SlideShare a Scribd company logo
PRECISE COLOR
COMMUNICATION
ચોક્કવ COLOR કોમ્યુનનકેળન

(Gujarati Edition)

યં ગ નનમંત્રણ- ધાયણાથી ઇન્સ્ટ્રુભેન્સ્ટ્ટેળન સુઘી
્
યં ગ નલળેની ભાહશતી.
યં ગ દ્વાયા નલળે઴ ભાહશતી.
કોઇ઩ણ ઩માાલયણભાં,
યં ગો ધ્માન આક઴ે છે .
અનંત યં ગો લવે છે આ઩ણા યોજજંદા જીલનભાં આ઩ણી

આવ઩ાવ આ઩ણે યં ગોને નલળે઴ ઘ્માન નથી આ઩તા. ઩યં ત ુ
તે આ઩ણા દૈ નનક જીલનભાં ભ ૂનભકાઓની નલળા઱ શ્રેણી ધયાલે
છે : તે ભાત્ર

આ઩ણા રલાદ, ખોયાક અને અન્સ્ટ્મ ખયીદી ઩ય

અવય કયતુ ં નથી, ઩ણ એક વ્મક્તત ના ચશેયા નો યં ગ તે
વ્મક્તત ના આયોગ્મ નલળે આ઩ણને જણાલી ળકે છે .

યં ગો આ઩ણને ખ ૂફ અવય કયે છે અને તેભનુ ં ભશત્લ લધતુ ં યશે

છે . ઩ણ તેભ છતાં, યં ગો અને તેના નનમંત્રણ ભાટેન ુ ં આ઩ણુ ં
જ્ઞાન, ઉત્઩ાદન યં ગ નક્કી કયલા, અથલા યં ગો વંરગ્ન

બફઝનેવ વ્મલશાયો, નલનલધ વભરમાઓ ભાટે ઘણી લાય
અ઩ુયતુ ં છે . ચુકાદો ઘણી લખત એક વ્મક્તતની નજય અથલા

અનુબલ અનુવાય કયલાભાં આલે છે , અને દયે કની દૃષ્ટટ એક

વયખો ચોક્કવ યં ગ* નનમંનત્રત કયલા ભાટે અળક્ય છે . એક
વ્મક્તત ફીજી વ્મક્તતને યં ગનુ ં વં઩ ૂણાત: લણાન કયી ળકે, અને
ફીજી વ્મક્તત તે લણાન મુજફ હફહુ તે યં ગ ચોકવાઈ઩ ૂલાક
ુ
ફનાલી ળકે, એલો કોઈ યરતો, કોઈ ઉ઩ામ, કોઈ કીભીમો છે ?

કેટરા ફધા ઉદ્યોગ ક્ષેત્રો અને અભ્માવ લચ્ચે યં ગ-વંચાય

વય઱ કેલી યીતે કયી ળકામ? ર઩ટટત: આ઩ણને યં ગ નલળે લધુ
ભાહશતી અને જ્ઞાનની જરૂય છે .

* આ ઩ુક્રતકાભાં એક ઩દાથા નો યં ગ એજ યં ગ ના વંદબા
તયીકે ઉ઩મોગ કયલાભાં આલળે.
નલ઴મ લરત ુ

ળા ભાટે વપયજન રાર દે ખામ છે ?

• • •• • • • • • • • • • •• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 4

ભનુટમ ચોક્કવ તયં ગરંફાઇ ને યં ગ તયીકે જોઈ ળકે છે • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 6
આ વપયજન નો યં ગ કમો છે ? • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 8
યં ગ ભીટય યં ગો ને ભા઩લાનુ ં કાભ વય઱ ફનાલે છે . • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 10
કેટરાક યં ગભા઩ જોલા ચારો • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 12
યં ગ ભીટય નાનાભાં નાનો તપાલત ચોકવાઈ ઩ ૂલાક જણાલે છે • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 14
આંખે જુઓ તો વયખા જ રાગે ઩ણ યં ગ ભીટય થકી નાનો વયખો તપાલત નનદે ળ કયી
ળકામ છે • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 16
લારતલભાં તે જ યં ગ છે , છતાં ઩ણ તે અરગ દે ખામ છે . ળા ભાટે ? •• • • • • • • • • • • • • • • • • 18
ર઩ેતરોપોટોભીટય આ વભરમાઓ વય઱તાથી અને ઝડ઩થી ઉકેરે છે •• • • • • • • • • • • • • 20
ચારો યં ગોનો અભ્માવ કયીએ.
આ઩ણી આવ઩ાવ જોઈએ ત્માયે નલનલધ યં ગો વય઱તાથી દૃશ્મભાન છે . આ઩ણે દૈ નનક જીલનભાં અનંત
નલનલધ યં ગો દ્વાયા ઘેયામેરા છીમે. જો કે, રંફાઈ અથલા લજનની જેભ, જો ચોક્કવ યં ગ શુ ં છે તે

઩ ૂછલાભાં આલે, ત્માયે દયે ક વ્મક્તત એ જ યીતે તે વ્મતત કયળે કે કેભ તે ક઱વુ ં અળક્ય છે , યં ગ ભા઩લા
ભાટે કોઈ બૌનતક ઩ામો કે રકેર નથી. આ઩ણે લાદ઱ી વમુદ્રભાં અથલા લાદ઱ી આકાળભાં કશીએ છીમે,
તો તેભના યં ગ વંલેદનળીરતા અને ભ ૂતકા઱ના અનુબલો અરગ છે કાયણ કે, ઉદાશયણ તયીકે, દયે ક

વ્મક્તત, વ્મક્તતગત યીતે નલનલધ, ઩ણ, અરગ અરગ લાદ઱ી યં ગોની કલ્઩ના કયળે. આ એક યં ગ
વાથેની મુશ્કેરી છે . આ઩ણે ઩ણ આ વ્મલરથા નથી વભજી ળકમા. યં ગોને રગતી વાભાન્સ્ટ્મ ઘટના
જેભ કે ળા ભાટે વપયજન રાર દે ખામ છે ? આ નલબાગ યં ગો નલળે ભશત્લ઩ ૂણા અને ઉ઩મોગી
જાણકાયી લણાલે છે
ળા ભાટે વપયજન રાર દે ખામ છે ?
પ્રકાળ નશી, યં ગ નશી. ઩દાથા ઩યનો યં ગ વભજલા ભાટે આ઩ણે
પ્રકાળ, દ્રષ્ટટ અને ઩દાથા ત્રણ ઘટકો ની જરૂય છે .

Visible
light

અંધાયાભાં આ઩ણને યં ગની ખફય નથી ઩ડતી. જો આ઩ણે આ઩ણી આંખો ફંધ કયીએ તો આ઩ણે
઩દાથો ના યં ગ જોઈ ળકતા નથી, અને કોઈ ઩દાથા જ ન શોમ, તો તેનો યં ગ અક્રતત્લભાં નથી.
પ્રકાળ, દ્રષ્ટટ, અને ઩દાથા એકવાથે શાજય ન શોમ તો, આ઩ણે યં ગ જોઈ ળકતા નથી. તો ઩છી આ઩ણે
કેલી યીતે કશી ળકીએ કે રાર વપયજન અને ઩ી઱ા રંબુ ના યં ગ લચ્ચે શુ ં તપાલત છે ?
ભનુટમ ચોક્કવ તયં ગરંફાઇ ને યં ગો તયીકે જોઈ ળકે છે .

Wavelength
(m)

Broadcasting

Shortwave
102

1

FM
Television
Radar

10-2

10-4

Infrared

10-6

Visible light
Ultraviolet

8

10

10-10

X-rays

Wavelength(nm)
10-12

780

- rays
Rad

700

1
-4

10

Cosmic rays

Orange
600

Visible
light

Yellow
Green
Blue

•ઇરેતરોભેગ્નેહટક લણા઩ટ.

500

Indigo
Violet

6

400
380
જો આ઩ણે પ્રકાળને તેની નલનલધ તયં ગરંફાઇભાં અરગ ઩ાડીએ, તો એક ર઩ેતરભ ફની જામ.
઩છી આ઩ણે નલનલધ તીવ્રતાભાં પ્રકાળની તયં ગરંફાઇના અરગ અરગ નભશ્રણ દ્વાયા નલનલધ
યં ગો ફનાલી ળકીએ
આ઩ણે જાણીએ છીમે કે સ ૂમા પ્રકાળ એક નપ્રઝભ ભાંથી ઩વાય થામ તો આ઩ણને વપ્તયં ગી ભેધઘનુ઴
યં ગ નલતયણ ભ઱ે . આ ઘટનાની ળોધ, ગુરુત્લાક઴ાણની ળોધ કયલાલા઱ા આઇઝેક ન્સ્ટ્ય ૂટન દ્વાયા જ
કયલાભાં આલી શતી. વપ્તયં ગી ભેધઘનુ઴ યં ગો ની આ યં ગો઱ી ને એક ર઩ેતરભ કશેલામ છે ;
પ્રકાળભાંથી ર઩ેતરભ ઉત્઩ન્ન કયવુ તેને ર઩ેતરર ડીર઩ઝાન કશેલાભાં આલે છે . ચોક્કવ તયં ગરંફાઇ
ભાનલ-આંખ ભાં યે હટના ઉત્તેજીત કયલાના કાયણે ભાનલ-આંખ ર઩ેતરભ જોઈ ળકે છે . આ ર઩ેતરભભાં
પ્રકાળની નલનલધ તયં ગરંફાઇ *1 અનુવાય ક્રભભાં રાર, નાયં ગી, ઩ી઱ો, રીરો, લાદ઱ી, ગ઱ી અને
ૂ
લામોરેટ ગોઠલામ છે ; રાર વૌથી રાંફી તયં ગરંફાઇના પ્રદે ળભાં, અને લામોરેટ ટંકી
તયં ગરંફાઈના પ્રદે ળભાં જોલાભાં આલે છે . જે પ્રકાળ ભાનલ-આંખ જોઈ ળકે છે તે પ્રદે ળ દૃશ્મભાન
પ્રકાળ પ્રદે ળ કશેલામ છે . જો તયં ગરંફાઇ રાર થી લધુ (ઇન્સ્ટ્રાયે ડ) કે લામોરેટ થી ઓછી (અલ્રા
લામોરેટ) શોમ તો દૃશ્મભાન પ્રકાળ પ્રદે ળ ની ફશાય નીક઱ી જલામ છે . આ ફન્ને પ્રદે ળોને ભાનલઆંખ જોઈ ળકતી નથી.
પ્રકાળ નલનલધ ઇરેતરોભેગ્નેહટક ભોજાઓનો ભાત્ર એક બાગ છે . ઇરેતરોભેગ્નેહટક લણા઩ટ ઘણા શજાય
ૂ
હકરોભીટય તયં ગરંફાઇ લીજ અને યે હડમો તયં ગો થી ભાંડી ને ટંકી તયં ગરંફાઇના ગાભા હકયણો ()
ૃ શ્મભાન પ્રદે ળ પ્રકાળ ભાંનો ભાત્ર ખ ૂફ જ નાનો બાગ
વાથે અત્મંત વ્મા઩ક શ્રેણી આલયી રે છે . આ દ
છે : આળયે 380 થી 780nm*2. ઩દાથા ઩યથી પ્રનતબફંબફત પ્રકાળ કે જેને આ઩ણે યં ગ તયીકે
ઓ઱ખીએ છે . (ભાનલવજિત ભોનોક્રોભેહટક પ્રકાળના અ઩લાદ વાથે) તે દૃશ્મભાન પ્રદે ળ નલરતાય
ભાંથી નલનલધ તયં ગરંફાઇઓનુ ં એક નભશ્રણ છે .
*1 તયં ગરંફાઇ: પ્રકાળ તયં ગ રાક્ષબણકતાઓ ધયાલે છે ;

તયં ગરંફાઇ એટરે ફે ઩ાડોળી ભોજાઓ લચ્ચેન ુ અંતય - ઩ીક ટુ ઩ીક.

Wavelength

*2nm(nanometer): પ્રકાળની તયં ગરંફાઇની ચચાા થામ
છે ત્માયે અલાયનલાય ઉ઩મોગ ભા઩નું એકભ; m
(ભાઈક્રોભીટય)નો ઩ણ ઘણીલાય ઉ઩મોગ થામ છે .
1nm =10-9m =10-6mm =10-3 m
m = 10-6m = 10-3 mm = 10-3 nm

•સ ૂમા પ્રકાળ શલાભાં પાઇન ઩ાણીના ટી઩ા જેલા

નપ્રઝભ ભાંથી ઩વાય થઈને વપ્તયં ગી ભેધઘનુ઴
યં ગભાં ઩યીણભે છે .
.
આ વપયજન નો યં ગ કમો છે ?
રાર!

શમ્ભ બડક
રાર.

હુ ં હકયભજી
કહુ છુ.
તેજરલી રાર.
યં ગ અબબવ્મક્તત ઘણી લખત દવ જુદા જુદા રોકો ભાટે દવ નલનલધ યં ગો છે .

"યં ગ નાભાંકયણ" ખ ૂફ જ મુશ્કેર ફાફત છે .
જો તભે ચાય જુદા જુદા રોકોને એક જ વપયજન દળાાલો,
તો તભને ચાય જુદા જુદા જલાફો અચ ૂક ભ઱ળે.
યં ગ દ્રષ્ટટ-પ્રક્રીમા એ એક આત્ભરક્ષી-અથઘટન ની ફાફત છે . નલનલધ રોકો એકજ ઩દાથા (આ હકરવાભાં, એક
ા
વપયજન) જોતા શોમ તો ઩ણ, તેઓ ચોક્કવ વંદબો અને અનુબલો ઩ય ફશો઱ા પ્રભાણભાં નલનલધ ળબ્દો ભાં નલનલધયીતે
યં ગ વ્મતત કયળે. કોઇ ચોક્કવ યં ગ-લણાન, યં ગ વ્મતત કયલાની યીતો ભાં નલળા઱ નલનલધતા છે અને તેથી અત્મંત
મુશ્કેર અને અર઩ટટ છે . જો આ઩ણે "ફનનંગ રાર" તયીકે કોઈને વપયજન ના યં ગનુ ં લણાન કયીએ, તો કોઈ ફયાફય
એજ યં ગ પયી ફનાલી આ઩ણી વભક્ષ યજુ કયલાની અ઩ેક્ષા યાખી ળકીએ? યં ગોની ભૌબખક અબબવ્મક્તત ફહુ જટીર અને
મુશ્કેર છે . યં ગો ચોક્કવ યીતે વ્મતત કયામ અને કોઈને ઩ણ વભજાલી ળકામ એલી કોઈ ઩દ્ધનત શોમતો યં ગ વંચાય ફને
ખ ૂફ જ વય઱, વય઱ અને ચોક્કવ, આલી ચોક્કવ યં ગ વંચાય ઩દ્ધનતથી જ યં ગ-વંફનં ધત વભરમાઓ દૂ ય કયી ળકામ.
ળબ્દો કેટરી શદે યં ગ વ્મતત કયી ળકે છે ?
વાભાન્સ્ટ્મ યં ગ નાભો અને વ્મલક્રથત યં ગ નાભો
ે
વ્મતત યં ગો ભાટે ના ળબ્દો શંભળા લખત વાથે ફદરામ છે . આ઩ણે શભણાં ઩ ૂયતુ,ં રાર નલળે આ઩ણે લાત કયી યહ્યા
ં
શતાં, ભાત્ર થોડા ઉલ્રેખ "vermillion નવંદૂયી", "યવ-નવંદૂયી", "હકયભજી", "ગુરાફ", "રરોફેયી", અને "કસુફી,". આ
વાભાન્સ્ટ્મ યં ગના નાભો કશેલાભાં આલે છે . જો યં ગનુ ં નલશ્રે઴ણ કયીએ અને જેભ કે "હપક્કો", "તેજરલી" અને "ગશેયો"
તયીકે નલળે઴ણો ઉભેયીને, આ઩ણે થોડા લધુ ચોક્કવ઩ણે યં ગ લણન કયી ળકીએ છીએ. જેભ કે ફાજુના ઩ ૃટઠ ઩ય
ા
ભાણવ દ્વાયા ઉ઩મોગભાં રેલાતા "તેજરલી રાર" એ એક ચોક્કવ યં ગનુ ં વ્મલક્રથત નાભ કશેલાભાં આલે છે . યં ગ
લણાન કયલા ભાટે, જેભ કે નલનલધ ઩વંદગી શોલા છતાં, પતત "હકયભજી" અથલા "તેજરલી રાર" વાંબ઱ીને નલનલધ
રોકો શજુ ઩ણ અરગ અરગ યીતે આલી અબબવ્મક્તતઓનુ ં અથાઘટન કયળે. યં ગોની ભૌબખક અબબવ્મક્તત શજુ ઩ણ
઩ ૂયતી ચોક્કવ નથી તો ઩છી યં ગોની ગેયવભજ થલાની ળક્યતા ટા઱લા ભાટે યં ગોની અબબવ્મક્તત કેલી યીતે કયલી
જોઈએ?

આ઩ણે રંફાઈ ભા઩લા ભાટે
ભા઩઩ટ્ટી અને લજન ભા઩લા
ભાટે લજનકાંટાનો ઉ઩મોગ
કયીએ છીએ. તો ઩છી યં ગ
ભા઩લા ભાટે કં ઈ નથી?
યં ગ ભીટય યં ગો વય઱ ફનાલે છે ..
યં ગ ભીટય લા઩યીને, આ઩ણે દયે ક યં ગ ભાટે તયત ઩હયણાભો ભે઱લી ળકીએ છીએ.

જો આ઩ણે વપયજન નો યં ગ ભા઩ીએ, તો

આ઩ણને નીચેના ઩હયણાભો તાત્કારીક ભ઱ે

Lab color space
L = 43.31
a= 47.63
b= 14.12

(ભોટા બાગે Lab લ઩યાળ ભાં છે .)

LCh color space
L * = 43.31
C * = 49.68
h * = 16.05

XYZ (Yxy) color space
Y = 13.37
x = 0.4832
y = 0.3045

(આ Yxy એકભ યં ગ તપાલતો
વભજલા ભાટે વય઱ નથી.)
ચારો કેટરાક યં ગ એકભો જોઈએ.
Lab color space
Lab યં ગ એકભ (CIELAB તયીકે ઩ણ ઓ઱ખામ છે ) શારભાં વૌથી રોકનપ્રમ યં ગ એકભો ઩ૈકી એક છે ઑબ્જેતટ યં ગ
ભા઩લા એનો વ્મા઩ક યીતે ફધા ક્ષેત્રો ભાં ઉ઩મોગ થામ છે . તે મ ૂ઱ યં ગ એકભ Yxy મુખ્મ વભરમાઓ ઘટાડલા ભાટે વને
1976 ભાં CIE દ્વાયા વ્માખ્માનમત વભાન યં ગ એકભો ઩ૈકી એક છે . Yxy એકભો યં ગ તપાલત ભાટે અન ૂકુ ઱ ન શતા. CIELAB

ે
ભાં L Lightness (Light / Dark) સ ૂચલે છે . અને a અને b કરય chromaticity કોઓહડિનટ્વ છે . આકૃનત 6 a, b યે ખાકૃનત
ફતાલે છે .
આ ડામાગ્રાભ ભાં, a અને b યં ગ
હદળાઓ સ ૂચલે છે : -a રીરી હદળા
અને +a રાર હદળાભાં છે , +b
઩ી઱ી હદળા અને -b
લાદ઱ી
હદળાભાં છે . આ કે ન્સ્ટ્દ્ર લણાશીન છે ;
જેભ a અને b હકંભતો લધાયો
અને બફંદુ કે ન્સ્ટ્દ્ર ભાંથી દૂ ય જામ, તેભ
તેભ , યં ગ ઘટાળ લધે છે આકૃનત 8
એ ઘન યં ગ ભાટે Lab યં ગ
એકભ દડો આકૃનત 6 કોઈ ચોક્કવ
L હકંભત રઈ ને દડાની એક
રરાઈવ ફતાલે છે

વ્મ
તત
ક
યી
ળ
કા
મ
છે
.

આ઩ણે

વપયજન ભા઩ીએ તો
Lab ની નીચેની હકંભતો
મુજફ રખામ :

L* = 43.31
a* = 47.63
b= 14.12

Figure 7:
Part of L*a*b chromaticity diagram
(Lightness vs. Saturation)

આ હકંભતો શું યં ગ સ ૂચલે છે તે જોલા ભાટે , પ્રથભ
a અને b હકંભતો (a=+47,63, b=+14.12)
નું ઩ોઈંટ આકૃનત 6 ભાં યે ખાંહકત કયીએ. જે
વપયજન નો યં ગ ફતાલે છે . આકૃનત 7 ભાં આ
ડામાગ્રાભ ઩ય, વપયજન ના Lightness છે
(L=43.31) નક્કી કયી ળકામ છે . રાર યં ગ વાથે
આફેહફ યં ગ: આ વપયજન ના યં ગ આભ CIELAB
ૂ
વ્મતત કયી ળકામ છે
આકૃનત 8: ઘન યં ગ ભાટે

Lab એકભ દડો, (CIELAB SPHERE)

વપેદ

+L

઩ી઱ો

+b

+a

રીરો

રાર

લાદ઱ી

કા઱ો

5
9
LChh color space
Figure 9:
Portion of a, b chromaticity diagram of Figure-6

L*C*h યં ગ એકભ અને L*a*b* યં ગ એકભ વયખી જ

ે
આકૃનત લા઩યે છે , ઩યં ત ુ રંફચોયવ કોઓહડિનટ્વ ના
ે
ફદરે ન઱ાકાય કોઓહડિનટ્વ ઉ઩મોગ કયે છે . આ યં ગ

એકભ, L* Lightness સ ૂચલે છે અને તેની હકંભત
L*a*b* ના L* જેટરી છે C* અને h તે અનુક્રભે ક્રોભા

અને હ્યુ કોણ છે . C* ની હકંભત કે ન્સ્ટ્દ્ર ખાતે 0 છે અને

કે ન્સ્ટ્દ્ર થી દુ યીના અંતય મુજફ લધે છે . હ્યુ કોણ + a*
axis

વાભે થતા કોણ પ્રભાણે વ્માખ્માનમત કયલાભાં

આલે છે અને હડગ્રીભાં વ્મતત કયલાભાં આલે છે ; 0° at

+a* axis (રાર), 90° at +b* (઩ી઱ા), 180° at -a*
(રીરી), અને 270° at -b*

(લાદ઱ી). જો આ઩ણે

વપયજન ભા઩લા CIELCH રઈએ તો ઩હયણાભો નીચે
પ્રભાણે ભ઱ે છે

L* = 43.31
c* = 49.68
h= 16.5

Chroma and lightness
યં ગ ભીટય ઝંણા – ઝંણા યં ગ તપાલતની જાણ
વંખ્માત્ભક હકંભતો ભાયપતે દળાાલે છે .
વંખ્માત્ભક હકંભતો તપાલત દળાાલે છે .

વપયજન 1

નાના-નાના યં ગ તપાલતો, યં ગ લા઩યનાય ભાટે
વૌથી ભોટો ભાથાનો દુ ખાલો છે . ઩યં ત ુ યં ગ ભીટય
વાથે, ઝીણો યં ગ તપાલત વંખ્માની દ્રષ્ટટએ વ્મતત
કયી અને વય઱તાથી વભજી ળકામ છે . ચારો
આ઩ણે Lab અને LCh નો ઉ઩મોગ ફે
વપયજનો લચ્ચે યં ગ તપાલત જોલા ભાટે કયીએ
Apple1’s color (L=43.31, a=+47.63, b=+14.12)
Apple1 ને standard ભાનીને, જો આ઩ણે Apple2’s
color (L=47.34, a=+44.58, b=+15.16) પ્રભાણે
જો તપાલત ગણીએ, તો આ઩ણે નીચે પ્રદનળિત
઩હયણાભો ભે઱લીએ. (તપાલત આકૃનત 11) તપાલત
વભજલા ભાટે Lab યં ગ એકભો ફહુજ વય઱ છે .
જે ગ્રાપ ઩ય ફતાલલાભાં આલે છે

વપયજન 2

A: Lab color difference

B: LCh color difference

L= +4.03
a= -3.05

L= +4.03
C= -2.59

b= +1.04

H= +1.92

E= 5.16

E= 5.16

Lab યં ગ એકભ યં ગ તપાલત એક વંખ્માત્ભક હકંભત તયીકે
વ્મતત કયી ળકામ છે , Eab, યં ગ તપાલત કે ટરો છે તે સ ૂચલે
છે , ઩યં ત ુ કે લી યીતે યં ગો અરગ અરગ છે . તેની જાણ Eab
કયલા અવભથા છે . Eab નીચેના વભીકયણ દ્વાયા વ્માખ્માનમત
કયલાભાં આલે છે .

આકૃનત :11
Lab યં ગ
એકભભાં યં ગ તપાલત

2

2

2

Eab= (L) +(a) +(b)

White

Yellow
Green
Re
d
Blue

આ઩ણે હકંભતો મ ૂકી L=+4.03,a=-3.05 અને b=+1.04
ઉ઩યના વભીકયણ ભાં મુકીએ તોEab=5.16 ભ઱ે . ફે
વપયજન લચ્ચે યં ગ તપાલત ભા઩લા જો LCh યં ગ એકભ
રઈએ તો, આ઩ણને ઉ઩ય પ્રદળાન ભાં ફતાવ્મા પ્રભાણે
઩હયણાભો ભ઱ે . અશં L ની હકંભત વયખી જ છે જે Lab
યં ગ એકભભાં છે . C=-2.59 વપયજન-2 નો યં ગ ઓછો વંત ૃપ્ત
છે (ડર છે ) એવુ ં સ ૂચલે છે .H (વભીકયણ દ્વાયા વ્માખ્માનમત)
Hab=(E)2-(L)2-(C)2 = +1.92, છે જે, જો આ઩ણે
આકૃનત 12 જોઈએ, તો વપયજન-2 યં ગ +b axis ની લધુ
નજીક છે અને તેથી લધુ ઩ી઱ો છે , એભ કશી અને જોઈ ળકામ.
• "" (ડેલ્ટા) તપાલત સ ૂચલે છે

A: Target color
B: Specimen color
BLACK A':
Target color at the same lightness as
specimen color
આકૃનત 12: a, b યે ખાકૃનત બાગ

“ળબ્દો” નંફયો જેટરા ચોક્કવ
નથી શોતા, તેભ છતાં આ઩ણે યં ગ
તપાલત લણાન કયલા ભાટે ળબ્દો
લા઩યી ળકીએ છીએ. આકૃનત 13,
Lightness Chroma અને તપાલતો
લણાન કયલા ભાટે લ઩યામ
આકૃનતભાં ફતાવ્મા પ્રભાણે યં ગ
તપાલત હદળા દળાાલે છે , જ્માયે
લધાયાની સુધાયક ભાહશતી (વશેજ,
ખ ૂફ લગેયે) ભાટે લ઩યામ છે ,
વપયજન 2 એ વપયજન 1 કયતા
Pale (હપક્કો) કશેલામ, ઩ણ
Chroma તપાલત નશીલત શોલાને
કાયણે,
એભ કશી ળકામ કે
વપયજન 2 વશેજ Pale (હપક્કો) છે .

આકૃનત :11
chroma અને lightness ભાં લણાન
તપાલતની ળયતો
એક વયખા દે ખાતા યં ગોને જ્માયે યં ગ-ભીટયથી
ભા઩લા ભાં આલે તો વશજ તપાલતો ધ્માનભાં
આલે છે .
એક વયખા દે ખાતા યં ગ, દા.ત.: ફે વપયજન જ્માયે યં ગ-ભીટય થી ભા઩લા ભાં આલે તો, ઝીણા
નલગતલાય તપાલતો ઘ્માનભાં આલે છે . લધુભા યં ગ-ભીટય વંખ્માત્ભક યીતે તપાલત અને તુરના
વ્મતત કયે છે કેટરાક કાયણોવય ઉત્઩ાદન નો યં ગ ખોટો શોલા છતાં જાણ ફાય યલાના કયતા,
઩હયણાભે ગ્રાશક પહયમાદ કયે એવુ ં ફની ળકે. આલી ભુરોથી ભાત્ર લેચાણ નલબાગ કે નનભાાણ નલબાગ
ને જ નુકવાન થામ એવુ ન ભાનવુ, કાયણ કે વભગ્ર કં઩નીની ળાખ/બ્રાંડને આલા યીજેતળનથી
શાની ઩શંચે છે . યં ગ નનમંત્રણ આલી વભરમાઓ યોકલાભાં ખ ૂફ જ ભશત્લ઩ ૂણા ભ ૂનભકા બજલે છે .
મુહદ્રત વાભગ્રી યં ગ નનમંત્રણ

L*= -0.32
a*= -0.01
b* = +0.70
E* = 0.77

L= -0.32
a= -0.01
b= 0.70
Eab= 0.77

કા઩ડ યં ગ નનમંત્રણ

L= +0.11
a= -0.06
b= +0.13
E= 0.18

L= 0.11
a= -0.06
b= 0.13
Eab = 0.18

પ્રાષ્રટક ઉત્઩ાદનો યં ગ નનમંત્રણ

L* = -0.08
a*= -0.02
b*= +0.13
E*= 0.15
ભા઩ બફંદુ સ ૂચલે છે .

L= -0.08
a= -0.02
b= 0.13
Eab = 0.15
યં ગ ભીટય ભદદથી ગુણલત્તા નનમંત્રણ : એક ઉદાશયણ
ચારો આ઩ણે જોઈએ કે યં ગ-ભીટય કેટરી ભદદ કયે છે યં ગ નનમંત્રણ ભાટે .
કં઩ની K પ્રારટીક ઩ાટા ઉત્઩ાદક છે , તેને કં઩ની B ઩ાવેથી ઓડાય ભ઱ે છે . કં઩ની B આલા જ ઩ાટાવ
કં઩ની K વીલામ ફીજા નાના ઉત્઩ાદકોને ઩ણ ઓડાય આ઩ે છે .
કં઩ની K ફુર-ટાઈભ કુળ઱ ઇન્સ્ટ્ર઩ેકટયોનો રટાપ યાખીને પ્રોડકળન રાઈનનુ ં 100% નનમંત્રણ
ભાનલ આંખથી કયે છે . કુળ઱ ઇન્સ્ટ્ર઩ેકટયો યં ગ- રટેન્સ્ટ્ડાડાવના આધાયે ભાર OK/Not OK એભ નક્કી
કયે છે . વાભાન્સ્ટ્મ ભાણવનુ ં આ કાભ નશી – કુળ઱તા અને અનુબલની આ લાત છે .આ પ્રકાયના
કુળ઱ ભાણવો ઩ણ ઓછા ભ઱ે . લ઱ી આખો હદલવ 24 કરાક આવુ ં કાભ કયી ન ળકામ. લ઱ી
ઇન્સ્ટ્ર઩ેકટયની લમ, ભાનનવક ળાયીહયક ઩હયક્રથનત ઩ણ વક્ષભ શોલી જોઈએ, અને એના ઩ય
ગુણલત્તા નબે. કં઩ની K ઩ાવે ક્યાયે ક ભાર યીજેતટ થલાનુ ં કાયણ એ શતુ કે કં઩ની B ને કં઩ની K
ના ભાર અને ફીજી કં઩નીઓનાં ભારભાં યં ગ તપાલત રાગતો. કોણ વાચુ ં ખફયના ઩ડે તો ઩ણ
યીજેતળન થી ખોટ થામ. કં઩ની K એ શલે યં ગ-ભીટય લા઩યલાનુ ં ળરુ કયી યં ગ- નનમંત્રણ ળરુ કયી
દીધુ. શલે કં઩ની K ઩ોતાની ગુણલત્તા ભાટે ઩ ૂયાલા વાથે નનશ્ચીંત થઈ ગઈ. યં ગ-ભીટય ફહુ વય઱
અને શેન્સ્ટ્ડશેલ્ડ શોલાથી ખ ૂફ ભળહય થમા. કોઈ ઩ણ વભમે, રથ઱ે અને પારટ ભેઝયભેન્સ્ટ્ટ આ઩લાભાં
ુ
યં ગ-ભીટય વય઱તાથી ઉ઩મોગી થઈ ળક્યા. લ઱ી, યં ગ-ભીટય લડે ભા઩લાભાં આલતા ડેટા
કં઩નીની ગુણલત્તાની વાબફતી તયીકે ભાર વાથે ભાકરાલા રાગ્માં.

2
5
લારતલભાં તે જ યં ગ છે , છતાં ઩ણ તે અરગ
દે ખામ છે . ળા ભાટે ?
આ઩ણે જાણીએ છીએ કે લારતલભાં યં ગ તો એક યીપરેતળન છે . આજુ-ફાજુ ઉ઩ય-નીચેના પ્રકાળ
ભાટે, જો પ્રકાળ પેયલામ તો યં ગ ઩ણ પેયલામ જ. અરગ પ્રકાળભાં ઩દાથાનો યં ગ અરગ દે ખામ છે .
ઉદાશયણ તયીકે, એક જ યં ગ અરગ અરગ પ્રકાળ સ્રોતો શેઠ઱ અરગ દે ખામ છે એલો અનુબલ
ઘણીલાય થામ છે .
નલનલધ ઩હયફ઱ો યં ગ કેલા દે ખામ છે , તેના ઩ય અવય કયે છે .
પ્રકાળ સ્ત્રોત તપાલતો
એક વપયજન સ ૂમપ્રકાળભાં કે દુકાનભાં
ા
યવા઱, રારછભ રાગે અને ઩છી ઘયે
રાલતાં જ પીક્કુ રાગે – ટયુફરાઇટભાં
આલા અનુબલ આ઩ણને ઘણીલાય થામ છે .
સ ૂમપ્રકાળ, ટયુફરાઇટ, ગો઱ો, ફલ્ફ, લગેયે
ા
ભાં એજ વપયજનના અરગ- અરગ યં ગ
દે ખામ છે .
લરતુ અને ઩માાલયણીમ તપાલતો
લરતુ વ઩ાટી તપાલતો
ઉદાશયણ તયીકે, પ્રારટીક પ્રેટ ને કાંચ
઩ે઩ય લડે ઘવતા તે ઝાંખ ું ઩ડી જામ છે .
વ઩ાટીની ચભક પ્રભાણે એજ યં ગ અરગ
દે ખામ છે .
નનયીક્ષણ હદળા અથલા પ્રકાળ ઩ોબઝળન
તપાલત
લરતુને અરગ એંગર થી જાતાં ચભક ઓછીલધતી થામ. લરતુની વ઩ાટી ની હદળા
વાથેનો ગુણધભા આ યીતે ચભક ફદરે છે .
ભેટારીક કે ર઩ેળીમર યં ગોભાં આ પ્રહક્રમા
જોલા ભ઱ે છે . ભાટે, નનહયક્ષણ હદળા કોણ
અને પ્રકાળ ઩ોબઝવન કોણ યં ગભા઩
દયનભમાન વયખા યાખલા.
.

દૃષ્ટટભ્રભ; અને લૈમક્તતક બબન્નતાઓ
કદ તપાલતો (એયીમા ઈપેતટ)
નાના નમ ૂના લડે યં ગ વીરેકળન ઩છી
જ્માયે ભોટુ લોર઩ે઩ય આલે, ત્માયે તે ખ ૂફ
જ તેજરલી રાગે છે એક જ યં ગ ભોટા
એયીમાભાં તેજરલી અને લીલીડ શોમ છે .
઩ ૃટઠભ ૂનભ-તપાલતો
વપયજન જો ડોકા ટેફર ઩ય મ ૂકલાભાં
આલે તો તે તેજરલી દે ખામ છે , અને
રાઈટ કરય ઩ય તે હપક્કુ રાગે છે ..

લૈમક્તતક ઓબ્ઝલય તપાલતો
ા
દયે ક વ્મક્તતદીઠ આંખની વંલેદનળીરતા
જયાક અરગ શોમ. વાભાન્સ્ટ્મ વ્મક્તત ભાટે
઩ણ રાર કે લાદ઱ી કરયનો ઩ ૂલગ્રશ શોઈ
ા
ળકે. ઉંભય ઩ણ આભા ફહુ ઩હયલતાન રાલે
છે .

જમાયે યં ગો જોઈએ
ત્માયે
વતત
઩હયક્રથનત જા઱લી
યાખલી ભશત્લનુ ં છે .
ર઩ેતરોપોટોભીટય આ વભરમાઓ
વય઱તાથી અને ઝડ઩થી ઉકેરે છે .
ર઩ેતરોપોટોભીટય નલળા઱ શ્રેણી ના Features

અને ઉચ્ચત્તભ ચોકવાઈ વાથે વંખ્માની દ્રષ્ટટએ યં ગો વ્મતત કયી ળકે છે

અને યં ગો ભાટે ર઩ેતટયર આરેખ ઩ણ ફતાલે છે .ર઩ેતરોપોટોભીટય નલનલધ ઈલ્યુભીનેળન કન્સ્ટ્ડીળન નો ડેટા ફેવાડેરો

શોલાથી ર઩ેતરોપોટોભીટય એ ફધી વભરમાઓ આવાનીથી શર કયી ળકે છે , જે વાદા રામરટીમ્યુરવ કરય-ભીટય કદા઩ી
ઉતરી ન ળકે. ર઩ેતરોપોટોભીટય ની અંદય ઘણા ફધા ડેટા જેભ કે કરય યે ન્સ્ટ્ડંગ, ભેભયી, ર઩ેતરરવેન્સ્ટ્વય. આ ફધી નલકટ
વભરમાઓ જેભ કે ભેટાભેયીઝભ, ચભક લગેયે તપાલતો ફહુ આવાનીથી અને ઝીણલટથી ઉકેરી ળકે છે .

< કરય ભીટય ના મુખ્મ રક્ષણો અને કામો >
આ પોટો Konica Minolta ર઩ેતરોપોટોભીટય CM-700d અને CM-2500d ફતાલે છે
ભાહશતી ભેભયી
ભા઩ન ભાહશતી
આ઩ોઆ઩ ભા઩ વભમે
વંગ્રશામેર છે
પ્રકાળભાન ળયતો
નલળા઱ નલનલધતા વબય
CIE Illuminants દ્વાયા,
અને નલનલધ પ્રકાળભાન
ળયતો શેઠ઱ ગણતયી
કયીને ભા઩ ઩હયણાભો
ભેભયીભાં રટોય કયી
ળકામ છે

ભાહશતી કોમ્યુનનકેળન
ભાહશતી
વંચાય
આઉટ઩ુટ ભાહશતી ભાટે
યુએવફી કે બ્લુટુથ
દ્વાયા કયલાભાં અથલા
spectrophotometer
દ્વાયા નનમંનત્રત કયી
ળકામ છે ..

તપાલતો
અલરોકન
લણા઩ટ
વેન્સ્ટ્વય
વંલેદનળીરતા, જે કોઈ
વાધન
લા઩યે
તેને
અલગણીને, વતત શોમ
છે . યં ગ ભાહશતી ગણલા
ભાટે ,
વાધન
ભેભયી
વંગ્રશામેર
CIE
વ્માખ્માનમત પ્રભાણભ ૂત
નનયીક્ષકો ભાટે ર઩ેતટયર
પ્રનતબાલ રાક્ષબણકતાઓ
ધયાલે છે

઩ ૃટઠભ ૂનભ અને
કદ
તપાલતો
ભાનલ આંખ ભ્રભ જેભ,
spectrophotometers
ભ્રભ ઩ાભતા નથી.
વભાન
ળયતો
નો
ઉ઩મોગ કયીને અંતે,
ખાતયી ઩ુલાક ભા઩ન
ફધી લખત કયી ળકામ
છે

ક્રથય પ્રકાળ / જોલાના કોણ
તેજ / જોલાના ભ ૂનભનત CIE
અથલા અન્સ્ટ્મ ર઩ટટીકયણો
ભાટે સુધાયે ર છે . ભા઩ન
કયલા ભાટે વભાન ળયતો
ખાતયી ધયાલે છે .

ર઩ેતરર પ્રનતબફંબફત
ગ્રાપ હડવપ્રે
ભા઩ ઩હયણાભો ખાવ
પ્રનતબફંબફત ગ્રાપ દ્વાયા
પ્રદનળિત કયી ળકામ
છે .

યં ગ તપાલત ભા઩
રક્ષ્મ-યં ગ ભાંથી યં ગ તપાલત
ભા઩ી ળકામ છે અને તયત જ
વંખ્મા અથલા ર઩ેતટયર
આરેખ દ્વાયા પ્રદનળિત કયી
ળકામ છે
ર઩ેતરર વેન્સ્ટ્વય
આ
ર઩ેતટયર
વેન્સ્ટ્વયભાં અવંખ્મ
વેગભેન્સ્ટ્ટો
નો
વભાલેળ થામ છે
આ વેગભેન્સ્ટ્ટો દયે ક
તયં ગરંફાઇ
અંતયાર ઩ય ઉચ્ચ
ચોકવાઈથી પ્રકાળ
ભા઩ે છે .

યં ગ ભા઩
ભા઩ન ભાહશતી
ુ
ન્સ્ટ્યભેયીકરી પ્રદનળિત
કયી ળકામ છે
યં ગ નલનલધ Yxy વહશત
જગ્માઓ, એર  એ
ફી, શન્સ્ટ્ટય રેફ, લગેયે
છે .
ભેભો
9242-4830-92

AJFIPK 25 Printed in Japan

More Related Content

PDF
ભજન
PDF
Article on Jyotsnaben Bhatt
PDF
Ab lincon
PDF
Sudama charit-and-hundi-by-premanand
DOCX
Shooting Schedule
PPT
Matrix 2 d
PPTX
Los animales
PPT
P abarza leal
ભજન
Article on Jyotsnaben Bhatt
Ab lincon
Sudama charit-and-hundi-by-premanand
Shooting Schedule
Matrix 2 d
Los animales
P abarza leal

Viewers also liked (13)

PDF
Agriculture august2013-130926012103-phpapp01
PDF
Bulletin d'informations N°38 Avril 2007
PPT
Tertiary access focus group - presentation - 18 January 2011
PPTX
Penggunaan Teknologi Oleh Guru Sains Cemerlang
PPTX
Unidad 6 eie que tipo de empresa me interesa
PDF
クラウドファンディングで資金調達をする技術 先生:佐藤 大吾
PPTX
Future Foundation insights
PDF
Participatory Guarantee System (PGS) An Approach for Organic Quality Management
 
PPTX
ПРЕЗЕНТАЦІЯ родинного свято 5 -Б клас
ODP
Intel·ligències múltiples
PDF
Synchronize AD and OpenLDAP with LSC
PPTX
So neither do i
DOCX
W abarza leal
Agriculture august2013-130926012103-phpapp01
Bulletin d'informations N°38 Avril 2007
Tertiary access focus group - presentation - 18 January 2011
Penggunaan Teknologi Oleh Guru Sains Cemerlang
Unidad 6 eie que tipo de empresa me interesa
クラウドファンディングで資金調達をする技術 先生:佐藤 大吾
Future Foundation insights
Participatory Guarantee System (PGS) An Approach for Organic Quality Management
 
ПРЕЗЕНТАЦІЯ родинного свято 5 -Б клас
Intel·ligències múltiples
Synchronize AD and OpenLDAP with LSC
So neither do i
W abarza leal
Ad

Similar to Precise Color Communication complete book (In Gujarati language) : (20)

PDF
3331903_fmhm_unit-6.2_hydraulic prime movers
PPT
Ch 2
PDF
Bhare muva-na-bheru
PDF
Press Note: Mission Mangalam
PDF
Press Note: Mission Mangalam
PDF
Vivah sanskar
PDF
Shabri na bor
PDF
Series 33-G- PDF -Pirana satpanth History Gujarati
PDF
Achievement & Planning_CEICED (Final in Gujarati)
PDF
021013 adecco email (gujarati)
PPT
ધોરણ - 10 પ્રકરણ 8 ભારત - કુદરતી સંસાધનો
PDF
Precise Color Communication(In Gujarati language) : A Study booklet for Under...
PDF
Rasdhar ni-vartao-part-2
PDF
Gangasati bhajan-ebook
PPTX
Ecosystem
PPT
ધોરણ - 10 પ્રકરણ - 6 ભારતના સાંસ્કૃત વારસાના સ્થળો Ch 6
PDF
Religious Article in Gujarati
PDF
Rasdhar ni-vartao-part-1
PDF
Rasdhar ni-vartao-part-1
PDF
Radhiyali rat-na-ras-garba
3331903_fmhm_unit-6.2_hydraulic prime movers
Ch 2
Bhare muva-na-bheru
Press Note: Mission Mangalam
Press Note: Mission Mangalam
Vivah sanskar
Shabri na bor
Series 33-G- PDF -Pirana satpanth History Gujarati
Achievement & Planning_CEICED (Final in Gujarati)
021013 adecco email (gujarati)
ધોરણ - 10 પ્રકરણ 8 ભારત - કુદરતી સંસાધનો
Precise Color Communication(In Gujarati language) : A Study booklet for Under...
Rasdhar ni-vartao-part-2
Gangasati bhajan-ebook
Ecosystem
ધોરણ - 10 પ્રકરણ - 6 ભારતના સાંસ્કૃત વારસાના સ્થળો Ch 6
Religious Article in Gujarati
Rasdhar ni-vartao-part-1
Rasdhar ni-vartao-part-1
Radhiyali rat-na-ras-garba
Ad

Precise Color Communication complete book (In Gujarati language) :

  • 1. PRECISE COLOR COMMUNICATION ચોક્કવ COLOR કોમ્યુનનકેળન (Gujarati Edition) યં ગ નનમંત્રણ- ધાયણાથી ઇન્સ્ટ્રુભેન્સ્ટ્ટેળન સુઘી ્
  • 2. યં ગ નલળેની ભાહશતી. યં ગ દ્વાયા નલળે઴ ભાહશતી. કોઇ઩ણ ઩માાલયણભાં, યં ગો ધ્માન આક઴ે છે . અનંત યં ગો લવે છે આ઩ણા યોજજંદા જીલનભાં આ઩ણી આવ઩ાવ આ઩ણે યં ગોને નલળે઴ ઘ્માન નથી આ઩તા. ઩યં ત ુ તે આ઩ણા દૈ નનક જીલનભાં ભ ૂનભકાઓની નલળા઱ શ્રેણી ધયાલે છે : તે ભાત્ર આ઩ણા રલાદ, ખોયાક અને અન્સ્ટ્મ ખયીદી ઩ય અવય કયતુ ં નથી, ઩ણ એક વ્મક્તત ના ચશેયા નો યં ગ તે વ્મક્તત ના આયોગ્મ નલળે આ઩ણને જણાલી ળકે છે . યં ગો આ઩ણને ખ ૂફ અવય કયે છે અને તેભનુ ં ભશત્લ લધતુ ં યશે છે . ઩ણ તેભ છતાં, યં ગો અને તેના નનમંત્રણ ભાટેન ુ ં આ઩ણુ ં જ્ઞાન, ઉત્઩ાદન યં ગ નક્કી કયલા, અથલા યં ગો વંરગ્ન બફઝનેવ વ્મલશાયો, નલનલધ વભરમાઓ ભાટે ઘણી લાય અ઩ુયતુ ં છે . ચુકાદો ઘણી લખત એક વ્મક્તતની નજય અથલા અનુબલ અનુવાય કયલાભાં આલે છે , અને દયે કની દૃષ્ટટ એક વયખો ચોક્કવ યં ગ* નનમંનત્રત કયલા ભાટે અળક્ય છે . એક વ્મક્તત ફીજી વ્મક્તતને યં ગનુ ં વં઩ ૂણાત: લણાન કયી ળકે, અને ફીજી વ્મક્તત તે લણાન મુજફ હફહુ તે યં ગ ચોકવાઈ઩ ૂલાક ુ ફનાલી ળકે, એલો કોઈ યરતો, કોઈ ઉ઩ામ, કોઈ કીભીમો છે ? કેટરા ફધા ઉદ્યોગ ક્ષેત્રો અને અભ્માવ લચ્ચે યં ગ-વંચાય વય઱ કેલી યીતે કયી ળકામ? ર઩ટટત: આ઩ણને યં ગ નલળે લધુ ભાહશતી અને જ્ઞાનની જરૂય છે . * આ ઩ુક્રતકાભાં એક ઩દાથા નો યં ગ એજ યં ગ ના વંદબા તયીકે ઉ઩મોગ કયલાભાં આલળે.
  • 3. નલ઴મ લરત ુ ળા ભાટે વપયજન રાર દે ખામ છે ? • • •• • • • • • • • • • •• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 4 ભનુટમ ચોક્કવ તયં ગરંફાઇ ને યં ગ તયીકે જોઈ ળકે છે • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 6 આ વપયજન નો યં ગ કમો છે ? • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 8 યં ગ ભીટય યં ગો ને ભા઩લાનુ ં કાભ વય઱ ફનાલે છે . • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 10 કેટરાક યં ગભા઩ જોલા ચારો • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 12 યં ગ ભીટય નાનાભાં નાનો તપાલત ચોકવાઈ ઩ ૂલાક જણાલે છે • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 14 આંખે જુઓ તો વયખા જ રાગે ઩ણ યં ગ ભીટય થકી નાનો વયખો તપાલત નનદે ળ કયી ળકામ છે • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 16 લારતલભાં તે જ યં ગ છે , છતાં ઩ણ તે અરગ દે ખામ છે . ળા ભાટે ? •• • • • • • • • • • • • • • • • • 18 ર઩ેતરોપોટોભીટય આ વભરમાઓ વય઱તાથી અને ઝડ઩થી ઉકેરે છે •• • • • • • • • • • • • • 20
  • 4. ચારો યં ગોનો અભ્માવ કયીએ. આ઩ણી આવ઩ાવ જોઈએ ત્માયે નલનલધ યં ગો વય઱તાથી દૃશ્મભાન છે . આ઩ણે દૈ નનક જીલનભાં અનંત નલનલધ યં ગો દ્વાયા ઘેયામેરા છીમે. જો કે, રંફાઈ અથલા લજનની જેભ, જો ચોક્કવ યં ગ શુ ં છે તે ઩ ૂછલાભાં આલે, ત્માયે દયે ક વ્મક્તત એ જ યીતે તે વ્મતત કયળે કે કેભ તે ક઱વુ ં અળક્ય છે , યં ગ ભા઩લા ભાટે કોઈ બૌનતક ઩ામો કે રકેર નથી. આ઩ણે લાદ઱ી વમુદ્રભાં અથલા લાદ઱ી આકાળભાં કશીએ છીમે, તો તેભના યં ગ વંલેદનળીરતા અને ભ ૂતકા઱ના અનુબલો અરગ છે કાયણ કે, ઉદાશયણ તયીકે, દયે ક વ્મક્તત, વ્મક્તતગત યીતે નલનલધ, ઩ણ, અરગ અરગ લાદ઱ી યં ગોની કલ્઩ના કયળે. આ એક યં ગ વાથેની મુશ્કેરી છે . આ઩ણે ઩ણ આ વ્મલરથા નથી વભજી ળકમા. યં ગોને રગતી વાભાન્સ્ટ્મ ઘટના જેભ કે ળા ભાટે વપયજન રાર દે ખામ છે ? આ નલબાગ યં ગો નલળે ભશત્લ઩ ૂણા અને ઉ઩મોગી જાણકાયી લણાલે છે
  • 5. ળા ભાટે વપયજન રાર દે ખામ છે ?
  • 6. પ્રકાળ નશી, યં ગ નશી. ઩દાથા ઩યનો યં ગ વભજલા ભાટે આ઩ણે પ્રકાળ, દ્રષ્ટટ અને ઩દાથા ત્રણ ઘટકો ની જરૂય છે . Visible light અંધાયાભાં આ઩ણને યં ગની ખફય નથી ઩ડતી. જો આ઩ણે આ઩ણી આંખો ફંધ કયીએ તો આ઩ણે ઩દાથો ના યં ગ જોઈ ળકતા નથી, અને કોઈ ઩દાથા જ ન શોમ, તો તેનો યં ગ અક્રતત્લભાં નથી. પ્રકાળ, દ્રષ્ટટ, અને ઩દાથા એકવાથે શાજય ન શોમ તો, આ઩ણે યં ગ જોઈ ળકતા નથી. તો ઩છી આ઩ણે કેલી યીતે કશી ળકીએ કે રાર વપયજન અને ઩ી઱ા રંબુ ના યં ગ લચ્ચે શુ ં તપાલત છે ?
  • 7. ભનુટમ ચોક્કવ તયં ગરંફાઇ ને યં ગો તયીકે જોઈ ળકે છે . Wavelength (m) Broadcasting Shortwave 102 1 FM Television Radar 10-2 10-4 Infrared 10-6 Visible light Ultraviolet 8 10 10-10 X-rays Wavelength(nm) 10-12 780 - rays Rad 700 1 -4 10 Cosmic rays Orange 600 Visible light Yellow Green Blue •ઇરેતરોભેગ્નેહટક લણા઩ટ. 500 Indigo Violet 6 400 380
  • 8. જો આ઩ણે પ્રકાળને તેની નલનલધ તયં ગરંફાઇભાં અરગ ઩ાડીએ, તો એક ર઩ેતરભ ફની જામ. ઩છી આ઩ણે નલનલધ તીવ્રતાભાં પ્રકાળની તયં ગરંફાઇના અરગ અરગ નભશ્રણ દ્વાયા નલનલધ યં ગો ફનાલી ળકીએ આ઩ણે જાણીએ છીમે કે સ ૂમા પ્રકાળ એક નપ્રઝભ ભાંથી ઩વાય થામ તો આ઩ણને વપ્તયં ગી ભેધઘનુ઴ યં ગ નલતયણ ભ઱ે . આ ઘટનાની ળોધ, ગુરુત્લાક઴ાણની ળોધ કયલાલા઱ા આઇઝેક ન્સ્ટ્ય ૂટન દ્વાયા જ કયલાભાં આલી શતી. વપ્તયં ગી ભેધઘનુ઴ યં ગો ની આ યં ગો઱ી ને એક ર઩ેતરભ કશેલામ છે ; પ્રકાળભાંથી ર઩ેતરભ ઉત્઩ન્ન કયવુ તેને ર઩ેતરર ડીર઩ઝાન કશેલાભાં આલે છે . ચોક્કવ તયં ગરંફાઇ ભાનલ-આંખ ભાં યે હટના ઉત્તેજીત કયલાના કાયણે ભાનલ-આંખ ર઩ેતરભ જોઈ ળકે છે . આ ર઩ેતરભભાં પ્રકાળની નલનલધ તયં ગરંફાઇ *1 અનુવાય ક્રભભાં રાર, નાયં ગી, ઩ી઱ો, રીરો, લાદ઱ી, ગ઱ી અને ૂ લામોરેટ ગોઠલામ છે ; રાર વૌથી રાંફી તયં ગરંફાઇના પ્રદે ળભાં, અને લામોરેટ ટંકી તયં ગરંફાઈના પ્રદે ળભાં જોલાભાં આલે છે . જે પ્રકાળ ભાનલ-આંખ જોઈ ળકે છે તે પ્રદે ળ દૃશ્મભાન પ્રકાળ પ્રદે ળ કશેલામ છે . જો તયં ગરંફાઇ રાર થી લધુ (ઇન્સ્ટ્રાયે ડ) કે લામોરેટ થી ઓછી (અલ્રા લામોરેટ) શોમ તો દૃશ્મભાન પ્રકાળ પ્રદે ળ ની ફશાય નીક઱ી જલામ છે . આ ફન્ને પ્રદે ળોને ભાનલઆંખ જોઈ ળકતી નથી. પ્રકાળ નલનલધ ઇરેતરોભેગ્નેહટક ભોજાઓનો ભાત્ર એક બાગ છે . ઇરેતરોભેગ્નેહટક લણા઩ટ ઘણા શજાય ૂ હકરોભીટય તયં ગરંફાઇ લીજ અને યે હડમો તયં ગો થી ભાંડી ને ટંકી તયં ગરંફાઇના ગાભા હકયણો () ૃ શ્મભાન પ્રદે ળ પ્રકાળ ભાંનો ભાત્ર ખ ૂફ જ નાનો બાગ વાથે અત્મંત વ્મા઩ક શ્રેણી આલયી રે છે . આ દ છે : આળયે 380 થી 780nm*2. ઩દાથા ઩યથી પ્રનતબફંબફત પ્રકાળ કે જેને આ઩ણે યં ગ તયીકે ઓ઱ખીએ છે . (ભાનલવજિત ભોનોક્રોભેહટક પ્રકાળના અ઩લાદ વાથે) તે દૃશ્મભાન પ્રદે ળ નલરતાય ભાંથી નલનલધ તયં ગરંફાઇઓનુ ં એક નભશ્રણ છે . *1 તયં ગરંફાઇ: પ્રકાળ તયં ગ રાક્ષબણકતાઓ ધયાલે છે ; તયં ગરંફાઇ એટરે ફે ઩ાડોળી ભોજાઓ લચ્ચેન ુ અંતય - ઩ીક ટુ ઩ીક. Wavelength *2nm(nanometer): પ્રકાળની તયં ગરંફાઇની ચચાા થામ છે ત્માયે અલાયનલાય ઉ઩મોગ ભા઩નું એકભ; m (ભાઈક્રોભીટય)નો ઩ણ ઘણીલાય ઉ઩મોગ થામ છે . 1nm =10-9m =10-6mm =10-3 m m = 10-6m = 10-3 mm = 10-3 nm •સ ૂમા પ્રકાળ શલાભાં પાઇન ઩ાણીના ટી઩ા જેલા નપ્રઝભ ભાંથી ઩વાય થઈને વપ્તયં ગી ભેધઘનુ઴ યં ગભાં ઩યીણભે છે . .
  • 9. આ વપયજન નો યં ગ કમો છે ? રાર! શમ્ભ બડક રાર. હુ ં હકયભજી કહુ છુ. તેજરલી રાર.
  • 10. યં ગ અબબવ્મક્તત ઘણી લખત દવ જુદા જુદા રોકો ભાટે દવ નલનલધ યં ગો છે . "યં ગ નાભાંકયણ" ખ ૂફ જ મુશ્કેર ફાફત છે . જો તભે ચાય જુદા જુદા રોકોને એક જ વપયજન દળાાલો, તો તભને ચાય જુદા જુદા જલાફો અચ ૂક ભ઱ળે. યં ગ દ્રષ્ટટ-પ્રક્રીમા એ એક આત્ભરક્ષી-અથઘટન ની ફાફત છે . નલનલધ રોકો એકજ ઩દાથા (આ હકરવાભાં, એક ા વપયજન) જોતા શોમ તો ઩ણ, તેઓ ચોક્કવ વંદબો અને અનુબલો ઩ય ફશો઱ા પ્રભાણભાં નલનલધ ળબ્દો ભાં નલનલધયીતે યં ગ વ્મતત કયળે. કોઇ ચોક્કવ યં ગ-લણાન, યં ગ વ્મતત કયલાની યીતો ભાં નલળા઱ નલનલધતા છે અને તેથી અત્મંત મુશ્કેર અને અર઩ટટ છે . જો આ઩ણે "ફનનંગ રાર" તયીકે કોઈને વપયજન ના યં ગનુ ં લણાન કયીએ, તો કોઈ ફયાફય એજ યં ગ પયી ફનાલી આ઩ણી વભક્ષ યજુ કયલાની અ઩ેક્ષા યાખી ળકીએ? યં ગોની ભૌબખક અબબવ્મક્તત ફહુ જટીર અને મુશ્કેર છે . યં ગો ચોક્કવ યીતે વ્મતત કયામ અને કોઈને ઩ણ વભજાલી ળકામ એલી કોઈ ઩દ્ધનત શોમતો યં ગ વંચાય ફને ખ ૂફ જ વય઱, વય઱ અને ચોક્કવ, આલી ચોક્કવ યં ગ વંચાય ઩દ્ધનતથી જ યં ગ-વંફનં ધત વભરમાઓ દૂ ય કયી ળકામ. ળબ્દો કેટરી શદે યં ગ વ્મતત કયી ળકે છે ? વાભાન્સ્ટ્મ યં ગ નાભો અને વ્મલક્રથત યં ગ નાભો ે વ્મતત યં ગો ભાટે ના ળબ્દો શંભળા લખત વાથે ફદરામ છે . આ઩ણે શભણાં ઩ ૂયતુ,ં રાર નલળે આ઩ણે લાત કયી યહ્યા ં શતાં, ભાત્ર થોડા ઉલ્રેખ "vermillion નવંદૂયી", "યવ-નવંદૂયી", "હકયભજી", "ગુરાફ", "રરોફેયી", અને "કસુફી,". આ વાભાન્સ્ટ્મ યં ગના નાભો કશેલાભાં આલે છે . જો યં ગનુ ં નલશ્રે઴ણ કયીએ અને જેભ કે "હપક્કો", "તેજરલી" અને "ગશેયો" તયીકે નલળે઴ણો ઉભેયીને, આ઩ણે થોડા લધુ ચોક્કવ઩ણે યં ગ લણન કયી ળકીએ છીએ. જેભ કે ફાજુના ઩ ૃટઠ ઩ય ા ભાણવ દ્વાયા ઉ઩મોગભાં રેલાતા "તેજરલી રાર" એ એક ચોક્કવ યં ગનુ ં વ્મલક્રથત નાભ કશેલાભાં આલે છે . યં ગ લણાન કયલા ભાટે, જેભ કે નલનલધ ઩વંદગી શોલા છતાં, પતત "હકયભજી" અથલા "તેજરલી રાર" વાંબ઱ીને નલનલધ રોકો શજુ ઩ણ અરગ અરગ યીતે આલી અબબવ્મક્તતઓનુ ં અથાઘટન કયળે. યં ગોની ભૌબખક અબબવ્મક્તત શજુ ઩ણ ઩ ૂયતી ચોક્કવ નથી તો ઩છી યં ગોની ગેયવભજ થલાની ળક્યતા ટા઱લા ભાટે યં ગોની અબબવ્મક્તત કેલી યીતે કયલી જોઈએ? આ઩ણે રંફાઈ ભા઩લા ભાટે ભા઩઩ટ્ટી અને લજન ભા઩લા ભાટે લજનકાંટાનો ઉ઩મોગ કયીએ છીએ. તો ઩છી યં ગ ભા઩લા ભાટે કં ઈ નથી?
  • 11. યં ગ ભીટય યં ગો વય઱ ફનાલે છે .. યં ગ ભીટય લા઩યીને, આ઩ણે દયે ક યં ગ ભાટે તયત ઩હયણાભો ભે઱લી ળકીએ છીએ. જો આ઩ણે વપયજન નો યં ગ ભા઩ીએ, તો આ઩ણને નીચેના ઩હયણાભો તાત્કારીક ભ઱ે Lab color space L = 43.31 a= 47.63 b= 14.12 (ભોટા બાગે Lab લ઩યાળ ભાં છે .) LCh color space L * = 43.31 C * = 49.68 h * = 16.05 XYZ (Yxy) color space Y = 13.37 x = 0.4832 y = 0.3045 (આ Yxy એકભ યં ગ તપાલતો વભજલા ભાટે વય઱ નથી.)
  • 12. ચારો કેટરાક યં ગ એકભો જોઈએ. Lab color space Lab યં ગ એકભ (CIELAB તયીકે ઩ણ ઓ઱ખામ છે ) શારભાં વૌથી રોકનપ્રમ યં ગ એકભો ઩ૈકી એક છે ઑબ્જેતટ યં ગ ભા઩લા એનો વ્મા઩ક યીતે ફધા ક્ષેત્રો ભાં ઉ઩મોગ થામ છે . તે મ ૂ઱ યં ગ એકભ Yxy મુખ્મ વભરમાઓ ઘટાડલા ભાટે વને 1976 ભાં CIE દ્વાયા વ્માખ્માનમત વભાન યં ગ એકભો ઩ૈકી એક છે . Yxy એકભો યં ગ તપાલત ભાટે અન ૂકુ ઱ ન શતા. CIELAB ે ભાં L Lightness (Light / Dark) સ ૂચલે છે . અને a અને b કરય chromaticity કોઓહડિનટ્વ છે . આકૃનત 6 a, b યે ખાકૃનત ફતાલે છે . આ ડામાગ્રાભ ભાં, a અને b યં ગ હદળાઓ સ ૂચલે છે : -a રીરી હદળા અને +a રાર હદળાભાં છે , +b ઩ી઱ી હદળા અને -b લાદ઱ી હદળાભાં છે . આ કે ન્સ્ટ્દ્ર લણાશીન છે ; જેભ a અને b હકંભતો લધાયો અને બફંદુ કે ન્સ્ટ્દ્ર ભાંથી દૂ ય જામ, તેભ તેભ , યં ગ ઘટાળ લધે છે આકૃનત 8 એ ઘન યં ગ ભાટે Lab યં ગ એકભ દડો આકૃનત 6 કોઈ ચોક્કવ L હકંભત રઈ ને દડાની એક રરાઈવ ફતાલે છે વ્મ તત ક યી ળ કા મ છે . આ઩ણે વપયજન ભા઩ીએ તો Lab ની નીચેની હકંભતો મુજફ રખામ : L* = 43.31 a* = 47.63 b= 14.12 Figure 7: Part of L*a*b chromaticity diagram (Lightness vs. Saturation) આ હકંભતો શું યં ગ સ ૂચલે છે તે જોલા ભાટે , પ્રથભ a અને b હકંભતો (a=+47,63, b=+14.12) નું ઩ોઈંટ આકૃનત 6 ભાં યે ખાંહકત કયીએ. જે વપયજન નો યં ગ ફતાલે છે . આકૃનત 7 ભાં આ ડામાગ્રાભ ઩ય, વપયજન ના Lightness છે (L=43.31) નક્કી કયી ળકામ છે . રાર યં ગ વાથે આફેહફ યં ગ: આ વપયજન ના યં ગ આભ CIELAB ૂ વ્મતત કયી ળકામ છે
  • 13. આકૃનત 8: ઘન યં ગ ભાટે Lab એકભ દડો, (CIELAB SPHERE) વપેદ +L ઩ી઱ો +b +a રીરો રાર લાદ઱ી કા઱ો 5 9
  • 14. LChh color space Figure 9: Portion of a, b chromaticity diagram of Figure-6 L*C*h યં ગ એકભ અને L*a*b* યં ગ એકભ વયખી જ ે આકૃનત લા઩યે છે , ઩યં ત ુ રંફચોયવ કોઓહડિનટ્વ ના ે ફદરે ન઱ાકાય કોઓહડિનટ્વ ઉ઩મોગ કયે છે . આ યં ગ એકભ, L* Lightness સ ૂચલે છે અને તેની હકંભત L*a*b* ના L* જેટરી છે C* અને h તે અનુક્રભે ક્રોભા અને હ્યુ કોણ છે . C* ની હકંભત કે ન્સ્ટ્દ્ર ખાતે 0 છે અને કે ન્સ્ટ્દ્ર થી દુ યીના અંતય મુજફ લધે છે . હ્યુ કોણ + a* axis વાભે થતા કોણ પ્રભાણે વ્માખ્માનમત કયલાભાં આલે છે અને હડગ્રીભાં વ્મતત કયલાભાં આલે છે ; 0° at +a* axis (રાર), 90° at +b* (઩ી઱ા), 180° at -a* (રીરી), અને 270° at -b* (લાદ઱ી). જો આ઩ણે વપયજન ભા઩લા CIELCH રઈએ તો ઩હયણાભો નીચે પ્રભાણે ભ઱ે છે L* = 43.31 c* = 49.68 h= 16.5 Chroma and lightness
  • 15. યં ગ ભીટય ઝંણા – ઝંણા યં ગ તપાલતની જાણ વંખ્માત્ભક હકંભતો ભાયપતે દળાાલે છે . વંખ્માત્ભક હકંભતો તપાલત દળાાલે છે . વપયજન 1 નાના-નાના યં ગ તપાલતો, યં ગ લા઩યનાય ભાટે વૌથી ભોટો ભાથાનો દુ ખાલો છે . ઩યં ત ુ યં ગ ભીટય વાથે, ઝીણો યં ગ તપાલત વંખ્માની દ્રષ્ટટએ વ્મતત કયી અને વય઱તાથી વભજી ળકામ છે . ચારો આ઩ણે Lab અને LCh નો ઉ઩મોગ ફે વપયજનો લચ્ચે યં ગ તપાલત જોલા ભાટે કયીએ Apple1’s color (L=43.31, a=+47.63, b=+14.12) Apple1 ને standard ભાનીને, જો આ઩ણે Apple2’s color (L=47.34, a=+44.58, b=+15.16) પ્રભાણે જો તપાલત ગણીએ, તો આ઩ણે નીચે પ્રદનળિત ઩હયણાભો ભે઱લીએ. (તપાલત આકૃનત 11) તપાલત વભજલા ભાટે Lab યં ગ એકભો ફહુજ વય઱ છે . જે ગ્રાપ ઩ય ફતાલલાભાં આલે છે વપયજન 2 A: Lab color difference B: LCh color difference L= +4.03 a= -3.05 L= +4.03 C= -2.59 b= +1.04 H= +1.92 E= 5.16 E= 5.16 Lab યં ગ એકભ યં ગ તપાલત એક વંખ્માત્ભક હકંભત તયીકે વ્મતત કયી ળકામ છે , Eab, યં ગ તપાલત કે ટરો છે તે સ ૂચલે છે , ઩યં ત ુ કે લી યીતે યં ગો અરગ અરગ છે . તેની જાણ Eab કયલા અવભથા છે . Eab નીચેના વભીકયણ દ્વાયા વ્માખ્માનમત કયલાભાં આલે છે . આકૃનત :11 Lab યં ગ એકભભાં યં ગ તપાલત 2 2 2 Eab= (L) +(a) +(b) White Yellow Green Re d Blue આ઩ણે હકંભતો મ ૂકી L=+4.03,a=-3.05 અને b=+1.04 ઉ઩યના વભીકયણ ભાં મુકીએ તોEab=5.16 ભ઱ે . ફે વપયજન લચ્ચે યં ગ તપાલત ભા઩લા જો LCh યં ગ એકભ રઈએ તો, આ઩ણને ઉ઩ય પ્રદળાન ભાં ફતાવ્મા પ્રભાણે ઩હયણાભો ભ઱ે . અશં L ની હકંભત વયખી જ છે જે Lab યં ગ એકભભાં છે . C=-2.59 વપયજન-2 નો યં ગ ઓછો વંત ૃપ્ત છે (ડર છે ) એવુ ં સ ૂચલે છે .H (વભીકયણ દ્વાયા વ્માખ્માનમત) Hab=(E)2-(L)2-(C)2 = +1.92, છે જે, જો આ઩ણે આકૃનત 12 જોઈએ, તો વપયજન-2 યં ગ +b axis ની લધુ નજીક છે અને તેથી લધુ ઩ી઱ો છે , એભ કશી અને જોઈ ળકામ. • "" (ડેલ્ટા) તપાલત સ ૂચલે છે A: Target color B: Specimen color BLACK A': Target color at the same lightness as specimen color
  • 16. આકૃનત 12: a, b યે ખાકૃનત બાગ “ળબ્દો” નંફયો જેટરા ચોક્કવ નથી શોતા, તેભ છતાં આ઩ણે યં ગ તપાલત લણાન કયલા ભાટે ળબ્દો લા઩યી ળકીએ છીએ. આકૃનત 13, Lightness Chroma અને તપાલતો લણાન કયલા ભાટે લ઩યામ આકૃનતભાં ફતાવ્મા પ્રભાણે યં ગ તપાલત હદળા દળાાલે છે , જ્માયે લધાયાની સુધાયક ભાહશતી (વશેજ, ખ ૂફ લગેયે) ભાટે લ઩યામ છે , વપયજન 2 એ વપયજન 1 કયતા Pale (હપક્કો) કશેલામ, ઩ણ Chroma તપાલત નશીલત શોલાને કાયણે, એભ કશી ળકામ કે વપયજન 2 વશેજ Pale (હપક્કો) છે . આકૃનત :11 chroma અને lightness ભાં લણાન તપાલતની ળયતો
  • 17. એક વયખા દે ખાતા યં ગોને જ્માયે યં ગ-ભીટયથી ભા઩લા ભાં આલે તો વશજ તપાલતો ધ્માનભાં આલે છે . એક વયખા દે ખાતા યં ગ, દા.ત.: ફે વપયજન જ્માયે યં ગ-ભીટય થી ભા઩લા ભાં આલે તો, ઝીણા નલગતલાય તપાલતો ઘ્માનભાં આલે છે . લધુભા યં ગ-ભીટય વંખ્માત્ભક યીતે તપાલત અને તુરના વ્મતત કયે છે કેટરાક કાયણોવય ઉત્઩ાદન નો યં ગ ખોટો શોલા છતાં જાણ ફાય યલાના કયતા, ઩હયણાભે ગ્રાશક પહયમાદ કયે એવુ ં ફની ળકે. આલી ભુરોથી ભાત્ર લેચાણ નલબાગ કે નનભાાણ નલબાગ ને જ નુકવાન થામ એવુ ન ભાનવુ, કાયણ કે વભગ્ર કં઩નીની ળાખ/બ્રાંડને આલા યીજેતળનથી શાની ઩શંચે છે . યં ગ નનમંત્રણ આલી વભરમાઓ યોકલાભાં ખ ૂફ જ ભશત્લ઩ ૂણા ભ ૂનભકા બજલે છે . મુહદ્રત વાભગ્રી યં ગ નનમંત્રણ L*= -0.32 a*= -0.01 b* = +0.70 E* = 0.77 L= -0.32 a= -0.01 b= 0.70 Eab= 0.77 કા઩ડ યં ગ નનમંત્રણ L= +0.11 a= -0.06 b= +0.13 E= 0.18 L= 0.11 a= -0.06 b= 0.13 Eab = 0.18 પ્રાષ્રટક ઉત્઩ાદનો યં ગ નનમંત્રણ L* = -0.08 a*= -0.02 b*= +0.13 E*= 0.15 ભા઩ બફંદુ સ ૂચલે છે . L= -0.08 a= -0.02 b= 0.13 Eab = 0.15
  • 18. યં ગ ભીટય ભદદથી ગુણલત્તા નનમંત્રણ : એક ઉદાશયણ ચારો આ઩ણે જોઈએ કે યં ગ-ભીટય કેટરી ભદદ કયે છે યં ગ નનમંત્રણ ભાટે . કં઩ની K પ્રારટીક ઩ાટા ઉત્઩ાદક છે , તેને કં઩ની B ઩ાવેથી ઓડાય ભ઱ે છે . કં઩ની B આલા જ ઩ાટાવ કં઩ની K વીલામ ફીજા નાના ઉત્઩ાદકોને ઩ણ ઓડાય આ઩ે છે . કં઩ની K ફુર-ટાઈભ કુળ઱ ઇન્સ્ટ્ર઩ેકટયોનો રટાપ યાખીને પ્રોડકળન રાઈનનુ ં 100% નનમંત્રણ ભાનલ આંખથી કયે છે . કુળ઱ ઇન્સ્ટ્ર઩ેકટયો યં ગ- રટેન્સ્ટ્ડાડાવના આધાયે ભાર OK/Not OK એભ નક્કી કયે છે . વાભાન્સ્ટ્મ ભાણવનુ ં આ કાભ નશી – કુળ઱તા અને અનુબલની આ લાત છે .આ પ્રકાયના કુળ઱ ભાણવો ઩ણ ઓછા ભ઱ે . લ઱ી આખો હદલવ 24 કરાક આવુ ં કાભ કયી ન ળકામ. લ઱ી ઇન્સ્ટ્ર઩ેકટયની લમ, ભાનનવક ળાયીહયક ઩હયક્રથનત ઩ણ વક્ષભ શોલી જોઈએ, અને એના ઩ય ગુણલત્તા નબે. કં઩ની K ઩ાવે ક્યાયે ક ભાર યીજેતટ થલાનુ ં કાયણ એ શતુ કે કં઩ની B ને કં઩ની K ના ભાર અને ફીજી કં઩નીઓનાં ભારભાં યં ગ તપાલત રાગતો. કોણ વાચુ ં ખફયના ઩ડે તો ઩ણ યીજેતળન થી ખોટ થામ. કં઩ની K એ શલે યં ગ-ભીટય લા઩યલાનુ ં ળરુ કયી યં ગ- નનમંત્રણ ળરુ કયી દીધુ. શલે કં઩ની K ઩ોતાની ગુણલત્તા ભાટે ઩ ૂયાલા વાથે નનશ્ચીંત થઈ ગઈ. યં ગ-ભીટય ફહુ વય઱ અને શેન્સ્ટ્ડશેલ્ડ શોલાથી ખ ૂફ ભળહય થમા. કોઈ ઩ણ વભમે, રથ઱ે અને પારટ ભેઝયભેન્સ્ટ્ટ આ઩લાભાં ુ યં ગ-ભીટય વય઱તાથી ઉ઩મોગી થઈ ળક્યા. લ઱ી, યં ગ-ભીટય લડે ભા઩લાભાં આલતા ડેટા કં઩નીની ગુણલત્તાની વાબફતી તયીકે ભાર વાથે ભાકરાલા રાગ્માં. 2 5
  • 19. લારતલભાં તે જ યં ગ છે , છતાં ઩ણ તે અરગ દે ખામ છે . ળા ભાટે ? આ઩ણે જાણીએ છીએ કે લારતલભાં યં ગ તો એક યીપરેતળન છે . આજુ-ફાજુ ઉ઩ય-નીચેના પ્રકાળ ભાટે, જો પ્રકાળ પેયલામ તો યં ગ ઩ણ પેયલામ જ. અરગ પ્રકાળભાં ઩દાથાનો યં ગ અરગ દે ખામ છે . ઉદાશયણ તયીકે, એક જ યં ગ અરગ અરગ પ્રકાળ સ્રોતો શેઠ઱ અરગ દે ખામ છે એલો અનુબલ ઘણીલાય થામ છે .
  • 20. નલનલધ ઩હયફ઱ો યં ગ કેલા દે ખામ છે , તેના ઩ય અવય કયે છે . પ્રકાળ સ્ત્રોત તપાલતો એક વપયજન સ ૂમપ્રકાળભાં કે દુકાનભાં ા યવા઱, રારછભ રાગે અને ઩છી ઘયે રાલતાં જ પીક્કુ રાગે – ટયુફરાઇટભાં આલા અનુબલ આ઩ણને ઘણીલાય થામ છે . સ ૂમપ્રકાળ, ટયુફરાઇટ, ગો઱ો, ફલ્ફ, લગેયે ા ભાં એજ વપયજનના અરગ- અરગ યં ગ દે ખામ છે . લરતુ અને ઩માાલયણીમ તપાલતો લરતુ વ઩ાટી તપાલતો ઉદાશયણ તયીકે, પ્રારટીક પ્રેટ ને કાંચ ઩ે઩ય લડે ઘવતા તે ઝાંખ ું ઩ડી જામ છે . વ઩ાટીની ચભક પ્રભાણે એજ યં ગ અરગ દે ખામ છે . નનયીક્ષણ હદળા અથલા પ્રકાળ ઩ોબઝળન તપાલત લરતુને અરગ એંગર થી જાતાં ચભક ઓછીલધતી થામ. લરતુની વ઩ાટી ની હદળા વાથેનો ગુણધભા આ યીતે ચભક ફદરે છે . ભેટારીક કે ર઩ેળીમર યં ગોભાં આ પ્રહક્રમા જોલા ભ઱ે છે . ભાટે, નનહયક્ષણ હદળા કોણ અને પ્રકાળ ઩ોબઝવન કોણ યં ગભા઩ દયનભમાન વયખા યાખલા. . દૃષ્ટટભ્રભ; અને લૈમક્તતક બબન્નતાઓ કદ તપાલતો (એયીમા ઈપેતટ) નાના નમ ૂના લડે યં ગ વીરેકળન ઩છી જ્માયે ભોટુ લોર઩ે઩ય આલે, ત્માયે તે ખ ૂફ જ તેજરલી રાગે છે એક જ યં ગ ભોટા એયીમાભાં તેજરલી અને લીલીડ શોમ છે . ઩ ૃટઠભ ૂનભ-તપાલતો વપયજન જો ડોકા ટેફર ઩ય મ ૂકલાભાં આલે તો તે તેજરલી દે ખામ છે , અને રાઈટ કરય ઩ય તે હપક્કુ રાગે છે .. લૈમક્તતક ઓબ્ઝલય તપાલતો ા દયે ક વ્મક્તતદીઠ આંખની વંલેદનળીરતા જયાક અરગ શોમ. વાભાન્સ્ટ્મ વ્મક્તત ભાટે ઩ણ રાર કે લાદ઱ી કરયનો ઩ ૂલગ્રશ શોઈ ા ળકે. ઉંભય ઩ણ આભા ફહુ ઩હયલતાન રાલે છે . જમાયે યં ગો જોઈએ ત્માયે વતત ઩હયક્રથનત જા઱લી યાખલી ભશત્લનુ ં છે .
  • 21. ર઩ેતરોપોટોભીટય આ વભરમાઓ વય઱તાથી અને ઝડ઩થી ઉકેરે છે . ર઩ેતરોપોટોભીટય નલળા઱ શ્રેણી ના Features અને ઉચ્ચત્તભ ચોકવાઈ વાથે વંખ્માની દ્રષ્ટટએ યં ગો વ્મતત કયી ળકે છે અને યં ગો ભાટે ર઩ેતટયર આરેખ ઩ણ ફતાલે છે .ર઩ેતરોપોટોભીટય નલનલધ ઈલ્યુભીનેળન કન્સ્ટ્ડીળન નો ડેટા ફેવાડેરો શોલાથી ર઩ેતરોપોટોભીટય એ ફધી વભરમાઓ આવાનીથી શર કયી ળકે છે , જે વાદા રામરટીમ્યુરવ કરય-ભીટય કદા઩ી ઉતરી ન ળકે. ર઩ેતરોપોટોભીટય ની અંદય ઘણા ફધા ડેટા જેભ કે કરય યે ન્સ્ટ્ડંગ, ભેભયી, ર઩ેતરરવેન્સ્ટ્વય. આ ફધી નલકટ વભરમાઓ જેભ કે ભેટાભેયીઝભ, ચભક લગેયે તપાલતો ફહુ આવાનીથી અને ઝીણલટથી ઉકેરી ળકે છે . < કરય ભીટય ના મુખ્મ રક્ષણો અને કામો > આ પોટો Konica Minolta ર઩ેતરોપોટોભીટય CM-700d અને CM-2500d ફતાલે છે ભાહશતી ભેભયી ભા઩ન ભાહશતી આ઩ોઆ઩ ભા઩ વભમે વંગ્રશામેર છે પ્રકાળભાન ળયતો નલળા઱ નલનલધતા વબય CIE Illuminants દ્વાયા, અને નલનલધ પ્રકાળભાન ળયતો શેઠ઱ ગણતયી કયીને ભા઩ ઩હયણાભો ભેભયીભાં રટોય કયી ળકામ છે ભાહશતી કોમ્યુનનકેળન ભાહશતી વંચાય આઉટ઩ુટ ભાહશતી ભાટે યુએવફી કે બ્લુટુથ દ્વાયા કયલાભાં અથલા spectrophotometer દ્વાયા નનમંનત્રત કયી ળકામ છે .. તપાલતો અલરોકન લણા઩ટ વેન્સ્ટ્વય વંલેદનળીરતા, જે કોઈ વાધન લા઩યે તેને અલગણીને, વતત શોમ છે . યં ગ ભાહશતી ગણલા ભાટે , વાધન ભેભયી વંગ્રશામેર CIE વ્માખ્માનમત પ્રભાણભ ૂત નનયીક્ષકો ભાટે ર઩ેતટયર પ્રનતબાલ રાક્ષબણકતાઓ ધયાલે છે ઩ ૃટઠભ ૂનભ અને કદ તપાલતો ભાનલ આંખ ભ્રભ જેભ, spectrophotometers ભ્રભ ઩ાભતા નથી. વભાન ળયતો નો ઉ઩મોગ કયીને અંતે, ખાતયી ઩ુલાક ભા઩ન ફધી લખત કયી ળકામ છે ક્રથય પ્રકાળ / જોલાના કોણ તેજ / જોલાના ભ ૂનભનત CIE અથલા અન્સ્ટ્મ ર઩ટટીકયણો ભાટે સુધાયે ર છે . ભા઩ન કયલા ભાટે વભાન ળયતો ખાતયી ધયાલે છે . ર઩ેતરર પ્રનતબફંબફત ગ્રાપ હડવપ્રે ભા઩ ઩હયણાભો ખાવ પ્રનતબફંબફત ગ્રાપ દ્વાયા પ્રદનળિત કયી ળકામ છે . યં ગ તપાલત ભા઩ રક્ષ્મ-યં ગ ભાંથી યં ગ તપાલત ભા઩ી ળકામ છે અને તયત જ વંખ્મા અથલા ર઩ેતટયર આરેખ દ્વાયા પ્રદનળિત કયી ળકામ છે ર઩ેતરર વેન્સ્ટ્વય આ ર઩ેતટયર વેન્સ્ટ્વયભાં અવંખ્મ વેગભેન્સ્ટ્ટો નો વભાલેળ થામ છે આ વેગભેન્સ્ટ્ટો દયે ક તયં ગરંફાઇ અંતયાર ઩ય ઉચ્ચ ચોકવાઈથી પ્રકાળ ભા઩ે છે . યં ગ ભા઩ ભા઩ન ભાહશતી ુ ન્સ્ટ્યભેયીકરી પ્રદનળિત કયી ળકામ છે યં ગ નલનલધ Yxy વહશત જગ્માઓ, એર  એ ફી, શન્સ્ટ્ટય રેફ, લગેયે છે .