![IO2 Modül [7]
[Tükenmişlik]
CP-CARE - 2016-1-TR01-KA202-035094
(01.12.2016 – 30.11.2019)](https://image.slidesharecdn.com/cp-care-io2-modul-7-tr-191221184920/85/Cp-care-io2-modul-7-tr-1-320.jpg)
Cp care-io2-modul-7-tr
- 1. IO2 Modül [7] [Tükenmişlik] CP-CARE - 2016-1-TR01-KA202-035094 (01.12.2016 – 30.11.2019)
- 2. Unit 1 – Tükenmişlik Sendromu'nun doğası Tükenmişlik sendromu tanımı ◦ Tükenmişliğin genel, kabul görmüş bir tanımı yoktur. ◦ Ne ICD-10’da ne de DSM-IV’te tanımlanmış bir tanıdır. ◦ Tükenmişlik, psikiyatrik bir tanı değil, çalışma koşullarının hastalanan insanların ruhuna etkisi ile ilgilenen mesleki psikoloji kavramıdır. ◦ Tükenmişlik Sendromu sık olarak “işle ilgili stres bozukluğu” olarak sınıflandırılır, çünkü iş yapılırken stres yaşamak birbiriyle sıkıca bağlı durumlardır. ◦ Tükenmişliği, depresyon, aleksitimi(tepkisizlik), iyi hissetmeme ve uzun süreli tükenme kavramlarından ayırt etmek önemlidir.
- 3. Tükenmişlik etkileri: ◦ Tükenme, basit bir şekilde yaşanmış bir şey değildir - aksine, muhtemelen iş yüküyle başa çıkmanın bir yolu olarak, kişinin işinden duygusal ve bilişsel olarak uzak durması için eylemler başlatmasını sağlar. ◦ Duyarsızlaşma, kişiyi benzersiz kılan ve meşgul eden nitelikleri görmezden gelerek, kişinin kendisi ile hizmet alıcıları arasına mesafe koyma girişimidir. ◦ Talepler, bir kişinin işinin kişisel olmayan nesneleri olarak kabul edildiğinde daha yönetilebilirdir. ◦ Verimsizlik (kişisel başarıda azalma)
- 4. Ünite 2– Bakım sağlayan profesyoneller için tükenmişlik Diğer insanlara (hastalar, aileler, çocuklar) herhangi bir tür bakım sağlayan insanlar tükenmişlikten muzdarip olabilirler. Aslında, bu grup sıklıkla tükenmişlik yaşar. Bakım hizmeti veren profesyonelin tükenmişlik yaşadığı durumlarda, bakım alıcısının sağlığına zarar verme riski büyüktür.
- 5. Bakım verenlere ait bazı tükenmişlik videoları ◦ https://www.youtube.com/watch?v=_uxbyGeTTxM ◦ https://www.youtube.com/watch?v=da-4GEaWK4I ◦ https://www.youtube.com/watch?v=j6gRejq8qHo ◦ https://www.youtube.com/watch?v=duhJHedj82g ◦ https://www.youtube.com/watch?v=YBpqJdOAIXc ◦ https://www.youtube.com/watch?v=OTFo1oODgTk
- 6. Önerilen okuma materyali Alternatif kurumlarda tükenme sendromlu personeller. Freudenberger, H. J. (1975) Tükenmişlik, enerji, güç veya kaynaklar üzerindeki aşırı talep nedeniyle başarısızlık veya tükenme olarak tanımlanır.. Erken belirti ve semptomlar açıklanmış, tükenmişliği önlemek için öneriler ve tükenmişliğe yakalanmış kişinin nasıl destekleneceği belirtilmiştir. ◦ Meslek tükenmişliği (Leiter & Maslach 1988) hastane hemşireleriyle ilgili bir çalışma aşağıdaki sırayı oluşturdu: (a) Danışman (Süpervizör) ile yapılan stresli etkileşimler, işçilerin tükenmişlik duygularını artırıyor; (b) Yüksek düzeyde tükenme, kinizme yol açar, özellikle de işçiler iş arkadaşlarıyla destekleyici temas kurmazsa; (c) Kinizm devam ettikçe, işçilerin etkinlik duyguları azalır, iş arkadaşlarıyla destekleyici temas bu süreci yavaşlatmaya yardımcı olsa bile.
- 7. ◦ İşe bağlı tükenmişlik ile depresif bozukluklar arasındaki bağlantı - Finlandiya Sağlık 2000 Çalışması'ndan sonuçlar (e.g., Ahola et al., 2005; Nyklicek & Pop, 2005; Peterson et al., 2008) Ulusal olarak temsili örneklem 30-64 yaş arası 3276 çalışanı içermektedir. Tükenmişlik ve depresif bozukluklar açıkça ilişkiliydi. Tükenmişlik şiddetli olduğunda, depresif bozukluklar, özellikle majör depresif bozukluk (12 aylık prevalans) riski daha yüksekti. ◦ Yetersiz Uyku Klinik Tükenmişliği Tahmin Ediyor (Söderström, Jeding, Ekstedt, Perski, & Åkerstedt, 2012) Analizler, çok az uykunun (6 saatten az), “iş talepleri”, “boş zamanlarında işle ilgili düşünceler” ve “uyku kalitesi” için gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra, klinik tükenmişliğin ana risk faktörü olduğunu belirtmiştir. Yetersiz uyku, boş zamanlarında iş düşüncelerinden ayrılma güçlüğü, stresli iş taleplerinden daha önemlidir. Bu stresten kurtulmanın çok önemli bir rol oynadığına işaret ediyor.
- 8. Ünite 3 – Tükenmişlik Sendromu'nun ortaya çıkmasına katkıda bulunan faktörler ◦ İş ilişkili stres Tüm stres ve gerginlik bakım işlerini yaparken hissedilir ◦ Uygun dinlenme eksikliği düzenli ve yeterli dinlenme ihtiyacını kabul etmek istememek Kişisel etkiler başkalarının problemleriyle yaşamak – bakım alıcısı, aile üyeleri, etc. ◦ Mesleki özellikler ◦ Bakım, çoğunlukla olumsuz bir ortamda bir bakıcı (ebeveyn) için sürekli bir çabadır. ◦ Aile / özel yaşam sorunları ◦ kişisel problemler stres oluşturur ve başkalarının problemlerini düşünmeyi ve çözmeyi zorlaştırır
- 9. İki ana faktör tipi: ◦ Eksternal (durumsal) İş yerinde yüksek talepler Çelişkili talimatlar Zaman baskısı Zorbalık ve kötü çalışma ortamı Basit seçim yapmak için sınırlı fırsatlar Zayıf yada yetersiz iletişim Çalışma sürecinin kalitesini etkileyen sınırlı kaynaklar (maddi ve maddi olmayan) olumlu geribildirim eksikliği yetersiz ödüllendirme mekanizmaları
- 10. ◦ İç (kişilikle ilgili) Benlikle ilgili idealist (gerçek dışı yüksek) beklenti Mükemmelliyetcilik Güçlü tanınma ihtiyacı başkalarını memnun etmek için güçlü bir arzu Kendi ihtiyaçlarını bastırmak yeri doldurulamaz hissi Başkalarına karşı vekalet etme veya güvensizlik eksikliği Bakım işini kişinin hayatındaki tek anlamlı etkinlik olarak algılamak ve işi sosyal ve özel hayatın yerine koymak
- 11. Ünite 4–Tükenmişlik Sendromu İşaretlerini Belirleme Aşağıdakilerden bazılarını hissedersem, tükenmişlik riski altındayım: Duygusal yorgunluk ◦ her zaman moralsiz olmak, neşesiz olmak ◦ duyarsızlaşma ◦ bakım alanları benzersiz insanlar olarak değil,nesneler olarak görmek Azalmış kişisel başarı ◦ Yaptığınız şeylerde daha da kötüye gitmek (hissetmek) Aşırı yorgunluk/başağrısı ◦ Düzenli olarak, haftada 1-3 kez, hatta her gün muzdarip olmak
- 12. Motivasyon kaybı ◦ Artık işini yapmak istemediğini hissetmek Kişinin işinin küçümsenmesi ◦ Sadece işinin önemli olduğunu düşünme Verimsizlik ve başarısızlık duygusu ◦ Hiçbir şeyin doğru olmadığını ve değişmeyeceğini hissetmek Artmış gerilim/kaygı ◦ Gerginlik hissetmek ve kötü bir şey olacağından korkmak Şiddet patlamaları ◦ Bir şeyi yok etmek ya da birine vurmak arzusu Şiddetli ve saldırgan davranış eğilimi ◦ Hastalara karşı saldırganlık
- 13. Kişilerarası, evlilik, aile çatışmaları ◦ Kendinizi iyi hissetmemeniz, eş, çocuklarla vb. kavga etmek Günlük normal aktivitelerden sosyal izolasyon ve çekilme ◦ Arkadaşlarla tiyatroya gitmek, insanlarla tanışmak, genel hobileri yapmakla ilgilenmemek Hastalara mekanik bir şekilde cevap vermek ◦ duygularını, düşüncelerini, haysiyetlerini dikkate almamak ve etkili bir konuşma yapmak için çaba göstermeden cevap vermek
- 14. Ünite 5 – Ne yapmalıyız? – Tükenmişlik durumunda nitelikli psikolojik bakım aramanın olası yolları Yardım nasıl aranır? • Kişisel deneyimi kullanma • Sizin gibi aynı veya benzer bir durumda olan kişilerle konuşmaya çalışmak (kişisel bakım verenler veya engelli insanların ebeveynleri) • Deneyimlerinden öğrenmek için çaba sarf etmek • İzin almaya çalışmak • arkadaşı davet etmek ve birlikte bir sosyal etkinliğe gitmek (sinema, tiyatro, konser)
- 15. Kendine nasıl yardım edebilirsin? • Kendiniz için biraz zaman ayırın. • Bu süre içerisinde rahatlama egzersizleri yapabilir, en sevdiğiniz kitabı okuyabilir veya tercih ettiğiniz spor aktivitelerini yapabilirsiniz. • Negatif insanlarla olan ilişkinizi azaltın ve sevdiklerinizle daha fazla zaman geçirin. • Çalışmanızın olumlu yönlerine dikkat edin, günün sonunda sizi neyin mutlu ettiğini kendinize sorun.
- 16. Yardım almanın diğer yolları: • Eş destek (ebeveyn) gruplarına katılmayı deneyin • Akran destek grupları kişiye, sorunlarını, mesleki zorluklarını paylaşması için yer sağlar ve grup, birlikte zor durumların üstesinden gelmek için olası çözümleri tartışır. • Bir doktora ve gerekirse psikoloğa görünün
- 17. Bakım veren profesyonellere psikolojik yardım sağlamada ele alınabilecek kamu kurumları. (Her ortak kendi ülkesi için tamamlayacak.)
- 18. Ünite 6 – Tükenmişliğin Önlenmesi Yeterince istirahat: ◦ Rahatlama tüm bakım verenler için gerçekten önemlidir. ◦ Meditasyon, yoga veya nefes teknikleri gibi bazı rahatlatıcı teknikleri deneyebilirsiniz. Stresi azaltmanın en iyi yolları: ◦ Spor aktiviteleri ◦ Yaratıcı hobiler ◦ Kitap okuma ◦ Müzik dinleme ◦ Arkadaşlarla buluşma Örnek: https://www.youtube.com/watch?v=oex8oe3Igmc
- 19. Sebepsiz (haksız) istekleri iddialı bir şekilde reddetme ◦ Unutmayın, hastanızın istediği her şeyi yapmak zorunda değilsiniz. ◦ Kaba olmadan “Hayır” diyebilirsiniz. ◦ Sadece bu isteğin sizin göreviniz dışında olduğunu ve yerine getiremediğinizi açıklayın. ◦ Hasta devam ederse, konuyu değiştirin ve dikkatini dağıtmaya çalışın. ◦ Durumu kaldıramazsanız, diğer profesyonellerden (psikolog, meslektaş, vb.) yardım arayın. ◦ Hastaya yardım edemezseniz, alternatifler önerin ve bu durumda kimin yararlı olabileceğini ona bildirin.
- 20. Referanslar Korczak D., Huber B., Kister C., Differential diagnostic of the burnout syndrome , GMS Health Technol Assess 2010 Hakanena J. J., Schaufeli W. B., Do burnout and work engagement predict depressive symptoms and life satisfaction? A three-wave seven-year prospective study, Journal of Affective Disorders Volume 141, Issues 2–3, 10 December 2012, Pages 415-424 Francesco C., Adjustment Disorders in DSM- 5: Implications for Occupational Health Surveillance, Acta Psychopathologica 2015
- 21. CP-Care proje ortakları Gazi Üniversitesi (Türkiye) PhoenixKM BVBA (Belçika) Bilge Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi (Türkiye) Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı (Türkiye) Serçev- Serebral Palsili Çocuklar Derneği (Türkiye) İspanyol Fizyoterapistler Birliği (İspanya) National Association Of Professionals Working With People With Disabilities (Bulgaristan)
- 22. CP-CARE curriculum, learning material, handbook by www.cpcare.eu is licensed under a Creative Commons Attribution- NonCommercial 3.0 Unported License. Based on a work at www.cpcare.eu Permissions beyond the scope of this license may be available at www. cpcare.eu This project (CP-CARE - 2016-1-TR01- KA202-035094) has been funded with support from the European Commission. This communication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.