά ηνπο δχν πνιέκνπο. Θαη θαηά κελ ηνλ Α΄Ξ.Ξ., ε Σψξα, σο ζπλέρεηα ησλ βαιθαληθψλ πνιέκσλ, αιιά θαη ππφ ηελ επήξξεηα ηεο Κεγάιεο Ηδέαο, είρε αθφκε ζηφρνπο απειεπζεξσηηθνχο, εθ΄φζνλ ειιεληθνί πιεζπζκνί δηαηεινχζαλ εηζέηη ππφ μέλε θαηνρή θαη ζπλεπψο ψθεηιε λα ηνπο πξαγκαηψζεη. ΋κσο, θαηά ηνλ Β΄Ξ.Ξ., ε απνθπγή ηνπ πνιέκνπ, ε νπδεηεξφηεο, παξά ηε γλσζηή απνθπγή πάζεο αθνξκήο θαη αηηίαο, δελ ήηαλ ζέκα δηθήο ηεο επηινγήο, δηφηη ηειηθψο ηεο επεδφζε ε γλσζηή ηειεζηγξαθηθή αμίσζε ηεο Ηηαιίαο. Ζ γεσπνιηηηθή ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ, νχησο ή άιισο, δελ επλνεί ηελ νπδεηεξφηεηα. Πηε δεχηεξε πεξίπησζε, ζηνλ Β΄Ξ.Ξ., ε Σψξα, κε ηε ληθεθφξν εθζηξαηεία ηεο, αλέηξεςε ηα ηηαιηθά ζρέδηα, φκσο ε γεσπνιηηηθή ηεο παξάκεηξνο επξνθάιεζε ηε γεξκαληθή επίζεζε θαη ηελ θαηάθηεζή ηεο, φρη κφλν δηφηη ν ειι ε- ληθφο ρψξνο ήηαλ απαξαίηεηνο ζηα γεξκαληθά ζρέδηα θαηά ζεηηθφλ ηξφπνλ, δηφηη ζα ππνβνεζνχζε ηηο επηρεηξήζεηο ζηε Βφξεηα Αθξηθή θαη ζα παξείρε πξφζβαζε πξνο ηελ πεξηνρή ηεο Κέζεο Αλαηνιήο, φπνπ θαη ηα πνιχηηκα πεηξειατθά απνζέκαηα, αιιά θαη θαηά αξλεηηθφλ ηξφπν, απαγνξεχνληαο ηε ρξήζε ηνπ απφ ηνλ αληίπαιν, δειαδή ηνπο Ππκκάρν- πο, φπσο είρε γίλεη θαηά ηνλ Α΄Ξ.Ξ. Γη΄απηφ ην ηειεπηαίν ππάξρεη ππφκλεζε ζην θείκελν ηεο Γηαθνηλψζεσο πνπ ν Γεξκαλφο πξέζβπο επέδσζε ζηνλ ηφηε Ξξσζππνπξγφ Αιεμ. Θνξπδή. Ρν θείκελν ιέγεη φηη,….. «απφ ηηλσλ εβδνκάδσλ νπδεκία απνκέλεη ακθηβνιία φηη, ε Αγγιία επηρεηξεί λα εγθαηαζηήζεη ελ Διιάδη λένλ κέησπνλ θαηά ηεο Γεξκαλίαο, ηνπ είδνπο ηεο θαηά ηνλ Α΄Ξ.Ξ. εθζηξαηείαο», ελλνψληαο ην καθεδνληθφ κέησπν. Ν ειιεληθφο ρψξνο ινηπφλ ζα θαηεια κ- βάλεην. Αθνχ απηφ δελ ην επέηπραλ νη Ηηαινί, ην αλέιαβαλ νη Γεξκαλνί. Δπί πιένλ, κε ηνλ ειιεληθφ ρψξν ζηε δηάζεζε ησλ ζπκκάρσλ, δελ ζα ήην αζθαιήο, ηνπιάρηζηνλ απφ ηε Ππκκαρηθή αεξνπνξία, ε πιεπξηθή θαηά ηεο Οσζίαο γεξκα- ληθή εθζηξαηεία, ε πξνο ηελ Θαπθαζία, θαη ζα ήζαλ εληφο βειελεθνχο ηα πνιχηηκα γηα ηε Γεξκαλία ξνπκαληθά πεηξ έ- ιαηα. Αμίδεη αθφκα λα κλεκνλεπζεί, πξνο επίξξσζηλ ηεο γεσπνιηηηθήο ζεκαζίαο ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ, φηη, παξά ην γεγνλφο ηεο γεξκαληθήο απνρψξεζεο απφ ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ, εληφο ηνπ 1944, ην πξνπχξγηνλ ηεο Θξήηεο δελ είδε ηελ ειεπζεξία ηνπ παξά ηελ πζηάηε ψξα, ηνλ Απξίιην ηνπ επνκέλνπ έηνπο, έλα κήλα πξηλ απφ ηνλ ηεξκα ηηζκφ ηνπ κεγάινπ απηνχ πνιέκνπ. Κε ηα κέρξη ηνχδε ζπληφκσο εθηεζέληα, γίλεηαη λνκίδσ θαηαλνεηή ε δπλακηθή ηεο ρσξνζεζίαο ηεο Διιάδνο απφ γεσπνιηηηθήο απφςεσο. Νη ηφηε ηζρπξνί παίθηεο ηνπ Γηεζλνχο Ππζηήκαηνο δελ ζα άθελαλ έμσ απφ ηνπο ππνι ν- γηζκνχο ηνπο έλα ηέηνην ρψξν. Θαη δελ ην ελλννχκε απηφ, κφλν γηα ηελ πεξίνδν ησλ πνιεκηθψλ επηρεηξήζεσλ. Ρνπο ελδηέθεξε θαη ην κεηαπνιεκηθφ ζθεληθφ. Έηζη, ιήγνληνο ηνπ πνιέκνπ, ζηηο ζπζθέςεηο ηεο Γηάιηαο (Φεβξνπάξηνο 1945) θαη ηνπ Ξφηζληακ (Αχγνπζηνο 1945) επξνρψξεζαλ ζηε γλσζηή «δηαλνκή», ε νπνία θαζφξηζε θαη ηελ ηχρε ηνπ ειιε- ληθνχ ρψξνπ, πάληνηε κε θξηηήξηα γεσπνιηηηθά. Δίλαη απηά αθξηβψο ηα θξηηήξηα πνπ πξνθαλψο έιεηςαλ απφ ηνπο ζρε- δηαζκνχο ηεο ηφηε Αξηζηεξάο ηνπ Ρφπνπ καο, φηαλ απεθάζηζε ηνλ επψδπλν ηξίην γχξν. Ρνικνχκε δε λα πνχκε φηη θαη ζην Θππξηαθφ ζέκα, έιεηςαλ ηα γεσπνιηηηθά ζηνηρεία, ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 50, παξά ην γεγνλφο φηη ζηελ πε- ξίπησζε ηεο Θχπξνπ απηά ήζαλ ιαιίζηαηα. Αλ ειακβάλνλην ππφςε, ίζσο λα είραλ γίλεη εμ αξρήο δηαθνξεηηθέο κεζ ν- δεχζεηο θαη ην θππξηαθφ λα είρε άιιε πνξεία. Ήδε κεζνχληνο ηνπ Β΄Ξ.Ξ., ν Mackinder επεμεξγάζηεθε ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπ κεηαπνιεκηθνχ θφζκνπ. Ζ λέα Γχλακε πνπ ζα εδέζπνδε ζηελ «θαξδηά» ηεο γεο, ηελ heartland, δελ κπνξνχζε πιένλ λα είλαη ε Γεξκαλία, κπνξνχζε φκσο θάιιηζηα λα είλαη ε Οσζία (σο Δ.Π.Π.Γ.). Αλ γηα ηε Γεξκαλία ην θίλεηξν ήηαλ ε ζεσξία πεξί «δσηηθνχ ρψξνπ» ησλ Haushofer θαη Ratzel, κε επνηθνδφκεκα ηνλ εζληθνζνζηαιηζκφ, γηα ηε κεηαπνιεκηθή Οσζία ήηαλ ν απφιπηνο έιεγ- ρνο άιισλ ρσξψλ, κε επνηθνδφκεκα ηνλ καξμηζηηθφ δηεζληζκφ. Νη επξσπατθέο ρψξεο ηεο rimland, ηνπ παξάθηηνπ ηφ- μνπ, έπξεπε λα νξγαλσζνχλ ζηξαηησηηθά γηα ηε ζπγθξάηεζε-αλάζρεζε (containment) ησλ δπλάκεσλ ηεο θαξδηάο. Πηηο επξσπατθέο ρψξεο επεβάιιεην πιένλ λα πξνζηεζνχλ θαη νη ππεξαηιαληηθέο, νη Ζ.Ξ.Α. θαη ν Θαλαδάο, πνπ είραλ απνδεηρζεί απαξαίηεηεο θαη ζηνπο δχν πνιέκνπο. Κε ην βηβιίν ηνπ «The Geography of Peace» πνπ θπθινθφξεζε ην 1944, ν Spykman αζπαδφκελνο ηε γεληθή αληίιεςε ηνπ Mackinder, έζεζε ηηο πξψηεο βάζεηο γηα ηε γεσπνιηηηθή ζχι- ιεςε ηνπ Λαηντθνχ ζρεδηαζκνχ. Ξάλσ ζηε δηθή ηνπ αξρηηεθηνληθή νηθνδνκήζεθε ιίγα ρξφληα αξγφηεξα, ην 1949, ε Αηιαληηθή Ππκκαρία, ν Νξγαληζκφο ΛΑΡΝ, πέληε κε έμε ρξφληα κεηά ηε ζεσξεηηθή δηαηχπσζε ηεο αλαγθαηφηεηφο ηνπ, σο αθξνγσληαίνπ ιίζνπ, γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο εηξήλεο (έζησ θαη σο εηξήλεο ηνπ ηξφκνπ – ιφγσ ηεο ππξεληθήο απεη- ιήο) θαη ηελ εμαζθάιηζε ηνπ Γπη. Θφζκνπ. Απφ θαζαξά γεσπνιηηηθήο απφςεσο, ην ηφμν αλαζρέζεσο ήηαλ ειιηπέο ρσξίο ηνλ ειιεληθφ ρψξν. Θαηφπηλ απηνχ, πξνζεθιήζε θαη ην έηνο 1952 πξνζερψξεζε ζην ΛΑΡΝ θαη ε Σψξα καο. Γηα ηελ Διιάδα, ν Mackinder είρε ήδε γξάςεη, φηη….. «ε θαηάθηεζή ηεο απφ κία ηζρπξή ρεξζαία Γχλακε ζα δψζεη πηζαλφηαηα ζε απηή ηε Γχλακε ηε δπλαηφηεηα ηνπ ειέγρνπ φιεο ηεο Ξαγθφζκηαο Λήζνπ». Ζ πξνζρψξεζε ηεο Σψξαο καο ήηαλ ε πξψηε κεηα- πνιεκηθά απφ ηηο δχν κεγάιεο ηεο επηινγέο πςειήο ζηξαηεγηθήο, κε γεσζηξαηεγηθά θαη γεσνηθνλνκηθά θξηηήξηα. Ζ δεχηεξε ήηαλ ε έληαμή καο ζηελ Δ.Δ. Κε ηελ πξψηε απνβιέςακε ζηε δηαζθάιηζε ηεο παξακνλήο καο ζηνλ ειεχζεξν θφζκν ηεο Γχζεσο, κε ηε δεχηεξε απνβιέςακε ζηελ νηθνλνκηθή,αιιά θαη ζηελ πνιηηηθή ελδπλάκσζή καο. Ρν ίδην έ- 9
ηνο, 1952, πξνζερψξεζε ζην ΛΑΡΝ θαη ε Ρνπξθία θαη ηξία ρξφληα αξγφηεξα ζπγθξνηήζεθε ν CENTO (Central Treaty Organization), κε ηνλ νπνίν ην ηφμν ζπκπιεξψζεθε κε ηηο λφηηεο αζηαηηθέο ρψξεο, Ηξάθ, Ηξάλ θαη Ξαθηζηάλ. Θπξίεο θαη Θχξηνη, Πρεηηθά κε ηε ζεκαζία ηεο γεσπνιηηηθήο δηαζηάζεσο ηεο Σψξαο καο, ζα πξέπεη λα πξνζζέζνπκε φηη απηή ζπ- λεπηθνπξείηαη θαη απφ ην πνιηηηθφ, πνιηηηζκηθφ θαη θνηλσληθφ επνηθνδφκεκα ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ γεσγξαθηθνχ θαη γεσ- θπζηθνχ ρψξνπ. Ζ ζηαζεξή πνιηηηθή δνκή θαη ην δεκνθξαηηθφ πνιίηεπκα, ην πινχζην ηζηνξηθφ παξειζφλ, ε πιεζπζκη- αθή νκνηνγέλεηα κε ηελ έλλνηα ηεο εζληθήο θαη ζξεζθεπηηθήο απηνζπλεηδεζίαο, ε παξάδνζε θαη νη αμίεο ηεο δσήο, είλαη παξάκεηξνη ή κάιινλ ζπληειεζηαί ηεο γεσπνιηηηθήο βαξχηεηνο ηεο Σψξαο, καδί κε ηε γεσζηξαηεγηθή θαη ηελ φπνηα γεσνηθνλνκηθή παξνπζία ηεο. Αθφκε θαη ε δπλακηθφηεο ηνπ απνδήκνπ ειιεληζκνχ, θαηαιιήισο αμηνπνηνπκέλνπ, είλαη ζπληειεζηήο ππνινγίζηκνο. Δίλαη, ε Σψξα, έλαο κηθξφο παίθηεο ζηε δηεζλή ζθελή, φκσο είλαη ζνβαξφο παίθηεο γηα ηνλ πεξίγπξφ ηεο, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη θαη ε ηδία ζπκπεξηθέξεηαη ζνβαξά. Πήκεξα, ζηα 10 θαη πιένλ ρξφληα ηνπ κεηαςπρξνπνιεκηθνχ θφζκνπ καο, ε Γεσπνιηηηθή θαη ζπλαθφινπζα ε Άκπλα, πξνθαινχληαη απφ λέαο κνξθήο απεηιέο, ηηο θαινχκελεο θαη αζχκκεηξεο, κε πξψηε ηε δηεζλή ηξνκνθξαηία. Ζ δεδνκέλε ρσξνζεζία ηνπ Ρφπνπ καο δελ ηνλ αθήλεη αλεπεξέαζην απφ ηηο επηπηψζεηο. Έηζη είκεζα κάξηπξεο ηεο κεηα- λάζηεπζεο ιαζξαίαο ή κε, ηνπ νξγαλσκέλνπ εγθιήκαηνο, ηεο δξάζεο κηαο εζσηεξηθήο ηξνκνθξαηίαο θαη θαζφινπ ι η- γφηεξν ησλ θηλδχλσλ απφ ηελ αιφγηζηε δηάδνζε ησλ φπισλ καδηθήο θαηαζηξνθήο θαη ηελ κε αλαηάμηκε πεξηβαιινληη- θή θζνξά. Θαη ελψ νη λέεο απεηιέο θαινχλ ζε δηεζλή ζπλεξγαζία γηα ηελ αληηκεηψπηζή ηνπο, ν θφζκνο καο, ηδηαίηεξα ν επξσαηιαληηθφο θφζκνο, δηράδεηαη σο πξνο ηε κεζφδεπζε ηεο δξάζεο ηνπ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ απεηιψλ, κε ηηο ΖΞΑ λα αθνινπζνχλ κίαλ εγεκνληθή πνξεία πνπ κάιινλ απνδεηθλχεηαη αληηπαξαγσγηθή (πεξίπησζε Ηξάθ). Κέζα ζ΄απηφ ην λέν πεξηβάιινλ αζθαιείαο, ε Σψξα απφ κφλε ηεο, αιιά θαη ζπιινγηθά, κέζα απφ ηνπο δηεζλείο νξγαληζκν- χο ησλ νπνίσλ είλαη κέινο, θπξίσο ηελ Δ.Δ. θαη ην ΛΑΡΝ, θαιείηαη λα δηαζθαιίζεη ηελ επηβίσζε θαη ην κέιινλ ηεο. Νιφθιεξε ε νκηιία ΔΓΥ http://www.elesme.gr/elesmegr/periodika/t19/t19_08.htm 3. Ζ Γεσπνιηηηθή Ππλείδεζε ηεο Νξζνδνμίαο Σξηζηίλα Ξ. Κέιιηνπ Γηδάθησξ Νηθνλνκηθήο Γεσγξαθίαο-Γεσπνιηηηθήο Ζ Λ/Α Κεζφγεηνο θαη ηα Βαιθάληα απνηεινχλ πεξηνρέο πνπ δηαδξακάηηζαλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ αλζξψπηλε Ηζηνξία θαη νη νπνίεο ζηηο παξνχζεο ζπλζήθεο ζπλδένληαη κε ηνλ παξάγνληα «ελέξγεηα» θαη ηνλ παξάγνληα «ελεξγεηαθνί πφξνη». Πηελ Λ/Α Κεζφγεην θαη ηα Βαιθάληα επίζεο, ε Νξζνδνμία απνηειεί βαζηθφ ζπλδεηηθφ θξίθν πνπ ελψλεη απφ ηα ρξφληα ηνπ Βπδαληίνπ έσο ζήκεξα ηνπο πιεζπζκνχο ησλ πεξηνρψλ απηψλ κε έλα εληαίν ζξεζθεπηηθφ παξειζφλ. Ζ δηαζχλδεζε επνκέλσο «Νξζνδνμίαο» θαη «Γεσπνιηηηθήο» είλαη πέξα σο πέξα αιεζηλή θαη ππαξθηή. Ν «δεζκφο» απ- ηφο είλαη ζε ζέζε λα θαηαδείμεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ε Νξζνδνμία κπνξεί λα αλαγλσξηζζεί σο ελεξγφο παξάγνληαο ηνπ ζχγρξνλνπ παγθφζκηνπ γίγλεζζαη. H ηζηνξία ηεο Δπξψπεο έρεη εμειηρζεί κε βάζε δηάθνξνπο γεσγξαθηθνχο «ππξήλεο»: Β/Γ Δπξψπε, Λ/Γ Δπξψπε, Θεληξηθή Δπξψπε, Λ/Α Δπξψπε, Αλαηνιηθή Δπξψπε-Οσζία. Απφ απηνχο ηνπο «ππξήλεο» ζεσξνχκε φηη, ζρεηηθά κε ηελ παξνχζα κειέηε, απηφο ηεο Αλαηνιηθήο Δπξψπεο-Οσζίαο ρξήδεη ηδηαίηεξεο αλάιπζεο απφ θνηλνχ κε απηφλ ηεο Λ/Α Δπξψπεο- Λ/Α Κεζνγείνπ. Ζ αλαηνιηθή πιεπξά ηεο Δπξψπεο απνηειείηαη απφ ηέζζεξηο, ηδηαηηέξσλ πνιηηηζκηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ, «θφζκνπο»: ηνλ ξψζν-νπθξαληθφ, ηνλ βαιηηθφ, ηνλ θέληξν-επξσπατθφ, θαη ηνλ βαιθαληθφ. Ζ αλαηνιηθή πιεπξά ηεο Κεζνγεηαθήο ιεθάλεο απνηειείηαη, απφ άπνςε ζξεζθεηψλ, απφ ηξεηο «θφζκνπο»: ηνλ ρξηζηηαληθφ, ηνλ κνπζνπικαληθφ θαη ηνλ ηνπ- δατθφ. Ζ πνιηηηθή ζηαζεξφηεηα απηψλ ησλ «θφζκσλ», απνηειεί δήηεκα πςίζηεο ζεκαζίαο γηα ηελ νηθνλνκηθή επεκεξία ηεο Γχζεο, κηαο θαη απηέο νη πεξηνρέο απνηεινχλ ηνλ «νκθάιην ιψξν» κεηαμχ ηεο αλαπηπγκέλεο νηθνλνκηθά Δπξψπεο θαη ησλ πεξηνρψλ πνπ «ζηεξίδνπλ» ηελ αλάπηπμε απηή. Ραπηνρξφλσο, νη ηειεπηαίεο απηέο πεξηνρέο απνηεινχλ ηνλ μεραζκέλν «κε πιηζηηθφ ππξήλα» απφ ηνλ νπνίν άληιεζε ε Γπηηθή Δπξψπε φιεο ηηο πλεπκαηηθέο, εζηθέο, ζξεζθεπηηθέο αληηιήςεηο πνπ ηελ βνήζεζαλ ζηελ νηθνδφκεζε εθείλσλ ησλ πηπρψλ ηνπ πνιηηηζκνχ ηεο, νη νπνίεο ζηάζεθαλ επσθε- ιείο γηα ηνλ άλζξσπν. Πηε Λ/Α Κεζφγεην θαη ηα Βαιθάληα ε Νξζνδνμία απνηειεί βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο πνιηηηζκηθήο ηαπηφηεηαο ησλ πιεζπζκψλ. Απνηειεί ζπλδεηηθφ θξίθν πνπ ελψλεη, απφ ηα ρξφληα ηνπ Βπδαληίνπ έσο ζήκεξα, ηνπο πιεζπζκνχο απην- χο κε έλα εληαίν ζξεζθεπηηθφ παξειζφλ. Δίλαη ζεκείν αλαθνξάο ζηηο παξαδφζεηο θαη ηηο ηέρλεο ησλ ιαψλ απηψλ θαη απνηειεί, ελ κέξεη, ηελ πεγή ηεο εζληθήο ηνπο αθχπληζεο αιιά θαη δηαζέηεη ζεκαληηθή επηξξνή ησλ πνιηηηθψλ ηνπο ζρεδηαζκψλ. Ζ Νξζνδνμία ζηνλ ρψξν ηεο Λ/Α Κεζνγείνπ θαη ησλ Βαιθαλίσλ, κε ηνλ εδψ θαη αηψλεο δηκεξή αληαγ σ- ληζκφ ηεο κε ηνλ κνπζνπικαληθφ θφζκν αιιά θαη ηνλ δπηηθφ ρξηζηηαληζκφ, πνπ αληηπξνζσπεχεηαη θπξίσο απφ ηνλ Οσ- καηνθαζνιηθηζκφ, απνηέιεζε θαη απνηειεί νξγαληθφ ζηνηρείν πνηθίισλ εζληθψλ αλαγελλήζεσλ θαη εζληθψλ αλεμαξηεζη- ψλ. Πε έλα γεληθφηεξν πιαίζην, ε έλλνηα ηεο εζληθήο ηαπηφηεηαο ζηνλ παξαπάλσ γεσγξαθηθφ ρψξν, αιιά θαη ηνπ εζ- ληθνχ γεσγξαθηθνχ πξνζδηνξηζκνχ, δελ κπνξεί λα έρεη λφεκα δίρσο ηελ κφληκε αλαθνξά ζηελ πνιηηηζκηθή θαη ζξεζ- θεπηηθή επηξξνή. Θαη εηδηθφηεξα, ηφζν ηα εδαθηθά ζηνηρεία φζν θαη ηα εζληθά ηδενινγήκαηα πνπ έρνπλ ελ κέξεη δηα- κνξθσζεί απφ ηηο ζξεζθεπηηθέο πξαγκαηηθφηεηεο, ηηο νθεηιφκελεο ζηελ Νξζνδνμία. Ζ Λ/Α Κεζφγεηνο θαη ηα Βαιθάληα απνηεινχλ πεξηνρέο πνπ δηαδξακάηηζαλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ αλζξψπηλε Ηζηνξία θαη νη νπνίεο ζηηο παξνχζεο ζπλζ ή- θεο ζπλδένληαη κε έλαλ απφ ηνπο ζπνπδαηφηεξνπο παξάγνληεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ δηαηήξεζε ηνπ πςεινχ βηνηηθνχ επηπέδνπ, ην νπνίν ε αλζξσπφηεηα κε πνιινχο θφπνπο έρεη θαηνξζψζεη λα δηαζθαιίζεη: ηνλ παξάγνληα «ελέξγεηα» θαη «ελεξγεηαθνί πφξνη». Πχκθσλα κε ηα παξαπάλσ, ε εμαζθάιηζε ηνπ «πιηθνχ» παξάγνληα -δει. ηεο «ελέξγεηαο»- ζπλδέεηαη κε ηελ εμαζθάιηζε «εξεκίαο» ζηηο πξναλαθεξζείζεο «πνιηηηζκηθέο» πεξηνρέο, ζηηο νπνίεο ηα πάζε -δει. ε κε ινγηθή- κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ ην θπηίιη δηαθφξσλ θνηλσληθψλ, πνιηηηθψλ θαη ζξεζθεπηηθψλ εθξήμεσλ. Έλα ζθίξηεκα θαη κφλν ζηελ παξαπάλσ πεξηνρή, πεξηνρή φπνπ ε Νξζνδνμία δηαδξακαηίδεη έλαλ απφ ηνπο πην ζεκαληηθνχο πνιηηηζηηθνχο ξφινπο ζηνλ θφζκν, αξθεί γηα λα κεηαβιεζεί ε γεσπνιηηηθή ηζνξξνπία ζε παγθφζκην γεσπνιηηηθφ θπθ- ιψλα. Θαη αθξηβψο επεηδή ε Νξζνδνμία απνηειεί ηνλ αηψλην θαηαιχηε ππνθσζθνπζψλ ζπκπεξηθνξψλ, γίλεηαη αληη- 10
ιεπηφ φηη ε Νξζνδνμία κπνξεί λα απνηειέζεη ζεκαληηθφ παξάγνληα γηα ηελ νκαιή επίιπζε ησλ ζνβαξψλ πξνβιεκά- ησλ ηεο αλζξσπφηεηαο, επεηδή έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα πξνζθέξεη ηελ πλεπκαηηθή δηάζηαζε πνπ ηφζν ιείπεη ζήκεξα. Πε απηφ ην ζεκείν, πξνθεηκέλνπ λα γίλνπλ θαηαλνεηά ηα πξναλαθεξφκελα, πξαγκαηνπνηνχκε κηα πεξηγξαθή ηνπ γεσ- πνιηηηθνχ ράξηε ηεο ιεθάλεο ηεο Κεζνγείνπ, φπσο απηφο εκθαλίδεηαη κε ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα. Ζ Κεζφγεηνο νξίδεη έλαλ νξηδφληην άμνλα αγγινζαμνληθήο επηξξνήο κε 4 «ζεκεία ζηήξημεο»: α) Γηβξαιηάξ β) Κάιηα γ) Θξήηε δ) Θχπξνο Πεκαληηθνί νδνί εκπνξίνπ, επηθνηλσληψλ αιιά θαη ζηξαηεγηθήο ζεκαζίαο, είλαη νη 2 θάζεηνη σο πξνο ηνλ νξηδφληην άμνλα: α) Αδξηαηηθή β) Αηγαίν Πηελ πεξίπησζή καο ζα επηθεληξσζνχκε ζηνλ άμνλα ηνπ Αηγαίνπ θαη ζην αλαηνιηθφ άθξν ηνπ νξηδφληηνπ άμνλα. i) Αηγαίν: Δίλαη αδηακθηζβήηεην θαη ηζηνξηθά απνδεδεηγκέλν φηη ε πεξηνρή ηνπ Αηγαίνπ αιιά θαη ηεο «ζχξαο» ηνπ Βνζ- πφξνπ θαζφξηζαλ ζεκαληηθέο γεσπνιηηηθέο εμειίμεηο ήδε απφ ηελ επνρή ηνπ Σαιθνχ. Ξνιιψ δε κάιινλ, ηνλ 20ν αηψ- λα, φηαλ θαη δηακνξθψζεθε ε ζεκεξηλή πνιηηηθφ-νηθνλνκηθή ηζρχο ηεο Γχζεο, ε νπνία ζηεξίρηεθε ζηελ εθκεηάιιεπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη ησλ θπζηθψλ πξψησλ πιψλ ηεο Δγγχο θαη Κέζεο Αλαηνιήο. Δηδηθφηεξα ζε φ,ηη έρεη λα θάλεη κε ηελ ζρέζε Διιάδνο/Ρνπξθίαο -ζρέζε πνπ ππαγνξεχεηαη πξσηίζησο απφ γεσγξαθη- θνχο ιφγνπο- κπνξεί θάπνηνο εχθνια λα παξαηεξήζεη φηη ε πεξηνρή ηνπ Αηγαίνπ δελ αμηνπνηήζεθε απφ ειιεληθήο πιε- πξάο φζν έπξεπε, ρξεζηκνπνηνχκελε σο γεσπνιηηηθφ δηαθχβεπκα, ζε αληίζεζε κε ηελ Ρνπξθηθή πιεπξά, ε νπνία δηεθ- δηθνχζε κεξίδην ηεο θπξηαξρίαο ηεο επί ηνπ Αηγαίνπ, ρξεζηκνπνηψληαο σο «κνριφ» ηελ ζπνπδαηφηεηα ηνπ δηαχινπ Βνζπφξνπ-Γαξδαλειίσλ. Κε ηνλ ηξφπν απηφ ε Ρνπξθία ζπλέρηζε θαη ζπλερίδεη ηελ επηηπρεκέλε πνιηηηθή ε νπνία εδξά- δεηαη ζην φηη απηή απνηειεί ηελ κνλαδηθή «γέθπξα»1 κεηαμχ δπν επείξσλ: Δπξψπεο θαη Αζίαο. Δκθαλίδεηαη δε ε Ρν- πξθία ηδηαηηέξσο εληζρπκέλε ζηελ άζθεζε ηεο πνιηηηθήο απηήο φρη κφλν επεηδή πξνβάιεη επηηπρψο ηα ηειεπηαία 80 ρξφληα ηελ θνηλή αληίιεςε πνιηηηθψλ, ζηξαηησηηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ ηζπλφλησλ, πεξί θνηλνχ νθέινπο θαη θηλδχλσλ, αιιά θαη δηφηη εθκεηαιιεχηεθε φζν ην δπλαηφλ θαιχηεξα ηελ λέα δηακφξθσζε ηζνξξνπηψλ πνπ πξνέθπςαλ κεηά ην 1991 θαη ην 2003 ηφζν ζηελ Κέζε Αλαηνιή φζν θαη ζηελ πξψελ Αλαηνιηθή Δπξψπε. Πην πιαίζην ηνπ παγθνζκίνπ «παηγλίνπ» ηζνξξνπηψλ ηζρχνο, κηα απφ ηηο ζεκαληηθέο παξακέηξνπο ηεο άζθεζεο εμσηε- ξηθήο πνιηηηθήο ήηαλ θαη είλαη απηή ηνπ πνιηηηζκνχ. Πηελ έλλνηα ηνπ πνιηηηζκνχ βεβαίσο εκπεξηέρεηαη θαη ε ζξ εζθεία. Ζ ζεκαζία ηεο ζξεζθείαο γηα ην ζχκπινθν ηεο Λ/Α Κεζνγείνπ, θαη εηδηθφηεξα γηα ηελ Διιάδα, γίλεηαη εχθνια θαηαλ ν- εηή, αλ ζθεθηνχκε φηη ζηηο πεξηνρέο απηέο δηαβηνχλ θνηλσλίεο νη νπνίεο έρνπλ δνκεζεί βάζεη αξηζηνηειηθψλ θαη ηνπδα- τθψλ πξνηχπσλ. Άξα νη θνηλσλίεο απηέο πξνζδίδνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία ζην «ζπλαίζζεκα» σο παξάγνληα δεκηνπξγίαο θνηλσληθψλ ζρέζεσλ θαη θαη΄ επέθηαζε, πνιηηηθήο. ii) Αλαηνιηθφ άθξν αγγινζαμνληθνχ άμνλα επηξξνήο (Λ/Α Κεζφγεηνο) Ζ ζεκαζία ηεο πεξηνρήο απηήο είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε ηηο εμειίμεηο ζηνλ πξναλαθεξζέληα γεσγξαθηθφ ρψξν, δειαδή απηφλ ηνπ Αηγαίνπ. Υο Λ/Α Κεζφγεην ζα νξίζνπκε ηελ πεξηνρή πνπ πεξηιακβάλεη ηελ Θχπξν, ηελ Αίγππην θαη ηελ Δγγχο Αλαηνιή. Ζ Θχπξνο πξνβάιεη σο «παξαηεξεηήξην» απ' φπνπ επνπηεχνληαη ηα ηεθηαηλφκελα ζε έλαλ ηεξάζ- ηην γεσγξαθηθφ ρψξν πνπ πεξηιακβάλεη ηνλ Θαχθαζν, ηελ Θεληξηθή Αζία, ηελ ιεγφκελε Λ/Γ Αζία (Αθγαληζηάλ, Ξα- θηζηάλ, Ηξάλ, Ξεξζηθφ Θφιπν) θαη βεβαίσο ηα θξάηε πνπ αλήθνπλ ζηα απέλαληη απφ ηελ Θχπξν παξάιηα (Ππξία, Ιίβα- λν, Ηζξαήι). Βεβαίσο, ζηελ πεξηνρή ηεο Λ/Α Κεζνγείνπ θαηαιήγνπλ (αιιά θαη ζρεδηάδνληαη) ζεκαληηθφηαηνη ελεξγεη- αθνί αγσγνί νη νπνίνη απφ θνηλνχ κε ηελ δηψξπγα ηνπ Πνπέδ θξαηνχλ ηελ επεκεξία θαη ηελ νηθνλνκηθή επηβίσζε ηεο Γχζεο ζηα ζεκεξηλά επίπεδα. Δπίζεο, ηδίαο θαη ίζσο ζπνπδαηφηεξεο ζεκαζίαο είλαη ην γεγνλφο φηη ζηελ Λ/Α Κεζφγεην εληνπίδεηαη ν λένο «ερζξφο» ηεο Γχζεο, δειαδή ην Ηζιάκ, φπσο απηφ εξκελεχεηαη θαη παξεξκελεχεηαη γηα ηελ επηδίσ- με ζηξαηεγηθψλ θαη άιισλ ζθνπψλ. Απφ ηα παξαπάλσ πξνθχπηεη φηη ε Ρνπξθία είλαη ζρεδφλ ππνρξεσκέλε λα αζθεί επηζεηηθή εμσηεξηθή πνιηηηθή, αθνινπ- ζψληαο ηηο «γξακκέο» ηεο λέαο παγθφζκηαο ηάζεο πνπ ππαγνξεχεη φηη ηνλ ζεκαληηθφηεξν ξφιν ζήκεξα δηαδξακαηίδν- πλ νη ηδέεο/ηδενιεςίεο θαη νη «πνιηηηζκηθέο/πνιηηηζηηθέο επηζέζεηο». Κεζνχζεο ηεο παγθφζκηαο αλαθαηαλνκήο ηζνξξνπηψλ ηζρχνο ην 1991, εθιέγεηαη ζηνλ Νηθνπκεληθφ Θξφλν ν θ. Βαξζν- ινκαίνο. Απφ εθείλε ηε ζηηγκή παξαηεξείηαη έλα εληππσζηαθφ «άλνηγκα» ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ, επηθεληξσ- κέλν θπξίσο ζηηο ζεκαληηθέο νηθνινγηθέο -θαη φρη κφλν- δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Ξαηξηάξρε. Νη δξαζηεξηφηεηεο απηέο είραλ σο ππξήλα ηα ιεγφκελα «Δλ Ξισ» νηθνινγηθά Ππλέδξηα -πνπ δηεμήρζεζαλ ηα έηε 1995, 1997, 1999, 2002 θαη 2003 ζηηο πεξηνρέο ηνπ Αηγαίνπ, Καχξεο Θάιαζζαο, Γνχλαβε, Αδξηαηηθήο θαη Βαιηηθήο αληηζηνίρσο ππφ ηελ αηγίδα ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ- θαη αμίδεη λα ηνληζηεί φηη ν ζηφρνο ηνπο ήηαλ πςειφο, φπσο επίζεο θαη ε επηξξνή ηνπο αλ δεη θάπνηνο ην status ησλ ζπκκεηερφλησλ. Ρν ζεκαληηθφηεξν απνηέιεζκα φισλ - ησλ κέρξη ηψξα- πξαγκαηνπνηεζέλησλ Ππλεδξίσλ είλαη φηη εθηφο απφ ηελ επαηζζεηνπνίεζε ηεο παγθφζκηαο θνηλφηεηαο γηα ηα δεηήκαηα πεξηβάιινληνο, έγηλε πξαγκαηηθφηεηα θαη ε εκπινθή δηεζλψλ ζεζκηθψλ δξψλησλ πνπ δηαζέηνπλ ηδηαί- ηεξν θχξνο ζηηο πεξηνρέο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ηα «Δλ Ξισ» Ππλέδξηα. Κε ηνλ ηξφπν απηφ φρη κφλν αλαβαζκίζηεθε ην θχξνο ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ, αιιά ηνπ δφζεθε ε δπλαηφηεηα λα έξζεη ζε επαθή κε εγλσζκέλεο ηθαλφηεηαο θαη επηξξνήο άηνκα, ηα νπνία ζα κπνξέζνπλ λα αληηιεθζνχλ ηνλ ξφιν πνπ επηζπκεί λα δηαδξακαηίζεη ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν. Αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο φηη πέξα απφ ην πξφδειν ελδηαθέξνλ πνπ παξνπζηάδεη ε νπζία ησλ Ππλεδξίσλ, κε φιεο ηηο πξνεθηάζεηο πνπ θάηη ηέηνην κπνξεί λα ιάβεη, ην Νη- θνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν πξαγκαηνπνίεζε κηα πξνζπάζεηα «αλνίγκαηνο», κηα αλαδήηεζε λέσλ νξηδφλησλ θαη λέαο ινγη- 11
θήο επηθνηλσλίαο ζηνλ ζχγρξνλν Δπξσπατθφ, θαη φρη κφλν, θφζκν. Κε βάζε ινηπφλ ηα ζέκαηα πνπ ελψλνπλ ηνπο α λ- ζξψπνπο, φπσο ε πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν αλαδεηεί δξφκνπο πνπ ζα ην νδεγήζνπλ ζηελ επέθηαζε ηεο επηξξνήο ηνπ, πέξα απφ ηα φξηα ηεο πλεπκαηηθήο ηνπ δηθαηνδνζίαο. 2 Πηφρνο ινηπφλ ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ ήηαλ πάλσ απφ φια ε εχξεζε ζεκάησλ πξνβιεκαηηζκνχ κε παλαλζξψπηλε εκβέιεηα, έηζη ψζηε λα κπνξέζεη λα είλαη βέβαηε ε επέθηαζε ηεο πλεπκαηηθήο ηνπ επηξξνήο αθφκα ζε ρψξεο ή ζε Δθθιεζίεο κε ηηο νπνίεο νη ζρέζεηο ηνπ πεξλνχζαλ θξίζε. Ρν άλνηγκα πνπ επηρεηξεί ν Νηθνπκεληθφο Θξφλνο απνδεηθλχεη φηη ε θεθαιή ηεο Νξζνδνμίαο έρνληαο γεσπνιηηηθή ζπλ ε- ίδεζε θαη παξαθνινπζψληαο ηηο παγθφζκηεο εμειίμεηο, δηαδξακαηίδεη ζπνπδαίν ξφιν ζηνλ ηνκέα ηεο πνιηηηζκηθήο, θαη φρη κφλν, γεσγξαθίαο ηφζν ζηελ Λ/Α Κεζφγεην θαη ηα Βαιθάληα φζν θαη ζε εθείλα ηα ζεκεία ηνπ πιαλήηε φπνπ ππά ξ- ρνπλ Νξζφδνμεο Δθθιεζίεο. Πε φ,ηη έρεη λα θάλεη κε ηελ Λ/Α Κεζφγεην θαη ηα Βαιθάληα, άμηα πξνζνρήο είλαη ε αληηπαξάζεζε ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ κε ηελ Δθθιεζία ηεο Διιάδνο. Κηα αληηπαξάζεζε πνπ επηθεληξψλεηαη θαηά θχξην ιφγν ζην δήηεκα ησλ ιεγνκέλσλ «Λέσλ Σσξψλ», θάηη πνπ έρεη παξνπζηαζηεί μαλά ζην πξφζθαην παξειζφλ. Πην ζεκείν απηφ πξέπεη λα ηνλίζνπκε πσο αλ θάπνηνο ζπκβνπιεπηεί έλαλ εθθιεζηαζηηθφ ράξηε πνπ παξνπζηάδεη ηα εθθιεζηαζηηθά ζχλνξα -ηα ζχλνξα, δειαδή, πνπ δηαρσξίδνπλ ηηο εθθιεζηαζηηθέο έδξεο ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ απφ απηέο ηεο Δθθιεζίαο ηεο Διιάδνο- ηφηε παξαηεξεί φηη ε πξαγκαηηθή δηθαηνδνζία ηεο Δθθιεζίαο ηεο Διιάδνο ζηα- καηά ζηνλ άμνλα Νιχκπνπ -Άξηαο, ελψ νη πεξηνρέο ησλ ιεγνκέλσλ «Λέσλ Σσξψλ» (Καθεδνλία, Ήπεηξνο, Θξάθε θαη λεζηά Β. Αηγαίνπ) θαη ησλ Γσδεθαλήζσλ καδί κε ηελ εκηαπηφλνκε Δθθιεζία ηεο Θξήηεο αλήθνπλ ζηελ δηθα ηνδνζία ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ. Ζ δε ειιεληθή Ξνιηηεία επσκίδεηαη απιψο ηα έμνδα δηαρείξηζεο. Κε απηφλ ηνλ ηξφπν δη- αγξάθεηαη ν ζεκαληηθφο ξφινο πνπ κπνξεί λα δηαδξακαηίζεη ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν ζηε γεσγξαθηθή πεξηνρή ησλ ιεγνκέλσλ «Λέσλ Σσξψλ» φηαλ -θαη αλ- πεξηέιζεη απηή εμ' νινθιήξνπ ζηελ δηνηθεηηθή δηθαηνδνζία ηνπ, ρξεζηκεχνπ- ζα σο δίαπινο επηθνηλσλίαο ηνπ Νηθνπκεληθνχ Θξφλνπ κε ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Ρφηε, ζα έρνπκε κηα εθθιεζηαζηηθή νληφηεηα ηεο νπνίαο ε έδξα ζα βξίζθεηαη εθηφο ΔΔ, ην λνκηθφ ηεο θαζεζηψο ζα νξίδεηαη, επίζεο, απφ κηα ρψξα πνπ δελ απνηειεί κέινο ηεο ΔΔ, αιιά νη δσηηθέο ηεο εθθιεζηαζηηθέο έδξεο ζα βξίζθνληαη εληφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Βεβα- ίσο, ε φιε απηή θαηάζηαζε νκαινπνηείηαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ε Ρνπξθία εληαρζεί ζηνπο θφιπνπο ηεο επξσπατθήο «νηθνγέλεηαο». Ξέξα φκσο απφ ην ηί ζπλεπάγεηαη πνιηηηθά ε εμ' νινθιήξνπ δηνηθεηηθή ππαγσγή ησλ εθθιεζηαζηηθψλ εδξψλ ησλ «Λέσλ Σσξψλ» ζηνλ Νηθνπκεληθφ Θξφλν, ζπνπδαίν ζεκείν αλαθνξάο απνηειεί επίζεο θαη ν πεξηνξηζκφο ηεο επέθηαζεο ηεο πλεπκαηηθήο επηξξνήο ηνπ Ξαηξηαξρείνπ Κφζραο απνθιεηζηηθά θαη κφλν ζηα Πιαβηθά θξάηε ηεο Βαιθαληθήο. Πηελ πεξίπησζε απηή ζα νξηνζεηεζεί έλαο εθθιεζηαζηηθφο ράξηεο, ζηνλ νπνίν ε πλεπκαηηθή επηξξνή ηνπ Ξαηξηαξρείνπ Κφζραο ζα ζηακαηά ζηελ ζπλνξηαθή γξακκή πνπ ρσξίδεη ηελ Διιάδα απφ ηα ινηπά βαιθαληθά θξάηε, ελψ ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν ζα εμαζθεί δηνίθεζε θαη ζα πξνβάιιεη ηελ πλεπκαηηθή επηξξνή ηνπ ζηηο πεξηνρέο ηεο Καθεδνλίαο, Ζπείξνπ, Θξάθεο, αλαηνιηθνχ θαη βνξείνπ Αηγαίνπ θαη Θξήηεο. Πε φ,ηη αθνξά ζηηο ζρέζεηο ηνπ Νηθνπκελη- θνχ Ξαηξηαξρείνπ κε ην Ξαηξηαξρείν Κφζραο, ε θαηάζηαζε θαίλεηαη πην μεθάζαξε απφ ηελ ζηηγκή πνπ νη δπν κεγάινη πφινη ηεο Νξζνδνμίαο ζεσξνχλ σο κειινληηθή ηνπο πξννπηηθή ηελ εμάπισζε ηεο πλεπκαηηθήο ηνπο επηξξνήο ζηνλ θεληξνεπξσπατθφ ρψξν θαη ζηνλ ρψξν ηεο Βαιηηθήο. Ρν Ξαηξηαξρείν Θσλζηαληηλνππφιεσο, ζε αληίζεζε κε ηελ Δθ- θιεζία ηεο Διιάδνο, ζπλεηδεηνπνίεζε απφ λσξίο φηη ζα πξέπεη λα δηαζέηεη κηα βάζε, πέξα απφ απηή ζηελ Θσλ/πνιε, ζηελ Γπηηθή Δπξψπε κε πηζαλφ ζηφρν ηελ δηεθδίθεζε εθηεηακέλεο θαλνληθήο (δει. εθθιεζηαζηηθήο) δηθαηνδνζίαο ηνπ Νηθνπκεληθνχ Θξφλνπ ζην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ εδαθψλ ηεο ΔΔ, γεγνλφο πνπ δπζρεξαίλεη ε χπαξμε πνιιψλ εθθι ε- ζηαζηηθψλ δηθαηνδνζηψλ ζηνλ ζπγθεθξηκέλν ρψξν. Ζ πηζαλφηεηα απηή, κπνξεί θάπνηνο λα ηζρπξηζζεί φηη εληζρχεηαη απφ δχν γεγνλφηα: 1) ηελ ίδξπζε απφ ηνλ Ξαηξηάξρε Βαξζνινκαίν ηεο Απηφλνκεο Δθθιεζίαο ηεο Δζζνλίαο πνπ απνηειείηαη απφ κηα νκάδα πνπ έρεη απνζρηζζεί απφ ην Ξα η- ξηαξρείν Κφζραο θαη 2) ηεο αλαθήξπμεο ηεο Απηνθέθαιεο Δθθιεζία ηεο Νπθξαλίαο, ε νπνία ζηεξίδεηαη απφ ηνλ λέν Ξξφεδξν ηεο Νπθξαλίαο, Βίθησξ Γηνπηζέλθν. Κάιηζηα, κεηά απφ αίηεκα ηνπ ηειεπηαίνπ, ν Νηθνπκεληθφο Ξαηξηάξρεο πξνζβιέπεη ζηελ επαλάιεςε ηνπ «ζελαξίνπ ηεο Δζζνλίαο» αλαγλσξίδνληαο ηελ Δθθιεζία απηή σο πξαγκαηηθή ηνπηθή Δθθιεζίαο ηεο Νπθξαλίαο, ε νπνία φκσο ζα βξίζθεηαη ππφ ηελ αλψηαηε δηνίθεζή ηνπ. Έηζη ηίζεηαη ζην πεξηζψξην ε θχξηα ηνπηθή Δθθιεζία ηεο Νπθξαλίαο, ε Απηφλνκε Νξζφδνμε Δθθιεζία ηεο Νπθξαλίαο, πνπ βξίζθεηαη ζε πλεπκαηηθή θνηλσλία κε ην Ξαηξηαξρείν Κφζραο. Ρα ήδε πξναλαθεξζέληα ζα κπνξνχζαλ λα ιεηηνπξγήζνπλ σο ελδείμεηο ζρεηηθά κε ηνλ κειινληηθφ ζηφρν ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ ν νπνίνο ζα είλαη ε δηεχξπλζε ηεο θαλνληθήο ηνπ δηθαηνδνζί- αο θαη ε εμάπισζε ηεο πλεπκαηηθήο ηνπ επηξξνήο ζηνλ ρψξν ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, έλαληη ηνπ Ξαηξηαξρείνπ Κφζ- ραο. ΋κσο, ε πξαγκαηνπνίεζε απφ ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν ελφο παξφκνηνπ «ζρεδίνπ» πξνυπνζέηεη σο πξψην βήκα ηελ επηβεβαίσζε ηεο δηθαηνδνζίαο ηνπ ζηηο κεηξνπφιεηο ηεο Νξζφδνμεο δηαζπνξάο ζηελ Δπξψπε θαη σο δεχηεξν βήκα, εμίζνπ ζεκαληηθφ, ην λα θαηαζηεί ε Ρνπξθία κέινο ηεο ΔΔ, κηαο θαη είλαη ε ρψξα πνπ νξίδεη ην λνκηθφ ηνπ θα- ζεζηψο. Ζ Νξζνδνμία, πέξα απφ ην ζχκπινθν ηεο Λ/Α Κεζνγείνπ θαη ησλ Βαιθαλίσλ, ππήξμε θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο ζηε δηακφξθσζε ηεο δηπισκαηηθήο θαη επξχηεξεο πνιηηηθήο ζθελήο ησλ ηειεπηαίσλ αηψλσλ θαη ζε φιε ηελ Δπξψπε. Ζ ηζηνξηθή απηή αιήζεηα ζηεξίδεηαη ζην γεγνλφο φηη ε Νξζνδνμία ήηαλ ηαπηηζκέλε κε ηελ Οσζία, πνπ κε ηελ ζεηξά ηεο αζθνχζε κεγάιε επηξξνή ζηα νξζφδνμα Βαιθάληα3 . Βεβαίσο, ε Οσζία δηέζεηε «εμ' αληαλαθιάζεσο» επηξξνή θαη ζηηο επξσπατθέο ππνζέζεηο, κέζσ ηεο ρξεζηκνπνίεζεο ηεο ηζρχνο ηεο ζηα Βαιθάληα. Ζ επηξξνή απηή δελ ήηαλ δπλαηφλ λα αγλνεζεί απφ ηηο ηφηε Κεγάιεο Γπλάκεηο, είηε επξφθεηην γηα ρψξεο ηεο Γπηηθήο Δπξψπεο είηε γηα ηελ Νζσκαληθή Α π- ηνθξαηνξία. Πηελ ζχγρξνλε επνρή δχν γεγνλφηα έρνπλ επηηαρχλεη ηηο «εθθιεζηαζηηθέο» εμειίμεηο: 1) ε πηψζε ηεο Πνβηεηηθήο Έλσζεο θαη ε επαλεκθάληζε ηνπ Ξαηξηαξρείνπ Κφζραο (ηεο κεγαιχηεξεο ζε πιεζπζκφ νξζφδνμεο εθθιεζίαο) ζην παγθφζκην πξνζθήλην θαη 2) ε χπαξμε ζε έλα απφ ηα πην λεπξαιγηθά ζεκεία ηνπ πιαλήηε (Βαιθάληα θαη Λ/Α Κεζφγεην) νξζφδνμσλ θξαηψλ ή θξαηψλ πνπ έρνπλ ελάξηζκε νξζφδνμε κεηνλφηεηα ζην εζσηεξηθφ ηνπο. Απηέο νη πξαγκαηηθφηεηεο δελ κπνξνχλ λα πεξάζνπλ απαξαηήξεηεο απφ ηνλ ζχγρξνλν εξεπλεηή, πφζν κάιηζηα απφ ηα παγθφζκηα θέληξα ζηξαηεγηθήο. Ζ Διιάδα, παξά ηελ ζπνπδαηφηεηα ηνπ ζέκαηνο, νπδέπνηε θαηέβαιε πξνζπάζεηα λα αλαιχζεη ηνλ ξφιν θαη ηηο δπλακη- θέο ηεο Νξζνδνμίαο κέζα ζηνλ ζχγρξνλν Δπξσπατθφ ρψξν, φπσο απηφο δηακνξθψζεθε κεηά ηνπο Βαιθαληθνχο θαη Ξαγθφζκηνπο Ξνιέκνπο. Δηδηθφηεξα δε απφ ην 1980 θαη έπεηηα, ε Διιάδα απνηεινχζε ηελ κνλαδηθή νξζφδνμε ρψξα 12
ζηνπο θφιπνπο αξρηθά ηεο Δπξσπατθήο Νηθνλνκηθήο Θνηλφηεηαο θαη αξγφηεξα Δπξσπατθήο Έλσζεο. Ξαξ' φια απηά δελ θαηεβιήζε θακία πξνζπάζεηα πξνθεηκέλνπ λα ππάξμεη πξνζέγγηζε κεηαμχ Νξζφδνμεο Δθθιεζίαο ηεο Διιάδνο θαη Δπ- ξψπεο. Ζ Δθθιεζία ηεο Διιάδνο άξγεζε αηζζεηά πξνηνχ θάλεη ηα πξψηα βήκαηά ηεο πξνο ηελ ΔΔ, ελψ θαη απφ ηελ πιεπξά ηεο ε ειιεληθή Ξνιηηεία δελ αζρνιήζεθε ζρεδφλ θαζφινπ κε ην ζέκα απηφ. Ζ θαηάξξεπζε φκσο ηεο Πνβηεηηθήο Έλσζεο, έθαλε ηελ Δθθιεζία ηεο Διιάδνο λα ζπλεηδεηνπνηήζεη γξήγνξα πσο ε απνπζία ηεο εθπξνζψπεζήο ηεο ζηελ ΔΔ ζα κπνξνχζε λα θαιπθζεί απφ ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν, αλαηξψληαο ηελ δξάζε ηεο σο απηνθέθαιεο Δθθιεζίαο θαη κεηαηξέπνληάο ηελ απιά ζε έλα ζεζκφ πνπ ππάγεηαη ζηνλ Νηθνπκεληθφ Θξφλν. Ξξψηνο αληηιήθζεθε απηφ ην γεγνλφο ν λπλ Αξρηεπίζθνπνο Διιάδνο Σξηζηφδνπινο, ν νπνίνο γηα ηνλ ιφγν απηφ δεκηνχξγεζε πξηλ απφ ιίγα ρξφληα ην γξαθείν ηεο Δθθιεζίαο ηεο Διιάδνο ζηηο Βξπμέιεο. Ζ πξφζθαηε έληαμε ηεο Θππξηαθήο Γεκνθξαηίαο ζηελ ΔΔ κπνξεί λα βάιεη ηέινο ζηελ κνλαρηθή, αλχπαξθηε θαη ρσξίο ππμίδα πνξεία ηεο Δθθιεζίαο ηεο Διιάδνο ζηελ επξσπατθή πνιηηηθή θνλίζηξα. Απηφ φκσο πνπ ρξεηάδεηαη ζήκεξα ε Δθθιεζία ηεο Διιάδνο θαη θαη'επέθηαζε ε Νξζνδνμία πξνθεηκέλνπ λα δηαδξακαηί- ζεη ζνβαξφ θαη ζεκαληηθφ ξφιν ζην παγθφζκην γίγλεζζαη, είλαη ε απφθηεζε γεσπνιηηηθήο ζπλείδεζεο. ΋ζν «θνζκηθφ» θαη αλ αθνχγεηαη, ε νξκή ησλ παγθφζκησλ εμειίμεσλ θαζηζηά επηηαθηηθή ηελ αλάγθε άκεζεο δηαζχλδεζεο ηεο Δθθι ε- ζίαο ηεο Διιάδνο κε ηα θέληξα απνθάζεσλ, δειαδή Βξπμέιιεο-Νπάζηγθηνλ. ΢πφ ην πξίζκα απηφ, θαη δεδνκέλνπ φηη ε Δθθιεζία ηεο Διιάδνο εκβηνί ζε έλα απφ ηα πην λεπξαιγηθά ηκήκαηα ηεο «δψλεο παγθφζκησλ εμειίμεσλ», ζεσξνχκε φηη νθείιεη λα ζπλεηδεηνπνηήζεη: α) ηνλ θίλδπλν απνκφλσζήο ηεο απφ ην δηεζλέο γίγλεζζαη θαη β) ην φηη κπνξεί λα δηακνξθψζεη εμειίμεηο θαη φρη λα ππνηάζζεηαη ζε απηέο. Ππκπεξαζκαηηθά, ε δηαηήξεζε ηεο ηζνξξνπίαο θαη ηεο εηξήλεο ζηελ ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή πεξλά απφ ηελ θαηαλφεζε ησλ ηδηαηηέξσλ ζπλαηζζεκαηηθψλ/ ηδενινγηθψλ παξακέηξσλ πνπ δηακνξθψλνπλ ηηο θνηλσληθέο δνκέο ησλ ιαψλ ηεο Δπξψπεο, ηεο Βαιθαληθήο θαη ηεο Κέζεο Αλαηνιήο. Ζ θαηαλ φ- εζε απηή κπνξεί λα βαζίδεηαη κφλν ζε πνιηηηζηηθά/ πνιηηηζκηθά ζεκέιηα θαη φρη ζε εμαγγειίεο πεξί νηθνλνκηθψλ δεηθ- ηψλ. Ζ δηαζχλδεζε επνκέλσο «Νξζνδνμίαο» θαη «Γεσπνιηηηθήο» θξνλνχκε φηη είλαη πέξα σο πέξα αιεζηλή θαη ππαξθηή. Θαη κάιηζηα ν «δεζκφο» απηφο, φηαλ αλαγλσζζεί ρσξίο ηνπο παξακνξθσηηθνχο θαθνχο ηεο ιατθίζηηθεο πζηεξίαο, ζα κπνξέζεη λα θαηαδείμεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ε Νξζνδνμία κπνξεί λα αλαγλσξηζηεί σο ελεξγφο παξάγνληαο ηνπ ζχγ- ρξνλνπ παγθφζκηνπ γίγλεζζαη, απνδεηθλχνληαο πσο ε ζξεζθεία θαη πην ζπγθεθξηκέλα ε Νξζνδνμία, θέξεη καδί ηεο κηα βαξηά θιεξνλνκηά θαη έλα κεγάιν φξακα: ηελ δηαηήξεζε θαη εμαζθάιηζε ηεο ηζνξξνπίαο θαη ηεο εηξήλεο ζηηο αλζξψπη- λεο θνηλσλίεο. http://www.truthison.com/topic-t4535.html 4. Ζ " ΛΔΑ RIMLAND" θαη ε " ΛΔΑ ΓΗΑΙΡΑ" Ζ κεγαιχηεξε αληηαξκαηηθή ηάθξνο ηεο Δπξψπεο θαη ε ηζηνξηθή ειιεληθή επθαηξία… Ξεξί Αιφο Ησάλλεο Π. Θενδσξάηνο Γεκνζηνγξάθνο – Ακπληηθφο Αλαιπηήο Γεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ «Πηξαηησηηθή Ηζνξξνπία θαη Γεσπνιηηηθή», ηεχρνο 15, ζει. 137, Αηγίο Δθδνηηθή, Κάτνο 2011. Ζ Διιάδα βξίζθεηαη ελψπηνλ κηαο ζπάληαο, ηζηνξηθήο ζεκαζίαο, γεσπνιηηηθήο αλαθαηάηαμεο, ε νξζή εθκεηάιιεπζε θαη αμηνπνίεζε ηεο νπνίαο κπνξεί λα ηελ νδεγήζεη ζηελ επάλνδφ ηεο ζηελ Καχξε Θάιαζζα θαη ηνλ Διιήζπνλην. Ν γξάθσλ ζε πξνεγνχκελα ζρφιηα είρε ππνζηεξίμεη φηη βξίζθεηαη ζε εμέιημε ε ζπγθξφηεζε ελφο λένπ ηδηφηππνπ άμνλα ζηξαηεγηθήο ζπκκαρίαο, κεηαμχ ησλ ηξηψλ ρακέλσλ δπλάκεσλ ησλ ηξηψλ πνιέκσλ ηνπ 20νπ αηψλα (Α΄, Β΄ΞΞ, Τπρξφο Ξφιεκνο) ηεο Οσζίαο, ηεο Γεξκαλίαο θαη ηεο Ρνπξ- θίαο. Θαη νη ηξεηο θαηαηάζζνληαη ζηηο ρεξζαίεο δπλάκεηο ηεο Δπξαζίαο, επηζπκνχλ δηαθαψο λα αλαθάκςνπλ γεσζηξα- ηεγηθά θαη λα επεθηείλνπλ ηελ ζθαίξα επηξξνήο ηνπο ζηηο απνιεζζείζεο γεσγξαθηθέο πεξηνρέο πνπ νη λαπηηθέο (α γ- γινζαμνληθέο) δπλάκεηο εμαλάγθαζαλ λα εγθαηαιείςνπλ. Γχν απφ απηέο, ε Γεξκαλία θαη ε Ρνπξθία κεηείραλ ελεξγά ζηελ δψλε αλάζρεζεο ηεο Πνβηεηηθήο Έλσζεο θαη ηεο κεηαζνβηεηηθήο Οσζηθήο Νκνζπνλδίαο, πξνθεηκέλνπ ε Κφζρα λα κελ απνθηήζεη ηελ πνιππφζεηε πξφζβαζε ζηελ Κεζφγεην. Δάλ απηφ ζπλέβαηλε ηφηε νη Οψζνη ζα θαηάθεξλαλ λα πξαγκαηνπνηήζνπλ έλα πξναηψλην φξακα, απνθηψληαο ηε δπλαηφηεηα απεηιήο, παξεκπφδηζεο – ή θαη δηαθνπήο ζε πε- ξίπησζε πνιέκνπ – ησλ δσηηθήο ζεκαζίαο γξακκψλ επηθνηλσληψλ ησλ Αγγινζαμφλσλ ζηνλ ρψξν ηεο αλαηνιηθήο Κε- ζνγείνπ. Γηα λα ζπκβεί απηφ απαηηείην ν έιεγρν ησλ Πηελψλ ησλ Γαξδαλειιίσλ θαη ε απφθηεζε λαπηηθψλ θαη αεξνπν- ξηθψλ βάζεσλ ζε πεξηνρέο πιεζίνλ ησλ δηφδσλ-εμφδσλ ηνπ Αηγαίνπ, ηεο Θχπξνπ θαη θπζηθά ηεο δηψξπγαο ηνπ Πνπέδ. Γηα απηνχο ηνπο ιφγνπο αξρηθά ε Κεγάιε Βξεηαλία θαη ν δηάδνρνο ηεο νη ΖΞΑ, αθνχ δηαπίζησζαλ φηη νη Ρνχξθνη είλαη «πην ζπλεπείο» ζηηο ζπκκαρηθέο ηνπο ππνρξεψζεηο θαη ζηαζεξά αληηξψζνη/αληηζνβηεηηθνί (ζε ζρέζε κε ηελ πιεηνςεθία ησλ Διιήλσλ πνπ δηαηείλνληαλ θηιηθά πξνο ηνπο «νκφδνμνπο αδειθνχο» ηεο Ρξίηεο Οψκεο-Κφζραο), επέηξεςαλ ηελ θαηάιεςε θαη δηαηήξεζε ηεο αλαηνιηθήο Θξάθεο απφ ηνλ Θεκάι θαη ηνπο δηαδφρνπο ηνπ. Βέβαηα είρε πξνεγεζεί ε αλ- ηηθαηάζηαζε ηνπ Δ. Βεληδέινπ απφ ηνλ βαζηιέα Θσλζηαληίλν, κηα εζσηεξηθή πνιηηηθή θίλεζε, ε νπνία φκσο κεηαθξά ζ- ηεθε γεσπνιηηηθά σο άξλεζε ηεο πνιηηηθήο ησλ Αγγινζαμφλσλ – άξα θαη αλαβίσζε ηνπ θηλδχλνπ γηα ηνλ έιεγρν ηεο αλαηνιηθήο Θξάθεο θαη ησλ Πηελψλ – κε ηελ επάλνδν ηνπ ζζελαξά ηαγκέλνπ ζην γεξκαληθφ αλαζεσξεηηθφ φξακα έθπησηνπ εγεκφλα. Δπηπρψο ν Ησάλλεο Κεηαμάο είρε αληηιεθζεί, ην κνηξαίν 1940, ηελ γεσπνιηηηθή πξαγκαηηθ φηεηα θαη δελ είρε ακθηβνιίεο γηα ην πνηα ζα έπξεπε λα είλαη ε ζηάζε ηεο Αζήλαο, παξά ηα δεηλά ηνπ πνιέκνπ πνπ απνθάζη- ζε λα δερζεί γηα λα απνηξέςεη πξνθεηηθά ηα κεγαιχηεξα θαη πνιχ ζνβαξφηεξα. Ζ ηζηνξία φκσο ηνλ δηθαίσζε φηαλ ε ληθήηξηα Διιάο πξνζαξηνχζε ηα κεγάιεο γεσζηξαηεγηθήο αμίαο Γσδεθάλεζα (θάηη πνπ αλαδεηθλχεηαη ζήκεξα κε ην δήηεκα ηεο ΑΝΕ θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ησλ ππνζαιάζζησλ ελεξγεηαθψλ πφξσλ). Ξξνθεηκέλνπ δε λα κελ ππάξμνπλ… γεσζηξαηεγηθέο παξαλνήζεηο κεηά ηελ Γηάιηα, νη Αγγινζάμνλεο πξνλφεζαλ ζηελ ζηξαηησηηθή ζπληξηβή ηνπ πιένλ ηζρπξνχ εθθξαζηνχ ηεο θηινξσζηθήο-ζνβηεηηθήο ηάζεο, εθκεηαιιεπφκελνη ηελ εζσηεξηθή έξηδα. ΋ηαλ κάιηζηα κεηά 13
απφ ηελ απειεπζέξσζε ην ΘΘΔ δήηεζε ηελ επηζηξνθή ηεο αλαηνιηθήο Θξάθεο ζηελ Διιάδα, πιεηνδνηψληαο εληππσζη- αθά ζην ζέκα ησλ εδαθηθψλ επαλνξζψζεσλ, ε παιαηά θαη αξγφηεξα ε λέα ηζρπξά πξνζηάηηδα δχλακε ηεο Διιάδαο, αληειήθζε ηελ πξαγκαηηθή αηηία απηνχ ηνπ ππεξ-παηξησηηζκνχ ηνπ ΘΘΔ, ην νπνίν θξφληηζε λα εμνινζξεχζεη ιίγν αξγφηεξα θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Δκθπιίνπ Ξνιέκνπ (1946-1949). To ζχκπινθν γεσπνιηηηθψλ ηεηρψλ αλάζρεζεο ηεο Οσζηθήο Αξθνχδαο, ην πλεπκαηηθφ δεκηνχξγεκα ηνπ Ακεξηθαλν-Νιιαλδνχ Λίθνιαο Ππάηθκαλ πνπ νλνκάζηεθε Rimland (απφ ηελ Πθαλδηλαβία κέρξη ηελ Ηλδηθή Σεξζφλεζν, ηελ λφηηα Θνξέα θαη ηελ Ηαπσλία) καδί κε ην ΛΑΡΝ θξαηνχζε: «ηνπο Γεξκαλνχο θάησ, ηνπο Οψζνπο έμσ θαη ηνπο Ακεξηθαλνχο κέζα» (Germans down, Russians out, American in)… Ζ παιαηά Rimland φπσο ηελ ζρεδίαζε ν Ππάηθκαλ. ΦΥΡΝ: oldenburger.us ΋ζν ε Ρνπξθία παξέκελε ζηαζεξά πξνζεισκέλε ζηo αγγινζαμνληθφ δφγκα ηεο Rimland θαη νη Γεξκαλνί παξέκελαλ «θάησ», νη γεσπνιηηηθέο ζηαζεξέο παξνπζηάδνληαλ αθιφλεηεο. Γηαλχνληαο ηελ δεχηεξε δεθαεηία ηνπ 21 νπ αηψλα, νη Οψζνη πιένλ έρνπλ εηζέιζεη κέζσ ηεο κεηαθνξάο ηνπ καχξνπ ρξπζνχ θαη ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ «εληφο» ηεο Δπξψπεο, γηαηί ηνπο ην επέηξεςε ε Γεξκαλία πνπ δελ βξίζθεηαη πιένλ «θάησ» θαη ε Ρνπξθία ηνπο άλνημε φρη ηελ θεξθφπνξηα αιιά ηελ «ρξπζή πχιε» ηνπ ηείρνπο ηεο. Ππλεπψο νη Αγγινζάμνλεο θηλδπλεχνπλ λα βγνπλ «εθηφο» ηεο εθθνιαπηφκε- λεο λέαο γεξκαληθήο Δπξψπεο πεξηνξηδφκελνη ζηε Βξεηαλία. Ρν ηείρνο ηεο Rimland δηαζπάζηεθε ζε πνιιά κέξε, φρη γηαηί δελ ήηαλ ηζρπξφ, αιιά δηφηη νη πάιαη πνηέ «πηζηνί» αιιά πξψελ εηηεκέλνη-ζχκκαρνη ησλ Αγγινζαμφλσλ ζπλεη- δεηνπνίεζαλ ηελ αλαδπφκελε ηζρχ ηνπο θαη αθνινχζεζαλ ηνλ δξφκν πνπ ηνπο ππέδεημαλ ε ηζηνξία θαη ηα ζπκθέξνληά ηνπο. Οσζία, Ρνπξθία θαη Γεξκαλία, παξά ηηο δηαθνξέο ηνπο, έρνπλ κεζνπξφζεζκα θνηλά ζπκθέξνληα, θαζψο ν αληί- παιφο ηνπο είλαη έλαο, ν αγγινζαμνληθφο ιένληαο. Γηαηί ινηπφλ λα κελ ζπλεξγαζζνχλ (θαη αξγφηεξα ίζσο θαη λα ζπ- λαζπηζζνχλ) πξνθεηκέλνπ κε ηηο αλαγθαίεο κεηαμχ ηνπο ππνρσξήζεηο, λα κελ δηεθδηθήζνπλ ηελ αλαθαηαλνκή ησλ ζθαηξψλ επηξξνήο, κέζσ ηεο ππνρψξεζεο ηεο αληίζηνηρεο αγγινζαμνληθήο; Απηφ πνπ δεηνχλ νη ηξεηο κεγάινη ρακέλνη ηνπ 20νπ αηψλα είλαη κηα λέα Ππκθσλία ηεο Γηάιηαο, ε νπνία ζα ζεκαηνδνηήζεη ην ηέινο κηαο επνρήο γεσπνιηηηθήο αλάζρεζεο ηεο Οσζίαο, δηάξθεηαο ηνπιάρηζηνλ δχν αηψλσλ, πνπ νπζηαζηηθά μεθίλεζε κε ηελ Διιεληθή Δπαλάζηαζε θαη ηελ ίδξπζε ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο! Γηα πξψηε θνξά ηξεηο παξαδνζηαθά, ηζηνξηθά, ερζξηθέο κεηαμχ ηνπο δπλάκεηο, ζπλεξγάδνληαη γηα λα κεηαηξέςνπλ ην κεηνλέθηεκα ζε πιενλέθηεκα, βάδνληαο πξνζσξηλά ζηελ άθξε απηά πνπ ηνπο ρψξηδαλ, εζηηάδνληαο ζε απηά πνπ ηνπο ελψλνπλ, επηδηψθνληαο λα αλαθηήζνπλ απηφ πνπ ηνπο ζηέξεζε ε αγγινζαμνληθή Rimland: α) ε Οσζία ηελ Νπθξαλία, ηηο βαιηηθέο πεξηνρέο, ηελ Ιεπθνξσζία θαη ηνλ Θαχθαζν , β) ε Γεξκαλία ηελ πξσηνθαζεδξία ζηελ Δπξψπε θαη γηαηί φρη ηνλ ζχιαθα ηνπ Θαιίληλγθξαλη, γ) θαη νη δχν καδί ηελ αληηκεηψπηζε ηεο αλαδπφκελεο πνισληθήο ηζρχνο , δ) ε λενζσ- καληθή Ρνπξθία ηα Βαιθάληα θαη ηελ Κέζε Αλαηνιή. Ζ γεσζηξαηεγηθή ζεκαζία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ απμάλεηαη θάζεηα. 14
Ζ ζπλεξγαζία Οσζίαο θαη Ρνπξθίαο πξφζθαηα απέθηεζε έλα πνιχ πην ζαθέο ζρήκα, φηαλ ν πξσζππνπξγφο Δξληνγάλ απνθάζηζε ηελ θαηαζθεπή λέαο δηψξπγαο, ηνλ Βφζπνξν Λν 2, ζθεπηφκελνο γεσζηξαηεγηθά κε ηελ αθαλή ζηήξημε ηεο Κφζραο. Ρν γεσζηξαηεγηθφ αληάιιαγκα πνπ ιακβάλεη ε Οσζία είλαη εληππσζηαθφ. Ζ παιαηά Rimland ζξπκκαηίδεηαη κέζσ ηεο δηάλνημεο κηαο δηψξπγαο, ε νπνία ζηέιλεη ζην ρξνλνληνχιαπν ηεο ηζηνξίαο ηελ ζηξαηεγηθή πνπ δεκηνχξγεζε ηελ Ππλζήθε ηνπ Κνληξαί γηα ηνλ έιεγρν ησλ Πηελψλ. Κε ηελ νινθιήξσζε ηνπ θαλαιηνχ Καχξεο Θάιαζζαο - Ξξνπνληίδαο, ε Οσζία ζα κπνξεί αλεκπφδηζηα λα πεξλά ζηηο δεζηή Θάιαζζα ηνπ Αηγαίνπ θαη απφ εθεί ζηελ Κεζφγ εην. Ζ Ρνπξθία ζα έρεη θαηαζθεπάζεη ηελ κεγαιχηεξε αληηαξκαηηθή ηάθξν ηεο Δπξψπεο εμαζθαιίδνληαο πνιιαπιή πξνζ- ηαζία ζηελ Θσλ/πνιε, ελψ ζα έρνπλ εμνπδεηεξσζεί νη αγγινζαμνληθέο πηέζεηο ζηα Πηελά, πνπ ζα πεξάζνπλ απιά ζε δεχηεξε κνίξα. Έηζη φκσο ζα έρεη επέιζεη ην πέξαο ηεο Rimland θαη κάιηζηα γεσζηξαηεγηθά ζην πην ζεκαληηθφ ηκήκα ηεο, ηα Πηελά. ΋κσο εδψ βξίζθεηαη ε ειιεληθή επθαηξία… Γεσπνιηηηθφ ξνπά καη ζηελ επξαζηαηηθή ζθαθηέξα; Κάιινλ πξφθεηηαη γηα ζθαθηζηηθφ ζαρ (ζ.ζ. απεηιή θαηά ηνπ Βαζ η- ιηά), ην νπνίν ζα ελεξγνπνηήζεη ηνλ Αγγινζάμνλα παίθηε λα θηλήζεη ηε Βαζίιηζζα ηνπ. Ήδε απφ θαηξφ νη «παίθηεο» έρνπλ απνθαιχςεη βήκα πξνο βήκα, ηηο πξνζέζεηο ηνπο. Νη Αγγινζάμνλεο δηαπηζηψλνπλ φηη δελ κπνξνχλ λα δηαηξέζν- πλ ηνπο αληηπάινπο ηνπο θαη εηδηθά κε ηελ λενζσκαληθή Ρνπξθία ην πξφβιεκα ζπλ ησ ρξφλσ ζα θαζίζηαηαη πεξηζζφ- ηεξν πεξίπινθν. Ζ εμαγγειία θαηαζθεπήο ηνπ λένπ Βνζπφξνπ ζπληζηά γεσπνιηηηθφ «casus belli» θαη δελ ζα κείλεη α- λαπάληεην. Ήδε βξίζθεηαη ζε εμέιημε έλα ληφκηλν εμεγέξζεσλ, ππνθηλνχκελσλ επαλαζηάζεσλ θαη αληεπαλαζηάζεσλ ζε φιν ζρεδφλ ηνλ αξαβηθφ θφζκν. Κε ζπλεθηηθφ θξίθν ην Ηζιάκ Ρνχξθνη, Άξαβεο, αθφκε θαη νη Ηξαλνί επηρεηξνχλ λα πξνθαιέζνπλ ηελ Νπάζηγθηνλ, πνπ έρεη ζέζεη ζε εθαξκνγή ηνλ κεραληζκφ άκπλαο θαη επίζεζεο, αλάινγα κε ηελ πε- ξηθέξεηα θαη ηελ γεσζηξαηεγηθή ηεο ζπνπδαηφηεηα. Ζ ψξα δεκηνπξγίαο ηνπ Θνπξδηζηάλ είλαη πνιχ θνληά, αιιά απηφ δελ ζα είλαη ε κφλε «ηηκσξία» ηεο Άγθπξαο. Ζ Ρνπξθία γιίησζε ηνλ εδαθηθφ δηακειηζκφ δίλνληαο γε θαη χδσξ ζηελ αγγινζαμνληθή γεσπνιηηηθή, εθκεηαιιεπφκελε ηα ηξαγηθά ιάζε ησλ Διιήλσλ. Ρψξα πηα ηα δεδνκέλα έρνπλ κεηαβιε- ζεί θαη ν λενζσκαληζκφο αλέζηεζε ην θάληαζκα ηεο Ππλζήθεο ησλ Πεβξψλ. «Πηνλ πφιεκν νη επθαηξίεο δελ πεξηκέλνπλ» (νη θαηξνί νπ κελεηνί) δηδάζθεη ν Θνπθπδίδεο θαη γηα ηελ Διιάδα δηαλνί- γεηαη κπξνζηά ηεο κηα ζπάληα ηζηνξηθή επθαηξία. Ρν 1923 ν Διιεληθφο Πηξαηφο ππνρξεψζεθε λα εγθαηαιείςεη ηελ Αλαηνιηθή Θξάθε, απφ ηνπο Αγγινζάμνλεο, νη νπνίνη σο θαινί θενπδάξρεο, έδσζαλ ζηελ Θεκαιηθή Ρνπξθία ηελ επθ α- ηξία λα απνδείμεη ηελ πίζηε ηεο ζε απηνχο. Ρψξα νη λένη θάηνρνη ηνπ «θένπδνπ» είλαη έηνηκνη λα παξαρσξήζνπλ άδεηα δηέιεπζεο ζηνπο Οψζνπο, πξνδίδνληαο ηελ πίζηε ηνπο ζηνλ ππεξθπξίαξρν ηεο πεξηνρήο. Απηή ε γεσπνιηηηθή χβξηο δελ ζα κείλεη αλαπάληεηε. Ζ κφλε δχλακε πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε δηπιφ ξφιν αλάζρεζεο θαη απνθαηάζηαζεο ηνπ ξήγκαηνο ζηελ Rimland είλαη ε Διιάο. Δάλ απηήλ ηελ θνξά ε Αζήλα δελ πξνρσξήζεη ζε παιηλσδίεο θαη ζηαζεί ζην χςνο ησλ πεξηζηάζεσλ, ζα έρεη ηελ επθαηξία «λα πηεί λεξφ απφ ηα ηεξά χδαηα ηνπ Βνζπφξνπ» κεηά απφ 560 ζρε- δφλ ρξφληα! Ξαξακεξίδνληαο ηνπο θφβνπο θαη ηνπο δηζηαγκνχο, κπνξεί θαη πξέπεη λα ιάβεη μεθάζαξε ζέζε. Δάλ δείμεη νπδεηεξφηεηα, ηφηε ζα θαηαζηεί ζηαδηαθά κέινο ηεο Λενζσκαληθήο Απηνθξαηνξίαο, έρνληαο ππνζηεί φρη απιά πξνζά ξ- ηεζε, αιιά θαη εδαθηθφ αθξσηεξηαζκφ. Δάλ φκσο αξπάμεη ηελ επθαηξία θαη αληηιεθζεί ηνπο ήρνπο ηεο ηζηνξίαο πνπ ηελ θαινχλ λα ζπκεζεί ην ρξένο ηεο απέλαληη ζην γέλνο θαη ζηα εθαηνκκχξηα ησλ λεθξψλ πνπ έπεζαλ γηα ηελ ηδέα ηεο αλαθαηάιεςεο ηεο μεραζκέλεο κα φρη ιεζκνλεκέλεο Θσλ/πνιεο, ηφηε ζα δψζεη ηελ επθαηξία λα αλαπαπζνχλ επη- ηέινπο νη αδηθνζθαγκέλνη αδειθνί καο ηεο Κηθξαζηαηηθήο Θαηαζηξνθήο. Ζ Διιάδα βξίζθεηαη πεζκέλε, νηθνλνκηθά βαξχηαηα ηξαπκαηηζκέλε, κα νη Θενί ησλ Διιήλσλ θαίλεηαη φηη δελ ηελ έρνπλ ιεζκνλήζεη. Ρεο δίλνπλ ηελ επθαηξία ηεο ρηιηεηίαο, ηψξα πνπ ζρεδηάδεηαη θαη ζπγθξνηείηαη ε λέα Rimland λα «θιέςεη ηελ γεσπνιηηηθή παξάζηαζε» επηιέγνληαο ζνθά, κε θξηηήξην ηελ ηζηνξία θαη ηελ γεσγξαθία. Λαη ν Διιεληζ- κφο πνπ ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα είρε ζηα ρέξηα ηνπ ηελ επθαηξία λα πξαγκαηνπνηήζεη ην κεγάιν άικα πξνο ηα εκ- πξφο, ζήκεξα έλαλ αηψλα βξίζθεηαη μαλά ζην θαηψθιη ηνπ Βνζπφξνπ, κε ην εηζηηήξην ηεο ηζηνξίαο λα ηνλ πεξηκέλεη. Απέλαληη ζηε λέα Γηάιηα πνπ δεηνχλ νη ηξεηο ρψξεο, νη Αγγινζάμνλεο θηίδνπλ ηε λέα Rimland πνπ γηα λα ζηαζεί είλαη απαξαίηεηε ε ειιεληθή γεσγξαθηθή έθηαζε θαη εηδηθά ηα λεζηά. Πε απηήλ ηελ αλαζεσξεκέλε λέα Γηάιηα ηα λεζηά δελ κπνξνχλ λα απνηεινχλ ηκήκα ηεο ειιεληθήο επηθξάηεηαο, φπσο ζνθά επέιεμαλ νη Αγγινζάμνλεο λα δηαηεξήζνπλ ει- ιεληθά, δηαηεξψληαο ηηο ηζνξξνπίεο. Νχηε ε Θχπξνο, φπσο νχηε (ηνπιάρηζηνλ) ε δπηηθή Θξάθε. Απηά ζα ηα ιάβεη ε Ρνπξθία φηαλ πηζηνπνηήζεη ηελ ειιεληθή νπδεηεξφηεηα-αδπλακία θαη ηαρζεί θαζαξά κε ην κέξνο ηεο λέαο «ηξηπιήο γεσπνιηηηθήο ζπλελλφεζεο». Πε κηα ηέηνηα πεξίπησζε επηινγήο γηα δεχηεξε θνξά κεηά ηνλ Α΄ΞΞ ηεο νπδεηεξφηεηαο (ίζσο κε αθνξκή ην ρξένο θαη ηνλ θφβν ηεο νηθνλνκηθήο θαηάξξεπζεο ιφγσ γεξκαληθψλ πηέζεσλ) νη Αγγινζάμνλεο δελ ζα κείλνπλ απαζείο θαη ζα επηρεηξήζνπλ λα ειέγμνπλ – φπσο είρε πξνβιέςεη ν Η. Κεηαμάο – θαη εθείλνη ηκήκαηα ηεο λεζησηηθήο θπξίσο επηθ- ξάηεηαο. Ζ ρψξα ζα έρεη ηεζεί ζηελ θιίλε ηνπ Ξξνθξνχζηε, αλνίγνληαο ηελ φξεμε θαη άιισλ ηξίησλ θίια πξνζθεηκέ- λσλ ζηηο λέεο ζπκκαρίεο. Ππλεπψο ε κνλαδηθή επθαηξία πνπ δίλεηαη ζηνλ Διιεληζκφ απνηειεί ηνλ αζθαιέζηεξν κν- λφδξνκν αλάθηεζεο ηεο ρακέλεο εζληθήο απηνπεπνίζεζεο θαη ηελ κεηαηξνπή ηνπ παξφληνο γεσπνιηηηθνχ κεηνλεθηή- καηνο ζε γεσζηξαηεγηθφ πιενλέθηεκα. Ζ Αζήλα ζα πξέπεη λα ζηαζεί θνηηάδνληαο ην ζπκθέξνλ ηεο θαηαλνψληαο φηη ην «μαλζφλ γέλνο» δελ είλαη κφλνλ ην ξσζηθφ. Ρα γεσπνιηηηθά ζπκθέξνληα ηεο ρψξαο ήηαλ πάληνηε ζηαζεξά πξνζαλαηνιηζκέλα κε ηηο λαπηηθέο δπλάκεηο ηεο ηζηνξίαο. ΋πνηε ην παξέβιεπε, πθίζηαην ήηηεο, δεηλά θαη θαηαζηξνθέο. Ρψξα ραξάδεη ε επθαηξία λα γπξίζεη ην ξνιφη πίζσ ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα θαη ε ηζηνξία λα ιάβεη δηαθνξεηηθή ηξνπή, πξνηνχ νινθιεξσζεί ε θαηαζθεπή ηεο κεγαιχηεξεο αληηαξκαηηθήο ηάθξνπ ηεο Δπξψπεο. Ήδε ηηο ζχξεο ηεο Διιάδαο αιιά θαη ηεο Ρνπξθίαο έρνπλ θηπ- πήζεη νη Αγγινζάμνλεο δεηψληαο λα πιεξνθνξεζνχλ ηηο ηειηθέο ζέζεηο ηνπο. Ενχκε ζε ηζηνξηθέο ζηηγκέο θαη ην κέιινλ ηνπ Διιεληζκνχ εμαξηάηαη απφιπηα απφ ηηο απνθάζεηο πνπ ζα ιεθζνχλ. Ξεξί Αιφο http://perialos.blogspot.com/ 15
5. Ζ γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ: Αγαζφ ή θαηάξα; Ρνπ Πάββα Θαιεληεξίδε Ν ειιεληθφο ρψξνο δηαρξνληθά θαη δηα κέζνπ ησλ αηψλσλ απν- ηειεί ζεκείν ηνκήο γεσπνιηηηθψλ ζπκθεξφλησλ θαη πεδίν αληα- γσληζκνχ -πνιιέο θνξέο ζθιεξνχ- ησλ κεγάισλ δπλάκεσλ ηνπ πιαλήηε. Ρα ζπκθέξνληα απηά ηελ πεξίνδν ίδξπζεο ηνπ ειιελη- θνχ θξάηνπο ζρεηίδνληαλ θπξίσο κε ηνλ έιεγρν ησλ ζαιαζζίσλ νδψλ θαη ηελ αζθάιεηα ηνπ ζαιαζζίνπ εκπνξίνπ, πνπ απεηινχζε θαηά θαηξνχο ε δξάζε ησλ πεηξαηψλ. ΢πάξρνπλ κάιηζηα απφςε- ηο ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο νη Κεγάιεο Γπλάκεηο, απφ έλα ζεκείν θαη κεηά, ζπλαίλεζαλ θαη ππνζηήξημαλ ηελ ίδξπζε ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο, ζεσξψληαο ηνπο Έιιελεο ηνπο κφλνπο ηθαλνχο λα θπξηαξρήζνπλ θαη λα ειέγμνπλ ηνλ θξίζηκν ζαιάζζην ρψξν ηνπ Αηγαίνπ θαη ηεο Αλαηνιηθήο Κεζνγείνπ. Γηα θάπνηα πεξίνδν, ν ειιαδηθφο ρψξνο απεηέιεζε πεδίν δηειθπζηίλδαο κεηαμχ Γχζεο θαη Οσζίαο, φπνηε ε δεχηεξε απνπεηξάζεθε λα δεκηνπξγήζεη ζπλζήθεο πνπ ζα ηεο επέηξεπαλ ηελ θάζνδν ζην Αηγαίν. Ρελ ηειεπηαία απφπεηξα, κά- ιηζηα, ε Διιάδα ηελ πιήξσζε αθξηβά, κε ηνλ αηκαηεξφ θαη απνιχησο θαηαζηξνθηθφ Δκθχιην (1944-1949), ν νπνίνο, εθηφο ησλ άιισλ, δεκηνχξγεζε βαζχηαην δηραζηηθφ ξήγκα ζηνλ ειιεληθφ ιαφ, ζπλέπεηα ηνπ νπνίνπ είλαη ε ηξαγηθή θαηάζηαζε πνπ δηάγεη ε ρψξα ζε πνιηηηθφ επίπεδν ηηο κέξεο απηέο. Ζ δηαρείξηζε ηεο γεσπνιηηηθήο αμίαο ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ απαηηεί αλψηεξεο πνηφηεηαο πνιηηηθφ πξνζσπηθφ γηα λα κεηαηξαπεί ε αμία απηή ζε αγαζφ πνπ κπνξεί λα σθειήζεη ηε ρψξα θαη ηνπο πνιίηεο, εηδάιισο, κπνξεί λα κεηαηξαπεί ζε θαηάξα, φπσο έγηλε πνιιέο θνξέο ζην παξειζφλ, κε ηξαγηθέο ζπλέπεηεο γηα ηελ παηξίδα θαη ην έζλνο. Ρελ θξίζηκε πεξίνδν πνπ δηέξρεηαη ε ρψξα, κε ηα θφκκαηα θαη ην πνιηηηθφ πξνζσπηθφ λα δηέξρνληαη κηα βαζχηαηε θξίζε, βξίζθνλ- ηαη ζε εμέιημε γεγνλφηα πνπ απαηηνχλ ιεπηνχο ρεηξηζκνχο θαη ζνβαξή δηαρείξηζε απφ πιεπξάο ησλ πνιηηηθψλ δπλάκε- σλ ηεο ρψξαο. Ρν δήηεκα ηνπ αγσγνχ θπζηθνχ αεξίνπ South Stream, πνπ ζρεηίδεηαη κε ηε γεσ-ελεξγεηαθή αμία ηνπ ειιαδηθνχ ρψξν- π, νη πνιηηηθέο δπλάκεηο ηνπ ηφπνπ ηα πξνεγνχκελα ρξφληα ην δηαρεηξίζηεθαλ κε ηξφπν πνπ αληί γηα αγαζφ, κεηαηξά- πεθε ζε θαηάξα, ηνπιάρηζηνλ γηα ηελ θπβέξλεζε ηνπ Θψζηα Θαξακαλιή θαη γηα ηνλ ίδην, ηνπ νπνίνπ κάιηζηα θηλδχλε- ςε ε δσή, εμαηηίαο ησλ επηινγψλ ηνπ ζην ζέκα απηφ. Δλψ ινηπφλ ε ηειηθή έθβαζε ηνπ South Stream, πνπ απνηέιεζε αηηία ζχγθξνπζεο Οσζίαο-ΖΞΑ, δελ έρεη θξηζεί, έξρεηαη ζην πξνζθήλην ην ελδερφκελν εγθαηάζηαζεο ηεο αληηππξαπιη- θήο νκπξέιαο ησλ ΖΞΑ ζην Αηγαίν, γεγνλφο πνπ ήδε έρεη πξνθαιέζεη ηελ αληίδξαζε ηεο Οσζίαο. Γελ είκαζηε ζε ζέζε λα γλσξίδνπκε πξνο ην παξφλ ηελ έθβαζε απηήο ηεο ακεξηθαλν-ξσζηθήο θφληξαο ζην Αηγαίν, εθείλν πάλησο πνπ κά- ζακε απ‟ απηή, είλαη ην γεγνλφο φηη πίζσ απφ ηηο απεηιέο ηεο Ρνπξθίαο γηα ηε κε επέθηαζε ησλ ρσξηθψλ πδάησλ απφ πιεπξάο ηεο Διιάδνο ζηα 12 λ.κ. είλαη πξνθαλέο φηη θξπβφηαλ θαη ε Νπάζηγθηνλ θαη ε Κφζρα. Θαη απηφ γηαηί ηα πινία πνπ ζα θέξνπλ ηελ αληηππξαπιηθή νκπξέια ζα ζηαζκεχνπλ ζηα δηεζλή χδαηα ηνπ Αηγαίνπ, ηα νπνία ηψξα απνηεινχλ ην 45% ηνπ ζπλφινπ, ελψ κε ηελ επέθηαζε ησλ ρσξηθψλ πδάησλ ζηα 12 λ.κ. ζα ήηαλ θάησ απφ ην 10% ηνπ ζαιά ζ- ζηνπ ρψξνπ ηνπ Αηγαίνπ. Δλψ ινηπφλ αλαθχεηαη ην δήηεκα απηφ ζην Αηγαίν, πνπ απαηηεί ζνβαξή δηαρείξηζε θαη ιεπηνχο ρεηξηζκνχο απφ πιεπξάο ηεο Διιάδνο, δελ πξέπεη λα μερλάκε φηη βξίζθεηαη ζε εμέιημε θαη ην ζέκα ηεο εθκεηάιιεπζεο ηνπ ζαιάζζηνπ Νηθνπέδνπ 12 απφ πιεπξάο Θχπξνπ θαη Ηζξαήι θαη απφ ηελ ακεξηθαληθψλ ζπκθεξφλησλ Noble Energy, θαη ην ελδερφκελν θαηα ζ- θεπήο αγσγνχ κεηαθνξάο θπζηθνχ αεξίνπ πνπ ζα δηέξρεηαη απφ ηηο ΑΝΕ Θχπξνπ - Διιάδνο, ρσξίο ηελ παξεκβνιή ηεο ηνπξθηθήο ΑΝΕ. Ρν ζέκα ηεο εθκεηάιιεπζεο ηνπ Νηθνπέδνπ 12 έρεη ήδε πξνθαιέζεη ηελ πξνζθπγή ηνπ Ιηβάλνπ ζηνλ ΝΖΔ, ελψ είλαη γλσζηέο νη έληνλεο αληηδξάζεηο ηεο Ρνπξθίαο ζην ελδερφκελν νξηζκνχ ΑΝΕ κεηαμχ Θχπξνπ-Διιάδνο, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ Θαζηειφξηδνπ κε πιήξε δηθαηψκαηα. Λα ζεκεησζεί δε φηη πίζσ απφ ηελ επηδείλσζε ησλ ζρέζεσλ Ρνπξθίαο-Ηζξαήι δελ θξχβεηαη ην ελδηαθέξνλ ηεο Ρνπξθίαο γηα ηνπο Ξαιαηζηηλίνπο θαη γηα ηνπο Άξαβεο, αιιά ν επηρεηξνχκελνο απνθιεηζκφο ηεο απφ ην ελεξγεηαθφ παηρλίδη ηεο ΛΑ Κεζνγείνπ. Ρέινο, ζα πξέπεη λα πξνζζέζνπκε ην εμήο. Αθφκα θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ην ζέκα ηεο ζπλεξγαζίαο Θχπξνπ-Ηζξαήι αιιά θαη ηνπ νξηζκνχ ΑΝΕ κεηαμχ Θχπξνπ-Διιάδνο έρεη αίζηα έθβαζε, γηα λα κεηαηξαπνχλ φια απηά ζε αγαζφ γηα ηελ Διιάδα θαη ηνλ Διιεληζκφ ζα πξέπεη λα ππάξρεη νξζή δηαρείξηζε ζπλνιηθά ηνπ ελεξγεηαθνχ δεηήκαηνο απφ πιεπξάο ειιεληθψλ θπβεξλήζεσλ, νη νπνίεο ζα πξέπεη λα δείμνπλ ηδηαίηεξε επαηζζεζία ζε δεκφζηνπο νξγαληζκνχο, πνπ ζα πξέ- πεη λα θξαηήζνπλ εθηφο ηνπ πξνγξάκκαηνο ηδησηηθνπνηήζεσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ε ΓΔΦΑ. Δηδάιισο, ε Διιάδα ζα πιεξψλεη ηα ζπαζκέλα ησλ γεσπνιηηηθψλ αληαγσληζκψλ θαη άιινη ζα θαξπψλνληαη ηνπο θαξπνχο ηεο γεσπνιηηηθήο αμίαο ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ. Άξαγε ν ηνκέαο απηφο -ηδηαίηεξα ην ελδερφκελν ηεο ηδησηηθνπνίεζεο ηεο ΓΔΦΑ θαη νη επηπηψζεηο απηήο ηεο πξάμεο- έηπρε ηεο αλάινγεο πξνζνρήο απφ ην ζχλνιν ηνπ πνιηηηθνχ θφζκνπ ηεο ρψξαο, έλαο ηνκέαο πνπ ζα θξίλεη ίζσο θα ηελ επηηπρή έμνδν ηεο Διιάδνο απφ ηελ νηθνλνκηθή θξίζε ή ζα αλαδεηρηεί θαηφπηλ ενξηήο θαη φηαλ ζα έρνπλ θξηζεί ηα πάληα; Γεκνζηεχζεθε ζηελ εθεκεξίδα Γεκνθξαηία, ηελ Ξαξαζθεπή 24 Ηνπλίνπ 2011 Ξεγή: infognomonpolitics Ξεγή: http://ellinontopos.blogspot.com/2011/06/blog-post_25.html 6. Θ΢ΞΟΝΠ: ΓΔΩΞΝΙΗΡΗΘΔΠ ΓΔΠΚΔ΢ΠΔΗΠ ΘΑΗ Π΢ΚΞΙΔΓΚΑΡΑ ΔΜΑΟΡΖΠΖΠ * Ππγγξαθέαο: Ινπθάο Αμειφο ΑΞΝΡΔΙΔΗ ΘΝΗΛΝ ΡΝΞΝ, θξνλψ, φηη ν νηνζδήπνηε Έιιελαο, φπνπ γεο, ζην εξψηεκα πνπ ζα ηνπ εηίζεην εάλ ε γεσ- πνιηηηθή ζεκαζία ηεο Θχπξνπ είλαη θαίξηα, ζα απαληνχζε θαη‟ αξρήλ θαηαθαηηθά. Υο εθ ηνχηνπ, ε επηβεβαίσζε ηνπ ζρεδφλ απηνλφεηνπ έρεη λφεκα ζην λα πξνεθηείλνπκε ηελ ζπιινγηζηηθή καο πέ- ξαλ απηνχ, πέξαλ δειαδή ηεο γεσγξαθίαο θαη ηεο ηζηνξίαο, πξνζπαζψληαο λα εληνπίζνπκε ηηο δπλακηθέο παξακέηξν- 16
πο ηνπ πξφζθαηνπ παξειζφληνο θαη, ηδηαηηέξσο, ηνπ παξφληνο, πνπ εμαθνινπζνχλ λα θξαηνχλ ελ ηζρχ έλα δήηεκα πνπ κε φξνπο “θπζηθήο εμέιημεο” ησλ πξαγκάησλ έπξεπε σο απζεληηθφ αιπηξσηηθφ δήηεκα λα έρεη βξεη ηελ ζέζε ηνπ ζηελ έλσζή ηνπ κε ηνλ εζληθφ θνξκφ. Έλα δήηεκα πνπ πξέπεη αθεηεξηαθά λα ηνληζηεί, είλαη φηη ε Θχπξνο δελ έρεη απιψο θάπνηα γεσπνιηηηθή αμία θαη ζεκαζία, πξάγκα πνπ ν θαζέλαο ζα πηζηνπνηνχζε, αιιά θεληξηθή, θαζψο βξίζθεηαη ζηελ θαξδηά ηεο Δπξψπεο – Αζίαο θαη Αθξηθήο, ζηελ θαξδηά ηνπ αμνληθνχ ρψξνπ, φπσο ηνλ φξηζε ν Θαξι Γηάζπεξο. Πε απηφλ ηνλ ρψξν ε παξνπζία ησλ Διιήλσλ δελ μεθηλάεη – πξνθαλψο – απφ ηελ Ηιηάδα, φπνπ θαη πξσηναπαληά- ηαη ην ειιεληθφ φλνκα ηεο Θχπξνπ, αιιά επέθεηλα ηνπ 16νπ π.Σ. αηψλα, γηα λα παξακείλεη κέζα ζ‟ φιεο ηηο ζεηηθέο ή αξλεηηθέο ζπγθπξίεο ζηαζεξή κέρξη ζήκεξα, θεληξηθή γέθπξα ζχλδεζεο πνιηηηζκψλ Αλαηνιήο θαη Γχζεο. Θαη εδψ πάιη, έρεη, θαηά ηελ γλψκε κνπ, αθεηεξηαθή ζεκαζία γηα ηελ παξαπέξα εξκελεία ηνπ φινπ ζέκαηνο ε παξαηήξεζε ηνπ Γηάζπεξο φηη «νη Έιιελεο ίδξπζαλ ηνλ θφζκν ηεο Γχζεο, αιιά θαηά ηέηνην ηξφπν πνπ ν ραξαθηήξαο ηνπ δελ πθίζηαηαη παξά ζε ζπζρεηηζκφ πξνο ηελ Αλαηνιή». Αλ ζηα παξαπάλσ πξνζζέζνπκε ηελ πξαγκαηηθφηεηα φηη νη Έιιελεο ζε φιε ηελ δηάξθεηα ηεο ηζηνξηθήο δηαδξνκήο απνηεινχζαλ κηα κεηνςεθία απέλαληη ζηα άιια έζλε θαη ιανχο ηεο πεξηνρήο, ηφηε ζα κπνξέζνπκε ίζσο λα αληηιεθζ ν- χκε θαιχηεξα ην δηαρξνληθφ πιαίζην ηνπ ζπζρεηηζκνχ δπλάκεσλ θαη ηελ αλάγθε ησλ Διιήλσλ λα αληηζηαζκίζνπλ ηελ πνζνηηθή – πιηθή ηνπο αδπλακία κε δηαθνξεηηθήο ηάμεο φπια. Ξψο ηα παξαπάλσ ζπγθεθξηκελνπνηνχληαη ζηελ Θχπξν; Ρη ζεκαίλνπλ, άξαγε, νη δχν πξαγκαηηθφηεηεο πνπ ζηνλ 20φ θαη 21ν αηψλα ζπληζηνχλ ηελ θχξηα πιεπξά ηνπ δεηήκαηνο; Απφ ηελ κηα δειαδή, ε θζίλνπζα αιιά ππαξθηή κέρξη θαη ζήκεξα πξαγκαηηθφηεηα, φπσο – άιισζηε – απνηππψ- ζεθε ζην δεκνςήθηζκα γηα ην Πρέδην Αλάλ ην 2004, πξαγκαηηθφηεηα πνπ εμαηξεηηθά δηαηχπσλε ν Γηψξγνο Πεθέξεο πελήληα ρξφληα λσξίηεξα γξάθνληαο: «Έλαο ιαφο πεηζκαηάξηθα θαη ήπηα ζηαζεξφο. Γηα ζθέςνπ πφζνη θαη πφζνη πέξ α- ζαλ απφ πάλσ ηνπο: ζηαπξνθφξνη, Βελεηζηάλνη, Ρνχξθνη, Δγγιέδνη – 900 ρξφληα. Δίλαη αθάληαζην πφζν πηζηνί ζηνλ εαπηφ ηνπο έκεηλαλ θαη πφζν αζήκαληα μέβαςαλ νη δηάθνξνη αθεληάδεο πάλσ ηνπο. Θαη ηψξα γξάθνπλ ζηνπο ηνίρνπο ησλ ρσξηψλ ηνπο: “Θέινκελ ηελ Διιάδα καο θη αο ηξψγσκελ πέηξεο…” ζα ήζεια νη λένη καο λα πήγαηλαλ ζηελ Θχπξν· ζα έβιεπαλ απφ εθεί πιαηχηεξα ηνλ ηφπν καο» θαη απφ ηελ άιιε ε ζπρλά, επίζεο, επηβεβαησκέλε πξαγκαηηθφηεηα, φπσο ηελ ζπκππθλψλεη ν Λίθνο Τπξνχθεο, φηη «Ζ Θχπξνο “απνηειεί ην δπζπφξζεηνλ θξνχξηνλ ην νπνίνλ δχλαηαη λα ειέγρε ηαο ελ ηε λνηηναλαηνιηθή Κεζνγείσ ζαιαζζίαο κεηαθνξάο· δεζπφδεη ηεο βνξείνπ εμφδνπ ηεο δηφξπγνο ηνπ Πνπ- έδ· απνηειεί αζθαιή ελδηάκεζνλ ζηαζκφλ κεηαμχ Δπξψπεο θαη Κέζεο Αλαηνιήο, δχλαηαη ηέινο λα ρξεζηκνπνηεζεί ελ ζπλδπαζκψ κεηά ηεο λήζνπ Θξήηεο σο αζθαιέο νξκεηήξηνλ” γηα επηδξνκέο ζηε λνηηναλαηνιηθή Δπξψπε, ηελ αξαβηθή Αλαηνιή θαη ηελ Αθξηθή. Θαη ε ζεκαζία ηεο απηή κεγάισζε αθφκα πεξηζζφηεξν απφ ηελ επνρή πνπ άξρηζε ε εληαηηθή εθκεηάιιεπζε ησλ πεηξειαίσλ ηεο Κέζεο Αλαηνιήο θαη ε πνιεκηθή αεξνπνξία έγηλε απνθαζηζηηθφο παξάγνληαο ζηνπο πνιέκνπο». Απηφ, πξαθηηθά, ηα ηειεπηαία πελήληα ρξφληα ζπλνςίδεηαη ζηελ δηαρξνληθή, θαηά ηελ γλψκε κνπ, ηνπνζέηεζε ηνπ παιηνχ ππεχζπλνπ γηα ηα ζέκαηα Θνηλνπνιηηείαο Άγγινπ ππνπξγνχ Κπφηκνιπ, πνπ κε ζαθήλεηα δήισλε πσο «δελ κπνξεί λα δηαλνεζεί ιχζε ηνπ θππξηαθνχ πξνβιήκαηνο, πνπ δελ ζα πξνλνεί ηελ παξνρή δηεπθνιχλζεσλ ζηηο θπξίαξ- ρεο βξεηαληθέο βάζεηο». Αλ ζηα παξαπάλσ πξνζηεζνχλ νη πηθξέο δηαπηζηψζεηο φηη ε αλζξσπφηεηα είλαη ζηαζεξά δηαηξεκέλε ζηελ πιεηνςε- θία ησλ θαηαπηεζκέλσλ εζλψλ –θξαηψλ απφ ηελ κία θαη ηελ κεηνςεθία ησλ θπξίαξρσλ εζλψλ– θξαηψλ, πνπ ζπγθξν- χνληαη κελ, αιιά θαη ζπλεξγάδνληαη κεηαμχ ηνπο γηα ηελ δηαηήξεζε ηεο θπξηαξρίαο ηνπο απφ ηελ άιιε θαη φηη κε ηνλ έλα ή κε ηνλ άιιν ηξφπν ε Διιάδα θαη ε Θχπξνο είλαη βαζηά εμαξηεκέλεο – ζπλαξηεκέλεο απφ ηα παγθφζκηα ζηξαηε- γηθά ζπζηήκαηα ηνπ ακεξηθαληθνχ θαη βξεηαληθνχ ηκπεξηαιηζκνχ, ηφηε ζα θαηαλνήζνπκε θαιχηεξα γηαηί ην Θππξηαθφ απνηειεί θπξηνιεθηηθά ηνλ γφξδην δεζκφ ησλ εζληθψλ καο δεηεκάησλ. Απηή ε ζθιεξή –είλαη αιήζεηα– πξαγκαηηθφηεηα, απνηππψλεηαη κε έλαλ απηφ ηξφπν ζηηο πην νπζηαζηηθέο –ίζσο– γηα ην δήηεκα δειψζεηο – εθκπζηεξεχζεηο δχν επηθαλψλ Διιήλσλ πνιηηηθψλ, πνπ αληηπξνζψπεπζαλ ζην δεχηεξν κηζφ ηνπ 20νχ αηψλα ηηο δχν κεγαιχηεξεο ειιαδηθέο πνιηηηθέο παξαηάμεηο. Ρνλ Πεπηέκβξην ηνπ 1950, κηιψληαο ζηνλ δήκαξρν Ιεπθσζίαο Θεκηζηνθιή Γέξβε, ν Γεψξγηνο Ξαπαλδξένπ δηαηχ- πσλε ρσξίο πεξηζηξνθέο φηη «Ζ Διιάο αλαπλέεη ζήκεξνλ κε δχν πλεχκνλαο, έλαλ αγγιηθφλ θαη έλαλ ακεξηθαληθφλ. Θαη δη‟ απηφ δελ εκπνξεί ιφγσ ηνπ Θππξηαθνχ λα θηλδπλεχζε λα πάζε αζθπμίαλ». Δπηά ρξφληα αξγφηεξα, ζε αγφξεπζή ηνπ ζηελ Βνπιή ησλ Διιήλσλ, ν ηφηε πξσζππνπξγφο ηεο Διιάδνο Θσλζηα λ- ηίλνο Θαξακαλιήο αθνχ πεξηέγξαςε ηνπο ηξεηο, θαηά ηελ γλψκε ηνπ, βαζηθνχο ιφγνπο πνπ απνηεινχζαλ ηελ κεγάιε ηξνρνπέδε ζηελ επλντθή γηα ηα εζληθά ζπκθέξνληα επίιπζε ηνπ Θππξηαθνχ, ακήραλα αιιά εηιηθξηλά δηαπίζησλε φηη «Θαη ην ζπνπδαηφηεξνλ εμ φισλ, φηη ε Διιάο είλαη ππνρξεσκέλε λα δηεμάγε ηνλ Θππξηαθφλ αγψλα εηο ην πιαίζηνλ ησλ ζπκκαρηψλ ηεο. Ρν ηειεπηαίνλ απηφ θαζηζηά ην Θππξηαθφλ πξφβιεκα έλα πξφβιεκα κε δξακαηηθάο αληηθάζεηο. ΢πάξ- ρνπλ ζηηγκαί θαηά ηαο νπνίαο πξνσζνχζα ην Θππξηαθφλ είλαη δπλαηφλ λα είλαη επηβιαβήο δηά ηελ ειεπζέξαλ Διιάδα. ΢πάξρνπλ αληηζέησο άιιαη πεξηπηψζεηο θαηά ηαο νπνίαο κηα ελέξγεηα νξζή δηά ηελ εζληθήλ πνιηηηθήλ, λα γίλεηαη επη- δήκηα δηά ηελ Θχπξνλ». Ρη κπνξνχκε λα ζπλαγάγνπκε απφ ηα παξαπάλσ; Αλ ε Θχπξνο έρεη γηα ηνπο ηξίηνπο ηφζν ηεξάζηηα γεσπνιηηηθή ζεκαζία, είλαη εκθαλέο φηη έρεη πνιιαπιάζηα γηα ηελ Διιάδα θαη ηνλ θαζφινπ Διιεληζκφ. Ζ εθδήισζε ελδηαθέξνληνο απφ φιεο ηηο κεγάιεο θαη πεξηθεξεηαθέο δπλάκεηο γηα ηνλ έιεγρφ ηεο, αζθαιψο πεξηπιέθεη θαη δπζθνιεχεη ηελ νπνηαδήπνηε επίιπζε ηνπ δεηήκαηνο. Ζ Θχπξνο, απηφ ην αβχζηζην αεξνπιαλνθφξν, έρεη ζαθψο κεγάιε γεσπνιηηηθή ζεκαζία. Ρν δήηεκα, φκσο, ήηαλ θαη είλαη φηη ην θπζηθφ απηφ πιενλέθηεκα δελ κπφξεζε κέρξη ζήκεξα λα ην αζθήζεη ππέξ απηήο. Ρη λφεκα έρεη ε χπαξμε ελφο απηνθηλήηνπ φηαλ ζνπ ζηεξνχλ ηελ βελδίλε, ηα θιεηδηά θαη ηελ άδεηα νδεγήζεσο; Δπνκέλσο, ην πξφβιεκα βξίζθεηαη αιινχ. Βξίζ- θεηαη ζην αλ ε Θχπξνο κπνξεί θαη έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα αζθήζεη ην “θπζηθφ ηεο απηφ ράξηζκα”, απηνδηαζέηνληαο ηνλ εαπηφ ηεο, φπσο απηή λνκίδεη θαη ζέιεη. ΋ζε ζπζθφηηζε θαη λα ππάξμεη, ην Θππξηαθφ ήηαλ, είλαη θαη ζα είλαη πξφβιεκα Απηνδηάζεζεο. Απφ ηηο ιχζεηο πνπ αθνχγνληαη, πνηα ζα ηεο έδηλε ηελ γεσπνιηηηθή βαξχηεηα πνπ ηεο αλαινγεί ή ελ πάζε πεξηπ- ηψζεη κηαλ νιηγφηεξν επαρζή δπλαηφηεηα ιεηηνπξγίαο ηεο ζην λενδηακνξθσλφκελν ςεθηδσηφ ηεο πεξηνρήο; Γηα κηα ηέηνηα πξνζέγγηζε δελ είλαη αλάγθε λα θαηαθχγνπκε ζε ππεξβνιέο, αξθεί ξεαιηζηηθά λα παξαδερζνχκε φηη ε νηνλεί ινγηθή ηεο κηθξήο θαη αδχλαηεο Διιάδαο θαη Θχπξνπ είλαη ζε θξαηηθφ επίπεδν έθθξαζε ηεο ζχγρξνλεο κνξ- θήο εζεινδνπιείαο. Ζ πηθξή αιήζεηα νθείιεη λα ιέγεηαη, φπσο θαη ην έθαλε ην 1976 ν Διιελνακεξηθαλφο Οφη Καθξίδεο, φηαλ ζεκείσλε φηη «Διιάδα θαη Έιιελεο πξέπεη λα εγθαηαιείςνπλ ην πξναηψλην ζχκπιεγκα ηεο εμαξηήζεψο ηνπο απφ ηε κηα ή ηελ άιιε δχλακε. Ξξέπεη λα κάζνπλ πψο λα ζπκβηνχλ κε πνιιά άιπηα, θάζε θνξά πξνβιήκαηα, απφ ηα νπνία έλα είλαη θαη ε Ρνπξθία, φπσο θαη κε πνιιέο άιπηεο πξαγκαηηθέο θαηαζηάζεηο, απφ ηηο νπνίεο κηα ε ακεξηθάληθε επηξξνή ζ‟ απηφ 17
ην ηκήκα ηνπ θφζκνπ. Θαη ζα πξέπεη αθφκα λα πξνζπαζνχλ λα ηηο αμηνπνηήζνπλ πξνο ην θαιχηεξν δπλαηφ φθειφο ηνπο». Ζ πηθξή απηή αιήζεηα, ζεκαίλεη κε δχν ιφγηα φηη ε ειιεληθή (ειιαδηθή θαη ειιελνθππξηαθή) πιεπξά, παξά ηνλ «ζρεδφλ ζηαζεξφ» δπζκελή ζπζρεηηζκφ ζηελ ζθαίξα ηεο γεσ(πνιηηηθήο), έρεη πεξηζψξηα γηα δηαθνξνπνίεζε ή αλαη- ξνπή ηνπ αξλεηηθνχ ηζνδπγίνπ, κε ηελ ζσζηή αληηκεηψπηζε ηνπ δεηήκαηνο ζηελ ζθαίξα ηεο (γεσ)πνιηηηθήο. Ξξνυπφζεζε ησλ παξαπάλσ είλαη ε αιιαγή γξακκήο πιεχζεο απφ ην θπξίαξρν κεηαπνιεκηθά πλεχκα, πνπ απνηε- ιεί έλα αληηθαηηθφ ακάιγακα «εμαξηεκέλνπ παηξησηηζκνχ» θαη «εμαξηεκέλνπ δηεζληζκνχ», κε θνηλνχο παξνλνκαζηέο ηνλ ιατθηζκφ, ηνλ θνζκνπνιηηηζκφ θαη ηελ κεηαπξαηηθή ηδενινγία, πνπ ζπλνςίδεηαη πξαθηηθά έσο ζήκεξα ζηελ ζεσξε- ηηθή θαη πξαθηηθή απνδνρή ηεο πξσηνθαζεδξίαο ησλ δηεζλψλ θέληξσλ, πνπ επίκνλα καο πξνπαγαλδίδνπλ νη ςνθνδεείο επαξρηψηεο κηθξνεπξσπαίνη, επίγνλνη ησλ ξσζναγγινγάιισλ. Απηφ είλαη έλα απνθαζηζηηθφ δεηνχκελν κε βάζε ηελ ππάξρνπζα θαηάζηαζε θαη ηνπο ππάξρνληεο ζπζρεηηζκνχο θαη έρεη θαηά θαηξνχο αζθεζεί πξνο ηελ κηα ή ηελ άιιε θαηεχζπλζε. Γηαηί ηα γεγνλφηα είλαη ζαλ ηηο πξφθεο αηρκεξά. Θάπνηνο έζηεηιε κηα κεξαξρία ζηελ Θχπξν θαη θάπνηνο άιινο ηελ γχξηζε πίζσ. Θάπνηνο πέηαμε ζην θαιάζη ησλ αρξήζησλ ην ηεξαηνχξγεκα Αλάλ θαη θάπνηνο άιινο ςάρλεη ηψξα ζηα ζθνππίδηα λα ην λεθξαλαζηήζεη. * Ρν παξφλ θείκελν δεκνζηεχηεθε ζηνλ ζπιινγηθφ ηφκν Θχπξνο. Γεσπνιηηηθέο εμειίμεηο ζηνλ 21ν αηψλα, εθδ. «Monthly Review», Αζήλα 2009. http://www.ardin.gr/node/799 7. Διιάδα, Θχπξνο θαη γεσπνιηηηθή ζηελ αλαηνιη- θή Κεζφγεην. Γξάθεη ν ΞΔΟΗΘΙΖΠ ΛΔΑΟΣΝ΢ Ξξέζβπο ε.η. Ζ αεξνλαπηηθή θπξηαξρία ζηελ Αλαηνιηθή Κεζφγεην έρεη ηεζεί, εδψ θαη αξθεηά ρξφληα, σο έλαο απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο καθξνπξφζεζκεο ηνπξθηθήο κεγαιντδεαηηθήο ζηξαηεγηθήο. Ν ζηφρνο απηφο δελ αληαγσλίδεηαη, πξνθαλψο, ηελ αεξ ν- λαπηηθή παξνπζία ζήκεξα ησλ κεγάισλ δπλάκεσλ. Αληηζέησο, παξνπζηάδεηαη επηηεδείσο σο κέξνο θαη ζπκπιήξσκα ηεο ζηξαηεγηθήο ηνπ ΛΑΡΝ ζηελ πεξηνρή. Ζ ηαθηηθή απηή είλαη απνδνηηθή θαη αλαγθαία γηα ηελ Άγθπξα. Ξξψηνλ, γηαηί δηαθπιάζζεη θαη εληζρχεη ηηο ζρέζεηο ηεο κε ην ΛΑΡΝ. Ρν ηειεπηαίν, παξά ηε ιήμε ηνπ ςπρξνχ πνιέκν π, παξακέλεη ε βάζε ηεο ηνπξθηθήο αζθάιεηαο, ζε ζρέζε εηδηθφηεξα κε ηνλ ξσζηθφ παξάγνληα. Γεχηεξνλ, γηαηί επηηξέπεη ηε ζχλδεζε κε ηελ Δπξψπε θαη ηελ ππεξθαιάγγηζε ηεο αληαγσληζηηθήο Διιάδνο ζ‟ απηφ ην πιαίζην. Ρν ελδνΛΑΡΝτθφ παηρλίδη ζε βάξνο ηεο Διιάδνο έρεη απνθέξεη κέρξη ηψξα πνιιά θέξδε ζηελ ηνπξθηθή πνιηηηθή. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε ακεξηθαληθή πνιηηηθή απνδίδεη κεγαιχηεξε ζεκαζία ζηνλ ηνπξθηθφ ζηξαηεγηθφ παξάγνληα, νθείιεηαη φκσο επίζεο ζηελ επηξξνή πνπ αζθεί ε ακεξηθαληθή πνιηηηθή επί ηεο Διιάδνο, ππέξ ησλ δηθψλ ηεο επηινγψλ, ζρεδηαζ- κψλ θαη ζηξαηεγηθψλ ζηφρσλ, αλεμάξηεηα απφ ηα ειιεληθά ζπκθέξνληα. Ρξίηνλ, γηαηί ζπγθαιχπηεη ηηο ηνπξθηθέο εζλ η- θέο θηινδνμίεο ππφ ηνλ καλδχα ηνπ ΛΑΡΝ θαη απνηξέπεη πξφσξεο αληηδξάζεηο ζηα κεγαιντδεαηηθά ηνπξθηθά ζρέδηα. Δπηζεκαίλεηαη φκσο φηη ε Κεζφγεηνο, ηδηαίηεξα ε Αλαηνιηθή, δελ είλαη νπνηαδήπνηε ζάιαζζα. Έρεη κνλαδηθή, παγθφζ- κηα ζηξαηεγηθή ζεκαζία. Γηαθπβεχνληαη ζ‟ απηήλ ηεξάζηηα δηεζλή ζηξαηεγηθά ζπκθέξνληα. Ρα ηειεπηαία ζπλδένληαη, πξνθαλψο, κε ηα κεγάια ελεξγεηαθά απνζέκαηα ζηελ πεξηνρή, ηε ζέζε ηεο Αλαηνιηθήο Κεζνγείνπ σο ζεκείνπ ζπλαλ- ηήζεσο θαη επηθνηλσλίαο κεηαμχ ηξηψλ επείξσλ θαη ηνπο γεσπνιηηηθνχο αληαγσληζκνχο ησλ κεγάισλ δπλάκεσλ. ΋ρη κφλν ζηε κεγάιε Κέζε Αλαηνιή, αιιά θαη ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Δπξαζίαο. Πεκεηψλεηαη επίζεο ε εηδηθφηεξε ζε- καζία ηεο Αλαηνιηθήο Κεζνγείνπ γηα ηηο επξσπατθέο δπλάκεηο θαη ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ηε Οσζία θαη ηελ επηθνηλσλία ηεο κε αλνηθηέο ζάιαζζεο θαη γηα ην Ηζξαήι, ε αζθάιεηα ηνπ νπνίνπ θαζνξίδεηαη σο έλαο απφ ηνπο πξσηαξρηθνχο ζηφ- ρνπο ηεο ακεξηθαληθήο πνιηηηθήο. ΢ΞΔΟΦΗΑΙΝΗ ΝΗ ΡΝ΢ΟΘΗΘΝΗ ΠΡΝΣΝΗ Ιακβάλνληαο ππ‟ φςηλ ηνπο παξαπάλσ παξάγνληεο, νη κεγαιεπήβνιεο ηνπξθηθέο θηινδνμίεο είλαη αλακθηζβήηεηα π- πεξθίαιεο. Απηφ φκσο δελ αιιάδεη ην γεγνλφο φηη ε Ρνπξθία αλαπηχζζεη κηα ζπζηεκαηηθή πνιηηηθή πξνβνιήο αεξνλαπ- ηηθήο ηζρχνο ζηελ πεξηνρή, πνπ εληζρχεη ην βάξνο, ηνλ ξφιν θαη ηελ επηξξνή ηεο. Απηφ επεξεάδεη ηνπο πεξηθεξεηαθνχο ζπζρεηηζκνχο ηζρχνο θαη αθνξά άκεζα ηελ Διιάδα θαη ηελ Θχπξν. Ζ πνιηηηθή απηή εθθξάζζεθε, ζε πξψηε θάζε, κε κηα ζεακαηηθή πξνζπάζεηα ηεο ηνπξθηθήο πνιηηηθήο ζηνλ ηνκέα ηεο αεξνπνξίαο θαη ηεο πνιεκηθήο βηνκεραλίαο. Θαηά ηα ηειεπηαία ρξφληα δηαθεξχρζεθε επηζήκσο ε ζηξνθή πξνο ηε ζ ά- ιαζζα θαη αλειήθζε κηα ηεξάζηηα πξνζπάζεηα ζηνλ ηνκέα ηνπ πνιεκηθνχ λαπηηθνχ θαη ηεο λαππεγηθήο βηνκεραλίαο. Ήδε λαππεγνχληαη ζηελ Ρνπξθία θάζε είδνπο πνιεκηθά πινία, πεξηιακβαλνκέλσλ έμη γεξκαληθψλ ππνβξπρίσλ ηχπνπ 214, ηα ίδηα πνπ παξήγγεηιε απφ ρξφληα θαη πξνζκέλεη αθφκε ην Ξνιεκηθφ Λαπηηθφ. Ξαξαηεξείηαη έηζη ην παξάδνμν, ε Διιάδα, πνπ είλαη παγθφζκηα λαπηηιηαθή δχλακε θαη έρεη γηα ηελ εζληθή ηεο αζθάιεηα ηφζε αλάγθε απφ ην λαπηηθφ πιενλέθηεκα, λα ράλεη έδαθνο θαη ζηνλ ηνκέα απηφ. Λα θαίλεηαη αλίθαλε λα ζπληεξήζεη απνηειεζκαηηθά ηε λαππεγ η- θή ηεο βηνκεραλία, ηδηαίηεξα ηελ πνιεκηθή. Λα ηελ μεπνπιάεη ζε μέλα ζπκθέξνληα, φηαλ ε επηβίσζε ηεο ηειεπηαίαο βαζίδεηαη, θαηά θχξην ιφγν, ζηηο παξαγγειίεο ηνπ Ξνιεκηθνχ Λαπηηθνχ. Ν ππεξθίαινο ραξαθηήξαο ησλ ηνπξθηθψλ θηινδνμηψλ δελ είλαη ιφγνο γηα ηελ ππνηίκεζε ησλ ηνπξθηθψλ ζπζηεκαηη- θψλ πξνζπαζεηψλ. Δίλαη πξνθαλέο φηη, αλεμάξηεηα απφ ηε καθξνπξφζεζκε έθβαζή ηνπο, επεξεάδνπλ άκεζα ηηο ηνπη- θέο ηζνξξνπίεο, πνπ καο αθνξνχλ. Έλαο ιφγνο παξαπάλσ είλαη ην γεγνλφο φηη ηψξα δηαθπβεχνληαη χςηζηα εζληθά καο ζπκθέξνληα, κε ηελ αλαθήξπμε ή κε ηεο ΑΝΕ θαη ηελ αμηνπνίεζε ηνπ ππνζαιάζζηνπ εζληθνχ πινχηνπ. Νιφθιεξν ην άξζξν ΔΓΥ http://diktyoellinwn.wordpress.com/2011/ 18
8. Πάββαο Θαιληεξίδεο: "Γεσπνιηηηθφο γξίθνο ζηελ Θχπξν". Mέρξη ηψξα ζε δηεζλέο επίπεδν ήηαλ... θνηλά απνδεθηφ φηη ην Ξαιαηζηηληαθφ είλαη ην δήηεκα-θιεηδί γηα ηελ εηξήλεπζε ζηε Κέζε Αλαηνιή. ΋κσο ην δήηεκα ηεο εθκεηάιιεπζεο ησλ ππνζαιάζζησλ απνζεκάησλ ηεο Λνηηναλαηνιηθήο Κεζν γείνπ, ζην νπνίν θεληξηθφ ξφιν θαιεί- ηαη λα παίμεη ε Θχπξνο, αξρίδεη ζηαδηαθά λα απνθηά θνκβηθφ ραξαθηήξα θαη λα ππνζθειίδεη ηελ Ξαιαηζηίλε θαη ην Ξα- ιαηζηηληαθφ ζην θξίζηκν θαη πνιχπινθν παίγλην πνπ βξίζθεηαη ζε εμέιημε γηα ηελ εγθαηάζηαζε - θαζηέξσζε λέσλ γεσ- πνιηηηθψλ ηζνξξνπηψλ ζηελ πεξηνρή ηεο Λνηηναλαηνιηθήο Κεζνγείνπ - Κέζεο Αλαηνιήο. Ζ Θππξηαθή Γεκνθξαηία, πνπ αλαγλσξίδεηαη απφ ηνλ ΝΖΔ σο αλεμάξηεην θαη θπξίαξρν θξάηνο, αθνχ πξψηα θαηφξ- ζσζε λα γίλεη πιήξεο κέινο ηεο ΔΔ, εθπξνζσπνχζα ην ζχλνιν ηεο λήζνπ, εδξαηψζεθε ζηε δηεζλή θνηλφηεηα, ηζρπξ ν- πνηψληαο ηε ζέζε ηεο ζην ηξαπέδη ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ γηα ηελ επίιπζε ηνπ Θππξηαθνχ. Πηε ζπλέρεηα, ελίζρπζε θαη ηζρπξνπνίεζε αθφκα πεξηζζφηεξν ηε δηεζλή ηεο ζέζε θαη ππφζηαζε κε ηελ ππνγξαθή ζπκθσληψλ γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο ζαιάζζηαο δψλεο Απνθιεηζηηθήο Νηθνλνκηθήο Δθκεηάιιεπζεο (ΑΝΕ) κε ηελ Αίγππην, ηνλ Ιίβαλν θαη ην Ηζξαήι. Αθνινχζεζε ε ππνγξαθή ζπκθσληψλ γηα ζπλεξγαζία ζηελ εθκεηάιιεπζε ησλ θνηηαζκάησλ θπζηθνχ αεξίνπ κε ην Ηζ- ξαήι θαη ε παξαρψξεζε δηθαησ κάησλ γηα έξεπλεο θαη γεσηξήζεηο θαηαξράο ζηελ ακεξηθαληθή Noble Energy ζην «Ν η- θφπεδν 12» θαη ζηε ζπλέρεηα ζε εηαηξείεο ξσζηθψλ θαη επξσπατθψλ ζπκθεξφλησλ, ελέξγεηεο, πνπ, πέξαλ ηεο θαζαξά νηθνλνκηθήο δηάζηαζεο, έρνπλ θαη ηεξάζηηα γεσπνιηηηθή ζεκαζία γηα ηελ Θχπξν θαη γηα ηνλ Διιεληζκφ γεληθφηεξα. Απηή ε γεσπνιηηηθή δηάζηαζε θαη ζεκαζία είλαη πνπ πξνθαιεί ηελ αληίδξαζε ηεο Ρνπξθίαο, ηηο πηπρέο ηεο νπνίαο γηα λα αληηιεθζνχκε ζα πξέπεη λα θάλνπκε κηα κηθξή αλαδξνκή ζην ζέκα. Ζ Ρνπξθία ελεπιάθε ζην Θππξηαθφ θαη βξέζεθε πάλσ ζηε Κεγαιφλεζν σο δχλακε εηζβνιήο θαη θαηνρήο ειέσ Κεγ ά- ιεο Βξεηαλίαο θαη ΖΞΑ, πνπ δηά ηεο δηρνηφκεζεο ήζειαλ λα απνηξέςνπλ θάζε ελδερφκελν ειέγρνπ ηεο Θχπξνπ απφ ηελ ηφηε Πνβηεηηθή Έλσζε. Γειαδή, ε Ρνπξθία απέθηεζε ξφιν θαη πνιηηηθή γηα ηελ Θχπξν ζην πιαίζην ηεο πνιηηηθήο ηνπ «δηαίξεη θαη βαζίιεπε» θπξίσο ηνπ Ινλδίλνπ –βι. δηδσληθή - δηθνηλνηηθή νκνζπνλδία– θαη φρη ζην πιαίζην ελφο δηθνχ ηεο εζληθνχ ζρεδίνπ γηα ην Θππξηαθφ θαη γηα ηε Λνηηναλαηνιηθή Κεζφγεην. Απφ ην 1983 θαη εληεχζελ ε Άγθπξα, κε ηελ ίδξπζε ηνπ ςεπδνθξάηνπο, επηρείξεζε λα αιιάμεη «ην ξφιν θαη ηελ απνζηνιή» πνπ ηεο αλαηέζεθε θαη άξρηζε λα πιάζεη ηα δηθά ηεο κεγαιντδεαηηθά φλεηξα, κέξνο ησλ νπνίσλ ήηαλ ν ζηαδηαθφο έιεγρνο νιφθιεξνπ ηνπ λεζηνχ θαη δη‟ απηνχ ε άζθεζε γεσπνιηηηθήο επηξξνήο θαη ειέγρνπ ζην ζχλνιν ηεο Λνηηναλαηνιηθήο Κεζνγείνπ. Ρα φλεηξα απηά, πνπ είραλ σο πξψην «εκπλεπζηή» ηνπο ηνλ Ρνπξγθνχη Νδάι, άξρηζαλ λα γίλνληαη πην επθξηλή κε ην δφγκα Ληαβνχ- ηνγινπ, πνπ εθθξάδεηαη ζην βηβιίν ηνπ Πηξαηεγηθφ Βάζνο: Ζ ζέζε ηεο Ρνπξθίαο ζηε Γηεζλή Πθελή. Κεηαμχ άιισλ πνπ αλαθέξεη γηα ηελ Θχπξν, ζηε ζειίδα 180 ηνπ βηβιίνπ ν Ληαβνχηνγινπ ιέεη θαη ηα εμήο: «Ρελ Θχπξν δελ κπνξεί λα αγλνήζεη θακία πεξηθεξεηαθή ή παγθφζκηα δχλακε πνπ θάλεη ζηξαηεγηθνχο ππνινγηζκνχο ζηε Κέζε Αλαηνιή, ηελ Αλαηνιηθή Κεζφγεην, ην Αηγαίν, ην Πνπέδ, ηελ Δξπζξά Θάιαζζα θαη ηνλ Θφιπν. Ζ Θχπξνο βξίζθεηαη ζε ηφζν ηδαληθή απφζηαζε απ‟ φιεο ηηο πεξηνρέο, πνπ έρεη ηελ ηδηφηεηα κίαο παξακέηξνπ πνπ ηηο επεξεάδεη φιεο άκεζα. Ζ Ρνπξθία ην ζηξαηεγηθφ πιενλέθηεκα πνπ απέθηεζε ηε δεθαεηία ηνπ 1970 πάλσ ζε απηή ηελ παξάκεηξν πξέπεη λα ην αμην πνηήζεη φρη σο ζηνηρείν κίαο ακπληηθήο θππξηαθήο πνιηηηθήο, κε ζηφρν ηε δηαθχιαμε ηνπ ζεκεξηλνχ status quo, αιιά σο έλα ζεκειηψδεο ζηήξηγκα κηαο επηζεηηθήο ζαιάζζηαο ζηξαηεγηθήο δηπισκαηηθνχ ραξαθηήξα». Πε αδηέμνδν Απφ ηε κειέηε ησλ δειψζεσλ ησλ πνιηηηθψλ, ησλ επίζεκσλ αλαθνηλψζεσλ ηνπ ηνπξθηθνχ ππνπξγείνπ Δμσηεξηθψλ αιιά θαη ησλ αλαιχζεσλ δηαθφξσλ ζεσξεηηθψλ θαη θέληξσλ ζηξαηεγηθψλ εξεπλψλ θαη κειεηψλ ηεο Ρνπξθίαο, πνπ θπθινθφξεζαλ κε αθνξκή ηε γεψηξεζε ηεο Noble Energy ζην «Νηθφπεδν 12», εμάγεηαη ην ζπκπέξαζκα φηη πίζσ απφ ηελ αληίδξαζε ηεο ηνπξθηθήο πιεπξάο, πνπ εθδειψζεθε κε ηελ ππνγξαθή ζπκθσλίαο θαζνξηζκνχ ΑΝΕ Ρνπξ θίαο - ςεπδνθξάηνπο θαη ηελ απνζηνιή ηνπ «Ξίξη Οέηο» γηα έξεπλεο ζηελ ΑΝΕ ηεο Θχπξνπ, ζπλνδεία πνιεκηθψλ πινίσλ θαη αεξνζθαθψλ, ππνθξχπηνληαη νη γεσπνιηηηθέο θνβίεο θαη ην αδηέμνδν ζην νπνίν έρεη πεξηπέζεη ε Άγθπξα. Θεληξηθφ ζπκπέξαζκα ησλ Ρνχξθσλ αλαιπηψλ είλαη ην γεγνλφο φηη ε Θππξηαθή Γεκνθξαηία, κε ηηο ζπκθσλίεο γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο ΑΝΕ θαη ηηο θηλήζεηο γηα εθκεηάιιεπζε ηνπ ππνζαιάζζηνπ ελεξγεηαθνχ πινχηνπ, εκπιέθνληαο ην Ηζ- ξαήι, ηηο ΖΞΑ, ηελ ΔΔ θαη ηε Οσζία, πέξα απφ ην απηφ θαζαπηφ νηθνλνκηθφ φθεινο, ζε πνιηηηθφ θαη γεσπνιηηηθφ επί- πεδν, θαηαθέξλεη λα αιιάμεη ηηο κέρξη ζήκεξα βαζηθέο παξακέηξνπο ηνπ Θππξηαθνχ, «κεηαθέξνληάο» ην απφ ηελ μεξά ζηε ζάιαζζα ηεο Λνηηναλαηνιηθήο Κεζνγείνπ, φπνπ δελ ππάξρεη ν ζθηρηφο ελαγθαιηζκφο ηνπ ζαξάληα ρηιηάδσλ αλ- δξψλ ζηξαηνχ θαηνρήο. Πχκθσλα πάληα κε ηνπο Ρνχξθνπο αλαιπηέο, ε ειιελνθππξηαθή πιεπξά, αλ θαηαθέξεη λα εθκεηαιιεπηεί ηα θνηηάζκαηα ηεο ΑΝΕ, ζα έρεη θαηνξζψζεη λα εληζρχζεη ηφζν ηε ζέζε ηεο γεσπνιηηηθά, πνπ ζηελ νπ- ζία ζα έρεη εμνπδεηεξψζεη ηα απνηειέζκαηα ηεο εηζβνιήο, γεγνλφο πνπ ζα ηζρπξνπνηήζεη ζε απαξάδεθην γηα ηελ Ά γ- θπξα βαζκφ ηε ζέζε ηεο ζην ηξαπέδη ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ γηα ηελ επίιπζε ηνπ Θππξηαθνχ. Ζ γεσπνιηηηθή ζπληξηβή ηεο Άγθπξαο Έλα άιιν ζέκα πνπ απαζρνιεί ζαλ κηα δχζθνιε «ζπαδνθεθαιηά» ηνπο Ρνχξθνπο αλαιπηέο θαη δηπισκάηεο είλαη ην ηζρπξφ ελδερφκελν νη εμειίμεηο ζηε Λνηηναλαηνιηθή Κεζφγεην θαη ηελ Θχπξν λα επεξεάζνπλ θαη λα ζπκπαξαζχξνπλ ζηε ξνή ηνπο ην θαζεζηψο ηεο ζηαηηθφηεηαο πνπ έρεη επηθξαηήζεη ζην Αηγαίν, κεηά ην Ξξσηφθνιιν ηεο Βέξλεο, ην Ληαβφο θαη ηα Ίκηα. Κε άιια ιφγηα, ζε πεξίπησζε πνπ νη εμειίμεηο πξνρσξήζνπλ ζηελ θαηεχζπλζε πνπ έρνπλ δξνκνινγεζεί, ε Άγθπξα βιέπεη ηε γεσπνιηηηθή ηεο ζπληξηβή, γη‟ απηφ θαη ην ζρέδην ηεο αληίδξαζήο ηεο, πνπ απνζθνπεί ζηε κεηαηξνπή ηνπ «Ξίξη Οέηο» ζε «Κηθξή Ίκηα», γηα λα αθνινπζήζεη ε απνθιηκάθσζε ηεο έληαζεο πνπ δεκηνπξγεί ε ίδηα ε Άγθπξα ζηε Λνηηναλαηνιηθή Κεζφγεην θαηά ηα πξφηππα ηεο θξίζεο ησλ Ηκίσλ. Πηφρνο ηεο Ρνπξθίαο είλαη ην «πάγσκα» ησλ γεση- ξήζεσλ απφ πιεπξάο ηεο Θχπξνπ θαη ησλ εξεπλψλ απφ πιεπξάο ηεο Ρνπξθίαο, ε νπνία θηινδνμεί, φηαλ «μεπαγψζνπλ» 19
νη δηαδηθαζίεο, λα είλαη «ζην ηξαπέδη πνπ ζα μαλα-κνηξαζηεί ε πίηα». Θαη κηα πνπ αλαθεξζήθακε ζην ζρέδην ηεο Ρνπξθίαο, αλαιχνληάο ην ζε βάζνο, θαηαιήμακε ζην ζπκπέξαζκα φηη ε Άγ- θπξα είλαη εγθισβηζκέλε ηεο πνιηηηθήο ηεο ζην Αηγαίν –πνπ δελ ηεο επέηξεςε λα ππνγξάςεη ηε Πχκβαζε γηα ην Γηε- ζλέο Θαιάζζην Γίθαην– θαη δελ έρεη λνκηθά επηρεηξήκαηα λα επηθαιεζηεί ζε δηεζλέο επίπεδν γηα ηελ πεξίπησζε ηεο θππξηαθήο ΑΝΕ θαη ησλ θηλήζεσλ εθκεηάιιεπζήο ηεο απφ ηε λφκηκε θπβέξλεζε ηεο Θππξηαθήο Γεκνθξαηίαο, παξά κφλν ην ξφιν ηεο εγγπήηξηαο δχλακεο, ηνλ νπνίν ρξεζηκνπνηεί παξειθπζηηθά θαη θαηαρξεζηηθά, γηα λα απνθηήζεη «δη- θαίσκα» εξεπλψλ θαη γεσηξήζεσλ ζε φια ηα νηθφπεδα ηεο Θππξηαθήο Γεκνθξαηίαο. Ρέινο, φιν απηφ ην έιιεηκκα νξζνχ πνιηηηθνχ ζρεδηαζκνχ, επηρεηξεκάησλ θαη ζπκκαρηψλ ζην δήηεκα ηεο εθκεηάιιεπ- ζεο ησλ ππνζαιάζζησλ θνηηαζκάησλ ηεο θππξηαθήο ΑΝΕ απφ πιεπξάο ηεο Άγθπξαο, πνπ εκθαλίδεηαη ζε έλα πεξηβά ι- ινλ πνπ ε Ρνπξθία αληί κεδεληθψλ αληηκεησπίδεη πνιιαπιά πξνβιήκαηα κε φινπο ηνπο γείηνλέο ηεο, δεκηνπξγεί γηα ην Λεννζσκαλφ γείηνλα κηα θαηάζηαζε παξφκνηα κε εθείλε πνπ πξνεγήζεθε ηεο Λαπκαρίαο ηνπ Λαπαξίλνπ. Γηα λα θ α- ιχςεη φιν απηφ ην έιιεηκκα, ε Ρνπξθία αθνινπζεί κηα ζηξαηεγηθή θιηκαθνχκελεο έληαζεο ζηα πξφηππα ηεο θξίζεο ησλ Ηκίσλ, θηινδνμψληαο λα πεηχρεη ηελ θαζνξηζηηθή παξέκβαζε ησλ ΖΞΑ, νη νπνίεο έρνπλ «πνληάξεη» πνιιά ζηνλ Δξληνγάλ θαη έρνπλ αλαζέζεη θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο ξφινπο ζηελ Ρνπξθία. Ρν Αθγαληζηάλ, ν Θαχθαζνο, ε Ππξία, ην Ηξάθ-Θνπξδηθφ, ην Ηξάλ θαη ην ξαληάξ ηεο αληηππξαπιηθήο νκπξέιαο είλαη ηα ραξηηά πνπ ζα επηρεηξήζεη λα παίμεη ε Άγθπξα γηα λα πείζεη ηελ Νπάζηγθηνλ λα αιιάμεη ή, ηνπιάρηζηνλ, λα «παγψζεη» ην ξνπ θαη ηελ πνξεία ησλ εμειίμεσλ ζηε Λνηηναλαηνιηθή Κεζφγεην. . Θα ηα θαηαθέξεη; Ηδνχ ην εξψηεκα θαη ν γξίθνο ηεο επηθεθαιίδαο! Γεκνζηεχηεθε ζην πεξηνδηθφ "Δπίθαηξα" ζηηο 6/10/11 http://www.epikaira.gr/epikairo.php?id=32107&category_id=100 9. Ζ Διιάδα ζην Λέν Γεσπνιηηηθφ Ξεξηβάιινλ Π΢ΛΘΔΠΖ ΝΚΑΓΝΠ ΚΔΙΔΡΥΛ – ΔΟΔ΢ΛΥΛ ΡΝ΢ Π.Δ.ΔΘ.Α Γηα ηε Κειέηε «Ζ Διιάδα ζην Λέν Γεσπνιηηηθφ Ξεξηβάιινλ» Ππληνληζηήο Κειέηεο Αληηπηέξαξρνο ε.α. Γεσξγνχζεο Δπάγγεινο Κειεηεηέο – Δξεπλεηέο Αληηζηξάηεγνο ε.α. Βιάζζεο Γεψξγηνο Αληηπηέξαξρνο ε.α. Γεσξγνχζεο Δπάγγεινο Ξξέζβπο επη ηηκή Γνθηαλφο Ππχξνο Γηδαθηνξηθφο ΢πφηξνθνο ΔΔ Ρζαθίξεο Θεφδσξνο Πην Ξάληεην Ξαλεπηζηήκην Αζήλα Ηνχληνο 2004 Π΢ΛΓΔΠΚΝΠ ΔΞΗΡΔΙΥΛ ΔΘΛΗΘΖΠ ΑΚ΢ΛΖΠ Γηαβάζηε ηελ κειέηε ΔΓΩ http://www.seetha.gr/meletes-ekdoseis-tou-seetha/meletes-ekdoseis-tou-seetha/ellada-sto-neo-geopolitiko-periballon.html Πχλζεζε ΞΑΕΙ: Δπάγγεινο ν Πάκηνο 20
Ζ γεσπνιηηηθή αμία Διιάδαο - Θχπξνπ θαη ν ¨ρεηξνπξγηθφο¨ αθξσηεξη- αζκφο ηεο. Κέξνο 2ν ΚΔΟΝΠ 2ν: Γεσνηθνλνκία - ΑΝΕ ή Αξρηπειαγηθφ δηθαίσκα; ΚΔΟΝΠ 1ν, Κέξνο 2ν, ΞΟΩΡΖ ΑΛΑΟΡΖΠΖ: 12/11/2011 Γξάθεη Δπάγγεινο ν Πάκηνο Πρφιην ΞΑΕΙ: Ζ παξνχζα αλάξηεζε απνηειεί ην 2ν Κέξνο ηνπ πξνο εμέηαζε ζέκαηνο (¨Γεσπνιηηηθή Αμία ηεο Διιάδαο θαη ηεο Θχπξνπ θαη ν ¨ρεηξνπξγηθφο¨ αθξσηεξηαζκφο ηεο¨). 1. Θα μεθηλήζνπκε κε ηνλ νξηζκφ ηεο Γεσνηθνλνκίαο, απφ ηελ Βηθηπαηδεία : Ζ γεσνηθνλνκία κειεηά ηα γεσνηθνλνκηθά δεδνκέλα κίαο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο ή ζε δηεζλή θιίκαθα, ηα νπνία ζρεηίδνληαη κε ηελ νηθνλνκηθή ηζρχ (νηθνλνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο σο πξνο ην γεσγξαθηθφ πεξηβάιινλ), κε ζθνπφ ηελ αμηνπνίεζή ηνπο. Δκείο ζα αζρνιεζνχκε κε ηνπο αγσγνχο, ηνλ νξπθηφ πινχην, ην πεηξέιαην θαη ην θπζηθφ αέ- ξην. 2. Κεηά ζα καο δψζεη κία εηθφλα ησλ αγσγψλ ηεο Λ/Α Δπξψπεο ν θαζ. Γεκ. Καπξάθεο Γηεπ- ζπληήο ΘΔΞΑ : Nabucco, South Stream, IGI, TAP. Βεβαίσο δελ μερλάκε θαη ηνλ αγσγφ Κπνπξγθάο- Αιεμαλδξνχπνιε. 3. Πηελ ζπλέρεηα ν Βαζίιεο Γεσξγάο καο εμεγεί όηη " Πην επίθεληξν κηαο ιπζζαιέαο κάρεο ςπρξνπνιεκηθνχ ηχπνπ κεηαμχ Οσζίαο θαη ΖΞΑ, γηα ηελ ηξνθνδνζία ηεο Δπξψπεο κε θπζηθφ αέξην, βξίζ- θεηαη ε Διιάδα, πνπ ιφγσ ηεο γεσζηξαηεγηθήο ζέζεο ηεο πξννξίδεηαη λα απνηειέζεη ζπλδεηηθφ θξίθν γηα ηελ θάιπςε ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ηεο Γεξαηάο Ζπείξνπ¨. 4. Αθνινπζνχλ νη δηαξξνέο απφ ηα Wikileaks, πνπ καο απνθαιχπηνπλ ηνλ «ςπρξφ πφιεκν» γηα ηνπο αγσγνχο, εμαηηίαο ηεο ειιελνξσζηθή πξνζέγγηζε θαη ησλ πηέζεσλ ησλ ΖΞΑ πξνο ηελ ειιεληθή θπ- βέξλεζε. Κεηαμχ ησλ άιισλ απφθαιχπηεη: ¨Ζ Διιάδα έρεη αλαπάληερα βξεζεί ζην επίθεληξν ησλ ελεξγεη- αθψλ ζεκάησλ, εμαηηίαο ησλ αγσγψλ TGI θαη Κπνπξγθάο - Αιεμαλδξνχπνιε», ζεκεηψλεη ηνλ Κάξηην ηνπ 2006 ζε ηειεγξάθεκά ηνπ, ν Ακεξηθαλφο πξέζβεο ζηελ Αζήλα, κε ζθνπφ λα πξνεηνηκάζεη ηελ ηφηε ππν- πξγφ Δμσηεξηθψλ ησλ ΖΞΑ Θνληνιίδα Οάηο γηα ηελ επηθείκελε επίζθεςε Κπαθνγηάλλε ζηελ Νπάζηγθηνλ. Ν ίδηνο ζπλερίδεη ππνγξακκίδνληαο φηη «αλεζπρνχκε γηα ηελ αξπαθηηθή Γθάδπξνκ» θαη φηη «νη Eιιελεο δελ πξέπεη λα γεκίζνπλ ηνλ αγσγφ Ρνπξθίαο Διιάδαο Ηηαιίαο κε αέξην ηεο Γθάδπξνκ», αιιά κε αέξην απφ ην Αδεξκπατηδάλ, έηζη ψζηε λα κελ κεηαηξαπεί ν αγσγφο ζε έλα αθφκε «εμάξηεκα» ηνπ ελεξγεηαθνχ κνλν- πσιίνπ ηεο «Γθάδπξνκ». 5. Ν νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο, θαιά θξπκκέλνο εδψ θαη ρξφληα πεξηκέλεη λα πινπηίζεη φπνηνλ ηνλ εμνξχμεη. Ρν εξψηεκα είλαη γηαηί ην θξάηνο ζθπξά αδηάθνξα, γηα λα κελ πνχκε φηη ζακπνηά- ξεη νπνηαδήπνηε ελέξγεηα. Η εθκεηάιιεπζε ηνπ ζα άιιαδε ηελ γεσνηθνλνκία ηεο θαη ζα αλαβαζκίδεη γε- σπνιηηηθά ηελ Διιάδα. Θα δηαβάζνπκε ην εμαίξεην άξζξν Λίθνπ Κάξηε πξψελ ΢πνπξγνχ ν νπνίνο κεηαμχ ησλ άιισλ αλαθέξεη: ¨ Δάλ αμηνπνηεζεί βηνκεραληθά ν πινχζηνο νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο, έζησ κφλν ηα κηθηά ζεηνχρα, ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο ρψξαο καο ζα είλαη δηαθνξεηηθή. Πε άξζξν ησλ FINANCIAL TIMES ηνπ 1978 (Βηνκεραληθή Δπηζεψξεζε, Απξίιηνο 1978, ζει. 257), αλαθέξεηαη: «Όηαλ ε Διιάδα γίλεη ην δέθαην κέινο ηεο ΔΟΚ, ν εθηεηακέλνο Οξπθηόο ηεο πινύηνο ζα πξνκεζεύζεη ηελ Κνηλή Αγνξά κε κία κεγάιε πνηθηιία πξώησλ πιώλ, πνπ ζα ζπκβάιινπλ ζηελ εμαζθάιηζε νπζηαζηηθήο απηάξθεηαο ηεο Κνηλό- ηεηαο σο πξνο πνιιά πξντόληα» ¨. 21
6. Πηελ ζπλέρεηα κπνξείηε λα παξαθνινπζείζεηαη ηελ απνθαιππηηθή εθπνκπή ηνπ Σαξδαβέια ζηνλ ΑΘΔΑΡΝ ΘΝΠΚΝ, ζρεηηθά κε ηνλ νξπθηφ πινχην ηεο Διιάδαο. 7. Αθνινπζεί ν κεηαιιεπηηθόο ράξηεο ηεο Διιάδαο από ην ΙΓΜΔ (Scribd), όπνπ ζα δνύκε κία ζεηξά από ράξηεο ηνπνζεζηώλ ησλ κεηαιιεπκάησλ ΜΑ΢. 8. Σειηθά ην Αηγαίν έρεη πεηξέιαην θαη αλ λαη ηόηε ηη θάλνπκε; Η εθηελήο έξεπλα από Aegeantimes, πξνζπαζεί λα δηειεπθάλεη ην ζέκα ¨Ζ πξώηε επίζεκε παξαδνρή Έιιελα Πνιηηηθνύ όηη ζην Αηγαίν ππάξρεη πεηξέιαην έγηλε ηελ Γεπηέξα 27 Ννεκβξίνπ ηνπ 2000 από ηνλ η. ππνπξγό Δπάγγειν Κνπιν- πκπή, ν νπνίνο δεκνζίεπζε έλα άξζξν ζην νπνίν γίλεηαη ζαθέζηαηε αλαθνξά ...... γηα ηελ ύπαξμε πεηξε- ιαίσλ ζην Αηγαίν¨. Όπνπ δηεπθξηλίδεη φηη ¨ Mε κηα πξνζεθηηθή παξαηήξεζε ζα δηαπηζηψζεηε φηη νη "γθξί- δεο δψλεο" δελ είλαη ηίπνηε άιιν παξά πεηξειαηνθφξνη νξίδνληεο¨. 9. Αο δνχκε ηψξα ηη γξάθεη ην πνιχ ελδηαθέξνλ άξζξν πνπ δεκνζηεχζεθε ζηηο 26.10.2010 ζηε Πνπεδηθή εθεκεξίδα Stockholm Daily θαη αλαθέξεηαη ζηελ εηαηξεία Scandic Org θαη ζηελ χπαξμε ηεξάζ- ηησλ θνηηαζκάησλ θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα θαη κάιηζηα νχηε θαλ ζηηο ιεγφκελεο “γθξίδεο” δψλεο. Ππγθεθξηκέλα αλαθέξεη: ¨Ξαξάιιεια ε ίδηα εηαηξεία (Scandic Org) κηιά (κφλν γηα ην Ηφλην) γηα πεξίπνπ 900.000 βαξέιηα θπζηθνχ αεξίνπ εηεζίσο ! ζηελ πεξηνρή ηεο Θεθαιινληάο, 1.200.000 βαξέιηα αλνηθηά ηνπ Θαηαθψινπ, 800.000 ζηε Εάθπλζν θαη πεξίπνπ 2.500.000 βαξέιηα πάληα εηεζίσο ζηνπο Νζσλν- χο.Ρέινο ζεκεηψζηε φηη ην θπζηθφ αέξην είλαη θαζαξή πεγή θπζηθήο ελέξγεηαο αληίζεηε απφ ην πεηξέιαην θαη δελ ππάξρεη πεξηβαιινληηθή επηβάξπλζε!!!" Θα εθπιαγνχκε γηα ηελ αδξάλεηα ησλ ειιεληθψλ θπβεξλήζεσλ θαη ζα απνξνχκε γηαηί άθεζαλ λα θζάζνπκε ζ΄απηήλ ηελ νηθηξά νηθνλνκηθή θαηάζηαζε. 10. Ν Ησάλλεο Κάδεο ζα καο κπήζεη ζηελ γεσπνιηηηθή ησλ πδξνγνλαζξάθσλ ηεο Λ/Α Κεζνγείνπ θαη ζα ζπκπεξάλεη εθηφο ησλ άιισλ φηη πξέπεη ¨ λα γίλεη πιένλ θαηαλνεηόλ, όηη ε επξσπατθή -αιιά θαη θπξίσο- ε αγγινζαμσληθή γεσζηξαηεγηθή θαηεύζπλζε άιιαμε. Οη δύν απηνί Γηεζλείο πόινη ηζρύνο, (η)ΔΔ θαη (ηη) ΗΠΑ-Ηλσκέλνλ Βαζίιεηνλ (Δηδηθή ΢ρέζηο) επηδηώθνπλ ηελ απνδέζκεπζε από ηα ξσζηθά, ηξαληθά θαη Αξαβν-ηζιακηθά ελεξγεηαθά απνζέκαηα. Δπίζεο, ππό ην θσο απηήο ηεο εξκελείαο, νη Αγγινζάμσλεο ηεο Δηδηθήο ΢ρέζεσο δελ βιέπνπλ κε ηδηαίηεξα ζεηηθόλ όκκα, ηελ επεξρνκέλε πξόζδεζε ηεο ΔΔ από ην Ρσζηθό θπζηθό αέξην, κεηαπξάηεο θαη δηαλνκεύο ηνπ νπνίνπ ζα είλαη ε Γεξκαλία ζηελ ΔΔ. Να ινηπόλ ε θαηάιιειε επθαηξία γηα λα ην απνθύγνπλ νξηζηηθά: ηα ηζξαειηλά θαη ηα θππξηαθά απνζέκαηα καδί κε ηα ειιεληθά α- πνζέκαηα θπζηθνύ αεξίνπ (Ννηίσο ηεο Κξήηεο θαη ζην Ιόλην κέρξη ηελ Αδξηαηηθή) απνηεινύλ ηελ ηδαληθή ιύζε¨. 11. Πηελ ζπλέρεηα ζα αζρνιεζνχκε κε ηελ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε (ΑΝΕ), θαζφζνλ επεξεάδεη νπζηαζηηθά ηελ γεσπνιηηηθή ηεο Διιάδαο. Ν δηαθεθξηκέλνο Θαζεγεηήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ Καίξπιαλη, Θεφδσξνο Θαξπψηεο ζε ζπλέληεπμή ηνπ θαηαινγίδεη: ¨Μεθάζαξα επζχλεο ζηηο Διιεληθέο Θπ- βεξλήζεηο, πνπ δελ πξνρσξνχλ, εδψ θαη ηψξα, ζηελ νξηνζέηεζε ηεο Απνθιεηζηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο, φπσο έθαλε ν ζαξξαιένο, αείκλεζηνο θαη πξσηνπφξνο Ξξφεδξνο ηεο Θχπξνπ Ράζζνο Ξαπαδφπνπινο, ν νπνίνο παξέδσζε καζήκαηα πςειήο δηπισκαηίαο ζηηο ΑΝΕ, νη νπνίεο εάλ νξηνζεηνχληαλ θαη ζηελ Διιάδα, ζα έρεη ηεζεί ηέινο, κηα γηα πάληα, νξηζηηθά θαη ακεηάθιεηα, ζηηο ηνπξθηθέο δηεθδηθήζεηο, ζηνλ λεζησηηθφ, ζηνλ ελαέξην θαη ζηνλ ζαιάζζην ρψξν ηνπ Αηγαίνπ Ξειάγνπο¨. 12. Πηελ ζπλέρεηα θαη γηα δχν αλαξηήζεηο ζα εμεηάζνπκε ηελ ζρέζε Αρξηπειαγηθνχ δηθαηψκα- ηνο θαη ΑΝΕ. Θεσξψ φηη ρξήδεη πξνζνρήο, θαζφζνλ απμάλεη θάζεηα ηελ γεσπνιηηηθή αμία ηελ Διιάδαο ηφζν ζην Αηγαίν φζν θαη ζην Ηφλην Ξέιαγνο. Ρν πεξίεξγν είλαη φηη δελ ζπδεηείηαη, ηνπιάρηζηνλ φζν ε ΑΝΕ. Κή- πσο φπσο θαη ηνλ νξπθηφ πινχην, θξαηνχλ θξπκκέλν (ην αξρηπειαγηθφ δηθαίσκα) νη ¨θξαηνχληεο¨ ράξηλ άιισλ; Πχκθσλα κε ην ηζηφηνπν aigaio.org ε ζέζε ηεο ρψξαο καο ζην δηεζλέο δίθαην είλαη αξρηπειαγη- θή.. ¨Καηά ην δηεζλέο αξρηπειαγηθό δίθαην, αθόκε θη αλ δελ θαηνηθνύζαλ ηα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ Έιιελεο, ή αθόκε θη αλ δελ αλήθε ην Αηγαίν ζηελ Διιάδα θαη ηα λεζηά ηνπ ήηαλ απηόλνκα, πάιη ζα δηθαηνύηαλ θπξηαξ- ρηθά δηθαηώκαηα όπσο ε Κύπξνο, ε Μάιηα ή ηα ακηγώο λεζησηηθά σθεαληθά θξάηε¨. Δπνκέλσο: ¨ - Πχκθσλα κε ηε Πχκβαζε γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο ηνπ 1982, ην άξζξν 3 -δει. ηα 6 ή 12 λ.κ.- δελ εθαξκφδεηαη ζε αξρηπέιαγνο. Ρν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηα λεζηά ηνπ Ηνλίνπ. - Δθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο επζεηψλ αθηνγξακκψλ βάζεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 7, ην δηεζλέο εζηκηθφ δίθαην θαη ηελ αξρή ηεο ακνηβαηφηεηαο. 22
Ζ Ρνπξθία ρσξίο λα έρεη ππνγξάςεη ηηο δηεζλείο Ππκβάζεηο γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο (1958 θαη 1982) εθαξκφδεη ην ζχζηεκα ζε Ίκβξν θαη Ρέλεδν απφ ην 1964¨. 13. Πηελ ζπλέρεηα αθνινπζεί κία αλάιπζε ζρεηηθά κε ηα Αξρηπειαγηθά δηθαηψκαηα θαη ηελ ΑΝΕ. Θχξην ζεκείν είλαη φηη αλ νξίζνπκε πθαινθξεπίδα απεκπνινχκε ηα αξρηπειαγηθά καο δηθαηψκαηα. Πε αλη ί- ζεηε παξίπησζε : ¨Κε ηελ αλαγλψξηζε ηνπ Αηγαίνπ σο Ξαξαθηίνπ Αξρηπειάγνπο ην θάζε λεζί δελ απνηειεί κηα απζχπαξθηε νληφηεηα, αιιά ζπλδέεηαη αξξήθησο κε ην δηπιαλφ ηνπ, δεκηνπξγψληαο κηα εληαία αξρηπεια- γηθή θπξηαξρηθή αιπζίδα, εληφο ηεο νπνίαο ε ζεκεξηλή δηειθπζηίλδα κε ηελ Ρνπξθία γηα ην δηθαίσκα επέ θ- ηαζεο ησλ ρσξηθψλ καο πδάησλ ζηα 12 λ.κ. ή γηα ην δηθαίσκα ησλ λεζηψλ λα παξάγνπλ ηελ πθαινθξεπίδα ηνπο δε ζα είρε απνιχησο θακία ζεκαζία ή αηηία χπαξμεο¨. Έρνπκε ινηπφλ ηηο παξαθάησ ελφηεηεο: 1. Ρη είλαη ε Γεσνηθνλνκία. 2. Γηεπεηξσηηθνί αγσγνί Φ.Α. ζηε Λ.Α. Δπξψπε (Γεκ. Καπξάθεο). 3. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» ησλ αγσγψλ (ΒΑΠΗΙΖΠ ΓΔΩΟΓΑΠ). 4. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» γηα ηνπο αγσγνχο (Wikileaks). 5. Ν νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο (Λίθνο Κάξηεο). 6. Βίληεν: Νξπθηφο πινχηνο Διιάδαο (¨Αζέαηνο Θφζκνο"). 7. Ν κεηαιιεπηηθφο ράξηεο ηεο Διιάδνο (ΗΓΚΔ). 8. AIΓΑΗΝ: Έλαο απέξαληνο πεηξειαηνθφξνο νξίδνληαο (Aegeantimes - απφζπαζκα). 9. Ρεξάζηηα ηα θνηηάζκαηα θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα ζχκθσλα κε ηελ Stockholm Daily. 10. Γεσπνιηηηθή ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ ζηελ Λ/Α Κεζφγεην ( Ησάλλεο Θ. Κάδεο). 11. Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε (ΑΝΕ) ππεξθεξάδεη ηελ πθαινθξεπίδα καο (Θ. Θαξησηάθεο). 12. Ζ Διιάδα σο αξρηπειαγηθφ θξάηνο (aigaio.org). 13. Ζ αλνχζηα ζπδήηεζε πεξί ΑΝΕ (aigaio.org). 1. Ρη είλαη ε Γεσνηθνλνκία Απφ ηε Βηθηπαίδεηα, ηελ ειεχζεξε εγθπθινπαίδεηα Ζ γεσνηθνλνκία κειεηά ηα γεσνηθνλνκηθά δεδνκέλα κίαο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο ή ζε δηεζλή θιίκαθα, ηα νπνία ζρεηί- δνληαη κε ηελ νηθνλνκηθή ηζρχ (νηθνλνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο σο πξνο ην γεσγξαθηθφ πεξηβάιινλ), κε ζθνπφ ηελ αμην- πνίεζή ηνπο. Ρα ιεγφκελα γεσνηθνλνκηθά δίθηπα είλαη νη δηάθνξνη αγσγνί ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, πεηξειαίνπ, θπζηθνχ αεξίνπ, ζαιάζζηνη θαη ρεξζαίνη νδνί εκπνξίνπ, νδνί ιαζξνκεηαλάζηεπζεο, δηαθίλεζεο λαξθσηηθψλ, θηι. Κεηαμχ ησλ άιισλ, ε γεσνηθνλνκία κειεηά ην ξφιν ηεο νηθνλνκηθήο αιιειεμάξηεζεο γηα ηελ επίιπζε ή ηελ πξφιεςε ησλ ζπγθξνχζεσλ, ηα φξηα ηεο νηθνλνκίαο ζηε πξφιεςε ή ηελ επίιπζε ζπγθξνχζεσλ, ηε ζρέζε κεηαμχ ηεο νηθνλνκη- θήο αλάπηπμεο θαη ησλ πνιηηηθψλ θαη θνηλσληθψλ ζπλζεθψλ ζηηο δηάθνξεο ρψξεο, φπσο ε δηαθζνξά, ε αλάπηπμε δη θ- ηχσλ νξγαλσκέλνπ εγθιήκαηνο (πρ θαξηέι λαξθσηηθψλ), ε αλάπηπμε ηξνκνθξαηηθψλ νκάδσλ θαη ε δηαζχλδεζε ηνπο κε ζπκβαηηθέο κνξθέο εγθιήκαηνο. http://el.wikipedia.org/wiki/ 2. ∆ηεπεηξσηηθνί αγσγνί Φ.Α. ζηε Λ.Α. Δπξψπε (Πξννπηηθέο - Αβεβαηόηεηεο) θαζ. Γεκ. Καπξάθεο Γηεπζπληήο ΘΔΠΑ ΘΙΗΘ ΔΓΩ γηα λα πξνβιεζεί ην ζέκα. http://library.tee.gr/ 23
3. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» ησλ αγσγψλ (Βαζίιεο Γεψξγαο). Πην επίθεληξν κηαο ιπζζαιέαο κάρεο ςπρξνπνιεκηθνχ ηχπνπ κεηαμχ Οσζίαο θαη ΖΞΑ, γηα ηελ ηξνθνδν- ζία ηεο Δπξψπεο κε θπζηθφ αέξην, βξίζθεηαη ε Διιάδα, πνπ ιφγσ ηεο γεσζηξαηεγηθήο ζέζεο ηεο πξννξίδ ε- ηαη λα απνηειέζεη ζπλδεηηθφ θξίθν γηα ηελ θάιπςε ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ηεο Γεξαηάο Ζπείξνπ. Ζ ρψξα καο θαιείηαη λα δηαρεηξηζηεί κηα ιεπηή γεσπνιηηηθά θαηάζηαζε, θαζψο ζπκκεηέρεη ελεξγά ζε επελδπηηθά ζρέ- δηα κεηαθνξάο αεξίνπ πνπ ζηεξίδνπλ ηαπηφρξνλα νη δχν «αληηκαρφκελνη πφινη»: Απφ ηε κηα πιεπξά ε Δπξσπατθή Έλσζε θαη νη ΖΞΑ επηδηψ- θνπλ ηελ απεμάξηεζε ηεο Δπξψπεο απφ ην ξσζηθφ αέξην θαη ηελ εμεχξεζε ελαιιαθηηθψλ πεγψλ κέζσ ηνπ ιεγφκε- λνπ «Λφηηνπ Γηαδξφκνπ» (South Corridor), ελψ απφ ηελ άιιε νη Οψζνη ζέινπλ ηελ ελδπλάκσζε ηεο επηξξνήο ηνπο κε ηελ θαηαζθεπή λέσλ αγσγψλ ηξνθνδνζίαο ηεο Δπξψπεο. **Κέζσ ηνπ αγσγνχ Ρνπξθίαο - Διιάδαο - Ηηαιίαο (ITGI) πνπ ρξεκαηνδνηείηαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ε Διιάδα ζα απνηειέζεη κέξνο ηνπ Λφηηνπ δηαδξφκνπ, ζπκκεηέρνληαο ζηε κεηαθνξά θπζηθνχ αεξίνπ απφ ην Αδεξκπατηδάλ. Ν αγσγφο απηφο ζεσξείηαη ψξηκνο λα πξνρσξήζεη (ζπκκεηέρνπλ νη Botas-ΓΔΞΑ θαη Edison), θαη επεηδή απαηηεί ζπγθξηηη- θά κηθξέο πνζφηεηεο (12 δηζ. θ.κ.) έρεη ηε δηαθξηηηθή ππνζηήξημε ησλ Ακεξηθαλψλ, ππφ ηε ινγηθή φηη ζα κπνξνχζε λα ηξνθνδνηεζεί πξψηνο απφ ην θνίηαζκα Παρ Ληελίδ. Δπηπιένλ νη ΖΞΑ απνβιέπνπλ θαη ζε κηα κειινληηθή δηαζχλδεζε ηνπ ITGI κε ηνλ πνιχ κεγαιχηεξν Nabucco, κέζσ αθφκε ελφο αγσγνχ Διιάδαο - Βνπιγαξίαο (IGB). **Ζ Διιάδα ζπκκεηέρεη φκσο θαη ζην ζρέδην «South Stream» πνπ πξνσζεί ε Οσζία (ζπκκεηέρνπλ ε Gazprom, ε ηηα- ιηθή ΔΛΗ, ε γεξκαληθή Wintershall θαη ε γαιιηθή EDF). Ν ζπγθεθξηκέλνο αγσγφο ζρεδηάδεηαη ψζηε παξαθάκπηνληαο ηελ Νπθξαλία, λα πεξλά θάησ απφ ηε Καχξε Θάιαζζα ζηε Βνπιγαξία, κε ην έλα ζθέινο λα θαηαιήγεη ζηελ Διιάδα θαη ηελ Ηηαιία θαη ην άιιν ζε Ονπκαλία, Πεξβία, Νπγγαξία, Πινβελία θαη Απζηξία. Ζ δπλακηθφηεηά ηνπ μεπεξλά ηα 60 δηζ. θ.κ. θαη ην πιενλέθηεκά ηνπ είλαη φηη έρεη εμαζθαιηζκέλεο πνζφηεηεο θπζηθνχ αεξίνπ. **Θαζαξά αληαγσληζηηθφο ηνπ South Stream, αιιά θαη «αδηάθνξνο» γηα ηελ Διιάδα ηελ νπνία παξαθάκπηεη, αθνχ απφ ηελ Ρνπξθία θαη κέζσ Βνπιγαξίαο θαηαιήγεη ζηελ Απζηξία, είλαη ν Nabucco (ζπκκεηέρνπλ νη εηαηξείεο RWE, Transgaz, OMV, MOL, BOTAS θαη ΒΔΖ Bulgarian). Ν ζπγθεθξηκέλνο αγσγφο έρεη ηε ζηήξημε ηεο Γεξκαλίαο θαη ησλ ΖΞΑ, ελψ ε Δπξσπατθή Έλσζε έρεη απνθαζίζεη λα ηνλ ρξεκαηνδνηήζεη εληάζζνληαο ηελ θαηαζθεπή ηνπ ζηα δηεπξσ- πατθά δίθηπα. Ρν κεηνλέθηεκά ηνπ είλαη φηη δελ έρεη δηαζθαιίζεη ηηο απαηηνχκελεο πνζφηεηεο γηα λα ιεηηνπξγήζεη. ΒΑΠΗΙΖΠ ΓΔΩΟΓΑΠ http://www.enet.gr/ 4. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» γηα ηνπο αγσγνχο Ρα Wikileaks απνθαιχπηνπλ απφξξεηα ηειεγξαθήκαηα ηνπ Πηέηη Ληηπάξηκελη γηα ηελ ειιελνξσζηθή πξνζέγγηζε θαη ηα εμνπιηζηηθά. Έξεπλα - Δπηκέιεηα: Αγγεινο Ξεηξνπνπινο, Καξηαλλα Θαθανπλαθε, Διελε Βαξβηηζησηε«Ζ Διιάδα έρεη αλαπάληερα βξεζεί ζην επίθεληξν ησλ ελεξγεηαθψλ ζεκάησλ, εμαηηίαο ησλ αγσγψλ TGI θαη Κπνπξγθάο - Αιεμαλδξνχπνιε», ζεκε- ηψλεη ηνλ Κάξηην ηνπ 2006 ζε ηειεγξάθεκά ηνπ, ν Ακεξηθαλφο πξέζβεο ζηελ Αζήλα, κε ζθνπφ λα πξνεηνηκάζεη ηελ ηφηε ππνπξγφ Δμσηεξηθψλ ησλ ΖΞΑ Θνληνιίδα Οάηο γηα ηελ επηθείκελε επίζθεςε Κπαθνγηάλλε ζηελ Νπάζηγθηνλ. Ν ίδηνο ζπλερίδεη ππνγξακκίδνληαο φηη «αλεζπρνχκε γηα ηελ αξπαθηηθή Γθάδπξνκ» θαη φηη «νη Eιιελεο δελ πξέπεη λα γεκίζνπλ ηνλ αγσγφ Ρνπξθίαο Διιάδαο Ηηαιίαο κε αέξην ηεο Γθάδπξνκ», αιιά κε αέξην απφ ην Αδεξκπατηδάλ, έηζη ψζηε λα κελ κεηαηξαπεί ν αγσγφο ζε έλα αθφκε «εμάξηεκα» ηνπ ελεξγεηαθνχ κνλνπσιίνπ ηεο «Γθάδπξνκ». Ζ ηζνξξνπία Διιάδαο - ΖΞΑΝηαλ ηνλ Απξίιην ηνπ 2008, ν αλαπιεξσηήο βνεζφο ππνπξγφο Δμσηεξηθψλ ηεο Ακεξη- θήο Κάζηνπ Κπξάηδα έθηαλε ζηελ Διιάδα, θχξην κέιεκά ηνπ, ζχκθσλα κε ζεηξά ακεξηθαληθψλ δηπισκαηηθψλ ηειε γ- ξαθεκάησλ πνπ βξίζθνληαη ζηελ θαηνρή ηεο «Θ», ήηαλ ηα ελεξγεηαθά αλνίγκαηα ηεο Διιάδαο θαη ζπγθεθξηκέλα ε πξνζπάζεηα ηεο Ακεξηθήο λα πξνσζήζεη ηνλ αγσγφ θπζηθνχ αεξίνπ TGI (Ρνπξθίαο - Διιάδαο - Ηηαιίαο) απφ ηε κηα, θαη ε αλεζπρία γηα ην «θιεξη» ηεο θπβέξλεζεο Θαξακαλιή κε απηήλ ηνπ Ξνχηηλ γηα ηνλ αγσγφ South Stream απφ ηελ άιιε. Ζ ζπλάληεζε άιισζηε Θαξακαλιή - Ξνχηηλ γηα ηελ ππνγξαθή ηεο δηαθπβεξλεηηθήο ζπκθσλίαο πνπ αθνξνχζε ηελ θαηαζθεπή θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ειιεληθνχ ηκήκαηνο ηνπ αγσγνχ ήηαλ πξνγξακκαηηζκέλε κφιηο δχν εβδνκάδεο α ξ- γφηεξα. Νπσο ζεκεηψλεη ν Ακεξηθαλφο πξέζβεο ζηελ Αζήλα, Ππέθραξλη, ζην εκπηζηεπηηθφ ηειεγξάθεκα 08ATHENS576, «πα- ξφηη ν Κπξάηδα δελ πξνζπάζεζε λα πείζεη ηελ θπβέξλεζε λα απνζχξεη ηελ ππνζηήξημή ηεο ζηελ πξφηαζε γηα ηνλ South Stream, θαηέζηεζε ζαθέο φηη ζα πξέπεη λα ρξίζεη ε ειιεληθή θπβέξλεζε - θαη δεκφζηα - ηνλ TGI, σο ηελ απφ- ιπηε θξαηηθή πξνηεξαηφηεηα». Πχκθσλα κε ηνλ Κπξάηδα, ηφζν ν ηφηε ππνπξγφο Αλάπηπμεο Σξήζηνο Φψιηαο φζν θαη ε ηφηε ΢Ξ.ΔΜ. Ληφξα Κπαθνγηάλλε ππνγξάκκηζαλ, ζε εθείλε ηελ επίζθεςή ηνπ, ηε δέζκεπζε ηεο ειιεληθήο θπβέξλεζεο 24
ζηνλ TGI θαη ππνβάζκηζαλ ηηο κέρξη ηφηε επαθέο κε ηνπο Οψζνπο γηα ηνλ South stream, απιψο σο κηα πξνζπάζεηα ηεο Διιάδνο λα εμαζθαιίζεη αέξην απφ δηαθνξεηηθέο πεγέο. Δμνκνινγήζεηο γηα ην «ηέξαο»Κηα απφ ηηο επαθέο ηνπ Κπξάηδα, ζηελ ηξηήκεξε επίζθεςή ηνπ ζηελ Διιάδα ην 2008, έδσζε ζηνλ αλαπιεξσηή βνεζφ ΢Ξ.ΔΜ. ησλ ΖΞΑ κηα ηειείσο δηαθνξεηηθή εθδνρή απφ ηελ επίζεκε εηθφλα γηα ηηο παξαζθεληαθέο δηαπξαγκαηεχζεηο κεηαμχ Διιάδαο θαη Οσζίαο: ν ηφηε πξφεδξνο ηεο ΓΔΞΑ θαη ζεκεξηλφο αλαπι ε- ξσηήο ηνκεάξρεο Δλέξγεηαο ηεο Λ.Γ., Κάθεο Ξαπαγεσξγίνπ, εμνκνινγήζεθε, ζχκθσλα κε ην ίδην ηειεγξάθεκα, ζηνλ Κπξάηδα θαηά ηελ επίζθεςε εθείλε, φηη ε ξσζηθή «Γθάδπξνκ» ήηαλ ηδηαηηέξα ζθιεξή δηαπξαγκαηεχηξηα. Ν Ξαπαγεσξγίνπ παξφηξπλε κάιηζηα ηνλ Κπξάηδα ζηε ζπλάληεζε πνπ ζα είρε κε ηνλ Φψιηα λα ηνλ «ζθιεξαγσγήζ ε- η». Ζ «Γθάδπξνκ», ζπλέρηζε ν Ξαπαγεσξγίνπ, ζχκθσλα κε ην ηειεγξάθεκα, είλαη έλα «άπιεζην, κνλνπσιηαθφ ηέξαο πνπ πξέπεη λα αληηκεησπηζηεί». Πε άιιν ηειεγξάθεκα, ηνλ Ηνχιην ηνπ 2008, ν Ξαπαγεσξγίνπ θαίλεηαη λα επηθνηλσλεί ηειεθσληθά κε ηελ πξεζβεία εθδειψλνληαο ηελ αλεζπρία ηνπ γηα ελδερφκελν θίλδπλν κε ηε δηαζεζηκφηεηα θπζηθνχ αεξίνπ ζηε ρψξα καο, θαζψο, φπσο θέξεηαη λα είπε ζηνλ πξέζβε, ηα απνζέκαηα «έθηαλαλ κφλν γηα πέληε επηπιένλ εκέξεο». Πχκθσλα κε ην εκπηζ- ηεπηηθφ ηειεγξάθεκα 08ATHENS1019 ν Ξαπαγεσξγίνπ, παξφηη μεπέξαζε ην πξφβιεκα, πξνκεζεπφκελνο επηπιένλ πνζφηεηα θπζηθνχ αεξίνπ απφ ηελ Ρνπξθία, θέξεηαη λα ιέεη ζηνλ Ακεξηθαλφ πξέζβε φηη είλαη πεπεηζκέλνο πσο ε «ε- πηζθεπή αγσγνχ», πνπ ζχκθσλα κε ηελ «Γθάδπξνκ» επζπλφηαλ γηα ηελ έιιεηςε, ήηαλ απιά «κηα πξφθαζε, κηα κνξ- θή εθβηαζκνχ ηεο Γεκφζηαο Δπηρείξεζεο Φπζηθνχ Αεξίνπ» πνπ είρε πξνεγνπκέλσο αξλεζεί λα «ελδψζεη» ζηηο πηέζεηο ηεο «Γθάδπξνκ» γηα απεπζείαο πξφζβαζε ζηελ ειιεληθή αγνξά κέζσ ηεο ζπγαηξηθήο ηεο ζηελ Αζήλα. To ξσζηθφ «θιεξη»Πε άιιν ηειεγξάθεκα, ηνλ Ηνχιην ηνπ 2008, νη Ακεξηθαλνί δηπισκάηεο θαηαπηάλνληαη κε ηελ πξνζπάζεηα ησλ Οψζσλ λα πξνζειθχζνπλ ην ελδηαθέξνλ ησλ Διιήλσλ πνιηηηθψλ, κέζα απφ πξνζσπηθέο επαθέο. Πην εκπηζηεπηηθφ ηειεγξάθεκα 08ATHENS996, ε πξεζβεία ηεο Αζήλαο πεξηγξάθεη ζπλάληεζε ππεξεζηαθνχ ηεο παξάγνληα κε ηνλ ηφηε γεληθφ γξακκαηέα ηεο Βνπιήο, Λίθν Πηεθάλνπ. Ν Πηεθάλνπ, παιηφο γλψξηκνο ηεο πξεζβείαο απφ ηα ρξ φ- ληα ηνπ σο γεληθφο γξακκαηέαο ζην ππνπξγείν Αλάπηπμεο θνληά ζηνλ Γ. Πηνχθα, επηρείξεζε, ζχκθσλα κε ην ηειεγ- ξάθεκα, ζηε ζπλάληεζε απηή λα θαζεζπράζεη ηε κεγάιε αλεζπρία ησλ Ακεξηθαλψλ, επηζεκαίλνληαο ηελ πεπνίζεζή ηνπ ζρεηηθά κε ηνλ South Stream «πσο ε θπβέξλεζε ηεο Διιάδνο κπήθε ζην παηρλίδη θαη ηψξα δελ μέξεη πψο λα βγ ε- η», ππνλνψληαο, ζχκθσλα κε ηελ πξεζβεία, πσο νη ιεπηνκέξεηεο γηα ηνλ αγσγφ παξακέλνπλ αβέβαηεο θαη αζαθείο. O Πηεθάλνπ ζεκείσζε φηη ζην πξφζθαην ηαμίδη πνπ είρε θάλεη κε ηνλ Γεκήηξε Πηνχθα ζηε Κφζρα ήηαλ εκθαλέο πσο νη Οψζνη ήζειαλ λα ηνπο θαινπηάζνπλ, θαλνλίδνληαο ζπλάληεζε κε ηνλ ίδην ηνλ Ξνχηηλ θαη «θάλνληαο ηα πάληα γηα λα ληψζνπκε ζαλ ζην ζπίηη καο». Πην ίδην ηειεγξάθεκα, εκθαλψο πξνβιεκαηηζκέλνο ν Ακεξηθάλνο πξέζβεο ζρνιηάδεη πσο ε επηζπκία ηνπ Πηνχθα λα επηζθεθζεί ην ακεξηθαληθφ Θνγθξέζν είλαη κηα πξψηεο ηάμεσο επθαηξία λα ηνλ «ππν- δερζνχκε φπσο ηνπ αξκφδεη, αθνχ είρε απνδεηρζεί ζεκαληηθή επαθή ζε κηα ζεηξά απφ ζέκαηα θνηλνχ ελδηαθέξνληνο ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ ελεξγεηαθνχ». Αιισζηε, νη Ακεξηθαλνί δηπισκάηεο είραλ ήδε δηαπηζηψζεη ηηο δηαζέζεηο ηνπ πξψελ ππνπξγνχ Αλάπηπμεο, θαζψο ζε ζπλάληεζή ηνπ, ην θαινθαίξη ηνπ 2006, κε ηνλ αλαπιεξσηή βνεζφ ΢Ξ.ΔΜ. ησλ ΖΞΑ Κπξάηδα είρε αλνηρηά εθδειψζεη ηελ πεπνίζεζή ηνπ φηη ε Διιάδα κπνξεί λα αγνξάζεη αέξην γηα ηνλ TGI απφ ην Αδεξκπατηδάλ, ελψ είρε εμεγήζεη ζηνλ Κπξάηδα, ζχκθσλα κε ην εκπηζηεπηηθφ ηειεγξάθεκα 06ATHENS1913, φηη νη Οψζνη ζπλνκηιεηέο ηνπ είραλ -ζηελ πνξε- ία ηνπ ρξφλνπ- «γίλεη αιαδφλεο θαη πξνζπαζνχζαλ λα επηβάινπλ» ηε γλψκε ηνπο. «Αξλνχκαη λα επηηξέςσ ζηελ Διιά- δα λα πέζεη ζηα πφδηα ηεο «Γθάδπξνκ»», είρε θαηαιήμεη ηφηε ν Πηνχθαο, αλαθεξφκελνο ζηηο ππεξβνιηθέο απαηηήζεηο ησλ Οψζσλ γηα ηα πνζνζηά ζηνλ αγσγφ πεηξειαίνπ Κπνπξγθάο - Αιεμαλδξνχπνιε. http://news.kathimerini.gr/ 5. Ν νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο Γξάθεη ν Λίθνο Κάξηεο Ξξψελ ΢πνπξγφο 20-9-2011 Ν θ. Ξξσζππνπξγφο δήισζε πξφζθαηα φηη αξρίδνπλ ζχληνκα δηεξεπλεηηθέο γεση- ξήζεηο γηα πδξνγνλάλζξαθεο (πεηξέιαην θαη θπζηθφ αέξην) ζην Ηφλην θαη ηε Λφηηα Θξήηε. H δηαδηθαζία ζα απαηηήζεη ρξφλν. Θαλέλαο δελ αλαθέξεηαη ζην κεγάιν ζπλν- ιηθφ νξπθηφ πινχην πνπ έρεη ε Διιάδα. Λα ππελζπκίζσ φηη ε πξψηε Θπβέξλεζε ηνπ ΞΑΠΝΘ ηνπ 1981, αλήγγεηιε σο νξηζηηθή ηελ απφθαζε ζεκειηψζεσο Κνλάδαο Κηθ- ηψλ Θεηνχρσλ. Ζ Κνλάδα ζα παξήγαγε 3 ηφλνπο ρξπζνχ εηεζίσο, 150 ηφλνπο αξγπξνχ θαη 40.000 ηφλνπο κνιχβδνπ, 40.000 ηφλνπο ςεπδαξγχξνπ, 800.000 ηφλνπο ζεητθνχ νμέσο. Δάλ κεηά ην 1983 ζεκειησλφηαλ ε Κνλάδα απηή θαη ιεηηνπξγνχζε έζησ ην 1990, ζήκεξα (κεηά απφ 20 ρξφληα) ζα είρακε 60 ηφλνπο ρξπζνχ, 3.000 ηφλνπο αξγπξνχ θαη θαη‟ έηνο 20 ηφλνπο κνιχβδνπ, ςεπδαξγχξνπ, αξζεληθνχ θαη ζεητθνχ νμέσο. Πηα αλσηέξσ πξέπεη λα πξνζηεζνχλ θαη 25
ηα Κηθηά Θεηνχρα εθηφο απφ ηε Σαιθηδηθή, ηε Θάζν θαη ηε Γπηηθή Θξάθε (πνπ ζα εθνδίαδαλ κε πξψηε χιε ηε Κνλάδα ηνπ Πηξπκψλα) θαη απφ Ξαγγαίν, Θηιθίο θαη Ιαθσλία. Υο ΢πνπξγφο Βηνκεραλίαο 1958-1961, εηζεγήζεθα θαη ςεθίζηεθε ν πξψηνο Λφκνο γηα έξεπλα πδξνγνλαλζξάθσλ. Θήξπμα έθπησην ηνλ Διιελνακεξηθαλφ Σέιε, ν νπνίνο ην 1932 ζχλαςε Πχκβαζε κε ην Διιεληθφ Γεκφζην θαη δέζκεπ- ζε φιε ηε ρψξα γηα έξεπλα θαη εθκεηάιιεπζε επί 100 ρξφληα, ελψ κέρξη ην 1959 έθαλε γεσηξήζεηο κφλν ζηελ Ζιεία. Θαηφπηλ πξνζθιήζεψο κνπ, πνπ δηαβηβάζηεθε απφ ηελ Ηηαιηθή Ξξεζβεία ησλ Αζελψλ, ν πνιχ γλσζηφο δηεζλψο Ξξ φ- εδξνο ηεο Θξαηηθήο Ηηαιηθήο Δηαηξείαο Ξεηξειαίνπ (ΔΛΗ) Καηέτ, δηέθνςε αεξνπνξηθφ ηνπ ηαμίδη ζηελ Ξεξζία, γηα λα έρνπκε κηα πξψηε ζπδήηεζε, κε βάζε ζηηο πξνηάζεηο κνπ γηα ελδερφκελε ζπλεξγαζία ζηνλ ηνκέα ησλ εξεπλψλ, γηα ηελ αλεχξεζε πδξνγνλαλζξάθσλ ζηε ρψξα καο. Θαηά ηε ζπδήηεζε, πνπ έγηλε ζε αίζνπζα ηνπ αεξνδξνκίνπ Αζελψλ, ζπκθσλήζακε λα επαθνινπζήζεη θαη λέα ζπλάληεζε γηα ηελ δηαηχπσζε ζπκθσλίαο ζπλεξγαζίαο, ηελ νπνία κε ηδηαί- ηεξν ελδηαθέξνλ δέρζεθε. Γήισζε, φηη ε αξρή ησλ εξεπλψλ ζα γηλφηαλ ζην Ηφλην Ξέιαγνο, φπνπ πίζηεπε φηη ππήξραλ πηζαλφηεηεο γηα αμηφινγα εθκεηαιιεχζηκα θνηηάζκαηα πεηξειαίσλ θαη θπζηθψλ αεξίσλ. Γπζηπρψο ν βίαηνο ζάλαηνο ηνπ κεηά ηξίκελν ζε αεξνπνξηθφ δπζηχρεκα, πνπ ζεσξήζεθε απνηέιεζκα ζακπνηάδ, καηαίσζε ηε ζπλεξγαζία απηή. Αθνινχζσο εηζεγήζεθα λα κεηαβεί ζηε Οψκε εηδηθφο, γηά λα εξεπλήζεη εάλ ππάξρνπλ ζηνηρεία γηα πδξνγνλάλζξαθεο ζην Ηφλην. Ξξφηεηλα λα γίλεη έξεπλα θαη ζηελ πεξηνρή αλαηνιηθά ηεο Θάζνπ, φπνπ ε εηαηξεία WesternGeophysical είρε θάλεη ζεηξά ζεηζκηθψλ εξεπλψλ γηα ινγαξηαζκφ ηεο Δηαηξείαο NAPC ηα έηε 1970-1972-1973-1974-1982, ζπλνιηθνχ βάζνπο 4.783 ρικ. , απφ ηηο νπνίεο εληνπίζηεθαλ επλντθέο ηεθηνληθέο δνκέο θαη ηνπο δφζεθαλ ηα νλφκαηα Κπάκπνπ- ξα, Πηαπξφο θαη Ιπδία. Ζ Διιάδα έρεη νπξάλην (βεβαησκέλα απνζέκαηα 7 ηφλνπο), ληθέιην, ρξπζφ, άξγπξν, ρξψκην, βσμίηεο, ιεπθφιηζν, κα γ- γάλην, κηθηά ζεηνχρα, κφιπβδν, ζηδεξνππξίηε θνηλφ θαη ραιθνχρν θαη άιια βηνκεραληθά νξπθηά φπσο ζκχξηδα, βαξπ- ηίλε, θανιίλε, κπελδνλίηε, πεξιίηε, θίζζεξε, ζηεαηίηε, θζνξίηε, κάξκαξα, ζεξατθή γε, γχςν, ιηγλίηεο, ππξηηηθφ νμχ θ.α. Δάλ αμηνπνηεζεί βηνκεραληθά ν πινχζηνο νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο, έζησ κφλν ηα κηθηά ζεηνχρα, ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο ρψξαο καο ζα είλαη δηαθνξεηηθή. Πε άξζξν ησλ FINANCIAL TIMES ηνπ 1978 (Βηνκεραληθή Δπηζεψξεζε, Απξίιηνο 1978, ζει. 257), αλαθέξεηαη: «Όηαλ ε Διιάδα γίλεη ην δέθαην κέινο ηεο ΔΟΘ, ν εθηεηακέλνο Οξπθηόο ηεο πινύηνο ζα πξνκεζεύζεη ηελ Θνηλή Αγνξά κε κία κεγάιε πνηθηιία πξώησλ πιώλ, πνπ ζα ζπκβάιινπλ ζηελ εμαζθάιη- ζε νπζηαζηηθήο απηάξθεηαο ηεο Θνηλόηεηαο σο πξνο πνιιά πξντόληα». http://olympia.gr/ 6. Αζέαηνο Θφζκνο-Νξπθηφο Ξινχηνο ηεο Διιάδαο Γεηηε ηα ελδηαθέξνληα βίληεν ΔΓΥ http://www.youtube.com/user/VAGOS1985#grid/user/A8B480839D47E374 7. Ο κεηαιιεπηηθόο ράξηεο ηεο Διιάδνο(ΙΓΜΔ) ΓΔΙΣΔ ΔΓΩ ΔΛΛΗΝΙΚΔ΢ ΟΠΤ_ΥΑΡΣΔ΢2[1] http://www.scribd.com/ 26
8. AIΓΑΗΝ: Έλαο απέξαληνο πεηξειαηνθφξνο νξίδνληαο (απφζπαζκα) Οη πξσηαγσληζηέο, ηα ηζηνξηθά γεγνλόηα θαη νη πεξηνρέο ησλ θνηηαζκάησλ Πσο θαη Γηαηί θηάζακε ζηηο Γθξίδεο Εώλεο θαη ζηνπο αεξνδηαδξόκνπο ( Κηά πνιύ ελδηαθέξνπζα έξεπλα ηεο Aegeantimes ) Δπί 30 ρξόληα αθνύκε θαη δηαβάδνπκε γηα ηηο πεξίθεκεο δηεθδηθήζεηο ησλ Σνύξθσλ ζην Αηγαίν ρσξίο λα έρνπκε θαηαθέξεη λα θσηίζνπκε ην νκηριώδεο ηνπίν πνπ θαιύπ- ηεη απηέο ηηο δηεθδηθήζεηο. Δίλαη ηπραία άξαγε ε θιηκάθσζε ησλ ηνπξθηθώλ πξνθιή- ζεσλ ζην Αηγαίν; Δίλαη ηπραίν ην δήηεκα πνπ ηέζεθε από ηνπο Σνύξθνπο ζρεηηθά κε ηνπο Αεξνδηαδξόκνπο ηεο Ρόδνπ, Δίλαη ηπραίν γεγνλόο ε δηπισκαηηθή εκπινθή ηεο έληαμεο ηεο Κύπξνπ ζηελ Δ.Δ. θαη νη ζπλαληήζεηο Κιεξίδε - Νηελθηάο; Δίλαη ηπραίν γεγνλόο νη 2 ζπλαληήζεηο Παπαλδξένπ - Σδέκ κέζα ζε δηάζηεκα 10 εκεξώλ; Δίλαη ηπραία ε επηινγή ησλ ζεκείσλ πνπ επηιέγνπλ νη Σνύξθνη πηιόηνη όηαλ πξαγκαηνπνη- νύλ ηηο παξαβηάζεηο ηνπ Διιεληθνύ Δλαέξηνπ ρώξνπ; ................................................................................................. MΞΑΚΞΝ΢ΟΑΠ: Mηα ιέμε πνπ επί δχν ΓΔΘΑΔΡΗΔΠ ήηαλ ζην ςπγείν Νη έξεπλεο γηα ηα πεηξέιαηα ζπλερίζηεθαλ ηφζν επί Θαξακαλιή φζν θαη επί Ξαπαλδξένπ. Ρν 1978, δειαδή πξηλ κπεη ε Διιάδα ζηελ ΔΝΘ, πξαγκαηνπνηήζεθε κηα κειέηε ζε κηα πεξηνρή γηα ηελ νπνία γηλφηαλ πνιχο ιφγνο. Ξξφθεηηαη γηα ηελ πεξηνρή ζηελ νπνία ε Σνχληα είρε δηαπηζηψζεη φηη ππάξρνπλ πνιχ πινχζηα πεηξειατθά θνηηάζκαηα αιιά ε πξνεγνχκε- λε κειέηε είρε ραζεί!!! Η κειέηε αλέθεξε όηη 10 λαπηηθά κίιηα από ην Αθξσηήξην ΜΠΑΜΠΟΤΡΑ΢ ηεο Θάζνπ, ππάξρεη έλα ηεξάζηην θνίηαζκα πεηξειαίνπ, ΑΜΔ΢Α αμηνπνηήζηκν, ζε κηθξό βάζνο από ηελ επηθάλεηα θαη κε θόζηνο εμόξπμεο ίζν κε απηό ησλ πεγαδηώλ πνπ ππάξρνπλ ζηε ΢. Αξαβία! Ρν θφζηνο εμφξπμεο ζηε Π. Αξα- βία ήηαλ 5 δνιάξηα ην βαξέιη θαη ε κειέηε θαηαδείθλπε φηη ζηελ ζαιάζζηα πεξηνρή ηνπ ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑ ην θφζηνο ήηαλ κφιηο 4,8 δνιάξηα /βαξέιη γεγνλφο πνπ ηελ θαζηζηνχζε ηζφηηκε κε κηα νπνηαδήπνηε εμφξπμε ζε ρεξζαίν έδαθνο. Αληί- ζεηα, νη εμνξχμεηο ζε ζαιάζζηεο πεξηνρέο είλαη πάληνηε αθξηβφηεξεο φπσο απηέο γηα παξάδεηγκα ηνπ πεηξειαίνπ Κπξέλη. Πηνλ ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑ, ην θνίηαζκα ήηαλ «θαζαξφ» απφ ζεηάθη, γεγνλφο πνπ έθαλε ηελ εθκεηάιιεπζή ηνπ πην ειθπζηηθή Πχκθσλα κε ηελ έξεπλα απηή ην ζπγθεθξηκέλν θνίηαζκα πξνζθεξφηαλ γηα κηα παξαγσγή πνπ κπνξνχζε λα θηάζεη θαη ηα 200.000 βαξέιηα εκεξεζίσο. Πηνλ δηπισκαηηθφ ππξεηφ πνπ αθνινχζεζε ε επξσπαίνη είραλ αξρίζεη λα δείρλνπλ έληνλν ελδηαθέξνλ γηα ηελ Διιεληθή ζπκκεηνρή ζηελ ΔΝΘ αθνχ πξνζδνθνχζε απφ ηελ Διιάδα πνιιά ζηνλ ηνκέα ηεο Δλεξγεηαθήο Ξνιηηηθήο. Δπηπρψο ηφηε ε Διιάδα εηζήιζε ζηελ ΔΝΘ, αθφκε θαη πξηλ ηελ Ηζπαλία. Νη Ακεξηθαλνί αληειήθζεζαλ φηη ε Διιάδα αθνινπζψληαο ηεο Δπξσπατθή ηεο πνξεία ζα έραλαλ ην παηρλίδη ηνπ Αηγαίν θαη φηαλ αλέιαβε ηελ Ξξσζππνπξγία ν Α. Ξαπαλδξένπ αθνινχζεζαλ κηα ζεηξά γεγνλφησλ πνπ νδήγεζαλ ζην «απηνεκπάξγθν» ησλ Δμνπιηζκψλ απφ ηελ Διιε- ληθή πιεπξά κε απνηέιεζκα ε Ρνπξθία λα απνθηήζεη κηα αηζζεηή ππεξνρή ζηνλ «αέξα» απνθηψληαο ζχγρξνλα πνιεκη- θά αεξνζθάθε ηχπνπ F-16. Ρν γεγνλφο απηφ νδήγεζε ηνπο Ακεξηθαλνχο ζηελ πεξαηηέξσ ελίζρπζε ησλ Ρνχξθσλ πνπ πιένλ έζεηαλ αλνηρηά ην ζέκα ηεο ΢θαινθξεπίδαο. Ν ιφγνο ήηαλ απιφο! Όια ηα άκεζα αμηνπνηήζηκα θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ δελ βξηζθόηαλ εληόο ησλ 6 κηιίσλ νύηε θαη ζηα δηεζλή ύδαηα. Σα θνηηάζκαηα πνπ είραλ αλαθα- ιπθζεί κέρξη ηόηε βξηζθόηαλ εληόο ηεο Διιεληθήο Τθαινθξεπίδαο. Ρν 1984-85 ν ηφηε Ξξσζππνπξγφο ηεο ρψξαο Α. Ξαπαλδξένπ πξνρψξεζε ζε λέεο έξεπλεο θαη δεηγκαηνιεςίεο απφ ηελ πεξηνρή ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑΠ νη νπνίεο επηβεβαίσζαλ ηηο πξνεγνχκελεο κειέηεο θαη έδσζε εληνιή λα ζπλερηζηνχλ θαη άιιεο ζηελ πεξηνρή ησλ Γσδεθαλήζσλ θαη ζηε Λφηηα Θξήηε. Ζ επθνξία πνπ επηθξαηνχζε ζην ππνπξγείν Δλέξγεηαο ήηαλ κεγάιε αθνχ γηα πνιχ θαηξφ πίζηεπαλ φηη ε χπαξμε θνηηαζκάησλ πεηξειαίνπ ζην Αηγαίν ήηαλ έλαο ζξχινο πνπ είρε δεκηνπξγήζεη ε Θπβέξλεζε Θαξακαλιή κε ζθνπφ λα βνεζήζεη ηελ Διιάδα ζηελ εληαμηαθή ηεο πνξεία ζηελ ΔΝΘ. ................................................................................................................ ΓΩΓΔΘΑΛΖΠΝΠ: Θνηηάζκαηα ζε πνιιέο πεξηνρέο - Πχκπησζε ηα ΗΚΗΑ; Γχξσ ζην 1996 νη Ρνχξθνη ζηξέθνπλ ηελ πξνζνρή ηνπο ζηε πεξηνρή ηεο Γσδεθαλήζνπ φπνπ Ακεξηθαληθνί δνξπθφ- ξνη είραλ εληνπίζεη θειίδεο ιαδηνχ θνληά ζε 14 πεξηνρέο πνπ εθηείλνληαλ απφ ηελ Οφδν σο ηελ Θσ. Ξαξάιιεια έθαλε ηελ εκθάληζή ηνπ έλαο ράξηεο κε άιιεο 20 πεξηνρέο απφ ηε Ιήκλν σο ηελ Πάκν πνπ εκπιέθνληαλ ζε δηάθνξα ζελάξηα χπαξμεο πεηξειαίνπ. Ρελ ίδηα πεξίνδν αξρίδεη λα γίλεηαη ιφγνο γηα αληίζηνηρεο πεξηνρέο ζηελ ειεχζεξε Θχπξν. Ζ θπβέξλεζε Πεκίηε βάδεη ηφηε ζην παηρλίδη ηνπο Γεξκαλνχο, αθνχ είρε αξρίζεη ήδε λα δηαθαίλεηαη ε πξφζεζε Πεκί- ηε-Ξαπαλησλίνπ λα απεπζπλζνχλ ζε εηδηθνχο ζπκβνχινπο απφ ηελ Γεξκαλία ζηηο έξεπλεο ζηνλ ππνζαιάζζην ρψξν ηεο Θάζνπ. Δίλαη αξθεηά ηξνκαθηηθφ - γηα λα είλαη ζχκπησζε ε ζπγθπξία ηεο θξίζεο ησλ Ηκίσλ - αθνχ πξηλ ηελ θξίζε θαη πάιη νη ηνχξθνη είραλ δπζαλαζρεηήζεη κε ηελ θαζπζηέξεζε ηεο κειέηεο θαηαζθεπήο ηνπ πεηξειατθνχ αγσγνχ Κπαθνχ - Ρζεηράλ θαη έςαρλαλ ηξφπνπο γηα λα βάινπλ ζην παηρλίδη Ακεξηθαληθψλ ζπκθεξφλησλ πεηξειατθέο εηαηξίεο. Έλαο ράξηεο πνπ είραλ δεκνζηεχζεη νη Aegean Times ζε αλχπνπην ρξφλν θαηαδείθλπε φηη φιν ην Αλαηνιηθφ Αηγαίν απνηειεί κηα ηεξάζηηα πεγή πδξνγνλαλζξάθσλ θαη κάιηζηα ζρνιηάζηεθε πνηθηινηξφπσο απφ ηνλ ηχπν. Ν ράξηεο απηφο έθαλε ηελ εκθάληζή ηνπ ιίγν πξηλ ηελ θξίζε ησλ Ηκησλ. Ζ θξίζε απηή δελ ήηαλ ηίπνηε άιιν παξά ε επηζθξάγηζε ηεο 30εηνχο πνιηηηθήο ησλ Ρνχξθσλ ζην Αηγαίν. Οη «γθξίδεο δώλεο» δελ είλαη ηίπνηε άιιν από πεξηνρέο ηεο Διιε- ληθήο επηθξάηεηαο πνπ ζηελ ζπληξηπηηθή ηνπο πιεηνςεθίαο ελέρνληαη ζε έξεπλεο ή ζπδεηήζεηο πεξί ύπαξ- 27
μεο θνηηαζκάησλ πεηξειαίνπ. Ξάλσ απ΄ φια φκσο ηα Ηκηα ήηαλ ε απέιπηδα πξνζπάζεηα ησλ Ρνχξθσλ λα παδαξέ- ςνπλ θνκκάηη ηεο Διιεληθήο πθαινθξεπίδαο φπσο απνδείρηεθε ζηα ρξφληα πνπ αθνινχζεζαλ. Ζ επηβεβαίσζε ησλ ... θεκψλ: O ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑΠ δελ είλαη θήκε Πηηο 14 Ηνπλίνπ ηνπ 2000 ηα ΚΚΔ επηβεβαηψλνπλ ηελ χπαξμε ησλ δχν επηπιένλ θνηηαζκάησλ ζηνλ Ξξίλν αθνχ δεκν- ζηεχηεθε έλα Γ. Ρ. ηεο Kavala Oil πνπ αλαλθνίλσλε φηη εληνπίζηεθαλ ζε βάζνο 2.900 κέηξσλ δχν άξηζηα θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ θαη κάιηζηα 4 κίιηα αλνηρηά ηνπ Θφιπνπ Ξεξάκνπ ηεο Θαβάιαο. Ξξφθεηηαη γηα ηα θνηηάζκαηα πνπ έρνπκε πξναλαθέξεη γηα ηα νπνία είραλ πξαγκαηνπνηεζεί νη πξψηεο κειέηεο πνπ νδήγεζαλ ηειηθά ζηνλ «Ξξίλν». Ζ δηαθνξά ήηαλ φηη ζε αληίζεζε κε ην παιηφ θνίηαζκα πνπ είρε 60% πεξηεθηηθφηεηα ζε ζεηάθη ηα λέα θνηηάζκαηα είραλ πνζνζηφ 7%. Κάιηζηα ν ηφηε πξφεδξνο ηεο Θavala Oil k. Λίθνο Ινχηζηγθαο δήισζε φηη έλα εθ ησλ δχν θνηηαζκάησλ είλαη πνην ελδηαθέξνλ απφ ην άιιν. Ζ αλαθνίλσζε απηή επηβεβαίσζε φηη ν Ξξίλνο δελ είρε κφλν έλα θνίηαζκα φπσο ιεγφηαλ παιηά αιιά απνηεινχζε κηα πεξηνρή χςηζηεο ζεκαζίαο. Ξνιχ πεξηζζφηεξν δε, φηαλ ζθεθηεί θάπνηνο φηη νη αξρηθέο κειέηεο είραλ απνδείμεη φηη ζηε ζέζε ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑΠ ην θνίηαζκα είλαη ππεξδεθαπιάζην ησλ ππνινίπσλ κπνξεί λα εμ ά- γεη θάπνηνο αβίαζηα ην ζπκπέξαζκα φηη επηβεβαηψλνληαη νη αξρηθέο κειέηεο πνπ έθαλαλ ιφγν γηα ηεξάζηηα θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ. Κεηά απφ απηέο ηηο εμειίμεηο ηα Διιεληθά Ξεηξέιαηα (ΔΙΞΔ) ζηηο 8 Νθησβξίνπ ηνπ 2000 αλαθνηλψλνπλ κεγάιεο επελ- δχζεηο ζηελ Δξεπλα λέσλ θνηηαζκάησλ θαζψο θαη ζηελ ζπκκεηνρή ζε πεηξειατθέο έξεπλεο ζην Δμσηεξ ηθφ. Φπζηθά ζηηο εμειίμεηο ε ζπκκεηνρή ησλ Γεξκαλψλ ζπκβνχισλ ήηαλ θαζνξηζηηθή. ............................................................................................................................... Mεηά ηα Γσδεθάλεζα θαη ε Θ΢ΞΟΝΠ - Aεξνδηάδξνκνη G-18 θαη R-19. Γηαηί ζέινπλ ηφζν πνιχ νη Ρνχξθνη ηνλ έιεγρν απηήο ηεο πεξηνρήο; Ξαξάιιεια ζχκθσλα κε δεκνζηεχκαηα ηνπ Θππξηαθνχ ηχπνπ, ηνλ Απξίιην ηνπ 2001, Ν.Αλαηνιηθά ηνπ λεζηνύ πξνο ηελ πιεπξά ηεο Αηγύπηνπ, αλαθαιύθζεθαλ κεγάια θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ, γεγνλφο πνπ φπσο αλαθέξακε ζηελ αξρή είρε πξνθαιέζεη ηα εηξσληθά ζρφιηα ηνπ χπαηνπ αξκνζηή ηνπ λεζηνχ. ΋κσο ην πφζν δίθην είρε ν Θππξηαθφο Ρχπνο απνδείρηεθε ζηηο 22 Απγνχζηνπ ηνπ 2001 φηαλ κε βάζε θάπνηεο θσηνγξαθίεο απφ δνξπθφξνπο εκθαλίζηεθαλ ζηελ Θππξηαθή εθεκεξίδα «Φηιειεχζεξνο» θαη απνθαιχθζεθε φηη ε Θππξηαθή Θπβέξλεζε βξίζθεηαη ήδε ζε ζπλελλφε- ζε κε Αγγιηθέο εηαηξίεο γηα πεξαηηέξσ έξεπλεο. Κάιηζηα ε Αγγιηθή εηαηξία Spectrum πνπ εηδηθεχεηαη ζηηο ραξηνγξα- θήζεηο βπζψλ έζπεπζε λα πξνζθέξεη ηελ βνήζεηά ηεο ζηνπο Θππξίνπο. Ρνλ Πεπηέκβξην ηνπ ίδηνπ έηνπο αθνινχζεζε ε επίζθεςε ηνπ Αηγχπηηνπ ππνπξγνχ πεηξειαίνπ ζηε Κεγαιφλεζν θαη νη πξψηεο επαθέο κε ηε Ππξία φπνπ επηζπεχηεθε ε ξχζκηζε ησλ εθθξεκνηήησλ πνπ ππάξρνπλ ζηελ πθαινθξεπίδα ησλ θξαηψλ απηψλ. Νη εμειίμεηο απηέο νδήγεζαλ ηνλ Οανχθ Ληελθηάο λα δειψζεη φηη «ζα δηεθδηθήζεη ην κεξίδηφ ηνπ απφ ηα πεηξέιαηα απηά» ιέγνληαο φηη «αλ ε Κύπ- ξνο έρεη όλησο πεηξέιαηα δύν πξάγκαηα ζα ζπκβνύλ: Δίηε ε Σνπξθία ζα θαηαιάβεη νιόθιξε ηελ Κύπξν είηε ράξηλ ησλ πεηξειαίσλ ην Κππξηαθό ζα ιπζεί ζην άςε-ζβήζε» ....................................................................................... Ν ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑΠ θαη ηα θνηηάζκαηα ζηε Γαχδν (Λ.Γ. ηεο Θξήηεο) βγήθαλ νξηζηηθά απφ ην ςπγείν φπνπ είραλ ηεζεί απφ ηνλ Ξαπαλδξένπ - Νδάι. Νη πνιηηηθή ηνπ Γηάλλνπ Ξαπαλησλίνπ ψζεζε πνιχ κπξνζηά ηηο έξεπλεο ζηνλ Διιεληθφ ζαιάζζην ρψξν θαη νη ηνχξθνη απαίηεζαλ κεξίδην ζην Β.Α. ηκήκα. ΋ηαλ αξγά θαηάιαβαλ φηη ν ΚΞΑ Κ- ΞΝ΢ΟΑΠ δελ είλαη ην κνλαδηθφ θνίηαζκα αιιά ππάξρεη πιεζψξα θνηηαζκάησλ θαη ζην Λ. Αηγαίν επερείξεζαλ λα ειέγ- μνπλ ηελ πεξηνρή απηή. Δπεθηείλνληαο ην παηρλίδη ν έιεγρνο ηεο πεξηνρήο ηνπ Λ.Α. Αηγαίνπ νδεγεί εθεί πνπ πξαγκαηη- θά παίδνληαη ηεξάζηηα ζπκθέξνληα. Ζ ιεθάλε ηεο Α. Κεζνγείνπ. Tειηθά απηά ηα πεξίθεκα θνηηάζκαηα βξίζθνληαη ζε πεξηνρέο πνπ πξνθαινχλ ζεξκά επεηζφδηα; Γηα λα θαηαλνήζεη θάπνηνο θαιχηεξα ην κέγεζνο ησλ θνηηαζκάησλ πνπ ππάξρνπλ ζην Αηγαίν παξαζέηνπκε ζην ράξηε ηηο αθξηβείο πεξηνρέο φπνπ φρη απιά ππάξρνπλ ελδείμεηο γηα ηελ χπαξμε πεηξειαίνπ αιιά έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί κε- ιέηεο κε ζεηηθά απφηειέζκαηα. Mε κηα πξνζεθηηθή παξαηήξεζε ζα δηαπηζηώζεηε όηη νη "γθξίδεο δώλεο" δελ είλαη ηίπνηε άιιν παξά πεηξειαηνθόξνη νξίδνληεο. 1.. Θνίηαζκα ηεο ζέζεο Κπάκπνπξαο: Ξεξηεθηηθφηεηα 1 κε 1.1 δηο βαξέιηα 1.a. Θνίηαζκα «Γνκή EAST Θάζνπ» αλαηνιηθά ηεο Θάζνπ. Ξεξηεθηηθφηεηα 250.000.000 βαξέιηα ρακεινχ εηδηθνχ βά- ξνπο θαη 380.000.000 βαξέιηα πςεινχ εηδηθνχ βάξνπο. Δπίζεο 1,5 cm3 θπζηθνχ αεξίνπ. Βάζνο κέρξη 4300 πφδηα. Δθκεηάιιεπζε NAPC Ξ Θνηλνπξαμία βνξείνπ Αηγαίνπ. Πηε ίδηα πεξίπνπ ζέζε βξίζθεηαη ην θνίηαζκα «Βφξεηνο Ξξίλνο, Λέα Ξέξακνο, Αζσο». Ξεξηεθηηθφηεηα 400 εθ.βαξέιηα, πνηφηεηαο ρακεινχ εηδηθνχ βάξνπο. 1.b. Θνηηάζκαηα Δπαλνκήο-Πηζσλίαο θαη Θεξκατθνχ (80 εθαη. βαξέιηα) 2 θαη 2.a. Ξεηξειαηνθφξνο νξίδνληαο Β.Α. Αηγαίνπ. Πηηο 3 πεξηνρέο πνπ ζεκεηψλνληαη έρνπλ έθδειψζεη ελδηαθέξνλ ακεξηθαληθέο εηαηξίεο θαη έρνπλ θηλήζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ παηέξα Κπνπο ν νπνίνο έρεη επηζθεπηεί 2 θνξέο ηελ πεξην- ρή απηή. Θαη ζηα 3 θνηηάζκαηα ππνινγίδεηαη φηη ππάξρνπλ πάλσ απφ 320.000.000 βαξέιηα 3.. Θνίηαζκα Ηθαξίαο Ξ 120.000.000 βαξέιηα 4.. Θνίηαζκα κε άιια 70.000.000 βαξέιηα 5.. θαη 6.. Θνηηάζκαηα Θξήηεο πνπ μεπεξλνχλ ην 1 δηο βαξέιηα. Έλα απφ απηά βξίζθεηαη πνιχ θνληά ζηε ΓΑ΢ΓΝ 7.. Θνίηαζκα Γσδεθαλήζνπ θνληά ζην Θαζηειφξηδν. 150.000.000 βαξέιηα 8.. Θνίηαζκα Θπθιάδεο (100 εθαη. βαξέιηα) 9.. Θνίηαζκα Πθφπεινο( 60 εθαη. βαξέιηα) 28
Δπίζεο Βφξεηα θαη Λφηηα ηεο Ιέζβνπ ππάξρνπλ άιια δχν θνηηάζκαηα πνπ ην 90% ηνπ πεηξειαηνθφξνπ νξίδνληα βξίζ- θεηαη εληφο ηεο Ρνπξθηθήο επηθξάηεηαο. .............................................................................. Ρν 1995 απνηέιεζε κηα ρξνληά «ζηαζκφο» ζηελ έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζακε. Ρν Θαινθαίξη ηεο ρξνληάο απ- ηήο ν ηφηε Ξξσζππνπξγφο Αλδξέαο Ξαπαλδξένπ, ιακβάλεη έλα άθξσο απφξξεην ζήκα απφ ηελ Δζληθή ΢- πεξεζία Ξιεξνθνξηψλ. Πην έγγξαθν απηφ ζχκθσλα κε απφιπηα εμαθξηβσκέλεο πιεξνθνξίεο έλαο Ακεξη- θαληθφο δνξπθφξνο πςειφηαηεο ηερλνινγίαο αλαθάιπςε θαη θσηνγξάθηζε θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ ζην Λνηηναλαηνιηθφ Αηγαίν. Πηελ ελεκέξσζε ηεο Δ΢Ξ γηλφηαλ ιφγνο γηα έλα θνίηαζκα πνπ μεθηλάεη απφ ηηο βξαρνλεζίδεο Ηκηα θαη θάλνληαο έλα "S" θαη θαηαιήγεη ζηε Γαχδν. Ξνιιά ΚΚΔ ηφηε έζπεπζαλ λα γξάςνπλ φηη ε απνθάιπςε πεηξειαίνπ ζην Αηγαίν ζα είρε γλσζηνπνηεζεί απφ ηνπο Ακεξηθαλνχο θαη ζηηο αξκφδηεο Ρνπξθηθέο ΢πεξε- ζίεο. Αθνινύζεζαλ ε θξίζε ησλ Ικίσλ θαζώο θαη ε αλνηρηή ακθηζβήηεζε ηεο Διιεληθόηεηαο ηεο Γαύδνπ. .................................................................................................................. O E. Θνπινπκπήο παξαδέρεηαη ηελ χπαξμε πεηξειαίσλ ζην Αηγαίν Θαηά ηελ πεξίνδν απηή ε Διιεληθή Θπβέξλεζε δέρεηαη ηα ππξά ηεο αληηπνιίηεπζεο ζρεηηθά κε ην θαζεζηψο πνπ επηθ- ξαηεί ζηηο ππνζαιάζζηεο έξεπλεο ζην Αηγαίν. Η πξώηε επίζεκε παξαδνρή Διιελα Πνιηηηθνύ όηη ζην Αηγαίν π- πάξρεη πεηξέιαην έγηλε ηελ Γεπηέξα 27 Ννεκβξίνπ ηνπ 2000 από ηνλ η. ππνπξγό Δπάγγειν Κνπινπκπή ν νπνίνο δεκνζίεπζε έλα άξζξν ζην νπνίν γίλεηαη ζαθέζηαηε αλαθνξά ζηα όζα αλαθέξακε ζην πξώην κ έ- ξνο ηεο έξεπλάο καο γηα ηελ ύπαξμε πεηξειαίσλ ζην Αηγαίν. Ν η. ππνπξγφο αλαθέξεη ζπγθεθξηκέλα: "Δδψ θαη πνιιά ρξφληα Έιιελεο θαη μέλνη επηζηήκνλεο πίζηεπαλ φηη ππάξρνπλ ζεκαληηθά θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ ζηνλ Διιεληθφ ρψξν. Ρν κνλαδηθφ φκσο θνίηαζκα πνπ αμηνπνηήζεθε κέρξη ηψξα ζηελ Διιάδα είλαη ηνπ Ξξίλνπ ζηε ζαιάζζηα πεξηνρή ηεο Θάζνπ. Ήηαλ έλα θνίηαζκα ζεκαληηθφ πνπ έδηλε 30.000 βα- ξέιηα θαη θάιππηε πεξίπνπ ην 10% ησλ αλαγθψλ ηεο ρψξαο" (ηψξα βξίζθεηαη ζην ηέινο ηνπ). Πηε ρψξα καο έρνπλ γίλεη εθηεηακέλεο έξεπλεο πνπ θάιπςαλ κεγάια ηκήκαηα ηνπ Διιεληθνχ ρψξνπ. Θπξίσο ζην Ηφλην θαη ζην Αηγαίν. Πην Ηφλην, παξφιν πνπ ππήξραλ ζνβαξέο ελδείμεηο γηα χπαξμε θνηηαζκάησλ (Ξαμνί, Εάθπλζνο) κεηά απφ πνιιέο θαη δαπαλεξέο εξεπλεηηθέο εξγαζίεο, ηειηθά βξέζεθε ην 1983 ζηε ζαιάζζηα πεξηνρή ηνπ Θαηάθσινπ έλα κηθξφ θνίηαζκα κε πνιχ πςειφ φκσο θφζηνο εμαγσγήο (1000 βαξέιηα ηελ εκέξα κε θφζηνο 40 δνιάξηα ην βαξέιη). Αληίζεηα ζην Αηγαίν κεηά απφ έξεπλεο είκαζηε πηα ζίγνπξνη φηη ππάξρεη πεηξέιαην. Πε δχν πεξηνρέο έρνπκε βέβαηεο ελδείμεηο φηη ππάξρνπλ ζνβαξά θνηηάζκαηα πνπ κπνξεί λα θαιχςνπλ αθφκε θαη κέρξη ην ζχλνιν ησλ αλαγθψλ ηεο ρψξαο. Ρν θαθφ φκσο είλαη φηη θαη νη δχν απηέο πεξηνρέο ακθηζβεηνχληαη απφ ηνπο Ρνχξθνπο. 1. Ξεξηνρή θνληά ζηε Ιήκλν θαη ηε Κπηηιήλε. Απφ έξεπλεο πνπ έγηλαλ ππάξρνπλ ζνβαξέο ελδείμεηο γηα χπαξμε θνη- ηαζκάησλ πεηξειαίνπ. Κάιηζηα νη έξεπλεο πνπ έγηλαλ απφ ηε Γαιιηθή εηαηξεία Beicip γηα ινγαξηαζκφ ηεο ΓΔΞ δείρλν- πλ εθηφο απφ απηή ηελ πεξηνρή φηη ππάξρνπλ θαη άιιεο πνιχ ελδηαθέξνπζεο πεηξειατθά πεξηνρέο ζην Λφηην Αηγαίν. 2. Ξεξηνρή Κπάκπνπξα αλαηνιηθά ηεο Θάζνπ. Δίλαη κηα πεξηνρή πνπ ηκήκαηά ηεο ακθηζβεηνχληαη απφ ηνπο Ρνχξθνπο (βξίζθνληαη κεηαμχ 6 θαη 12 κηιίσλ ησλ Διιεληθψλ ρσξηθψλ πδάησλ). Απφ έξεπλεο πνπ έγηλαλ ζ' απηήλ ηε πεξηνρή ππάξρεη βεβαηφηεηα γηα πεηξειατθφ δπλακηθφ πνπ θπκαίλεηαη απφ 120 έσο 200 εθαηνκκχξηα απνιήςηκα βαξέιηα, πνπ ζα κπνξνχζε λα θαιχςεη ην 40% πεξίπνπ ησλ αλαγθψλ ηεο ρψξαο θαη γηα πνιιά ρξφληα. Γηα ηα θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ ζηνλ Κπάκπνπξα απεηιήζεθε ειιελνηνπξθηθή ζχξξαμε. Πηελ πξφζεζε ηεο Διιάδαο λα πξνρσξήζεη ζε εθκεηάιιεπζε ησλ θνηηαζκάησλ ζηε ζέζε Κπάκπνπξα ε Ρνπξθία έγηλε απεηιεηηθή «ππελζπκίδνληαο» ηε «ζπκθσλία» ηεο Βέξλεο (1976 Θαξακαλιήο - Δηζεβίη) θαη αξγφηεξα ηε «ζπκθσλία» ηεο Βνπιηαγκέλεο (1988 Ξα- παλδξένπ - Oδάι). Ρηο δχν απηέο «ζπκθσλίεο» πνπ αλαθέξνπλ νη Ρνχξθνη, ε Διιάδα, απφ φ,ηη ηνπιάρηζηνλ γλσξίδσ, δελ δέρεηαη ηελ χπαξμή ηνπο. Ξάλησο αλεμάξηεηα αλ ππάξρνπλ ή δελ ππάξρνπλ κπξνζηά ζηα λέα δεδνκέλα ησλ ζρέζεσλ ηεο Ρνπξθίαο θαη κε ηελ Διιάδα θαη κε ηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη ηηο πξννπηηθέο πνπ δηαλνίγνληαη, πηζηεχσ φηη ν Έιιελαο ΢πνπξγφο ησλ Δμ σ- ηεξηθψλ έρεη ρξένο λα βάιεη ην ζέκα ζην ηξαπέδη ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ. Θαη ζπγθεθξηκέλα ζηα Κέηξα Oηθνδφκεζεο Δκπηζηνζχλεο. Γηαβάζηε φιν ην άξζξν ΔΓΥ http://anax.20m.com/ 9. Ρεξάζηηα ηα θνηηάζκαηα θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα ζχκθσλα κε ηελ Stockholm Daily Έλα πνιχ ελδηαθέξνλ άξζξν πνπ δεκνζηεχζεθε ζηηο 26.10.2010 ζηε Πνπεδηθή εθεκεξίδα Stockholm Daily θαη αθνξά ηελ χπαξμε θνηηαζκάησλ θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα αιιά θαη ην ζθεληθφ πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί θαηά ηεο ρψξαο καο απφ ηνλ Scandic Org (γηα φζνπο δε μέξνπλ είλαη κηα εκπνξηθή-νηθνλνκηθή-πνιηηηθή έλσζε ησλ επηά Πθαλδηλαβηθψλ ρσξψλ: Ηζιαλδία, Λνξβεγία, Γαλία, Πνπεδία, Φηιαλδία, Δζζνλία θαη Ιεηνλία). Stockholm Daily 26.10.2010. 29
Πχκθσλα κε ηξεηο δεκνζηεπκέλεο εθζέζεηο – κειέηεο πνπ έθαλε ην Γεσινγηθφ Ηλζηηηνχην ησλ ΖΞΑ (κε έδξα ην Σηνχζηνλ ηνπ Ρέμαο) κέζα ζην 2010 (ε πξψηε έγηλε ηνλ Απξίιην θαη ε ηξίηε αξρέο Νθησβξίνπ 2010) αλαθέξεηαη ην αθξηβέο πνζφ θπζηθνχ αεξίνπ πνπ κπνξεί λα εμνξπρζεί άκεζα απφ ηνλ Διιαδηθφ ρψξν θαη κάιηζηα νχηε θαλ ζηηο ιεγφκελεο “γθξίδεο” δψλεο. "Νη ηξεηο απηέο δψλεο πνπ ζεσξεηηθά δελ ππάξρνπλ αιιά κε αδξάλεηα ηεο εθάζηνηε Διιεληθήο Θπβέξλεζεο νξηνζεηνχληαη ζηελ Απνχιεηα Ιεθάλε (ΒΓ ηεο Θέξθπξαο θαη κέρξη ην ζχκπιεγ- κα ησλ Γηαπφληησλ Λήζσλ), ζηε Ιεθάλε ηνπ Ζξνδφηνπ πνπ πεξηιακβάλεηαη ζην ηξίγσλν Αλαηνιηθά ηεο Θξήηεο θαη εθηείλε- ηαη κέρξη ην Θαζηειφξηδν θαη ηα Γπηηθά ηεο Θχπξνπ θαη ηέινο ζηε Ιεθάλε ηεο Πχξηεο (πεξηνρή κεηαμχ ηεο Ιηβχεο θαη ηεο Θξήηεο). Ρν δεκνζίεπκα αλαθέξεη φηη ην 2008, ε δηάζεκε ζε φιν ηνλ θφζκν Λνξβεγηθή εηαηξεία TGS-Nor πνπ θάλεη ζεηζκηθέο έξεπλεο ΓΥΟΔΑΛ γηα ινγαξηαζκφ κηαο ρψξαο δήηεζε απφ ηελ ηφηε ειιεληθή θπβέξλεζε ηνπ Θ.Θαξακαλιή θαη ηνλ α ξ- κφδην ππνπξγφ ελέξγεηαο (Θ.Σαηδεδάθε) λα δηεμάγεη έξεπλεο βάζε πιεξνθνξηψλ απφ δνξπθνξηθά ζπζηήκαηα ζηηο ελ ιφγσ πεξηνρέο ζπλ λα πξνζθέξεη ηε ζάξσζε φινπ ηνπ Ηνλίνπ Ξειάγνπο κε ζθνπφ ηελ θνηηαζκαηηθή δηαζηξσκάησζε πεηξσκάησλ θαη πηζαλψλ νξπθηψλ. Λα ζεκεησζεί φηη ε εηαηξεία απηή πνπιάεη κεηά ηηο κειέηεο ηεο ζε φπνηνλ ελδηαθε- ξφκελν ζέιεη. Ζ ηφηε θπβέξλεζε απάληεζε κε επίζεκν έγγξαθν πνπ θνηλνπνηήζεθε ζηελ εθεκεξίδα καο πξν εκεξψλ απφ ην Γηεπ- ζπληή ηεο TGS-Nor φηη βξίζθεηαη ζε ζηάδην αλαπξνζαξκνγψλ θαη πνιηηηθήο ξεπζηφηεηαο θαη δε κπνξνχζε ηε ζπγθεθ- ξηκέλε ζηηγκή λα ππνγξάςεη κηα ηέηνηα ζπκθσλία. Ζ Λνξβεγηθή εηαηξεία επέζηξεςε ην Κάξηην ηνπ 2010 ππφ ηε λέα θπβέξλεζε ηνπ ΞΑΠΝΘ θαη απεπζχλζεθε ζηνλ πθπ- πνπξγφ θ.Καληάηε ν νπνίνο ηνπο δήηεζε λα πεξηκέλνπλ 3-4 εβδνκάδεο κέρξη λα ππνγξαθεί ε δεκηνπξγία ηνπ Φνξέα Γηαρείξηζεο. Πην κήλα πνπ αθνινχζεζε ν θ.Καληάηεο επηζθέθζεθε ηηο ΖΞΑ θαη ζε λέα φριεζε ησλ Λνξβεγψλ ηνλ Απξίιην ηνπ 2010 απάληεζε κε επίζεκν έγγξαθν φηη δε κπνξεί λα ππνγξάςεη νηηδήπνηε θαη φηη ηα ρέξηα ηνπ είλαη δεκέλα απφ εμσηεξηθφ παξάγνληα θαη δε κπνξεί λα κηιήζεη αλνηθηά γηα ην ζέκα !!! Ρν ζπγθεθξηκέλν ζέκα ήηαλ γλσζηφ ζηα ειιεληθά ΚΚΔ κεηά απφ θνηλνπνίεζε ησλ Λνξβεγψλ πνπ πξνζπαζνχζαλ λα πεηχρνπλ ζπκθσλία γηα κηα ζίγνπξε δνπιεηά θαη έλα κεγάιν απνηέιεζκα φρη γηα ηελ Διιάδα αιιά γηα φιε ηελ Δπξψ- πε. Ρνλ Ηνχλην ην Γαιιηθφ Ηλζηηηνχην Γεσθπζηθψλ Δξεπλψλ δεκνζηνπνίεζε επίζεο κηα έξεπλα – κειέηε πνπ αθνξά ηα θνηηάζκαηα θπζηθνχ αεξίνπ ζηε Γαχδν ζε κηα ζπλεξγαζία κε ην Ξαλεπηζηήκην Θξήηεο. Ζ κειέηε απηή αλέθεξε φηη ππάξρεη πινχζην θνίηαζκα κεζαλίνπ θαζαξνχ θαηά 99% δειαδή δελ ρξεηάδεηαη θαλ επεμεξγαζία θαη κάιηζηα ην ζπγ- θεθξηκέλν θνίηαζκα φπσο θαη απηφ ηεο Ιεθάλεο ηνπ Ζξνδφηνπ ξέεη ειεχζεξν ζηε ζάιαζζα εδψ θαη εθαηνκκχξηα ρξ φ- ληα θαη φζνη πεξλάλε απφ ηα ζπγθεθξηκέλα ζαιάζζηα ζεκεία ην βιέπνπλ δηα γπκλνχ νθζαικνχ. Ζ Λνξβεγηθή εηαηξεία ζπλέρηζε ηνλ Ηνχιην (πξνθαλψο γηα δηθά ηεο θέξδε) ηηο νριήζεηο κέζσ ηνπ Scandic Org κήπσο θαη βξεζεί θάπνηα άθξε. Απηή ήηαλ ε δεχηεξε (θαη ηειεπηαία…) θνξά πνπ ε ζπγθεθξηκέλε έλσζε θξαηψλ αζρνιήζεθε κε ηε βνήζεηα πξνο ηελ Διιάδα. Ν Scandic Org πξφηεηλε εθηφο απφ ηε δσξεάλ κειέηε, έξεπλα, εμφξπμε θαη εκπνξία ησλ θνηηαζκάησλ, ρξεκαηηθή ελίζ- ρπζε 250 δηζεθαηνκκπξίσλ επξψ ζε βάζνο πέληε εηψλ κε δφζεηο ρσξίο φξνπο θαη απφδνζε ζε αλαινγία 80-20% ησλ θνηηαζκάησλ (ην 20% ζηελ Διιάδα). Ξαξάιιεια δεζκεπφηαλ γηα θάιπςε ηνπ 90% (εθηφο ησλ ηερλνγλσζηθψλ ζέζεσλ) ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηελ Διιάδα θαζψο θαη ζε νπνηαδήπνηε ζπκθσλία πρ λαππήγεζεο, κεηαθνξψλ λα γίλεηαη απνθιεηζηηθά απφ ηελ Διιάδα. Ζ θπβέξ- λεζε δελ απάληεζε πνηέ ζην έγγξαθν απηφ ελψ αληίζεηα ν ζπγθεθξηκέλνο νξγαληζκφο έιαβε ελεκεξσηηθφ δειηίν απφ κηα θνηλνπξαμία ΖΞΑ-Ηζξαήι φηη έρνπλ αλαιάβεη απηνί ην ζπγθεθξηκέλν ζέκα !!! Κεηά ηελ επίζθεςε ησλ Ηζξαειηλψλ ζηελ Διιάδα γηα ην ζέκα ηνπ αγσγνχ θπζηθνχ αεξίνπ (πνπ πξνθα λψο είρε θαη άιια δεηήκαηα ζρεηηθά κε ηα θνηηάζκαηα ηεο Διιάδαο) ήηαλ ζεηξά ηνλ Ηνχιην ηνπ 2010 ηνπ Γαιιηθνχ Ηλζηηηνχηνπ λα δεηήζεη αδεηνδφηεζε γηα ζαιάζζηεο έξεπλεο θαη πηζαλή εμφξπμε θνηηαζκάησλ θπζηθνχ αεξίνπ. Θαη πάιη ε Διιεληθή θπβέξλεζε ήηαλ αξλεηηθή ηνπνζεηψληαο κάιηζηα ηηο ηξεηο πεξηνρέο ελδηαθέξνληνο (Απνχιεηαο Ιεθάλεο, Ιεθάλεο Ζξνδφηνπ θαη Ιεθάλε ηεο Πχξηεο) ζε γθξίδεο δψλεο απφ κφλε ηεο, βάδνληαο νπζηαζηηθά ρσξίο ιφγν ζην παηρλίδη εθκεηάιιεπζεο ησλ θνηηαζκάησλΑιβαλνχο, Ρνχξθνπο θαη Ιίβπνπο!!! 30
Πεκαληηθφ ζηνηρείν είλαη φηη ην 2008 κηα Ακεξηθαληθή εηαηξεία εμφξπμεο θπζηθνχ αεξίνπ, ε γλσζηή Hamilton ππέγξ α- ςε ζπκθσλία κε ηελ Αιβαλία γηα ηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή θνληά ζηα Γηαπφληηα Λεζηά θαη ελψ αξρηθά απηά ηνπνζεηή- ζεθαλ απφ ηελ Αιβαληθή πιεπξά (κε ηελ αλνρή ηεο Διιάδαο) εληφο δηθήο ηεο πεξηνρήο ε Hamilton δελ απνδέρζεθε παξά κφλν ηελ έξεπλα θαη εμφξπμε εληφο Αιβαληθήο ζαιάζζηαο πιεπξάο. Απφ απηά θαηαιαβαίλνπκε φηη Αιβαλνί, Ρνχξθνη, Ιίβπνη θαη Ηζξαειηλνί (γηα ηελ πεξίπησζε ησλ θνηηαζκάησλ ζηνλ Θφιπν ηνπ Ιηβάλνπ πνπ αθνξά ηελ Θχπξν) αιιά θαη Αηγχπηηνη (Ιεθάλε Λείινπ) θιέβνπλ θπζηθφ αέξην απφ ηελ Διιάδα άγλσζην ππφ πνηα αλνρή. Ρν κφλν αμηνζεκείσην είλαη ε αλαθνξά ηνπ TGS-Nor πνπ κηιά γηα θνίηαζκα 6 δηζεθαηνκκπξίσλ βαξειηψλ θπζηθνχ αεξίνπ κφλν ζηελ Θξήηε φζν δειαδή ηξεηο θνξέο ηεο Αιάζθαο θαη κηζήο θνξάο ηνπ ζπλφινπ ηεο Πηβεξίαο. Ξαξάιιεια ε ίδηα εηαηξεία κηιά (κφλν γηα ην Ηφλην) γηα πεξίπνπ 900.000 βαξέιηα θπζηθνχ αεξίνπ εηεζίσο ! ζηελ πεξη- νρή ηεο Θεθαιινληάο, 1.200.000 βαξέιηα αλνηθηά ηνπ Θαηαθψινπ, 800.000 ζηε Εάθπλζν θαη πεξίπνπ 2.500.000 βα- ξέιηα πάληα εηεζίσο ζηνπο Νζσλνχο. Ρέινο ζεκεηψζηε φηη ην θπζηθφ αέξην είλαη θαζαξή πεγή θπζηθήο ελέξγεηαο αληίζεηε απφ ην πεηξέιαην θαη δελ ππάξρεη πεξηβαιινληηθή επηβάξπλζε!!!". http://aliartos-boiotias.blogspot.com/ 10. ΓΔΩΞΝΙΗΡΗΘΖ ΡΩΛ ΢ΓΟΝΓΝΛΑΛΘΟΑΘΩΛ ΠΡΖΛ Λ/Α ΚΔΠΝΓΔΗΝ: Πρέζεηο Διιά- δνο-Ηζξαήι-Θχπξνπ θαη ε ζεκαζία ηεο ΑΝΕ (ΔΔΕ) ηνπ Θαζηεινξίδνπ Ησάλλεο Θ. Κάδεο* http://www.skai.gr/ "΋πσο ζπκπεξηειήθζε σο εηζήγεζε ζηα πξαθηηθά ηνπ Ππλεδξίνπ ηνπ ΗΔΛΔ, Φεβξνπάξηνο 2011. Νη ηειεπηαίεο δηνξζψ- ζεηο / πξνζζήθεο είλαη ηνπ ζπγγξαθέσο". F455 SALAMIS θσην.: (hellnavy- force.blogspot.com) Δίλαη ζαθέο φηη επί ησλ εκεξψλ καο αλαπηχζζεηαη έλαο δηάινγνο ζρεηηθψο κε ηα ζέκαηα ΢θαινθξεπίδνο θαη Απνθιεηζ- ηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο (ΑΝΕ: Απνθιεηζηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο/ΔΔΕ: Δxclusive Economic Zone) ηεο ρψξαο. Θαη κάιηζηα ππφ ην θσο ηεο πξφζθαηεο Ππκθσλίαο Θαζνξηζκνχ Απνθιεηζηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο κεηαμχ Θχπξνπ θαη Ηζξαήι, ε νπνία κάιηζηα πξνθάιεζε θαη ηελ εληφλσο εθθξαζζείζα «δπζθνξίαλ» ηεο Αγθχξαο. Δγξάθεζαλ δε εμαηξ ε- ηηθά θείκελα απφ εηδηθνχο θαη δηπισκάηεο εηο ηνλ θαζεκεξηλφλ Ρχπνλ ησλ Αζελψλ ζρεηηθψο κε απηά. Δπεηδή φκσο νξηζκέλα εμ απηψλ δεκηνπξγνχλ (ίζσο εζθαικέλσο θαη ίζσο απνθιεηζηηθψο εηο ηνλ γξάθνληα), ηελ εληχπσζηλ φηη εκθπινρσξνχλ θάπνηεο «δεκηνπξγηθέο αζάθεηεο» εηο ην λνκηθφλ πιαίζηνλ ηεο Ππκβάζεσο γηα ην Γίθαηνλ ηεο Θαιάζζεο ηνπ Montego Bay ηνπ 1982, νη νπνίεο λα αλαγθάδνπλ, πηζαλψο ηελ Διιάδα, ζε ππνρσξήζεηο απφ ηα, κέρξη ζηηγκήο ηνπιάρηζηνλ, ζεσξνχκελα θπξηαξρηθά ηεο δηθαηψκαηα, αο εζηηάζνπκε ζε νξηζκέλα ζηνηρεία απηνχ ηνπ λνκηθνχ πιαηζί- νπ θαη αο πξνζπαζήζνκε λα ηα αλαιχζνκε. Θα εθθηλήζνπκε εθ ηεο παξαδνρήο φηη ε Διιάο δελ είλαη «αλαζεσξεηηθή ρψξα» θαη ξπζκίδεη ηελ εμσηεξηθήλ ηεο πνιηηηθή απνθιεηζηηθψο βάζεη ησλ θαλφλσλ ηνπ Γηεζλνχο Γηθαίνπ. Δάλ ε Διιάο παχζεη λα βαζίδεηαη εηο απηνχο θαη επηιέμεη ηνλ νιηζζεξφλ θαηήθνξνλ ησλ «πνιηηηθψλ» θαινπκέλσλ ιχζεσλ κε ηελ Ρνπξθία, ηφηε δχν ηηλά δχλαληαη λα ζπκβνχλ: είηε ε Διιάο λα απνδερζεί ηειηθψο ηνλ θαλφλα ηεο ηζρχνο θαη λα αληηκε- ησπίζεη απνηειεζκαηηθψο ελδερφκελν θίλδπλν ζεξκψλ πξνθιήζεσλ απφ ηελ Άγθπξα εηο ην Αηγαίν θαη ηελ Λ/Α Κεζφγε- ην είηε λα απσιέζεη, αθφκε θαη άλεπ απηψλ ησλ πξνθιήζεσλ, εζληθήλ θπξηαξρία εηο ην Αλαηνιηθφλ Αηγαίν, ηελ Θξάθε θαη ηελ Λ/Α Κεζφγεην (Θαζηειιφξηδν). Keywords: Exclusive Economic Zone, Kastelorizo, Greek Continental Self, Turkish Continental Self, Levantine basin, Hydrocarbures in S/E Mediterrannean, EEZ of Cyprus , EEZ of Israel. 31
Α. Τθαινθξεπίδα θαη Κέζε Γξακκή A1. Οξηζκόο ΑΟΕ Ξξίλ αλαθεξζνχκε ζε απηφ ην κέγεζνο ηεο ΑΝΕ θαη ηελ γεσπνιηηηθή ηνπ ζεκαζία, ζα πξέπεη λα δψζνπκε ηα πιένλ ζεκαληηθά ζηνηρεία ηνπ λνκηθνχ ηνπ νξηζκνχ, ψζηε λα κελ δεκηνπξγνχληαη ακθηβνιίεο θαη παξεξκελείεο. Θάλνπκε ρξήζε ηεο Λέαο Ππκβάζεσο γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο ηνπ Montego Bay ηνπ 19822 [1]: 1) «Άξζξν 55. Ωο Απνθιεηζηηθή Οηθνλνκηθή Εώλε νξίδεηαη ε πέξαλ θαη παξαθείκελε ηεο Υσξηθήο Θαιάζζεο πεξηνρή, ε ππαγόκελε ζην εηδηθό λνκηθό θαζεζηώο πνπ θαζηεξώλεηαη ζην παξόλ Κέξνο [v], δπλάκεη ηνπ νπνίνπ ηα δηθαηώκαηα θαη νη δηθαηνδνζίεο ηνπ παξαθηίνπ Θξάηνπο θαη ηα δηθαηώκαηα θαη νη ειεπζεξίεο ησλ άιισλ Θξαηώλ, δηέπνληαη από ηηο ζρε- ηηθέο δηαηάμεηο ηεο παξνύζεο ΢πκβάζεσο [Κνληέγθν Κπαίπ, 1982]». 2) «Άξζξν 56. ΢ηελ ΑΟΕ ην παξάθηην Θξάηνο έρεη : α) Θπξηαξρηθά δηθαηώκαηα πνπ απνζθνπνύλ ζηελ εμεξεύλεζε , εθκεηάιιεπζε, δηαηήξεζε θαη δηαρείξηζε ησλ θπζηθώλ πόξσλ, δσληαλώλ ή κε, ησλ ππεξθείκελσλ ηνπ βπζνύ ηεο ζα- ιάζζεο πδάησλ, ηνπ βπζνύ ηεο ζαιάζζεο θαη ηνπ ππεδάθνπο απηνύ, σο επίζεο θαη κε άιιεο δξαζηεξηόηεηεο ζρεηηθέο κε ηελ νηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε θαη εμεξεύλεζε ηεο Εώλεο, όπσο ε παξαγσγή ελέξγεηαο από ηα ύδαηα, ηα ξεύκαηα θαη ηνπο αλέκνπο. β) έρεη δηθαηνδνζία, όπσο πξνβιέπεηαη ζηα ζρεηηθά άξζξα ηεο παξνύζεο ΢πκβάζεσο ζρεηηθώο κε: η) ηελ εγθαηάζηαζε θαη ηε ρξεζηκνπνίεζε ηερλεηώλ λήζσλ, εγθαηαζηάζεσλ θαη θαηαζθεπώλ ηη) ηε ζαιάζζη α επηζηεκνλη- θή έξεπλα ηηη) ηελ πξνζηαζία θαη δηαηήξεζε ηνπ ζαιαζζίνπ πεξηβάιινληνο. γ) άιια δηαθηώκαηα θαη ππνρξεώζεηο πνπ πξνβιέπνληαη από ηελ παξνύζα ΢ύκβαζε». [2] «Ζ λέα απηή δώλε δηθαησκάησλ ηνπ παξαθηίνπ θξάηνπο, θζάλεη κέρξη ηα 200 λ.κ. από ηηο γξακκέο βάζεσο ησλ εζλη- θώλ ρσξηθώλ πδάησλ (ή αηγηαιίηηδνο δώλεο, ή ρσξηθήο ζαιάζζεο, είλαη ην ίδην κέγεζνο κε δηαθνξεηηθέο νλνκαζίεο) θαη αξρίδεη από ην εμσηεξηθό ηεο όξην». [3] Γειαδή, γηα λα δψζνπκε έλα παξάδεηγκα ζηελ ειιεληθή πεξίπησζε: Δχξνο ρσξηθήο Θαιάζζεο+εχξνο ΑΝΕ= 200λκ. Κε ηελ παξνχζα θαηάζηαζε δειαδή ησλ ειιεληθψλ εζληθψλ ρσξηθψλ πδάησλ ζηα 6λκ έρνπκε: 6λκ + 194λκ=200λκ= ΑΝΕ! «Απηφ ζεκαίλεη φηη ζηελ ΑΝΕ πιένλ, έρνπλ ζπζζσξεπζεί ηφζν ηα παξαδνζηαθά θπξηαξρηθά δηθαηψκαηα πνπ ην παξά θ- ηην Θξάηνο αζθνχζε ζηελ ΢θαινθξεπίδα, δειαδή, ζηνπο θπζηθνχο πφξνπο ηνπ βπζνχ θαη ηνπ ππεδάθνπο ησλ παξαθε- ίκελσλ ζαιάζζησλ πεξηνρψλ ηνπ, φζν θαη ηα λέα θπξηαξρηθά δηθαηψκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ έξεπλα, εθκεηάιιεπζε θαη δηαηήξεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ ησλ ππεξθεηκέλσλ πδάησλ, δειαδή θπξίσο, ησλ αιηεπκάησλ. Δμάιινπ, ρνξεγήζεθαλ θαηλ πξφζζεηεο δηαθηνδνζίεο ζην παξάθηην θξάηνο (δει. Απνθιεηζηηθέο αξκνδηφηεηεο) πνπ α- θνξνχλ ηελ ηνπνζέηεζε θαη ρξήζε ηερλεηψλ λεζηψλ θαη άιισλ θαηαζθεπψλ, ηε δηεμαγσγή επηζηεκνληθήο έξεπλαο θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ ζαιαζζίνπ πεξηβάιινληνο απφ ηελ ξχπαλζε. Γελ εζίγεζαλ φκσο νη παξαδνζηαθέο ειεπζεξίεο ηεο δηεζλνχο επηθνηλσλίαο ησλ άιισλ Θξαηψλ ζηα φξηα ηεο Εψλεο (λαπζηπινταο, ππέξπηεζεο θαη ηνπνζέηεζεο θαισδίσλ θαη ζσιελαγσγψλ). Ν λένο απηφο ζεζκφο, πνπ ήδε θαη πξηλ ηελ ζπκβαηηθή ηνπ θαζηέξσζε είρε βξεί εθηεηακέλε εθαξ- κνγή ζηελ πξαθηηθή ησλ Θξαηψλ, απνηειεί ήδε κέξνο ηνπ εζηκηθνχ δηεζλνχο δηθαίνπ»[4.] Αλαθνξηθψο, πάλησο κε ηελ πθαινθξεπίδα νη δηαηππψζεηο είλαη απνιχησο ζαθείο θαη εληζρχνληαη κάιηζηα απφ ηε Ππλζήθε ηνπ Montego Bay ηνπ 1982. Κε ηε ζχκβαζε απηή5, επηιχζεθε έλα απφ ηα πιένλ αθαλζψδε πξνβιήκαηα ηνπ Γηθαίνπ ηεο Θάιαζζαο: επήιζε ζπκθσλία γηα ην πιάηνο ησλ Σσξηθψλ ΢δάησλ (Σσξηθήο Θαιάζζεο), ε νπνία δχλαηαη πιένλ λα εγγίδεη ην εχξνο ησλ 12 λαπηηθψλ κηιίσλ (λ.κ). Ν θαλφλαο απηφο κάιηζηα, ιφγσ ηεο επξπηάηνπ εθαξκνγήο ηνπ, έρεη-θαη απηφο- πιένλ απνθηήζεη εζηκηθήλ ηζρχ. Γηα ηελ νξηνζέηεζηλ δε, ησλ αιιειεπηθαιππησκέλσλ, Σσξηθψλ ΢δάησλ (ρσξηθψλ Θαιαζζψλ) πηνζεηήζε ε αξρή ηεο Κέζεο Γξακκήο κε ειάρηζηεο κφλνλ εμαηξέζεηο (άξζξν 15). Ζ πεξίπησζε απηή δχλαηαη λα θαιχςεη απνιχησο ηελ πεξίπησζε Διιάδνο-Ρνπξθίαο. Αλαθνξηθψο ηψξα κε ηα δηθαηψκαηα πνπ αζθεί ην παξάθηηνλ θξάηνο ην νπνίν δηαζέηεη ηελ ζπγθεθξηκέλελ πθαινθξεπίδα, απηά έρνπλ ηελ έλλνηα ησλ «θ π- ξηαξρηθψλ δηθαησκάησλ» δειαδή ην φηη νπδέλ άιιν θξάηνο δχλαηαη λα ηα δηεθδηθήζεη, έζησ θαη αλ ην παξάθηην απηφ θξάηνο δελ αζθεί ηα ελ ιφγσ δηθαηψκαηα εηο ηελ πξάμε. Δπίζεο, λα ηνληζζεί φηη ηα δηθαηψκαηα απηά, ζπκθψλσο πξνο ηελ απφθαζε ηνπ Γηεζλνχο Γηθαζηεξίνπ ηεο Σάγεο εηο ηελ ΢πφζεζε ηεο ΢θαινθξεπίδνο ηεο Βνξείνπ Θαιάζζεο6, π- θίζηαληαη ππέξ ηνπ παξαθηίνπ Θξάηνπο ipso jure et ab initio (απηνδηθαίσο θαη εμππαξρήο) ρσξίο ην Θξάηνο απηφ λα ρξεηάδεηαη λα πξνβεί εηο νπδεκία λνκηθήλ ελέξγεηα[7]. Β. Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε θαη Κέζε Γξακκή Δπίζεο, ε ΢θαινθξεπίδα, ζπκθψλσο πξνο ηελ Πχκβαζε ηνπ 1982, δηαζέηεη σο ειάρηζηνλ εχξνο, ηελ έθηαζηλ ηνπ βπ- ζνχ ηεο Απνθιεηζηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο (ΑΝΕ) δειαδή κέρξη 200 λ.κ. Γχλαηαη φκσο λα ππεξβεί θαη ην φξηνλ απηφ, φηαλ ην ΢θαινπιαίζηνλ ηνπ παξαθηίνπ θξάηνπο εθηείλεηαη πέξαλ απφ ηα 200 λ.κ., νπφηε ε ΢θαινθξεπίδα εμηθλείηαη κέρξη θαη ην ηέινο ηνπ ΢θαινπιαηζίνπ ή ηα 350 λ.κ. ή αθφκα λα εθηείλεηαη ζηα 100 λ.κ πέξαλ απφ ηελ ηζνβαζή θα κ- πχιελ ησλ 2.500 κέηξσλ [8]. Ν Σάξηεο ησλ ΑΝΕ κε παξαθηίσλ ρσξψλ ηεο Κεζνγείνπ ινηπφλ έρεη σο θαησηέξσ, ζπκθψλσο πξνο ηε Λέα Ππλζήθε γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο ηνπ 1982. Γ. Απνθιεηζηηθή Οηθνλνκηθή Εώλε, Κέζε Γξακκή θαη Δπζηδηθία 32
Ρψξα, αο εμεηάζνκε θαη έλα ζεκείνλ, ην νπνίν θαηά ηηλεο, κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη αζάθεηεο νη νπνίεο ζα απαηηνχζαλ κάιινλ «πνιηηηθνχ ηχπνπ πξνζεγγίζεηο» θαη φρη -θαηά βάζηλ- λνκηθνχ. Ξξφθεηηαη, δηα ην άξζξνλ 74, εηο ην νπνίν ε λέα Πχκβαζηο (1982) πξνβιέπεη ζχλαςε Ππκθσλίαο «ζπκθψλσο πξνο ην δηεζλέο Γίθαηνλ, φπσο απηφ θαζνξίδεηαη ζην ά ξ- ζξν 38 ηνπ Θαηαζηαηηθνχ ηνπ Γηεζλνχο Γηθαζηεξίνπ, πξνο ηνλ ζθνπφλ θαηαιήμεσο εηο δηθαίαλ (επηεηθή) ιχζε». Ζ «δεκηνπξγηθή αζάθεηα» ινηπφλ, ηελ νπνίαλ θαίλεηαη λα επηθαινχληαη νξηζκέλνη αλαιπηαί, πξνθχπηεη αθξηβψο εδψ. Δηο ην πιαίζην απηφ φκσο, εκπεξηέρεηαη θαη ε κέζνδνο ραξάμεσο ηεο Κέζεο Γξακκήο-Κέζεο Απνζηάζεσο, ε νπνία ήδε έρεη απνηειέζεη απνιχησο πξφζθαην λνκηθφλ πξνεγνχκελν εηο ηηο πεξηπηψζεηο ραξάμεσο ΑΝΕ κεηαμχ ηεο Θχπξνπ θαη ησλ γεηηνληθψλ ηεο παξαθηίσλ ρσξψλ. Γειαδή, αο ππελζπκίζνπκε φηη ηελ 12ε Γεθεκβξίνπ 1988, ε Θχπξνο επεθχξσζε ηελ Πχκβαζε ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο. Ρνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2003 θαη ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 2007, ε Θχπξνο π- πέγξαςε ζπκθσλία γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο ΑΝΕ κε ηελ Αίγππην θαη ην Ιίβαλν, αληηζηνίρσο. Ζ ζπκθσλία βαζίδεηαη εηο ηελ δηεζλψο απνδεθηή αξρή ηεο κέζεο γξακκήο θαη ηνπο φξνπο ηεο Ππκβάζεσο ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο. Ρνλ Γεθέκβξην ηνπ 2010 αθνινχζεζε ε ππνγξαθή ζπκθσλίαο κεηαμχ Θχπξνπ θαη Ηζξαήι γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο ΑΝΕ κεηαμχ ησλ δχν ρσξψλ θαη πάιηλ κε ηε κέζνδν ηεο κέζεο γξακκήο. Ξαξάιιεια, ε Θχπξνο εγθαηλίαζε ζηηο 16 Φεβξν- παξίνπ 2007 ηνλ πξψην γχξν ππνβνιήο αηηήζεσλ αδεηψλ εξεχλεο θαη αδεηψλ εθκεηαιιεχζεσο πδξνγνλαλζξάθσλ, ν νπνίνο έιεμε ζηηο 16 Ηνπιίνπ 2007, ελψ ηθαλφο αξηζκφο εηαηξεηψλ επέδεημε ελδηαθέξνλ εηο ηηο νπνίεο θαη εδφζεζαλ ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο9. Ζ Ρνπξθία, δηα ηηο δχν εθ ησλ πεξηπηψζεσλ απηψλ δελ αληέδξαζε νχηε ιεθηηθψο! Αληέδξαζε κφλνλ-θαη απνθιεηζηη- θψο-ιεθηηθψο, δηα ηελ πεξίπησζηλ Θχπξνπ-Ηζξαήι. Θαη βεβαίσο ε αληίδξαζίο ηεο θαηέπεζε εηο ην απφιπηνλ θαη αβπζα- ιένλ... δηπισκαηηθφλ θελφλ! Ππλεπψο, φηαλ ε -θαηά ην ήκηζπ- ππφ ηνπξθηθήλ θαηνρήλ Θχπξνο, κε θαηνρηθά ηνπξθηθά ζηξαηεχκαηα ηεο ηάμεσο ησλ 40.000 αλδξψλ εηο ηα εδάθε ηνπ Βνξείνπ ηκήκαηφο ηεο, δχλαηαη λα εθαξκφζεη ηελ Κέζελ Γξακκήλ δηα ηελ ράξαμηλ ηεο ΑΝΕ, ηελ νπνίαλ πξνεγνπκέλσο, κνλνκεξψο είρελ νξίζεη ν αείκλεζηνο Ράζζνο Ξαπαδφπνπινο, ζπλεπάγεηαη αζ- θαιψο φηη θαη ε θαηά πνιχ ηζρπξνηέξα ηεο Θχπξνπ Διιάο ζα δχλαηαη λα πξάμεη ην ηνηνχηνλ, κε πνιιαπιαζίαλ άλεζηλ! Δπίζεο λα πξνζζέζσ φηη ε πξφζθαηε επίζθεςε ηεο Θαγθειαξίνπ ηεο Γεξκαλίαο θ. Α. Κέξθει εηο ηελ Θχπξν, φπσο θαη νη επζχλεο ηηο νπνίεο επέξξηςε κε ηηο δειψζεηο ηεο εηο ηελ ηνπξθηθήλ θαη ηνπξθνθππξηαθήλ πιεπξά γηα ηελ αδπλακία εμεπξέζεσο ιχζεσο ζην θππξηαθφ δήηεκα, καο πείζνπλ φηη ην γεξκαληθφ ελδηαθέξνλ εμήθζε θαη απφ ηηο πηζαλφηεηεο γεξκαληθψλ επελδχζεσλ ζην ειιελν-θππξηαθφ θπζηθφ αέξην. Αο ππελζπκίζνπκε φηη επίζθεςηο γεξκαλνχ Θαγθειιαξίνπ εηο ηελ Κεγαιφλεζν έρεη λα ζεκεησζεί δηα ρξνληθφ δηάζηεκα άλσ ησλ ηξηψλ δεθαεηηψλ! Λα ππνζέζσ φηη ε γεξκαλίδα Θαγθειιάξηνο -αίθλεο- «καο εξάζζε ζθφδξα»; Νη αληηδξάζεηο θαη νη αλαιχζεηο ηνπ ηνπξθηθνχ ηχπνπ επί ηεο επηζθ έ- ςεσο ηεο θ. Κέξθει είλαη εμαηξεηηθά εχγισηηεο, αλαθνξηθψο κε ηελ δπζθνξία ηεο ηνπξθηθήο πνιηηηθήο ειίη σο πξνο ηελ ππνζηήξημε ηεο γεξκαλίδαο Θαγθειιαξίνπ πξνο ηελ ζχκπεμε γεληθφηεξεο ζπκθσλίαο Θχπξνπ-Ηζξαήι θαη επζπλψλ ηεο ηνπξθηθήο πιεπξάο γηα ηελ εμεχξεζε ιχζεσο ζην θππξηαθφ.[10 ] 1.1.) Δμεηάδνληεο ηψξα αθφκε θαη ηελ αξρήλ ηεο επζηδηθία/equity, ε νπνία εκπεξηέρεη θαη ηελ αξρήλ «ησλ εηδηθψλ πεξηπηψζεσλ» ηηο νπνίεο αζαθψο θαη αβαζίκσο απφ λνκηθήο πιεπξάο, επηθαιείηαη ε Ρνπξθία, πξέπεη λα ιάβνπκε ππφ- ςηλ φια ηα αλσηέξσ ηα νπνία θαη απνηεινχλ ζαθψο ειιεληθήλ πνιηηηθήλ επηινγή δηαπξαγκαηεπηηθήο ζηξαηεγηθήο, επί ηνπ πξνηάγκαηνο (εθηηκψ) ηνπ raison d'État αιιά θαη ηεο Δπξσπατθήο ζηεξίμεσο εηο ηηο λφκηκεο επηδηψμεηο ηεο. Θαη πάλησο, θαη ε πεξίπησζε ηεο «δηθαίαο ιχζεσο/επζηδηθίαο» νθείιεη, θαηά λφκνλ, λα είλαη απφξξνηα ηνπ Γηεζλνχο Γηθα ί- νπ θαη ζχκθσλε σο πξνο απηφ [11]. Θαη δηα ηελ πιήξε δηαζαθήληζε ηνπ δεηήκαηνο πξέπεη λα ζεκεησζνχλ ηα εμήο : η) ζπκθψλσο πξνο ηελ Πχκβαζε ηνπ 1982 (άξζξν 121) νη Λήζνη δηαζέηνπλ πιήξε δηθαηψκαηα ΢θαινθξεπίδνο θαη ΑΝΕ. Δμαηξνχληαη κφλνλ νη βξαρνλεζίδεο νη νπνίεο «δελ δχλαληαη λα θαηνηθεζνχλ» (πξνζνρή, δελ νκηιεί ν λφκνο πεξί «κε θαηνηθνπκέλσλ», αιιά πεξί «κε δπλακέλσλ λα θαηνηθεζνχλ»!) «ή δελ έρνπλ ηδηθήλ ησλ νηθνλνκηθή δσή, θαη νη νπνίεο δηθαηνχληαη λα έρνπλ κφλνλ ρσξηθή ζάιαζζα θαη ζπλνξεχνπζα δψλε». Θνληνινγίο, νη βξαρνλεζίδεο απηέο δηθαηνχληαη λα έρνπλ κέρξη 12 λ.κ ε χ- ξνο Σσξηθήο Θαιάζζεο θαη αθφκε άιια 12 λ.κ Ππλνξεχνπζαο Εψλεο! Λα ζεκεησζεί εδψ, φηη ε Ρνπξθία δελ αλαγλσξ ί- δεη αλάινγα δηθαηψκαηα θαλ εηο ην Θαζηειφξηδν! Γελ αλαγλσξίδεη ινηπφλ ε γείησλ, «θίιε» θαη «ζχκκαρνο», δηθαίσκα Σσξηθψλ ΢δάησλ θαη θπζηθά νχηε Ππλνξεχνπζαο Εψλεο ζηηο βξαρνλεζίδεο αιιά νχηε θαλ εηο ηηο Λήζνπο ηνπ παξαθηί- νπ Θξάηνπο ην νπνίνλ θαη ηηο δηαζέηεη, θαη δελ δέρεηαη λα αθνινπζήζεη ηηο επηηαγέο ηνπ Γηθαίνπ ηεο Θάιαζζαο ην νπν ί- ν, φκσο, φπσο απαηηεί ε νηαδήπνηε ιχζηο, αθφκε θαη επζηδηθίαο, νθείιεη λα ζπληειείηαη κε ζαθή ηήξεζε ησλ ππ' απηφ πξνβιεπνκέλσλ θαλφλσλ! Ρί λα ζπδεηήζνκε ινηπφλ επ' απηνχ θαη βάζεη πνίαο «επζηδηθίαο», πέξαλ ησλ θαλφλσλ ηνπ Γηεζλνχο Γηθαίνπ, κε ηελ Ρνπξθία; Απηφ πξέπεη λα ην ιάβεη ζνβαξά ππφςηλ εηο ν νηνζδήπνηε αλαιπηήο εηο νηαλδήπνηε αλάιπζίλ ηνπ. Γηπισκάηεο, αθαδεκατθφο ή απιψο ζθεπηφκελνο πνιίηεο [12]. Γ. Πεξίθιεηζηε ή Ζκηπεξίθιεηζηε Θάιαζζα θαη ηνπξθηθέο δηεθδηθήζεηο 3) ΢πάξρεη έλα αθφκε ζεκείνλ ην νπνίνλ πξέπεη λα εθζέζνπκε γηα λα απνθχγνπκε παξεμεγήζεηο, νη νπνίεο δχλαληαη λα νδεγήζνπλ ζε παξεξκελείεο ζπλεπαγψκελεο νιεζξίνπο ρεηξηζκνχο αλαθνξηθψο κε ηα θπξηαξρηθά δηθαηψκαηα ηεο Διιάδνο ζην Αλαηνιηθφ Αηγαίν. Ξξφθεηηαη γηα ηα άξζξα 122 θαη 123 ηεο Ππλζήθεο ηνπ 1982, ηα νπνία πξνηείλνπλ θάπνηεο εμαηξέζεηο απφ ηηο παξαδεδεγκέλεο θαη θνηλψο απνδεθηέο ιχζεηο ηνπ Γηθαίνπ ηεο Θαιάζζεο αθνξψζεο ηηο πε- ξηπηψζεηο ησλ ιεγνκέλσλ «θιεηζηψλ ή εκηθιείζησλ Θαιαζζψλ». Ξξέπεη λα ηνλίζνπκε φηη ε ξχζκηζηο απηή έρεη ραξα θ- ηήξα ζπζηάζεσο θαη φρη δεζκεπηηθφ, θαη πξνβιέπεη απιψο ζπλεξγαζία ζηνπο ηνκείο ηεο η) εμεξεπλήζεσο, δηαηεξήζεσο θαη εθκεηαιιεχζεσο ησλ «δψλησλ θπζηθψλ πφξσλ» (δειαδή: αιηεία), ησλ Θαιαζζψλ απηψλ φπσο θαη εηο ηνπο ηνκείο 33
ηη) ηεο ζαιαζζίαο επηζηεκνληθήο εξεχλεο θαη ηεο πξνζηαζίαο ηνπ Θαιαζζίνπ πεξηβάιινληνο (Ξεξηβαιινληηθή πξνζηα- ζία). Ππλεπψο, ηα νπνηαδήπνηε επηρεηξήκαηα ηεο Ρνπξθίαο πεξί ηεο Ζκηθιείζηνπ Θαιάζζεο ηνπ Αηγαίνπ δελ δχλαληαη, αθφκε θαη εάλ εγίλνλην, παξ' ειπίδα, απνδεθηά απφ ηελ Αζήλα, λα επεθηαζνχλ ζε ηνκείο ζπλεθκεηαιιεχζεσο ππνζ α- ιαζζίνπ πινχηνπ (πδξνγνλαλζξάθσλ), νχηε βέβαηα εθρσξήζεσο εζληθήο θπξηαξρίαο ζηνπο ηνκείο ηεο ΢θαινθξεπίδνο, δηφηη θάηη ηέηνην δελ πξνβιέπεηαη θαη' νπδέλα ηξφπν απφ ηελ Πχκβαζε ηνπ 1982! Ξξέπεη φκσο λα ζεκεηψζνπκε αθφκε κία αλαθφινπζε ζηάζε ηεο Ρνπξθίαο ε νπνία απνδεηθλχεη ηελ γλσζηή εηο ηνπο Ρνχξθνπο κέζνδνλ ησλ «θαιψλ θαη ζπκθεξφλησλ» θαη κάιηζηα δηα ηεο κεζφδνπ «ησλ δχν κέηξσλ θαη δχν ζηαζκψλ»: η) Ζ Ρνπξθία νχηε ππέγξαςε αιιά θαη νχηε επηθχξσζε ηε Πχκβαζε ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο. Υζηφζν, πηνζέηεζε, πεξί ην ηέινο ηνπ 1986, ΑΝΕ ζηε Καχξε Θάιαζζα θαη ήξζε ζε ζπκθσλία κε ηελ ηφηε Πνβηεηηθή Έλσζε γηα ηηο επηθαιππηφκελεο πεξηνρέο ρξε- ζηκνπνηψληαο ηε... κέζνδν ηεο κέζεο γξακκήο (!). ηη) Αξγφηεξα ε Ρνπξθία άξρηζε ζπλνκηιίεο κε ηελ Βνπιγαξία θαη ηελ Ονπκαλία γηα ην ίδην ζέκα θαη ήξζε ζε αλαιφγνπ κνξθήο θαη πεξηερνκέλνπ ζπκθσλία κε απηήλ ηελ νπνίαλ είρε ζπλά- ςεη κε ηνπο Πνβηεηηθνχο. Έηζη, ελψ ε Ρνπξθία έρεη πξνρσξήζεη, ζε ζπλεξγαζία κε παξεπμείληα θξάηε ζηελ νξηνζέηεζε ηεο ΑΝΕ ζηε Καχξε Θάιαζζα – κηαο «πεξίθιεηζηεο ή εκίπεξίθιεηζηεο ζαιάζζεο», φπσο ηζρπξίδεηαη φηη είλαη θαη ε Κε- ζφγεηνο – αξλείηαη λα πξάμεη ην ίδην θαη εηο ηελ... Κεζφγεην, έρνληαο φκσο ε ίδηα δεκηνπξγήζεη πξνεγνχκελν γηα ηνλ εαπηφ ηεο, εηο ηελ Καχξε Θάιαζζα! Απηά απνηεινχλ ηζρπξά φπια ζηα ρέξηα ηεο ειιεληθήο Γηπισκαηίαο, αξθεί λα ηεο δνζεί ε εληνιή λα ηα ρξεζηκνπνηήζεη... Δ. Σνπξθία θαη νη Δπξσπατθέο ηεο ππνρξεώζεηο σο πξνο ηελ ππνγξαθή ηεο Λέαο ΢πλζήθεο γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο Αλαθνξηθψο ηψξα κε ηηο επξσπατθέο ππνρξεψζεηο ηεο Ρνπξθίαο σο πξνο ηελ εθαξκνγή ηεο Ππκβάζεσο γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο ηνπ 1982, πξεη λα ππνγξακκίζνπκε φηη: η) ε Πχκβαζε ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο έρεη θπξ σ- ζεί απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ( 10 Γεθεκβξίνπ 1998 ) θαη θαη΄ επέθηαζε απνηειεί κέξνο ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ. ΋ιεο νη ππφ έληαμε ρψξεο – ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο Ρνπξθίαο - νθείινπλ θαηά ην ρξφλν ηεο έληαμήο ηνπο λα ε- θαξκφζνπλ ην θνηλνηηθφ θεθηεκέλν. ηη) ην Ππκβνχιην ηεο ΔΔ ζηηο 2 Ηνπλίνπ 2005 θαηέζηεζε ζαθέο φηη «Ζ ζχκβαζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο απνηειεί κηθηή ζπκθσλία, δειαδή έρεη ζπλαθζεί θαη απφ ηελ Θνη- λφηεηα θαη απφ ηα θξάηε κέιε. Γπλάκεη ησλ δηαηάμεσλ ηνπ άξζξνπ 6 ηεο πξάμεσο ηεο αθνξνχζεο ηνπο φξνπο πξν ζ- ρσξήζεσο ησλ λέσλ θξαηψλ κειψλ, ηα θξάηε απηά δεζκεχνληαη λα πξνζρσξήζνπλ ζηηο ζπκβάζεηο θαη ζπκθσλίεο πνπ έρνπλ ζπλάςεη ηα παιηά θξάηε κέιε θαη, καδί κε απηά, ε Θνηλφηεηα» ηηη) ζηηο 2 Απξηιίνπ 2007 ν ΋ιη Οελ δήισζε ζα- θψο φηη «Ζ Πχκβαζε γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο απνηειεί φλησο θνηλνηηθφ θεθηεκέλν, ην νπνίν ε Ρνπξθία αλακέλεηαη λα πηνζεηήζεη θαη λα εθαξκφζεη κεηά ηελ πξνζρψξεζή ηεο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Ζ Δπηηξνπή ζα ζπλερίζεη λα ειέγ- ρεη ηελ εθαξκνγή ηνπ θεθηεκέλνπ ζηελ Ρνπξθία» ηηηη) αλαιφγνπ πεξηερνκέλνπ ήηαλ επίζεο ε απάληεζε ηνπ θ. Οελ ζε εξψηεζε ηνπ Θππξίνπ Δπξσβνπιεπηή θ. Η. Θαζνπιίδε αλαθνξηθψο κε ηηο παξαβηάζεηο ηεο ΑΝΕ ηεο Θχπξνπ απφ ηνπξ- θηθφ ζθάθνο. Ππγθεθξηκέλα, ν θ. Οελ ζηελ απάληεζή ηνπ ηελ 5ε Καξηίνπ 2009 πξνβαίλεη ζε ηδηαίηεξε κλεία ησλ ζπκ- πεξαζκάησλ ηεο 8εο Γεθεκβξίνπ 2008, φπνπ αλαθέξεηαη φηη «ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή απνζαξξχλεη ηπρφλ απεηιέο, πξνζηξηβέο, ή πξάμεηο νη νπνίεο ζα κπνξνχζαλ λα επεξεάζνπλ αξλεηηθά ηηο ζρέζεηο θαιήο γεηηλίαζεο θαη ηελ εηξεληθή δηεπζέηεζε ησλ δηαθνξψλ» [13]. Πη. Ρν ειιελνηνπξθηθφ «Ξξσηφθνιιν» ηεο Καδξίηεο ηνπ 1997 Πηηο 8 Ηνπιίνπ 1997, άξρηζε ε Πχλνδνο Θνξπθήο ηνπ ΛΑΡΝ ζηε Καδξίηε φπνπ εηο ην πεξηζψξηφ ηεο θαη κε ηελ επίβιε- ςε ηεο ηφηε ππνπξγνχ Δμσηεξηθψλ ησλ ΖΞΑ, Καληιίλ Νικπξάηη, ν ηφηε έιιελαο πξσζππνπξγφο, Θ. Πεκίηεο θαη ν ηφηε ηνχξθνο Ξξφεδξνο Π. Ληεκηξέι, πεξηζηνηρηδφκελνη απφ ηνπο ηφηε ππνπξγνχο Δμσηεξηθψλ Ξάγθαιν θαη Ρδεκ, ππέγξα- ςαλ ην γλσζηφ σο «πξσηφθνιιν ηεο Καδξίηεο ηνπ 1997». Ξξφθεηηαη γηα έλα αλεπίζεκν θείκελν, ην νπνίν ζε θακκία πεξίπησζε δελ έρεη ηζρχ ζπκθσλίαο, νπδέπνηε θπξψζεθε απφ ηελ ειιεληθή Βνπιή θαη ην νπνίν νπδέπνηε είδε ην θσο ηεο δεκνζηφηεηνο. Ξξνθαλψο δηφηη θαη ε ηφηε ειιεληθή θπβέξλεζηο δελ ζα εδχλαην λα αλζέμεη ηηο ιατθέο αληηδξάζεηο. Ρν γεγνλφο πάλησο φηη κέρξη ζήκεξα, κεηά απφ ηελ ελαιιαγή ζηελ εμνπζία ηξηψλ ειιεληθψλ θπβεξλήζεσλ, ην θείκελν ζπλερίδεη λα ιαζξνβηνί ζηα ζπξηάξηα ηνπ ειιεληθνχ αιιά θαη ηνπ ηνπξθηθνχ ΢ΞΔΜ θαηαδεηθλχεη φηη ε Αζήλα επηξξεάδε- ηαη αθφκε απφ ηελ χπαξμή ηνπ, εηο ηελ δηπισκαηηθή ζπκπεξηθνξά ηεο έλαληη ηεο Ρνπξθίαο. Δίλαη ινηπφλ, αθφκε έλα ζεκείν ην νπνίν ε Αζήλα νθείιεη λα ζπλεθηηκήζεη θαη λα ρεηξηζζεί αλαιφγσο ζηελ θξίζηκε ζπγθπξία ησλ ειιελν - ηνπξθηθψλ ζπλνκηιηψλ αιιά θαη γηα ην ζέκα ηεο ραξάμεσο ηεο ειιεληθήο ΑΝΕ. Πηε ζπκθσλία αλαθέξεηαη φηη: «Θαη νη δχν ρψξεο ζα αλαιάβνπλ πξνζπάζεηα λα πξνσζήζνπλ δηκεξείο ζρέζεηο, πνπ ζα βαζίδνληαη κεηαμχ άιισλ θαη ζε: [...] ΗV ) Πεβαζκφ ζηα λφκηκα δσηηθά ζπκθέξνληα θαη ελδηαθέξνληα ηεο θάζε ρψξαο ζην Αηγαίν, ηα νπνία έρνπλ κεγάιε ζεκαζία γηα ηελ αζθάιεηα θαη ηελ εζληθή θπξηαξρία ηνπο. V ) Γέζκεπζε απνθπγήο κνλνκεξψλ ελεξγεηψλ ζηε βάζε ηνπ ακνηβαίνπ ζεβαζκνχ θαη ηεο επηζπκίαο, ψζηε λα απνηξ α- πνχλ ζπγθξνχζεηο νθεηιφκελεο ζε παξεμήγεζε [...] Νη δχν απηέο παξάγξαθνη είλαη νη επίκαρεο θαη εθείλεο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη ή/θαη ππνλννχληαη απφ ηελ ηζιακηθή θπβέξλεζε ηεο Άγθπξαο σο βάζε λνκηκνπνηήζεσο ησλ δηεθδηθήζεψλ ηεο εηο ην Αλαηνιηθφ Αηγαίν θαη βεβαίσο εηο ην Θαζηειφξηδν. Έλα ιακπξφ δείγκα απηήο ηεο ηνπξθηθήο αλαιχζεσο, καο έδσζε, ήδε απφ ηνλ Ηνχλην ηνπ 2007 Ρνχξθνο Ξξφεδξνο θ. Γθηνχι, φηαλ εηο ην πεξηζψξην ηεο Ππλφδνπ ηνπ ΝΠΔΞ δήισζε ζηελ εθεκεξίδα Θαζεκεξηλή φηη: «Ζ Ρνπξ- θία θαη ε Διιάδα έρνπλ λνκηθά θαη δσηηθά ζπκθέξνληα θαη αλεζπρίεο ζην Αηγαίν κε κεγάιε ζεκαζία γηα ηελ αζθάιεηα 34
θαη ηελ εζληθή θπξηαξρία ηνπο. Δρνπλ δεζκεπζεί κε ηε Ππκθσλία ηεο Καδξίηεο ηνπ 1997 λα ζέβνληαη ηηο αξρέο απηέο θαη λα δηεπζεηνχλ ηηο κεηαμχ ηνπο δηελέμεηο κε εηξεληθά κέζα θαη κε ακνηβαία ζπλαίλεζε». Αθφκα φκσο θαη απηφ ην επηρείξεκα ηεο ηζιακηθήο Θπβεξλήζεσο ηεο Άγθπξαο δελ είλαη επαξθέο γηα λα «γθξηδάξεη» ην Αηγαίν θαη ηε Λ/Α Κεζφγεην. Θαη απηφ δηφηη: η) ε Ρεηάξηε Ξαξάγξαθνο νκηιεί πεξί «λνκίκσλ δσηηθψλ ζπκθεξφλησλ θαη ελδηαθεξφλησλ» ησλ δχν ρσξψλ. Γειαδή ζπκθεξφλησλ θαη ελδηαθεξφλησλ ησλ νπνίσλ ε δηεθδίθεζε νξίδεηαη απφ ην Γηεζλέο Γίθαην θαη ζηελ πεξίπησζε απηή, απφ ην Γηεζλέο Γίθαηνλ ηεο Θαιάζζεο ηνπ 1982! θαη ηη) ε Ξέκπηε Ξαξάγξα- θνο έρεη ήδε πνιιαπιψο θαηαξξαθσζεί θαη εμεπηειηζζεί πιήξσο απφ ηελ ηνπξθηθή ζπκπεξηθνξά ησλ δηαξθψλ παξαβη- άζεσλ θαη ππεξπηήζεσλ ζην Αηγαίν, φπσο θαη απφ κφλελ ηελ χπαξμε ηνπ casus belli. Ππλεπψο, ε θαηαγγειία απφ ει- ιεληθήο πιεπξάο ηνπ Ξξσηνθφιινπ απηνχ, ή κάιινλ, ε απιή αγλφεζίο ηνπ, είλαη θαη εχθνιε θαη επηβεβιεκέλε, αθξη- βψο ιφγσ ησλ δχν αλσηέξσ ζηνηρείσλ. Θαη πάλησο, αθξηβψο ιφγσ ηεο πξνθιεηηθήο -θαη θάζε άιιν παξά εηξεληθήο- ζπκπεξηθνξάο ηεο Ρνπξθίαο ζην Αηγαίν ην πξσηφθνιιν απηφ έπξεπε σο ειάρηζην δηπισκαηηθφ κέηξν ή έζησ δηπισκαηηθή πνηλή, λα θαηαγγειζεί απφ ειιεληθήο πιεπξάο ζην ζχλνιφ ηεο. Δπίζεο ε χπαξμε θαη κφλε ηνπ εηζέηη ηζρχνληνο casus belli αθπξψλεη πιήξσο ην νπζηαζηηθφ πεξηερφκελν ησλ Ξαξαγξάθσλ Η, ΗΗ θαη ΗΗΗ νη νπνίεο πξνβιέπνπλ αληηζηνίρσο: η) Ακνηβαία δέζκεπζε γηα ηελ εηξήλε, ηελ αζθάιεηα θαη ηε ζπλερή αλάπηπμε ζρέζεσλ θαιήο γεηηνλίαο, ηη) Πεβαζκφ ηεο θπξηαξρίαο ηεο θάζε ρψξαο θαη ηηη) Πεβαζκφ ησλ Αξρψλ ηνπ Γηεζλνχο Γηθαίνπ θαη ησλ Γηεζλψλ Ππλζεθψλ αιιά-θαη θπξίσο-ην γξάκκα θαη ην πλεχκα ηεο Ξαξαγξάθνπ VI ε νπνία (ηί εηξσλία...) πξνβιέπεη «δέζκεπζε δηεπζέηεζεο ησλ δηαθνξώλ ηνπο κε εηξεληθά κέζα, ζηε βάζε ακνηβαίαο ζπλαίλεζεο θαη ρσξίο ηε ρξήζε βίαο ή ηελ απεηιή βίαο». Δξσηψ ινηπφλ, εάλ ην casus belli δελ απνηε- ιεί «απεηιή ρξήζεσο βίαο» ηφηε ηί απνηειεί; Ξάλησο ζε θακκία πεξίπησζε δελ δχλαηαη λα εθιεθζεί σο «εηξεληθφ κέ- ζνλ». ΢η. Γεσπνιηηηθό ζπκπέξαζκα: 1) Γηα φινπο, ινηπφλ, ηνπο αλσηέξσ ιφγνπο, απφ φπνηα πιεπξά θαη αλ ηδσζεί ε Ππκθσλία απηή, παξά ηηο θαιέο πξ ν- ζέζεηο ηεο ρψξαο καο, δελ κπνξεί λα ζπλερίζεη λα ππάξρεη έζησ θαη σο θείκελν... Νθείιεη ε Διιάδα λα δείμεη φηη δελ αλέρεηαη επηηέινπο ηελ θνξντδία θαη ηνλ επηειηζκφ θαη λα δψζεη έλα κήλπκα ζνβαξφηεηνο θαη εηο ην ππφινηπν δηεζλέο ηεο πεξηβάιινλ... 2) Άιισζηε λα γίλεη πιένλ θαηαλνεηφλ, φηη ε επξσπατθή -αιιά θαη θπξίσο- ε αγγινζαμσληθή γεσζηξαηεγηθή θαηεχ- ζπλζε άιιαμε. Νη δχν απηνί Γηεζλείο πφινη ηζρχνο, (η)ΔΔ θαη (ηη) ΖΞΑ-Ζλσκέλνλ Βαζίιεηνλ (Δηδηθή Πρέζηο) επηδηψθνπλ ηελ απνδέζκεπζε απφ ηα ξσζηθά, ηξαληθά θαη Αξαβν-ηζιακηθά ελεξγεηαθά απνζέκαηα. Δπίζεο, ππφ ην θσο απηήο ηεο εξκελείαο, νη Αγγινζάμσλεο ηεο Δηδηθήο Πρέζεσο δελ βιέπνπλ κε ηδηαίηεξα ζεηηθφλ φκκα, ηελ επεξρνκέλε πξφζδεζε ηεο ΔΔ απφ ην Οσζηθφ θπζηθφ αέξην, κεηαπξάηεο θαη δηαλνκεχο ηνπ νπνίνπ ζα είλαη ε Γεξκαλία ζηελ ΔΔ. Λα ινηπφλ ε θαηάιιειε επθαηξία γηα λα ην απνθχγνπλ νξηζηηθά: ηα ηζξαειηλά θαη ηα θππξηαθά απνζέκαηα καδί κε ηα ειιεληθά απν- ζέκαηα θπζηθνχ αεξίνπ (Λνηίσο ηεο Θξήηεο θαη ζην Ηφλην κέρξη ηελ Αδξηαηηθή) απνηεινχλ ηελ ηδαληθή ιχζε. Ππλεπψο, ν νηνζδήπνηε ζέζεη εαπηφλ σο εκπφδην ζε απηήλ ηελ γεσζηξαηεγηθή εμέιημε, θαη ζηελ πεξίπησζή καο απηή θαίλεηαη λα είλαη κφλνλ ε Ρνπξθία, ζα αληηκεησπίζεη ηηο ζθιεξφηαηεο αληηδξάζεηο ηεο -νχησ θαινπκέλεο- «Γχζεσο» δειαδή ησλ: ΔΔ θαη Δηδηθήο Πρέζεσο Ινλδίλνπ-Νπάζηγθηνλ. Φπζηθά ν ηζξαειηλφο παξάγσλ ν νπνίνο δχλαηαη λα επε- ξεάδεη ηελ Δηδηθή Πρέζε ζα ζπκβάιιεη ζαθψο πξνο ηελ ηδίαλ θαηεχζπλζηλ! Δίλαη κάιινλ ζαθέο... Άξα, θνβηθά ζχλδξνκα εθ κέξνπο ησλ Αζελψλ γηα απνθαζηζηηθέο θαη ζηνρεπκέλεο ελέξγεηεο ζηε Λ/Α Κεζφγεην, δελ είλαη δηθαηνινγεκέλα, νχηε θαη απφ ηνπο πιένλ «ζψθξσλεο» εγθεθάινπο ηνπ ΢ΞΔΜ θαη ηνπ Κεγάξνπ Καμίκνπ. Ξάλησο αλ θξίλνπκε απφ ηηο δειψζεηο ηνπ Ξξσζππνπξγνχ ζην Δξδεξνχκ αιιά θαη ηνπ θ. Κπεγιίηε αλαθνξηθά κε ην Αηγαίν θαη ηελ ζηάζε ηεο Ρνπξθίαο, ην κήλπκα έρεη ιεθζεί θαη εθεί. * Η. Θ. Κάδεο, Θαζεγεηήο Οηθνλνκηθήο Γεσγξαθίαο-Γεσπνιηηηθήο, Παλεπηζηήκην Αζελώλ, 14-01-2011 ---------------------------------------------------- ΠΖΚΔΗΥΠΔΗΠ: 1. Ζ Πχκβαζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο ( UNLOSC ) ηνπ 1982, κεηαμχ άιισλ, δίλεη ζαθείο νξηζκνχο γηα ηελ Αηγηαιίηηδα Εψλε (Α.Ε.) ή ηα Σσξηθά Όδαηα, ηε Ππλνξεχνπζα ή Ξαξαθείκελε Εψλε, ηελ Απνθιεηζηη- θή Νηθνλνκηθή Εψλε (ΑΝΕ). Ζ Πχκβαζε ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο, ε νπνία ζπκθσλήζεθε ην 1982 ζην Montego Bay ηεο Ρδακάηθα θαη ηέζεθε ζε εθαξκνγή ζηηο 16 Λνεκβξίνπ 1994, αληηθαηέζηεζε ηέζζεξηο παιαηφηεξεο δηεζλείο ζπλζήθεο. Πε ςεθνθνξία πνπ έγηλε ζηηο 30 Απξηιίνπ 1982 ζηε Λέα ΢φξθε γηα ηε λέα Πχκβαζε 130 θξάηε ςήθηζαλ ππέξ, ηέζζεξα θαηά θαη 17 ηήξεζαλ απνρή. Κεηαμχ ησλ θξαηψλ πνπ ςήθηζαλ θαηά ηεο Πχκβαζεο ήηαλ θαη ε Ρνπξθία. Κέρξη ην ηέινο ηνπ 2008 επηθχξσζαλ ηε Πχκβαζε 157 ρψξεο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ε Θχπξνο ( 12 Γεθεκ- βξίνπ 1988 ) θαη ε Διιάδα ( 21 Ηνπιίνπ 1995 ). 2. B. Θαξαθσζηάλνγινπ, Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε ζην Λέν Γίθαην ηεο Θάιαζζαο, Πάθθνπιαο, Θεζ/λίθε, 2001, ζ. 54 θαη ζ. 559, (Ρκήκα V, Γηαηάμεηο ηεο Ππκβάζεσο ηνπ 1982 γηα ηελ ΑΝΕ, Ξεγή: Λφκνο 2321, ΦΔΘ 136/23- 6-1995, ηεχρνο Α'). 3. B. Θαξαθσζηάλνγινπ, φπ. αλ., ζ.ζ. 54 35
4. B. Θαξαθσζηάλνγινπ, φπ. αλ., ζ.ζ. 53-54 5. B. Θαξαθσζηάλνγινπ, φπ. αλ., ζ.ζ. 53-54 6. Βι. I.C.J Reports (1969), § 19 in B. Θαξαθσζηάλνγινπ, Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εε ζην Λέν Γίθαην ηεο Θάιαζ- ζαο,Πάθθνπιαο, Θεζ/λίθε, 2001, ζ. 42 7. Βι. θαη Θ. Νηθνλνκίδε, «Βαζηθέο Οπζκίζεηο ηνπ Λένπ Γηθαίνπ ηεο Θάιαζζαο», Γίθαην θαη Ξνιηηηθή, ηφκνο 9, εθδ. Ξαξαηεξεηήο, (1985),ζζ. 176-177 in B. Θαξαθσζηάλνγινπ, Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εε ζην Λέν Γίθαην ηεο Θά- ιαζζαο, Πάθθνπιαο, Θεζ/λίθε, 2001, ζ. 42 8. φπ. αλ. ζ. 55 9. [http://www.cyprus.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/all/AB89462E00BC0F73C22575710025E69C?opendocument] 10. Βι. ζηνλ ηζηφηνπν: http://www.ikypros.com/easyconsole.cfm/id/8773: «Ν ηνπξθηθφο Ρχπνο αζρνιείηαη θαη ζήκε- ξα εθηεηακέλα κε ηνλ απφερν ηεο επίζθεςεο ηεο Γεξκαλίδαο Θαγθειαξίνπ ζηελ Θχπξν, ηηο αληηδξάζεηο απφ ηελ πιεπ- ξά ηεο Αγθπξαο, αιιά θαη ηε δήισζε ηνπ Γεξκαλνχ εθπξνζψπνπ Ρχπνπ ηεο Θαγθειαξίαο Πηέθελ Πέηκπεξη φηη 1) ε θ. Κέξθει «δελ έρεη αλάγθε καζήκαηα Ηζηνξίαο». 2) Ζ εθεκεξίδα Πακπάρ, ζε αληαπφθξηζε απφ ηηο Βξπμέιιεο κε ηίηιν «Ξξν ησλ ππιψλ θξίζε εκπηζηνζχλεο κε ηελ Δπξψπε», γξάθεη φηη ζηελ ηζηνξηθή ηεο επίζθεςε ζηελ Θχπξν, ε Γεξκα- λίδα Θαγθειάξηνο είρε επαθέο κφλν κε ην «Λφην», δεηθλχνληαο φηη δελ έρεη ζθνπφ λα θάλεη ζεκαληηθά βήκαηα γηα ηελ επίιπζε ηνπ Θππξηαθνχ. Πηελ πξαγκαηηθφηεηα, ζρνιηάδεη ε αξζξνγξάθνο ηνπ θεηκέλνπ, ε ζπκπεξηθνξά ηεο θ. Κέξθει ήιζε σο ππνζηήξημε ζην θξχν ληνπο ηνπ Γηψξγνπ Ξαπαλδξένπ πξνο ηελ ηνπξθηθή πιεπξά κε ηηο δειψζεηο ηνπ φηη ε Ρνπξθία δελ πξφθεηηαη λα εηζέιζεη ζηελ ΔΔ φζν εμαθνινπζεί ε θαηνρή ζηελ Θχπξν. Δπηπξφζζεηα αλαθέξεηαη φηη αλ δελ επηηεπρζεί πξφνδνο ζηε λέα ζπλάληεζε Σξηζηφθηα - Δξνγινπ ζηηο 25 Ηαλνπαξίνπ (πηζαλφλ λα αλαθέξεηαη ζηε ζπλάλ- ηεζε ηεο 26εο Ηαλνπαξίνπ) ε επξσπατθή πνξεία ηεο Ρνπξθίαο ζα παγψζεη. Πρνιηάδεηαη επίζεο, αλαθέξεη, φηη ε δπζ α- ξέζθεηα ηεο Ρνπξθίαο πξνο ηελ ΔΔ απμάλεηαη δηαξθψο. 3) Ζ εθεκεξίδα Today‟s Zaman, κε ηίηιν «Διι εληθή Θχπξνο ζηελ Ρνπξθία: Δγθαηαιείςηε ηελ δηπισκαηία ησλ θαλνληνθφξσλ», εζηηάδεη ζηηο δειψζεηο ηνπ Ξξνέδξνπ Σξηζηφθηα θαηά ηε ζπλάληεζή ηνπ κε ηελ Θαγθειάξην Κέξθει, κε ηηο νπνίεο επηηέζεθε ζηελ Ρνπξθία επεηδή παξελνριεί ηα πινία πνπ δηεμάγνπλ έξεπλεο γηα ινγαξηαζκφ ηεο Θχπξνπ ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο. 4) Πηελ ίδηα εθεκεξίδα, δχν γλσζηνί αξζξνγξάθνη, νη Κνπξάη Σαζγθηνπιέξ θαη Κνπξάη Νδθαειί, κεηαμχ άιισλ γξάθνπλ φηη δηαθξίλνπλ ηε δεκηνπξγία κηαο θνηλήο ζηάζεο Κέξθει - Παξθνδί, νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχλ ην Θππξηαθφ πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπίζνπλ ηελ Ρνπξθία, αιιά θαη ηε ζχκπεμε κηαο ζπκκαρίαο Θχπξνπ- Ηζξαήι. Πην άξζξν δηαπηζηψλεηαη κηα ζπλαηζζεκαηηθή απνμέλσζε ησλ Ρ/θ απφ ηελ Ρνπξθία θαη θαινχλ ηα πνιηηηθά θφκκαηα λα ζπλελλνεζνχλ ζην Θππξηαθφ θαη ηελ αληηπνιίηεπζε λα κελ ρξεζηκνπνηεί ην δήηεκα γηα λα επηηεζεί ζην θπβεξλψλ ΑΘΟ. 5) Δμάιινπ, ζε άξζξν ηνπ ζηελ αγγιφθσλε Σνπξηέη, o Γηνπζνχθ Θαλιί θαηεγνξεί ηελ Γεξκαλίδα Θαγθειάξην φηη ςεχδεηαη ζπλεηδεηά ζε φ,ηη αθνξά ην Θππξηαθφ θαη φηη πξαγκαηηθή ηεο επηζπκία είλαη λα «ζηξηκψμεη» ηελ Ρνπξθία ψζηε λα ηελ αλαγθάζεη λα επηιέμεη κεηαμχ ΔΔ θαη Θχπξνπ. 6) Νη εθεκεξίδεο Γελί Παθάθ θαη Ρνχξθηγηε εζηηάδνπλ ζηηο δειψζεηο ηνπ Ρνχξθνπ ΢πνπξγνχ θαη αξρηδηαπξαγκαηεπηή Δγθεκέλ Κπαγίο πεξί «ηζηνξηθήο γθάθαο» ηεο θ. Κέξθει.» 11. φπ. αλ. ζ. 56 12. Θαη πάλησο, ε Πχκβαζε ζέζπηζε έλαλ ππνρξεσηηθφ κεραληζκφ γηα ηε δηεπζέηεζε δηαθνξψλ ζρεηηθά κε ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο. ΋ηαλ ηα Θξάηε-Κέξε δελ κπνξνχλ απφ κφλα ηνπο λα επηιχζνπλ δηαθνξέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε Πχκβαζε, είλαη ππνρξεσκέλα λα αθνινπζήζνπλ ζπγθεθξηκέλεο δηαδηθαζίεο πνπ πεξηγξάθνληαη ζηε Πχκβαζε-φπσο πξνζθπγή ζην Γηεζλέο Γηθαζηήξην γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο. Ρν Γηθαζηήξην πνπ εδξεχεη ζην Ακβνχξγν, ζηε Γεξκα- λία, ιεηηνχξγεζε ην 1996, 2 ρξφληα αθφηνπ ε Πχκβαζε ηέζεθε ζε ηζρχ. [http://www.unric.org/el/--law- articles/26267, Ξεξηθεξεηαθφ Θέληξν Ξιεξνθφξεζεο Ζλσκέλσλ Δζλψλ] 13. http://www.cyprus.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/all/AB89462E00BC0F73C22575710025E69C?opendocument Αλαξηήζεθε απφ Ξεξί Αιφο http://perialos.blogspot.com/ 11. Ζ ΑΞΝΘΙΔΗΠΡΗΘΖ ΝΗΘΝΛΝΚΗΘΖ ΕΩΛΖ (ΑΝΕ) ΢ΞΔΟΘΔΟΑΕΔΗ ΡΖΛ ΢ΦΑΙΝΘΟΖΞΗ- ΓΑ ΚΑΠ Νπάζηγθηνλ, ηνπ Ιάκπξνπ Ξαπαλησλίνπ απνθιεηζηηθά γηα ην ΛΝΗΑΕΝΚΑΗ Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε (ΑΝΕ) ππεξθεξάδεη ηελ ΢θαινθξεπίδα ζηα Διιεληθά Ξειάγε θαη επηιχεη νξηζηηθά θαη δηα παληφο φια ηα δηκεξή πξνβιήκαηα κε ηελ γείηνλα Ρν- πξθία. Απηή ηελ ζαθή θαη θαηεγνξεκαηηθή άπνςε εθθξάδεη, ζηελ απνθιεηζηηθή ζπλέληεπμε ζην «ΛΝΗΑΕΝΚΑΗ», ν δηαθεθξηκέλνο Θαζεγεηήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ Καίξπιαλη, Θεφδσξνο Θαξπψηεο, αξκφδηνο γηα ζέκαηα Γηεζλνχο Γηθαίνπ ηεο Θάιαζζαο, κέινο ηεο ειιεληθήο 36
αληηπξνζσπείαο ζηελ Γηάζθεςε ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο! Κε φιε εθείλε ηελ πιεξφηεηα, ηελ επηζηεκνληθή θαηάξηηζε, αιιά θαη ηελ εζληθή επ- αηζζεζία πνπ ηνλ δηαθξίλνπλ, θαηαινγίδεη μεθάζαξα επζχλεο ζηηο Διιεληθέο Θπ- βεξλήζεηο, πνπ δελ πξνρσξνχλ, εδψ θαη ηψξα, ζηελ νξηνζέηεζε ηεο Απνθιεηζ- ηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο, φπσο έθαλε ν ζαξξαιένο, αείκλεζηνο θαη πξσηνπφξνο Ξξφεδξνο ηεο Θχπξνπ Ράζζνο Ξαπαδφπνπινο, ν νπνίνο παξέδσζε καζήκαηα πςε- ιήο δηπισκαηίαο ζηηο ΑΝΕ, νη νπνίεο εάλ νξηνζεηνχληαλ θαη ζηελ Διιάδα, ζα έρεη ηεζεί ηέινο, κηα γηα πάληα, νξηζηηθά θαη ακεηάθιεηα, ζηηο ηνπξθηθέο δηεθδηθή- ζεηο, ζηνλ λεζησηηθφ, ζηνλ ελαέξην θαη ζηνλ ζαιάζζην ρψξν ηνπ Αηγαίνπ Ξειά- γνπο. Θαη ζηεξίδεη ηελ αλεθηίκεηε απηή άπνςή ηνπ, ν Θαζεγεηήο, θ. Θαξπψηεο, ζην Γηεζλέο Γίθαην γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο, ηνπ 1982, πνπ ην απνθαιεί πνιχ ραξαθηε- ξηζηηθά «Πχληαγκα ησλ Θαιαζζψλ θαη ησλ Ωθεαλψλ!» Ζ Π΢ΛΔΛΡΔ΢ΜΖ ΡΝ΢ θ. ΘΑΟ΢ΩΡΖ Ρν πιήξεο θείκελν ηεο άθξσο ελδηαθέξνπζαο απηήο απνθιεηζηηθήο ζπλέληεπμεο ΔΓΩ http://www.noiazomai.net/ 12. Ζ Διιάδα σο αξρηπειαγηθφ θξάηνο ΔΘΛΗΘΖ Θ΢ΟΗΑΟΣΗΑ ΠΡΝ ΑΗΓΑΗΝ Ζ ιαλζαζκέλε λνκηθή βάζε ζηελ νπνία έρνπκε ζηεξηρζεί σο ρψξα ζε φ,ηη αθνξά ην Αηγαίν, ήηνη ηα 6 ή 12 λ.κ. -ην άξζξν 3 ηεο Πχκβαζεο γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο-, έρεη δψζεη ην δηθαίσκα ζε έλαλ αηέξκνλα θη εζληθά επηβαξπληηθφ δηάινγν κε ηελ Ρνπξθία. Ζ κάηαηα επηκνλή ησλ δηπισκαηηθψλ καο εληεηαικέλσλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο νκψλπκεο Ππλ- δηάζθεςεο ψζηε ην άξζξν 46 γηα ηηο αξρηπειαγηθέο ρψξεο λα πεξηιακβάλεη ηελ Διιάδα νδήγεζε ηελ Ρνπξθηθή αληηπ- ξνζσπεία ζην λα απνρσξήζεη θαη λα κελ ππνγξάςεη. Δκείο ππνγξάςακε έζησ θη αλ νη πξνζπάζεηέο καο απέβεζαλ ά- θαξπεο. Ζ κεηέπεηηα ηεο ππνγξαθήο ζηάζε καο είλαη απηή πνπ έρεη δψζεη ην δηθαίσκα ζηε γείηνλα λα απζαηξεηεί. Ζ ζέζε ηεο ρψξαο καο ζην δηεζλέο δίθαην είλαη αξρηπειαγηθή. Ρα γεηηληάδνληα ζην επεηξσηηθφ θνκκάηη λεζηά εκπίπηνπλ ζηνλ νξηζκφ ηνπ παξάθηηνπ αξρηπειάγνπο, φπσο απηφ θσηνγξαθίδεηαη ζην άξζξν 7 ηεο Πχκβαζεο ηνπ 1982 γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο. Πχκθσλα κε απηφ ην άξζξν ην Αηγαίν Αξρηπέιαγνο πξέπεη λα πεξηθιεηζηεί κε επζεί- εο αθηνγξακκέο βάζεο, θαηά ην παξάδεηγκα ηνπ λνξβεγηθνχ. Ζ νξηνζέηεζε ηνπ λνξβεγηθνχ αξρηπειάγνπο Skjaergaard απφ ην Γηεζλέο Γηθαζηήξην ην 1951 νδήγεζε ηελ 1 ε Ππλδηάζθεςε γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο ηνπ 1958 ζην λα πηνζε- ηήζεη ηελ αθξηβή θξάζε ηνπ δηθαζηεξίνπ γηα ηελ πεξηνρή απηή θαη ζηελ ελζσκάησζή ηεο ζηελ νκψλπκε Πχκβαζε γηα ηα ρσξηθά χδαηα. Ζ δε εθαξκνγή ηνπ θαλφλα ησλ επζεηψλ αθηνγξακκψλ θαηά ην δηθαζηήξην επηβάιιεηαη ιφγσ ηεο ηδηαίηεξεο αξρηπειαγηθήο γεσκνξθνινγίαο. Απηνιεμεί ην θείκελν απηφ κεηαθέξζεθε θαη ζην πξναλαθεξζέλ άξζξν 7. Ξαξάιιεια κε ηελ εθαξκνγή ηνπ άξζξνπ 7, δεκηνπξγνχληαη αξρηπειαγηθνχ ηχπνπ πεξάζκαηα, ην δε Αηγαίν ζην ζχλνιφ ηνπ θαη ζε ζπλάξηεζε κε ην ζηελφ ηνπ Βνζπφξνπ αλαγλσξίδεηαη λνκηθά σο αξρηπειαγηθνχ ηχπνπ ζηελφ, ζπλδένλ ηε Κεζφγεην κε ηνλ Δχμεηλν Ξφλην θαη ην status quo παξακέλεη σο έρεη, θαζψο φια ηα παξαπάλσ ήδε ηζρχν- πλ de facto, απνκέλεη ε αλαγλψξηζή ηνπο. 37
Ζ εθαξκνγή ηνπ άξζξνπ 7 είλαη κνλνκεξήο απεπζπληέα πξάμε, δε ρξεηάδεηαη δειαδή ζπκθσλία κε θάπνην άιιν θξάηνο, παξά κφλν απνδεθηή ράξαμε θαη θαηάζεζε ζε δηεζλείο νξγαληζκνχο φπσο ηνλ ΝΖΔ θαη ηνλ Ξαγθφζκην Λαπηηιηαθφ Νξγαληζκφ(IMO). Ζ δε αλαθήξπμε ηνπ σο ζηελφ κπνξεί λα γίλεη κε βάζε ηηο δηαηάμεηο ηεο Πχκβαζεο, ζπγ- θεθξηκέλα ηα άξζξα 34 έσο 45 θαη αλάινγεο κε ηηο παξαπάλσ δηαδηθαζίεο. Ρα άξζξα απηά σο θσδηθνπνίεζε ηνπ δηε- ζλνχο εζηκηθνχ δηθαίνπ έρνπλ ήδε εθαξκνζηεί απφ πιείζηα φζα θξάηε, γηα παξάδεηγκα ηε Οσζία, ηνλ Θαλαδά, ηε Γα ι- ιία, ηελ Θίλα, ηελ Ηαπσλία θνθ . Δπηθχξσζε ζα κπνξνχζε λα απνηειέζεη κηα ζπκθσλία ζε παξεπμείλην ή/θαη ζε επξχ- ηεξν λνηηναλαηνιηθφ επίπεδν, αληίζηνηρε εθείλεο ηνπ Κνληξέ γηα ην ζηελφ ησλ Γαξδαλειιίσλ. Θαηά ην δηεζλέο αξρηπειαγηθφ δίθαην, αθφκε θη αλ δελ θαηνηθνχζαλ ηα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ Έιιελεο, ή αθφκε θη αλ δελ αλήθε ην Αηγαίν ζηελ Διιάδα θαη ηα λεζηά ηνπ ήηαλ απηφλνκα, πάιη ζα δηθαηνχηαλ θπξηαξρηθά δηθαηψκαηα φπσο ε Θχπξνο, ε Κάιηα ή ηα ακηγψο λεζησηηθά σθεαληθά θξάηε. Ξαιαηφηεξα, πρ ζηε θξαγθνθξαηία, ε θπξηαξρία δελ ήηαλ ζπλδεδεκέλε κε γεσγξαθηθή εγγχηεηα. Κπνξνχζαλ νη Δλεηνί λα έρνπλ έδξα ζηελ Ηηαιία θαη λα θαηέρνπλ παξάιιεια ηελ θπξηαξρία ζε λεζηά ηνπ Αηγαίνπ. Πήκεξα, εμαηξέζεηο ζηνλ παξαπάλσ θαλφλα απνηεινχλ ρψξεο φπσο ε Αγγιία θαη ε Γαιιία κε ππεξζαιάζζηεο θηήζεηο, Γηβξαιηάξ θαη Λέα Θαιεδνλία αληίζηνηρα. Ζ παξάιιειε θηήζε επεηξσηηθνχ θαη λεζησηηθνχ εδάθνπο, θαηά ην δηεζλέο δίθαην, θαζηζηά κηα ρψξα γεσγξαθηθά αξρηπειαγηθή κφλν αλ ηα δχν γεηηληάδνπλ. Ππλεπψο, ε Γαιιία, ε Ηζπαλία θαη ινηπέο ρψξεο δελ κπνξνχλ λα απαηηήζνπλ δηθαηψκαηα παξάθηηνπ αξρηπειαγηθνχ θξάηνπο. Ζ Διιάδα κπνξεί. - Πχκθσλα κε ηε Πχκβαζε γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο ηνπ 1982, ην άξζξν 3 -δει. ηα 6 ή 12 λ.κ.- δελ ε- θαξκφδεηαη ζε αξρηπέιαγνο. Ρν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηα λεζηά ηνπ Ηνλίνπ. - Δθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο επζεηψλ αθηνγξακκψλ βάζεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 7, ην δηεζλέο εζηκηθφ δί- θαην θαη ηελ αξρή ηεο ακνηβαηφηεηαο. Ζ Ρνπξθία ρσξίο λα έρεη ππνγξάςεη ηηο δηεζλείο Ππκβάζεηο γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο (1958 θαη 1982) ε- θαξκφδεη ην ζχζηεκα ζε Ίκβξν θαη Ρέλεδν απφ ην 1964. - Ν θαλφλαο εθαξκφδεηαη απφ ηελ πιεηνςεθία ησλ ρσξψλ-κειψλ ηνπ ΝΖΔ, επί παξαδείγκαηη απφ ηε Οσζία ζηελ Aξθηηθή πεξηνρή ηεο, αιιά θαη απφ ηνλ Θαλαδά ζην Αξθηηθφ παξάθηην αξρηπέιαγνο, ην κεγαιχηεξν ζηνλ θφζκν. - Ζ πξφηαζε δελ έρεη ζρέζε κε ηα ακηγψο σθεαληθά θξάηε ηνπ αξζ 46. http://www.aigaio.org/ 13. H αλνύζηα ζπδήηεζε πεξί ΑΟΖ Όπσο δεκνζηεχζεθε - Σξσθηηθφ ΢πκθσλνχκε νηη ε βφιηα ηνπ Πηξη Ρεηο δελ είλαη θαζφινπ αζψα. Γηα άιινπο φκσο ιφγνπο. Ζ Σνπξθία γλσξίδεη φηη κε ην πνπ πιεζηάζεη ζην Καζηειφξηδν, ζα αξρίζεη ε Διιάδα λα θσλαζθεί γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο πθαινθξεπίδαο ή ΑΟΕ (είλαη αθξηβψο ην ίδην, δελ έρνπλ θακία δηαθνξά ζηε ράξαμε, φζε πθαινθξεπίδα είρε ε Κχπξνο, ηφζε ΑΟΕ πήξε)… Ο κεγαιύηεξνο Σνύξθνο δηεζλνιόγνο Yucel Acer ζε πόλεκά ηνπ γηα ην Αηγαίν, γξάθεη ζε κηα ππνζεκείσζή ηνπ νηη ε Σνπξθία ελεξγεί έηζη ώζηε λα απνπξνζαλαηνιίζεη ηνπο Έιιελεο απν ην λα εθαξκόζνπλ ηηο επεξγεηηθέο δηαηάμεηο ηεο ΢ύκ- βαζεο γηα ην Δίθαην ηεο Θάιαζζαο, απηέο πνπ αθνξνύλ ζην άξζξν 7 θαη ηα Παξάθηηα Αξρηπειάγε: Yucel Acer, "The Aegean Maritime Disputes and International Law", ππνζεκείσζε 156: "It is noted that Turkey has not applied the straight baselines system since June 1973 in order not to encourage Greece to apply the same system in the Aegean Sea. See İnan & Başeren, (1996), p. 58." Μεηάθξαζε: Η Σνπξθία δελ εθαξκόδεη ηηο επζείεο αθηνγξακκέο βάζεο (ην άξζξν 7 - παξάθηηα αξρηπειάγε) απν ην 1973 γηα λα κελ ηηο εθαξκόζνπλ νη Έιιελεο ζην Αηγαίν!! ΢ηε ζει. 26 γξάθεη : "It is emphasised that if Greece benefits from its right to the system of straight baselines as a party to the 1982 Convention, it would gain considerable mari- time areas as its Aegean coasts are deeply fringed and surrounded by many islands and islets in close vicinity" Μεηάθξαζε: Σνλίδεηαη όηη εάλ ε Ειιάδα εθαξκόζεη ην ζύζηεκα ησλ επζεηώλ αθηνγξακκώλ βάζεο ζα θεξδίζεη ζεκαληηθά θνκκάηηα ζα- ιάζζηαο δηθαηνδνζίαο, θαζώο ε γεσκνξθνινγία (αθηέο-λεζηά) ην επηηξέπεη. Κιεηδί γηα ηελ εξκελεία ησλ παξαπάλσ είλαη ην εμήο: Εάλ ε Ειιάδα ραξάμεη πθαινθξεπίδα κε ην ζεκεξηλό θαζεζηώο, ΔΕΝ ΕΠΘΣΡΕΠΕΣΑΘ ε κεηεπεηηα ράξαμε λεσλ αξρηπειαγηθώλ γξακκώλ πνπ εθαξκόδνληαη ζηα παξάθηηα αξρηπειάγε! Επν- κέλσο, εάλ ε Ειιάδα νξηνζεηήζεη πθαινθξεπίδα κε 6 ή 12 κίιηα, ράλεη νξηζηηθά θαη δηαπαληόο ην δηθαίσκα ζην νπνίν αλα- θέξεηαη ν Σνύξθνο δηεζλνινγνο θαη γηα ην νπνίν ε Σνπξθία ελεξγεί έηζη ώζηε ε Ειιάδα λα κελ ην εθαξκόζεη πνηέ: Σν δηθα- ίσκα αλαγλώξηζεο ηνπ Αηγαίνπ σο Παξαθηίνπ Αξρηπειάγνπο. 38
΢πλεπώο, εάλ ε Σνπξθία ζέιεη ε Ειιάδα λα ράζεη απηό ην δηθαίσκα, ην θαιύηεξν πνπ έρεη λα θάλεη είλαη λα "πξνθαιεί" ηελ Ειιάδα κε παξειθπζηηθέο θαη απνπξνζαλαηνιηζηηθέο ηαθηηθέο λα ραξάμεη πθαινθξεπίδα κε ην ζεκεξηλό θαζεζηώο ησλ 6 ή 12 λκ, είηε κε ζπκθσλία, είηε ζην δηθαζηήξην. Έηζη εμεγείηαη θαη ε μαθληθή αιιαγή ηαθηηθήο, κε ηε ζεηηθή ηεο ζηάζε γηα παξαπνκπή ζηε Υάγε. ... Εάλ αλαηξέμεηο ζε έλα εγρεηξίδην δηεζλνύο δηθαίνπ ζα δηαπηζηώζεηο ζύληνκα νηη απηά πνπ αθνύγνληαη γηα ηελ ΑΟΖ ζηελ Ειιάδα είλαη όια δηαζπνξά ςεπδώλ εηδήζεσλ, θύθηα γηα κεηαμσηέο θνξδέιεο, ζύκθσλα κε ην Δίθαην ηεο Θαιάζζεο. Έρεη δνζεί ε εληύπσζε νηη κε ηελ ΑΟΖ θεξδίδνπκε πεξηζζόηεξα απ' ό,ηη κε ηελ πθαινθξεπίδα, επεηδή έηζη ιέεη ην αξζ 121. Λνηπόλ, νξίζηε ην άξζξν 121: Article121 Regime of islands 1. An island is a naturally formed area of land, surrounded by water, which is above water at high tide. 2. Except as provided for in paragraph 3, the territorial sea, the contiguous zone, the exclusive economic zone and the con- tinental shelf of an island are determined in accordance with the provisions of this Convention applicable to other land terri- tory. 3. Rocks which cannot sustain human habitation or economic life of their own shall have no exclusive economic zone or continental shelf. Απ΄ ό,ηη βιέπεηο ε κεηαρείξηζε ΑΟΖ θαη πθαινθξεπίδαο είλαη ε ίδηα. Όζε πθαινθξεπίδα είρε ε Κύπξνο, ηόζε ΑΟΖ πήξε, ηίπνηα ιηγόηεξν, ηίπνηα πεξηζζόηεξν. Σν ίδην ηζρύεη θαη γηα ην Καζηειόξηδν. Επεηδή ην ΤΠΕΞ ην γλσξίδεη απηό ,όπσο θαη όινη αλεμαηξέησο νη δηεζλνιόγνη, δηπισκάηεο θαη ην πνιηηηθό πξνζσπηθό, είλαη αλνύζηα ε δήζελ αιιαγή ζέζεο κε ηελ ΑΟΖ. Είλαη ζα λα δεηάο επίζεκα ηελ, ήδε θαζηεξσκέλε απν ηελ πξαθηηθή, δώλε αιηείαο (fisheries zone), ε νπνία πιένλ ν- λνκάδεηαη ΑΟΖ. Εάλ δελ ππάξρεη ζπκθσλία, ε Απνθιεηζηηθή Οηθνλνκηθή Ζώλε νξίδεηαη απν ην δηθαζηήξην. Καη ζηηο δύν πεξηπηώζεηο, θαη ζηελ θξαηηθή πξαθηηθή, αιιά θαη ζηε δηθαζηεξηαθή, πθαινθξεπίδα θαη ΑΟΖ πάληνηε ζπκπίπηνπλ. Επίηξεςέ κνπ λα επηζεκάλσ όηη δε βξίζθνκαη ζε θακία δηακάρε, κε θαλέλα. Η πξώηε παξάγξαθνο ηνπ άξζξνπ "Εζλη- θή Κπξηαξρία ζην Αηγαίν - Σν Αηγαίν σο Παξάθηην Αξρηπέιαγνο" αθνξά ζηηο αλεπηηπρείο πξνζπάζεηεο ηεο ειι. αληηπξνζσ- πείαο ζηε ΢πλδηάζθεςε γηα ην Δίθαην ηεο Θάιαζζαο ην 1982. Κάπνην από ηα κέιε ηεο πήξε ηελ θξηηηθή πξνζσπηθά. Ξεθί- λεζε ινηπόλ κηα γόληκε ζπδήηεζε απνηέιεζκα ηεο νπνίαο ήηαλ νη δηνξζώζεηο ζηα άξζξα ηνπ. Είλαη απαξαίηεην λα αλαδεηρ- ζεί πνηνη καο εθπξνζσπνύλ ζηα δηεζλή fora. Μία απν ηηο επηζεκάλζεηο κνπ ήηαλ ηη δνπιεηά έρεη κε ηελ εθαξκνγή ηνπ δηε- ζλνύο δηθαίνπ έλαο θαζεγεηήο πνιηηηθήο νηθνλνκίαο.. ΢πγθεθξηκέλα, πθαινθξεπίδα είλαη o βπζόο θαη ην ππέδαθνο. Ζώλε Αιηείαο είλαη απν ην βπζό κέρξη ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο. Επεηδή ιόγσ ηερλνινγίαο εκθαλίζηεθαλ θη άιιεο ζαιάζζηεο ρξήζεηο πρ εγθαηάζηαζε αλεκνγελλεηξηώλ, δελ ζα κπνξνύζαλ ηα θξάηε λα ηζρπξηζηνύλ νηη ε δώλε αιηείαο θαιύπηεη απηέο ηηο ρξήζεηο. Έηζη, ε δώλε αιηείαο κεηνλνκάζηεθε ζε ΑΟΖ. Γηα ιόγνπο επθνιίαο ηα ηειεπηαία ρξόληα άξρηζε λα ζπκπεξηιακβάλεη θαη ηελ πθαινθξεπίδα, θαζώο όπσο αληηιακβά- λεζηε, θαη γηα παξάδεηγκα κε ηηο αλεκνγελλήηξηεο, ε βάζε αθνπκπά ζην βπζό, αιιά επεθηείλεηαη κέρξη ηελ επηθάλεηα. Έπεηηα από ζπδήηεζε πνπ είρα κε θύξηνπο εθπξνζώπνπο ηεο ζεσξίαο ηεο ΑΟΖ, αλαζθεύαζαλ θαη γηα πξώηε θνξά κεηά απν 20 ρξόληα δηαπηζηώλνπλ ζε άξζξα ηνπο νηη ε ράξαμε ΑΟΖ θαη πθαινθξεπίδαο είλαη αθξηβώο ε ηδηα. Δηάβαζε πα- ξαθάησ θαη ζα ην δηαπηζηώζεηο, ην παξαδέρνληαη νη ίδηνη. Γηα λα ππάξρεη θαη ζύληνκε ηεθκεξίσζε, εδώ είλαη δύν ηξία θνκκάηηα από άξζξα ηνπο κε ππνγξακκίζεηο δηθέο κνπ θαη ζύλδεζκν ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ ΟΗΕ γηα νιόθιεξε ηε ΢ύκβαζε Επικαιποποίηζη: Απθπογπάθορ ζε κοπςθαία ζηην κςκλοθοπία καθημεπινή εθημεπίδα έκανε πλέον λόγο για πλήπη καηάπ- πεςζη και απομςθοποίηζη ηηρ θεωπίαρ ηηρ ΑΟΖ, ακπιβώρ επάνω ζηιρ διαπιζηώζειρ πος κάνοςμε. Δπηπιένλ, ην άξζξν 121, ην νπνίν γηα 20 ρξφληα απνηεινχζε ηελ θχξηα λνκηθή βάζε ηνπ κχζνπ ηεο Απνθιεηζηηθήο Οηθνλνκηθήο Ε ψ- λεο, εμαθαλίζηεθε απφ ηηο αληίζηνηρεο αλαιχζεηο, εθφζνλ δελ πξνζθέξεη ηίπνηα παξαπάλσ απν ηελ πθαινθξεπίδα. Αθνκε θαη κεηά απν απηήλ ηελ επηηπρία, ε δηθή καο πξνζπάζεηα δελ εμαληιείηαη ζην δεπηεξεχνλ ζέκα ηεο ΑΟΕ. ΢θνπφο καο είλαη ε αλαγλψξηζε ηνπ Αηγαίνπ σο Παξαθηίνπ Αξρηπειάγνπο, ε νπνία αθνξά ζε ακηγή εζληθή θπξηαξρία. Με ηελ αλαγλώξηζε ηνπ Αηγαίνπ σο Παξαθηίνπ Αξρηπειάγνπο ζην δηεζλέο δίθαην θαιύπηνληαη ηα θπξηαξρηθά θελά πνπ νλνκάδνληαη δηεζλή ύδαηα. Σν θάζε λεζί δελ απνηειεί απζύπαξθηε νληόηεηα, αιιά ελώλεηαη άξξεθηα κε ην δηπιαλό ηνπ θαη δεκηνπξγείηαη κία θη εληαία αξρηπειαγηθή θπξηαξρηθή αιπζίδα. Σν δηεζλέο δίθαην είλαη ζαθέο. ΢ε παξάθηην αξρηπέιαγνο δελ εθαξκόδεηαη ν θαλόλαο ησλ 6 ή 12 λκ, αιιά ν πξνπεξηγ- ξαθείο θαλόλαο ηνπ άξζ 7. 39
Δάλ ραξάμνπκε πθαινθξεπίδα/ΑΟΕ κε ην ζεκεξηλφ θαζεζηψο απαγνξεχεηαη ε κεηέπεηηα ράξαμε λέσλ παξάθηησλ αξρηπειαγη- θψλ γξακκψλ. Απηφο είλαη θαη ν θχξηνο ιφγνο πνπ πξφζζεζα ην θνκκάηη “Ζ αλνχζηα ζπδήηεζε πεξί ΑΟΕ”. Απνθιεηζηηθή Οηθνλνκηθή Εψλε θαη Τθαινθξεπίδα είλαη αθξηβψο ην ίδην ζηε ράξαμε, αθνξνχλ ζηα δεπηεξεχνληα θπξηαξρηθά δηθαηψκαηα, ελψ ην αξρηπέιαγνο θαζηζηά ηνλ αηγαηνπειαγίηηθν ρψξν ζε εζσηεξηθφ θαη αθνξά ζε ακηγή εζληθή θπξηαξρία. ΢πλεπψο, ζα πξέπεη πξψηα λα αλαγλσξηζηεί ην Αηγαίν σο Παξάθηην Αξρηπέιαγνο, φπσο ξεηά νξίδεη ην δηεζλέο δίθαην, θαη κεηά λα θαζνξηζζνχλ νη θπξηαξρηθέο δψλεο, φπσο έθαλε ε Ννξβεγία ην 1951 θαη ν Καλαδάο ην 1985. Πξέπεη λα βιέπνπκε ηελ θνηλσλία ζαλ έλα αξρηπέιαγνο. Ο θαζέλαο απφ εκάο ζπκβνιίδεη έλα λεζί θαη πξέπεη φινη λα ελσζνχκε ζε κία, εληαία, θνηλσληθά αξρηπειαγηθή αιπζίδα. Καη γηα λα ρξεζηκνπνηήζσ ην παξάδεηγκα ηνπ Αηγαίνπ, εάλ ελσζνχλ κεηαμχ ηνπο, φπσο πξνηάζζεη ην δηεζλέο δίθαην, ηα λεζηά πνπ βξίζθνληαη ζηα αλαηνιηθά, (΢ακνζξάθε – Λήκλνο – Μπηηιήλε – Υίνο – ΢άκνο θιπ), αλαπφθεπθηα πεξηθιείνληαη θαη φια ηα λεζηά πνπ βξίζθνληαη ζην εζσηεξηθφ, ζηα δπηηθά ηνπο. Έηζη θη εκείο, εάλ απνηειέζνπκε ηελ εζληθή πξνκεησπίδα, νη άιινη, ζηα κεηφπηζζελ, αθνινπζνχλ. Οχησο ή άιισο θαη ηψξα ην ίδην θάλνπλ. ΢'επραξηζηψ Πάκε ινηπφλ, νη ππνγξακκίζεηο θαη νη ζεκεηψζεηο δηθέο κνπ "..Από ηα πην ζεκαληηθά έξγα ηεο Δηάζθεςεο γηα ην Δίθαην ηεο Θάιαζζαο (1973-1982) ήηαλ ε δεκηνπξγία θαη θσδηθνπνίεζε ηνπ ζεζκνύ ηεο Απνθιεηζηηθήο Οηθνλνκηθήο Ζώλεο (ΑΟΖ). Έηζη δόζεθε έλα ηέινο ζηελ ραώδε θαηάζηαζε πνπ επηθξαηνύζε κέρξη ηόηε ζην Δηεζλέο Δίθαην Αιηείαο. Με βάζε ηα άξζξα 55, 56, 57 ηεο λέαο ΢ύκβαζεο, σο ΑΟΖ νξίδεηαη ε πέξαλ θαη παξα- θείκελε ηεο αηγηαιίηηδαο δώλεο πεξηνρή, ην πιάηνο ηεο νπνίαο κπνξεί λα θζάζεη ηα 200 λαπηηθά κίιηα (λ.κ.) από ηηο γξακκέο βάζεο από ηηο νπνίεο κεηξάηαη ην πιάηνο ηεο αηγηαιίηηδαο δώλεο θαη εληόο ηεο νπνίαο ην παξάθηην θξάηνο αζθεί θπξηαξρηθά δηθαηώκαηα ζε ζέκαηα πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηελ εμεξεύλεζε, ηελ εθκεηάιιεπζε,ηελ δηαηήξεζε θαη δηαρείξηζε ησλ θπζηθώλ πεγώλ δώλησλ ή κε ησλ πδάησλ, ηνπ βπζνύ θαη ππέδαθνπο ηεο ζάιαζζαο, θαζώο θαη θπξηαξρηθά δηθαηώκαηα, πνπ αλαθέ- ξνληαη ζηελ εμεξεύλεζε θαη νηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε ησλ ξεπκάησλ θαη ησλ ππεξθείκελσλ ηεο ζάιαζζαο αλέκσλ." ΢εκείσζε: Σα άξζξα 55-57 απιά αλαθέξνληαη ζην γεληθφ θαλφλα ησλ 200 λκ, φπσο θαη γηα ηελ πθαινθξεπίδα, ελψ ηα λεζηά νξηνζε- ηνχληαη απν ηνλ εηδηθφ ηνπ 121. Οιφθιεξε ε ΢χκβαζε είλαη εδψ http://www.un.org/Depts/los/convention_agreements/texts/unclos/closindx.htm ... "Ζ ΢χκβαζε ηνπ 1982 γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο αλαθέξεη ξεηά ( Άξζξν 121, παξάγξαθν 2), φηη φια ηα λεζηά δηαζέηνπλ ΑΟΕ θαη φηη ε ΑΟΕ θαη ε πθαινθξεπίδα ελφο λεζηνχ θαζνξίδνληαη κε ηνλ ίδην αθξηβψο ηξφπν πνπ θαζνξίδνληαη θαη γηα ηηο επεηξσηηθέο πεξη ν- ρέο. Δπνκέλσο, ε Σνπξθία δελ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ηα ίδηα επηρεηξήκαηα γηα ηελ ΑΟΕ πνπ πξνβάιιεη γηα ηελ πθαινθξεπίδα ησλ λεζηψλ ηνπ Αηγαίνπ" ΢εκείσζε: δεο ην 121 παξαπάλσ θαη παξαηήξεζε αλ ιέεη δηαθνξεηηθά πξάγκαηα γηα ΑΟΕ θαη πθαινθξεπίδα… "φηη δειαδή, φηη ηα λεζηά καο δελ δηαζέηνπλ πθαινθξεπίδα ή φηη βξίζθνληαη πάλσ ζηελ πθαινθξεπίδα ηεο Αλαηνιίαο. Δπηπιένλ, ε λέα ΢χκβαζε έρεη θαηαξγήζεη ηελ γεσινγηθή έλλνηα ηεο πθαινθξεπίδαο θαη έηζη ε Σνπξθία έρεη ράζεη άιιν έλα επηρείξεκα." ... "Η ΕΛΛΗΝΟΣΟΤΡΚΘΚΗ ΔΘΑΦΟΡΑ ΢ΣΟ ΑΘΓΑΘΟ ΠΕΛΑΓΟ΢ Γηα πάλσ απφ ηξηάληα ρξφληα ηψξα ε Διιάδα επηκέλεη κνλφηνλα φηη ε κνλαδηθή ηεο δηαθνξά κε ηελ Σνπξθία, ήηνη ε νξηνζέηεζε ηεο πθαινθξεπίδαο ηνπ Αηγαίνπ, είλαη λνκηθήο θχζεο. Όκσο, εδψ θαη πάλσ απφ 25 ρξφληα ε έλλνηα ηεο πθαινθξεπίδαο έρεη ππεξθεξα ζ- ζεί απ' απηή ηεο Απνθιεηζηηθήο Οηθνλνκηθήο Εψλεο (ΑΟΕ). Απφ ηελ χπαξμε ηεο λέαο ΢χκβαζε ηνπ Γηεζλνχο Γίθαηνπ ηεο Θάιαζζαο ην 1982, θαλέλα θξάηνο ζηνλ θφζκν δελ έρεη δεηήζεη κφλν ηελ νξηνζέηεζε ηεο πθαινθξεπίδαο απφ ην Γηεζλέο Γηθαζηήξην ηεο Υάγεο αιιά πάληα δεηά θαη ηελ ηαπηφρξνλε νξηνζέηεζε ηεο Απνθιεηζηηθήο Οηθνλνκηθήο Εψλεο. Πξάγκαηη, όιεο νη απνθάζεηο ηνπ Δηθαζ- ηεξίνπ κέρξη ζήκεξα, ιακβάλνπλ ππ’ όςε ηελ νξηνζέηεζε θαη ησλ δπν δσλώλ πνύ πάληα ζπκπίπηνπλ." ... "Σα πξάγκαηα, όκσο, άιιαμαλ πξηλ ιίγν θαηξό, όηαλ ε Κύπξνο απνθάζηζε, πνιύ ζσζηά, λα ζπλάςεη ζπκθσλία κε ηελ Αί- γππην γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο ΑΟΖ ησλ δύν θξαηώλ θαη κεηά λα αξρίζεη έξεπλεο γηα πεηξέιαηα ζηελ θππξηαθή ΑΟΖ. Η ειιεληθή θπβέξλεζε εκθαλίδεηαη λα ζπκθσλεί θαη ππνζηεξίδεη ηελ θππξηαθή ζέζε ηελ ζηηγκή πνπ έρεη κεζάλπρηα γηα ην ηη ζεκαίλεη ΑΠΟΚΛΕΘ΢ΣΘΚΗ ΟΘΚΟΝΟΜΘΚΗ ΖΩΝΗ κηα θαη πνηέ δελ αζρνιήζεθε κε απηή ηε λέα έλλνηα ηνπ Δίθαηνπ ηεο Θάιαζ- ζαο." ΢ΗΜΕΘΩ΢Η: Όζε πθαινθξεπίδα είρε ε Κύπξνο, ηόζε ΑΟΖ πήξε. Σν ΤΠΕΞ θη όινη αλεμαηξέησο νη δηεζλνιόγνη, Έιιελεο, Κύπξηνη θαη Σνύξθνη, δηπισκάηεο θαη πνιηηηθό πξνζσπηθό γλσξίδνπλ νηη ΑΟΖ θαη Τθαινθξεπίδα ΠΑΝΣΟΣΕ ζπκπίπηνπλ. Δελ ππάξρεη δηαθνξά κεηαμύ ηνπο ζηε ράξαμε. Σν ίδην ηζρύεη θαη γηα ην Καζηειόξηδν. ... Η δεκηνπξγία ΑΟΖ ζηηο Ειιεληθέο ζάιαζζεο δηθαηνινγείηαη γηα ηνπο αθόινπζνπο ιόγνπο: Α. Τπάξρνπλ ζήκεξα 137 παξάθηηα θξάηε πνπ δηαζέηνπλ ΑΟΕ. Ζ ΢χκβαζε ηνπ 1982 γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο αλαθέξεη ξεηά ζην Άξζξν 121, παξάγξαθνο 2, φηη φια ηα λεζηά θαη νη λεζίδεο, κε εμαίξεζε ηνπο βξάρνπο πνπ δελ κπνξνχλ λα έρνπλ δηθή ηνπο νηθνλν- κηθή δψλε, δηαζέηνπλ ΑΟΕ θαη φηη ε ΑΟΕ ελφο λεζηνχ θαζνξίδεηαη κε ηνλ ίδην αθξηβψο ηξφπν πνπ θαζνξίδεηαη θαη γηα ηηο επεηξσηηθέο πεξηνρέο Απηφ είλαη ην κεγάιν πιενλέθηεκα ηεο Διιάδαο έλαληη ηεο Σνπξθίαο γηαηί ε Σνπξθία δελ κπνξεί λα πξνβάιεη ηα ίδηα επηρεηξήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηεί γηα δεθαεηίεο ηψξα γηα ηελ πθαινθξεπίδα ησλ λεζηψλ ηνπ Αηγαίνπ. Γειαδή φηη ηα λεζηά καο δελ δηαζέηνπλ πθαινθξεπ ί- δα ή φηη βξίζθνληαη πάλσ ζηελ «πθαινθξεπίδα» ηεο Αλαηνιίαο" ΢ΖΜΔΗΧ΢Ζ: ΢χκβαζε γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο, άξζξα 55-57 θαη 121 : Οηθνλνκηθή Εψλε θαη Τθαινθξεπίδα ΠΑΝΣΑ ΢ΤΜΠΗΠΣΟ- ΤΝ, θαζνξίδνληαη κε ηα ίδηα αθξηβψο θξηηήξηα ... Σα ζπκπεξάζκαηα δηθά ζαο... - Με ηελ αλαγλψξηζε ηνπ Αηγαίνπ σο Παξαθηίνπ Αξρηπειάγνπο ην θάζε λεζί δελ απνηειεί κηα απζχπαξθηε νληφηεηα, αιιά ζπλδέεηαη 40
αξξήθησο κε ην δηπιαλφ ηνπ, δεκηνπξγψληαο κηα ελίαηα αξρηπειαγηθή θπξηαξρηθή αιπζίδα, εληφο ηεο νπνίαο ε ζεκεξηλή δηειθπζηίλδα κε ηελ Σνπξθία γηα ην δηθαίσκα επέθηαζεο ησλ ρσξηθψλ καο πδάησλ ζηα 12 λ.κ. ή γηα ην δηθαίσκα ησλ λεζηψλ λα παξάγνπλ ηελ πθα- ινθξεπίδα ηνπο δε ζα είρε απνιχησο θακία ζεκαζία ή αηηία χπαξμεο. http://www.aigaio.org/page4.html -------------------------------------------------------------------- Η ζειπά αναπηήζεων με θέμα ¨ Η γεωπολιηική αξία ηηρ Ελλάδαρ και ηηρ Κύππος και ο ¨σειποςπγικόρ¨ ακπωηηπιαζμόρ ηηρ¨, πεπιλαμβάνει ηα παπακάηω μέπη: Μέξνο 1ν: Οη γεσπνιηηηθέο επηινγέο ηνπ Ειιεληζκνύ. Μέξνο 2ν : Γεσνηθνλνκία - ΑΟΖ ή Αξρηπειαγηθό δηθαίσκα; ΢ΤΝΕΥΘΖΕΣΑΘ ΢ύλζεζε ΠΑΖΛ: Επάγγεινο ν ΢άκηνο Ζ δχλακε ηεο Κπζηηθήο Ξξνζεπρήο Γηφηη απηφ είλαη θπξίσο πξνζεπρή, φηαλ αλεβαίλνπλ νη θξαπγέο πξνο ην Θεφ απφ ην εζσηεξηθφ ηεο ςπρήο. Θαη απηφ είλαη γλψξηζκα ηεο βαζαληζκέλεο ςπρήο, ην λα εθδε- ιψλεη ηελ πξνζεπρή ηεο κε ηελ πξνζπκία ηνπ λνπ θαη φρη κε ηνλ ηφλν ηεο θσλήο. Έηζη πξνζεπρφηαλ θαη ν Κσπζήο. Γη' απηφ θαη, ελψ δελ έιεγε ηίπνηε κε ηα ρείιε ηνπ, ν Θεφο ηνπ είπε: «ηη θσλάδεηο πξνο εκέλα;». Γηφηη νη άλζξσπνη αθνχλ κφλν ηε θσλή απηή πνπ βγαίλεη απφ ην ζηφκα, ν Θεφο φκσο πξηλ απ' απηήλ αθνχεη ηνπο αλζξψπνπο πνπ θξάδνπλ εζσηεξηθά. Ππλεπψο είλαη δπλα- ηφλ θαη ρσξίο λα θσλάδνπκε, λα εηζαθνπφκαζηε απφ ην Θεφ, θαη είλαη επίζεο δπλαηφ λα πξνζεπρφκαζηε θαηά λνπ κε πνιιή πξνζνρή αθφκε θαη φηαλ βαδίδνπκε ζηελ αγνξά. Αιιά θαη φηαλ βξηζθφκαζηε καδί κε ηνπο θίινπο καο θαη φ,ηη θη αλ θάλνπκε, κπνξνχκε κε πνιχ δπλαηή θσλή λα θαι ν- χκε ην Θεφ, κε ηελ εζσηεξηθή θσλή ελλνψ, θαη λα κε ηε θαλεξψλνπκε ζε θαλέλα απφ ηνπο παξφληεο. Άγηνο Ησάλλεο ν Σξπζφζηνκνο Ρν αιίεπζα ΔΓΥ Ζ ειιεληθή dream team πνπ λίθεζε ηνλ θαξθίλν Mία απφ ηηο κεγαιχηεξεο λίθεο ελάληηα ζηελ επάξαηε λφζν πέηπρε κηα νκά- δα Διιήλσλ επηζηεκφλσλ…βξίζθνληαο έλα «φπιν» πνπ εκπνδίδεη ηελ αλάπ- ηπμε ησλ θαξθηληθψλ θπηηάξσλ. Ζ λέα ηερληθή γηα ηνπο φγθνπο ζην ήπαξ θαη ην πάγθξεαο αλακέλεηαη λα ζψζεη πνιιέο δσέο. Όζηεξα απφ πνιιά ρξφληα εξεπλψλ κε επηκνλή θαη ππνκνλή, ε ειιεληθή dream team αλαθάιπςε ηα πξψηα απνηειεζκαηηθά θάξκαθα γηα ηε ζεξαπε- ία ηνπ θαξθίλνπ ηνπ παγθξέαηνο θαη ηνπ ήπαηνο πνπ κέρξη ζήκεξα δελ ά- θελε πεξηζψξηα ζσηεξίαο ζε φπνηνλ είρε πξνζβιεζεί. Κε επηθεθαιήο ηνλ Βνιηψηε θαζεγεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ Σάξβαξλη, Γεκήηξε Ζιηφπνπιν, ζε κηα νκάδα πνπ α- παξηίδεηαη θπξίσο απφ ζπκπαηξηψηεο επηζηήκνλεο, επηηεχρζεθε απηφ πνπ κέρξη ............ ρξφληα ζεσξνχζακε άπηαζην φλεηξν. «Κε βάζε ηε κεζνδνινγία πνπ έρνπκε αλαπηχμεη ζε ρξνληθφ δηάζηεκα κηθξφηεξν ησλ δχν εηψλ έρνπκε θαηαθέξεη λα βξνχκε δχν θαηλνχξηα θάξκαθα γηα ηνλ θαξθίλν ηνπ ήπαηνο θαη ηνπ παγθξέαηνο. Ππγθεθξηκέλα αλαθαιχςακε φηη ε κεηνξθίλε πνπ είλαη αληηδηαβεηηθφ θάξκαθν εκπνδίδεη απνηειεζκαηηθά ηελ αλάπηπμε ησλ θαξθηληθψλ θπηηάξσλ ηνπ παγθξέαηνο», ηφληζε ν Γεκήηξεο Ζιηφπνπινο ζηελ εθεκεξίδα, ραξίδνληαο καο ρακφγεια ππεξεθάλεηαο θαη ραξάο. Πε φηη αθνξά ηνλ θαξθίλν ηνπ ήπαηνο, φπσο αλέθεξε ν δηαθεθξηκέλνο επηζηήκνλαο «ζε ζπλεξγαζία κε ηνλ επίζεο Βν- ιηψηε γηαηξφ Γηψξγν Ξνπιηζίδε, θαζεγεηή ζην Ξαλεπηζηήκην Πηάλθνξλη ησλ ΖΞΑ, αλαθαιχςακε έλα θαηλνχξην κφξην RNA ην νπνίν θαηαζηέιιεη ηνλ θαξθίλν ηνπ ήπαηνο ζε πεηξακαηφδσα θαη εηνηκαδφκαζηε λα μεθηλήζνπκε ζην άκεζν κέιινλ θαη γη απηφ ην κφξην θιηληθέο δνθηκέο ζε αζζελείο». Ν θ. Ζιηφπνπινο πνπ απφ κηθξφ παηδί είρε σο φλεηξν λα αζρνιεζεί κε ηνλ άλζξσπν, ζεκείσζε φηη δελ πξφθεηηαη λα ζηακαηήζεη εδψ. Ν ίδηνο ζθνπεχεη κέζα ζηα επφκελα ηξία κε πέληε ρξφληα λα βξεη φπια γηα ηελ θαηαπνιέκεζε θαη άιισλ αζζελεηψλ. medicalnews Ρν αιίεπζα ΔΓΥ 41
Ρν πείξακα ηνπ Worgl Κηα κεγάιε απφθαζε Ρν Wθrgl (Βεξγθι) ήηαλ κηα κηθξή πφιε 4.500 θαηνίθσλ ζηελ Απζηξία φπνπ δηεμήρζε έλα θαηλνηφκν νηθνλνκηθφ πείξακα ην 1932. Ήδε ε Δπξψπε είρε ρηππεζεί απφ ην θξαρ ηνπ 1929, θαη ην 1931 πνπ εθιέρηεθε Γήκαξρνο ν Michael Untergφggenberger, ήδε είρε έιζεη ε χθεζε κε 30% αλεξγία, θαη 10% άπνξνπο. Ν λένο Γήκαξρνο πξνεξρφηαλ απφ θησρή αγξνηηθή νηθνγέλεηα, ν ίδηνο θαηφξζσζε λα κνξθσζεί κφλνο ηνπ θαη λα γίλεη κεραληθφο ζηνπο ζηδεξνδξφκνπο. Αλ θαη ν ίδηνο δελ ήηαλ καξμηζηήο, είρε ζπλδηθαιηζηηθή δξάζε θαη ππνζηήξηδε ηα ζπκθέξνληα ησλ εξ- γαδνκέλσλ έλαληη ησλ πινπζίσλ επελδπηψλ ηνπ ζηδεξνδξφκνπ, πξάγκα πνπ ην πιήξσζε κε ηελ κε πξνζσπηθή ηνπ άλνδν ζηελ αλψηεξε ηεξαξρία ησλ ζηδεξνδξνκηθψλ ππαιιήισλ. Ήηαλ έλαο άλζξσπνο αλνηρηφκπαινο, πξαθηηθφο, εξ- γαηηθφο, δξαζηήξηνο πνπ θέξδηζε ηελ θαξδηά ησλ ζπκπνιηηψλ ηνπ, νη νπνίνη ηνλ εκπηζηεχηεθαλ ζηε ζέζε ηνπ Γεκάξ- ρνπ, γλσξίδνληαο φηη δελ ζα ηνπο πξνδψζεη. Ν λένο δήκαξρνο είρε έλαλ καθξχ θαηάινγν έξγσλ πνπ ήζειε λα εθηειέζεη. Έξγα απνιχησο απαξαίηεηα φπσο ε χδξε- πζε ηεο πφιεο, ε αζθαιηφζηξσζε ησλ δξφκσλ, ν νδηθφο θσηηζκφο θαη ε θχηεπζε δέληξσλ θαηά κήθνο ησλ νδψλ. Αιιά ηα δεκνηηθά ηακεία ήηαλ ζρεδφλ άδεηα, θαη νη δεκφηεο ήηαλ ήδε ζε δεηλή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε, αληηκεησπίδνλ- ηαο αξθεηνί απφ απηνχο πξφβιεκα επηβίσζεο. Ν Γήκαξρνο θαηαιάβαηλε φηη κία αχμεζε ηεο θν- ξνινγίαο ηνπο, πξνθεηκέλνπ λα ρξεκαηνδνηεζνχλ ηα δεκνηηθά έξγα, ζα νδεγνχζε ζε πεξαηηέξσ θηψρεηα θαη χθεζε. Ν Γήκαξρνο φκσο είρε κειεηήζεη ην βηβιίν «Ζ Φπζηθή Ράμε» ηνπ νηθνλνκνιφγνπ (θαη αλαξρηθν- χ) Silvio Gesell, ν νπνίνο πίζηεπε φηη ε αξγή θπθινθνξία ηνπ ρξήκαηνο είλαη ε θχξηα αηηία γηα ηελ παξαπαίνπζα νηθνλνκία. Ρν ρξήκα σο κέζν ζπλαιιαγήο νινέλα εμαθαλίδεηαη απφ ηα ρέξηα ησλ εξγαηψλ - παξαγσγψλ θαη καδεχεηαη ζηα ρέξηα ησλ ιίγσλ πνπ ην ζπζζσξεχνπλ, εθκεηαι- ιεχνληαη ηνπο ηφθνπο, θαη δελ ην επηζηξέθνπλ πίζσ ζηελ αγνξά. Θαη΄ απηφλ δειαδή, φζν πε- ξηζζφηεξν ρξήκα έρνπλ, φζν πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη, νη νπνίνη ην θπθινθνξνχλ ζπλερψο, ηφζν ε Θνηλσλία ζα έρεη πγηή αλάπηπμε θαη επεκεξία. Ν Γήκαξρνο βάδνληαο ζε εθαξκνγή ηελ παξαπάλσ ζεσξία, μεθίλεζε ην πξφγξακκα ησλ Γεκνηηθψλ ηνπ έξγσλ, δίλνλ- ηαο δνπιεηά ζε πνιινχο εξγαδφκελνπο θαη εξγνιάβνπο, μεθαζαξίδνληαο φκσο φηη ε πιεξσκή ηνπο ζα γηλφηαλ κε ζει ί- ληα (ην λφκηζκα ηεο Απζηξίαο) φρη εθηππσκέλα απφ ηελ Δζληθή Ρξάπεδα, αιιά απφ ηνλ Γήκν ηνπ Wθrgl. ΋λησο εθηπ- πψζεθαλ θαη ηέζεθαλ ζε θπθινθνξία 32.000 ζειίληα σο "Γξακκάηηα Ξηζηνπνίεζεο Δξγαζίαο", θάηη ζαλ έλα δσξεάλ ρξήκα, δηφηη δελ είραλ αληίθξηζκα ζε ρξπζφ, απιά αλαγλψξηδαλ ηελ παξνρή έξγνπ πξνο ηελ Θνηλφηεηα. Θφπεθαλ ρα ξ- ηνλνκίζκαηα νλνκαζηηθήο αμίαο ζηα 1, 5 θαη 10 ζειίληα. Ρα ρξήκαηα ηνπ Wθrgl Πηηο 31 Ηνπιίνπ 1932 δφζεθαλ ηα πξψηα 1.800 ζειίληα γηα λα πιεξσζνχλ νη κηζζνί ησλ εξγαδνκέλσλ, θαη ε αμία ησλ πιηθψλ πνπ αλαιψζεθαλ ηνλ πξψην κήλα ζηα δεκνηηθά έξγα. Νη άλζξσπνη πνπ πήξαλ απηά ηα λέα ζειίληα, κπνξνχ- ζαλ λα πιεξψζνπλ ηνπο δεκνηηθνχο ηνπο θφξνπο, αιιά θαη λα αγνξάζνπλ ςσκί. Ν αξηνπνηφο παίξλνληαο απηά ηα ζειίληα κπνξνχζε λα αγνξάδεη αιεχξη απφ ηνλ κπισλά. Ν κπισλάο αγφξαδε ζηηάξη απφ ηνλ γεσξγφ. Ν γεσξγφο αγ φ- ξαδε εξγαιεία απφ ηνλ ζηδεξά. Ν ζηδεξάο αγφξαδε παπνχηζηα απφ ηνλ ηζαγθάξε. Ν ηζαγθάξεο πιήξσλε ηνλ δάζθαιν πνπ έθαλε κάζεκα ζηα παηδηά ηνπ. Ν δάζθαινο αγφξαδε ςσκί ζηνλ αξηνπνηφ. Θαη ν θχθινο θπθινθνξίαο ηνπ ρξήκαηνο επαλαιακβαλφηαλ ζπλερψο θαη θαζεκεξηλά, ζε ηέηνην ζεκείν ψζηε ήδε ηελ ηξίηε κέξα, ν θχθινο εξγαζηψλ νιφθιεξεο ηεο πφιεο λα είλαη παξαπάλσ απφ 10πιάζηνο απφ ηα 1.800 ζειίληα πνπ δφζεθαλ ζηε θπθινθνξία ζε ζεκείν λα ππνπ- ηεχνληαη θάπνηνη φηη θάπνηα ζειίληα είραλ πιαζηνγξαθεζεί. Ν Γήκαξρνο φκσο είρε εθαξκφζεη κία πξφζζεηε κέζνδν γηα λα θάλεη ην ρξήκα λα αιιάδεη ζπλερψο ρέξηα κε κεγάιε ηαρχηεηα: Ρα ρξήκαηα ηνπ Wθrgl έραλαλ ην 1% ηεο νλνκαζηηθήο ηνπο αμίαο θάζε κήλα. Γηα λα απνθεπρζεί απηή ε ππνηίκεζε, ν ηδηνθηήηεο ηνπ γξακκαηίνπ ην δαπαλνχζε φζν ην δπλαηφλ γξεγνξφηεξα. Δηδάιισο, ηελ πξψηε κέξα ηνπ επφκελνπ κήλα, έπξεπε λα αγνξάζεη έλα θνππφλη ζαλ γξακκαηφζεκν, κε αμία ην 1% ηεο νλνκαζηηθήο αμίαο θαη λα ην θνιιήζεη ζην ραξηνλφκηζ- κα. ΢πήξρε δειαδή κία ιεηηνπξγία αληίζεηε απφ ηνλ ηνθηζκφ, πνπ επέηξε- πε ζην ρξήκα λα θπθινθνξεί ζπλερψο. Ν Γήκαξρνο θπζηθά δελ κπνξνχζε λα πξνζιάβεη φινπο ηνπο αλέξγνπο ηεο πφιεο γηα ηα δεκνηηθά έξγα. Κε ηελ αχμεζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ηεο πφιεο φκσο, ν αξηνπνηφο γηα παξάδεηγκα δελ πξνιάβαηλε κφλνο ηνπ λα βγάδεη ηα ςσκηά πνπ ηνπ δεηνχζαλ, ππνρξεψ- ζεθε ινηπφλ λα πξνζιάβεη έλαλ βνεζφ, ηνλ νπνίνλ πιήξσλε κε ηα ζειίληα ηνπ Γήκνπ. Ρν ίδην έθαλαλ θαη νη ππφινηπνη επαγγεικαηίεο. Νη πξνζιήςεηο φκσο ελίζρπζαλ ηελ αγνξαζηηθή δχλακε ηεο πφιεο θη έηζη νη επαγγεικαηίεο είραλ λα αληηκεησπίζνπλ κία πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο δήηεζεο, ζε ζεκείν πνπ θαλέλαο θάηνηθνο ηεο πφιεο λα κελ είλαη άλεξγνο, αιιά αληίζεηα λα ππάξρνπλ παληνχ αγγειίεο δήηεζεο πξνζσπηθνχ. Έηζη ην ζχζηεκα αξρίδεη λα απνθηά κία δπλακηθή 42
κνξθή, θαη νη άλεξγνη απφ ηα γχξσ ρσξηά έξρνληαη γηα λα δνπιέςνπλ ζην Wθrgl. Δπίζεο νη παξαγσγνί απφ ηα γχξσ ρσξηά πνπ είραλ ηα πξντφληα ηνπο απνχιεηα (δηφηη κέρξη ηψξα θαλείο δελ είρε ρξήκαηα γηα λα ηα αγνξάζεη) επηηέινπο βξήθαλ αγνξαζηέο ζην Wθrgl. Κε ηνπο λένπο επηζθέπηεο δηεπξχλεηαη αθφκα πεξαηηέξσ ε αγνξαζηηθή δχλακε, ελψ ηαπηφρξνλα απμάλεηαη θαη ε παξαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα. Νη μέλνη εξγάηεο παίξλνληαο ηα ζειίληα ηνπ Wθrgl, δπλάκσ- λαλ θαη ηηο δηθέο ηνπο ηνπηθέο νηθνλνκίεο, επεθηείλνληαο ηελ αλάπηπμε ζηα γχξσ ρσξηά, κε ην ίδην ην Wθrgl αιψβεην απφ απηή ηελ έμνδν ηνπ ρξήκαηνο. Ν Γήκαξρνο είρε έλα ζηξαηεγηθφ πιενλέθηεκα: Ήηαλ απηφο πνπ εθηχπσλε ην ρξήκα. Γελ ήηαλ έλαο ηδηψηεο ηξαπεδί- ηεο κε ζθνηεηλά ζπκθέξνληα θπξηαξρίαο απφ πίζσ ηνπ, αιιά έλαο άλζξσπνο ζηελ ππεξεζία ησλ πνιηηψλ. Ζ πίζσ φςε θάζε γξακκαηίνπ πεξηείρε απηνιεμεί ηελ αθφινπζε ζπγθηλεηηθή δήισζε, θάπνηα ιφγηα πνπ θαίλνληαη ζαλ λα γξάθηεθαλ ζήκεξα, θαη φκσο γξάθηεθαλ ην 1932: «Ξξνο φινπο ηνπο ελδηαθεξφκελνπο: Ν αξγφο ξπζκφο πνπ θπθινθνξεί ην ρξήκα έρεη πξνθαιέζεη κηα πξσηνθαλή χ- θεζε ηνπ εκπνξίνπ θαη βχζηζε εθαηνκκχξηα αλζξψπνπο ζε απφιπηε εμαζιίσζε. Απφ νηθνλνκηθήο απφςεσο, ε θαηαζ- ηξνθή ηνπ θφζκνπ άξρηζε! Δίλαη θαηξφο, κε απνθαζηζηηθή θαη έμππλε δξάζε, λα πξνζπαζήζνπκε λα ζπγθξαηήζνπκε ηελ πησηηθή βνπηηά ηνπ εκπνξίνπ θαη έηζη λα ζσζεί ε αλζξσπφηεηα απφ αδειθνθηφλνπο πνιέκνπο, ράνο θαη δηάιπζε. Νη άλζξσπνη δνπλ κέζα απφ ηελ αληαιιαγή ησλ ππεξεζηψλ ηνπο. Ζ ππνηνληθή θπθινθνξία έρεη ζηακαηήζεη ζε κεγάιν βαζκφ απηή ηελ αληαιιαγή θαη έηζη ξίρλνληαη εθαηνκκχξηα άλζξσπνη πνπ ζέινπλ λα εξγαζηνχλ εθηφο εξγαζίαο . Ξξέ- πεη, ζπλεπψο, λα αλαβηψζνπκε απηή ηελ αληαιιαγή ππεξεζηψλ θαη έηζη νη άλεξγνη λα επηζηξέςνπλ ζηελ παξαγσγηθή ηάμε. Απηφο είλαη ν ζηφρνο ηνπ πηζηνπνηεηηθνχ εξγαζίαο πνπ εθδίδεηαη απφ ηελ αγνξά ηεο πφιεο ηνπ Wθrgl: Λα κεηψ- ζεη ηα βάζαλα θαη ην θφβν, λα πξνζθέξεη δνπιεηά θαη ςσκί». Ζ επηηπρία ηνπ Wθrgl Πε πεξίνδν 13 κελψλ, ν Γήκαξρνο εθηέιεζε φια ηα έξγα πνπ είρε ζρεδηάζεη: Όδξεπζε, δξφκνη, θσηηζκφο. Δπίζεο θ α- ηαζθεπάζηεθαλ λέα δεκφζηα θηίξηα, έλαο ηακηεπηήξαο λεξνχ, κία πίζηα γηα ζθη, θαη κηα γέθπξα. Δπίζεο έγηλαλ αλαδα- ζψζεηο, γηαηί αληηιακβάλνληαλ νη άλζξσπνη ηνπ ηφηε, πνπ δνχζαλ πην θνληά ζηε Φχζε, ην κειινληηθφ θέξδνο απφ ηελ χπαξμε ησλ δαζψλ. Πε έμη γεηηνληθά ρσξηά επεθηάζεθε ην ζχζηεκα κε επηηπρία. Ν Γάιινο πξσζππνπξγφο, Eduard Dalladier, έθαλε κηα εηδηθή επίζθεςε γηα λα δεη ην "ζαχκα ηνπ Wθrgl". Ρνλ Ηαλνπάξην ηνπ 1933, ην λέν νηθνλνκηθφ ζχζηεκα επεθηείλεηαη ζηε γεηηνληθή πφιε ηεο Kirchbφhl, θαη ηνλ Ηνχλην ηνπ 1933, ν Γήκαξρνο ηνπ Wθrgl ζπλαληήζεθε κε εθπξνζψπνπο απφ 170 δηαθνξεηηθέο πφιεηο ηεο Απζηξίαο πνπ ελδηαθέξνληαλ γηα ηελ γεληθεπκέλε εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ζηηο πφιεηο ηνπο. Ζ παξαθάησ έθζεζε ζπληάρζεθε απφ ηνλ Claude Bourdet, έλαλ απηφπηε κάξηπξα Θαζεγεηή ηνπ Ξνιπηερλείνπ ηεο Επξίρεο: «Δπηζθέθζεθα ην Wθrgl ηνλ Αχγνπζην ηνπ 1933, αθξηβψο έλα ρξφλν κεηά ηελ έλαξμε ηνπ πεηξάκαηνο. Ξξέπεη λα α- λαγλσξίζνπκε φηη ηα απνηειέζκαηα θηάλνπλ ην ζαχκα. Νη δξφκνη, πεξηβφεηνη γηα ηελ άζιηα θαηάζηαζε ηνπο, ζπλαγ σ- λίδνληαη ηψξα ηελ ηηαιηθή Autostrade (Ηηαιηθή Δζληθή Νδφ). Ρν Ππγθξφηεκα ησλ Γεκαξρηαθψλ γξαθείσλ έρεη αλαθαη- ληζηεί φκνξθα σο έλα γνεηεπηηθφ ζαιέ κε αλζηζκέλεο γιαδηφιεο. Κηα λέα ηζηκεληέληα γέθπξα θέξεη πεξήθαλα ηελ πιάθα: "Σηηζκέλν κε δσξεάλ ρξήκαηα ην έηνο 1933". Ξαληνχ βιέπεη θαλείο λένπο θαλνζηάηεο ζηνπο δξφκνπο, θαζψο θαη έλα δξφκν κε ην φλνκά ηνπ Silvio Gesell. Νη εξγαδφκελνη ζηα πνιιά εξγνηάμηα είλαη φινη έλζεξκνη ππνζηεξηθηέο ηνπ ζπζηήκαηνο ηνπ δσξεάλ ρξήκαηνο. Πηα θαηαζηήκαηα ηα γξακκάηηα είλαη απνδεθηά παληνχ, παξάιιεια κε ηα επ ί- ζεκα ρξήκαηα. Νη ηηκέο δελ έρνπλ απμεζεί. Θάπνηνη ππνζηήξημαλ φηη ην ζχζηεκα πνπ δνθηκάζηεθε ζην Wθrgl εκπνδίδεη ηελ θνξνινγηθή ηζφηεηα, γηαηί ελεξγεί ζαλ κία κνξθή εθκεηάιιεπζεο ηνπ θνξνινγνπκέλνπ. Φαίλεηαη λα ππάξρεη έλα κηθξφ ιάζνο ζε απηφ ηνλ ηξφπν ζθέςεο. Ξνηέ ζην παξειζφλ δελ είδε θαλείο ηνπο θνξνινγνχκελνπο λα κε δηακαξηχ- ξνληαη έληνλα θαηά ηελ αθαίξεζε ησλ ρξεκάησλ ηνπο. Πην Wθrgl θαλείο δελ δηακαξηχξεηαη. Αληίζεηα, νη θφξνη (ζε κνξθή γξακκαηίσλ) θαηαβάιινληαη εθ ησλ πξνηέξσλ ζηνλ Γήκν. Νη άλζξσπνη είλαη ελζνπζη- αζκέλνη κε ην πείξακα θαη δηακαξηχξνληαη ζηελ Δζληθή ηνπο Ρξάπεδα ε νπνία αληηηίζεηαη ζηελ έθδνζε ησλ λέσλ απ- ηψλ ραξηνλνκηζκάησλ (ησλ ηνπηθψλ γξακκαηίσλ). Δίλαη αδχλαην λα απνδψζεη θαλείο ηε γεληθή βειηίσζε ηνπ Wθrgl κφλν ζηε «λέα κνξθή ησλ θφξσλ». Γελ κπνξεί θαλείο παξά λα ζπκθσλήζεη κε ην Γήκαξρν φηη ην λέν λφκηζκα εθηειεί ηε ιεηηνπξγία ηνπ πνιχ θαιχηεξα απφ ην παιηφ. Αθήλσ ζηνπο εηδηθνχο γηα λα δηαπηζησζεί αλ ππάξρεη πιεζσξηζκφο, παξά ηελ θαηά 100% θάιπςε ησλ βαζηθψλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ. Ξαξεκπηπηφλησο, απμήζεηο ησλ ηηκψλ, ην πξψην ζεκάδη ηνπ πιεζσξηζκνχ, δελ εκθαλίδνληαη. ΋ζνλ αθνξά ηελ νηθνλνκία, κπνξνχκε λα πνχκε φηη ην λέν λφκηζκα επ- 43
λνεί ηελ εμνηθνλφκεζε θαηά θπξηνιεμία θαη φρη ηελ απνζεζαχξηζε ηνπ ρξήκαηνο. Γεδνκέλνπ φηη ηα ρξήκαηα ράλνπλ ηελ αμία ηνπο θξαηψληαο ηα ζπίηη, κπνξεί θαλείο λα απνθχγεη ηελ ππνηίκεζε απηή, επελδχνληάο ηα ζε κία ηξάπεδα θαηαζέζεσλ. Ρν Wθrgl έρεη γίλεη έλα είδνο πξνζθπλήκαηνο γηα ηνπο καθξννηθνλνκνιφγνπο απφ δηάθνξεο ρψξεο. Ν θαζέλαο κπνξεί λα ηνπο αλαγλσξίζεη ακέζσο, απφ ηηο εθθξάζεηο ηνπο, θαηά ηε ζπδήηεζε ηνπο ζηνπο φκνξθνπο δξφ- κνπο ηνπ Wθrgl, ή ελψ θάζνληαη ζηα ηξαπέδηα ησλ εζηηαηνξίσλ. Ν πιεζπζκφο ηνπ Wθrgl κε ραξά, πεξήθαλνο γηα ηε θήκε ηνπο, ηνπο θαισζνξίδεη ζεξκά.» Ρν ηέινο Ζ Θεληξηθή Ρξάπεδα ηεο Απζηξίαο παληθνβιήζεθε, ζην ελδερφκελν ην πείξακα ηνπ Wθrgl λα επεθηαζεί ζε φιε ηελ Απζηξία θαη απνθάζηζε λα δηεθδηθήζεη ηα κνλνπσιηαθά δηθαηψκαηά ηεο, απαγνξεχνληαο ηα δσξεάλ λνκίζκαηα. Ζ ππφ- ζεζε έθηαζε ελψπηνλ ηνπ Απζηξηαθνχ Αλψηαηνπ Γηθαζηεξίνπ, ην νπνίν επηθχξσζε ην κνλνπσιηαθφ δηθαίσκα ηεο Θελ- ηξηθήο Ρξάπεδαο γηα ηελ έθδνζε λνκίζκαηνο. Θαη έγηλε πνηληθφ αδίθεκα ε έθδνζε "λνκίζκαηνο έθηαθηεο αλάγθεο". Ρν Wθrgl γξήγνξα επαλήιζε ζηελ αλεξγία ηνπ 30%. Θνηλσληθή αλαηαξαρή εμαπιψζεθε γξήγνξα ζε φιε ηελ Απζηξία, δηφηη νη απινί άλζξσπνη δελ θαηαιάβαηλαλ γηαηί ε Θπβέξλεζή ηνπο θαη ε Γηθαηνζχλε, πνπ ππνηίζεηαη φηη εμππεξεηνχλ ηα ζπκθέξνληα ησλ πνιηηψλ, δελ ηνπο αθήλεη λα εμαζθνχλ ηε δνθηκαζκέλε ιχζε πνπ βξήθαλε ζηελ αληηκεηψπηζε ηεο χθεζεο, αιιά ηνπο επηβάιεη ηα δηθά ηεο κέηξα πνπ απνδεδεηγκέλα φπσο θαη πξηλ ηνπο μαλαβχζηζαλ ζηε θηψρεηα θαη ηελ αλέρεηα. Ρν 1938 ν Σίηιεξ πξνρψξεζε ζηελ πξνζάξηεζε ηεο Απζηξίαο (ρσξίο λα βξεη ηελ παξακηθξή πνιεκηθή αληίζηαζε) κε έλαλ απφ ηνπο ιφγνπο γηα απηφ, ην φηη πνιινί άλζξσπνη ηνλ είδαλ σο ηνλ νηθνλνκηθφ θαη πνιηηηθφ ζ σ- ηήξα ηνπο. Αθνινχζεζε ν Ξφιεκνο, θαη ην πείξακα ηνπ Wθrgl έκεηλε ζηελ Ηζηνξία. http://en.wikipedia.org/wiki/Silvio_Gesell http://en.wikipedia.org/wiki/Wθrgl#The_W.C3.B6rgl_Experiment Λα ζπκεζνχκε θη έλα αλέθδνην, ζίγνπξα θαιχηεξν θαη πην δηδαθηηθφ, απφ ην αλέθδνην πνπ δνχκε: "Π' έλα ρσξηφ πνπ δεη απφ ηνλ ηνπξηζκφ ιφγσ ηεο θξίζεο ηα πάληα έρνπλ λεθξσζεί. Γηα λα επηβηψζνπλ νη θάηνηθνη, ν έλαο δαλείδεηαη απφ ηνλ άιιν. Ν θαηξφο πεξλά κέζα ζ' απηή ηε ζιηβεξή αηκφζθαηξα ψζπνπ κηα κέξα ...; έξρεηαη έλαο ηνπξίζηαο θαη δεηάεη έλα δσκάηην ζην μελνδνρείν ηνπ ρσξηνχ. Ν μελνδφρνο ηνπ ιέεη ηελ ηηκή θαη εθείλνο πξνπιεξψλεη κε έλα ραξηνλφκηζκα ησλ 100 Δπξψ. Ξξηλ αθφκα αλέβεη ζην δσκάηην ηνπ, o μελνδφρνο πεγαίλεη ην ραξηνλφκηζκα ζην ραζάπε ζηνλ νπνίν ρξσζηάεη αθξηβψο 100 Δπξψ.Ν ραζάπεο παίξλεη ην ραξηνλφκηζκα θαη ηξέρεη λα ην δψζεη ζηνλ θηελνηξφθν πνπ ηνλ εθνδηάδεη κε θξέαο.Ν θηελνηξφθνο παίξλεη ην ραξηνλφκηζκα θαη πεγαίλεη λα ην δψζεη ζηελ πνπηάλα ηνπ ρσξηνχ πνπ ηεο ρξσζηάεη θάπνηεο ηξπθεξέο ψξεο πνπ πέξαζαλ καδί.Δθείλε κε ηε ζεηξά ηεο ηξέρεη θαη ην δίλεη ζηνλ μελνδφρν πνπ ηνπ ρξσζηάεη κεξηθέο βξαδηέο πνπ ρξεζηκνπνίεζε ηα δσκάηηα ηνπ κε ηνπο πειάηεο ηεο.΋πσο άθελε ην ραξηνλφκηζκα ζηε ξεζεςηφλ, o ηνπ- ξίζηαο πνπ κφιηο θαηέβεθε απφ ην δσκάηην ηνπ ιέγνληαο ζηνλ μελνδφρν φηη δελ ηνπ αξέζεη θαη άιιαμε γλψκε, αξπάδεη ην ραξηνλφκηζκα θαη θεχγεη. Ξνην είλαη ην ιάζνο ζηελ παξαπάλσ ηζηνξία? Ξνην είλαη ην θφιπν? αο ππνζέζνπκε φηη ζε απηφ ην ρσξηφ ππήξρε έλαο ηξαπεδίηεο. Ρφηε νη θάηνηθνη πνπ ρξσζηνχζαλ ν έλαο ζηνλ άιινλ ζα κπνξνχζαλ λα δαλεηζηνχλ ρξήκαηα απφ ηνλ ηξαπεδίηε θαη λα μερξεψζνπλ ηνπο ζπγρσξηαλνχο ηνπο, κε θάπνην επηη φ- θην αο πνχκε 10%. Ρφηε νη ρσξηαλνί κε θηλήζεηο ινγαξηαζκψλ, ζα μερξέσλαλ ν έλαο ηνλ άιινλ κε απιέο ινγηζηηθέο θηλήζεηο. Θαλέλα επ- ξψ δελ ζα εκθαλίδνληαλ πνπζελά. Ρν θαθφ φκσο είλαη φηη ηα δάλεηα ζα έπξεπε θάπνηα ζηηγκή λα απνπιεξσζνχλ θαη κάιηζηα κε ηφθν. Απηή αθξηβψο ε ζηηγκή είλαη πνπ ζα άξρηδαλ λα εκθαλίδνληαη ηα πξαγκαηηθά επξψ πνπ ζα παξαιάκβαλε πιεφλ ν θαιφο ζσηήξαο ηξα- πεδίηεο. Ν ηξαπεδίηεο ζα γίλνληαλ πινχζηνο θαη νη ρσξηαλνί ρξεσκέλνη...απιά επεηδή πνχιεζε "ινγηζηηθέο θηλήζεηο". Παο θαίλεηαη απιντθφ θαη ραδφ? Αιήζεηα ηη πηζηεχεηε φηη ζα ζπκβεί αλ αχξην πάκε θαη θάλνπκε φινη καδί πιήξε αλά- ιεςε ησλ ινγαξηαζκψλ καο? Ξηζηεχεηε αιήζεηα φηη ε ηξάπεδα έρεη λα καο ηα δψζεη? Ρν αιίεπζα ΔΓΥ 44
ΑΙΙΝ „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟ ΘΑΗ ΑΙΙΝ „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΔ ΙΑΪΘΖ ΑΡΝΘΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟, ΞΝΛΖΟΝΗ… ! Άξζξν ηνπ θαζεγεηή νηθνλνκηθψλ Ιηφηζηνπ Π.Βαζίιε Γηα λα μεθαζαξίζνπκε θάηη ζρεηηθφ κε ηελ επηζηξνθή ηεο νηθνλνκίαο καο ζηε δξαρ- κή κηαο θαη, γηα επλφεηνπο ιφγνπο, ζθφπηκα απνθξχπηεηαη .Ζ ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖ ΓΟΑΣΚΖ ΓΔ ΠΖΚΑΗΛΔΗ ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖΛ «ΞΑΙΗΑ» ΓΟΑΣΚΖ ΞΝ΢ ΘΝΒΝΡΑΛ ΠΡΑ ΔΘΓΝΡΖΟΗΑ ΡΖΠ ΑΓΓΙΗΑΠ ΑΞΝ ΗΓΗΥΡΔΠ ΘΑΗ ΔΛΡΝΘΑ (!?) Ζ δηαδηθαζία απηή απνηειεί ην ππέξηαην θφιπν ησλ ηξαπεδηηψλ, ην νπνίν δεκηνπξγεί λνκνηειεηαθά θαη παγθφζκηα ην ιεγφκελν «δεκφζην ρξένο» πνπ «δηθαην- ινγεί» επίζεζε, θαηά βνχιεζε, ησλ γλσζηψλ νίθσλ. (αξλεηηθή αμηνιφγεζε – αχμεζε ησλ ζπξέηο – «θαζπζηέξεζε» δήζελ ησλ θπβεξλφλησλ – αδηέμνδν – αλάγθε κεηξεηψλ – πξνζθπγή ζε Δ.Δ. ΓΛΡ κε λέα δάλεηα – λέα ππεξρξέσζε – ειεγρφκελε πηψρεπζε - ΞΙΗΑΡΠΗΘΝ !) Φαληαζηείηε ! Ζ δξαρκή πνπ «θφβακε» ήηαλ …αγνξαζκέλε κε ηφθν απφ ηδηψηεο, δελ ηελ παξάγακε εκείο ! Άξα ινηπφλ, ΝΡΑΛ ΚΗΙΑΚΔ ΓΗΑ ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖ ΓΟΑΣΚΖ, ΔΛΛΝΝ΢ΚΔ ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΔΑΡΝΘΝ ΙΑΦΘΝ ΛΝΚΗΠΚΑ ,ΞΝ΢ ΘΑ ΞΑΟΑΓΔΡΑΗ ΑΞΝ ΡΖΛ ΘΟΑΡΗΘΝΞΝΗΖΚΔΛΖ ΘΔΛΡΟΗΘΖ ΡΟΑΞΔΕΑ (ΠΡΑ ΓΗΘΑ ΡΖΠ ΔΘΡ΢ΞΥΡΖΟΗΑ), ΚΔΠΑ ΠΔ ΔΛΑ ΞΙΖΟΥΠ ΘΝΗΛΥΛΗΘΝΞΝΗΖΚΔΛΝ ΡΟΑΞΔΕΗΘΝ Π΢ΠΡΖΚΑ ΘΑΗ ΠΔ ΔΛΑ ΑΙΙΝ ΞΝΙΗΡΗΘΝ Π΢ΠΡΖΚΑ, ΑΚΔΠΖΠ ΘΑΗ ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΖΠ ΓΖΚΝΘΟΑΡΗΑΠ ! ΓΔΛ ΘΑ ΘΑΛΝ΢ΚΔ ΡΔΡΝΗΝ ΒΖΚΑ ΓΗΑ ΛΑ ΜΑΛΑΓ΢ΟΗΠΝ΢ΚΔ ΠΡΑ ΗΓΗΑ … Θάησ απφ απηφ ην πξίζκα, δελ κηιάκε κφλν γηα νηθνλνκηθή ιχζε ζηα ζηελά πιαίζηα ηεο , αιιά γηα έλα λέν θνηλσληθφ μεθίλεκα, γηα κηα λέα θνηλσλία πνπ απφ νηθνλνκηθήο πιεπξάο ζα έρεη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο απηνλνκίαο ,ηεο αλππα ξ- μίαο πηζησηηθήο αζθπμίαο (ξεπζηφ) θαη ηεο δίθαηεο δηαλνκήο ηνπ εηζνδήκαηνο. Πε θάζε πξνηεηλφκελν πνιηηηθφ ζχζηε- κα, ην ΑΡΝΘΝ ιατθφ λφκηζκα απνηειεί ηε δηθιείδα αζθαιείαο .Κ‟ απηφ, δελ ππάξρνπλ „‟θξίζεηο‟‟, αεξηηδήδεο, απίζαλα ρξεκαηνπηζησηηθά πξντφληα, ειεγρφκελα ρξεκαηηζηήξηα θαη κπνχξδεο, δελ έρνπλ λφεκα νη ηξαπεδίηεο. Ν κνλαδηθφο ηξαπεδίηεο ζα είλαη ην θξάηνο θαη ζην βαζκφ πνπ δελ ππάξρεη ηφθνο θαη ή έθδνζε λνκίζκαηνο είλαη ζηα ρέξηα ηνπ ,φπνηνο παξάγεη ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΑ ΑΓΑΘΑ ΘΑΗ ΢ΞΖΟΔΠΗΔΠ ,ζα ακείβεηαη αλάινγα θαη δελ ζα ππάξρεη ην θίλεηξν ηνπ κεζν- βέδηθνπ, παξαζηηηθνχ θέξδνπο ,ή ε ηνθνγιπθία, ηξαπεδηθή ή κε ! Απφ ην πξψην λφκηζκα ησλ απνίθσλ ζηηο ΖΞΑ, ην «green back» ηνπ Ιίλθνιλ ζηνλ εκθχιην, κέρξη ην εκβξπαθφ «ηξν- πέθε» ησλ Αξγεληίλσλ, ην άηνθν ιατθφ λφκηζκαπξφζθεξε ιχζε, αλάπηπμε θαη θπξίσο, ρακφγειν. ΋ηαλ νη ηξαπεδί- ηεο θαηάιαβαλ φηη ζπάεη ην κνλνπψιηφ ηνπο θαη θηλδπλεχνπλ λα …δνπιέςνπλ, ην αλαθήξπμαλ σο ηνλ ππέξηαην ερζξφ, ην πνιέκεζαλ κε ιχζζα θαη κε ΝΙΑ ΡΑ ΚΔΠΑ (δνινθφλεζαλ 4 Ακεξηθαλνχο πξνέδξνπο) θαη ην εμαθάληζαλ αθφκα θαη σο ελαιιαθηηθή νηθνλνκηθή ζεσξία. Πηηο απνηθίεο , ε αλαγθαζηηθή έληνθε ιχξα πνπ επέβαιε ν Γεψξγηνο ν 3νο σο λφκηζκα ,μαλαδεκηνχξγεζε ρξέε, αλεξγία θαη εμαζιίσζε θαη έηζη μέζπαζε επαλάζηαζε, ελψ ζηελ Αξγεληηλή, νη ηξαπ ε- δίηεο αλαγθάζηεθαλ λα ξίμνπλ ζηελ αγνξά πιαζηά ηξνπέθε ψζηε, λα πξνθχςεη πιεζσξηζκφο θαη λα αλαθνπεί ε θπξη- αξρία θαη δεκνθηιία ηνπ. ΓΗ Α΢ΡΝ ΡΝ ΛΝΚΗΠΚΑ ΚΗΙΑΚΔ Θ΢ΟΗΝΗ ΘΑΗ ΝΞΝΗΝΠ ΓΔΛ ΜΔΘΑΘΑΟΗΕΔΗ ΑΛ Ζ ΓΟΑΣΚΖ ΘΑ ΔΗΛΑΗ ΑΡΝΘΖ ΘΑΗ ΑΛ ΘΑ ΞΑΟΑΓΔΡΑΗ ΑΞΝ ΡΝ ΘΟΑΡΝΠ Ζ ΞΑΙΗ ΑΞΝ ΡΝ΢Π ΗΓΗΥΡΔΠ – ΡΟΑΞΔΕΗΡΔΠ, ΑΞΝΡΔΙΔΗ ΑΙΙΖ ΚΗΑ ΑΗΠΣΟΖ ΔΦΔΓΟΔΗΑ ΡΝ΢ ΗΓΗΝ΢ Π΢ΠΡΖΚΑΡΝΠ ! „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΔ ΙΑΪΘΖ ΑΡΝΘΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟ ΙΝΗΞΝΛ ΘΑΗ ΝΣΗ ΠΘΔΡΑ „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟ ! ΞΝΛΖΟΑ ΦΔΟΔΦΩΛΑ ΡΩΛ ΡΟΑΞΔΕΗΡΩΛ !!! activistika Ρν αιίεπζα ΔΓΥ Κε ηξνκάμεο θαη κε εγθαηαιείςεο ηνλ αγψλα - Άγηνο Ησάλλεο Πηλαΐηεο Κε ηξνκάμεο φηαλ πέθηεο θάζε εκέξα, θαη κε εγθαηαιείςεο ηνλ αγψλα. Αληηζέησο λα ίζηαζαη αλδξείσο θαη νπσζδήπνηε λα επιαβεζή ηελ ππνκνλή ζνπ ν θχιαμ άγγειφο ζνπ. ΋ζν είλαη αθφκε πξφζθαην θαη δεζηφ ην ηξαχκα, ηφζν θαη επθνιψηεξα ζεξαπεχεηαη. Δλψ ηα ηξαχκαηα πνχ ερξφληζαλ, ζαλ παξακειεκέλα θαη απνζθιεξπκέλα, δχζθνια ζεξαπεχνλ- ηαη, θαη ρξεηάδνληαη γηα λα ηαηξεπζνχλ πνιχ θφπν θαη λπζηέξη θαη μπξάθη θαη ην εδψ πχξ ησλ θαπηεξηαζκψλ, (δειαδή ην πύξ ησλ εδώ ζιίςεσλ, έλ αληηζέζεη κε ην κειινληηθό πύξ ηεο θνιάζεσο). Άγηνο Ησάλλεο Πηλαΐηεο Ρν αιίεπζα ΔΓΥ 45
Ota Benga: Μηα ηζηνξία ζαλ… βξαρλάο γηα ην δπηηθό πνιηηηζκό! Ota Benga, έλα αλζξψπηλν έθζεκα, ην 1906. Ζιηθία 23 εηψλ. Όςνο, 1 κέηξν θαη 25 εθαηνζηά. Βάξνο, 47 θηιά. Ρνλ έθεξε απφ ην πνηακφ Θαζάη, ηνπ Θνλγθφ, ν Γξ Samuel P. Verner. Δθηίζεηαη θάζε απφγεπκα θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ Πεπηεκβξίνπ. - Ξηλαθίδα έμσ απφ ην πξσηεχνληα ρψξν ζην Bronx Zoo, Πεπηέκβξηνο 1906. Jerry Bergman, Ph.D. Κηα απφ ηηο πην ζπλαξπαζηηθέο ηζηνξίεο ζρεηηθά κε ηηο ζπλέπεηεο ηεο εμέιημεο ζηηο αλ- ζξψπηλεο ζρέζεηο είλαη ε ηζηνξία ηνπ Ota Benga, ελφο ππγκαίνπ ν νπνίνο ηέζεθε “σο έθζεκα” γηα ην θνηλφ ζε έλαλ δσνινγηθφ θήπν, σο ην δείγκα κηαο εμειηθηηθά θαηψηεξεο θπιήο. Ρν πεξηζηαηηθφ απνθαιχπηεη (ζχκθσλα κε ην ζπγ- γξαθέα) μεθάζαξα ην ξαηζηζκφ ηεο εμειηθηηθήο ζεσξίαο, ζην βαζκφ πνπ ε ζεσξία ζπκπαξέζπξε ηελ θαξδηά θαη ην κπαιφ ησλ επηζηεκφλσλ. Ρνλ άλζξσπν πνπ εηέζε ζαλ έθζεκα γηα ην θνηλφ ζε έλα δσνινγηθφ θήπν, είρε θέξεη απφ ην Βειγηθφ Θνλγθφ ην 1904 ν γλσζηφο εμεξεπλεηήο ηεο Αθξηθήο Samuel Verner. Ν άλδξαο, ήηαλ έλαο ππγκαίνο, νλνκάδφηαλ Ota Benga (ή «Bi», πνπ ζεκαίλεη «θίινο» ζηε γιψζζα ηνπ), παξνπζίαζε ν Verner ζην δηεπζπληή ηνπ δσνινγηθνχ θήπνπ ηνπ Bronx, William Hornaday. Ν ππγκαίνο γελλήζεθε ην 1881 ζηελ Αθξηθή. ΋ηαλ ηνλ έβαιαλ ζην δσνινγηθφ θήπν, απηφο ήηαλ 1 κέηξν θαη 25 εθ α- ηνζηά χςνο, πεξίπνπ 23 εηψλ, θαη δχγηδε κφιηο 47 θηιά. Ππρλά ηνλ πεξλνχζαλ γηα αγφξη, πνπ φκσο ζηελ πξαγκαηηθφ- ηεηα είρε παληξεπηεί δχν θνξέο-ε πξψηε ζχδπγφο ηνπ είρε απαρζεί απφ κηα ερζξηθή θπιή, θαη ε δεχηεξε είρε πεζάλεη απφ δειεηεξηψδεο δάγθσκα θηδηνχ. Ρνλ πξσηνπαξνπζίαζαλ ζηνλ θφζκν, ην 1904 ζηε Γηεζλή Έθζεζε ηνπ St Louis, καδί κε άιινπο ππγκαίνπο σο «εκβιε- καηηθά άγξηνη», καδί κε άιια, «πεξίεξγα άηνκα», ζηελ πηέξπγα ηεο αλζξσπνινγίαο. Απηή ε πξψηε ζηάζε γηα επίδεημε ζηελ Ακεξηθή είρε επεξεαζηεί απφ απηφ πνπ νξηζκέλνη απνθαινχζαλ, δαξβηληζκφο θαη ξαηζηζκφο, εθκεηαιιεπφκελνη ηελ εππηζηία ησλ αλζξψπσλ θαη ηελ επηζπκία γηα ζπγθινληζηηθή ςπραγσγία. Ν Ota Benga αξγφηεξα θαηέιεμε ζην δσνινγηθφ θήπν ηνπ Κπξνλμ, φπνπ εηέζε ζαλ έθζεκα γηα ην θνηλφ ζην ζπίηη ηνπ πηζήθνπ. Αλ θαη ν δηεπζπληήο Hornaday ηνπ δσνινγηθνχ θήπνπ επέκεηλε φηη πξνζέθεξε απιψο έλα «ελδηαθέξνλ έθζε- κα» γηα ηελ δηαπαηδαγψγεζε ηνπ θνηλνχ, ν ίδηνο, δελ έβιεπε πξνθαλψο θακία δηαθνξά αλάκεζα ζε έλα άγξην ζεξίν θαη ην κηθξφ καχξν άλζξσπν! Γηα πξψηε θνξά ζε έλα ακεξηθαληθφ δσνινγηθφ θήπν, έλα αλζξψπηλν νλ εκθαληδφηαλ ζε έλα θινπβί. Πηνλ Benga δφζεθαλ ζχληξνθνη θισβνχ, γηα λα ηνπ θξαηνχλ ζπληξνθηά ζηελ αηρκαισζία- έλα παπαγάιν θαη έλα νπξαγθνηάγθν νλφκαηη Dohong. Ξείζηεθε απφ ηε ζεσξία ηνπ Γαξβίλνπ Νη παξάγνληεο θίλεηξα ηνπ Verner λα θέξεη ηνλ Ota ν Benga ζηηο Ζλσκέλεο Ξνιηηείεο ήηαλ πνιχπινθνη, αιιά ήηαλ πξνθαλψο πνιχ επεξεαζκέλνο απφ ηε ζεσξία ηνπ Θάξνινπ Γαξβίλνπ-ε νπνία νδήγεζε ηα είδε ηεο αλζξσπφηεηαο ζε ζηεκέλνπο αγψλεο. Κηα ζχγρξνλε άπνςε δήισζε φηη ν Benga δελ ήηαλ πνιχ ςειφηεξνο απφ ηνλ νπξαθνηάγθν… ηα θεθάιηα ηνπο είλαη αξθεηά φκνηα, θαη νη δχν ρακνγεινχλ κε ηνλ ίδην ηξφπν, φηαλ ηθαλνπνηνχληαη. Ν Benga είρε έξζεη απφ ηελ Αθξηθή κε έλα σξαίν λεαξφ ρηκπαηδή, ηνλ νπνίν ν Verner επίζεο έβαιε ζηε ζπιινγή πηζή- θσλ, ζην πξσηεχνληα ρψξν. Ν ελζνπζηαζκφο ηνπ Hornaday γηα ην λέν έθζεκα ηνπ, αληαλαθιάηαη ζε έλα άξζξν πνπ έγξαςε γηα ην ελεκεξσηηθφ δειηίν ηεο Εσνινγηθήο Δηαηξείαο, ην νπνίν άξρηδε σο εμήο: Πηηο 9 Πεπηεκβξίνπ, έλαο γλήζηνο αθξηθαληθφο ππγκαίνο, πνπ αλήθεη ζηελ ππν-θπιή πνπ ζπλήζσο εζθαικέλα απνθα- ινχληαη “λάλνη”. . . ν Ota Benga είλαη έλα θαιά αλεπηπγκέλν αλζξσπάθη, κε έλα θαιφ θεθάιη, θσηεηλά κάηηα θαη κε επράξηζηε φςε. Γελ είλαη ηξηρσηφ, θαη δελ θαιχπηεηαη απφ ίρλε “ρλνπδηνχ”, φπσο πεξηγξάθεηαη απφ θάπνηνπο εμεξεπ- λεηέο… Δίλαη πην ηθαλνπνηεκέλνο φηαλ ζην ρψξν εξγαζίαο, θάλεη θάηη κε ηα ρέξηα ηνπ. Ιέεη θαηφπηλ γηα ην πψο ηνλ παξέιαβε απφ ηνλ Verner, ν νπνίνο είρε ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηα ηνπο Ξπγκαίνπο, έρνλ- ηαο πξφζθαηα επηζηξέςεη ζηηο εζηίεο ηνπο ζην πνηακφ Θαζάη ηε κηζή ληνπδίλα αλδξψλ θαη γπλαηθψλ απηήο ηεο θπιήο πνπ “είραλ έξζεη” ζηε ρψξα απηή απφ ηνλ ίδην γηα ηελ δηεζλή έθζεζε ηνπ St Louis ζην Ρκήκα Αλζξσπνινγίαο. Ήηαλ επξέσο απνδεθηφ ηφηε, αθφκα θαη απφ δηαθεθξηκέλνπο επηζηήκνλεο, φηη νη καχξνη ήηαλ εμειηθηηθά θαηψηεξνη απφ ηνπο Θαπθάζηνπο, αιιά κε ηνλ εγθισβηζκφ ελφο εμ απηψλ ζε έλα δσνινγηθφ θήπν έρεη κεγάιε απήρεζε. Πχκθσλα κε ηα ηφηε ιφγηα: Ν ππγκαίνο εξγαδφηαλ-ή-έπαηδε κε ηα δψα “θπζηθά” ζην θινπβί, θαη ην ζέακα ελφο καχξνπ άλδξα ζε έλα θινπβί έδσζε ζε δεκνζηνγξάθν ηνπ TIMES ην εθαιηήξην γηα κηα ηζηνξία πνπ έθεξε κηα ζχειια δηακαξηπξηψλ κεηαμχ ησλ λέγξσλ κέιε ηνπ δήκνπ. Ζ αγαλάθηεζή ηνπο έθηαζε ζην Γήκαξρν George Β. McClellan, αιιά εθείλνο αξλήζεθε λα αλαιάβεη δξάζε. 46
Θάπνηνη ιεπθνί επίζεο αλεζχρεζαλ γηα ηνλ λέγξν ζην θινπβί. Πχκθσλα κε έλαλ ζπγγξαθέα, κέξνο ηεο αλεζπρίαο ησλ “ελδεδπκέλσλ” άλζξσπσλ ήηαλ ν θφβνο… φηη ε έθζεζε ηνπ Benga κπνξνχζε λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα απνδεηρζεί ε δαξβηληθή ζεσξία ηεο εμέιημεο. Νη αληηξξήζεηο ήηαλ ζπρλά αζαθείο, ζχκθσλα κε ηε δηαηχπσζε ηνπ The New York Times, ηεο 9 Πεπηέκβξε 1906: Νη Ξπγκαίνη βξίζθνληαη ρακειά ζηελ «αλζξψπηλε θιίκαθα» «Ρν έθζεκα ήηαλ απηφ ελφο αλζξψπνπ ζε έλα θινπβί γηα πηζήθνπο. Ν άλζξσπνο πνπ έηπρε λα είλαη “άλζξσπνο ζάκλνο”, έλαο απφ κηα θπιή πνπ νη επηζηήκνλεο δελ ηνπνζεηνχλ ςειά ζηελ αλ- ζξψπηλε θιίκαθα, αιιά γηα ην κέζν κε-επηζηήκνλα άηνκν, ζην πιήζνο ησλ επηζθεπηψλ, ππήξρε θάηη ζηελ εκθάληζε πνπ ήηαλ δπζάξεζην… Δίλαη ίζσο ζεηηθφ ην γεγνλφο φηη ν Benga δελ ζθέθηε- ηαη πνιχ βαζηά. Αλ ην έθαλε, δελ είλαη ζίγνπξν φηη ζα ήηαλ πνιχ πεξήθαλνο γηα ηνλ εαπηφ ηνπ, φηαλ μχπλεζε ην πξσί θαη βξέζεθε θάησ απφ ηελ ίδηα ζηέγε κε ηνπο νπξαθνηάγθνπο θαη ηνπο πη- ζήθνπο, γη „απηφ θαη είλαη εθεί πνπ είλαη.» Αλ θαη κεγάιε πνηθηιία απφςεσλ, ππήξρε γηα ην πεξηζηαηηθφ, δεκηνχξγεζε πνιιέο δηακαξηπξίεο θαη ηελ απεηιή λνκη- θήο δηαδηθαζίαο. Έηζη, ζην δσνινγηθφ θήπν ν δηεπζπληήο ηειηθά ζπλαίλεζε, θαη «επηηξέπεηαη ν ππγκαίνο λα βγαίλεη απφ ην θινπβί ηνπ». Κεηά , ν Ota Benga πεξλνχζε ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ εκεξψλ κε πεξπάηεκα γχξσ ζην δσνινγηθφ θήπν , κε έλα ιεπθφ θνζηνχκη, ζπρλά κε κεγάιν πιήζνο λα ηνλ αθνινπζεί, θαη επέζηξεθε ζην ρψξν ηνπ πηζήθνπ κφλν γηα χπλν ην βξάδπ.» Ρν λα αληηκεησπίδεηαη σο αμηνπεξίεξγν, λα ριεπάδεηαη θαη λα γίλεηαη θνξντδία ησλ επηζθεπηψλ, ηειηθά πξνθάιεζε ζην Benga έλα «κίζνο, ηνπ λα είλαη ν πεξίγεινο ησλ πεξίεξγσλ ηνπξηζηψλ θαη ησλ θαθναλαζξεκκέλσλ παηδηψλ». Ν δηεπ- ζπληήο ηνπ δσνινγηθνχ θήπνπ Hornaday, ζε επηζηνιή ηνπ πξνο ην Verner, απνθάιπςε ηα πξνβιήκαηα πνπ είρε πξν- θαιέζεη ε θαηάζηαζε: «Φπζηθά δελ ηνλ έρνπκε εθζέζεη (ηνλ Benga) ζην θινπβί απφ ηφηε πνπ άξρηζε ην πξφβιεκα. Απφ απηφ θαη κεηά, πεξά- ζακε ππέξνρα κε ηνλ Ota Benga. Δίρε πάξεη έλα καραίξη απφ ηελ ηαΐζηξα ηελ αίζνπζα ησλ πηζήθσλ, θαη γχξηδε γχξσ ζην Ξάξθν θξαδαίλνληαο ην κε ηνλ πην αλεζπρεηηθφ ηξφπν, θαη γηα έλα κεγάιν δηάζηεκα αξλήζεθε λα ην αθήζεη. Ρε- ιηθά θαηαθέξακε λα ηνπ ην πάξνπκε.» «Ιίγν κεηά απφ απηφ πήγε ζην ζηληξηβάλη αλζξαθηθνχ θνληά ζην ζπίηη ησλ πνπιηψλ, γηα λα πάξεη έλα αλαςπθηηθφ, θαη επεηδή δελ ηνπ επεηξάπε ηνλ έπηαζε κεγάιε νξγή… Απηφ νδήγεζε ζε κηα κεγάιε θαζαξία. Ξάιεςε ζαλ ηίγξεο, θαη ρξεηάζηεθαλ ηξεηο άλδξεο γηα λα ηνλ πάλε πίζσ ζην πηζεθφζπηην. Έρεη ρηππήζεη νξηζκέλνπο επηζθέπηεο, θαη έρεη “εγεί- ξεη ηνλ Θάηλ κέζα ηνπ” γεληθψο.» Δθηνμεχεη Βέιε θαηά ησλ αληηπαζεηηθψλ Ν ππγκαίνο, έθηηαμε αξγφηεξα έλα κηθξφ ηφμν θαη βέιε θαη άξρηζε λα ηα ξίρλεη ζε επηζθέπηεο ηνπ δσνινγηθνχ πάξθνπ, ζε εθείλνπο πνπ έβξηζθε ηδηαίηεξα αληηπαζεηηθνχο. «Αθνχ ηξαπκάηεζε κεξηθνχο αδέμηνπο, έπξεπε λα εγθαηαιείςεη ην Εσνινγηθφ Ξάξθν γηα ηα θαιά.» Νη New York Times ηεο 18ε Πεπηεκβξίνπ, 1906, πεξηέγξαςαλ ην πξφβιεκα: «΢πήξραλ 40.000 επηζθέπηεο ζην πάξθν ηελ Θπξηαθή. Πρεδφλ θάζε άλδξαο, γπλαίθα θαη παηδί απηνχ ηνπ πιήζνπο πέ- ξαζε απφ ην πηζεθφζπηην λα δεη ην αζηέξη ηνπ πάξθνπ; ηνλ αγξηάλζξσπν απφ ηελ Αθξηθή. Ρνλ θπλεγνχζαλ φιε ηελ εκέξα, νπξιηάδνληαο, πξνπειαθίδνληαο, θαη θσλάδνληαο. Κεξηθνί απ „απηνχο ηνπ έκπεγαλ ηα πιεπξά, άιινη ηνπ βάδα- λε ηξηθινπνδηέο, θαη φινη γεινχζαλ καδί ηνπ.» Αλ θαη ν Hornaday ηζρπξίζηεθε φηη «απιψο πξνζέθεξε έλα ελδηαθέξνλ έθζεκα θαη φηη Benga ήηαλ επηπρήο …‟». Ζ εγθπθινπαίδεηα ηεο Δμέιημεο ησλ εηδψλ, ζεκεηψλεη φηη ε δήισζε απηή «δελ κπνξνχζε λα επηβεβαησζεί», φπσο δελ ππήξρε θαη θαηαγξαθή ησλ ζπλαηζζεκάησλ ηνπ Benga. Ν Ota Benga δελ άθεζε, δπζηπρψο, θακία γξαπηή απφδεημε ησλ ζθέςεψλ ηνπ γηα ηελ ππφζεζε. Έηζη, ε κφλε πιεπξά ηεο ηζηνξίαο πνπ έρνπκε είλαη, ηα νγθψδε αξρεία ηνπ Verner, ε κεξηά ησλ εθεκεξίδσλ θαη ηα γξαπηά ηνπ Hornaday. Γελ καο ιείπνπλ πιεξνθνξίεο γηα ην πεξηζηαηηθφ- πνιιά άξζξα έζσζαλ ηελ ππφζεζε, θαη έλα 281 ζειίδσλ βηβιίν κε ηίηιν “Ν ππγκαίνο ζην δσνινγηθφ θήπν” δεκνζηεχζεθε πξφζθαηα, ζρεηηθά κε ηελ εκπεηξία ηνπ Ota ζηνλ δσνινγηθφ θήπν, ηνπ Phillip Verner Bradford, εγγνλφ ηνπ Verner. Ζ εηηθέηα «θξηθηφ» νδεγεί ζηελ απηνθηνλία Κεηά πνπ ν Ota Benga απνκαθξχλζεθε απφ ην δσνινγηθφ θήπν, ήηαλ ζε ζέζε λα έρεη ηελ ζπκπαζεηηθή πξνζνρή κηαο ζεηξάο ζεζκηθψλ νξγάλσλ θαη κε αξθεηά ζπκπαζεηηθά άηνκα. Αιιά δελ ήηαλ πνηέ ζε ζέζε λα απνβάιεη ηελ εηηθέηα ηνπ «θξηθηνχ». Απαζρνιήζεθε ζε έλα εξγνζηάζην θαπλνχ, ζην Lynchburg, ηεο Βηξηδίληα. Ν Ota Benga έγηλε φιν θαη πεξηζζφηεξν θαηαζιηπηηθφο, ερζξηθφο, παξάινγνο, θαη απειπηζκέλνο. Ππκπεξαίλνληαο φηη πνηέ δελ ζα είλαη ζε ζέζε λα επηζηξέςεη ζηελ παηξίδα ηνπ, ην 1916 ν Benga απηνθηφλεζε ππξνβνιψληαο ηνλ εαπηφ ηνπ, κε έλα πηζηφιη δαλεηθφ. 47
Ζ ηζηνξία ηεο απηνθηνλίαο, δφζεθε ζηε δεκνζηφηεηα απφ ηνλ Hornaday ζην Εσνινγηθφ Γειηίν ηνπ 1916. Αθφκε θαη ζε απηή ηελ πξνρσξεκέλε εκεξνκελία, ζην Hornaday ηα εκπλεπζκέλα απφ ηελ εμέιημε ησλ εηδψλ ξαηζηζηηθά ζπλαηζζή- καηα θαηλφηαλ πεληαθάζαξα. Κάιηζηα δήισζε φηη «ν λεαξφο λέγξνο, ήξζε ζην Lynchburg πεξίπνπ πξηλ απφ έμη ρξφλ η- α, κε πξσηνβνπιία θάπνηνπ θηιηθά δηαθείκελνπ αηφκνπ ζηε Βηξηδίληα, θαη ηνπνζεηήζεθε ζε Θενινγηθφ Πεκηλάξην θαη Θνιέγην, φπνπ γηα αξθεηά ρξφληα εξγάζηεθε γηα λα απνδείμεη ζηνπο επεξγέηεο ηνπ, φηη δελ δηαζέηεη ηε δχλακε ηεο κάζεζεο, θαη πξηλ πεξίπνπ δχν ή ηξία ρξφληα εγθαηέιεηςε ην ζρνιείν θαη πήγε λα εξγαζηεί σο εξγάηεο ». Ν Hornaday αθεγείηαη θαηφπηλ φηη, κεηά ηελ απνρψξεζε απφ ην θνιέγην, ν Ota δνχζε ζε έλα «ρξσκαηηζηφ ζπίηη» θνλ- ηά ζην ζρνιείν, θεξδίδνληαο ηα πξνο ην δεηλ δνπιεχνληαο σο εξγάηεο ζε εξγνζηάζην θαπλνχ. Πχκθσλα κε ηα ιφγηα ηνπ Hornaday, ε απηνθηνλία είρε δηαπξαρζεί δηφηη «είρε θνξηψζεη ηφζν πνιχ πνπ ν λεαξφο λέγξνο εμαζθάιηζε έλα πεξίζηξνθν πνπ αλήθε ζηελ γπλαίθα κε ηελ νπνία δνχζε, πήγε ζην ζηάβιν ηεο αγειάδαο θαη έξημε κηα ζθαίξα ζηελ θαξδηά ηνπ, ηεξκαηίδνληαο ηε δσή ηνπ. Ππκπιεξσκαηηθά Αλζξψπηλνη δσνινγηθνί θήπνη (νλνκάδνληαη επίζεο “εζλνινγηθέο εθζέζεηο” ή ρσξηά λέγξσλ) ήηαλ δεκφζηα αλζξψπηλα εθζέκαηα ηνπ 19νπ θαη ηνπ 20νχ αηψλα, ζε ζπλήζσο απνθαινχκελε, θπζηθή ή πξσηφγνλε θαηάζηαζε. Θαηά ηε δηάξθεηα ηεο Αλαγέλλεζεο, νη Κεδίθνη είραλ αλαπηχμεη έλα κεγάιν ζεξηνηξνθείν ζην Βαηηθαλφ. Ρνλ 16ν αηψ- λα, ν Θαξδηλάιηνο Ηππφιπηνο ησλ Κεδίθσλ είρε κηα ζπιινγή ησλ αλζξψπσλ απφ δηαθνξεηηθέο θπιέο, θαζψο θαη εμ σ- ηηθά δψα. Έρεη αλαθεξζεί φηη είρε ηε ζηξαηηά ησλ ιεγφκελσλ βαξβάξσλ, πνπ κηινχζαλ πεξηζζφηεξεο απφ είθνζη γιψζ- ζεο θαη κεηαμχ ηνπο Καπξηηαλνί, Ράηαξνη, Ηλδνί, Ρνχξθνη θαη Αθξηθαλνί. Αλζξψπηλνη δσνινγηθνί θήπνη θαη εθζέκαηα ππήξραλ έσο ιίγν πξηλ ην 2ν Ξαγθφζκην Ξφιεκν. 12 Ρν αιίεπζα ΔΓΥ Β. Πνύηηλ: Η ΢νβηεηηθή Έλσζε ήηαλ “ε κεγάιε Ρσζία” ΢ρόιην ΢ζζη: Σν αθηεξώλσ ζε όζνπο αξλνύληαη ηελ ειιεληθόηεηα ηεο ¨Βπδαληηλήο Απηνθξαηνξίαο¨ (Ρσκαλίαο γηα ηνπο γλσξίδνληεο θαη κε εζεινηπθινύληεο). Γηόηη ιέεη ήηαλ πνιπεζληθό θξάηνο. Δδώ γειάκε. Καιά πηα απηνθξαηνξία δελ ήηαλ πνιπ- εζληθή; Αλ θαη ηζρύνπλ δηαθνξεηηθά πξάγκαηα γηα ηελ απηνθξαηνξία καο. Οη ιε- βαληίλνη έρνπλ θάλεη πάιη ην ζαύκα ηνπο. Γηαβάζηε πεξηζζόηεξα ΔΓΩ: Ρσκενζύ- λε, Ρσκαλία (Βπδάληην) θαη ε μεραζκέλε ηαπηόηεηα καο Ο πξσζππνπξγόο ηεο Ρσζίαο Βιαληίκηξ Πνύηηλ ππνδερόκελνο βεηεξάλνπο θαη ζπληαμηνύρνπο ζην Θξεκιίλν δήισζε ζήκεξα όηη ε Δ΢΢Γ ππήξμε ε “Κεγάιε Ρσζία”, θαηεγνξώληαο ζπγρξόλσο ηνλ Κηραήι Γθνξκπαηζόθ, ηνλ ηειεπηαίν εγέηε ηεο, όηη “παξαηηήζεθε από ηελ εμνπζία” ην 1991 ρσξίο λα πεηύρεη ηελ Έλσζε ηεο Ρσζίαο κε ηε Ιεπθνξσζία θαη ην Θαδαθζηάλ. Οη πξσζππνπξγηθέο δειώζεηο έγηλαλ πνιύ θνληά ζηελ 20ή επέηεην από ηε δηάιπζε ηεο Δ΢΢Γ. “Θαζώο πήγαηλα λα επηζθεπάζσ έλα ιάζηηρν γηα ην απηνθίλεηό κνπ κε ξώηεζαλ: εζύ είζαη ππέξ ηεο Δ΢΢Γ ή ηεο Ρσζίαο;”, ζπκήζεθε ν Βιαληίκηξ Πνύηηλ. “Έρνληαο ςεπδαηζζήζεηο ηνύο απάληεζα: έρεη θακία δηαθνξά; Σελ νλνκά- δνπκε αιιηώο, ζηελ πξαγκαηηθόηεηα είλαη ε Κεγάιε Ρσζία”. Οη άλζξσπνη έπαςαλ λα ζπλαηζζάλνληαη ηη ζπλέβαηλε ζη’ αιήζεηα, θαζώο ηνύο δηαβεβαίσλαλ όηη κεηά από πνιύ ιίγν θαηξό ν ιαόο ζα δνύζε όπσο νη Παξηδηάλνη θαη νη Ινλδξέδνη”, δήισζε ν Πνύηηλ. “Έηζη θζάζακε ζηελ 21ε Γεθεκβξίνπ ηνπ 1991, ηελ εκέξα πνπ ν Γθνξκπαηζόθ παξαηηήζεθε ηεο εμνπζίαο. Γύν θνξέο ζπλέβεζαλ ηόζν δξακαηηθέο εμειίμεηο ζηελ ηζηνξηθή δηαδξνκή καο θαη κηιώ γηα ηελ παξαίηεζε απν ηελ αλώηαηε εγεζία καο ζηηο επζύλεο ηεο, ζηα πξνλόκηα ηεο εθηειεζηηθήο εμνπζίαο. . . Πξώηε θνξά έγηλε ηελ επνρή ηνπ ηειεπηαίνπ Σζά- ξνπ, ζηηο 2 Καξηίνπ 1917, κε επαθόινπζν ηξνκαθηηθά, αηκαηεξά γεγνλόηα, δεύηεξε θνξά επαλαιήθζεθε επί Κηραήι Γθνξκπαηζόθ”, είπε ν Πνύηηλ. Ο Γθνξκπαηζόθ ζπληδηνθηήηεο ηεο εθεκεξίδαο ηεο αληηπνιίηεπζεο Novaia Gazeta, ηεξεί επηθξηηηθή ζηάζε απέλαληη ζηνλ πξόεδξν Κεληβέληεθ θαη ηνλ Πνύηηλ, ηδίσο αθόηνπ ν ηειεπηαίνο αλήγγεηιε όηη κεηά κηα νθηαεηή πξνεδξία, ηελ πεξαζκέλε 10εηία, ζέιεη λα επαλέιζεη ηελ εξρόκελε άλνημε ζην ύπαην αμίσκα. Όκσο ν Γθνξκπαηζόθ ρξεώλεηαη απν κηα πιεηνςεθία Ρώζσλ γηα ηα δεηλά ζηε ξσζηθή νηθνλνκία πνπ θιεξνδόηεζε, κε ραξαθηεξηζηηθό ηηο ρξόληεο ειιείςεηο αγαζώλ θαη ηελ ξαγδαία πηώζε ηνπ βηνηηθνύ επηπέδνπ. Ρν αιίεπζα ΔΓΥ Να κηιάηε Διιεληθά. Κνζκάο ν Αηησιόο ΋πνηνο Σξηζηηαλφο, άλδξαο ή γπλαίθα, ππφζρεηαη κέζα εηο ην ζπίηη ηνπ λα κελ θνπβεληηάδεη αξβαλίηηθα αιιά λα θνπβεληηάδεη Διιεληθά), αο ζεθσζεί απάλνπ λα κνπ ην εηπεί θαη εγψ λα πάξσ φια ηα ακαξηήκαηα εηο ηνλ ιαηκφλ κνπ απφ ηνλ θαηξφλ φπνπ εγελλήζε έσο ηψξα θαη λα βάισ θαη φινπο ηνπο Σξηζηηαλνχο λα ηνλ ζπγ- ρσξέζνπλε θαη λα ιάβεη κίαλ ζπγρψξεζηλ, φπνπ, αλ έδηλε ρηιηάδεο πνπγγηά, δελ ηελ εκαηάβξηζθε. (απφ ηηο Γηδαρέο ηνπ Αγίνπ Θνζκά ηνπ Αηησινχ) xfd.gr Ρν αιίεπζα ΔΓΥ 48
ΑΝΑΡΤΗΣΕΘΣ ΝΟΕΜΒΡΘΟΥ 2011 o Ἀξηζηεξνὶ κχζνη θαὶ πηθξὲο ἀιήζεηεο γηὰ ηὰ Γεθεκβξ... o Ζ Η΢ΣΟΡΗΑ ΠΑΝΣΑ ΓΗΓΑ΢ΚΔΗ. o Οη νηθνλνκνιφγνη ηνπ Υίηιεξ. o Μεηξνπνιίηεο Μεζνγαίαο Νηθφιανο: “Ξεπνπιήζεθε ε αμ... o Σν κπζηήξην θιακπ ησλ ρσξψλ ΑΑΑ o Σα ιέκε... ECOFESTIVAL 2011! o ΒΡΔΘΖΚΔ ΓΗΑΒΛΖΣΟ ΣΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΢Τ΢ΣΖΜΑ. Σξχπηα ε ... o ΢ηξαηησηηθφο ραηξεηηζκφο ζε κηλσηθά εηδψιηα o Να ζαο ελδηαθέξεη κφλν, ηη γλψκε έρεη γηα ζαο ν Θε... o Ζ θαηάθξηζε είλαη εγσηζκφο o ΑΠΟΚΑΛΤΦΔΗ΢, ΥΧΡΗ΢ ΢ΥΟΛΗΑ... o 360 δηο επξψ ην πξνδνηηθφ ρξένο. Ο ηερλνθξάηεο απι... o Δπηρείξεζε «Mind control» o ΓΗΑ ΣΟ ΜΑΘΖΜΑ ΣΧΝ ΘΡΖ΢ΚΔΤΣΗΚΧΝ o ΑΓΝΑ ΠΡΟΨΟΝΣΑ ΑΠΟ ΣΟ ΑΓΗΟ ΟΡΟ΢ ΚΑΗ ΣΑ ΜΟΝΑ΢ΣΖΡΗΑ Σ... o ΜΗΑ ΑΞΗΔΠΑΗΝΖ ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΗΑ: ΑΝΟΗΓΔΗ ΣΑ ΜΟΝΑ΢ΣΖΡΗΑ Γ... o Πιηάηζηθν ζηελ πλεπκαηηθή θιεξνλνκηά ηεο Β.Ζπείξνπ... o Ζ Διιάδα απνηθία ηεο Γεξκαλίαο o Μία λέα Αγία ηεο Οξζφδνμεο Δθθιεζίαο καο... o ΟΗ ΣΡΔΗ΢ ΔΓΓΔΝΔΗ΢ ΑΝΣΗΦΑ΢ΔΗ΢ ΣΖ΢ ΚΤΒΔΡΝΖ΢Ζ΢ ΠΑΠΑΓΖ... o Κε Αβξακφπνπιε, είκαη ''Υνπληηθφο''; o Γηψμε θάζε γήηλν ινγηζκφ ζηε ζεία Λεηηνπξγία - Άγη... o δηαβνιηθή ηπξαλλία!… o ΢ΣΖΝ ΑΝΑΜΠΟΤΜΠΟΤΛΑ Ο ΓΚΡΗΕΟ΢ ΛΤΚΟ΢ ΥΑΗΡΔΣΑΗ o Δξγαζηαθή εθεδξεία - Άιιε κία απάηε o Ηδξπηηθή Γηαθήξπμε o Μήλπζε ζηελ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο γηα ηα απνζεκαηηθά... o Σν βίληεν ηεο νκηιίαο Φξάγθνπ ζηελ Α΢ΓΤ΢. o To απφιπην παδι ζην λέν El Dorado !!! κειεηψληαο η... o Οκηιία Πξνέδξνπ ΢πλδέζκνπ Δζληθήο Δλφηεηαο, πνπ έγ... o Ο ΓΔΡΟΝΣΑ΢ ΔΦΡΑΗΜ ΓΗΖΓΔΗΣΑΗ ΣΑ ΘΑΤΜΑΣΑ ΣΖ΢ ΑΓΗΑ΢ Ε... o ΔΘΝΗΚΑ ΔΠΗΚΗΝΓΤΝΔ΢ ΟΗ ΑΠΟΦΔΗ΢ ΠΑΠΑΚΧΝ΢ΣΑΝΣΗΝΟΤ. o ΢ηξαηεγηθά πεξηβάιινληα θαη εζληθέο ζηξαηεγηθέο θα... o Διιεληθφ Μνξθσηηθφ Κέληξν (ΔΜΚ) ηνπ Μηιάλνπ. o Σξηκεξέο κλεκφλην Κχπξνπ-Διιάδαο-Ηζξαήι . Πνιεκηθά... o Ο ηαπεηλφο άλζξσπνο o Αληί γηα βελδίλε, θάςηε ….λεξφ HHO o Έιιελαο βνπιεπηήο: Tν θαιχηεξν «επάγγεικα» ηεο Δπξ... o Έθθιεζε Βνήζεηαο γηα 8 κσξάθηα! o Κ. Μαξγέιεο: “΢ηελ Καιακάηα εθαξκφδνληαη νη ειιελη... o Ο αιεζηλφο άλζξσπνο θξνληίδεη λα είλαη επζεβήο - Μ... o ΜΝΖΜΟΝΗΟ ΔΛΛΖΝΧΝ o Αμησκαηηθνί: ν εχθνινο ζηφρνο! o Έγγξαθν-ζνθ δίλεη ηα “θιεηδηά” ηνπ Α.Αηγαίνπ ζηελ ... o ΓΔΝ: Γηεζλέο θέληξν εθπαίδεπζεο – δηαθπγή απφ βπζη... o Καζψο ε Γχζε εγθαηαιείπεη ηνπο Υξηζηηαλνχο ηεο Αλα... o Ζ Διιάδα δελ βνχιηαμε παξά ηελ θηιφηηκε πξνζπάζεηα... o ΢εβάζνπ ηνλ ηεξέα - Άγηνο Ησάλλεο ν Υξπζφζηνκνο o Χξαίνο ράξηεο... o Ζ νκηιία ηεο ΢. ΢αθνξάθα θαηά ηε ζπδήηεζε γηα ηελ ... o Σα «ηξηάληα αξγχξηα» θαη ε δηαρξνληθή ηνπο ζεκαζία... o Ζκεξίδα γηα ην "ηζάκηθν δήηεκα" ζηηο ΖΠΑ: «Ζ Διιάδ... o «ηὸ δηθφ κνπ» θαὶ «ηὸ δηθφ ζνπ» - Άγηνο Ησάλλεο ν ... o Ζ Ξεθηίια ηνπ θξάηνπο. Ζ ΓΔΖ δεηάεη ην ραξάηζη απφ... o Ἡ ἱζηνξηθή καο ζπλέρεηα ἤ ἀζπλέρεηα o "Γελλήζεθε" ην Κφκκα ΢ΤΝΓΔ΢ΜΟ΢ ΔΘΝΗΚΖ΢ ΔΝΟΣΖΣΑ΢. Φ... o Γξαρκή; o Οη καζεηέο ηνπ Λπθείνπ Μχξηλαο ζε δσληαλή ζχλδεζε ... o Πξψηε εἴδεζε ζηὰ ξσζηθὰ κέζα ἐλεκέξσζεο ἡ ζπλάληεζ... o Απηή ε ακαξηία δελ έρεη λφεκα! o Δίκαζηε επγλψκνλεο… o Ζ Διιάδα δελ είλαη αζάλαηε. o Γηδαρέο Αγίνπ Νεθηαξίνπ Πεληαπφιεσο o ΢ΤΝΓΔ΢ΜΟ΢ ΔΘΝΗΚΖ΢ ΔΝΟΣΖΣΑ΢ o H Ρσζία κεηέθεξε S-300 ζηε ΢πξία – Ρψζνη “ζχκβνπιν... o Ζ αδεηνδφηεζε ήξζε, ε επέλδπζε... "πέηαμε" o Ση κπνξείο λα δηαπηζηψζεηο κέζα ζε δπν κέξεο ζηηο ... o ΢ηήλ ἱεξή κλήκε ηνῦ ὁζίνπ Γέξνληνο Ἰαθψβνπ ἐπί ηῇ ... o "Zεηνχληαη μέλνη πξνζηάηεο" επηκέλεη ην Stratfor o Νέα ζηνηρεία γηα ην ζθάλδαιν "πεζεξά" ηνπ ΣΣ, θέξλ... o ΢ΣΡΑΣΖΓΗΚΖ ΤΠΟΥΧΡΖ΢Ζ΢ ΢ΣΟ 2ν ΠΑΚΔΣΟ ΑΓΔΗΟΓΟΣΖ΢ΔΧΝ ... o ΓΗΔΓΡΑΦΖ΢ΑΝ ΓΑΝΔΗΑ ΠΑ΢ΟΚ – ΝΓ ; o Ο αιεζηλφο άλζξσπνο θξνληίδεη λα είλαη επζεβήο - Μ... o Ο άλζξσπνο είλαη πιαζκέλνο γηα ην Θεφ - Γέξνληαο Π... o Πιεξψζηε ηψξα θαη ηα ιάζνο ραξάηζηα ηεο ΓΔΖ. o Ζ ιηηφηεηα δελ αγγίδεη ηνπο βνπιεπηέο... o Ρσζηθή ιαηξεία γηα Κχπξν θαη Διιάδα έθεξε ηελ πξφθ... o Σν κλεκφλην νρξηά ... o Ο γχξνο ηνπ Άξε ζε… ιηγφηεξν απφ 3 ιεπηά o Ο Ζπεηξψηεο ινγνηέρλεο πνπ ηηκσξήζεθε γηαηί αγάπεζ... o Λφγνο πεξί αθηεκνζχλεο θαη κνλαρηθήο απνηαγήο. (ΗΓ... o Λχζεθε ην κπζηήξην κε νξνζεηξά-θάληαζκα ζηελ Αληαξ... o ΠΟΛΛΑ ΠΡΟΚΔΗΣΑΗ ΝΑ ΢ΤΜΒΟΤΝ............ΜΟΝΑΥΟ΢ ΕΧ΢Η... o Απνθαιχςεηο γηα ηελ αληηπαξάζεζε Μπεγιίηε - Αξρεγψ... o Σὸ ἀκεξηθαληθὸ Stratfor πξναλαγγειεη ηὴλ ἐπίζεζε η... o Ζ δνινθνλία ηνπ Καληάθη δηαηάρζεθε απφ μέλε δχλακε... o Μνιχλνληαη κε… AIDS γηα λα πάξνπλ επίδνκα! o Παξελέξγεηεο απφ ηηο εμειίμεηο ζηε ΢πξία o Πηψρεπζε ή Βηνινγηθφο Αθαληζκφο ; o ΚΧ΢ΣΖ΢ ΠΑΛΑΜΑ΢-Ο ΓΚΡΔΜΗ΢ΣΖ΢ o Ἡ λεζηεία εἶλαη πξνθνπὴ ηῶλ νἴθσλ - Μέγαο Βαζίιεην... o Νηθφιανο Κφτνο «Βηνεζηθή θαη δηαδίθηπν» o Ηζηνξηθά, πεξί εγθιεκαηηψλ πνιέκνπ θαη εγθιεκάησλ ... o Όηαλ θαθνινγνχλ άιινη - Άγηνο Ησάλλεο ν Υξπζφζηνκν... o Γχν πνηήκαηα απφ ηνλ Νίθν Λπγεξφ o Πψο "έδεζαλ" ηελ Διιάδα - Μέρξη ην 2010 φιν ην ρξέ... o Σν Δπαγγέιην θαη ν Απφζηνινο ηεο Κπξηαθήο (ΗΓ΄ Λ... o Ζ Διιάδα δηαιχεηαη θαη πιεξψλεη έλα δηο επξψ γηα η... o Facebook θαη Twitter είλαη… ε ραξά ηνπ δηαξξήθηε! o ΢πλερίδεηαη ην «παηρλίδη» πηέζεσλ ζηελ Διιάδα θη α... o Κιείλεη ην κάηη ζηελ Σνπξθία ε Κχπξνο γηα ην θπζηθ... o Λακφγηα: ε εηπκνινγία ηεο ιέμεο o Σν ζξπιηθφ ΡΟΝΤ έηνηκν λα μαλαβγεί ζηνπο δξφκνπο. o Κπξηαθή Θ΄ Λνπθά – Οκηιία ηνπ Μ. Βαζηιείνπ πεξί πι... o Financial Times " Ο Βεληδέινο ν ρεηξφηεξνο Τπνπξγφ... o Ζ νδφο ηνπ πηζηνχ, πνπ είλαη ν ζηαπξφο, έρεη δηπιή... o Ζ λεζηεία θαη ε εγθξάηεηα - Άγηνο Γξεγφξηνο ν Παια... o Νηθφιανο Πιαζηήξαο θαη ζεκεξηλή θαηάζηαζε o Πξνρσξά ε ελνπνίεζε ηεο Δπξψπεο ζχκθσλα κε ην ζρέδ... o Ζ δπζηπρία λα ζαη γέξνο ζηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο! o Απαξάδεθηε δηαθήκηζε ηεο vodafone! Γηαγξαθή ΣΧΡΑ η... o Ο Βεληδέινο έδσζε εληνιή λα κελ γίλεη θακία δηαθνπ... o ΣΟ ΥΑΡΑΣ΢Η o VIDEΟ: Απνθαιχςεηο - ζνθ ηνπ Zuckerberg γηα Google... o ΢ηξαηήο Μπξηβήιεο: Λνγνηέρλεο, δηαλννχκελνο θαη θι... o 19 Ννέκβξηνπ ηνπ 1958 : Σηκή θαη Γφμα ζηνλ Κπξηάθν... o Πνηα είλαη ε γλήζηα αγάπε; o Ζ θήκε ησλ «πνξηνθαιί» κέρξη ηηο ΖΠΑ o ΔΚΣΑΚΣΖ ΔΗΓΖ΢Ζ! Πξίλ απν ιίγν ε Reichsfuhrer ηνπ Γ... o Πεο κνπ, ινηπφλ, άλζξσπε απφ πνχ ππεξεθαλεχεζαη; o Μέγαο Κσλζηαληῖλνο θαὶ Υξηζηηαληζκφο: Κείκελν-ἀπάλ... o Αἶζρνο! Tφ Ἑιιεληθφ Πξνμελεῖν Ἀξγπξνθάζηξνπ ζηακαη... o Βιέπεη κειινληηθά ππξεληθφ πφιεκν ν αξρεγφο ησλ Ρσ... o Γηψξγνο Παχινο - Ο ζχγρξνλνο δησγκφο ησλ Διιήλσλ ζ... o Σνπξθία: Πάξθν ζηξαηησηηθήο ηερλνινγίαο… (Βίληεν) o ΠΔΗΝΑΣΔ ΚΑΗ… ΝΖ΢ΣΔΤΔΣΔ & ΔΗ΢ΣΔ ΢ΣΟ ΓΡΟΜΟ, ΑΡΓΔΗΣΔ ... o ΣΡΔΗ΢ ΑΜΔΡΗΚΑΝΟΗ (ΝΑΗ ΑΜΔΡΗΚΑΝΟΗ...) ΦΟΗΣΖΣΔ΢ ΢ΤΝΔ... o Ζ ειιεληθή dream team πνπ λίθεζε ηνλ θαξθίλν o Αο αλαζέζνπκε φια ηα πξνβιήκαηά καο ζηνλ Θεφ - Άγη... o Σν Δπαγγέιην θαη ν Απφζηνινο ηεο Κπξηαθήο (Θ΄ ΛΟΤ... o Απνθσδηθνπνίεζε ζπγθπβέξλεζεο ρσξίο ηνλ Αξηζηνθάλε... o "Ζ κεγάιε ιεζηεία" 49
o Δθινγέο κε iPad αληί γηα ςεθνδέιηηα! o Οη θαινί καο θίινη ηνχξθνη θαίλε ζπίηηα Διιήλσλ ζη... o “Αλάζηαζε” Δληαίνπ Ακπληηθνχ Γφγκαηνο ζρεδηάδεη ν ... o ΝΔΑ ΔΠΗ΢ΣΟΛΖ ΒΑΞΔΒΑΝΖ ΠΡΟ΢ ΒΔΝΗΕΔΛΗΚΟΤ΢ ! o ΢πδήηεζε κε κεηνλνηηθνχο γηα ην λέν ΢χληαγκα ηεο Σ... o Καιελχρηα Διιάδα. Καιελχρηα Γεκνθξαηία. o «Ο θαζείο ηελ κχμα ηνπ γηα βνχηπξν ηελ έρεη» (παξν... o Ζ πξνζεπρή πξνθπιάζζεη - Όζηνο ΢ηινπαλφο Αζσλίηεο o Ο έκπξαθηνο θαη ν άπξαθηνο ιφγνο o "Να αιιάμνπκε ηνλ εθινγηθφ λφκν πξηλ ελψζεη ν κηθξ... o ΣΟ ΘΡΑ΢Ο΢ ΢Α΢ ΓΔΝ ΔΥΔΗ ΟΤΣΔ ΟΡΗΑ, ΟΤΣΔ ΠΑΣΟ! o ESM: Σν κεγάιν θφιπν ιεειαζίαο! (ειιεληθνί ππφηηηι... o Γξάκκα κηαο δαζθάιαο απφ Κάιπκλν,γηα ηνλ Πξφεδξν η... o ΔΠΔΣΔΗΟ΢ ΣΟΤ ΟΛΟΚΑΤΣΧΜΑΣΟ΢ ΣΖ΢ ΚΑ΢΢ΑΝΓΡΑ΢ o Κη φκσο ε Διιάδα αθφκε ζπγθηλεί.. o Aλ δνχζε ν Πιάησλαο ζήκεξα... o Ἀληηθαηνρηθὴ πνξεία ζηὴ Θεζζαινλίθε ἀπὸ ηὴλ Παγθχπ... o Σν Δπαγγέιην θαη ν Απφζηνινο ηεο Κπξηαθήο (Ζ΄ ΛΟΤ... o ΠΟΗΟ ΠΡΑΞΗΚΟΠΖΜΑ; H άξλεζε εθηέιεζεο δηαηαγήο θαηα... o Υσξίο μεθάζαξα ζχλνξα ε Αιβαλία, θαηαξγήζεθαλ κε λ... o Οη θησρνί ηεο Δθθιεζίαο o Ζ Διιάδα θαηγφηαλ θαη απηνί λνκηκνπνηνχζαλ ην Mall... o Δίλαη θαηξφο λα γλσξηζηνχλ νη ζάιαζζεο κε ηνπο θηλ... o ΑΛΛΟ „‟ΔΠΗ΢ΣΡΟΦΖ ΢ΣΖ ΓΡΑΥΜΖ‟‟ ΚΑΗ ΑΛΛΟ „‟ΔΠΗ΢ΣΡΟΦΖ... o Σα επίζεκα ζηνηρεία ηνπ Δζληθνχ Ηδξχκαηνο Δξεπλψλ ... o Ο ΛΟΤΚΑ΢ Ο ΛΟΤΚΑ΢ o «Οη Έιιελεο έξρνληαη ζηε Βνπιγαξία. Ενπλ εδψ. Υσξί... o Ζ θπξηφηεηα ηνπ πινχηνπ - Άγηνο Ησάλλεο ν Υξπζφζην... o Ση ζπλδέεη Goldman Sachs – Νηξάγθη – Μφληη – Παπαδ... o Κσλζηαληίλνο Υνιέβαο, Ηζρπξή θπβέξλεζε γηα εζληθή ... o « Πεξί ηνπ κε δεηλ δαλείδεζζαη» o ΢ρεδηάδεηαη ε δηάζπαζε ηεο επξσδψλεο κε ηελ ελεξγν... o Σα ζπκπεξάζκαηα ηεο εκεξίδαο ζην Νέν Πεηξίηζη, κε ... o Ο Παπαδήκνο είλαη κέινο ηεο Σξηκεξνχο Rockefeller!... o ΢σηεξία - π. Αιέμαλδξνο ΢κέκαλ o Υξχζαλζνο, Δζλάξρεο ηνπ Διιεληζκνχ o Δπηπρψο, θαλείο δελ ζθέθηεθε κέρξη ηψξα λα βγάιεη ... o Ὅζηνο Ἀκβξφζηνο ηῆο Ὄπηηλα: Πῶο λά θφςεηε ηφ Κάπλη... o 90ΥΡΟΝΖ ΠΡΟ΢ΔΦΤΓΔ ΚΑΣΑ ΣΟΤ ΥΑΡΑΣ΢ΗΟΤ ΜΔ΢Χ ΣΧΝ ... o Γηαβάζηε πνηνο είλαη ν Λνπθάο Παπαδήκνο o Γελ παίξλνπκε ηελ θνξνθάξηα - δελ πιεξψλνπκε ηα ιε... o Απφ ηελ Απζηξαιία έξρεηαη κηα (επηηέινπο) θαιή είδ... o Σνπξθηθφο θαζηζκφο θαη…ζξαθηθή ππλειία o Αλαραηηίζεηο ζην Αηγαίν: Σα άγλσζηα γεγνλφηα κεηά ... o Ζ Γεληά ηνπ Πνιπηερλείνπ θαη νη Δπζχλεο ηεο ζηελ Κ... o Κίλεκα "δελ πιεξψλσ ηε ΓΔΖ" απν δεκάξρνπο o Δλάληηα ζηνλ ξαηζηζκφ...Άγηνο Κνζκάο ν Αηησιφο o VIDEO: Σν ειεθηξνληθφ πνξηνθφιη ηεο Google ζηα θαη... o ΢ην ζθνηάδη απ‟ ην ραξάηζη εθαηνληάδεο Ζξαθιεηψηεο... o Μαξηπξίεο γηα ηνλ παηέξα Παΐζην ηνλ Αγηνξείηε o O Μεηακνληέξλνο Δζληθηζκφο o Αλζεί ε βηνκεραλία παξαθνινχζεζεο ζην Γηαδίθηπν o Α΢ΖΚΧΣΑ ΣΑ ΥΑΡΑΣ΢ΗΑ ΚΑΗ ΣΟ ΚΡΑΣΟ΢ ΓΗΝΔΗ ΔΓΓΤΖ΢Ζ 50... o Λεζηξηθή επηδξνκή κε μπινδαξκφ απν ζπκκνξία αιινδα... o Γάιινη "θππαηδήδεο" έζπεηξαλ ηηο θήκεο γηα πξαμηθφ... o ΓΔΡΟΝΣΑ΢ ΠΑΗ΢ΗΟ΢: "ΓΗΑ ΝΑ ΢ΧΘΔΗ Ζ ΔΛΛΑΓΑ, ΠΡΔΠΔΗ Ο... o ΛΟΗΠΟΝ... Ο ΚΑΜΜΔΝΟ΢ ΘΑ ΔΗΝΑΗ ΒΟΤΛΔΤΣΖ΢ ΚΑΗ ΜΔΛΟ΢ ... o ΢ηάζε πιεξσκψλ ζην Γεληθφ Λνγηζηήξην – ΢ε αλαζηνιή... o Σν FBI «μεζθέπαζε» δηαδηθηπαθή απάηε-κακνχζ. o ΢ήκα θηλδχλνπ εθπέκπεη ε ιηκλνζάιαζζα Κνηπρίνπ. o Ζ αγάπε καο ελψλεη κε ηνλ Θεφ - Άγηνο Κιήκεο ν Αιε... o Πλεπκαηηθή ζπδήηεζε ηνπ ζηάξεηο ΢ακςψλ ΢ίβεξο κε α... o Σν πείξακα ηνπ Worgl o Κηλήζεηο γηα πξνζηαζία ησλ ζπκθεξφλησλ ηεο Noble E... o Καηήθνξνο. ΢ην facebook δεηάλ ηελ επζαλαζία ησλ αζ... o Ηζρχο ηνπο ε απάηε!… o ΑΤΣΟ ΠΟΤ ΞΔΥΑ΢ΑΝ ΟΗ ΢ΤΝΔΣΑΗΡΟΗ ΣΖ΢ ΝΣΡΟΠΖ΢... o Ζ ΔΠΗΚΔΗΜΔΝΖ ΠΣΧΥΔΤ΢Η΢ ΑΛΛΟΘΗ ΓΗΑ ΣΖΝ ΚΑΣΔΓΑΦΗ΢ΗΝ ... o Μα ήπηακε φινη ην «ηξειιφ λεξφ»; o Πνηκαληηθφο ιφγνο θαη θνηλσληθά δξψκελα o Γηα ηνπο δχζθνινπο θαηξνχο o Πεηξέιαηα θαη θξίζε ζηελ Α.Μεζφγεην αηηίεο ηεο κεη... o Δίλαη θαηξφο λα γλσξηζηνχλ νη ζάιαζζεο κε ηνπο θηλ... o Γείηε πνηνη είλαη νη πξαγκαηηθνί ιφγνη ηεο νηθνλνκ... o ΣΟ ΑΝΔΠΑΡΚΔ΢ ΠΟΛΗΣΗΚΟ ΠΡΟ΢ΧΠΗΚΟ ΔΓΚΑΣΔΛΔΗΦΔ ΣΟ ΚΡΑ... o Ο ριεπαζκφο , ε ...θαηαλφεζε , νη εληνιέο ηνπ ΢φτκ... o Σν “δψξν” ησλ απνζηξάησλ ζηνλ Μπεγιίηε.Έλα βίληεν!... o Πξνζβιεηηθφ site θαιεί ηνπο Δπξσπαίνπο θνξνινγνχκε... o Πνιηηηθή επθαηξία γηα αχμεζε ηεο ζηξαηησηηθήο ζεηε... o Γηάλλεο Κνῦξνο: Ὁ ἀηξφκεηνο ὑπεξκαξαζσλνδξφκνο θαὶ... o Αληηππξαπιηθά ζπζηήκαηα ζηα ηζξαειηλά πνιηηηθά αεξ... o Μπνπξγθάο – Αιεμαλδξνχπνιε: «πξάζηλν θσο» απφ ηε Β... o Κάζε άλζξσπνο πνπ δεηάεη αιεζηλά ηνλ Θεφ, Σνλ βξίζ... o Θεκειηψδεηο έλλνηεο ηεο Φπζηθήο εθ λένπ ππφ ακθηζβ... o Μηθξνί θαη επηθίλδπλνη… o Ο Άγηνο ηεο Αίγηλαο...ν Πεληαπφιεσο Νεθηάξηνο! o Σν 50% ησλ ινγαξηαζκψλ ηεο ΓΔΖ κε ην ραξάηζη παξακ... o Παξαδείγκαηα αληίζηαζεο o «Δκείο ζηήλνπκε θσ…ν θαη εζείο ζα κνπ πείηε γηα ην... o Καηαπιεθηηθφ: Μήλπκα κεηαλνίαο πξὸο ηὸλ Ἑιιεληθὸ ι... o ΢ήκα θηλδχλνπ απφ ηνπο ζπλνξηνθχιαθεο -΢ρεδφλ 10.0... o Σν πλεπκαηηθφ ππφβαζξν ηνπ Παχινπ Μειά o Ζ πξνθεηεία ελφο λαδί. o «Ζ Διιάδα είλαη παλίζρπξε» o Ο πφιεκνο θαηά ηεο Δθθιεζίαο o Με ηξνκάμεο θαη κε εγθαηαιείςεο ηνλ αγψλα - Άγηνο ... o Κακκέλνο: «Αο κε δηαγξάςεη ε ΝΓ» o Καιχηεξα κηαο ψξαο ειεχζεξε δσή... o Οη Έιιελεο ρξεκαηνδνηνχλ ηελ Γεξκαλία! o Σζαγαλφ γέλνπο ζειπθνχ! o Φηιoζθνπηαλνί θαηά εκεξίδαο ζην Ν.Πεηξίηζη κε ζέκα... o Γηα ηελ γηνξηή ησλ 100 ρξφλσλ απφ ηεο ίδξπζεο ηεο ... o ΚΑΡΟΛΟ΢ ΠΑΠΟΤΛΗΑ΢: ΓΗΑ ΝΑ ΘΤΜΟΤΝΣΑΗ ΟΗ ΠΑΛΑΗΟΗ ΚΑΗ... o ΑΡΥΑΓΓΔΛΟΗ-ΠΟΛΔΜΗΚΖ ΑΔΡΟΠΟΡΗΑ o Ζ αλάκημε ηνπ Ηζξαήι θαη ησλ Ζλ. Πνιηηεηψλ. o ΑΡΥΑΓΓΔΛΟ΢ ΜΗΥΑΖΛ Ο ΠΑΝΟΡΜΗΣΖ΢ !! ΢ΤΜΖ ΡΟΓΟΤ o Ζ ἄζθεζηο θαὶ ἡ κειέηε πξνιεηαίλνπλ ηὸ ἔδαθνο ηῆο ... o ΣΟ ΘΑΤΜΑ,ΣΖΔ ΜIRACLE ( (ЧУДО). Μία ξσζηθὴ ηαηλία β... o Κεξαπλνί ζθαλδάισλ απφ ΔΛΔΤΘΔΡΟΣΤΠΗΑ θαηά Λ.Παπαδή... o ΢ηελ ηειηθή επζεία ζην ζρέδην εμφδνπ ηεο ρψξαο απφ... o Reuters: Ζ Διιάδα ζηξέθεηαη ζην Ηξάλ γηα πεηξέιαην... o Οκάδα Έςηινλ, κπζηηθέο ππεξεζίεο θαη Αληίρξηζηνο!!... o Ζ ΠΔΟΦ μεθίλεζε ζήκεξα (13-11-11) ἀπεξγία πείλαο ἔ... o ΝΑ ΜΑ΢ ΠΔΣΑΞΟΤΝ ΔΞΧ ; o Πνιηηηθφο αλαιπηήο: Δάλ νη ΖΠΑ επηηεζνχλ ζην Ηξάλ ... o ΔΔ: Σεο άμηδε! o Ζ ζπλαγσγή ησλ ινγηζκψλ o Υείκαξξνο πξψελ Α/ΓΔ΢ ελαληίνλ Μπεγιίηε,Πάγθαινπ! ... o Ἀιβαληθὲο ἐθεκεξίδεο ζνξπβήζεθαλ ἀπὸ ηὴ δξάζε ηῆο ... o Μαζήηξηα ηῆο Ἐ΄ ηάμεο δεκνηηθνῦ ἔρεη ἀλάγθε ἀπφ αἷ... o Ο Μπεγιίηεο βάδεη ρέξη ζην Σακείν Θπκάησλ Πνιέκνπ.... o Mεηάλνηα θαη απηνκεκςία - Γέξνληαο Δθξαίκ ν Καηνπλ... o ΢ην πξνζθήλην ην θφκκα ησλ «Σνχξθσλ» ζηε Θξάθε… o Πξφθιεζε απφ ηνλ Έιιελα επξσβνπιεπηή Μηιάεη «καθεδ... o Ο εγσηζκφο είλαη ην θάθηζην ησλ θαθψλ - Αξρηκαλδξί... o «Καηέθηεζε» ηελ Ακεξηθαληθή Φξεγάηα ν ΤΠΑΜ-Οη ΖΠΑ ... o "Αζχιιεπηε ε πνζφηεηα θπζηθνχ αεξίνπ ζην νηθφπεδν ... o ΑΝΑΚΟΗΝΧ΢Ζ: Κνληά ζηνχο ἀλέξγνπο o Γηαηί παξαηηήζεθε ν Γ.Αβξακφπνπινο θαη ηη ζρέζε κπ... o Γεῖηε θσηνγξαθίεο ἀπφ ηήλ ζεκεξηλή ἀεξνπνξηθή ἐπίδ... o 11 Γεθεκβξίνπ 2011. Δθδήισζε . ΗΓΡΤΜΑ ΠΡΟΑ΢ΠΗ΢ΔΧ΢ ... o Βηναπφβιεηα: πξφγξακκα θνκπνζηνπνίεζεο ζε Αζήλα-Κε... o Κπξηαθή Ζ΄ Λνπθά - "Πεξί αζπιαρλίαο"(+Μεηξνπνιίηνπ... o Ο Άγηνο Νηθφιανο Βειηκίξνβηηο γηα ηνλ Γθάληη o Ζ δχλακε ηεο Μπζηηθήο Πξνζεπρήο o Ἀληηδξάζεηο πξνθάιεζαλ νἱ δειψζεηο ηνῦ Π. Κακκέλνπ... o Β. Ζ γεσπνιηηηθή αμία ηεο Διιάδαο θαη ηεο Κχπξνπ ... o Άζιηα ζελάξηα γηα ηηο Έλνπιεο Γπλάκεηο. Άξζξν-άπνς... o Financial Times: Γηαηί νη Δπξσπαίνη δελ κπνξνχλ λα... o Δπξαζηαηηθή Έλσζε vs Δπξσπατθήο Έλσζεο! 50
o Λίγε δφμα απφ ηελ Κξηζηίλα... o Γέξνληαο Παΐζηνο: “ Ἂλ ὁ Θεὸο ἄθελε ηὴλ ηχρε ηνῦ ἔ... o Απηφ ίζσο είλαη ην κεγαιχηεξν κπζηηθφ ηεο “ειιεληθ... o Social Media: Γείμε µνπ ην Facebook ζνπ λα ζνπ πσ ... o Αλ δελ ηα πάξεηε ζα [αλαγθαζηνχκε λα] θαηαζηξαθείη... o Ο ξφινο ηεο δσήο καο... o Δθείλνο πνπ θιπαξεί θαηά ηνπ πιεζίνλ - Αββάο Σηζφε... o Μαηαίσζαλ εθδειψζεηο ζηελ ειιεληθή πξεζβεία ηεο Μφ... o Σελ παξαίηεζε ηνπ πξνέδξνπ Υξηζηφθηα δήηεζε ε θππξ... o FRONTEX Εεηά απνζηξαηηθνπνίεζε ησλ ειιελνηνπξθηθψλ... o Έκεηλαλ γαληδσκέλνη ζηελ εμνπζία.... κέρξη ηειηθήο... o Οχηε φηαλ ζε βξίδνπλ κελ εμνξγίδεζαη - Αββάο Πνηκή... o Σν φλνκα θαη ε ζχλζεζε ηεο Νέαο Κπβέξλεζεο ζπλεξγα... o Πεξηθξφλεζε απφ Β.΢φτκπιε: “Καλείο δελ ζα έδηλε εζ... o ΢θνηείληαζε ην «πξφζσπν» ηνπ ήιηνπ o 600.000 παξαβηάζεηο ηνπ Facebook θάζε κέξα o Σν θελφδνμν ληχζηκν ησλ αλζξψπσλ - Άγηνο Νηθφιανο ... o Ζ απάληεζε…ζηα θνπηζνκπνιηά γηα ηνπο λένπο Αξρεγνχ... o Αιιειεγγχε - Απηννξγάλσζε - Νίθε o Έρσ δίιεκκα ααα , πνην δξφκν λα δηαιέμσ ..σσσ o Σψξα θαίλεηαη πνηνη ήηαλ νη πξαγκαηηθνί πξνδφηεο -... o ΓΝΧΡΗΕΟΤΜΔ ΣΖΝ ΤΠΑΡΞΖ ΣΟΤ ΘΔΟΤ, ΑΛΛ΄ ΟΥΗ ΣΖΝ ΟΤ΢ΗΑ... o Oη ΖΠΑ ρηχπεζαλ ηελ Σνπξθία κε ζεηζκφ 7.3 ξίρηεξ. o Πξνθαινχλ νη κνπζνπικάλνη ζηε ΢εξβία o Ζ Γεξκαλία ζα ράζεη θη απηφλ ηνλ πφιεκν! o Γηαηί ην "θνχξεκα" είλαη θαηαζηξνθή.Ση δείρλεη επί... o ΢πγθινληζηηθφ!!!… o Υεκηθά φπια θαηά ηνπ ΡΚΚ απφ ηνπο Σνχξθνπο; o Κνξπθαίνο Ηάπσλαο δεκνζηνγξάθνο θαηεγνξεί ην Ηζξαή... o Σν Facebook δεκηνπξγεί ην δηθφ ηνπ λφκηζκα; o Φαλεξέο θαη κπζηηθέο ζπκθσλίεο o Γελ ζε ππνρξεψλεη θαλείο λα ράζεηο ηνλ εαπηφ ζνπ, ... o Ζ γεσπνιηηηθή αμία ηεο Διιάδαο θαη ηεο Κχπξνπ θαη ... o Ζ Διιάδα δελ αλήθεη πηα ζηνπο Έιιελεο o Ο Άγηνο Ησάλλεο Βαηάηδεο θαη ε εζληθή καο αμηνπξέπ... o Σνλ ζεβαζκφ δελ ηνλ επηβάιεηο ηνλ αθηηλνβνιείο. Δη... o Γηῶξγν, θεχγα! (ἐπηηέινπο) o Γήκνο Νέαο Ησλίαο - ραξάηζη ΓΔΖ o Αληαξθηηθή: Δπηζηήκνλεο γίλνληαη κάξηπξεο ηεο δεκη... o Μία μεραζκέλε δηήγεζε ηεο πξψελ ζπδχγνπ ηνπ ΓΑΠ, θ... o "Ο απνθιεηζκφο ηεο Γαχδνπ. Γηαδψζηε ην κήπσο ζσζνχ... o «Απφ ήξσεο ηνπ πνιέκνπ, ζηε ριεχε ησλ ηφηε εηηεκέλ... o Σν Δπαγγέιην θαη ν Απφζηνινο ηεο Κπξηαθήο (Ε΄ΛΟΤΚΑ... o Αλ ζηξαθνχκε ζηνλ εαπηφ καο, δε ζα θαηαθξίλνπκε. o ΢πγθινληζηηθὴ καξηχξηα ηνῦ Ἐθξαηκ ηῆο Ἀκεξηθῆο γηὰ... o Δάλ θαη νη Γεξκαλνί είλαη έηζη… αιινίκνλν ζηελ ΔΔ o Νίθνο Λπγεξφο: ΢πάληα ππάξρνπλ θπβεξλήζεηο πνπ αμί... o Γεξκαλνί δεκνζηνγξάθνη θαινχλ ηνπο Έιιελεο λα κελχ... o AegeanTimes.GR | 2/11/2011 | Πξσηνζέιηδν: ΑΠΟΚΑΛΤΦ... o Σν «Κίλεκα ηεο Οκφλνηαο» o «Έθπγε» ν ΢ηξαηεγφο Γεκήηξηνο Γήκνπ - ην '96 «εηζέ... o Ζ νκνγέλεηα ηεο Απζηξαιίαο ηίκεζε ηελ 28ε Οθησβξίν... o VODAFON, πιεξψλεηε θαη ρσξίο λα ρξεζηκνπνηείηε ηει... o Ο Υξηζηφο ειεπζεξψλεη φζνπο γίλνληαη δνχινη Σνπ -... o ΣΔΡΑ΢ΣΗΑ ΣΑ ΚΤΠΡΗΑΚΑ ΚΟΗΣΑ΢ΜΑΣΑ ΦΤ΢ΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ... o Απεηιή απφ Βνξξά. Γηαηί Αγλνείηαη; Αλεπάξθεηα ή Οξ... o Γελ θνηκήζεθα έρνληαο θάηη ελαληίνλ θάπνηνπ άιινπ ... o Ζ 4ε Γεθεκβξίνπ, νη Δθινγέο θαη ην "Δπηπρέο 2012".... o ΑΠΗ΢ΣΔΤΣΖ ΠΡΟΚΛΖ΢Ζ: ΓΔΝ ΔΥΟΤΝ ΛΔΦΣΑ ΓΗΑ ΜΗ΢ΘΟΤ΢, ΢... o ΢ρφιηα ζηα πεξί κηζζνδνζίαο ηνπ ηεξνχ θιήξνπ ηνπ Κ... o Πέξεδ: Γελ ζα καο πάξεη θαλείο ην θπζηθφ αέξην. o Μαζήκαηα αλζξσπηάο απφ ηνλ Ζιία Μακαιάθε o Ζ Greek Hacking Scene ΞΑΝΑΥΣΤΠΑ! o Ο Θεφο εγθαηαιείπεη ηνλ άλζξσπν; o Ζ εζηθή ηνπ ΠΑ΢ΟΚ ή άιισο πσο δεκνςήθηζκα , αιιά φ... 51

More Related Content

DOCX
Κάσδαγλης, Σοροκάδα
evanagno
 
DOCX
γλωσσα δ' δημ. 10η ενοτ.επαναληψη
marinanik2
 
PDF
Εργασία για τη διατροφή από την Ανδρεάδου Σοφία
vmantza
 
PDF
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
anny1976
 
PPSX
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
1o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
 
PPTX
διατροφη και διαφημιση α2 1ο λαβ 2012 13
1o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
 
PDF
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ
anny1976
 
DOCX
θερινή εργασία
evanagno
 
Κάσδαγλης, Σοροκάδα
evanagno
 
γλωσσα δ' δημ. 10η ενοτ.επαναληψη
marinanik2
 
Εργασία για τη διατροφή από την Ανδρεάδου Σοφία
vmantza
 
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
anny1976
 
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
1o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
 
διατροφη και διαφημιση α2 1ο λαβ 2012 13
1o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
 
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ
anny1976
 
θερινή εργασία
evanagno
 

What's hot (20)

PPTX
ειδικη θεματικη ΣΧ έτος 2012-2013 Η γεωργίαχτες και σήμερα
sintos65
 
PDF
συνεδριο δημιουργικησ γραφησ 2013 αντωνογιάννη, μούσιου, ντίνας
serreschools
 
PPSX
παρουσίαση χρυση τομη
1o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
 
DOCX
C2.6.1 lesson plan_variables
Tsormpatzoglou Nestor
 
DOCX
ΒΙΟΜΕ: εργασιακό πείραμα με παγκόσμια απήχηση
Antonis Galanopoulos
 
PDF
Κινέζικη Σκέψη: Αλέξης Καρπούζος
alexis karpouzos
 
DOCX
παράδοση και μοντερνισμός ενδεικτικές σημειώσεις
statsakiri
 
PPSX
Life expectancy
YPEPTH
 
PDF
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
anny1976
 
PDF
ΤΟ ΚΟΥΤΙ ΤΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ
anny1976
 
PDF
ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ & ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
anny1976
 
PPTX
Παρουσίαση Υφιστάμενης Κατάστασης, Προτεραιοτήτων και Μέτρων του Προγράμματος...
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
 
DOCX
ΣΕΝΑΡΙΟ: ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΙ
lamprini59
 
PDF
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
anny1976
 
PDF
ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ
anny1976
 
DOCX
διδακτικό σενάριο "ο Ιουστινιανός και το έργο του"
zazagina
 
PPTX
εργαστηριο Cern β1 2012 13 1ο λαβ
1o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
 
DOCX
διδακτικό σενάριο αρχαίων ελληνικών β΄γυμνασίου, ενότητα 6
zazagina
 
PPTX
ΤΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΤΩΝ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ
Alexandra Gerakini
 
DOCX
Law for deposits final clean
Andy Varoshiotis
 
ειδικη θεματικη ΣΧ έτος 2012-2013 Η γεωργίαχτες και σήμερα
sintos65
 
συνεδριο δημιουργικησ γραφησ 2013 αντωνογιάννη, μούσιου, ντίνας
serreschools
 
παρουσίαση χρυση τομη
1o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
 
C2.6.1 lesson plan_variables
Tsormpatzoglou Nestor
 
ΒΙΟΜΕ: εργασιακό πείραμα με παγκόσμια απήχηση
Antonis Galanopoulos
 
Κινέζικη Σκέψη: Αλέξης Καρπούζος
alexis karpouzos
 
παράδοση και μοντερνισμός ενδεικτικές σημειώσεις
statsakiri
 
Life expectancy
YPEPTH
 
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
anny1976
 
ΤΟ ΚΟΥΤΙ ΤΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ
anny1976
 
ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ & ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
anny1976
 
Παρουσίαση Υφιστάμενης Κατάστασης, Προτεραιοτήτων και Μέτρων του Προγράμματος...
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
 
ΣΕΝΑΡΙΟ: ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΙ
lamprini59
 
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
anny1976
 
ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ
anny1976
 
διδακτικό σενάριο "ο Ιουστινιανός και το έργο του"
zazagina
 
εργαστηριο Cern β1 2012 13 1ο λαβ
1o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
 
διδακτικό σενάριο αρχαίων ελληνικών β΄γυμνασίου, ενότητα 6
zazagina
 
ΤΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΤΩΝ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ
Alexandra Gerakini
 
Law for deposits final clean
Andy Varoshiotis
 
Ad

Similar to Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-10ο τεύχος (20)

DOCX
σεναριο για το μαθημα της εκφρασης
katasim
 
PPTX
Τα όπλα των βυζαντινών
Sakis Koultzis
 
DOCX
δελτιο τυπου.τροπολογια και παρεμβαση στην επιτροπη εμποριου 1
dakekavalas
 
PPTX
το δημοτικο τραγουδι
Popi Kaza
 
PPTX
Προοπτικες αναπτυξης ιαματικού τουρισμού στον Ν. Φθιώτιδας
Andreas Kolokythas
 
DOCX
Διαφθορά και Δολοπλοκίες στο Βυζάντιο
Σταυρούλα Τσαμασίρου
 
DOCX
αιγ.ποτ. (αναστασια καραπαπα'S conflicted copy 2013 11-08)
akarapap
 
PDF
Το μεγαλείο της Ρωμανίας (Βυζαντίου ) - Ρωμηοσύνης (Ελληνισμού) διαλαλούν Ανα...
ΠΑΖΛ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
 
DOCX
φύλλο εργασίας, Σοφοκλή "Οιδίπους Τύραννος"
zazagina
 
PPTX
Bιολογία A’Γυμνασίου(α)
Markos Kalafatsis
 
PPT
Platon
sokaniak
 
DOCX
ασημακοπούλου αικατερίνη
katasim
 
PDF
Σημειώσεις Γενικής Λογιστικής 2
Alexandros Tsikolatas
 
PDF
Kostas spanos life_forest biodiversity
fkiourts
 
PPTX
ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΛΟΒΙΤΣ
2ο Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης
 
PDF
Ελένη Ευριπίδη Γ΄ Γυμνασίου.pdf
zohsschool
 
PDF
Epistimonikos xaraktiras tiw erevnas
Vasilis Sotiroudas
 
PDF
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
anny1976
 
PDF
Eισαγωγή στις πρώτες βοήθειες/ πρώτο τεύχος
teacher88
 
DOCX
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-30ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
σεναριο για το μαθημα της εκφρασης
katasim
 
Τα όπλα των βυζαντινών
Sakis Koultzis
 
δελτιο τυπου.τροπολογια και παρεμβαση στην επιτροπη εμποριου 1
dakekavalas
 
το δημοτικο τραγουδι
Popi Kaza
 
Προοπτικες αναπτυξης ιαματικού τουρισμού στον Ν. Φθιώτιδας
Andreas Kolokythas
 
Διαφθορά και Δολοπλοκίες στο Βυζάντιο
Σταυρούλα Τσαμασίρου
 
αιγ.ποτ. (αναστασια καραπαπα'S conflicted copy 2013 11-08)
akarapap
 
Το μεγαλείο της Ρωμανίας (Βυζαντίου ) - Ρωμηοσύνης (Ελληνισμού) διαλαλούν Ανα...
ΠΑΖΛ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
 
φύλλο εργασίας, Σοφοκλή "Οιδίπους Τύραννος"
zazagina
 
Bιολογία A’Γυμνασίου(α)
Markos Kalafatsis
 
Platon
sokaniak
 
ασημακοπούλου αικατερίνη
katasim
 
Σημειώσεις Γενικής Λογιστικής 2
Alexandros Tsikolatas
 
Kostas spanos life_forest biodiversity
fkiourts
 
ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΛΟΒΙΤΣ
2ο Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης
 
Ελένη Ευριπίδη Γ΄ Γυμνασίου.pdf
zohsschool
 
Epistimonikos xaraktiras tiw erevnas
Vasilis Sotiroudas
 
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
anny1976
 
Eισαγωγή στις πρώτες βοήθειες/ πρώτο τεύχος
teacher88
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-30ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Ad

More from Σσστ!!! Επιλογές (20)

PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-38ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-37ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-36ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-35ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-34ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-33ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
DOCX
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-32ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-31ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Οικονολική Κρίση
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 29ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 27ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 26ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 25ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 24ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2012-2ο Έτος-23ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 23ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 21ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος-20ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
PDF
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 19ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-38ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-37ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-36ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-35ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-34ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-33ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-32ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-31ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Οικονολική Κρίση
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 29ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 27ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 26ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 25ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 24ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012-2ο Έτος-23ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 23ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 21ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος-20ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 19ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές
 

Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-10ο τεύχος

  • 1. σστ!! Σσσσ ! Επι … λογές … Δπηινγέο απφ ην ηζηνιφγην http://namarizathema.blogspot.com/ ΢ΤΝΣΑΚΣΗ΢ : Επάγγεινο ν ΢άκηνο Έηνο 1ν – Σεύρνο 10ν - Ννέκβξηνο 2011
  • 2. ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Πζζζζζη!!!…Δπηινγέο… ............................................................................................................................. 1 ΞΔΟΗΔΣΝΚΔΛΑ .......................................................................................................................................... 2 ΞΟΝΙΝΓΝΠ ................................................................................................................................................ 3 « Ξεξί ηνπ κε δεηλ δαλείδεζζαη» ............................................................................................................... 3 Ζ γεσπνιηηηθή αμία Διιάδαο - Θχπξνπ θαη ν ¨ρεηξνπξγηθφο¨ αθξσηεξηαζκφο ηεο - Κέξνο 1ν .................. 5 1. Ρη είλαη Γεσπνιηηηθή - Πρνιέο ( Βηθηπαηδεία θαη Ησάλλεο Κάδεο). 2. Γεσπνιηηηθή ηνπ Διιεληθνχ Σψξνπ θαη Άκπλα (Πηξαηεγνχ εα ΠΘΑΟΒΔΙΖ). 3. Ζ Γεσπνιηηηθή Ππλείδεζε ηεο Νξζνδνμίαο (Σξηζηίλαο Ξ. Κέιιηνπ). 4. Ζ " ΛΔΑ RIMLAND" θαη ε " ΛΔΑ ΓΗΑΙΡΑ" ( Ησάλλεο Π. Θενδσξάηνο ). 5. Ζ γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ: Αγαζφ ή θαηάξα; ( Πάββα Θαιεληεξίδε). 6. Θχπξνο:Γεσπνιηηηθέο δεζκεχζεηο θαη ζπκπιέγκαηα εμάξηεζεο (Ινπθάο Αμειφο). 7. Διιάδα, Θχπξνο θαη γεσπνιηηηθή ζηελ αλαηνιηθή Κεζφγεην (Ξεξηθιήο Λεάξρνπ Ξξέζβπο ε.η.). 8. Γεσπνιηηηθφο γξίθνο ζηελ Θχπξν (Πάββαο Θαιληεξίδεο). 9. Ζ Διιάδα ζην Λέν Γεσπνιηηηθφ Ξεξηβάιινλ (Κειέηε Π.Δ.Δζ.Α.). Ζ γεσπνιηηηθή αμία Διιάδαο - Θχπξνπ θαη ν ¨ρεηξνπξγηθφο¨ αθξσηεξηαζκφο ηεο. Κέξνο 2 ν..................... 21 1. Ρη είλαη ε Γεσνηθνλνκία. 2. Γηεπεηξσηηθνί αγσγνί Φ.Α. ζηε Λ.Α. Δπξψπε (Γεκ. Καπξάθεο). 3. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» ησλ αγσγψλ (ΒΑΠΗΙΖΠ ΓΔΩΟΓΑΠ). 4. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» γηα ηνπο αγσγνχο (Wikileaks). 5. Ν νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο (Λίθνο Κάξηεο). 6. Βίληεν: Νξπθηφο πινχηνο Διιάδαο (¨Αζέαηνο Θφζκνο"). 7. Ν κεηαιιεπηηθφο ράξηεο ηεο Διιάδνο (ΗΓΚΔ). 8. AIΓΑΗΝ: Έλαο απέξαληνο πεηξειαηνθφξνο νξίδνληαο (Aegeantimes - απφζπαζκα). 9. Ρεξάζηηα ηα θνηηάζκαηα θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα ζχκθσλα κε ηελ Stockholm Daily. 10. Γεσπνιηηηθή ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ ζηελ Λ/Α Κεζφγεην ( Ησάλλεο Θ. Κάδεο). 11. Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε (ΑΝΕ) ππεξθεξάδεη ηελ πθαινθξεπίδα καο (Θ. Θαξησηάθεο). 12. Ζ Διιάδα σο αξρηπειαγηθφ θξάηνο (aigaio.org). 13. Ζ αλνχζηα ζπδήηεζε πεξί ΑΝΕ (aigaio.org). Ζ ειιεληθή dream team πνπ λίθεζε ηνλ θαξθίλν ..................................................................................... 41 Ρν πείξακα ηνπ Worgl .............................................................................................................................. 42 ΑΙΙΝ „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟ ΘΑΗ ΑΙΙΝ „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΔ ΙΑΪΘΖ ΑΡΝΘΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟, ΞΝΛΖΟΝΗ… ! . 45 Κε ηξνκάμεο θαη κε εγθαηαιείςεο ηνλ αγψλα - Άγηνο Ησάλλεο Πηλαΐηεο .................................................. 45 Ota Benga: Κηα ηζηνξία ζαλ… βξαρλάο γηα ην δπηηθφ πνιηηηζκφ! .............................................................. 46 Β. Ξνχηηλ: Ζ Πνβηεηηθή Έλσζε ήηαλ “ε κεγάιε Οσζία” ............................................................................ 48 Λα κηιάηε Διιεληθά. Θνζκάο ν Αηησιφο .................................................................................................... 48 ΑΛΑΟΡΖΠΔΗΠ ΛΝΔΚΒΟΗΝ΢ 2011 ............................................................................................................. 49 2
  • 3. ΠΡΟΛΟΓΟ΢ Αγαπεηνί αλαγλψζηεο Ρν ηζηνιφγην ¨΢ζζζζζζζη !!!!!! Ζζπρία ................... θνηκάηαη.¨, ζαο παξνπζηάδεη ην ΓΔΘΑΣΟ ηεύρνο κε επη- ινγέο αλαξηήζεσλ. Θα αλαξηεζεί ζην ¨Παδι Δλεκέξσζεο, απ΄όπνπ ζα κπνξείηε λα ην θαηεβάζεηε ζηνλ ππνινγηζηή ζαο, γηα επθνιόηεξε αλάγλσζε. Πξνηείλνπκε ¨ΞΙΖΟΖ ΝΘΝΛΖ¨ γηα κία ζειίδα. Δπίζεο κε θιηθ επί ελφο ζέκαηνο ζηα πεξηερφκελα κεηαβαίλεηε ζηελ ζειίδα πνπ αληηζηνηρεί, ε ελ ιφγσ αλάξηεζε. Ρν κήλα απηφ, ζπλερίδνπκε ηελ αλαδεκνζίεπζε απφ θηιηθφ ηζηνιφγην ηεο ζεηξάο αλαξηήζεσλ κε ηίηιν Κηθξνί Ππληαγκαηνιφγνη, πνπ έρεη σο ζθνπφ λα δηαβάζνπκε φινη ηκεκαηηθά ην Πχληαγκα ηεο Διιάδαο καο (πξνηείλεηε). Δπίζεο αληί άιινπ πξνιφγνπ ζα ζαο παξνπζηάζσ έλα εμεξαηηηθφ άξζξν πεξί ηνθνγιπθίαο: « Ξεξί ηνπ κε δεηλ δαλείδεζζαη» Έλαο εζληθόο, ν Πινύηαξρνο θαη έλαο άγηνο, ν Νύζζεο Γξεγόξηνο, αλαηέκλνπλ ην έγθιεκα ηεο επνλείδηζηεο ηνθνγιπθίαο. Σνπ ΢ηέιηνπ Παπαζεκειή * Δθεκεξίδα "Ο Κφζκνο ηνπ Δπελδπηή" 1 θαη 2/10/2011 Σν ακαξησιφ θαη ηξηζάζιην ρξεκαηνπηζησηηθφ ζχζηεκα, πνιηνξθεηηθφο θξηφο ηνπ θαηαζηξνθηθνχ θαπηηαιηζκνχ, επηκέλεη αθφξεζ- ην λα θεξδνζθνπεί ζε βάξνο ηνπ ιανχ καο, θαζηζηψληαο ην δπζβάζηαθην θνξηίν ηεο απερζνχο ηνθνγιπθίαο κε δηαξθψο πξνζηηζέ- κελα λέα αζήθσηα πηα βάξε, ηξαγηθά αβάζηαρην. Οη δηαξθψο πνιιαπιαζηαδφκελνη ηφθνη ησλ ζαδηζηψλ δαλεηζηψλ καο ζθνηψλνπλ θάζε δπλαηφηεηα εμφδνπ ηεο ρψξαο απφ ηηο «θπιαθέο πςίζηεο αζθαιείαο» ζηηο νπνίεο καο έρνπλ θιείζεη. Πξέπεη λα ζπάζνπκε ηα ζίδεξα θαη πηα κφλν κε ηελ παξάηνικε δύλακε ηνπ απειπηζκέλνπ. Ζ κφλε πνιηηηθή πνπ γλσξίδνπλ νη ηνθνγιχθνη καο είλαη ε αθαίκαμε. Αθφκε θαη ην δπζψλπκν αξρηθφ Μλεκφλην, ηψξα ην βξίζθν- πλ πνιχ… θηιειιεληθφ θαη… θηινιατθφ θαη ην αληηθαζηζηνχλ κε άιιν πληγεξφηεξν. Βέβαηα ην πξόβιεκα είκαζηε εκείο. «Καλείο δελ πξφθεηηαη λα αλεβεί ζηελ πιάηε ζνπ, αλ εζχ δελ ζθχςεηο», μεζήθσλε ν Μάξηηλ Λνχζεξ Κίλγθ ηνπο δηθνχο ηνπ. Καη νη «φξζηνη» εθιέγν- πλ ηψξα Πξφεδξν ζηηο ΖΠΑ. Ζ ηνθνγιπθία έρεη αείπνηε δηαιχζεη ρψξεο, θνηλσλίεο θαη νηθνγέλεηεο. Θέινπκε λα θσηίζνπκε ην ζέκα κε ηε ζνθία δπν θνξπθαίσλ ηεο Διιεληθήο Γξακκαηείαο. Δλφο εζληθνχ ηεο χζηεξεο αξραηφηεηαο ηνπ Πινπηάξρνπ θαη ελφο εθ ησλ κεγάισλ Παηέξσλ ηεο Δθθιεζίαο, ηνπ Γξεγνξίνπ Νύζζεο. Πινχηαξρνο ν Υαηξσλεχο (45-120 κ.Υ.) αλέιπζε ζ‟ έλα ζχληνκν κειέηεκά ηνπ (Ζζηθά, πεξί ηνπ κε δεηλ δαλείδεζζαη, πξνζηηφ ζηελ έθδνζε ηεο ΝΔΦΔΛΖ΢, Οη ζπκθνξέο ηνπ δαλεηζκνχ κεηάθξ.-ζρφιηα Πνιπμ. Παπαπάλνπ) απηφ πνπ ν Μέλαλδξνο αηψλεο πξηλ ζπλφςηζε ζηηο Μνλφζηηρεο Γλψκεο ηνπ «ηα δάλεηα ηνπο ειεπζέξνπο δνύινπο πνηεί». Καη ηφηε, φπσο ζηηο κέξεο καο, νη πνιίηεο (θαη ηα θξάηε) είραλ θαηαιεθζεί απφ έλα ακόθ δαλεηζκνύ. Δλψ έρνπλ αξθεηά, δαλεί- δνληαη κε πςεινχο ηφθνπο («έρνληεο ιακβάλνπζη επί πνιιψ παξ‟ εηέξσλ»). Οη ηνθηζηέο δαλείδνπλ ζ‟ απηνχο πνπ παξέρνπλ εγγπήζεηο. ΢ηνπο θησρνχο φρη. «Σνηο γαξ απφξνηο νπ δαλείδνπζη». Οη ηνθνγιχθνη θνκίδνπλ ζπκβφιαηα (δηάβαδε Μλεκφληα) δεζκά ελαληίνλ ηεο Ειιάδνο («ψζπεξ πεδψλ επί ηελ Διιάδα») θαη ζπέξλνπλ ρξέε. Καη ηα ρξέε πνπ επηβάιινπλ απηνί νη απαηεψλεο θαη βάξβαξνη, γελλνχλ πξνηνχ θαλ ζπιιάβνπλ («πξηλ ή ζπιιαβείλ ηίθηεη»). ΢ηελ πεξίπησζε από ην ηίπνηα γελληέηαη ηόθνο («εθ ηνπ κεθέηη φληνο κεδ‟ πθεζηψηνο γελλάηαη ηφθνο»). Οη δαλεηζηέο είλαη απαίζηνη πιενλέθηεο. Γηαθαηέρνληαη απφ ην πάζνο ηεο απιεζηίαο. Σα ρσξάθηα πνπ θαηάζρνπλ απ‟ ηνπο νθεηιέηεο δελ ηα θαιιηεξγνχλ, ηα ζπίηηα απφ ηα νπνία ηνπο πέηαμαλ έμσ, δελ ηα θαηνηθν- χλ. ΢εκεξηλή είδεζε: ΢ηηο ΖΠΑ νη Σξάπεδεο έρνπλ θαηάζρεη 3.500.000 ζπίηηα. Θα ηα θάλνπλ ηί; Αλ νη ειιεληθέο θπβεξλήζεηο ζπκβνπιεχνληαλ ηνλ Πινχηαξρν δελ ζα δαλείδνληαλ αζύδνηα θαη αζηόραζηα. «Σν δαλείδεζζαη ηεο εζράηεο αθξνζύλεο θαη καιαθίαο» (=πξάμε ππέξηαηεο αθξνζχλεο θαη καιζαθφηεηαο). Έρεηο; ξσηά ν ζνθφο, κε δαλείδεζαη, γηαηί δελ ζα μεπιεξψζεηο ην ρξένο ζνπ. Γαλεηδφκαζηε «νπ δηα ηελ πελίαλ (νπδείο γαξ δαλείδεη πέλεηη) αιιά δηά ηελ πνιπηέιεηαλ». Απηήλ ηελ πνιπηέιεηα πιεξώλεη ν ιαόο κε βαξχηαην ηίκεκα ζήκεξα. Σελ ριηδή π.ρ. ησλ Οιπκπηαθψλ, ηελ μηπαζηά ησλ ιακφγησλ, ηελ αδσζίινγε θαηαζπαηάιεζε ηνπ δεκνζίνπ ρξήκαηνο απ‟ ηνπο δηαρεηξηζηέο ηνπ θαη ηελ εκθχηεπζε απηνχ ηνπ «παξαδε- ίγκαηνο» ζηε ζπλείδεζε ηνπ θαζελφο. Καη ν ζπλεηφο θαλφλαο: «Δη γαξ εξθνχκεζα ηνηο αλαγθαίνηο πξνο ηνλ βίνλ, νπθ αλ ελ γέλνο δαλεηζηψλ». Αλ αξθνύκαζηαλ, δειαδή, ζηα απαξαίηεηα νη δαλεηζηέο δελ ζα ππήξραλ σο είδνο. Ζ αλζξσπφηεηα νιφθιεξε, θαη ε Διιάο σο επηιεγκέλν πεηξακαηφδσν ηεο δηεζλνχο θεξδνζθνπίαο απεηιείηαη απφ θαζνιηθή απαλζξσπνπνίεζε. Μφλν ε ελδπλάκσζε ηεο πλεπκαηηθφηεηάο καο κπνξεί λα καο νπιίζεη κε ηα κέζα ππεξάζπηζεο ηνπ πξνζώ- πνπ θαηά ηεο δαηκνλνιαηξίαο. ΢ηηο βάξβαξεο ψξεο πνπ πεξλνχκε, ε θαηαθπγή καο ζηηο πεγέο ηεο πίζηεο ησλ παηέξσλ καο είλαη ζσηήξηα. Αλ ν Θεφο ησλ Υξηζηηαλψλ απνπζηάδεη απφ ηελ θίλεζε ηεο ηζηνξίαο πνπ δνχκε «είλαη γηαηί νη Υξηζηηαλνί δελ ζπλάληεζαλ αθφκε ην Θεφ ηνπ Ηεζνχ Υξηζηνχ» ιέεη ν Λαηηλνακεξηθαλφο Φξέτ Μπέην. Δίλαη ηξνκεξή ε επηθαηξφηεηα ηεο ζθέςεο ησλ Μεγάισλ Δθθιεζηαζηηθψλ Παηέξσλ. Βαζίιεηνο, Υξπζφζηνκνο, Αζηέξηνο Ακαζείαο, Γξεγφξηνο Νχζζεο, Μέγαο Φψηηνο θαη λεφηεξνη φπσο ν Νηθφιανο Καβάζηιαο ρξεζηκνπνηνχλ ζθιεξή γιψζζα θαη ά ηνθνγιχθσλ θαη ηεο ζχλνιεο νιηγαξρίαο. Δπηιέμακε ηνλ Καηά Σνθηδόλησλ ιφγνλ ηνπ Γξεγνξίνπ Νχζζεο (ζεηξά ΔΠΔ, Γξεγνξίνπ Νχζζεο Έξγα, 10, ζ.264 επ. απφ φπνπ θαη ε κεηάθξαζε). Ννκίδεη θαλείο φηη γξάθεθε ζήκεξα. Βέβαηα νη αηψλεο αληηγξάθνπλ θαη ζα αληηγξάθνπλ αιιήινπο «έσο αλ ε απηή θχζηο αλζξψ- πσλ ε» (Θνπθπδίδεο). Σελ αλαγθαία αιιαγή ηνπ έζσ αλζξώπνπ επαγγειίδνληαη νη Παηέξεο. Ζ πξνζεπρή ηνπ ηνθνγιχθνπ, φπσο εθείλε ηνπ Φαξηζαίνπ «ππφκλεζηο κηζαλζξσπίαο εζηί» θαηά ηνλ άγην. Οη Παηέξεο ηεο Οξζφ- 3
  • 4. ν δνμεο Δθθιεζίαο απφ ηνλ 4 αηψλα αλέπηπμαλ κηαλ εθπιεθηηθή «πνιηηηθή Θενινγία» πνπ νη Λαηηλνακεξηθαλνί επαλαζηάηεο θιεξηθνί πξφβαιαλ κφιηο ζηνλ 20ν αηψλα. Απεπζχλεηαη ζηνλ ηάρα θαη ειεήκνλα θεξδνζθφπν (π.ρ. ΢φξνο, Μπάθεη, Μέξθει, ΢αξθνδχ… Καιά ηνπο έςαιιε πξνρζέο ν Νηειφξ) θαη ηνπ ιέεη φηη ηελ ρνξεγία ζνπ ηελ θάλεηο απφ ηε ζθιεξή θαη κηζάλζξσπε θεξδνζθνπία ζνπ, γεκάηε απφ ηα δάθξπα θαη ηνπο ζηελαγκνχο ησλ μέλσλ ζπκθνξψλ. «Δάλ εγλψξηδελ ν πέλεο πφζελ αξέγεηο ηελ ειεεκνζχληλ, νπθ αλεδέμαην σο αδειθηθψλ ζαξθψλ γεχεζζαη κέιισλ θαη αίκαηνο νηθείσλ» (=ζα ηελ απέξξηπηε γηαηί ζα ήηαλ ζα λα έηξσγε ζάξθεο αδειθηθέο θαη αίκα δηθψλ ηνπ). Καη ην ηξνκεξφ ζπκπέξαζκα ηνπ αγίνπ: «Δκή πιήζνο ελ ηνθηζηψλ, νπθ αλ ελ ην πιήζνο ησλ πελνκέλσλ. Λχζνλ ζνπ ηελ θαηξί- αλ θαη πάληεο έμνκελ ηελ απηάξθεηαλ». Ο εζηί κεζεξκελεπφκελσλ: Αλ δελ ππήξρε ην πιήζνο ησλ ηνθηζηψλ, δελ ζα ππήξρε ην πιήζνο ησλ θησρψλ. Δηάιπζε ηελ ζπκκνξίαλ ζνπ θαη ζα απνθηήζνπκε φιε απηάξθεηα… Απηάξθεηα, νπζηψδεο επαγγειηθφ ηδεψδεο θαη φξνο εηξεληθνχ θαη δίθαηνπ θνηλσληθνχ βίνπ. Πξνυπνζέηεη δηάιπζε ηεο ζπκκνξίαο ησλ ηνθνγιύθσλ, δηεζλψλ θαη επηρσξίσλ. Σν αξρηζηξαηεγείν ηεο ζχγρξνλεο ΢πκκνξίαο ησλ Κεξδνζθόπσλ είλαη σο γλσζηφλ ε Wall Street. Καζπζηεξεκέλα, αιιά θάιιην αξγά παξά πνηέ, πνιινί νηθνλνκνιφγνη αθππλίδνληαη θαη αλαδεηνχλ έλαλ θφζκν ρσξίο ηελ Wall Street (βι. ην νκψλπκν κειέηεκα ηνπ François Morin) θαη πξνηείλνπλ έλα λέν παγθφζκην νηθνλνκηθφ ζχζηεκα λα απνβιέπεη ζηελ απειεπζέξσζή καο απφ ηελ θπξηαξρία ησλ αγνξψλ. Έηζη ζα πεξάζνπκε ζηελ αλαγέλλεζε ηεο θνηλσλίαο. Οη ηφθνη θαηά ηνλ Νχζζεο Γξεγφξηνλ είλαη «ηα κνρζεξά ησλ δαλεηζκάησλ ηέθλα». Σα δαλεηθά δίλνπλ εθήκεξε ραξά, αιιά ζε ιίγν έξρεηαη ν ινγαξηαζκφο ηνπο σο «πηθξφλ δειεηήξηνλ». Οη δαλεηζηέο θεξδίδνπλ απ‟ απηφλ πνπ βξίζθεηαη ζε δπζθνιία. Απνγπκλψλνπλ πεξηζζφηεξν ηνλ γπκλφ θαη μαλαηξαπκαηίδνπλ ηνλ ηξαπκαηηζκέλν… Οη ηνθνγ- ιχθνη φζνπο δελ δαλείδνληαη ηνπο ζεσξνχλ ερζξνχο θαη φζνπο δαλείδνληαη ηνπο θαηαζηξέθνπλ γηα λα δηαξπάζνπλ ην βηνο ηνπο. ΢ηειηηεχεη ν άγηνο ηα Οκόινγα ησλ ιεθηάδσλ. Βιέπεηο, ιέεη ηνλ πινχζην δελ έρεη νχηε έλα λφκηζκα, αιιά ε πεξηνπζία ηνπ είλαη «ελ νκνινγίαηο» (=νκφινγα, ζπκβφιαηα), κεδέλ έρσλ θαη πάληα θαηέρσλ ν «ζθφδξα αλαίζρπληνο δαλεηζηήο». Λνηδνξεί ηνπο πεξηβφεηνπο ρνξεγνχο, νη νπνίνη «θαινχζη ηελ ακαξηίαλ ζεκλνίο νλφκαζη θηιάλζξσπνλ» φπσο νη αξραίνη θάπνηεο δαηκνληθέο αηκνβφξεο ππάξμεηο ηηο ιέγαλε Δπκελίδεο. Σελ ηξαγσδία ησλ ζπκάησλ ηεο ηνθνγιπθίαο πεξηγξάθεη κε κειαλά ρξψκαηα ν ηεξφο ζπγγξαθέαο. Πφζνη θξεκάζζεθαλ, πφζνη πλίγεθαλ ζηα πνηάκηα. Οη «ρξεζηνί ηνθνγιχθνη» (εηξσλεία) νχηε ηφηε ιππνχληαη ην δπζηπρηζκέλν ζπίηη θαη ζέξλνπλ ηνπο θιεξνλφκνπο πνπ θιεξνλφκεζαλ «ηελ ζρνίλνλ κφλελ ηνπ βξφρνπ» (=ην ζρνηλί ηεο ζειεηάο) θαη απαηηνχλ ρξήκαηα απ‟ απηνχο πνπ βξίζθνπλ ην ςσκί ηνπο απφ ειεεκνζχλε. Δλ θαηαθιείδη ν άγηνο πξνηξέπεη «θνχξεκα ησλ ρξεψλ» θαη εθεμήο λα δαλείδνπλ δσξεάλ. Οη δαλεηζηέο απεηινχλ λα ζηακαηή- ζνπλ θάζε δάλεην. Σν ηειεπηαίν ν Νχζζεο ιέεη φηη είλαη «αλαηδήο έλζηαζηο (=ελαληίσζε) πξνο ην δίθαηνλ, θηινλεηθία καληψδεο (=ιπζζαζκέλε ακθηζβήηεζε ηνπ δηθαίνπ) πξνο Θεφλ έξηο (=κάρε) θαη πφιεκνο». Σέηνηνη είλαη νη δηθνί καο δαλεηζηέο! Ο γλσζηφο αλαιπηήο Σδσλ Λάληζεζηεξ εμαίξεη ην γεγνλφο φηη κε ηα ζηνηρεία ηνπ πξνεγνχκελνπ ηξηκήλνπ (Νέα, 2/9/11) ε κφλε ρψξα αλάκεζα ζε πνιιέο (ΖΠΑ, ΔΔ) πνπ είρε αηζζεηή αχμεζε ηνπ ΑΔΠ 0,7% είλαη ην Βέιγην πνπ 1 1/2 ρξφλν δελ έρεη Κπβέξλεζε πνπ ζα επέβαιε εμνλησηηθή ιηηφηεηα φπσο ε δηθή καο. Σειηθά νη θπβεξλήζεηο βιάπηνπλ θαη ηελ αλάπηπμε θαη ηελ επεκεξία ησλ ια- ψλ… Ο ζπγγξαθέαο πξνηείλεη κεηαμχ άιισλ θαη ε πξφηαζε είλαη ζην θιίκα ησλ ιφγσλ Πινπηάξρνπ-Γξεγνξίνπ Νχζζεο άκεζε κε- ηαξξύζκηζε ηνπ ρξεκαηνπηζησηηθνύ ζπζηήκαηνο ζην ππφδεηγκα ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηώλ Κνηλήο Ωθειείαο. ΢ην ίδην κνληέιν ιεηηνπξγίαο θαη νη Σξάπεδεο. Απφ ην ζηφκα ηνπ θαη ζηνπ Θενχ η‟ απηί… * Πξφεδξνο Γεκνθξαηηθήο Αλαγέλλεζεο Σν αιίεπζα ΔΓΧ Με εκηίμηζη ΕΤΑΓΓΕΛΟ΢ ν ΢ΑΜΘΟ΢ Δηαρεηξηζηήο 4
  • 5. Ζ γεσπνιηηηθή αμία Διιάδαο - Θχπξνπ θαη ν ¨ρεηξνπξγηθφο¨ αθξσηε- ξηαζκφο ηεο - Κέξνο 1ν ΚΔΟΝΠ 1ν:Νη γεσπνιηηηθέο επηινγέο ηνπ Διιεληζκνχ. ΞΟΩΡΖ ΑΛΑΟΡΖΠΖ: 03/11/2011 Γξάθεη Δπάγγεινο ν Πάκηνο Πρφιην ΞΑΕΙ: Ζ παξνχζα αλάξηεζε εμεηάδεη ηελ γεσπνιηηηθή αμία ηεο Διιάδαο θαη ηεο Θχπξνπ, πξνζπαζψληαο λα δψζεη κία φζν ην δπλαηφλ πιήξε εηθφλα. Κέζα απφ απηήλ ηελ πξνζπάζεηα επηδηψθεηαη έλαο πξψηνο πξνβιεκαηηζκφο, ζρεηηθά κε ηηο γεσπνιηηηθέο επηινγέο ηνπ Διιεληζκνχ. Θα μεθηλήζνπκε κε ην ηη είλαη γεσπνιηηηθή θαη πνίεο νη ζρνιέο ηεο θαζψο ηελ άπνςε ηνπ θαζεγε- ηνχ θπξίνπ Ησάλλνπ Κάδε, ν νπνίνο κεηαμχ ησλ άιισλ καο επηζεκαίλεη φηη: ¨ Ζ θάζε ηεο εθαξκνγήο ησλ ζπκπεξαζκάησλ ηεο Γεσπνιηηηθήο, θαιείηαη «Γεσζηξαηεγηθή» θαη ζπλεπψο, δελ είλαη απαιιαγκέλε απφ εζληθνθεληξηθέο ζεάζεηο θαη πξνζεγγίζεηο, ρσξίο απηφ λα απνηειεί θάπνην κεηνλέθηεκα γηα ηελ πξνζέγγηζε per se θαη ηα δεηνχκελά ηεο. Κεηνλέθηεκα, ζηε Γεσζηξαηεγηθή πξνζέγγηζε δελ απνηειεί ε επηδίσμε ηνπ εζληθνχ ζπκθέξνληνο δηα ηεο αμηνπνηήζεσο ησλ γεσπνιηηηθψλ ζπκπεξαζκάησλ. Κεηνλέθηεκα, γηα νπνη α- δήπνηε νξζνινγηζηηθή, άξα θαη απνηειεζκαηηθή, πξνζέγγηζε απνηειεί ε «εζληθηζηηθή» ή ε αληίζηνηρε «δη- εζληζηηθή» κεηαθπζηθή κε ηελ εκπάζεηα θαη ηνλ κεζζηαληζκφ πνπ ηηο ραξαθηεξίδεη ακθφηεξεο¨. Δλ ζπλερεία αλαιχνπκε ηελ ζπλνιηθή αμία ηνπ πξναλαθεξζέληνο εληαίνπ ρψξνπ απφ ηελ νπηηθή θαη ρξνληθή γσλία ησλ αλαιπηψλ. Μεθηλάκε κε ηνλ Πηξαηεγφ ε.α. Γ. ΠΘΑΟΒΔΙΖ κε απφζπαζκα απφ ηελ νκηιία ηνπ θαηά ηελ έλαξμε ηνπ 3νπ Γηεζλνχο Ππλεδξίνπ ηεο ΔΙ.Δ.Π.ΚΔ, ηελ 10ελ Λνεκβξίνπ 2003, πνπ καο δηαθσηίδεη κε ζεκαληηθά ηζηνξηθά γεγνλφηα γηα λα θαηαλνήζνπκε ηε δπλακηθή ηεο ρσξνζεζίαο ηεο Διιάδνο απφ γεσπνιηηηθήο α- πφςεσο. Ραπηφρξνλα φκσο αλαθέξεη ζηνηρεία πνπ επαχμαλαλ ηελ γεσπνιηηηθή καο αμία, κέρξη εθείλε ηελ ρξνληθή ζηηγκή. Ρψξα δηαβάδνληαο ην θείκελν αληηιακβαλφκαζηε ηη έρνπκε ράζεη, εμ αηηίαο ησλ ρεηξηζκψλ ησλ θπβεξλήζεσλ ¨...κε ηε ζεκαζία ηεο γεσπνιηηηθήο δηαζηάζεσο ηεο Σψξαο καο, ζα πξέπεη λα πξνζζέ- ζνπκε φηη απηή ζπλεπηθνπξείηαη θαη απφ ην πνιηηηθφ, πνιηηηζκηθφ θαη θνηλσληθφ επνηθνδφκεκα ηνπ ζπ γ- θεθξηκέλνπ γεσγξαθηθνχ θαη γεσθπζηθνχ ρψξνπ. Ζ ζηαζεξή πνιηηηθή δνκή θαη ην δεκνθξαηηθφ πνιίηεπ- κα, ην πινχζην ηζηνξηθφ παξειζφλ, ε πιεζπζκηαθή νκνηνγέλεηα κε ηελ έλλνηα ηεο εζληθήο θαη ζξεζθεπηη- θήο απηνζπλεηδεζίαο, ε παξάδνζε θαη νη αμίεο ηεο δσήο, είλαη παξάκεηξνη ή κάιινλ ζπληειεζηαί ηεο γεσ- πνιηηηθήο βαξχηεηνο ηεο Σψξαο, καδί κε ηε γεσζηξαηεγηθή θαη ηελ φπνηα γεσνηθνλνκηθή παξνπζία ηεο. Αθφκε θαη ε δπλακηθφηεο ηνπ απνδήκνπ ειιεληζκνχ, θαηαιιήισο αμηνπνηνπκέλνπ, είλαη ζπληειεζηήο ππν- ινγίζηκνο. Δίλαη, ε Σψξα, έλαο κηθξφο παίθηεο ζηε δηεζλή ζθελή, φκσο είλαη ζνβαξφο παίθηεο γηα ηνλ πε- ξίγπξφ ηεο, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη θαη ε ηδία ζπκπεξηθέξεηαη ζνβαξά¨. Ππλερίδνπκε κε ηελ Γεσπνιηηηθή Ππλείδεζε ηεο Νξζνδνμίαο ηεο Σξηζηίλαο Κέιιηνπ, γηα λα δνχκε κία άιιε άπνςε γεσπνιηηηθήο εθηίκεζεο, κε βάζεη ηελ νξζφδνμν πίζηε. Θαηαιήγεη δε ζην ζπκπέξαζκα φηη : ¨Ζ δηαζχλδεζε επνκέλσο «Νξζνδνμίαο» θαη «Γεσπνιηηηθήο» θξνλνχκε φηη είλαη πέξα σο πέξα αιεζηλή θαη ππαξθηή. Θαη κάιηζηα ν «δεζκφο» απηφο, φηαλ αλαγλσζζεί ρσξίο ηνπο παξακνξθσηηθνχο θαθνχο ηεο ιατ- θίζηηθεο πζηεξίαο, ζα κπνξέζεη λα θαηαδείμεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ε Νξζνδνμία κπνξεί λα αλαγλσξηζηεί σο ελεξγφο παξάγνληαο ηνπ ζχγρξνλνπ παγθφζκηνπ γίγλεζζαη, απνδεηθλχνληαο πσο ε ζξεζθεία θαη πην ζπγθεθξηκέλα ε Νξζνδνμία, θέξεη καδί ηεο κηα βαξηά θιεξνλνκηά θαη έλα κεγάιν φξακα: ηελ δηαηήξεζε θαη εμαζθάιηζε ηεο ηζνξξνπίαο θαη ηεο εηξήλεο ζηηο αλζξψπηλεο θνηλσλίεο¨. Αθνινπζήζεη ε " ΛΔΑ RIMLAND" θαη ε " ΛΔΑ ΓΗΑΙΡΑ" ηνπ Ησάλλε Θενδσξάηνπ, φπνπ καο αλαιχεη ηηο δηθέο ηνπ πξννπηηθέο, γηα ηα γεσπνιηηηθά ζπκθέξνληα ηεο Διιάδαο ζηελ δηεζλή ζθαθηέξα ηεο Αλαηνιηθήο Κεζνγείνπ. Ξξνηείλεη δε φπσο ¨Ζ Αζήλα ζα πξέπεη λα ζηαζεί θνηηάδνληαο ην ζπκθέξνλ ηεο θαηαλνψληαο φηη ην «μαλζφλ γέλνο» δελ είλαη κφλνλ ην ξσζηθφ. Ρα γεσπνιηηηθά ζπκθέξνληα ηεο ρψξαο ήηαλ πάληνηε ζηαζεξά πξνζαλαηνιηζκέλα κε ηηο λαπηηθέο δπλάκεηο ηεο ηζηνξίαο. Όπνηε ην παξέβιεπε, πθίζηαην ήηηεο, δεηλά θαη θαηαζηξνθέο. Ρψξα ραξάδεη ε επθαηξία λα γπξίζεη ην ξνιφη πίζσ ζηηο αξρέο ηνπ 20 νπ αηψλα θαη ε ηζηνξία λα ιάβεη δηαθνξεηηθή ηξνπή, πξνηνχ νινθιεξσζεί ε θαηαζθεπή ηεο κεγαιχηεξεο αληηαξκαηηθήο ηάθξνπ ηεο Δπξψπεο¨. Ρειηθά ε γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ είλαη αγαζφ ή θαηάξα; Απηφ ζα καο ην αλαιχζε ν Πάββαο Θαιεληεξίδεο,δηεπθξηλίδνληαο φηη ¨ε δηαρείξηζε ηεο γεσπνιηηηθήο αμίαο ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ απα- ηηεί αλψηεξεο πνηφηεηαο πνιηηηθφ πξνζσπηθφ γηα λα κεηαηξαπεί ε αμία απηή ζε αγαζφ πνπ κπνξεί λα σθ ε- ιήζεη ηε ρψξα θαη ηνπο πνιίηεο, εηδάιισο, κπνξεί λα κεηαηξαπεί ζε θαηάξα, φπσο έγηλε πνιιέο θνξέο ζην παξειζφλ, κε ηξαγηθέο ζπλέπεηεο γηα ηελ παηξίδα θαη ην έζλνο¨. 5
  • 6. Αθνινπζεί ε αλάιπζε απφ ηνλ Ινπθά Αμειφ ν νπνίνο καο επηζεκαίλεη φηη: ¨Ζ πηθξή απηή αιήζεηα, ζεκαίλεη κε δχν ιφγηα φηη ε ειιεληθή (ειιαδηθή θαη ειιελνθππξηαθή) πιεπξά, παξά ηνλ «ζρεδφλ ζηαζε- ξφ» δπζκελή ζπζρεηηζκφ ζηελ ζθαίξα ηεο γεσ(πνιηηηθήο), έρεη πεξηζψξηα γηα δηαθνξνπνίεζε ή αλαηξνπή ηνπ αξλεηηθνχ ηζνδπγίνπ, κε ηελ ζσζηή αληηκεηψπηζε ηνπ δεηήκαηνο ζηελ ζθαίξα ηεο (γεσ)πνιηηηθήο. Ξξνυπφζεζε ησλ παξαπάλσ είλαη ε αιιαγή γξακκήο πιεχζεο απφ ην θπξίαξρν κεηαπνιεκηθά πλεχκα, πνπ απνηειεί έλα αληηθαηηθφ ακάιγακα «εμαξηεκέλνπ παηξησηηζκνχ» θαη «εμαξηεκέλνπ δηεζληζκνχ», κε θνηλνχο παξνλνκαζηέο ηνλ ιατθηζκφ, ηνλ θνζκνπνιηηηζκφ θαη ηελ κεηαπξαηηθή ηδενινγία, πνπ ζπλνςίδεηαη πξαθηηθά έσο ζήκεξα ζηελ ζεσξεηηθή θαη πξαθηηθή απνδνρή ηεο πξσηνθαζεδξίαο ησλ δηεζλψλ θέληξσλ, πνπ επίκνλα καο πξνπαγαλδίδνπλ νη ςνθνδεείο επαξρηψηεο κηθξνεπξσπαίνη, επίγνλνη ησλ ξσζναγγινγάι- ισλ¨. Ν Ξεξηθιήο Λεάξρνπ καο ηνλίδεη φηη ¨Ξαξαηεξείηαη έηζη ην παξάδνμν, ε Διιάδα, πνπ είλαη παγθφζκηα λαπηηιηαθή δχλακε θαη έρεη γηα ηελ εζληθή ηεο αζθάιεηα ηφζε αλάγθε απφ ην λαπηηθφ πιενλέθηεκα, λα ράλεη έδαθνο θαη ζηνλ ηνκέα απηφ. Λα θαίλεηαη αλίθαλε λα ζπληεξήζεη απνηειεζκαηηθά ηε λαππεγηθή ηεο βηνκεραλία, ηδηαίηεξα ηελ πνιεκηθή. Λα ηελ μεπνπιάεη ζε μέλα ζπκθέξνληα, φηαλ ε επηβίσζε ηεο ηειεπηαί- αο βαζίδεηαη, θαηά θχξην ιφγν, ζηηο παξαγγειίεο ηνπ Ξνιεκηθνχ Λαπηηθνχ. Ν ππεξθίαινο ραξαθηήξαο ησλ ηνπξθηθψλ θηινδνμηψλ δελ είλαη ιφγνο γηα ηελ ππνηίκεζε ησλ ηνπξ- θηθψλ ζπζηεκαηηθψλ πξνζπαζεηψλ ( γηα αεξνλαπηηθή θπξηαξρία ζηελ Αλαηνιηθή Κεζφγεην ). Δίλαη πξνθαλέο φηη, αλεμάξηεηα απφ ηε καθξνπξφζεζκε έθβαζή ηνπο, επεξεάδνπλ άκεζα ηηο ηνπηθέο ηζνξξνπίεο, πνπ καο αθνξνχλ. Έλαο ιφγνο παξαπάλσ είλαη ην γεγνλφο φηη ηψξα δηαθπβεχνληαη χςηζηα εζληθά καο ζπκθ έ- ξνληα, κε ηελ αλαθήξπμε ή κε ηεο ΑΝΕ θαη ηελ αμηνπνίεζε ηνπ ππνζαιάζζηνπ εζληθνχ πινχηνπ". Νη Ρνχξθνπο αλαιπηέο¨ καο ελεκεξψλεη ν Πάββαο Θαιληεξίδεο ¨εθηηκνχλ φηη εάλ ε ειιελνθππξηαθή πιεπξά, θαηαθέξεη λα εθκεηαιιεπηεί ηα θνηηάζκαηα ηεο ΑΝΕ, ζα έρεη θαηνξζψζεη λα εληζρχζεη ηφζν ηε ζέζε ηεο γεσπνιηηηθά, πνπ ζηελ νπζία ζα έρεη εμνπδεηεξψζεη ηα απνηειέζκαηα ηεο εηζβνιήο, γε γνλφο πνπ ζα ηζρπξνπνηήζεη ζε απαξάδεθην γηα ηελ Άγθπξα βαζκφ ηε ζέζε ηεο ζην ηξαπέδη ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ γηα ηελ επίιπζε ηνπ Θππξηαθνχ¨ Πηελ ζπλέρεηα αθνινπζεί ε κειέηε κε ζέκα «Ζ Διιάδα ζην Λέν Γεσπνιηηηθφ Ξεξηβάιινλ» ΝΚΑΓΝΠ ΚΔΙΔΡΩΛ – ΔΟΔ΢ΛΩΛ ηνπ Π.Δ.ΔΘ.Α. Αζήλα Ηνχληνο 2004. Γηα φπνηνλ ζέιεη λα απμήζεη θαη άιιν ηηο γλψ- ζεηο πάλσ ζην ππφ εμέηαζε ζέκα. Έρνπκε ινηπφλ ηηο παξαθάησ ελφηεηεο: 1. Ρη είλαη Γεσπνιηηηθή - Πρνιέο ( Βηθηπαηδεία θαη Ησάλλεο Κάδεο). 2. Γεσπνιηηηθή ηνπ Διιεληθνχ Σψξνπ θαη Άκπλα (Πηξαηεγνχ εα ΠΘΑΟΒΔΙΖ). 3. Ζ Γεσπνιηηηθή Ππλείδεζε ηεο Νξζνδνμίαο (Σξηζηίλαο Ξ. Κέιιηνπ). 4. Ζ " ΛΔΑ RIMLAND" θαη ε " ΛΔΑ ΓΗΑΙΡΑ" ( Ησάλλεο Π. Θενδσξάηνο ). 5. Ζ γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ: Αγαζφ ή θαηάξα; ( Πάββα Θαιεληεξίδε). 6. Θχπξνο:Γεσπνιηηηθέο δεζκεχζεηο θαη ζπκπιέγκαηα εμάξηεζεο (Ινπθάο Αμειφο). 7. Διιάδα, Θχπξνο θαη γεσπνιηηηθή ζηελ αλαηνιηθή Κεζφγεην (Ξεξηθιήο Λεάξρνπ Ξξέζβπο ε.η.). 8. Γεσπνιηηηθφο γξίθνο ζηελ Θχπξν (Πάββαο Θαιληεξίδεο). 9. Ζ Διιάδα ζην Λέν Γεσπνιηηηθφ Ξεξηβάιινλ (Κειέηε Π.Δ.Δζ.Α.). 1. Ξεξί Γεσπνιηηηθήο (Νξηζκφο - Πρνιέο) Ρη είλαη ε Γεσπνιηηηθή Απφ ηε Βηθηπαίδεηα, ηελ ειεχζεξε εγθπθινπαίδεηα Ζ γεσπνιηηηθή είλαη ε επηζηήκε, ε νπνία εμεηάδεη, κειεηά, αλαιχεη, εξκελεχεη ηελ: αιιειεμάξηεζε κεηαμχ θχζεο/γεσγξαθηθνχ ρψξνπ (πεξηβάιινληνο) θαη αλζξσπίλσλ δξαζηεξηνηήησλ πνιηηηζκηθή ζρέζε ηνπ αλζξψπνπ κε ην θπζηθφ πεξηβάιινλ, κε ζθνπφ ηελ αμηνπνίεζε/αχμεζε ηεο ηζρχνο (νηθνλνκηθήο ή/θαη ζηξαηησηηθήο), ζην παξφλ θαη θπξίσο ζην κέιινλ. Ν φξνο Γεσπνιηηηθή ζαλ επηζηεκνληθφο φξνο εθαξκφζηεθε απφ ηνλ Πνπεδφ θαζεγεηή θαη θηιφζνθν πνιηηηθφ Rudolf Kjellén to 1899. Υο επηζηήκε, ε γεσπνιηηηθή δεκηνπξγήζεθε ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα θαη ζηε ζπλέρεηα δηαδφζεθε ζηελ θεληξηθή Δπξψπε θαηά ην δηάζηεκα ηνπ κεζνπνιέκνπ. Ζ γεσπνιηηηθή απνηειεί εξγαιείν ηεο ζηξαηεγηθήο κε θεληξηθφ ζεκείν ηελ εζληθή ηζρχ θαη ηνλ έιεγρν κίαο γεσγξαθηθήο επηθξάηεηαο. Θξάηε πνπ είλαη ηζρπξφηεξα ζηελ πξνβνιή ησλ ηθαλ ν- ηήησλ ηνπο ζε κεγαιχηεξεο απνζηάζεηο, απνηεινχλ ηα θπξίαξρα θξάηε ζε θάζε ηζηνξηθή πεξίνδν κέζα ζην δηεζλέο ζχζηεκα. Δπνκέλσο, ε γεσπνιηηηθή ππνλνεί ηελ χπαξμε δηεζλψλ αληαγσληζκψλ θαη ππνζηεξίδεη ηε ζηξαηεγηθή ζρεδί- αζε ζε δηάθνξνπο ηνκείο, πρ ηεο ζηξαηησηηθήο ηζρχνο (γεσζηξαηεγηθή), ηεο νηθνλνκίαο (γεσνηθνλνκία), ηεο δεκνγξα- θίαο, ηνπ πεξηβάιινληνο, θηι. Γεσπνιηηηθέο ζρνιέο/ζθέςεηο • Karl Haushofer: Γεξκαληθή ζρνιή. Νινθιεξψζεθε θαηά ηε δεθαεηία 1980. Λαδηζκφο-Οαηζηζκφο. Ρα έξγα ηνπ Karl Haushofer βξήθαλ κεγάιε αληαπφθξηζε ζηε Λαδηζηηθή εγεζία θαη νη ηδέεο ηνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα λα δηθαηνινγήζ ν- πλ ηελ γεξκαληθή επεθηαηηθφηεηα θαηά ηελ επνρή θπξηαξρίαο ηνπ Δζληθνζνζηαιηζηηθνχ θφκκαηνο. Ξξνηάζεθε απφ ην Σίηιεξ ζην Πηάιηλ, αιιά απνξξίθζεθε απφ ηνλ ηειεπηαίν. Βαζίδεηαη ζε πνιηηηζκηθή δηαίξεζε ηεο πδξνγείνπ. Πήκεξα 6
  • 7. δελ είλαη επίθαηξε (βξίζθεηαη ζε ιαλζάλνπζα θαηάζηαζε). Δκπεξηέρεη ηελ έλλνηα ηνπ δσηηθνχ ρψξνπ θαη θαηαιήγεη ζηε δηαίξεζε ηνπ θφζκνπ αλάινγα κε ηνλ πνιηηηζκφ. • Halford Mackinder (1904): Αγγινζαμνληθή γεσπνιηηηθή ζθέςε (εκπεηξηζκφο). Βαζίδεηαη ζην ζέκα ηεο αζθάιεηαο. Δθαξκφδεη γεσγξαθηθή δηαίξεζε ηεο πδξνγείνπ. Ζ Hurtland είλαη ε θεληξηθή θαη πην ζεκαληηθή πεξηνρή ηεο Δπξαζίαο, φπνηνο ηελ θαηέρεη κπνξεί λα ειέγμεη ηνλ θφζκν. Θαηαιήγεη ζε αλάζρεζε (containment) ηεο Hurtland, ψζηε λα εκπν- δηζηεί ε απξφζθνπηε πξφζβαζε ζηε ζάιαζζα. Κεγαιχηεξε αληνρή ζην ρξφλν. Δθαξκφζζεθε ζε εμειηγκέλε κνξθή θαηά ηε ςπρξνπνιεκηθή πεξίνδν (φπνπ είρακε πεξηνξηζκφ ηεο Πνβηεηηθήο Έλσζεο) θαη ηζρχεη ζε αξθεηφ βαζκφ κέρξη θαη ζήκεξα. • Spykeman: Ζ πεξίκεηξνο (rimland) ηεο Δπξαζίαο είλαη πην ζεκαληηθή. Απεηέιεζε ηνλ πξνάγγειν ηεο επξσαηιαληη- θήο ζπκκαρίαο (δφγκα ΛΑΡΝ ζηνλ ςπρξφ πφιεκν). • Homeland. Κεηαηφπηζε ηνπ ελδηαθέξνληνο ζηε Β. Ακεξηθή. Γελ έρεη ζρέζε κε ηνλ “απνκνλσηηζκφ” ηνπ δφγκαηνο Monroe. wikipedia Γεσπνιηηηθή αλάιπζε θαη Γεσζηξαηεγηθή (Απφζπαζκα) Ησάλλεο Θ. Κάδεο, Θαζεγεηήο Νηθνλνκηθήο Γεσγξαθίαο-Γεσπνιηηηθήο , Δζληθφ & Θαπνδηζηξηαθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ. Νξηζκνί ηεο Γεσπνιηηηθήο 1) Ππκθψλσο πξνο ηνλ παηέξα ηεο Γεσπνιηηηθήο, ηνλ γεξκαλφ γεσγξάθν Friedrich Ratzel (1844- 1904) ε γεσπνιηηηθή είλαη: «Ζ Γεσγξαθία ζηελ ΢πεξεζία ηεο Ξνιηηηθήο ηνπ Θξάηνπο». Απηήλ ηελ έλλνηα έδσζε ζηνλ φξν «Ξνιηηηθή Γεσγξαθία» ν Ratzel κε ην έξγν ηνπ Politische Geographie (πιήξεο ηίη- ινο: Ξνιηηηθή Γεσγξαθία ή Γεσγξαθία ησλ Θξαηψλ, ηνπ Δκπνξίνπ θαη ησλ Ξνιέκσλ) . 2) Ν επίζεο γεξκαλφο γεσγξάθνο, θαη επηζηεκνληθά επεξεαζκέλνο απφ ηνλ Ratzel, ν Θαζεγεηήο ηνπ Ξνιπηερλείνπ ηνπ Κνλάρνπ, Karl Haushoffer (1869-1946), έγξαθε ην 1920 φηη: «Ζ Γεσπνιηηηθή ζα είλαη θαη πξέπεη λα είλαη ε γεσγξαθηθή ζπλείδεζε ηνπ θξάηνπο. Ρν αληηθείκελφ ηεο είλαη ε κειέηε ησλ κεγάισλ δσηηθψλ ζπζρεηίζεσλ ηνπ ζχγρξνλνπ αλζξψπνπ ζην πιαίζην ηνπ ζχγρξνλνπ ρψξνπ θαη ν ζθνπφο ηεο είλαη ν ζπληνληζκφο ησλ θαηλνκέλσλ πνπ ζπλδένπλ ην θξάηνο κε ην ρψξν». ....................................................................................................... Ζ δηθή κνπ πξφηαζε νξηζκνχ ηεο Γεσπνιηηηθήο (Κάδεο, 1996). Ν θαζεγεηήο Ησάλλεο Θ. Κάδεο Κηα πξφηαζε νξηζκνχ πνπ ζα ηνικνχζα ζην ζεκείν απηφ λα θαηαζέζσ, ζέινληαο λα ζπκπεξηιάβσ θαη ηα θνηλσληθν- πνιηηηθά κεγέζε ηεο παξνχζαο ζπγθπξίαο αιιά θαη λα πξνζπαζήζσ λα δηαρσξίζσ ηελ Αλάιπζε απφ ηε Γεσζηξαηεγηθή εθαξκνγή, είλαη θαη ε εμήο: «Γεσπνιηηηθή αλάιπζε ελφο γεσγξαθηθνχ ζπζηήκαηνο αληζνξξφπνπ θαηαλνκήο ηζρχνο θαιείηαη ε γεσγξαθηθή εθείλε κέζνδνο ε νπνία κειεηά, πεξηγξάθεη θαη πξνβιέπεη ηηο ζπκπεξηθνξέο θαη ηηο επηπηψζεηο ησλ ζρέζεσλ ησλ αληηηηζεκέ- λσλ θαη δηαθξηηψλ δηεζλψλ δξάζεσλ αλαθαηαλνκήο ηζρχνο θαη ησλ ηδενινγηθψλ κεηαθπζηθψλ πνπ ηηο θαιχπηνπλ, ζην πιαίζην ησλ γεσγξαθηθψλ ζπκπιφθσλ πνπ νη δξάζεηο απηέο εληνπίδνληαη θαη ιεηηνπξγνχλ». Πθέςεηο γηα ηε Γεσπνιηηηθή θαη ηελ Γεσζηξαηεγηθή. Ππκθψλσο πξνο ηνλ αλσηέξσ νξηζκφ, πξνηείλσ ζηνπο ζεκεξηλνχο αλαιπηέο ησλ δηεζλψλ γεγνλφησλ ηελ Πχγρξνλε Ππζηεκηθή Γεσπνιηηηθή Αλάιπζε. Ζ Γεσγξαθία είλαη ε κεηξηθή επηζηήκε (ην Γέλνο) θαη ε Νηθνλνκηθή Γεσγξαθία ην ζπγθεθξηκέλν γλσζηηθφ αληηθείκελν (ην Δίδνο) απφ φπνπ εθπεγάδεη ε Γεσγξαθηθή απηή αλαιπηηθή κέζνδνο γλσζηή σο «Γεσπνιηηηθή». Κέζνδνο, γηα ηελ πξνζέγγηζε ηεο νπνίαο πξνηείλσ ελδεηθηηθφ ππφδεηγκα γεσγξαθηθήο κεζνδνινγίαο, θαη είλαη –ελ πνιινίο- απεμαξηεκέλε απφ ηδενινγηθέο πξνζειψζεηο θαη πνηθίιεο «αθεγήζεηο» πνπ δελ επηηξέπνπλ ζηελ Αλάιπζε λα πξνζεγγίζεη κε λεθάιην πλεχκα ηα δηεζλή γεγνλφηα θαη ηα εξκελεχζεη. Ρν δήηεκα ηεο «Αλάιπζεο» είλαη ην ζεκαληηθφηεξν γηαηί απαηηεί ζπγθεθξηκέλν θαη ζηηβαξφ κεζνδνινγηθφ εξγαιείν (π.ρ. Καζεκαηηθφ, λνκηθφ, ηζηνξηθφ ή πξνζεθηηθφ ζπλδπαζκφ ησλ αλσηέξσ ρσξίο πνιιπζπιεθηηζκνχο) θαη φρη «πνι η- ηηθή ζενινγία». Δίκαζε φκσο ππνρξεσκέλνη λα θάλνπκε κηα παξαδνρή ζηνλ ηνκέα ηεο κεζνδνινγίαο: νη Θνηλσληθέο, ιεγφκελεο, Δπηζηήκεο δελ κπνξνχλ πνηέ λα απαιιαγνχλ πιήξσο θαη νξηζηηθά απφ ηελ «ππνθεηκεληθή ζέαζε», ηελ «ηδενινγηθνπνηεκέλε ζέαζε». Απηήλ πνπ μεπεηηέηαη απξφζκελα απφ θάπνηα «ζηξνθή» ηνπ ζηνραζκνχ καο γηα λα καο εγθισβίζεη ζηελ εθλεπξηζηηθά επίκνλε «αληηλνκία ηνπ Θαληφξ». Αο είλαη. Άιισζηε πάλσ ζ‟ απηή ηνπο ηελ αδπλακία βαζίδεηαη θαη ε γνεηεία ηνπο, αιιά θαη ην ζχλνιν ηεο εξεπλεηηθήο πξνζπάζεηαο πνπ ηηο ραξαθηεξίδεη. Κε ιακπξέο, αιιά θαη ζθνηεηλέο ζηηγκέο. Ρα ζεκειηψδε ζηνηρεία ηνπ δηαρσξηζκνχ Γεσπνιηηηθήο θαη Γεσζηξαηεγηθήο. Ζ θάζε ηεο εθαξκνγήο ησλ ζπκπεξαζκάησλ ηεο Γεσπνιηηηθήο, θαιείηαη «Γεσζηξαηεγηθή» θαη ζπλεπψο, δελ είλαη α- παιιαγκέλε απφ εζληθνθεληξηθέο ζεάζεηο θαη πξνζεγγίζεηο, ρσξίο απηφ λα απνηειεί θάπνην κεηνλέθηεκα γηα ηελ πξν- ζέγγηζε per se θαη ηα δεηνχκελά ηεο. Κεηνλέθηεκα, ζηε Γεσζηξαηεγηθή πξνζέγγηζε δελ απνηειεί ε επηδίσμε ηνπ εζλ η- θνχ ζπκθέξνληνο δηα ηεο αμηνπνηήζεσο ησλ γεσπνιηηηθψλ ζπκπεξαζκάησλ. Κεηνλέθηεκα, γηα νπνηαδήπνηε νξζνινγηζ- ηηθή, άξα θαη απνηειεζκαηηθή, πξνζέγγηζε απνηειεί ε «εζληθηζηηθή» ή ε αληίζηνηρε «δηεζληζηηθή» κεηαθπζηθή κε ηελ εκπάζεηα θαη ηνλ κεζζηαληζκφ πνπ ηηο ραξαθηεξίδεη ακθφηεξεο. ....................................................................................................... 7
  • 8. Θαηαιήγνληαο, ππνγξακκίδνπκε φηη ην δένλ γηα ηνλ εξκελεπηή ή/θαη ρεηξηζηή ησλ δηεζλψλ γεγνλφησλ, είλαη λα γίλεηαη αληηιεπηφ ην πφηε ιεηηνπξγεί σο «Γεσζηξαηεγηζηήο» θαη πφηε σο «Γεσπνιηηηθφο αλαιπ- ηήο». Δπίζεο νθείισ λα δειψζσ εμ αξρήο φηη δελ κέκθνκαη, θαη‟ νπδέλα ηξφπν θαη γηα θαλέλα ιφγν, απ- ηνχο πνπ ιεηηνπξγνχλ σο γεσζηξαηεγηζηέο θαη ζπλεπψο πηνζεηνχλ ηελ πξνζέγγηζε ηνπ εζληθνχ ζπκθέ- ξνληνο. Αξθεί λα μέξνπλ ηη αθξηβψο θάλνπλ θαη πξνθαλψο δελ ζπγρένπλ ηελ απνζηεηξσκέλε γεσπνιηηηθή αλάιπζε κε ηελ -θαη' αλάγθελ "ζηξαηεπκέλε"-γεσζηξαηεγηθή δξάζε. Ρν άξζξν έρεη δεκνζηεπζεί ζην ηζηνιφγην ΞΔΟΗ ΑΙΝΠ ηελ Θπξηαθή 30 Νθησβξίνπ 2011 Απφ ηελ πξνζσπηθή ηζηνζειίδα ηνπ θαζεγεηνχ Ησάλλε Θ. Κάδε www.geo-mazis.gr Γηαβάζηε φιν ην άξζξν ΔΓΩ http://johnsrockspace.blogspot.com/2011/11/blog-post_3053.html 2. «ΓΔΩΞΝΙΗΡΗΘΖ ΡΝ΢ ΔΙΙΖΛΗΘΝ΢ ΣΩΟΝ΢ ΘΑΗ ΑΚ΢ΛΑ» Ρνπ Πηξαηεγνχ ε.α. Γ. ΠΘΑΟΒΔΙΖ Δπηηίκνπ Αξρεγνχ ΓΔΔΘΑ Αθαδεκατθνχ Θπξίεο θαη Θχξηνη, Ν θφζκνο καο έρεη ηηο αηέιεηέο ηνπ. Ξξνο Θενχ δελ θαηαθέξνκαη θαηά ηνπ Ξάλζνθνπ Γεκηνπξγνχ. Αλαθέξν- καη ζηελ αλζξψπηλε ινγηθή θαη αληίιεςε ησλ πξαγκάησλ, πνπ ζέιεη λα βιέπεη δχν «αληζφηεηεο» (ίζσο θαθψο ηηο είπα αηέιεηεο), σο αθεηεξία θαη ππφβαζξν πνιιψλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ αλζξψπνπ, ζηελ πνξεία ηεο ηζηνξίαο ηνπ πάλσ ζηε γε. Ξην ζπγθεθξηκέλα, αλαθεξφκελνο ζηελ πξψηε αληζφηεηα, απηή αθνξά ζηελ αληζνκεξή θαηαλνκή ηνπ πινχηνπ θαη ησλ θπζηθψλ πφξσλ ηεο γεο, πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηελ επηβίσζε θαη ηελ αλάπηπμε θαη είλαη ε βάζε ηεο «γεσνηθ ν- λνκίαο» ζε ζχγρξνλε νξνινγία. Ζ δεχηεξε αληζφηεηα αθνξά ζηε δηαθνξνπνίεζε ηεο ζηξαηησηηθήο ζεκαζίαο ησλ δηαθφξσλ ζεκείσλ θαη πεξη- νρψλ ηνπ πιαλήηε, ζε ζπλάξηεζε κε ηελ πξψηε αληζφηεηα, πνπ ζπληζηά ηε «γεσζηξαηεγηθή». Γεσζηξαηεγηθή θαη γεσνηθνλνκία απνηεινχλ – φπσο είλαη γλσζηφ – ηνπο δχν βαζηθνχο πφινπο ηεο γεσπνιηηη- θήο. Αιιά, ππάξρεη θαη κία ηξίηε αληζφηεηα (αηέιεηα) απηή πνπ αθνξά ζηνλ άλζξσπν. Γελ αλαθέξνκαη ζηηο αλ- ζξσπνινγηθέο δηαθνξέο (π.ρ. ρξψκα, ζσκαηηθή δηάπιαζε…) ή ζηηο πνιηηηζκηθέο εηεξφηεηεο (π.ρ. ηζηνξία, παξάδνζε, έζηκα…..). Αλαθέξνκαη θπξίσο, θαη απηφ ζέισ λα επηζεκάλσ, ζηελ αδπλακία εμεχξεζεο θνηλνχ παξνλνκαζηνχ αξρψλ θαη αμηψλ, παγθφζκηαο εκβέιεηαο θαη ηζρχνο, πνπ ζα επέηξεπαλ ζηνλ άλζξσπν λα επεκβεί δηνξζσηηθά – εμηζνξξνπνηε- ηηθά ζηηο πξναλαθεξζείζεο αληζφηεηεο, δηα ην θνηλφλ – παλαλζξψπηλν θαιφλ θαη φθεινο. Αλη΄απηνχ, νη άλζξσπνη, ζε νκάδεο θαη έζλε – θξάηε αληηκάρνληαη αιιήινπο κέζα ζε γεσπνιηηηθά πιαίζηα, κε φξνπο ηζρχνο θαη δσηηθψλ ζπκθε- ξφλησλ, πξνο εθκεηάιιεπζε ησλ αληζνηήησλ, γηα ίδηνλ φθεινο θαη αλάπηπμε, κε απνηέιεζκα ηηο ηεξάζηηεο αληηζέζεηο, ηηο ζπγθξνχζεηο θαη ηνπο πνιέκνπο, πνπ ηειηθά θζάζακε λα ηνπο απνθαιέζνπκε θαη αλζξσπηζηηθνχο, ζρήκα νμχκσξν, ηέιεηνο παξαινγηζκφο. Αιιά, Θπξίεο θαη Θχξηνη, ε γεσπνιηηηθή είλαη «γεσπνιηηηθή ηεο ηζρχνο», ν αλίζρπξνο δελ θάλεη γεσπνιηηηθή θαη ελ πάζε πεξηπηψζεη ε γεσπνιηηηθή δελ ήηαλ πνηέ θαη δελ είλαη γεσπνιηηηθή ηεο αγάπεο θαη ηεο αξ ε- ηήο. Κέζα ζε απηά ηα πιαίζηα, ε γεσπνιηηηθή ζεκαζία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ ζηεξίδεηαη πεξηζζφηεξν – γηα λα κε πνχκε εμ νινθιήξνπ – ζηε γεσζηξαηεγηθή ηνπ ρψξνπ, παξά ζηε γεσνηθνλνκία ηνπ. Ν ειιεληθφο ρψξνο, θάησ απφ γεσζηξαηεγηθφ θαθφ, πξνθαιεί κε ηε γεσγξαθηθή ζέζε ηνπ. Απηή ε ρσξνζεζηαθή ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα, εληάζζεη ην ρψξν ζηηο πιένλ ζεκαληηθέο ζηξαηεγηθέο πεξηνρέο ηνπ θφζκνπ καο. Πην κέζν ηξηψλ επείξσλ θαη ζεκαληηθψλ ζα- ιαζζψλ (Αλαη. Κεζνγείνπ, Δπμείλνπ Ξφληνπ, Αδξηαηηθήο) θαη κε ηε γεσθπζηθή κνξθνινγία ηνπ, σο ρεξζαία θαη ζπλ ά- κα ζαιάζζηα θαη λεζησηηθή ελφηεηα, ζπληζηά γεσζηξαηεγηθφ ζεκείν αλαθνξάο. Ν ειιεληθφο ρψξνο είλαη βα ιθαληθφο, ηαπηνρξφλσο επξσπατθφο θαη κεζνγεηαθφο. Δίλαη κέξνο ηεο Αλαη. Ιεθάλεο ηεο Κεζνγείνπ, γχξσ απφ ηελ νπνία αλα π- ηχρζεθαλ ζπνπδαίνη πνιηηηζκνί θαη νη ηξεηο κνλνζετζηηθέο ζξεζθείεο. Βξίζθεηαη ζηελ θνξπθή ελφο ηξηγψλνπ, ηνπ νπνί- νπ νη δχν άιιεο θνξπθέο βξίζθνληαη ζηε Κέζε Αλαηνιή θαη ζηελ Θαζπία, φπνπ επηθεληξψλνληαη ζήκεξα ηεξάζηηα ζπκθέξνληα. Ζ Θξήηε απηή θαη κφλε, κε πξνέθηαζε ζηνλ θππξηαθφ ρψξν (εθφζνλ ηζρχεη ην δφγκα ηνπ ΔΑΣ)[2], δεζ- πφδνπλ ζεκαληηθψλ ζαιαζζίσλ νδψλ, επαπμάλνληαο ηε γεσπνιηηηθή ζεκαζία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ. Αιιά, ηελ γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ρψξνπ, καξηπξεί πεξηζζφηεξν παληφο άιινπ, ε ίδηα ε ηζηνξία ηνπ ηφπνπ. Ν αξραίνο ειιεληθφο θφζκνο κε δνκηθφ ζηνηρείν ηελ πφιε-θξάηνο θαη κε ηε δπλακηθή ηνπ, σο πξνο ηελ πνιηηηθή δξάζε, ηα γξάκκαηα θαη ηηο ηέρλεο, ην εκπφξην θαη ηελ νηθνλνκία, αιιά θαη κε ηηο ζηξαηησηηθέο δξαζηεξηφηεηέο ηνπ, δελ ήηαλ παξά ν πξφδξνκνο θαη κία κηθξνγξαθία ηεο ζεκεξηλήο δηεζλνχο θνηλφηεηαο. Αλ ε ζπγθξνηεκέλε γεσπνιηηηθή ζθέςε θαη γλψζε έθαλε ηελ παξνπζία ηεο ζηηο αξρέο ηνπ πεξαζκέλνπ αηψλα, ζηε Γεξκαλία, ζηε Πνπεδία θαη ζηελ Αγγιία, αιιά θαη ζηε Γαιιία θαη ζηηο ΖΞΑ, ε γέλλεζε ηεο γεσπνιηηηθήο, ίζσο αδηακφξθσηεο θαη κε ζπζηεκαηνπνηεκέλεο, α- λακθηζβήηεηα έιαβε ρψξα ην πξψηνλ ζηε ζθέςε θαη ζηε δξάζε ησλ αξραίσλ πξνγφλσλ καο. Αλ κηιήζνπκε γηα ζεκ ε- ιίσζε γεσπνιηηηθήο ζθέςεο, απηή βξίζθεηαη ζηα θείκελα ηνπ πξψηνπ ίζσο γεσπνιηηηθνχ επηζηήκνλα θαη ζηξαηεγνχ Θνπθπδίδε, πνπ παξακέλεη έθηνηε πάληα επίθαηξνο (γηα λα δαλεηζζψ ηνλ ηίηιν βηβιίνπ ηνπ πξέζβεσο Βχξσλα Θενδσ- ξνπνχινπ). Ρφζν επίθαηξνο, ψζηε ζήκεξα λα δηδάζθεηαη ζε πνιιά μέλα παλεπηζηήκηα θαη λα κειεηάηαη απφ ηλζηηηνχηα πνιηηηθήο θαη ζηξαηεγηθήο ζθέςεο. Νη γεσπνιηηηθνί φξνη ηεο «ηζρχνο», ησλ «δσηηθψλ ζπκθεξφλησλ», ηνπ «δηθαίνπ ηνπ ηζρπξνχ»….είλαη Θνπθπδίδεηνη. Αλ ε αξραία Διιάδα έρεη ηελ παηξφηεηα πνιιψλ ηνκέσλ γλψζεο – θαη ηελ έρεη – ηφηε γηαηί λα κελ έρεη θαη απηήλ ηεο γεσπνιηηηθήο ; Ζ ειιεληθή ηζηνξία ζε φιε ηε δηαδξνκή ηεο, ζαλ κχζνο, ζαλ ζξχινο θαη ζαλ ηζηνξία, έρεη λα επηδείμεη δξάζε πνπ ζρεηίδεηαη κε γεσπνιηηηθέο επηδηψμεηο. Ζ αξγνλαπηηθή εθζηξαηεία θαη ηα θαηνξζψκαηα ηνπ Ζξαθιή αληαλαθινχλ ηέηνηεο επηδηψμεηο. Ζ πξψηε ζχγθξνπζε Αλαηνιήο – Γχζεο έιαβε ρψξα ζηνλ ειιεληθφ ρψξν (Καξαζψλαο – Παιακίλα). Λαπκαρίεο παγθφζκηαο εκβέιεηαο – κε ηα ηφηε δεδνκέλα – φπσο ηνπ Αθηίνπ θαη αηψλεο αξγφηεξα ηεο Λαππάθηνπ, δηε- μήρζεζαλ ζε ειιεληθέο ζάιαζζεο. Πηε ζθέςε ηνπ Λαπνιένληα ήηαλ πάληα ν ειιεληθφο ρψξνο, ζαλ βάζε γηα ηηο πξνο αλαηνιάο βιέςεηο ηνπ (απφ καξηπξίεο ηνπ Las Casas, πνπ είρε καδί ηνπ ζπλνκηιίεο ζηελ Αγ. Διέλε, ζηε δηάξθεηα ηεο εμνξίαο ηνπ). Αλ ε ειιεληθή ππνηαγή ζηνλ Ρνχξθν δπλάζηε θξάηεζε ηφζνπο αηψλεο, ηνχην δελ είλαη άζρεην κε ηε 8
  • 9. δπηηθή γεσπνιηηηθή αληίιεςε πνπ ήζειε αθεξαία ηελ νζσκαληθή επηθξάηεηα, δηφηη απηή, κε ηελ θαηνρή ησλ Πηελψλ θαη ηνπ ειιεληθνχ θνξκνχ, ζπληζηνχζε ηδεψδε θξαγκφ ζηηο βιέςεηο ηεο δηαξθψο κεγελζπλνκέλεο Οσζίαο πξνο ηηο ζεξκέο ζάιαζζεο. Γη΄απηφ θαη ν Λαχαξρνο Θφδξηγθησλ πεξηέπεζε ζε δπζκέλεηα κεηά ηε Λαπκαρία ηνπ Λαπαξίλνπ, δηφηη ην πιήγκα θαηά ηεο ηνπξθηθήο ηζρχνο ήηαλ αλεπηζχκεην, κηα θαη ε πνιηηηθή ηεο Απηνθξαηνξίαο απέβιεπε ζηελ Ξεινπφλ- λεζν θαη κφλν, ππφ κνξθή πξνηεθηνξάηνπ ηεο, γηα ηε δηαζθάιηζε ηνπ ζεκαληηθνχ άμνλα Γηβξαιηάξ, Κάιηα, Πνπέδ. Ξνιχ αξγφηεξα πξνζέζεζε ζηνλ άμνλα θαη ηελ Θχπξν. Γελ απέβιεπε ζηελ απνδπλάκσζε ηεο Νζσκαληθήο Απηνθξαην- ξίαο. Aο αθήζνπκε φκσο λα κηιήζεη θαη ε λεψηεξε ηζηνξία γηα ηελ γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ. Ζ γεσ- πνιηηηθή ζεσξία ηνπ Κackinder, εθ ησλ πξσηεξγαηψλ ηεο ζχγρξνλεο γεσπνιηηηθήο επηζηήκεο, πεξί θαξδηάο ηεο γεο (heartland) θαη πεξηκέηξνπ (rimland) επηβεβαηψζεθε θαη ζηνπο δχν Ξ.Ξ. κε πξσηαγσληζηή ηελ Γεξκαλία. Ζ Διιάδα, ρψξα ηεο παξάθηηαο δψλεο, ηεο «rimland», πξνέβε ηφηε, κε θξηηήξηα γεσπνιηηηθά, ζε νξζέο επηιν- γέο πςειήο ζηξαηεγηθήο, ζπκπαξαηαρζείζα κε ηηο άιιεο δπλάκεηο ηεο «rimland», δειαδή ηελ Αληάλη ζηνλ Α΄ θαη ηε Γπηηθή Ππκκαρία ζηνλ Β΄ Ξαγθφζκην Ξφιεκν. Ζ Σψξα δηθαηψζεθε ζηηο επηινγέο ηεο, αθνχ θαη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο σθειήζεθε εδαθηθά, αλ θαη φρη απνιχησο, ζε ζρέζε κε ηηο επηδηψμεηο ηεο. Δμάιινπ, ε γεσζηξαηεγηθή ζεκαζία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ ήηαλ ηέηνηα, ψζηε θαη ζηηο δχν κεγάιεο ζπγθξνχζεηο δελ ζα κπνξνχζε λα παξακείλεη ζε θαηάζηαζε νπδεηεξφηεηαο. Θαηά ηνλ Α΄Ξ.Ξ., ζηνλ επεηξσηηθφ ειιεληθφ θνξκφ ζπγθξνηήζεθε έλα απφ ηα θχξηα κέησπα απηνχ ηνπ πνιέ- κνπ, ην καθεδνληθφ κέησπν. Απφ απηφ επηρεηξήζεθε ε δηάζπαζε ηεο ακχλεο ησλ Θεληξηθψλ Γπλάκεσλ, ε νπνία θαη επεηεχρζε. Ζ ρξεζηκνπνίεζε ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ θαη γεληθψο ηεο Βαιθαληθήο Σεξζνλήζνπ σο πξφζβαζεο γηα ελέξ- γεηα θαηά ηεο Θεληξηθήο Δπξψπεο επαλήιζε θαη ππεζηεξίρζε θαη θαηά ηνλ Β΄Ξ.Ξ., αζρέησο αλ επηθξάηεζε ηειηθά ε άπνςε ηεο απφβαζεο ζηελ ηηαιηθή ρεξζφλεζν. Ρν ζέκα ηεο «νπδεηεξφηεηνο» ηεο Σψξαο, πνπ πξναλαθέξζεθε, κε ζθνπφ ηελ απνθπγή ησλ ζπλεπεηψλ πνπ ζα είρε ε εκπινθή ηεο, παξνπζηάζηεθε θαη θαηά ηνπο δχν πνιέκνπο. Θαη θαηά κελ ηνλ Α΄Ξ.Ξ., ε Σψξα, σο ζπλέρεηα ησλ βαιθαληθψλ πνιέκσλ, αιιά θαη ππφ ηελ επήξξεηα ηεο Κεγάιεο Ηδέαο, είρε αθφκε ζηφρνπο απειεπζεξσηηθνχο, εθ΄φζνλ ειιεληθνί πιεζπζκνί δηαηεινχζαλ εηζέηη ππφ μέλε θαηνρή θαη ζπλεπψο ψθεηιε λα ηνπο πξαγκαηψζεη. ΋κσο, θαηά ηνλ Β΄Ξ.Ξ., ε απνθπγή ηνπ πνιέκνπ, ε νπδεηεξφηεο, παξά ηε γλσζηή απνθπγή πάζεο αθνξκήο θαη αηηίαο, δελ ήηαλ ζέκα δηθήο ηεο επηινγήο, δηφηη ηειηθψο ηεο επεδφζε ε γλσζηή ηειεζηγξαθηθή αμίσζε ηεο Ηηαιίαο. Ζ γεσπνιηηηθή ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ, νχησο ή άιισο, δελ επλνεί ηελ νπδεηεξφηεηα. Πηε δεχηεξε πεξίπησζε, ζηνλ Β΄Ξ.Ξ., ε Σψξα, κε ηε ληθεθφξν εθζηξαηεία ηεο, αλέηξεςε ηα ηηαιηθά ζρέδηα, φκσο ε γεσπνιηηηθή ηεο παξάκεηξνο επξνθάιεζε ηε γεξκαληθή επίζεζε θαη ηελ θαηάθηεζή ηεο, φρη κφλν δηφηη ν ειι ε- ληθφο ρψξνο ήηαλ απαξαίηεηνο ζηα γεξκαληθά ζρέδηα θαηά ζεηηθφλ ηξφπνλ, δηφηη ζα ππνβνεζνχζε ηηο επηρεηξήζεηο ζηε Βφξεηα Αθξηθή θαη ζα παξείρε πξφζβαζε πξνο ηελ πεξηνρή ηεο Κέζεο Αλαηνιήο, φπνπ θαη ηα πνιχηηκα πεηξειατθά απνζέκαηα, αιιά θαη θαηά αξλεηηθφλ ηξφπν, απαγνξεχνληαο ηε ρξήζε ηνπ απφ ηνλ αληίπαιν, δειαδή ηνπο Ππκκάρν- πο, φπσο είρε γίλεη θαηά ηνλ Α΄Ξ.Ξ. Γη΄απηφ ην ηειεπηαίν ππάξρεη ππφκλεζε ζην θείκελν ηεο Γηαθνηλψζεσο πνπ ν Γεξκαλφο πξέζβπο επέδσζε ζηνλ ηφηε Ξξσζππνπξγφ Αιεμ. Θνξπδή. Ρν θείκελν ιέγεη φηη,….. «απφ ηηλσλ εβδνκάδσλ νπδεκία απνκέλεη ακθηβνιία φηη, ε Αγγιία επηρεηξεί λα εγθαηαζηήζεη ελ Διιάδη λένλ κέησπνλ θαηά ηεο Γεξκαλίαο, ηνπ είδνπο ηεο θαηά ηνλ Α΄Ξ.Ξ. εθζηξαηείαο», ελλνψληαο ην καθεδνληθφ κέησπν. Ν ειιεληθφο ρψξνο ινηπφλ ζα θαηεια κ- βάλεην. Αθνχ απηφ δελ ην επέηπραλ νη Ηηαινί, ην αλέιαβαλ νη Γεξκαλνί. Δπί πιένλ, κε ηνλ ειιεληθφ ρψξν ζηε δηάζεζε ησλ ζπκκάρσλ, δελ ζα ήην αζθαιήο, ηνπιάρηζηνλ απφ ηε Ππκκαρηθή αεξνπνξία, ε πιεπξηθή θαηά ηεο Οσζίαο γεξκα- ληθή εθζηξαηεία, ε πξνο ηελ Θαπθαζία, θαη ζα ήζαλ εληφο βειελεθνχο ηα πνιχηηκα γηα ηε Γεξκαλία ξνπκαληθά πεηξ έ- ιαηα. Αμίδεη αθφκα λα κλεκνλεπζεί, πξνο επίξξσζηλ ηεο γεσπνιηηηθήο ζεκαζίαο ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ, φηη, παξά ην γεγνλφο ηεο γεξκαληθήο απνρψξεζεο απφ ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ, εληφο ηνπ 1944, ην πξνπχξγηνλ ηεο Θξήηεο δελ είδε ηελ ειεπζεξία ηνπ παξά ηελ πζηάηε ψξα, ηνλ Απξίιην ηνπ επνκέλνπ έηνπο, έλα κήλα πξηλ απφ ηνλ ηεξκα ηηζκφ ηνπ κεγάινπ απηνχ πνιέκνπ. Κε ηα κέρξη ηνχδε ζπληφκσο εθηεζέληα, γίλεηαη λνκίδσ θαηαλνεηή ε δπλακηθή ηεο ρσξνζεζίαο ηεο Διιάδνο απφ γεσπνιηηηθήο απφςεσο. Νη ηφηε ηζρπξνί παίθηεο ηνπ Γηεζλνχο Ππζηήκαηνο δελ ζα άθελαλ έμσ απφ ηνπο ππνι ν- γηζκνχο ηνπο έλα ηέηνην ρψξν. Θαη δελ ην ελλννχκε απηφ, κφλν γηα ηελ πεξίνδν ησλ πνιεκηθψλ επηρεηξήζεσλ. Ρνπο ελδηέθεξε θαη ην κεηαπνιεκηθφ ζθεληθφ. Έηζη, ιήγνληνο ηνπ πνιέκνπ, ζηηο ζπζθέςεηο ηεο Γηάιηαο (Φεβξνπάξηνο 1945) θαη ηνπ Ξφηζληακ (Αχγνπζηνο 1945) επξνρψξεζαλ ζηε γλσζηή «δηαλνκή», ε νπνία θαζφξηζε θαη ηελ ηχρε ηνπ ειιε- ληθνχ ρψξνπ, πάληνηε κε θξηηήξηα γεσπνιηηηθά. Δίλαη απηά αθξηβψο ηα θξηηήξηα πνπ πξνθαλψο έιεηςαλ απφ ηνπο ζρε- δηαζκνχο ηεο ηφηε Αξηζηεξάο ηνπ Ρφπνπ καο, φηαλ απεθάζηζε ηνλ επψδπλν ηξίην γχξν. Ρνικνχκε δε λα πνχκε φηη θαη ζην Θππξηαθφ ζέκα, έιεηςαλ ηα γεσπνιηηηθά ζηνηρεία, ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 50, παξά ην γεγνλφο φηη ζηελ πε- ξίπησζε ηεο Θχπξνπ απηά ήζαλ ιαιίζηαηα. Αλ ειακβάλνλην ππφςε, ίζσο λα είραλ γίλεη εμ αξρήο δηαθνξεηηθέο κεζ ν- δεχζεηο θαη ην θππξηαθφ λα είρε άιιε πνξεία. Ήδε κεζνχληνο ηνπ Β΄Ξ.Ξ., ν Mackinder επεμεξγάζηεθε ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπ κεηαπνιεκηθνχ θφζκνπ. Ζ λέα Γχλακε πνπ ζα εδέζπνδε ζηελ «θαξδηά» ηεο γεο, ηελ heartland, δελ κπνξνχζε πιένλ λα είλαη ε Γεξκαλία, κπνξνχζε φκσο θάιιηζηα λα είλαη ε Οσζία (σο Δ.Π.Π.Γ.). Αλ γηα ηε Γεξκαλία ην θίλεηξν ήηαλ ε ζεσξία πεξί «δσηηθνχ ρψξνπ» ησλ Haushofer θαη Ratzel, κε επνηθνδφκεκα ηνλ εζληθνζνζηαιηζκφ, γηα ηε κεηαπνιεκηθή Οσζία ήηαλ ν απφιπηνο έιεγ- ρνο άιισλ ρσξψλ, κε επνηθνδφκεκα ηνλ καξμηζηηθφ δηεζληζκφ. Νη επξσπατθέο ρψξεο ηεο rimland, ηνπ παξάθηηνπ ηφ- μνπ, έπξεπε λα νξγαλσζνχλ ζηξαηησηηθά γηα ηε ζπγθξάηεζε-αλάζρεζε (containment) ησλ δπλάκεσλ ηεο θαξδηάο. Πηηο επξσπατθέο ρψξεο επεβάιιεην πιένλ λα πξνζηεζνχλ θαη νη ππεξαηιαληηθέο, νη Ζ.Ξ.Α. θαη ν Θαλαδάο, πνπ είραλ απνδεηρζεί απαξαίηεηεο θαη ζηνπο δχν πνιέκνπο. Κε ην βηβιίν ηνπ «The Geography of Peace» πνπ θπθινθφξεζε ην 1944, ν Spykman αζπαδφκελνο ηε γεληθή αληίιεςε ηνπ Mackinder, έζεζε ηηο πξψηεο βάζεηο γηα ηε γεσπνιηηηθή ζχι- ιεςε ηνπ Λαηντθνχ ζρεδηαζκνχ. Ξάλσ ζηε δηθή ηνπ αξρηηεθηνληθή νηθνδνκήζεθε ιίγα ρξφληα αξγφηεξα, ην 1949, ε Αηιαληηθή Ππκκαρία, ν Νξγαληζκφο ΛΑΡΝ, πέληε κε έμε ρξφληα κεηά ηε ζεσξεηηθή δηαηχπσζε ηεο αλαγθαηφηεηφο ηνπ, σο αθξνγσληαίνπ ιίζνπ, γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο εηξήλεο (έζησ θαη σο εηξήλεο ηνπ ηξφκνπ – ιφγσ ηεο ππξεληθήο απεη- ιήο) θαη ηελ εμαζθάιηζε ηνπ Γπη. Θφζκνπ. Απφ θαζαξά γεσπνιηηηθήο απφςεσο, ην ηφμν αλαζρέζεσο ήηαλ ειιηπέο ρσξίο ηνλ ειιεληθφ ρψξν. Θαηφπηλ απηνχ, πξνζεθιήζε θαη ην έηνο 1952 πξνζερψξεζε ζην ΛΑΡΝ θαη ε Σψξα καο. Γηα ηελ Διιάδα, ν Mackinder είρε ήδε γξάςεη, φηη….. «ε θαηάθηεζή ηεο απφ κία ηζρπξή ρεξζαία Γχλακε ζα δψζεη πηζαλφηαηα ζε απηή ηε Γχλακε ηε δπλαηφηεηα ηνπ ειέγρνπ φιεο ηεο Ξαγθφζκηαο Λήζνπ». Ζ πξνζρψξεζε ηεο Σψξαο καο ήηαλ ε πξψηε κεηα- πνιεκηθά απφ ηηο δχν κεγάιεο ηεο επηινγέο πςειήο ζηξαηεγηθήο, κε γεσζηξαηεγηθά θαη γεσνηθνλνκηθά θξηηήξηα. Ζ δεχηεξε ήηαλ ε έληαμή καο ζηελ Δ.Δ. Κε ηελ πξψηε απνβιέςακε ζηε δηαζθάιηζε ηεο παξακνλήο καο ζηνλ ειεχζεξν θφζκν ηεο Γχζεσο, κε ηε δεχηεξε απνβιέςακε ζηελ νηθνλνκηθή,αιιά θαη ζηελ πνιηηηθή ελδπλάκσζή καο. Ρν ίδην έ- 9
  • 10. ηνο, 1952, πξνζερψξεζε ζην ΛΑΡΝ θαη ε Ρνπξθία θαη ηξία ρξφληα αξγφηεξα ζπγθξνηήζεθε ν CENTO (Central Treaty Organization), κε ηνλ νπνίν ην ηφμν ζπκπιεξψζεθε κε ηηο λφηηεο αζηαηηθέο ρψξεο, Ηξάθ, Ηξάλ θαη Ξαθηζηάλ. Θπξίεο θαη Θχξηνη, Πρεηηθά κε ηε ζεκαζία ηεο γεσπνιηηηθήο δηαζηάζεσο ηεο Σψξαο καο, ζα πξέπεη λα πξνζζέζνπκε φηη απηή ζπ- λεπηθνπξείηαη θαη απφ ην πνιηηηθφ, πνιηηηζκηθφ θαη θνηλσληθφ επνηθνδφκεκα ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ γεσγξαθηθνχ θαη γεσ- θπζηθνχ ρψξνπ. Ζ ζηαζεξή πνιηηηθή δνκή θαη ην δεκνθξαηηθφ πνιίηεπκα, ην πινχζην ηζηνξηθφ παξειζφλ, ε πιεζπζκη- αθή νκνηνγέλεηα κε ηελ έλλνηα ηεο εζληθήο θαη ζξεζθεπηηθήο απηνζπλεηδεζίαο, ε παξάδνζε θαη νη αμίεο ηεο δσήο, είλαη παξάκεηξνη ή κάιινλ ζπληειεζηαί ηεο γεσπνιηηηθήο βαξχηεηνο ηεο Σψξαο, καδί κε ηε γεσζηξαηεγηθή θαη ηελ φπνηα γεσνηθνλνκηθή παξνπζία ηεο. Αθφκε θαη ε δπλακηθφηεο ηνπ απνδήκνπ ειιεληζκνχ, θαηαιιήισο αμηνπνηνπκέλνπ, είλαη ζπληειεζηήο ππνινγίζηκνο. Δίλαη, ε Σψξα, έλαο κηθξφο παίθηεο ζηε δηεζλή ζθελή, φκσο είλαη ζνβαξφο παίθηεο γηα ηνλ πεξίγπξφ ηεο, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη θαη ε ηδία ζπκπεξηθέξεηαη ζνβαξά. Πήκεξα, ζηα 10 θαη πιένλ ρξφληα ηνπ κεηαςπρξνπνιεκηθνχ θφζκνπ καο, ε Γεσπνιηηηθή θαη ζπλαθφινπζα ε Άκπλα, πξνθαινχληαη απφ λέαο κνξθήο απεηιέο, ηηο θαινχκελεο θαη αζχκκεηξεο, κε πξψηε ηε δηεζλή ηξνκνθξαηία. Ζ δεδνκέλε ρσξνζεζία ηνπ Ρφπνπ καο δελ ηνλ αθήλεη αλεπεξέαζην απφ ηηο επηπηψζεηο. Έηζη είκεζα κάξηπξεο ηεο κεηα- λάζηεπζεο ιαζξαίαο ή κε, ηνπ νξγαλσκέλνπ εγθιήκαηνο, ηεο δξάζεο κηαο εζσηεξηθήο ηξνκνθξαηίαο θαη θαζφινπ ι η- γφηεξν ησλ θηλδχλσλ απφ ηελ αιφγηζηε δηάδνζε ησλ φπισλ καδηθήο θαηαζηξνθήο θαη ηελ κε αλαηάμηκε πεξηβαιινληη- θή θζνξά. Θαη ελψ νη λέεο απεηιέο θαινχλ ζε δηεζλή ζπλεξγαζία γηα ηελ αληηκεηψπηζή ηνπο, ν θφζκνο καο, ηδηαίηεξα ν επξσαηιαληηθφο θφζκνο, δηράδεηαη σο πξνο ηε κεζφδεπζε ηεο δξάζεο ηνπ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ απεηιψλ, κε ηηο ΖΞΑ λα αθνινπζνχλ κίαλ εγεκνληθή πνξεία πνπ κάιινλ απνδεηθλχεηαη αληηπαξαγσγηθή (πεξίπησζε Ηξάθ). Κέζα ζ΄απηφ ην λέν πεξηβάιινλ αζθαιείαο, ε Σψξα απφ κφλε ηεο, αιιά θαη ζπιινγηθά, κέζα απφ ηνπο δηεζλείο νξγαληζκν- χο ησλ νπνίσλ είλαη κέινο, θπξίσο ηελ Δ.Δ. θαη ην ΛΑΡΝ, θαιείηαη λα δηαζθαιίζεη ηελ επηβίσζε θαη ην κέιινλ ηεο. Νιφθιεξε ε νκηιία ΔΓΥ http://www.elesme.gr/elesmegr/periodika/t19/t19_08.htm 3. Ζ Γεσπνιηηηθή Ππλείδεζε ηεο Νξζνδνμίαο Σξηζηίλα Ξ. Κέιιηνπ Γηδάθησξ Νηθνλνκηθήο Γεσγξαθίαο-Γεσπνιηηηθήο Ζ Λ/Α Κεζφγεηνο θαη ηα Βαιθάληα απνηεινχλ πεξηνρέο πνπ δηαδξακάηηζαλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ αλζξψπηλε Ηζηνξία θαη νη νπνίεο ζηηο παξνχζεο ζπλζήθεο ζπλδένληαη κε ηνλ παξάγνληα «ελέξγεηα» θαη ηνλ παξάγνληα «ελεξγεηαθνί πφξνη». Πηελ Λ/Α Κεζφγεην θαη ηα Βαιθάληα επίζεο, ε Νξζνδνμία απνηειεί βαζηθφ ζπλδεηηθφ θξίθν πνπ ελψλεη απφ ηα ρξφληα ηνπ Βπδαληίνπ έσο ζήκεξα ηνπο πιεζπζκνχο ησλ πεξηνρψλ απηψλ κε έλα εληαίν ζξεζθεπηηθφ παξειζφλ. Ζ δηαζχλδεζε επνκέλσο «Νξζνδνμίαο» θαη «Γεσπνιηηηθήο» είλαη πέξα σο πέξα αιεζηλή θαη ππαξθηή. Ν «δεζκφο» απ- ηφο είλαη ζε ζέζε λα θαηαδείμεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ε Νξζνδνμία κπνξεί λα αλαγλσξηζζεί σο ελεξγφο παξάγνληαο ηνπ ζχγρξνλνπ παγθφζκηνπ γίγλεζζαη. H ηζηνξία ηεο Δπξψπεο έρεη εμειηρζεί κε βάζε δηάθνξνπο γεσγξαθηθνχο «ππξήλεο»: Β/Γ Δπξψπε, Λ/Γ Δπξψπε, Θεληξηθή Δπξψπε, Λ/Α Δπξψπε, Αλαηνιηθή Δπξψπε-Οσζία. Απφ απηνχο ηνπο «ππξήλεο» ζεσξνχκε φηη, ζρεηηθά κε ηελ παξνχζα κειέηε, απηφο ηεο Αλαηνιηθήο Δπξψπεο-Οσζίαο ρξήδεη ηδηαίηεξεο αλάιπζεο απφ θνηλνχ κε απηφλ ηεο Λ/Α Δπξψπεο- Λ/Α Κεζνγείνπ. Ζ αλαηνιηθή πιεπξά ηεο Δπξψπεο απνηειείηαη απφ ηέζζεξηο, ηδηαηηέξσλ πνιηηηζκηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ, «θφζκνπο»: ηνλ ξψζν-νπθξαληθφ, ηνλ βαιηηθφ, ηνλ θέληξν-επξσπατθφ, θαη ηνλ βαιθαληθφ. Ζ αλαηνιηθή πιεπξά ηεο Κεζνγεηαθήο ιεθάλεο απνηειείηαη, απφ άπνςε ζξεζθεηψλ, απφ ηξεηο «θφζκνπο»: ηνλ ρξηζηηαληθφ, ηνλ κνπζνπικαληθφ θαη ηνλ ηνπ- δατθφ. Ζ πνιηηηθή ζηαζεξφηεηα απηψλ ησλ «θφζκσλ», απνηειεί δήηεκα πςίζηεο ζεκαζίαο γηα ηελ νηθνλνκηθή επεκεξία ηεο Γχζεο, κηαο θαη απηέο νη πεξηνρέο απνηεινχλ ηνλ «νκθάιην ιψξν» κεηαμχ ηεο αλαπηπγκέλεο νηθνλνκηθά Δπξψπεο θαη ησλ πεξηνρψλ πνπ «ζηεξίδνπλ» ηελ αλάπηπμε απηή. Ραπηνρξφλσο, νη ηειεπηαίεο απηέο πεξηνρέο απνηεινχλ ηνλ μεραζκέλν «κε πιηζηηθφ ππξήλα» απφ ηνλ νπνίν άληιεζε ε Γπηηθή Δπξψπε φιεο ηηο πλεπκαηηθέο, εζηθέο, ζξεζθεπηηθέο αληηιήςεηο πνπ ηελ βνήζεζαλ ζηελ νηθνδφκεζε εθείλσλ ησλ πηπρψλ ηνπ πνιηηηζκνχ ηεο, νη νπνίεο ζηάζεθαλ επσθε- ιείο γηα ηνλ άλζξσπν. Πηε Λ/Α Κεζφγεην θαη ηα Βαιθάληα ε Νξζνδνμία απνηειεί βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο πνιηηηζκηθήο ηαπηφηεηαο ησλ πιεζπζκψλ. Απνηειεί ζπλδεηηθφ θξίθν πνπ ελψλεη, απφ ηα ρξφληα ηνπ Βπδαληίνπ έσο ζήκεξα, ηνπο πιεζπζκνχο απην- χο κε έλα εληαίν ζξεζθεπηηθφ παξειζφλ. Δίλαη ζεκείν αλαθνξάο ζηηο παξαδφζεηο θαη ηηο ηέρλεο ησλ ιαψλ απηψλ θαη απνηειεί, ελ κέξεη, ηελ πεγή ηεο εζληθήο ηνπο αθχπληζεο αιιά θαη δηαζέηεη ζεκαληηθή επηξξνή ησλ πνιηηηθψλ ηνπο ζρεδηαζκψλ. Ζ Νξζνδνμία ζηνλ ρψξν ηεο Λ/Α Κεζνγείνπ θαη ησλ Βαιθαλίσλ, κε ηνλ εδψ θαη αηψλεο δηκεξή αληαγ σ- ληζκφ ηεο κε ηνλ κνπζνπικαληθφ θφζκν αιιά θαη ηνλ δπηηθφ ρξηζηηαληζκφ, πνπ αληηπξνζσπεχεηαη θπξίσο απφ ηνλ Οσ- καηνθαζνιηθηζκφ, απνηέιεζε θαη απνηειεί νξγαληθφ ζηνηρείν πνηθίισλ εζληθψλ αλαγελλήζεσλ θαη εζληθψλ αλεμαξηεζη- ψλ. Πε έλα γεληθφηεξν πιαίζην, ε έλλνηα ηεο εζληθήο ηαπηφηεηαο ζηνλ παξαπάλσ γεσγξαθηθφ ρψξν, αιιά θαη ηνπ εζ- ληθνχ γεσγξαθηθνχ πξνζδηνξηζκνχ, δελ κπνξεί λα έρεη λφεκα δίρσο ηελ κφληκε αλαθνξά ζηελ πνιηηηζκηθή θαη ζξεζ- θεπηηθή επηξξνή. Θαη εηδηθφηεξα, ηφζν ηα εδαθηθά ζηνηρεία φζν θαη ηα εζληθά ηδενινγήκαηα πνπ έρνπλ ελ κέξεη δηα- κνξθσζεί απφ ηηο ζξεζθεπηηθέο πξαγκαηηθφηεηεο, ηηο νθεηιφκελεο ζηελ Νξζνδνμία. Ζ Λ/Α Κεζφγεηνο θαη ηα Βαιθάληα απνηεινχλ πεξηνρέο πνπ δηαδξακάηηζαλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ αλζξψπηλε Ηζηνξία θαη νη νπνίεο ζηηο παξνχζεο ζπλζ ή- θεο ζπλδένληαη κε έλαλ απφ ηνπο ζπνπδαηφηεξνπο παξάγνληεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ δηαηήξεζε ηνπ πςεινχ βηνηηθνχ επηπέδνπ, ην νπνίν ε αλζξσπφηεηα κε πνιινχο θφπνπο έρεη θαηνξζψζεη λα δηαζθαιίζεη: ηνλ παξάγνληα «ελέξγεηα» θαη «ελεξγεηαθνί πφξνη». Πχκθσλα κε ηα παξαπάλσ, ε εμαζθάιηζε ηνπ «πιηθνχ» παξάγνληα -δει. ηεο «ελέξγεηαο»- ζπλδέεηαη κε ηελ εμαζθάιηζε «εξεκίαο» ζηηο πξναλαθεξζείζεο «πνιηηηζκηθέο» πεξηνρέο, ζηηο νπνίεο ηα πάζε -δει. ε κε ινγηθή- κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ ην θπηίιη δηαθφξσλ θνηλσληθψλ, πνιηηηθψλ θαη ζξεζθεπηηθψλ εθξήμεσλ. Έλα ζθίξηεκα θαη κφλν ζηελ παξαπάλσ πεξηνρή, πεξηνρή φπνπ ε Νξζνδνμία δηαδξακαηίδεη έλαλ απφ ηνπο πην ζεκαληηθνχο πνιηηηζηηθνχο ξφινπο ζηνλ θφζκν, αξθεί γηα λα κεηαβιεζεί ε γεσπνιηηηθή ηζνξξνπία ζε παγθφζκην γεσπνιηηηθφ θπθ- ιψλα. Θαη αθξηβψο επεηδή ε Νξζνδνμία απνηειεί ηνλ αηψλην θαηαιχηε ππνθσζθνπζψλ ζπκπεξηθνξψλ, γίλεηαη αληη- 10
  • 11. ιεπηφ φηη ε Νξζνδνμία κπνξεί λα απνηειέζεη ζεκαληηθφ παξάγνληα γηα ηελ νκαιή επίιπζε ησλ ζνβαξψλ πξνβιεκά- ησλ ηεο αλζξσπφηεηαο, επεηδή έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα πξνζθέξεη ηελ πλεπκαηηθή δηάζηαζε πνπ ηφζν ιείπεη ζήκεξα. Πε απηφ ην ζεκείν, πξνθεηκέλνπ λα γίλνπλ θαηαλνεηά ηα πξναλαθεξφκελα, πξαγκαηνπνηνχκε κηα πεξηγξαθή ηνπ γεσ- πνιηηηθνχ ράξηε ηεο ιεθάλεο ηεο Κεζνγείνπ, φπσο απηφο εκθαλίδεηαη κε ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα. Ζ Κεζφγεηνο νξίδεη έλαλ νξηδφληην άμνλα αγγινζαμνληθήο επηξξνήο κε 4 «ζεκεία ζηήξημεο»: α) Γηβξαιηάξ β) Κάιηα γ) Θξήηε δ) Θχπξνο Πεκαληηθνί νδνί εκπνξίνπ, επηθνηλσληψλ αιιά θαη ζηξαηεγηθήο ζεκαζίαο, είλαη νη 2 θάζεηνη σο πξνο ηνλ νξηδφληην άμνλα: α) Αδξηαηηθή β) Αηγαίν Πηελ πεξίπησζή καο ζα επηθεληξσζνχκε ζηνλ άμνλα ηνπ Αηγαίνπ θαη ζην αλαηνιηθφ άθξν ηνπ νξηδφληηνπ άμνλα. i) Αηγαίν: Δίλαη αδηακθηζβήηεην θαη ηζηνξηθά απνδεδεηγκέλν φηη ε πεξηνρή ηνπ Αηγαίνπ αιιά θαη ηεο «ζχξαο» ηνπ Βνζ- πφξνπ θαζφξηζαλ ζεκαληηθέο γεσπνιηηηθέο εμειίμεηο ήδε απφ ηελ επνρή ηνπ Σαιθνχ. Ξνιιψ δε κάιινλ, ηνλ 20ν αηψ- λα, φηαλ θαη δηακνξθψζεθε ε ζεκεξηλή πνιηηηθφ-νηθνλνκηθή ηζρχο ηεο Γχζεο, ε νπνία ζηεξίρηεθε ζηελ εθκεηάιιεπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη ησλ θπζηθψλ πξψησλ πιψλ ηεο Δγγχο θαη Κέζεο Αλαηνιήο. Δηδηθφηεξα ζε φ,ηη έρεη λα θάλεη κε ηελ ζρέζε Διιάδνο/Ρνπξθίαο -ζρέζε πνπ ππαγνξεχεηαη πξσηίζησο απφ γεσγξαθη- θνχο ιφγνπο- κπνξεί θάπνηνο εχθνια λα παξαηεξήζεη φηη ε πεξηνρή ηνπ Αηγαίνπ δελ αμηνπνηήζεθε απφ ειιεληθήο πιε- πξάο φζν έπξεπε, ρξεζηκνπνηνχκελε σο γεσπνιηηηθφ δηαθχβεπκα, ζε αληίζεζε κε ηελ Ρνπξθηθή πιεπξά, ε νπνία δηεθ- δηθνχζε κεξίδην ηεο θπξηαξρίαο ηεο επί ηνπ Αηγαίνπ, ρξεζηκνπνηψληαο σο «κνριφ» ηελ ζπνπδαηφηεηα ηνπ δηαχινπ Βνζπφξνπ-Γαξδαλειίσλ. Κε ηνλ ηξφπν απηφ ε Ρνπξθία ζπλέρηζε θαη ζπλερίδεη ηελ επηηπρεκέλε πνιηηηθή ε νπνία εδξά- δεηαη ζην φηη απηή απνηειεί ηελ κνλαδηθή «γέθπξα»1 κεηαμχ δπν επείξσλ: Δπξψπεο θαη Αζίαο. Δκθαλίδεηαη δε ε Ρν- πξθία ηδηαηηέξσο εληζρπκέλε ζηελ άζθεζε ηεο πνιηηηθήο απηήο φρη κφλν επεηδή πξνβάιεη επηηπρψο ηα ηειεπηαία 80 ρξφληα ηελ θνηλή αληίιεςε πνιηηηθψλ, ζηξαηησηηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ ηζπλφλησλ, πεξί θνηλνχ νθέινπο θαη θηλδχλσλ, αιιά θαη δηφηη εθκεηαιιεχηεθε φζν ην δπλαηφλ θαιχηεξα ηελ λέα δηακφξθσζε ηζνξξνπηψλ πνπ πξνέθπςαλ κεηά ην 1991 θαη ην 2003 ηφζν ζηελ Κέζε Αλαηνιή φζν θαη ζηελ πξψελ Αλαηνιηθή Δπξψπε. Πην πιαίζην ηνπ παγθνζκίνπ «παηγλίνπ» ηζνξξνπηψλ ηζρχνο, κηα απφ ηηο ζεκαληηθέο παξακέηξνπο ηεο άζθεζεο εμσηε- ξηθήο πνιηηηθήο ήηαλ θαη είλαη απηή ηνπ πνιηηηζκνχ. Πηελ έλλνηα ηνπ πνιηηηζκνχ βεβαίσο εκπεξηέρεηαη θαη ε ζξ εζθεία. Ζ ζεκαζία ηεο ζξεζθείαο γηα ην ζχκπινθν ηεο Λ/Α Κεζνγείνπ, θαη εηδηθφηεξα γηα ηελ Διιάδα, γίλεηαη εχθνια θαηαλ ν- εηή, αλ ζθεθηνχκε φηη ζηηο πεξηνρέο απηέο δηαβηνχλ θνηλσλίεο νη νπνίεο έρνπλ δνκεζεί βάζεη αξηζηνηειηθψλ θαη ηνπδα- τθψλ πξνηχπσλ. Άξα νη θνηλσλίεο απηέο πξνζδίδνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία ζην «ζπλαίζζεκα» σο παξάγνληα δεκηνπξγίαο θνηλσληθψλ ζρέζεσλ θαη θαη΄ επέθηαζε, πνιηηηθήο. ii) Αλαηνιηθφ άθξν αγγινζαμνληθνχ άμνλα επηξξνήο (Λ/Α Κεζφγεηνο) Ζ ζεκαζία ηεο πεξηνρήο απηήο είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε ηηο εμειίμεηο ζηνλ πξναλαθεξζέληα γεσγξαθηθφ ρψξν, δειαδή απηφλ ηνπ Αηγαίνπ. Υο Λ/Α Κεζφγεην ζα νξίζνπκε ηελ πεξηνρή πνπ πεξηιακβάλεη ηελ Θχπξν, ηελ Αίγππην θαη ηελ Δγγχο Αλαηνιή. Ζ Θχπξνο πξνβάιεη σο «παξαηεξεηήξην» απ' φπνπ επνπηεχνληαη ηα ηεθηαηλφκελα ζε έλαλ ηεξάζ- ηην γεσγξαθηθφ ρψξν πνπ πεξηιακβάλεη ηνλ Θαχθαζν, ηελ Θεληξηθή Αζία, ηελ ιεγφκελε Λ/Γ Αζία (Αθγαληζηάλ, Ξα- θηζηάλ, Ηξάλ, Ξεξζηθφ Θφιπν) θαη βεβαίσο ηα θξάηε πνπ αλήθνπλ ζηα απέλαληη απφ ηελ Θχπξν παξάιηα (Ππξία, Ιίβα- λν, Ηζξαήι). Βεβαίσο, ζηελ πεξηνρή ηεο Λ/Α Κεζνγείνπ θαηαιήγνπλ (αιιά θαη ζρεδηάδνληαη) ζεκαληηθφηαηνη ελεξγεη- αθνί αγσγνί νη νπνίνη απφ θνηλνχ κε ηελ δηψξπγα ηνπ Πνπέδ θξαηνχλ ηελ επεκεξία θαη ηελ νηθνλνκηθή επηβίσζε ηεο Γχζεο ζηα ζεκεξηλά επίπεδα. Δπίζεο, ηδίαο θαη ίζσο ζπνπδαηφηεξεο ζεκαζίαο είλαη ην γεγνλφο φηη ζηελ Λ/Α Κεζφγεην εληνπίδεηαη ν λένο «ερζξφο» ηεο Γχζεο, δειαδή ην Ηζιάκ, φπσο απηφ εξκελεχεηαη θαη παξεξκελεχεηαη γηα ηελ επηδίσ- με ζηξαηεγηθψλ θαη άιισλ ζθνπψλ. Απφ ηα παξαπάλσ πξνθχπηεη φηη ε Ρνπξθία είλαη ζρεδφλ ππνρξεσκέλε λα αζθεί επηζεηηθή εμσηεξηθή πνιηηηθή, αθνινπ- ζψληαο ηηο «γξακκέο» ηεο λέαο παγθφζκηαο ηάζεο πνπ ππαγνξεχεη φηη ηνλ ζεκαληηθφηεξν ξφιν ζήκεξα δηαδξακαηίδν- πλ νη ηδέεο/ηδενιεςίεο θαη νη «πνιηηηζκηθέο/πνιηηηζηηθέο επηζέζεηο». Κεζνχζεο ηεο παγθφζκηαο αλαθαηαλνκήο ηζνξξνπηψλ ηζρχνο ην 1991, εθιέγεηαη ζηνλ Νηθνπκεληθφ Θξφλν ν θ. Βαξζν- ινκαίνο. Απφ εθείλε ηε ζηηγκή παξαηεξείηαη έλα εληππσζηαθφ «άλνηγκα» ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ, επηθεληξσ- κέλν θπξίσο ζηηο ζεκαληηθέο νηθνινγηθέο -θαη φρη κφλν- δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Ξαηξηάξρε. Νη δξαζηεξηφηεηεο απηέο είραλ σο ππξήλα ηα ιεγφκελα «Δλ Ξισ» νηθνινγηθά Ππλέδξηα -πνπ δηεμήρζεζαλ ηα έηε 1995, 1997, 1999, 2002 θαη 2003 ζηηο πεξηνρέο ηνπ Αηγαίνπ, Καχξεο Θάιαζζαο, Γνχλαβε, Αδξηαηηθήο θαη Βαιηηθήο αληηζηνίρσο ππφ ηελ αηγίδα ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ- θαη αμίδεη λα ηνληζηεί φηη ν ζηφρνο ηνπο ήηαλ πςειφο, φπσο επίζεο θαη ε επηξξνή ηνπο αλ δεη θάπνηνο ην status ησλ ζπκκεηερφλησλ. Ρν ζεκαληηθφηεξν απνηέιεζκα φισλ - ησλ κέρξη ηψξα- πξαγκαηνπνηεζέλησλ Ππλεδξίσλ είλαη φηη εθηφο απφ ηελ επαηζζεηνπνίεζε ηεο παγθφζκηαο θνηλφηεηαο γηα ηα δεηήκαηα πεξηβάιινληνο, έγηλε πξαγκαηηθφηεηα θαη ε εκπινθή δηεζλψλ ζεζκηθψλ δξψλησλ πνπ δηαζέηνπλ ηδηαί- ηεξν θχξνο ζηηο πεξηνρέο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ηα «Δλ Ξισ» Ππλέδξηα. Κε ηνλ ηξφπν απηφ φρη κφλν αλαβαζκίζηεθε ην θχξνο ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ, αιιά ηνπ δφζεθε ε δπλαηφηεηα λα έξζεη ζε επαθή κε εγλσζκέλεο ηθαλφηεηαο θαη επηξξνήο άηνκα, ηα νπνία ζα κπνξέζνπλ λα αληηιεθζνχλ ηνλ ξφιν πνπ επηζπκεί λα δηαδξακαηίζεη ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν. Αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο φηη πέξα απφ ην πξφδειν ελδηαθέξνλ πνπ παξνπζηάδεη ε νπζία ησλ Ππλεδξίσλ, κε φιεο ηηο πξνεθηάζεηο πνπ θάηη ηέηνην κπνξεί λα ιάβεη, ην Νη- θνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν πξαγκαηνπνίεζε κηα πξνζπάζεηα «αλνίγκαηνο», κηα αλαδήηεζε λέσλ νξηδφλησλ θαη λέαο ινγη- 11
  • 12. θήο επηθνηλσλίαο ζηνλ ζχγρξνλν Δπξσπατθφ, θαη φρη κφλν, θφζκν. Κε βάζε ινηπφλ ηα ζέκαηα πνπ ελψλνπλ ηνπο α λ- ζξψπνπο, φπσο ε πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν αλαδεηεί δξφκνπο πνπ ζα ην νδεγήζνπλ ζηελ επέθηαζε ηεο επηξξνήο ηνπ, πέξα απφ ηα φξηα ηεο πλεπκαηηθήο ηνπ δηθαηνδνζίαο. 2 Πηφρνο ινηπφλ ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ ήηαλ πάλσ απφ φια ε εχξεζε ζεκάησλ πξνβιεκαηηζκνχ κε παλαλζξψπηλε εκβέιεηα, έηζη ψζηε λα κπνξέζεη λα είλαη βέβαηε ε επέθηαζε ηεο πλεπκαηηθήο ηνπ επηξξνήο αθφκα ζε ρψξεο ή ζε Δθθιεζίεο κε ηηο νπνίεο νη ζρέζεηο ηνπ πεξλνχζαλ θξίζε. Ρν άλνηγκα πνπ επηρεηξεί ν Νηθνπκεληθφο Θξφλνο απνδεηθλχεη φηη ε θεθαιή ηεο Νξζνδνμίαο έρνληαο γεσπνιηηηθή ζπλ ε- ίδεζε θαη παξαθνινπζψληαο ηηο παγθφζκηεο εμειίμεηο, δηαδξακαηίδεη ζπνπδαίν ξφιν ζηνλ ηνκέα ηεο πνιηηηζκηθήο, θαη φρη κφλν, γεσγξαθίαο ηφζν ζηελ Λ/Α Κεζφγεην θαη ηα Βαιθάληα φζν θαη ζε εθείλα ηα ζεκεία ηνπ πιαλήηε φπνπ ππά ξ- ρνπλ Νξζφδνμεο Δθθιεζίεο. Πε φ,ηη έρεη λα θάλεη κε ηελ Λ/Α Κεζφγεην θαη ηα Βαιθάληα, άμηα πξνζνρήο είλαη ε αληηπαξάζεζε ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ κε ηελ Δθθιεζία ηεο Διιάδνο. Κηα αληηπαξάζεζε πνπ επηθεληξψλεηαη θαηά θχξην ιφγν ζην δήηεκα ησλ ιεγνκέλσλ «Λέσλ Σσξψλ», θάηη πνπ έρεη παξνπζηαζηεί μαλά ζην πξφζθαην παξειζφλ. Πην ζεκείν απηφ πξέπεη λα ηνλίζνπκε πσο αλ θάπνηνο ζπκβνπιεπηεί έλαλ εθθιεζηαζηηθφ ράξηε πνπ παξνπζηάδεη ηα εθθιεζηαζηηθά ζχλνξα -ηα ζχλνξα, δειαδή, πνπ δηαρσξίδνπλ ηηο εθθιεζηαζηηθέο έδξεο ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ απφ απηέο ηεο Δθθιεζίαο ηεο Διιάδνο- ηφηε παξαηεξεί φηη ε πξαγκαηηθή δηθαηνδνζία ηεο Δθθιεζίαο ηεο Διιάδνο ζηα- καηά ζηνλ άμνλα Νιχκπνπ -Άξηαο, ελψ νη πεξηνρέο ησλ ιεγνκέλσλ «Λέσλ Σσξψλ» (Καθεδνλία, Ήπεηξνο, Θξάθε θαη λεζηά Β. Αηγαίνπ) θαη ησλ Γσδεθαλήζσλ καδί κε ηελ εκηαπηφλνκε Δθθιεζία ηεο Θξήηεο αλήθνπλ ζηελ δηθα ηνδνζία ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ. Ζ δε ειιεληθή Ξνιηηεία επσκίδεηαη απιψο ηα έμνδα δηαρείξηζεο. Κε απηφλ ηνλ ηξφπν δη- αγξάθεηαη ν ζεκαληηθφο ξφινο πνπ κπνξεί λα δηαδξακαηίζεη ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν ζηε γεσγξαθηθή πεξηνρή ησλ ιεγνκέλσλ «Λέσλ Σσξψλ» φηαλ -θαη αλ- πεξηέιζεη απηή εμ' νινθιήξνπ ζηελ δηνηθεηηθή δηθαηνδνζία ηνπ, ρξεζηκεχνπ- ζα σο δίαπινο επηθνηλσλίαο ηνπ Νηθνπκεληθνχ Θξφλνπ κε ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Ρφηε, ζα έρνπκε κηα εθθιεζηαζηηθή νληφηεηα ηεο νπνίαο ε έδξα ζα βξίζθεηαη εθηφο ΔΔ, ην λνκηθφ ηεο θαζεζηψο ζα νξίδεηαη, επίζεο, απφ κηα ρψξα πνπ δελ απνηειεί κέινο ηεο ΔΔ, αιιά νη δσηηθέο ηεο εθθιεζηαζηηθέο έδξεο ζα βξίζθνληαη εληφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Βεβα- ίσο, ε φιε απηή θαηάζηαζε νκαινπνηείηαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ε Ρνπξθία εληαρζεί ζηνπο θφιπνπο ηεο επξσπατθήο «νηθνγέλεηαο». Ξέξα φκσο απφ ην ηί ζπλεπάγεηαη πνιηηηθά ε εμ' νινθιήξνπ δηνηθεηηθή ππαγσγή ησλ εθθιεζηαζηηθψλ εδξψλ ησλ «Λέσλ Σσξψλ» ζηνλ Νηθνπκεληθφ Θξφλν, ζπνπδαίν ζεκείν αλαθνξάο απνηειεί επίζεο θαη ν πεξηνξηζκφο ηεο επέθηαζεο ηεο πλεπκαηηθήο επηξξνήο ηνπ Ξαηξηαξρείνπ Κφζραο απνθιεηζηηθά θαη κφλν ζηα Πιαβηθά θξάηε ηεο Βαιθαληθήο. Πηελ πεξίπησζε απηή ζα νξηνζεηεζεί έλαο εθθιεζηαζηηθφο ράξηεο, ζηνλ νπνίν ε πλεπκαηηθή επηξξνή ηνπ Ξαηξηαξρείνπ Κφζραο ζα ζηακαηά ζηελ ζπλνξηαθή γξακκή πνπ ρσξίδεη ηελ Διιάδα απφ ηα ινηπά βαιθαληθά θξάηε, ελψ ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν ζα εμαζθεί δηνίθεζε θαη ζα πξνβάιιεη ηελ πλεπκαηηθή επηξξνή ηνπ ζηηο πεξηνρέο ηεο Καθεδνλίαο, Ζπείξνπ, Θξάθεο, αλαηνιηθνχ θαη βνξείνπ Αηγαίνπ θαη Θξήηεο. Πε φ,ηη αθνξά ζηηο ζρέζεηο ηνπ Νηθνπκελη- θνχ Ξαηξηαξρείνπ κε ην Ξαηξηαξρείν Κφζραο, ε θαηάζηαζε θαίλεηαη πην μεθάζαξε απφ ηελ ζηηγκή πνπ νη δπν κεγάινη πφινη ηεο Νξζνδνμίαο ζεσξνχλ σο κειινληηθή ηνπο πξννπηηθή ηελ εμάπισζε ηεο πλεπκαηηθήο ηνπο επηξξνήο ζηνλ θεληξνεπξσπατθφ ρψξν θαη ζηνλ ρψξν ηεο Βαιηηθήο. Ρν Ξαηξηαξρείν Θσλζηαληηλνππφιεσο, ζε αληίζεζε κε ηελ Δθ- θιεζία ηεο Διιάδνο, ζπλεηδεηνπνίεζε απφ λσξίο φηη ζα πξέπεη λα δηαζέηεη κηα βάζε, πέξα απφ απηή ζηελ Θσλ/πνιε, ζηελ Γπηηθή Δπξψπε κε πηζαλφ ζηφρν ηελ δηεθδίθεζε εθηεηακέλεο θαλνληθήο (δει. εθθιεζηαζηηθήο) δηθαηνδνζίαο ηνπ Νηθνπκεληθνχ Θξφλνπ ζην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ εδαθψλ ηεο ΔΔ, γεγνλφο πνπ δπζρεξαίλεη ε χπαξμε πνιιψλ εθθι ε- ζηαζηηθψλ δηθαηνδνζηψλ ζηνλ ζπγθεθξηκέλν ρψξν. Ζ πηζαλφηεηα απηή, κπνξεί θάπνηνο λα ηζρπξηζζεί φηη εληζρχεηαη απφ δχν γεγνλφηα: 1) ηελ ίδξπζε απφ ηνλ Ξαηξηάξρε Βαξζνινκαίν ηεο Απηφλνκεο Δθθιεζίαο ηεο Δζζνλίαο πνπ απνηειείηαη απφ κηα νκάδα πνπ έρεη απνζρηζζεί απφ ην Ξα η- ξηαξρείν Κφζραο θαη 2) ηεο αλαθήξπμεο ηεο Απηνθέθαιεο Δθθιεζία ηεο Νπθξαλίαο, ε νπνία ζηεξίδεηαη απφ ηνλ λέν Ξξφεδξν ηεο Νπθξαλίαο, Βίθησξ Γηνπηζέλθν. Κάιηζηα, κεηά απφ αίηεκα ηνπ ηειεπηαίνπ, ν Νηθνπκεληθφο Ξαηξηάξρεο πξνζβιέπεη ζηελ επαλάιεςε ηνπ «ζελαξίνπ ηεο Δζζνλίαο» αλαγλσξίδνληαο ηελ Δθθιεζία απηή σο πξαγκαηηθή ηνπηθή Δθθιεζίαο ηεο Νπθξαλίαο, ε νπνία φκσο ζα βξίζθεηαη ππφ ηελ αλψηαηε δηνίθεζή ηνπ. Έηζη ηίζεηαη ζην πεξηζψξην ε θχξηα ηνπηθή Δθθιεζία ηεο Νπθξαλίαο, ε Απηφλνκε Νξζφδνμε Δθθιεζία ηεο Νπθξαλίαο, πνπ βξίζθεηαη ζε πλεπκαηηθή θνηλσλία κε ην Ξαηξηαξρείν Κφζραο. Ρα ήδε πξναλαθεξζέληα ζα κπνξνχζαλ λα ιεηηνπξγήζνπλ σο ελδείμεηο ζρεηηθά κε ηνλ κειινληηθφ ζηφρν ηνπ Νηθνπκεληθνχ Ξαηξηαξρείνπ ν νπνίνο ζα είλαη ε δηεχξπλζε ηεο θαλνληθήο ηνπ δηθαηνδνζί- αο θαη ε εμάπισζε ηεο πλεπκαηηθήο ηνπ επηξξνήο ζηνλ ρψξν ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, έλαληη ηνπ Ξαηξηαξρείνπ Κφζ- ραο. ΋κσο, ε πξαγκαηνπνίεζε απφ ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν ελφο παξφκνηνπ «ζρεδίνπ» πξνυπνζέηεη σο πξψην βήκα ηελ επηβεβαίσζε ηεο δηθαηνδνζίαο ηνπ ζηηο κεηξνπφιεηο ηεο Νξζφδνμεο δηαζπνξάο ζηελ Δπξψπε θαη σο δεχηεξν βήκα, εμίζνπ ζεκαληηθφ, ην λα θαηαζηεί ε Ρνπξθία κέινο ηεο ΔΔ, κηαο θαη είλαη ε ρψξα πνπ νξίδεη ην λνκηθφ ηνπ θα- ζεζηψο. Ζ Νξζνδνμία, πέξα απφ ην ζχκπινθν ηεο Λ/Α Κεζνγείνπ θαη ησλ Βαιθαλίσλ, ππήξμε θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο ζηε δηακφξθσζε ηεο δηπισκαηηθήο θαη επξχηεξεο πνιηηηθήο ζθελήο ησλ ηειεπηαίσλ αηψλσλ θαη ζε φιε ηελ Δπξψπε. Ζ ηζηνξηθή απηή αιήζεηα ζηεξίδεηαη ζην γεγνλφο φηη ε Νξζνδνμία ήηαλ ηαπηηζκέλε κε ηελ Οσζία, πνπ κε ηελ ζεηξά ηεο αζθνχζε κεγάιε επηξξνή ζηα νξζφδνμα Βαιθάληα3 . Βεβαίσο, ε Οσζία δηέζεηε «εμ' αληαλαθιάζεσο» επηξξνή θαη ζηηο επξσπατθέο ππνζέζεηο, κέζσ ηεο ρξεζηκνπνίεζεο ηεο ηζρχνο ηεο ζηα Βαιθάληα. Ζ επηξξνή απηή δελ ήηαλ δπλαηφλ λα αγλνεζεί απφ ηηο ηφηε Κεγάιεο Γπλάκεηο, είηε επξφθεηην γηα ρψξεο ηεο Γπηηθήο Δπξψπεο είηε γηα ηελ Νζσκαληθή Α π- ηνθξαηνξία. Πηελ ζχγρξνλε επνρή δχν γεγνλφηα έρνπλ επηηαρχλεη ηηο «εθθιεζηαζηηθέο» εμειίμεηο: 1) ε πηψζε ηεο Πνβηεηηθήο Έλσζεο θαη ε επαλεκθάληζε ηνπ Ξαηξηαξρείνπ Κφζραο (ηεο κεγαιχηεξεο ζε πιεζπζκφ νξζφδνμεο εθθιεζίαο) ζην παγθφζκην πξνζθήλην θαη 2) ε χπαξμε ζε έλα απφ ηα πην λεπξαιγηθά ζεκεία ηνπ πιαλήηε (Βαιθάληα θαη Λ/Α Κεζφγεην) νξζφδνμσλ θξαηψλ ή θξαηψλ πνπ έρνπλ ελάξηζκε νξζφδνμε κεηνλφηεηα ζην εζσηεξηθφ ηνπο. Απηέο νη πξαγκαηηθφηεηεο δελ κπνξνχλ λα πεξάζνπλ απαξαηήξεηεο απφ ηνλ ζχγρξνλν εξεπλεηή, πφζν κάιηζηα απφ ηα παγθφζκηα θέληξα ζηξαηεγηθήο. Ζ Διιάδα, παξά ηελ ζπνπδαηφηεηα ηνπ ζέκαηνο, νπδέπνηε θαηέβαιε πξνζπάζεηα λα αλαιχζεη ηνλ ξφιν θαη ηηο δπλακη- θέο ηεο Νξζνδνμίαο κέζα ζηνλ ζχγρξνλν Δπξσπατθφ ρψξν, φπσο απηφο δηακνξθψζεθε κεηά ηνπο Βαιθαληθνχο θαη Ξαγθφζκηνπο Ξνιέκνπο. Δηδηθφηεξα δε απφ ην 1980 θαη έπεηηα, ε Διιάδα απνηεινχζε ηελ κνλαδηθή νξζφδνμε ρψξα 12
  • 13. ζηνπο θφιπνπο αξρηθά ηεο Δπξσπατθήο Νηθνλνκηθήο Θνηλφηεηαο θαη αξγφηεξα Δπξσπατθήο Έλσζεο. Ξαξ' φια απηά δελ θαηεβιήζε θακία πξνζπάζεηα πξνθεηκέλνπ λα ππάξμεη πξνζέγγηζε κεηαμχ Νξζφδνμεο Δθθιεζίαο ηεο Διιάδνο θαη Δπ- ξψπεο. Ζ Δθθιεζία ηεο Διιάδνο άξγεζε αηζζεηά πξνηνχ θάλεη ηα πξψηα βήκαηά ηεο πξνο ηελ ΔΔ, ελψ θαη απφ ηελ πιεπξά ηεο ε ειιεληθή Ξνιηηεία δελ αζρνιήζεθε ζρεδφλ θαζφινπ κε ην ζέκα απηφ. Ζ θαηάξξεπζε φκσο ηεο Πνβηεηηθήο Έλσζεο, έθαλε ηελ Δθθιεζία ηεο Διιάδνο λα ζπλεηδεηνπνηήζεη γξήγνξα πσο ε απνπζία ηεο εθπξνζψπεζήο ηεο ζηελ ΔΔ ζα κπνξνχζε λα θαιπθζεί απφ ην Νηθνπκεληθφ Ξαηξηαξρείν, αλαηξψληαο ηελ δξάζε ηεο σο απηνθέθαιεο Δθθιεζίαο θαη κεηαηξέπνληάο ηελ απιά ζε έλα ζεζκφ πνπ ππάγεηαη ζηνλ Νηθνπκεληθφ Θξφλν. Ξξψηνο αληηιήθζεθε απηφ ην γεγνλφο ν λπλ Αξρηεπίζθνπνο Διιάδνο Σξηζηφδνπινο, ν νπνίνο γηα ηνλ ιφγν απηφ δεκηνχξγεζε πξηλ απφ ιίγα ρξφληα ην γξαθείν ηεο Δθθιεζίαο ηεο Διιάδνο ζηηο Βξπμέιεο. Ζ πξφζθαηε έληαμε ηεο Θππξηαθήο Γεκνθξαηίαο ζηελ ΔΔ κπνξεί λα βάιεη ηέινο ζηελ κνλαρηθή, αλχπαξθηε θαη ρσξίο ππμίδα πνξεία ηεο Δθθιεζίαο ηεο Διιάδνο ζηελ επξσπατθή πνιηηηθή θνλίζηξα. Απηφ φκσο πνπ ρξεηάδεηαη ζήκεξα ε Δθθιεζία ηεο Διιάδνο θαη θαη'επέθηαζε ε Νξζνδνμία πξνθεηκέλνπ λα δηαδξακαηί- ζεη ζνβαξφ θαη ζεκαληηθφ ξφιν ζην παγθφζκην γίγλεζζαη, είλαη ε απφθηεζε γεσπνιηηηθήο ζπλείδεζεο. ΋ζν «θνζκηθφ» θαη αλ αθνχγεηαη, ε νξκή ησλ παγθφζκησλ εμειίμεσλ θαζηζηά επηηαθηηθή ηελ αλάγθε άκεζεο δηαζχλδεζεο ηεο Δθθι ε- ζίαο ηεο Διιάδνο κε ηα θέληξα απνθάζεσλ, δειαδή Βξπμέιιεο-Νπάζηγθηνλ. ΢πφ ην πξίζκα απηφ, θαη δεδνκέλνπ φηη ε Δθθιεζία ηεο Διιάδνο εκβηνί ζε έλα απφ ηα πην λεπξαιγηθά ηκήκαηα ηεο «δψλεο παγθφζκησλ εμειίμεσλ», ζεσξνχκε φηη νθείιεη λα ζπλεηδεηνπνηήζεη: α) ηνλ θίλδπλν απνκφλσζήο ηεο απφ ην δηεζλέο γίγλεζζαη θαη β) ην φηη κπνξεί λα δηακνξθψζεη εμειίμεηο θαη φρη λα ππνηάζζεηαη ζε απηέο. Ππκπεξαζκαηηθά, ε δηαηήξεζε ηεο ηζνξξνπίαο θαη ηεο εηξήλεο ζηελ ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή πεξλά απφ ηελ θαηαλφεζε ησλ ηδηαηηέξσλ ζπλαηζζεκαηηθψλ/ ηδενινγηθψλ παξακέηξσλ πνπ δηακνξθψλνπλ ηηο θνηλσληθέο δνκέο ησλ ιαψλ ηεο Δπξψπεο, ηεο Βαιθαληθήο θαη ηεο Κέζεο Αλαηνιήο. Ζ θαηαλ φ- εζε απηή κπνξεί λα βαζίδεηαη κφλν ζε πνιηηηζηηθά/ πνιηηηζκηθά ζεκέιηα θαη φρη ζε εμαγγειίεο πεξί νηθνλνκηθψλ δεηθ- ηψλ. Ζ δηαζχλδεζε επνκέλσο «Νξζνδνμίαο» θαη «Γεσπνιηηηθήο» θξνλνχκε φηη είλαη πέξα σο πέξα αιεζηλή θαη ππαξθηή. Θαη κάιηζηα ν «δεζκφο» απηφο, φηαλ αλαγλσζζεί ρσξίο ηνπο παξακνξθσηηθνχο θαθνχο ηεο ιατθίζηηθεο πζηεξίαο, ζα κπνξέζεη λα θαηαδείμεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ε Νξζνδνμία κπνξεί λα αλαγλσξηζηεί σο ελεξγφο παξάγνληαο ηνπ ζχγ- ρξνλνπ παγθφζκηνπ γίγλεζζαη, απνδεηθλχνληαο πσο ε ζξεζθεία θαη πην ζπγθεθξηκέλα ε Νξζνδνμία, θέξεη καδί ηεο κηα βαξηά θιεξνλνκηά θαη έλα κεγάιν φξακα: ηελ δηαηήξεζε θαη εμαζθάιηζε ηεο ηζνξξνπίαο θαη ηεο εηξήλεο ζηηο αλζξψπη- λεο θνηλσλίεο. http://www.truthison.com/topic-t4535.html 4. Ζ " ΛΔΑ RIMLAND" θαη ε " ΛΔΑ ΓΗΑΙΡΑ" Ζ κεγαιχηεξε αληηαξκαηηθή ηάθξνο ηεο Δπξψπεο θαη ε ηζηνξηθή ειιεληθή επθαηξία… Ξεξί Αιφο Ησάλλεο Π. Θενδσξάηνο Γεκνζηνγξάθνο – Ακπληηθφο Αλαιπηήο Γεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ «Πηξαηησηηθή Ηζνξξνπία θαη Γεσπνιηηηθή», ηεχρνο 15, ζει. 137, Αηγίο Δθδνηηθή, Κάτνο 2011. Ζ Διιάδα βξίζθεηαη ελψπηνλ κηαο ζπάληαο, ηζηνξηθήο ζεκαζίαο, γεσπνιηηηθήο αλαθαηάηαμεο, ε νξζή εθκεηάιιεπζε θαη αμηνπνίεζε ηεο νπνίαο κπνξεί λα ηελ νδεγήζεη ζηελ επάλνδφ ηεο ζηελ Καχξε Θάιαζζα θαη ηνλ Διιήζπνλην. Ν γξάθσλ ζε πξνεγνχκελα ζρφιηα είρε ππνζηεξίμεη φηη βξίζθεηαη ζε εμέιημε ε ζπγθξφηεζε ελφο λένπ ηδηφηππνπ άμνλα ζηξαηεγηθήο ζπκκαρίαο, κεηαμχ ησλ ηξηψλ ρακέλσλ δπλάκεσλ ησλ ηξηψλ πνιέκσλ ηνπ 20νπ αηψλα (Α΄, Β΄ΞΞ, Τπρξφο Ξφιεκνο) ηεο Οσζίαο, ηεο Γεξκαλίαο θαη ηεο Ρνπξ- θίαο. Θαη νη ηξεηο θαηαηάζζνληαη ζηηο ρεξζαίεο δπλάκεηο ηεο Δπξαζίαο, επηζπκνχλ δηαθαψο λα αλαθάκςνπλ γεσζηξα- ηεγηθά θαη λα επεθηείλνπλ ηελ ζθαίξα επηξξνήο ηνπο ζηηο απνιεζζείζεο γεσγξαθηθέο πεξηνρέο πνπ νη λαπηηθέο (α γ- γινζαμνληθέο) δπλάκεηο εμαλάγθαζαλ λα εγθαηαιείςνπλ. Γχν απφ απηέο, ε Γεξκαλία θαη ε Ρνπξθία κεηείραλ ελεξγά ζηελ δψλε αλάζρεζεο ηεο Πνβηεηηθήο Έλσζεο θαη ηεο κεηαζνβηεηηθήο Οσζηθήο Νκνζπνλδίαο, πξνθεηκέλνπ ε Κφζρα λα κελ απνθηήζεη ηελ πνιππφζεηε πξφζβαζε ζηελ Κεζφγεην. Δάλ απηφ ζπλέβαηλε ηφηε νη Οψζνη ζα θαηάθεξλαλ λα πξαγκαηνπνηήζνπλ έλα πξναηψλην φξακα, απνθηψληαο ηε δπλαηφηεηα απεηιήο, παξεκπφδηζεο – ή θαη δηαθνπήο ζε πε- ξίπησζε πνιέκνπ – ησλ δσηηθήο ζεκαζίαο γξακκψλ επηθνηλσληψλ ησλ Αγγινζαμφλσλ ζηνλ ρψξν ηεο αλαηνιηθήο Κε- ζνγείνπ. Γηα λα ζπκβεί απηφ απαηηείην ν έιεγρν ησλ Πηελψλ ησλ Γαξδαλειιίσλ θαη ε απφθηεζε λαπηηθψλ θαη αεξνπν- ξηθψλ βάζεσλ ζε πεξηνρέο πιεζίνλ ησλ δηφδσλ-εμφδσλ ηνπ Αηγαίνπ, ηεο Θχπξνπ θαη θπζηθά ηεο δηψξπγαο ηνπ Πνπέδ. Γηα απηνχο ηνπο ιφγνπο αξρηθά ε Κεγάιε Βξεηαλία θαη ν δηάδνρνο ηεο νη ΖΞΑ, αθνχ δηαπίζησζαλ φηη νη Ρνχξθνη είλαη «πην ζπλεπείο» ζηηο ζπκκαρηθέο ηνπο ππνρξεψζεηο θαη ζηαζεξά αληηξψζνη/αληηζνβηεηηθνί (ζε ζρέζε κε ηελ πιεηνςεθία ησλ Διιήλσλ πνπ δηαηείλνληαλ θηιηθά πξνο ηνπο «νκφδνμνπο αδειθνχο» ηεο Ρξίηεο Οψκεο-Κφζραο), επέηξεςαλ ηελ θαηάιεςε θαη δηαηήξεζε ηεο αλαηνιηθήο Θξάθεο απφ ηνλ Θεκάι θαη ηνπο δηαδφρνπο ηνπ. Βέβαηα είρε πξνεγεζεί ε αλ- ηηθαηάζηαζε ηνπ Δ. Βεληδέινπ απφ ηνλ βαζηιέα Θσλζηαληίλν, κηα εζσηεξηθή πνιηηηθή θίλεζε, ε νπνία φκσο κεηαθξά ζ- ηεθε γεσπνιηηηθά σο άξλεζε ηεο πνιηηηθήο ησλ Αγγινζαμφλσλ – άξα θαη αλαβίσζε ηνπ θηλδχλνπ γηα ηνλ έιεγρν ηεο αλαηνιηθήο Θξάθεο θαη ησλ Πηελψλ – κε ηελ επάλνδν ηνπ ζζελαξά ηαγκέλνπ ζην γεξκαληθφ αλαζεσξεηηθφ φξακα έθπησηνπ εγεκφλα. Δπηπρψο ν Ησάλλεο Κεηαμάο είρε αληηιεθζεί, ην κνηξαίν 1940, ηελ γεσπνιηηηθή πξαγκαηηθ φηεηα θαη δελ είρε ακθηβνιίεο γηα ην πνηα ζα έπξεπε λα είλαη ε ζηάζε ηεο Αζήλαο, παξά ηα δεηλά ηνπ πνιέκνπ πνπ απνθάζη- ζε λα δερζεί γηα λα απνηξέςεη πξνθεηηθά ηα κεγαιχηεξα θαη πνιχ ζνβαξφηεξα. Ζ ηζηνξία φκσο ηνλ δηθαίσζε φηαλ ε ληθήηξηα Διιάο πξνζαξηνχζε ηα κεγάιεο γεσζηξαηεγηθήο αμίαο Γσδεθάλεζα (θάηη πνπ αλαδεηθλχεηαη ζήκεξα κε ην δήηεκα ηεο ΑΝΕ θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ησλ ππνζαιάζζησλ ελεξγεηαθψλ πφξσλ). Ξξνθεηκέλνπ δε λα κελ ππάξμνπλ… γεσζηξαηεγηθέο παξαλνήζεηο κεηά ηελ Γηάιηα, νη Αγγινζάμνλεο πξνλφεζαλ ζηελ ζηξαηησηηθή ζπληξηβή ηνπ πιένλ ηζρπξνχ εθθξαζηνχ ηεο θηινξσζηθήο-ζνβηεηηθήο ηάζεο, εθκεηαιιεπφκελνη ηελ εζσηεξηθή έξηδα. ΋ηαλ κάιηζηα κεηά 13
  • 14. απφ ηελ απειεπζέξσζε ην ΘΘΔ δήηεζε ηελ επηζηξνθή ηεο αλαηνιηθήο Θξάθεο ζηελ Διιάδα, πιεηνδνηψληαο εληππσζη- αθά ζην ζέκα ησλ εδαθηθψλ επαλνξζψζεσλ, ε παιαηά θαη αξγφηεξα ε λέα ηζρπξά πξνζηάηηδα δχλακε ηεο Διιάδαο, αληειήθζε ηελ πξαγκαηηθή αηηία απηνχ ηνπ ππεξ-παηξησηηζκνχ ηνπ ΘΘΔ, ην νπνίν θξφληηζε λα εμνινζξεχζεη ιίγν αξγφηεξα θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Δκθπιίνπ Ξνιέκνπ (1946-1949). To ζχκπινθν γεσπνιηηηθψλ ηεηρψλ αλάζρεζεο ηεο Οσζηθήο Αξθνχδαο, ην πλεπκαηηθφ δεκηνχξγεκα ηνπ Ακεξηθαλν-Νιιαλδνχ Λίθνιαο Ππάηθκαλ πνπ νλνκάζηεθε Rimland (απφ ηελ Πθαλδηλαβία κέρξη ηελ Ηλδηθή Σεξζφλεζν, ηελ λφηηα Θνξέα θαη ηελ Ηαπσλία) καδί κε ην ΛΑΡΝ θξαηνχζε: «ηνπο Γεξκαλνχο θάησ, ηνπο Οψζνπο έμσ θαη ηνπο Ακεξηθαλνχο κέζα» (Germans down, Russians out, American in)… Ζ παιαηά Rimland φπσο ηελ ζρεδίαζε ν Ππάηθκαλ. ΦΥΡΝ: oldenburger.us ΋ζν ε Ρνπξθία παξέκελε ζηαζεξά πξνζεισκέλε ζηo αγγινζαμνληθφ δφγκα ηεο Rimland θαη νη Γεξκαλνί παξέκελαλ «θάησ», νη γεσπνιηηηθέο ζηαζεξέο παξνπζηάδνληαλ αθιφλεηεο. Γηαλχνληαο ηελ δεχηεξε δεθαεηία ηνπ 21 νπ αηψλα, νη Οψζνη πιένλ έρνπλ εηζέιζεη κέζσ ηεο κεηαθνξάο ηνπ καχξνπ ρξπζνχ θαη ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ «εληφο» ηεο Δπξψπεο, γηαηί ηνπο ην επέηξεςε ε Γεξκαλία πνπ δελ βξίζθεηαη πιένλ «θάησ» θαη ε Ρνπξθία ηνπο άλνημε φρη ηελ θεξθφπνξηα αιιά ηελ «ρξπζή πχιε» ηνπ ηείρνπο ηεο. Ππλεπψο νη Αγγινζάμνλεο θηλδπλεχνπλ λα βγνπλ «εθηφο» ηεο εθθνιαπηφκε- λεο λέαο γεξκαληθήο Δπξψπεο πεξηνξηδφκελνη ζηε Βξεηαλία. Ρν ηείρνο ηεο Rimland δηαζπάζηεθε ζε πνιιά κέξε, φρη γηαηί δελ ήηαλ ηζρπξφ, αιιά δηφηη νη πάιαη πνηέ «πηζηνί» αιιά πξψελ εηηεκέλνη-ζχκκαρνη ησλ Αγγινζαμφλσλ ζπλεη- δεηνπνίεζαλ ηελ αλαδπφκελε ηζρχ ηνπο θαη αθνινχζεζαλ ηνλ δξφκν πνπ ηνπο ππέδεημαλ ε ηζηνξία θαη ηα ζπκθέξνληά ηνπο. Οσζία, Ρνπξθία θαη Γεξκαλία, παξά ηηο δηαθνξέο ηνπο, έρνπλ κεζνπξφζεζκα θνηλά ζπκθέξνληα, θαζψο ν αληί- παιφο ηνπο είλαη έλαο, ν αγγινζαμνληθφο ιένληαο. Γηαηί ινηπφλ λα κελ ζπλεξγαζζνχλ (θαη αξγφηεξα ίζσο θαη λα ζπ- λαζπηζζνχλ) πξνθεηκέλνπ κε ηηο αλαγθαίεο κεηαμχ ηνπο ππνρσξήζεηο, λα κελ δηεθδηθήζνπλ ηελ αλαθαηαλνκή ησλ ζθαηξψλ επηξξνήο, κέζσ ηεο ππνρψξεζεο ηεο αληίζηνηρεο αγγινζαμνληθήο; Απηφ πνπ δεηνχλ νη ηξεηο κεγάινη ρακέλνη ηνπ 20νπ αηψλα είλαη κηα λέα Ππκθσλία ηεο Γηάιηαο, ε νπνία ζα ζεκαηνδνηήζεη ην ηέινο κηαο επνρήο γεσπνιηηηθήο αλάζρεζεο ηεο Οσζίαο, δηάξθεηαο ηνπιάρηζηνλ δχν αηψλσλ, πνπ νπζηαζηηθά μεθίλεζε κε ηελ Διιεληθή Δπαλάζηαζε θαη ηελ ίδξπζε ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο! Γηα πξψηε θνξά ηξεηο παξαδνζηαθά, ηζηνξηθά, ερζξηθέο κεηαμχ ηνπο δπλάκεηο, ζπλεξγάδνληαη γηα λα κεηαηξέςνπλ ην κεηνλέθηεκα ζε πιενλέθηεκα, βάδνληαο πξνζσξηλά ζηελ άθξε απηά πνπ ηνπο ρψξηδαλ, εζηηάδνληαο ζε απηά πνπ ηνπο ελψλνπλ, επηδηψθνληαο λα αλαθηήζνπλ απηφ πνπ ηνπο ζηέξεζε ε αγγινζαμνληθή Rimland: α) ε Οσζία ηελ Νπθξαλία, ηηο βαιηηθέο πεξηνρέο, ηελ Ιεπθνξσζία θαη ηνλ Θαχθαζν , β) ε Γεξκαλία ηελ πξσηνθαζεδξία ζηελ Δπξψπε θαη γηαηί φρη ηνλ ζχιαθα ηνπ Θαιίληλγθξαλη, γ) θαη νη δχν καδί ηελ αληηκεηψπηζε ηεο αλαδπφκελεο πνισληθήο ηζρχνο , δ) ε λενζσ- καληθή Ρνπξθία ηα Βαιθάληα θαη ηελ Κέζε Αλαηνιή. Ζ γεσζηξαηεγηθή ζεκαζία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ απμάλεηαη θάζεηα. 14
  • 15. Ζ ζπλεξγαζία Οσζίαο θαη Ρνπξθίαο πξφζθαηα απέθηεζε έλα πνιχ πην ζαθέο ζρήκα, φηαλ ν πξσζππνπξγφο Δξληνγάλ απνθάζηζε ηελ θαηαζθεπή λέαο δηψξπγαο, ηνλ Βφζπνξν Λν 2, ζθεπηφκελνο γεσζηξαηεγηθά κε ηελ αθαλή ζηήξημε ηεο Κφζραο. Ρν γεσζηξαηεγηθφ αληάιιαγκα πνπ ιακβάλεη ε Οσζία είλαη εληππσζηαθφ. Ζ παιαηά Rimland ζξπκκαηίδεηαη κέζσ ηεο δηάλνημεο κηαο δηψξπγαο, ε νπνία ζηέιλεη ζην ρξνλνληνχιαπν ηεο ηζηνξίαο ηελ ζηξαηεγηθή πνπ δεκηνχξγεζε ηελ Ππλζήθε ηνπ Κνληξαί γηα ηνλ έιεγρν ησλ Πηελψλ. Κε ηελ νινθιήξσζε ηνπ θαλαιηνχ Καχξεο Θάιαζζαο - Ξξνπνληίδαο, ε Οσζία ζα κπνξεί αλεκπφδηζηα λα πεξλά ζηηο δεζηή Θάιαζζα ηνπ Αηγαίνπ θαη απφ εθεί ζηελ Κεζφγ εην. Ζ Ρνπξθία ζα έρεη θαηαζθεπάζεη ηελ κεγαιχηεξε αληηαξκαηηθή ηάθξν ηεο Δπξψπεο εμαζθαιίδνληαο πνιιαπιή πξνζ- ηαζία ζηελ Θσλ/πνιε, ελψ ζα έρνπλ εμνπδεηεξσζεί νη αγγινζαμνληθέο πηέζεηο ζηα Πηελά, πνπ ζα πεξάζνπλ απιά ζε δεχηεξε κνίξα. Έηζη φκσο ζα έρεη επέιζεη ην πέξαο ηεο Rimland θαη κάιηζηα γεσζηξαηεγηθά ζην πην ζεκαληηθφ ηκήκα ηεο, ηα Πηελά. ΋κσο εδψ βξίζθεηαη ε ειιεληθή επθαηξία… Γεσπνιηηηθφ ξνπά καη ζηελ επξαζηαηηθή ζθαθηέξα; Κάιινλ πξφθεηηαη γηα ζθαθηζηηθφ ζαρ (ζ.ζ. απεηιή θαηά ηνπ Βαζ η- ιηά), ην νπνίν ζα ελεξγνπνηήζεη ηνλ Αγγινζάμνλα παίθηε λα θηλήζεη ηε Βαζίιηζζα ηνπ. Ήδε απφ θαηξφ νη «παίθηεο» έρνπλ απνθαιχςεη βήκα πξνο βήκα, ηηο πξνζέζεηο ηνπο. Νη Αγγινζάμνλεο δηαπηζηψλνπλ φηη δελ κπνξνχλ λα δηαηξέζν- πλ ηνπο αληηπάινπο ηνπο θαη εηδηθά κε ηελ λενζσκαληθή Ρνπξθία ην πξφβιεκα ζπλ ησ ρξφλσ ζα θαζίζηαηαη πεξηζζφ- ηεξν πεξίπινθν. Ζ εμαγγειία θαηαζθεπήο ηνπ λένπ Βνζπφξνπ ζπληζηά γεσπνιηηηθφ «casus belli» θαη δελ ζα κείλεη α- λαπάληεην. Ήδε βξίζθεηαη ζε εμέιημε έλα ληφκηλν εμεγέξζεσλ, ππνθηλνχκελσλ επαλαζηάζεσλ θαη αληεπαλαζηάζεσλ ζε φιν ζρεδφλ ηνλ αξαβηθφ θφζκν. Κε ζπλεθηηθφ θξίθν ην Ηζιάκ Ρνχξθνη, Άξαβεο, αθφκε θαη νη Ηξαλνί επηρεηξνχλ λα πξνθαιέζνπλ ηελ Νπάζηγθηνλ, πνπ έρεη ζέζεη ζε εθαξκνγή ηνλ κεραληζκφ άκπλαο θαη επίζεζεο, αλάινγα κε ηελ πε- ξηθέξεηα θαη ηελ γεσζηξαηεγηθή ηεο ζπνπδαηφηεηα. Ζ ψξα δεκηνπξγίαο ηνπ Θνπξδηζηάλ είλαη πνιχ θνληά, αιιά απηφ δελ ζα είλαη ε κφλε «ηηκσξία» ηεο Άγθπξαο. Ζ Ρνπξθία γιίησζε ηνλ εδαθηθφ δηακειηζκφ δίλνληαο γε θαη χδσξ ζηελ αγγινζαμνληθή γεσπνιηηηθή, εθκεηαιιεπφκελε ηα ηξαγηθά ιάζε ησλ Διιήλσλ. Ρψξα πηα ηα δεδνκέλα έρνπλ κεηαβιε- ζεί θαη ν λενζσκαληζκφο αλέζηεζε ην θάληαζκα ηεο Ππλζήθεο ησλ Πεβξψλ. «Πηνλ πφιεκν νη επθαηξίεο δελ πεξηκέλνπλ» (νη θαηξνί νπ κελεηνί) δηδάζθεη ν Θνπθπδίδεο θαη γηα ηελ Διιάδα δηαλνί- γεηαη κπξνζηά ηεο κηα ζπάληα ηζηνξηθή επθαηξία. Ρν 1923 ν Διιεληθφο Πηξαηφο ππνρξεψζεθε λα εγθαηαιείςεη ηελ Αλαηνιηθή Θξάθε, απφ ηνπο Αγγινζάμνλεο, νη νπνίνη σο θαινί θενπδάξρεο, έδσζαλ ζηελ Θεκαιηθή Ρνπξθία ηελ επθ α- ηξία λα απνδείμεη ηελ πίζηε ηεο ζε απηνχο. Ρψξα νη λένη θάηνρνη ηνπ «θένπδνπ» είλαη έηνηκνη λα παξαρσξήζνπλ άδεηα δηέιεπζεο ζηνπο Οψζνπο, πξνδίδνληαο ηελ πίζηε ηνπο ζηνλ ππεξθπξίαξρν ηεο πεξηνρήο. Απηή ε γεσπνιηηηθή χβξηο δελ ζα κείλεη αλαπάληεηε. Ζ κφλε δχλακε πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε δηπιφ ξφιν αλάζρεζεο θαη απνθαηάζηαζεο ηνπ ξήγκαηνο ζηελ Rimland είλαη ε Διιάο. Δάλ απηήλ ηελ θνξά ε Αζήλα δελ πξνρσξήζεη ζε παιηλσδίεο θαη ζηαζεί ζην χςνο ησλ πεξηζηάζεσλ, ζα έρεη ηελ επθαηξία «λα πηεί λεξφ απφ ηα ηεξά χδαηα ηνπ Βνζπφξνπ» κεηά απφ 560 ζρε- δφλ ρξφληα! Ξαξακεξίδνληαο ηνπο θφβνπο θαη ηνπο δηζηαγκνχο, κπνξεί θαη πξέπεη λα ιάβεη μεθάζαξε ζέζε. Δάλ δείμεη νπδεηεξφηεηα, ηφηε ζα θαηαζηεί ζηαδηαθά κέινο ηεο Λενζσκαληθήο Απηνθξαηνξίαο, έρνληαο ππνζηεί φρη απιά πξνζά ξ- ηεζε, αιιά θαη εδαθηθφ αθξσηεξηαζκφ. Δάλ φκσο αξπάμεη ηελ επθαηξία θαη αληηιεθζεί ηνπο ήρνπο ηεο ηζηνξίαο πνπ ηελ θαινχλ λα ζπκεζεί ην ρξένο ηεο απέλαληη ζην γέλνο θαη ζηα εθαηνκκχξηα ησλ λεθξψλ πνπ έπεζαλ γηα ηελ ηδέα ηεο αλαθαηάιεςεο ηεο μεραζκέλεο κα φρη ιεζκνλεκέλεο Θσλ/πνιεο, ηφηε ζα δψζεη ηελ επθαηξία λα αλαπαπζνχλ επη- ηέινπο νη αδηθνζθαγκέλνη αδειθνί καο ηεο Κηθξαζηαηηθήο Θαηαζηξνθήο. Ζ Διιάδα βξίζθεηαη πεζκέλε, νηθνλνκηθά βαξχηαηα ηξαπκαηηζκέλε, κα νη Θενί ησλ Διιήλσλ θαίλεηαη φηη δελ ηελ έρνπλ ιεζκνλήζεη. Ρεο δίλνπλ ηελ επθαηξία ηεο ρηιηεηίαο, ηψξα πνπ ζρεδηάδεηαη θαη ζπγθξνηείηαη ε λέα Rimland λα «θιέςεη ηελ γεσπνιηηηθή παξάζηαζε» επηιέγνληαο ζνθά, κε θξηηήξην ηελ ηζηνξία θαη ηελ γεσγξαθία. Λαη ν Διιεληζ- κφο πνπ ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα είρε ζηα ρέξηα ηνπ ηελ επθαηξία λα πξαγκαηνπνηήζεη ην κεγάιν άικα πξνο ηα εκ- πξφο, ζήκεξα έλαλ αηψλα βξίζθεηαη μαλά ζην θαηψθιη ηνπ Βνζπφξνπ, κε ην εηζηηήξην ηεο ηζηνξίαο λα ηνλ πεξηκέλεη. Απέλαληη ζηε λέα Γηάιηα πνπ δεηνχλ νη ηξεηο ρψξεο, νη Αγγινζάμνλεο θηίδνπλ ηε λέα Rimland πνπ γηα λα ζηαζεί είλαη απαξαίηεηε ε ειιεληθή γεσγξαθηθή έθηαζε θαη εηδηθά ηα λεζηά. Πε απηήλ ηελ αλαζεσξεκέλε λέα Γηάιηα ηα λεζηά δελ κπνξνχλ λα απνηεινχλ ηκήκα ηεο ειιεληθήο επηθξάηεηαο, φπσο ζνθά επέιεμαλ νη Αγγινζάμνλεο λα δηαηεξήζνπλ ει- ιεληθά, δηαηεξψληαο ηηο ηζνξξνπίεο. Νχηε ε Θχπξνο, φπσο νχηε (ηνπιάρηζηνλ) ε δπηηθή Θξάθε. Απηά ζα ηα ιάβεη ε Ρνπξθία φηαλ πηζηνπνηήζεη ηελ ειιεληθή νπδεηεξφηεηα-αδπλακία θαη ηαρζεί θαζαξά κε ην κέξνο ηεο λέαο «ηξηπιήο γεσπνιηηηθήο ζπλελλφεζεο». Πε κηα ηέηνηα πεξίπησζε επηινγήο γηα δεχηεξε θνξά κεηά ηνλ Α΄ΞΞ ηεο νπδεηεξφηεηαο (ίζσο κε αθνξκή ην ρξένο θαη ηνλ θφβν ηεο νηθνλνκηθήο θαηάξξεπζεο ιφγσ γεξκαληθψλ πηέζεσλ) νη Αγγινζάμνλεο δελ ζα κείλνπλ απαζείο θαη ζα επηρεηξήζνπλ λα ειέγμνπλ – φπσο είρε πξνβιέςεη ν Η. Κεηαμάο – θαη εθείλνη ηκήκαηα ηεο λεζησηηθήο θπξίσο επηθ- ξάηεηαο. Ζ ρψξα ζα έρεη ηεζεί ζηελ θιίλε ηνπ Ξξνθξνχζηε, αλνίγνληαο ηελ φξεμε θαη άιισλ ηξίησλ θίια πξνζθεηκέ- λσλ ζηηο λέεο ζπκκαρίεο. Ππλεπψο ε κνλαδηθή επθαηξία πνπ δίλεηαη ζηνλ Διιεληζκφ απνηειεί ηνλ αζθαιέζηεξν κν- λφδξνκν αλάθηεζεο ηεο ρακέλεο εζληθήο απηνπεπνίζεζεο θαη ηελ κεηαηξνπή ηνπ παξφληνο γεσπνιηηηθνχ κεηνλεθηή- καηνο ζε γεσζηξαηεγηθφ πιενλέθηεκα. Ζ Αζήλα ζα πξέπεη λα ζηαζεί θνηηάδνληαο ην ζπκθέξνλ ηεο θαηαλνψληαο φηη ην «μαλζφλ γέλνο» δελ είλαη κφλνλ ην ξσζηθφ. Ρα γεσπνιηηηθά ζπκθέξνληα ηεο ρψξαο ήηαλ πάληνηε ζηαζεξά πξνζαλαηνιηζκέλα κε ηηο λαπηηθέο δπλάκεηο ηεο ηζηνξίαο. ΋πνηε ην παξέβιεπε, πθίζηαην ήηηεο, δεηλά θαη θαηαζηξνθέο. Ρψξα ραξάδεη ε επθαηξία λα γπξίζεη ην ξνιφη πίζσ ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα θαη ε ηζηνξία λα ιάβεη δηαθνξεηηθή ηξνπή, πξνηνχ νινθιεξσζεί ε θαηαζθεπή ηεο κεγαιχηεξεο αληηαξκαηηθήο ηάθξνπ ηεο Δπξψπεο. Ήδε ηηο ζχξεο ηεο Διιάδαο αιιά θαη ηεο Ρνπξθίαο έρνπλ θηπ- πήζεη νη Αγγινζάμνλεο δεηψληαο λα πιεξνθνξεζνχλ ηηο ηειηθέο ζέζεηο ηνπο. Ενχκε ζε ηζηνξηθέο ζηηγκέο θαη ην κέιινλ ηνπ Διιεληζκνχ εμαξηάηαη απφιπηα απφ ηηο απνθάζεηο πνπ ζα ιεθζνχλ. Ξεξί Αιφο http://perialos.blogspot.com/ 15
  • 16. 5. Ζ γεσπνιηηηθή αμία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ: Αγαζφ ή θαηάξα; Ρνπ Πάββα Θαιεληεξίδε Ν ειιεληθφο ρψξνο δηαρξνληθά θαη δηα κέζνπ ησλ αηψλσλ απν- ηειεί ζεκείν ηνκήο γεσπνιηηηθψλ ζπκθεξφλησλ θαη πεδίν αληα- γσληζκνχ -πνιιέο θνξέο ζθιεξνχ- ησλ κεγάισλ δπλάκεσλ ηνπ πιαλήηε. Ρα ζπκθέξνληα απηά ηελ πεξίνδν ίδξπζεο ηνπ ειιελη- θνχ θξάηνπο ζρεηίδνληαλ θπξίσο κε ηνλ έιεγρν ησλ ζαιαζζίσλ νδψλ θαη ηελ αζθάιεηα ηνπ ζαιαζζίνπ εκπνξίνπ, πνπ απεηινχζε θαηά θαηξνχο ε δξάζε ησλ πεηξαηψλ. ΢πάξρνπλ κάιηζηα απφςε- ηο ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο νη Κεγάιεο Γπλάκεηο, απφ έλα ζεκείν θαη κεηά, ζπλαίλεζαλ θαη ππνζηήξημαλ ηελ ίδξπζε ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο, ζεσξψληαο ηνπο Έιιελεο ηνπο κφλνπο ηθαλνχο λα θπξηαξρήζνπλ θαη λα ειέγμνπλ ηνλ θξίζηκν ζαιάζζην ρψξν ηνπ Αηγαίνπ θαη ηεο Αλαηνιηθήο Κεζνγείνπ. Γηα θάπνηα πεξίνδν, ν ειιαδηθφο ρψξνο απεηέιεζε πεδίν δηειθπζηίλδαο κεηαμχ Γχζεο θαη Οσζίαο, φπνηε ε δεχηεξε απνπεηξάζεθε λα δεκηνπξγήζεη ζπλζήθεο πνπ ζα ηεο επέηξεπαλ ηελ θάζνδν ζην Αηγαίν. Ρελ ηειεπηαία απφπεηξα, κά- ιηζηα, ε Διιάδα ηελ πιήξσζε αθξηβά, κε ηνλ αηκαηεξφ θαη απνιχησο θαηαζηξνθηθφ Δκθχιην (1944-1949), ν νπνίνο, εθηφο ησλ άιισλ, δεκηνχξγεζε βαζχηαην δηραζηηθφ ξήγκα ζηνλ ειιεληθφ ιαφ, ζπλέπεηα ηνπ νπνίνπ είλαη ε ηξαγηθή θαηάζηαζε πνπ δηάγεη ε ρψξα ζε πνιηηηθφ επίπεδν ηηο κέξεο απηέο. Ζ δηαρείξηζε ηεο γεσπνιηηηθήο αμίαο ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ απαηηεί αλψηεξεο πνηφηεηαο πνιηηηθφ πξνζσπηθφ γηα λα κεηαηξαπεί ε αμία απηή ζε αγαζφ πνπ κπνξεί λα σθειήζεη ηε ρψξα θαη ηνπο πνιίηεο, εηδάιισο, κπνξεί λα κεηαηξαπεί ζε θαηάξα, φπσο έγηλε πνιιέο θνξέο ζην παξειζφλ, κε ηξαγηθέο ζπλέπεηεο γηα ηελ παηξίδα θαη ην έζλνο. Ρελ θξίζηκε πεξίνδν πνπ δηέξρεηαη ε ρψξα, κε ηα θφκκαηα θαη ην πνιηηηθφ πξνζσπηθφ λα δηέξρνληαη κηα βαζχηαηε θξίζε, βξίζθνλ- ηαη ζε εμέιημε γεγνλφηα πνπ απαηηνχλ ιεπηνχο ρεηξηζκνχο θαη ζνβαξή δηαρείξηζε απφ πιεπξάο ησλ πνιηηηθψλ δπλάκε- σλ ηεο ρψξαο. Ρν δήηεκα ηνπ αγσγνχ θπζηθνχ αεξίνπ South Stream, πνπ ζρεηίδεηαη κε ηε γεσ-ελεξγεηαθή αμία ηνπ ειιαδηθνχ ρψξν- π, νη πνιηηηθέο δπλάκεηο ηνπ ηφπνπ ηα πξνεγνχκελα ρξφληα ην δηαρεηξίζηεθαλ κε ηξφπν πνπ αληί γηα αγαζφ, κεηαηξά- πεθε ζε θαηάξα, ηνπιάρηζηνλ γηα ηελ θπβέξλεζε ηνπ Θψζηα Θαξακαλιή θαη γηα ηνλ ίδην, ηνπ νπνίνπ κάιηζηα θηλδχλε- ςε ε δσή, εμαηηίαο ησλ επηινγψλ ηνπ ζην ζέκα απηφ. Δλψ ινηπφλ ε ηειηθή έθβαζε ηνπ South Stream, πνπ απνηέιεζε αηηία ζχγθξνπζεο Οσζίαο-ΖΞΑ, δελ έρεη θξηζεί, έξρεηαη ζην πξνζθήλην ην ελδερφκελν εγθαηάζηαζεο ηεο αληηππξαπιη- θήο νκπξέιαο ησλ ΖΞΑ ζην Αηγαίν, γεγνλφο πνπ ήδε έρεη πξνθαιέζεη ηελ αληίδξαζε ηεο Οσζίαο. Γελ είκαζηε ζε ζέζε λα γλσξίδνπκε πξνο ην παξφλ ηελ έθβαζε απηήο ηεο ακεξηθαλν-ξσζηθήο θφληξαο ζην Αηγαίν, εθείλν πάλησο πνπ κά- ζακε απ‟ απηή, είλαη ην γεγνλφο φηη πίζσ απφ ηηο απεηιέο ηεο Ρνπξθίαο γηα ηε κε επέθηαζε ησλ ρσξηθψλ πδάησλ απφ πιεπξάο ηεο Διιάδνο ζηα 12 λ.κ. είλαη πξνθαλέο φηη θξπβφηαλ θαη ε Νπάζηγθηνλ θαη ε Κφζρα. Θαη απηφ γηαηί ηα πινία πνπ ζα θέξνπλ ηελ αληηππξαπιηθή νκπξέια ζα ζηαζκεχνπλ ζηα δηεζλή χδαηα ηνπ Αηγαίνπ, ηα νπνία ηψξα απνηεινχλ ην 45% ηνπ ζπλφινπ, ελψ κε ηελ επέθηαζε ησλ ρσξηθψλ πδάησλ ζηα 12 λ.κ. ζα ήηαλ θάησ απφ ην 10% ηνπ ζαιά ζ- ζηνπ ρψξνπ ηνπ Αηγαίνπ. Δλψ ινηπφλ αλαθχεηαη ην δήηεκα απηφ ζην Αηγαίν, πνπ απαηηεί ζνβαξή δηαρείξηζε θαη ιεπηνχο ρεηξηζκνχο απφ πιεπξάο ηεο Διιάδνο, δελ πξέπεη λα μερλάκε φηη βξίζθεηαη ζε εμέιημε θαη ην ζέκα ηεο εθκεηάιιεπζεο ηνπ ζαιάζζηνπ Νηθνπέδνπ 12 απφ πιεπξάο Θχπξνπ θαη Ηζξαήι θαη απφ ηελ ακεξηθαληθψλ ζπκθεξφλησλ Noble Energy, θαη ην ελδερφκελν θαηα ζ- θεπήο αγσγνχ κεηαθνξάο θπζηθνχ αεξίνπ πνπ ζα δηέξρεηαη απφ ηηο ΑΝΕ Θχπξνπ - Διιάδνο, ρσξίο ηελ παξεκβνιή ηεο ηνπξθηθήο ΑΝΕ. Ρν ζέκα ηεο εθκεηάιιεπζεο ηνπ Νηθνπέδνπ 12 έρεη ήδε πξνθαιέζεη ηελ πξνζθπγή ηνπ Ιηβάλνπ ζηνλ ΝΖΔ, ελψ είλαη γλσζηέο νη έληνλεο αληηδξάζεηο ηεο Ρνπξθίαο ζην ελδερφκελν νξηζκνχ ΑΝΕ κεηαμχ Θχπξνπ-Διιάδνο, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ Θαζηειφξηδνπ κε πιήξε δηθαηψκαηα. Λα ζεκεησζεί δε φηη πίζσ απφ ηελ επηδείλσζε ησλ ζρέζεσλ Ρνπξθίαο-Ηζξαήι δελ θξχβεηαη ην ελδηαθέξνλ ηεο Ρνπξθίαο γηα ηνπο Ξαιαηζηηλίνπο θαη γηα ηνπο Άξαβεο, αιιά ν επηρεηξνχκελνο απνθιεηζκφο ηεο απφ ην ελεξγεηαθφ παηρλίδη ηεο ΛΑ Κεζνγείνπ. Ρέινο, ζα πξέπεη λα πξνζζέζνπκε ην εμήο. Αθφκα θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ην ζέκα ηεο ζπλεξγαζίαο Θχπξνπ-Ηζξαήι αιιά θαη ηνπ νξηζκνχ ΑΝΕ κεηαμχ Θχπξνπ-Διιάδνο έρεη αίζηα έθβαζε, γηα λα κεηαηξαπνχλ φια απηά ζε αγαζφ γηα ηελ Διιάδα θαη ηνλ Διιεληζκφ ζα πξέπεη λα ππάξρεη νξζή δηαρείξηζε ζπλνιηθά ηνπ ελεξγεηαθνχ δεηήκαηνο απφ πιεπξάο ειιεληθψλ θπβεξλήζεσλ, νη νπνίεο ζα πξέπεη λα δείμνπλ ηδηαίηεξε επαηζζεζία ζε δεκφζηνπο νξγαληζκνχο, πνπ ζα πξέ- πεη λα θξαηήζνπλ εθηφο ηνπ πξνγξάκκαηνο ηδησηηθνπνηήζεσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ε ΓΔΦΑ. Δηδάιισο, ε Διιάδα ζα πιεξψλεη ηα ζπαζκέλα ησλ γεσπνιηηηθψλ αληαγσληζκψλ θαη άιινη ζα θαξπψλνληαη ηνπο θαξπνχο ηεο γεσπνιηηηθήο αμίαο ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ. Άξαγε ν ηνκέαο απηφο -ηδηαίηεξα ην ελδερφκελν ηεο ηδησηηθνπνίεζεο ηεο ΓΔΦΑ θαη νη επηπηψζεηο απηήο ηεο πξάμεο- έηπρε ηεο αλάινγεο πξνζνρήο απφ ην ζχλνιν ηνπ πνιηηηθνχ θφζκνπ ηεο ρψξαο, έλαο ηνκέαο πνπ ζα θξίλεη ίζσο θα ηελ επηηπρή έμνδν ηεο Διιάδνο απφ ηελ νηθνλνκηθή θξίζε ή ζα αλαδεηρηεί θαηφπηλ ενξηήο θαη φηαλ ζα έρνπλ θξηζεί ηα πάληα; Γεκνζηεχζεθε ζηελ εθεκεξίδα Γεκνθξαηία, ηελ Ξαξαζθεπή 24 Ηνπλίνπ 2011 Ξεγή: infognomonpolitics Ξεγή: http://ellinontopos.blogspot.com/2011/06/blog-post_25.html 6. Θ΢ΞΟΝΠ: ΓΔΩΞΝΙΗΡΗΘΔΠ ΓΔΠΚΔ΢ΠΔΗΠ ΘΑΗ Π΢ΚΞΙΔΓΚΑΡΑ ΔΜΑΟΡΖΠΖΠ * Ππγγξαθέαο: Ινπθάο Αμειφο ΑΞΝΡΔΙΔΗ ΘΝΗΛΝ ΡΝΞΝ, θξνλψ, φηη ν νηνζδήπνηε Έιιελαο, φπνπ γεο, ζην εξψηεκα πνπ ζα ηνπ εηίζεην εάλ ε γεσ- πνιηηηθή ζεκαζία ηεο Θχπξνπ είλαη θαίξηα, ζα απαληνχζε θαη‟ αξρήλ θαηαθαηηθά. Υο εθ ηνχηνπ, ε επηβεβαίσζε ηνπ ζρεδφλ απηνλφεηνπ έρεη λφεκα ζην λα πξνεθηείλνπκε ηελ ζπιινγηζηηθή καο πέ- ξαλ απηνχ, πέξαλ δειαδή ηεο γεσγξαθίαο θαη ηεο ηζηνξίαο, πξνζπαζψληαο λα εληνπίζνπκε ηηο δπλακηθέο παξακέηξν- 16
  • 17. πο ηνπ πξφζθαηνπ παξειζφληνο θαη, ηδηαηηέξσο, ηνπ παξφληνο, πνπ εμαθνινπζνχλ λα θξαηνχλ ελ ηζρχ έλα δήηεκα πνπ κε φξνπο “θπζηθήο εμέιημεο” ησλ πξαγκάησλ έπξεπε σο απζεληηθφ αιπηξσηηθφ δήηεκα λα έρεη βξεη ηελ ζέζε ηνπ ζηελ έλσζή ηνπ κε ηνλ εζληθφ θνξκφ. Έλα δήηεκα πνπ πξέπεη αθεηεξηαθά λα ηνληζηεί, είλαη φηη ε Θχπξνο δελ έρεη απιψο θάπνηα γεσπνιηηηθή αμία θαη ζεκαζία, πξάγκα πνπ ν θαζέλαο ζα πηζηνπνηνχζε, αιιά θεληξηθή, θαζψο βξίζθεηαη ζηελ θαξδηά ηεο Δπξψπεο – Αζίαο θαη Αθξηθήο, ζηελ θαξδηά ηνπ αμνληθνχ ρψξνπ, φπσο ηνλ φξηζε ν Θαξι Γηάζπεξο. Πε απηφλ ηνλ ρψξν ε παξνπζία ησλ Διιήλσλ δελ μεθηλάεη – πξνθαλψο – απφ ηελ Ηιηάδα, φπνπ θαη πξσηναπαληά- ηαη ην ειιεληθφ φλνκα ηεο Θχπξνπ, αιιά επέθεηλα ηνπ 16νπ π.Σ. αηψλα, γηα λα παξακείλεη κέζα ζ‟ φιεο ηηο ζεηηθέο ή αξλεηηθέο ζπγθπξίεο ζηαζεξή κέρξη ζήκεξα, θεληξηθή γέθπξα ζχλδεζεο πνιηηηζκψλ Αλαηνιήο θαη Γχζεο. Θαη εδψ πάιη, έρεη, θαηά ηελ γλψκε κνπ, αθεηεξηαθή ζεκαζία γηα ηελ παξαπέξα εξκελεία ηνπ φινπ ζέκαηνο ε παξαηήξεζε ηνπ Γηάζπεξο φηη «νη Έιιελεο ίδξπζαλ ηνλ θφζκν ηεο Γχζεο, αιιά θαηά ηέηνην ηξφπν πνπ ν ραξαθηήξαο ηνπ δελ πθίζηαηαη παξά ζε ζπζρεηηζκφ πξνο ηελ Αλαηνιή». Αλ ζηα παξαπάλσ πξνζζέζνπκε ηελ πξαγκαηηθφηεηα φηη νη Έιιελεο ζε φιε ηελ δηάξθεηα ηεο ηζηνξηθήο δηαδξνκήο απνηεινχζαλ κηα κεηνςεθία απέλαληη ζηα άιια έζλε θαη ιανχο ηεο πεξηνρήο, ηφηε ζα κπνξέζνπκε ίζσο λα αληηιεθζ ν- χκε θαιχηεξα ην δηαρξνληθφ πιαίζην ηνπ ζπζρεηηζκνχ δπλάκεσλ θαη ηελ αλάγθε ησλ Διιήλσλ λα αληηζηαζκίζνπλ ηελ πνζνηηθή – πιηθή ηνπο αδπλακία κε δηαθνξεηηθήο ηάμεο φπια. Ξψο ηα παξαπάλσ ζπγθεθξηκελνπνηνχληαη ζηελ Θχπξν; Ρη ζεκαίλνπλ, άξαγε, νη δχν πξαγκαηηθφηεηεο πνπ ζηνλ 20φ θαη 21ν αηψλα ζπληζηνχλ ηελ θχξηα πιεπξά ηνπ δεηήκαηνο; Απφ ηελ κηα δειαδή, ε θζίλνπζα αιιά ππαξθηή κέρξη θαη ζήκεξα πξαγκαηηθφηεηα, φπσο – άιισζηε – απνηππψ- ζεθε ζην δεκνςήθηζκα γηα ην Πρέδην Αλάλ ην 2004, πξαγκαηηθφηεηα πνπ εμαηξεηηθά δηαηχπσλε ν Γηψξγνο Πεθέξεο πελήληα ρξφληα λσξίηεξα γξάθνληαο: «Έλαο ιαφο πεηζκαηάξηθα θαη ήπηα ζηαζεξφο. Γηα ζθέςνπ πφζνη θαη πφζνη πέξ α- ζαλ απφ πάλσ ηνπο: ζηαπξνθφξνη, Βελεηζηάλνη, Ρνχξθνη, Δγγιέδνη – 900 ρξφληα. Δίλαη αθάληαζην πφζν πηζηνί ζηνλ εαπηφ ηνπο έκεηλαλ θαη πφζν αζήκαληα μέβαςαλ νη δηάθνξνη αθεληάδεο πάλσ ηνπο. Θαη ηψξα γξάθνπλ ζηνπο ηνίρνπο ησλ ρσξηψλ ηνπο: “Θέινκελ ηελ Διιάδα καο θη αο ηξψγσκελ πέηξεο…” ζα ήζεια νη λένη καο λα πήγαηλαλ ζηελ Θχπξν· ζα έβιεπαλ απφ εθεί πιαηχηεξα ηνλ ηφπν καο» θαη απφ ηελ άιιε ε ζπρλά, επίζεο, επηβεβαησκέλε πξαγκαηηθφηεηα, φπσο ηελ ζπκππθλψλεη ν Λίθνο Τπξνχθεο, φηη «Ζ Θχπξνο “απνηειεί ην δπζπφξζεηνλ θξνχξηνλ ην νπνίνλ δχλαηαη λα ειέγρε ηαο ελ ηε λνηηναλαηνιηθή Κεζνγείσ ζαιαζζίαο κεηαθνξάο· δεζπφδεη ηεο βνξείνπ εμφδνπ ηεο δηφξπγνο ηνπ Πνπ- έδ· απνηειεί αζθαιή ελδηάκεζνλ ζηαζκφλ κεηαμχ Δπξψπεο θαη Κέζεο Αλαηνιήο, δχλαηαη ηέινο λα ρξεζηκνπνηεζεί ελ ζπλδπαζκψ κεηά ηεο λήζνπ Θξήηεο σο αζθαιέο νξκεηήξηνλ” γηα επηδξνκέο ζηε λνηηναλαηνιηθή Δπξψπε, ηελ αξαβηθή Αλαηνιή θαη ηελ Αθξηθή. Θαη ε ζεκαζία ηεο απηή κεγάισζε αθφκα πεξηζζφηεξν απφ ηελ επνρή πνπ άξρηζε ε εληαηηθή εθκεηάιιεπζε ησλ πεηξειαίσλ ηεο Κέζεο Αλαηνιήο θαη ε πνιεκηθή αεξνπνξία έγηλε απνθαζηζηηθφο παξάγνληαο ζηνπο πνιέκνπο». Απηφ, πξαθηηθά, ηα ηειεπηαία πελήληα ρξφληα ζπλνςίδεηαη ζηελ δηαρξνληθή, θαηά ηελ γλψκε κνπ, ηνπνζέηεζε ηνπ παιηνχ ππεχζπλνπ γηα ηα ζέκαηα Θνηλνπνιηηείαο Άγγινπ ππνπξγνχ Κπφηκνιπ, πνπ κε ζαθήλεηα δήισλε πσο «δελ κπνξεί λα δηαλνεζεί ιχζε ηνπ θππξηαθνχ πξνβιήκαηνο, πνπ δελ ζα πξνλνεί ηελ παξνρή δηεπθνιχλζεσλ ζηηο θπξίαξ- ρεο βξεηαληθέο βάζεηο». Αλ ζηα παξαπάλσ πξνζηεζνχλ νη πηθξέο δηαπηζηψζεηο φηη ε αλζξσπφηεηα είλαη ζηαζεξά δηαηξεκέλε ζηελ πιεηνςε- θία ησλ θαηαπηεζκέλσλ εζλψλ –θξαηψλ απφ ηελ κία θαη ηελ κεηνςεθία ησλ θπξίαξρσλ εζλψλ– θξαηψλ, πνπ ζπγθξν- χνληαη κελ, αιιά θαη ζπλεξγάδνληαη κεηαμχ ηνπο γηα ηελ δηαηήξεζε ηεο θπξηαξρίαο ηνπο απφ ηελ άιιε θαη φηη κε ηνλ έλα ή κε ηνλ άιιν ηξφπν ε Διιάδα θαη ε Θχπξνο είλαη βαζηά εμαξηεκέλεο – ζπλαξηεκέλεο απφ ηα παγθφζκηα ζηξαηε- γηθά ζπζηήκαηα ηνπ ακεξηθαληθνχ θαη βξεηαληθνχ ηκπεξηαιηζκνχ, ηφηε ζα θαηαλνήζνπκε θαιχηεξα γηαηί ην Θππξηαθφ απνηειεί θπξηνιεθηηθά ηνλ γφξδην δεζκφ ησλ εζληθψλ καο δεηεκάησλ. Απηή ε ζθιεξή –είλαη αιήζεηα– πξαγκαηηθφηεηα, απνηππψλεηαη κε έλαλ απηφ ηξφπν ζηηο πην νπζηαζηηθέο –ίζσο– γηα ην δήηεκα δειψζεηο – εθκπζηεξεχζεηο δχν επηθαλψλ Διιήλσλ πνιηηηθψλ, πνπ αληηπξνζψπεπζαλ ζην δεχηεξν κηζφ ηνπ 20νχ αηψλα ηηο δχν κεγαιχηεξεο ειιαδηθέο πνιηηηθέο παξαηάμεηο. Ρνλ Πεπηέκβξην ηνπ 1950, κηιψληαο ζηνλ δήκαξρν Ιεπθσζίαο Θεκηζηνθιή Γέξβε, ν Γεψξγηνο Ξαπαλδξένπ δηαηχ- πσλε ρσξίο πεξηζηξνθέο φηη «Ζ Διιάο αλαπλέεη ζήκεξνλ κε δχν πλεχκνλαο, έλαλ αγγιηθφλ θαη έλαλ ακεξηθαληθφλ. Θαη δη‟ απηφ δελ εκπνξεί ιφγσ ηνπ Θππξηαθνχ λα θηλδπλεχζε λα πάζε αζθπμίαλ». Δπηά ρξφληα αξγφηεξα, ζε αγφξεπζή ηνπ ζηελ Βνπιή ησλ Διιήλσλ, ν ηφηε πξσζππνπξγφο ηεο Διιάδνο Θσλζηα λ- ηίλνο Θαξακαλιήο αθνχ πεξηέγξαςε ηνπο ηξεηο, θαηά ηελ γλψκε ηνπ, βαζηθνχο ιφγνπο πνπ απνηεινχζαλ ηελ κεγάιε ηξνρνπέδε ζηελ επλντθή γηα ηα εζληθά ζπκθέξνληα επίιπζε ηνπ Θππξηαθνχ, ακήραλα αιιά εηιηθξηλά δηαπίζησλε φηη «Θαη ην ζπνπδαηφηεξνλ εμ φισλ, φηη ε Διιάο είλαη ππνρξεσκέλε λα δηεμάγε ηνλ Θππξηαθφλ αγψλα εηο ην πιαίζηνλ ησλ ζπκκαρηψλ ηεο. Ρν ηειεπηαίνλ απηφ θαζηζηά ην Θππξηαθφλ πξφβιεκα έλα πξφβιεκα κε δξακαηηθάο αληηθάζεηο. ΢πάξ- ρνπλ ζηηγκαί θαηά ηαο νπνίαο πξνσζνχζα ην Θππξηαθφλ είλαη δπλαηφλ λα είλαη επηβιαβήο δηά ηελ ειεπζέξαλ Διιάδα. ΢πάξρνπλ αληηζέησο άιιαη πεξηπηψζεηο θαηά ηαο νπνίαο κηα ελέξγεηα νξζή δηά ηελ εζληθήλ πνιηηηθήλ, λα γίλεηαη επη- δήκηα δηά ηελ Θχπξνλ». Ρη κπνξνχκε λα ζπλαγάγνπκε απφ ηα παξαπάλσ; Αλ ε Θχπξνο έρεη γηα ηνπο ηξίηνπο ηφζν ηεξάζηηα γεσπνιηηηθή ζεκαζία, είλαη εκθαλέο φηη έρεη πνιιαπιάζηα γηα ηελ Διιάδα θαη ηνλ θαζφινπ Διιεληζκφ. Ζ εθδήισζε ελδηαθέξνληνο απφ φιεο ηηο κεγάιεο θαη πεξηθεξεηαθέο δπλάκεηο γηα ηνλ έιεγρφ ηεο, αζθαιψο πεξηπιέθεη θαη δπζθνιεχεη ηελ νπνηαδήπνηε επίιπζε ηνπ δεηήκαηνο. Ζ Θχπξνο, απηφ ην αβχζηζην αεξνπιαλνθφξν, έρεη ζαθψο κεγάιε γεσπνιηηηθή ζεκαζία. Ρν δήηεκα, φκσο, ήηαλ θαη είλαη φηη ην θπζηθφ απηφ πιενλέθηεκα δελ κπφξεζε κέρξη ζήκεξα λα ην αζθήζεη ππέξ απηήο. Ρη λφεκα έρεη ε χπαξμε ελφο απηνθηλήηνπ φηαλ ζνπ ζηεξνχλ ηελ βελδίλε, ηα θιεηδηά θαη ηελ άδεηα νδεγήζεσο; Δπνκέλσο, ην πξφβιεκα βξίζθεηαη αιινχ. Βξίζ- θεηαη ζην αλ ε Θχπξνο κπνξεί θαη έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα αζθήζεη ην “θπζηθφ ηεο απηφ ράξηζκα”, απηνδηαζέηνληαο ηνλ εαπηφ ηεο, φπσο απηή λνκίδεη θαη ζέιεη. ΋ζε ζπζθφηηζε θαη λα ππάξμεη, ην Θππξηαθφ ήηαλ, είλαη θαη ζα είλαη πξφβιεκα Απηνδηάζεζεο. Απφ ηηο ιχζεηο πνπ αθνχγνληαη, πνηα ζα ηεο έδηλε ηελ γεσπνιηηηθή βαξχηεηα πνπ ηεο αλαινγεί ή ελ πάζε πεξηπ- ηψζεη κηαλ νιηγφηεξν επαρζή δπλαηφηεηα ιεηηνπξγίαο ηεο ζην λενδηακνξθσλφκελν ςεθηδσηφ ηεο πεξηνρήο; Γηα κηα ηέηνηα πξνζέγγηζε δελ είλαη αλάγθε λα θαηαθχγνπκε ζε ππεξβνιέο, αξθεί ξεαιηζηηθά λα παξαδερζνχκε φηη ε νηνλεί ινγηθή ηεο κηθξήο θαη αδχλαηεο Διιάδαο θαη Θχπξνπ είλαη ζε θξαηηθφ επίπεδν έθθξαζε ηεο ζχγρξνλεο κνξ- θήο εζεινδνπιείαο. Ζ πηθξή αιήζεηα νθείιεη λα ιέγεηαη, φπσο θαη ην έθαλε ην 1976 ν Διιελνακεξηθαλφο Οφη Καθξίδεο, φηαλ ζεκείσλε φηη «Διιάδα θαη Έιιελεο πξέπεη λα εγθαηαιείςνπλ ην πξναηψλην ζχκπιεγκα ηεο εμαξηήζεψο ηνπο απφ ηε κηα ή ηελ άιιε δχλακε. Ξξέπεη λα κάζνπλ πψο λα ζπκβηνχλ κε πνιιά άιπηα, θάζε θνξά πξνβιήκαηα, απφ ηα νπνία έλα είλαη θαη ε Ρνπξθία, φπσο θαη κε πνιιέο άιπηεο πξαγκαηηθέο θαηαζηάζεηο, απφ ηηο νπνίεο κηα ε ακεξηθάληθε επηξξνή ζ‟ απηφ 17
  • 18. ην ηκήκα ηνπ θφζκνπ. Θαη ζα πξέπεη αθφκα λα πξνζπαζνχλ λα ηηο αμηνπνηήζνπλ πξνο ην θαιχηεξν δπλαηφ φθειφο ηνπο». Ζ πηθξή απηή αιήζεηα, ζεκαίλεη κε δχν ιφγηα φηη ε ειιεληθή (ειιαδηθή θαη ειιελνθππξηαθή) πιεπξά, παξά ηνλ «ζρεδφλ ζηαζεξφ» δπζκελή ζπζρεηηζκφ ζηελ ζθαίξα ηεο γεσ(πνιηηηθήο), έρεη πεξηζψξηα γηα δηαθνξνπνίεζε ή αλαη- ξνπή ηνπ αξλεηηθνχ ηζνδπγίνπ, κε ηελ ζσζηή αληηκεηψπηζε ηνπ δεηήκαηνο ζηελ ζθαίξα ηεο (γεσ)πνιηηηθήο. Ξξνυπφζεζε ησλ παξαπάλσ είλαη ε αιιαγή γξακκήο πιεχζεο απφ ην θπξίαξρν κεηαπνιεκηθά πλεχκα, πνπ απνηε- ιεί έλα αληηθαηηθφ ακάιγακα «εμαξηεκέλνπ παηξησηηζκνχ» θαη «εμαξηεκέλνπ δηεζληζκνχ», κε θνηλνχο παξνλνκαζηέο ηνλ ιατθηζκφ, ηνλ θνζκνπνιηηηζκφ θαη ηελ κεηαπξαηηθή ηδενινγία, πνπ ζπλνςίδεηαη πξαθηηθά έσο ζήκεξα ζηελ ζεσξε- ηηθή θαη πξαθηηθή απνδνρή ηεο πξσηνθαζεδξίαο ησλ δηεζλψλ θέληξσλ, πνπ επίκνλα καο πξνπαγαλδίδνπλ νη ςνθνδεείο επαξρηψηεο κηθξνεπξσπαίνη, επίγνλνη ησλ ξσζναγγινγάιισλ. Απηφ είλαη έλα απνθαζηζηηθφ δεηνχκελν κε βάζε ηελ ππάξρνπζα θαηάζηαζε θαη ηνπο ππάξρνληεο ζπζρεηηζκνχο θαη έρεη θαηά θαηξνχο αζθεζεί πξνο ηελ κηα ή ηελ άιιε θαηεχζπλζε. Γηαηί ηα γεγνλφηα είλαη ζαλ ηηο πξφθεο αηρκεξά. Θάπνηνο έζηεηιε κηα κεξαξρία ζηελ Θχπξν θαη θάπνηνο άιινο ηελ γχξηζε πίζσ. Θάπνηνο πέηαμε ζην θαιάζη ησλ αρξήζησλ ην ηεξαηνχξγεκα Αλάλ θαη θάπνηνο άιινο ςάρλεη ηψξα ζηα ζθνππίδηα λα ην λεθξαλαζηήζεη. * Ρν παξφλ θείκελν δεκνζηεχηεθε ζηνλ ζπιινγηθφ ηφκν Θχπξνο. Γεσπνιηηηθέο εμειίμεηο ζηνλ 21ν αηψλα, εθδ. «Monthly Review», Αζήλα 2009. http://www.ardin.gr/node/799 7. Διιάδα, Θχπξνο θαη γεσπνιηηηθή ζηελ αλαηνιη- θή Κεζφγεην. Γξάθεη ν ΞΔΟΗΘΙΖΠ ΛΔΑΟΣΝ΢ Ξξέζβπο ε.η. Ζ αεξνλαπηηθή θπξηαξρία ζηελ Αλαηνιηθή Κεζφγεην έρεη ηεζεί, εδψ θαη αξθεηά ρξφληα, σο έλαο απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο καθξνπξφζεζκεο ηνπξθηθήο κεγαιντδεαηηθήο ζηξαηεγηθήο. Ν ζηφρνο απηφο δελ αληαγσλίδεηαη, πξνθαλψο, ηελ αεξ ν- λαπηηθή παξνπζία ζήκεξα ησλ κεγάισλ δπλάκεσλ. Αληηζέησο, παξνπζηάδεηαη επηηεδείσο σο κέξνο θαη ζπκπιήξσκα ηεο ζηξαηεγηθήο ηνπ ΛΑΡΝ ζηελ πεξηνρή. Ζ ηαθηηθή απηή είλαη απνδνηηθή θαη αλαγθαία γηα ηελ Άγθπξα. Ξξψηνλ, γηαηί δηαθπιάζζεη θαη εληζρχεη ηηο ζρέζεηο ηεο κε ην ΛΑΡΝ. Ρν ηειεπηαίν, παξά ηε ιήμε ηνπ ςπρξνχ πνιέκν π, παξακέλεη ε βάζε ηεο ηνπξθηθήο αζθάιεηαο, ζε ζρέζε εηδηθφηεξα κε ηνλ ξσζηθφ παξάγνληα. Γεχηεξνλ, γηαηί επηηξέπεη ηε ζχλδεζε κε ηελ Δπξψπε θαη ηελ ππεξθαιάγγηζε ηεο αληαγσληζηηθήο Διιάδνο ζ‟ απηφ ην πιαίζην. Ρν ελδνΛΑΡΝτθφ παηρλίδη ζε βάξνο ηεο Διιάδνο έρεη απνθέξεη κέρξη ηψξα πνιιά θέξδε ζηελ ηνπξθηθή πνιηηηθή. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε ακεξηθαληθή πνιηηηθή απνδίδεη κεγαιχηεξε ζεκαζία ζηνλ ηνπξθηθφ ζηξαηεγηθφ παξάγνληα, νθείιεηαη φκσο επίζεο ζηελ επηξξνή πνπ αζθεί ε ακεξηθαληθή πνιηηηθή επί ηεο Διιάδνο, ππέξ ησλ δηθψλ ηεο επηινγψλ, ζρεδηαζ- κψλ θαη ζηξαηεγηθψλ ζηφρσλ, αλεμάξηεηα απφ ηα ειιεληθά ζπκθέξνληα. Ρξίηνλ, γηαηί ζπγθαιχπηεη ηηο ηνπξθηθέο εζλ η- θέο θηινδνμίεο ππφ ηνλ καλδχα ηνπ ΛΑΡΝ θαη απνηξέπεη πξφσξεο αληηδξάζεηο ζηα κεγαιντδεαηηθά ηνπξθηθά ζρέδηα. Δπηζεκαίλεηαη φκσο φηη ε Κεζφγεηνο, ηδηαίηεξα ε Αλαηνιηθή, δελ είλαη νπνηαδήπνηε ζάιαζζα. Έρεη κνλαδηθή, παγθφζ- κηα ζηξαηεγηθή ζεκαζία. Γηαθπβεχνληαη ζ‟ απηήλ ηεξάζηηα δηεζλή ζηξαηεγηθά ζπκθέξνληα. Ρα ηειεπηαία ζπλδένληαη, πξνθαλψο, κε ηα κεγάια ελεξγεηαθά απνζέκαηα ζηελ πεξηνρή, ηε ζέζε ηεο Αλαηνιηθήο Κεζνγείνπ σο ζεκείνπ ζπλαλ- ηήζεσο θαη επηθνηλσλίαο κεηαμχ ηξηψλ επείξσλ θαη ηνπο γεσπνιηηηθνχο αληαγσληζκνχο ησλ κεγάισλ δπλάκεσλ. ΋ρη κφλν ζηε κεγάιε Κέζε Αλαηνιή, αιιά θαη ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Δπξαζίαο. Πεκεηψλεηαη επίζεο ε εηδηθφηεξε ζε- καζία ηεο Αλαηνιηθήο Κεζνγείνπ γηα ηηο επξσπατθέο δπλάκεηο θαη ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ηε Οσζία θαη ηελ επηθνηλσλία ηεο κε αλνηθηέο ζάιαζζεο θαη γηα ην Ηζξαήι, ε αζθάιεηα ηνπ νπνίνπ θαζνξίδεηαη σο έλαο απφ ηνπο πξσηαξρηθνχο ζηφ- ρνπο ηεο ακεξηθαληθήο πνιηηηθήο. ΢ΞΔΟΦΗΑΙΝΗ ΝΗ ΡΝ΢ΟΘΗΘΝΗ ΠΡΝΣΝΗ Ιακβάλνληαο ππ‟ φςηλ ηνπο παξαπάλσ παξάγνληεο, νη κεγαιεπήβνιεο ηνπξθηθέο θηινδνμίεο είλαη αλακθηζβήηεηα π- πεξθίαιεο. Απηφ φκσο δελ αιιάδεη ην γεγνλφο φηη ε Ρνπξθία αλαπηχζζεη κηα ζπζηεκαηηθή πνιηηηθή πξνβνιήο αεξνλαπ- ηηθήο ηζρχνο ζηελ πεξηνρή, πνπ εληζρχεη ην βάξνο, ηνλ ξφιν θαη ηελ επηξξνή ηεο. Απηφ επεξεάδεη ηνπο πεξηθεξεηαθνχο ζπζρεηηζκνχο ηζρχνο θαη αθνξά άκεζα ηελ Διιάδα θαη ηελ Θχπξν. Ζ πνιηηηθή απηή εθθξάζζεθε, ζε πξψηε θάζε, κε κηα ζεακαηηθή πξνζπάζεηα ηεο ηνπξθηθήο πνιηηηθήο ζηνλ ηνκέα ηεο αεξνπνξίαο θαη ηεο πνιεκηθήο βηνκεραλίαο. Θαηά ηα ηειεπηαία ρξφληα δηαθεξχρζεθε επηζήκσο ε ζηξνθή πξνο ηε ζ ά- ιαζζα θαη αλειήθζε κηα ηεξάζηηα πξνζπάζεηα ζηνλ ηνκέα ηνπ πνιεκηθνχ λαπηηθνχ θαη ηεο λαππεγηθήο βηνκεραλίαο. Ήδε λαππεγνχληαη ζηελ Ρνπξθία θάζε είδνπο πνιεκηθά πινία, πεξηιακβαλνκέλσλ έμη γεξκαληθψλ ππνβξπρίσλ ηχπνπ 214, ηα ίδηα πνπ παξήγγεηιε απφ ρξφληα θαη πξνζκέλεη αθφκε ην Ξνιεκηθφ Λαπηηθφ. Ξαξαηεξείηαη έηζη ην παξάδνμν, ε Διιάδα, πνπ είλαη παγθφζκηα λαπηηιηαθή δχλακε θαη έρεη γηα ηελ εζληθή ηεο αζθάιεηα ηφζε αλάγθε απφ ην λαπηηθφ πιενλέθηεκα, λα ράλεη έδαθνο θαη ζηνλ ηνκέα απηφ. Λα θαίλεηαη αλίθαλε λα ζπληεξήζεη απνηειεζκαηηθά ηε λαππεγ η- θή ηεο βηνκεραλία, ηδηαίηεξα ηελ πνιεκηθή. Λα ηελ μεπνπιάεη ζε μέλα ζπκθέξνληα, φηαλ ε επηβίσζε ηεο ηειεπηαίαο βαζίδεηαη, θαηά θχξην ιφγν, ζηηο παξαγγειίεο ηνπ Ξνιεκηθνχ Λαπηηθνχ. Ν ππεξθίαινο ραξαθηήξαο ησλ ηνπξθηθψλ θηινδνμηψλ δελ είλαη ιφγνο γηα ηελ ππνηίκεζε ησλ ηνπξθηθψλ ζπζηεκαηη- θψλ πξνζπαζεηψλ. Δίλαη πξνθαλέο φηη, αλεμάξηεηα απφ ηε καθξνπξφζεζκε έθβαζή ηνπο, επεξεάδνπλ άκεζα ηηο ηνπη- θέο ηζνξξνπίεο, πνπ καο αθνξνχλ. Έλαο ιφγνο παξαπάλσ είλαη ην γεγνλφο φηη ηψξα δηαθπβεχνληαη χςηζηα εζληθά καο ζπκθέξνληα, κε ηελ αλαθήξπμε ή κε ηεο ΑΝΕ θαη ηελ αμηνπνίεζε ηνπ ππνζαιάζζηνπ εζληθνχ πινχηνπ. Νιφθιεξν ην άξζξν ΔΓΥ http://diktyoellinwn.wordpress.com/2011/ 18
  • 19. 8. Πάββαο Θαιληεξίδεο: "Γεσπνιηηηθφο γξίθνο ζηελ Θχπξν". Mέρξη ηψξα ζε δηεζλέο επίπεδν ήηαλ... θνηλά απνδεθηφ φηη ην Ξαιαηζηηληαθφ είλαη ην δήηεκα-θιεηδί γηα ηελ εηξήλεπζε ζηε Κέζε Αλαηνιή. ΋κσο ην δήηεκα ηεο εθκεηάιιεπζεο ησλ ππνζαιάζζησλ απνζεκάησλ ηεο Λνηηναλαηνιηθήο Κεζν γείνπ, ζην νπνίν θεληξηθφ ξφιν θαιεί- ηαη λα παίμεη ε Θχπξνο, αξρίδεη ζηαδηαθά λα απνθηά θνκβηθφ ραξαθηήξα θαη λα ππνζθειίδεη ηελ Ξαιαηζηίλε θαη ην Ξα- ιαηζηηληαθφ ζην θξίζηκν θαη πνιχπινθν παίγλην πνπ βξίζθεηαη ζε εμέιημε γηα ηελ εγθαηάζηαζε - θαζηέξσζε λέσλ γεσ- πνιηηηθψλ ηζνξξνπηψλ ζηελ πεξηνρή ηεο Λνηηναλαηνιηθήο Κεζνγείνπ - Κέζεο Αλαηνιήο. Ζ Θππξηαθή Γεκνθξαηία, πνπ αλαγλσξίδεηαη απφ ηνλ ΝΖΔ σο αλεμάξηεην θαη θπξίαξρν θξάηνο, αθνχ πξψηα θαηφξ- ζσζε λα γίλεη πιήξεο κέινο ηεο ΔΔ, εθπξνζσπνχζα ην ζχλνιν ηεο λήζνπ, εδξαηψζεθε ζηε δηεζλή θνηλφηεηα, ηζρπξ ν- πνηψληαο ηε ζέζε ηεο ζην ηξαπέδη ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ γηα ηελ επίιπζε ηνπ Θππξηαθνχ. Πηε ζπλέρεηα, ελίζρπζε θαη ηζρπξνπνίεζε αθφκα πεξηζζφηεξν ηε δηεζλή ηεο ζέζε θαη ππφζηαζε κε ηελ ππνγξαθή ζπκθσληψλ γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο ζαιάζζηαο δψλεο Απνθιεηζηηθήο Νηθνλνκηθήο Δθκεηάιιεπζεο (ΑΝΕ) κε ηελ Αίγππην, ηνλ Ιίβαλν θαη ην Ηζξαήι. Αθνινχζεζε ε ππνγξαθή ζπκθσληψλ γηα ζπλεξγαζία ζηελ εθκεηάιιεπζε ησλ θνηηαζκάησλ θπζηθνχ αεξίνπ κε ην Ηζ- ξαήι θαη ε παξαρψξεζε δηθαησ κάησλ γηα έξεπλεο θαη γεσηξήζεηο θαηαξράο ζηελ ακεξηθαληθή Noble Energy ζην «Ν η- θφπεδν 12» θαη ζηε ζπλέρεηα ζε εηαηξείεο ξσζηθψλ θαη επξσπατθψλ ζπκθεξφλησλ, ελέξγεηεο, πνπ, πέξαλ ηεο θαζαξά νηθνλνκηθήο δηάζηαζεο, έρνπλ θαη ηεξάζηηα γεσπνιηηηθή ζεκαζία γηα ηελ Θχπξν θαη γηα ηνλ Διιεληζκφ γεληθφηεξα. Απηή ε γεσπνιηηηθή δηάζηαζε θαη ζεκαζία είλαη πνπ πξνθαιεί ηελ αληίδξαζε ηεο Ρνπξθίαο, ηηο πηπρέο ηεο νπνίαο γηα λα αληηιεθζνχκε ζα πξέπεη λα θάλνπκε κηα κηθξή αλαδξνκή ζην ζέκα. Ζ Ρνπξθία ελεπιάθε ζην Θππξηαθφ θαη βξέζεθε πάλσ ζηε Κεγαιφλεζν σο δχλακε εηζβνιήο θαη θαηνρήο ειέσ Κεγ ά- ιεο Βξεηαλίαο θαη ΖΞΑ, πνπ δηά ηεο δηρνηφκεζεο ήζειαλ λα απνηξέςνπλ θάζε ελδερφκελν ειέγρνπ ηεο Θχπξνπ απφ ηελ ηφηε Πνβηεηηθή Έλσζε. Γειαδή, ε Ρνπξθία απέθηεζε ξφιν θαη πνιηηηθή γηα ηελ Θχπξν ζην πιαίζην ηεο πνιηηηθήο ηνπ «δηαίξεη θαη βαζίιεπε» θπξίσο ηνπ Ινλδίλνπ –βι. δηδσληθή - δηθνηλνηηθή νκνζπνλδία– θαη φρη ζην πιαίζην ελφο δηθνχ ηεο εζληθνχ ζρεδίνπ γηα ην Θππξηαθφ θαη γηα ηε Λνηηναλαηνιηθή Κεζφγεην. Απφ ην 1983 θαη εληεχζελ ε Άγθπξα, κε ηελ ίδξπζε ηνπ ςεπδνθξάηνπο, επηρείξεζε λα αιιάμεη «ην ξφιν θαη ηελ απνζηνιή» πνπ ηεο αλαηέζεθε θαη άξρηζε λα πιάζεη ηα δηθά ηεο κεγαιντδεαηηθά φλεηξα, κέξνο ησλ νπνίσλ ήηαλ ν ζηαδηαθφο έιεγρνο νιφθιεξνπ ηνπ λεζηνχ θαη δη‟ απηνχ ε άζθεζε γεσπνιηηηθήο επηξξνήο θαη ειέγρνπ ζην ζχλνιν ηεο Λνηηναλαηνιηθήο Κεζνγείνπ. Ρα φλεηξα απηά, πνπ είραλ σο πξψην «εκπλεπζηή» ηνπο ηνλ Ρνπξγθνχη Νδάι, άξρηζαλ λα γίλνληαη πην επθξηλή κε ην δφγκα Ληαβνχ- ηνγινπ, πνπ εθθξάδεηαη ζην βηβιίν ηνπ Πηξαηεγηθφ Βάζνο: Ζ ζέζε ηεο Ρνπξθίαο ζηε Γηεζλή Πθελή. Κεηαμχ άιισλ πνπ αλαθέξεη γηα ηελ Θχπξν, ζηε ζειίδα 180 ηνπ βηβιίνπ ν Ληαβνχηνγινπ ιέεη θαη ηα εμήο: «Ρελ Θχπξν δελ κπνξεί λα αγλνήζεη θακία πεξηθεξεηαθή ή παγθφζκηα δχλακε πνπ θάλεη ζηξαηεγηθνχο ππνινγηζκνχο ζηε Κέζε Αλαηνιή, ηελ Αλαηνιηθή Κεζφγεην, ην Αηγαίν, ην Πνπέδ, ηελ Δξπζξά Θάιαζζα θαη ηνλ Θφιπν. Ζ Θχπξνο βξίζθεηαη ζε ηφζν ηδαληθή απφζηαζε απ‟ φιεο ηηο πεξηνρέο, πνπ έρεη ηελ ηδηφηεηα κίαο παξακέηξνπ πνπ ηηο επεξεάδεη φιεο άκεζα. Ζ Ρνπξθία ην ζηξαηεγηθφ πιενλέθηεκα πνπ απέθηεζε ηε δεθαεηία ηνπ 1970 πάλσ ζε απηή ηελ παξάκεηξν πξέπεη λα ην αμην πνηήζεη φρη σο ζηνηρείν κίαο ακπληηθήο θππξηαθήο πνιηηηθήο, κε ζηφρν ηε δηαθχιαμε ηνπ ζεκεξηλνχ status quo, αιιά σο έλα ζεκειηψδεο ζηήξηγκα κηαο επηζεηηθήο ζαιάζζηαο ζηξαηεγηθήο δηπισκαηηθνχ ραξαθηήξα». Πε αδηέμνδν Απφ ηε κειέηε ησλ δειψζεσλ ησλ πνιηηηθψλ, ησλ επίζεκσλ αλαθνηλψζεσλ ηνπ ηνπξθηθνχ ππνπξγείνπ Δμσηεξηθψλ αιιά θαη ησλ αλαιχζεσλ δηαθφξσλ ζεσξεηηθψλ θαη θέληξσλ ζηξαηεγηθψλ εξεπλψλ θαη κειεηψλ ηεο Ρνπξθίαο, πνπ θπθινθφξεζαλ κε αθνξκή ηε γεψηξεζε ηεο Noble Energy ζην «Νηθφπεδν 12», εμάγεηαη ην ζπκπέξαζκα φηη πίζσ απφ ηελ αληίδξαζε ηεο ηνπξθηθήο πιεπξάο, πνπ εθδειψζεθε κε ηελ ππνγξαθή ζπκθσλίαο θαζνξηζκνχ ΑΝΕ Ρνπξ θίαο - ςεπδνθξάηνπο θαη ηελ απνζηνιή ηνπ «Ξίξη Οέηο» γηα έξεπλεο ζηελ ΑΝΕ ηεο Θχπξνπ, ζπλνδεία πνιεκηθψλ πινίσλ θαη αεξνζθαθψλ, ππνθξχπηνληαη νη γεσπνιηηηθέο θνβίεο θαη ην αδηέμνδν ζην νπνίν έρεη πεξηπέζεη ε Άγθπξα. Θεληξηθφ ζπκπέξαζκα ησλ Ρνχξθσλ αλαιπηψλ είλαη ην γεγνλφο φηη ε Θππξηαθή Γεκνθξαηία, κε ηηο ζπκθσλίεο γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο ΑΝΕ θαη ηηο θηλήζεηο γηα εθκεηάιιεπζε ηνπ ππνζαιάζζηνπ ελεξγεηαθνχ πινχηνπ, εκπιέθνληαο ην Ηζ- ξαήι, ηηο ΖΞΑ, ηελ ΔΔ θαη ηε Οσζία, πέξα απφ ην απηφ θαζαπηφ νηθνλνκηθφ φθεινο, ζε πνιηηηθφ θαη γεσπνιηηηθφ επί- πεδν, θαηαθέξλεη λα αιιάμεη ηηο κέρξη ζήκεξα βαζηθέο παξακέηξνπο ηνπ Θππξηαθνχ, «κεηαθέξνληάο» ην απφ ηελ μεξά ζηε ζάιαζζα ηεο Λνηηναλαηνιηθήο Κεζνγείνπ, φπνπ δελ ππάξρεη ν ζθηρηφο ελαγθαιηζκφο ηνπ ζαξάληα ρηιηάδσλ αλ- δξψλ ζηξαηνχ θαηνρήο. Πχκθσλα πάληα κε ηνπο Ρνχξθνπο αλαιπηέο, ε ειιελνθππξηαθή πιεπξά, αλ θαηαθέξεη λα εθκεηαιιεπηεί ηα θνηηάζκαηα ηεο ΑΝΕ, ζα έρεη θαηνξζψζεη λα εληζρχζεη ηφζν ηε ζέζε ηεο γεσπνιηηηθά, πνπ ζηελ νπ- ζία ζα έρεη εμνπδεηεξψζεη ηα απνηειέζκαηα ηεο εηζβνιήο, γεγνλφο πνπ ζα ηζρπξνπνηήζεη ζε απαξάδεθην γηα ηελ Ά γ- θπξα βαζκφ ηε ζέζε ηεο ζην ηξαπέδη ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ γηα ηελ επίιπζε ηνπ Θππξηαθνχ. Ζ γεσπνιηηηθή ζπληξηβή ηεο Άγθπξαο Έλα άιιν ζέκα πνπ απαζρνιεί ζαλ κηα δχζθνιε «ζπαδνθεθαιηά» ηνπο Ρνχξθνπο αλαιπηέο θαη δηπισκάηεο είλαη ην ηζρπξφ ελδερφκελν νη εμειίμεηο ζηε Λνηηναλαηνιηθή Κεζφγεην θαη ηελ Θχπξν λα επεξεάζνπλ θαη λα ζπκπαξαζχξνπλ ζηε ξνή ηνπο ην θαζεζηψο ηεο ζηαηηθφηεηαο πνπ έρεη επηθξαηήζεη ζην Αηγαίν, κεηά ην Ξξσηφθνιιν ηεο Βέξλεο, ην Ληαβφο θαη ηα Ίκηα. Κε άιια ιφγηα, ζε πεξίπησζε πνπ νη εμειίμεηο πξνρσξήζνπλ ζηελ θαηεχζπλζε πνπ έρνπλ δξνκνινγεζεί, ε Άγθπξα βιέπεη ηε γεσπνιηηηθή ηεο ζπληξηβή, γη‟ απηφ θαη ην ζρέδην ηεο αληίδξαζήο ηεο, πνπ απνζθνπεί ζηε κεηαηξνπή ηνπ «Ξίξη Οέηο» ζε «Κηθξή Ίκηα», γηα λα αθνινπζήζεη ε απνθιηκάθσζε ηεο έληαζεο πνπ δεκηνπξγεί ε ίδηα ε Άγθπξα ζηε Λνηηναλαηνιηθή Κεζφγεην θαηά ηα πξφηππα ηεο θξίζεο ησλ Ηκίσλ. Πηφρνο ηεο Ρνπξθίαο είλαη ην «πάγσκα» ησλ γεση- ξήζεσλ απφ πιεπξάο ηεο Θχπξνπ θαη ησλ εξεπλψλ απφ πιεπξάο ηεο Ρνπξθίαο, ε νπνία θηινδνμεί, φηαλ «μεπαγψζνπλ» 19
  • 20. νη δηαδηθαζίεο, λα είλαη «ζην ηξαπέδη πνπ ζα μαλα-κνηξαζηεί ε πίηα». Θαη κηα πνπ αλαθεξζήθακε ζην ζρέδην ηεο Ρνπξθίαο, αλαιχνληάο ην ζε βάζνο, θαηαιήμακε ζην ζπκπέξαζκα φηη ε Άγ- θπξα είλαη εγθισβηζκέλε ηεο πνιηηηθήο ηεο ζην Αηγαίν –πνπ δελ ηεο επέηξεςε λα ππνγξάςεη ηε Πχκβαζε γηα ην Γηε- ζλέο Θαιάζζην Γίθαην– θαη δελ έρεη λνκηθά επηρεηξήκαηα λα επηθαιεζηεί ζε δηεζλέο επίπεδν γηα ηελ πεξίπησζε ηεο θππξηαθήο ΑΝΕ θαη ησλ θηλήζεσλ εθκεηάιιεπζήο ηεο απφ ηε λφκηκε θπβέξλεζε ηεο Θππξηαθήο Γεκνθξαηίαο, παξά κφλν ην ξφιν ηεο εγγπήηξηαο δχλακεο, ηνλ νπνίν ρξεζηκνπνηεί παξειθπζηηθά θαη θαηαρξεζηηθά, γηα λα απνθηήζεη «δη- θαίσκα» εξεπλψλ θαη γεσηξήζεσλ ζε φια ηα νηθφπεδα ηεο Θππξηαθήο Γεκνθξαηίαο. Ρέινο, φιν απηφ ην έιιεηκκα νξζνχ πνιηηηθνχ ζρεδηαζκνχ, επηρεηξεκάησλ θαη ζπκκαρηψλ ζην δήηεκα ηεο εθκεηάιιεπ- ζεο ησλ ππνζαιάζζησλ θνηηαζκάησλ ηεο θππξηαθήο ΑΝΕ απφ πιεπξάο ηεο Άγθπξαο, πνπ εκθαλίδεηαη ζε έλα πεξηβά ι- ινλ πνπ ε Ρνπξθία αληί κεδεληθψλ αληηκεησπίδεη πνιιαπιά πξνβιήκαηα κε φινπο ηνπο γείηνλέο ηεο, δεκηνπξγεί γηα ην Λεννζσκαλφ γείηνλα κηα θαηάζηαζε παξφκνηα κε εθείλε πνπ πξνεγήζεθε ηεο Λαπκαρίαο ηνπ Λαπαξίλνπ. Γηα λα θ α- ιχςεη φιν απηφ ην έιιεηκκα, ε Ρνπξθία αθνινπζεί κηα ζηξαηεγηθή θιηκαθνχκελεο έληαζεο ζηα πξφηππα ηεο θξίζεο ησλ Ηκίσλ, θηινδνμψληαο λα πεηχρεη ηελ θαζνξηζηηθή παξέκβαζε ησλ ΖΞΑ, νη νπνίεο έρνπλ «πνληάξεη» πνιιά ζηνλ Δξληνγάλ θαη έρνπλ αλαζέζεη θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο ξφινπο ζηελ Ρνπξθία. Ρν Αθγαληζηάλ, ν Θαχθαζνο, ε Ππξία, ην Ηξάθ-Θνπξδηθφ, ην Ηξάλ θαη ην ξαληάξ ηεο αληηππξαπιηθήο νκπξέιαο είλαη ηα ραξηηά πνπ ζα επηρεηξήζεη λα παίμεη ε Άγθπξα γηα λα πείζεη ηελ Νπάζηγθηνλ λα αιιάμεη ή, ηνπιάρηζηνλ, λα «παγψζεη» ην ξνπ θαη ηελ πνξεία ησλ εμειίμεσλ ζηε Λνηηναλαηνιηθή Κεζφγεην. . Θα ηα θαηαθέξεη; Ηδνχ ην εξψηεκα θαη ν γξίθνο ηεο επηθεθαιίδαο! Γεκνζηεχηεθε ζην πεξηνδηθφ "Δπίθαηξα" ζηηο 6/10/11 http://www.epikaira.gr/epikairo.php?id=32107&category_id=100 9. Ζ Διιάδα ζην Λέν Γεσπνιηηηθφ Ξεξηβάιινλ Π΢ΛΘΔΠΖ ΝΚΑΓΝΠ ΚΔΙΔΡΥΛ – ΔΟΔ΢ΛΥΛ ΡΝ΢ Π.Δ.ΔΘ.Α Γηα ηε Κειέηε «Ζ Διιάδα ζην Λέν Γεσπνιηηηθφ Ξεξηβάιινλ» Ππληνληζηήο Κειέηεο Αληηπηέξαξρνο ε.α. Γεσξγνχζεο Δπάγγεινο Κειεηεηέο – Δξεπλεηέο Αληηζηξάηεγνο ε.α. Βιάζζεο Γεψξγηνο Αληηπηέξαξρνο ε.α. Γεσξγνχζεο Δπάγγεινο Ξξέζβπο επη ηηκή Γνθηαλφο Ππχξνο Γηδαθηνξηθφο ΢πφηξνθνο ΔΔ Ρζαθίξεο Θεφδσξνο Πην Ξάληεην Ξαλεπηζηήκην Αζήλα Ηνχληνο 2004 Π΢ΛΓΔΠΚΝΠ ΔΞΗΡΔΙΥΛ ΔΘΛΗΘΖΠ ΑΚ΢ΛΖΠ Γηαβάζηε ηελ κειέηε ΔΓΩ http://www.seetha.gr/meletes-ekdoseis-tou-seetha/meletes-ekdoseis-tou-seetha/ellada-sto-neo-geopolitiko-periballon.html Πχλζεζε ΞΑΕΙ: Δπάγγεινο ν Πάκηνο 20
  • 21. Ζ γεσπνιηηηθή αμία Διιάδαο - Θχπξνπ θαη ν ¨ρεηξνπξγηθφο¨ αθξσηεξη- αζκφο ηεο. Κέξνο 2ν ΚΔΟΝΠ 2ν: Γεσνηθνλνκία - ΑΝΕ ή Αξρηπειαγηθφ δηθαίσκα; ΚΔΟΝΠ 1ν, Κέξνο 2ν, ΞΟΩΡΖ ΑΛΑΟΡΖΠΖ: 12/11/2011 Γξάθεη Δπάγγεινο ν Πάκηνο Πρφιην ΞΑΕΙ: Ζ παξνχζα αλάξηεζε απνηειεί ην 2ν Κέξνο ηνπ πξνο εμέηαζε ζέκαηνο (¨Γεσπνιηηηθή Αμία ηεο Διιάδαο θαη ηεο Θχπξνπ θαη ν ¨ρεηξνπξγηθφο¨ αθξσηεξηαζκφο ηεο¨). 1. Θα μεθηλήζνπκε κε ηνλ νξηζκφ ηεο Γεσνηθνλνκίαο, απφ ηελ Βηθηπαηδεία : Ζ γεσνηθνλνκία κειεηά ηα γεσνηθνλνκηθά δεδνκέλα κίαο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο ή ζε δηεζλή θιίκαθα, ηα νπνία ζρεηίδνληαη κε ηελ νηθνλνκηθή ηζρχ (νηθνλνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο σο πξνο ην γεσγξαθηθφ πεξηβάιινλ), κε ζθνπφ ηελ αμηνπνίεζή ηνπο. Δκείο ζα αζρνιεζνχκε κε ηνπο αγσγνχο, ηνλ νξπθηφ πινχην, ην πεηξέιαην θαη ην θπζηθφ αέ- ξην. 2. Κεηά ζα καο δψζεη κία εηθφλα ησλ αγσγψλ ηεο Λ/Α Δπξψπεο ν θαζ. Γεκ. Καπξάθεο Γηεπ- ζπληήο ΘΔΞΑ : Nabucco, South Stream, IGI, TAP. Βεβαίσο δελ μερλάκε θαη ηνλ αγσγφ Κπνπξγθάο- Αιεμαλδξνχπνιε. 3. Πηελ ζπλέρεηα ν Βαζίιεο Γεσξγάο καο εμεγεί όηη " Πην επίθεληξν κηαο ιπζζαιέαο κάρεο ςπρξνπνιεκηθνχ ηχπνπ κεηαμχ Οσζίαο θαη ΖΞΑ, γηα ηελ ηξνθνδνζία ηεο Δπξψπεο κε θπζηθφ αέξην, βξίζ- θεηαη ε Διιάδα, πνπ ιφγσ ηεο γεσζηξαηεγηθήο ζέζεο ηεο πξννξίδεηαη λα απνηειέζεη ζπλδεηηθφ θξίθν γηα ηελ θάιπςε ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ηεο Γεξαηάο Ζπείξνπ¨. 4. Αθνινπζνχλ νη δηαξξνέο απφ ηα Wikileaks, πνπ καο απνθαιχπηνπλ ηνλ «ςπρξφ πφιεκν» γηα ηνπο αγσγνχο, εμαηηίαο ηεο ειιελνξσζηθή πξνζέγγηζε θαη ησλ πηέζεσλ ησλ ΖΞΑ πξνο ηελ ειιεληθή θπ- βέξλεζε. Κεηαμχ ησλ άιισλ απφθαιχπηεη: ¨Ζ Διιάδα έρεη αλαπάληερα βξεζεί ζην επίθεληξν ησλ ελεξγεη- αθψλ ζεκάησλ, εμαηηίαο ησλ αγσγψλ TGI θαη Κπνπξγθάο - Αιεμαλδξνχπνιε», ζεκεηψλεη ηνλ Κάξηην ηνπ 2006 ζε ηειεγξάθεκά ηνπ, ν Ακεξηθαλφο πξέζβεο ζηελ Αζήλα, κε ζθνπφ λα πξνεηνηκάζεη ηελ ηφηε ππν- πξγφ Δμσηεξηθψλ ησλ ΖΞΑ Θνληνιίδα Οάηο γηα ηελ επηθείκελε επίζθεςε Κπαθνγηάλλε ζηελ Νπάζηγθηνλ. Ν ίδηνο ζπλερίδεη ππνγξακκίδνληαο φηη «αλεζπρνχκε γηα ηελ αξπαθηηθή Γθάδπξνκ» θαη φηη «νη Eιιελεο δελ πξέπεη λα γεκίζνπλ ηνλ αγσγφ Ρνπξθίαο Διιάδαο Ηηαιίαο κε αέξην ηεο Γθάδπξνκ», αιιά κε αέξην απφ ην Αδεξκπατηδάλ, έηζη ψζηε λα κελ κεηαηξαπεί ν αγσγφο ζε έλα αθφκε «εμάξηεκα» ηνπ ελεξγεηαθνχ κνλν- πσιίνπ ηεο «Γθάδπξνκ». 5. Ν νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο, θαιά θξπκκέλνο εδψ θαη ρξφληα πεξηκέλεη λα πινπηίζεη φπνηνλ ηνλ εμνξχμεη. Ρν εξψηεκα είλαη γηαηί ην θξάηνο ζθπξά αδηάθνξα, γηα λα κελ πνχκε φηη ζακπνηά- ξεη νπνηαδήπνηε ελέξγεηα. Η εθκεηάιιεπζε ηνπ ζα άιιαδε ηελ γεσνηθνλνκία ηεο θαη ζα αλαβαζκίδεη γε- σπνιηηηθά ηελ Διιάδα. Θα δηαβάζνπκε ην εμαίξεην άξζξν Λίθνπ Κάξηε πξψελ ΢πνπξγνχ ν νπνίνο κεηαμχ ησλ άιισλ αλαθέξεη: ¨ Δάλ αμηνπνηεζεί βηνκεραληθά ν πινχζηνο νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο, έζησ κφλν ηα κηθηά ζεηνχρα, ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο ρψξαο καο ζα είλαη δηαθνξεηηθή. Πε άξζξν ησλ FINANCIAL TIMES ηνπ 1978 (Βηνκεραληθή Δπηζεψξεζε, Απξίιηνο 1978, ζει. 257), αλαθέξεηαη: «Όηαλ ε Διιάδα γίλεη ην δέθαην κέινο ηεο ΔΟΚ, ν εθηεηακέλνο Οξπθηόο ηεο πινύηνο ζα πξνκεζεύζεη ηελ Κνηλή Αγνξά κε κία κεγάιε πνηθηιία πξώησλ πιώλ, πνπ ζα ζπκβάιινπλ ζηελ εμαζθάιηζε νπζηαζηηθήο απηάξθεηαο ηεο Κνηλό- ηεηαο σο πξνο πνιιά πξντόληα» ¨. 21
  • 22. 6. Πηελ ζπλέρεηα κπνξείηε λα παξαθνινπζείζεηαη ηελ απνθαιππηηθή εθπνκπή ηνπ Σαξδαβέια ζηνλ ΑΘΔΑΡΝ ΘΝΠΚΝ, ζρεηηθά κε ηνλ νξπθηφ πινχην ηεο Διιάδαο. 7. Αθνινπζεί ν κεηαιιεπηηθόο ράξηεο ηεο Διιάδαο από ην ΙΓΜΔ (Scribd), όπνπ ζα δνύκε κία ζεηξά από ράξηεο ηνπνζεζηώλ ησλ κεηαιιεπκάησλ ΜΑ΢. 8. Σειηθά ην Αηγαίν έρεη πεηξέιαην θαη αλ λαη ηόηε ηη θάλνπκε; Η εθηελήο έξεπλα από Aegeantimes, πξνζπαζεί λα δηειεπθάλεη ην ζέκα ¨Ζ πξώηε επίζεκε παξαδνρή Έιιελα Πνιηηηθνύ όηη ζην Αηγαίν ππάξρεη πεηξέιαην έγηλε ηελ Γεπηέξα 27 Ννεκβξίνπ ηνπ 2000 από ηνλ η. ππνπξγό Δπάγγειν Κνπιν- πκπή, ν νπνίνο δεκνζίεπζε έλα άξζξν ζην νπνίν γίλεηαη ζαθέζηαηε αλαθνξά ...... γηα ηελ ύπαξμε πεηξε- ιαίσλ ζην Αηγαίν¨. Όπνπ δηεπθξηλίδεη φηη ¨ Mε κηα πξνζεθηηθή παξαηήξεζε ζα δηαπηζηψζεηε φηη νη "γθξί- δεο δψλεο" δελ είλαη ηίπνηε άιιν παξά πεηξειαηνθφξνη νξίδνληεο¨. 9. Αο δνχκε ηψξα ηη γξάθεη ην πνιχ ελδηαθέξνλ άξζξν πνπ δεκνζηεχζεθε ζηηο 26.10.2010 ζηε Πνπεδηθή εθεκεξίδα Stockholm Daily θαη αλαθέξεηαη ζηελ εηαηξεία Scandic Org θαη ζηελ χπαξμε ηεξάζ- ηησλ θνηηαζκάησλ θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα θαη κάιηζηα νχηε θαλ ζηηο ιεγφκελεο “γθξίδεο” δψλεο. Ππγθεθξηκέλα αλαθέξεη: ¨Ξαξάιιεια ε ίδηα εηαηξεία (Scandic Org) κηιά (κφλν γηα ην Ηφλην) γηα πεξίπνπ 900.000 βαξέιηα θπζηθνχ αεξίνπ εηεζίσο ! ζηελ πεξηνρή ηεο Θεθαιινληάο, 1.200.000 βαξέιηα αλνηθηά ηνπ Θαηαθψινπ, 800.000 ζηε Εάθπλζν θαη πεξίπνπ 2.500.000 βαξέιηα πάληα εηεζίσο ζηνπο Νζσλν- χο.Ρέινο ζεκεηψζηε φηη ην θπζηθφ αέξην είλαη θαζαξή πεγή θπζηθήο ελέξγεηαο αληίζεηε απφ ην πεηξέιαην θαη δελ ππάξρεη πεξηβαιινληηθή επηβάξπλζε!!!" Θα εθπιαγνχκε γηα ηελ αδξάλεηα ησλ ειιεληθψλ θπβεξλήζεσλ θαη ζα απνξνχκε γηαηί άθεζαλ λα θζάζνπκε ζ΄απηήλ ηελ νηθηξά νηθνλνκηθή θαηάζηαζε. 10. Ν Ησάλλεο Κάδεο ζα καο κπήζεη ζηελ γεσπνιηηηθή ησλ πδξνγνλαζξάθσλ ηεο Λ/Α Κεζνγείνπ θαη ζα ζπκπεξάλεη εθηφο ησλ άιισλ φηη πξέπεη ¨ λα γίλεη πιένλ θαηαλνεηόλ, όηη ε επξσπατθή -αιιά θαη θπξίσο- ε αγγινζαμσληθή γεσζηξαηεγηθή θαηεύζπλζε άιιαμε. Οη δύν απηνί Γηεζλείο πόινη ηζρύνο, (η)ΔΔ θαη (ηη) ΗΠΑ-Ηλσκέλνλ Βαζίιεηνλ (Δηδηθή ΢ρέζηο) επηδηώθνπλ ηελ απνδέζκεπζε από ηα ξσζηθά, ηξαληθά θαη Αξαβν-ηζιακηθά ελεξγεηαθά απνζέκαηα. Δπίζεο, ππό ην θσο απηήο ηεο εξκελείαο, νη Αγγινζάμσλεο ηεο Δηδηθήο ΢ρέζεσο δελ βιέπνπλ κε ηδηαίηεξα ζεηηθόλ όκκα, ηελ επεξρνκέλε πξόζδεζε ηεο ΔΔ από ην Ρσζηθό θπζηθό αέξην, κεηαπξάηεο θαη δηαλνκεύο ηνπ νπνίνπ ζα είλαη ε Γεξκαλία ζηελ ΔΔ. Να ινηπόλ ε θαηάιιειε επθαηξία γηα λα ην απνθύγνπλ νξηζηηθά: ηα ηζξαειηλά θαη ηα θππξηαθά απνζέκαηα καδί κε ηα ειιεληθά α- πνζέκαηα θπζηθνύ αεξίνπ (Ννηίσο ηεο Κξήηεο θαη ζην Ιόλην κέρξη ηελ Αδξηαηηθή) απνηεινύλ ηελ ηδαληθή ιύζε¨. 11. Πηελ ζπλέρεηα ζα αζρνιεζνχκε κε ηελ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε (ΑΝΕ), θαζφζνλ επεξεάδεη νπζηαζηηθά ηελ γεσπνιηηηθή ηεο Διιάδαο. Ν δηαθεθξηκέλνο Θαζεγεηήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ Καίξπιαλη, Θεφδσξνο Θαξπψηεο ζε ζπλέληεπμή ηνπ θαηαινγίδεη: ¨Μεθάζαξα επζχλεο ζηηο Διιεληθέο Θπ- βεξλήζεηο, πνπ δελ πξνρσξνχλ, εδψ θαη ηψξα, ζηελ νξηνζέηεζε ηεο Απνθιεηζηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο, φπσο έθαλε ν ζαξξαιένο, αείκλεζηνο θαη πξσηνπφξνο Ξξφεδξνο ηεο Θχπξνπ Ράζζνο Ξαπαδφπνπινο, ν νπνίνο παξέδσζε καζήκαηα πςειήο δηπισκαηίαο ζηηο ΑΝΕ, νη νπνίεο εάλ νξηνζεηνχληαλ θαη ζηελ Διιάδα, ζα έρεη ηεζεί ηέινο, κηα γηα πάληα, νξηζηηθά θαη ακεηάθιεηα, ζηηο ηνπξθηθέο δηεθδηθήζεηο, ζηνλ λεζησηηθφ, ζηνλ ελαέξην θαη ζηνλ ζαιάζζην ρψξν ηνπ Αηγαίνπ Ξειάγνπο¨. 12. Πηελ ζπλέρεηα θαη γηα δχν αλαξηήζεηο ζα εμεηάζνπκε ηελ ζρέζε Αρξηπειαγηθνχ δηθαηψκα- ηνο θαη ΑΝΕ. Θεσξψ φηη ρξήδεη πξνζνρήο, θαζφζνλ απμάλεη θάζεηα ηελ γεσπνιηηηθή αμία ηελ Διιάδαο ηφζν ζην Αηγαίν φζν θαη ζην Ηφλην Ξέιαγνο. Ρν πεξίεξγν είλαη φηη δελ ζπδεηείηαη, ηνπιάρηζηνλ φζν ε ΑΝΕ. Κή- πσο φπσο θαη ηνλ νξπθηφ πινχην, θξαηνχλ θξπκκέλν (ην αξρηπειαγηθφ δηθαίσκα) νη ¨θξαηνχληεο¨ ράξηλ άιισλ; Πχκθσλα κε ην ηζηφηνπν aigaio.org ε ζέζε ηεο ρψξαο καο ζην δηεζλέο δίθαην είλαη αξρηπειαγη- θή.. ¨Καηά ην δηεζλέο αξρηπειαγηθό δίθαην, αθόκε θη αλ δελ θαηνηθνύζαλ ηα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ Έιιελεο, ή αθόκε θη αλ δελ αλήθε ην Αηγαίν ζηελ Διιάδα θαη ηα λεζηά ηνπ ήηαλ απηόλνκα, πάιη ζα δηθαηνύηαλ θπξηαξ- ρηθά δηθαηώκαηα όπσο ε Κύπξνο, ε Μάιηα ή ηα ακηγώο λεζησηηθά σθεαληθά θξάηε¨. Δπνκέλσο: ¨ - Πχκθσλα κε ηε Πχκβαζε γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο ηνπ 1982, ην άξζξν 3 -δει. ηα 6 ή 12 λ.κ.- δελ εθαξκφδεηαη ζε αξρηπέιαγνο. Ρν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηα λεζηά ηνπ Ηνλίνπ. - Δθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο επζεηψλ αθηνγξακκψλ βάζεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 7, ην δηεζλέο εζηκηθφ δίθαην θαη ηελ αξρή ηεο ακνηβαηφηεηαο. 22
  • 23. Ζ Ρνπξθία ρσξίο λα έρεη ππνγξάςεη ηηο δηεζλείο Ππκβάζεηο γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο (1958 θαη 1982) εθαξκφδεη ην ζχζηεκα ζε Ίκβξν θαη Ρέλεδν απφ ην 1964¨. 13. Πηελ ζπλέρεηα αθνινπζεί κία αλάιπζε ζρεηηθά κε ηα Αξρηπειαγηθά δηθαηψκαηα θαη ηελ ΑΝΕ. Θχξην ζεκείν είλαη φηη αλ νξίζνπκε πθαινθξεπίδα απεκπνινχκε ηα αξρηπειαγηθά καο δηθαηψκαηα. Πε αλη ί- ζεηε παξίπησζε : ¨Κε ηελ αλαγλψξηζε ηνπ Αηγαίνπ σο Ξαξαθηίνπ Αξρηπειάγνπο ην θάζε λεζί δελ απνηειεί κηα απζχπαξθηε νληφηεηα, αιιά ζπλδέεηαη αξξήθησο κε ην δηπιαλφ ηνπ, δεκηνπξγψληαο κηα εληαία αξρηπεια- γηθή θπξηαξρηθή αιπζίδα, εληφο ηεο νπνίαο ε ζεκεξηλή δηειθπζηίλδα κε ηελ Ρνπξθία γηα ην δηθαίσκα επέ θ- ηαζεο ησλ ρσξηθψλ καο πδάησλ ζηα 12 λ.κ. ή γηα ην δηθαίσκα ησλ λεζηψλ λα παξάγνπλ ηελ πθαινθξεπίδα ηνπο δε ζα είρε απνιχησο θακία ζεκαζία ή αηηία χπαξμεο¨. Έρνπκε ινηπφλ ηηο παξαθάησ ελφηεηεο: 1. Ρη είλαη ε Γεσνηθνλνκία. 2. Γηεπεηξσηηθνί αγσγνί Φ.Α. ζηε Λ.Α. Δπξψπε (Γεκ. Καπξάθεο). 3. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» ησλ αγσγψλ (ΒΑΠΗΙΖΠ ΓΔΩΟΓΑΠ). 4. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» γηα ηνπο αγσγνχο (Wikileaks). 5. Ν νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο (Λίθνο Κάξηεο). 6. Βίληεν: Νξπθηφο πινχηνο Διιάδαο (¨Αζέαηνο Θφζκνο"). 7. Ν κεηαιιεπηηθφο ράξηεο ηεο Διιάδνο (ΗΓΚΔ). 8. AIΓΑΗΝ: Έλαο απέξαληνο πεηξειαηνθφξνο νξίδνληαο (Aegeantimes - απφζπαζκα). 9. Ρεξάζηηα ηα θνηηάζκαηα θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα ζχκθσλα κε ηελ Stockholm Daily. 10. Γεσπνιηηηθή ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ ζηελ Λ/Α Κεζφγεην ( Ησάλλεο Θ. Κάδεο). 11. Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε (ΑΝΕ) ππεξθεξάδεη ηελ πθαινθξεπίδα καο (Θ. Θαξησηάθεο). 12. Ζ Διιάδα σο αξρηπειαγηθφ θξάηνο (aigaio.org). 13. Ζ αλνχζηα ζπδήηεζε πεξί ΑΝΕ (aigaio.org). 1. Ρη είλαη ε Γεσνηθνλνκία Απφ ηε Βηθηπαίδεηα, ηελ ειεχζεξε εγθπθινπαίδεηα Ζ γεσνηθνλνκία κειεηά ηα γεσνηθνλνκηθά δεδνκέλα κίαο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο ή ζε δηεζλή θιίκαθα, ηα νπνία ζρεηί- δνληαη κε ηελ νηθνλνκηθή ηζρχ (νηθνλνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο σο πξνο ην γεσγξαθηθφ πεξηβάιινλ), κε ζθνπφ ηελ αμην- πνίεζή ηνπο. Ρα ιεγφκελα γεσνηθνλνκηθά δίθηπα είλαη νη δηάθνξνη αγσγνί ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, πεηξειαίνπ, θπζηθνχ αεξίνπ, ζαιάζζηνη θαη ρεξζαίνη νδνί εκπνξίνπ, νδνί ιαζξνκεηαλάζηεπζεο, δηαθίλεζεο λαξθσηηθψλ, θηι. Κεηαμχ ησλ άιισλ, ε γεσνηθνλνκία κειεηά ην ξφιν ηεο νηθνλνκηθήο αιιειεμάξηεζεο γηα ηελ επίιπζε ή ηελ πξφιεςε ησλ ζπγθξνχζεσλ, ηα φξηα ηεο νηθνλνκίαο ζηε πξφιεςε ή ηελ επίιπζε ζπγθξνχζεσλ, ηε ζρέζε κεηαμχ ηεο νηθνλνκη- θήο αλάπηπμεο θαη ησλ πνιηηηθψλ θαη θνηλσληθψλ ζπλζεθψλ ζηηο δηάθνξεο ρψξεο, φπσο ε δηαθζνξά, ε αλάπηπμε δη θ- ηχσλ νξγαλσκέλνπ εγθιήκαηνο (πρ θαξηέι λαξθσηηθψλ), ε αλάπηπμε ηξνκνθξαηηθψλ νκάδσλ θαη ε δηαζχλδεζε ηνπο κε ζπκβαηηθέο κνξθέο εγθιήκαηνο. http://el.wikipedia.org/wiki/ 2. ∆ηεπεηξσηηθνί αγσγνί Φ.Α. ζηε Λ.Α. Δπξψπε (Πξννπηηθέο - Αβεβαηόηεηεο) θαζ. Γεκ. Καπξάθεο Γηεπζπληήο ΘΔΠΑ ΘΙΗΘ ΔΓΩ γηα λα πξνβιεζεί ην ζέκα. http://library.tee.gr/ 23
  • 24. 3. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» ησλ αγσγψλ (Βαζίιεο Γεψξγαο). Πην επίθεληξν κηαο ιπζζαιέαο κάρεο ςπρξνπνιεκηθνχ ηχπνπ κεηαμχ Οσζίαο θαη ΖΞΑ, γηα ηελ ηξνθνδν- ζία ηεο Δπξψπεο κε θπζηθφ αέξην, βξίζθεηαη ε Διιάδα, πνπ ιφγσ ηεο γεσζηξαηεγηθήο ζέζεο ηεο πξννξίδ ε- ηαη λα απνηειέζεη ζπλδεηηθφ θξίθν γηα ηελ θάιπςε ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ηεο Γεξαηάο Ζπείξνπ. Ζ ρψξα καο θαιείηαη λα δηαρεηξηζηεί κηα ιεπηή γεσπνιηηηθά θαηάζηαζε, θαζψο ζπκκεηέρεη ελεξγά ζε επελδπηηθά ζρέ- δηα κεηαθνξάο αεξίνπ πνπ ζηεξίδνπλ ηαπηφρξνλα νη δχν «αληηκαρφκελνη πφινη»: Απφ ηε κηα πιεπξά ε Δπξσπατθή Έλσζε θαη νη ΖΞΑ επηδηψ- θνπλ ηελ απεμάξηεζε ηεο Δπξψπεο απφ ην ξσζηθφ αέξην θαη ηελ εμεχξεζε ελαιιαθηηθψλ πεγψλ κέζσ ηνπ ιεγφκε- λνπ «Λφηηνπ Γηαδξφκνπ» (South Corridor), ελψ απφ ηελ άιιε νη Οψζνη ζέινπλ ηελ ελδπλάκσζε ηεο επηξξνήο ηνπο κε ηελ θαηαζθεπή λέσλ αγσγψλ ηξνθνδνζίαο ηεο Δπξψπεο. **Κέζσ ηνπ αγσγνχ Ρνπξθίαο - Διιάδαο - Ηηαιίαο (ITGI) πνπ ρξεκαηνδνηείηαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ε Διιάδα ζα απνηειέζεη κέξνο ηνπ Λφηηνπ δηαδξφκνπ, ζπκκεηέρνληαο ζηε κεηαθνξά θπζηθνχ αεξίνπ απφ ην Αδεξκπατηδάλ. Ν αγσγφο απηφο ζεσξείηαη ψξηκνο λα πξνρσξήζεη (ζπκκεηέρνπλ νη Botas-ΓΔΞΑ θαη Edison), θαη επεηδή απαηηεί ζπγθξηηη- θά κηθξέο πνζφηεηεο (12 δηζ. θ.κ.) έρεη ηε δηαθξηηηθή ππνζηήξημε ησλ Ακεξηθαλψλ, ππφ ηε ινγηθή φηη ζα κπνξνχζε λα ηξνθνδνηεζεί πξψηνο απφ ην θνίηαζκα Παρ Ληελίδ. Δπηπιένλ νη ΖΞΑ απνβιέπνπλ θαη ζε κηα κειινληηθή δηαζχλδεζε ηνπ ITGI κε ηνλ πνιχ κεγαιχηεξν Nabucco, κέζσ αθφκε ελφο αγσγνχ Διιάδαο - Βνπιγαξίαο (IGB). **Ζ Διιάδα ζπκκεηέρεη φκσο θαη ζην ζρέδην «South Stream» πνπ πξνσζεί ε Οσζία (ζπκκεηέρνπλ ε Gazprom, ε ηηα- ιηθή ΔΛΗ, ε γεξκαληθή Wintershall θαη ε γαιιηθή EDF). Ν ζπγθεθξηκέλνο αγσγφο ζρεδηάδεηαη ψζηε παξαθάκπηνληαο ηελ Νπθξαλία, λα πεξλά θάησ απφ ηε Καχξε Θάιαζζα ζηε Βνπιγαξία, κε ην έλα ζθέινο λα θαηαιήγεη ζηελ Διιάδα θαη ηελ Ηηαιία θαη ην άιιν ζε Ονπκαλία, Πεξβία, Νπγγαξία, Πινβελία θαη Απζηξία. Ζ δπλακηθφηεηά ηνπ μεπεξλά ηα 60 δηζ. θ.κ. θαη ην πιενλέθηεκά ηνπ είλαη φηη έρεη εμαζθαιηζκέλεο πνζφηεηεο θπζηθνχ αεξίνπ. **Θαζαξά αληαγσληζηηθφο ηνπ South Stream, αιιά θαη «αδηάθνξνο» γηα ηελ Διιάδα ηελ νπνία παξαθάκπηεη, αθνχ απφ ηελ Ρνπξθία θαη κέζσ Βνπιγαξίαο θαηαιήγεη ζηελ Απζηξία, είλαη ν Nabucco (ζπκκεηέρνπλ νη εηαηξείεο RWE, Transgaz, OMV, MOL, BOTAS θαη ΒΔΖ Bulgarian). Ν ζπγθεθξηκέλνο αγσγφο έρεη ηε ζηήξημε ηεο Γεξκαλίαο θαη ησλ ΖΞΑ, ελψ ε Δπξσπατθή Έλσζε έρεη απνθαζίζεη λα ηνλ ρξεκαηνδνηήζεη εληάζζνληαο ηελ θαηαζθεπή ηνπ ζηα δηεπξσ- πατθά δίθηπα. Ρν κεηνλέθηεκά ηνπ είλαη φηη δελ έρεη δηαζθαιίζεη ηηο απαηηνχκελεο πνζφηεηεο γηα λα ιεηηνπξγήζεη. ΒΑΠΗΙΖΠ ΓΔΩΟΓΑΠ http://www.enet.gr/ 4. Ν «ςπρξφο πφιεκνο» γηα ηνπο αγσγνχο Ρα Wikileaks απνθαιχπηνπλ απφξξεηα ηειεγξαθήκαηα ηνπ Πηέηη Ληηπάξηκελη γηα ηελ ειιελνξσζηθή πξνζέγγηζε θαη ηα εμνπιηζηηθά. Έξεπλα - Δπηκέιεηα: Αγγεινο Ξεηξνπνπινο, Καξηαλλα Θαθανπλαθε, Διελε Βαξβηηζησηε«Ζ Διιάδα έρεη αλαπάληερα βξεζεί ζην επίθεληξν ησλ ελεξγεηαθψλ ζεκάησλ, εμαηηίαο ησλ αγσγψλ TGI θαη Κπνπξγθάο - Αιεμαλδξνχπνιε», ζεκε- ηψλεη ηνλ Κάξηην ηνπ 2006 ζε ηειεγξάθεκά ηνπ, ν Ακεξηθαλφο πξέζβεο ζηελ Αζήλα, κε ζθνπφ λα πξνεηνηκάζεη ηελ ηφηε ππνπξγφ Δμσηεξηθψλ ησλ ΖΞΑ Θνληνιίδα Οάηο γηα ηελ επηθείκελε επίζθεςε Κπαθνγηάλλε ζηελ Νπάζηγθηνλ. Ν ίδηνο ζπλερίδεη ππνγξακκίδνληαο φηη «αλεζπρνχκε γηα ηελ αξπαθηηθή Γθάδπξνκ» θαη φηη «νη Eιιελεο δελ πξέπεη λα γεκίζνπλ ηνλ αγσγφ Ρνπξθίαο Διιάδαο Ηηαιίαο κε αέξην ηεο Γθάδπξνκ», αιιά κε αέξην απφ ην Αδεξκπατηδάλ, έηζη ψζηε λα κελ κεηαηξαπεί ν αγσγφο ζε έλα αθφκε «εμάξηεκα» ηνπ ελεξγεηαθνχ κνλνπσιίνπ ηεο «Γθάδπξνκ». Ζ ηζνξξνπία Διιάδαο - ΖΞΑΝηαλ ηνλ Απξίιην ηνπ 2008, ν αλαπιεξσηήο βνεζφο ππνπξγφο Δμσηεξηθψλ ηεο Ακεξη- θήο Κάζηνπ Κπξάηδα έθηαλε ζηελ Διιάδα, θχξην κέιεκά ηνπ, ζχκθσλα κε ζεηξά ακεξηθαληθψλ δηπισκαηηθψλ ηειε γ- ξαθεκάησλ πνπ βξίζθνληαη ζηελ θαηνρή ηεο «Θ», ήηαλ ηα ελεξγεηαθά αλνίγκαηα ηεο Διιάδαο θαη ζπγθεθξηκέλα ε πξνζπάζεηα ηεο Ακεξηθήο λα πξνσζήζεη ηνλ αγσγφ θπζηθνχ αεξίνπ TGI (Ρνπξθίαο - Διιάδαο - Ηηαιίαο) απφ ηε κηα, θαη ε αλεζπρία γηα ην «θιεξη» ηεο θπβέξλεζεο Θαξακαλιή κε απηήλ ηνπ Ξνχηηλ γηα ηνλ αγσγφ South Stream απφ ηελ άιιε. Ζ ζπλάληεζε άιισζηε Θαξακαλιή - Ξνχηηλ γηα ηελ ππνγξαθή ηεο δηαθπβεξλεηηθήο ζπκθσλίαο πνπ αθνξνχζε ηελ θαηαζθεπή θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ειιεληθνχ ηκήκαηνο ηνπ αγσγνχ ήηαλ πξνγξακκαηηζκέλε κφιηο δχν εβδνκάδεο α ξ- γφηεξα. Νπσο ζεκεηψλεη ν Ακεξηθαλφο πξέζβεο ζηελ Αζήλα, Ππέθραξλη, ζην εκπηζηεπηηθφ ηειεγξάθεκα 08ATHENS576, «πα- ξφηη ν Κπξάηδα δελ πξνζπάζεζε λα πείζεη ηελ θπβέξλεζε λα απνζχξεη ηελ ππνζηήξημή ηεο ζηελ πξφηαζε γηα ηνλ South Stream, θαηέζηεζε ζαθέο φηη ζα πξέπεη λα ρξίζεη ε ειιεληθή θπβέξλεζε - θαη δεκφζηα - ηνλ TGI, σο ηελ απφ- ιπηε θξαηηθή πξνηεξαηφηεηα». Πχκθσλα κε ηνλ Κπξάηδα, ηφζν ν ηφηε ππνπξγφο Αλάπηπμεο Σξήζηνο Φψιηαο φζν θαη ε ηφηε ΢Ξ.ΔΜ. Ληφξα Κπαθνγηάλλε ππνγξάκκηζαλ, ζε εθείλε ηελ επίζθεςή ηνπ, ηε δέζκεπζε ηεο ειιεληθήο θπβέξλεζεο 24
  • 25. ζηνλ TGI θαη ππνβάζκηζαλ ηηο κέρξη ηφηε επαθέο κε ηνπο Οψζνπο γηα ηνλ South stream, απιψο σο κηα πξνζπάζεηα ηεο Διιάδνο λα εμαζθαιίζεη αέξην απφ δηαθνξεηηθέο πεγέο. Δμνκνινγήζεηο γηα ην «ηέξαο»Κηα απφ ηηο επαθέο ηνπ Κπξάηδα, ζηελ ηξηήκεξε επίζθεςή ηνπ ζηελ Διιάδα ην 2008, έδσζε ζηνλ αλαπιεξσηή βνεζφ ΢Ξ.ΔΜ. ησλ ΖΞΑ κηα ηειείσο δηαθνξεηηθή εθδνρή απφ ηελ επίζεκε εηθφλα γηα ηηο παξαζθεληαθέο δηαπξαγκαηεχζεηο κεηαμχ Διιάδαο θαη Οσζίαο: ν ηφηε πξφεδξνο ηεο ΓΔΞΑ θαη ζεκεξηλφο αλαπι ε- ξσηήο ηνκεάξρεο Δλέξγεηαο ηεο Λ.Γ., Κάθεο Ξαπαγεσξγίνπ, εμνκνινγήζεθε, ζχκθσλα κε ην ίδην ηειεγξάθεκα, ζηνλ Κπξάηδα θαηά ηελ επίζθεςε εθείλε, φηη ε ξσζηθή «Γθάδπξνκ» ήηαλ ηδηαηηέξα ζθιεξή δηαπξαγκαηεχηξηα. Ν Ξαπαγεσξγίνπ παξφηξπλε κάιηζηα ηνλ Κπξάηδα ζηε ζπλάληεζε πνπ ζα είρε κε ηνλ Φψιηα λα ηνλ «ζθιεξαγσγήζ ε- η». Ζ «Γθάδπξνκ», ζπλέρηζε ν Ξαπαγεσξγίνπ, ζχκθσλα κε ην ηειεγξάθεκα, είλαη έλα «άπιεζην, κνλνπσιηαθφ ηέξαο πνπ πξέπεη λα αληηκεησπηζηεί». Πε άιιν ηειεγξάθεκα, ηνλ Ηνχιην ηνπ 2008, ν Ξαπαγεσξγίνπ θαίλεηαη λα επηθνηλσλεί ηειεθσληθά κε ηελ πξεζβεία εθδειψλνληαο ηελ αλεζπρία ηνπ γηα ελδερφκελν θίλδπλν κε ηε δηαζεζηκφηεηα θπζηθνχ αεξίνπ ζηε ρψξα καο, θαζψο, φπσο θέξεηαη λα είπε ζηνλ πξέζβε, ηα απνζέκαηα «έθηαλαλ κφλν γηα πέληε επηπιένλ εκέξεο». Πχκθσλα κε ην εκπηζ- ηεπηηθφ ηειεγξάθεκα 08ATHENS1019 ν Ξαπαγεσξγίνπ, παξφηη μεπέξαζε ην πξφβιεκα, πξνκεζεπφκελνο επηπιένλ πνζφηεηα θπζηθνχ αεξίνπ απφ ηελ Ρνπξθία, θέξεηαη λα ιέεη ζηνλ Ακεξηθαλφ πξέζβε φηη είλαη πεπεηζκέλνο πσο ε «ε- πηζθεπή αγσγνχ», πνπ ζχκθσλα κε ηελ «Γθάδπξνκ» επζπλφηαλ γηα ηελ έιιεηςε, ήηαλ απιά «κηα πξφθαζε, κηα κνξ- θή εθβηαζκνχ ηεο Γεκφζηαο Δπηρείξεζεο Φπζηθνχ Αεξίνπ» πνπ είρε πξνεγνπκέλσο αξλεζεί λα «ελδψζεη» ζηηο πηέζεηο ηεο «Γθάδπξνκ» γηα απεπζείαο πξφζβαζε ζηελ ειιεληθή αγνξά κέζσ ηεο ζπγαηξηθήο ηεο ζηελ Αζήλα. To ξσζηθφ «θιεξη»Πε άιιν ηειεγξάθεκα, ηνλ Ηνχιην ηνπ 2008, νη Ακεξηθαλνί δηπισκάηεο θαηαπηάλνληαη κε ηελ πξνζπάζεηα ησλ Οψζσλ λα πξνζειθχζνπλ ην ελδηαθέξνλ ησλ Διιήλσλ πνιηηηθψλ, κέζα απφ πξνζσπηθέο επαθέο. Πην εκπηζηεπηηθφ ηειεγξάθεκα 08ATHENS996, ε πξεζβεία ηεο Αζήλαο πεξηγξάθεη ζπλάληεζε ππεξεζηαθνχ ηεο παξάγνληα κε ηνλ ηφηε γεληθφ γξακκαηέα ηεο Βνπιήο, Λίθν Πηεθάλνπ. Ν Πηεθάλνπ, παιηφο γλψξηκνο ηεο πξεζβείαο απφ ηα ρξ φ- ληα ηνπ σο γεληθφο γξακκαηέαο ζην ππνπξγείν Αλάπηπμεο θνληά ζηνλ Γ. Πηνχθα, επηρείξεζε, ζχκθσλα κε ην ηειεγ- ξάθεκα, ζηε ζπλάληεζε απηή λα θαζεζπράζεη ηε κεγάιε αλεζπρία ησλ Ακεξηθαλψλ, επηζεκαίλνληαο ηελ πεπνίζεζή ηνπ ζρεηηθά κε ηνλ South Stream «πσο ε θπβέξλεζε ηεο Διιάδνο κπήθε ζην παηρλίδη θαη ηψξα δελ μέξεη πψο λα βγ ε- η», ππνλνψληαο, ζχκθσλα κε ηελ πξεζβεία, πσο νη ιεπηνκέξεηεο γηα ηνλ αγσγφ παξακέλνπλ αβέβαηεο θαη αζαθείο. O Πηεθάλνπ ζεκείσζε φηη ζην πξφζθαην ηαμίδη πνπ είρε θάλεη κε ηνλ Γεκήηξε Πηνχθα ζηε Κφζρα ήηαλ εκθαλέο πσο νη Οψζνη ήζειαλ λα ηνπο θαινπηάζνπλ, θαλνλίδνληαο ζπλάληεζε κε ηνλ ίδην ηνλ Ξνχηηλ θαη «θάλνληαο ηα πάληα γηα λα ληψζνπκε ζαλ ζην ζπίηη καο». Πην ίδην ηειεγξάθεκα, εκθαλψο πξνβιεκαηηζκέλνο ν Ακεξηθάλνο πξέζβεο ζρνιηάδεη πσο ε επηζπκία ηνπ Πηνχθα λα επηζθεθζεί ην ακεξηθαληθφ Θνγθξέζν είλαη κηα πξψηεο ηάμεσο επθαηξία λα ηνλ «ππν- δερζνχκε φπσο ηνπ αξκφδεη, αθνχ είρε απνδεηρζεί ζεκαληηθή επαθή ζε κηα ζεηξά απφ ζέκαηα θνηλνχ ελδηαθέξνληνο ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ ελεξγεηαθνχ». Αιισζηε, νη Ακεξηθαλνί δηπισκάηεο είραλ ήδε δηαπηζηψζεη ηηο δηαζέζεηο ηνπ πξψελ ππνπξγνχ Αλάπηπμεο, θαζψο ζε ζπλάληεζή ηνπ, ην θαινθαίξη ηνπ 2006, κε ηνλ αλαπιεξσηή βνεζφ ΢Ξ.ΔΜ. ησλ ΖΞΑ Κπξάηδα είρε αλνηρηά εθδειψζεη ηελ πεπνίζεζή ηνπ φηη ε Διιάδα κπνξεί λα αγνξάζεη αέξην γηα ηνλ TGI απφ ην Αδεξκπατηδάλ, ελψ είρε εμεγήζεη ζηνλ Κπξάηδα, ζχκθσλα κε ην εκπηζηεπηηθφ ηειεγξάθεκα 06ATHENS1913, φηη νη Οψζνη ζπλνκηιεηέο ηνπ είραλ -ζηελ πνξε- ία ηνπ ρξφλνπ- «γίλεη αιαδφλεο θαη πξνζπαζνχζαλ λα επηβάινπλ» ηε γλψκε ηνπο. «Αξλνχκαη λα επηηξέςσ ζηελ Διιά- δα λα πέζεη ζηα πφδηα ηεο «Γθάδπξνκ»», είρε θαηαιήμεη ηφηε ν Πηνχθαο, αλαθεξφκελνο ζηηο ππεξβνιηθέο απαηηήζεηο ησλ Οψζσλ γηα ηα πνζνζηά ζηνλ αγσγφ πεηξειαίνπ Κπνπξγθάο - Αιεμαλδξνχπνιε. http://news.kathimerini.gr/ 5. Ν νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο Γξάθεη ν Λίθνο Κάξηεο Ξξψελ ΢πνπξγφο 20-9-2011 Ν θ. Ξξσζππνπξγφο δήισζε πξφζθαηα φηη αξρίδνπλ ζχληνκα δηεξεπλεηηθέο γεση- ξήζεηο γηα πδξνγνλάλζξαθεο (πεηξέιαην θαη θπζηθφ αέξην) ζην Ηφλην θαη ηε Λφηηα Θξήηε. H δηαδηθαζία ζα απαηηήζεη ρξφλν. Θαλέλαο δελ αλαθέξεηαη ζην κεγάιν ζπλν- ιηθφ νξπθηφ πινχην πνπ έρεη ε Διιάδα. Λα ππελζπκίζσ φηη ε πξψηε Θπβέξλεζε ηνπ ΞΑΠΝΘ ηνπ 1981, αλήγγεηιε σο νξηζηηθή ηελ απφθαζε ζεκειηψζεσο Κνλάδαο Κηθ- ηψλ Θεηνχρσλ. Ζ Κνλάδα ζα παξήγαγε 3 ηφλνπο ρξπζνχ εηεζίσο, 150 ηφλνπο αξγπξνχ θαη 40.000 ηφλνπο κνιχβδνπ, 40.000 ηφλνπο ςεπδαξγχξνπ, 800.000 ηφλνπο ζεητθνχ νμέσο. Δάλ κεηά ην 1983 ζεκειησλφηαλ ε Κνλάδα απηή θαη ιεηηνπξγνχζε έζησ ην 1990, ζήκεξα (κεηά απφ 20 ρξφληα) ζα είρακε 60 ηφλνπο ρξπζνχ, 3.000 ηφλνπο αξγπξνχ θαη θαη‟ έηνο 20 ηφλνπο κνιχβδνπ, ςεπδαξγχξνπ, αξζεληθνχ θαη ζεητθνχ νμέσο. Πηα αλσηέξσ πξέπεη λα πξνζηεζνχλ θαη 25
  • 26. ηα Κηθηά Θεηνχρα εθηφο απφ ηε Σαιθηδηθή, ηε Θάζν θαη ηε Γπηηθή Θξάθε (πνπ ζα εθνδίαδαλ κε πξψηε χιε ηε Κνλάδα ηνπ Πηξπκψλα) θαη απφ Ξαγγαίν, Θηιθίο θαη Ιαθσλία. Υο ΢πνπξγφο Βηνκεραλίαο 1958-1961, εηζεγήζεθα θαη ςεθίζηεθε ν πξψηνο Λφκνο γηα έξεπλα πδξνγνλαλζξάθσλ. Θήξπμα έθπησην ηνλ Διιελνακεξηθαλφ Σέιε, ν νπνίνο ην 1932 ζχλαςε Πχκβαζε κε ην Διιεληθφ Γεκφζην θαη δέζκεπ- ζε φιε ηε ρψξα γηα έξεπλα θαη εθκεηάιιεπζε επί 100 ρξφληα, ελψ κέρξη ην 1959 έθαλε γεσηξήζεηο κφλν ζηελ Ζιεία. Θαηφπηλ πξνζθιήζεψο κνπ, πνπ δηαβηβάζηεθε απφ ηελ Ηηαιηθή Ξξεζβεία ησλ Αζελψλ, ν πνιχ γλσζηφο δηεζλψο Ξξ φ- εδξνο ηεο Θξαηηθήο Ηηαιηθήο Δηαηξείαο Ξεηξειαίνπ (ΔΛΗ) Καηέτ, δηέθνςε αεξνπνξηθφ ηνπ ηαμίδη ζηελ Ξεξζία, γηα λα έρνπκε κηα πξψηε ζπδήηεζε, κε βάζε ζηηο πξνηάζεηο κνπ γηα ελδερφκελε ζπλεξγαζία ζηνλ ηνκέα ησλ εξεπλψλ, γηα ηελ αλεχξεζε πδξνγνλαλζξάθσλ ζηε ρψξα καο. Θαηά ηε ζπδήηεζε, πνπ έγηλε ζε αίζνπζα ηνπ αεξνδξνκίνπ Αζελψλ, ζπκθσλήζακε λα επαθνινπζήζεη θαη λέα ζπλάληεζε γηα ηελ δηαηχπσζε ζπκθσλίαο ζπλεξγαζίαο, ηελ νπνία κε ηδηαί- ηεξν ελδηαθέξνλ δέρζεθε. Γήισζε, φηη ε αξρή ησλ εξεπλψλ ζα γηλφηαλ ζην Ηφλην Ξέιαγνο, φπνπ πίζηεπε φηη ππήξραλ πηζαλφηεηεο γηα αμηφινγα εθκεηαιιεχζηκα θνηηάζκαηα πεηξειαίσλ θαη θπζηθψλ αεξίσλ. Γπζηπρψο ν βίαηνο ζάλαηνο ηνπ κεηά ηξίκελν ζε αεξνπνξηθφ δπζηχρεκα, πνπ ζεσξήζεθε απνηέιεζκα ζακπνηάδ, καηαίσζε ηε ζπλεξγαζία απηή. Αθνινχζσο εηζεγήζεθα λα κεηαβεί ζηε Οψκε εηδηθφο, γηά λα εξεπλήζεη εάλ ππάξρνπλ ζηνηρεία γηα πδξνγνλάλζξαθεο ζην Ηφλην. Ξξφηεηλα λα γίλεη έξεπλα θαη ζηελ πεξηνρή αλαηνιηθά ηεο Θάζνπ, φπνπ ε εηαηξεία WesternGeophysical είρε θάλεη ζεηξά ζεηζκηθψλ εξεπλψλ γηα ινγαξηαζκφ ηεο Δηαηξείαο NAPC ηα έηε 1970-1972-1973-1974-1982, ζπλνιηθνχ βάζνπο 4.783 ρικ. , απφ ηηο νπνίεο εληνπίζηεθαλ επλντθέο ηεθηνληθέο δνκέο θαη ηνπο δφζεθαλ ηα νλφκαηα Κπάκπνπ- ξα, Πηαπξφο θαη Ιπδία. Ζ Διιάδα έρεη νπξάλην (βεβαησκέλα απνζέκαηα 7 ηφλνπο), ληθέιην, ρξπζφ, άξγπξν, ρξψκην, βσμίηεο, ιεπθφιηζν, κα γ- γάλην, κηθηά ζεηνχρα, κφιπβδν, ζηδεξνππξίηε θνηλφ θαη ραιθνχρν θαη άιια βηνκεραληθά νξπθηά φπσο ζκχξηδα, βαξπ- ηίλε, θανιίλε, κπελδνλίηε, πεξιίηε, θίζζεξε, ζηεαηίηε, θζνξίηε, κάξκαξα, ζεξατθή γε, γχςν, ιηγλίηεο, ππξηηηθφ νμχ θ.α. Δάλ αμηνπνηεζεί βηνκεραληθά ν πινχζηνο νξπθηφο πινχηνο ηεο Διιάδαο, έζησ κφλν ηα κηθηά ζεηνχρα, ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο ρψξαο καο ζα είλαη δηαθνξεηηθή. Πε άξζξν ησλ FINANCIAL TIMES ηνπ 1978 (Βηνκεραληθή Δπηζεψξεζε, Απξίιηνο 1978, ζει. 257), αλαθέξεηαη: «Όηαλ ε Διιάδα γίλεη ην δέθαην κέινο ηεο ΔΟΘ, ν εθηεηακέλνο Οξπθηόο ηεο πινύηνο ζα πξνκεζεύζεη ηελ Θνηλή Αγνξά κε κία κεγάιε πνηθηιία πξώησλ πιώλ, πνπ ζα ζπκβάιινπλ ζηελ εμαζθάιη- ζε νπζηαζηηθήο απηάξθεηαο ηεο Θνηλόηεηαο σο πξνο πνιιά πξντόληα». http://olympia.gr/ 6. Αζέαηνο Θφζκνο-Νξπθηφο Ξινχηνο ηεο Διιάδαο Γεηηε ηα ελδηαθέξνληα βίληεν ΔΓΥ http://www.youtube.com/user/VAGOS1985#grid/user/A8B480839D47E374 7. Ο κεηαιιεπηηθόο ράξηεο ηεο Διιάδνο(ΙΓΜΔ) ΓΔΙΣΔ ΔΓΩ ΔΛΛΗΝΙΚΔ΢ ΟΠΤ_ΥΑΡΣΔ΢2[1] http://www.scribd.com/ 26
  • 27. 8. AIΓΑΗΝ: Έλαο απέξαληνο πεηξειαηνθφξνο νξίδνληαο (απφζπαζκα) Οη πξσηαγσληζηέο, ηα ηζηνξηθά γεγνλόηα θαη νη πεξηνρέο ησλ θνηηαζκάησλ Πσο θαη Γηαηί θηάζακε ζηηο Γθξίδεο Εώλεο θαη ζηνπο αεξνδηαδξόκνπο ( Κηά πνιύ ελδηαθέξνπζα έξεπλα ηεο Aegeantimes ) Δπί 30 ρξόληα αθνύκε θαη δηαβάδνπκε γηα ηηο πεξίθεκεο δηεθδηθήζεηο ησλ Σνύξθσλ ζην Αηγαίν ρσξίο λα έρνπκε θαηαθέξεη λα θσηίζνπκε ην νκηριώδεο ηνπίν πνπ θαιύπ- ηεη απηέο ηηο δηεθδηθήζεηο. Δίλαη ηπραία άξαγε ε θιηκάθσζε ησλ ηνπξθηθώλ πξνθιή- ζεσλ ζην Αηγαίν; Δίλαη ηπραίν ην δήηεκα πνπ ηέζεθε από ηνπο Σνύξθνπο ζρεηηθά κε ηνπο Αεξνδηαδξόκνπο ηεο Ρόδνπ, Δίλαη ηπραίν γεγνλόο ε δηπισκαηηθή εκπινθή ηεο έληαμεο ηεο Κύπξνπ ζηελ Δ.Δ. θαη νη ζπλαληήζεηο Κιεξίδε - Νηελθηάο; Δίλαη ηπραίν γεγνλόο νη 2 ζπλαληήζεηο Παπαλδξένπ - Σδέκ κέζα ζε δηάζηεκα 10 εκεξώλ; Δίλαη ηπραία ε επηινγή ησλ ζεκείσλ πνπ επηιέγνπλ νη Σνύξθνη πηιόηνη όηαλ πξαγκαηνπνη- νύλ ηηο παξαβηάζεηο ηνπ Διιεληθνύ Δλαέξηνπ ρώξνπ; ................................................................................................. MΞΑΚΞΝ΢ΟΑΠ: Mηα ιέμε πνπ επί δχν ΓΔΘΑΔΡΗΔΠ ήηαλ ζην ςπγείν Νη έξεπλεο γηα ηα πεηξέιαηα ζπλερίζηεθαλ ηφζν επί Θαξακαλιή φζν θαη επί Ξαπαλδξένπ. Ρν 1978, δειαδή πξηλ κπεη ε Διιάδα ζηελ ΔΝΘ, πξαγκαηνπνηήζεθε κηα κειέηε ζε κηα πεξηνρή γηα ηελ νπνία γηλφηαλ πνιχο ιφγνο. Ξξφθεηηαη γηα ηελ πεξηνρή ζηελ νπνία ε Σνχληα είρε δηαπηζηψζεη φηη ππάξρνπλ πνιχ πινχζηα πεηξειατθά θνηηάζκαηα αιιά ε πξνεγνχκε- λε κειέηε είρε ραζεί!!! Η κειέηε αλέθεξε όηη 10 λαπηηθά κίιηα από ην Αθξσηήξην ΜΠΑΜΠΟΤΡΑ΢ ηεο Θάζνπ, ππάξρεη έλα ηεξάζηην θνίηαζκα πεηξειαίνπ, ΑΜΔ΢Α αμηνπνηήζηκν, ζε κηθξό βάζνο από ηελ επηθάλεηα θαη κε θόζηνο εμόξπμεο ίζν κε απηό ησλ πεγαδηώλ πνπ ππάξρνπλ ζηε ΢. Αξαβία! Ρν θφζηνο εμφξπμεο ζηε Π. Αξα- βία ήηαλ 5 δνιάξηα ην βαξέιη θαη ε κειέηε θαηαδείθλπε φηη ζηελ ζαιάζζηα πεξηνρή ηνπ ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑ ην θφζηνο ήηαλ κφιηο 4,8 δνιάξηα /βαξέιη γεγνλφο πνπ ηελ θαζηζηνχζε ηζφηηκε κε κηα νπνηαδήπνηε εμφξπμε ζε ρεξζαίν έδαθνο. Αληί- ζεηα, νη εμνξχμεηο ζε ζαιάζζηεο πεξηνρέο είλαη πάληνηε αθξηβφηεξεο φπσο απηέο γηα παξάδεηγκα ηνπ πεηξειαίνπ Κπξέλη. Πηνλ ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑ, ην θνίηαζκα ήηαλ «θαζαξφ» απφ ζεηάθη, γεγνλφο πνπ έθαλε ηελ εθκεηάιιεπζή ηνπ πην ειθπζηηθή Πχκθσλα κε ηελ έξεπλα απηή ην ζπγθεθξηκέλν θνίηαζκα πξνζθεξφηαλ γηα κηα παξαγσγή πνπ κπνξνχζε λα θηάζεη θαη ηα 200.000 βαξέιηα εκεξεζίσο. Πηνλ δηπισκαηηθφ ππξεηφ πνπ αθνινχζεζε ε επξσπαίνη είραλ αξρίζεη λα δείρλνπλ έληνλν ελδηαθέξνλ γηα ηελ Διιεληθή ζπκκεηνρή ζηελ ΔΝΘ αθνχ πξνζδνθνχζε απφ ηελ Διιάδα πνιιά ζηνλ ηνκέα ηεο Δλεξγεηαθήο Ξνιηηηθήο. Δπηπρψο ηφηε ε Διιάδα εηζήιζε ζηελ ΔΝΘ, αθφκε θαη πξηλ ηελ Ηζπαλία. Νη Ακεξηθαλνί αληειήθζεζαλ φηη ε Διιάδα αθνινπζψληαο ηεο Δπξσπατθή ηεο πνξεία ζα έραλαλ ην παηρλίδη ηνπ Αηγαίν θαη φηαλ αλέιαβε ηελ Ξξσζππνπξγία ν Α. Ξαπαλδξένπ αθνινχζεζαλ κηα ζεηξά γεγνλφησλ πνπ νδήγεζαλ ζην «απηνεκπάξγθν» ησλ Δμνπιηζκψλ απφ ηελ Διιε- ληθή πιεπξά κε απνηέιεζκα ε Ρνπξθία λα απνθηήζεη κηα αηζζεηή ππεξνρή ζηνλ «αέξα» απνθηψληαο ζχγρξνλα πνιεκη- θά αεξνζθάθε ηχπνπ F-16. Ρν γεγνλφο απηφ νδήγεζε ηνπο Ακεξηθαλνχο ζηελ πεξαηηέξσ ελίζρπζε ησλ Ρνχξθσλ πνπ πιένλ έζεηαλ αλνηρηά ην ζέκα ηεο ΢θαινθξεπίδαο. Ν ιφγνο ήηαλ απιφο! Όια ηα άκεζα αμηνπνηήζηκα θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ δελ βξηζθόηαλ εληόο ησλ 6 κηιίσλ νύηε θαη ζηα δηεζλή ύδαηα. Σα θνηηάζκαηα πνπ είραλ αλαθα- ιπθζεί κέρξη ηόηε βξηζθόηαλ εληόο ηεο Διιεληθήο Τθαινθξεπίδαο. Ρν 1984-85 ν ηφηε Ξξσζππνπξγφο ηεο ρψξαο Α. Ξαπαλδξένπ πξνρψξεζε ζε λέεο έξεπλεο θαη δεηγκαηνιεςίεο απφ ηελ πεξηνρή ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑΠ νη νπνίεο επηβεβαίσζαλ ηηο πξνεγνχκελεο κειέηεο θαη έδσζε εληνιή λα ζπλερηζηνχλ θαη άιιεο ζηελ πεξηνρή ησλ Γσδεθαλήζσλ θαη ζηε Λφηηα Θξήηε. Ζ επθνξία πνπ επηθξαηνχζε ζην ππνπξγείν Δλέξγεηαο ήηαλ κεγάιε αθνχ γηα πνιχ θαηξφ πίζηεπαλ φηη ε χπαξμε θνηηαζκάησλ πεηξειαίνπ ζην Αηγαίν ήηαλ έλαο ζξχινο πνπ είρε δεκηνπξγήζεη ε Θπβέξλεζε Θαξακαλιή κε ζθνπφ λα βνεζήζεη ηελ Διιάδα ζηελ εληαμηαθή ηεο πνξεία ζηελ ΔΝΘ. ................................................................................................................ ΓΩΓΔΘΑΛΖΠΝΠ: Θνηηάζκαηα ζε πνιιέο πεξηνρέο - Πχκπησζε ηα ΗΚΗΑ; Γχξσ ζην 1996 νη Ρνχξθνη ζηξέθνπλ ηελ πξνζνρή ηνπο ζηε πεξηνρή ηεο Γσδεθαλήζνπ φπνπ Ακεξηθαληθνί δνξπθφ- ξνη είραλ εληνπίζεη θειίδεο ιαδηνχ θνληά ζε 14 πεξηνρέο πνπ εθηείλνληαλ απφ ηελ Οφδν σο ηελ Θσ. Ξαξάιιεια έθαλε ηελ εκθάληζή ηνπ έλαο ράξηεο κε άιιεο 20 πεξηνρέο απφ ηε Ιήκλν σο ηελ Πάκν πνπ εκπιέθνληαλ ζε δηάθνξα ζελάξηα χπαξμεο πεηξειαίνπ. Ρελ ίδηα πεξίνδν αξρίδεη λα γίλεηαη ιφγνο γηα αληίζηνηρεο πεξηνρέο ζηελ ειεχζεξε Θχπξν. Ζ θπβέξλεζε Πεκίηε βάδεη ηφηε ζην παηρλίδη ηνπο Γεξκαλνχο, αθνχ είρε αξρίζεη ήδε λα δηαθαίλεηαη ε πξφζεζε Πεκί- ηε-Ξαπαλησλίνπ λα απεπζπλζνχλ ζε εηδηθνχο ζπκβνχινπο απφ ηελ Γεξκαλία ζηηο έξεπλεο ζηνλ ππνζαιάζζην ρψξν ηεο Θάζνπ. Δίλαη αξθεηά ηξνκαθηηθφ - γηα λα είλαη ζχκπησζε ε ζπγθπξία ηεο θξίζεο ησλ Ηκίσλ - αθνχ πξηλ ηελ θξίζε θαη πάιη νη ηνχξθνη είραλ δπζαλαζρεηήζεη κε ηελ θαζπζηέξεζε ηεο κειέηεο θαηαζθεπήο ηνπ πεηξειατθνχ αγσγνχ Κπαθνχ - Ρζεηράλ θαη έςαρλαλ ηξφπνπο γηα λα βάινπλ ζην παηρλίδη Ακεξηθαληθψλ ζπκθεξφλησλ πεηξειατθέο εηαηξίεο. Έλαο ράξηεο πνπ είραλ δεκνζηεχζεη νη Aegean Times ζε αλχπνπην ρξφλν θαηαδείθλπε φηη φιν ην Αλαηνιηθφ Αηγαίν απνηειεί κηα ηεξάζηηα πεγή πδξνγνλαλζξάθσλ θαη κάιηζηα ζρνιηάζηεθε πνηθηινηξφπσο απφ ηνλ ηχπν. Ν ράξηεο απηφο έθαλε ηελ εκθάληζή ηνπ ιίγν πξηλ ηελ θξίζε ησλ Ηκησλ. Ζ θξίζε απηή δελ ήηαλ ηίπνηε άιιν παξά ε επηζθξάγηζε ηεο 30εηνχο πνιηηηθήο ησλ Ρνχξθσλ ζην Αηγαίν. Οη «γθξίδεο δώλεο» δελ είλαη ηίπνηε άιιν από πεξηνρέο ηεο Διιε- ληθήο επηθξάηεηαο πνπ ζηελ ζπληξηπηηθή ηνπο πιεηνςεθίαο ελέρνληαη ζε έξεπλεο ή ζπδεηήζεηο πεξί ύπαξ- 27
  • 28. μεο θνηηαζκάησλ πεηξειαίνπ. Ξάλσ απ΄ φια φκσο ηα Ηκηα ήηαλ ε απέιπηδα πξνζπάζεηα ησλ Ρνχξθσλ λα παδαξέ- ςνπλ θνκκάηη ηεο Διιεληθήο πθαινθξεπίδαο φπσο απνδείρηεθε ζηα ρξφληα πνπ αθνινχζεζαλ. Ζ επηβεβαίσζε ησλ ... θεκψλ: O ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑΠ δελ είλαη θήκε Πηηο 14 Ηνπλίνπ ηνπ 2000 ηα ΚΚΔ επηβεβαηψλνπλ ηελ χπαξμε ησλ δχν επηπιένλ θνηηαζκάησλ ζηνλ Ξξίλν αθνχ δεκν- ζηεχηεθε έλα Γ. Ρ. ηεο Kavala Oil πνπ αλαλθνίλσλε φηη εληνπίζηεθαλ ζε βάζνο 2.900 κέηξσλ δχν άξηζηα θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ θαη κάιηζηα 4 κίιηα αλνηρηά ηνπ Θφιπνπ Ξεξάκνπ ηεο Θαβάιαο. Ξξφθεηηαη γηα ηα θνηηάζκαηα πνπ έρνπκε πξναλαθέξεη γηα ηα νπνία είραλ πξαγκαηνπνηεζεί νη πξψηεο κειέηεο πνπ νδήγεζαλ ηειηθά ζηνλ «Ξξίλν». Ζ δηαθνξά ήηαλ φηη ζε αληίζεζε κε ην παιηφ θνίηαζκα πνπ είρε 60% πεξηεθηηθφηεηα ζε ζεηάθη ηα λέα θνηηάζκαηα είραλ πνζνζηφ 7%. Κάιηζηα ν ηφηε πξφεδξνο ηεο Θavala Oil k. Λίθνο Ινχηζηγθαο δήισζε φηη έλα εθ ησλ δχν θνηηαζκάησλ είλαη πνην ελδηαθέξνλ απφ ην άιιν. Ζ αλαθνίλσζε απηή επηβεβαίσζε φηη ν Ξξίλνο δελ είρε κφλν έλα θνίηαζκα φπσο ιεγφηαλ παιηά αιιά απνηεινχζε κηα πεξηνρή χςηζηεο ζεκαζίαο. Ξνιχ πεξηζζφηεξν δε, φηαλ ζθεθηεί θάπνηνο φηη νη αξρηθέο κειέηεο είραλ απνδείμεη φηη ζηε ζέζε ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑΠ ην θνίηαζκα είλαη ππεξδεθαπιάζην ησλ ππνινίπσλ κπνξεί λα εμ ά- γεη θάπνηνο αβίαζηα ην ζπκπέξαζκα φηη επηβεβαηψλνληαη νη αξρηθέο κειέηεο πνπ έθαλαλ ιφγν γηα ηεξάζηηα θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ. Κεηά απφ απηέο ηηο εμειίμεηο ηα Διιεληθά Ξεηξέιαηα (ΔΙΞΔ) ζηηο 8 Νθησβξίνπ ηνπ 2000 αλαθνηλψλνπλ κεγάιεο επελ- δχζεηο ζηελ Δξεπλα λέσλ θνηηαζκάησλ θαζψο θαη ζηελ ζπκκεηνρή ζε πεηξειατθέο έξεπλεο ζην Δμσηεξ ηθφ. Φπζηθά ζηηο εμειίμεηο ε ζπκκεηνρή ησλ Γεξκαλψλ ζπκβνχισλ ήηαλ θαζνξηζηηθή. ............................................................................................................................... Mεηά ηα Γσδεθάλεζα θαη ε Θ΢ΞΟΝΠ - Aεξνδηάδξνκνη G-18 θαη R-19. Γηαηί ζέινπλ ηφζν πνιχ νη Ρνχξθνη ηνλ έιεγρν απηήο ηεο πεξηνρήο; Ξαξάιιεια ζχκθσλα κε δεκνζηεχκαηα ηνπ Θππξηαθνχ ηχπνπ, ηνλ Απξίιην ηνπ 2001, Ν.Αλαηνιηθά ηνπ λεζηνύ πξνο ηελ πιεπξά ηεο Αηγύπηνπ, αλαθαιύθζεθαλ κεγάια θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ, γεγνλφο πνπ φπσο αλαθέξακε ζηελ αξρή είρε πξνθαιέζεη ηα εηξσληθά ζρφιηα ηνπ χπαηνπ αξκνζηή ηνπ λεζηνχ. ΋κσο ην πφζν δίθην είρε ν Θππξηαθφο Ρχπνο απνδείρηεθε ζηηο 22 Απγνχζηνπ ηνπ 2001 φηαλ κε βάζε θάπνηεο θσηνγξαθίεο απφ δνξπθφξνπο εκθαλίζηεθαλ ζηελ Θππξηαθή εθεκεξίδα «Φηιειεχζεξνο» θαη απνθαιχθζεθε φηη ε Θππξηαθή Θπβέξλεζε βξίζθεηαη ήδε ζε ζπλελλφε- ζε κε Αγγιηθέο εηαηξίεο γηα πεξαηηέξσ έξεπλεο. Κάιηζηα ε Αγγιηθή εηαηξία Spectrum πνπ εηδηθεχεηαη ζηηο ραξηνγξα- θήζεηο βπζψλ έζπεπζε λα πξνζθέξεη ηελ βνήζεηά ηεο ζηνπο Θππξίνπο. Ρνλ Πεπηέκβξην ηνπ ίδηνπ έηνπο αθνινχζεζε ε επίζθεςε ηνπ Αηγχπηηνπ ππνπξγνχ πεηξειαίνπ ζηε Κεγαιφλεζν θαη νη πξψηεο επαθέο κε ηε Ππξία φπνπ επηζπεχηεθε ε ξχζκηζε ησλ εθθξεκνηήησλ πνπ ππάξρνπλ ζηελ πθαινθξεπίδα ησλ θξαηψλ απηψλ. Νη εμειίμεηο απηέο νδήγεζαλ ηνλ Οανχθ Ληελθηάο λα δειψζεη φηη «ζα δηεθδηθήζεη ην κεξίδηφ ηνπ απφ ηα πεηξέιαηα απηά» ιέγνληαο φηη «αλ ε Κύπ- ξνο έρεη όλησο πεηξέιαηα δύν πξάγκαηα ζα ζπκβνύλ: Δίηε ε Σνπξθία ζα θαηαιάβεη νιόθιξε ηελ Κύπξν είηε ράξηλ ησλ πεηξειαίσλ ην Κππξηαθό ζα ιπζεί ζην άςε-ζβήζε» ....................................................................................... Ν ΚΞΑΚΞΝ΢ΟΑΠ θαη ηα θνηηάζκαηα ζηε Γαχδν (Λ.Γ. ηεο Θξήηεο) βγήθαλ νξηζηηθά απφ ην ςπγείν φπνπ είραλ ηεζεί απφ ηνλ Ξαπαλδξένπ - Νδάι. Νη πνιηηηθή ηνπ Γηάλλνπ Ξαπαλησλίνπ ψζεζε πνιχ κπξνζηά ηηο έξεπλεο ζηνλ Διιεληθφ ζαιάζζην ρψξν θαη νη ηνχξθνη απαίηεζαλ κεξίδην ζην Β.Α. ηκήκα. ΋ηαλ αξγά θαηάιαβαλ φηη ν ΚΞΑ Κ- ΞΝ΢ΟΑΠ δελ είλαη ην κνλαδηθφ θνίηαζκα αιιά ππάξρεη πιεζψξα θνηηαζκάησλ θαη ζην Λ. Αηγαίν επερείξεζαλ λα ειέγ- μνπλ ηελ πεξηνρή απηή. Δπεθηείλνληαο ην παηρλίδη ν έιεγρνο ηεο πεξηνρήο ηνπ Λ.Α. Αηγαίνπ νδεγεί εθεί πνπ πξαγκαηη- θά παίδνληαη ηεξάζηηα ζπκθέξνληα. Ζ ιεθάλε ηεο Α. Κεζνγείνπ. Tειηθά απηά ηα πεξίθεκα θνηηάζκαηα βξίζθνληαη ζε πεξηνρέο πνπ πξνθαινχλ ζεξκά επεηζφδηα; Γηα λα θαηαλνήζεη θάπνηνο θαιχηεξα ην κέγεζνο ησλ θνηηαζκάησλ πνπ ππάξρνπλ ζην Αηγαίν παξαζέηνπκε ζην ράξηε ηηο αθξηβείο πεξηνρέο φπνπ φρη απιά ππάξρνπλ ελδείμεηο γηα ηελ χπαξμε πεηξειαίνπ αιιά έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί κε- ιέηεο κε ζεηηθά απφηειέζκαηα. Mε κηα πξνζεθηηθή παξαηήξεζε ζα δηαπηζηώζεηε όηη νη "γθξίδεο δώλεο" δελ είλαη ηίπνηε άιιν παξά πεηξειαηνθόξνη νξίδνληεο. 1.. Θνίηαζκα ηεο ζέζεο Κπάκπνπξαο: Ξεξηεθηηθφηεηα 1 κε 1.1 δηο βαξέιηα 1.a. Θνίηαζκα «Γνκή EAST Θάζνπ» αλαηνιηθά ηεο Θάζνπ. Ξεξηεθηηθφηεηα 250.000.000 βαξέιηα ρακεινχ εηδηθνχ βά- ξνπο θαη 380.000.000 βαξέιηα πςεινχ εηδηθνχ βάξνπο. Δπίζεο 1,5 cm3 θπζηθνχ αεξίνπ. Βάζνο κέρξη 4300 πφδηα. Δθκεηάιιεπζε NAPC Ξ Θνηλνπξαμία βνξείνπ Αηγαίνπ. Πηε ίδηα πεξίπνπ ζέζε βξίζθεηαη ην θνίηαζκα «Βφξεηνο Ξξίλνο, Λέα Ξέξακνο, Αζσο». Ξεξηεθηηθφηεηα 400 εθ.βαξέιηα, πνηφηεηαο ρακεινχ εηδηθνχ βάξνπο. 1.b. Θνηηάζκαηα Δπαλνκήο-Πηζσλίαο θαη Θεξκατθνχ (80 εθαη. βαξέιηα) 2 θαη 2.a. Ξεηξειαηνθφξνο νξίδνληαο Β.Α. Αηγαίνπ. Πηηο 3 πεξηνρέο πνπ ζεκεηψλνληαη έρνπλ έθδειψζεη ελδηαθέξνλ ακεξηθαληθέο εηαηξίεο θαη έρνπλ θηλήζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ παηέξα Κπνπο ν νπνίνο έρεη επηζθεπηεί 2 θνξέο ηελ πεξην- ρή απηή. Θαη ζηα 3 θνηηάζκαηα ππνινγίδεηαη φηη ππάξρνπλ πάλσ απφ 320.000.000 βαξέιηα 3.. Θνίηαζκα Ηθαξίαο Ξ 120.000.000 βαξέιηα 4.. Θνίηαζκα κε άιια 70.000.000 βαξέιηα 5.. θαη 6.. Θνηηάζκαηα Θξήηεο πνπ μεπεξλνχλ ην 1 δηο βαξέιηα. Έλα απφ απηά βξίζθεηαη πνιχ θνληά ζηε ΓΑ΢ΓΝ 7.. Θνίηαζκα Γσδεθαλήζνπ θνληά ζην Θαζηειφξηδν. 150.000.000 βαξέιηα 8.. Θνίηαζκα Θπθιάδεο (100 εθαη. βαξέιηα) 9.. Θνίηαζκα Πθφπεινο( 60 εθαη. βαξέιηα) 28
  • 29. Δπίζεο Βφξεηα θαη Λφηηα ηεο Ιέζβνπ ππάξρνπλ άιια δχν θνηηάζκαηα πνπ ην 90% ηνπ πεηξειαηνθφξνπ νξίδνληα βξίζ- θεηαη εληφο ηεο Ρνπξθηθήο επηθξάηεηαο. .............................................................................. Ρν 1995 απνηέιεζε κηα ρξνληά «ζηαζκφο» ζηελ έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζακε. Ρν Θαινθαίξη ηεο ρξνληάο απ- ηήο ν ηφηε Ξξσζππνπξγφο Αλδξέαο Ξαπαλδξένπ, ιακβάλεη έλα άθξσο απφξξεην ζήκα απφ ηελ Δζληθή ΢- πεξεζία Ξιεξνθνξηψλ. Πην έγγξαθν απηφ ζχκθσλα κε απφιπηα εμαθξηβσκέλεο πιεξνθνξίεο έλαο Ακεξη- θαληθφο δνξπθφξνο πςειφηαηεο ηερλνινγίαο αλαθάιπςε θαη θσηνγξάθηζε θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ ζην Λνηηναλαηνιηθφ Αηγαίν. Πηελ ελεκέξσζε ηεο Δ΢Ξ γηλφηαλ ιφγνο γηα έλα θνίηαζκα πνπ μεθηλάεη απφ ηηο βξαρνλεζίδεο Ηκηα θαη θάλνληαο έλα "S" θαη θαηαιήγεη ζηε Γαχδν. Ξνιιά ΚΚΔ ηφηε έζπεπζαλ λα γξάςνπλ φηη ε απνθάιπςε πεηξειαίνπ ζην Αηγαίν ζα είρε γλσζηνπνηεζεί απφ ηνπο Ακεξηθαλνχο θαη ζηηο αξκφδηεο Ρνπξθηθέο ΢πεξε- ζίεο. Αθνινύζεζαλ ε θξίζε ησλ Ικίσλ θαζώο θαη ε αλνηρηή ακθηζβήηεζε ηεο Διιεληθόηεηαο ηεο Γαύδνπ. .................................................................................................................. O E. Θνπινπκπήο παξαδέρεηαη ηελ χπαξμε πεηξειαίσλ ζην Αηγαίν Θαηά ηελ πεξίνδν απηή ε Διιεληθή Θπβέξλεζε δέρεηαη ηα ππξά ηεο αληηπνιίηεπζεο ζρεηηθά κε ην θαζεζηψο πνπ επηθ- ξαηεί ζηηο ππνζαιάζζηεο έξεπλεο ζην Αηγαίν. Η πξώηε επίζεκε παξαδνρή Διιελα Πνιηηηθνύ όηη ζην Αηγαίν π- πάξρεη πεηξέιαην έγηλε ηελ Γεπηέξα 27 Ννεκβξίνπ ηνπ 2000 από ηνλ η. ππνπξγό Δπάγγειν Κνπινπκπή ν νπνίνο δεκνζίεπζε έλα άξζξν ζην νπνίν γίλεηαη ζαθέζηαηε αλαθνξά ζηα όζα αλαθέξακε ζην πξώην κ έ- ξνο ηεο έξεπλάο καο γηα ηελ ύπαξμε πεηξειαίσλ ζην Αηγαίν. Ν η. ππνπξγφο αλαθέξεη ζπγθεθξηκέλα: "Δδψ θαη πνιιά ρξφληα Έιιελεο θαη μέλνη επηζηήκνλεο πίζηεπαλ φηη ππάξρνπλ ζεκαληηθά θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ ζηνλ Διιεληθφ ρψξν. Ρν κνλαδηθφ φκσο θνίηαζκα πνπ αμηνπνηήζεθε κέρξη ηψξα ζηελ Διιάδα είλαη ηνπ Ξξίλνπ ζηε ζαιάζζηα πεξηνρή ηεο Θάζνπ. Ήηαλ έλα θνίηαζκα ζεκαληηθφ πνπ έδηλε 30.000 βα- ξέιηα θαη θάιππηε πεξίπνπ ην 10% ησλ αλαγθψλ ηεο ρψξαο" (ηψξα βξίζθεηαη ζην ηέινο ηνπ). Πηε ρψξα καο έρνπλ γίλεη εθηεηακέλεο έξεπλεο πνπ θάιπςαλ κεγάια ηκήκαηα ηνπ Διιεληθνχ ρψξνπ. Θπξίσο ζην Ηφλην θαη ζην Αηγαίν. Πην Ηφλην, παξφιν πνπ ππήξραλ ζνβαξέο ελδείμεηο γηα χπαξμε θνηηαζκάησλ (Ξαμνί, Εάθπλζνο) κεηά απφ πνιιέο θαη δαπαλεξέο εξεπλεηηθέο εξγαζίεο, ηειηθά βξέζεθε ην 1983 ζηε ζαιάζζηα πεξηνρή ηνπ Θαηάθσινπ έλα κηθξφ θνίηαζκα κε πνιχ πςειφ φκσο θφζηνο εμαγσγήο (1000 βαξέιηα ηελ εκέξα κε θφζηνο 40 δνιάξηα ην βαξέιη). Αληίζεηα ζην Αηγαίν κεηά απφ έξεπλεο είκαζηε πηα ζίγνπξνη φηη ππάξρεη πεηξέιαην. Πε δχν πεξηνρέο έρνπκε βέβαηεο ελδείμεηο φηη ππάξρνπλ ζνβαξά θνηηάζκαηα πνπ κπνξεί λα θαιχςνπλ αθφκε θαη κέρξη ην ζχλνιν ησλ αλαγθψλ ηεο ρψξαο. Ρν θαθφ φκσο είλαη φηη θαη νη δχν απηέο πεξηνρέο ακθηζβεηνχληαη απφ ηνπο Ρνχξθνπο. 1. Ξεξηνρή θνληά ζηε Ιήκλν θαη ηε Κπηηιήλε. Απφ έξεπλεο πνπ έγηλαλ ππάξρνπλ ζνβαξέο ελδείμεηο γηα χπαξμε θνη- ηαζκάησλ πεηξειαίνπ. Κάιηζηα νη έξεπλεο πνπ έγηλαλ απφ ηε Γαιιηθή εηαηξεία Beicip γηα ινγαξηαζκφ ηεο ΓΔΞ δείρλν- πλ εθηφο απφ απηή ηελ πεξηνρή φηη ππάξρνπλ θαη άιιεο πνιχ ελδηαθέξνπζεο πεηξειατθά πεξηνρέο ζην Λφηην Αηγαίν. 2. Ξεξηνρή Κπάκπνπξα αλαηνιηθά ηεο Θάζνπ. Δίλαη κηα πεξηνρή πνπ ηκήκαηά ηεο ακθηζβεηνχληαη απφ ηνπο Ρνχξθνπο (βξίζθνληαη κεηαμχ 6 θαη 12 κηιίσλ ησλ Διιεληθψλ ρσξηθψλ πδάησλ). Απφ έξεπλεο πνπ έγηλαλ ζ' απηήλ ηε πεξηνρή ππάξρεη βεβαηφηεηα γηα πεηξειατθφ δπλακηθφ πνπ θπκαίλεηαη απφ 120 έσο 200 εθαηνκκχξηα απνιήςηκα βαξέιηα, πνπ ζα κπνξνχζε λα θαιχςεη ην 40% πεξίπνπ ησλ αλαγθψλ ηεο ρψξαο θαη γηα πνιιά ρξφληα. Γηα ηα θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ ζηνλ Κπάκπνπξα απεηιήζεθε ειιελνηνπξθηθή ζχξξαμε. Πηελ πξφζεζε ηεο Διιάδαο λα πξνρσξήζεη ζε εθκεηάιιεπζε ησλ θνηηαζκάησλ ζηε ζέζε Κπάκπνπξα ε Ρνπξθία έγηλε απεηιεηηθή «ππελζπκίδνληαο» ηε «ζπκθσλία» ηεο Βέξλεο (1976 Θαξακαλιήο - Δηζεβίη) θαη αξγφηεξα ηε «ζπκθσλία» ηεο Βνπιηαγκέλεο (1988 Ξα- παλδξένπ - Oδάι). Ρηο δχν απηέο «ζπκθσλίεο» πνπ αλαθέξνπλ νη Ρνχξθνη, ε Διιάδα, απφ φ,ηη ηνπιάρηζηνλ γλσξίδσ, δελ δέρεηαη ηελ χπαξμή ηνπο. Ξάλησο αλεμάξηεηα αλ ππάξρνπλ ή δελ ππάξρνπλ κπξνζηά ζηα λέα δεδνκέλα ησλ ζρέζεσλ ηεο Ρνπξθίαο θαη κε ηελ Διιάδα θαη κε ηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη ηηο πξννπηηθέο πνπ δηαλνίγνληαη, πηζηεχσ φηη ν Έιιελαο ΢πνπξγφο ησλ Δμ σ- ηεξηθψλ έρεη ρξένο λα βάιεη ην ζέκα ζην ηξαπέδη ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ. Θαη ζπγθεθξηκέλα ζηα Κέηξα Oηθνδφκεζεο Δκπηζηνζχλεο. Γηαβάζηε φιν ην άξζξν ΔΓΥ http://anax.20m.com/ 9. Ρεξάζηηα ηα θνηηάζκαηα θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα ζχκθσλα κε ηελ Stockholm Daily Έλα πνιχ ελδηαθέξνλ άξζξν πνπ δεκνζηεχζεθε ζηηο 26.10.2010 ζηε Πνπεδηθή εθεκεξίδα Stockholm Daily θαη αθνξά ηελ χπαξμε θνηηαζκάησλ θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα αιιά θαη ην ζθεληθφ πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί θαηά ηεο ρψξαο καο απφ ηνλ Scandic Org (γηα φζνπο δε μέξνπλ είλαη κηα εκπνξηθή-νηθνλνκηθή-πνιηηηθή έλσζε ησλ επηά Πθαλδηλαβηθψλ ρσξψλ: Ηζιαλδία, Λνξβεγία, Γαλία, Πνπεδία, Φηιαλδία, Δζζνλία θαη Ιεηνλία). Stockholm Daily 26.10.2010. 29
  • 30. Πχκθσλα κε ηξεηο δεκνζηεπκέλεο εθζέζεηο – κειέηεο πνπ έθαλε ην Γεσινγηθφ Ηλζηηηνχην ησλ ΖΞΑ (κε έδξα ην Σηνχζηνλ ηνπ Ρέμαο) κέζα ζην 2010 (ε πξψηε έγηλε ηνλ Απξίιην θαη ε ηξίηε αξρέο Νθησβξίνπ 2010) αλαθέξεηαη ην αθξηβέο πνζφ θπζηθνχ αεξίνπ πνπ κπνξεί λα εμνξπρζεί άκεζα απφ ηνλ Διιαδηθφ ρψξν θαη κάιηζηα νχηε θαλ ζηηο ιεγφκελεο “γθξίδεο” δψλεο. "Νη ηξεηο απηέο δψλεο πνπ ζεσξεηηθά δελ ππάξρνπλ αιιά κε αδξάλεηα ηεο εθάζηνηε Διιεληθήο Θπβέξλεζεο νξηνζεηνχληαη ζηελ Απνχιεηα Ιεθάλε (ΒΓ ηεο Θέξθπξαο θαη κέρξη ην ζχκπιεγ- κα ησλ Γηαπφληησλ Λήζσλ), ζηε Ιεθάλε ηνπ Ζξνδφηνπ πνπ πεξηιακβάλεηαη ζην ηξίγσλν Αλαηνιηθά ηεο Θξήηεο θαη εθηείλε- ηαη κέρξη ην Θαζηειφξηδν θαη ηα Γπηηθά ηεο Θχπξνπ θαη ηέινο ζηε Ιεθάλε ηεο Πχξηεο (πεξηνρή κεηαμχ ηεο Ιηβχεο θαη ηεο Θξήηεο). Ρν δεκνζίεπκα αλαθέξεη φηη ην 2008, ε δηάζεκε ζε φιν ηνλ θφζκν Λνξβεγηθή εηαηξεία TGS-Nor πνπ θάλεη ζεηζκηθέο έξεπλεο ΓΥΟΔΑΛ γηα ινγαξηαζκφ κηαο ρψξαο δήηεζε απφ ηελ ηφηε ειιεληθή θπβέξλεζε ηνπ Θ.Θαξακαλιή θαη ηνλ α ξ- κφδην ππνπξγφ ελέξγεηαο (Θ.Σαηδεδάθε) λα δηεμάγεη έξεπλεο βάζε πιεξνθνξηψλ απφ δνξπθνξηθά ζπζηήκαηα ζηηο ελ ιφγσ πεξηνρέο ζπλ λα πξνζθέξεη ηε ζάξσζε φινπ ηνπ Ηνλίνπ Ξειάγνπο κε ζθνπφ ηελ θνηηαζκαηηθή δηαζηξσκάησζε πεηξσκάησλ θαη πηζαλψλ νξπθηψλ. Λα ζεκεησζεί φηη ε εηαηξεία απηή πνπιάεη κεηά ηηο κειέηεο ηεο ζε φπνηνλ ελδηαθε- ξφκελν ζέιεη. Ζ ηφηε θπβέξλεζε απάληεζε κε επίζεκν έγγξαθν πνπ θνηλνπνηήζεθε ζηελ εθεκεξίδα καο πξν εκεξψλ απφ ην Γηεπ- ζπληή ηεο TGS-Nor φηη βξίζθεηαη ζε ζηάδην αλαπξνζαξκνγψλ θαη πνιηηηθήο ξεπζηφηεηαο θαη δε κπνξνχζε ηε ζπγθεθ- ξηκέλε ζηηγκή λα ππνγξάςεη κηα ηέηνηα ζπκθσλία. Ζ Λνξβεγηθή εηαηξεία επέζηξεςε ην Κάξηην ηνπ 2010 ππφ ηε λέα θπβέξλεζε ηνπ ΞΑΠΝΘ θαη απεπζχλζεθε ζηνλ πθπ- πνπξγφ θ.Καληάηε ν νπνίνο ηνπο δήηεζε λα πεξηκέλνπλ 3-4 εβδνκάδεο κέρξη λα ππνγξαθεί ε δεκηνπξγία ηνπ Φνξέα Γηαρείξηζεο. Πην κήλα πνπ αθνινχζεζε ν θ.Καληάηεο επηζθέθζεθε ηηο ΖΞΑ θαη ζε λέα φριεζε ησλ Λνξβεγψλ ηνλ Απξίιην ηνπ 2010 απάληεζε κε επίζεκν έγγξαθν φηη δε κπνξεί λα ππνγξάςεη νηηδήπνηε θαη φηη ηα ρέξηα ηνπ είλαη δεκέλα απφ εμσηεξηθφ παξάγνληα θαη δε κπνξεί λα κηιήζεη αλνηθηά γηα ην ζέκα !!! Ρν ζπγθεθξηκέλν ζέκα ήηαλ γλσζηφ ζηα ειιεληθά ΚΚΔ κεηά απφ θνηλνπνίεζε ησλ Λνξβεγψλ πνπ πξνζπαζνχζαλ λα πεηχρνπλ ζπκθσλία γηα κηα ζίγνπξε δνπιεηά θαη έλα κεγάιν απνηέιεζκα φρη γηα ηελ Διιάδα αιιά γηα φιε ηελ Δπξψ- πε. Ρνλ Ηνχλην ην Γαιιηθφ Ηλζηηηνχην Γεσθπζηθψλ Δξεπλψλ δεκνζηνπνίεζε επίζεο κηα έξεπλα – κειέηε πνπ αθνξά ηα θνηηάζκαηα θπζηθνχ αεξίνπ ζηε Γαχδν ζε κηα ζπλεξγαζία κε ην Ξαλεπηζηήκην Θξήηεο. Ζ κειέηε απηή αλέθεξε φηη ππάξρεη πινχζην θνίηαζκα κεζαλίνπ θαζαξνχ θαηά 99% δειαδή δελ ρξεηάδεηαη θαλ επεμεξγαζία θαη κάιηζηα ην ζπγ- θεθξηκέλν θνίηαζκα φπσο θαη απηφ ηεο Ιεθάλεο ηνπ Ζξνδφηνπ ξέεη ειεχζεξν ζηε ζάιαζζα εδψ θαη εθαηνκκχξηα ρξ φ- ληα θαη φζνη πεξλάλε απφ ηα ζπγθεθξηκέλα ζαιάζζηα ζεκεία ην βιέπνπλ δηα γπκλνχ νθζαικνχ. Ζ Λνξβεγηθή εηαηξεία ζπλέρηζε ηνλ Ηνχιην (πξνθαλψο γηα δηθά ηεο θέξδε) ηηο νριήζεηο κέζσ ηνπ Scandic Org κήπσο θαη βξεζεί θάπνηα άθξε. Απηή ήηαλ ε δεχηεξε (θαη ηειεπηαία…) θνξά πνπ ε ζπγθεθξηκέλε έλσζε θξαηψλ αζρνιήζεθε κε ηε βνήζεηα πξνο ηελ Διιάδα. Ν Scandic Org πξφηεηλε εθηφο απφ ηε δσξεάλ κειέηε, έξεπλα, εμφξπμε θαη εκπνξία ησλ θνηηαζκάησλ, ρξεκαηηθή ελίζ- ρπζε 250 δηζεθαηνκκπξίσλ επξψ ζε βάζνο πέληε εηψλ κε δφζεηο ρσξίο φξνπο θαη απφδνζε ζε αλαινγία 80-20% ησλ θνηηαζκάησλ (ην 20% ζηελ Διιάδα). Ξαξάιιεια δεζκεπφηαλ γηα θάιπςε ηνπ 90% (εθηφο ησλ ηερλνγλσζηθψλ ζέζεσλ) ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηελ Διιάδα θαζψο θαη ζε νπνηαδήπνηε ζπκθσλία πρ λαππήγεζεο, κεηαθνξψλ λα γίλεηαη απνθιεηζηηθά απφ ηελ Διιάδα. Ζ θπβέξ- λεζε δελ απάληεζε πνηέ ζην έγγξαθν απηφ ελψ αληίζεηα ν ζπγθεθξηκέλνο νξγαληζκφο έιαβε ελεκεξσηηθφ δειηίν απφ κηα θνηλνπξαμία ΖΞΑ-Ηζξαήι φηη έρνπλ αλαιάβεη απηνί ην ζπγθεθξηκέλν ζέκα !!! Κεηά ηελ επίζθεςε ησλ Ηζξαειηλψλ ζηελ Διιάδα γηα ην ζέκα ηνπ αγσγνχ θπζηθνχ αεξίνπ (πνπ πξνθα λψο είρε θαη άιια δεηήκαηα ζρεηηθά κε ηα θνηηάζκαηα ηεο Διιάδαο) ήηαλ ζεηξά ηνλ Ηνχιην ηνπ 2010 ηνπ Γαιιηθνχ Ηλζηηηνχηνπ λα δεηήζεη αδεηνδφηεζε γηα ζαιάζζηεο έξεπλεο θαη πηζαλή εμφξπμε θνηηαζκάησλ θπζηθνχ αεξίνπ. Θαη πάιη ε Διιεληθή θπβέξλεζε ήηαλ αξλεηηθή ηνπνζεηψληαο κάιηζηα ηηο ηξεηο πεξηνρέο ελδηαθέξνληνο (Απνχιεηαο Ιεθάλεο, Ιεθάλεο Ζξνδφηνπ θαη Ιεθάλε ηεο Πχξηεο) ζε γθξίδεο δψλεο απφ κφλε ηεο, βάδνληαο νπζηαζηηθά ρσξίο ιφγν ζην παηρλίδη εθκεηάιιεπζεο ησλ θνηηαζκάησλΑιβαλνχο, Ρνχξθνπο θαη Ιίβπνπο!!! 30
  • 31. Πεκαληηθφ ζηνηρείν είλαη φηη ην 2008 κηα Ακεξηθαληθή εηαηξεία εμφξπμεο θπζηθνχ αεξίνπ, ε γλσζηή Hamilton ππέγξ α- ςε ζπκθσλία κε ηελ Αιβαλία γηα ηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή θνληά ζηα Γηαπφληηα Λεζηά θαη ελψ αξρηθά απηά ηνπνζεηή- ζεθαλ απφ ηελ Αιβαληθή πιεπξά (κε ηελ αλνρή ηεο Διιάδαο) εληφο δηθήο ηεο πεξηνρήο ε Hamilton δελ απνδέρζεθε παξά κφλν ηελ έξεπλα θαη εμφξπμε εληφο Αιβαληθήο ζαιάζζηαο πιεπξάο. Απφ απηά θαηαιαβαίλνπκε φηη Αιβαλνί, Ρνχξθνη, Ιίβπνη θαη Ηζξαειηλνί (γηα ηελ πεξίπησζε ησλ θνηηαζκάησλ ζηνλ Θφιπν ηνπ Ιηβάλνπ πνπ αθνξά ηελ Θχπξν) αιιά θαη Αηγχπηηνη (Ιεθάλε Λείινπ) θιέβνπλ θπζηθφ αέξην απφ ηελ Διιάδα άγλσζην ππφ πνηα αλνρή. Ρν κφλν αμηνζεκείσην είλαη ε αλαθνξά ηνπ TGS-Nor πνπ κηιά γηα θνίηαζκα 6 δηζεθαηνκκπξίσλ βαξειηψλ θπζηθνχ αεξίνπ κφλν ζηελ Θξήηε φζν δειαδή ηξεηο θνξέο ηεο Αιάζθαο θαη κηζήο θνξάο ηνπ ζπλφινπ ηεο Πηβεξίαο. Ξαξάιιεια ε ίδηα εηαηξεία κηιά (κφλν γηα ην Ηφλην) γηα πεξίπνπ 900.000 βαξέιηα θπζηθνχ αεξίνπ εηεζίσο ! ζηελ πεξη- νρή ηεο Θεθαιινληάο, 1.200.000 βαξέιηα αλνηθηά ηνπ Θαηαθψινπ, 800.000 ζηε Εάθπλζν θαη πεξίπνπ 2.500.000 βα- ξέιηα πάληα εηεζίσο ζηνπο Νζσλνχο. Ρέινο ζεκεηψζηε φηη ην θπζηθφ αέξην είλαη θαζαξή πεγή θπζηθήο ελέξγεηαο αληίζεηε απφ ην πεηξέιαην θαη δελ ππάξρεη πεξηβαιινληηθή επηβάξπλζε!!!". http://aliartos-boiotias.blogspot.com/ 10. ΓΔΩΞΝΙΗΡΗΘΖ ΡΩΛ ΢ΓΟΝΓΝΛΑΛΘΟΑΘΩΛ ΠΡΖΛ Λ/Α ΚΔΠΝΓΔΗΝ: Πρέζεηο Διιά- δνο-Ηζξαήι-Θχπξνπ θαη ε ζεκαζία ηεο ΑΝΕ (ΔΔΕ) ηνπ Θαζηεινξίδνπ Ησάλλεο Θ. Κάδεο* http://www.skai.gr/ "΋πσο ζπκπεξηειήθζε σο εηζήγεζε ζηα πξαθηηθά ηνπ Ππλεδξίνπ ηνπ ΗΔΛΔ, Φεβξνπάξηνο 2011. Νη ηειεπηαίεο δηνξζψ- ζεηο / πξνζζήθεο είλαη ηνπ ζπγγξαθέσο". F455 SALAMIS θσην.: (hellnavy- force.blogspot.com) Δίλαη ζαθέο φηη επί ησλ εκεξψλ καο αλαπηχζζεηαη έλαο δηάινγνο ζρεηηθψο κε ηα ζέκαηα ΢θαινθξεπίδνο θαη Απνθιεηζ- ηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο (ΑΝΕ: Απνθιεηζηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο/ΔΔΕ: Δxclusive Economic Zone) ηεο ρψξαο. Θαη κάιηζηα ππφ ην θσο ηεο πξφζθαηεο Ππκθσλίαο Θαζνξηζκνχ Απνθιεηζηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο κεηαμχ Θχπξνπ θαη Ηζξαήι, ε νπνία κάιηζηα πξνθάιεζε θαη ηελ εληφλσο εθθξαζζείζα «δπζθνξίαλ» ηεο Αγθχξαο. Δγξάθεζαλ δε εμαηξ ε- ηηθά θείκελα απφ εηδηθνχο θαη δηπισκάηεο εηο ηνλ θαζεκεξηλφλ Ρχπνλ ησλ Αζελψλ ζρεηηθψο κε απηά. Δπεηδή φκσο νξηζκέλα εμ απηψλ δεκηνπξγνχλ (ίζσο εζθαικέλσο θαη ίζσο απνθιεηζηηθψο εηο ηνλ γξάθνληα), ηελ εληχπσζηλ φηη εκθπινρσξνχλ θάπνηεο «δεκηνπξγηθέο αζάθεηεο» εηο ην λνκηθφλ πιαίζηνλ ηεο Ππκβάζεσο γηα ην Γίθαηνλ ηεο Θαιάζζεο ηνπ Montego Bay ηνπ 1982, νη νπνίεο λα αλαγθάδνπλ, πηζαλψο ηελ Διιάδα, ζε ππνρσξήζεηο απφ ηα, κέρξη ζηηγκήο ηνπιάρηζηνλ, ζεσξνχκελα θπξηαξρηθά ηεο δηθαηψκαηα, αο εζηηάζνπκε ζε νξηζκέλα ζηνηρεία απηνχ ηνπ λνκηθνχ πιαηζί- νπ θαη αο πξνζπαζήζνκε λα ηα αλαιχζνκε. Θα εθθηλήζνπκε εθ ηεο παξαδνρήο φηη ε Διιάο δελ είλαη «αλαζεσξεηηθή ρψξα» θαη ξπζκίδεη ηελ εμσηεξηθήλ ηεο πνιηηηθή απνθιεηζηηθψο βάζεη ησλ θαλφλσλ ηνπ Γηεζλνχο Γηθαίνπ. Δάλ ε Διιάο παχζεη λα βαζίδεηαη εηο απηνχο θαη επηιέμεη ηνλ νιηζζεξφλ θαηήθνξνλ ησλ «πνιηηηθψλ» θαινπκέλσλ ιχζεσλ κε ηελ Ρνπξθία, ηφηε δχν ηηλά δχλαληαη λα ζπκβνχλ: είηε ε Διιάο λα απνδερζεί ηειηθψο ηνλ θαλφλα ηεο ηζρχνο θαη λα αληηκε- ησπίζεη απνηειεζκαηηθψο ελδερφκελν θίλδπλν ζεξκψλ πξνθιήζεσλ απφ ηελ Άγθπξα εηο ην Αηγαίν θαη ηελ Λ/Α Κεζφγε- ην είηε λα απσιέζεη, αθφκε θαη άλεπ απηψλ ησλ πξνθιήζεσλ, εζληθήλ θπξηαξρία εηο ην Αλαηνιηθφλ Αηγαίν, ηελ Θξάθε θαη ηελ Λ/Α Κεζφγεην (Θαζηειιφξηδν). Keywords: Exclusive Economic Zone, Kastelorizo, Greek Continental Self, Turkish Continental Self, Levantine basin, Hydrocarbures in S/E Mediterrannean, EEZ of Cyprus , EEZ of Israel. 31
  • 32. Α. Τθαινθξεπίδα θαη Κέζε Γξακκή A1. Οξηζκόο ΑΟΕ Ξξίλ αλαθεξζνχκε ζε απηφ ην κέγεζνο ηεο ΑΝΕ θαη ηελ γεσπνιηηηθή ηνπ ζεκαζία, ζα πξέπεη λα δψζνπκε ηα πιένλ ζεκαληηθά ζηνηρεία ηνπ λνκηθνχ ηνπ νξηζκνχ, ψζηε λα κελ δεκηνπξγνχληαη ακθηβνιίεο θαη παξεξκελείεο. Θάλνπκε ρξήζε ηεο Λέαο Ππκβάζεσο γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο ηνπ Montego Bay ηνπ 19822 [1]: 1) «Άξζξν 55. Ωο Απνθιεηζηηθή Οηθνλνκηθή Εώλε νξίδεηαη ε πέξαλ θαη παξαθείκελε ηεο Υσξηθήο Θαιάζζεο πεξηνρή, ε ππαγόκελε ζην εηδηθό λνκηθό θαζεζηώο πνπ θαζηεξώλεηαη ζην παξόλ Κέξνο [v], δπλάκεη ηνπ νπνίνπ ηα δηθαηώκαηα θαη νη δηθαηνδνζίεο ηνπ παξαθηίνπ Θξάηνπο θαη ηα δηθαηώκαηα θαη νη ειεπζεξίεο ησλ άιισλ Θξαηώλ, δηέπνληαη από ηηο ζρε- ηηθέο δηαηάμεηο ηεο παξνύζεο ΢πκβάζεσο [Κνληέγθν Κπαίπ, 1982]». 2) «Άξζξν 56. ΢ηελ ΑΟΕ ην παξάθηην Θξάηνο έρεη : α) Θπξηαξρηθά δηθαηώκαηα πνπ απνζθνπνύλ ζηελ εμεξεύλεζε , εθκεηάιιεπζε, δηαηήξεζε θαη δηαρείξηζε ησλ θπζηθώλ πόξσλ, δσληαλώλ ή κε, ησλ ππεξθείκελσλ ηνπ βπζνύ ηεο ζα- ιάζζεο πδάησλ, ηνπ βπζνύ ηεο ζαιάζζεο θαη ηνπ ππεδάθνπο απηνύ, σο επίζεο θαη κε άιιεο δξαζηεξηόηεηεο ζρεηηθέο κε ηελ νηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε θαη εμεξεύλεζε ηεο Εώλεο, όπσο ε παξαγσγή ελέξγεηαο από ηα ύδαηα, ηα ξεύκαηα θαη ηνπο αλέκνπο. β) έρεη δηθαηνδνζία, όπσο πξνβιέπεηαη ζηα ζρεηηθά άξζξα ηεο παξνύζεο ΢πκβάζεσο ζρεηηθώο κε: η) ηελ εγθαηάζηαζε θαη ηε ρξεζηκνπνίεζε ηερλεηώλ λήζσλ, εγθαηαζηάζεσλ θαη θαηαζθεπώλ ηη) ηε ζαιάζζη α επηζηεκνλη- θή έξεπλα ηηη) ηελ πξνζηαζία θαη δηαηήξεζε ηνπ ζαιαζζίνπ πεξηβάιινληνο. γ) άιια δηαθηώκαηα θαη ππνρξεώζεηο πνπ πξνβιέπνληαη από ηελ παξνύζα ΢ύκβαζε». [2] «Ζ λέα απηή δώλε δηθαησκάησλ ηνπ παξαθηίνπ θξάηνπο, θζάλεη κέρξη ηα 200 λ.κ. από ηηο γξακκέο βάζεσο ησλ εζλη- θώλ ρσξηθώλ πδάησλ (ή αηγηαιίηηδνο δώλεο, ή ρσξηθήο ζαιάζζεο, είλαη ην ίδην κέγεζνο κε δηαθνξεηηθέο νλνκαζίεο) θαη αξρίδεη από ην εμσηεξηθό ηεο όξην». [3] Γειαδή, γηα λα δψζνπκε έλα παξάδεηγκα ζηελ ειιεληθή πεξίπησζε: Δχξνο ρσξηθήο Θαιάζζεο+εχξνο ΑΝΕ= 200λκ. Κε ηελ παξνχζα θαηάζηαζε δειαδή ησλ ειιεληθψλ εζληθψλ ρσξηθψλ πδάησλ ζηα 6λκ έρνπκε: 6λκ + 194λκ=200λκ= ΑΝΕ! «Απηφ ζεκαίλεη φηη ζηελ ΑΝΕ πιένλ, έρνπλ ζπζζσξεπζεί ηφζν ηα παξαδνζηαθά θπξηαξρηθά δηθαηψκαηα πνπ ην παξά θ- ηην Θξάηνο αζθνχζε ζηελ ΢θαινθξεπίδα, δειαδή, ζηνπο θπζηθνχο πφξνπο ηνπ βπζνχ θαη ηνπ ππεδάθνπο ησλ παξαθε- ίκελσλ ζαιάζζησλ πεξηνρψλ ηνπ, φζν θαη ηα λέα θπξηαξρηθά δηθαηψκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ έξεπλα, εθκεηάιιεπζε θαη δηαηήξεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ ησλ ππεξθεηκέλσλ πδάησλ, δειαδή θπξίσο, ησλ αιηεπκάησλ. Δμάιινπ, ρνξεγήζεθαλ θαηλ πξφζζεηεο δηαθηνδνζίεο ζην παξάθηην θξάηνο (δει. Απνθιεηζηηθέο αξκνδηφηεηεο) πνπ α- θνξνχλ ηελ ηνπνζέηεζε θαη ρξήζε ηερλεηψλ λεζηψλ θαη άιισλ θαηαζθεπψλ, ηε δηεμαγσγή επηζηεκνληθήο έξεπλαο θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ ζαιαζζίνπ πεξηβάιινληνο απφ ηελ ξχπαλζε. Γελ εζίγεζαλ φκσο νη παξαδνζηαθέο ειεπζεξίεο ηεο δηεζλνχο επηθνηλσλίαο ησλ άιισλ Θξαηψλ ζηα φξηα ηεο Εψλεο (λαπζηπινταο, ππέξπηεζεο θαη ηνπνζέηεζεο θαισδίσλ θαη ζσιελαγσγψλ). Ν λένο απηφο ζεζκφο, πνπ ήδε θαη πξηλ ηελ ζπκβαηηθή ηνπ θαζηέξσζε είρε βξεί εθηεηακέλε εθαξ- κνγή ζηελ πξαθηηθή ησλ Θξαηψλ, απνηειεί ήδε κέξνο ηνπ εζηκηθνχ δηεζλνχο δηθαίνπ»[4.] Αλαθνξηθψο, πάλησο κε ηελ πθαινθξεπίδα νη δηαηππψζεηο είλαη απνιχησο ζαθείο θαη εληζρχνληαη κάιηζηα απφ ηε Ππλζήθε ηνπ Montego Bay ηνπ 1982. Κε ηε ζχκβαζε απηή5, επηιχζεθε έλα απφ ηα πιένλ αθαλζψδε πξνβιήκαηα ηνπ Γηθαίνπ ηεο Θάιαζζαο: επήιζε ζπκθσλία γηα ην πιάηνο ησλ Σσξηθψλ ΢δάησλ (Σσξηθήο Θαιάζζεο), ε νπνία δχλαηαη πιένλ λα εγγίδεη ην εχξνο ησλ 12 λαπηηθψλ κηιίσλ (λ.κ). Ν θαλφλαο απηφο κάιηζηα, ιφγσ ηεο επξπηάηνπ εθαξκνγήο ηνπ, έρεη-θαη απηφο- πιένλ απνθηήζεη εζηκηθήλ ηζρχ. Γηα ηελ νξηνζέηεζηλ δε, ησλ αιιειεπηθαιππησκέλσλ, Σσξηθψλ ΢δάησλ (ρσξηθψλ Θαιαζζψλ) πηνζεηήζε ε αξρή ηεο Κέζεο Γξακκήο κε ειάρηζηεο κφλνλ εμαηξέζεηο (άξζξν 15). Ζ πεξίπησζε απηή δχλαηαη λα θαιχςεη απνιχησο ηελ πεξίπησζε Διιάδνο-Ρνπξθίαο. Αλαθνξηθψο ηψξα κε ηα δηθαηψκαηα πνπ αζθεί ην παξάθηηνλ θξάηνο ην νπνίν δηαζέηεη ηελ ζπγθεθξηκέλελ πθαινθξεπίδα, απηά έρνπλ ηελ έλλνηα ησλ «θ π- ξηαξρηθψλ δηθαησκάησλ» δειαδή ην φηη νπδέλ άιιν θξάηνο δχλαηαη λα ηα δηεθδηθήζεη, έζησ θαη αλ ην παξάθηην απηφ θξάηνο δελ αζθεί ηα ελ ιφγσ δηθαηψκαηα εηο ηελ πξάμε. Δπίζεο, λα ηνληζζεί φηη ηα δηθαηψκαηα απηά, ζπκθψλσο πξνο ηελ απφθαζε ηνπ Γηεζλνχο Γηθαζηεξίνπ ηεο Σάγεο εηο ηελ ΢πφζεζε ηεο ΢θαινθξεπίδνο ηεο Βνξείνπ Θαιάζζεο6, π- θίζηαληαη ππέξ ηνπ παξαθηίνπ Θξάηνπο ipso jure et ab initio (απηνδηθαίσο θαη εμππαξρήο) ρσξίο ην Θξάηνο απηφ λα ρξεηάδεηαη λα πξνβεί εηο νπδεκία λνκηθήλ ελέξγεηα[7]. Β. Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε θαη Κέζε Γξακκή Δπίζεο, ε ΢θαινθξεπίδα, ζπκθψλσο πξνο ηελ Πχκβαζε ηνπ 1982, δηαζέηεη σο ειάρηζηνλ εχξνο, ηελ έθηαζηλ ηνπ βπ- ζνχ ηεο Απνθιεηζηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο (ΑΝΕ) δειαδή κέρξη 200 λ.κ. Γχλαηαη φκσο λα ππεξβεί θαη ην φξηνλ απηφ, φηαλ ην ΢θαινπιαίζηνλ ηνπ παξαθηίνπ θξάηνπο εθηείλεηαη πέξαλ απφ ηα 200 λ.κ., νπφηε ε ΢θαινθξεπίδα εμηθλείηαη κέρξη θαη ην ηέινο ηνπ ΢θαινπιαηζίνπ ή ηα 350 λ.κ. ή αθφκα λα εθηείλεηαη ζηα 100 λ.κ πέξαλ απφ ηελ ηζνβαζή θα κ- πχιελ ησλ 2.500 κέηξσλ [8]. Ν Σάξηεο ησλ ΑΝΕ κε παξαθηίσλ ρσξψλ ηεο Κεζνγείνπ ινηπφλ έρεη σο θαησηέξσ, ζπκθψλσο πξνο ηε Λέα Ππλζήθε γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο ηνπ 1982. Γ. Απνθιεηζηηθή Οηθνλνκηθή Εώλε, Κέζε Γξακκή θαη Δπζηδηθία 32
  • 33. Ρψξα, αο εμεηάζνκε θαη έλα ζεκείνλ, ην νπνίν θαηά ηηλεο, κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη αζάθεηεο νη νπνίεο ζα απαηηνχζαλ κάιινλ «πνιηηηθνχ ηχπνπ πξνζεγγίζεηο» θαη φρη -θαηά βάζηλ- λνκηθνχ. Ξξφθεηηαη, δηα ην άξζξνλ 74, εηο ην νπνίν ε λέα Πχκβαζηο (1982) πξνβιέπεη ζχλαςε Ππκθσλίαο «ζπκθψλσο πξνο ην δηεζλέο Γίθαηνλ, φπσο απηφ θαζνξίδεηαη ζην ά ξ- ζξν 38 ηνπ Θαηαζηαηηθνχ ηνπ Γηεζλνχο Γηθαζηεξίνπ, πξνο ηνλ ζθνπφλ θαηαιήμεσο εηο δηθαίαλ (επηεηθή) ιχζε». Ζ «δεκηνπξγηθή αζάθεηα» ινηπφλ, ηελ νπνίαλ θαίλεηαη λα επηθαινχληαη νξηζκέλνη αλαιπηαί, πξνθχπηεη αθξηβψο εδψ. Δηο ην πιαίζην απηφ φκσο, εκπεξηέρεηαη θαη ε κέζνδνο ραξάμεσο ηεο Κέζεο Γξακκήο-Κέζεο Απνζηάζεσο, ε νπνία ήδε έρεη απνηειέζεη απνιχησο πξφζθαην λνκηθφλ πξνεγνχκελν εηο ηηο πεξηπηψζεηο ραξάμεσο ΑΝΕ κεηαμχ ηεο Θχπξνπ θαη ησλ γεηηνληθψλ ηεο παξαθηίσλ ρσξψλ. Γειαδή, αο ππελζπκίζνπκε φηη ηελ 12ε Γεθεκβξίνπ 1988, ε Θχπξνο επεθχξσζε ηελ Πχκβαζε ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο. Ρνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2003 θαη ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 2007, ε Θχπξνο π- πέγξαςε ζπκθσλία γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο ΑΝΕ κε ηελ Αίγππην θαη ην Ιίβαλν, αληηζηνίρσο. Ζ ζπκθσλία βαζίδεηαη εηο ηελ δηεζλψο απνδεθηή αξρή ηεο κέζεο γξακκήο θαη ηνπο φξνπο ηεο Ππκβάζεσο ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο. Ρνλ Γεθέκβξην ηνπ 2010 αθνινχζεζε ε ππνγξαθή ζπκθσλίαο κεηαμχ Θχπξνπ θαη Ηζξαήι γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο ΑΝΕ κεηαμχ ησλ δχν ρσξψλ θαη πάιηλ κε ηε κέζνδν ηεο κέζεο γξακκήο. Ξαξάιιεια, ε Θχπξνο εγθαηλίαζε ζηηο 16 Φεβξν- παξίνπ 2007 ηνλ πξψην γχξν ππνβνιήο αηηήζεσλ αδεηψλ εξεχλεο θαη αδεηψλ εθκεηαιιεχζεσο πδξνγνλαλζξάθσλ, ν νπνίνο έιεμε ζηηο 16 Ηνπιίνπ 2007, ελψ ηθαλφο αξηζκφο εηαηξεηψλ επέδεημε ελδηαθέξνλ εηο ηηο νπνίεο θαη εδφζεζαλ ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο9. Ζ Ρνπξθία, δηα ηηο δχν εθ ησλ πεξηπηψζεσλ απηψλ δελ αληέδξαζε νχηε ιεθηηθψο! Αληέδξαζε κφλνλ-θαη απνθιεηζηη- θψο-ιεθηηθψο, δηα ηελ πεξίπησζηλ Θχπξνπ-Ηζξαήι. Θαη βεβαίσο ε αληίδξαζίο ηεο θαηέπεζε εηο ην απφιπηνλ θαη αβπζα- ιένλ... δηπισκαηηθφλ θελφλ! Ππλεπψο, φηαλ ε -θαηά ην ήκηζπ- ππφ ηνπξθηθήλ θαηνρήλ Θχπξνο, κε θαηνρηθά ηνπξθηθά ζηξαηεχκαηα ηεο ηάμεσο ησλ 40.000 αλδξψλ εηο ηα εδάθε ηνπ Βνξείνπ ηκήκαηφο ηεο, δχλαηαη λα εθαξκφζεη ηελ Κέζελ Γξακκήλ δηα ηελ ράξαμηλ ηεο ΑΝΕ, ηελ νπνίαλ πξνεγνπκέλσο, κνλνκεξψο είρελ νξίζεη ν αείκλεζηνο Ράζζνο Ξαπαδφπνπινο, ζπλεπάγεηαη αζ- θαιψο φηη θαη ε θαηά πνιχ ηζρπξνηέξα ηεο Θχπξνπ Διιάο ζα δχλαηαη λα πξάμεη ην ηνηνχηνλ, κε πνιιαπιαζίαλ άλεζηλ! Δπίζεο λα πξνζζέζσ φηη ε πξφζθαηε επίζθεςε ηεο Θαγθειαξίνπ ηεο Γεξκαλίαο θ. Α. Κέξθει εηο ηελ Θχπξν, φπσο θαη νη επζχλεο ηηο νπνίεο επέξξηςε κε ηηο δειψζεηο ηεο εηο ηελ ηνπξθηθήλ θαη ηνπξθνθππξηαθήλ πιεπξά γηα ηελ αδπλακία εμεπξέζεσο ιχζεσο ζην θππξηαθφ δήηεκα, καο πείζνπλ φηη ην γεξκαληθφ ελδηαθέξνλ εμήθζε θαη απφ ηηο πηζαλφηεηεο γεξκαληθψλ επελδχζεσλ ζην ειιελν-θππξηαθφ θπζηθφ αέξην. Αο ππελζπκίζνπκε φηη επίζθεςηο γεξκαλνχ Θαγθειιαξίνπ εηο ηελ Κεγαιφλεζν έρεη λα ζεκεησζεί δηα ρξνληθφ δηάζηεκα άλσ ησλ ηξηψλ δεθαεηηψλ! Λα ππνζέζσ φηη ε γεξκαλίδα Θαγθειιάξηνο -αίθλεο- «καο εξάζζε ζθφδξα»; Νη αληηδξάζεηο θαη νη αλαιχζεηο ηνπ ηνπξθηθνχ ηχπνπ επί ηεο επηζθ έ- ςεσο ηεο θ. Κέξθει είλαη εμαηξεηηθά εχγισηηεο, αλαθνξηθψο κε ηελ δπζθνξία ηεο ηνπξθηθήο πνιηηηθήο ειίη σο πξνο ηελ ππνζηήξημε ηεο γεξκαλίδαο Θαγθειιαξίνπ πξνο ηελ ζχκπεμε γεληθφηεξεο ζπκθσλίαο Θχπξνπ-Ηζξαήι θαη επζπλψλ ηεο ηνπξθηθήο πιεπξάο γηα ηελ εμεχξεζε ιχζεσο ζην θππξηαθφ.[10 ] 1.1.) Δμεηάδνληεο ηψξα αθφκε θαη ηελ αξρήλ ηεο επζηδηθία/equity, ε νπνία εκπεξηέρεη θαη ηελ αξρήλ «ησλ εηδηθψλ πεξηπηψζεσλ» ηηο νπνίεο αζαθψο θαη αβαζίκσο απφ λνκηθήο πιεπξάο, επηθαιείηαη ε Ρνπξθία, πξέπεη λα ιάβνπκε ππφ- ςηλ φια ηα αλσηέξσ ηα νπνία θαη απνηεινχλ ζαθψο ειιεληθήλ πνιηηηθήλ επηινγή δηαπξαγκαηεπηηθήο ζηξαηεγηθήο, επί ηνπ πξνηάγκαηνο (εθηηκψ) ηνπ raison d'État αιιά θαη ηεο Δπξσπατθήο ζηεξίμεσο εηο ηηο λφκηκεο επηδηψμεηο ηεο. Θαη πάλησο, θαη ε πεξίπησζε ηεο «δηθαίαο ιχζεσο/επζηδηθίαο» νθείιεη, θαηά λφκνλ, λα είλαη απφξξνηα ηνπ Γηεζλνχο Γηθα ί- νπ θαη ζχκθσλε σο πξνο απηφ [11]. Θαη δηα ηελ πιήξε δηαζαθήληζε ηνπ δεηήκαηνο πξέπεη λα ζεκεησζνχλ ηα εμήο : η) ζπκθψλσο πξνο ηελ Πχκβαζε ηνπ 1982 (άξζξν 121) νη Λήζνη δηαζέηνπλ πιήξε δηθαηψκαηα ΢θαινθξεπίδνο θαη ΑΝΕ. Δμαηξνχληαη κφλνλ νη βξαρνλεζίδεο νη νπνίεο «δελ δχλαληαη λα θαηνηθεζνχλ» (πξνζνρή, δελ νκηιεί ν λφκνο πεξί «κε θαηνηθνπκέλσλ», αιιά πεξί «κε δπλακέλσλ λα θαηνηθεζνχλ»!) «ή δελ έρνπλ ηδηθήλ ησλ νηθνλνκηθή δσή, θαη νη νπνίεο δηθαηνχληαη λα έρνπλ κφλνλ ρσξηθή ζάιαζζα θαη ζπλνξεχνπζα δψλε». Θνληνινγίο, νη βξαρνλεζίδεο απηέο δηθαηνχληαη λα έρνπλ κέρξη 12 λ.κ ε χ- ξνο Σσξηθήο Θαιάζζεο θαη αθφκε άιια 12 λ.κ Ππλνξεχνπζαο Εψλεο! Λα ζεκεησζεί εδψ, φηη ε Ρνπξθία δελ αλαγλσξ ί- δεη αλάινγα δηθαηψκαηα θαλ εηο ην Θαζηειφξηδν! Γελ αλαγλσξίδεη ινηπφλ ε γείησλ, «θίιε» θαη «ζχκκαρνο», δηθαίσκα Σσξηθψλ ΢δάησλ θαη θπζηθά νχηε Ππλνξεχνπζαο Εψλεο ζηηο βξαρνλεζίδεο αιιά νχηε θαλ εηο ηηο Λήζνπο ηνπ παξαθηί- νπ Θξάηνπο ην νπνίνλ θαη ηηο δηαζέηεη, θαη δελ δέρεηαη λα αθνινπζήζεη ηηο επηηαγέο ηνπ Γηθαίνπ ηεο Θάιαζζαο ην νπν ί- ν, φκσο, φπσο απαηηεί ε νηαδήπνηε ιχζηο, αθφκε θαη επζηδηθίαο, νθείιεη λα ζπληειείηαη κε ζαθή ηήξεζε ησλ ππ' απηφ πξνβιεπνκέλσλ θαλφλσλ! Ρί λα ζπδεηήζνκε ινηπφλ επ' απηνχ θαη βάζεη πνίαο «επζηδηθίαο», πέξαλ ησλ θαλφλσλ ηνπ Γηεζλνχο Γηθαίνπ, κε ηελ Ρνπξθία; Απηφ πξέπεη λα ην ιάβεη ζνβαξά ππφςηλ εηο ν νηνζδήπνηε αλαιπηήο εηο νηαλδήπνηε αλάιπζίλ ηνπ. Γηπισκάηεο, αθαδεκατθφο ή απιψο ζθεπηφκελνο πνιίηεο [12]. Γ. Πεξίθιεηζηε ή Ζκηπεξίθιεηζηε Θάιαζζα θαη ηνπξθηθέο δηεθδηθήζεηο 3) ΢πάξρεη έλα αθφκε ζεκείνλ ην νπνίνλ πξέπεη λα εθζέζνπκε γηα λα απνθχγνπκε παξεμεγήζεηο, νη νπνίεο δχλαληαη λα νδεγήζνπλ ζε παξεξκελείεο ζπλεπαγψκελεο νιεζξίνπο ρεηξηζκνχο αλαθνξηθψο κε ηα θπξηαξρηθά δηθαηψκαηα ηεο Διιάδνο ζην Αλαηνιηθφ Αηγαίν. Ξξφθεηηαη γηα ηα άξζξα 122 θαη 123 ηεο Ππλζήθεο ηνπ 1982, ηα νπνία πξνηείλνπλ θάπνηεο εμαηξέζεηο απφ ηηο παξαδεδεγκέλεο θαη θνηλψο απνδεθηέο ιχζεηο ηνπ Γηθαίνπ ηεο Θαιάζζεο αθνξψζεο ηηο πε- ξηπηψζεηο ησλ ιεγνκέλσλ «θιεηζηψλ ή εκηθιείζησλ Θαιαζζψλ». Ξξέπεη λα ηνλίζνπκε φηη ε ξχζκηζηο απηή έρεη ραξα θ- ηήξα ζπζηάζεσο θαη φρη δεζκεπηηθφ, θαη πξνβιέπεη απιψο ζπλεξγαζία ζηνπο ηνκείο ηεο η) εμεξεπλήζεσο, δηαηεξήζεσο θαη εθκεηαιιεχζεσο ησλ «δψλησλ θπζηθψλ πφξσλ» (δειαδή: αιηεία), ησλ Θαιαζζψλ απηψλ φπσο θαη εηο ηνπο ηνκείο 33
  • 34. ηη) ηεο ζαιαζζίαο επηζηεκνληθήο εξεχλεο θαη ηεο πξνζηαζίαο ηνπ Θαιαζζίνπ πεξηβάιινληνο (Ξεξηβαιινληηθή πξνζηα- ζία). Ππλεπψο, ηα νπνηαδήπνηε επηρεηξήκαηα ηεο Ρνπξθίαο πεξί ηεο Ζκηθιείζηνπ Θαιάζζεο ηνπ Αηγαίνπ δελ δχλαληαη, αθφκε θαη εάλ εγίλνλην, παξ' ειπίδα, απνδεθηά απφ ηελ Αζήλα, λα επεθηαζνχλ ζε ηνκείο ζπλεθκεηαιιεχζεσο ππνζ α- ιαζζίνπ πινχηνπ (πδξνγνλαλζξάθσλ), νχηε βέβαηα εθρσξήζεσο εζληθήο θπξηαξρίαο ζηνπο ηνκείο ηεο ΢θαινθξεπίδνο, δηφηη θάηη ηέηνην δελ πξνβιέπεηαη θαη' νπδέλα ηξφπν απφ ηελ Πχκβαζε ηνπ 1982! Ξξέπεη φκσο λα ζεκεηψζνπκε αθφκε κία αλαθφινπζε ζηάζε ηεο Ρνπξθίαο ε νπνία απνδεηθλχεη ηελ γλσζηή εηο ηνπο Ρνχξθνπο κέζνδνλ ησλ «θαιψλ θαη ζπκθεξφλησλ» θαη κάιηζηα δηα ηεο κεζφδνπ «ησλ δχν κέηξσλ θαη δχν ζηαζκψλ»: η) Ζ Ρνπξθία νχηε ππέγξαςε αιιά θαη νχηε επηθχξσζε ηε Πχκβαζε ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο. Υζηφζν, πηνζέηεζε, πεξί ην ηέινο ηνπ 1986, ΑΝΕ ζηε Καχξε Θάιαζζα θαη ήξζε ζε ζπκθσλία κε ηελ ηφηε Πνβηεηηθή Έλσζε γηα ηηο επηθαιππηφκελεο πεξηνρέο ρξε- ζηκνπνηψληαο ηε... κέζνδν ηεο κέζεο γξακκήο (!). ηη) Αξγφηεξα ε Ρνπξθία άξρηζε ζπλνκηιίεο κε ηελ Βνπιγαξία θαη ηελ Ονπκαλία γηα ην ίδην ζέκα θαη ήξζε ζε αλαιφγνπ κνξθήο θαη πεξηερνκέλνπ ζπκθσλία κε απηήλ ηελ νπνίαλ είρε ζπλά- ςεη κε ηνπο Πνβηεηηθνχο. Έηζη, ελψ ε Ρνπξθία έρεη πξνρσξήζεη, ζε ζπλεξγαζία κε παξεπμείληα θξάηε ζηελ νξηνζέηεζε ηεο ΑΝΕ ζηε Καχξε Θάιαζζα – κηαο «πεξίθιεηζηεο ή εκίπεξίθιεηζηεο ζαιάζζεο», φπσο ηζρπξίδεηαη φηη είλαη θαη ε Κε- ζφγεηνο – αξλείηαη λα πξάμεη ην ίδην θαη εηο ηελ... Κεζφγεην, έρνληαο φκσο ε ίδηα δεκηνπξγήζεη πξνεγνχκελν γηα ηνλ εαπηφ ηεο, εηο ηελ Καχξε Θάιαζζα! Απηά απνηεινχλ ηζρπξά φπια ζηα ρέξηα ηεο ειιεληθήο Γηπισκαηίαο, αξθεί λα ηεο δνζεί ε εληνιή λα ηα ρξεζηκνπνηήζεη... Δ. Σνπξθία θαη νη Δπξσπατθέο ηεο ππνρξεώζεηο σο πξνο ηελ ππνγξαθή ηεο Λέαο ΢πλζήθεο γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο Αλαθνξηθψο ηψξα κε ηηο επξσπατθέο ππνρξεψζεηο ηεο Ρνπξθίαο σο πξνο ηελ εθαξκνγή ηεο Ππκβάζεσο γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο ηνπ 1982, πξεη λα ππνγξακκίζνπκε φηη: η) ε Πχκβαζε ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο έρεη θπξ σ- ζεί απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ( 10 Γεθεκβξίνπ 1998 ) θαη θαη΄ επέθηαζε απνηειεί κέξνο ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ. ΋ιεο νη ππφ έληαμε ρψξεο – ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο Ρνπξθίαο - νθείινπλ θαηά ην ρξφλν ηεο έληαμήο ηνπο λα ε- θαξκφζνπλ ην θνηλνηηθφ θεθηεκέλν. ηη) ην Ππκβνχιην ηεο ΔΔ ζηηο 2 Ηνπλίνπ 2005 θαηέζηεζε ζαθέο φηη «Ζ ζχκβαζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο απνηειεί κηθηή ζπκθσλία, δειαδή έρεη ζπλαθζεί θαη απφ ηελ Θνη- λφηεηα θαη απφ ηα θξάηε κέιε. Γπλάκεη ησλ δηαηάμεσλ ηνπ άξζξνπ 6 ηεο πξάμεσο ηεο αθνξνχζεο ηνπο φξνπο πξν ζ- ρσξήζεσο ησλ λέσλ θξαηψλ κειψλ, ηα θξάηε απηά δεζκεχνληαη λα πξνζρσξήζνπλ ζηηο ζπκβάζεηο θαη ζπκθσλίεο πνπ έρνπλ ζπλάςεη ηα παιηά θξάηε κέιε θαη, καδί κε απηά, ε Θνηλφηεηα» ηηη) ζηηο 2 Απξηιίνπ 2007 ν ΋ιη Οελ δήισζε ζα- θψο φηη «Ζ Πχκβαζε γηα ην Γίθαην ηεο Θαιάζζεο απνηειεί φλησο θνηλνηηθφ θεθηεκέλν, ην νπνίν ε Ρνπξθία αλακέλεηαη λα πηνζεηήζεη θαη λα εθαξκφζεη κεηά ηελ πξνζρψξεζή ηεο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Ζ Δπηηξνπή ζα ζπλερίζεη λα ειέγ- ρεη ηελ εθαξκνγή ηνπ θεθηεκέλνπ ζηελ Ρνπξθία» ηηηη) αλαιφγνπ πεξηερνκέλνπ ήηαλ επίζεο ε απάληεζε ηνπ θ. Οελ ζε εξψηεζε ηνπ Θππξίνπ Δπξσβνπιεπηή θ. Η. Θαζνπιίδε αλαθνξηθψο κε ηηο παξαβηάζεηο ηεο ΑΝΕ ηεο Θχπξνπ απφ ηνπξ- θηθφ ζθάθνο. Ππγθεθξηκέλα, ν θ. Οελ ζηελ απάληεζή ηνπ ηελ 5ε Καξηίνπ 2009 πξνβαίλεη ζε ηδηαίηεξε κλεία ησλ ζπκ- πεξαζκάησλ ηεο 8εο Γεθεκβξίνπ 2008, φπνπ αλαθέξεηαη φηη «ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή απνζαξξχλεη ηπρφλ απεηιέο, πξνζηξηβέο, ή πξάμεηο νη νπνίεο ζα κπνξνχζαλ λα επεξεάζνπλ αξλεηηθά ηηο ζρέζεηο θαιήο γεηηλίαζεο θαη ηελ εηξεληθή δηεπζέηεζε ησλ δηαθνξψλ» [13]. Πη. Ρν ειιελνηνπξθηθφ «Ξξσηφθνιιν» ηεο Καδξίηεο ηνπ 1997 Πηηο 8 Ηνπιίνπ 1997, άξρηζε ε Πχλνδνο Θνξπθήο ηνπ ΛΑΡΝ ζηε Καδξίηε φπνπ εηο ην πεξηζψξηφ ηεο θαη κε ηελ επίβιε- ςε ηεο ηφηε ππνπξγνχ Δμσηεξηθψλ ησλ ΖΞΑ, Καληιίλ Νικπξάηη, ν ηφηε έιιελαο πξσζππνπξγφο, Θ. Πεκίηεο θαη ν ηφηε ηνχξθνο Ξξφεδξνο Π. Ληεκηξέι, πεξηζηνηρηδφκελνη απφ ηνπο ηφηε ππνπξγνχο Δμσηεξηθψλ Ξάγθαιν θαη Ρδεκ, ππέγξα- ςαλ ην γλσζηφ σο «πξσηφθνιιν ηεο Καδξίηεο ηνπ 1997». Ξξφθεηηαη γηα έλα αλεπίζεκν θείκελν, ην νπνίν ζε θακκία πεξίπησζε δελ έρεη ηζρχ ζπκθσλίαο, νπδέπνηε θπξψζεθε απφ ηελ ειιεληθή Βνπιή θαη ην νπνίν νπδέπνηε είδε ην θσο ηεο δεκνζηφηεηνο. Ξξνθαλψο δηφηη θαη ε ηφηε ειιεληθή θπβέξλεζηο δελ ζα εδχλαην λα αλζέμεη ηηο ιατθέο αληηδξάζεηο. Ρν γεγνλφο πάλησο φηη κέρξη ζήκεξα, κεηά απφ ηελ ελαιιαγή ζηελ εμνπζία ηξηψλ ειιεληθψλ θπβεξλήζεσλ, ην θείκελν ζπλερίδεη λα ιαζξνβηνί ζηα ζπξηάξηα ηνπ ειιεληθνχ αιιά θαη ηνπ ηνπξθηθνχ ΢ΞΔΜ θαηαδεηθλχεη φηη ε Αζήλα επηξξεάδε- ηαη αθφκε απφ ηελ χπαξμή ηνπ, εηο ηελ δηπισκαηηθή ζπκπεξηθνξά ηεο έλαληη ηεο Ρνπξθίαο. Δίλαη ινηπφλ, αθφκε έλα ζεκείν ην νπνίν ε Αζήλα νθείιεη λα ζπλεθηηκήζεη θαη λα ρεηξηζζεί αλαιφγσο ζηελ θξίζηκε ζπγθπξία ησλ ειιελν - ηνπξθηθψλ ζπλνκηιηψλ αιιά θαη γηα ην ζέκα ηεο ραξάμεσο ηεο ειιεληθήο ΑΝΕ. Πηε ζπκθσλία αλαθέξεηαη φηη: «Θαη νη δχν ρψξεο ζα αλαιάβνπλ πξνζπάζεηα λα πξνσζήζνπλ δηκεξείο ζρέζεηο, πνπ ζα βαζίδνληαη κεηαμχ άιισλ θαη ζε: [...] ΗV ) Πεβαζκφ ζηα λφκηκα δσηηθά ζπκθέξνληα θαη ελδηαθέξνληα ηεο θάζε ρψξαο ζην Αηγαίν, ηα νπνία έρνπλ κεγάιε ζεκαζία γηα ηελ αζθάιεηα θαη ηελ εζληθή θπξηαξρία ηνπο. V ) Γέζκεπζε απνθπγήο κνλνκεξψλ ελεξγεηψλ ζηε βάζε ηνπ ακνηβαίνπ ζεβαζκνχ θαη ηεο επηζπκίαο, ψζηε λα απνηξ α- πνχλ ζπγθξνχζεηο νθεηιφκελεο ζε παξεμήγεζε [...] Νη δχν απηέο παξάγξαθνη είλαη νη επίκαρεο θαη εθείλεο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη ή/θαη ππνλννχληαη απφ ηελ ηζιακηθή θπβέξλεζε ηεο Άγθπξαο σο βάζε λνκηκνπνηήζεσο ησλ δηεθδηθήζεψλ ηεο εηο ην Αλαηνιηθφ Αηγαίν θαη βεβαίσο εηο ην Θαζηειφξηδν. Έλα ιακπξφ δείγκα απηήο ηεο ηνπξθηθήο αλαιχζεσο, καο έδσζε, ήδε απφ ηνλ Ηνχλην ηνπ 2007 Ρνχξθνο Ξξφεδξνο θ. Γθηνχι, φηαλ εηο ην πεξηζψξην ηεο Ππλφδνπ ηνπ ΝΠΔΞ δήισζε ζηελ εθεκεξίδα Θαζεκεξηλή φηη: «Ζ Ρνπξ- θία θαη ε Διιάδα έρνπλ λνκηθά θαη δσηηθά ζπκθέξνληα θαη αλεζπρίεο ζην Αηγαίν κε κεγάιε ζεκαζία γηα ηελ αζθάιεηα 34
  • 35. θαη ηελ εζληθή θπξηαξρία ηνπο. Δρνπλ δεζκεπζεί κε ηε Ππκθσλία ηεο Καδξίηεο ηνπ 1997 λα ζέβνληαη ηηο αξρέο απηέο θαη λα δηεπζεηνχλ ηηο κεηαμχ ηνπο δηελέμεηο κε εηξεληθά κέζα θαη κε ακνηβαία ζπλαίλεζε». Αθφκα φκσο θαη απηφ ην επηρείξεκα ηεο ηζιακηθήο Θπβεξλήζεσο ηεο Άγθπξαο δελ είλαη επαξθέο γηα λα «γθξηδάξεη» ην Αηγαίν θαη ηε Λ/Α Κεζφγεην. Θαη απηφ δηφηη: η) ε Ρεηάξηε Ξαξάγξαθνο νκηιεί πεξί «λνκίκσλ δσηηθψλ ζπκθεξφλησλ θαη ελδηαθεξφλησλ» ησλ δχν ρσξψλ. Γειαδή ζπκθεξφλησλ θαη ελδηαθεξφλησλ ησλ νπνίσλ ε δηεθδίθεζε νξίδεηαη απφ ην Γηεζλέο Γίθαην θαη ζηελ πεξίπησζε απηή, απφ ην Γηεζλέο Γίθαηνλ ηεο Θαιάζζεο ηνπ 1982! θαη ηη) ε Ξέκπηε Ξαξάγξα- θνο έρεη ήδε πνιιαπιψο θαηαξξαθσζεί θαη εμεπηειηζζεί πιήξσο απφ ηελ ηνπξθηθή ζπκπεξηθνξά ησλ δηαξθψλ παξαβη- άζεσλ θαη ππεξπηήζεσλ ζην Αηγαίν, φπσο θαη απφ κφλελ ηελ χπαξμε ηνπ casus belli. Ππλεπψο, ε θαηαγγειία απφ ει- ιεληθήο πιεπξάο ηνπ Ξξσηνθφιινπ απηνχ, ή κάιινλ, ε απιή αγλφεζίο ηνπ, είλαη θαη εχθνιε θαη επηβεβιεκέλε, αθξη- βψο ιφγσ ησλ δχν αλσηέξσ ζηνηρείσλ. Θαη πάλησο, αθξηβψο ιφγσ ηεο πξνθιεηηθήο -θαη θάζε άιιν παξά εηξεληθήο- ζπκπεξηθνξάο ηεο Ρνπξθίαο ζην Αηγαίν ην πξσηφθνιιν απηφ έπξεπε σο ειάρηζην δηπισκαηηθφ κέηξν ή έζησ δηπισκαηηθή πνηλή, λα θαηαγγειζεί απφ ειιεληθήο πιεπξάο ζην ζχλνιφ ηεο. Δπίζεο ε χπαξμε θαη κφλε ηνπ εηζέηη ηζρχνληνο casus belli αθπξψλεη πιήξσο ην νπζηαζηηθφ πεξηερφκελν ησλ Ξαξαγξάθσλ Η, ΗΗ θαη ΗΗΗ νη νπνίεο πξνβιέπνπλ αληηζηνίρσο: η) Ακνηβαία δέζκεπζε γηα ηελ εηξήλε, ηελ αζθάιεηα θαη ηε ζπλερή αλάπηπμε ζρέζεσλ θαιήο γεηηνλίαο, ηη) Πεβαζκφ ηεο θπξηαξρίαο ηεο θάζε ρψξαο θαη ηηη) Πεβαζκφ ησλ Αξρψλ ηνπ Γηεζλνχο Γηθαίνπ θαη ησλ Γηεζλψλ Ππλζεθψλ αιιά-θαη θπξίσο-ην γξάκκα θαη ην πλεχκα ηεο Ξαξαγξάθνπ VI ε νπνία (ηί εηξσλία...) πξνβιέπεη «δέζκεπζε δηεπζέηεζεο ησλ δηαθνξώλ ηνπο κε εηξεληθά κέζα, ζηε βάζε ακνηβαίαο ζπλαίλεζεο θαη ρσξίο ηε ρξήζε βίαο ή ηελ απεηιή βίαο». Δξσηψ ινηπφλ, εάλ ην casus belli δελ απνηε- ιεί «απεηιή ρξήζεσο βίαο» ηφηε ηί απνηειεί; Ξάλησο ζε θακκία πεξίπησζε δελ δχλαηαη λα εθιεθζεί σο «εηξεληθφ κέ- ζνλ». ΢η. Γεσπνιηηηθό ζπκπέξαζκα: 1) Γηα φινπο, ινηπφλ, ηνπο αλσηέξσ ιφγνπο, απφ φπνηα πιεπξά θαη αλ ηδσζεί ε Ππκθσλία απηή, παξά ηηο θαιέο πξ ν- ζέζεηο ηεο ρψξαο καο, δελ κπνξεί λα ζπλερίζεη λα ππάξρεη έζησ θαη σο θείκελν... Νθείιεη ε Διιάδα λα δείμεη φηη δελ αλέρεηαη επηηέινπο ηελ θνξντδία θαη ηνλ επηειηζκφ θαη λα δψζεη έλα κήλπκα ζνβαξφηεηνο θαη εηο ην ππφινηπν δηεζλέο ηεο πεξηβάιινλ... 2) Άιισζηε λα γίλεη πιένλ θαηαλνεηφλ, φηη ε επξσπατθή -αιιά θαη θπξίσο- ε αγγινζαμσληθή γεσζηξαηεγηθή θαηεχ- ζπλζε άιιαμε. Νη δχν απηνί Γηεζλείο πφινη ηζρχνο, (η)ΔΔ θαη (ηη) ΖΞΑ-Ζλσκέλνλ Βαζίιεηνλ (Δηδηθή Πρέζηο) επηδηψθνπλ ηελ απνδέζκεπζε απφ ηα ξσζηθά, ηξαληθά θαη Αξαβν-ηζιακηθά ελεξγεηαθά απνζέκαηα. Δπίζεο, ππφ ην θσο απηήο ηεο εξκελείαο, νη Αγγινζάμσλεο ηεο Δηδηθήο Πρέζεσο δελ βιέπνπλ κε ηδηαίηεξα ζεηηθφλ φκκα, ηελ επεξρνκέλε πξφζδεζε ηεο ΔΔ απφ ην Οσζηθφ θπζηθφ αέξην, κεηαπξάηεο θαη δηαλνκεχο ηνπ νπνίνπ ζα είλαη ε Γεξκαλία ζηελ ΔΔ. Λα ινηπφλ ε θαηάιιειε επθαηξία γηα λα ην απνθχγνπλ νξηζηηθά: ηα ηζξαειηλά θαη ηα θππξηαθά απνζέκαηα καδί κε ηα ειιεληθά απν- ζέκαηα θπζηθνχ αεξίνπ (Λνηίσο ηεο Θξήηεο θαη ζην Ηφλην κέρξη ηελ Αδξηαηηθή) απνηεινχλ ηελ ηδαληθή ιχζε. Ππλεπψο, ν νηνζδήπνηε ζέζεη εαπηφλ σο εκπφδην ζε απηήλ ηελ γεσζηξαηεγηθή εμέιημε, θαη ζηελ πεξίπησζή καο απηή θαίλεηαη λα είλαη κφλνλ ε Ρνπξθία, ζα αληηκεησπίζεη ηηο ζθιεξφηαηεο αληηδξάζεηο ηεο -νχησ θαινπκέλεο- «Γχζεσο» δειαδή ησλ: ΔΔ θαη Δηδηθήο Πρέζεσο Ινλδίλνπ-Νπάζηγθηνλ. Φπζηθά ν ηζξαειηλφο παξάγσλ ν νπνίνο δχλαηαη λα επε- ξεάδεη ηελ Δηδηθή Πρέζε ζα ζπκβάιιεη ζαθψο πξνο ηελ ηδίαλ θαηεχζπλζηλ! Δίλαη κάιινλ ζαθέο... Άξα, θνβηθά ζχλδξνκα εθ κέξνπο ησλ Αζελψλ γηα απνθαζηζηηθέο θαη ζηνρεπκέλεο ελέξγεηεο ζηε Λ/Α Κεζφγεην, δελ είλαη δηθαηνινγεκέλα, νχηε θαη απφ ηνπο πιένλ «ζψθξσλεο» εγθεθάινπο ηνπ ΢ΞΔΜ θαη ηνπ Κεγάξνπ Καμίκνπ. Ξάλησο αλ θξίλνπκε απφ ηηο δειψζεηο ηνπ Ξξσζππνπξγνχ ζην Δξδεξνχκ αιιά θαη ηνπ θ. Κπεγιίηε αλαθνξηθά κε ην Αηγαίν θαη ηελ ζηάζε ηεο Ρνπξθίαο, ην κήλπκα έρεη ιεθζεί θαη εθεί. * Η. Θ. Κάδεο, Θαζεγεηήο Οηθνλνκηθήο Γεσγξαθίαο-Γεσπνιηηηθήο, Παλεπηζηήκην Αζελώλ, 14-01-2011 ---------------------------------------------------- ΠΖΚΔΗΥΠΔΗΠ: 1. Ζ Πχκβαζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο ( UNLOSC ) ηνπ 1982, κεηαμχ άιισλ, δίλεη ζαθείο νξηζκνχο γηα ηελ Αηγηαιίηηδα Εψλε (Α.Ε.) ή ηα Σσξηθά Όδαηα, ηε Ππλνξεχνπζα ή Ξαξαθείκελε Εψλε, ηελ Απνθιεηζηη- θή Νηθνλνκηθή Εψλε (ΑΝΕ). Ζ Πχκβαζε ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο, ε νπνία ζπκθσλήζεθε ην 1982 ζην Montego Bay ηεο Ρδακάηθα θαη ηέζεθε ζε εθαξκνγή ζηηο 16 Λνεκβξίνπ 1994, αληηθαηέζηεζε ηέζζεξηο παιαηφηεξεο δηεζλείο ζπλζήθεο. Πε ςεθνθνξία πνπ έγηλε ζηηο 30 Απξηιίνπ 1982 ζηε Λέα ΢φξθε γηα ηε λέα Πχκβαζε 130 θξάηε ςήθηζαλ ππέξ, ηέζζεξα θαηά θαη 17 ηήξεζαλ απνρή. Κεηαμχ ησλ θξαηψλ πνπ ςήθηζαλ θαηά ηεο Πχκβαζεο ήηαλ θαη ε Ρνπξθία. Κέρξη ην ηέινο ηνπ 2008 επηθχξσζαλ ηε Πχκβαζε 157 ρψξεο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ε Θχπξνο ( 12 Γεθεκ- βξίνπ 1988 ) θαη ε Διιάδα ( 21 Ηνπιίνπ 1995 ). 2. B. Θαξαθσζηάλνγινπ, Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε ζην Λέν Γίθαην ηεο Θάιαζζαο, Πάθθνπιαο, Θεζ/λίθε, 2001, ζ. 54 θαη ζ. 559, (Ρκήκα V, Γηαηάμεηο ηεο Ππκβάζεσο ηνπ 1982 γηα ηελ ΑΝΕ, Ξεγή: Λφκνο 2321, ΦΔΘ 136/23- 6-1995, ηεχρνο Α'). 3. B. Θαξαθσζηάλνγινπ, φπ. αλ., ζ.ζ. 54 35
  • 36. 4. B. Θαξαθσζηάλνγινπ, φπ. αλ., ζ.ζ. 53-54 5. B. Θαξαθσζηάλνγινπ, φπ. αλ., ζ.ζ. 53-54 6. Βι. I.C.J Reports (1969), § 19 in B. Θαξαθσζηάλνγινπ, Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εε ζην Λέν Γίθαην ηεο Θάιαζ- ζαο,Πάθθνπιαο, Θεζ/λίθε, 2001, ζ. 42 7. Βι. θαη Θ. Νηθνλνκίδε, «Βαζηθέο Οπζκίζεηο ηνπ Λένπ Γηθαίνπ ηεο Θάιαζζαο», Γίθαην θαη Ξνιηηηθή, ηφκνο 9, εθδ. Ξαξαηεξεηήο, (1985),ζζ. 176-177 in B. Θαξαθσζηάλνγινπ, Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εε ζην Λέν Γίθαην ηεο Θά- ιαζζαο, Πάθθνπιαο, Θεζ/λίθε, 2001, ζ. 42 8. φπ. αλ. ζ. 55 9. [http://www.cyprus.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/all/AB89462E00BC0F73C22575710025E69C?opendocument] 10. Βι. ζηνλ ηζηφηνπν: http://www.ikypros.com/easyconsole.cfm/id/8773: «Ν ηνπξθηθφο Ρχπνο αζρνιείηαη θαη ζήκε- ξα εθηεηακέλα κε ηνλ απφερν ηεο επίζθεςεο ηεο Γεξκαλίδαο Θαγθειαξίνπ ζηελ Θχπξν, ηηο αληηδξάζεηο απφ ηελ πιεπ- ξά ηεο Αγθπξαο, αιιά θαη ηε δήισζε ηνπ Γεξκαλνχ εθπξνζψπνπ Ρχπνπ ηεο Θαγθειαξίαο Πηέθελ Πέηκπεξη φηη 1) ε θ. Κέξθει «δελ έρεη αλάγθε καζήκαηα Ηζηνξίαο». 2) Ζ εθεκεξίδα Πακπάρ, ζε αληαπφθξηζε απφ ηηο Βξπμέιιεο κε ηίηιν «Ξξν ησλ ππιψλ θξίζε εκπηζηνζχλεο κε ηελ Δπξψπε», γξάθεη φηη ζηελ ηζηνξηθή ηεο επίζθεςε ζηελ Θχπξν, ε Γεξκα- λίδα Θαγθειάξηνο είρε επαθέο κφλν κε ην «Λφην», δεηθλχνληαο φηη δελ έρεη ζθνπφ λα θάλεη ζεκαληηθά βήκαηα γηα ηελ επίιπζε ηνπ Θππξηαθνχ. Πηελ πξαγκαηηθφηεηα, ζρνιηάδεη ε αξζξνγξάθνο ηνπ θεηκέλνπ, ε ζπκπεξηθνξά ηεο θ. Κέξθει ήιζε σο ππνζηήξημε ζην θξχν ληνπο ηνπ Γηψξγνπ Ξαπαλδξένπ πξνο ηελ ηνπξθηθή πιεπξά κε ηηο δειψζεηο ηνπ φηη ε Ρνπξθία δελ πξφθεηηαη λα εηζέιζεη ζηελ ΔΔ φζν εμαθνινπζεί ε θαηνρή ζηελ Θχπξν. Δπηπξφζζεηα αλαθέξεηαη φηη αλ δελ επηηεπρζεί πξφνδνο ζηε λέα ζπλάληεζε Σξηζηφθηα - Δξνγινπ ζηηο 25 Ηαλνπαξίνπ (πηζαλφλ λα αλαθέξεηαη ζηε ζπλάλ- ηεζε ηεο 26εο Ηαλνπαξίνπ) ε επξσπατθή πνξεία ηεο Ρνπξθίαο ζα παγψζεη. Πρνιηάδεηαη επίζεο, αλαθέξεη, φηη ε δπζ α- ξέζθεηα ηεο Ρνπξθίαο πξνο ηελ ΔΔ απμάλεηαη δηαξθψο. 3) Ζ εθεκεξίδα Today‟s Zaman, κε ηίηιν «Διι εληθή Θχπξνο ζηελ Ρνπξθία: Δγθαηαιείςηε ηελ δηπισκαηία ησλ θαλνληνθφξσλ», εζηηάδεη ζηηο δειψζεηο ηνπ Ξξνέδξνπ Σξηζηφθηα θαηά ηε ζπλάληεζή ηνπ κε ηελ Θαγθειάξην Κέξθει, κε ηηο νπνίεο επηηέζεθε ζηελ Ρνπξθία επεηδή παξελνριεί ηα πινία πνπ δηεμάγνπλ έξεπλεο γηα ινγαξηαζκφ ηεο Θχπξνπ ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο. 4) Πηελ ίδηα εθεκεξίδα, δχν γλσζηνί αξζξνγξάθνη, νη Κνπξάη Σαζγθηνπιέξ θαη Κνπξάη Νδθαειί, κεηαμχ άιισλ γξάθνπλ φηη δηαθξίλνπλ ηε δεκηνπξγία κηαο θνηλήο ζηάζεο Κέξθει - Παξθνδί, νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχλ ην Θππξηαθφ πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπίζνπλ ηελ Ρνπξθία, αιιά θαη ηε ζχκπεμε κηαο ζπκκαρίαο Θχπξνπ- Ηζξαήι. Πην άξζξν δηαπηζηψλεηαη κηα ζπλαηζζεκαηηθή απνμέλσζε ησλ Ρ/θ απφ ηελ Ρνπξθία θαη θαινχλ ηα πνιηηηθά θφκκαηα λα ζπλελλνεζνχλ ζην Θππξηαθφ θαη ηελ αληηπνιίηεπζε λα κελ ρξεζηκνπνηεί ην δήηεκα γηα λα επηηεζεί ζην θπβεξλψλ ΑΘΟ. 5) Δμάιινπ, ζε άξζξν ηνπ ζηελ αγγιφθσλε Σνπξηέη, o Γηνπζνχθ Θαλιί θαηεγνξεί ηελ Γεξκαλίδα Θαγθειάξην φηη ςεχδεηαη ζπλεηδεηά ζε φ,ηη αθνξά ην Θππξηαθφ θαη φηη πξαγκαηηθή ηεο επηζπκία είλαη λα «ζηξηκψμεη» ηελ Ρνπξθία ψζηε λα ηελ αλαγθάζεη λα επηιέμεη κεηαμχ ΔΔ θαη Θχπξνπ. 6) Νη εθεκεξίδεο Γελί Παθάθ θαη Ρνχξθηγηε εζηηάδνπλ ζηηο δειψζεηο ηνπ Ρνχξθνπ ΢πνπξγνχ θαη αξρηδηαπξαγκαηεπηή Δγθεκέλ Κπαγίο πεξί «ηζηνξηθήο γθάθαο» ηεο θ. Κέξθει.» 11. φπ. αλ. ζ. 56 12. Θαη πάλησο, ε Πχκβαζε ζέζπηζε έλαλ ππνρξεσηηθφ κεραληζκφ γηα ηε δηεπζέηεζε δηαθνξψλ ζρεηηθά κε ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο. ΋ηαλ ηα Θξάηε-Κέξε δελ κπνξνχλ απφ κφλα ηνπο λα επηιχζνπλ δηαθνξέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε Πχκβαζε, είλαη ππνρξεσκέλα λα αθνινπζήζνπλ ζπγθεθξηκέλεο δηαδηθαζίεο πνπ πεξηγξάθνληαη ζηε Πχκβαζε-φπσο πξνζθπγή ζην Γηεζλέο Γηθαζηήξην γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο. Ρν Γηθαζηήξην πνπ εδξεχεη ζην Ακβνχξγν, ζηε Γεξκα- λία, ιεηηνχξγεζε ην 1996, 2 ρξφληα αθφηνπ ε Πχκβαζε ηέζεθε ζε ηζρχ. [http://www.unric.org/el/--law- articles/26267, Ξεξηθεξεηαθφ Θέληξν Ξιεξνθφξεζεο Ζλσκέλσλ Δζλψλ] 13. http://www.cyprus.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/all/AB89462E00BC0F73C22575710025E69C?opendocument Αλαξηήζεθε απφ Ξεξί Αιφο http://perialos.blogspot.com/ 11. Ζ ΑΞΝΘΙΔΗΠΡΗΘΖ ΝΗΘΝΛΝΚΗΘΖ ΕΩΛΖ (ΑΝΕ) ΢ΞΔΟΘΔΟΑΕΔΗ ΡΖΛ ΢ΦΑΙΝΘΟΖΞΗ- ΓΑ ΚΑΠ Νπάζηγθηνλ, ηνπ Ιάκπξνπ Ξαπαλησλίνπ απνθιεηζηηθά γηα ην ΛΝΗΑΕΝΚΑΗ Ζ Απνθιεηζηηθή Νηθνλνκηθή Εψλε (ΑΝΕ) ππεξθεξάδεη ηελ ΢θαινθξεπίδα ζηα Διιεληθά Ξειάγε θαη επηιχεη νξηζηηθά θαη δηα παληφο φια ηα δηκεξή πξνβιήκαηα κε ηελ γείηνλα Ρν- πξθία. Απηή ηελ ζαθή θαη θαηεγνξεκαηηθή άπνςε εθθξάδεη, ζηελ απνθιεηζηηθή ζπλέληεπμε ζην «ΛΝΗΑΕΝΚΑΗ», ν δηαθεθξηκέλνο Θαζεγεηήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ Καίξπιαλη, Θεφδσξνο Θαξπψηεο, αξκφδηνο γηα ζέκαηα Γηεζλνχο Γηθαίνπ ηεο Θάιαζζαο, κέινο ηεο ειιεληθήο 36
  • 37. αληηπξνζσπείαο ζηελ Γηάζθεςε ηνπ ΝΖΔ γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο! Κε φιε εθείλε ηελ πιεξφηεηα, ηελ επηζηεκνληθή θαηάξηηζε, αιιά θαη ηελ εζληθή επ- αηζζεζία πνπ ηνλ δηαθξίλνπλ, θαηαινγίδεη μεθάζαξα επζχλεο ζηηο Διιεληθέο Θπ- βεξλήζεηο, πνπ δελ πξνρσξνχλ, εδψ θαη ηψξα, ζηελ νξηνζέηεζε ηεο Απνθιεηζ- ηηθήο Νηθνλνκηθήο Εψλεο, φπσο έθαλε ν ζαξξαιένο, αείκλεζηνο θαη πξσηνπφξνο Ξξφεδξνο ηεο Θχπξνπ Ράζζνο Ξαπαδφπνπινο, ν νπνίνο παξέδσζε καζήκαηα πςε- ιήο δηπισκαηίαο ζηηο ΑΝΕ, νη νπνίεο εάλ νξηνζεηνχληαλ θαη ζηελ Διιάδα, ζα έρεη ηεζεί ηέινο, κηα γηα πάληα, νξηζηηθά θαη ακεηάθιεηα, ζηηο ηνπξθηθέο δηεθδηθή- ζεηο, ζηνλ λεζησηηθφ, ζηνλ ελαέξην θαη ζηνλ ζαιάζζην ρψξν ηνπ Αηγαίνπ Ξειά- γνπο. Θαη ζηεξίδεη ηελ αλεθηίκεηε απηή άπνςή ηνπ, ν Θαζεγεηήο, θ. Θαξπψηεο, ζην Γηεζλέο Γίθαην γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο, ηνπ 1982, πνπ ην απνθαιεί πνιχ ραξαθηε- ξηζηηθά «Πχληαγκα ησλ Θαιαζζψλ θαη ησλ Ωθεαλψλ!» Ζ Π΢ΛΔΛΡΔ΢ΜΖ ΡΝ΢ θ. ΘΑΟ΢ΩΡΖ Ρν πιήξεο θείκελν ηεο άθξσο ελδηαθέξνπζαο απηήο απνθιεηζηηθήο ζπλέληεπμεο ΔΓΩ http://www.noiazomai.net/ 12. Ζ Διιάδα σο αξρηπειαγηθφ θξάηνο ΔΘΛΗΘΖ Θ΢ΟΗΑΟΣΗΑ ΠΡΝ ΑΗΓΑΗΝ Ζ ιαλζαζκέλε λνκηθή βάζε ζηελ νπνία έρνπκε ζηεξηρζεί σο ρψξα ζε φ,ηη αθνξά ην Αηγαίν, ήηνη ηα 6 ή 12 λ.κ. -ην άξζξν 3 ηεο Πχκβαζεο γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο-, έρεη δψζεη ην δηθαίσκα ζε έλαλ αηέξκνλα θη εζληθά επηβαξπληηθφ δηάινγν κε ηελ Ρνπξθία. Ζ κάηαηα επηκνλή ησλ δηπισκαηηθψλ καο εληεηαικέλσλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο νκψλπκεο Ππλ- δηάζθεςεο ψζηε ην άξζξν 46 γηα ηηο αξρηπειαγηθέο ρψξεο λα πεξηιακβάλεη ηελ Διιάδα νδήγεζε ηελ Ρνπξθηθή αληηπ- ξνζσπεία ζην λα απνρσξήζεη θαη λα κελ ππνγξάςεη. Δκείο ππνγξάςακε έζησ θη αλ νη πξνζπάζεηέο καο απέβεζαλ ά- θαξπεο. Ζ κεηέπεηηα ηεο ππνγξαθήο ζηάζε καο είλαη απηή πνπ έρεη δψζεη ην δηθαίσκα ζηε γείηνλα λα απζαηξεηεί. Ζ ζέζε ηεο ρψξαο καο ζην δηεζλέο δίθαην είλαη αξρηπειαγηθή. Ρα γεηηληάδνληα ζην επεηξσηηθφ θνκκάηη λεζηά εκπίπηνπλ ζηνλ νξηζκφ ηνπ παξάθηηνπ αξρηπειάγνπο, φπσο απηφ θσηνγξαθίδεηαη ζην άξζξν 7 ηεο Πχκβαζεο ηνπ 1982 γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο. Πχκθσλα κε απηφ ην άξζξν ην Αηγαίν Αξρηπέιαγνο πξέπεη λα πεξηθιεηζηεί κε επζεί- εο αθηνγξακκέο βάζεο, θαηά ην παξάδεηγκα ηνπ λνξβεγηθνχ. Ζ νξηνζέηεζε ηνπ λνξβεγηθνχ αξρηπειάγνπο Skjaergaard απφ ην Γηεζλέο Γηθαζηήξην ην 1951 νδήγεζε ηελ 1 ε Ππλδηάζθεςε γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο ηνπ 1958 ζην λα πηνζε- ηήζεη ηελ αθξηβή θξάζε ηνπ δηθαζηεξίνπ γηα ηελ πεξηνρή απηή θαη ζηελ ελζσκάησζή ηεο ζηελ νκψλπκε Πχκβαζε γηα ηα ρσξηθά χδαηα. Ζ δε εθαξκνγή ηνπ θαλφλα ησλ επζεηψλ αθηνγξακκψλ θαηά ην δηθαζηήξην επηβάιιεηαη ιφγσ ηεο ηδηαίηεξεο αξρηπειαγηθήο γεσκνξθνινγίαο. Απηνιεμεί ην θείκελν απηφ κεηαθέξζεθε θαη ζην πξναλαθεξζέλ άξζξν 7. Ξαξάιιεια κε ηελ εθαξκνγή ηνπ άξζξνπ 7, δεκηνπξγνχληαη αξρηπειαγηθνχ ηχπνπ πεξάζκαηα, ην δε Αηγαίν ζην ζχλνιφ ηνπ θαη ζε ζπλάξηεζε κε ην ζηελφ ηνπ Βνζπφξνπ αλαγλσξίδεηαη λνκηθά σο αξρηπειαγηθνχ ηχπνπ ζηελφ, ζπλδένλ ηε Κεζφγεην κε ηνλ Δχμεηλν Ξφλην θαη ην status quo παξακέλεη σο έρεη, θαζψο φια ηα παξαπάλσ ήδε ηζρχν- πλ de facto, απνκέλεη ε αλαγλψξηζή ηνπο. 37
  • 38. Ζ εθαξκνγή ηνπ άξζξνπ 7 είλαη κνλνκεξήο απεπζπληέα πξάμε, δε ρξεηάδεηαη δειαδή ζπκθσλία κε θάπνην άιιν θξάηνο, παξά κφλν απνδεθηή ράξαμε θαη θαηάζεζε ζε δηεζλείο νξγαληζκνχο φπσο ηνλ ΝΖΔ θαη ηνλ Ξαγθφζκην Λαπηηιηαθφ Νξγαληζκφ(IMO). Ζ δε αλαθήξπμε ηνπ σο ζηελφ κπνξεί λα γίλεη κε βάζε ηηο δηαηάμεηο ηεο Πχκβαζεο, ζπγ- θεθξηκέλα ηα άξζξα 34 έσο 45 θαη αλάινγεο κε ηηο παξαπάλσ δηαδηθαζίεο. Ρα άξζξα απηά σο θσδηθνπνίεζε ηνπ δηε- ζλνχο εζηκηθνχ δηθαίνπ έρνπλ ήδε εθαξκνζηεί απφ πιείζηα φζα θξάηε, γηα παξάδεηγκα ηε Οσζία, ηνλ Θαλαδά, ηε Γα ι- ιία, ηελ Θίλα, ηελ Ηαπσλία θνθ . Δπηθχξσζε ζα κπνξνχζε λα απνηειέζεη κηα ζπκθσλία ζε παξεπμείλην ή/θαη ζε επξχ- ηεξν λνηηναλαηνιηθφ επίπεδν, αληίζηνηρε εθείλεο ηνπ Κνληξέ γηα ην ζηελφ ησλ Γαξδαλειιίσλ. Θαηά ην δηεζλέο αξρηπειαγηθφ δίθαην, αθφκε θη αλ δελ θαηνηθνχζαλ ηα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ Έιιελεο, ή αθφκε θη αλ δελ αλήθε ην Αηγαίν ζηελ Διιάδα θαη ηα λεζηά ηνπ ήηαλ απηφλνκα, πάιη ζα δηθαηνχηαλ θπξηαξρηθά δηθαηψκαηα φπσο ε Θχπξνο, ε Κάιηα ή ηα ακηγψο λεζησηηθά σθεαληθά θξάηε. Ξαιαηφηεξα, πρ ζηε θξαγθνθξαηία, ε θπξηαξρία δελ ήηαλ ζπλδεδεκέλε κε γεσγξαθηθή εγγχηεηα. Κπνξνχζαλ νη Δλεηνί λα έρνπλ έδξα ζηελ Ηηαιία θαη λα θαηέρνπλ παξάιιεια ηελ θπξηαξρία ζε λεζηά ηνπ Αηγαίνπ. Πήκεξα, εμαηξέζεηο ζηνλ παξαπάλσ θαλφλα απνηεινχλ ρψξεο φπσο ε Αγγιία θαη ε Γαιιία κε ππεξζαιάζζηεο θηήζεηο, Γηβξαιηάξ θαη Λέα Θαιεδνλία αληίζηνηρα. Ζ παξάιιειε θηήζε επεηξσηηθνχ θαη λεζησηηθνχ εδάθνπο, θαηά ην δηεζλέο δίθαην, θαζηζηά κηα ρψξα γεσγξαθηθά αξρηπειαγηθή κφλν αλ ηα δχν γεηηληάδνπλ. Ππλεπψο, ε Γαιιία, ε Ηζπαλία θαη ινηπέο ρψξεο δελ κπνξνχλ λα απαηηήζνπλ δηθαηψκαηα παξάθηηνπ αξρηπειαγηθνχ θξάηνπο. Ζ Διιάδα κπνξεί. - Πχκθσλα κε ηε Πχκβαζε γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο ηνπ 1982, ην άξζξν 3 -δει. ηα 6 ή 12 λ.κ.- δελ ε- θαξκφδεηαη ζε αξρηπέιαγνο. Ρν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηα λεζηά ηνπ Ηνλίνπ. - Δθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο επζεηψλ αθηνγξακκψλ βάζεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 7, ην δηεζλέο εζηκηθφ δί- θαην θαη ηελ αξρή ηεο ακνηβαηφηεηαο. Ζ Ρνπξθία ρσξίο λα έρεη ππνγξάςεη ηηο δηεζλείο Ππκβάζεηο γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο (1958 θαη 1982) ε- θαξκφδεη ην ζχζηεκα ζε Ίκβξν θαη Ρέλεδν απφ ην 1964. - Ν θαλφλαο εθαξκφδεηαη απφ ηελ πιεηνςεθία ησλ ρσξψλ-κειψλ ηνπ ΝΖΔ, επί παξαδείγκαηη απφ ηε Οσζία ζηελ Aξθηηθή πεξηνρή ηεο, αιιά θαη απφ ηνλ Θαλαδά ζην Αξθηηθφ παξάθηην αξρηπέιαγνο, ην κεγαιχηεξν ζηνλ θφζκν. - Ζ πξφηαζε δελ έρεη ζρέζε κε ηα ακηγψο σθεαληθά θξάηε ηνπ αξζ 46. http://www.aigaio.org/ 13. H αλνύζηα ζπδήηεζε πεξί ΑΟΖ Όπσο δεκνζηεχζεθε - Σξσθηηθφ ΢πκθσλνχκε νηη ε βφιηα ηνπ Πηξη Ρεηο δελ είλαη θαζφινπ αζψα. Γηα άιινπο φκσο ιφγνπο. Ζ Σνπξθία γλσξίδεη φηη κε ην πνπ πιεζηάζεη ζην Καζηειφξηδν, ζα αξρίζεη ε Διιάδα λα θσλαζθεί γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο πθαινθξεπίδαο ή ΑΟΕ (είλαη αθξηβψο ην ίδην, δελ έρνπλ θακία δηαθνξά ζηε ράξαμε, φζε πθαινθξεπίδα είρε ε Κχπξνο, ηφζε ΑΟΕ πήξε)… Ο κεγαιύηεξνο Σνύξθνο δηεζλνιόγνο Yucel Acer ζε πόλεκά ηνπ γηα ην Αηγαίν, γξάθεη ζε κηα ππνζεκείσζή ηνπ νηη ε Σνπξθία ελεξγεί έηζη ώζηε λα απνπξνζαλαηνιίζεη ηνπο Έιιελεο απν ην λα εθαξκόζνπλ ηηο επεξγεηηθέο δηαηάμεηο ηεο ΢ύκ- βαζεο γηα ην Δίθαην ηεο Θάιαζζαο, απηέο πνπ αθνξνύλ ζην άξζξν 7 θαη ηα Παξάθηηα Αξρηπειάγε: Yucel Acer, "The Aegean Maritime Disputes and International Law", ππνζεκείσζε 156: "It is noted that Turkey has not applied the straight baselines system since June 1973 in order not to encourage Greece to apply the same system in the Aegean Sea. See İnan & Başeren, (1996), p. 58." Μεηάθξαζε: Η Σνπξθία δελ εθαξκόδεη ηηο επζείεο αθηνγξακκέο βάζεο (ην άξζξν 7 - παξάθηηα αξρηπειάγε) απν ην 1973 γηα λα κελ ηηο εθαξκόζνπλ νη Έιιελεο ζην Αηγαίν!! ΢ηε ζει. 26 γξάθεη : "It is emphasised that if Greece benefits from its right to the system of straight baselines as a party to the 1982 Convention, it would gain considerable mari- time areas as its Aegean coasts are deeply fringed and surrounded by many islands and islets in close vicinity" Μεηάθξαζε: Σνλίδεηαη όηη εάλ ε Ειιάδα εθαξκόζεη ην ζύζηεκα ησλ επζεηώλ αθηνγξακκώλ βάζεο ζα θεξδίζεη ζεκαληηθά θνκκάηηα ζα- ιάζζηαο δηθαηνδνζίαο, θαζώο ε γεσκνξθνινγία (αθηέο-λεζηά) ην επηηξέπεη. Κιεηδί γηα ηελ εξκελεία ησλ παξαπάλσ είλαη ην εμήο: Εάλ ε Ειιάδα ραξάμεη πθαινθξεπίδα κε ην ζεκεξηλό θαζεζηώο, ΔΕΝ ΕΠΘΣΡΕΠΕΣΑΘ ε κεηεπεηηα ράξαμε λεσλ αξρηπειαγηθώλ γξακκώλ πνπ εθαξκόδνληαη ζηα παξάθηηα αξρηπειάγε! Επν- κέλσο, εάλ ε Ειιάδα νξηνζεηήζεη πθαινθξεπίδα κε 6 ή 12 κίιηα, ράλεη νξηζηηθά θαη δηαπαληόο ην δηθαίσκα ζην νπνίν αλα- θέξεηαη ν Σνύξθνο δηεζλνινγνο θαη γηα ην νπνίν ε Σνπξθία ελεξγεί έηζη ώζηε ε Ειιάδα λα κελ ην εθαξκόζεη πνηέ: Σν δηθα- ίσκα αλαγλώξηζεο ηνπ Αηγαίνπ σο Παξαθηίνπ Αξρηπειάγνπο. 38
  • 39. ΢πλεπώο, εάλ ε Σνπξθία ζέιεη ε Ειιάδα λα ράζεη απηό ην δηθαίσκα, ην θαιύηεξν πνπ έρεη λα θάλεη είλαη λα "πξνθαιεί" ηελ Ειιάδα κε παξειθπζηηθέο θαη απνπξνζαλαηνιηζηηθέο ηαθηηθέο λα ραξάμεη πθαινθξεπίδα κε ην ζεκεξηλό θαζεζηώο ησλ 6 ή 12 λκ, είηε κε ζπκθσλία, είηε ζην δηθαζηήξην. Έηζη εμεγείηαη θαη ε μαθληθή αιιαγή ηαθηηθήο, κε ηε ζεηηθή ηεο ζηάζε γηα παξαπνκπή ζηε Υάγε. ... Εάλ αλαηξέμεηο ζε έλα εγρεηξίδην δηεζλνύο δηθαίνπ ζα δηαπηζηώζεηο ζύληνκα νηη απηά πνπ αθνύγνληαη γηα ηελ ΑΟΖ ζηελ Ειιάδα είλαη όια δηαζπνξά ςεπδώλ εηδήζεσλ, θύθηα γηα κεηαμσηέο θνξδέιεο, ζύκθσλα κε ην Δίθαην ηεο Θαιάζζεο. Έρεη δνζεί ε εληύπσζε νηη κε ηελ ΑΟΖ θεξδίδνπκε πεξηζζόηεξα απ' ό,ηη κε ηελ πθαινθξεπίδα, επεηδή έηζη ιέεη ην αξζ 121. Λνηπόλ, νξίζηε ην άξζξν 121: Article121 Regime of islands 1. An island is a naturally formed area of land, surrounded by water, which is above water at high tide. 2. Except as provided for in paragraph 3, the territorial sea, the contiguous zone, the exclusive economic zone and the con- tinental shelf of an island are determined in accordance with the provisions of this Convention applicable to other land terri- tory. 3. Rocks which cannot sustain human habitation or economic life of their own shall have no exclusive economic zone or continental shelf. Απ΄ ό,ηη βιέπεηο ε κεηαρείξηζε ΑΟΖ θαη πθαινθξεπίδαο είλαη ε ίδηα. Όζε πθαινθξεπίδα είρε ε Κύπξνο, ηόζε ΑΟΖ πήξε, ηίπνηα ιηγόηεξν, ηίπνηα πεξηζζόηεξν. Σν ίδην ηζρύεη θαη γηα ην Καζηειόξηδν. Επεηδή ην ΤΠΕΞ ην γλσξίδεη απηό ,όπσο θαη όινη αλεμαηξέησο νη δηεζλνιόγνη, δηπισκάηεο θαη ην πνιηηηθό πξνζσπηθό, είλαη αλνύζηα ε δήζελ αιιαγή ζέζεο κε ηελ ΑΟΖ. Είλαη ζα λα δεηάο επίζεκα ηελ, ήδε θαζηεξσκέλε απν ηελ πξαθηηθή, δώλε αιηείαο (fisheries zone), ε νπνία πιένλ ν- λνκάδεηαη ΑΟΖ. Εάλ δελ ππάξρεη ζπκθσλία, ε Απνθιεηζηηθή Οηθνλνκηθή Ζώλε νξίδεηαη απν ην δηθαζηήξην. Καη ζηηο δύν πεξηπηώζεηο, θαη ζηελ θξαηηθή πξαθηηθή, αιιά θαη ζηε δηθαζηεξηαθή, πθαινθξεπίδα θαη ΑΟΖ πάληνηε ζπκπίπηνπλ. Επίηξεςέ κνπ λα επηζεκάλσ όηη δε βξίζθνκαη ζε θακία δηακάρε, κε θαλέλα. Η πξώηε παξάγξαθνο ηνπ άξζξνπ "Εζλη- θή Κπξηαξρία ζην Αηγαίν - Σν Αηγαίν σο Παξάθηην Αξρηπέιαγνο" αθνξά ζηηο αλεπηηπρείο πξνζπάζεηεο ηεο ειι. αληηπξνζσ- πείαο ζηε ΢πλδηάζθεςε γηα ην Δίθαην ηεο Θάιαζζαο ην 1982. Κάπνην από ηα κέιε ηεο πήξε ηελ θξηηηθή πξνζσπηθά. Ξεθί- λεζε ινηπόλ κηα γόληκε ζπδήηεζε απνηέιεζκα ηεο νπνίαο ήηαλ νη δηνξζώζεηο ζηα άξζξα ηνπ. Είλαη απαξαίηεην λα αλαδεηρ- ζεί πνηνη καο εθπξνζσπνύλ ζηα δηεζλή fora. Μία απν ηηο επηζεκάλζεηο κνπ ήηαλ ηη δνπιεηά έρεη κε ηελ εθαξκνγή ηνπ δηε- ζλνύο δηθαίνπ έλαο θαζεγεηήο πνιηηηθήο νηθνλνκίαο.. ΢πγθεθξηκέλα, πθαινθξεπίδα είλαη o βπζόο θαη ην ππέδαθνο. Ζώλε Αιηείαο είλαη απν ην βπζό κέρξη ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο. Επεηδή ιόγσ ηερλνινγίαο εκθαλίζηεθαλ θη άιιεο ζαιάζζηεο ρξήζεηο πρ εγθαηάζηαζε αλεκνγελλεηξηώλ, δελ ζα κπνξνύζαλ ηα θξάηε λα ηζρπξηζηνύλ νηη ε δώλε αιηείαο θαιύπηεη απηέο ηηο ρξήζεηο. Έηζη, ε δώλε αιηείαο κεηνλνκάζηεθε ζε ΑΟΖ. Γηα ιόγνπο επθνιίαο ηα ηειεπηαία ρξόληα άξρηζε λα ζπκπεξηιακβάλεη θαη ηελ πθαινθξεπίδα, θαζώο όπσο αληηιακβά- λεζηε, θαη γηα παξάδεηγκα κε ηηο αλεκνγελλήηξηεο, ε βάζε αθνπκπά ζην βπζό, αιιά επεθηείλεηαη κέρξη ηελ επηθάλεηα. Έπεηηα από ζπδήηεζε πνπ είρα κε θύξηνπο εθπξνζώπνπο ηεο ζεσξίαο ηεο ΑΟΖ, αλαζθεύαζαλ θαη γηα πξώηε θνξά κεηά απν 20 ρξόληα δηαπηζηώλνπλ ζε άξζξα ηνπο νηη ε ράξαμε ΑΟΖ θαη πθαινθξεπίδαο είλαη αθξηβώο ε ηδηα. Δηάβαζε πα- ξαθάησ θαη ζα ην δηαπηζηώζεηο, ην παξαδέρνληαη νη ίδηνη. Γηα λα ππάξρεη θαη ζύληνκε ηεθκεξίσζε, εδώ είλαη δύν ηξία θνκκάηηα από άξζξα ηνπο κε ππνγξακκίζεηο δηθέο κνπ θαη ζύλδεζκν ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ ΟΗΕ γηα νιόθιεξε ηε ΢ύκβαζε Επικαιποποίηζη: Απθπογπάθορ ζε κοπςθαία ζηην κςκλοθοπία καθημεπινή εθημεπίδα έκανε πλέον λόγο για πλήπη καηάπ- πεςζη και απομςθοποίηζη ηηρ θεωπίαρ ηηρ ΑΟΖ, ακπιβώρ επάνω ζηιρ διαπιζηώζειρ πος κάνοςμε. Δπηπιένλ, ην άξζξν 121, ην νπνίν γηα 20 ρξφληα απνηεινχζε ηελ θχξηα λνκηθή βάζε ηνπ κχζνπ ηεο Απνθιεηζηηθήο Οηθνλνκηθήο Ε ψ- λεο, εμαθαλίζηεθε απφ ηηο αληίζηνηρεο αλαιχζεηο, εθφζνλ δελ πξνζθέξεη ηίπνηα παξαπάλσ απν ηελ πθαινθξεπίδα. Αθνκε θαη κεηά απν απηήλ ηελ επηηπρία, ε δηθή καο πξνζπάζεηα δελ εμαληιείηαη ζην δεπηεξεχνλ ζέκα ηεο ΑΟΕ. ΢θνπφο καο είλαη ε αλαγλψξηζε ηνπ Αηγαίνπ σο Παξαθηίνπ Αξρηπειάγνπο, ε νπνία αθνξά ζε ακηγή εζληθή θπξηαξρία. Με ηελ αλαγλώξηζε ηνπ Αηγαίνπ σο Παξαθηίνπ Αξρηπειάγνπο ζην δηεζλέο δίθαην θαιύπηνληαη ηα θπξηαξρηθά θελά πνπ νλνκάδνληαη δηεζλή ύδαηα. Σν θάζε λεζί δελ απνηειεί απζύπαξθηε νληόηεηα, αιιά ελώλεηαη άξξεθηα κε ην δηπιαλό ηνπ θαη δεκηνπξγείηαη κία θη εληαία αξρηπειαγηθή θπξηαξρηθή αιπζίδα. Σν δηεζλέο δίθαην είλαη ζαθέο. ΢ε παξάθηην αξρηπέιαγνο δελ εθαξκόδεηαη ν θαλόλαο ησλ 6 ή 12 λκ, αιιά ν πξνπεξηγ- ξαθείο θαλόλαο ηνπ άξζ 7. 39
  • 40. Δάλ ραξάμνπκε πθαινθξεπίδα/ΑΟΕ κε ην ζεκεξηλφ θαζεζηψο απαγνξεχεηαη ε κεηέπεηηα ράξαμε λέσλ παξάθηησλ αξρηπειαγη- θψλ γξακκψλ. Απηφο είλαη θαη ν θχξηνο ιφγνο πνπ πξφζζεζα ην θνκκάηη “Ζ αλνχζηα ζπδήηεζε πεξί ΑΟΕ”. Απνθιεηζηηθή Οηθνλνκηθή Εψλε θαη Τθαινθξεπίδα είλαη αθξηβψο ην ίδην ζηε ράξαμε, αθνξνχλ ζηα δεπηεξεχνληα θπξηαξρηθά δηθαηψκαηα, ελψ ην αξρηπέιαγνο θαζηζηά ηνλ αηγαηνπειαγίηηθν ρψξν ζε εζσηεξηθφ θαη αθνξά ζε ακηγή εζληθή θπξηαξρία. ΢πλεπψο, ζα πξέπεη πξψηα λα αλαγλσξηζηεί ην Αηγαίν σο Παξάθηην Αξρηπέιαγνο, φπσο ξεηά νξίδεη ην δηεζλέο δίθαην, θαη κεηά λα θαζνξηζζνχλ νη θπξηαξρηθέο δψλεο, φπσο έθαλε ε Ννξβεγία ην 1951 θαη ν Καλαδάο ην 1985. Πξέπεη λα βιέπνπκε ηελ θνηλσλία ζαλ έλα αξρηπέιαγνο. Ο θαζέλαο απφ εκάο ζπκβνιίδεη έλα λεζί θαη πξέπεη φινη λα ελσζνχκε ζε κία, εληαία, θνηλσληθά αξρηπειαγηθή αιπζίδα. Καη γηα λα ρξεζηκνπνηήζσ ην παξάδεηγκα ηνπ Αηγαίνπ, εάλ ελσζνχλ κεηαμχ ηνπο, φπσο πξνηάζζεη ην δηεζλέο δίθαην, ηα λεζηά πνπ βξίζθνληαη ζηα αλαηνιηθά, (΢ακνζξάθε – Λήκλνο – Μπηηιήλε – Υίνο – ΢άκνο θιπ), αλαπφθεπθηα πεξηθιείνληαη θαη φια ηα λεζηά πνπ βξίζθνληαη ζην εζσηεξηθφ, ζηα δπηηθά ηνπο. Έηζη θη εκείο, εάλ απνηειέζνπκε ηελ εζληθή πξνκεησπίδα, νη άιινη, ζηα κεηφπηζζελ, αθνινπζνχλ. Οχησο ή άιισο θαη ηψξα ην ίδην θάλνπλ. ΢'επραξηζηψ Πάκε ινηπφλ, νη ππνγξακκίζεηο θαη νη ζεκεηψζεηο δηθέο κνπ "..Από ηα πην ζεκαληηθά έξγα ηεο Δηάζθεςεο γηα ην Δίθαην ηεο Θάιαζζαο (1973-1982) ήηαλ ε δεκηνπξγία θαη θσδηθνπνίεζε ηνπ ζεζκνύ ηεο Απνθιεηζηηθήο Οηθνλνκηθήο Ζώλεο (ΑΟΖ). Έηζη δόζεθε έλα ηέινο ζηελ ραώδε θαηάζηαζε πνπ επηθξαηνύζε κέρξη ηόηε ζην Δηεζλέο Δίθαην Αιηείαο. Με βάζε ηα άξζξα 55, 56, 57 ηεο λέαο ΢ύκβαζεο, σο ΑΟΖ νξίδεηαη ε πέξαλ θαη παξα- θείκελε ηεο αηγηαιίηηδαο δώλεο πεξηνρή, ην πιάηνο ηεο νπνίαο κπνξεί λα θζάζεη ηα 200 λαπηηθά κίιηα (λ.κ.) από ηηο γξακκέο βάζεο από ηηο νπνίεο κεηξάηαη ην πιάηνο ηεο αηγηαιίηηδαο δώλεο θαη εληόο ηεο νπνίαο ην παξάθηην θξάηνο αζθεί θπξηαξρηθά δηθαηώκαηα ζε ζέκαηα πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηελ εμεξεύλεζε, ηελ εθκεηάιιεπζε,ηελ δηαηήξεζε θαη δηαρείξηζε ησλ θπζηθώλ πεγώλ δώλησλ ή κε ησλ πδάησλ, ηνπ βπζνύ θαη ππέδαθνπο ηεο ζάιαζζαο, θαζώο θαη θπξηαξρηθά δηθαηώκαηα, πνπ αλαθέ- ξνληαη ζηελ εμεξεύλεζε θαη νηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε ησλ ξεπκάησλ θαη ησλ ππεξθείκελσλ ηεο ζάιαζζαο αλέκσλ." ΢εκείσζε: Σα άξζξα 55-57 απιά αλαθέξνληαη ζην γεληθφ θαλφλα ησλ 200 λκ, φπσο θαη γηα ηελ πθαινθξεπίδα, ελψ ηα λεζηά νξηνζε- ηνχληαη απν ηνλ εηδηθφ ηνπ 121. Οιφθιεξε ε ΢χκβαζε είλαη εδψ http://www.un.org/Depts/los/convention_agreements/texts/unclos/closindx.htm ... "Ζ ΢χκβαζε ηνπ 1982 γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο αλαθέξεη ξεηά ( Άξζξν 121, παξάγξαθν 2), φηη φια ηα λεζηά δηαζέηνπλ ΑΟΕ θαη φηη ε ΑΟΕ θαη ε πθαινθξεπίδα ελφο λεζηνχ θαζνξίδνληαη κε ηνλ ίδην αθξηβψο ηξφπν πνπ θαζνξίδνληαη θαη γηα ηηο επεηξσηηθέο πεξη ν- ρέο. Δπνκέλσο, ε Σνπξθία δελ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ηα ίδηα επηρεηξήκαηα γηα ηελ ΑΟΕ πνπ πξνβάιιεη γηα ηελ πθαινθξεπίδα ησλ λεζηψλ ηνπ Αηγαίνπ" ΢εκείσζε: δεο ην 121 παξαπάλσ θαη παξαηήξεζε αλ ιέεη δηαθνξεηηθά πξάγκαηα γηα ΑΟΕ θαη πθαινθξεπίδα… "φηη δειαδή, φηη ηα λεζηά καο δελ δηαζέηνπλ πθαινθξεπίδα ή φηη βξίζθνληαη πάλσ ζηελ πθαινθξεπίδα ηεο Αλαηνιίαο. Δπηπιένλ, ε λέα ΢χκβαζε έρεη θαηαξγήζεη ηελ γεσινγηθή έλλνηα ηεο πθαινθξεπίδαο θαη έηζη ε Σνπξθία έρεη ράζεη άιιν έλα επηρείξεκα." ... "Η ΕΛΛΗΝΟΣΟΤΡΚΘΚΗ ΔΘΑΦΟΡΑ ΢ΣΟ ΑΘΓΑΘΟ ΠΕΛΑΓΟ΢ Γηα πάλσ απφ ηξηάληα ρξφληα ηψξα ε Διιάδα επηκέλεη κνλφηνλα φηη ε κνλαδηθή ηεο δηαθνξά κε ηελ Σνπξθία, ήηνη ε νξηνζέηεζε ηεο πθαινθξεπίδαο ηνπ Αηγαίνπ, είλαη λνκηθήο θχζεο. Όκσο, εδψ θαη πάλσ απφ 25 ρξφληα ε έλλνηα ηεο πθαινθξεπίδαο έρεη ππεξθεξα ζ- ζεί απ' απηή ηεο Απνθιεηζηηθήο Οηθνλνκηθήο Εψλεο (ΑΟΕ). Απφ ηελ χπαξμε ηεο λέαο ΢χκβαζε ηνπ Γηεζλνχο Γίθαηνπ ηεο Θάιαζζαο ην 1982, θαλέλα θξάηνο ζηνλ θφζκν δελ έρεη δεηήζεη κφλν ηελ νξηνζέηεζε ηεο πθαινθξεπίδαο απφ ην Γηεζλέο Γηθαζηήξην ηεο Υάγεο αιιά πάληα δεηά θαη ηελ ηαπηφρξνλε νξηνζέηεζε ηεο Απνθιεηζηηθήο Οηθνλνκηθήο Εψλεο. Πξάγκαηη, όιεο νη απνθάζεηο ηνπ Δηθαζ- ηεξίνπ κέρξη ζήκεξα, ιακβάλνπλ ππ’ όςε ηελ νξηνζέηεζε θαη ησλ δπν δσλώλ πνύ πάληα ζπκπίπηνπλ." ... "Σα πξάγκαηα, όκσο, άιιαμαλ πξηλ ιίγν θαηξό, όηαλ ε Κύπξνο απνθάζηζε, πνιύ ζσζηά, λα ζπλάςεη ζπκθσλία κε ηελ Αί- γππην γηα ηελ νξηνζέηεζε ηεο ΑΟΖ ησλ δύν θξαηώλ θαη κεηά λα αξρίζεη έξεπλεο γηα πεηξέιαηα ζηελ θππξηαθή ΑΟΖ. Η ειιεληθή θπβέξλεζε εκθαλίδεηαη λα ζπκθσλεί θαη ππνζηεξίδεη ηελ θππξηαθή ζέζε ηελ ζηηγκή πνπ έρεη κεζάλπρηα γηα ην ηη ζεκαίλεη ΑΠΟΚΛΕΘ΢ΣΘΚΗ ΟΘΚΟΝΟΜΘΚΗ ΖΩΝΗ κηα θαη πνηέ δελ αζρνιήζεθε κε απηή ηε λέα έλλνηα ηνπ Δίθαηνπ ηεο Θάιαζ- ζαο." ΢ΗΜΕΘΩ΢Η: Όζε πθαινθξεπίδα είρε ε Κύπξνο, ηόζε ΑΟΖ πήξε. Σν ΤΠΕΞ θη όινη αλεμαηξέησο νη δηεζλνιόγνη, Έιιελεο, Κύπξηνη θαη Σνύξθνη, δηπισκάηεο θαη πνιηηηθό πξνζσπηθό γλσξίδνπλ νηη ΑΟΖ θαη Τθαινθξεπίδα ΠΑΝΣΟΣΕ ζπκπίπηνπλ. Δελ ππάξρεη δηαθνξά κεηαμύ ηνπο ζηε ράξαμε. Σν ίδην ηζρύεη θαη γηα ην Καζηειόξηδν. ... Η δεκηνπξγία ΑΟΖ ζηηο Ειιεληθέο ζάιαζζεο δηθαηνινγείηαη γηα ηνπο αθόινπζνπο ιόγνπο: Α. Τπάξρνπλ ζήκεξα 137 παξάθηηα θξάηε πνπ δηαζέηνπλ ΑΟΕ. Ζ ΢χκβαζε ηνπ 1982 γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο αλαθέξεη ξεηά ζην Άξζξν 121, παξάγξαθνο 2, φηη φια ηα λεζηά θαη νη λεζίδεο, κε εμαίξεζε ηνπο βξάρνπο πνπ δελ κπνξνχλ λα έρνπλ δηθή ηνπο νηθνλν- κηθή δψλε, δηαζέηνπλ ΑΟΕ θαη φηη ε ΑΟΕ ελφο λεζηνχ θαζνξίδεηαη κε ηνλ ίδην αθξηβψο ηξφπν πνπ θαζνξίδεηαη θαη γηα ηηο επεηξσηηθέο πεξηνρέο Απηφ είλαη ην κεγάιν πιενλέθηεκα ηεο Διιάδαο έλαληη ηεο Σνπξθίαο γηαηί ε Σνπξθία δελ κπνξεί λα πξνβάιεη ηα ίδηα επηρεηξήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηεί γηα δεθαεηίεο ηψξα γηα ηελ πθαινθξεπίδα ησλ λεζηψλ ηνπ Αηγαίνπ. Γειαδή φηη ηα λεζηά καο δελ δηαζέηνπλ πθαινθξεπ ί- δα ή φηη βξίζθνληαη πάλσ ζηελ «πθαινθξεπίδα» ηεο Αλαηνιίαο" ΢ΖΜΔΗΧ΢Ζ: ΢χκβαζε γηα ην Γίθαην ηεο Θάιαζζαο, άξζξα 55-57 θαη 121 : Οηθνλνκηθή Εψλε θαη Τθαινθξεπίδα ΠΑΝΣΑ ΢ΤΜΠΗΠΣΟ- ΤΝ, θαζνξίδνληαη κε ηα ίδηα αθξηβψο θξηηήξηα ... Σα ζπκπεξάζκαηα δηθά ζαο... - Με ηελ αλαγλψξηζε ηνπ Αηγαίνπ σο Παξαθηίνπ Αξρηπειάγνπο ην θάζε λεζί δελ απνηειεί κηα απζχπαξθηε νληφηεηα, αιιά ζπλδέεηαη 40
  • 41. αξξήθησο κε ην δηπιαλφ ηνπ, δεκηνπξγψληαο κηα ελίαηα αξρηπειαγηθή θπξηαξρηθή αιπζίδα, εληφο ηεο νπνίαο ε ζεκεξηλή δηειθπζηίλδα κε ηελ Σνπξθία γηα ην δηθαίσκα επέθηαζεο ησλ ρσξηθψλ καο πδάησλ ζηα 12 λ.κ. ή γηα ην δηθαίσκα ησλ λεζηψλ λα παξάγνπλ ηελ πθα- ινθξεπίδα ηνπο δε ζα είρε απνιχησο θακία ζεκαζία ή αηηία χπαξμεο. http://www.aigaio.org/page4.html -------------------------------------------------------------------- Η ζειπά αναπηήζεων με θέμα ¨ Η γεωπολιηική αξία ηηρ Ελλάδαρ και ηηρ Κύππος και ο ¨σειποςπγικόρ¨ ακπωηηπιαζμόρ ηηρ¨, πεπιλαμβάνει ηα παπακάηω μέπη: Μέξνο 1ν: Οη γεσπνιηηηθέο επηινγέο ηνπ Ειιεληζκνύ. Μέξνο 2ν : Γεσνηθνλνκία - ΑΟΖ ή Αξρηπειαγηθό δηθαίσκα; ΢ΤΝΕΥΘΖΕΣΑΘ ΢ύλζεζε ΠΑΖΛ: Επάγγεινο ν ΢άκηνο Ζ δχλακε ηεο Κπζηηθήο Ξξνζεπρήο Γηφηη απηφ είλαη θπξίσο πξνζεπρή, φηαλ αλεβαίλνπλ νη θξαπγέο πξνο ην Θεφ απφ ην εζσηεξηθφ ηεο ςπρήο. Θαη απηφ είλαη γλψξηζκα ηεο βαζαληζκέλεο ςπρήο, ην λα εθδε- ιψλεη ηελ πξνζεπρή ηεο κε ηελ πξνζπκία ηνπ λνπ θαη φρη κε ηνλ ηφλν ηεο θσλήο. Έηζη πξνζεπρφηαλ θαη ν Κσπζήο. Γη' απηφ θαη, ελψ δελ έιεγε ηίπνηε κε ηα ρείιε ηνπ, ν Θεφο ηνπ είπε: «ηη θσλάδεηο πξνο εκέλα;». Γηφηη νη άλζξσπνη αθνχλ κφλν ηε θσλή απηή πνπ βγαίλεη απφ ην ζηφκα, ν Θεφο φκσο πξηλ απ' απηήλ αθνχεη ηνπο αλζξψπνπο πνπ θξάδνπλ εζσηεξηθά. Ππλεπψο είλαη δπλα- ηφλ θαη ρσξίο λα θσλάδνπκε, λα εηζαθνπφκαζηε απφ ην Θεφ, θαη είλαη επίζεο δπλαηφ λα πξνζεπρφκαζηε θαηά λνπ κε πνιιή πξνζνρή αθφκε θαη φηαλ βαδίδνπκε ζηελ αγνξά. Αιιά θαη φηαλ βξηζθφκαζηε καδί κε ηνπο θίινπο καο θαη φ,ηη θη αλ θάλνπκε, κπνξνχκε κε πνιχ δπλαηή θσλή λα θαι ν- χκε ην Θεφ, κε ηελ εζσηεξηθή θσλή ελλνψ, θαη λα κε ηε θαλεξψλνπκε ζε θαλέλα απφ ηνπο παξφληεο. Άγηνο Ησάλλεο ν Σξπζφζηνκνο Ρν αιίεπζα ΔΓΥ Ζ ειιεληθή dream team πνπ λίθεζε ηνλ θαξθίλν Mία απφ ηηο κεγαιχηεξεο λίθεο ελάληηα ζηελ επάξαηε λφζν πέηπρε κηα νκά- δα Διιήλσλ επηζηεκφλσλ…βξίζθνληαο έλα «φπιν» πνπ εκπνδίδεη ηελ αλάπ- ηπμε ησλ θαξθηληθψλ θπηηάξσλ. Ζ λέα ηερληθή γηα ηνπο φγθνπο ζην ήπαξ θαη ην πάγθξεαο αλακέλεηαη λα ζψζεη πνιιέο δσέο. Όζηεξα απφ πνιιά ρξφληα εξεπλψλ κε επηκνλή θαη ππνκνλή, ε ειιεληθή dream team αλαθάιπςε ηα πξψηα απνηειεζκαηηθά θάξκαθα γηα ηε ζεξαπε- ία ηνπ θαξθίλνπ ηνπ παγθξέαηνο θαη ηνπ ήπαηνο πνπ κέρξη ζήκεξα δελ ά- θελε πεξηζψξηα ζσηεξίαο ζε φπνηνλ είρε πξνζβιεζεί. Κε επηθεθαιήο ηνλ Βνιηψηε θαζεγεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ Σάξβαξλη, Γεκήηξε Ζιηφπνπιν, ζε κηα νκάδα πνπ α- παξηίδεηαη θπξίσο απφ ζπκπαηξηψηεο επηζηήκνλεο, επηηεχρζεθε απηφ πνπ κέρξη ............ ρξφληα ζεσξνχζακε άπηαζην φλεηξν. «Κε βάζε ηε κεζνδνινγία πνπ έρνπκε αλαπηχμεη ζε ρξνληθφ δηάζηεκα κηθξφηεξν ησλ δχν εηψλ έρνπκε θαηαθέξεη λα βξνχκε δχν θαηλνχξηα θάξκαθα γηα ηνλ θαξθίλν ηνπ ήπαηνο θαη ηνπ παγθξέαηνο. Ππγθεθξηκέλα αλαθαιχςακε φηη ε κεηνξθίλε πνπ είλαη αληηδηαβεηηθφ θάξκαθν εκπνδίδεη απνηειεζκαηηθά ηελ αλάπηπμε ησλ θαξθηληθψλ θπηηάξσλ ηνπ παγθξέαηνο», ηφληζε ν Γεκήηξεο Ζιηφπνπινο ζηελ εθεκεξίδα, ραξίδνληαο καο ρακφγεια ππεξεθάλεηαο θαη ραξάο. Πε φηη αθνξά ηνλ θαξθίλν ηνπ ήπαηνο, φπσο αλέθεξε ν δηαθεθξηκέλνο επηζηήκνλαο «ζε ζπλεξγαζία κε ηνλ επίζεο Βν- ιηψηε γηαηξφ Γηψξγν Ξνπιηζίδε, θαζεγεηή ζην Ξαλεπηζηήκην Πηάλθνξλη ησλ ΖΞΑ, αλαθαιχςακε έλα θαηλνχξην κφξην RNA ην νπνίν θαηαζηέιιεη ηνλ θαξθίλν ηνπ ήπαηνο ζε πεηξακαηφδσα θαη εηνηκαδφκαζηε λα μεθηλήζνπκε ζην άκεζν κέιινλ θαη γη απηφ ην κφξην θιηληθέο δνθηκέο ζε αζζελείο». Ν θ. Ζιηφπνπινο πνπ απφ κηθξφ παηδί είρε σο φλεηξν λα αζρνιεζεί κε ηνλ άλζξσπν, ζεκείσζε φηη δελ πξφθεηηαη λα ζηακαηήζεη εδψ. Ν ίδηνο ζθνπεχεη κέζα ζηα επφκελα ηξία κε πέληε ρξφληα λα βξεη φπια γηα ηελ θαηαπνιέκεζε θαη άιισλ αζζελεηψλ. medicalnews Ρν αιίεπζα ΔΓΥ 41
  • 42. Ρν πείξακα ηνπ Worgl Κηα κεγάιε απφθαζε Ρν Wθrgl (Βεξγθι) ήηαλ κηα κηθξή πφιε 4.500 θαηνίθσλ ζηελ Απζηξία φπνπ δηεμήρζε έλα θαηλνηφκν νηθνλνκηθφ πείξακα ην 1932. Ήδε ε Δπξψπε είρε ρηππεζεί απφ ην θξαρ ηνπ 1929, θαη ην 1931 πνπ εθιέρηεθε Γήκαξρνο ν Michael Untergφggenberger, ήδε είρε έιζεη ε χθεζε κε 30% αλεξγία, θαη 10% άπνξνπο. Ν λένο Γήκαξρνο πξνεξρφηαλ απφ θησρή αγξνηηθή νηθνγέλεηα, ν ίδηνο θαηφξζσζε λα κνξθσζεί κφλνο ηνπ θαη λα γίλεη κεραληθφο ζηνπο ζηδεξνδξφκνπο. Αλ θαη ν ίδηνο δελ ήηαλ καξμηζηήο, είρε ζπλδηθαιηζηηθή δξάζε θαη ππνζηήξηδε ηα ζπκθέξνληα ησλ εξ- γαδνκέλσλ έλαληη ησλ πινπζίσλ επελδπηψλ ηνπ ζηδεξνδξφκνπ, πξάγκα πνπ ην πιήξσζε κε ηελ κε πξνζσπηθή ηνπ άλνδν ζηελ αλψηεξε ηεξαξρία ησλ ζηδεξνδξνκηθψλ ππαιιήισλ. Ήηαλ έλαο άλζξσπνο αλνηρηφκπαινο, πξαθηηθφο, εξ- γαηηθφο, δξαζηήξηνο πνπ θέξδηζε ηελ θαξδηά ησλ ζπκπνιηηψλ ηνπ, νη νπνίνη ηνλ εκπηζηεχηεθαλ ζηε ζέζε ηνπ Γεκάξ- ρνπ, γλσξίδνληαο φηη δελ ζα ηνπο πξνδψζεη. Ν λένο δήκαξρνο είρε έλαλ καθξχ θαηάινγν έξγσλ πνπ ήζειε λα εθηειέζεη. Έξγα απνιχησο απαξαίηεηα φπσο ε χδξε- πζε ηεο πφιεο, ε αζθαιηφζηξσζε ησλ δξφκσλ, ν νδηθφο θσηηζκφο θαη ε θχηεπζε δέληξσλ θαηά κήθνο ησλ νδψλ. Αιιά ηα δεκνηηθά ηακεία ήηαλ ζρεδφλ άδεηα, θαη νη δεκφηεο ήηαλ ήδε ζε δεηλή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε, αληηκεησπίδνλ- ηαο αξθεηνί απφ απηνχο πξφβιεκα επηβίσζεο. Ν Γήκαξρνο θαηαιάβαηλε φηη κία αχμεζε ηεο θν- ξνινγίαο ηνπο, πξνθεηκέλνπ λα ρξεκαηνδνηεζνχλ ηα δεκνηηθά έξγα, ζα νδεγνχζε ζε πεξαηηέξσ θηψρεηα θαη χθεζε. Ν Γήκαξρνο φκσο είρε κειεηήζεη ην βηβιίν «Ζ Φπζηθή Ράμε» ηνπ νηθνλνκνιφγνπ (θαη αλαξρηθν- χ) Silvio Gesell, ν νπνίνο πίζηεπε φηη ε αξγή θπθινθνξία ηνπ ρξήκαηνο είλαη ε θχξηα αηηία γηα ηελ παξαπαίνπζα νηθνλνκία. Ρν ρξήκα σο κέζν ζπλαιιαγήο νινέλα εμαθαλίδεηαη απφ ηα ρέξηα ησλ εξγαηψλ - παξαγσγψλ θαη καδεχεηαη ζηα ρέξηα ησλ ιίγσλ πνπ ην ζπζζσξεχνπλ, εθκεηαι- ιεχνληαη ηνπο ηφθνπο, θαη δελ ην επηζηξέθνπλ πίζσ ζηελ αγνξά. Θαη΄ απηφλ δειαδή, φζν πε- ξηζζφηεξν ρξήκα έρνπλ, φζν πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη, νη νπνίνη ην θπθινθνξνχλ ζπλερψο, ηφζν ε Θνηλσλία ζα έρεη πγηή αλάπηπμε θαη επεκεξία. Ν Γήκαξρνο βάδνληαο ζε εθαξκνγή ηελ παξαπάλσ ζεσξία, μεθίλεζε ην πξφγξακκα ησλ Γεκνηηθψλ ηνπ έξγσλ, δίλνλ- ηαο δνπιεηά ζε πνιινχο εξγαδφκελνπο θαη εξγνιάβνπο, μεθαζαξίδνληαο φκσο φηη ε πιεξσκή ηνπο ζα γηλφηαλ κε ζει ί- ληα (ην λφκηζκα ηεο Απζηξίαο) φρη εθηππσκέλα απφ ηελ Δζληθή Ρξάπεδα, αιιά απφ ηνλ Γήκν ηνπ Wθrgl. ΋λησο εθηπ- πψζεθαλ θαη ηέζεθαλ ζε θπθινθνξία 32.000 ζειίληα σο "Γξακκάηηα Ξηζηνπνίεζεο Δξγαζίαο", θάηη ζαλ έλα δσξεάλ ρξήκα, δηφηη δελ είραλ αληίθξηζκα ζε ρξπζφ, απιά αλαγλψξηδαλ ηελ παξνρή έξγνπ πξνο ηελ Θνηλφηεηα. Θφπεθαλ ρα ξ- ηνλνκίζκαηα νλνκαζηηθήο αμίαο ζηα 1, 5 θαη 10 ζειίληα. Ρα ρξήκαηα ηνπ Wθrgl Πηηο 31 Ηνπιίνπ 1932 δφζεθαλ ηα πξψηα 1.800 ζειίληα γηα λα πιεξσζνχλ νη κηζζνί ησλ εξγαδνκέλσλ, θαη ε αμία ησλ πιηθψλ πνπ αλαιψζεθαλ ηνλ πξψην κήλα ζηα δεκνηηθά έξγα. Νη άλζξσπνη πνπ πήξαλ απηά ηα λέα ζειίληα, κπνξνχ- ζαλ λα πιεξψζνπλ ηνπο δεκνηηθνχο ηνπο θφξνπο, αιιά θαη λα αγνξάζνπλ ςσκί. Ν αξηνπνηφο παίξλνληαο απηά ηα ζειίληα κπνξνχζε λα αγνξάδεη αιεχξη απφ ηνλ κπισλά. Ν κπισλάο αγφξαδε ζηηάξη απφ ηνλ γεσξγφ. Ν γεσξγφο αγ φ- ξαδε εξγαιεία απφ ηνλ ζηδεξά. Ν ζηδεξάο αγφξαδε παπνχηζηα απφ ηνλ ηζαγθάξε. Ν ηζαγθάξεο πιήξσλε ηνλ δάζθαιν πνπ έθαλε κάζεκα ζηα παηδηά ηνπ. Ν δάζθαινο αγφξαδε ςσκί ζηνλ αξηνπνηφ. Θαη ν θχθινο θπθινθνξίαο ηνπ ρξήκαηνο επαλαιακβαλφηαλ ζπλερψο θαη θαζεκεξηλά, ζε ηέηνην ζεκείν ψζηε ήδε ηελ ηξίηε κέξα, ν θχθινο εξγαζηψλ νιφθιεξεο ηεο πφιεο λα είλαη παξαπάλσ απφ 10πιάζηνο απφ ηα 1.800 ζειίληα πνπ δφζεθαλ ζηε θπθινθνξία ζε ζεκείν λα ππνπ- ηεχνληαη θάπνηνη φηη θάπνηα ζειίληα είραλ πιαζηνγξαθεζεί. Ν Γήκαξρνο φκσο είρε εθαξκφζεη κία πξφζζεηε κέζνδν γηα λα θάλεη ην ρξήκα λα αιιάδεη ζπλερψο ρέξηα κε κεγάιε ηαρχηεηα: Ρα ρξήκαηα ηνπ Wθrgl έραλαλ ην 1% ηεο νλνκαζηηθήο ηνπο αμίαο θάζε κήλα. Γηα λα απνθεπρζεί απηή ε ππνηίκεζε, ν ηδηνθηήηεο ηνπ γξακκαηίνπ ην δαπαλνχζε φζν ην δπλαηφλ γξεγνξφηεξα. Δηδάιισο, ηελ πξψηε κέξα ηνπ επφκελνπ κήλα, έπξεπε λα αγνξάζεη έλα θνππφλη ζαλ γξακκαηφζεκν, κε αμία ην 1% ηεο νλνκαζηηθήο αμίαο θαη λα ην θνιιήζεη ζην ραξηνλφκηζ- κα. ΢πήξρε δειαδή κία ιεηηνπξγία αληίζεηε απφ ηνλ ηνθηζκφ, πνπ επέηξε- πε ζην ρξήκα λα θπθινθνξεί ζπλερψο. Ν Γήκαξρνο θπζηθά δελ κπνξνχζε λα πξνζιάβεη φινπο ηνπο αλέξγνπο ηεο πφιεο γηα ηα δεκνηηθά έξγα. Κε ηελ αχμεζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ηεο πφιεο φκσο, ν αξηνπνηφο γηα παξάδεηγκα δελ πξνιάβαηλε κφλνο ηνπ λα βγάδεη ηα ςσκηά πνπ ηνπ δεηνχζαλ, ππνρξεψ- ζεθε ινηπφλ λα πξνζιάβεη έλαλ βνεζφ, ηνλ νπνίνλ πιήξσλε κε ηα ζειίληα ηνπ Γήκνπ. Ρν ίδην έθαλαλ θαη νη ππφινηπνη επαγγεικαηίεο. Νη πξνζιήςεηο φκσο ελίζρπζαλ ηελ αγνξαζηηθή δχλακε ηεο πφιεο θη έηζη νη επαγγεικαηίεο είραλ λα αληηκεησπίζνπλ κία πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο δήηεζεο, ζε ζεκείν πνπ θαλέλαο θάηνηθνο ηεο πφιεο λα κελ είλαη άλεξγνο, αιιά αληίζεηα λα ππάξρνπλ παληνχ αγγειίεο δήηεζεο πξνζσπηθνχ. Έηζη ην ζχζηεκα αξρίδεη λα απνθηά κία δπλακηθή 42
  • 43. κνξθή, θαη νη άλεξγνη απφ ηα γχξσ ρσξηά έξρνληαη γηα λα δνπιέςνπλ ζην Wθrgl. Δπίζεο νη παξαγσγνί απφ ηα γχξσ ρσξηά πνπ είραλ ηα πξντφληα ηνπο απνχιεηα (δηφηη κέρξη ηψξα θαλείο δελ είρε ρξήκαηα γηα λα ηα αγνξάζεη) επηηέινπο βξήθαλ αγνξαζηέο ζην Wθrgl. Κε ηνπο λένπο επηζθέπηεο δηεπξχλεηαη αθφκα πεξαηηέξσ ε αγνξαζηηθή δχλακε, ελψ ηαπηφρξνλα απμάλεηαη θαη ε παξαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα. Νη μέλνη εξγάηεο παίξλνληαο ηα ζειίληα ηνπ Wθrgl, δπλάκσ- λαλ θαη ηηο δηθέο ηνπο ηνπηθέο νηθνλνκίεο, επεθηείλνληαο ηελ αλάπηπμε ζηα γχξσ ρσξηά, κε ην ίδην ην Wθrgl αιψβεην απφ απηή ηελ έμνδν ηνπ ρξήκαηνο. Ν Γήκαξρνο είρε έλα ζηξαηεγηθφ πιενλέθηεκα: Ήηαλ απηφο πνπ εθηχπσλε ην ρξήκα. Γελ ήηαλ έλαο ηδηψηεο ηξαπεδί- ηεο κε ζθνηεηλά ζπκθέξνληα θπξηαξρίαο απφ πίζσ ηνπ, αιιά έλαο άλζξσπνο ζηελ ππεξεζία ησλ πνιηηψλ. Ζ πίζσ φςε θάζε γξακκαηίνπ πεξηείρε απηνιεμεί ηελ αθφινπζε ζπγθηλεηηθή δήισζε, θάπνηα ιφγηα πνπ θαίλνληαη ζαλ λα γξάθηεθαλ ζήκεξα, θαη φκσο γξάθηεθαλ ην 1932: «Ξξνο φινπο ηνπο ελδηαθεξφκελνπο: Ν αξγφο ξπζκφο πνπ θπθινθνξεί ην ρξήκα έρεη πξνθαιέζεη κηα πξσηνθαλή χ- θεζε ηνπ εκπνξίνπ θαη βχζηζε εθαηνκκχξηα αλζξψπνπο ζε απφιπηε εμαζιίσζε. Απφ νηθνλνκηθήο απφςεσο, ε θαηαζ- ηξνθή ηνπ θφζκνπ άξρηζε! Δίλαη θαηξφο, κε απνθαζηζηηθή θαη έμππλε δξάζε, λα πξνζπαζήζνπκε λα ζπγθξαηήζνπκε ηελ πησηηθή βνπηηά ηνπ εκπνξίνπ θαη έηζη λα ζσζεί ε αλζξσπφηεηα απφ αδειθνθηφλνπο πνιέκνπο, ράνο θαη δηάιπζε. Νη άλζξσπνη δνπλ κέζα απφ ηελ αληαιιαγή ησλ ππεξεζηψλ ηνπο. Ζ ππνηνληθή θπθινθνξία έρεη ζηακαηήζεη ζε κεγάιν βαζκφ απηή ηελ αληαιιαγή θαη έηζη ξίρλνληαη εθαηνκκχξηα άλζξσπνη πνπ ζέινπλ λα εξγαζηνχλ εθηφο εξγαζίαο . Ξξέ- πεη, ζπλεπψο, λα αλαβηψζνπκε απηή ηελ αληαιιαγή ππεξεζηψλ θαη έηζη νη άλεξγνη λα επηζηξέςνπλ ζηελ παξαγσγηθή ηάμε. Απηφο είλαη ν ζηφρνο ηνπ πηζηνπνηεηηθνχ εξγαζίαο πνπ εθδίδεηαη απφ ηελ αγνξά ηεο πφιεο ηνπ Wθrgl: Λα κεηψ- ζεη ηα βάζαλα θαη ην θφβν, λα πξνζθέξεη δνπιεηά θαη ςσκί». Ζ επηηπρία ηνπ Wθrgl Πε πεξίνδν 13 κελψλ, ν Γήκαξρνο εθηέιεζε φια ηα έξγα πνπ είρε ζρεδηάζεη: Όδξεπζε, δξφκνη, θσηηζκφο. Δπίζεο θ α- ηαζθεπάζηεθαλ λέα δεκφζηα θηίξηα, έλαο ηακηεπηήξαο λεξνχ, κία πίζηα γηα ζθη, θαη κηα γέθπξα. Δπίζεο έγηλαλ αλαδα- ζψζεηο, γηαηί αληηιακβάλνληαλ νη άλζξσπνη ηνπ ηφηε, πνπ δνχζαλ πην θνληά ζηε Φχζε, ην κειινληηθφ θέξδνο απφ ηελ χπαξμε ησλ δαζψλ. Πε έμη γεηηνληθά ρσξηά επεθηάζεθε ην ζχζηεκα κε επηηπρία. Ν Γάιινο πξσζππνπξγφο, Eduard Dalladier, έθαλε κηα εηδηθή επίζθεςε γηα λα δεη ην "ζαχκα ηνπ Wθrgl". Ρνλ Ηαλνπάξην ηνπ 1933, ην λέν νηθνλνκηθφ ζχζηεκα επεθηείλεηαη ζηε γεηηνληθή πφιε ηεο Kirchbφhl, θαη ηνλ Ηνχλην ηνπ 1933, ν Γήκαξρνο ηνπ Wθrgl ζπλαληήζεθε κε εθπξνζψπνπο απφ 170 δηαθνξεηηθέο πφιεηο ηεο Απζηξίαο πνπ ελδηαθέξνληαλ γηα ηελ γεληθεπκέλε εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ζηηο πφιεηο ηνπο. Ζ παξαθάησ έθζεζε ζπληάρζεθε απφ ηνλ Claude Bourdet, έλαλ απηφπηε κάξηπξα Θαζεγεηή ηνπ Ξνιπηερλείνπ ηεο Επξίρεο: «Δπηζθέθζεθα ην Wθrgl ηνλ Αχγνπζην ηνπ 1933, αθξηβψο έλα ρξφλν κεηά ηελ έλαξμε ηνπ πεηξάκαηνο. Ξξέπεη λα α- λαγλσξίζνπκε φηη ηα απνηειέζκαηα θηάλνπλ ην ζαχκα. Νη δξφκνη, πεξηβφεηνη γηα ηελ άζιηα θαηάζηαζε ηνπο, ζπλαγ σ- λίδνληαη ηψξα ηελ ηηαιηθή Autostrade (Ηηαιηθή Δζληθή Νδφ). Ρν Ππγθξφηεκα ησλ Γεκαξρηαθψλ γξαθείσλ έρεη αλαθαη- ληζηεί φκνξθα σο έλα γνεηεπηηθφ ζαιέ κε αλζηζκέλεο γιαδηφιεο. Κηα λέα ηζηκεληέληα γέθπξα θέξεη πεξήθαλα ηελ πιάθα: "Σηηζκέλν κε δσξεάλ ρξήκαηα ην έηνο 1933". Ξαληνχ βιέπεη θαλείο λένπο θαλνζηάηεο ζηνπο δξφκνπο, θαζψο θαη έλα δξφκν κε ην φλνκά ηνπ Silvio Gesell. Νη εξγαδφκελνη ζηα πνιιά εξγνηάμηα είλαη φινη έλζεξκνη ππνζηεξηθηέο ηνπ ζπζηήκαηνο ηνπ δσξεάλ ρξήκαηνο. Πηα θαηαζηήκαηα ηα γξακκάηηα είλαη απνδεθηά παληνχ, παξάιιεια κε ηα επ ί- ζεκα ρξήκαηα. Νη ηηκέο δελ έρνπλ απμεζεί. Θάπνηνη ππνζηήξημαλ φηη ην ζχζηεκα πνπ δνθηκάζηεθε ζην Wθrgl εκπνδίδεη ηελ θνξνινγηθή ηζφηεηα, γηαηί ελεξγεί ζαλ κία κνξθή εθκεηάιιεπζεο ηνπ θνξνινγνπκέλνπ. Φαίλεηαη λα ππάξρεη έλα κηθξφ ιάζνο ζε απηφ ηνλ ηξφπν ζθέςεο. Ξνηέ ζην παξειζφλ δελ είδε θαλείο ηνπο θνξνινγνχκελνπο λα κε δηακαξηχ- ξνληαη έληνλα θαηά ηελ αθαίξεζε ησλ ρξεκάησλ ηνπο. Πην Wθrgl θαλείο δελ δηακαξηχξεηαη. Αληίζεηα, νη θφξνη (ζε κνξθή γξακκαηίσλ) θαηαβάιινληαη εθ ησλ πξνηέξσλ ζηνλ Γήκν. Νη άλζξσπνη είλαη ελζνπζη- αζκέλνη κε ην πείξακα θαη δηακαξηχξνληαη ζηελ Δζληθή ηνπο Ρξάπεδα ε νπνία αληηηίζεηαη ζηελ έθδνζε ησλ λέσλ απ- ηψλ ραξηνλνκηζκάησλ (ησλ ηνπηθψλ γξακκαηίσλ). Δίλαη αδχλαην λα απνδψζεη θαλείο ηε γεληθή βειηίσζε ηνπ Wθrgl κφλν ζηε «λέα κνξθή ησλ θφξσλ». Γελ κπνξεί θαλείο παξά λα ζπκθσλήζεη κε ην Γήκαξρν φηη ην λέν λφκηζκα εθηειεί ηε ιεηηνπξγία ηνπ πνιχ θαιχηεξα απφ ην παιηφ. Αθήλσ ζηνπο εηδηθνχο γηα λα δηαπηζησζεί αλ ππάξρεη πιεζσξηζκφο, παξά ηελ θαηά 100% θάιπςε ησλ βαζηθψλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ. Ξαξεκπηπηφλησο, απμήζεηο ησλ ηηκψλ, ην πξψην ζεκάδη ηνπ πιεζσξηζκνχ, δελ εκθαλίδνληαη. ΋ζνλ αθνξά ηελ νηθνλνκία, κπνξνχκε λα πνχκε φηη ην λέν λφκηζκα επ- 43
  • 44. λνεί ηελ εμνηθνλφκεζε θαηά θπξηνιεμία θαη φρη ηελ απνζεζαχξηζε ηνπ ρξήκαηνο. Γεδνκέλνπ φηη ηα ρξήκαηα ράλνπλ ηελ αμία ηνπο θξαηψληαο ηα ζπίηη, κπνξεί θαλείο λα απνθχγεη ηελ ππνηίκεζε απηή, επελδχνληάο ηα ζε κία ηξάπεδα θαηαζέζεσλ. Ρν Wθrgl έρεη γίλεη έλα είδνο πξνζθπλήκαηνο γηα ηνπο καθξννηθνλνκνιφγνπο απφ δηάθνξεο ρψξεο. Ν θαζέλαο κπνξεί λα ηνπο αλαγλσξίζεη ακέζσο, απφ ηηο εθθξάζεηο ηνπο, θαηά ηε ζπδήηεζε ηνπο ζηνπο φκνξθνπο δξφ- κνπο ηνπ Wθrgl, ή ελψ θάζνληαη ζηα ηξαπέδηα ησλ εζηηαηνξίσλ. Ν πιεζπζκφο ηνπ Wθrgl κε ραξά, πεξήθαλνο γηα ηε θήκε ηνπο, ηνπο θαισζνξίδεη ζεξκά.» Ρν ηέινο Ζ Θεληξηθή Ρξάπεδα ηεο Απζηξίαο παληθνβιήζεθε, ζην ελδερφκελν ην πείξακα ηνπ Wθrgl λα επεθηαζεί ζε φιε ηελ Απζηξία θαη απνθάζηζε λα δηεθδηθήζεη ηα κνλνπσιηαθά δηθαηψκαηά ηεο, απαγνξεχνληαο ηα δσξεάλ λνκίζκαηα. Ζ ππφ- ζεζε έθηαζε ελψπηνλ ηνπ Απζηξηαθνχ Αλψηαηνπ Γηθαζηεξίνπ, ην νπνίν επηθχξσζε ην κνλνπσιηαθφ δηθαίσκα ηεο Θελ- ηξηθήο Ρξάπεδαο γηα ηελ έθδνζε λνκίζκαηνο. Θαη έγηλε πνηληθφ αδίθεκα ε έθδνζε "λνκίζκαηνο έθηαθηεο αλάγθεο". Ρν Wθrgl γξήγνξα επαλήιζε ζηελ αλεξγία ηνπ 30%. Θνηλσληθή αλαηαξαρή εμαπιψζεθε γξήγνξα ζε φιε ηελ Απζηξία, δηφηη νη απινί άλζξσπνη δελ θαηαιάβαηλαλ γηαηί ε Θπβέξλεζή ηνπο θαη ε Γηθαηνζχλε, πνπ ππνηίζεηαη φηη εμππεξεηνχλ ηα ζπκθέξνληα ησλ πνιηηψλ, δελ ηνπο αθήλεη λα εμαζθνχλ ηε δνθηκαζκέλε ιχζε πνπ βξήθαλε ζηελ αληηκεηψπηζε ηεο χθεζεο, αιιά ηνπο επηβάιεη ηα δηθά ηεο κέηξα πνπ απνδεδεηγκέλα φπσο θαη πξηλ ηνπο μαλαβχζηζαλ ζηε θηψρεηα θαη ηελ αλέρεηα. Ρν 1938 ν Σίηιεξ πξνρψξεζε ζηελ πξνζάξηεζε ηεο Απζηξίαο (ρσξίο λα βξεη ηελ παξακηθξή πνιεκηθή αληίζηαζε) κε έλαλ απφ ηνπο ιφγνπο γηα απηφ, ην φηη πνιινί άλζξσπνη ηνλ είδαλ σο ηνλ νηθνλνκηθφ θαη πνιηηηθφ ζ σ- ηήξα ηνπο. Αθνινχζεζε ν Ξφιεκνο, θαη ην πείξακα ηνπ Wθrgl έκεηλε ζηελ Ηζηνξία. http://en.wikipedia.org/wiki/Silvio_Gesell http://en.wikipedia.org/wiki/Wθrgl#The_W.C3.B6rgl_Experiment Λα ζπκεζνχκε θη έλα αλέθδνην, ζίγνπξα θαιχηεξν θαη πην δηδαθηηθφ, απφ ην αλέθδνην πνπ δνχκε: "Π' έλα ρσξηφ πνπ δεη απφ ηνλ ηνπξηζκφ ιφγσ ηεο θξίζεο ηα πάληα έρνπλ λεθξσζεί. Γηα λα επηβηψζνπλ νη θάηνηθνη, ν έλαο δαλείδεηαη απφ ηνλ άιιν. Ν θαηξφο πεξλά κέζα ζ' απηή ηε ζιηβεξή αηκφζθαηξα ψζπνπ κηα κέξα ...; έξρεηαη έλαο ηνπξίζηαο θαη δεηάεη έλα δσκάηην ζην μελνδνρείν ηνπ ρσξηνχ. Ν μελνδφρνο ηνπ ιέεη ηελ ηηκή θαη εθείλνο πξνπιεξψλεη κε έλα ραξηνλφκηζκα ησλ 100 Δπξψ. Ξξηλ αθφκα αλέβεη ζην δσκάηην ηνπ, o μελνδφρνο πεγαίλεη ην ραξηνλφκηζκα ζην ραζάπε ζηνλ νπνίν ρξσζηάεη αθξηβψο 100 Δπξψ.Ν ραζάπεο παίξλεη ην ραξηνλφκηζκα θαη ηξέρεη λα ην δψζεη ζηνλ θηελνηξφθν πνπ ηνλ εθνδηάδεη κε θξέαο.Ν θηελνηξφθνο παίξλεη ην ραξηνλφκηζκα θαη πεγαίλεη λα ην δψζεη ζηελ πνπηάλα ηνπ ρσξηνχ πνπ ηεο ρξσζηάεη θάπνηεο ηξπθεξέο ψξεο πνπ πέξαζαλ καδί.Δθείλε κε ηε ζεηξά ηεο ηξέρεη θαη ην δίλεη ζηνλ μελνδφρν πνπ ηνπ ρξσζηάεη κεξηθέο βξαδηέο πνπ ρξεζηκνπνίεζε ηα δσκάηηα ηνπ κε ηνπο πειάηεο ηεο.΋πσο άθελε ην ραξηνλφκηζκα ζηε ξεζεςηφλ, o ηνπ- ξίζηαο πνπ κφιηο θαηέβεθε απφ ην δσκάηην ηνπ ιέγνληαο ζηνλ μελνδφρν φηη δελ ηνπ αξέζεη θαη άιιαμε γλψκε, αξπάδεη ην ραξηνλφκηζκα θαη θεχγεη. Ξνην είλαη ην ιάζνο ζηελ παξαπάλσ ηζηνξία? Ξνην είλαη ην θφιπν? αο ππνζέζνπκε φηη ζε απηφ ην ρσξηφ ππήξρε έλαο ηξαπεδίηεο. Ρφηε νη θάηνηθνη πνπ ρξσζηνχζαλ ν έλαο ζηνλ άιινλ ζα κπνξνχζαλ λα δαλεηζηνχλ ρξήκαηα απφ ηνλ ηξαπεδίηε θαη λα μερξεψζνπλ ηνπο ζπγρσξηαλνχο ηνπο, κε θάπνην επηη φ- θην αο πνχκε 10%. Ρφηε νη ρσξηαλνί κε θηλήζεηο ινγαξηαζκψλ, ζα μερξέσλαλ ν έλαο ηνλ άιινλ κε απιέο ινγηζηηθέο θηλήζεηο. Θαλέλα επ- ξψ δελ ζα εκθαλίδνληαλ πνπζελά. Ρν θαθφ φκσο είλαη φηη ηα δάλεηα ζα έπξεπε θάπνηα ζηηγκή λα απνπιεξσζνχλ θαη κάιηζηα κε ηφθν. Απηή αθξηβψο ε ζηηγκή είλαη πνπ ζα άξρηδαλ λα εκθαλίδνληαη ηα πξαγκαηηθά επξψ πνπ ζα παξαιάκβαλε πιεφλ ν θαιφο ζσηήξαο ηξα- πεδίηεο. Ν ηξαπεδίηεο ζα γίλνληαλ πινχζηνο θαη νη ρσξηαλνί ρξεσκέλνη...απιά επεηδή πνχιεζε "ινγηζηηθέο θηλήζεηο". Παο θαίλεηαη απιντθφ θαη ραδφ? Αιήζεηα ηη πηζηεχεηε φηη ζα ζπκβεί αλ αχξην πάκε θαη θάλνπκε φινη καδί πιήξε αλά- ιεςε ησλ ινγαξηαζκψλ καο? Ξηζηεχεηε αιήζεηα φηη ε ηξάπεδα έρεη λα καο ηα δψζεη? Ρν αιίεπζα ΔΓΥ 44
  • 45. ΑΙΙΝ „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟ ΘΑΗ ΑΙΙΝ „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΔ ΙΑΪΘΖ ΑΡΝΘΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟, ΞΝΛΖΟΝΗ… ! Άξζξν ηνπ θαζεγεηή νηθνλνκηθψλ Ιηφηζηνπ Π.Βαζίιε Γηα λα μεθαζαξίζνπκε θάηη ζρεηηθφ κε ηελ επηζηξνθή ηεο νηθνλνκίαο καο ζηε δξαρ- κή κηαο θαη, γηα επλφεηνπο ιφγνπο, ζθφπηκα απνθξχπηεηαη .Ζ ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖ ΓΟΑΣΚΖ ΓΔ ΠΖΚΑΗΛΔΗ ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖΛ «ΞΑΙΗΑ» ΓΟΑΣΚΖ ΞΝ΢ ΘΝΒΝΡΑΛ ΠΡΑ ΔΘΓΝΡΖΟΗΑ ΡΖΠ ΑΓΓΙΗΑΠ ΑΞΝ ΗΓΗΥΡΔΠ ΘΑΗ ΔΛΡΝΘΑ (!?) Ζ δηαδηθαζία απηή απνηειεί ην ππέξηαην θφιπν ησλ ηξαπεδηηψλ, ην νπνίν δεκηνπξγεί λνκνηειεηαθά θαη παγθφζκηα ην ιεγφκελν «δεκφζην ρξένο» πνπ «δηθαην- ινγεί» επίζεζε, θαηά βνχιεζε, ησλ γλσζηψλ νίθσλ. (αξλεηηθή αμηνιφγεζε – αχμεζε ησλ ζπξέηο – «θαζπζηέξεζε» δήζελ ησλ θπβεξλφλησλ – αδηέμνδν – αλάγθε κεηξεηψλ – πξνζθπγή ζε Δ.Δ. ΓΛΡ κε λέα δάλεηα – λέα ππεξρξέσζε – ειεγρφκελε πηψρεπζε - ΞΙΗΑΡΠΗΘΝ !) Φαληαζηείηε ! Ζ δξαρκή πνπ «θφβακε» ήηαλ …αγνξαζκέλε κε ηφθν απφ ηδηψηεο, δελ ηελ παξάγακε εκείο ! Άξα ινηπφλ, ΝΡΑΛ ΚΗΙΑΚΔ ΓΗΑ ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖ ΓΟΑΣΚΖ, ΔΛΛΝΝ΢ΚΔ ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΔΑΡΝΘΝ ΙΑΦΘΝ ΛΝΚΗΠΚΑ ,ΞΝ΢ ΘΑ ΞΑΟΑΓΔΡΑΗ ΑΞΝ ΡΖΛ ΘΟΑΡΗΘΝΞΝΗΖΚΔΛΖ ΘΔΛΡΟΗΘΖ ΡΟΑΞΔΕΑ (ΠΡΑ ΓΗΘΑ ΡΖΠ ΔΘΡ΢ΞΥΡΖΟΗΑ), ΚΔΠΑ ΠΔ ΔΛΑ ΞΙΖΟΥΠ ΘΝΗΛΥΛΗΘΝΞΝΗΖΚΔΛΝ ΡΟΑΞΔΕΗΘΝ Π΢ΠΡΖΚΑ ΘΑΗ ΠΔ ΔΛΑ ΑΙΙΝ ΞΝΙΗΡΗΘΝ Π΢ΠΡΖΚΑ, ΑΚΔΠΖΠ ΘΑΗ ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΖΠ ΓΖΚΝΘΟΑΡΗΑΠ ! ΓΔΛ ΘΑ ΘΑΛΝ΢ΚΔ ΡΔΡΝΗΝ ΒΖΚΑ ΓΗΑ ΛΑ ΜΑΛΑΓ΢ΟΗΠΝ΢ΚΔ ΠΡΑ ΗΓΗΑ … Θάησ απφ απηφ ην πξίζκα, δελ κηιάκε κφλν γηα νηθνλνκηθή ιχζε ζηα ζηελά πιαίζηα ηεο , αιιά γηα έλα λέν θνηλσληθφ μεθίλεκα, γηα κηα λέα θνηλσλία πνπ απφ νηθνλνκηθήο πιεπξάο ζα έρεη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο απηνλνκίαο ,ηεο αλππα ξ- μίαο πηζησηηθήο αζθπμίαο (ξεπζηφ) θαη ηεο δίθαηεο δηαλνκήο ηνπ εηζνδήκαηνο. Πε θάζε πξνηεηλφκελν πνιηηηθφ ζχζηε- κα, ην ΑΡΝΘΝ ιατθφ λφκηζκα απνηειεί ηε δηθιείδα αζθαιείαο .Κ‟ απηφ, δελ ππάξρνπλ „‟θξίζεηο‟‟, αεξηηδήδεο, απίζαλα ρξεκαηνπηζησηηθά πξντφληα, ειεγρφκελα ρξεκαηηζηήξηα θαη κπνχξδεο, δελ έρνπλ λφεκα νη ηξαπεδίηεο. Ν κνλαδηθφο ηξαπεδίηεο ζα είλαη ην θξάηνο θαη ζην βαζκφ πνπ δελ ππάξρεη ηφθνο θαη ή έθδνζε λνκίζκαηνο είλαη ζηα ρέξηα ηνπ ,φπνηνο παξάγεη ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΑ ΑΓΑΘΑ ΘΑΗ ΢ΞΖΟΔΠΗΔΠ ,ζα ακείβεηαη αλάινγα θαη δελ ζα ππάξρεη ην θίλεηξν ηνπ κεζν- βέδηθνπ, παξαζηηηθνχ θέξδνπο ,ή ε ηνθνγιπθία, ηξαπεδηθή ή κε ! Απφ ην πξψην λφκηζκα ησλ απνίθσλ ζηηο ΖΞΑ, ην «green back» ηνπ Ιίλθνιλ ζηνλ εκθχιην, κέρξη ην εκβξπαθφ «ηξν- πέθε» ησλ Αξγεληίλσλ, ην άηνθν ιατθφ λφκηζκαπξφζθεξε ιχζε, αλάπηπμε θαη θπξίσο, ρακφγειν. ΋ηαλ νη ηξαπεδί- ηεο θαηάιαβαλ φηη ζπάεη ην κνλνπψιηφ ηνπο θαη θηλδπλεχνπλ λα …δνπιέςνπλ, ην αλαθήξπμαλ σο ηνλ ππέξηαην ερζξφ, ην πνιέκεζαλ κε ιχζζα θαη κε ΝΙΑ ΡΑ ΚΔΠΑ (δνινθφλεζαλ 4 Ακεξηθαλνχο πξνέδξνπο) θαη ην εμαθάληζαλ αθφκα θαη σο ελαιιαθηηθή νηθνλνκηθή ζεσξία. Πηηο απνηθίεο , ε αλαγθαζηηθή έληνθε ιχξα πνπ επέβαιε ν Γεψξγηνο ν 3νο σο λφκηζκα ,μαλαδεκηνχξγεζε ρξέε, αλεξγία θαη εμαζιίσζε θαη έηζη μέζπαζε επαλάζηαζε, ελψ ζηελ Αξγεληηλή, νη ηξαπ ε- δίηεο αλαγθάζηεθαλ λα ξίμνπλ ζηελ αγνξά πιαζηά ηξνπέθε ψζηε, λα πξνθχςεη πιεζσξηζκφο θαη λα αλαθνπεί ε θπξη- αξρία θαη δεκνθηιία ηνπ. ΓΗ Α΢ΡΝ ΡΝ ΛΝΚΗΠΚΑ ΚΗΙΑΚΔ Θ΢ΟΗΝΗ ΘΑΗ ΝΞΝΗΝΠ ΓΔΛ ΜΔΘΑΘΑΟΗΕΔΗ ΑΛ Ζ ΓΟΑΣΚΖ ΘΑ ΔΗΛΑΗ ΑΡΝΘΖ ΘΑΗ ΑΛ ΘΑ ΞΑΟΑΓΔΡΑΗ ΑΞΝ ΡΝ ΘΟΑΡΝΠ Ζ ΞΑΙΗ ΑΞΝ ΡΝ΢Π ΗΓΗΥΡΔΠ – ΡΟΑΞΔΕΗΡΔΠ, ΑΞΝΡΔΙΔΗ ΑΙΙΖ ΚΗΑ ΑΗΠΣΟΖ ΔΦΔΓΟΔΗΑ ΡΝ΢ ΗΓΗΝ΢ Π΢ΠΡΖΚΑΡΝΠ ! „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΔ ΙΑΪΘΖ ΑΡΝΘΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟ ΙΝΗΞΝΛ ΘΑΗ ΝΣΗ ΠΘΔΡΑ „‟ΔΞΗΠΡΟΝΦΖ ΠΡΖ ΓΟΑΣΚΖ‟‟ ! ΞΝΛΖΟΑ ΦΔΟΔΦΩΛΑ ΡΩΛ ΡΟΑΞΔΕΗΡΩΛ !!! activistika Ρν αιίεπζα ΔΓΥ Κε ηξνκάμεο θαη κε εγθαηαιείςεο ηνλ αγψλα - Άγηνο Ησάλλεο Πηλαΐηεο Κε ηξνκάμεο φηαλ πέθηεο θάζε εκέξα, θαη κε εγθαηαιείςεο ηνλ αγψλα. Αληηζέησο λα ίζηαζαη αλδξείσο θαη νπσζδήπνηε λα επιαβεζή ηελ ππνκνλή ζνπ ν θχιαμ άγγειφο ζνπ. ΋ζν είλαη αθφκε πξφζθαην θαη δεζηφ ην ηξαχκα, ηφζν θαη επθνιψηεξα ζεξαπεχεηαη. Δλψ ηα ηξαχκαηα πνχ ερξφληζαλ, ζαλ παξακειεκέλα θαη απνζθιεξπκέλα, δχζθνια ζεξαπεχνλ- ηαη, θαη ρξεηάδνληαη γηα λα ηαηξεπζνχλ πνιχ θφπν θαη λπζηέξη θαη μπξάθη θαη ην εδψ πχξ ησλ θαπηεξηαζκψλ, (δειαδή ην πύξ ησλ εδώ ζιίςεσλ, έλ αληηζέζεη κε ην κειινληηθό πύξ ηεο θνιάζεσο). Άγηνο Ησάλλεο Πηλαΐηεο Ρν αιίεπζα ΔΓΥ 45
  • 46. Ota Benga: Μηα ηζηνξία ζαλ… βξαρλάο γηα ην δπηηθό πνιηηηζκό! Ota Benga, έλα αλζξψπηλν έθζεκα, ην 1906. Ζιηθία 23 εηψλ. Όςνο, 1 κέηξν θαη 25 εθαηνζηά. Βάξνο, 47 θηιά. Ρνλ έθεξε απφ ην πνηακφ Θαζάη, ηνπ Θνλγθφ, ν Γξ Samuel P. Verner. Δθηίζεηαη θάζε απφγεπκα θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ Πεπηεκβξίνπ. - Ξηλαθίδα έμσ απφ ην πξσηεχνληα ρψξν ζην Bronx Zoo, Πεπηέκβξηνο 1906. Jerry Bergman, Ph.D. Κηα απφ ηηο πην ζπλαξπαζηηθέο ηζηνξίεο ζρεηηθά κε ηηο ζπλέπεηεο ηεο εμέιημεο ζηηο αλ- ζξψπηλεο ζρέζεηο είλαη ε ηζηνξία ηνπ Ota Benga, ελφο ππγκαίνπ ν νπνίνο ηέζεθε “σο έθζεκα” γηα ην θνηλφ ζε έλαλ δσνινγηθφ θήπν, σο ην δείγκα κηαο εμειηθηηθά θαηψηεξεο θπιήο. Ρν πεξηζηαηηθφ απνθαιχπηεη (ζχκθσλα κε ην ζπγ- γξαθέα) μεθάζαξα ην ξαηζηζκφ ηεο εμειηθηηθήο ζεσξίαο, ζην βαζκφ πνπ ε ζεσξία ζπκπαξέζπξε ηελ θαξδηά θαη ην κπαιφ ησλ επηζηεκφλσλ. Ρνλ άλζξσπν πνπ εηέζε ζαλ έθζεκα γηα ην θνηλφ ζε έλα δσνινγηθφ θήπν, είρε θέξεη απφ ην Βειγηθφ Θνλγθφ ην 1904 ν γλσζηφο εμεξεπλεηήο ηεο Αθξηθήο Samuel Verner. Ν άλδξαο, ήηαλ έλαο ππγκαίνο, νλνκάδφηαλ Ota Benga (ή «Bi», πνπ ζεκαίλεη «θίινο» ζηε γιψζζα ηνπ), παξνπζίαζε ν Verner ζην δηεπζπληή ηνπ δσνινγηθνχ θήπνπ ηνπ Bronx, William Hornaday. Ν ππγκαίνο γελλήζεθε ην 1881 ζηελ Αθξηθή. ΋ηαλ ηνλ έβαιαλ ζην δσνινγηθφ θήπν, απηφο ήηαλ 1 κέηξν θαη 25 εθ α- ηνζηά χςνο, πεξίπνπ 23 εηψλ, θαη δχγηδε κφιηο 47 θηιά. Ππρλά ηνλ πεξλνχζαλ γηα αγφξη, πνπ φκσο ζηελ πξαγκαηηθφ- ηεηα είρε παληξεπηεί δχν θνξέο-ε πξψηε ζχδπγφο ηνπ είρε απαρζεί απφ κηα ερζξηθή θπιή, θαη ε δεχηεξε είρε πεζάλεη απφ δειεηεξηψδεο δάγθσκα θηδηνχ. Ρνλ πξσηνπαξνπζίαζαλ ζηνλ θφζκν, ην 1904 ζηε Γηεζλή Έθζεζε ηνπ St Louis, καδί κε άιινπο ππγκαίνπο σο «εκβιε- καηηθά άγξηνη», καδί κε άιια, «πεξίεξγα άηνκα», ζηελ πηέξπγα ηεο αλζξσπνινγίαο. Απηή ε πξψηε ζηάζε γηα επίδεημε ζηελ Ακεξηθή είρε επεξεαζηεί απφ απηφ πνπ νξηζκέλνη απνθαινχζαλ, δαξβηληζκφο θαη ξαηζηζκφο, εθκεηαιιεπφκελνη ηελ εππηζηία ησλ αλζξψπσλ θαη ηελ επηζπκία γηα ζπγθινληζηηθή ςπραγσγία. Ν Ota Benga αξγφηεξα θαηέιεμε ζην δσνινγηθφ θήπν ηνπ Κπξνλμ, φπνπ εηέζε ζαλ έθζεκα γηα ην θνηλφ ζην ζπίηη ηνπ πηζήθνπ. Αλ θαη ν δηεπζπληήο Hornaday ηνπ δσνινγηθνχ θήπνπ επέκεηλε φηη πξνζέθεξε απιψο έλα «ελδηαθέξνλ έθζε- κα» γηα ηελ δηαπαηδαγψγεζε ηνπ θνηλνχ, ν ίδηνο, δελ έβιεπε πξνθαλψο θακία δηαθνξά αλάκεζα ζε έλα άγξην ζεξίν θαη ην κηθξφ καχξν άλζξσπν! Γηα πξψηε θνξά ζε έλα ακεξηθαληθφ δσνινγηθφ θήπν, έλα αλζξψπηλν νλ εκθαληδφηαλ ζε έλα θινπβί. Πηνλ Benga δφζεθαλ ζχληξνθνη θισβνχ, γηα λα ηνπ θξαηνχλ ζπληξνθηά ζηελ αηρκαισζία- έλα παπαγάιν θαη έλα νπξαγθνηάγθν νλφκαηη Dohong. Ξείζηεθε απφ ηε ζεσξία ηνπ Γαξβίλνπ Νη παξάγνληεο θίλεηξα ηνπ Verner λα θέξεη ηνλ Ota ν Benga ζηηο Ζλσκέλεο Ξνιηηείεο ήηαλ πνιχπινθνη, αιιά ήηαλ πξνθαλψο πνιχ επεξεαζκέλνο απφ ηε ζεσξία ηνπ Θάξνινπ Γαξβίλνπ-ε νπνία νδήγεζε ηα είδε ηεο αλζξσπφηεηαο ζε ζηεκέλνπο αγψλεο. Κηα ζχγρξνλε άπνςε δήισζε φηη ν Benga δελ ήηαλ πνιχ ςειφηεξνο απφ ηνλ νπξαθνηάγθν… ηα θεθάιηα ηνπο είλαη αξθεηά φκνηα, θαη νη δχν ρακνγεινχλ κε ηνλ ίδην ηξφπν, φηαλ ηθαλνπνηνχληαη. Ν Benga είρε έξζεη απφ ηελ Αθξηθή κε έλα σξαίν λεαξφ ρηκπαηδή, ηνλ νπνίν ν Verner επίζεο έβαιε ζηε ζπιινγή πηζή- θσλ, ζην πξσηεχνληα ρψξν. Ν ελζνπζηαζκφο ηνπ Hornaday γηα ην λέν έθζεκα ηνπ, αληαλαθιάηαη ζε έλα άξζξν πνπ έγξαςε γηα ην ελεκεξσηηθφ δειηίν ηεο Εσνινγηθήο Δηαηξείαο, ην νπνίν άξρηδε σο εμήο: Πηηο 9 Πεπηεκβξίνπ, έλαο γλήζηνο αθξηθαληθφο ππγκαίνο, πνπ αλήθεη ζηελ ππν-θπιή πνπ ζπλήζσο εζθαικέλα απνθα- ινχληαη “λάλνη”. . . ν Ota Benga είλαη έλα θαιά αλεπηπγκέλν αλζξσπάθη, κε έλα θαιφ θεθάιη, θσηεηλά κάηηα θαη κε επράξηζηε φςε. Γελ είλαη ηξηρσηφ, θαη δελ θαιχπηεηαη απφ ίρλε “ρλνπδηνχ”, φπσο πεξηγξάθεηαη απφ θάπνηνπο εμεξεπ- λεηέο… Δίλαη πην ηθαλνπνηεκέλνο φηαλ ζην ρψξν εξγαζίαο, θάλεη θάηη κε ηα ρέξηα ηνπ. Ιέεη θαηφπηλ γηα ην πψο ηνλ παξέιαβε απφ ηνλ Verner, ν νπνίνο είρε ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηα ηνπο Ξπγκαίνπο, έρνλ- ηαο πξφζθαηα επηζηξέςεη ζηηο εζηίεο ηνπο ζην πνηακφ Θαζάη ηε κηζή ληνπδίλα αλδξψλ θαη γπλαηθψλ απηήο ηεο θπιήο πνπ “είραλ έξζεη” ζηε ρψξα απηή απφ ηνλ ίδην γηα ηελ δηεζλή έθζεζε ηνπ St Louis ζην Ρκήκα Αλζξσπνινγίαο. Ήηαλ επξέσο απνδεθηφ ηφηε, αθφκα θαη απφ δηαθεθξηκέλνπο επηζηήκνλεο, φηη νη καχξνη ήηαλ εμειηθηηθά θαηψηεξνη απφ ηνπο Θαπθάζηνπο, αιιά κε ηνλ εγθισβηζκφ ελφο εμ απηψλ ζε έλα δσνινγηθφ θήπν έρεη κεγάιε απήρεζε. Πχκθσλα κε ηα ηφηε ιφγηα: Ν ππγκαίνο εξγαδφηαλ-ή-έπαηδε κε ηα δψα “θπζηθά” ζην θινπβί, θαη ην ζέακα ελφο καχξνπ άλδξα ζε έλα θινπβί έδσζε ζε δεκνζηνγξάθν ηνπ TIMES ην εθαιηήξην γηα κηα ηζηνξία πνπ έθεξε κηα ζχειια δηακαξηπξηψλ κεηαμχ ησλ λέγξσλ κέιε ηνπ δήκνπ. Ζ αγαλάθηεζή ηνπο έθηαζε ζην Γήκαξρν George Β. McClellan, αιιά εθείλνο αξλήζεθε λα αλαιάβεη δξάζε. 46
  • 47. Θάπνηνη ιεπθνί επίζεο αλεζχρεζαλ γηα ηνλ λέγξν ζην θινπβί. Πχκθσλα κε έλαλ ζπγγξαθέα, κέξνο ηεο αλεζπρίαο ησλ “ελδεδπκέλσλ” άλζξσπσλ ήηαλ ν θφβνο… φηη ε έθζεζε ηνπ Benga κπνξνχζε λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα απνδεηρζεί ε δαξβηληθή ζεσξία ηεο εμέιημεο. Νη αληηξξήζεηο ήηαλ ζπρλά αζαθείο, ζχκθσλα κε ηε δηαηχπσζε ηνπ The New York Times, ηεο 9 Πεπηέκβξε 1906: Νη Ξπγκαίνη βξίζθνληαη ρακειά ζηελ «αλζξψπηλε θιίκαθα» «Ρν έθζεκα ήηαλ απηφ ελφο αλζξψπνπ ζε έλα θινπβί γηα πηζήθνπο. Ν άλζξσπνο πνπ έηπρε λα είλαη “άλζξσπνο ζάκλνο”, έλαο απφ κηα θπιή πνπ νη επηζηήκνλεο δελ ηνπνζεηνχλ ςειά ζηελ αλ- ζξψπηλε θιίκαθα, αιιά γηα ην κέζν κε-επηζηήκνλα άηνκν, ζην πιήζνο ησλ επηζθεπηψλ, ππήξρε θάηη ζηελ εκθάληζε πνπ ήηαλ δπζάξεζην… Δίλαη ίζσο ζεηηθφ ην γεγνλφο φηη ν Benga δελ ζθέθηε- ηαη πνιχ βαζηά. Αλ ην έθαλε, δελ είλαη ζίγνπξν φηη ζα ήηαλ πνιχ πεξήθαλνο γηα ηνλ εαπηφ ηνπ, φηαλ μχπλεζε ην πξσί θαη βξέζεθε θάησ απφ ηελ ίδηα ζηέγε κε ηνπο νπξαθνηάγθνπο θαη ηνπο πη- ζήθνπο, γη „απηφ θαη είλαη εθεί πνπ είλαη.» Αλ θαη κεγάιε πνηθηιία απφςεσλ, ππήξρε γηα ην πεξηζηαηηθφ, δεκηνχξγεζε πνιιέο δηακαξηπξίεο θαη ηελ απεηιή λνκη- θήο δηαδηθαζίαο. Έηζη, ζην δσνινγηθφ θήπν ν δηεπζπληήο ηειηθά ζπλαίλεζε, θαη «επηηξέπεηαη ν ππγκαίνο λα βγαίλεη απφ ην θινπβί ηνπ». Κεηά , ν Ota Benga πεξλνχζε ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ εκεξψλ κε πεξπάηεκα γχξσ ζην δσνινγηθφ θήπν , κε έλα ιεπθφ θνζηνχκη, ζπρλά κε κεγάιν πιήζνο λα ηνλ αθνινπζεί, θαη επέζηξεθε ζην ρψξν ηνπ πηζήθνπ κφλν γηα χπλν ην βξάδπ.» Ρν λα αληηκεησπίδεηαη σο αμηνπεξίεξγν, λα ριεπάδεηαη θαη λα γίλεηαη θνξντδία ησλ επηζθεπηψλ, ηειηθά πξνθάιεζε ζην Benga έλα «κίζνο, ηνπ λα είλαη ν πεξίγεινο ησλ πεξίεξγσλ ηνπξηζηψλ θαη ησλ θαθναλαζξεκκέλσλ παηδηψλ». Ν δηεπ- ζπληήο ηνπ δσνινγηθνχ θήπνπ Hornaday, ζε επηζηνιή ηνπ πξνο ην Verner, απνθάιπςε ηα πξνβιήκαηα πνπ είρε πξν- θαιέζεη ε θαηάζηαζε: «Φπζηθά δελ ηνλ έρνπκε εθζέζεη (ηνλ Benga) ζην θινπβί απφ ηφηε πνπ άξρηζε ην πξφβιεκα. Απφ απηφ θαη κεηά, πεξά- ζακε ππέξνρα κε ηνλ Ota Benga. Δίρε πάξεη έλα καραίξη απφ ηελ ηαΐζηξα ηελ αίζνπζα ησλ πηζήθσλ, θαη γχξηδε γχξσ ζην Ξάξθν θξαδαίλνληαο ην κε ηνλ πην αλεζπρεηηθφ ηξφπν, θαη γηα έλα κεγάιν δηάζηεκα αξλήζεθε λα ην αθήζεη. Ρε- ιηθά θαηαθέξακε λα ηνπ ην πάξνπκε.» «Ιίγν κεηά απφ απηφ πήγε ζην ζηληξηβάλη αλζξαθηθνχ θνληά ζην ζπίηη ησλ πνπιηψλ, γηα λα πάξεη έλα αλαςπθηηθφ, θαη επεηδή δελ ηνπ επεηξάπε ηνλ έπηαζε κεγάιε νξγή… Απηφ νδήγεζε ζε κηα κεγάιε θαζαξία. Ξάιεςε ζαλ ηίγξεο, θαη ρξεηάζηεθαλ ηξεηο άλδξεο γηα λα ηνλ πάλε πίζσ ζην πηζεθφζπηην. Έρεη ρηππήζεη νξηζκέλνπο επηζθέπηεο, θαη έρεη “εγεί- ξεη ηνλ Θάηλ κέζα ηνπ” γεληθψο.» Δθηνμεχεη Βέιε θαηά ησλ αληηπαζεηηθψλ Ν ππγκαίνο, έθηηαμε αξγφηεξα έλα κηθξφ ηφμν θαη βέιε θαη άξρηζε λα ηα ξίρλεη ζε επηζθέπηεο ηνπ δσνινγηθνχ πάξθνπ, ζε εθείλνπο πνπ έβξηζθε ηδηαίηεξα αληηπαζεηηθνχο. «Αθνχ ηξαπκάηεζε κεξηθνχο αδέμηνπο, έπξεπε λα εγθαηαιείςεη ην Εσνινγηθφ Ξάξθν γηα ηα θαιά.» Νη New York Times ηεο 18ε Πεπηεκβξίνπ, 1906, πεξηέγξαςαλ ην πξφβιεκα: «΢πήξραλ 40.000 επηζθέπηεο ζην πάξθν ηελ Θπξηαθή. Πρεδφλ θάζε άλδξαο, γπλαίθα θαη παηδί απηνχ ηνπ πιήζνπο πέ- ξαζε απφ ην πηζεθφζπηην λα δεη ην αζηέξη ηνπ πάξθνπ; ηνλ αγξηάλζξσπν απφ ηελ Αθξηθή. Ρνλ θπλεγνχζαλ φιε ηελ εκέξα, νπξιηάδνληαο, πξνπειαθίδνληαο, θαη θσλάδνληαο. Κεξηθνί απ „απηνχο ηνπ έκπεγαλ ηα πιεπξά, άιινη ηνπ βάδα- λε ηξηθινπνδηέο, θαη φινη γεινχζαλ καδί ηνπ.» Αλ θαη ν Hornaday ηζρπξίζηεθε φηη «απιψο πξνζέθεξε έλα ελδηαθέξνλ έθζεκα θαη φηη Benga ήηαλ επηπρήο …‟». Ζ εγθπθινπαίδεηα ηεο Δμέιημεο ησλ εηδψλ, ζεκεηψλεη φηη ε δήισζε απηή «δελ κπνξνχζε λα επηβεβαησζεί», φπσο δελ ππήξρε θαη θαηαγξαθή ησλ ζπλαηζζεκάησλ ηνπ Benga. Ν Ota Benga δελ άθεζε, δπζηπρψο, θακία γξαπηή απφδεημε ησλ ζθέςεψλ ηνπ γηα ηελ ππφζεζε. Έηζη, ε κφλε πιεπξά ηεο ηζηνξίαο πνπ έρνπκε είλαη, ηα νγθψδε αξρεία ηνπ Verner, ε κεξηά ησλ εθεκεξίδσλ θαη ηα γξαπηά ηνπ Hornaday. Γελ καο ιείπνπλ πιεξνθνξίεο γηα ην πεξηζηαηηθφ- πνιιά άξζξα έζσζαλ ηελ ππφζεζε, θαη έλα 281 ζειίδσλ βηβιίν κε ηίηιν “Ν ππγκαίνο ζην δσνινγηθφ θήπν” δεκνζηεχζεθε πξφζθαηα, ζρεηηθά κε ηελ εκπεηξία ηνπ Ota ζηνλ δσνινγηθφ θήπν, ηνπ Phillip Verner Bradford, εγγνλφ ηνπ Verner. Ζ εηηθέηα «θξηθηφ» νδεγεί ζηελ απηνθηνλία Κεηά πνπ ν Ota Benga απνκαθξχλζεθε απφ ην δσνινγηθφ θήπν, ήηαλ ζε ζέζε λα έρεη ηελ ζπκπαζεηηθή πξνζνρή κηαο ζεηξάο ζεζκηθψλ νξγάλσλ θαη κε αξθεηά ζπκπαζεηηθά άηνκα. Αιιά δελ ήηαλ πνηέ ζε ζέζε λα απνβάιεη ηελ εηηθέηα ηνπ «θξηθηνχ». Απαζρνιήζεθε ζε έλα εξγνζηάζην θαπλνχ, ζην Lynchburg, ηεο Βηξηδίληα. Ν Ota Benga έγηλε φιν θαη πεξηζζφηεξν θαηαζιηπηηθφο, ερζξηθφο, παξάινγνο, θαη απειπηζκέλνο. Ππκπεξαίλνληαο φηη πνηέ δελ ζα είλαη ζε ζέζε λα επηζηξέςεη ζηελ παηξίδα ηνπ, ην 1916 ν Benga απηνθηφλεζε ππξνβνιψληαο ηνλ εαπηφ ηνπ, κε έλα πηζηφιη δαλεηθφ. 47
  • 48. Ζ ηζηνξία ηεο απηνθηνλίαο, δφζεθε ζηε δεκνζηφηεηα απφ ηνλ Hornaday ζην Εσνινγηθφ Γειηίν ηνπ 1916. Αθφκε θαη ζε απηή ηελ πξνρσξεκέλε εκεξνκελία, ζην Hornaday ηα εκπλεπζκέλα απφ ηελ εμέιημε ησλ εηδψλ ξαηζηζηηθά ζπλαηζζή- καηα θαηλφηαλ πεληαθάζαξα. Κάιηζηα δήισζε φηη «ν λεαξφο λέγξνο, ήξζε ζην Lynchburg πεξίπνπ πξηλ απφ έμη ρξφλ η- α, κε πξσηνβνπιία θάπνηνπ θηιηθά δηαθείκελνπ αηφκνπ ζηε Βηξηδίληα, θαη ηνπνζεηήζεθε ζε Θενινγηθφ Πεκηλάξην θαη Θνιέγην, φπνπ γηα αξθεηά ρξφληα εξγάζηεθε γηα λα απνδείμεη ζηνπο επεξγέηεο ηνπ, φηη δελ δηαζέηεη ηε δχλακε ηεο κάζεζεο, θαη πξηλ πεξίπνπ δχν ή ηξία ρξφληα εγθαηέιεηςε ην ζρνιείν θαη πήγε λα εξγαζηεί σο εξγάηεο ». Ν Hornaday αθεγείηαη θαηφπηλ φηη, κεηά ηελ απνρψξεζε απφ ην θνιέγην, ν Ota δνχζε ζε έλα «ρξσκαηηζηφ ζπίηη» θνλ- ηά ζην ζρνιείν, θεξδίδνληαο ηα πξνο ην δεηλ δνπιεχνληαο σο εξγάηεο ζε εξγνζηάζην θαπλνχ. Πχκθσλα κε ηα ιφγηα ηνπ Hornaday, ε απηνθηνλία είρε δηαπξαρζεί δηφηη «είρε θνξηψζεη ηφζν πνιχ πνπ ν λεαξφο λέγξνο εμαζθάιηζε έλα πεξίζηξνθν πνπ αλήθε ζηελ γπλαίθα κε ηελ νπνία δνχζε, πήγε ζην ζηάβιν ηεο αγειάδαο θαη έξημε κηα ζθαίξα ζηελ θαξδηά ηνπ, ηεξκαηίδνληαο ηε δσή ηνπ. Ππκπιεξσκαηηθά Αλζξψπηλνη δσνινγηθνί θήπνη (νλνκάδνληαη επίζεο “εζλνινγηθέο εθζέζεηο” ή ρσξηά λέγξσλ) ήηαλ δεκφζηα αλζξψπηλα εθζέκαηα ηνπ 19νπ θαη ηνπ 20νχ αηψλα, ζε ζπλήζσο απνθαινχκελε, θπζηθή ή πξσηφγνλε θαηάζηαζε. Θαηά ηε δηάξθεηα ηεο Αλαγέλλεζεο, νη Κεδίθνη είραλ αλαπηχμεη έλα κεγάιν ζεξηνηξνθείν ζην Βαηηθαλφ. Ρνλ 16ν αηψ- λα, ν Θαξδηλάιηνο Ηππφιπηνο ησλ Κεδίθσλ είρε κηα ζπιινγή ησλ αλζξψπσλ απφ δηαθνξεηηθέο θπιέο, θαζψο θαη εμ σ- ηηθά δψα. Έρεη αλαθεξζεί φηη είρε ηε ζηξαηηά ησλ ιεγφκελσλ βαξβάξσλ, πνπ κηινχζαλ πεξηζζφηεξεο απφ είθνζη γιψζ- ζεο θαη κεηαμχ ηνπο Καπξηηαλνί, Ράηαξνη, Ηλδνί, Ρνχξθνη θαη Αθξηθαλνί. Αλζξψπηλνη δσνινγηθνί θήπνη θαη εθζέκαηα ππήξραλ έσο ιίγν πξηλ ην 2ν Ξαγθφζκην Ξφιεκν. 12 Ρν αιίεπζα ΔΓΥ Β. Πνύηηλ: Η ΢νβηεηηθή Έλσζε ήηαλ “ε κεγάιε Ρσζία” ΢ρόιην ΢ζζη: Σν αθηεξώλσ ζε όζνπο αξλνύληαη ηελ ειιεληθόηεηα ηεο ¨Βπδαληηλήο Απηνθξαηνξίαο¨ (Ρσκαλίαο γηα ηνπο γλσξίδνληεο θαη κε εζεινηπθινύληεο). Γηόηη ιέεη ήηαλ πνιπεζληθό θξάηνο. Δδώ γειάκε. Καιά πηα απηνθξαηνξία δελ ήηαλ πνιπ- εζληθή; Αλ θαη ηζρύνπλ δηαθνξεηηθά πξάγκαηα γηα ηελ απηνθξαηνξία καο. Οη ιε- βαληίλνη έρνπλ θάλεη πάιη ην ζαύκα ηνπο. Γηαβάζηε πεξηζζόηεξα ΔΓΩ: Ρσκενζύ- λε, Ρσκαλία (Βπδάληην) θαη ε μεραζκέλε ηαπηόηεηα καο Ο πξσζππνπξγόο ηεο Ρσζίαο Βιαληίκηξ Πνύηηλ ππνδερόκελνο βεηεξάλνπο θαη ζπληαμηνύρνπο ζην Θξεκιίλν δήισζε ζήκεξα όηη ε Δ΢΢Γ ππήξμε ε “Κεγάιε Ρσζία”, θαηεγνξώληαο ζπγρξόλσο ηνλ Κηραήι Γθνξκπαηζόθ, ηνλ ηειεπηαίν εγέηε ηεο, όηη “παξαηηήζεθε από ηελ εμνπζία” ην 1991 ρσξίο λα πεηύρεη ηελ Έλσζε ηεο Ρσζίαο κε ηε Ιεπθνξσζία θαη ην Θαδαθζηάλ. Οη πξσζππνπξγηθέο δειώζεηο έγηλαλ πνιύ θνληά ζηελ 20ή επέηεην από ηε δηάιπζε ηεο Δ΢΢Γ. “Θαζώο πήγαηλα λα επηζθεπάζσ έλα ιάζηηρν γηα ην απηνθίλεηό κνπ κε ξώηεζαλ: εζύ είζαη ππέξ ηεο Δ΢΢Γ ή ηεο Ρσζίαο;”, ζπκήζεθε ν Βιαληίκηξ Πνύηηλ. “Έρνληαο ςεπδαηζζήζεηο ηνύο απάληεζα: έρεη θακία δηαθνξά; Σελ νλνκά- δνπκε αιιηώο, ζηελ πξαγκαηηθόηεηα είλαη ε Κεγάιε Ρσζία”. Οη άλζξσπνη έπαςαλ λα ζπλαηζζάλνληαη ηη ζπλέβαηλε ζη’ αιήζεηα, θαζώο ηνύο δηαβεβαίσλαλ όηη κεηά από πνιύ ιίγν θαηξό ν ιαόο ζα δνύζε όπσο νη Παξηδηάλνη θαη νη Ινλδξέδνη”, δήισζε ν Πνύηηλ. “Έηζη θζάζακε ζηελ 21ε Γεθεκβξίνπ ηνπ 1991, ηελ εκέξα πνπ ν Γθνξκπαηζόθ παξαηηήζεθε ηεο εμνπζίαο. Γύν θνξέο ζπλέβεζαλ ηόζν δξακαηηθέο εμειίμεηο ζηελ ηζηνξηθή δηαδξνκή καο θαη κηιώ γηα ηελ παξαίηεζε απν ηελ αλώηαηε εγεζία καο ζηηο επζύλεο ηεο, ζηα πξνλόκηα ηεο εθηειεζηηθήο εμνπζίαο. . . Πξώηε θνξά έγηλε ηελ επνρή ηνπ ηειεπηαίνπ Σζά- ξνπ, ζηηο 2 Καξηίνπ 1917, κε επαθόινπζν ηξνκαθηηθά, αηκαηεξά γεγνλόηα, δεύηεξε θνξά επαλαιήθζεθε επί Κηραήι Γθνξκπαηζόθ”, είπε ν Πνύηηλ. Ο Γθνξκπαηζόθ ζπληδηνθηήηεο ηεο εθεκεξίδαο ηεο αληηπνιίηεπζεο Novaia Gazeta, ηεξεί επηθξηηηθή ζηάζε απέλαληη ζηνλ πξόεδξν Κεληβέληεθ θαη ηνλ Πνύηηλ, ηδίσο αθόηνπ ν ηειεπηαίνο αλήγγεηιε όηη κεηά κηα νθηαεηή πξνεδξία, ηελ πεξαζκέλε 10εηία, ζέιεη λα επαλέιζεη ηελ εξρόκελε άλνημε ζην ύπαην αμίσκα. Όκσο ν Γθνξκπαηζόθ ρξεώλεηαη απν κηα πιεηνςεθία Ρώζσλ γηα ηα δεηλά ζηε ξσζηθή νηθνλνκία πνπ θιεξνδόηεζε, κε ραξαθηεξηζηηθό ηηο ρξόληεο ειιείςεηο αγαζώλ θαη ηελ ξαγδαία πηώζε ηνπ βηνηηθνύ επηπέδνπ. Ρν αιίεπζα ΔΓΥ Να κηιάηε Διιεληθά. Κνζκάο ν Αηησιόο ΋πνηνο Σξηζηηαλφο, άλδξαο ή γπλαίθα, ππφζρεηαη κέζα εηο ην ζπίηη ηνπ λα κελ θνπβεληηάδεη αξβαλίηηθα αιιά λα θνπβεληηάδεη Διιεληθά), αο ζεθσζεί απάλνπ λα κνπ ην εηπεί θαη εγψ λα πάξσ φια ηα ακαξηήκαηα εηο ηνλ ιαηκφλ κνπ απφ ηνλ θαηξφλ φπνπ εγελλήζε έσο ηψξα θαη λα βάισ θαη φινπο ηνπο Σξηζηηαλνχο λα ηνλ ζπγ- ρσξέζνπλε θαη λα ιάβεη κίαλ ζπγρψξεζηλ, φπνπ, αλ έδηλε ρηιηάδεο πνπγγηά, δελ ηελ εκαηάβξηζθε. (απφ ηηο Γηδαρέο ηνπ Αγίνπ Θνζκά ηνπ Αηησινχ) xfd.gr Ρν αιίεπζα ΔΓΥ 48
  • 49. ΑΝΑΡΤΗΣΕΘΣ ΝΟΕΜΒΡΘΟΥ 2011 o Ἀξηζηεξνὶ κχζνη θαὶ πηθξὲο ἀιήζεηεο γηὰ ηὰ Γεθεκβξ... o Ζ Η΢ΣΟΡΗΑ ΠΑΝΣΑ ΓΗΓΑ΢ΚΔΗ. o Οη νηθνλνκνιφγνη ηνπ Υίηιεξ. o Μεηξνπνιίηεο Μεζνγαίαο Νηθφιανο: “Ξεπνπιήζεθε ε αμ... o Σν κπζηήξην θιακπ ησλ ρσξψλ ΑΑΑ o Σα ιέκε... ECOFESTIVAL 2011! o ΒΡΔΘΖΚΔ ΓΗΑΒΛΖΣΟ ΣΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΢Τ΢ΣΖΜΑ. Σξχπηα ε ... o ΢ηξαηησηηθφο ραηξεηηζκφο ζε κηλσηθά εηδψιηα o Να ζαο ελδηαθέξεη κφλν, ηη γλψκε έρεη γηα ζαο ν Θε... o Ζ θαηάθξηζε είλαη εγσηζκφο o ΑΠΟΚΑΛΤΦΔΗ΢, ΥΧΡΗ΢ ΢ΥΟΛΗΑ... o 360 δηο επξψ ην πξνδνηηθφ ρξένο. Ο ηερλνθξάηεο απι... o Δπηρείξεζε «Mind control» o ΓΗΑ ΣΟ ΜΑΘΖΜΑ ΣΧΝ ΘΡΖ΢ΚΔΤΣΗΚΧΝ o ΑΓΝΑ ΠΡΟΨΟΝΣΑ ΑΠΟ ΣΟ ΑΓΗΟ ΟΡΟ΢ ΚΑΗ ΣΑ ΜΟΝΑ΢ΣΖΡΗΑ Σ... o ΜΗΑ ΑΞΗΔΠΑΗΝΖ ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΗΑ: ΑΝΟΗΓΔΗ ΣΑ ΜΟΝΑ΢ΣΖΡΗΑ Γ... o Πιηάηζηθν ζηελ πλεπκαηηθή θιεξνλνκηά ηεο Β.Ζπείξνπ... o Ζ Διιάδα απνηθία ηεο Γεξκαλίαο o Μία λέα Αγία ηεο Οξζφδνμεο Δθθιεζίαο καο... o ΟΗ ΣΡΔΗ΢ ΔΓΓΔΝΔΗ΢ ΑΝΣΗΦΑ΢ΔΗ΢ ΣΖ΢ ΚΤΒΔΡΝΖ΢Ζ΢ ΠΑΠΑΓΖ... o Κε Αβξακφπνπιε, είκαη ''Υνπληηθφο''; o Γηψμε θάζε γήηλν ινγηζκφ ζηε ζεία Λεηηνπξγία - Άγη... o δηαβνιηθή ηπξαλλία!… o ΢ΣΖΝ ΑΝΑΜΠΟΤΜΠΟΤΛΑ Ο ΓΚΡΗΕΟ΢ ΛΤΚΟ΢ ΥΑΗΡΔΣΑΗ o Δξγαζηαθή εθεδξεία - Άιιε κία απάηε o Ηδξπηηθή Γηαθήξπμε o Μήλπζε ζηελ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο γηα ηα απνζεκαηηθά... o Σν βίληεν ηεο νκηιίαο Φξάγθνπ ζηελ Α΢ΓΤ΢. o To απφιπην παδι ζην λέν El Dorado !!! κειεηψληαο η... o Οκηιία Πξνέδξνπ ΢πλδέζκνπ Δζληθήο Δλφηεηαο, πνπ έγ... o Ο ΓΔΡΟΝΣΑ΢ ΔΦΡΑΗΜ ΓΗΖΓΔΗΣΑΗ ΣΑ ΘΑΤΜΑΣΑ ΣΖ΢ ΑΓΗΑ΢ Ε... o ΔΘΝΗΚΑ ΔΠΗΚΗΝΓΤΝΔ΢ ΟΗ ΑΠΟΦΔΗ΢ ΠΑΠΑΚΧΝ΢ΣΑΝΣΗΝΟΤ. o ΢ηξαηεγηθά πεξηβάιινληα θαη εζληθέο ζηξαηεγηθέο θα... o Διιεληθφ Μνξθσηηθφ Κέληξν (ΔΜΚ) ηνπ Μηιάλνπ. o Σξηκεξέο κλεκφλην Κχπξνπ-Διιάδαο-Ηζξαήι . Πνιεκηθά... o Ο ηαπεηλφο άλζξσπνο o Αληί γηα βελδίλε, θάςηε ….λεξφ HHO o Έιιελαο βνπιεπηήο: Tν θαιχηεξν «επάγγεικα» ηεο Δπξ... o Έθθιεζε Βνήζεηαο γηα 8 κσξάθηα! o Κ. Μαξγέιεο: “΢ηελ Καιακάηα εθαξκφδνληαη νη ειιελη... o Ο αιεζηλφο άλζξσπνο θξνληίδεη λα είλαη επζεβήο - Μ... o ΜΝΖΜΟΝΗΟ ΔΛΛΖΝΧΝ o Αμησκαηηθνί: ν εχθνινο ζηφρνο! o Έγγξαθν-ζνθ δίλεη ηα “θιεηδηά” ηνπ Α.Αηγαίνπ ζηελ ... o ΓΔΝ: Γηεζλέο θέληξν εθπαίδεπζεο – δηαθπγή απφ βπζη... o Καζψο ε Γχζε εγθαηαιείπεη ηνπο Υξηζηηαλνχο ηεο Αλα... o Ζ Διιάδα δελ βνχιηαμε παξά ηελ θηιφηηκε πξνζπάζεηα... o ΢εβάζνπ ηνλ ηεξέα - Άγηνο Ησάλλεο ν Υξπζφζηνκνο o Χξαίνο ράξηεο... o Ζ νκηιία ηεο ΢. ΢αθνξάθα θαηά ηε ζπδήηεζε γηα ηελ ... o Σα «ηξηάληα αξγχξηα» θαη ε δηαρξνληθή ηνπο ζεκαζία... o Ζκεξίδα γηα ην "ηζάκηθν δήηεκα" ζηηο ΖΠΑ: «Ζ Διιάδ... o «ηὸ δηθφ κνπ» θαὶ «ηὸ δηθφ ζνπ» - Άγηνο Ησάλλεο ν ... o Ζ Ξεθηίια ηνπ θξάηνπο. Ζ ΓΔΖ δεηάεη ην ραξάηζη απφ... o Ἡ ἱζηνξηθή καο ζπλέρεηα ἤ ἀζπλέρεηα o "Γελλήζεθε" ην Κφκκα ΢ΤΝΓΔ΢ΜΟ΢ ΔΘΝΗΚΖ΢ ΔΝΟΣΖΣΑ΢. Φ... o Γξαρκή; o Οη καζεηέο ηνπ Λπθείνπ Μχξηλαο ζε δσληαλή ζχλδεζε ... o Πξψηε εἴδεζε ζηὰ ξσζηθὰ κέζα ἐλεκέξσζεο ἡ ζπλάληεζ... o Απηή ε ακαξηία δελ έρεη λφεκα! o Δίκαζηε επγλψκνλεο… o Ζ Διιάδα δελ είλαη αζάλαηε. o Γηδαρέο Αγίνπ Νεθηαξίνπ Πεληαπφιεσο o ΢ΤΝΓΔ΢ΜΟ΢ ΔΘΝΗΚΖ΢ ΔΝΟΣΖΣΑ΢ o H Ρσζία κεηέθεξε S-300 ζηε ΢πξία – Ρψζνη “ζχκβνπιν... o Ζ αδεηνδφηεζε ήξζε, ε επέλδπζε... "πέηαμε" o Ση κπνξείο λα δηαπηζηψζεηο κέζα ζε δπν κέξεο ζηηο ... o ΢ηήλ ἱεξή κλήκε ηνῦ ὁζίνπ Γέξνληνο Ἰαθψβνπ ἐπί ηῇ ... o "Zεηνχληαη μέλνη πξνζηάηεο" επηκέλεη ην Stratfor o Νέα ζηνηρεία γηα ην ζθάλδαιν "πεζεξά" ηνπ ΣΣ, θέξλ... o ΢ΣΡΑΣΖΓΗΚΖ ΤΠΟΥΧΡΖ΢Ζ΢ ΢ΣΟ 2ν ΠΑΚΔΣΟ ΑΓΔΗΟΓΟΣΖ΢ΔΧΝ ... o ΓΗΔΓΡΑΦΖ΢ΑΝ ΓΑΝΔΗΑ ΠΑ΢ΟΚ – ΝΓ ; o Ο αιεζηλφο άλζξσπνο θξνληίδεη λα είλαη επζεβήο - Μ... o Ο άλζξσπνο είλαη πιαζκέλνο γηα ην Θεφ - Γέξνληαο Π... o Πιεξψζηε ηψξα θαη ηα ιάζνο ραξάηζηα ηεο ΓΔΖ. o Ζ ιηηφηεηα δελ αγγίδεη ηνπο βνπιεπηέο... o Ρσζηθή ιαηξεία γηα Κχπξν θαη Διιάδα έθεξε ηελ πξφθ... o Σν κλεκφλην νρξηά ... o Ο γχξνο ηνπ Άξε ζε… ιηγφηεξν απφ 3 ιεπηά o Ο Ζπεηξψηεο ινγνηέρλεο πνπ ηηκσξήζεθε γηαηί αγάπεζ... o Λφγνο πεξί αθηεκνζχλεο θαη κνλαρηθήο απνηαγήο. (ΗΓ... o Λχζεθε ην κπζηήξην κε νξνζεηξά-θάληαζκα ζηελ Αληαξ... o ΠΟΛΛΑ ΠΡΟΚΔΗΣΑΗ ΝΑ ΢ΤΜΒΟΤΝ............ΜΟΝΑΥΟ΢ ΕΧ΢Η... o Απνθαιχςεηο γηα ηελ αληηπαξάζεζε Μπεγιίηε - Αξρεγψ... o Σὸ ἀκεξηθαληθὸ Stratfor πξναλαγγειεη ηὴλ ἐπίζεζε η... o Ζ δνινθνλία ηνπ Καληάθη δηαηάρζεθε απφ μέλε δχλακε... o Μνιχλνληαη κε… AIDS γηα λα πάξνπλ επίδνκα! o Παξελέξγεηεο απφ ηηο εμειίμεηο ζηε ΢πξία o Πηψρεπζε ή Βηνινγηθφο Αθαληζκφο ; o ΚΧ΢ΣΖ΢ ΠΑΛΑΜΑ΢-Ο ΓΚΡΔΜΗ΢ΣΖ΢ o Ἡ λεζηεία εἶλαη πξνθνπὴ ηῶλ νἴθσλ - Μέγαο Βαζίιεην... o Νηθφιανο Κφτνο «Βηνεζηθή θαη δηαδίθηπν» o Ηζηνξηθά, πεξί εγθιεκαηηψλ πνιέκνπ θαη εγθιεκάησλ ... o Όηαλ θαθνινγνχλ άιινη - Άγηνο Ησάλλεο ν Υξπζφζηνκν... o Γχν πνηήκαηα απφ ηνλ Νίθν Λπγεξφ o Πψο "έδεζαλ" ηελ Διιάδα - Μέρξη ην 2010 φιν ην ρξέ... o Σν Δπαγγέιην θαη ν Απφζηνινο ηεο Κπξηαθήο (ΗΓ΄ Λ... o Ζ Διιάδα δηαιχεηαη θαη πιεξψλεη έλα δηο επξψ γηα η... o Facebook θαη Twitter είλαη… ε ραξά ηνπ δηαξξήθηε! o ΢πλερίδεηαη ην «παηρλίδη» πηέζεσλ ζηελ Διιάδα θη α... o Κιείλεη ην κάηη ζηελ Σνπξθία ε Κχπξνο γηα ην θπζηθ... o Λακφγηα: ε εηπκνινγία ηεο ιέμεο o Σν ζξπιηθφ ΡΟΝΤ έηνηκν λα μαλαβγεί ζηνπο δξφκνπο. o Κπξηαθή Θ΄ Λνπθά – Οκηιία ηνπ Μ. Βαζηιείνπ πεξί πι... o Financial Times " Ο Βεληδέινο ν ρεηξφηεξνο Τπνπξγφ... o Ζ νδφο ηνπ πηζηνχ, πνπ είλαη ν ζηαπξφο, έρεη δηπιή... o Ζ λεζηεία θαη ε εγθξάηεηα - Άγηνο Γξεγφξηνο ν Παια... o Νηθφιανο Πιαζηήξαο θαη ζεκεξηλή θαηάζηαζε o Πξνρσξά ε ελνπνίεζε ηεο Δπξψπεο ζχκθσλα κε ην ζρέδ... o Ζ δπζηπρία λα ζαη γέξνο ζηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο! o Απαξάδεθηε δηαθήκηζε ηεο vodafone! Γηαγξαθή ΣΧΡΑ η... o Ο Βεληδέινο έδσζε εληνιή λα κελ γίλεη θακία δηαθνπ... o ΣΟ ΥΑΡΑΣ΢Η o VIDEΟ: Απνθαιχςεηο - ζνθ ηνπ Zuckerberg γηα Google... o ΢ηξαηήο Μπξηβήιεο: Λνγνηέρλεο, δηαλννχκελνο θαη θι... o 19 Ννέκβξηνπ ηνπ 1958 : Σηκή θαη Γφμα ζηνλ Κπξηάθν... o Πνηα είλαη ε γλήζηα αγάπε; o Ζ θήκε ησλ «πνξηνθαιί» κέρξη ηηο ΖΠΑ o ΔΚΣΑΚΣΖ ΔΗΓΖ΢Ζ! Πξίλ απν ιίγν ε Reichsfuhrer ηνπ Γ... o Πεο κνπ, ινηπφλ, άλζξσπε απφ πνχ ππεξεθαλεχεζαη; o Μέγαο Κσλζηαληῖλνο θαὶ Υξηζηηαληζκφο: Κείκελν-ἀπάλ... o Αἶζρνο! Tφ Ἑιιεληθφ Πξνμελεῖν Ἀξγπξνθάζηξνπ ζηακαη... o Βιέπεη κειινληηθά ππξεληθφ πφιεκν ν αξρεγφο ησλ Ρσ... o Γηψξγνο Παχινο - Ο ζχγρξνλνο δησγκφο ησλ Διιήλσλ ζ... o Σνπξθία: Πάξθν ζηξαηησηηθήο ηερλνινγίαο… (Βίληεν) o ΠΔΗΝΑΣΔ ΚΑΗ… ΝΖ΢ΣΔΤΔΣΔ & ΔΗ΢ΣΔ ΢ΣΟ ΓΡΟΜΟ, ΑΡΓΔΗΣΔ ... o ΣΡΔΗ΢ ΑΜΔΡΗΚΑΝΟΗ (ΝΑΗ ΑΜΔΡΗΚΑΝΟΗ...) ΦΟΗΣΖΣΔ΢ ΢ΤΝΔ... o Ζ ειιεληθή dream team πνπ λίθεζε ηνλ θαξθίλν o Αο αλαζέζνπκε φια ηα πξνβιήκαηά καο ζηνλ Θεφ - Άγη... o Σν Δπαγγέιην θαη ν Απφζηνινο ηεο Κπξηαθήο (Θ΄ ΛΟΤ... o Απνθσδηθνπνίεζε ζπγθπβέξλεζεο ρσξίο ηνλ Αξηζηνθάλε... o "Ζ κεγάιε ιεζηεία" 49
  • 50. o Δθινγέο κε iPad αληί γηα ςεθνδέιηηα! o Οη θαινί καο θίινη ηνχξθνη θαίλε ζπίηηα Διιήλσλ ζη... o “Αλάζηαζε” Δληαίνπ Ακπληηθνχ Γφγκαηνο ζρεδηάδεη ν ... o ΝΔΑ ΔΠΗ΢ΣΟΛΖ ΒΑΞΔΒΑΝΖ ΠΡΟ΢ ΒΔΝΗΕΔΛΗΚΟΤ΢ ! o ΢πδήηεζε κε κεηνλνηηθνχο γηα ην λέν ΢χληαγκα ηεο Σ... o Καιελχρηα Διιάδα. Καιελχρηα Γεκνθξαηία. o «Ο θαζείο ηελ κχμα ηνπ γηα βνχηπξν ηελ έρεη» (παξν... o Ζ πξνζεπρή πξνθπιάζζεη - Όζηνο ΢ηινπαλφο Αζσλίηεο o Ο έκπξαθηνο θαη ν άπξαθηνο ιφγνο o "Να αιιάμνπκε ηνλ εθινγηθφ λφκν πξηλ ελψζεη ν κηθξ... o ΣΟ ΘΡΑ΢Ο΢ ΢Α΢ ΓΔΝ ΔΥΔΗ ΟΤΣΔ ΟΡΗΑ, ΟΤΣΔ ΠΑΣΟ! o ESM: Σν κεγάιν θφιπν ιεειαζίαο! (ειιεληθνί ππφηηηι... o Γξάκκα κηαο δαζθάιαο απφ Κάιπκλν,γηα ηνλ Πξφεδξν η... o ΔΠΔΣΔΗΟ΢ ΣΟΤ ΟΛΟΚΑΤΣΧΜΑΣΟ΢ ΣΖ΢ ΚΑ΢΢ΑΝΓΡΑ΢ o Κη φκσο ε Διιάδα αθφκε ζπγθηλεί.. o Aλ δνχζε ν Πιάησλαο ζήκεξα... o Ἀληηθαηνρηθὴ πνξεία ζηὴ Θεζζαινλίθε ἀπὸ ηὴλ Παγθχπ... o Σν Δπαγγέιην θαη ν Απφζηνινο ηεο Κπξηαθήο (Ζ΄ ΛΟΤ... o ΠΟΗΟ ΠΡΑΞΗΚΟΠΖΜΑ; H άξλεζε εθηέιεζεο δηαηαγήο θαηα... o Υσξίο μεθάζαξα ζχλνξα ε Αιβαλία, θαηαξγήζεθαλ κε λ... o Οη θησρνί ηεο Δθθιεζίαο o Ζ Διιάδα θαηγφηαλ θαη απηνί λνκηκνπνηνχζαλ ην Mall... o Δίλαη θαηξφο λα γλσξηζηνχλ νη ζάιαζζεο κε ηνπο θηλ... o ΑΛΛΟ „‟ΔΠΗ΢ΣΡΟΦΖ ΢ΣΖ ΓΡΑΥΜΖ‟‟ ΚΑΗ ΑΛΛΟ „‟ΔΠΗ΢ΣΡΟΦΖ... o Σα επίζεκα ζηνηρεία ηνπ Δζληθνχ Ηδξχκαηνο Δξεπλψλ ... o Ο ΛΟΤΚΑ΢ Ο ΛΟΤΚΑ΢ o «Οη Έιιελεο έξρνληαη ζηε Βνπιγαξία. Ενπλ εδψ. Υσξί... o Ζ θπξηφηεηα ηνπ πινχηνπ - Άγηνο Ησάλλεο ν Υξπζφζην... o Ση ζπλδέεη Goldman Sachs – Νηξάγθη – Μφληη – Παπαδ... o Κσλζηαληίλνο Υνιέβαο, Ηζρπξή θπβέξλεζε γηα εζληθή ... o « Πεξί ηνπ κε δεηλ δαλείδεζζαη» o ΢ρεδηάδεηαη ε δηάζπαζε ηεο επξσδψλεο κε ηελ ελεξγν... o Σα ζπκπεξάζκαηα ηεο εκεξίδαο ζην Νέν Πεηξίηζη, κε ... o Ο Παπαδήκνο είλαη κέινο ηεο Σξηκεξνχο Rockefeller!... o ΢σηεξία - π. Αιέμαλδξνο ΢κέκαλ o Υξχζαλζνο, Δζλάξρεο ηνπ Διιεληζκνχ o Δπηπρψο, θαλείο δελ ζθέθηεθε κέρξη ηψξα λα βγάιεη ... o Ὅζηνο Ἀκβξφζηνο ηῆο Ὄπηηλα: Πῶο λά θφςεηε ηφ Κάπλη... o 90ΥΡΟΝΖ ΠΡΟ΢ΔΦΤΓΔ ΚΑΣΑ ΣΟΤ ΥΑΡΑΣ΢ΗΟΤ ΜΔ΢Χ ΣΧΝ ... o Γηαβάζηε πνηνο είλαη ν Λνπθάο Παπαδήκνο o Γελ παίξλνπκε ηελ θνξνθάξηα - δελ πιεξψλνπκε ηα ιε... o Απφ ηελ Απζηξαιία έξρεηαη κηα (επηηέινπο) θαιή είδ... o Σνπξθηθφο θαζηζκφο θαη…ζξαθηθή ππλειία o Αλαραηηίζεηο ζην Αηγαίν: Σα άγλσζηα γεγνλφηα κεηά ... o Ζ Γεληά ηνπ Πνιπηερλείνπ θαη νη Δπζχλεο ηεο ζηελ Κ... o Κίλεκα "δελ πιεξψλσ ηε ΓΔΖ" απν δεκάξρνπο o Δλάληηα ζηνλ ξαηζηζκφ...Άγηνο Κνζκάο ν Αηησιφο o VIDEO: Σν ειεθηξνληθφ πνξηνθφιη ηεο Google ζηα θαη... o ΢ην ζθνηάδη απ‟ ην ραξάηζη εθαηνληάδεο Ζξαθιεηψηεο... o Μαξηπξίεο γηα ηνλ παηέξα Παΐζην ηνλ Αγηνξείηε o O Μεηακνληέξλνο Δζληθηζκφο o Αλζεί ε βηνκεραλία παξαθνινχζεζεο ζην Γηαδίθηπν o Α΢ΖΚΧΣΑ ΣΑ ΥΑΡΑΣ΢ΗΑ ΚΑΗ ΣΟ ΚΡΑΣΟ΢ ΓΗΝΔΗ ΔΓΓΤΖ΢Ζ 50... o Λεζηξηθή επηδξνκή κε μπινδαξκφ απν ζπκκνξία αιινδα... o Γάιινη "θππαηδήδεο" έζπεηξαλ ηηο θήκεο γηα πξαμηθφ... o ΓΔΡΟΝΣΑ΢ ΠΑΗ΢ΗΟ΢: "ΓΗΑ ΝΑ ΢ΧΘΔΗ Ζ ΔΛΛΑΓΑ, ΠΡΔΠΔΗ Ο... o ΛΟΗΠΟΝ... Ο ΚΑΜΜΔΝΟ΢ ΘΑ ΔΗΝΑΗ ΒΟΤΛΔΤΣΖ΢ ΚΑΗ ΜΔΛΟ΢ ... o ΢ηάζε πιεξσκψλ ζην Γεληθφ Λνγηζηήξην – ΢ε αλαζηνιή... o Σν FBI «μεζθέπαζε» δηαδηθηπαθή απάηε-κακνχζ. o ΢ήκα θηλδχλνπ εθπέκπεη ε ιηκλνζάιαζζα Κνηπρίνπ. o Ζ αγάπε καο ελψλεη κε ηνλ Θεφ - Άγηνο Κιήκεο ν Αιε... o Πλεπκαηηθή ζπδήηεζε ηνπ ζηάξεηο ΢ακςψλ ΢ίβεξο κε α... o Σν πείξακα ηνπ Worgl o Κηλήζεηο γηα πξνζηαζία ησλ ζπκθεξφλησλ ηεο Noble E... o Καηήθνξνο. ΢ην facebook δεηάλ ηελ επζαλαζία ησλ αζ... o Ηζρχο ηνπο ε απάηε!… o ΑΤΣΟ ΠΟΤ ΞΔΥΑ΢ΑΝ ΟΗ ΢ΤΝΔΣΑΗΡΟΗ ΣΖ΢ ΝΣΡΟΠΖ΢... o Ζ ΔΠΗΚΔΗΜΔΝΖ ΠΣΧΥΔΤ΢Η΢ ΑΛΛΟΘΗ ΓΗΑ ΣΖΝ ΚΑΣΔΓΑΦΗ΢ΗΝ ... o Μα ήπηακε φινη ην «ηξειιφ λεξφ»; o Πνηκαληηθφο ιφγνο θαη θνηλσληθά δξψκελα o Γηα ηνπο δχζθνινπο θαηξνχο o Πεηξέιαηα θαη θξίζε ζηελ Α.Μεζφγεην αηηίεο ηεο κεη... o Δίλαη θαηξφο λα γλσξηζηνχλ νη ζάιαζζεο κε ηνπο θηλ... o Γείηε πνηνη είλαη νη πξαγκαηηθνί ιφγνη ηεο νηθνλνκ... o ΣΟ ΑΝΔΠΑΡΚΔ΢ ΠΟΛΗΣΗΚΟ ΠΡΟ΢ΧΠΗΚΟ ΔΓΚΑΣΔΛΔΗΦΔ ΣΟ ΚΡΑ... o Ο ριεπαζκφο , ε ...θαηαλφεζε , νη εληνιέο ηνπ ΢φτκ... o Σν “δψξν” ησλ απνζηξάησλ ζηνλ Μπεγιίηε.Έλα βίληεν!... o Πξνζβιεηηθφ site θαιεί ηνπο Δπξσπαίνπο θνξνινγνχκε... o Πνιηηηθή επθαηξία γηα αχμεζε ηεο ζηξαηησηηθήο ζεηε... o Γηάλλεο Κνῦξνο: Ὁ ἀηξφκεηνο ὑπεξκαξαζσλνδξφκνο θαὶ... o Αληηππξαπιηθά ζπζηήκαηα ζηα ηζξαειηλά πνιηηηθά αεξ... o Μπνπξγθάο – Αιεμαλδξνχπνιε: «πξάζηλν θσο» απφ ηε Β... o Κάζε άλζξσπνο πνπ δεηάεη αιεζηλά ηνλ Θεφ, Σνλ βξίζ... o Θεκειηψδεηο έλλνηεο ηεο Φπζηθήο εθ λένπ ππφ ακθηζβ... o Μηθξνί θαη επηθίλδπλνη… o Ο Άγηνο ηεο Αίγηλαο...ν Πεληαπφιεσο Νεθηάξηνο! o Σν 50% ησλ ινγαξηαζκψλ ηεο ΓΔΖ κε ην ραξάηζη παξακ... o Παξαδείγκαηα αληίζηαζεο o «Δκείο ζηήλνπκε θσ…ν θαη εζείο ζα κνπ πείηε γηα ην... o Καηαπιεθηηθφ: Μήλπκα κεηαλνίαο πξὸο ηὸλ Ἑιιεληθὸ ι... o ΢ήκα θηλδχλνπ απφ ηνπο ζπλνξηνθχιαθεο -΢ρεδφλ 10.0... o Σν πλεπκαηηθφ ππφβαζξν ηνπ Παχινπ Μειά o Ζ πξνθεηεία ελφο λαδί. o «Ζ Διιάδα είλαη παλίζρπξε» o Ο πφιεκνο θαηά ηεο Δθθιεζίαο o Με ηξνκάμεο θαη κε εγθαηαιείςεο ηνλ αγψλα - Άγηνο ... o Κακκέλνο: «Αο κε δηαγξάςεη ε ΝΓ» o Καιχηεξα κηαο ψξαο ειεχζεξε δσή... o Οη Έιιελεο ρξεκαηνδνηνχλ ηελ Γεξκαλία! o Σζαγαλφ γέλνπο ζειπθνχ! o Φηιoζθνπηαλνί θαηά εκεξίδαο ζην Ν.Πεηξίηζη κε ζέκα... o Γηα ηελ γηνξηή ησλ 100 ρξφλσλ απφ ηεο ίδξπζεο ηεο ... o ΚΑΡΟΛΟ΢ ΠΑΠΟΤΛΗΑ΢: ΓΗΑ ΝΑ ΘΤΜΟΤΝΣΑΗ ΟΗ ΠΑΛΑΗΟΗ ΚΑΗ... o ΑΡΥΑΓΓΔΛΟΗ-ΠΟΛΔΜΗΚΖ ΑΔΡΟΠΟΡΗΑ o Ζ αλάκημε ηνπ Ηζξαήι θαη ησλ Ζλ. Πνιηηεηψλ. o ΑΡΥΑΓΓΔΛΟ΢ ΜΗΥΑΖΛ Ο ΠΑΝΟΡΜΗΣΖ΢ !! ΢ΤΜΖ ΡΟΓΟΤ o Ζ ἄζθεζηο θαὶ ἡ κειέηε πξνιεηαίλνπλ ηὸ ἔδαθνο ηῆο ... o ΣΟ ΘΑΤΜΑ,ΣΖΔ ΜIRACLE ( (ЧУДО). Μία ξσζηθὴ ηαηλία β... o Κεξαπλνί ζθαλδάισλ απφ ΔΛΔΤΘΔΡΟΣΤΠΗΑ θαηά Λ.Παπαδή... o ΢ηελ ηειηθή επζεία ζην ζρέδην εμφδνπ ηεο ρψξαο απφ... o Reuters: Ζ Διιάδα ζηξέθεηαη ζην Ηξάλ γηα πεηξέιαην... o Οκάδα Έςηινλ, κπζηηθέο ππεξεζίεο θαη Αληίρξηζηνο!!... o Ζ ΠΔΟΦ μεθίλεζε ζήκεξα (13-11-11) ἀπεξγία πείλαο ἔ... o ΝΑ ΜΑ΢ ΠΔΣΑΞΟΤΝ ΔΞΧ ; o Πνιηηηθφο αλαιπηήο: Δάλ νη ΖΠΑ επηηεζνχλ ζην Ηξάλ ... o ΔΔ: Σεο άμηδε! o Ζ ζπλαγσγή ησλ ινγηζκψλ o Υείκαξξνο πξψελ Α/ΓΔ΢ ελαληίνλ Μπεγιίηε,Πάγθαινπ! ... o Ἀιβαληθὲο ἐθεκεξίδεο ζνξπβήζεθαλ ἀπὸ ηὴ δξάζε ηῆο ... o Μαζήηξηα ηῆο Ἐ΄ ηάμεο δεκνηηθνῦ ἔρεη ἀλάγθε ἀπφ αἷ... o Ο Μπεγιίηεο βάδεη ρέξη ζην Σακείν Θπκάησλ Πνιέκνπ.... o Mεηάλνηα θαη απηνκεκςία - Γέξνληαο Δθξαίκ ν Καηνπλ... o ΢ην πξνζθήλην ην θφκκα ησλ «Σνχξθσλ» ζηε Θξάθε… o Πξφθιεζε απφ ηνλ Έιιελα επξσβνπιεπηή Μηιάεη «καθεδ... o Ο εγσηζκφο είλαη ην θάθηζην ησλ θαθψλ - Αξρηκαλδξί... o «Καηέθηεζε» ηελ Ακεξηθαληθή Φξεγάηα ν ΤΠΑΜ-Οη ΖΠΑ ... o "Αζχιιεπηε ε πνζφηεηα θπζηθνχ αεξίνπ ζην νηθφπεδν ... o ΑΝΑΚΟΗΝΧ΢Ζ: Κνληά ζηνχο ἀλέξγνπο o Γηαηί παξαηηήζεθε ν Γ.Αβξακφπνπινο θαη ηη ζρέζε κπ... o Γεῖηε θσηνγξαθίεο ἀπφ ηήλ ζεκεξηλή ἀεξνπνξηθή ἐπίδ... o 11 Γεθεκβξίνπ 2011. Δθδήισζε . ΗΓΡΤΜΑ ΠΡΟΑ΢ΠΗ΢ΔΧ΢ ... o Βηναπφβιεηα: πξφγξακκα θνκπνζηνπνίεζεο ζε Αζήλα-Κε... o Κπξηαθή Ζ΄ Λνπθά - "Πεξί αζπιαρλίαο"(+Μεηξνπνιίηνπ... o Ο Άγηνο Νηθφιανο Βειηκίξνβηηο γηα ηνλ Γθάληη o Ζ δχλακε ηεο Μπζηηθήο Πξνζεπρήο o Ἀληηδξάζεηο πξνθάιεζαλ νἱ δειψζεηο ηνῦ Π. Κακκέλνπ... o Β. Ζ γεσπνιηηηθή αμία ηεο Διιάδαο θαη ηεο Κχπξνπ ... o Άζιηα ζελάξηα γηα ηηο Έλνπιεο Γπλάκεηο. Άξζξν-άπνς... o Financial Times: Γηαηί νη Δπξσπαίνη δελ κπνξνχλ λα... o Δπξαζηαηηθή Έλσζε vs Δπξσπατθήο Έλσζεο! 50
  • 51. o Λίγε δφμα απφ ηελ Κξηζηίλα... o Γέξνληαο Παΐζηνο: “ Ἂλ ὁ Θεὸο ἄθελε ηὴλ ηχρε ηνῦ ἔ... o Απηφ ίζσο είλαη ην κεγαιχηεξν κπζηηθφ ηεο “ειιεληθ... o Social Media: Γείμε µνπ ην Facebook ζνπ λα ζνπ πσ ... o Αλ δελ ηα πάξεηε ζα [αλαγθαζηνχκε λα] θαηαζηξαθείη... o Ο ξφινο ηεο δσήο καο... o Δθείλνο πνπ θιπαξεί θαηά ηνπ πιεζίνλ - Αββάο Σηζφε... o Μαηαίσζαλ εθδειψζεηο ζηελ ειιεληθή πξεζβεία ηεο Μφ... o Σελ παξαίηεζε ηνπ πξνέδξνπ Υξηζηφθηα δήηεζε ε θππξ... o FRONTEX Εεηά απνζηξαηηθνπνίεζε ησλ ειιελνηνπξθηθψλ... o Έκεηλαλ γαληδσκέλνη ζηελ εμνπζία.... κέρξη ηειηθήο... o Οχηε φηαλ ζε βξίδνπλ κελ εμνξγίδεζαη - Αββάο Πνηκή... o Σν φλνκα θαη ε ζχλζεζε ηεο Νέαο Κπβέξλεζεο ζπλεξγα... o Πεξηθξφλεζε απφ Β.΢φτκπιε: “Καλείο δελ ζα έδηλε εζ... o ΢θνηείληαζε ην «πξφζσπν» ηνπ ήιηνπ o 600.000 παξαβηάζεηο ηνπ Facebook θάζε κέξα o Σν θελφδνμν ληχζηκν ησλ αλζξψπσλ - Άγηνο Νηθφιανο ... o Ζ απάληεζε…ζηα θνπηζνκπνιηά γηα ηνπο λένπο Αξρεγνχ... o Αιιειεγγχε - Απηννξγάλσζε - Νίθε o Έρσ δίιεκκα ααα , πνην δξφκν λα δηαιέμσ ..σσσ o Σψξα θαίλεηαη πνηνη ήηαλ νη πξαγκαηηθνί πξνδφηεο -... o ΓΝΧΡΗΕΟΤΜΔ ΣΖΝ ΤΠΑΡΞΖ ΣΟΤ ΘΔΟΤ, ΑΛΛ΄ ΟΥΗ ΣΖΝ ΟΤ΢ΗΑ... o Oη ΖΠΑ ρηχπεζαλ ηελ Σνπξθία κε ζεηζκφ 7.3 ξίρηεξ. o Πξνθαινχλ νη κνπζνπικάλνη ζηε ΢εξβία o Ζ Γεξκαλία ζα ράζεη θη απηφλ ηνλ πφιεκν! o Γηαηί ην "θνχξεκα" είλαη θαηαζηξνθή.Ση δείρλεη επί... o ΢πγθινληζηηθφ!!!… o Υεκηθά φπια θαηά ηνπ ΡΚΚ απφ ηνπο Σνχξθνπο; o Κνξπθαίνο Ηάπσλαο δεκνζηνγξάθνο θαηεγνξεί ην Ηζξαή... o Σν Facebook δεκηνπξγεί ην δηθφ ηνπ λφκηζκα; o Φαλεξέο θαη κπζηηθέο ζπκθσλίεο o Γελ ζε ππνρξεψλεη θαλείο λα ράζεηο ηνλ εαπηφ ζνπ, ... o Ζ γεσπνιηηηθή αμία ηεο Διιάδαο θαη ηεο Κχπξνπ θαη ... o Ζ Διιάδα δελ αλήθεη πηα ζηνπο Έιιελεο o Ο Άγηνο Ησάλλεο Βαηάηδεο θαη ε εζληθή καο αμηνπξέπ... o Σνλ ζεβαζκφ δελ ηνλ επηβάιεηο ηνλ αθηηλνβνιείο. Δη... o Γηῶξγν, θεχγα! (ἐπηηέινπο) o Γήκνο Νέαο Ησλίαο - ραξάηζη ΓΔΖ o Αληαξθηηθή: Δπηζηήκνλεο γίλνληαη κάξηπξεο ηεο δεκη... o Μία μεραζκέλε δηήγεζε ηεο πξψελ ζπδχγνπ ηνπ ΓΑΠ, θ... o "Ο απνθιεηζκφο ηεο Γαχδνπ. Γηαδψζηε ην κήπσο ζσζνχ... o «Απφ ήξσεο ηνπ πνιέκνπ, ζηε ριεχε ησλ ηφηε εηηεκέλ... o Σν Δπαγγέιην θαη ν Απφζηνινο ηεο Κπξηαθήο (Ε΄ΛΟΤΚΑ... o Αλ ζηξαθνχκε ζηνλ εαπηφ καο, δε ζα θαηαθξίλνπκε. o ΢πγθινληζηηθὴ καξηχξηα ηνῦ Ἐθξαηκ ηῆο Ἀκεξηθῆο γηὰ... o Δάλ θαη νη Γεξκαλνί είλαη έηζη… αιινίκνλν ζηελ ΔΔ o Νίθνο Λπγεξφο: ΢πάληα ππάξρνπλ θπβεξλήζεηο πνπ αμί... o Γεξκαλνί δεκνζηνγξάθνη θαινχλ ηνπο Έιιελεο λα κελχ... o AegeanTimes.GR | 2/11/2011 | Πξσηνζέιηδν: ΑΠΟΚΑΛΤΦ... o Σν «Κίλεκα ηεο Οκφλνηαο» o «Έθπγε» ν ΢ηξαηεγφο Γεκήηξηνο Γήκνπ - ην '96 «εηζέ... o Ζ νκνγέλεηα ηεο Απζηξαιίαο ηίκεζε ηελ 28ε Οθησβξίν... o VODAFON, πιεξψλεηε θαη ρσξίο λα ρξεζηκνπνηείηε ηει... o Ο Υξηζηφο ειεπζεξψλεη φζνπο γίλνληαη δνχινη Σνπ -... o ΣΔΡΑ΢ΣΗΑ ΣΑ ΚΤΠΡΗΑΚΑ ΚΟΗΣΑ΢ΜΑΣΑ ΦΤ΢ΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ... o Απεηιή απφ Βνξξά. Γηαηί Αγλνείηαη; Αλεπάξθεηα ή Οξ... o Γελ θνηκήζεθα έρνληαο θάηη ελαληίνλ θάπνηνπ άιινπ ... o Ζ 4ε Γεθεκβξίνπ, νη Δθινγέο θαη ην "Δπηπρέο 2012".... o ΑΠΗ΢ΣΔΤΣΖ ΠΡΟΚΛΖ΢Ζ: ΓΔΝ ΔΥΟΤΝ ΛΔΦΣΑ ΓΗΑ ΜΗ΢ΘΟΤ΢, ΢... o ΢ρφιηα ζηα πεξί κηζζνδνζίαο ηνπ ηεξνχ θιήξνπ ηνπ Κ... o Πέξεδ: Γελ ζα καο πάξεη θαλείο ην θπζηθφ αέξην. o Μαζήκαηα αλζξσπηάο απφ ηνλ Ζιία Μακαιάθε o Ζ Greek Hacking Scene ΞΑΝΑΥΣΤΠΑ! o Ο Θεφο εγθαηαιείπεη ηνλ άλζξσπν; o Ζ εζηθή ηνπ ΠΑ΢ΟΚ ή άιισο πσο δεκνςήθηζκα , αιιά φ... 51