1. Düşük vasıflı / düşük nitelikli işsiz insanlar için sosyal
medya aracılığıyla dijital becerilerin geliştirilmesi
2018-1-PT01-KA204-047429
IO2 Düşük vasıflı / düşük nitelikli işsizlerin dijital yeterliliğini geliştirmek
üzere mobil ve çevrimiçi etkileşimli platform
Modül 4 – İçerik Üretimi
Hazırlayan: Red2Red Consultores, S.L.
LINK-UPS
Bu proje Avrupa Komisyonunun desteğiyle finanse edilmektedir. Bu web sitesi, yazarın
görüşlerini yansıtır ve Komisyon buraya yer alan bilgilerin herhangi bir şekilde
kullanılmasından sorumlu tutulamaz.
2. Modülün Amaçları
Bir ya da birden fazla biçimde (yazılar, tablolar, görseller, ses dosyaları,
klipler gibi) basit dijital içerik üretebilmek.
Başkaları tarafından üretilmiş içeriklere basit düzenlemeler yapabilmek.
Üretilen içeriğe basit biçimlendirme uygulayabilmek (ör: dipnot, şema, tablo
fotoğraf gibi eklemeler yapabilmek).
Telifindijital içeriği değişik kapsama biçimiile lisans ve telifi uygulamak.
Yazılım ve uygulamaların basit fonksiyonlarını ve ayarlarını uygulamak ve
değiştirmek.
3. Gerekli önbilgi
Microsoft Word ve PowerPoint programları hakkında temel bilgi.
Ses dosyası ve video klibi kaydedip bunları bilgisayara aktarmayı bilmek.
Bilgisayarabir yazılım indirmeyi ve yüklemeyi bilmek.
4. Öğrenim Çıktıları (I)
Bilgi
Dijital içeriğin birçok biçimde üretilebileceğini bilmek.
Hangi programın/uygulamanın üretmek istediğiniz içerik ile daha uyumlu
olduğunu bilmek.
İçeriğin referanslıolması gerektiğini bilmek.
Yeniden düzenlenebilecek ve/veya yeniden kullanılabilecek değişik veri
tabanları ve kaynaklar hakkında bilgiye sahip olmak.
Bilgiyi kullanmave yayımlama lisansının prensiplerini bilmek.
Telif ve lisans kurallarını anlamak.
Telif hakkı, «Creative Commons»lisansı, telif müsaaddesi (Copyleft) ve kamuya
açık lisanslar arasındaki farkları anlamak.
Yazılımların nasıl çalıştığını bilmek.
5. Öğrenim Çıktıları(II)
Beceriler
Değişikbiçimlerde (yazı, ses, sayısal, görsel) içerik üretebilmek için temel
paketleri kullanabilmek.
Dijital medya kullanarak bilgiyi temsil edecek içerikler (kavramharitası, şemalar
gibi) yaratabilmek.
Kendinizi yaratıcı biçimde ifade edebilmek için değişik medya çeşitleri (yazı,
görseller, ses ve filmler) kullanabilmek.
Sonucu iyileştirmek için içeriği düzenleyebilmek.
Düzenleme fonksiyonlarını içeriği basit şekillerde değiştirebilecek düzeyde
kullanabilmek.
Telif ve lisans kuralları hakkında bilgiye erişmeyi bilmek.
Basit ayarları değiştirebilmek.
6. Öğrenim Çıktıları(III)
Tutumlar
Yaygın olarak kullanılan içerik üretimi biçimleri ile yetinmemek, yeni yollar ve
biçimleri keşfetmeye açık olmak.
Teknoloji ve medyanın kendini ifade edebilmeye ve bilgi üretebilmeye dair
potansiyellerini görebilmek.
Yeniden incelenecek içerik ve kaynakların seçiminde eleştirisel olmak.
Yasal çerçeveler ve yasalara karşı eleştirisel bir tutum sergileyebilmek.
Var olan çoğu yazılımı ayarlayabileceğinizin farkında olmak.
7. Veriliş
Eğitim süresi: 4 saat
Öğrenim süresi: 10 saat
Gerekli ekipman/kaynaklar:
İnternet bağlantısına sahip bir bilgisayar.
BilgisayardaMicrosoft Word ve PowerPoint bulunması.
Dijital içerik üretmek içinseçilmiş uygulama.
Değerlendirme testi – eğitim öncesi ve sonrası
8. Modülün Kısa Özeti
Dijital içerik yaratılabilir, kopyalanabilir, aktarılabilir, ICT (bilişim ve iletişim
teknolojileri) ağları tarafından kullanılabilir; dijital içeriklerin depolama,
sınıflandırma, yayımlama, erişim ve çoğaltılma ile alakalı özellikleri
vardır. Bu modülde basit ve karmaşık dijital içerikleri geliştirmeyi ve
düzenlemeyi; yazılım ve uygulamaların temel fonksiyon ve ayarlarını
değiştirmeyi öğreneceksiniz. Son olarak veri, bilgi ve dijital içeriklere
uygulanan telif ve lisansların temel yönleri ile tanışacaksınız.
9. Sözlük
Klip: Bir film ya da televizyonprogramınınkısa bir kesiti.
Kavram haritası/Zihin haritası: Bilgiyi görsel olarak düzenlemek için kullanılan
bir şema.
«SmartArt»/ «WordArt»: normal yazıyı görsel olarak daha çekici hale
getirmeninbir yolu
10. 1. Giriş: Dijital içerik nedir?
Dijital evrene geçme yolunda medya yıllardır faaliyet ve işleyişlerini
değiştirmektedir
Toplum dijital, taşınabilirlik, geniş bantlı gibi kavramların yeni ve
devrimsel imkanlara olanak sağladığı birtakım medya çeşitlerini
kullanmaya başlamıştır
Dijital medya olarak da bilinen dijital içerik, fiziksel olmayıp dijital
biçimde bulunan herhangi bir bilgi ya da veri biçimine karşılık gelir.
(elektronik dosyalar) Bu medyanın görseller, videolar, sesler, yazılar,
animasyonlar, grafikler, «podcastler», bloglar gibi bir çok şekli vardır.
Dijital içerik yaratılabilir, kopyalanabilir, aktarılabilir, ICT ağları tarafından
kullanılabilir; dijital içeriklerin depolama, sınıflandırma, yayımlama, erişim
ve çoğaltılma ile alakalı özellikleri vardır..
11. 2. Dijital içerik geliştirme
Basit dijital içerikler metin düzenleyicisi, sunumlar, ses dosyaları vb.
aracılığıylayaratılabilir.
2.1 Metin Düzenleyicileri
Bir metin dosyasını oluşturmak ve
düzenleyebilmek için bilgisayarınıza,
Mac’inize veya mobil cihazınıza
metin düzenleyici bir yazılım
indirmelisiniz.
Metin düzenleyicileri dosyaları basit ve etkili bir şekilde yaratmayı
amaçlarlar. Yaygın olarak metin dosyaları olarak bilinen metinlerden
oluşmuş dosyaları oluşturmanıza ve düzenlemenize olanak sağlayan
programlardır.
En yaygın metin düzenleyici yazılım Word’dür.
12. 1. Bir dosya oluşturun
Dosya sekmesinde Yeni’ye tıklayın.
Çevrimiçi şablon arayın kutusuna oluşturmak
istediğiniz dosya biçimini girin ve ENTER’a
basın
2. Metin ekle ve düzenle
Farenizi yerleştirin ve biraz metin yazın veya
ekleyin.
Düzenlemek için önce metini seçin sonra da
yazı tipini, boyutunu, rengini seçin veya
metni kalın, italik ya da altı çizili yapın.
3. Dosyanızı kaydedin
Dosya > Farklı Kaydet’e girin.
Dosyanızı seçtiğiniz klasöre kaydedebilir
veya işte, evde, yolda ya da herhangi bir
yerde ulaşabilmek için OneDrive’a
yükleyebilirsiniz.
Dosyanıza bir isim verin ve Kaydet’e tıklayın.
Metin düzenleyicileri hakkında
daha fazla şey keşfetmek için:
“Beginner's Guide to Microsoft
Word - Tutorial” (İngilizce)
13. 2.2 Sunumlar
Bir sunu dosyasını oluşturmak ve
düzenleyebilmek için bilgisayarınıza,
Mac’inize veya mobil cihazınıza
sunum yazılımı indirmelisiniz.
Sunum Programları bilgiyi bir ya da fazla slayt halinde şemalaştırılmış bir biçimde
sergilemek için kullanılır. Sözlü sunumlarda sunucuya görsel destek görevi
görecek belgeler yaratmakta çok kullanışlılardır.
En yaygın sunum yazılımı PowerPoint’tir
Ana adımlar:
1. Bir sunum yaratın
• PowerPoint’i açın.
• Bir seçeneği seçin:
• Sıfırdan bir sunu hazırlamak için
boş sunuyu seçin
• Şablonlardan birini seçin
2. Metin ekleyin ve düzenleyin
• Farenizi istediğiniz yere yerleştirin ve
biraz metin yazın.
• Metini seçin ve Giriş sekmesinde bir
seçeneğe (Yazı tipi, yazı boyutu, kalın,
italik, altı çizili…) tıklayın
• Madde işaretli veya numaralı listeler
yaratmak için metni seçin ve madde
işaretlerine veya numaralandırmaya
t ıklayın.
14. Sunumunuza değişik unsurlar ekleyebilirsiniz, örneğin:
RESİMLER: bilgisayarınızdan bir resmi slaydınıza koyabilirsiniz…
Slaytta resmi koymak istediğiniz yere tıklayın.
Ekle sekmesinde Resimler grubunda Resimler’e tıklayın.
Açılan kutudan eklemek istediğiniz resmi bulun, resme tıklayın ve
Ekle’ye tıklayın.
…ya da internetten bir resim bulabilirsiniz:
Slaytta resmi koymak istediğiniz yere tıklayın.
Ekle sekmesinde Resimler grubunda Çevrimiçi Resimler’e tıklayın.
«Creative Commons» lisansına sahip birtakım resim göreceksiniz.
Eklemek istediğiniz resme tıklayın ve Ekle’ye tıklayın.
15. Ek bilgi için “The Beginner's
Guide to Microsoft PowerPoint”
videosunuizleyebilirsiniz
GEÇİŞLER: Sunumunuzu hayata geçirecek
slayt geçişleri ekleyin:
1. Geçiş eklemek istediğiniz slaytı seçin.
2. Geçişler sekmesine tıklayın ve bir geçiş
seçin. Geçişe tıklayarak bir önizleme
görebilirsiniz.
3. Efekt seçeneklerine basıp geçişin yönü ve
doğasını seçin.
4. Önizleme’ye basıp geçişin nasıl
göründüğünü izleyin.
5. Geçişi silmek için Geçişler > Yok seçimini
yapın.
WORDART: WordArt metini özel efektlerle öne çıkarmanın hızlı bir
yoludur. Ekle sekmesindeki WordArt galerisinden bir stil seçerek
başlarsınız, sonra da gönlünüzce özelleştirirsiniz.
1. Insert > WordArt’a tıklayın veistediğiniz stili seçin.
WordArt galerisinde A harfi yazdığınız tüm metine uygulanacak
değişik tasarımları temsil eder.
2. WordArt stili seçince geçici «Metni buraya yazın» metni çıkar.
Kendi metninizi buraya yazabilirsiniz.
16. 1. Sisteminizde varsa dahili mikrofonu bulun ya da bilgisayarınıza bir mikrofon takın.
2. Windows Ses Kaydedicisini Açın (Başlangıç→Programlar→Eklentiler→Eğğlence→Ses
Kaydedici)
Ses Kaydedici uygulama penceresi oldukça küçük ve boyutu değiştirilemez olsa da içinde
oldukça fazla fonksiyon barındırır. Örneğin sesleri daha yüksek, daha düşük, daha hızlı ya da
yavaş yapabilirsiniz.
3. Mesajınızı kaydedin. Kırmızı Kaydet tuşuna basın, üç saniye bekleyin ve konuşun. Konuşmayı
kestikten sonra üç saniye bekleyin ve Durdur tuşuna basın.
Ses kaydedilmiştir. Öndeki ve arkadaki üç saniyelik «boş kayıt» size düzenleme esnasında
rahatlık sağlayacak ve kayıtın çok ani başlıyormuş veya bitiyormuş gibi duyulmasına engel
olacaktır.
4. Oynata basıp mesajınızı dinleyin. Gerekirse DosyaYeni’ye basıp üçüncü adıma dönerek
yeni kayıt oluşturun.
Mesajınızdan memnun olduğunuzda sonraki adıma geçin.
5. Dosyayı WAV dosyası olarak kaydedin.
Ses Kaydedicisi tarafından desteklenen tek dosya biçimi budur – o yüzden sizi kolay bir seçim
bekliyor.
6. Bilgisayarınızdaki bir dosya dönüştürme programını kullanarak dosyayı MP3’e dönüştürün.
Çevrimiçi olarak https://online-audio-converter.com adresinde yapabilirsiniz.
7. MP3 dosyasını denemek için çift tıklayın.
Windows Media Player’da ya da bilgisayarınızdaki başka bir medya oynatıcısında
oynayacaktır.
2.3 Ses dosyaları
17. 1. Klibin akışını planladığınız bir film şeridi taslağı yaratın, ihtiyaç duyarsanız senaryo
yazın.
2. İhtiyacınız olan görüntü ve sesi bulun veya yaratın.
3. Movie Maker Online gibi bir video düzenleme aracı ile düzenleyin.
4. Paketleyin ve sosyal medya gönderisi, reklam, YouTube videosu vb. olarak
yükleyin.
2.4 Klipler
Movie Maker Online kliplerinizi, ses dosyalarınızı ve görsellerinizi zenginleştirmek
için kullanabileceğiniz birçok telifsiz medya barındıran esnek bir çevrimiçi araçtır.
Movie Maker Online kendisine video, görsel ve müzik yüklemenize ve bunları bir
zaman çizelgesine taşıyarak kurgulamanıza olanak sağlar.
2.5 Zihin haritası
Fikirlerinizi görsel bir şemaya koymak, kolayca genişletmek ve düzenlemek istiyorsanız bir zihin
haritası yaratabilirsiniz.
Zihin haritalarınızı MindMeister gibi bir zihin haritası yaratma aracı ile yaratabilirsiniz. Bu aracın klasik
zihin haritaları ve kuruluş şemaları yaratmanızı sağlayan ücretsiz ve ücretli (Premium) versiyonları
vardır.
Merkezi bir fikir yaratın. Bu fikir zihin haritanızın başlangıç noktasıdır ve açımlayacağınız konuyu temsil
eder.
Haritanıza dallar ekleyin. Yaratıcılığınızı fişekleyecek sonraki adım dallar eklemektir.
Anahtar kelimeler ekleyin.
Dallarınıza renk kodu verin.
Ek metinler, görseller, yüz ifadelerini belirten ikonlar ( , , :D gibi) ekleyebilirsiniz.
18. 3. Karmaşık dijital içerik araçları
Canva: Size sosyal medyada dijital içerik yayımlamanız için şablonlar veren kullanımı kolay ve içgüdüsel bir grafik
tasarım platformu.
Pickmonkey: Filtreler barındıran vetasarım ile kolaj yapmanıza olanak sağlayan çevrimiçi bir fotoğraf düzenleyicisi.
Fotojet: bu çevrimiçi tasarım programı ile fotoğraf düzenleyebilir, kolaj ya da tasarım yaratabilirsiniz.
Infogram:Etkileşimli çevrimiçi haritalar veinfografikler yaratın.
Piktochart:Birtakım şablon arasından şeçin veinfografik yaratın.
Thinglink: Video, görsel, link gibi unsurlar barındıran etkileşimli grafikler yaratın
Placelt.net: Mobil ekranlar vebilgisayarlar için görseller yaratın
Haiku Cubierta: Çekici, güzel sunumlar yaratmak için
Landing Optimizer: Açılış sayfaları yaratmak için.
ChartBlocks: Çevrimiçi grafikler yaratmak için.
Powtoon: Web siteleri, ürün demoları, açıklayıcı veya sosyal videolar gibi şablonlardan seçerek video ve sunum
yaratmanızaolanak sağlayan bir araç.
Videolean: Size kendi içerikleriniz ile kişiselleştirebileceğiniz profesyonel şablonlar sunan bir videoyaratıcısı.
19. 4. Dijital içeriği entegre etmek ve
yeniden açıklamak
4.1 Metin düzenleyici
1. Metni değiştirin
•Değiştirmek istediğiniz metni seçin.
1.Tek bir kelime seçmek için ona çift tıklayın.
2.Bir satır seçmek için satırın soluna tıklayın.
•Yazmaya başlayın.
2. Metin düzenini/biçiminikopyalayın
•Kopyalamak istediğiniz biçimi barındıran metni seçin
• Biçim boyacısına tıklayın, sonra da biçimi kopyalamak istediğiniz
metni seçin.
3. Resim, Şekil, SmartArt veya Grafik ekleyin
Ekle sekmesine tıklayın veeklemek istediğinizi seçin:
• Resim – Resimler’i seçin, istediğiniz resmi bulun, Ekle’yetıklayın.
• Şekiller – Şekilleri seçin veistediğiniz şekli çıkan menüden seçin.
• SmartArt – SmartArt’ı seçin, bir SmartArt grafiği seçin, Tamam’a
basın.
• Grafik – Grafik seçeneğini seçin, istediğiniz grafiği seçin, Tamam’a
basın
Tablo ekleyin
Basit bir tablo için Ekle > Tablo’ya basın ve istediğiniz biçimde tabloyu
işaretleyin
20. 4. Dipnotlar ve son notlar ekleyin
• Dipnotlar sayfa altında, son notlar belge sonunda yer alır. Bu
notlardaki sayı ya da sembol belge içerindeki bir işaretle uyar.
• İşaret koymak istediğiniz yere tıklayın.
• Başvurular sekmesinde Dipnot ekle veya Son not ekle’ye basın.
• Dipnota veya son nota yasmak istediğinizi yazın.
• Notun başındaki sayı veya sembole çift tıklayarak belgedeki eski
yerinize geri dönün.
4.2 Sunumlar
1. Metni değiştirin
•Değiştirmek istediğiniz metni seçin.
1.Tek bir kelime seçmek için ona çift tıklayın.
2.Bir satır seçmek için satırın soluna tıklayın.
•Yazmaya başlayın.
2. Metin düzenini kopyalayın
•Kopyalamak istediğiniz düzeni barındıran metni seçin
• Biçim boyacısına tıklayın, sonra da biçimi kopyalamak istediğiniz
metni seçin.
3. Resim, Şekil, SmartArt veya Grafik ekleyin
Ekle sekmesine tıklayın ve eklemek istediğinizi seçin:
• Resim – Resimler’i seçin, istediğiniz resmi bulun, Ekle’ye tıklayın.
• Şekiller – Şekilleri seçin ve istediğiniz şekli çıkan menüden seçin.
• SmartArt – SmartArt’ı seçin, bir SmartArt grafiği seçin, Tamam’a
basın.
• Grafik – Grafik seçeneğini seçin, istediğiniz grafiği seçin, Tamam’a
basın
22. 5.2 CreativeCommons
«Creative Commons» 2001’de kurulmuş, insanların yasal
yoldan paylabileceği eserlerin sayısını arttırırken
yaratıcılara eserlerini kamuya teşhir edebilme olanağını
sağlamayı hedefleyen kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.
«Creative Commons» lisansı olarak bilinen ücretsiz telif
lisansları sunar. Bu lisanslar yaratıcıların hangi hakları
saklamak istediklerine ve alıcıların yararına hangi
haklardan feragat edeceklerine karar vermelerine olanak
tanır.
CC lisansına sahip materyalleri sayfalarında belirttikleri
kurallarına uyduğunuz sürece kullanabilirsiniz, ancak
yaratıcılarına atıfta bulunmalısınız.
23. 5.3 Copyleft
«Copyleft» yaratıcı yazarlık eserlerini kopyalama,
paylaşma, düzenleme ve geliştirmenin eşit ve elden
çıkarılamaz hakkını besleme ve teşvik etme politikası
hedefini izlemek için telif yasasını kullanma stratejisidir
«Copyleft» genellikle «GNU General Public License»
(GPL) ve «Creative Commons Attribution Share Alike
License» gibi belirli telif lisanslarının detaylarında uygulanan
bir kavramdır
Yaratıcı eserlerin telif sahipleri bu lisansları kendi eserleri için
bu eserleri topluca paylaşan ve geliştiren topluluklar
yaratmak amacıyla tek taraflı olarak seçebilirler
Bu hakkın sembolüters dönmüş bir «C»dir: Ↄ .
24. 5.4 Kamu malı lisanslar
Kamu malında yapılmış bir eseri herkes her amaç için telif
gözetmeksizin kullanabilir.
«Kamu malı», telif, marka veya patent yasaları gibi fikri
mülkiyet kanunları tarafından korunmayan eserleri kapsar.
Bu eserler kamuya ait olup, tek bir yazara ya da sanatçıya
ait değildir.
Kamu malı materyaller hakkında anlanması gereken
önemli bir nokta, eserler tek başlarına kamuya ait olsalar
da kamu malı eserlerin toplamalarının telifle korunuyor
olabileceğidir.
Kamu malı ve açık lisans (Creative Commons gibi)
arasındaki farkı anlamak çok önemlidir. İkisi de materyale
serbest erişim hakkı tanır ancak ikisinin kapsamı ve doğası
tamamen farklıdır.
Kamu malında telif söz
konusu değildir, yazar
eseri kopyalama ve
dağıtma hakkını kamuya
verir.
Açık lisansta ise telif
hakkı saklıdır, ancak
yazar kamuya eseri
kopyalama ve dağıtması
için izin verir.
25. 5.5 Lisanslar nasıl uygulanır
AB telif yasası yazarların, sanatçıların, yapımcıların ve yayıncıların haklarını düzenleyen on bir
direktif ve iki regülasyondan oluşur. Düzenli, uyumlu stardartlar koyarak AB yasası ulusal
uyumsuzlukları azaltır, yaratıcılığın başlaması ve yatırım alması için gerekli koruma düzeyini
sağlar, kültürel çeşitliliği teşvik eder ve tüketiciler ile işletmelerin Avrupa çapında dijital içerik ve
hizmetlere daha iyi erişebilmelerini sağlar.
Yasayı ihlal etmemek için bu aşamaları izleyebilirsiniz:
1. Teliflerin neyi koruduğunu, neyi korumadığını bilin.
2. Telif, marka ve diğer fikri mülkiyetleri karıştırmayın.
3. Bölgenizdeki kamu malı yasalarını öğrenin.
4. İnternetten veya başka bir yerden herhangi bir şeyi almayın, neredeyse her zaman teliflidir.
5. Yaratıcı olun. Telif hakkını ihlal ettiğinizi düşünüyorsanız sormanız gereken soru şudur: «Bu
benim yaptığım yaratıcı bir eser mi, yoksa başkasının yaratıcılığını mı kullanıyorum?»
26. Dijital içerik yaratırken uygulamaların ve yazılımların basit
fonksiyonlarını uygulamayı ve değiştirmeyi bilmek
önemlidir.
6.1 Metin Düzenleyici
Microsoft Word kullanırken fonksiyon veayarlara:
Dosya sekmesindeki Seçenekler seçeneğini tıklayarak
ulaşabilirsiniz (ekranın sol altında)
6. Programlama
Yeni bir pencere açılacak ve
yazılımın ayarları gözükecek:
27. 6.2 Sunumlar
Microsoft PowerPoint kullanırken fonksiyon veayarlara:
Dosya sekmesindeki Seçenekler seçeneğini tıklayarak
ulaşabilirsiniz (ekranın sol altında)
6. Programlama
Yeni bir pencere açılacak ve
yazılımın ayarları gözükecek:
Windows Media Player kullanırken fonksiyon
veayarlara:
Sol üstteki Düzenle sekmesindeki Seçenekler
seçeneğini tıklayarak ulaşabilirsiniz
