1. CONFERENCE
BY THE SEA
011
rentie 2
ntconfe
ageme
Dé Man
als
De d ocent het
aa r van s?
eigen ijsproce
w
onder
l 2011
7 apri
6 t/m urg
b
in Dom
CvI
nova tie
voor In
rtium
Conso
2. CONFERENCE
BY THE SEA
011
rentie 2
ntconfe
ageme
Dé Man
als
De d ocent het
aa r van s?
eigen ijsproce
w
onder
l 2011
7 apri
6 t/m urg
b
in Dom
CvI
nova tie
voor In
rtium
Conso
Gastcollege
- ROC Zeeland
Deze conferentie is mogelijk gemaakt door
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
Organisatie
Consortium voor Innovatie
www.cviweb.nl
http://domburg2011.cviweblog.nl
www.twitter.com/Consortium_v_I
www.cvicommunity.nl
e-mail: info@cviweb.nl
3. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Inhoudsopgave
Voorwoord 05
Locatie en voorzieningen 06
Programmaoverzicht 08
Openingssessie/keynote 09
Zeelandplein 12
Buitengeluiden 13
Woensdagochtendprogramma 14
CvI community 18
Sociale media
Anders dan anders 19
Toelichting presentaties
Omschrijving presentaties in workshophuizen 20
Woensdagavondprogramma 132
Afsluiting 133
Dit wil je niet missen 136
Organisatie en Bestuur 138
Plattegrond 139
Deelnemerslijst 140
4. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Tijd voor een zuchtje Zeeland
Als voorzitter van het College van Bestuur van het gastcollege ROC Zeeland
heet ik u graag welkom op de Managementconferentie 2011.
Het belooft een inspirerende en uitdagende conferentie te worden.
Hoe kan het ook anders met zo’n unieke locatie: leren met de wind in uw
haren en het zand onder uw voeten. Geen groot conferentiecomplex met
luxe hotels, maar een bungalowpark met een overnachting in huiselijke
sfeer. Dat kan alleen in Zeeland.
En wat dacht u van de keynotespeakers Mathieu Weggeman, Olaf
Mc Daniel, Dave Blank, Ad Verbrugge en Henk van Koeveringe?
Als het gaat om onderwijs, innovatie en kennismanagement zijn dit toppers
van Nederland, die u niet mag missen.
Laat u inspireren tijdens de vele presentaties die het thema “ de docent als eigenaar van het onderwijsproces”
vanuit allerlei invalshoeken benaderen. Geniet van onze zilte en zoete zaligheden, luister naar de klanken van
de zee en netwerk met uw collega’s in de Zeelandtent. Wilt u graag meer weten over (de problematiek van) het
Zeeuwse onderwijs? Bezoek dan ook onze talkshow “Zeeland draait door”. Maakt u gebruik van het aanbod om
al eerder naar Domburg af te reizen? Sla dan zeker ook de sportieve activiteiten van het CIOS Goes/ Breda niet
over. Kortom, het is tijd voor een zuchtje Zeeland!
Ik hoop dat u tijdens de conferentie niet alleen veel opsteekt van de workshops en de presentaties, ik hoop ook
dat u Zeeland leert kennen op een manier waarop u haar niet eerder kende: als een uitdagende en innovatieve 05
pagina
provincie waar veel gebeurt! Het is hier waar toerisme en industrie naadloos samen gaan, waar zilt en zoet
smaken als de beste en waar lieflijk en zacht ineens kunnen omslaan in stoer en robuust. Laat het u inspireren.
Ik wens u namens het college van bestuur, alle medewerkers en deelnemers twee leerzame en boeiende dagen toe!
Hennie van Meerkerk
Voorzitter College van Bestuur
ROC Zeeland
5. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Locatie en voorzieningen
Dé Managementconferentie 2011 wordt gehouden in Hof Domburg ( de Roompot ) te Domburg. De opening Openbaar vervoer
vindt plaats in de grote tent op het sportveld bij de ingang. Hierna wordt het programma voortgezet in de Er rijdt 1x per uur een bus ( lijn 52 ) vanaf station
huizen op het terrein van Buitenhof Domburg. Middelburg naar Domburg.
Adres: Schelpweg 7, 4357 RD Domburg, telefoonnummer 0118 588200
Ontvangst en registratie
Routebeschrijving per auto en parkeren Bij dit programmaboek zit je badge. Met je badge
krijg je bij aankomst een lunchbox en heb je toegang
VANUIT AMSTERDAM VANUIT UTRECHT tot de conferentie en catering. Als je een overnachting
- Utrecht Den Haag (S105) A10 Ring - Arnhem ‘s-Hertogenbosch Den Haag(A12) A2 Ring hebt geboekt, dan zit je kamersleutel ook in je badge.
- A4 Den Haag Amstelveen Luchthaven Schiphol E19 Utrecht.
- Leiden Rotterdam Den Haag A4 E19 - E25 E30 Rotterdam Den Haag A12 Bagage
- A4 Rijswijk E19 Den Haag-Zuid (E30) Rotterdam - A20 Gouda-West Hoek van Holland E25 Rotterdam Baggage innamepunt vind je bij de parkeerplaatsen.
- E19 Delft Rotterdam A13 Rijswijk-Zuid - Breda Dordrecht E19 Ring Rotterdam (Oost) Leerlingen van ROC Zeeland zullen zorgdragen dat
- Kleinpolderplein Oost-Blijdorpbrug Overschie Andere Havens A16 je baggage in je overnachtingshuis wordt neergezet
West-Blijdorpbrug (13) - Dordrecht A16 E19 Ring Rotterdam Havens 1200- zodat je op tijd bij de plenaire opening kunt zijn.
- Havens 200-9900 Hoek van Holland Europoort 9900 Breda
Ring Rotterdam (West) Centrum E25 A20 - Europoort Havens 1200-9900 Ring Rotterdam Catering
- A20 Havens 200-9900 Europoort E25 Hoek V. Ridderkerk Zierikzee A15 Bij aankomst op 6 april ontvang je een lunchbox.
Holland Ring Rotterdam (West) - Zierikzee A15 Europoort Havens 1200-9900 Ring Alle catering op 6 en 7 april: diner-ontbijt-lunch
- A4 Schiedam-Noord Andere Havens Afrit 10 Rotterdam Barendrecht vinden plaats in de grote tent op het sportveld.
Zierikzee Europoort Ring Rotterdam - Zuidplein Zierikzee Ahoy Havens 1200-2000 Alleen op vertoon van je badge heb je toegang tot
- Zierikzee Havens 1000-9900 A4 Ring Rotterdam Roosendaal A29 de catering.
06 Europoort - A29 Zierikzee Roosendaal
pagina
- Hellevoetsluis(N57) Hoogvliet Afrit 17 Pernis A15 - N59 Middelharnis Zierikzee Informatiepunt/ Bewegwijzering
Europoort Havens 2800-9900 - N287 aanhouden richting Serooskerke Eb en Vloed 17 is ingericht als informatie/servicehuis.
- N57 Middelburg Hellevoetsluis Brielle - N287 Oostkappele Woensdag 6 en donderdag 7 april fungeert het
- Serooskerke aanhouden N287 - Borden Domburg volgen Innovatiehuis ( Branding 1-3 ) ook als organisatie/
- Na Serooskerke, Oostkappele aanhouden. - Neem tweede afslag op de rotonde naar de projectbureau.
- Borden Domburg volgen Domburgseweg/N287 Tevens zullen er gedurende de conferentie leerlingen
- Neem tweede afslag op de rotonde naar de - Begin bebouwde kom Domburg verder op de op het terrein rondlopen die je informatie kunnen
Domburgseweg/N287 Domburgseweg/N287 verstrekken.
- Begin bebouwde kom Domburg verder op de - Einde bebouwde kom Domburg verder op de Aan het begin van de straten ( naar de workshop
Domburgseweg/N287 Schelpweg/N287 huizen ) staat bewegwijzering.
- Einde bebouwde kom Domburg verder op de Op deze bewegwijzering (ontworpen en gerealiseerd
Schelpweg/N287 door leerlingen van SintLucas) kun je zien of een
workshophuis nog toegankelijk is.
Volg de aanwijzingen van de parkeerwachters. Volg de aanwijzingen van de parkeerwachters.
Toegang tot presentaties
Overnachting - Alleen met je deelnemersbadge heb je toegang
tot de presentaties en andere onderdelen van het
Als je tijdens de conferentie een overnachting hebt programma.
geboekt in Hof Domburg, is de kamer beschikbaar - De inloop van de presentaties is vrij ( geen
van maandagmiddag 4 April 16.00 uur tot inschrijving vooraf ), maar wel aan een maxium
vrijdagochtend 8 April 10.00 uur. Wil je hiervan aantal deelnemers gebonden. Zodra een presen-
gebruik maken, mail dan jouw dag van aankomst in tatieruimte vol is, wordt dit aangeven op de
Hof Domburg vóór 25 maart naar info@cviweb.nl bewegwijzering die vooraan bij de straten staat.
6. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Programma overzicht Openings sessie / keynotes
Woensdag 6 april Donderdag 7 april De aftrap wordt gedaan door Hennie van Meerkerk, Marja van Bijsterveldt en Jan van Zijl.
10.00 - 12.00 uur Vanaf 07:00 uur Drie Keynote’s die elk in 18 minuten aspecten belichten die invloed hebben op het thema “de docent als eigenaar
Ochtend programma ( zie pagina 14 ) Ontbijtbuffet van het onderwijsproces?”
12:00 - 13:00 uur 09:00 - 10:00 uur Ad Verbrugge is filosoof en musicus. Hij studeerde wijsbegeerte in Leiden,
Ontvangst en lunchboxes Workshopronde 3 promoveerde in 1999 te Leuven en is nu universitair hoofddocent sociale
en culturele wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Verbrugge is
13:00 - 13:30 uur 10:30 - 11:30 uur winnaar van de universitaire onderwijsprijs aan zowel de Universiteit Leiden
Opening Workshopronde 4 (2002) als de Vrije Universiteit te Amsterdam en is auteur van de filosofische
bestseller “Tijd van Onbehagen” en verschillende spraakmakende essays,
13:30 - 14:30 uur Vanaf 11:30 uur waaronder “Geschonden beroepseer”. Ad Verbrugge is mede-oprichter
Keynote Lunchbuffet van BON.
15:00 - 16:00 uur 13:00 - 14:00 uur
Workshopronde 1 Workshopronde 5
16:30 - 17:30 uur 14:30 - 15:30 uur
Workshopronde 2 Workshopronde 6
Olaf McDaniel is directeur van CBE Consultants een organisatiebureau dat
18:00 - 19:30 uur 16:00 uur adviezen geeft aan het onderwijs, de overheid en het bedrijfsleven.
Dinerbuffet Afsluiting Wij moeten het onderwijs ook langzaam maar zeker gaan brengen in de
08 richting van een sterkere mate van ondernemendheid, een sterkere mate 09
pagina
pagina
Vanaf 19:30uur van innovatief vermogen, het stimuleren van creativiteit, het uitgaan van
Avondprogramma klantgerichtheid. Dat soort aspecten, dat soort arbeidsmarktvaardigheden
waar de samenleving en de werkgevers op zitten te wachten, dat zouden
eigenlijk de karakteristieken moeten zijn van de organisaties in de
Naast boeiende keynotes, de ruim 300 presentaties, is er ook een wervelend avondprogramma ( zie pagina 132 ) komende jaren.
met onder andere een optreden van Racoon.
Gedurende de conferentie is in het hart van het park het Zeelandplein ingericht, waar gastcollege ROC Zeeland
en de provincie Zeeland uw gastheer is voor een sociaal en cultureel programma gedurende de conferentie
( zie pagina 12 ).
Wat is dat nou eigenlijk, leidinggeven aan professionals? Volgens Mathieu
Weggeman auteur van vele boeken en ook van het bekroonde
“Leidinggeven aan professionals? Niet doen!”, hebben we het dan vooral
over dienend leiderschap. Professionals moeten ondersteund worden in
hun vak, en dat doe je door te luisteren, en door hen tegemoet te komen in
kleine dingen. Weggeman pleit dan ook voor meer bescheiden managers:
meer focus op de output en vertrouwen in professionals.
8. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Zeelandplein Buiten geluiden
Welkom op het Zeelandplein Twee sprekers van buiten het onderwijs.
Wist je dat Zeeland per hoofd van de bevolking de meeste Michelin-sterren heeft van heel Nederland? Echt waar! Ja, je leest het goed van buiten het onderwijs en zij gaan ook niet spreken over “het onderwijs” dus geen navel-
Je snapt dus wel dat verwennerij in ons bloed zit. Die gastvrijheid delen we graag met jou. Kom tijdens de con- staarderij maar inbreng van buiten de sector dat het allemaal fris houdt.
ferentie naar het Zeelandplein voor een smakend kopje koffie of een dorstlessend drankje uiteraard begeleidt Twee leuke sprekers die met passie spreken. We hopen dat u via het principe van “serendipity finding”
door een van onze zoete of zilte zaligheden. (onverwacht tegen iets nuttigs en bruikbaars aanlopen, terwijl je héél ergens anders naar op zoek bent) hier een
zinvolle bijdrage beleeft.
Kom je liever voor jouw rust naar het Zeelandplein, dan vinden wij dat ook geen probleem. In een van de nisjes
kun je in alle rust even bijkomen van de hectiek van de dag. Henk van Koeveringe
Aan het roer van de Roompot Group BV staat Henk van Koeveringe. Hij
Ben je de weg even kwijt? Loop dan even langs de hostessen van het ROC Zeeland Servicepoint. Zij helpen je graag heeft het bedrijf gemaakt tot wat het nu is door oa doelgericht te werken.
weer op weg! Je kunt hier overigens ook roomservice plannen; als dat geen luxe is. Continu vernieuwen is een van zijn sleutelwoorden voor het onderschei-
dende vermogen. Henk is bovendien van mening dat je door samenwerken
Het Zeelandplein is tijdens de conferentie dé plek om collega’s te ontmoeten of even te ontspannen. Het is ook doelen kunt bereiken die anders niet haalbaar zijn.
de plek om Zeeland te ontdekken. Op het plein vindt je Zeeuwse ondernemers die jou graag laten kennis maken Verbeter de wereld: begin bij jezelf
met hun producten. In principe veroorzaakt je omgeving constant een chaos waarin je, je eigen
orde moet scheppen; veranderen dus. Uiteraard brengt dat risico’s met zich
De Zeelandtent is tijdens de conferentie dagelijks geopend van 8.00 uur tot 23.00 uur. mee, maar je kunt veranderen ook als een uitdaging beschouwen.
Henk van Koeveringe gaat de aanwezigen aan de hand van de groeicurve
Zeeland draait door van zijn bedrijf uitleggen welke stadia het heeft doorgemaakt en welke
Zeeland is een van de regio’s in Nederland die te kampen heeft met een krimpende bevolking in combinatie met daarin de cruciale veranderingsmomenten waren. “Ik heb een hekel aan
vergrijzing en alle gevolgen van dien voor onderwijs, economie en leefomgeving. Toenmalig minister Plasterk oudere ondernemers die zeggen hoe slim zij waren, maar ons succes is mede te danken aan onze durf om te
stelde een Taskforce in met de opdracht een advies op te stellen voor een duurzaam, kwalitatief hoogwaardig veranderen”, aldus Henk van Koeveringe. “Verder ga ik benadrukken dat ondernemers beter naar hun klanten
12 en financieel gezond onderwijsaanbod met speciale aandacht voor het beroepsonderwijs. Inmiddels is het moeten luisteren. Dat geldt ook voor de regionale en plaatselijke overheid” 13
pagina
pagina
rapport een “Kerend Tij” een jaar geleden gepresenteerd en wordt er uitgebreid gezocht naar mogelijkheden
om het advies tot uitvoering te brengen. Deze problematiek beperkt zich niet alleen tot Zeeland. Praat, denk Spiegeltent Zeelandplein: donderdag 7 april 09.00 uur
en discussieer met ons mee in “Zeeland draait door”, het discussieprogramma over onderwijs in de krimpregio’s.
Aan tafel schuiven aan Ed D’Hondt, de Gedupteerde Onderwijs én diverse stakeholders van zowel binnen als
buiten het onderwijs. Ook jou nodigen we uit aan te schuiven. Dave Blank
Dave Blank is hoogleraar en directeur van het Mesa+ instituut voor nano-
‘Zeeland draait door’ op woensdag 6 april in de Zeelandtent tussen en tijdens workshopronde 1 en 2. technologie. Nanotechnologie gaat over afmetingen die tot tienduizend
keer kleiner zijn dan de dikte van je haar. Blank: “Het hele bijzondere aan
nanotechnologie is dat materialen met zulke kleine afmetingen ook andere
eigenschappen kunnen krijgen.”
Zeeuwse trots! Nanotechnologie is begonnen met elektronica maar wordt nu op een veel
Tijdens de conferentie zijn onze leerlingen jouw rots in de branding. breder terrein toegepast. Eén van de grootste beloftes van nanotechnologie
- Voor vragen of routebeschrijvingen kun je terecht bij de hostessen van Toerisme en Recreatie Zeeland (MTRO). vindt Blank de integratie in de nanogeneeskunde. Doordat je met nano-
- De hapjes en drankjes worden verzorgd door de studenten van de Hotelschool Middelburg en afmetingen werkt, heb je heel weinig materie nodig. Slechts een beetje
Bakkerijopleidingen Zeeland. DNA of een minuscuul druppeltje bloed. Daar bouw je een meetinstrument
- Onze dansers van Mbo-Dans vermaken je met spectaculaire dansvoorstellingen. omheen en doordat het zo klein is win je enorm veel snelheid.
- De sporters van CIOS Goes/ Breda begeleiden je bij beweging op het strand.
- De beveiligers van Uniformberoepen Zeeland zorgen voor de orde en de veiligheid. Blank haalt inspiratie uit de overlap tussen wetenschap en kunst. “Je hebt kunstenaars die veel met wiskunde
- De studenten van sCool (AKA) denken aan jouw afscheidscadeautje (wat dat is blijft natuurlijk een verrassing). bezig zijn. Ik vind het dan interessant om het erover te hebben of wiskundigen ook een kunstwerk zien als ze
met wiskunde bezig zijn”, aldus Blank.
Kortom, onze studenten maken van deze conferentie een feest!
Waar haal jij je inspiratie uit?
Spiegeltent Zeelandplein: woensdag 7 april 10.30 uur
9. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Woensdagochtendprogramma
’Bewegen’ by the Sea Bewegen aan zee, Education on the move!
Dé Managementconferentie vindt plaats in Hof Domburg. Dit 5-sterren bungalowpark is, de naam zegt het al, Datum: Woensdag 6 april
gelegen in Domburg, één van de best bezochte badplaatsen van ons land. Heb je een overnachting geboekt op Tijd: 10.00 uur – 12.00 uur
Hof Domburg van 6 op 7 april? Dan kun je ook van maandag 4 tot vrijdag 8 april over jouw huis beschikken. Startpunt: grote tent op Hof Domburg (verzamelen 9.30 uur).
Maak van dit aanbod gebruik en zit niet stil: bewegen aan zee is nog mooier!
Leerlingen van het CIOS Goes/Breda verzorgen op woensdagmorgen bijzondere workshops en activiteiten op de Voor de volgende activiteiten kan worden ingeschreven:
prachtige stranden en duinen van Domburg. Mis ze niet, ze zijn echte aanraders. Kies een activiteit uit het programma
en schrijf jezelf snel in want er zijn maar een beperkt aantal plaatsen! Durf jij de sportieve uitdaging aan? 1. Zee-kanoën. Zee-kanoën is een tak van sport die bij uitstek te beoefenen is in Zeeland. Spectaculair event
in de branding! De kano’s zijn speciaal ontwikkeld om lekker door de branding te peddelen. De basistechnieken
CIOS Goes/Breda als Centre of Excellence worden je in korte tijd geleerd, waarna je de uitdaging met de golven aangaat
Eén van de onderwijsclusters van ROC Zeeland is het CIOS Goes Breda. Samen met ROC West-Brabant is een
coöperatie opgericht waaronder ‘Centers of Excellence’ worden vormgegeven. De Coöperatie start als groeimodel 2. Nordic walking. Vergeleken met normaal lopen zet men bij Nordic walking meer druk op de grond met de
en concentreert zich in eerste instantie op het realiseren van een excellente voorziening voor sport- en beweeg- stokken. Nordic walkers maken meer gebruik van hun schouders en bovenarmspieren, terwijl ze een goede rug-,
opleidingen. Beide onderwijsinstellingen zien in de toekomst de mogelijkheid om ook andere opleidingen en borst- en buikspieroefening krijgen. Dit voegt extra energie in de beweging toe wat leidt tot: sneller lopen,
activiteiten in de coöperatie onder te brengen. Ondanks de eigenheid van en het ontwikkelingsstadium van de langere afstanden lopen, heuvels makkelijker beklimmen, ook training van het bovenlichaam, meer calorieën
Coöperatie zijn de partners van mening dat van de Coöperatie een grote samenbindende functie uitgaat voor de verbranden. Voor echt leren Nordic walken, met de juiste techniek, het goede ritme en het juiste effect, is wel
samenwerking. degelijk instructie nodig. Die krijg je op het strand.
Belang van bewegen 3. Yoga. Yoga leert ons om lichaam en geest en om geest en bewustzijn met elkaar in balans te brengen.
Bewegen is gezond, dat wist je al. Uit onderzoek blijkt dat ook cognitieve functies er flink door verbeteren. Voor De oefeningen geven kracht en energie en zorgen voor een algeheel prettig gevoel van ontspanning. Zee en
werkgevers kan dit een reden zijn om medewerkers te stimuleren tot voldoende beweging. Wie een leven lang zand zorgen voor extra ontspanning.
wil profiteren van een gezonde geest in een gezond lichaam, kan het beste al jong beginnen. Gezond blijven en
14 voldoende bewegen zijn enorm belangrijk voor de arbeidsmarkt, juist nu de vergrijzing de samenleving parten 4. Tai-chi. Tai Chi is een Chinese bewegingskunst, gericht op de bevordering van lichamelijke gezondheid en 15
pagina
pagina
speelt. Vitale ouderen kunnen immers langer doorwerken. Wie voldoende beweging krijgt, presteert op veel geestelijk welzijn. Tai Chi helpt de spieren en gewrichten los te houden. Ook bevordert Tai Chi een goede houding.
terreinen aanzienlijk beter dan mensen die weinig bewegen. Werkgeheugen, reactiesnelheid, taken plannen De Tai Chi oefeningen zijn rustig en niet erg moeilijk. Ze zorgen ervoor dat je meer energie krijgt. Tai-chi een
en het uitvoeren van verschillende taken tegelijk, kortom cognitieve vaardigheden die belangrijk zijn bij tal van fijne manier om iets aan je gezondheid te doen. Het ruisen van de zee krijg je er gratis bij.
werkzaamheden, gaan ‘bewegelijke’ medewerkers veel beter af dan mensen die dat niet doen.
Ondervindt hoe leuk en spannend bewegen kan zijn door je in te schrijven voor één van de activiteiten van 5. Golf. De Domburgse golfbaan is de oudste van Nederland. De ligging in de duinen met uitzicht op zee maakt
woensdagmorgen 6 april. Je start de conferentie vol nieuwe energie! de Domburgse tot een echte linkse course. Wind & Rough zorgen vaak voor een uitdagende ronde.
Aandacht voor leefstijl bij ROC Zeeland door Sport in het programma 6. Paardrijden. Zeeland en dus ook Domburg hebben iets met paarden. Het strand is op zijn mooist bij laag
Bij veel ROC’s is sport helemaal uit de lessentabel verdwenen, met als gevolg dat het veel ROC’s moeite kost om water om paard te rijden.
de sportactiviteiten op school weer te herintroduceren. Bij ROC Zeeland is sport en bewegen opgenomen in de
OER/studiegids. Daarbij stelt zij zich ten doel om minimaal vijf procent van de eerste twee leerjaren te vullen 7. Hardlopen. Je kent Zeeland ook vast wel van de Kustmarathon, de mooiste en zwaarste marathon van
met sportactiviteiten. Dit komt neer op een klokuur bewegen per week! Nederland. Voor jou zetten we routes uit van 5, 10 en 15 kilometer.
Neem een voorbeeld aan de deelnemers van ROC Zeeland, waai even flink uit en start de conferentie met bewegen.
Schrijf jezelf in voor één van de onderstaande workshops. Alle activiteiten vinden plaats in de duinen of op het 8. Rots en water. Rots en Water is een weerbaarheidsprogramma dat ook gebruikt wordt bij de begeleiding
strand van Domburg. van jongeren. Het heeft als doel verbeteren van zelfbeheersing, zelfreflectie, zelfvertrouwen en communicatieve
en sociale vaardigheden. Ervaar het zelf op het strand!
9. Branding surfen. Afhankelijk van het weer!
Inschrijven voor de activiteiten kan via krr@roczeeland.nl tot en met maandag 28 maart 2011.
Zorg dat je op tijd bij bent, want vol is vol.
11. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
CVI Community Anders dan anders?
Op de CvI community kun je voor, tijdens en na de conferentie lief en leed delen met de andere deelnemers van Hof Domburg is dit jaar gekozen als locatie voor Dé Managementconferentie.
de conferentie. Je kunt in je profiel zelf bepalen wat je met de CvI community wilt delen, wat of wie je zoekt en De workshops worden in huizen in plaats van zalen gegeven.
met wie je connecties hebt. MBO instellingen hebben elk eigen huis, waarin zij zich optimaal kunnen presenteren en kunnen laten zien wat
ZIJ nu eigenlijk allemaal ECHT in huis hebben.
www.cvicommunity.nl Dit jaar dus huiselijke, creatieve, onalledaagse, inspirerende, verassende settings.
Toelichting presentaties
In de volgende pagina’s vind je een beschrijving van de workshops, dit jaar in dit programmaboek NIET op ronde
ingedeeld, maar staan per MBO instelling genoemd.
Per huis zie je welke workshop in welke ronde wordt gegeven, met de namen van de presentatoren.
Op de rechterpagina vind je een beschrijving van de inhoud van de workshop en de programmalijn.
Programmalijnen voor deze conferentie zijn:
Human Resource Management
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Bekostiging / Financieel beleid
Strategie
Cultuur
Managementstijl
PR en marketing
18 Behalve de workshopteksten, kun je ook lezen wat de MBO instellingen zelf hebben aangegeven om zich in 19
pagina
pagina
Domburg te profileren.
In het kleine overzichtsboekje staan de workshops WEL per ronde ingedeeld. Hier vind je ook een adressenlijst
van de workshophuizen, die correspondeert met de plattegrond (zie pag. 139).
In je badge vind je ook een losse plattegrond.
Jouw persoonlijke conferentieprogramma kun je gemakkelijk samenstellen op onze website www.cviweb.nl bij
Dé Managementconferentie (http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx) maak hier jouw persoonlijke
reisgids voor de Conferentie by the Sea.
Social Media
Voor Twitter gebruiken we de hashtag #cvimc voor deze Managementconferentie.
Het laatste nieuws over de conferentie vind je op de weblog http://domburg2011.cviweblog.nl
12. Alfa-college Branding 19
Het parelsnoer van het Alfa-college Uitbesteding ICT, goudmijn of valkuil?
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Strategie
Het concept van het parelsnoer is ontwikkeld om de Het Alfa-college heeft een omvangrijk deel van de ICT
individuele student de juiste begeleiding te geven voor functie uitbesteed bij een commerciële partij. We hebben
het behalen van een diploma. Bestaande initiatieven zaken geleerd die we willen delen. We hebben zelf nog
van de werkvloer op de verschillende locaties zijn vragen die we graag beantwoord willen hebben. In de
uitgegroeid tot parels: degelijke, duurzame en dienstbare presentatie vertellen we ons verhaal, met zowel hoogte-
projecten. Geen lancering van een flitsende nieuwe als dieptepunten. Daarna willen we ervaringen uitwisselen
rebound, maar investeren in bestaande succesvolle over deze ‘goudmijn of valkuil’.
voorzieningen.
Het Alfa-college rijgt deze parels aaneen om te komen
tot uniform beleid op de zorg binnen het onderwijs.
Oftewel: het benutten van lokale creativiteit, vertaald
naar regionale Alfa-college richtlijnen.
Lectoraat, duurzame innovatie in de
Uitdaging hierbij is om de sluiting voor dit snoer te vinden.
Immers, waar houdt de zorg binnen het onderwijs op? regionale kenniseconomie
Strategie
Het Alfa-college, Stenden hogeschool en AOC Terra hebben
gezamenlijk een lectoraat ingericht om samen met het
rden
Wijs wo rg
bedrijfsleven duurzame kennisallianties op te zetten die
de kenniseconomie in de regio versterken. Hoewel dit
u
in Domb een MBO/HBO lectoraat is, wordt gewerkt volgens de
kwaliteitseisen van het HBO. Elke HBO-lector heeft
algemene taken m.b.t. onderzoek, onderwijsinnovatie en
kenniscirculatie en een specifieke opdracht. Voor dit
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx lectoraat is dat: onderzoek de succesformule achter
duurzame strategische kennisallianties tussen beroeps-
Bij het Alfa-college draait het onderwijs om kwaliteit. - Wat gebeurt er in het hoge Het Talentencentrum onderwijs en regionaal bedrijfsleven, ontdek het format
om die formule ook toe te passen in andere regio’s en
Daarbij is kennisdeling, samenwerking en de juiste Noorden?
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing toets dit aan de praktijk in concrete samenwerkingsver-
begeleiding van studenten van belang. In de workshops - Over parelsnoer en talenten
banden. Hoe zorgen we voor co-makership?
presenteren we onze werkwijze. Graag delen we zowel - Over goudmijnen en motoren Het Talentencentrum is een door het Alfa-college
de successen als de knelpunten. centraal ontwikkeld concept waarbinnen de vakken http://www.alfa-college.nl/overons/Paginas/Lectoraat.aspx
Nederlands, Rekenen, Engels en Burgerschap worden
20 uitgevoerd. Deelnemers volgen een standaard aanbod 21
Kennen jullie het Alfa-college? Wij zijn het christelijke ROC voor Noord-
pagina
pagina
1 Het parelsnoer van het Alfa-college met daarnaast flexibele en vrij te volgen onderdelen.
en Oost-Nederland. Behalve mbo-opleidingen en educatieve trajecten in
Karin Kienhuis, Jorien Benthem Centraal beleid kan leiden tot beperking van de
Groningen, Hoogeveen, Hardenberg, Emmen, Assen en Leek bieden wij
ook bedrijfsopleidingen op maat, diverse cursussen en EVC-trajecten. Zo’n
keuzevrijheden van docenten. Hierdoor kan weerstand Coöperatief leren in de mobiliteitssector
2 Het Talentencentrum en vervreemding ontstaan. In deze workshop worden de
12.000 jongeren en volwassenen volgen bij ons een opleiding, cursus of Fijbe Kruizinga, Erna Dros Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
gemaakte keuzes en de gevolgde aanpak toegelicht.
traject. Neem een kijkje op onze gloednieuwe website www.alfa-college.nl.
3 Oordeel inspectie als motor van verbetering In Hoogeveen is door partijen uit het VMBO, MBO, HBO
http://www.alfa-college.nl/studenten/talentencentrum/Paginas/de-
Onze koers kenmerkt zich door kwaliteit van onderwijs, bezielend leiderschap, Dick Koops, Folkert Sonsma en bedrijfsleven een uniek centrum opgericht, waar alle
fault.aspx
bevlogen en professionele medewerkers en dialoog met onze partners in opleidingsaspecten binnen de opleidingen Motorvoer-
4 Uitbesteding ICT, goudmijn of valkuil?
de regio. Bij de inzet van middelen kiezen we voor de kwaliteit van het Jeroen van der Ster, Henk Knevelbaard tuigentechniek en Transport & Logistiek samenkomen.
onderwijs. We werken vanuit herkenbare waarden: verbinding door Oordeel inspectie als motor van Door de nauwe samenwerking met het regionale bedrijfs-
saamhorigheid en betrokkenheid, vertrouwen en authenticiteit. Natuurlijk 5 Lectoraat, duurzame innovatie in de regionale leven gaan leerlingen, deelnemers en cursisten met op-
is dit een continu verbeteringsproces, waar we met zijn allen aan werken kenniseconomie verbetering drachten uit de beroepspraktijk aan de slag. Een leerling
Ineke Delies
en waarbij we ook voortdurend leren van elkaar. Managementstijl verwoordt het zo: ‘Je hebt helemaal niet het idee dat dit
6 Coöperatief leren in de mobiliteitssector een school is; het is net een echt bedrijf.’ Kom kennis
In interactieve workshops willen we jullie verslag doen van onze ervaringen. Gerard Krikken In februari 2010 is het Alfa-college prominent in het maken met dit contextrijke initiatief!
Maar we dagen jullie ook uit om mee te denken hoe het mbo-onderwijs nieuws geweest. De aanleiding was de publicatie door
nog beter vorm te geven. Doen jullie mee? de onderwijsinspectie van een lijst met zeer zwakke
opleidingen. Het perstumult heeft geleid tot veront-
waardiging bij medewerkers en deelnemers en heeft het
Gezond
beeld van het Alfa-college ongunstig beïnvloed. Maar
e nuc
het heeft daarnaast ook geleid tot positieve effecten en
uit het N hterheid
een omslag in denken. We hebben besloten dat de beste
manier om dit in de toekomst te voorkomen, is ervoor te
oorden
zorgen dat we onze zaken in het vervolg altijd op orde
hebben!
13. AOC Oost Branding 20
Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
vmbo-mbo-hbo.
Een oostelijke benadering
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
In 2008 startte het Groene Lyceum met de eerste lichting.
Deze groep zit inmiddels in het derde leerjaar. In deze
workshop gaan we in op de kenmerken en organisatie
van deze doorlopende leerlijn. Op dit moment richten
we ons op het ontwikkelen van een vernieuwd onder-
wijsprogramma in leerjaar 4 en 5 (MBO segment).
Deze ervaring willen we graag met u delen. Een aantal
leerlingen is aanwezig om te vertellen hoe ze werken en
welke competenties ze ontwikkelen en hoe zij zelf hun
vervolg traject zien.
http://www.hetgroenelyceum.nl
Vooruit
ki
naar het jken
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx HBO
AOC-Oost, AERES en Saxion Hogeschool hebben met - Doorlopende leerlijn
‘Het Groene Lyceum’ een opleiding voor ‘stoere eigen- - Buitenschools leren
wijsneuzen’. De leerlingen, met een Cito-score van 537 - Onderzoekend leren
of hoger en een praktische aanleg, halen in 9 jaar via - Elektronische leeromgeving
VMBO en MBO een HBO-diploma.
22 23
Het Groene Lyceum biedt leerlingen met HAVO-capaciteit een praktische,
pagina
pagina
flexibele en competentiegerichte leerweg. Deze leerlingen zijn snel, slim, 1 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
standig
vmbo-mbo-hbo. Een oostelijke benadering.
tief, zelf eren
nieuwsgierig en houden er van de handen uit de mouwen te steken. Door
Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller
het bieden van een doorlopende leerlijn zien leerlingen perspectief en
Ac al l
en socia
werken ze actief naar het HBO toe. 2 Coaching van leerlingen.
Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller
Om alle leerjaren goed op elkaar aan te laten sluiten is er nauwe afstemming
tussen AOC-Oost (VMBO en MBO) en de Hogescholen. Zo realiseren we dat 3 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
vmbo-mbo-hbo. Een oostelijke benadering.
het onderscheid tussen de verschillende fasen in de opleiding zo klein
Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller
mogelijk is.
4 Coaching van leerlingen.
Door nauwe samenwerking met bedrijven heeft het leren vanuit de praktijk Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller Coaching van leerlingen
een duidelijke plek in de opleiding. In leerjaar 3, 4 en 5 is één dag in de
week gericht op onderzoekend leren bij bedrijven. Eén van de onderzoeks- 5 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
vmbo-mbo-hbo. Een oostelijke benadering.
opdrachten voor leerjaar 3 was “onderzoek hoe Het Groene Lyceum het
Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller In de begeleiding van de leerlingen binnen Het Groene
huisje voor de managementconferentie in zou moeten richten en wat ze
Lyceum heeft coaching een centrale rol. Deze coaching
zou kunnen presenteren”. 6 Coaching van leerlingen. richt zich op het kortcyclische leren. De coach heeft
Klaas Jellema, Jeroen Lek, Roger Keller
kennis van het leren van de leerling, dossierkennis en
Om deze doorlopende leerlijn te realiseren maken we gebruik van doorlopende
kennis van het bedrijf en de maatschappij. In authentieke
portfolio’s en competentie-ontwikkeling door middel van de Groene
leersituaties wordt de leerling bevraagd en gestimuleerd
Standaard (in leerjaar 4,5 en 6). De leerlingen werken met een aantrekkelijke
het eigen leerproces te plannen en uit te voeren. In deze
elektronische leeromgeving, waarbij we de nieuwste technieken op onderwijs-
workshop gaan we in op de rolbeschrijving van de coache
gebied inzetten.
en hoe we de leerlingen coachen op hun competenties.
Uitgangspunt hiervoor zijn de SHL competenties.
http://www.hetgroenelyceum.nl
14. AOC Terra Golfbreker 31
Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
vmbo-mbo-hbo.
Een noordelijke benadering
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Voor de
In 2007 startte AOC Terra met het Groene Lyceum op de
leerling praktische
Groene School te Winsum in samenwerking met MBO die mee
Groningen. r kan
Het Groene Lyceum is een alternatief voor praktisch
ingestelde leerlingen met een havo/vwo advies. In een
vijfjarig leertraject gaan theorie en praktijk hand in hand.
Na vijf jaar heeft de leerling een volwaardig MBO-diploma
niveau 4 en daarmee een startbewijs voor alle vormen
van HBO.
Mede gezien de ervaringen in Winsum zijn binnen AOC
Terra ook de vestigingen in Emmen (2009)en Eelde (2010)
met de opleiding gestart. De vestigingen in Meppel,
Wolvega en Assen bereiden zich voor op een start per 2012.
In november 2010 won de opleiding de Onderwijsprijs
Groningen 2009-2010.
http://www.groenelyceum.nl
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
yceum,
AOC Terra is een opleidingscentrum dat VMBO-Groen, - Groen Lyceum: VMBO-MBO in één
MBO en volwassenenonderwijs (TerraNext) aanbiedt in organisatie, dat is echt doorlopend! Groen L BO
de provincies Drenthe, Groningen en Friesland. VMBO-M r!
a
in vijf ja
Onze opleidingen hebben een ‘groen karakter’: ze hebben
te maken met groen, dier, natuur & milieu.
24 25
AOC Terra MBO Groningen is een school voor middelbaar beroepsonderwijs.
pagina
pagina
Jongeren kunnen bij ons terecht voor 13 verschillende opleidingen: milieu- 2 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
beheer, tuin, park & landschap, dierverzorging, dierenartsassistent, dier- vmbo-mbo-hbo. Een noordelijke benadering.
Wim Cnossen, Jan Harbers
management, trimmer gezelschapsdieren, paardenhouderij, akkerbouw,
veehouderij, loonwerk, bloem & design en design & styling. Elke richting
4 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
biedt aantrekkelijke mogelijkheden voor werk of vervolgopleiding. vmbo-mbo-hbo. Een noordelijke benadering.
Wim Cnossen, Jan Harbers
Er wordt veel samen gewerkt met verschillende bedrijven in de regio.
Zo gaan leerlingen van de opleiding dierenartsassistent regelmatig naar de 6 Het groene lyceum: doorlopende leerlijn
dierenkliniek in Drachten. Leerlingen van de opleiding loonwerk (groen, vmbo-mbo-hbo. Een noordelijke benadering.
Wim Cnossen, Jan Harbers
grond en infra) krijgen les op de praktijklocatie in Slochteren en leerlingen
van de opleiding tuin, park & landschap geven maandelijks een tuinadvies
in de Wonen & Co bijlage van het Dagblad van het Noorden.
”De Groene School Winsum van AOC Terra is een christelijke school voor
VMBO-Groen, VMBO-Groen met LWOO, Praktijkonderwijs en het Groene
Lyceum.
Wij leggen een aantal accenten, zoals respect voor natuur en milieu.
Verantwoorde voeding en gezondheid én duurzaamheid. Dit alles geeft de
school een breed karakter, zodat leerlingen met hun diploma alle kanten
op kunnen.
15. Arcus College Golfbreker 1
Professionaliseren: zet het team ‘in the De aansluiting vinden met de
lead’ verander(en)de organisatie
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Human Resource Management
Een onderwijsteam wordt als pilot ingezet om deze Worsteling met veranderingen --> niet bespreekbaar
stelling te bewijzen. kunnen/durven maken --> niet kunnen/durven aan-
Om een veranderingsproces zoals de invoering CGO bij pakken --> afhankelijk worden --> regie kwijtraken -->
een docententeam te bewerkstelligen, laten we het team energie kwijtraken --> afhaken.
zélf daadwerkelijk werken aan het ontwikkelen en Docenten worden geconfronteerd met vele veranderingen:
implementeren van de nieuwe onderwijsinhoud én de competentiegericht onderwijs, een ander soort leerlingen,
organisatie daarvan. Dit proces wordt ondersteund door toename van nieuwe media / ICT in het onderwijs etc.
een expertisegroep onderwijs en een veranderteam voor Docenten worstelen met hun rol.
de onderwijsbedrijfsvoering. Een aanpak om docenten te faciliteren de regie terug
De curriculumontwikkeling, begeleiding, beoordeling te krijgen over hun eigen (loop)baan. Welke keuzes
(dmv een beoordelingsportfolio)en ICT worden vanuit kunnen docenten zelf maken. Hoe kunnen docenten
het docententeam geïntegreerd aangepakt. voorkomen dat alles hen ‘overkomt’.
Het onderwijs wordt verzorgd vanuit een tweetal leer-
werkbedrijven. De resultaten van de aanpak zijn tot nu
‘Het lek toe veelbelovend. Gebruik cgo monitor voor
kerst
eet je bi e toetje professionalisering leraren
j Arcus’
http://d.kees@arcuscollege.nl
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
In deze presentatie wordt een methodiek gepresenteerd
waarin docenten aangezet worden tot reflecteren op
De docent als manager van verwachtingen data feedback, met name op de uitkomsten van de
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing CGO monitor.
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx Onderzoeksvragen:
De docent speelt een cruciale rol in het op elkaar • Op welke wijze zijn de resultaten van de CGO monitor
Hoe komt de docent in het veranderde onderwijsland - Verfrissende integrale CGO-aanpak afstemmen van verwachtingen van leerlingen en te gebruiken voor teams van leraren zodat dit bij-
weer in zijn rol? - Nieuwe professionaliseringsinzichten werkveld, zodat het onderwijs beter en leuker wordt. draagt aan hun professionalisering?
- Verrassende toetjes Het gaat dan over ‘hoe men leert’, ‘wat er geleerd zou • Wat is er in combinatie met de CGO monitor nodig om
moeten worden’ en welke randvoorwaarden hiervoor teams van leraren te ondersteunen om hun onderwijs
De invoering van CGO is een verandertraject waarin de
noodzakelijk zijn. competentiegericht(er) te maken?
docent een spilfunctie heeft. Arcus wil met zijn aanpak Aan de hand van een ‘uit de praktijk gegrepen’ film In een workshopsetting werden docenten aangezet te
26 de docent in zijn (nieuwe) rol ondersteunen en bevestigen. (‘Brug tussen school en praktijk, een brug te ver?’) en de reflecteren op de uitkomsten van de door hen ingevulde 27
resultaten van een onderzoek door SARV International monitor. Wat zijn de geconstateerde aandachts- en
pagina
pagina
Het Arcus College is een middelgroot ROC in het verre Zuiden van het land. 1 Professionaliseren: zet het team ‘in the lead’ bij het Arcus College, worden deze verwachtingen knelpunten en hoe lossen we deze op?
Dymphy Kees, Renée Smeets
Bij het Arcus College studeren ruim 10.000 cursisten, er werken 850 duidelijk gemaakt. Dit biedt aanknopingspunten voor Opbrengst: een activiteitenplan dat onderdeel wordt
medewerkers en er worden zo’n 240 verschillende opleidingen aangeboden. 2 De docent als manager van verwachtingen de analyse van de problematiek en de manier waarop van een teamontwikkelingsplan
Dymphy Kees, Karin van Hoof, Frans Blom deze verwachtingspatronen op elkaar kunnen worden
Het Arcus College heeft een paar jaar geleden gekozen voor een integrale afgestemd.
aanpak bij de invoering van competentiegericht onderwijs, waarbij de 3 De Integrale Praktijk Opdracht als
verbindende factor
programmalijnen ‘inhoud’, ‘bedrijfvoering en ICT’ en ‘professionalisering’ Dymphy Kees, Marlene Smeets-Haest
http://dkees@arcuscollege.nl
in onderlinge samenhang worden uitgevoerd. Hierbij worden de docenten-
teams ‘on the job’ begeleid door een intern hiertoe ingericht expertisecentrum 4 De aansluiting vinden met de verander(en)
the
van onderwijskundigen. Dit vanuit het motto: ‘learning by doing’. de organisatie
The proof of ..
Dymphy Kees, Rini van Roij, Don Binnendijk
is...
pudding
(Hogeschool Zuyd), Ton Martens (People Do
De Integrale Praktijk Opdracht als
In de workshops die Arcus tijdens deze conferentie verzorgt, ligt dan ook
de nadruk op de rol en de meerwaarde die de docent kan en moet toevoegen.
Change) verbindende factor
Dit geldt voor de docent als individu, maar meer nog voor de docent als lid 5 Gebruik cgo monitor voor professionalisering Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
van een team. leraren
Miriam Goes-Daniels (Ruud de Moorcentrum, IPO’s vormen de rode draad in de opleiding. Dit zijn
Open Universiteit) opdrachten om leerlingen aan de hand van reële prakti-
De workshops bieden concrete recepten, tips en ervaringen, die anderen
wellicht helpen in het omvangrijke verandertraject waar wij allemaal midden- jksituaties te laten leren en/of te kwalificeren. Docenten
6 De docent als manager van verwachtingen
in zitten. Dymphy Kees, Karin van Hoof, Frans Blom werken samen, vanuit verschillende expertisegebieden,
aan het tot stand komen van de IPO’s. Zo verandert de
docentrol van ‘solist’ naar lid van een orkest.
In deze workshop wordt ingegaan op de kracht van de
IPO in onderwijskundige, maar ook in verbindende zin.
http://dkees@arcuscollege.nl
16. Communicatie Golfbreker 20
Leiderschap en communicatie & vice versa
Managementstijl
Bij leiderschap in bestuur en management hoort
communicatie. En andersom hoort bij communicatie
ook het tonen van leiderschap. Maar welke leiderschaps-
stijlen gebruiken communicatie effectief. Wie heeft
succes in zijn organisatie, school of team? En wie niet?
Wie is dus een goede leider? In deze workshop worden
ervaringen uitgewisseld en dilemma’s besproken. Een
gastspreker neemt u mee in de diverse commmunicatie-
stijlen. Bekijk, bespreek en leer vooral van anderen wat
jezelf vervolgens kan meenemen in het verbeteren van
jouw manier van leiderschap.
http://www.mboraad.nl
Effectief mediabeleid.... gespiegeld!
PR en marketing
Pr, media-aandacht, publiciteit. Enkele woorden voor
hetzelfde. Daarbij gaat het om: hoe kom ik als instelling
zo goed mogelijk in de pers. Negatieve aandacht is dan
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx niet gewenst. Alleen nieuws telt dat het imago positief
t
Wie leid en kan ondersteunen. Maar is dat zo? Hoe kijkt de journalist
Het tijdperk van zenden en ontvangen is voorbij. - Gesprekken krijgen de meeste k lijd naar uw zoveelste persbericht? Wat is voor hem belangrijk
De doelgroep betrekken is het nieuwe adagium. betekenis tijdens informele moet oo en vooral wat niet? En kijkt hij alleen naar het slechte
nieuws? In deze workshop krijgt u een spiegel voorge-
Communicatieprofessionals houden zich naast uitvoering, communicatie houden door een journalist/columnist. Hij praat met u
ook met strategie, advies en coaching bezig en het vanuit zijn perspetief wat nu effectief is en hoe u het
toepassen van nieuwe middelen. mediabeleid zo zou kunnen opzetten dat u maximaal
rendeert. En dan wordt u nog deze vraag gesteld: helpt
28 29
Voor bestuur, management en communicatie-afdelingen van onderwijsin- u daarmee ook het landelijke imago van het mbo te
pagina
pagina
stellingen is communicatie een dagelijkse bezigheid. Voor de een is het een 1 Leiderschap en communicatie & vice versa verbeteren?
taak en voor de ander een vaardigheid. Toch merken allen dat het commu- Twan Stemkens (MBO Raad)
niceren naar of meenemen van werknemers geen sinecure is. Weerstanden http://www.mboraad.nl
2 Leiderschap en communicatie & vice versa
wegnemen, draagvlak en dialoog creëren, acceptatie van beleidsveran- Twan Stemkens (MBO Raad)
deringen of het realiseren van reorganisatie en cultuurveranderingen,
beeldvorming realiseren of beïnvloeden, dat zijn zo maar enkele thema’s 3 Interne communicatie in het mbo
die spelen. En steeds is daarbij aan de orde wat uw rol in uw organisatie is Erik Reijnders (Reijnders Advies en Ontwikkeling)
bij deze onderwerpen. Daar gaan hier een aantal workshops over. Interne communicatie in het mbo
4 Interne communicatie in het mbo
Erik Reijnders (Reijnders Advies en Ontwikkeling) PR en marketing
In het communicatiehuis van de MBO Raad zijn voor u enkele (gast)sprekers
aanwezig die met u thema’s bespreken zoals leiderschap, interne com- 5 Effectief mediabeleid.... gespiegeld! Al vaak gehoord; op de werkvloer hebben ze niets
municatie en de relatie met de pers. Erik Reijnders is auteur en specialist Hein-Jan Keijzer (MBO Raad) vernomen. Of, er is interne weerstand tegen het nieuwe
op gebied van interne communicatie, Hein-Jan Keijzer is journalist bij de
6 Effectief mediabeleid.... gespiegeld! beleid, maar we hebben toch gecommuniceerd? Hoe Betrokk
e
betrokk n of
Vara Ombudsman en Twan Stemkens manager in- en externe communicatie Hein-Jan Keijzer (MBO Raad) functioneert interne communicatie bij onderwijsinstel-
van de MBO Raad. Met hen en de andere deelnemers kunt u discussiëren,
meningen uitwisselen en vooral ook leren hoe u uw communicatie en rol
lingen? Welke knelpunten zijn er en hoe kun je zorgen en zijn
voor acceptatie, draagvlak, dialoog en (ver)binding in de
kunt verbeteren. eigen organisatie als er weerstand is tegen beleid of
verandering. Veel instelingen worstelen dan om via lijn-
of parallelle communicatie top-down of bottom-up de
medewerkers te bereiken en vooral mee te krijgen. In deze
workshop krijgt u tips en een case aangeboden en kunt
u enkele dilemma’s met elkaar bespreken onder leiding
van Erik Reijnders van Reijnders Advies en Ontwikkeling.
http://www.mboraad.nl
17. Da Vinci College Golfbreker 6
Leiderschap in verbinding met de teams Teamonderhoudsbeurten, APK voor teams
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Interactieve workshop waarin samen met het CvB en de Bij het Da Vinci College zijn Teamonderhoudsbeurten
domeinleiders van het Da Vinci College gezocht wordt een normaal onderdeel aan het worden in de cyclus die
naar manieren om duidelijker richting te geven aan de teams doorlopen.
strategische keuzen van het DvC en tegelijkertijd de Onder het motto ‘je hoeft niet ziek te zijn om beter te
roep vanuit de teams om vooral veel betrokkenheid met worden’, krijgen de teams een soort APK keuring voor
de teams te laten zien en in dialoog met hen, de ontwik- teams aangeboden. Het helpt de juiste teamdiagnose
kelingen vorm te geven. te stellen en acties te formuleren om weer goed verder
te kunnen.
Sociale veiligheid in het ROC, realiteit
rhoud:
Te amonde nd, of papieren tijger?
ere
‘verheld ien’ Human Resource Management
we groe Hoe realiseer je dat de zorg voor veiligheid, gezondheid
en welzijn van medewerkers, studenten en bezoekers
integraal wordt aangepakt en geborgd?
In een interactieve sessie maak je kennis met de wijze
waarop het Da Vinci College dit thema heeft aangepakt.
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
Hebben we elkaar in beeld? - Leiderschap in verbinding
Da Vinci College heeft voor dit jaar voor de eigen - Teamonderhoud Film: Gedroomd Leiderschap
organisatie het motto: ‘Hebben wij elkaar in beeld?’ - Situationeel leiderschap (voorlopige werktitel)
gekozen. Bij zowel de aftrap van het schooljaar, Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
teambijeenkomsten, en trainingen is dit een steeds
30 terugkerend thema. De 5e film inzake Meesters in het MBO veranderen....
31
De film gaat over wanneer docenten vinden dat ze wat ‘We mo
ete
in beeld n elkaar
pagina
pagina
1 Leiderschap in verbinding met de teams hebben aan hun leidinggevende en wanneer de leiding-
Dit motto staat voor:
- elkaar in beeld hebben, het teamwerk bevorderen en de kwaliteit van
Jan Kroep, Max Hoefeijzers gevende vindt dat hij/zij goed leiding geeft. Drie teams
van verschillende ROC’s vertellen over hun ervaringen,
hebben’
ons onderwijs gezamenlijk verbeteren; 2 Film: Gedroomd Leiderschap (voorlopige wat ze hebben geleerd, verschil tussen team functioneren
- oog hebben voor de talenten en leervragen van onze studenten; werktitel)
Marijke van der Putten (Inspirae), Max Hoefeijzers toen en nu en waar volgens hen de kern van leiderschap
- het vizier richten op wat bedrijven verwachten aan competenties bij hun
ligt, waar ze eerst behoefte aan hadden en nu, wat de
toekomstige medewerkers.
3 Situationeel leiderschap bij onderwijs teams relatie met invoering CGO is en de ontwikkeling in de
John Lankheet visie op leidinggeven.
Twee sporen
Daarom voert het Da Vinci College een twee sporen beleid: 4 Teamonderhoudsbeurten, APK voor teams
1. Het Da Vinci College drukt het kwaliteitsbeeld van haar onderwijs uit in Jan Kroep Werken met echte integrale projecten
onderwijsstandaarden. Deze standaarden helpen ons tot uitvoerbaar en
uitwisselbaar onderwijs te komen en scheppen ruimte voor de profes
5 Sociale veiligheid in het ROC, realiteit of in het MBO onderwijs
papieren tijger?
sionaliteit van de docent. Sturing op de toepassing van deze standaarden Ineke van Eekhout-Wiggers, Jan Boele Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
zorgt ervoor dat we deze ook echt waarmaken.
2. Investeren in de ontwikkeling van onze medewerkers, zodat zij deze 6 Werken met echte integrale projecten in het Situationeel leiderschap bij onderwijs Een interactieve bijeenkomst: werken met echte integrale
onderwijskwaliteit waar kunnen (blijven) maken. Zo ontstaat een kans- MBO onderwijs projecten in het MBO onderwijs, wij gaan met de deel-
rijke situatie voor kwalitatief hoogwaardig onderwijs.
Hester van Roode, Mandy van der Linden teams nemers aan de workshop in gesprek over de volgende
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing aspecten: Motivatie hiervoor (werken met echte projecten)
De interne academie wordt daarbij ingezet om dit proces op alle niveaus te vanuit onze onderwijsvisie gekoppeld aan de nieuwste
ondersteunen. Op welke manier kun je je stijl van leidinggeven aanpassen inzichten van het puberende brein (visie).
Zo worden onder andere ‘Teamonderhoudsbeurten’ als middel ingezet om aan de medewerker en de teams waaraan je leidinggeeft. Da Vinci College heeft een unieke samenwerking met
onderwijsteams te laten reflecteren op hun manier van werken als team, Bij deze workshop wordt je meegenomen in de (on) Hogeschool Rotterdam en DVC, Prego, en dan...?
en wordt samen met het management tijdens studiedagen gezamenlijk mogelijkheid die situationeel leiderschap biedt in het (organisatie) Wat betekent werken met echte projecten
gezocht naar manieren om de verbinding met elkaar te versterken. bereiken van resultaten met individuele medewerkers voor de docent? De docent als projectleider? (cultuur/
of teams. competentie/gedrag)
18. Deltion College Eb en Vloed 50
ZIN-IN-NOVATIE Leraren ontwikkelen flexibel onderwijs
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing in Europees project
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
We gaan met de deelnemers aan de workshop op zoek
naar interventies die innovatieprocessen ondersteunen Een opleidingsteam in de technieksector stuitte op
vanuit eigen kracht en ervaring. We laten zien hoe die problemen rondom de uitvoerbaarheid van flexibel
interventies in de praktijk werken. Aan bod komen onderwijs. Hoe organiseer je maatwerk voor elke
vragen als: individuele student? Zij vonden een oplossing via een
- Welke interventies helpen jou om intrinsiek internationaal project. Een Duitse bedrijfsopleiding
gemotiveerd te blijven? ontwikkelde het concept “mass customization”.
- Welke interventies zet jij in om ervoor te zorgen dat Je standaardiseert alle onderdelen van een cluster van
docenten vanuit intrinsieke motivatie aan de slag gaan? opleidingen in thematische modulen. De student kiest
- Hoe vind je die docenten? Of hebben zij zichzelf al een bepaalde (maatwerk) uitwerking, afhankelijk van
gevonden? Hoe herken je hen? zijn opleidingsverplichtingen, binnen een aantal keuze-
- Welke context bied je docenten om intrinsiek mogelijkheden. Een bijkomend voordeel is dat hierdoor
gemotiveerd te blijven? verticale en horizontale doorstroom binnen dat cluster
van opleidingen beter te regelen is. Het team werkt nu
De docent als DE eigenaar van aan de uitwerking en implementatie van het concept.
kwaliteit en verantwoording De veranderende rol van docenten in
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
het horeca-leerbedrijf
Op basis van de PDCA-cyclus werkt het team aan de Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
(kwaliteits)verbetering van het onderwijs. Op 11
aspecten wordt in logboeken de voortgang bijgehouden. Restaurants, loungebar en vergadercentrum vormen de
De docent is verantwoordelijk voor het behalen van de leer/werkomgeving voor jaarlijks 450 horecastudenten
resultaten en levert de input voor de logboeken. Op (BOL) in de startfase van hun studie. In dit leerbedrijf
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
teamvergaderingen komt de inhoud van de logboeken voeren studenten vrijwel alle operationele, leiding-
ter sprake. Het kwaliteitszorgsysteem sluit aan bij het gevende en organisatorische werkprocessen uit.
Deltion ziet de leraar als eigenaar van het leerproces. - Deskundigheid op peil houden en teamplan, waarin de te behalen resultaten opgenomen Studenten van verschillende opleidingen worden op
We stimuleren dit op allerlei manieren. Kom naar een vergroten zijn. In het jaarverslag presenteert het team deze resultaten wisselende diensten ingezet. Eerste en tweedejaars
van de Deltion-workshops om meer te horen over onze - Teamleren en kennisdeling aan de stakeholders. Het jaarverslag is opgesteld op studenten werken samen aan hun taken; derdejaars hebben
ervaringen en bereikte resultaten. En, deel je ervaringen - Verminderen regeldruk basis van interviews, verslagen en evaluatiegegevens die de dagelijkse leiding in de afdelingen en begeleiden
de docenten aanleveren. Deze aanpak zorgt ervoor dat (coachen) van jongerejaars. Als “leidinggevenden”
met ons! de docenten actief betrokken zijn bij de kwaliteitszorg bijvoorbeeld leren ze functioneringsgesprekken te
32 en zich eigenaar voelen van de teamprestaties. voeren. Deze vorm van leren en werken vraagt een 33
We vinden het belangrijk om de deskundigheid van onze leraren permanent andere rolinvulling van docenten en instructeurs. In de
pagina
pagina
op peil te houden en te vergroten. Dat doen we onder andere door hen te 1 ZIN-IN-NOVATIE http://www.marktplaatsmbo.nl/bronnen/filter?cms%5Bcm32%5D% workshop presenteren zij hun ervaringen en geven ze
adviseren een masteropleiding te volgen. Op dit moment hebben 45 leraren Monique Borst, Monica Bau Santos 5Bsearch%5D=deltion
tips voor navolgers.
een masteropleiding of 1e graadsopleiding afgerond of zijn er nog mee bezig.
2 De docent als DE eigenaar van kwaliteit en
Een aantal van deze leraren levert een bijdrage aan praktijkonderzoek(en) verantwoording BTEC: leer/werkomgeving voor Leraren en praktijkopleiders werken
in onze school. Daarnaast stimuleren we teamleren en kennisdeling, ook Rob Simmers, Henk Mekkring
met de buitenwereld. Om opleidingsmanagers bij teamleren en -ontwikkeling studenten en docenten samen aan invoering CGO
te ondersteunen, bieden we trajecten aan vanuit onze Deltion Academie 3 BTEC: leer/werkomgeving voor studenten en
docenten Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
en experimenteren we met het kenniskringmodel. En door zoveel mogelijk
Jan Lanting
regeldruk weg te halen, zorgen we er voor dat leraren zich kunnen concen- De workshop neemt u mee naar BTEC Communities In het Samenwerkingsproject CGO Gelderland/Overijssel
treren op hun primaire taak: geven van goed onderwijs. Ten slotte brengen 4 Leraren ontwikkelen flexibel onderwijs in Online, de plek waar docenten en studenten van Engels- werken 9 ROC’s, bedrijven en brancheorganisaties samen
verschillende platforms (zoals Young Deltion) en (onderwijs)netwerkgroepen Europees project
talige opleidingen ervaringen uitwisselen en hun aan de invoering van CGO voor de technische installatie-
die we binnen Deltion hebben, de creativiteit en innovatieve kracht van Herman Hempen, Gert Wagenvoort
onderwijs verbeteren. De vier Nederlandse ROC’s die een branche. Het project bundelt expertise en menskracht
onze medewerkers samen. Op deze manieren geven wij de ontwikkeling International Vocational School (IVS-opleidingen) van praktijkopleiders en leraren om in gezamenlijke
5 De veranderende rol van docenten in het
van ons onderwijs de ruimte die het verdient en faciliteren we onze leraren horeca-leerbedrijf verzorgen, werken samen in deze leer/werkomgeving. verantwoordelijkheid CGO in te voeren. Het project
in het nemen van eigenaarschap in het leerproces. Meer weten over Deltion? Jan Willem Wassink, Theo Wijtsma De BTEC Communities Online biedt o.a. een centrale, levert herkenbare programma-inhouden en een eenduidige
webbased repository met lesmateriaal zowel van uitgevers BPV-begeleidings systematiek op. De betrokken bedrijven
Ga naar www.deltion.nl 6 Leraren en praktijkopleiders werken samen
aan invoering CGO als zelf ontwikkeld materiaal. Een centrale redactie en ROC’s gebruiken deze producten in de praktijk.
Marinus Roijakkers, Harrie Kok (ROC Nijmegen) (Editorial Board) ziet toe op de kwaliteit van het zelf De presentatie maakt ook duidelijk hoe de kracht van
ontwikkeld materiaal. Studenten en docenten vinden daar deze regionale samenwerking in de afgelopen twee
op een overzichtelijke manier álle content die ze nodig jaren is gegroeid. Het samenwerkingsverband werkt nu
hebben voor het uitvoeren en volgen van een BTEC- aan de borging van de regionale samenwerking tussen
Eigen kr opleiding (BTEC=Business & Technology Education Council). de ROC’s, bedrijven en brancheorganisaties
ac
en ervar ht de rol
ing nderen
nze vera
http://www.ivs-online.nl http://www.rbpi.nl/Gelderland_Overijssel/Competentiegericht_
O Onderwijs/Producten
19. Drenthe College Eb en Vloed 22
Management by Qlicking
Strategie
Alles wat managers moeten weten over informatie.
Managementinformatie ophoesten uit bronsystemen
met behuilp van Qlikview, of anders gezegd een lesje in
klikken en wat daarbij komt kijken.
Je komt te weten:
- aan wie je onderwijs verzorgt;
- hoeveel het oplevert;
- wat het kost;
- en met wie je het doet.
Magister als hulpmiddel bij het
dagelijks werk
ig Bekostiging / Financieel beleid
“Gelukk en
eun Binnen het Drenthe College hebben we Magister
onderst ons” gekozen als studentregistratiesysteem. In de
n
docente
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx presentatie wordt ingegaan op welke informatie er
opgeslagen wordt binnen Magister en hoe we die
Drenthe College is een mbo en opleidingscentrum dat elk - Management by Qlicking: informatie gebruiken.
jaar voor zo’n 10.000 studenten (jongeren en volwas- management informatie met
senen) opleidingen verzorgt in Drenthe en een klein deel een muisklik
van Overijssel.
In plattelandsprovincies waar openbaar vervoer beperkter is dan in de
34 35
Randstad is het belangrijk om voor een brede doelgroep een uitgebreid
pagina
pagina
onderwijspakket in de buurt aan te bieden. Drenthe College realiseert dit 1 Management by Qlicking
met een goede spreiding van locaties in de provincie Drenthe, twee vestig- Pier Santema, Marieke Doosje
ingen in Overijssel en een brede keuze in studierichtingen. Daarbij is het
2 Management by Qlicking
van belang dat Drenthe College aansluiting zoekt bij het lokale en regionale
Pier Santema, Marieke Doosje
bedrijfsleven, constant zoekt naar methoden om het onderwijsaanbod te
vernieuwen en te verbeteren en het uitwisselen van kennis en studenten- 3 Magister als hulpmiddel bij het dagelijks
gegevens te bevorderen. werk
Jan Engels, Ina Maring-van der Veen, Marieke
“Er kom
Doordat Drenthe College werkt vanuit relatief kleinschalige onderwijslocaties
Doosje
en veel
is het contact met de studenten goed en kan de organisatie inspringen op nieuwe
4 Magister als hulpmiddel bij het dagelijks ding
specifieke behoeften. Met vakgerichte docenten, minder boeken en meer werk
op ons a en
praktijk sluit Drenthe College aan op een vraag vanuit de markt en de
studenten. Dit resulteert in een laag percentage voortijdige schoolverlaters,
Jan Engels, Ina Maring-van der Veen, Marieke
Doosje
f”
een hoge doorstroom naar HBO opleidingen en een positief oordeel van
studenten. Een beroepsdiploma van Drenthe College is dus een waardevolle
voorbereiding op een eventuele vervolgopleiding en de professionele
toekomst van de studenten.
Drenthe College, gewoon goed onderwijs
20. Educus Zandplaat 8
Krappere begrotingen, efficiëntere Minder docenten, lager budget,
onderwijsprogramma’s. opkomst e-Learning. Wat nu?
Bekostiging / Financieel beleid Strategie
Efficiëntere onderwijsprogramma’s met een steeds Uw visie op het toekomstig onderwijs aanscherpen om
krappere begroting. Meer voor minder. Hoe doet ú dat? betere strategische keuzes te kunnen maken? Laat u
In deze sessie gaan we samen met u op zoek naar de uitdagen door de scherpe stellingen en eye openers van
winst die u kunt halen door een slimmere bedrijfsvoering. e-Learning adept Ed Botterweg. Op basis van zijn kennis
Want hoe komt u tot een kostenefficiënte uitvoering en ervaring als docent, oprichter van Compu’Train, rector
van uw onderwijsprogramma’s? In uw onderwijslogistiek van de Berger Scholengemeenschap, CEO van Stoas
zit de sleutel tot succes: een optimale planning van deel- Learning en medeoprichter van de Branchevereniging
nemerprogramma’s, inzet van docenten en inzet van van e-Learningaanbieders creëert Ed Botterweg een
faciliteiten. Discussieer mee en hoor hoe u tot honderd- spannende cocktail van vernieuwende inzichten.
duizenden euro’s kunt besparen. Ga met hem en met elkaar in discussie over onderwerpen
als een krimpend docentenkorps, verwachtingen van
http://www.educus.nl deelnemers, de (on)mogelijkheden van e-Learning en de
betaalbaarheid van onderwijs.
Warme overdracht of kille uitval? http://www.educus.nl
Informatiseer de keten!
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
er en
laxte sfe d
Van V(MB)O naar MBO en van MBO naar het HO. Een
warme overdracht voorkomt uitval en zorgt voor een Re ou
hoge mate van efficiency van de (informatie)processen.
Dit is slechts één voorbeeld van de vele voordelen die
veel inh
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
keteninformatisering biedt. In deze sessie gaan we met
u in gesprek over de rol van uw instelling in de onderwijs-
Wij heten u een Warm Welkom in het Educus huis! - OnderwijsLOGISCHtiek
keten en hoe u grip houdt op alle belangrijke informatie-
Deze dagen gaan wij graag met u de dialoog aan over - Lekker keten stromen.
een aantal onderwerpen. Doet u mee!? - Presterend personeel
- e-Learning strategie http://www.educus.nl
Wij nodigen u en uw collega’s van harte uit mee te denken en te praten
over thema’s als Onderwijslogistiek, de Onderwijsketen, HRM en uw
36 e-Learning strategie. Hiernaast ziet u een uitgebreide beschrijving van de 37
pagina
pagina
sessies en de tijden. 1 Krappere begrotingen, efficiëntere
onderwijsprogramma’s.
Met me
Elke sessie staat onder leiding van een deskundige professional die u David Dekker, Peter Verdaasdonk (Advitrae) er bagag
uitdaagt en prikkelt. Deel en verrijk uw visie. U gaat met meer bagage
naar hu e
naar huis dan dat u gekomen bent. 2 Warme overdracht of kille uitval?
Informatiseer de keten!
is
David Dekker
Graag tot ziens in het Educus huis!
3 De rol van HRM in het optimaliseren van
Namens de partners, onderwijskwaliteit.
Henk van der Molen, Roel Bolt (UNIT4 HR
Educus, Advitrae, Stoas Learning, Unit4
Solutions) De rol van HRM in het optimaliseren
4 Krappere begrotingen, efficiëntere van onderwijskwaliteit.
onderwijsprogramma’s.
David Dekker, Peter Verdaasdonk (Advitrae) Human Resource Management
5 Minder docenten, lager budget, opkomst Goed onderwijs staat of valt met de kwaliteit van het
e-Learning. Wat nu? personeel. Hoe borgt en stimuleert u deze kwaliteit?
Martin van den Broek (Stoas Learning),
Ed Botterweg (E-learning evangelist)
En hoe komt u tot de juiste prestatiesturing? Samen met
u ontdekken we nieuwe mogelijkheden voor stuurinfor-
6 Warme overdracht of kille uitval? matie als u kiest voor een integrale benadering van de
Informatiseer de keten! informatieketen. Er is namelijk meer te bereiken als u
David Dekker HRM, Financiën en Onderwijs met elkaar verbindt.
Discussieer mee, kom tot nieuwe inzichten en vermijd
valkuilen!
http://www.educus.nl
21. Edudelta Onderwijsgroep Eb en Vloed 20
Groene Kenniscoöperatie Studenten stichtingen presenteren zich:
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo) Wie is eigenaar van
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
De groene kennisinstellingen (AOC’s, HBO-instellingen en
WUR) zijn verenigd in de Groene Kenniscoöperatie (GKC). Het Edudelta College Goes werkt al 10 jaar met actieve
In deze presentatie komt aan de orde hoe deze samen- deelnemerstichtingen die als zich als zelfstandige
werking georganiseerd is en wordt de “Meerjarenafspraak studenten bedrijfjes opereren in de maatschappelijke
Kennis en Innovatie 2011-2015” toegelicht. context. In deze bedrijfjes wordt heel veel geleerd, maar
In deze overeenkomst tussen de Minister van EL&I (v.h. centraal staat de vraag Wie is nu de eigenaar van het
LNV) en de leden van de GKC wordt uitvoering gegeven onderwijsleerproces? Aan de hand van de presentatie
aan een aantal beleidsdoelstellingen van EL&I, door van de leerlingen starten we hierover een discussie.
middel van:
- het faciliteren van kennisvragers buiten de school, al
dan niet in samenhang met het curriculum (kennis en
innovatie: school als kenniscentrum)
- het verbinden van de arbeidsmarkt met het onderwijs-
en cursusaanbod in nauwe samenwerking met het
ven en
relevante bedrijfsleven (scholing&arbeid / Leven Lang K om proe ...
Leren)
- het informeren over en bewust maken van de
ervaren
maatschappelijke aspecten van het groene domein met
o.a. educatie en maatschappelijke stages (Groene Ken
nis voor Burgers) Hoe krijgt dit een plaats in de school?
Verhouding tot het kwalificatiedossier? Hoe meet je de
leerwinst? Genoeg vragen en discussiepunten…
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx http://www.gkc.nl
Het onderwijsmagazijn
In de regio’s Zeeland en zuidelijk Zuid-Holland biedt de - Aansprekende praktijkvoorbeelden Strategie
Edudelta Onderwijsgroep een groot aantal unieke MBO- - Sfeervolle ambiance Hoe faciliteer je regioleren?
Ten tijde van het drukken van dit programmaboek was
en VMBO opleidingen aan. Wij verwelkomen u graag in - Smakelijk, vermakelijk en
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing deze tekst nog niet beschikbaar.
ons huis Eb & Vloed nr. 20 en geven u graag een kijkje inspirerend Kijk op www.cviweb.nl Dé Managementconferentie -
in onze “keuken”. Leren vanuit de regio.... samenwerken met andere zoeken naar workshops.
onderwijsinstellingen aan maatschappelijke vragen die
38 39
De Edudelta Onderwijsgroep wil door middel van ontwikkeling en uitvoering typerend zijn voor een regio. Het lijkt zo eenvoudig
pagina
pagina
van regulier- en maatwerk voortgezetonderwijs, beroepsonderwijs en 1 Groene Kenniscoöperatie maar is dat ook zo? Maar wat is nodig om een kansrijk
professionele begeleidingstrajecten een positieve bijdrage leveren aan de Sjaak de Groot project succesvol af te ronden?
ontwikkeling van de samenleving.
2 Hoe faciliteer je regioleren?
Jeroen van Drie
Zij wil dit doen door een breed toegankelijke instelling te zijn die leerlingen,
studenten, cursisten en organisaties zo optimaal mogelijk toerust met de 3 Het concept van de werkplaats Het concept van de werkplaats Rol van het bedrijfsleven bij regioleren
competen- ties die nodig zijn om in de maatschappij, het vervolgonderwijs Wim van der Zwan, Rene Mondriaan (ROC Strategie Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Westerschelde)
en op de arbeidsmarkt goed te kunnen functioneren. De Edudelta Onderwijs-
groep wil hierbij opereren vanuit kleinschalige onderwijscolleges die 4 Studenten stichtingen presenteren zich: Regioleren. Ten tijde van het drukken van dit programmaboek was
ontwikkeling, innovatie en investeringen delen in de Edudelta Onderwijsgroep. Wie is eigenaar van In de onderwijskolom [van VMBO - HBO] van het deze tekst nog niet beschikbaar.
Jeroen van Drie beroepsonderwijs staat de omslag naar competentie- Kijk op www.cviweb.nl Dé Managementconferentie -
Onze presentaties gaan over de Groene Kenniscoöperatie, Regioleren, het gericht onderwijs centraal. Een krachtige leeromgeving zoeken naar workshops.
5 Het onderwijsmagazijn
concept van de Werkplaats, het Onderwijsmagazijn en de vraag wie nu wordt door docenten gefaciliteerd en door studenten
Adrie Huijser
eigenlijk eigenaar is van het onderwijsleerproces. Bij de beantwoording komen gevormd door opdrachten uit regio[vraagstukken] naar
ook de studenten zelf aan het woord. 6 Rol van het bedrijfsleven bij regioleren uitdagende educatieve ontwerpen te transformeren,
Adrie Huijser waarin de match tussen bedoelingen, belangen en
De Missie en ambitie komen tot uiting in de slogan: bijdragen van alle actoren gerealiseerd wordt. Het gaat
Zichtbaar Samen Groeien om de rollen van de actoren zoals: Haal eru
it wa
erin zit! t
• Ondernemers
Zichtbaar: we moeten ‘buiten’ duidelijk aanwezig zijn met een breed • Onderwijs
assortiment. • Overheden
• Onderzoek
Samen: we moeten samenwerken, zowel binnen als buiten Edudelta. • Omgeving / burgers.
Groeien: we moeten onszelf kwalitatief én kwantitatief verbeteren. http://www.dewerkplaats.eu/index.php/zuidwest-delta
22. Examinering Golfbreker 9
Examinering; zelf doen of inkopen? Een loungebank vol goede examinering
Bekostiging / Financieel beleid Strategie
Make-or-buy beslissingen leken jaren lang voorbehouden Wat is goede examinering? En voor cgo? Enige jaren
aan het bedrijfsleven. In het steeds doelmatiger opereren terug zijn we met zijn allen voortvarend begonnen met
van onderwijsorganisaties komt deze vraag steeds vaker cgo en de examinering. Een nieuw idioom ontstond:
naar voren. En nu ook bij examinering. De afweging is criteriumgerichte interviews, integrale toetsing, toetsing
vaak een kwestie van kosten, maar is dat niet alleen. in de praktijk en proeve van bekwaamheid. Maar ook
Denk ook aan factoren als deskundigheid, onafhanke- kreten als portfolio, bpv centraal, examenmix en
lijkheid en kwaliteit. ECBO heeft met een aantal mbo- formatief/summatief maakten hun opwachting. De
scholen onderzoek gedaan naar de kosten van examinering basisvragen van wat is goed of niet zijn niet altijd
en de bijkomende aspecten. Een algemeen antwoord is onderbouwd. Hoogste tijd om een stapje terug te doen
er niet, maar het heeft wel een aantal afwegingen en en van afstand te kijken of we wel het goede doen. Op
indicaties opgeleverd. In een debat horen we graag uw de loungebanken zit een panel van deskundigen, dat
mening: zelf ontwikkelen of inkopen van exameninstru- hun reactie geeft op een aantal stellingen. Aan u om
menten? In ieder geval argumenten om te helpen bij ze te prikkelen tot uitspraken. Aan u om waardevolle
het maken van uw keuze. examen-souvenirs te verzamelen.
http://www.examenprofiel.nl http://www.examenprofiel.nl
Procesarchitectuur examinering;
ren
Examine eren wat is dat?
nic
is commu Sectorale examenprofielen; wanneer Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
zijn ze goed?
Eén van de waardevolle opbrengsten van het project
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Examenprofiel is de procesarchitectuur examinering.
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx Een concreet product met alle processen op het gebied
In de sectorale examenprofielen zijn op landelijk niveau van examinering. Een onderwijsinstelling kan het model
Het project Examenprofiel is gericht op het uniformeren - Procesarchitectuur Examinering afspraken gemaakt tussen onderwijs en bedrijfsleven. eenvoudig toepassen op de huidige examinering.
Afspraken over de inhoud en dekking van examens en de De meerwaarde is dat het een ‘tastbaar’ model is dat
van processen rond de examinering in het MBO op - Begrippenlijst
betrokkenheid van het bedrijfsleven. Zijn de profielen een ideaal communicatiemiddel is om samen met het
landelijk, sectoraal en instellingsniveau. Het doel is - Regiobijeenkomsten nu ook uitvoerbaar? Zijn ze voor iedere instelling bruik- regionale bedrijfsleven de examinering handen en voeten
kaderafspraken waarmee het vertrouwen en de - Landelijke standaarden baar? Beperken ze zich tot het kwalificatiedossier? te geven. Het proces van examinering wordt transparant
kwaliteit van de mbo-examens worden verhoogd. Zijn ze op het juist aggregatie niveau geschreven? Er is waardoor het vertrouwen van de omgeving eenvoudiger
een toetsingskader in ontwikkeling om de verschillen wordt. Tijdens deze workshop krijgt u handvatten van
40 tussen de sectorale examenprofielen onderling binnen de ontwikkelaars van het product over hoe u de proces-
41
In de sectorale examenprofielen maken scholen en het landelijke bedrijfs-
pagina
pagina
leven gezamenlijk afspraken over: 1 Examinering; zelf doen of inkopen? marges te houden en om de kwaliteit te garanderen. architectuur toe kunt passen bij uw instelling. En vanzelf-
1. betrokkenheid van het beroepenveld bij processen van examinering Anneke Westerhuis (ECBO), Rini Romme (MBO Deze workshop geeft u gelegenheid reacties te geven sprekend gaat u ook zelf aan de slag voor uw eigen
Raad) op het concept toetsingskader. instelling.
2. dekking en inhoud van de examinering
3. kwaliteitsontwikkeling en professionalisering van alle betrokkenen bij 2 Sectorale examenprofielen; wanneer zijn ze
http://www.examenprofiel.nl http://www.examenprofiel.nl
de examinering. goed?
Op basis van de landelijk ontwikkelde sectorale examenprofielen maken Janneke Voltman (Colo), Rini Romme (MBO
scholen en bedrijven in de regio nadere afspraken. Raad) Sectorale examenprofielen zijn er; en nu?
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
3 Good practices examinering
De sectorale examenprofielen moeten hun beslag krijgen in de examen-
reglementen van de mbo-instellingen. Om het instellingen gemakkelijk te
Rini Romme (MBO Raad) Good practices examinering Op basis van een landelijk format zijn voor alle sectoren
maken is een procesarchitectuur examinering ontwikkeld. Dit is in feite 4 Een loungebank vol goede examinering Leiding geven aan onderwijsvernieuwing examenprofielen gemaakt. Variërend van een algemeen
niets anders dan een stap-voor-stap-procedurebeschrijving hoe een school Toine Huijsmans (MBO Raad), Jos van Odijk kader voor de examinering van een hele branche tot aan
(Amarantis Onderwijsgroep)
examinering concreet kan regelen. Ook is binnenkort een eenduidige De mbo-sector staat aan de vooravond van het invoeren afspraken specifiek voor een kwalificatie. De ontwikkeling
begrippenlijst beschikbaar. Deze instrumenten zijn handige communi- 5 Procesarchitectuur examiniering; wat is dat? van de sectorale examenprofielen en de procesarchitec- is nog gaande, maar uiteindelijk moeten alle kwalificatie-
catiemiddel voor de afspraken tussen mbo-instellingen en het regionale Jacqueline van der Loo (Bureau Hutspot), tuur. Er zijn al veel voorbeelden van goede afspraken dossiers separaat of in combinatie met anderen zijn
bedrijfsleven. Rini Romme (MBO Raad) met het bedrijfsleven, gezamenlijk examineren met het vertaald naar sectorale afspraken over examinering.
kenniscentrum, regionale afstemming met alle partijen, Alles wat u wilt weten over het proces, de leuke anekdotes
6 Sectorale examenprofielen zijn er; en nu?
Studiejaar 2011-2012 wordt het invoeringsjaar voor de sectorale examen- afspraken over examinatoren en assessoren. Competen- en de knelpunten, de stoeierijen met ‘kwaliteit’, de
Jos van Odijk (Amarantis Onderwijsgroep),
profielen. Dit betekent dat scholen in augustus 2011 kunnen starten met Toine Huijsmans (MBO Raad) tiegericht onderwijs heeft veel creativiteit losgemaakt. borging en de toekomstige uitdaging voor onderhoud
het gebruik van deze profielen. Aan de hand van de procesarchitectuur presenteren hoort u tijdens deze workshop. Hoe gaan we de afspraken
wij een aantal goede voorbeelden van praktijksituaties uitwerken met het regionale bedrijfsleven? En op welke
Lees meer op www.examenprofiel.nl examinering. Kom langs en laat u inspireren voor de wijze kunnen we de continuïteit borgen? Kom uw mening
examinering op uw eigen instelling. geven. Hoe kan het nog beter?
Afsprak
en
voor ver als basis http://www.examenprofiel.nl http://www.examenprofiel.nl
trouwen
23. Gilde Opleidingen Branding 10
Hoe laat een teammanager medewerkers Het managen van zelf-
weer trots zijn op hun werk/beroep? verantwoordelijke teams
Managementstijl Managementstijl
Beroepstrots blijkt een ongekende kracht te vormen Gilde Opleidingen is bezig met de invoering van zelf-
voor de kwaliteit van het werk van professionals. Hoe verantwoordelijke kernteams. Eén van de vraagstukken
laat ik als teammanager mijn medewerkers weer trots hier bij is: hoe bewaak je als teammanager -verant-
zijn op hun werk en hun beroep? Tijdens deze sessie, die woordelijk voor enkele kernteams- de kwantiteit en
mede verzorgd wordt door Alexandrien van der Burgt kwaliteit van zelfverantwoordelijke teams? Faciliteer
van de Stichting Beroepseer, verkennen de aanwezigen je vooral? Of stuur je ook? Zijn zelfverantwoordelijke
hoe je de toolkit “Good work” van Howard Gartner teams ook zelfsturend? Of resultaatgericht? Deze, en
kunt gebruiken om de betrokkenheid van een team van andere, vragen komen in deze interactieve sessie aan bod.
onderwijsgevenden bij hun werk te vergroten.
Wij presenteren een casus plus de gereedschapskist.
Daarna gaan we in deze dubbele sessie aan de slag met
deze handvatten. Limburgse vlaai is aanwezig.
Als je w
ilt
De invloed van de direct leidinggevende moet je leiden,
op de werkdruk
volgen
Managementstijl
Welk verband bestaat er tussen het gedrag van de
leidinggevende en de (beleving van) werkdruk bij
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx onderwijsprofessionals? Deze vraag stond centraal in De teammanager: schakel tussen
het onderzoek dat teammanager Marianne Burhenne-
strategisch en operationeel beleid
Teammanagers spelen een cruciale rol bij MBO-instel- - Relevant voor elke MBO-instelling Smitsmans het afgelopen jaar heeft uitgevoerd in het
kader van haar masteropleiding aan de TiasNimbas Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
lingen als schakel tussen directie en werkvloer. Deze - Interactief en praktisch
Business School. In deze sessie maakt zij u deelgenoot
rol als ‘verbindingsofficier’ tussen top en basis brengt - Exclusieve sessie met de Stichting van haar bevindingen. Daarbij kijken we speciaal naar Teammanagers fungeren binnen regionale opleidingen-
nogal wat uitdagingen mee. Deze vraagstukken staan Beroepseer de gevolgen voor de rol van de teammanager. centra als spil tussen het strategisch beleid, organisa-
centraal bij Gilde Opleidingen. torisch beleid en het operationele beleid. Hoe kun je als
teammanager schakelen tussen die niveaus?
42 43
Gilde Opleidingen is een middelgroot ROC, bestuurd door een tweekoppig Hoe ga je op de werkvloer om met centrale kaders rond
pagina
pagina
1 Hoe laat een teammanager medewerkers onderwijsvernieuwing? Hoe geef je daar leiding aan?
Go!
College van Bestuur. Ons ROC telt vijf sectoren, elk geleid door een directeur.
aas zegt go’
Gilde Opleidingen heeft 17 uitvoeringslocaties, waar 32 teammanagers weer trots zijn op hun werk/beroep? Tegen welke dilemma’s loop je aan en hoe ga je daar
(dubbele workshop)
Een b
er ‘Let’s
69 zelfverantwoordelijke onderwijsteams aansturen. Gilde Opleidingen mee om? In deze sessie gaat u hierover in gesprek met
een leid
Leon Simons-Heldens, Nel van Loon
werkt met centrale kaders op het gebied van onderwijs, en heeft enkele een vertegenwoordiger van het centrale niveau en een
centrale diensten die verantwoordelijk zijn voor zaken als gebouwen, ICT, 3 De invloed van de direct leidinggevende op teammanager die verleden jaar ook heeft gefungeerd
deelnemersadministratie, financiën en personeelszaken. Verder ontwikkelen de werkdruk als interim-directeur.
sectoren ook eigen sectorbeleid. Onderzoek toont bovendien aan dat Marianne Smitsmans
autonomie belangrijk is voor de motivatie van professionals.
4 Grenzen stellen: zo min mogelijk last van
organisatie
Teammanagers hebben dus te maken met centraal geformuleerd beleid, Marcel Spoler, Els Klerks Grenzen stellen: zo min mogelijk last
dat zij moeten laten ‘landen’ op de werkvloer. Tegelijkertijd spelen de
teammanagers een belangrijke rol in het vertalen van signalen van de 5 Het managen van zelfverantwoordelijke van organisatie
teams
werkvloer naar het centrale niveau. Hoe vullen teammanagers hun rol in? Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Susanne Smeets
Hoe verloopt de wisselwerking tussen het centrale niveau, en het decentrale
niveau? Deze en andere vragen vormen de basis van de vijf sessies die Gilde 6 De teammanager: schakel tussen strategisch Regels zijn regels, en afspraak is afspraak. Binnen een
Opleidingen in Branding 10 verzorgt. Uiteraard zijn het teammanagers zelf en operationeel beleid organisatie, en zeker op locaties, heb je je daar ‘gewoon’
die de sessies begeleiden. Veelal samen met vertegenwoordigers van het Wilfred Rubens, Remco Smits aan te houden. Openingstijden, afspraken over centrale
centrale niveau. inkoop, ratio’s, omgangsvormen. Het zijn maar enkele
voorbeelden. Maar wat als jij als teammanager werkt
met een doelgroep ‘overbelaste’ jongeren, voor wie
deze grenzen knellen? En jij, en jouw MBO-instelling,
‘de leerling centraal’ hoog in het vaandel hebt staan?
Of als jouw leerlingen eerder op een bouwplaats moeten
zijn, dan jouw schoolgebouw open is? De teammanager
als Houdini van het MBO?
24. Graafschap College Branding 18
Kom d’r in
Strategie
Kom d’r in staat voor de gastvrijheid van de Achterhoek.
In onze regio is gastvrijheid een groot goed. Ook het
Graafschap College wil een weerspiegeling zijn van de
waarden die zo kenmerkend zijn voor dit gebied. Deze ...met de
ben
op tafel en
waarden komen terug in de strategienota die we samen
met onze partners hebben geformuleerd. Nieuw beleid
voor een nieuwe tijd. In ons huis kunt u kennismaken
...
met de kracht van ons onderwijs: persoonlijk, verbonden,
duurzaam, creatief en innovatief.
Hoor onze professionals met trots spreken over onze
resultaten. Zo doen we dat in de Achterhoek: samen-
werken met iedereen die kennis wil halen én delen.
Neem letterlijk een kijkje in onze keuken. Dat mag met
de schoenen uit en de benen op tafel. We geven door-
lopend presentaties over onze strategie, hoe deze tot stand
is gekomen, en hoe we onze mensen daar bij betrekken.
alen én
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx ... kennis h egio...
de r
‘Kom d’r in’ staat voor de gastvrijheid van de Achterhoek. - Sterke professionals: de Graafschap
delen in
Het Graafschap College wil een weerspiegeling zijn van Academie
de waarden die zo kenmerkend zijn voor dit gebied. - Creatief en innovatief met de
Samen met onze partners nieuw beleid formuleren voor Solarboot
een nieuwe tijd.
44 45
In ons huis in Domburg kun je kennismaken met de kracht van ons onderwijs:
pagina
pagina
persoonlijk, verbonden, duurzaam, creatief en innovatief. In ons huis spreken 1 Kom d’r in
muren en geven tafels en stoelen vorm aan onze strategie voor de komende Annelies Lowenthal
jaren. Zo doen we dat in de Achterhoek: samenwerken met iedereen die
2 Kom d’r in
kennis wil halen én delen.
Sarien Shkolnik-Oostwouder
Neem letterlijk een kijkje in onze keuken met de schoenen uit en de 3 Kom d’r in
benen op tafel en onder het genot van een nieuw onderwijsrecept van Ted van Vlisteren
Achterhoek 2020!
4 Kom d’r in
We presenteren in creatieve werkvormen hoe onze strategie tot stand is Alain van de Haar
gekomen, en hoe we onze mensen betrekken. Wat is daar al concreet van
5 Kom d’r in
te zien? Voorbeelden van sterke professionals: Master leren & innoveren,
Jacqueline Huijsmans
best practices van Krachtig onderwijs voor een krachtige regio, over macro-
doelmatigheid en verbondenheid met de regio, de aanpak van Jeugdwerk- 6 Kom d’r in
loosheid en het HBO-kenniscentrum. Theo Blom
Ons doel is om de interne verbinding tussen beleid en onderwijspraktijk
inzichtelijk te maken voor medewerkers. We dagen elke medewerker uit
om te participeren. Kennisdeling is het sleutelwoord. We zijn trots op de
bereikte resultaten. Samen gaan we de uitdagingen aan die onze regio en
ons onderwijs krachtiger maken, welke dat ook mogen zijn.
25. Grafisch Lyceum Rotterdam Branding 30
Glr projectaanpak
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Al jaren voeren we vele (vernieuwings)projecten uit.
Door groei van de school en daarmee groei van het
aantal medewerkers werd een gestructureerde project-
aanpak noodzakelijk. Wars van bureaucratie en ingewik-
kelde formulieren; pragmatisch, helder met korte lijnen,
met oog voor communicatie en voortgangscontrole.
Bedrijfsprocessen in beeld
Cultuur
Het in kaart brengen van bedrijfsprocessen is een hele toer,
maar het ontsluiten en beheren is nog lastiger. M.b.v.
e of
dia: hyp
Nimbus is een start gemaakt om in het schooljaar 2010-
e
Social m komst?
2011 zes relevante bedrijsprocessen in kaart te brengen.
de toe
Nimbus is een systeem dat in het onderwijsveld nog niet
wordt toegepast, maar in het bedrijfsleven vele gebruikers
kent. Vooral het ontsluiten voor, in onze situatie de
gebruikers, medewerkers en studenten ziet er goed uit.
De eerste ervaringen zijn zeer positief.
Tijdens de conferenrie denken we vele positieve ervaringen
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx te kunnen delen.
Het Grafisch Lyceum Rotterdam is dé vakinstelling in - Creatief en ambitieus
Nederland als het gaat om innovatief onderwijs op het - Innovatief onderwijs
gebied van media, design en technologie. Het GLR biedt - Effectief, efficiënt en flexibel
opleidingen in de vorm van dagonderwijs en in de vorm
van cursussen voor professionals.
46 47
Het Grafisch Lyceum Rotterdam wordt gedreven door een voortdurende
Projecta
pagina
pagina
ambitie om kwalitatief en innovatief beroepsonderwijs te verzorgen voor 1 Glr projectaanpak
Dianne Hondorp, Rianne van der Meij
anpak:
studenten, bedrijven en zelfstandige professionals in de creative industry.
pak het
Het opleidingsaanbod is breed en gevarieerd. In nauw contact met het
2 Bedrijfsprocessen in beeld pragma
werkveld signaleert het GLR nieuwe vragen en trends. Het aanbod wordt Rianne van der Meij, Fred van Vliet Social media en wat kan het tisch aan
daar voortdurend op afgestemd. Het is de ambitie van het GLR om onze !
branche op alle niveaus en in alle facetten te bedienen. 3 Social media en wat kan het onderwijs onderwijs hiermee?
hiermee?
Fred van Vliet, Jeroen den Dunnen PR en marketing
De wereld van media en communicatie is enerverend en verandert snel.
Nieuwe technieken worden ingevoerd, updates van software volgen elkaar 4 Glr project aanpak Een groot gedeelte van onze studenten maakt gebruik
in hoog tempo op. Dat betekent dat de studenten van het GLR zich niet Dianne Hondorp, Rianne van der Meij
van diverse social media. Welke mogelijkheden zijn er?
alleen bekwamen in de moderne technieken, maar ook leren flexibel te zijn
5 Bedrijfsprocessen in beeld Is het een hype of het begin van een zich steeds verder
en zich nieuwe skills snel eigen te maken. De huidige studenten richten zich
Rianne van der Meij, Fred van Vliet ontwikkelend fenomeen? Niet alle studenten zijn ermee
niet op één vaardigheid, maar ontwikkelen brede competenties die ze in
bekend, hoe gaan we hiermee om? Kunnen we als school
uiteenlopende situaties toepassen. 6 Social media en wat kan het onderwijs gebruikmaken van deze media? En als we dat doen,
hiermee?
waar moeten we dan alert op zijn? Moeten we onze
Het GLR heeft als belangrijkste opgave: Fred van Vliet, Jeroen den Dunnen
studenten opvoeden of begeleiden in het gebruik van
• Het ontwikkelen van actueel en toegankelijk beroepsonderwijs ten
deze middelen of voeden zijn ons op?
behoeve van de grafische- en communicatie-industrie, de wereld van
(nieuwe) media en verwante beroepenvelden.
• Het garanderen aan de studenten van onderwijs van de hoogste kwaliteit,
gecombineerd met een zo efficiënt mogelijk studieverloop.
26. Grafisch Lyceum Utrecht Branding 24
...in
‘Ja maar t het
gaa
het echt anders’
jk
natuurli
“Ja-maar..............wat als alles lukt?”
Cultuur
Het GLU neemt er de tijd voor dit jaar.. We bieden niet 6,
maar 3 workshops aan. Wel lekker lange.. dat wel.
We zullen laten zien dat kwaliteit voor ons gepaard gaat
met een goed gevoel, dat plezier hebben belangrijk is
en dat dat niks afdoet aan de boodschap. Dat inhoud
‘Ja maar
.
collega’s ..met andere
en vorm hand in hand moeten gaan en je bij de vraag
‘is het glas half vol of half leeg?’ na deze workshop ook
zo
geprobe u ik dit zeker
kunt bedenken ‘en waar is eigenlijk de kraan’?..
Alle 3 de workshops zijn in principe hetzelfde en toch
erd heb
uniek omdat de groep steeds verandert. Het gaat ben’
eigenlijk net als op onze school.. We geven les, en HOE
we dat doen is uiteindelijk elke keer weer een nieuwe
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx ontdekking.
Ja-maar® Workshop - ’ Dit is een kadootje voor jezelf.’
- ’ Verfrissend, snel en adrem, speels,
Het Grafisch Lyceum Utrecht zorgt dit voorjaar voor af en toe confronterend.’
spanning en sensatie in Zeeland onder het motto - ’ Origineel en zeer herkenbaar!’
‘Ja-maar… wat als alles lukt?’
48 49
We komen in onze Zeeuwse dependance, Branding 24, met een speciale
pagina
pagina
GLU-huiskamersessie met theatrale acts en intrigerende hersenkrakers... 1 “Ja-maar..............wat als alles lukt?”
Steye van Dam, Tim Winkel
We veroveren stormachtig de wereld van het Omdenken...
3 “Ja-maar..............wat als alles lukt?”
Steye van Dam, Tim Winkel
Interactie is het motto... Meedoen! En vooral ook Opletten, want…. Wat als
alles lukt? 5 “Ja-maar..............wat als alles lukt?”
Steye van Dam, Tim Winkel
De workshop is een mix van theater en interactie so… fasten your seatbelts
en bereid je voor op 2 uur puur vermaak!
27. Helicon Opleidingen Branding 8
Externe oriëntatie in de vorm van een De Groene Campus: ontwerp tot
docentenstage realisatie
Human Resource Management Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Als docent VMBO of MBO ben je constant met je vak- Een school met als uitgangsbasis praktijkgericht leren is
gebied bezig. Je probeert je leerlingen zo goed mogelijk niet nieuw. Een school waar bedrijven in gevestigd zijn
voor te bereiden op de praktijk.Door de hectiek van wel. De Groene Campus is een praktijkgeïntegreerd
alledag is het niet gemakkelijk om al je kennis up to date kennis- en opleidingscentrum waar studenten en
te houden. Ook zou je, als docent,wel wat meer tijd ondernemers naast elkaar staan. De Groene Campus is
willen hebben om je te verdiepen in het steeds verande- voor ambitieuze VMBO-, MBO- en HBO-studenten en
rende bedrijfsleven.Of meer inzicht verkrijgen in het is groen in de breedste zin van het woord. Er worden
werk van onderwijsgerelateerde instellingen.Tijdens de opleidingen verzorgd binnen de groene sector gericht
docentenstage krijgt elke docent de gelegenheid om dat op voeding, gezondheid, ontspanning en omgeving.
echt te gaan doen. Helicon wil docenten de kans bieden Onderwijs en ondernemers delen niet alleen het
om meer inzicht te krijgen in de ontwikkelingen binnen gebouw, maar ook dezelfde ambitie; groei voor mens,
organisaties, bedrijfsleven én het onderwijs(in de keten natuur en economie. In het gebouw van De Groene
vmbo-mbo-hbo). Om op deze manier het onderwijs en Campus zijn vier scholen gevestigd (OMO Scholengroep
de praktijk nog beter op elkaar af te stemmen. Helmond, Jan van Brabant College (VMBO), Opleidingen
en het ROC Ter AA voor het MBO.
(bij)Sturen op kwaliteit examinering. Knooppunt Innovatief Groen
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Balans tussen sturen en loslaten bij kwaliteitsborging Knooppunt Innovatief Groen is hét centrale punt waar
examinering. Helicon Opleidingen heeft in de afgelopen partijen kennis en ervaringen kunnen delen, halen en
jaren sterk ingezet op het verbeteren van de kwaliteit brengen. 1. Het Knooppunt verzamelt, bundelt en
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx van de examensystematiek en dat heeft zijn vruchten verspreidt bestaande en opgedane kennis.2. Deze kennis
afgeworpen. Het College van Bestuur blijft echter alert wordt verspreid via bruikbare instrumenten, zoals hand-
Helicon Opleidingen is een ambitieuze instelling. - Duurzaam: duurzaamheid vormt op mogelijke verbeteracties die moeten bewerkstelligen leidingen en cursusmateriaal.
Eerder trendsetter dan trendvolger. Helicon speelt actief ons fundament. dat Helicon Opleidingen duurzaam aan de interne en 3. Het Knooppunt zorgt ervoor dat groene innovaties
externe kwaliteitseisen voldoet. In aanvulling op de een plek krijgen in het onderwijsaanbod van een breed
in op ontwikkelingen in de samenleving en in bedrijven. - Ondernemend: wij denken van
eigen kwaliteitscontroles heeft Helicon Opleidingen aan scala aan opleidingen. 4. Het Knooppunt organiseert
We bieden met nieuwe kennis maatwerk aan nieuwe ‘buiten naar binnen’
CINOP de opdracht gegeven om in mei, juni en juli 2010 vankennisbijeenkomsten en vergroot de deskundigheid
doelgroepen. een onafhankelijke audit uit te voeren op de vestigingen van bestaande en aanstaande professionals. 5. Het
50 om na te gaan hoe het gesteld is met de kwaliteit van stimuleert het maakt bewust en inspireert om groen 51
Groen is in. Groen is essentieel voor gezondheid en leefbaarheid. Groen is de uitvoering van de examensystematiek in de praktijk. slim in te zetten. 6. Vernieuwende projecten worden
pagina
pagina
een factor van belang in economie en business. Kennisoverdracht is daarbij 1 Externe oriëntatie in de vorm van een ondersteund. 7. Het Knooppunt stimuleert nieuwe
essentieel. Onderwijs is de sleutel om de drie P’s van duurzaamheid People docentenstage economische activiteiten
Marga Arts Verhoeven, Rosie van Uden
Planet en Profit naar de toekomst toe met elkaar te verbinden. Groen en
(Interstudie-ndo)
Onderwijs gaan hand in hand. De combinatie heeft de toekomst. Helicon Versnelde leerroutes binnen de Groene http://www.knooppuntinnovatiefgroen.nl
Opleidingen is als organisatie voortdurend in beweging. Maar we houden 2 (bij)Sturen op kwaliteit examinering.
Theo Koolen, Rena Punt (Cinop)
Campus Virtual Action Learning in het MBO
tegelijk ook altijd de balans in het oog. We werken vanuit een herkenbare
grondslag. Daarmee blijven we - bij alle veranderingen - steeds onszelf. Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
3 Versnelde leerroutes binnen de Groene
Onze grondslag is drieledig. Wij zijn: ondernemend, duurzaam en innovatief.
Campus
Geert van den Heuvel (Helicon - De Groene Uitgangspunt is, om studenten die zich meer dan gemid- Studio T heeft als opleidingsconcept gekozen voor
Een grondslag is een mentaliteit, een houding. De grondslag zit tussen Campus), Ingrid Coenders (De Groene Campus) deld willen inzetten, de gelegenheid te geven in een Virtual Action Learning van CITOWOZ. Tijdens de workshop
onze oren. De visie is het beeld waar we op af koersen. Onze driepuntsvisie optimaal tijdsbestek op niveau 4 af te laten studeren. ervaren de deelnemers aan de hand van een of meer leer
is kort maar krachtig. De deelnemer/leerling centraal; de opleidingen duaal; 4 De Groene Campus: ontwerp tot realisatie De Groene Campus heeft een onderwijsconcept ontwik- arrangementen hoe het is om te leren via dit concept.
Dick van der Star (Helicon - De Groene
de organisatie optimaal. keld in het kader van doorlopende leerlijnen waarbij Studio T leidt studenten op voor midden kader functies
Campus)
alle 8 opleidingen in een zgn. highwaytraject aange- (niveau 4) binnen de beroepscontext van water, energie,
5 Knooppunt Innovatief Groen boden worden. Doel van deze opzet is om een efficiënt voeding, vrije tijd en leefomgeving. Studenten kiezen in
end,
dernem n
Willem den Ouden (Avans Hogeschool), Dick onderwijsaanbod te creëren, waarbij aansluiting op een twee stappen na 1 resp 2 jaar voor een van de genoemde
On van der Star (Helicon - De Groene Campus)
ief é
HBO opleiding succesvol is. Wij nemen u mee in het pro- 5 domeinen.
innovat m. 6 Virtual Action Learning in het MBO ces van visie naar implementatie, gebruik en eindresul- Studio T neemt de praktijk als uitgangspunt, werkt nauw
duurzaa Willy Koppens (Helicon - Studio T) taat. We gaan in op de dilemma’s en de overwegingen samen met bedrijven een kent een breed currioculum
die gemaakt zijn om te komen tot een curriculum dat met veel aandacht voor de talen en managementvakken.
voldoet aan de eisen van CGO. Na een periode van uit- Studio T profileert zich als MBO Business school en streeft
Voortdu
rend testen blijken studenten succesvol deze leerweg in 3 jaar naar een optimale aansluiting met verwante studies in
bewegin in te doorlopen. het HBO.
g.
http://degroenecampus.nl http://www.knooppuntinnovatiefgroen.nl
28. HMC en Nimeto: mbo vakscholen Branding 32
De professional in de vakschool
Human Resource Management
Welke factoren spelen een rol bij de professionele
ontwikkeling van docenten. Zijn er in de context van
vakscholen specifieke factoren die meespelen. Docenten
hebben een leergeschiedenis, rijk aan praktijkervaringen. Standaa
rdis
vrijheid eren =
Om met de vernieuwingen in de branche en het
onderwijs mee te gaan moeten vakscholen de competen-
ties die ze in huis hebben goed benutten, maar ook
geven
docenten scholen zodat ze ook nieuwe competenties
leren. Werkplekleren is bij uitstek geschikt om een
brug te slaan tussen individuele ontwikkeling en organi-
satieontwikkeling. Bovendien past deze vorm van
professionalisering bij de leervoorkeur van docenten.
De vraag dient zich aan of vakscholen deze vorm van
professionalisering ook daadwerkelijk inzetten en of
dit werkt.
Hoe krijg je ze mee?
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
In onze presentatie worden twee herontwerpprojecten
beschreven door docenten die aan de projecten hebben
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx meegewerkt. We geven de beginsituatie en beschrijven
gedacht de uitvoering. We gaan in op verschillen en overeen-
HMC mbo vakschool voor hout meubel en interieur - Verrassend & verleidelijk Ik ha d nooit komsten en de relatie met onze onderwijsvisie. Aan bod
(Hout- en Meubileringscollege). - Handig & heerlijk dat ..... komen de resultaten, wat ging goed en wat niet. Hoe
zorg je ervoor dat docenten een herontwerp binnen de
kaders goed kunnen uitvoeren. Met onze toehoorders
Het HMC is sinds 1929 de enige mbo vakschool met onderwijslocaties in bespreken we de mogelijkheden hoe je docenten
Amsterdam en Rotterdam, waar alle opleidingen met hout, meubel of meekrijgt in vernieuwing. Welke interventies kun je
interieur te maken hebben. Door middel van professionele docenten en plegen als leidinggevende. Daarbij willen we gebruik
52 intensieve contacten met het bedrijfsleven worden de leerlingen opgeleid maken van literatuurmodellen uit Organisatiedynamica
53
pagina
pagina
voor een beroep in de praktijk. Naast het regulier onderwijs, verzorgt van Thijs Homan en Strategisch Coachen van Maarten
1 De professional in de vakschool
het HMC ook na-, her-, en bijscholing voor mensen die al in de branches José Oudejans, Ben Hoogerdijk (Hout- en Kouwenhoven.
werkzaam zijn en diverse praktijkcursussen en deeltijdopleidingen. Meubileringscollege)
Nimeto Utrecht is een zelfstandige en professionele 2 Hoe krijg je ze mee?
Heleen van Baarsen, Stephan Welie, Anneke
vakschool met zes creatieve, technische MBO opleidingen. Hermsen (Hout- en Meubileringscollege)
Invoering CGO: hoe verder als 1/3 vh
In een klimaat van eigen verantwoordelijkheid worden studenten in 2 jaar 3 Invoering CGO: hoe verder als 1/3 vh
tot 4 jaar opgeleid tot zelfstandig vakman/ vakvrouw voor beroepen in de
personeel ziek wordt? personeel ziek wordt?
Bert Meulenkamp, Andries Grosman (Nimeto
branches Kleur- en interieurstyling, Schilderen, Vastgoedonderhoud, Utrecht) Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Vormgeving, Design, Presentatie en Styling.
Op onze kleine, veilige vakschool volgen elke dag zo’n 1200 studenten 4 De professional in de vakschool September 2008 startten wij met de integrale invoering
uit het hele land onderwijs volgens het Competentie Gericht Onderwijs. José Oudejans, Ben Hoogerdijk (Hout- en
van CGO in de eerste drie leerjaren van alle opleidingen.
Meubileringscollege)
Hierdoor is er veel ruimte voor persoonlijke aandacht voor de individuele Na twee maanden was ruim een derde van het person-
student. Door de kwaliteit van onze opleidingen en de goede contacten 5 Hoe krijg je ze mee? eel ziek. Een heftige discussie met personeel en CvB vol-
met het bedrijfsleven, bestaan er na het behalen van het Nimeto diploma Heleen van Baarsen, Stephan Welie, Anneke gde. De uitkomst: de ene afdeling ging (anders) door, de
uitstekende doorstroommogelijkheden naar de arbeidsmarkt of een Hermsen (Hout- en Meubileringscollege) andere afdeling koos voor het cascademodel: ieder jaar
vervolgstudie op HBO niveau. een klas. Welk CGO-model hanteerden wij,wat veran-
6 Invoering CGO: hoe verder als 1/3 vh
personeel ziek wordt? derden wij en waarom? Wat zijn de verschillen tussen
Bert Meulenkamp, Andries Grosman (Nimeto beide afdelingen? Wat leren zij van elkaar? Hoe hebben
Utrecht) wij met studenten en hun ouders gecommuniceerd? Hoe
hebben wij het proces verder bewaakt? Aan het einde
van het jaar evalueerden wij met 120 ouders. Hoe heb-
ben wij dat gedaan? Wat leverde het op? En wat is nu,
2,5 jaar later, de stand?
29. het Innovatiehuis Branding 1 - 3
Het hoofd boven het maaiveld So you think you can (net)work?
Strategie PR en marketing
CvI Hans van Nieuwkerk is een van de founding fathers van
het Consortium voor Innovatie. In deze sessie vertelt hij
Een ware golf aan online netwerken zorgt ervoor dat
scholen zich overspoeld voelen met Social Media.
Consor over het ontstaan van het CvI en gaat hij vooral samen met Het gaat daarbij om de “branding” van de school.
tium vo u in gesprek over de noodzaak van organisaties en indi- En ook: Hoe vis je nu in die grote zee van kansen of
or Inno
vat ie viduen om het hoofd boven het maaiveld uit te steken. bedreigingen? En je persoonlijke aanwezigheid in die
oceaan van netwerken: Is dat nou zinvol en hoe pak ik
http://www.cviweb.nl dat aan?
Waar zijn de parels binnen (en buiten) onze organisatie
te vinden en moeten we afspraken maken over hoe we
De balans na 15 jaar studiereizen naar ons gedragen? Zijn we Japanse walvisvaarders of
de USA Greenpeace Rainbow Warriors?
In een stormachtige sessie zetten we jullie overboord in
Human Resource Management deze oceaan, reddingsboten, boeien én Deltawerken zijn
bij de hand. Dijkdoorbraken worden met woorden gedicht.
Al 15 jaar reizen delegaties uit het MBO onderwijs af
naar de USA met name de conferenties van de League
Toen, nu
http://www.cviweb.nl
for Innovation en de Educause worden bezocht.
en lat
voor en er:
Wat leveren die reizen voor de sector op en waarom zijn
de deelnemers zo enthousiast.
door sch Het verschil maken
Fred van Vliet zal vanuit zijn positie als voorzitter college
olen van bestuur hier op reflecteren en Kees Engelhart van Managementstijl
Noordhoff uitgevers zal het gesprek aangaan vanuit de
samenwerking bedrijfsleven - onderwijs tijdens deze Noorderpoort en Hoornbeeck zijn op het oog zeer
studiereizen. Anekdotes van medereizigers worden op verschillende instellingen. Beiden proberen het verschil te
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx prijs gesteld, zij worden van harte uitgenodigd deze maken. Cultuur en identiteit zijn daarbij sleutels. Geen
workshop bij te wonen. softe benadering maar een eigenzinnige aanpak die
Het workshophuis van het Consortium voor Innovatie - De mooiste en grootste initiatieven invloed heeft op onderwijskwaliteit en resultaten. In deze
http://www.cviweb.nl bijdrage zullen voorbeelden vanuit de onderwijspraktijk
hebben we HET INNOVATIEHUIS genoemd. beginnen vaak bij twee mensen
worden belicht. De CvB leden van de Pol en de Potter
Hier willen we met de bezoekers in gesprek over de rol - Het Innovatiehuis een future center
zullen vanuit 2 verschillende invalshoeken een en het-
die het CvI in het verleden speelde, nu speelt en in de voor de mbosector? zelfde thema belichten. Deze twee “jonge” bestuurders,
toekomst volgens u kan spelen voor de sector. sortium
Het Con vatie
die beiden afkomstig zijn uit de zakelijke wereld en hun
ervaring in de ROC wereld inbrengen, gaan de discussie
o
voor Inn
54 55
De sfeer van het workshophuis willen we aan laten aansluiten bij het te met u aan. Ook criticasters - misschien is er al teveel aan-
pagina
pagina
realiseren INNOVATIEHUIS. 1 Het hoofd boven het maaiveld dacht voor identiteit en culturele vernieuwing?
Hans van Nieuwkerk (MBO 2010) - zijn van harte welkom.
Beschrijving van het toekomstige Innovatiehuis
2 De balans na 15 jaar studiereizen naar de
Het innovatiehuis is zowel de werkruimte van het CvI (anderen zouden USA
kantoor zeggen) waar het vaste personeel een basis heeft. Het is een huis Fred van Vliet (Grafisch Lyceum Rotterdam), Nut en noodzaak van expedities voor Het innovatiehuis, een huis of
dat het midden houdt tussen woonhuis en atelier. Men voelt zich er in Kees Engelhart (Noordhoff Uitgevers)
ieder geval thuis. De CvI activiteiten worden van hieruit georganiseerd, dat het personeel Future Center voor het MBO
3 Nut en noodzaak van expedities voor het
gebeurt voornamelijk backoffice, open en transparant. Het huis staat in de Human Resource Management Strategie
personeel
sector bekend als ontmoetingsruimte voor initiatieven en reflectie. Eli van Beekveld (SintLucas), Adrie Michels
Hard werken gaat samen met vertragen en stilte. (ROC van Twente) Sinds vorig jaar organiseren we expedities. Het concept Het Innovatiehuis is een idee dat we als CvI hebben,
Er vinden activiteiten plaats zoals Hub’s, intervisiegroepen, basiskampen van expedities gaat over deelnemers die met elkaar vergelijkbaar met de wens van veel instellingen om een
van expedities, ontwerpsessies en één op één afspraken van CvB’ers met 4 So you think you can (net)work?
Willem Karssenberg (Consortium voor
dingen willen ontdekken gericht op individuele doelstel- eigen ruimte in te richten voor Creatieve en/of interactieve
stakeholders. lingen en gestructureerd rondom een gezamenlijk thema. sessies met stakeholders.
Innovatie), Karin Winters (Paragin)
Naast geplande bijeenkomsten kunnen mensen ook onverwachts binnen Reisdoel is een contextrijke omgeving. Om ‘t Verschil te kunnen blijven maken hebben we een
lopen en er tijd door brengen. Een enkeling komt er een week werken. 5 Het verschil maken Het programma bestaat vooral in zoektochten en minder van onze dromen als volgt omschreven:
Wim van de Pol (Noorderpoort), Willem de in het aanbieden van kant en klare oplossingen. De gidsen Het innovatiehuis is zowel de werkruimte van het CvI
Naast prachtige objecten zijn er ook regelmatige ‘foute” zaken aanwezig. Potter (Hoornbeeck College / Van Lodenstein
College)
houden zich vooral bezig met de ondersteuning van de (anderen zouden kantoor zeggen) waar het vaste personeel
Soms zijn er kunstenaars en kinderen aan het werk. zoektocht niet in het aandragen van oplossingen. een basis heeft. Het is een huis dat het midden houdt
6 Het innovatiehuis, een huis of Future Deelnemers zijn individuen die een sterke focus hebben tussen woonhuis, atelier, bruin Café. Men voelt zich er in
U BENT WELKOM IN HET INNOVATIEHUIS Center voor het MBO op hun eigen doelstelling waardoor ze “zullen vinden” ieder geval thuis. De CvI activiteiten worden van hieruit
Addy de Zeeuw (Consortium voor Innovatie)
en niet alleen “zoeken”. Ze hebben een open houding georganiseerd dat gebeurd voornamelijk backoffice maar
durven avontuur aan en leveren ook een actieve bijdrage wel open en transparant. Het huis staat bekend in de sector
aan de probleemstelling van de andere expeditieleden. als ontmoetingsruimte voor initiatieven en reflectie.
http://www.cviweb.nl http://www.cviweb.nl
30. Kennisnet Eb en Vloed 2 - 4
Informatie encyclopedie; de indicatoren Visieontwikkeling; visie op
in uw jaarverslag onderwijs en ict
Bekostiging / Financieel beleid Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Jaarlijks moet u zich verantwoorden in het geintegreerd Laptops voor studenten. De opkomst van digiborden.
jaarverslag op een aantal indicatoren als uitval, solvabi- Digitale interactie en communicatie met uw leerling
liteit, jaar- en diplomaresultaat. Maar wat betekenen en leerbedrijf. In verschillende onderwijsconcepten en
deze gegevens nu eigenlijk. En welke definities liggen aanpakken in competentiegericht onderwijs kan ict een
daar onder ten grondslag. Wat hebben uw onderwijs- belangrijke bijdrage leveren. In hoeverre heeft u al binnen
teams hieraan? De MBO raad, saMBO~ICT en Kennisnet uw opleiding of een school een visie op onderwijs en
presenteren het resultaat van een project waarin een- ict? Hoe krijgt u een gedragen visie met uw onderwijs-
duidigheid en transparantie gebracht is in deze informa- teams? En hoe zou die visie ervanuit docent en student
tievragen die aan u gesteld worden. perspectief eruit moeten zien?
Op naar
de ce
examine ntrale
Hoe gebruiken docenten ict in het MBO?
ring
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Hoe gebruikt een docent ict in het MBO? Waar loopt hij
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx of zij tegenaan? Wat zijn de kans en mogelijkheden
hierbij? Wat kan u doen om docenten hierin te stimuleren,
Is de docent eigenaar van het onderwijsproces? Kennisnet - Inspiratie en innovatie te ondersteunen en begeleiden? Triple A voor uw docenten
en saMBO~ICT verheugen zich erop om dit thema van - Verdieping Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
de conferentie gezamenlijk met u uit diepen. De beleving - Ervaring van docenten
van uw docenten en docenten teams staat daarbij centraal. - ICT in het onderwijs Wat betekent Triple A voor uw docenten en docenten
teams? Welke scenarios zijn er voor de invulling van
onderwijslogistiek en wat betekent dit voor uw docent-
Jaarlijks investeren de onderwijsinstellingen in het basisonderwijs, voortgezet
56 teams en uw organisatie? Hoe zit het met de processen 57
onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs meer dan 1 miljard euro
pagina
pagina
rond begeleiding? Zijn daar ook scenario’s denkbaar?
in ICT. Met de inzet van ICT verhogen de scholen het rendement van het 1 Informatie encyclopedie; de indicatoren in
En hoe kunt u met uw onderwijsteams aan de slag gaan
onderwijs. Hoe zij ICT optimaal willen en kunnen inzetten, verschilt echter uw jaarverslag
sie op
Sandra ter Horst, Jan Bartling (Sambo~ICT), met de vulling van de onderwijscatalogus.
u een vi ct?
per instelling. Kennisnet is dé publieke organisatie, opgericht door het
Heeft
Pierre Veelenturf (MBO Raad)
onderwijs, die alle scholen in het PO, VO en MBO ondersteunt en inspireert
ijs en i
onderw
bij het effectief inzetten van ICT. 2 Hoe gebruiken docenten ict in het MBO?
John Hanswijk, Jan Kees Meindersma
De workshops van Kennisnet en saMBO~ICT richten zich op de beleving van
docenten. De centrale examinering taal en rekenen komt er aan. Wat moet 3 Digitaal leermateriaal, waar staan we nu?
Leo Bakker
u regelen om tot succesvolle uitvoer te komen? Wat zijn de laatste ontwik- Trends in onderwijs en ict, wat moet je
kelingen rond digitaal leermateriaal en waar moeten docenten gebruik van 4 Visieontwikkeling; visie op onderwijs en ict
maken? Hoe gebruikt een docent ict in het MBO? Het zijn enkele onderwerpen Bob Klaasen, Mieke van Keulen ermee als manager?
die aan bod komen. Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
5 Triple A voor uw docenten
Eric Jongepier (Sambo~ICT)
Heeft u zich laten inspireren tijdens een workshop in het huis van Wat zijn de laatste ontwikkelingen in ict en onderwijs.
saMBO~ICT en wilt u meer verdieping. Dat kan! De meeste workshops krijgen 6 Trends in onderwijs en ict, wat moet je Welke trends zijn hierin te ontdekken? Wat staat u
namelijk een vervolg in ons Kennisnet verdiepingshuis direct aan de overkant. ermee als manager? Digitaal leermateriaal, waar staan we nu?
komende jaren te wachten? EN nog belnagrijk wat
Hier kunt u in kleine groepen met elkaar en experts op zoek naar antwoorden Marien van Breukelen, Jan Kees Meindersma
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing hebben uw docenten en studenten eraan?
op uw specifieke vragen. Overigens kunt u ook alleen een verdiepingssessie
bezoeken. Wat zijn de laatste ontwikkelingen rond digitaal leer-
materiaal? Waar zouden uw docenten vandaag gebruik
van moeten maken? Wat betekent de komst van digitaal
leermateriaaldat voor uw docenten en voor uw studenten?
Moet er nog steeds lesmateriaal aangeschaft worden bij
uitgeverijen of is er al voldoende open leermateriaal?
En wat is uw rol rond digitaal leermateriaal.
31. Koning Willem I College Vloedlijn 10
Lerende leraren; eenzaam of duurzaam? De docent als eigenaar van zijn leerproces!
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Human Resource Management
Om te stimuleren dat een docent eigenaar wordt van De professionalisering van docenten is de afgelopen
onderwijsveranderingen is het noodzakelijk dat zij ken- jaren stevig en structureel aangepakt. Voorzieningen
nisdelen. Daar bedoel ik mee dat eigenaarschap een zoals de lerarenbeurs maken het voor docenten mogelijk
cruciale voorwaarde is om te vernieuwen. Eigenaarschap om een omvangrijke scholing te volgen. Uitdagingen en
is nodig opdat docenten bereid zijn dingen anders te mogelijkheden genoeg dus. Maar wat werkt nu echt?
doen dan voorheen. Drie kernvragen: Wat triggert? Wat faciliteert? Wat
Bijvoorbeeld: de intrede van de laptop als leermiddel in levert het op? Ook het Koning Willem I College stimuleert
de klas. Door het delen van werkwijze, opgedane kennis en faciliteert de professionalisering van docenten. In het
en emoties ervaart men emotionele steun en levert het HPBO project “Werk maken van professionalisering” werkt
een stimulans om eigen functioneren verder te verbeteren. een aantal partijen samen om antwoorden te vinden op
Kortom door aandacht te besteden aan collectief leren bovenstaande vragen. Door een koppeling te maken tus-
stimuleer je het eigenaarschap van de docent. sen persoonlijke ontwikkeling en ambities met belonings-
en promotiebeleid wordt de professionalisering minder
vrijblijvend en verankerd in het HRM beleid.
Kies Actief Toolkit: instrument
doorstroom mbo-hbo
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
De Kies Actief Toolkit is een verzameling instrumenten
die kan worden ingezet ter ondersteuning van de com-
Koning
petentieontwikkeling in (studieloopbaan)begeleidings-
trajecten. Studiekeuze wordt gezien als onderdeel van de College Willem I
‘models
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
studieloopbaan.De toolkit kan flexibel worden ingezet
in verschillende (studie)loopbaansituaties en richt zich
chool
primair op doorstromers naar en ín een hbo-bachelor.
Binnen het Koning Willem I College heerst veiligheid - Leraar is rolmodel Door middel van de toolkit wordt beoogd de competentie-
en vertrouwen. Er is een sterke organisatietrots, mede- - Van TOP naar POP ontwikkeling van de student in het (studie)loopbaanproces
werkers voelen zich gewaardeerd. Team- en persoonlijke - Kieswijzer zo goed mogelijk te ondersteunen.
ontwikkeling zijn met elkaar verweven. Bestuur en - Duurzaamheid onmisbaar
http://www.kiesactief.nl
management zijn benaderbaar en open.
58 59
en
Wij mak
Welkom bij de beste werkgever in het beroepsonderwijs! Uw instelling het duurzaamste ROC van
pagina
pagina
1 Lerende leraren; eenzaam of duurzaam?
n
werk va ring
Het Koning Willem I College is onlangs uitgeroepen tot de beste werkgever Marjolein Held Nederland ?
onalise
professi
in het middelbaar beroepsonderwijs en kan de beste cijfers overleggen Managementstijl
2 Kies Actief Toolkit : instrument doorstroom
van alle roc’s in Nederland als het gaat om het terugdringen van voortijdig mbo-hbo
schoolverlaten. Recente cijfers tonen aan dat over het schooljaar 2009-2010 Marijke Smit-Bosch Duurzaamheid in het onderwijs is een must In 2015
een daling van 29,2% is bereikt. In vergelijking met 2005 is er op het Koning kopen alle ROC’s duurzaam in. De hele overheid doet
Willem I College zelfs sprake van een daling van 34,8 %! Naar verwachting 3 Professionaliseren doe je niet alleen dat nu al. Energieprijzen gaan stijgen. Het bedrijf-
Hans Schaepkens, Marc Raaijmakers, Rob
zet deze lijn zich voort in het lopende schooljaar. De toegepaste, doeltref- sleven verduurzaamt in rap tempo. Er ontstaan nieuwe
fende aanpak moet gaan leiden tot een daling van niet minder dan 40%.
Admiraal, Marino de Bruijn Professionaliseren doe je niet alleen opleidingen (als Energie en Klimaat) en nieuwe markten
4 De docent als eigenaar van zijn leerproces! Human Resource Management zijn zich aan het openen.
Leerlingen en hun ouders hebben recht op een goede school met uitstekend Imre Mutsaers, George Moerkerke (Open Dus zowel de onderwijsinhoud als de organisatie moet
onderwijs. Het Koning Willem I College werkt er hard aan om zo’n uitste- Universiteit), Antonette Sanders (KPC Groep) Graag willen we u tijdens deze workshop deelgenoot verduurzamen.
kende school te zijn én te blijven. Soms wordt dat erkend. Zo bleek uit een maken van een proces dat ingezet is in het Koning Willem Rob de Vrind (voorzitter van Duurzaam MBO Nederland)
5 Professionaliseren doe je niet alleen
recent landelijk onderzoek dat onze studenten zeer goed te spreken zijn Hans Schaepkens, Marc Raaijmakers, Rob I College en dat nog steeds voortduurt. Vanuit ons HRM gaat in op wat dat betekent ? Hoe dat aan te pakken.
over hun school en opleiding. Bovendien verscheen onlangs een rapport Admiraal, Marino de Bruijn beleid zijn we al een aantal jaren bezig vorm te geven Welke duurzaamheidscriteria zijn er geformuleerd.
van het ministerie van onderwijs, met daarin enkele aanbevelingen voor aan de wet BIO waarin we het professionaliseren als Els Brendel (oud CvBer van ROC Rivor) gaat in op welke
scholen om nog beter te worden. Het NOS-journaal noemde het Koning 6 Uw instelling het duurzaamste ROC van centrale factor zien om een kwaliteitsslag te slaan met dilemma’s managers tegenkomen en hoe zij hun rug
Nederland?
Willem I College vervolgens ‘een modelschool, waar deze aanbevelingen betrekking tot ons onderwijs. De nieuwe wet op de recht kunnen en moeten houden.
Rob de Vrind, Els Brendel (Trans Forta)
aantoonbaar al zijn toegepast’. Ondernemingsraad en het Professioneel Statuut komen
op het juiste moment in dit kader. Het delen van deze http://www.duurzaammbo.nl
ervaringen en het kennismaken met uw ervaringen zijn
onderdelen van de workshop. U maakt kennis met de
methodiek om als team te bouwen aan een team ontwik-
kelplan. Parallel hieraan loopt het maken van een profes-
sioneel persoonlijk ontwikkelplan door alle teamleden.
32. Koning Willem I College Vloedlijn 12
Governance & Control als geweten van Studiepunten in het MBO
het KWIC Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Strategie
Op het Koning Willem I College is op enkele afdelingen
geexperimenteerd met een studiepuntensysteem.
Binnen het Koning Willem I College zijn we voortdurend
De motieven liggen op het vlak van voortgangsregistratie
op zoek naar hoe we met zo weinig mogelijk beheers-
binnen de beroepskolom afstemmen, motivatie van stu-
lasten zo optimaal mogelijk geïnformeerd zijn over het
denten, voorbereiding voor aansluiten bij het ECVET etc.
reilen en zeilen van onze organisatie. Voor intern gebruik,
We starten met het presenteren van het voorgestelde
maar ook om externen van de nodige informatie te kunnen
beleid van de kenniskring studiepunten van ons college.
voorzien. Daartoe koesteren we 5 begrippen: doelmatig-
Daarna laten wij een concreet voorbeeld zien van de
heid, rechtmatigheid, volledigheid, betrouwbaarheid en
studiepuntensystematiek op een van onze afdelingen.
tijdigheid. Begrippen, die je kunt toepassen op vele van
We sluiten af met een discussie over de uitgangspunten
onze bedrijfsprocessen.
en aanpak.
In deze presentatie gaan we in op hoe deze dienst
handhaaft op het gebied van Wet en Regelgeving, als
“geweten van de organisatie” zorg draagt voor het ‘in
control’ kunnen zijn van het College van Bestuur en Dichter bij het werkproces: dichter bij
daarbij BPM gebruikt als kwaliteitszorginstrument.
stimuleer je het eigenaarschap van de docent. het leerproces!
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Governance & Control als geweten van
De Omgekeerde Leerweg vindt plaats in een hybride
het KWIC
leeromgeving waarbij leerprocessen in de beroepspraktijk
Strategie zich integreren met schoolse leerprocessen. Voorbeeld is
de Waterfabriek in Den Bosch. Leren uit het werk halen
Binnen het Koning Willem I College zijn we voortdurend is boeiend, maar niet meteen gemakkelijk. De omslag
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx op zoek naar hoe we met zo weinig mogelijk beheers- in denken kan alleen gerealiseerd worden als de docent
lasten zo optimaal mogelijk geïnformeerd zijn over het zich verantwoordelijk voelt voor het leerproces van de
Binnen het Koning Willem I College heerst veiligheid - Optimale bedrijfsvoering reilen en zeilen van onze organisatie. Voor intern gebruik, leerling en daarbij het werkproces leidend laat zijn. Als
en vertrouwen. Er is een sterke organisatietrots, mede- - Succesklas maar ook om externen van de nodige informatie te kunnen de omslag eenmaal gemaakt is, worden leerprocessen
voorzien. effectiever en krachtiger.
werkers voelen zich gewaardeerd. Team- en persoonlijke - Studiepunten in mbo
Daartoe koesteren we 5 begrippen: doelmatigheid,
ontwikkeling zijn met elkaar verweven. Bestuur en - Waterfabriek rechtmatigheid, volledigheid, betrouwbaarheid en
management zijn benaderbaar en open. tijdigheid. Begrippen, die je kunt toepassen op vele van
onze bedrijfsprocessen.
60 61
Welkom bij de beste werkgever in het beroepsonderwijs! In deze presentatie gaan we in op de kerninformatie die
Aanpak
pagina
pagina
1 Governance & Control als geweten van het nodig is en uitgebreid laten we u zien welke informatie
V
Het Koning Willem I College is onlangs uitgeroepen tot de beste werkgever KWIC via ons managementdashboard, inclusief onze vsv-alert
zeer suc SV
in het middelbaar beroepsonderwijs en kan de beste cijfers overleggen
Christ Diepstraten, Joost van der Staak en ROC-Spiegel, realtime beschikbaar is. cesvol
van alle roc’s in Nederland als het gaat om het terugdringen van voortijdig 2 Governance & Control als informatiebron
schoolverlaten. Recente cijfers tonen aan dat over het schooljaar 2009-2010 voor het KWIC
een daling van 29,2% is bereikt. In vergelijking met 2005 is er op het Koning Christ Diepstraten, Cor van Gerven
Willem I College zelfs sprake van een daling van 34,8 %! Naar verwachting Keuzebegeleiding in de Succesklas
3 Keuzebegeleiding in de Succesklas
zet deze lijn zich voort in het lopende schooljaar. De toegepaste, doeltref- Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Roger van den Akker, Marian van der Sterren De docent als eigenaar van zijn leerproces!
fende aanpak moet gaan leiden tot een daling van niet minder dan 40%.
4 Studiepunten in het MBO Keuzebegeleiding in de Succesklas: een dans van docent Human Resource Management
Leerlingen en hun ouders hebben recht op een goede school met uitstekend Lieke Hooft Van Huysduynen en student. In de Succesklas van het Koning Willem I
onderwijs. Het Koning Willem I College werkt er hard aan om zo’n uitste- College komen studenten die moeite hebben met het De professionalisering van docenten is de afgelopen
5 Dichter bij het werkproces: dichter bij het
kende school te zijn én te blijven. Soms wordt dat erkend. Zo bleek uit een maken van een studiekeuze. Steeds vaker ligt daar jaren stevig en structureel aangepakt. Voorzieningen
leerproces!
recent landelijk onderzoek dat onze studenten zeer goed te spreken zijn Geert Swinkels, Frans Jansen (Ruud de Moor psychisch-sociale problematiek aan ten grondslag. De zoals de lerarenbeurs maken het voor docenten mogelijk
over hun school en opleiding. Bovendien verscheen onlangs een rapport Centrum/ Open Universiteit), Erica Aalsma docenten van de Succesklas begeleiden de leerlingen tot om een omvangrijke scholing te volgen. Uitdagingen en
van het ministerie van onderwijs, met daarin enkele aanbevelingen voor (De Leermeesters BV) een volgende stap. Meestal is dat een nieuwe studie, al mogelijkheden genoeg dus. Maar wat werkt nu echt?
scholen om nog beter te worden. Het NOS-journaal noemde het Koning dan niet in combinatie met een hulpverleningstraject. Drie kernvragen: Wat triggert? Wat faciliteert?
6 De docent als eigenaar van zijn leerproces!
Willem I College vervolgens ‘een modelschool, waar deze aanbevelingen Het begeleidingsproces is vergelijkbaar met een dans, Wat levert het op? Ook het Koning Willem I College
Imre Mutsaers, George Moerkerke (Open
aantoonbaar al zijn toegepast’. Universiteit), Antonette Sanders (KPC Groep) waarbij de docent de leiding heeft, maar waarbij de stimuleert en faciliteert de professionalisering van docenten.
leerling het tempo en het ritme bepaalt. Ook voor de In het HPBO project “Werk maken van professionalisering”
tie
werkt een aantal partijen samen om antwoorden te
Nomina ek
docenten is dit proces inspirerend, maar vaak ook con-
fronterend. Voor elke leerling is er begeleiding op maat. vinden op bovenstaande vragen. Door een koppeling
bri
Waterfa rijs
In de presentatie ziet u voorbeelden van methoden. te maken tussen persoonlijke ontwikkeling en ambities
met belonings- en promotiebeleid wordt de professiona-
iep
Innovat http://www.succesklas.nl lisering minder vrijblijvend en verankerd in het HRM beleid.
33. KPC Branding 5
ven
K om proe ...
en
en ervar
Fusion: managementproeverij
Strategie
Unieke samensmelting van combinaties levert verrassende
smaken op. Binnen de wereld van het koken is fusion
een bekend begrip. Ook voor het onderwijs is het een
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx interessante gedachte. Nieuwe verbindingen kunnen
immers zorgen voor verrassende resultaten.
Gekwalificeerd personeel, marktconforme opleidingen - Aansprekende praktijkvoorbeelden KPC Groep maakt dagelijks combinaties tussen bedrijven,
Haal eru
of een vlekkeloze organisatie van onderwijs. Krachtige - Sfeervolle ambiance onderwijsinstellingen, mensen en kennis. Aan de hand
it wa
verbindingen tussen het primaire en secundaire proces, - Smakelijk, vermakelijk en van een proeverij laten we zien hoe (regionale) verbind-
ingen een bijdrage leveren aan de verhoging van de
erin zit! t
management en docent, bedrijfsleven en mbo vormen inspirerend
basiskwaliteit.
de garantie voor basiskwaliteit. U ervaart hoe Ugrade buitenschools leren de school
62 binnenhaalt, diverse partijen Zuid-Nederland als main- 63
KPC Groep maakt dagelijks combinaties tussen bedrijven, onderwijsinstel- tenance-regio ontwikkelen, leren door decomponeren
pagina
pagina
lingen, mensen en kennis. Aan de hand van De Managementproeverij Fusion 1 Fusion: managementproeverij slim georganiseerd wordt en hoe in een unieke omgeving
laten we zien hoe (regionale) verbindingen onderwijsprofessionals in hun Marionette Vogels, Antonette Sanders, Ton
geleerd wordt met een WOW-factor.
Bruining, Harry Gankema
kracht zetten en zo een bijdrage leveren aan het verhogen van de kwaliteit.
2 Fusion: managementproeverij http://www.kpcgroep.nl
Als onafhankelijk partner kijkt KPC Groep zowel naar de onderwijsbehoefte Marionette Vogels, Antonette Sanders, Ton
van de lerende als naar de maatschappelijke vraag om goed opgeleide en Bruining, Harry Gankema
gediplomeerde werknemers af te leveren. Verbeteren van leren en opleiden
3 Fusion: managementproeverij
is in een notendop onze missie. Wij werken met onderwijsinstellingen en
Marionette Vogels, Antonette Sanders, Ton
bedrijven aan duurzame oplossingen voor vraagstukken op het gebied van Bruining, Harry Gankema
talentontwikkeling, onderwijs en opleiden, professionalisering, loopbaan-
leren en het binden en boeien van medewerkers. 4 Fusion: managementproeverij
Marionette Vogels, Antonette Sanders, Ton
Bruining, Harry Gankema
Onze ondersteuning is gericht op praktische toepassingen en concrete
resultaten. Verandering en verbetering beschouwen we als resultaat van een 5 Fusion: managementproeverij
goed samenspel tussen mensen in de specifieke context van de organisatie Marionette Vogels, Antonette Sanders, Ton
en haar omgeving. Verbeteren van leren en opleiden begint en eindigt in Bruining, Harry Gankema
het primair proces. Om echte doorbraken te realiseren moet vaak samenhang
6 Fusion: managementproeverij
worden aangebracht met andere organisatiedomeinen.
Marionette Vogels, Antonette Sanders, Ton
Bruining, Harry Gankema
34. Leeuwenborgh Opleidingen Paalhoofd 1
Binnen het CGO kwalificeren met de AKA Leerwerkcentrum Polfermolen
context als uitgangspunt! Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Een van de onderwijsconcepten aan de Onderwijsboule-
vard is het leerwerkcentrum. In Valkenburg aan de Geul
Uitleg over de manier van examineren bij Leeuwenborgh heeft Leeuwenborgh een AKA leerwerkcentrum ingericht,
opleidingen voor Manager handel niveau 4. We laten zien waarin leren en werkplekleren hand in hand gaan.
hoe een deelnemer de weg aflegt om gekwalificeerd te We hebben als het ware de school naar de werkplek
worden voor manager handel. Tevens wordt aangeven hoe gebracht. Fundamenteel hierin is het feit dat we van
dit i.s.m. het regionale bedrijfsleven tot stand is gekomen. mening zijn dat ook de werkplekbegeleiders en het
stage-instituut begeleid moeten worden in ons CGO
onderwijs en de begeleiding van onze deelnemers. Voor
de deelnemers heeft het geheel een belangrijke toege-
sen
voegde waarde. Ze worden meteen als volwaardige
Vakmen g kracht gezien, horen bij de werknemers van het instituut
in
in opleid
en leren zaken die ertoe doen
Communicatie van de dienst ICT met de Dienst ICT Lyceum, samenwerking
klanten en omgekeerd tussen onderwijs en bedrijfs
Cultuur Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Het is verleidelijk het niet geaccepteerd te krijgen van In 2010 is er een intensieve samenwerking ontstaan
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
ideeën te wijten aan weerstanden bij degenen die voor- tussen de sector Economie (opleiding ICT Lyceum) en de
stellen verwerpen, aan de starre organisatiecultuur, aan dienst ICT (onderdeel Infra). Doel was om samen het
Vakwerkhuis Leeuwenborgh is een bijzonder actieve en - Betrokken de persoonlijke antipathieën van gesprekspartners, aan beheer van de notebooks van onze deelnemers te
betrokken partner bij het ontwikkelen van vakmensen! - Vakkundig het slechte karakter van beslissers of aan de kortzichtig- regelen. Daartoe is er een nieuw leerwerkbedrijf gestart
- Slagvaardig heid van collega’s. Uitspraken als “Zo gaat het hier nu met de naam Dienst-ICT-Lyceum. Onze deelnemers doen
Iedereen vanaf 16 jaar kan bij ons terecht voor middel- - Ondernemend altijd”, “De opdrachtgever begrijpt het niet”, “De klanten ervaring op in het omgaan met klanten in het oplossen,
kunnen het niet” of “De organisatie durft het niet aan” registreren en analyseren van ICT problemen. Het betreft
baar beroepsonderwijs, om-, bij- of nascholing, bedrijfs- zeggen echter meer over de effectiviteit van de ICT momenteel alleen hardware ongemakken, in de toekomst
64 trainingen en educatie. adviseur dan over het tekortschieten van zijn omgeving. willen we ook de software problemen mee helpen oplossen. 65
Hoewel misschien prettig voor zijn gevoel van eigenwaarde, De deelnemers worden voorafgaand aan hun BPV-periode
pagina
pagina
Ons onderwijs is open en toegankelijk voor iedereen en wordt gegeven op 1 Binnen het CGO kwalificeren met de context brengt deze opstelling het geen stap dichter bij de reali- geschoold door de dienst ICT. We zijn voornemens om
als uitgangspunt!
onze locaties in Maastricht, Sittard, Beek en Venlo. Elke mbo opleiding leidt Ron Eijkenboom, Peter Opheij sering van zijn ideeën. … (Hannah Nathans). volgend jaar ook een Proeve van Bekwaamheid binnen
op voor een beroep, waarbij we onze leerstof en praktijkvaardigheden de Leerwerkbedrijf te laten afnemen.
zoveel mogelijk laten aansluiten bij wat de arbeidsmarkt vraagt. 2 Communicatie van de dienst ICT met de
klanten en omgekeerd
Wij begeleiden onze studenten in het waarmaken van ambities en in maximale Ludo Cuijpers
Opleiden in een (on)begrensde euregio !!!
ontplooiing van hun talenten. 3 Opleiden in een (on)begrensde euregio !!!
Strategie
Ger Reichrath, Bert Wetzels
Wij werken samen met bedrijven, instellingen, overheidsinstanties, scholen
4 AKA Leerwerkcentrum Polfermolen • Voorstellen ROC Leeuwenborgh Opleidingen; Wie sjoê
voor voortgezet onderwijs in onze regio, andere ROC’s en hbo opleidingen.
n
Ook zoeken wij steeds naar nieuwe vormen van samenwerking. Margot Felix, Ine Meuffels • Geografische situatie: middelpunt van de Euregio
Limburg ôs
i
bezoek s ..
Maas Rijn;
5 Dienst ICT Lyceum, samenwerking tussen
• Strategisch beleid ROC t.a.v. internationalisering;
We zijn en blijven continu in gesprek met onze omgeving, om de behoeften
en vragen van het bedrijfsleven, veranderingen en nieuwe technieken in de
onderwijs en bedrijfs
Ludo Cuijpers, Bert Wetzels • Interreg-programma : Ontwikkeling aanvullende
ons!!
beroepspraktijk en nieuwe ontwikkelingen in het sociaal-maatschappelijk kwalificatie; “Euregiocompetentie”;
verkeer te vertalen in actuele, effectieve opleidingsprogramma’s van hoge • Implementatie “Euregiocompetentie”;
kwaliteit. • Euregionalisering van opleidingen en de hindernissen;
• Euregionaal samenwerkingsverband: Stg. Europese
Samen met werkgevers uit de regio worden om-, bij- en nascholingscursussen Beroepsopleidingen;
opgezet om de ontgroenende en vergrijzende arbeidsmarkt in Zuid-Limburg • Samenwerking met andere Limburgse MBO-instellingen;
van optimaal geschoolde medewerkers te voorzien. • Samenwerking met de Provincie Limburg;
• LLP: Van weinig tot veel internationale bpv’s ;
• LLP: Introductie van docentenmobiliteit om te komen
tot internationaal competente medewerkers;
• Wat biedt het lidmaatschap van een nationaal netwerk
35. MBO raad Golfbreker 2 - 4
Professionalisering van docenten...en meer Macrodoelmatigheid in het mbo:
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing koorddansen
Strategie
De onderwijskwaliteit is een veelvuldig gespreksonder-
werp binnen de mbo-sector. Dan ligt in het verlengde het In het streven naar doelmatigheid dansen veel onder-
gesprek over de professionalisering van docenten. Of wijsinstellingen op het slappe koord op zoek naar
vergeten we nog iets? Het management. In het samen- evenwicht. In het uitvoeren van de maatschappelijke
spel van docent-teammanager-directie ligt de sleutel. opdracht trekken poltiek, het ministerie, de branches,
Welke rol heeft iedereen en wat gaat het opleveren? het regionale bedrijfsleven en de vakbonden allemaal
Beleidsadviseurs en management van de MBO Raad op hun wijze en op hun moment aan dat slappe koord.
gaan met u in gesprek over de verdere ontwikkeling van Hoe zorg je nu als sector, maar ook als onderwijsinstel-
de professionalisering binnen het mbo. ling individueel dat je met alle spelers goede afspraken
maakt en het opleidingenaanbod en resultaat ook past
http://www.mboraad.nl zonder je eigenheid te verliezen. Bestuur, beleidsadvi-
seurs en management van de MBO Raad gaan met u het
Aan de slag met onvoldoendes voor gesprek aan over de dilemma’s en de mogelijke oplos-
singsrichtingen om te zorgen dat we doelmatiger in
examinering
onze sector gaan worden.
Strategie
http://www.mboraad.nl
Jarenlange inspanningen ten spijt, het Examenverslag 2009
laat een daling zien van de kwaliteit van de examens ten
opzichte van voorgaande jaren. Om te voorkomen dat
het fragiele draadje van vertrouwen in het mbo-onderwijs
wederom knapt, heeft de sector besloten een proces
van zelfregulering in te gaan. Zoals ieder traject start je De toekomst van medezeggenschap
dan met een gedegen evaluatie. Voor alle onderzochte
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
voldoende en onvoldoende beoordeelde examens is
in het mbo
gekeken naar de gerelateerde branche, de instellingen en Human Resource Management
De MBO Raad is de brancheorganisatie van de onderwijs- - Op het kruispunt van belangen in
de kritieke standaardeisen. In deze presentatie de eerste
instellingen in het middelbaar beroepsonderwijs en vol- het beroeponderwijs staat de beelden van de basis van de problemen. In een rondetafel Welke ontwikkelingen staat de sector voor op gebied
wasseneneducatie. De MBO Raad behartigt de belangen MBO Raad bijeenkomst worden de bezoekers uitgedaagd mee te van medezeggenschap. Wat leeft er binnen de onder-
van de leden, biedt dienstverlening, en ondersteunt bij denken in verbeterrichtingen en een model voor de sector. wijsinstellingen en wat is het toekomstig beleid van de
gemeenschappelijke activiteiten. MBO Raad. Mensen van de afdeling WBB gaan met u in
http://www.examenprofiel.nl gesprek.
66 67
In de mbo-sector is het krachtenveld actief van spelers uit het onderwijs,
pagina
pagina
http://www.mboraad.nl
de overheid en het bedrijfsleven. Diverse thema’s spelen een rol in het 1 Professionalisering van docenten...en meer
Luud Bochem
oeden
beroepsonderwijs: het opleiden van jonge professionals en hen up-to-date
afleveren op de arbeidsmarkt, onderwijsontwikkeling en -kwaliteit, bedrijfs-
2 Aan de slag met onvoldoendes voor
Issue s beïnvl wijs
onder
voering van instellingen, verantwoording, bekostiging van en werkgeverschap
beroeps
examinering
in het beroepsonderwijs. De MBO Raad staat bij deze thema’s midden op Erwin Pierik, Karin Geurts (KG
het kruispunt van diverse spoorwegen die allen een bepaalde richting uit Opleiding&Advies)
KBB revisited
gaan. De MBO Raad wil elke spoorweg iets meegeven in het belang van de Strategie
3 Examinering in het mbo, een centrale
leden en hun instellingen.
gedachte
Erwin Pierik, Karin Geurts (KG Samenwerking met de branches is een noodzakelijk iets.
Vertaald naar actuele thema’s voor het beroepsonderwijs bieden bestuur en Opleiding&Advies) Examinering in het mbo, een centrale In relatie tot wat de arbeidsmarkt en het bedrijfsleven
management u in het MBO Raad huis een aantal workshops. vraagt. Maar dat levert ook spanningen op. Landelijk
4 Macrodoelmatigheid in het mbo: koord- gedachte zowel als regionaal. Om over de inzet van kwalificatie-
dansen
Macrodoelmatigheid, examinering, professionalisering, medezeggenschap, Strategie dossiers en -structuur nog maar niet te spreken. MBO
Jan van Zijl
relatie onderwijs en kenniscentra zijn de onderwerpen die u kunt mee- Raad is met de nieuwe stichting beroepsonderwijs-
maken. En de sprekers, workshopleiders zijn niet de minsten. Onder meer 5 De toekomst van medezeggenschap in het De discussie in de mbo-sector en daarbuiten met de ken- bedrijfsleven op weg naar een betere samenwerking
de voorzitter van de MBO Raad Jan van Zijl, Luud Bochem manager WBB, mbo niscentra en de overheid ligt gelegen in het gegeven of met de branches.
Karin Geurts onderwijskundige, Erwin Pierik manager BTG’s en José Faber José Faber-Bosma Dit in relatie tot de toekomst van het mbo. Maar wat
en zo ja hoe examinering gecentraliseerd moet worden.
beleidsadviseur juridische zaken. Zij heten u graag welkom in het MBO Voor sommigen is dat weer terug bij af. Voor anderen moet er voor een onderwijsinstelling echt gebeuren?
6 KBB revisited
Raad Huis. Erwin Pierik biedt het juist mogelijkheden. Maar wat is nu goed voor Welke zaken gaan goed en wat kan beter? Een uitwis-
het mbo? Welke stappen moeten worden gezet om naar seling van landelijke toekomstbeelden en gedachten
centralisering te gaan? Of juist dit niet te doen. Beleids- met datgene wat er leeft bij de individuele onderwijsin-
Het verm adviseurs en management van de MBO Raad gaan met u stellingen. De MBO Raad gaat graag met u daarover in
zelfreini ogen tot de discussie aan. gesprek.
ging in m
bo http://www.mboraad.nl http://www.mboraad.nl
36. de Netwerkschool Branding 26
Durf te dromen….de Netwerkschool in De Netwerkschool Twente: innoveert,
ontwikkeling inspireert en motiveert!
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
In onze huiskamer staan zeven pilaren. Met glazen bollen. In onze huiskamer staan zeven pilaren. Met glazen bollen.
Niet om de toekomst te voorspellen maar om de dromen Niet om de toekomst te voorspellen maar om de dromen
in te duiden. De bollen symboliseren de zeven thema’s in te duiden. De bollen symboliseren de zeven thema’s
van de Netwerkschool. De bezoekers nemen plaats bij een van de Netwerkschool. De bezoekers nemen plaats bij een
pilaar van hun keuze. pilaar van hun keuze.
Om inzicht te krijgen in de belangrijke thema’s die bij de Om inzicht te krijgen in de belangrijke thema’s die bij de
Netwerkschool spelen geeft Rini Weststrate (projectleider Netwerkschool spelen geeft Rini Weststrate (projectleider
Netwerkscholen) daarover een korte inleiding. Daarna Netwerkscholen) daarover een korte inleiding. Daarna
gaan de deelnemers onder leiding van de gespreksleider gaan de deelnemers onder leiding van de gespreksleider
met elkaar in gesprek over de thema’s waarvoor zij met elkaar in gesprek over de thema’s waarvoor zij
gekozen hebben. Kunnen zij zich wat voorstellen bij de gekozen hebben. Kunnen zij zich wat voorstellen bij de
thema’s? Waar moeten ze aan denken? Er zijn geen thema’s? Waar moeten ze aan denken? Er zijn geen
belemmeringen voor wat betreft de gespreksonderwerpen. belemmeringen voor wat betreft de gespreksonderwerpen.
Uiteindelijk mag alles in een droom voorkomen. Uiteindelijk mag alles in een droom voorkomen.
http://netwerkschool.nl http://netwerkschool.nl
De Netwerkschool ROC Nijmegen: de
De groene droom van de Netwerkschool
opbouw van een Health Campus
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Helicon Opleidingen MBO Velp is de groene variant
binnen de Netwerkschool. Wat betekent het om Bij MBO College De Maasvallei in Boxmeer zijn de
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx Netwerkschool te zijn? opleidingen Verzorgende, Verpleegkundige en
Dat betekent: maatwerk van het onderwijs, flexibele Medewerker maatschappelijke zorg de eerste opleidin-
Vanaf 1 september 2010 klonk voor vijf mbo-instellingen - Experiment in uitvoering mogelijkheden voor onderwijs en vakantie, gebruik gen die te volgen zijn in het nieuwe onderwijsconcept
het startschot om te experimenteren met het model van - Vakmensen van de toekomst maken van een ieders talenten en zo min mogelijk van de Netwerkschool. Hiervoor is de samenwerking
last van administratieve processen. Het betekent ook met een ruim aantal instellingen voor de zorg in de re-
de Netwerkschool. Zij mogen de komende jaren hun eigen - De Netwerkschool werkt. Altijd!
nóg meer relaties tussen bedrijfsleven en onderwijs, gio geïntensiveerd. Deze samenwerking zal nog verder
Netwerkschool vormgeven. Het doel: beter onderwijs - Ondernemende studenten gebruik maken van netwerk van studenten, docenten, toenemen als MBO College De Maasvallei zich ook daad-
tegen dezelfde of lagere kosten. medewerkers en ouders. De Netwerkschool betekent werkelijk in een nieuw gebouw op de Health Campus
ook nieuwe vormen van leren én een intensieve onder- in Boxmeer in 2013 gaat vestigen. In deze dynamische
68 69
Het MBO moderniseert. Dat is noodzakelijk. Immers de lessenschool is aan wijsweek van 36 uur activiteiten rondom de opleiding wereld moeten we ook blijven innoveren in het onder-
pagina
pagina
het einde van zijn levenscyclus. Lessenschool hier bedoeld als een school, 1 Durf te dromen….de Netwerkschool in die de student en mogelijkheden om meer ICT te wijs. Wij brengen dat elke dag in de praktijk in Boxmeer.
die het onderwijs verzorgt exclusief geënt op lessen. In plaats daarvan ontwikkeling gebruiken. Ben je benieuwd hoe we dit allemaal realiseren? Kom naar onze presentatie voor een enthousiast verhaal
Rini Weststrate
ontstaan scholen die variëteit in de programmering en organisatie van het Kom naar ons toe en leer met ons mee. hierover en laat ons u inspireren.
onderwijs als kenmerk hebben. Voor het middelbaar beroepsonderwijs 2 De groene droom van de Netwerkschool
betekent dat een weekprogramma voor de leerling, dat bestaat uit een http://netwerkschool.nl http://netwerkschool.nl
Anke Visser (Helicon Opleidingen)
combinatie van lessen en individuele projecten, het uitvoeren van individuele
3 De Netwerkschool St. Lucas invloed van ROC Eindhoven: focus op techniek
opdrachten bijvoorbeeld in een open leercentrum en vanzelfsprekend De Netwerkschool St. Lucas invloed van
cultuur op ICT & Onderwijs
uit stages. De modernisering van het MBO heeft derhalve betrekking op Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Sandra de Bresser (SintLucas) cultuur op ICT & Onderwijs
onderwijs, bedrijfsvoering en op de professionalisering van bestuursleden,
leiding – en onderwijsgevenden en ondersteunende functionarissen. Immers 4 De Netwerkschool Twente: innoveert, Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Het concept van de Netwerkschool wordt vertaald naar
succesvol herontwerp van opleidingen vereist volstrekt andere randvoor- inspireert en motiveert! de opleiding Middenkader Engineering. Binnen deze
waarden op de gebieden bedrijfsvoering en professionalisering. Leon Abbink (ROC van Twente) Medio 2010 startte Stichting SintLucas - de eindhovense opleiding start een alternatieve opleidingsvariant. Wij
school met het project De Netwerkschool, waarvoor willen met dit experiment het techniekonderwijs in-
5 De Netwerkschool ROC Nijmegen:
De Netwerkschool wordt door vijf onderwijsinstellingen uitgevoerd. de opbouw van een Health Campus ‘flexibilisering’ en ’met minder meer doen’ belangrijke noveren om langs die weg een bijdrage te leveren aan
Zij zijn daarmee begonnen in augustus 2010 en vanaf januari 2011 zijn zij Hanneke Bleek (ROC Nijmegen) doelstellingen zijn. Als start werd een Cultuurkaart het opleiden van meer mensen (vooral ook meisjes) voor
operationeel. Tijdens de conferentie doen zij hun eigen verhaal. Dat betekent vastgesteld, met als uitkomst de 5 belangrijkste en de hightech bedrijven en hun ketenpartners. Ook het
vijf verschillende versies op de praktische uitvoering van het experiment de 6 ROC Eindhoven: focus op techniek zeer ambitieuze kernwaarden voor de realisatie van de techniekonderwijs zelf kampt met het probleem van de
Geert Croes (ROC Eindhoven)
Netwerkschool. Netwerkschool. De werkelijkheid was dat ondanks deze vergrijzing en een (toekomstig) tekort aan docenten.
hoge ambitie er op het gebied van pedagogische/ Binnen dit experiment willen we alternatieven ontwik-
didactische begeleiding met behulp van ICT, een grote kelen, die antwoord geven op het dreigend tekort aan
‘gap’ bestond. Het projectplan is echter qua ICT-doelstel- docenten, terwijl wel de kwaliteit van het onderwijs
e wind
Een friss ijsland
lingen in deze duidelijk: Al na 1 jaar zal een elektronische gewaarborgd wordt. In onze presentatie zullen we laten
Dromen leeromgeving breed ondersteuning bieden en moeten zien hoe we dit in onze onderwijspraktijk uitwerken.
in Zeela derw
door on
worden toegepast. Wij vertellen het verhaal van onze
nd reis: van keuzes tot realisatie. http://netwerkschool.nl
37. Noorderpoort Golfbreker 14
Educatie, een marktgerichte organisatie
Strategie
Educatie zit in zwaar weer. Budgetten volwasseneneducatie
lopen terug en de concurrentie op de markt wordt
meer en meer voelbaar. Het Noorderpoort laat zien dat
Educatie als marktgerichte organisatie bestaansrecht
heeft. Door samenwerking met meerdere partners en
koppeling van budgetten kan Educatie volwassenen
de instrumenten meegeven, die de participatie van de
mensen bevordert en mogelijk maakt.
In de presentatie worden diverse projecten getoond
die de kansen voor Educatie weergeven en de rol van
Educatie in diverse samenwerkingsvormen benadrukt.
De kracht van bevlogenheid
Cultuur
Kent u uw eigen identiteit, wat wilt u betekenen voor
anderen? Kent u de identiteit van uw school? Welke
betekenis wil uw school hebben voor de wereld?
aar
weten w
Wanneer realiseert uw school haar ambities?
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
e
Trots. W ed in zijn
Het CvB van het Noorderpoort heeft iedere school
uitgedaagd om binnen kaders aan te geven waarin zij
Onze kracht
Wij staan voor wat we zeggen, voor elkaar en voor de
- Echt Gronings
- ‘t Kon minder
we go uniek is. Het management van mijn school gelooft erin
dat wij door het goed neerzetten van onze identiteit
regio. Onze regio. Daar hebben we veel voor over. We een grotere toegevoegde waarde gaan krijgen voor
verbinden ons eraan met “Onze wille, vast as stoal” iedereen die er werkt, er naar school gaat dan wel er
mee samenwerkt.
Een twee-eenheid De deelnemers aan de workshop krijgen zicht op de ups
70 en downs in onze zoektocht, de opbrengst tot nu en 71
pagina
pagina
Het Noorderpoort en regio horen bij elkaar. In de provincie Groningen en de beelden voor de toekomst. Voor ons is het “work in
1 Educatie, een marktgerichte organisatie
Noord Drenthe vormen we een netwerk van verbindingen met bedrijven en Johanna van der Meulen - Broekhuizen, progress”. Ons doel: kracht halen uit bevlogenheid.
instellingen. Jaarlijks verlaten ruim 4000 gediplomeerde MBO-ers onze Willy Temmerman-van Nierop
instelling voor een plek op de regionale arbeidsmarkt of een vervolgopleiding.
2 Educatie, een marktgerichte organisatie
Daar zijn we best trots op. Johanna van der Meulen - Broekhuizen,
Willy Temmerman-van Nierop
Onze regio staat voor een aantal belangrijke maatschappelijke opdrachten:
3 Vrij jaartaakmodel, leuk bedacht,
gevolgen van de vergrijzind voorkomen, werkgelegenheid stimuleren,
veelvragend, wat levert het op?
Vrij jaartaakmodel, leuk bedacht,
aantrekkelijkheid vergroten en ondernemersschap aanmoedigen.
Het Noorderpoort gaat deze uitdagingen niet uit de weg. Integendeel.
Lenie Stuurman, Maaike van Kessel (Van Kessel veelvragend, wat levert het op?
& Oosterhof)
Samen met partners en inwoners gaan we de uitdaging aan. Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Met e
We kenn lan.
4 Vrij jaartaakmodel, leuk bedacht,
Voor leerlingen, cursisten, regionale bedrijven en instellingen willen we veelvragend, wat levert het op?
De invoering van het CGO en het “vrijejaartaakmodel”
en
mogelijk onze
Lenie Stuurman, Maaike van Kessel (Van Kessel
een “ontwikkelingspartner” voor het leven zijn inzake beroepsvorming, vraagt veel van de verantwoordelijkheid van de docenten
& Oosterhof)
loopbaan, onderwijs en kennis. op de werkvloer. 1 van de verantwoordelijkheden is het heden
5 De kracht van bevlogenheid verdelen op teamniveau van de werkzaamheden.
Noorderpoort versterkt de regio. Hans Meijer, Anneke Bruinstroop Het team van de opleiding Helpende Zorg en Welzijn
hebben deze uitdaging aangenomen en kans gezien
6 De kracht van bevlogenheid
Hans Meijer, Anneke Bruinstroop om consensus te bereiken in de verdeling van lesuren
en teamtaken. Er is onder andere een bewuste keuze
gemaakt om meer uren voor de groep te staan om zo
de groepsomvang te beïnvloeden. Om zover te komen
heeft het team een aantal stappen gezet en hiervoor
een aantal instrumenten gebruikt. Het spel “TeamTijd”
en de “Onderwijscalculator” zijn hiervoor ingezet.
38. Noorderpoort Golfbreker 16
Het onderwijsteam als professionele
leergemeenschap
Managementstijl
Noorderpoort is in augustus 2010 in Stadskanaal gestart
met een pilot duurzaam onderwijs. Dit project heeft als
Met e
We kenn lan.
doel om te komen tot een organisatie waarin niet de
bedrijfsvoering, maar het onderwijs leidend is, met data
en
mogelijk onze
als uitgangpunt voor het leren van zowel de student als
heden de teamleden zelf.
Door het primaire proces krachtig in het centrum van de
organisatie te positioneren en in een directe verbinding
te brengen met de kernactiviteit van het Noorderpoort
wordt een overgang tot stand gebracht van integraal
management naar onderwijskundig leiderschap. Het werken
met data als uitgangspunt voor het leren bevordert het
ontstaan van een evaluatiecultuur. Dit zal niet alleen een
positief effect hebben op het verbeteren van (leer)prestaties.
Een leeromgeving met een “wow” factor
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
“Sport wordt steeds meer gezien als een verbindende
factor in de samenleving. Een sportaccommodatie is een
ideale ruimte voor een inspirerende onderwijsomgeving.
aar
weten w
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
Het verbinden van topsport en topsporters aan specifieke
e
Onze kracht
(onderwijs)doelgroepen maakt dat leren ook leren met Trots. W ed in zijn
we go
- Echt Gronings
een WOW-factor kan worden.
Wij staan voor wat we zeggen, voor elkaar en voor de - ‘t Kon minder In diverse stadions in Nederland, ook in de Euroborg bij
regio. Onze regio. Daar hebben we veel voor over. We de FC Groningen, is een leercentrum ingericht waarin
verbinden ons eraan met “Onze wille, vast as stoal” gewerkt wordt aan het verkleinen van leerachterstanden
op het gebied van taal en rekenen. In eerste instantie
wordt gewerkt met kinderen uit de basisschool, ontwik-
Een twee-eenheid
72 keld wordt een concept voor mbo-ers. het idee is 73
pagina
pagina
gebaseerd op het uit Engeland afkomstige zeer succes-
Het Noorderpoort en regio horen bij elkaar. In de provincie Groningen en 1 Een leeromgeving met een “wow” factor
volle project Playing for Success. inmiddels op 5 plaatsen
Noord Drenthe vormen we een netwerk van verbindingen met bedrijven en Harry Bouma, Pieter Jansen (KPC groep)
in Nederland.
instellingen. Jaarlijks verlaten ruim 4000 gediplomeerde MBO-ers onze
2 Een leeromgeving met een “wow” factor
instelling voor een plek op de regionale arbeidsmarkt of een vervolgopleiding.
Harry Bouma, Pieter Jansen (KPC groep) http://www.playingforsuccess.nl
Daar zijn we best trots op. Een jaar School voor Maatwerk
3 Het onderwijsteam als professionele leer-
Onze regio staat voor een aantal belangrijke maatschappelijke opdrachten: gemeenschap Noorderpoort.
gevolgen van de vergrijzind voorkomen, werkgelegenheid stimuleren, Hans Bergeman, Heidi Jonker
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
aantrekkelijkheid vergroten en ondernemersschap aanmoedigen.
4 Het onderwijsteam als professionele leer-
Het Noorderpoort gaat deze uitdagingen niet uit de weg. Integendeel. gemeenschap Eén jaar School voor Maatwerk Noorderpoort. De
Samen met partners en inwoners gaan we de uitdaging aan. Hans Bergeman, Heidi Jonker achterkant van het verhaal! School voor Maatwerk van
het Noorderpoort biedt totaal vraaggestuurd onderwijs!
Voor leerlingen, cursisten, regionale bedrijven en instellingen willen we 5 Een jaar School voor Maatwerk Noorder-
Hoe doen we dat nu een jaar na de start van de school
poort.
een “ontwikkelingspartner” voor het leven zijn inzake beroepsvorming, in 2009, welke oplossingen hebben wij gevonden voor
Pieterke Donkerbroek
loopbaan, onderwijs en kennis. de onderwijslogistiek en wat betekent dit voor de
6 Een jaar School voor Maatwerk Noorder- individuele docent/coach? De school is bedoeld voor die
Noorderpoort versterkt de regio. poort. leerlingen die geen keuze kunnen maken of die uitge-
Pieterke Donkerbroek
vallen zijn vanwege een foutieve keuze. Als je toegelaten
wordt tot de School voor Maatwerk wordt je in een
individueel traject via een oriënterende fase naar de
kwalificerende fase geleid om uiteindelijk je diploma te
halen op niveau 1 of 2 van het MBO. Dit gebeurt voor
elke leerling in een persoonlijke periodisering
http://noorderpoort.nl
39. Nova College Vloedlijn 14
In (Cultuur) shock! Handelingsgericht werken; wat vraagt
Cultuur dat van de docenten?
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
In deze workshop ga je ervaren dat het mogelijk is om
aan je persoonlijke effectiviteit te werken met collega’s Vanaf 2012 vervalt, naar verwachting, de leerling-gebonden
uit de eigen organisatie. Je krijgt een kijkje in de keuken financiering. Passend onderwijs zal per 2012 zijn intrede
(en we verwachten dat je meekookt!) van de Nova doen. Om passend onderwijs aan cursisten optimaal vorm
Academie, een project dat op maat interne scholing te kunnen geven, is het van belang dat docenten
aanbiedt aan alle medewerkers van het Nova College. handelingsplannen kunnen maken en dat er in de klassen
Het principe van de Nova Academie is VOOR collega’s en handelingsgericht gewerkt gaat worden. In deze workshop
DOOR Collega’s. maak u kennis met de uitgangspunten van handelings-
De Nova Academie biedt een groot scala aan gerechten gericht werken en krijgt u inzicht in de mogelijkheden
in de vorm van trainingen en procesbegeleiding. die dit in de dagelijkse onderwijspraktijk biedt. Aan de
In verband met de CVI programmalijn Cultuur laten wij hand van ingebrachte casuïstiek gaan we aan de slag.
je proeven van het gerecht “Persoonlijke Effectiviteit”.
Het doel van de training Persoonlijke effectiviteit is, om
door zelfreflectie, met behulp van collega’s uit dezelfde
Magister; de cursist centraal
organisatie, een persoonlijk plan te maken, waarin je
de effectiviteit van je werk optimaliseert. Het effect van Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
deze training is, dat medewerkers zèlf ruimte creëren
om een bewuste keus te maken met betrekking tot hun Presentatie over de invoering van het cursisteninformatie-
werksituatie. systeem (CIS) bij het Nova College. Op welke manier volg
je het onderwijsleerproces van cursisten zo optimaal
mogelijk? Wij zijn op 1 november 2010 volledig overgegaan
naar een nieuw CIS op basis van Magister voor de gehele
organisatie. Een intuïtief en eenvoudig te gebruiken
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx “Een beeld zegt meer dan 1000 programma, waarin niet alleen de kernregistratie is on-
dergebracht maar ook een uitgebreide set van mogelijk-
woorden” heden om de ontwikkeling van de cursist adequaat te
Het Nova College is niet zomaar een roc. Onze missie luidt: - Veilig
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing kunnen volgen. Zo is er ruimte voor kwalificerende- en
bij het Nova College groei je als mens. Alleen een beroep - Aandacht ontwikkelingsgerichte resultaten. Magister vormt een
leren is niet voldoende. We vinden het net zo belangrijk - Regels In deze workshop ervaar je wat de meerwaarde kan zijn geheel met onze leerwerkomgeving binnen Sharepoint
dat onze cursisten zelfvertrouwen ontwikkelen. - Thuis om video in te zetten in het onderwijs. 2010 in combinatie met een leer management systeem
Video-interactie is een methode om inzicht te krijgen (LMS van E-learningforce) en een portfolio.
Het Nova College heeft een viertal merkwaarden aandacht, thuis, veilig, in je eigen handelen met behulp van video-opnamen.
74 Cursisten bij de opleiding pedagogisch werker niveau http://www.novacollege.nl 75
regels. In ons huisje op vloedlijn 14 zult u zich dan ook zeker veilig en thuis
pagina
pagina
voelen. In zes verschillende workshops laten we zien dat bij ons de docent 1 In (Cultuur) shock! 3 krijgen hier in de opleiding al mee te maken. In de
als eigenaar is van het onderwijsleerproces de merkwaarden in de praktijk Monique Muller, Louky Ydema workshop maak je kennis met de mogelijkheden van het
brengt. inzetten van video-interactie in het onderwijs. Daarbij
2 “Een beeld zegt meer dan 1000 woorden” wordt ingezoomd op de positieve interactie momenten.
Joyce Blauwhoff
Door het implementeren van het cursisten informatie systeem Magister ‘Alles wat je aandacht geeft groeit’. Bij VIB geef je
aandacht aan succesmomenten waardoor de leerling Blijf gro
volgen we iedere individuele cursist. We laten in een workshop zien hoe
wij dat doen. Cursisten niveau 2 helpende zorg en welzijn groeien bij ons
3 Nederlands centraal in de organisatie
Petra Zijlstra leert wat hij/zij goed doet, waardoor het zelfvertrouwen
eien
door met de methode Leefstijl sociale vaardigheden te ontwikkelen. Een toeneemt om als professional aan de slag te kunnen in
4 Handelingsgericht werken; wat vraagt dat diverse werkvelden.
beeld zegt meer dan 1000 woorden is de titel van de workshop over video
van de docenten?
interactie in het onderwijs. Een andere manier om cursisten te begeleiden Marijke Overdijk, Nancy Rijns
in hun groei als beroepsbeoefenaar. Passend onderwijs vraagt bij uitstek
een individuele benadering. In een workshop willen we verkennen in 5 Magister; de cursist centraal
Rob Smit, Rob Nijssen
hoeverre handelingsgericht werken hierbij aansluit. In een workshop over Ontwikkeling sociale vaardigheden bij
de Brede Onderwijsvoorziening laten we zien hoe cursisten kunnen groeien
6 Ontwikkeling sociale vaardigheden bij Nederlands centraal in de organisatie cursisten niveau 2
in beheersing van het Nederlands. De Nova Academie heeft diverse potjes cursisten niveau 2
op het vuur om bij te dragen aan de groei van docenten. In de workshop Mieke Jacobse, Joke Christiaans Strategie Cultuur
“Persoonlijke effectiviteit” krijgt u een kijkje in de Nova Academie keuken.
Naar aanleiding van het maken van het implementatie- Op initiatief van de docenten van de opleiding Helpende
plan taal en rekenen is binnen het Nova College Zorg en Welzijn, is er gezocht naar een mogelijkheid
gekozen voor het opzetten van een Brede Onderwijs om de sociale vaardigheden van cursisten helpende
ens
w licht e
Voorziening (BOV). Cursisten niveau 4, die bij de intake zorg en welzijn niveau 2 te vergroten. Vanaf 2010-2011
Steek u p
toets onder 2- F hebben gescoord, krijgen les binnen werken cursisten van de BOL opleiding met de methode
bij ons o de BOV om zo te komen tot het uiteindelijk gewenste
niveau. Wat zijn de ervaringen tot nu toe? Uitdagingen
Leefstijl. In de workshop laten wij zien op welke manier
de methode Leefstijl kan bijdragen aan de ontwikkeling
en oplossingen worden met u gedeeld. van sociale vaardigheden door cursisten.
40. Rijn IJssel Eb en Vloed 46
Foodtechnology (mede)zeggenschap: spin in good
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo) governance web
Cultuur
Foodtechnology: op aangeven van een groeiend tekort
aan levensmiddelentechnologen in de voedingsmiddelen- “professionals en studenten aan zet”
industrie (bron: Human Capital Roadmap) is in samen-
werking met het Groenhorst College (VMBO-MBO), van Good governance staat voor goed onderwijsbestuur.
Hall Larenstein, Wageningen University & Research ‘Goed’ als adjectief verwijst naar een goede balans in
Centre en Rijn Ijssel Vakschool Wageningen de tweejarige bestuurlijke verhoudingen en naar correct gedrag en
fasttrack opleiding Foodtechnology ontwikkeld. Samen bejegening binnen die relationele patronen. We onder-
ook met het bedrijfsleven. Studenten krijgen een coach scheiden daarbij drie good governance werelden: publieke,
uit het werkveld. Scholen maken gebruik van elkaars private en professionals. Deze drie werelden hangen
faciliteiten. Wageningen heeft nu de enige doorlopende nauw samen maar zijn helaas NIET in balans! De profes-
leerlijn ter wereld in het vakgebied van levensmiddelen- sionals governance waarin het draait om het hebben
technologie. Van VMBO naar Universiteit (masterniveau). van invloed van de onderwijsgevende op de dagelijkse
onderwijspraktijk èn het daarover afleggen van verant-
http://www.rijnijssel.nl woording is onderontwikkeld in MBO-onderwijsland.
De presentatie toont en bediscussieert mogelijkheden
die de (mede)zeggenschap biedt om de disbalans te
laten verdwijnen!
Sterk M
erk 2.0
De Culinairy & Hospitality Academy
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Rijn IJssel is continu in beweging. En in alle delen van - Inzet van vakmensen leidt op tot De Culinairy & Hospitality Academy: In samenwerking
de organisatie. Of het nu gaat over onderwijs, HRM, vakmensen Van “wat wil je later worden” met 17 goed bekende staande horecabedrijven in Arnhem
is een geheel nieuwe uitvoering van de bestaande
marketing, communicatie, bedrijfsvoering........ innovatie - Eigenaar worden, eigenaar zijn, naar “wat wil je nu doen”!
opleidingen tot kok en gastheer-vrouw in de markt
staat hoog op de agenda. eigenaar blijven PR en marketing gezet. Na het 1e schooljaar kunnen de studenten
aangeven of zij de overstap willen maken naar de CHA.
Vakmensen maken het verschil. De strategie van Rijn IJssel. Een strategie Sluit het onderwijsaanbod nog wel aan bij de leefwereld Met een extra intake en speeddating worden de studenten
76 77
waarin een ‘Leven Lang Leren’ centraal staat voor zowel de studenten, van de (toekomstige) student? Hoe belangrijk is het gekoppeld aan de bedrijven. Het onderwijsprogramma
pagina
pagina
eigen medewerkers als het bedrijfsleven. Dat vraagt ook om continu op 1 Foodtechnology arbeidsmarktperspectief bij de studiekeuze? Wat is de wordt in goed overleg uitgevoerd waarbij er extra
zoek te gaan naar hoe het beter kan. Onafhankelijk van het onderwerp en Carel Rink, Ingmar van Bostelen, Rudolf invloed van de docent op een bewuste studiekeuze? aandacht is voor de begeleiding. Iedere week is er een
voor wie. Barkhuijsen workshop die wordt verzorgd door een van de deel-
nemende bedrijven. Onderwijs samen ontwikkelen en
2 Van “wat wil je later worden” naar “wat wil
De workshops die Rijn IJssel tijdens De Management Conferentie 2012 je nu doen”! uitvoeren ! Dit is een topformule voor toppers, onder de
organiseert geven een inkijk in wat er op dit moment actueel is binnen Andre Pierik noemer Arnhem meest Gastvrije stad.
Rijn IJssel. En niet alleen om onze ervaring te delen, maar zeker ook om
3 Van stagiaire met talent naar docent
n maken
kmense hil
te horen hoe het elders gebeurd en waar verbeteringen mogelijk zijn. http://www.rijnijssel.nl
Va
competent.
c
het vers
Marita Braakhuis
4 (mede)zeggenschap: spin in good
governance web
Jeroen Maree
Betrokken draagt bij aan een succesvol
5 De Culinairy & Hospitality Academy opleidingstraject
Carel Rink, Wouter Groothedde, Dave van
Antwerpen, Klaas Buter Van stagiaire met talent naar docent Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
6 Betrokken draagt bij aan een succesvol competent.
Docenten geven graag les aan gemotiveerde studenten.
opleidingstraject
Marleen Geelen Human Resource Management Helaas is de dagelijkse werkelijkheid anders. Studenten zijn
slecht gemotiveerd en nauwelijks betrokken bij hun op-
De behoefte aan goede leerkrachten groeit. Hoe maak leiding. Dit leidt vaak tot voortijdig ongekwalificeere uitval.
je nu meer gebruik van stagiaires en studenten om tot Met het vergroten van de betrokkenheid van studenten,
competente onderwijskrachten te komen. Middels deze onderwijsteams, maar ook heel nadrukkelijk de achterban
interactieve workshop leren hoe docenten uitgedaagd heeft Rijn IJssel prima resultaten behaald. Hoe en met
worden tot het eigenaarschap. welk resultaat? Dat vertellen we u graag.
41. ROC A12 Golfbreker 10
Leeftijdsgebonden uitstroom van
docenten
Human Resource Management
ROC A12 heeft net als veel andere mbo-instellingen een
enaars
s zijn eig wijs
vergrijst docentenbestand. Dit heeft tot gevolg dat er de
komende jaren veel docenten uitstromen doordat zij de
Team der
pensioensgerechtigde leeftijd bereiken. De P&O afdeling
van ROC A12 heeft onderzoek laten doen naar deze va n het on
verwachte leeftijdsgebonden uitstroom van docenten
door twee afstudeerders Personeel en Arbeid.
Het is belangrijk dat elk ROC haar leeftijdsgebonden
uitstroom van docenten gaat onderzoeken. Ontwikke-
lingen als de vergrijzing en het docententekort zijn
namelijk algemeen bekend. Maar wat betekent dat voor
jouw ROC? Tijdens de workshop wordt besproken welke
problemen en kansen de leeftijdsgebonden uitstroom
van docenten biedt.
Samen werken, leren en innoveren Project Taal en Rekenen ROC A12
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Leren gebeurt overal, of je het nu wilt of niet. Soms Docenten VMBO en MBO volgen een gezamenlijk
gebeurt het op formele wijze door het volgen van scholingstraject, waarbij onderlinge uitwisseling en het
een training of cursus, maar veel vaker gebeurt het op versterken van de doorlopende leerlijn VMBO- MBO het
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx informele wijze, namelijk door het uitvoeren van het doel is.
werk: leren door te doen. Docenten leren elkaar en elkaars werkwijze kennen. Er
ROC A12 is een Regionaal Opleidingen Centrum met zo’n - Innovatie ten top: Het professionaliseringsbeleid van ROC A12 is gericht worden duo’s gevormd, een VMBO- en een MBO docent
120 mbo opleidingen. Ruim 10.000 studenten volgen bij TeamOntwikkelPlannen op het doelgericht inzetten van het informele leren en (taal of rekenen, die elkaars school bezoeken en elkaar
ons een opleiding, op verschillende niveaus, in voltijd of - Het studievoortgangregistratie- het samen werken aan onderwijsontwikkeling. Daarbij adviseren.
wordt de individuele ontwikkeling verbonden met de Over deze samenwerking binnen de beroepskolom zullen
deeltijd. We hebben vestigingen in Arnhem, Barneveld, systeem is dé trots van ons ROC
teamontwikkeling. op de conferentie een VMBO- en MBOdocnetn hun
Ede, Huissen, Veenendaal, Velp en Wageningen. In deze workshop wordt de systematiek uitgelegd hoe verhaal doen.
78 dit beleid in de praktijk vormgegeven wordt. Het is een 79
Sinds 2006 borrelt en bruist het binnen ROC A12. De invoering van het com- ambitieus, maar niet alleen een succesverhaal: de imple-
pagina
pagina
petentiegericht opleiden bracht veel activiteiten teweeg; nieuwe curricula 1 Leeftijdsgebonden uitstroom van docenten mentatie is moeilijker vorm te geven dan het bedenken
werden ontworpen en nieuwe rollen ontstonden voor docenten. Bovendien Vera Ruitenberg, Threes Geelen
van het nieuwe beleid.Mogelijkheden en kansen
werd er meer en intensiever samengewerkt met het bedrijfsleven vooral
2 Samen werken, leren en innoveren worden verkend. Oudere
docen
digibeet ten
op het gebied van beoordeling. Dit vraagt tegelijk ook om samenwerking Anja Moesker
binnen de teams. Het professionaliseringsplan stimuleert daarom ook het
informele leren. 3 Onderwijsinnovatie door studievoortgangs- ?
D8 ‘t nie
registratie.
Monique de Laat, Joeke Veldman
Onderwijsinnovatie door t:)
Het formele leren wordt daarbij ook niet vergeten, vooral op het gebied
van taal en rekenen vindt er intensieve professionalisering plaats. Dit in
studievoortgangsregistratie
4 Onderwijsinnovatie door studievoortgangs-
samenwerking met vmbo en hbo. registratie. Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Monique de Laat, Joeke Veldman
Om docenten en studenten te ondersteunen in het vormgeven van het CGO De meeste ROC’s streven naar een situatie waarin elke
5 Project Taal en Rekenen ROC A12
en de individuele studieloopbanen werd het digitale studievoortgang- student een traject op maat kan volgen. Het traject
Alet van Leeuwen, Gert de Kleuver (Ichthus
registratiesysteem ontworpen. Hoewel er sprake is van een vergrijst docenten- College) moet gebaseerd zijn op de eisen uit het kwalificatiedos-
bestand, levert dit geen belemmering op voor de invoering van dit systeem. sier, voldoen aan alle normen en gerealiseerd worden
Wel zijn er andere gevolgen voor de organisatie: binnen tien tot vijftien 6 Project Taal en Rekenen ROC A12 met de bestaande mensen en middelen. In antwoord
jaar gaat de helft van de collega’s met pensioen. Hierop anticipeert ROC Alet van Leeuwen, Gert de Kleuver (Ichthus op deze uitdaging ontwikkelde ROC A12 een innovatief
College)
A12 door de kansen van het leeftijdsgebonden uitstroom te benutten. ICT-systeem: de Studievoortgangsregistratie. Graag laten
In het ROC A12 huis vertellen wij u graag hoe wij met bovengenoemde wij u zien hoe het vastleggen van de voortgang van
dynamische processen omgaan. studenten t.o.v. de eisen uit het kwalificatiedossier een
stevige impuls geeft aan de ontwikkeling van verantwoord,
flexibel en efficiënt onderwijs. Maak kennis met de
Studievoortgangsregistratie en ontdek de vele toepas-
singsmogelijkheden voor docenten, managers en
directeuren!
42. ROC Aventus Golfbreker 11
Flexibiliseren door middel van Professie à la Carte
standaardisering. Human Resource Management
Strategie ROC Aventus is projectleider van het Innovatie-arrangement
Professie à la Carte.
Hoe Roc Aventus door middel van ROC brede Dit omvangrijke project probeert vier doelen te realiseren:
standaarden het mogelijk maakt om te flexibiliseren. 1. Een competentieprofiel, waarin de professionaliteit
Met als doel om beter maatwerk te kunnen leveren van de docent Beroepsonderwijs op dezelfde manier
aan de klanten (studenten en bedrijfsleven). Welke zichtbaar wordt gemaakt als in kwalificatiedossiers
standaarden zijn er afgesproken en hoe gaat het met de voor andere beroepen.
implementatie in de praktijk. Welke valkuilen hebben 2. Een competentieprofiel voor de praktijkbegeleider.
we ontdekt en hoe gaan we die tackelen. 3. Een sterk vereenvoudigde en transparante procedure
voor EVC-bepaling
Men neme….ingrediënten voor flexibel 4. Een HRM-instrument waarmee de professionaliteit
van de docent beroepsonderwijs beter zichtbaar en
onderwijs. aanstuurbaar kan worden gemaakt.
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing De rode draad is de menukaartsystematiek, waaraan
in 2009 de Nationale Innovatieprijs Beroepsonderwijs
Bij ROC Aventus staan meerdere pannen op het vuur om toegekend werd.
te komen tot flexibele onderwijs. Hoe we die pannen
vullen en welke ingrediënten we daarbij gebruiken wordt
duidelijk tijdens deze workshop.
ROC Aventus heeft de afgelopen jaren een pannenset
aangeschaft die verplicht gebruikt moet worden: de
Ik Hyv
onderwijsstandaarden en de onderwijscatalogus.
dus… ik e,
Het doel van die aanschaf is dat de studenten hun menu
zelf kunnen samenstellen uit deze menukaart.
besta!
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx In deze workshop gaan we zelf aan de slag met het
bereiden van een ‘3 gangen menu’.
Loop binnen bij ROC AVENTUS en waan je een koning - You Tube….Hyves...Facebook... De 3 gerechten zijn: vooraf: begeleiding, hoofdgerecht:
(of koningin)! Twitter...volg ons!! onderwijs en nagerecht: examinering.
Want bij ROC Aventus nemen we de klant serieus. Natuurlijk zullen we elkaar ook voeden met ideeën en
Onze kenniskastelen zijn de afgelopen jaren verrezen in ga je naar huis met het receptenboekje. Eet smakelijk! Sociale media en online marketing
de stedendriehoek Apeldoorn, Deventer en Zutphen. PR en marketing
80 Nu wordt het werken aan nieuwe opleidingen van allure. 81
Tijdens de workshop Sociale media en online marketing
koning
pagina
pagina
nemen we je mee op een ontdekkingstocht door het
el je de
In het ‘Aventushuis’ Golfbreker 11 kun je beleven hoe wij werken aan 1 Flexibiliseren door middel van standaard-
isering Vo social media landschap. Welke social media zijn er
te rijk
nieuw onderwijs en personeelsbeleid. Dus pak je kans en laat je inspireren! Michael de Kort, Peter van ‘t Riet (Hogeschool allemaal? Waarom zou je gebruik maken van social
Windesheim) media? En als je gebruik gaat maken van social media,
In de tijd van bezuinigingen (onze schatkist raakt aardig leeg) is het zaak
hoe doe je dat dan? De workshop is opgebouwd uit
om creatief om te gaan met onze middelen. We zoeken naar slimmere en 2 Men neme….ingrediënten voor flexibel
onderwijs. twee delen: een deel met algemene informatie over
effectievere manieren om personeel en onderwijs goed aan te laten sluiten
Hannie van der Heijden, Stefanie Plompen de mogelijkheden van social media en een deel waarin
bij de wensen van onze klanten. Voor nu en in de toekomst. De klant is
vooral de ‘hoe-vraag’ wordt beantwoord. We geven veel
koning!. 3 Mobiliteitsbeleid, geen bedreiging maar een Mobiliteitsbeleid, geen bedreiging
voorbeelden uit de onderwijspraktijk en er is veel ruimte
loopbaankans. maar een loopbaankans. voor discussie en vragen.
De bezuinigen lijken een ramp voor ons koninkrijk maar het zet ook wat Jessica van den Brink, Helene Donkers
in beweging. Zoals een docent uit de mobiliteitpool zegt: “Ik had nooit Human Resource Management
4 Professie à la Carte
gedacht dat ik nog een carrière-move zou maken… laat staan dat ik het zo Jan Gerritsen Inbox leeg, hoofd leeg
leuk zou vinden!” Het mobiliteitsbeleid van ROC Aventus behelst de
5 Sociale media en online marketing behartiging van de belangen van zowel de organisatie Managementstijl
Ook het efficiënter organiseren van onderwijs vraagt om strategische stappen Ameike van der Ven, Gretha Liefers als de individuele medewerker op het gebied van werk-
die worden ingezet met het invoeren van onderwijsstandaarden en het op gelegenheid. Het initiatief tot mobiliteit kan liggen bij Veel managers gebruiken Outlook. In deze workshop
6 Inbox leeg, hoofd leeg de organisatie maar evenzo goed bij de medewerker. wordt stap voor stap uitgelegd hoe je e-mail effectiviteit
maat maken van het onderwijstraject voor de (toekomstige) koning, keizer Raymond Vermeulen, Hannie van der Heijden
admiraal…want ROC Aventus schoolt hen allemaal! Elke loopbaanvraag of loopbaaninterventie wordt sterk toe kan nemen. Je bent veel minder tijd kwijt met
centraal vanuit een punt georganiseerd. het archiveren en terugzoeken van e-mails en taken
ROC Aventus is blijvend in beweging, ook in Domburg! In deze presentatie laten wij zien hoe het management worden op een efficiënte manier beheerd. Minimaal
van ROC Aventus in samenwerking met het mobiliteits- één keer per dag is de inbox helemaal leeg.
bureau inhoud geeft aan de loopbaanbegeleiding van Deze workshop wordt met veel succes aangeboden bij
de teamleden. Tevens het praktijkverhaal dat bovental- de Docentenwinkel van ROC Aventus. De Docentenwinkel
ligheid voor diverse medewerkers een nieuw loopbaan- adviseert het personeel bij het implementeren van
uitdaging betekende. E-learning en het integreren van ICT in het onderwijs.
43. ROC Leiden Vloedlijn 6
(In)richten van de organisatie – nieuwe Diversiteit en Internationalisering
besturingsfilosofie Cultuur
Strategie
Met een introductie m.b.v. “paspoorten” wordt een
Het ROC Leiden was tot nu toe gelokaliseerd in 18 indruk gekregen van de diversiteit van de deelnemers-
verschillende locaties en hanteerde als besturingsfilosofie groep van deze workshop. Deze wordt verder in de
integraal unitmanagement, waarbij elke unit direct workshop vergeleken met de diversiteit in onze studen-
integraal verantwoordelijk was voor het reilen en tenpopulatie e.a. populaties. Daaruit blijkt al gauw dat
zeilen van het onderwijs. Door de nieuwbouw is er een deze groep lang geen afspiegeling is van onze student-
noodzaak ontstaan om vanuit een nieuwe besturings- populatie en is daarmee ook een discussiepunt.
filosofie te gaan werken. Hierbij wordt de unitstructuur Aan de hand van een kort onderzoekje naar de kennis
verlaten en – onder meer - het middenmanagement over landen als Marokko, Turkije en Suriname, wordt
binnen de organisatie anders gepositioneerd. In deze een indruk gekregen van het kennisniveau van deze
workshop bespreken we hoe dit proces op het ROC workshopgroep en als voorbeeld genomen voor de
Leiden is verlopen en we gaan in op de stappen die Nederlandse bevolking.
inmiddels zijn gezet en gezet gaan worden. Op basis hiervan wordt in kleine groepjes gediscussieerd
over de vraag wat wij daaraan in ons MBO kunnen en
Middenmanagement & strategische willen doen.
innovatie
Strategie
Werken aan kwaliteit, Een benadering
Onderwijsmanagers in het ROC zijn middenmanagers
vanuit instellingsperspectief
die werken op de scheiding van het krachtenveld tussen
strategisch en operationeel niveau. Zij moeten de balans Strategie
vinden tussen de stabiliteit die de professionals op de
werkvloer nastreven en de wens voor (organisatorische) Het belang van kwalitatief goed onderwijs kan nauwelijks
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
verandering die door het strategisch niveau wordt overschat worden. Het kan niet ontkend worden dat het
ROC Leiden is hét ROC in Leiden. Een stads-ROC met een gepredikt.In deze workshop wordt verslag gedaan van MBO hier nog veel te verbeteren heeft. De externe druk
- Onderwijs, besturingsfilosofie en een onderzoek naar het gedrag van middenmanagers om beter te presteren neemt hand over hand toe.
belangrijke regiofunctie. ROC Leiden biedt een breed organisatiecultuur onder de loep tijdens strategische innovaties. Hoe gaan middenmanagers Onderwijsmensen zijn vooral intrinsiek gemotiveerd.
assortiment aan middelbaar beroepsopleidingen en met deze Januspositie om? Zijn zij in staat om innovaties Als die stelling juist is dan is kwaliteit leveren minder
volwassenenonderwijs in diverse sectoren voor, door en uit te voeren? Of kiezen zij voor de eigen (persoonlijke) een kwestie van “willen” maar heeft het meer te maken
met stad en regio. belangen? Welke rollen vervullen zij tijdens strategische met “kunnen”. Dat roept vanzelfsprekend de vraag
innovaties? op welke competenties op instellingsniveau hier in het
82 Studenten ontdekken en ontwikkelen hun talenten bij ROC Leiden in spel zijn. Wat moeten we anders doen c.q. wat moeten 83
pagina
pagina
we als instelling leren om de onderwijskwaliteit op een
lls bij
kleinschalig onderwijs in een grootstedelijke ambiance. ROC Leiden biedt 1 (In)richten van de organisatie – nieuwe
your ski
opleidingen in de sectoren Handel, Economie, Techniek, Transport & hoger peil te krijgen ? ROC Leiden heeft die vraag voor
Move
besturingsfilosofie
den
zichzelf proberen te beantwoorden en heeft er een
ROC Lei
Logistiek, ICT, Mediavormgeving, Horeca, Bakkerij, Toerisme, Veiligheid, J.Th.M. van Knigge
Sport, Laboratoriumtechniek, Onderwijs, Welzijn en Zorg. actieprogramma “werken aan kwaliteit” op gebaseerd.
2 Middenmanagement & strategische
innovatie
Van 18 locaties gaat ROC Leiden naar twee hoofd locaties. Vanaf schooljaar Ton Kallenberg
2011/2012 volgt een groot deel van de ROC Leiden studenten de opleiding
vanuit het nieuwe gebouw direct naast station Lammenschans in Leiden. 3 Implementatie (nieuwe) onderwijsconcept
in de nieuwbouw
Implementatie (nieuwe) onderwijs-
In schooljaar 2013/2014 opent het andere nieuwe gebouw van ROC Leiden,
direct naast station Leiden CS, de deuren.
Michel Jehee concept in de nieuwbouw
4 Diversiteit en Internationalisering Strategie
Op de Vloedlijn, in huisje 6 en 8 biedt ROC Leiden u een blik achter de Hugo Snabilie
schermen van een school volop in beweging. Een blik op het onderwijs,
ROC Leiden betrekt na de zomer nieuwbouw. Een van
de besturingsfilosofie en de organisatiecultuur. Nieuwsgierig? Ervaringen 5 Werken aan kwaliteit, Een benadering
vanuit instellingsperspectief de gevolgen hiervan is dat er gewerkt gaat worden met
delen? Graag tot ziens bij een van de ROC Leiden workshops.
Jaap Haasnoot een nieuw onderwijsconcept. Dat concept is natuurlijk
ROC Lei
ook gestoeld op recente (onderwijskundige) ontwik-
d
6 Besloten bijeenkomst ROC Leiden kelingen, zoals CGO. In deze workshop gaan we in op Vloedlijn en: op de
de keuzes die we gemaakt hebben in het verleden, de , huis 6
problemen waar we tegenaan zijn gelopen en de en 8
uitdagingen die er nog zijn tussen nu en september,
maar vanzelfsprekend ook voor de komende jaren.
Onder meer wordt ingegaan op de gevolgen die de
operationalisering van het onderwijsconcept met zich
meebrengt, voor bijvoorbeeld de docentrollen, de
onderwijslogistiek, enzovoorts.
44. ROC Leiden Vloedlijn 8
Move Your Skills Leren op de werkplek
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo) Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Move Your Skills is een idee van de Rabobank dat is Veel opleidingen kennen trajecten in meer of mindere
opgepakt en ontwikkeld door ROC Twente en ROC mate op de werkplek of in het bedrijfsleven. In deze
Leiden. Binnen Move Your Skills kunnen studenten in workshop staan vragen centraal rond het concept Leren
vijf omgevingen activiteiten ontplooien in het kader van op de werkplek: welke eisen stel je over en weer over de
hun opleiding en hun loopbaan. onderwijsleersituatie in de praktijk? Waaraan moeten
In samenwerking met het ROC worden passende de begeleiders voldoen? Hoe ziet het trainingsprogramma
activiteiten gerealiseerd in de vijf omgevingen, ofwel eruit? Welke invloed heeft het bedrijfsleven op het cur-
“experiences”: riculum? Wie is verantwoordelijk voor de onderwijsleer-
1. Lounge: voor het organiseren van allerlei evenementen; situatie op de werkplek? Kun je daar afspraken over
2. Hotshop: voor ondernemerschap en zaken doen; maken? Op welk niveau?
3. My town: voor maatschappelijke projecten in de
directe omgeving;
4. Media: creatief omgaan met moderne media,
informeren o.m. over alle activiteiten van MYS;
5. Careershop: alles m.b.t. solliciteren, netwerken,
bijbaantjes, stages etc.
http://www.moveyourskills.nl
ROC Lei
Professionaliseren in netwerken d
Vloedlijn en: op de
Human Resource Management , huis 6
en 8
ROC Leiden is samen met RdMc gestart met een meerjarig
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
professionaliseringsproject voor docenten. De professiona-
lisering wordt niet vorm gegeven binnen een formeel
ROC Leiden is hét ROC in Leiden. Een stads-ROC met een - Onderwijs, besturingsfilosofie en
opleidingstraject of een reeks trainingen, maar richt
belangrijke regiofunctie. ROC Leiden biedt een breed organisatiecultuur onder de loep zich op samenwerkend leren en leren in netwerken.
assortiment aan middelbaar beroepsopleidingen en Het leereffect belooft hierdoor efficiënter, effectiever en
volwassenenonderwijs in diverse sectoren voor, door en duurzamer te zijn. In deze workshop wordt ingegaan op
met stad en regio. het ontwikkelingsproces, de eerste fase en de voornemens
voor de komende jaren. PINO! Een docentondersteunend
84 85
Studenten ontdekken en ontwikkelen hun talenten bij ROC Leiden in instrument bij het ontwerp van nieuw
pagina
pagina
1 Move Your Skills
s bij
kleinschalig onderwijs in een grootstedelijke ambiance. ROC Leiden biedt
onderwijs.
our skill
opleidingen in de sectoren Handel, Economie, Techniek, Transport & Hugo Snabilie
Logistiek, ICT, Mediavormgeving, Horeca, Bakkerij, Toerisme, Veiligheid, Move y eiden Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
ROC L
2 Professionaliseren in netwerken
Sport, Laboratoriumtechniek, Onderwijs, Welzijn en Zorg. Herman Post, Darco Jansen (Open Universiteit -
Ruud de Moor Centrum) ROC Leiden verhuist haar onderwijs. Letterlijk is de
Van 18 locaties gaat ROC Leiden naar twee hoofd locaties. Vanaf schooljaar inhuizing in de nieuwbouw aanstaande. Conceptueel
2011/2012 volgt een groot deel van de ROC Leiden studenten de opleiding 3 Devices voor MBO docenten wordt verhuisd naar Het Leids Onderwijs Model. In dit
Herman Post
vanuit het nieuwe gebouw direct naast station Lammenschans in Leiden. model worden 4 pijlers onderscheiden en omschreven.
In schooljaar 2013/2014 opent het andere nieuwe gebouw van ROC Leiden, 4 Leren op de werkplek De Staf Onderwijs speelt een rol om de docenten voor
Devices voor MBO docenten
direct naast station Leiden CS, de deuren. Peter Stolk te bereiden op het werken in de nieuwbouw volgens
Human Resource Management de uitgangspunten van Het Leids Onderwijs Model. Als
Op de Vloedlijn, in huisje 6 en 8 biedt ROC Leiden u een blik achter de 5 PINO! Een docentondersteunend instrument hulpmiddel hierbij wordt gebruik gemaakt van het PINO
bij het ontwerp van nieuw onderwijs
schermen van een school volop in beweging. Een blik op het onderwijs, ROC Leiden is bezig met nieuwbouw. In september (peiling instrument nieuw onderwijs). Dit instrument
Ton Kallenberg
de besturingsfilosofie en de organisatiecultuur. Nieuwsgierig? Ervaringen 2011 wordt het eerste gedeelte opgeleverd, in 2013 het helpt docenten bij het ontwerp van nieuw onderwijs. In
delen? Graag tot ziens bij een van de ROC Leiden workshops. 6 Besloten bijeenkomst ROC Leiden tweede. In de nieuwbouw is er onder meer rekening deze workshop wordt het Leids Onderwijs Model
mee gehouden dat studenten eigen devices als laptops gepresenteerd; wordt ingegaan op het PINO-instrument
mee kunnen nemen. Gekoppeld aan de verhuizing en wordt de discussie aangegaan over de kaders.
wordt ook gewerkt aan een verander- en ondersteunings-
traject om docenten verder te professionaliseren op
het gebied van ict in het onderwijs. ROC Leiden heeft
in samenwerking met Kennisnet onderzoek gedaan
naar de vraag: welke devices sluiten nu het best aan bij
de wensen en behoeften van docenten? Hierbij wordt
vooral ook gekeken naar de devices die ook de komende
jaren waardevol kunnen zijn.
45. ROC Mondriaan Paalhoofd 3
t zond er ...
Je kunt nie
Curriculum Casco en studiepunten
digitaal vormgeven
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
ROC Mondriaan gebruikt het Casco kwalifiactiedossiers
om te zetten in opleidingen, waarbij direct een studie-
puntensysteem aan de opleidingen wordt gekoppeld.
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx In samenwerking met de Overdracht is dit Casco digitaal
gemaakt, waardoor het bouwen van opleidingen volgens
ROC Mondriaan heeft met de adviesbureaus van Dammis - Opdrachten op het juiste niveau deze methode nog vloeiender gaat.
Vroegindeweij en Remco Coppoolse en MBO 2010, een - Ontwikkelen en controleren van
methodiek ontwikkeld om opleidingen te ontwerpen. studieprogramma’s
Deze methodiek is gedigitaliseerd door De Overdracht, - Gedigitaliseerd
Rhoon, in samenwerking met ROC Mondriaan. Ontwer
p
weer ov en wordt
86 erzichte 87
Het Casco lijk
pagina
pagina
Binnen deze methodiek is het mogelijk om het niveau van een opdracht 2 Curriculum Casco en studiepunten digitaal
te beoordelen en deze te matchen met het ontwikkelingsniveau van de vormgeven
Rico Vervoorn, Dick van der Ent (De
student. De ontwikkeling van de student wordt binnen deze systematiek
Overdracht)
gekwantificeerd met studiepunten. Hierdoor wordt het mogelijk om:
4 Curriculum Casco en studiepunten digitaal
- studenten, ouders en de praktijk inzicht te geven in het programma en de vormgeven
voortgang; Rico Vervoorn, Dick van der Ent (De
Overdracht)
- te versnellen in tijd;
- te verdiepen op niveau;
- programmaonderdelen uitwisselbaar te maken tussen de verschillende
opleidingen;
- makkelijker over te stappen naar andere opleidingen en HBO.
In de bouwwereld is het casco het skelet van een gebouw. Wij spreken over
het Casco van een opleidingsprogramma: de structuur is voorgeprogrammeerd,
maar daarbinnen kunnen keuzes worden gemaakt ten aanzien van vorm en
inhoud.
Het Casco is te gebruiken voor alle teams die een Mbo-opleiding (gaan)
ontwerpen en uitvoeren. Het is ook een toetsing- en evaluatie-instrument
van bestaande opleidingen. In tien overzichtelijke stappen wordt de
ontwikkelaar door het ontwikkelproces geloodst.
De digitalisering van deze methodiek maakt het mogelijk de stappen inzich-
telijk in beeld te brengen.
46. ROC Nijmegen Eb en Vloed 42
SLB volgens leraar van het jaar
José Jansen-Gulen
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
jaar
Collega’s maken kennis met een geheel nieuw SLB pro-
r van het
gramma. Dit programma is geschreven door de leraar De leraa bij ROCN
van het jaar José Jansen-Gulen. Door middel van praktische
oefeningen en theorie ervaar je een geintegreerd vorm-
werkt
ingsprogramma voor studenten.
We vragen je uit het denken te stappen en hoofd en
hart te koppelen! Je maakt kennis met Big five for live,
een EQ training en verschillende leerstijlen. Maar ook
enneagrammen, spritualiteit op de werkvloer en reflectie.
Op deze manier, hopen we je te leren, op een heel an-
dere wijze naar onderwijs te kijken, namelijk vanuit de
hart en je roeping.
True Colors, te bruiken bij managers,
docenten en studenten. De confettigeneratie
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
True Colors is een communicatie-instrument welke op Je maakt kennis met een methode om studenten via
een simpele en doelmatige manier laat ervaren hoe we praktische oefeningen hun passie en drijfveren te laten
met elkaar communiceren. Wanneer iemand vaardig is ontdekken. Onderwerpen die aanbod komen zijn beinv-
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx met True Colors, gaat communiceren met anderen en loeding en congruentie. Je leert om in je eigen kracht te
met jezelf makkelijker. Door True Colors krijg je een staan en om je passie werkelijkheid te laten worden.
ROC Nijmegen leidt mensen op in het hart van de - Workshops van de leraar van het beeld van jouw ‘kleuren’ om zodoende anderen beter De oefeningen hebben oa te maken met koppeling van
samenleving. ROCN biedt opleidingen aan in het jaar! te kunnen bereiken. Met deze presentatie krijgt u een beeldtaal en schriftelijke taal die zo kenmerkend is voor
beeld wat het voor u en uw organisatie betekenen kan. de confettigeneratie.Dit is de eerste generatie die digitaal
middelbaar beroepsonderwijs en in de volwassenen- - De confettigeneratie? Is dat?
Het is een interactief en leuk leerproces. Ontwikkeld opvoerd wordt, multiculturele contacten heeft en door
educatie. Voor bedrijven en instellingen biedt ROCN - Hart, Hoofd en Handen verbinden
vanuit de Myers Briggs Type Indicator en David Keirsey’s de nieuwe communicatiemiddelen wereldburger is.
bovendien maatwerk in de vorm van contractonderwijs. onderzoek over Personaliteit Typering -True Colors Bovengenoemde methode sluit aan bij deze confetti-
is geaard in theorie - maar wordt geleverd met lichtheid generatie en is ontwikkeld door 2 HBO studenten ism de
88 89
ROC Nijmegen is in 1996 ontstaan, als gevolg van een fusie tussen verschil- en een energieke houding. leraar van het jaar 2010 José Jansen-Gulen.
pagina
pagina
lende mbo’s en streekscholen. Het roc-concept is nog steeds in ontwikkeling. 1 SLB volgens leraar van het jaar José Jansen- True Colors reeds 30 jaar een begrip in de USA.
Onderwijsvernieuwing vraagt om een daarop afgestemde leeromgeving. Gulen
José Jansen-Gulen, Noor van Velthoven
Daarom is het partnership met het bedrijfsleven zo van belang. ROC Nijmegen
streeft naar korte lijnen tussen praktijk en theorie. Studenten leren actief, 2 True Colors, te bruiken bij managers,
veelal met de nieuwste technieken en met de nieuwste apparaten.
Vraaggericht leren en blended leren
docenten en studenten.
Onderwijs van nu dus! Hans Derksen
Technovium in hart & soul
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Cultuur
3 Vraaggericht leren en blended leren
Missie Dr. Ton Bruining (‘senior adviseur KPC en schrijver van
Gert-Jan Jacobs, Ton Bruining (KPC Groep)
ROC Nijmegen is een ondernemende en betrouwbare partner in de regio. het boek: ‘Logica van vraaggericht leren’) en Gert-Jan Technovium is het samenwerkingsverband van het
We willen (jonge) mensen zo goed mogelijk voorbereiden op de arbeidsmarkt 4 SLB volgens leraar van het jaar José Jansen- Jacobs M M&I (teammanager Zorg en Welzijn ROC technische bedrijfsleven en het technisch onderwijs in
en de samenleving. Daarom is het ontwikkelen en benutten van talenten Gulen Nijmegen), nemen u in een interactieve workshop mee de regio Nijmegen. Er wordt niet alleen samengewerkt,
zo belangrijk. ROC Nijmegen wil met deze missie in 2013 behoren tot de José Jansen-Gulen, Noor van Velthoven op onderzoek in de wereld van vraaggericht leren en maar ook per 1 januari 2011 samengeleefd in het
drie beste middelgrote roc’s van Nederland. blended leren. Het doel van de workshop is u als deel- prachtige gebouw Technovium. De workshop is als volgt
5 De confettigeneratie
Noor van Velthoven, José Jansen-Gulen nemer ontvankelijk te maken voor de ontwikkeling van opgebouwd:
Topopleidingen vraaggericht leren binnen een ‘blended leeromgeving’, 1. Filmpje door een student van ROC Nijmegen over het
Naast de vele reguliere opleidingen kent ROC Nijmegen ook drie zogeheten 6 Technovium in hart & soul waarbij op een slimme en positieve manier gebruik onderwijs in Technovium.
topopleidingen; voor studenten met een bijzonder talent. Wieteke Hoftijzer, Guido Ronnes gemaakt wordt van concepten, onderzoek en praktijk- 2. Twee mensen (bedrijfsleven en onderwijs) interviewen
Deze topopleidingen hebben gerenommeerde en aansprekende boegbeelden. ervaring. In het eerste kwartier zet Ton Bruining in elkaar over ervaringen in Technovium en wordt er
Ze staan voor hoog niveau van beroepsbeoefening. Topkwaliteit dus. een ‘zogenaamde ‘quetschapresentatie’ de logica van door een live videoverbinding contact gelegd met
vraaggericht leren in een blended leeromgeving partners in Technovium.
neer, om vervolgens een paar prikkelende vragen te 3. Actieve werkvorm waarin mensen zelf Technovium
Hoofd e stellen. Daarna geeft Gert-Jan Jacobs in een tweede ervaren door te doen.
nH
verbind art quetschapresentatie de hoofdlijnen en zijn bevinden 4. Terugkoppeling & evaluatie.
en weer van zijn onderzoek ‘vraaggericht leren binnen de
principes van blended learning’. http://www.technovium.nl
47. ROC Rivor Branding 6
De leergemeenschap: kansen en Onderwijskundig Leiderschap en Piraterij
valkuilen Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Leersucces is je corebusiness. Ondertussen spoelen de
Het concept van de Leergemeenschap wordt bij ROC golven van doelmatigheid en efficiëntie over je heen.
Rivor uitgevoerd in de sector Zorg en Welzijn. De kracht Waar drijft de boei van onderwijskundig leiderschap?
van dit concept is flexibiliteit: Leren van en door elkaar Wat is onderwijskundig leiderschap? Hoe vang je, krijg
in een gemengd samengestelde groepen, constante je, ontwikkel je, koop je, jat je het?
instroom gedurende het jaar, keuzemogelijkheden Laat je inspireren door strand en zee, wind en water.
voor deelnemers, onderwijs op maat passend bij de ROC Rivor nodigt je uit om wandelend langs de vloedlijn,
zorginstelling. Om het concept te laten slagen zijn in gezelschap van avonturiers en dwarse denkers, er-
ook veranderingen in de organisatie en de didactische varingen en ideeën met elkaar te bespreken. Wij keren
aanpak nodig. De zeven strategieën voor vernieuwend dan weer huiswaarts met een buit aan verkenningen,
onderwijsorganisatie (Waslander, van Kessel 2008) zijn relevante resultaten, actiepunten en wat dies meer zei.
omgezet in concrete aanpakken. We delen met u onze Passie voor leren en onderwijs en passende kleding zijn
ervaringen en laten zien waar onze successen liggen en een voorwaarde.
welke valkuilen er op de loer liggen.
De leergemeenschap is een pilot binnen de Academie http://www.rocrivor.nl
voor Zorg en Welzijn Rivierenland
Learn@work, een sectoroverstijgende
http://www.rocrivor.nl
aanpak van de BPV
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Gastouderproject ROC Rivor 2010
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Een garagebedrijf biedt een stageplaats aan een auto-
monteur en een receptioniste, beide studenten van ROC-
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx Een uniek grootschalig onderwijsproject onder grote Rivor. Hoe zorgen we ervoor dat het bedrijf te maken
tijdsdruk. In 9 maanden tijd hebben meer dan 15.000 krijgt met 1 manier van matching, begeleiding en
ROC Rivor is hét opleidingscentrum van regio Rivierenland - Leergemeenschap bij Zorg & Welzijn gastouders van het gastouderbureau Via Viela, het beoordeling? Deze vraag zorgde ervoor dat de onderwijs-
diploma Helpende Zorg en Welzijn niveau 2 behaald bij sectoren Techniek en Economie & Dienstverlening samen
en biedt iedereen middelbaar beroepsonderwijs, - Kersverse bestuurder
ROC Rivor. met het regionale bedrijfsleven aan de slag gingen om
volwasseneneducatie en contractactiviteiten. Er zijn 5 ondergedompeld in sociale media Een diplomaroute die wordt gekenmerkt door: het BPV-protocol eenduidig uit te werken.
vestigingsplaatsen: Culemborg, Druten, Geldermalsen, - een gemiddelde leeftijd van cursisten van 60 jaar Het project Learn@work heeft een impuls gegeven
Tiel en Zaltbommel. - 300 opgeleide assessoren aan de kwaliteit van de BPV, doordat de nieuwe BPV-
- meer dan 15.000 praktijkobservaties aan huis systematiek recht doet aan de wensen van deelnemers,
90 91
ROC Rivor rust mensen toe voor samenleving, arbeidsmarkt en passend - volledig gedigitaliseerde gastouderdossiers onderwijs en bedrijfsleven.
pagina
pagina
vervolgonderwijs. Dit wordt mede gerealiseerd door intensieve samenwerking 1 De leergemeenschap: kansen en valkuilen - kwalitatief hoogwaardige uitvoering. ROC Rivor presenteert, samen met vertegenwoordigers
met de partners in de regio, onder andere gemeentes, scholen, bedrijven Thea Keune-Mocking, Cees Schreuders Hoe is dat in zijn werk gegaan? Welke hordes moesten van de bedrijven, de opbrengsten van het project.
en instellingen. worden genomen? In deze workshop een kijkje in de
2 ROC Rivor als Sterk Merk keuken. Lessons learned worden gedeeld. En er is http://www.rocrivor.nl
Dimitri Nadorp
ROC Rivor bevindt zich, net als veel andere ROC’s, in een fase waarin belang- natuurlijk veel gelegenheid tot het stellen van vragen.
rijke keuzes gemaakt moeten worden. In welke opleidingen investeren we? 3 Besturen met sociale media De vrienden van het Vakcollege,
Welke onderwijsvormen passen het beste bij onze deelnemers? Hoe kunnen Jeroen van den Berg
we onze relatie met het regionale bedrijfsleven intensiveren? Het gaat over
praktijkleren in uitvoering.
krachtenbundeling met het VMBO, maar ook met het HBO. Hoe bouw je aan
4 Learn@work, een sectoroverstijgende Besturen met sociale media
aanpak van de BPV Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
een onderwijsmerk in een regio met unieke kenmerken als het gaat om Marian Alberts Managementstijl
bevolkingsdichtheid, omvang, en opleidingsniveau? Wat doet een grootschalig Een praktisch onderwijsconcept vormgegeven door ROC
landelijk onderwijsproject met een relatief klein ROC? 4 Onderwijskundig Leiderschap en Piraterij Sociale media zijn in snel toenemende mate voor bedrijven Rivor, (opleidings)bedrijven en vmbo.
Karin Hendrich, Inge Goris
en politici een belangrijk communicatiemiddel. Geldt Hoe breng je de praktijk en het praktijkleren al op jonge
5 De vrienden van het Vakcollege, praktijk- dat ook voor het onderwijs? Als kersverse voorzitter leeftijd in beeld? Hoe realiseer je een betere praktijk-
ROC Rivor als Sterk Merk leren in uitvoering. van ROC Rivor heeft Jeroen van den Berg zich vanaf begeleiding en -beoordeling binnen leerjaar 3 t/m 6 van
PR en marketing Frans van Woesik de herfst van 2010 ondergedompeld in de wereld van het Vakcollege? Hoe werken vmbo, ROC Rivor, bedrijven
sociale media. In deze workshop doet hij verslag van en opleidingsbedrijven samen bij de realisatie van
6 Gastouderproject ROC Rivor 2010
Medewerkers maken van ROC Rivor samen een sterk merk. Met als voornaamste zijn zoektocht. Hoe is hij begonnen, hoe heeft hij het gezamenlijke praktijkleerteams? Welke positie neem je
Monique Posthumus, Frank Lommers, Jeroen
doelstelling een groei van het aantal MBO-deelnemers. Zonder inzet van een duur van den Berg aangepakt, hoe leg je de verbinding tussen de virtuele als ROC in m.b.t. het Vakcollege?
merkenbureau of jongerenmarketingspecialisten, maar vooral met elkaar. Een sociale media en de fysieke wereld? Wat betekenen “De vrienden van het Vakcollege” gaven de afgelopen
medewerkerspanel durft voor de wervingsaanpak out-of-the-box te gaan en krijgt sociale media voor de rol van bestuurder, wat kan je er twee jaar het praktijkleren samen vorm. De presentatie
van het College van Bestuur een ‘status aparte’. Ontdek in deze workshop zelf mee en wat niet? Het zijn enkele van de vragen waarover geeft een inzicht in de opbrengsten van het project tot
welke prominente rol de medewerkers krijgen bij het versterken van hun merk. deze workshop gaat. Een persoonlijk verhaal van een dit moment. Wat gaat er goed en wat kan er nog beter ?
bestuurder voor een ieder die geïnteresseerd is in het
http://www.rocrivor.nl gebruik van sociale media. http://www.rocrivor.nl
48. ROC Ter AA Paalhoofd 4
Als adviseur het onderwijs Implementatie van maatwerk BBL-
ondersteunen; hoe doe je dat? opleidingen voor organisaties
Managementstijl Strategie
Het onderwijsproces wordt ondersteund door een groot ROC Ter AA speelt een rol in de markt van leven lang
aantal professionals op het gebied van ICT, Onderwijs, leren. Dit betekent dat er behalve aan jongeren, komend
Huisvesting, HRM etc. Zij ondersteunen onderwijsprofes- uit het voortgezet onderwijs, onderwijs wordt gegeven
sionals in de vorm van advies en uitvoering. Maar (hoe) aan volwassen werkzoekenden of werkenden. In 2005
krijgen zij dit advies ook daadwerkelijk ‘verkocht’ aan zijn de eerste stappen gezet om onze strategie op dat vlak
de onderwijsprofessional en waar heeft de organisatie vorm te geven. Inmiddels werken we samen met com-
eigenlijk behoefte aan? merciële opleiders en ontwikkelen we samen met hen
Recent onderzoek binnen HRM in MBO-instellingen maatwerk opleidingen voor een diversiteit aan organisaties.
heeft een theoretisch model getoetst waarmee inzicht In deze workshop zullen we u meenemen in het proces
gegeven wordt in HRM-adviesrollen en positionering. dat ROC Ter AA daarbij doorlopen heeft. Vragen die
Daarmee voor de betreffende HRM afdelingen een daarbij aan de orde komen zijn;
routekaartje voor verbetering van advisering. Lessons • Wat betekent het voor onze bedrijfsprocessen nu we een
learned van HRM; kunnen ook andere adviesdisciplines rol spelen op de commerciële markt?
vanuit een dergelijk kader kijken naar hun dienstverlening? • Welke invloed heeft deze activiteit op onze
Deze laatste vraag staat centraal. organisatiecultuur?
• Welke impact heeft het vormgeven van maatwerk
opleidingen gehad op onze werkwijze voor de
standaard opleiding voor jongeren?
• Welke zaken hebben we geleerd uit de maatwerk
bedrijfsopleidingen?
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
Nederlands: de weg van hokjesdenken
s wel
je advie
ROC Ter AA is het regionale opleidingencentrum voor - Als adviseur het onderwijs
naar samenhang?
Helmond en ruime omgeving. Bij ons verwerven jongeren ondersteunen Je moet open’
en volwassenen de kennis, de vaardigheden en de - Van hokjesdenken naar samenhang ‘verk Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
houding die nodig zijn bij het uitoefenen van een - Exit of vroegtijdige begeleiding Net als vele anderen heeft ROC Ter AA de afgelopen jaren
beroep en volwaardige deelname aan de maatschappij. een weg gekozen om Nederlands in het MBO onderwijs
92 te revitaliseren. In veel opleidingen was Nederlands tot 93
ROC Ter AA verzorgt tijdens de Managementconferentie vier workshops. in de marges van het onderwijs verdrongen en in het
pagina
pagina
1 Als adviseur het onderwijs ondersteunen; beste geval verworden tot een vak in het lesrooster.
Als adviseur het onderwijs ondersteunen, hoe doe je dat? Door Paul Sijbers. hoe doe je dat? ROC Ter AA heeft gekozen voor een model waarin
Paul Sijbers
Het onderwijsproces wordt ondersteund door een groot aantal professionals Nederlands altijd zijn plek krijgt in de beroepscontext
op allerlei gebied. Zij ondersteunen het onderwijs met advies en uitvoering. 2 Nederlands: de weg van hokjesdenken naar en waarin alle onderwijsgevenden een rol vervullen. Het
Maar (hoe) krijg je dat advies ook daadwerkelijk ‘verkocht’ en waar heeft samenhang ondersteunend aanbod krijgt daarnaast zijn invulling in
de organisatie eigenlijk behoefte aan? Frits van de Wiel Begeleiding en zorg: van exitgesprekken de curricula van de opleidingen en voor extra bijlessen
kan met terecht in een Expertisecentrum Nederlands.
Begeleiding en zorg: van exitgesprek naar vroegtijdige begeleiding. Door
3 Implementatie van maatwerk BBL- naar vroegtijdige begeleiding Om de link tussen de beroepscontext en Nederlands
opleidingen voor organisaties
Anke Coolen en Frits van de Wiel. ROC Ter AA’s Trajectbureau was vooral Manny Liebregt Leiding geven aan onderwijsvernieuwing te leggen, heeft ROC Ter AA voor al haar 130
in beeld bij intake en plaatsing van studenten en op het moment dat de beroepsopleidingen taaltaken ontwikkeld die in de
student het ROC vroegtijdig dreigde te verlaten. De afgelopen twee jaar is 4 Begeleiding en zorg: van exitgesprekken ROC Ter AA had een Trajectbureau dat vooral in beeld beroepscontext.
hard gewerkt aan de omvorming van het Trajectbureau naar een Service- naar vroegtijdige begeleiding was bij intake en plaatsing van studenten en op het
Frits van de Wiel
team Intake, Begeleiding en Zorg. moment dat de student het ROC vroegtijdig dreigde te
5 Nederlands: de weg van hokjesdenken naar verlaten. Ook al was de primaire opdracht van het team die
Nederlands: de weg van hokjesdenken naar samenhang. Door Saskia samenhang uitval te voorkomen, veelal bleek het daarvoor al te laat.
Huybers en Frits van de Wiel. In veel opleidingen was Nederlands tot in de Frits van de Wiel De afgelopen 2 jaar is hard gewerkt aan de omvorming
marges verdrongen en in het beste geval was het een vak in het lesrooster. Tot in de
van het Trajectbureau naar een Serviceteam Intake
ma
verdron rges
6 Als adviseur het onderwijs ondersteunen;
ROC Ter AA kiest voor een model waarin Nederlands altijd zijn plek krijgt in Begeleiding en Zorg. Binnen dit serviceteam zijn traject-
hoe doe je dat?
de beroepscontext en waarin alle onderwijsgevenden een rol spelen. Paul Sijbers coaches, schoolmaatschappelijk werk en een intern am- gen
bulant begeleider werkzaam.
Implementatie van maatwerk BBL-opleidingen voor organisaties. Door ROC Ter AA is ervan overtuigd dat de verantwoordelijk-
Manny Liebregt. ROC Ter AA ontwikkelt samen met commerciële opleiders heid voor de begeleiding van een student primair ligt bij
maatwerkopleidingen voor werkzoekenden en werkenden. In deze workshop de Studieloopbaan Begeleider (SLB-er) van de student.
wordt u meegenomen in het proces dat ROC Ter AA daarbij doorlopen heeft. Deze SLB-er loopt in de praktijk regelmatig aan tegen
problemen.
49. ROC van Amsterdam / ROC Flevoland Vloedlijn 2 - 4
De plusvoorziening in Amsterdam Baanbrekende concepten voor
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo) werken en leren
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Bij de bestrijding van de uitval in het MBO vragen de
overbelaste jongeren extra aandacht. Hoe hebben Werken en leren is een beproefd onderwijsconcept in de
we in Amsterdam de onderwijsvoorziening voor deze ROC-wereld. De praktijk in het bedrijf en de theorie op
jongeren ingericht? Gekozen is voor een aparte school. Zo stringent is het onderscheid allang niet meer
‘plus’school en voor een flankerende voorziening naast in de huidige wereld van onderwijs voor werkzoekenden.
het ‘normale’onderwijs. De financiering komt deels van En al helemaal niet in de dynamische wereld van de
de gemeente Amsterdam. Wat is het succes van de luchthaven. Daar is geen ruimte voor aparte theorie
Amsterdamse plusvoorziening? Graag delen wij met lessen en vraagt de praktijk elke keer om nieuwe
collega’s onze ervaringen en bespreken we tips hoe voor aanpassingen. Graag delen we met onze collega’s de
de groep overbelaste jongeren goed beroepsonderwijs inzichten die we hebben opgedaan bij de werken &
mogelijk is. leren trajecten in Flevoland en op luchthaven Schiphol.
De Roy Heiner Academy : scherp zeilen
in beroepsonderwijs
an
Scherp a en!
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
zeil
de wind De Roy Heiner Academy is een nieuw onderwijsconcept
in september 2011 van wal gaat. Team Heiner is de
samenwerking met de Hogeschool Windesheim en het
ROC Flevoland/ROC van Amsterdam aangegaan voor een
mbo- en hbo-instituut waar studenten worden opgeleid
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx tot toptalent voor het bedrijfsleven. Binnen de Academy
zijn topsportmentaliteit en wedstrijdzeilen een integraal
Aan de Vloedlijn 2-4 nemen ROC Flevoland en ROC van - Goed beroepsonderwijs is altijd een onderdeel van de studieprogramma’s. Met de komst van
de Academy krijgt Lelystad unieke opleidingen gericht
Amsterdam avontuurlijke collega’s mee op een reis coproductie.
Slim organiseren van ICT: op één van de sterke punten van Lelystad: de watersport.
langs spannende concepten die een antwoord willen - Rietvinck College: kijk hoe werken,
bieden op de actuele vragen die in MBO land spelen. leren, zorgen samen gaan. de informationboard
Let op: er is een risico op een nat pak! Bekostiging / Financieel beleid
94 95
Sinds januari 2009 bundelen ROC van Amsterdam en ROC Flevoland de In grote onderwijsinstellingen vormt een up to date, Voor ied
e
een star reen
pagina
pagina
krachten. Geen fusie maar een innige samenwerking die de kwaliteit van 1 De plusvoorziening in Amsterdam vraaggerichte en dienstverlenende organisatie van ICT
het beroepsonderwijs voor jongeren in de Noordvleugel van de Randstad Dirk Huiberts (ROC van Amsterdam) een verhaal apart. Het afstemmen van de vraag vanuit
het onderwijs met de techniek is een van de vraagstukken.
tbaan!
ten goede komt. Graag delen we met onze collega’s een aantal inzichten
2 Slim organiseren van ICT: de information- Met vallen en opstaan wijs geworden hebben het ROC
die we in deze tijd hebben opgedaan. Daarbij willen we met jullie het board
gesprek aangaan of de concepten die we hebben uitgewerkt ook voldoende Harry Mauw, Bastiaan Smits (ROC van
van Amsterdam en het ROC Flevoland gekozen voor het
toekomst proof zijn. De uitdaging liegt er niet om: professionele kwaliteit Amsterdam) inrichten van een informationboard. De informationboard
dient meer in het fundament van onze instellingen te worden ingebracht vormt de ontmoetingsplek van de onderwijsvraag met
terwijl de golven hoger worden. Onze workshops gaan over het inrichten
3 Marketing en communicatie in moeilijke de realisatie, in de zin van financiele en technische Het Rietvinck College werkt en zorgt
tijden haalbaarheid.
van het onderwijs in coproductie met diverse partners. De inrichting van de Sandra Kamminga (ROC van Amsterdam), Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
entree opleidingen voor risicojongeren komt aan de orde, baanbrekende Janneke Toet (ROC Flevoland)
concepten voor werken en leren in de dynamische omgeving van Schiphol, OsiraGroep en ROC van Amsterdam hebben samen Het
maar ook in de betrekkelijke rust van een verzorgingstehuis (de Rietvinck) 4 Baanbrekende concepten voor werken en Rietvinck College opgericht, ‘de school met de meest
leren
in Amsterdam. We zeilen scherp aan de wind met het Roy Heiner College
Jeroen Ankersmit (ROC van Amsterdam),
Marketing en communicatie in ervaren leraren van Nederland’, een unieke leer- en
(ook samen met hogeschool Windesheim). Daarnaast krijgen de onderste- werkomgeving voor studenten die zich op moderne
unende processen aandacht. Er is een presentatie over de onze ICT ‘infor-
Paul Ponten (ROC Flevoland) moeilijke tijden wijze willen ontwikkelen.
mationboard’ en over PR en marketing in moeilijke tijden. Een verfrissende 5 De Roy Heiner Academy : scherp zeilen in PR en marketing In een real life-omgeving maken tachtig studenten elke
wandeling langs de vloedlijn. beroepsonderwijs dag kennis met alle facetten van een woonzorgcentrum.
Hetty van Stratum (ROC Flevoland)
In een tijd waarin de ROC’s het in de publiciteit zwaar te Vanzelfsprekend onder professionele begeleiding van
6 Het Rietvinck College werkt en zorgt verduren hebben, wordt een extra inspanning gevraagd werk- en opleidingscoaches en een coach van ROCvA die
Tineke Wubs, Herbert Prange (ROC van van de afdelingen marketing en communicatie. Hoe permanent aanwezig is.
Amsterdam) gaan we hiermee om in de samenwerkende ROC’s van Niet alleen leerlingen van de opleidingen Zorg &
Amsterdam en Flevoland? Niet louter reactief in de Welzijn, worden in De Rietvinck opgeleid. Het Rietvinck
verdediging gaan, maar onze merken positief ‘laden’. College heeft tachtig leerwerkplekken; dit betekent dat
ROC’s hebben zoveel moois te bieden, daar meoten we er in de praktijk dagelijks zo’n dertig mbo-studenten in
vooral zelf van overtuigd zijn. wisselende diensten aanwezig zijn.
50. ROC van Twente Golfbreker 15
Manage je lichaam, manage je organisatie
Managementstijl
Ontdek dat leidinggeven hartstikke simpel is! Je lichaam
vertelt je namelijk precies hoe het moet. Ondervind in
deze workshop aan den lijve wat de processen zijn om
meer te bereiken dan je kon voorzien. Twentse
Poweryoga-docenten Esther Homan en Marieke ten tips in d
Vaarwerk verzorgen deze unieke workshop, waarbij Zeeuws e
yoga- en managementprincipes aan elkaar worden e zon
gelinkt. Beweeg mee en ontdek dat je zoveel meer kunt
halen uit je lichaam én daarmee uit je organisatie. Waar
liggen kansen, welke grenzen zijn er? Ervaar het nut van
focussen, vertrouwen en loslaten (en kom daarmee tot
betere resultaten). Beleef de werking van je lichaam en
weet welke invloed je hebt om je organisatie soepeler te
laten bewegen!
Belangrijk: poweryoga is niet voor watjes..
Rust of gedonder - kosten/baten-
Strategie zit in je ! analyse van verandering
Strategie Human Resource Management
Een ROC beraadt zich elke dag op toekomstige ontwik- U onderzoekt een voorgenomen verandering in uw
kelingen en vragen/eisen die aan de instelling worden organisatie (bijvoorbeeld: een herstructurering, een
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
gesteld. De uitkomst van dat beraad noemen wij: bepaalde onderwijsvernieuwing, een verandering in
externe strategie. Deze externe strategie is het antwoord leiderschap etc.). U doet dit via de kosten/batenanalyse,
Een zomer in Zeeland kan niet zonder een lente uit Twente. - Strategie zit in jezelf op nieuwe ontwikkelingen. Ook proberen wij invloed waarbij u niet alleen de stimulerende, maar ook de
Daarom moet je zeker even langs in Golfbreker 15. - Kennis delen = kennis uit te oefenen op onze omgeving. ROC van Twente remmende factoren voor de verandering in kaart
Daar verzorgen collega’s van ROC van Twente tal van vermenigvuldigen kent daarnaast een interne strategie. Die strategie brengt. Op basis van deze analyse kunt u beoordelen of
boeiende workshops en inspirerende sessies. - Rust in de tent? moet leiden tot een onderwijsinstelling waar het voor de voorgenomen verandering rust of gedonder in uw
studenten en medewerkers uitdagend en prettig leren organisatie brengt. Zal de verandering u brengen wat u
en werken is. Dat beide strategieën met elkaar te maken er van verwacht? Moet u ondersteunende maatregelen
Tja, we kunnen hier natuurlijk gaan vertellen dat ROC van Twente de
96 hebben, is evident. Tijdens deze presentatie is het de nemen om uw doel te behalen? Wilt u wellicht van (een 97
grootste onderwijsinstelling in het oosten van het land is. Waar het voor
bedoeling om samen met u de elementen van de interne
pagina
pagina
deel van) de verandering afzien, omdat de prijs te hoog is?
studenten en medewerkers uitdagend en prettig leren en werken is. 1 Manage je lichaam, manage je organisatie
strategie te benoemen. Het College van Bestuur daagt
Waar docenten eigenaar zijn van onderwijsinnovaties. Waar we zo’n beetje Esther Homan, Marieke ten Vaarwerk
u uit om over de Twentse strategie in gesprek te gaan;
de laagste uitvalpercentages van ‘t land hebben en waar we de ene prijs na
2 Strategie zit in je ! durft u?
de andere binnenhalen voor indrukwekkende vernieuwingen met respect
Gerrie van Sunder, Hans Schutte
voor het verleden. Maar ja, Tukkers zijn niet zo borstklopperig, hoe trots ze
ook zijn op hun Twente. 3 Onderwijsinnovatie en PDCA: de juiste mix Leercoach makelaar onderwijs-
Jos Toebes, Gerard Hazewinkel, Bert van de
Daarom dagen we je liever uit kennis te maken met de Twentse aanpak en Kuilen innovaties: casus Trigionacademie
samen met ons te onderzoeken hoe we die aanpak nog succesvoller kunnen Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
4 Manage je lichaam, manage je organisatie Onderwijsinnovatie en PDCA: de juiste mix
maken. In Twente, maar zeker ook daarbuiten. Esther Homan, Marieke ten Vaarwerk
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing In het MBO College voor Dienstverlening & Gastvrijheid
Want samenwerken staat hoog in ons vaandel. De kennis die we hebben, 5 Rust of gedonder - kosten/batenanalyse van (ROC van Twente) worden grootschalige onderwijsin-
delen we graag met anderen, de inzichten van anderen passen we graag verandering
Het ROC van Twente werkt niet alleen op papier maar novaties door leercoaches begeleid. Leercoaches zijn
Catharina Lautenbach, Adrie Michels
toe in onze organisatie. Da’s ook typisch Twents: doen waar je goed in bent ook in de praktijk met de cyclus van planning en controle. docenten, of managers die vanuit een lerend perspectief
en van anderen leren hoe ‘t nog beter kan! Doe je mee? 6 Leercoach makelaar onderwijsinnovaties: De P&C cyclus komt echt tot werking wanneer de docent een innovatie begeleiden. De leercoach beheerst de
casus Trigionacademie eigenaar is het onderwijs. Interessante en creatieve kunst van het reflecteren op onderwijsveranderingen.
Henk Ritzen ideeën ontstaan binnen teams van docenten. Onderwijs- Hiervoor moet de leercoach op de hoogte zijn van de
innovatie en de PDCA –cyclus zijn binnen het ROC van inhoud (het wat) en de werkwijze (het hoe) van de
Twente dan ook onlosmakelijk aan elkaar verbonden. innovatie. Een reflectieve houding veronderstelt open-
Op deze wijze ontstaat een lerende organisatie, waarbij heid en passie van de begeleiders. In deze presentatie
kennisdeling en de kwaliteitsverbetering van het onder- wordt vanuit de leercoachbenadering ingegaan op het
ga:
Poweryo tjes..!
wijs hand in hand gaan, vanzelfsprekend zijn en continu managen van het contractonderwijs dat binnen de
r wa
plaatsvindt. Trigionacademie aan 3000 studenten wordt aangeboden.
niet voo Tijdens de presentatie vertellen wij u over onze ervaringen:
hoe kom je van onderop tot gemeenschappelijk beleid?
Welke valkuilen kom je als coachende manager tegen en
wat leer je ervan?
51. ROC van Twente Golfbreker 17
De voorlichter als vuurtoren Doorbraakprojecten: docent eigenaar
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo) van onderwijsinnovaties
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Jaarlijks kiezen duizenden vmbo-leerlingen een
beroepsopleiding in een ROC. Vmbo-decanen begeleiden Binnen ROC van Twente worden twee doorbraakprojecten
hun leerlingen bij hun beroepskeuzeontwikkeling en uitgevoerd: ELEO (onderwijslogistiek) en Werkplekleren
vanuit het ROC worden acties ontwikkeld om die keuze (stage). De docenten zijn eigenaar van de innovaties.
verantwoord te laten verlopen. Daarbij spelen de voor- Zij geven aan wat in hun werksituatie nodig en haalbaar
lichtingen over de opleidingen die een ROC biedt een is en… wat werkt. Hierdoor voelen zij zich verantwoor-
belangrijke rol. In deze workshop maken de deelnemers delijk voor het proces en het product van de innovaties.
kennis met het “professionaliseren van de voorlichtingen”. Bij sommige beroepsopleidingen is de innovatie duidelijk
De presentatie heeft drie thema’s: (1) de organisatie van beter ontwikkeld en geïmplementeerd, dan bij andere
de voorlichtingen; (2) de inhoud van de voorlichtingen; opleidingen. Wat is hiervan de oorzaak, wat zijn succes-
(3) de competenties van de voorlichter. factoren en welke rol hebben onderzoek en management
in de doorbraakprojecten? In deze workshop wordt in
dialoog met u de doorbraak van een onderwijsinnovatie
besproken. Worden in uw instelling ook doorbraak-
projecten uitgevoerd?
De docent als linking pin http://www.rocvantwente.nl
Human Resource Management
Een zee aan informatie; ik worstel en
Voortijdig schoolverlaten is een proces waarop verschil-
kom boven!
lende factoren invloed hebben. Een groot aantal van
deze factoren is niet door docenten te beïnvloeden, Strategie
bijvoorbeeld echtscheiding, de buurt waarin studenten
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
opgroeien, de sociaal economische status en (fysieke) De snelle veranderingen in het MBO betekenen een
beperkingen. Wel hebben docenten invloed op de steeds groter wordende belasting voor docenten en
Golfbreker 17: een dijk van een huis met een zee aan - Voorlichter als vuurtoren
studentbetrokkenheid. Zeker op de niveau 1 en 2 ondersteunende medewerkers. Zowel studenten als
informatie. Voor collega’s die worstelen met dezelfde - Docent als linking pin opleidingen is het van belang dat de docent ervoor docenten hebben respectievelijk voor hun studie en hun
vragen. Niet dat die Tukkers alle oplossingen hebben op - Samen werken = samen maken zorgt dat de studenten betrokken raken bij het onderwijs. werktaken informatiebehoeften en informatieverplich-
die vragen. Maar ze gaan met Twentse nuchterheid op Betrokkenheid is een voorwaarde voor het leerproces tingen. De uitdaging is om studenten en medewerkers
zoek naar oplossingen en doorbraken. van risicoleerlingen. In deze presentatie wordt op basis ROC-breed tijd- en plaatsonafhankelijk van informatie
van onderzoek besproken welke motieven, competenties te voorzien. Het ROC van Twente heeft hierbij als ambi-
98 en docenteigenschappen van invloed zijn op het vergroten tie ‘Informatie at your fingertips’. Dat bereiken we door 99
Luctor et emergo: Ik worstel en kom boven. Zeg nou zelf: het devies van
pagina
pagina
van de betrokkenheid van niveau 1 en 2 studenten. zoveel mogelijk documenten te digitaliseren, bijvoorbeeld
Zeeland is toch eigenlijk van toepassing op iedereen in het onderwijs. 1 De voorlichter als vuurtoren
Els van Riel - Smit, Jan Dronkert door: niet zoeken maar vinden; minder administratie
Docenten en managers, beleidsmakers en uitvoerders. Worstelen we niet
hebben en meer informatie; het systeem voor U werkt
allemaal met een zee van informatie, wensen en eisen. Van de overheid,
2 De docent als linking pin en niet dat U voor het systeem werkt; maatwerk leveren
van studenten, van het bedrijfsleven. Jolien van Uden, Annette van Liere op basis van standaarden.
Hoe gaan we daar mee om? Hoe gebruiken we onze kwaliteiten om
antwoorden te vinden en oplossingen te bedenken. 3 Achter de coulissen van RBA-4: co-makership Achter de coulissen van RBA-4:
In Twente hebben we daar zo onze ideeën over. Ideeën die we graag delen en coöperatie
met anderen. Omdat wij er van overtuigd zijn dat door samen met een
Jane Groenendijk (Examenbank RBA-4), Margo co-makership en coöperatie
probleem te worstelen, de doorbraak sneller komt en het resultaat staat als
Koopman
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Leercoach makelaar onderwijsinnovaties.
een dijk. Met de overtuiging dat het resultaat meer is dan de som der delen. 4 Doorbraakprojecten: docent eigenaar van Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
onderwijsinnovaties Gedurende 12,5 jaar zijn bestuurlijke ervaringen binnen
Samen staan we sterker: Vis unita fortior, zogezegd! Edith Wanschers, Gerard Rikken, de Examenbank RBA-4 opgedaan. Een zilveren jubileum, Studenten oriënteren zich via digitale kanalen op hun
Jan Lammerink
dat blijk geeft van een langdurige samenwerking tussen onderwijs- en leerproces. ROC’s sluiten op deze studenten-
5 Een zee aan informatie; ik worstel en kom Deltion College, ROC van Twente en Landstede. De behoeften aan en organiseren vervolgens digitaal student-
boven! samenwerking leidde tot oprichting van een coöperatie. vriendelijke omgevingen. Centraal in deze omgeving
ar op,
Frans van Eekelen Deze rechtsvorm staat voor leden als voor niet-leden staan flexibele communicatiekanalen als: Google apps,
Kom ma rft! 6 Leercoach makelaar onderwijsinnovaties.
garant voor competentiegerichte toetsen, die worden Live@edu, MSN, Skype, linkedIn, Twitter, Hyves, FaceBook,
als je du
ontwikkeld en ‘vermarkt’. Centrale spil in dit proces Yammar en instant messaging. Deze communicatietools
Andre Wessels
is het co-makerhip met instellingen uit het werkveld, besparen lestijd en verhogen de onderwijsproductiviteit.
waarop de examenbank drijft. Hoe wordt binnen de Maar, dan moet de docent deze tools beheersen! Voor
Worstel coöperatie samengewerkt? Hoe worden deze processen
kom bov en
docenten en managers is de invoering van sociale media
aangestuurd en hoe vindt de borging van de examen- een cultuuromslag. In deze presentatie wordt ingegaan
maar nie en… kwaliteit plaats? Hoe verhouden leden en niet-leden op deze cultuuromslag, bijvoorbeeld door de toegevoegde
t alleen! zich tot elkaar? Vragen die in deze presentatie worden waarde te meten, de inzet van het menselijke aspect, de
toegelicht. beveiligingsproblemen en de kosten.
52. ROC West-Brabant Eb en Vloed 14
De kleur van Succes Opnieuw schakelen....
Cultuur Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
De workshop laat zien hoe je de missie van het Florijn De aansluiting van leerlingen van de Internationale
College “Studenten opleiden tot succesvolle wereldburger Schakelklas (ISK) met het VMBO en het MBO verloopt
die een tastbare bijdrage leveren aan Handel en Zakelijke nogal eens moeizaam en er is sprake van voortijdige
dienstverlening” voelbaar maakt in de organisatie. schooluitval. Bij het Kellebeek College zijn er twee
3 activiteiten zorgen voor een concrete aanpak: projecten gestart met als doel de doorstroming van
In het programma “Lessen in Succeskunst” (van Abkader ISK-ers te verbeteren. Wij delen onze ervaringen graag
Chrifi/Le Succès) worden studenten geholpen bij de vragen: met u!
wie ben ik? wat wil ik? wat kan ik? hoe behaal ik mijn
doelen? In 7 stappen leren studenten zich positief te Europese en internationale
uiten en verder te ontwikkelen op school, werk, thuis en
in hun omgeving/relaties.
leeromgeving in de school
De begeleidingssystematiek wordt aangepast volgens de Strategie
visienotitie “Vitamine A”, waar de A staat voor aandacht.
Flexibel, uitdagend onderwijs en maatwerk horen daar bij. Heeft Europa toegevoegde waarde voor ROC’s, voor de
jongeren en de volwassenen die bij ons onderwijs en
opleidingen volgen? Kunnen Europese ontwikkelingen
en internationalisering in brede zin de bedrijfsvoering
Leiderschap, dienstbaarheid en van opleidingsinstituten versterken? ROC West-Brabant
(ROC WB) beantwoordt deze vragen met een overtuigd
merkidentiteit.
“JA”. In dit kader zijn sterke ambities op het gebied van
PR en marketing internationalisering geformuleerd. Naast de verdere
ontwikkeling van het International Office, is zelfs de
Het ROC West-Brabant heeft een besturingsmodel dat stap genomen het ROC direct in Brussel te laten vertegen-
afwijkt van dat van de meeste ROC’s in ons land. Het woordigen. Tijdens de Conferentie voor Onderwijsver-
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx ROC West-Brabant als corporate organisatie is een nieuwing en ICT zal gepresenteerd worden hoe ROC WB
bestuurlijke entiteit die, zoals Unilever, een aantal haar beleid in de praktijk brengt.
Geen talent onder de korenmaat - Sociale innovatie merken in de markt zet.
ROC West-Brabant stimuleert groei en vakmanschap van - Van 3 naar 4 O’s De Raad van Bestuur is eigenaar van die gediversifieerde http://www.letsgoabroad.nl
studenten en medewerkers. We bevorderen talentont- - Ruimte voor talent merkenportefeuille en stuurt op scherp onderscheiden
identiteiten binnen die portefeuille. De directies van de
wikkeling zodat zij op een duurzame manier bijdragen aan - Zinnoveren
verschillende scholen zijn eigenaar van hun eigen merk.
de verdere ontwikkeling van zichzelf en de maatschappij. Als merkeigenaars bestaat hun opdracht erin maximaal
Innovat
100 de eigen specifieke merkbelofte op alle aspecten van ie smaak 101
Optimale talentontwikkeling is onze missie; geen talent onder de korenmaat. de organisatie waar te maken. Zo krijg je een sterk merk naar me t
pagina
pagina
Drie kernwaarden vormen ons kompas bij ons handelen: 1 De kleur van Succes dat eigen aanhangers aantrekt. er
Joris Peeters, Lisan van Beurden
In de workshop nemen we u mee langs de hoofdlijnen
De mens centraal van de filosofie, het proces.
2 Leiderschap, dienstbaarheid en merkiden-
Iedereen heeft talenten en heeft het recht al deze talenten te kunnen titeit.
aanspreken en ontwikkelen. Denken vanuit het belang van de mens. Ed Ottevanger World Class Maintenance: dé
Ondernemingszin 3 Leren Kiezen samenwerking van de 4 O’s
Eigenaarschap van het onderwijs staat hoog in het vaandel. Niet louter
Peter den Boer Leren kiezen leren begeleiden
Strategie
gestuurd worden, maar eigen ruimte nemen voor zelfsturing, ruimte geven 4 Opnieuw schakelen.... Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
aan innovatie. Walter Buitendijk World Class zijn doe je niet alleen. De presentatie gaat
Om het proces van het kiezen van een opleiding en over de 4 O’s van onderwijs, onderneming, overheid
Duurzaamheid 5 Europese en internationale leeromgeving in beroep te verbeteren werken in de regio West Brabant en onderzoek die samen een Dutch Institute for World
de school
Duurzaamheid in ecologische zin en in de zin van duurzame partnerships vmbo- en mbo-colleges samen op basis van wetenschap- Class Maintenance vormen. Het is een uniek bouwwerk
Annejet Goede, Kim van der Steen (ROC West-
en beleid. Pedagogisch-didactisch gezien gaat het verder dan het ‘aange- Brabant International Office) pelijke kennis en inzichten. Scholen organiseren ervarings- waarin kennisontwikkeling, kennisdeling en kennis-
leerde kunstje’ of het behaalde papiertje. Gaat om de ontwikkeling van het momenten in de beroepspraktijk, begeleiders leren toepassing met elkaar verbonden zijn. Het bouwwerk
zelfsturing en leren blijvend te leren. 6 World Class Maintenance: dé samenwerking daarover met leerlingen goede reflectiegesprekken te start bij vmbo en eindigt bij het universitair onderwijs.
van de 4 O’s voeren en teams organiseren de flexibiliteit die nodig De presentatie gaat in op de inrichting van het Dutch
Emmy Bakker
Naast onze kernwaarden zijn er enkele houdingsaspecten die ons ken- is om de vragen die dat oproept te beantwoorden. Er Institute, de strategie die gevolgd is en de ambities van
merken. We nemen onze publieke taak en maatschappelijke opdracht wordt onderzoek gedaan om feedback te organiseren het Dutch Institute. Uniek in het concept is de organisatie
serieus en handelen daarbij steeds integer. We willen transparant zijn, over de mate waarin dat allemaal lukt, wat er goed gaat van de leerstoelen, de aansturing van lectoraten en de
intern en extern. We denken out of the box. Innovatie – altijd op basis van
abantse
en wat niet, zodat tijdig kan worden bijgestuurd. uitwerking op het mbo onderwijs en het bedrijfsleven.
zame Br id
efficiency en effectiviteit – staat hoog op de agenda. We denken hierbij altijd In de presentatie laten we concreet zien wat we doen De presentatie zal ook ingaan op het positieve effect op
vanuit de belevingswereld van onze leerlingen en studenten. Duur he
en hoe het onderzoek ons daarbij helpt. het imago van de Maintenance branche.
Hierdoor durven we onszelf te kwalificeren als FUTURE PROOF.
gezellig http://www.keuzeprocessen.nl http://www.worldclassmaintenance.com
53. ROC West-Brabant Eb en Vloed 16
Toegevoegde waarde van Verhoog uw team innovatiekracht door
managementactiviteiten in RVT’s Sociale Innovatie !!
Managementstijl Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Resultaatgericht werken vraagt managementactiviteiten Innovaties in het onderwijs, zoals loopbaandialoog en
op ieder niveau, van docent tot het topmanagement flexibel organiseren, lopen vaak vast op de uitvoering
binnen uw schoolorganisatie. Met andere woorden, niet op de werkvloer. Eigenaarschap en het durven aangaan
alleen managers, maar ook docenten voeren management- van risico’s blijken dé parameters te zijn die de innovatie-
activiteiten uit. Er is wel verschil in reikwijdte en com- kracht van een team bepalen. Het Maintenance Education
plexiteit. Hoe kunt u als manager dienstbaar en krachtig Consortium zet een methodiek in die beide parameters
een bijdrage leveren met de juiste activiteiten? In deze aanpakt. De methodiek is gebaseerd op Large Scale
workshop wordt uw huidige meerwaarde als manager Interventions met alle stakeholders. Een innovatiescan
in kaart gebracht door een korte zelfevaluatie. U krijgt en een monitoring & evaluatie instrument geven een
informatie over vijf functies van levensvatbaarheid voor goed inzicht in de competentiegroei van het team. De
resultaatverantwoordelijke teams. En hopelijk bent u in methodiek is een procesmatige aanpak van een verander-
staat om met de informatie uit de workshop de manage- proces waarbij het docenten uiteindelijk de regelruimte
mentactiviteiten binnen uw team verder te ontwikkelen optimaal gebruiken en het management meer gaat
en te borgen. sturen op de professionaliteit van de docenten.
http://www.worldclassmaintenance.com/index.php/nl/maintenance-
Book2fit
education-consortium/projecten
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Met Book2Fit kan een docent zijn eigen schoolboeken
arrangeren. In Book2Fit staan complete methodes
van verschillende grote en kleinere uitgevers waaruit Samenwerking met de 3O’s en dan nu
docenten kunnen kiezen wat ze in hun lessen willen
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx in de praktijk!
gaan inzetten. Je betaalt alleen voor de pagina’s die je
hebt gebruikt. Naast uitgeverscontent kan je ook eigen Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Geen talent onder de korenmaat - Sociale innovatie
materiaal toevoegen. Zo’n arrangement kan je delen
ROC West-Brabant stimuleert groei en vakmanschap van - Van 3 naar 4 O’s met collega’s in het onderwijsveld. Door middel van In beeld brengen hoe de 3 O’s via Zinc samenkomen.
studenten en medewerkers. We bevorderen talentont- - Ruimte voor talent QR codes wordt zelfs digitale content zoals filmpjes of En hoe deze samenwerking binnen de 3O’s in de praktijk
wikkeling zodat zij op een duurzame manier bijdragen aan - Zinnoveren oefenmateriaal bij een methode in een handomdraai wordt gebracht binnen de contextrijke leeromgeving.
beschikbaar voor de student. Welke rol speelt ondernemendheid en flexibiliteit bij
de verdere ontwikkeling van zichzelf en de maatschappij.
student en docent hierin.
102 http://www.book2fit.nl 103
Optimale talentontwikkeling is onze missie; geen talent onder de korenmaat.
pagina
pagina
Drie kernwaarden vormen ons kompas bij ons handelen: 1 Toegevoegde waarde van mananagement-
activiteiten in RVT’s
Andries Boer (Markiezaat College)
bantse
ame Bra
De mens centraal
Iedereen heeft talenten en heeft het recht al deze talenten te kunnen 2 Book2fit Duurz heid
aanspreken en ontwikkelen. Denken vanuit het belang van de mens. Jan Broeken (ROC West-Brabant),
Sijko Wierenga (Ricoh Nederland bv)
gezellig Besloten bijeenkomst voor ROC West-
Ondernemingszin
Brabant medewerkers
3 Zinnoveren
Eigenaarschap van het onderwijs staat hoog in het vaandel. Niet louter Managementstijl
Gert Kruitbosch, Kees van Noord
gestuurd worden, maar eigen ruimte nemen voor zelfsturing, ruimte geven
aan innovatie. 4 Verhoog uw team innovatiekracht door Toekomstverkenningen servant leadership.
Sociale Innovatie !!
Zinnoveren In het ROC West-Brabant is strategievorming de resultaat
Duurzaamheid Emmy Bakker, Rene Strijbosch (KPC groep) Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo) van een dialogisch proces waarbij we alle stakeholders
Duurzaamheid in ecologische zin en in de zin van duurzame partnerships intensief betrekken. Uiteraard gaat het om de werkvloer,
5 Samenwerking met de 3O’s en dan nu in de
en beleid. Pedagogisch-didactisch gezien gaat het verder dan het ‘aange- praktijk! Het Innovatienetwerk ROC West-Brabant presenteert maar ook om leerlingen en studenten en andere externe
leerde kunstje’ of het behaalde papiertje. Gaat om de ontwikkeling van het Koen Oosterwaal, Henny van Eil-Goossens zich. Wij willen met u delen waar wij mee bezig zijn en belanghebbenden in de regio.
zelfsturing en leren blijvend te leren. u betrekken bij ons netwerk. Het beeld van de opvattingen en voorkeuren van de
6 Besloten bijeenkomst ROC West-Brabant Wij zoeken innovaties die binnen een ROC te gebruiken meest direct betrokkenen bij de strategische vraagstukken
medewerkers
Naast onze kernwaarden zijn er enkele houdingsaspecten die ons ken- zijn. Op dit moment zijn we druk bezig met de invloed van de organisatie wordt op verschillende manieren
merken. We nemen onze publieke taak en maatschappelijke opdracht van licht en geluid op leren. Binnen een van de locaties via (live en digitale) dialoog opgebouwd. Meestal in
serieus en handelen daarbij steeds integer. We willen transparant zijn, zijn we een FAB-LAB aan het opzetten. direct contact tussen Raad van Bestuur en werkvloer.
intern en extern. We denken out of the box. Innovatie – altijd op basis van Zowel binnen het vmbo als het mbo willen we samen Leiderschap en professionals in direct debat. Zonder
efficiency en effectiviteit – staat hoog op de agenda. We denken hierbij altijd Innovat met ons netwerk innovaties opsporen en ontwikkelen. tussenkomst, maar wel met betrokkenheid van directies
ie sma
naar me akt
vanuit de belevingswereld van onze leerlingen en studenten. Ook de invloed van ict op gedrag en management. Een aanpak die garanties geeft
Hierdoor durven we onszelf te kwalificeren als FUTURE PROOF.
er http://www.youtube.com/watch?v=8vK4OVaR61g
zijn we aan het onderzoeken.
voor de klant als uitgangspunt en betrokkenheid van
medewerkers.
54. ROC Westerschelde Eb en Vloed 24
Onderwijs en ICT, een moeizaam proces.
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Onderwijs & ICT: de opmars van ICT in het onderwijs
verloopt vaak moeizaam. Hoe komt dat toch? Er zijn
immers tal van mogelijkheden om met behulp van ICT
het onderwijs leerproces te faciliteren. In het kader van
een MD traject hebben Bart Verstraeten en Mike van Eck
hiervoor een paper geschreven met als titel “Digitale
leermiddelen in het onderwijs..
dat is toch vanzelfsprekend?”. Het paper beschrijft de
analyse en het advies voor een te volgen strategie om
onderwijs en ICT dichter bij elkaar te brengen. Tijdens
deze workshop willen we graag interactief aan de slag
door ervaringen en ideeën uit te wisselen.
Helix Learning (gelieerd aan ROC Westerschelde) is al
jaren actief in het ontwikkelen van onderwijsonder-
steunende digitale middelen. Zij gaan tijdens deze
presentatie praktische voorbeelden laten zien. Kom
langs en overtuig jezelf van de meerwaarde van ICT in
het onderwijs!
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
Onderwijs in Vlaanderen: de grens over.
Strategie
ROC Westerschelde is sterk verbonden met Zeeuws- - Interessante discussies ijs in
Vlaanderen en vervult daar de rol van opleider. - Good practice in professionalisering Onderw n: Veel Zeeuws Vlaamse leerlingen verlaten na het voort-
re
Wij verzorgen praktijkgericht (beroeps)onderwijs en - Optimale ondersteuning van docent Vlaande er! gezet onderwijs de regio om elders te gaan studeren
s ov aan Hogeschool of Universiteit.
staan middenin de maatschappij. Ook als kennisleverancier en leerling
de gren Veelal keren deze jonge mensen niet meer terug naar
voor bedrijven en organisaties. de geboortestreek. Door te kiezen voor een studie in
Vlaanderen wordt de kans dat men in de regio blijft
104 105
Helix Learning en ROC Westerschelde groter.
pagina
pagina
Het Steunpunt Onderwijs & ICT van ROC Westerschelde wordt uitgevoerd 1 Onderwijs en ICT, een moeizaam proces. Studeren in Vlaanderen - een ultiem middel tegen krimp?
door Helix Learning. Mike van Eck
Binnen het ROC Westerschelde houdt het Steunpunt Onderwijs & ICT
2 Onderwijs en ICT, een moeizaam proces.
( http://elearning.rocwesterschelde.nl ) zich vooral bezig met het onder- Mike van Eck
steunen van docenten en studenten bij het gebruik van ICT in het onderwijs:
• trainingen in digitale didactiek, 3 Professionalisering, loopbaan- en Professionalisering, loopbaan- en
• gebruik Smartboards, organisatieontwikkeling
Martin van der Plas organisatieontwikkeling
• ondersteuning bij aankoop van digitale leermiddelen,
• beheer elektronische leeromgeving, 4 Onderwijs in Vlaanderen: de grens over. Human Resource Management
• productie instructiefilmpjes, Patrick de Bruijn, Martin van der Plas
• productie van webapplicaties t.b.v. het onderwijsproces, Sinds 2009 is ROC Westerschelde als pilotpartner betrokken
• verzorgen van de communicatie tussen de ICT dienst en de 5 Professionalisering, loopbaan- en bij het ‘Loopbaan Lab’. Het loopbaan lab is een profes- Onderne
me
ook buit nd,
organisatieontwikkeling
onderwijswerkvloer,etc. sionaliseringstraject voor medewerkers die bewust stil
Patrick de Bruijn, Martin van der Plas
de eigen en
willen staan bij het verloop van hun carrière. Het dient
Helix Learning wil u kennis laten maken met het nieuwe leerplatform 6 Onderwijs in Vlaanderen: de grens over. meerdere doelen:
Chamilo 2.0. Het leerplatform dat gebruikers optimaal ondersteunt zonder Patrick de Bruijn, Martin van der Plas • Het bespreekbaar maken van loopbaanontwikkeling in regio!
te complex te worden. een 1 op 1 gesprek
Helix ontwikkelde een systeem voor het School Maatschappelijk Werk om • Het koppelen van organisatiedoelen aan persoonlijke
de informatie betreffende risisco-leerlingen tussen VMBO en MBO te leerdoelen
optimaliseren. Het systeem werkt geheel web-based. • Bevorderen van leeftijdbewust en loopbaanfasegericht
Helix Learning ontwikkelde verder ook een online Academy waarmee de personeelsbeleid door direct leidinggevenden
scholing van personeel georganiseerd wordt, online gecommuniceerd wordt • Het vernieuwen van het psychologische contract van
en automatische rapportages gegenereerd worden t.b.v. het management. een medewerker met de organisatie
Info: www.helixlearning.nl . • Het voorkomen van arbeidsconcentratie en stagnatie
in de tweede helft van de loopbaan.
55. ROC Zeeland Eb en Vloed 56
VAKMANschap is MEESTERschap TechKNOWlogy, promotie
Human Resource Management technische opleidingen
PR en marketing
Het professionaliseringstraject VAKMANSCHAP is
MEESTERSCHAP richt zich op het tot stand brengen van Het scheelt maar twee letters en het klinkt bijna hetzelfde.
een duurzaam proces van continue verbeteren van het Toch is er een enorm verschil tussen het Engelse woord
onderwijs. Docenten en bedrijfsleven (op dit moment al ‘technology’ en ‘techknowlogy’, zoals ROC Zeeland dat
meer dan 50 bedrijven en instellingen) werken samen in presenteert. De nieuwe vlag waaronder de techniekop-
“broedplaatsen” aan de verbetering van het onderwijs leidingen op niveau 4 aan de man worden gebracht,
(zowel vakinhoudelijk als pedagogisch didactisch). komt voort uit het ‘bèta mentality-model’, dat hiermee
Daarnaast worden docenten en teams d.m.v. les-en nu voor het eerst in de praktijk wordt toegepast. Een
teamobservaties en daarvan afgeleidde scholingtrajecten gedeelde tweede prijs in de nationale uitverkiezing
verder ondersteund in hun persoonlijke-en teamontwik- ‘Het beste van Pragma’, illustreert dat de campagne veel
keling. Een onderzoeksteam bestudeerd welke leerlijnen waardering krijgt.
er nu reeds actief zijn, welke gewenst zijn om tot continue
zelflerende teams te komen en wat het effect is van de http://www.techknowlogy.nl
interventies die we plegen.
http://www.vakmanmeester.nl/
PLUS = meer dan maatwerk
PR en marketing
Publiek-private samenwerking: recept
U maakt kennis met het projectplan van ROC Zeeland in
voor succes!
het kader van de PLUS voorziening voor overbelaste
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing jongeren. De volgende thema’s zijn onderwerp van gesprek:
- MBO reboundvoorziening
Vrienden van Elektro Zeeland (VVE Zeeland) is een - Extra zorg in de HEXBO groep
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
samenwerkingsverband dat momenteel bestaat uit 9 - Ontwerp van een gemeenschappelijke zorgschil
Zeeuwse elektrotechnische bedrijven en 7 Zeeuwse - Verbeterde intake voor ongediplomeerde instroom
Welkom in De Honte. Bij u waarschijnlijk beter bekend - Maak kennis met de Zeeuwse
onderwijsinstellingen. De leden zijn er zich van bewust, - Verbeterde doorstroom niveau 1 -> 2
als de Westerschelde. Deze riviermonding is voor Zeeland filosofie dat zij moeten samenwerken om er voor te zorgen, dat - Ambulante begeleiding
(en Antwerpen) van groot belang. Via de Westerschelde - Recepten voor succes er op de lange termijn voldoende nieuwe vakmensen
weten schepen de op een na grootste haven van Nederland - Ontdekkend leren worden opgeleid om aan de vraag vanuit het bedrijfs-
te bereiken: Vlissingen-Oost. leven te kunnen voldoen.
Het innovatieve karakter van dit project schuilt in de
106 107
ordt
wijze, waarop onderwijs en bedrijfsleven samenwerken.
nschap w
De Westerschelde heeft dus voor Zeeland een grote economische waarde.
pagina
pagina
Er is sprake van structurele deelname van het bedrijfsleven
Vakma
Wist u bijvoorbeeld dat wij mede dankzij haar, op Rotterdam na, de meeste 1 VAKMANschap is MEESTERschap
in het onderwijs. In deze presentatie zullen we stilstaan
hap
eestersc
multinationals hebben? Echt waar! Jeroen van den Oord, John Leeman
2 Publieke-private samenwerking: recept voor
hoe je deze samenwerking succesvol kan maken.
m
De bedrijvigheid in de Westerschelde kunt u op geen betere plek bekijken succes!
dan aan de boulevard van Vlissingen. In geen enkele stad varen zeeschepen Kees Nieuwenhuyzen
zo dicht langs de boulevard. Het is dus niet zo gek dat ons Maritiem Instituut Interactie Teamleiders en Informatie-
de Ruyter zich aan deze boulevard heeft gevestigd. 3 Natuurlijk Leren in de gehandicaptenzorg
Dick Hoogstrate, Harry Neger managers
Als Zeeuwen hebben wij geleerd om in te spelen op onze omgeving. 4 TechKNOWlogy, promotie technische Strategie
Die instelling om de omgeving optimaal te benutten, ziet u ook terug in
Natuurlijk Leren in de gehandicaptenzorg
opleidingen
ons onderwijs. Zo staat onze locatie Podium in Middelburg middenin in het Jeroen van den Oord, John Leeman ROC’s gebruiken op verschillende manieren, verschillende Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Zeeuws Evenementen Platform. De bezoekersstromen van dit park worden databronnen om de verantwoording over hun (financiële)
5 PLUS = meer dan maatwerk
optimaal benut in het praktijkonderwijs, waardoor de clusters Economisch resultaten en hun beleidsvorming te ondersteunen. Data ROC Zeeland verzorgt al jaren een BBL-opleiding voor
Els Bus-Verdult, Dineke Schroevers-Loos
College Zeeland en Horeca, Toerisme en Voeding een integraal onderdeel worden (gemiddeld) niet volledig benut bij beleidsvorming, de Stichting Arduin, een grote innovatieve instelling
uitmaken van de Leisure-formule. En zo hebben we nog veel meer voor- 6 Interactie Teamleiders en Informatie- vooral op de uitvoerende niveaus binnen ROC’s: de voor mensen met een beperking. Bij deze opleiding
beelden! Spreek ons er gerust eens over aan. managers teamleiders en de onderwijsteams. wordt gebruik gemaakt van de methode ‘natuurlijk
Jeroen van den Oord, Paula Willemse (IVA) Het IVA heeft in, samenwerking met kennisnet, onder- leren’. Deze manier van werken wordt zowel door de
Want hoewel wij Zeeuwen nuchter met ons beide voeten in de zilte klei staan, zoek verricht bij een vijftal ROC’s over bovengenoemde deelnemers als de docenten erg gewaardeerd. Het biedt
zijn we best een beetje trots op wat wij doen. Die trots delen we graag! problematiek. de mogelijkheid aan deelnemers om heel individueel te
Bent u nieuwsgierig hoe? Woon dan een van onze presentaties bij en laat Het vertrekpunt bij het onderzoek lag bij de (verbeter) werken aan de eigen ontwikkelpunten. Aan de andere
uw hersengolven stromen. De meer plannen van de teams. Met welke type informatie zijn kant is het ook een heel sociale manier van leren, omdat
w
van maa aarde
deze teamleiders geholpen om hun plannnen waar het wél in de groep plaatsvindt. Deze manier van werken
twerk te maken? Zij moeten als het ware hun informatie-
managers uitdagen of prikkelen om hen de gewenste
is niet alleen uitstekend bruikbaar in maatwerktrajecten
zoals bij de stichting Arduin, maar ook in het regulier
informatie te leveren. onderwijs.
56. ROC Zeeland Eb en Vloed 15
Resultaatverantwoordelijke teams: een AKA - ik worstel en kom boven!
instrument om ambities Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Strategie
In de huiskamer van AKA wordt u warm ontvangen.
Het concept ‘Resultaatverantwoordelijk team’ is een De AKA opleiding is inmiddels de kinderschoenen
integraal organisatieconcept, dat betrekking heeft op ontgroeid. Het nut en de noodzaak van de opleiding
het functioneren van de organisatie als geheel met als staat niet ter discussie. Toch is het bestaansrecht van de
focus het functioneren van teams in het primaire proces. opleiding AKA nog regelmatig onderwerp van gesprek.
Een centraal thema hierin is de overdracht van regelcapa- De positie in het beroepsonderwijs, de toelating tot het
citeit tussen management en teams. vervolgonderwijs, de keuze van de startkwalificatie,
Hoe hebben we bij ROC Zeeland resultaatverantwoor- gediplomeerde of ongediplomeerde uitstroom. De
delijke teams geformeerd? Hoe worden teamdoelen overbelaste jongere in de samenleving vraagt uw aandacht.
bepaald en teamactiviteitenplannen opgesteld? Welke In een interactieve presentatie wordt u uitgedaagd met
fasen onderscheiden we in de ontwikkeling van de ons van gedachten te wisselen. Laat u verrassen en durf
teams en hoe gaan we daar mee om? Hoe ondersteunen de uitdaging aan!
en borgen we dit ontwikkelingsproces op ROC niveau,
op cluster- en teamniveau? Hoe werkt de interne audit De audit als instrument tot
op dit proces?
Deze presentatie neemt u mee in dit ontwikkelingsproces. kwaliteitsverbetering
Strategie
Ferenc Weisz, clusterdirecteur van het cluster Horeca
Teamontwikkeling ondersteunt met Toerisme en Voeding van ROC Zeeland en Peter Hakvoort,
productgroepmanager MBO van Cito, nemen u mee in
7 eigenschappen van Covey de wondere wereld van de audit.
Managementstijl Zij zullen in deze presentatie aangeven stapsgewijs
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx aangeven op welke wijze de audit is uitgevoerd:
Stephen Covey’s boek ‘the 7 habits of highly effective 1. Voorbereiding van de audit
Welkom in het Deltahuis! Als men in Zeeland denkt aan - Duik mee in de wereld van people’ is al meer dan 25 jaar een managementboek in 2. De auditdagen
de Delta, dan denkt men natuurlijk aan de Oosterschelde: onderwijsvernieuwing de top 10. De 7 eigenschappen hebben vele mensen 3. Verantwoording en rapportage
geholpen om meer inzicht in hun eigen gedrag te krijgen 4. Uitgevoerde activiteiten naar aanleiding van de audit
de wilde zeearm die onder bedwang wordt gehouden - Vernieuwend en verhelderend
De audit is een belangrijke schakel in het proces ter
en vooral in de effectiviteit hiervan. Vervolgens onder-
door Stormvloedkering, het grootste onderdeel van de - Actief en uitdagend steunen de eigenschappen om meer effectief gedrag, verbetering van de kwaliteit. Ze zullen aangeven wat
Deltawerken. gewoonten te ontwikkelen. Gedrag wat je helpt om dat het cluster met de conclusies en aanbevelingen heeft
wat je voor elkaar wilt krijgen ook echt te realiseren. gedaan en op welke wijze de kwaliteit van het onderwijs-
108 109
Met de komst van de Oosterscheldekering kan vanaf 1986 de Oosterschelde Het gaat over wat je persoonlijk voor elkaar wilt krijgen leerproces en het examineringsproces verbeterd.
pagina
pagina
volledig worden afgesloten van de zee. Daarmee wordt Zeeland beschermd 1 Resultaatverantwoordelijke teams: een en wat je in samenwerking met anderen wilt realiseren.
tegen overstromingen zoals we die gekend hebben in 1953. Wanneer er instrument om ambities Hoe heeft het nieuwe team uniformberoepen deze
Rien Kuijken
geen gevaar op overstroming dreigt, stroomt het water van de Noordzee eigenschappen gebruikt om de basis neer te zetten en
door de Oosterschelde, zo blijft het water zilt en heeft zij haar getijden 2 Teamontwikkeling ondersteunt met 7 eigen- zichzelf te ontwikkelen?
behouden. Dit met grote gevolgen voor de natuur: De onderwaterwereld schappen van Covey
Luctor e
van de Oosterschelde is met recht adembenemend. Het leven is er zeer Camiel Volmer, Lies de Bruijn (De Bruijn Advies) t Eme
gevarieerd en voor veel soorten is de Oosterschelde een belangrijke kraam- worstel rgo:
3 Wat werkt op school (Research in actie)
e
kom bov n
kamer. Wist u bijvoorbeeld dat u al duikend zeepaardjes, kreeften, sepia’s
Jan Eversdijk, Albert de Bruijn (RPCZ/Bazalt) Wat werkt op school (Research in actie)
en snotolf tegen kunt komen? Echt waar!
4 AKA - ik worstel en kom boven! Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
en!
In het Deltahuis nodigen we u uit om met ons mee te duiken in de onder- Els Bus-Verdult, Jac Hoek, Joan de Quartel
waterwereld van ROC Zeeland. Soms moet je de stormvloed even keren om Dr. Robert J. Marzano, is een internationaal bekende
5 De audit als instrument tot kwaliteitsver-
je eigen processen te optimaliseren. Stil staan voordat je weer verder holt, wetenschapper. Marzano voerde een meta-analyse uit
betering
dat is wat we tijdens de conferentie gaan doen in het Deltahuis. Ferenc Weisz, Peter Hakvoort (Cito) op de onderwijsresearch van de laatse 35 jaar. Daarbij
maakte hij gebruik van zowel Canadees, Amerikaans als
Hoe kunt u uw team ontwikkelen aan de hand van de zeven eigenschappen 6 Ouderbetrokkenheid Europees onderzoek. Marzano concentreerde zich
Ouderbetrokkenheid
van Covey? Wat doet er werkelijk toe als het gaat om onderwijsvernieuwing? Marcel Starmans, Yvonne Oomen uitsluitend op die onderwijsveranderingen die daad- Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Hoe betrekt u ouders bij uw onderwijs? Bezoek onze presentaties, worstel werkelijk invloed blijken te hebben gehad op de
met ons mee én kom boven! leerprestaties van leerlingen. Inhoud: Het belang van goede communicatie richting
In deze presentatie zal Albert de Bruijn ingaan op de 11 ouders is gelegen in het feit dat ouders simpelweg het
nde
factoren die een positieve invloed hebben op de leer- beste voor hun kinderen willen.
Bren g voldoe ! prestaties. Deze worden gerangschikt op drie niveau’s: Ze hebben dus belang bij en zijn van belang voor een
mee schoolniveau, leraarniveau en leerlinniveau. succesvolle studieloopbaan van hun kinderen. Kortom:
zuurstof Ook zal hij vertellen hoe ROC Zeeland binnen haar in- betrokkenheid van ouders bij opleidingen verhoogd het
novatie traject gebruikt maakt van deze informatie. succesvol doorlopen van de studie van hun kind.
57. saMBO~ICT/Kennisnet Eb en Vloed 1 - 3
Hoe gebruiken docenten ict in het MBO? Triple A voor uw docenten
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Hoe gebruikt een docent ict in het MBO? Waar loopt Wat betekent Triple A voor uw docenten en docenten
hij of zij tegenaan? Wat zijn de kans en mogelijkheden teams? Welke scenarios zijn er voor de invulling van
hierbij? Wat kan u doen om docenten hierin te onderwijslogistiek en wat betekent dit voor uw docent-
stimuleren, te ondersteunen en begeleiden? teams en uw organisatie? Hoe zit het met de processen
rond begeleiding? Zijn daar ook scenario’s denkbaar?
En hoe kunt u met uw onderwijsteams aan de slag gaan
met de vulling van de onderwijscatalogus.
Centrale examinering, een
organisatorische uitdaging!
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
De centrale examinering Taal en Rekenen komen er aan.
In het voorjaar 2010 zijn de eerste prepilots gehouden Trends in onderwijs en ict, wat moet je
binnen instellingen. Wat moet u binnen de instelling
ermee als manager?
regelen om tot succesvolle uitvoer te komen? Welke
consequenties heeft dit voor roostering, facilitair en ict. Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Wat zijn de laatste ontwikkelingen in ict en onderwijs.
Welke trends zijn hierin te ontdekken? Wat staat u
komende jaren te wachten? EN nog belnagrijk wat
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx hebben uw docenten en studenten eraan?
saMBO-ICT is een zelfstandige organisatie van en voor - Door samenwerking nog sterker
r de
n en vóó n
alle MBO-instellingen en heeft sterke banden met de - belangenbehartiging
MBO Raad en met Kennisnet. De belangrijkste pijlers - kennisdeling va ge
binnen saMBO-ICT zijn belangenbehartiging, kennisdeling - concreet: projecten instellin
en gezamenlijke projecten.
110 111
saMBO-ICT is van en vóór de instellingen in het mbo. Doel is ICT beter,
pagina
pagina
efficiënt en vernieuwend in te zetten voor onderwijs en onderwijsprocessen. 1 Hoe gebruiken docenten ict in het MBO?
Die combinatie vindt saMBO-ICT belangrijk: we leggen de verbinding tussen John Hanswijk (Kennisnet),
Jan Kees Meindersma (Kennisnet)
onderwijs, organisatie en ICT.
saMBO-ICT brengt onderwijsinstellingen in het MBO bij elkaar. We stimuleren 2 Centrale examinering, een organisatorische
en ondersteunen samenwerkingsinitiatieven van die instellingen zelf, uitdaging!
maar organiseren samenwerking ook actief. We bundelen, verspreiden én Jan Bartling, Jan Paul de Vries (College voor
ontwikkelen kennis. Ook initiëren we innovatieprojecten en activiteiten die Examens)
leiden tot concrete oplossingen en ideeën voor ICT-problemen en vernieuwing.
concrete
3 Visieontwikkeling; visie op onderwijs en ict
Tot slot behartigen we de belangen van de onderwijsinstellingen in het oplossin
ge
en ideeë n
Bob Klaasen (Kennisnet), Mieke van Keulen
mbo en werken we samen met partners zoals de MBO Raad, Kennisnet, CvI (Kennisnet)
en SLB Diensten.
4 Triple A voor uw docenten
n
Visieontwikkeling; visie op
Eric Jongepier
Aan de slag!
onderwijs en ict
5 Trends in onderwijs en ict, wat moet je
Aan de slag met ICT betekent voor saMBO-ICT heel concreet: de komende ermee als manager? Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
jaren een aantal projecten uitvoeren die bijdragen aan (nog) beter onderwijs Marien van Breukelen (Kennisnet), Jan Kees
en (nog) betere onderwijsorganisatie in het mbo. Vandaar ons motto ‘Door Meindersma (Kennisnet) Laptops voor studenten. De opkomst van digiborden.
samenwerking nog sterker. Digitale interactie en communicatie met uw leerling
en leerbedrijf. In verschillende onderwijsconcepten en
De komende jaren gaan we aan de slag met vier programma’s: aanpakken in competentiegericht onderwijs kan ict een
1 Onderwijs belangrijke bijdrage leveren. In hoeverre heeft u al
2 Voorbereiding onderwijs binnen uw opleiding of een school een visie op onderwijs
3 Administratieve processen en ict? Hoe krijgt u een gedragen visie met uw onderwijs-
4 De IT functie in het mbo teams? En hoe zou die visie ervanuit docent en student
Meer is te vinden op de website www.sambo-ict.nl perspectief eruit moeten zien?
58. SintLucas - de eindhovense school Branding 17
Op weg naar een betekenisvolle Ugrade: Part II.
leeromgeving
stant
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
The only con Cultuur
e
is chang
Op de laatste ICT-conferentie is het sociaal medium
‘Ugrade’ gepresenteerd in aanwezigheid van studenten
Sintlucas en de eindhovense school zijn sinds juni 2009 van SintLucas en ROC de Leijgraaf die dit medium hebben
gefuseerd. Er is voor de stichting een visie uitgeschreven ontworpen/gebouwd. Dit medium, waarop buitenschoolse
tot en met 2014 waarin wij de richting, de kernwaarden, leeropbrengsten ter validering kunnen worden geplaatst,
de kernkwaliteiten en het gewaagde doel hebben is toen door de aanwezigen met enthousiasme ontvangen
beschreven waar wij met beide scholen naar toe willen met als gevolg een klankbordgroep. In de tussenlig-
c.q voor staan. gende periode is n.a.v. de input van de klankbordgroep
Uiteraard betekent een betekenisvolle leeromgeving iets het medium verbeterd en is er een marketingstrategie
voor de faciliteiten en fysieke uitstraling van de leerom- ontwikkeld om een gedragen product in onderwijsland
geving. Daarnaast is minstens zo belangrijk dat er ook te creëren. Ook zijn er gesprekken gevoerd met het
daadwerkelijk op betrekkingsniveau iets gebeurt tussen ministerie van OC&W, die een toekomst zien voor het
docenten en studenten. Hoe kunnen zij deze elkaar valideren van het buitenschools geleerde. Tijdens deze
inspireren en waar zit m dat dan in. presentatie praten wij u bij over de stand van zaken.
In de presentatie wordt ingegaan op visie en en de
vertaling van de visie naar de inrichting maar ook de http://www.ugrade.nl + http://www.sintlucas.nl +
beleving van een betekenisvolle leeromgeving. http://www.rocdeleijgraaf.nl
De docent: heer èn meester eigen
Netwerkschool SintLucas:Invloed van
onderwijs
cultuur op ICT&Onderwijs
Cultuur
Cultuur
Binnen het competentiegericht onderwijs zoals het zich
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx op Sintlucas aan het ontwikkelen is word de docent Medio 2010 startte Stichting SintLucas - de eindhovense
op veel meer competenties aangesproken dan zo’n 8 school met het project De Netwerkschool, waarvoor
SintLucas en de eindhovense school zijn twee mbo- - Talent krijgt vorm jaar geleden, het is een landelijke trend. Er gaat veel ‘flexibilisering’ en ’met minder meer doen’ belangrijke
aandacht naar begeleiden, organiseren, communiceren, doelstellingen zijn.
vakscholen die sinds 1 augustus 2009 hun krachten - Een frisse wind
samenwerken met collega’s, legitimeren, en didactische- Als start werd een Cultuurkaart vastgesteld, met als uit-
gebundeld hebben. Onze workshops geven een beeld - 1+1=3 en pedagogische aanpak versterken. Al deze aspecten komst de 5 belangrijkste en zeer ambitieuze kernwaarden
van ons onderwijsconcept, de samenwerking met de komen we tegen bij het ontwikkelen van pedagogische/ voor de realisatie van de Netwerkschool.
beroepspraktijk en interne ontwikkeltrajecten. didactische werkvormen. We kunnen ons onderwijs De werkelijkheid was dat ondanks deze hoge ambitie er
inhoudelijk verbeteren met passende en efficiënte op het gebied van pedagogische/didactische begeleiding
112 werkvormen. Het clichébeeld van de docent die in een met behulp van ICT, een grote ‘gap’ bestond.
113
De student staat centraal binnen ons onderwijsconcept. Dat vraagt om een
pagina
pagina
goede aansluiting op hoe, wanneer en wat een student leert. Naast de 1 Op weg naar een betekenisvolle leeromgeving lokaal 32 leerlingen aan een tafeltje doceert kan nog Het projectplan is echter qua ICT-doelstellingen in deze
inhoud van het onderwijs is ook het creëren van een geschikte en betekenis- Ruud Rabelink steeds een van de werkvormen zijn, maar dan bewust duidelijk: Al na 1 jaar zal een elektronische leeromgeving
volle leeromgeving die verbonden is met de praktijk een belangrijk doel. gekozen en niet bepaald door de roostermaker. breed ondersteuning bieden en moeten worden
2 De docent: heer èn meester eigen onderwijs toegepast.
De inzet en rol van onze medewerkers is van essentieel belang om dit
Dirk Roebroek Interne ontwikkeltrajecten. Wij vertellen het verhaal van onze reis: van keuzes tot
onderwijsconcept te laten slagen. We verwachten van onze medewerkers dat 3 Interne ontwikkeltrajecten. Human Resource Management realisatie.
ze optimaal gemotiveerd en toegerust zijn om het leren van leerlingen en Frank Heezemans, Ruud Rabelink,
Dirk Roebroek, Marjon Roijmans http://www.sintlucas.nl + http://www.deeindhovenseschool.nl
studenten centraal te stellen. Na een brede oriëntatie binnen de stichting SintLucas
4 Ugrade: Part II. - de eindhovense school is bewust gekozen voor een in-
SintLucas - de eindhovense school wil een waarden gedreven organisatie Frank Heezemans, Bart van Kuik (KPC groep) tern scholingstraject voor docenten met coördinerende
zijn waar medewerkers geïnspireerd worden. Een cultuur ontstaat niet in taken en HighPotentials.
Onderwijsflexibilisering: PRETPARK
het hoofd maar in het hart. Wil een organisatie erin slagen een visie tot een 5 Netwerkschool SintLucas:Invloed van cultuur Dit scholingstraject volgt het onderwijsconcept dat Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
op ICT&Onderwijs
succes te maken, dan zullen zij ervoor dienen te zorgen dat deze tot in de dagelijks bij de studenten wordt gehanteerd, zoals:
Frank Heezemans, Pieter Vorstenbosch
haarvaten van de organisatie wordt gevoeld. Een visie welke niet tot cultuur - ‘On-the-job’-projectopdracht ondersteunt met Binnen de eindhovense school is gestart met het project
is gestold, is krachteloos. 6 Onderwijsflexibilisering: PRETPARK ‘Just-in-time’-trainingen onderwijslogistiek. Doel is de leerbehoefte van de
Marjon Roijmans, Pieter Vorstenbosch - Uit functiebeschrijvingen afgeleide beoordelings- student centraal te stellen waarbij wordt gekeken naar
modellen, gelijk aan de beoordelingsmodellen voor Wat, Wanneer en Hoe de student leert.
studenten bij de meesterproeven Deze benadering vraagt een grote flexibiliteit in het
- Projectbegeleiding/studieloopbaanbegeleiding aanbod van ‘onderwijscomponenten’, om zoveel als
Kansen De presentatie geeft u inzicht in de wijze waarop deze mogelijk aan te sluiten bij de individuele behoefte van
zie
ook een n is
scholingstrajecten momenteel worden ingevuld. Bij de deelnemer.
deze presentatie zijn ook twee deelnemers aan het
vak traject aanwezig om uw vragen te beantwoorden.
Het plannen, ofwel het creëren van leermomenten,
bestaat uit het zo efficiënt en effectief mogelijk bij
elkaar brengen van de juiste combinatie van een groep
http://www.sintlucas.nl + http://www.deeindhovenseschool.nl studenten, een groep docenten en bijbehorende faciliteiten.
59. Slimmerikenhuis Golfbreker 21
he box
Out of t nen
e
met de b nd Lectoren in het mbo, wandelen met een De rol van docent en leidinggevende bij
o
op de gr lector naar keuze sociale innovatie
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Na een kort zeemeeuw-zicht op de 5 lectoren en hun In het algemeen wordt gedacht dat voortijdig schoolverlaters
werk kunt u wandelend verder met hen in gesprek. die kunnen leren zich redden. Niets is minder waar.
Met Niek van den Berg: hoe het Zadkine Lectoraat zich Vooral mogelijkheden om je als laagopgeleide
heeft ontwikkeld rond onderzoek en innovatie. schoolverlater te ontwikkelen ontbreken. Deze jongeren
Met Marianne Steenvoorde: hoe bij het Flex College in zijn geholpen met de ontwikkeling van sociale compe-
Nijmegen actieonderzoek rond VSV bijdraagt aan profes- tenties, communicatieve vaardigheden en sociaal kapitaal.
sionalisering van docenten. Voor ROC’s liggen hier mogelijkheden om samen met
Met Peter den Boer: over onderzoek naar keuzeprocessen gemeenten en andere maatschappelijke partijen
van jongeren en de ontwikkeling van het leren binnen arrangementen voor laagopgeleiden te ontwikkelen.
en tussen organisaties in West-Brabant. Welke vormen van sociale innovatie zijn nodig om de
Met Henk Ritzen: hoe zijn onderzoek naar VSV bijdraagt betrokkenheid, motivatie en inzet van jongeren te
aan het oplossen van problemen in en om het Twentse vergroten? Hoe kunnen sociale media worden ingezet
beroepsonderwijs. om die innovatie te realiseren en tevens aan de ontwik-
Met Ineke Delies: hoe in Groningen mbo, hbo en bedrijfs- keling van sociale competenties en sociaal kapitaal bij te
leven de onderzoeksagenda van het lectoraat hebben dragen?
vormgegeven.
Deze 1e van 2 samenhangende workshops (apart en
OOG in OOG met
samen te bezoeken) biedt zicht op de inhoud van elk
van de lectoraten. Al wandelend kunnen gasten nader Strategie
met de lectoren in gesprek over hun aanpak, hun partners
en concrete producten. OOG voor het MBO staat voor ‘Onafhankelijke Onderwijs-
groep voor het MBO’.
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx Een groep onderwijskundig strategische denkers, die
hun sporen verdiend hebben binnen de BVE sector,
benadert de ontwikkeling van de sector op onconven-
Het onderzoekend en innoverend vermogen van een - Passie voor onderwijs, liefde voor
Lectoren in het mbo, wat doen ze en tionele wijze. Dat wil zeggen, dat gedacht wordt vanuit
ROC dragen bij aan verbetering van de onderwijsop- innovatie zowel deelnemersperspectief en de inhoud als vanuit
brengsten. In dit huisje bent u de slimmerik, die samen - Slimmeriken helpen elkaar wat levert het op?
het perspectief van de bedrijfsvoering, en dat wars van
met de presentator(en) over de grenzen van uw ROC Leiding geven aan onderwijsvernieuwing instituties en instituten.
heen kijkt. Realistisch en out of the box. Dat gecombineerd met out of the box denken levert
Enkele roc’s hebben lectoren aangesteld om een leidende boeiende standpunten op. Nog interessanter wordt het
114 rol te hebben in het lerend en onderzoekend innoveren als deze groep dat doet aan de hand van de thema’s 115
Wees eerlijk: bij onderzoek en innovatie denk je al snel aan saaie studies,
pagina
pagina
van hun professionals. die er op dit moment toe doen zoals de positie van de
langdurige processen en lastige projectleiders; niet iets waar je als onder- 1 Lectoren in het mbo, wandelen met een lector
naar keuze In deze 2e van 2 workshops (apart en samen te bezoeken) BVE-sector in het totale onderwijsbestel in Nederland,
wijsmens warm voor loopt. Bovendien, met ingewikkelde modellen en ver
Niek van den Berg (Zadkine), Henk Ritzen presenteren Niek van den Berg, Peter den Boer, Ineke ‘examinering’ en ‘taal en rekenen’om maar eens drie
weg van de onderwijspraktijk…
(ROC van Twente), Marianne Steenvoorde (KPC Delies, Henk Ritzen en Marianne Steenvoorde via ‘flitsen’ thema’s te noemen.
Groep), Ineke Delies (Alfa-College), Peter den hun lectoraten. Wat is hun opdracht? Hoe pakken ze die
Dat is jammer! Want onderzoek en innovatie moeten het onderwijs verbeteren, Boer (ROC West-Brabant)
aan? Hoe zijn docenten, management, beroepspraktijk http://www.oogvoorhetmbo.nl
theorie en praktijk dichter bij elkaar brengen. Dat is de ultieme opdracht
2 Lectoren in het mbo, wat doen ze en wat en studenten betrokken? Welke opbrengsten zijn er in
van de onderzoeker.
levert het op? termen van kennis en input voor het onderwijs?
Niek van den Berg (Zadkine), Henk Ritzen Samen met de zaal verkennen ze wat een roc kan hebben
Onderzoek en innovatie zijn spannend en dagen onderwijsmensen juist uit (ROC van Twente), Marianne Steenvoorde (KPC aan een lectoraat. Wat levert het op voor de instelling
Leerplankundige Professionalisering,
hun resultaten te verbeteren. Groep), Ineke Delies (Alfa-College), Peter den
Boer (ROC West-Brabant)
en het bestuur? Wat heeft het middenmanagement ook als er weinig tijd is.
eraan? Welk profijt hebben docenten ervan? Wie zijn
Onderzoekers moeten docenten niet alleen ‘gebruiken’ in hun rol van Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
3 De rol van docent en leidinggevende bij (andere) kennispartners?
respondenten voor hun onderzoek, maar vooral als actieve partners die weten
sociale innovatie
waar ze het over hebben. Experts met kennis en eigen vraagstukken en Paulo Moekotte (ROC van Twente), Henk Het opleidingsteam Timmerman BBL niveau 2 van ROC
inzichten rond belangrijke mbo-thema’s. Ritzen (ROC van Twente) van Twente heeft via een pilot meegewerkt aan de
ontwikkeling van de leerplananalysescan van SLO.Met
Een goede onderzoeker creëert draagvlak bij docenten en betrekt hen actief 4 De effectiviteit van persoonlijk leiderschap De effectiviteit van persoonlijk leiderschap
behulp van de scan heeft het opleidingsteam (in 2 x 3
Els Brendel (Trans Forta)
bij een onderzoeksproces of innovatieproject. Leiding geven aan onderwijsvernieuwing uur) de leerplankundige kennis verworven die nodig is
5 OOG in OOG met om hun opleiding gestructureerd en efficiënt te verbeteren.
Onderzoek en innovatie brengen beweging in de school of zijn daar een Jeroen van den Oord (ROC Zeeland), Edwin Op basis van ervaringen als CvB-er en op basis van theorie In de workshop presenteert het opleidingsteam hoe
gevolg van. Ze zijn aanstekelijk en zetten veranderingen in een positieve Verlangen (ROC Eindhoven) (‘Persoonlijk leiderschap’van Veenbaas en Weisfelt, zij met behulp van de leerplan analysescan een eerste
flow. Een flow gebaseerd op een urgente en persoonlijke vraag van docenten. ‘Prioriteiten’ van Covey en ‘Kun je een rups leren vliegen’ kwaliteitsslag gemaakt hebben. Daarnaast krijgen de
6 Leerplankundige Professionalisering, ook als
Heeft u ook passie voor onderzoek en innovatie? Denk in het Slimmerikenhuis van Bommerez en van Zijtveld) aantonen dat werken deelnemers de mogelijkheid hun eigen leerplankundige
er weinig tijd is
mee, deel uw ervaringen en zoek samen naar slimme oplossingen! Gerard Hazenwinkel (ROC van Twente), Ruud volgens de principes van persoonlijk leiderschap effectief kennis ter verrijken door aan de hand van de scan hun
Reenalda (SLO) en ontstressend kan zijn. eigen opleiding te analyseren.
60. Stichting Praktijkleren Golfbreker 29
Samen komen we ver(der)
Strategie
Stichting Praktijkleren wordt gezien als sectoraal voorbeeld
van hoe scholen zelf hun verantwoordelijkheid nemen
en de krachten bundelen om samen te werken aan
betere exameninstrumenten, goede invulling van binnen-
en buitenschools onderwijs en deskundigheidsbevordering
van docenten. Drs. A.H. Remeeus, directeur van Stichting
Praktijkleren, schetst hoe roc’s, de MBO Raad en kennis-
centrum ECABO succesvol samenwerken om competentie-
gerichte examen- en leerproducten te ontwikkelen die
voldoen aan de strenge eisen van de onderwijsinspectie.
Wat doet de stichting voor de scholen en hoe, en in
welke samenwerkingsverbanden werkt zij? Deze
presentatie houdt de heer Remeeus samen met vertegen-
woovertegenwoordigers van de eerder genoemde
organisaties.
http://www.stichtingpraktijkleren.nl
Wat verwacht ik van Praktijkleren als
examenleverancier?
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Stichting Praktijkleren ontwikkelt examenproducten
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx voor de competentiegerichte beroepsopleidingen in
de sector economie in samenwerking met de roc’s. Het
Van, voor én door het onderwijs, dat is Stichting - Kom bij ons en doe mee: hoe gaat daarbij om proeven van bekwaamheid, examen-
projecten en tentamens. Minister van Onderwijs Marja
Praktijkleren. Opgericht door roc’s en met docenten als bundelen we onze krachten?
door van Bijsterveldt spreekt in haar actieplan mbo over een
ontwikkelaars van onze examen- en leerproducten voor - Kom bij ons en denk mee: hoe
Van, voor én js keurmerk voor examenleveranciers. Stichting Praktijkleren
de economische beroepsopleidingen zijn wij stevig erwi
het ond
krijgen we de examinering op orde? werkt hier alvast naar toe. Samen met de deelnemers
verankerd met de ‘werkvloer’. aan deze workshop willen we onderzoeken wat jullie
als klant van ons verwachten. We geven jullie ook alvast
116 een inkijkje in hoe wij de kwaliteitsborging van onze 117
Samenwerking
pagina
pagina
Stichting Praktijkleren wordt in ‘Haagse kringen’ genoemd als voorbeeld 1 Samen komen we ver(der) examenproducten en de examenorganisatie ter hand
van hoe binnen een mbo-sector effectief wordt samengewerkt om actueel Ton Remeeus hebben genomen.
en competentiegericht onderwijs te verzorgen. Alle roc’s zijn lid van onze
2 Samenwerken in het Onderwijsleerbedrijf http://www.stichtingpraktijkleren.nl
stichting en maken met hun economische opleidingen gebruik van onze vmbo-mbo-hbo
examen- en leerproducten. Gina Keetman
Examenleverancier 3 Samenwerken in het Onderwijsleerbedrijf
vmbo-mbo-hbo
De Inspectie van het Onderwijs legt steeds meer nadruk op de kwaliteit
Gina Keetman
van de examinering van roc’s. Een betrouwbare examenleverancier is voor Samenwerken in het Onderwijsleer-
scholen dus onmisbaar. Wij werken nauw samen met CINOP en ECABO 4 Wat verwacht ik van Praktijkleren als
om ‘inspectieproof’ examenmateriaal te maken. Onze leerproducten zijn examenleverancier? bedrijf vmbo-mbo-hbo
ondersteunend aan de examenproducten. Maria Wessels
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
5 Wat verwacht ik van Praktijkleren als
w
stichting ww.
Onderwijsleerbedrijf examenleverancier? Het onderwijsleerbedrijf is een uitstekend middel om te
Leerlingen moeten praktijkervaring opdoen om goed voorbereid op de Maria Wessels leren en te worden beoordeeld in de praktijk. Binnen een
arbeidsmarkt te komen. Het onderwijsleerbedrijf draagt hieraan bij: een praktijk
6 Samen komen we ver(der)
actief onderwijsleerbedrijf kunnen vmbo-, mbo- en hbo-
leren
écht bedrijf binnen het roc, waaraan leerlingen vanaf jaar één kunnen
deelnemen. Wij ondersteunen roc’s bij het starten ervan.
Ton Remeeus
leerlingen van elkaar leren en ontstaan er kenniskringen .nl
rondom gezamenlijke vraagstukken. In de presentatie
bespreken we onder meer de samenwerking tussen
Advies, ondersteuning, trainingen onderwijs, overheid en ondernemingen. Er is aandacht
Onze verantwoordelijkheid stopt niet bij het produceren van examen- en voor financiële en juridische consequenties die een rol
leermateriaal. We adviseren ook over de wijze waarop opleidingen onze spelen wanneer een roc een onderwijsleerbedrijf herbergt
producten kunnen inzetten in het curriculum en trainen docenten, zodat en voor de rol van de docent. We doen een boekje open
ze het materiaal adequaat kunnen gebruiken. over didactische werkvormen, maatwerk, flexibilisering
en bevindingen van ervaringsdeskundigen.
61. Toekomst huis Branding 34
‘Terug naar Daarom’ Excellent leiderschap + onderwijs-
Strategie vernieuwing: Duidelijkheid!
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Mbo-instellingen zijn er uitzonderlijk in geslaagd onder-
wijsorganisaties te worden. Honderden schoolleiders en complete onderwijsorganisaties
De verzakelijking en veranderende schaalgrootte houden hebben gebruikgemaakt van het programma De Excellente
geen gelijke trend met betrokkenheid van docenten. Schoolleider. Dit programma is gebouwd rondom
Los van onderwijsinhoudelijke en organisatiestructurele 360-gradenfeedback betreffende competenties, leider-
ontwikkelingen resteert vanuit het arbeidsmarktperspectief schapsstijlen en het werkklimaat in een organisatie. Alle
maar een vraag: ‘Waarom u?’ leidinggevenden hebben feedback ontvangen van hun
Waarin onderscheidt uw organisatie zich van anderen? medewerkers, directe collegae en leidinggevenden en
‘Waarom zou ik mijn kind eerder naar jullie dan naar vertaald naar ontwikkelactiviteiten. Een jaar naar dato
een andere organisatie moeten sturen?’ ‘Waarom zou ik worden met een feedbackronde successen zichtbaar.
hier moeten gaan werken?’ Wat kunnen wij hiervan leren als het gaat om leiding-
De confrontatie met die vraag biedt antwoord op de geven aan onderwijsvernieuwing?
vraag: ‘Waar zit onze professionaliteit?’ Met het ROC Erika Krone deelt graag de verkregen inzichten met
waar BMC een leiderschapsprogramma uitvoert u om vervolgens over deze vraag met u in gesprek te
entameren wij met u een discussie over datgene waar gaan. U krijgt daarmee de gelegenheid om te reflecteren
uw organisatie voor staat. op uw eigen organisatie.
Management ontwikkelpool; http://www.bmc.nl/node/591
toekomstig Onderwijs en Management
Van contacten tot olympische
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
samenwerking: Creëer winnaars!
Met verschillende onderwijsinstellingen zoekt BMC naar Strategie
ontwikkeling van onderwijskundig leiderschap. Met Helicon
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
en Zadkine is zo een management ontwikkelpool ingericht. BMC, actief op het gebied van het Olympisch Platform.
Vergelijkbaar met competentiegericht onderwijs wordt BMC verbindt disciplines aan elkaar met als belangrijkste
‘The best way to predict the future is to create it.’ - Create the future met deelnemers aan de managementpool de vraag bindmiddel de sport. Niet alleen Topsport, maar ook
In het Toekomst Huisje van BMC verkent u samen met - Inspiratie en innovatie beantwoord welke competenties zij te ontwikkelen hebben breedtesport, sport in de strijd tegen overgewicht van
de onderwijsexperts van BMC de toekomst van het - Future-note Speaker om hun onderwijskundig leiderschap op het gewenst kinderen, sport als integratiecomponent, sport als
niveau te brengen. Door de instellingen genoemde onderdeel van de buitenschoolse opvang enz. Juist BMC
middelbaar beroepsonderwijs. - Toekomstbestendig mbo
voordelen zijn: kan door haar contacten dit thema benaderen vanuit
- het ontstaan een flexibele schil van managers; Onderwijs, Openbaar Bestuur en Sport.
Op weg naar 2020 mixen we alle ingrediënten die nodig zijn om te komen
118 - de inbreng van BMC Young Proffesionals geeft een Het voorbeeld van FC Twente laat zien hoe in de 119
tot een krachtig en toekomstbestendig mbo. Samen naar beter.
impuls van resultaatgerichtheid; loop van een aantal jaren een contact uitgroeit naar
pagina
pagina
1 ‘Terug naar Daarom’ - meer kwaliteitsdenken bij de inzet leidinggevenden; duurzame strategische samenwerking. Uitgangspunten:
Ons uitgangspunt is dat elke vernieuwing moet bijdragen aan versterking Gijs de Bont
- talent ontdekken, talent ontwikkelen; aansluiten bij de cultuur van een regio, gebruik maken
van het primaire proces. Vanuit deze grondhouding en onze onderwijs-
2 Van contacten tot olympische samen- - versterken managemenprofessionaliteit; van ieders sterke punten en elke speler winst ‘gunnen’.
ervaring die is opgedaan in talloze opdrachten, ontwikkelen we nieuwe
werking: Creëer winnaars! - versterking wervingskracht hoger. Burgers in de regio, de studenten en de professionals
ideeën en denken na over de praktische toepassingen hiervan in complete Anneke Beukers worden de winnaar.
arrangementen. Besturen met lef, de bestuurder van de
3 Zorg voor de toekomst!
In het Toekomst Huisje van BMC komt u niet alleen om te luisteren of te Hans Schuit toekomst! Zorg voor de toekomst!
consumeren. Van u wordt verwacht dat u aan het werk gaat. In een caleido- Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
4 Excellent leiderschap + onderwijsver-
scoop van onderwijsworkshops wordt stilgestaan bij de toekomst van het nieuwing: Duidelijkheid!
beroepsonderwijs. Zes praktijkvoorbeelden passeren de revue, waarbij Erika Krone Een BMC’er wordt geconfronteerd met een ongekende De invoering van CGO is complex en de inbreng vanuit
thema’s als toekomstgericht HRM, krachtige regionale samenwerking en hoeveelheid aan systemen en structuren. Deze presentatie het werkveld onontbeerlijk. Binnen het Nijmeegse
inspirerend leiderschap centraal staan. We presenteren u uitdagende visies 5 Management ontwikkelpool; toekomstig
maakt met een voorzitter CvB van een grote mbo- zorgveld bestond een zekere mate van scepsis ten
Onderwijs en Management
en samenwerkingsbruggen om het mbo effectiever te maken. Ook zal instelling, inzichtelijk hoe de systemen en structuren in aanzien van de invoering van CGO bij de opleidingen
Wijnand Schilperoort, Theo Koolen (Helicon
een inspirerende ‘Future-note Speaker’ een inhoudelijke bijdrage leveren, Opleidingen) het onderwijs leiden tot vervreemding van de professional Verzorgende-IG en MBO-Verpleegkundige.
onder de titel: ‘Back to the future’. De toekomst begon gisteren, zou je van het primaire proces. In een projectmatige aanpak wordt ‘aan de voorkant’
kunnen zeggen. Want de weg naar vooruitgang is in het verleden ge- 6 Besturen met lef, de bestuurder van de Frustratie, verminderde betrokkenheid en minder veel tijd geïnvesteerd. Door werkveld en ROC, is onder
plaveid, maar… de toekomst wordt vooral door de stappen en keuzes van toekomst!
vertrouwen in het onderwijs zijn het gevolg. Terwijl de leiding van een externe projectleider constructief
Anneke Beukers
vandaag bepaald. professionals het gevoel hebben dat de werkdruk stijgt, gewerkt aan de invoering van CGO. Resultaat van het
leiden hun grotere inspanningen niet tot verbetering invoeringstraject is een opleidingspraktijk die voor het
a’s:
van de leersituatie van de deelnemer. werkveld meer herkenbaar en beter uitvoerbaar is.
Zes them t Een blik Hoe keren we het tij, welke leiderschapstijlen geven Betere afspraken zijn gemaakt over het aannemen en
een scha tie de toeko p
o ruimte aan de professional en creëren de ruimte binnen begeleiden van studenten. Kwalitatief en kwantitatief
het systeem om te excelleren. De presentatie laat zien voorzien de vernieuwde opleidingen beter aan in de
rma die giste mst
aan info r begon
hoe systeemdruk verminderd kan worden. zorg van morgen.
62. Zadkine Branding 11
Netwerkleren Twinkelende ogen: Zadkine innoveert
Cultuur en leert
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Cocreatie in een netwerkorganisatie
In de presentatie willen we het Zadkine – Kennisnet Hoe trachten wij bij Zadkine innovaties goed te borgen?
project WIzadKIne presenteren (gebruik van Wiki’s in Hoe gaan wij om met opbrengsten van in het oog
het primair proces) en de discussie aangaan over het springende projecten? Dat doen wij door lerend, onder-
zinvol gebruik van wiki’s in de organisatie. zoekend en reflectief om te gaan met innovaties.
De Wiki-technologie kan op diverse manieren worden Dit proces start met innovatieve ideeën vanuit de organi-
ingezet. Bekend is natuurlijk de wikipedia, waarin satie (docenten, teams en management). Een interne
kennis vergaard wordt vanuit de “wisdom of the crowd” innovatiecommissie ondersteunt in het verder brengen
gedachte, een langdurig project. Echter, wiki-technologie van ideeën tot projecten met behulp van tools. Voor alle
leent zich ook voor kortdurende activiteiten, faciliteren betrokkenen worden ‘innoveren en leren’ bijeenkomsten
van een scholing, samenwerken aan een beleidsdocument gehouden. Bovendien is dit schooljaar een leergang
of het presenteren van projectresultaten. gestart voor innovatieve professionals, gebaseerd op de
Hoe wordt in onze en uw organisatie Wiki technologie door Van den Berg & Geurts ontwikkelde 5 sleutels voor
ingezet? Welke resultaten zijn geboekt? Welke lessen succes (inspirerend concept, eigenaarschap, duidelijke
hebben wij geleerd? resultaten, professionele aanpak, expliciet leren).
http://www.zadkine.nl/lectoraatberoepsonderwijs
dat
Zo doen we : Yammer als brug voor eilandbewoners Nieuwe media: studenten als
rdam
in Rotte sch Cultuur
communicators
ti
pragma Instellingen kennen vaak een typische eiland cultuur. Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Naast interne informatie verstrekking staat kennisdeling
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx en kenniscreatie hoog op de agenda. Via nieuwsbrieven ‘In 2015 zal meer dan 90% van het internet verkeer
en email is dit lastig vorm te geven. Intranet ondersteunt bestaan uit videocommunicatie (prognose CISCO)’
Zadkine is een van de grootste opleidingencentra voor - vernieuwend dit wel, maar hiërarchisch, statisch en traag. Microblog- Het Mediabedrijf van Zadkine laat studenten een
ging is een mogelijk antwoord om het gat tussen email gedeelte van de interne en externe communicatie
middelbaar beroepsonderwijs in Nederland. Wij leiden - betrokken
uitvoeren door middel van video en netwerksites. In
en intranet op te vullen.
vakmensen op en bereiden studenten voor op een - inspirerend Zadkine en ROC Leiden experimenteren sinds kort met het Mediabedrijf van Zadkine vervullen studenten alle
zelfstandige, actieve en perspectiefrijke positie in de - en vooral ook leuk Yammer om microblogging binnen de instellingen te essentiele rollen. Zadkine heeft geen media-opleiding,
maatschappij, in het algemeen en in de regio Rijnmond. faciliteren. Beide instellingen zijn kleinschalig begonnen dus het Mediabedrijf moet innovatieve wegen
Leren, denken, durven, doen! en proberen uit te vinden wat de meerwaarde kan zijn. bewandelen om studenten op zinvolle wijze hun stage
120 De eerste resultaten zijn bemoedigend, maar ook de te laten uitvoeren. Tot op heden liepen studenten ICT,
121
pagina
pagina
1 Netwerkleren valkuilen komen in beeld. SCW, Marketing & Communicatie, Popacademie, Juridisch
De visie van Zadkine op onderwijs luidt: Leren is samen denken, durven en
Theo Broeren, Mar Gagestein -Hoe implementeer je social media binnen je ROC? Medewerker en Secretarieel Medewerker stage bij
doen. Zadkine is geworteld in het Rotterdamse, een multiculturele stad met
-Versterkt microblogging onze organisatie? het Mediabedrijf. Het Mediabedrijf vervaardigde in
een groot aantal jongeren en een grote vraag naar arbeidskrachten. 2 Yammer als brug voor eilandbewoners 2009/2010 meer dan 70 producties voor klanten binnen
We investeren via de pijlers van onze visie in de talentontwikkeling van onze Mar Gagestein, Herman Post (ROC Leiden)
en buiten Zadkine.
jongeren en in hun ontwikkeling naar de arbeidsmarkt. Daarvoor doen we
een beroep op de passie van onze medewerkers voor hun studenten en hun 3 Met minoren beter beslagen
vak. Niet alles gaat van een leien dakje, maar we zijn voortdurend bezig
Roger Zandvliet Hoe weet de leerling/student waarvoor
om ons onderwijs en onze organisatie te verbeteren zodat talent tot leven 4 Twinkelende ogen: Zadkine innoveert en Met minoren beter beslagen hij/zij kiest?
kan komen. leert
Jan Smallegange, Sandra Bijwaard, Arend van Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
De innovatieprojecten zijn een goed voorbeeld van hoe Zadkine investeert der Lee, Niek van den Berg
in onderwijs en onderwijsprofessionals. We pakken innovatie pragmatisch Zadkine is bezig met de implementatie van minoren. Zadkine zet zich in om samen met de VMBO-er de juiste
5 Nieuwe media: studenten als communicators
aan, om zo veel mogelijk te bereiken voor onze studenten, bedrijven en Met minoren kunnen studenten hun diploma “opwaar- keuze te maken voor een MBO-opleiding. Daartoe
Peter Hoogerbrugge
eigen personeel. Daarin hebben we het nodige bereikt en dat willen we deren”, door binnen hun domein (of zelfs daarbuiten) hebben we z.g. MBO-punten ingericht in VMBO-scholen
ook laten zien. Het gaat om veel ideeën, nieuwsgierigheid, enthousiasme 6 Hoe weet de leerling/student waarvoor hij/zij kennis en vaardigheden te vergaren waarmee zij voor om de overstap naar het MBO te begeleiden. Warme
en trots. Daarbij is actieve kennisdeling één van de hoofditems. kiest? toekomstige werkgevers aantrekkelijker zijn. Zo kunnen overdracht, duurzame plaatsing zijn de doelen van
Lida Kappetijn beveveiligers een module Facilitaire Dienstverlening deze vorm van samenwerking. Na de intakebegeleiding
Om opbrengsten (positief of negatief) optimaal te kunnen benutten, zul je
immers scherp moeten evalueren en je conclusies met anderen delen. volgen, of popartiesten een module Ondernemen. wordt de studieloopbaanbegeleiding ingezet. Deze is
Het Zadkine Jongerenpanel heeft er zijn licht over laten er al vroeg in de opleiding op gericht om leerlingen/
Kennisdeling krijgt onder meer vorm door samenwerking tussen opleidingen- schijnen en heeft ook input geleverd. Met behulp van studenten inzicht te geven in de voor hem/haar passende
centra en presentaties over aanpakken en opbrengsten. Kennisdeling krijgt Innover deze minoren denkt Zadkine de studenten beter op de loopbaankeuzen: werken, verder leren, werkend leren
en als toekomst te kunnen voorbereiden en hun kansen op of ondernemen. En na een bewust gemaakte keuze bieden
ook vorm in de workshops die in Branding 11 op het programma staan.
uitgang
spu werk te vergroten. we ondersteuning om in de gekozen route zo goed
van bele nt
Deze zijn een doorkijkje door innovatief Zadkine en de zaken waar onze
ogen van gaan twinkelen. Welkom! mogelijk voorbereid aan de slag te gaan om daarmee de
id http://www.zadkine.nl kans op succes te optimaliseren.
63. Wildcard Broekenhuis Golfbreker 19
Verbindend organiseren Goed businessmodel creëert
Human Resource Management toegevoegde maatschap. waarde
Strategie
Hoe organiseer je een onderwijsorganisatie die uit zeer
verschillende branch-opleidingen bestaat zodanig dat ROC Tilburg is een normaal ROC. Toch springen wij eruit
ieder zich kan richten op de eigen branche en waarbij voor wat betreft onze besturingsfilosofie. Vanuit het
tegelijkertijd meerwaarde wordt gecreerd door intern uitgangspunt dat wij de menselijke maat hanteren bij
de samenwerking te optimaliseren. Tijdens deze presentatie de inrichting van onze organisatie, zijn wij aan de slag
leggen we u uit hoe wij onze visie en identiteit hebben gegaan met het opknippen van de onderwijsorganisatie
vertaald naar een resultaatverantwoordelijke organisatie in scholen, aangestuurd door integraal managers en
en hoe het implementatie traject is verlopen en nog ondersteund door SSC’s (gedeelde diensten).
gaande is. We geven een inkijk in de rationele en Onze ervaring is dat deze wijze van organiseren betrokken-
emotionele ontwikkelingen tijdens ons traject. heid oplevert bij zowel de docenten als bij de directeur
en zeker ook bij de studenten die deze kleinschaligheid
zeer weten te waarderen.
In deze workshop willen wij met u verkennen hoe wij
op deze manier erin slagen zoveel mogelijk middelen te
bestemmen voor het primair proces.
Navigeren met werkervaringen: ruimte
voor talenten
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
Samenwerking tussen onderwijs
De presentatie geeft een inzicht in de keuzeprocessen
van een leerling en de invloed van werk- en leerervaringen
en bibliotheken
op dat proces. Ook zal de Loopbaandialoog, zoals die Strategie
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx ontwikkeld is voor het Maintenance Education Consortium
gepresenteerd worden. Speciaal daaraan is de doorlopende Het onderwijs en de bibliotheek hebben van nature veel
Voor elk wildcardhuisje hebben we iemand verzocht als - Onderwijsgroep Tilburg / leerlijn vmbo-mbo-hbo (aanleggen van een loopbaan- raakvlakken.Gestart in Overijssel en nu op veel meer
dossier) als start van Lifelong Learning. Er zal specifiek plekken in het land werken bibliotheken en scholen
“eigenaar” op te treden. In dit huisje is dat JAN BROEKEN. ROC Tilburg
ingegaan worden op het benoemen van loopbaancom- samen onder de naam Biebsearch. In deze presentatie
Wij zijn blij dat we mensen in de sector hebben die dit - Overijsselse Bibliotheek Dienst
petenties en de ontwikkeling daarvan, in samenhang. delen we ervaringen vanuit de samenwerking met onder
soort zaken belangeloos doen, we hopen dat u zich te - ROC West Brabant De presentatie gaat ook in op de implementatie- andere het Deltion college in Zwolle (onder de naam
gast zullen voelen in zijn huis. vraagstukken van de (leer)loopbaandialoog. Tips en tops Fiducia), Landstede MBO en VO en een groot aantal
om de loopbaandialoog met goed succes in te voeren, scholen voor het voortgezet onderwijs. De integratie
122 123
De wildcardhuisjes geven ruimte aan workshops die niet pasten in de huisjes in een coproductie met toeleverende en afnemende van betrouwbare bronnen, informatie uit de eigen ELO,
pagina
pagina
van de instellingen. 1 Verbindend organiseren scholen én niet te vergeten het bedrijfsleven. ICT en mensen maakt het een bijzonder innovatief project.
Daarvoor kunnen een aantal redenen zijn: Henny Verbeek (Vitalis College), Patrick Koek-
koek (Effect Consulting), Peter Juffer (Effect http://www.worldclassmaintenance.com/index.php/nl/maintenance- http://www.biebsearch.nl
• De instelling heeft zoveel workshops dat er extra ruimte nodig is
Consulting) education-consortium/documenten/cat_vi
• De instelling van de workshopleider heeft geen eigen huisje
• Wellicht wilde de eigen instelling de workshop niet opnemen en vonden 2 Navigeren met werkervaringen: ruimte voor
wij het juist een goed verhaal dat we de sector niet wilde onthouden. talenten
Daarover het volgende: Emmy Bakker, Mazze van Hoboken (ROC West-
ijken,
Brabant)
teit, Afw
Creativi kijkers
Over historische fouten en de waarde van afwijkende denkers deel 1: 3 Strategische meerjarenplanning
Fris
Jan Broeken, Frans Bleumer (ROC West-Brabant)
Televisie – Saai 4 Goed businessmodel creëert toegevoegde
Strategische meerjarenplanning
Strategie
maatschap. waarde
Televisies werden voor het eerst verkocht rond de dertiger jaren. Darryl
Carl Govers (Onderwijsgroep Tilburg), Hilde
Zanuck, multi-Oscar winnaar en oprichter van 20th Century Fox, voorspelde Adriaenssens (ROC Tilburg) De Onderwijscalculator is een begrip voor ROC Nederland.
in 1946 : “mensen zullen snel verveeld raken van het staren naar een De Strategische meerjarenplanning applicatie is een
houten kastje aan de muur”. 5 Samenwerking tussen onderwijs en logische uitbreiding.
bibliotheken De applicatie stel het management in staat om een
Annemarie van Essen (Overijsselse Bibliotheek
Afwijkende denkers in je organisatie worden vaak beschouwt als lastpakken planning voor meerdere jaren te ontwerpen. Er wordt
Dienst)
ze produceren vaak echter veel “rakelingen”. Een rakeling is iets nieuws rekening gehouden met het verloop en verwachting van
dat terecht is ondernomen maar dat (nog) niet tot het gewenste resultaat studentenaantallen en personeelsverloop.
heeft geleid. Maar ondanks dat nog niet bereikte resultaat veel positieve Wat is de invloed op het budget bij het aanpassen van
energie bij mensen los heeft gemaakt. groepsgrootte, onderwijsplanning, inzet van instructeurs
Afwijkers met veel rakelingen wil je graag bij je overleg betrekken maar
Anders in een meerjaren perspectief.
be
Buitenst keken,
meestal niet in dienst hebben. In de huidige bezuinigingsronde hebben zij Tijdens de presentatie zal ook de koppeling en relatie
het zwaar.
aanders met de onderwijscalculator worden gedemonstreerd.
64. Wildcard Burgerhuis Golfbreker 25
Intensivering taal & rekenen: van plan Samenwerken aan de doorlopende
naar uitvoering route vmbo mbo: werkt dat?
zen,
W ilde Gan s Cultuur Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
aad
Tegendr In een korte inleiding worden de belangrijkste maatregelen In schooljaar 2006-2007 startte het project Bruggen
uit het implementatieplan taal & rekenen geschetst: bouwen in Waterland gesubsidieerd door het Platform
inzet van taalregisseurs in de opleidingsteams, inzet van Beroepsonderwijs. Het project beoogde het ontwikkelen
taaldocenten in vaklessen, uitbreiden van taal en reken van een doorlopende loopbaanmethodiek van vmbo
op de lessentabel, centraal georganiseerde extra taal- en naar mbo. De ambities waren hoog. In het eerste school-
rekenlessen voor leerlingen met een grote achterstand, jaar waren 14 docenten iedere donderdag samen aan
0-meting, voortgangs- en eindtoetsing waarmee het de slag om de ingrediënten van de methodiek helder te
effect van verschillende interventies geëvalueerd kan krijgen. Na anderhalf jaar was er een audit en werden
worden. de ambities bijgesteld. Tweemaal lukte het om de
Daarna worden met de deelnemers een aantal dilemma’s projectlooptijd te verlengen, dit omdat, dat wat men
besproken, zoals: wilde bereiken, meer tijd nodig had. In augustus 2011
• Verbetering van het taal- en rekenonderwijs in de loopt het project definitief ten einde. Wat is er terecht
opleidingen is noodzakelijk, maar het gevoel van gekomen van de bijgestelde ambities, leidt het project
urgentie wordt niet door alle opleidingsteams tot een doorlopende route en wat is dat dan, wat en
gedeeld. wie waren nodig om dit project succesvol te maken en
• Organiseren van overstijgend aanbod van extra wat is er kwalitatief en kwantitatief onderzocht?
taal- en rekenlessen komt de kwaliteit ten goede maar
past slecht in de organisatie en het zelfbeeld van de www.regiocollege.nl/schoolenbedrijf/samenwerking/bruggenbou-
opleidingsteams. weninwaterland en www.mijnopleidingjouw
Servicemanagement ICT, van proces tot
Taalassessments: daar zit het MBO op uitvoering.
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
te wachten! Strategie
Voor elk wildcardhuisje hebben we iemand verzocht als - Albeda College Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
“eigenaar” op te treden. In dit huisje is dat ANKE BURGER. - Hoornbeeck College ICT ontwikkelingen en exploitatie worden steeds meer
Hoe geven we vorm aan de instellingsexamens Nederlands? vanuit de “businessview” ingericht. Daarnaast worden
Wij zijn blij dat we mensen in de sector hebben die dit - CINOP
binnen veel organisaties een traject ingezet richting
Vele ROC’s worstelen ermee.
soort zaken belangeloos doen, we hopen dat u zich te - REGIO College Het Albeda college heeft een ultiem instrument ontwikkeld, professionalisering. Aan leveranciers van ICT (zowel
gast zullen voelen in haar huis. waarbij alle vaardigheden middels een integratief Intern als extern) worden hogere eisen gesteld qua
examen in de beroepscontext afgenomen worden. betrouwbaarheid, schaalbaarheid, flexibiliteit en inlevings-
124 125
De wildcardhuisjes geven ruimte aan workshops die niet pasten in de huisjes Het instrument sluit aan op het CGO onderwijs, past vermogen in de gebruikers en organisatie. Het is nu van
pagina
pagina
van de instellingen. 1 Intensivering taal & rekenen: van plan naar in de Proeve van Bekwaamheid en wordt door zowel belang dat we deze aspecten niet alleen initiëren maar
Daarvoor kunnen een aantal redenen zijn: uitvoering docenten als studenten ervaren als een praktisch, leuk ook sturen, bewaken en implementeren.
Anke Burger, Jo Frijns, Marcelle van Proosdij, Bij de ICT afdeling van het Albeda College in Rotterdam
• De instelling heeft zoveel workshops dat er extra ruimte nodig is en zinvol examen. Daarnaast biedt het Taalassessment
Emma Dijkstra (Regio College)
• De instelling van de workshopleider heeft geen eigen huisje uitgelezen mogelijkheden voor de integratie van vak en zijn we in het jaar 2010 druk aan de gang gegaan met
• Wellicht wilde de eigen instelling de workshop niet opnemen en vonden 2 Taalassessments: daar zit het MBO op te taal. Bovendien is het instrument uitstekend bruikbaar het opzetten van een nieuwe ICT regieorganisatie.
wij het juist een goed verhaal dat we de sector niet wilde onthouden. wachten! voor de moderne vreemde talen. In de workshop gaan
Daarover het volgende: Willy Korteweg (Albeda College), Joyce in het wij –ondersteund door filmfragmenten-in op inhoud en Kwaliteit?! Hoe wordt het een
Veld - Melis (Albeda College)
organisatie. De assessments hebben inmiddels landelijk
veel aandacht gekregen.
gedeelde verantwoordelijkheid?
Over historische fouten en de waarde van afwijkende denkers deel 2: 3 Servicemanagement ICT, van proces tot
uitvoering. Strategie
Computers zijn niet voor thuisgebruik Sander Peters (Albeda College)
Besproken wordt hoe het Albeda College op
Digital Equipment Corp, beter bekend als DEC, waren pioniers in de USA op
4 Samenwerken aan de doorlopende route Van implementatieplan naar actie vernieuwende en inspirerende wijze (volgens de principes
vmbo mbo: werkt dat?
het gebied van computers. Een van de oprichters, Ken Olsen, voorspelde Gertrud de Wit, Anke Burger (Regio College) Leiding geven aan onderwijsvernieuwing van Appreciative Inquiry = AI) aan de slag is gegaan met
in 1977, dat er geen reden is voor welk individu dan ook om thuis een het aanpassen van het kwaliteitszorgsysteem. Vervolgens
computer te hebben. 5 Van implementatieplan naar actie Taal en rekenen op het Hoornbeeck College vanuit zal uitleg gegeven worden over AI en wat de achterlig-
Kees den Bok (Hoornbeeck College), Ad Blonk managementperspectief. gende werkzame elementen hiervan zijn. Om het effect
(Hoornbeeck College), Marianne Driessen
Met zijn systematiek van de zesdenkhoeden laat de de Bono de waarde van Het Hoornbeeck College heeft in 2010, net als alle van deze nieuwe werkwijze te ervaren krijgen de deel-
(CINOP)
“zwart denkers” zien, het zijn de mensen die uw positieve verhaal larderen andere roc’s, een implementatieplan geschreven om het nemers een korte AI-opdracht voorgelegd. Vervolgens
met knelpunten en risico’s. Het vervolgens 6 Kwaliteit?! Hoe wordt het een gedeelde taal- en rekenonderwijs opnieuw vorm te geven met zullen de positieve ervaringen van het Albeda College
bespreken van deze risico’s en knelpunten verantwoordelijkheid? als doel leerlingen in staat te stellen straks de vereiste en andere good practices aan bod komen. Een belangrijke
maakt de implementatie van uw goed Yvonne Verhulsdonk (Albeda College) eindniveaus te behalen. Vanaf 2010 is ook gestart met volgende stap daarna is de verbinding met het eigen
bedoelde plan sterker.
Buiten d de uitvoering van dit plan. werk. In een discussie zullen de deelnemers ingaan op
ek
Out of t aders,
In deze presentatie vertellen we over de manier waarop de meerwaarde van AI binnen het eigen werk en de
dit implementatieplan tot stand is gekomen. toepasbaarheid van AI voor de eigen organisatie.
he Box
65. Wildcard Koekkoekhuis Paalhoofd 2
Professionaliseren dé sleutel tot succes Koers en kaders in een dashboard in
in cgo! relatie tot kwaliteit
Human Resource Management Strategie
Amarantis Onderwijsgroep kiest voor een organisatiebrede ROC Nijmegen heeft prestatie indicatoren op basis van
CGO professionalisering voor docenten, instructeurs en koers en kaders vastgesteld. Om op de indicatoren te
ondersteuning. Professionalisering is dé sleutel voor het kunnen sturen is een eenvoudig en flexibel management
verhogen van de kwaliteit van onderwijs. dashboard ontwikkeld. Dit dashboard geeft inzicht in
Tijdens de presentatie wordt u meegenomen in het de actuele scores op de prestatie indicatoren,
ontwerp van professionalisering binnen Amarantis. Dat gerelateerd aan de beoogde normen en eerder behaalde
op basis van Amarantisbrede kaders voor cgo! resultaten. Daarnaast voorziet het dashboard in de
Bovendien worden de resultaten van het eerste profes- mogelijkheid van (interne) benchmarking en biedt het
sionaliseringsjaar gegeven. toegang tot achterliggende detailinformatie.
Voor Managers op verschillende niveaus is het dashboard
een onmisbare bron van sturingsinformatie.
Wie springt er mee over de Waal?
Strategie
De komende jaren zal de gemeente Nijmegen zich
uitbreiden met zo’n 15.000 huizen aan de overkant van
De docent en sociale innovatie
de Waal. Dat biedt een ROC geweldige mogelijkheden Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
om studenten zinvolle leerervaringen op te laten doen.
De uitdaging is om dergelijke activiteiten in te passen in Innovaties in het beroepsonderwijs beklijven alleen
het curriculum. Wie hebben ervaring met het signaleren wanneer de docent daadwerkelijk betrokken is in het
van de mogelijkheden en op welke manier wordt dat vernieuwingsproces en zeggenschap heeft over te
georganiseerd binnen de ROC’s. De workshop nodigt bereiken innovatie. De insteek van Het Platform Beroeps-
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
deelnemers uit om de opgedane ervaringen met elkaar onderwijs bij innoveren is het hanteren van de vijf
te delen. sleutels: de basisvoorwaarden voor succesvol innoveren.
Voor elk wildcardhuisje hebben we iemand verzocht - Amarantis Onderwijsgroep Wat houden de sleutels in en op welke manieren kun je
als “eigenaar” op te treden. In dit huisje is dat WILFRIE - Onderwijsbureau Dekkers bv die basiscondities versterken?
KOEKKOEK. - Het Platform Beroepsonderwijs
Wij zijn blij dat we mensen in de sector hebben die dit http://www.hetplatformberoepsonderwijs.nl/artikel.php?artikel_id=3002
- ROC Nijmegen
jk,
soort zaken belangeloos doen, we hopen dat u zich te Ideeënri l,
Bri
126 gast zullen voelen in zijn huis. Andere 127
iteit
Original
pagina
pagina
De wildcardhuisjes geven ruimte aan workshops die niet pasten in de huisjes 1 Professionaliseren dé sleutel tot succes in cgo!
Jos van Odijk (Amarantis Onderwijsgroep),
van de instellingen. Peter Loonen (Onderwijsadviesbureau Dekkers
Daarvoor kunnen een aantal redenen zijn: bv), Gerda Walst (Amarantis Onderwijsgroep)
MplusH = MBO plus HBO =
• De instelling heeft zoveel workshops dat er extra ruimte nodig is MBO plus Huisje
• De instelling van de workshopleider heeft geen eigen huisje 2 Wie springt er mee over de Waal?
• Wellicht wilde de eigen instelling de workshop niet opnemen en Wilfrie Koekkoek (ROC Nijmegen), Ed Clevers De goede projecten doen én de projecten Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo)
(ROC Nijmegen)
vonden wij het juist een goed verhaal dat we de sector niet wilde onthouden. goed doen
Daarover het volgende: MplusH is een project waarin het MBO (onder meer
3 De goede projecten doen én de projecten
goed doen Strategie ROC Nijmegen) nauw samenwerkt met het HBO. En wel
Over historische fouten en de waarde van afwijkende denkers deel 4: Bram Esselink (ROC Nijmegen), Christiaan Klerk op dusdanige wijze dat er toegewerkt wordt naar één
(Arlande bv) In januari 2010 is ROC Nijmegen gestart met projectport- MBO-HBO opleidingstraject. Uitgangspunt hierbij zijn
De iPod: een mislukking 4 Koers en kaders in een dashboard in relatie
foliomanagement onder het motto: de goede projecten bedrijfsopdrachten. ROC Nijmegen heeft in het project
doen én de projecten goed doen. MplusH dit vorm gegeven met de Hogeschool Arnhem
tot kwaliteit
Sir Alan Sugar, voorspelde in een interview in 2005: “Met kerst, zal de iPod Erik Weijers (ROC Nijmegen), Ingrid van der De bedoeling is de grote hoeveelheid projecten beheers- Nijmegen. De workshop:
dood, weg, kaput zijn”.De media player, ontworpen door Apple, bleek Pluym, Peter Rutten (ROC Nijmegen) baar te houden, vanuit de volgende vragen: doen we • Teammanagers van ROC Nijmegen poneren een aantal
echter een van de meest populaire technische sensaties te zijn. de goede projecten? Welke zijn het meest relevant? Dit stellingen van studenten. Deelnemers worden
5 De docent en sociale innovatie heeft geleid tot een portfolio van zo’n honderd projecten. uitgedaagd hierop te reageren.
Lex Sanou (Het Platform Beroepsonderwijs),
Organisaties denken vanuit een, door het verleden gevormd kader; een In het portfolio zitten alle grotere projecten. Deze • In groepjes gaan deelnemers uiteen om een oplossing
Peter Sprinkhuizen (Het Platform Beroeps-
dergelijk kader is erg nuttig in het dagelijkse gebruik, maar kan je ook onderwijs) worden aangestuurd binnen de regiegroepen Onderwijs voor een case te zoeken. Hierbij krijgen de deelnemers
behoorlijk afremmen als je iets nieuws wilt en Bedrijfsvoering. Een ICT-tool helpt het overzicht te verschillende rollen aangemeten.
bedenken. (bijvoorbeeld nu door de noodzaak 6 MplusH =MBO plus HBO = MBO plus Huisje houden. • Iedere groep presenteert een oplossingen voor de case.
Joris Bovy (ROC Nijmegen) Onderwerpen: het vaststellen van het portfolio, starten • Afgesloten wordt met een filmpje van een student die
van bezuinigingen), een aantal dwarse denkers
in de organisatie kan dan creativiteit brengen. Inspirati en bijsturen van projecten, digitale tool, professiona- mee heeft gedaan aan MplusH.
Aternat e, liseren projectleiders, rol van projectleider, opdrachtgever,
ieve
Chindog n,
regiegroep en CvB. http://www.roc-nijmegen.nl
u
66. Wildcard Pothuis Golfbreker 8
Managen van late instroom Reflectie op praktijkleren: benutten van
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo) netwerken
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Jaarlijks hebben we te maken met steeds latere
inschrijving van nieuwe studenten. Landstede is in drie opleidingen begonnen met een
De problemen en vooral de (mogelijke) praktische verdieping van het coachen van praktijkleren.
oplossingen om deze instroom een goede plaats te geven, Uitgangspunt is dat de praktijk onvoorspelbaar divers
willen wij u uit de doeken doen. en veranderlijk is. Als studenten van hun praktijk willen
leren en als een docent dat wil ondersteunen, dan lukt
dat alleen als de docent oprecht nieuwsgierig is naar
Tempodifferentiatie door leerprestatie, wat de student is overkomen. Er ontstaat tussen de
leerprestatie door tempodifferentiatie student en de leerling een relatie van supervisant en
supervisor. Deze relatie levert leervragen op.
Leiding geven aan onderwijsvernieuwing Docenten die met studenten het reflecteren op de
onzekere beroepspraktijk onder de knie krijgen, moeten
Binnen de niveau 3 en niveau 4 opleiding kent CIOS met de leervragen in de praktijk of op school verder.
Goes-Breda diverse trajecten qua opleidingduur. Zo Dat kan alleen als de organisatie van die leervragen
heeft de niveau 4 opleiding een 2-jarig, een 3-jarig en weet en ze serieus neemt.
een 4-jarig traject. De noodzaak hiertoe zijn de enorme
niveauverschillen in competenties van deelnemers. http://www.landstede.nl
Vanaf de intake al kunnen deelnemers hun reguliere
opleidingsduur beïnvloeden, kunnen ze “versnellen of De docent laten leren met een digitale
vertragen”.
Binnen de diverse trajecten is gedifferentieerd in o.a.
leerlijn
begeleiding, curriculum, stage en didactische werkvormen. Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Doorstroom, afstroom en tussentijdse opstroom is hiermee
ook georganiseerd. Veel docenten hebben moeite met het bijhouden van
Maak jouw persoonlijke programma op http://www.cviweb.nl/managementconfzoek.aspx
Vergaand maatwerk dus? Ja en nee. Eenmaal binnen hun digitale competenties. Ook is er vaak weinig animo
een traject geplaatst volgen alle deelnemers hetzelfde en tijd voor het volgen van workshops onder schooltijd,
Voor elk wildcardhuisje hebben we iemand verzocht als - Nova College programma waarbij op bepaalde onderdelen wel keuze- omdat er dan lessen uitvallen. Daarom start het Nova
“eigenaar” op te treden. In dit huisje is dat AAD POT. - ROC Zeeland mogelijkheden zijn. Het jaarklassensyteem bestaat dus College met het aanbieden van een digitale leerlijn
Wij zijn blij dat we mensen in de sector hebben die dit - SVH nog steeds, zij het anders vorm gegeven. En dit werkt! voor de docenten, die ze tijd- en plaats onafhankelijk
soort zaken belangeloos doen, we hopen dat u zich te - ROC Landstede-Raccent kunnen volgen. De docent is eigenaar van zijn eigen
leerproces en wordt op afstand begeleid. Afgeronde
gast zullen voelen in zijn huis. scholingen worden opgenomen in de cyclus van func-
128 tionerings- en beoordelingsgesprekken en worden 129
r,
De ande ok
De wildcardhuisjes geven ruimte aan workshops die niet pasten in de huisjes geregistreerd bij
pagina
pagina
1 Managen van late instroom
et o
van de instellingen.
Zo kan h
De Nova Academie. Op termijn gaan docenten ook met
Daarvoor kunnen een aantal redenen zijn: Aad Pot, Thecla van Doesum, Lindie Joosse,
Inez van Schie (ROC Zeeland) een digitaal portfolio werken. Tijdens deze sessie bespreken
• De instelling heeft zoveel workshops dat er extra ruimte nodig is we de opzet van onze leerlijn en hoe je dit in je
• De instelling van de workshopleider heeft geen eigen huisje 2 Tempodifferentiatie door leerprestatie, organisatie kan verankeren.
• Wellicht wilde de eigen instelling de workshop niet opnemen en vonden leerprestatie door tempodifferentiatie
wij het juist een goed verhaal dat we de sector niet wilde onthouden. Irma Mol, Nels Rijvers (ROC Zeeland) Betalen voor een methode of zelf
Daarover het volgende:
3 TECHNUM – Best practice samenwerking
TECHNUM – Best practice samenwerking leermateriaal ontwikkelen?
technisch onderwijs en bedrijfsleven
Over historische fouten en de waarde van afwijkende denkers deel 3: Leiding geven aan onderwijsvernieuwing
Andre Zuidijk (ROC Zeeland) technisch onderwijs en bedrijfsleven
Het einde van spam 4 Reflectie op praktijkleren: benutten van
netwerken
Samenwerking in de beroepskolom (vmbo – mbo – hbo) De horecabranche heeft al jaren geleden de keuze
gemaakt kennis gratis digitaal ter beschikking te stellen
Jos Geerligs (ROC Landstede - Raccent BV)
Bill Gates voorspelde op het World Economic Forum in 2004. “Two years from TECHNUM is een hypermodern techniekcentrum, waarin voor medewerkers en ondernemers in de horeca; ook
now spam will be solved”. Aan mijn mail te zien is dat niet helemaal juist. 5 De docent laten leren met een digitale ROC Zeeland samenwerkt met partners uit het technisch voor hen die in opleiding zijn. Op de site van Passie
leerlijn onderwijs (VMBO, MBO en HBO) en het bedrijfsleven. voor Horeca is al het materiaal verzameld. Scholen
Ton Derkse schreef het boek “de ware toedracht” over justitieel onderzoek. Annet Smith (ROC Nova College), Bernadet Het unieke concept van gebouw, inrichting, organisatie, mogen hier gratis gebruik van maken en doen dat over
Daarin laat hij zien dat als je iets geloofd je daar ook aanwijzingen voor gaat Sprenkeling (ROC Nova College) samenwerking en promotie heeft zich inmiddels een breed front. Meestal wordt als naslagwerk. Er is
vinden ongeacht of het waar is. Om daar iets aan te doen moet je altijd het bewezen door een stijgend aantal deelnemers. De echter een faciliteit ingebouwd om zelf leermateriaal
6 Betalen voor een methode of zelf leer-
tegenovergestelde idee ook ontwikkelen, daarvoor heb je criticasters in je materiaal ontwikkelen? samenwerking inspireert tot nieuwe initiatieven. De te arrangeren met materiaal uit Passie voor Horeca én
organisatie nodig. Johan Lapidaire (SVH), Joep Baars (SVH), Johan waardering van regionale overheid en bedrijfsleven is eigen materiaal. Een aantal scholen voor horeca-
Spape (Zadkine) uitstekend. De deelnemers aan de presentie maken beroepsonderwijs maakt volop gebruik van deze functie
kennis met alle aspecten van het Technum-concept en en maakt zodoende een unieke leermethode volgens
de context waarbinnen dit initiatief is ontstaan. de eigen didactische en onderwijskundige inzichten en
Frisse ga principes Tijdrovend. ROC Zadkine pakt het anders aan
Andere sten, http://www.technum.nl en bespaart ...!
context
68. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Woensdagavondprogramma Af sluiting
x
De klank van Zeeland We sluiten de conferentie in een informele setting af, met een niet te missen spektakel komt er een eind aan
Je verwacht misschien het rustig bruisen van de branding. Maar niets is minder waar. Op woensdag 6 april laten twee dagen kennis en ervaringen uitwisselen.
we je zien wat Zeeland muzikaal in huis heeft. Van rustige ballads tot knallende rock, van folk tot pop: de tent
gaat op zijn kop! Wat de afsluitingsact is houden we nog even geheim, het zal kort en krachtig zijn en zeker geen standaard eind-
debat met drie mannen in pak.
Dansen aan Zee
Een afscheidswals aan de waterlijn
Dansen aan zee
Eén voor je tranen
Twee voor de mijne
Drie voor de horizon
Waaraan we verdwijnen
(uit: Dansen aan Zee van de band BLØF)
Tijdens het dinerbuffet dansen studenten van Mbo-dans jou het diner door. Prachtige bewegingen en hippe moves.
Onder leiding van onze eigen dansdocenten laten de studenten zien dat het Mbo in beweging is.
Woensdag 6 april - Grote Tent - 18.00 – 19.00
Inge en band
Inge is een singer-songwriter die zich in april 2008 aanmeldde bij de website Sellaband.com.
132 Daar vond ze genoeg fans die haar wilden steunen om een eigen album uit te brengen. In november 2009 133
pagina
pagina
behaalde zij haar target: 50.000 dollar, en kon ze de studio in om haar plaat op te nemen. Met Coen en Jeroen
Molenaar als producers en Angela Groothuizen als co-producer, werkte ze een half jaar samen aan haar eerste
album, getiteld ‘I see you’. Nieuwsgierig? Neem alvast eens een kijkje op haar site: www.ingemusic.com
Woensdag 6 april- Grote Tent - 19.00 – 20.00 uur
Racoon
Waar ze ooit begonnen met melodieuze rock zijn ze nu meer en meer
te herkennen aan hun singer-songwriter-achtige repertoire, waarbij een
prominente rol is weggelegd voor de akoestische gitaar.
Ondanks het megasucces van Feel like flying (2000) breken ze pas in 2005
echt door met hun grootste hit Love You More (2005). In Zeeland zijn ze
wereldberoemd en ook de rest van Nederland heeft Racoon omarmt met
beide armen. Woensdag 6 april is het de buurt aan u!
Woensdag 6 april- Grote tent- 20.15 - 21.30 uur
JP & the Seeger Session Band
Vijftien muzikanten op één podium met een centrale rol voor zanger gitarist en initiatiefnemer JP (Jan Piet de
Klerk, ex De Niro). Van begin tot eind een ‘folk meets rock’ feest met de klassiekers waar vooral de (nog ) levende
legende Pete Seeger (1919!) halverwege de vorige eeuw muziekgeschiedenis mee maakte.
De kracht zit hem in de verschillende muziekstijlen die tot een logische eenheid worden gesmeed. Stilzitten kan
niet, meezingen moet. Deze band staat garant voor een waardige afsluiting van de eerste conferentiedag.
Woensdag 6 april- Zeelandtent- 22.00 – 23.00 uur
70. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Dit wil je niet missen
Activiteiten Consortium voor Innovatie
Expedities
Als jij, nieuwsgierig bent, open staat voor nieuwe impulsen, niet weer kant en klare modellen over wilt nemen,
graag zoekt naar nieuwe kansen en mogelijkheden maar ook valkuilen en ongewenste effecten, een rugzak
hebt met eigen ervaringen en deze graag deelt met collegae.
Een sterke focus hebt op eigen doelstellingen, een open houding en avontuur aan durft te gaan.
Dan dagen wij jou uit om met ons mee te gaan op expeditie.
Met elkaar dingen te ontdekken gericht op individuele doelstellingen en gestructureerd rondom een gezamenlijk
thema. Met gidsen die zich vooral bezig houden met de ondersteuning van de zoektocht en niet in het aandragen
van oplossingen.
Wil je mee het initiatief nemen voor een expeditie neem dan contact op met Addy de Zeeuw of Annemarie
Hoevenaars, tel. 073 6249 622 of info@cviweb.nl
Voorbeelden:
In 2010 organiseerde we een succesvolle zevendaagse expeditie voor HRM directeuren naar Toronto.
In 2011 staat er o.a. een tweedaagse expeditie voor Informatie- en onderwijsmanagers gepland, een tweedaagse
Grote Thema expeditie voor CvB leden en een expeditie rondom Facilitair Management.
136
pagina
Studiereis Philadelphia 15 oktober tot en 23 oktober 2011
EDUCAUSE Annual Conference 2011
We gaan op reis met een open mind en nemen collega’s mee., waarmee je expertise en ervaringen kunt delen,
maar ook samen mee op ontdekking kunt gaan.
Met collega’s uit de sector samen op zoek naar inspiratie en antwoorden. Daarbij speelt het principe van
“serendipity” een belangrijke rol.
We zullen de locale collega’s ontmoeten op het te bezoeken Community College en op de Educause Annual
Conference 2011.
Meer informatie over deze reis volgt medio mei en vind je dan op onze website www.cviweb.nl onder
“studiereizen”.
Je kunt ook contact opnemen met het Consortium voor Innovatie, tel 073 6249 622 of ellenelemans@cviweb.nl Ga met ons mee
Onderwijsvernieuwing en ICT 2012
21 en 22 maart 2012
( data onder voorbehoud )
Wij houden je op de hoogte van de laatste informatie via onze website, www.cviweb.nl
Gastcollege in 2012 is: Rijn IJssel College
CvI
Consortium voor Innovatie
71. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Organisatie en Bestuur
Stuurgroep
Hennie van Meerkerk ( voorzitter) ROC Zeeland
Rob Franken ROC West Brabant
Max Hoefeijzers Da Vinci College
Niek Barendregt Edudelta Onderwijsgroep
Gertjan van der Brugge ROC Westerschelde
Deze conferentie wordt georganiseerd en gerealiseerd door
Consortium voor Innovatie
Tel 073 6249 622
e-mail: info@cviweb.nl
Projectbureau
Bij het Consortium voor Innovatie zijn werkzaam:
Addy de Zeeuw concept addydezeeuw@cviweb.nl
Annemarie Hoevenaars conceptrealisatie&beleving annemariehoevenaars@cviweb.nl
Ellen Elemans inhoud en techniek ellenelemans@cviweb.nl
Ilona Bonnemaijers deelnemers ilonabonnenmaijers@cviweb.nl
Willem Karssenberg online interactie+communicatie willem@cviweblog.nl
138
pagina
Bestuur Consortium voor Innovatie
Drs. C.J.M. Free ( Coen ), voorzitter
Dhr. J. van Nieuwkerk ( Hans ) secretaris
Drs. F..H. Guis ( Fred ), penningmeester
Drs. E.A.M. Schöningh ( Liesbeth)
Drs. M.J. Hoefeijzers ( Max )
72. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Roel Bolt UNIT4 HR Solutions Wikash Chaitram ROC van Amsterdam
Ilona Bonnemaijers Consortium voor Joke Christiaans Nova College
Innovatie Ans Christophe Citaverde College
Bernd Bonnier Interstudie Jos Claessen Open Universiteit
Gijs de Bont BMC Ed Clevers ROC Nijmegen
Kirsti Booijink ROC van Twente Wim Cnossen AOC Terra
Nico Boom ROC Zeeland Ingrid Coenders De Groene Campus
Monique Borst Deltion College Michiel Colenbrander ThiemeMeulenhoff
Bert Bos AOC Terra Anke Coolen ROC Ter AA
Wim Bos ROC Midden Nederland Jolanda Corvers Albeda College
Deelnemerslijst
Ruud van den Bos ROC Nijmegen Leon Cousin ROC Zeeland
Bert Bos ROC West-Brabant Ludo Cuijpers Leeuwenborgh
Erik Bosch Alfa-College Opleidingen
Gerrit Bosgoed ROC Rijn IJssel Bert van Daalen Wellantcollege
Erik Boskamp Leeuwenborgh Conny Daansen ROC Nova College
De deelnemerslijst tot 24 februari 2011: Henk Bellemakers Da Vinci College Opleidingen Han Dahlmans Leeuwenborgh
Dick Beltman ROC van Twente - Harro Bosma ROCvA Opleidingen
MBO College voor Ingmar van Bostelen ROC Rijn IJssel Leonard Debbaut ROC Zeeland
Erica Aalsma De Leermeesters BV Management & Freek Boswinkel ROC van Twente Mark Dees Groenhorst College
Leon Abbink ROC van Twente Organisatie Ed Botterweg E-learning evangelist Gerda Dekker Alfa-college
henk Achtereekte Deltion College Bert Bennink Alfa-college Harry Bouma Noorderpoort Janet Dekker Leeuwenborgh
Hennie van den Adel ROC Zeeland Jorien Benthem Alfa College Eric Bouwman Helicon Opleidingen Opleidingen
Paul Adels ROC Aventus Hanneke Berben ROC Nijmegen NHB Deurne David Dekker Educus
Nicoline Adèr MBO Raad Klaas Berends Alfa-college Sjef Bouwmeester ROC Zeeland Hariett Dekkers Deltion College
Rob Admiraal Koning Willem I college Jeroen van den Berg Grafisch Lyceum Joris Bovy ROC Nijmegen Giel Delbressine Leeuwenborgh
Hilde Adriaenssens ROC Tilburg Rotterdam Juul Boxman Deltion College Opleidingen
Caroline Advokaat ROC Nijmegen Margo van den Berg ROC van Amsterdam Marita Braakhuis ROC Rijn IJssel Christa van Delen Da Vinci College
Roger van den Akker Koning Willem 1 College Jeroen van den Berg ROC Rivor Els Brendel Trans Forta Ineke Delies Alfa-College
Albert Albersen Groenhorstcollege Niek van den Berg Zadkine Sandra de Bresser SintLucas-de Loes van Denderen Alfa-college
Maarten Albersen ROCvA Hans Bergeman Noorderpoort Netwerkschool Antoine Derksen Graafschap College
Marcel Alberts itelligence Karin Bergwerff Spring Instituut Marien van Breukelen Kennisnet Hans Derksen Roc Nijmegen
Marian Alberts ROC Rivor Jeannie Bertens-Marcelis Koning Willem I College Harry Brink Graafschap College Marleen Deuss ROC Nijmegen
Wim van Amersfoort Regio College Anneke Beukers BMC Jessica van den Brink ROC Aventus Wim Diender Deltion College
Jeroen Ankersmit ROC van Amsterdam Roelie Beunk ROC van Twente Jan Broeken IT Workz Christ Diepstraten Koning Willem I College
Engel Antonides Alfa-college lisan van Beurden ROC West-Brabant Suzanne van Broekhoven ROC Rivor Marc Dietzenbacher Leeuwenborgh
Dave van Antwerpen ROC Rijn IJssel Pauline van Bezooijen ROC West-Brabant Joke Broekhuizen ROC Rivor Opleidingen
Marion Arends Alfa-college Carin Biesterbosch-Gunst ROC Zeeland Theo Broeren Zadkine Anne Dijk Groenhorst College
Marga Arts Verhoeven Helicon Opleidingen Yvonne Bijenhof ROC van Twente Iwan Brouns Omix - Organiseren van Mo van Dijk Kenniscentrum
140 Ron van As Grafisch Lyceum Marijke Bijnens-van Leeuwenborgh Onderwijs & ICT Bèta Techniek / 141
Vincent Brouwer Deltion College
pagina
pagina
Rotterdam Cruijsen Opleidingen Technocentrum Zuidelijk
Betsie Assen Noorderpoortcollege Aletta bijsterveld ROC Flevoland Richard Brouwer ROCvA Gelderland
Floor Augustijn - ROC Leiden Sandra Bijwaard Zadkine Gertjan van der Brugge ROC Westerschelde Geert van Dijken Conoscenza Consult
van de Nes Michiel Bilstra Deltion College Karin de Bruijn ROC Zeeland Cor Dijks Deltion College
Inge van Baalen ROC Aventus Don Binnendijk Hogeschool Zuyd Lies de Bruijn De Bruijn Advies Emma Dijkstra Regio College
Evelien van Baaren Graafschap College Anton Bitter ROC Zeeland Marino de Bruijn Koning Willem 1 College Ernst Dobber ROC Nova College
Joep Baars SVH Han Blaauw ROC Twente Patrick de Bruijn ROC Westerschelde Thecla van Doesum ROC Zeeland
Heleen van Baarsen Hout- en Hindrik Blaauw ROC van Twente Albert de Bruijn RPCZ/Bazalt Camille van Dongen Itelligence BV
Meubileringscollege Joyce Blauwhoff ROC Nova College Magda Bruin MBO Diensten Tess van Dongen ROC van Amsterdam
Corine Baart ROC van Twente Hanneke van Bleek ROC Nijmegen Ton Bruining KPC Groep Simone van der Donk ROC Aventus
Joke Backelandt ROC van Twente Frans Bleumer ROC West-Brabant Anneke Bruinstroop Noorderpoortcollege Pieterke Donkerbroek Noorderpoort
Klaas Bakker Deltion College Anke van den Blink ROC Nijmegen Hans Brummer Stichting SintLucas - Helene Donkers ROC Aventus
Lenie Bakker gilde opleidingen ROC Ritzo Bloem ROC van Twente de eindhovense school Dik van Donselaar Groenhorst College
Leo Bakker Kennisnet Vincent Blokhuis ROC van Twente Michiel Bugter Uitgeverij Malmberg Tineke Doornebosch Rijn IJssel
Emmy Bakker ROC West-Brabant Frans Blom Arcus College Stan Buil Graafschap College Marieke Doosje Drenthe College
Niek Barendregt Edudelta Onderwijsgroep Ad Blonk Hoornbeeck College Gert Buisman Alfa-college René Dopper ROC Rijn IJssel
Rudolf Barkhuijsen ROC Rijn IJssel Luud Bochem MBO Raad Ren van Buiten ROC Midden Nederland Anton van Doren ROC West-Brabant
Jan Bartling Sambo~ICT Anke de Boeije Helicon Opleidingen Walter Buitendijk ROC West-Brabant Minke te Dorsthorst Graafschapcollege
Monica Bau Santos Deltion College Jan Boele Da Vinci College Tineke Buitenwerf ROC Flevoland Jeroen van Drie Edudelta
Maartje van der Beek Leeuwenborgh rebecca boelens roc zeeland Anke Burger Regio College Onderwijsgroep
Opleidingen Bernard de Boer Deltion College Hans Burgmans KPC Groep Marianne Driessen CINOP
Eli van Beekveld SintLucas Jacob de Boer KPMG Els Bus-Verdult ROC Zeeland Jan Dronkert ROC van Twente
Sandra Beentjes Grafisch Lyceum Utrecht Andries Boer Markiezaat College Klaas Buter ROC Rijn IJssel Erna Dros Alfa-College
Fred Beijleveldt Alfa-college Peter den Boer ROC West Brabant Andre Cairo ROCvA Mieke Droste ROC van Twente
Niek Bekhuis ROC van Twente lambert boerman rocva Sandra Campos Espinoza Regio College Gerard den Dubbelden ROC Midden Nederland
Lilian Bekkers Da Vinci College Kees den Bok Hoornbeeck College Cees Caron ROC West Brabant Kees Jan van ROC Nijmegen
Jos Beks KPC Groep Ruud Bolsius KPC Groep Louske Cazemier Da Vinci College Duijvenvoorde
73. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Jeroen den Dunnen Grafisch Lyceum Miriam Goes-Daniels Ruud de Moorcentrum, Paul Hertel ROCvA Reinoud Jager Jager-educatief
Rotterdam Open Universiteit Jannes Hessels Uitgeverij Edu'Actief b.v. Irma Jannink ROC Aventus
Franske van Duuren Kenniscentrum Bèta F.B. van Goor Vitalis College, Geert van den Heuvel Helicon - De Groene Luc Jans Deltion College
Techniek onderdeel van Campus Agnes Jansen AOC Raad
Leen Ebert Simac Quadcore bv ROC West-Brabant Suzan Heydanus ROC Rivor Pieter Jansen KPC groep
Mike van Eck ROC Westerschelde Inge Goris ROC Rivor Leonard Hilbers Deltion college Darco Jansen Open Universiteit -
Frans van Eekelen ROC van Twente Carl Govers Onderwijsgroep Tilburg Roy hildenbrant Onderwijsgroep Tilburg Ruud de Moor Centrum
Ineke van Eekhout- Da Vinci College Catherine van de Graaf C. van de Graaf & Math Hirsch Arcus College Frans Jansen Open Universiteit -
Wiggers Partners Mazze van Hoboken ROC West-Brabant Ruud de Moor Centrum
Bart van der Eerden Graafschap College Christien de Graaff Alfa-college Ludo Hodzelmans CITAVERDE College José Jansen-Gulen ROC Nijmegen
Ron Eijkenboom Leeuwenborgh Michel Greven ROC van Twente Rinaldo Hodzelmans Leeuwenborgh Robert Jan Janssen Helicon Opleidingen
Opleidingen Rik Griffioen Da Vinci College Opleidingen Toon Janssen ROC van Twente
Evert van Eijndhoven Helicon Nelie Groen ROC van Amsterdam Max Hoefeijzers Da Vinci College Conny Janus - Cingel College
Henny van Eil-Goossens ROC West-Brabant Jane Groenendijk Examenbank RBA-4 Hein van den Hoek ROC Nijmegen van Beurden
Ellen Elemans-Almekinders Consortium voor Sense de Groot ROC A12 Jac Hoek Roc Zeeland Michel Jehee ROC Leiden
Innovatie Margreet de Groot Wellantcollege Leo van den Hoek cmc Leo van den Hoek & Klaas Jellema AOC Oost
Martha Elsinga ROC Zeeland Sjaak de Groot Edudelta Partners jack de Jong Albeda College
Alie Elzinga Deltion College Onderwijsgroep Claus Hoekstra ROC A12 Douwe de Jong Deltion College Zwolle
Ferdi van Engelen ROC Leiden Wouter Groothedde ROC Rijn IJssel Albert Jan Hoeve Cinop Guus de Jong Koning Willem I College
Bas Engelen Advitrae Bert Groothengel ROC van Twente Annemarie Hoevenaars Consortium voor Tanja de Jong ROC Rivor
Kees Engelhart Noordhoff Uitgevers Andries Grosman Nimeto Utrecht Innovatie Leo de Jonge ROC Zeeland
Jan Engels Drenthe College Toinny Gründemann MBO Raad Joop Hoevers Arcus College Eric Jongepier Sambo~ICT
Dick van der Ent De Overdracht Ad in den Haak ThiemeMeulenhoff Conny Hof ROC Nova College Joost de Jongh ROC West-Brabant
Bram Esselink ROC Nijmegen Martin de Haan ROCvA Wieteke Hoftijzer ROC Nijmegen Els Jongsma Wellantcollege
Annemarie van Essen Overijsselse Bibliotheek Nicole Haanen Gilde Opleidingen Karin Hol Deltion College Marina Jonker ROC de Leijgraaf
Dienst Henriëtte de Haas ROC Eindhoven Ronaut den Hollander ROC Westerschelde Heidi Jonker Noorderpoort
Margriet Everaert ROC Nijmegen Jaap Haasnoot ROC Leiden Koen Holscher ROC Midden Nederland Lindie Joosse ROC Zeeland
Jan Eversdijk ROC Zeeland Danielle Habets ROC van Amsterdam Esther Homan ROC van Twente Peter Joskin Leeuwenborgh
Jan Faber MBO Diensten Jacques Haenen Albeda College Dianne Hondorp Grafisch Lyceum Opleidingen
José Faber-Bosma MBO Raad Truus Hafkamp - Da Vinci College Rotterdam Ton Kallenberg ROC Leiden
Ammir Farokhi Deltion College van Heiningen Karin van Hoof Arcus College Sandra Kamminga ROC van Amsterdam
Jean-Marie Feijs Leeuwenborgh Anita Hagen ROC Zeeland Lieke Hooft Van Koning Willem I College alie kamphuis CINOP
Opleidingen Anja Hagenaars ROC Rijn IJssel Huysduynen Francien van Kan Da VInci College
Margot Felix Leeuwenborgh Liesbeth Hagenaars Vitalis College Maria van den Hoogen ROC Aventus Nel Kant Rijn IJssel
Opleidingen Atie Hagoort Albeda College Peter Hoogerbrugge Zadkine Piet de Kant ROC Aventus
Ed Fok Grafisch Lyceum Peter Hakvoort Cito Ben Hoogerdijk Hout- en Lida Kappetijn Zadkine
Rotterdam Paul Hamel SintLucas Meubileringscollege Maxim Kapteijns Winvision
Ton Fokker Ontwikkelcentrum John Hanswijk Kennisnet Dick Hoogstrate ROC Zeeland Willem Karssenberg Consortium voor
142 Rob Franken ROC West-Brabant Mieke van Hapert ROC Nijmegen Thecla van Hoogstraten Ster College, Innovatie 143
Jo Frijns Regio College Jan Harbers AOC Terra ROC Eindhoven Hans Kaspersen ROC van Amsterdam
pagina
pagina
Peter Gabriels ROC Zeeland Myra Harrems Grafisch Lyceum Utrecht Jacob Hop ROC Aventus Arjan kastelein ROC West-Brabant
Mar Gagestein Zadkine Piet van Hartingsveldt Hoornbeeck College Sandra ter Horst Kennisnet Dymphy Kees Arcus College
Marie-Claire Gambon ROC Mondriaan Cees den Hartog Deltion College Bauke Houtsma Groenhorst College monique keesom Groenhorstcollege
Harry Gankema KPC Groep Greetje Havinga ROC van Twente Anke ten Hove Alfa-college Gina Keetman Stichting Praktijkleren
Angelica de Gans Albeda College Gerard Hazewinkel ROC van Twente Sebastiaan ten Hove tibbe company Hein-Jan Keijzer MBO Raad
Ton Geelen Rijn IJssel Harry Heerts ROC van Twente Saskia Hovinga Swaen project- Roger Keller AOC Oost
Threes Geelen ROC A12 Frank Heezemans SintLucas management en advies Inge Kemperman ROC van Twente
Marleen Geelen ROC Rijn IJssel Cock van der Heijden Leeuwenborgh Opleidin- Henk Huberts Alfa-college Eric Kerckhaert ROC Westerschelde
Jos Geerligs ROC Landstede - gen Wim Huiberts Clusius College Alma Kerling ROC van Amsterdam
Raccent BV Hannie van der Heijden ROC Aventus Dirk Huiberts ROC van Amsterdam Nico van Kessel ITS Nijmegen
Anke Geerts Helicon Opleidingen Ger Heijligers Gilde Opleidingen Paul van Huijkelom ROC Midden Nederland Maaike van Kessel Van Kessel & Oosterhof
John Gelderblom Stoas Informatisering BV Betty Heimans-Polk Grafisch Lyceum Utrecht jacqueline huijsmans Graafschap College Mieke van Keulen Kennisnet
Marcel Gerds Alfa-college Albert Heininga Noorderpoortcollege Toine Huijsmans MBO Raad Thea Keune-Mocking ROC Rivor
Frank Gerritsen Helicon Opleidingen Marjolein Held Koning Willem 1 college Klaas Huizenga ROCvA Karin Kienhuis Alfa-college
Teun Gerritsen ROC Aventus Erwin Heldoorn ROC Flevoland Jef van den Hurk M&I/Partners Gerard Kikstra ROC Flevoland
Jan Gerritsen ROC Aventus Robert Helmer Albeda college Paul van den Hurk Stoas Informatisering Bob Klaasen Kennisnet
Cor van Gerven Koning Willem I College Herman Hempen Deltion College Saskia Huybers ROC Ter AA Leo Kleijnen Leeuwenborgh
Karin Geurts KG Opleiding&Advies Karin Hendrich ROC Rivor Kiki Huynen-Becks Leeuwenborgh Opleidingen
Lilian Geven ROC van Twente Marc Hendriks Ontwikkelcentrum Opleidingen Marjolijn Kleingeld ROC Eindhoven
Tom Giesen ROC Friese Poort Edwin Hendriks ROC van Twente, Suzan Ingelse Deltion College Christiaan Klerk Arlande bv
Aja Gil saMBO~ICT MBO College voor Gerrit-Jan van Ingen ROC A12 Els Klerks Gilde Opleidingen
George van Gimst ROC Westerschelde Zorg & Welzijn Guy van Iperen TETA opleidngen Gert de Kleuver Ichthus College
Henk-Jan van Ginkel saMBO~ICT Chris Hengeveld Alfa-college Bob Jacobs ROCVA Arnold Klieverik ROC van Twente
Jaap Glerum ROC Zeeland Anneke Hermsen HMC vakschool Gert-Jan Jacobs ROC Nijmegen Pieter Klijs IT Works
Annejet Goede ROC West-Brabant voor hout- meubel Mieke Jacobse ROC Nova College Jan Klomp ROC Nijmegen
en interieur Edo de Jaeger ROC van Amsterdam Henk Knevelbaard Alfa-college
74. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
J.Th.M. van Knigge ROC Leiden Lidia Langerijs ROC Deltion College Ghislaine Meijer Leeuwenborgh Jos van Odijk Amarantis
Antoinette Knoet-Michels ROC Ter AA John Lankheet Da Vinci College Opleidingen Onderwijsgroep
Joost Knol ROC Nova College Jan Lanting Deltion College Hans Meijer Noorderpoort Lisette Offermans-Vijgen Leeuwenborgh
Hans Knopperts ROC A12 Johan Lapidaire SVH Mark Meijering Helicon Opleidingen Opleidingen
Marco Kocken ROC Leiden Sander Lapre Teta Opleidingen B.V. Pim Meijneke ROC Midden Nederland Ben Oligschläger de eindhovense school
Patrick Koekkoek Effect Consulting Ruud Lauffer Arcus College Jan Kees Meindersma Kennisnet Linda van Ommen ROC Eindhoven,
Wilfrie Koekkoek ROC Nijmegen Catharina Lautenbach ROC van Twente Henk Mekkring Deltion College School voor Welzijn,
Daniëlle Koeman ROC Leiden Peter Lauwen ROC West Brabant Olga Menten Grafisch Lyceum Cultuur & Onderwijs
Gelske Kok Albeda College Gerrit Lauwers Educus B.V. Rotterdam marjan onderwater regio college
Rob Kok Leeuwenborgh Gerrit Lauwers Stoas Learning Herman Meppelink Deltion College Anja Onderwater ROC Nova College
Opleidingen Nicolette Le Conté- ROC Zeeland Ine Meuffels Leeuwenborgh Yvonne Oomen ROC Zeeland
Saskia Kok Noordhoff Uitgevers Mijnsbergen Opleidingen Jan Ooms ROC van Twente
Harrie Kok ROC Nijmegen Thom Leblanc Leeuwenborgh Lourens van der Meulen ROC Midden Nederland Jeroen van den Oord ROC Zeeland
Anita Kollen ROC van Twente, Opleidingen Johanna van der Meulen - Noorderpoort Aad Oosterhof Van Kessel & Oosterhof
College voor Educatie Monique Leclercq ROC Nijmegen Broekhuizen Koen Oosterwaal ROC West-Brabant
Ine Komen ROC Flevoland Arend van der Lee Zadkine Bert Meulenkamp Nimeto Utrecht Meindert Jan Oostland AOC Terra
Cor Konings ROC Eindhoven Gerard Leeflang ROCvA Adrie Michels ROC van Twente Ton op de Weegh ROC Rivor
Martijn Kool Regio College john leeman ROC Zeeland Jolande Michiels ROC Ter AA Ivo van Opbergen Helicon
Margret Koolen ROC-Nijmegen Taco van Leeuwen Deltion College marleen michielsen Davinci College Bedrijfsopleidingen
Theo Koolen Helicon Opleidingen Myung van Leeuwen Kennisnet Erwin van Mieghem Rijnijssel Vakschool Peter Opheij Leeuwenborgh
Margo Koopman ROC van Twente Alet van Leeuwen ROC A12 Wageningen Opleidingen
Nicol Koopmans ROC van Twente Dagmar Leeuwerke - ROC Rivor Chris van Mil Markiezaat College Els Oprel Da Vinci College
Dick Koops Alfa-college Kusters (onderdeel Ed Ottevanger ROC West-Brabant
Tom Koot KPC Groep Jeroen Lek AOC Oost/ Groene ROC West-Brabant) Marc Otto Deltion College
Willy Koppens Helicon - Studio T Lyceum Marcel Miltenburg Spring Instituut Gert Jan Oude Wesselink Alfa-College
Irene de Kort KPC Groep Erik Lelieveld ROC Nijmegen Rob Mioch APS José Oudejans Hout- en
Michael de Kort ROC Aventus Melle Lelieveld Winvision Paulo Moekotte ROC van Twente Meubileringscollege
Willy Korteweg Albeda College Manny Liebregt ROC Ter AA George Moerkerke Open Universiteit Willem den Ouden Avans Hogeschool
Bert Kortman Hout- en Gretha Liefers ROC Aventus Jennifer Moesker saMBO~ICT Shera Out ROC Zeeland
Meubileringscollege Annette van Liere ROC van Twente Anja Moesker ROC A12 Hans overbeek ROC Flevoland
Wendy Koster ROC Nijmegen Joop ter Linde Regio College Irma Mol ROC Zeeland Marijke Overdijk ROC Nova College
Robby Kotzebue ROC Zeeland Gert van der Linde ROC A12 Richard van der Molen Landstede Barbara Overeem Hout- en
Arjen Koudijs Itellilgencen Frans van der Linden Vitalis College Beroepsopleidingen Meubileringscollege
Mark Kouwenberg Helicon Opleidingen Mandy van der linden Da Vinci College Henk van der Molen Educus B.V. MBO Vakschool
Ingrid van Kraaij ROC Nijmegen Kristel Linsen Leeuwenborgh Paul Molenaar ROC Friese Poort Gerard Overkamp Nimeto Utrecht
Coen Kraak ROCvA Opleidingen Mitch Molnar ROCvA Bastiaan Overmars ThiemeMeulenhoff
Peter Kraft Cito sylvia lobbe Wellantcollege Rene Mondriaan ROC Westerschelde Ton Paffen ROC Nova College
Eveline Kratz Maintenance Education Berry Lodder ROC Aventus Anita de Moor NetwerkschoolA Roy Palmen Leeuwenborgh
144 Consortium Marijke van Loenen Rijn IJssel Rob Muermans Helicon Opleidingen 145
Paul Kremers Helicon Opleidingen Frank Lommers roc Rivor Yvonne Mul- d Haen ROC van Amsterdam Marielle Pattenier ROC Zeeland
pagina
pagina
Adrie Krielaart Edudelta College Jacqueline van der Loo Bureau hutspot Harm Mulder Leeuwenborgh Fieny Peerboom MBO Diensten
Gerard Krikken Alfa-college Arnold Looije Hout- en Opleidingen Wim Peeters Helicon
Jan Kroep Da Vinci College Meubileringscollege Ineke Mulder Onderwijsgroep Noord Bedrijfsopleidingen
arend kroeze Noorderpoortcollege Evert Jan Looise ROC Zeeland Monique Mulders ROC Rivor Jan Peeters Leeuwenborgh
Erika Krone BMC Nel van Loon Gilde Opleidingen Monique Muller ROC Nova College Opleidingen
Ria Kroon ROCvA Peter Loonen Onderwijsadviesbureau stella mutsaers Graafschapcollege Joris Peeters ROC West-Brabant
Truda Kruijer Groenhorst College Dekkers bv Imre Mutsaers Koning Willem I College Danielle van Pelt NOVA college
Gert Kruitbosch ROC West-Brabant Hans Lulof ROC van twente Dimitri Nadorp ROC Rivor Gerard Peters ROC van Twente
Gerard Kruizinga ROC van Twente Kees Luysterburg Kellebeek College Nout Nagtegaal ROC Zeeland Sander Peters Albeda College
Fijbe Kruizinga Alfa-college Monique M. Groot Zevert ROC van Twente Marion van Neerven Helicon Opleidingen Margriet Philipsen Interstudie NDO
Rien Kuijken ROC Zeeland Wouter Maaskant ROC Zeeland Harry Neger ROC Zeeland Klaske Piebenga Noordhoff Uitgevers
Jeanet Kuijt ThiemeMeulenhoff BV Conny Mackenzie Graafschap College Klasien de Nekker ROC Nijmegen Wietske Piek ROC Ter AA
Bart van Kuik KPC groep Jef Mahieu ROC West-Brabant Marijn Nelen ROC Zeeland Erwin Pierik MBO Raad
Bert van de Kuilen ROC van Twente Jaap de Mare Mare Consulting Karin van Nieuwenhuijzen Kellebeek College Andre Pierik ROC Rijn Ijssel
Ben Kupers AOC-Oost Jeroen Maree ROC Rijn IJssel Jan Nieuwenhuizen ROC Midden Nederland Bea Pieschel-van Beers ROC Eindhoven
Henk Kuppens MBO raad Ina Maring-van der Veen Drenthe College Kees Nieuwenhuyse Graafschap College Ronnie Pieters Noorderpoortcollege
Monique de Laat ROC A12 Ton Martens People Do Change Kees Nieuwenhuyzen ROC Zeeland Kees Pipping Da Vinci College
Petra Lagarde Grafisch Lyceum Lucien Massar ROC Zeeland Mark Nieuwesteeg itelligence Jan Pleizier Hoornbeeck College
Rotterdam Jouko van der Mast Onverharde Weg Hans van Nieuwkerk MBO 2010 Rob van der Ploeg Uitgeverij Edu'Actief
Martine Lakerveld ROC Nova College Wim Matthijsse Deltion College Rob Nijssen ROC Nova College Stefanie Plompen ROC Aventus
marjo Lam ROC Landstede Annet van Mazijk ROC van Twente Kees van Noord ROC West-Brabant Ingrid van der Pluym ROC Nijmegen
Jan Lammerink ROC van Twente Inge Meere Da Vinci College Anka Noorda-Bolt AOC Terra Peter van der Poel Wellantcollege
Charlot Lammers Kennisnet Hennie van Meerkerk ROC Zeeland Erik van Noordenne Da Vinci College Mirjam van Poelgeest ROCvA
Harold Lammertink Helicon Opleidingen Rianne van der Meij Grafisch Lyceum Hans Norbart IT works bv Wim van de Pol Noorderpoort
Carla Langen Leeuwenborgh Rotterdam Diny Norbart ROC West-Brabant Paul Ponten ROC Flevoland
Opleidingen Daan Meijer Hoornbeeck College Ineke Nusmeier-Takman roc van twente Jolanda Pool Deltion college
75. Dé Managementconferentie 2011 Conference by the Sea
Sandra Poorthuis ROCvA Pier Santema Drenthe College Nilufer Sonmezer-Duyar Da Vinci College Monique Uuldriks Albeda College
Leonore Pop Kenteq Hans Schaepkens Koning Willem I College Folkert Sonsma Alfa-college van Rossum
Herman Post ROC Leiden Marin van Schaick ROC Aventus laldjiet soochit It workz Marieke ten Vaarwerk ROC van Twente
Monique Posthumus ROC Rivor Frans Schatorje ROC Nijmegen Monique Spaansen Zadkine Hans van der Valk Regio College
Janna Pot Noordhoff Uitgevers Ton Scheerhoorn Deltion College Johan Spape Zadkine Martin Van der Plas ROC Westerschelde
Aad Pot ROC Zeeland Inez van Schie ROC Zeeland Jacolien Spijkerboer Groenhorst College Jan-Ernst van Van Driel Deltion College
Willem de Potter Hoornbeeck College / Fenny Schiewold ROC Zeeland Edwin Spoelman ROC van Twente Jos van van Kollenburg MBO Raad
Van Lodenstein College Nieuwenhuijze Marcel Spoler Gilde Opleidingen Marcel van der Vecht Cito
Folkert Potze Graafschap College Diana Schijvenaars ROC West-Brabant Bernadet Sprenkeling ROC Nova College Pierre Veelenturf MBO Raad
Herbert Prange ROC van Amsterdam Edward Schilder Regio College Peter Sprinkhuizen Het Platform Astrid van Veen Albeda College
Theo Prins ROC van Amsterdam Wijnand Schilperoort BMC Beroepsonderwijs Lex van Veen Hout- en
Marcelien Prins ippel CIOS Goes-Breda Roelof Schilt AOC Terra / Johan Spronk Grafisch Lyceum Utrecht Meubileringscollege
Theo Prinssen Koning Willem I College Onderwijsgroep Noord Joost van der Staak Koning Willem I College Wietse van der Veen ROCvA
Marcelle van Proosdij Regio College Toine Schinkel Christelijke Alie Stam Deltion College Joyce in het Veld - Melis Albeda College
Gerard Pruim MicrowebEdu Onderwijsgroep Vallei & Dick van der Star Helicon - De Groene Joeke Veldman ROC A12
Rena Punt Cinop Gelderland-Midden Campus Ger Veldthuis Deltion College
Marijke van der Putten Inspirae Theo Schippers ROC Ter AA Marcel Starmans ROC Zeeland Noor van Velthoven ROC Nijmegen
Joan de Quartel ROC Zeeland Remi Scholten Circle Software Jan Steegh Rijn IJssel Cios Arnhem Hans van Veluwen ROC Aventus
Ruud Rabelink De Eindhovense School Marian Scholten ROc Nijmegen Johan van der Steen Da Vinci College Wim van Velzen ROC Mondriaan
Jitze Ramaker MBO Diensten Liesbeth Schoningh Christelijke Lideke Steen ROC van Twente Rob van de Ven KOCK - strategie |
Marcel Redeman Markiezaat College Onderwijsgroep Vallei & Kim van der Steen ROC West-Brabant management |
Ruud Reenalda SLO Gelderland-Midden International Office organisatie
Ger Reichrath Leeuwenborgh Marianne Schoonen ROC Zeeland Rik Steenaard ROC Zeeland Ameike van der Ven ROC Aventus
Opleidingen Mirjam Schoonhoven ROC Zeeland Yvonne van der MBO Raad Anna Verbeek Regio College
Ger Reijnders Da Vinci College Cees Schreuders ROC Rivor Steenhoven Henny Verbeek Vitalis College
Erik Reijnders Reijnders Advies en Dineke Schroevers-Loos ROC Zeeland Marianne Steenvoorde KPC Groep Robert Verbruggen ROC Flevoland
Ontwikkeling Irene Schrotenboer ROC van Twente Nelleke Stegeman Alfa College Peter Verdaasdonk Advitrae
Dolf Reith KPC Groep Hans Schuit BMC Yvonne aan de Stegge Roc van Twente Esther Verdegaal ROC Leiden
Ton Remeeus Stichting Praktijkleren Casper Schutte ROC Midden Nederland Suzanne Stellaard ROC Rivor Cok Vergeer ROC Midden Nederland
Rene de Reuver ROC Nova College Hans Schutte ROC van Twente Twan Stemkens MBO Raad Geert Vergoossen ROC Eindhoven
Els van Riel - Smit ROC van Twente Jacqueline de Schutter Van Beekveld & Jeroen van der Ster Alfa-college Annemiek Verhage- ROC Zeeland
Tom te Riele Deltion College Terpstra Organisatie Marian van der Sterren Koning Willem I College Hermens
Rudi ter Riet Omix - organiseren van Adviesbureau BV Peter Stolk ROC Leiden Juul Verhallen ROC West-Brabant
mens en ICT Rob Schuur Noorderpoort Hetty van Stratum ROC Flevoland Aad Verheij ROC Midden Nederland
Peter van 't Riet Hogeschool Windesheim Conny Seijbel ROC Zeeland Diana Streppel Noorderpoortcollege Josje Verhoeven Da Vinci College
Eveline Rijnen ROC Nijmegen Rob Seuren Noorderpoortcollege Rene Strijbosch KPC groep Yvonne Verhulsdonk Albeda College
Nancy Rijns ROC Nova College Vincent Severins Da Vinci College Lenie Stuurman Noorderpoort Frans Veringa Hout- en
Nels Rijvers ROC Zeeland Arno Siereveld Maritiem Instituut de Ellen Stuurop Drenthe College Meubileringscollege
146 Gerard Rikken ROC van Twente Ruyter Gerrie van Sunder ROC van Twente Edwin Verlangen ROC Eindhoven 147
Carel Rink ROC Rijn IJssel Paul Sijbers ROC Ter AA Camiel Swerink ROC van Twente Ben Vermeer ROC Flevoland
pagina
pagina
Marten Ris Regio College Rob Simmers Deltion College Geert Swinkels Koning Willem I College Jeroen Vermeulen Winvision
Yvonne Ris ROC van Amsterdam Leon Simons-Heldens Gilde Opleidingen Anita Teenstra Alfa-College Raymond Vermeulen ROC Aventus
Henk Ritzen ROC van Twente Ellen Slachter ROC Zadkine Willy Temmerman- Noorderpoort Arold Versluys ROC Zeeland
Jose Robben ROC Flevoland Ineke Slager - van ROC Zeeland van Nierop Rico Vervoorn ROC Mondriaan
Dirk Roebroek SintLucas Waardenburg Jan ten ten Doeschot Roc van Twente Frans Veul Nimeto Utrecht
Ger Roelen ROC Midden Nederland Cor Sluijter Cito Denny Terlouw HMC MBO Vakchool Rudi Videc Arcus College
Jaap Roffel ROC van Amsterdam Jan Smallegange Zadkine voor hout, meubel Rimco Viejou BMC groep
Rini van Roij Arcus college Renée Smeets Arcus College en interieur Ted van Vilsteren Graafschap College
Marinus Roijakkers Deltion College Susanne Smeets Gilde Opleidingen Toon Theunissen Arcus College Y Vincenten Baronie College
Marjon Roijmans De Eindhovense School Hans Smeets ROC van Twente Noud Theunissen09 Leeuwenborgh Gerrard Vinke Landstede
Leon Romkens ROC Eindhoven Marlene Smeets-Haest Arcus College Opleidingen Beroepsopleidingen
Rini Romme MBO Raad Leo Smid ROC Rijn Ijssel Hannette Tiemersma Da Vinci College Ben Visscher ROC van Amsterdam
Guido Ronnes ROC Nijmegen Rob Smit ROC Nova College dion tijssen De Groene Campus René Visser Da Vinci College
Hester van Roode Da Vinci College Marijke Smit-Bosch Koning Willem I College Germa Timmer Da Vinci College Janny Visser Groenhorst College
Wim de Roos Deltion College Annet Smith ROC Nova College Jos Toebes ROC van Twente Louw Visser ROC Aventus
Angela Rouwmaat ROC Nijmegen Remco Smits Gilde Opleidingen Janneke Toet ROC Flevoland Anke Visser Helicon Opleidingen
Marion Rozema Interstudie NDO Patrick Smits Leeuwenborgh Gertrud van Tol ROC ID College Gerda Vissers ROC Aventus
Wilfred Rubens Gilde Opleidingen Opleidingen Peter van der Tol ROC van Twente Fred van Vliet Grafisch Lyceum
Ron de Ruijter CIOS Leeuwenborgh Frank Smits Onderwijsgroep Tilburg Jacq Top ROC Rivor Rotterdam
Opleidingen Marianne Smitsmans Gilde Opleidingen Ingrid van Toren ROC West-Brabant Guido Voets Helicon Opleidingen
Liesbeth Ruinemans ROC Landstede Rolf Smook AOC Terra Fidan Torun ROC van Twente Anneloes Vogelaar Da Vinci College
Vera Ruitenberg ROC A12 Ben Smulders Da Vinci College Ronald van Tubbergh ROC van Twente Marionette Vogels KPC Groep
Peter Rutten ROC Nijmegen Hugo Snabilie ROC Leiden Celia Tuijnman ROC van Amsterdam Camiel volmer ROC Zeeland
Antonette Sanders KPC Groep Tineke Snel ROC Nova College Rosie van Uden Interstudie-ndo Janneke Voltman Colo
Lex Sanou Het Platform Hans Snijders ROC Nova College Jolien van Uden ROC van Twente Desirée Vonk Koning Willem I College
Beroepsonderwijs bernadette soethaert roc westerschelde Ruud van Uffelen SLO Marco ter Voorde ThiemeMeulenhoff
76. Jan Voortman Alfa-College Henny Wiltjer Noorderpoort
Pieter Vorstenbosch Stichting SintLucas - Rudolf Winius Friesland College
de eindhovense school Mark van Winkelen Hoornbeeck College
Koen Vos ROC Friese Poort Ricardo Winter ROC van Amsterdam
J. Vos ROC Rijn IJssel Karin Winters Paragin
Bob Vos Switch Automatisering Jaap Wisse ROC Westerschelde
bv Attie Wisse ROC Zeeland
Thijs Vossen Arcus College Arjen Wisse ROC Zeeland
Peter Vrancken Da Vinci College Ans van Wissen Regio College
Gerrit Vreugdenhil ROC van Amsterdam en Gertrud de Wit Regio College
ROC Flevoland Marja Witteveen Da Vinci College
Rein de Vries ROC A12 Maarten Woerden van Helicon Opleidingen
Jan Paul de Vries College voor Examens Frans van Woesik ROC Rivor
Rob de Vrind Koning Willem I College Gerard Woesthuis ROC van Twente
Ton van Vught ROC Aventus Jose Wopereis Graafschap College
Maarten Vuurmans Noordhoff Uitgevers Majo van der Woude ThiemeMeulenhoff
Jan Wagenaar ROC Friese Poort Tineke Wubs ROC van Amsterdam
Gert Wagenvoort Deltion College Louky Ydema ROC Nova College
Pieter Wahlen PlanIT@school / Patrick Zaat Leeuwenborgh
Econocom Nederland BV Opleidingen
Gerda Walst Amarantis Fred Zacht Kellebeek College
Onderwijsgroep (onderdeel ROC WB)
Yvonne Walvisch-Stokvis ROC Nova College Peter Zacht Onderwijsgroep Tilburg
Edith Wanschers ROC van Twente Gusta van der Zanden- Deltion College
Gijs Warbroek Winvision Peters
Mieke van de Warenburg Arcus College Roger Zandvliet Zadkine
Anja Wassing Diafero Consult Addy de Zeeuw Consortium voor
Margriet Wassing ROC Midden Nederland Innovatie
Jan Willem Wassink Deltion College Petra Zijlstra ROC Nova College
Peter Wattel ROC Friese Poort Han Zomer ROC van Twente
Marleen Wegh ROC Nijmegen Andre Zuidijk ROC Zeeland
Erik Weijers ROC Nijmegen Wim van der Zwan Edudelta
Ferenc Weisz ROC Zeeland Onderwijsgroep
Stephan Welie Hout- en Joke Zwanenburg D.I.P.O.
Meubileringscollege peter zwarter Noorderpoortcollege
Gerard Wesselo Gerard Wesselo & Gerard Zwerink ROC van Twente
Partners
Andre Wessels ROC van Twente
148 Maria Wessels Stichting Praktijkleren
Anneke Westerhuis ECBO
pagina
Rini Weststrate Netwerkschool
Bert Wetzels Leeuwenborgh
Opleidingen
Guido Wevers ROC van Twente
Frits van de Wiel ROC Ter AA
Sijko Wierenga Ricoh Nederland bv
Nicoline Wiersma Helicon
Bedrijfsopleidingen
Jannemieke Wijgergangs BMC
Jan Berend van der Wijk Noorderpoortcollege
Kees van Wijngaarden Omix, organiseren
mens en ict
Berth Wijshoff Leeuwenborgh
Opleidingen
Theo Wijtsma Deltion College
Alex Wilbrink Educator
Ronald Wilcke ROC van Amsterdam/
ROC Flevoland
Riekie Wilke ROC Eindhoven,
School voor Welzijn,
Cultuur & Onderwijs
Marty Willems ROC Eindhoven,
School voor Welzijn,
Cultuur & Onderwijs
Paula Willemse IVA
marjolein willemsen CSG Het Streek