2. τις 18 Οκτωβρίου 1912 μετά την κήρυξη του
Α΄Βαλκανικού πολέμου ,το τορπιλλοβόλο ΙΙ με
κυβερνήτη τον υποπλοίαρχο Νικόλαο Βότση έπληξε και
βύθισε μέσα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης την
τουρκική κορβέτα Fetih-i-Bulend. Το βράδυ της 26ης
Οκτωβρίου, ημέρας του πολιούχου Αγίου Δημητρίου, ο
διοικητής του 8ου σώματος του τουρκικού στρατού
Χασάν Ταξίν πασάς υπέγραψε το πρωτόκολλο της
παράδοσης της πόλης στον ελληνικό στρατό. Την 28η
Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε η θριαμβευτική είσοδος
του διαδόχου Κωνσταντίνου.
3. Ελλάδα δεν συμμετείχε στον Α Παγκόσμιο
Πόλεμο. Ωστόσο με δικαιολογία την βοήθεια
προς την Σερβία αλλά και αδιαφορία για την
εθνική ανεξαρτησία της Ελλάδας , δυνάμεις της
Αντάντ αποβιβάστηκαν στην πόλη τον Οκτώβριο
του 1915. Ο Εθνικός Διχασμός οδήγησαν στον
σχηματισμό δεύτερης κυβέρνησης την λεγόμενη
Τριανδρία. Έτσι, η Ελλάδα εισήρθε στον πόλεμο,
στο πλευρό της Αντάντ, οδηγώντας παράλληλα
στην εκδίωξη του βασιλιά Κωνσταντίνου Α υπέρ
του γιου του Αλεξάνδρου.
4. ην περίοδο 1922-1924 στα πλαίσια της Ελληνοτουρκικής
Ανταλλαγής Πληθυσμών εγκαταστάθηκαν στην πόλη
πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Στις 3
Οκτωβρίου του 1926 εγκαινιάστηκε η πρώτη Διεθνής
Έκθεση της Θεσσαλονίκης. Το 1908 είχε ιδρυθεί με αρχηγό
τον Αβραάμ Μπεναρόγια η σοσιαλιστική οργάνωση
Φεντερασιόν. Στην αρχή της δεκαετίας του 1930 και μέχρι
την επιβολή της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά,στη
Θεσσαλονίκη ήταν συνεχείς οι διαδηλώσεις και απεργίες
ομάδων εργατών . Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου
Πολέμου η Θεσσαλονίκη καταλήφθηκε από τους Γερμανούς.
Περίπου 46.000 Εβραίοι της Θεσσαλονίκης εξοντώθηκαν
εκείνη την περίοδο.Η απελευθέρωση της πόλης επήλθε στις
27 Οκτωβρίου του 1944.
6. Η πυρκαγιά ήταν ένα
τυχαίο γεγονός που άλλαξε
τη φυσιογνωμία της πόλης.
Ξεκίνησε το Σάββατο 5
Αυγούστου 1917 περίπου
στις 3 το μεσημέρι από ένα
φτωχικό σπίτι προσφύγων
μεταξύ του κέντρου και της
Άνω Πόλης.
7. Οι πληγέντες από την πυρκαγιά
υπολογίστηκαν σε περίπου 72.500. Η
πυρκαγιά κατέστρεψε το 32% της
συνολικής έκτασης της
Θεσσαλονίκης, δηλαδή 1.000.000 τ.
μ. Η περιοχή που κάηκε ήταν μεταξύ
των οδών Αγ. Δημητρίου, Λέοντος
Σοφού, Νίκης, Εθνικής Αμύνης,
Αλεξάνδρου Σβώλου και Εγνατίας.
8. Στις 20 Ιουνίου του 1978
σεισμός 6,5 ρίχτερ χτύπησε,
κοντά μεσάνυχτα, τη
Θεσσαλονίκη και
κατέστρεψε ή τραυμάτισε το
Ό των οικοδομών της,
σκότωσε 45 ανθρώπους και
τραυμάτισε εκατοντάδες
άλλους.
10. Η περιοχή της Άνω Πόλης
Θεσσαλονίκης που διασώθηκε από
την πυρκαγιά του 1917 βρίσκεται
στο βορειότερο και ψηλότερο τμήμα
της παλιάς πόλης. Αρχίζει
ουσιαστικά από τη βόρεια πλευρά
της οδού Αγίου Δημητρίου
φτάνοντας βόρεια ως τα τείχη της
Ακρόπολης και δυτικά και ανατολικά
ως τα αντίστοιχα Βυζαντινά Τείχη,
που σώζονται σχεδόν ολόκληρα στην
περιοχή.
11. Το κτίριο του παλιού
τελωνείου το λιμάνι της
Θεσσαλονίκης κτίστηκε το
1909 με σχέδια του
αρχιτέκτονα Freyssent και
αποτελεί ένα πολύ
χαρακτηριστικό δείγμα
κατασκευής έργου με
οπλισμένο σκυρόδεμα της
εποχής. Σήμερα έχει
ανακαινισθεί από το Δήμο
Θεσσαλονίκης και
χρησιμοποιείται σαν
επιβατικός σταθμός του λιμένα
Θεσσαλονίκης.
12. Το κτίριο του Γ΄ Σώματος
Στρατού βρίσκεται στη Λεωφόρο
Στρατού, κοντά στο κέντρο της
Θεσσαλονίκης. Είναι έργο του
Ιταλού αρχιτέκτονα Vitaliano
Poselli, και κτίστηκε στα 1890.
Στην αρχή χρησιμοποιήθηκε σαν
στρατώνας από τους Τούρκους,
ενώ σήμερα αποτελεί το κτίριο
της διοίκησης του Γ΄ Σώματος
Στρατού.
13. Το παλιό Γενικό Ελληνικό Προξενείο
Θεσσαλονίκης λειτούργησε κατά τη
διάρκεια της τουρκοκρατίας.
Βρίσκεται στη γωνία των οδών Αγίας
Σοφίας και Προξένου Κορομηλά. Το
κτίριο αυτό, στο οποίο σήμερα
στεγάζεται το Μουσείο Μακεδονικού
Αγώνα, οικοδομήθηκε με δαπάνες του
εθνικού ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού και
με σχέδια του αρχιτέκτονα Ernst
Ziller, αμέσως μετά τη μεγάλη
πυρκαγιά του 1890.
14. Η Βίλλα Αλλατίνη βρίσκεται στην
παλιά περιοχή των Εξοχών
Θεσσαλονίκης. Στο κτίριο αυτό
φυλακίστηκε ο Σουλτάνος Αβδούλ
Χαμήτ Β΄, μετά την επανάσταση
των Νεοτούρκων το 1909. Στο ίδιο
κτίριο, μετά την απελευθέρωση,
στεγάστηκε το 1926 το
νεοσύστατο -τότε- Πανεπιστήμιο
Θεσσαλονίκης. Το κτίριο αυτό
κτίστηκε το 1896 με σχέδια και
επίβλεψη του Ιταλού αρχιτέκτονα
Vitaliano Poselli.
15. Το Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης
βρίσκεται στην ομόνυμη πλατεία,
πάνω στην οδό Αγίου Δημητρίου. Το
κτίριο αυτό κτίστηκε το 1891 με
σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα
Vitaliano Poselli, στη θέση που
βρισκόταν παλιά το τούρκικο
"κονάκι".
16. Το Δημοτικό Νοσοκομείο
Θεσσαλονίκης "Ο Άγιος
Δημήτριος" αποτελεί ένα πολύ
χαρακτηριστικό κτίσμα των
αρχών του αιώνα μας στη
Θεσσαλονίκη. Το κτίριο αυτό
χρησιμοποιήθηκε σαν
νοσοκομείο της Ελληνικής
Κοινότητας κατά τη διάρκεια
των τελευταίων χρόνων της
τουρκοκρατίας.
17. Το κεντρικό κτίριο της
Φιλοσοφικής Σχολής του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου
Θεσσαλονίκης, είναι ένα από τα
πιο χαρακτηριστικά κτίσματα της
τελευταίας δεκαετίας του
προηγούμενου αιώνα. Κτίστηκε
το 1887 με σχέδια και επίβλεψη
του Ιταλού αρχιτέκτονα
Vitaliano Poselli.
18. Το Παπάφειο Ορφανοτροφείο
είναι ένα από τα πιο
χαρακτηριστικά νεοκλασσικά
κτίσματα της Θεσσαλονίκης και
βρίσκεται στην οδό Παπάφη, στο
ανατολικό τομέα της πόλης.
Θεμελιώθηκε το 1894 με δαπάνες
του Θεσσαλονικέα ευεργέτη
Ιωάννη Παπάφη και είναι έργο
του αρχιτέκτονα Ξενοφώντα
Παιονίδη.
19. Το Ε΄ Δημοτικό Διαμέρισμα είναι
ένα νεοκλασσικό κτίριο που
βρίσκεται στη διασταύρωση της
Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας με
την οδό 25ης Μαρτίου. Κτίστηκε
το 1905 με σχέδια και επίβλεψη
του αρχιτέκτονα Ξενοφώντα
Παιονίδη και χρησιμοποιήθηκε
σαν κατοικία του Τούρκου
μέραρχου Σεϊφουλάχ πασά.
20. Η Κάζα Μπιάνκα (Casa Bianca)
είναι ένα νεοκλασσικό κτίριο που
βρίσκεται στη διασταύρωση της
Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας με
την οδό Θεμιστοκλή Σοφούλη.
Κτίστηκε στις αρχές του αιώνα με
σχέδια και επίβλεψη του Ιταλού
αρχιτέκτονα Piero Arrigoni και
χρησιμοποιήθηκε σαν κατοικία
του έμπορα Φερνάντεζ.
21. Το κτίριο αυτό βρίσκεται στη
Λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας 105.
Κτίσθηκε το 1893 με σχέδια και
επίβλεψη του Ιταλού αρχιτέκτονα
Piero Arrigoni και χρησιμοποιήθηκε
σαν κατοικία του πλούσιου
Τουρκαλβανού εμπόρου Μεχμέτ
Καπαντζή.Ο Αχμέντ Χαμντί Μπέης
ήταν γαιοκτήμονας και επιχειρηματίας
στη Θεσσαλονίκη.
22. Το κτίριο αυτό κτίστηκε το
1920 και χρησιμοποιήθηκε σαν
κατοικία του Μακεδονομάχου
Κ. Μήττα. Αποτελεί
χαρακτηριστική κατοικία της
παλιάς Θεσσαλονίκης και
βρίσκεται στην οδό Ευζώνων
34.
23. Το ιστορικό κτίριο του Ε΄
Γυμνασίου Αρρένων
Θεσσαλονίκης βρίσκεται στη
Λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας
108. Κτίστηκε το 1897 από τον
"ντονμέ" (εξισλαμισμένος
εβραίος) Αχμέτ Καπαντζή. Το
κτίριο αυτό, μετά την
απελευθέρωση της
Θεσσαλονίκης στις 26
Οκτωβρίου 1912,
χρησιμοποιήθηκε σαν έδρα της
Ελληνικής Στρατιωτικής
Διοίκησης.
26. Ιδρύθηκε ανήμερα της
επετείου της 25ης Μαρτίου το
1914 από μια παρέα 22 φίλων
σε ένα καφενείο της περιοχής
του Βότση, ενάμιση χρόνο
μετά την ενσωμάτωση της
πόλης στον εθνικό κορμό.
27. Η ιστορία του Ηρακλή ξεκινά
από το 1899, όταν ιδρύθηκε ο
όμιλος Φιλόμουσων. Ο όμιλος
δεν ήταν αθλητικός σύλλογος,
αλλά ένα σωματείο γραμμάτων
και μουσικής. Το 1903, τα
μέλη του ομίλου αποφάσισαν
να εντάξουν στις
δραστηριότητες τους τον
αθλητισμό.
28. Ο Μακεδονικός είναι
αθλητικός σύλλογος που
ιδρύθηκε το 1928 με την
ονομασία Προσφυγική Ένωση
και μετονομάστηκε σε Α.Π.Σ.
Μακεδονικός το 1936 κατόπιν
εντολής της κυβέρνησης
Μεταξά και σε Α.Π.Σ.
Μακεδονικός Νεάπολης το
1973 μετά τη συγχώνευση με
τη Δόξα Νεάπολης.
29. Τον Ιανουάριο του 1926
«γεννήθηκε» ο Απόλλων
Καλαμαριάς. Πείνα, φτώχεια
όλα αυτά προσπαθούσαν να
μην τα σκέφτονται οι
πρόσφυγες. Μία ομάδα
προσφύγων Καλαμαριώτων,
είχε την ιδέα να ιδρύσει έναν
σύλλογο με σκοπό τη διάδοση
της μουσικής.
