Classifiers
- 1. CLASSIFIERS IN DE VLAAMSE GEBARENTAAL Case study van handvormen voor auto, mens en vogel Onderzoeksrapport 2014 Isabelle Heyerick Eveline Huys Mieke Van Herreweghe Myriam Vermeerbergen
- 2. Inhoud 1. Doel onderzoek 2. Classifiers / classifier constructies 3. Categorieën van classifiers 4. Onderzoeksvragen + antwoorden 5. Bijzondere aspecten 6. Besluit
- 3. Doel? Onderzoek naar mogelijke handvormen bij drie referenten: • AUTO • MENS • VOGEL Ook: • KIND, VROUW, MAN, SOLDAAT, … (groep van “mensen”) • DUIF, MUS, KIP, EKSTER, … (groep van “vogels”)
- 5. Categorieën (1) • Veel verschillende opinies over indeling in categorieën van classifiers. • Dit onderzoek: volgt indeling van Johnston & Schembri (2007).
- 6. Categorieën (2) Drie types van classifiers: 1) entiteit classifiers 2) SASSes 3) manipuleer classifiers: niet
- 7. Subcategorieën (1) Entiteit classifiers: a) volledige entiteit b) collectief c) lichaamsdeel d) omvang
- 8. Subcategorie (a): volledige entiteit Handvorm B1 : verwijst naar volledige vorm auto
- 9. Subcategorie (b): collectief Handvorm F2 : verwijst naar grote groep soldaten
- 10. Subcategorie (c): specifiek lichaamsdeel Handvorm D3: refereert naar benen van een mens
- 11. Subcategorie (d): omvang Handvorm B2 : verwijst naar een stapel truien
- 12. Subcategorieën (2) SASSes (size and shape specifiers): a) oppervlak b) diepte en wijdte c) omtrek
- 13. Subcategorie (a): oppervlak Handvorm F2 : toont onregelmatige vorm van een steen
- 14. Subcategorie (b): diepte en wijdte Handvorm H2 : toont grootte van de vogel
- 15. Subcategorie (c): omtrek Handvormen G4 en G5 : verwijzen naar omtrek identiteitskaart
- 16. Methodologie • verzamelen van data Cfr. rapport Onderzoeksmethodologie Meervoudsvorming in VGT (2008) • informanten • criteria?
- 17. HamNoSys • universiteit van Hamburg • universeel toepasbaar / voor wetenschappelijke doeleinden • nadelen? o complex o verwarrend, vb: E3 ≠ 3-handvorm Handvormentabel: bijlage 1
- 18. 1. Referent en classifier: één-op-één relatie? 2. a. Wat motiveert de keuze van gebaarder voor een bepaalde classifier? b. Indien éénzelfde referent door meerdere classifiers kan worden voorgesteld, waarom wordt in een bepaalde context dan net die classifier gekozen? c. Is de keuze individueel of kiest iedereen voor dezelfde handvorm? d. Zijn er (al dan niet) bepaalde regels of tendensen? 3. Onderverdeling entiteit classifiers en SASSes van Johnston & Schembri (2007) toepasbaar voor VGT? Onderzoeksvragen
- 19. 1. Referent en classifier: één-op-één relatie? Neen. Elke referent kan voorgesteld worden door meerdere classifiers: • variatie tussen regio’s; interregionaal • persoonlijke variatie
- 20. Overzicht aantal mogelijke handvormen per referent (bijlage 3) Referent Handvormen Handvormen met variatie in oriëntatie AUTO 19 38 MENS 13 21 VOGEL 48 77
- 21. 2.a. Wat motiveert de keuze van de gebaarder voor een bepaalde classifier? Afhankelijk van: • context waarin classifier (binnen een constructie) voorkomt • intentie van gebaarder Volledige beschrijving: bijlage 2
- 22. Welke classifiers gebruikt voor referent AUTO? Zes categorieën: a) verwijst naar volledige vorm van auto: B1 , B2 , B3 b) verwijst naar specifiek deel van auto: B4 , B5 , , B7 , B9 , J4/J5 / c) verwijst naar breedte van auto: C8 , H2 , L2
- 23. d) verwijst naar meerdere auto’s: F2 , E2 e) verwijst naar competitieve relatie tussen twee auto’s: f) verwijst naar het traject dat auto aflegt: C1 , C3
- 24. Welke classifiers gebruikt voor referent MENS? Drie categorieën: 1. verwijst naar volledige vorm van persoon: , C1 , H1 2. verwijst naar specifiek lichaamsdeel: C3 , D3 , E2 , E3 , E7 , 3. verwijst naar meerdere personen: B2 , , F3 , E3
- 25. Welke classifiers gebruikt voor referent VOGEL? Vier categorieën: a) verwijst naar volledige vorm van vogel: C1 , C1’ , C20 , G5 b) verwijst naar specifiek lichaamsdeel:
- 26. 1. De poten en/of de tenen: A3 , A16 , B9 , B10 , C1 , C3 , C4 , C8 , C9 , D3 ,D6 ,D7 , D9 , E2 , E3 , E7 , E8 , , E12 , F3 , F9 , F11 , H4 , K18 variant van E9: E9’, variant op H2 en/of G5; variant op K18: K18’
- 27. 2. de snavel: C9 , G1 , G4 , G14 , G17 , H5 , , I4 , I14 3. de ogen: C9 , E9 4. de vleugels: Noot: rolnemen
- 28. c) verwijst naar grootte van vogel: , H4 d) verwijst naar meerdere vogels: B2 , F1 , F2 , F3 , F13 , F16 , J2
- 29. 2.b. Indien éénzelfde referent door meerdere classifiers kan worden voorgesteld, waarom wordt in een bepaalde context dan net die classifier gekozen? • Gebaarder kan voor éénzelfde referent kiezen uit verschillende mogelijke classifiers • Bij actie, beweging of positie van referent: vooral handvormen die specifiek (lichaams)deel voorstellen • Hoe meer verschillende acties, bewegingen een referent kan doen (gebaarder kan dus ook deze acties uitdrukken) hoe meer variatie in handvormen
- 30. 2.c. Is de keuze individueel of kiest iedereen voor dezelfde handvorm? • Ondanks dezelfde context, kiezen verschillende gebaarders voor verschillende handvormen • Ook één en dezelfde gebaarder kan voor zelfde uiting andere classifier gebruiken • Handvormen eerder persoonlijk bepaald = ook minder frequent voorkomende handvormen • Niet regionaal bepaald
- 31. 2.d. Zijn er (al dan niet) bepaalde regels of tendensen? (1) • Verhalend video als uitlokkingsmateriaal => veel variaties in mogelijke handvormen • Combinatie levend wezen en verhalend uitlokkingsmateriaal heel wat mogelijke variatie in classifiers
- 32. 2.d. Zijn er (al dan niet) bepaalde regels of tendensen? (2) Vier redenen bepalen keuze voor een bepaalde handvorm: • verwijzing naar volledige vorm van referent • verwijzing naar specifiek (lichaams)deel van referent • verwijzing naar grootte of breedte van referent • aanwezigheid van meerdere referenten aantonen
- 33. 2.d. Zijn er (al dan niet) bepaalde regels of tendensen? (3) Andere redenen (= wat wil gebaarder precies tonen?): • lokalisatie van referent • actie van referent • beweging van referent • traject dat referent aflegt • verhouding van meerdere referenten t.o.v. elkaar in de ruimte • constructed action ⇒ combinatie mogelijk
- 34. 2.d. Zijn er (al dan niet) bepaalde regels of tendensen? (4) • Niet-gemarkeerde vs. gemarkeerde handvormen: AUTO: B2, B3 vs. B7 MENS: C1, C3 vs. I14 VOGEL: moeilijker te bepalen • Meervoud: F2 en F3
- 35. 3. Onderverdeling entiteit classifiers en SASSes van Johnston & Schembri (2007) toepasbaar voor VGT? (1) Entiteit classifiers met vier subcategorieën: (a) volledige entiteit (b) collectief (c) lichaamsdeel (d) omvang
- 36. Voorgestelde classificatie entiteit classifiers: (a) volledige entiteit (b) deel van entiteit (incl. lichaamsdeel) (c) collectief (d) omvang
- 37. 3. Onderverdeling entiteit classifiers en SASSes van Johnston & Schembri (2007) toepasbaar voor VGT? (2) SASSes met drie subcategorieën: (a) oppervlak (b) diepte en breedte (c) omtrek
- 38. Voorgestelde classificatie SASSes: (a) diepte, breedte en/of grootte (b) omtrek (c) oppervlak
- 39. Bijzondere aspecten 1. Werkwoordgebaren vs. classifiers 2. Niet-gemarkeerde handvorm F8 3. Handvormen niet geregistreerd in HamNoSys tabel 4. ‘Niet-geattesteerde’ handvormen
- 40. 1) Werkwoordgebaren vs. classifiers • Enkele werkwoordgebaren vertonen sterke gelijkenis met handvorm van classifiers: STAAN, , VALLEN, HANGEN, BOTSEN en Twijfel: lexicaal gebaar of productief lexicon? • Principe “delexicalisatie” of/en “hericonisering”
- 41. 2) Niet-gemarkeerde handvorm F8 • Niet-gemarkeerde handvorm : AUTO, MENS en VOGEL bijna functie van wijsgebaar (“het is daar”) • Gemarkeerde handvorm : 1x gebruikt met verwijzing naar lichaamsdeel van een vogel wel classifier
- 42. 3) Handvormen niet geregistreerd in HamNoSys tabel = “nieuwe” handvormen specifieke handvormen voor VGT of varianten van bestaande handvormen
- 43. Referent vogel: variant op E9 = E9’ variant op K18 = de vingers zijn gekromd i.p.v. gestrekt
- 44. variant op H2 en/of G5
- 45. 4) ‘Niet-geattesteerde’ handvormen • Bepaalde handvormen uit HamNoSys tabel komen niet voor in VGT (doctoraatsonderzoek Demey (2005)) • Maar in deze studie naar classifiers wel productief lexicon! VOGEL: C1’ , C4 , C20 , D9 , E8 , E13 , F11 , F13 , F16 , I14 MENS: I14
- 46. Besluit 1. Voor één referent: meerdere classifiers mogelijk 2. Motivatie en keuze van gebaarder beïnvloed door: a) uitlokkingsmateriaal b) intentie van gebaarder Verschil in variatie • Regels en/of tendensen: 4 belangrijke motivaties + 6 andere redenen • Niet-gemarkeerde en gemarkeerde handvormen 3. Classificatie entiteit classifier en SASSes van toepassing, mits kleine verduidelijkingen 4. Bijzondere aspecten
- 47. Verder onderzoek? • Eenzelfde onderzoek naar handvormen voor andere referenten • Onderzoek naar classifier constructies en hun functie
Editor's Notes
- #4: Voor MENS en VOGEL zeker verschillende varianten tonen!
- #5: bijvoorbeeld naar het meer lang en smal dan kort en breed zijn van een lantaarnpaal of naar de manier waarop hun referent gemanipuleerd wordt - bijvoorbeeld naar het vasthouden van een cilindervormig voorwerp zoals een conservenblikje. Voorbeeld voor classifier constructie: veel mensen op straat
- #6: door internationale gebarentaalonderzoekers, dan Zwitserlood heeft het dan in de drie algemene categorieën herleid:
- #7: UITLEGGEN: Manipuleer classifier: wat het is EN een voorbeeld geven(dit onderzoek alleen over mens, vogel en auto: manipuleer cl kwam niet in de data voor)
- #12: In de geanalyseerde data zijn er geen voorbeelden te vinden van dergelijke classifiers die gebruikt worden aangezien er niet gesproken werd over ‘volumes’ of ‘hoeveelheden’ (wat omvang betreft) voor mensen, auto’s en vogels. Wel voorbeelden voor andere referenten bv trui..
- #14: In de data kwamen geen oppervlak SASSes voor om te verwijzen naar auto, mens en vogel. Een ander mogelijk voorbeeld is dit (STEEN)
- #18: Handvormentabel: zie bijlage 1
- #20: Persoonlijke variatie: één en dezelfde gebaarder gebruikt voor één referent verschillende classifiers in functie van de context en van het kenmerk van de referent dat hij/zij wil benadrukken)
- #21: Voor die referenten werd telkens per regio (West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg) nagegaan welke handvorm(en) er gebruikt werd(en) door de acht gebaarders.
- #23: Afhankelijk van context: positie, traject, verhouding tss twee objecten, Gaat het om een auto die snel komt aanrijden en waaraan een draaiende beweging gekoppeld wordt: keuze beperkt tot B4, B5, … Voorbeeld hiervan: zie filmpje CL_1.mov (B6)
- #24: 4) Filmpje CL_2.mov (F3): hier zal je zien dat het altijd meerdere auto’s zijn die een traject afleggen en in beweging zijn. Ook de manier waarop deze autos zich tgo elkaar verhouden in de ruimte. Deze classifiers worden dus niet gebruikt om aan te geven dat meerdere auto’s zich ergens bevinden. 5) Filmpje CL_3.mov (A2): om te verwijzen naar positie en het traject van twee auto’s die met elkaar in competitie zijn.
- #25: Filmpje CL_14.mov (C3): voorbeeld hoe deze handvorm ook gebruikt kan worden om aan te geven hoe meerdere personen zich tov elkaar verhouden in de ruimte (twee pers staan naast elkaar) 2) Filmpje CL_13 (I14): verwijst naar de voeten om actie of beweging van de persoon weer te geven 3) Filmpje CL_4 (F2): om nadruk te leggen op het traject dat een groep van personen aflegt
- #26: 3)
- #27: Verdelen over meerdere dia’s? Bv poten/benen 1 dia, dan snavel, ogen en vleugels volgende dia? Want anders trekt layout op niets…?
- #28: Bij stuk over rolnemen: welke handvormen enkel gebruikt bij rolnemen: filmpjes CL_5 (poten :E9), CL_6 (snavel: H6), CL_7 (vleugels: B3)
- #29: Filmpje CL_8.mov (H2): om de actie van een vogel te beschrijven (kleine vogels die vallen).
- #30: Wat gebaarder wil aantonen, is bepalend voor de keuze van een bepaalde handvorm. Nadruk op .. p.29: hoe meer verschillende acties, bewegingen een referent kan doen, en de gebaarder dus ook deze verschillende acties kan uitdrukken,hoe meer variatie er is in handvormen
- #32: Toch blijkt uit onze data dat er meer variatie is in het aantal handvormen voor auto(‘s) dan voor mens(en). Het is dan ook zo dat er geen videomateriaal was met een filmpje van mensen die bepaalde dingen doen. De mensen die voorkwamen in het filmpje over de auto’s deden maar één ding: met een auto rijden.
- #34: Zo kan men bvb met één classifier constructie zowel het traject als de verhouding van meerdere referenten ten opzichte van elkaar weergeven.
- #35: Niet-gemarkeerde handvormen zijn ‘gemakkelijke’ handvormen, ze zijn algemener, gemakkelijk te gebruiken en wordt door veel gebaarders gebruikt: auto B2, B3 gestrekte handpalm. B7 gemarkeerd want je moet de handpalm buigen + weinig gebruikt en was hier enkel om manoeuvre aan te tonen (dus iets specifieks) Idem MENS: C1 en C3 zijn algemenere handvormen terwijl I14 specifiek naar iets verwijst, de voeten. Vogel: veel moeilijker om te bepalen welke handvormen algemener zijn en andere minder algemeen.
- #36: Alle entiteit classifiers komen voor in de data, behalve omvang p.30: we stellen ook vast dat er in de data meerdere classifiers voorkwamen die niet naar het volledige object verwezen maar wel naar een specifiek deel van een object
- #39: Extra info na deze slide: Hoogstwaarschijnlijk omdat we enkel de drie referenten auto, mens en vogel en het classifier gebruik voor deze referenten hebben bestudeerd, komen sommige classifier types niet voor in het onderzoek. Dit betekent niet dat deze classifier types niet zouden bestaan in de VGT en ook niet dat er geen omvang, oppervlak en/of perimeter classifiers kunnen zijn voor de referenten auto, mens en vogel. Om dit met zekerheid te kunnen vaststellen, zal meer onderzoek met meer gevarieerd uitlokkingsmateriaal nodig zijn.
- #40: 1) Voorbeelden filmpjes resp ZITTEN en KIJKEN: CL_10.mov (C18) en CL_11.mov (E9):
- #41: Voorbeelden 2 filmpjes resp ZITTEN en KIJKEN: CL_10.mov (C18) en CL_11.mov (E9):
- #42: Filmpje CL_12.mov (F8): informant geeft aan dat er twee soldaten op de foto staan
- #45: De handvorm vertoont gelijkenissen met H2 en G5
- #46: Onderzoek van Demey: Dat corpus bevatte immers enkel gebaren van het digitale woordenboek en bevatte dus geen productief lexicon.
- #48: Deze analyse heeft enkel mogelijke handvormen voor drie referenten besproken, zonder na te gaan wat hun functie is.