SlideShare a Scribd company logo

الکولونه.pptx

Download as PPTX, PDF
M
MuhammadHashami2

about alcohol a short discription an a presentation in pashto language

Science
1 of 34
Download to read offline
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
‫کوونکي‬ ‫ترتيب‬ ‫استاد‬ ‫محمد‬ ( ‫هاشمي‬ ) ‫ميتودون‬ ‫تدريس‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫لکچر‬ ‫کار‬ ‫ګروپي‬ ‫ځواب‬ ‫او‬ ‫سوال‬ ‫کړو‬ ‫زده‬ ‫لوړو‬ ‫د‬ ‫ماللي‬ ‫مؤسسه‬ ‫پوهنځي‬ ‫طب‬ ‫سمسټر‬ ‫دوهم‬ ‫کيميا‬ ‫عضوي‬ ‫موضوع‬ ‫الکولونه‬ ( Alcohols ) 1
‫الکولونه‬ ‫دي‬ ‫مرکبونه‬ ‫لرونکې‬ ‫اهميت‬ ‫زيات‬ ‫کي‬ ‫جوړولو‬ ‫درملو‬ ‫او‬ ‫طبابت‬ ، ‫کيميا‬ ‫عضوي‬ ‫په‬ 2
‫نوملړ‬ ‫موضوعاتو‬ ‫درسي‬ ‫د‬ ‫ورځي‬ ‫نن‬ ‫د‬  ‫تعريف‬ ‫الکولو‬ ‫د‬  ‫فورمول‬ ‫دالکولونو‬  ‫ډولونه‬ ‫دالکولونو‬  ‫الکولونه‬ ‫مشبوع‬ ‫غير‬ ‫او‬ ‫الکولونه‬ ‫مشبوع‬  ‫يو‬ ‫قيمته‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫درې‬ ‫او‬ ‫قيمته‬ ‫دوه‬ ،  ‫د‬ ‫ډولونه‬ ‫الکولو‬ ‫يوقيمته‬  ‫ايښودنه‬ ‫نوم‬ ‫دالکولونو‬  ‫ايزوميري‬ ‫کي‬ ‫الکولونو‬ ‫په‬  ‫خواص‬ ‫فزيکي‬ ‫دالکولونو‬  ‫خواص‬ ‫کيمياوي‬ ‫دالکولونو‬  ‫استحصال‬ ‫الکولونو‬ ‫د‬  ‫استازي‬ ‫مهم‬ ‫الکولو‬ ‫د‬  ‫باندي‬ ‫صحت‬ ‫پر‬ ‫اغيزې‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ 3
‫الکولونه‬ ( Alcohols ) • ‫هغه‬ ‫عضو‬ ‫ي‬ ‫مرکبونه‬ ‫چي‬ ‫خپل‬ ‫په‬ ‫مالیکولي‬ ‫ترکیب‬ ‫کي‬ ‫دهایدروکسیل‬ ( OH ) ‫وظیفه‬ ‫یي‬ ‫ګروپ‬ ‫الکولوپه‬ ‫د‬ ‫ولري‬ ‫نوم‬ ‫یادیږي‬ • ‫اکسیجن‬ ‫الکولونه‬ ‫عضوي‬ ‫لرونکي‬ ‫مرکبات‬ ‫چي‬ ‫دي‬ ‫دهایدروکسیل‬ ( OH ) ‫څوګروپونه‬ ‫یا‬ ‫یو‬ ‫ولري‬ • ‫کله‬ ‫چي‬ ‫دهایدروکسیل‬ ‫هایدروجن‬ ‫اتوم‬ ‫هایدروکاربنویو‬ ‫دمشبوع‬ ( OH ) ‫عوض‬ ‫سره‬ ‫دګروپ‬ ‫شي‬ ‫السته‬ ‫الکول‬ ‫راځي‬ ‫معنا‬ ‫کلمې‬ ‫د‬ ‫الکول‬ ‫د‬ • ‫الکول‬ ‫عربي‬ ‫ده‬ ‫کلمه‬ ‫چي‬ ‫معنا‬ ‫جوهرده‬ ‫دشرابو‬ ‫یي‬ • ‫ته‬ ‫الکولو‬ ‫ایتایل‬ ‫عموما‬ ‫کلمه‬ ‫دالکولو‬ ‫راجع‬ ‫چي‬ ‫کوم‬ ‫کیږي‬ ‫او‬ ‫درملو‬ ‫په‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫مشروباتو‬ ‫الکولي‬ ‫اندازه‬ ‫زیاته‬ ‫اس‬ ‫تعمالیږي‬ . 4
‫دالکولونو‬ ‫فورمول‬ • ‫دالکولونو‬ ‫عمومي‬ ‫فورمول‬ ( R – OH ) ‫دي‬ • ( R ) ‫مختلف‬ ‫کړي‬ ‫اروماتیک‬ ‫او‬ ‫الکاینل‬،‫الکینل‬،‫الکایل‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کوالي‬ ‫کوالی‬ ‫غوره‬ ‫ته‬ ‫ځان‬ ‫قیمتونه‬ ‫ش‬ ‫ي‬ . CH3-CH2-OH Ethyl alcohol CH≡C-CH2-OH Propyne alcohol CH2=CH-CH2-OH Cyclopentyl alcohol Propene alcohol 5
‫ډولونه‬ ‫دالکولونو‬ ‫الکولونه‬ ‫مشبوع‬ ‫غير‬ ‫الکولونه‬ ‫الکاينل‬ ‫الکولونه‬ ‫الکينل‬ ‫الکولونه‬ ‫مشبوع‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫څو‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫درې‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫دوه‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫يو‬ ‫الکولونه‬ 6
‫مشبوع‬ ‫الکولونه‬ ‫مشبوع‬ ‫غير‬ ‫او‬ ‫الکولونه‬ • ‫دهایدروجن‬ ‫تعویض‬ ‫هایدروکسیل‬ ‫د‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫له‬ ‫هایدروکاربنونو‬ ‫مشبوع‬ ‫په‬ ‫سره‬ ( ‫الکانونه‬ ) ‫مشبوع‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫الکولونو‬ CH3-OH Methyl alcohol CH3-CH2-OH Ethyl alcohol ‫مثالونه‬ : • ‫هایدروکسیل‬ ‫د‬ ‫تعویض‬ ‫دهایدروجن‬ ( OH ) ‫په‬ ‫سره‬ ‫ګروپ‬ ‫له‬ ‫هایدروکاربنونو‬ ‫مشبوع‬ ‫غیر‬ ( ‫الکاینونو‬ ،‫الکینونه‬ ) ‫د‬ ‫کي‬ ‫مشبوع‬ ‫غیر‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫الکولونو‬ CH2=CH-OH Ethylene alcohol CH≡C-CH2-OH Propyne alcohol ‫مثالونه‬ : • ‫الکولونه‬ ‫دا‬ ‫دهایدروکسیل‬ ( OH ) ‫ګروپونه‬ ‫اساس‬ ‫په‬ ‫شمیر‬ ‫د‬ ‫دوه‬،‫یوقیمته‬ ‫په‬ ‫قیمته‬ ‫دري‬ ،‫قیمته‬ ‫اوڅوقیمته‬ ‫ویش‬ ‫الکولونو‬ ‫ل‬ ‫کیږي‬ 7
‫یو‬ ‫قيمته‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫دوه‬ ‫او‬ • ‫که‬ ‫چیر‬ ‫ي‬ ‫هایدروکاربنونو‬ ‫مشبوع‬ ‫د‬ ‫دهایدروکسیل‬ ‫هایدروجن‬ ‫یواتوم‬ ( OH ) ‫د‬ ‫یوه‬ ‫عوض‬ ‫سره‬ ‫ګروپ‬ ‫یو‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫قیمته‬ ‫نوم‬ ‫الکولوپه‬ ‫یادیږي‬ • ‫قیمته‬ ‫یو‬ ‫د‬ ‫فورمول‬ ‫الکولونوعمومی‬ OH ( CnH2n+1– ) ‫د‬ ‫ي‬ CH3 – OH Methanol CH3 – CH2 – OH Ethanol CH3 – CH2 – CH2 – OH N-Propanol ‫مثالونه‬ : ‫که‬ ‫هایدروجن‬ ‫اتومه‬ ‫دوه‬ ‫دهایدروکاربنونو‬ ‫دمشبوع‬ ‫چیری‬ ‫دهایدروکسیل‬ ( OH ) ‫ددوو‬ ‫عوض‬ ‫سره‬ ‫ګروپونو‬ ‫دوه‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫قیمته‬ ‫نوم‬ ‫الکولوپه‬ ‫یادیږي‬ • ‫فورمول‬ ‫الکولوعمومی‬ ‫قیمته‬ ‫ددوه‬ ( Cn H2n+(2OH ) ‫دي‬ CH2-CH2 • ‫ایتلین‬ ‫مثال‬ ‫ښه‬ ‫الکولویو‬ ‫قیمته‬ ‫ددوه‬ ‫ګالیکول‬ ‫دي‬ OH OH Ethylene glycol 8
‫در‬ ‫ې‬ ‫قيمته‬ ‫الکولونه‬ • ‫که‬ ‫مشبوع‬ ‫د‬ ‫چیري‬ ‫دهایدروکاربنونو‬ ‫درې‬ ‫هایدروجن‬ ‫اتومه‬ ‫دهایدروکسیل‬ ( OH ) ‫ددرو‬ ‫سره‬ ‫ګروپونو‬ ‫عوض‬ ‫ددرې‬ ‫شي‬ ‫قیمته‬ ‫په‬ ‫الکولونو‬ ‫نوم‬ ‫یادیږي‬ • ‫ددرې‬ ‫قیمته‬ ‫فورمول‬ ‫الکولوعمومي‬ Cn H2n-1(3OH) ) ‫د‬ ‫ي‬ 1,2,3-Butantriol CH2-CH-CH2 1,2,3-Propantriol CH3-CH-CH-CH2 Glycerine OH OH OH OH OH OH 9
‫الکولو‬ ‫دیوقيمته‬ ‫ډولو‬ ‫نه‬ ‫اودريمه‬ ‫دويمه‬،‫لومړي‬ ‫په‬ ‫نيولوسره‬ ‫کي‬ ‫پام‬ ‫په‬ ‫دراډيکالونوشميرته‬ ‫الکولونه‬ ‫يوقيمته‬ ‫الکولونوويشل‬ ‫درجه‬ ‫کيږي‬ ‫لومړي‬ ‫الکول‬ ( primary Alcohols ) ‫الکول‬ ‫هغه‬ ‫چي‬ ‫هغه‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫دهایدروکسل‬ ( OH ) ‫اړیکه‬ ‫سره‬ ‫کاربن‬ ‫دلومړی‬ ‫ګروپ‬ ‫یااولي‬ ‫دلومړي‬ ‫ولري‬ ‫نوم‬ ‫الکولونوپه‬ ‫یادیږي‬ . ‫دويمي‬ ‫الکول‬ ( secondary Alcohols ) ‫الکول‬ ‫هغه‬ ‫چي‬ ‫هغه‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫دهایدروکسل‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫ددویمي‬ ‫اړیکه‬ ‫سره‬ ‫کاربن‬ ‫ددویمي‬ ‫ولري‬ ‫نوم‬ ‫الکولونوپه‬ ‫یادیږي‬ . ‫دريمي‬ ‫الکول‬ ( Tertiary Alcohols ) ‫الکول‬ ‫هغه‬ ‫چي‬ ‫هغه‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫دهایدروکسل‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫ددریمي‬ ‫اړیکه‬ ‫سره‬ ‫کاربن‬ ‫ددریمي‬ ‫ولري‬ ‫نوم‬ ‫الکولونوپه‬ ‫یادیږي‬ 10
‫نوم‬ ‫دالکولونو‬ ‫ایښودنه‬ ( Nomenclature of alcohols ) ‫دالکولونو‬ ‫نوم‬ ‫ايښودنه‬ ‫په‬ ‫درې‬ ‫الندي‬ ‫ترسره‬ ‫ميتودونوسره‬ ‫کيږي‬ (1 ‫په‬ ‫معمولي‬ ‫طریقه‬ ‫الکولونو‬ ‫د‬ ‫نوم‬ ‫اښودنه‬ (2 ‫نوم‬ ‫دالکولو‬ ‫سیسټم‬ ‫په‬ ‫دکاربینول‬ ‫اښودنه‬ (3 ‫په‬ ‫ایوپک‬ ‫د‬ ‫طریقه‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫نوم‬ ‫اښودنه‬ 11
‫ایښودنه‬ ‫نوم‬ ‫دالکولو‬ ‫طریقه‬ ‫معمولي‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫لیکل‬ ‫کلمه‬ ‫الکولو‬ ‫بیا‬ ‫وروسته‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫اخیستل‬ ‫نوم‬ ‫راډیکل‬ ‫اړوند‬ ‫د‬ ‫لومړي‬ ‫کي‬ ‫میتود‬ ‫دې‬ ‫په‬ CH3-OH Methyl alcohol CH3-CH2-OH Ethyl Alcohol CH3-CH2-CH2-OH N-propyl alcohol CH3-CH2-CH2-CH2-OH N-Butyl alcohol CH3-CH-CH3 Iso propyl alcohol CH3-CH-CH2-OH Iso butyl alcohol OH OH CH2=CH-CH2-OH Ally Alcohol CH≡C-CH2-OH Propargyl alcohol 12
‫د‬ ‫کاربينول‬ ‫نوم‬ ‫دالکولو‬ ‫سيسټم‬ ‫په‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ښودنه‬ • ‫کاربینول‬ ‫د‬ ‫وروسته‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫اخیستل‬ ‫نوم‬ ‫رادیکال‬ ‫یا‬ ‫معویضې‬ ‫د‬ ‫لومړي‬ ‫کي‬ ‫سیستم‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫ایښودنې‬ ‫نوم‬ ‫د‬ ( Carbinol ) ‫کیږي‬ ‫لیکل‬ ‫نوم‬ . • ‫دکاربینول‬ ‫چی‬ ‫دهغومرکباتولپاره‬ ‫سیسټم‬ ‫نومونه‬ ‫معمولی‬ ‫کارول‬ ‫نه‬ ‫لری‬ ‫کیږي‬ . C6H5 CH3 C6H5-C-OH C6H5-C-OH CH2=CH-CH-OH C6H5 CH3 CH3 Triphenyl Carbinol Dimethyl Phenyl Carbinol Methyl Vinyl Carbinol 13
‫اښودنه‬ ‫نوم‬ ‫دالکولو‬ ‫طریقه‬ ‫په‬ ‫دایوپک‬ (1 ‫هغه‬ ‫هایدروکسل‬ ‫د‬ ‫ځنځیرچي‬ ( OH ) ‫وي‬ ‫لرونکي‬ ‫اوږد‬ ‫اوترټولو‬ ‫داصلي‬ ‫وي‬ ‫ځ‬ ‫نځیرپه‬ ‫حیث‬ ‫ټاکو‬ (2 ‫کاربنونمبروهل‬ ‫ځنځیرد‬ ‫اوږد‬ ‫د‬ ( ‫شمیره‬ ) ‫دهغه‬ ‫کوم‬ ‫کوو‬ ‫شروع‬ ‫څخه‬ ‫کاربن‬ ‫چي‬ ‫دهایدروکسل‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫نښتي‬ ‫ورپوري‬ ‫اویاهم‬ ‫ورته‬ ‫وي‬ ‫نژدې‬ (3 ‫اوږدزنځیر‬ ‫په‬ ‫پوري‬ ‫کاربن‬ ‫اودهغه‬ ‫معویضو‬ ‫شوو‬ ‫دوصل‬ ‫چي‬ ‫معاویضه‬ ‫لري‬ ‫شمیره‬ ‫یي‬ ‫لیکو‬ . (4 ‫اخیر‬ ‫په‬ ‫دنوم‬ ‫دهایدروکاربنونو‬ ‫کي‬ ‫د‬ ( e ) ‫توري‬ ‫پر‬ ‫د‬ ‫ځاي‬ ( Ol ) ‫اودهمدې‬ ‫وروستاړي‬ ‫کوم‬ ‫لیکو‬ ‫شمیره‬ ‫کاربن‬ ‫دهغه‬ ‫سره‬ ‫چي‬ ‫د‬ ‫هایدروکسل‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫وي‬ ‫نښتي‬ ‫ورپوري‬ (5 ‫دوه‬ ‫د‬ ‫اښودنه‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫الکولونو‬ ‫اوڅوقیمته‬ ‫قیمته‬ ‫دری‬،‫قیمته‬ ‫کي‬ ‫داړوند‬ ‫هایدروکاربن‬ ‫پای‬ ‫په‬ ‫دنوم‬ ‫کي‬ ‫ترتیب‬ ‫په‬ ‫س‬ ‫ره‬ ( Diol ) ، triol ‫او‬ polyol ‫وروستاړي‬ ‫کوو‬ ‫ذکر‬ 14
‫ایوپک‬ ‫د‬ ‫نوم‬ ‫دالکولو‬ ‫طریقه‬ ‫په‬ ‫ایښو‬ ‫دنه‬ ‫مثالونه‬ CH3-CH2-CH2-OH 1-Propanol CH3-CH2-CH2-CH2-OH 1-Butanol CH3-OH Methanol CH3-CH-CH3 2-Propanol CH3-CH2-CH-CH3 2-Butanol CH3-CH2-OH Ethanol OH CH3 CH3 OH CH3 CH3-CH-CH- C -CH3 2,2,4 Trimethyl-3-Pentanol CH3-CH-CH-CH2-OH 2,3 Dimethyl 1-Butanol OH CH3 CH3 OH OH OH OH OH CH3 CH2-CH-CH2 CH2-CH2 CH3-C-OH 2-Methyl-2- Propanol 1,2,3 Propantriol Ethandiol CH3 15
‫په‬ ‫الکولونو‬ ‫ایزوميري‬ ‫کي‬ ( Isomerization of alcohols ) • ‫ایزومیر‬ ‫ي‬ ‫په‬ ‫الکولونو‬ ‫کی‬ ‫له‬ ‫پروپانول‬ ‫څخه‬ ‫شروع‬ ‫کیږي‬ ‫او‬ ‫دا‬ ‫ایزومیرونه‬ ‫د‬ ‫هایدروکسل‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫د‬ ‫بدلون‬ ‫په‬ ‫ترڅ‬ ‫کي‬ ‫په‬ ‫بیال‬ ‫بیلو‬ ‫کاربنونوکي‬ ‫رامنځ‬ ‫ته‬ ‫کیږي‬ ‫چي‬ ‫دموضعي‬ ‫ایزومیرونوپه‬ ‫نوم‬ ‫شهرت‬ ‫لري‬ • ‫پروپانول‬ ‫دوه‬ ‫ایزومیرونه‬ ‫اوبیوتانول‬ ‫څلورایزومیرونه‬ ‫لري‬ CH3-CH2-CH2-CH2-OH 1-Butanol (1) CH3-CH2-CH-CH3 2-Butanol CH3 (secondary butyl alcohol) (2) 2-Methyl-2-Propanol OH CH3-C-OH (Tertiary Butyl alcohol) CH3-CH-CH2-OH 2-Methyl-1-Propanol (3) CH3 (4) (Iso Butanol) CH3 16
‫فزیکي‬ ‫دالکولونو‬ ‫خواص‬  ‫هه‬‫ه‬‫هغ‬ ‫هاربن‬‫ه‬‫ک‬ ‫د‬ ‫هي‬‫ه‬‫چ‬ ‫هه‬‫ه‬‫الکولون‬ ‫همیر‬‫ه‬‫ش‬ ‫هي‬‫ه‬‫ی‬ ( 11-1 ) ‫هایع‬‫ه‬‫م‬ ‫وي‬ ‫هه‬‫ه‬‫اوهغ‬ ‫د‬ ‫هاربن‬‫ه‬‫ک‬ ‫د‬ ‫هي‬‫ه‬‫چ‬ ‫هه‬‫ه‬‫الکولون‬ ‫شمیرله‬ ‫اتومونو‬ ( 12 ) ‫زیات‬ ‫څخه‬ ‫وي‬ ‫حالت‬ ‫جامد‬ ‫په‬ ‫وي‬ ‫کي‬  ‫حل‬ ‫ښه‬ ‫موم‬ ‫غوړاو‬ ‫الکول‬ ‫مایع‬ ‫کوي‬ ‫غیر‬ ‫مګر‬ ‫عضوي‬ ‫مالګی‬ ‫نه‬ ‫ښه‬ ‫حل‬ ‫کوي‬  ‫هه‬‫ه‬‫ک‬ ‫هالیکولي‬‫ه‬‫م‬ ‫هو‬‫ه‬‫الکول‬ ‫د‬ ‫هم‬‫ه‬‫ک‬ ‫وزن‬ ‫وي‬ ‫هل‬‫ه‬‫ح‬ ‫هبت‬‫ه‬‫نس‬ ‫هر‬‫ه‬‫ه‬ ‫هه‬‫ه‬‫پ‬ ‫هی‬‫ه‬‫ک‬ ‫هو‬‫ه‬‫اوب‬ ‫هه‬‫ه‬‫پ‬ ‫هږي‬‫ه‬‫کی‬ ‫هه‬‫ه‬‫اوک‬ ‫الک‬ ‫د‬ ‫هو‬‫ه‬‫ول‬ ‫مالیکولي‬ ‫زیات‬ ‫وزن‬ ‫وي‬ ‫اوبو‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫حل‬ ‫نه‬ ‫کیږي‬  ‫هب‬‫ه‬‫ترکی‬ ‫هل‬‫ه‬‫خپ‬ ‫هه‬‫ه‬‫پ‬ ‫هه‬‫ه‬‫الکولون‬ ‫هی‬‫ه‬‫چ‬ ‫دا‬ ‫د‬ ‫هي‬‫ه‬‫ک‬ ( OH ) ‫او‬ ‫هري‬‫ه‬‫ل‬ ‫هروپ‬‫ه‬‫ګ‬ ‫هره‬‫ه‬‫س‬ ‫هاربن‬‫ه‬‫دک‬ ‫هروپ‬‫ه‬‫ګ‬ ‫هدا‬‫ه‬‫هم‬ ‫اشتراکي‬ ‫که‬‫اړی‬ ‫جوړوي‬ ‫په‬ ‫نو‬ ‫دې‬ ‫تیزاب‬ ‫نه‬ ‫الکول‬ ‫اساس‬ ‫دي‬ ‫هم‬ ‫نه‬ ‫او‬ ‫القلي‬  ‫او‬ ‫دالکولونودایشیدو‬ ‫ویلي‬ ‫کیدو‬ ‫درج‬ ‫ې‬ ‫پهه‬ ‫مرکبونو‬ ‫دنوروعضوي‬ ‫پرتلهه‬ ‫دي‬ ‫لهوړي‬ ‫علهت‬ ‫یهي‬ ‫تر‬ ‫مالیکولونو‬ ‫د‬ ‫الکولونو‬ ‫د‬ ‫منځ‬ ‫دي‬ ‫موجودیت‬ ‫رابطې‬ ‫دهایدروجني‬ 17
‫دالکولونو‬ ‫کيمياوي‬ ‫خواص‬ ‫دالکولونو‬ ‫کیمیاوي‬ ‫تعامالت‬ ‫او‬ ‫خواص‬ ‫دهایدروکسل‬ ( OH ) ‫هایدروجن‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫تعامالتو‬ ‫ځینو‬ ‫په‬ ‫چي‬ ‫دي‬ ‫اړوند‬ ‫ګروپ‬ ‫اکسیجن‬ ‫او‬ ‫منځه‬ ‫له‬ ‫رابطه‬ ‫ترمیځ‬ ‫ځي‬ ‫او‬ ‫ځینو‬ ‫په‬ ‫تعامالتو‬ ‫دهایدروکسل‬ ‫کي‬ ( OH ) ‫ترمنځ‬ ‫رادیکال‬ ‫او‬ ‫ځي‬ ‫منځه‬ ‫له‬ ‫اړیکه‬ . ‫القلي‬ ‫د‬ ‫دالکولو‬ ‫سره‬ ‫فلزونو‬ ‫تعامل‬ ‫فلزونو‬ ‫القلي‬ ‫د‬ ‫الکولونه‬ ‫تعامل‬ ‫سره‬ ‫اوهایدروکسل‬ ‫کوي‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫ازادوي‬ ‫هایدروجن‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫الکولیتونه‬ ‫کي‬ ( Alcolates ) ‫جوړوي‬ 2R—OH + 2Na 2R — ONa + H2 2CH3 — CH2— OH + 2Na 2CH3—CH2— ONa + H2 Ethyl alcohol Sodium Ethylate 18
‫الکولو‬ ‫د‬ ‫ایستلو‬ ‫داوبو‬ ‫څخه‬ ‫تعامل‬ ( Dehydration of Alcohol ) ‫که‬ ‫چیري‬ ‫دالکولو‬ ‫یو‬ ‫د‬ ‫څخه‬ ‫مالیکول‬ ‫مادې‬ ‫اوبوجذبوونکي‬ ‫د‬ ( H2SO4 ) ‫اوبه‬ ‫مالیکول‬ ‫یو‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫پهه‬ ‫شهي‬ ‫وایسهتل‬ ‫نتیجهه‬ ‫کهي‬ ‫کورني‬ ‫د‬ ‫الکین‬ ‫د‬ ‫مشبوع‬ ‫غیر‬ ‫هایدروکاربنونه‬ ‫السته‬ ‫راځي‬ CH3 — CH2— OH CH2 = CH2 + H2O Ethyl alcohol Ethylene R — CH2 — CH2 — OH CH2 = CH — R + H2O Alcohol Alkene H2SO4 170C H2SO4 170C 19
‫څخه‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫اوبو‬ ‫د‬ ‫تعامل‬ ‫ایستلو‬ ( Dehydration of Alcohol ) ‫الس‬ ‫په‬ ‫ايتر‬ ‫کي‬ ‫نتيجه‬ ‫په‬ ‫شي‬ ‫ويستل‬ ‫اوبه‬ ‫يوماليکول‬ ‫څخه‬ ‫ماليکولونو‬ ‫دوو‬ ‫د‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫چيري‬ ‫که‬ ‫ر‬ ‫اځي‬ 2R — CH2 — OH R — CH2 — O — CH2 — R + H2O Alcohol Ether CH3 — CH2— OH + CH3— CH2 — O — CH2— CH3 + H2O CH3 — CH2— OH Diethyl Ether H2SO4 H2SO4 130 – 140C 130—140C 20
‫ایستلو‬ ‫اوبو‬ ‫د‬ ‫څخه‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫ليب‬ ‫په‬ ‫تعامل‬ Dehydration of ethanol in the lab Ethene gas Aluminium oxide Ethanol Water In the lab, dehydration of ethanol can be achieved by passing ethanol over a hot aluminium oxide catalyst. Ethene gas is collected by displacement. 21
‫اوکسيدیشن‬ ‫دالکولونو‬ (Oxidation of Alcohol) ‫که‬ ‫چیر‬ ‫ي‬ ‫وسوزول‬ ‫سره‬ ‫شدت‬ ‫په‬ ‫الکول‬ ‫شي‬ ‫په‬ ‫ډاي‬ ‫کاربن‬ ‫او‬ ‫اکسایډ‬ ‫بدلیږی‬ ‫انرژي‬ ‫او‬ ‫اوبو‬ 2CH3 — CH2 — CH2 — OH + 7O2 6CO2 + 8H2O + E ‫ضعیف‬ ‫تحمض‬ ‫که‬ ‫په‬ ‫لومړې‬ ‫وي‬ ‫الدیهاید‬ ‫او‬ ‫بدلیږي‬ ‫اسید‬ ‫بیا‬ ‫کیږی‬ ‫ترالسه‬ O CH3 — CH2 — OH + Cuo CH3 — C — H + Cu + H2O Aldehyde R — CH2 — COH + Cuo R — CH2 — COOH + Cu + H2O Acid 22
‫ایستر‬ ‫د‬ ‫جوړولو‬ ‫تعامل‬ (Esterification) ‫دالکولو‬ ‫تعامل‬ ‫تیزابو‬ ‫او‬ ‫په‬ ‫استریفیکیشن‬ ‫د‬ ‫نوم‬ ‫یادیږي‬ ‫شتون‬ ‫په‬ ‫دتیزابو‬ ‫تعامل‬ ‫دا‬ ‫کت‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫لست‬ ‫سره‬ ‫تر‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ‫هغوي‬ ‫د‬ ‫چي‬ ‫کیږي‬ ‫پایله‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫اوبه‬ ‫او‬ ‫استر‬ ‫جوړیږي‬ CH3 — CH2 — OH + CH3 — C — OH CH3 — C — O —CH3 — CH3 + H2O Alcohol Acid Methyl – Ethyl Esther O O H2SO4 23
‫استحصال‬ ‫الکولونو‬ ‫د‬ (Preparation of Alcohol) ‫د‬ ‫الکينونوهايدريشن‬ (Alkene Hydration) ‫دالکینونوهایدریشن‬ ‫د‬ ( H2SO4 ) ‫شتون‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫ترسره‬ ‫چي‬ ‫کیږي‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫السته‬ ‫الکولونه‬ ‫الکولودال‬ ‫د‬ ‫همدا‬ ‫چي‬ ‫راځي‬ ‫سته‬ ‫راوړلو‬ ‫اقتصادي‬ ‫البراتوار‬ ‫په‬ ‫ده‬ ‫الره‬ ‫کي‬ ‫کیږی‬ ‫ترسره‬ ‫میتود‬ ‫الندی‬ ‫په‬ ‫الکول‬ ‫ایتایل‬ . CH2 = CH2 + H2SO4 CH3 — CH2 — OSO3H Ethene Ethyl hydrogen sulfate CH3 — CH2 — OSO3H + H2O CH3 — CH2 — OH + H2SO4 Ethyl hydrogen sulfate Ethyl Alcohol CH2 = CH2 CH3 — CH2 — OH H2O (H2SO4) 24
‫الکایل‬ ‫د‬ ‫هالیدونو‬ ‫هایدروليز‬ (Hydrolysis of Alkyl halides) ‫دسودیم‬ ‫هالیدونه‬ ‫الکایل‬ ‫هایدرواکسایډ‬ ( NaoH ) ‫تعامل‬ ‫سره‬ ‫محلول‬ ‫بیز‬ ‫او‬ ‫له‬ ‫کوي‬ ‫پایله‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫السه‬ ‫تر‬ ‫الکولونه‬ ‫کیږي‬ R — CH2 — X + NaoH R — CH2 — OH + NaX CH3 — CH2 — Cl + NaoH CH3 — CH2 — OH + Nacl Ethyl Chloride Ethyl Alcohol ‫له‬ ‫اواوبو‬ ‫هالیدونو‬ ‫دالکایل‬ ‫الکول‬ ‫هم‬ ‫څخه‬ ‫تعامل‬ ‫السته‬ ‫راځي‬ R — OH + H2O R — OH + HCl CH3 — CH2 — Cl + H2O CH3 — CH2 — OH + HCl Ethyl Chloride Ethyl Alcohol 25
‫د‬ ‫الدیهایدونو‬ ‫کيتونو‬ ‫او‬ ‫ارجاع‬ (Reduction of Aldehyde & Ketone) ‫الدیهایدونو‬ ‫د‬ ‫ارجاع‬ ‫کیتونو‬ ‫او‬ ‫دنیکل‬ ( NI ) ‫شتون‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫ترسره‬ ‫کیږي‬ ‫پایله‬ ‫په‬ ‫الکول‬ ‫کي‬ ‫ترالسه‬ ‫کیږي‬ R — C — H + H2 R — CH2 — OH Primary Alcohol CH3 — CH2 — COH + H2 CH3 — CH2 — OH R — C — R + H2 R — CH — R Secondary Alcohol O o OH Ni Ni Ni 26
‫الکولو‬ ‫د‬ ‫مهم‬ ‫استازي‬ ‫ميتانول‬  ‫دوني‬ ‫میتانول‬ ‫شههرت‬ ‫الکولو‬ ‫په‬ ‫تقطیهر‬ ‫د‬ ‫لرګهي‬ ‫دارچهه‬ ‫چهي‬ ‫لهري‬ ‫ال‬ ‫تهر‬ ‫کچهه‬ ‫پراخهه‬ ‫پهه‬ ‫څخهه‬ ‫سهه‬ ‫نو‬ ‫کیږي‬ ‫ځکه‬ ‫دوني‬ ‫کاربینول‬ ‫یا‬ ‫الکولو‬ ( Carbinol ) ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬  ‫کچه‬ ‫زیاته‬ ‫په‬ ‫مرکب‬ ‫دا‬ ‫ورځ‬ ‫نن‬ ‫صنعتي‬ ‫مختلیفو‬ ‫په‬ ‫ترالسه‬ ‫میتودونه‬ ‫کیږي‬  ‫یی‬ ‫درجه‬ ‫دغلیان‬ ( c ۶۵ ) ‫کی‬ ‫اوبو‬ ‫په‬ ‫نسبت‬ ‫هر‬ ‫اوپه‬ ‫ده‬ ‫حل‬ ‫د‬ ‫وړ‬ ‫کیدو‬ ‫دي‬  ‫بد‬ ‫لری‬ ‫بوی‬ ‫او‬ ‫لمبه‬ ‫شنه‬ ‫په‬ ‫سوځوي‬  ‫هر‬‫ه‬‫ډی‬ ‫هن‬‫ه‬‫ج‬ ‫هر‬‫ه‬‫زه‬ ‫هه‬‫ه‬‫ک‬ ‫دي‬ ( ml ۱۵-۲۰ ) ‫هوړل‬‫ه‬‫وخ‬ ‫هي‬‫ه‬‫ش‬ ‫هترګو‬‫ه‬‫دس‬ ‫هه‬‫ه‬‫اوک‬ ‫هدو‬‫ه‬‫ړندی‬ ‫د‬ ( ml ۳۰ ) ‫هوړل‬‫ه‬‫وخ‬ ‫هي‬‫ه‬‫ش‬ ‫ګرځي‬ ‫سبب‬ ‫دمړیني‬  ‫دانټي‬ ‫میتانول‬ ‫فریز‬ ‫مادې‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ، ‫توګه‬ ‫په‬ ‫توکو‬ ‫دسوند‬ ‫الوتکو‬ ‫دجټ‬ ‫م‬ ‫د‬ ‫درنګونو‬ ، ‫توګهه‬ ‫پهه‬ ‫حلل‬ ‫استحصال‬ ‫په‬ ‫اسید‬ ‫فورمیک‬ ‫او‬ ‫دالدیهاید‬ ‫او‬ ‫ګټه‬ ‫ترې‬ ‫کي‬ ‫اخیستل‬ ‫کیږي‬ 27
‫ایتایل‬ ‫الکول‬ ( Ethanol )  ‫ایتایل‬ ‫د‬ ‫انګورو‬ ‫د‬ ‫الکول‬ ‫شهرت‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫الکول‬ ‫قند‬ ‫د‬ ‫چي‬ ‫لري‬ ‫له‬ ‫حبوباتو‬ ‫د‬ ، ‫شیرې‬ ‫نشایس‬ ‫له‬ ‫ته‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫سکروز‬ ‫تخمر‬ ‫له‬ ( fermentation ) ‫ترالسه‬ ‫څخه‬ ‫کیږي‬  ‫الکول‬ ‫ایتایل‬ ‫خالص‬ ‫بې‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫ده‬ ‫مایع‬ ‫رنګه‬ 78c) ) ‫انجماد‬ ‫راځي‬ ‫ایشیدو‬ ‫یی‬ ‫درجه‬ ( 114c ) ‫او‬ ‫ده‬ ‫په‬ ‫هر‬ ‫اوبو‬ ‫په‬ ‫نسبت‬ ‫کي‬ ‫حل‬ ‫کیږي‬  ‫د‬ ‫څخه‬ ‫الکولو‬ ‫دایتایل‬ ‫عضوي‬،‫فریز‬ ‫انټي‬ ‫طبابت‬،‫توکو‬ ‫دسوند‬ ‫دالوتکو‬،‫جوړولو‬ ‫عطر‬، ‫محلل‬ ‫ک‬ ‫دانټی‬ ‫ي‬ ‫سپټیک‬ ‫مادې‬ ‫او‬ ‫جراحي‬ ‫عملیاتو‬ ‫جراحي‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫وسایلو‬ ‫تعقیم‬ ‫د‬ ‫کارول‬ ‫لپاره‬ ‫کیږي‬  ‫الکول‬ ‫ایتایل‬ ( (15-20% ‫په‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ‫دمشروباتو‬ ‫غیر‬ ‫اسالمي‬ ‫هیوادونو‬ ‫کي‬ ‫کارول‬ ‫دد‬ ‫کیږي‬  ‫الکولي‬ ‫مشروباتو‬ ‫فیصدي‬ ( 50% ) ‫ده‬ ‫فیصدي‬ ‫بیالبیل‬ ‫د‬ ‫چي‬ ‫له‬ ‫مختلیف‬ ‫مخي‬ ‫نومونه‬ ‫لري‬  ‫دعصبي‬ ‫یي‬ ‫اغیزې‬ ‫فزیکي‬ ‫په‬ ‫سیستم‬ ‫اغیزمن‬ ‫سره‬ ‫کیدو‬ ‫حسي‬ ‫بي‬ ‫د‬ ‫بدن‬ ‫د‬ ‫یي‬ ‫المل‬ ‫کیږي‬ ‫پ‬ ‫پایله‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫اخالقي‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫ټولنه‬، ‫زیاتوالي‬ ‫ټکانو‬ ‫دزړه‬ ،‫باوري‬ ‫بې‬ ‫ترمینځ‬ ‫کورني‬ ‫فساد‬ ‫رامینځ‬ ‫ته‬ ‫ا‬ ‫کول‬ ‫ډیرې‬ ‫و‬ ‫مهال‬ ‫مړیني‬ ‫د‬ ‫المل‬ ‫ګرځي‬ 28
‫الکول‬ ‫ایتایل‬ ( Ethanol ) 29
‫مينتول‬ ‫الکول‬ ( Menthol ) • ‫له‬ ‫الکولونه‬ ‫سیکلیک‬ ‫دالي‬ ‫ډلي‬ ‫څخه‬ ‫دي‬ . • ‫ستني‬ ‫د‬ ‫کرستلونه‬ ‫رنګه‬ ‫سپین‬ ‫شان‬ ‫په‬ ‫چي‬ ‫دي‬ ‫کار‬ ‫کي‬ ‫ویکس‬ ‫او‬ ‫درملو‬ ‫په‬ ‫کیږی‬ ‫ول‬ . • ‫اوبوواچول‬ ‫ایشولو‬ ‫په‬ ‫یی‬ ‫څوکرستلونه‬ ‫که‬ ‫او‬ ‫سي‬ ‫بخارات‬ ‫پزي‬ ‫د‬ ‫یي‬ ‫له‬ ‫الري‬ ‫تنفس‬ ‫سردرد‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫زکام‬ ‫او‬ ‫انټي‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫لیري‬ ‫سپټیک‬ ‫استعمال‬ ‫هم‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ‫مادې‬ ‫یږي‬ 30
‫ایتلين‬ ‫ګالیکول‬ ( Ethylene Glycol ) • ‫اوکسیدیشن‬ ‫د‬ ‫ترالسه‬ ‫څخه‬ ‫ګاز‬ ‫دایتلین‬ ‫امله‬ ‫له‬ ‫کیږي‬ ‫نوځکه‬ ‫ایتلین‬ ‫د‬ ‫ګ‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫الیکول‬ ‫شهرت‬ ‫لري‬ • ‫بې‬ ‫یوه‬ ‫او‬ ‫غلیظه‬ ‫رنګه‬ ‫تیل‬ ‫د‬ ‫درجه‬ ‫دغلیان‬ ‫ده‬ ‫مایع‬ ‫څیر‬ ‫په‬ ‫یي‬ ( 198C ) ‫دانجماد‬ ‫او‬ ‫درجه‬ ‫یي‬ ( -4C ) ‫ده‬ • ‫دټیټي‬ ‫انجماد‬ ‫په‬ ‫امله‬ ‫له‬ ‫درجې‬ ‫جاتو‬ ‫عراده‬ ‫یخ‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫ضد‬ ‫مادې‬ ‫کارول‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ • ‫فریز‬ ‫انټي‬ ‫د‬ ( Antifreeze ) ‫نوم‬ ‫په‬ ( 60% ) ‫محلول‬ ‫یي‬ ‫بازار‬ ‫کي‬ ‫پلورل‬ ‫کیږي‬ 31
‫ګلسرین‬ ( (Glycerine • ‫درې‬ ‫د‬ ‫قیمته‬ ‫ډلي‬ ‫له‬ ‫الکولو‬ ‫څخه‬ ‫شحمیاتو‬ ‫د‬ ‫دي‬ ‫جوړښت‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫په‬ ‫طبعي‬ ‫حالت‬ ‫کي‬ ‫شتون‬ ‫ل‬ ‫ري‬ • ‫معمولي‬ ‫نوم‬ ‫سوداګریز‬ ‫او‬ ‫یي‬ ‫ګلسیرین‬ ( Glycerine ) ‫خوږوالي‬ ‫د‬ ‫چي‬ ‫دي‬ ‫اخیستل‬ ‫څخه‬ ‫دي‬ ‫شوي‬ • ‫درڼې‬ ‫شرایطوکي‬ ‫عادي‬ ‫په‬ ‫حالت‬ ‫په‬ ‫مایع‬ ‫لري‬ ‫خوند‬ ‫اوخوږ‬ ‫دي‬ ‫کي‬ • ‫دغلیان‬ ‫درجه‬ ‫یي‬ ( 290C ) ‫نسبت‬ ‫هر‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫ده‬ ‫اوبو‬ ‫په‬ ‫حل‬ ‫کیږي‬ • ‫په‬ ‫کریمونو‬ ‫د‬ ‫ساتلو‬ ‫لوازمونمجن‬ ‫دسنګار‬،‫جوړولو‬ ‫نرم‬ ‫د‬ ‫پوستکی‬ ‫د‬ ، ‫ساتلو‬ ‫صابونونو‬ ‫په‬ ‫ا‬ ‫وطبابت‬ ‫کي‬ ‫ګلسیرین‬ ‫دنایترو‬ ‫ضد‬ ‫حملې‬ ‫د‬ ‫زړه‬ ‫د‬ ‫نامه‬ ‫په‬ ‫درملو‬ ‫کي‬ ‫اخیستل‬ ‫تري‬ ‫ګټه‬ ‫کیږي‬ 32
‫فنول‬ ( Phenol )  ‫فینول‬ ‫کرستال‬ ‫ي‬ ‫ده‬ ‫ماده‬ ‫د‬ ‫چي‬ ‫ویلي‬ ‫درجه‬ ‫کیدو‬ ‫یي‬ ( 43C ) ‫درجه‬ ‫دغلیان‬ ‫او‬ ‫یي‬ ( 181C ) ‫ده‬  ‫طبابت‬ ‫په‬ ‫انټي‬ ‫دلومړي‬ ‫کي‬ ‫کارول‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ‫بوتیک‬ ‫کیږي‬ .  ‫فنول‬ ‫یورین‬ ‫په‬ ‫اوحیواناتو‬ ‫دانسانانو‬ ‫کي‬ ‫شتون‬ ‫لري‬ ‫ځکه‬ ‫اسیدونه‬ ‫امینو‬ ‫پروتینی‬ ‫حلقه‬ ‫بنزین‬ ‫لري‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫اورګانیزم‬ ‫تجزیی‬ ‫فنول‬ ‫امله‬ ‫له‬ ‫تولیدوي‬  ‫فنول‬ ‫کچه‬ ‫پراخه‬ ‫په‬ ،‫درملو‬ ،‫موادو‬ ‫میري‬ ‫پولی‬ ‫دپالستیکی‬ ‫او‬ ‫رنګونو‬ ‫چاودی‬ ‫دونکو‬ ‫کي‬ ‫تولید‬ ‫په‬ ‫توکو‬ ‫کارول‬ ‫کچه‬ ‫پراخه‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ 33
‫باندي‬ ‫صحت‬ ‫پر‬ ‫اغيزې‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫سرطان‬ • ‫او‬ ‫خولې‬ ‫د‬ ‫ستوني‬ ‫سرطان‬ • ‫د‬ ‫ینې‬ ‫سرطان‬ ‫نارغي‬ ‫زړه‬ ‫د‬ • ‫حمله‬ ‫زړه‬ ‫د‬ • ‫زیاتوالي‬ ‫ټکان‬ ‫د‬ ‫زړه‬ ‫د‬ 34

More Related Content

PPTX
1404الکلها.pptxabcdefghijklmnopqrstuvwxyz
rashelissone
 
PPTX
الکول عمومی پیژندنه او نوم ایښودنه. pptx
javidahmadkhan3
 
PPTX
د الکولو فزیکی او کیمیاوی خواص بست .pptx
javidahmadkhan3
 
PPTX
6-alcohol.pptx
FaisalQasmi
 
PPT
enole & enones
dlisadlisa
 
PPTX
demonstration of wet chemistry methods for obtaing nanopowders.pptx
MuhammadHashami2
 
PPTX
Methodology of pedagogy ppt.pptx
MuhammadHashami2
 
PPTX
Sonochemical method of synthesis of nanoparticles.pptx
MuhammadHashami2
 
1404الکلها.pptxabcdefghijklmnopqrstuvwxyz
rashelissone
 
الکول عمومی پیژندنه او نوم ایښودنه. pptx
javidahmadkhan3
 
د الکولو فزیکی او کیمیاوی خواص بست .pptx
javidahmadkhan3
 
6-alcohol.pptx
FaisalQasmi
 
enole & enones
dlisadlisa
 
demonstration of wet chemistry methods for obtaing nanopowders.pptx
MuhammadHashami2
 
Methodology of pedagogy ppt.pptx
MuhammadHashami2
 
Sonochemical method of synthesis of nanoparticles.pptx
MuhammadHashami2
 

More from MuhammadHashami2 (9)

PPTX
medieval theology and effects of modren science.pptx
MuhammadHashami2
 
PPTX
((Marxism, Socialism and Communism).pptx
MuhammadHashami2
 
PPTX
Muslim scientists.pptx
MuhammadHashami2
 
PPTX
Fabrication and applications of quantum dots.pptx
MuhammadHashami2
 
PPT
synthesis,charatarizes and applications of sigle walled carbon nano tubes.ppt
MuhammadHashami2
 
PPT
self propagating high temperature synthesis.ppt
MuhammadHashami2
 
PPT
Charactarizes, applications and obtainnign of Black carbo nanotubes .ppt
MuhammadHashami2
 
PPTX
bottom-up methods.pptx
MuhammadHashami2
 
PPTX
contribution of scientists in the devlopment do higher education .pptx
MuhammadHashami2
 
medieval theology and effects of modren science.pptx
MuhammadHashami2
 
((Marxism, Socialism and Communism).pptx
MuhammadHashami2
 
Muslim scientists.pptx
MuhammadHashami2
 
Fabrication and applications of quantum dots.pptx
MuhammadHashami2
 
synthesis,charatarizes and applications of sigle walled carbon nano tubes.ppt
MuhammadHashami2
 
self propagating high temperature synthesis.ppt
MuhammadHashami2
 
Charactarizes, applications and obtainnign of Black carbo nanotubes .ppt
MuhammadHashami2
 
bottom-up methods.pptx
MuhammadHashami2
 
contribution of scientists in the devlopment do higher education .pptx
MuhammadHashami2
 
Ad

الکولونه.pptx

  • 1. ‫کوونکي‬ ‫ترتيب‬ ‫استاد‬ ‫محمد‬ ( ‫هاشمي‬ ) ‫ميتودون‬ ‫تدريس‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫لکچر‬ ‫کار‬ ‫ګروپي‬ ‫ځواب‬ ‫او‬ ‫سوال‬ ‫کړو‬ ‫زده‬ ‫لوړو‬ ‫د‬ ‫ماللي‬ ‫مؤسسه‬ ‫پوهنځي‬ ‫طب‬ ‫سمسټر‬ ‫دوهم‬ ‫کيميا‬ ‫عضوي‬ ‫موضوع‬ ‫الکولونه‬ ( Alcohols ) 1
  • 2. ‫الکولونه‬ ‫دي‬ ‫مرکبونه‬ ‫لرونکې‬ ‫اهميت‬ ‫زيات‬ ‫کي‬ ‫جوړولو‬ ‫درملو‬ ‫او‬ ‫طبابت‬ ، ‫کيميا‬ ‫عضوي‬ ‫په‬ 2
  • 3. ‫نوملړ‬ ‫موضوعاتو‬ ‫درسي‬ ‫د‬ ‫ورځي‬ ‫نن‬ ‫د‬  ‫تعريف‬ ‫الکولو‬ ‫د‬  ‫فورمول‬ ‫دالکولونو‬  ‫ډولونه‬ ‫دالکولونو‬  ‫الکولونه‬ ‫مشبوع‬ ‫غير‬ ‫او‬ ‫الکولونه‬ ‫مشبوع‬  ‫يو‬ ‫قيمته‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫درې‬ ‫او‬ ‫قيمته‬ ‫دوه‬ ،  ‫د‬ ‫ډولونه‬ ‫الکولو‬ ‫يوقيمته‬  ‫ايښودنه‬ ‫نوم‬ ‫دالکولونو‬  ‫ايزوميري‬ ‫کي‬ ‫الکولونو‬ ‫په‬  ‫خواص‬ ‫فزيکي‬ ‫دالکولونو‬  ‫خواص‬ ‫کيمياوي‬ ‫دالکولونو‬  ‫استحصال‬ ‫الکولونو‬ ‫د‬  ‫استازي‬ ‫مهم‬ ‫الکولو‬ ‫د‬  ‫باندي‬ ‫صحت‬ ‫پر‬ ‫اغيزې‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ 3
  • 4. ‫الکولونه‬ ( Alcohols ) • ‫هغه‬ ‫عضو‬ ‫ي‬ ‫مرکبونه‬ ‫چي‬ ‫خپل‬ ‫په‬ ‫مالیکولي‬ ‫ترکیب‬ ‫کي‬ ‫دهایدروکسیل‬ ( OH ) ‫وظیفه‬ ‫یي‬ ‫ګروپ‬ ‫الکولوپه‬ ‫د‬ ‫ولري‬ ‫نوم‬ ‫یادیږي‬ • ‫اکسیجن‬ ‫الکولونه‬ ‫عضوي‬ ‫لرونکي‬ ‫مرکبات‬ ‫چي‬ ‫دي‬ ‫دهایدروکسیل‬ ( OH ) ‫څوګروپونه‬ ‫یا‬ ‫یو‬ ‫ولري‬ • ‫کله‬ ‫چي‬ ‫دهایدروکسیل‬ ‫هایدروجن‬ ‫اتوم‬ ‫هایدروکاربنویو‬ ‫دمشبوع‬ ( OH ) ‫عوض‬ ‫سره‬ ‫دګروپ‬ ‫شي‬ ‫السته‬ ‫الکول‬ ‫راځي‬ ‫معنا‬ ‫کلمې‬ ‫د‬ ‫الکول‬ ‫د‬ • ‫الکول‬ ‫عربي‬ ‫ده‬ ‫کلمه‬ ‫چي‬ ‫معنا‬ ‫جوهرده‬ ‫دشرابو‬ ‫یي‬ • ‫ته‬ ‫الکولو‬ ‫ایتایل‬ ‫عموما‬ ‫کلمه‬ ‫دالکولو‬ ‫راجع‬ ‫چي‬ ‫کوم‬ ‫کیږي‬ ‫او‬ ‫درملو‬ ‫په‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫مشروباتو‬ ‫الکولي‬ ‫اندازه‬ ‫زیاته‬ ‫اس‬ ‫تعمالیږي‬ . 4
  • 5. ‫دالکولونو‬ ‫فورمول‬ • ‫دالکولونو‬ ‫عمومي‬ ‫فورمول‬ ( R – OH ) ‫دي‬ • ( R ) ‫مختلف‬ ‫کړي‬ ‫اروماتیک‬ ‫او‬ ‫الکاینل‬،‫الکینل‬،‫الکایل‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کوالي‬ ‫کوالی‬ ‫غوره‬ ‫ته‬ ‫ځان‬ ‫قیمتونه‬ ‫ش‬ ‫ي‬ . CH3-CH2-OH Ethyl alcohol CH≡C-CH2-OH Propyne alcohol CH2=CH-CH2-OH Cyclopentyl alcohol Propene alcohol 5
  • 6. ‫ډولونه‬ ‫دالکولونو‬ ‫الکولونه‬ ‫مشبوع‬ ‫غير‬ ‫الکولونه‬ ‫الکاينل‬ ‫الکولونه‬ ‫الکينل‬ ‫الکولونه‬ ‫مشبوع‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫څو‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫درې‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫دوه‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫يو‬ ‫الکولونه‬ 6
  • 7. ‫مشبوع‬ ‫الکولونه‬ ‫مشبوع‬ ‫غير‬ ‫او‬ ‫الکولونه‬ • ‫دهایدروجن‬ ‫تعویض‬ ‫هایدروکسیل‬ ‫د‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫له‬ ‫هایدروکاربنونو‬ ‫مشبوع‬ ‫په‬ ‫سره‬ ( ‫الکانونه‬ ) ‫مشبوع‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫الکولونو‬ CH3-OH Methyl alcohol CH3-CH2-OH Ethyl alcohol ‫مثالونه‬ : • ‫هایدروکسیل‬ ‫د‬ ‫تعویض‬ ‫دهایدروجن‬ ( OH ) ‫په‬ ‫سره‬ ‫ګروپ‬ ‫له‬ ‫هایدروکاربنونو‬ ‫مشبوع‬ ‫غیر‬ ( ‫الکاینونو‬ ،‫الکینونه‬ ) ‫د‬ ‫کي‬ ‫مشبوع‬ ‫غیر‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫الکولونو‬ CH2=CH-OH Ethylene alcohol CH≡C-CH2-OH Propyne alcohol ‫مثالونه‬ : • ‫الکولونه‬ ‫دا‬ ‫دهایدروکسیل‬ ( OH ) ‫ګروپونه‬ ‫اساس‬ ‫په‬ ‫شمیر‬ ‫د‬ ‫دوه‬،‫یوقیمته‬ ‫په‬ ‫قیمته‬ ‫دري‬ ،‫قیمته‬ ‫اوڅوقیمته‬ ‫ویش‬ ‫الکولونو‬ ‫ل‬ ‫کیږي‬ 7
  • 8. ‫یو‬ ‫قيمته‬ ‫الکولونه‬ ‫قيمته‬ ‫دوه‬ ‫او‬ • ‫که‬ ‫چیر‬ ‫ي‬ ‫هایدروکاربنونو‬ ‫مشبوع‬ ‫د‬ ‫دهایدروکسیل‬ ‫هایدروجن‬ ‫یواتوم‬ ( OH ) ‫د‬ ‫یوه‬ ‫عوض‬ ‫سره‬ ‫ګروپ‬ ‫یو‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫قیمته‬ ‫نوم‬ ‫الکولوپه‬ ‫یادیږي‬ • ‫قیمته‬ ‫یو‬ ‫د‬ ‫فورمول‬ ‫الکولونوعمومی‬ OH ( CnH2n+1– ) ‫د‬ ‫ي‬ CH3 – OH Methanol CH3 – CH2 – OH Ethanol CH3 – CH2 – CH2 – OH N-Propanol ‫مثالونه‬ : ‫که‬ ‫هایدروجن‬ ‫اتومه‬ ‫دوه‬ ‫دهایدروکاربنونو‬ ‫دمشبوع‬ ‫چیری‬ ‫دهایدروکسیل‬ ( OH ) ‫ددوو‬ ‫عوض‬ ‫سره‬ ‫ګروپونو‬ ‫دوه‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫قیمته‬ ‫نوم‬ ‫الکولوپه‬ ‫یادیږي‬ • ‫فورمول‬ ‫الکولوعمومی‬ ‫قیمته‬ ‫ددوه‬ ( Cn H2n+(2OH ) ‫دي‬ CH2-CH2 • ‫ایتلین‬ ‫مثال‬ ‫ښه‬ ‫الکولویو‬ ‫قیمته‬ ‫ددوه‬ ‫ګالیکول‬ ‫دي‬ OH OH Ethylene glycol 8
  • 9. ‫در‬ ‫ې‬ ‫قيمته‬ ‫الکولونه‬ • ‫که‬ ‫مشبوع‬ ‫د‬ ‫چیري‬ ‫دهایدروکاربنونو‬ ‫درې‬ ‫هایدروجن‬ ‫اتومه‬ ‫دهایدروکسیل‬ ( OH ) ‫ددرو‬ ‫سره‬ ‫ګروپونو‬ ‫عوض‬ ‫ددرې‬ ‫شي‬ ‫قیمته‬ ‫په‬ ‫الکولونو‬ ‫نوم‬ ‫یادیږي‬ • ‫ددرې‬ ‫قیمته‬ ‫فورمول‬ ‫الکولوعمومي‬ Cn H2n-1(3OH) ) ‫د‬ ‫ي‬ 1,2,3-Butantriol CH2-CH-CH2 1,2,3-Propantriol CH3-CH-CH-CH2 Glycerine OH OH OH OH OH OH 9
  • 10. ‫الکولو‬ ‫دیوقيمته‬ ‫ډولو‬ ‫نه‬ ‫اودريمه‬ ‫دويمه‬،‫لومړي‬ ‫په‬ ‫نيولوسره‬ ‫کي‬ ‫پام‬ ‫په‬ ‫دراډيکالونوشميرته‬ ‫الکولونه‬ ‫يوقيمته‬ ‫الکولونوويشل‬ ‫درجه‬ ‫کيږي‬ ‫لومړي‬ ‫الکول‬ ( primary Alcohols ) ‫الکول‬ ‫هغه‬ ‫چي‬ ‫هغه‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫دهایدروکسل‬ ( OH ) ‫اړیکه‬ ‫سره‬ ‫کاربن‬ ‫دلومړی‬ ‫ګروپ‬ ‫یااولي‬ ‫دلومړي‬ ‫ولري‬ ‫نوم‬ ‫الکولونوپه‬ ‫یادیږي‬ . ‫دويمي‬ ‫الکول‬ ( secondary Alcohols ) ‫الکول‬ ‫هغه‬ ‫چي‬ ‫هغه‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫دهایدروکسل‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫ددویمي‬ ‫اړیکه‬ ‫سره‬ ‫کاربن‬ ‫ددویمي‬ ‫ولري‬ ‫نوم‬ ‫الکولونوپه‬ ‫یادیږي‬ . ‫دريمي‬ ‫الکول‬ ( Tertiary Alcohols ) ‫الکول‬ ‫هغه‬ ‫چي‬ ‫هغه‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫دهایدروکسل‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫ددریمي‬ ‫اړیکه‬ ‫سره‬ ‫کاربن‬ ‫ددریمي‬ ‫ولري‬ ‫نوم‬ ‫الکولونوپه‬ ‫یادیږي‬ 10
  • 11. ‫نوم‬ ‫دالکولونو‬ ‫ایښودنه‬ ( Nomenclature of alcohols ) ‫دالکولونو‬ ‫نوم‬ ‫ايښودنه‬ ‫په‬ ‫درې‬ ‫الندي‬ ‫ترسره‬ ‫ميتودونوسره‬ ‫کيږي‬ (1 ‫په‬ ‫معمولي‬ ‫طریقه‬ ‫الکولونو‬ ‫د‬ ‫نوم‬ ‫اښودنه‬ (2 ‫نوم‬ ‫دالکولو‬ ‫سیسټم‬ ‫په‬ ‫دکاربینول‬ ‫اښودنه‬ (3 ‫په‬ ‫ایوپک‬ ‫د‬ ‫طریقه‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫نوم‬ ‫اښودنه‬ 11
  • 12. ‫ایښودنه‬ ‫نوم‬ ‫دالکولو‬ ‫طریقه‬ ‫معمولي‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫لیکل‬ ‫کلمه‬ ‫الکولو‬ ‫بیا‬ ‫وروسته‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫اخیستل‬ ‫نوم‬ ‫راډیکل‬ ‫اړوند‬ ‫د‬ ‫لومړي‬ ‫کي‬ ‫میتود‬ ‫دې‬ ‫په‬ CH3-OH Methyl alcohol CH3-CH2-OH Ethyl Alcohol CH3-CH2-CH2-OH N-propyl alcohol CH3-CH2-CH2-CH2-OH N-Butyl alcohol CH3-CH-CH3 Iso propyl alcohol CH3-CH-CH2-OH Iso butyl alcohol OH OH CH2=CH-CH2-OH Ally Alcohol CH≡C-CH2-OH Propargyl alcohol 12
  • 13. ‫د‬ ‫کاربينول‬ ‫نوم‬ ‫دالکولو‬ ‫سيسټم‬ ‫په‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ښودنه‬ • ‫کاربینول‬ ‫د‬ ‫وروسته‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫اخیستل‬ ‫نوم‬ ‫رادیکال‬ ‫یا‬ ‫معویضې‬ ‫د‬ ‫لومړي‬ ‫کي‬ ‫سیستم‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫ایښودنې‬ ‫نوم‬ ‫د‬ ( Carbinol ) ‫کیږي‬ ‫لیکل‬ ‫نوم‬ . • ‫دکاربینول‬ ‫چی‬ ‫دهغومرکباتولپاره‬ ‫سیسټم‬ ‫نومونه‬ ‫معمولی‬ ‫کارول‬ ‫نه‬ ‫لری‬ ‫کیږي‬ . C6H5 CH3 C6H5-C-OH C6H5-C-OH CH2=CH-CH-OH C6H5 CH3 CH3 Triphenyl Carbinol Dimethyl Phenyl Carbinol Methyl Vinyl Carbinol 13
  • 14. ‫اښودنه‬ ‫نوم‬ ‫دالکولو‬ ‫طریقه‬ ‫په‬ ‫دایوپک‬ (1 ‫هغه‬ ‫هایدروکسل‬ ‫د‬ ‫ځنځیرچي‬ ( OH ) ‫وي‬ ‫لرونکي‬ ‫اوږد‬ ‫اوترټولو‬ ‫داصلي‬ ‫وي‬ ‫ځ‬ ‫نځیرپه‬ ‫حیث‬ ‫ټاکو‬ (2 ‫کاربنونمبروهل‬ ‫ځنځیرد‬ ‫اوږد‬ ‫د‬ ( ‫شمیره‬ ) ‫دهغه‬ ‫کوم‬ ‫کوو‬ ‫شروع‬ ‫څخه‬ ‫کاربن‬ ‫چي‬ ‫دهایدروکسل‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫نښتي‬ ‫ورپوري‬ ‫اویاهم‬ ‫ورته‬ ‫وي‬ ‫نژدې‬ (3 ‫اوږدزنځیر‬ ‫په‬ ‫پوري‬ ‫کاربن‬ ‫اودهغه‬ ‫معویضو‬ ‫شوو‬ ‫دوصل‬ ‫چي‬ ‫معاویضه‬ ‫لري‬ ‫شمیره‬ ‫یي‬ ‫لیکو‬ . (4 ‫اخیر‬ ‫په‬ ‫دنوم‬ ‫دهایدروکاربنونو‬ ‫کي‬ ‫د‬ ( e ) ‫توري‬ ‫پر‬ ‫د‬ ‫ځاي‬ ( Ol ) ‫اودهمدې‬ ‫وروستاړي‬ ‫کوم‬ ‫لیکو‬ ‫شمیره‬ ‫کاربن‬ ‫دهغه‬ ‫سره‬ ‫چي‬ ‫د‬ ‫هایدروکسل‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫وي‬ ‫نښتي‬ ‫ورپوري‬ (5 ‫دوه‬ ‫د‬ ‫اښودنه‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫الکولونو‬ ‫اوڅوقیمته‬ ‫قیمته‬ ‫دری‬،‫قیمته‬ ‫کي‬ ‫داړوند‬ ‫هایدروکاربن‬ ‫پای‬ ‫په‬ ‫دنوم‬ ‫کي‬ ‫ترتیب‬ ‫په‬ ‫س‬ ‫ره‬ ( Diol ) ، triol ‫او‬ polyol ‫وروستاړي‬ ‫کوو‬ ‫ذکر‬ 14
  • 15. ‫ایوپک‬ ‫د‬ ‫نوم‬ ‫دالکولو‬ ‫طریقه‬ ‫په‬ ‫ایښو‬ ‫دنه‬ ‫مثالونه‬ CH3-CH2-CH2-OH 1-Propanol CH3-CH2-CH2-CH2-OH 1-Butanol CH3-OH Methanol CH3-CH-CH3 2-Propanol CH3-CH2-CH-CH3 2-Butanol CH3-CH2-OH Ethanol OH CH3 CH3 OH CH3 CH3-CH-CH- C -CH3 2,2,4 Trimethyl-3-Pentanol CH3-CH-CH-CH2-OH 2,3 Dimethyl 1-Butanol OH CH3 CH3 OH OH OH OH OH CH3 CH2-CH-CH2 CH2-CH2 CH3-C-OH 2-Methyl-2- Propanol 1,2,3 Propantriol Ethandiol CH3 15
  • 16. ‫په‬ ‫الکولونو‬ ‫ایزوميري‬ ‫کي‬ ( Isomerization of alcohols ) • ‫ایزومیر‬ ‫ي‬ ‫په‬ ‫الکولونو‬ ‫کی‬ ‫له‬ ‫پروپانول‬ ‫څخه‬ ‫شروع‬ ‫کیږي‬ ‫او‬ ‫دا‬ ‫ایزومیرونه‬ ‫د‬ ‫هایدروکسل‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫د‬ ‫بدلون‬ ‫په‬ ‫ترڅ‬ ‫کي‬ ‫په‬ ‫بیال‬ ‫بیلو‬ ‫کاربنونوکي‬ ‫رامنځ‬ ‫ته‬ ‫کیږي‬ ‫چي‬ ‫دموضعي‬ ‫ایزومیرونوپه‬ ‫نوم‬ ‫شهرت‬ ‫لري‬ • ‫پروپانول‬ ‫دوه‬ ‫ایزومیرونه‬ ‫اوبیوتانول‬ ‫څلورایزومیرونه‬ ‫لري‬ CH3-CH2-CH2-CH2-OH 1-Butanol (1) CH3-CH2-CH-CH3 2-Butanol CH3 (secondary butyl alcohol) (2) 2-Methyl-2-Propanol OH CH3-C-OH (Tertiary Butyl alcohol) CH3-CH-CH2-OH 2-Methyl-1-Propanol (3) CH3 (4) (Iso Butanol) CH3 16
  • 17. ‫فزیکي‬ ‫دالکولونو‬ ‫خواص‬  ‫هه‬‫ه‬‫هغ‬ ‫هاربن‬‫ه‬‫ک‬ ‫د‬ ‫هي‬‫ه‬‫چ‬ ‫هه‬‫ه‬‫الکولون‬ ‫همیر‬‫ه‬‫ش‬ ‫هي‬‫ه‬‫ی‬ ( 11-1 ) ‫هایع‬‫ه‬‫م‬ ‫وي‬ ‫هه‬‫ه‬‫اوهغ‬ ‫د‬ ‫هاربن‬‫ه‬‫ک‬ ‫د‬ ‫هي‬‫ه‬‫چ‬ ‫هه‬‫ه‬‫الکولون‬ ‫شمیرله‬ ‫اتومونو‬ ( 12 ) ‫زیات‬ ‫څخه‬ ‫وي‬ ‫حالت‬ ‫جامد‬ ‫په‬ ‫وي‬ ‫کي‬  ‫حل‬ ‫ښه‬ ‫موم‬ ‫غوړاو‬ ‫الکول‬ ‫مایع‬ ‫کوي‬ ‫غیر‬ ‫مګر‬ ‫عضوي‬ ‫مالګی‬ ‫نه‬ ‫ښه‬ ‫حل‬ ‫کوي‬  ‫هه‬‫ه‬‫ک‬ ‫هالیکولي‬‫ه‬‫م‬ ‫هو‬‫ه‬‫الکول‬ ‫د‬ ‫هم‬‫ه‬‫ک‬ ‫وزن‬ ‫وي‬ ‫هل‬‫ه‬‫ح‬ ‫هبت‬‫ه‬‫نس‬ ‫هر‬‫ه‬‫ه‬ ‫هه‬‫ه‬‫پ‬ ‫هی‬‫ه‬‫ک‬ ‫هو‬‫ه‬‫اوب‬ ‫هه‬‫ه‬‫پ‬ ‫هږي‬‫ه‬‫کی‬ ‫هه‬‫ه‬‫اوک‬ ‫الک‬ ‫د‬ ‫هو‬‫ه‬‫ول‬ ‫مالیکولي‬ ‫زیات‬ ‫وزن‬ ‫وي‬ ‫اوبو‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫حل‬ ‫نه‬ ‫کیږي‬  ‫هب‬‫ه‬‫ترکی‬ ‫هل‬‫ه‬‫خپ‬ ‫هه‬‫ه‬‫پ‬ ‫هه‬‫ه‬‫الکولون‬ ‫هی‬‫ه‬‫چ‬ ‫دا‬ ‫د‬ ‫هي‬‫ه‬‫ک‬ ( OH ) ‫او‬ ‫هري‬‫ه‬‫ل‬ ‫هروپ‬‫ه‬‫ګ‬ ‫هره‬‫ه‬‫س‬ ‫هاربن‬‫ه‬‫دک‬ ‫هروپ‬‫ه‬‫ګ‬ ‫هدا‬‫ه‬‫هم‬ ‫اشتراکي‬ ‫که‬‫اړی‬ ‫جوړوي‬ ‫په‬ ‫نو‬ ‫دې‬ ‫تیزاب‬ ‫نه‬ ‫الکول‬ ‫اساس‬ ‫دي‬ ‫هم‬ ‫نه‬ ‫او‬ ‫القلي‬  ‫او‬ ‫دالکولونودایشیدو‬ ‫ویلي‬ ‫کیدو‬ ‫درج‬ ‫ې‬ ‫پهه‬ ‫مرکبونو‬ ‫دنوروعضوي‬ ‫پرتلهه‬ ‫دي‬ ‫لهوړي‬ ‫علهت‬ ‫یهي‬ ‫تر‬ ‫مالیکولونو‬ ‫د‬ ‫الکولونو‬ ‫د‬ ‫منځ‬ ‫دي‬ ‫موجودیت‬ ‫رابطې‬ ‫دهایدروجني‬ 17
  • 18. ‫دالکولونو‬ ‫کيمياوي‬ ‫خواص‬ ‫دالکولونو‬ ‫کیمیاوي‬ ‫تعامالت‬ ‫او‬ ‫خواص‬ ‫دهایدروکسل‬ ( OH ) ‫هایدروجن‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫تعامالتو‬ ‫ځینو‬ ‫په‬ ‫چي‬ ‫دي‬ ‫اړوند‬ ‫ګروپ‬ ‫اکسیجن‬ ‫او‬ ‫منځه‬ ‫له‬ ‫رابطه‬ ‫ترمیځ‬ ‫ځي‬ ‫او‬ ‫ځینو‬ ‫په‬ ‫تعامالتو‬ ‫دهایدروکسل‬ ‫کي‬ ( OH ) ‫ترمنځ‬ ‫رادیکال‬ ‫او‬ ‫ځي‬ ‫منځه‬ ‫له‬ ‫اړیکه‬ . ‫القلي‬ ‫د‬ ‫دالکولو‬ ‫سره‬ ‫فلزونو‬ ‫تعامل‬ ‫فلزونو‬ ‫القلي‬ ‫د‬ ‫الکولونه‬ ‫تعامل‬ ‫سره‬ ‫اوهایدروکسل‬ ‫کوي‬ ( OH ) ‫ګروپ‬ ‫ازادوي‬ ‫هایدروجن‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫الکولیتونه‬ ‫کي‬ ( Alcolates ) ‫جوړوي‬ 2R—OH + 2Na 2R — ONa + H2 2CH3 — CH2— OH + 2Na 2CH3—CH2— ONa + H2 Ethyl alcohol Sodium Ethylate 18
  • 19. ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫ایستلو‬ ‫داوبو‬ ‫څخه‬ ‫تعامل‬ ( Dehydration of Alcohol ) ‫که‬ ‫چیري‬ ‫دالکولو‬ ‫یو‬ ‫د‬ ‫څخه‬ ‫مالیکول‬ ‫مادې‬ ‫اوبوجذبوونکي‬ ‫د‬ ( H2SO4 ) ‫اوبه‬ ‫مالیکول‬ ‫یو‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫پهه‬ ‫شهي‬ ‫وایسهتل‬ ‫نتیجهه‬ ‫کهي‬ ‫کورني‬ ‫د‬ ‫الکین‬ ‫د‬ ‫مشبوع‬ ‫غیر‬ ‫هایدروکاربنونه‬ ‫السته‬ ‫راځي‬ CH3 — CH2— OH CH2 = CH2 + H2O Ethyl alcohol Ethylene R — CH2 — CH2 — OH CH2 = CH — R + H2O Alcohol Alkene H2SO4 170C H2SO4 170C 19
  • 20. ‫څخه‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫اوبو‬ ‫د‬ ‫تعامل‬ ‫ایستلو‬ ( Dehydration of Alcohol ) ‫الس‬ ‫په‬ ‫ايتر‬ ‫کي‬ ‫نتيجه‬ ‫په‬ ‫شي‬ ‫ويستل‬ ‫اوبه‬ ‫يوماليکول‬ ‫څخه‬ ‫ماليکولونو‬ ‫دوو‬ ‫د‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫چيري‬ ‫که‬ ‫ر‬ ‫اځي‬ 2R — CH2 — OH R — CH2 — O — CH2 — R + H2O Alcohol Ether CH3 — CH2— OH + CH3— CH2 — O — CH2— CH3 + H2O CH3 — CH2— OH Diethyl Ether H2SO4 H2SO4 130 – 140C 130—140C 20
  • 21. ‫ایستلو‬ ‫اوبو‬ ‫د‬ ‫څخه‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫ليب‬ ‫په‬ ‫تعامل‬ Dehydration of ethanol in the lab Ethene gas Aluminium oxide Ethanol Water In the lab, dehydration of ethanol can be achieved by passing ethanol over a hot aluminium oxide catalyst. Ethene gas is collected by displacement. 21
  • 22. ‫اوکسيدیشن‬ ‫دالکولونو‬ (Oxidation of Alcohol) ‫که‬ ‫چیر‬ ‫ي‬ ‫وسوزول‬ ‫سره‬ ‫شدت‬ ‫په‬ ‫الکول‬ ‫شي‬ ‫په‬ ‫ډاي‬ ‫کاربن‬ ‫او‬ ‫اکسایډ‬ ‫بدلیږی‬ ‫انرژي‬ ‫او‬ ‫اوبو‬ 2CH3 — CH2 — CH2 — OH + 7O2 6CO2 + 8H2O + E ‫ضعیف‬ ‫تحمض‬ ‫که‬ ‫په‬ ‫لومړې‬ ‫وي‬ ‫الدیهاید‬ ‫او‬ ‫بدلیږي‬ ‫اسید‬ ‫بیا‬ ‫کیږی‬ ‫ترالسه‬ O CH3 — CH2 — OH + Cuo CH3 — C — H + Cu + H2O Aldehyde R — CH2 — COH + Cuo R — CH2 — COOH + Cu + H2O Acid 22
  • 23. ‫ایستر‬ ‫د‬ ‫جوړولو‬ ‫تعامل‬ (Esterification) ‫دالکولو‬ ‫تعامل‬ ‫تیزابو‬ ‫او‬ ‫په‬ ‫استریفیکیشن‬ ‫د‬ ‫نوم‬ ‫یادیږي‬ ‫شتون‬ ‫په‬ ‫دتیزابو‬ ‫تعامل‬ ‫دا‬ ‫کت‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫لست‬ ‫سره‬ ‫تر‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ‫هغوي‬ ‫د‬ ‫چي‬ ‫کیږي‬ ‫پایله‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫اوبه‬ ‫او‬ ‫استر‬ ‫جوړیږي‬ CH3 — CH2 — OH + CH3 — C — OH CH3 — C — O —CH3 — CH3 + H2O Alcohol Acid Methyl – Ethyl Esther O O H2SO4 23
  • 24. ‫استحصال‬ ‫الکولونو‬ ‫د‬ (Preparation of Alcohol) ‫د‬ ‫الکينونوهايدريشن‬ (Alkene Hydration) ‫دالکینونوهایدریشن‬ ‫د‬ ( H2SO4 ) ‫شتون‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫ترسره‬ ‫چي‬ ‫کیږي‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫السته‬ ‫الکولونه‬ ‫الکولودال‬ ‫د‬ ‫همدا‬ ‫چي‬ ‫راځي‬ ‫سته‬ ‫راوړلو‬ ‫اقتصادي‬ ‫البراتوار‬ ‫په‬ ‫ده‬ ‫الره‬ ‫کي‬ ‫کیږی‬ ‫ترسره‬ ‫میتود‬ ‫الندی‬ ‫په‬ ‫الکول‬ ‫ایتایل‬ . CH2 = CH2 + H2SO4 CH3 — CH2 — OSO3H Ethene Ethyl hydrogen sulfate CH3 — CH2 — OSO3H + H2O CH3 — CH2 — OH + H2SO4 Ethyl hydrogen sulfate Ethyl Alcohol CH2 = CH2 CH3 — CH2 — OH H2O (H2SO4) 24
  • 25. ‫الکایل‬ ‫د‬ ‫هالیدونو‬ ‫هایدروليز‬ (Hydrolysis of Alkyl halides) ‫دسودیم‬ ‫هالیدونه‬ ‫الکایل‬ ‫هایدرواکسایډ‬ ( NaoH ) ‫تعامل‬ ‫سره‬ ‫محلول‬ ‫بیز‬ ‫او‬ ‫له‬ ‫کوي‬ ‫پایله‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫السه‬ ‫تر‬ ‫الکولونه‬ ‫کیږي‬ R — CH2 — X + NaoH R — CH2 — OH + NaX CH3 — CH2 — Cl + NaoH CH3 — CH2 — OH + Nacl Ethyl Chloride Ethyl Alcohol ‫له‬ ‫اواوبو‬ ‫هالیدونو‬ ‫دالکایل‬ ‫الکول‬ ‫هم‬ ‫څخه‬ ‫تعامل‬ ‫السته‬ ‫راځي‬ R — OH + H2O R — OH + HCl CH3 — CH2 — Cl + H2O CH3 — CH2 — OH + HCl Ethyl Chloride Ethyl Alcohol 25
  • 26. ‫د‬ ‫الدیهایدونو‬ ‫کيتونو‬ ‫او‬ ‫ارجاع‬ (Reduction of Aldehyde & Ketone) ‫الدیهایدونو‬ ‫د‬ ‫ارجاع‬ ‫کیتونو‬ ‫او‬ ‫دنیکل‬ ( NI ) ‫شتون‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫ترسره‬ ‫کیږي‬ ‫پایله‬ ‫په‬ ‫الکول‬ ‫کي‬ ‫ترالسه‬ ‫کیږي‬ R — C — H + H2 R — CH2 — OH Primary Alcohol CH3 — CH2 — COH + H2 CH3 — CH2 — OH R — C — R + H2 R — CH — R Secondary Alcohol O o OH Ni Ni Ni 26
  • 27. ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫مهم‬ ‫استازي‬ ‫ميتانول‬  ‫دوني‬ ‫میتانول‬ ‫شههرت‬ ‫الکولو‬ ‫په‬ ‫تقطیهر‬ ‫د‬ ‫لرګهي‬ ‫دارچهه‬ ‫چهي‬ ‫لهري‬ ‫ال‬ ‫تهر‬ ‫کچهه‬ ‫پراخهه‬ ‫پهه‬ ‫څخهه‬ ‫سهه‬ ‫نو‬ ‫کیږي‬ ‫ځکه‬ ‫دوني‬ ‫کاربینول‬ ‫یا‬ ‫الکولو‬ ( Carbinol ) ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬  ‫کچه‬ ‫زیاته‬ ‫په‬ ‫مرکب‬ ‫دا‬ ‫ورځ‬ ‫نن‬ ‫صنعتي‬ ‫مختلیفو‬ ‫په‬ ‫ترالسه‬ ‫میتودونه‬ ‫کیږي‬  ‫یی‬ ‫درجه‬ ‫دغلیان‬ ( c ۶۵ ) ‫کی‬ ‫اوبو‬ ‫په‬ ‫نسبت‬ ‫هر‬ ‫اوپه‬ ‫ده‬ ‫حل‬ ‫د‬ ‫وړ‬ ‫کیدو‬ ‫دي‬  ‫بد‬ ‫لری‬ ‫بوی‬ ‫او‬ ‫لمبه‬ ‫شنه‬ ‫په‬ ‫سوځوي‬  ‫هر‬‫ه‬‫ډی‬ ‫هن‬‫ه‬‫ج‬ ‫هر‬‫ه‬‫زه‬ ‫هه‬‫ه‬‫ک‬ ‫دي‬ ( ml ۱۵-۲۰ ) ‫هوړل‬‫ه‬‫وخ‬ ‫هي‬‫ه‬‫ش‬ ‫هترګو‬‫ه‬‫دس‬ ‫هه‬‫ه‬‫اوک‬ ‫هدو‬‫ه‬‫ړندی‬ ‫د‬ ( ml ۳۰ ) ‫هوړل‬‫ه‬‫وخ‬ ‫هي‬‫ه‬‫ش‬ ‫ګرځي‬ ‫سبب‬ ‫دمړیني‬  ‫دانټي‬ ‫میتانول‬ ‫فریز‬ ‫مادې‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ، ‫توګه‬ ‫په‬ ‫توکو‬ ‫دسوند‬ ‫الوتکو‬ ‫دجټ‬ ‫م‬ ‫د‬ ‫درنګونو‬ ، ‫توګهه‬ ‫پهه‬ ‫حلل‬ ‫استحصال‬ ‫په‬ ‫اسید‬ ‫فورمیک‬ ‫او‬ ‫دالدیهاید‬ ‫او‬ ‫ګټه‬ ‫ترې‬ ‫کي‬ ‫اخیستل‬ ‫کیږي‬ 27
  • 28. ‫ایتایل‬ ‫الکول‬ ( Ethanol )  ‫ایتایل‬ ‫د‬ ‫انګورو‬ ‫د‬ ‫الکول‬ ‫شهرت‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫الکول‬ ‫قند‬ ‫د‬ ‫چي‬ ‫لري‬ ‫له‬ ‫حبوباتو‬ ‫د‬ ، ‫شیرې‬ ‫نشایس‬ ‫له‬ ‫ته‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫سکروز‬ ‫تخمر‬ ‫له‬ ( fermentation ) ‫ترالسه‬ ‫څخه‬ ‫کیږي‬  ‫الکول‬ ‫ایتایل‬ ‫خالص‬ ‫بې‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫ده‬ ‫مایع‬ ‫رنګه‬ 78c) ) ‫انجماد‬ ‫راځي‬ ‫ایشیدو‬ ‫یی‬ ‫درجه‬ ( 114c ) ‫او‬ ‫ده‬ ‫په‬ ‫هر‬ ‫اوبو‬ ‫په‬ ‫نسبت‬ ‫کي‬ ‫حل‬ ‫کیږي‬  ‫د‬ ‫څخه‬ ‫الکولو‬ ‫دایتایل‬ ‫عضوي‬،‫فریز‬ ‫انټي‬ ‫طبابت‬،‫توکو‬ ‫دسوند‬ ‫دالوتکو‬،‫جوړولو‬ ‫عطر‬، ‫محلل‬ ‫ک‬ ‫دانټی‬ ‫ي‬ ‫سپټیک‬ ‫مادې‬ ‫او‬ ‫جراحي‬ ‫عملیاتو‬ ‫جراحي‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫وسایلو‬ ‫تعقیم‬ ‫د‬ ‫کارول‬ ‫لپاره‬ ‫کیږي‬  ‫الکول‬ ‫ایتایل‬ ( (15-20% ‫په‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ‫دمشروباتو‬ ‫غیر‬ ‫اسالمي‬ ‫هیوادونو‬ ‫کي‬ ‫کارول‬ ‫دد‬ ‫کیږي‬  ‫الکولي‬ ‫مشروباتو‬ ‫فیصدي‬ ( 50% ) ‫ده‬ ‫فیصدي‬ ‫بیالبیل‬ ‫د‬ ‫چي‬ ‫له‬ ‫مختلیف‬ ‫مخي‬ ‫نومونه‬ ‫لري‬  ‫دعصبي‬ ‫یي‬ ‫اغیزې‬ ‫فزیکي‬ ‫په‬ ‫سیستم‬ ‫اغیزمن‬ ‫سره‬ ‫کیدو‬ ‫حسي‬ ‫بي‬ ‫د‬ ‫بدن‬ ‫د‬ ‫یي‬ ‫المل‬ ‫کیږي‬ ‫پ‬ ‫پایله‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫اخالقي‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫ټولنه‬، ‫زیاتوالي‬ ‫ټکانو‬ ‫دزړه‬ ،‫باوري‬ ‫بې‬ ‫ترمینځ‬ ‫کورني‬ ‫فساد‬ ‫رامینځ‬ ‫ته‬ ‫ا‬ ‫کول‬ ‫ډیرې‬ ‫و‬ ‫مهال‬ ‫مړیني‬ ‫د‬ ‫المل‬ ‫ګرځي‬ 28
  • 30. ‫مينتول‬ ‫الکول‬ ( Menthol ) • ‫له‬ ‫الکولونه‬ ‫سیکلیک‬ ‫دالي‬ ‫ډلي‬ ‫څخه‬ ‫دي‬ . • ‫ستني‬ ‫د‬ ‫کرستلونه‬ ‫رنګه‬ ‫سپین‬ ‫شان‬ ‫په‬ ‫چي‬ ‫دي‬ ‫کار‬ ‫کي‬ ‫ویکس‬ ‫او‬ ‫درملو‬ ‫په‬ ‫کیږی‬ ‫ول‬ . • ‫اوبوواچول‬ ‫ایشولو‬ ‫په‬ ‫یی‬ ‫څوکرستلونه‬ ‫که‬ ‫او‬ ‫سي‬ ‫بخارات‬ ‫پزي‬ ‫د‬ ‫یي‬ ‫له‬ ‫الري‬ ‫تنفس‬ ‫سردرد‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫زکام‬ ‫او‬ ‫انټي‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫لیري‬ ‫سپټیک‬ ‫استعمال‬ ‫هم‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ‫مادې‬ ‫یږي‬ 30
  • 31. ‫ایتلين‬ ‫ګالیکول‬ ( Ethylene Glycol ) • ‫اوکسیدیشن‬ ‫د‬ ‫ترالسه‬ ‫څخه‬ ‫ګاز‬ ‫دایتلین‬ ‫امله‬ ‫له‬ ‫کیږي‬ ‫نوځکه‬ ‫ایتلین‬ ‫د‬ ‫ګ‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫الیکول‬ ‫شهرت‬ ‫لري‬ • ‫بې‬ ‫یوه‬ ‫او‬ ‫غلیظه‬ ‫رنګه‬ ‫تیل‬ ‫د‬ ‫درجه‬ ‫دغلیان‬ ‫ده‬ ‫مایع‬ ‫څیر‬ ‫په‬ ‫یي‬ ( 198C ) ‫دانجماد‬ ‫او‬ ‫درجه‬ ‫یي‬ ( -4C ) ‫ده‬ • ‫دټیټي‬ ‫انجماد‬ ‫په‬ ‫امله‬ ‫له‬ ‫درجې‬ ‫جاتو‬ ‫عراده‬ ‫یخ‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫ضد‬ ‫مادې‬ ‫کارول‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ • ‫فریز‬ ‫انټي‬ ‫د‬ ( Antifreeze ) ‫نوم‬ ‫په‬ ( 60% ) ‫محلول‬ ‫یي‬ ‫بازار‬ ‫کي‬ ‫پلورل‬ ‫کیږي‬ 31
  • 32. ‫ګلسرین‬ ( (Glycerine • ‫درې‬ ‫د‬ ‫قیمته‬ ‫ډلي‬ ‫له‬ ‫الکولو‬ ‫څخه‬ ‫شحمیاتو‬ ‫د‬ ‫دي‬ ‫جوړښت‬ ‫په‬ ‫کي‬ ‫په‬ ‫طبعي‬ ‫حالت‬ ‫کي‬ ‫شتون‬ ‫ل‬ ‫ري‬ • ‫معمولي‬ ‫نوم‬ ‫سوداګریز‬ ‫او‬ ‫یي‬ ‫ګلسیرین‬ ( Glycerine ) ‫خوږوالي‬ ‫د‬ ‫چي‬ ‫دي‬ ‫اخیستل‬ ‫څخه‬ ‫دي‬ ‫شوي‬ • ‫درڼې‬ ‫شرایطوکي‬ ‫عادي‬ ‫په‬ ‫حالت‬ ‫په‬ ‫مایع‬ ‫لري‬ ‫خوند‬ ‫اوخوږ‬ ‫دي‬ ‫کي‬ • ‫دغلیان‬ ‫درجه‬ ‫یي‬ ( 290C ) ‫نسبت‬ ‫هر‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫ده‬ ‫اوبو‬ ‫په‬ ‫حل‬ ‫کیږي‬ • ‫په‬ ‫کریمونو‬ ‫د‬ ‫ساتلو‬ ‫لوازمونمجن‬ ‫دسنګار‬،‫جوړولو‬ ‫نرم‬ ‫د‬ ‫پوستکی‬ ‫د‬ ، ‫ساتلو‬ ‫صابونونو‬ ‫په‬ ‫ا‬ ‫وطبابت‬ ‫کي‬ ‫ګلسیرین‬ ‫دنایترو‬ ‫ضد‬ ‫حملې‬ ‫د‬ ‫زړه‬ ‫د‬ ‫نامه‬ ‫په‬ ‫درملو‬ ‫کي‬ ‫اخیستل‬ ‫تري‬ ‫ګټه‬ ‫کیږي‬ 32
  • 33. ‫فنول‬ ( Phenol )  ‫فینول‬ ‫کرستال‬ ‫ي‬ ‫ده‬ ‫ماده‬ ‫د‬ ‫چي‬ ‫ویلي‬ ‫درجه‬ ‫کیدو‬ ‫یي‬ ( 43C ) ‫درجه‬ ‫دغلیان‬ ‫او‬ ‫یي‬ ( 181C ) ‫ده‬  ‫طبابت‬ ‫په‬ ‫انټي‬ ‫دلومړي‬ ‫کي‬ ‫کارول‬ ‫توګه‬ ‫په‬ ‫بوتیک‬ ‫کیږي‬ .  ‫فنول‬ ‫یورین‬ ‫په‬ ‫اوحیواناتو‬ ‫دانسانانو‬ ‫کي‬ ‫شتون‬ ‫لري‬ ‫ځکه‬ ‫اسیدونه‬ ‫امینو‬ ‫پروتینی‬ ‫حلقه‬ ‫بنزین‬ ‫لري‬ ‫د‬ ‫کي‬ ‫اورګانیزم‬ ‫تجزیی‬ ‫فنول‬ ‫امله‬ ‫له‬ ‫تولیدوي‬  ‫فنول‬ ‫کچه‬ ‫پراخه‬ ‫په‬ ،‫درملو‬ ،‫موادو‬ ‫میري‬ ‫پولی‬ ‫دپالستیکی‬ ‫او‬ ‫رنګونو‬ ‫چاودی‬ ‫دونکو‬ ‫کي‬ ‫تولید‬ ‫په‬ ‫توکو‬ ‫کارول‬ ‫کچه‬ ‫پراخه‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ 33
  • 34. ‫باندي‬ ‫صحت‬ ‫پر‬ ‫اغيزې‬ ‫الکولو‬ ‫د‬ ‫سرطان‬ • ‫او‬ ‫خولې‬ ‫د‬ ‫ستوني‬ ‫سرطان‬ • ‫د‬ ‫ینې‬ ‫سرطان‬ ‫نارغي‬ ‫زړه‬ ‫د‬ • ‫حمله‬ ‫زړه‬ ‫د‬ • ‫زیاتوالي‬ ‫ټکان‬ ‫د‬ ‫زړه‬ ‫د‬ 34