2. Սովորել է Կարսի հայկական, ապա՝ ռուսական
ռեալիստական դպրոցներում (1908-12), Մոսկվայի
Շանյավսկու անվ. ժող. համալսարանում (1916-1917),
1922-ին, իբրև ունկնդիր, ընդունվել է Մոսկվայի Վ.
Բրյուսովի ղեկավարած բարձրագույն գրական-
գեղարվեստական ինստիտուտը, սակայն ուսումը
կիսատ է թողել:
4. 1926-28-ին աշխատել է «Խորհրդային Հայաստան»
թերթի, «Նորք» ամսագրի խմբագրություններում,
1928-35-ին՝ Հայպետհրատում:
5. 1912-17-ին հետևել է սիմվոլիզմի գրական
ուղղությանը («Երեք երգ տխրադալուկ աղջկան»,
«Հրո երկիր», 1913-16, «Տեսիլաժամեր», 1915,
«Ծիածան», 1917, բանաստեղծությունների շարքեր):
6. Իրական աշխարհից դուրս ԵՂԻՇԵ ՉԱՐԵՆՑն այդ
տարիներին որոնել է երազային մի եզերք, որտեղ
հնարավոր կլիներ իրականացնել ցնորքն ու
ցանկությունները:
7. Այդ տարիներին նա հայտնաբերել է միակ ու
անփոխարինելի սրբությունը՝ հայրենիքը, որն իր
աչքի առաջ ծվատվում էր Առաջին համաշխարհային
պատերազմի (1914-18) տարիներին և վերածվում
դանթեական դժոխքի («Կապուտաչյա հայրենիք»,
1915, «Դանթեական առասպել», 1916, «Վահագն»,
1916, «Ազգային երազ», 1917):
8. 1918-21-ին և 1922-24-ին ստեղծած
բանաստեղծությունների շարքերը, պոեմներն ու
բալլադներն առանձնանում են հեղափոխական
ռոմանտիզմով ու «ձախ» տրամադրություններով
(«Սոմա», 1918, «Ամբոխները խելագարված », 1919,
«Ողջակիզվող կրակ», 1918-20, «Նայիրի երկրից»,
1920, «Ոթմանս անսեր», 1920, «Չարենց-Նամե»,
1922):
9. Նրա ստեղծագործության մեջ առանձնակի
հնչողություն ունի հայրենասիրական թեման
(«Տաղարան», 1920-21, «Մահվան տեսիլ», 1920):
10. 1925-32-ի ԵՂԻՇԵ ՉԱՐԵՆՑի պոեզիան
խորհրդանշվում է «ձախ» տրամադրությունների
հաղթահարմամբ ու հոգեբանական ռեալիզմի
սկզբունքների հաստատմամբ («Պոեմ հերոսական»,
1925, «Խմբապետ Շավարշ», 1929, «Լիրիքական
անտրակտ», 1927-30, «Էպիքական լուսաբաց», 1930):
11. 1934-ին լույս է տեսել ԵՂԻՇԵ ՉԱՐԵՆՑի «Գիրք
ճանապարհի» ժողովածուն, որտեղ զետեղված են
«Պատմության քառուղիներով», «Դեպի լյառը
Մասիս», «Նորք» պոեմները, որոնցում նա
փիլիսոփայական խորհրդածության է վերածել իր
ժողովրդի պատմական ճակատագիրը:
12. 1935-37-ը ԵՂԻՇԵ ՉԱՐԵՆՑի ստեղծագործական
գործունեության ամենաբարդ շրջանն է, որը
բնութագրվում է անձնական, հանրային, պատմական
ու քաղաքական կյանքի ճիշտ ու վավերական
պատկերումով:
13. Այդ տարիներին նա գրել է «Կոմիտասի
հիշատակին», «Նավզիկե», «Իմ լերան աղոթքը», «Մի
ամայի վայրում, չգիտեմ որտեղ» պոեմները, «Հերոսի
հարսանիքը» չափածո թատերգությունը, «Դոֆին
նայիրյան» սոնետների շարքը, բազմաթիվ
բանաստեղծություններ ու էպիգրամներ:
14. ԵՂԻՇԵ ՉԱՐԵՆՑի պոեզիան առանձնանում է գրակամ
ժանրերի, տաղաչափական ձևերի, լեզվաոճական
տարրերի ու պատկերավորման միջոցների
բազմազանությամբ:
17. ԵՂԻՇԵ ՉԱՐԵՆՑի անունով են կոչվել Չարենցավան
քաղաքը, Երևանում՝ Գրականության և արվեստի
թանգարանը, ՀՀ տարբեր վայրերում՝ դպրոցներ,
փողոցներ, գրադարաններ:
18. Երևանում գործում է ԵՂԻՇԵ ՉԱՐԵՆՑի տուն-
թանգարանը, Օղակաձև զբոսայգում կանգնեցված է
նրա հուշարձանը (1987, քանդ.՝ Ն. Նիկոդոսյան):
