Hist note form 5 chap 2
- 1. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA 1. PERJUANGAN PEMIMPIN TEMPATAN MENENTANG BRITISH Sebab-sebab penentangan Dasar British SEBAB penaklukan HURAIAN Eksploitasi terhadap ekonomi tempatan Pelaksanaan pentadbiran Barat terhadap masyarakat tempatan Kesulitan penduduk tempatan Pembesar tempatan kehilangan kuasa dan pengaruh Campur tangan British dalam adat resam tempatan 1
- 2. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA 2. PERISTIWA PENENTANGAN PEMIMPIN TEMPATAN Naning Penentangan oleh Dol Said Sebab penentangan: Tidak bersetuju dengan tindakan British menakluk Naning Ingkar arahan British supaya hantar 1/10 hasilnya sebagai ufti kepada negeri Melaka Kesan: British hantar tentera menyerang Naning pada tahun 1831 Pasukan British ditentang oleh Dol Said yg mendapat bantuan ketenteraan daripada Yam Tuan Ali dari Rembau, Syed Shaban, Penghulu Remai dan Rechat, Dato’ Kelana Sungai Ujong serta Penghulu Gemencheh Tentera Dol Said berjaya kalahkan tentera British British serang Naning sekali lagi pada akhir tahun 1832 dan Dol Said kalah kerana tidak dibantu oleh sesiapa Dol Said menyerah diri dan dibawa ke Melaka Sarawak Penentangan oleh Linggir Pemimpin kaum Iban di Saribas Sebab penentangan: a. James Brooke ingin menakluk daerah pedalaman b. James Brooke dan Kapten Farquhar menghalang pelayaran Linggir dan pengikutnya di Sungai Saribas Kesan: a. Lingir menyerang kapal Nemesis dekat Batang Lupar pada tahun 1849 b. Linggir dan pengikutnya kalah dalam pertempuran Penentangan oleh Rentap Pemimpin Iban Sebab penentangan: a. James Brooke bertindak hapuskan orang Iban di Sungai Skrang yg dianggap sebagai lanun Kesan: a. Rentap menyerang pasukan James Brooke di Kubu Nanga Skrang dan berjaya mengusir James Brooke b. James Brooke bertindak balas membakar kampung mereka memaksa Rentap dan pengikutnya berundur ke Bukit Sadok c. James Brooke sekali lagi menyerang Rentap dan berjaya mengalahkannya pada tahun 1861 d. Rentap terpaksa berundur ke Ulu Sungai Entabai dan serangannya semakin lemah Penentangan oleh Syarif Masahor dan Datu Patinggi Abdul Gapur Pemimpin orang Melayu di Sungai Rajang 2
- 3. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Sebab penentangan: a. Menolak penguasaan James Brooke di Sungai Rajang pada tahun 1857 b. Hilang kuasa memungut cukai dan hilang pengaruh terhadap penduduk tempatan Kesan: a. Syarif Masahor menyerang kubu James Brooke di Kanowit pada tahun 1858 b. Syarif Masahor dan Datu Patinggi menyerang James Brooke di Kuching tetapi gagal c. Syarif Masahor melarikan diri ke Brunei tetapi Sultan Brunei menyerahkannya kepada British di Singapura d. Datu PatinggiAbdul Gapur melarikan diri ke Betawi tetapi berjaya ditahan oleh Belanda dan diserahkan kepada James Brooke Sabah Penentangan oleh Mat Salleh – pemerintah daerah Tambunan dan Sungai Sugut Sebab penentangan: Syarikat Borneo Utara British (SBUB) menduduki kawasan pengaruh Mat Salleh SBUB laksanakan sistem cukai kepala dan surat perahu Pegawai-pegawai SBUB bersikap kasar kepada penduduk tempatan Kesan: Mat Salleh ke Sandakan untuk berbincang dengan SBUB pada tahun 1895 tetapi gagal Gabenor Beaufort menyerang dan membakar kampung Mat Salleh memaksa beliau melarikan diri 1897 – Mat Salleh dan pengikutnya melakukan serangan mengejut terhadap kubu SBUB di Pulau Gaya SBUB tawarkan pelan damai kepada Mat Salleh dengan menyerahkan Tambunan kepadanya tapi SBUB mungkir janji Mat Salleh menyerang SBUB sekali lagi dan dibalas dengan serangan SBUB terhadap kubu Mat Salleh Mat Salleh kalah dan meninggal dunia pada tahun 1900 Perak Penentangan oleh Dato’ Maharaja Lela (pembesar kelapan Perak) Sebab penentangan: Residen memungkiri peranannya sebagai penasihat seperti yg termaktub dalam Perjanjian Pangkor 1874 Pembesar Perak menolak sistem cukai yg menghapuskan hak mereka serta penguasaan British terhadap kawasan mereka 3
- 4. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Para pembesar menolak campur tangan British dalam adat resam dan hal ehwal tempatan J.W.W Birch tidak menghormati sistem social tempatan dan tidak tahu berbahasa Melayu Kesan dan peristiwa penentangan: Tarikh Peristiwa 20 Januari 1874 Februari 1875 21 Julai 1875 12 September 1875 31 1875 Oktober 2 November 1875 4
- 5. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA 13 November 1876 20 November 1877 Negeri Sembilan Penentangan oleh Yam Tuan Antah dan Dato’ Syahbandar Sungai Ujong Abdullah Tunggal Sebab penentangan: Dato’ Syahbandar Sungai Ujong enggan tandatangani perjanjian dengan British pada 21 April 1874 Dato’ Syahbandar juga menentang Dato’ Kelana Sungai Ujong (Syed Abdul Rahman) kerana mempelawa British campur tangan dalam pertikaian mereka Kesan: Dato’ Kelana Syed Abdul Rahman berjaya kalahkan Dato’ Syahbandar Abdullah Tunggal dengan bantuan British dan menguasai Sungai Ujong Dato’ Syahbandar Abdullah Tunggal berundur ke Selangor tetapi kembali semula ke Sungai Ujong dan tandatangani perjanjian dengan British pada 10 Nov 1874 Dato’ Syahbandar setuju meletak jawatan dan berhijrah ke Singapura Dato’ Kelana Syed Abdul Rahman dapat menguasai seluruh Sungai Ujong tetapi tertakluk di bawah penguasaan British 5
- 6. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Pahang Penentangan oleh Dato’ Bahaman Sebab penentangan: Menolak pelaksanaan undang-undang British yg bertentang dengan adat resam dan sistem politik tempatan Kuasa Dato’ Bahaman sebagai Orang Kaya Setia Perkasa Pahlawan Semantan terhakis kesan pengenalan undang-undang Barat Kesan: Dato’ Bahaman dan Tok Gajah serta Imam Rasul bersatu menentang British selama 5 tahun Tahun Peristiwa 1890 1891 1892 1894 1895 Dato’ Bahaman dan rakan-rakan dapat perlindungan daripada penduduk dan pembesar Terengganu dan Kelantan Dato’ Bahaman pindah ke Bangkok dan diberikan perlindungan politik oleh Raja Chulalongkorn Beliau menetap di Chieng Mai dan diberikan wang sara hidup 1000 baht dan meninggal dunia di sana Kelantan Penentangan oleh Tok Janggut Sebab penentangan: Membantah pelaksanaan sistem cukai yg diperkenalkan British dan enggan membayar cukai Bantahannya tidak dilayan oleh Pegawai Daerah Pasir Putih Pihak polis diarahkan tangkap Tok Janggut tetapi gagal Kesan: 1915 – Engku Besar Jeram, Tuan Ahmad, Penghulu Adam, Haji Said, Che Ishak serta rakyat tempatan menyerang Pasir Putih dan berjaya menguasainya 6
- 7. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Mereka membentuk kerajaan dengan Engku Besar Jeram sebagai Raja, Tok Janggut sebagai Perdana Menteri dan Che Ishak sebagai Pegawai Daerah British bawa masuk pasukan tentera dari Negeri-Negeri Selat dengan Kapal Perang H.M.S Cadmus dan mendarat di Tumpat Mei 1915 – British mulakan serangan di Saring Akibat serangan British perjuangan Tok Janggut dan pengikutnya lumpuh dan Tok Janggut terbunuh dalam serangan Terengganu Penentangan oleh Haji Abdul Rahman Limbong Sebab penentangan: Tidak puas hati dengan sistem cukai dan undang-undang tanah British yg diperkenalkan Kesan: Penduduk tempatan lancarkan serangan bersenjata pada Mei 1928 dan menyerang bangunan kerajaan di Kuala Berang dan kumpulan di Kuala Telemong siap sedia menunggu arahan British guna nama dan kuasa Sultan Terengganu dan hantar tiga orang pembesar yg membawa perintah sultan untuk tawan semula Kuala Berang Pasukan polis seramai 25 orang telah menyerang Kuala telemong dan berjaya tumpaskan kebangkitan penduduk Haji Abdul Rahman Limbong diserang oleh 50 orang polis yg dibawa dari Singapura yg berjaya menahannya dan beliau dibuang negeri ke Makkah 3. GERAKAN NASIONALISME SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Faktor-faktor pemangkin nasionalisme Faktor Huraian Pengenalan politik Barat sistem Perkembangan pendidikan sistem 7
- 8. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Dasar British Pendudukan Jepun Penguasaan Parti Komunis Malaya Kemunculan cetak mesin Gerakan Pan-Islamisme Sedunia 8
- 9. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Kesedaran serantau politik 4. GERAKAN ISLAH DALAM MENINGKATKAN MINDA BANGSA Maksud Gerakan Islah Gerakan yg berusaha memperbetulkan pandangan masyarakat Melayu terhadap Islam Dipimpin oleh Kaum Muda yg mendapat pendidikan di Asia Barat Tokoh Gerakan Islah Sheikh Tahir Jalaludin Syed Sheikh al-Hadi Dr. Burhanuddin al-Helmy Akhbar/ majalah sebagai saluran Gerakan Islah Al-Imam Neracha Idaran Zaman Pengasuh Matlamat Gerakan Islah Memperbetulkan pandangan masyarakat terhadap ajaran Islam dan menjana ajaran Islam untuk memajukan ekonomi, politik dan sosial orang Melayu Mengkritik penjajah Mengkritik raja dan pembesar Melayu yg tidak berperanan penting dalam memajukan orang Melayu Halangan/Tentangan Gerakan Kaum Muda ditentang oleh Kaum Tua yg terdiri drpd golongan alim ulama 9
- 10. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Kaum Tua telah menguasai masyarakat dengan fahaman bahawa Islam adalah tentang akhirat dan menekankan fardu ain sahaja Gerakan Kaum Muda bergerak dengan baik di Negeri-Negeri Selat sahaja kerana beberapa undang-undang telah dikeluarkan di Negeri-negeri Melayu bagi menghalang pengaruh Kaum Muda Undang-undang tersebut tidak membenarkan sebarang kegiatan dakwah Islam dilakukan tanpa kebenaran Sultan Risalah dan buku Kaum Muda dilarang dibawa masuk ke negeri-negeri Melayu Sumbangan Kaum Muda Menubuhkan beberapa buah madrasah yg menjalankan sistem pendidikan Islam yg meliputi dunia dan akhirat seperti fardu ain, ilmu hisab dan bahasa Inggeris Pelajar perempuan berpeluang mendapat pendidikan di madrasah 5. AKHBAR, MAJALAH DAN NOVEL: PENGGERAK KESEDARAN KEBANGSAAN Akhbar, majalah dan novel berperanan penting dlm melahirkan semangat kebangsaan Penulis terkenal: 1920-an: Zainal Abidin bin Ahmad (Za’ba) 1930-an: Dato’ Onn Jaafar dan Abdul Rahim Kajai Hasil penulisan mereka membangkitkan kesedaran untuk memajukan diri, bersatu padu serta mengkritik dasar-dasar penjajah yg menekan org Melayu Akhbar Akhbar Warta Malaya Lembaga Malaya Majlis Utusan Melayu Warta Negara Fajar Sarawak Aspek Sosial/ Pendidikan Isu Memajukan pendidikan tinggi org Melayu Menggalakkan pendidikan untuk anak perempuan Menyeru org Melayu supaya tinggalkan sikap negatif Menggalakkan tabungan di kalangan org Melayu utk pendidikan anak-anak Mementingkan kemahiran tradisional seperti pertukangan dan kerja tangan Mementingkan pendidikan bahasa Inggeris utk kemajuan org Melayu Meminta taraf sekolah Melayu dibaiki dengan memberikan nilai ekonomi Memartabatkan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi dlm pentadbiran British Mengekalkan nilai-nilai baik masyarakat Melayu 10
- 11. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Akhbar Aspek Ekonomi Isu Kurangkan kemasukan pedagang luar yg mengancam ekonomi tempatan Galakkan org Melayu terlibat dlm aktiviti ekonomi Melarang org Melayu daripada menjual tanah mereka Menyeru org Melayu supaya berjimat cermat Meminta British mengadakan kampung khas org Melayu di Kuala Lumpur Mengkritik British kerana mengurangkan kuasa-kuasa Raja-raja Melayu Megkritik para pembesar dan raja-raja Melayu kerana tidak melaksanakan kepimpinan sewajarnya Menolak dasar pilih kasih British dlm pentadbiran kerajaan Menuntut diadakan Malay Administrative Service (M.A.S) – melindungi org Melayu dlm perkhidmatan kerajaan Menyeru org Melayu supaya bersatu dlm sebuah pertubuhan kebangsaan Menentang tuntutan org luar terhadap politik tempatan Politik Majalah Majalah Guru Pengasuh Bulan Melayu Isu Pendidikan anak-anak Melayu Menyeru perpaduan di kalangan org Melayu Meniupkan semangat cinta Negara dan menentang penjajahan Membaiki taraf hidup org Melayu Memajukan bahasa dan sastera Melayu Menggalakkan perpaduan di kalangan guru sebagai pemimpin bahasa Membincangkan soal pentafsiran Islam yg progresif bagi kemajuan ummah Menggalakkan pendidikan dikalangan org Melayu Memperluaskan ilmu dlm semua bidang Menggesa org Melayu menjauhkan diri drpd sifat buruk Menggalakkan perpaduan dikalangan guru perempuan Melayu Johor Menggalakkan wanita mendapat pendidikan utk kemajuan diri Mendorong wanita menjaga kesopanan dgn nilai-nilai Islam dan budaya Timur 11
- 12. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Novel Novel Tema semangat kebangsaan Keris Melaka – Ahmad Semangat perjuangan menentang penjajah Barat Bakhtiar Menghargai sumbangan tokoh-tokoh Kesultanan Melayu Melaka Gunakan sejarah sebagai inspirasi dan pedoman utk mendorong semangat perjuangan bangsa generasi muda Anak Mat Lela Gila – Semangat anak muda menentang penjajah Ishak Haji Muhammad Hargai warisan bangsa sendiri Semangat cintakan tanah air Menolak kesenangan demi maruah bangsa Putera Gunung Tahan – Semangat pemuda tempatan menjaga maruah bangsa Ishak Haji Muhammad Mencintai tanah air Bangga dengan kebolehan sendiri Gadis tempatan menolak cinta pegawai penjajah kerana tidak mahu jatuhkan maruah bangsa Melor Kuala Lumpur – Kebebasan wanita Harun Aminurrashid Kepentingan pendidikan moden di kalangan wanita Melayu Membuang pandangan negatif yg menghalang kemajuan bangsa 6. PERJUANGAN NASIONALISME OLEH PERSATUAN-PERSATUAN MELAYU Persatuan Melayu Huraian Kesatuan Melayu Singapura (KMS) Persatuan Sahabat Pena Malaya (PASPAM) 12
- 13. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA Persatuan Melayu Huraian Persatuan Negeri di Negeri-negeri Melayu Bersekutu Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak Persatuan Sahabat Pena Kesatuan Melayu Muda (KMM) 13
- 14. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA 7. GERAKAN NASIONALISME SEMASA PENDUDUKAN JEPUN Gerakan nasionalisme menghadapi tekanan dari Jepun Jepun jalankan dasar pemerintahan ketenteraan Sekat kebebasan bersuara penduduk Tanah Melayu Hanya beri kebebasan kepada pertubuhan yg menyokong Jepun tetapi terletak di bawah pengawasan Jepun Ahmad Boestamam tubuhkan Barisan Pemuda di Perak bagi menyatukan pemuda-pemuda Melayu dan melatih mereka berkawad sebagai tentera sukarela Jepun Kesan dasar Jepun: Gerakan bawah tanah menentang Jepun berlaku Parti Komunis Malaya tubuhkan Malayan People’s Anti-Japanese Army (MPAJA) utk menentang Jepun Disokong oleh British yg memberikan bantuan senjata Bekerjasama dgn British jalankan perang gerila terhadap Jepun Pasukan Bintang Tiga – ahli terdiri drpd Melayu, Cina dan India Org Melayu tubuhkan Force 136dan Pasukan Wataniah di Pahang Force 136 a. Ahli terdiri drpd pegawai-pegawai tadbir Melayu yg bekerjasama dgn tentera British b. Bergerak secara gerila di hutan c. Aktif di Kedah, Johor dan Pahang Pasukan Wataniah Pahang a. Anggota terdiri drpd guru, pegawai tadbir kerajaan dan org kampung Menjelang akhir pendudukan Jepun: Indonesia berusaha mendapatkan kemerdekaan drpd Jepun Ibrahim Haji Yaakob meminta Jepun memberikan kemerdekaan kepada tanah Melayu bersama-sama Indonesia – matlamat perjuangan asal KMM utk tubuhkan Melayu Raya/ Indonesia Raya Kesatuan Rakyat Indonesia Semenanjung (KRIS) ditubuhkan utk laksanakan tugas menuntut kemerdekaan Kongres pemuda KRIS diadakan di Kuala Lumpur bagi membincangkan persediaan kemerdekaan dgn Indonesia Kekalahan Jepun yg mendadak menyebabkan Soekarno isytiharkan kemerdekaan lebih awal iaitu pada 15 Ogos 1945 Kemerdekaan Tanah Melayu di bawah Indonesia dlm gagasan Melayu Raya @ Indonesia Raya gagal Tanah Melayu dikuasai semula oleh British pada September 1945 14
- 15. BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA 15