More Related Content
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi пүршин дүүжингийн хөдөлгөөн Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн What's hot (20)
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia Similar to Lecture 1 (20)
Хатуу бодисын тусгаарлагчийн алдагдлыг тодорхойлох Computeriin tehnikiin vndes hicheeliin lektsiin huraangvi Аналог электроник /монгол/ Ii lеkts-4 tsah sor undykts Дипломын ажил /Шинэ яармаг хорооллыг цахилгаанаар хангах хөрөнгө оруулалт үр ... Computerin tehnikin undes laboratoriin udirdamj Computer's hw undes laboratoriin zaavar More from tsdnsrn (19)
тоон схемтехникийн язгуур логик байгаль лекц1 харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс байгаль лекц 2 орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ байгаль лекц 3 шинэ технологийн онол хэрэглээ тоон логик 11 12 l тоолуур тоон логик 8 l нийлбэрлэгч тоон логик 5 l exclusive or тоон логик 3 l,4lсуурь логик тоон логик 2 l суурь логик тоон логик 1 l суурь логик 7 l командын олонлог онцлог нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар Lecture 1
- 2. ЦАХИ ЛГААН ХЭЛХЭЭНИЙ ХУУЛИУД БА
ЭЛЕМЕНТ, ПАРАМЕТРУУД
• Цахилгаан хэлхээ
• Цахилгаан гүйдэл гүйхэд зориулсан
бөгөөд дотор нь явагдаж байгаа
цахилгаан, соронзон үзэгдэл нь
хүчдэл ба гүйдэлийн ойлголтоор
дүрслэгдэх элетент,багаж
байгууламжуудын нэгдлийг
цахилгаан хэлхээ гэнэ
- 3. • Цахилгаан хэлхээ нь эсэргүүцэл- R,
индукцлэг-L, багтаамж-C элементүүд,
тэднийг холбосон дамжуулагч утас,
цахилгаан энергийн үүсгүүр гэсэн
бүрэлдэхүүнтэй байна.
• Эсэргүүцэл нь цахилгаан энергийг
дулааны энерги болгон хувиргадаг
хэрэглэгч элэмент.
• Индукцлэг нь соронзон энергийг
хуримтлуулагч.
- 4. • Багтаамж нь цахилгаан энергийг
хуримтлуулагч элемент
• Мэдээллийн технологид мэдээлэл нь эдгээр
элементээр дамжин гүйх гүйдлийн
үйлчилгээгээр тодорхойлогддог.
• Цахилгаан хэлхээний бүрэлдэхүүнийг тусгай
томъёолсон тэмдэглэгээгээр илэрхийлэн
дүрсэлсэн зурган эквивалентыг цахилгаан
схем гэнэ.
• Хэлхээний элемент болгон цахилгаан схемд
өөрийг нь дүрсэлдэг нэгдсэн стандарт
тэмдэглэгээтэй байна.
- 5. Тэмдэглэгээ, хэмжлийн нэгж
• Тэмдэглэгээ: R (resistance),L
(inductance),C (capacity)
• Эсэргүүцэл ОМ , индүкцлэг ГЕНРИ,
баг-таамж ФАРАД гэсэн нэгжээр
хэмжигдэнэ.
• Энэ нэгжүүд нь эдгээр
элементүүдийн чанарыг нээсэн
физикч-эрдэмтдийн нэр.
- 7. - Ороомгийн эхийг тэмдэглэсэн,
зүрхэвчтэй, хөндийрүүлсэн
ороомогтойБагтаамж:
- Тохируулгын
- Хуьисах-
- 9. Хувисах ба тогтмол гүйдэл
• Цахилгаан хэлхээгээр гүйж байгаа
гүйдэлийн урсгалын чиглэл нь түүнийг
үүсгэж байгаа цахилгаан энергийн
үүсгүүрийн туйлаас хамаарна.
• Гүйдлийн чиглэл нь хугацаанаас
хамааран өөрчлөгддөггүй гүйдлийг
тогтмол гүйдэл гэнэ. Тогтмол гүйдэл нь
түүнийг үүсгэж байгаа үүсгүүрийн эерэг
гаргалгаанаас сөрөг гаргалгаа руу урсах
чиглэлтэй байна.
- 10. • Хугацаанаас хамааран урсгалын чиглэл
нь өөрчлөгдөж байдаг гүйдлийг хувисах
гүйдэл гэнэ. Зөвхөн хуисах гүйдэл гүйх
хэлхээг хувисах гүйдлийн хэлхээ,
зөвхөн тогтмол гүйдэл гүйх хэлхээг
тогтмол гүйдлийн хэлхээ гэнэ.
• Тогтмол ба хувисах гүйдэл гүйх нь
хэлхээний энергийн үүсгүүр,
хэлхээний элементийн бүтцээр
тодорхойлогдоно.
- 11. Үүсгүүр ба гүйдлийн чиглэл
• Цахилгаан энергийн үүсгүүрийн
дотоод орчинд цахилгаан гүйдлийн
урсгалыг бий болгож байгаа сөрөг
цэнэгтэй электроны урсгал нь
үүсгүүрийнхээ сөрөг туйлаас эерэг
туйл руу урсана.
• Иймээс үүсгүүрийн гаднах орчинд
гүйдлийн урсгал үүсгүүрийн эерэг
туйлаас сөрөг туйлын зүг урсан
битүүрнэ.
- 12. Үүсгүүр ба гүйдлийн чиглэл
• Хэлхээнд гүйдлийн урсгал бий
болгохын тулд аливаа
цахилгаан хэлхээ нь заавал
битүүрч цахилгаан энергийн
үүсгүүрийн хоёр туйлд
холбогдссон байх ёстой.
• Тасархай хэлхээнд гүйдлийн
урсгал бий болохгүй.
- 14. Үүсгүүр ба гүйдлийн чиглэл
• Тогтмол
гүйдлийн
үүсгүүрийн
тэмдэг-лэгээнд
сумны
үзүүр
үүсгүүрийн эе-рэг туйлыг, батерейны
урт хэрчим түүний эерэг туйлыг тус
тус заана.
• Иймд хэлхээний цахилгаан схемийн
гадаад хэлхээн дэх гүйдлийн урсгал
нь сумны үзүүрээс (төгсгөл) сумны
эх рүү, батерейны урт хэрчмээс
богино хэрчим рүү чиглэсэн байна.
- 16. Тогтмол гүйдлийн хэлхээ
• Тогтмол гүйдлийн хэлхээнд индуклэгийн ороомог дамжуулагч утасны
чанартай.
• Тогтмол гүйдлийн хэлхээнд тогтворжсон нөхцөлд багтаамж тасархай хэлхээний чанартай. Зөвхөн хэлхээг залгах
үед түүгээр цэнэгжил-тийн гүйдэл гүйгээд багтаамж цэнэглэгдсэний дараа
гүйдэл гүйхээ болино.
