Balita.final.ppt
Download as PPTX, PDF17 likes46,826 views
Ang dokumento ay naglalarawan ng mga pangunahing katangian at uri ng balita, kabilang ang tabloid at broadsheet. Tinatalakay nito ang mga salik na nakakaimpluwensya sa pagsulat at pagkakaunawa ng balita, tulad ng kawilihan, pangyayari, at pamamaraan. Ipinapakita rin ang iba't ibang uri ng balita batay sa estruktura at paggamot ng paksa, kasama ang mga halimbawa ng tuwirang balita at mga balitang may pamukaw-damdamin.
Balita.final.ppt
- 3. Ito ay ulat na maaaring pasulat o pasalita ng mga bagay na naganap na, nagaganap o magaganap pa lamang. Naglalarawan ito sa ating kalagayan, at maaaring maisulat sa pahayagan.
- 4. Ang balita ay anumang pangyayaring hindi karaniwan, isang ulat, nakapagbibigay impormasyon at mapaglilibangan ng mambabasa, nakikinig at nanunuod.
- 5. MGA MAHAHALAGANG SALIK Mga pangyayari o mga detalye nito. Kawilihan Mambabasa
- 7. KAPANAHUNAN O NAPAPANAHON (Immediate or Timeless) Pangyayaring kagaganap o katutuklas pa lamang. KALAPITAN (Nearness or Proximity) Ang kalapitan ay maaaring tumukoy rin sa kalapitang heograpiya, kaangkan, kapakanan.
- 8. KATANYAGAN (Prominence) Maaaring ito ay ukol sa isang pinuno ng pamahalaan, lider ng purok, mga taong kilala o dakila o tanyag sa lipunan. Maaari ring paksain ang isang matulaing pook. TUNGGALIAN (Conflict or Struggle) Ito ay maaaring pagtutunggali ng katawang pisikal at mental; tao laban sa kapwa tao; tao laban sa hayop; tao laban sa kalikasan; tao laban sa kanyang sarili.
- 9. KAHULUGAN O KALALABASAN (Significance or Consequence) Ano ang kahulugan o kalalabasan ng isang pangyayari. DI – KARANIWAN, PAMBIHIRA (Oddity, Unusualness) Mga bagay na imposibleng mangyari o bihira mangyari.
- 10. PAGBABAGO (Change) Mga nangyayaring pagbabago sa paligid. PAMUKAW – DAMDAMIN O KAWILIHAN (Human Interest) Mga bagay na takaw pansin o mga nakakaantig ng damdamin. ROMANSA AT PAKIKIPAGSAPALARAN (Romance and Adventure) Ang romansa ay hindi nauukol sa pag – iibigan lamang.
- 11. HAYOP (Animals) PANGALAN(Names) DRAMA (Drama) Ang misteryo, pag – aalinlangan (suspense) o komedya ay nagbibigay ng kulay sa isang kwento.
- 12. KASARIAN (Sex) Ito ay nagbibigay kawilihan na karaniwang natutunghayan sa romansa, pag – aasawa, paghihiwalay o pagdidibursyo. PAG – UNLAD O PAGSULONG (Progress or Advancement) MGA BILANG (Numbers)
- 14. Ganap na kawastuhan kawastuhang paktwal; tunay na pangyayari; katumpakan ng pangkahalatang impresyon; kaayusan ng mga detalye, tamang pag – bibigay diin, hindi magulo o masalimuot ang diwa.
- 15. Timbang kaukulangdiin sa bawat katotohanan, kaugnay ng ibang tunay na pangyayari; kawatuhan. Walang kinikilingan (objective, unbiased) Kaiklian Kalinawan Kasariwaan
- 17. (According to Scope or Origin) Balitang Lokal o Nasyonal (Local News) Balitang dayuhan o Banyaga (Foreign News) Balitang may Petsa o Pinanggalingan (Dateline News)
- 18. (According to Chronology or Sequence) Paunang Balita (Advance or Anitcipated) Ulat na ukol sa inaasahang pangyayari tulad ng gaganaping patimpalak; konsiyerto, dula, palaro, kampanya, atbp. Ito’y maaaring ilathala nang serye na inilalarawan ang iba’t – ibang paksa sa bawat isyu. Pamaraan sa pagsulat ng Tuwirang Balita o ng Balitang Lathalain.
- 19. Balitang Di – inaasahan (Spot News) Balitang isinulat ukol sa pangyayaring naganap na ‘di inaasahan. Balitang Itinalaga (Coverage News) Balitang isinulat o isusulat pa, batay sa isang palagiang o pirmihang pinagkukunan gaya ng kongreso, ospital, fire department, tanggapan ng punong – guro, aklatan atbp.
- 20. Balitang Panibaybay (Follow – Up News) Ulat sa pinakabagong pangyayari bilang karagdagan o kasunod ng naunang balita. Balitang Rutin o Kinagawian (Routine News Story) Ukol sa inaasahang magaganap tulad ng regular na pagpupulong, panahunang pagsusulit, palatuntunan.
- 22. TUWIRANG BALITA ( Straight News ) Inverted Pyramid Inilalathala ng tuwiran at walang paligoy – ligoy. Maikli, simple at madaling maunawaan.
- 23. BALITANG LATHALAIN ( News Features ) o Nababatay sa tunay na pangyayari. Nakaayos sa pinakamahalagang o pangyayari, kagaya ng pagkakaayos ng isang kwento. Nahahawig din ito sa o pagbabalita, editoryal at lathalain.
- 24. BALITANG IISANG PAKSA O TALA ( Single Feature or One – Incident Story ) Kinapapalooban ng iisang pangyayari o paksa ang taglay ng pamatnubay. Sa katawan ng balita ipinapaliwanag ang mga detalye.
- 25. BALITANG MARAMING ITINATAMPOK ( Several Features or Composite Story ) pahupang kahalagahan ( according to decreasing importance ) ang pagpapaliwanag sa mga paksa ay nakaayos mula sa pinakamahalaga hanggang sa hindi gaanong kahalagang pangyayari.
- 26. (According to Treatment of the Topics) Balitang May Pamukaw – Damdamin o Kawilihan (Human Interest Story) Karaniwang maiikli, ngunit nagagawa nitong paiyakin, patawanin, pagalitn o pagdadamin ang mambabasa.
- 27. Balitang May Pagpapakahulugan (Interpretatve or Interpretative News) Hindi ipinahahayag ang pangyayari sa payak o tuwirang paraang lamang, kundi nilalakipan ng interpretasyon upang lalong maunawaan ng mambabasa.
- 28. Balitang May Lalim (In – Depth Report) Ito ay nasasalig sa backgrounding mula sa pagsasaliksik, o paghahanap pa ng mga bagay o pangyayaring higit sa nakita o nasaksihan. Nagbibigay kahulugan ito sa mga pangyayari ngunit hindi lumalabas na opinion ng sumulat.
- 29. Batay sa mga talang nakuha (Fact Story) Batay sa Kilos o Aksiyon (Action Story) Ukol sa Talumpati o Panayam (Quote, Speech, or Interview Story) Balitang Pangkatnig (Sidebar) Balitang Kinipil (News Brief) Bulitin (Bulletin) Dagliang Balita (News Flash)