Programuję w Delphi i C++ Builder cz. ii ebook

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl - Audiobooki, ksiązki audio,
e-booki .

Niniejszy ebook jest własnością prywatną.
Został zakupiony legalnie w serwisie Netpress.pl,
będącym oficjalnym Partnerem Wydawcy.

Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana,
ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani
odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody
wydawcy. Zabrania się jej publicznego udostępniania w Internecie.

© Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl
Data: 11.10.2006

Tytuł: Programuję w Delphi i C++ Builder
Autor: Mirosław J. Kubiak
Wydanie I
ISBN: 83-7521-105-2

Projekt okładki: Marzena Osuchowicz
Korekta: Sylwia Fortuna
Skład: Anna Popis-Witkowska

Internetowe Wydawnictwo Złote Myśli
Netina Sp. z o. o.
ul. Daszyńskiego 5
44-100 Gliwice
WWW: www.ZloteMysli.pl
EMAIL: kontakt@zlotemysli.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone.
All rights reserved.

SPIS TREŚCI

WSTĘP.............................................................................................. 5
ROZDZIAŁ 8. TABLICE..................................................................... 7
Deklarowanie tablic............................................................................................ 7
Dostęp do elementów tablicy........................................................................... 12
Sito Eratostenesa.............................................................................................. 15
Tablice dwuwymiarowe.................................................................................... 18
Sortowanie bąbelkowe..................................................................................... 24
Tablice przechowują również teksty................................................................ 29
Warto zapamiętać............................................................................................ 43
ROZDZIAŁ 9. PODPROGRAMY....................................................... 44
Co to są podprogramy...................................................................................... 44
Definiujemy funkcje i procedury w języku Delphi.......................................... 44
Definiujemy funkcje w języku C++ Builder..................................................... 49
Programy mogą przekazywać podprogramom informacje..............................53
Przekazywanie parametrów przez wartość...................................................... 54
Zmienne globalne i lokalne.............................................................................. 59
Przekazujemy funkcjom i procedurom tablice................................................ 60
Rekurencja....................................................................................................... 69
Warto zapamiętać............................................................................................. 75
ROZDZIAŁ 10. ELEMENTY GRAFIKI.............................................. 76
Wprowadzenie ................................................................................................. 76
Program Przykładowa grafika.......................................................................... 85
Graficzny przykład programu rekurencyjnego................................................ 92
Warto zapamiętać........................................................................................... 109
ROZDZIAŁ 11. PRZECHOWYWANIE INFORMACJI
W REKORDACH I W STRUKTURACH........................................... 110
Rekordy i struktury......................................................................................... 110
ROZDZIAŁ 11. ELEMENTY PROGRAMOWANIA OBIEKTOWEGO. 122
Wprowadzenie................................................................................................ 122
Hermetyzacja danych..................................................................................... 144
Dziedziczenie.................................................................................................. 144
Polimorfizm.................................................................................................... 154
ROZDZIAŁ 13. OPERACJE WEJŚCIA/WYJŚCIA
– CZĘŚĆ II. PLIKI.......................................................................... 156
Wprowadzenie................................................................................................ 156
C++ Builder.................................................................................................... 157
Pliki tekstowe.................................................................................................. 158
Zapisywanie rekordów i struktur do pliku..................................................... 176
C++ Builder.................................................................................................... 186
ROZDZIAŁ 14. WSKAŹNIKI.......................................................... 196
Wprowadzenie................................................................................................ 196
Wskaźniki i tablice......................................................................................... 200
Programy mogą przekazywać podprogramom informacje .......................... 206

Przekazywanie parametrów przez wskaźnik................................................. 206
Przekazywanie parametrów przez referencję................................................ 209
ROZDZIAŁ 15. ZMIENNE DYNAMICZNE....................................... 213
Wprowadzenie................................................................................................ 213
Zmienne dynamiczne do tablic...................................................................... 218
Klasy TStrings i TStringList........................................................................... 221
Warto zapamiętać.......................................................................................... 223
ROZDZIAŁ 16. ALGORYTMY NUMERYCZNE................................ 224
Obliczanie sumy szeregu ............................................................................... 224
Wyznaczenie miejsca zerowego funkcji metodą Newtona............................ 229
Wyznaczanie miejsca zerowego funkcji ........................................................ 235
Obliczanie całki metodą prostokątów............................................................ 241
DODATEK..................................................................................... 247
D1. Formatowanie łańcuchów tekstowych..................................................... 247
D2. Wybrane systemowe procedury konwersji typu..................................... 249
D3. Standardowe procedury obsługujące pliki (Delphi) ............................... 251
D4. Wyświetlanie komunikatów.................................................................... 254
D5. Wartości parametru Flags dotyczące liczby i rodzaju przycisków.......... 255
D6. Grafika w Delphi i w C++ Builder – ....................................................... 259

BIBLIOGRAFIA............................................................................. 263

PROGRAMUJĘ W DELPHI I C++ BUILDER cz. II – Mirosław J. Kubiak
● str. 5
Wstęp

Wstęp

Umiejętność pisania programów przynajmniej w dwóch językach
programowania to wyzwanie dzisiejszych czasów adresowane do
młodych programistów.

Przystępnie napisany podręcznik składa się z 16 rozdziałów
i dodatku. Przedstawiony w nim materiał zawiera kurs
równoczesnego programowania w językach Delphi Pascal oraz C++
Builder, bogato okraszony licznymi przykładami programów oraz
wielu klasycznych algorytmów w obu językach z wykorzystaniem
programowania wizualnego i zdarzeniowego, gdzie dodatkowo
uwzględniono obsługę sytuacji wyjątkowych. Te nowatorskie
propozycje mogą z powodzeniem zostać wykorzystane m.in.
w indywidualnej nauce przez pasjonatów programowania.

Ze względów technicznych książka została podzielona na dwie części:
część I zawiera rozdziały od 1 do 7, natomiast część II rozdziały od 8 do 16.

Rozdziały od 1 do 11 oraz od 13 do 16 zawierają kurs programowania
strukturalnego w obu językach programowania, natomiast rozdział 12
zawiera elementy programowania obiektowego w Delphi i C++ Builder.

Część II właśnie masz przed sobą, a pierwsza część jest dostępna pod
adresem: http://podstawy-delphi-builder.zlotemysli.pl

Rozdział 8. Tablice. W rozdziale dowiemy się w jaki sposób
deklarujemy tablice jedno- i dwuwymiarowe, na czym polega
sortowanie bąbelkowe oraz o tym, że tablice przechowują nie tylko
liczby, ale również teksty.

Copyright by Złote Myśli & Mirosław J. Kubiak

● str. 6
Wstęp

Rozdział 9. Podprogramy. W rozdziale dowiemy się co to są
podprogramy i do czego można je wykorzystać, jak definiujemy
procedury i funkcje, jak przekazujemy informacje procedurom
i funkcjom, co to są zmienne globalne i lokalne oraz co to jest
rekurencja.

Rozdział 10. Elementy grafiki. W rozdziale nauczymy się pisać proste
programy graficzne w Delphi i C++ Builder oraz przedstawimy
graficzny przykład programu rekurencyjnego.

Rozdział 11. Przechowywanie informacji w rekordach
i w strukturach. Rozdział zawiera informacje o rekordach
i strukturach oraz w jaki sposób te informacje są przechowywane
w języku Delphi i C++ Builder.

Rozdział 12. Elementy programowania obiektowego. W rozdziale
poznamy elementy programowania obiektowego, nauczymy się pisać
proste programy zawierające obiekty oraz dowiemy się na czym
polega hermetyzacja danych, dziedziczenie i polimorfizm.

Rozdział 13. Operacje wejścia/wyjścia - część II. Pliki. W rozdziale
opowiemy co to są pliki oraz dowiemy się jak zapisywać informacje
do pliku i jak je odczytywać.

Rozdział 14. Wskaźniki. Ten rozdział przybliży nam zawiłości
wskaźników oraz poznamy w nim sposoby przekazywania
parametrów przez wskaźnik i przez referencję.

Rozdział 15. Zmienne dynamiczne. W rozdziale omówiono różnicę
pomiędzy zmiennymi statycznymi a zmiennymi dynamicznymi oraz
jak przydzielać i zwalniać pamięć dla zmiennych dynamicznych.

Rozdział 16. Algorytmy numeryczne. W rozdziale omówiono kilka
wybranych algorytmów numerycznych.


● str. 7
Rozdział 8. Tablice

Rozdział 8. Tablice

W tym rozdziale dowiemy się, w jaki sposób deklarujemy tablice
jedno- i dwuwymiarowe, na czym polega sortowanie bąbelkowe
oraz o tym, że tablice przechowują nie tylko liczby, ale również
teksty.

Deklarowanie tablic

Tablica jest to struktura danych, która umożliwia przechowywanie
w sposób zorganizowany wielu zmiennych tego samego typu
(całkowitego, rzeczywistego itd.). Aby stworzyć taką strukturę
musimy dokonać deklaracji tablicy. W deklaracji tablicy musimy
określić typ wartości, jaki ma przechowywać tablica, a także liczbę jej
elementów. Tablice mogą być jednowymiarowe, dwuwymiarowe itd.

Delphi

Oto ogólna postać deklarowania w języku Delphi tablicy
jednowymiarowej i związanej z nią zmiennej.

type

dentyfikator_tablicy = array[rozmiar_tablicy] of typ

var

nazwa_zmiennej : identyfikator_tablicy;

A oto przykład zadeklarowania tablicy jednowymiarowej o nazwie
dane typu całkowitego, zawierającej 10 elementów.


● str. 8
Deklarowanie tablic

type

tablica = array[1..10] of integer;

var

dane : tablica;

możliwy jest również inny poprawny zapis:

var

dane : array[1..10] of integer;

Dostęp do elementów tablicy jest realizowany za pośrednictwem
indeksu, który wskazuje dany element. Dla deklaracji tablicy
w języku Delphi zawartej poniżej:

var

dane : array[1..10] of integer;

pierwszy element tablicy dane ma indeks 1, drugi element dostępny
jest przez indeks 2 itd. Ostatni element tablicy ma indeks równy
wymiarowi tablicy, czyli 10, co zilustrowano na rysunku poniżej.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Oto prosty przykład programu ilustrujący posługiwanie się tablicą
jednowymiarową.


● str. 9
Deklarowanie tablic

Program (Tablica1)

Formularz

Na formularzu wykonujemy następujące czynności:

1. umieszczamy dwa przyciski Button, jeden u góry z prawej
strony (Button1) i jeden na dole również z prawej strony
(Button2),
2. następnie klikamy myszą raz na Button1 i w Object
Inspectorze zmieniamy we właściwościach (Properties)
w Caption tekst Button1 na Zacznij,
3. klikamy myszą raz na Button2 i w Object Inspectorze
zmieniamy we właściwościach (Properties) w Caption tekst
Button2 na Zakończ,
4. z lewej górnej strony formularza umieszczamy komponent
StringGrid,
5. dwukrotnie klikamy na formularzu przycisk Zakończ
i podpinamy związaną z nim procedurę procedure
TForm1.Button2Click(Sender: TObject);

begin

Close;

end;

6. następnie dwukrotnie klikamy na formularzu przycisk
Zacznij i podpinamy związaną z nim procedurę procedure
TForm1.Button1Click(Sender: TObject), która została
opisana w programie poniżej.


● str. 10
Deklarowanie tablic

Rys. 8.1. Formularz skonstruowany dla programu Tablica1, na którym
zamieszczono komponent StringGrid.

unit Unit1;

interface

uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes,
Graphics, Controls, Forms,
Dialogs, StdCtrls, Grids;

type
TForm1 = class(TForm)
Button1: TButton;
Button2: TButton;
StringGrid1: TStringGrid;
procedure Button1Click(Sender: TObject);
procedure Button2Click(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;

var


● str. 11
Deklarowanie tablic

Form1: TForm1;

implementation

{$R *.dfm}

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);
const
n = 10;

type
tablica = array[1..n] of integer;
var
i : integer;
dane : tablica;

begin
StringGrid1.ColCount:=2; // ustalenie ilosci kolumn
StringGrid1.RowCount:=n+1; //ustalenie ilosci wierszy
StringGrid1.Cells[0,0]:='Indeks tabl.';
StringGrid1.Cells[1,0]:='Wart. tabl.';

for i:=1 to n do
StringGrid1.Cells[0,i]:=IntToStr(i); //opis wierszy

for i:=1 to n do
begin
dane[i]:=i;
StringGrid1.Cells[1,i]:=IntToStr(dane[i]);
end;
end;

procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);
begin
Close();
end;

end.


● str. 12
Deklarowanie tablic

C++ Builder

Oto ogólna postać zadeklarowania w języku w C++ Builder tablicy
jednowymiarowej i związanej z nią zmiennej.

typ_tablicy nazwa_tablicy [rozmiar_tablicy]

A oto przykład zadeklarowania tablicy jednowymiarowej o nazwie
dane typu całkowitego, zawierającej 10 elementów:

int dane [10];

Dostęp do elementów tablicy

Dostęp do elementów tablicy jest realizowany za pośrednictwem
indeksu, który wskazuje dany element. Dla deklaracji tablicy

int dane [10];

aby uzyskać dostęp do pierwszego elementu tablicy dane,
powinniśmy podać indeks 01, drugi element dostępny jest przez
indeks 1 itd. Ostatni element tablicy ma indeks równy rozmiarowi
tablicy minus 1, czyli 9, co zilustrowano na rysunku poniżej.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Oto prosty przykład ilustrujący posługiwanie się tablicą
jednowymiarową.

1
Indeks pierwszego elementu tablicy w języku C++ wynosi zawsze 0.


● str. 13

Program (Tablica1)

Formularz

Na formularzu wykonujemy następujące czynności:

1. umieszczamy dwa przyciski Button, jeden u góry z prawej
strony (Button1) i jeden na dole również z prawej strony
(Button2),
2. następnie klikamy myszą raz na Button1 i w Object
Inspectorze zmieniamy we właściwościach (Properties)
w Caption tekst Button1 na Zacznij,
3. klikamy myszą raz na Button2 i w Object Inspectorze
zmieniamy we właściwościach (Properties) w Caption tekst
Button2 na Zakończ,
4. z lewej górnej strony formularza umieszczamy komponent
StringGrid,
5. dwukrotnie klikamy na formularzu przycisk Zakończ
i podpinamy związaną z nim funkcję void __fastcall
TForm1::Button2Click(TObject *Sender)

{

Close();

}

6. następnie dwukrotnie klikamy na formularzu przycisk
Zacznij i podpinamy związaną z nim funkcję void
__fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender),
która została opisana w programie poniżej.


● str. 14

//---------------------------------------------------------------------------

#include <vcl.h>
#pragma hdrstop

#include "Unit1.h"
//---------------------------------------------------------------------------
#pragma package(smart_init)
#pragma resource "*.dfm"
TForm1 *Form1;
//---------------------------------------------------------------------------
__fastcall TForm1::TForm1(TComponent* Owner)
: TForm(Owner)
{
}
//---------------------------------------------------------------------------

void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender)
{
const n=10;
int i;
int dane[10];

StringGrid1->ColCount=2; //ustalenie ilosci kolumn
StringGrid1->RowCount=n+1; //ustalenie ilosci wierszy
StringGrid1->Cells[0][0]="Indeks tablicy";
StringGrid1->Cells[1][0]="Wart. tabl.";

for (i=0; i<10; i++)
{
StringGrid1->Cells[0][i+1]=IntToStr(i); //opis wierszy
}

for (i=0; i<10; i++)
{
dane[i]=i;
StringGrid1->Cells[1][i+1]=IntToStr(dane[i]);
}


● str. 15

}
//---------------------------------------------------------------------------

{
Close();
}
//---------------------------------------------------------------------------

Sito Eratostenesa

Około roku 200 p.n.e. matematyk grecki Eratostenes podał algorytm
na znajdowanie liczb pierwszych. Liczby pierwsze to są liczby
naturalne większe od 1, które dzielą się przez siebie i przez 1. Nazwa
tego najstarszego algorytmu na znajdowanie liczb pierwszych
pochodzi od sposobu, w jaki te liczby są znajdowane. Wszystkie
liczby po kolei przesiewa się, usuwając z spośród nich wszystkie
wielokrotności danej liczby. Zilustrujemy to przykładem, znajdując
za pomocą sita Eratostenesa wszystkie liczby pierwsze z zakresu od 2
do 30, które umieścimy w tabeli poniżej.

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Liczba 2 jest liczbą pierwszą, pozostałe znajdujemy po usunięciu
z tabeli wielokrotności liczby 2 (gdyż nie są to liczby pierwsze)
otrzymując:

2 3 * 5 * 7 * 9 * 11 * 13 * 15 *
17 * 19 * 21 * 23 * 25 * 27 * 29 *


● str. 16
Sito Eratostenesa

Kolejny etap polega na usunięciu z tabeli po liczbie 3 (przyjmuje się,
że jest to liczba pierwsza) wielokrotności liczby 3. Rezultat tego
działania znajduje się poniżej:

2 3 * 5 * 7 * * * 11 * 13 * * *
17 * 19 * * * 23 * 25 * * * 29 *

Z pozostałych teraz liczb kolejną po 2 i 3 jest liczba 5, którą
pozostawia się wykreślając wszystkie liczby podzielne przez 5:

2 3 * 5 * 7 * * * 11 * 13 * * *
17 * 19 * * * 23 * * * * * 29 *

Kontynuując to wykreślanie dojdziemy do sytuacji, kiedy zostaną
wykreślone wszystkie liczby, które nie są pierwsze i pozostaną tylko
liczby pierwsze.

W tym momencie możemy zakończyć nasze poszukiwania liczb
pierwszych pamiętając, że kolejne wykreślenia należy powtarzać, nie
dalej jak do liczby będącej zaokrąglonym w dół pierwiastkiem
kwadratowym ze zmiennej zakres. W naszym przykładzie jest to:
sqrt(30)=5.477.., po zaokrągleniu w dół2 otrzymujemy liczbę 5. W tabeli
pozostały już tylko liczby pierwsze, które wyświetlamy na ekranie.

Górny zakres, dla którego chcemy odnaleźć liczby pierwsze
wyznaczony jest tylko rozmiarem tablicy. W naszym programie jest to:

int tablica[10000];

Chcąc zmienić ten zakres, należy zmienić rozmiar tablicy.

2
W języku C++ Builder realizuje to matematyczna funkcja floor(), która
znajduje się w pliku nagłówkowym math.h.


● str. 17
Sito Eratostenesa

C++ Builder (Sito)

//---------------------------------------------------------------------------

#include <vcl.h>
#include <math.h>
#pragma hdrstop

#include "Unit1.h"
//---------------------------------------------------------------------------
#pragma package(smart_init)
#pragma resource "*.dfm"
TForm1 *Form1;
//---------------------------------------------------------------------------
__fastcall TForm1::TForm1(TComponent* Owner)
: TForm(Owner)
{
}
//---------------------------------------------------------------------------

{
Close();
}
//---------------------------------------------------------------------------

{
int i,j,zakres,zm_pom;
int tablica[10000];

zakres=StrToInt(InputBox("Podaj gorny zakres liczb
pierwszych","Maksymalny gorny zakres wynosi 9999",""));

zm_pom = floor(sqrt(zakres));

for (i=1; i<=zakres; i++)
tablica[i]=i;


● str. 18
Sito Eratostenesa

for (i=2; i<=zm_pom; i++)
if (tablica[i]!=0)
for (j=i+1; j<=zakres; j++)
if (j%i==0) tablica[j]=0;

ListBox1->Items->Clear();
ListBox1->Items->Add("Liczby pierwsze z zakresu od 1 do
"+IntToStr(zakres)+" to");

for (i=2; i<=zakres; i++)
if (tablica[i]!=0) ListBox1->Items->Add(IntToStr(i));
}
//---------------------------------------------------------------------------

Programuję w Delphi i C++ Builder cz. ii ebook

More Related Content

What's hot (12)

Similar to Programuję w Delphi i C++ Builder cz. ii ebook (20)

More from e-booksweb.pl (20)

Programuję w Delphi i C++ Builder cz. ii ebook