6 curr frame work ok
- 1. Creative Curriculum for Early Childhood . Author: Diane Trister Dodge, and Laura J. Colker Washington, DC: Teaching Strategies, 2000
- 2. THE CREATIVE CURRICULUM FRAME WORK (Dodge – Colker, 1999) How Children Learn (Goals & Objectives) Blocks (Philosophy) What Children Learn House Corner Table Toys Art Sand & Water Library Music & Movement Cooking Computers Outdoors Discovery The Physical Environment The Teacher’s Role The Parent’s Role 2
- 3. WHAT CHILDREN LEARN (GOAL AND OBJECTIVE ) 3
- 4. What Children Learn Konten apa yang AKAN dipelajari anak. Penetapan standard berisi apa yang perlu diketahui anak dan dikuasainya pada usia/level tertentu. Standard yang telah disepakati HARUS dijadikan acuan Konten apa yang dipelajari anak dalam kurikulum kreatif mengacu pada standard tersebut. 4
- 5. Aspek-aspek pengetahuan meliputi berbagai konten area dan keterampilan proses yang digunakan untuk memahami konten area tersebut. Literasi perbendaharaan kata dan bahasa, fonologi, kepekaan, huruf, kata, cetak, comprehension, buku-buku dan tulisan/literatur lain Matematika Angka, pola, hubungan, geometri dan kepekaan spasial, ukuran, data koleksi/pengelompokan, organisasi, repesentasi Sains Aspek fisik dari benda, mahluk hidup, bumi dan lingkungan Studi Sosial Bagaimana manusia hidup, pekerjaan, bergaul dengan orang, bentuk lingkungan dan terbentuk oleh lingkungan 5
- 6. Seni Menari, musik, bermain drama, menggambar dan melukis Teknologi Peralatan operasi dasarnya dan penggunaannya Keterampilan Proses Observasi dan eksplorasi, problem solving, dan hubungan, organisasi, komunikasi dan merepresentasikan informasi CONNECTING CONTENT, TEACHING AND LEARNING (Developmental Continuum) 6
- 7. Pendidik AUD diharapkan dapat merancang berbagai kegiatan pengembangan konsep pengetahuan dalam berbagai jenis kegiatan bermain (functional play, constructive play, dramatic play & games with rules) Kegiatan yang dirancang pendidik sesuai dengan komponen-komponen konsep pengetahuan anak usia dini menurut berbagai ahli. Kegiatan yang dirancang pendidik AUD diarahkan untuk membantu anak mencapai tingkat pencapaian perkembangan anak sesuai dengan usianya sebagaimana tertera dalam Standar pendidikan Anak Usia Dini (PPeerraattuurraann MMeenntteerrii PPeennddiiddiikkaann NNaassiioonnaall RRII NNoo.. 5588 TTaahhuunn 22000099)) 7
- 8. Lingkup Perkembangan Tingkat Pencapaian Perkembangan (TPP) 2 - < 3 tahun 3 - < 4 tahun 4 - < 5 TAHUN 5 - <6 tahun BAHASA A. Menerima Bahasa 3 TPP 2 TPP 4 TPP 3 TPP B. Mengungkapkan Bahasa 1 TPP 2 TPP 7 TPP 6 TPP C. Keaksaraan -- -- 4 TPP 6 TPP KOGNITIF A. Mengenal pengetahuan umum 2 TPP 3 TPP -- -- B. Mengenal konsep ukuran, bentuk dan pola 3 TPP 3 TPP - - A. Pengetahuan umum dan sains -- -- 5 TPP 6 TPP B. Konsep bentuk, warna, ukuran dan pola -- -- 4 TPP 5 TPP C. Konsep bilangan, lambang bilangan dan huruf - -- 5 TPP 3 TPP MOTORIK A. Motorik kasar 5 TPP 5 TPP 8 TPP 5 TPP B. Motorik Halus 4 TPP 4 TPP 5 TPP 7 TPP C. Kesehatan Fisik -- -- 3 TPP 3 TPP Berdasarkan PPeerraattuurraann MMeenntteerrii PPeennddiiddiikkaann NNaassiioonnaall RRII NNoo.. 5588 TTaahhuunn 22000099 tteennttaanngg SSTTAANNDDAARR PPEENNDDIIDDIIKKAANN AANNAAKK UUSSIIAA DDIINNII 8
- 9. THE CREATIVE CURRICULUM FRAME WORK (Dodge – Colker, 1999) Blocks How Chi ld r e n Dramatic Play Toys & Games Art Library Discovery Sand & Water Music & Movement Cooking Computers Outdoors L e a r N ( Phi lo s o phy) What Children Learn (Goals & Objectives) The Physical Environment The Teacher’s Role The Parent’s Role 9
- 10. How Children LearN (Philosophy) 10
- 11. BELAJAR MELALUI BERMAIN ( LEARNING THROUGH PLAY ) Bukan Hanya Sekedar … BELAJAR SAMBILBERMAIN ATAU BELAJAR SERAYA BERMAIN 11
- 12. RUJUKAN TEORI TENTANG BAGAIMANA ANAK USIA DINI BELAJAR Maslow : Basic Needs Learning Smilansky : The Role of Children’s Play in Learning Eric Erikson : The Emotions & Learning Piaget : Logical Thinking and Reasoning Vygotsky : Social Interaction and Learning Gardner : Multiple Intellegences “ Pelajari dengan seksama dari berbagai sumber pustaka “ 12
- 13. HOW CHILDREN DEVELOP & LEARN What preschool children are like Individual differences The Developmental Continuum 13
- 14. What Preschool Children Are Like Area Perkembangan Perkembangan Sosial/Emosional, memiliki sasaran ; - Memiliki kesadaran akan diri sendiri - Bertanggung jawab thd diri sendiri dan orang lain - Berbaur dengan sikap prososial Perkembangan Fisik, memiliki sasaran ; - Mampu mengontrol motorik kasar - Mampu mengontrol motorik halus Perkembangan Kognitif, memiliki sasaran ; - Belajar dan pemecahan masalah - Berpikir secara logis - Perumpamaan dan berpikir simbolis Perkembangan Bahasa, memiliki sasaran ; - Mendengar dan berbicara - Membaca dan menulis (permulaan) 14
- 15. The Developmental Continuum Ages and Stages of Development Perkembangan merupakan suatu kontinum: bergerak dari satu titik ke titik yang berikutnya. Rentang panjang dalam kehidupan seorang anak. Setiap anak pada usianya menunjukkan berbagai perilaku yang berbeda dan seringkali tidak terduga. Misal: Anak pra sekolah usia 3 – 4 – 5 tahun memiliki karakteristik perkembangan yang berbeda-beda, yang perlu dipahami oleh pendidik AUD agar dapat memberikan stimulasi yang tepat. 15
- 16. INDIVIDUAL DIFFERENCES Gender Temperament Interest Learning Styles (listening, looking, moving) Life Experiences Culture Special Needs (gifted children, children with disabilities) Second Language Learners 16
- 17. THE CREATIVE CURRICULUM FRAME WORK (Dodge – Colker, 1999) How Children LearN (Goals & Objectives) Blocks (Philosophy) What Children Learn Dramatic Play Toys & Games Art Library Discovery Sand & Water Music & Movement Cooking Computers Outdoors The Physical Environment The Teacher’s Role The Parent’s Role 17
- 18. THE PARENT’S ROLE 18
- 19. BAGAI MANA MEMBANGUN KERJASAMA DENGAN ORANG TUA ? Ciptakan suasana nyaman bagi orangtua di sekolah Ciptakan berbagai bentuk “jembatan hubungan” dengan orangtua Lakukan komunikasi on going (terus menerus) dengan orangtua Libatkan orangtua dalam program kegiatan anak di sekolah Adakan Parent Conferences Sharing /berbagi kurikulum dengan orangtua 19
- 20. Ciptakan Suasana Nyaman Bagi Orangtua di Sekolah Or angt ua mer asa dit er ima/ disambut dengan baik. Pint u ger bang sekolah yang indah dan menar ik. Adanya kot ak pesan/ sur at . Per indah dengan artifact ber nuansa keluar ga. Ruang t unggu or angt ua / keluar ga yang nyaman. Parent Bulletin Board yang up to date. 20
- 21. Lanjutan Kot ak Sar an dengan per lengkapannya. Display Fot o kegiat an anak. Kesempat an membaca di per pust akaan anak. Buku t amu. Display buku dan gambar -gambar Ter sedianya lembar an inf ormasi, bulet in , br osur , pamf let Tanda-t anda yang j elas bagi or angt ua t ent ang pembelaj ar an sent r a 21
- 22. 22
- 23. Menciptakan “jembatan hubungan “ dengan orangtua Mengenal dengan baik semua or angt ua Mengenalkan pr ogr am unt uk or angt ua yang bar u Menampung har apan dan per hat ian or angt ua Tanamkan pent ingnya ket er libat an or angt ua dalam pembelaj ar an anak (adakan per j anj ian ker j asama) Menampung dan melaksanakan sar an-sar an or angt ua Menyampaikan kebanggaan at as kemaj uan anak kepada or angt uanya Selalu menj aga hal-hal yang mer upakan r ahasia keluar ga anak Membangun keper cayaan or angt ua kepada sekolah 23
- 24. Mengenalkan Pr ogr am Kepada Or angt ua Booklet sekolah Tour kelas Open House/Open Day Surat untuk keluarga Display yang atraktif 24
- 25. THE CREATIVE CURRICULUM FRAME WORK (Dodge – Colker, 1999) How Children LearN (Goals & Objectives) Blocks (Philosophy) What Children Learn Dramatic Play Toys & Games Art Library Discovery Sand & Water Music & Movement Cooking Computers Outdoors The Physical Environment The Teacher’s Role The Parent’s Role 25
- 27. 2277
- 28. 2288
- 29. GUIDING CHILDREN’S LEARNING • Menggunakan berbagai pendekatan pembelajaran ; – Child Initiated Learning – Teacher Directed Learning – Interacting with children to promote learning • Menyesuaikan instruksi untuk semua anak tanpa kecuali ; • Anak berbakat • Anak berkebutuhan khusus • Pembelajar bahasa kedua 29
- 30. GUIDING CHILDREN’S LEARNING • Bekerja dengan anak dalam kelompok – Pembelajaran kelompok besar – Pembelajaran kelompok kecil • Memperkenalkan pembelajaran di area/sentra yang menarik; – Eksplorasi konten dalam area yang menarik • Memadukan pembelajaran ; – Mengintegrasikan konten area untuk pencapaian tujuan perkembangan 30
- 31. OBSERVING CHILDREN • Bagaimana, kapan & apa yang diobservasi? • Secara Objektif – Menggambarkan apa yang anak telah lakukan atau katakan. – Bukan merupakan impressions, interpretsi dan asumsi. • Menggunakan tahap-tahap perkembangan (developmental continuum) Developmental Continnum merupakan pedoman dalam melakukan proses observasi sistematik. 31
- 32. THE CREATIVE CURRICULUM FRAME WORK (Dodge – Colker, 1999) How Children Learn (Goals & Objectives) Blocks (Philosophy) What Children Learn House Corner Table Toys Art Sand & Water Library Music & Movement Cooking Computers Outdoors Discovery The Physical Environment The Teacher’s Role The Parent’s Role 32
- 34. SSeettttiinngg aanndd MMaaiinnttaaiinniinngg TThhee CCllaassssrroooomm EEssttaabblliisshhiinngg IInntteerreesstt AArreeaass OOtthheerr AAssppeeccttss ooff tthhee PPhhyyssiiccaall SSeettttiinngg CCaarriinngg ffoorr tthhee CCllaassssrroooomm aanndd CChhiillddrreenn’’ss WWoorrkk EEvvaalluuaattiinngg tthhee EEffffeeccttiivveenneessss ooff tthhee PPhhyyssiiccaall EEnnvviirroonnmmeenntt 3344
- 35. TTHHEE PPHHYYSSIICCAALL EENNVVIIRROONNMMEENNTT LLiinnggkkuunnggaann ffiissiikk ssaannggaatt bbeerrppeennggaarruuhh ddaallaamm hhaall ;; AAppaa yyaanngg kkiittaa rraassaakkaann SSeebbeerraappaa nnyyaammaannkkaahh ddiirrii kkiittaa BBaaggaaiimmaannaa hhuubbuunnggaann kkiittaa ddeennggaann oorraanngg llaaiinn SSeebbeerraappaa ssuukksseess rreennccaannaa yyaanngg tteellaahh kkiittaa llaakkssaannaakkaann 3355
- 36. BBaaggii aannaakk uussiiaa ddiinnii lliinnggkkuunnggaann ffiissiikk ssaannggaatt ppeennttiinngg,, yyaanngg mmeelliippuuttii ;; LLuuaass rruuaannggaann ddaann aarreeaa bbeerrmmaaiinn ddii lluuaarr WWaarrnnaa ddiinnddiinngg JJeenniiss ffuurrnniittuurr ddaann llaannttaaii TTiinnggkkaatt ppeennccaahhaayyaaaann//ppeenneerraannggaann JJuummllaahh jjeennddeellaa Semua unsur lingkungan ini sangat berpengaruh terhadap proses belajar anak. Guru dapat menciptakan lingkungan yang suportif dan menarik untuk anak, serta merancang area di dalam dan area di luar yang mendukung tercapainya tujuan pembelajaran 3366
- 37. EEssttaabblliisshhiinngg IInntteerreesstt AArreeaass MMeennyyaajjiikkaann AArreeaa//SSeennttrraa yyaanngg MMeennaarriikk RRuuaanngg kkeellaass uunntt uukk aannaakk hheennddaakknnyyaa :: DDaappaatt ddiittaannggggaappii ddeennggaann jjeellaass TTeerrddiirrii ddaarrii aarreeaa--aarreeaa yyaanngg mmeennaarriikk yyaanngg ddiirraannccaanngg uunnttuukk mmeenndduukkuunngg kkeemmaannddiirriiaann aannaakk,, kkeemmaammppuuaann mmeemmbbuuaatt kkeeppuuttuussaann ddaann mmeennddoorroonngg kkeett eerrlliibbaattaann aannaakk.. RRuuaannggaann yyaanngg tt eerrbbaaggii mmeennjjaaddii sseenntt rraa--sseenntt rraa mmeemmuunnggkkiinnkkaann aannaakk mmeenneennttuukkaann kkaann ppiilliihhaannnnyyaa sseennddiirrii;; uunnttuukk bbeerrmmaaiinn tteennaanngg// ppaassiiff aattaauu bbeerrmmaaiinn aakktt iiff .. 3377
- 38. EEssttaabblliisshhiinngg IInntteerreesstt AArreeaass .......... SSaaff ee AAtt tt rraacctt iivvee ~~ hheellppss cchhiillddrreenn eennggaaggee iinn tt hhee aacctt iivviitt iieess CCoommff oorrtt aabbllee ~~ ssuuppppoorrtt tt hhee ggooaallss WWeellll ddeessiiggnneedd ~~ ff rreeee tt oo oobbsseerrvvee && iinntt eerraacctt wwiitt hh tt hhee cchhiillddrreenn iinn ppoossiitt iivvee wwaayyss 3388
- 39. DDaallaamm CCrreeaattiivvee CCuurrrriiccuulluumm aarreeaa//sseennttrraa mmeelliippuuttii :: BBlloocckkss HHoouussee CCoorrnneerr //DDrraammaattiicc PPllaayy AArrtt SSaanndd aanndd WWaatteerr LLiibbrraarryy TTaabbllee TTooyyss && GGaammeess MMuussiicc aanndd MMoovveemmeenntt DDiissccoovveerryy CCooookkiinngg CCoommppuutteerrss UUnnttuukk ppeennggaayyaaaann pprrooggrraamm aannaakk yyaanngg lleebbiihh bbeessaarr ddaappaatt ddiittaammbbaahhkkaann kkeeggiiaattaann :: OOuuttddoooorrss ((kkeeggiiaattaann lluuaarr)) 3399
- 40. Beberapa petunjuk menciptakan sentra yang menarik Pisahkan area yang bising ddaarrii aarreeaa yyaanngg tteennaanngg//sseeppii.. PPeemmbbeeddaaaann yyaanngg jjeellaass aannttaarr aarreeaa ddeennggaann ppeemmbbaattaass ddaann ffuurrnniittuurr DDiissppllaayy mmeeddiiaa sseettiinnggggii aannaakk aaggaarr mmuuddaahh tteerrlliihhaatt aappaa ssaajjaa kkeeggiiaattaann yyaanngg ddaappaatt ddiippiilliihh aannaakk PPiissaahhkkaann ppeerrlleennggkkaappaann aannaakk ddeennggaann ppeerrlleennggkkaappaann gguurruu TTeemmppaattkkaann aarreeaa tteerrtteennttuu sseessuuaaii kkeebbuuttuuhhaannnnyyaa ((mmiiss.. aarreeaa sseennii ddeekkaatt ddeennggaann aaiirr)) YYaakkiinnkkaann bbaahhwwaa gguurruu ddaappaatt mmeelliihhaatt sseelluurruuhh aarreeaa ttaannppaa hhaammbbaattaann TTeettaappkkaann ppoollaa ppeerrppiinnddaahhaann yyaanngg aakkaann mmeennjjaaggaa aannaakk ddaarrii ggaanngggguuaann aannaakk yyaanngg llaaiinn 4400
- 41. REFERENSI : Bernard Spodek, Right From The Start : Teaching Children Ages Three to Eight , USA : Allyn and bacon, Inc, 1994. Diane Trister Dodge and Laura J. Colker, The Creative Curriculum For Early Childhood, Teaching Strategies Inc,, Washington DC, 1999. Diane Trister Dodge, Laura J. Colker & Cate Heroman, The Creative Curriculum For Preschool, Teaching Strategies Inc,, Washington DC, 2002. Jean R. Fieldman, A Survival Guide For The Preschool Teacher, USA : The Center for Applied Research in Education , 1991. Peraturan Menteri Pendidikan Nasional RI No. 58 Tahun 2009 tentang STANDAR PENDIDIKAN ANAK USIA DINI Yuliani Nurani Sujiono , Konsep Dasar PAUD, Jakarta: Indeks, 2009 Yuliani Nurani Sujiono dan Bambang Sujiono, Bermain Kreatif Berbasis Kecerdasan Jamak, Jakarta: Indeks, 2009 41
- 42. Budi Rahardjo 081347028802- (0541)743213 Pendidikan Guru Pendidikan Anak Usia Dini & Pascasarjana Kependidikan ~ UNMUL Email: rahardjobudi11@yahoo.com 42