Present.อาหารโรคไตcapd
- 2. ความสาคัญของอาหารกับการทา CAPD การทาการบาบัดทดแทนไตด้วยวิธีน้ ีจะทาให้สูญเสี ยสารอาหารได้แก่ - โปรตีน วิตามินและเกลือแร่ ไปกับน้ ายาล้างช่องท้อง - การได้รับน้ ายาเข้าไปในช่องท้องทาให้รู้สึกแน่น กินอาหารได้ น้อยลง - ผูป่วยบางรายขาดสังกะสี ทาให้ความรู้สึกในการรับรู้รสอาหาร ้ เปลี่ยนไป กินอาหารไม่อร่ อย กินได้นอยลง ซึ่ งทั้งหมดเป็ น ้ สาเหตุให้เกิดการขาดสารอาหารได้ ่ - กูลโคสที่อยูในน้ ายาที่ใช้ลางช่องท้องทาให้ได้รับพลังงานมาก ้ เกินไป ทาให้อวนหรื อมีน้ าตาลในเลือดสู งได้ หรื อแม้แต่การมี ้ ไขมันในเลือดโดยฌฉาะไตรกลีเซอไรด์
- 3. สารอาหารสาคัญสาหรับผูป่วยที่ทา CAPD ้ โปรตีน พลังงาน โซเดียม โพแทสเซียม ฟอสฟอรัส นา้
- 4. • ต้ องการโปรตีน เพิมขึน ประมาณ 1.3-1.5 กรัม/นาหนักตัว1กก. ่ ้ ้ • EX. นายนพรัตน์ สู ง 175 cm. IBW 75 kg. • ดังนั้น นายนพรัตน์ ต้องการโปรตีน 75x1.5 =112 g. • 112 = 16 ส่ วน 7
- 6. High biological value Protein (HBV) Low biological value Protein (LBV)
- 7. ควรมีโปรตีน High biological value Protein (HBV) คือ ประกอบด้วย กรดอะมิโนจาเป็นครบถ้วนใน สัดส่วนที่เหมาะสม และควรได้รับอย่างน้อย 50% ของโปรตีนทั้งหมด ซึ่งจะช่วยให้มีการนากรดอะมิ โนทีไม่จาเป็นนามาใช้ได้อีก และจะลดการผลิต ่ ยูเรียให้น้อยลง
- 8. ควรได้รับพลังงานตามสัดส่วนของ ร่างกายและกิจกรรม พลังงานจากข้าวและแป้ง ปริมาณจากัด เพราะมีโปรตีนอยู่ บ้าง และน้ายาCAPD มีกลูโคสอยู่แล้ว ต้องระวังเรื่องปริมาณข้าวแป้ง น้าตาล อย่าบริโภคมากไป
- 10. พลังงานจากไขมันควรเลือกชนิดของไขมัน จากน้ามันราข้าว น้ามันถั่วลิสง น้ามันถั่วเหลือง และควรงดอาหารที่มโคเลสเตอรอสูง ี และจากัดอาหารที่ทาให้เกิดปํญหาไตรกลีเซอ ไรด์สูงด้วย
- 11. จาเป็นต้องจากัดเกลือและน้าหรือไม่มี การสูญเสียน้าไป กับน้ายาล้าง ช่องท้อง จึงรับประทานได้ตามปกติ ถ้าสูญเสียมากจนปริมาณ โซเดียมในเลือดต่า จาเป็นต้องกินอาหารที่มีรสเค็มเพิ่มขึ้น แต่หากมีความดัน โลหิตสูง บวม ก็ควรจากัดอาหารที่มีรสเค็มจัด และจากัดปริมาณน้าด้วย
- 12. การจากัดโซเดียม 1. หลีกเลี่ยงอาหารสาเร็จรูปที่มีโซเดียมสูง 2. หลีกเลี่ยงอาหารที่ใส่ผงฟู 3. หลีกเลี่ยงอาหารที่ใส่ผงชูรส 4. หลีกเลี่ยงอาหารหมักดอง 5. หลีกเลี่ยงเครื่องปรุงที่มรสเค็ม ี 6. หลีกเลี่ยงอาหารที่ใส่สารกันบูด 7. ใช้เครืองเทศ มะนาว สมุนไพร ในการปรุงอาหาร ่ 8. ความต้องการโซเดียมต่อวัน = 2,000 mg.
- 17. โพแทสเซียม จาเป็นต้องจากัดผักผลไม้หรือไม่ การล้างไตทางช่องท้องจะสูญเสีย โพแทสเซียมไปกับน้ายาล้างไต จึงจาเป็นต้องได้รับจากอาหรอย่าง เพียงพอ ซึ่งจะทาให้ได้รับธาตุเหล็ก แคลเซียม วิตามินและใยอาหาร เพิ่มขึ้นด้วย เพราะมีมากในผักสีเขียวเข้มเหมือนกัน ถ้าระดับของโพแทสเซียมสูงมากไป ซึ่งมักจะเป็นในช่วงแรกของการล้างไตทางช่อง ท้อง อาจต้องจากัดเพียงระยะเวลาสัน ๆ เท่านันไม่ควรนานมาก เพราะอาจทา ้ ้ ให้โพแทสเซียมต่าจนมีอันตรายได้
- 23. ฟอสฟอรัส ผู้ที่รักษาด้วยการทา CAPD ยังจาเป็นต้องจากัดฟอสฟอรัสอยู่เพราะจะมี ผลต่อการดูดซึมแคลเซียม ทาให้แคลเซียมในเลือดต่า การควบคุมฟอสฟอรัส ป้องกันการเสี่ยงต่อการเกิดภาวะกระดูกพรุน หักง่าย ปวดกระดูกและอาการคันใต้ผิวหนังได้
- 29. ความสามารถในการขับน้าและปัสสาวะในผู้ป่วย ไตวายจะลดลง ทาให้เกิดอาการบวม ดื่มน้าได้ประมาณ 900-1,000 cc. + ปริมาณ ของปัสสาวะทีขับถ่ายในแต่ละวัน ถ้าปัสสาวะได้ ่ น้อยกว่า 500 ml/วัน ควรจากัดน้าให้เหลือ 750-1,000 ml/วัน
- 30. สรุป ผู้ป่วยควรปฏิบัติตัวในการรับประทานอาหารดังต่อไปนี้ 1. กินอาหรประเภทเนื้อสัตว์ไม่ติดมัน เช่น เนื้อหมูไก่ปลากุ้ง แต่ละมื้อประมาณ 4 ช้อนพูน 2. กินข้าว ก๋วยเตี๋ยวในมื้อหลักมื้อละ 2-3 ทัพพี 3. แบ่งอาหารเป็นมื้อเล็ก ๆ โดยกินวันละ 5-6 มื้อเพราะจะช่วยให้ไม่รู้สึกแน่น ท้องเกินไป 4. กินผักใบเขียว ผักหลากสี และผลไม้ทุกมื้อ 5. ถ้าจะดื่มนมให้ดื่มได้1 แก้วต่อวันแต่ถ้าฟอสฟอรัสสูงให้งดดื่มนม 6. เลี่ยงการเติมน้าตาลในอาหารเครื่องดื่มและไม่ดื่มน้าหวาน น้าอัดลม
- 31. สรุปต่อ 7. กินผลไม้ที่ไม่หวานจัดแทนขนมหวาน หลีกเลี่ยงการดื่มน้าผลไม้ 8. กินอาหารที่มีไขมันน้อยและหลีกเลี่ยงไขมันอิ่มตัว เช่นเนย ครีม เนื้อสัตว์ติดมัน เครื่องในและอาหารใส่กะทิ 9. ผู้ป่วยที่อ้วนควรเลี่ยงอาหารทอดทุกชนิด เช่น ทอดมัน ข้าวเกรียบ มันทอด ปาท่องโก้ ฯ 10. หลีกเลี่ยงอาหารฟาสฟู้ดที่มีไขมันและโคเลสเตอรอล 11. หลีกเลี่ยงการกินถั่วเมล็ดแห้ง เมล็ดแตงโม เมล็ดทานตะวัน เครืงในสัตว์ ไข่แดง ไข่ ่ ปลา 12. ใช้น้ามันพืชพวกน้ามันถั่วเหลือง น้ามันราข้าว น้ามันข้าวโพดในการปรุงอาหาร 13. ควรงดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ด้วย
- 32. โปรตีน ไม่ฟอก ฟอกด้วยเครือง ่ ฟอกทางช่องท้อง โปรตีน 0.4-0.6 1-1.2 1.2-1.5 (g/kg/d) พลังงาน 25-40 35-40 35-45 (Kcal/Kg/d โซเดียม 1-3(g/d) 2-3(g/d) 3-4(g/d) โพแทสเซียม <2.73(g/d) 2-3(g/d) ฟอสฟอรัส 12-15 12-15 12-15 (mg/gprot.) น้า 500cc+ปริมาณ 2-3 L/d ปัสสาวะ