1. Maandblad voor de inwoners van de vlaaMse rand juni 2010 | jaargang 14 | #06
Groene energie
van op zee
Filip Martens van
windmolenbedrijf C-Power
Buren en tuinen
ontdekken
Hoogdag
voor kinderen
Oude kartonfabriek
wordt toeristische trekpleister
+ agENDa
VERSCHIJNT NIET IN AUGUSTUS | FOTO: FILIP CLAESSENS
ZOMERFESTIVaLS
‘Het wordt
een drukke,
speciale zomer’
Frontman Gaëtan Vandewoude
van Isbells
1
FR DE EN traductions | Übersetzungen | translations
2. mijngedacht
i
Fatima Ualgasi is een geboren
en getogen Vilvoordse met
internationale roots, literaire
ambities en diverse blogs.
Voor RandKrant schrijft ze
afwisselend met Dirk Volckaerts,
Joris Hintjens en Tom Serkeyn de
column mijn gedacht.
achteloos
Onlangs zat ik in de wachtzaal van het stad- ik dat er op hun paden weinig achteloze hon-
huis. Zo’n anderhalve meter van mij af stond deneigenaars passeren. Enkelen heb ik halt
een papiermand. Een paar passen daarvan- zien houden, net voor ze op het zakje zouden
daan lag een plastieken zakje op de grond. gaan staan. Ze keken naar beneden en zetten
Zodra ik dat zakje zag liggen, voelde ik de dan hun voet zorgvuldig naast het ding neer,
impuls om het op te rapen en in de prullen- maar het oprapen, nee hoor.
bak te gooien. Nu, er stonden twee mensen Waarom niet, vroeg ik me af. En waarom ik
aan weerszijden van dat zakje. Om het te wel. Wat die laatste vraag betreft, ik denk dat
kunnen oprapen, had ik mijn zitplaats moe- het wat in mijn karakter ligt. Maar het is me
ten verlaten, tot daar moeten lopen en me ook aangeleerd. Zo hadden we op school op-
dan tussen de benen van die twee mensen ruimcorvee op de speelplaats. Dan moesten
moeten bukken. Terwijl zij er gewoon naast we alle rommel die er lag oprapen. De juf zei
stonden. Net op het moment dat ik aan het er altijd bij: het gaat er niet om dat jij het niet
overwegen was wat te doen, zette een van die zelf op de grond hebt gegooid, je raapt ge-
twee personen een stap opzij en hij stond nu woon alles op. Zo leer je als kind verantwoor-
delijkheid opnemen voor collectief goed. Je
inhoud
met een voet half op het zakje. Ha, dacht ik,
nu zal die dat wel voelen en het zelf oprapen bent nu eenmaal niet alleen op de wereld.
en weggooien. Dat je niet alleen op de wereld bent, leerde ik
Maar dat gebeurde niet. En daarmee was ook thuis. Dat is het voordeel van een groot
mijn aandacht gewekt. Ik besloot het zakje gezin: daarin ben je eigenlijk nooit alleen
te laten liggen tot het mijn beurt was aan en leer je vanzelf dingen te delen. Dit alles is
het loket. Als het er tegen dan nog lag, zou toch niet uitzonderlijk, denk ik.
ik het zelf in de prullenbak werpen. Er waren Het is ook wel zo dat mensen vaak in een
zo’n vijftien wachtenden voor mij. Ik kon soort wolk rondlopen, waarin zij letterlijk AGENDA
JUNI
evengoed de tijd doden met een klein expe- niet verder kijken dan hun neus lang is. Wat 2010
Moomin,
rimentje. Ik was benieuwd. Wel, er gebeurde er rond hen gebeurt, wordt in het beste geval Snorkmeisje,
Snif, Snuisterik
niets. Toen het mijn beurt was, heb ik het wel geregistreerd, maar niet echt gezien. Ook en Filifjonka
fa-
Al ooit van de Moomin
zakje zelf opgeraapt en in de vuilbak gestopt. dat lijkt me geen afdoende verklaring. Nee, ik
de Scan-
EX milie gehoord? In
kent jong
PO
Smullen van
dinavische landen
Tove
harige wezentjes van
exotische hapjes
en oud de kleine, dan
verschijnen al meer
Jansson. De strips
dan zestig talen. Ze
Het was een experiment dat de moeite loon- snap het niet. Wat maakt dat sommige men-
meer
een halve eeuw in de trollen die niet
zijn bevolkt met vertederenpersonages in Peer
en wereldmuziek
voor de
moeten onderdoen in het
een inhaalbeweging
Gynt. Hoogtijd voor uit
een immense delegatie
Stripmuseum. Met kinderkoor werd de
de en dat me veel stof tot nadenken gaf. sen wel zo’n zakje zullen oprapen en anderen FES
In de Goed Etenstraa
op Couleur Café
t Op zaterdag is
kun semble
het kleurrijke
van Femi Kuti te gast.
de legendarische Fela
De zoon van
klaagt de politieke
Nigeriaanse en-
uit-
Finland en een gigantisch Je leert er het Snork-
huidige expositie geopend. Filifjonka kennen.
meisje, Snif, Snuisterik
Maar er zijn ook talloze
en
cartoons en covers
van
hriften, waaraan Tove
je in het hedendaagse Noord-Europese striptijdsc
Als ik zeg dat er niets gebeurde, ben ik niet (zelfs veruit de meesten blijkbaar) niet? Ik TIVAL je dit jaar opnieuw wassen en de corruptie
s komen bij deze Het warmhartige hoofdper-
. Op de vier Afrika aan. Ook dansfreak erde afrobeat Jansson meewerkte.
smaakpapillen uittesten de wereld vol verwon-
van vrolijk gespeelde geëngage sonage Moomin bekijkt maar is
id genieten se reg- veel levenslust uit,
podia kun je uitgebre van over ruim aan hun
trekken. Het Jamaicaan dering Hij straalt
13
willen altijd rekenen op zijn
een pleiade aan muziektalent gaeduo Queen Ifrica en Tony Rebel ook een tikje naïef. Hij kan
genocide en in- Groke brengt met zijn
helemaal correct. Er gebeurde van alles, al- weet wel dat het mij ergert. Uiteindelijk kost heel de wereld.
Wie aan de dansanima
tangoleraren deelneemt
via hun krachtige nummers aar maken. De
ties van de salsa-
, hoeft zich geen zor-
en cest in alle milieus
Duits-Nigeriaanse
tante van de reggae
bespreekb
diva Neeka, die het
verbindt met de woede
mili-
op de
ouders en zijn vriendjes.
spookachtig uiterlijk
ken. Zij heeft echter
maar kan haar eenzaamh
iedereen aan het
geen kwade bedoeling
schrik-
eid niet meer aan.
Moominverhalen op
en,
De
een ei-
zijn lichamelijke conditie. van de hiphop, vertegenwoordigt auteur situeert haar
gen te maken over
leen niet dat iemand het ding opraapte en het niet veel moeite. Maar als mensen die
zomers
e organisaties hebben tweede festivaldag de neo-soul. Finland, waar ze vele
Niet-gouvernementel land in de Golf van
Voort- drummen geblazen
Derde Wereld Dorp. Op zondag wordt het heeft doorgebra cht. ld
hun vaste stek in het en telg
kronkelende wandelpad Bob Marleys jongste
durend zijn er op de bij Damian Marley. bezwe-
parades. Op zater- mee voor een
geïmproviseerde theatrale brengt hiphopper Nas TOT 29 AUG
artistiek vuurwerk. De prijs voor de extrava-
de juiste bestemming gaf. Ik heb veel men- kleine inspanning al niet willen leveren, wat dagavond knalt er een rend fusionconcert. Moomin
op de podia? De Afro- we toe aan de 70-ja- Brussel, stripmuseu
m, 02 219 19 80
En wie staat er zoal gantste artiest kennen en
satie Choc Quib die met James Brown
Colombiaanse hiphopsen blikvanger op de rige George Clinton, onversne-
Town is de opmerkeli
jkste de wieg stond van de
wor- Sly Stone aan Salif
openingsdag. De Caribische
latino beats Ook de Malinese zanger
de den soulfunk.
sen op het zakje zien trappen. Sommigen kan je dan van hen verwachten als het om
en elektronica. Ook st. Hij brengt
den gemixt met funk terug van weggewee
Bones Keita is différence, zijn jongste
al-
soapactrice Ebony een selectie uit La
excentrieke Britse de Vic-
ekkende acts in pet- werd bekroond met
heeft enkele verbazingw indierock. L’Oncle bum dat onlangs songs,
naar Hij heeft het in zijn
to. Haar muziek neigt op- toire de la Musique. afisch zijn, over de
en rockklassiekers tot die grotendeels autobiogr
Ben recycleert pop-
merkten dat op en keken naar beneden om grote gaat?
n en
De jonge Franse zanger Afrikaanse dynastieë
zwepende Franse soul. macht van de oude van
vol lopen. Het Mexi- leefomstandigheden
liet al de Parijse Olympia een over de moeilijke
y Gabriela brengen
caanse duo Rodrigo ludo dosogne
na- de albino’s.
grootste idolen. Enkele
hommage aan hun
Woman van Santana
te zien waar ze op stonden, maar daar bleef tekst Fatima Ualgasi foto Filip Claessens
men? Naast Black Magic
Pink Floyd en Jimi Hendrix.
tie Ska-P snijdt
es van de hits van
brengen ze ook coverversi Spaanse forma- VR · 25 JUN · 16.30
De
in zijn reggaeverwante
songs ZA 26 EN
aan. De rappers van
ZO 27 JUN · 15.00
Couleur Café
controversiële thema’s de Brussel, Tour &
Taxis,
het bij. De meesten waren er zich echter he-
met hun ruig taaltje
Suprême NTM zijn www.couleurcafe.be
grootste provocateurs.
13
lemaal niet van bewust dat er iets onder hun Reacties? Mail naar randkrant@derand.be
voeten was terechtgekomen. Voor hen hoop agENDa bINNENIN
2
4. Nederlands op de werkvloer
Taal leren is
groepswerk
in de bedrijven in de vlaamse rand worden vele, verschillende talen medewerkers in dienst die wel al een cursus
Nederlands gevolgd hebben, maar die nog te
gesproken. Heel wat van die ondernemingen voelen de noodzaak aan weinig toepassen op het werk. Dat komt vaak
om het nederlands op de werkvloer te bevorderen. Het Huis van het omdat de omstandigheden in het bedrijf hen
daar niet toe aanmoedigen.’
nederlands helpt hen daarbij. tekst Johan De Crom foto Filip Claessens
Verankeren in personeelsbeleid
H
Het Huis van het Nederlands zoekt samen
et Huis is vooral gekend als is diens beste taaldocent. ‘Een grote misvat- met de leiding van het bedrijf welk taalbe-
coördinator van cursussen Ne- ting is dat Nederlands leren enkel een zaak leid ze willen voorstaan. ‘Wij sensibiliseren
derlands voor anderstaligen, is voor anderstalige medewerkers. Dat is en ondersteunen, het bedrijf maakt de echte
waarbij het zelf geen lessen het niet. Nederlandstalige collega’s en de keuzes. Wordt er op de werkvloer mordicus
organiseert, maar vraag en aanbod op elkaar leidinggevenden moeten eveneens een in- Nederlands gesproken of kan het, bijvoor-
afstemt. Het Huis begeleidt ook onderne- spanning leveren om het aanleren van de beeld om veiligheidsredenen, dat er ook in-
mingen in de uitbouw van een taalbeleid. taal te vergemakkelijken. Je kunt de werk- structies in andere talen worden opgesteld of
De afdeling Vlaams-Brabant doet dat sinds plek bijvoorbeeld zo inrichten dat er Neder- uitgesproken? De organisatie moet wel be-
eind 2008 en de nood is hoog. ‘Elke week zijn lands wordt gebruikt. Als je een pictogram seffen dat in het laatste geval het Nederlands
we in zeven ondernemingen actief. Op een toont met een veiligheidshelm, zet er dan minder diep doordringt en de anderstaligen
jaar tijd hebben we een veertig organisaties meteen het woord veiligheidshelm bij’, legt op dat moment de taal niet aanleren’, zegt
en bedrijven van twee maanden tot een jaar Marjolijn Van Dooren uit. ‘Je maakt het snelst Van Langenhove.
ondersteund’, zeggen coördinator Marjolijn vorderingen als het hele bedrijf het taalbe- ‘Wij raden aan het taalbeleid te verankeren
Van Dooren en stafmedewerker taalbeleid leid mee uitdraagt. Taal aanleren wordt dan in het personeelsbeleid’, zegt coördinator
Marleen Van Langenhove. groepswerk’, vult Marleen Van Langenhove Van Dooren. ‘Evaluaties van de kennis van
aan. ‘We spreken van contextgericht Neder- het Nederlands kunnen deel uitmaken van
groepswerk lands. Dat houdt meer in dan een cursus een functioneringsgesprek, waarbij de lat
Eén logica keert altijd terug: een Vlaming die volgen in een klaslokaal. De bedrijven die niet voor iedereen even hoog hoeft te liggen.
in de huid van een anderstalige kan kruipen, bij ons aankloppen, hebben anderstalige Een bandmedewerker moet in staat zijn con-
structies te begrijpen, zijn ploegbaas moet
ook instructies kunnen geven. Een bediende
zal een brief moeten kunnen schrijven in het
FR Le néerlandais au travail L’apprentissage d’une langue Nederlands, een kaderlid moet misschien
est un travail de groupe beleidsnota’s kunnen opstellen in onze taal.
Het is een vorm van misbegrepen gelijkheid
De nombreuses entreprises établies dans le Rand ressentent le besoin de promouvoir la connaissance om voor iedereen dezelfde norm te hanteren.
de la langue néerlandaise au travail. ‘C’est une grossière erreur de penser qu’apprendre le néerlandais Het is realistisch en het getuigt van respect
ne concerne que les collaborateurs allochtones. Ce n’est pas le cas. Les collègues néerlandophones tegenover de anderstalige om met criteria te
peuvent les aider’, déclare Marjolijn Van Dooren, coordinatrice de la Huis van het Nederlands Vlaams- werken die aan zijn werksituatie zijn aange-
Brabant (Maison du Néerlandais du Brabant flamand). ‘Vous engrangez les progrès les plus rapides past. Je moet niet het onnodige of het onmo-
si l’ensemble de l’entreprise divulgue une politique linguistique. Apprendre une langue se fait donc gelijke vragen.’
en groupe’, complète la collaboratrice chargée de la politique linguistique, Marleen Van Langenhove. Zo stelt het Huis vast dat de taalvereis-
‘Nous conseillons d’ancrer la politique linguistique dans la politique du personnel. C’est faire preuve ten in vacatures haast systematisch te hoog
de réalisme et de respect de se baser sur les critères adaptés à la situation professionnelle. Il ne faut liggen. ‘Wij maken eerst een taalscan van
pas demander le superflu ni l’impossible’, explique Van Dooren. Ce que confirme Isabel Desmet du de functies in een bedrijf. We gaan na welk
Groep Intro, une asbl qui permet aux chômeurs de longue durée et qui sont peu scolarisés de faire des niveau van Nederlands daarvoor nodig is en
stages dans des ateliers de vélos, des équipes de rénovations ou des services de nettoyage: ‘Nous avons dat ligt niet altijd op ‘zeer goed’, zoals dat in
appris de quelle manière donner aux allochtones l’envie de parler le néerlandais. Nous récompensons de vacatures omschreven staat. Het is ook
leurs efforts en les encourageant et en faisant preuve de patience, mais aussi en évitant de parler le belangrijk een onderscheid te maken naar be-
dialecte. Nous stimulons les bavargades sociaux et développons des activités où les néerlandophones grijpen, spreken en schrijven van Nederlands.
et les allochtones peuvent se rencontrer.’ Moet een bandmedewerker echt ‘zeer goed
4
5. Marjolijn Van Dooren,
Isabel Desmet Marleen Van Langenhove
Nederlands kunnen schrijven’? Meestal niet’, spelen in het taalbeleid. ‘We kregen tips over het Nederlands en bijhorende vertalingen en
stellen Van Langenhove en Van Dooren. hoe we anderstaligen kunnen stimuleren om stelt het laagdrempelige tijdschrift Wablief ter
Nederlands te spreken. We belonen hun po- beschikking. Het Huis bepleit om in de refter
Maatwerk gingen door ze aan te moedigen en geduld op een dag in de week de tafels te mengen, zodat
De taalscan doet het Huis voor alle mondelin- te brengen, maar ook door dialect te vermij- Vlaamse en allochtone collega’s meer samen
ge en schriftelijke aspecten in het bedrijf. Zo den. We stimuleren sociale babbels en moti- zitten.
wordt er nagegaan hoe de verdeling is van Ne- veren hen om deel te nemen aan initiatieven Sinds enkele jaren doet Groep Intro aan
derlands- en anderstaligen in de verschillen- zoals Café Combinne, een multicultureel taalcoaching in haar fietsatelier. ‘Een taal-
de teams en krijgen schriftelijke documenten praatcafé waar Nederlands geoefend wordt.’ coach moedigt de instructeurs en de werkne-
een doorlichting op moeilijkheidsgraad van Van Dooren en Van Langenhove beklem- mers aan om Nederlands te gebruiken. In de
het taalgebruik en op leesbaarheid. ‘Met die tonen het belang van de inspanningen van toekomst willen we zo’n taalcoaching in al
taalscan kunnen we zien waar verbetering Nederlandstalige collega’s: ‘We geven een onze leerwerkplaatsen toepassen’, zegt Isa-
mogelijk is. Zo kunnen we maatwerk leveren vorming over toegankelijk taalgebruik. Daar- bel Desmet. ‘Nu zijn we bezig om onze ont-
per bedrijf’, zegt Van Dooren. in leer je een soort middenweg te vinden tus- haalmap en evaluatie-instrumentarium in
Het Huis ging zo tewerk bij Groep Intro sen te ingewikkelde taal en de simplistische eenvoudige taal te schrijven en een taalvisie
Vlaams-Brabant, een vzw waar langdurig Tarzantaal (‘jij hier drukken knop printer’). In uit te werken. Daarnaast hebben we voor-
laaggeschoolde werkzoekenden een jaar die lessen laten we de Vlaamse medewerkers trajecten Nederlands ingelast. Anderstaligen
aan de slag kunnen in verschillende leer- zich even voorstellen in een vreemde taal. die bij ons aan de slag gaan, krijgen eerst
werkplaatsen zoals fietsateliers, mobiele Dan beseffen ze meteen hoe moeilijk dat kan zestig uur functioneel Nederlands. Daarin
renovatieteams en poetsdiensten. ‘Via een zijn. Ze ervaren de schroom en aarzelingen gaat het onder meer over het begrijpen van
technische opleiding en een persoonlijke die anderstaligen ervaren. Dat verhoogt het instructies op de werkvloer, over vakspecifie-
begeleiding worden de kansen op tewerkstel- begrip en het geduld voor die medewerkers’, ke woordenschat of over hoe je je ziek moet
ling vergroot. Het verder oefenen van het Ne- weet Van Langenhove. ‘Soms raden we taal- melden of vakantie moet aanvragen. Daar-
derlands is voor onze anderstalige medewer- peters en taalmeters aan, collega’s die zich voor kregen we middelen vanuit de vdab.’
kers een belangrijk onderdeel. De taalscan over een anderstalige ontfermen. Dat ver- De passage van het Huis van het Nederlands
van het Huis gaf aan dat we best experimen- laagt de drempel om eens iets te vragen.’ heeft bij Groep Intro in elk geval voor een om-
teren met het mengen van groepen, zodat mekeer gezorgd. ‘We richten ons nu ook op
anderstaligen met Nederlandstaligen kun- Taalcoach op de werkplek de Nederlandstalige medewerker, bouwen
nen spreken en werken’, zegt Isabel Desmet, Het Huis van het Nederlands raadt aan om de onze taalleeromgeving verder uit en leggen
medewerker taalbeleid van Groep Intro. werkplek af te stemmen op het leren van het een link met het vrijetijdsaanbod in de regio.
Groep Intro kwam tot het inzicht dat ook Nederlands. Het Huis geeft ook zakwoorden- Zo willen we maatschappelijke participatie
de Nederlandstalige medewerkers een rol boekjes uit met veelgebruikte instructies in stimuleren’, zegt Desmet.
5
9. oudnieuws
de schepen van Onderwijs Eléonore de
Bergeyck-de Moerloose (Union) voor de
camera van Ring-tv niet verder dan een
vage formulering over ‘het negativisme
van de school’. Van wie of wat precies,
wist ze niet te vertellen. Indien er niet
snel een aap uit de mouw wordt geto-
verd, ziet het er naar uit dat de Neder-
landstalige gemeentelijke basisschool
De Letterbijter ten dode is opgeschre-
ven. Een primeur, want Wezembeek-
Oppem zou daarmee de eerste facili-
teitengemeente in de Vlaamse Rand
zijn die geen Nederlandstalig onderwijs
meer organiseert. We zouden dan in
25 augustus 1957
de bizarre situatie terecht komen dat
alle inwoners belastingen betalen, o.a.
t
erste druivenstoe
voor het inrichten van onderwijs, maar
de e
dat de Franstalige meerderheid in een
Vlaamse gemeente enkel Franstalig on-
derwijs organiseert. Nederlandstalige
mensen zouden zelfs de mogelijkheid
niet hebben om Nederlandstalig ge-
meentelijk onderwijs te eisen, zoals dat
voor Franstaligen volgens de facilitei-
tenregeling wel kan. Is dit de betekenis
van verdraagzaamheid waarop Frans-
taligen in de Rand zo graag een beroep
doen? Of is het respect? GS OVERIJSE in 1878 startten de zagen we de fanfare Sint-Michiel der druif telde drie groepen: De
broers danhieux in overijse van Terlanen en de Molens van druif geschenk bij uitstek met de
met het optrekken van drui- Overijse. Uit Huldenberg verwel- fanfare Nut en Vermaak uit Sint-
komde men de fanfares De IJse- Agatha-Rode, de reuzenfamilie
venserres en het telen van
galm en De Ware Vrienden, die Janneke Colman en Mieke Miscat
druiven voor de brusselse een wagen vergezelden van het en hun jonge spruit Pitje Royal. De
markt. Zij volgden daarmee Kasteel van Huldenberg. De eer- muziekmaatschappij Sint-Mar-
het voorbeeld van Felix sohie, ste druiventelers brachten in de tinus uit Overijse vergezelde de
net als de broers danhieux stoet hun product met de eerste druivenkoningin Andrea, verko-
tram in 1894 naar de vroegmarkt zen tijdens de druivenoogstfees-
ook een elzasser, hovenier
in Brussel. De muziekmaatschap- ten van 1956.
in het Kasteel van Hulden- pij Eendracht maakt Macht uit Ei- Van druif tot wijn werd uitgebeeld
berg. in overijse en Hoeilaart zer vergezelde de groep Hallen der door handelaars uit Sint-Joost-
groeide het aantal druivente- Voortbrengers in Brussel, waar ten-Node met De wijngaarden
lers explosief. in het Glazen druivenkwekers en sierbloemen- van Sint-Joost-ten-Node en hun
dorp, zoals overijse werd kwekers elkaar ontmoetten, de reus De Wijngaardenier. De fan-
serrebewerkers, stokers, snoeiers, fare Les Enfants de la Forêt uit
genoemd, stonden er eind ja-
inbinders en knipsters. De Provi- Jezus-Eik stapte mee op met de
ren 60 haast 35.000 serres. er ciale Tuinbouwschool Terhulpen eerste Belgische wijn ISCA, de
heerste een ongekende wel- pakte uit met De Scholing van de serrencoöperatief bracht De Bel-
vaart. daar hoorden natuur- Serrist. gische schuimwijn en dan was er
lijk ook feesten bij. Drie beroepsverenigingen droe- nog de koningin van de wijn en
gen hun steentje bij: het Verbond Bacchus, de god van de wijn. En,
Het werden – hoe kan het anders der Serristen, de Unie der Drui- niet te vergeten: de wijnbedelin-
– druivenfeesten, een druiven- venkwekers en De Serristencoo- gen! De festiviteiten en de stoet
krijgen heel wat minder federale koers, een druivenkoningin en op peratief, samen met de muziek- kenden door de jaren heen heel
dotaties in vergelijking met de 25 augustus 1957 voor de eerste maatschappij Nut en Vermaak uit wat aanpassingen. Eind augus-
rest van het land, zo blijkt uit maal ook een druivenstoet. Hoeilaart. En dan de serreproduc- tus 2010 is het weer zover. Negen
cijfermateriaal van de N-VA. Niet minder dan 28 groepen en ten: De Tomaten van Loonbeek dagen leute en plezier, sport en
Cultuurcentrum Den Blank in verenigingen namen aan deze met hun muziek Willen is Kunnen. animatie en niet te vergeten een
Overijse zet met de slogan Huur eerste stoet deel. Veel schoon Ottenburg bracht Naar de Groen- druivenstoet. Benieuwd of de Chi-
eens een ontroerend goed zijn volk en veel schone activiteiten. tenmarkt van Overijse, onder- romeisjes opnieuw de eerste prijs
Artotheek in de kijker. Je kunt Wie herinnert zich na meer dan steund door hun Philharmonie. zullen wegkapen en wie Hanna
er voor zes maanden een kunst- een halve eeuw nog de BJB-rui- De Perziken en de muziekmaat- Perdu als druivenkoningin zal op-
werk huren. ters, de vendelzwaaiers, de groep schappij Sint-Rochus kwamen volgen.
Keizer Karel uit Tombeek en de uit Eizer. Overijse bracht De com-
fanfare De Lanezonen? Verder merciële druif. De verheerlijking tekst Jaak Ockeley
9
10. figurandt
Filip Martens van windmolenbedrijf C-Power
Groene energie
Filip Martens (48) uit Grimbergen is Ceo van C-Power, het bedrijf dat in diameter van 126 meter. ‘Als je zo’n turbine
naast het Atomium plaatst’, zegt Filip Mar-
de noordzee het grootste zeewindmolenpark ter wereld bouwt. Tegen tens, ‘zou het lijken alsof je daar twee voet-
2013 zou dat moeten zorgen voor de helft van de hernieuwbare energie balvelden boven zag draaien. Gemonteerd
raken de wieken niet binnen in het Koning
die europa belgië oplegt. tekst Ines Minten foto C-Power Boudewijnstadion. Als je er met de helikop-
ter naartoe vliegt, voel je je net een bijtje dat
naar een bloem vliegt.’ Tegen 2013 zal het
D
park jaarlijks een terrawattuur hernieuwbare
e gevolgen van het olielek in de wicht is. Alle extra vervuiling waar de mens energie produceren. Dat staat gelijk met het
Golf van Mexico doen ons op- voor zorgt, moeten we proberen te vermijden.’ verbruik van 600.000 Belgen en met een CO2-
nieuw stilstaan bij het belang reductie van 450.000 ton per jaar. ‘Ook dat
van een gezond milieu. Scep- 54 molentjes klinkt abstract. Je kunt het vergelijken met
tici zeggen dat alle voorzorgen en normen à la Het windmolenpark op de Thorntonbank de absorptiecapaciteit van een jong bos van
Kyoto geen zin hebben als de natuur zelf voor staat 30 kilometer van de Belgische kustlijn. 90.000 hectare. Onze kust is 60 kilometer
CO2-overlast zorgt, zoals bij de stofwolk van De eerste zes turbines staan er een jaar en lang. Om die oppervlakte aan bos te verkrij-
de IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull. Filip Mar- draaien ondertussen op volle toeren. Over gen, zou je tot Brugge niets dan bomen heb-
tens ziet dat anders. ‘De vulkaan bewijst nog drie jaar moet het park 54 turbines tellen met ben. Dat is waar onze 54 molentjes toe in
maar eens hoe fragiel het ecologische even- elk een totale hoogte van 184 meter en een staat zijn.’
DE grüne Energie vom Meer aus
‘Die Flügel drehen ab einer Windstärke von 3 Metern pro Sekun-
de, ab einem lauen Lüftchen also, und sie können es mit einem
Sturm von bis zu 30 Metern pro Sekunde aufnehmen. Selbst den
schwersten Stürmen des letzten Jahres vermochten sie prob-
lemlos zu trotzen. Nur bei Orkanstärken schalten sie sich selbst
ab’, sagt Filip Martens, CEO von C-Power, dem Unternehmen, das
Windkraftanlagen in der Nordsee installiert. Bis 2013 werden die
54 Windturbinen auf der Thorntonbank in der Nordsee jährlich
eine Terrawattstunde an erneuerbarer Energie erzeugen. Das
entspricht dem Verbrauch von 600.000 Belgiern und einer CO2-
Reduzierung von 450.000 Tonnen pro Jahr. ‘Bis 2013 muss Bel-
gien nach europäischer Vorgabe 6 % erneuerbare Energie
produzieren können. Unser Park sorgt alleine schon für
die Hälfte davon.’ Der Bau der Windkraftanlagen verlief
nicht ohne Mühe. Nicht nur die Genehmigungen haben
Blut, Schweiß und Tränen gekostet, der Bau auf hoher
See war die allergrößte Herausforderung.’
10
11. naam Filip Martens beroep CEO van C-Power
woonplaats Grimbergen
van op zee
8000 pagina’s contracten Niet alleen de vergunningen hebben bloed, mengaan van verschillende specialismen en
Filip Martens is vol van zijn project. Hij on- zweet en tranen gekost. Het bouwen op zee technologieën. ‘Het is allemaal zo veelom-
derstreept zijn woorden met enthousiaste was de allergrootste uitdaging. De technolo- vattend dat niemand de techniek volledig
gebaren. Nochtans verliep de bouw van de gie en de manier van bouwen moesten aan kan kennen. Voor er gebouwd wordt, onder-
windturbines niet zonder moeite. Er zijn de omstandigheden op zee aangepast wor- zoeken de ingenieursteams van zes verschil-
twee wetswijzigingen, acht Koninklijke Be- den. ‘Zo plaats je windturbines logischer- lende bedrijven elk detail. Er voor zorgen dat
sluiten, elf Ministeriële Besluiten, 650 kilo wijze in een windrijk gebied, maar dat levert al die technologie naadloos in elkaar past,
vergunningsaanvragen en 8000 pagina’s natuurlijk ook de moeilijkste bouwomstan- is misschien nog de grootste uitdaging van
contracten over gegaan. ‘Er zijn dus wel wat digheden op. Bij alles wat we deden, moes- allemaal.’
bomen voor gesneuveld’, geeft Filip Martens ten we rekening houden met de weersom-
lachend toe. Dat weegt volgens hem niet op standigheden en de weersvoorspellingen. Er Duurder
tegen de onmiskenbare voordelen die het bestaan heel strikte voorschriften voor.’ Filip Martens noemt zichzelf allesbehalve
park op termijn zal hebben. ‘Tegen 2013 moet Al die hindernissen en vertragingen, wer- een wereldverbeteraar, maar hij is wel over-
België van Europa 6 % hernieuwbare energie ken die niet ontmoedigend? ‘Helemaal niet’, tuigd van het nut van milieubewustzijn. ‘Per-
kunnen produceren. Ons park zorgt in zijn antwoordt Filip Martens. ‘Mijn levensmotto soonlijk heb ik geen duizend wetenschappers
eentje voor de helft ervan. Als het beleid in is hoe hoger de berg, hoe mooier het uitzicht, nodig die me vertellen dat de aarde opwarmt
de juiste richting blijft denken, halen we die maar hoe steiler de klim. Iets wat makkelijk om in te zien dat we zuinig met ons milieu
norm dus op onze sloffen. De andere helft is, kan een ander ook. Ik hou van uitdagin- moeten omspringen’, vindt hij. ‘Een verme-
kan onder meer gehaald worden uit zonne- gen. Ook je medewerkers vinden die motive- den emissie is altijd beter. Kijk maar naar de
panelen en andere initiatieven bij particulie- rend. Als je er uiteindelijk in slaagt om met uitstoot van de vulkaan in IJsland. De natuur
ren en bedrijven.’ je ploeg je doel te bereiken, geeft dat ieder- zelf zal altijd voor vervuiling blijven zorgen.
De kilo’s en kilo’s contracten, vergunnin- een veel voldoening. Het stimuleert mensen Alles wat de mens daar nog aan toevoegt, is
gen en andere papierboel waren nodig omdat om de bakens te verzetten. We komen zo gewoon gevaarlijk. Niemand zal betwisten
niemand ooit tevoren zulke projecten heeft veel nieuwe dingen tegen dat wat vandaag dat een rokende schouw slechter is dan de
opgezet. Filip Martens geeft een voorbeeld. de waarheid is, dat morgen niet meer is. We kracht van natuurelementen.’
‘We zijn er in 1998 mee begonnen. Toen was er moeten voortdurend aanpassen en dat is Het nadeel van de windenergie uit het
niets van regelgeving, geen veiligheidsvoor- leuk. Ik zie het dan ook als mijn voornaam- Thorntonpark is dat ze momenteel nog
schriften, geen enkel wettelijk kader, maar ste taak om ervoor te zorgen dat iedereen duurder is dan die uit klassieke bronnen.
zonder konden we niet beginnen te bouwen. enthousiast blijft en de neuzen in dezelfde ‘Dat klopt’, geeft Filip Martens toe. ‘Maar als
Zo moesten we regels hebben over beboeiing richting blijven wijzen. Wat dat betreft, heb elk Belgisch gezin zijn huishouden op onze
en bebakening van windmolens op zee. Als we ik meer geleerd toen ik als tiener in Dilbeek windenergie zou laten draaien, en daarmee
die niet hadden, konden we onze turbines niet chiroleider was, dan in al de jaren op de uni- dus elk apart de Europese norm zou halen,
verzekeren. En dus zijn wij in Shanghai gaan versiteit. Mensen motiveren, daar draait het dan kostte het per verbruiker jaarlijks nau-
lobbyen opdat de imo, de International Mari- om. Mijn werk is één grote jeugdbeweging.’ welijks 10 euro meer. Tegen 2027 gaat het
time Organisation, een degelijke regeling zou nog steeds om precies dezelfde prijs, want
uitwerken. In de loop van onze werkzaamhe- Wereldtop wij werken met een groencertificaat dat niet
den hebben we dan ook persbelangstelling uit De ploeg die de zes huidige windturbines aan inflatie onderhevig is. Als ik dan bekijk
heel de wereld gekregen, tot de Amerikaanse, heeft geplaatst, vertrok een maand later naar dat ikzelf dankzij de fluctuaties op de klas-
Russische en Chinese televisie toe. Iedereen Duitsland en heeft daarna twee parken ge- sieke energiemarkt vorig jaar 150 euro meer
wou weten wat die Belgen daar eigenlijk alle- bouwd in Engeland. ‘Wij zijn nu onze tweede heb moeten betalen voor mijn energie, en
maal aan het doen waren in de Noordzee.’ fase van nog eens 24 molens aan het voorbe- dat het er niet naar uitziet dat de markt snel
reiden en volgend jaar komt onze ploeg die stabieler zal worden, dan gok ik liever op ons
Complex en uitdagend bij ons plaatsen. Wereldwijd is één op de drie project. Voor die 150 euro heb ik niets in de
Martens evalueert het eerste jaar van de zes windturbineparken in zee gebouwd door een plaats gekregen. Voor onze 10 euro voldoe je
turbines als positief. ‘De wieken draaien van- Vlaams bedrijf. In onze branche staan we aan aan Kyoto. De kans is ook groot dat de olie-
af een windsterkte van 3 meter per seconde, de top qua kennis en technologie. Ik ben er en gasprijzen op termijn de pan uit zullen
dus vanaf lichte luwte, en ze kunnen een ook van overtuigd dat er veel toekomst in zit. springen. In absolute termen zie ik de toe-
storm tot 30 meter per seconde aan. Zelfs Je hoeft alleen maar te kijken naar de doel- komst dus bijzonder rooskleurig tegemoet.’
de zwaarste stormen van het afgelopen jaar stellingen van landen zoals Groot-Brittannië,
hebben ze probleemloos getrotseerd. Alleen Duitsland, Spanje … Zelfs China heeft zich tot
bij orkaantoestanden leggen ze zichzelf stil. doel gesteld om te investeren in alternatieve Filip Martens studeerde rechten en filosofie
Het afgelopen jaar hebben ze 97 % van de tijd energie. En ik heb in alle jaren dat ik met Chi- aan de KU Leuven en is CEO van C-Power, het
gewerkt en waren ze 98,84 % van de tijd tech- nezen heb gewerkt, geleerd dat als ze doelen bedrijf dat het windmolenpark in de Noordzee
nisch in staat om te draaien. Dat betekent stellen, ze die ook halen.’ bouwt. Hij groeide op in Dilbeek en woont nu al
een bijna continue productie, het hoogste Het mooiste aan het bouwen van wind- vijftien jaar in Grimbergen.
cijfer dat in Europa gehaald kan worden.’ molens in zee, vindt Filip Martens het sa-
11
12. Duits. We hebben promotie gevoerd in zowel
de Nederlandstalige als de Franstalige scho-
len en bij alle verenigingen in Kraainem. Ook
de cultuurraad en de bibliotheek zijn mee op
de kar gesprongen’, zegt Maryse Wijns, staf-
medewerker van GC de Lijsterbes.
al zingend op wereldreis
Het programma van de Kinderhoogdag is
aangepast aan het meertalige karakter van
Kraainem. ‘We hebben zo veel mogelijk taal-
loze voorstellingen geprogrammeerd’, zegt
Riet Van de Walle. ‘Op die manier zijn alle ac-
tiviteiten toegankelijk en verstaanbaar voor
alle kinderen. Het is ook onze bedoeling om
het meertalige aspect echt uit te spelen. Zo is
er bijvoorbeeld de workshop Kortjakje op we-
reldreis, waarbij we op ontdekkingsreis gaan
langs kinderliedjes van over de hele wereld.
De kinderen krijgen de liedjes te horen in de
oorspronkelijk gezongen taal en komen via
kleurrijke illustraties te weten waarover ze
gaan. Daarna gaan ze met hun eigen stem
aan de slag en zingen ze de liedjes na op zelf-
Hoogdag
verzonnen klanken.’
‘De Kinderhoogdag in Kraainem staat in
het teken van de Toren van Babel. We zullen
er ook letterlijk één bouwen’, vertelt Maryse
Wijns. ‘We willen de kinderen meegeven dat
een verscheidenheid aan talen een verrijking
kan zijn. Soms begrijpen mensen die een an-
voor kinderen
dere taal spreken elkaar beter dan mensen
die dezelfde taal spreken. Op een speelse
manier vissen we uit hoe dat komt.’
aparte clownsstreken
op zondag 27 juni kunnen kinderen van 3 tot 12 jaar zich in Kraainem Tijdens de Kinderhoogdag staan er zowel
workshops als voorstellingen op het menu.
voluit uitleven. op de Kinderhoogdag kunnen ze naar hartenlust Zo kun je onder meer naar een aquarelatelier,
proeven van kunstige brouwsels op kindermaat. een pianoatelier of workshops over strip-
tekenen, grimeren en Japans drummen. Je
tekst Tina Deneyer foto Kris Mouchaers kunt doorlopend een bezoekje brengen aan
de prinsessenkaravaan, er is straatanimatie,
T
circusinitiatie en origami. Rond vijf uur is er
EN Children's cultural day ijdens de Kinderhoogdag brengen de grote slotact met de Cheap Clowns, een
‘The children's cultural day in Kraainem is set to we een mooie mix van theater, hilarische straattheateract op de parking van
be different from all the previous ones. This will be dans, film, muziek, circus, actieve Cammeland. De gebroeders Boltoff brengen
the first time we pitch our tents in a municipality workshops en andere verrassende een voorstelling tjokvol knalharde acrobatie
with language facilities, hence the need to take ac- culturele activiteiten’, zegt Riet Van de Walle, en vingervlug jongleerwerk.
count of the multilingual character’, says the or- stafmedewerker kinderbeleid van de pro- ‘Voor kinderen en ouders die met de fiets
ganiser Riet Van de Walle, a children's policy staff vincie Vlaams-Brabant. De Kinderhoogdag naar de Kinderhoogdag komen, is er een
officer with the Flemish-Brabant province. ‘We wordt georganiseerd door de provincie en extraatje. Zij kunnen hun fiets gratis laten
have programmed language-free shows as much gc de Lijsterbes. ‘De Kinderhoogdag in Kraai- graveren en pimpen, zodat ze naar huis gaan
as possible, so that all the activities are accessible nem is de 36e die de provincie organiseert, met de coolste tweewieler ooit’, zegt Maryse
and understandable for all children. We are also maar deze is anders dan alle andere. Het is Wijns. ‘We hopen dat de eerste Kinderhoog-
emphasising the multilingual dimension with a immers de eerste keer dat we onze tenten dag in een faciliteitengemeente een suc-
workshop focused on children's songs from all over opslaan in een faciliteitengemeente en dan ces wordt en dat zo veel mogelijk kinderen
the world or on the building of a Tower of Babel.’ moet je rekening houden met het meertalige komen ontdekken dat cultuur lekker zoet is
‘We want to convey to the children that a variety karakter. De bedoeling van elke Kinderhoog- en naar meer smaakt.’
of languages can be enriching. People who speak dag is een laagdrempelig cultuurevenement
another language sometimes understand each voor kinderen te organiseren. In Kraainem De Kinderhoogdag in Kraainem vindt plaats
other better than those who speak the same lan- houdt dat in dat we op het taalaspect moe- op 27 juni vanaf 14 uur. Meer info vind je op
guage. In a light-hearted way we will find out why ten inspelen’, zegt Riet Van de Walle. www.kinderhoogdag.be en www.delijsterbes.be.
that is’, says Maryse Wijns from the joint organiser, ‘We voeren promotie in vier talen zodat we Inschrijven kan via het telefoonnummer
de Lijsterbes community centre. Children's cultural iedereen bereiken. Alle affiches en folders zijn 02 721 28 06 of e-mail info@delijsterbes.be
day in Kraainem will take place on 27 June, at 2 pm. opgesteld in het Nederlands, Frans, Engels en
12
13. AgendA
JUnI
2010
Moomin,
Snorkmeisje,
Snif, Snuisterik
en Filifjonka
smullen van
Al ooit van de Moominfami-
EX lie gehoord? In de Scandi-
PO
exotische hapjes
navische landen kent jong
en oud de kleine, harige wezentjes van Tove
Jansson. De strips verschijnen al meer dan
en wereldmuziek
een halve eeuw in meer dan zestig talen. Ze
zijn bevolkt met vertederende trollen die niet
moeten onderdoen voor de personages in Peer
Gynt. Hoog tijd voor een inhaalbeweging in het
Stripmuseum. Met een immense delegatie uit
in de Goed Etenstraat Op zaterdag is het kleurrijke Nigeriaanse en- Finland en een gigantisch kinderkoor werd de
FES op Couleur Café kun semble van Femi Kuti te gast. De zoon van huidige expositie geopend. Je leert er het Snork-
TIVAL je dit jaar opnieuw je de legendarische Fela klaagt de politieke uit- meisje, Snif, Snuisterik en Filifjonka kennen.
wassen en de corruptie in het hedendaagse Maar er zijn ook talloze cartoons en covers van
smaakpapillen uittesten. op de vier
Afrika aan. Ook dansfreaks komen bij deze Noord-Europese striptijdschriften, waaraan Tove
podia kun je uitgebreid genieten van vrolijk gespeelde geëngageerde afrobeat Jansson meewerkte. Het warmhartige hoofdper-
een plejade aan muziektalent van over ruim aan hun trekken. Het Jamaicaanse reg- sonage Moomin bekijkt de wereld vol verwon-
heel de wereld. gaeduo Queen Ifrica en Tony Rebel willen dering. Hij straalt veel levenslust uit, maar is
via hun krachtige nummers genocide en in- ook een tikje naïef. Hij kan altijd rekenen op zijn
Wie aan de dansanimaties van de salsa- en cest in alle milieus bespreekbaar maken. De ouders en zijn vriendjes. Groke brengt met zijn
tangoleraren deelneemt, hoeft zich geen zor- Duits-Nigeriaanse diva Neeka, die het mili- spookachtig uiterlijk iedereen aan het schrik-
gen te maken over zijn lichamelijke conditie. tante van de reggae verbindt met de woede ken. Zij heeft echter geen kwade bedoelingen,
Niet-gouvernementele organisaties hebben van de hiphop, vertegenwoordigt op de maar kan haar eenzaamheid niet meer aan. De
hun vaste stek in het Derde Wereld Dorp. Voort- tweede festivaldag de neosoul. auteur situeert haar Moominverhalen op een ei-
durend zijn er op de kronkelende wandelpaden Op zondag wordt het drummen geblazen land in de Golf van Finland, waar ze vele zomers
geïmproviseerde theatrale parades. Op zater- bij Damian Marley. Bob Marleys jongste telg heeft doorgebracht. ld
dagavond knalt er een artistiek vuurwerk. brengt hiphopper Nas mee voor een bezwe-
En wie staat er zoal op de podia? De Afro- rend fusionconcert. De prijs voor de extrava- TOT 29 AUg
Colombiaanse hiphopsensatie Choc Quib gantste artiest kennen we toe aan de 70-ja- Moomin
Town is de opmerkelijkste blikvanger op de rige George Clinton, die met James Brown en Brussel, Stripmuseum, 02 219 19 80
openingsdag. De Caribische latino beats wor- Sly Stone aan de wieg stond van de onversne-
den gemixt met funk en elektronica. Ook de den soulfunk. Ook de Malinese zanger Salif
excentrieke Britse soapactrice Ebony Bones Keita is terug van weggeweest. Hij brengt
heeft enkele verbazingwekkende acts in pet- een selectie uit La différence, zijn jongste al-
to. Haar muziek neigt naar indierock. L’Oncle bum dat onlangs werd bekroond met de Vic-
Ben recycleert pop- en rockklassiekers tot op- toire de la Musique. Hij heeft het in zijn songs,
zwepende Franse soul. De jonge Franse zanger die grotendeels autobiografisch zijn, over de
liet al de Parijse Olympia vol lopen. Het Mexi- macht van de oude Afrikaanse dynastieën en
caanse duo Rodrigo y Gabriela brengen een over de moeilijke leefomstandigheden van
hommage aan hun grootste idolen. Enkele na- de albino’s. ludo dosogne
men? Naast Black Magic Woman van Santana
brengen ze ook coverversies van de hits van
Pink Floyd en Jimi Hendrix. De Spaanse for- VR · 25 JUn · 16.30
matie Ska-P snijdt in haar reggaeverwante ZA 26 en ZO 27 JUn · 15.00
songs controversiële thema’s aan. De rappers Couleur Café
van Suprême NTM zijn met hun ruig taaltje de Brussel, Tour & Taxis,
grootste provocateurs. www.couleurcafe.be
13
14. Spaanse kunst
op het scherp van de snee
Fernando Castro Flo- laten. Als de voorraad voedsel schaars wordt, grenservaringen overwint zijn claustrofobie.
EX rez nam de cultfilm El verliezen ze hun zelfbeheersing. Als hun ware ‘Sinds Europalia-Spanje in 1985 hebben we
PO Angel Exterminador aard naar boven komt, blijkt hoe inhalig, zo’n representatief overzicht van de actuele
vraatzuchtig en kannibalistisch deze nobele Spaanse kunst niet meer gehad’, benadrukt
(de engel van het verderf) van luis
lieden - zoals ze zich aanvankelijk voordoen Paul Dujardin van Bozar. ‘Amparo Sard, Ja-
buñuel als model voor zijn ongemeen - in kritische situaties kunnen zijn. Surrealis- vier Perez, Mateo Maté en Santiago Serra
boeiende tentoonstelling van heden- tische scènes en paranormale rituelen zorgen staan internationaal hoog gequoteerd, maar
daagse spaanse kunst in bozar. voor onverwachte wendingen. hun werk komt in ons land slechts mond-
Ook de huidige tentoonstellingsruimte jesmaat aan bod.’ Dionisio Gonzalez brengt
tracht de bezoeker te vangen. Wie zich op- met zijn picturale ingrepen kleur in de Bra-
In de zwarte komedie uit 1962 nodigt een gesloten voelt, zal willen ontsnappen. De ziliaanse sloppenwijken. Door zijn foto’s te
Mexicaanse aristocraat zijn societyvrienden werken van de 28 kunstenaars vormen echter bewerken, legt hij de basis voor een esthetiek
na afloop van een operavoorstelling in zijn een verrassend, theatraal tableau vivant, dat van de armoede. Txomin Badiola integreert
woning uit. Daar gebeuren de vreemdste din- je tot in de kleinste details wilt ontcijferen. in de houten constructies van zijn Eindeloze
gen. Nadat de gasten rijkelijk hebben gegeten De installaties, schilderijen, video’s en foto’s droom een portretfoto en een schreeuwerige
en gedronken, blijken ze niet meer in staat zijn beladen met symboliek en psychoanaly- poster. Belen Uriel vervaardigt met achterge-
om de kamer waarin ze zich bevinden, te ver- tische verwijzingen. Wie zich openstelt voor laten decorstukken ongewone assemblages.’
Vlinderen langs dichterlijke
Op een boogscheut van 4 juli en 8 augustus vertrekken van hieruit
EX het Kasteel van Gaasbeek drie poëziewandelingen van 4, 8 en 12 km.
PO in het landelijke Elingen Op grote panelen in het open landschap en
(Pepingen) ligt de Mansveldhoeve. In dit kun- tegen enkele muren van boerderijen zijn ge-
stencentrum, dat ook het atelier is van schil- dichten uitgeprint die inspelen op het thema.
der-dichter Jos de Decker, wordt deze zomer ‘Dankzij de medewerking van Natuurpunt en
in samenwerking met galerie De Zwarte Regionaal Landschap Zenne, Zuun en Zoniën
Panter uit Antwerpen de tentoonstelling Weg kunnen we breder gaan dan de vorige jaren’,
van de liefde/ Way of Love/ Chemin de l’amour zegt De Decker. ‘Om de biodiversiteit te ont-
georganiseerd. Iedere zondagmiddag tussen wikkelen, is er al een strooiweide voor de
14
15. cultkids +7 jaar
Melancholische
landschappen
Als peetvader van de
EX School van Tervuren ver-
PO dient landschapsschilder
Edouard Huberti (1818-1880) zeker een mini-
retrospectieve in het Hof van Melijn. Omdat
hij zich aanvankelijk vooral toelegde op de
muziek - hij was zowel zanger als violist en
leraar - begon hij pas op latere leeftijd pro-
fessioneel te schilderen. Hij trok vaak op met
zijn Henegouwse collega Theodore Fourmois
(1814-1871). Zijn voorkeur ging uit naar weidse
vlakten, waar slechts hier en daar een boom
De spijbelende
uitpriemde. Hoewel zijn doeken in de smaak
vielen bij de Tervurense schilderskolonie, puberprinses
verliet hij redelijk vlug de streek. Hij plantte
zijn schildersezel vervolgens in de Antwerpse Theater Abrikoos brengt naar eigen zeggen
Kempen. In 1874 vervoegde hij in Frankrijk de theater met pit. wAnders is daarvan een eer-
School van Barbizon, die model stond voor de ste voorbeeld. De muzikale theatervoorstel-
Tervurense schilders. Zijn poëtische, realisti- ling voor een jeugdig publiek van 7 tot 99 is
sche doeken ademen vaak een melancholi- ontstaan uit een cursus Verzin je eigen thea-
Ook theatermaker Rodrigo Garcia, die op sche sfeer uit. Op het einde van zijn leven was terproject. De uiteindelijke regisseurs An Buts
het Festival van Avignon met een gulzige hij trouwens ook echt neerslachtig. ld en Peter Theunissen gooiden hun ideeën
eetpartij de Amerikaanse hamburgercultuur samen: het moest iets worden over ‘anders
parodieerde, mocht niet ontbreken. Olga WIN de catalogus Edouard Huberti aan de eer zijn’ en ‘verliefd zijn’, en het verhaal zou de
Mesa pakt uit met een biografisch gedicht door een mail te sturen naar randkrant@de allure krijgen van een nieuw sprookje. De
in dertien taferelen, waarin het geheugen rand.be. We geven er 10 exemplaren van weg. titel, waarin zowel het woordje ‘anders’ als
en de territoriumdrift centraal staan. Voor het Engelse woordje 'wandering' (of figuur-
Laughing Hole maakt het gezelschap van La TOT 26 SeP lijk verdwalen in gedachten) zitten, drukt
Ribot gebruik van 900 borden, waarop korte Edouard Huberti aan de eer dat opzet mooi uit. Het verhaal draait rond
teksten zijn gekrabbeld. Meestal zijn het in- Tervuren, Hof van Melijn, 02 769 20 81 de puberprinses Eléonore, die geen zin meer
structies, zoals Do not buy of Eat here, waar- heeft om aan de verplichtingen van het prin-
mee ze het consumptiegedrag aan de kaak sessenleven te voldoen. Als ze aan de rand
stelt. De Baskische kunstenares Esther Fer- van het kleine boompjesbos een intrigerende
rer, die vroeger deel uitmaakte van de radica- doos ziet staan, kiest ze voor de vrijheid.
listische Spaanse muziekgroep Zaj, sluit het Haar beste vriendin Assepoes, de trouwe die-
performanceluik af met een minimalistisch naar van de koning, en vooral de slechte fee,
stuk, dat de absurde omgang met een over- maken het haar echter niet makkelijk. mb
vloed aan overbodige objecten persifleert.
ludo dosogne ZA · 5 JUn · 20.00
wanders
TOT 20 JUn Theater Abrikoos
El angel Exterminador Overijse, CC Den Blank,
Spaanse hedendaagse kunst 02 687 59 59
Brussel, Bozar, 02 508 82 00
liefdeswegen cours kun je genieten van de amoureuze ont-
boezemingen van internationale klassiekers
als Paul Eluard, Fernando Pessoa, Jacques
en illustreert het met vele voorbeelden van
gevatte natuurgedichten.’ Op zondag 25 juli
zijn ’s avonds de dichters Luuk Gruwez, Philip
vlinderkweek. In de streek dook een vlinder Prévert en Octavio Paz. De initiatiefnemers Hoorne en Lut De Block te gast. Dan worden
op, die vooral hier goed gedijt. Aanvankelijk snuffelden ook in het oeuvre van Slauerhoff, ook de winnaars van de teken- en poëziewed-
dachten we aan Vlinders in de buik als zomer- Jotie ’t Hooft, Adriaan Morriën en John Cage. strijd voor de jeugd bekend gemaakt.’ ld
thema, maar Weg van de liefde heeft meer be- Als extraatje is er op zondag 18 juli een hai-
tekenissen. De uitdrukking zinspeelt ook op kunamiddag gepland. ‘Het vormvaste Ja- 4 JUL TOT 8 AUg
de opening van het nieuwe wandelnetwerk panse kortgedicht kent dankzij Herman Van artselingen
in het Pajottenland.’ In de Mansveldhoeve Rompuy een revival’, zegt Jos De Decker. ‘We Elingen, Kunstencentrum Mansveld,
kun je dwalen tussen de beeldende kunst van kregen de Europese president al over de vloer. 02 532 57 11
Roger van Akelijen, Mugo, Gerda De Jonghe, De Vlaams-Brabantse Haiku Kern licht nu het (elke zondag om 14 uur, in de week ook gegidste
Luc Bohez en vele anderen. Op het poëziepar- poëziegenre vanuit de Japanse literatuur toe wandelgroepen op afspraak)
15
16. musea
Waterput
Het Museum voor de Oudere Technieken
Vijftig jaar onafha
(mot) in Grimbergen creëert een internet-
platform dat historische en technische
informatie over waterputten bijeen brengt.
door de ogen van de Cong
Het mot nodigt je uit om mee te werken aan
deze inventaris. Als je nog sporen kent van op 30 juni is het ‘We overschouwen de gebeurtenissen, de
waterputten in je omgeving, kun je dat mel- EX precies vijftig jaar politieke en sociale ontwikkelingen tussen
den op info@mot.be of een fiche invullen op PO geleden dat Congo 1918 en de verkiezingen van 2006 uitsluitend
www.mot.be vanuit Congolees perspectief’, zegt expo-
onafhankelijk werd. over de laatste
De waterput was bedoeld om grondwater sitiecommissaris Bambi Ceuppens. ‘In het
op te vangen. Het graven van een put gebeur- stuiptrekkingen van de koloniale macht verleden waren dit soort exposities nog erg
de door een putgraver, vaak een metselaar en over de woelige periode die op de Europees gekleurd. We breken met die neo-
die als bijberoep putten metselde. Het was jour de l’indépendance volgde, leggen koloniale traditie. We leggen ons oor ook te
verboden om waterputten te graven bin- bewoners uit Kinshasa, lumumbashi en luisteren bij Congolezen die naar ons land
nen een straal van 100 meter rond een kerk- zijn verhuisd. De geluidsopnamen van de
Kisangani op een tentoonstelling in het
hof. Het mocht evenmin in de nabijheid van interviews worden aangevuld met portret-
een mesthoop of beerput. In de stad had je afrikamuseum getuigenis af.
al water van de kraan in het midden van de
19e eeuw. Op het platteland was de waterput
tot het midden van de 20e eeuw voor velen
de enige bron om aan levensnoodzakelijk
(drink)water te geraken. Met een katrol, een
windas of een putwip werd het water naar
boven gehaald. Het waterhalen was meestal
de taak van de vrouw. In de dorpen hadden
veel woningen een eigen waterput; in de
steden trof je meer publieke waterputten
aan. Over de verschillende aspecten van de
waterput organiseert het mot van 16 juni
tot 4 juli een fototentoonstelling in Frituur
’t Pleintje in Beigem.
GH
16 JUnI TOT 24 JAn
Waterput
Info: Museum voor Oudere Technieken,
Guldendal 20 in Grimbergen,
02 270 81 11, www.mot.be
16
17. saxofoon en piano
MU
ZIEK
ú
Op aperitief met
Hoewel de saxofoon ten
tijde van Johann Sebas-
tian Bach (1685-1750)
G
gem en aan de gemeentelijke muziekschool
in Oosterzele. Hij wordt in dit aperitiefcon-
cert begeleid door pianist Paul Hermsen, die
nog lang niet was uit- vooral actief is in het Leuvense Lemmensin-
gevonden speelt Angelino Manderick toch situut en het Koninklijk Conservatorium in
geregeld composities van de meester op zijn Brussel. Hij speelt in het Brabants Orkest van
q
blaasinstrument. Hij heeft zich ook verdiept Eindhoven. ld
in intimistisch werk, dat door toondichters
uit de 20e eeuw specifiek voor de sax is ge-
schreven. Zijn keuze is gebaseerd op het
meeslepende karakter van de partituur, on-
ZO · 13 JUn · 11.00
angelino Manderick
& Paul Hermsen
æ
geacht het muziekgenre. Manderick is leraar Overijse, CC Den Blank,
aan de stedelijke muziekacademie in Ware- 02 687 59 59
Meditatieve
orgelconcerten
nk elijkheid MU
ZIEK
Het orgelseizoen in de
Grimbergse abdijkerk wordt
gewoontegetrouw afge-
olezen sloten met een reeks zondagmiddagconcerten
door een keur aan solisten.
Nadat de Britse Dame Gillian Weir zich
op de laatste zondag van mei toespitst op
foto’s van de betrokkenen.’ Andere foto’s zette dit vonnis om in een levenslange ge- Engelse kathedraalmuziek en werk van J.S.
schetsen een indringend beeld van de bedrij- vangenisstraf. Terwijl de protestanten vanuit Bach is op 6 juni Lemmensdocent Luk Bas-
vigheid in de steden en het nachtleven. Ont- de marge opereerden, ageerden de katholie- tiaens aan de beurt. Op het koororgel speelt
hullend zijn de snapshots in de discotheken. ken binnen het systeem tot ook de roomse hij 17e-eeuwse Duitse composities. Op het
‘De jongerencultuur en het dagelijks leven kerk zich vanaf 1958 distantieerde van de hoofdorgel vertolkt hij werk van Buxtehude
van de Congolezen zijn bij het grote publiek koloniale overheid. Liberalen en socialis- en Bruhns. Ben Van Nespen, die vorig jaar
relatief onbekend.’ ten kregen pas zeer laat voet aan de grond. winnaar werd van het Internationaal Or-
Uit een vergelijkende studie van de Belgi- Voor de communisten waren de politieke lei- gelconcours in Brugge, nestelt zich op zon-
sche met de Congolese kranten blijkt dat de ders in de periode van de Koude Oorlog heel dag 13 juni met de Tsjechische organiste
inhoud vaak verschilt. ‘In de koloniale pro- beducht. Na de onafhankelijkheid riep de Katerina Chrobokova aan het klavier voor
paganda werd nauwelijks aandacht besteed regering nochtans de hulp in van de Sovjet- vierhandige en viervoetige werken. Naast
aan het armoedige bestaan van de plattelan- Unie. Toen de politieke situatie helemaal Passacaglia van Buxtehude prijkt ook een
ders of aan de grote werkloosheid en de gam- ontspoord was, kreeg Laurent Désiré Kabila grote fantasia van Mozart en een Vivaldi-
mele behuizing in de steden. Congolese jour- (1938-2001) de steun van Cuba. Zelfs Che Gue- Bachconcerto op het programma. Kamiel
nalisten daarentegen gingen wel in op deze vara vocht aan zijn zijde tegen Mobutu. In D’Hooghe rondt de reeks op zondag 27 juni
nijpende problemen.’ mei 1997 werd Kabila sr. president van de De- af met Nederlandse en Vlaamse orgelju-
De onafhankelijkheidsverklaring kende mocratische Republiek Congo.’ De expositie weeltjes uit de 17e en de 20e eeuw. Brabant-
een lange voorgeschiedenis. Aanvankelijk wordt opgevrolijkt met originele strips, af- se meester-componisten als Peter Cornet
bekritiseerden allerlei lokale verzetshaarden fiches, tekeningen, beschilderde kalebassen en Abraham van den Kerckhoven worden
alleen maar de koloniale overheid. Pas in de en lendendoeken. ‘De meeste objecten zijn afgewisseld met werk van gereformeerde
jaren vijftig werd er echt gestreefd naar een afkomstig uit particuliere collecties en uit tijdgenoten als Jan Pieterszoon Sweelinck en
loskoppeling van België. Historische perso- binnen- en buitenlandse musea’, zegt Bambi Anthoni Van Noordt. Een suite van acht ge-
nages als Lumumba, Kasavubu, Mobutu en Ceuppens. ‘Voor de keuze van de voorwerpen dichten van Guido Gezelle alterneert met De
Kabila sr. worden apart belicht. Maar ook en het audiovisueel materiaal deden we een zonne rijst, een kleine kroniek voor orgel uit
charismatische figuren als de prediker Si- beroep op het kruim van de Congolese on- 1963 van de Nederlandse componist Daan
mon Kimbangu (1877-1951), die een eigen kerk derzoekers.’ ludo dosogne Manneke. Rieka Hérie draagt de teksten
stichtte en de vader van de natie wordt ge- voor. Van Jan van Landeghem wordt Game
noemd, komen aan bod. ‘De boodschap van VAn 11 JUn TOT 2 JAn 2011 I verklankt. Een majestueus preludium en
Kimbangu was eerder sociaal dan politiek’, Indépendance: fuga van Bach is de feestelijke afsluiter. ld
legt Ceuppens uit. ‘Omdat hij in opstand 50 jaar onafhankelijkheid
kwam tegen het koloniale regime, werd hij in van Congo ZO · 30 MeI & 6, 13, 27 JUn · 15.00
1921 voor staatsondermijnende activiteiten Tervuren, Koninklijk Museum Orgelconcerten
ter dood veroordeeld, maar koning Albert I voor Midden-Afrika, 02 769 52 11 Grimbergen, abdijkerk, 02 263 03 43
17
18. agenda
THeaTer
bekoorlijke
Pajotse beelden
VR · 4 JUn · 20.30
Crème au beurre
Brussels Volkstejoêter
Linkebeek, GC de Moelie,
02 380 77 51
Noch de mist noch de re- een fractie tonen van wat het Pajottenland aan ZA · 12 JUn · 20.30
EX gen deren Luc Bohez. In alle schoonheid herbergt’, benadrukt hij. ‘Talrijk zijn Crème au beurre
PO weersomstandigheden richt de plekjes, waar in de wijde omgeving geen huis Brussels Volkstejoêter
de fotograaf uit Sint-Pieters-Leeuw zijn camera te bespeuren valt. In elk seizoen kun je in volle Kraainem, GC de Lijsterbes,
op bekoorlijke Pajotse landschappen. Gehaast natuur weer andere dingen ontdekken. Ik noem 02 721 28 06
is hij niet, want hij is steeds op zoek naar ideale mijzelf eerder een beeldende ambassadeur van
kijkpunten. Net als Pieter Bruegel wil hij de lief- de streek dan een echte kunstenaar.’ ld ZA · 5 JUn · 20.00
de voor zijn streek met anderen delen. Hij voelt wanders
zich zowel thuis tussen de knoestige knotwilgen TOT 6 JUn Theater Abrikoos
als tussen de rijzige populieren. Vaak wandelt Kijk op het Pajottenland Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59
hij langs kale akkers of houdt hij halt aan oude fotograaf Luc Bohez
kerkjes en verweerde kapelletjes. ‘Ik kan maar Sint-Pieters-Leeuw, CC Coloma, 02 371 63 07 ZO · 27 JUn · 14.00
Kinderhoogdag
Kraainem, GC de Lijsterbes,
02 721 28 06
Eeuwenoude baobabs
EX
PO
Kleurrijk geklede djembé-
roffelaars verwelkomen de
goden de boom vanuit de hemel op aarde ge-
gooid zodat hij op zijn kop is terechtgekomen. De MU
ZIEK
bezoekers op de Afrikadag wortels en de kruin lijken van plaats te zijn ver-
in de Plantentuin. Wetenschappers vertellen wisseld. Hoewel olifanten aan de bast peuzelen,
er over hun jongste expedities. Zij doorkruisen kunnen baobabs erg oud worden. De gidsen zoo-
vooral het centrale gedeelte van het zwarte con- men ook in op de Welwitschia, die vooral bloeit
tinent omdat de vroegere Belgische koloniën er in de woestijngebieden van Namibië en Angola. ZO · 13 JUn · 11.00
gesitueerd zijn. Kinderen kunnen in de Mabun- Deze plant wordt een levend fossiel of in het Afri- angelino Manderick
dakas hun gezicht laten omtoveren tot een leeu- kaans tweeblaarkanniedood genoemd omdat hij & Paul Hermsen
wensnoet. Leergierige volwassenen kunnen in honderden jaren oud kan worden. ld Overijse, CC Den Blank,
de serres hun licht opsteken bij de baobab of de 02 687 59 59
apenbroodboom. Uitzonderlijk is de dikke stam ZO · 27 JUn · 9.30
waarin tijdens het regenseizoen water wordt afrikadag KlassieK
opgeslagen. Ook de vorm is ongewoon. Volgens Meise, Nationale Plantentuin,
een eeuwenoude Afrikaanse legende hebben de 02 260 09 20 ZO · 20 JUn · 11.00
akademie live
Meise, GC De Muze van Meise,
02 268 61 74
Mary and Max (6/06)
19. VAn 26 JUn TOT 8 AUg TOT 31 OKT ZO · 27 JUn en 4 JUL
FI Theatrum Mundi V - Cythera
kunstenaar Peter Depelchin
In de schaduw van
het Congomuseum.
Plazey
Brussel, Elisabethpark,
LM
Gaasbeek, Kasteel van Gaasbeek, Tervuren 1910 www.plazey.be
02 531 01 30 Tervuren, Hof van Melijn,
02 769 20 81 ZO · 27 JUn · 9.30
VAn 11 JUn TOT 2 JAn 2011 afrikadag
ZO · 6 JUn · 20.00 Indépendance: Meise, Nationale Plantentuin,
Mary and Max 50 jaar onafhankelijkheid 02 260 09 20
Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 van Congo
Tervuren, Koninklijk Museum 4 JUL TOT 8 AUg
dI · 8 JUn · 20.30 voor Midden-Afrika, 02 769 52 11 artselingen
The ghost Writer Elingen, Kunstencentrum Mansveld,
Grimbergen, CC Strombeek, TOT 13 JUn 02 532 57 11
02 263 03 43 artotheek – kunst te huur
Overijse, CC Den Blank, ZO · 6 JUn · 10.30 ZA 10 en ZO 11 JUL
dI · 15 JUn · 20.30 02 687 59 59 Zondag van het museum brosella Folk & Jazz
Desert Flower Hoeilaart, Bosmuseum, Brussel, Groentheater,
Grimbergen, CC Strombeek, 19 JUn TOT 1 JUL 02 657 93 64 www.brosella.be
02 263 03 43 Eindejaarstentoonstelling
bKO ZO · 13 JUn · 14.00
dI · 22 JUn · 20.30 Overijse, CC Den Blank, graslanden,
Nowhere boy 02 687 59 59 bermen en ruigtes
Grimbergen, CC Strombeek, Hoeilaart, Bosmuseum,
02 263 03 43 TOT 20 JUn 02 657 93 64
El angel Exterminador
Spaanse hedendaagse kunst
Brussel, Bozar, 02 508 82 00
TOT 26 JUn
Symbolisme in belgië
Brussel, Koninklijke Musea voor
Schone Kunsten,
02 508 32 11
TOT 13 JUn ZO · 30 MeI & 6, 13, 27 JUn · 15.00
alter Ego TOT 29 AUg Orgelconcerten UiT in de Rand
Gaasbeek, Kasteel van Gaasbeek, Moomin Grimbergen, abdijkerk, Op www.uitinderand.be verneem je
02 531 01 30 Brussel, Stripmuseum, 02 263 03 43 wat er in de negentien gemeenten
02 219 19 80 van de Vlaamse Rand allemaal te
TOT 6 JUn 25, 26, 27 en 28 JUn beleven valt op sociaal-cultureel
Lentesalon TOT 30 AUg Rozendagen gebied. Je kunt er perfect een
Meise, GC De Muze van Meise, In de wind Sint-Pieters-Leeuw, avondje uit mee plannen. Naast
02 268 61 74 Sven ’t Jolle CC Coloma, theater, muziek, dans, enzovoort,
Grimbergen, CC Strombeek, 02 371 63 07 vind je er ook de activiteiten van
TOT 6 JUn 02 263 03 43 tal van verenigingen. Organisaties
Kijk op het Pajottenland VR · 25 JUn · 16.30 die hun activiteiten bekend willen
fotograaf Luc Bohez TOT 26 SeP ZA 26 en ZO 27 JUn · 15.00 maken, kunnen die trouwens zelf
Sint-Pieters-Leeuw, Edouard Huberti aan de eer Couleur Café in de UiTdatabank invoeren via
CC Coloma, Tervuren, Hof van Melijn, Brussel, Tour & Taxis, www.uitdatabank.be
02 371 63 07 02 769 20 81 www.couleurcafe.be
Desert Flower (15/06) Eindejaarstentoonstelling BKO (19/06 tot 1/07) Choc Quib Town op Couleur Café (25/06 tot 27/06)
20. ZOMERFESTIVALS
in de Rand
ASSe Jospop MeRCHTeM SInT-PIeTeRS-LeeUW
27 en 28 AUg
Fanfareconcerten met o.a. The Opposites, Optredens Leeuw Rinkt
22, 28 en 29 AUg The Van Jets, Lazy Lay Merchtem Kermis ZA 12 JUn
Asse, Schepdaal, WO 18 AUg · 17.00: met o.a. Choco La Mousse
Markt IJsbergstraat, · 20.00: The Saddle Tramps en Zonko
www.jospop.com Sint-Pieters-Leeuw, centrum
BeeRSeL VR 20 AUg
gRIMBeRgen · 20.00: Lunatic Society & TeRVURen
16e beerselse The Horny Horns
Kasteelfeesten Kanaalfeesten Humbeek ZA 21 AUg Hee Tervuren
ZA 26 JUn ZA 3 JUL TOT MA 5 JUL · 21.00: The Magical 1, 2, 3 en 4 JUL
· 14.00: namiddagprogramma met o.a. Grimbergen zingt Flying Thunderbirds met o.a. Clouseau, Daan,
Cultuurraad en optredens in de tent Merchtem, Varkensmarkt Zornik en Das Pop
· 18.00: optredens Thin Legend Club, Grimbergen, Humbeek, Tervuren, Marktplein,
Danny Wuyts feesttent en omgeving, LocoLoco-festival www.heetervuren.be
· 23.00: Les Truttes en vuurwerk www.grimbergen.be ZA 26 JUn
Merchtem, VILVOORde
ZO 27 JUn HOeILAART parking Dendermondestraat
· 15.00: middeleeuwse steekspelen Parkconcerten
· 17.00: De Choco Gang, De Romeo’s Zalige Zondagen OVeRIJSe eLKe WO VAn ZOMeRVAKAnTIe
ZO 25 JUL Vilvoorde, Maurits Duchéhof,
dILBeeK · 11.30: Tony en de Hangmatten Tropiscala www.vilvoorde.be
26 en 27 JUn
Vijverfestival ZO 8 AUg met o.a. Buurman, De Mens WeMMeL
ZA 10 JUL · 11.30: De Planken en The Kids
met o.a. Isbells (rockconcert voor kinderen) Overijse, Stationsplein, Jaarmarkt en HH-festival
Dilbeek, Hoeilaart, www.tropiscala.be MA 16 AUg
park gemeentehuis, Kasteelhoeve, · voormiddag: jaarmarkt
www.vijverfestival.be Jan van Ruusbroecpark SInT-geneSIUS-ROde · namiddag: HH-festival
Wemmel, Raedemaekerstraat
Palm Parkies Festival KRAAIneM Folkin’Ro
WO VAn 7 JUL TOT 18 AUg ZA 14 AUg
Dilbeek, Patattenveld, Zomerfestival ‘V-Live’ · 15.00: AedO, Triple-X,
www.parkies.net ZA 28 AUg Jeroen Leenders,
· 18.00: met o.a. The Van Jets Arnout Van den Bossche en
Zomerfilmfestival en DJ Stijn Vandevoorde Raymond Van het Groenewoud
Kotteekoer Kraainem, Sint-Genesius-Rode,
eLKe dI OM 21.00 JC De Villa de Boesdaalhoeve,
www.kotteekoer.be (5 euro vvk, 8 euro kassa) www.deboesdaalhoeve.be
Sweet Coffee in Machelen (3/07) The Van Jets op Jospop (27 en 28/08) Steven De bruyn op 11 Juliviering (7/07) Das Pop op Hee Tervuren (1 tot 4/07)
20
21. dILBeeK ZO 4 JUL SInT-PIeTeRS-LeeUW dO 8 JUL
· 12.30: volksfeest met barbecue, · 20.00: academische zitting
VR 9 JUL streekbierencafé, straatanimatie 11 juliviering met Geert Bourgeois
· 20.30: optreden Hannelore Bedert · 15.00: Get Ready ZO 4 JUL
Dilbeek, · 18.00: Johan Verminnen · 16.00: met kleinkunstmoment VR 9 JUL
Patattenveld Diegem, met Dimitri Van Toren · 20.00: muziekquiz van en in
De Cockplein Sint-Pieters-Leeuw, Jeugdhuis Merlijn
gRIMBeRgen Colomapark
MeISe ZA 10 JUL
Feest van VILVOORde · 18.00: barbecue en vuurwerk
de Vlaamse gemeenschap ZO 11 JUL
ZA 10 JUL · 18.00: beiaardconcert 11 juliviering ZAVenTeM
· 16.00: met o.a. bezoek aan WO 7 JUL
MIRA, wandeltocht en optreden MeRCHTeM · 20.30: optreden ZA 10 JUL
van kleinkunstenaar Steven De bruyn, · 20.15: Gene drank, gene klank en
Dimitri Van Toren 11 juliviering Tony Gyselinck Ronny Mosuse vuurwerk
Grimbergen, Abdijtuin VR 9 JUL Vilvoorde, en dansgelegenheid
· 20.00: optreden Kris Baert en Maurits Duchéhof Zaventem, centrum Nossegem,
HOeILAART Ander Schoon Volk feesttent
Merchtem, WeMMeL
Vlaanderen Zingt OCMW-rustoord,
ZA 3 JUL Gasthuisstraat Vlaanderen Feest @ Gegevens afgesloten op 30 april
· 20.00: Jan Van Ruusbroecpark de Zandloper 2010. De volgende RandKrant
Meisjes met Andrea Croonenberghs, OVeRIJSe ZO 4 JUL verschijnt in september.
Sofie Van Moll, Sabien Tiels · 13.30: wandeling, fietstocht,
guldensporenviering optreden Partytuur,
KRAAIneM 25 JUn barbecue Kookclub
· 19.30: raadzaal
ZO 4 JUL oud-gemeentehuis Overijse WeZeMBeeK-OPPeM
· 12.30: barbecue en animatie gelegenheidstoespraken
Kraainem, en uitreiking IJseprijs Vlaamse Week in de Kam
de Lijsterbes · 20.30: feestavond VR 2 JUL
met de Blaaskapel Kempner · 20.00: cabaretavond
MACHeLen Musikanten met David Galle
en Jeroen Leenders
ZA 3 JUL SInT-geneSIUS-ROde
· 16.00: free podium dI 6 JUL
· 20.30: La fille d’Ernest 11 juliviering · 20.00: gespreksavond
· 22.30: Sweet Coffee ZA 3 JUL over de Vlaamse media en
Diegem, De Cockplein · 18.30: receptie en Rode Zingt de Vlaamse beweging
Daan op Hee Tervuren (1 tot 4/07)
De agenda wordt samengesteld met gegevens uit de UiTdatabank. Organisaties en verenigingen die hun activiteiten opge-
nomen willen zien in de agenda, moeten ons hun informatie anderhalve maand voor het verschijnen ervan bezorgen. Je kunt
de gegevens mailen naar randkrant@derand.be, per brief sturen naar ons redactieadres (RandKrant – UiT in de Rand Agenda,
Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel) of invoeren in de UiTdatabank via www.uitdatabank.be. Gezien het beperkte aantal beschikbare
pagina’s wordt bij de aankondigingen prioriteit
verleend aan de activiteiten in de gemeenschaps-
en cultuurcentra in de Rand. Om voor plaatsing in
aanmerking te komen, worden de andere activitei-
ten vooral beoordeeld op hun uitstraling naar alle
inwoners van de Rand. Het volledige vormingsaan-
bod van Arch’educ vind je op www.archeduc.be.
21
21
21
22. interview
waarop ik me kon verliezen in de muziek en
niet meer dacht aan wat er rond me gebeur-
de. Ons tweede optreden deden we in Vorst
voor zeven mensen, onder wie mijn vriendin,
mijn vader en een goede vriend. In het café
Libertad in Leuven overstemde het koffiezet-
apparaat onze muziek, maar uit al die erva-
ringen hebben we geleerd. Een goede maand
na de release van de cd waren we vertrokken.
Echt wennen doet het allemaal niet, maar
door vaker op te treden leer je er wel almaar
rustiger mee om te gaan. Ik verbaas me nog
constant over de mooie kansen die we krij-
gen. In de Vooruit in Gent verwachtten we
ons bijvoorbeeld aan een kleine zaal, maar
isbells op het vijverfestival opeens bleken we in de balzaal te spelen, die
‘Het wordt
gigantisch lang is.’
Impulsieve improvisatie
De nummers van Isbells klinken eenvoudig,
een drukke,
melancholisch, zacht en puur. Bescheiden
en sympathiek ook, zoals de frontman zelf.
‘Inhoudelijk put ik vooral uit wat ik rondom
mij zie. Niet al mijn nummers zijn daarom
autobiografisch, maar het gebeurt wel.
speciale zomer’
I’m coming home gaat bijvoorbeeld over mijn
vriendin en mijn dochter die thuis geboren
is. Soms haal ik er wat zwaardere thema’s
bij, maar op de een of andere manier blijft
het optimistisch. Er is altijd een of andere
uitweg. Ik stop die er niet bewust in: het is
wie ik ben.’
Voor repeteren heeft de groep tegenwoor-
Toen hij als tiener naar zijn eerste scoutsfuif een gegeven moment vond ik dat ik te veel dig weinig tijd. ‘Daarom proberen we nieuwe
ter plaatse bleef trappelen. Het was tijd om nummers heel snel live uit. We voelen elkaar
mocht, zag Gaëtan vandewoude daar een mezelf een echte uitdaging te stellen.’ Hij goed aan en kunnen gemakkelijk improvise-
groepje spelen. ‘vanaf dat moment wou ik nam ontslag en trok zich terug in de oude ren, dus we beginnen er telkens heel impul-
stal naast zijn huis, waar hij al zijn muziek- sief aan. Soms loopt dat mis. Dan sla ik bij-
muzikant worden. Twee weken later kocht materiaal had geïnstalleerd. ‘Ik gaf mezelf voorbeeld een stuk over en gaat het nummer
een jaar om nummers te schrijven en een cd de mist in. Ik vind die aanpak wel fijn. Het
ik voor 5000 frank een drumstel.’ Hij is altijd op te nemen. Afgelopen oktober was de cd maakt een optreden avontuurlijk. Ik heb wel
met muziek bezig gebleven, maar de echte effectief klaar. Het is ongelooflijk hoe vlot eens een journalist gehoord die het irritant
het allemaal gelopen is.’ De cd werd al snel vond, maar de meeste toeschouwers houden
doorbraak kwam er pas met zijn groep isbells, opgepikt in het zondagavondprogramma ervan. Het geeft een soort ingetogenheid
Duyster op Studio Brussel en de optredens en eerlijkheid waar het publiek deel van is.
in het najaar van 2009. stapelden zich op. Volgens mij is dat juist onze grote troef.’
tekst Ines Minten foto Filip Claessens Het festivalseizoen staat voor de deur en
Doodgaan belooft hectisch te worden. ‘Ik ga sowieso
‘Voor de cd uitkwam, hadden we nog maar veel spelen, maar er is natuurlijk ook mijn ge-
H
een handvol optredens gedaan’, vertelt zin. Mijn vriendin en ik hebben een dochter
et verschil ligt hem in de inten- Gaëtan Vandewoude. ‘Ik had wel al veel op van vier en in juni wordt de tweede geboren.
siteit. Met Isbells ben ik voor een podium gestaan, maar de rol van zanger Het wordt dus een drukke, speciale zomer. Ik
het eerst voor de volle honderd en frontman was nieuw voor me. Ik wist dus ga ervan genieten.’
procent voor mijn muziek ge- niet of het me zou lukken. Zou ik mijn zenu-
gaan.’ Twee jaar geleden werkte Vandewoude wen onder controle kunnen houden? Zou
nog deeltijds bij Ikea. ‘Die job was puur func- mijn stem niet overslaan? Ons allereerste Op zaterdag 10 juli, Vijverfestival met
tioneel: twee dagen werken zodat ik genoeg optreden vond plaats in het Leuvense Stuk- o.a. Isbells. In Dilbeek, park gemeentehuis,
geld had om rond te komen en dan vijf da- café. Ik ben daar echt doodgegaan! Toch had www.vijverfestival.be
gen bezig zijn met wat ik écht wou. Maar op het optreden enkele lichtpuntjes, momenten
22
23. FR Découverte du voisinage et des jardins
Open Tuinen / Jardins Ouverts, journée au cours de laquelle
buren en tuinen
les habitants de Linkebeek ouvrent leur jardin au public,
a débuté sous l’initiative d’une seule personne, Rik Ot-
ten, président du Vlaamse cultuurraad (Conseil culturel
flamand). Elle s’est transformée en une initiative à laquelle
ontdekken
néerlandophones et francophones prêtent leur collabo-
ration. ‘A Linkebeek, la situation communautaire est as-
sez délicate. Grâce à notre journée ‘jardins ouverts’, nous
surmontons ces problèmes et nous réunissons les gens,
loin de toute tension politique et communautaire’, explique
Rik Otten. Le 20 juin, 25 jardins sont ouverts à la visite. On
découvre notamment de nombreuses perles cachées, mais
surtout une offre particulièrement diversifiée. ‘Il y a des
petits et des grands jardins, des jardins traditionnels au-
tour de villas et de petits jardins urbains, des jardins d’agré-
ment et des jardins potagers, des jardins-parcs, des jardins
romantiques autour de cottages, des jardins d’architectes
et des jardins d’amateurs très personnalisés. Mais ce n’est
pas pour autant un concours de beauté. Nous voulons avant
tout attirer l’attention sur notre village de manière agréable
et réunir les gens.’
Thys, een mooie liefhebberstuin op een sterk
hellend terrein. ‘Dat is het levenswerk van die
mensen’, weet Rik Otten. ‘Het aanbod is heel
divers. Er zijn kleine en grote tuinen, traditio-
nele villatuinen en kleine stadstuintjes, sier-
op 20 juni wordt in linkebeek voor de vierde keer een dag tuinen en moestuinen, parkachtige tuinen,
romantische cottagetuinen, architectentui-
van de open Tuinen / Jardins ouverts georganiseerd. een nen en heel persoonlijke liefhebberstuinen.
uitgelezen kans om enkele verborgen pareltjes in deze groene Het is echter geen schoonheidswedstijd. We
willen vooral ons dorp op een aangename
randgemeente te ontdekken en om je (verre) buren beter te manier in de kijker plaatsen en mensen bij
elkaar brengen.’
leren kennen. tekst Paul Geerts foto Filip Claessens
Nieuw dit jaar is dat de scholengemeen-
schap van Linkebeek bij het initiatief wordt be-
I
trokken. ‘We organiseren zes ateliers rond het
k werk zelf graag in de tuin. Zo ben ik bestaat er niet zoiets als een cultuurraad. We thema open tuinen, volledig taal- en leeftijds-
enkele jaren geleden op het idee geko- hadden wel samen met een groepje Fransta- gemengd. Oudere Nederlandstalige kinderen
men om een open tuinendag te organi- ligen al Tournée Générale georganiseerd, een zitten samen met kleinere Franstalige kinde-
seren. Linkebeek is namelijk een mooi initiatief waarbij we oude, verdwenen cafés ren en vice versa. We doen dat bewust, omdat
en groen dorp met vele mooie tuinen’, zegt in Linkebeek voor één dag opnieuw in ere her- we denken dat de grotere kinderen de kleinere
Rik Otten, voorzitter van de Vlaamse cultuur- stelden. Het is met dat comité dat we nu Open kinderen in hun taal zullen aanspreken en
raad in Linkebeek. ‘Het is begonnen als een Tuinen / Jardins Ouverts organiseren. Zoals omgekeerd. De bedoeling is dat ze allemaal
eenmansinitiatief. Ik sprak enkele mensen je weet, zitten we hier in Linkebeek met een iets maken. Hun werken zullen op de open
aan van wie ik wist dat ze een mooie tuin communautair nogal moeilijke situatie. Met tuinendag tentoongesteld worden in Huize
hadden. Vrij spoedig bleek dat de mooiste onze open tuinendag overstijgen we die pro- Lismonde. Daar wordt ook de hele dag een
tuinen bij de Franstaligen te vinden waren. blemen en brengen we mensen samen, wars composteeratelier georganiseerd. Na afloop
Niet zo verwonderlijk, er wonen nu eenmaal van alle politieke en communautaire span- van de open tuinendag kun je er samen met
veel meer Franstaligen dan Nederlandstali- ningen. Zo werken we samen met het Vlaamse de tuineigenaars genieten van een gratis glas.
gen in Linkebeek. Ik heb dan ook Franstalige gemeenschapscentrum de Moelie, maar ook
tuineigenaars gecontacteerd en tot mijn ver- met de Stichting Lismonde en het gemeen-
rassing bleken velen direct bereid om hun telijk cultuurcentrum Hoeve Holleken, en we Cultuurraad Linkebeek, Rik Otten,
tuin open te stellen, ook al ging het initiatief worden gesteund door de gemeente.’ 02 381 08 49, rik.otten@pandora.be
uit van de Vlaamse cultuurraad. Dat is in een Voorverkoop van de gids met de adressen en
gemeente als Linkebeek zeker niet evident. Verborgen parels een korte beschrijving van de tuinen:
We hadden die eerste keer zelfs meer Frans- In totaal kun je op 20 juni een 25-tal tuinen GC de Moelie, Sint-Sebastiaanstraat 14,
talige dan Nederlandstalige deelnemers. Ook bezoeken. Daaronder heel wat verborgen 1630 Linkebeek, 02 380 77 51, info@demoelie.be
qua bezoekers was het een enorm succes.’ pareltjes, zoals bijvoorbeeld een tuin van de Op de dag zelf kun je de gids ook kopen in
befaamde tuinarchitect René Pechère met het gemeentelijk cultuurcentrum
Samenwerken een klassieke rozenparterre. De tuin dateert Hoeve Holleken, Hollebeekstraat 212 en
De tweede editie werd samen met de Frans- uit de jaren vijftig, maar werd recent geres- in Huize Lismonde, Dwersbos 1.
taligen georganiseerd. ‘Bij de Franstaligen taureerd. Vlakbij ligt de tuin van de familie
23
24. opstap
vervoer de bussen 341, 344, startplaats lengte wandeling 3 km, door het reliëf schoeisel
348, 349, 553, 557 en 830 Justus Lipsiusplein, zijn er soms aanzienlijke niveauverschillen, gewone stapschoenen
passeren aan de kerk centrum Overijse maar die zijn goed te overbruggen
daar bij die
mooi
N
u al is de IJse een redelijk zuive-
re waterloop, maar dat zal dus
nog merkelijk verbeteren vanaf
pakweg 2012. Voor de gelegen-
heid kun je vanuit het centrum van Overijse
een korte wandeling maken die je in de sfeer
brengt van wat zal komen. Je vertrekt aan het
Justus Lipsiusplein dat centraal ligt tussen
de kerk en het statige gemeentehuis. Daar
vind je parkeergelegenheid, maar je kunt
uiteraard ook het openbaar vervoer nemen
of – waarom niet – op je fiets springen en de
nijdige hellingen trotseren.
Park aan de IJse
Neem van op het plein de weg naar beneden,
rond de kerk. Na de Stationsstraat brengt de
eerste steeg, de Fezelarenstraat, je meteen
tot aan een brugje over de IJse. Het is hier
nog een bescheiden en vrolijk kabbelend
riviertje waar je, afhankelijk van het seizoen,
prille levensvormen in ontdekt. Ga even
rechts en steek de straat over om een wan-
delingetje te maken in het stemmige park
van het oude rusthuis. Het gebouw wordt
in deze periode drastisch omgevormd, maar
het park blijft er mooi bijliggen. Je pas-
seert onder meer de grootste plataan van
het gebied, terwijl je iets verderop links de
moerascipres als een toorts in de lucht ziet
priemen. Als je wat dichterbij gaat, zie je de
(afgemaaide) ademhalingswortels die zo
typisch zijn voor de soort.
Vanaf de straat neem je het tweede pad
rechts dat je meteen hoog in het bos brengt
waar onder meer paardenkastanjes, lindes,
esdoorns en essen strijden om het licht. Aan
het eerste kruispunt volg je de Justus Lipsius-
wandeling die je via het hoofdpad naar de
lager gelegen speeltuin brengt, waar je voor
het café zonder naam naar links afslaat. Aan
de T-splitsing van de kasseibaan hou je rechts
de komende jaren ondergaat de iJse in overijse heel wat zodat je rechts de kapel ziet en links de Vuur-
molen, het gloednieuwe administratieve
veranderingen die de mooie rivier nog meer natuurlijkheid gebouw van de gemeente met een erg rijke
moeten geven, met onder meer een spraakmakende meandering. geschiedenis. Aan de volgende T-splitsing volg
je links en dan rechtdoor, zodat je in de Oude
de ingrepen willen ook overstromingen voorkomen en de huidige Jean Tombeurstraat aanbelandt. Rechts pas-
seer je de stelplaats van De Lijn, links baadt
vervuiling oplossen. tekst Herman Dierickx foto Filip Claessens
het domein Ter Nood in groene rust. Van op
24
25. huizentuinen
waard om te zien de IJse,
Druivenmuseum, oud gemeentehuis,
Vuurmolen, Molen van Overijse
de cirkel is rond
de provincie vlaams-brabant onder- elkaar. Maak zeker een composthoekje in de
e iJse
steunt, samen met tal van partners, tuin, waar keukenafval en het meeste tuinaf-
al meer dan vijf jaar het kringloop- val verwerkt kunnen worden. Neem ook een
paar kippen. Die zijn dol op onkruid en rest-
tuinieren.
jes uit keuken en tuin. Een gezonde kip eet
gemiddeld 50 kg organisch afval per jaar. Het
Kringlooptuinieren is een wijze van werken in is bovendien mooi meegenomen dat ze heel
de tuin waarbij je zo veel mogelijk tuinafval wat slakken oppikt en dat ze lekkere eitjes
voorkomt of hergebruikt. Een kringloop- of produceert.
afvalarme tuin is een tuin die niet meer afval
oplevert dan dat hij zelf kan verwerken. Zo Tapijt
help je mee om de bergen gras- en haag- Door een doordachte plantenkeuze en aan-
het pad vind je boom- en struiksoorten in de snoeisel, waarmee de containerparken vaak leg van je tuin, kun je jezelf ook heel wat
randbegroeiing zoals es, haagbeuk, taxus, worstelen, te verkleinen. Door enkele tech- werk besparen. Een juiste combinatie van
zoete kers, meidoorn, vlier en fijnspar. nieken van het kringlooptuinieren toe te pas- bodembedekkers, vaste planten en struiken
sen, kun je jezelf bovendien heel wat werk kunnen samen zorgen voor een voortdu-
De Molen van Overijse besparen en toch genieten van een prachtige rende bodembedekking zonder elkaar te hin-
Aan de T-splitsing neem je rechts, waardoor tuin. deren. Zodra een sluitend tapijt is gevormd,
je de deels gerestaureerde Molen van Overij- is het onderhoud beperkt en krijgt onkruid
se kunt aanschouwen. Het draaiende rad Hergebruiken weinig kans.
produceert elektriciteit. Over een tweetal jaar Zo kun je bijvoorbeeld veel werk en grasafval Om het kringlooptuinieren te ondersteu-
komt hier een voor ons land heel bijzondere voorkomen door te mulchmaaien. Mulch- nen, subsidieert de provincie Vlaams-Brabant
installatie. Het niveauverschil van 2,80 meter maaiers zijn grasmaaiers die het gemaaide samen met de intercommunales die actief
is niet te overbruggen voor vissen. Daar zal gras ter plaatse fijn snipperen. Of je kunt een zijn in de provincie (Ecowerf, Haviland, Incovo,
een unieke constructie verandering in bren- deel van je grasveld tijdelijk omtoveren tot Interrand en Interza) onder meer de aankoop
gen: de hevelvistrap of vislift. Omdat daar nu een voorjaarsbollengrasland of een zomerse van traag groeiend gras, mulchmaaiers en ver-
nog niets van te zien is, kun je even virtueel bloemenweide. Die laatste hoef je slechts hakselaars. Informeer bij je gemeente of inter-
kijken naar deze gepatenteerde uitvinding één à twee keer per jaar te maaien en het communale naar de voorwaarden.
op www.fishflowinnovations.nl en je een idee oogt erg mooi. Opgelet: een bloemenweide De kringlooptuin in het Park van Relst in
vormen van wat te gebeuren staat. lukt alleen op arme, zanderige grond. Op Kampenhout is een goede inspiratiebron
Klauter op de dijk van de aanvoerstrook goede, bemeste grond groeien grassen en voor privétuinen. Uniek voor Vlaams-Brabant
van de rivier zodat je je ontdekkingstocht van ruigtekruiden te sterk en krijgen bloemen is de rijkbloeiende border: dankzij een uitge-
wat hogerop verder kunt zetten. De eerstvol- geen kans. Ook door traag groeiend gras te kiende plantenkeuze heeft de border slechts
gende brug is al jaren het wonderlijke leefge- gebruiken en spaarzamer om te springen één maaibeurt in maart nodig.
bied van een koppeltje grote gele kwik. Volg met gazonmest moet je minder maaien en
links stroomopwaarts het fietspad, naast de produceer je minder grasmaaisel. tekst Paul Geerts foto provincie Vlaams-Brabant
Hagaardbosweg, zodat je rechts het dicht- Snoeihout kun je hergebruiken in een
begroeide moerasbos met veel wilgen, es takkenwal of je kunt het verhakselen en ge- Op de website van de provincie kun je
en zwarte els passeert. Links ligt een lange bruiken als bodembedekking of bij het com- een aantal brochures downloaden over
strook gemengd, reliëfrijk bos met veel aal- posteren. De basis van een kringlooptuin is kringlooptuinen, composteren, mulchmaaien,
bes in de berm. Aan het eerstvolgende kruis- overigens zo weinig mogelijk snoeiafval te mulchen, verhakselen, het verwerken van
punt steek je de rivier over (Hagaard) en aan produceren. Om veel snoeiwerk te vermijden, tuinafval, enzovoort: www.vlaamsbrabant.be/
de T-verbinding volg je rechts de Frans Ver- is het bijvoorbeeld van belang om voldoende kringlooptuinieren. Plant uw tuin vol vrije tijd
beekstraat. Merk links de plukjes muurvege- afstand te behouden tussen de planten on- is het thema van Juni Compostmaand 2010.
tatie van onder meer muurleeuwenbek en derling en tot paden, buren, ramen en deu- Meer info: www.compostmeester.be
slipbladige ooievaarsbek op. ren. Vaak staan planten te ver of te dicht op
Historische vallei
Rechts vang je af en toe een glimp op van de
vijvers die al eeuwenlang in de riviervallei
aanwezig zijn. Verschillende percelen met
fruitbomen, enkele voortuintjes met lei-
bomen en een verdwaalde serre bieden een
aparte sfeer van lang vervlogen tijden. Aan
de Y-splitsing volg je links de Heuvelstraat
die je feilloos tot aan het Justus Lipsiusplein
brengt. Daar kun je je dorst lessen of het
Druivenmuseum bezoeken. Praktische infor-
matie vind je op de website van de gemeente:
www.overijse.be. Let wel op, want om onbe-
grijpelijke redenen is het museum gesloten
tijdens het weekend en op feestdagen.
Kringloopwand in doolhofvorm in Park van Relst
25
26. in het vijfde en laatste artikel over de sociale
huisvesting in de vlaamse rand bekijken we de rol
van de lokale overheid. de gemeenten kunnen een
belangrijke rol spelen als initiatiefnemer, regisseur
en uitvoerder van sociale huisvestingsprojecten.
tekst Luc Vanheerentals foto Filip Claessens
natuurlijk
Rode krijgers aan het water
De vuurjuffer is al op de vleugels vanaf eind bruuske bewegingen maken. Overdag rusten van de lente van volgend jaar, waarna de
april, maar kent nu een piek. Het is een soort zowel de mannetjes als de wijfjes uit op bla- cyclus herbegint. De larven leven van kleine
die bijna helemaal rood is, weliswaar met deren van moeras- of waterplanten. Je vindt ongewervelden en hun larven, de volwassen
zwarte poten en rugstrepen, en daardoor niet ze ook wel op wilgentakken of braamstruiken. vuurjuffers hebben het veeleer begrepen op
verward kan worden met andere soorten in Tijdens die rustperiodes zitten ze het liefst kleine, vliegende insecten. Zij houden op
de Rand. De enigszins gelijkende koraaljuffer van al in de zon. Rustplaatsen waar enkele die manier populaties van hun prooien in
komt bij ons niet voor, terwijl de vuurlibel veel tientallen exemplaren samen zitten, zijn geen bedwang, wat uiteraard bijdraagt aan een
groter en zwaarder is en later op het jaar be- uitzondering. Je ziet ze regelmatig kleine, natuurlijk evenwicht in de biotoop waar ze
gint te vliegen. De vuurjuffer is, zoals zo veel vliegende insecten vangen in de vlucht, die ze actief zijn. Ze vallen zelf ten prooi aan ver-
waterjuffers, een tere soort die zich in moe- dan zittend op een tak of blad opeten. schillende amfibieënsoorten als de bruine en
rasgebieden en nabij poelen of traag stro- Nu zie je de wijfjes eieren afzetten in poe- de groene kikker. Onder water is onder meer
mende beken toont. Je kunt ze meestal zeer len en vijvers. Daar komen binnenkort larven de geelgerande watertor een geduchte vijand
dicht benaderen, maar dan mag je geen te uit die onder water blijven tot in het begin voor de larven.
26
27. 5 sociale huisvesting
leefbaarheid
staat voorop
E
en stad als Vilvoorde bijvoorbeeld Verkoop de woningen van de ocmw’s en het sociaal
beheert, samen met Machelen, de Vilvoorde verkoopt sinds 2007 jaarlijks ook verhuurkantoor en ook het beperkt aantal so-
sociale huisvestingsmaatschappij een vijftiental verouderde sociale woningen ciale woningen van sociale huisvestingsmaat-
Inter-Vilvoordse, is betrokken bij aan mensen die het minder goed hebben. schappij Providentia. De reglementen die wij
het sociaal verhuurkantoor Webra en ver- Omdat de kennis van de Nederlandse taal een nu voorbereiden in het Regionaal Woonbeleid
koopt verouderde sociale woningen aan min- voorwaarde is om in aanmerking te komen Vilvoorde-Machelen zullen in de toekomst voor
dergegoeden. Samen met Machelen richtte voor deze aankoop, was er recent heel wat alle sociale woningen op het grondgebied van
de stad vorig jaar de interlokale vereniging politieke heisa rond. ‘Wij bieden deze wonin- beide gemeenten gelden.’ Een belangrijk sur-
Regionaal Woonbeleid Vilvoorde-Machelen gen aan aan mensen die onder een bepaald plus van de samenwerking is dat het de moge-
op. ‘Een echt surplus’, volgens burgemeester inkomensniveau zitten. Prioritair is dat zij al lijkheid biedt om alle betrokken adviesorganen
Marc Van Asch (cd&v). lange tijd in Vilvoorde wonen. Jonge gezinnen van meet af aan bij de discussies over sociale
mogen de jaren dat hun ouders in Vilvoorde huisvesting te betrekken.
bijkomende sociale woningen wonen, meetellen. Bij de 45 woningen die Van Asch hoopt in juni een eerste ontwerp-
‘De sociale huisvestingsmaatschappij Inter- we tot nu toe verkochten, zitten inderdaad reglement aan de gemeenteraad te kunnen
Vilvoordse wordt beheerd door afgevaar- een groot aantal jonge gezinnen. We vragen voorleggen. Dat zal normen opleggen om bij
digden die aangeduid zijn door de gemeen- dat kandidaten een elementaire kennis van de toewijzing van sociale en bescheiden wo-
teraden van Vilvoorde en Machelen. Deze de streektaal bezitten, op het niveau van het ningen bepaalde doelgroepen voorrang te
coöperatieve maatschappij werkt financieel lager onderwijs. Vlaams minister van Wonen geven. ‘Ook over het aspect van de overbewo-
autonoom bouw- en renovatieprojecten Freya Van den Bossche (sp.a) heeft ons gelijk ning maken we momenteel een reglement.
uit. Het voorbije jaar ging veel aandacht gegeven met deze criteria. Ook wat betreft de Hiermee willen wij minimumnormen opleg-
naar de realisatie van het Vlaamse grond- taal. We mogen alleen opleggen dat de kopers gen inzake de woonoppervlakte per bewoner.
en pandendecreet, dat alle gemeenten een een taalcursus moeten volgen, een taalexa- Zo vermijden we dat eigenaars appartemen-
bindend objectief oplegt wat betreft het men afnemen mag niet. De opbrengst van de ten of woningen opdelen in hele kleine ka-
aantal te realiseren sociale huurwoningen’, verkoop wordt opnieuw geïnvesteerd in de so- mertjes en die apart verhuren. Dit reglement
aldus Van Asch. Vilvoorde moet met 1704 ciale huisvesting’, zegt Van Asch. geldt ook voor woningen van privé-eigenaars.
sociale huurwoningen op zijn grondgebied Vaak gaat het immers om hetzelfde sociale
als enige gemeente in de Vlaamse Rand Leefbaarheidsplan publiek’, zegt Van Asch. Het Regionaal Woon-
geen bijkomende sociale woningen reali- De intergemeentelijke samenwerking met beleid Vilvoorde-Machelen bereidt ook een
seren; Machelen moet 88 extra woningen Machelen biedt een echte meerwaarde voor leefbaarheidsplan voor. ‘De bedoeling hiervan
realiseren. ‘In Machelen zijn alle projecten het voeren van een goed sociaal huisvestings- is in sociale woonwijken een sociale mix na te
in voorbereiding. Het zal geen probleem zijn beleid. ‘De werking overstijgt die van Inter- streven. Dit plan zal ons ook helpen om keu-
om dat aantal nieuwe sociale woningen te Vilvoordse en slaat op het totale sociale patri- zes te maken over locaties voor de inplanting
halen tegen 2020.’ monium in beide gemeenten met inbegrip van van nieuwe seniorenwoningen.’
Zoals zo veel waterjuffers verpopt ook de men, maar let er vooral op dat je deze dieren
vuurjuffer zich aan een plantenstengel in de niet plat trapt en dat je ze niet vast neemt.
buurt van de poel of vijver waar ze als larve Dat zou jammer zijn voor zo'n mooie dieren
opgroeide. Dat kan soms massaal gebeuren, die door de Duitsers frühe Adonislibelle wor-
samen met poppen van andere soorten. Dat den genoemd. Vooral de droogfase is erg be-
is een fantastisch gebeuren dat je toch eens langrijk. Dan worden de vleugels uitgehard.
gezien moet hebben. Daarvoor kun je je best Als deze fase mislukt, kunnen de juffers niet
tussen eind april en eind september eens heel vliegen en zijn ze ten dode opgeschreven.
rustig aan de rand van een poel installeren. Tussen de verpopping en de eerste vlucht ver-
Let er vooral op dat veel oevervegetatie aan- loopt meestal een dik uur, zodat je ruim de
wezig is in de vorm van bijvoorbeeld pitrus of tijd hebt om het spektakel gade te slaan. Let
enkele grassoorten, want daar maakt de pop er vooral op dat je tijdens je observatie andere
zich aan vast. De verpopping gebeurt meestal (verpoppende) dieren niet verplettert. Ze zijn
op een twintigtal centimeter boven de grond, niet altijd gemakkelijk te zien en voor je het
in de voormiddag en bij warm weer. Zowel het weet, sneuvelen ze onder je voeten.
uitkomen als het drogen kun je goed waarne- tekst Herman Dierickx foto Herman Dierickx
27
28. de papiermolen en kartonfabriek van de familie
winderickx in alsemberg ging onherroepelijk
dicht bij het begin van de Tweede wereldoorlog.
nu is de industriële site nagenoeg volledig
gerestaureerd. Ze vormt een unieke locatie voor
een studiedag of een toeristische uitstap.
tekst Gerard Hautekeur foto Filip Claessens
Creatieve ondernemingen
oude kartonfabriek
wordt toeristische trekpleister
I
n het oude pakhuis kun je overnachten. geen erkenning als museum. We moeten de vergaderzaal voor tien personen. Groepen die
Het museum en de tot café-restaurant inkomsten uit eigen activiteiten halen. Dat een seminarie houden of het museum ko-
omgebouwde smidse zijn echte toe- doen we door het oude patrimonium een men bezoeken, kunnen nadien iets drinken
ristische troeven. ‘De investering in toekomstgerichte functie te geven. Waar of eten in de taverne, gelegen in de vroegere
dit erfgoed rendeert. We creëren bovendien vroeger karton gedroogd en gestockeerd smidse en het aanpalende ijzermagazijn. Zo-
werk’, zegt Myriam Joos, coördinator van de werd, staan nu bedden. Het vroegere pakhuis dra de laatste fase van de restauratie voltooid
Herisemmolen. De oude industriële site be- biedt overnachtingsmogelijkheden voor veer- is, krijgt het museum een nieuwe ingang en
staat uit de oorspronkelijke papiermolen, de tig personen. Het gaat om vier studio’s van een nieuwe museumshop. Er komt tevens
kartonfabriek, de boerderij met graanmolen tien bedden. Elke studio beschikt over een ruimte voor een archief- en documentatie-
en een centraal gelegen woonhuis. Het geheel aparte douche en toilet. Je kunt ook gebruik centrum’, vertelt Myriam Joos.
lijkt op een apart gehucht, dat een oase van maken van de gemeenschappelijke keuken.
rust vormt te midden van de 16 ha weilanden, De sobere, maar comfortabele studio’s zijn Educatie
akkers en bos in de schilderachtige vallei van erg geschikt voor groepen scholieren die er Myriam wijst op de belangrijke educatieve
de Molenbeek. Het hele domein is beschermd milieuklassen komen volgen. De Herisem- functie van het museum. ‘Naast de indivi-
als monument en landschap. ‘Dankzij die be- site is eveneens een interessante stopplaats duele en groepsbezoeken ontsluiten we met
scherming konden de industriële gebouwen of uitvalsbasis voor fietsers of stappers. Hier verschillende publieksactiviteiten de gehei-
met subsidies van de Vlaamse overheid stap kruisen meerdere fiets- en wandelroutes.’ men van de oude kartonfabriek. Voor kleu-
voor stap gerenoveerd worden’, verduidelijkt ters en lagere scholen zijn er in de Herisem-
Myriam Joos. Ze is getrouwd met een Winde- Vergaderzalen molen en op de boerderij programma’s op
rickx en stond in 1991 mee aan de wieg van het ‘Voor groepen die een seminarie willen or- maat. Tijdens de maanden juli en augustus
renovatieproject. ganiseren, beschikken we over drie zalen: organiseren we twee zomerkampen rond
van zestig personen op de vroegere zolder het thema afvalwater en waterzuivering. Op
Logies waar lampen werden opgeslagen, van vijftien 20 juni is er opnieuw een stoomdag waarop
‘We kregen tot 80 procent subsidies voor de mensen in de voormalige droogzaal voor kar- bezoekers de 100 jaar oude stoommachine in
renovatie van de gebouwen, maar we hebben ton, en boven de smidse is er nog een kleine werking kunnen zien. Tijdens de stoomdag
28
29. restaurandt
maak je kennis met de verschillende aspec-
ten van de kartonfabriek en leer je de oude
ambacht van papier scheppen. In de huidige
museumwinkel kun je kiezen uit een ruim
assortiment aan handgeschept papier.’
Opleiding
‘Naast de bescherming en de ontsluiting van
het industrieel erfgoed hebben we ook een
sociale doelstelling. De Herisemmolen was
de eerste acht jaar erkend als invoegbedrijf.
Nu hebben we het statuut van een lerende
onderneming. Op maandag en vrijdag doen
16- tot 18-jarige jongeren werkervaring op in
op den boerenbuiten
de keuken, de taverne en in het onderhoud.
Het gaat om sociale tewerkstelling die mo- Fietsliefhebbers moeten deze zomer er een grote speeltuin waar mijn zoon zich
gelijk wordt gemaakt door de samenwerking zeker een bezoekje brengen aan de ondertussen kan uitleven.
met het Don Bosco-instituut, Unizo, de vdab Zennevallei, meer bepaald aan het lan- Grappig detail: de kaart waarschuwt ons
en Cebob-De Link’, zegt Myriam Joos. delijke sint-Pieters-leeuw. af en toe vooraf voor de lange wachttijd. Hun motto
Voor de ondersteuning van de diverse een stop inlassen voor een frisse pint of is De keuken is een kunst, het wachten is het
projecten kunnen Myriam en haar team een snelle hap, is dan nodig. een bras- waard. De verwachtingen zijn dus redelijk
rekenen op de Herisemvrienden, onder wie serie waar dat kan, is de Ghieslerr . hoog. Groot is echter mijn teleurstelling als
een historicus, een architect, een advocaat, de ober onze richting uitkomt: mijn bro-
mensen uit de milieueducatie en experts uit De vele hellingen zijn niet altijd even mak- chette blijken gewoon enkele gamba’s op
de financiële en verzekeringswereld. Deze kelijk, maar diegenen die uiteindelijk de top een bord. Nu ja, ik besluit me er niet druk in
vrijwilligers stellen hun kennis en expertise bereiken, kunnen genieten van de mooiste te maken in de hoop dat het smaakt. Helaas
gratis ter beschikking. panorama's. Je beste oriënteringspunt om De heeft het gerecht niet al te veel smaak en
Ghieslerr te vinden, is de statige vrt-toren, die zijn de gamba’s niet genoeg gebakken. Mis-
Herisemmolen, Fabriekstraat 20, 300 meter boven het groene heuvelland uit- schien heeft het te maken met de twee grote
1652 Alsemberg, 02 381 07 70, www.herisem.be steekt. Hij werd in 1996 gebouwd om de radio- feesten die er aan de gang waren en waarmee
Stoomdag op zondag 20 juni met de stoom- en televisieontvangst in Brussel te verbeteren de chef-kok wellicht de handen meer dan vol
machine in werking om 14.30 uur en 15.30 uur. en is van zeer ver te zien. In de schaduw van had? De spaghetti van mijn zoon en de bo-
dit enorme kunstwerk ligt de rustieke taverne terham zijn gelukkig wel lekker. Ook onze
De Ghieslerr, ooit genoemd naar de eerste kas- afsluiter is een voltreffer: de moelleux van
teeldame Marie-Josephine Gisler. Eric Maris- chocolade met speculoosijs (€ 6,50) is lekker
DE alte Kartonfabrik wird zur siaux en Paulette De Marche, beiden ervaren vers en smeuïg.
rotten in het vak, staan er aan het roer. Het
touristischen attraktion koppel leerde elkaar kennen in de Auberge van Divers publiek
Der Industriestandort der alten Papier- und Kar- Beersel, waar Eric als chef-kok werkte en Pau- Opvallend is het heel diverse publiek: de
tonfabrik der Herisemmühle oder Herisemmolen lette als serveerster. Al snel beslisten ze om jongste bezoeker, nog geen twee jaar, leeft
in Alsemberg ist nahezu vollständig restauriert. samen een zaak te beginnen. De Ghieslerr was zich uit op een van de vele fietsjes terwijl de
Sie bietet ein einzigartiges Umfeld für einen exact wat ze zochten: in het groen, veel ruimte oudste, ver in de 80, in het zonnetje geniet
Studientag oder einen touristischen Ausflug. voor een speeltuin en een grote parking. van een goed glas Chileense wijn. Een paar
‘Neben den individuellen und Gruppenbesuchen jongens spelen voetbal en een ander brengt
erkunden wir mit verschiedenen Publikumsaktivi- Wachten is een kunst een bezoekje aan de hinnikende paarden.
täten die Geheimnisse der alten Kartonfabrik. Für Het koppel biedt zijn gasten een beperkte Er heerst een gezellige familiesfeer ... soms
Kindergarten- und Primarschulklassen werden in menukaart, maar er is wel keuze uit verschil- ietwat chaotisch. Maar ach, het zicht en de
der Mühle und auf dem Bauernhof maßgeschnei- lende soorten gerechten, gaande van een prachtige zonsondergang maken veel goed.
derte Programme angeboten. Am 20. Juni gibt es croque-monsieur tot een onglet à l'échalotte. TEKST Sandra Szondi FOTO Filip Claessens
erneut einen Dampftag (stoomdag), an dem Besu- Dit laatste is hun specialiteit: een enorm ge-
cher die 100 Jahre alte Dampfmaschine in Betrieb grild ribstuk voor twee personen. Mijn voor-
sehen können. Im Museum können Sie sich mit keur gaat toch naar de reuzenbrochette van De Ghieslerr
den verschiedenen Aspekten der Kartonfabrik gambas (€ 16,50). Mijn partner bestelt een Bosveldbaan 51, 1600 Sint-Pieters-Leeuw,
vertraut machen und das alte Handwerk der Pa- goede ouderwetse boterham met plattekaas 02 360 07 93, de.ghieslerr@hotmail.com,
pierherstellung erlernen’, sagt Myriam Joos, die en pijpajuintjes (€ 3,50). We moeten redelijk www.ghieslerr.webs.com.
Koordinatorin der Herisemmolen. lang wachten op ons eten, maar gelukkig is Sluitingsdag: maandag
29
30. beeldverhaal
Kleine verhalen, straffe verhalen
Met dat motto gaat fotograaf David Legrève (32) elke dag opnieuw
op pad, op zoek naar pure taferelen uit het dagelijkse leven van ge-
wone mensen. Geen BV's, grootse gebeurtenissen of harde oorlogs-
beelden. Liever toont David plaatselijke verhalen over groot en klein
verdriet, uitbundige vreugde, onrechtvaardige verschillen en een-
voudige samenhorigheid. Steeds herkenbaar, maar altijd uniek. In
beeldverhaal gaat David Legrève een jaar lang op zoek naar passie,
liefde en warmte in de Vlaamse Rand. Geniet gerust mee.
www.davidlegreve.com
Hopboer Jean De Waele
en moeder Irene De brueker
Niet op de lijst van bedreigde diersoorten, maar evengoed een
uitstervend ras: de hopboer. Jean De Waele uit Sint-Martens-
Bodegem is de laatste Dilbeekse hopteler in een regio waar de
hopvelden vroeger het landschap maakten. Jean is van 's mor-
gens vroeg tot 's avonds laat op handen en knieën in de weer
met zijn plantjes. Samen met moeder Irene brengt de contro-
leur van industriële weegschalen urenlang op het veld door.
Zijn vader leerde hem de stiel, nu zetten moeder en zoon het
werk verder. Het hele jaar rond staat bij hen alles in het teken
van de hopteelt. In het voorjaar worden de scheuten geoogst.
Zij belanden als dagverse delicatesse op het menu van de res-
taurants in de streek. In september, als de hop aan de beurt
is, neemt Jean speciaal enkele weken vrijaf. ‘Beu word ik deze
hobby nooit. Na een zware dag op het werk hoef ik maar een
uurtje met mijn handen in de aarde te wroeten en alle stress is
verdwenen’, klinkt het. DAVID LEGREVE
30
32. gemengdegevoelens
droge humor
MOOISTE HERINNERING IN DENEMARKEN
Barbecue bij zonsondergang met de kinderen,
in Roskilde aan zee.
DAN MOET JE IN DENEMARKEN ZIJN
in deens hotel
Tijdens het internationaal muziekfestival
in Roskilde van 1 tot 4 juli.
DE GEWELDIGSTE DEEN
Komiek-muzikant Victor Bolge,
filmregisseur Susanne Bier.
‘ik heb geen tijd om me te vervelen. we gaan het hele jaar
door met gasten op pad.’ de deense susanne dalby is een korte tijd beslist dat ik hem zou volgen.’ Zo-
drukbezette huisvrouw uit overijse, die met enige humor de wel John als Susanne hebben uit een vorige
relatie twee dochters. Ze zijn twintig tot vie-
logeerkamer opwaardeerde tot Hotel dalby. Gewoon voor rentwintig jaar oud. ‘Mijn oudste dochter
was het huis al uit, mijn jongste woonde om
de vrienden. ‘de dag om klacht in te dienen, was gisteren’, de week bij haar vader. Het was niet makke-
zegt een huisregel. TeKsT Johan de Crom FoTo Filip Claessens lijk, maar ik heb toch beslist om mee naar dit
prachtige land te trekken, waarvan ik tot dan
alleen Kuifje en Hercule Poirot kende.’
Susanne gaf ook haar job op. In het Deen-
se Slagelse stond ze als pedagoge in voor de
voor- en naschoolse opvang van kinderen uit
een moeilijke gezinssituatie, of met tijdelijke
problemen of leermoeilijkheden. Omdat ze
maar tijdelijk blijft, herschikte ze haar prio-
riteiten. ‘Hier leef ik als huisvrouw. Ik wil in
de eerste plaats de taal goed leren en op onze
honden kunnen letten. Mijn werkloze status
staat me ook toe om te schilderen, waarin ik
een nieuwe drive heb gevonden.’
Nederlands graag
Susanne is enthousiast over café-restaurant
De Met en ook over cultuurcentrum Den
Blank in Overijse, waar je schilder- en foto-
grafielessen kunt volgen. Ze leert er Neder-
lands van lerares Véronique. ‘Een echte engel,
die ook Engels spreekt als je iets niet begrijpt
en ons blijft helpen.’ Dat onvoorwaardelijke
geduld vindt ze niet altijd terug aan het ge-
H
meenteloket. ‘Zelfs als de bediende heel
et optrekje van Susanne (50) jaar door hebben we volk over de vloer. Daar- goed begrijpt wat je nodig hebt, zal hij je niet
en John (51) Dalby in Overijse om heb ik dit huis ook omgedoopt tot Hotel helpen als je de vraag niet in het Nederlands
straalt plezier uit. Het hele in- Dalby Fawlty Towers. Puur voor de grap na- stelt. Dat is verboden! Zoiets kan ik me moei-
terieur is gericht op ontspan- tuurlijk’, stelt Susanne met de glimlach. In de lijk voorstellen in Denemarken.’
ning en vrolijk vermaak. In de huiskamer huisregels die ophangen in de gastenkamers
drie relaxatiezetels om uren in weg te zinken, bespeuren we een gezonde graad van onno-
terwijl je maar een greep hoeft te nemen uit zelheid. Bijvoorbeeld: ‘Als je echt in het stof EN Dry humour in a Danish hotel
de cd- en platencollectie links en de enorme wil schrijven, zet er dan geen datum bij.’ Of: The guest room in her Overijse home has been
dvd-verzameling rechts. Vanuit een open ‘Het diner is klaar als het rookalarm afgaat.’ upgraded to Hotel Dalby. This is what the busy
tussenverdieping maakt Susanne schilde- housewife Susanne Dalby from Denmark tells
rijen in haar atelier, in een kleine fitness- Liefdespad us somewhat humorously. Just for friends. ‘The
kamer kan John zijn spieren laten rollen op De gastvrijheid van Susanne strekt zich uit day to make a complaint was yesterday’, says one
kracht- en roeitoestellen. Maar het summum over heel België. Als een volleerde gids leidt house rule. ‘We have visitors almost the entire
van pret zit ondergronds, in een kelder met ze haar gasten van de Brugse reien naar de year. That is why I have dubbed the house Hotel
pool- en pingpongtafel, een dartsbord en, Brusselse Grote Markt, van een vlooienmarkt Dalby Fawlty Towers. Purely for a joke, of course’,
natuurlijk, een drankbar met hoge krukken. in de Marollen naar een Ardens dorp. ‘Ik heb says Susanne smiling. As a fully-qualified guide,
Je kunt er een oorlogje of drie overwinteren. het te druk om me te vervelen.’ Ze volgde she guides her guests throughout Belgium.
‘Hier hebben we al uren gelachen, met onze haar man John in augustus 2008 naar ons Susanne is full of enthusiasm for De Met café-
dochters, vrienden en familie uit Denemar- land. Ze blijven tot 2012. John is luitenant-ko- restaurant as well as the Den Blank arts centre
ken’, zegt Susanne. lonel bij de navo. Hij leidde de Deense divisie in Overijse, where people have the opportunity
in de oorlog in Irak en werkte ook in Kosovo to take painting and photography courses. She
Fawlty Towers en de Verenigde Staten. ‘Tweeënhalf jaar ge- is learning Dutch there. Her teacher is Véronique,
De focus op amusement komt goed van pas leden hebben we elkaar ontmoet. John had whom she describes as ‘A real angel, who also
voor de vele gasten uit hun thuisland die toen zijn opdracht in België al aangenomen speaks English if you don't understand something
Susanne en John herbergen. ‘Bijna het hele en de huur van dit huis toegezegd. Ik heb in and continues to help us.’