Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Lợi ích của phần mềm Trados 2019
Đầu tiên các bạn cần hiểu rõ lợi ích, tính năng mà phần mềm Trados mang lại. Đồng thời hiểu rõ các khái
niệm đơn giản thường gặp nhất.
Để sử dụng tốt nhất phần mềm Trados, bước 1 chúng ta cần hiểu được lợi ích cơ bản nhất của
phần mềm Trados.
Trong bài viết này, Đặng Nam sẽ chia sẻ một cách đơn giản nhất về những lợi ích cơ bản nổi bật nhất
của phần mềm Trados mang lại cho người dùng. Để từ đó, người dùng có thể bắt đầu sử dụng phần
mềm một cách dễ dàng nhất. Những vấn đề phức tạp sẽ được chia sẻ sau khi người dùng sử dụng được
cơ bản phần mềm trados.
Lưu ý: Phần mềm Trados không phải là một phần mềm dịch tự động, tức là không phải chúng ta đưa file
cần dịch vào phần mềm, sau đó phần mềm tự dịch cho chúng ta, và kết quả nhận được là bản dịch từ
phần mềm. Nhiều trường hợp có chia sẻ muốn dùng phần mềm Trados để phần mềm dịch thô bản dịch,
sau đó họ sẽ chỉnh sửa lại bản dịch thô đó. Nhưng phần mềm Trados không hoạt động theo hướng đó,
giống như cách mà google translate thực hiện. Ở đâu đó trên mạng, có thể các bạn sẽ gặp một số tài liệu
quảng cáo dịch 7 phút/trang hoặc 10 phút/trang bằng phần mềm trados thì các bạn nên hiểu không phải
là cứ đưa bất kỳ tại liệu nào vào trados dịch thì cũng dịch 7 hoặc 10/phút/trang. Mức độ nhanh hay chậm
tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tốc độ gõ phím, kiến thức ngôn ngữ, chuyên ngành, kiến thức tra thuật
ngữ. Mỗi yếu tố liệt kê vừa rồi sẽ được phân tích vào từng chức năng cụ thể bên dưới.
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Một số thuật ngữ của phần mềm Trados cũng như trong ngành dịch thuật
Giải thích Thuật ngữ
File gốc hay còn gọi là file cần
dịch
= File source
File đích hay còn gọi là file đã
được dịch
= File target
Dòng = Segments
Bộ nhớ = Translation memory
Thuật ngữ = Termbase
Định dạng file = Format
Reports = Thống kê phân tích khối lượng cần dịch của file
Editor = Cửa sổ giao diện dịch trong Trados
Auto-propagation
= Dịch tự động 1 dòng giống hoặc gần giống so với 1 dòng trước đó
đã dịch
Giao diện mới nhất của Phần mềm Trados
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Để hiểu được lợi ích phần mềm Trados, đầu tiên hãy tìm hiểu cơ chế Trados hoạt động như thế
nào?
Một cách đơn giản, bao gồm các bước dưới đây:
1. Đưa file cần dịch vào phần mềm trados. Sau đó Trados sẽ phân tích file và đưa ra cửa sổ
dịch để cho người dùng thực hiện dịch trên phần mềm.
2. Thực hiện dịch: Người dùng lần lượt dịch từng dòng trong phần mềm Trados
3. Save file dịch: Sau khi dịch xong, người dùng save ra bản dịch ở định dạng file giống như
file gốc. File gốc có định dạng là file gì thì file sau khi dịch xong sẽ có định dạng file như
vậy (trừ file pdf, thì sau khi dịch xong, save file đích sẽ là word).
Ví dụ như hình ảnh bên dưới, chúng ta có file cần dịch là tiếng anh, và cần dịch sang tiếng việt.
Dưới đây là nội dung File source cần dịch, có định dạng file là word (.doc).
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Chúng ta sẽ đi lần lượt các bước:
Bước 1. Đưa file cần dịch vào Trados
Dưới đây là cửa sổ Editor (cửa sổ để dịch) trong phần mềm Trados. Sau khi đưa file cần dịch vào phần
mềm Trados, thì phần mềm sẽ import toàn bộ nội dung cần dịch vào cột bên trái lần lượt từng dòng như
hình minh họa bên dưới.
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Bước 2. Dịch lần lượt từng dòng
Bước này, chúng ta sẽ dịch lần lượt từng dòng từ 1,2,3 cho tới hết như dưới đây. Cột bên phải là phần
chúng ta sẽ dịch, mỗi dòng tiếng anh bên trái sẽ tương ứng với một dòng bên cột phải, và chúng ta sẽ
dịch ở đó. Lưu ý là người dùng sẽ phải tự dịch và gõ chữ, tra thuật ngữ nếu có, chứ không phải là phần
mềm tự dịch cho chúng ta.
Giả sử chúng ta lần lượt dịch từng dòng đã xong. Xem hình bên dưới. (Lưu ý nội dung dịch từ tiếng anh
sang tiếng việt bên dưới là dịch kiểu word by word, chỉ để tham khảo, có thể không sát nghĩa)
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Bước 3. Xuất file sau khi dịch.
Sau khi đã dịch xong trên trados, chúng ta sẽ save file đã dịch ra dạng word (vì file gốc ban đầu là file
word nên file target cũng sẽ là file word) (file target) như bên dưới
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Hình ảnh dưới đây, chúng ta sẽ so sánh nội dung file nguồn và file đích
Qua hình ảnh so sánh trên, chúng ta dễ dàng nhận thấy, format của bản gốc và bản sau khi dịch là hoàn
toàn giống nhau, chỉ khác về mặt nội dung, tức là phần tiếng anh cần dịch đã được chuyển sang thành
tiếng việt.
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Dưới đây chúng ta sẽ đi phân tích các lợi ích tính năng của phần mềm Trados
Nếu trước đây, chúng ta sẽ phải mở ra 1 file word mới để dịch, thì bây giờ trên phần mềm trados sẽ hiển
thị cửa sổ dịch để chúng ta dịch. Như hình dưới đây.
Cửa sổ dịch Editor (như hình trên) bao gồm 2 cột chính, cột bên trái là cột chứa nội dung source, cột bên
phải là cột để người dùng thực hiện dịch. Điều này rất thuận lợi cho người dịch, luôn luôn nhìn thấy cột
bên trái tiếng anh, tức là luôn nhìn thấy dòng cần dịch. Nếu như trước đây dịch thủ công trên word,
chúng ta phải bật cả file gốc lên để nhìn và bật cả file đang dịch, khiến cho cửa sổ giao diện làm việc sẽ
nhỏ, phải chuyển qua lại giữa các cửa sổ file. Hoặc có thể phải in file gốc ra giấy rồi kẹp lên bàn trước
mặt để quan sát file gốc.
Với 1 file cần dịch (có thể là word, powpoint, excle, pdf…) được đưa vào phần mềm trados, thì phần
mềm sẽ phân tách thành nhiều dòng, đoạn khác nhau. Hình ảnh, bảng biểu, sơ đồ sẽ được mã hóa
thành các tag có biểu tượng màu hồng. Phần mềm chỉ hiển thị text cần dịch ra lần lượt thứ tự theo các
dòng (gọi là segment).
Công việc của chúng ta là sẽ phải dịch ở cột bên phải, từng dòng, tương ứng với nội dung của bên trái
của bản gốc. Lần lượt từng dòng.
Khi dịch xong thì chúng ta xuất ra bản dịch, lúc này phần mềm sẽ trả về định dạng format giống tương tự
như bản gốc, chỉ khác là nội dung của ngôn ngữ được thay đổi. (Như đã so sánh ở trên)
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Các tính năng cơ bản của Phần mềm Trados bao gồm.
Auto-propagation
Một trong những tính năng của phần mềm Trados đó là Auto-propagation, hiểu nôm na là tự động dịch lại
những câu giống và gần giống (gần giống từ 70% trở lên) so với những câu đã dịch trước đó. Chúng ta
cùng phân tích ở hình ảnh dưới đây:
Khi ta dịch xong dòng số 2 (số thứ tự dòng được đánh dấu từ 1 tới n ở cột ngoài cùng bên trái),
Phần mềm nhận thấy
Dòng số 3 và 4 giống 100% so với dòng số 2 về mặt câu chữ, thì dòng số 3 và 4 cũng sẽ được tự động
dịch. Phần mềm gán nghĩa của dòng 2 cho dòng 3, 4.
Dòng số 5 giống với dòng số 2 là 89 %, và
Dòng số 6 giống với dòng số 2 là 70% thì dòng số 5, và 6 cũng được gợi ý theo nghĩa dịch của dòng số 2.
Lúc này với dòng 5 và 6 thì người dịch chỉ cần bổ sung chỉnh sửa phần khác của từng dòng so với dòng
số 2.
Tương tự, khi dịch xong dòng số 8, phần mềm nhận thấy
Dòng số 9 giống với dòng số 8 là 100%, nên phần mềm tự động lấy nghĩa dịch của dòng số 8 xuống gán
cho dòng 9
Dòng số 10 giống so với dòng số 8 là 80%, nên phần mềm tự động lấy nghĩa dịch của dòng số 8 xuống
gán cho dòng 10.
Với trường hợp gần giống thì phần mềm Trados cũng như các chuyên gia dịch thuật đều đặt ngầm mức
gần giống nhỏ nhất là 70%. Tức là chỉ dòng nào giống 100% và gần giống từ 70% trở lên thì phần mềm
mới gợi ý nghĩa dịch.
Việc gợi ý dịch như trên sẽ giúp người dùng tiết kiệm thời gian cũng như kiểm soát được chất lượng bản
dịch, không có trường hợp 2 dòng trong 1 tài liệu dịch khác nhau.
Ngoài ra, khi chúng ta dịch xong bản dịch trên trados, thông thường chúng ta sẽ check lại bản dịch. Với
tính năng Auto-propagation, thì việc chỉnh sửa sẽ tiện hơn rất nhiều. Ví dụ dòng số 2 ở trên cần chỉnh
sửa, thì khi chỉnh sửa dòng số 2 xong, thì mặc định dòng số 3 và 4 ở trên cũng tự động sửa vì dòng số 3,
4 giống 100% dòng số 2. Có nghĩa là, khi sửa 1 dòng bất kỳ, thì các dòng khác giống 100% với nó cũng
tự động sửa. Nếu như sửa trên word, chúng ta sẽ mất rất nhiều thời gian chỉnh sửa như vậy
Như ở trên Nam có nói, ở đâu đó các bạn đọc trên mạng thấy quảng cáo hoặc tài liệu nào đó viết dịch
phần mềm trados 7-10/phút/trang. Thì các bạn nên hiểu là, không phải bất cứ tài liệu nào cũng đạt mức
đó. Thời gian mất bao lâu là do nhiều yếu tố. Và ở đây, Auto-propagation là một yếu tố giúp cho chúng ta
không phải dịch những dòng giống 100% và gần giống với câu đã dịch. Đây là lý do tiết kiệm thời gian.
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Tuy nhiên tiết kiệm nhiều hay ít còn do tài liệu đang dịch có trùng lặp nhiều hay không. Chứ không có
chuyện cứ dịch trados là 7-10 phút xong 1 trang.
Translation Memory
Trong phần mềm trados, có một thành phần đặc biệt đó là bộ nhớ (Translation Memory). Các bạn có thể
tìm hiểu sâu về bộ nhớ (Translation Memory) tại đây.
Bộ nhớ được hiểu đơn giản như sau: Bộ nhớ được coi như là một kho lưu trữ các dòng đã được dịch
bao gồm nội dung thành phần cần dịch, và thành phần đã được dịch. Hiểu nôm na chính là một câu tiếng
anh được dịch sang tiếng việt. Khi dịch trên phần mềm trados, mỗi dòng sau khi được dịch xong sẽ được
tự động lưu vào trong bộ nhớ. Khi dịch các file tài liệu kế tiếp, cũng trên phần mềm trados, thì phần mềm
sẽ quét bộ nhớ so với file cần dịch xem có những dòng nào giống và gần giống không. Nếu có thì phần
mềm sẽ gợi ý ra cột cần dịch nghĩa của các dòng đó là gì. Lúc này chúng ta cũng sẽ tiết kiệm được nhiều
thời gian cũng như kiểm soát sự đồng nhất dịch của nhiều file. Bộ nhớ dịch sẽ đi cùng chúng ta mãi mãi,
bất kỳ lúc nào, bất kỳ file nào chúng ta khi dịch trên phần mềm trados sẽ liên kết tới bộ nhớ đó để sử
dụng.
Hình ảnh trên là một ví dụ cho 1 dòng được lưu trong bộ nhớ, bao gồm 2 thành phần, một bên trái là
nghĩa của dòng tiếng anh, một bên phải là nghĩa của tiếng việt ứng với tiếng anh.
Tiếp tục với câu chuyện, ở đâu đó các bạn đọc trên mạng thấy quảng cáo hoặc tài liệu nào đó viết dịch
phần mềm trados 7-10/phút/trang. Thì bộ nhớ cũng là 1 lý do khiến cho việc dịch nhanh hơn. Tuy nhiên
nó chỉ áp dụng được khi tài liệu đang dịch có sự trùng lặp giống và gần giống với bộ nhớ có sẵn. Tức là
nội dung dịch trùng với nội dung chúng ta đã dịch trước đó trong quá khứ, và nó lưu vào bộ nhớ.
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Termbase
Một thành phần nữa của phần mềm trados đó là thuật ngữ Terrmbase. Các bạn có thể tìm hiểu sâu về
thuật ngữ (Termbase) tại đây.
Thuật ngữ (Termbase) cũng được hiểu đơn giản như bộ nhớ. Thuật ngữ trong phần mềm trados cũng là
một kho lưu trữ, nhưng khác với bộ nhớ. Bộ nhớ là lưu các câu đã dịch, còn thuật ngữ thì chỉ lưu các
thuật ngữ (một từ, một cụm từ). Mỗi chuyên ngành tài liệu đều có những thuật ngữ khác nhau. Và
termbase sẽ lưu trữ những thuật ngữ đó.
Termbase chính là một bộ từ điển gồm nhiều thuật ngữ ví dụ một thuật ngữ anh việt (mycomputer – máy
tính bàn).
Cơ chế hoạt động của Termbase trong phần mềm trados đó là: Đầu tiên chúng ta phải dịch thuật ngữ đó
sang ngôn ngữ cần dịch, sau đó khi dịch tới các câu kế tiếp, mà cũng chứa thuật ngữ đó, thì phần mềm
sẽ gợi ý thuật ngữ cho chúng ta là gì, và chúng ta chỉ cần sử dụng.
Ví dụ minh họa hoạt động của Termbase trong Trados
Giả sử chúng ta đã dịch xong dòng số 2 như ở trên, và ta thấy từ "photo printer" là một thuật ngữ, và ta
đã dịch là "máy in ảnh". Lúc này ta sẽ cho từ "photo printer -máy in ảnh" là một thuật ngữ và được lưu
vào file Termbase. Tiếp tục dịch dòng số 3, chúng ta nhìn thấy từ "photo printer" được gạch đỏ trên đầu
(mũi tên đỏ số 1) thì được hiểu là đây là thuật ngữ đã lưu ở Termbase, bởi vì phần mềm quét dòng số 3,
thấy có photo printer trùng với 1 thuật ngữ trong file Termbase, phần mềm sẽ gợi ý nghĩa của từ photo
printer ở góc bên phải phía trên (mũi tên số 2). Thuật ngữ "photo printer" có nghĩa tiếng việt là "máy in
ảnh". Khi dịch dòng số 3, tới lúc dịch thuật ngữ photo printer, chúng ta chỉ cần gõ chữ cái đầu tiên nghĩa
của thuật ngữ máy in ảnh, tức là gõ chữ "m" là phần mềm gợi ý nghĩa của thuật ngữ đó. Tương tự như
vậy cho các thuật ngữ khác.
Hàng ngày dữ liệu Termbase sẽ càng nhiều lên khi chúng ta nghiêm túc việc thêm và sử dụng thuật ngữ
trong trados.
Lợi ích của thuật ngữ Termbase cũng tương tự như bộ nhớ, đều tiết kiệm thời gian dịch, và kiểm soát sự
đồng nhất của thuật ngữ.
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Sự khác biệt giữa bộ nhớ và thuật ngữ đó là bộ nhớ lưu trữ các dòng đã dịch, còn thuật ngữ thì lưu trữ
các thuật ngữ (một từ, cụm từ)
Như vậy, khi chúng ta dịch trên phần mềm trados, tất cả những gì chúng ta đã làm, sẽ đều được lưu trữ
trong bộ nhớ và thuật ngữ. Và xuyên suốt trong cuộc đời chúng ta, khi nào còn dịch thì những gì gặp
phải trong tương lại, mà giống với phần công việc đã làm trước đó đều được phần mềm gợi ý. Đây là
điều vô cùng quý giá.
Kiểm soát chất lượng bản dịch
Ở trên Đặng Nam có nói về lợi ích của bộ nhớ và thuật ngữ, nó giúp cho bản dịch được kiểm soát chất
lượng về mặt đồng nhất nội dung, đồng nhất thuật ngữ. Việc này được kiểm soát trong 1 hoặc nhiều file
của 1 người hoặc 1 nhóm người cùng dịch.
Ngoài ra, Phần mềm Trados có 1 tính năng kiểm soát chất lượng bản dịch nữa đó là QA check trong
phần mềm Trados. Để hiểu sâu hơn về QA check các bạn có thể tham khảo bài viết QA check trên phần
mềm Trados.
Tuy nhiên ở đây Đặng Nam sẽ chia sẻ cơ bản nhất về QA check. Khi dịch trên phần mềm trados, phần
mềm sẽ giúp chúng ta check và liệt kê ra một loạt các lỗi để người dịch tham khảo, chỉnh sửa nếu cần.
Và danh sách các lỗi cơ bản mà phần mềm Trados sẽ bắt như dưới đây:
Lỗi Mô tả
Dịch không đồng nhất
Lỗi này xuất hiện khi cùng 1 dòng giống nhau trong 1 file hoặc nhiều file liên
quan nhau lại dịch khác nhau
Thuật ngữ không đồng
nhất
Lỗi này xuất hiện khi cùng 1 thuật ngữ thì có chỗ lại dịch là một nghĩa, chỗ
khác lại là 1 nghĩa khác
Nguồn và đích giống nhau Lỗi này xuất hiện khi cả hai cột nguồn và đích đều có nội dung như nhau
Dấu câu
Lỗi này xuất hiện khi 1 dòng trong bản gốc có dấu kết thúc câu, mà bản dịch
lại không có hoặc dấu khác
Viết hoa đầu dòng
Lỗi này xuất hiện khi chữ đầu tiên 1 dòng trong bản gốc viêt hoa, còn bản dịch
dòng đó lại không viết hoa
Lặp từ
Lỗi này xuất hiện khi trong một câu lặp nhiều từ, ví dụ "ngày hôm nay nay rất
đẹp", ở đây chúng ta thừa 1 từ nay do lỗi soạn thảo
Thừa khoảng cách
Lỗi này xuất hiện khi giữa 2 chữ liên tiếp trong câu quá 1 khoảng cách Space.
Thông thường hai từ cạnh nhau thì chỉ có 1 Space
Sai số
Lỗi này xuất hiện khi chúng ta gõ số, ngày tháng năm sai, ví dụ bản gốc là
22/12/2019 thì bản dịch lại là 20/12/2019
Lỗi sai từ
Ví dụ chúng ta xây dựng 1 loạt các từ lỗi chính tả trên phần mềm, sau đó khi
dịch, chúng ta vô tình soạn thảo lỗi nên có từ đó, thì phần mềm sẽ liệt kê lỗi.
Tất nhiên còn rất nhiều lỗi khác phần mềm sẽ check và liệt kê, những lỗi như thế là do chúng ta thiết lập
check hoặc không check. Mỗi ngôn ngữ, mỗi người dùng có những thiết lập check QA khác nhau.
Dưới đây là 1 ví dụ liệt kê danh sách lỗi QA check trong phần mềm trados.
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Tự động định dạng format file sau dịch
Một lợi ích rất tốt mà phần mềm Trados mang lại đó là vấn đề format, trình bày bản dịch
Trước khi sử dụng phần mềm Trados, hầu hết chúng ta sẽ dịch bằng cách:
Nếu file gốc là word/pdf hoặc file ảnh scan, thì chúng ta sẽ tạo một file word mới để dịch. Như
vậy chúng ta sẽ phải trình bày lại format của tài liệu cần dịch, các vấn đề phải làm như chọn cỡ
chữ, in đậm, in nghiêng, viết hoa, kẻ bảng, tag, chèn hình ảnh, ký tự đặc biệt, chỉ số trên và dưới,
số mũ. Đây là các công việc rất mất thời gian. Và nhiều trường hợp sẽ là khó khăn đối với người
chưa thạo về tin học văn phòng.
Hoặc file gốc là file word/excle/powpoint người dịch dịch luôn vào file gốc, tuy nhiên việc chỉnh
sửa dịch vào đó không phải lúc nào cũng đơn giản. Nhiều trường hợp xóa nội dung gốc đi xóa
nhầm, hoặc xóa không hết. Và vừa dịch vừa xóa nội dung gốc cũng rất rủi ro.
Vấn đề trên sẽ hoàn toàn được giải quyết khi dịch trên phần mềm Trados, khi file được đưa vào phần
mềm trados, cửa sổ dịch chia làm hai phần, và chúng ta chỉ cần thao tác dịch ở cột bên phải. Mọi vấn đề
về formt nêu trên đều được phần mềm convert. Và sau khi dịch xong thì bản dịch sẽ được trả về định
dạng giống như bản gốc, chỉ có khác là lúc nào phần ngôn ngữ cần dịch được thay thế bằng ngôn ngữ
đã dịch.
Tận dụng dữ liệu đã dịch từ trước khi dùng phần mềm Trados
Một trường hợp nữa cần bàn tới đó là với những trường hợp trước đây chưa dịch trên phần mềm trados.
Nhưng lại có rất nhiều tài liệu đã dịch trước đó ở dạng word, excle, powpoint, pdf… Thông qua phần
mềm trados, chúng ta sẽ xây dựng bộ nhớ dịch từ các file trước đó đã dịch ở dạng dạng word, excle,
powpoint, pdf, đó là tính năng Align trong trados. Nôm na được hiểu ví dụ như sau: Chúng ta có 1 file
tiếng anh được dịch sang tiếng việt, tức là chúng ta có 1 file tiếng anh, 1 file tiếng việt tương tứng. Từ 2
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
file này, chúng ta sẽ xây dựng được 1 bộ nhớ thông qua tính năng Align trong trados. Từ bộ nhớ này,
chúng ta có thể tái sử dụng trên phần mềm trados cho các tài liệu tiếp theo. Như vậy chúng ta vẫn hoàn
toàn tận dụng được dữ liệu trước đó khi chưa dịch trên phần mềm trados.
Phân tích chính xác số từ cần dịch của file
Trường hợp chúng ta dịch trên word, muốn biết được khối lượng của file đó là bao nhiêu chúng ta có thể
tính theo trang, hoặc theo từ. Nếu theo từ, chúng ta có thể thống kê qua tính năng "Word count" của
Word Office như ảnh bên dưới, số lượng từ của file là 242 word.
Tuy nhiên với phần mềm trados, việc thống kê sẽ chi tiết hơn rất nhiều, nó sẽ giúp chúng ta lập kế hoạch
dịch một cách tốt nhất. Xem hình minh họa dưới đây,
Tel: 0987.634.454
Email: info@hoanggiatrang.com
Skype: hotrotrados
http://hoanggiatrang.com/
Trên đây là một phân tích thống kê khối lượng số từ cần dịch của 1 file trong Trados.
Giải thích các thông số quan trọng trong phân tích khối lượng số từ ở trên
Total = tổng số từ của file
New/AT = số từ mới cần dịch.
Repetitions = Số từ trùng lặp trong file
Cross-file Repetitions = Số từ trùng lặp với file khác
Như vậy với hình ảnh phân tích file ở trên, ta sẽ thấy rõ sự khác biệt so với thống kê số từ trong Word
Office.
Đầu tiên là New/AT, chính là số từ mới cần dịch, ở trên là 186 từ trong tổng số Total = 242 từ. Tức là
bằng 3/4 tổng số từ. Như vậy lúc này trên phần mềm trados, chúng ta chỉ thực hiện dịch 3/4 so với tổng
số từ, tiết kiệm được 1/4. 1/4 khối lượng từ không phải dịch chính là trùng lặp, là Repetitions = 56 từ. Với
thông tin như này, chúng ta sẽ lập kế hoạch thời gian dịch cho New/AT= 186 từ, chứ không phải là lập kế
hoạch thời gian là 242 từ vì phần còn lại Repetitions không phải dịch, tự phần mềm sẽ gợi ý dịch. Điều
này Nam đã nói ở phần trên, phần Auto-propagation.
Hình ảnh phân tích trên là một phân tích đơn giản cho 1 file. Vấn đề sẽ trở nên phức tạp nếu tài liệu gồm
nhiều file và có sử dụng bộ nhớ thì phân tích khối lượng sẽ phức tạp hơn.
Các vấn đề về phân tích khối lượng file (Report) sẽ được Nam hướng dẫn chi tiết mọi trường hợp gặp
phải trong quá trình đào tạo phần mềm Trados ở các buổi hướng dẫn
Trên đây là chia sẻ đơn giản về Trados của Nam, xin nhấn mạnh rằng, Phần mềm Trados có rất nhiều lợi
ích và thành phần thông minh trợ giúp cho công việc dịch thuật. Tuy nhiên, ở bài viết này, Đặng Nam chỉ
chia sẻ những điểm cơ bản, đơn giản nhất giúp cho các bạn mới tìm hiểu sử dụng Trados hiểu được rễ
dàng nhất.

More Related Content

PDF
Hướng dẫn sử dụng phần mềm Trados 2019 của Đặng Nam
PDF
Huong dan lap trinh android
PPT
Bai 14 khai niem ve soan thao van ban
PPT
BÀI 14: KHÁI NIỆM VỀ SOẠN THẢO VĂN BẢN
PPT
Bai 14 khai niem ve soan thao van ban
PPTX
Kichbandayhoc Tin 10 Chương III Bài 14 Khái niệm về soạn thảo văn bản
PPT
Chia sẻ kinh nghiệm dịch viết thao vtp
DOCX
Một số quy tắc soạn thảo văn bản cơ bản
Hướng dẫn sử dụng phần mềm Trados 2019 của Đặng Nam
Huong dan lap trinh android
Bai 14 khai niem ve soan thao van ban
BÀI 14: KHÁI NIỆM VỀ SOẠN THẢO VĂN BẢN
Bai 14 khai niem ve soan thao van ban
Kichbandayhoc Tin 10 Chương III Bài 14 Khái niệm về soạn thảo văn bản
Chia sẻ kinh nghiệm dịch viết thao vtp
Một số quy tắc soạn thảo văn bản cơ bản

What's hot (20)

PPTX
Baigiang_B14
PPTX
Lớp 10 - Chương 3 - Bài 14 - Khái Niệm Soạn Thảo Văn Bản
PPTX
K37.103.529 tim hieu ve open office
DOC
Bai 14 khai niem ve soan thao van ban
PPTX
Bai 14 khai niem ve soan thao van ban
PPT
Tran thi ngoc bich kbdh bài 14 lop 10
DOCX
Một số quy tắc soạn thảo văn bản cơ bản
PDF
Thu thuat may tinh pii
PDF
Active faxwp
PDF
Hướng dẫn giao tiếp serial port sử dụng vb
PPTX
Tin học lớp 6
DOC
Tài liệu giới thiệu phần mềm TViet Lesson - Bài học tập viết chữ Việt
PDF
Convert speech to text
PPT
Giới thiệu bộ phần mềm Tập viết chữ Việt mới
PDF
9 ngon ngu_lap_trinh
PDF
C++ can ban
DOCX
Giáo an bài 15 t h10
PPT
Slide tập huấn các phần mềm hỗ trợ Học và Dạy tập viết chữ Việt
PPT
Tập huấn các phần mềm tập viết chữ Việt
PPT
Tin học lớp 6
Baigiang_B14
Lớp 10 - Chương 3 - Bài 14 - Khái Niệm Soạn Thảo Văn Bản
K37.103.529 tim hieu ve open office
Bai 14 khai niem ve soan thao van ban
Bai 14 khai niem ve soan thao van ban
Tran thi ngoc bich kbdh bài 14 lop 10
Một số quy tắc soạn thảo văn bản cơ bản
Thu thuat may tinh pii
Active faxwp
Hướng dẫn giao tiếp serial port sử dụng vb
Tin học lớp 6
Tài liệu giới thiệu phần mềm TViet Lesson - Bài học tập viết chữ Việt
Convert speech to text
Giới thiệu bộ phần mềm Tập viết chữ Việt mới
9 ngon ngu_lap_trinh
C++ can ban
Giáo an bài 15 t h10
Slide tập huấn các phần mềm hỗ trợ Học và Dạy tập viết chữ Việt
Tập huấn các phần mềm tập viết chữ Việt
Tin học lớp 6
Ad

Recently uploaded (20)

PPT
Slide Nguyên lý bảo hiểm đại học knh tế quốc dân
PDF
CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 10 CẢ NĂM THEO FORM THI MỚI BGD - CÓ ÔN TẬP + ...
DOCX
Ôn tập văn học phương đông thi giữa kì ..
PPTX
Bai 28 Cau tao chat Thuyet dong hoc phan tu chat khi.pptx
PPTX
VNR202 LỊCH SỬ ĐẢNG, MÔN HỌC CẦN THIẾT C
DOCX
Ôn tập Văn học phương đông tài liệu tham khảo
PDF
BÀI TẬP TEST FOR UNIT TIẾNG ANH LỚP 6 GLOBAL SUCCESS CẢ NĂM THEO TỪNG ĐƠN VỊ ...
PDF
BỘ TÀI LIỆU CHINH PHỤC ĐỈNH CAO TIẾNG ANH NĂM 2026 CHUYÊN ĐỀ ÔN HỌC SINH GIỎI...
PDF
CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 11 CẢ NĂM THEO FORM THI MỚI BGD - CÓ ÔN TẬP + ...
PDF
BÀI HỌC ÔN TẬP CHO THI NỘI DUNG MÔN HOẠCH ĐỊNH
PDF
bai giang an toan thong tin ke toan nam 2020
PPTX
slide chương 2 excel cơ bản...........,,
PPTX
KINH TẾ CHÍNH TRỊ - HÀNG HÓA THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRÒ...
PDF
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM QUA CÁC TIẾT SINH HOẠT THEO CHỦ ĐỀ NHẰ...
PDF
SÁNG KIẾN THIẾT KẾ MÔ HÌNH HỆ SINH THÁI HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH THPT TRONG ...
PDF
TeétOrganicChemistryFromVietNamVeryHardd
PDF
Dao tao va Phat trien NỘI DUNG ÔN THI CHO SINH VIÊN
DOCX
Chủ nghĩa xã hội khoa học - Đề Cương Cuối Kỳ.docx
PPTX
CHƯƠNG I excel,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
PPTX
Triet hoc con nguoi va triet hoc thac si
Slide Nguyên lý bảo hiểm đại học knh tế quốc dân
CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 10 CẢ NĂM THEO FORM THI MỚI BGD - CÓ ÔN TẬP + ...
Ôn tập văn học phương đông thi giữa kì ..
Bai 28 Cau tao chat Thuyet dong hoc phan tu chat khi.pptx
VNR202 LỊCH SỬ ĐẢNG, MÔN HỌC CẦN THIẾT C
Ôn tập Văn học phương đông tài liệu tham khảo
BÀI TẬP TEST FOR UNIT TIẾNG ANH LỚP 6 GLOBAL SUCCESS CẢ NĂM THEO TỪNG ĐƠN VỊ ...
BỘ TÀI LIỆU CHINH PHỤC ĐỈNH CAO TIẾNG ANH NĂM 2026 CHUYÊN ĐỀ ÔN HỌC SINH GIỎI...
CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 11 CẢ NĂM THEO FORM THI MỚI BGD - CÓ ÔN TẬP + ...
BÀI HỌC ÔN TẬP CHO THI NỘI DUNG MÔN HOẠCH ĐỊNH
bai giang an toan thong tin ke toan nam 2020
slide chương 2 excel cơ bản...........,,
KINH TẾ CHÍNH TRỊ - HÀNG HÓA THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRÒ...
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM QUA CÁC TIẾT SINH HOẠT THEO CHỦ ĐỀ NHẰ...
SÁNG KIẾN THIẾT KẾ MÔ HÌNH HỆ SINH THÁI HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH THPT TRONG ...
TeétOrganicChemistryFromVietNamVeryHardd
Dao tao va Phat trien NỘI DUNG ÔN THI CHO SINH VIÊN
Chủ nghĩa xã hội khoa học - Đề Cương Cuối Kỳ.docx
CHƯƠNG I excel,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
Triet hoc con nguoi va triet hoc thac si
Ad

Lợi ích của phần mềm Trados 2019

  • 1. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Lợi ích của phần mềm Trados 2019 Đầu tiên các bạn cần hiểu rõ lợi ích, tính năng mà phần mềm Trados mang lại. Đồng thời hiểu rõ các khái niệm đơn giản thường gặp nhất. Để sử dụng tốt nhất phần mềm Trados, bước 1 chúng ta cần hiểu được lợi ích cơ bản nhất của phần mềm Trados. Trong bài viết này, Đặng Nam sẽ chia sẻ một cách đơn giản nhất về những lợi ích cơ bản nổi bật nhất của phần mềm Trados mang lại cho người dùng. Để từ đó, người dùng có thể bắt đầu sử dụng phần mềm một cách dễ dàng nhất. Những vấn đề phức tạp sẽ được chia sẻ sau khi người dùng sử dụng được cơ bản phần mềm trados. Lưu ý: Phần mềm Trados không phải là một phần mềm dịch tự động, tức là không phải chúng ta đưa file cần dịch vào phần mềm, sau đó phần mềm tự dịch cho chúng ta, và kết quả nhận được là bản dịch từ phần mềm. Nhiều trường hợp có chia sẻ muốn dùng phần mềm Trados để phần mềm dịch thô bản dịch, sau đó họ sẽ chỉnh sửa lại bản dịch thô đó. Nhưng phần mềm Trados không hoạt động theo hướng đó, giống như cách mà google translate thực hiện. Ở đâu đó trên mạng, có thể các bạn sẽ gặp một số tài liệu quảng cáo dịch 7 phút/trang hoặc 10 phút/trang bằng phần mềm trados thì các bạn nên hiểu không phải là cứ đưa bất kỳ tại liệu nào vào trados dịch thì cũng dịch 7 hoặc 10/phút/trang. Mức độ nhanh hay chậm tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tốc độ gõ phím, kiến thức ngôn ngữ, chuyên ngành, kiến thức tra thuật ngữ. Mỗi yếu tố liệt kê vừa rồi sẽ được phân tích vào từng chức năng cụ thể bên dưới.
  • 2. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Một số thuật ngữ của phần mềm Trados cũng như trong ngành dịch thuật Giải thích Thuật ngữ File gốc hay còn gọi là file cần dịch = File source File đích hay còn gọi là file đã được dịch = File target Dòng = Segments Bộ nhớ = Translation memory Thuật ngữ = Termbase Định dạng file = Format Reports = Thống kê phân tích khối lượng cần dịch của file Editor = Cửa sổ giao diện dịch trong Trados Auto-propagation = Dịch tự động 1 dòng giống hoặc gần giống so với 1 dòng trước đó đã dịch Giao diện mới nhất của Phần mềm Trados
  • 3. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Để hiểu được lợi ích phần mềm Trados, đầu tiên hãy tìm hiểu cơ chế Trados hoạt động như thế nào? Một cách đơn giản, bao gồm các bước dưới đây: 1. Đưa file cần dịch vào phần mềm trados. Sau đó Trados sẽ phân tích file và đưa ra cửa sổ dịch để cho người dùng thực hiện dịch trên phần mềm. 2. Thực hiện dịch: Người dùng lần lượt dịch từng dòng trong phần mềm Trados 3. Save file dịch: Sau khi dịch xong, người dùng save ra bản dịch ở định dạng file giống như file gốc. File gốc có định dạng là file gì thì file sau khi dịch xong sẽ có định dạng file như vậy (trừ file pdf, thì sau khi dịch xong, save file đích sẽ là word). Ví dụ như hình ảnh bên dưới, chúng ta có file cần dịch là tiếng anh, và cần dịch sang tiếng việt. Dưới đây là nội dung File source cần dịch, có định dạng file là word (.doc).
  • 4. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Chúng ta sẽ đi lần lượt các bước: Bước 1. Đưa file cần dịch vào Trados Dưới đây là cửa sổ Editor (cửa sổ để dịch) trong phần mềm Trados. Sau khi đưa file cần dịch vào phần mềm Trados, thì phần mềm sẽ import toàn bộ nội dung cần dịch vào cột bên trái lần lượt từng dòng như hình minh họa bên dưới.
  • 5. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Bước 2. Dịch lần lượt từng dòng Bước này, chúng ta sẽ dịch lần lượt từng dòng từ 1,2,3 cho tới hết như dưới đây. Cột bên phải là phần chúng ta sẽ dịch, mỗi dòng tiếng anh bên trái sẽ tương ứng với một dòng bên cột phải, và chúng ta sẽ dịch ở đó. Lưu ý là người dùng sẽ phải tự dịch và gõ chữ, tra thuật ngữ nếu có, chứ không phải là phần mềm tự dịch cho chúng ta. Giả sử chúng ta lần lượt dịch từng dòng đã xong. Xem hình bên dưới. (Lưu ý nội dung dịch từ tiếng anh sang tiếng việt bên dưới là dịch kiểu word by word, chỉ để tham khảo, có thể không sát nghĩa)
  • 6. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Bước 3. Xuất file sau khi dịch. Sau khi đã dịch xong trên trados, chúng ta sẽ save file đã dịch ra dạng word (vì file gốc ban đầu là file word nên file target cũng sẽ là file word) (file target) như bên dưới
  • 7. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Hình ảnh dưới đây, chúng ta sẽ so sánh nội dung file nguồn và file đích Qua hình ảnh so sánh trên, chúng ta dễ dàng nhận thấy, format của bản gốc và bản sau khi dịch là hoàn toàn giống nhau, chỉ khác về mặt nội dung, tức là phần tiếng anh cần dịch đã được chuyển sang thành tiếng việt.
  • 8. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Dưới đây chúng ta sẽ đi phân tích các lợi ích tính năng của phần mềm Trados Nếu trước đây, chúng ta sẽ phải mở ra 1 file word mới để dịch, thì bây giờ trên phần mềm trados sẽ hiển thị cửa sổ dịch để chúng ta dịch. Như hình dưới đây. Cửa sổ dịch Editor (như hình trên) bao gồm 2 cột chính, cột bên trái là cột chứa nội dung source, cột bên phải là cột để người dùng thực hiện dịch. Điều này rất thuận lợi cho người dịch, luôn luôn nhìn thấy cột bên trái tiếng anh, tức là luôn nhìn thấy dòng cần dịch. Nếu như trước đây dịch thủ công trên word, chúng ta phải bật cả file gốc lên để nhìn và bật cả file đang dịch, khiến cho cửa sổ giao diện làm việc sẽ nhỏ, phải chuyển qua lại giữa các cửa sổ file. Hoặc có thể phải in file gốc ra giấy rồi kẹp lên bàn trước mặt để quan sát file gốc. Với 1 file cần dịch (có thể là word, powpoint, excle, pdf…) được đưa vào phần mềm trados, thì phần mềm sẽ phân tách thành nhiều dòng, đoạn khác nhau. Hình ảnh, bảng biểu, sơ đồ sẽ được mã hóa thành các tag có biểu tượng màu hồng. Phần mềm chỉ hiển thị text cần dịch ra lần lượt thứ tự theo các dòng (gọi là segment). Công việc của chúng ta là sẽ phải dịch ở cột bên phải, từng dòng, tương ứng với nội dung của bên trái của bản gốc. Lần lượt từng dòng. Khi dịch xong thì chúng ta xuất ra bản dịch, lúc này phần mềm sẽ trả về định dạng format giống tương tự như bản gốc, chỉ khác là nội dung của ngôn ngữ được thay đổi. (Như đã so sánh ở trên)
  • 9. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Các tính năng cơ bản của Phần mềm Trados bao gồm. Auto-propagation Một trong những tính năng của phần mềm Trados đó là Auto-propagation, hiểu nôm na là tự động dịch lại những câu giống và gần giống (gần giống từ 70% trở lên) so với những câu đã dịch trước đó. Chúng ta cùng phân tích ở hình ảnh dưới đây: Khi ta dịch xong dòng số 2 (số thứ tự dòng được đánh dấu từ 1 tới n ở cột ngoài cùng bên trái), Phần mềm nhận thấy Dòng số 3 và 4 giống 100% so với dòng số 2 về mặt câu chữ, thì dòng số 3 và 4 cũng sẽ được tự động dịch. Phần mềm gán nghĩa của dòng 2 cho dòng 3, 4. Dòng số 5 giống với dòng số 2 là 89 %, và Dòng số 6 giống với dòng số 2 là 70% thì dòng số 5, và 6 cũng được gợi ý theo nghĩa dịch của dòng số 2. Lúc này với dòng 5 và 6 thì người dịch chỉ cần bổ sung chỉnh sửa phần khác của từng dòng so với dòng số 2. Tương tự, khi dịch xong dòng số 8, phần mềm nhận thấy Dòng số 9 giống với dòng số 8 là 100%, nên phần mềm tự động lấy nghĩa dịch của dòng số 8 xuống gán cho dòng 9 Dòng số 10 giống so với dòng số 8 là 80%, nên phần mềm tự động lấy nghĩa dịch của dòng số 8 xuống gán cho dòng 10. Với trường hợp gần giống thì phần mềm Trados cũng như các chuyên gia dịch thuật đều đặt ngầm mức gần giống nhỏ nhất là 70%. Tức là chỉ dòng nào giống 100% và gần giống từ 70% trở lên thì phần mềm mới gợi ý nghĩa dịch. Việc gợi ý dịch như trên sẽ giúp người dùng tiết kiệm thời gian cũng như kiểm soát được chất lượng bản dịch, không có trường hợp 2 dòng trong 1 tài liệu dịch khác nhau. Ngoài ra, khi chúng ta dịch xong bản dịch trên trados, thông thường chúng ta sẽ check lại bản dịch. Với tính năng Auto-propagation, thì việc chỉnh sửa sẽ tiện hơn rất nhiều. Ví dụ dòng số 2 ở trên cần chỉnh sửa, thì khi chỉnh sửa dòng số 2 xong, thì mặc định dòng số 3 và 4 ở trên cũng tự động sửa vì dòng số 3, 4 giống 100% dòng số 2. Có nghĩa là, khi sửa 1 dòng bất kỳ, thì các dòng khác giống 100% với nó cũng tự động sửa. Nếu như sửa trên word, chúng ta sẽ mất rất nhiều thời gian chỉnh sửa như vậy Như ở trên Nam có nói, ở đâu đó các bạn đọc trên mạng thấy quảng cáo hoặc tài liệu nào đó viết dịch phần mềm trados 7-10/phút/trang. Thì các bạn nên hiểu là, không phải bất cứ tài liệu nào cũng đạt mức đó. Thời gian mất bao lâu là do nhiều yếu tố. Và ở đây, Auto-propagation là một yếu tố giúp cho chúng ta không phải dịch những dòng giống 100% và gần giống với câu đã dịch. Đây là lý do tiết kiệm thời gian.
  • 10. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Tuy nhiên tiết kiệm nhiều hay ít còn do tài liệu đang dịch có trùng lặp nhiều hay không. Chứ không có chuyện cứ dịch trados là 7-10 phút xong 1 trang. Translation Memory Trong phần mềm trados, có một thành phần đặc biệt đó là bộ nhớ (Translation Memory). Các bạn có thể tìm hiểu sâu về bộ nhớ (Translation Memory) tại đây. Bộ nhớ được hiểu đơn giản như sau: Bộ nhớ được coi như là một kho lưu trữ các dòng đã được dịch bao gồm nội dung thành phần cần dịch, và thành phần đã được dịch. Hiểu nôm na chính là một câu tiếng anh được dịch sang tiếng việt. Khi dịch trên phần mềm trados, mỗi dòng sau khi được dịch xong sẽ được tự động lưu vào trong bộ nhớ. Khi dịch các file tài liệu kế tiếp, cũng trên phần mềm trados, thì phần mềm sẽ quét bộ nhớ so với file cần dịch xem có những dòng nào giống và gần giống không. Nếu có thì phần mềm sẽ gợi ý ra cột cần dịch nghĩa của các dòng đó là gì. Lúc này chúng ta cũng sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian cũng như kiểm soát sự đồng nhất dịch của nhiều file. Bộ nhớ dịch sẽ đi cùng chúng ta mãi mãi, bất kỳ lúc nào, bất kỳ file nào chúng ta khi dịch trên phần mềm trados sẽ liên kết tới bộ nhớ đó để sử dụng. Hình ảnh trên là một ví dụ cho 1 dòng được lưu trong bộ nhớ, bao gồm 2 thành phần, một bên trái là nghĩa của dòng tiếng anh, một bên phải là nghĩa của tiếng việt ứng với tiếng anh. Tiếp tục với câu chuyện, ở đâu đó các bạn đọc trên mạng thấy quảng cáo hoặc tài liệu nào đó viết dịch phần mềm trados 7-10/phút/trang. Thì bộ nhớ cũng là 1 lý do khiến cho việc dịch nhanh hơn. Tuy nhiên nó chỉ áp dụng được khi tài liệu đang dịch có sự trùng lặp giống và gần giống với bộ nhớ có sẵn. Tức là nội dung dịch trùng với nội dung chúng ta đã dịch trước đó trong quá khứ, và nó lưu vào bộ nhớ.
  • 11. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Termbase Một thành phần nữa của phần mềm trados đó là thuật ngữ Terrmbase. Các bạn có thể tìm hiểu sâu về thuật ngữ (Termbase) tại đây. Thuật ngữ (Termbase) cũng được hiểu đơn giản như bộ nhớ. Thuật ngữ trong phần mềm trados cũng là một kho lưu trữ, nhưng khác với bộ nhớ. Bộ nhớ là lưu các câu đã dịch, còn thuật ngữ thì chỉ lưu các thuật ngữ (một từ, một cụm từ). Mỗi chuyên ngành tài liệu đều có những thuật ngữ khác nhau. Và termbase sẽ lưu trữ những thuật ngữ đó. Termbase chính là một bộ từ điển gồm nhiều thuật ngữ ví dụ một thuật ngữ anh việt (mycomputer – máy tính bàn). Cơ chế hoạt động của Termbase trong phần mềm trados đó là: Đầu tiên chúng ta phải dịch thuật ngữ đó sang ngôn ngữ cần dịch, sau đó khi dịch tới các câu kế tiếp, mà cũng chứa thuật ngữ đó, thì phần mềm sẽ gợi ý thuật ngữ cho chúng ta là gì, và chúng ta chỉ cần sử dụng. Ví dụ minh họa hoạt động của Termbase trong Trados Giả sử chúng ta đã dịch xong dòng số 2 như ở trên, và ta thấy từ "photo printer" là một thuật ngữ, và ta đã dịch là "máy in ảnh". Lúc này ta sẽ cho từ "photo printer -máy in ảnh" là một thuật ngữ và được lưu vào file Termbase. Tiếp tục dịch dòng số 3, chúng ta nhìn thấy từ "photo printer" được gạch đỏ trên đầu (mũi tên đỏ số 1) thì được hiểu là đây là thuật ngữ đã lưu ở Termbase, bởi vì phần mềm quét dòng số 3, thấy có photo printer trùng với 1 thuật ngữ trong file Termbase, phần mềm sẽ gợi ý nghĩa của từ photo printer ở góc bên phải phía trên (mũi tên số 2). Thuật ngữ "photo printer" có nghĩa tiếng việt là "máy in ảnh". Khi dịch dòng số 3, tới lúc dịch thuật ngữ photo printer, chúng ta chỉ cần gõ chữ cái đầu tiên nghĩa của thuật ngữ máy in ảnh, tức là gõ chữ "m" là phần mềm gợi ý nghĩa của thuật ngữ đó. Tương tự như vậy cho các thuật ngữ khác. Hàng ngày dữ liệu Termbase sẽ càng nhiều lên khi chúng ta nghiêm túc việc thêm và sử dụng thuật ngữ trong trados. Lợi ích của thuật ngữ Termbase cũng tương tự như bộ nhớ, đều tiết kiệm thời gian dịch, và kiểm soát sự đồng nhất của thuật ngữ.
  • 12. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Sự khác biệt giữa bộ nhớ và thuật ngữ đó là bộ nhớ lưu trữ các dòng đã dịch, còn thuật ngữ thì lưu trữ các thuật ngữ (một từ, cụm từ) Như vậy, khi chúng ta dịch trên phần mềm trados, tất cả những gì chúng ta đã làm, sẽ đều được lưu trữ trong bộ nhớ và thuật ngữ. Và xuyên suốt trong cuộc đời chúng ta, khi nào còn dịch thì những gì gặp phải trong tương lại, mà giống với phần công việc đã làm trước đó đều được phần mềm gợi ý. Đây là điều vô cùng quý giá. Kiểm soát chất lượng bản dịch Ở trên Đặng Nam có nói về lợi ích của bộ nhớ và thuật ngữ, nó giúp cho bản dịch được kiểm soát chất lượng về mặt đồng nhất nội dung, đồng nhất thuật ngữ. Việc này được kiểm soát trong 1 hoặc nhiều file của 1 người hoặc 1 nhóm người cùng dịch. Ngoài ra, Phần mềm Trados có 1 tính năng kiểm soát chất lượng bản dịch nữa đó là QA check trong phần mềm Trados. Để hiểu sâu hơn về QA check các bạn có thể tham khảo bài viết QA check trên phần mềm Trados. Tuy nhiên ở đây Đặng Nam sẽ chia sẻ cơ bản nhất về QA check. Khi dịch trên phần mềm trados, phần mềm sẽ giúp chúng ta check và liệt kê ra một loạt các lỗi để người dịch tham khảo, chỉnh sửa nếu cần. Và danh sách các lỗi cơ bản mà phần mềm Trados sẽ bắt như dưới đây: Lỗi Mô tả Dịch không đồng nhất Lỗi này xuất hiện khi cùng 1 dòng giống nhau trong 1 file hoặc nhiều file liên quan nhau lại dịch khác nhau Thuật ngữ không đồng nhất Lỗi này xuất hiện khi cùng 1 thuật ngữ thì có chỗ lại dịch là một nghĩa, chỗ khác lại là 1 nghĩa khác Nguồn và đích giống nhau Lỗi này xuất hiện khi cả hai cột nguồn và đích đều có nội dung như nhau Dấu câu Lỗi này xuất hiện khi 1 dòng trong bản gốc có dấu kết thúc câu, mà bản dịch lại không có hoặc dấu khác Viết hoa đầu dòng Lỗi này xuất hiện khi chữ đầu tiên 1 dòng trong bản gốc viêt hoa, còn bản dịch dòng đó lại không viết hoa Lặp từ Lỗi này xuất hiện khi trong một câu lặp nhiều từ, ví dụ "ngày hôm nay nay rất đẹp", ở đây chúng ta thừa 1 từ nay do lỗi soạn thảo Thừa khoảng cách Lỗi này xuất hiện khi giữa 2 chữ liên tiếp trong câu quá 1 khoảng cách Space. Thông thường hai từ cạnh nhau thì chỉ có 1 Space Sai số Lỗi này xuất hiện khi chúng ta gõ số, ngày tháng năm sai, ví dụ bản gốc là 22/12/2019 thì bản dịch lại là 20/12/2019 Lỗi sai từ Ví dụ chúng ta xây dựng 1 loạt các từ lỗi chính tả trên phần mềm, sau đó khi dịch, chúng ta vô tình soạn thảo lỗi nên có từ đó, thì phần mềm sẽ liệt kê lỗi. Tất nhiên còn rất nhiều lỗi khác phần mềm sẽ check và liệt kê, những lỗi như thế là do chúng ta thiết lập check hoặc không check. Mỗi ngôn ngữ, mỗi người dùng có những thiết lập check QA khác nhau. Dưới đây là 1 ví dụ liệt kê danh sách lỗi QA check trong phần mềm trados.
  • 13. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Tự động định dạng format file sau dịch Một lợi ích rất tốt mà phần mềm Trados mang lại đó là vấn đề format, trình bày bản dịch Trước khi sử dụng phần mềm Trados, hầu hết chúng ta sẽ dịch bằng cách: Nếu file gốc là word/pdf hoặc file ảnh scan, thì chúng ta sẽ tạo một file word mới để dịch. Như vậy chúng ta sẽ phải trình bày lại format của tài liệu cần dịch, các vấn đề phải làm như chọn cỡ chữ, in đậm, in nghiêng, viết hoa, kẻ bảng, tag, chèn hình ảnh, ký tự đặc biệt, chỉ số trên và dưới, số mũ. Đây là các công việc rất mất thời gian. Và nhiều trường hợp sẽ là khó khăn đối với người chưa thạo về tin học văn phòng. Hoặc file gốc là file word/excle/powpoint người dịch dịch luôn vào file gốc, tuy nhiên việc chỉnh sửa dịch vào đó không phải lúc nào cũng đơn giản. Nhiều trường hợp xóa nội dung gốc đi xóa nhầm, hoặc xóa không hết. Và vừa dịch vừa xóa nội dung gốc cũng rất rủi ro. Vấn đề trên sẽ hoàn toàn được giải quyết khi dịch trên phần mềm Trados, khi file được đưa vào phần mềm trados, cửa sổ dịch chia làm hai phần, và chúng ta chỉ cần thao tác dịch ở cột bên phải. Mọi vấn đề về formt nêu trên đều được phần mềm convert. Và sau khi dịch xong thì bản dịch sẽ được trả về định dạng giống như bản gốc, chỉ có khác là lúc nào phần ngôn ngữ cần dịch được thay thế bằng ngôn ngữ đã dịch. Tận dụng dữ liệu đã dịch từ trước khi dùng phần mềm Trados Một trường hợp nữa cần bàn tới đó là với những trường hợp trước đây chưa dịch trên phần mềm trados. Nhưng lại có rất nhiều tài liệu đã dịch trước đó ở dạng word, excle, powpoint, pdf… Thông qua phần mềm trados, chúng ta sẽ xây dựng bộ nhớ dịch từ các file trước đó đã dịch ở dạng dạng word, excle, powpoint, pdf, đó là tính năng Align trong trados. Nôm na được hiểu ví dụ như sau: Chúng ta có 1 file tiếng anh được dịch sang tiếng việt, tức là chúng ta có 1 file tiếng anh, 1 file tiếng việt tương tứng. Từ 2
  • 14. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ file này, chúng ta sẽ xây dựng được 1 bộ nhớ thông qua tính năng Align trong trados. Từ bộ nhớ này, chúng ta có thể tái sử dụng trên phần mềm trados cho các tài liệu tiếp theo. Như vậy chúng ta vẫn hoàn toàn tận dụng được dữ liệu trước đó khi chưa dịch trên phần mềm trados. Phân tích chính xác số từ cần dịch của file Trường hợp chúng ta dịch trên word, muốn biết được khối lượng của file đó là bao nhiêu chúng ta có thể tính theo trang, hoặc theo từ. Nếu theo từ, chúng ta có thể thống kê qua tính năng "Word count" của Word Office như ảnh bên dưới, số lượng từ của file là 242 word. Tuy nhiên với phần mềm trados, việc thống kê sẽ chi tiết hơn rất nhiều, nó sẽ giúp chúng ta lập kế hoạch dịch một cách tốt nhất. Xem hình minh họa dưới đây,
  • 15. Tel: 0987.634.454 Email: info@hoanggiatrang.com Skype: hotrotrados http://hoanggiatrang.com/ Trên đây là một phân tích thống kê khối lượng số từ cần dịch của 1 file trong Trados. Giải thích các thông số quan trọng trong phân tích khối lượng số từ ở trên Total = tổng số từ của file New/AT = số từ mới cần dịch. Repetitions = Số từ trùng lặp trong file Cross-file Repetitions = Số từ trùng lặp với file khác Như vậy với hình ảnh phân tích file ở trên, ta sẽ thấy rõ sự khác biệt so với thống kê số từ trong Word Office. Đầu tiên là New/AT, chính là số từ mới cần dịch, ở trên là 186 từ trong tổng số Total = 242 từ. Tức là bằng 3/4 tổng số từ. Như vậy lúc này trên phần mềm trados, chúng ta chỉ thực hiện dịch 3/4 so với tổng số từ, tiết kiệm được 1/4. 1/4 khối lượng từ không phải dịch chính là trùng lặp, là Repetitions = 56 từ. Với thông tin như này, chúng ta sẽ lập kế hoạch thời gian dịch cho New/AT= 186 từ, chứ không phải là lập kế hoạch thời gian là 242 từ vì phần còn lại Repetitions không phải dịch, tự phần mềm sẽ gợi ý dịch. Điều này Nam đã nói ở phần trên, phần Auto-propagation. Hình ảnh phân tích trên là một phân tích đơn giản cho 1 file. Vấn đề sẽ trở nên phức tạp nếu tài liệu gồm nhiều file và có sử dụng bộ nhớ thì phân tích khối lượng sẽ phức tạp hơn. Các vấn đề về phân tích khối lượng file (Report) sẽ được Nam hướng dẫn chi tiết mọi trường hợp gặp phải trong quá trình đào tạo phần mềm Trados ở các buổi hướng dẫn Trên đây là chia sẻ đơn giản về Trados của Nam, xin nhấn mạnh rằng, Phần mềm Trados có rất nhiều lợi ích và thành phần thông minh trợ giúp cho công việc dịch thuật. Tuy nhiên, ở bài viết này, Đặng Nam chỉ chia sẻ những điểm cơ bản, đơn giản nhất giúp cho các bạn mới tìm hiểu sử dụng Trados hiểu được rễ dàng nhất.