Learning PHP in Kurdistan

‫ف‬‫زماوی‬ ‫ێربَُوی‬PHP‫بًکُردی‬
‫فَرهی‬ ‫لۆگۆی‬PHP
ْ‫بَڵک‬ ،َ‫ًیی‬ ‫چــــبّگ‬ ‫کَضێکی‬ ‫یبى‬ ‫خۆهبى‬ ‫تبکَکَضی‬ ‫بیری‬ ‫زادەی‬ ،‫دەًْضرێي‬ ‫کْردی‬ ‫بَزهبًی‬ ‫لێرەّە‬ ‫ّاًبًَی‬ ‫زًجیرە‬ ‫ئَم‬
ّ‫در‬ ّ ‫زاًطتی‬ ًَ‫ّا‬ َّ‫ئ‬ ‫بَدەقی‬ ‫دەق‬ ‫بٌَهبی‬ ‫لَضَر‬‫فێربًّْی‬ ‫فَرهی‬ ‫کَلَضَرچبّی‬ َ‫ضتبًَی‬PHP/Manual.‫دەکرێت‬ ‫ڕاژە‬
‫ئبگبداری‬ ‫خْێٌَر‬ ْ‫ّەک‬ ‫تًَِب‬ .‫دەبێت‬ ‫بَردەّام‬ ًَ‫زهب‬ ‫ئَم‬ ‫لَفێربًّْی‬ ّ‫ًَُگب‬ ‫دّاَُهیي‬ ْ‫تبّەک‬ ‫ًَُگبّە‬ ‫یَکَم‬ َ‫ل‬ ًَ‫ّاًب‬ ‫ئَم‬
‫ًْێذە‬ ًَ‫بببَتب‬ ‫کَئَم‬ َ‫ئَّەب‬‫جًَببیػت‬ ‫دەًْضیي‬ َ‫ئێو‬ ْ‫َُرّەک‬ .َ‫َُی‬ ‫بَردەّام‬ ‫زۆرکردًی‬ ّ ‫بَچبکردًَّە‬ ‫پێْیطتی‬ ّ ‫کرێتَّە‬
‫دەیکَیي‬ ‫ّاًبًَدا‬ ‫ئَم‬ ‫لَکۆتبیی‬ .‫تێذابکَیت‬ ‫زۆرکردًی‬ ّ ‫دەرکردى‬ ‫یبى‬ ‫بکَیتَّە‬ ‫چبکیبى‬ ّ ‫بکَیت‬ ‫دەضتکبری‬ ‫دەتْاًیت‬
.‫ضّْدهًَذبي‬ ‫زیبتر‬ ْ‫تبّەک‬ ‫ئَلیکترۆًی‬ ‫بَپَرتّْکێکی‬
‫واَەڕۆک‬
o١‫پێذاّیطتی‬
o٢‫ًْضیٌی‬ ‫بۆ‬ ‫دەضتکبریکَرێک‬‫کۆدەکبى‬
o٣‫بَکبرُێٌَراًی‬ ‫بۆ‬‫ّیٌذۆز‬
o٤‫بَکبرُێٌَراًی‬ ‫بۆ‬‫لیٌْکص‬
o٥‫پػکٌیٌی‬‫ڕاژە‬
o٦َ‫ل‬ ‫پبراضتي‬PHP.ini
٦.١php.ini‫لَکْێیَ؟‬
٦.٢ً‫گر‬‫َُڵبژاردًَکبى‬ ‫گتریي‬‫چیي؟‬
٦.٢.١register_globals = Off
٦.٢.٢allow_url_fopen = Off
٦.٢.٣safe_mode = On
٦.٢.٤open_basedir = /path/to/www-directory
٦.٢.٥display_errors = Off
o٦.٢.٥.١‫َُڵَگَری‬‫لَکۆدەکب‬‫ى‬
٦.٢.٦disable_functions
٦.٢.٦log_errors = On
٦.٢.٦magic_quotes_gpc = On
o٦‫پَڕەیَکی‬ ‫درّضتکردًی‬PHP
o٦‫دەرەًجبم‬ ّ ‫ڕیسبًَذ‬[Output and strings]
٦.١‫دیبریکردًی‬‫ڕیسبًَذ‬
٦.٢ٍ‫ڕیس‬ ‫خػتَی‬ٍ‫د‬‫رببزبّْى‬ [escape sequences]

٦.٣‫ڕیسبًَذ‬ ‫تری‬ ‫جۆری‬‫دیبریکردى‬
o٩‫ضَرًج‬[Comments]
٩.١‫ضَرًج‬ ‫جۆرەکبًی‬PHP
٩.١.١‫ضَرًجی‬‫تبکذێڕی‬
٩.١.٢‫ضَرًجی‬‫کۆهَڵَدێڕی‬
٩.١.٣‫لَغێْەی‬ ‫ضَرًجی‬PHPDoc Style
٩.١.٤‫ضَرًج‬َ‫ب‬#
٩.٢‫ًبچبالککردى‬‫بَضَرًج‬))‫هراًذى‬
o١١‫گۆڕاّەکبى‬[Variables]
١١.١‫دراّەی‬ ‫جۆری‬(data type)‫چیي؟‬ ّ‫گۆڕا‬ ‫ــی‬
١١.٢‫ًبّی‬‫گۆڕاّە‬‫کبهًََى؟‬ ‫ڕێپێذراّەکبى‬
o١١‫کردەُێوب‬ ‫گرێذاًی‬[Concatenation operator]
١١.١‫درێژکردًَّە‬ ّ ‫گرێذاى‬‫کۆدی‬ ‫لَگَڵ‬HTML‫دا‬
١١.١.١‫درێژکردًَّەی‬‫گرێذاى‬
o١٢‫داًیػتٌَکبى‬(sessions)
١٢.١‫داًیػتٌی‬ ‫گۆڕاّەکبًی‬‫پِپ‬(PHP Session Variables)
١٢.٢‫داًیػتٌێکی‬ ‫دەضتپێکردًی‬PHP
١٢.٣‫گۆڕاّێکی‬ ‫کۆگبکردًی‬‫داًیػتي‬
١٢.٤‫ڕّّخبًذًی‬‫داًیػتٌێک‬
o١٣‫ژهبرەکبى‬[Numbers]
١٣.١ّ‫تَّا‬ ‫ژهبرەی‬Integer
١٣.٢‫کَرت‬ ‫ژهبرەی‬Float
o١٤‫بیرکبری‬[Calculation with numbers]
١٤.١‫کردە‬ ‫گرًگی‬‫بیرکبریَکبى‬
١٤.٢pow
o١٥‫پێکِبتَکۆًتڕۆڵ‬[Control structures]
١٥.١‫داتبی‬ ‫جۆرە‬boolean
١٥.٢‫پێکِبتَکۆًتڕۆڵ‬
١٥.٣ّ ‫ئَلتَرًتبیڤ‬‫ئًَجبهذاًی‬
١٥.٤َ‫َُڵَگ‬َ‫ل‬ ‫ری‬IF‫دا‬
o١٦‫بَراّرد‬ ‫کردەُێوبی‬[Compare operators]
١٦.١‫کردەُێوبی‬‫بَراّردی‬==
١٦.٢‫بَراّردی‬‫تر‬
١٦.٣‫کردەُێوبی‬ ّ ‫یَکطبًبّْى‬‫بَراّرد‬
o١٦‫لۆجیکی‬ ‫گرێذاًی‬[Logical Combinations]
١٦.١َ‫ب‬ ‫گرێذاى‬AND‫ـَّە‬
١٦.٢َ‫ب‬ ‫گرێذاى‬OR‫ــَّە‬
١٦.٣َ‫ب‬ ‫گرێذاى‬NOT‫ــَّە‬
١٦.٤َ‫ب‬ ‫گرێذاى‬NAND
١٦.٥َ‫ب‬ ‫گرێذاى‬NOR
١٦.٦َ‫ب‬ ‫گرێذاى‬XOR
١٦.٦َ‫ب‬ ‫گرێذاى‬XNOR
o١٦Switch statements
o١٩if-else Statement
١٩.١elseif
o٢١Statement in HTML

o٢١‫کْرتَکردًَّە‬[Abbreviations]
٢١.١Assignment operator
٢١.٢In-/decrement
o٢٢‫ئبڵقَکبى‬[Loops]
٢٢.١For
٢٢.١.١‫لّْپکردًی‬for‫خػتَدا‬ ْ‫لًَێ‬
٢٢.٢While
٢٢.٣DO-While
٢٢.٤foreach
o٢٣‫ڕیسەکَکبى‬[Arrays]
٢٣.١associative arrays
٢٣.٢nummeric arrays
٢٣.٣‫ڕیسەکبى‬ ‫ضڕیٌَّەی‬Remove Array
o٢٤Constants‫ًَگۆڕەکبى‬
٢٤.١‫تْخوی‬‫ًَگۆڕەکبى‬
o٢٥include
٢٥.١‫بَکبرُێٌبًی‬ ‫چۆًیَتی‬INCLUDE
o٢٦GET
‫پێداَیستی‬
‫ئَّەی‬ ‫بۆ‬‫زهبًی‬ ‫دەبێت‬ ،‫فێربیت‬ ًَ‫زهب‬ ‫ئَم‬ ‫بتْاًیت‬HTMLًَ‫لَزهب‬ ‫لَیَکێک‬ ‫ئَگَر‬ ،‫بساًیت‬ ‫بَدرّضتی‬
ْ‫ّەک‬ ‫گَّرەکبًی‬CّJAVA‫لَالت‬ ‫ڕًّّترە‬ ‫ئبضبًتر‬ ّ ‫بڕیْە‬ ‫ببغت‬ ‫پێػیٌَیَکی‬ ‫زۆر‬ .‫َُبێت‬ ‫غبرەزاییت‬
ّْ‫ضَرکَّت‬ ‫ّێبذاڕێژەری‬ .‫زهبًی‬ َ‫ئَّەی‬CSS‫تبهبغبی‬ َ‫بۆی‬ ،‫بپێکێت‬ ‫بَضَرکَّتّْیی‬CSS.َ‫بک‬
‫ئێطتبدا‬ ‫لَکبتی‬ ،‫کبرە‬ ‫ئَم‬ ‫بۆ‬ ‫َُبێت‬ ‫ببغت‬ ‫کَدەضتکبریکَرێکی/ًْضَرێکی‬ َ‫پێْیطت‬ ‫پبغبى‬‫دەضتکبریکَری‬
:ًَ‫لَّا‬ ،‫ڕادەپَڕێٌي‬ ‫بێخَّظ‬ ‫بَضَرکَّتّْیی‬ ‫کبرەکبى‬ ّ ‫زۆرى‬ ‫خۆڕایی‬
‫تێبیىی‬‫ًْضَرەکبًی‬ ّْ‫َُه‬ :WYSIWYGَ‫ًیی‬ ‫غبرەزایی‬ ‫بَڵگَی‬ ‫لێیبى‬ ‫غبرەزایی‬ ّ ‫کۆدەکبى‬ ‫ًْضیٌی‬ ‫بۆ‬ ‫ًَکراّە‬ ‫ئبهۆژگبری‬
.‫زهبًێک‬ ‫لَُیچ‬

o‫ًْضَری‬WYSIWYGْ‫ّەک‬FrontPage&Dreaweaver
‫دەستکاریکًر‬‫کۆدەکان‬ ‫وُسیىی‬ ‫بۆ‬ ‫ێک‬
NotePad++
Bluefish
Geany

Gedit
Medit
VIM
‫کۆدەکبًی‬ ‫َُبێت‬ ‫ڕاژەیَک‬ َ‫بَّەی‬ ‫پێْیطتت‬ ‫تۆ‬ ‫لَکۆتبییذا‬PHP‫ّەگَڕب‬ ‫لَضَر‬،‫زۆرى‬ ‫ڕاژەخْاز‬ ،‫خَیت‬
َ‫ب‬ ‫دەکَیي‬ ‫ئبهۆژگبری‬ ‫ّیٌذۆز‬ ‫بَکبرُێٌَراًی‬ ‫بۆ‬ ‫لێرەدا‬XAMPP:
‫َیىدۆز‬ ‫بًکارٌێىًراوی‬ ‫بۆ‬
XAMPP‫َُر‬‫ئَّە‬ ‫بَگػتی‬ ‫بَاڵم‬ ‫کبرە‬ ‫ئَم‬ ‫بۆ‬ ‫زۆرى‬ ‫تر‬ ‫ڕاژەخْازی‬ ‫چًَذە‬.‫دەزاًیي‬ ‫بَبٌَڕەت‬
‫لیىُکس‬ ‫بًکارٌێىًراوی‬ ‫بۆ‬
‫گْرزەی‬Mysql-ServerّPhpmyadminّphpphp‫بڵێیي‬ َ‫ّای‬ ‫درّضتر‬ ‫بَغێْەیَکی‬ ‫یبى‬ .ٌَ‫دابوَزرێ‬LAMP
‫داُبتّْە‬ ‫ّاًَکبًی‬ ‫بٌبغَی‬ ًَ‫پێذاّیطتیب‬ ّ ‫ضَرەتب‬ ‫ئَم‬ .ٌَ‫دابوَزرێ‬‫ئًَجبم‬ ‫کبرەکبى‬ ‫کێػَیَک‬ ‫ُیچ‬ ‫بَبێ‬ ّ ‫بَدرّضتی‬ ‫دەبێت‬ ،
.‫بیٌْضیت‬ ‫لَهَکۆکبى‬ ّ ‫بگَڕێی‬ ‫چبرەضَر‬ ‫بَدّای‬ َ‫کێػ‬ ‫لَبچْکتریي‬ ّ ‫بذەیت‬
‫دێبیبى‬ ّ ْ‫لَئْبًْت‬
# apt-get install apache2 apache2-doc php5 php5-mysql mysql-server
phpmyadmin
‫فیذۆرا‬
# yum install apache2 apache2-doc php5 php5-mysql mysql-server phpmyadmin
‫ڕاژە‬ ‫پشکىیىی‬

‫ّێ‬‫پَڕەی‬ ‫ٌَیَکی‬PHPinfoْ‫ئْبًْت‬ ‫ڕاژەی‬ ‫لَضَر‬ ‫ئبضبیی‬
‫َُڵبژاردًَکبًی‬ ‫جۆری‬ ّ ‫داهَزراًذى‬ ‫لَضَر‬ ‫زاًیبری‬ ‫بۆئَّەی‬PHPّ ‫گۆڕاّەکبى‬ ْ‫ّەک‬ َ‫ڕاژەی‬ َّ‫ئ‬ ‫لَضَر‬ ‫بساًیت‬
ّ ‫ضَرەکی‬ ‫بَضتَری‬GD Lib‫ًرخی‬ ْ‫ّەک‬ ‫تر‬ ‫زۆری‬ ّ ‫ڕاژە‬ ‫لَضَر‬ ‫داهَزراًذًی‬ َ‫َُی‬ ‫تبیبَتی‬ ‫گرًگی‬ ‫ڕۆژەدا‬ ‫کَلَم‬
:‫دابٌێ‬ ‫کۆدە‬ ‫ئَم‬ ‫ًْێذا‬ ‫لَپَڕەیَکی‬ .َ‫بیرۆک‬ ّ ‫ببرکردى‬
<?php
phpinfo();
?>
‫بٌێ‬ ‫ًبّی‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬phpinfo.php:‫لَّێبگَڕ‬ َ‫بک‬ ‫ببًگی‬ ّ ‫ضَرەکی‬ ‫بْخچَی‬ ْ‫ًێ‬ َ‫بک‬ ‫ببری‬ ّ
http://localhost/phpinfo.php
.‫بذات‬ ‫ًیػبى‬ ‫زاًیبریَکبى‬ ‫دەبێت‬
ً‫ل‬ ‫پاراسته‬PHP.ini
‫تْاًبی‬ ‫بَحْکوی‬PHPّ ‫کْى‬ ‫لَڕێگبی‬ ‫بَڕێژەیی‬ ‫کبت‬ ‫َُهبى‬ ،‫کبرەکبًی‬ ‫فراًّترکردًی‬ َ‫َُهیػ‬ ّ ‫ّێبذا‬ ‫لَبْارەکبًی‬
‫َُڵبژاردًَکبًی‬ ‫ڕێکخطتٌی‬ ‫کرۆکی‬ ‫دەزاًرێت‬ ْ‫ّەک‬ .‫دەبێت‬ ‫زۆرتر‬ ‫تێکذاًَکبى‬ ّ ‫پَالهبر‬ ‫کَلێٌَکبًَّە‬PHP‫ل‬‫َپَڕ‬‫ەی‬
PHP.ini‫دای‬‫چۆًیَتی‬ ‫خْدی‬ ‫لَضَر‬ ‫پبغبى‬ ّ ‫بي‬ ‫بٌَڕەت‬ ‫تبئًَذازەیَک‬ ‫َُڵبژاردًَکبى‬ ‫دەبێت‬ ‫گػتی‬ ‫غێْەیَکی‬ ْ‫َ.جبّەک‬
‫ئبهێرەی‬ َّ‫ئ‬ ‫کبری‬PHP‫ئبیب‬ .‫ّەضتبّە‬mod_php‫یبخْد‬ َ‫ـ‬suPHP‫یبى‬FastCGI‫ڕێکخر‬ ‫ّەچۆًیع‬ ‫ــیَ؟‬ًَ‫ئَّا‬ ‫اّە؟‬
‫بَگػتی‬ ،َ‫َُی‬ ‫خۆیبى‬ ‫ببغی‬ ّ ‫خراپی‬ ‫غێْەکبردا‬ ّ ‫لَجۆر‬ َ‫َُریَک‬mod_php‫ئبڵۆزە‬ ‫کَهتر‬ ّ ‫ضَرەتبیی‬ ‫بَخَڵکی‬ ‫ئبغٌبترە‬
‫دابَغکردًی‬ ‫لَبٌَهبکبًی‬ ‫غبرەزاییَکی‬ ‫ًَبێت‬ ‫ُیچ‬ َ‫ڕاژەخْازەک‬ ‫بَڕێْبَری‬ ‫یبى‬ ‫ڕاژە‬ ‫خبّەى‬ َ‫گرًگ‬ ‫زۆر‬ .‫تر‬ ‫لَّاًی‬
‫لَیًْیکطذا‬ ‫دەضَاڵت‬PermissionGroup and User‫تبکَضێک‬ ‫ڕًّّترە‬ ‫بۆی‬ ‫خبڵَکبى‬ ّ َ‫ّاًَک‬ ّْ‫َُه‬ ،‫َُبێت‬

‫ًَُگبّەکبًی‬ ‫دیبرتیي‬ ّ ‫گرًگتریي‬ ‫ضَر‬ ٌَ‫بخَی‬ َ‫پًَج‬ ‫ئَدەیي‬ ‫َُّڵ‬ ‫ّاًًَبًذا‬ ‫لَم‬ َ‫ئێو‬ .‫تربێت‬ ‫ضیطتَهی‬ ‫ضَر‬ ‫کَبَکبرُێٌَری‬
‫پبراضتٌی‬PHP.ini‫دەیڵێیٌَّە‬ ّ ‫دەیڵێیي‬ ‫کبت‬ ‫َُهبى‬ .‫بٌْضیي‬ ‫لَضَر‬ ‫کْرتَیَکی‬ ّ‫پ‬ ‫پاراسته‬‫دۆخ‬ ‫وـــــــــًک‬ ً‫رۆسًی‬.
َ‫کَب‬ ‫پَالهبرداى‬ ‫پڕۆگراهۆکَکبًی‬ ‫لَباڵّتریي‬ َ‫یَکێک‬C99/PHP-Shell‫ًبضراّە‬
php.ini‫لًکُێیً؟‬
‫ضْزە‬ ّ ْ‫ئْبًْت‬ ّ ‫دێبیبى‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ ‫دەگۆڕێت‬ ‫تر‬ ‫ضیطتَهێکی‬ ّ ‫دابَغکردى‬ ‫بۆ‬ ‫لیٌْکطَّە‬ ‫دابَغکرًێکی‬ ّ َ‫لَڕاژەیَک‬ ‫ئَهَیبى‬
‫لیٌْکطَّە‬ ‫ضیطتَهی‬ ‫کراّەی‬ ‫کۆدی‬ ‫بَحْکوی‬ ‫ڕاژە‬ ‫ًَُذێک‬ ‫(َُرچًَذە‬ ‫بَبٌَڕەت‬ ‫غێْەیَى‬ ‫بَم‬ ‫...ُتذ‬Linux modified
version:‫ئبُّبى‬ ‫بَگػتی‬ ‫بَاڵم‬ )‫بَکبردەبَى‬
/etc/php5/apache2/php.ini
‫ّەغبًذًی‬ ‫ئَگَر‬PHPَ‫ب‬ ّْ‫ب‬ ‫یَکطبى‬php5.
‫ڕاژەخْازی‬ ‫لَگَڵ‬ ّ ‫ّیٌذۆز‬ ‫لَضَر‬ ‫یبى‬XAMPPَ‫لێرەی‬ ‫دا‬
C:xamppphpphp.ini
‫ئَتْاًیت‬ ‫لیٌْکص‬ ‫دابَغکردًی‬ ‫بَتبیبَت‬ ‫تر‬ ‫ڕاژەکبًی‬ ‫بۆ‬
locate "php.ini"
.‫دۆزیٌَّەیبى‬ ‫بۆ‬ ‫بَکبربَریت‬
‫چیه؟‬ ‫ًٌڵبژاردوًکان‬ ‫گروگتریه‬

.‫دەًْضیي‬ ‫بۆ‬ ‫کْرتی‬ ‫غیکردًَّەی‬ ّ ‫ُۆکبر‬ ّ ‫ضَری‬ ٌَ‫دەخی‬ َ‫پًَج‬ َ‫گرًگ‬ ّ ‫دیبرە‬ ‫ئَّەی‬ ‫خبڵَکبى‬ ‫کرد‬ ‫ببضوبى‬ ْ‫ّەک‬
َ‫ڕاژەکبرەک‬ ‫دەبێت‬ ‫دەضتکبریَکبى‬ ‫پبظ‬ ‫گرًگتر‬ ‫لََُهّْی‬ ‫َُرّەُب‬Webserver(Apache(ْ‫تبّەک‬ ‫دابگیرضێٌتَّە‬
:‫لیٌْکص‬ ‫لَڕاژەی‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ .‫بي‬ ‫جێگیر‬ ‫گۆڕاًکبریَکبى‬
/etc/init.d/apache2 restart
ّْ‫َُه‬ ‫دّای‬ َ‫گرًگ‬ ‫زۆر‬ ‫غت‬ ‫َُهبى‬ .‫داگیرضبًذًَّەیَتی‬ َ‫ئبهبًجَک‬ ‫بَاڵم‬ ،‫َُبي‬ ‫تریع‬ ‫غێْەی‬ ّ ‫ئبهراز‬ ‫دەکرێت‬ ‫دیبرە‬
‫تَهبغبی‬ ‫کبرەکبى‬‫ڕاژە‬ ‫پشکىیىی‬‫داّە!؟‬ ‫ڕّیبى‬ ‫گۆڕاًکبریَکبى‬ ‫بساًیت‬ ‫بکَیت‬ َ‫ڕاژەک‬ ّ ‫هبڵپَڕ‬
register_globals = Off
‫داّاکردًی‬ ‫لَڕێگَی‬ ‫لَّەی‬ ‫دەگرێت‬ َ‫رێگ‬HTTP‫غَکرۆکَّە‬ ّCookies‫جێگیرەکبى‬ ‫گۆڕاّە‬Global Variables
‫ّادەکبت‬ ‫کبتذا‬ ‫َُهبى‬ .‫بکرێي‬ ‫دەضتکبری‬_$REQUEST.‫بکرێت‬ ‫لَگَڵ‬ ‫هبهَڵَی‬ ‫درّضتر‬
allow_url_fopen = Off
‫خباڵًَی‬ َّ‫ل‬ َ‫یَکێک‬ ‫ئَهَظ‬ ّ ‫ّەربگرى‬ ‫بَضتَرەکبى‬ ‫خبًَخْێَّە‬ ‫لَڕێگبی‬ ‫تًَِب‬ ‫ضکریپتَکبى‬ ّ َ‫پڕۆگراهۆک‬ ‫ّادەکبت‬ َ‫ئَه‬
.‫ُبکَرەّە‬ ‫لَالیَى‬ ‫پڕۆگراهۆکَکبى‬ ‫یبى‬ ‫ضکریت‬ ّ ‫ڕاژە‬ ‫غکبًذًی‬ ‫بۆ‬ ‫ّەردەگیرێت‬ ‫لێ‬ ‫ضّْدی‬ َ‫َُهیػ‬
safe_mode = On
ًَ‫َُڵبژارد‬ ‫گرًگتریي‬ ‫لََُرە‬َ‫ل‬ َ‫ببض‬ ‫گَّرەتریي‬ ‫تبئێطتب‬ ّ ٌَ‫پبراضت‬ ‫لێذّاًی‬ ‫جێگبی‬ ‫بببَتی‬ ‫پڕتریي‬ ّ ‫کبى‬PHPَ‫َُربۆی‬ ،‫دا‬
‫لَّەغبًذی‬ ‫بَخۆغحبڵیَّە‬PHP6ً‫چبالککرد‬ .‫ًبهێٌێت‬ ّ ‫دەکرێت‬ ‫بٌبڕ‬ ‫هڕە‬ ّ ‫هػت‬ ‫ئَم‬ ‫دەضڕێتَّە‬ ّ‫تَّا‬‫چیتر‬ َ‫ئَّەی‬ ‫بۆ‬ ‫ی‬
‫ئبهێری‬PHP‫َُژهبری‬ ‫تر‬ ‫بَّاتبیَکی‬ .‫تر‬ ‫ئَّاًی‬ ‫ًَک‬ ّ ‫بَکبرُێٌَرەداى‬ َّ‫ئ‬ ‫کَلَژێر‬ ‫َُبێت‬ ‫پَڕگبًَی‬ َّ‫ئ‬ ‫دەضَاڵتی‬ ‫تًَِب‬
data-www.‫بکَى‬ ‫بتْاًي‬ ‫چی‬ ‫تَهبغبی‬ ّ ‫بڕۆى‬ ‫دەتْاًي‬ ‫کْێ‬ ‫بۆ‬ ‫دەکبت‬ ‫ضٌْردار‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ ‫لیٌْکص‬ ‫ڕاژەی‬ ‫لَضَر‬
‫داهَزرا‬ ‫چۆًیَتی‬ ‫لَخْدی‬ ‫َُرچًَذە‬‫ئبهێری‬ ‫ًذًی‬PHPْ‫ّەک‬ ‫ضَرەّە‬ ‫لَّاًَی‬ ْ‫ّەک‬ ‫دەگۆڕێت‬ َ‫ئَه‬ ‫دا‬suPHPّ
FastCGI.‫پێکرد‬ ‫ئبهبژەهبى‬
open_basedir = /path/to/www-directory
‫بکرێت‬ ‫جێگیر‬ َ‫بْخچَی‬ َّ‫ئ‬ ‫ّادەکبت‬ َ‫ئَه‬ .‫پبراضتٌذا‬ ‫لَبْاری‬ ‫خبڵَکبى‬ ‫بَرچبّتریي‬ ّ ‫لَگرًگتریي‬ َ‫یَکێک‬ ‫غت‬ ‫َُهبى‬
‫تیبدا‬ ‫کَپڕۆگراهۆکَکبًی‬:َ‫ب‬ ًَ‫یَکطب‬ ‫ئێرەدا‬ ‫لَڕاژەکَی‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ .‫ًَبێت‬ ‫کبریگَریَکی‬ ‫ُیج‬ ‫لَدەرەّەیبى‬ ّ ‫دەخرێت‬ ‫ّەگَڕ‬
/var/www/webuser/chawg

‫ًَرهَکباڵی‬ َ‫َُی‬ ‫ڕاژە‬ ‫زۆر‬Plesk‫یبى‬CPanel‫بَّریبییَّە‬ ‫زۆر‬ ‫دەبێت‬ ‫بَکبردەبَى‬Vhost
‫کبتێک‬ ‫بَتبیبَت‬ ،‫بخَى‬ ‫ڕێک‬ ‫بَکبرُێٌَراى‬Mod_Rewrite‫بیت‬ ‫ّریب‬ ‫زۆر‬ ‫دەبێت‬ .‫بێت‬ ‫چبالک‬
‫خبّەى‬ ‫لَڕاژەی‬!‫ًَزیبتر‬ ّ ‫ًَکَهتر‬ ‫خۆی‬ ‫بَغَکَی‬ ‫بۆ‬ ‫بچێت‬ ‫بَکبرُێٌَرێک‬ ‫َُر‬ ‫بۆ‬ ‫کڕیبردا‬
display_errors = Off
‫تًَبًَت‬ ّ ‫هبڵپَڕ‬ ‫پَڕەکبًی‬ ‫بٌَچَی‬ ّ ‫بي‬ ّْ‫َُه‬ ‫َُڵَیکذا‬ ‫َُر‬ ‫بًّْی‬ ‫لَکبتی‬ ‫کَپَالهبردەر‬ ،‫دەکبت‬ ‫قْرضتر‬ َ‫ئَرک‬ َّ‫ئ‬ َ‫ئَه‬
‫خػتَی‬SQL.‫ببیٌێت‬ ‫بَکبرُێٌَر‬ ‫ًبّی‬ ّ ‫دراّە‬ ‫بٌکَی‬ ‫ًبّی‬ ّ:ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬
Warning: mysql_connect() [function.mysql-connect]: Access denied for user
'mysql_user'@'localhost'
(using password: YES) in W:wwwumdatabase2.php on line 2
Could not connect: Access denied for user 'mysql_user'@'localhost' (using
password: YES)
‫ژهبرەی‬ ‫یبى‬ ‫ُبّپۆل‬ ‫ًبّی‬ ‫تًَِب‬ ‫کْردی‬ ‫هبڵپَڕی‬ ‫زۆر‬IDّ‫تَّا‬ ‫بَڵگَی‬ ّ َ‫پَڕەی‬ ‫ئَم‬ ‫بۆ‬ ‫دەتببت‬ ‫بگۆڕە‬
!‫دەردەخبت‬ ‫ًَغبرەزایی‬
‫لًکۆدەکان‬ ‫ًٌڵًگًری‬
َ‫بَّەی‬ ‫پێْیطتوبى‬ ‫زۆرجبر‬ َ‫ئێو‬ ‫لَبیرًَچێت‬ ‫ئَّەهبى‬ ‫بَاڵم‬DEBUG‫تًَِب‬ ‫بَکبرُێٌَر‬ ‫حبڵَتَدا‬ ‫لَم‬ َ‫چًْک‬ ،‫بکَیي‬ َ‫پَڕەک‬
‫بَّێبگَڕ‬ ‫دەکبت‬ ‫ببًگی‬ ‫پَڕەیَی‬ َّ‫ل‬ َ‫ئَّەی‬ َ‫گرفت‬ ‫ئَم‬ ‫بۆ‬ ‫چبرەضَر‬ .‫کردّّە‬ ‫َُڵَی‬ ‫لَچیذا‬ ‫ًبزاًێت‬ ّ ‫دەبیٌێت‬ ‫ضپی‬ ‫پَڕەیَکی‬
:‫ضَرەّە‬ ‫لَضَری‬ ‫تێئبخٌێ‬ ‫کۆدەی‬ ‫ئَم‬ ،َ‫ضپیی‬ ‫پَڕەیَکی‬ ّ
<?php
error_reporting(E_ALL);
ini_set('display_errors', 1);
?>
disable_functions
‫یبى‬ ‫لَبَکبرُێٌبی‬ ‫پبراضتٌذاى‬ ‫هػتْهڕی‬ ‫لَجێگبی‬ َ‫کََُهیػ‬ ‫کرداراًَی‬ َّ‫ئ‬ ‫کَدەتْاًیت‬ َ‫گرًگ‬ ‫زۆر‬ ‫تبیبَتوًَذیَکی‬ َ‫ئَه‬
‫ًبچبالک‬ ‫ًَبًَّْتَّە‬ ‫ضبغ‬ ‫ضیطتَهَکبًذا‬ ‫لَجۆری‬ ّ ‫هَترضیي‬ ‫جێگَی‬ ‫کَلێٌبًَی‬ َّ‫ئ‬ ‫تر‬ ‫بَّاتبیَکی‬ .‫ڕابگریت‬ ‫چبالککردًی‬‫یبى‬
:‫َُى‬ ًَ‫ئَهب‬ َ‫تبًَُّْک‬ ‫بَگطتی‬ .‫بکَیت‬

disable_functions =
escapeshellarg,escapeshellcmd,exec,passthru,pclose,popen,proc_close,proc_g
et_status,proc_nice,proc_open,proc_terminate,readfile,shell_exec,show_sour
ce,symlink,system
log_errors = On
‫کبتێ‬ ‫ئَهَیبى‬ّ ‫بکرێي‬ ‫تَهبغب‬ ْ‫تبّەک‬ َ‫ڕاژەک‬ ‫لَضَر‬ ّ‫دیبریکرا‬ ‫پَڕگَیَکی‬ ‫بۆ‬ ‫دەًێردرێت‬ ّْ‫َُب‬ ‫ئبگبداری‬ ّ ‫َُڵَی‬ ‫ک‬
َ‫ل‬ ‫َُڵَکبى‬ ْ‫بَڵک‬ ّ‫ئبهبدەکرا‬ ّ ‫تًَِب‬ ‫ڕێڕەّێکی‬ ْ‫ّەک‬ َ‫ًیی‬ َ‫بَرجَضت‬ َ‫ئَه‬ ‫ڕاژەدا‬ ‫لًََُذێک‬ ‫بَاڵم‬ ،‫بخْێٌرێٌَّە‬-Apache
Logًْ‫ئْب‬ ‫یبى‬ ‫دێبیبى‬ ‫ڕاژەیَکی‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ .‫دەخْێٌرێٌَّە‬:ْ‫ت‬
/var/log/apache2/error.log
َّ‫ل‬ ‫َُریَک‬ ‫بۆ‬ ‫دەبێت‬ ‫ڕێخطتٌَّە‬ ‫لَڕێگبی‬ َ‫ئَه‬ ،‫ببیٌێت‬ ًَ‫لۆگب‬ ‫ئَم‬ ‫بَکبرُێٌَر‬ ‫یبى‬ ‫کڕیبر‬ ‫بذەیت‬ َ‫ڕێگ‬ َ‫گرًگ‬ ‫زۆریع‬
.ًَ‫بَکبرُێٌَرا‬
magic_quotes_gpc = On
‫دیبر‬ ‫کبرەکبى‬ ّْ‫َُه‬ ‫یَکَم‬ ‫دەضَاڵتی‬ ‫یبى‬ ‫ڕاژە‬ ‫ضَرەکی‬ ‫خبّەًی‬ َ‫لَّەدای‬ ‫ئَهَیبى‬ ‫گرًگی‬‫بٌْضرێي‬ ‫کۆدەکبى‬ ‫چۆى‬ ‫دەکبت‬ ‫ی‬
‫تبکخبڵ‬ ّْ‫َُه‬ ‫َُرّەُب‬ .‫لَڕیسبًَذا‬'‫جّْتخبڵ‬"ٍ‫الر‬ َّ‫پێچ‬ ‫ُێڵی‬ًَ‫ّا‬ّNULLَ‫ب‬ ‫بَخۆکبر‬ ‫َُهّْی‬
‫لَپَالهبری‬ َ‫ڕێگ‬ ‫زۆر‬ ‫تبئًَذازەیَکی‬ ‫ئَهَظ‬ ،‫بَربَضتبکرێت‬Injection-SQL.‫دەگرێت‬
‫پًڕەیًکی‬ ‫درَستکردوی‬PHP
‫کۆدەکبًی‬php‫کۆدەکبًی‬ ْ‫لًَێ‬ ‫کبت‬ ّْ‫َُه‬html‫هۆدّلی‬ ّ‫ًب‬ ًَّْ‫بۆچ‬ ،‫بٌرێت‬ ‫بٌیبت‬PHPَ‫ب‬ ‫دەبێت‬ ‫ــیَّە‬?>php
َ‫ب‬ ‫هۆدە‬ ‫بَم‬ ‫کۆتبییِێٌبى‬ ّ ‫دەضتپێذەکبت‬<?ْ‫کَلًَێ‬ ‫دەڵێت‬ َ‫بَخبًَخْێک‬ ّ ٌَ‫گًْجبتری‬ ّ ‫ببّتریي‬ ًَ‫غێْەپێذا‬ ‫جۆرە‬ ‫ئَم‬ .‫دەبێت‬
‫کۆدی‬ ‫ُێوبیَدا‬ ّّ‫د‬ ‫ئَم‬phpَ‫هَرج‬ ‫ّە‬ .‫دەکبت‬ ‫لَگَڵ‬ ‫هبهَڵَی‬ ًَ‫ڕێکخطتٌب‬ ّ ًَ‫َُڵبژارد‬ ‫بَّپێی‬ َ‫ڕاژەکبرەک‬ ّ َ‫َُی‬
َ‫ب‬ ‫پَڕەکبى‬ ‫َُهّْکبت‬.php‫بَڕێْبَری‬ ‫لَالیَى‬ ‫َُرچًَذە‬ ،‫ببّە‬ ‫ئێطتب‬ ‫بٌَڕەت‬ ‫بَغێْەیَکی‬ ‫ئَهَظ‬ .‫بێت‬ ‫کۆتبیی‬
:‫ئبضبیی‬ ‫ًوًَْیَکی‬ .‫بگۆڕدرێت‬ ‫دەتْاًرێت‬ ‫ضیطتَهَکَّە‬
<?php
echo "Nmunei kodêkî PHPn";
?>

‫هۆدی‬ ،‫پێػتر‬ ‫پێذاّە‬ ‫ئبهبژەهبى‬ ْ‫ّەک‬php:ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ ،‫کَدەتَّێت‬ ‫بکرێت‬ ‫ببًگ‬ ٌَ‫غْێ‬ َّ‫ل‬ ‫تًَِب‬ ‫دەتْاًرێت‬
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN"
"http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
<html xml:lang="en" lang="en">
<head>
<title>Sillaw</title>
</head>
<body>
<?php
echo "Lêre kodekanî PHP bnûsen";
?>
</body>
</html>
‫هۆدەکَدا‬ ْ‫لًَێ‬ ‫کۆدەی‬ َّ‫ئ‬ ‫بڵێیي‬ ‫دەهبًَّێت‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫بَم‬ْ‫ّەک‬ ‫ًًَْضراّە‬php‫بَّێبگَڕ‬ ‫دەدرێتَّە‬ ّ ‫ًبکرێت‬ ‫لَگَڵ‬ ‫هبهَڵَی‬
‫بَئبهێری‬ ‫لَّێ‬ ‫ڕاژەکَّە‬ ‫بچێتَّە‬ ‫ئَّەی‬ ‫بَبێ‬ ‫خۆی‬ ْ‫ّەک‬ ‫بۆخْێٌذًَّەی‬php.‫بَّێبگَڕ‬ ‫بذرێتَّە‬ ‫ئًَجب‬ ّ ‫ّەگَڕبخرێت‬
‫بٌَه‬ ‫گرًگتریي‬ ‫بَّێبگَڕ‬ ‫داًَّەی‬ ‫پبغبى‬ ّ ‫ڕاژەخْاز‬ ّ ‫ڕاژەکبر‬ ‫لَالیَى‬ ‫خْێٌذًَّەی‬ ّ ‫ڕۆیطتي‬ ‫ئَم‬‫تێگَغتي‬ ‫بۆ‬ ‫لَهَدّا‬ َ‫بی‬
:َ‫َُی‬ ‫دێڕە‬ ‫ئَم‬ ‫کۆدەکبًذا‬ ‫لَضَرەتبی‬ ‫دەبیٌیت‬ ‫بذەیت‬ ‫ضَرًجی‬ ‫ئَگَر‬ .ًَ‫زهب‬ ‫ئَم‬ ‫خۆکبری‬ ّ ‫لَزیٌذّیی‬
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
َ‫ل‬ َ‫بریتیی‬ َ‫ئَه‬headerَ‫ب‬ ‫پێْیطتت‬ ‫کَچیتر‬ َ‫ّاتبیَی‬ َّ‫ب‬ َ‫ئَه‬ ‫بًّْی‬ ‫ّە‬setcookieّHeader.‫ڕێکخطتٌی‬ ‫بۆ‬ ‫ًببێت‬
[ ‫دەرەوجام‬ َ ‫ڕیسبًود‬Output and strings]
‫پڕۆگراهۆکَیَک‬ ّ ‫داڕغتي‬ ‫زهبًێکی‬ ّْ‫لََُه‬ ‫ئبهبًج‬ ‫یَکَم‬ْ‫لًَێ‬ ‫دەکرێت‬ ‫ڕیسبًَذ‬ ‫چۆى‬ ‫بساًیي‬ َ‫گرًگ‬ ‫َُرّەُب‬ .َ‫دەرەًجبه‬
َ‫ل‬ .‫ببًگکردًی‬ ّ ‫داًَّە‬ ‫دّای‬ َ‫بڕێک‬ ‫دیبریکردًی‬ ‫بۆ‬ ‫ڕیسبًَذ‬ .‫کۆدەکبًذا‬PHP‫هۆدی‬ ‫ئَّەی‬ ‫بَبێ‬ ‫غتیک‬ ‫ببًگکردًی‬ ‫دا‬PHP
‫ّاببّە‬ ‫بَجێبِێڵیت‬echo‫َُرچ‬ .‫بَکبرببرێت‬‫پێع‬ ‫َُبێت‬ ‫تَّاّی‬ ‫تێگَغتٌێکی‬ ‫دەبێت‬ َ‫غتێک‬ َ‫غێْەی‬ ‫بَم‬ ًَ‫ببًگکرد‬ ‫ئَم‬ ‫ًَذە‬
:‫بِێٌوَّە‬ ‫بۆ‬ ‫ببًوًَْیَکی‬ .‫بَگػتی‬ َ‫زهبًَک‬ ّْ‫َُه‬ ‫تێگَغتٌی‬

<?php
echo 'Deqeki asaiy u bangkirdni';
?>
ًَ‫بسا‬ ‫ئَّە‬ ‫بَاڵم‬echoًَ‫زهب‬ ‫بٌیبتٌَرێکی‬ ْ‫بَڵک‬ َ‫ًیی‬ ‫کردارێک‬languageconstructَُ َ‫ئَه‬ .‫هبڵپَڕی‬ ‫لَخْدی‬ ‫غت‬ ‫هبى‬
:َ‫غێْەی‬ ‫بَم‬ ‫کراّە‬ ‫بۆ‬ ‫ئبهبژەی‬ ‫ضَرەکی‬
echo() is not actually a function (it is a language construct), so you are
not required to use parentheses with it.
‫لًَێْاًذای‬ ‫ئَّەی‬ ' ‫ًێْاى‬ ‫دەکَّێت‬ ‫ئَّەی‬ ‫ّاتب‬ ‫ڕیسبًَذە‬ ‫بیساًیي‬ َ‫گرًگ‬ ‫کَزۆر‬ ‫غت‬ ‫دّّەم‬َecho‫دەرەًجبهی‬ ّ ‫دەکبت‬ ‫ببًگی‬
‫بَّەگَڕخَرێکی‬ ‫کبتێک‬ .‫بێت‬ َ‫ئَه‬ ‫ضَرەّە‬ ‫ًوًَْکَی‬ ‫ئًَجبهی‬ ‫دەبێت‬ َ‫بۆی‬ .‫دەکبت‬PHP:‫دەخْێٌرێتَّە‬ ّ ‫دەکرێت‬ ‫ببًگ‬
Deqeki asaiy u bangkirdni
:‫دەکَیي‬ ‫زۆر‬ ‫ضَرەّە‬ ‫ًوًَْی‬ ‫َُهبى‬ ‫بۆ‬ ‫تر‬ ‫ڕیسێکی‬ ‫ئێطتب‬
<?php
echo 'Deqeki asaiy u bangkirdni';
echo 'Eme deqeki tr bo nmuneke';
?>
:‫ئًَجبهَکَیَتی‬ َ‫ئَه‬ ‫بخَیي‬ ‫بَگَڕ‬ ًَْ‫ًو‬ ّ ‫کۆد‬ ‫َُهبى‬ ‫ئێطتب‬
Deqeki asaiy u bangkirdni Eme deqeki tr bo nmuneke
‫لَکۆدەکبًی‬ ‫یَکي‬ ‫لَضَر‬ ًَ‫ببًگکرد‬ ّّ‫َُرد‬ ‫ئَّەی‬ ‫ضَرەڕای‬ ‫دەبیٌیت‬ ‫بذەیت‬ ‫دیقَت‬ ‫ئَگَر‬PHP‫یَک‬ ‫لَتًَیػتی‬ ‫بَاڵم‬ ‫دا‬
< ‫دەبێت‬ ‫داًَّەدا‬ ‫لَکبتی‬ ‫یَکَهَّە‬ ‫دێڕی‬ ‫خْار‬ ‫بکَّێت‬ ‫دّّەم‬ ‫دێڕی‬ ‫بۆئَی‬ .‫دێڕ‬ ‫بَیَک‬ ‫دراًَّتَّە‬br‫یَکَم‬ ‫لَکۆتبیی‬ >/
:‫لێبکَیي‬ َ‫غێْەی‬ ‫بَم‬ َ‫ببًوًَْک‬ .‫خۆیَّە‬ ‫خْار‬ َ‫فڕیبذات‬ ‫دێڕ‬ ‫دّّەم‬ ْ‫تبّەک‬ ،‫بکَیي‬ ‫درّضت‬ ‫دێڕەّە‬
<?php
echo 'Deqeki asaiy u bangkirdni ';
echo 'Eme deqeki tr bo nmuneke';

?>
:‫دەبێت‬ َ‫ئَه‬ َ‫دەرەًجبهَک‬ ‫ئێطتب‬
Deqeki asaiy u bangkirdni
Eme deqeki tr bo nmuneke
‫ڕیسبًود‬ ‫دیاریکردوی‬
‫ئبهێری‬ ‫ًیػبًی‬ ‫درّضت‬ ‫ڕیسبًَذ‬ ‫کبت‬ ّْ‫َُه‬ ‫دەبێت‬ ‫بیساًیت‬ َ‫گرًگ‬ ‫زۆر‬ ‫ئَّەی‬PHP‫دەرەًجبهیبى‬ ‫بَدرّضتی‬ ْ‫تبّەک‬ ‫بذرێت‬
‫فبریسە‬ ّ ‫خبڵ‬ ‫کبت‬ ّْ‫َُه‬ ‫لَکۆتبیذا‬ ‫َُرّەُب‬ .‫بذاتَّە‬;ّ‫ًب‬ ٌَ‫خطت‬ .‫ُبتّْە‬ ‫کۆتبیی‬ َ‫کَڕیسبًَذیَک‬ ‫ئبگبداری‬ ّ ‫فرهبى‬ ‫بۆ‬
‫دەکرێت‬ ‫خبڵ‬ ‫تبک‬ َ‫ب‬ ‫ڕیسبًَذەّە‬'‫بَجّْتخبڵ‬ ‫یبى‬"‫َُضتیبردا‬ ‫کبتی‬ ّ ‫غْێي‬ ‫لًََُذێک‬ ‫بَاڵم‬ ‫دەکَى‬ َ‫کبرەک‬ ‫َُردّکیبى‬ .
‫دەب‬.‫هَبَضت‬ ٌَ‫بگَی‬ َ‫ًوًَْک‬ ّ ‫ڕًّّکردًَّەکبى‬ ‫بَگْێرەی‬ ‫دەدەیي‬ ‫َُّڵ‬ .‫بیي‬ ‫ّریب‬ ‫ێت‬
<?php
echo 'Deqek be ' Takxall';
echo 'Deqeki tr';
?>
‫جّْتخبڵ‬ ‫لێرەدا‬ .‫غت‬ ‫َُهبى‬ ‫دەرەًجبهَکَظ‬ ‫تێکچّْى‬ ‫ڕەًگکردًَکبى‬ ‫بکَیت‬ ‫تَهبغب‬ ‫ئَگَر‬"‫دەتْاًێت‬ ّ َ‫َُی‬ ‫خۆی‬ ‫قطَی‬
َّ‫بذات‬ ‫درّضت‬ ‫دەق‬ ‫َُهبى‬:َ‫بک‬ َ‫ڕیسبًَذەک‬ ّ‫ًب‬ ‫ڕەًگکردًی‬ ‫جْاًی‬ ‫تَهبغبیَکی‬ ّ ‫بِێٌیٌَّە‬ ‫ببًوًَْیَک‬ .‫ە‬
<?php
echo "Deqek be ' Cutxall";
echo "Deqeki tr";
?>
َ‫بک‬ َ‫ًوًَْک‬ ّّ‫َُرد‬ ‫تَهبغبی‬ .‫ًبغێْێٌێت‬ َ‫ڕیسبًَذیَک‬ ّ ‫ًبکرێت‬ ‫َُژهبری‬ ‫لًَبّەڕاضتَّە‬ ‫تبکخبڵ‬ ّ َ‫درّضت‬ ‫ئَهجبرەیبى‬
ّ ‫تبقیکردًَّە‬ ‫لَڕّّی‬ٍ‫ڕیس‬ ‫دەتْاًیت‬ ‫یبى‬ .‫ڕەًگکردًَّە‬ ّ ‫دەرەًجبم‬ٍ‫د‬‫رببزبّْى‬Escape-Sequenzّ‫ًب‬ ْ‫تبّەک‬
:‫دەردەکَّێت‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬ ْ‫ّەک‬ .‫بکبت‬ ‫کۆتبییَکَی‬ ‫َُژهبری‬ ْ‫بَڵک‬ ‫ًَخْیٌرێتَّە‬ ' َ‫ڕیسبًَذەک‬
<?php
echo 'Deqek be ' Takxall';
echo 'Deqeki tr';

?>
‫بَکبر‬ ‫کۆد‬ ‫َُهبى‬ ‫دەتْاًیي‬ ‫ئێطتب‬:َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ْ‫ّەک‬ " ‫بَجّْتخبڵ‬ ‫ئَهجبرە‬ ‫بَاڵم‬ ‫بَریٌَّە‬
<?php
echo "Deqek be " Cutxall";
echo "Deqeki tr";
?>
ٍ‫ڕیس‬ ‫بتْاًن‬ ‫چۆى‬ ‫ئَّەی‬ ‫پرضیبر‬ ‫لێرەدا‬ٍ‫د‬‫رببزبّْى‬‫ئَم‬ ‫ببتَهبغبیَکی‬ ‫جّْتخبڵ؟‬ ّ ‫تبکخبڵ‬ ‫بَکبرُێٌبًی‬ ‫بَبێ‬ ‫بکبت‬ ‫درّضت‬
:‫بکَیي‬ َ‫ًوًَْی‬
<?php
echo "Eme le cutxallda bzane chone";
echo 'eme le takxallda bzane chone';
?>
‫جّْتخبڵ‬ ‫بَاڵم‬ ،‫بَکبرببرێي‬ ‫ًْضَر‬ ‫ئبرەزّّی‬ ‫بَگْێرەی‬ ‫ّەدەتْاًرێت‬ َ‫َُی‬ ‫کرداریبى‬ ‫َُهبى‬ ‫جّْتخبڵ‬ ّ ‫تبکخبڵ‬ ‫َُرچًَذە‬
ٍ‫ڕیس‬ ‫دەتْاًێت‬ ‫زیبتر‬ٍ‫د‬‫رببزبّْى‬.‫بکبتَّە‬ ‫زەقی‬ ّ ‫دەربخبت‬
‫خشتًی‬‫ڕیسي‬‫دي‬‫ربازبَُن‬[escape sequences]
nA newline
r
A carriage return, often
used for network protocols.
tA tab
v
A vertical tab, not often
used

f
A form feed, even used less
than v
$
The dollar character.
Without these sequences
php tries to find a variable
and fills in the content of
the variable.
0 to
777
A character from the area
of 0x000 to 0x1FF
x0 to
xFF
A character from the area
of 0x00 to 0xFF
‫جۆری‬‫دیاریکردن‬ ‫ڕیسبًود‬ ‫تری‬
ْ‫ّەک‬ َ‫َُی‬ ‫ڕیسبًَذ‬ ‫دیبریکردًی‬ ‫تری‬ ‫غێْەی‬ ّّ‫د‬ ‫تبکخبڵذا‬ ّ ‫جّْتخبڵ‬ ‫لَپبڵ‬heredocs&nowdocّ ‫رًّّکردًَّە‬ ‫بۆ‬ .
‫تَهبغبی‬ ‫ّردبًَّّْە‬ ‫زیبتر‬Strings.َ‫بک‬
[ ‫سًروج‬Comments]
‫دەتْاًێت‬ ‫کبت‬ ‫َُهبى‬ .‫داخْازی‬ ّ ‫غْێي‬ ‫کبر‬ ّ ‫بَفرهبى‬ ‫بذەیت‬ ‫ڕًّّکردًَّە‬ ‫زیبتر‬ َ‫ئَّەی‬ ‫بۆ‬ ‫ببّە‬ ْ‫ّەک‬ ‫ًْضیي‬ ‫ضَرًج‬
.‫کراّە‬ ‫کردارە‬ ‫ئَم‬ ‫بۆ‬ ‫بساًێت‬ ‫بگبت‬ َ‫هَبَضتَک‬ ّ َ‫کێػ‬ ‫بَبێ‬ ‫بخْێٌێتَّە‬ ًَ‫کۆدا‬ َّ‫کَئ‬ ‫خۆت‬ ‫پبش‬ ‫یَکێک‬ ‫بۆ‬ ‫ضّْدهًَذبێت‬
‫پێ‬ ‫کردەیَکی‬ ‫چًَذ‬ ّ ‫فرهبى‬ ‫دەتْاًرێت‬ ‫غێْە‬ ‫بََُهبى‬ .‫بٌْضێت‬ ‫کۆد‬ ‫زۆر‬ ‫کبتێک‬ َ‫پێْیطت‬ ‫کۆدًْضَکَظ‬ ‫خْدی‬ ‫بۆ‬ ‫زۆرکبت‬
َ‫ل‬ .‫بکَیت‬ ‫ًبچبالک‬HTML‫بَُۆی‬ ‫ًْضیي‬ ‫کَضَرًج‬ ‫فێبّْیت‬ ‫دا‬

.‫دەکرێت‬ ‫ّە‬
‫سًروج‬ ‫جۆرەکاوی‬PHP

َ‫ل‬ ‫بَگػتی‬PHP‫َُرچًَذە‬ .َ‫َُی‬ ‫ًْضیي‬ ‫ضَرًج‬ ‫جۆر‬ ‫ر‬ ‫چْا‬ ‫دا‬3َّ‫ل‬ .‫باڵّى‬ ّ ‫بَکبردەبرێي‬ ‫داًَیبى‬3‫دّاًیبى‬ ‫داًَیػذا‬
.‫دەکَّێت‬ ‫بَرچبّهبى‬ ‫کۆدەکبًذا‬ ‫زۆری‬ ‫لَزۆربَی‬ ‫بٌَڕەت‬ ْ‫ّەک‬ ّ َ‫َُی‬ ‫تبیبَتیبى‬ ‫زۆرگرًگی‬
‫تبکذێڕی‬ ‫ضَرًجی‬one line comments
‫کۆهَڵَدێڕی‬ ‫ضَرًجی‬multi line comments
‫سًروجی‬‫تاکدێڕی‬
‫هۆدێکی‬ ‫کۆتبیی‬ ْ‫تبّەک‬ ‫جۆرەیبى‬ ‫ئَم‬PHPَ‫کَب‬<?‫ئبگبداری‬ ‫بَاڵم‬ .‫دەضتپێذەکبت‬ // َ‫ب‬ َ‫ّەَُهیػ‬ .‫دەکبت‬ ‫بڕ‬ ‫دێت‬ ‫کۆتبیی‬
ٍ‫ڕیس‬ ‫جّْت‬ ‫لَگَڵ‬ َ‫ئَّەب‬ٍ‫د‬‫رببزبّْى‬:‫لَالت‬ ‫ڕًّّبێتَّە‬ ‫زیبتر‬ ‫خْارەّە‬ ‫ًوًْبًَی‬ ‫لَم‬ ‫بذە‬ ‫َُّڵ‬ .‫ًَگۆڕێت‬ ‫لێت‬
<?php
echo 'Deqek'; // eme Deqek nishan dedat
// Deqeki tr bnuse
echo 'Deqeki tr';
// echo 'Karnakem chunke lenaw rizbendek kirawim';
echo 'Karnakem chunke lenaw // rizbendek kirawim';
// Serinc derrwat taweku kotaiy ?><?php echo 'Min tewaw itr Serinc nim ';
?>
‫ئَگَر‬َ‫ڕضت‬ ‫دیقَتی‬ ‫جْاى‬ َ‫تکبی‬ .‫ضَرًج‬ َ‫ًَبّْەت‬ // ّْ‫َُه‬ ‫دەبیٌیت‬ ‫بکَیت‬ ‫تَهبغبی‬‫داڕضتي‬ ،‫كبر‬Syntax‫چۆًَ؟‬ ًَ‫بسا‬ .‫بذە‬
‫کراى؟‬ ‫ڕەًگَکبى‬ ‫چۆى‬ ّ
‫کۆمًڵًدێڕی‬ ‫سًروجی‬
‫تبکذێڕدا‬ ‫لَضَرًجی‬ ‫َُرّەُب‬ .‫بي‬ ‫دێڕ‬ ‫کۆهَڵێک‬ ‫یبى‬ ‫دێڕێک‬ ‫ًسیکَی‬ ‫ضَرًجَکبى‬ ‫ئَگَر‬ ‫کراّە‬ ‫ئبهۆژگبری‬ ّ ‫ببغترە‬ ‫ئَهَیبى‬
‫ل‬‫َپێع‬<?َ‫غێْەی‬ ‫بَم‬ ‫لَهَیبًذا‬ ‫بَاڵم‬ .‫دەُبت‬ ‫کۆتبییبى‬*/َ‫ب‬ ّ ‫دەضتپێذەکبت‬/*:َ‫غێْەی‬ ‫بَم‬ ‫دێت‬ ‫کۆتبیی‬
/* Hemu deqek lenaw emeda weku Serinc derdekewt le PHP da */
‫هۆدی‬ ْ‫ًێ‬ ‫کۆدێکی‬ ْ‫ّەک‬ ‫ًبّخْێٌذرێتَّە‬ ‫دەژهێرێت‬ ّّ‫هرد‬ ّ ‫بَضَرًج‬ ‫بێت‬ ‫ًێْاًَدا‬ َّ‫ل‬ ‫ئَّەی‬PHP‫لَم‬ ْ‫ّەک‬ .‫ًوًَْیَدا‬
:‫دەیبیٌي‬
<?php

echo "Disanewe serinc nusin";
/* ew kodei serewe chalake
hemise ewei dekewete erewe
ne reng ne frmani nabet
hergizish chalak nabet
cwan diqeti bde ;)*/
echo "Disanewe hatinewe naw codi new MODi PHP.";
?>
:َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ْ‫ّەک‬ ‫ڕًّّتر‬ ‫یبى‬
<?php
echo "Disanewe serinc nusin";
/* ew kodei serewe chalake
hemise ewei dekewete erewe
ne reng ne frmani nabet
hergizish chalak nabet
cwan diqeti bde ;)
*/
echo "Disanewe hatinewe naw codi new MODi PHP.";
?>
‫ئبهبژە‬ ْ‫ّەک‬:‫بێت‬ ‫غێْەیَظ‬ ‫بَم‬ ‫ئَگَر‬ ،‫دەکرێت‬ ‫َُژهبر‬ ّّ‫هرد‬ ّ ‫بَضَرًج‬ ‫بێت‬ ‫ًێْاًَدا‬ َّ‫ل‬ ‫ئَّەی‬ ‫پێذا‬ ‫هبى‬
<?php
/***********************
* Darishtni Codekan Lerewe *
***********************/
echo "Codekan bang bike";
?>
‫هۆدی‬ ‫ئَگَر‬ ‫دەردەکَّێت‬ ‫بۆهبى‬ ‫لێرەدا‬PHP‫ُبت‬ ‫کۆتبیی‬<?..‫ًبیَت‬ ‫کۆتبیی‬ ‫ئَم‬ ‫ئَّە‬
‫لًشێُەی‬ ‫سًروجی‬PHPDoc Style
َ‫ب‬ ‫بَاڵم‬ ‫کۆهَڵَدێڕە‬ ‫ضَرًجی‬ ‫غێْەی‬ ‫َُهبى‬ ‫جۆرەیبى‬ ‫ئَم‬**/‫ئًَجب‬ َ‫بَبۆغبییَک‬ ‫پێْیطتی‬ ‫کۆتبیی‬ ‫ّەپێع‬/*‫َُرچًَذە‬ .
:‫دەیبیٌي‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬ ْ‫ّەک‬ .‫دێٌي‬ َ‫بَضَرًجَک‬ ‫کۆتبیی‬ ‫ئًَجب‬ ‫دێڕ‬ ‫ضَری‬ ‫دێٌَّە‬ ‫زۆرکبتی‬
<?php

/**
Serinc le shewei PHPDoc Style
*/
echo "Hemisan Codeki tri PHP dubare chalak";
?>
‫ًببیٌرێت؟‬ ‫جیبّازی‬ ‫ًَبێت‬ ‫کَهیع‬ ‫کَبَئًَذازەیَکی‬ ،‫کۆهَڵَدێڕ‬ ‫بۆ‬ ‫ًْضیي‬ ‫ضًَج‬ ‫جۆرە‬ ّّ‫د‬ ‫بۆ‬ ‫پێػَّە‬ َ‫دێت‬ ‫پرضیبرێک‬ ‫ئێطتب‬
‫کۆهَڵَدێڕی‬ ‫لَضَرًجی‬PHPDoc Style‫دی‬ ‫بَغێکی‬ ‫بۆ‬ ‫ضَرًج‬ ‫دەتْاًرێت‬ .‫دا‬ّ‫ًب‬ ‫لَکردارێکی‬ ّ‫بریکرا‬PHP‫ئبهبژەی‬ ‫دا‬
‫ضَرًجَی‬ ‫جۆرە‬ َّ‫ئ‬ ‫دەتْاًێت‬ ‫تبیبَت‬ ‫ًَرهَکباڵی‬ ‫َُرّەُب‬ .‫پێبکرێت‬PHPDoc‫لَغێْەی‬ ‫بذاتَّە‬ ‫ًیػبًی‬ ‫بخْێٌێتَّە‬
HTML:‫بکَیي‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ‫ببتَهبغبیَکی‬ .‫ًْضَرەکبى‬ ‫فرە‬ ّ ‫گْرەکبى‬ ‫لَپڕۆژە‬ َ‫گرًگ‬ ّ‫تَّا‬ ‫ئَهَظ‬ .‫دا‬
<?php
/**
* Output a number.
*
* The following function outpus the given number.
*
* @param i The number to print.
*/
function output_number($i) {
// ...
}
?>
#ً‫ب‬ ‫سًروج‬
PHPْ‫ّەک‬ ‫ضَرًج‬ ‫بۆ‬ ‫لَبٌَڕەتذا‬'C', 'C++' and Unix shell-style Perlstyle‫بَاڵم‬ .‫کبردەکبت‬
‫چۆًَ؟‬ ‫دەبێتَّە‬ ‫ڕّّى‬ ‫بۆت‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬ .# ‫بَکبرببرێت‬ ‫غێْەیَظ‬ ‫ئَم‬ ‫تبکذێڕی‬ ‫ضَرًجی‬ ‫لَجیبتی‬ ‫دەکرێت‬
<?php # echo 'Deqeki Asaiy'; ?>
)‫(مراودن‬ ‫بًسًروج‬ ‫واچاالککردن‬
.‫بکَیٌَّە‬ ‫تبقیبى‬ ‫ئَّە‬ ‫بَبێ‬ ‫دەهبًَّێت‬ ‫ًْضیْە‬ ‫فرهبًوبى‬ ّ ‫کردار‬ ّ ‫کۆد‬ ‫کۆهَڵێک‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬‫بچیي‬ ‫ئَگَر‬ َ‫ًبدرّضت‬ ‫کبرێکی‬
‫ئَگَر‬ .‫بکَیي‬ ‫ًبچبالکی‬ ‫ّاببغترە‬ َ‫بۆی‬ .‫ًَبێت‬ ‫بَببضَکَّە‬ ‫پَیْەًذی‬ ‫دەیطڕیٌَّە‬ ‫ئَّەی‬ ‫دەکرێت‬ َ‫چًْک‬ ،‫بطڕیٌَّە‬ َ‫کۆدەک‬
.‫بکَیٌَّە‬ ‫چبالکی‬ ‫ّیطتوبًَّە‬ ‫دّایی‬
:‫ئێرە‬ ْ‫ّەک‬ ‫بَکبربَریي‬ ‫تبکذێڕ‬ ‫ضَرًجی‬ ‫دەتْاًیي‬ ‫ڕیسێک‬ ‫بۆ‬

<?php
firmani_yekem();
//firmani_dwem(); eme Firmane nachalake
firmani_seiyem();
?>
.َ‫ًبچبالک‬ ّ ‫دەرپَڕێٌراّە‬ ‫بَضَرًج‬ ‫دّّەم‬ ‫فرهبًی‬ ‫دەبیٌیي‬
:‫ئێرە‬ ْ‫ّەک‬ .‫پێکَّە‬ ‫دێڕێک‬ َ‫کۆهَڵ‬
<?php
firmani_yekem();
/*firmani_dwem();
firmani_seiyem();
firmani_chwarem();
firmani_pencem():
firmani_sheshem();*/
firmani_hewtem();
?>
:‫ئێرە‬ ْ‫ّەک‬ ‫بکَیتَّە‬ ‫چبالک‬ ‫فرهبًَکبى‬ ‫دیطبى‬ ‫دەتْاًیت‬
<?php
firmani_yekem();
//*
firmani_dwem();
firmani_seiyem();
firmani_chwarem();
firmani_pencem():
firmani_sheshem();
//*/
firmani_hewtem();
?>
:‫ئێرە‬ ْ‫ّەک‬ ‫درێژبکرێتَّە‬ ‫ضَرًج‬ ‫دەتْاًرێت‬
<?php
firmani_yekem();
/*

firmani_dwem();
firmani_seiyem();
/*
firmani_chwarem();
firmani_pencem():
firmani_sheshem();
*/
firmani_hewtem();
?>
:‫بۆخۆت‬ ‫تر‬ ‫ًوًَْیَکی‬
<?php
do_this();
/*
do_that();
/*
deactivated();
deactivated2();
*/
and_this();
*/
and_that();
?>
‫ضَر‬ ‫بڕۆرەّە‬ ‫غێْە‬ ‫َُهبى‬ ‫تێگَغتي‬ ‫زیبتر‬ ‫بۆ‬Comments.‫زیبتر‬ ‫زاًیبری‬ ّ ًَْ‫ًو‬ ‫بیٌی‬ ‫بۆ‬
[ ‫گۆڕاَەکان‬Variables]
:َ‫گۆڕا‬‫بۆ‬ ‫ڕّّکَغی‬ ‫تێگَغتٌێکی‬ ْ‫ّەک‬ َ‫ئَه‬ ،‫کۆهپیْتَردا‬ ْ‫ّەک‬ ‫پبغَکَّتکَرێکی‬ ‫لَگَّرە‬ ‫پبغَکَّتکردى‬ ‫لَغْێٌی‬ َ‫بریتی‬
ّ ‫ًرخ‬ ‫بۆ‬ ‫دەضتبَریتَّە‬ ‫بتَّێت‬ ‫کبتێکذا‬ ‫لََُر‬ ،ّ‫گۆڕا‬ ّ ‫لًَرخ‬ ‫پڕ‬ ‫لَقبپێکی‬ َ‫بریتی‬ ‫بڵێي‬ ‫درّّضترە‬ .ّ‫گۆڕا‬ ‫لَهبًبی‬ ‫تێگَغتي‬
‫دادەًێیي‬ ‫ّا‬ َ‫ئێو‬ .َ‫قبپ‬ َّ‫ئ‬ ْ‫ًێ‬ ‫گۆڕاّەکبًی‬َّ‫ئ‬ ْ‫لًَێ‬ ‫ّە‬ ‫چــــبّگ‬ ‫لَهبڵپَڕی‬ َ‫بریتی‬ َ‫پبغَکَّتکَرەک‬ ‫گَّرە‬
‫لَهبًبی‬ ‫تێگَغتي‬ ‫بۆ‬ ‫بَضّْدەکبى‬ ‫ڕًّّکردًَّە‬ ّ ‫لَبَضتَر‬ ‫کَبریتیي‬ َ‫َُی‬ ‫لَگۆڕاّهبى‬ ‫پڕ‬ ‫قبپێکی‬ ‫گَّرەپبغَکَّتکَرەدا‬
ّ‫گۆڕا‬ ‫یبى‬ ‫بَضتَرێکی‬ ‫ببًگی‬ ‫ّیطتوبى‬ ‫َُرکبت‬ .‫کراّە‬ ‫ضَرچبّەی‬ ّ ‫لیٌْکص‬ ‫کبرگێڕی‬ ‫ضیطتَهی‬ ّ ‫ّێب‬َ‫قبپ‬ َّ‫ئ‬ ْ‫ًێ‬ ‫ێکی‬
‫پێػَّە‬ ٌَ‫دێٌی‬ َ‫بببَتَک‬ ‫بَضتَرە‬ َّ‫ئ‬ ‫بۆ‬ ‫ًرخێک‬ ّ‫گۆڕا‬ ‫داًبًی‬ ‫ئَّە‬ ،‫بَضّْد‬ ‫بببَتێکی‬ َ‫ب‬ ًَ‫یَکطب‬ ‫کًَرخَکَی‬ ‫بکَیي‬
‫گۆڕاّەکبى‬ ‫بۆ‬ ّ ‫تر‬ ‫ًرخَکبًی‬ ‫َُرّەُب‬ ،‫بێت‬ ‫ضّْدهًَذ‬ ّْ‫داُبت‬ ‫ًَُگبّی‬ ‫بۆ‬ ‫دەتْاًرێت‬ ّ َ‫َُی‬ َ‫کَئَه‬ ‫ّەدەیٌبضێي‬
َ‫ب‬ ‫بببَتێکی‬ ّ ‫بَضتَر‬ َ‫َُردەکبت‬‫پرۆژەکَت‬ ‫کۆتبیی‬ ‫بۆ‬ ّ‫گۆڕا‬ ‫ًرخی‬ ‫کَداًبًی‬ ‫لَّەی‬ ‫بکَرەّە‬ ‫بیر‬ َ‫َُهیػ‬ .‫تر‬ ‫ضّْدی‬
ّ ‫درّضتبکرێي‬ ‫تر‬ ‫گۆڕاّێکی‬ ‫بۆ‬ ‫ًْی‬ ‫ًرخێکی‬ ‫ترە‬ ‫زاًطتی‬ ّ ‫ببغترە‬ .‫ًْێ‬ ‫گۆڕاّێکی‬ ‫َُر‬ ‫پێذاّیطتی‬ ‫لَکبتی‬ ،‫ضَقبهگیربێت‬

.‫کردّە‬ ‫جێگیر‬ ‫پێػتر‬ ‫کًَرخَکَیوبى‬ ‫بکَیي‬ ‫گۆڕاّێک‬ ‫دەضتکبری‬ ‫ًَک‬ .‫بکَیتَّە‬ ‫داّای‬،‫ئبڵۆزە‬ ‫تۆزێک‬ َ‫پێٌبضَک‬ ‫ّابساًن‬
.‫پێػێ‬ ٌَ‫دەچی‬ ّ‫ًَُگب‬ ّ‫ًَُگب‬ ‫ّاًَکبى‬ ‫بَردەّاهی‬ ّ ًَْ‫ًو‬ ‫بَُێٌبًَّەی‬ ‫بَاڵم‬
(‫دراَەی‬ ‫جۆری‬data type‫چیه؟‬ َ‫گۆڕا‬ ‫)ــی‬
.‫بیساًیي‬ ‫پِپ‬ ‫فێربًّْی‬ ‫ضَرەتبی‬ ‫بٌکَی‬ ْ‫ّەک‬ ‫کَدەهبًَّێت‬ َ‫َُی‬ ‫دراّەهبى‬ ‫جۆری‬ ‫جۆرە‬ ّّ‫د‬
1‫ڕیسبًَذ‬ ‫دراّەی‬ ‫جۆری‬ .String
2‫لَژهبرەکبى‬ ‫کَبریتیي‬ ‫تر‬ ‫دراّەی‬ ‫.جۆری‬Integer.
‫بَگػتی‬ .‫پِپ‬ َ‫ل‬ ّ‫گۆڕا‬ ‫هبًبی‬ ‫لَتێگَغتٌی‬ ‫ًسیکبًَّّْە‬ ‫بۆ‬ ‫ًْضیوبى‬ ‫ڕًّّکردًَّەیک‬ ّ ‫تێبیٌیَک‬ ْ‫ّەک‬ ‫بَاڵم‬ ‫زۆرى‬ ‫دیبرە‬
:َ‫َُی‬ ‫جۆرەدراّەهبًَهبى‬ ‫ئَم‬ ‫ًَُّْکَیی‬ ‫تبّەغبًذًی‬
boolean, integer, float, double, String, Array, Object, Resource, Null
:‫تێبیىی‬‫دراّەی‬ ‫جۆری‬ ‫لَگَڵ‬ ًَ‫کبراهب‬ ّ ‫چْضت‬ ‫زۆر‬ ‫پِپ‬String,Integer,Float‫ًَکبت‬ ‫ّەپێْضت‬ .‫کبردەکبت‬
‫دەًبضرێتَّە‬ ‫خۆی‬ ‫خۆکبر‬ ‫بَغێْەیَکی‬ ‫دراّەدا‬ ‫جۆری‬ ‫لَگَڵ‬ ‫هبهَڵَکردًی‬ ‫چۆًیَتی‬ ‫لَگَڵ‬ ‫بَخۆخَریکردى‬.‫پِپ‬ َ‫ل‬
‫واَی‬‫کامًوًن؟‬ ‫ڕێپێدراَەکان‬ ‫گۆڕاَە‬
‫تری‬ ‫زهبًَکبًی‬ ْ‫ّەک‬ ‫بساًیي‬ ‫کبت‬ ّْ‫َُه‬ ‫دەبێت‬C, JS‫دۆالر‬ ‫بَُێوبی‬ ‫گۆڕاّەکبى‬ ‫کبت‬ ّْ‫َُه‬ ‫دەبێت‬ ،$‫ّە‬ .‫دەضتپێبکَى‬
‫پ‬ ّ ‫گَّرە‬ ‫پیتی‬ ‫ّە‬ )‫جْدا‬ ‫ّغَی‬ ّّ‫د‬ ‫ًێْاى‬ ‫بۆ‬ ‫بَکبربِێٌرێت‬ _ ‫خْارەّە‬ ‫ُێڵی‬ ‫ًَبێت(دەتْاًرێت‬ ‫لًَێْاى‬ ‫بۆغبیی‬ ‫ُیچ‬‫یتی‬
‫ًرخێک‬ ‫بۆ‬ ‫لَپێٌبضَدا‬ ‫ّەدەبێت‬ .‫بکرێت‬ ّ‫ڕەچب‬ َ‫َُهیػ‬ ‫بچّْک‬=:ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ .‫بَکبرببرێت‬
<?php
$var = 'Shteke';
$Var = 'Shteki tre';
$VaR = 'Eme shteki tr';
$_VaR = 'Eme tewaw shteki tre';
$10Var = 'Eme nadruste chunke jimare nabet!';
$yek_gorraw = $dwem_gorraw; // emesh druste u raste
?>
:‫گروگ‬ ‫*تێبیىی‬ْ‫ّەک‬ ‫پبغَکَّتکراّەکٌی‬ ‫پێػْەخت‬ ‫ًبّە‬ ‫ًببێت‬)if,while, switch(ّ‫گۆڕا‬ ‫ًبّی‬ ْ‫ّەک‬
.‫بَکبرببرێي‬

‫ضَرداًی‬ ‫دەتْاًیت‬ ،‫تێبگَیت‬ ‫لَگۆڕاّەکبى‬ ‫زیبتر‬ ْ‫تبّەک‬Variables.‫بکَیت‬
[ ‫کردەٌێما‬ ‫گرێداوی‬Concatenation operator]
‫لَزهبًی‬ ‫پێکَّە‬ ‫کۆهَڵێک‬ ‫یبى‬ ّ‫گۆڕا‬ ّ ‫ڕیسبًَذی‬ ّّ‫د‬ ‫گرێذاًی‬PHPَ‫ب‬ ‫دا‬(.)‫تًَِب‬‫خاڵ‬‫ئَم‬ ‫تَهبغبیَکی‬ .‫دەکرێت‬
:َ‫بک‬ َ‫ًوًَْی‬
<?php
'Azad'.'Awat'; // encamekei dekate "AzadAwat"
?>
:َ‫بک‬ ًَ‫ًوًْب‬ ‫ئَم‬ ‫تَهبغبیَکی‬ .َ‫ژهبرەی‬ ‫یبى‬ ‫ڕضتَبًَذە‬ ‫یبى‬ ‫گۆڕاّە‬ .َ‫کێذای‬ ْ‫کێ‬ ‫لًَێْاى‬ َ‫گرێذاًَک‬ َ‫ًیی‬ ‫گرًگ‬ َ‫بۆی‬
<?php
'Shtek'.'Hich';
'Hich'.$var;
$var1.$var2;
?>
َ‫ب‬ ‫دەتْاًیت‬ ‫تۆ‬ َ‫بۆی‬ .َ‫رًّّکردًَّەی‬ ‫بۆ‬ ‫زیبتر‬ ْ‫بَڵک‬ ،َ‫ًیی‬ ‫پراکتیکی‬ ‫زۆر‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬echo‫ئًَجب‬ ‫ببًگی‬َ‫گرێذاًَک‬ ‫هی‬
:‫ئێرە‬ ْ‫ّەک‬ .‫ڕیسبًَذێکذا‬ ‫لَگَڵ‬ ‫بکَیت‬
<?php
$deq = 'Shtek'.'hich';
echo $gorraw.'Rizbendek';
?>
.‫لَپڕۆگراهۆکَیَکذا‬ ‫فرهبًذا‬ ّ ‫کۆد‬ ‫ًْضیٌی‬ ‫لَکبتی‬ ‫دەکَّێت‬ ّ‫بَرچب‬ ‫زۆر‬ ّ ‫بێطٌّْرە‬ ‫گرێذاى‬
<?php
$name = $naw.' '.$nawiBawk;
// naw + boshaiyek + nawiBawk
echo 'Min nawim '.$name.', Em katetan bash.';
?>
.ًَ‫چۆ‬ ‫گۆڕاّێکذا‬ ‫لًَرخی‬ ّ‫گۆڕا‬ ّّ‫د‬ ‫گرێذاًی‬ ‫دەردەکَّێت‬ ‫بۆت‬ ‫ضَرەّەدا‬ ‫ًوًَْیَی‬ ‫لَم‬

‫کۆدی‬ ‫لًگًڵ‬ ‫درێژکردوًَە‬ َ ‫گرێدان‬HTML‫دا‬
،َ‫َُی‬ ‫خۆی‬ ‫تبیبَتی‬ ‫گرًگی‬ ‫کرد‬ ‫ببضوبى‬ ْ‫ّەک‬ ‫گرێذاى‬ ‫هبًبی‬‫زّّتر‬ ‫ئبهبًج‬ ّ ‫بکبت‬ ‫قَدبڕ‬ ‫ًَُگبّەکبى‬ ‫دەتْاًێت‬ ‫َُرّەُب‬
‫کۆدێکی‬ ْ‫لًَێ‬ ّ ‫دەدەیي‬ ‫گرێ‬ ‫ًرخێک‬ ‫چۆى‬ ‫بساًیي‬ ‫بکَیي‬ ‫خْارەّە‬ ‫ًوًَْیَی‬ ‫ئَم‬ ‫ببتَهبغبیَکی‬ .َ‫کََُی‬ ‫لَّەی‬ ‫بپێکێت‬HTML
:‫بکَیي‬ ًَ‫گرێذا‬ ‫جۆرە‬ َّ‫ئ‬ ‫بۆ‬ ‫َُڵبژاردى‬ ‫ضێ‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫ببلَم‬ .‫دەیذەیٌَّە‬
<?php
/*
min demewet em Bestere pek benim <a
href="index.php?section=XYZ">Link</a>
leheman katda [XYZ] le gorrawekewe (Variable) werdegret.
*/
$var = 'XYZ';
echo '<a href="index.php?section='.$var.'">Bester</a>'; // bashtrin
hellbjardin
echo "<a href="index.php?section=".$var.">Link</a>";
// emeyan <a href="index.php?section=".XYZ.">Link</a> dedate destewe ke
namanewet u narreke!
echo '<a href="index.php?section=".$var.">Link</a>';
// emeyan <a href="index.php?section=".$var.">Link</a> dedate destewe
?>
َ‫ئێو‬ ‫بساًیي‬ ‫دەبێت‬ َ‫گرًگ‬ ‫ئَّەی‬ .‫دەپێکێت‬ ‫هَبَضتَکَهبى‬ ّ ًَ‫گرێذا‬ ّ ‫دەرپَڕاًذى‬ ‫ببغتریي‬ ‫ببًگکردى‬ ‫یَکَم‬ ‫دەبیٌیي‬ ْ‫ّەک‬
‫لَدّای‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ ‫زۆرى‬ .‫ًَکَّى‬ ‫یَکتر‬ ‫پبغی‬ ّ ‫پێع‬ ‫ًَُگبّەکبى‬ ‫ّاتب‬ .‫دەکَیي‬ ‫یَکیبى‬ ‫بَدّای‬ ‫چۆى‬ ّ ‫دەکَیي‬ ‫کبرەکبى‬ ‫چۆى‬
َ‫گرێذاًَک‬"'.‫یبى‬ ‫بَکبردەبَى‬"."‫ک‬ .‫ڕێگب‬ ‫درّضتریي‬ ّ ‫ببغتریي‬ .‫زیبتر‬ َ‫ضَئێػَی‬ ّ َ‫ًبدرّضت‬ ّ‫ڕێڕە‬ ْ‫ّەک‬ ًَ‫َئَهب‬
‫لَکۆدەکبًی‬ ‫بکَیت‬ ‫درّضت‬ َ‫بَضتَرەک‬ ‫جبر‬ ‫کَیَکَم‬ َ‫ئَّەی‬HTML‫دەبێت‬ ‫زۆر‬ ‫َُرّەُب‬ .‫تێئبخٌی‬ ‫گۆڕاّەکَی‬ ‫ئَّە‬ ‫دّای‬ ّ
‫ّابکَی‬ َ‫َُهیػ‬ .‫تبکخبڵ‬ ‫یبى‬ ‫دەبَیت‬ ‫بَکبر‬ ‫لَڕیسبًَذی‬ ‫ضَرەّە‬ ‫جّْتخبڵ‬ .‫بیت‬ ‫ئَّە‬ ‫ّریبی‬‫کْرتر‬ ّ ‫پبکتر‬ ‫ئًَجبهَکَی‬ ‫ت‬
:‫دیبرە‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬ ْ‫ّەک‬ .‫بێت‬
<?php
echo '<a href="index.php?section=XYZ">Link</a>';
// ^^^
// yekemcar '..' le cegay dabne(eme helleye ger betenha
bet).
// |
// V
echo '<a href="index.php?section='..'">Link</a>';
// ^^
// lekotaiyda Gorraw (Variable) teaxne
// |
// V
echo '<a href="index.php?section='.$var.'">Link</a>';

?>
‫دەتْاًي‬ ًَ‫گرێذاًب‬ ‫ئَم‬ ‫لَجۆری‬ ‫زیبتر‬ ‫زاًیبری‬sprintf.‫ببیٌي‬
‫گرێدان‬ ‫درێژکردوًَەی‬
َُ .)‫بێطٌّْرە‬ ‫گرێذاى‬ ‫کرد‬ ‫ببضوبى‬ ْ‫(ّەک‬ ‫گرێذاًَکبى‬ ‫درێژکردًَّەی‬َ‫ب‬ ‫دەتْاًرێت‬ ‫کبت‬ ّْ‫ه‬=.‫ڕێسی‬ ‫بۆ‬ ‫بکریٌَّە‬ ‫درێژ‬
‫کۆدی‬ ‫کَڕیسبًَذێک‬ َ‫پێْیطت‬ ًَ‫کبتب‬ َّ‫ل‬ َ‫ئَه‬ .‫خْارتر‬HTML‫خْارەّەدا‬ ‫ًوًَْیَی‬ ‫لَم‬ .‫بّْبێتَّە‬ ‫درێژ‬ ‫دێڕێک‬ ‫چًَذ‬ ‫بۆ‬
:‫دەیبیٌي‬
<html>
<body>
<?php
$litr = 14;
$nrix = 1.35;
$paredan = $litr * $nrix;
$koi1 = "litr";
$koi2 = 'Dinar';
/*
####################################
## Temashai gredani be (.=) bike ##
####################################
*/
$koiGishti = "Prrkirdini Tanki: " . $litr . " " . $koi1;
$koiGishti .= " Nirxekei " . $paredan . " " . $koi2 . "";
echo $koiGishti;
echo "Prrkirdini Tanki: $litr $koi1 Nirxekei $paredan $koi2";
echo 'Prrkirdini Tanki: $litr $koi1 Nirxekei $paredan $koi2';
?>
</body>
</html>
( ‫داویشتىًکان‬sessions)
( ‫داًیػتی‬ ‫بۆ‬ ‫ڕێکخطتٌَکبى‬ ‫گۆڕیٌی‬ ‫یبى‬ ‫دەرببرەیی‬ ‫زاًیبری‬ ‫کۆگبکردًی‬ ‫بۆ‬session‫،گۆڕاّەکبًی‬ ‫بَکبرُێٌَرێک‬ )session
‫(خْل‬-‫یَک‬ َ‫ل‬ ‫پَڕەکبى‬ ّْ‫َُه‬ ‫بۆ‬ َ‫بَردەضت‬ ‫،ّە‬ ‫دەگرێت‬ ‫لَخۆی‬ ‫بَکبرُێٌَرێک‬ َ‫تبک‬ ‫دەرببرەی‬ ‫زاًیبری‬ )‫داًیػتي‬
.‫ًَرهَّاڵَدا‬

( ‫پٍپ‬ ‫داویشتىی‬ ‫گۆڕاَەکاوی‬PHP Session Variables)
ْ‫ّەک‬ ‫زۆرتر‬ ‫.ئَّە‬ ‫دایذەخَیت‬ ‫دّاتر‬ ّ ‫دەکَیت‬ ‫گۆڕاًکبری‬ ‫،ًَُذێ‬ ‫،دەیکَیتَّە‬ ‫کبردەکَیت‬ ‫ًَرهَّاڵَیَک‬ ‫لَگَڵ‬ ‫تۆ‬ ‫کبتێک‬
( ‫داًیػتٌێک‬sessionّ َ‫ًَرهَّاڵَک‬ َ‫ب‬ ‫دەضتتکردّّە‬ ‫لَکْێ‬ ‫دەزاًت‬ ‫،ّە‬ ‫کێی‬ ‫تۆ‬ ‫دەزاًێت‬ َ‫،کۆهپیْتَرەک‬ َ‫ّای‬ )‫لَکْێ‬
:َ‫َُی‬ ‫کێػَیَک‬ ‫ئیٌتَرًێت‬ ‫لَضَر‬ ‫،بَاڵم‬ ‫پێِێٌبّە‬ ‫کۆتبییت‬‫ّێب‬ ‫ڕاژەکبری‬‫ًب‬‫ًبًّیػبًی‬ َ‫چًْک‬ ‫دەکَی‬ ‫چی‬ ّ ‫کێی‬ ‫تۆ‬ ‫زاًێت‬
HTTP‫داًیػتٌێکی‬ .‫ًبًبضێ/لَخۆًبگرێت‬ ‫ًبّچَیی‬PHP‫کۆگبکردًی‬ ‫بۆ‬ ‫پێت‬ ‫ڕێگبداى‬ َ‫ب‬ ‫دەکبت‬ ‫چبرەضَر‬ َ‫کێػَی‬ َّ‫ئ‬
‫زاًیب‬)‫ببزاڕکردى...ُتذ‬ ‫غتوَکَکبًی‬ ّ ‫،کباڵ‬ ‫بَکبرُێٌَر‬ ‫ًبّی‬ :ًَّْ‫ًو‬ ‫(بۆ‬ ‫دّاتر‬ ‫بَکبرُێٌبًی‬ ‫بۆ‬ ‫ڕاژە‬ ‫لَضَر‬ ‫بَکبرُێٌَر‬ ‫ری‬
‫کۆگبیَکی‬ ‫تۆ‬ ‫ئَگَر‬ .‫دەضڕدرێتَّە‬ ‫جێِێػت‬ ‫ّێبگَی‬ ‫بَکبرُێٌَر‬ ‫ئَّەی‬ ‫لَدّای‬ ّ َ‫کبتیی‬ ‫داًیػتي‬ ‫زاًیبری‬ َ‫َُرچۆًێک‬
‫کۆگببک‬ ‫داتبکبى‬ ‫،دەتْاًیت‬ َ‫پێْیطت‬ ‫َُهیػَییت‬‫غبز/تبک‬ ‫ًبًّیػبًی‬ ‫بَُۆی‬ ‫کبردەکَى‬ ‫داًیػتٌَکبى‬ .‫بٌکَدراّەیَک‬ َ‫ل‬ ‫َی‬
(unique id "UID( ًَ‫ًبًّیػب‬ َّ‫ئ‬ ‫لَضَر‬ ّ‫بٌچیٌَکرا‬ ‫گۆڕاّەکبى‬ ‫کۆگبکردًی‬ ‫لَگَڵ‬ ‫ضَرداًکَرێک‬ ‫َُر‬ ‫بۆ‬ )UID. )
‫داویشتىێکی‬ ‫دەستپێکردوی‬PHP
‫داًیػتٌی‬ َ‫ل‬ ‫کۆگببکَیت‬ ‫بَکبرُێٌَر‬ ‫زاًیبری‬ ‫بتْاًی‬ ‫ئَّەی‬ ‫پێع‬PHP.َ‫داًیػتٌَک‬ َ‫ب‬ ‫دەضتبکَیت‬ ‫ضَرەتب‬ َ‫،پێْیطت‬
‫گروگ‬ ‫تێبیىی‬:‫ًَخػَی‬()session_start‫پێ‬‫دەربکَّێت‬ َ‫ْیطت‬‫لًپێش‬‫تبگی‬<html>.
<?php session_start(); ?>
<html>
<body>
</body>
</html>
‫زاًیبری‬ ‫پبغَکَّتکردًی‬ َ‫ب‬ ‫دەضتکردى‬ ‫بۆ‬ ‫،ڕێگبتذەدات‬ َ‫ڕاژەک‬ ‫لَگَڵ‬ ‫تۆهبردەکبت‬ ‫بَکبرُێٌَر‬ ‫داًیػتٌی‬ ‫ضَرەّە‬ ‫کۆدەی‬ َّ‫ئ‬
( ‫غبز/تبک‬ ‫ًبًّیػبًێکی‬ ‫پێکِێٌبًی‬ ّ ‫بَکبرُێٌَر‬UID.‫بَکبرُێٌَرە‬ ‫داًیػتٌَی‬ َّ‫ئ‬ ‫بۆ‬ )
‫داویشت‬ ‫گۆڕاَێکی‬ ‫کۆگاکردوی‬‫ه‬
‫گۆڕاّی‬ ‫لَّەی‬ َ‫بریتیی‬ ‫داًیػتي‬ ‫گۆڕاّەکبًی‬ ‫ُێٌبًَّەی‬ ّ ‫کۆگبکردى‬ ‫بۆ‬ َ‫ڕاضتَک‬ ‫ڕێگب‬PHP $_SESSION:‫ببرببَیت‬ ‫بۆ‬
<?php

<?php
session_start();
// store session data
$_SESSION['views']=1;
?>
<html>
<body>
<?php
//retrieve session data
echo "Pageviews=". $_SESSION['views'];
?>
</body>
</html>
:ّْ‫دەرچ‬
<?php
Pageviews=1
‫ًیػبًذاى‬ ‫ضبدەی‬ ‫،ژهێریبرییَکی‬ ‫خْارەّە‬ ‫ًوًَّْکَی‬ َ‫ل‬-‫،ًَخػَی‬ ‫درّضتذەکَیي‬ ‫پَڕەهبى‬isset" ‫گۆڕاّەکبًی‬ )(views"
" ‫ئَگَر‬ ‫بَکبربَریي‬ ‫خۆهبى‬ ‫ژهێریبری‬ ‫دەتْاًیي‬ َ‫،ئێو‬ ‫داًبًیبى‬ َ‫ل‬ ‫دڵٌیببّْى‬ ‫بۆ‬ ‫دەپػکٌێ‬views‫،گۆڕاّێکی‬ ّْ‫ًَب‬ ‫بًّْی‬ "
"views‫بۆ‬ ّ ‫درّضتذەکَیي‬ "1:‫دایذەًێیي‬
<?php
<?php
session_start();
if(isset($_SESSION['views']))
$_SESSION['views']=$_SESSION['views']+1;
else
$_SESSION['views']=1;
echo "Views=". $_SESSION['views'];
?>
‫داویشتىێ‬ ‫ڕََخاودوی‬‫ک‬

)( ‫ًَخػَی‬ ‫،دەتْاًی‬ ‫بطڕیتَّە‬ ‫داًیػتي‬ ‫داتبی‬ ‫ًَُذێ‬ ‫دەخْازیت‬ ‫ّا‬ ‫ئَگَر‬unset)( ‫یبى‬session_destroy.‫بَکبربَریت‬
)( ‫ًَخػَی‬unset:ّ‫دیبریکرا‬ ‫داًیػتٌێکی‬ ‫گۆڕاّی‬ ‫ئبزادکردًی‬ ‫بۆ‬ ‫بَکبردێت‬
<?php
<?php
unset($_SESSION['views']);
?>
)( ‫ًَخػَی‬ ‫ببًگکردًی‬ َ‫ب‬ ‫بڕّّخێٌیت‬ َ‫داًیػتٌَک‬ ‫بَتَّاّی‬ ‫دەتْاًیت‬ ‫َُرّەُب‬session_destroy
<?php
<?php
session_destroy();
?>
‫لًیادتبێ‬)( ‫ًَخػَی‬ ‫بَکبرُێٌبًی‬ َ‫ب‬session_destroy‫دا‬ ّْ‫َُه‬ ّ ‫دادەًێتَّە‬ ‫بٌَڕەتَّە‬ َ‫ل‬ ‫داًیػتٌَکَت‬‫کۆگبکراّەکبًی‬ ‫تب‬
.‫دەدەیت‬ ‫لَدەضت‬ ‫داًیػتٌَکَت‬
[ ‫ژمارەکان‬Numbers]
ّ‫لًَب‬ ْ‫تبّەک‬PHP‫بکَار‬ ‫ژهبرەیی‬ ‫داتبی‬ ‫جۆری‬ ‫دەبێت‬ .‫گۆڕاّێکذا‬ ْ‫لًَێ‬ ‫بکَّێت‬ ‫دەضت‬ ‫ژهبرەییَکبًی‬ َ‫بڕگ‬ ‫ئًَجبهی‬ ‫دا‬
‫کَخْدی‬ ،َ‫ئَّەی‬ ‫ًبدرّضتر‬ ‫لََُهّْی‬ .‫بذاتَّە‬ َ‫گۆڕاّەک‬ ‫لَدەرەّەی‬ ‫ئًَجبهَکَی‬ ْ‫تبّەک‬ ‫بِێٌێت‬ْ‫لًَێ‬ ‫ژهبرەکبى‬
:‫ئێرە‬ ْ‫ّەک‬ ‫بکبتَّە‬ ‫کۆیبى‬ ّ ‫بَکبربَریت‬ ‫ڕیسبًَذییَک‬
<?php
echo "5"+"9";
?>
َ‫دەکبت‬ ‫کۆکردًَّەیبى‬ ‫کَئًَجبهی‬14‫بۆ‬ ‫تًَِب‬ ّ ‫تًَِب‬ ‫ببرێت‬ ‫بَکبر‬ ‫کَڕیسبًَذیَک‬ ‫ًبگًْجێت‬ ‫یبضبکبًذا‬ ‫لَگَڵ‬ ‫ئَهَظ‬ .
َ‫ل‬ َ‫بۆی‬ ‫غێْەیَیذا‬ ‫َُهبى‬ ‫لَگَڵ‬ ‫کۆکردًَّەی‬ ّ ‫ژهبرەیَک‬ ‫َُڵگرتٌی‬PHP.َ‫َُی‬ ‫ژهبرەهبى‬ ‫جۆرە‬ ّّ‫د‬ ‫دا‬
َ‫تًَا‬ ‫ژمارەی‬Integer
‫ژهبرەکبًی‬ ْ‫ّەک‬ .‫تییبیذا‬ ‫بڕگَکردى‬ ّ ‫داغکبًذى‬ ‫بَبێ‬ ‫بَڕّّتی‬ ‫ژهبرەکبى‬ ّْ‫لََُه‬ ‫بریتیي‬ ‫تَّاّەکبى‬ ‫ژهبرە‬4,11,22,
143ْ‫ّەک‬ ‫ًێگبتیڤَکبى‬ ‫ژهبرە‬ ‫َُرّەُب‬-4,-11,-22,-143َ‫ل‬ .PHP‫دەًْضر‬ ‫کۆدەکبى‬ ّ‫لًَب‬ ‫ژهبرەکبى‬ ‫دا‬ّ ‫ێي‬
‫ئبهێری‬PHP:‫ئێرە‬ ْ‫ّەک‬ .‫دەکبت‬ ‫پێٌبضَیبى‬ ‫بَخۆکبر‬

<?php
$var = 5;
$var2 = 31;
$var3 = -10; //weku wtman emesh druste
?>
‫لَغێْی‬ ‫ژهبرەکبى‬ ‫دەتْاًرێت‬ ‫غێْە‬ ‫بََُهبى‬hexadecimal&octalnotation‫ئَگَر‬ .‫ببرێي‬ ‫بَکبر‬
‫بۆ‬ .‫بێت‬ ‫لَبیردا‬ ‫ئًَجبهَکَیبًی‬hexadecimal‫پریف‬‫ێکطی‬0x‫بۆ‬ ّ ‫بَکبردەبرێت‬octalnotation‫پریفێکطی‬0
:‫دەیبیٌي‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬ .‫بَکبردەبرێت‬
<?php
$var = 0xFF; // hexadecimal (255), often use for protocols
$var2 = 0763; // octal (499), often used for chmod
$var3 = 0; // normal zero, it doesn't matter if hex-, oct- or decimal
?>
‫کًرت‬ ‫ژمارەی‬Float
‫ّەک‬ ‫بڕى‬ ّ ‫ًیي‬ ّ‫کَتَّا‬ ‫ژهبراًَی‬ َّ‫ئ‬ ّْ‫َُه‬ .‫ژهبرەیَک‬ ‫جۆرە‬ ‫بۆچی‬ ٌَ‫کَدەربڕی‬ ‫دەردەکَّێت‬ ‫بًَبّەکَیذا‬ ‫َُر‬5.2,
12.25,-4.02‫کبتذا‬ ‫لََُهبى‬10.0,3.1E-10, 4.5e3.‫دەگرێتَّە‬
<?php
$var = 5.7;
$var2 = 3.1E-10;
$var = .1;
?>
َ‫ب‬ ‫کَرتی‬ ‫ژهبرەی‬.ْ‫ًَّەک‬ ‫دەًبضرێٌَّە‬،‫غت‬ ‫َُهبى‬ ‫کردەُێوبکبى‬ ‫گرێذاًی‬ ْ‫ّەک‬ ‫غت‬ ‫َُهبى‬ ‫ئَّەی‬ ‫لَبَر‬ .‫کۆهب‬ ّ ‫فبیسە‬
َ‫ب‬.ّ ‫ڕیسبًَذێکذا‬ ْ‫لًَێ‬ ‫دەبێت‬ ‫کَرتیت‬ ‫ژاهرەیَکی‬ ‫کبتێک‬ ‫بیت‬ ‫ّریب‬ ّ‫تَّا‬ ‫دەبێت‬ َ‫بۆی‬ ،‫دەکرێت‬‫دەبێت‬ َ‫بۆی‬ .َ‫تێذای‬ ‫گرێذاًی‬
:‫بًَوًَّْە‬ ًَ‫کردّّهب‬ ‫لێرەدا‬ ْ‫ّەک‬ .‫بَدرّضتی‬ ‫گْرزەکردًی‬ ّ ‫دڵٌیبی‬ ‫بۆ‬ ‫کَّاًَّە‬ ّ‫ًب‬ ٌَ‫بیخَی‬
<?php
echo 'Brri Qazanc:'.77.3.'%'; // na Druste
echo 'Brri Qazanc:'.(77.3).'%'; // Druste
echo 'Brri Qazanc:'. 77.3 .'%'; // Druste, leber ewei boshaiyek peshi heye
u yarmeti dedat
?>

[ ‫بیرکاری‬Calculation with numbers]
‫لَّەغبًذًی‬ ‫ئَّە‬ ،‫بکَّێت‬ ‫دەضت‬ ‫ژهبرەکبًوبى‬ ‫بیرکبریَکبًی‬ َ‫ئًَجبه‬ ‫بَضبکبری‬ ‫ئَّەی‬ ‫بۆ‬PHP6َ‫ل‬ ‫کَبریتیي‬ .َ‫َُی‬ ‫ــْە‬,+
-/ ,* ,َ‫ئَه‬ / ‫لَجیبتی‬ ‫َُرّەُب‬ُ .‫بَکبردەبرێت‬ :‫پڕۆگراهطبزیذا‬ ‫تری‬ ‫زهبًَکبًی‬ ّْ‫لََُه‬ ‫َرچًَذە‬/‫بۆ‬ ‫بَکبردەبرێت‬
َ‫ک‬ ‫فێربّْیي‬ ‫بٌَڕەتیذا‬ ‫بیرکبری‬ ‫لَبٌَهبکبًی‬ ْ‫َُرّەک‬ .‫دابَغکردى‬-ّ ًَ‫ضبلیبَکب‬ ‫ژهبرە‬ ‫بۆ‬%‫ئًَجبهی‬ ‫هبًَّەی‬ ‫ڕێژەی‬
ٌَ‫ب‬ ‫بۆ‬ ‫بگَڕێیٌَّە‬ ‫تۆز‬ ‫یَک‬ ّ ‫بکَیي‬ ‫خْارەّە‬ ‫ًوًْبًَی‬ ‫ئَم‬ ‫ببتَهبغبیَکی‬ .‫دەدات‬ ‫دابَغکردًێک‬:‫ڕەت‬
<?php
$a = 10;
$b = 6;
echo $a-$b; // 4
echo $a+$b; // 16
echo $a*$b; // 60
echo $a/$b; // jimarei kerti float(1.66666666667)
echo -$a; // -10, heman shite legell encami echo 0-$a;
echo $a%$b; // 4 (6 yekcar cegai debetewe lr 10, brre mawekesh 4)
?>
‫کَدەتْاًي‬ َ‫َُی‬ ‫چڕتر‬ ‫ڕێکخطتٌی‬ ّ ‫کردار‬ ‫ًَُذێک‬ ‫ئَّە‬ ،‫بیرکبریَکبًوبى‬ ‫کردە‬ ‫ئًَجوبداًی‬ ‫زیبتر‬ ‫بۆ‬MathFunctions
.‫بیبیٌي‬
‫گروگی‬‫بیرکاریًکان‬ ‫کردە‬
.‫ڕێژە‬ ّ ‫لێذەرکردى‬ ّ ‫لَکۆکردًَّە‬ ‫دەبرێي‬ ‫بَکبر‬ ‫زۆرتر‬ ‫دابَغکرداى‬ ّ ‫لێکذاى‬ ‫کرداری‬ ‫ببّە‬ ‫زۆر‬ ‫ڕۆژاًَهبًذا‬ ‫لَژیبًی‬ ْ‫ّەک‬
‫لَزهبًی‬ ‫غت‬ ‫َُهبى‬ َ‫بۆی‬PHP:‫ببیٌیي‬ ‫لَگرًگیذاًیبى‬ ‫ببًوًَْیَک‬ .َ‫ّای‬ ‫یع‬
<html>
<body>
<?php
$litr1 = 16;
$litr2 = 23;
$litr3 = 34;
$nrix = 1.35;
$KoiGishti= ($litr1 + $litr2 + $litr3) * $nrix;
echo $KoiGishti;
?>
</body>
</html>

.‫بکبت‬ َ‫ًرخَک‬ ‫کَڕەتی‬ ‫ئًَجبهَکَیبى‬ ْ‫تبّەک‬ ،‫کَّاًَّە‬ ّ‫ًب‬ َ‫خطتۆت‬ ‫کۆکردًَّەکبًوبى‬ ‫کرادری‬ َ‫ئێو‬ ‫بکَیي‬ ‫تَهبغب‬ ‫ئَگَر‬
َ‫ئَّەی‬ ‫بۆ‬ َ‫کَّاًَک‬ ‫لێرەدا‬‫لێکذاًی‬ ‫جبر‬ ‫یَکَم‬ ‫ًَبێت‬ ‫ئَّە‬ ‫ئَگَر‬ َ‫چًْک‬ .‫دەرپَڕێٌێت‬ ‫جبر‬ ‫بَیَک‬ ‫ًبّەًذەکَی‬ ‫ئًَجبهی‬
$litr3.َ‫ًبدرّضت‬ ‫ئَهَظ‬ .‫دەکبتَّە‬ ‫کۆی‬ ‫تر‬ ‫ئَّاًی‬ ‫لَگَڵ‬ ‫دّای‬ ّ ‫ًرخذا‬ ‫لَگَڵ‬ ‫دەکبت‬
pow
‫لێذاًی‬ ‫ڕێژەیی‬ ‫کَئًَجبهی‬ .َ‫تبیبَت‬ ‫گرًگیَکی‬ ‫خبّەًی‬ َ‫کردەی‬ ‫جۆرە‬ ‫ئَم‬x upy‫ًْێ‬ ‫ئَّاًَی‬ .‫دەکبت‬‫دەچي‬ ،‫زهبًَدا‬ ‫لَم‬ ‫ي‬^
:‫دەیبیٌیي‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬ ْ‫ّەک‬ .‫بَکبردەبَى‬
<?php
$basis = 5;
$exponent = 7;
echo $basis^$exponent; // encamekei 2 e, emesh nadruste.
echo pow($basis, $exponent); // encamekei dekate 78125.
?>
‫ددەردەکَّێت‬ ‫بۆهبى‬ ،‫بکَیي‬ ‫ئًَجبهَکبى‬ ‫تَهبغبی‬ ‫ئَگَر‬pow.‫دەدات‬ ‫درّضت‬ ‫ئًَجبهی‬ ‫کبم‬
[ ‫پێکٍاتًکۆوتڕۆڵ‬Control structures]
‫داتای‬ ‫جۆرە‬boolean
‫لَزهبًی‬PHP‫یَک‬ ‫کَتًَِب‬ ،َ‫َُی‬ ‫داتب‬ ‫جۆرە‬ ‫یَک‬ ‫دا‬bit‫یَک‬ ‫لَتًَِب‬ ‫دەزاًیي‬ ْ‫ّەک‬ .‫پبغَکَّتکردى‬ ‫بۆ‬ ‫دەّێت‬ ‫جێگَی‬
bit‫دەتْاًر‬ ‫دا‬‫ًرخی‬ ‫لَبْخچَیَکذا‬ ‫تًَِب‬ ‫ێت‬0ّ1‫دەزاًیي‬ ْ‫ّەک‬ ‫پڕۆگراهطبزیذا‬ ‫لَزهبًی‬ .‫بخْێٌرێتَّە‬ ّ ‫بکرێي‬ َ‫پێٌبض‬
true‫ًرخی‬ ‫بۆ‬1ّ ‫داًراّە‬false‫ًرخی‬ ‫بۆ‬0‫ئبیب‬ ‫غتێک‬ ‫ّەاڵهی‬ ‫ضبغکردًَّەی‬ ‫بۆ‬ ‫بَکبردەبرێي‬ ‫زیبتر‬ َ‫داتبی‬ ‫جۆرە‬ ‫ئَم‬ .
‫ضٌّْر‬ ّ َ‫َُڵَی‬ ‫یبى‬ َ‫ڕاضت‬ ‫ئبیب‬ ‫ّە‬ َ‫ًبدرّضت‬ ‫یبى‬ َ‫درّضت‬‫لَزهبًی‬ .‫هَرجێک‬ ‫بۆ‬ ًَ‫داًب‬PHPَ‫ًرخ‬ ‫جۆرە‬ ‫ئَم‬ ‫دا‬boolean
‫ًْضیي‬ ‫بچْک‬ ّ ‫گَّرە‬ ‫لَبَکبربردًیبًذا‬ ،‫کراّە‬ ‫دیبری‬ ّ ‫ًبضراّە‬case-insensitive‫ببتَهبغَیَکی‬ .َ‫ًیی‬ ‫ڕۆڵێکی‬ ‫ُیچ‬
:‫بکَیي‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬
<?php
$var = true;
$var2 = false;
$var3 = TRUE;
$var4 = FaLsE;

$var5 = 'true'; // eme rizbendeki 4 ye 'true', nrxi boolani true niye!!
?>
‫لَزهبًی‬ َ‫ل‬PHP‫یبى‬ ‫بذات‬ ‫ًیػبًی‬ ‫ئبیب‬ .‫ًَخێر‬ ‫یبى‬ ‫بێت‬ ‫چبالک‬ َ‫ضکریپت‬ َّ‫ئ‬ ‫ئبیب‬ ،‫بَکبردێت‬ ‫پێکِبتَکۆًتڕۆڵ‬ ‫ڕێکخطتٌی‬ ‫بۆ‬
.‫ًَخێر‬
‫پێکٍاتًکۆوتڕۆڵ‬
‫لَزهبًی‬ ‫پێکِبتَکۆًترۆڵ‬ ‫گرًگی‬PHP‫ج‬ ‫بَدیوًَێکی‬ ‫بّْە‬ ،‫دا‬‫ئَم‬ ‫دەدات‬ ‫بڕیبر‬ ‫کبت‬ ّْ‫َُه‬ .‫ضکریپتَکبى‬ ‫ًْضیٌی‬ ْ‫ًێ‬ ‫ێگیری‬
‫ڕضتَیَکی‬ ‫جێبَجێکردًی‬ ‫بۆ‬ ‫پڕاّپڕە‬ ّ‫تَّا‬ ‫ّە‬ .‫بێت‬ ‫ًبچبالک‬ ّ ‫ًَکرێت‬ ‫یبى‬ ‫بکرێت‬ َ‫کردەی‬ifّ ‫بَڵێ‬ ‫لًَێْاى‬ ‫ئَگَری‬
.‫ًَخێردا‬
<?php
if (destewaje) xemllandin
?>
‫َُڵب‬ ‫یبى‬ ‫خَهاڵًذًێک‬ ‫بۆ‬ ‫دەًێردرێت‬ َ‫دەضتَّاژەک‬ ‫لێرەدا‬‫لًَرخێکی‬ ّ ‫دەیٌێرێت‬ ‫ئَّە‬ ‫بّْ؟‬ ‫درّضت‬ ‫ئَگَر‬ .‫ژاردًێک‬true
‫ًَکبت‬ ‫دّاتر‬ ‫کبرەکبًی‬ ‫بَپێچَّاًَّە‬ ‫ئَّە‬ ‫ًب؟‬ ‫ئَگَر‬ ،‫دەکبت‬ ‫پبغَکَّتی‬false‫کۆهَڵێک‬ ‫ئَّەبیت‬ ‫ئبگبداری‬ ‫دەبێت‬ .
َ‫غێْەی‬ ‫لَم‬ ‫کَّاًَی‬ ّّ‫د‬ ‫لًَێْاى‬ ‫جێبَجێکردى‬ ‫ڕضتَی‬ ‫یبى‬ ‫دەضتَّاژە‬} {.‫دەخرێت‬ ‫ڕێک‬
<?php
if (destewaje) { // lerewe riste egereke bo kiradar u xemllanndinekan.
xemllandin_1;
xemllandin_2;
// emesh bo kiradreki trian.
xemllandin_n;
}
?>
ًَ‫ئَهب‬ ‫گرێذاًیبى‬ ‫بۆ‬ ‫کبت‬ ‫کَزۆر‬ .‫ئَگَرەکبى‬ ‫ئبراضتَکردًی‬ ‫بۆ‬ ‫بگرێت‬ ‫لَخۆی‬ ‫زیبتر‬ ًَ‫لَهب‬ ‫دەتْاًێت‬and, or!,xor
.‫دەُێٌرێت‬ ‫بَکبر‬
‫ئًوجامداوی‬ َ ‫ئًلتًروتایڤ‬
‫لَزهبًی‬ َ‫ڕەًگ‬PHP‫لَڕێگبی‬ ‫بکرێت‬ َ‫ڕاڤ‬ ‫هَبَضَت‬ ‫یَک‬ ّ ‫ئًَجبم‬ ‫یَک‬ ‫بَتًَِب‬ ‫ًَبێت‬ ‫بَش‬ ‫ئَّە‬ ‫دا‬if.‫بَتًَِب‬ ‫ــَّە‬
‫بّْ؟‬ ‫درّضت‬ ‫چًَّْژّّرەّەکَی‬ ‫ئًَجبهی‬ ‫ئَگَر‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ .َ‫گرًگ‬ ‫زۆر‬ َ‫بَراهبَرەک‬ ‫بۆ‬ ‫ئَلتَرًبتیڤکردى‬

‫ئَّە‬.‫بذە‬ ‫ًیػبى‬ ‫بَڕێْەبَرایَتی‬ ‫پَڕەی‬
‫ًَ؟‬ ‫ئَگَر‬
.‫بذە‬ ‫ًیػبى‬ ‫خػتَکَی‬ ‫یبى‬ ‫چًَّْژّّرەّە‬ ‫پَڕەی‬ ‫بیبَرەّە‬ ‫ئَّە‬
َ‫ب‬ ‫ئَهَظ‬else‫بۆ‬ ًَ‫َُڵبژارد‬ ‫کَئَلتَرًتبیڤ‬ ‫دەکرێت‬if.
<?php
if (login_druste) {
// perrei berrewberi nishan bide
} else {
// xishtei chunejurewei nishan bide
}
?>
‫ڕضتَی‬ ‫بًََخێرکردًی‬ ‫دەتْاًرێت‬ ‫کبتذا‬ ‫لََُهبى‬if:‫دەیبیٌي‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫لَم‬ ْ‫ّەک‬ .‫بکرێت‬ ‫کبر‬ ‫َُهبى‬
<?php
if (login_druste) {
// Berrewberi nishan bide.
}
if (!login_druste)
// Xishtei chunejuerewe nishan bide (!)
}
?>
:‫تێبیىی‬َ‫غێْەی‬ ‫ئَم‬ّ ‫پَرەپێذاى‬ ‫بۆ‬ .‫َُرًببێت‬ ‫جبردا‬ ‫لًََُذێک‬ .‫دەببت‬ ‫بََُڵَبَریتذا‬ ‫زۆرجبر‬ ّ ‫ًَکراّە‬ ‫ئبهۆژگبری‬
‫ئَلتَرًبتیڤَکبى‬ ‫جیبکردًَّەی‬ ّ ‫ئَگَری‬ ‫ڕضتَی‬ ‫درێژکردًَّەی‬ ّ ‫َُڵبژاردى‬elseif‫ًێْاى‬ ‫کَدەکَّێت‬ .‫دەبرێت‬ ‫بَکبر‬
‫خػتَی‬if‫خػتَی‬ ّelse.‫ــَّە‬
<?php
if (gredan) {
// eme encam bide
} elseif (gredaneki_tir) {
// eme encam bide
} else {
// dwahemin hellbjardin eme bike.
}

?>
‫ئَم‬elseif‫خۆی‬ ‫پێع‬ ‫ڕضتَی‬ ‫ئَگَر‬ ،‫بَکبردەخرێت‬ ‫کبتێک‬if‫ئًَجبهی‬false‫کۆهَڵێک‬ ‫کبتَدا‬ ‫لَم‬ َ‫بۆی‬ .ّْ‫ب‬
elseif.‫بذرێي‬ ‫گرێ‬ ‫پێکَّە‬
<?php
if (gredan) {
// eme encam bide.
} elseif (gredani_tir) {
// eme encam bide.
} elseif (eme_gredaneki_tirish) {
// emesh encam bide.
} elseif (xemllandin) {
// PHP code!
} else {
// le dwaheminda eme encam bide!
}
?>
‫خػتَی‬ ‫ئَّە‬ ‫ًَبّْ؟‬ ًَ‫گرێذاًب‬ َّ‫ل‬ ‫ُیچ‬ ‫ئَگَر‬ ،‫دەکَّى‬ ‫بَکبر‬ ‫ئَّە‬ ‫بي‬ ‫درّضت‬ ‫ئَگَر‬ ‫یَکَم‬ ‫گرێذاًَکبًی‬else‫ّەگَڕ‬
َ‫ب‬ ًَ‫یَکطب‬ ‫دەرچّْى‬ ‫ئبضتی‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬ .‫ڕًّّترە‬ ‫تۆزێک‬ ‫ًوًْیَکی‬ ‫خْارەّە‬ ‫ئَهَی‬ .‫دەخرێت‬50‫لَگۆڕاّێکذا‬ ّ
‫پبغَکَّت‬.‫دەکرێت‬ ‫پبغَکَّت‬ ‫لَگۆڕاّێکذا‬ ‫جْتیبر‬ ّ ‫ئبهبًج‬ ‫لًَورەی‬ ‫َُریَک‬ ّ ‫دەکرێت‬
<?php
$astiDercun = 50; // asti derchun 50 %.
$nCutiyar = 35; // numrei Cutiyar.
$nAmanc = 88; // numrei Amanc.
/* ########### ^^ Gorrawekan(Variable) Pashekewt kiran ########### */
if ($nCutiyar > $astiDercun) { // eger Cutiyar numrei zortr bu le 50%.
echo "Piroze,Cutiyar";
}
elseif ($nAmanc > $astiDercun) {
echo"le tosh Piroze, Amanc"; // eger Amanc numrei zortr bu le 50%.
}
elseif ($nCutiyar < $astiDercun && $nAmanc < $astiDercun){ //eger Amanc u
Cutiyar numreyan kemtrbu le 50%.
echo"hiciyan Dernecun, bedaxewe";
}

else {
echo"Cutiyar u Amanc hergiz Xwendkar nebun!. pem waye
Kutallfroshin"; //eme tenha nmuneye :)
}
?>
ً‫ل‬ ‫ًٌڵًگًری‬IF‫دا‬
‫َُرچًَذە‬if()َ‫ًوًَْی‬ ‫لَم‬ .‫خۆی‬ ‫دّای‬ ‫بَغی‬ ‫یبى‬ َ‫بڕگ‬ ‫بۆ‬ ‫دەتٌێرێت‬ َ‫َُهیػ‬ .َ‫ّاًیی‬ ‫لَڕاضتیذا‬ ‫بَاڵم‬ ،‫دەچێت‬ ‫لَکردارێک‬
:‫ّردبَرەّە‬ ‫جْاى‬
<?php
if (false); // <-- temashai bike ;
echo 'Foobar';
?>
َ‫ئَگَرەک‬ ‫َُرچًَذە‬FALSE‫َُر‬ َّ‫ئ‬ ‫بَاڵم‬echo‫تَهبغب‬ ‫بَّردی‬ ‫ئَگَر‬ .‫دەُێٌێت‬ ‫خۆی‬ ‫دّای‬‫بساًیي‬ ‫بکَیي‬IF‫چی‬ ‫بۆ‬
‫دەبیٌیي‬ .‫ئَگَربًَّّْە‬ ‫ًێْاى‬ َ‫دەیخبت‬ ّ ‫دەکبت‬ ‫ئَگَر‬;‫ضَرەّە‬ ‫کۆدەکَی‬ ‫ببتۆزێک‬ .‫دەکبت‬ ‫لێ‬ ّ‫چب‬ ‫گریوبى‬ ْ‫ّەک‬ ‫خۆی‬ ‫دّای‬
.‫بکَیٌَّە‬ ‫ڕًّّتر‬
<?php
if (false)
; // <-- temashai bike ; dubare
echo 'Foobar';
?>
[ ‫بًراَرد‬ ‫کردەٌێمای‬Compare operators]
==‫بًراَردی‬ ‫کردەٌێمای‬
‫بکبت‬ ‫ًرخ‬ ّّ‫د‬ ‫یَکطبًیی‬ ‫بۆئَّەی‬==.‫بَیَک‬ ‫بَراهبَر‬ ‫بخَهڵێٌێت‬ ‫ًرخَکبى‬ ‫لََُردّّال‬ َ‫ئَّەی‬ ‫کَئَرکی‬ .‫بَکبردەبرێت‬
َ‫ل‬ .‫ڕاضتَّخۆ‬ ‫ًرخی‬ ّّ‫د‬ ‫ًرخی‬ ‫لًَێْاى‬ ‫یبى‬ ‫بێت‬ ‫گۆڕاّدا‬ ّّ‫د‬ ‫لًَێْاى‬ ‫دەکرێت‬ َ‫ئَه‬PHP‫داتبی‬ ‫جۆرە‬ َ‫ل‬ ‫ئًَجبهَکَی‬
boolan‫یبى‬ ‫دەردەپَڕێٌێت‬false‫یبخْد‬true:‫بَدرّضتی‬ ‫بخْێٌَّە‬ ‫ضَرًجَکبى‬ ‫بذە‬ ‫َُّڵ‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬ .‫دەبێت‬
<?php

"sia" == "siyamend"; // encami bool(false), encamish pashekewt
nakret.
$check = "sia" == $var; // eme encamekei depishknet aya FALSE yan
TRUE pashekewti dekat le $check
var_dump('sia' == 'amanc'); // encamekei bool(false)
?>
:‫گروگ‬ ‫زۆر‬ ‫تێبیىی‬=‫بَاڵم‬ .َ‫ئبهبژەی‬ ْ‫بَڵک‬ ،َ‫ًیی‬ ‫بَراّرد‬==.ًَّْ‫یَکطبًب‬ ‫بَراّردی‬
‫تر‬ ‫بًراَردی‬
‫لَپبڵ‬==‫کَزۆر‬ .‫َُى‬ ‫تر‬ ‫بَراّردی‬‫لَبیرکبریذا‬ ‫بساًیي(َُرچًَذە‬ ‫چۆًیَتیبى‬ ّ ‫ئبهبًج‬ ّ ‫هبًب‬ ‫بَڕێکی‬ ّ ‫بَدرّضتی‬ َ‫گرًگ‬
‫پێکِبتّْى‬ ًَ‫لَهب‬ ‫بَراّرداًَظ‬ ‫ئَم‬ .)‫ضَرەتبیی‬ ّ ‫بٌَڕەتی‬ ‫خْێٌذًگَی‬ ‫بۆ‬ ‫دەگَڕێتَّە‬=< ، < ,=> ,>‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬
:َ‫بک‬ ‫تَهبغبیبى‬
<?php
$var = 5 < 7; // druste
$var = 10 <= 10; // druste
$var = 9 > 9; // na Druste!
?>
‫َُرّەُب‬=!.‫ًب‬ ‫یبى‬ ‫یَکطبًي‬ ‫ًرخ‬ ّّ‫د‬ ‫کَئبیب‬ ،‫پػکٌیٌی‬ ‫بۆ‬
<?php
$var = 10 != 10; // nadruste
$var = 0 != 1; // druste
?>
‫درێژکراّەی‬ ‫ئَّەیع‬ .‫دێتَپێػێ‬ ‫بَراّردهبى‬ ‫تری‬ ‫غێْەی‬ ّّ‫د‬ ‫دەبیي‬ ‫بڕۆیي‬ ‫زیبتر‬ ‫ًَُگبّێک‬==َ‫ب‬===‫َُرّەُب‬=!َ‫ب‬
==!‫ڕیسبًَذ‬ ‫تر‬ ‫بَّاتبیَکی‬ .‫دەکرێت‬ ‫بَراّرد‬ ‫جۆریع‬ ‫ًرخذا‬ ‫بَراّردکردًی‬ ‫کَلَپبڵ‬ .String‫تَّاّیع‬ ‫ژهبرەی‬ ّ
Integer:ًَْ‫بۆًو‬ ‫دەکرێي‬ ‫بَراّرد‬
<?php
$var = 5 == "5"; // druste
$var = 5 === "5"; // naDruste, chunke rizbend != jimarei tewa (integer)
$var = 'Max' == "Max"; // duste, hercende cutxall u taxalle rizbendekan

$var = 'Max' === "Max"; // eme Druste, chunke herdu naw rizbendeke
yeksane.
?>
‫درّضتی‬ ‫ئًَجبهێکی‬ ‫گَڕاًذًَّەی‬ ‫بۆ‬ .َ‫پێْیطت‬ ‫زۆر‬ ‫کردەکبًیػذا‬ ‫لَکبتی‬ ًَ‫زاًیبریب‬ ‫ئَم‬boolan‫کََُڵَبێت‬false
َ‫ب‬‫بَکبرُێٌبًی‬==‫تَّاّی‬ ‫ژهبرەیَکی‬ ‫بۆ‬0ْ‫ّەک‬ َ‫ئبهبژەی‬ ‫کََُهبى‬falseَ‫ل‬ ‫بَاڵم‬ ،===َ‫ًوًَْی‬ ‫لَم‬ ْ‫جْدایَّەک‬ َ‫ئَه‬
:‫ڕًّّکراّەتَّە‬
<?php
$var = false == 10; // false, çûnke nrxî Boolan false nakate 10!
$var = false == 0; // true, herçende yekem boolane u dwem jimareî tewaw
/* ### lewanekani pêşû basman kird FALSE dekate 0 u
TRUE dekate 1 ## */
$var = false === 10; // flase, heman hokari serewe
$var = false === 0; // false, çûnke rîzbend nakate boolan
?>
‫جبرێک‬ ‫چًَذ‬.ّْ‫ب‬ ‫تّْظ‬ ‫ئبڵۆزیت‬ ًَْ‫ًو‬ ‫لَدّاَُهیي‬ ‫ئَگَر‬ ،‫بچۆرەّە‬ ‫پێػْی‬ ‫ّاًبًَی‬ ‫بَم‬
‫بًراَرد‬ ‫کردەٌێمای‬ َ ‫یًکساوبَُن‬
.‫بَکبردەببت‬ ‫یَکطبًبّْى‬ ‫دەجێت‬ ‫بَراّرد‬ ‫کَلَجیبتی‬ ،َ‫ئَّەی‬ ‫دەبێتَّە‬ ‫پڕگراهٌّْش‬ ‫تْغی‬ ‫داڕغتٌذا‬ ‫لَکبتی‬ َ‫َُڵ‬ ‫زۆرتریي‬
‫زهبًێک‬ ‫فێربًّْی‬ ،‫کرد‬ ‫بۆ‬ ‫ئبهبژەهبى‬ ‫لَپێتر‬ ْ‫ّەک‬:َ‫بک‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ‫تَهبغبیَکی‬ .َ‫َُی‬ ‫بٌَهبکبى‬ ‫بَتێگَیػتٌی‬ ‫پێْیطتی‬
<?php
$check = $name == 'Amanc'; //le nrxi $name le rizbendi 'Amanc' depşknêt u
paşekewtî dekat( Hawtabûn )
$check = $name = 'Amanc'; // Paşekewtî nrxi $name dekat le rizbendi
'Amanc' da.
?>
‫ئَگَری‬ ‫ڕضتَیَکی‬ ‫داًبًی‬ ّ ‫هبهَڵَکردى‬ ‫لَکبتی‬ ‫دەکبت‬ ‫درّضت‬ ‫ضَرلێػێْاًذًێک‬ ‫زۆرکبت‬if‫کَضَر‬ ‫بَّغێْەیَی‬ .‫دا‬
.‫یَکطبًبّْى‬ ‫یبى‬ َ‫ًرخَک‬ ‫بۆ‬ ‫بکبت‬ )‫بَراّرد(ُبّتببّْى‬ ‫ئبیب‬ ‫دەغێْێت‬ َ‫لَپڕۆگراهۆکَک‬‫فرهبى‬ ّ ‫ًرخ‬ ‫ّادەکبت‬ ‫ئَهَظ‬
ّ ‫بگریت‬ ًَّْ‫یَکطبًب‬ ّ ‫بَراّرد‬ ‫لَم‬ َ‫بَرگ‬ ‫کَجۆى‬ َ‫ئَّەی‬ ‫ڕێگب‬ ‫ژیراًَتریي‬ .‫بذاتَّە‬ ‫بًَبدرّضتی‬ ‫خۆی‬ ‫لَدّای‬ ‫ّەاڵهَکبى‬
.َ‫هَبَضت‬ ‫کَچیت‬ ‫بکَیتَّە‬ ‫ڕًّّی‬ َ‫پڕۆگراهۆکَک‬ ‫بۆ‬

<?php
"Amanc" == $name;
?>
‫لَڕیسبًَذی‬ ‫کَهَبَضت‬ ‫ڕًّّکراّەتَّە‬ ّ‫تَّا‬ ‫لێرەدا‬Amanc‫لَگَڵ‬ ‫بَراّردە‬ ‫تًَِب‬$name‫بَم‬ .َ‫ًیی‬ ‫یَکطبًبّْى‬ ‫ّە‬
‫ًبکرێت‬ َ‫چًْک‬ ،‫ًبغبێت‬ ّ َ‫ًیی‬ ‫بًّْی‬ ‫ُیچ‬ ًَّْ‫کَیَکطبًب‬ ‫بَراهبَردا‬ ‫ّەلَئَگَری‬ .‫دەکَیت‬ ‫بَربَضت‬ َ‫دّّدڵی‬ َّ‫ئ‬ ‫غێْەظ‬
ّ ‫بێت‬ ‫گۆڕاّێک‬ ‫ًرخێکی‬ ‫یَکطبًبًّْی‬ ‫ڕیسبًَذێک‬ً‫ًٌڵًی‬.
<?php
$check = "Amanc" == $name; // eîpşknêt le $check [true/false] paşekewtî
dekat
$check = $name = "Amanc"; // eme serçaweî hellek niye!!
$check = "Amanc" = $name; // Yeksanbûn le rizbendêkda nakrêt HELLEYE!!
?>
[ ‫لۆجیکی‬ ‫گرێداوی‬Logical Combinations]
َ‫ه‬ ‫لَگرێذاًی‬ ‫زۆرتر‬ ‫هَبَضت‬ ‫لۆجیکی‬ ‫گرێذاًی‬‫برگَی‬ ّ ‫دًّّرخ‬ ‫گرێذاًی‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ .‫لَپرؤگراهۆکَیَکذا‬ ًَ‫جیبّەزاکب‬ َ‫رج‬
‫داتبیَکی‬ ‫لَجۆرە‬ ‫پێػتر‬Boolean‫تێْێریذا‬ ‫لَبْاری‬ .‫دەرپَڕێٌیت‬ ‫ًْێ‬ ‫داخْازیَکی‬ ‫یبى‬ ‫ئًَجبهێک‬ ‫ئَّاًذا‬ ‫لَئًَجبهی‬ ّ ‫دا‬
ّ‫گۆڕا‬ ‫ًرخی‬ ّّ‫د‬ ‫بۆ‬16‫کَبۆ‬ َ‫َُی‬ ‫کردار‬ ‫جۆرە‬true‫یبى‬false‫ّابَضت‬ ّ ‫دەگَێڕدرێٌَّە‬‫تًَِب‬ ‫ڕۆژاًَهبًذا‬ ‫لَکبری‬ .‫َى‬
7‫کردار‬ َّ‫ل‬‫بۆ‬ ‫دەگَڕێٌَّە‬ ‫ئَهبًیص‬ ّ ‫دەکرێي‬ ًَ‫گرێذا‬3ّ ‫ضَرەکی‬ ‫داًَی‬4‫زهبًی‬ .‫ُبّپێچ‬ َ‫ًیوچ‬ ‫ی‬PHP‫چْار‬ ‫تًَِب‬
‫گرێذاى‬ ‫لَّجۆرە‬.‫بَکبردەبرێي‬ ‫لَّی‬ ّ ‫لێرە‬ ‫بَدەضتکرد‬ ‫ترە‬ ‫ئَّاًَی‬ ‫َُرچی‬ .َ‫بٌَچ‬ ْ‫ّەک‬ ‫بَکبردەببت‬ ًَ‫کردارا‬
ً‫ب‬ ‫گرێدان‬AND‫ـًَە‬
‫ئًَجبهی‬ ‫ًرخێک‬ ‫کبتێک‬ ،‫ترە‬ ‫لۆجیکی‬ ‫لََُهْیبى‬ ًَ‫گرێذا‬ ‫جۆرە‬ ‫ئَم‬true‫َُڵبژاردًَکبى‬ ‫ئَگَر‬ ‫دەدات‬true‫بۆ‬ .‫بّْى‬
ًَْ‫ًو‬‫ئارا‬‫جْاًێک‬ ‫دڵی‬ ‫َُرّەُب‬ ّْ‫ب‬ ّْ‫ضَرکَّت‬ ‫ضبڵ‬ ‫کۆتبیی‬ ‫لَتبقیکردًَّەی‬ ‫ئَگَر‬ ،‫ّەردەگرێت‬ ‫هي‬ ‫دیبری‬ ‫کبتێک‬
‫غ‬ ‫َُهبى‬ ّْ‫ًَب‬ ‫یَکێکیبى‬ َ‫هَرج‬ ّّ‫د‬ َّ‫ل‬ ‫ئَگَر‬ .‫بپێکێت‬‫فت‬ ‫هٌیع‬ ‫دیبریَکَی‬ ‫ت‬‫بَکۆدێکی‬ ‫بکَیي‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ببئَم‬ ‫ئێطتب‬ .):
:‫ڕًّّتر‬
<?php
$var = false and false; // encami dekate false
$var = false and true; // encami dekate false
$var = true and false; // encami dekate false
$var = true and true; // encami dekate true
$diyari = $derchun_leexmun and $pekani_cwanek;

?>
Argument 1 (A)Argument 2 (B)Result (Q)
000
010
100
111
‫کبتذا‬ ‫لََُهبى‬&.َ‫هبًبی‬ ‫َُرَُهبى‬
ً‫ب‬ ‫گرێدان‬OR‫ــًَە‬
‫کَبَهبًبی‬ ‫زهبًَّاًی‬ ‫الیًَی‬ ْ‫ّەک‬ ‫گرێذاًَّە‬ ‫غێْە‬ ‫لَم‬‫یاخُد‬‫یان‬ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ .‫دێت‬ ‫کْردی‬ ‫ی‬‫ئارا‬‫جْاًَکَدا‬ ‫لَگَڵ‬ ‫دەتْاًێت‬
‫بَدیبری‬ ‫بٌێرێت‬ ‫بۆ‬ ‫دەضتَگْڵێکی‬ ‫ئَگَر‬ ،‫ئبغتبێتَّە‬‫یاخُد‬‫بَراهبَر‬ ‫الیًَی‬ ‫تر‬ ‫بَّاتبیَکی‬ .‫لێبکبت‬ ‫لێبْردًی‬ ‫داّای‬ ‫بَدەهی‬
.َ‫ڕازی‬ ‫ئَگَرە‬ ّّ‫د‬ َّ‫ل‬ ‫بَیَکێک‬‫َُردّّکیبى‬ ‫ئبرا‬ ‫ئَگَر‬ .‫ئبرادا‬ ‫لَگَڵ‬ ‫ببێتَّە‬ ‫جبراى‬ ْ‫ّەک‬ َ‫ئبهبدەی‬ ‫بێت‬ ‫َُرکبهیبى‬ ‫ئَگَر‬
‫یبخْد‬ ‫هبًبی‬ ‫لێرەدا‬ .‫غت‬ ‫َُهبى‬ ‫ئَّا‬ ‫بکبت‬OR‫لَگَڵ‬ ‫لَغێْەکبى‬ ‫کَبَغێْەیَک‬ ‫بۆدەردەکَّێت‬AND.َ‫ًیی‬ ‫ُبّتَریب‬ ‫دا‬
<?php
$var = false or false; // encami dekate false
$var = false or true; // encami dekate true
$var = true or false; // encami dekate true
$var = true or true; // encami dekate true
$Ashtbunewe = $chepke_gull or $qsekirdin_pekewe;
?>
:‫ئَهجبرە‬ ‫خػتَکَّە‬ ٌَ‫بخَی‬ ٌَ‫تێڕّاًی‬ ‫ئَم‬ ‫دەتْاًیي‬ ‫ضَرەّە‬ ‫لیطتَکَی‬ ْ‫ّەک‬
000
011
101

111
ً‫ب‬ ‫گرێدان‬NOT‫ــًَە‬
‫دەّێت‬ ‫داتبی‬ ‫جۆرە‬ ‫ًرخی‬ ‫یَک‬ ًََ‫ت‬ ‫گرێذاًَدا‬ ‫غێْە‬ ‫لَم‬‫جْاى‬ ‫دەبێت‬ ‫لێرەدا‬ .‫ًرخ‬ ّّ‫د‬ ‫پێػّْتر‬ ‫دّاًَی‬ َّ‫ئ‬ ْ‫ّەک‬ ْ‫ًَّەک‬
‫کبتێک‬ ‫بڵێیي‬ ‫ببغترە‬ ‫یبى‬ .‫خۆی‬ ‫دّای‬ ‫گرێذراّی‬ ‫َُهبى‬ ‫لَڕەتکردًَّەی‬ َ‫کَبریتیی‬ ‫ّردبیٌَّە‬TRUEَ‫دەبێت‬ ّْ‫ب‬FALSEّ
َ‫درّضت‬ ‫َُر‬ ‫بَپێچَّاًَغَّە‬=!‫بۆ‬ ‫ّەربگیي‬ ‫ًوًَْیَک‬ ‫ئَگَر‬ ‫ئێطتب‬ .‫کرد‬ ‫ببضوبى‬ ‫پێػّْدا‬ ‫کَبَغَکًَبی‬:‫تێگَغتي‬ ‫زۆرتر‬
<?php
$wishe = !$jimare;
?>
َ‫ک‬ َ‫ئَّەی‬ ‫هَبَضتوبى‬ ‫لێرەدا‬ً‫َش‬َ‫ل‬ َ‫ًیی‬ ‫بریتی‬ ‫یبى‬ َ‫ًیی‬ ‫یَکطبى‬‫ژمارە‬.
:‫بکَیي‬ ‫تَهبغب‬ ‫تر‬ ّْ‫پێػکَّت‬ ‫ببًوًَْیَکی‬
<?php
$var = $x != $y; // legell !=
$var = !($x == $y); // legell !(==) gringe kewaneke.
?>
‫لێرەدا‬.‫ًبگَڕێٌَّە‬ ‫دەرەًجبم‬ ‫ضێیَم‬ ‫بۆ‬ ‫ًرخَکبى‬
Argument 1 (A)Result (Q)
01
10
ً‫ب‬ ‫گرێدان‬NAND
‫غێْەگرێذاًی‬ ،‫گرێذاًَدا‬ ‫غێْازی‬ ‫ضێ‬ َّ‫ئ‬ ‫لَپبڵ‬NAND‫کَلََُردّّک‬ .‫ترە‬ ّْ‫پێػکَّت‬ ‫یبى‬ ‫ّردترە‬ ‫کَگرێذاًێکی‬ َ‫َُی‬
‫غێْەگرێذاًی‬NOTّAND‫لَزهبًی‬ . ‫پێکِبتّْە‬PHP‫ببتَهبغبیَکی‬ .‫ببرێت‬ ‫بَکبر‬ ‫گرێذاًَظ‬ ‫غێْە‬ ‫ئَم‬ ‫لَپبڵیبًذا‬ ‫دەتْاًرێت‬ ‫دا‬
:‫بکَیي‬ ‫خْارەّە‬ ‫ًوًَْیَّە‬ ‫ئَم‬
<?php
$check = !($var1 and $var); // AND -> NOT = NAND
$check = !$var1 and $var; /* Lêreda NAND niye, yekemcar $var1
berperç dedrêtewe paşan bo AND derrwat */

?>
‫کَلَغێْەگرێذاًی‬ َ‫ڕاضتیَک‬ ‫بَپَرچذاًَّەی‬ ‫ئَرکی‬ ‫دەردەکَّێت‬ ‫بۆهبى‬ ‫لێرەدا‬AND‫زیبتر‬ َ‫بۆی‬ ،‫ڕًّّبۆتَّە‬ ‫بۆهبى‬
:‫دەبێتَّە‬ ‫ڕًّّتر‬ ‫زیبتر‬ ‫خػتَیَّە‬ ‫لَم‬ ‫لَگرێذاًێکذا‬ ‫گرێذاًێک‬ ‫بَرپَرچذاًَّەی‬ ‫پبغبى‬ ّ ‫گرێذاى‬ ‫کرداری‬ ‫ئَم‬ ‫ڕًّّکردًَّەی‬
001
011
101
110
‫چۆى‬ ًَ‫گرێذا‬ ‫بَپَرچذاًَّەی‬ ‫ئَم‬ ‫کَکرۆکی‬ ‫دەردەکَّێت‬ ‫بۆ‬ ،‫بذەیت‬ َ‫بڕگ‬ ‫کۆتبییَهیي‬ ّ َ‫بڕگ‬ ‫یَکَم‬ ‫ضَرًجی‬ ‫ئَگَر‬
.‫دەردەکَّێت‬ ‫ّادا‬ ‫لَکردارێکی‬
ً‫ب‬ ‫گرێدان‬NOR
‫غێْەگرێذاًی‬ َ‫ل‬ ‫پێػکَّتّْە‬ ‫غێْگرێذاًی‬ ‫ّاتب‬ َ‫ضَرەّەی‬ ‫پێٌبضَی‬ ‫َُهبى‬ ‫ًسیکَیی‬ ‫لێرەدا‬ORّNOT‫غێْەیَظ‬ ‫بَم‬ ّ ‫دا‬
‫ّەگَڕخَری‬ ْ‫بَڵک‬ ،َ‫ًیی‬ ‫لێکتێگَغتي‬ ‫بَضتي‬ ‫َُهبى‬ ‫ئَهجبرە‬PHP‫ئًَجبهی‬ ْ‫بَڵک‬ ‫ًبیٌبضێت‬ ‫بَتًَِب‬ ‫ًبضیي‬ ْ‫ّەک‬
‫بَغێْەگرێذاًی‬ORَ‫ب‬ ‫بَرپَرچذاًَّەیَتی‬ ّ!ْ‫ًو‬ ‫کَلَم‬:‫دەیبیٌیي‬ ‫خْارەّەدا‬ ‫ًَیَی‬
<?php
$check = !($var1 or $var); // OR -> NOT = NOR
$check = !$var1 or $var; /* Lêreda NOR niye, çûnke yekemcar berprçî
$var1 dedrêtewe, paşan denêrdrêt bo OR u $var */
?>
ٌَ‫بیخَی‬ ّ ‫لۆجیکی‬ ‫بَغێْەیَکی‬ ‫بکَیي‬ ‫ببتَهبغب‬ ‫ئێطتب‬:‫ضَرەّە‬ ‫ًوًَْکبًی‬ ْ‫ّەک‬ ‫خػتَّە‬
001
010
100

110
ً‫ب‬ ‫گرێدان‬XOR
َ‫ل‬ ‫کَرضَرچبّەی‬ ‫پێػکَّتّْە‬ ‫گرێذاًی‬ ‫تری‬ ‫غێْەیَکی‬OR‫یَک‬ ‫تًَِب‬ ‫لَهَیبًذا‬ ‫بَاڵم‬ ‫گرتّْە‬TRUE.‫دەکبت‬ ‫قبّْڵ‬
َ‫ًرخَک‬ ّّ‫َُرد‬ ‫ئَگَر‬ ‫تر‬ ‫بَّاتبیَکی‬TRUE‫ئًَجبهَکَی‬ ‫بّْى‬FALSE:َ‫بک‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ‫تَهبغبیَکی‬ .‫دەردەپَڕێٌێت‬
<?php
$check = ($var1 and !$var2) or (!$var1 and $var2);
?>
‫لَزهبًی‬ ‫کَش‬ ‫لَبَرئَّەی‬PHP‫غێْەگرێذاًی‬ َ‫بۆی‬ ،‫ًبکبت‬ ‫یَکتری‬ ‫تێکَڵی‬ ًَ‫گرێذا‬ ‫غێْە‬ ‫لَم‬XORّ َ‫َُی‬ ‫هبى‬X‫بَهبًبی‬
exclusive.‫دێت‬
<?php
$check = false xor false; // false
$check = true xor false; // true
$check = false xor true; // true
$check = true xor true; // false
$regezi_drust= $ya_nere xor $ya_meye;
?>
ً‫ب‬ ‫گرێدان‬XNOR
َ‫ک‬ ‫بڵێیي‬ ‫دەتْاًیي‬ ‫ڕّّى‬ ّ ‫درّضت‬ ‫پێٌبضَیَکی‬ ْ‫ّەک‬XNOR‫گرێذاًی‬ )‫(بًََخێرکردًی‬ ‫یبى‬ ‫لَڕەتکردًَّەی‬ َ‫بریتیی‬XORَ‫ــ‬
‫ئێرە‬ ْ‫ّەک‬ ‫خػتَّە‬ ْ‫ًێ‬ ٌَ‫دەیخَی‬ ‫تێبگَیي‬ َ‫گرێذاًَک‬ ‫لَلۆجیکی‬ ‫بۆئَّەی‬ .‫پێذاّە‬ ‫ئبهبژەهبى‬ ‫کَپێػتر‬:
001
010
100
111
‫بَکۆدی‬ ‫ًوًَْیَک‬ ‫ئَهَظ‬PHP
<?php

$check = true and $var; /* is the same as: */ $check = $var; // the true
is useless
$check = false and $var; /* is the same as: */ $check = false; // it is
always false
$check = true or $var; /* is the same as: */ $check = true; // it is
always true
$check = false or $var; /* is the same as: */ $check = $var; // the
false is useless
?>
.‫دێت‬ ‫ًَخێرکردى‬ ‫یبى‬ ‫ڕەتکردًَّە‬ ‫لَدّّجبر‬ ‫دەبیٌي‬ ‫بکَیي‬ ‫ڕەتکردًَّەکبى‬ ّ ‫ُۆکبر‬ ‫تَهبغبیَکی‬ ‫بَّردی‬ ّ ‫جْاى‬ ‫ئَگَر‬
:َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ْ‫ّەک‬
<?php
$check = !(!$check); // like 'minus times minus'
?>
َ‫گرًگ‬ ‫زۆر‬ ‫لێرەدا‬‫دیوۆرگبى‬ ‫یبضبکبًی‬َ‫ب‬ ‫بَضتٌَّە‬ ‫لَکبتی‬ ‫تێبگَیي‬ANDّOR:‫بکَیي‬ ‫تَهبغب‬ ‫ببًوًَْیَک‬ .
<?php
$check = !$var1 and !$var2;
$check = !($var1 or $var2); // Her heman şite
$check = !($var1 and $var2);
$check = !$var1 or !$var2; // Her heman şite
?>
Switch statements
‫گًْجبّە‬ ّ‫تَّا‬ .‫لَخبًَّادەکبًوبًَّە‬ ‫ّەرگرتّْە‬ ‫فرهبًوبى‬ ‫ًَُذێک‬ ‫دەبیٌیي‬ ،‫هٌذاڵی‬ ‫ضَردەهی‬ ‫بۆ‬ ‫بگَڕێیٌَّە‬ ‫ئَگَر‬ ‫زیبتر‬
‫لَگرًگی‬ ‫تێگَغتي‬ ّ ‫کبرە‬ ‫ئَم‬ ‫بۆ‬ ‫ًوًَْیَک‬ ْ‫ّەک‬‫ئًَە‬ ‫دەوا‬ ،َُ‫وًب‬ ‫ئًَە‬ ‫ئًگًر‬.‫ئَّاًَّە‬ ‫لَزهبًی‬ .
‫لەخو‬ ‫ئەگەر‬‫ێ‬‫ئەمسا‬ ‫ندنی‬‫ڵ‬‫دەرچوویت‬ !
‫ب‬ ‫پاسکیلت‬‫ۆ‬‫دەک‬‫ڕ‬‫ین‬ ....
‫ب‬ ‫هیچت‬ .‫ئەگەرنا‬‫ۆ‬‫ناک‬‫ڕ‬‫ین‬ ...

َ‫ل‬ ‫کردارە‬ ‫لَم‬ ‫بٌَڕەتی‬ ‫تێگَغتٌێکی‬ ّ ‫ڕّّکَظ‬ ْ‫ّەک‬ َ‫ئَه‬PHP‫ببضی‬ ‫پێػتر‬ ‫بۆ‬ ‫بگڕێیٌَّە‬ ‫ئَگَر‬ .‫دا‬if-else‫ــوبى‬
َ‫ل‬ .‫ُبّکبرى‬ ‫بَاڵم‬ ‫جْداى‬ ‫کبردا‬ ‫تْاًبی‬ ّ ‫کَلَتبیبَتوًَذی‬ .‫کردّّە‬switch‫ڕاضتَخۆ‬ َ‫ئَّەی‬ ‫جیبّازی‬ّْ‫َُه‬ ‫بۆ‬
‫بّْى‬ ّ ‫ًَبّْى‬ ‫ئَگَرێکی‬case:‫بَفرهبًێک‬ ‫دەکَیي‬ ‫کبرێک‬ ‫بڵێیي‬ ‫درّضترە‬ ‫یبى‬ .‫کبرکردى‬ ‫بۆ‬ ‫دەکَیت‬ ‫ببًگ‬ ‫فرهبًێک‬ ،
‫بڕگَکَدا‬ ‫لَکۆتبیی‬ َّ‫ب‬ َ‫تبیبَت‬ ‫کَتًَِب‬break;‫ُیچیبًذا‬ ‫لًََبًّْی‬ .default:َ‫بک‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ‫تَهبغبی‬ .‫دەبرێت‬ ‫بَکبر‬
:‫بَّردی‬
<?php
$var = 4;
switch ($var) {
case 0:
echo "mn hîç kara nabm ";
break;
case 4:
echo "mn cyawazm we çalakm (:";
break;
case 90:
echo "mnîş hîç rollêkm nîye u naçalakm";
break; // kotayîhênan beegereke
default:
echo "hîç lewaney serewe nebûn";
break;
}
?>
if-else Statement
‫لَزهبًی‬ َ‫ڕەًگ‬PHP‫لَڕێگبی‬ ‫بکرێت‬ َ‫ڕاڤ‬ ‫هَبَضَت‬ ‫یَک‬ ّ ‫ئًَجبم‬ ‫یَک‬ ‫بَتًَِب‬ ‫ًَبێت‬ ‫بَش‬ ‫ئَّە‬ ‫دا‬if.‫بَتًَِب‬ ‫ــَّە‬
‫بّْ؟‬ ‫درّضت‬ ‫چًَّْژّّرەّەکَی‬ ‫ئًَجبهی‬ ‫ئَگَر‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ .َ‫گرًگ‬ ‫زۆر‬ َ‫بَراهبَرەک‬ ‫بۆ‬ ‫ئَلتَرًبتیڤکردى‬
‫ًی‬ ‫بَڕێْەبَرایَتی‬ ‫پَڕەی‬ ‫ئَّە‬.‫بذە‬ ‫ػبى‬
‫ًَ؟‬ ‫ئَگَر‬
.‫بذە‬ ‫ًیػبى‬ ‫خػتَکَی‬ ‫یبى‬ ‫چًَّْژّّرەّە‬ ‫پَڕەی‬ ‫بیبَرەّە‬ ‫ئَّە‬
َ‫ب‬ ‫ئَهَظ‬else‫بۆ‬ ًَ‫َُڵبژارد‬ ‫کَئَلتَرًتبیڤ‬ ‫دەکرێت‬if.
<?php
if (login_druste) {
// perrei berrewberi nishan bide

} else {
// xishtei chunejurewei nishan bide
}
?>
‫ڕضتَی‬ ‫بًََخێرکردًی‬ ‫دەتْاًرێت‬ ‫کبتذا‬ ‫لََُهبى‬if:‫دەیبیٌي‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫لَم‬ ْ‫ّەک‬ .‫بکرێت‬ ‫کبر‬ ‫َُهبى‬
<?php
if (login_druste) {
// Berrewberi nishan bide.
}
if (!login_druste)
// Xishtei chunejuerewe nishan bide (!)
}
?>
:‫تێبیىی‬ّ ‫ًَکراّە‬ ‫ئبهۆژگبری‬ َ‫غێْەی‬ ‫ئَم‬.‫َُرًببێت‬ ‫جبردا‬ ‫لًََُذێک‬ .‫دەببت‬ ‫بََُڵَبَریتذا‬ ‫زۆرجبر‬
elseif
‫ئَلتَرًبتیڤَکبى‬ ‫جیبکردًَّەی‬ ّ ‫ئَگَری‬ ‫ڕضتَی‬ ‫درێژکردًَّەی‬ ّ ‫َُڵبژاردى‬ ّ ‫پَرەپێذاى‬ ‫بۆ‬elseif.‫دەبرێت‬ ‫بَکبر‬
‫خػتَی‬ ‫ًێْاى‬ ‫کَدەکَّێت‬if‫خػتَی‬ ّelse.‫ــَّە‬
<?php
if (gredan) {
// eme encam bide
} elseif (gredaneki_tir) {
// eme encam bide
} else {
// dwahemin hellbjardin eme bike.
}
?>
‫ئَم‬elseif‫خۆی‬ ‫پێع‬ ‫ڕضتَی‬ ‫ئَگَر‬ ،‫بَکبردەخرێت‬ ‫کبتێک‬if‫ئًَجبهی‬false‫کۆهَڵێک‬ ‫کبتَدا‬ ‫لَم‬ َ‫بۆی‬ .ّْ‫ب‬
elseif.‫بذرێي‬ ‫گرێ‬ ‫پێکَّە‬
<?php
if (gredan) {
// eme encam bide.

} elseif (gredani_tir) {
// eme encam bide.
} elseif (eme_gredaneki_tirish) {
// emesh encam bide.
} elseif (xemllandin) {
// PHP code!
} else {
// le dwaheminda eme encam bide!
}
?>
‫ئَّە‬ ‫بي‬ ‫درّضت‬ ‫ئَگَر‬ ‫یَکَم‬ ‫گرێذاًَکبًی‬‫خػتَی‬ ‫ئَّە‬ ‫ًَبّْ؟‬ ًَ‫گرێذاًب‬ َّ‫ل‬ ‫ُیچ‬ ‫ئَگَر‬ ،‫دەکَّى‬ ‫بَکبر‬else‫ّەگَڕ‬
َ‫ب‬ ًَ‫یَکطب‬ ‫دەرچّْى‬ ‫ئبضتی‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬ .‫ڕًّّترە‬ ‫تۆزێک‬ ‫ًوًْیَکی‬ ‫خْارەّە‬ ‫ئَهَی‬ .‫دەخرێت‬50‫لَگۆڕاّێکذا‬ ّ
.‫دەکرێت‬ ‫پبغَکَّت‬ ‫لَگۆڕاّێکذا‬ ‫جْتیبر‬ ّ ‫ئبهبًج‬ ‫لًَورەی‬ ‫َُریَک‬ ّ ‫دەکرێت‬ ‫پبغَکَّت‬
<?php
$astiDercun = 50; // asti derchun 50 %.
$nCutiyar = 35; // numrei Cutiyar.
$nAmanc = 88; // numrei Amanc.
/* ########### ^^ Gorrawekan(Variable) Pashekewt kiran ########### */
if ($nCutiyar > $astiDercun) { // eger Cutiyar numrei zortr bu le 50%.
echo "Piroze,Cutiyar";
}
elseif ($nAmanc > $astiDercun) {
echo"le tosh Piroze, Amanc"; // eger Amanc numrei zortr bu le 50%.
}
elseif ($nCutiyar < $astiDercun && $nAmanc < $astiDercun){ //eger Amanc u
Cutiyar numreyan kemtrbu le 50%.
echo"hiciyan Dernecun, bedaxewe";
}
else {
echo"Cutiyar u Amanc hergiz Xwendkar nebun!. pem waye
Kutallfroshin"; //eme tenha nmuneye :)
}
?>
Statement in HTML

‫بَڕێْەبرد‬ ‫پرۆگراهۆکَی‬ ‫بًََُذێک‬ ‫ئبغٌبى‬ ‫ئَّاًَی‬ْ‫ّەک‬ ‫ى‬Drupal‫یبى‬Wordpressًَ‫ئَگَریب‬ َ‫ڕضت‬ ‫جۆرە‬ ‫بَم‬ ‫ئبغٌبى‬
ْ‫لًَێ‬HTML‫کَزیبتر‬ .َ‫کردارەک‬ ‫لَکرۆکی‬ ‫تێگَغتي‬ ‫بۆ‬ ‫ّەربگریي‬ ‫ئبضبى‬ ّ ‫گػتی‬ ‫ببًوًَْیَکی‬ .‫دا‬if-else‫بَاڵم‬ َ‫ـــ‬
.‫تردا‬ ‫لَڕّاڵَتێکی‬
<html>
<body>
<?php
$nrx = 1.12;
if ($nrx < 1):
?>
Nrxeke le 1 dinar kemtre 
berasti Herzaniye :-D
<?php else: ?>
Nrxeke zortire le 1 dinar 
em graniye chiye ei Hawar :(
<?php endif; ?>
</body>
</html>
[ ‫کُرتًکردوًَە‬Abbreviations]
ًَ‫زهب‬ ّْ‫َُه‬ ْ‫ّەک‬ َ‫بۆی‬ .‫بَردەهوبى‬ َ‫دێت‬ ‫جبردا‬ ‫کَلَزۆرتریي‬ ‫کرداًَی‬ ّ ّ‫ًَُگب‬ َّ‫ل‬ َ‫یَکێک‬ ‫کردارەکبى‬ ‫کْرتکردًَّەی‬
َ‫ل‬ ‫زیٌذیْەکبى‬PHP.‫بَکبردەبرێت‬ ّ َ‫َُی‬ ‫غت‬ ‫َُهبى‬
Assignment operator
‫تًَِب‬ ْ‫بَڵک‬ ،‫بٌْضیتَّە‬ ‫ًْێ‬ ‫گۆڕاّێکَی‬ ‫ًبکبت‬ ‫پێْیطت‬ ‫زۆرجبر‬ ‫بگۆڕیت‬ ‫گۆڕاّێک‬ ‫ًرخی‬ ‫ئَّەی‬ ‫بۆ‬ َ‫لَّەدای‬ ‫ضّْدی‬
.‫دەکَّێت‬ ‫دەضت‬ ‫کۆدت‬ ‫ڕًّّتریي‬ ّ ‫کبتێکی‬ ‫غێْەیَظ‬ ‫بَم‬ ّ ‫دەکَیتَّە‬ ‫بَرزی‬ ّ ‫دادەگریت‬ ‫ًرخکَی‬
<?php
$var = 5;
$var = $var + 10;
$var += 10;

?>
‫بک‬ ‫تَهبغب‬ ‫بَّردی‬َ‫ل‬ ‫غت‬ ‫َُهبى‬ .‫ئبڵۆزکردى‬ ‫بَبێ‬ ًَ‫چۆ‬ ‫بَضبًبیی‬ َ‫کردەک‬ ‫دەزاًیي‬ ،‫َیي‬PHP‫چۆًیَتی‬ ‫ّریبی‬ ‫دەبێت‬ ‫دا‬
:ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ .‫بکبت‬ ‫درّضت‬ ‫َُڵَچٌی‬ ‫ًَبب‬ ،‫بیي‬ ‫بَکبربردًی‬
<?php
$var = 5;
$var += 10; // druste
$var + = 10; // Helle, parse error!!
?>
‫کردارە‬ ّْ‫َُه‬ ‫لَگَڵ‬ ًَ‫کْرتکردًَّا‬ ‫ئَم‬ .َ‫بک‬ َ‫زۆرکردًَک‬ ّ ‫یَکطبى‬ ‫ُێوبی‬ ‫ًێْاى‬ ّ ‫بۆغبیی‬ ‫تَهبغبی‬ ‫زۆربَّردی‬
‫ژێر‬ ‫بیرکبریَکبًی‬PHPًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ .‫دەگًْجێي‬/‫یبى‬%،‫لَدابَغکردًذا‬ ‫بیي‬ ‫ّریب‬ ‫دەبێت‬ ‫بَاڵم‬ .‫ضَدی‬ ‫ڕێژەی‬ ّ ‫دابَغکردى‬
.‫ًَبێت‬ ‫دابَظ‬ ‫ضفردا‬ ‫کَبَضَر‬
<?php
$var = 20;
$var +=4; // $var == 24
$var *=4; // $var == 96
$var -=4; // $var == 92
$var /=4; // $var == 23
$var %=4; // $var == 3 (23/4 = 5 Rest 3)
?>
‫دڕێژکردًَّەی‬ ‫لًَوًَْی‬ ْ‫َُرّەک‬=..‫ببرێي‬ ‫بَکبر‬ ‫لَّێع‬ ‫دەتْاًرێت‬ ،‫کرد‬ ‫ببضوبى‬ ‫ڕیسبًَذا‬
<?php
$naw = 'ara';
$rizbend = "sillaw ". $naw ." n";
$rizbend .= "ema katet bash,n";
$rizbend .= "hiwam waye, n";
$rizbend .= "her serfraz u serkewtu bit";
?>

:‫بَڕًّّی‬ ‫لَدرێژکردًَّە‬ ‫تێگَغتي‬ ‫بۆ‬ ‫بکَرەّە‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ‫تَهبغبی‬ ،َ‫لۆجیکَک‬ ‫تێگَغتٌی‬ ‫بۆ‬ َ‫ًوًَْیَک‬ ‫تًَِب‬ َ‫ئَه‬
<html>
<body>
<?php
$litr = 14;
$nrix = 1.35;
$paredan = $litr * $nrix;
$koi1 = "litr";
$koi2 = 'Dinar';
/*
####################################
## Temashai gredani be (.=) bike ##
####################################
*/
$koiGishti = "Prrkirdini Tanki: " . $litr . " " . $koi1;
$koiGishti .= " Nirxekei " . $paredan . " " . $koi2 . "";
echo $koiGishti;
echo "Prrkirdini Tanki: $litr $koi1 Nirxekei $paredan $koi2";
echo 'Prrkirdini Tanki: $litr $koi1 Nirxekei $paredan $koi2';
?>
</body>
</html>
In-/decrement
‫ئیتر‬ .‫کَهبکَیٌَّە‬ ‫یبى‬ ‫بکَیٌَّە‬ ‫بَرز‬ ‫یَکجبر‬ ‫گۆڕّاێک‬ ‫بۆ‬ ‫ًرخ‬ ‫َُهبى‬ َ‫بَّەی‬ ‫پێْیطتوبى‬ ‫زۆرجبر‬ ‫بَرًبهَضبزیذا‬ ‫لَکبتی‬
‫گ‬ ‫بَگػتی‬ ‫بَاڵم‬ ،‫دەگۆڕێت‬ ‫تر‬ ‫دۆخێکی‬ ‫بۆ‬ ‫لَدۆخێکَّە‬ َ‫ئَه‬‫کردە‬ ‫کَئَم‬ ‫بساًرێت‬ َ‫رًگ‬++ّ ‫کَزۆرتر‬ ‫چۆًَ؟‬ َ‫بَردەّاه‬
‫لَکبتی‬ ‫ببّتر‬For-Loop.‫بَکبردەبرێت‬ ‫زۆر‬ ّ ‫دەکَّێت‬ ‫بَرچبّهبى‬
<?php
$nrx = 20;
$nrx++; // berzkirdnewe +1
echo $nrx; // encamekei dekate 21
?>
‫کَهکردًَّەظ‬ ‫بۆ‬ ‫غت‬ ‫َُهبى‬--:
<?php

$nrx = 20;
$nrx--; // dagrtin -1
echo $nrx; // encamekei dekate 19
?>
:‫تێبــــــیىــــی‬.‫دەضتَّە‬ َ‫ًبدات‬ ‫بیرکبری‬ ‫هبًبیَکی‬ ‫ُیچ‬ ّ ‫ًببێت‬ ‫کبت‬ ‫ُیچ‬ ** ‫کردى‬ ‫کَڕەت‬ ‫بۆ‬ َ‫کردەی‬ ‫ئَم‬
ّ ‫غبرەزایی‬ ‫کَبَپێی‬ ،‫الیَى‬ ‫یَک‬ ْ‫ّەک‬ َ‫َُی‬ ‫لێذەرکردى‬ ‫بۆ‬ ‫کْرتکردًَّە‬ ‫بۆ‬ ‫ڕێگبیَک‬ ‫چًَذ‬ ‫ببیٌیي‬ ‫دەتْاًیي‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬
:‫بَکبرببرێت؟‬ ‫ضبتێکذا‬ ‫لَچی‬ ّ ‫لَکْێذا‬ ‫ئبیب‬ ‫ّە‬ ‫پراکتیکیترە؟‬ ‫ّە‬ ‫کْرترە‬ ‫کبهَیبى‬ ‫دەزاًي‬ َ‫زهبًَک‬ ‫بۆ‬ ‫تێڕّاًیتبى‬
<?php
$var = 20; // Eme nrxi $var bo yek Gorraw
$var = $var - 1; // wata bu be 19
$var -= 1; //esta bu be 18
$var--; //esta bu be 17
echo $var;
?>
[ ‫ئاڵقًکان‬Loops]
‫ضیفَتَکبًی‬ ‫لََُرە‬ ‫یَکێک‬PHPَّ‫تبئ‬ ‫کردًَّەی‬ ‫ببرە‬ ّّ‫د‬ َ‫فرهبًێک‬ ‫خطتٌَکبری‬ ،‫بسۆک‬ ‫زهبًێکی‬ ْ‫ّەک‬‫یبى‬ َ‫دۆخَک‬ ‫کبتَی‬
‫لَزهبًی‬ ‫جۆرەکبًی‬ ‫ًبضراّە‬ ‫کردى‬ ‫بَلّْپ‬ ‫کردارەظ‬ ‫ئَم‬ .‫دەبێت‬ ّ‫تَّا‬ ‫ئَرکَکَی‬ َ‫فرهبًَک‬PHP‫جۆری‬ ‫چْار‬ َ‫دەکبت‬
.‫بکَیي‬ ‫ببضیبى‬ ‫یَک‬ ‫لَدّای‬ ‫دەدەیي‬ ‫َُّڵ‬ ‫لێرەدا‬ َ‫ئێو‬ .‫غْێٌذا‬ ّ ‫لَکردەّە‬ ‫جْدا‬ ‫بَاڵم‬ ‫لَڕّّدا‬ ّْ‫چ‬ ‫لَیَک‬ ‫تبئًَذازەیک‬
For
َُ‫ل‬ ًَ‫کرد‬ ‫لّْپ‬ ‫جۆرە‬ ‫ئَم‬َ‫بڕگ‬ ّّ‫لَد‬ ‫پێکِبتّْە‬ ‫ّە‬ ،‫جۆرەکبًیَتی‬ ‫ببّتریي‬ ‫َرە‬
.َ‫کردەی‬ َّ‫ئ‬ ‫بۆ‬ ‫ضٌّْردار‬ ‫چْارچیْەی‬ ‫یبى‬ ‫ئبضت‬ ،‫کبر‬ ‫هَرجی‬ ‫پبغبى‬ ،‫دەضتپێک‬ ‫لَخبڵی‬ َ‫کَبریتیی‬ ‫ضَر‬
:َ‫جۆرەی‬ ‫ئَم‬ ‫تْخوی‬ ‫ًوًَْی‬ َ‫ئَه‬ .‫دەکًََّە‬ ‫دّّببرە‬ ‫خۆیبى‬ ‫یبى‬ ‫دەدرێت‬ ‫ئًَجبم‬ ‫تێذا‬ ‫کَکردەکبًی‬ ‫پێ‬
<?php
for (Despek; Merc(ekan); Snwr u Chwarchewe) {
/* lered krde yan krdekan denusren
kredeyki tr...
krdei ... */

}
?>
‫دەخْیٌێتَّە‬ َ‫کردارەک‬ ‫هَرجی‬ ‫دّای‬ ّ ‫دەیگرێت‬ ‫دەضتپێکَّە‬ ‫لَخبڵی‬ ‫یَکَهجبر‬ ‫چۆى‬ ‫کَدەبیٌیي‬ ،‫ّەربگریي‬ ‫ببًوًَْیَک‬
‫دّّب‬ ‫خۆیبى‬ ‫چۆى‬ ّ ‫چًَذجبر‬ ‫دەدات‬ ‫بڕیبر‬ ‫لَکۆتبیذا‬.‫ضٌّْرێک‬ ‫چی‬ ْ‫تبّەک‬ ‫بکًََّە‬ ‫برە‬
‫گروگ‬ ‫تێبیىی‬: {{{1}}}
.َ‫ڕاژەخْازەک‬ ‫ڕاگتٌی‬ ‫ُۆی‬ َ‫دەکبت‬ ‫بێت‬ ‫بێطٌّْر‬ ‫لّْپیکی‬ ‫ئَگَر‬ َ‫چًْک‬ ،‫بێت‬ ‫دار‬ ‫ضٌّْر‬ َ‫کَفرهبًَک‬ َ‫ّریبب‬ ‫زۆر‬
:‫بٌْضیي‬ ‫دەضتپێک‬ ْ‫ّەک‬ ‫ببًوًَْیَک‬
<html>
<body>
<?php
for ($i=1; $i<=5; $i++)
{
echo "Riz $i ";
}
?>
</body>
</html>
‫ژهبرە‬ َ‫دەکبت‬ ‫دەضتپێک‬ ‫خبڵی‬ َ‫ک‬ َ‫بک‬ ‫تَهبغبی‬1َ‫ب‬ ‫بێت‬ ‫یَکطبى‬ ّ ‫بچّْک‬ َ‫ًرخَک‬ ‫پبغبى‬5‫جۆری‬ ‫لَکۆتبیذا‬ .‫هَرج‬ ْ‫ّەک‬
‫بَزۆرکردًی‬ ‫جبر‬ ّْ‫َُه‬ َ‫کردەرەکَی‬ ‫بَدّّببرەکردًَّەی‬ َ‫کردەک‬+1ّ َ‫گۆڕاّەک‬ ‫فێربّْیي‬ ْ‫ّەک‬ ‫یبى‬++‫َُرّەُب‬ .
:َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ْ‫ّەک‬ ‫تێبئبخرێي‬ ‫لَیَکتری‬ ‫یَکذا‬ ّ‫لًَب‬ ‫دەتْاًرێت‬
<?php
for ($z=1; $z<=5; $z=$z+1)
{
for ($s=1; $s<=3; $s=$s+1)
{
echo "Besh$z/Parche$s ";
}
echo "";
}
?>
‫لَُپکردوی‬for‫خشتًدا‬ ُ‫لًوێ‬

‫لَخػتَیَکی‬ ‫داًَّەی‬ ‫زۆرجبر‬ ،‫کردەکبى‬ ‫لَدّای‬ ‫پَڕە‬ ‫داًَّەی‬ ّ َ‫خػت‬ ‫درّضتکردًی‬ ‫بۆ‬ ‫ببّە‬ ْ‫ّەک‬HTML.‫دەکرێت‬ ‫ـــذا‬
:َ‫کبرەک‬ ‫ڕًّّکردًَّەی‬ ‫زیبتر‬ ‫بۆ‬ ‫بکَیي‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ‫ببتَهبغبیبیَکی‬
<html>
<body>
<table border="1">
<?php
for ($i=8; $i<=15; $i++)
{
echo "<tr><td>Riz</td><td align='right'>$i</td></tr>";
}
?>
</table>
</body>
</html>
While
َ‫ل‬ ‫َُر‬ ‫ڕّّەّە‬ ‫لَزۆر‬ ‫ئَهَیبى‬FOR‫تێیبى‬ ‫زیبتر‬ ‫ًوًَْی‬ ّ ‫کَبَخْێٌذًَّە‬ ‫جیبّازى‬ ‫لَیَک‬ ‫خبڵێکذا‬ ‫لَچًَذ‬ ‫بَاڵم‬ ‫دەچێت‬
‫جۆ‬ ‫ئَم‬ ‫گطتی‬ ‫پێٌبضَیَکی‬ ْ‫ّەک‬ .‫دەگَیي‬.‫دەگرێت‬ ‫لَخۆ‬ ‫کردە/فرهبى‬ ‫یَک‬ ‫کَتًَِب‬ ‫دەضتپێذەکبت‬ ‫لَضَرەّە‬ ًَ‫لّْپکرد‬ ‫رە‬
‫ًرخَّەاڵهی‬ ‫کبتێک‬ ‫ئَگَر‬ ،‫دێت‬ ‫ضَر‬ ‫پػکٌیٌی‬ ‫بَدّایذا‬TRUEَ‫دەگبت‬ ْ‫تبّەک‬ ‫دەبێت‬ ‫بَردەّام‬ ‫ئَّە‬ ‫دابَدەضتَّە‬FALSE‫ئیتر‬
‫بَر‬ ‫جیبّازیَکی‬ .‫خۆی‬ ‫دّای‬ ‫خػتَی‬ ‫بۆ‬ ‫دەدات‬ ‫ببز‬ ّ ‫دەّەضتێت‬ ‫لّْپکردًَّە‬ ‫جۆرە‬ ‫ئَم‬‫لَگَڵ‬ ‫چبّی‬FOR‫ئَم‬ ،َ‫ئَّەی‬ ‫ــذا‬
‫َُرچی‬ ،‫ًَزاًرابێت‬ ‫پێػتر‬ ‫کردەکبى‬ ‫کَژهبرە‬ ‫دەکرێت‬ ‫کبتێک‬ ًَ‫لّْپکرد‬FOR‫خۆدّّببرەکردًَّە‬ ‫ئبضتی‬ ‫دّّەهذا‬ ‫لَبڕگَی‬
‫تْخوی‬ ‫تَهبغبی‬ ‫بببێي‬ .‫دەکرێت‬ ‫دیبری‬WHILE‫جیبّازە؟‬ ‫پێػی‬ ‫ئَّەی‬ ‫لَگَڵ‬ ‫کَچًَذە‬ ‫بکَیي‬
<?php
while (AyawanekanitXwendewe()) {
Debianxwenewe();
}
?>
.‫دەًْضرێت‬ ‫لَضَرەّەدا‬ ‫بڕ‬ ‫یَک‬ ‫کَچۆى‬ ‫تێذەگَیي‬ ،‫بکَیي‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ‫تَهبغبیَکی‬ ‫ئَگَر‬ ‫ئێطتب‬
<?php
$jmeriyar=0;
while($jmeriyar<10) { // eme nmunei tegeshtine
echo "$jmeriyar, ";
$jmeriyar++;

}
?>
DO-While
‫لَگَڵ‬ ‫تَّاّی‬ ‫لَیَکچًّْێکی‬ ‫بڵێیي‬ ‫دەتْاًیي‬ ‫ئَم‬while.‫کبردەکبت‬ ‫یبى‬ ‫دەبرێت‬ ‫بَڕێْە‬ ‫پێْە‬ َ‫ل‬ ‫ئَهَیبى‬ ‫بَاڵم‬ ،َ‫َُی‬
‫لَدّای‬ ‫کردەیَی‬ َّ‫ئ‬ َ‫ک‬ ‫دەگَیٌێت‬ ‫ئَّە‬ ‫لَپێیْە‬ ‫بَڕێْەبردى‬ ‫یبى‬ ‫کبرکردى‬ ‫جیبّازی‬do‫ئًَجبم‬ ‫جبرێک‬ ‫ًببێت‬ ‫ُیج‬ ‫دێت‬
‫بۆ‬ ‫دەچێت‬ ‫پبغبى‬ ‫ّە‬ ‫دەدرێت‬while‫ئَد‬ ‫چی‬ ‫بساًێت‬‫ئَگَر‬ .‫اتَّە‬FALSE‫بَپێچْاًَغَّە‬ ّ ‫دێت‬ ‫کۆتبیی‬ َ‫ئبڵقَی‬ ‫ئَم‬ ‫ئَّە‬ ّْ‫ب‬
‫دەگبتَّە‬ ْ‫تبّەک‬ ‫دەکبتَّە‬ ‫دّّببرە‬ ‫خۆی‬FALSE:‫ّەربگریي‬ َ‫ئبڵقَی‬ ‫غێْە‬ ‫ئن‬ ‫ئَم‬ ‫ببتْخوی‬ ‫ضَرەتب‬ .
<?php
do {
connect();
$data = getSomeData();
disconnect();
} while ($data > 40);
?>
‫ّەک‬‫کۆتبیی‬ ‫دەبێت‬ ‫دەبیٌیي‬ ْwhileَ‫ب‬ َ‫َُهیػ‬;‫جۆرە‬ َّ‫ل‬ ‫تری‬ ‫ًوًَْیَکی‬ ‫ئَهَظ‬ .‫بێت‬ ‫کۆتبیی‬
<?php
$bjmer=0;
do {
echo "$bjmer, ";
$bjmer++;
} while($bjmer<10);
?>
foreach
‫بَڕیسەکبى‬ َ‫تبیبَت‬ ‫زۆر‬ ‫جۆرە‬ ‫ئَم‬Array‫جۆرە‬ ‫ئَم‬ .‫لَگَڵیبًذا‬ َ‫رێک‬ ّ ّ‫زۆرگًْجب‬ ‫ّە‬‫کلیلَّغَی‬ َ‫ب‬ َ‫ئبڵقی‬foreach
‫ڕیسەکبى‬ ‫گۆڕاّەکبًی‬ ‫کَتیبیذا‬ ‫لًَێْاًیبًذا‬ ‫چَهبّەی‬ ‫کَهبّەیَکی‬ ‫خۆیذا‬ ‫بَدّای‬ ّ ‫دەضتپێذەکبت‬Array‫لَپبغذا‬ .‫لَخۆدەگرێت‬
‫کلیلَّغَی‬as‫تْخوێکی‬ ‫ببًوًَْی‬ .‫ًْێذا‬ ‫لَگۆڕاّێکی‬ ‫دەێت‬foreach:‫ّەربگریي‬
<?php
$a = array("foo", "bar", "bla");

foreach ($a as $value) {
echo $value."n";
}
// outputs the value of the array
?>
َ‫بَّەی‬ ‫پێْیطتت‬ ‫تًَِب‬ ‫ئَّە‬ ،ّْ‫ب‬ َ‫گۆڕاّەک‬ ‫ًبّی‬ ‫بًَرخی‬ ‫پێْیطتت‬ ‫ئَگَر‬$var<=.‫داًَّەی‬ ‫بۆ‬ ‫تێبخَیت‬
<?php
$user = array('Naw' => "Ara Bextiyar",
'Temen' => 22,
'Shwen' => 'Kurdistan',
10 => 100);
foreach ($user as $k => $v) {
echo "Nawki Array '".$k."' pekhatwe le nrxi '".$v."'n";
}
?>
‫ڕێسەکبى‬ ‫ببضی‬ ّ‫ًب‬ ٌَ‫دەچی‬ ‫زیبتر‬ ّْ‫داُبت‬ ‫تبّاًَی‬ ‫بَجێذەُێڵیي‬ َ‫ئَه‬Arrays‫زیبتر‬ ‫ًوًَْی‬ ‫ّە‬ .‫ّەردەگریي‬ ‫دەرببرەیبى‬
.‫غێْەکبًیبى‬ ‫دەرببرەی‬
[ ‫ڕیسەکًکان‬Arrays]
‫لَزهبًی‬ ّ ًَ‫بسۆکَکب‬ ًَ‫زهب‬ ‫گرًگَکبًی‬ َ‫خَضڵَت‬ ‫لََُرە‬PHP‫داڕغتي‬ ‫لَکۆڵَکَکبًی‬ َ‫ّەیَکیک‬ .َ‫َُی‬ ‫تبیبَتی‬ ‫گرًگیَکی‬ ‫دا‬
‫لَزهبًی‬ ‫ڕیسەکبى‬ .ًَ‫زهب‬ ‫بَم‬PHP‫بَکلیلَّغَی‬ ‫ــذا‬Array‫لَیَکتریبى‬ ‫بَفبیسە‬ ّ ‫ًرخَکبى‬ ‫کَّاًَدا‬ ْ‫لًَێ‬ ‫پێذەکبت‬ ‫دەضت‬
‫تْخوێکی‬ ‫ئَگَر‬ .‫پبراهێتَر‬ ْ‫ّەک‬ ‫دەکرێتَّە‬ ‫جْدا‬Array:‫دەبێتَّە‬ ‫ڕّّى‬ ‫الهبى‬ ‫جْاًتر‬ ‫ّەربگریي‬
<?php
$arr = array("foo", "bar", "bla", 5.6, false, -10, "foo", "foo", "bar",
"foo");
?>
َ‫ل‬ ‫پێکِبتّْە‬ ‫ڕیسە‬ ‫ئَم‬10َ‫ل‬ ‫خۆکبر‬ ‫بَغێْەیَکی‬ ‫ئیٌذێکطَکبى‬ ‫یبى‬ ‫کلیلَکبى‬ ّ ‫ئَلیوَێٌت‬0ّ ‫پێذەکبت‬ ‫دەضت‬ ‫ــَّە‬
‫لَڕێگبی‬ ‫بپػکٌیي‬ ‫ڕیسە‬ ‫ئَم‬ ‫بێیي‬ ‫ئَگَر‬ ‫ئێتطب‬ .‫بَرەّضَرەّە‬var_dump:‫خْارەّە‬ ‫ئَهَی‬ َ‫دەکبت‬ ‫دەرەًجبهَکَی‬ ‫ئَّە‬
array(10) {
[0]=>

string(3) "foo"
[1]=>
string(3) "bar"
[2]=>
string(3) "bla"
[3]=>
float(5.6)
[4]=>
bool(false)
[5]=>
int(-10)
[6]=>
string(3) "foo"
[7]=>
string(3) "foo"
[8]=>
string(3) "bar"
[9]=>
string(3) "foo"
}
ّ ‫بْەضتیي‬ ‫تبیبَتَّە‬ ‫بًَرخیکی‬ ‫ًرخَکبًذا‬ ّ‫لًَب‬ ‫بوبًَّێت‬ ‫ئَگَر‬.‫بَکبردەبَیي‬ ‫تیژ‬ ‫لێْار‬ ‫کَّاًَی‬ ‫ئَّە‬ ،‫بِێیٌیي‬ ‫ّەبَکبری‬
:‫لێرەدا‬ ًَْ‫بۆًو‬
<?php
$arr = array("foo", "bar", "bla", 5.6, false, -10, "foo", "foo", "bar",
"foo");
echo $arr[0]; // derencam foo
echo $arr[3]; // derencam 5.6
echo $arr[4]; // derncam hich nakat, chunke nrxi bool FALSE rizbend betall
dekat
var_dump($arr[4]); // derncami bool FALSE, katek ke pshkinini bo bikein.
?>
‫دەیبیٌیي‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫لَم‬ ْ‫ّەک‬ ‫لًَْێیَکذا‬ ‫بَپێٌبضَکردًی‬ ‫بگۆرێي‬ ‫ڕیسێک‬ ‫ًرخی‬ ‫ئَتْاًیي‬ ‫گۆڕاّەکبى‬ ‫غێْەی‬ ‫بََُهبى‬
<?php
$arr = array("Ara", "Jon Travolta", "Cutiyar");
$arr[1] = "Esterei Sinemaye";
echo $arr[1]."n";
?>

‫ژهبرە‬ ‫غْیٌی‬ ‫کَدەکبت‬ ‫ًبّیبى‬ ‫دّّەم‬ ،‫ڕیسێک‬ ‫پێٌبضَی‬ ‫بۆ‬ َ‫َُی‬ ‫ًبّهبى‬ ‫ضێ‬ ‫لێرەدا‬[1]ًَ‫دا‬ ‫یَکَم‬ َ‫چًْک‬ ‫ڕیسەکبى‬ ‫بۆ‬
‫بَخۆکبر‬[0]ْ‫ّەک‬ ‫ّردەگرێت‬َ‫غێْەی‬ ‫بَم‬ ّ ‫ًْێذا‬ ‫لًَرخێکی‬ ‫ئیٌذێکطێک‬ ‫ًرخی‬ ‫گۆڕیٌی‬ ‫ّاتب‬ ‫کردارە‬ ‫ئَم‬ .‫کرد‬ ‫ببضوبى‬
‫دەتْاًیت‬ ‫زۆرکبت‬ .‫دەکرێت‬ ‫َُژهبر‬ َ‫ًْێک‬ َ‫ًرخ‬ ‫لَهَّدّا‬Array‫ئیٌذێکطێک‬ ‫َُر‬ ‫بۆ‬ ‫ًرخَکبى‬ ‫لَپبغذا‬ ّ ‫بٌْضیتَّە‬ ‫بَتبڵ‬
َ‫غێْەی‬ ‫بَم‬ .‫بکَیت‬ ‫جێگیری‬ ّ ‫بکَیت‬ ‫دیبری‬
<?php
$arr = array();
$arr[5] = "Nrxeki Nwe";
$arr[7] = "Nrxeki tr";
var_dump($arr);
?>
‫پػکٌیٌی‬ ‫ئًَجبهی‬var_dump:‫دەکبت‬ ‫ئَم‬
array(2)
{
[5]=>
string(10) "Nrxeki Nwe"
[7]=>
string(9) "Nrxeki tr"
}
‫ُێ‬ ‫کَبَُۆی‬ ،‫بٌْضرێتَّە‬ ‫غت‬ ‫َُهبى‬ ‫ًرخَکبى‬ ‫بۆ‬ ‫ئیذًێکطَکبى‬ ‫دەتْاًرێت‬ ‫ڕیسەکبًذا‬ ّ‫لًَب‬>= ‫یَکطبًَّە‬ ّ ‫گَّرەتر‬ ‫وبی‬
:‫دەیبیٌیي‬ ‫ًوًَْیَدا‬ ‫لَم‬ ْ‫ّەک‬ .‫دەًْضرێت‬ َ‫ئیٌذێکطَک‬ ‫ژهبرەی‬ ‫ُێوبیبًَظ‬ َّ‫ئ‬ ‫پێص‬ ‫دەکرێي‬
<?php
$bar = array(3 => "Ho", "Ha"); // dwem nrx jimare 4
var_dump($bar);
echo ' ';
$foo = array(-7 => "amanj", "ara"); // dwem dane index jimare 0 werdegret
, chunke peshekei jimarei salibe -10
var_dump($foo);
echo ' ';
$var = array("Willat" => "Kurdistan", "Ubuntu"); // dwem dane index jimare
0 werdegret, chunke Rizbennde yekm!
var_dump($var);
echo ' ';

?>
‫ببد‬‫پػکٌیٌی‬ ‫یقَتی‬var_dump:‫بذەیي‬
array(2) {
[3]=>
string(2) "Ho"
[4]=>
string(2) "Ha"
}
array(2) {
[-7]=>
string(5) "amanj"
[0]=>
string(3) "ara"
}
array(2) {
["Willat"]=>
string(9) "Kurdistan"
[0]=>
string(6) "Ubuntu"
}
associative arrays
‫لَڕیسبًَذ‬ ‫پێکِبتبێت‬ ‫کَئیٌذێکطَکَیبى‬ ‫دەگَیًَێت‬ ًَ‫ریسا‬ َّ‫ئ‬ َ‫ئَه‬string‫کَلَکۆتبیذا‬ ‫دەکَیي‬ َ‫ًوًَْی‬ ‫ئَم‬ ‫تَهبغبیَکی‬
‫لَڕێگبی‬ ‫کراّە‬ ‫بۆ‬ ‫پػکٌیٌی‬var_dump.‫ــَّە‬
<?php
$riz = array();
$riz['naw'] = 'Amanj Ebdulrehman';
$riz['temen'] = 24;
$riz['shwen'] = 'Cemcemall';
$riz['pishe'] = 'FormatWindows'; //wata westai Formate ;)
echo 'Min nawim '.$riz['naw'].'e, temenim '.$riz['temen'].' salle u le
shari '.$riz['shwen'].' nishtecem, xaweni dukani '.$riz['pishe']." m .n";
echo ' ';
var_dump($riz);
?>

nummeric arrays
َ‫ب‬ ‫بَگػتی‬ ‫ّە‬ ‫ًیي‬ ‫ضَرەّەدا‬ ‫ُبّپۆلی‬ ّ‫کَلًَب‬ ‫دەگَیًَێت‬ ‫تر‬ ‫ڕیساًَی‬ َّ‫ئ‬ َ‫ئَه‬Arrayْ‫ّەک‬ ‫ًبضراّى‬ ‫ئبضییکَی‬ ‫ببرە‬ ْ‫ّەک‬
.‫بۆی‬ ‫پڕّاپڕ‬ ‫پێٌبضی‬
<?php
// nmuneyeki bnereti Array Rizekan!
$Rizekan = array('A', 'B', 'C', 'D'); ;
?>
‫سڕیىًَەی‬‫ڕیسەکان‬Remove Array
‫دەتْاًیي‬ ‫بطڕیٌَّە‬ ‫ڕیسەکبى‬ ‫ًرخی‬ ‫بۆئَّەی‬unset.‫بَکبربَریي‬
<?php
// listi nuserani Wiki Chawg.org
$riz = array();
$riz[] = "Ara";
$riz[] = "Amanj";
$riz[] = "James Bond";
$riz[] = "Hawkar";
$riz[] = "Cwtiyar";
unset ($riz[2]); // srinewei James Bond, chunke ewe nuseri wiki niye ;)
var_dump($riz);
?>
.‫ڕّّداّەکبى‬ ‫زاًیٌی‬ ‫بۆ‬ َ‫بک‬ َ‫پػکٌیٌَک‬ ‫لَئًَجبهی‬ ّ‫چب‬
Constants‫وًگۆڕەکان‬
َ‫ب‬ ّ ‫گػتی‬ ‫غێْەیَکی‬ ْ‫ّەک‬ ‫گۆڕاّەکبى‬ ْ‫َُرّەک‬defineّ ‫بگۆڕێت‬ ‫ًبتْاًرێت‬ ًَ‫ئَهب‬ ‫بَاڵم‬ ،‫دەضتپێذەکبت‬‫دەضتکبریبى‬
‫جۆرەًرخی‬ ْ‫بَڵک‬ ،‫گۆڕاّەکبى‬ ْ‫ّەک‬ ‫ّەربگرى‬ ‫ئبهبًجێک‬ ‫یبى‬ ‫ًرخێک‬ ‫جۆرە‬ ّْ‫َُه‬ ‫ًبتْاًي‬ ‫َُرّەُب‬ ،‫بکرێت‬scalar
‫جۆرەداتبی‬ ‫لَگَڵ‬ ‫ّەردەگرى‬NULLَ‫ب‬ ‫ئَهبى‬ ‫بَاڵم‬ ‫دەڕّات‬ ‫ئَهبًیػذا‬ ‫بَضَر‬ ‫گۆڕاّەکبى‬ ‫ًْضیٌی‬ ‫چۆًیَتی‬ ‫یبضبی‬ ‫َُهبى‬ ‫ّاتب‬ .
$‫ّەزۆریع‬ ‫دەضتپێٌبکَى‬‫گَّرە‬ ‫کَپیتی‬ ‫ببّە‬uppercase‫گۆڕاّەکبًَّە‬ ‫بَپێچَّاًی‬ ‫َُرّەُب‬ .‫ًْضیٌَّەیبى‬ ‫بۆ‬ ‫بَکبرببرێت‬

‫َُڵبژاردًَکبى‬ ‫دیبریکردًی‬ ‫بۆ‬ ‫کَزۆرکبت‬ ‫بَُێسەکبًی‬ َ‫لَخبڵ‬ َ‫یَکێک‬ َ‫ئَه‬ .‫بَکبرببرێت‬ ‫ضکریپتَکَدا‬ ّْ‫لََُه‬ ‫دەتْاى‬ ‫ئَهبى‬
‫پَڕەی‬ ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ ‫دەبرێي‬ ‫بَکبر‬config‫َُڵَگری‬ ‫یبى‬error_reporting.
‫وًگۆڕەکان‬ ‫تُخمی‬
َ‫ب‬ ‫دەضپێکردًی‬ ‫پێْیطتی‬ ‫ببضی‬ ‫لَضَرەّەدا‬ ْ‫ّەک‬define‫خۆی‬ َ‫ــک‬ َ‫ًَگۆڕەک‬ ‫ًبّی‬ َ‫دەکبت‬ ‫ًرخ‬ ‫یَکَم‬ ‫کبت‬ ‫َُهبى‬ ‫کرد‬ ‫هبى‬
:َ‫ئَه‬ ْ‫ّەک‬ ‫ّەربگریي‬ ‫ئبضبیی‬ ‫تْخویکی‬ ‫ًوًَْی‬ ‫ئَگَر‬ .‫ئًََّگۆڕە‬ ‫ًرخی‬ َ‫دەکبت‬ ًَ‫دا‬ ‫دّّەم‬
<?php
define('MALPPERRI_BASH', 'chawg.org Wiki and forum');
?>
:‫کردّّە‬ ‫ببضوبى‬ ‫چۆًیَتییَی‬ ّ َ‫پێٌبض‬ ّْ‫َُه‬ َّ‫ئ‬ ‫لَضَر‬ ‫بکَیي‬ ‫تر‬ ‫ًوًَْیَکی‬ ‫تێَِڵکێػی‬ ‫تر‬ ‫جبرێکی‬ ‫ضَرەّە‬ ‫ببًوًَْکَی‬
<?php
define('MALPPERRI_BASH', 'chawg.org Wiki and forum');
echo MALPPERRI_BASH;
// yan be shewei newan String 'rizbend'!
echo 'Fermu legell perrekani '.MALPPERRI_BASH.'!';
echo 'Fermu legell perrekani MALPPERRI_BASH'; // em sheweye Helleye, tenha
weku deq!
?>
‫پَڕەی‬ ‫ًوًَْیَکی‬ ‫بێیي‬ ‫ئَگَر‬wp-config.php‫بًَبّببًگی‬ ‫پڕۆگراهۆکَی‬WordPress‫دەکَیي‬ ‫تَهبغبی‬ ،‫ّەربگریي‬
.‫دەبێت‬ ‫جێگیر‬ ‫دراّەدا‬ ‫بٌکَی‬ ‫لَگَڵ‬ ‫بَضتي‬ ‫پَیْەًذی‬ ‫بۆ‬ ‫یَکجبر‬ ‫ضکریپتَکَدا‬ ّْ‫لََُه‬ ‫بَکبرُێٌبًی‬ َ‫گرًگ‬ ‫ئًَذازەیَک‬ ‫تبچی‬
.‫ضکریپتَکبى‬ ‫ًْضیٌی‬ ‫بۆ‬ ‫ضَرکْتّْە‬ ‫ًَُگبّیکی‬ ‫لَکۆدەکبًذا‬ ‫ڕًّّی‬ ّ ‫خێراڕاپَڕاًذى‬ ‫لَڕّّی‬ ‫ئَهَظ‬
/** nawî bnkey drawe (The name of the database for WordPress) */
define('DB_NAME', 'nawiDB');
/** bekarhênerî bnkey drawe (MySQL database username) */
define('DB_USER', 'nawibekarheneriDB');
/** têperrewşey bnkey drawe (MySQL database password) */
define('DB_PASSWORD', 'teperrewisheiDB');
/** MySQL hostname */
define('DB_HOST', 'localhost');

/** Database Charset to use in creating database tables. */
define('DB_CHARSET', 'utf8');
/** The Database Collate type. Don't change this if in doubt. */
define('DB_COLLATE', '');
include
‫دەضتَّاژەی‬include‫یَکێک‬ .‫دەًّْضرێت‬ ‫تیبیذا‬ َ‫ک‬ ‫پَڕگَی‬ َّ‫ئ‬ ‫بۆ‬ ‫دەکبت‬ ‫تر‬ ‫پَڕگَیَکی‬ ‫ًبّەڕۆکی‬ ‫تێخطتٌی‬ ‫کبری‬
‫ًْضیٌی‬ ‫بۆ‬ ‫ڕێگبکبى‬ ‫کْرتکردًَّەی‬ ‫لَگرًگتریي‬ َ‫یَکێک‬ ‫َُرّەُب‬ ٌَ‫داڕغت‬ ‫بْاری‬ ‫گرًگَکبًی‬ ‫کردارە‬ ‫لََُرە‬
.‫پڕۆگراهۆکَکبى‬‫بَکبرُێٌبًیبى‬ ‫بۆ‬ ‫بَغَکبى‬ ‫دیبریکردًی‬ ّ ‫بَغَکبى‬ ‫لَپبرچَپبرچَکردًی‬ َ‫َُی‬ ‫خۆی‬ ‫تبیبَتی‬ ‫گرًگیَکی‬
.‫پڕۆگراهۆکَکبًذا‬ ‫خْدی‬ ْ‫لًَێ‬ ‫بَکۆدەکبى‬ ‫دەدات‬ ‫زیبتر‬ ‫ڕًّّکردًَّەیَکی‬ ‫ّاتبیَی‬ َّ‫ب‬ ‫ئَهَظ‬ .‫پڕۆگراهۆکَکَدا‬ ّْ‫لََُه‬
‫بًکارٌێىاوی‬ ‫چۆویًتی‬INCLUDE
‫بَکبرُێٌبًی‬ ‫چۆًیَتی‬include،‫کردارە‬ ‫ئَم‬ ‫جێبَجێکردًی‬ ‫ئبهێری‬ ْ‫ّەک‬ ‫بَاڵم‬ ‫بَکبرُێٌبى‬ ْ‫ّەک‬ َ‫ضبدەی‬ ‫زۆر‬
‫لَضێ‬ ‫بڵێیي‬ ‫ئَتْاًیي‬ ‫بَکْرتی‬ ‫کبردەکبت؟‬ ‫چۆى‬ ‫ئبیب‬ ‫ّە‬ َ‫َُی‬ ‫بَکبربردًی‬ ‫لۆجیکی‬ ‫بَتێگَغتٌی‬ ‫پێْیطتی‬ ‫پڕۆگراهٌّْش‬
:‫بکَیٌَّە‬ ‫رًّّی‬ ‫ًَُگبّدا‬
‫بَهۆدّضی‬ ‫کۆتبییِێٌبى‬PHP‫ّاتب‬ َ‫یَک‬<?
‫یب‬ ‫کۆدە‬ َّ‫ئ‬ ‫ُێٌبًی‬.‫بِێٌرێت‬ ‫کَدەیْضترێت‬ ‫ئَّەی‬ ‫ى‬
‫هۆدّضی‬ ‫دەضتپێکردًَّەی‬ ‫دیطبًَّە‬PHP‫ّاتب‬?>php.
‫کۆڤبى‬ ّ ‫ضیب‬ ‫لًَێْاى‬ َ‫دیبلۆگێک‬ ‫کًَوًَْی‬ .‫ّەردەگریي‬ ‫تێَِڵکێػکردى‬ ‫ًوًَْیَکی‬ ‫کبرە‬ ‫لَم‬ ّ‫تَّا‬ ‫تێگَغٌێکی‬ ‫بۆ‬‫ضَرەتب‬ .):
.‫دەکَیي‬ ‫درّضت‬ ‫بیِێٌیي‬ ‫کَدەهبًَّێت‬ ‫پَڕەی‬ َّ‫ئ‬

Sia: Sillaw KOVAN, nuserani wiki chawg.org britin le Amanj, Ara, Hwkar u
Cwtiyar.
 
Aya emet nedezani?

‫دەًێیي‬ ‫ًبّی‬xinc.html‫پَڕەیَکی‬ ‫پبغبى‬PHP‫بًَبّی‬ ‫دەکَیي‬ ‫درّضت‬inc.phpَّ‫ل‬ ‫غت‬ ‫َُهبى‬ ‫ًوًَْیَک‬ ْ‫(ّەک‬
‫کَپَڕەی‬ ‫دەکیي‬ ‫پبغَکَّتی‬ َ‫بْخچَی‬xinc.html‫تێذا‬:‫بێت‬ َ‫غێْەی‬ ‫بَم‬ ‫پَڕەیَیبى‬ ‫ئَم‬ ‫کردّّە).کۆدەکبى‬ ‫پبغَکَّت‬

<?php
/** emanewet be INCLUDE xinc.html Rabkeshin bo Rwnkirdnewe */
echo 'KOVAN: Min nazanim ke nusere le Wiki Chawg.org? ';
include 'xinc.html';
echo 'KOVAN: Belle dwai ew INCLUDE tewaw tegeshtim, supas bo PHP ;)';
?>
:َ‫غێْەیَی‬ ‫کَبَم‬ ،َ‫کردەک‬ ‫لَجۆًیَتی‬ ‫تێذەگَیي‬ ‫بکَیي‬ ‫کۆدەکبى‬ ‫ضَرچبّەی‬ ‫تَهبغبی‬ ‫ئَگَر‬ ‫ئێطتب‬
KOVAN: Min nazanim ke nusere le Wiki Chawg.org? 
Sia: Sillaw KOVAN, nuserani wiki chawg.org britin le Amanj, Ara, Hwkar u
Cwtiyar.
 
Aya emet nedezani?
KOVAN: Belle dwai ew INCLUDE tewaw tegeshtim, supas bo PHP ;)
‫لَگَڵ‬ ‫کبریبى‬ ّ ‫بکَیي‬ ‫ببًگیبى‬ ‫تریبًذا‬ ‫لَهَی‬ ‫بٌْضیٌَّە‬ ّ‫گۆڕا‬ ‫کۆهَڵێک‬ ‫ڕاکێػراّەکَدا‬ ‫لَپَڕە‬ َ‫ئێو‬ ‫ئَگَر‬ َ‫غت‬ ‫َُهبى‬
‫ل‬ ‫ًوًَْیَک‬ َ‫ئَه‬ ،‫بکَیي‬:‫گۆڕاّەکبى‬ ‫پَڕەی‬ .َ‫کردەی‬ َّ‫ئ‬ ‫َضَر‬
<?php
// nawerroki perrei goraw.php
$naw = 'Ara';
$temen = 23;
$pishe = 'Xwendkari koleji Pzishki';
?>
:َ‫کردەک‬ ‫بۆ‬ ‫تیبیذا‬ ‫کَڕایذەکێػیي‬ ‫پَڕەیَی‬ َّ‫ئ‬
<?php
// eme naweroki perreieki tre demanewet goraw.php rabkeshin
include 'goraw.php';
echo 'Min nawm '.$naw.' _ye we temenim '.$temen.' salle, esta
'.$pishe.'_m le zankoi Slemnany';
?>

‫ًْضیٌَّەی‬ ‫بۆ‬ ‫کَپێْیطتي‬ ًَ‫رۆژا‬ ‫دّّببرەکبًی‬ ‫کردارە‬ ‫لََُرە‬ َ‫کَیَکێک‬ ،‫تێگَغتیي‬ َ‫کردەی‬ ‫ئَم‬ ‫لَکرۆکی‬ ‫ئێطتب‬
ّ .َ‫ًیی‬ ‫دەضتلێَِڵگرتٌیبى‬ ّ ‫پڕۆگراهۆکَکبى‬‫ّەالیًَی‬ ،‫تیبگبت‬ ‫ببظ‬ ‫زۆر‬ ‫تبئًَذازەیَکی‬ َ‫کردەی‬ ‫ئَم‬ ‫دەبێت‬ ‫پرۆگراهٌّْش‬ ‫اتب‬
.‫بساًێت‬ ‫دەًْضێت‬ ‫بۆی‬ ‫دۆخَی‬ َّ‫ئ‬ ‫بَپێی‬ ‫بَکبربردًی‬ ‫چۆًیَتی‬ ّ ‫پبراضتي‬
GET
‫هیْا‬ ‫لَّێبذا‬ ‫یبى‬ ،َ‫َُی‬ ‫بَکبرُێٌَردا‬ ‫لَگَڵ‬ ‫هبهَڵَکردى‬ ‫بَبَردەّاهی‬ ‫پێْیطتیبى‬ ًَ‫زهب‬ ‫ئَم‬ ‫زیٌذّّەکبًی‬ َ‫پڕۆگراهۆک‬ ّْ‫َُه‬‫ى‬
ّ ‫بَکبرُێٌَر‬ ّ ‫هرۆڤ‬ ْ‫ّەک‬ ‫بَراهبَر‬ ‫لًَێْاى‬ ‫زًذّّە‬ َ‫پَیْەًذی‬ ‫ئَم‬ ‫ڕێگبی‬ ‫ّە‬ ،‫....ُتذ‬ ‫بَڕێْبَر‬ ّ ‫هبڵ‬ ‫خبّەى‬ ّ
ًَ‫ڕێگبیب‬ َّ‫ل‬ ‫یَکێک‬ ،‫چًَذێکي‬ َ‫پڕۆگراهۆک‬url parameters‫بَگۆڕاّەکبًی‬ ‫یبخْد‬ .‫ًبّاخٌَکَی‬ ّ ‫بَضتَر‬GET
‫بًَیػ‬ ّ ‫دێي‬ ‫بَضتَرەکَّە‬ ‫لَدّای‬ ًَ‫گۆڕاّا‬ ‫ئَم‬ .‫ًبضراّە‬:ًَْ‫بۆًو‬ ‫جْداکراًَّتَّە‬ ‫لَیَکتری‬ ‫پرضیبر‬ ‫بًَی‬
http://www.example.com/file.php?section=news
http://www.example.com/dl.php?cat=5&id=3&view=false
# ًَْ‫ًو‬ ‫بۆ‬ ‫ضَرەّە‬ ‫بۆ‬ ‫بَضتَر‬ ‫بَکبربردًی‬ ‫کَپێکبُبتَی‬ َ‫بب‬ ‫ئَّە‬ ‫ّریبی‬ ‫بَاڵم‬topّ َ‫ًیی‬ ‫ببضَّە‬ ‫بَم‬ ‫پَیْەًذی‬HTML.َ‫ــ‬
‫گروگ‬ ‫تێبیىی‬:‫ئبهرازی‬ ّ َ‫پڕۆگراهۆک‬ ‫ًْضیٌی‬ ‫ضَرەتبیی‬ ‫لَکبری‬ َ‫تکبی‬ّ‫تَّا‬ ْ‫تبّەک‬ ،َ‫هَب‬ ‫بَکبری‬ ‫بچْک‬
‫چۆًیَتی‬ ‫بَکبربردًی‬ ‫الیًََکبًی‬ ّْ‫َُه‬ ّ‫تَّا‬‫پبراضتٌی‬َ‫چًْک‬ .‫دەزاًیت‬ ‫پَالهبرداى‬ ‫بۆ‬ ‫بَربَضتکردًی‬ ‫یبى‬
‫گۆڕاّە‬ ‫ئَم‬ ‫خْدی‬‫دەبێت‬ ‫ضَرەتبیی‬ ‫پرۆگراهٌْضی‬ ‫تْغی‬ ‫ضَرئێػَکبًی‬ ‫لَزۆرتریي‬ َ‫یَکێک‬.
‫ژێر‬ َ‫ل‬ َ‫ئبهبدەی‬ ‫ًبّەڕۆک‬GNU Free Documentation License1.2.
www.chawg.org ‫ضبیتی‬ َ‫ل‬ ‫ّەرگیراّە‬
: ‫کردًی‬ ‫چبک‬‫حبجی‬ ‫ضبهڕەًذ‬

Learning PHP in Kurdistan

More Related Content

What's hot (20)

More from Azad Mzuri (8)

Learning PHP in Kurdistan