Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχος

Σσσσ σστ!! ! Επι … λογές …

Επιλογές από τα ιστολόγιο http://namarizathema.blogspot.com/ και http://e-puzzle.blogspot.com/

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ : Εὐάγγελος ὁ Σάμιος

Έτος 2ο – Τεύχος 14ο - Μάρτιος 2012

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σσσσσστ!!!…Επιλογές… ................................................................................................................................................................................ 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ............................................................................................................................................................................................. 2
ΠΡΟΛΟΓΟΣ .................................................................................................................................................................................................... 3
ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ: Κήρυξαν τη δική τους επανάσταση οι Λαμιώτες! ΜΙΜΗΘΕΙΤΕ ΤΟΥΣ. ................................................................................. 3
1. Λόγος Αγίου Μαξίμου του Γραικού κατά των βλασφημούντων την Παναγία Θεοτόκο. ........................................................................... 4
2. Μαντώ (Μαγδαληνή) Μαυρογένους (1796-1840). .................................................................................................................................... 7

1. Βιογραφία.
2. Τραγούδι αφιερωμένο σε Μαντώ και Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα - Βίντεο.
3. Μαντώ Μαυρογένους (Οι διώξεις του 1821) - Βίντεο.
4. Εικόνες με την Μαντώ και όχι μόνο.
5. Ταινία για την ζωή της (με την Τζένη Καρέζη).

3. Η Ελληνική Γλώσσα - Μέρος 1ο: ¨Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική¨. .................................................................................................. 11
1. Τη γλώσσα έδωσαν ελληνική (Οδυσσέας Ελύτης).
2. Τι είναι γλώσσα ( wikipedia)
3. Η αξία της γλώσσας στην επικοινωνία των ανθρώπων (Μαρία Λασσιθιωτάκη).
4. Το αυτόχθον της ελληνικής γλώσσας και η ιστορική απάτη (Ιωάννης Ασλανίδης).
5. Η διαχρονικότητα της Ελληνικής Γλώσσας (Χαρίκλεια Κ. Κοσεγιάν).
6. H γλωσσική κληρονομιά μας (Από τον Όμηρο έως σήμερα) - Στρατηγός ε.α. Δ. Σκαρβέλης.
7. Ἡ Ἐκκλησία ἔσωσε τὴν Ἑλληνικὴ γλώσσα ( π. Γεωργίου Μεταλληνοῦ).
8. Η προστασία της Ελληνικής γλώσσας στην διαδρομή της ιστορίας και η σύγχρονη δολοφονία της (Αντώνιος Α. Αντωνάκος).
9. Οι παράγοντες που διατηρούν τον Ελληνισμό στην Αμερική. Θρησκεία, Γλώσσα και Πολιτιστική εκπαίδευση (Εθνικός
Κήρυξ).
10. Η ελληνική γλώσσα στον 21ο αιώνα· παρελθόν και μέλλον (Γιώργος Μπαμπινιώτης).

4. Η Ελληνική Γλώσσα - Μέρος 2o: «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;» 23

1. Ελευθερία και γλώσσα (Σεραφείμ Φυντανίδη).
2. Η γλώσσα φορέας πολιτισμού (Μητροπολίτης Ιερόθεος).
3. Ἡ ἑλληνική γλῶσσα στοιχεῖο τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας (᾿Ι. ᾿Α. Νικολαΐδης).
4. Μάθημα δημοκρατίας τα Αρχαία Ελληνικά (Χρίστου Παντελίδη, φιλόλογου).
5. Η μαγεία της Ελληνικής γλώσσας (Αλέξανδρος Αγγελής).
6. Τα πακέτα της Ελληνικής γλώσσας (kommatoskylo.blogspot).
7. Βίντεο για την αξία της Ελληνικής γλώσσας.

5. Η Αγία Αργυρή.......................................................................................................................................................................................... 40
6. Η Αγία Κυράννα ........................................................................................................................................................................................ 41
7. Υδριάδα: 100% Eλληνική εφεύρεση! ....................................................................................................................................................... 42
8. ΣΥΡΙΖΑ και «Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης» ............................................................................................................................................. 43
ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 .................................................................................................................................................................... 44

2

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Αγαπητοί αναγνώστες

Τα ιστολόγια ¨Σσσσσσσστ !!!!!! Ησυχία ................... κοιμάται.¨ και ¨Παζλ Ενημέρωσης¨ σας παρουσιάζουν το δέκατο τέταρτο
τεύχος με επιλογές αναρτήσεων. Θα αναρτηθεί στο ¨Παζλ Ενημέρωσης, απ΄ όπου θα μπορείτε να το κατεβάσετε στον υπολογιστή σας,
για ευκολότερη ανάγνωση. Προτείνουμε ¨ΠΛΗΡΗ ΟΘΟΝΗ¨ για μία σελίδα. Επίσης με κλικ επί ενός θέματος στα περιεχόμενα, μεταβαί-
νετε στην σελίδα που αντιστοιχεί, η εν λόγω ανάρτηση.

Αντί προλόγου σας παρουσιάσω τρόπους συμπεριφοράς προς τους βουλευτές. Διδαχθείτε και μιμηθείτε τους Λαμιώτες.

ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ: Κήρυξαν τη δική τους επανάσταση οι Λαμιώτες! ΜΙΜΗΘΕΙΤΕ ΤΟΥΣ.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ, ΕΣΕΙΣ ΤΙ ΚΑΝΕΤΕ;
ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ, ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ, ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ, ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΣΑ, ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗ,
ΣΤΗ ΔΡΑΜΑ, ΣΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ, ΣΤΗΝ ΞΑΝΘΗ...
ΕΣΕΙΣ ΤΙ ΚΑΝΕΤΕ;
Το είπαν και το έκαναν οι πολίτες της Λαμίας! Αποκλείουν από τη καθημερινή ζωή τους, τους 5 βουλε-
υτές της Φθιώτιδας!
Με αυτό τον τρόπο θέλουν να δείξουν ότι δεν ανέχονται από κανέναν να τους κοροϊδεύει…
Διαβάστε την εκπληκτική ανακοίνωση:
«Πρώτη εβδομάδα κοινωνικού αποκλεισμού στους 5 βουλευτές της Φθιώτιδας…
Όταν η εξουσία διαλύει την κοινωνία επιβάλλοντας την φτώχεια και τον ολοκληρωτισμό η κοινωνία επιστρέφει στην εξουσία τον κοι νωνι-
κό αποκλεισμό.
Καλούμε όλους τους συμπολίτες μας άνεργους και εργαζόμενους να σταθούν όρθιοι και να σηκώσουν το κεφάλι ψηλά αποκλείοντας
από την κοινωνική ζωή της πόλης μας και του ομού μας σε κάθε επίπεδο, τους 5 βουλευτές Φθιώτιδας που ψηφίσαν αδίστακτα την
ισοπέδωση της ζωής μας άλλα και όλους τους εκπροσώπους της …. κυβέρνησης και του σάπιου συστήματος που τη στηρίζει και οι
οποίοι θα επιχειρήσουν να έρθουν στην περιοχή μας για τις ανόητες φιέστες τους. Δεν μας εκπροσωπούν πια. δεν μας εκπροσώπησαν
ποτέ.
Είμαστε περισσότεροι. Είμαστε δυνατότεροι. Είμαστε όλοι μαζί ενωμένοι σαν γροθιά. Μιλάμε με τον διπλανό μας, με τους συγγενείς μας,
με τον γείτονα μας, μιλάμε με τον συνάδελφο μας. ξαναχτίζουμε τις κοινωνικές μας σχέσεις. Στηρίζουμε ο ένας τον άλλο. Κρατάμε την
κοινωνία της πόλης μας ενωμένη. Ένας άλλος κόσμος ζει και αναπνέει κάτω από τα ερείπια του παλιού και θα έρθει στην επιφάνεια.
Από αυτό το Σάββατο 3 Μαρτίου ξεκινάμε και τους επιβάλλουμε κοινωνικό αποκλεισμό επ΄ αόριστο:
Δεν τους μιλάμε…
Δεν τους ακούμε…
Δεν τους κάνουμε παρέα…
Δεν τους αποδεχόμαστε σε καμία κοινωνική μας εκδήλωση…
Δεν τους σερβίρουμε…
Δεν τους βάζουμε βενζίνη στα αυτοκίνητα τους…
Δεν τους υπηρετούμε πια…
Δεν πουλάμε…
Συλλογικότητες Λαμίας
(Αγανακτισμένοι, Παρέμβαση Πολιτών, Κίνημα ΔΕΝ Πληρώνω, ΕΑΜ ανταλλακτικό δίκτυο οικονομίας ΤΕΜ Φθιώτιδας , Πολίτες της Λα-
μίας ενάντια στα χαράτσια)»
ΥΓ
Το κείμενο αυτό δε μπορεί, ελπίζω προς το παρόν, να αναρτηθεί στο facebook επειδή έχει μπλοκαριστεί ξανά το προφίλ μου. Κι αυτό
γιατί επαναδημοσίευσα μια φωτογραφία με τίτλο "Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ" που μου στείλανε φίλοι της σελίδας μου.
Παρακαλώ τους χιλιάδες φίλους μου στο fb να διαδώσουν το κείμενό μου μέσα από τα δικά τους προφίλ.
Προς το παρόν έχω πρόσβαση μόνο μέσω twitter!
Ευχαριστώ
Χάρρυ Κλυνν

Το αλίευσα ΕΔΩ

Με εκτίμηση

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ο ΣΑΜΙΟΣ
Διαχειριστής

3

1. Λόγος Αγίου Μαξίμου του Γραικού κατά των βλασφημούντων την Πα-
ναγία Θεοτόκο.
Όλη η θεόπνευστη Γραφή διδάσκει και διατάσσει να προσκυνούμε και να απονέμουμε
κάθε τιμή όχι μόνο στην πάναγνη εικόνα του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού και της Πανα-
γίας Θεοτόκου και των άλλων εναρέτων και θεαρέστων ανδρών Του, αλλά και σε όλα τα
άλλα που ως προσφορές αφιερώθηκαν στον Σωτήρα Χριστό, όπως τα λειτουργικά εκ-
κλησιαστικά σκεύη η τα διάφορα αντικείμενα για την διακόσμηση και την ευπρέπεια της
πάναγνης εικόνας Του η της αγίας Τραπέζης. Όλα αυτά πρέπει να τα τιμούμε και να τα
προσκυνούμε ως πράγματα που μετέχουν ήδη της αγιοσύνης Του. Τούτο φαίνεται από
το γεγονός ότι ο ίδιος ο Σωτήρ μίλησε επιτιμητικά στους Φαρισαίους και είπε: «Ουαί
υμίν, οδηγοί τυφλοί, οι λέγοντες· ος αν ομόση εν τώ ναώ, ουδέν εστιν, ος δ’ αν ομόση εν
τώ χρυσώ του ναού, οφείλει. Μωροί και τυφλοί! Τις γάρ μείζων εστίν ο χρυσός η ο ναός
ο αγιάζων τον χρυσόν; Και ος αν ομόση εν τώ θυσιαστηρίω, ουδέν εστιν, ος δ’ αν ομόση
εν τώ δώρω τώ επάνω αυτού, οφείλει. Μωροί και τυφλοί! Τί γάρ μείζον, το δώρον η το
θυσιαστήριον το αγιάζον το δώρον;»[1]. Πράγματι είναι θαυμαστό ότι τα αντικείμενα, που
αφιερώθηκαν στον Θεό με καλή πρόθεση και κατά τους κανόνες του εκκλησιαστικού
τυπικού, μετέχουν αγιοσύνης, αφού ακόμη και τα χάλκινα πυρεία των διακοσίων πενήν-
τα ανδρών, που επαναστάτησαν εναντίον του προφήτη Μωυσή και του ιερέα Ααρών με
επί κεφαλής τον Κορέ, τον Δαθάν και τον Αβειρών, από τους οποίους άλλους κατάπιε
ζωντανούς η γή μαζί με τις οικίες και όλες τις περιουσίες τους και τους άλλους κατέκαυσε
το θεόσταλτο πύρ και τα οποία έφεραν εναντίον του θελήματος του Θεού, ο Θεός διέταξε
στον Μωυσή και τον ιερέα Ελεάζαρ να τα πάρουν και να κάμουν από αυτά «λεπίδας
ελατάς, περίθεμα τώ θυσιαστηρίω, ότι προσηνέχθησαν έναντι Κυρίου»[2]. Όλα αυτά δείχνουν σαφώς και αναντίρητα ότι κάθε αισθητό
αντικείμενο, που ως εργαλείο της θείας λειτουργίας αφιερώθηκε στον Θεό, μετέχει της αγιοσύνης και αποτελεί αντικείμενο προσκύ νη-
σης.

Αν όμως είναι έτσι, τότε πώς τολμούν ορισμένοι ευρισκόμενοι μακράν της σωφροσύνης να απορρίπτουν το ανυπέρβλητο ύψος της
αγιοσύνης και της δόξας της Παναγίας και αειμακαρίστου Θεομήτορος, της υψηλοτέρας των ουρανών και πασών των νοερών ουράνιων
δυνάμεων, και να ισχυρίζονται ότι αυτή ήταν ένδοξη και αγία μόνο κατά την διάρκεια της κυήσεως του Εμμανουήλ στην παναγία κοιλία
Της, ενώ όταν Τον γέννησε και τον θήλαζε έπαψε ολότελα να διαφέρει από τις υπόλοιπες γυναίκες; Ώ, τι θεομάχος σκέψη και λόγος! Ώ,
τι ακραία αμάθεια και άγνοια των θεοπνεύστων γραφών! Πώς και δεν κατάλαβαν, οι άσωτοι, τι είπε για αυτήν ο προπάτωρ της στον
προελθόντα από αυτή σαρκωθέντα Θεό-Λόγο; «Παρέστη η βασίλισσα εκ δεξιών σου εν ιματισμώ διαχρύσω περιβεβλημένη
πεποικιλμένη»[3]. Ποιά είναι αυτή «η βασίλισσα εκ δεξιών σου εν ιματισμώ διαχρύσω περιβεβλημένη πεποικιλμένη», ανόητοι και αναίσ-
θητοι στην καρδιά; Και εκ δεξιών Τίνος παρέστη αυτή; Μήπως δεν γνωρίζετε την υψηλή θέση του Μονογενούς, για τον οποίο ο γεννή-
τωρ Πατήρ Του είπε: «Είπεν ο Κύριος τώ Κυρίω μου, κάθου εκ δεξιών μου… εκ γαστρός προ εωσφόρου εξεγέννησά σε», καθώς και, «ο
θρόνος αυτού ως ο ήλιος εναντίον μου και ως η σελήνη κατηρτισμένη εις τον αιώνα»[4]. Εκεί στέκεται επίσης και η Βασίλισσα και Παν-
τάνασσα εκ δεξιών του Παντοκράτορος Υιού και δημιουργού της ικετεύοντας Αυτόν για την σωτηρία όλων, όσοι προσεύχονται με πίστη
και στερεά πεποίθηση και ζητούν από αυτή την βοήθεια και την σωτηρία από τις δυστυχίες που τους έχουν κυριεύσει. Ακούστε όμως,
κωφοί, τι λέγει σε αυτήν ο προπάτωρ Της: «Ακουσον, θύγατερ, και ιδέ και κλίνον το ούς σου και επιλάθου του λαού σου και του οίκου
του πατρός σου, ότι επεθύμησεν ο βασιλεύς του κάλλους σου»[5], δηλαδή της ασύγκριτης αγνότητας και της σωφροσύνης και της πα-
νάγνου παρθενίας Της. «Ότι αυτός εστιν ο κύριός σου», επειδή δηλαδή Αυτός, ο Δημιουργός και Θεός Της, ευδόκησε να γίνει και Υιός
Της. Γι’ αυτό «και προσκυνήσουσιν αυτώ» ως Θεό και Υιό Σου, «θυγατέρες Τύρου», δηλαδή οι λαοί που ήσαν προηγουμένως ειδωλο-
λάτρες, διότι έτσι ακριβώς ήταν η πόλη Τύρος, που ύστερα διά της πίστεως στον Χριστό και του θείου λουτρού της παλιγγενεσίας έγινε
θυγατέρα του Θεού, και «εν δώροις, το πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν»[6], την Παναγία Μητέρα του Θεού τους. Επίσης και «το
πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν οι πλούσιοι του λαού» με δέος και αγάπη γονατίζοντας ενώπιον της πάναγνης και αξιολάτρευτης εικόνας
Σου, όπως ακριβώς τελούν εμπράκτως έως σήμερα όχι μόνο οι ορθόδοξοι, αλλά και όλοι γενικώς οι κακόβουλοι αιρετικοί Λατίνοι και
Αρμένιοι, αρχίζοντας ήδη από τους χρόνους των αποστόλων, όταν ο ευαγγελιστής Λουκάς ζωγράφισε την τιμία εικόνα Της και την έφερε
σε αυτήν, όταν ήταν ακόμη εν ζωή. Ευχαριστημένη από το γεγονός εκείνη είπε: «Η χάρη που υπάρχει μέσα Μου να βρίσκεται σε αυτή ν
την εικόνα».

Ας ακούσουμε όμως παρακάτω την ίδια προφητεία, πόσο υπέροχη και αληθινή είναι! «Πάσα η δόξα αυτής θυγατρός βασιλέως έσωθεν
εν κροσσωτοίς χρυσοίς περιβεβλημένη πεποικιλμένη»[7]. Ως αυτή την «δόξα αυτής θυγατρός βασιλέως» τι άλλο πρέπει να εννοούμε
εκτός από την ασύγκριτη αγνότητα αυτής και την ισαγγελική παρθενία Της; Ενώ «κροσσωτοίς χρυσοίς», ονομάζονται οι θείες αρετές
που ανταποκρίνονται στην αγνότητα και αντιστοιχούν στην ταπεινοφροσύνη, την πραότητα, την ησυχία, το αγνό και ειλικρινές ήθος, την
καλοπροαίρετη βούληση, την φιλανθρωπία και τις άλλες παρόμοιες αρετές, που κοσμούν τον κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού άνθρ ω-
πο. Όλες αυτές οι αρετές κοσμούν αυτήν την αξιέπαινη θυγατέρα του Βασιλέως των Ουρανών, χάρη στις οποίες αυτή υπερέχει όλων
των θυγατέρων των Ιεροσολύμων, ακριβώς όπως ο πάνσοφος Σολομώντας είχε πεί σαφώς γι’ αυτήν: «Πολλαί θυγατέρες εκτήσαντο
πλούτον, πολλαί εποίησαν δυνατά, σύ δε υπέρκεισαι και υπερήρας πάσας. Ψευδείς αρέσκειαι και μάταιον κάλλος γυναικός· γυνή γάρ
συνετή ευλογείται, φόβον δε Κυρίου αύτη αινείτω»[8]. Σε ποιάν άλλη αρμόζουν περισσότερο αυτοί οι θαυμάσιοι έπαινοι του Σολομώντα
παρά στην μία και μόνη Παναγία και αειπάρθενο Θεομήτορα; Μολονότι και πριν από αυτήν οι άλλες θυγατέρες των ανθρώπων απέκτ η-
σαν πλούτο και δημιούργησαν δύναμη, δηλαδή την αρετή και άλλα αξιοθαύμαστα προτερήματα, όπως η Σάρρα, η Ρεβέκκα, η Λεία, η
Ραχήλ, η Μαριάμ, η Εσθήρ, η Ιουδίθ, η προφήτιδα Αννα, η Σουσάννα, η Ιαήλ, καμία από αυτές δεν μπορεί να συγκριθεί με την Παναγία
Αειπάρθενο, την Μητέρα του Εμμανουήλ. Σε εκείνες υπήρχε η ψευδής κολακεία, δηλαδή διάφορα εξωτερικά στολίσματα του σώματος

4

με άμφια, εσθήτες και ενδυμασίες, καθώς και επαλείψεις με αρώματα και παρόμοια που επινόησαν οι έγγαμες γυναίκες, για να ευχαρισ-
τούν τους άνδρες τους, τα οποία ο πάνσοφος τα αποκάλεσε «μάταιον κάλλος». Για την Παναγία Θεοτόκο όμως τίποτα από αυτά δεν
επινοήθηκε ποτέ, αλλά όλη η δόξα του κάλλους της ήταν εσωτερική, δηλαδή φυσική, και είναι κοσμημένη με όσιες και ευπρεπείς αρετές.
Με αυτήν την τόσο μεγάλη δόξα είναι κοσμημένη η Βασίλισσα των πάντων στις θεόπνευστες Γραφές.

Ας αισχύνονται λοιπόν όσοι ανόητοι εκστομίζουν βλασφημίες εναντίον Της και τολμούν να μειώνουν το ασύγκριτο ύψος του θεοπρεπο-
ύς μεγαλείου Της. Μαζί με αυτούς ο εικονομάχος Κοπρώνυμος[9], που την παρομοιάζει με ασκό, ο οποίος, όπως λέγει έχει μεγάλη αξία,
όσο είναι γεμάτος χρυσό, αλλά όταν τον αδειάσουν από τον χρυσό, δεν έχει καμία αξία η έχει ελάχιστη. Το ίδιο συνέβη, λένε οι θεομάχο-
ι, με την Παναγία Θεοτόκο: Όσο έφερε μέσα στην κοιλία Της τον θείο και προσκυνητό Εμμανουήλ, ήταν αγία και ένδοξη και είχε μεγάλη
αξία, μετά την γέννησή Του όμως στερήθηκε όλης αυτής της αξίας και έγινε, λένε, όπως όλες οι άλλες γυναίκες. Ώ, τι μεγάλη ανοησία και
αντίθεος κακολογία όσων τολμούν να το λένε αυτό! Πώς δεν κατάλαβαν, οι ανόητοι, το λεχθέν: «Εγώ είπα Θεοί εστε και υιοί υψίστου
πάντες»[10]. Και πάλι: «Άγιοι γίνεσθε, ότι εγώ άγιός ειμι»[11]. Και πάλι: «Ο Θεός έστη εν συναγωγή θεών, εν μέσω δε θεούς
διακρίνει»[12]. Αν ο ίδιος ο Ύψιστος αποκαλεί θεούς και υιούς του Υψίστου τους απλούς ανθρώπους που προσπαθούν να τον ευαρεσ-
τούν με κάθε αρετή και ενάρετες πράξεις και τους προστάζει να τηρούν τα άγια και να προσπαθούν να Του μοιάσουν με αγιότητα και
αγνότητα εν τώ βίω, τότε πώς μπορούσε να στερηθεί της ανυπέρβλητης δόξας και του μεγαλείου και της θείας αγιοσύνης αυτή που
υπερέχει όλων των επουρανίων δυνάμεων; Αυτή που είναι ασυγκρίτως τιμιοτέρα και ενδοξοτέρα, την οποία αγίασε τ ο Άγιο Πνεύμα,
όταν την σκέπασε ολόκληρη με την θεία χάρη κατά τον Ευαγγελισμό, όταν εμφανίσθηκε σε αυτήν ο θείος Γαβριήλ; Αλλά και πριν από
αυτόν ο άγιος προπάτωρ της είχε πεί: «Ηγίασεν το σκήνωμα αυτού ο ύψιστος. Ο Θεός εν μέσω αυτής, ου σαλευθήσεται»[13]. Ακούστε,
κωφοί, καταλάβετε, ανόητοι, και αφανισθείτε: «ο Θεός εν μέσω αυτής», δηλαδή ο φερόμενος στην κοιλία της ως βρέφος, «ου
σαλευθήσεται». Δηλαδή δεν θα στερηθεί της δόξας και της ανυπέρβλητης αγιοσύνης που της χάρισε ο προσκυνητός θείος Παράκλητος
με την επισκίασή Του και την εννεάμηνη παραμονή του Θεού-Λόγου μέσα Της.

Πείτε μου, ανόητοι, ποιά επίγεια βασίλισσα, αφού γέννησε στον άνδρα της γιούς και θυγατέρες, παύει να είναι και να αποκαλείται βασί-
λισσα και να έχει την εξουσία στο βασίλειο του συζύγου της; Μία τέτοια βασίλισσα όχι μόνο όσο ζεί ο άνδρας της αναγνωρίζεται και
αποκαλείται βασίλισσα, αλλά και μετά την τελευτή του συζύγου της παραμένει για όλους τους υπηκόους της ένδοξη βασίλισσα που
προκαλεί δέος. Όλη η σύγκλητος εξακολουθεί να την τιμά, να την προστατεύει και να την αγαπά, και όταν πεθάνει, είτε πριν από τον
άνδρα της είτε ακόμη και μετά από αυτόν, την κηδεύουν με τιμές βασιλικές και μετά την τελευτή της όλοι την αποκαλούν βασίλισσα και
δεν της στερούν αυτόν τον τίτλο. Αν όμως αυτό το καλό και δίκαιο έθιμο τηρείται για τους ολιγόχρονους και φθαρτούς βασιλείς, πώς τότε
εσείς, θεομάχοι, θεωρείτε αυτήν ως μια απλή γυναίκα που δεν έχει καμία δόξα, τιμή και δύναμη; Αυτήν που είναι εκλεγμένη από τον Θεό
ανάμεσα σε όλα τα γένη και προορίζεται για τιμιοτάτη οικία του Βασιλέως των πάντων Χριστού του Θεού; Αυτήν που παρέμεινε παρθέ-
νος έπειτα από τον τοκετό και ζεί ακόμα και μετά τον θάνατό της; Ακόμα και αν τα αναρίθμητα και ένδοξα θαύματα που έκανε σε ολόκ-
ληρη την οικουμένη δεν σας έπεισαν, ώστε να της αποδώσετε κάθε δόξα, τότε η θαυμαστή σύναξη όλων των αποστόλων από κάθε
άκρη της γής έως τους ουρανούς για την ένδοξη ταφή της, ας πείσει την ανόητη σκέψη σας ότι, όπως και όταν συνέλαβε και έφερε στην
κοιλιά της τον Εμμανουήλ, έτσι και μετά την γέννησή Του, αλλά και μετά την ιερή κοίμησή της, αυτή ήταν, είναι και πάντα θα πα ραμένει
ένδοξη. Ο,τι και αν ζητήσει από τον Υιό και τον Δημιουργό Της, είναι ικανή να το πραγματοποιήσει σε όσους την καλούν για βοήθεια, με
πίστη και στερεά ελπίδα.

Μήπως δεν ακούσατε, αναίσθητοι, το ιερό άσμα που λέγει ότι έφριξαν οι αγγελικές δυνάμεις βλέποντας τον Κύριό τους να κρατάει την
ψυχή της γυναικός και να καλεί την μητέρα Του: Πάναγνη, δοξασμένη να είσαι μαζί με τον Υιό και Θεό Σου! [14] Αφού λοιπόν ο ίδιος ο
Μονογενής Υιός της, ο Ιησούς Χριστός, έλαβε στα χέρια Του την πάμφωτη και πάναγνη ψυχή Της και Την κάλεσε λέγοντας, «έλα, τιμία
μητέρα Μου, να χαρείς την ίση με την δική Μου θεία δόξα, την μεγαλοπρέπεια και το μεγαλείο», καταλάβετε τότε πόσο μεγάλη είναι η
δόξα της στους ουρανούς και όλη η άλλη θεία μεγαλοπρέπειά της και πάψτε επιτέλους να εκστομίζετε εναντίον της βλασφημίες, όπως ο
ασεβής εικονομάχος Κοπρώνυμος, ο οποίος άρχισε αυτόν τον σατανικό πειρασμό εναντίον της Θεομήτορος. Πάψτε, σας παρακαλώ,
πάψτε, αν θέλετε να σωθείτε από τα φοβερά βασανιστήρια που περιμένουν τον Κοπρώνυμο και τους βλασφήμους υβριστές της Πανα-
γίας Θεοτόκου.

Η δόξα και η μεγαλοπρέπεια της Θεοτόκου καθώς και όλα όσα αφορούν αυτήν αποτελούν θείο και άρρητο μυστήριο, το οποίο με δι ά-
φορες μορφές προαναγγέλθηκε μυστικά από τους θεοφόρους Προφήτες.

Πρώτος, ο πατριάρχης Ιακώβ προτύπωσε αυτήν ως κλίμακα, όταν την είδε σε όνειρο κατά αυτόν τον τρόπο να αρχίζει από την γή και η
κορυφή της να φθάνει στον ουρανό. Εκεί αντίκρυσε τον Κύριο και τους αγγέλους του Θεού να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν. Τί άλλο
φανέρωσε μυστικά ο Κύριος με αυτό το όραμα, αν όχι την Θεοτόκο, διά της οποίας ευδόκησε ο φιλάνθρωπος Κύριος να κατεβεί από τ α
ύψη της θείας δόξας Του στην αδύναμη και ταπεινή φύση του ανθρώπου και να ενδυθεί την μορφή του δούλου, ώστε να ενδύσει πάλι
αυτόν με την αρχική απολεσθείσα ενδυμασία της αφθαρσίας; Μάλιστα τα σκαλοπάτια της κλίμακας είναι οι μυστικές θεοφάνειες που
συνέβησαν κατά διαφόρους χρόνους στους αγίους προφήτες και αποκάλυψαν βαθμιαίως το άρρητο όραμα της ενσαρκώσεώς Του, που
ήταν προορισμένο να συντελεσθεί κατά τους έσχατους καιρούς. Οι άγγελοι δε φανερώνουν με την ανάβασή τους το μεγαλείο της θεότ η-
τας, ενώ με την κατάβασή τους την ταπεινότητα της ανθρωπότητας, την οποία ο Θεός-Λόγος συγκατατέθηκε να δεχθεί.

Δεύτερος, ο προφήτης του Θεού Μωυσής διδάχθηκε το περί αυτής μυστήριο, όταν είδε την φλεγομένη και μή καιομένη βάτο. Η βάτος
αντιπροσωπεύει την αδυναμία της ανθρωπίνης φύσεως, επειδή το ίδιο το φυτό, ο θάμνος, είναι αδύναμος, εύθραυστος και γεμάτος
παρακλάδια, όπως η ποικιλομορφία των αμαρτιών μας, ενώ η φωτιά που έφλεγε την βάτο αλλά δεν την έκαιγε, εκπροσωπεί την θεότητα
του Μονογενούς Υιού του Υψίστου· καθώς «και γάρ ο Θεός ημών πύρ καταναλίσκον» τις αμαρτίες μας, όπως λέγει ο θείος απόστ ο-
λος[15]. Αυτό το όραμα προανήγγειλε την τέλεια ένωση του Μονογενούς με την ανθρωπότητα, την οποία έλαβε διά της Παναγίας Θε ο-
μήτορος, όταν εγκαταστάθηκε μέσα της δίχως να την κάψει, διατηρώντας την άφθαρτη. Επίσης και ο Δανιήλ, που έλαβε χάρη από τον
Θεό να μιλά περί των μυστηρίων, μας δίδαξε περιγράφοντας αυτήν ως όρος, από το οποίο αχειροποίητα αποκόπηκε ένας λίθος και
κατεπλάκωσε την πολυσύνθετη εικόνα που ονειρεύτηκε ο βασιλέας Ναβουχοδονόσορ[16]. Περί αυτού του μυστηρίου και αυτού του

5

όρους ο προπάτωρ της είπε: «Όρος του Θεού όρος πίον, όρος τετυρωμένον, όρος πίον»[17]. «Όρος πίον», δηλαδή μεστωμένο και
εμπλουτισμένο με πνευματικά χαρίσματα, που όμοιό του ωραίο και αρεστό δεν υπάρχει, ώστε να κατοικήσει εκεί ο Υιός του Υψίστου.
Αυτό δηλώνει ο θείος προφήτης, όταν λέγει: «Ίνα τι υπολαμβάνετε», άνθρωποι, άλλα «όρη τετυρωμένα»; Δεν υπάρχει, λέγει, άλλο βου-
νό εκτός από αυτό το θείο βουνό, δηλαδή την πάναγνη νεαρά παρθένο. Γι’ αυτό και προσθέτει: «Το όρος, ο ευδόκησεν ο Θεός κατοικείν
εν αυτώ; Και γάρ ο Κύριος κατασκηνώσει εις τέλος»[18].

Αισχυνθείτε λοιπόν μαζί με τον αισχρό Κοπρώνυμο για την πίστη σας, επειδή ισχυρίζεσθε ότι αυτή στερήθηκε της αειπάρθενης δόξας
και τιμής, όταν γέννησε τον προσκυνητό Εμμανουήλ. Καθώς «ο Θεός κατοικεί… εις τέλος», δηλαδή αυτή θα μείνει αχώριστη από την
δόξα του μονογενούς Υιού της ως το τέλος. Ένας άλλος μυστικός κήρυκας την αποκαλεί ράβδο, «εκ της ρίζης Ιεσσαί, και άνθος εκ της
ρίζης αναβήσεται»[19], και η προφητεία συνεχίζει, αλλά εγώ θα σταματήσω εδώ, για να μην καταστώ βαρετός.

Για ποιόν λόγο όμως ο προφήτης αποκάλεσε την Αειπάρθενο ράβδο; Επειδή ο σαρκωθείς Θεός, που γεννήθηκε από αυτήν, συνέτριψε
όλες τις κεφαλές των φαρμακερών όφεων, τις διάφορες δηλαδή δαιμονικές πλάνες σε όλη την οικουμένη, διά των οποίων αυτοί οι ασε-
βείς υποδούλωναν και απομάκρυναν από τον Θεό το άσωτο γένος των ανθρώπων. Για τον λόγο αυτόν και ο γεννηθείς ασπόρως από
αυτήν ονομάζεται άνθος, εξαιτίας της αγνότητας και της ευωδίας του Θεού-Λόγου. Αφού με τον ερχομό Του άνθισε η συγκροτηθείσα
από τους εθνικούς εκκλησία, η ονομαζόμενη αλληγορικά έρημος, η οποία ήταν προηγουμένως ασθενής, εξαιτίας της αγνοίας του Θεού
και κατακλυσμένη από την κάθε ασέβεια, όπως λέγει σαφώς ο ειρμός του τρίτου ψαλμού που ψάλλεται ως εξής: «Εξήνθησεν η έρημος,
ωσεί κρίνον Κύριε, η των εθνών στειρεύουσα, Εκκλησία τη παρουσία σου, εν η εστερεώθη η καρδία μου». Γιατί όμως δεν λέγει ότι η
έρημος άνθισε, σαν το ρόδο, αλλά σαν το κρίνο; Αφού και το ρόδο είναι πολύ ευωδιαστό και ωραίο στην όψη. Γιατί το κρίνο, εκτός από
την πολύ ευχάριστη ευωδία του, έχει τρία φύλλα που συμβολίζουν τις τρεις υποστάσεις της αγίας Τριάδος, εν ονόματι των οποίων τελεί-
ται το θείο λουτρό της αιωνίας υπάρξεως –εννοώ το σωτήριο βάπτισμα– στο οποίο και διά του οποίου η πρώην έρημος, δηλαδή η απο-
τελουμένη από εθνικούς λαούς εκκλησία, εξαγνίσθηκε και άνθισε. Ανανεώθηκε σαν το άνθος δηλαδή που ονομάζεται κρίνο. Μολονότι δε
το ρόδο ευωδιάζει και έχει όμορφη εμφάνιση, δεν αποτελεί σύμβολο της αγίας Τριάδος, διότι έχει πολλά φύλλα και φυτρώνει πάνω σε
αγκαθωτό φυτό και ως εκ τούτου δεν αρμόζει να δηλώνει το μυστήριό της αγίας Τριάδας. Εξάλλου το αγκάθι στην αγία Γραφή μνημονε-
ύεται ως σημάδι της αμαρτίας, όπως παραδείγματος χάριν: «Εστράφην εις ταλαιπωρίαν εν τώ εμπαγήναι άκανθαν»[20], δηλαδή αφού
αμάρτησα, δεν αγνόησα την αμαρτία μου, δεν πέρασα αδιάφορος δίπλα της, αλλά οπλίσθηκα αμέσως εναντίον της με νηστεία, προσευ-
χή, δάκρυα, αναστεναγμούς, αγρυπνίες και συχνές μετάνοιες, ταλαιπωρώντας τον εαυτό μου και βασανίζοντας την σάρκα μου.

Γι’ αυτό και συμβουλεύω εσάς, αδελφοί μου, στους οποίους εισχώρησε το τρομερό αγκάθι της βλασφημίας του αισχρού Κοπρώνυμου,
να φροντίσετε να απομακρυνθείτε από αυτό και να εκβάλετε από την σκέψη σας αυτήν την βλασφημία ως εφεύρημα του εικονομάχου
και σκληροτάτου διώκτη των ορθοδόξων και ως φαντασία των Ιουδαίων και πιο ορθώς του σατανά, επειδή αυτός ο θεομάχος δεν παύει
ποτέ να σπείρει τα ζιζάνια της κακίας του ανάμεσα στην καλή σπορά, στο χωράφι του ουρανίου Γεωργού, και επιδιώκει, ο ασεβής, να
εκτρέψει πάλι τον άνθρωπο από την ορθόδοξη πίστη στην αγία και προσκυνητή Τριάδα. Αφού γνωρίσατε την μεγάλη κακία και την α-
συγκράτητη εναντίον σας μανία του, απομακρυνθείτε από αυτή την ασέβεια εναντίον της Παναγίας Θεοτόκου και από την φοβερή ενα ν-
τίον της βλασφημία, ώστε και αυτή να σας πλησιάσει και να σας τηρήσει αβλαβείς από κάθε δόλο του πονηρού και να σας αξιώσ ει να
σταθείτε εκ δεξιών του μονογενούς Υιού Της, στον Οποίον αρμόζει κάθε δόξα, τιμή και προσκύνηση εις τον αιώνα των αιώνων. Αμήν.

[1] Ματθ. 23,16-19.
[2] Αριθ. 17,3.
[3] Ψαλμ. 44,10.
[4] Ψαλμ. 109, 1.3;88,37-38.
[5] Ψαλμ. 44,11-12.
[6] Ψαλμ. 44,13.
[7] Ψαλμ. 44,14.
[8] Παροιμ. 31,29-30.
[9] Κωνσταντίνος Ε΄ ο Κοπρώνυμος [718-775] αυτοκράτορας τού Βυζαντίου, γιός τού Λέοντος Γ´τού Ισαύρου. Υπήρξε συνηδειτός εικο-
νομάχος καί απεινής διώκτης τού μοναχισμού.
[10] Ψαλμ. 81,6.
[11] Α΄ Πέτρ. 1,16.
[12] Ψαλμ. 81,1.
[13] Ψαλμ. 45,5-6.
[14] «Εξίσταντο Αγγέλων αι δυνάμεις…Θεώ συνδοξάσθητι.» Όρθρος τής θ.Λειτουργίας τού Δεκαπενταυγούστου.
[15] Εβρ. 12,29.
[16] Δαν. 2,34.
[17] Ψαλμ. 67,16.
[18] Ψαλμ. 67,17.
[19] Ησ. 11,1.
[20] Ψαλμ. 31,4.


6

2. Μαντώ (Μαγδαληνή) Μαυρογένους (1796-1840).

Μαντώ Μαυρογένους (Ελαιογραφία,
Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα)
ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ: 19/03/2012
Γράφει Ευάγγελος ο Σάμιος

Σχόλιο ΠΑΖΛ: Το θέμα μας είναι μία γυναικεία ηρωική μορφή της επανάστασης του 1821. Γεννήθηκε πάμπλουτη, αλλά
χάριν της απελευθέρωσης της πατρίδας μας κατέληξε πάμπτωχη. Άλλη μία περίπτωση της αγνωμοσύνης των κρατούντων,
μετά την απελευθέρωση της χώρας.

Έχουμε λοιπόν τις παρακάτω ενότητες:
1. Βιογραφία.
2. Τραγούδι αφιερωμένο σε Μαντώ και Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα - Βίντεο.
3. Μαντώ Μαυρογένους (Οι διώξεις του 1821) - Βίντεο.

1. Βιογραφία

Η Μαντώ Μαυρογένους επιζωγ-
ραφισμένη λιθογραφία του Adam
Friedel, 1827.
Ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Γυναίκα με εύθραυστη ομορφιά, λεπτή και λυγερή κορμοστασιά, μεγαλωμένη με ευρω-
παϊκή ανατροφή και παιδεία. Ανιψιά του Νικολάου Μαυρογένη, επί πολλά έτη δραγουμάνου του στόλου (1770-1786) και στη συνέχεια
ηγεμόνα της Βλαχίας (1786-1790).
Γεννήθηκε στην Τεργέστη το 1796 ή 97, όπου ήταν εγκαταστημένος ο πατέρας της Νικόλαος Μαυρογένης, μέλος της Φιλικής Εταιρεί-
ας, στην οποία μυήθηκε και η Μαντώ Μαυρογένους το 1820. Στις παραμονές του αγώνα βρισκόταν στην Τήνο με το θείο της Φιλικό
παπα-Μαύρο, απ’ τον οποίο μυήθηκε στον αγώνα και μαζί του πήγε στην Μύκονο – πατρίδα της μητέρας της – αμέσως μετά την έκ-
ρηξη της Επανάστασης.
Έκτοτε η νεαρή Μαντώ διέθεσε όλη την πατρική περιουσία στον απελευθερωτικό αγώνα, ενώ έλαβε μέρος και η ίδια σε πολλές επιχει-
ρήσεις. Με πλοία που εξόπλισε με δικά της έξοδα, καταδίωξε τους πειρατές που λήστευαν τις Κυκλάδες. Συγκρότησε σώμα πεζών, που
ανέλαβε την αρχηγία του και υπεράσπιζε τη Μύκονο. Εξόπλισε στόλο από έξι πλοία και τον ένωσε με τις ναυτικές δυνάμεις του Τομπά-
ζη. Αργότερα συγκρότησε στρατό, που αποτελούνταν από 16 λόχους των 50 ανδρών, και πήρε μέρος στην εκστρατεία της Καρυστίας.
Πολέμησε στοπλευρό του Γρηγορίου Σάλα στο Πήλιο, στη Φθιώτιδα και στη Λιβαδειά. Όταν επέστρεψε στη Μύκονο, ασχολήθηκε με την
τροφοδοσία του ναυτικού. Η φήμη της γρήγορα ξεπέρασε τα σύνορα του Ελληνικού χώρου και από τη θέση αυτή η νεαρή Ελληνίδα
απηύθυνε έκκληση βοήθειας στους Ευρωπαίους φιλέλληνες και κυρίως στις Αγγλίδες και Γαλλίδες.
Ξένοι ιστορικοί και περιηγητές εξαίρουν τη συμμετοχή της στα πεδία των μαχών, κάτι που δεν προκύπτει από ελληνικές πηγές. Οι
ου
Έλληνες ιστορικοί του 19 αιώνα παραδόξως την αγνόησαν. « Είναι απορίας άξιον έγραφε το έτος 1890 ο Jules Blancard, πως τέτοια
γυναίκα ελησμονήθη εντελώς από όλους τους έλληνες ιστορικούς».
Το 1825 στα γαλλικά κυκλοφορεί το βιβλίο του φιλέλληνα Τ. Ginouvier: “Mavrogenie ou L heroine de la Grece” στο οποίο περιγράφε-
ται με γλαφυρό τρόπο η ζωή της ηρωίδας όπως την είδαν οι ρομαντικοί φιλέλληνες συγγραφείς της εποχής της. Το έργο αυτό εξ αντλή-
θηκε αμέσως, εκδόθηκε ξανά στο Παρίσι το 1826 και έκανε διάσημο το όνομα της Μαντώς σε όλη την Ευρώπη. Ακολούθησε και τρίτη
έκδοση το 1830.
Ο ζωγράφος Adam Friedel κάνει την προσωπογραφία της, η οποία το 1827 κυκλοφορεί στο Λονδίνο και στο Παρίσι. Η προσωπογρα-
φία αυτή της Μαντούς δημοσιεύτηκε τότε μεταξύ των 24 προσωπογραφιών των επισημότερων αρχηγών της Ελληνικής Επανάστασης.

7

Η Μαντώ Μαυρογένους επιζωγραφισμένη λιθογραφία του Adam Friedel, 1827.

Το έτος 1896 ο Θεόδωρος Blancard δημοσίευσε τη βιογραφία της ηρωίδας με τίτλο, «Les Mavroyéni», την οποία αφιέρωσε: «εις τους
Παρίους, Μυκονίους και Τηνίους, λίαν επιλήσμονας της δόξης των». Το έργο αυτό συμπληρωμένο αναδημοσίευσε πάλι σε δύο τόμους
το 1909.
Με τη λήξη της Επανάστασης, η Μαντώ Μαυρογένους εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο, (κατά τον Λαμπρινίδη, η Μαντώ αναφέρεται και ως
κάτοικος Ναυπλίου* κατά την απογραφή του πληθυσμού το 1824 ως εξής: Αριθ. 319, Κοκώνα Μαντώ, μετά του αδελφού της, του θείου
της και των υπηρετών της. Εν όλω άτομα έξ), και τιμήθηκε με διάταγμα του Καποδίστρια, για της υπηρεσίες της με μια μικρή σύνταξη
και το βαθμό του αντιστρατήγου. Στη Μαντώ ανέθεσε και την εποπτεία του Ορφανοτροφείου το οποίο ίδρυσε στην Αίγινα.
Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια αναγκάστηκε, ύστερα από τον άτυχο έρωτά της με τον Δημήτριο Υψηλάντη,** το θάνατό του ένα
χρόνο μετά από του Κυβερνήτη, και την καταδίωξη του Κωλέττη, να επιστρέψει στη Μύκονο.
Φτωχή, έχοντας δωρίσει την τεράστια περιουσία της στον Αγώνα, κατέφυγε κοντά σε συγγενείς της στην Πάρο. Εκεί πέθανε από τυφοε-
ιδή πυρετό. Ενταφιάστηκε, με δημόσια δαπάνη, στο προαύλιο του ναού της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής.

* Έκθεση της Μαντώς Μαυρογένους

Η Μαντώ Μαυρογένους αναζητά στέγη και διεκδικεί την αγορά της πρώτης κατοικίας του Αλή Μπέη στο Ναύπλιο, που είχε βγει σε
πλειστηριασμό μετά την παράδοση της πόλης στους Έλληνες. Η συγκεκριμένη αναφορά έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί καταδεικνύει τον
τρόπο με τον οποίο διενεργούσαν οι δημοπρασίες ακινήτων.
«Η ιδιοκτησία των εθνικών οσπιτίων, ονομαζόμενων Αλή Μπέη, προ ημερών επί δημοπρασίας επωλήτο, και εν ω εξ αρχής δεν εδίδοντο
περισσότερον από τας τριάντα χιλιάδας γρόσια, εγώ εστάθηκα και την ανέβασα εις τον αριθμόν πενήντα μίας χιλιάδος, η οποία δημ οπ-
ρασία εγίνετο πάντοτε έμπροσθεν των οσπιτίων και επαύξανον, και εγώ και οι άλλοι τυχόντες ερασταί των οσπιτίων και πάντοτε με
ειδοποιούσαν και οι κήρυκες, και η δημοπρασίας επιτροπή και με παρρήγγελον να ετοιμάσω τα ήμισυ των γροσίων κατά το θέσπισμα
της Διοικήσεως […].
Επειδή δε τα οσπίτια έκαμαν πολλάς ημέρας επάνω μου, δεν επαύξησε την ποσότητα κανείς, εν ω οι κήρυκες διαλαλούσαν, τόσον ήμη ν
αμέριμνος και κατεγινόμενην να εύρω τα γρόσια και να πληρώσω το ήμισυ […].
Ταύτην δε την στιγμήν παρ’ ελπίδα μανθάνω, ότι εκ πρωίας άναψαν περί τον Αιγιαλόν την προσδιοριστικήν λαμπάδα και ετελείωσαν την
πώλησιν αμέσως, χωρίς να με ιδεάση η επιτροπή κατά το σύνηθες, ήτις έκαμα τόσην ωφέλειαν εις το εθνικόν ταμείον και όχι ζημία ν.
Να γένουν, υπερτάτη, τοιαύται παρασκηναί και ραδιουργίες προς δοροδοκίαν της επιτροπής, προς όφελος του αγοραστού και προς
ζημίαν του εθνικού ταμείου, είναι άτοπον μέγα, και έργον μη χαρακτηρίζον διοικούσαν μετ’ ευνομίας.
Όθεν αναγγέλω προς την υπεροχήν της, ότι επειδή η πώλησις αύτη έγινεν ατάκτως, αδίκως και παρανόμως, διά να θεραπευθή η αταξία
και η παρανομία, να ακυρωθή η πώλησις και να αναφθή Δευτέρα λαμπάς, καθ’ ην παρευρισκομένη και εγώ να επαυξήσω, και εις ό-
ποιον σβύση η λάμπας, εκείνος να είναι κύριος των οσπιτίων, […].
Τη 4 Αυγούστου 1824 εν Ναυπλίω, η Πατριώτις Μαντώ Μαυρογένη».

** Ο Θεόδωρος Μπλανκάρ γράφει για τη σχέση της Μαντώς Μαυρογένους με τον Δ. Υψηλάντη

« Ενθυμούμαι ότι ο ιστορικός και δημοσιογράφος Ιωάννης Φιλήμων, ένας από τους συντρόφους του Δημητρίου Υψηλάντη, μου είχε
περιγράψει ένα περιστατικό σχετικά με τη δεσποινίδα Μαντώ Μαυρογένους.
Όταν ο Δημήτριος Υψηλάντης εξέφρασε την πρόθεση να παντρευτεί τη δεσποινίδα Μαυρογένους, οι σύντροφοί του την πήραν, κατά
τη διάρκεια μιας σύντομης απουσίας του Δημητρίου Υψηλάντη στο Ναύπλιο, την επιβίβασαν σε πλοίο και την έστειλαν στο νησί της,
απειλώντας τη σε περίπτωση που επέστρεφε. Όταν επέστρεψε, ο Υψηλάντης θύμωσε πάρα πολύ και ήταν άρρωστος για πολλές ημ έ-
ρες γιατί αγαπούσε τη δεσποινίδα Μαυρογένους, αλλά συγχώρησε τους συντρόφους του και, απ’ όσο γνωρίζω, δεν ξαναείδε τη φίλη
του.
Κουβέντιασα για τη δεσποινίδα Μαντώ Μαυρογένους με τον Αλέξανδρο Ραγκαβή, πρώην υπουργό, και με την κυρία Δραγούμη, μητέ-
ρα του υπουργού Εξωτερικών. Και οι δύο, μεγάλης ηλικίας πλέον, θυμούνται να έχουν δει και να έχουν ακούσει για τη Μαντώ Μαυρογέ-
νους όταν ήταν νέοι στο Ναύπλιο. Ήταν, μου είπαν, μια όμορφη προσωπικότητα, ψηλόσωμη, καλοφτιαγμένη και επιβλητική. Ντυνόταν
με ευρωπαϊκά φορέματα, γεγονός σπάνιο για την εποχή.
Η κυρία Δραγούμη θυμάται ακόμη τη βελούδινη μπλούζα της που της είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση τότε. Ο Δημήτριος Υψηλάντης δεν
ήταν όμορφος, αλλά ήταν μόλις 28 ετών όταν έφτασε στην Ελλάδα το 1821. Το όνομά του, το θάρρος του, ο πατριωτισμός του, του
προσέδιδαν μεγάλο κύρος. Η δεσποινίς Μαυρογένους εντυπωσιάστηκε και συγκινήθηκε. Είχε μεγάλη περιουσία, μισθοδότησε ένα στρά-
τευμα και συνόδευσε τον Υψηλάντη σε μερικές από τις εκστρατείες του. Ο Υψηλάντης ανταπέδωσε αυτό το ειλικρινές και ανιδιοτελέ ς
αίσθημα.
Ο πατέρας μου Γεώργιος Κοζάκης Τυπάλδος, επίσης από τους πρώτους συντρόφους του Υψηλάντη, τον οποίο όμως μια σοβαρή ασ-
θένεια τον ανάγκασε να αφήσει την Ελλάδα πριν από το τέλος του πολέμου, μου μίλησε με καλά λόγια για τη δεσποινίδα Μαντώ Μαυ-
ρογένους και επέκρινε αυστηρά τη βάναυση συμπεριφορά των υπόλοιπων συντρόφων του Υψηλάντη σχετικά με τη θαρραλέα αυτή
γυναίκα. Είχε δίκιο, πιστεύω, όταν απέδιδε αυτή τη συμπεριφορά στις ανατολίτικες προκαταλήψεις της εποχής, καθώς ένα όμορφο κ αι
νεαρό πρόσωπο που συνοδεύει τον Υψηλάντη στο στρατόπεδο, ένα αμοιβαίο αίσθημα μεταξύ δύο νέων ανθρώπων, σκανδάλιζε και
τρόμαζε τους άνδρες της εποχής στην Ανατολή».
Πηγές

Σωτηρίας Ι. Αλιμπέρτη, «Μαντώ Μαυρογένους», Αθήναι, Τύποις Στεφ. Ν. Ταρουσοπούλου,1931.
Ελευθεροτυπία, Περιοδικό Ιστορικά, «Σελίδες από την Ιστορία της Γυναίκας», τεύχος 175, 6 Μαρτίου 2003.
Τρύφωνος Ε. Ευαγγελίδου, «Η Μύκονος / Ιστορία της νήσου από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι την καθ’ ημάς», Εν
Αθήναις, 1914.
Θεόδρος Μπλανκάρ, «Ο οίκος των Μαυρογένη», δεύτερη έκδοση, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα, 2006.
Ευδοκία Ολυμπίου, «Γυναίκες του Αγώνα», Ιστορική Βιβλιοθήκη, «Οι Ιδρυτές της Νεότερης Ελλάδας», Εκδόσεις «Τα Νέα»,
Αθήνα, 2010.
http://argolikivivliothiki.gr/2009/10/30/%CE%BC%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%
BF%CF%85%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%8E-mavrogenous-manto-1796-1840/

8

Χρυσοποίκιλτον και Αδαμαντοκόλλητον Σπαθί

Η Μαντώ Μαυρογένους είχε στην κατοχή της από
οικογενειακή κληρονομιά ένα πολύτιμο σπαθί.
Λένε πως το σπαθί αυτό ήταν απ' τα χρόνια του Κωνσταντίνου του Μεγάλου.
Άλλοι λένε πάλι πως η Μεγάλη Αικατερίνη το είχε χαρίσει στον πατέρα της Μαντώς.
Ήταν "Χρυσοποίκιλτον και Αδαμαντοκόλλητον".
Είχε χαραγμένη την επιγραφή
"Δίκασον Κύριε τους αδικούντας με,
τους πολεμούντας με,
βασίλευε των Βασιλευόντων".
Όταν κατέβηκε στην Ελλάδα ο Καποδίστριας, η Μαντώ του χάρισε το
"πατροπαράδοτον μου και πολυτιμότατον δια την αρχαιοτητά του σπαθίον",
όπως γράφει και η ίδια.
Ο Κυβερνήτης την ευχαρίστησε για το ιστορικό αυτό δώρο,
"σπάθην οπλίσασαν την χεριά γενναίου τίνος προμάχου του Σταυρού".
Στον τιμητικό αποχαιρετιστήριο χορό, που δώσανε στο σπίτι του Αλεξάνδρου Κοντοσταύλου στην Αίγινα, για χάρη του στρατάρχη Μαι-
ζών που θα έφευγε από την Ελλάδα, ο Καποδίστριας πρόσφερε το ιστορικό αυτό σπαθί στον Μαιζών,
"ως τεκμήριον της προς αυτό ευγνωμοσύνης του ΄Εθνους".

http://www.paidika.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=891&Itemid=362

2. Τραγούδι αφιερωμένο σε Μαντώ Μαυρογένους - Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα.

Καπετάνισες - χορωδία Σπύρου Λάμπρου

Βίντεο: http://youtu.be/Oko-ojXMzDo

3. ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ (Οι διώξεις του 1821).
Η «Μηχανή του Χρόνου» παρουσιάζει το άδοξο τέλος των ηρώων του 1821. Πολιτικές οι διώξεις;

Βίντεο: http://youtu.be/zVCXEbsu-vg


Μαντώ Μαυρογένους, λιθογραφία του Adam Friedel, 1827.

Η Μαντώ Μαυρογένους επιζωγραφισμένη λιθογραφία του Adam Friedel, 1827.

9

ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ - Μαντώ Μαυρογένους

Μετάλλιο (2001) Με την Μαντώ Μαυρογένους σε ορείχαλκο Εκδίδεται από τη Βουλή των Ελλήνων τα 180 χρόνια λειτουργία ς
pour la της Ελληνικής Επανάστασης

Μαντώ Μαυρογένους,
επ'ελευθερίαν κληθείσαν
Μύκονον κτήσαν
νήσου αεί πρόμαχος
10

http://anthoulaki.blogspot.com/2009/01/blog-post_7832.html


Watch manto maurogennous.avi in Entertainment | View More Free Videos Online at Veoh.com

http://www.veoh.com/watch/v8433799XrJwk9F

http://e-puzzle.blogspot.com/2012/03/1796-1840.html

Σύνθεση ΠΑΖΛ: Ευάγγελος ο Σάμιος

3. Η Ελληνική Γλώσσα - Μέρος 1ο: ¨Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική¨.

Μέρος 1ο: ¨Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική¨.
Οδυσσέας Ελύτης

Μέρος 1ο, Μέρος 2ο,


Σχόλιο ΠΑΖΛ: Θα ξεκινήσω μία νέα σειρά αναρτήσεων με θέμα ¨Η Ελληνική γλώσσα¨. Στο πρώτο μέρος θα γνωρίσουμε
γενικά, ιστορικά και πληροφοριακά στοιχεία για την γλώσσα μας.
¨ Τη γλώσσα έδωκαν ελληνική
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου¨, αναφωνεί ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης
Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός, ότι η γλώσσα αποτελεί το απαραίτητο μέσο με το οποίο ο άνθρωπος επικοινωνεί και
γνωρίζει το περιβάλλον του. Σύμφωνα με τον Ethnologue, τον πιο ολοκληρωμένο κατάλογο, οι γλώσσες είναι 6.809. Επίσης
πρέπει να παραδεχθούμε ότι η κάθε γλώσσα έχει την δική της αξία και την δική της ιστορία.
Η Ελληνική γλώσσα έχει συνεχή ιστορική παρουσία πλέον των 7.000 χρόνων. Ο δε Γεώργιος Σεφέρης γράφει· «Από την
εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε την ίδια γλώσσα».
Πρέπει να διευκρινισθεί ότι τα Αρχαία Ελληνικά δεν αποτελούν ξένη γλώσσα για το σημερινό Έλληνα, όπως συμβαίνει με
τα Αγγλοσαξωνικά για το σύγχρονο Άγγλο.
Η γλώσσα μας κατά την τουρκοκρατεία κινδύνευσε, αλλά χάριν της εκκλησίας παρέμεινε ζωντανή. Τι συμβαίνει όμως σή-
μερα στην ελεύθερη Ελλάδα; Δυστυχώς είναι μία χώρα, ίσως η μόνη, η οποία δεν προστατεύει στο σύνταγμά της, την γλώσ-
σα της. Tο άρθρο 107 που υπήρχε στο Σύνταγμα του 1952 προέβλεπε το εξής: «Επίσημος γλώσσα τού κράτους είναι εκείνη
στην οποία συντάσσεται το Πολίτευμα και της Ελληνικής Νομοθεσίας τα κείμενα. Πάσα προς παραφθορά αυτής επέμβαση
απαγορεύεται». Εάν αύτη η διάταξη διετηρείτο και στο Σύνταγμα του 1975 θα είχαν αποφευχθεί τα σοβαρά πλήγματα, που
υπέστη ή Γλώσσα μας και έτσι δεν θα φθάναμε στην σημερινή κακοποίηση και κατάντια της.
Ας δούμε τώρα την σχέση γλώσσα και απόδημου ελληνισμού. Ο Τζέιμς (Δημήτρης) Κουτρελάκος ψυχολόγος του Κολεγίου
Χάντερ της Νέας Υόρκης προέβη σε μελέτη, της οποίας το πιο σημαντικό αποτέλεσμα είναι ότι οι κυριότεροι παράγοντες στη
διατήρηση της εθνικής ταυτότητας στον Ελληνισμό της Αμερικής, είναι η πολιτιστική εκπαίδευση, η γλώσσα και η θρησκεία.
Στην συνέχεια ο Γιώργος Μπαμπινιώτης μας παραθέτει τις απόψεις του για τα γλωσσικά θέματα του 20ου και 21ου αιώνα.
Προσωπικά δεν καταλαβαίνω, γιατί η καθολική επιστροφή στο πολυτονικό είναι εξωπραγματική. Περιορίζει δε το θέμα στην
ευαισθησία και την «αισθητική της γραφής», που νιώθουν αρκετοί άνθρωποι, ευτελίζοντας έτσι την πραγματική αξία του πο-
λυτονικού. Όταν ξένοι όπως ο Juan Jose Puhana Arza (Βάσκος Ελληνιστής και πολιτικός) αναφέρει ότι «Οφείλουμε να δια-
κηρύξουμε ότι δεν έχει υπάρξει στον κόσμο μία γλώσσα η οποία να δύναται να συγκριθεί με την κλασσική Ελληνική», γιατί
εμείς να παραμείνουμε σε κάποια κατώτερη ¨έκδοσή¨ της, η οποία μάλιστα επεβλήθη με περίεργες διαδικασίες;
Τίθεται το παρακάτω ερώτημα: ποίοι οι πραγματικοί σκοποί της υποβάθμισης της γλώσσας μας;
Τα επόμενα μέρη της σειράς ¨Η Ελληνική Γλώσσα¨, αισιοδοξώ να δώσουν απάντηση.

11

1. Τη γλώσσα έδωσαν ελληνική (Οδυσσέας Ελύτης).
2. Τι είναι γλώσσα ( wikipedia)
3. Η αξία της γλώσσας στην επικοινωνία των ανθρώπων (Μαρία Λασσιθιωτάκη).
4. Το αυτόχθον της ελληνικής γλώσσας και η ιστορική απάτη (Ιωάννης Ασλανίδης).
5. Η διαχρονικότητα της Ελληνικής Γλώσσας (Χαρίκλεια Κ. Κοσεγιάν).
6. H γλωσσική κληρονομιά μας (Από τον Όμηρο έως σήμερα) - Στρατηγός ε.α. Δ. Σκαρβέλης.
7. Ἡ Ἐκκλησία ἔσωσε τὴν Ἑλληνικὴ γλώσσα ( π. Γεωργίου Μεταλληνοῦ).
8. Η προστασία της Ελληνικής γλώσσας στην διαδρομή της ιστορίας και η σύγχρονη δολοφονία της (Αντώνιος Α. Αντωνά-
κος).
9. Οι παράγοντες που διατηρούν τον Ελληνισμό στην Αμερική. Θρησκεία, Γλώσσα και Πολιτιστική εκπαίδευση (Εθνικός
Κήρυξ).
10. Η ελληνική γλώσσα στον 21ο αιώνα· παρελθόν και μέλλον (Γιώργος Μπαμπινιώτης).

1. "Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική"
Βίντεο: http://www.youtube.com/watch?v=55u6MbJiwfc

"Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική"

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική.
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου...
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου...
Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν' ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες
με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων
όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη...
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα μαύρα ρίγη...
Εκεί ρόδια, κυδώνια
θεοί μελαχροινοί, θείοι κ' εξάδελφοι
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια.
Και πνοές από τη ρεμματιά ευωδιάζοντας
λυγαριά και σχίνο
σπάρτο και πιπερόριζα
με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων
ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι...
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι!..
Εκεί δάφνες και βάγια
θυμιατό και λιβάνισμα
τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια
στο χώμα το στρωμένο με τ' αμπελομάντιλα ,
κνίσες, τσουγκρίσματα
και Χριστός Ανέστη
με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων!
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Ύμνου...
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Ύμνου !..

Οδυσσέας Ελύτης
από το Άξιον Εστί

2. Τι είναι γλώσσα.
Ο όρος γλώσσα έχει ευρύτητα χρήσεων. Χρησιμοποιείται κυρίως για να αναφερθούμε στη φυσική γλώσσα του ανθρώπου.
Γίνεται όμως αναφορά του όρου και σε περιπτώσεις τεχνητών και μη ανθρώπινων σημειακών συστημάτων (μιμόγλωσσα, τυπικές
γλώσσες των μαθηματικών και της πληροφορική, γλώσσες προγραμματισμού, συστήματα επικοινωνίας ζώων κ.λπ.). Υπάρχει επίσης
και η χρήση του όρου σε συγκεκριμένες ομιλούμενες γλώσσες (αγγλική, σουαχίλι, κινεζική, αλβανική, ελληνική κ.λπ.).
Η φυσική διαδικασία απόκτησης μιας γλώσσας, που συμβαίνει κατά τα 4-5 πρώτα χρόνια ζωής του ανθρώπου, αναφέρεται ως μητρική
και είναι η φυσική εξέλιξη του ανθρώπου. Η γλώσσα γίνεται το απαραίτητο πλέον μέσο με το οποίο ο άνθρωπος επικοινωνεί και γνωρί-
ζει το περιβάλλον του. Με μια ολοκληρωμένη γλωσσική αγωγή, ο ομιλητής κάθε γλώσσας είναι σε θέση να συνδυάζει τη γνώση του
συστήματος της γλώσσας, για την παραγωγή και την πρόσληψη μηνυμάτων.
Πιστεύεται, ότι δεν υπάρχει σαφής διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον όρο γλώσσα, με τη σημασία της συγκεκριμένης εθνικής γλώσ-
σας, και στον όρο διάλεκτος. Σύμφωνα με τη διατύπωση του Max Weinrich, «γλώσσα είναι μια διάλεκτος με στρατό και στόλο», ενώ —
σύμφωνα με άλλη διατύπωση— «διάλεκτος είναι μια ηττημένη γλώσσα και με άλλη διατύπωση» δεν υπάρχουν πρότυπες γλώσσες και
διάλεκτοι τους , απλώς υπάρχει μια γλώσσα πλούσια όπου μια έννοια μπορεί να αποδοθεί με διαφορετικούς τρόπους και ακόμα μια
άλλη διατύπωση λέει πως «όλες οι γλώσσες του κόσμου, σε όλους τους καιρούς, είναι διάλεκτοι μιας πρώτης κοινής γλώσσας που πριν
χιλιάδες χρόνια ήτο παγκόσμια γλώσσα». Όλες οι διατυπώσεις είναι το ίδιο ορθές ή λανθασμένες, αφού ακόμα καμιά δεν έχει επαληθε-
υθεί.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1

12

3. Η αξία της γλώσσας στην επικοινωνία των ανθρώπων.
Η αξία της γλώσσας ΔΙΑΒΑΣΤΕ εδώ: http://www.2search.gr/psychology/view.asp?article=31&catid=5&nav=0

4. Το αυτόχθον της ελληνικής γλώσσας και η ιστορική απάτη.

Γράφει ο
Ιωάννης Ασλανίδης

«Είχε πλείστους τρόπους να θωπεύει την ακοήν
και να γοητεύει τα πνεύματα». (ΟΜΗΡΟΣ)

Από τους αρχαιοτάτους εκείνους χρόνους, οι Έλληνες διηρημένοι σε διάφορες πολιτείες, διαμορφώνουν πρώτα την γλ ώσσα των. Από
τις διαλέκτους των διαφόρων Ελληνικών φύλων, εγεννήθη η Εθνική γλώσσα των Ελλήνων και η κοινότης θρησκείας και γλώσσας εδη-
μιούργησαν το Έθνος των Ελλήνων με τον λαμπρόν πολιτισμό.
Η Ελληνική γλώσσα ομιλείτο κατά τα μέσα της 2ας π.Χ. χιλιετίας, ευρίσκετο δε σε υψηλό επίπεδο τελειότητος. Αλλά για να φθάσει εκεί
είχε υποστεί, επιμελή πολιτιστική διεργασία πολλών χιλιετιών, όπως ανέφερε στο παρελθόν σε Συνέδριο της Εταιρείας των Ελλήνων
δημοσιολόγων, ο Ακαδημαϊκός και αντιπρόεδρος αυτής, Στρατηγός Αχιλλέας Τάγαρης.

Στην συνέχεια θα προσπαθήσουμε να τεκμηριώσουμε την Ιστορική συνέχεια και το αυτόχθον της Ελληνικής Γλώσσας.

ΠΡΩΤΟΝ:
- Η Ελληνική είναι η μόνη γλώσσα στον Κόσμο που ομιλείται και γράφεται συνεχώς επί 4.000 τουλάχιστον συναπτά έτη. Μπορεί κά-
ποιος να διαφωνήσει και να πει ότι τ’ αρχαία και τα νέα Ελληνικά είναι διαφορετικές γλώσσες, κάτι τέτοιο βέβαια είναι σήμερα τελείως
αναληθές.

- Ο Οδυσσέας Ελύτης είπε· «Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία μόνο γλώσσα, η ενιαία Ελληνική γλώσσα. Συνεχίζει ο Έλληνας
Ποιητής «Σήμερα λέμε ο Ουρανός, η Θάλασσα, ο Ήλιος, η Σελήνη, ο άνεμος όπως έλεγαν η Σαπφώ (600 π.Χ.) και ο Αρχίλοχος (740
π.Χ.)».

- Ο Μεγάλος Δάσκαλος του γένους Αδαμάντιος Κοραής είχε πει· «Όποιος χωρίς την γνώση της Αρχαίας ελληνικής γλώσσας, επιχει-
ρεί να μελετήσει και να ερμηνεύσει την Νέα, ή απατάται ή απατά».

- Ο δε Γεώργιος Σεφέρης γράφει· «Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε την ίδια
γλώσσα».

- Παρόλο που πέρασαν χιλιάδες χρόνια, όλες οι ομηρικές λέξεις έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα. Οι περισσότερες διατηρήθηκαν ατ ό-
φιες όπως: Άνδρα, πολύπλοκο, άνθρωπος, πολλών, πόλεμος, άρμα, φάλανξ, ξίφος, θώραξ κ.λπ., χιλιάδες λέξεις μπορούμε ν’ αριθμ ή-
σουμε εδώ. Και! άλλες Ομηρικές λέξεις έχουν μείνει στην γλώσσα μας μέσω των παραγώγων των. Μπορεί σήμερα να λέμε «Νερό» αντί
«ύδωρ», αλλά η ομηρική λέξη έχει παραμείνει διά των παραγώγων της, όπως υδροφόρα, υδραγωγείο, αφυδάτωση κ.λπ. Μπορεί σήμ ε-
ρα να μην χρησιμοποιούμε το ρήμα «δέρκω» (βλέπω), αλλά χρησιμοποιούμε την λέξη, οξυδερκής. Μπορεί επίσης να μη χρησιμοποιού-
με την λέξη «αυδή» (φωνή), χρησιμοποιούμε όμως την λέξη «άναυδος». Τα παραδείγματα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εδώ
είναι ασφαλώς αμέτρητα.

- Η λεγόμενη πανάρχαια γραφή, «Γραμμική Β», είναι καθαρά Ελληνική και είναι ο γνήσιος πρόγονος της Αρχαίας Ελληνικής. Ο Άγ-
γλος αρχιτέκτονας Μάικλ Βέντρις αποκρυπτογράφησε βάση κάποιων ευρημάτων την γραφή αυτή και απέδειξε την Ελληνικότητά της. Το
γεγονός αυτό έχει τεράστια σημασία, διότι πάει τα ελληνικά αρκετούς αιώνες ακόμη πιο πίσω στα βάθη της Ιστορίας. Η Γραφή αυτή
χρησιμοποιεί μερικά σύμβολα διαφορετικά από το Ελληνικό Αλφάβητο, παρ’ όλα αυτά η προφορά είναι παραπλήσια, ακόμη και με τα
Νέα Ελληνικά. Π.χ. η λέξη «TOKOSOTA» σημαίνει «τοξότα» (κλητική). Είναι γνωστό ότι «Κ» και «Σ» στα Ελληνικά μας κάνουν το «Ξ»,
έτσι βλέπουμε ότι και η λέξη αυτή εδώ και τόσες χιλιετίες δεν άλλαξε καθόλου. Ακόμη πιο κοντά στην Νεοελληνική, είναι η λέξεις της
Γραμμικής Β’, ANEMO, RAPTE, EREMO, TEMENO, που είναι οι αντίστοιχες «Άνεμος», «Ράπτης», «Έρημος» και «Τέμενος», πάρα
πολλά παραδείγματα μπορούμε να πούμε και εδώ.

- Υπολογίζοντας έστω και με τις συμβατικές χρονολογίες οι οποίες τοποθετούν τον Όμηρο γύρω στο 1.000 π.Χ. νομίζω έχουμε το
δικαίωμα να ρωτήσουμε: Πόσες χιλιετίες χρειάστηκε η γλώσσα μας από την εποχή που οι άνθρωποι των σπηλαίων του Ελληνικού χ ώ-
ρου την πρωτοάρθρωσαν με μονοσύλλαβους φθόγγους μέχρι να φθάσει στην εκπληκτική τελειότητα της Ομηρικής επικής διαλέκτου, με
λέξεις όπως «Ροδοδάκτυλος» (ρόδινα δάκτυλα), «λευκώλενος» (άσπρα μπράτσα – επίθετο της θεάς Ήρας), «ωκύμορος» (προώρως
αποθνήσκων), κ.λπ.;

- Ο Πλούταρχος (βιογράφος-φιλόσοφος εκ Βοιωτίας, 46-120 μ.Χ) στο «Περί Σωκράτους δαιμονίου» μας πληροφορεί ότι ο Αγησίλαος
(Βασιλεύς και Στρατηγός της Σπάρτης 444-369 π.Χ.) ανακάλυψε στην Αλίαρτο της Βοιωτίας τον τάφο της Αλκμήνης, της Μητέρας του
Ηρακλή, ο οποίος τάφος είχε ως αφιέρωμα «Πίνακα Χαλκούν έχοντα γράμματα πολλά θαυμαστά, παμπάλαια…».
Φανταστείτε περί πόσο παλαιάς γραφής πρόκειται, αφού οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες την χαρακτηρίζουν «αρχαία».

- Επίσης: Ασφαλώς δεν στέκεται με την λογική, «από το πουθενά» να εμφανισθεί ένας Όμηρος και να γράφει δύο λογοτεχνικά αρι σ-
τουργήματα. Είναι προφανές ότι από πολύ πιο πριν πρέπει να υπήρξε γλώσσα με γραφή υψηλού επιπέδου.

- Πράγματι, από την αρχαία Ελληνική Γραμματεία γνωρίζουμε ότι ο Όμηρος δεν υπήρξε ο πρώτος, αλλά ο τελευταίο και διασημότ ε-
ρος μιας μεγάλης σειράς επικών ποιητών τα ονόματα των οποίων έχουν διασωθεί (Κρεώφυλος, Πρόδικτος, Αρκτίνος, Αντίμαχος, Κιναί-
θων, Καλλίμαχος) καθώς και τα ονόματα πολλών έργων των (Φορωνίς, Φωκαΐς, Δαναΐς, Αιθιοπίς, Επίγονοι, Οιδιπόδεια, Θήβαις κ.ά.),
δυστυχώς όμως, δεν έχουν διασωθεί τα ίδια τα κείμενά των.

Επομένως, μετά από τα παραπάνω καταδεικνύεται η ιστορική συνέχεια της Ελληνικής Γλώσσας εδώ και 7.000 χρόνια.

13

ΔΕΥΤΕΡΟΝ:
Επειδή μπορεί κάποιος, σήμερα, διαβάζοντας αφ’ ενός την ελληνική εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς», την οποία και εγώ δυστυχώς
συμβουλεύομαι για πολλά πράγματα και αφ’ ετέρου διάφορα προπαγανδιστικά δημοσιεύματα, να μας πει ότι το Ελληνικό Αλφάβητο
είναι Φοινικικής προελεύσεως. Γι’ αυτήν την άποψη μπορούμε σήμερα κατηγορηματικά να πούμε ότι πρόκειται για μια χονδροειδή ιστο-
ρική απάτη.
Μπορούμε σήμερα μετά βεβαιότητος να πούμε τέτοιες αντι-επιστημονικές θεωρίες, είναι προ πολλού ξεπερασμένες, διότι η αξιοπιστία
των έχει πλέον σοβαρά κλονισθεί, από τα διάφορα σήμερα αρχαιολογικά ευρήματα. Για τα όσα μαρτυρούν τα ιστορικά στοιχεία θα ανα-
φερθούμε στοιχειωδώς στην συνέχεια.
Μέσα στην Φοινικική Γραμμική Γραφή που αποτελείται από 22 χαρακτήρες που αντιπροσωπεύουν συλλαβές μόνο τέσσερα γράμματα
ομοιάζουν με ελληνικά γράμματα, ήτοι: Ζ = Zaxin = όπλο, Δ = Daleth = Πόρτα, Φ = Qoph = Πίθηκος και Ο = Αyin = οφθαλμός, Τα υπ ό-
λοιπα είναι τελείως διαφορετικά.
Οι Αρχαιολογικές ανασκαφές που έλαβαν χώρα κατά καιρούς στον Ελλαδικό χώρο, δίδουν τεκμηριωμένα την χαριστική βολή στην Ιστ ο-
ρική απάτη ότι η Ελληνική γραφή προέρχεται από την Φοινικική διότι αποδεικνύεται ότι, οι Έλληνες από αρχαιοτάτων χρόνων έγραφαν
όχι μόνο τις συλλαβικές Γραμμική Α και Γραμμική Β γραφές τους, αλλά και ένα είδος γραφής πανομοιότυπης με εκείνη του σημερινού
Αλφαβήτου, εδώ και 6.000 π.Χ. Παρακάτω αναφέρομαι στοιχειωδώς σε μερικά από τα ευρήματα των Ερευνών και την σημασία αυτών:
• Στην νησίδα «Γιούρα» των Βορείων Σποράδων, βρέθηκε στο σπήλαιο του Κύκλωπα, από τον αρχαιολόγο Ν. Σαμσών κεραμικό
θραύσμα που χρονολογήθηκε το 5.500 – 6.000 π.Χ., το οποίο φέρει καθαρά πάνω του εγχάρακτα τα γράμματα «Α», «Δ», και «Υ»,
• Στα ανευρεθέντα σε ανασκαφές «Πρωτοκυκλαδικά αγγεία» στη Μήλο, τα οποία είναι της 3ης π.Χ. χιλιετίας, διακρίνουμε τα πανο-
μοιότυπα γράμματα του Ελληνικού Αλφαβήτου, ήτοι: «Μ», «Ν», «Κ», «Χ», «Ξ», «Π», «Ο», και «Ε».
• Στο Δισπηλιό Καστοριάς, ο Καθηγητής κ. Γεώργιος Χουρμουζιάδης ανέσυρε από την λίμνη, μεταξύ πολλών άλλων «Επιγραφή
Πινακίδα», με γράμματα πανομοιότυπα με τα σημερινά, η οποία χαρακτηρίσθηκε, η πρώτη γραφή του κόσμου, αφού χρονολογείται από
τον Δημόκριτο, βάσει της μεθόδου του «Άνθρακα 14» με απόλυτη ακρίβεια στο 5.250 π.Χ.
• Στις ανασκαφές της Φαιστού της Κρήτης, ευρέθησαν σύμβολα τα οποία είναι τυπωμένα με κινητά στοιχεία (δηλ. Σφραγίδες) και γι’
αυτό το εύρημα αυτό θεωρείται το αρχαιότερο δείγμα τυπογραφείου του Κόσμου.
• Οι αμφιβολίες για την μη προτεραιότητα των φοινίκων έναντι των Ελλήνων στην ανακάλυψη της γραφής, έγιναν βεβαιότητα όταν,
το 1989 στο υπ’ αριθ. 16 τεύχος του αρχαιολογικού περιοδικού «NESTOR», το οποίο εκδίδεται από το Πανεπιστήμιο της Ινδιάνας ο
Καθηγητής Πωλ Φωρ (διεθνής αυθεντία της προϊστορικής αρχαιολογίας), και μετά από τις ανασκαφές που έγιναν στα κυκλώπεια τείχη
των Πιλικάτων της Ιθάκης, δημοσίευσε ανακοίνωση στην οποία παραθέτει αποκρυπτογραφίσεις, πινακίδων από Όστρακα που ευρέθη-
σαν, Ελληνικής Γραμμικής Γραφής, χρονολογημένες με σύγχρονες μεθόδους στο 2.700 π.Χ.. Έτσι αποδεικνύει ότι, εκεί μιλούσαν ελλ η-
νικά και έγραφαν ελληνικά. Σ’ αυτές δε διαβάζει κανείς τις φράσεις: «Νύμφη με έσωσε» και «ιδού εγώ ο Αρεάδης δίδω εις την άνασσα
θεά Ρέα 100 αίγες, 10 πρόβατα…».

Η θεωρία ότι το Αλφάβητο είναι εφεύρεση των Φοινίκων συντηρήθηκε εκτός των άλλων, με το επιχείρημα ότι ορισμένα σύμβολα της
φοινικικής γραφής μοιάζουν με τα αλφαβητικά γράμματα. Το επιχείρημα αυτό φαινόταν ισχυρό μέχρι προ 100 ετών περίπου, όταν οι
γλωσσολόγοι και οι ιστορικοί ισχυρίζονταν ακόμη ότι οι Έλληνες δεν εγνώριζαν γραφή προ του 800 π.Χ. Ο ισχυρισμός αυτός διατηρή-
θηκε μέχρις ότου το 1900 μ..Χ. ο Αρθούρος Έβανς ανέσκαψε την Ελληνική Μινωική Κρήτη και ανακάλυψε τις Ελληνικές Γραμμικές Γρα-
φές, των οποίων σύμβολα ήταν ως σχήματα, πανομοιότυπα προς τα 17 τουλάχιστον εκ των 24 γραμμάτων του σημερινού Ελληνικού
Αλφαβήτου. Υπ’ όψιν ότι! τα αρχαιότερα αυτά δείγματα των Ελληνικών γραφών (Γραμμική Α και Β), επίσης ευρέθησαν σε ανασκαφές
στην Πύλο, στις Μυκήνες, στο Μενίδι, στη Θήβα, αλλά και σε βορειότερες περιοχές της Ελλάδος και χρονολογήθηκαν πριν από 1.500
π.Χ.
Πρώτος είναι ο ΕΒΑΝΣ ο οποίος στο έργο του Scripta Minoa απεκάλυψε την ιστορική αυτή απάτη δηλ. ότι οι Έλληνες έλαβαν την γραφή
από τους Φοίνικες και διατύπωσε την επιστημονική του άποψη ότι μάλλον το αντίθετο συνέβη. Καθ’ όσον οι Φοίνικες, και η γραφή των
εμφανίζονται στην Ιστορία, όχι πριν το 1300 π.Χ. και ότι είναι ιστορικά εξακριβωμένο Έλληνες εκ Κρήτης μετοίκησα ν στην Ανατολική
Μεσόγειο.

- Το πρώτο παράδοξο που θέλω ν’ αναφέρω για εμάς τους Έλληνες είναι: Ότι! ακόμη και σήμερα διδάσκεται στα Ελληνικά Σχολεία η
άποψη ότι τα χρόνια του Ομήρου 100-200 χρόνια μετά τον Τρωικό πόλεμο (1.100 π.Χ. κατά τον Ηρόδοτο) δεν υπήρχε γραφή και συνε-
πώς τα δύο έπη (Ιλιάδα και Οδύσσεια) μεταφέροντο από γενεά σε γενεά προφορικώς. Η άποψη αυτή μόνο και μόνο βάσει της κοινής
λογικής είναι απορριπτέα.

- Το δεύτερο που μετά λύπης μου θέλω να επισημάνω είναι: Δυστυχώς γράφει η Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ
Τομ. 5 σελ. 603 στο Κεφ. Αλφάβητον «… Κατά την αρχαιότητα εις το στάδιον τούτο της γραφής έφθασαν μόνον οι Σιμήται δια του φοινι-
κικού. Αλφάβητον το οποίο απετέλεσε, την βάσιν του Ελληνικού αλφαβήτου των Ιστορικών χρόνων… τούτο τροποποιηθέν καταλλήλως
και προσαρμοσθέν εις τας ανάγκας της Ελληνικής, χρησιμοποιείται μέχρι σήμερον· διαδοθέν δε εις τας ευρωπαϊκάς χώρας απετέλεσε
την βάσιν των πλείστων εκ των εν χρήσει αλφαβήτων…».

Και! αυτό το γράφει Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, δηλ. οι Σιμήτες δια του φοινικικού Αλφαβήτου εδημιούργησαν την Ελληνική γραφή. Έλ ε-
ος. Ουδέν σχόλιον.
http://namarizathema.blogspot.com/2011/04/blog-post_8846.html

5. Η διαχρονικότητα της Ελληνικής Γλώσσας.
Ομιλία στο συνέδριο της Στέγης Γραμμάτων Και Τεχνών Δωδεκανήσου σε συνεργασία με την Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά με
θέμα: «Η παιδαγωγική αξία της Ελληνικής Γλώσσας»

September 21, 2007 By: Χαρά Κοσεγιάν
Ομιλία στο συνέδριο της Στέγης Γραμμάτων Και Τεχνών Δωδεκανήσου σε συνεργασία με την Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά με θέμα:
«Η παιδαγωγική αξία της Ελληνικής Γλώσσας»

Ρόδος, 13-5-2006

Χαρά Κοσεγιάν, δ.φ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Κυρίες και κύριοι,

14

Η συζήτηση για την ελληνική γλώσσα παραμένει πάντοτε επίκαιρη κι οπωσδήποτε ενδιαφέρουσα κι αυτό ισχύει όχι μόνο γιατί συμβαί-
νουν συχνά παλινωδίες και πισωγυρίσματα στις απόψεις των φιλολόγων, των γλωσσολόγων ή ακόμα και των οποιονδήποτε ενδιαφ ε-
ρομένων για τη γλώσσα που εκφράζουν θεμιτά και δικαίως μεν, τις απόψεις τους, κάνοντας λόγο όμως εντελώς ατεκμηρίωτα για δύο
διαφορετικές γλώσσες, τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά, αλλά γιατί, ακόμα κι αν παραδεχτούμε, ότι στο επίπεδο της κατάκτησης της
γλώσσας από τους Νεοέλληνες –κατανόηση, χρήση, λεξιλογικό πλούτο, ορθογραφία- τα πράγματα είναι υπέροχα –που δεν είναι- φρον-
τίζουμε για να έχουμε.

Δεν θα μιλήσω για λεξιπενία, ούτε για γλωσσική παρακμή. Δεν είμαστε «γλωσσαμύντορες», ούτε κινδυνολόγοι συλλήβδην για τη γλώσ-
σα που γράφεται διδάσκεται και ομιλείται . Μακριά από μένα οι δαιμονοποιήσεις και οι αφορισμοί. Δεν θα μιλήσω φυσικά για απόρριψη
της Νέας Ελληνικής, ούτε για κατάργηση της δημοτικής. Φέτος γιορτάζουμε τα 30 χρόνια από την καθιέρωση της Νεοελληνικής, της
απλούστερης γλώσσας του προφορικού λόγου των Ελλήνων, ως επίσημης γλώσσας του κράτους μας κι είναι μια επέτειος που πρέπει
να προσέχουμε ιδιαίτερα και να τιμούμε, διότι με αυτήν ήρθε να μπει τέλος στο ολέθριο γλωσσικό ζήτημα, τη γλωσσική σύγχυση, π ου
ταλάνισε τη χώρα από την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους το 1830 και για ενάμιση αιώνα περίπου.Τη γλώσσα όμως πρέπει να μπ ο-
ρούμε να τη δούμε από δύο βασικές οπτικές γωνίες, στη συγχρονική της διάσταση, απλωμένη οριζόντια στο χρόνο και στις τοπικές
ιδιολέκτους και στη διαχρονική της διάσταση, κάθετα στο χρόνο, εκτεθειμένη στην εξέλιξή της. Η διαχρονική προσέγγιση της Ελληνικής
γλώσσας αποκαλύπτει δύο καίριες διαστάσεις της: α) την οικουμενικότητα της Ελληνικής. β) τον ενιαίο χαρακτήρα της. Η οικουμενικότη-
τα της Ελληνικής – επισημαίνει ο Γ. Μπαμπινιώτης – οφείλεται στο υψηλό γόητρο που απέκτησε διεθνώς μέσα από τα κείμενα της επισ-
τήμης, της λογοτεχνίας και του εν γένει στοχασμού της αρχαιότητας. Οφείλεται επίσης στη λειτουργία της, επί Μ. Αλεξάνδρου, ως διε-
θνούς γλώσσας του πολιτισμού και του εμπορίου, στο κύρος της ως γλώσσας της βυζαντινής αυτοκρατορίας στον Μεσαίωνα, στην
αίγλη της ως γλώσσας του πνεύματος στην Αναγέννηση, στην καθιέρωσή της ως γλώσσας της διεθνούς επιστημονικής ορολογίας και
στην ισχύ που απέκτησε ως επίσημη γλώσσα της νέας θρησκείας, του χριστιανισμού. Με τον όρο ενιαίο χαρακτήρα Ελληνικής γλώσσας
εννοούμε ότι ο ίδιος λαός, οι Έλληνες, στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, την Ελλάδα, μιλάει χωρίς διακοπή 40 αιώνες τώρα και επίσης γράφει
-με την ίδια γραφή (από τον 8ο π.Χ. αι.) και την ίδια ορθογραφία (από το 400 π.Χ.)- την ίδια γλώσσα, την Ελληνική. Αυτό βεβαίως είναι
γνωστό.
Τα προβλήματα ξεκινούν με την υιοθέτηση της οποιασδήποτε μονομέρειας. Αν περιοριστούμε –για παράδειγμα- στη συγχρονική διάσ-
ταση τότε θα μιλήσουμε όχι μόνο για δύο ξεχωριστές γλώσσες, τα Αρχαία και τα Νέα, αλλά για πολύ περισσότερες. Την ελληνιστική, τη
Βυζαντινή, τη μεσαιωνική και ίσως και άλλες. Ωστόσο, πρέπει να προσέξουμε ότι στα Ελληνικά δεν δημιουργήθηκε κάποιο ρήγμα, όπ ως
συνέβη , για παράδειγμα, στις Λατινικές και τις Ρωμανικές γλώσσες.

Τα Αρχαία Ελληνικά δεν αποτελούν ξένη γλώσσα για το σημερινό Έλληνα, όπως συμβαίνει με τα Αγγλοσαξωνικά για το σύγχρονο Άγ-
γλο, επισημαίνει ο Browning. Ξεκινούμε έτσι από λογικές αυτονομίας και φτάνουμε πολύ μακρύτερα, να μιλούμε για «διγλωσσία», απο-
κηρύσσοντας τη σχέση ΑΕ και ΝΕ ως μη υπάρχουσα, κάνοντας ακόμα λόγο και για «διαχρονικό δανεισμό» της νέας από την αρχαία
εμμένοντας και υπογραμμίζοντας τις διαφορές ανάμεσα στις δύο γλωσσικές μορφές και όχι τα κοινά τους στοιχεία. Κι έτσι φτάνουμε
στην αντίπερα όχθη, σε ένα σύγχρονο αποκλεισμό. Η πόλωση αυτή δημιουργεί την εντύπωση ότι έχουμε να κάνουμε με δύο διαφορετ ι-
κές γλώσσες, για «διγλωσσία», ενώ στην ουσία μιλούμε για «διμορφία» ή «δι-υφία», για μια δομικά ενιαία δηλαδή γλώσσα, η οποία
επιφανειακά διαφοροποιείται. «Δυο διαφορετικές γλώσσες δεν θα μπορούσαν ποτέ να συναντηθούν και να δημιουργήσουν δομικώς
ενιαία μορφή, όπως είναι η σύγχρονη καθομιλουμένη», υποστηρίζει ο κ. Μπαμπινιώτης. «Η διαφοροποίηση, δε, που μπορεί να σημαίνει
και εξέλιξη και αλλαγή, είναι πολύ φυσική και ορθή, διότι η γλώσσα από τη φύση της είναι ένας βαθύτατα εξελικτικός θεσμός. Αυ τό εξη-
γεί το γιατί όταν κοιτάξεις από απόσταση δύο διαφορετικές μορφές της γλώσσας που απέχουν και χρονικά μεταξύ τους σου φαίνονται
ολότελα ξένες η μία προς την άλλη. [[[ Ένας φίλος το έδωσε ιδιαίτερα παραστατικά. Βλέπουμε δυο φωτογραφίες ενός μικρού κοριτσιού
και μιας μεγάλης γυναίκας. Φαίνονται δυο τελείως διαφορετικά άτομα. Είναι όμως φωτογραφίες της ίδιας γυναίκας. Φωτογραφίσαμε
όμως τη στιγμή και κάναμε το λάθος να μην αναζητήσουμε τη σχέση. Έτσι και με τη γλώσσα.]]]] Βλέποντας τις δυο μορφές της, ξεχνού-
με, ή για κάποιους δυσνόητους λόγους δεν θέλουμε να θυμόμαστε, πως είναι δυο στιγμές στην ίδια γραμμή, πως πρόκειτ αι για την ίδια
ευθεία. Από κεί και πέρα, είναι πολλά τα κοινά στοιχεία, σε όλα τα επίπεδα της γλώσσας, ώστε να μην μπορούμε να μιλήσουμε για διγ-
λωσσία. Στο φωνολογικό αρχικά επίπεδο, παρότι έχουμε την επικράτηση των τύπων φτωχός αντί πτωχός, χτίζω αντί κτίζω, ή χτες αντί
χθες, έχουμε ένα μεγάλο σώμα λέξεων όπως οι : πτώμα, αίσθήμα, αφθονία, οπτικός, εκτιμώ, ασθενής, αυτοκτονία, που δείχνουν επ η-
ρεασμό από τη λόγια παράδοση.
Στη συνέχεια, αν και στο μορφολογικό επίπεδο, η κλίση του ονόματος και του ρήματος έχουν απλοποιηθεί σημαντικά στην ΚΝΕ, στο
συντακτικό επίπεδο η δομή της ΝΕ είναι μάλλον προϊόν συνθέσεως με έντονη τη λόγια παρουσία. Εκεί όμως που η συνάντηση των δύο
γλωσσικών μορφών, της σύγχρονης και της παλαιότερης, είναι γεγονός, είναι το λεξιλόγιο. Η σύγχρονη γλώσσα προκειμένου να αντα-
ποκριθεί με οικονομία και πληρότητα στις επικοινωνιακές της ανάγκες, εκτός από τις νεόπλαστες λέξεις ή τα ξένα δάνεια, επέλεξ ε, συνέ-
θεσε και αξιοποίησε στοιχεία, που ξεκινούν από την αρχαία μορφή, μέσα από τα κληρονομημένα στοιχεία , τα οποία δεν είναι ένας μικ-
ρός αριθμός τύπων, αλλά ενας τεράστιος όγκος, και αποτελούν αυτό ακριβώς που ονομάζουμε «συνέχεια» της Ελληνικής γλώσσας. Και
δεν πρόκειται βεβαίως για υποτίμηση της ΝΕ έναντι της ΑΕ- όσο κι αν αυτό είναι το μόνιμο επιχείρημα και η απόλυτη βεβαιότητα κά-
ποιων που προσπαθούν να ερμηνεύσουν γιατί κάποιοι άλλοι –εμείς εν προκειμένω- δεν αρνούμαστε την αποδοχή και αναγνώριση
πρωιμότερων μορφών της γλώσσας μας μέσα στη σύγχρονη πραγματικότητα . Έτσι ώστε τα παιδιά μας να χαίρονται τον Παπαδιαμάν-
τη στη γλώσσα που γράφτηκε, γιατί σε αυτή τη γλώσσα το τραγούδησε ο συγγραφέας κι έχουμε εκείνη τη μουσικότητα στα αυτιά μας
«του χορευτού και νανουρισμένου ύπνου» κάθε φορά που βυθιζόμαστε στις εικόνες του κι όχι να χρειάζεται να κυκλοφορήσει στη σύγ-
χρονη απόδοση για να τον διαβάσουν. Αυτή είναι η άλλη ακρότητα. Φοβάμαι –μάλιστα- ότι έτσι μπορεί να τον διαβάσουν, αλλά δεν θα
μπορέσουν να τον χαρούν…
Ωστόσο, αυτή τείνει να γίνει η «σύγχρονη πρόταση». Υποστηρίζεται μάλιστα, ότι όσοι κινδυνολογούν για την απόδοση στη νε αυτών των
κειμένων θα έπρεπε να ανησυχούν και για τις διασκευές λογοτεχνικών κειμένων για τον κινηματογράφο, την τηλεόραση και το θέατρο, ή
ακόμα και για τις μελωποιήσεις ποιημάτων , παραγνωρίζοντας ότι μια τέτοια μεταφορά αφορά άλλο επίπεδο χρήσης της γλώσσας και
άρα θα μπορούσε να συμβεί ακόμα και συγχρονικά. Ένα λογοτεχνικό έργο για παράδειγμα, προκειμένου να μεταφερθεί στην τηλεόρα-
ση, θα υποστεί διασκευή, έτσι που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του μέσου στο οποίο μεταφέρεται. Είναι λυπηρό λοιπόν να χρησιμο-
ποιούνται τέτοιας τάξης σοφίσματα για να καλύψουν αφενός το κενό της αδυναμίας των νέων να προσεγγίσουν παλαιότερες μορφές του
λόγου τους και αφετέρου την αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος να τη διδάξει, διότι δυστυχώς η ανάλογη προσέγγιση και ο κα-
τάλληλος τρόπος για μια τέτοια διδασκαλία βρίσκεται συχνά μακριά από την ιδεολογία και τη γνώση των εχόντων την ευθύνη του σχ εδι-
ασμού των Αναλυτικών Προγραμμάτων. Δεν πρόκειται λοιπόν για υποτίμηση, ούτε για «την αυθαίρετη υπόθεση ότι η ΝΕ χρειάζεται την
ΑΕ για να καλύπτει τα κενά της» , αλλά για τη διαπιστωμένη πραγματικότητα σύνθεσης και συγκερασμού των δύο γλωσσικών μορφών,
μέσα από τις δυνατότητες επιλογής που προσφέρει η α΄ στη β΄. Αυτές δε οι επιλογές πρέπει να γίνει συνείδηση ότι είναι στη διακριτική
ευχέρεια του κάθε χρήστη της γλώσσας. Κανονιστικού τύπου ρυθμίσεις, προσδιορισμός ορίων, κανονικοτήτων, πραγμάτων που επιτ-
ρέπονται ή που απαγορεύονται στην καθημερινή γλώσσα υπό αυτήν την έννοια δεν νοούνται. [Μπαμπινιώτης 1979, σ. 67-70]. Η συνε-
χής χρήση επιβάλλει και διαμορφώνει τη γλωσσική πραγματικότητα και εμείς μπορούμε μόνο να την παρατηρούμε και να την καταγρά-
φουμε. Ακόμα περισσότερο να την κατανοούμε, να την ερμηνεύουμε σε βάθος, μέσα από την ιστορική της διαδρομή και τις σημασίες
της και να την εμπλουτίζουμε. Διότι η αλλαγή, όχι μόνο δεν αναιρεί, αλλά επιβεβαιώνει την ενότητα της γλώσσας μας. Αυτό όμως για να

15

το καταλάβουμε, γιατί μόνο με παραδείγματα πρέπει να μιλούμε, αλλά και για να το χαρούμε –κυρίως μάλιστα για αυτό- θα περιδιαβού-
με μια λέξη –αρχίζοντας από την αρχική της βαθμίδα, την πρώτη ρίζα της λέξης και παρακολουθώντας μέσα από το δικό της χτίσιμο, το
χτίσιμό της ίδιας της γλώσσας, του συστήματος της, μέσα δηλαδή από τα παράγωγα και τα σύνθετά της, θα νοιώσούμε την οικονομία
της.

Έτσι από το ΒΑΙΝΩ < βαν-jω[παρατ: έβαινον, μελ.: βήσομαι, αόρ. : έβην, παρακ.: βέβηκα] : Βαδίζω, προχωρώ, εξελίσσομαι Θέματα:
βα- , βε-, βη- βω- και βιβα-

Έχουμε τα παραγωγα:

Από το θέμα βα:
Βάδην [το]
Βαδίζω: >βάδισμα > βαδιστής
Βαθμίδα[η]: σκαλί, με έννοια που να αφορά στη Μουσ. Και τη Γεωλ.: > βαθμηδόν > βαθμιαία >βαθμιδωτός:
Βαθμός >
Βάθρο: βάση: < Βασίζω >βάσιμος και βεβαίως με διαφοροποιήσεις της σημασίας καθώς αναφερόμαστε σε διαφορετικά γλωσσικά περι-
βάλλοντα. Έτσι, βάση είναι το βάθρο, το σημείο στήριξης, ο κατώτερος απαιτούμενος βαθμός για την εισαγωγή λχ. Στην τριτοβάθμια
εκπαίδευση, Γεωμ: η έδρα ενός γεωμετρικού σχήματος, Χημ. : η βάση μιας χημικής αλκαλικής ένωσης.
βατήρας [ο]:
βατός: > βατότητα

Από τον παρκ. «βέβηκα» :
βέβαιος: >βεβαιότητα: > βεβαιώνω: βεβαίωση , βεβαιωτικός, αλλά και :
βέβηλος, βεβηλώνω, >βεβήλωση

απο το θέμα Βη- : βήμα[το]
βηματίζω: >βηματισμός
Αλλά από το βαίνω προέρχεται και το βιβάζω [το οποίο κατά τους Ηofman και Lidell- Scott είναι σε αττική διάλεκτο το Βαίνω. Τύπος με
αναδιπλασιασμό: βι-βάζω. Κατά τον Curtius πρόκειται για «διαφορετικό τύπο» του βαίνω. Κατά τον Σταματάκο, το μεταβατικό ρήμα του
βαίνω: κάνω κάποιον να προχωρήσει, σηκώνω, κάνω μεγάλα βήματα] κι απο κει και πέρα:
βωμός

Με Σύνθεση έχουμε τις λέξεις:

ι. Με χρήση του στερητικού -α:
αβαθμολόγητος < α + βαθμός + λόγος
Άβατος< α+βαίνω
άβγαλτος < α + βγαίνω < βαίνω
αβέβαιος > αβεβαιότητα, αβεβαίωτος
α-διάβατος
αμετάβατος : με την πρόθεση ανα:
αναβαθμίζω αναβάθμιση
Ανεβάζω <ανά +βιβάζω το οποίο χωρίς τον αναδιπλασιασμό απαντάται ως βάζω, >ανέβασμα,
Ενώ με το ανά+ βαίνω: Ανεβαίνω >ανάβαση , αναβάτης >αναβατήρας
ανεβοκατεβάζω
απαράβατος< Α + παρά + βαίνω

με το από:
Αποβαίνω > απόβαση. > αποβατικός>αποβάθρα
Αποβιβάζω >αποβίβαση
Ασύμβατος <α+ συν +βατός
Ασυμβίβαστος
αντισυμβατικότητα
αλλά και τις λέξεις: Βαθμοθέτης : βαθμός + θέτω
Βαθμοθήρας <βαθμός + θήρα= κυνήγι > βαθμοθηρία > βαθμοθηρικός
βαθμολογία: <βαθμός + λέγω >βαθμολόγηση, βαθμολογικός >βαθμολόγιο:> βαθμολογητής
βαθμονόμηση
βαθμούχος: <βαθμός + έχω > βαθμοφόρος: >δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια
βγάζω <εκ+ βιβάζω > βγάλσιμο:
βγαίνω <εκ+ βαίνω:
Βημόθυρον < Θρησκ: η ωραία πύλη
βηματοδότης
βωμολοχώ <βωμός + λοχεύω: παραφυλάω στο βωμό [για να πάρω ό,τι περίσσεψε από τη θυσία >ανίερη πράξη, υβριστική >βωμολο-
χώ: υβρίζω]
βωμολόχος: >βωμολοχία: αισχρολογία, χυδαιολογία
Με το δια: διαβάζω <δια+ [βιβάζω>] βάζω:> διάβασμα
Διαβαθμίζω >διαβάθμιση,
διαβαίνω: >διάβαση: >διάβα [το] > διαβατός > διαβατάρης >διαβατάρικος, >διαβάτης > Νομ: διαβατήριο:
διάβημα >διαβήτης με χρήση στη Γεωμ: ,αλλά και στην Ιατρ: > διαβητικός
διαβεβαιώνω >διαβεβαίωση, διαβεβαιωτικός
διαβιβάζω: μεταβιβάζω, στέλνω >διαβιβαστικό >διαβίβαση
έκβαση < εκ + βαίνω : κατάληξη
εμβάζω< εν + βιβάζω: > έμβασμα[το]:
εμβάς [η] ους. < εμβάς –άδος< εν + βαίνω : η παντόφλα
εμβατήριο < εν + βάινω:
επεμβαίνω > επέμβαση

16

επιβεβαιώνω > επιβεβαίωση > επιβεβαιωτικός
Επιβαίνω >επιβάτης >επιβήτορας: το αρσενικό άλογο
Επιβιβάζω
Κτηνοβατώ> κτηνοβασία > κτηνοβάτης
μεταβαίνω> μετάβαση > μεταβατικός .
μεταβιβάζω: >μεταβίβαση > μεταβιβαστικός # αμεταβίβαστος
κατεβάζω: >κατέβασμα
κατεβαίνω >κατεβατό >κατάβαση:
μπαίνω >μπαινοβγαίνω >μπασιά >μπάτης : <εμβάτης: Μετεωρ.: θαλάσσια ή υπόγεια αύρα
ξε+ βγάζω
ορειβασία > ορειβάτης
παραβαίνω: > παράβαση: >παραβάτης-
παρεκβαίνω > παρέκβαση > παρεκβατικός
παρεμβαίνω< παρά +εν +βαίνω > παρέμβαση > παρεμβατικός> παρεμβατισμός
προβαίνω: >και από τη μετχ. Του παρακειμ: προβεβηκώς : ο γερασμένος
προβιβάζω: > προβιβασμός
πρόσβαση < προς+ βαίνω >προσβασιμότητα
πρωτοβγαίνω > πρωτόβγαλτος
συγκαταβαίνω:> συγκατάβαση >συγκαταβατικός, συγκαταβατικότητα
συμβαίνω < εύχρηστο ως απρόσωπο ρήμα: συμβαίνει >συμβάν [το] το γεγονός > σύμβαση, η συμφωνία και ως νομικός όρος > συμβα-
τικός: > συμβατός, ο σύμφωνος με κάποια χαρακτηριστικά >συμβατικότητα > συμβασιούχος,όρος οιοκονομικός.
Συμβιβάζω > συμβιβασμός > συμβιβαστικός > συμβιβαστικότητα
στυλοβάτης:
υπνοβατώ > υπνοβασία: > υπνοβάτης
υποβαθμίζω: > υποβάθμιση > υπόβαθρο
Υποβιβάζω > υποβιβασμός

Ελπίζω να μην σας κούρασα με όλα αυτά, αλλά η οικονομία της γλώσσας μας και η διαχρονική της συνέχειά είναι κάτι αξιοθαύμαστο
που πρέπει να συνειδητοποιούμε όλοι και να έχουμε την ευκολία σε κάθε ευκαιρία να επικαλούμαστε παραδείγματα για να την αποδεί-
ξουμε. Οι πρώτοι μάλιστα που αξίζει να το κατανοήσουν αυτό είναι οι μαθητές των σχολείων μας, στους οποίους θα έπρεπε πρώτο να
στοχεύει ένα αναμορφωμένο Αναλυτικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας της Ελληνικής Γλώσσας στο σύνολό της, έτσι ώστε οι νέοι και να μπ ο-
ρούν να αντιληφθούν την εξέλιξη της γλώσσας μας στο πέρασμα των αιώνων και να την ερμηνεύουν, αλλά και να την εμπλουτίζουν
υποβοηθούμενοι μέσα από την ανάλυση της λέξης με τη διαδικασία της ετυμολογίας. Το ταξίδι στην ιστορία μέσω της γλώσσας είναι ένα
γοητευτικότατο ταξίδι που μας κάνει ιδιαίτερα στις μέρες μας να είμαστε πιο πλούσιοι πνευματικά και πιο δυνατοί ψυχικά. Η αναγνώριση
της διαχρονικότητας της γλώσσας μας και της άρρηκτης σχέσης της ΑΕ και της ΝΕ είναι το μέλλον της γλώσσας μας.
Και κάτι ακόμα: Στα Ελληνικά δεν είναι η λέξη μέσο για το διανόημα, για τη σκέψη. Στα ελληνικά η ίδια η γλώσσα είναι σύστημα σκέψης,
δεδομένου ότι σε αυτόν το χώρο και με αυτή τη γλώσσα νοηματοδοτήθηκαν για πρώτη φορά και οριοθετήθηκαν σημαινόμενα και μάλι σ-
τα κατά τέτοιο τρόπο ώστε χιλιετίες μετά να προσφέρονται για τη νοηματοδότηση σύγχρονων εννοιών καθόλα άγνωστων στον αρχαίο
κόσμο ως αυτούσιες σημασίες αλλά τελικά αποδείχτηκαν οι μόνες που μπορούσαν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες. Θυμίζ ο-
υμε την τηλεόραση, το αεροπλάνο, την ψυχανάλυση, το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και πιο πρόσφατα τον κυβερνοχώρο, ‘cyber”με την
Αγγλική προφορά. Είναι λοιπόν, άδικο να ζητούν αλλόγλωσσοι λαοί το δεκανίκι της ελληνικής για να εκφράσουν τα νεά προϊόντα τη ς
σύγχρονης σκέψης και της τεχνολογίας και τα ελληνόπουλα να μη μπορούν να αντιληφθούν την ευρύτητα της ιδιας της λέξης, τη στιγμή
μάλιστα που πρόκειται για τη δική τους γλώσσα, για τη δική τους σκέψη, Κι αυτή είναι η προσφορά –μία από τις προσφορές- του Ελλη-
νικού στοιχείου στον κόσμο. Αυτός είναι ο λόγος που ο Ελβετός ιστορικός του πολιτισμού Jacob Burckhardt ομολογεί ότι “βλέπουμε με
τα μάτια των Ελλήνων και μιλούμε με τις εκφράσεις τους». Ο Ισπανός εξαίρετος κλασικός φιλόλογος Adrados –άλλωστε- υποστηρίζει σε
κάθε ευκαιρία πως οι Ευρωπαϊκές γλώσσες είναι «κρυπτοελληνικές». Έχοντας αυτά υπόψη μας εύκολα μπορούμε να εξηγήσουμε τα
λόγια του Ψυχάρη για την πατρίδα μας: «μικρός τόπος και γέμισε τη γης»

Σας ευχαριστώ πολύ.
Χαρίκλεια Κ. Κοσεγιάν
http://www.chara-cosseyan.com/2007/09/i-diachronikotita-tis-ellinikis-glossas/

6. H ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ (Από τον Όμηρο έως σήμερα)
Του Στρατηγού ε.α. Δ. Σκαρβέλη, Επιτίμου Α/ΓΕΕΘΑ – Ακαδημαϊκού
«Κυρίες και Κύριοι,
Ανάμεσα στα πολλά περίεργα και παράδοξα της εποχής μας που έχουν σχέση με την επιχειρούμενη από κάποιους αναθεώ-
ρηση της ιστορίας μας, είναι και η άποψη για την ασυνέχεια των νεοελλήνων σε σχέση με τους αρχαίους Έλληνες.
Η γλώσσα όμως, που είναι από τα πλέον ουσιώδη και ζωντανά κριτήρια της ιστορικής συνέχειας κάθε έθνους, συνισ-
τά ένα τείχος αξεπέραστο για τους θιασώτες της ασυνέχειας και με την καθημερινή χρήση της μαρτυρεί και θα μαρτυρεί εις το
διηνεκές, την αδιάκοπη και αδιάσπαστη πορεία του ελληνισμού ανά τους αιώνες.
Τούτο δε, διότι η γλώσσα της σήμερον είναι η γλώσσα του χθες, ενός «χθες» που εκτείνεται έως την εποχή του Ομή-
ρου, στα έπη του οποίου έχει τις ρίζες της. Αυτή τη συνέχεια της γλώσσας, που είναι συνυφασμένη με τη συνέχεια του έθνους
μας, θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε εδώ σήμερα, σαν αποτέλεσμα μιας πολύ περιορισμένης έρευνας, κατά ένα τρόπο
άμεσο και πρακτικό, καθόλου θεωρητικό, με αναφορά σε όρους και εκφράσεις που είναι και σήμερα σε χρήση.
Μη όντας φιλόλογος, πολύ περισσότερο γλωσσολόγος, (αν και πιστεύω ότι η γλώσσα είναι υπόθεση όλων μας και όχι
μόνο των ειδικών) αρκέσθηκα να περιορίσω την έρευνά μου, στο δικό μου γνωστικό αντικείμενο, το στρατιωτικό τομέα, σαν
πρώην στρατιωτικός. Και εξεπλάγην και εγώ, όταν προχωρώντας ανεκάλυπτα ότι, η στρατιωτική γλώσσα, ειδικώτερα η στρα-
τιωτική ορολογία που είναι σήμερα σε χρήση, έχει ομηρικές και γενικά αρχαιοελληνικές τις καταβολές της.
Μπορώ λοιπόν να υπερηφανεύομαι δικαίως για το Στρατό – λέγοντας Στρατό εννοώ τις Ένοπλες Δυνάμεις – ´...

Διαβάστε περισσότερα στον παρακάτω σύνδεσμο:
http://www.apodimos.com/arthra/08/Dec/ELLHNIKH_GLOSSA_H_GLOSSIKH_KLHRONOMIA_MAS/index.htm

17

7. Ἡ Ἐκκλησία ἔσωσε τὴν Ἑλληνικὴ γλώσσα

τοῦ π. Γεωργίου Μεταλληνοῦ

Ἡ Ἐκκλησία ἀναδεικνύεται σὲ κάθε περίοδο δουλείας κιβωτὸς καὶ τῆς γλωσσικῆς μας παραδόσε-
ως. Ἂς θυμηθοῦμε τὴν Τουρκοκρατία καὶ τὴ Βενετοκρατία. Ἡ ἀσίγαστη λατρεία τῆς Ἐκκλησίας καὶ
ἡ μόνιμη ἐπαφὴ τοῦ Κλήρου μὲ τὸν λαό, στὸ εὐρύ του φάσμα, διέσωσε καὶ τὴ γλώσσα μας. Τὸ
σημαντικότερο, μάλιστα, εἶναι ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἔσωσε τὴ γλώσσα ὁλόκληρη, σ' ὅλη τὴ διαχρονία της
καὶ σὲ ὅλες τὶς μορφὲς τῆς κατανίκησε κάθε δισταγμὸ καὶ ἀνταποκρίθηκε στὶς ἀπαιτήσεις τῶν
καιρῶν μὲ τὴν ἀκόλουθη σοφὴ λύση: Στὴν λατρεία διατηρήθηκε ἡ καθιερωμένη γλωσσικὴ μορφή,
ποὺ διακρατεῖ ἔτσι καὶ τὴ συνέχεια τῆς Πατερικῆς παραδόσεως. Στὸ κήρυγμα, ὅμως, ἐκτὸς ἀπὸ τὶς
ἐξαιρέσεις μερικῶν ἀπροσγείωτων ἐγωκεντρικῶν ἀρχαιοπλήκτων, χρησιμοποίησε τὴ λαϊκὴ μορφὴ
τῆς Ἑλληνικῆς. Ἔτσι ἀναδείχθηκαν οἱ μεγάλοι λαϊκοὶ φωτιστὲς τοῦ Γένους ἀπὸ τὸν Μελέτιο Πῆγα καὶ τὸν Ἠλία Μηνιάτη μέχρι τὸν Ἅγιο
Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλὸ καὶ τοὺς ἄλλους Κολλυβάδες.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, τὸ σύστημα Παιδείας ποὺ πρόσφερε ἡ Ἐκκλησία μέσα στὴ δουλεία, ἀναπληρώνοντας τὸ τεράστιο κενὸ ποὺ
ἄφηναν οἱ καταφεύγοντες στὴ Δύση λογάδες τοῦ Γένους, ὅσο φτωχὸ καὶ ταπεινὸ καὶ ἂν ἦταν -τὰ γνωστὰ κολλυβογράμματα- καὶ ὅσο καὶ
ἂν κατηγορήθηκαν ἀπὸ τοὺς δυτικόπληκτους διαφωτιστές, διατηροῦσαν μόνιμα τὴν ἐπαφὴ τῶν παιδιῶν μὲ τὴ γλώσσα τῶν λειτουργικῶν
βιβλίων, δίνοντας ἔτσι δυνατότητες γιὰ περαιτέρω καλλιέργεια στὰ φωτεινὰ ἐκεῖνα πνεύματα ποῦ ἀναδείχθηκαν σὲ μεγάλους Διδασκά-
λους καὶ Πνευματικούς του Γένους μας. Θὰ ἐπικαλεσθοῦμε ἕνα παράδειγμα ἀπὸ τὰ πολλὰ ποὺ καταδεικνύει τὴ συμβολὴ τῆς Ἐκκλησίας
στὴ διάσωση τῆς γλώσσης μας: Πρόκειται γιὰ...
τὸν Κωνσταντῖνο Οἰκονόμο (+1857), τὸν σοφότερο κληρικὸ τοῦ 19ου αἰώνα, πολυμαθῆ καὶ πολύγλωσσο, ἀλλὰ καὶ ἀπαράμιλλο χειριστὴ
τοῦ ἑλληνικοῦ λόγου.
Στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας ἔμαθε καὶ ὁ Κ. Οἰκονόμος τὰ Ἑλληνικά του, χωρὶς αὐτὸ νὰ τὸν ἐμποδίσει νὰ μάθει καὶ πολλὲς ἄλλες ξένες
γλῶσσες. Ὅλες, ὅμως, οἱ ἄλλες γλῶσσες τοῦ ἔμειναν «ξένες», γιατί διέσωζε μόνιμη τὴν ἐσωτερικὴ -ὑπαρξιακή- του σχέση μὲ τὴ «μητρι-
κή» του Γλώσσα, τὴν Γλώσσα τοῦ Γένους καὶ τῆς Ἐκκλησίας του. Νὰ γιατί πιστεύουμε ἀμετακίνητα ὅτι καὶ σήμερα τὸ ἐκκλησιαστικὸ
σῶμα θὰ σώσει τὴν γλώσσα μας. Ὅπως αὐτὸ γίνεται ἤδη ἐπὶ αἰῶνες στὸν χῶρο τῆς Διασπορᾶς μας. Ὅσο ὑπάρχει Ὀρθόδοξη
ἐκκλησιαστικὴ λατρεία καὶ ἀκούγεται ὁ ἁγιογραφικὸς καὶ πατερικὸς λόγος, θὰ σώζεται καὶ ὁ ἑλληνικὸς λόγος, γιὰ νὰ ἐπαληθεύεται ἐκεῖνο,
ποὺ ἔχει προσφυέστατα λεχθεῖ, ὅτι δὲν σώζεται ἡ Ὀρθοδοξία ἀπὸ τὸν Ἑλληνισμό, ἀλλὰ ὁ Ἑλληνισμὸς σώζεται μέσα στὴν Ὀρθοδοξία.
Ὅλες, λοιπόν, οἱ ἀπόπειρες ἐκσυγχρονισμοῦ τῆς λατρείας μας μὲ τὸν μεταγλωττισμὸ τῶν κειμένων της, ἔστω καὶ ἂν προέρχονται ἀπὸ
ἀγαθὴ διάθεση, μποροῦν νὰ ἀποβοῦν καὶ ἐθνικὰ ἐπιζήμιες. Ἂς ἀφήσουμε, λοιπόν, τὴ λατρεία μᾶς ἄθικτη. Γιὰ νὰ εἶναι τουλάχιστον ἕνας
χῶρος ποὺ σώζει ἀτόφια τὴν ἑλληνορθόδοξη συνέχειά μας».
stratisandriotis.blogspot.com
Το αλίευσα ΕΔΩ orthodoxia-ellhnismos


8. Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΟ-
ΛΟΦΟΝΙΑ ΤΗΣ.

Του Αντωνίου Α. Αντωνάκου
Καθηγητού - Φιλολόγου
Ιστορικού – Συγγραφέως
Σήμερα, μετά το πέρας της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνος, μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητος ότι η
ελληνική γλώσσα έχει καταστραφεί με διαχρονικές και συντονισμένες ενέργειες των πολιτικών της μεταπολί-
τευσης!
Έχουμε πλημμυρίσει στα αγγλικά! Έχουμε γεμίσει λάθη! Δεν ξέρουμε να μιλήσουμε σωστά! Ακούμε καθη-
μερινά στην βουλή, όπου κάποτε ήταν το λίκνο της ρητορείας, τους περισσότερους βουλευτές να διαβάζουν μέσα από τα χειρόγραφά
τους, και πάλι να κάνουν λάθη! Ας αφήσουμε δε το σχολείο, όπου τα παιδιά δεν μπορούν και δεν ξέρουν πλέον πως να εκφρασθούν!
Αυτά ως προς την ωμή γλωσσική πραγματικότητα στην σύγχρονη Ελλάδα!!!
Από την άλλη δεν είδαμε και δεν βλέπουμε καμμία προσπάθεια βελτιώσεως της καταστάσεως αλλά και καμμία προσπάθεια γλωσσικής
και εθνικής υπερηφάνειας, μιας και ο πρωθυπουργός της Ελλάδος Γ. Παπανδρέου αλλά και πλείστοι πολιτικοί αξιωματούχοι ομιλούν
πάντοτε στα αγγλικά κατά τις δηλώσεις τους στο εξωτερικό, ενώ οι άλλοι πρωθυπουργοί κρατών ομιλούν πάντα στην εθνική τους
γλώσσα. Η γερμανίδα καγκελάριος ομιλεί στα γερμανικά, ο Ισπανός πρωθυπουργός στα ισπανικά, ο γάλλος πρόεδρος στα γαλλικά, ο
ρώσος στα ρωσικά, ο κινέζος στα κινεζικά. Ο τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν, έχει πάντοτε διερμηνέα, διότι ομιλεί πάντοτε τουρκ ικά,
ενώ ο τέως γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ απεχώρησε από επιτροπή της Ε.Ε., όταν συμπατριώτης του γάλλος μίλησε στα αγγλικά.
Κατάργηση της προστατευτικής συνταγματικής διατάξεως
Η Ελλάς, δυστυχώς, είναι μία χώρα, ίσως η μόνη, η οποία δεν προστατεύει στο σύνταγμά της την γλώσσα της. Αφαίρεσε την προστατ ε-
υτική διάταξη – ασπίδα, που υπήρχε, από το σύνταγμα του 1975 και μετά και δεν συμπεριέλαβε ποτέ παρόμοια διάταξη στα επόμενα
συντάγματα για την προστασία της ελληνικής γλώσσας.
Ό Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Γλωσσικής Κληρονομιάς, Ομότιμος Καθηγητής τού Ε.Μ.Π. και Ακαδημαϊκός, κ. Αντώνιος Κουνάδης
απεκάλυψε σε άρθρο του στην εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ» της 2ας Ιουνίου 2007 ότι ή Ελλάς, δυστυχώς, είναι ή μόνη χώρα που δεν προστα-
τεύει στο σύνταγμα της την γλωσσά της! Ναι, καλά διαβάσατε! Γι’ αυτό υπάρχει αυτή ή ασυδοσία!!!
Συγκεκριμένα ο ακαδημαϊκός είπε ότι η Εταιρεία Ελληνικής Γλωσσικής Κληρονομιάς με την ευκαιρία της Ελληνικής Προεδρίας το 2003,
οργάνωσε μεγάλη εκδήλωση στην Πνύκα παρουσία των εθνικών εκπροσώπων των χωρών της Ε.Ε. με θέμα «Ελληνική γλώσσα και
Ευρωπαϊκός πολιτισμός». Στην εκδήλωση αύτη τονίσθηκε πως ή ελληνική - πηγή του λεξιλογίου των ευρωπαϊκών γλωσσών - θα πρέ-
πει να συμπεριληφθεί στις λίγες επίσημες γλώσσες της Ε.Ε., εν όψει τού συζητουμένου περιορισμού του αριθμού των εικοσιπέντε π ερί-
που σήμερα ομιλουμένων γλωσσών, διότι η γλώσσα μας, θεμελιακό στοιχείο τού ευρωπαϊκού πολιτισμού και της παγκόσμιας διανόη-
σης, υπήρξε το βασικό όχημα διαδόσεως πολιτισμού σε ολόκληρο τον κόσμο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ωστόσο, ένα τέτοιο
αίτημά μας προς την Ε.Ε. θα έπρεπε να συνοδευθεί από την λήψη εκ μέρους μας μέτρων προστασίας της γλώσσας μας, όπως συμβαί-
νει σε άλλες χώρες.
Δυστυχώς, ή Συνταγματική προστασία τής Ελληνικής Γλώσσας που υπήρχε σε προηγούμενα Συντάγματα δεν επανελήφθη στο Σύνταγ-

18

μα του 1975, οι δε επόμενες αναθεωρήσεις του ανεφέροντο σε άλλα θέματα εκτός αυτού, του ζωτικής σημασίας για την ταυτότητα και
την συνέχεια του Ελληνισμού, θέματος.
Tο άρθρο 107 που υπήρχε στο Σύνταγμα του 1952 προέβλεπε το εξής: «Επίσημος γλώσσα τού κράτους είναι εκείνη στην οποία συ ν-
τάσσεται το Πολίτευμα και της Ελληνικής Νομοθεσίας τα κείμενα. Πάσα προς παραφθορά αυτής επέμβαση απαγορεύεται». Εάν αύτη ή
διάταξη διετηρείτο και στο Σύνταγμα του 1975 θα είχαν αποφευχθεί τα σοβαρά πλήγματα που υπέστη ή Γλώσσα μας, και έτσι δεν θα
φθάναμε στην σημερινή κακοποίηση και κατάντια της.
Πώς προστατεύουν την γλώσσα τους οι σοβαρές χώρες
Κατόπιν των παραπάνω είναι άκρως επιβεβλημένο να ληφθούν μέτρα προστασίας της γλώσσας μας από τους εκάστοτε νομοθετούντες,
ιδιαίτερα στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Αυτό συμβαίνει και σε άλλες χώρες για την διατήρηση της εθνικής τους ταυτό-
τητος όπως π.χ. στην Γαλλία, Ρωσία, Ιαπωνία, Κορέα, Κίνα, Ισπανία, Γερμανία.
Όταν, για παράδειγμα, προ τριακονταετίας περίπου, επιτροπές από ειδικούς στην Ιαπωνία και Κορέα ανέλαβαν να εξετάσουν το ενδε-
χόμενο εκσυγχρονισμού τής παραδοσιακής τους γραφής, εξέδωσαν σύντομα το πόρισμα τους, που άρχιζε ως εξής: «Κάτω τα χέρια
από την ιστορική μας γραφή! Αναγνωρίζουμε τις δυσχέρειες, που έχουν οι νέοι μας στην εκμάθηση των ιδεογραμμάτων, αλλά ή προσ-
πάθεια πού καταβάλλουν αποτελεί πνευματική άσκηση πού οξύνει τον νου. Με αύτη την γραφή επιβιώσαμε. Με αύτη την γραφή επιτύ-
χαμε το οικονομικό θαύμα τής Άπω Ανατολής».
- Στην Ρωσία επιβάλλεται βαρύτατο πρόστιμο σε οποιονδήποτε αντικαταστήσει γράμμα τού Κυριλλικού αλφαβήτου με αντίστοιχο Λατινι-
κό.
- Στην Γαλλία για θέματα που αφορούν την γλώσσα ζητείται από την κυβέρνηση η γνώμη της Γαλλικής Ακαδημίας. Κάτι ανάλογο υπήρ-
χε παλαιότερα και στον Οργανισμό τής Ακαδημίας Αθηνών.
- Πρόσφατα, ο Πρόεδρος της Γερμανικής Βουλής ζήτησε την μέσω Συντάγματος προστασία της Γερμανικής Γλώσσης.
Τί γίνεται στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, όλοι διαπιστώνουν ότι υπάρχει πρόβλημα! Αλλά, δυστυχώς, μόνο διαπιστώνουν! Όλοι οι υπεύθυνοι φορείς, πριν την
τελευταία αναθεώρηση του συντάγματος, ήσαν σύμφωνοι για την ανάγκη Συνταγματικής προστασίας της γλώσσας μας! (σ.σ. sic) Η
προταθείσα προς την κυβέρνηση σχετική διατύπωση στο υπό αναθεώρηση τότε Σύνταγμα είχε ως εξής:
«Ή Ελληνική Γλώσσα από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα που αποτελεί ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο μαζί με την ιστορική της
γραφή προστατεύεται υπό του κράτους ως έκφανση της διαχρονικής ταυτότητος του Ελληνικού Γένους και θεμελίου τού ευρωπαϊκού
πνεύματος. Παρεμβάσεις επί γλωσσικών θεμάτων προϋποθέτουν γνώμη τής Ακαδημίας Αθηνών».
Ωστόσο, όπως προκύπτει από τα Πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων, εκτός μιας σύντομης αναφοράς βουλευτή τού (τότε) κυβερνώντος
κόμματος για την ανάγκη προστασίας της γλώσσας μας ή σχετική συζήτηση κατά τις δυο πολύωρες συνεδριάσεις της (10.1.2007 και
15.2.2007) εστιάσθηκε στο περιβόητο ζήτημα ιδρύσεως μη κρατικών, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Πανεπιστημίων. !!!
Αυτά συμβαίνουν σήμερα! Στον λαό μας, αλλά και στους σοβαρούς λαούς της γης!
Τί συνέβαινε όμως στις διάφορες εποχές τής ελληνικής ιστορίας;
Οι Έλληνες ήσαν πάντοτε υπερήφανοι για την γλώσσα τους
Οι Έλληνες, λοιπόν, ήσαν πάντοτε υπερήφανοι και έτρεφαν μοναδικό θαυμασμό για την γλώσσα τους. Την αγαπούσαν και ένιωθαν
μεγάλο σεβασμό γι' αυτήν, διότι αποτελούσε το καύχημά τους.
Δεν ανέχονταν ούτε την κακοποίηση της, αλλά ούτε και να την χρησιμοποιούν άνθρωποι, πού δεν είχαν την πρέπουσα παιδεία και δεν
κατανοούσαν την μοναδικότητα και το μεγαλείο της.
Είναι χαρακτηριστικό το περιστατικό που μας αναφέρει ο Πλούταρχος (Θεμιστοκλής, 6,4,2): για την σημασία που έδιναν οι αρχαίοι Έλ-
ληνες στην γλώσσα και πώς την προστάτευαν! «Επαινείται δ’ αυτού και το περί τον δίγλωσσον έργον εν τοις πεμφθείσιν υπό βασιλέως
επί γης και ύδατος αίτησιν. Ερμηνέα γαρ όντα συλλαβών δια ψηφίσματος απέκτεινεν, ότι φωνήν Ελληνίδα βαρβάροις προστάγμασιν
ετόλμησε χρήσαι».
Το απόσπασμα αυτό, λοιπόν, μας λέει ότι, όταν ο Ξέρξης απέστειλε αντιπροσωπεία για να ζητήσει «γη και ύδωρ» από τους Αθηναίου ς,
ο Θεμιστοκλής, παρά τα καθιερωμένα, διέταξε να συλληφθεί ο διερμηνεύς και με ψήφισμα τον εθανάτωσε με την αιτιολογία ότι "φωνήν
ελληνίδα, βαρβάροις προστάγμασιν ετόλμησε χρήσαι". Δηλαδή, "επειδή ετόλμησε να χρησιμοποιήσει την ελληνική γλώσσα σε βάρβαρα
προστάγματα"!
Η σημερινή θολοκουλτούρα των προοδευτικών θα χαρακτήριζε αυτήν την πράξη φασιστική! Εξ άλλου, γι’ αυτούς, οποιαδήποτε πράξη η
οποία δεν δίνει την ασύδοτη ελευθερία να καταστρέφεται η ελληνική γλώσσα διά των γκρίκλις, των ξενόγλωσσων πινακίδων κ.λπ. έχ ει
φασίζουσα γλωσσική νοοτροπία!
Προστασία της γλώσσας από τον Καποδίστρια
Στην Προκήρυξη της Πελοποννησιακής Γερουσίας (της 16 Μαρτίου 1822) ανεφέρετο μεταξύ άλλων ότι «η σεβαστή Πελοποννησιακή
Γερουσία, προσκαλεί αξίους διδασκάλους δια να διδάξουν κοινά γράμματα, ελληνικά, μαθηματικά, και προς τούτοις την ιταλικήν κα ι
γαλλικήν διάλεκτον· προσκαλεί δε και την φιλομαθή νεολαίαν αφ’ όλην την Πελοπόννησον να συντρέξη εδώ δια να διδαχθή αμισθί, κ η-
ρύττουσα ότι κάθε μαθητής δεν θα εξοδεύση άλλο τι παρά δια τα βιβλία του και δια την ζωοτροφίαν του, Διατάττει δε τους γονείς να μη
παραμελήσουν το ιερόν χρέος των, αλλά να φροντίσουν επιμόνως δια την παιδείαν των τέκνων των».
Εδώ βλέπουμε ότι η νεοσύστατη Πελοποννησιακή Γερουσία καλεί τους νέους να διδαχθούν δωρεάν (αμισθί) τα ελληνικά γράμματα και
ξένες γλώσσες, ιταλικά και γαλλικά.

Αυτό που δεν έχουν καταλάβει σήμερα η κ. Διαμαντοπούλου και οι φωστήρες τού πνεύματος, που την περιβάλλουν, είναι ότι δεν πρέπει
να διδασκόμαστε τις ξένες γλώσσες εις βάρος της δικής μας! Άλλο «μαθαίνω ξένες γλώσσες», και άλλο «ξεχνώ, παραποιώ και κατα σ-
τρέφω την δική μου»!
Και τότε διδάσκαμε ξένες γλώσσες. Όμως ο Καποδίστριας, ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος, σε επιστολή που έστειλε στον Ιγνάτιο,
μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας, του έγραφε: «Προστάξατε, ως νομοθέτης, όστις γραικός πρός γραικόν γράψη εις διάλεκτον αλλογενών,
κηρύττεται αλλογενής...»!!!
Ας σοβαρευθούν λοιπόν οι πολιτικοί, οι έχοντες την ευθύνη αλλά και την δυνατότητα λύσεως τού προβλήματος! Ας κάνουν κάτι για να
σταματήσουν την ολοκληρωτική καταστροφή! Και ας κατανοήσουν αυτό που ο Καζαντζάκης αλλά και άλλοι διανοητές είχαν πει: «Η
αληθινή πατρίδα ενός λαού είναι ή γλώσσα του. Αν αυτή χαθεί, χάνεται και ο λαός μαζί της»!

Βιβλιογραφία:
Αντωνίου Α. Αντωνάκου:» «Εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί Γλώσσης», εκδόσεις ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ.
Αντωνίου Α. Αντωνάκου: «Γλώσσα ποί πορεύη;» Εκδόσεις ΚΑΔΜΟΣ.

πηγή από την Αιώνια Ελληνική Πίστη Το αλίευσα ΕΔΩ http://koukfamily.blogspot.com/2011/06/blog-post_1916.html

19

9. Οι παράγοντες που διατηρούν τον Ελληνισμό στην Αμερική. Θρησκεία, Γλώσσα και Πολιτιστική
εκπαίδευση .
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Η θεωρία που αφορά το «χωνευτήρι» (melting pot), σύμφωνα με την οποία σε κάθε γενιά ο μετανάστης χάνει την εθνική
του ταυτότητα και γίνεται πιο πολύ Αμερικανός δεν ικανοποίησε ποτέ τον ψυχολόγο Τζέιμς (Δημήτρη) Κουτρελάκο. Ελεγε στον εαυτό
του: «Εάν οι Ελληνες διατήρησαν το χαρακτήρα τους για 400 χρόνια επί τουρκοκρατίας, θα τον έχαναν τόσο γρήγορα στην Αμερική σε
μια γενιά;».
Ετσι, εδώ και τρία χρόνια ο συνταξιούχος πρώην ψυχολόγος του Κολεγίου Χάντερ της Νέας Υόρκης αποφάσισε να ξεκινήσει τη δική του
μελέτη για την εθνική ταυτότητα, μοιράζοντας ερωτηματολόγια σε πάνω από 700 μαθητές και φοιτητές από Λύκεια και Πανεπιστήμια της
Νέας Υόρκης. Μεταξύ τους υπήρχαν 257 Ελληνοαμερικανοί.
Η έρευνα αυτή απέδειξε ότι η εθνική ταυτότητα δεν σβήνει απαραιτήτως αλλά μπορεί να διατηρείται καλά σε κάθε γενιά εάν υπάρχουν οι
σωστές συνθήκες.
Ο μύθος του Melting Pot
Ο Δρ. Κουτρελάκος, 83 ετών, ο οποίος είναι γιος μεταναστών που μεγάλωσε στο «Ελληνικό χωριό» (τότε) του Ντόβερ (Dover), Νιου
Χαμσάιρ, είναι πολύ παθιασμένος με το θέμα της μελέτης. Οταν τον συναντώ για να συζητήσουμε τη μελέτη, που δεν έχει ακόμα εκδοθεί
και ονομάζεται «Εθνική Ταυτότητα: Διαφορές Ομάδων Ανάλογα με την Πολιτιστική Eκπαίδευση (Ηeritage Εducation), Γλώσσα και
Θρησκεία» στο γεμάτο βιβλία και έργα τέχνης διαμέρισμά του κοντά στο «Νιου Γιορκ Γιουνιβέρσιτι» (New York University), εξηγεί την
έρευνά του με άφθονες αναφορές σε ψυχολογία, κοινωνιολογία, ιστορία και προσωπικές εμπειρίες.
Είναι η τρίτη μελέτη που έχει κάνει σε παρόμοια θέματα από τότε που πήρε σύνταξη το 2004, μεταξύ των οποίων είναι και μία μελ έτη
για την πολιτιστική προσάρμοση (acculturation) των Ελλήνων της Αμερικής που εκδόθηκε στο International Journal of Psychology.
«Συνήθως θεωρείται ότι η πορεία της πολιτιστικής προσάρμοσης των μεταναστών είναι μια απλή διαδικασία που ξεκινάει στο Ellis
Island», εξηγεί ο Δρ. Κουτρελάκος «και με κάθε γενιά το άτομο γίνεται πιο πολύ ‘Αμερικανός’ κα ι πιο λίγο Ελληνας’ - ή όποια άλλη εθνι-
κότητα». Μεταξύ των ακαδημαϊκών υποστηρικτών της θεωρίας αυτής είναι ο καθηγητής Ρίτσαρντ Δ. Αλβα της CUNY. Αλλά ο Δρ. Κουτ-
ρελάκος βρήκε κάτι διαφορετικό με τη δική του έρευνα.
Εθνική ταυτότητα στη Νέα Υόρκη
Για τη μελέτη αυτή, ο δραστήριος, κομψός, χαμογελαστός συνταξιούχος με τόση εμπειρία εξετάζοντας την εσωτερική ζωή των άλλων, το
έβαλε στα πόδια μοιράζοντας τα 20 λεπτά ερωτηματολόγιά του σε μαθητές και φοιτητές σε διάφορα σχολεία στη Νέα Υόρκη. Τα πάνω
από 700 άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη ήταν όλοι παιδιά μεταναστών, από πρώτης (με γονείς μετανάστες), δεύτερης, τρίτης, κτλ.
γενιάς. Η μελέτη ήταν σχεδιασμένη να εξετάσει τους εξής παράγοντες σε σχέση με εθνική ταυτότητα: ηλικία, φύλο, γενιά, πολιτισ τική
εκπαίδευση («heritage education», ή μαθήματα της κουλτούρας και γλώσσας μίας εθνικής ομάδας), διατήρηση πατρικής γλώσσας και
αυτοεκτίμηση.
Τα άτομα που πήραν μέρος ήταν σε τρεις κατηγορίες - λευκοί, μειονότητες και άτομα από πρόγονους πολυεθνούς καταγωγής. Αλλά ο
Δρ. Κουτρελάκος χώρισε την κατηγορία «λευκοί» σε δύο - «λευκοί» και «λευκοί συγκεκριμένης καταγωγής (specific white)». Η τελευταία
ομάδα ήταν μαθητές/φοιτητές αρμενικής, εβραϊκής και ελληνικής καταγωγής και αντιστοιχούν στο 45% του συνόλου της μελέτης.
Εξηγεί ο ψυχολόγος ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ των όρων «φυλή» και «εθνική ταυτότητα». Οπως εκτιμά, ο όρος «φυλή» χρησιμοποιεί-
ται από αυτούς που έχουν εξουσία για να βάλουν τους άλλους σε μια τάξη. Σε αντίθεση, ο όρος «εθνική ταυτότητα» έχει να κάνει με το
πώς μια ομάδα βλέπει τον εαυτό της. Πιστεύει ότι δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την ιστορία του ρατσισμού στην Αμερική, αλλά όλες οι
εθνότητες στην κατηγορία «λευκοί» δεν είναι το ίδιο. Αποφάσισε να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον του σε απόγονους Αρμενίων, Εβραί ων
και Ελλήνων μεταναστών λόγω κάποιων ομοιοτήτων στις κουλτούρες και ιστορίες τους.
Για να μετρήσει την εθνική ταυτότητα στη μελέτη χρησιμοποίησε μια επιστημονική εκτίμηση της εθνότητας (Multiethnic Identity
Measure). Υπήρχαν ερωτήσεις όπως «Είμαι υπερήφανος για την εθνική μου ομάδα;» με απαντήσεις, όπως 1 = Διαφωνώ απόλυτα,
μέχρι 4 = Συμφωνώ εντελώς. Η μελέτη επίσης είχε ερωτήσεις που εξέταζαν την αυτοεκτίμηση, πολιτιστική εκπαίδευση («heritage
education»), διατήρηση πατρικής γλώσσας και θρησκευτική συμμετοχή.
Πολιτιστική εκπαίδευση, Γλώσσα και Θρησκεία οι κύριοι παράγοντες
Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα της μελέτης είναι ότι οι κυριότεροι παράγοντες στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας είναι η πολιτιστική
εκπαίδευση, η γλώσσα και η θρησκεία. Αυτά συνδέονται παραπάνω από άλλα με μια ισχυρή εθνική ταυτότητα. Οταν υπάρχει συμμετο-
χή σε κάποια πολιτιστική εκπαίδευση για την κουλτούρα της ομάδας, «η εθνική ταυτότητα δεν διαφέρει (δηλαδή δεν μειώνεται) από τη
δεύτερη στην τρίτη γενιά».
Επίσης, στη μελέτη, τα άτομα που είχαν αρμενική, εβραϊκή ή ελληνική καταγωγή είχαν πιο ισχυρό αίσθημα της εθνικής ταυτότητας ακ ό-
μα και από τα άτομα στην κατηγορία μειονοτήτων. Στη μελέτη, το 86% των «συγκεκριμένων λευκών» απάντησαν ότι θεωρούν την εθνι-
κή τους ταυτότητα «πολύ σημαντική» σε σχέση με μόνο το 44% των «λευκών» και το 70% των μειονοτήτων (Αφροαμερικανοί, Ασιάτες,
Λατινο-Αμερικανοί, κ.τλ.). «Ηταν η πρώτη φορά που έγινε μελέτη στην οποία μια λευκή ομάδα έχει πιο υψηλή εθνική ταυτότητα από
ομάδα μειονοτήτων», επισημαίνει ο Δρ. Κουτρελάκος.
«Αυτά τα αποτελέσματα», γράφει στην ερευνά του, «μας δείχνουν πόσο σημαντικό ρόλο έχει η εκπαίδευση και η θρησκεία στη διατήρ η-
ση της εθνικής ταυτότητας».
Ελληνοαμερικανοί
Από τους φοιτητές/μαθητές ελληνικής καταγωγής στη μελέτη 80% ονομάζουν τον εαυτό τους «Ελληνοαμερικανοί», σχεδόν 1/5 «Ελλη-
νες» και λιγότερο από 1% «λευκός, Καυκάσιος ή Ορθόδοξος». Από το Κουίνς στο Μπρούκλιν και Μανχάταν, οι πιο σημαντικοί παρά-
γοντες στην εθνική τους ταυτότητα ήταν η γνώση της ελληνικής γλώσσας και η θρησκευτική συμμετοχή.
Ο Δρ. Κουτρελάκος απολαμβάνει της απαντήσεις τους, λέγοντας πως «είναι έξυπνα παιδιά» και διαβάζει μερικές από τις απαντήσεις
τους. «Αγαπώ και αυτήν την πατρίδα και την Ελλάδα», λέει ο ένας. «Είμαι πιο πολύ Ελληνας στο σπίτι και πιο πολύ Αμερικανός με τους
φίλους μου από το σχολείο», γράφει ό άλλος. Μερικές απαντήσεις εξέφραζαν μια εθνική ταυτότητα ακόμα πιο πολύπλοκη, όπως αυτή
που γράφει: «Είμαι πολύ χαρούμενος που είμαι από την Ελλάδα και από το Περού». Ελάχιστα άτομα από μεικτούς γάμους ομολογούν
ένα προβληματισμό, όπως «Νοιώθω πολύ μπερδεμένος όσον αφορά την εθνική καταγωγή μου».
Ο ψυχολόγος επαίνεσε την ικανότητα των Ελληνοαμερικανών στη μελέτη να ζουν μεταξύ δύο κόσμων. «Εχει κανείς το συναίσθημα ότι
τα πάνε καλά με τον εαυτό τους», είπε. Ο Δρ. Κουτρελάκος πιστεύει ότι η μελέτη απέδειξε πως μια πολιτιστική προσαρμογή ήταν απ ο-
τέλεσμα της πολιτιστικής επανάστασης της δεκαετίας του 1960, όταν -σύμφωνα με τον επιστήμονα Αλέξανδρο Κιτροέφ-, έγινε «σικ» να
είσαι «έθνικ». Αυτό είναι το αντίθετο, τόνισε ο Δρ. Κουτρελάκος, με την προηγούμενη άποψη ότι έπρεπε να αφομοιώνεται (assimilate) o
μετανάστης, με αρνητικές επιπτώσεις στη νοηματική του υγεία, προσπαθώντας να αντικαταστήσει την εθνική του ταυτότητα με μια ε ντε-
λώς άλλη, νέα αμερικανική ταυτότητα.
Κάνει καλό ψυχολογικά να νοιώθεις μέλος μιας ομάδας και να συμμετάσχεις στους θεσμούς της, πιστεύει ο Δρ. Κουτρελάκος. «Να μάθε-
ις Ελληνικά δεν είναι μόνο κάτι που κάνεις για να ασκείς το μυαλό σου, σε κάνει να πάρεις μέρος σε μια ομάδα και να δείξεις τ ην ελληνι-
κότητά σου. Να πας στην εκκλησία, δεν είναι μόνο πνευματική διαδικασία, αλλά προσφέρει μια ευκαιρία να έχεις επαφές με άλλα άτομα
της ομάδας σου... Δεν μπορούμε να είμαστε μόνοι και να είμαστε άνθρωποι», πρόσθεσε.
Ο Δρ. Κουτρελάκος, όμως, υποστηρίζει ότι μια υγιής εθνική ταυτότητα δεν περιλαμβάνει φανατισμό και μια λανθασμένη ιδέα της σημα-
σίας της ομάδας σου.

20

Ενα ελληνικό χωριό στη Νέα Αγγλία
Μιλώντας για την ερευνά του, ο ψυχολόγος επιστρέφει συχνά στα πρώτα του χρόνια στην πόλη του Ντόβερ, Νιου Χαμσάιρ, μια πόλη
που είχε παλιά μεγάλη κλωστοϋφαντουργική βιομηχανία. Εκεί κατέληξαν οι μετανάστες γονείς του όταν ήρθαν στην Αμερική, και συγ-
κεκριμένα στο «Ελληνικό χωριό» του Ντόβερ, που ήταν τοποθετημένο σε ένα κάπως ανεπιθύμητο μέρος της πόλης δίπλα στο ποτάμι.
Υπήρχε μια εκκλησία, σχολείο, μαγαζιά και δύο καφενεία μόνο για τους άνδρες. Στο «χωριό» του, δεν ήταν τότε ο «Δρ. Κουτρελάκος»,
αλλά «ο Δημήτριος, γιος του Αναστάσιου», εξηγεί. «Εκείνοι μου έδιναν την ταυτότητα, μου λέγανε ποιος ήμουν και που ανήκα. Δεν υ-
πήρχε καθόλου η αμερικανική ιδέα ότι έπρεπε να φύγεις από το σπίτι για να βρεις τον εαυτό σου. Ηδη ήξερες ποιος ήσουν», τόνισ ε.
Ο ίδιος -που ήταν πάντα από τους πρώτους μαθητές στο αμερικανικό σχολείο (μάλλον γιατί του έκαναν πολλά μαθήματα οι μεγαλύτερες
σε ηλικία του αδελφές) ένοιωσε για πρώτη φορά το ρατσισμό όταν ήταν στο Γυμνάσιο στη δεκαετία του ‘40. Μια ημέρα διάβασε στην
ίδια την εφημερίδα που μοίραζε για να βγάλει το χαρτζιλίκι του ότι η επιτροπή της κοντινής πόλης της Hampton Beach είχε ψηφίσ ει ότι
«απαγορεύεται στους Ελληνες η άλλους ‘μελαμψούς Ευρωπαίους’ να είναι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων ή να αγοράσουν ακίνητα στην π ό-
λη». Την ίδια εποχή, θυμάται «μερικά Ιρλανδάκια μας φώναξαν grease balls», μια ρατσιστική έκφραση. Εχουν περάσει αρκετές δεκα ετί-
ες από τότε, αλλά περνάει για μια στιγμή από το συνήθως χαμογελαστό πρόσωπό του η έκφραση ενός αδικημένου παιδιού. «Αυτό μας
πλήγωσε».
Σήμερα ξέρει ότι αυτές οι δυσάρεστες εμπειρίες είχαν να κάνουν με την αρνητική αντίδραση στο κύμα μεταναστών από τη Νότιο Μεσό-
γειο στις αρχές του 1900 και το «φόβο της βαλκανοποίησης».
Ωστόσο, δεν ήταν αρκετά δυνατό το κύμα για να σταματήσει την πρόοδο του «γιου του Αναστάσιου». Στα 18 του, το 1946, υπηρέτησε
στο αρχηγείο του Στρατηγού Ντάγκλας Μακάρθουρ στο Τόκιο της Ιαπωνίας, και μετά σπούδασε, καταλήγοντας στο Πανεπιστήμιο Κο-
λούμπια στη δεκαετία του ‘50. Εκανε το δοκιμαστικό του και ήταν κλινικός ψυχολόγος στο Veteran’s Administration, και μετά δούλεψε
ως ψυχολόγος σε ανώτερα εκπαιδευτήρια όπως τη μουσική σχολή Julliard και, για πολλά χρόνια, στο Hunter College.
Σήμερα περνάει πολλές ώρες στο διαμέρισμά του στην Πέμπτη Λεωφόρο, δουλεύοντας στις μελέτες του αλλά βρίσκει και χρόνο να
συμμετάσχει σε θεσμούς όπως την επιτροπή του Ελληνικού Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης.
Αλλες μελέτες
Αυτή η μελέτη μπορεί να έχει συνέχεια. Μεταξύ άλλων, η μελέτη επίσης απέδειξε μια ισχυρή σχέση μεταξύ εθνικής ταυτότητας και απο-
τελεσματικότητας στο σχολείο, αλλά και αυτοεκτίμησης. Διευρύνεται επίσης σε ένα μέρος, επισημαίνοντας ότι το θηλυκό γένος των
«συγκεκριμένων λευκών» έχει πιο υψηλή εθνική ταυτότητα, που ίσως, λέει ο Δρ. Κουτρελάκος, έχει να κάνει με πολιτιστικές συμπε ριφο-
ρές.
Παρόλο που είναι ενθουσιασμένος με τα αποτελέσματα της μελέτης του, ο ψυχολόγος είναι προσεκτικός. Υποστηρίζει ότι έχει τα όριά
της γιατί ήταν περιορισμένη στην πόλη της Νέας Υόρκης και Ελληνοαμερικανοί που δεν έχουν πρόσβαση στην ελληνική πολιτιστική
εκπαίδευση μπορεί να έχουν άλλες εμπειρίες. Ηταν δύσκολο επίσης λογικά- να μελετήσει την εθνική ταυτότητα των Ελλήνων που δεν
παίρνουν μέρους σε ελληνικούς θεσμούς. «Εάν δεν πάνε σε ελληνικό σχολείο ή στην εκκλησία, είναι πολύ δύσκολο να τους βρούμε»,
υποστήριξε.
Ομως, τα συμπεράσματα που βγαίνουν άνετα από την έρευνα είναι ότι αυτοί οι θεσμοί έχουν ένα σημαντικό κοινωνικό και ψυχολογικό
ρόλο. Ο Δρ. Κουτρελάκος τελειώνει, λέγοντας: «Η μελέτη μου δείχνει ότι οι ομογενείς αναπλάθουν τους παραδοσιακούς εκπαιδευτικούς
και θρησκευτικούς θεσμούς για να διατηρήσουν την κληρονομιά και την ταυτότητα τους».

«Εθνικός Κήρυξ»07/01/2011 Το αλίευσα ΕΔΩ


10. Η ελληνική γλώσσα στον 21ο αιώνα· παρελθόν και μέλλον.
»»» Γεώργιος Μπαμπινιώτης

Στην καμπή από τον 20ό προς τον 21ο αιώνα ο απολογισμός τού τι έγινε στη γλώσσα μας στον αιώνα που φεύγει και τι
προοπτικές ανοίγονται για την Ελληνική στον αιώνα που έρχεται, ο προβληματισμός για το πού βρίσκεται και πού βαδί-
ζει η ελληνική γλώσσα είναι εξ αντικειμένου ζήτημα υψίστης σημασίας. Αν, βεβαίως, δεχθούμε ότι η γλώσσα είναι κύριο
στοιχείο της ταυτότητας ενός λαού και βασικό σημείο αναφοράς για την περασμένη, τη σύγχρονη και τη μελλοντική πο-
ρεία του. Αν δεχθούμε την αρχή του Austin ότι γλώσσα σημαίνει πράξη. Αν στοιχίσουμε στη διακήρυξη του Wittgenstein
ότι ο κόσμος μας είναι η γλώσσα μας. Αν συμφωνήσουμε με τον Barthes ότι ο κόσμος μας είναι ένας κόσμος κειμένων προφορικών και
γραπτών. Κοντολογίς, αν δούμε τη γλώσσα στις πραγματικές της διαστάσεις ως εκδήλωση της σκέψης, του πολιτισμού, της ιστορίας και
της όλης υπόστασης ενός λαού.
Για να μη πελαγοδρομήσουμε στις αμέτρητες πτυχές του θέματος και να μη ξεστρατίσουμε σε μελλοντολογικές εικοτολογίες, κρίνω
σκόπιμο να κινηθούμε προς δύο κατευθύνσεις: α) να εκτιμήσουμε, σε πολύ γενικές γραμμές, τι σημαντικό συντελέστηκε στη γλώσσα
μας τον αιώνα που φεύγει, και β) να εκτιμήσουμε τι μπορεί να γίνει για την Ελληνική στον αιώνα που έρχεται. Ας μη ξεχνάμε μόνο ότι
στη γλώσσα όπως και στην πολιτική κάθε μελλοντολογικού τύπου πρόβλεψη είναι σχεδόν αδύνατη. Οι γλωσσικές προφητείες είναι
άκρως επισφαλείς και μόνο λογικές υποθέσεις
επιτρέπεται να διατυπωθούν.

Η Ελληνική τον 20ό αιώνα

Από τους 20 αιώνες που διένυσε ο Ελληνισμός με τη γλωσσική διμορφία της Ελληνικής, τη διάσχισή της δηλ. στη μορφή του προφορι-
κού λόγου (που απετέλεσε τη γνήσια συνέχεια και εξέλιξη της αρχαίας γλώσσας, για να καταλήξει στη γνωστή δημοτική) και στη μορφή
του γραπτού λόγου (που ξεκίνησε ως τεχνητή αττικιστική μίμηση, για να καταλήξει στην επί αιώνες κυρίαρχη «επίσημη» γλώσσα, τη
μετέπειτα γνωστή ως λόγια ή καθαρεύουσα), ο τελευταίος αιώνας, ο 20ός, επέπρωτο να γωρίσει την επίσημη λύση του γλωσσικού και
τον τερματισμό μιας εκκρεμότητας είκοσι αιώνων. Κι αυτό όχι μόνο με την απόφαση της Κυβερνήσεως Καραμανλή του 1976 που καθό-
λου δεν πρέπει να υποτιμήσει κανείς τη σημασία της , αλλά κυρίως με την ωρίμαση του θέματος στις συνειδήσεις των περισσοτέρων
Ελλήνων, οι οποίοι είχαν μέσα τους πεισθεί για την ανάγκη επισημοποίησης (και στον γραπτό λόγο) της Νεοελληνικής, της γλωσσικ ής
μορφής που μιλούσαν σχεδόν όλοι στην επικοινωνία τους. Αυτή τη σύνθετη μορφή γλώσσας, τη Νεοελληνική, που είχε ως βάση και
κορμό τη μητροδίδακτη δημοτική γλώσσα και ως οργανικό συμπλήρωμα, από τη συνύπαρξη και συν-έκφραση αιώνων, στοιχεία από τη
λόγια (γραπτή) παράδοση, ανεγνώρισε ως επίσημη γλώσσα η Πολιτεία την τρίτη δεκαετία πριν από το τέλος του 20ού αιώνα. Αυτή η
ιστορική απόφαση από την πλευρά της Πολιτείας και αυτή η ιστορική εξέλιξη και ωρίμαση από την πλευρά της ίδιας της γλώσσας, δ ηλ.
των ομιλητών της Ελληνικής, σφραγίζει ιστορικά τον αιώνα που φεύγει, γιατί ουσιαστικά δίνει τέλος σ' ένα μείζονος σημασίας όσο και
οξύ εθνικό, κοινωνικό και πνευματικό ζήτημα.

21

Το γλωσσικό ζήτημα λειτούργησε διττά στα πνευματικά μας πράγματα: α) αρνητικά· προκάλεσε τον «Γλωσσικό Εμφύλιο» που δίχασε
τους Ελληνες, ιδίως τους διανοουμένους, ολόκληρο σχεδόν τον 20ό αιώνα (αφού διχογνωμίες και συγκρούσεις γλωσσικές υπήρξαν και
μετά την επισημοποίηση της δημοτικής το 1976), ενώ συγχρόνως απορρόφησε ή έστρεψε προς άλλη κατεύθυνση την επιστημονική
δραστηριότητα πολλών λογίων και γλωσσολόγων, οι οποίοι θα μπορούσαν να έχουν αξιοποιήσει επωφελέστερα για τη χώρα μας τις
πνευματικές και επιστημονικές τους δυνάμεις (εννοώ γλωσσολόγους όπως ο Χατζιδάκις, ο Ψυχάρης ή ο Τριανταφυλλίδης, επιστήμονες
όπως ο Ιωάννης Κακριδής, αλλά και άλλους όπως ο Δελμούζος, ο Γληνός, ακόμη και ο πολύς Μιστριώτης)· β) θετικά· υπήρξε αιτία για
τους Ελληνες ως λαό να σκεφθούν και να ασχοληθούν περισσότερο με τη γλώσσα, αποκτώντας μια σπάνια ευαισθησία και μια αξι ο-
πρόσεκτη εγρήγορση για τα γλωσσικά θέματα. Ο Γερμανός, ο Αγγλος, ο Ολλανδός ή ο Ιταλός λ.χ. δεν θα ενδιαφερθεί τόσο για τη
γλώσσα του όσο ο Ελληνας, κι από κοντά ο Βέλγος και ο Ελβετός οι τελευταίοι δεν έχουν, βεβαίως, πρόβλημα γλωσσικής διμορφίας
(diglossia), αλλά πραγματικής διγλωσσίας (bilingualism) και τριγλωσσίας ακόμη!
Αν σκεφθεί κανείς ότι σε μιαν άλλη χρονική καμπή, αυτήν από τον 19ο στον 20ό αιώνα, χύθηκε αίμα για τη γλώσσα από συγκρούσεις με
διαδηλωτές στους δρόμους της Αθήνας (Ευαγγελιακά 1901, Ορεστειακά 1903). Αν σκεφθεί κανείς τις επιθέσεις που δέχτηκε ο Ελευθέ-
ριος Βενιζέλος από δημοτικιστές, όταν στο Σύνταγμα του 1911 καθιέρωνε νομοθετικά (για πρώτη φορά) την καθαρεύουσα ως επίσημη
γλώσσα αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε ο ίδιος πάλι από καθαρευουσιάνους, όταν το 1917 εισήγαγε τη διδασκαλία της δημοτικής σε
τάξεις του δημοτικού σχολείου (Εκπαιδευτικός δημοτικισμός, Τριανταφυλλίδης, Δελμούζος, Γληνός). Αν σκεφθεί κανείς ότι δεν υπάρχει
γλωσσολόγος, φιλόλογος, λογοτέχνης ή λόγιος τον 20ό αιώνα, που να μην έγραψε ή μίλησε έστω μία φορά για το γλωσσικό (δεν είμασ-
τε άλλωστε λίγοι όσοι ακόμη γράφουμε ή μιλούμε σε άλλους βεβαίως τόνους, για άλλα θέματα και με άλλο πνεύμα πάλι για τη γλώσσα!
). Αν εξετάσει κανείς την τεράστια βιβλιογραφία που έχει αναπτυχθεί τον 20ό αιώνα για το θέμα της γλώσσας (αρκεί να δει μ όνο τι έχει
δημοσιευθεί στον Τύπο, ημερήσιο και περιοδικό). Αν αναζητήσει τους Συλλόγους, τους Ομίλους και τα κινήματα που έχουν γίνει με θέμα
τη στήριξη ή υπεράσπιση ή προστασία ή διαφύλαξη κ.λπ. της γλώσσας. Αν σκεφθεί ότι καθαρεύουσα και δημοτική στην Εκπαίδευση
ήταν (μέχρι το 1976) ζήτημα πολιτικό («προοδευτικές» κυβερνήσεις υποστήριζαν τη δημοτική και «συντηρητικές» την καθαρεύουσα, με
«σφήνα» τον Μεταξά που, μολονότι δικτάτορας, συγκρότησε Επιτροπή από επιστήμονες που δεν ασπάζονταν τις απόψεις του η οποία
συνέταξε την πρώτη γραμματική της δημοτικής γλώσσας). Αν, αν, αν..., τότε συνειδητοποιεί κανείς ότι στην ιστορία των πνευματικών και
κοινωνικών πραγμάτων της χώρας ο 20ός αιώνας θα χαρακτηρίζεται από τον ιστορικό του μέλλοντος ως ο αιώνας που λύθηκε το
γλωσσικό ζήτημα και επισημοποιήθηκε στην Ελλάδα η νεοελληνική/δημοτική γλώσσα ή, αλλιώς, ως ο αιώνας κατά τον οποίο εξέλιπε
οριστικά η γλωσσική διάσχιση της Ελληνικής, που ξεκίνησε ήδη στον αρχαίο κόσμο με το κίνημα των Αττικιστών (1ος αι. π.Χ.).
Φυσικά, όπως αναμενόταν, η επισημοποίηση της δημοτικής και η ανάδειξή της από γλώσσα της τέχνης του λόγου, της διαμαρτυρίας κα ι
της αμφισβήτησης σε γλώσσα της εξουσίας (διοίκησης, Εκπαίδευσης, επιστήμης, Τύπου κ.λπ.), χωρίς να έχει προηγηθεί η απαιτούμενη
προεργασία (συγγραφή σύγχρονων έργων γραμματικής και σύνταξης, λεξικών, κατάλληλων διδακτικών βιβλίων κ.λπ.), ήταν επόμενο να
προκαλέσει, τη δεκαετία 1976-1986, τεράστιες δυσκολίες στην ευρύτερη χρήση της δημοτικής γλώσσας. Τότε έγραψα ότι «λύσαμε το
γλωσσικό ζήτημα και βρεθήκαμε μ' ένα μείζον γλωσσικό πρόβλημα», το πρόβλημα της ποιότητας της Νεοελληνικής που γράφαμε και
μιλούσαμε τότε. Επρόκειτο για μια κατάσταση η οποία ανησύχησε και προκάλεσε τις διαμαρτυρίες πολλών, μαζί και γνωστών δημοτικ ισ-
τών, οι οποίοι χωρίς να υποστηρίζουν, φυσικά, την καθαρεύουσα κατήγγειλαν τον απαράδεκτο (ως νοοτροπία και πρακτική) τρόπο με
τον οποίο χρησιμοποιούσαν (κακομεταχειρίζονταν, για την ακρίβεια) τη δημοτική. Οι ανησυχίες, οι διαμαρτυρίες και η καλόπιστη κριτική
από τη μια, η στήριξη από την άλλη της δημοτικής στο Σχολείο με διδακτικά βιβλία που παρά τις σοβαρές αδυναμίες τους βοήθησαν
τους μαθητές (κι αυτό υπήρξε μια σημαντική προσφορά του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου), μαζί με τη βαθμιαία δημιουργία χρήσιμων υ-
ποστηρικτικών βιβλίων και, πάνω απ' όλα, μαζί με την πείρα που σιγά-σιγά απέκτησαν οι χρήστες της γραπτής (δημοτικής) γλώσσας,
όλα αυτά μαζί συνετέλεσαν στο να υποχωρήσει βαθμιαία η κακομεταχείριση της γλώσσας που παρατηρήθηκε στις αρχές της επισημο-
ποίησής της (φωτεινές νησίδες υποδειγματικής χρήσης δεν έλειψαν ακόμη και τότε, και βεβαίως δεν αναφερόμαστε εδώ στη χρήση της
δημοτικής που γινόταν πάντα από παλαιούς, ικανούς και έμπειρους δημοτικιστές, αλλά στον πολύ κόσμο, στον καθημερινό χρήστη τη ς
γλώσσας). Σήμερα, μετά από 20 και πλέον χρόνια, στο «2000 παρά 2», είναι αναμφισβήτητο ότι η χρήση της δημοτικής, τόσο στον
γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο, δεν έχει καμία σχέση με την τότε κατάσταση. Πολλοί Ελληνες σήμερα, και μάλιστα νεότερης ηλι-
κίας άτομα, μιλούν και γράφουν πολύ καλά Ελληνικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι εξέλιπε γενικότερα το πρόβλημα της ποιότητας της γλώσ-
σας, του επιπέδου της γλώσσας που παράγουμε, διαβάζουμε και ακούμε γύρω μας, πρόβλημα που συναρτάται και με το γενικότερο
επίπεδο της παιδείας στον τόπο μας. Ωστόσο, είναι ενθαρρυντικό ότι όλο και περισσότερο από περισσότερους ανθρώπους ακούμε και
διαβάζουμε καλύτερα Ελληνικά. Καλύτερα, ασυγκρίτως καλύτερα, από τη 10ετία του '70. Οτι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε,
είναι φανερό. Ποιος το αρνείται; Και αυτή ακριβώς μπορεί να είναι η πνευματική πρόκληση, μια από τις κύριες προκλήσεις, που θέτει
στον Ελληνα ο 21ος αιώνας.

Η Ελληνική στον 21ο αιώνα

Πώς διαγράφεται, όμως, η μελλοντική εξέλιξη της Ελληνικής στον αιώνα που έρχεται; Είναι αλήθεια ότι η Ελληνική διατρέχει κινδύνους
που μπορεί να την οδηγήσουν σε μια κρεολή (μιγαδοποιημένη) μορφή γλώσσας ή ακόμη και σε εξαφάνιση; Ισχύουν τα περί αγλωσσίας
των νέων και ο κυμαινόμενος ανάλογα με τους «εκτιμητές» της γλώσσας αριθμός των λέξεων που χρησιμοποιούν οι νέοι από 100 έως
500 και, το πολύ, 1.000 λέξεις; Κινδυνεύει πράγματι να χαθεί η γλώσσα από τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών; Θα περιθωρι ο-
ποιηθεί από τις ισχυρές γλώσσες της Κοινότητας; Θα εξαγγλισθεί η Ελληνική μέχρι πλήρους αλλοιώσεως; κ.λπ. κ.λπ. Απ' όσα είπα πιο
πάνω είναι φανερό ότι δεν συμμερίζομαι αυτή την κινδυνολογία. Τα πράγματα, η βελτίωση στη χρήση της γλώσσας από τη δεκαετία τ ου
'70 στη δεκαετία του '90, επιτρέπουν μια βάσιμη αισιοδοξία για ακόμη μεγαλύτερη βελτίωση στη γλώσσα μας υπό ορισμένες προϋπο-
θέσεις.
Κατ' αρχάς καμία ζωντανή γλώσσα δεν χάνεται όσο υπάρχουν άνθρωποι που τη μιλούν. Μόνο καταστάσεις στον χώρο της φαντασίας
οδηγούν σε τέτοιες «γλωσσικές εξαφανίσεις». Εκείνο που πρέπει να μας ανησυχεί και να μας κρατάει συγχρόνως σε συνεχή εγρήγορση
και μέριμνα για τη
γλώσσα μας είναι η ποιότητα των Ελληνικών που χρησιμοποιούμε. Αν πιστέψουμε, όπως επανειλημμένα έχω γράψει στο «Βήμα», ότι η
γλώσσα δεν είναι ένα απλό εργαλείο επικοινωνίας αλλά ανθρώπινη αξία που συνδέεται άμεσα με μια βαθύτερη έννοια εντιμότητας στην
επικοινωνία, δηλ. με το πόσο ουσιαστικά, πόσο ειλικρινά, πόσο αποκαλυπτικά θέλουμε να συναντήσουμε ο ένας τον άλλο όταν επικοι-
νωνούμε είτε ως δημιουργοί λόγου (ομιλητές) είτε ως αποδέκτες λόγου (ακροατές/αναγνώστες), τότε θα ενδιαφερθούμε περισσότερο ως
άτομα και ως κοινωνία να αποκτήσουμε στέρεη γλωσσική παιδεία και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες επιλογών (στο λεξιλόγιο, στη
σύνταξη, στη δόμηση γενικά του λόγου) που μας προσφέρει η γλώσσα. Τότε, από γνώση και ευαισθησία γλωσσική, και την ξένη λέξη
θα αποφύγω εκεί που μπορώ να χρησιμοποιήσω μια ελληνική (αφού δεν θα βλέπω τη γλώσσα ως ευκαιρία επίδειξης) και τις πολλαπ-
λές δυνατότητες του ηλεκτρονικού υπολογιστή θα αξιοποιήσω (ποικίλα λεξικά, γλωσσικά βοηθήματα και οδηγίες για τη σύνταξη κειμέ-
νου κ.λπ.) και θα προσέξω να μιλήσω και να γράψω καλύτερα τη γλώσσα μου. Γιατί άλλο άγνοια και άλλο βιασύνη και προχειρότητα. Ο
νέος που κατηγορούμε για τις 500 λέξεις δεν είναι ο ίδιος αυτός που γράφει μια κανονική έκθεση στο σχολείο, που συναγωνίζεται χιλιά-
δες άλλων νέων στις εισαγωγικές εξετάσεις ή που εξετάζεται προφορικά σε διάφορα αντικείμενα, χρησιμοποιώντας πολύ περισσότερε ς,
μερικές χιλιάδες εναλλασσομένων λέξεων;
Από αλλού θα έπρεπε, λοιπόν, να ξεκινήσουμε και άλλο να είναι το μέλημά μας για τη γλώσσα στον 21ο αιώνα. Οσο καλύτερα γνωρίζει
κανείς τη γλώσσα του τόσο λιγότερο κινδυνεύει από ξένες επιρροές, από αδυναμίες και από όποια έννοια γλωσσικής εξασθένησης ή

22

ατονίας. Αυτό σημαίνει
πως πρέπει πρώτα-πρώτα να αρχίσουμε από τα παιδιά που πρέπει να τα κάνουμε να αγαπήσουν τη γλώσσα. Να διαβάσουν κείμενα:
εξωγλωσσικά βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, ποικιλία κειμένων με προσεγμένο λόγο. Να διδάξουμε πιο σωστά και πιο αποτελεσματικ ά,
δηλ. επικοινωνιακά, τη γλώσσα στο σχολείο, τη γραπτή αλλά και την πάντοτε παραμελημένη προφορική. Να διδάξουμε παράλληλα και
συμπληρωματικά τη διαχρονική διάσταση της Ελληνικής, τα «παλιότερα Ελληνικά» μας, και να δώσουμε έμφαση κατά τη διδασκαλία
στην ετυμολογική πλευρά του λεξιλογίου (βασικές ρίζες-σημασίες, οικογένειες λέξεων) και στην επαφή των παιδιών με κείμενα. Να αξι-
οποιήσουμε τις εκπληκτικές δυνατότητες που προσφέρουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές με τη σύνταξη έξυπνων, προσεγμένων, έγκ υ-
ρων, ποιοτικών προγραμμάτων γλώσσας, διευκολύνοντας την πρόσβαση όλων σ' αυτά. Η εξ αποστάσεως παιδεία για μεγάλους και
μικρούς με προγράμματα γλώσσας, τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει κανένας σπίτι του όποτε και όσο θέλει, προγράμματα ελκυστικ ά
με αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας των πολυμέσων (κειμένου, ήχου, εικόνας), είναι ένα άλλο όπλο που μπορεί να αξιοποιηθεί,
αφού ο 21ος αιώνας είναι φανερό ότι θα είναι ο αιώνας της πληροφορικής.
Η σύγχρονη Ελληνική αναπτύσσεται ραγδαία στις μέρες μας, και στα χρόνια που θα ακολουθήσουν ακόμη περισσότερο. «Τρέχει»
ιλιγγιωδώς ανυποστήρικτη κατά κανόνα και αγωνιά να δηλώσει τις εκατοντάδες όρων και λέξεων που επιβάλλουν η σύγχρονη τεχνο-
λογία, οι ασύλληπτοι ρυθμοί εξέλιξης των επιστημών και οι πολλαπλές επινοήσεις που μπαίνουν καθημερινά στη ζωή μας. Η «κοινοτ ική
Ελληνική», οι χιλιάδες μεταφρασμένων κοινοτικών κειμένων και οι ποταμοί πληροφοριών που μεταφέρονται μέσα από αυτά διαμορφ ώ-
νουν κι αυτά νέα κατάσταση στη γλώσσα μας. Αφού η Ελλάδα δεν είναι παραγωγός τεχνολογίας και αφού δεν βρίσκεται στην πρωτ ο-
πορία των επιστημών, είναι υποχρεωμένη να παρακολουθεί εκ των υστέρων και να προσπαθεί να δηλώσει ελληνικά όρους και λέξεις
που πρωτοεμφανίζονται σε ξένες γλώσσες, ιδίως στην Αγγλική. Πόσο σωστά, αποτελεσματικά και μακροπρόθεσμα έχουμε οργανώσει
την κάλυψη των νέων αυτών γλωσσικών αναγκών, που τον 21ο αιώνα θα πολλαπλασιάζονται όλο και περισσότερο; Υπάρχει οργανω-
μένος φορέας (κουραστήκαμε να το φωνάζουμε) που να αντιμετωπίζει συνολικά, υπεύθυνα και συστηματικά τις ανάγκες απόδοσης των
ξένων όρων και λέξεων; Οχι. Ολα γίνονται εκτός ελαχίστων χώρων αποσπασματικά και εκ των ενόντων. Κι όμως δεν υπάρχει πιο
άμεση ανάγκη και καλύτερη άμυνα της γλώσσας μας στους ξενισμούς από τη θέσπιση ενός τέτοιου φορέα.
Η ευχάριστη εξαιρετικά παρήγορη πλευρά είναι ότι τα τελευταία χρόνια άρχισαν να βλέπουν το φως αξιόλογα έργα για τη γλώσσα μας:
Λεξικά, Γραμματικές, Βοηθήματα. Η γλωσσική επιστήμη στην Ελλάδα το έχω ξαναγράψει από «Το Βήμα» έχει σημειώσει θεαματική
πρόοδο και υπόσχεται πολλά στον χώρο της επιστημονικής σπουδής της ελληνικής γλώσσας, έστω κι αν λείπουν ακόμη οι απαραίτητες
για τη σύγχρονη επιστημονική σπουδή της γλώσσας «ηλεκτρονικές τράπεζες γλωσσικών δεδομένων» (γλωσσικά corpora). Ευτυχώς,
είναι πολλοί αυτοί που έχουν γνώση των προβλημάτων και των αναγκών της γλώσσας μας και που πιέζουν για να λυθούν. Και οι λύσεις
θα έλθουν, έστω κι αν αργήσουν. Ηδη έχουν γίνει πολλά. Πολλά που επιτρέπουν αισιοδοξία για το επίπεδο της επιστημονικής μελέτης,
της διδασκαλίας και της ανάπτυξης της ελληνικής γλώσσας στον επί θύραις 21ο αιώνα.
Και τι θα γίνει με το μονοτονικό; Ακούω να ξεφυτρώνει η ερώτηση γνήσια και «εκ βαθέων» γι' αυτόν που την θέτει. Με όσα είπα είναι η
απάντηση προσπάθησα να δείξω ότι άλλα είναι τα μείζονα και πραγματικά προβλήματα της γλώσσας μας, αν μιλάμε για την εξασφάλι-
ση μιας ποιοτικής ελληνικής γλώσσας και για όρους επιβίωσης και ανάπτυξης της Ελληνικής στον 21ο αιώνα. Το πολυτονικό θα στενο-
χωρήσω πολλούς δεν γυρίζει πίσω. Οσο σκληρή είναι αυτή η διαπίστωση, άλλο τόσο αναγκαίος, αυτονόητος και προϊόν ελευθερίας
απαραίτητης σε λεπτά πνευματικά θέματα είναι ο σεβασμός του δικαιώματος αρκετών Ελλήνων να χρησιμοποιούν στη γραπτή τους
έκφραση το πολυτονικό. Αξίζει και πρέπει να σεβαστεί κανείς αυτή την επιλογή, που έχει ιδιαίτερη συχνότητα στην ευαισθησία και την
«αισθητική της γραφής» που νιώθουν αρκετοί άνθρωποι, περισσότερο λογοτέχνες και λόγιοι, δεμένοι με την αισθητική των τόνων. Η
ενημέρωση και διδασκαλία στο σχολείο της χρήσης των τόνων σε λόγια και αρχαία κείμενα είναι απαραίτητη. Η καθολική επιστροφή στο
πολυτονικό είναι εξωπραγματική, όσο κι αν απαιτείται βελτίωση του εν χρήσει μονοτονικού συστήματος.
Ο Σεφέρης γράφει κάπου ότι η ελληνική γλώσσα «για καλό ή για κακό είναι από τις πιο συντηρητικές γλώσσες του κόσμου». Ενώ βυθί-
ζεται στα βάθη 40 αιώνων, προσθέτουμε εμείς, η σύγχρονη Ελληνική έχει μια ευρύτερα αναγνωρισμένη συνέχεια και συνοχή, μια στενή
λεξιλογική και δομική σχέση με τις παλιότερες ιστορικές μορφές της, ακόμη και με την αρχαία Ελληνική. Αυτό σημαίνει επιβεβαιώνεται
ιστορικά ότι η Ελληνική 40 αιώνες τώρα χωρίς διακοπή και επιβιώνει και εξελίσσεται δυναμικά και λειτουργεί αυτόνομα όπως κάθε άλλη
ζωντανή γλώσσα. Το γεγονός αυτό είναι και η πιο αντικειμενική απάντηση στο ερώτημα ποια θα είναι η πορεία της Ελληνικής στον 21ο
αιώνα.
Ο κ. Γιώργος Μπαμπινιώτης είναι καθηγητής της Γλωσσολογίας στο Παν. Αθηνών.
από την εφημερίδα "Το Βήμα"
http://abnet.agrino.org/htmls/Z /Z 004.html
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Η σειρά αναρτήσεων με θέμα ¨ Η Ελληνική Γλώσσα¨, περιλαμβάνει τα παρακάτω μέρη:
Μέρος1ο: ¨Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική¨.
Μέρος 2ο: ¨Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσαν¨

Συνεχίζεται

4. Η Ελληνική Γλώσσα - Μέρος 2o: «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθε-
ρία και γλώσσα;»

Μέρος 2ο: «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;»
Δ. Σολωμός

Μέρος 1ο, Μέρος 2ο,


Σχόλιο ΠΑΖΛ: «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;» μας λέει ο εθνικός μας ποιητής και
μας τονίζει έτσι ότι η ελευθερία και η γλώσσα είναι αλληλένδετα. Και είναι φυσικό αφού με την γλώσσα εκφράζονται τα νοήμα-
τα και οι σκέψεις των ανθρώπων, περιγράφονται και αναλύονται έννοιες και καταστάσεις, με την γλώσσα επικοινωνούν οι
άνθρωποι μεταξύ τους, με την γλώσσα μεταφέρεται ένας ολόκληρος πολιτισμός στις επόμενες γενιές, καθώς και η αγάπη για
τη ελευθερία. Κυρίως όμως αποτελεί τον τρόπο ¨ενσάρκωσης¨, της ίδιας της ελευθερίας.
23

Είναι δεδομένο ότι για όλους τούς λαούς, πού θέλουν να διατηρήσουν την ιστορική τους συνέχεια και μνήμη, η
γλώσσα αποτελεί στοιχείο της εθνικής ταυτότητάς τους.
Ειδικά τα αρχαία ελληνικά, κρύβουν και μία άλλη δυναμική. Μας βοηθούν όχι απλώς να θυμηθούμε τις απαρχές της
δημοκρατίας, αλλά όπως σχολιάζει και ο συνεργάτης της Deutsche Welle Σπύρος Μοσκόβου, να διορθώσουμε τα κακώς κεί-
μενα της δημοκρατίας σήμερα.
Ας αναφέρουμε επιγραμματικά τα χαρακτηριστικά της γλώσσας μας. Τα Ελληνικά χαρακτηρίζονται από πλούτο λε-
ξιλογίου, δυνατότητα δημιουργίας νέων λέξεων, ακριβολογία και κυριολεξία. Επίσης είναι γλώσσα διδάσκαλος και σοφίας,
διακρίνεται για την μουσικότητας και την ευλυγισία της, είναι αυτόφωτη γλώσσα και έχει ιστορική συνέχεια 7.000 ετών.
Στην συνέχεια θα διαβάσουμε την ενδιαφέρουσα ανάρτηση, σύμφωνα με την οποία ΕΛΛΗΝΑΣ κατ’ αρχήν δεν μπορεί
να γίνει ένας άνθρωπος για δύο λόγους. Είτε λόγω αδυναμίας είτε λόγω επιλογής. Ο άνθρωπος έχει αδυναμία να γίνει ΕΛΛΗ-
ΝΑΣ, όταν δεν γνωρίζει Ελληνικά.
Ακολουθούν βίντεο ενημερωτικά για την λαλιά μας, ώστε να συμπληρώσουμε το θέμα.

1. Ελευθερία και γλώσσα (Σεραφείμ Φυντανίδη).
2. Η γλώσσα φορέας πολιτισμού (Μητροπολίτης Ιερόθεος)
3. Ἡ ἑλληνική γλῶσσα στοιχεῖο τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας (᾿Ι. ᾿Α. Νικολαΐδης).
4. Μάθημα δημοκρατίας τα Αρχαία Ελληνικά (Χρίστου Παντελίδη, φιλόλογου).
5. Η μαγεία της Ελληνικής γλώσσας (Αλέξανδρος Αγγελής).
6. Τα πακέτα της Ελληνικής γλώσσας (kommatoskylo.blogspot).
7. Βίντεο για την αξία της Ελληνικής γλώσσας.

1. Ελευθερία και γλώσσα

Σχόλιο lalei-kairia: Ενδιαφέρουσα τοποθέτηση από τον Φυντανίδη σχετικά με την Ελληνική Γλώσσα. Συμφωνώ
με τα λεγόμενά του, πλην του σημείου όπου αναφέρει τον "κομψό" όρο "Νεοέλληνας υπερπατριώτης" (πολύ θα
ήθελε να εκφραστεί διαφορετικά, αλλά πλέον η συγκεκριμένη ταμπέλα δεν πουλάει πια, πράγμα που δείχνει να
έχει κατανοήσει). Δυστυχώς για τον ίδιο έρχεται τελευταίος και καταϊδρωμένος, διότι τόσο ο Κωνσταντίνος Πλεύ-
ρης, όσο και ο Σαράντος Καργάκος, όπως επίσης και η Άννα Τζιροπούλου έχουν εντοπίσει το πρόβλημα εδώ και
δεκαετίες. Αλλά, ξέχασα, όταν εκείνοι τα λέγανε, οι αγαπητοί ιδεολογικοί συνοδοιπόροι του κυρίου Φυντανίδη τους
θεωρούσαν και συνεχίζουν να τους θεωρούν φασίστες. Όταν, όμως, ξαφνικά ξυπνήσει εκ του βαθέως ληθάργου κάποιος αριστερός
"διανοούμενος" και επισημάνει τα ήδη χιλιοειπωμένα τότε οι απόψεις του προβάλλονται και αποδίδεται η δέουσα δημοσιότητα. Βλέπ ετε
ορισμένες παιδικές ασθένειες αφήνουν ανεξίτηλα τα σημάδια τους. Όλο και κάποιο κουσούρι μένει.

του Σεραφείμ Φυντανίδη

«Αυτό που λατρεύω στα ελληνικά κείμενα είναι η συνάντηση με τη γέννηση της έλλογης σκέψης... Ο Λόγος είναι το τείχος που
προστατεύει από την κτηνωδία. Όποιος δεν ξέρει να εκφραστεί, όπως πολλοί νέοι σήμερα, τότε δεν του απομένουν παρά οι
γροθιές, το ξυλοκόπημα, η ωμή, ανόητη και τυφλή βία».

Δεν τα έχει πει αυτά κάποιος Νεοέλληνας υπερπατριώτης, αλλά μια Γαλλίδα ελληνίστρια, η Ζακλίν ντε Ρομιγί. Και τα είπε πρόσφατα
διαμαρτυρόμενη και αυτή, επειδή η γαλλική κυβέρνηση περιόρισε τις ώρες διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών, όπως και των λατινι-
κών, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Και είχε απόλυτο δίκιο να διαμαρτύρεται. Με τη διαφορά ότι η γαλλική κυβέρνηση καθυστέρησε
πάνω από τρεις δεκαετίες να πάρει αυτή την απόφαση. Προηγήθηκε η Ελλάδα! Η οποία, μετά τη μεταπολίτευση, έκανε ό,τι μπορούσε
για να υποβαθμίσει τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στα σχολεία. Λες και αυτά τα ελληνικά ήταν ξένα προς την ιστορία, την ύπαρ-
ξη, το μεγαλείο αυτής της δύσμοιρης χώρας, που ακόμα λέγεται Ελλάδα.

Σήμερα, τα νέα παιδιά αλλά και πολλοί μεγαλύτεροι έχουν αποκοπεί από τις ρίζες της αρχαιότερης εν ζωή γλώσσας του κόσμου, από
αυτόν το θησαυρό που επί εκατοντάδες χρόνια έχει φωτίσει την ανθρωπότητα με τις σκέψεις και τις δημιουργίες φιλοσόφων, τραγωδών,
ποιητών.

Έχετε προσέξει πόσο δύσκολα εκφράζονται οι σημερινοί νέοι; Έχετε προσέξει πόσο κομπιάζουν οι βουλευτές μας όταν μιλούν στη Βου-
λή; Έχετε ακούσει πόσο άκομψα εκφράζονται διάφοροι ραδιοτηλεοπτικοί μας αστέρες; Και τι άθλια ελληνικά μιλάνε στα διάφορα ριάλιτι
στην τηλεόραση; Γι’αυτό έχουμε φτάσει στο σημείο να επικοινωνούμε στους δρόμους και στις παρέες με βρισιές, να ανακατεύουμε τα
ελληνικά με αγγλικά (greeklish), και να εκδηλώνουμε τη διαμαρτυρία μας και την οργή μας, όχι με τον λόγο, αλλά με τη βία.
Περνάμε αυτόν τον καιρό μια μεγάλη οικονομική δοκιμασία. Αλλά όπως και να το κάνουμε, κάποτε αυτή η κρίση θα ξεπερασ-
τεί, έστω με μεγάλες θυσίες. Όμως το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι μόνο ποσοτικό, αλλά κυρίως ποιοτικό όσο και διαχρο-
νικό. Είναι θέμα πολιτισμού στο οποίο, κακά τα ψέματα, πάσχουμε δραματικά. Και αιτία είναι κυρίως η απομάκρυνση που
έχουμε πάρει από τη ρίζα της ελληνικής μας ύπαρξης, τη γλώσσα.
Πώς το έλεγε ο εθνικός μας ποιητής; «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;». Κάτι ήξερε
από τότε ο μέγας Σολωμός. Όπως το λέει τώρα και η Γαλλίδα Ζακλίν ντε Ρομιγί;

http://www.topontiki.gr/

2. Η γλώσσα φορέας πολιτισμού.
Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Όλοι οι γλωσσολόγοι και άλλοι επιστήμονες, αλλά και όσοι ασχολούνται με τα θέματα της γλώσσας και τις παραδόσεις ενός λαού υπ οσ-
τηρίζουν ότι η γλώσσα είναι παράγων και φορέας πολιτισμού. Με την γλώσσα εκφράζονται τα νοήματα και οι σκέψεις των ανθρώπων,
περιγράφονται και αναλύονται έννοιες και καταστάσεις, με την γλώσσα επικοινωνούν οι άνθρωποι μεταξύ τους, με την γλώσσα μεταφ έ-
24

ρεται ένας ολόκληρος πολιτισμός στις επόμενες γενιές. Γι’ αυτό και δίδουμε μεγάλη σημασία στην γλώσσα, ως παράγοντα και φορέα
πολιτισμού. Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης σε συνέντευξή του στο περιοδικό “Τόλμη” έλεγε ότι “τ ό
μέλλον της γλώσσας ενός λαού είναι ίδιο με το μέλλον του ίδιου του λαού”.

Αυτά τα γράφω με αφορμή ένα βιβλίο που διάβασα τελευταία γραμμένο από τον Andrew Robinson με τίτλο “Ο άνθρωπος που αποκ-
ρυπτογράφησε την Γραμμική Β” και αναφέρεται στον Μάϊκλ Βέντρις που “έσπασε” τον κώδικα της Γραμμικής γραφής Β και απέδειξε ότ ι
πρόκειται για ελληνική γραφή, παρά τις μέχρι τότε επικρατούσες επιστημονικές απόψεις.

Ο όρος “Γραμμική γραφή κλάσεως Β” δόθηκε από τον αρχαιολόγο Έβανς που ανακάλυψε το ανάκτορο του Μίνωα στην Κνωσσό, όπου
βρήκε πολλές επιγραφές με γλώσσα που θεωρείται η αρχαιότερη γραφή της Ευρώπης. Πρόκειται για μια γραφή “μέ πρωτόγονους χα-
ρακτήρες, χαραγμένους πάνω σε πήλινες πινακίδες, οι οποίες άρχισαν να έρχονται στο φως πολύ σύντομα αφότου άρχισε τις ανασκ α-
φές”. Η Γραμμική γραφή κλάσεως Β χρονολογείται μεταξύ των ετών 1250 έως 1450 π.Χ.

Εκτός από την Γραμμική Β βρέθηκε και άλλη γραφή γραμμένη πάνω σε πινακίδες που χρονολογείται μεταξύ των ετών 1450-1750 π.Χ.,
την οποία ο Έβανς ονόμασε Γραμμική γραφή κλάσεως Α΄.

Πέρα από τις δύο αυτές γραφές βρέθηκε και μια άλλη τρίτη εικονογραφική γραφή “μέ τις τρισδιάστατες εικόνες” που ο Έβανς ονόμασε
“ιερογλυφική” και εντάσσεται στα χρονικά πλαίσια 1750 –2000 π.Χ.

Η Γραμμική Β για την οποία γίνεται εδώ λόγος, γιατί αυτή η γραφή σήμερα διαβάζεται, ενώ οι άλλες (Γραμμική γραφή Α και ιερογλυφική)
δεν διαβάζονται ακόμη, ονομάστηκε έτσι, γιατί τα σύμβολα “αποτελούνται από γραμμές χαραγμένες πάνω σε μια επιφάνεια”. Η γραφή
αυτή ήταν συλλαβική, και κάθε σύμβολο εκφράζει μια συλλαβή.

Ο Έβανς πίστευε ότι η Γραμμική Β δεν ήταν ελληνική, γι’ αυτό και την ονόμασε “μινωϊκή”. Μάλιστα πίστευε τότε ότι ο μινωϊκός πολιτισ-
μός ήταν αρχαιότερος από τον μυκηναϊκό πολιτισμό και γι’ αυτό η μινωϊκή γλώσσα είναι γλώσσα προελληνική.

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές και αναλύσεις σε ευρεθέντα αντικείμενα που έγιναν από άλλους αρχαιολόγους κατέδειξαν ότι πινακίδες με
την Γραμμική Β βρέθηκαν, εκτός από την Κρήτη, και στην αρχαία Πύλο της Πελοποννήσου –στό ανάκτορο του Νέστορα– καθώς επίσης
και στις Μυκήνες. Αυτό δείχνει την ενότητα των πολιτισμών, αλλά βέβαια δεν μπορούσε κανείς να τις διαβάση. Γίνονταν πολλές απ όπει-
ρες από πολλούς επιστήμονες, όπως τον Μπέννετ, τον Μάιρς, την Κόμπερ και όλοι θεωρούσαν ότι η Γραμμική Β δεν ήταν ελληνική,
αλλά κατά πάσαν πιθανότητα ετρουσκική.

Ύστερα από διεργασίες πολλών ερευνητών ο ευφυής Άγγλος αρχιτέκτονας Μάικλ Βέντρις, με δικές του π ροσωπικές εργασίες, αξιοποι-
ώντας εν πολλοίς και τις προηγούμενες μελέτες ειδικών ερευνητών, το έτος 1952 κατόρθωσε να “σπάση” τον κώδικα της Γραμμικής Β
και να την διαβάση. Μελέτησε την συχνότητα της εμφανίσεως των φωνηέντων, την συλλαβική ορθογραφία, τις κλητικές καταλήξεις κλπ.
Και βεβαίως απέδειξε, αναιρώντας και τις δικές του προηγούμενες αντίθετες απόψεις, ότι η Γραμμική Β που εμφανίζεται στην Κνωσ σό,
την Πύλο και τις Μυκήνες, δηλαδή την Κρήτη και την Ηπειρωτική Ελλάδα, είναι ελληνική γραφή και κατ’ επ έκταση παραπέμπει και εκ-
φράζει έναν ενιαίο πολιτισμό. Πρόκειται για μια ελληνική γλώσσα που είναι χίλια χρόνια αρχαιότερη του Πλάτωνα. Και αυτό το δι επίστω-
σε συγκρίνοντας την αποκρυπτογραφημένη Γραμμική Β με λέξεις ομηρικές και παρατηρώντας την σχέση που υπάρχει μεταξύ αυτής της
Γραμμικής Β με τις ομηρικές λέξεις τοπωνυμίων και εκφράσεων.

Παράλληλα με τις ανακαλύψεις του Βέντρις συνεχίζονταν οι ανασκαφές. Έτσι ο Αμερικανός αρχαιολόγος Μπλέγκεν έκανε ανασκαφές
στο “ανάκτορο του Νέστορος” στην Πύλο και ο Άγγλος αρχαιολόγος Γουέις συνέχισε τις ανασκαφές στις Μυκήνες. Το αποτέλεσμα των
ανασκαφών έφερε στην επιφάνεια τετρακόσιες νέες πινακίδες στην Πύλο και σαράντα στις Μυκήνες που ήταν γραμμένες με την Γραμμι-
κή Β.

Τελικά ο Βέντρις θα δηλώση σε εκπομπή στο BBC την 1 Ιουλίου 1952: “Για πολύ καιρό πίστευα κι εγώ ότι τα ετρουσκικά θα μπορούσαν
να μας παράσχουν τις ενδείξεις που ψάχναμε, όμως κατά την διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων κατέληξα στο συμπέρασμα ότι οι
πινακίδες της Κνωσσού και της Πύλου πρέπει, τελικά, να είναι γραμμένες στην ελληνική –μιά δύσκολη και αρχαϊκή ελληνική, δεδομένου
ότι είναι πεντακόσια χρόνια αρχαιότερη απο τον Όμηρο και γραμμένη με ένα μάλλον συντομογραφικό τρόπο, αλλά πάντως ελληνική”.

Ακόμη στην ίδια εκπομπή υποστήριξε την άποψη ότι στο εξής δεν πρέπει να λέγεται ότι η γλώσσα των πινακίδων που βρέθηκαν στην
Κνωσσό και την Πύλο και χαρακτηρίζεται ως Γραμμική Β είναι “μινωϊκή” γραφή, αλλά να χαρακτηρίζεραι ως “μυκηναϊκή ελληνική” γραφή
και επομένως αυτή η γραφή δεν ήταν γλώσσα των Μινωιτών του Έβανς, αλλά του πολιτισμού της Ηπειρωτικής Ελλάδος που είχε κέν-
τρο τις Μυκήνες και στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν πολιτισμό που προηγήθηκε του πολιτισμού των κλασσικών Ελλήνων.

Ο Βέντρις συνεργάσθηκε με τον εγκρατή φιλόλογο Τσάντγκουικ και οι δύο μαζί συνέγραψαν και κυκλοφόρησαν το σχετικό βιβλίο με
τίτλο “Έγγραφα σε Μυκηναϊκά Ελληνικά”, το οποίο αποτελείται “από πέντε εισαγωγικά κεφάλαια για την ίδια την αποκρυπτογράφηση και
για το τί αποκαλύφθηκε σχετικά με το μυκηναϊκό σύστημα γραφής, την γλώσσα, τα κύρια ονόματα και την κοινωνία, ακολουθούμενα
από την λεπτομερή ερμηνεία τριακοσίων πινακίδων Γραμμικής Β , ομαδοποιημένων σε κεφάλαια "όπως ζώα και αγροτικά προϊόντα" και
"υφάσματα, αγγεία και έπιπλα" και από ένα εκτεταμένο λεξιλόγιο μυκηναϊκών λέξεων”.

Ο Βέντρις απέκτησε μεγάλη δόξα από την ανακάλυψη αυτή, αλλά δυστυχώς σε ηλικία μόλις 34 ετών σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύ-
χημα τα μεσάνυκτα της 5ης Σεπτεμβρίου του έτους 1956. Επαινέθηκε από πολλούς εγκρατείς φιλολόγους, ακόμη και όσο ζούσε, π ου
τον γνώρισαν ως έναν άνθρωπο με καλή διάθεση, που διακρινόταν για την τελειομανία του, την ιδιοφυΐα του, αλλά και για την μετ ριοφ-
ροσύνη και την σεμνότητά του.

Διάβασα με ενδιαφέρον το βιβλίο αυτό και είδα όλη την ιστορία πώς κατέληξε ο Βέντρις να “σπάση” τον κώδικα της Γραμμικής Β, τα
στάδια τα οποία πέρασαν οι προ αυτού επιστήμονες, αλλά και ο ίδιος, καθώς και την αντιστοιχία των συμβόλων της Γραμμικής Β με την
γλώσσα του Ομήρου, και γενικά με την μεταγενέστερη ελληνική γλώσσα. Και με όλα αυτά φαίνεται η κοινή ελληνική παράδοση και ο
κοινός ελληνικός πολιτισμός. Και βέβαια η Γραμμική Β είναι η αρχαιότερη γραφή στην Ευρώπη.

Τα όσα ανέφερα προηγουμένως έχουν μεγάλη αξία για δύο βασικούς λόγους.

Ο ένας διότι δείχνουν την διαχρονική παρουσία της ελληνικής γλώσσης, τεσσάρων χιλιάδων ετών, με τις διάφορες γραφές της. Με τις
ανακαλύψεις του Βέντρις παρατηρούμε ότι η γραπτή ελληνική γλώσσα ανάγεται –μέ τις έως τώρα ανακαλύψεις, μας περιμένουν όμως

25

και άλλες εκπλήξεις– έως το 1500 π.Χ. και βεβαίως υπάρχει ακόμη και η παράδοση –πού δεν έχει ακόμη διαβαστή- που φθάνει έως το
2000 π.Χ. Είναι σημαντικό να σκεπτόμαστε ότι η Γραμμική Β της οποίας πινακίδες βρέθηκαν στην Κνωσσό της Κρήτης, και την ηπειρω-
τική Ελλάδα, ήτοι τις Μυκήνες και την Πύλο, μαζί με την Γραμμική γραφή Α΄ και την ιερογλυφική, δείχνουν την έντονη παρουσία του
ελληνισμού σε όλες τις περιόδους του ιστορικού βίου.

Ο δεύτερος είναι ότι η γλώσσα δεν είναι απλώς μια μορφή επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, αλλά κυρίως και προ παντός είναι φ ο-
ρέας πολιτισμού. Όπως με τις ανασκαφές βρίσκουμε τα στοιχεία του πολιτισμού του παρελθόντος, έτσι και με την γλώσσα, και μάλιστα
πολύ περισσότερο με αυτήν, μπορούμε να δούμε τον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής των κοινωνιών της εποχής εκείνης. Απώλεια μιας
γλώσσας ή μιας γραφής της συνίσταται στην απώλεια ενός πολιτισμού.

Και αυτό, βέβαια, δείχνει το πώς πρέπει να σεβόμαστε την γλώσσα, να μη την υπονομεύουμε, αλλά και να την ενισχύουμε ποικιλοτρό-
πως. Και αυτό λέγεται για την σημερινή εποχή, στην οποία παρατηρείται μια λεξιπενία, καθώς το λεξιλόγιο των συγχρόνων Ελλήνων
έχει πτωχύνει. Οι άνθρωποι έχουν περιορίσει την γλώσσα που μιλούν σε έναν μικρό αριθμό λέξεων και έτσι με διαφόρους τρόπους η
γλώσσα υποβαθμίζεται, αφού μάλιστα τις περισσότερες φορές δέχεται και από ξένες γλωσσικές επιδράσεις.

Γι’ αυτό χρειάζεται να δώσουμε πολύ μεγάλη σημασία στην γλώσσα μας, ως φορέα και παράγοντα πολιτισμού και όχι μόνον δεν πρέπει
να την υποβαθμίζουμε, αλλά να βρίσκουμε συνεχώς τρόπους να την αναβαθμίζουμε, ώστε να έχουμε την δυνατότητα να επικοινωνούμε
με τον πολιτισμό που καλλιέργησαν οι πρόγονοί μας. Είναι σημαντικό το γεγονός να έχουμε εμείς οι Έλληνες, με την γλώσσα, μια τέτοια
διαχρονική παρουσία στα γράμματα και τον πολιτισμό, αλλά να έχουμε και την δυνατότητα να μελετούμε κείμενα που γράφηκαν πάνω
από τρεις χιλιάδες χρόνια και τώρα με την αποδικωποίηση της Γραμμικής Β να διαβάζουμε κείμενα τρισήμιση χιλιάδων ετών. Ελπίζουμε
δε να “σπάση” και ο κώδικας και της Γραμμικής Α, αφού όπως λέγεται προχώρησαν οι έρευνες, και της ιερογλυφικής, ώστε να δούμε,
ακόμη καλύτερα, την διαχρονική αξία της ελληνικής γλώσσης με τις πολλές διαλέκτους της, της ιστορικής ελληνικής συνέχειας και του
πολιτισμού.

Η γλωσσική παιδεία, που είναι παράγοντας πολιτισμού, δεν συνίσταται απλώς στην μεταφορά της γλώσσας μας από την αρχαία στην
δική μας σύγχρονη πραγματικότητα, αλλά κυρίως και προ παντός συνίσταται στην ανύψωσή της και την εύρεση του “πνεύματος” που
μεταφέρει. Δεν είναι, δηλαδή, θέμα μετάφρασης, αλλά κυρίως θέμα μύησης στον πολιτισμό της και την διατήρηση της ιστορικής της
συνέχειας. Άλλωστε αυτό έκανε το λεγόμενο κίνημα του “αττικισμού” του 1ου αιώνα π.Χ., όταν διαπίστωναν ότι φθειρόταν η ελληνική
γλώσσα, με την κοινή ελληνιστική διάλεκτό της. Αυτό το βλέπουμε και στην ζωή και το έργο των αγίων Πατέρων μας, με την λατρεία και
την δογματική έκφραση, αφού οι Πατέρες προσπαθούσαν να ανεβάζουν την έκφραση της γλώσσης και προσπαθούσαν να ανυψώσουν
τους ανθρώπους στο ύψος της γλώσσας και του πολιτισμού, καθώς και στο ύψος της θεολογίας που μεταφέρει η ελληνική γλώσσα.
Είναι χαρακτηριστική η έκφραση που συναντούμε σε ένα τροπάριο: “Τω βραχεί ρήματι και πολλή συνέσει θεοπνεύστως απεφθέγξα ν-
το…”.

Όταν μελετούμε κείμενα των αρχαίων διαλέκτων της γλώσσας μας, μας δίδεται η δυνατότητα να αναβαπτίζουμε και την σύγχρονη διά-
λεκτο πού, εν πολλοίς, έχει ευτελισθή σε μεγάλο βαθμό. Με την διατήρηση δε αυτού του γλωσσικού πλούτου μπορούμε να κρατήσουμε
και την γλώσσα της Εκκλησίας, των Πατέρων των Οικουμενικών Συνόδων, αφού εκείνοι αγωνίσθηκαν σκληρά για να εκφράσουν τις
αποκαλυπτικές εμπειρίες τους με τους όρους της ελληνικής γλώσσης, οπότε και αυτή η έκφραση αποτελεί τώρα τμήμα της παραδόσεως
μας.

Τελειώνω με την παρατήρηση του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών και ειδικού Γλωσσολόγου κ. Γεωργίου Μπαμπινιώτη ότι “η
Γλώσσα είναι η έκφρασή μας, η πραγματικότητά μας, είναι η ιστορία μας, η ζωή μας με κάποιο τρόπο, είναι η νοοτροπία μας, είναι η
ταυτότητά μας”. Και θα μπορούσα να προσθέσω ότι είναι η θεολογική και εκκλησιαστική μας ιστορία και ζωή.-
http://www.parembasis.gr/2004/04_10_01.htm

3. Ἡ ἑλληνική γλῶσσα στοιχεῖο τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας.
Α´
῾Ο ὅρος ταυτότητα τούς τελευταίους καιρούς λέγεται καί γράφεται συχνά. Συνήθως συνοδεύεται καί ἀπό ἕνα ἐπιθετικό προσδιορισμό·
ἐθνική ταυτότητα. Εἶναι μιά ἔννοια κυριολεκτικά ὑπαρκτική, γι᾿ αὐτό καί φορτισμένη μέ ἔντονο συναισθηματισμό. ῎Ας ἐγκύψουμε στή λέξη
σύμφωνα καί μέ τήν ἀρχαία σοφία, ἡ ὁποία καθόρισε ὅτι «᾿Αρχή παιδεύσεως ἡ τῶν ὀνομάτων ἐπίσκεψις». (Ρήση τοῦ κυνικοῦ φιλοσόφου
᾿Αντισθένη πού τήν διασώζει ὁ ᾿Επίκτητος).
Ταυτότης λοιπόν σημαίνει, κατά τά πιό ἔγκυρα λεξικά, «τό εἶναί τι ταὐτόν», δηλ. κάτι νά εἶναι ἀκριβῶς τό ἴδιο μέ κάτι ἄλλο, ἤ
ἐμβαθύνοντας περισσότερο, νά εἶναι τό ἴδιο μέ τόν ἑαυτό του. ῾Η σημασία αὐτή ἀποτελεῖ μιά πρώτη λεξικογραφική προσέγγιση.
Περνώντας τώρα στήν περιοχή τῆς ψυχολογίας καί τῆς κοινωνιολογίας παρατηροῦμε τά ἑξῆς· Ταυτότης ἐδῶ σημαίνει «τό σύνολον τῶν
χαρακτηριστικῶν, τά ὁποῖα διακρίνουν ἕν ἄτομον ἀπό ἄλλο, τό νά εἶναι αὐτός ὅστις λέγει ὅτι εἶναι». ῎Αν ἀντικαταστήσουμε τόν ὅρο ἄτομο
μέ τόν ὅρο ἔθνος, θά βροῦμε τί εἶναι ἐθνική ταυτότητα. Δηλαδή ἐθνική ταυτότητα εἶναι τό σύνολο τῶν χαρακτηριστικῶν πού ξεχωρίζουν
ἕνα ἔθνος ἀπό ἕνα ἄλλο ἐξασφαλίζοντας τήν ἱστορική του συνέχεια μέ τρόπο αὐθεντικό.
῞Υστερα ἀπό τά εἰσαγωγικά αὐτά, ἄς δοῦμε τά χαρακτηριστικά τῆς ἐθνικῆς ταυτότητας τῶν ῾Ελλήνων. Γιά νά τά προσδιορίσουμε δέν
θά καταφύγουμε βέβαια στή λογική τοῦ DΝΑ, τῶν χρωματοσωμάτων καί τῶν γονιδίων, κατά τήν χονδροειδῆ τακτική τοῦ Φαλμεράιερ,
πού ἀναζητοῦσε γνησιότητα φυλῆς καί αἵματος. ῾Ωστόσο κάποια δεδομένα τῆς σύγχρονης βιολογίας μποροῦν ἴσως νά μᾶς βοηθήσουν
ἔμμεσα. «Τά γονίδια» γράφει ὁ ὁμότιμος καθηγητής τοῦ Γεωπονικοῦ Πανεπιστημίου ᾿Αθηνῶν Χ. Γιαμβριᾶς, «εἶναι τό πιό σπουδαῖο
βιολογικό μόριο, διότι περιέχουν τίς γενετικές πληροφορίες τοῦ κάθε ζωικοῦ ἤ φυτικοῦ ὀργανισμοῦ... ᾿Επειδή κάθε κύτταρο ἔχει τά
χρωματοσώματα ἀνά ζεύγη, κάθε ὀργανισμός ἔχει δύο γονίδια γιά κάθε κληρονομική ἰδιότητα». («᾿Ακτίνες» τεῦχος 598, σελ. 35).
Μεταφέροντας αὐτή τή θεμελιώδη βιολογική ἀρχή στόν πνευματικό καί πολιτιστικό χῶρο, θά ἐπισημάνω ὅτι κατ᾿ ἀναλογία δύο εἶναι τά
κύρια χαρακτηριστικά «γονίδια» -τά στοιχεῖα- τῆς ἐθνικῆς ταυτότητας τῶν ῾Ελλήνων, πού ἐγγυῶνται σταθερή τήν ὕπαρξή τους μέσα στό

26

μεταβαλλόμενο ἱστορικό γίγνεσθαι· ῾Η ὀρθοδοξία καί ἡ γλώσσα.
Στή μελέτη ὅμως αὐτή θά γίνει λόγος μόνο γιά τό ἕνα σκέλος τοῦ ζεύγους, γιά τή γλώσσα, πού ἐμπίπτει στόν κύκλο τῶν ἐπιστημονικῶν
καί λογοτεχνικῶν ἐνδιαφερόντων τοῦ γράφοντος καί ἀποτελεῖ τόν μόνιμο καημό του, μιά ἀκοίμητη, θά ἔλεγα, ἀγωνία.
«Μήγαρις ἔχω ἄλλο στό νοῦ μου πάρεξ ἐλευθερία καί γλώσσα;», εἶχε γράψει ὁ ἐθνικός μας ποιητής, ὁ Διονύσιος Σολωμός, θέλοντας
νά διδάξει ὅτι ἡ ἐθνική ἐλευθερία συνάπτεται μέ τήν ἑλληνική γλώσσα. ῞Υστερα ἀπό 150 χρόνια ἕνας ἄλλος διακεκριμένος ποιητής μας, ὁ
᾿Οδυσσέας ᾿Ελύτης, ἐπανέλαβε μέ τόν δικό του τρόπο τήν ἴδια θέση ὑπογραμμίζοντας ὅτι ἡ ἱστορική συνέχεια τοῦ ῎Εθνους καί ἡ γλώσσα
του συμπορεύονται· «Μονάχη ἔγνοια ἡ γλώσσα μου στίς ἀμμουδιές τοῦ ῾Ομήρου». Συνεπῶς δυό κορυφαῖοι δημιουργοί ἔδωσαν τό
στίγμα τους γιά τήν ἀναγνώριση τῆς πνευματικῆς ἐθνικῆς τους ταυτότητας.
῾Η ἑλληνική γλώσσα πράγματι ἀποτελεῖ τό ἕνα ἀπό τά δύο θεμελιώδη στοιχεῖα τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας. Μία περιουσία κυριολεκτικά
ἀναπαλλοτρίωτη. Παρά τίς ἐθνικές περιπέτειες καί τίς ἀναπόφευκτες ξένες ἐπιδράσεις κράτησε ἀναλλοίωτα μές στούς αἰῶνες τά βασικά
χαρακτηριστικά της· πλούσια, πλαστική, μουσική, ἀκριβόλογη. ῾Ο λεξιλογικός της θησαυρός εἶναι ἕνα ὀρυχεῖο ἀνεξάντλητο. Λίγο νά ξύσει
κανένας τήν παγκόσμια ὁρολογία τῆς ἐπιστήμης, τῆς φιλοσοφίας, τῆς τέχνης, τῆς τεχνικῆς, θ᾿ ἀνακαλύψει κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια ἕνα
ἀπίθανα μεγάλο ἀριθμό ἑλληνικῶν λέξεων. Χώρια τά ἀθάνατα ἀριστουργήματα πού ἔχουν γραφεῖ σ᾿ αὐτήν κατά τίς διάφορες περιόδους
τῆς μακραίωνης ἐθνικῆς ζωῆς καί ἐκφράζουν μέ πληρότητα τήν ψυχή τοῦ λαοῦ μας. ῾Ελληνική γλώσσα λοιπόν καί γραμματεία. ᾿Απ᾿ αὐτά
ἐμπνέεται ὁ Νικηφόρος Βρεττάκος ὅταν γράφει· «Οὐχ ἑάλω ἡ ρίζα, οὐχ ἑάλω τό φῶς». Μέ τίς λέξεις ρίζα καί φῶς ὑπονοεῖ ὁ ποιητής τή
διαχρονική ἑλληνική παράδοση καί παιδεία. Τά μεγάλα ὅμως αὐτά πνευματικά μεγέθη εἶναι συνυφασμένα μέ τή γλώσσα, πού ὅσο
καλλιεργεῖται καί διατηρεῖται κατά τό δυνατόν ἀδιάφθορη, τόσο καί ἡ ἐθνική ταυτότητα παραμένει ἀνόθευτη.
᾿Ι. ᾿Α. Νικολαΐδης
http://www.apolytrosis.gr/web/guest/glossaa

Β´
Εἶναι δεδομένο ὅτι γιά ὅλους τούς λαούς, πού θέλουν νά διατηρήσουν τήν ἱστορική τους συνέχεια καί μνήμη, ἡ γλώσσα ἀποτελεῖ
στοιχεῖο τῆς ἐθνικῆς ταυτότητάς τους. ῾Ωστόσο, ἡ ἑλληνική γλώσσα μέ τήν ἀδιάκοπη δημιουργική πορεία της ἀλλά καί τήν ἐκφραστική της
ἀρτιότητα ἀνήκει στήν κατηγορία τῶν ἐντελῶς προνομιούχων γλωσσῶν τῆς οἰκουμένης, γιά νά μήν ποῦμε ὅτι ἴσως εἶναι καί μοναδική.
Τήν ἀλήθεια αὐτή τήν ἀποδίδει μέ τή δική του ποιητική συλλογιστική ὁ ᾿Οδυσσέας ᾿Ελύτης·
«Εἶμαι ἄλλης γλώσσας, δυστυχῶς,
καί ῾Ηλίου
τοῦ Κρυπτοῦ, ὥστε
οἱ ὄχι ἐνήμεροι τῶν οὐρανίων
νά μ᾿ ἀγνοοῦν.
Δυσδιάκριτος
καθώς ἄγγελος ἐπί τάφου σαλπίζω...
... Αὐτά στή γλώσσα τή δική μου
καί ἄλλοι ἄλλα σ᾿ ἄλλες».
(«Ρῆμα τό Σκοτεινόν»)
῾Υπογραμμίζω τό στίχο «οἱ ὄχι ἐνήμεροι τῶν οὐρανίων», πού ἀναφέρεται στούς ξένους, στούς ἄλλους, πού λένε ἄλλα σ᾿ ἄλλες
γλῶσσες. ῾Ο νομπελίστας ποιητής μας στούς λίγους αὐτούς στίχους δένει ἁρμονικά τή γλώσσα καί τήν πίστη, τά δυό ὑπαρκτικά
γνωρίσματα τῆς ταυτότητάς μας.
Στό σημεῖο αὐτό εἶναι χρήσιμη, νομίζω, μιά σύντομη ἀναδρομή στήν ἱστορική παρουσία τῆς γλώσσας μας. Μέ τόν λεγόμενο β'
ἀποικισμό, δηλ. ἀπό τά μέσα τοῦ 8ου ὥς τόν 6ο αἰώνα π.Χ., ἡ ἑλληνική γλώσσα ἁπλώθηκε σ᾿ ὅλη τή λεκάνη τῆς Μεσογείου καί
βορειότερα στίς ἀκτές τῆς Μαύρης Θάλασσας. Μασσαλία, νότια ᾿Ιταλία, Σικελία, βόρεια ᾿Αφρική, Μικρά ᾿Ασία, Πόντος, ἀνατολικά
παράλια τῆς Κολχίδας, στάθηκαν κοιτίδες προαιώνιες ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ. Σημαντικό ὅμως εἶναι καί τό γεγονός ὅτι ἀργότερα καί κατά
διάφορους καιρούς καί περιστάσεις ἡ γλώσσα αὐτή χρησίμευσε ὡς ὄργανο γιά τό ἐμπόριο καί τή διοίκηση καί σέ γεωγραφικούς χώρους,
ὅπου δέν μιλήθηκε ἀπό τά πλατιά στρώματα τῶν γηγενῶν πληθυσμῶν. Στά ἑλληνιστικά χρόνια π.χ., μέ τήν ἐκπολιτιστική ἐκστρατεία τοῦ
Μ. ᾿Αλεξάνδρου, ἔπαιξε τό ρόλο τοῦτο σέ μιά τεράστια ἔκταση, πού ἀνατολικά ἔφτασε ὥς τόν ᾿Ινδό ποταμό. Πρόκειται γιά τή μεγάλη
ἐκείνη πνευματική κατάκτηση πού ἐξυμνεῖ ὁ Καβάφης·
«Καί τήν κοινήν ἑλληνική λαλιά
ὥς μέσα στή Βακτριανή τήν πήγαμεν,
ὥς τούς ᾿Ινδούς».
Στά ἴδια ἐκεῖνα χρόνια, καθώς καί στή ρωμαϊκή περίοδο, ἡ ἑλληνική γλώσσα εἶχε εἰσδύσει στή Συρία, στήν ᾿Ιορδανία, στήν Αἴγυπτο,

27

στήν Παλαιστίνη. ῞Οσο γιά τή βυζαντινή περίοδο μέσῳ τῆς ᾿Εκκλησίας ἔθρεψε πολιτιστικά σχεδόν ὅλες τίς σλαβόφωνες περιοχές τῆς
βόρειας Βαλκανικῆς κι ἀκόμη παραπέρα.
Στούς σημερινούς δίσεκτους καιρούς ἔχουμε δύο ὄψεις· ᾿Ασφαλῶς, ἡ ἑλληνική κοινότητα -ἑπομένως καί ἡ ἑλληνική γλώσσα- στήν
Κωνσταντινούπολη, στήν ῎Ιμβρο καί στήν Τένεδο, στήν ᾿Αλεξάνδρεια καί στό Κάιρο, στήν ᾿Οδησσό καί ἐν μέρει στή Ρουμανία
συρρικνώθηκε φοβερά, ἄν καί ἡ ἱστορία μακροχρόνια ἔχει πολλά γυρίσματα. ῾Ωστόσο, ὑπάρχει ἀκμαῖος ἑλληνισμός πού διατηρεῖ τή
γλώσσα του στίς ῾Ηνωμένες Πολιτεῖες, στόν Καναδά, στήν Αὐστραλία, στή Μ. Βρετανία, μέ τήν κυπριακή προπαντός κοινότητα, στήν
πρώην Σοβιετική ῞Ενωση μέ τούς ῾Ελληνοποντίους, στήν ᾿Αλβανία καί μέ τούς Βορειοηπειρῶτες ἀλλά καί μέ τούς Βλάχους καί τούς
᾿Αλβανούς πού μαθαίνουν ἤδη ἑλληνικά, στά Σκόπια μέ τήν πνιγμένη φωνή. Θά συμπληρώσω ὅτι σ᾿ ὅλα τά λιμάνια τοῦ πλανήτη μας,
ἐκτός ἀπό τίς ἀναρίθμητες μικρές κοινότητες, ἀκούγεται ἡ ἑλληνική λαλιά μέ τά πλοῖα τῆς ἐμπορικῆς ναυτιλίας μας πού προσορμίζονται
παντοῦ, συνεχῶς. Αἰσιόδοξα, βέβαια, σημάδια πού δείχνουν τήν ἀντοχή τῆς γλώσσας μας, ἀλλά ὁπωσδήποτε δέν συγκρίνονται μέ τό
ἔνδοξο παρελθόν. ῎Αρα χρειάζεται ἀκλόνητη ἐμμονή καί προπαντός πολλή καί συστηματική δουλειά.
(Συνεχίζεται)
᾿Ι. ᾿Α. Νικολαΐδης

http://www.apolytrosis.gr/web/guest/glossab

4. Μάθημα δημοκρατίας τα Αρχαία Ελληνικά.

Σε πρόσφατη έκδοση της γερμανικής εφημερίδας Frankfurter Allgemeine Zeitung δημοσιεύεται ολ ο-
σέλιδο άρθρο του δημοσιογράφου και αρχαιογνώστη Konrad Adam , ο οποίος αναφέρει ότι στα πλαί-
σια ορισμένων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων που επιχειρούνται σε αρκετά γερμανικά κρατίδια,
πρέπει να ενισχυθεί η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στα γερμανικά σχολεία. Κύριο επιχείρημά
του είναι ότι τα αρχαία ελληνικά ακονίζουν το δημοκρατικό φρόνημα και την πολιτική συνείδηση των
παιδιών σε μια κοινωνία καταναλωτική που την χαρακτηρίζει η πνευματική νωθρότητα. Αναφέρει χα-
ρακτηριστικά ότι «ποτέ ένας αρχαίος συγγραφέας δε μεταδίδει ένα μόνο μήνυμα, ένα δόγμα ή ένα
πρόγραμμα. Συνήθως πρόκειται για δύο ή και περισσότερες αρχές που αντιτίθενται μεταξύ τους και
προσπαθεί η μια να επιβληθεί στην άλλη: Ο Κρέων και η Αντιγόνη, ο Ιάσων και η Μήδεια, ο Σωκράτης
και ο Καλλικλής, ο Έρως και το Νείκος. Πάντα η πάλη ενός λόγου και ενός αντίλογου, αυτή η πάλη που έφτασε στην τελειότητά της με
τους σοφιστές…»
Στη συνέχεια ο κ. Adam θυμίζει στους αναγνώστες του ότι « ο τελευταίος γερμανός αυτοκράτορας ήθελε τα γερμανικά σχολεία να βγ ά-
ζουν νέους Γερμανούς και όχι Έλληνες και Ρωμαίους. Ορθά ο αυτοκράτορας δεν ήθελε τα αρχαία, αφού γνώριζε ότι μόνο την τυφλή
υπακοή στον ανώτατο άρχοντα δεν θα ενστάλαζαν στην ψυχή των παιδιών. Ο φόβος του δεν ήταν μήπως οι γερμανοί μαθητές διδαχτ ο-
ύν κάτι περιττό γι αυτούς, αλλά μήπως μάθουν κάτι περιττό γι αυτόν, μήπως μάθουν να αντιδρούν, να αντιστέκονται, να εξεγείρονται».
«Η ελληνική λογοτεχνία, συνεχίζει το άρθρο, βρίθει από τέτοιους αυτόνομους ανθρώπους. Ας αφήσουμε την Αντιγόνη και τους επώνυ-
μους. Ο Πλούταρχος μας διασώζει την περίπτωση ενός ανώνυμου. Όταν ο στρατηγός Μιλτιάδης ζήτησε από το δήμο των Αθηναίων να
του χαρίσουν έναν τιμητικό στέφανο, αυτός ο ανώνυμος αντιτάχθηκε με το επιχείρημα ότι, απ όσο ήξερε, στο Μαραθώνα ο Μιλτιάδης
δεν είχε πολεμήσει μόνος του. Αν στο μέλλον πολεμούσε κατά των Περσών μονάχος και τους νικούσε, τότε μπορούσε να υποβάλει πάλι
το αίτημά του στο δήμο. Μακάρι να είχαμε τέτοιους πολίτες σήμερα. Όχι να δέχονται τα πάντα, αλλά να υποβάλλουν ενστάσε-
ις».
Τα αρχαία ελληνικά, λοιπόν, μας βοηθούν όχι απλώς να θυμηθούμε τις απαρχές της δημοκρατίας, αλλά, όπως σχολιάζει και ο συνερ-
γάτης της Deutsche Welle Σπύρος Μοσκόβου, να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα της δημοκρατίας σήμερα.
Το πιο πάνω δημοσίευμα της Frankfurter Allgemeine Zeitung μας θυμίζει και ένα άλλο δημοσίευμα της αυστριακής εφημερίδας Neue
Presse (Βιέννη, 10/8/2004), σύμφωνα με το οποίο ιατροί επιστήμονες κατέληξαν στο παράξενο αλλά και πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα
ότι η απαγγελία των ομηρικών επών επιδρά θετικά στην κυκλοφορία του αίματος, αφού με το ρυθμό που επιβάλλει η απαγγελία του
δακτυλικού εξάμετρου συντονίζονται οι λειτουργίες της καρδίας και της αναπνοής, με αποτέλεσμα να πέφτει η πίεση του αίματος!
Σήμερα διερωτάται κανείς ποια θέση, για να μην πούμε ποια τύχη, έχουν τα αρχαία ελληνικά στο σύνολο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμι-
σης που τελευταία, ομολογουμένως, επιχειρείται με περισσότερη προσοχή και υπευθυνότητα. Τι προνοούν για τα αρχαία ελληνικά τα
αναλυτικά προγράμματα που ετοιμάζονται από τις ειδικές επιτροπές; Πόσο λαμβάνεται υπόψη η διαχρονική τους αξία; Θα συνεχίσουμε
να μη βλέπουμε και να μην κατανοούμε αυτό που βλέπουν και κατανοούν οι ξένοι όσον αφορά τα αρχαία ελληνικά; Η αρχαία ελληνική
γραμματεία είναι γεμάτη από παραδείγματα που βοηθούν το σύγχρονο άνθρωπο να κατανοήσει ότι η διατύπωση μιας θέσης, οδηγεί
στην αντίθεση και ότι στη συνέχεια και τα δυο μαζί οδηγούν στη σύνθεση. Ή ότι ο λόγος οδηγεί στον αντίλογο με κατάληξη το διάλο-
γο που είναι και το μόνο μέσο να βρεθεί συναινετική λύση για οποιοδήποτε πρόβλημα. Θα περιοριστεί και πάλιν η διδασκαλία του μα-
θήματος των αρχαίων ελληνικών σε εκείνους τους λίγους μαθητές που θα «τολμήσουν» να το επιλέξουν; Ας προβληματιστούν περισσ ό-
τερο οι επικεφαλής της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και ας δώσουν επιτέλους στα αρχαία ελληνικά τη θέση που τους αξίζει στην εκπα-
ίδευση των παιδιών μας. Και ας μη κρυβόμαστε πίσω από τον μέχρι σήμερα λανθασμένο ίσως τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος, γιατί
αυτό αποτελεί ένα άλλο ξεχωριστό κεφάλαιο.

του Χρίστου Παντελίδη, φιλόλογου,
τ. Πρώτου Λειτουργού Εκπαίδευσης.

Αναδημοσίευση από ΑΝΤΙΒΑΡΟ


28

5. Η μαγεία της Ελληνικής γλώσσας.

Αλέξανδρος Αγγελής Αντίβαρο, Δεκέμβριος 2007

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Στις μέρες μας όπου αμφισβητούνται ακόμα και τα αυτονόητα, έχει αρχίσει να ακούγεται η άποψη ότι δεν υπάρχουν ανώτερες και κατώ-
τερες γλώσσες, αλλά ότι όλες έχουν την ίδια αξία. Αυτό είναι τόσο παράλογο να το πιστεύει κανείς, όσο το να πιστεύει ότι μπορούν σε
έναν αγώνα δρόμου όλοι οι δρομείς να τερματίσουν ταυτόχρονα. Κάτι τέτοιο είναι απλά αδύνατον. Το συγκεκριμένο παράδειγμα είναι
κάτι πολύ απλό, πόσο μάλλον όταν έχουμε να κάνουμε με κάτι τόσο πολύπλοκο όσο η γλώσσα. Δηλαδή μπορεί μια γλώσσα πρωτόγο-
νου επιπέδου με 10 διαφορετικές λέξεις να έχει την ίδια αξία με μια γλώσσα τόσο σύνθετη όσο οι σημερινές; Ποιός λογικός άνθρω πος
μπορεί να το δεχτεί αυτό; Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι οι χιμπατζήδες χρησιμοποιούν μια «γλώσσα» με ένα λεξιλόγιο από τριάντα
λέξεις-κραυγές. [11]
Σκοπός αυτού του κειμένου δεν είναι να υποβαθμίσει κάποιες γλώσσες, αλλά να αποδείξει με αντικειμενικά κριτήρια ότι δεν έχουν όλες
οι γλώσσες την ίδια αξία (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η κάθε γλώσσα δεν έχει την αξία της). Υπάρχουν σήμερα περίπου 3.000 διαφορετι-
κές γλώσσες (η πλειοψηφία των οποίων δεν έχει σύστημα γραφής). Είναι σίγουρο ότι κάθε γλώσσα έχει την δική της αξία και πρέπει να
αγωνιζόμαστε όλοι ώστε όλες οι γλώσσες να επιβιώσουν. Δυστυχώς πολλές γλώσσες έχουν ήδη εκλείψει και θα εκλείψουν και στο μέλ-
λον, και αυτό είναι πραγματικά μια αμαρτία. Όσο αμαρτία είναι όταν εξαφανίζεται ένα είδος ζώου διότι και η γλώσσα κάτι τέτοιο είναι,
ένας «ζωντανός» οργανισμός που εξελίσσεται και είτε επιβιώνει είτε χάνεται. Πρακτική δυστυχώς συνέπεια αυτού είναι να χάνονται ση-
μαντικά κομμάτια της εξέλιξης της ανθρώπινης πορείας, για την οποία δεν έχουμε ιδιαίτερα πολλές γνώσεις.
Για πολλούς μη-Έλληνες γλωσσολόγους και ανθρώπους του πνεύματος, είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η Ελληνική γλώσσα (ιδιαι-
τέρως τα Αρχαία Ελληνικά) είναι η ανώτερη μορφή γλώσσας που έχει επινοήσει ποτέ το ανθρώπινο πνεύμα. Οι απόψεις αυτές δεν είναι
αυθαίρετες, αλλά βασίζονται σε κριτήρια αντικειμενικά σχετικά με την αξιολόγηση μιας γλώσσας. Παρακάτω θα περιγράψουμε μία σειρά
από ιδιότητες τις Ελληνικής γλώσσας και θα αντιπαραβάλουμε κάποιες ξένες γλώσσες (συνήθως την Αγγλική, καθώς αυτή είναι η πιό
διαδεδομένη) πρός σύγκριση.
ΠΛΟΥΤΟΣ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ
Είναι γνωστή η έκφραση που χρησιμοποιούν οι Άγγλοαμερικάνοι όταν ψάχνουν να βρούν την κατάλληλη λέξη για κάποια έννοια «Οι
Έλληνες θα έχουν μια λέξη για αυτό». Φράση την οποίαν πρώτος είχε γράψει ο καθηγητής Όλιβερ Τάπλιν στο βιβλίο του «Ελληνικό
πυρ». [10]
Ενώ η Αγγλική γλώσσα έχει, βάση του μεγάλου Αμερικανικού λεξικού Merriam-Webster, περίπου 166.724 λεξίτυπους (σύμφωνα με το
ίδιο λεξικό 41.214 από αυτές τις λέξεις είναι αμιγώς Ελληνικές, χωρίς να υπολογίζουμε τις σύνθετες και τις Ελληνογενείς) [10], η Ελληνι-
κή γλώσσα περιλαμβάνει ήδη, στην καταγραφή μέχρι λίγο πριν από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, 1.200.000 λεξίτυπους. Το
εντυπωσιακό αυτό νούμερο προκύπτει από το έγκριτο TLG (Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσης) το οποίο ακόμα δεν έχει τελειώσει την
καταγραφή όλων των Ελληνικών κειμένων. Εκτιμάται μάλιστα από την διευθύντρια του TLG, κα Μαρία Παντελιά, ότι μόλις τελειώσει η
καταγραφή θα έχουν αποθησαυριστεί ίσως μέχρι και 2.000.000 λεξίτυποι [15].
Επιπλέον, σύμφωνα με τον κ Α. Κωσταντινίδη συγγραφέα των βιβλίων «Οι Ελληνικές λέξεις στην Αγγλική γλώσσα» και «Η οικουμενική
διάσταση της Ελληνικής γλώσσης», πολλά λεξικά σταματούν την ετυμολογία της λέξης στην Λατινική ρίζα αγνοώντας το γεγονός ότι η
πλειονότης των ίδιων των Λατινικών λέξεων έχουν Ελληνική ρίζα. [10]
Πολλές Ομηρικές λέξεις σώζονται ακόμα και σήμερα στις Ευρωπαϊκές γλώσσες, και αυτές οι πάμπολλες λέξεις φυσικά δεν εμπίπτουν
στην κατηγορία των «αμιγώς Ελληνικών» που αναφέραμε νωρίτερα. Μία από αυτές τις λέξεις είναι το γνωστό «kiss». Ακούγεται αστεία
σαν δήλωση ότι είναι στην ουσία Ελληνική λέξη ε; Και όμως, στα Αρχαία Ελληνικά, το «φιλώ» είναι «κυνέω / κυνώ», εξ’ού και το προσ-
κυνώ (σημαίνει κάνω ένα βήμα μπροστά και δίνω ένα φιλί). Στην προστακτική το ρήμα γίνεται «κύσον με», δηλαδή «φίλησε με», όπω ς
θα είπε και η Πηνελόπη στον Οδυσσέα όταν τον είδε να επιστρέφει στην Ιθάκη. Στα Αγγλικά θα λέγαμε «kiss me». Ο βαθμός ομοιότητας
των δύο φράσεων δεν αφήνει χώρο για αμφιβολίες. Και αυτό είναι μόνο ένα από τα πολλά παραδείγματα.
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΝΕΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Η δύναμη της Ελληνικής γλώσσας βρίσκεται στην ικανότητά της να πλάθεται όχι μόνο προθεματικά ή καταληκτικά, αλλά διαφοροποιών-
τας σε μερικές περιπτώσεις μέχρι και την ρίζα της λέξης (π.χ. «τρέχω» και «τροχός» παρόλο που είναι από την ίδια οικογένεια α ποκλί-
νουν ελαφρώς στην ρίζα). Η Ελληνική γλώσσα είναι ειδική στο να δημιουργεί σύνθετες λέξεις με απίστευτων δυνατοτήτων χρήσεις, πολ-
λαπλασιάζοντας το λεξιλόγιο.
Το διεθνές λεξικό Webster’s (Webster’s New International Dictionary) αναφέρει «Η Λατινική και η Ελληνική, ιδίως η Ελληνική, αποτελούν
ανεξάντλητη πηγή υλικών για την δημιουργία επιστημονικών όρων.» [12] ενώ οι Γάλλοι λεξικογράφοι Jean Bouffartigue και Anne-Marie
Delrieu τονίζουν «Η επιστήμη βρίσκει ασταμάτητα νέα αντικείμενα ή έννοιες. Πρέπει να τα ονομάσει. Ο θησαυρός των Ελληνικών ριζών
βρίσκεται μπροστά της, αρκεί να αντλήσει από εκεί. Θα ήταν πολύ περίεργο να μην βρεί αυτές που χρειάζεται.». [10]
Ο Γάλλος συγγραφέας Ζακ Λακαρριέρ, έκθαμβος μπροστά στο μεγαλείο της Ελληνικής, είχε δηλώσει σχετικώς «Η Ελληνική γλώσσα
έχει το χαρακτηριστικό να προσφέρεται θαυμάσια για την έκφραση όλων των ιεραρχιών με μια απλή εναλλαγή του πρώτου συνθετικού.
Αρκεί κανείς να βάλει ένα παν- πρώτο- αρχί- υπέρ- ή μια οποιαδήποτε άλλη πρόθεση μπροστά σε ένα θέμα. Κι αν συνδυάσει κανείς
μεταξύ τους αυτά τα προθέματα, παίρνει μια ατελείωτη ποικιλία διαβαθμίσεων. Τα προθέματα εγκλείονται τα μεν στα δε σαν μια σημ α-
σιολογική κλίμακα, η οποία ορθώνεται πρός τον ουρανό των λέξεων.» [10]
Είναι αλήθεια ότι μπορούμε να βάλουμε και παραπάνω από μια πρόθεση μπροστά απο μία λέξη, ακριβώς όπως περιγράφει ο Γάλλος
φίλος μας. Παραδείγματα συνδυασμών πολλαπλών προθέσεων με λέξεις που να δημιουργούν νέες λέξεις υπάρχουν άπειρα. Αντικατα-
βάλλω, επαναδιατυπώνω, αντιπαρέρχομαι, ανακατασκευάζω κτλ.
Στην Ιλιάδα του Ομήρου η Θέτις θρηνεί για ότι θα πάθει ο υιός της σκοτώνοντας τον Έκτωρα «διό και δυσαριστοτοκείαν αυτήν ονομά-
ζει». Η λέξη αυτή από μόνη της είναι ένα μοιρολόι, δυς + άριστος + τίκτω (=γεννώ) και σημαίνει όπως αναλύει το Ετυμολογικόν τ ο Μέγα
«που για κακό γέννησα τον άριστο». [7] Ποιά άλλη γλώσσα στον κόσμο θα μπορούσε να αποδώσει σε μία μόνο λέξη τόσα πολλά και
υψηλά νοήματα; Και όπως έλεγαν και οι Αρχαίοι, «το Λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν».
Προ ολίγων ετών κυκλοφόρησε στην Ελβετία το λεξικό ανύπαρκτων λέξεων (Dictionnaire Des Mots Inexistants) όπου προτείνεται να
αντικατασταθούν Γαλλικές περιφράσεις με μονολεκτικούς όρους από τα Ελληνικά. Π.χ. androprere, biopaleste, dysparegorete,
ecogeniarche, elpidophore, glossoctonie, philomatheem tachymathie, theopempte κλπ, περίπου 2.000 λήμματα με προοπτική περαιτέ-
ρω εμπλουτισμού. [6]
Ο Godefroi Herman, ο Γάλλος μεταφραστής των Διονυσιακών του Νόννου, ομολογεί «Πόσες φορές μεταφράζοντας δεν ανέκραξα όπως
ο Ρονσάρ: Πόσο είμαι περίλυπος που η γλώσσα η Γαλλική δεν δημιουργεί λέξεις όπως η Ελληνική... ωκύμορος, δύσποτμος, ολιγοφρο-
νείν...». [7]
Η ΑΚΡΙΒΟΛΟΓΙΑ
Στα Αγγλικά το ρήμα και το ουσιαστικό συχνά χρησιμοποιούν ακριβώς την ίδια λέξη π.χ. «drink» που σημαίνει και «ποτό» και «πίνω».
Επιπλέον τα ονόματα δεν έχουν κλίσεις, για παράδειγμα στα Ελληνικά λέμε «Ο Θεός, του Θεού, τω Θεώ, τον Θεό, ω Θεέ» ενώ στα
29

Αγγλικά έχουμε μια μόνο λέξη για όλες αυτές τις έννοιες, το «God». Είναι προφανές λοιπόν, ότι τουλάχιστον όσον αφορά την ακρι βολο-
γία, γλώσσες όπως τα Ελληνικά υπερτερούν σαφώς σε σχέση με γλώσσες σαν τα Αγγλικά. Είναι λογικό άλλωστε αν κάτσει να το σκεφ-
τεί κανείς, ότι μπορεί πολύ πιο εύκολα να καθιερωθεί μια γλώσσα διεθνής όταν είναι πιο εύκολη στην εκμάθηση, από τη άλλη όμως μια
τέτοια γλώσσα εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι τόσο ποιοτική.
Συνέπεια των παραπάνω είναι ότι η Αγγλική γλώσσα δεν μπορεί να είναι λακωνική όπως είναι η Ελληνική, καθώς για να μην είναι διφο-
ρούμενο το νόημα της εκάστοτε φράσης, πρέπει να χρησιμοποιηθούν επιπλέον λέξεις. Για παράδειγμα η λέξη «drink» σαν αυτοτελή ς
φράση δεν υφίσταται στα Αγγλικά, καθώς μπορεί να σημαίνει «ποτό», «πίνω», «πιές» κτλ. Αντιθέτως στα Ελληνικά η φράση «πιές»
βγάζει νόημα, χωρίς να χρειάζεται να βασιστείς στα συμφραζόμενα για να καταλάβεις το νόημά της.
Παρένθεση: Να θυμίσουμε εδώ ότι στα Αρχαία Ελληνικά εκτός από Ενικός και Πληθυντικός αριθμός, υπήρχε και Δυϊκός αριθμός. Υπά ρ-
χει στα Ελληνικά και η Δοτική πτώση εκτός από τις υπόλοιπες 4 πτώσεις ονομαστική, γενική, αιτιατική και κλιτική. [17] Η Δοτικ ή χρησι-
μοποιείται συνεχώς στον καθημερινό μας λόγο (π.χ. Βάσει των μετρήσεων, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι...) και είναι πραγματικά
άξιον λόγου το γιατί εκδιώχθηκε βίαια από την νεοελληνική γλώσσα. Ακόμα παλαιότερα, εκτός από την εξορισμένη αλλά ζωντανή Δοτ ική
υπήρχαν και άλλες τρείς επιπλέον πτώσεις οι οποίες όμως χάθηκαν. [7]
Το ίδιο πρόβλημα, σε πολύ πιο έντονο φυσικά βαθμό, έχει και η Κινεζική γλώσσα. Όπως μας λέει και ο Κρητικός δημοσιογράφος Α.
Κρασανάκης «Επειδή οι απλές λέξεις είναι λίγες, έχουν αποκτήσει πάρα πολλές έννοιες, για να καλύψουν τις ανάγκες της έκφρασης,
πρβλ π.χ.: “σι” = γνωρίζω, είμαι, ισχύς, κόσμος, όρκος, αφήνω, θέτω, αγαπώ, βλέπω, φροντίζω, περπατώ, σπίτι κ.τ.λ., «πα» = μπαλέ-
το, οκτώ, κλέφτης, κλέβω... «πάϊ» = άσπρο, εκατό, εκατοστό, χάνω....» [1]. Ίσως να υπάρχει ελαφρά διαφορά στον τονισμό, αλλά δύσ-
κολα μπορώ να φανταστώ πως θα μπορούσαν να υπάρχουν δεκάδες διαφορετικοί τονισμοί για μία μονοσύλλαβη λέξη, ώστε να διαχ ω-
ρίσουν φωνητικά όλες οι πιθανές της έννοιες. Αλλά ακόμα και να υπάρχει, πως είναι δυνατόν να καταστήσεις ένα σημαντικό κείμενο
(π.χ. συμβόλαιο) ξεκάθαρο;
Η ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ
Στην Ελληνική γλώσσα ουσιαστικά δεν υπάρχουν συνώνυμα, καθώς όλες οι λέξεις έχουν λεπτές εννοιολογικές διαφορές μεταξύ τους.
Για παράδειγμα η λέξη «λωποδύτης» χρησιμοποιείται για αυτόν που βυθίζει το χέρι του στο ρούχο (=λωπή) μας και μας κλέβει, κρυφά
δηλαδή, ενώ ο «ληστής» είναι αυτός που μας κλέβει φανερά, μπροστά στα μάτια μας. Επίσης το «άγειν» και το «φέρειν» έχουν την ίδια
έννοια. Όμως το πρώτο χρησιμοποιείται για έμψυχα όντα, ενώ το δεύτερο για τα άψυχα.
Στα Ελληνικά έχουμε τις λέξεις «κεράννυμι», «μίγνυμι» και «φύρω» που όλες έχουν το νόημα του «ανακατεύω». Όταν ανακατεύουμε
δύο στερεά ή δύο υγρά μεταξύ τους αλλά χωρίς να συνεπάγεται νέα ένωση (π.χ. λάδι με νερό), τότε χρησιμοποιούμε τη ν λέξη «μειγνύ-
ω» ενώ όταν ανακατεύουμε υγρό με στερεό τότε λέμε «φύρω». Εξ’ού και η λέξη «αιμόφυρτος» που όλοι γνωρίζουμε αλλά δεν συνειδ η-
τοποιούμε τι σημαίνει. Όταν οι Αρχαίοι Έλληνες πληγωνόντουσαν στην μάχη, έτρεχε τότε το αίμα και ανακατευόταν με την σκόνη και το
χώμα. Το κεράννυμι σημαίνει ανακατεύω δύο υγρά και φτιάχνω ένα νέο, όπως για παράδειγμα ο οίνος και το νερό. Εξ’ού και ο «άκρα-
τος» (δηλαδή καθαρός) οίνος που λέγαν οι Αρχαίοι όταν δεν ήταν ανακατεμένος (κεκραμμένος) με νερό.
Τέλος η λέξη «παντρεμένος» έχει διαφορετικό νόημα από την λέξη «νυμφευμένος», διαφορά που περιγράφουν οι ίδιες οι λέξεις για ό-
ποιον τους δώσει λίγη σημασία. Η λέξη παντρεμένος προέρχεται από το ρήμα υπανδρεύομαι και σημαίνει τίθεμαι υπό την εξουσία του
ανδρός ενώ ο άνδρας νυμφεύεται, δηλαδή παίρνει νύφη. [5] Γνωρίζοντας τέτοιου είδους λεπτές εννοιολογικές διαφορές, είναι πραγματι-
κά πολύ αστεία μερικά από τα πράγματα που ακούμε στην καθημερινή – συχνά λαθεμένη – ομιλία (π.χ. «ο Χ παντρεύτηκε»).
Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και
φιλότιμο. Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει την ζωή από τον βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το
ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον. [7]
ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ
Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πως να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε
να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δεί ή γράψει.
Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι
με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημα-
ίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε. Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν
μπορεί να γραφτεί «συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το
«κρυμμένος» (αυτός που έχει κρυφτεί). Άπειρα παραδείγματα τέτοιου είδους υπάρχουν, σχεδόν ολόκληρο το λεξικό της Ελληνικής.
Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μ ας δυσκολεύει, αλλά αντιθέ-
τως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας. Επιπλέον η ορθογ-
ραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας λέξης.
Η ΣΟΦΙΑ
Στην γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή
σχέση, καθώς αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά από γράμματα. Σε μια συ νηθισμένη γλώσσα όπως
τα Αγγλικά μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και από την στιγμή που το συμφωνήσ ο-
υμε και εμπρός να είναι έτσι. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Για αυτόν τον λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν «εννοιο-
λογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες.
Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχ ε
πεί «Η θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πλη-
ρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο.» [7]
Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις». [7] Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική
του γή (άρα=γή + έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικό να έχει κανείς δική του γή / δικό του σπίτι. Ο
«βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει. Βοή=φωνή + θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι
κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που σημαίνει στέκομαι).
Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει, αλλ ά με
τέτοιο τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για την σκέψη. Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που
σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά σιγά μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» - ελαττώνει σαν
ανθρώπους – και μας φθίνει μέχρι και τη υγεία μας. Και φυσικά όταν θέλουμε να χαρακτηρίσουμε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην
τελειώνει πως το λέμε; Μα φυσικά «άφθονο».
Έχουμε την λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έρθει και στην ώρα του. Ωραίο δεν
είναι ένα φρούτο ούτε άγουρο ούτε σαπισμένο, και ωραία γυναίκα δεν είναι κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 τ ης.
Ούτε το καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή δεν μπορούμε να το απολαύσουμε. Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευ-
θερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα» διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου αγαπά [9]. Ά ρα
βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις την δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία...
Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν βλέπουμε ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η ψυχή μας
αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η αγαλλίαση. Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι είναι σύνθετη
από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά). Άρα για να συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η ψυχή μας
αγάλλεται και ιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με την σωματική μας υγεία.

30

Παρένθεση: και μια και το έφερε η «κουβέντα», η Ελληνική γλώσσα μας λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχή-
μα μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο...
Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη Λατινική λέξη για το άγαλμα (που άλλο από Λατινική δεν είναι). Οι
Λατίνοι ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε σαν λέξη, και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακ ίνη-
το. Προσέξτε την τεράστια διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολ ο-
γικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα ακίνητο πράγμα.
Μια και αναφέραμε τα Λατινικά, ας κάνουμε άλλη μια σύγκριση. Ο «άνθρωπος στα Ελληνικά ετυμολογείται ώς το όν που κυττά ει προς
τα πάνω (άνω + θρώσκω). Πόσο σημαντική και συναρπαστική ετυμολογία που μπορεί να αποτελέσει βάση ατελείωτων φιλοσοφικών
συζητήσεων. Αντίθετα στα Λατινικά ο άνθρωπος είναι «Homo» που ετυμολογείται από το χώμα. Το όν που κυττάει ψηλά στον ουρανό
λοιπόν για τους Έλληνες, σκέτο χώμα για τους Λατίνους... Υπάρχουν και άλλα παρόμοια παραδείγματα που θα μπορούσαν να αναφερ-
θούν εδώ. Είναι λογικό στο κάτω κάτω ότι μια γλώσσα που βασίστηκε στην Ελληνική αντιγράφοντάς την, εκ των πραγμάτων δεν μπορε ί
να έχει τα ίδια υψηλά νοήματα.
Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με την σκέψη του ανθρώπου. Όπως λέει και ο George Orwell στο αθάνατο έργο του
«1984», απλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει την γλώσσα για να περιορίσει την σκέ-
ψη των ανθρώπων, καταργώντας συνεχώς λέξεις. «Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση» έγραφε ο Μιχάι Εμινέσκ ο-
υ, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων. [16] Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά πολιτισμού. Το να
μιλάς σωστά σημαίνει να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις.
Όπως σημειώνει και ο «δικός μας» Κωνσταντίνος Τσάτσος, πρώην Υπουργός, πρώην Πρόεδρος Δημοκρατίας και συγγραφέας, «Όσο
πιό προηγμένος είναι ο πολιτισμός ενός έθνους, τόσο πιό πλούσιες σε προϊστορία, και συνεπώς και σε ουσία, είναι οι λέξεις της γλώσ-
σας... Με την γλώσσα μεταδίδομε λογικούς συνειρμούς και διεγείρομε συναισθήματα... Κάθε λαός έχει την γλώσσα που του αξίζει. Στην
γλώσσα, όπως και στα τραγούδια του, εναποθηκεύεται ο πολιτισμός του... είναι ο πιό αδιάψευστος μάρτυρας της ιστορικής του συνεί-
δησης και της ιστορικής του συνέχειας.» [7]
Η ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ
Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία, προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει
τραγουδώ. Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος:
«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς
θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα
ποταμάκι που μουρμουρίζει.
Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα
στους γαλάζιους διαδρόμους
συναντήσω αγγέλους, θα τους
μιλήσω Ελληνικά, επειδή
δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε
Μεταξύ τους με μουσική.» [8]
Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα «Άκουγα
αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς
την πατρίδα – μητέρα των εννοιών μας – μου απεκάλυπτε έναν άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελ-
θόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πεί ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέ-
ρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με είχαν αναστήσει.» [4]
Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης είχε πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφά-
μιλλη της συμπαντικής. Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρ έσεις
και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων. [10] Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ξεχωριστά σύμβολα για
νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του αλφαβήτου.
«Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους κανόνες προφυλάττουν απο την παραφωνία μια γλώσσα
κατ’εξοχήν μουσική, όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδί-
ες» όπως σημειώνει η φιλόλογος και συγγραφεύς Α. Τζιροπούλου Ευσταθίου. [7]
Είναι γνωστό εξ’άλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να αποθαυμάσουν, ακόμη
και όσοι δεν γνώριζαν Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες» [8]. Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής,
η μουσικότητα αυτή (την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Να τονί-
σουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας του οποίους συχνά κοροϊδεύουμε για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική
προφορά από ότι εμείς οι άνθρωποι της πόλεως.
Η Ελληνική γλώσσα επεβλήθη αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στην μουσικότητά της. Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελ-
ληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα». Και δεν είναι τυχαίο που απομνημονεύουμε ευκολότερα
ένα ποίημα παρά μια σελίδα πεζογραφήματος. [8] Και όπως ακριβώς έλεγαν και οι ίδιοι οι Ρωμαίοι, η Ελληνική γλώσσα θα παραμένει
«η ευπρεπεστάτη των γλωσσών και η γλυκυτέρα είς μουσικότητα». [16]
Άλλος ξένος καθηγητής, ο Στέφεν Ντόιτς, διαπιστώνει έκθαμβος ότι μέσα από τους στίχους του Ομήρου αναδύεται μουσική «Είναι τόσο
έντεχνα συντεθειμένοι, ώστε απολαμβάνοντας την ανάγνωση απολαμβάνεις και την μουσική.». Και ο Ζάκ Μπουσάρ, Καναδός καθηγ η-
τής γράφει ότι «Η απαγγελία σέβεται τα μακρά και τα βραχέα φωνήεντα, δηλαδή το καλούπι του εξαμέτρου», και αναλύει «πως η ψιλ ή
και η δασεία, η περισπωμένη και η οξεία, η μακρόχρονη λήγουσα και τα βραχύχρονα φωνήεντα... γίνονται νότες.». [7]
ΑΥΤΟΦΩΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
Όλοι γνωρίζουμε ότι οι Ευρωπαϊκές γλώσσες έχουν τις ρίζες τους στα Λατινικά. Αυτό που ίσως μερικοί να αγνοούν είναι ότι τα ίδια τα
Λατινικά έχουν βασιστεί πάνω στα Ελληνικά. Από το ίδιο το αλφάβητο (οι Ρωμαίοι πήραν αυτούσιο και απαράλλακτο το Χαλκιδικό α λ-
φάβητο) μέχρι και την πλειοψηφία του λεξιλογίου.
Πρίν ο Κικέρων, ο δημιουργός ουσιαστικά της Λατινικής γλώσσας, έρθει στην Ελλάδα για να σπουδάσει, οι Ρωμαίοι είχαν μερικές εκα-
τοντάδες μόνο λέξεις με αγροτικό, οικογενειακό και στρατιωτικό περιεχόμενο. Όταν επέστρεψε στην Ρώμη, πήρε μαζί του κάποιες χιλιά-
δες Ελληνικές λέξεις δηλωτικές πολιτισμού και ένα «κλειδί» με το οποίο πολλαπλασίασε την αξία και την σημασία τους. Το «κλειδί» αυτό
ήταν οι προθέσεις. [10]
Για του λόγου το αληθές, να αναφέρουμε ότι το ιστορικό αυτό γεγονός το έχει τονίσει και ο διάσημος Γάλλος γλωσσολόγος Meillet «Τα
Λατινικά ως λόγια γλώσσα, είναι ανάτυπο των Ελληνικών. Ο Κικέρων μεταφέρει στην Λατινική, την Ελληνική ρητορική και φιλοσοφία. Ο
Χριστιανισμός ακολούθως συνετέλεσε και αυτός στην επίδραση των Ελληνικών επί των Λατινικών. Το Λατινικό λεξιλόγιο είναι μετάφ ρα-
ση του αντιστοίχου Ελληνικού, και για αυτό τα Λατινικά δεν παραμέρισαν τα Ελληνικά στην Ανατολή. Διότι η μίμηση δεν είχε αρκετό
γόητρο ώστε να αντικαταστήσει το πρωτότυπο.». [10]
Μόνο και μόνο όσον αφορά τους επιστημονικούς όρους, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των λέξεων είναι Ελληνικές, οι ξένες γλώσσε ς
στην κυριολεξία θα κατέρρεαν χωρίς την Ελληνική. Η Ελληνική είναι η μοναδική γλώσσα η οποία είναι πραγματικά αυτόφωτη χωρίς να
εξαρτάται από καμία άλλη. Δύο εκ του πλήθους ξένων επιστημόνων που το έχουν διαπιστώσει αυτό είναι οι Jean Bouffartigue και A nne-
Marie Delrieu. Στο βιβλίο τους «Οι Ελληνικές ρίζες στην Γαλλική γλώσσα» διαβάζουμε «Η κατανόηση της δικής μας γλώσσης, η εκ νέου

31

ανακάλυψη της ουσίας της – να ποιά είναι η χρησιμότητα του να γνωρίζει κανείς τις Ελληνικές ρίζες. Οι Ελληνικές ρίζες δίνουν στην
Γαλλική το πιο βαθύ στήριγμά της και συγχρόνως της παρέχουν την πιο υψηλή δυνατότητα για αφαίρεση. Μακρινή πηγή του πολιτισμού
μας, η Ελλάδα βρίσκεται ζωντανή μέσα στις λέξεις που λέμε. Σχηματίζει κάθε μέρα την γλώσσα μας.». [10]
Υπάρχουν ακόμα σοβαρές απόψεις έγκριτων ξένων επιστημόνων, που υποστηρίζουν ότι μέχρι και τα Σανσκριτικά (αρχαία Ινδικά) προ-
έρχονται από τα Ελληνικά. «Ο πρώτος ο οποίος παρετήρησε αυτήν την ομοιότητα των ριζών είναι ο Φ. Μπάγιερ (1690-1738), καθηγη-
τής γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αγ. Πετρουπόλεως, καταλήγοντας στα συμπέρασμα ότι τα σανσκριτικά προέρχονται από τα
Ελληνικά.» [6] συμπέρασμα στο οποίο είχε καταλήξει στα τέλη του περασμένου αιώνος και ο Γερμανός Βορρ. Η συντακτική ομάδα του
περιοδικού «Halcon – Ιέραξ» μας λέει «Συγκρίνοντας καλά την Σανσκριτική με την αρχαία Ελληνική, εύκολα αντιλαμβανόμεθα ότι η
Ελληνική όχι μόνο είναι πιο αρχαία, αλλά και ότι επί πλέον όλοι οι συντακτικοί και γραμματικοί τύποι της είναι ανώτεροι και μ εγαλυτέρας
γλωσσικής αξίας. Η δε σύνταξις καθ’υπόταξιν είναι καθαρά Ελληνική.». [6] Ας μην ξεχνάμε ότι ο Μέγας Αλέξανδρος προσπάθησε με την
εκστρατεία του, εκτός όλων των άλλων, και να «συναγωνιστεί» τους Έλληνες που είχαν εκστρατεύσει στην Ανατολή πρίν από αυτόν,
τον Ηρακλή και τον Διόνυσο δηλαδή. Τα «Διονυσιακά» του Νόννου, έπος το οποίο περιγράφει την εκστρατεία του Διονύσου στις Ινδίες
(αντίστοιχο με αυτά του Ομήρου), σώζεται μέχρι σήμερα. Ακόμα και κατά την διάρκεια της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξανδρου στη ν
Ινδία, διασώζονται απο του ιστορικούς της εποχής στοιχεία που επαληθεύουν την πανάρχαια παρουσία των Ελλήνων στις Ινδίες (Πα-
ράρτημα Ε).
Επειδή μπορεί κάποιος να σκεφτεί σε αυτό το σημείο ότι το Ελληνικό αλφάβητο είναι Φοινικικής προελεύσεως, να αναφέρουμε απλά ότι
τέτοιες αντιεπιστημονικές θεωρίες είναι προ πολλού ξεπερασμένες καθώς η αξιοπιστία τους έχει κλονιστεί σοβαρά από διάφορα αρχαι-
ολογικά ευρήματα. Απορίας άξιον είναι το γεγονός ότι η ύπαρξη των ευρημάτων αυτών δεν αναφέρεται πουθενά στα Ελληνικά (;) σχολε-
ία, όπου προβάλλεται ως δεδομένη και αδιαμφισβήτητη η θεωρία της Φοινικικής προελεύσεως. Ένα από τα καρφιά στο φέρετρο της
θεωρίας αυτής είναι και το κεραμικό θραύσμα που βρέθηκε στην νησίδα «Γιούρα» των Βορείων Σποράδων από τον Αρχαιολόγο Α.
Σαμψών. Χρονολογήθηκε το 5.500-6.000 π.Χ. και φέρει καθαρά πάνω του εγχάρακτα τα γράμματα Α, Δ και Υ. Να σημειώσουμε εδώ ότι
οι Φοίνικες προτοεμφανίστηκαν στην ιστορία το 1.300 π.Χ. Και αυτό το εύρημα δεν είναι «μόνο» του. Τα γράμματα Μ, Ν, Κ, Χ, Ξ, Π, Ο,
και Ε διακρίνουμε σε πρωτοκυκλαδικά αγγεία της Μήλου τα οποία είναι της 3 π.Χ. χιλιετίας [2]. Επιπλέον υπάρχει και η λίθινη σφραγίδα
των Γιαννιτσών που ανακαλύφθηκε από τον αρχαιολόγο Π. Χρυσοστόμου η οποία χρονολογείται την 5 π.Χ. χιλιετία. Ακόμη η επιγραφή
του Δισπηλιού που ανεσύρθη από τον καθηγητή Γ. Χουρμουζιάδη χαρακτηρίστηκε ως η πρώτη γραφή του κόσμου, αφού χρονολογή-
θηκε από τον «Δημόκριτο» βάσει της μεθόδου του «άνθρακα 14» με απόλυτη ακρίβεια στο 5.250 π.Χ. Τέλος να αναφέρουμε τον δίσκο
της Φαιστού ο οποίος χρονολογείται (με τις πιο συντηρητικές απόψεις) στο 1.700 π.Χ. και φέρει σύμβολα τα οποία όμως είναι τυπωμέ-
να με κινητά στοιχεία (σφραγίδες), και για αυτόν τον λόγο το εύρημα αυτό αποτελεί το αρχαιότερο δείγμα τυπογραφίας του κόσμου. Γ ια
την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε πηλός εξαιρετικής ποιότητος είς τον οποίον αφού απετυπώθησαν οι χαρακτήρες ο δίσκος εψήθη.
[3]
Το 1989, στο υπ αρίθμ. 16 τεύχος του αρχαιολογικού περιοδικού «NESTOR», το οποίο εκδίδει το πανεπιστήμιο της Ινδιάνας, ο καθηγη-
τής Πώλ Φώρ ανακοινώνει ότι στην Ιθάκη του 2.700 π.Χ. μιλούσαν και έγραφαν Ελληνικά. Με την βοήθεια χαραγμένης εικόνας πλοίου
επάνω στο όστρακο και σε σύγκριση με την ήδη αποκρυπτογραφημένη Γραμμική Γραφή Β’ ο καθηγητής Φώρ κατώρθωσε να διαβάσει
«Νύμφη με έσωσε». Εδιάβασε ακόμα, αναγνωρίζοντας αριθμητικά και συλλαβές «Ιδού εγώ ο Αρεάδης δίδω είς την άνασσα Θεά Ρέα
100 αίγες, 10 πρόβατα...». [6] Σημειωτέον ότι ακόμα και σήμερα διδάσκεται στα Ελληνικά σχολεία η άποψη ότι τα χρόνια του Ομήρου
δεν υπήρχε γραφή και συνεπώς τα δύο έπη (Ιλιάδα και Οδύσσεια) μεταφέρονταν από γενεά σε γενεά προφορικώς (κάτι το οποίο ούτως
ή άλλως μόνο και μόνο βάσει της κοινής λογικής είναι αδύνατον).
Είς την Ελληνικήν γλώσσα τέλος παρατηρούνται όλα τα γλωσσολογικά φαινόμενα, πχ. αφομοίωση (είς φθόγγος γίνεται όμοιος με άλ-
λον), εναλλαγή (χρησιμοποίηση άλλου φθόγγου αντ’άλλου), συγχώνευση (ενοποίηση πολλών φθόγγων), ανομοίωση (αποβολή του ενός
εκ των δύο ομοίων φθόγγων της ιδίας λέξεως), ανταλλαγή (αμοιβαία αλλαγή φθόγγων) κλπ κλπ.
Ορισμένοι μάλιστα ήχοι όπως το Γ το Δ το Θ το Χ και το Ψ αποτελούν πολύ μεταγενέστερη και αποκλειστικά Ελληνική επινόηση, αφού
δεν τους συναντάμε σε άλλη γλώσσα έστω και αν περιέχονται στις δανεισμένες Ελληνικές λέξεις. [11]
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Τα Ελληνικά είναι η μόνη γλώσσα στον κόσμο που ομιλείται και γράφεται συνεχώς επί 4.000 τουλάχιστον συναπτά έτη, καθώς ο Arthur
Evans διέκρινε τρείς φάσεις στην ιστορία της Μηνωικής γραφής, εκ των οποίων η πρώτη απο το 2000 π.Χ. ώς το 1650 π.Χ. [13]. Μπ ο-
ρεί κάποιος να διαφωνήσει και να πεί ότι τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά είναι διαφορετικές γλώσσες, αλλά κάτι τέτοιο φυσικά και είναι
τελείως αναληθές.
Ο ίδιος ο Οδυσσέας Ελύτης είπε «Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα, η ενιαία Ελληνική γλώσσα. Το να λέει ο Έλληνας ποι η-
τής, ακόμα και σήμερα, ο ουρανός, η θάλασσα, ο ήλιος, η σελήνη, ο άνεμος, όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Αρχίλοχος, δεν είναι μικρό
πράγμα. Είναι πολύ σπουδαίο. Επικοινωνούμε κάθε στιγμή μιλώντας με τις ρίζες που βρίσκονται εκεί. Στα Αρχαία.». Ο μεγάλος διδ άσ-
καλος του γένους Αδαμάντιος Κοραής είχε πεί «Όποιος χωρίς την γνώση της Αρχαίας επιχειρεί να μελετήσει και να ερμηνεύση την Νέ-
αν, ή απατάται ή απατά.». Ενώ ο Γιώργος Σεφέρης γράφει «Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε
και τραγουδούμε την ίδια γλώσσα.». [10]
Παρόλο που πέρασαν χιλιάδες χρόνια, όλες οι Ομηρικές λέξεις έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα. Μπορεί να μην διατηρήθηκαν ατόφιες,
άλλα έχουν μείνει στην γλώσσα μας μέσω των παραγώγων τους. Μπορεί να λέμε νερό αντί για ύδωρ αλλά λέμε υδροφόρα, υδραγωγείο
και αφυδάτωση. Μπορεί να μην χρησιμοποιούμε το ρήμα δέρκομαι (βλέπω) αλλά χρησιμοποιούμε την λέξη οξυδερκής. Μπορεί να μην
χρησιμοποιούμε την λέξη αυδή (φωνή) αλλά παρόλα αυτά λέμε άναυδος και απήυδησα. Τα παραδείγματα που θα μπορούσαμε να ανα-
φέρουμε εδώ είναι πραγματικά αμέτρητα.
Η Γραμμική Β’ είναι και αυτή καθαρά Ελληνική, γνήσιος πρόγονος της Αρχαίας Ελληνικής. Ο Άγγλος αρχιτέκτονας Μάικλ Βέντρις αποκ-
ρυπτογράφησε βάση κάποιων ευρημάτων την γραφή αυτή και απέδειξε την Ελληνικότητά της. Μέχρι τότε φυσικά όλοι αγνοούσαν πει σ-
ματικά έστω και το ενδεχόμενο να ήταν Ελληνική... Το γεγονός αυτό έχει τεράστια σημασία καθώς πάει τα Ελληνικά αρκετούς αιώνες
ακόμα πιο πίσω στα βάθη της ιστορίας. Αυτή η γραφή σίγουρα ξενίζει, καθώς τα σύμβολα που χρησιμοποιεί είναι πολύ διαφορετικά από
το σημερινό Αλφάβητο. Παρόλα αυτά η προφορά είναι παραπλήσια, ακόμα και με τα Νέα Ελληνικά. Για παράδειγμα η λέξη
«TOKOSOTA» σημαίνει «Τοξότα» (κλητική). Είναι γνωστό ότι «κ» και «σ» στα Ελληνικά μας κάνει «ξ» και με μια απλή επιμεριστική
ιδιότητα όπως κάνουμε και στα μαθηματικά βλέπουμε ότι η λέξη αυτή εδώ και τόσες χιλιετίες δεν άλλαξε καθόλου. Ακόμα πιο κοντά στην
Νεοελληνική, ο «άνεμος», που στην Γραμμική Β’ γράφεται «ANEMO», καθώς και «ράπτης», «έρημος» και «τέμενος» που είναι αντίστοι-
χα στην Γραμμική Β’ «RAPTE», «EREMO», «TEMENO», και πολλά άλλα παραδείγματα. [8]
Ένα μικρό πείραμα
Ο γνωστός τραγουδιστής Διονύσης Σαββόπουλος έχει διαπιστώσει ότι η προφορά των μακρών και των βραχέων φωνηέντων είναι εγγ ε-
νής και αυθύπαρκτη στην Ελληνική γλώσσα, παρά την κακοποίηση που έχει υποστεί αυτή με την κατάργηση των τόνων και των πνευ-
μάτων. Όπως περιγράφει και ο ίδιος:
«Έδωσα σε έναν ανύποπτο νέο που παρευρίσκετο στο στούντιο να διαβάσει λίγες φράσεις. Εκεί μέσα είχα βάλει σκοπίμως την ίδια λ έξη
ως επίθετο και ώς επίρρημα, διότι είχα πάντα την περιέργεια να διαπιστώσω αν προφέρουμε διαφορετικά το ωμέγα από το όμικρον.
Μαγνητοφωνήσαμε τις φράσεις 1. Είναι ακριβός αυτός ο αναπτήρας και 2. Ναί, ακριβώς αυτό ήθελα να πώ. Ελάχιστη διαφορά στο
αυτί, ο ηχολήπτης μόνο επέμενε ότι το δεύτερο ήταν κάπως πιο φαρδύ. Τότε συνδέσαμε τον παλμογράφο. Το διάγραμμα του επιρρήμα-
τος που γράφεται με ωμέγα είναι πολύ πλουσιότερο. Καταπληκτικό! Ο παλμογράφος μου φάνηκε σαν μια σκαπάνη που κάτω από το

32

έδαφος της καθημερινής ομιλίας ανακαλύπτει αυτό που δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει, έστω μέσα σε χειμερία νάρκη, αυτό που συνειδη-
τοποίησαν και προσπάθησαν να μνημειώσουν οι Αλεξανδρινοί 2.300 χρόνια πριν. Τίποτε δεν χάθηκε. Όλα υπάρχουν.» [7]
Άλλωστε η ίδια η γλώσσα είναι ξεκάθαρη. Το «όμικρον» είναι «ο» αλλά μικρό, ενώ το «ωμέγα» είναι και αυτό μεν «ο», είναι μέγα όμως,
σαν δύο όμικρον μαζί, και ακόμα και το σύμβολό του είναι πραγματικά σαν δύο όμικρον κολλημένα. Μέγα και σε διάρκεια λοιπόν. Για
αυτό όταν θέλουμε να γράψουμε το επιφώνημα θαυμασμού «πω πω» χρησιμοποιούμε ενστικτωδώς το ωμέγα και όχι το όμικρον.
Γραμμένο με όμικρον φαίνεται γελοίο.
Πολλοί ίσως να μην καταλαβαίνουν την τεράστια σημασία του πειράματος αυτού. Είναι εκτός όλων των άλλων και μια τρανταχτή απόδ ε-
ιξη για την συνέχεια της Ελληνικής φυλής, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να παραμείνει στην γλώσσα μόνο περνώντας την γλώσσα
από τον γονέα στο παιδί, σε αντίθετη περίπτωση θα είχε χαθεί.
Υπολογίζοντας όμως έστω και με τις συμβατικές χρονολογίες, οι οποίες τοποθετούν τον Όμηρο γύρω στο 1.000 π.Χ., έχουμε το δικαίω-
μα να ρωτήσουμε: Πόσες χιλιετίες χρειάστηκε η γλώσσα μας από την εποχή που οι άνθρωποι των σπηλαίων του Ελληνικού χώρου την
πρωτοάρθρωσαν με μονοσύλλαβους φθόγγους μέχρι να φτάσει στην εκπληκτική τελειότητα της Ομηρικής επικής διαλέκτου, με λέξεις
όπως «ροδοδάκτυλος», «λευκώλενος», «ωκύμορος», κτλ; Ο Πλούταρχος στο «Περί Σωκράτους δαιμονίου» μας πληροφορεί ότι ο Αγ η-
σίλαος ανεκάλυψε στην Αλίαρτο τον τάφο της Αλκμήνης, της μητέρας του Ηρακλέους, ο οποίος τάφος είχε ως αφιέρωμα «πίνακα χαλ-
κούν έχοντα γράμματα πολλά θαυμαστά, παμπάλαια...». [7] Φανταστείτε περί πόσο παλαιάς γραφής πρόκειται, αφού οι ίδιοι οι αρχαίοι
Έλληνες την χαρακτηρίζουν «αρχαία»...
Φυσικά δεν γίνεται ξαφνικά, «από το πουθενά» να εμφανιστεί ένας Όμηρος και να γράψει δύο λογ οτεχνικά αριστουργήματα, είναι προ-
φανές ότι από πολύ πιο πρίν πρέπει να υπήρχε γλώσσα (και γραφή) υψηλού επιπέδου. Πράγματι, απο την αρχαία Ελληνική Γραμματεία
γνωρίζουμε ότι ο Όμηρος δεν υπήρξε ο πρώτος, αλλά ο τελευταίος και διασημότερος μιάς μεγάλης σειράς επικών ποιητών, των οποίων
τα ονόματα έχουν διασωθεί (Κρεώφυλος, Πρόδικος, Αρκτίνος, Αντίμαχος, Κιναίθων, Καλλίμαχος) καθώς και τα ονόματα των έργων του ς
(Φορωνίς, Φωκαϊς, Δαναϊς, Αιθιοπίς, Επίγονοι, Οιδιπόδεια, Θήβαις...) δεν έχουν όμως διασωθεί τα ίδια τα έργα τους. [6]
Η ΕΥΛΥΓΙΣΙΑ
Στα Ελληνικά υπάρχει μία μεγάλη ελευθερία ως προς τον σχηματισμό προτάσεων. Για παράδειγμα η φράση «Ο κλέφτης άρπαξε την
τσάντα» μπορεί να διατυπωθεί με τους εξής 6 διαφορετικούς τρόπους:
Ο κλέφτης άρπαξε την τσάντα
Ο κλέφτης την τσάντα άρπαξε
Άρπαξε την τσάντα ο κλέφτης
Άρπαξε ο κλέφτης την τσάντα
Την τσάντα άρπαξε ο κλέφτης
Την τσάντα ο κλέφτης άρπαξε
Η σημασία αυτού δεν είναι καθόλου μικρή. Πρώτα από όλα μπορούμε με τις ίδιες ακριβώς λέξεις να τονίσουμε διαφορετικά πράγματα,
αποδίδοντας πιό ακριβείς έννοιες / νοήματα. Για παράδειγμα όταν ξεκινάμε την φράση με την λέξη «άρπαξε» τότε δίνουμε ιδιαίτερ η
έμφαση στην πράξη, ενώ αν ξεκινήσουμε με την λέξη «την τσάντα» τότε δίνουμε έμφαση στο αντικείμενο. Μπορούμε να εκφράσουμε
καλύτερα τις σκέψεις μας και τον ψυχικό μας κόσμο. Έχουμε πολύ μεγαλύτερη επιλογή, δεν μας περιορίζει η γλώσσα βάζοντάς μας σε
καλούπια.
Δεύτερον, μπορούμε να μεταβάλλουμε την ηχητική εκφορά της κάθε φράσεως, ανάλογα ίσως και με τα συμφραζόμενα, ώστε να παρά-
γεται κάθε φορά το πιό επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτή η ιδιότητα της γλώσσας, έχει άμεση επίδραση σε κάτι που αναφέραμε νωρίτερα,
στην μουσικότητά της.
ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΑΣ
Αυτό που οι Έλληνες και ο Όμηρος εγνώριζαν πρό αμνημονεύτων ετών, έρχεται να το επιβεβαιώσει η σημερινή επιστήμη. Η εφημερίδα
«Ο Κόσμος του Επενδυτή» (Παράρτημα Δ) δημοσιεύει άρθρο με τον τίτλο «Ο Όμηρος κάνει καλό στην... καρδιά». Δηλαδή αυτό που
καταγράφει ο Ιάμβλιχος «Χρήσθαι δέ και Ομήρου και Ησιόδου λέξεσιν εξειλεγμέναις πρός επανόρθωσιν» και ο Πλούταρχος στο «Δια
μουσικής ιάσασθαι». [7] Η έρευνα αυτή, η οποία υποστηρίζει ότι το να απαγγέλει κανείς στίχους του Ομήρου κάνει καλό στην καρδιά,
έχει δημοσιευτεί από τα έγκριτα ξένα περιοδικά «American Journal of Physiology», «Scientific American» [18] και «Time».
Εκτός από την καρδιά, τα αρχαία Ελληνικά φαίνεται να κάνουν καλό και στις περιπτώσεις δυσμάθειας, όπως διαβάζουμε στο άρθρο τ ηε
εφημερίδας «Καθημερινή» (Παράρτημα Γ). Στο άρθρο υπάρχει βέβαια ένα λάθος που επισημαίνεται απο δελτίο τύπου του «Ανοικτού
Ψυχοθεραπευτικού Κέντρου»: τα αποτελέσματα της έρευνας δεν αφορούν δυσλεξία αλλά δυσμάθεια [20]. Τριετής ερευνα που διεξήχθη
από το «Ανοικτό Ψυχοθεραπευτικό Κέντρο» [19] δείχνει ότι τα παιδιά που μαθαίνουν αρχαία Ελληνικά έχουν σημαντική βελτίωση σε
σχέση με τα άλλα παιδιά όσον αφορά δοκιμασίες στην αντιγραφή σχημάτων, διάκριση γραφημάτων, μνήμη σχημάτων, μνήμη εικόνων
και συναρμολόγηση αντικειμένων. Τα παιδιά και των δύο ομάδων αξιολογήθηκαν με τις ίδιες δοκιμασίες τόσο πριν όσο και μετά από τα
μαθήματα των αρχαίων Ελληνικών. [7]
ΕΙΔΗ ΓΡΑΦΗΣ
Σήμερα είναι γνωστές τρείς κατηγορίες γραφής, στις οποίες μπορούν να υπαχθούν όλες οι γνωστές γλώσσες του κόσμου. Η ιερογλυφι-
κή, η συλλαβική και η αλφαβητική. Μιλάμε πάντα για γλώσσες γραφής και ομιλίας και όχι για νοηματικές, οι οποίες και δεν ενδιαφέρουν
το παρόν κείμενο.
· Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι ιερογλυφικές. Είναι οι γραφές στις οποίες κάθε λέξη είναι και ένα ιδεόγραμμα. Είναι προφανές ότι
αποτελούν την απλούστερη μορφή γραφής, χρειάζεται όμως να επινοηθεί ένα σύμβολο για κάθε έννοια. Για τον λόγο αυτό οι ιερογλυφι-
κή είναι η πρώτη γραφή που επινόησε ο άνθρωπος.
· Στήν δεύτερη ανήκουν οι συλλαβικές γραφές, στις οποίες υπάρχει ένα σύνολο από συλλαβές οι οποίες και αποτελούν τις λέξεις.
Παράδειγμα τέτοιας γραφής είναι η περίφημη Γραμμική Β΄, όπου κάθε συλλαβή αποτυπώνεται με ένα διαφορετικό σημείο-σύμβολο (88
συνολικά σημεία). Οι συλλαβικές γραφές ήταν το επόμενο βήμα στην εξέλιξη της γλώσσας. Αποτέλεσε σαφή βελτίωση αυτής των ιδεογ-
ραμμάτων και πρόδρομος της αλφαβητικής γραφής.
· Τέλος έχουμε την Τρίτη κατηγορία, την αλφαβητική / φθογγική γραφή, την οποία χρησιμοποιούμε και σήμερα. Η ευελιξία και ακρίβεια
τούτης στην απόδοση των νοημάτων, σε σχέση με τις δύο προαναφερθείσες κατηγορίες, είναι χαρακτηριστική. Σε όλες τις γραφές τέτοι-
ου τύπου χρειάζονται το πολύ 30 γράμματα, συνδυασμοί των οποίων μπορούν να αποτυπώσουν την οποιαδήποτε λέξη και έννοια.
Μπορεί κάποιος σε αυτό το σημείο να αναρωτηθεί, λοιπόν, για ποιόν λόγο αναφέρουμε την γραφή ενώ το θέμα μας είναι η γλώσσα. Ο
λόγος είναι πολύ απλός. Το σύστημα γραφής έχει άμεση επίδραση στην ίδια την γλώσσα. Για παράδειγμα όταν στην Κινεζική αντιστοιχεί
ένα μόνο σύμβολο σε πολλές έννοιες (π.χ. «σι» μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε από τις ακόλουθες λέξεις «γνωρίζω, είμαι, ισχύς, κόσμος,
όρκος, αφήνω, θέτω, αγαπώ, βλέπω, φροντίζω, περπατώ, σπίτι κ.τ.λ.»), αυτό έχει ως συνέπεια να επηρεάζεται και ο προφορικός λ ό-
γος. Μια γλώσσα για να θεωρείται σημαντική θα πρέπει να χαρακτηρίζεται εκτός των άλλων και από ακριβολογία. Δεν μπορεί να αφήνει
χώρο για παρερμηνείες, ούτε και να παραπέμπει αυτόν που τη χρησιμοποιεί στα συμφραζόμενα μιάς λέξης για να καταλάβει το νόημά
της.
Έχοντας λοιπόν υπόψιν όλα αυτά, μπορούμε αμέσως να διαπιστώσουμε ότι μια γλώσσα σαν την παραδοσιακή Κινεζική, είναι σαφώς
μικρότερης γλωσσικής αξίας από τις υπόλοιπες γλώσσες του πολιτισμένου κόσμου. Ιδιαίτερα η έλλειψη της πρακτικότητάς της έχει γίνει
φανερή και στους ίδιους τους Κινέζους που την χρησιμοποιούν. Το ότι η κάθε λέξη είναι ένα ιδεόγραμμα, σημαίνει ότι υπάρχουν 50.000
ιδεογράμματα [1] τα οποία είναι παντελώς αδύνατον να μάθει κανείς. Ακόμα και οι πιο επιφανείς Κινέζοι ακαδημαϊκοί δεν γνωρίζουν όλα

33

τα ιδεογράμματα της γλώσσας τους. Αντίθετα μια γλώσσα σαν την δική μας μπορεί να αποτυπώσει κάθε πιθανή λέξη χρησιμοποιώντας
συνδυασμούς μόλις 24 συμβόλων. Επιπλέον η γλώσσα αυτή καταντάει ένα εξοντωτικό τέστ μνήμης, αντί σαν τις Ευρωπαϊκές να είναι
ένα εργαλείο που να ακονίζει το μυαλό.
Τέλος αξίζει να αναφέρουμε ότι μόνο η Ελληνική γλώσσα έχει περάσει και από τα τρία αυτά στάδια στην μακραίωνη πορεία της. Αυτό το
γεγονός από μόνο του λέει πολλά. Και αυτό διότι αναγκάστηκε να εξελιχθεί από μόνη της, χωρίς βοήθεια από κάποια άλλη γλώσσα,
αφού δεν υπήρχε ισάξια ή ανώτερη γλώσσα από την οποία να μπορεί να δανειστεί στοιχεία.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Στην παρούσα μελέτη, έχουν αναφερθεί σχόλια για την γλώσσα μας κυρίως (για ευνόητους λόγους) ξένων συγγραφέων. Είναι κρίμα
που δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σχόλια από ένα σωρό Έλληνες συγγραφείς καθώς αμέσως το κείμενο θα χαρακτηριστεί ρατ-
σιστικό, φασιστικό, ή οτιδήποτε άλλο. Πρέπει κάποια στιγμή αυτή η ξενομανία να σταματήσει. Αν πεί κάτι πρώτα Έλληνας δεν του δίνο-
υμε σημασία, ενώ αν πεί το ίδιο ακριβώς πράγμα ξένος τότε αλλάζει το πράγμα και ναί, να το πάρουμε στα σοβαρά. Τέλος, αν κάποιος
επιθυμεί να αντικρούσει ή να υποβαθμίσει την μελέτη αυτή, τότε να ξέρει πως θα πρέπει πρώτα να το κάνει για τον Γκαίτε, τον Β ολταίρο
και ένα σωρό παγκοσμίως αναγνωρισμένα πνεύματα (Παράρτημα Α). Αναρωτηθείτε το εξής: Εκείνοι τι λόγο έχουν για να εκθειάσουν
την δική μας γλώσσα;

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α
ΤΙ ΕΙΠΑΝ ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ
Στο έργο «Σύντομη ιστορία της Ελληνικής Γλώσσης» του διάσημου γλωσσολόγου Α. Meillet, υποστηρίζεται με σθένος η ανωτερότητα
της Ελληνικής έναντι των άλλων γλωσσών. [10]
Ο σπουδαίος Γάλλος συγγραφέας Ζακ Λακαρριέρ είχε δηλώσει
«Στην Ελληνική υπάρχει ένας ίλιγγος λέξεων, διότι μόνο αυτή εξερεύνησε, κατέγραψε και ανέλυσε τις ενδότατες διαδικασίες της ομιλίας
και της γλώσσης, όσο καμία άλλη γλώσσα.» [4]
Ο μεγάλος Γάλλος διαφωτιστής Βολταίρος είχε πεί «Είθε η Ελληνική γλώσσα να γίνει κοινή όλων των λαών.» [4]
Ο Γάλλος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Σορβόνης Κάρολος Φωριέλ είπε «Η Ελληνική έχει ομοιογένεια σαν την Γερμανική, είναι
όμως πιο πλούσια από αυτήν. Έχει την σαφήνεια της Γαλλικής, έχει όμως μεγαλύτερη ακριβολογία. Είναι πιο ευλύγιστη από την Ιταλική
και πολύ πιο αρμονική από την Ισπανική. Έχει δηλαδή ότι χρειάζεται για να θεωρηθεί η ωραιότερη γλώσσα της Ευρώπης.» [4]
Η Μαριάννα Μακ Ντόναλντ, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας και επικεφαλής του TLG δήλωσε «Η γνώση της Ελληνικής
είναι απαραίτητο θεμέλιο υψηλής πολιτιστικής καλλιέργειας.» [4]
Η τυφλή Αμερικανίδα συγγραφέας Έλεν Κέλλερ είχε πεί «Αν το βιολί είναι το τελειότερο μουσικό όργανο, τότε η Ελληνική γλώσσα είναι
το βιολί του ανθρώπινου στοχασμού.» [4]
Ιωάννης Γκαίτε (Ο μεγαλύτερος ποιητής της Γερμανίας, 1749-1832)
«Άκουσα στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης το Ευαγγέλιο σε όλες τις γλώσσες. Η Ελληνική αντήχησε άστρο λαμπερό μέσα στη νύχτα.» [4]
Διάλογος του Γκαίτε με τους μαθητές του:
-Δάσκαλε τι να διαβάσουμε για να γίνουμε σοφοί όπως εσύ;
-Τους Έλληνες κλασικούς.
-Και όταν τελειώσουμε τους Έλληνες κλασικούς τι να διαβάσουμε;
-Πάλι τους Έλληνες κλασικούς. [4]
Μάρκος Τίλλιος Κικέρων (Ο επιφανέστερος άνδρας της αρχαίας Ρώμης, 106-43 π.Χ.)
«Εάν οι θεοί μιλούν, τότε σίγουρα χρησιμοποιούν τη γλώσσα των Ελλήνων.» [4]
Χάμφρεϋ Κίττο (Άγγλος καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, 1968)
«Είναι στη φύση της Ελληνικής γλώσσας να είναι καθαρή, ακριβής και περίπλοκη. Η ασάφεια και η έλλειψη άμεσης ενοράσεως που
χαρακτηρίζει μερικές φορές τα Αγγλικά και τα Γερμανικά, είναι εντελώς ξένες προς την Ελληνική γλώσσα.» [4]
Ιρίνα Κοβάλεβα (Σύγχρονη Ρωσίδα καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Λομονόσωφ, 1995)
«Η Ελληνική γλώσσα είναι όμορφη σαν τον ουρανό με τα άστρα.» [4]
R. H. Robins (Σύγχρονος Άγγλος γλωσσολόγος, καθηγητής στο πανεπιστήμιου του Λονδίνου)
«Φυσικά δεν είναι μόνο στη γλωσσολογία όπου οι Έλληνες υπήρξαν πρωτοπόροι για την Ευρώπη. Στο σύνολό της η πνευματική ζωή
της Ευρώπης ανάγεται στο έργο των Ελλήνων στοχαστών. Ακόμα και σήμερα επιστρέφουμε αδιάκοπα στην Ελληνική κληρονομιά για
να βρούμε ερεθίσματα και ενθάρρυνση.» [4]
Φρειδερίκος Σαγκρέδο (Βάσκος καθηγητής γλωσσολογίας – Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας της Βασκωνίας)
«Η Ελληνική γλώσσα είναι η καλύτερη κληρονομιά που έχει στη διάθεσή του ο άνθρωπος για την ανέλιξη του εγκεφάλου του. Απέναντ ι
στην Ελληνική όλες, και επιμένω όλες οι γλώσσες είναι ανεπαρκείς.»
«Η αρχαία Ελληνική γλώσσα πρέπει να γίνει η δεύτερη γλώσσα όλων των Ευρωπαίων, ειδικά των καλλιεργημένων ατόμων.»
«Η Ελληνική γλώσσα είναι από ουσία θεϊκή.» [4]
Ερρίκος Σλήμαν (Διάσημος ερασιτέχνης αρχαιολόγος, 1822-1890)
«Επιθυμούσα πάντα με πάθος να μάθω Ελληνικά. Δεν το είχα κάνει γιατί φοβόμουν πως η βαθειά γοητεία αυτής της υπέροχης γλώσ-
σας θα με απορροφούσε τόσο πολύ που θα με απομάκρυνε από τις άλλες μου δραστηριότητες.» [4] (Ο Σλήμαν μίλαγε άψογα 18 γλώ σ-
σες. Για 2 χρόνια δεν έκανε τίποτα άλλο από το το να μελετάει τα 2 έπη του Ομήρου)
Γεώργιος Μπερνάρ Σώ (Μεγάλος Ιρλανδός θεατρικός συγγραφέας, 1856-1950)
«Αν στη βιβλιοθήκη του σπιτιού σας δεν έχετε τα έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, τότε μένετε σε ένα σπίτι δίχως φώς.» [4]
Τζέιμς Τζόυς (Διάσημος Ιρλανδός συγγραφέας, 1882-1941)
«Σχεδόν φοβάμαι να αγγίξω την Οδύσσεια, τόσο καταπιεστικά αφόρητη είναι η ομορφιά.» [4]
Ίμπν Χαλντούν (Ο μεγαλύτερος Άραβας ιστορικός)
«Που είναι η γραμματεία των Ασσυρίων, των Χαλδαίων, των Αιγυπτίων; Όλη η ανθρωπότητα έχει κληρονομήσει την γ ραμματεία των
Ελλήνων μόνον.» [4]
Will Durant (Αμερικανός ιστορικός και φιλόσοφος, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Columbia)
«Το αλφάβητόν μας προήλθε εξ Ελλάδος δια της Κύμης και της Ρώμης. Η Γλώσσα μας βρίθει Ελληνικών λέξεων. Η επιστήμη μας εσ-
φυρηλάτησε μιάν διεθνή γλώσσα διά των Ελληνικών όρων. Η γραμματική μας και η ρητορική μας, ακόμα και η στίξης και η διαίρεσης είς
παραγράφους... είναι Ελληνικές εφευρέσεις. Τα λογοτεχνικά μας είδη είναι Ελληνικα – το λυρικόν, η ωδή, το ειδύλλιον, το μυθιστόρημα,
η πραγματεία, η προσφώνησις, η βιογραφία, η ιστορία και προ πάντων το όραμα. Και όλες σχεδόν αυτές οι λέξεις είναι Ελληνικές.» [ 4]
Ζακλίν Ντε Ρομιγύ (Σύγχρονη Γαλλίδα Ακαδημαϊκός και συγγραφεύς)
«Η αρχαία Ελλάδα μας προσφέρει μια γλώσσα, για την οποία θα πώ ότι είναι οικουμενική.»
«Όλος ο κόσμος πρέπει να μάθει Ελληνικά, επειδή η Ελληνική γλώσσα μας βοηθάει πρώτα από όλα να καταλάβουμε την δική μας
γλώσσα.» [4]
Μπρούνο Σνέλ (Διαπρεπής καθηγητής του Πανεπιστημίου του Αμβούργου)

34

«Η Ελληνική γλώσσα είναι το παρελθόν των Ευρωπαίων.» [4]
Φρανγκίσκος Λιγκόρα (Σύγχρονος Ιταλός καθηγητής Πανεπιστημίου και Πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας πρός διάδοσιν του πολιτι σ-
μού)
«Έλληνες να είστε περήφανοι που μιλάτε την Ελληνική γλώσσα ζωντανή και μητέρα όλων των άλλων γλωσσών. Μη ν την παραμελείτε,
αφού αυτή είναι ένα από τα λίγα αγαθά που μας έχουν απομείνει και ταυτόχρονα το διαβατήριό σας για τον παγκόσμιο πολιτισμό.» [4]
Ο. Βαντρούσκα (Καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης)
«Για έναν Ιάπωνα ή Τούρκο, όλες οι Ευρωπαϊκές γλώσσες δεν φαίνονται ως ξεχωριστές, αλλά ως διάλεκτοι μιάς και της αυτής γλώσ-
σας, της Ελληνικής.» [4]
Peter Jones (Διδάκτωρ – καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ο οποίος συνέταξε μαθήματα αρχαίων Ελληνικών πρός το αναγ-
νωστικό κοινό, για δημοσίευση στην εφημερίδα «Daily Telegraph»)
ου ου
Οι Έλληνες της Αθήνας του 5 και του 4 αιώνος είχαν φθάσει την γλώσσα σε τέτοιο σημείο, ώστε με αυτήν να εξερευνούν ιδέες όπως
η δημοκρατία και οι απαρχές του σύμπαντος, έννοιες όπως το θείο και το δίκαιο. Είναι μιά θαυμάσια και εξαιρετική γλώσσα.» [10]
Ντε Γρόοτ (Ολλανδός καθηγητής Ομηρικών κειμένων στο πανεπιστήμιο του Μοντρεάλ)
«Η Ελληνική γλώσσα έχει συνέχεια και σε μαθαίνει να είσαι αδέσποτος και να έχεις μιά δόξα, δηλαδή μιά γνώμη. Στην γλώσσα αυτή δεν
υπάρχει ορθοδοξία. Έτσι ακόμη και αν το εκπαιδευτικό σύστημα θέλει ανθρώπους νομοταγείς – σε ένα καλούπι – το πνεύμα των αρχα-
ίων κειμένων και η γλώσσα σε μαθαίνουν να είσαι αφεντικό.» [10]
Gilbert Murray (Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης)
«Η Ελληνική είναι η τελειότερη γλώσσα. Συχνά διαπιστώνει κανείς ότι μιά σκέψη μπορεί να διατυπωθεί με άνεση και χάρη στην Ελληνι-
κή, ενώ γίνεται δύσκολη και βαρειά στην Λατινική, Αγγλική, Γαλλική ή Γερμανική. Είναι η τελειότερη γλώσσα, επειδή εκφράζει τι ς σκέψεις
τελειοτέρων ανθρώπων.» [14]
Max Von Laye (Βραβείον Νόμπελ Φυσικής)
«Οφείλω χάριτας στην θεία πρόνοια, διότι ευδόκησε να διδαχθώ τα αρχαία Ελληνικά, που με βοήθησαν να διεισδύσω βαθύτερα στο
νόημα των θετικών επιστημών.» [10]
E, Norden (Μεγάλος Γερμανός φιλόλογος)
«Εκτός από την Κινεζική και την Ιαπωνική, όλες οι άλλες γλώσσες διαμορφώθηκαν κάτω από την επίδραση της Ελληνικής, από την
οποία πήραν, εκτός από πλήθος λέξεων, τους κανόνες και την γραμματική.» [10]
ου
Martin Heidegger (Γερμανός φιλόσοφος, απο τους κυριότερους εκπροσώπους του υπαρξισμού του 20 αιώνος)
«Η αρχαία Ελληνική γλώσσα ανήκει στα πρότυπα, μέσα από τα οποία προβάλλουν οι πνευματικές δυνάμεις της δημιουργικής μεγαλ ο-
φυΐας, διότι αναφορικά προς τις δυνατότητες που παρέχει στην σκέψη, είναι η πιό ισχυρή και συνάμα η πιό πνευματώδης από όλες τις
γλώσσες του κόσμου.» [10]

David Crystal (Γνωστός Άγγλος καθηγητής, συγγραφεύς της εγκυκλοπαίδειας του Cambridge για την Αγγλική)
«Είναι εκπληκτικό να βλέπεις πόσο στηριζόμαστε ακόμη στην Ελληνική, για να μιλήσουμε για οντότητες και γεγονότα που βρίσκονται
στην καρδιά της σύγχρονης ζωής.» [10]
Μάικλ Βέντρις (Ο άνθρωπος που αποκρυπτογράφησε την Γραμμική γραφή Β’)
«Η αρχαία Ελληνική Γλώσσα ήτο και είναι ανωτέρα όλων των παλαιοτέρων και νεοτέρων γλωσσών.» [10]
R.H. Robins (Γλωσσολόγος και συγγραφεύς)
«Ο Ελληνικός θρίαμβος στον πνευματικό πολιτισμό είναι ότι έδωσε τόσα πολλά σε τόσους πολλούς τομείς [...]. Τα επιτεύγματά του ς
στον τομέα της γλωσσολογίας όπου ήταν εξαιρετικά δυνατοί, δηλαδή στην θεωρία της γραμματικής και στην γραμματική περιγραφή της
γλώσσας, είναι τόσο ισχυρά, ώστε να αξίζει να μελετηθούν και να αντέχουν στην κριτική. Επίσης είναι τέτοια που να εμπνέουν τη ν ευγ-
νωμοσύνη και τον θαυμασμό μας.» [12]
Luis José Navarro (Αντιπρόεδρος στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ευρωκλάσσικα» της Ε.Ε.)
«Η Ελληνική γλώσσα για μένα είναι σαν κοσμογονία. Δεν είναι απλώς μιά γλώσσα...» [6]
Juan Jose Puhana Arza (Βάσκος Ελληνιστής και πολιτικός)
«Οφείλουμε να διακηρύξουμε ότι δεν έχει υπάρξει στον κόσμο μία γλώσσα η οποία να δύναται να συγκριθεί με την κλασσική Ελληνική.»
[7]
D’Eichtal (Γάλλος συγγραφεύς)
«Η Ελληνική γλώσσα είναι μία γλώσσα η οποία διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά, όλες τις προϋποθέσεις μιάς γλώσσης διεθνούς... εγ γίζει
αυτές τις ίδιες τις απαρχές του πολιτισμού... η οποία όχι μόνον δεν υπήρξε ξένη πρός ουδεμία από τις μεγάλες εκδηλώσεις του ανθρω-
πίνου πνεύματος, στην θρησκεία, στην πολιτική, στα γράμματα, στις τέχνες, στις επιστήμες, αλλά υπήρξε και το πρώτο εργαλείο, –
πρός ανίχνευση όλων αυτών – τρόπον τινά η μήτρα... Γλώσσα λογική και συγχρόνως ευφωνική, ανάμεσα σε όλες τις άλλες...» [7]
Theodore F. Brunner (Ιδρυτής του TLG και διευθυντής του μέχρι το 1997)
«Σε όποιον απορεί γιατί ξοδεύτηκαν τόσα εκατομμύρια δολλάρια για την αποθησαύριση των λέξεων της Ελληνικής, απαντούμε: Μα
πρόκειται για την γλώσσα των προγόνων μας και η επαφή με αυτούς θα βελτιώσει τον πολιτισμό μας.» [10]

Ζακ Λάνγκ (Γάλλος Υπουργός Παιδείας)
«Θα ήθελα να δώ να διδάσκονται τα Αρχαία Ελληνικά, με τον ίδιο ζήλο που επιδεικνύουμε εμείς, και στα Ελληνικά σχολεία.» [10]

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β

ΤΙ ΕΙΠΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ

Νίκος Γκάτσος
«Πολύ δεν θέλει ο Έλληνας
Να χάσει την λαλιά του
Και να γίνει μισέλληνας
Από την αμυαλιά του.» [10]
Γιώργος Σεφέρης
«Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας
Πάνω σε καταστρώματα καταλυμένων καραβιών
Μουρμουρίζοντας σπασμένες σκέψεις από ξένες γλώσσες;» [8]

35

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ

ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (29/05/2004)
«Aρχαία Eλληνικά κατά δυσλεξίας»

Tης Aλεξανδρας Kασσιμη

H εκμάθηση της Aρχαίας Eλληνικής, εκτός από μέσο διατήρησης της γλωσσικής παράδοσης, αποτελεί όπλο κατά της δυσλεξίας και
άλλων μαθησιακών δυσκολιών, φαινόμενα που κάνουν έντονα την εμφάνισή τους τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τα συμπεράσματα
τριετούς έρευνας του Aνοικτού Ψυχοθεραπευτικού Kέντρου και του Iνστιτούτου Διαγνωστικής Ψυχολογίας. Tα παιδιά που διδάσκονται
μαθήματα Aρχαίων Eλληνικών αποκτούν σημαντικό πλεονέκτημα, έναντι αυτών που δεν παρακολουθούν, στην αντιγραφή σχημάτων,
διάκριση γραφημάτων, μνήμη σχημάτων και εικόνων καθώς και στη δοκιμασία συναρμολόγησης αντικειμένων, σύμφωνα με τα αποτε-
λέσματα της έρευνας.
«Mαθαίναμε περισσότερα γράμματα όταν πηγαίναμε εμείς σχολείο» λέει στην «K» ο 67χρονος Γιώργος Kαραντινός, συνταξιούχος μ α-
θηματικός, ο οποίος εξομολογείται ότι «μέχρι σήμερα εξακολουθώ να χρησιμοποιώ όλους τους τόνους και τα πνεύματα σε όλα μου τα
χειρόγραφα». Παράλληλα παραδέχτηκε ότι «όταν τα παιδιά μου έπρεπε να μάθουν τη χρήση τόνων και πνευμάτων στη γλώσσα, δυ σ-
κολεύτηκαν αρκετά, ενώ εμένα μου φαινόταν περίεργη η υπερπροσπάθεια που κατέβαλλαν για να μάθουν Aρχαία Eλληνικά». Oι σημε-
ρινοί μαθητές έρχονται σε επαφή με την Aρχαία Eλληνική γλώσσα στην πρώτη τάξη του γυμνασίου όπου κάνουν και την πρώτη τους
γνωριμία με την... ψιλή, τη δασεία και την περισπωμένη. «Θα ξέραμε καλύτερα την αρχαία γλώσσα αν την μαθαίναμε από μικρότερη
ηλικία, ενώ θα αποκτούσαμε καλύτερη αίσθηση της σύγχρονης γλώσσας και της ορθογραφίας» εκτιμά ο 17χρονος Γιώργος Δημητρίου,
μαθητής B΄ Λυκείου, ο οποίος θέλει να σπουδάσει Φυσική. Kαι ο δύο κάνουν λόγο για την ευκολία με την οποία μαθαίνει ένα άτομο το
πολυτονικό σύστημα σε νεαρή ηλικία, ενώ η έρευνα του Aνοικτού Ψυχοθεραπευτικού Kέντρου προσθέτει ένα ακόμη στοιχείο. H εκμά-
θηση της ιστορικής ορθογραφίας, όπως αποδεικνύουν τα ευρήματα της μελέτης, συμβάλλει στη βελτίωση της ψυχοεκπαιδευτικής ανάπ-
τυξης του παιδιού σε καίριους τομείς, όπως είναι οι αντιληπτικές και οπτικές ικανότητες, λειτουργίες που συνδέονται άμεσα με την εμφά-
νιση της δυσλεξίας. H έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 50 (αγόρια και κορίτσια) παιδιά ηλικίας 6 έως 9 ετών, τα οποία φοιτούσαν σε δημό-
σια σχολεία της Aττικής και ανήκαν σε οικογένειες με κοινό μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο, ενώ παρακολουθούσαν παρόμοιες ε-
ξωσχολικές δραστηριότητες. Oι δύο ομάδες ήταν απόλυτα «συμβατές» μεταξύ τους, με μοναδική διαφορά ότι η μία παρακολουθούσε
δύο ώρες εβδομαδιαίως μαθήματα Aρχαίων Eλληνικών. Tα παιδιά αξιολογήθηκαν πριν από την έναρξη του σχολικού έτους και μετά την
ολοκλήρωσή του, και τα αποτελέσματα ήταν τα προαναφερόμενα.
Aξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι μετά την κατάργηση του πολυτονικού συστήματος, που δεν συνοδεύτηκε από καμία απολύτως επιστημο-
νική μελέτη, καταγράφηκε μεγάλη αύξηση κρουσμάτων μαθησιακών διαταραχών.
Hμερομηνία : 28-10-2005
http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_1752976_28/10/2005_161700

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ
ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ» (14/08/2004)
«Ο Όμηρος κάνει καλό στην... καρδιά»

Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η απαγγελία της Οδύσσειας και της Ιλιάδας συγχρονίζει αναπνοή και παλμούς

«Ο Όμηρος κάνει καλό στην καρδιά», ισχυρίζονται Ευρωπαίοι επιστήμονες, παραπέμποντας στην αφηγηματική τεχνική του μεγάλου
αρχαίου επικού και στις επιδράσεις που μπορεί να έχουν τα έργα του όχι μόνο στην νόηση αλλά και στην ομαλή λειτουργία του ανθρώ-
πινου σώματος. Σε έρευνα που δημοσιεύει το «American Journal of Physiology» υποστηρίζεται ότι ο ξεχωριστός ρυθμός, ο λεγόμενος
δακτυλικός εξάμετρος, το αρχαιότερο μέτρο ποίησης με το οποίο ο Όμηρος επέλεξε να γράψει τα έπη της «Οδύσσειας» και της «Ιλιά-
δας», επιδρά θετικά στον συγχρονισμό της αναπνοής και των παλμών της καρδιάς όταν κάποιος τα απαγγέλλει.
Αργές ανάσες
Όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, με την απαγγελία στίχων υπό αυτήν την μορφή μπορούν να επιτευχθούν αργές ανάσες που βοη-
θούν τόσο στην καρδιακή λειτουργία όσο και στην σωστή αναπνοή. Παρακολουθώντας συστηματικά τις αντιδράσεις του οργανισμού 20
ατόμων κατά την διάρκεια απαγγελίας στίχων από την Ομηρική «Οδύσσεια», ανακάλυψαν μια εκπληκτική επίδραση στον συγχρονισμό
των αναπνοών και των καρδιακών παλμών. «Είναι προφανές ότι το εξάμετρο βοηθά τον ανθρώπινο οργανισμό να βρεί τον δικό του
σωστό ρυθμό», υποστηρίζουν οι ερευνητές. Θεωρείται μια ανακάλυψη ιδιαίτερα σημαντική, τόσο για την κατανόηση των μηχανισμών
που βοηθούν στην λειτουργία της καρδιάς και της αναπνοής όσο και για την θεραπεία καρδιακών παθήσεων.
Σωστός τονισμός
Όπως έχει αποδειχθεί, επιδρούν θετικά κυρίως στο κυκλοφορικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού, καθώς όταν κάποιος τα απαγ-
γέλλει με τον σωστό τρόπο η αναπνοή του περιορίζεται σε έξι εισπνοές το λεπτό, κάτι που βοηθά την καρδιά να λειτουργεί αποτελεσμα-
τικά. Άλλες έρευνες έχουν αποδείξει ότι η απαγγελία τους μειώνει την πίεση και ευνοεί την αποτελεσματική λειτουργία των πνευμ όνων.
Όσο για τα Ομηρικά έπη, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι δεν είναι ανάγκη να διαβάσει κανείς και τους 12.000 στίχους της «Οδύσσει-
ας», αρκεί να απαγγείλει λίγες στροφές περπατώντας και ακολουθώντας τον τονισμό των συλλαβών.
Hμερομηνία : 28-10-2005
http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_1752976_28/10/2005_161700

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ε
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΠΑΝΑΡΧΑΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΙΣ ΙΝΔΙΕΣ

«Λένε ότι στην περιοχή από την οποία πέρασε ο Αλέξανδρος, ανάμεσα στους ποταμούς Ινδό και Κωφήνα, υπήρχε μία πόλη που λεγ ό-
ταν Νύσα. Την είχε χτίσει ο Διόνυσος όταν εκστράτευσε εναντίον των Ινδών.» [21] βιβλίο Ε σελ 27
«Βασιλιά, οι Νυσίοι σε παρακαλούν να σεβαστείς τον Διόνυσο και να τους αφήσεις ελεύθερους και ανεξάρτητους. Όταν ο Διόνυσος υ-
ποδούλωσε τους Ινδούς και στράφηκε πίσω προς την Ελληνική θάλασσα, έχτισε, αφήνοντας εδώ τους απόμαχους στρατιώτες του που
συμμετείχαν στην λατρεία του, αυτήν την πόλη για να θυμίζει την περιπλάνησή του και την νίκη του. Έτσι και εσύ ο ίδιος έχτισες την
Αλεξάνδρεια στον Καύκασο και την άλλην Αλεξάνδρεια στην Αίγυπτο, καθώς μάλιστα έχεις ήδη χτίσει πολλές πόλεις και προτίθεσαι να
χτίσεις κι άλλες, έχεις δείξει μεγαλύτερη δραστηριότητα από τον Διόνυσο. Ο Διόνυσος έδωσε στην πόλη μας το όνομα της τροφού του,
της Νύσας, και ονόμασε ολόκληρη την περιοχή Νυσαία. Το βουνό που βρίσκεται κοντά στην πόλη, ο Διόνυσος το ονόμασε Μηρό, διότι
κατά την παράδοση ο ίδιος κυοφορήθηκε στον μηρό του Δία. Από τότε η πόλη μας είναι ελεύθερη, εμείς οι ίδιοι ανεξάρτητοι και τα πολι-

36

τικά μας ήθη ήρεμα. Και σου έχω και άλλη μία απόδειξη ότι ο Διόνυσος έχτισε την πόλη μας, από όλη την Ινδία μόνο σε εμάς φυτρ ώνει
κισσός.» (Ο κισσός ήταν το ιερό φυτό του Διονύσου) [21] βιβλίο Ε σελ 29
«Ανέβηκε στο βουνό που λεγόταν Μηρός με τους εταίρους ιππείς και το άγημα του πεζικού και το βρήκε κατάφυτο από κισσό [...] Οι
Μακεδόνες αντίκρυσαν με βαθιά ευχαρίστηση τον κισσό διότι είχαν καιρό να δούνε (δεν υπάρχει στην Ινδία κισσός, όπως δεν υπάρχ ουν
και αμπέλια).» [21] βιβλίο Ε σελ 29
«Οι Νυσσαίοι όμως δεν είναι Ινδοί. Ίσως να είναι απόγονοι των Ελλήνων εκείνων που ακολούθησαν τον Διόνυσο στην εκστρατεία του
στην Ινδία και δεν μπορούσαν πια να πολεμήσουν.» [21] Ινδική σελ 113
«...το ότι οι Ινδοί πηγαίνουν στην μάχη κάτω από τον ήχο τυμπάνων και κυμβάλων, και η εσθήτα τους είναι κατάστικτη, όπως των βάκ-
χων του Διονύσου.» [21] Ινδική σελ 123
ΠΗΓΕΣ
[1] http://www.krassanakis.gr/chinese.htm
[2] ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΔΑΥΛΟΣ» τεύχος 204 (Δεκέμβριος 1999)
[3] «ΠΡΟΑΛΦΑΒΗΤΙΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΓΡΑΦΑΙ» του Γ. Πετρόπουλου
[4] «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑΣ – Τι είπαν και έγραψαν οι ξένοι για την Ελλάδα, τους Έλληνες και την
γλώσσα τους» του Μ. Παγουλάτου
[5] «Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΙΝΑΙ Η ΓΛΩΣΣΑ ΠΟΥ ΟΜΙΛΕΙ Η ΦΥΣΗ» του Γ. Πρινιγιανάκη
[6] «ΕΛΛΗΝ ΛΟΓΟΣ – ΠΩΣ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΛΟΓΟ» της Α. Τζιροπούλου –
Ευσταθίου
[7] «Ο ΕΝ ΤΗ ΛΕΞΕΙ ΛΟΓΟΣ» της Α. Τζιροπούλου – Ευσταθίου
[8] «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ – ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ» της Α. Τζιροπούλου – Ευσταθίου
[9] «ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ» του Α. Τζαφερόπουλου
[10] «ΕΙΣ ΟΙΩΝΟΣ ΑΡΙΣΤΟΣ, ΑΜΥΝΕΣΘΑΙ ΠΕΡΙ ΓΛΩΣΣΗΣ» του Α. Αντωνάκου
[11] «Η ΜΑΓΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ – ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΤΑΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΙΝΔΟΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ» του Γ. Μπαλή
[12] «ΚΕΝΤΡΟ ΛΕΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» - http://www.lexicon.gr/
[13] ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΕΛΛΗΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ» Τεύχος 5 (Δεκέμβριος 2003)
[14] ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΕΛΛΗΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ» Τεύχος 25 (Ιούλιος 2006)
[15] «ΓΛΩΣΣΑ ΜΕΤ’ ΕΜΠΟΔΙΩΝ» του Ν. Σαραντάκου (Εκδόσεις «του Εικοστού Πρώτου»)
[16] «ΜΟΝΟΤΟΝΙΚΗ ΓΡΑΦΗ» της Χ. Τσικοπούλου
[17] «ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ» του Α. Τζαρτζάνου
[18] ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «SCIENTIFIC AMERICAN» (18/10/2004)
(http://www.sciam.com/article.cfm;articleID=00075241-741B-1150-B36283414B7F0000)
[19] ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (28/10/2005)
(http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_1752976_28/10/2005_161700)
[20] «ΑΝΟΙΚΤΟ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ – ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΘΗΝΩΝ»
http://www.opc.gr/gr/article.asp?in=5&sub=60&id=626
[21] «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ» του Αρριανού (Εκδόσεις «Κάκτος»)
http://www.antibaro.gr

6. Τα πακέτα της Ελληνικής Γλώσσας.

Αναδημοσίευση από ΤΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣΚΥΛΟ
Μετά τα ευμενή σχόλια αλλά και mails που έλαβα από όλους εσάς όσον αφορά στην τελευταία μου ανάρτηση - εσάς που έχω την
χαρά να έχω συνοδοιπόρους σε αυτό το blog – τολμώ να αναρτήσω ακόμα ένα απόσπασμα, το οποίο αυτήν την φορά αναφέρεται αμι-
γώς στην ελληνική γλώσσα και την δυσθεώρητη απόσταση που την χωρίζει από τα άλλα λεκτικά “εργαλεία”. Το κείμενο είναι μακροσκε-
λές, αλλά θέλω να το μοιραστώ μαζί σας και είμαι πεπεισμένος ότι θα αποζημιωθείτε στο έπακρο. Καλή ανάγνωση.
Για να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει, θα πρέπει να γνωρίζουμε ορισμένα πράγματα περί της ειδικής σχέσεως μεταξύ ελληνισμού
και ελληνικής γλώσσας. ΕΛΛΗΝΑΣ κατ’ αρχήν δεν μπορεί να γίνει ένας άνθρωπος για δύο λόγους. Είτε λόγω αδυναμίας είτε λόγω επι-
λογής. Ο άνθρωπος έχει αδυναμία να γίνει ΕΛΛΗΝΑΣ όταν δεν γνωρίζει Ελληνικά. Όταν δεν μπορεί να μπει στο “κανάλι” μεταφοράς της
ελληνικής γνώσης και σκέψης. Αυτή η άμεση σύνδεση γλώσσας και γνώσης είναι καθοριστική για τον ελληνισμό. Στον ιουδαϊσμό για
παράδειγμα δεν είναι καθοριστική η σχέση γνώσης και γλώσσας. Ο καθένας μιλάει όποια γλώσσα θέλει και μυείται στον ιουδαϊσμό. Στον
ιουδαϊσμό δεν υπάρχουν οι περίπλοκες έννοιες που πρέπει να “μεταφερθούν”. Ακόμα και η πιο “φτωχή” γλώσσα έχει τις κατάλληλες
λέξεις για να μεταφερθούν εντολές και κατάρες. Επειδή όλοι οι άνθρωποι αναπτύσσουν μια γλώσσα κι επειδή όλοι οι άνθρωποι γεννιο-
ύνται στο εξουσιαστικό περιβάλλον της οικογένειας, ευνόητο είναι ότι όλοι έχουν “εφεύρει” τις λέξεις που συνδέονται με την εξ ουσία. Δεν
υπάρχει δηλαδή γλώσσα που να μην μπορεί να μεταφέρει την “ιουδαϊκή” γνώση. Εξαιτίας αυτής της δυνατότητας ποτέ το σύστημα δεν
μεριμνά ιδιαίτερα για την γλώσσα που θα χρησιμοποιούν οι εξουσιαζόμενοι. Ακόμα και οι αυθεντικοί Εβραίοι δεν μιλάνε όλοι εβρα ϊκά.
Αντίθετα, ΕΛΛΗΝΑΣ δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν γνωρίζει ελληνικά.
Αυτή η σύνδεση γνώσης και γλώσσας περιπλέκει την κατάσταση και αυτός είναι ο λόγος που δημιουργείται σύγχυση σε ότι αφορά την
συγκεκριμένη γλώσσα. Αυτό πρακτικά σημαίνει το εξής: Ο σλαβόφωνος για παράδειγμα δεν μπορεί να γίνει ΕΛΛΗΝΑΣ γιατί δεν γνωρί-
ζει ελληνικά. Αυτό είναι προφανές και δεν απαιτεί ανάλυση. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση των ελληνόφωνων; Γνωρίζει ο ελληνόφω-
νος ελληνικά; Η φράση: ”Η ανάλυση της θεωρίας περί δημοκρατίας αποκαλύπτει ένα παράδοξο φαινόμενο, το οποίο μοιάζει με τραγικ ή
ειρωνεία και γίνεται αντιληπτό μόνο μέσω της αλληγορίας” είναι διατυπωμένη στα ελληνικά. Αντιλαμβάνεται ο αγράμματος ελληνόφωνος
τι ακριβώς αυτό περιγράφει; Μπορεί κάποιος να του την εξηγήσει, χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιήσει ολόκληρη εγκυκλοπαίδεια ;
Ποιος καταλαβαίνει αυτήν την φράση; Αυτός, βέβαια, που γνωρίζει ελληνικά άσχετα με το ποια γλώσσα μιλάει. Ένας γερμανόφωνος
μορφωμένος την καταλαβαίνει γιατί γνωρίζει τις απαραίτητες ελληνικές λέξεις: “Die Analyse der Theorie ueber die Demokratie en thuellt
ein paradoxes Phaenomen, daw einer tragischen Ironie aehnlich ist und wird nur allegorisch wahrgenommen”. Το ίδιο συμβαίνει και με
τον αγγλόφωνο: “The analysis of the theory about democracy reveals a paradox phenomenon that seems like a tragic irony and b e-
comes apparent only through allegory”, τον ιταλόφωνο: “La analisi della teoria delle democracia rivela un fenomeno paradosso, il qualle
si assomiglia come una tragica ironia la qualle se rivela solo tramite la alligoria”, τον ισπανόφωνο: “El analysis de la teoria sobre la
democracia demuestra un fenomeno paradojico lo cual parece como una eronia tragica y solo se percibe como una aligoria”. Ελληνικά
γνωρίζουν μόνον οι μορφωμένοι αυτού του κόσμου και άρα μεταξύ αυτών αναζητάς τους ΈΛΛΗΝΕΣ. Όσοι μορφώνονται από τα χριστ ι-
ανικά συστήματα παιδείας αναγκαστικά μαθαίνουν ελληνικά. Από την ίδρυση της Ρώμης μέχρι σήμερα, την ίδια ακριβώς γνώση λαμβά-
νουν οι μορφωμένοι. Ελληνικά δεν γνωρίζουν οι αγράμματοι χριστιανοί και άρα μεταξύ αυτών και οι αγράμματοι ελληνόφωνοι. Όταν

37

μιλάμε παγκοσμίως για ανώτατη εκπαίδευση, μιλάμε κατ’ αρχήν για εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Δεν είναι τυχαίο που οι φοιτητές
των κολλεγίων στις ΗΠΑ μέσα από κάποιες διαδικασίες αποκτούν τον τίτλο “Greeks”.
Γιατί όμως συμβαίνουν όλα αυτά και ποιούς σκοπούς εξυπηρετούν; Γιατί δηλαδή όλοι οι μορφωμένοι του κόσμου μιλάνε ελληνικά; Γιατί
όλες οι γλώσσες του κόσμου μοιάζουν με ελληνικές διαλέκτους; Χωρίς να εμβαθύνουμε ιδιαίτερα, θα πούμε το εξής: Η ανθρώπινη
γλώσσα είναι το μέσον που μεταφέρει την γνώση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μεταφέρει την γνώση του πατέρα στο παιδί, την εντολή
του Θεού στους ανθρώπους, την εντολή του στρατηγού στον στρατιώτη, την εξομολόγηση του έρωτα από άνθρωπο σε άνθρωπο, το
χιούμορ του φίλου κλπ. Όλα αυτά, όπως βλέπουμε, μεταφέρονται μέσω της γλώσσας, αλλά δεν ανήκουν στο ίδιο επίπεδο. Δεν ανήκει
στο ίδιο επίπεδο η γνώση περί Θεού με την γνώση που αφορά την μαγειρική.
Ο άνθρωπος δεν “κινείται” σε ένα επίπεδο και η γλώσσα, όπως είναι φυσικό, τον ακολουθεί. Υπάρχει η γλώσσα που αφορά τα “καθημε-
ρινά” και η γλώσσα που αφορά τα “ανώτερα”. Υπάρχει η “φωνή” και ο “Λόγος”. Το σύνολο των γλωσσών παγκοσμίως περιορίζεται στο
επίπεδο της “φωνής”. Η ελληνική γλώσσα είναι αυτή που είναι ο φορέας του ανθρώπινου “Λόγου”. Η ιδιομορφία του “Λόγου” είναι ότι
“μεταφέρει” μέσω λέξεων “πακέτα” γνώσεων, που το καθένα από αυτά απαιτεί για την κατανόησή του ξεχωριστή γνώση. Όταν εκφράζε-
ται ο Λόγος είναι και ο ίδιος ένα ξεχωριστό “πακέτο” γνώσης. Ο Λόγος είναι “κωδικοποιημένη” μορφή έκφρασης, που απαιτεί γνώση για
την αποκωδικοποίηση. Για να χρησιμοποιήσεις την λέξη “παράδοξο”, πρέπει να γνωρίζεις τι σημαίνει. Αυτή η λέξη από μόνη της αντιπ-
ροσωπεύει ένα ξεχωριστό “πακέτο” γνώσης. Η λέξη δηλαδή σε αυτήν την περίπτωση είναι μια κωδικοποιημένη μορφή μιας εκτεταμένης
γνώσης. Οι άνθρωποι που δεν έχουν την ανάλογη γνώση, δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τον Λόγο. Ο “κωδικός-όνομα” αυτής της
γνώσης δεν σημαίνει τίποτε για αυτούς που την κατέχουν. Χρειάζονται τη “φωνή” για να γνωρίσουν το “πακέτο”, το οποίο στη συνέχεια
μπορούν να το χρησιμοποιήσουν με τον τρόπο που επιτρέπει ο Λόγος.
Θα μπορούσαμε να πούμε, δηλαδή, ότι στην περίπτωση της ελληνικής γλώσσας υπάρχουν δυο επίπεδα παράλληλα. Το “χαμηλό” επ ί-
πεδο και το “υψηλό”. Το επίπεδο του ελληνόφωνου και το επίπεδο του ελληνόλογου. Όλες οι γλώσσες του κόσμου μιμούνται αυτήν την
κατάσταση. Στο επίπεδο της “φωνής” διατηρούν τα ξεχωριστά τους χαρακτηριστικά, ενώ στο επίπεδο του Λόγου άπαντες “δανείζονται”
τον ελληνικό Λόγο.
(Σημείωση δική μου:) Παρόλα αυτά το μεγαλείο της ελληνικής γλώσσας επιτρέπει και στον απλό ελληνόφωνο να υπερέχει συντριπτικά
έναντι των αντίστοιχων αλλόγλωσσων. Παρακάτω βλέπουμε το πώς:
Για ν’ αντιληφθεί ο αναγνώστης τι ακριβώς εννοούμε θα δούμε ένα παράδειγμα. Η λέξη “αραχνοφοβία” είναι μία λέξη ελληνική της ο-
ποίας η σύνθεση είναι το πιο απλό και κατανοητό πράγμα. Ο Έλληνας γνωρίζει τη λέξη “αράχνη” και τη λέξη “φοβία”, που προέρχεται
από τη λέξη “φόβος”. Ακόμα κι αν δεν έχει ακούσει ποτέ αυτήν τη λέξη μπορεί στο άκουσμά της να την αντιληφθεί. ακόμα κι αν την έχει
ξεχάσει, μπορεί την κατάλληλη στιγμή να τη συνθέσει. Απ’ αυτήν την απλή κατάσταση το σύστημα, με τη μεταφορά λέξεων, δημιουργεί
μία σύνθετη. Για τον αγγλόφωνο η λέξη “αράχνη” και η λέξη “φόβος” υπάρχουν στη μητρική του γλώσσα, αλλά η λέξη “αραχνοφοβία”
είναι κοινή με την ελληνική. Αν ο αγγλόφωνος δεν ξέρει ακριβώς το νόημα της λέξης και δεν έχει τη σχετική γνώση, δεν μπορεί ν’ αντι-
ληφθεί τη σημασία της. Δεν μπορεί όπως ο Έλληνας, ο οποίος έχει γνώση των λέξεων που τη συνθέτουν, να κατανοήσει στο άκουσμα
τη σημασία της. Είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει μία ξένη —επομένως νεκρή— λέξη που δεν μπορεί να συνθέσει, κι επιπλέον μέσω
αυτής της συνθήκης, είναι αποκλεισμένος από το σύνολο των ανάλογων περιπτώσεων. Αυτός ο άνθρωπος μπορεί να γνωρίζει τη συγ-
κεκριμένη λέξη, αλλά αδυνατεί να καταλάβει μία απολύτως ανάλογη, που είναι για παράδειγμα η κλειστoφοβία.
Οι μορφωμένοι της Δύσης δεν ξεκινούν από ένα κοινό επίπεδο γνώσης, όπως οι Έλληνες, αλλά με τη λογική της εκμάθησης ορολογίας,
κατανέμονται σε διάφορα επίπεδα. Μ’ αυτόν τον τρόπο ευνοούνται αυτοί, που ακολουθούν μία εξαντλητική και μακροχρόνια πορεία
στον τομέα της παιδείας, συνεπώς οι πρεσβύτεροι. Ο πρεσβύτερος της Δύσης έχει τη δυνατότητα να παριστάνει το σοφό, ακόμα κι α ν
είναι ο πιο κουτός άνθρωπος. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να κρίνουν κάτι που δεν κατανοούν. Γνωρίζοντας αυτός ο άνθρωπος λέξεις
δυσνόητες και ξένες για τον κόσμο στον οποίο απευθύνεται, κάνει επίδειξη πνευματικής δύναμης, χωρίς ν’ απαιτείται η στοιχειώδης
σοφία. Όλοι κατανοούν το φόβο για τις αράχνες, αλλά δεν μπορούν όλοι να γνωρίζουν τη λέξη “αραχνοφοβία”.
Αν παρατηρήσει κάποιος το σύνολο των γλωσσών, που είναι επηρεασμένες από τη λατινική, θα δει ότι έχουν τρία επίπεδα, που τις
χαρακτηρίζουν απόλυτα. Το πρώτο επίπεδο είναι το βασικό, στο οποίο οι λέξεις περιγράφουν το σύνολο των αντικειμένων ή εννοιών
που μπορεί να γνωρίζει ο άνθρωπος χωρίς καθόλου παιδεία. Το σκύλο για παράδειγμα τον γνώριζαν όλοι οι λαοί κι επομένως ο καθέ-
νας του έδωσε μία λέξη για να τον χαρακτηρίζει. Αυτές οι λέξεις που περιγράφουν όμοια πράγματα είναι εντελώς δια φορετικές από
γλώσσα σε γλώσσα και είναι το πρώτο επίπεδο, που είναι κι αυτό το οποίο διαχωρίζει τις γλώσσες. Οι λαοί, εξαιτίας αυτού του επιπέδο-
υ, αδυνατούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους. Ο αμόρφωτος Γάλλος δεν μπορεί να συνεννοηθεί με τον αντίστοιχο Ισπανό.
Το δεύτερο επίπεδο περιλαμβάνει το σύνολο των λέξεων της λατινικής, που οι Ρωμαίοι εφηύραν, ώστε ν’ αποκρύψουν τις αντίστοιχες
ελληνικές. Προσπαθώντας να δώσουν μία πληρότητα στη λατινική γλώσσα, που θα ευνοούσε τη μεταφορά εντολών, επομένως την
άσκηση εξουσίας, εμφύτευσαν τις λέξεις αυτές στο σύνολο των Δυτικών γλωσσών. Το δεύτερο επίπεδο είναι αυτό το οποίο απαιτεί μία
στοιχειώδη παιδεία και στο οποίο ασκείται η εξουσία, άρα υπάρχει συνεννόηση. Ο μορφωμένος πλέον Γάλλος συνεννοείται με το μορ-
φωμένο Ισπανό, αλλά κι οι δύο αδυνατούν να έρθουν σ’ επαφή με την ελληνική γνώση. Το τρίτο επίπεδο είναι το ανώτατο επίπεδο κι
είναι αυτό της ελληνικής γλώσσας. Οι λέξεις είναι κοινές για όλους κι ο κάτοχός τους μπορεί ν’ αντιλαμβάνεται, αλλά και να μιλά όμοια με
τον Πλάτωνα ή τον Αριστοτέλη.
Όλα αυτά αποδεικνύονται εύκολα με το απλό ξεφύλλισμα των λεξικών των Δυτικών γλωσσών. Η λέξη “σκύλος” είναι απόλυτα διαφορε-
τική από γλώσσα σε γλώσσα. Η λέξη “δικαιοσύνη” κοινή, προσαρμοσμένη στην κάθε γλώσσα κι άσχετη με την α ντίστοιχη ελληνική. Ενώ
η λέξη “δημοκρατία” είναι απόλυτα κοινή για όλους. Σ’ αυτό το σημείο κάποιος εύλογα θα αναρωτηθεί αν οι Έλληνες, που έχουν τη ν
ελληνική ως μητρική γλώσσα είναι ισοδύναμοι των σοφών της Δύσης ακόμα και χωρίς παιδεία. Αυτό είναι αδύνατον, γιατί τα πάντα
έχουν σχέση με την κατοχή γνώσης. Ο Έλληνας ξέρει τι σημαίνει “αραχνοφοβία”, αλλά δεν έχει τη γνώση του Δυτικού πάνω σ’ αυτήν. Οι
Έλληνες έχουν απλά τη δυνατότητα ν’ αντιλαμβάνονται τα πάντα διακρίνοντας πιο εύκολα την πραγματική ευφυΐα, χωρίς να την μπερ-
δεύουν με τη συσσώρευση γνώσης. Σ’ ένα ακροατήριο, όπου υπάρχουν αμόρφωτοι Έλληνες, δε μπορεί κάποιος να πει ότι το καλύτερο
πολίτευμα είναι η “αραχνοφοβία”, ενώ στη Δύση, ακόμα κι αυτό μπορεί να συμβεί. Ένας άθλιος δούλος στη Δύση μπορεί να λέει ό,τι
θέλει, χωρίς να ελέγχεται κερδίζοντας τις εντυπώσεις. Στη Δύση, κι αυτό είναι έργο του συστήματος, ένας μεγαλοφυής άνθρωπος μπο-
ρεί να περιγράφει τη σκέψη του με τα μέσα που διαθέτει, χωρίς να πείθει κι ένας ηλίθιος χρησιμοποιώντας ακατανόητες λέξεις, να κερδί-
ζει τις εντυπώσεις.
Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα —που εκ πρώτης όψεως δε φαίνεται— τη δημιουργία συγκεκριμένων χαρακτηριστικών στις Δυτικές
κοινωνίες. Αυτό γίνεται ως εξής: έχοντας τη δυνατότητα το σύστημα να ελέγχει τη ροή της γνώσης μέσω της γλώσσας, έχει τη δυνατότη-
τα να στρωματοποιεί την κοινωνία. Οι Γάλλοι ανεξάρτητα από την ευφυΐα τους ή τη γνώση, έχουν ένα κοινό γλωσσικό εργαλείο, που
τους δίνει τη δυνατότητα επικοινωνίας. Απ’ αυτό το κοινό και σ’ όλους προσιτό εργαλείο αρχίζει να χτίζεται ένα οικοδόμημα, που έχει
σχέση με τη γνώση και τη γλώσσα μέσω της οποίας εκφράζεται αυτή η γνώση. Ο αγράμματος Γάλλος ως πνευματικό ον κατανοεί την
έννοια της “δικαιοσύνης”, αλλά το πρόβλημά του είναι η αδυναμία έκφρασης της άποψής του. Για να πει την άποψή του θα πρέπει ν’
αναπτύξει μία ολόκληρη θεωρία, που ξεκινά από τον άνθρωπο ως μονάδα και καταλήγει στον άνθρωπο ως μέλος της κοινωνίας. Οι
μορφωμένοι Γάλλοι αντίθετα, έχοντας κοινή γνώση μεταξύ τους, ξεκινούν από το επίπεδο στο οποίο μία έννοια είναι γνωστή. Ο μορφω-
μένος Γάλλος ξεκινά τον προβληματισμό του από το επίπεδο που του επιτρέπει η παιδεία του. Δηλώνει ότι η δικαιοσύνη είναι μία ανάγ-
κη κι από εκεί ξεκινά.
Απ’ αυτήν τη διαφορά στη δυνατότητα έκφρασης ξεκινά η στρωματοποίηση της κοινωνίας. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να συναναστρα-
φούν μεταξύ τους, γιατί δεν μπορούν να επικοινωνήσουν. Ο μορφωμένος Γάλλος κουράζεται μέχρι ο αμόρφωτος να καταλήξει στην

38

άποψή του. Δεν μπορεί κάποιος να περιμένει το συνομιλητή του να περιγράφει για ώρες κάτι, που υπάρχει ως έννοια και μπορεί να
εκφραστεί με μία λέξη. Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να συναναστραφούν μεταξύ τους και άρα δεν μπορούν να γίνουν φίλοι. Η φιλία
ξεκινά από την κοινή γνώση και την κοινή άποψη. Όλα αυτά είναι αδύνατο να προκύψουν από τη στιγμή που δεν υπάρχει δυνατότητα
διατύπωσης άποψης. Ο γνώστης θα είναι πάντα ανώτερος από το μη γνώστη, έστω κι αν στην ευφυΐα συμβαίνει το αντίθετο. Το ίδιο
ακριβώς συμβαίνει και μεταξύ των ανώτατων στρωμάτων της κοινωνίας. Το πρόβλημα δημιουργείται εξαιτίας της σχετικής διαφοράς,
που υπάρχει στη δυνατότητα έκφρασης. Ο ανωτάτου επιπέδου παιδείας Γάλλος κουράζεται να παρακολουθεί την προσπάθεια έκφρα-
σης ενός απλά μορφωμένου Γάλλου. Από τη στιγμή που τα προβλήματα για τους ανθρώπους είναι κοινά, είτε πρόκειται για μορφωμέ-
νους είτε γι’ αμόρφωτους, οι επαφές κι οι φιλίες γίνονται σε καθορισμένα επίπεδα.
Η ελευθερία του ατόμου είναι κοινό πρόβλημα. Ένας Γάλλος, που έχει γνώση για τη δημοκρατία, μπορεί να εκφραστεί κατά τρόπο ανά-
λογο με τη γνώση του μόνον απέναντι σε κάποιον, που μπορεί να κατανοήσει το λόγο του. Οι αμόρφωτοι έχουν κι αυτοί τους προβλη-
ματισμούς τους, αλλά δυνατότητα επικοινωνίας έχουν μόνο μεταξύ τους. Το ανώτατο επίπεδο δεν μπορεί, ακόμα και να το θέλει, να
έρθει σε επαφή με το κατώτατο. Ένας σοφός Γάλλος, για να περάσει το μήνυμά του στους φτωχούς κι αμόρφωτους, δεν αρκεί να το
διατυπώσει, αλλά θα πρέπει να το συνοδεύσει με μία ανάλογη δωρεά παιδείας. Αντίθετα απ’ όλη αυτήν την κατάσταση, σε μία αμιγώς
ελληνική κοινωνία αυτό το πρόβλημα δεν υπάρχει. Ο καθένας συναναστρέφεται κι αναπτύσσει φιλία μ’ όποιον επιθυμεί, γιατί υπάρχει
δυνατότητα επικοινωνίας. Οι αμόρφωτοι Έλληνες δεν έχουν την ίδια γνώση με τους μορφωμένους, αλλά απαιτείται μικρότερη προσπά-
θεια στην έκφραση της προσωπικής άποψης κι απειροελάχιστη προσπάθεια στην κατανόηση. Ο κάθε Έλληνας είναι σε θέση να κατα-
λάβει το σύνολο των όσων ακούει. Ο σοφός Έλληνας αρκεί να πει την άποψή του πάνω σ’ ένα θέμα στον αμόρφωτο και τον εξομοιώνει
στο συγκεκριμένο θέμα. Ένας αμόρφωτος Γάλλος, αν βρεθεί σ’ ένα κοσμικό σαλόνι όπου συζητούν σοφοί ομόφυλοί του, θα αισθανθεί
σίγουρα μειονεκτικά, εφόσον δε θα καταλαβαίνει τι ακριβώς συζητούν. Απ’ αυτήν την αδυναμία θα προκύψει σίγουρα ειρωνεία σε π ε-
ρίπτωση που θα προσπαθήσει να εκφράσει γνώμη. Δεν μπορεί κάποιος να εκφράσει γνώμη, ακόμα και την πιο απλή, από τη στιγμή
που δεν είναι σε θέση ν’ αντιληφθεί το θέμα. Ο Έλληνας, αντίθετα, σ’ ανάλογη περίπτωση δεν κινδυνεύει με προσωπικό διασυρμό.
Απ’ αυτήν την κατάσταση ξεκινούν κι εμφανίζονται οι διαφορές στις κοινωνίες. Οι Δυτικές κοινωνίες ανέχονταν για αιώνες τη στρωματο-
ποίηση, επομένως την ύπαρξη μονίμως ευνοουμένων, όπως οι άθλιοι ευγενείς, ενώ αντίθετα η ελληνική κοινωνία είναι σε μόνιμη
βάση κάτω από το καθεστώς αμφισβήτησης. Ο Έλληνας δεν μπορεί να δει με δέος έναν ομόφυλό του από τη στιγμή που έχει τη
δυνατότητα να τον κρίνει. Το δέος ή ο φόβος έχουν σχέση με το άγνωστο και το ακατανόητο. Ο Αλέξανδρος ήταν υποχρεωμένος να
δίνει εξηγήσεις για το σύνολο των ενεργειών του, που προκαλούσαν τους Μακεδόνες συμπολεμιστές του.
Όλα αυτά τ’ αναφέρουμε, για να γίνει αντιληπτό ότι από την εποχή του Αλεξάνδρου μέχρι και σήμερα, υπάρχει ένα ανώτατο
πνευματικό στρώμα, που κυβερνά τον κόσμο μέσω μίας κοινής γνώσης και μίας κοινής γλώσσας. Οι άνθρωποι, που κρατούν
στα χέρια τους την εξουσία του κόσμου όλους αυτούς τους αιώνες, είτε το ξέρουν είτε όχι, είναι Έλληνες. Ο Ισοκράτης στον
πανηγυρικό του εντοπίζει την ιδιαιτερότητα αυτή λέγοντας: “Καί τό τών Ελλήνων όνομα πεποίηκε μηκέτι του γένους, αλλά της δια-
νοίας δοκείν είναι, καί μάλλον Έλληνας καλείσθαι τούς της παιδεύσεως της ημετέρας ή τούς τής κοινής φύσεως μετέχοντας.”
Όλοι αυτοί που συμμετέχουν σε μία κοινή παιδεία κι είναι κάτοχοι μίας κοινής γνώσης, που είναι η ελληνική, είναι Έλληνες.
Όλοι αυτοί μιλούν την ελληνική γλώσσα, αλλά δεν το γνωρίζουν…

Αποσπάσματα από τα βιβλία του Παναγιώτη Τραϊανού:
1. Μακεδονικό ζήτημα… η συνωμοσία των Θεών
2. ΥΔΡΟΧΟΟΣ Τόμος ΙΙ


7. Βίντεο για την αξία της Ελληνική γλώσσα.

ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ: Το μεγαλείο της Ελληνικής γλώσσας

Βίντεο : http://youtu.be/rNUelA8DGFo

Διανοητική Υπεροχή Ελληνικής Γλώσσης

Βίντεο : http://youtu.be/ZMv1Y87Unhw

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η σειρά αναρτήσεων με θέμα ¨ Η Ελληνική Γλώσσα¨, περιλαμβάνει τα παρακάτω μέρη:

Μέρος1ο: ¨Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική¨.

Μέρος 2ο: ¨Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσαν¨

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ


39

5. Η Αγία Αργυρή
Η ΑΓΙΑ ΑΡΓΥΡΗ - ΝΥΜΦΗ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η αγία Αργυρή γεννήθηκε στην Προύσσα της Μ. Ασίας το έτος 1688 από ευσεβείς γονείς το Γεώρ-
γιο και τη Σωσάνη.

Ήταν σεμνή και προικισμένη με εξαιρετικές Χάρες, όπως την Πίστη, τη Φρόνηση, την Υπομονή και
την Ταπεινοφροσύνη.

Κάποιος πλούσιος τούρκος που ζούσε κοντά στο σπίτι της θαμπώθηκε από την ομορφιά της και της
ζητούσε να αρνηθεί την πίστη της και να γίνει γυναίκα του. Η Αργυρή απέρριψε την πρότασή του με
ψυχρότητα και περιφρόνηση. Αυτός όμως επέμενε και ενοχλούσε τους γονείς της και τους απειλούσε ότι θα χάσουν τη ζωή της κόρης
τους αν δεν του τη δώσουν.

Τότε οι ευλογημένοι Γονείς αναγκάζονται να την παντρέψουν 17 χρονών, με ένα παλληκάρι, Ορθόδοξο Χριστιανό και την ώρα που τ ε-
λούνταν το Μυστήριο του Γάμου, μέσα στην Εκκλησία, ώρμησαν σα λυσσασμένοι είκοσι αλλόθρησκοι νέοι και άρπαξαν την Αργυρή
μπροστά στα μάτια όλων και του γαμπρού.

Την οδήγησαν με τα νυφικά της όπως ήταν στολισμένη κατ' ευθείαν στο δικαστή. Έξι άτομα την κατηγορούσαν, ότι παρέβηκε την υπόσ-
χεση που έδωσε δήθεν στον πλούσιο νέο για να τον παντρευτεί.

Ο δικαστής, που ήταν ο πατέρας του νέου, της έθεσε το δίλημμα: «Ή τουρκεύεις και παντρεύεσαι το γιο μου, ή πεθαίνεις στη φυλακή».

Η Αργυρή σταθερή και ατρόμητη απορρίπτει την πρόταση και κλείνεται στη φυλακή.

Οι γονείς της τρελλοί από την στεναχώρια, ζητούν την παρέμβαση του Πατριάρχη και της Επίσημης τουρκικής κυβέρνησης.

Τα διαβήματά τους παρέμειναν άκαρπα. Η Αργυρή οδηγήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και κλείστηκε στις φυλακές περιμένοντας νέα
δίκη.

Περίμενε με αγωνία 2 ολόκληρα χρόνια και η απόφαση που βγήκε επικύρωνε την παλιά: Ή τουρκεύεις, ή μαραίνεσαι στις υγρές φυλακές
μαζί με τις ανήθικες γυναίκες που την προτρέπουν συνεχώς να αρνηθεί την πίστη της για να γλυτώσει τη ζωή της. Έτσι αλυσοδεμένη
την φέρνουν στο άθλιο και αποπνικτικό κελί της. Άγριοι ξυλοδαρμοί επακολουθούν, βρισιές και εξευτελισμοί για να γονατίσουν την αγνή
ψυχή της, αλλά αντίθετα δυναμώνει πιο πολύ η πίστη της στον Εσταυρωμένο. Αντιλαμβάνεται ότι το τέλος της πλησιάζει και θέλει ο-
πωσδήποτε να Κοινωνήσει. Πώς όμως;

Εκεί μέσα στη φυλακή ήταν και ένας σεβαστός Γέροντας που όμως μπορούσε να μπαινοβγαίνει γιατί του είχαν εμπιστοσύνη.

Εκμυστηρεύθηκε το μυστικό της η Αγία Αργυρή και κείνος σαν πραγματικός πατέρας έτρεξε στην Εκκλησία. Ο ιερέας συγκλονίσθηκε και
έχυσε πικρά δάκρυα, πώς θα μπορούσε να βοηθήσει τη νέα.

Να που φώτισε ο Καλός Θεός. Έκλεισε σε μία σταφίδα όσο μπορούσε από τα Άχραντα Μυστήρια και τόδωσε στο Γέροντα.

Εκείνος με πολύ φόβο και ευλάβεια πέρασε το Λυτρωτικό Δώρο μπροστά απ' τους φύλακες και έφθασε στον προορισμό του.

Η Αγία Αργυρή συγκινημένη και καταβεβλημένη δέχθηκε με ιερή χαρά το τελευταίο Εφόδιο της Ζωής της και παρακάλεσε ταπεινά τον
Κύριο να τη δεχθεί στην Ουράνια Βασιλεία του.

Την άλλη μέρα παρέδωσε το πνεύμα της στα χέρια του Κυρίου και προστέθηκε στο χορό των Μαρτύρων. Ήταν 5 Απριλίου του έτους
1721 μ.Χ. Κηδεύτηκε στον περίβολο της Εκκλησίας της Οσιομάρτυρος Παρασκευής στο Χάσκιοϊ.

Ο σεβαστός Γέροντας της απονέμει τις τελευταίες τιμές, θέτοντας πάνω στον τάφο της έναν πέτρινο Σταυρό, το έπαθλο της νίκης της, ο
Οποίος σωζότανε μέχρι την εποχή του Πατριάρχου Κωνσταντίνου.

Οι Χριστιανοί της περιοχής θέλησαν να κάνουν ανακομιδή λειψάνων της Αγίας στις 30 Απριλίου του έτους 1725. Κάλεσαν τον Πατριάρ-
χη Παΐσιο μαζί με την Ιερά Σύνοδο να παρευρεθεί στην ιερή τελετή. Όταν άνοιξαν τον τάφο, έμειναν όλοι έκθαμβοι γιατί το σώμα της
παρέμεινε ακέραιο και σκόρπιζε γύρω μια ευχάριστη ευωδία. Ο Πατριάρχης ώρισε να τεθεί το Λείψανο σε πολυτελή λάρνακα μέσα στον
Ιερό Ναό του Αγ. Γεωργίου στην Κωνσταντινούπολη και να γιορτάζεται επίσημα από όλο τον Ορθόδοξο Χριστιανικό κόσμο σαν Αγία,
στις 30 Απριλίου.

Απολυτίκιον (ως προς το ταχύ προκατάλαβε)Τυράννους κατήσχυνας εν τοις βασάνοις σεμνή, δειχθείσα πολύαθλε, ώσπερ αδάμας
στερρός, Χριστού μάρτυς ένδοξε, έδειξας εναθλούσα προς Χριστόν τον Σωτήρα, έρωτά τε και ζήλον και ακόρεστον πόθον, δι' ο σε Α ρ-
γυρή, αυτός αξίως εδόξασε.

Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη" Το αλίευσα ΕΔΩ

40

6. Η Αγία Κυράννα
Η ΑΓΙΑ ΚΥΡΑΝΝΑ - ΝΥΜΦΗ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η Αγία Κυράννα γεννήθηκε στην Αβυσσώκα της Θεσσαλονίκης, σημερινή Όσσα της επαρχίας Λαγκαδά.

Η ομορφιά της ψυχής της συμβάδιζε με την εξωτερική της ωραιότητα, αφού ήταν προικισμένη με τις αρετές
της σεμνότητας και της σωφροσύνης. Έτσι περνούσε τη ζωή της κοντά στους γονείς της. Ο μισόκαλος όμως
διάβολος τη φθόνησε για την αγνότητα της και αφού δεν μπόρεσε με πονηρούς λογισμούς και αμαρτωλές
σκέψεις να την παρασύρει στο κακό και να την μεταβάλει σε όργανό του, βρήκε άλλο τρόπο να ταράξει την ευ-
τυχία των δικών της και τη γαλήνη της νεανικής και πεντακάθαρης ψυχής της.

Ένας τούρκος λοιπόν γενίτσαρος, που ήταν σούμπασης, δηλαδή διοικητής του αστυνομικού τμήματος και
εισπράκτορας των φόρων από τα εισοδήματα, ερωτεύθηκε την Κυράννα και προσπαθούσε να την κατακτήσει με διάφορες κολακείες. Η
Κυράννα με κανένα τρόπο δε δεχόταν τις κολακείες του τούρκου και τις μεγάλες του υποσχέσεις για λίρες και φορέματα. Ούτε όμως και
τις φοβέρες του, ότι θα την βασάνιζε σκληρά και στο τέλος θα την θανάτωνε αν δε δεχόταν το σκοπό του.

Η επιμονή του γενίτσαρου δεν μπόρεσε να μεταβάλει το Χριστιανικό της φρόνημα. Έτσι απογοητευμένος ο γενίτσαρος μαζί με άλλους
γενίτσαρους αρπάζουν την αγία και την οδηγούν στη Θεσσαλονίκη. Την φέρνουν μπροστά στον Κριτή με την ψευδή κατηγορία ότι δήθεν
στην αρχή δέχθηκε να τον παντρευτεί και να αλλαξοπιστήσει, αλλά αργότερα άλλαξε γνώμη. Οι γονείς της την ακολούθησαν μέχρι τη
Θεσσαλονίκη.

Οι τούρκοι άρχισαν την ίδια τακτική, στην αρχή κολακείες, και μετά την αγριότητα. Η Κυράννα άφοβη, ατάραχη μπροστά στους βιαστές
της θέλησής της δε μιλούσε.

Είπε μόνο τα λόγια:

«Εγώ είμαι Χριστιανή και έχω νυμφίον τον Κύριόν μου Ιησούν Χριστόν, εις τον οποίον προσφέρω ως προίκα την παρθενίαν μου και
αυτόν επόθησα και ποθώ εκ νεότητός μου και δια την αγάπην του είμαι έτοιμη να χύσω και το αίμα μου, δια να αξιωθώ να τον απολ αύ-
σω. ακούσατε λοιπόν την απάντησή μου και πλέον άλλον λόγο μη περιμένετε να σας πω».

Ύστερα από την απάντηση έσκυψε η Κυράννα με πολλή σεμνότητα το κεφάλι της σιώπησε και προσευχό ταν νοερά στον Κύριο να την
ενδυναμώσει μέχρι το τέλος του μαρτυρίου.

Οι τούρκοι όταν είδαν την Πίστη της στο Χριστό ντροπιάστηκαν και την έρριξαν στη φυλακή. Ο σούμπασης, έλαβε άδεια από τον μπέη
του κάστρου της Θεσσαλονίκης, τον αλή εφέντη να μπαίνει στη φυλακή όποτε θέλει. Έμπαινε τακτικά με άλλους γενίτσαρους και την
βασάνιζαν. Άλλος την κλωτσούσε, άλλος τη χτυπούσε με ξύλο ή με μαχαίρι και άλλος με γροθιές μέχρι να λιποθυμήσει. Το βράδυ ο
δεσμοφύλακας την κρεμούσε από τις μασχάλες με αλυσίδες και την έδερνε με ό,τι έβρισκε και την άφηνε κρεμασμένη μέσα στο χειμωνι-
άτικο κρύο.

Ένας Χριστιανός φύλακας τον πλησίαζε μόλις περνούσε ο θυμός του και τον παρακαλούσε να του δώσει άδεια να ξεκρεμάσει την Αγία.

Εδώ σημειώνει ο συγγραφέας του μαρτυρίου της τα εξής:

«Η Αγία είχε τόσην υπομονήν, ησυχίαν και σιωπήν, όπου σου εφαίνετο ότι άλλη πάσχει και όχι εκείνη και όλος ο νους της και η προσο-
χή της, ευρίσκετο εις τους Ουρανούς και εις τον Χριστόν».

Στην ίδια φυλακή ήταν φυλακισμένοι και άλλοι Χριστιανοί, εβραίοι και μερικές τουρκάλες που έλεγχαν το δεσμοφύλακα ως άσπλαχνο και
μη φοβούμενο τον Θεό, γιατί τυραννούσε σκληρά μια γυναίκα που δεν έσφαλε σε τίποτε.

Αυτός όμως αντιθέτως γινόταν όλο και πιο σκληρός. Τα φρικτά βασανιστήρια συνεχίστηκαν επί μία εβδομάδα.

Την έβδομη ημέρα κορυφώθηκαν τα βασανιστήρια. Ο δεσμοφύλακας οργισμένος άρπαξε την Αγία, την κρέμασε και άρχισε να την χτυ-
πάει αλύπητα με μια μεγάλη ξύλινη σχίζα, οι τουρκάλες φώναζαν, οι φυλακισμένοι όλοι τον μάλωναν δυνατά και ο δεσμοφύλακας έπεσε
κάτω μπρούμυτα και άρχισε να κλαίει.

Εκείνη τη στιγμή η Αγία άφηνε την τελευταία της πνοή και η ψυχή της πετούσε για να ενωθεί με το Χριστό που τόσο ποθούσε και για
Χάρη Του μαρτύρησε. Στις 4 με 5 η ώρα το πρωί ένα μεγάλο φως έλαμψε ξαφνικά στη φυλακή που κατέβηκε σαν αστραπή από τη σκε-
πή της. Το φως αυτό περιέλουσε το σώμα της μάρτυρος και φωτίστηκε όλη η φυλακή. Οι φυλακισμένοι Χριστιανοί φώναζαν το «Κύριε
ελέησον» οι εβραίοι πέσανε μπρούμυτα και οι τουρκάλες φώναζαν: «αχ, αχ, το κρίμα της φτωχής Ρωμαίας μας έφθασε και έπεσε σαν
αστραπή να μας καύψη». Ο δεσμοφύλακας από το φόβο του άρχισε να τρέμει και είπε στον φύλακα Χριστιανό να κατεβάσει την κρε-
μασμένη Κυράννα. Ο φύλακας βρήκε την Αγία Κυράννα τελειωμένη.

Το φως σιγά-σιγά υποχώρησε, μια άρρητη όμως ευωδία έμεινε για πολλή ώρα σε όλη τη φυλακή.

41

Ο φύλακας άνοιξε με τα κλειδιά τα σίδερα, έλυσε τα χέρια της Αγίας, σκέπασε με σεβασμό το Άγιο Λείψανο, άναψε τα φώτα, θύμιασε και
κάθησε κοντά της, ώσπου να ξημερώσει. Δόξασε το Θεό που τον αξίωσε να δει τέτοια θαυμαστά πράγματα αλλά και να πιάσει και να
περιποιηθεί μαρτυρικό λείψανο.

Το πρωί διαδόθηκε σε όλη τη Θεσσαλονίκη η φήμη της τελείωσης της Αγίας και η έλλαμψη του Αγίου Φωτός. Οι τούρκοι ντροπιασμένοι
σιωπούσαν, έδωσαν την άδεια στους Χριστιανούς να πάρουν το Λείψανο της Αγίας και οι Χριστιανοί ένιωθαν χαρά και ευφροσύνη για
τα θαυμάσια του Αληθινού και Ζωντανού Θεού μας.

Την έθαψαν έξω από τη Θεσσαλονίκη εκεί όπου ενταφίαζαν και τους άλλους Ορθοδόξους Χριστιανούς, και τα φορέματά της τα μοίρα-
σαν για ευλογία στους πιστούς. Ήταν 28 Φεβρουαρίου 1751 μ.Χ.

Η Εκκλησία ψάλλει αιώνες τώρα.

«Άγιοι Μάρτυρες, οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες, πρεσβεύσατε προς Κύριον, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών».

***

Απολυτίκιον της Αγίας
(ως προς τον Συνάναρχον Λόγον)

Χαίρε Όσσης ο γόνος και θείον βλάστημα, Παρθενομάρτυς Κυράννα Νύμφη Χριστού του Θεού, η αθλήσασα στερρώς υστέροις έτεσι, και
καθελούσα τον εχθρόν, καρτερία σταθερά. Και νυν απαύστως δυσώπει, υπέρ των πίστει τιμώντων, την μακαρίαν σου άθλησιν.

«Ο δε υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται». Ευαγγέλιο Ματθ. 10, 22
«Δι' υπομονής τρέχομεν τον προκείμενον ημίν αγώνα». Απ. Παύλος προς Εβραίους 12, 1.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»


7. Υδριάδα: 100% Eλληνική εφεύρεση!
Μια εξαιρετική, εξολοκλήρου Eλληνική ιδέα που, όπως συνηθίζεται, δεν έχει την κατάλ-
ληλη προβολή.

Το πρόβλημα το ξέρουμε όλοι. Τα νησιά μας πάσχουν από έλλειψη –προφανώς πόσιμου- νε-
ρού. Η υπερκατανάλωση από τον ανεξέλεγκτο τουρισμό, η χρήση πόσιμου νερού για το γέμισ-
μα των πισινών και η κακή διαχείριση των υδάτινων πόρων εν γένει έχουν φέρει αρκετούς ....
νησιώτες στα πρόθυρα της λειψυδρίας. Είναι γνωστό ότι αρκετά από τα νησιά μας αγοράζουν
νερό από ιδιώτες το οποίο μεταφέρουν με βαπόρια για να καλύψουν τις ανάγκες τους.

Το θέμα είναι υπάρχει λύση; Φυσικά και υπάρχει αν και μέχρι να εφαρμοστεί, έστω και σε ένα μόνο νησί, έπρεπε να περάσει από το
σκόπελο της γραφειοκρατίας...

Στην Ηρακλειά, δίπλα στη Νάξο, εδώ και τρία χρόνια, λειτουργεί ένα εξολοκλήρου Eλληνικό έργο. Η Υδριάδα, , είναι μια πρότυπη σε
παγκόσμιο επίπεδο πλωτή μονάδα αφαλάτωσης που παίρνει την ενέργειά της από ενσωματωμένη ανεμογεννήτρια και φωτοβολταϊκή
συστοιχία.

Επικεφαλής του προγράμματος είναι ο κ. Νικήτας Νικητάκος, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου που μαζί με τους συνεργάτες του
Θ.Λίλα και Α.Βατίστα έχουν καταφέρει να πραγματοποιήσουν το πρόγραμμα που για την νησιωτική Ελλάδα θα έπρεπε να είναι ο «από-
λυτος στόχος». Την δημιουργία νερού από τη θάλασσα χωρίς να καταναλώνεται «ρυπογόνο» ρεύμα παραγωγής ΔΕΗ.

Η Υδριάδα με ύψος άνω των 35 μέτρων, αποτελείται από τέσσερις πλωτήρες και έναν κεντρικό, συνδεδεμένους με μεταλλικό πύργο
που φιλοξενεί και την ανεμογεννήτρια. Μπορεί να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες 300 κατοίκων σε νερό και έχει σχεδόν μηδενικό κ όστος
λειτουργίας, όχι βέβαια και κατασκευής...

Η αντίστροφη όσμωση, η τεχνολογία που χρησιμοποιεί η Υδριάδα, είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο, η εφαρμογή της σε
«εθνικό» επίπεδο σκόνταφτε πάντα στην μεγάλη κατανάλωση ενέργειας του συστήματος η οποία αν καλυπτόταν από ηλεκτρικό ρεύμα
παραγωγής ΔΕΗ (άνθρακας κλπ) δεν θα είχε το οικολογικό αποτύπωμα που όλοι αναζητούμε στις ημέρες μας.

Οι επιστήμονες που εξέλιξαν την Υδριάδα, έλυσαν αυτό το πρόβλημα, εγκαθιστώντας πάνω στον τεράστιο πυλώνα, φωτοβολταϊκά συσ-
τήματα αλλά και ανεμογεννήτριες ενώ για τον απομακρυσμένο έλεγχό της λειτουργίας, η Υδριάδα είναι εφοδιασμένη και με ασύρματη
σύνδεση στο διαδίκτυο!

42

Η ιδέα έχει αποσπάσει παγκόσμια αναγνώριση αλλά στην Ελλάδα έχει ...καταφέρει να εξαγριώσει τους τοπικούς κοινοτικούς νερουλ ά-
δες οι οποίοι θεωρούν αδιανόητο το χάσουν το μεροκάματό τους όταν το σύστημα θα λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεάν νερό!

Στην πορεία υλοποίησης του έργου από την ομάδα του Πανεπιστημίου, - σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές - οι υπεύθυνοι άκου-
σαν ακόμα και την δικαιολογία από τα χείλη αρμόδιων παραγόντων ότι «δεν είναι δυνατόν να δίνετε δωρεάν νερό. Θα μας το χαρίζετε
και εμείς θα το πουλάμε».

Τυχαίο που η Ελλάδα πάει από το κακό στο χειρότερο; Δεν νομίζω...

http://anopetra-eleos.blogspot.com/ Το αλίευσα ΕΔΩ

8. ΣΥΡΙΖΑ και «Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης»
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Η «Επιτροπή Δικαιωμάτων» του ΣΥΡΙΖΑ με ανακοίνωσή της, καταγγέλλει το γεγονός ότι ο Άρειος Πάγος απέρριψε αίτηση της
(αυτοαποκαλούμενης) «Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης» για την αναγνώρισή της ως νόμιμου σωματείου, μολονότι το Στρασβούργο είχε
δικαιώσει τους αναιρεσίοντες.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ, «διαιωνίζεται άδικα και παράλογα η παραβίαση του στοιχειώδους συλλογικού δικαιώματος ελεύθερης ίδρυ-
σης συλλόγων κ.λ.π.».

Οι συντάκτες της ανακοίνωσης, δείχνουν να έχουν έρθει από άλλο πλανήτη. Αγνοούν, ότι στην Θράκη η Άγκυρα λειτουργεί,
αντιστάσεως μη ούσης, ως κράτος εν κράτει. Αλωνίζει κυριολεκτικά, αναμειγνύεται στα εσωτερικά, τρομοκρατεί τους νομοταγείς Έλλη-
νες μουσουλμάνους που αρνούνται να καταστούν όργανά της και εις πάσαν περίπτωση, χρησιμοποιεί κάθε «ρωγμή» για να χειραγ ω-
γήσει και να αναδείξει τους μουσουλμάνους της Θράκης κόντρα στη Συνθήκη της Λωζάνης σε εθνική σε πρώτη φάση και στρατηγική εν
τέλει μειονότητα.

Πότε επί τέλους η Αριστερά θα καταλάβει την αδίστακτη επιθετικότητα του τουρκικού επεκτατισμού και τα φοβερά παιχνίδια
του κατά της εθνικής ασφάλειας της χώρας μας; Η «προαγωγή» της μειονότητας της Θράκης σε τουρκική, είναι μέρος αυτών των σχε-
δίων και μόνον εθελοτυφλούντες δεν μπορούν να το κατανοήσουν.

Η Αριστερά δυστυχώς επιμένει να ανήκει σ’ αυτούς.

Κρίμα!


43

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012

Γιατί δεν επιτυγχάνεται προεκλογική ενότητα των “α... Νέες επισκέψεις και τουρκοπροκλήσεις.
Τι εμπόδισε την τριμερή συμφωνία Ελλάδας- Κύπρου- ... Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος της Γ΄ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ
O Γέροντας Παΐσιος προέβλεψε επακριβώς τη σημερινή... Ν...
Διασυρμός και απαξίωση των Ενόπλων Δυνάμεων Οι Επιθεωρητές Ελλάδος και οι υπάλληλοι της Τρόικα...
Βίντεο στο γερμανικό κανάλι ΑRD απογυμνώνει το ...... Η Αλήθεια για τη Συρία που κρύβουν τα ΜΜΕ - Ο Μάρτ...
Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος της Ε΄ Κυρικής των Νη... Ήμουν παρών... στο πρώτο συνέδριο του Συνδέσμου
Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ ... αγόρασαν το Αιγαίο (ενεργ... Εθ...
Αλβανοί δημιουργούν τη «Δημοκρατία της Ιλλυρίδας» ... Ποινικές διώξεις για το σχέδιο δολοφονίας του Καρα...
ΕΘΝΙΚΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ-ΣΟΚ: "Εξαφανίστηκαν" τα αρχεία Πως να κάθεστε μπροστά σ΄ένα Η/Υ (βίντεο).
των... Μήνυση Ι.Σακκά!
Τό συγκλονιστικό θαῦμα πού ἔζησε ἡ τραγουδίστρια Ε... ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: Υπουργός χρεωκοπημένης χώρας με κα-
Εκπαιδευτική “καταπίεση” ταθέσ...
5 εκδηλώσεις για Κύπρο και Β.Ήπειρο (σε Αθήνα, Θεσ... Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί τ...
Πολιτική με κότσια. (Ευάγγελος Βενιζέλος) Η άθλια υποκρισία του υπουργ...
Νεομάρτυς Ιωάννης Κουλακιώτης († 1776) Επιστολή της Εστίας Πατερικών Μελετών σε ευρωβου-
λε...
ΣΥΡΙΖΑ και «Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης»
Υψιπετείς…τουρκο-σινεφίλ ανησυχίες!
VIDEO: Τρόποι με τους οποίους οι κυβερνήσεις χρησι...
Η προφυλάκιση του Γέροντα Εφραίμ παραβιάζει βασικέ...
Απόψεις: "Οι επόμενες 40 Ημέρες...Το χρέος του Έλλ...
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΝΕΚΑΘΕΝ ΝΟΥΘΕΤΟΥΣΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙ-
Τώρα και προγράμματα τουρκοποίησης Ελλήνων δασκά-
ΤΙΚΟΥΣ.
λω...
Οι γελοιογραφίες του Σαββατοκύριακου! 11/3/2012
1882. Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΙ-
ΓΥΠΤΟ Να γιατί έρχεται αύριο ο Γκάουλάϊτερ της Μέρκελ στ...
Ο προφητικός και παρηγορητικός Χριστόδουλος Ιδού το ψεύδος ότι αν δεν πάρουμε δανεικά δεν θα έ...
25η Μαρτίου - Ελληνική Επανάσταση - Greek Revoluti... ΑΝΑΛΗΨΗ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΔΙΑΧΕΙΡ...
Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Κυριακή Β΄ Νηστειών- «Ιδών δε ο Ιησούς την πίστιν ...
ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ –
ΑΠΟΤΡΟΠΗ ... ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ - ΒΟΜΒΑ: ΠΩΣ η εταιρία
EuropeanGoldfield...
Ο Πόντος στην Εθνεγερσία
Η αναγνώριση των προσώπων μέσα στο πλήθος.... ΑΞΙ...
Βιοηθική ώρα μηδέν: Ολόκληρη η λίστα με τις εταιρί...
Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος της Β΄ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ
ΤΟ ΛΑΒΑΡΟ (ΕΡΩΣ ΕΛΛΑΣ) 2012
ΝΗ...
Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος (Ευαγγελισμός της Θεο...
Γαλλικό φιάσκο στη Συρία: Αιχμαλωτίστηκαν άνδρες τ...
Συγκλονιστική μαρτυρία: Τελικά ἡ κρίση μᾶς ΕΝΩΝΕΙ!...
Σκελετοί ἀγνοουμένων Ἑλλήνων καί Ἑλληνοκυπρίων
Ρώσοι πεζοναύτες και Spetsnaz στη Συρία. θαμ...
Τελικά ήταν αλήθεια: Μπήκαν και τα Σκόπια στο PSI!... Απίστευτος διαγωνισμός φανατισμού.
ΞΕΣΗΚΩΘΕΙΤΕ ΕΛΛΗΝΕΣ Απόφοιτος της… «Σχολής ΠΑΣΟΚ» ο κ. Παπαδήμος
Ιερά Μητρόπολις Γλυφάδας. ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΕΙΝΑΙ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΛΜΟΣ: «ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΥΝ
Π... ΤΗ ΧΡ...
ΙΔΕΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ (Π. ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΣ ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΝ ΕΞΩ ΑΠΟ
Κονδ... ΤΟ Γ.Ν.ΣΠ...
ΓΙΑΤΊ;… ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΚΥΡΙΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΠΛΟΙΟ ΤΟΥ ΒΥ-
Καστελόριζο - Μεσογειακό σημείο έκρηξης; ΖΑΝΤΙΟΥ, "...
Mια φωτογραφία 1000 λέξεις... Η Αγία Ακυλίνα
Η θέση των κομμάτων στην απόδοση μαζικής ιθαγένεια... ΣΟΥΣΑΜΙ, ΤΑΧΙΝΙ, ΧΑΛΒΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ
«ΕΛΛΗΝΑΡΑΔΕΣ» ΣΤΑ ΟΠΛΑ «Θα πάρουμε τα όπλα αν ΔΡΑΣΕΙΣ...
υπάρ... Η Κίνα σε αγοραστικό παροξυσμό
Άλλος ένας ΑντιΜνημονιακός "πάει σπίτι του". Λυσσα... Ηξεραν τα κοιτάσματα στο Αιγαίο, αλλά σύσσωμο το Π...
Παρελάσεις: μνήμη αγώνων για πίστη και πατρίδα. Επτά είναι οι απειλητικοί παράγοντες για το σπέρμα...
Δέκα τεχνικές για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης... Κυριακή Α΄ Νηστειών (Ορθοδοξίας)- « Έρχου και Ίδε»...
Τα ηττημένα μυαλά σκότωσαν τους S-300 . ΕΘΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - Εκδήλωση 11 Μαρτίου 2012 και
Eνοπλος μπήκε στη ΔΟΥ Αγ.Παρασκευής και πυροβολο- ώρα...
ύσ... 'Ακουσα Τράγκα και μου θύμισε Καζάκη .. στο πιο λα...
O αντικαγκελάριος Ρέσλερ ενδιαφέρεται προσωπικά να... Η Πρώτη Κουρδική Εθνοσυνέλευση, η Κύπρος, το Κασ-
Μποϊκοτάζ του εκλογικού νόμου μέσω της …ψήφου! (ή ... τε...
Θεωρία του Πολέμου Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος της Α΄ Κυριακής των Ν...
Το Δίστομο απέχει πάρα πολύ απο την Τήλο και δεν ε... Συγκλονιστικό: Δείτε δημοσίευμα εφημερίδας της Γερ...
Ολη η αλήθεια για τα λευκά ψηφοδέλτια και τον εκλο... Ημερίδα με θέμα: «Η Ρωμηοσύνη και οι νέοι»
Κυριακή Γ' Νηστειών – Σταυροπροσκυνήσεως- «Όστις Σύνταγμα καθ’ υπαγόρευσιν;
θ... Συγκλονίζει η τελευταία “παραγγελία” του αυτόχειρα...
Η 6η Σταυροφορία της Δύσης: Εστριψαν με ελαφρά
πηδ...

44

Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχος

More Related Content

What's hot (20)

Viewers also liked (11)

Similar to Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχος (20)

More from Σσστ!!! Επιλογές (19)

Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχος