แผนBioม.6 1

แผนการจัดการเรียนรู้
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัส ว 33244
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6
ครูผู้สอน
นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2556
โรงเรียนศีลาจารพิพัฒน์
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 1

แผนการจัดการเรียนรู้
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2555
รหัสวิชา ว 33244 รายวิชา ชีววิทยา 4
เวลาเรียน 3 คาบ/สัปดาห์/คาบ จานวน 1.5 หน่วยการเรียน รวมเวลาเรียน 60 คาบ/ภาคเรียน
...............................................................................................................................................................
ชื่อครูผู้สอน นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
รายชื่อแบบเรียนที่ใช้ :
แบบเรียนหลัก 1. หนังสือเรียนสาระการเรียนรู้เพิ่มเติม ชีววิทยา 4 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6
ผู้แต่ง สสวท. กระทรวงศึกษาธิการ
2. คู่มือครูชีววิทยา เล่ม 4 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ผู้แต่ง สสวท. กระทรวงศึกษาธิการ

คำอธิบำยรำยวิชำ ชีววิทยำ 4
รหัสวิชำ ว 33244 ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 6
1.5 หน่วยกิต เวลำ 60 ชั่วโมง
ศึกษำวิเครำะห์เกี่ยวกับกำรถ่ำยทอดลักษณะทำงพันธุกรรม กฎของเมนเดล กำรผสมเพื่อทดสอบ
ลักษณะพันธุกรรมที่นอกเหนือกฏของเมนเดล ยีนและโครโมโซม กำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซม กำรค้นพบ
สำรพันธุกรรม โครงสร้ำงและองค์ประกอบทำงเคมีของดีเอ็นเอ สมบัติของสำรพันธุกรรม มิวเทชัน พันธุศำสตร์
และเทคโนโลยีทำงดีเอ็นเอ พันธุวิศวกรรม กำรโคลนยีน กำรวิเครำะห์ดีเอ็นเอและกำรศึกษำจีโนม กำร
ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของดีเอ็นเอ ควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำงดีเอ็นเอ มุมมองทำงสังคมและจริยธรรม
วิวัฒนำกำร หลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต พันธุ
ศำสตร์ประชำกร ปัจจัยที่ทำให้เกิดกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของอัลลีล กำเนิดของสปีชีส์ กำรศึกษำควำม
หลำกหลำยทำงชีวภำพ กำเนิดชีวิต อำณำจักรของสิ่งมีชีวิต ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศไทย กำร
สูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ
โดยใช้กระบวนกำรทำงวิทยำศำสตร์ กำรสืบเสำะหำควำมรู้ กำรสำรวจตรวจสอบ กำรสืบค้นข้อมูล
และกำรอภิปรำยเพื่อให้เกิดควำมรู้ ควำมคิด ควำมเข้ำใจ สำมำรถสื่อสำรสิ่งที่เรียนรู้ มีควำมสำมำรถในกำร
ตัดสินใจ เห็นคุณค่ำของกำรนำควำมรู้ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน มีจิตวิทยำศำสตร์ จริยธรรม คุณธรรม
และค่ำนิยมที่เหมำะสม
ตัวชี้วัด
ว 1.2 ม.4/1 , ว 1.2 ม.4/2 , ว 1.2 ม.4/3 , ว 1.2 ม.4/4
ว 8.1 ม.4/1 , ว 8.1 ม.4/2 , ว 8.1 ม.4/3 , ว 8.1 ม.4/4 , ว 8.1 ม.4/5 , ว 8.1 ม.4/6 ,
ว 8.1 ม.4/7 , ว 8.1 ม.4/8 , ว 8.1 ม.4/9 , ว 8.1 ม.4/10 , ว 8.1 ม.4/11 , ว 8.1 ม.4/12
รวม 16 ตัวชี้วัด

แบบวิเคราะห์ตัวชี้วัดเพื่อจัดทาคาอธิบายรายวิชาชีววิทยา 4 ว 33244 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6
มฐ. ตัวชี้วัด คาสาคัญ (Keyword)
ความรู้ ทักษะ/กระบวนการ คุณลักษณะอันพึงประสงค์
ว 1.2 ม.4-6/1 อธิบำยกระบวนกำรถ่ำยทอด
สำรพันธุกรรม กำรแปรผันทำงพันธุกรรม
มิวเทชัน และกำรเกิดควำมหลำกหลำย
ทำงชีวภำพ
- กำรถ่ำยทอดทำง
พันธุกรรม
- ยีนและโครโมโซม
- กำรสำรวจตรวจสอบ - มุ่งมั่นกำรทำงำน
- มีวินัย
- ซื่อสัตย์สุจริต
ม.4-6/2 สืบค้นข้อมูลและอภิปรำยผล
ของเทคโนโลยีชีวภำพที่มีต่อมนุษย์และ
สิ่งแวดล้อมและนำควำมรู้ไปใช้ประโยชน์
- พันธุศำสตร์และ
เทคโนโลยีทำง DNA
- กำรนำควำมรู้ไปใช้ - ใฝ่เรียนรู้
ม.4-6/3 สืบค้นข้อมูลและอภิปรำยผล
ของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพที่มีต่อ
มนุษย์และสิ่งแวดล้อม
- ควำมหลำกหลำยทำง
ชีววิทยำ
- กำรสืบค้นข้อมูล - มีวินัย
- ใฝ่เรียนรู้
- มุ่งมั่นกำรทำงำน
ม.4-6/4 อธิบำยกระบวนกำรคัดเลือก
ตำมธรรมชำติและผลกำรคัดเลือกตำม
ธรรมชำติต่อควำมลำกหลำยของสิ่งมีชีวิต
- วิวัฒนำกำร - กำรคิดวิเครำะห์ - มีวินัย
ว 8.1 ม.4-6/1 ตั้งคำถำมที่อยู่บนพื้นฐำนของ
ควำมรู้และควำมเข้ำใจทำงวิทยำศำสตร์
หรือควำมสนใจหรือจำกประเด็นที่
เกิดขึ้นในขณะนั้นที่สำมำรถทำกำร
สำรวจตรวจสอบหรือศึกษำค้นคว้ำได้
อย่ำงครอบคลุมและเชื่อถือได้
- กำรสืบค้นข้อมูล
- กำรสำรวจตรวจสอบ
- กำรตั้งคำถำม
ม.4-6/2 สร้ำงสมมติฐำนที่มีทฤษฎี
รองรับหรือคำดกำรณ์สิ่งที่จะพบหรือ
สร้ำงแบบจำลองหรือสร้ำงรูปแบบเพื่อ
นำไปสู่กำรสำรวจตรวจสอบ
-กำรสร้ำงสมมติฐำน
- กำรตรวจสอบ
ม.4-6/3 ค้นคว้ำรวบรวมข้อมูลที่ต้อง
พิจำรณำปัจจัยหรือตัวแปรสำคัญ ปัจจัย
ที่มีผลต่อปัจจัยอื่น ปัจจัยที่ควบคุมไม่ได้
และจำนวนครั้งของกำรสำรวจตรวจสอบ
เพื่อให้ได้ผลที่มีควำมเชื่อมั่นอย่ำง
เพียงพอ
- กำรรวบรวมข้มูล
ม.4-6/4 เลือกวัสดุเทคนิควิธีอุปกรณ์ที่ใช้
ในกำรสังเกต กำรวัด กำรสำรวจ
ตรวจสอบอย่ำงถูกต้องทั้งทำงกว้ำงและ
ลึกในเชิงปริมำณและคุณภำพ
- กำรสังเกต
-สำรวจตรวจสอบ
- กำรออกแบบ

ม.4-6/5 รวบรวมข้อมูลและบันทึกผล
กำรสำรวจตรวจสอบอย่ำงเป็นระบบ
ถูกต้องครอบคลุมทั้งในเชิงปริมำณและ
คุณภำพ โดยตรวจสอบควำมเป็นไปได้
ควำมเหมำะสมหรือควำมผิดพลำดของ
ข้อมูล
- กำรรวบรวมข้อมูล
- กำรบันทึก
- สำรวจตรวจสอบ
ม.4-6/6 จัดกระทำข้อมูลโดยคำนึงถึง
กำรรำยงำนผลเชิงตัวเลขที่มีระดับ
ควำมถุกต้องและนำเสนอข้อมูลด้วย
เทคนิควิธีที่เหมำะสม
- กำรจัดกระทำข้อมูล
- กำรรำยงำนผล
ม.4-6/7 วิเครำะห์ข้อมูล แปล
ควำมหมำยข้อมูลและประเมินควำม
สอดคล้องของข้อสรุป หรือสำระสำคัญ
เพื่อตรวจสอบกับสมมติฐำนที่ตั้งไว้
- กำรวิเครำะห์
- กำรแปลควำมหมำย
ม.4-6/8 พิจำรณำควำมน่ำเชื่อถือของ
วิธีกำรและผลกำรสำรวจตรวจสอบโดย
ใช้หลักควำมคำดเคลื่อนของกำรวัดและ
กำรสังเกต เสนอแนะ กำรปรับปรุง
วิธีกำรสำรวจตรวจสอบ
- กำรสรุปผล
ม.4-6/9 นำผลกำรสำรวจตรวจสอบที่ได้
ทั้งวิธีกำรและองค์ควำมรู้ที่ได้ไปสร้ำง
คำถำมใหม่ นำไปใช้แก้ปัญหำใน
สถำนกำรณ์ใหม่และชีวิตจริง
- กำรนำไปใช้
- กำรกำหนดปัญหำ
- กำรแก้ปัญหำ
ม.4-6/10 ตระหนักถึงควำมสำคัญในกำร
ที่จะต้องมีส่วนร่วมรับผิดชอบกำรอธิบำย
กำรลงควำมเห็น และกำรสรุปผลกำร
เรียนรู้วิทยำศำสตร์ที่นำเสนอต่อ
สำธำรณชนด้วยควำมถูกต้อง
- กำรอธิบำย
- กำรลงข้อสรุป
- กำรนำเสนอ
- กำรสื่อสำร
ม.4-6/11 บันทึกและอธิบำยผลกำร
สำรวจตรวจสอบอย่ำงมีเหตุผล ใช้
พยำนหลักฐำนอ้ำงอิงหรือค้นคว้ำ
เพิ่มเติมเพื่อหำหลักฐำนอ้ำงอิงที่เชื่อถือ
ได้และยอมรับว่ำควำมรู้เดิมอำจมีกำร
เปลี่ยนแปลงได้เมื่อมีข้อมูลและประจักษ์
พยำนใหม่เพิ่มเติมหรือโต้แย้งจำกเดิมซึ่ง
ท้ำทำยให้มีกำรตรวจสอบอย่ำง
ระมัดระวังอันจะนำไปสู่กำรยอมรับเป็น

ควำมรู้ใหม่
ม.4-6/12 จัดแสดงผลงำน เขียนรำยงำน
และ/หรืออธิบำยเกี่ยวกับแนวคิด
กระบวนกำรและผลของโครงงำนหรือ
ชิ้นงำนให้ผู้อื่นเข้ำใจ
- กำรสื่อสำรข้อมูล

โครงสร้างรายวิชาชีววิทยา 4 รหัส ว 33244 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรียนที่ 1
เวลาเรียน 60 ชั่วโมง จานวน 1.5 หน่วยกิต
ลาดับที่ มาตรฐานการเรียนรู้/
ชื่อหน่วยการเรียนรู้ สาระสาคัญ เวลา (ชั่วโมง) น้าหนัก
คะแนน
1 ว 1.2 ม.4-6/1
ว 8.1 ม.4-6/1-12
กำรถ่ำยทอดทำง
กำรศึกษำพันธุศำสตร์ของเมเดล ควำม
น่ำจะเป็นและกฎของกำรแยก กฎแห่ง
กำรรวมกลุ่มอย่ำงอิสระ กำรผสมเพื่อ
ทดสอบและลักษณะทำงพันธุกรรมที่
นอกเหนือกฎของเมนเดล
15 20
2 ว 1.2 ม.4-6/1
ว 8.1 ม.4-6/1-12
ยีนและโครโมโซม กำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซม กำร
ค้นพบสำรพันธุกรรม โครโมโซม
องค์ประกอบทำงเคมีของ DNA
โครงสร้ำงของ DNA สมบัติของสำร
พันธุกรรมและมิวเทชัน
15 20
3 ว 1.2 ม.4-6/2
ว 8.1 ม.4-6/1-12
พันธุศำสตร์และ
เทคโนโลยีทำง DNA
พันธุวิศวกรรม กำรโคลนยีน กำร
วิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนม
กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA
และควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง
DNA และมุมมองทำงสังคมและ
จริยธรรม
10 20
4 ว 1.2 ม.4-6/4
ว 8.1 ม.4-6/1-12
วิวัฒนำกำร หลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของ
สิ่งมีชีวิต แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำร
ของสิ่งมีชีวิต พันธุศำสตร์ประชำกร
ปัจจัยที่ทำให้เกิดกำรเปลี่ยนแปลง
ควำมถี่ของแอลลีนและกำเนิดสปีชีส์
10 20
5 ว 1.2 ม.4-6/3
ว 8.1 ม.4-6/1-12
ควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพ
ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ
กำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพ กำเนิดของชีวิต อำณำจักรของ
สิ่งมีชีวิต ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ
ในประเทศไทยและกำรสูญเสียควำม
หลำกหลำยทำงชีวภำพ
10 20
รวม 60 100

คุณลักษณะตามจุดเน้น ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
ลาดับที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/
จุดเน้น ทักษะ/กระบวนการ
1 กำรถ่ำยทอดทำง
ว 1.2 ม.4-6/1
ว 8.1 ม.4-6/1-12
- ควำมสำมำรถในกำรสื่อสำร
- ควำมสำมำรถในกำรคิด
- ควำมสำมำรถในกำรใช้เทคโนโลยี
- ค้นหำสำเหตุของปัญหำ วิเครำะห์
สภำพปัญหำจำกสถำนกำรณ์ต่ำงๆ
ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน กำหนด
ทำงเลือกวิธีกำรขั้นตอนที่นำมำใช้ใน
กำรแก้ปัญหำได้ผลดีที่สุด
- สำรสนเทศนำเสนองำนและใช้
คอมพิวเตอร์สร้ำงชิ้นงำนหรือ
โครงงำนอย่ำงมีจิตสำนึกและ
วัฒนธรรม
- ทดลอง
- อธิบำย
- สืบค้นข้อมูล
- นำควำมรู้ไปใช้ประโยชน์
กำรสืบค้นข้อมูล
- กำรสำรวจ
- กำรตั้งคำถำม
- กำรสร้ำงสมมติฐำน
- กำรตรวจสอบ
- กำรรวบรวมข้อมูล
- กำรจัดกระทำข้อมูล
- กำรรำยงำนผล
- กำรแปลควำมหมำย
- กำรกำหนดปัญหำ
- กำรแก้ปัญหำ
- กำรนำเสนอ
- กำรสื่อสำร
- กำรสรุปผล
2 ยีนและโครโมโซม ว 1.2 ม.4-6/1
ว 8.1 ม.4-6/1-12
- ควำมสำมำรถในกำรแก้ปัญหำ
- ใช้คอมพิวเตอร์ในกำรประมวลผล
ข้อมูลให้เป็นสำรสนเทศเพื่อกำร
ตัดสินใจใช้เทคโนโลยี
3 พันธุศำสตร์และเทคโนโลยี
ทำง DNA
ว 1.2 ม.4-6/2
ว 8.1 ม.4-6/1-12
- ทักษะชีวิต

4 วิวัฒนำกำร ว 1.2 ม.4-6/4
ว 8.1 ม.4-6/1-12
5 ควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพ
ว 1.2 ม.4-6/3
ว 8.1 ม.4-6/1-12

แผนการจัดการเรียนรู้ที่1
หน่วยกำรเรียนที่ 1 เรื่อง กำรศึกษำพันธุศำสตร์ของเมนเดล กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
รหัสวิชำ/รำยวิชำ ว 33244/ชีววิทยา 4 ชั้น ม. 6 เวลำเรียน 3 ชั่วโมง
ผู้สอน นำยวิชัย ลิขิตพรรักษ์ โรงเรียนศีลำจำรพิพัฒน์
**************************************************************************************************
1. มาตรฐานการเรียนรู้
ว 1.2 ม.4-6/1 อธิบำยกระบวนกำรถ่ำยทอดสำรพันธุกรรม กำรแปรผันทำงพันธุกรรม มิวเทชัน และกำรเกิด
ว 8.1 ใช้กระบวนกำรทำงวิทยำศำสตร์และจิตวิทยำศำสตร์ในกำรสืบเสำะหำควำมรู้ กำรแก้ปัญหำ รู้ว่ำ
ปรำกฏกำรณ์ทำงธรรมชำติที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่มีรูปแบบที่แน่นอน สำมำรถอธิบำยและตรวจสอบได้ ภำยใต้
ข้อมูลและเครื่องมือที่มีอยู่ในช่วงเวลำนั้นๆ เข้ำใจว่ำ วิทยำศำสตร์ เทคโนโลยี สังคม และสิ่งแวดล้อม มีควำม
เกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน
ตัวชี้วัด / ผลการเรียนรู้
อธิบำยกระบวนกำรศึกษำพันธุศำสตร์ของเมนเดล เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงระหว่ำง
ลักษณะเด่นกับลักษณะด้อยและจีโนไทป์กับฟีโนไทป์
2. จุดประสงค์การเรียนรู้
2.1 อธิบำยกระบวนกำรศึกษำพันธุศำสตร์ของเมนเดลได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงระหว่ำงลักษณะเด่นกับลักษณะด้อยได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงระหว่ำงจีโนไทป์กับฟีโนไทป์ได้อย่ำงถูกต้อง
3. สาระแกนกลาง / สาระสาคัญ
- กระบวนกำรศึกษำพันธุศำสตร์ของเมนเดลซึ่งเลือกใช้ถั่วลันเตำผสมข้ำมต้นในรุ่นพ่อ-แม่และผสมภำยในดอก
เดียวกันในรุ่นลูกโดยเลือกพิจำรณำลักษณะที่แตกต่ำงกัน 7 ลักษณะ
- ลักษณะเด่น คือ ลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่ถูกควบคุมโดยยีนเด่นจึงทำให้โอกำสแสดงออกมำกในทุกๆรุ่น ส่วน
ลักษณะด้อย คือ ลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่ถูกควบคุมโดยยีนด้อยจึงทำให้โอกำสแสดงออกน้อย
- จีโนไทป์ คือ ลักษณะของยีนที่อยู่ด้วยกันเป็นคู่ ซึ่งนิยมเขียนสัญลักษณ์แทนด้วยตัวอักษรส่วนฟีโนไทป์ คือ
ลักษณะที่แสดงออกของสิ่งมีชีวิตจำกผลกำรควบคุมของคู่ยีนหรือจีโนไทป์
4. สาระการเรียนรู้
ควำมรู้ (K) อธิบำยกระบวนกำรศึกษำพันธุศำสตร์ของเมนเดลได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) สรุปควำมแตกต่ำงระหว่ำงลักษณะเด่นกับลักษณะด้อยและจีโน
ไทป์กับฟีโนไทป์
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกระบวนกำรศึกษำพันธุศำสตร์
ของเมนเดล

5. สมรรถนะ
การสื่อสาร ,การคิด และการใช้เทคโนโลยี
6. ชิ้นงาน / ภาระงานที่แสดงผลการเรียนรู้
สมุดบันทึก ,ใบงำน ,ใบกิจกรรม และConcept map
7. การวัดและประเมินผล
รายการประเมิน วิธีวัดผล เครื่องมือวัดผล เกณฑ์การประเมินผล
1. สมุดบันทึกกำรเรียนกำร
สอนประจำบทเรียน
2. ใบงำนแบบฝึกหัดทบทวน
ประจำบทเรียน
3. ทดสอบเก็บคะแนนประจำ
บทเรียน
4. แบบบันทึกกำรทำกิจกรรม
1. ตรวจสมุดบันทึกกำร
เรียนกำรสอนประจำ
2. ตรวจใบงำนแบบฝึกหัด
ทบทวนประจำบทเรียน
3. ตรวจแบบทดสอบเก็บ
คะแนนประจำบทเรียน
4. ตรวจแบบบันทึกกำรทำ
กิจกรรมประจำบทเรียน
1. กำรสังเกต ตรวจสอบ
เปรียบเทียบกับเนื้อหำที่ทำกำร
เรียนกำรสอนประจำบทเรียน
จริง
2. กำรตรวจสอบคำตอบกับคำ
เฉลยใบงำนแบบฝึกหัดประจำ
เฉลยแบบทดสอบประจำ
4. กำรตรวจแบบบันทึกกำร
1. ควำมถูกต้อง ครบถ้วน ใน
เนื้อหำ ควำมเป็นระเบียบ
เรียบร้อยสวยงำมของกำรจด
บันทึก
2. ควำมถูกต้องของคำตอบ
อย่ำงน้อยไม่ต่ำกว่ำ 80%
เนื้อหำกำรบันทึก ควำมเป็น
ระเบียบเรียบร้อยสวยงำมของ
กำรจดบันทึก
8. กิจกรรมการเรียนรู้
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “ลักษณะต่ำงๆของสิ่งมีชีวิตถ่ำยทอดไปยังลูกหลำนได้อย่ำงไร”
แนวตอบ คือ กระบวนกำรสืบพันธุ์
ขั้นสอน : ครูอธิบำยถึงกระบวนกำรศึกษำพันธุศำสตร์ของเมนเดลซึ่งเลือกใช้ถั่วลันเตำผสม
ข้ำมต้นในรุ่นพ่อ-แม่และผสมภำยในดอกเดียวกันในรุ่นลูกโดยเลือกพิจำรณำลักษณะที่แตกต่ำงกัน 7 ลักษณะ
ได้แก่ ควำมสูงของลำต้น รูปร่ำงของฝัก รูปร่ำงของเมล็ด สีของเมล็ด ตำแหน่งของดอก สีของดอกและสีของฝัก
ครูอธิบำยถึงควำมแตกต่ำงระหว่ำงลักษณะเด่นกับลักษณะด้อยว่ำ “ลักษณะเด่น คือ
ลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่ถูกควบคุมโดยยีนเด่นจึงทำให้โอกำสแสดงออกมำกในทุกๆรุ่น ส่วนลักษณะด้อย คือ
ลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่ถูกควบคุมโดยยีนด้อยจึงทำให้โอกำสแสดงออกน้อย”
ครูอธิบำยถึงควำมแตกต่ำงระหว่ำงจีโนไทป์กับฟีโนไทป์ว่ำ “โนไทป์ คือ ลักษณะของ
ยีนที่อยู่ด้วยกันเป็นคู่ ซึ่งนิยมเขียนสัญลักษณ์แทนด้วยตัวอักษรส่วนฟีโนไทป์ คือ ลักษณะที่แสดงออกของ
สิ่งมีชีวิตจำกผลกำรควบคุมของคู่ยีนหรือจีโนไทป์”
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับกระบวนกำรศึกษำพันธุ
ศำสตร์ของเมนเดล กำรเปรียบเทียบควำมแตกต่ำงระหว่ำงลักษณะเด่นกับลักษณะด้อยและจีโนไทป์กับฟีโน
ไทป์

ขั้นสรุป : ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปควำมรู้เป็น concept map และทำใบงำนเพื่อ
ตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับกระบวนกำรศึกษำพันธุศำสตร์ของเมนเดล กำรเปรียบเทียบควำมแตกต่ำง
ระหว่ำงลักษณะเด่นกับลักษณะด้อยและจีโนไทป์กับฟีโนไทป์
9. สื่อ / อุปกรณ์ / แหล่งเรียนรู้
9.1 หนังสือเรียนสาระการเรียนรู้เพิ่มเติม ชีววิทยา 4 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6
9.2 คู่มือครูชีววิทยา เล่ม 4 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ผู้แต่ง สสวท. กระทรวงศึกษาธิการ
9.3 ห้องสมุดเฉลิมพระเกียรติ โรงเรียนศีลำจำรพิพัฒน์
9.4 ห้องศูนย์สื่อกลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์ โรงเรียนศีลำจำรพิพัฒน์

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2
หน่วยกำรเรียนที่ 1 เรื่อง ควำมน่ำจะเป็นและกฎแห่งกำรแยก กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยควำมหมำยควำมน่ำจะเป็นและกฎแห่งกำรแยก และสำมำรถนำมำประยุกต์ใช้ใน
กระบวนกำรถ่ำยทอดทำงพันธุกรรม
2.1 อธิบำยควำมหมำยควำมน่ำจะเป็นได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 อธิบำยควำมหมำยกฎแห่งกำรแยกได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมน่ำจะเป็นและกฎแห่งกำรแยกมำประยุกต์ใช้ในกระบวนกำรถ่ำยทอดทำงพันธุกรรมได้
อย่ำงถูกต้อง
- เมนเดลเป็นนักคณิตศำสตร์และสถิติ จึงนำกฎของควำมน่ำจะเป็น (probability) มำใช้ในกำรวิเครำะห์ข้อมูล
จำกผลกำรทดลองเพื่ออธิบำยอัตรำส่วนของลักษณะเด่นและลักษณะด้อยในรุ่น F2 ที่เกิดขึ้น
- กฎแห่งกำรแยก (Law of segregation) ซึ่งเป็นกฎข้อที่ 1 มีใจควำมว่ำยีนที่อยู่เป็นคู่จะแยกออกจำกกันใน
ระหว่ำงกำรสร้ำงเซลล์สืบพันธุ์ โดยเซลล์สืบพันธุ์แต่ละเซลล์จะได้รับเพียงแอลลีนใดแอลลีนหนึ่ง
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยควำมน่ำจะเป็นและกฎแห่งกำรแยกได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมน่ำจะเป็นและกฎแห่งกำรแยกมำประยุกต์ใช้ใน
กระบวนกำรถ่ำยทอดทำงพันธุกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของควำมน่ำจะเป็นและกฎแห่งกำร
แยกในกำรศึกษำวิชำพันธุศำสตร์
การสื่อสาร ,การคิด และการแก้ปัญหา

จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “ในกำรผสมโดยพิจำรณำหนึ่งลักษณะเหคุใดอัตรำส่วนฟีโนไทป์
ของรุ่น F2 จึงมีลักษณะเด่นต่อลักษณะด้อยเท่ำกับ 3:1”
แนวตอบ คือ ควำมน่ำจะเป็นและกฎกำรแยกของแอลลีน
ขั้นสอน : ครูอธิบำยถึงควำมหมำยควำมน่ำจะเป็นว่ำ “เมนเดลเป็นนักคณิตศำสตร์และสถิติ
จึงนำกฎของควำมน่ำจะเป็น (probability) มำใช้ในกำรวิเครำะห์ข้อมูลจำกผลกำรทดลองเพื่ออธิบำย
อัตรำส่วนของลักษณะเด่นและลักษณะด้อยในรุ่น F2 ที่เกิดขึ้นซึ่งพบว่ำกำรผสมพันธุ์ถั่วลันเตำรุ่น F1 โอกำสที่
ยีนในรุ่น F2 จะเข้ำคู่กันได้เป็น 3 แบบ เด่น-เด่น เด่น-ด้อย ด้อย-ด้อย ในอัตรำส่วน 1:2:1 และฟีโนไทป์ 2 แบบ
คือ เด่น กับ ด้อย ในอัตรำส่วน 3:1”
ครูอธิบำยถึงควำมหมำยของกฎกำรแยกว่ำ “กฎแห่งกำรแยก (Law of
segregation) ซึ่งเป็นกฎข้อที่ 1 มีใจควำมว่ำยีนที่อยู่เป็นคู่จะแยกออกจำกกันในระหว่ำงกำรสร้ำงเซลล์สืบพันธุ์
โดยเซลล์สืบพันธุ์แต่ละเซลล์จะได้รับเพียงแอลลีนใดแอลลีนหนึ่งทำให้สำมำรถทำนำยลักษณะในรุ่น F1 ได้เมื่อรู้
จีโนไทป์ในรุ่นพ่อแม่”
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับควำมน่ำจะเป็นและกฎ
แห่งกำรแยก และกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกระบวนกำรถ่ำยทอดทำงพันธุกรรม

ขั้นสรุป : ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปควำมรู้เป็น concept map และทำใบงำนเพื่อ
ตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมน่ำจะเป็นและกฎแห่งกำรแยก และกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกระบวนกำร
ถ่ำยทอดทำงพันธุกรรม

หน่วยกำรเรียนที่ 1 เรื่อง กฎแห่งกำรรวมกลุ่มอิสระ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยควำมหมำยควำมกฎแห่งกำรรวมกลุ่มอิสระ และสำมำรถนำมำประยุกต์ใช้ใน
กระบวนกำรถ่ำยทอดทำงพันธุกรรม
2.1 อธิบำยควำมหมำยกฎแห่งกำรรวมกลุ่มอิสระได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 สำมำรถนำกฎแห่งกำรรวมกลุ่มอิสระมำประยุกต์ใช้ในกระบวนกำรถ่ำยทอดทำงพันธุกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
- ในระยะแรกกำรทดลอง เมนเดลพิจำรณำเฉพำะลักษณะใดลักษณะหนึ่งเท่ำนั้น เรียกว่ำ กำรผสมพิจำรณำ
ลักษณะเดียว (monohybrid cross) ต่อมำเมนเดลได้ศึกษำกำรผสมพันธุ์สองลักษณะพร้อมๆกัน เรียกว่ำ กำร
ผสมพิจำรณำสองลักษณะ (dihybrid cross)
- ยีนที่ทำหน้ำที่ควบคุมลักษณะแตกต่ำงกันสำมำรถแยกตัวออกจำกกันเข้ำสู่เซลล์สืบพันธุ์และรวมตัวกันได้
อย่ำงอิสระ เรียกกฎข้อที่ 2 คือ กฎแห่งกำรรวมกลุ่มอย่ำงอิสระ (Law of independent assorment)
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยกฎแห่งกำรรวมกลุ่มอย่ำงอิสระได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำกฎแห่งกำรรวมกลุ่มอย่ำงอิสระไปประยุกต์ใช้ในกระบวนกำร
ถ่ำยทอดทำงพันธุกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกฎแห่งกำรรวมกลุ่มอย่ำงอิสระใน
กำรศึกษำวิชำพันธุศำสตร์
การสื่อสาร ,การคิด การใช้เทคโนโลยีและการแก้ปัญหา

จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “ในกำรผสมพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะแตกต่ำงกัน 2 ลักษณะ
พร้อมกัน กำรแยกของยีนที่เป็นคู่กันไปยังเซลล์สืบพันธุ์จะเหมือนหรือแตกต่ำงจำกกำรแยกคู่ของยีนที่พิจำรณำ
เพียงลักษณะเดียวอย่ำงไร”
แนวตอบ คือ แตกต่ำงกันเนื่องจำกกฎแห่งกำรรวมกลุ่มอย่ำงอิสระ
ขั้นสอน : ครูอธิบำยถึงควำมแตกต่ำงระหว่ำงกำรผสมพิจำรณำลักษณะเดียวกับกำรผสม
พิจำรณำสองลักษณะว่ำ “ในระยะแรกกำรทดลอง เมนเดลพิจำรณำเฉพำะลักษณะใดลักษณะหนึ่งเท่ำนั้น
เรียกว่ำ กำรผสมพิจำรณำลักษณะเดียว (monohybrid cross) ต่อมำเมนเดลได้ศึกษำกำรผสมพันธุ์สอง
ลักษณะพร้อมๆกัน เรียกว่ำ กำรผสมพิจำรณำสองลักษณะ (dihybrid cross)”
ครูอธิบำยถึงควำมหมำยของกฎแห่งกำรรวมกลุ่มอย่ำงอิสระว่ำ “ยีนที่ทำหน้ำที่
ควบคุมลักษณะแตกต่ำงกันสำมำรถแยกตัวออกจำกกันเข้ำสู่เซลล์สืบพันธุ์และรวมตัวกันได้อย่ำงอิสระ เรียกกฎ
ข้อที่ 2 คือ กฎแห่งกำรรวมกลุ่มอย่ำงอิสระ (Law of independent assorment) สรุปใจควำมว่ำ ยีนที่แยก
ออกจำกยีนที่เป็นคู่กัน จะจัดกลุ่มอย่ำงอิสระกับยีนอื่นที่แยกออกจำกคู่กันเช่นกันในกำรเข้ำคู่ไปอยู่ในเซลล์
สืบพันธุ์”
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับกฎแห่งกำรรวมกลุ่ม
อย่ำงอิสระ และกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกระบวนกำรถ่ำยทอดทำงพันธุกรรม

ขั้นสรุป : ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปควำมรู้เป็น concept map และทำกิจกรรมตำรำงพัน
เนตต์พร้อมบันทึกผลในใบกิจกรรมเพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของกฎแห่ง
กำรรวมกลุ่มอิสระ และสำมำรถนำมำประยุกต์ใช้ในกระบวนกำรถ่ำยทอดทำงพันธุกรรม

หน่วยกำรเรียนที่ 1 เรื่อง กำรผสมเพื่อทดสอบ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรผสมเพื่อทดสอบ และสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้
ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์
2.1 อธิบำยควำมหมำยกำรผสมเพื่อทดสอบได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 อธิบำยกระบวนกำรของกำรผสมเพื่อทดสอบได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำกำรผสมเพื่อกำรทดสอบไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
- ในกำรตรวจสอบฟีโนไทป์ลักษณะเด่นของสิ่งมีชีวิตว่ำมีลักษณะจีโนไทป์แบบพันธุ์แท้ (เด่น-เด่น) หรือพันทำง
(เด่น-ด้อย) เรำสำมำรถใช้กฎแห่งกำรแยกไปใช้ในกำรทดสอบลูกผสม โดยนำลักษณะเด่นที่ต้องกำรตรวจสอบ
ไปผสมกับลักษณะด้อย เรียกต้นนี้ว่ำ ต้นทดสอบ (tester)
- ถ้ำผลกำรผสมเพื่อทดสอบพบว่ำลูกผสมที่ได้มีฟีโนไทป์ลักษณะเด่นทั้งหมด แสดงว่ำเป็นลักษณะจีโนไทป์แบบ
พันธุ์แท้ (เด่น-เด่น) แต่ถ้ำลูกผสมที่ได้มีฟีโนไทป์ลักษณะเด่น : ด้อย เท่ำกับ 1 : 1 แสดงว่ำเป็นลักษณะจีโนไทป์
แบบพันทำง (เด่น-ด้อย)
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรผสมเพื่อทดสอบได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำกำรผสมเพื่อทดสอบไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุ
ศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกำรผสมเพื่อกำรทดสอบไป
ประยุกต์ใช้ทำงด้ำนเกษตรกรรมและอุตสำหกรรม

การสื่อสาร ,การคิด การใช้เทคโนโลยีและการแก้ปัญหา
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “เรำจะทรำบได้อย่ำงไรว่ำลูกรุ่น F1 มีจีโนไทป์เป็นฮอมอไซกัส
หรือเฮเทอโรไซกัส”
แนวตอบ คือ กำรผสมเพื่อทดสอบ
ขั้นสอน : ครูอธิบำยถึงควำมหมำยของกำรผสมเพื่อทดสอบว่ำ “ในกำรตรวจสอบฟีโนไทป์
ลักษณะเด่นของสิ่งมีชีวิตว่ำมีลักษณะจีโนไทป์แบบพันธุ์แท้ (เด่น-เด่น) หรือพันทำง (เด่น-ด้อย) เรำสำมำรถใช้
กฎแห่งกำรแยกไปใช้ในกำรทดสอบลูกผสม โดยนำลักษณะเด่นที่ต้องกำรตรวจสอบไปผสมกับลักษณะด้อย
เรียกต้นนี้ว่ำ ต้นทดสอบ (tester) และเรียกกระบวนกำรนี้ว่ำ กำรผสมเพื่อทดสอบ หรือ เทสต์ครอส
(testcross)”
ครูอธิบำยถึงกระบวนกำรของกำรผสมเพื่อทดสอบว่ำ “ถ้ำผลกำรผสมเพื่อทดสอบ
พบว่ำลูกผสมที่ได้มีฟีโนไทป์ลักษณะเด่นทั้งหมด แสดงว่ำเป็นลักษณะจีโนไทป์แบบพันธุ์แท้ (เด่น-เด่น) หรือ
ฮอมอไซกัส แต่ถ้ำลูกผสมที่ได้มีฟีโนไทป์ลักษณะเด่น : ด้อย เท่ำกับ 1 : 1 แสดงว่ำเป็นลักษณะจีโนไทป์แบบ
พันทำง (เด่น-ด้อย) หรือเฮเทอโรไซกัส”

นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับกำรผสมเพื่อทดสอบ
และกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์
ขั้นสรุป : ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปควำมรู้เป็น concept map และทำกิจกรรมกำรแก้
โจทย์ปัญหำพร้อมบันทึกผลในใบกิจกรรมเพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของ
กำรผสมเพื่อทดสอบ และสำมำรถนำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์

หน่วยกำรเรียนที่ 1 เรื่อง ลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎเมนเดล กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรของลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของ
เมนเดลแบบต่ำงๆ และสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำกระบวนกำรถ่ำยทอดทำงพันธุกรรม
2.1 อธิบำยควำมหมำยของลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของเมนเดลแบบต่ำงๆได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 อธิบำยกระบวนกำรของลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของเมนเดลแบบต่ำงๆได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของเมนเดลแบบต่ำงๆไปประยุกต์ใช้ในกระบวนกำร
ถ่ำยทอดพันธุกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
- ลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของเมนเดลแบบต่ำงๆ เช่น ลักษณะเด่นไม่สมบูรณ์ กำรข่มร่วมกัน มัล
ติเปิลแอลลีน พอลิยีน ยีนในโครโมโซมเพศ ยีนในโครโมโซมเดียวกัน พันธุกรรมที่ขึ้นกับอิทธิพลของเพศ และ
พันธุกรรมจำกัดเพศ
- ลักษณะเด่นไม่สมบูรณ์ (Incomplete dominant) คือ แอลลีน 2 แอลลีนโดยที่แอลลีนหนึ่งไม่สำมำรถข่มแอ
ลลีนหนึ่งได้อย่ำงสมบูรณ์ ทำให้ฟีโนไทป์อยู่ระหว่ำงฟีโนไทป์ของรุ่นพ่อแม่ที่เป็นฮอมอไซกัส เช่น สีชมพูของ
ดอกลิ้นมังกร
- กำรข่มร่วมกัน (Codominance) คือ แอลลีนทั้งสองแอลลีนแสดงลักษณะเด่นเท่ำๆกันจึงแสดงออกร่วมกัน
เช่น หมู่เลือด AB ในระบบเลือด ABO
- มัลติเปิลแอลลีน (multiple alleles) คือ ยีนที่มีมำกกว่ำ 2 แอลลีนใน 1 โลคัส เช่น ลักษณะพันธุกรรมของ
หมู่เลือดระบบ ABO เป็นลักษณะที่ควบคุมด้วยยีน 3 แอลลีน คือ IA
IB
และ i
- พอลิยีนหรือมัลติเปิลยีน (polygene or multiple gene) คือ ลักษณะทำงพันธุกรรมที่ถูกควบคุมด้วยยีน
หลำยคู่ หรือเรียกว่ำ พอลิจีนิก เทรต (polygenic trait) เป็นลักษณะที่มีควำมแตกต่ำงกันเพียงเล็กน้อยและ

ลดหลั่นกันไป เรียกลักษณะเช่นนี้ว่ำ ลักษณะทำงพัดนธุกรรมที่มีกำรแปรผันต่อเนื่อง (continuous variation
trait) เช่น ลักษณะควำมสูง สีผิวของคน
- ยีนที่เกี่ยวเนื่องกับเพศ (sex-linked gene) คือ กำรถ่ำยทอดลักษณะที่ควบคุมด้วยยีนที่อยู่บนโครโมโซมเพศ
เช่น สีตำของแมลงหวี่ โรคทำงพันธุกรรมของคนบำงชนิด (โรคฮีโมฟีเลีย โรคภำวะพร่องเอนไซม์ G-6-PD โรค
ตำบอดสี)
- ยีนในโครโมโซมเดียวกัน หรือ ลิงค์ยีน (linked gene) คือ ลักษณะที่ถูถ่ำยทอดไปด้วยกันเสมอเพรำะเป็นยีน
ที่อยู่บนโครโมโซมเดียวกัน เช่น สีลำตัวและลักษณะปีกของแมลงหวี่
- พันธุกรรมที่ขึ้นกับอิทธิพลของเพศ (sex influenced traits) คือ กำรแสดงของยีนจะเป็นยีนเด่นหรือยีนด้อย
ขึ้นอยู่กับเพศหรืออิทธิพลของฮอร์โมนเพศจึงทำให้ลักษณะที่ถูกควบคุมด้วยยีนที่แสดงลักษณะเด่นในเพศหนึ่ง
และแสดงลักษณะด้อยในอีกเพศหนึ่ง เช่น อำกำรศรีษะล้ำนของมนุษย์ (เด่นในชำย-ด้อยในหญิง)
- พันธุกรรมจำกัดเพศ (sex limited traits) คือ ลักษณะทำงพันธุกรรมที่แสดงออกเฉพำะในเพศใดเพศหนึ่ง
เช่น ยีนควบคุมกำรผลิตน้ำนมจะแสดงออกเฉพำะในเพศหญิง
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรถ่ำยทอดลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือ
กฎของเมนเดลแบบต่ำงๆได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำกระบวนกำรถ่ำยทอดลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎ
ของเมนเดลแบบต่ำงๆไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกระบวนกำรถ่ำยทอดลักษณะ
ทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของเมนเดลแบบต่ำงๆกับชีวิตประจำวัน
การสื่อสาร ,การคิด ,การใช้เทคโนโลยี ,ทักษะชีวิตและการแก้ปัญหา

จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “กำรถ่ำยทอดลักษณะทำงพันธุกรรมเป็นไปตำมกฎของ
เมนเดลทุกลักษณะหรือไม่”
แนวตอบ คือ ไม่ (ลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของเมนเดล)
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “ลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของเมนเดล” ว่ำ
- ลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของเมนเดลแบบต่ำงๆ เช่น ลักษณะเด่นไม่สมบูรณ์ กำรข่มร่วมกัน มัล
ติเปิลแอลลีน พอลิยีน ยีนในโครโมโซมเพศ ยีนในโครโมโซมเดียวกัน พันธุกรรมที่ขึ้นกับอิทธิพลของเพศ และ
พันธุกรรมจำกัดเพศ
- ลักษณะเด่นไม่สมบูรณ์ (Incomplete dominant) คือ แอลลีน 2 แอลลีนโดยที่แอลลีนหนึ่งไม่สำมำรถข่มแอ
ลลีนหนึ่งได้อย่ำงสมบูรณ์ ทำให้ฟีโนไทป์อยู่ระหว่ำงฟีโนไทป์ของรุ่นพ่อแม่ที่เป็นฮอมอไซกัส เช่น สีชมพูของ
ดอกลิ้นมังกร
- กำรข่มร่วมกัน (Codominance) คือ แอลลีนทั้งสองแอลลีนแสดงลักษณะเด่นเท่ำๆกันจึงแสดงออกร่วมกัน
เช่น หมู่เลือด AB ในระบบเลือด ABO
- มัลติเปิลแอลลีน (multiple alleles) คือ ยีนที่มีมำกกว่ำ 2 แอลลีนใน 1 โลคัส เช่น ลักษณะพันธุกรรมของ
หมู่เลือดระบบ ABO เป็นลักษณะที่ควบคุมด้วยยีน 3 แอลลีน คือ IA
IB
และ i
- พอลิยีนหรือมัลติเปิลยีน (polygene or multiple gene) คือ ลักษณะทำงพันธุกรรมที่ถูกควบคุมด้วยยีน
หลำยคู่ หรือเรียกว่ำ พอลิจีนิก เทรต (polygenic trait) เป็นลักษณะที่มีควำมแตกต่ำงกันเพียงเล็กน้อยและ
ลดหลั่นกันไป เรียกลักษณะเช่นนี้ว่ำ ลักษณะทำงพัดนธุกรรมที่มีกำรแปรผันต่อเนื่อง (continuous variation
trait) เช่น ลักษณะควำมสูง สีผิวของคน

- ยีนที่เกี่ยวเนื่องกับเพศ (sex-linked gene) คือ กำรถ่ำยทอดลักษณะที่ควบคุมด้วยยีนที่อยู่บนโครโมโซมเพศ
เช่น สีตำของแมลงหวี่ โรคทำงพันธุกรรมของคนบำงชนิด (โรคฮีโมฟีเลีย โรคภำวะพร่องเอนไซม์ G-6-PD โรค
ตำบอดสี)
- ยีนในโครโมโซมเดียวกัน หรือ ลิงค์ยีน (linked gene) คือ ลักษณะที่ถูถ่ำยทอดไปด้วยกันเสมอเพรำะเป็นยีน
ที่อยู่บนโครโมโซมเดียวกัน เช่น สีลำตัวและลักษณะปีกของแมลงหวี่
- พันธุกรรมที่ขึ้นกับอิทธิพลของเพศ (sex influenced traits) คือ กำรแสดงของยีนจะเป็นยีนเด่นหรือยีนด้อย
ขึ้นอยู่กับเพศหรืออิทธิพลของฮอร์โมนเพศจึงทำให้ลักษณะที่ถูกควบคุมด้วยยีนที่แสดงลักษณะเด่นในเพศหนึ่ง
และแสดงลักษณะด้อยในอีกเพศหนึ่ง เช่น อำกำรศรีษะล้ำนของมนุษย์ (เด่นในชำย-ด้อยในหญิง)
- พันธุกรรมจำกัดเพศ (sex limited traits) คือ ลักษณะทำงพันธุกรรมที่แสดงออกเฉพำะในเพศใดเพศหนึ่ง
เช่น ยีนควบคุมกำรผลิตน้ำนมจะแสดงออกเฉพำะในเพศหญิง
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับลักษณะทำงพันธุกรรมที่
นอกเหนือกฎของเมนเดล และกำรนำมำประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
ขั้นสรุป : ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปควำมรู้เป็น concept map และทำกิจกรรมกำรแก้
โจทย์ปัญหำพร้อมบันทึกผลในใบกิจกรรมเพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของ
ลักษณะทำงพันธุกรรมที่นอกเหนือกฎของเมนเดล และสำมำรถนำมำประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน

หน่วยกำรเรียนที่ 2 เรื่อง กำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซม กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซม และสำมำรถนำไป
ประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
2.1 อธิบำยควำมหมำยของกำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซมได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 อธิบำยกระบวนกำรของกำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซมได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำกำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซมไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่ำงถูกต้อง
- สิ่งมีชีวิตส่วนใหญ่แต่ละชนิดประกอบขึ้นด้วยเพศที่แตกต่ำงกัน คือ เพศผู้และเพศเมีย ลูกที่เกิดขึ้นจะพัฒนำ
มำจำกเซลล์ที่เกิดจำกเซลล์พิเศษของเพศผู้คือ สเปิร์ม และเซลล์พิเศษของเพศเมีย คือ เซลล์ไข่มำรวมตัวเป็น
ไซโกตโดยกระบวนกำรสืบพันธุ์
- ทฤษฎีโครโมโซมในกำรถ่ำยทอดลักษณะทำงพันธุกรรม (chormosome theory of inheritance)
1. ยีนมี 2 ชุด และโครโมโซมก็มี 2 ชุด
2. ยีนและโครโมโซมสำมำรถถ่ำยทอดไปสู่รุ่นลูกหลำน
3. ขณะที่มีกำรแบ่งเซลลฺไมโอซิส โครโมโซมมีกำรเข้ำคู่กันและแยกจำกกันไปยังเซลล์ลูกคนละเซลล์
4. กำรแยกตัวของโครโมโซมจะดำเนินไปอย่ำงอิสระ
5. ขณะเกิดกำรสืบพันธุ์จะเกิดกำรรวมกันระหว่ำงชุดโครโมโซมของเซลล์สเปิร์มและเซลล์ไข่
6. ทุกเซลล์ที่พัฒนำมำจำกไซโกตจะมีโครโมโซมครึ่งหนึ่งจำกแม่และอีกครึ่งหนึ่งจำกพ่อ
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซมได้อย่ำง
ถูกต้อง

ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำกระบวนกำรกำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซมไปประยุกต์ใช้ใน
กำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซมกับ
ชีวิตประจำวัน
การสื่อสาร ,การคิด ,การใช้เทคโนโลยี และทักษะชีวิต
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “ยีนของพ่อแม่ถ่ำยทอดสู่ลุกหลำนได้อย่ำงไร”
แนวตอบ คือ กระบวนกำรสืบพันธุ์
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “กำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซม” ว่ำ
- สิ่งมีชีวิตส่วนใหญ่แต่ละชนิดประกอบขึ้นด้วยเพศที่แตกต่ำงกัน คือ เพศผู้และเพศเมีย ลูกที่เกิดขึ้นจะพัฒนำ
มำจำกเซลล์ที่เกิดจำกเซลล์พิเศษของเพศผู้คือ สเปิร์ม และเซลล์พิเศษของเพศเมีย คือ เซลล์ไข่มำรวมตัวเป็น
ไซโกตโดยกระบวนกำรสืบพันธุ์
- ทฤษฎีโครโมโซมในกำรถ่ำยทอดลักษณะทำงพันธุกรรม (chormosome theory of inheritance)
1. ยีนมี 2 ชุด และโครโมโซมก็มี 2 ชุด
2. ยีนและโครโมโซมสำมำรถถ่ำยทอดไปสู่รุ่นลูกหลำน
3. ขณะที่มีกำรแบ่งเซลลฺไมโอซิส โครโมโซมมีกำรเข้ำคู่กันและแยกจำกกันไปยังเซลล์ลูกคนละเซลล์

4. กำรแยกตัวของโครโมโซมจะดำเนินไปอย่ำงอิสระ
5. ขณะเกิดกำรสืบพันธุ์จะเกิดกำรรวมกันระหว่ำงชุดโครโมโซมของเซลล์สเปิร์มและเซลล์ไข่
6. ทุกเซลล์ที่พัฒนำมำจำกไซโกตจะมีโครโมโซมครึ่งหนึ่งจำกแม่และอีกครึ่งหนึ่งจำกพ่อ
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับกำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซม
และกำรนำมำประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
ขั้นสรุป : ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปควำมรู้เป็น concept map และทำใบงำนแบบฝึกหัด
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซมและสำมำรถ
นำมำประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน

หน่วยกำรเรียนที่ 2 เรื่อง กำรค้นพบสำรพันธุกรรม กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยควำมหมำยของสำรพันธุกรรมและกระบวนกำรของกำรค้นพบสำรพันธุกรรม และ
สำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์
2.1 อธิบำยควำมหมำยและองค์ประกอบของสำรพันธุกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 อธิบำยกระบวนกำรของกำรค้นพบสำรพันธุกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องกำรค้นพบสำรพันธุกรรมไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำพันธุศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
- DNA เป็นสำรพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตทั่วไปทั้ง คน สัตว์ พืช โพรทิสต์ แบคทีเรีย ไวรัสและยังพบว่ำ RNA เป็น
สำรพันธุกรรมในไวรัสบำงชนิด เช่น ไวรัส ที่ทำให้เกิดโรคใบด่ำงในใบยำสูบ ไวรัสที่เป็นสำเหตุของโรคโปลิโอ
เอดส์ ซำร์ส ไข้หวัดนก และโรคมะเร็งบำงชนิดเป็นต้น
- นักวิทยำศำสตร์ที่เกี่ยวข้องกับกำรค้นพบสำรพันธุกรรม ได้แก่ เอฟ มิเชอร์ ,อำร์ ฟอยล์เกน ,เอฟ กริฟฟิท
และโอ ที แอเวอรี่ ,ซีแมคลอยด์ ,เอ็ม แมคคำร์ที
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยของสำรพันธุกรรมและกระบวนกำรค้นพบสำรพันธุกรรมได้
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำกระบวนกำรค้นพบสำรพันธุกรรมไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำ
รำยวิชำพันธุศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกำรถ่ำยทอดยีนและโครโมโซมกับ
กำรศึกษำพันธุศำสตร์

การคิด ,การใช้เทคโนโลยี และการแก้ปัญหา
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “สำรพันธุกรรมคืออะไร มีโครงสร้ำงและกำรทำงำนอย่ำงไร”
แนวตอบ คือ DNA และ RNA โครงสร้ำงเป็น polynucleotide เกรียวคู่และสำย
เดี่ยวตำมลำดับ มีหน้ำที่ควบคุมลักษณะทำงพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “กำรค้นพบสำรพันธุกรรม” ว่ำ
- DNA เป็นสำรพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตทั่วไปทั้ง คน สัตว์ พืช โพรทิสต์ แบคทีเรีย ไวรัสและยังพบว่ำ RNA เป็น
สำรพันธุกรรมในไวรัสบำงชนิด เช่น ไวรัส ที่ทำให้เกิดโรคใบด่ำงในใบยำสูบ ไวรัสที่เป็นสำเหตุของโรคโปลิโอ
เอดส์ ซำร์ส ไข้หวัดนก และโรคมะเร็งบำงชนิดเป็นต้น
- นักวิทยำศำสตร์ที่เกี่ยวข้องกับกำรค้นพบสำรพันธุกรรม ได้แก่
1. เอฟ มิเชอร์ : กำรวิเครำะห์ทำงเคมีของสำรที่สกัดได้จำกนิวเคลียส คือ นิวคลีอิน (nuclein)
2. อำร์ ฟอยล์เกน : กำรย้อมติดสีแดงของ DNA ด้วยสีฟุคซินพบว่ำติดที่นิวเคลียสและโครโมโซม
3. เอฟ กริฟฟิท : กำรทดลองโดยฉีดแบคทีเรีย (streptococcus pneumoniae) สำยพันธุ์ R และ S
4. โอ ที แอเวอรี่ ,ซีแมคลอยด์ ,เอ็ม แมคคำร์ที : สำรสกัดสำยพันธุ์ S ผสมแบคทีเรียสำยพันธุ์ R
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับกำรค้นพบสำรพันธุกรรมและกำร
นำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์

เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยของสำรพันธุกรรมและกระบวนกำรค้นพบสำรพันธุกรรม อีกทั้ง
สำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำพันธุศำสตร์

หน่วยกำรเรียนที่ 2 เรื่อง โครโมโซม กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยลักษณะโครงสร้ำงและองค์ประกอบของโครโมโซมและสำมำรถนำควำมรู้ไป
ประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์
2.1 อธิบำยลักษณะโครงสร้ำงของโครโมโซมได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 อธิบำยองค์ประกอบของโครโมโซมได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องโครโมโซมไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
- DNA เป็นองค์ประกอบของโครโมโซมและยีนคือส่วนของ DNA ที่ทำหน้ำที่กำหนดลักษณะทำงพันธุกรรมที่
อยู่บนโครโมโซม
- รูปร่ำงและลักษณะของโครโมโซมของสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งอำจมีแบบเดียวหรือหลำยแบบก็ได้ ส่วนจำนวน
โครโมโซมของสิ่งแต่ละชนิดจะไม่เท่ำกันซึ่งเป็นลักษณะเฉพำะของแต่ละ species
- ส่วนประกอบของโครโมโซม คือ DNA + histone protein เป็นนิวคลีโอโซม  โครมำทิน  โครโมทิด
 โครโมโซม
ควำมรู้ (K) อธิบำยลักษณะโครงสร้ำงและองค์ประกอบของโครโมโซมได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องโครโมโซมไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุ
ศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของลักษณะโครงสร้ำงและ
องค์ประกอบของโครโมโซมกับกำรศึกษำพันธุศำสตร์

การใช้เทคโนโลยี การสื่อสารและการคิด
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “ยีนกับโครโมโซมมีควำมสัมพันธ์กันอย่ำงไร”
แนวตอบ คือ ยีนเป็นหน่วยพันธุกรรมที่อยู่บนโครโมโซม
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “โครโมโซม” ว่ำ
- DNA เป็นองค์ประกอบของโครโมโซมและยีนคือส่วนของ DNA ที่ทำหน้ำที่กำหนดลักษณะทำงพันธุกรรมที่
อยู่บนโครโมโซมทำให้นักวิทยำศำสตร์ทั้งหลำยมุ่งศึกษำโครโมโซมและDNA โดยละเอียด เพรำะจะนำไปสู่
ควำมเข้ำใจกำรเกิดลักษณะต่ำงๆของสิ่งมีชีวิต
- รูปร่ำงและลักษณะของโครโมโซมของสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งอำจมีแบบเดียวหรือหลำยแบบก็ได้โดยใช้ตำแหน่ง
ของเซนโทนเมียร์ในกำรจำแนก เช่น เมตำเซนทริก ซับเมตำเซนทริก อะโครเซนทริกและเทโลเซนทริก ส่วน
จำนวนโครโมโซมของสิ่งแต่ละชนิดจะไม่เท่ำกันซึ่งเป็นลักษณะเฉพำะของแต่ละ species เช่น มนุษย์มีจำนวน
โครโมโซม 46 แท่ง (23 คู่)
- ส่วนประกอบของโครโมโซม คือ DNA + histone protein เป็นนิวคลีโอโซม  โครมำทิน 
โครโมทิด  โครโมโซม โดยสำรพันธุกรรมทั้งหมดของโครโมโซม 1 ชุด ของสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งๆ เรียกว่ำ จี
โนม (genome)

นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับลักษณะโครงสร้ำงและ
องค์ประกอบของโครโมโซมและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับลักษณะโครงสร้ำงและองค์ประกอบของโครโมโซม อีกทั้งสำมำรถนำไป
ประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำพันธุศำสตร์

หน่วยกำรเรียนที่ 2 เรื่อง องค์ประกอบทำงเคมีของ DNA กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงองค์ประกอบทำงเคมีของ DNA และสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำ
รำยวิชำพันธุศำสตร์
2.1 อธิบำยองค์ประกอบทำงเคมีของ DNAได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 สำมำรถนำควำมรู้เรื่ององค์ประกอบทำงเคมีของ DNA ไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์ได้
- DNA เป็นกรดนิคลีอิกชนิดหนึ่ง ซึ่งเป็นพอลิเมอร์ (polymer) สำยยำวประกอบด้วยหน่วยย่อยหรือมอนอ
เมอร์ (monomer) ที่เรียนว่ำ นิวคลีโอไทด์
- นิวคลีโอไทด์ประกอบขึ้นด้วยสำมส่วนโดยมีน้ำตำลเป็นแกนหลัก มีไนโตรจีนัสเบสอยู่ที่คำร์บอนตำแหน่งที่ 1
และหมู่ฟอสเฟตอยู่ที่คำร์บอนตำแหน่งที่ 5
- กฎของชำร์กำฟฟ์ (Chargaff’s Rule) กล่ำวว่ำ สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดจะมีปริมำณของเบส 4 ชนิดแตกต่ำงกัน
แต่กลับพบว่ำปริมำณของเบส A ใกล้เคียงกับ T และเบส C ใกล้เคียงกับ G เสมอ
ควำมรู้ (K) อธิบำยองค์ประกอบทำงเคมีของ DNA ได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่ององค์ประกอบทำงเคมีของ DNAไปประยุกต์ใช้ใน
กำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญขององค์ประกอบทำงเคมีของ DNA
กับกำรศึกษำพันธุศำสตร์

การแก้ปัญหา การใช้เทคโนโลยี การสื่อสารและการคิด
สมุดบันทึก ,ใบงำน ,ใบกิจกรรม และ Concept map
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “DNA มีโครงสร้ำงและส่วนประกอบอย่ำงไรจึงสำมำรถควบคุม
ลักษณะทำงพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตได้”
แนวตอบ คือ หน่วยย่อย Nucleotide เรียงต่อกันเป็นสำยเกลียวคู่เวียนขวำ
polynucleotide
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “องค์ประกอบทำงเคมีของ DNA” ว่ำ
- DNA เป็นกรดนิคลีอิกชนิดหนึ่ง ซึ่งเป็นพอลิเมอร์ (polymer) สำยยำวประกอบด้วยหน่วยย่อยหรือมอนอ
เมอร์ (monomer) ที่เรียนว่ำ นิวคลีโอไทด์ ซึ่งแต่ละนิวคลีโอไทด์ประกอบด้วย
1. น้ำตำลเพนโทส ซึ่งมีคำร์บอน 5 อะตอม คือ น้ำตำลดีออกซีไรโบส
2. ไนโตรจีนัสเบส (nitrogenous base) เป็นโครงสร้ำงประกอบด้วยวงแหวนที่มีอะตอมของคำร์บอน
และไนโตรเจน แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ เบสพิวรีน (purine) มี 2 ชนิด คือ อะดีนีน (adenine หรือ A)
และกวำนีน (guanine หรือ G) และเบสไพริมิดีน (pyrimidine) มี 2 ชนิด คือ ไซโทซีน (cytosine หรือ C)
และ ไทมีน (thymine หรือ T)
3. หมู่ฟอสเฟต (PO4
3-
)

- นิวคลีโอไทด์ประกอบขึ้นด้วยสำมส่วนโดยมีน้ำตำลเป็นแกนหลัก มีไนโตรจีนัสเบสอยู่ที่คำร์บอนตำแหน่งที่ 1
และหมู่ฟอสเฟตอยู่ที่คำร์บอนตำแหน่งที่ 5 ดังนั้น นิวคลีโอไทด์ใน DNA จึงมี 4 ชนิด ซึ่งจะแตกต่ำงกันตำม
องค์ประกอบที่เป็นเบส ได้แก่ A T C และ G
- กฎของชำร์กำฟฟ์ (Chargaff’s Rule) กล่ำวว่ำ สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดจะมีปริมำณของเบส 4 ชนิด
แตกต่ำงกัน แต่กลับพบว่ำปริมำณของเบส A ใกล้เคียงกับ T และเบส C ใกล้เคียงกับ G เสมอ และสิ่งมีชีวิตจะ
มีอัตรำส่วนระหว่ำงเบส A : T และอัตรำส่วนระหว่ำงเบส G : C คงที่เสมอ
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับองค์ประกอบทำงเคมีของ DNA
และกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับองค์ประกอบทำงเคมีของ DNA อีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำ
พันธุศำสตร์

หน่วยกำรเรียนที่ 2 เรื่อง โครงสร้ำงของ DNA กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงลักษณะโครงสร้ำงของ DNA และสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำ
รำยวิชำพันธุศำสตร์
2.1 อธิบำยลักษณะโครงสร้ำงของ DNAได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องโครงสร้ำงของ DNA ไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
- แบบจำลอง DNA คือ พอลินิวคลีโอไทด์ 2 สำยเรียงสลับทิศกัน ปลำย 3’ ของสำยหนึ่งเข้ำคู่กับปลำย 5’ ของ
อีกสำยหนึ่ง เบส A ของอีกสำยหนึ่งตรงกับ T ของอีกสำยหนึ่ง และ เบส C ของอีกสำยหนึ่งตรงกับ G ของอีก
สำยหนึ่งเสมอ
- โครงสร้ำงเกลียวคู่ทำให้โครงสร้ำงของ DNA มีลักษณะคล้ำยบันไดเวียนโดยมีนำตำลดีออกซีไรโบสจับกับหมู่
ฟอสเฟตเป็นรำวบันได (backbones) และบันไดแต่ละขั้นคือคู่เบส 1 คู่
ควำมรู้ (K) อธิบำยลักษณะโครงสร้ำงของ DNA ได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องโครงสร้ำงของ DNAไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำ
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของลักษณะโครงสร้ำง DNA กับ
การแก้ปัญหา การใช้เทคโนโลยี และการคิด

จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “พอลินิวคลีโอไทด์ประกอบกันเป็น DNA ได้อย่ำงไร”
แนวตอบ คือ พันธะโคเวเลนต์ ที่เรียกว่ำ พันธะฟอสโฟไดเอสเตอร์
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “โครงสร้ำงของ DNA” ว่ำ
- เอ็ม เอฟ วิลคินส์ และโรซำลินด์ แฟรงคลิน ศึกษำโครงสร้ำงของ DNA โดยใช้เทคนิค เอกซ์เรย์ดิฟแฟรกชัน
(X-ray diffraction) พบว่ำ โครงสร้ำง DNA จำกสิ่งมีชีวิตชนิดต่ำงๆมีลักษณะที่คล้ำยกันมำก คือ ประกอบด้วย
พอลินิวคลีโอไทด์มำกกว่ำ 1 สำยมีลักษณะเป็นเกลียว เกลียวแต่ละรอบมีระยะห่ำงเท่ำๆกัน
- แบบจำลอง DNA คือ พอลินิวคลีโอไทด์ 2 สำยเรียงสลับทิศกัน ปลำย 3’ ของสำยหนึ่งเข้ำคู่กับปลำย 5’ ของ
อีกสำยหนึ่ง เบส A ของอีกสำยหนึ่งตรงกับ T ของอีกสำยหนึ่ง และ เบส C ของอีกสำยหนึ่งตรงกับ G ของอีก
สำยหนึ่งเสมอ
- โครงสร้ำงเกลียวคู่ทำให้โครงสร้ำงของ DNA มีลักษณะคล้ำยบันไดเวียนโดยมีนำตำลดีออกซีไรโบสจับกับหมู่
ฟอสเฟตเป็นรำวบันได (backbones) และบันไดแต่ละขั้นคือคู่เบส 1 คู่ โดยพอลินิวคลีโอไทด์ 2 สำย อยู่ห่ำง
กัน 20 อังสตรอม เกลียวแต่ละรอบยำว 34 อังสตรอมแต่ละนิวคลีโอไทด์มีระยะห่ำงกัน 3.4 อังสตรอม
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับโครงสร้ำงของ DNAและกำร
นำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์

เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับลักษณะโครงสร้ำงของ DNA อีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำ
พันธุศำสตร์ชั้นสูงต่อไปได้

หน่วยกำรเรียนที่ 2 เรื่อง สมบัติของสำรพันธุกรรม กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงสมบัติของสำรพันธุกรรม และสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำ
พันธุศำสตร์ชั้นสูงต่อไปได้
2.1 อธิบำยสมบัติของสำรพันธุกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องสมบัติไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์ได้อย่ำงถูกต้อง
- กำรพิสูจน์และตรวจสอบว่ำโครงสร้ำงของ DNA มีสมบัติที่จะเป็นสำรพันธุกรรมได้นั้นจะต้องมีสมบัติสำคัญ 3
ประกำร คือ
1. ต้องสำมำรถเพิ่มจำนวนตัวเองได้โดยมีลักษณะเหมือนเดิมเพื่อให้สำมำรถถ่ำยทอดลักษณะทำง
พันธุกรรมจำกรุ่นพ่อแม่ไปยังรุ่นลูกได้
2. สำมำรถควบคุมให้เซลล์สังเครำะห์สำรต่ำงๆเพื่อแสดงลักษณะทำงพันธุกรรมให้ปรำกฏ
3. ต้องสำมำรถแลกเปลี่ยนได้บ้ำงซึ่งกำรแลกเปลี่ยนที่เกิดขึ้นอำจก่อให้เกิดลักษณะพันธุกรรมที่ผิด
แผกไปจำกเดิมและเป็นช่องทำงให้สิ่งมีชีวิตเกิดสปีชีส์ใหม่ๆขึ้น
ควำมรู้ (K) อธิบำยสมบัติของสำรพันธุกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องสมบัติของสำรพันธุกรรมไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำ
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของสมบัติของสำรพันธุกรรมกับ

การสื่อสาร การแก้ปัญหา การใช้เทคโนโลยี และการคิด
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “โครงสร้ำงของ DNA มีควำมเหมำะสมกับสมบัติของ DNA
อย่ำงไรจึงจะสำมำรถถ่ำยทอดลักษณะทำงพันธุกรรมจำกพ่อแม่ไปสู่ลูกหลำนได้”
แนวตอบ คือ สำยเกลียวคู่ที่มีเบสคู่สม A=T และ CG เสมอ จึงสมำรถจำลอง
ตัวเองที่มีลักษณะเหมือนเดิมส่งต่อให้ลูกหลำนได้
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “สมบัติของสำรพันธุกรรม” ว่ำ
- กำรพิสูจน์และตรวจสอบว่ำโครงสร้ำงของ DNA มีสมบัติที่จะเป็นสำรพันธุกรรมได้นั้นจะต้องมีสมบัติสำคัญ 3
ประกำร คือ
1. ต้องสำมำรถเพิ่มจำนวนตัวเองได้โดยมีลักษณะเหมือนเดิมเพื่อให้สำมำรถถ่ำยทอดลักษณะทำง
พันธุกรรมจำกรุ่นพ่อแม่ไปยังรุ่นลูกได้
2. สำมำรถควบคุมให้เซลล์สังเครำะห์สำรต่ำงๆเพื่อแสดงลักษณะทำงพันธุกรรมให้ปรำกฏ
3. ต้องสำมำรถแลกเปลี่ยนได้บ้ำงซึ่งกำรแลกเปลี่ยนที่เกิดขึ้นอำจก่อให้เกิดลักษณะพันธุกรรมที่ผิด
แผกไปจำกเดิมและเป็นช่องทำงให้สิ่งมีชีวิตเกิดสปีชีส์ใหม่ๆขึ้น

- กำรสังเครำะห์ DNA หรือกำรจำลองตัวเองของ DNA โดยวิธ๊ที่เรียกว่ำ DNA replication ซึ่งพอลินิวคลีโอ
ไทด์ 2 สำย แยกออกจำกกันเหมือนกำรรูดซิปโดยกำรสลำยพันธะไฮโดรเจนระหว่ำง A=T และ CG ซึ่ง
เปรียบเสมือนแม่พิมพ์สำหรับกำรสร้ำงสำยใหม่ต่อไปโดยกำรทำงำนของ DNA polymerase
- กำรควบคุมลักษณะทำงพันธุกรรมโดย DNA เนื่องจำกโครงสร้ำงของ DNA ประกอบด้วยนิวคลีโอไทด์สอง
สำยที่มีควำมยำวนับพันนับหมื่นคู่เบสกำรเรียงลำดับจึงมีควำมแตกต่ำงอย่ำงหลำกหลำย เรียกว่ำ รหัส
พันธุกรรม (genetic code)
- DNA กับกำรสังเครำะห์โปรตีน ประกอบด้วย 2 ขั้นตอนหลัก ดังนี้
1. กำรสังเครำะห์ RNA จำก DNA แม่พิมพ์
2. กำรสังเครำะห์โปรตีนที่ไรโบโซม
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับสมบัติของสำรพันธุกรรม และ
กำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำพันธุศำสตร์
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับสมบัติของสำรพันธุกรรมอีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำพันธุ
ศำสตร์ชั้นสูงต่อไปได้
กำรถอดรหัส กำรแปลรหัส
DNA mRNA พอลิเพปไทด์

หน่วยกำรเรียนที่ 2 เรื่อง มิวเทชัน กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรเกิดมิวเทชัน และสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ใน
ชีวิตประจำวัน
2.1 อธิบำยควำมหมำยของมิวเทชันได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 บอกถึงกระบวนกำรเกิดมิวเทชันได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องมิวเทชันไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่ำงถูกต้อง
- สิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งๆจะมีลูกหลำนลักษณะที่ไม่เหมือนกันที่เดียว ซึ่งเป็นผลมำจำกยีนหรือ DNA มีกำร
เปลี่ยนแปลง ซึ่งนักพันธุศำสตร์เรียกกำรเปลี่ยนแปลงลำดับหรือจำนวนของเบสใน DNA และกำรเปลี่ยนแปลง
ที่เกิดขึ้นกับโครโมโซมซึ่งมีผลทำให้ลักษณะหรือฟีโนไทป์ของสิ่งมีชีวิตเปลี่ยนไป และสำมำรถถ่ำยทอดลักษณะ
ไปยังรุ่นต่อๆไปได้นี้ว่ำ กำรกลำยหรือมิวเทชัน (mutation)
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรเกิดมิวเทชันได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องมิวเทชันไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่ำง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของมิวเทชันกับกำรดำรงชีวิตของ
มนุษย์
การแก้ปัญหา การใช้เทคโนโลยี และการคิด

จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “มิวเทชันหมำยถึงอะไรเกิดขึ้นได้อย่ำงไรและมิวเทชันมีผลกระทบ
ต่อสิ่งมีชีวิตอย่ำงไร”
แนวตอบ คือ กำรเปลี่ยนแปลงลำดับหรือจำนวนของเบสใน DNA และกำร
เปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับโครโมโซมซึ่งมีผลทำให้ลักษณะหรือฟีโนไทป์ของสิ่งมีชีวิตเปลี่ยนไป และสำมำรถ
ถ่ำยทอดลักษณะไปยังรุ่นต่อๆไปได้
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “มิวเทชัน” ว่ำ
- สิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งๆจะมีลูกหลำนลักษณะที่ไม่เหมือนกันที่เดียว ซึ่งเป็นผลมำจำกยีนหรือ DNA มีกำร
เปลี่ยนแปลง ซึ่งนักพันธุศำสตร์เรียกกำรเปลี่ยนแปลงลำดับหรือจำนวนของเบสใน DNA และกำรเปลี่ยนแปลง
ที่เกิดขึ้นกับโครโมโซมซึ่งมีผลทำให้ลักษณะหรือฟีโนไทป์ของสิ่งมีชีวิตเปลี่ยนไป และสำมำรถถ่ำยทอดลักษณะ
ไปยังรุ่นต่อๆไปได้นี้ว่ำ กำรกลำยหรือมิวเทชัน (mutation)
- กำรเกิดมิวเทชันเฉพำะที่ในบริเวณ DNA ที่เป็นตำแหน่งของยีน สำมำรถจัดได้เป็น 2 ประเภทคือ
1. กำรแทนที่คู่เบส (base-pair substitution) เช่น โรคโลหิตจำงชนิดซิกเคิลเซลล์
2. กำรเพิ่มขึ้นของนิวคลีโอไทด์ (insertion) และกำรขำดหำยไปของนิวคลีโอไทด์ (deletion) ซึ่งทำ
ให้ลำดับกรดอะมิโนมีกำรเปลี่ยนแปลงไปทั้งหมด เรียกว่ำ เฟรมชิฟท์ มิวเทชัน (frameshift mutation)
- สิ่งก่อกำรกลำยพันธุ์ (mutagen) ทั้งที่เป็นรังสีและสำรเคมี รวมทั้งควำมผิดพลำดที่เกิดขณะมีกำรแบ่งเซลล์
แบบไมโอซิส สำมำรถทำให้เกิดมิวเทชันระดับโครโมโซม เช่น กลุ่มอำกำรคริดูชำต์ กลุ่มอำกำรดำวน์ กลุ่ม

อำกำรพำทัวซินโดรม กลุ่มอำกำรเอ็ดเวิร์ด ซินโดรม กลุ่มอำกำรเทอร์เนอร์ซินโดรม เอ็กซ์วำยวำย ซินโดรม
และไคลน์เฟลเตอร์ ซินโดรม
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรเกิด
มิวเทชันและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรเกิดมิวเทชันอีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ใน
ชีวิตประจำวันได้
หน่วยกำรเรียนที่ 3 เรื่อง พันธุวิศวกรรม กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์

**************************************************************************************************
ว 1.2 ม.4-6/2 สืบค้นข้อมูลและอภิปรำยผลของเทคโนโลยีชีวภำพที่มีต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อมและนำควำมรู้
ไปใช้ประโยชน์
อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรทำงพันธุวิศวกรรม และสำมำรถนำควำมรู้ไป
ประยุกต์ใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน
2.1 อธิบำยควำมหมำยของพันธุวิศวกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 บอกถึงกระบวนกำรทำงพันธุวิศวกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องพันธุวิศวกรรมไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่ำงถูกต้อง
- พันธุวิศวกรรมเป็นเทคนิคกำรสร้ำง DNA สำยผสมหรือ รีคอมบิแนนท์ DNA (recombinant DNA) ให้ได้
สิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะตำมควำมต้องกำร
- เอนไซม์ในแบคทีเรียนที่สำมำรถตัดสำย DNA บริเวณที่มีลำดับเบสจำเพำะ เรียกว่ำ เอนไซม์ตัดจำเพำะ
(restriction enzyme) และสำมำรถเชื่อมสำย DNA ที่ถูกตัดแล้วมำต่อกันได้ด้วย เอนไซม์ไลเกส (DNA ligase
enzyme)
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรทำงพันธุวิศวกรรมได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องพันธุวิศวกรรมไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของพันธุวิศวกรรมกับกำรดำรงชีวิต
ของมนุษย์
การสื่อสาร ทักษะชีวิต การใช้เทคโนโลยี และการคิด

จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “พันธุวิศวกรรมคืออะไรและมีกระบวนกำรอย่ำงไร”
แนวตอบ คือ พันธุวิศวกรรมเป็นเทคนิคกำรสร้ำง DNA สำยผสมหรือ รีคอมบิแนนท์
DNA (recombinant DNA) ให้ได้สิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะตำมควำมต้องกำร
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “พันธุวิศวกรรม” ว่ำ
- พันธุวิศวกรรมเป็นเทคนิคกำรสร้ำง DNA สำยผสมหรือ รีคอมบิแนนท์ DNA (recombinant DNA) ให้ได้
สิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะตำมควำมต้องกำร
- เอนไซม์ในแบคทีเรียนที่สำมำรถตัดสำย DNA บริเวณที่มีลำดับเบสจำเพำะ เรียกว่ำ เอนไซม์ตัดจำเพำะ
(restriction enzyme) และสำมำรถเชื่อมสำย DNA ที่ถูกตัดแล้วมำต่อกันได้ด้วย เอนไซม์ไลเกส (DNA ligase
enzyme)
- เอนไซม์ตัดจำเพำะจะทำให้เรำได้สำย DNA หลังจำกถูกตัดแล้วใน 2 รูปแบบ คือ ปลำยเหนียว (sticky end)
และ ปลำยทู่ (blunt end)
- กำรเชื่อมต่อสำย DNA ด้วยเอนไซม์ไลเกสเป็นกำรเร่งปฏิกิริยำกำรสร้ำงพันธะโควำเลนต์ที่เรียกว่ำ พันธะฟอส
โฟไดเอสเตอร์
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรทำง
พันธุวิศวกรรมและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน

เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรทำงพันธุวิศวกรรมอีกทั้งสำมำรถนำไป
ประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้

หน่วยกำรเรียนที่ 3 เรื่อง กำรโคลนยีน กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรโคลนยีน และสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้
ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน
2.1 อธิบำยควำมหมำยของกำรโคลนยีนได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 บอกถึงกระบวนกำรของกำรโคลนยีนได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องกำรโคลนยีนไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่ำงถูกต้อง
- วิธีกำรที่จะสำมำรถดำรง DNA สำยผสมให้คงอยู่และเพิ่มจำนวนเพื่อใช้ในกำรศึกษำให้มำกพอและ
เหมือนๆกัน นั้นเรียกว่ำ กำรโคลนยีน (DNA cloning) และหำก DNA บริเวณดังกล่ำวเป็นยีน ก็อำจเรียกว่ำ
กำรโคลนยีน (gene cloning)
- กำรโคลนยีนสำมรถทำได้หลำกหลำยแบบ เช่น
1. กำรโคลนยีนโคลนยีนโดยอำศัยพลำสมิดของแบคทีเรีย
2. กำรโคลนยีนในหลอดทดลองโดยเทคนิคพอลิเมอเรสเชนรีแอกชันหรือพีซีอำร์
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรโคลนยีนได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องกำรโคลนยีนไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่ำง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกำรโคลนยีนกับกำรดำรงชีวิตของ
มนุษย์

การคิด ทักษะชีวิต และการใช้เทคโนโลยี
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “กำรโคลนยีนคืออะไรและมีวิธีกำรอย่ำงไร”
แนวตอบ คือ วิธีกำรที่จะสำมำรถดำรง DNA สำยผสมให้คงอยู่และเพิ่มจำนวนเพื่อ
ใช้ในกำรศึกษำให้มำกพอและเหมือนๆกัน
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “กำรโคลนยีน” ว่ำ
- วิธีกำรที่จะสำมำรถดำรง DNA สำยผสมให้คงอยู่และเพิ่มจำนวนเพื่อใช้ในกำรศึกษำให้มำกพอและ
เหมือนๆกัน นั้นเรียกว่ำ กำรโคลนยีน (DNA cloning) และหำก DNA บริเวณดังกล่ำวเป็นยีน ก็อำจเรียกว่ำ
กำรโคลนยีน (gene cloning)
- กำรโคลนยีนสำมรถทำได้หลำกหลำยแบบ เช่น
1. กำรโคลนยีนโคลนยีนโดยอำศัยพลำสมิดของแบคทีเรีย
2. กำรโคลนยีนในหลอดทดลองโดยเทคนิคพอลิเมอเรสเชนรีแอกชันหรือพีซีอำร์
- กำรโคลนยีนโคลนยีนโดยอำศัยพลำสมิดของแบคทีเรีย คือกำรอำศัยวิธีกำรเพิ่มจำนวนชุด DNA ในพลำสมิด
(plasmid) ของแบคทีเรียซึ่งถือว่ำเป็น DNA พำหะ (vector) สำหรับกำรโคลน DNA อย่ำงหนึ่ง

- กำรโคลนยีนในหลอดทดลองโดยเทคนิคพอลิเมอเรสเชนรีแอกชันหรือพีซีอำร์ (Polymerase Chain
Reaction : PCR)โดยปัจจุบันอำศัยเครื่องมือทีเรียกว่ำ เทอร์มอไซเคลอร์ (thermocycle) ซึ่งเป็นเครื่องมือ
ควบคุมอุณหภูมิให้ปรับเปลี่ยนตำมกำหนดเวลำที่ตั้งไว้ได้
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของ
กำรโคลนยีนและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรโคลนยีนอีกทั้งสำมำรถนำไป
ประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้

หน่วยกำรเรียนที่ 3 เรื่อง กำรวิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนม กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรวิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนม และ
สำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน
2.1 อธิบำยควำมหมำยของกำรวิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนมได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 บอกถึงกระบวนกำรของกำรวิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนมได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องกำรวิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนมไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่ำงถูกต้อง
- ในกำรศึกษำDNA ซึ่งรวมทั้งกำรวิเครำะห์ลำดับ DNA (DNA analysis) จะต้องอำศัยควำมรู้พื้นฐำนในกำร
แยกโมเลกุลของ DNA ที่มีขนำดประจุปละรูปร่ำงแตกต่ำงกันออกจำกกันในสนำมไฟฟ้ำผ่ำนตัวกลำง ซึ่งเรียก
วิธีนี้ว่ำ เจลอิเล็กโทรโฟริซิส (Gel electrophoresis) ซึ่งสำมำรถใช้แยกและศึกษำโมเลกุลของโปรตีนได้ด้วย
- จีโนมของสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกันมีควำมแตกต่ำงกัน ซึ่งสำมำรถตรวจสอบควำมแตกต่ำงได้โดยอำศัยกำร
ทำงำนของเอนไซม์ตัดจำเพำะแล้วนำชิ้น DNA ไปแยกขนำดโดยวิธีกำรเจลอิเล็กโทรโฟริซิสและตรวจสอบโดย
วิธีจำเพำะจะได้รูปแบบของแถบ DNA ที่แตกต่ำงกัน เรียกวิธีกำรนี้ว่ำ เรสตริกชัน แฟรกเมนท์ เลจท์ พอลิมอร์
ฟิซึม (restriction fragment length polymorphism : RFLP) ซึ่งสำมำรถใช้เป็นเครื่องหมำยทำงพันธุกรรม
(genetic marker) ได้
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรวิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนม
ได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องกำรวิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนมไป
ประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่ำงถูกต้อง

คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกำรวิเครำะห์ DNA และ
กำรศึกษำจีโนมกับกำรดำรงชีวิตของมนุษย์
การแก้ปัญหา การคิด ทักษะชีวิต และการใช้เทคโนโลยี
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “นักวิทยำศำสตร์สำมำรถแยกขนำดของ DNA ที่ได้จำกกำรโคลน
ด้วยวิธีกำรใดและมีประโยชน์อย่ำงไร”
แนวตอบ คือ กำรวิเครำะห์ลำดับ DNA (DNA analysis) ซึ่งสำมำรถนำไป
ประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำจีโนมโดยวิธีกำรเรสตริกชัน แฟรกเมนท์ เลจท์ พอลิมอร์ฟิซึม (restriction fragment
length polymorphism : RFLP) ซึ่งสำมำรถใช้เป็นเครื่องหมำยทำงพันธุกรรม (genetic marker) ได้
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “กำรวิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนม” ว่ำ
- ในกำรศึกษำDNA ซึ่งรวมทั้งกำรวิเครำะห์ลำดับ DNA (DNA analysis) จะต้องอำศัยควำมรู้พื้นฐำนในกำร
แยกโมเลกุลของ DNA ที่มีขนำดประจุปละรูปร่ำงแตกต่ำงกันออกจำกกันในสนำมไฟฟ้ำผ่ำนตัวกลำง ซึ่งเรียก
วิธีนี้ว่ำ เจลอิเล็กโทรโฟริซิส (Gel electrophoresis) ซึ่งสำมำรถใช้แยกและศึกษำโมเลกุลของโปรตีนได้ด้วย

- จีโนมของสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกันมีควำมแตกต่ำงกัน ซึ่งสำมำรถตรวจสอบควำมแตกต่ำงได้โดยอำศัยกำร
ทำงำนของเอนไซม์ตัดจำเพำะแล้วนำชิ้น DNA ไปแยกขนำดโดยวิธีกำรเจลอิเล็กโทรโฟริซิสและตรวจสอบโดย
วิธีจำเพำะจะได้รูปแบบของแถบ DNA ที่แตกต่ำงกัน เรียกวิธีกำรนี้ว่ำ เรสตริกชัน แฟรกเมนท์ เลจท์ พอลิมอร์
ฟิซึม (restriction fragment length polymorphism : RFLP) ซึ่งสำมำรถใช้เป็นเครื่องหมำยทำงพันธุกรรม
(genetic marker) ได้
กำรวิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนมและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรวิเครำะห์ DNA และกำรศึกษำจีโนมอีก
ทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้

หน่วยกำรเรียนที่ 3 เรื่อง กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในด้ำนต่ำงๆ
และสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน
2.1 อธิบำยควำมหมำยของกำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในด้ำนต่ำงๆได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 บอกถึงกระบวนกำรของกำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในด้ำนต่ำงๆได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องกำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในด้ำนต่ำงๆไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่ำง
- กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในเชิงกำรแพทย์และเภสัชกรรม ได้แก่
1. กำรวินิจฉัยโรค
2. กำรบำบัดด้วยยีน
3. กำรสร้ำงผลิตภัณฑ์ทำงเภสัชกรรม
- กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในเชิงนิติวิทยำศำสตร์
- กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในเชิงกำรเกษตร
- กำรใช้พันธุศำสตร์เพื่อศึกษำค้นคว้ำหำยีนและหน้ำที่ของยีน
- กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA เพื่อสิ่งแวดล้อม
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ใน
ด้ำนต่ำงๆ ได้อย่ำงถูกต้อง

ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องกำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในด้ำนต่ำงๆไป
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ
DNA กับกำรดำรงชีวิตของมนุษย์
การแก้ปัญหา ทักษะชีวิต และการใช้เทคโนโลยี
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “มีกำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยี DNA ให้เป็นประโยชน์ต่อสังคมและ
สิ่งแวดล้อมอย่ำงไรบ้ำง”
แนวตอบ คือ กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในเชิงกำรแพทย์และเภสัชกรรม
กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในเชิงนิติวิทยำศำสตร์ กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในเชิง
กำรเกษตร กำรใช้พันธุศำสตร์เพื่อศึกษำค้นคว้ำหำยีนและหน้ำที่ของยีนและกำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ
DNA เพื่อสิ่งแวดล้อม
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA” ว่ำ
- กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในเชิงกำรแพทย์และเภสัชกรรม ได้แก่
1. กำรวินิจฉัยโรค เช่น โรคที่เกิดจำกกำรติดเชื้อต่ำงๆ โรคทำงพันธุกรรม

2. กำรบำบัดด้วยยีน เช่น Severe Combined Immunodefiency Disorder (SCID)
3. กำรสร้ำงผลิตภัณฑ์ทำงเภสัชกรรม เช่น ฮอร์โมนอินซูลินเพื่อรักษำโรคเบำหวำน
- กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในเชิงนิติวิทยำศำสตร์ เช่น ลำยพิมพ์ DNA โดยใช้ DNA band
- กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในเชิงกำรเกษตร
1. กำรทำฟำร์มสัตว์เพื่อสุขภำพมนุษย์
2. กำรสร้ำงพืชดัดแปลงพันธุกรรม
3. กำรปรับปรุงพันธุ์โดยอำศัยวิธีกำรของโมเลกูลำร์ บรีดดิง
- กำรใช้พันธุศำสตร์เพื่อศึกษำค้นคว้ำหำยีนและหน้ำที่ของยีน โดยใช้กำรจัดทำเป็นข้อมูลชีวสำรสนเทศ
- กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA เพื่อสิ่งแวดล้อมเพื่อสร้ำงสำยพันธุจุลินทรีย์หรือพืชที่มีควำมสำมำรถใน
กำรย่อยสลำยสำรที่ไม่พึงประสงค์ที่ปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อม
กำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ในด้ำนต่ำงๆและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีของ DNA ใน
ด้ำนต่ำงๆ อีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้

หน่วยกำรเรียนที่ 3 เรื่อง ควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง DNA กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรของควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง DNA และ
สำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน
2.1 อธิบำยควำมหมำยของควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง DNA ได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 บอกถึงกระบวนกำรของควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง DNA ได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง DNA ไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่ำงถูกต้อง
- เนื่องด้วยเทคโนโลยีของกำรสร้ำง DNA สำยผสมและกำรสร้ำงสิ่งมีชีวิตดัดแปลงพันธุกรรมเป็นเทคโนโลยีที่มี
ประสิทธิภำพและมีควำมก้ำวหน้ำอย่ำงรวดเร็ว เกิดกำรศึกษำทำงชีววิทยำอย่ำงกว้ำงขวำงพร้อมกับสำยพันธุ์
สิ่งมีชีวิตใหม่เกิดขึ้นอย่ำงมำกมำยบนโลกอย่ำงที่ไม่เคยมีมำก่อน ทำให้สังคมเริ่มตระหนักและหวั่งเกรงผลเสียที่
อำจเนื่องมำจำกเทคโนโลยีนี้
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยและกระบวนกำรของควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง DNA
ได้อย่ำงถูกต้อง
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง DNA ไป
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง
DNA กับกำรดำรงชีวิตของมนุษย์
การสื่อสาร การคิด การแก้ปัญหา ทักษะชีวิต และการใช้เทคโนโลยี

จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “สิ่งมีชีวิตดัดแปลงพันธุกรรมและข้อมูลจำกจีโนมมนุษย์มี
ผลกระทบต่อสังคมอย่ำงไรและจะมีระบบกำรจัดกำรเพื่อให้เกิดควำมปลอดภัยและมีจริยธรรมได้อย่ำงไร”
แนวตอบ คือ มนุษย์ทุกคนควรมีสิทธิในกำรรับทรำบควำมก้ำวหน้ำของเทคโนโลยี
และใช้ข้อมูลต่ำงๆในกำรวิเครำะห์อย่ำงถี่ถ้วนรอบคอบเพื่อเป็นประโยชน์ต่อกำรตัดสินใจในกำรร่วมกันวำง
แผนกำรใช้ประโยชน์ของเทคโนโลยีต่ำงๆร่วมกันในอนำคต
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “ควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง DNA” ว่ำ
- เนื่องด้วยเทคโนโลยีของกำรสร้ำง DNA สำยผสมและกำรสร้ำงสิ่งมีชีวิตดัดแปลงพันธุกรรมเป็นเทคโนโลยีที่มี
ประสิทธิภำพและมีควำมก้ำวหน้ำอย่ำงรวดเร็ว เกิดกำรศึกษำทำงชีววิทยำอย่ำงกว้ำงขวำงพร้อมกับสำยพันธุ์
สิ่งมีชีวิตใหม่เกิดขึ้นอย่ำงมำกมำยบนโลกอย่ำงที่ไม่เคยมีมำก่อน ทำให้สังคมเริ่มตระหนักและหวั่งเกรงผลเสียที่
อำจเนื่องมำจำกเทคโนโลยีนี้
- ควำมหวั่งเกรงต่อควำมผิดพลำดเริ่มจำกควำมหวำดกลัวว่ำจะเป็นแนวทำงกำรเกิดเชื้อโรคสำยพันธุ์ใหม่ๆที่ดื้อ
ยำปฏิชีวนะ นอกจำกนี้กระแสกำรต่อต้ำนพืช GMOs ของประชำชนในหลำยประเทศและได้สร้ำงข้อตกลงเพื่อ
ควำมปลอดภัยทำงชีวภำพ
- มนุษย์ทุกคนควรมีสิทธิในกำรรับทรำบควำมก้ำวหน้ำของเทคโนโลยีและใช้ข้อมูลต่ำงๆในกำรวิเครำะห์อย่ำงถี่
ถ้วนรอบคอบเพื่อเป็นประโยชน์ต่อกำรตัดสินใจในกำรร่วมกันวำงแผนกำรใช้ประโยชน์ของเทคโนโลยีต่ำงๆ
ร่วมกันในอนำคต

ควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง DNAและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของควำมปลอดภัยของเทคโนโลยีทำง DNA อีก
ทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้

หน่วยกำรเรียนที่ 4 เรื่อง หลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
ว 1.2 ม.4-6/4 อธิบำยกระบวนกำรคัดเลือกตำมธรรมชำติและผลกำรคัดเลือกตำมธรรมชำติต่อควำมลำก
หลำยของสิ่งมีชีวิต
อธิบำยถึงควำมสำคัญและควำมแตกต่ำงของหลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต
และสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำวิวัฒนำกำร
2.1 อธิบำยควำมสำคัญของหลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงของหลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องหลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตไปใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำรได้อย่ำง
- กำรเปลี่ยแปลง DNA ทำให้เกิดลักษณะของสิ่งมีชีวิตเปลี่ยนแปลงไปกำรเปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิตที่มี
ลักษณะเปลี่ยนแปลงไปจำกบรรพบุรุษและสำมำรถถ่ำยทอดลักษณะนี้ไปยังรุ่นต่อไป ทำให้ลูกหลำนที่เกิดขึ้นมี
ลักษณะแตกต่ำงจำกบรรพบุรุษและถูกคัดเลือกให้มีชีวิตอยู่รอดในสภำพแวดล้อมที่ต่ำงกันในระยะเวลำที่
ยำวนำน เรียกกำรเปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิตนี้ว่ำ วิวัฒนำกำร (evolution)
- หลักฐำนและข้อมูลที่สำมำรถบ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตได้ คือ
1. หลักฐำนจำกซำกดึกดำบรรพ์ของสิ่งมีชีวิต
2. หลักฐำนจำกกำยวิภำคเปรียบเทียบ
3. หลักฐำนจำกคัพภะวิทยำเปรียบเทียบ
4. หลักฐำนด้ำนชีววิทยำระดับโมเลกุล
5. หลักฐำนด้ำนชีวภูมิศำสตร์

ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมสำคัญและควำมแตกต่ำงของหลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของ
สิ่งมีชีวิต
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องหลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตไป
ประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำร
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของหลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำร
ของสิ่งมีชีวิตกับกำรศึกษำทำงด้ำนวิวัฒนำกำร
การสื่อสาร การคิด และการใช้เทคโนโลยี
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “หลักฐำนต่ำงๆสนับสนุนกำรเกิดวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต
อย่ำงไร”
แนวตอบ คือ ทำให้เรำทรำบถึงลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไปจำกบรรพ
บุรุษและสำมำรถถ่ำยทอดลักษณะนี้ไปยังรุ่นต่อไป ซึ่งถูกคัดเลือกให้มีชีวิตอยู่รอดในสภำพแวดล้อมที่ต่ำงกันใน
ระยะเวลำที่ยำวนำน
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “หลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต” ว่ำ

- กำรเปลี่ยแปลง DNA ทำให้เกิดลักษณะของสิ่งมีชีวิตเปลี่ยนแปลงไปกำรเปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิตที่มี
ลักษณะเปลี่ยนแปลงไปจำกบรรพบุรุษและสำมำรถถ่ำยทอดลักษณะนี้ไปยังรุ่นต่อไป ทำให้ลูกหลำนที่เกิดขึ้นมี
ลักษณะแตกต่ำงจำกบรรพบุรุษและถูกคัดเลือกให้มีชีวิตอยู่รอดในสภำพแวดล้อมที่ต่ำงกันในระยะเวลำที่
ยำวนำน เรียกกำรเปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิตนี้ว่ำ วิวัฒนำกำร (evolution)
- หลักฐำนและข้อมูลที่สำมำรถบ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตได้ คือ
1. หลักฐำนจำกซำกดึกดำบรรพ์ของสิ่งมีชีวิต ซึ่งเปรียบเสมือนกำรบันทึกเหตุกำรณ์สนับสนุนว่ำ
สิ่งมีชีวิตเหล่ำนี้เคยปรำกฏอยู่บนโลกในอดีตแต่ในปัจจุบันสิ่งมีชีวิตหลำยชนิดได้สูญพันธุ์ไปแล้ว
2. หลักฐำนจำกกำยวิภำคเปรียบเทียบ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ องค์ประกอบเหมือนกันแต่ทำ
หน้ำที่แตกต่ำงกันในกำรดำรงชีวิต เรียกโครงสร้ำงลักษณะนี้ว่ำ ฮอโมโลกัส (homologous structure) แต่ถ้ำ
องค์ประกอบต่ำงกันแต่ทำหน้ำที่เหมือนกันในกำรดำรงชีวิต จะเรียกโครงสร้ำงลักษณะนี้ว่ำ อะนำโลกัส
(analogous structure)
3. หลักฐำนจำกคัพภะวิทยำเปรียบเทียบ โดยกำรเจริญเติบโตของเอ็มบริโอสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง
ระยะแรกๆจะเห็นว่ำมีอวัยวะบำงอย่ำงที่คล้ำยคลึงกัน เช่น ช่องเหงือก (gill slit) และหำง เป็นต้น
4. หลักฐำนด้ำนชีววิทยำระดับโมเลกุล เป็นหลักฐำนที่ได้จำกข้อเท็จจริงที่ว่ำสิ่งมีชีวิตมี DNA เป็นสำร
พันธุกรรม ยกเว้น ไวรัสบำงชนิด และสิ่งมีชีวิตมีกลไกกำรสังเครำะห์ DNA RNA และโปรตีนแบบเดียวกัน
5. หลักฐำนด้ำนชีวภูมิศำสตร์ โดยสังเกตพืชและสัตว์ที่แพร่กระจำยในบริเวณภูมิศำสตร์ต่ำงๆบนพื้นที่
โลกนี้ จะเห็นได้ว่ำมีควำมแตกต่ำงกันและมีจำนวนมำกหลำกหลำยสปีชีส์
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับควำมสำคัญและควำมแตกต่ำง
ของหลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำร
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมสำคัญและควำมแตกต่ำงของหลักฐำนที่บ่งบอกถึงวิวัฒนำกำรของ
สิ่งมีชีวิตอีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำร

หน่วยกำรเรียนที่ 4 เรื่อง แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและควำมแตกต่ำงของแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตและ
สำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำวิวัฒนำกำร
2.1 อธิบำยควำมหมำยของแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงของแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตไปใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำรได้อย่ำง
- ในอดีตโดยเฉพำะในวัฒนธรรมของคนตะวันตกมีควำมเชื่อว่ำสิ่งมีชีวิตต่ำงๆบนโลกนี้เกิดจำกอนุภำพเหนือ
ธรรมชำติ ต่อมำได้มีกำรค้นพบซำกดึกดำบรรพ์ของสิ่งมีชีวิตในชั้นหินทำให้เห็นร่องรอยของสิ่งมีชีวิตในอดีตที่
สูญพันธุ์ไปแล้วอีกทั้งสภำพภูมิศำสตร์ของโลกที่มีกำรเปลี่ยนแปลงตลอดเวลำจึงเกิดควำมเชื่อว่ำสิ่งมีชีวิตน่ำจะ
มีกำรเปลี่ยนแปลงให้เข้ำกับสภำพแวดล้อมในแต่ละยุคสมัยทำให้ยอมรับว่ำสิ่งมีชีวิตมีวิวัฒนำกำร
- แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต ประกอบด้วย
1. แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของลำมำร์ก
2. แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรกำรคัดเลือกโดยธรรมชำติของดำร์วิน
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยและควำมแตกต่ำงของแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของ
สิ่งมีชีวิต
ทักษะ / กระบวนกำร (P) นำควำมรู้เรื่องแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตไป

คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของ
สิ่งมีชีวิตกับกำรศึกษำทำงด้ำนวิวัฒนำกำร
การแก้ปัญหา การคิด และการใช้เทคโนโลยี
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “นักวิทยำศำสตร์ในอดีตมีแนวควำมคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของ
สิ่งมีชีวิตอย่ำงไรบ้ำง”
แนวตอบ คือ แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของลำมำร์กและแนวคิดเกี่ยวกับ
วิวัฒนำกำรกำรคัดเลือกโดยธรรมชำติของดำร์วิน
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต” ว่ำ
- ในอดีตโดยเฉพำะในวัฒนธรรมของคนตะวันตกมีควำมเชื่อว่ำสิ่งมีชีวิตต่ำงๆบนโลกนี้เกิดจำกอนุภำพเหนือ
ธรรมชำติ ต่อมำได้มีกำรค้นพบซำกดึกดำบรรพ์ของสิ่งมีชีวิตในชั้นหินทำให้เห็นร่องรอยของสิ่งมีชีวิตในอดีตที่
สูญพันธุ์ไปแล้วอีกทั้งสภำพภูมิศำสตร์ของโลกที่มีกำรเปลี่ยนแปลงตลอดเวลำจึงเกิดควำมเชื่อว่ำสิ่งมีชีวิตน่ำจะ
มีกำรเปลี่ยนแปลงให้เข้ำกับสภำพแวดล้อมในแต่ละยุคสมัยทำให้ยอมรับว่ำสิ่งมีชีวิตมีวิวัฒนำกำร
- แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต ประกอบด้วย
1. แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของลำมำร์ก กล่ำวว่ำ อวัยวะส่วนใดที่มีกำรใช้งำนมำกในกำรดำรงชีวิต
จะมีขนำดใหญ่และแข็งแรงขึ้น ขณะที่อวัยวะที่ไม่ค่อยได้ใช้งำนจะอ่อนแอและเสื่อมลงไป ซึ่งเรียกว่ำ กฎกำรใช้

และไม่ใช้ (Law of use and disuse) และกำรเปลี่ยนแปลงโครงสร้ำงของสิ่งมีชีวิตภำยในชั่วรุ่นนั่นนั้นสำมำรถ
ถ่ำยทอดไปยังรุ่นลูกได้ ซึ่งเรียกว่ำ กฎกำรถ่ำยทอดลักษณะที่เกิดขึ้นใหม่ (Law of inheritance of acquired
characteritic)
2. แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรกำรคัดเลือกโดยธรรมชำติของดำร์วิน กล่ำวว่ำ สิ่งมีชีวิตที่พบ
แพร่กระจำยบนโลกนี้เกิดจำกกำรสะสมควำมแตกต่ำงไปจำกบรรพบุรุษซึ่งเป็นลักษณะที่เหมำะสมกับ
สภำพแวดล้อมขณะนั้นและถูกคัดเลือกให้สำมำรถดำรงชีวิตอยู่ได้ในสภำพแวดล้อมนั้น ลักษณะดังกล่ำวถือเป็น
กำรปรับตัว (adaptation) ของสิ่งมีชีวิตให้เหมำะสมกับสภำพแวดล้อมเพื่อให้เกิดสิ่งมีชีวิตสปีชีส์ (specise)
ใหม่ขึ้น แนวคิดดังกล่ำวนี้ เรียกว่ำ ทฤษฎีกำรคัดเลือกโดยธรรมชำติ (Theory of Natural Selection)
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับควำมหมำยและควำมแตกต่ำง
ของแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำร
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและควำมแตกต่ำงของแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต
อีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำร

หน่วยกำรเรียนที่ 4 เรื่อง พันธุศำสตร์ประชำกร กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและสำมำรถแก้โจทย์ปัญหำที่เกี่ยวกับพันธุศำสตร์ประชำกรอีกทั้ง
สำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำวิวัฒนำกำร
2.1 อธิบำยควำมหมำยของพันธุศำสตร์ประชำกรได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 สำมำรถแก้โจทย์ปัญหำที่เกี่ยวกับพันธุศำสตร์ประชำกรได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องพันธุศำสตร์ประชำกรไปใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำรได้อย่ำงถูกต้อง
- ประชำกร หมำยถึงกลุ่มของสิ่งมีชีวิตที่อำศัยอยู่รวมกันในพื้นที่หนึ่งๆ โดยสมำชิกในประชำกรของสิ่งมีชีวิตนั้น
สำมำรถสืบพันธุ์ระหว่ำงกันได้และให้ลูกที่ไม่เป็นหมัน
- พันธุศำสตร์ประชำกรเป็นกำรศึกษำที่เกี่ยวกับกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ยีน (gene frequency) หรือกำร
เปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีน(allele frequency) ที่เป็นองค์ประกอบทำงพันธุกรรมของประชำกรและ
ปัจจัยที่ทำให้ควำมถี่แอลลีนเปลี่ยนแปลง
- ทฤษฎีของฮำร์ดี-ไวท์เบิร์ก กล่ำวว่ำ ควำมถี่แอลลีนและควำมถี่จีโนไทป์ในยีนพูลของประชำกรจะมีค่ำคงที่ใน
ทุกๆรุ่นถ้ำไม่มีปัจจัยบำงอย่ำงมำเกี่ยวข้อง เรียกว่ำ ภำวะสมดุลของฮำร์ดี-ไวท์เบิร์ก
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยของพันธุศำสตร์ประชำกร
ทักษะ / กระบวนกำร (P) แก้โจทย์ปัญหำที่เกี่ยวกับพันธุศำสตร์ประชำกร
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของพันธุศำสตร์ประชำกรกับ
กำรศึกษำทำงด้ำนวิวัฒนำกำร

การแก้ปัญหา การคิด และการสื่อสาร
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “พันธุศำสตร์ประชำกรคืออะไรและเกี่ยวกับวิวัฒนำกำรอย่ำงไร”
แนวตอบ คือ พันธุศำสตร์ประชำกรเป็นกำรศึกษำที่เกี่ยวกับกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่
ยีน (gene frequency) หรือกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีน (allele frequency) ที่เป็นองค์ประกอบ
ทำงพันธุกรรมของประชำกรและปัจจัยที่ทำให้ควำมถี่แอลลีนเปลี่ยนแปลง
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “พันธุศำสตร์ประชำกร” ว่ำ
- ประชำกร หมำยถึงกลุ่มของสิ่งมีชีวิตที่อำศัยอยู่รวมกันในพื้นที่หนึ่งๆ โดยสมำชิกในประชำกรของสิ่งมีชีวิตนั้น
สำมำรถสืบพันธุ์ระหว่ำงกันได้และให้ลูกที่ไม่เป็นหมัน
- พันธุศำสตร์ประชำกรเป็นกำรศึกษำที่เกี่ยวกับกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ยีน (gene frequency) หรือกำร
เปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีน(allele frequency) ที่เป็นองค์ประกอบทำงพันธุกรรมของประชำกรและ
ปัจจัยที่ทำให้ควำมถี่แอลลีนเปลี่ยนแปลง
- ทฤษฎีของฮำร์ดี-ไวท์เบิร์ก กล่ำวว่ำ ควำมถี่แอลลีนและควำมถี่จีโนไทป์ในยีนพูลของประชำกรจะมีค่ำคงที่ใน
ทุกๆรุ่นถ้ำไม่มีปัจจัยบำงอย่ำงมำเกี่ยวข้อง เรียกว่ำ ภำวะสมดุลของฮำร์ดี-ไวท์เบิร์ก

นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับควำมหมำยและกำรแก้โจทย์
ปัญหำที่เกี่ยวกับพันธุศำสตร์ประชำกรและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำร
ขั้นสรุป : ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปควำมรู้เป็น concept map และทำใบกิจกรรมแก้โจทย์
ปัญหำเพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกำรแก้โจทย์ปัญหำที่เกี่ยวกับพันธุศำสตร์ประชำกรอีก
ทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำร

หน่วยกำรเรียนที่ 4 เรื่อง ปัจจัยของกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีน กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและเปรียบเทียบควำมแตกต่ำงระหว่ำงปัจจัยของกำรเปลี่ยนแปลง
ควำมถี่ของแอลลีนอีกทั้งสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำวิวัฒนำกำร
2.1 อธิบำยควำมหมำยของปัจจัยกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีนได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงระหว่ำงปัจจัยของกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีนได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องปัจจัยของกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีนไปใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำรได้อย่ำง
- กำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีนในประชำกรแต่ละรุ่นจะทำให้โครงสร้ำงทำงพันธุกรรมของประชำกรมี
กำรเปลี่ยนแปลงน้อยจนไม่สำมำรถสังเกตเห็นได้ นั่นคือ ประชำกรเกิดวิวัฒนำกำรขึ้น เรียกว่ำ วิวัฒนำกำร
ระดับจุลภำค (microevolution) ซึ่งถือได้ว่ำเป็นกำรเกิดวิวัฒนำกำรในระดับสปีชีส์ของสิ่งมีชีวิต
- ปัจจัยที่ทำให้ควำมถี่ของแอลลีนในประชำกรเปลี่ยนแปลงและเกิดวิวัฒนำกำร ได้แก่
1. แรนดอมจีเนติกดริฟท์
2. กำรคัดเลือกโดยธรรมชำติ
3. กำรถ่ำยเทเคลื่อนย้ำยยีน
4. มิวเทชัน
5. กำรเลือกคู่ผสมพันธุ์
ควำมรู้ (K) อธิบำยควำมหมำยของปัจจัยกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีน

ทักษะ / กระบวนกำร (P) สำมำรถเปรียบเทียบควำมแตกต่ำงระหว่ำงปัจจัยของกำร
เปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีน
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของปัจจัยกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่
ของแอลลีนกับกำรศึกษำทำงด้ำนวิวัฒนำกำร
การใช้เทคโนโลยี การคิด และการสื่อสาร
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “มีปัจจัยใดบ้ำงที่ทำให้ประชำกรเกิดวิวัฒนำกำรขึ้น”
แนวตอบ คือ แรนดอมจีเนติกดริฟท์ กำรคัดเลือกโดยธรรมชำติ กำรถ่ำยเท
เคลื่อนย้ำยยีน มิวเทชันและกำรเลือกคู่ผสมพันธุ์
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “ปัจจัยของกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีน” ว่ำ
- กำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีนในประชำกรแต่ละรุ่นจะทำให้โครงสร้ำงทำงพันธุกรรมของประชำกรมี
กำรเปลี่ยนแปลงน้อยจนไม่สำมำรถสังเกตเห็นได้ นั่นคือ ประชำกรเกิดวิวัฒนำกำรขึ้น เรียกว่ำ วิวัฒนำกำร
ระดับจุลภำค (microevolution) ซึ่งถือได้ว่ำเป็นกำรเกิดวิวัฒนำกำรในระดับสปีชีส์ของสิ่งมีชีวิต
- ปัจจัยที่ทำให้ควำมถี่ของแอลลีนในประชำกรเปลี่ยนแปลงและเกิดวิวัฒนำกำร ได้แก่

1. แรนดอมจีเนติกดริฟท์เป็นกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีนที่เกิดขึ้นในประชำกรที่มีขนำดเล็ก
ในธรรมชำติสำมำรถพบได้ 2 สถำนกำรณ์ คือ
1.1 ผลกระทบจำกผู้ก่อตัว (founder effect)
1.2 ปรำกฏกำรณ์คอขวด (bottleneck effect)
2. กำรคัดเลือกโดยธรรมชำติ กล่ำวว่ำ สิ่งมีชีวิตที่พบแพร่กระจำยบนโลกนี้เกิดจำกกำรสะสมควำม
แตกต่ำงไปจำกบรรพบุรุษซึ่งเป็นลักษณะที่เหมำะสมกับสภำพแวดล้อมขณะนั้นและถูกคัดเลือกให้สำมำรถ
ดำรงชีวิตอยู่ได้ในสภำพแวดล้อมนั้น ลักษณะดังกล่ำวถือเป็น กำรปรับตัว (adaptation) ของสิ่งมีชีวิตให้
เหมำะสมกับสภำพแวดล้อมเพื่อให้เกิดสิ่งมีชีวิตสปีชีส์ (specise) ใหม่ขึ้น
3. กำรถ่ำยเทเคลื่อนย้ำยยีน คือ โอกำสของกำรผสมพันธุ์ระหว่ำงสิ่งมีชีวิตทำให้เกิดกำรเคลื่อนย้ำยยีน
หรือแอลลีนจำกประชำกรหนึ่งไปสู่อีกประชำกรหนึ่งทำให้ควำมถี่ของแอลลีนในประชำกรทั้งสองมีแนวโน้ม
แตกต่ำงกันน้อยลงเรื่อยๆจนในที่สุดเปรียบเสมือนเป็นประชำกรเดียวกัน
4. มิวเทชัน คือ กำรที่สิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งๆจะมีลูกหลำนลักษณะที่ไม่เหมือนกันที่เดียว ซึ่งเป็นผลมำ
จำกยีนหรือ DNA มีกำรเปลี่ยนแปลง ซึ่งนักพันธุศำสตร์เรียกกำรเปลี่ยนแปลงลำดับหรือจำนวนของเบสใน
DNA และกำรเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับโครโมโซมซึ่งมีผลทำให้ลักษณะหรือฟีโนไทป์ของสิ่งมีชีวิตเปลี่ยนไป
และสำมำรถถ่ำยทอดลักษณะไปยังรุ่นต่อๆไปได้
5. กำรเลือกคู่ผสมพันธุ์ คือ ประชำกรที่สมำชิกทุกตัวมีโอกำสผสมพันธุ์ได้เท่ำๆกันจะไม่มีผลต่อกำร
เปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีนในยีนพูลของประชำกรในทุกๆรุ่นแต่ในธรรมชำติโดยทั่วไปสมำชิกในประชำกร
มักจะมีกำรเลือกคู่ผสมพันธุ์จึงมีผลต่อกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีนในยีนพูลของประชำกรรุ่นต่อไป
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับอธิบำยถึงควำมหมำยและกำร
เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงระหว่ำงปัจจัยของกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีนและกำรนำมำประยุกต์ใช้ใน
กำรศึกษำวิวัฒนำกำร
ขั้นสรุป : ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปควำมรู้เป็น concept map และทำใบกิจกรรมแก้โจทย์
ปัญหำเพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับอธิบำยถึงควำมหมำยและกำรเปรียบเทียบควำมแตกต่ำงระหว่ำง
ปัจจัยของกำรเปลี่ยนแปลงควำมถี่ของแอลลีนอีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำร

หน่วยกำรเรียนที่ 4 เรื่อง กำเนิดของสปีชีส์ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรกำเนิดสปีชีส์ของสิ่งมีชีวิตอีกทั้งสำมำรถนำควำมรู้ไป
ประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำรำยวิชำวิวัฒนำกำร
2.1 อธิบำยควำมหมำยของกำรกำเนิดสปีชีส์ของสิ่งมีชีวิตได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 ลำดับขั้นตอนของกระบวนกำรกำเนิดสปีชีส์ของสิ่งมีชีวิตได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องกำรกำเนิดสปีชีส์ไปใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำรได้อย่ำงถูกต้อง
- ควำมหมำยของสปีชีส์ ในปัจจุบันมี 2 แนวคิดสำคัญ คือ
1. สปีชีส์ทำงด้ำนสัณฐำนวิทยำ
2. สปีชีส์ทำงด้ำนชีววิทยำ
- สิ่งมีชีวิตต่ำงสปีชีส์กันมีกำรป้องกันกำรผสมพันธุ์ระหว่ำงสปีชีส์ได้โดยกลไกกำรแยกกันทำงกำรสืบพันธุ์ ซึ่ง
แบ่งออกได้ 2 ระดับ คือ
1. กลไกกำรแยกกันทำงกำรสืบพันธุ์ก่อนระยะไซโกต ได้แก่ ถิ่นที่อยู่อำศัย พฤติกรรมกำรผสมพันธุ์
ช่วงเวลำกำรผสมพันธุ์ โครงสร้ำงของอวัยวะสืบพันธุ์ และสรีรวิทยำของเซลล์สืบพันธุ์
2. กลไกกำรแยกกันทำงกำรสืบพันธุ์หลังระยะไซโกต ได้แก่ ลูกผสมตำยก่อนถึงวัยเจริญพันธุ์ ลูกผสม
เป็นหมัน และลูกผสมล้มเหลว
- กำรเกิดสปีชีส์ใหม่ต่อเมื่อไม่มีกำรถ่ำยเทเคลื่อนย้ำยยีนระหว่ำงประชำกรในรุ่นบรรพบุรุษ ทำให้ประชำกรทั้ง
สองมีโครงสร้ำงทำงพันธุกรรมที่แตกต่ำงกันและมีวิวัฒนำกำรเกิดเป็นสปีชีส์ใหม่ขึ้น ซึ่งมี 2 แนวทำงคือ
1. กำรเกิดสปีชีส์ใหม่จำกกำรแบ่งแยกทำงภูมิศำสตร์
2. กำรเกิดสปีชีส์ใหม่ในเขตภูมิสำสตร์เดียวกัน

ควำมรู้ (K) อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรกำเนิดสปีชีส์ของสิ่งมีชีวิต
ทักษะ / กระบวนกำร (P) สำมำรถลำดับขั้นตอนของกระบวนกำรกำเนิดสปีชีส์ของสิ่งมีชีวิต
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกำรกำเนิดสปีชีส์กับกำรศึกษำ
ทำงด้ำนวิวัฒนำกำร
การใช้เทคโนโลยี การแก้ปัญหา และการคิด
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “สปีชีส์มีควำมหมำยอย่ำงไรและสปีชีส์ใหม่เกิดได้อย่ำงไร”
แนวตอบ คือ ควำมหมำยของสปีชีส์ ในปัจจุบันมี 2 แนวคิดสำคัญ คือ
สปีชีส์ทำงด้ำนสัณฐำนวิทยำและสปีชีส์ทำงด้ำนชีววิทยำ ,กำรเกิดสปีชีส์ใหม่ต่อเมื่อไม่มีกำรถ่ำยเทเคลื่อนย้ำย
ยีนระหว่ำงประชำกรในรุ่นบรรพบุรุษ ทำให้ประชำกรทั้งสองมีโครงสร้ำงทำงพันธุกรรมที่แตกต่ำงกันและมี
วิวัฒนำกำรเกิดเป็นสปีชีส์ใหม่ขึ้น
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “กำเนิดของสปีชีส์” ว่ำ
- ควำมหมำยของสปีชีส์ ในปัจจุบันมี 2 แนวคิดสำคัญ คือ
1. สปีชีส์ทำงด้ำนสัณฐำนวิทยำ
2. สปีชีส์ทำงด้ำนชีววิทยำ

- สิ่งมีชีวิตต่ำงสปีชีส์กันมีกำรป้องกันกำรผสมพันธุ์ระหว่ำงสปีชีส์ได้โดยกลไกกำรแยกกันทำงกำรสืบพันธุ์ ซึ่ง
แบ่งออกได้ 2 ระดับ คือ
1. กลไกกำรแยกกันทำงกำรสืบพันธุ์ก่อนระยะไซโกต
- ถิ่นที่อยู่อำศัย
- พฤติกรรมกำรผสมพันธุ์
- ช่วงเวลำกำรผสมพันธุ์
- โครงสร้ำงของอวัยวะสืบพันธุ์
- สรีรวิทยำของเซลล์สืบพันธุ์
2. กลไกกำรแยกกันทำงกำรสืบพันธุ์หลังระยะไซโกต
- ลูกผสมตำยก่อนถึงวัยเจริญพันธุ์
- ลูกผสมเป็นหมัน
- ลูกผสมล้มเหลว
- กำรเกิดสปีชีส์ใหม่ต่อเมื่อไม่มีกำรถ่ำยเทเคลื่อนย้ำยยีนระหว่ำงประชำกรในรุ่นบรรพบุรุษ ทำให้ประชำกรทั้ง
สองมีโครงสร้ำงทำงพันธุกรรมที่แตกต่ำงกันและมีวิวัฒนำกำรเกิดเป็นสปีชีส์ใหม่ขึ้น ซึ่งมี 2 แนวทำงคือ
1. กำรเกิดสปีชีส์ใหม่จำกกำรแบ่งแยกทำงภูมิศำสตร์
2. กำรเกิดสปีชีส์ใหม่ในเขตภูมิสำสตร์เดียวกัน
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำร
กำเนิดสปีชีส์ของสิ่งมีชีวิตและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรศึกษำวิวัฒนำกำร
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรกำเนิดสปีชีส์ของสิ่งมีชีวิตอีกทั้งสำมำรถนำไป

หน่วยกำรเรียนที่ 5 เรื่อง ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
ว 1.2 ม.4-6/3 สืบค้นข้อมูลและอภิปรำยผลของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพที่มีต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม
อธิบำยถึงควำมหมำยและควำมสำคัญของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพอีกทั้งสำมำรถนำ
ควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิต
2.1 อธิบำยควำมหมำยของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 อธิบำยถึงควำมสำคัญของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพไปใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
- สิ่งมีชีวิตที่พบในปัจจุบันเป็นผลมำจำกกำรเกิดวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตให้มีลักษณะเหมำะสมกับ
สภำพแวดล้อมที่ดำรงชีวิตอยู่ซึ่งมีองค์ประกอบแตกต่ำงกันจนเกิดเป็นควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ
(Biodiversity) ขึ้น
- ในระบบนิเวศแต่ละระบบจะมีปัจจัยทำงกำยภำพและชีวภำพที่เหมำะสมกับสิ่งมีชีวิตที่อำศัยอยู่ในระบบนิเวศ
นั้น ดังนั้น ระบบนิเวศที่แตกต่ำงกันย่อมจะมีสิ่งมีชีวิตที่อำศัยอยู่ในระบบนิเวศนั้นแตกต่ำงกันด้วย
ควำมรู้ (K) อธิบำยถึงควำมหมำยและควำมสำคัญของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ
ทักษะ / กระบวนกำร (P) กำรเปรียบเทียบควำมแตกต่ำงของลักษณะควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพ
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพกับ
กำรดำรงชีวิตของมนุษย์
การใช้เทคโนโลยี ทักษะชีวิต และการคิด

จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพคืออะไร”
แนวตอบ คือ สิ่งมีชีวิตที่พบในปัจจุบันเป็นผลมำจำกกำรเกิดวิวัฒนำกำรของ
สิ่งมีชีวิตให้มีลักษณะเหมำะสมกับสภำพแวดล้อมที่ดำรงชีวิตอยู่ซึ่งมีองค์ประกอบแตกต่ำงกัน
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ” ว่ำ
- สิ่งมีชีวิตที่พบในปัจจุบันเป็นผลมำจำกกำรเกิดวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิตให้มีลักษณะเหมำะสมกับ
สภำพแวดล้อมที่ดำรงชีวิตอยู่ซึ่งมีองค์ประกอบแตกต่ำงกันจนเกิดเป็นควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ
(Biodiversity) ขึ้น
- ในระบบนิเวศแต่ละระบบจะมีปัจจัยทำงกำยภำพและชีวภำพที่เหมำะสมกับสิ่งมีชีวิตที่อำศัยอยู่ในระบบนิเวศ
นั้น ดังนั้น ระบบนิเวศที่แตกต่ำงกันย่อมจะมีสิ่งมีชีวิตที่อำศัยอยู่ในระบบนิเวศนั้นแตกต่ำงกันด้วย
- องค์ประกอบสำคัญที่ก่อให้เกิดควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ ได้แก่
1. ควำมหลำกหลำยทำงพันธุกรรม
2. ควำมหลำกหลำยของสปีชีส์
3. ควำมหลำกหลำยของระบบนิเวศ
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับควำมหมำยและควำมสำคัญของ
ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม

เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและควำมสำคัญของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพอีกทั้งสำมำรถ
นำไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม

หน่วยกำรเรียนที่ 5 เรื่อง กำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพอีกทั้ง
สำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิต
2.1 อธิบำยควำมหมำยของกำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 บอกถึงขั้นตอนของกำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องกำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพไปใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
- นักธรณีวิทยำและนักบรรพชีวินได้พยำยำมสร้ำงตำรำงเวลำเพื่อบันทึกลำดับเหตุกำรณ์กำเนิดของสิ่งมีชีวิต
ชนิดต่ำงๆในช่วงเวลำที่ผ่ำนมำ โดยใช้หลักฐำนของซำกดึกดำบรรพ์ที่สำมำรถคำนวณอำยุได้ ซึ่งเรียกว่ำ ตำรำง
ธรณีกำล (The geologic time scale)
- อนุกรมวิธำน (Taxonomy) ประกอบด้วย
1. กำรจัดหมวดหมู่ของสิ่งมีชีวิต
2. กำรตั้งชื่อของสิ่งมีชีวิต
3. กำรระบุชนิดของสิ่งมีชีวิต
ควำมรู้ (K) อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพ
ทักษะ / กระบวนกำร (P) บอกถึงขั้นตอนของกระบวนกำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพ
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพกับกำรดำรงชีวิตของมนุษย์

การใช้เทคโนโลยี ทักษะชีวิต การสื่อสารและการคิด
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “เรำจะศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวิภำพได้อย่ำงไร”
แนวตอบ คือ อนุกรมวิธำน (Taxonomy) ประกอบด้วย กำรจัดหมวดหมู่ของ
สิ่งมีชีวิต กำรตั้งชื่อของสิ่งมีชีวิตและกำรระบุชนิดของสิ่งมีชีวิต
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “กำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ” ว่ำ
- นักธรณีวิทยำและนักบรรพชีวินได้พยำยำมสร้ำงตำรำงเวลำเพื่อบันทึกลำดับเหตุกำรณ์กำเนิดของสิ่งมีชีวิต
ชนิดต่ำงๆในช่วงเวลำที่ผ่ำนมำ โดยใช้หลักฐำนของซำกดึกดำบรรพ์ที่สำมำรถคำนวณอำยุได้ ซึ่งเรียกว่ำ ตำรำง
ธรณีกำล (The geologic time scale)
- อนุกรมวิธำน (Taxonomy) ประกอบด้วย
1. กำรจัดหมวดหมู่ของสิ่งมีชีวิต

2. กำรตั้งชื่อของสิ่งมีชีวิต โดยทั่วไปแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ
- ชื่อสำมัญ (common name) แตกต่ำงไปตำมภำษำและท้องถิ่นต่ำงๆ
- ชื่อวิทยำศำสตร์ (scientific name) เป็นสำกล ประกอบด้วย ชื่อสกุลและชื่อสปีชีส์
3. กำรระบุชนิดของสิ่งมีชีวิต โดยอำศัยเครื่องมือระบุชนิดหรือกลุ่มของสิ่งมีชีวิตที่เรียกว่ำ ไดโคโตมัส
คีย์ (dichotomous key)
กำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพอีก
ทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม

หน่วยกำรเรียนที่ 5 เรื่อง กำเนิดของชีวิต กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรกำเนิดของชีวิตอีกทั้งสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้
ในกำรดำรงชีวิต
2.1 อธิบำยควำมหมำยของกำรกำเนิดของชีวิตได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 บอกถึงขั้นตอนของกำรกำเนิดของชีวิตได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องกำรศึกษำกำรกำเนิดของชีวิตไปใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
- นักวิทยำศำสตร์ในอดีตหลำยท่ำนได้ตั้งสมมติฐำนเพื่ออธิบำยถึงกำเนิดของสิ่งมีชีวิตชนิดแรกบนโลก โดยเชื่อ
กันว่ำสิ่งมีชีวิตเกิดขึ้นได้เองจำกสิ่งไม่มีชีวิตซึ่งเป็นอิทธิพลของควำมเชื่อทำงศำสนำต่อมำหลุยส์ พลำสเตอร์
(Louis Pasteur) ได้ทำกำรวิจัยและพิสูจน์ได้ว่ำสิ่งมีชีวิตกำเนิดมำจำกสิ่งมีชีวิตเท่ำนั้น
- เอ ไอ โอพำริน (A.I. Oparin) ได้เสนอแนวคิดว่ำ สิ่งมีชีวิตไม่สำมำรถเกิดขึ้นไดเองในช่วงเวลำสั้นๆเพียง
ขั้นตอนเดียวแต่ต้องใช้เวลำมำก โดยกระบวนกำรวิวัฒนำกำรทำงเคมีอย่ำงช้ำๆ เป็นกำรสังเครำะห์สำรอินทรีย์
จำกโมเลกุลง่ำยๆเป็นโมเลกุลที่ซับซ้อนขึ้น
- สแตนเลย์ มิลเลอร์ (Stanley Miller) ได้ทำกำรทดลองเพื่อพิสูจน์แนวคิดของโอพำริน โดยแสดงให้เห็นว่ำ
สำรประกอบอย่ำงง่ำยของสิ่งมีชีวิต สำมำรถเกิดขึ้นได้ภำยในชุดทดลองที่คำดว่ำเป็นสภำวะของโลกในเวลำนั้น
คือ ไม่มีออกซิเจน
- กำเนิดของชีวิต
1) กำเนิดของเซลล์โพรคำริโอต
2) กำเนิดของเซลล์ยูคำริโอต

ควำมรู้ (K) อธิบำยถึงควำมหมำยและกระบวนกำรกำเนิดของชีวิต
ทักษะ / กระบวนกำร (P) บอกถึงขั้นตอนของกระบวนกำรกำเนิดของชีวิต
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกำรกำเนิดของชีวิตกับกำร
ดำรงชีวิตของมนุษย์
ทักษะชีวิต การสื่อสารและการคิด
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “สิ่งมีชีวิตเกิดมทำได้อย่ำงไรและวิวัฒนำกำรเป็นสิ่งมีชีวิต
หลำกหลำยสปีชีส์ในปัจจุบันได้อย่ำงไร”
แนวตอบ คือ สิ่งมีชีวิตไม่สำมำรถเกิดขึ้นไดเองในช่วงเวลำสั้นๆเพียงขั้นตอนเดียวแต่
ต้องใช้เวลำมำก โดยกระบวนกำรวิวัฒนำกำรทำงเคมีอย่ำงช้ำๆ เป็นกำรสังเครำะห์สำรอินทรีย์จำกโมเลกุล
ง่ำยๆเป็นโมเลกุลที่ซับซ้อนขึ้นประกอบกันเป็นเซลล์ซึ่งหน่วยพื้นฐำนของสิ่งมีชีวิต
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “กำเนิดของชีวิต” ว่ำ
- นักวิทยำศำสตร์ในอดีตหลำยท่ำนได้ตั้งสมมติฐำนเพื่ออธิบำยถึงกำเนิดของสิ่งมีชีวิตชนิดแรกบนโลก โดยเชื่อ
กันว่ำสิ่งมีชีวิตเกิดขึ้นได้เองจำกสิ่งไม่มีชีวิตซึ่งเป็นอิทธิพลของควำมเชื่อทำงศำสนำต่อมำหลุยส์ พลำสเตอร์
(Louis Pasteur) ได้ทำกำรวิจัยและพิสูจน์ได้ว่ำสิ่งมีชีวิตกำเนิดมำจำกสิ่งมีชีวิตเท่ำนั้น

- เอ ไอ โอพำริน (A.I. Oparin) ได้เสนอแนวคิดว่ำ สิ่งมีชีวิตไม่สำมำรถเกิดขึ้นไดเองในช่วงเวลำสั้นๆเพียง
ขั้นตอนเดียวแต่ต้องใช้เวลำมำก โดยกระบวนกำรวิวัฒนำกำรทำงเคมีอย่ำงช้ำๆ เป็นกำรสังเครำะห์สำรอินทรีย์
จำกโมเลกุลง่ำยๆเป็นโมเลกุลที่ซับซ้อนขึ้น
- สแตนเลย์ มิลเลอร์ (Stanley Miller) ได้ทำกำรทดลองเพื่อพิสูจน์แนวคิดของโอพำริน โดยแสดงให้เห็นว่ำ
สำรประกอบอย่ำงง่ำยของสิ่งมีชีวิต สำมำรถเกิดขึ้นได้ภำยในชุดทดลองที่คำดว่ำเป็นสภำวะของโลกในเวลำนั้น
คือ ไม่มีออกซิเจน
- กำเนิดของชีวิต
1) กำเนิดของเซลล์โพรคำริโอต
2) กำเนิดของเซลล์ยูคำริโอต
กำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับควำมหมำยและกระบวนกำรของกำรศึกษำควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพอีก
ทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม

หน่วยกำรเรียนที่ 5 เรื่อง อำณำจักรของสิ่งมีชีวิต กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงลักษณะลำคัญและเปรียบเทียบควำมแตกต่ำงของสิ่งมีชีวิตแต่ละอำณำจักรอีกทั้ง
สำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิต
2.1 อธิบำยลักษณะลำคัญของสิ่งมีชีวิตแต่ละอำณำจักรได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงของสิ่งมีชีวิตแต่ละอำณำจักรได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องอำณำจักรของชีวิตไปใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
- สิ่งมีชีวิตในปัจจุบันมีบำงลักษณะที่คล้ำยคลึงกันเพรำะสิ่งมีชีวิตต่ำงๆเหล่ำนี้มีวิวัฒนำกำรมำจำกบรรพบุรุษ
เดียวกันแต่ที่มีลักษณะแตกต่ำงกันเพรำะวิวัฒนำกำรไปตำมสภำพแวดล้อมที่ดำรงชีวิตอยู่นั่นเอง
- ปัจจุบันเรำสำมำรถแบ่งสิ่งมีชีวิตออกได้เป็น 5 อำณำจักร ได้แก่
1. อำณำจักรมอเนอรำ
2. อำณำจักรโพรทิสตำ
3. อำณำจักรฟังไจ
4. อำณำจักรพืช
5. อำณำจักรสัตว์
ควำมรู้ (K) อธิบำยลักษณะลำคัญของสิ่งมีชีวิตแต่ละอำณำจักร
ทักษะ / กระบวนกำร (P) เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงของสิ่งมีชีวิตแต่ละอำณำจักร
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของอำณำจักรสิ่งมีชีวิตกับกำร
ดำรงชีวิตของมนุษย์

ทักษะชีวิต การคิด การสื่อสาร การใช้เทคโนโลยีและการคิด
จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “นักวิทยำศำสตร์ใช้ลักษณะใดในกำรจำแนกสิ่งมีชีวิตออกเป็น
อำณำจักร”
แนวตอบ คือ ควำมคล้ำยคลึงกันของสิ่งมีชีวิตทั้งกำรพิจำรณำจำกหลักฐำนซำกดึก
ดำบรรพ์ ลักษณะทำงสัณฐำนวิทยำ ควำมคล้ำยคลึงกันของโครงสร้ำง กำรทำงำน กำรเปรียบเทียบสำรชีว
โมเลกุลและควำมสัมพันธ์ทำงสำยวิวัฒนำกำรของสิ่งมีชีวิต
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “อำณำจักรของสิ่งมีชีวิต” ว่ำ
- สิ่งมีชีวิตในปัจจุบันมีบำงลักษณะที่คล้ำยคลึงกันเพรำะสิ่งมีชีวิตต่ำงๆเหล่ำนี้มีวิวัฒนำกำรมำจำกบรรพบุรุษ
เดียวกันแต่ที่มีลักษณะแตกต่ำงกันเพรำะวิวัฒนำกำรไปตำมสภำพแวดล้อมที่ดำรงชีวิตอยู่นั่นเอง
- ปัจจุบันเรำสำมำรถแบ่งสิ่งมีชีวิตออกได้เป็น 5 อำณำจักร ได้แก่
1. อำณำจักรมอเนอรำ
2. อำณำจักรโพรทิสตำ
3. อำณำจักรฟังไจ
4. อำณำจักรพืช
5. อำณำจักรสัตว์

นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับลักษณะลำคัญและเปรียบเทียบ
ควำมแตกต่ำงของสิ่งมีชีวิตแต่ละอำณำจักรและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับลักษณะลำคัญและเปรียบเทียบควำมแตกต่ำงของสิ่งมีชีวิตแต่ละอำณำจักร
อีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม

หน่วยกำรเรียนที่ 5 เรื่อง ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศไทย กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงสภำพและเปรียบเทียบควำมแตกต่ำงของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศ
ไทยปัจจุบันอีกทั้งสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิต
2.1 อธิบำยสภำพของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศไทยปัจจุบันได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศไทยปัจจุบันได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศไทยไปใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
- นักวิทยำศำสตร์ประมำณกันว่ำสิ่งมีชีวิตในโลกนี้มีมำกกว่ำ 5 ล้ำนสปีชีส์ ซึ่งพบอยู่ในประเทศไทยประมำณ
ร้อยละ 7 ของจำนวนสิ่งมีชีวิตดังกล่ำว ขณะที่ประชำกรไทยมีเพียงร้อยละ 1 ของประชำกรโลก อำจกล่ำวได้ว่ำ
ประเทศไทยมีควำมอุดมสมบูรณ์อย่ำงมำกทำงด้ำนควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพนั่นเอง
ควำมรู้ (K) สภำพของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศไทยปัจจุบัน
ทักษะ / กระบวนกำร (P) เปรียบเทียบควำมแตกต่ำงของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพใน
ประเทศไทยปัจจุบัน
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพใน
ประเทศไทยกับกำรดำรงชีวิตของมนุษย์

จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “สถำนกำรณ์ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศไทยเป็น
อย่ำงไร”
แนวตอบ คือ แนวโน้มลดลงอย่ำงต่อเนื่องสำเหตุหลักก็คือมนุษย์นั่นเอง
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศไทย” ว่ำ
- นักวิทยำศำสตร์ประมำณกันว่ำสิ่งมีชีวิตในโลกนี้มีมำกกว่ำ 5 ล้ำนสปีชีส์ ซึ่งพบอยู่ในประเทศไทยประมำณ
ร้อยละ 7 ของจำนวนสิ่งมีชีวิตดังกล่ำว ขณะที่ประชำกรไทยมีเพียงร้อยละ 1 ของประชำกรโลก อำจกล่ำวได้ว่ำ
ประเทศไทยมีควำมอุดมสมบูรณ์อย่ำงมำกทำงด้ำนควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพนั่นเอง
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับสภำพและควำมแตกต่ำงของ
ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศไทยปัจจุบันและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับสภำพและควำมแตกต่ำงของควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในประเทศไทย
ปัจจุบันอีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม

หน่วยกำรเรียนที่ 5 เรื่อง กำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
**************************************************************************************************
อธิบำยถึงสถำนกำรณ์และสำเหตุของกำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในปัจจุบันอีก
ทั้งสำมำรถนำควำมรู้ไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิต
2.1 อธิบำยสถำนกำรณ์ของกำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในปัจจุบันได้อย่ำงถูกต้อง
2.2 บอกถึงสำเหตุของกำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในปัจจุบันได้อย่ำงถูกต้อง
2.3 สำมำรถนำควำมรู้เรื่องกำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพไปใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
- ประเทศไทยตั้งอยู่ในภูมิประเทศที่ทำให้มีควำมหลำยหลำกของระบบนิเวศ ซึ่งก่อให้เกิดควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพขึ้น ดังนั้น ปัจจัยใดก็ตำมที่มีผลกระทบทำให้สูญเสียระบบนิเวศย่อมส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ
นั้นๆซึ่งอำจทำให้เกิดกำรสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิต และทำให้เกิดควำมสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพด้วย
ควำมรู้ (K) อธิบำยสถำนกำรณ์ของกำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในปัจจุบัน
ทักษะ / กระบวนกำร (P) เปรียบเทียบผลของสำเหตุกำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพในปัจจุบัน
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) ตระหนักถึงควำมสำคัญของกำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพในปัจจุบันกับกำรดำรงชีวิตของมนุษย์

จริง
บันทึก
ขั้นนำ : ครูใช้คำถำมนำว่ำ “สำเหตุของกำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพคืออะไร”
แนวตอบ คือ ผลกระทบที่ทำให้สูญเสียระบบนิเวศซึ่งส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ
นั้นๆให้เกิดกำรสูญพันธุ์
ขั้นสอน : ครูอธิบำยเนื้อหำ “กำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ” ว่ำ
- ประเทศไทยตั้งอยู่ในภูมิประเทศที่ทำให้มีควำมหลำยหลำกของระบบนิเวศ ซึ่งก่อให้เกิดควำมหลำกหลำยทำง
ชีวภำพขึ้น ดังนั้น ปัจจัยใดก็ตำมที่มีผลกระทบทำให้สูญเสียระบบนิเวศย่อมส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ
นั้นๆซึ่งอำจทำให้เกิดกำรสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิต และทำให้เกิดควำมสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพด้วย
นักเรียนร่วมแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมข้อสงสัยเกี่ยวกับสถำนกำรณ์และสำเหตุของกำร
สูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพในปัจจุบันและกำรนำมำประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม
เพื่อตรวจสอบควำมเข้ำใจเกี่ยวกับสถำนกำรณ์และสำเหตุของกำรสูญเสียควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพใน
ปัจจุบันอีกทั้งสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ในกำรดำรงชีวิตอย่ำงเหมำะสม

แบบสังเกตการตอบคาถามและการร่วมกิจกรรมหน้าชั้น
ระดับชั้น ............. เรื่อง ...............................................วันที่ .......... เดือน .......................พ.ศ.............
คาชี้แจง ครูผู้สอนประเมินนักเรียนโดยใช้วิธีสังเกตในขณะดำเนินกำรสอน แล้วให้ระดับคะแนนดังนี้
3 เมื่อปฏิบัติบ่อยๆ 2 เมื่อปฏิบัติบำงครั้ง 1 เมื่อไม่ปฏิบัติหรือปฏิบัติน้อยมำก
ที่ ชื่อ-สกุล
กำรตอบคำถำม
กำรร่วมกิจกรรม
กำรแสดงควำมคิดเห็น
กำรซักถำม
รวมคะแนน
ระดับคะแนน
10-12 7-9 4-6
3 3 3 3 12 ดี พอใช้ ปรับปรุง

แบบประเมินการทางานกลุ่ม
วิชาชีววิทยา เรื่อง .............................................วันที่ .......... เดือน ........................... พ.ศ............
ที่ ชื่อ-สกุล
ประเด็นกำรประเมิน/คะเนน ระดับคะแนน
ควำมรับผิดชอบของ
แต่ละคน
กำรมีส่วนร่วมในกำร
ทำงำน
ควำมคิดสร้ำงสรรค์
ผลงำน
รวม 20-25 12-19 5-11
5 5 5 10 25 ดี พอใช้ ปรับปรุง
เกณฑ์การให้คะแนน
5 เมื่อพฤติกรรมโดดเด่นชัดเจนดีมำกเป็นแบบอย่ำงให้แก่ผู้อื่น
4 เมื่อพฤติกรรมโดดเด่นดี
3 เมื่อพฤติกรรมเทียบเท่ำกันทั่วไปเป็นไปตำมที่กำหนด
2 เมื่อพฤติกรรมไม่ค่อยโดดเด่นและต่ำกว่ำมำตรฐำนทั่วไป
1 เมื่อพฤติกรรมไม่เหมำะสม ไม่ค่อยแสดงออกหรือให้ควำมร่วมมือ

แผนBioม.6 1

More Related Content

What's hot (20)

Viewers also liked (20)

Similar to แผนBioม.6 1 (20)

More from Wichai Likitponrak (20)

แผนBioม.6 1