Komut Satırıdından Arch Linux Kurulumu(Manuel Çekirdek Derlemesi Dahil)

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
SİSTEM PROGRAMLAMA – ÖDEV 1 :
GÜNCEL KERNEL YÜKLEMEK
RAMAZAN FURKAN MATARACI
1306151324

Özet
Bu yönergede linux tabanlı bir işletim sistemi dağıtımı olan Arch Linux’un güncel
sürümünün Oracle VirtualBox isimli sanallaştırma yazılımıyla kurulumu ve bu
kuruluma ait olan linux kernel sürümünün,var olan en güncel kernel sürümü ile
değiştirilmesi anlatılmaktadır.
Anlatılanların gerçeklenebilmesi için gerekli olan program veya programları
aşağıdaki linklerden indirebilirsiniz.Ayrıca bu linklerden işlem esnasında
karşılaşabileceğiniz problemleri aşmanıza yardımcı olabileceğini düşündüğüm
web sayfalarına da erişebilirsiniz.
1.Arch Linux indirme linki :
https://www.archlinux.org/download/
2.En güncel Linux Kernel’ını indirme linki :
www.kernel.org
3.Arch Linux Wiki sayfası :
https://wiki.archlinux.org/
4.Arch Linux Kurulum Yönergesi :
https://wiki.archlinux.org/index.php/installation_guide
5.Linux kernel derleme yönergesi :
https://wiki.archlinux.org/index.php/Kernels/Traditional_compilation
6.Oracle VirtualBox indirme linki :
https://www.virtualbox.org/wiki/Downloads

1.ARCH LINUX KURULUMU
a.Oracle VirtualBox ortamı :
Oracle VirtualBox’ı kurmak için ;
Windows - OSX : Dökümanın özet kısmında verdiğim linkteki
yükleyici sihirbazındaki yönergeleri takip ederek kurabilirsiniz.
Linux :
aptitude tabanlı dağıtımlar için terminali açıp ,
sudo apt-get install virtualbox komutunu girin.
pacman tabanlı dağıtımlar için terminali açıp ,
sudo pacman -S virtualbox komutunu girin.

Kurulum tamamlandıktan sonra VirtualBox programı aşağıdaki gibi
bir görüntüde açılmış olmalı.Bu pencereden “Yeni” butonuna
tıklayarak yeni bir sanal makine oluşturun.Karşınıza çıkan pencereyi
hangi işletim sistemini kurmayı istiyorsanız ona uygun olarak
doldurun ve ileri butonuna tıklayın.Benim kuracağım işletim sistemi
Arch Linux olduğu için buna uygun olarak gerekli yerleri aşağıdaki
gibi doldurdum.(İpucu : eğer adı kısmına işletim sisteminin adını
yazacak olursanız türünü ve sürümünü VirtualBox otamatik olarak
doldurmakta)

Bundan sonraki karşınıza çıkacak olan pencerelerdeki ayarların
varsayılan olarak bırakılmasını öneririm fakat ihtiyaçlarınıza bağlı
olarak düzenlemekte elbette özgürsünüz.Bir önceki adım başarı ile
geçildiyse ,ilk adımda boş olarak karşınıza çıkan pencerede bu sefer
ayarlarını yaptığınız işletim sistemine ait bilgiler olacaktır.Örnek
olarak aşağıdaki ekran görüntüsünde tamamen varsayılan ayarlar
üzerine yapılandırılmış bir Arch Linux konfigrasyonunu
görebilirsiniz.İşletim sistemini başlatmak için pencerede yeşil ok
işareti ile gösterilen “Başlat” butonuna tıklayın.

“Başlat” butonuna tıkladıktan sonra sizden işletim sistemine ait
uzantısı .iso olan işletim sistemi imajını dosya-dizin ağacındaki
konumunu yazmanızı veya dosya seçim sihirbazından seçmenizi
isteyen bir pencere ile karşılaşacaksınız.Bu pencereye, dökümanın
“Özet” bölümündeki linklerden birincisi aracılığıyla bilgisayarınıza
indirdiğiniz dosyanın konumunu belirtin.

b.Arch Linux live CD ile Arch Linux kurulumu :

İmaj dosyasını başarı ile ekledikten sonra ,karşınıza gelen
seçeneklerden en üsttekini klavyenizdeki yön tuşları yardımı ile seçin
ve “Enter” tuşuna basın.Arch Linux Live CD içinde gelen shell’in
varsayılan klavye düzeni A.B.D.’nin kullandığı US standardında
olmakta bunu değiştirip klavye ayarlarını Türkçe – Q veya Türkçe – F
standardına getirebilirsiniz.
Türkçe – Q için komut satırına loadkeys trq komutunu girin.
Türkçe – F için komut satırına loadkeys trf komutunu girin.

Klavye düzenini ayarladıktan sonra kuruluma başlayabilirsiniz.İlk
olarak yapılacak iş Linux kurmaya elverişli olmayan dosya düzenini
değiştirmek olacak.Bunun için terminale cfdisk yazın.Cfdisk, komut
satırında çalışan ve dosya sistemini parçalara ayırmaya yarayan bir
açık kaynaklı yazılımdır.Bu yazılım yardımıyla sadece kurulum
esnasında değil kurulumdan sonraki herhangi bir zamanda var olan
dosya tablonuzla oyanayabilir ve yeni mantıksal dosyalama alanları
oluşturabilirsiniz.Temel bir Arch Linux kurulumu için üç adet
dosyalama alanına ihtiyaç duyulur bunlar ;
1)Swap alanı : Sistem belleğinin kapasitesinin yetmediği durumlarda
kullanılan,bellek yerine geçen fakat bellek kadar hızlı olmayan
depolama alanıdır.Yapacağım Arch Linux kurulumunda gelişmiş bir
GUI(Kullanıcı Arayüzü) kurmayacağım için swap alanını 1GB olarak
seçtim.
2)BIOS boot alanı : Makine başlarken(boot anında) yerine getirilmesi
zaruri olan bazı işlemlerin yapılabilmesi için gerekli olan dosya alanı.
3)Linux Dosya Sistemi : İşletim sisteminize ait kök dizinin kurulacağı
alan.Bu alana kişisel multimedyalarınız da dahil olacağından bu alanı
diğer alanlardan büyük seçmenizi tavsiye ederim.

Ekran görüntüsünde örnek bir ayırma işlemi görülebilir...Ayırma
işlemi bittikten sonra yaptığınız ayarları “Write” seçeneğini seçerek
kaydedin.Kaydettikten sonra fdisk -l komutu ile yaptığınız ayırma
işlemini kontrol edebilirsiniz.
Aşağıdaki gibi bir sonuç işlemin başarı ile gerçekleştiği manasına
gelir.

Cfdiskteki işlemler bittikten sonra oluşturduğunuz alanların dosya
formatlarını ayarlamanız gerekir.Bu işlemi yapmak için herbir dosya
alanının cfdisk programında “device” başlığı altındaki adını bilmeniz
ve bu alanların özelliklerini bilmeniz gerekmekte ben yapacak
olduğum kurulumda , /dev/sda1 alanını swap memory /dev/sda2
alanını linux dosya sistemi /dev/sda3 alanını ise BIOS boot alanı
olarak belirlemiştim.İlk önce swap alanını oluşturmak için terminale
mkswap /dev/sda1 sonrasında swapon /dev/sda1 yazıyorum.Bu
komutlarla sırasıyla,swap alanını belirlemiş ve aktif etmiş oluyorum.

https://wiki.archlinux.org/index.php/File_systems
Linkindeki tabloya bakarak hangi dosya sistemi ile linux dosya alanını
formatlamak istediğinize karar verebilirsiniz.
Komut satırına mkfs.ext4 /dev/sda2 yazarak linux dosya alanımı ext4
formatına getirdim.Aşağıdaki ekran görüntüsünde bunu
görebilirsiniz.

Formatlama işlemleri bittikten sonra kök (/) dizinini kurmak için
öncelikle /dev/sda2 alanını bir başka dizinle bağlamak(mount)
gerekmektedir.Bunun için gerekli olan örnek terminal komutu
aşağıdadır;
mount /dev/sda2 /mnt
mount(bağlama) işlemini yaptıktan sonra /mnt dizinine Arch Linux
kök dizinini kurmak için pacstrap /mnt base base-devel komutunu
terminale yazın.Bu işlemin tamamlanma süresi internet bağlantı
hızına ve donanım hızına bağlı olarak değişebilir.Komuttaki base ve
base-devel terimleri kök dizini kurarken yüklenecek olan programları
bulunduran yazılım paketlerini ifade eder bu paketlerin kurulmasıyla
birlikte Linux kernelı derlerken ihtiyaç duyulan bütün bağımlı
yazılımlar kurulmuş olur.Bu yazılımlara örnek olarak açık kaynaklı C
derleyicisi olan gcc verilebilir.

Komut Satırıdından Arch Linux Kurulumu(Manuel Çekirdek Derlemesi Dahil)

Eğer pacstrap komutu başarılı bir şekilde sonlandıysa üstteki ekran
görüntüsünde olduğu gibi bir ekran çıktısı elde edilir.Bu ekran
çıktısını elde ettikten sonra Arch Linux kurulumu tamamlanmış
demektir.Aslında bu noktadan sonra arch-chroot /mnt komutuyla yeni
kurulmuş kök dizinine erişebiliriz fakat dökümanın başlarında cfdisk
ile yapmış olduğumuz ayırma işlemlerini dosya sistemi tablolama
sistemine dahil etmek olası hataları engellemek açısından
önemlidir.Bunun için genfstab -U /mnt >> /mnt/etc/fstab komutunu
verin.Bundan sonraki kısım,üzerinde herhangi bir değişiklik
yapılmamış olan kurulumu yapılandırmak üzerine olacaktır.
c.Arch Linux Konfigrasyonu
I.Dil,Klavye ve Saat Bölgesi ayarları
Standart Arch Linux kurulumunda dil ve klavye ayarları varsayılan
olarak A.B.D. için ayarlanmıştır.Birkaç dosya düzenlemesiyle Arch
Linux,Türkçe’ye uygun hale getirilebilir.Başlamadan önce terminale
nano ve sudo komutunu girin.Eğer bu iki program sistemde yüklü
değilse pacman -S nano sudo komutu terminale yazılarak yükleme
işlemini gerçekleştirin.Ortam hazır olduktan sonra nano
/etc/locale.conf komutuyla dosyayı açıp içerisine LANG = tr_TR.UTF-
8 satırını ekleyin.İşlem bittiğinde yapılan değişiklikleri ctrl+o
tuşlarına basarak kaydedin.Bu işlemle işletim sisteminin içerisindeki
birçok dizin adı ve program çıktıları Türkçe hale getirilmiş
olur.Klavye düzenini Türkçe’ye çekmek için ise,komut satırına nano
/etc/vconsole.conf komutunu girin ve açılan dosyaya
KEYMAP=trq
FONT=iso09.16
satırlarını ekleyip kaydedin.
Saat bölgesini seçmek için ise ln -s
/usr/share/zoneinfo/Europe/Istanbul /etc/localtime komutu terminale
yazın.
Yeni eklenen saat bilgilerini donanıma işlemek için terminale hwclock
--systohc --utc komutunu verin.

II.Ağ Yapılandırması
Ethernet bağlantılarına izin vermek için öncelikle ethernet
arayüzünün ismine ihtiyaç duyulur ifconfig veya iwconfig komutlarını
terminale girerek ethernet arayüzüne ait isim bilgisine
ulaşılabilir.Örnek bir ifconfig sonucu aşağıdaki ekran görüntüsünde
görülebilir.
Çıktının ilk kelimesi olan enp0s3 bu örnekteki ethernet kartının
ismidir.Bu ismi kullanarak terminale systemctl enable
dhcpcd@enp0s3.service komutunu yazarak ethrenet kartı aktif hale
getirebilirsiniz.
WiFi(ieee802.11) kartını tanıtmak ve bu kart üzerinden bir WLAN’a
dahil olmak için aşağıdaki komutu kullanarak gerekli programları
indirebilirsiniz.
pacman -S wireless_tools wpa_supplicant wpa_actiond dialog

III.Kullancı Yapılandırması
Linux tabanlı işletim sistemlerinde en yetkili kullanıcı root isimli
kullanıcıdır.Adından da anlaşılacağı üzere bu kullanıcı tüm kök
dizininde yazma-silme vb. haklara sahip kullanıcıdır.Fakat varsayılan
olarak bu kullanıcı aktif değildir. Bu kullanıcıyı aktif etmek için
passwd root komutunu terminale yazın ve bu kullanıcıya bir şifre
atayın.İstek durumunda root dışında başka kullanıcılarda
tanımlanabilir hatta başka kullanıcıların tanımlanması sistem
güvenliği açısından bir çok olumlu etkiye sahip olacaktır.Yeni bir
kullanıcı eklemek için terminale useradd -m -g users -G
wheel,storage,power -s /bin/bash <kullanıcıadı> komutunu yazın.Bu
komutla birlikte yeni kullanıcı eklenmiş olacaktır.Yeni oluşturulan bu
kulannıcıya şifre atamak için passwd <kullanıcıadı> komutu
kullanılabilir.
Daha önceden kurulumunu yapmış olduğunuz sudo komutu
kendinden sonra yazılan tüm komutlara yönetici yetkisi verir.Bu
komutun aktif hale gelebilmesi için /etc/sudoers dosyasında birkaç
değişiklik yapılması gerekmetedir.Bu dosyanın içerisindeki #%wheel
ALL=(ALL) ALL satırının başındaki # karakterini kaldırarak yorum
satırı olmaktan çıkarın.Değişiklikleri kaydedip dosyayı kapatın.

IV.Bootloader kurulumu
İşletim sisteminin,bilgisayar açılışında doğru çalışabilmesi için bir
bootloader yazılımına ihtiyacı vardır.Linux tabanlı işletim
sistemlerinde birden çok bootloader alternatifi bulunmakta
bunlardan en popüler olan GRUB custom kernel kurulumunda hatalar
çıkardığından ötürü onun yerine LILO isimli bootloader’ı baz alarak
anlatıma devam edileceğim.Fakat popüler olması açısından GRUB
kurulumunun nasıl yapıldığını da dökümanda açıklayacağım.
Güncel Linux Bootloaderları için :
https://wiki.archlinux.org/index.php/Category:Boot_loaders
web sayfasındaki tabloyu inceleyebilirsiniz.
¤GRUB kurulumu;
BIOS boot kurulum için sırasıyla aşağıdaki komutları yazın.
pacman -S grub-bios os-prober
grub-install –target=i386-pc --recheck <boot sektörü.örnek =
/dev/sda>
grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg
EFI kurulum için sırasıyla aşağıdaki komutları yazın.
pacman -S grub-bios os-prober
grub-install --target=x86_64-efi --efi-directory=/boot/efi --bootloader
grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg

¤LILO kurulumu;
LILO Arch Linux’un resmi repositorylerinde bulunmadığı için
aşağıdaki AUR linkindeki kaynak kodlarından derleyip kurabilirsiniz.
https://aur.archlinux.org/packages/lilo/
ya da yaourt isimli pacman arayüzü kullanarak AUR üzerindeki bu
paket zahmetsiz bir şekilde kurabililirsiniz.yaourt kurulumu için
öncelikle /etc/pacman.conf dosyasında bir kaç değişiklik yapmak
gerekmekte.Dosyayı açın ve içerisine
[archlinuxfr]
SigLevel = Never
Server = http://repo.archlinux.fr/$arch
satırlarını ekleyin ve dosyayı kaydedin.Bu işlemden sonra
pacman -Sy ,pacman -S yaourt ,yaourt -S lilo komutlarını
girin.İşlemler tamamlandıktan sonra /etc/lilo.conf dosyasını aşağıdaki
gibi ayarlayın.
# /etc/lilo.conf
#
boot=/dev/sda
# This line often fixes L40 errors on bootup
# disk=/dev/hda bios=0x80
default=ArchLinux
timeout=100
lba32
prompt
compact
image=/boot/vmlinuz-linux
label=Arch
append="devfs=nomount"
vga=788
root=/dev/sda2
read-only
#image=/boot/vmlinuz-linux
# label=ArchRescue
# root=/dev/hda8
# read-only
#other=/dev/hda1
# label=Windows
# End of file

Bu işlemden sonra terminale lilo komutunu yazın.Bu komutla birlikte
yapılan değişiklikler onaylanmış olacaktır.
Bootlader kurulumu tamamlandıktan sonra sırasıyla ;
exit
umount /mnt
reboot

komutlarını terminale yazın.Makine yeniden başladıktan sonra işletim
sistemi seçimi ekranından “Boot Existing OS” seçeneğini seçin.Bu
seçenek sisteme kurulmuş olan Bootloader’a yönlendirir.
V. Temel grafik arayüzünün kurulumu
Şu zamana kadar yapılan kurulumda herhangi bir grafik arayüz
kurulmadan sadece terminal ortamında işlemler yapılmıştır.Terminal
ortamından biraz olsun kurtulmak adına minimal sistemler için
geliştirilmiş X Window System grafik kullanıcı arayüzünün(GUI)
kuruluşunu anlatacağım.X Window System GUI kurulumu için gerekli
olan programları içeren paketleri aşağıdaki komutları kullanarak
kurun.
sudo pacman -S xorg-server xorg-xinit xorg-utils xorg-
server-utils xorg-twm xterm mesa xf86-video-vesa
kurulum tamamlandıktan sonra terminale startx yazarak grafik
arayüz başlatılabilir.

VI.Firefox kurulumu
Güncel Linux kernel’ını indirmek için bir web tarayıcıya ihtiyaç
duyulacaktır.Bu ihtiyacı gidermek için birçok Linux dağıtımında
varsayılan olarak gelen web browser firefox’u kuracağım.İstenildiği
takdirde başka web browserlarda kurulabilir.Kurulumu yapmak için
terminale ;

sudo pacman -S firefox yazmak yeterli olacaktır.Kurulum gerçekleştikten
sonra açık herhangi bir xterm’e firefox yazılarak Firefox başlatılabilir.

2.Yeni Kernel Derleme
a.En güncel kernel’ın indirilmesi ve tarball’ın açılması
Dökümanın özet kısmındaki linklerden ikincisini kullanarak açılan
web sitesinde aşağıdaki butona basarak basarak en güncel kernel
sürümünü indirin.İndirme işlemi sonlandıktan
sonra indiridiğiniz dosyanın (tarball)
bulunduğu dizine gelerek(cd
/home/<kullanıcıadı>/Downloads)
tar -xvf linux-4-7.6.tar.xz /usr/src komutunu
girin.Sonrasında yine cd komutunu kullanarak cd /usr/src/linux-4.7.6
dizinine erişin ve kontrol amaçlı ls komutunu kullanarak dizinin
içerisindeki dosyaları listeleyin.
b.Kernel yapılandırması
/usr/src/linux-4.7.6 dizininin içerisinde make menuconfig komutunu
yazarak kernel ayarlarını yapmaya olanak sağlayan CLI(Command
Line Interface) başlatılabilir.

Bu kısımdaki ayarların yapılandırılması tamamen kullanıcıya ait olup
kullanıcı kendi sistemine uyan yapılandırmaları yapabilir.Örnek
olarak ben NSA(National Security Agency)’in kernel’a izinsiz
erişimleri engellemek için geliştirdiği eklentiyi gereksiz bulduğum
için bu eklentiyi devre dışı bıraktım.Ayrıca burdan yapılcak olan
başka yapılandırmalarla kernel’a kurulacak olan gereksiz donanım
sürücüleri kaldırılarak sistem genelinde hız artışı sağlanabilir.
Bir seçeneği devre dışı bırakmak için üzerine klavye yön tuşları ile
gelip “n” tuşuna , etkinleştirmek için ise “y” tuşuna
basın.Yapılandırma işlemleri bittikten sonra menuden “save”
seçeneğiyle yapılan seçimler .configure isimli bir dosyaya kaydedilir.

c.Kernel kurulumu
Yapılandırma yapıldıktan sonra terminale make komutunu vererek
kernel kaynak kodlarını derlenmeye başlatılabilir.Bu işlem makinenin
donanım özelliklerine bağlı olarak 30 dk ile 1 saat arası bir zaman
alabilir.

Derleme işlemi bittikten sonra bazı dosyalar sistem içerisindeki /boot
dizinine kopyalanması için terminalemake modules_install install
komutunu girin.İşlemler bittikten sonra terminale sudo reboot
komutunu yazarak makineyi yeniden başlatın eğer kurulum ve
derleme aşamasında bir problem yaşanmadıysa aşağıdaki gibi bir
ekran görüntüsüyle karşılaşılması gerekir.

d.Kurulan kernel sürümünü kontrol etmek
Eğer kernel kurulumunda başarılı olunduysa sistemin sorunsuz bir
şekilde başlamış olması gerekir.Kullanıcı girişini yaptıktan sonra
terminale uname -r komutunu girerek sistemde yüklü olan kernel
sürümünü görebilirsiniz.Aşağıdaki gibi bir ekran görüntüsü kernel
kurulumunun başarıyla gerçekleştiği anlamına gelmektedir.

Komut Satırıdından Arch Linux Kurulumu(Manuel Çekirdek Derlemesi Dahil)

More Related Content

What's hot (20)

Similar to Komut Satırıdından Arch Linux Kurulumu(Manuel Çekirdek Derlemesi Dahil) (20)

Komut Satırıdından Arch Linux Kurulumu(Manuel Çekirdek Derlemesi Dahil)