SlideShare a Scribd company logo
Ας θσμηθούμε μερικές απαραίτητες
       γνώσεις για την εργασία μας

ΣΙ ΓΙΝΑΙ ΓΝΓΡΓΓΙΑ?
ΓΝΓΡΓΓΙΑ: ΜΙΑ ΘΓΜΓΛΙΩΔΗ΢ ΓΝΝΟΙΑ ΣΗ΢ ΦΤ΢ΙΚΗ΢


   Η εμέιημε ηεο αλζξσπφηεηαο είλαη ζηελά ζπλδεδεκέλε κε ηε
ρξήζε     ελέξγεηαο.   Δελ   είλαη  ηπραίν   φηη   νη   νλνκαζίεο
ησλ ηζηνξηθψλ πεξηφδσλ ηεο αλζξσπφηεηαο, ιίζηλε επνρή, επνρή
ηνπ ζηδήξνπ ή ηνπ ραιθνχ, πξνέθπςαλ απφ ηε δπλαηφηεηα ησλ
αλζξψπσλ λα δηαρεηξίδνληαη δηαθνξεηηθέο κνξθέο ελέξγεηαο.
 Μεγάιε αιιαγή πξνέθπςε θαηά ηελ πεξίνδν φπνπ ν άλζξσπνο
άθεζε ηε λνκαδηθή δσή, νξγαλψζεθε ζηνπο πξψηνπο κφληκνπο
νηθηζκνχο θαη αλάπηπμε ηελ αγξνηηθή θαιιηέξγεηα. Όκσο, αγξνηηθή
θαιιηέξγεηα είλαη ζηελ πξάμε ε κεηαηξνπή ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε
ηξνθή.
  Τν 5000 π.Φ. ζηνλ Νείιν ρξεζηκνπνηήζεθε γηα πξψηε θνξά ε
αηνιηθή ελέξγεηα γηα ηελ θίλεζε ησλ πινίσλ, ελψ ην 4000 π.Φ.
κηθξνί λεξφκπινη ζηελ Ειιάδα ρξεζίκεπαλ γηα ηελ άιεζε
δεκεηξηαθψλ αιιά θαη γηα παξνρή πφζηκνπ λεξνχ ζε νηθηζκνχο.
Όζνλ αθνξά ηνλ άλζξαθα, ε ρξήζε ηνπ αλαθέξεηαη ήδε απφ ην
3000 π.Φ. ζηελ Κίλα ελψ ζεκαληηθή ρξήζε ηνπ γηα καγείξεκα
γηλφηαλε ην 100 κ.Φ. ζηελ Αγγιία.
 Οη αξραίνη Έιιελεο ζεσξνχζαλ ηε θσηηά σο έλα απφ ηα ηέζζεξα
βαζηθά ζηνηρεία καδί κε ηε γε, ην λεξφ θαη ηνλ αέξα. Πίζηεπαλ φηη
θάζε ζψκα απνηειείηαη απφ ζπλδπαζκνχο απηψλ ησλ ηεζζάξσλ
ζηνηρείσλ.
O Ηράκλειηος
  Ο πξψηνο πνπ δηαηχπσζε κηα ζεσξία γηα κία κνξθή ηε ελέξγεηαο,
ηε ζεξκφηεηα ήηαλ ν Έιιελαο θηιφζνθνο Ηξάθιεηηνο, πνπ έδεζε
γχξσ ζην 500 π.Φ. ζηελ πφιε ηεο Εθέζνπ ζηελ Ισλία ηεο Μηθξάο
Αζίαο. Σηνλ Ηξάθιεηην απνλέκεηαη έλα έξγν κε ηίηιν Πεξί Φχζεσο,
ην νπνίν ρσξίδεηαη ζε ηξία κέξε κε πεξηερφκελν πνιηηηθφ, ζενινγηθφ
θαη θνζκνγνληθφ. Ο Ηξάθιεηηνο ππνζηήξημε φηη ηα ηξία βαζηθά
ζπζηαηηθά ηεο θχζεο ήηαλ ε θσηηά, ε γε θαη ην λεξφ. Ο θφζκνο γηα
ηνλ Ηξάθιεηην δελ είλαη απνηέιεζκα δεκηνπξγίαο ή γέλεζεο, αιιά
πξνυπάξρεη πξναηψληα θαη πεξηγξάθεηαη σο δσληαλή θσηηά, ε νπνία
ελαιιάμ δπλακψλεη θαη εμαζζελεί, ρσξίο πνηέ λα ζβήλεη εληειψο.
 Τν ππξ ηνπ Ηξάθιεηηνπ είλαη κηα θνζκνινγηθή ζηαζεξά πνπ θηλείηαη
θαη κεηακνξθψλεηαη αέλαα. Η παξνηκηψδεο θξάζε πνπ ραξαθηεξίδεη
ηε θηινζνθία ηνπ Ηξαθιείηνπ:
          Τα πάνηα ρει, μεδέποηε καηά η' ασηό μένειν
 Επίζεο ππνζηήξηδε φηη ε πξσηαξρηθή νπζία ζηνλ θφζκν είλαη ε
ελέξγεηα (ην ππξ). Σήκεξα, κεηά ηελ πεηξακαηηθή επηβεβαίσζε ηεο
ζεσξίαο ηνπ Άικπεξη Ατλζηάηλ γλσξίδνπκε βέβαηα φηη απηφ είλαη
αιήζεηα θαη φηη ε χιε θαη ε ελέξγεηα είλαη ην ίδην πξάγκα ζε
δηαθνξεηηθή θαηάζηαζε.
  Η παξαπάλσ άπνςε ηνπ Ηξάθιεηηνπ επαλήιζε ζην πξνζθήλην ηνλ
17ν αηψλα κε ηελ εηζαγσγή κηαο θαηλνχξγηαο γηα ηελ επνρή απηή
έλλνηαο: ηεο ελέξγεηαο. Ο φξνο ρξεζηκνπνηήζεθε αξρηθά απφ
ηνλ Γαλιλαίο, ρσξίο φκσο επηζηεκνληθφ νξηζκφ. Η ξίδα ηεο ιέμεο
είλαη αξραηνειιεληθή απφ ην ελ (κέζα) θαη έξγν, δειαδή ζεκαίλεη
ηελ εζσηεξηθή ηθαλφηεηα θάπνηνπ λα παξάγεη έξγν. Οη θπζηθνί
αμηνπνηψληαο ηελ έλλνηα ηεο ελέξγεηαο θαηάθεξαλ λα πεξηγξάςνπλ
κε εληαίν ηξφπν θαηλφκελα, φπσο ηα θηλεηηθά, ηα ζεξκηθά, ηα
ειεθηξηθά, ηα θσηεηλά, ηα ερεηηθά θαη ηα ρεκηθά, ηα νπνία σο ηφηε
αληηκεησπίδνληαλ σο αλεμάξηεηα κεηαμχ ηνπο.
Σηηο αξρέο ηνπ εηθνζηνχ αηψλα, ε έλλνηα ηεο ελέξγεηαο απνηέιεζε
ηε βάζε γηα λα δηαηππσζνχλ δχν απφ ηηο ζχγρξνλεο θπζηθέο
ζεσξίεο: ε ζεσξία ηεο ζρεηηθφηεηαο θαη ε θβαληηθή ζεσξία θαη
εμειίρζεθε ζε θεληξηθή ελνπνηεηηθή έλλνηα ηεο γιψζζαο πνπ
ρξεζηκνπνηνχλ νη θπζηθνί γηα λα πεξηγξάςνπλ ηα θαηλφκελα πνπ
κειεηά ε επηζηήκε ηεο θπζηθήο. Επηπιένλ, ε ελέξγεηα είλαη ε έλλνηα
πνπ ζπλδέεη ηε θπζηθή κε ηηο άιιεο θπζηθέο επηζηήκεο θαη ηελ
Τερλνινγία.
  Σηελ θαζεκεξηλή καο δσή πνιχ ζπρλά αλαθεξφκαζηε ζηελ έλλνηα
ηεο ελέξγεηαο. Γλσξίδνπκε γηα παξάδεηγκα φηη γηα λα θηλεζεί έλα
απηνθίλεην ζα πξέπεη λα έρεη ελέξγεηα ηελ νπνία ηνπ ηελ παξέρνπλ
ηα θαχζηκα ηνπ. Τν θηλεηφ καο ηειέθσλν γηα λα ιεηηνπξγεί ζα πξέπεη
λα έρεη ελέξγεηα θαη γηα ην ιφγν απηφ ην θνξηίδνπκε ηαθηηθά. Τν ίδην
θαη ν θνξεηφο καο ππνινγηζηήο, κφιηο ηειεηψζνπλ ηα απνζέκαηα
ηεο ελέξγεηαο πνπ ηνπ παξέρεη ε κπαηαξία ηνπ ζα πξέπεη λα ηνλ
ζπλδέζνπκε κε ηελ παξνρή ηνπ ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο γηα λα
ζπλερίζεη λα ιεηηνπξγεί.
   Αθφκα φκσο θαη εκείο γηα λα κπνξέζνπκε λα αληαπεμέιζνπκε
ηθαλνπνηεηηθά ζηηο θαζεκεξηλέο καο δξαζηεξηφηεηεο ρξεηαδφκαζηε
ελέξγεηα ηελ νπνία ηελ παίξλνπκε απφ ηηο ηξνθέο. Όινη καο ιίγν ή
πνιχ        είκαζηε εμνηθεησκέλνη      κε ηελ       έλλνηα       ηεο
ελέξγεηαο, θαηαιαβαίλνπκε ηη είλαη θαη πνηα είλαη ε ζεκαζία ηεο γηα
ηε δσή καο αιιά αλ καο δεηήζεη θάπνηνο λα δψζνπκε έλαλ νξηζκφ
γηα ην ηη είλαη ε ελέξγεηα απηφ είλαη πάξα πνιχ δχζθνιν. Είλαη
αξθεηά πεξίπινθν λα δψζεη θάπνηνο έλαλ νξηζκφ γηα ηελ ελέξγεηα
αιιά ίζσο θαη λα κελ ρξεηάδεηαη ηειηθά γηαηί απηφ πνπ καο
ελδηαθέξεη είλαη ην πψο ζρεηίδεηαη ε ελέξγεηα κε ηα θπζηθά
θαηλφκελα θαη φρη ην ηη είλαη αθξηβψο.
 Αλ θαη φπσο είπακε είλαη δχζθνιν λα νξίζνπκε ηελ
ελέξγεηα, κπνξνχκε εχθνια λα πνχκε πφηε έλα ζψκα έρεη ελέξγεηα.
Έλα ζψκα έρεη ελέξγεηα φηαλ κπνξεί λα πξνθαιέζεη κηα κεηαβνιή
ζηνλ εαπηφ ηνπ ή ζην πεξηβάιινλ ηνπ. Η ελέξγεηα δελ δεκηνπξγείηαη
νχηε θαηαζηξέθεηαη, απιψο κεηαθέξεηαη απφ έλα ζψκα ζε έλα άιιν
ή κεηαηξέπεηαη απφ κηα κνξθή ζε κηα άιιε. Σπλεπψο ε ζπλνιηθή
ελέξγεηα ζην ζχκπαλ παξακέλεη ζηαζεξή. Η ελέξγεηα εκθαλίδεηαη κε
δηάθνξεο κνξθέο, κεηαηξέπεηαη απφ κηα κνξθή ζε άιιε, αιιά θαηά
ηηο κεηαηξνπέο ηεο ε ζπλνιηθή ελέξγεηα δηαηεξείηαη. Η Κηλεηηθή θαη ε
δπλακηθή ελέξγεηα απνηεινχλ ηηο ζεκειηψδεηο κνξθέο ελέξγεηαο ζην
κηθξφθνζκν. Όινο ν θφζκνο καο απνηειείηαη απφ χιε θαη ελέξγεηα.
Τελ χιε είλαη εχθνιν λα ηελ θαηαιάβνπκε εχθνιν λα ηελ
θαηαιάβνπκε. Τε βιέπνπκε, ηε κπξηδφκαζηε, ηελ αηζζαλφκαζηε. Η
Ελέξγεηα είλαη θάηη αθεξεκέλν Δελ ηε βιέπνπκε, δελ ηε
κπξηδφκαζηε, δελ ηελ αηζζαλφκαζηε Παξαηεξνχκε ηα απνηειέζκαηα
ηεο κφλν φηαλ εθδειψλεηαη έλα θαηλφκελν, κηα κεηαβνιή.
   Οη άλζξσπνη, ηα δψα, ηα θπηά, ηα δηάθνξα αληηθείκελα
έρνπλ ενέργεια. Ωζηφζν, παξαηεξνχκε ηα απνηειέζκαηα ηεο
ελέξγεηαο κφλν φηαλ εθδειψλεηαη έλα θαηλφκελν, κηα κεηαβνιή.
Λέκε φηη φηαλ ε ελέξγεηα κεηαθέξεηαη απφ έλα ζψκα ζε άιιν ή
κεηαηξέπεηαη απφ κηα κνξθή ζε άιιε, προκαλεί μεηαβολές.
  Γεληθφηεξα, ε ενέργεια εμθανίδεηαι με διάθορες μορθές,
μεηαηρέπεηαι από μια μορθή ζε άλλε, αλλά καηά ηις
μεηαηροπές ηες ε ζσνολική ενέργεια διαηερείηαι.




ΜΟΡΦΓ΢ ΓΝΓΡΓΓΙΑ΢
Ξέξνπκε φηη ε κεηαβνιή ηεο θηλεηηθήο ή δπλακηθήο ελέξγεηαο ελφο
ζψκαηνο κπνξεί λα εθθξαζηεί κέζσ ηνπ έξγνπ ησλ δπλάκεσλ, πνπ
αζθνχληαη ζε απηφ. Έλαο πνδνζθαηξηζηήο αζθεί δχλακε ζηελ κπάια
θαζψο ηελ θινηζάεη. Τν έξγν απηήο ηεο δχλακεο εθθξάδεη ηελ
ελέξγεηα πνπ κεηαθέξεηαη απφ ηνλ πνδνζθαηξηζηή ζηε κπάια, ε
νπνία κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή. Ο αξζηβαξίζηαο αζθεί δχλακε ζηε
κπάξα πνπ αλπςψλεη. Τν έξγν απηήο ηεο δχλακεο εθθξάδεη ηελ
ελέξγεηα πνπ κεηαθέξεηαη απφ ηνλ αξζηβαξίζηα ζηε κπάια, ε νπνία
κεηαηξέπεηαη ζε δπλακηθή. Παξφκνηα, ν άιηεο κεηαθέξεη ελέξγεηα
ζην θνληάξη πνπ ιπγίδεη, ε νπνία κεηαηξέπεηαη ζε δπλακηθή.




Εθηφο φκσο απφ ηελ κειέηε ηεο δπλακηθήο, ηεο θηλεηηθήο θαη ηεο
κεραληθήο ελέξγεηαο. Υπάξρνπλ φκσο θαη άιιεο κνξθέο ελέξγεηαο.
Γηα λα ζπλνςίζνπκε νη κνξθέο ελέξγεηαο είλαη:
α) Δσναμική Ενέργεια.
Δπλακηθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ πεξηθιείεη έλα ζψκα
ιφγσ ηεο ζέζεσο πνπ έρεη ή ιφγσ ηεο θαηαζηάζεσο πνπ βξίζθεηαη.




β) Κινεηική Ενέργεια.
Κηλεηηθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ πεξηέρεη έλα ζψκα
ιφγσ ηεο θίλεζεο ηνπ.




γ) Χεμική Ενέργεια.
Φεκηθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ έρνπλ ηα ζψκαηα
απνζεθεπκέλε ζηα κφξηα ηνπο.




δ) Ηλεκηρική Ενέργεια.

Ηιεθηξηθή Ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ έρνπλ ηα θηλνχκελα
ειεθηξφληα, π.ρ. ε ελέξγεηα ηνπ ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο.
ε) Πσρενική ενέργεια
Ππξεληθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ απειεπζεξψλεηαη φηαλ
κεηαζρεκαηίδνληαη αηνκηθνί ππξήλεο, θαηά ηε ζράζε ή ζχληεμε ηνπο.




ζη) Ηλιακή ενέργεια
Ηιηαθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ην ζχλνιν ησλ δηαθφξσλ κνξθψλ
ελέξγεηαο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηνλ Ήιην. Τέηνηεο είλαη ην θσηεηλή
ελέξγεηα , ε ζεξκηθή ελέξγεηα θαζψο θαη ε ελέξγεηα απφ
αθηηλνβνιίεο.
δ) Αιολική ενέργεια
Αηνιηθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ ηελ
εθκεηάιιεπζε ηνπ πλένληνο αλέκνπ.




ε) Ητεηική ενέργεια
Ηρεηηθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ γίλεηαη αληηιεπηή απφ
ην αηζζεηήξην φξγαλν ηεο αθνήο, ην αθηί.
ΜΓΣΑΣΡΟΠΓ΢ ΓΝΓΡΓΓΙΑ΢
Ο νξγαληζκφο ησλ αζιεηψλ ή γεληθφηεξα ηνπ αλζξψπνπ
πξνζιακβάλεη ελέξγεηα απφ ηηο ηξνθέο. Με ηελ «θαχζε» ηεο
γιπθφδεο, ε απνζεθεπκέλε ρεκηθή ελέξγεηα κεηαθέξεηαη ζηνπο κπο,
κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή θαη έηζη πξνθαιείηαη ε θίλεζε ησλ κπψλ.




Σηα θαχζηκα φπσο ην πεηξέιαην, ηε βελδίλε, ην θπζηθφ αέξην θ.ά.
ππάξρεη απνζεθεπκέλε ρεκηθή ελέξγεηα. Σηα απηνθίλεηα ε ρεκηθή
ελέξγεηα ησλ θαπζίκσλ κεηαηξέπεηαη αξρηθά ζε ζεξκηθή ησλ
θαπζαεξίσλ θαη ζηε ζπλέρεηα ζε θηλεηηθή ελέξγεηα ηνπ νρήκαηνο.




  Σηα ζεξκνειεθηξηθά εξγνζηάζηα ε ρεκηθή ελέξγεηα πνπ είλαη
απνζεθεπκέλε ζην θαχζηκν πιηθφ (άλζξαθα, πεηξέιαην ή θπζηθφ
αέξην) κεηαηξέπεηαη ζε ζεξκηθή θαη ηειηθά ζε ειεθηξηθή. Η
κεηαηξνπή απηή πξαγκαηνπνηείηαη κε θαχζε ησλ ρεκηθψλ ελψζεσλ.
Σηα ηξφιετ φκσο θαη ζηα ειεθηξηθά ηξέλα ε ειεθηξηθή ελέξγεηα
κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή ησλ νρεκάησλ.
Σε έλαλ ειεθηξηθφ ιακπηήξα ηνλ νπνίν έρνπκε ζπλδέζεη κε κηα
κπαηαξία ε ρεκηθή ελέξγεηα πνπ είλαη απνζεθεπκέλε ζηελ κπαηαξία
κεηαηξέπεηαη αξρηθά ζε ειεθηξηθή θαη ζηε ζπλέρεηα ζε ζεξκηθή
θαη θσηεηλή ζην ιακπάθη.




 Έλα απφ ηα ζπνπδαηφηεξα επηηεχγκαηα ηνπ αλζξψπηλνπ πνιηηηζκνχ
είλαη ε αλαθάιπςε δηεξγαζηψλ ή θαηλνκέλσλ ζηα νπνία
πξαγκαηνπνηνχληαη ζπγθεθξηκέλεο κεηαηξνπέο ελέξγεηαο. Επηπιένλ ε
εθεχξεζε ζπζθεπψλ-κεραλψλ κε ηε βνήζεηα ησλ νπνίσλ νη
κεηαηξνπέο απηέο πξαγκαηνπνηνχληαη κε ειεγρφκελν ηξφπν έδσζε ζε
θάζε πεξίπησζε ηεξάζηηα ψζεζε ζηελ εμέιημε ηνπ ηερλνινγηθνχ
πνιηηηζκνχ καο.Με απηφ ηνλ ηξφπν ν άλζξσπνο θαηάθεξε λα
ηηζαζεχζεη κεγάιν αξηζκφ θπζηθψλ θαη ρεκηθψλ θαηλνκέλσλ θαη λα
ρξεζηκνπνηήζεη πξνο φθεινο ηνπ ηηο κεηαηξνπέο ελέξγεηαο πνπ ηα
ζπλνδεχνπλ.




 Αο ζθεθζνχκε κεξηθά παξαδείγκαηα κεραλψλ απφ ηε θαζεκεξηλή
καο δσή: ν θηλεηήξαο ηνπ απηνθηλήηνπ κεηαηξέπεη ηε ρεκηθή ησλ
θαπζίκσλ αξρηθά ζε ζεξκηθή θαη ζηε ζπλέρεηα ζε θηλεηηθή, ν
ιακπηήξαο ηελ ειεθηξηθή ζε θσηεηλή, ν ιχρλνο ηνπ πγξαεξίνπ ηε
ρεκηθή ζε ζεξκηθή, ν ειεθηξηθφο αλεκηζηήξαο ηελ ειεθηξηθή ζε
θηλεηηθή θ.ά.. Γεληθφηεξα, κπνξνχκε λα πεξηγξάςνπκε ζρεδφλ θάζε
κεηαβνιή πνπ εθδειψλεηαη ζηε θχζε ή ζην εξγαζηήξην αλαιχνληάο
ηε ζε κεηαζρεκαηηζκνχο ηεο ελέξγεηαο απφ κηα κνξθή ζε άιιε. Καη'
αξρήλ θάζε κνξθή ελέξγεηαο είλαη δπλαηφλ λα κεηαηξαπεί ζ'
νπνηαδήπνηε άιιε.




ΚΑΣΑ΢ΣΑ΢ΓΙ΢ ΣΗ΢ ΤΛΗ΢

Στερεά σώματα:

Τα δομικά ςωματίδια είναι ςχεδόν ακίνθτα, ταλαντώνονται γφρω από τθ κζςθ ιςορροπίασ,
βρίςκονται ςε μικρζσ αποςτάςεισ μεταξφ τουσ και αςκοφνται ιςχυρζσ ελκτικζσ δυνάμεισ
μεταξφ τουσ. Το ςχιμα και ο όγκοσ τουσ δεν μεταβάλλονται για οριςμζνεσ ςυνκικεσ
κερμοκραςίασ και πίεςθσ.
Υγρά σώματα:

Τα δομικά ςωματίδια παρουςιάηουν μεγαλφτερθ κινθτικότθτα ςυγκριτικά µε τα ςτερεά, οι
δυνάμεισ ςυνοχισ είναι μζτριεσ και οι μεταξφ τουσ αποςτάςεισ λίγο μεγαλφτερεσ
ςυγκριτικά µε τα ςτερεά ςώματα. Έχουν κακοριςμζνο όγκο όχι όμωσ κακοριςμζνο ςχιμα
κάκε φορά παίρνουν το ςχιμα του δοχείου ςτο οποίο βρίςκονται.




Αέρια σώματα:

Τα δομικά ςωματίδια κινοφνται άτακτα προσ όλεσ τισ κατευκφνςεισ καταλαμβάνοντασ όλο
το διακζςιμο χώρο, βρίςκονται ςε μεγάλεσ αποςτάςεισ και οι δυνάμεισ ςυνοχισ είναι
αμελθτζεσ αμελθτζεσ. Τα αζρια δεν ζχουν κακοριςμζνο ςχιμα και όγκο αλλά ζχουν τον
όγκο και το ςχιμα του δοχείου ςτο οποίο περιζχονται.




ΜΓΣΑΒΟΛΓ΢ ΢ΣΗΝ ΚΑΣΑ΢ΣΑ΢Η ΣΗ΢ ΤΛΗ΢
Η υσσική κατάσταση μιας οσσίας αλλάζει µε μεταβολή των σσνθηκών
                   θερμοκρασίας και πίεσης.
΢ΤΝΔΓ΢ΜΟΙ ΓΙΑ ΠΓΡΑΙΣΓΡΩ ΔΙΓΡΓΤΝΗ΢Η

Στουσ παρακάτω ςυνδζςμουσ μπορείτε να δείτε ςε ζνα γραφικό περιβάλλον τισ μορφζσ
ενζργειασ και το τι είναι ενζργεια παράλλθλα με τθν κεωρία, να εξαςκθκείτε και να κάνετε
επιςκόπθςθ των πιο ςθμαντικών πεδίων.

http://www.skoool.gr/content/los/primary/science/forms_of_energy/launch.html

http://www.skoool.gr/content/los/primary/science/what_is_energy/launch.html



Στουσ παρακάτω ςυνδζςμουσ μπορείτε να δείτε ςε ζνα γραφικό περιβάλλον τισ
καταςτάςεισ τθσ φλθσ, εςτιάηοντασ ςτισ μεταβολζσ και τισ αντιδράςεισ των υλικών υπό
ςυγκεκριμζνεσ ςυνκικεσ ,να εξαςκθκείτε και να κάνετε επιςκόπθςθ των πιο ςθμαντικών
πεδίων.

http://www.skoool.gr/content/los/primary/science/changes_temp_or_perm_1/launch.html

http://www.skoool.gr/content/los/primary/science/reactions_of_materials_1/launch.html

http://www.skoool.gr/content/los/primary/science/reactions_of_materials_2/launch.html

More Related Content

PPTX
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
DOCX
γυάλινα γιάννενα
DOCX
οι εξετάσεις πλησιάζουν με αποτέλεσμα το άγχος των μαθητών να κορυφώνεται
PPSX
Eισαγωγή στον προγραμματισμό
DOCX
Ρατσισμός Εργασία Τέχνη
PDF
στου κεμαλ το σπιτι
PDF
Eισαγωγή στις πρώτες βοήθειες/ πρώτο τεύχος
PPTX
ειδικη θεματικη ΣΧ έτος 2012-2013 Η γεωργίαχτες και σήμερα
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
γυάλινα γιάννενα
οι εξετάσεις πλησιάζουν με αποτέλεσμα το άγχος των μαθητών να κορυφώνεται
Eισαγωγή στον προγραμματισμό
Ρατσισμός Εργασία Τέχνη
στου κεμαλ το σπιτι
Eισαγωγή στις πρώτες βοήθειες/ πρώτο τεύχος
ειδικη θεματικη ΣΧ έτος 2012-2013 Η γεωργίαχτες και σήμερα

What's hot (20)

PDF
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
PDF
ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ
PDF
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
PPTX
ΤΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΤΩΝ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ
DOCX
Afhghmatologia
PDF
Τα παιχνίδια των χωριών μας
PDF
ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ & ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
DOCX
παράδοση και μοντερνισμός ενδεικτικές σημειώσεις
PDF
προσεχώς εμείς μεγαλώνουμε
PDF
Παθητικός μέλλοντας και αόριστος (α΄, β΄)
PPTX
Τεχνικές Συνέντευξης Επιλογής Προσωπικού 2013
PPTX
Roberto succo
PDF
οδηγίες συγγραφής εργασι-Libre
PPTX
οικουμενικη διακηρυξη των δικαιωματων του ανθρωπου
PDF
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ
PDF
ΤΟ ΚΟΥΤΙ ΤΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ
PPTX
Σύνταξη βιογραφικού σημειώματος και συνοδευτικής επιστολής 2013
PPTX
Καταρράκτης
PDF
Ek8.b.lyk.ellinismos
PPTX
παρουσιαση περιβαλλοντικησ
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
ΤΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΤΩΝ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ
Afhghmatologia
Τα παιχνίδια των χωριών μας
ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ & ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
παράδοση και μοντερνισμός ενδεικτικές σημειώσεις
προσεχώς εμείς μεγαλώνουμε
Παθητικός μέλλοντας και αόριστος (α΄, β΄)
Τεχνικές Συνέντευξης Επιλογής Προσωπικού 2013
Roberto succo
οδηγίες συγγραφής εργασι-Libre
οικουμενικη διακηρυξη των δικαιωματων του ανθρωπου
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ
ΤΟ ΚΟΥΤΙ ΤΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ
Σύνταξη βιογραφικού σημειώματος και συνοδευτικής επιστολής 2013
Καταρράκτης
Ek8.b.lyk.ellinismos
παρουσιαση περιβαλλοντικησ
Ad

Viewers also liked (19)

PDF
Politz, Germany bomb raid June 20, 1944: Veto Iavecchia, Lt., After Action Re...
PPTX
Evolution of Social
PPTX
Unit 1 assignment 2 power point game
PPTX
Engineering Recruiting Today 2012-08-06-final
PPTX
Matching clasification of EPs
PPSX
Eκμάθηση διεπαφής Ms kodu
PPTX
Προβληματισμοί στην θερμότητα
PPTX
Factory farming human planning project
PPTX
De laatste minuut van dinsdag
PDF
Sample2
PPTX
Plastics
PPTX
NMDL Reebok CrossFit
PPT
Com fem les làmines de l'espai...
PPTX
Penalties and prosecutions
PPTX
Ben & Jerry's
PPTX
Owning Your Recruiting
PPTX
Comment être expert dans l'innovation ?
PDF
Formative Aspects of Summative Assessment, LSBU, 6 May 2010
Politz, Germany bomb raid June 20, 1944: Veto Iavecchia, Lt., After Action Re...
Evolution of Social
Unit 1 assignment 2 power point game
Engineering Recruiting Today 2012-08-06-final
Matching clasification of EPs
Eκμάθηση διεπαφής Ms kodu
Προβληματισμοί στην θερμότητα
Factory farming human planning project
De laatste minuut van dinsdag
Sample2
Plastics
NMDL Reebok CrossFit
Com fem les làmines de l'espai...
Penalties and prosecutions
Ben & Jerry's
Owning Your Recruiting
Comment être expert dans l'innovation ?
Formative Aspects of Summative Assessment, LSBU, 6 May 2010
Ad

Similar to Ας θυμηθούμε μερικές απαραίτητες γνώσεις για την εργασία μας (20)

PDF
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗ
PPT
Platon
DOCX
καλέστε επιστημονική.
PDF
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
DOCX
μουσικη λαογραφικη παραδοση τησ ηπειρου
PPTX
ντοπινγκ και αθλητισμος
PPTX
ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ-ΞΕΝΟΦΟΒΙΑ
PPTX
ερευνητικη εργασια (Project)
PDF
H EΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ANΘΡΩΠΙΝΟΥ ΕΙΔΟΥΣ.pdf
DOCX
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΑΠΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
PPTX
PDF
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
DOCX
αιγ.ποτ. (αναστασια καραπαπα'S conflicted copy 2013 11-08)
PDF
Epistimonikos xaraktiras tiw erevnas
PPTX
ανθρωπινα δικαιωματα
PPTX
Tzemi 27 2_2014
PDF
7. Οικονομία και κοινωνία στη Δυτική Ευρώπη Το σύστημα της Φεουδαρχίας
PPTX
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
DOCX
πανεργατικοσ λαϊκοσ συναγερμοσ
PPTX
H μόλυνση του περιβάλλοντος
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗ
Platon
καλέστε επιστημονική.
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
μουσικη λαογραφικη παραδοση τησ ηπειρου
ντοπινγκ και αθλητισμος
ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ-ΞΕΝΟΦΟΒΙΑ
ερευνητικη εργασια (Project)
H EΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ANΘΡΩΠΙΝΟΥ ΕΙΔΟΥΣ.pdf
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΑΠΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
αιγ.ποτ. (αναστασια καραπαπα'S conflicted copy 2013 11-08)
Epistimonikos xaraktiras tiw erevnas
ανθρωπινα δικαιωματα
Tzemi 27 2_2014
7. Οικονομία και κοινωνία στη Δυτική Ευρώπη Το σύστημα της Φεουδαρχίας
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
πανεργατικοσ λαϊκοσ συναγερμοσ
H μόλυνση του περιβάλλοντος

Ας θυμηθούμε μερικές απαραίτητες γνώσεις για την εργασία μας

  • 1. Ας θσμηθούμε μερικές απαραίτητες γνώσεις για την εργασία μας ΣΙ ΓΙΝΑΙ ΓΝΓΡΓΓΙΑ? ΓΝΓΡΓΓΙΑ: ΜΙΑ ΘΓΜΓΛΙΩΔΗ΢ ΓΝΝΟΙΑ ΣΗ΢ ΦΤ΢ΙΚΗ΢ Η εμέιημε ηεο αλζξσπφηεηαο είλαη ζηελά ζπλδεδεκέλε κε ηε ρξήζε ελέξγεηαο. Δελ είλαη ηπραίν φηη νη νλνκαζίεο ησλ ηζηνξηθψλ πεξηφδσλ ηεο αλζξσπφηεηαο, ιίζηλε επνρή, επνρή ηνπ ζηδήξνπ ή ηνπ ραιθνχ, πξνέθπςαλ απφ ηε δπλαηφηεηα ησλ αλζξψπσλ λα δηαρεηξίδνληαη δηαθνξεηηθέο κνξθέο ελέξγεηαο. Μεγάιε αιιαγή πξνέθπςε θαηά ηελ πεξίνδν φπνπ ν άλζξσπνο άθεζε ηε λνκαδηθή δσή, νξγαλψζεθε ζηνπο πξψηνπο κφληκνπο νηθηζκνχο θαη αλάπηπμε ηελ αγξνηηθή θαιιηέξγεηα. Όκσο, αγξνηηθή θαιιηέξγεηα είλαη ζηελ πξάμε ε κεηαηξνπή ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ηξνθή. Τν 5000 π.Φ. ζηνλ Νείιν ρξεζηκνπνηήζεθε γηα πξψηε θνξά ε αηνιηθή ελέξγεηα γηα ηελ θίλεζε ησλ πινίσλ, ελψ ην 4000 π.Φ. κηθξνί λεξφκπινη ζηελ Ειιάδα ρξεζίκεπαλ γηα ηελ άιεζε δεκεηξηαθψλ αιιά θαη γηα παξνρή πφζηκνπ λεξνχ ζε νηθηζκνχο. Όζνλ αθνξά ηνλ άλζξαθα, ε ρξήζε ηνπ αλαθέξεηαη ήδε απφ ην 3000 π.Φ. ζηελ Κίλα ελψ ζεκαληηθή ρξήζε ηνπ γηα καγείξεκα γηλφηαλε ην 100 κ.Φ. ζηελ Αγγιία. Οη αξραίνη Έιιελεο ζεσξνχζαλ ηε θσηηά σο έλα απφ ηα ηέζζεξα βαζηθά ζηνηρεία καδί κε ηε γε, ην λεξφ θαη ηνλ αέξα. Πίζηεπαλ φηη θάζε ζψκα απνηειείηαη απφ ζπλδπαζκνχο απηψλ ησλ ηεζζάξσλ ζηνηρείσλ.
  • 2. O Ηράκλειηος Ο πξψηνο πνπ δηαηχπσζε κηα ζεσξία γηα κία κνξθή ηε ελέξγεηαο, ηε ζεξκφηεηα ήηαλ ν Έιιελαο θηιφζνθνο Ηξάθιεηηνο, πνπ έδεζε γχξσ ζην 500 π.Φ. ζηελ πφιε ηεο Εθέζνπ ζηελ Ισλία ηεο Μηθξάο Αζίαο. Σηνλ Ηξάθιεηην απνλέκεηαη έλα έξγν κε ηίηιν Πεξί Φχζεσο, ην νπνίν ρσξίδεηαη ζε ηξία κέξε κε πεξηερφκελν πνιηηηθφ, ζενινγηθφ θαη θνζκνγνληθφ. Ο Ηξάθιεηηνο ππνζηήξημε φηη ηα ηξία βαζηθά ζπζηαηηθά ηεο θχζεο ήηαλ ε θσηηά, ε γε θαη ην λεξφ. Ο θφζκνο γηα ηνλ Ηξάθιεηην δελ είλαη απνηέιεζκα δεκηνπξγίαο ή γέλεζεο, αιιά πξνυπάξρεη πξναηψληα θαη πεξηγξάθεηαη σο δσληαλή θσηηά, ε νπνία ελαιιάμ δπλακψλεη θαη εμαζζελεί, ρσξίο πνηέ λα ζβήλεη εληειψο. Τν ππξ ηνπ Ηξάθιεηηνπ είλαη κηα θνζκνινγηθή ζηαζεξά πνπ θηλείηαη θαη κεηακνξθψλεηαη αέλαα. Η παξνηκηψδεο θξάζε πνπ ραξαθηεξίδεη ηε θηινζνθία ηνπ Ηξαθιείηνπ: Τα πάνηα ρει, μεδέποηε καηά η' ασηό μένειν Επίζεο ππνζηήξηδε φηη ε πξσηαξρηθή νπζία ζηνλ θφζκν είλαη ε ελέξγεηα (ην ππξ). Σήκεξα, κεηά ηελ πεηξακαηηθή επηβεβαίσζε ηεο ζεσξίαο ηνπ Άικπεξη Ατλζηάηλ γλσξίδνπκε βέβαηα φηη απηφ είλαη αιήζεηα θαη φηη ε χιε θαη ε ελέξγεηα είλαη ην ίδην πξάγκα ζε δηαθνξεηηθή θαηάζηαζε. Η παξαπάλσ άπνςε ηνπ Ηξάθιεηηνπ επαλήιζε ζην πξνζθήλην ηνλ 17ν αηψλα κε ηελ εηζαγσγή κηαο θαηλνχξγηαο γηα ηελ επνρή απηή έλλνηαο: ηεο ελέξγεηαο. Ο φξνο ρξεζηκνπνηήζεθε αξρηθά απφ ηνλ Γαλιλαίο, ρσξίο φκσο επηζηεκνληθφ νξηζκφ. Η ξίδα ηεο ιέμεο είλαη αξραηνειιεληθή απφ ην ελ (κέζα) θαη έξγν, δειαδή ζεκαίλεη ηελ εζσηεξηθή ηθαλφηεηα θάπνηνπ λα παξάγεη έξγν. Οη θπζηθνί αμηνπνηψληαο ηελ έλλνηα ηεο ελέξγεηαο θαηάθεξαλ λα πεξηγξάςνπλ κε εληαίν ηξφπν θαηλφκελα, φπσο ηα θηλεηηθά, ηα ζεξκηθά, ηα ειεθηξηθά, ηα θσηεηλά, ηα ερεηηθά θαη ηα ρεκηθά, ηα νπνία σο ηφηε αληηκεησπίδνληαλ σο αλεμάξηεηα κεηαμχ ηνπο.
  • 3. Σηηο αξρέο ηνπ εηθνζηνχ αηψλα, ε έλλνηα ηεο ελέξγεηαο απνηέιεζε ηε βάζε γηα λα δηαηππσζνχλ δχν απφ ηηο ζχγρξνλεο θπζηθέο ζεσξίεο: ε ζεσξία ηεο ζρεηηθφηεηαο θαη ε θβαληηθή ζεσξία θαη εμειίρζεθε ζε θεληξηθή ελνπνηεηηθή έλλνηα ηεο γιψζζαο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη θπζηθνί γηα λα πεξηγξάςνπλ ηα θαηλφκελα πνπ κειεηά ε επηζηήκε ηεο θπζηθήο. Επηπιένλ, ε ελέξγεηα είλαη ε έλλνηα πνπ ζπλδέεη ηε θπζηθή κε ηηο άιιεο θπζηθέο επηζηήκεο θαη ηελ Τερλνινγία. Σηελ θαζεκεξηλή καο δσή πνιχ ζπρλά αλαθεξφκαζηε ζηελ έλλνηα ηεο ελέξγεηαο. Γλσξίδνπκε γηα παξάδεηγκα φηη γηα λα θηλεζεί έλα απηνθίλεην ζα πξέπεη λα έρεη ελέξγεηα ηελ νπνία ηνπ ηελ παξέρνπλ ηα θαχζηκα ηνπ. Τν θηλεηφ καο ηειέθσλν γηα λα ιεηηνπξγεί ζα πξέπεη λα έρεη ελέξγεηα θαη γηα ην ιφγν απηφ ην θνξηίδνπκε ηαθηηθά. Τν ίδην θαη ν θνξεηφο καο ππνινγηζηήο, κφιηο ηειεηψζνπλ ηα απνζέκαηα ηεο ελέξγεηαο πνπ ηνπ παξέρεη ε κπαηαξία ηνπ ζα πξέπεη λα ηνλ ζπλδέζνπκε κε ηελ παξνρή ηνπ ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο γηα λα ζπλερίζεη λα ιεηηνπξγεί. Αθφκα φκσο θαη εκείο γηα λα κπνξέζνπκε λα αληαπεμέιζνπκε ηθαλνπνηεηηθά ζηηο θαζεκεξηλέο καο δξαζηεξηφηεηεο ρξεηαδφκαζηε ελέξγεηα ηελ νπνία ηελ παίξλνπκε απφ ηηο ηξνθέο. Όινη καο ιίγν ή πνιχ είκαζηε εμνηθεησκέλνη κε ηελ έλλνηα ηεο ελέξγεηαο, θαηαιαβαίλνπκε ηη είλαη θαη πνηα είλαη ε ζεκαζία ηεο γηα ηε δσή καο αιιά αλ καο δεηήζεη θάπνηνο λα δψζνπκε έλαλ νξηζκφ γηα ην ηη είλαη ε ελέξγεηα απηφ είλαη πάξα πνιχ δχζθνιν. Είλαη αξθεηά πεξίπινθν λα δψζεη θάπνηνο έλαλ νξηζκφ γηα ηελ ελέξγεηα αιιά ίζσο θαη λα κελ ρξεηάδεηαη ηειηθά γηαηί απηφ πνπ καο ελδηαθέξεη είλαη ην πψο ζρεηίδεηαη ε ελέξγεηα κε ηα θπζηθά θαηλφκελα θαη φρη ην ηη είλαη αθξηβψο. Αλ θαη φπσο είπακε είλαη δχζθνιν λα νξίζνπκε ηελ ελέξγεηα, κπνξνχκε εχθνια λα πνχκε πφηε έλα ζψκα έρεη ελέξγεηα. Έλα ζψκα έρεη ελέξγεηα φηαλ κπνξεί λα πξνθαιέζεη κηα κεηαβνιή ζηνλ εαπηφ ηνπ ή ζην πεξηβάιινλ ηνπ. Η ελέξγεηα δελ δεκηνπξγείηαη νχηε θαηαζηξέθεηαη, απιψο κεηαθέξεηαη απφ έλα ζψκα ζε έλα άιιν ή κεηαηξέπεηαη απφ κηα κνξθή ζε κηα άιιε. Σπλεπψο ε ζπλνιηθή ελέξγεηα ζην ζχκπαλ παξακέλεη ζηαζεξή. Η ελέξγεηα εκθαλίδεηαη κε δηάθνξεο κνξθέο, κεηαηξέπεηαη απφ κηα κνξθή ζε άιιε, αιιά θαηά ηηο κεηαηξνπέο ηεο ε ζπλνιηθή ελέξγεηα δηαηεξείηαη. Η Κηλεηηθή θαη ε δπλακηθή ελέξγεηα απνηεινχλ ηηο ζεκειηψδεηο κνξθέο ελέξγεηαο ζην κηθξφθνζκν. Όινο ν θφζκνο καο απνηειείηαη απφ χιε θαη ελέξγεηα. Τελ χιε είλαη εχθνιν λα ηελ θαηαιάβνπκε εχθνιν λα ηελ θαηαιάβνπκε. Τε βιέπνπκε, ηε κπξηδφκαζηε, ηελ αηζζαλφκαζηε. Η Ελέξγεηα είλαη θάηη αθεξεκέλν Δελ ηε βιέπνπκε, δελ ηε κπξηδφκαζηε, δελ ηελ αηζζαλφκαζηε Παξαηεξνχκε ηα απνηειέζκαηα ηεο κφλν φηαλ εθδειψλεηαη έλα θαηλφκελν, κηα κεηαβνιή. Οη άλζξσπνη, ηα δψα, ηα θπηά, ηα δηάθνξα αληηθείκελα έρνπλ ενέργεια. Ωζηφζν, παξαηεξνχκε ηα απνηειέζκαηα ηεο ελέξγεηαο κφλν φηαλ εθδειψλεηαη έλα θαηλφκελν, κηα κεηαβνιή.
  • 4. Λέκε φηη φηαλ ε ελέξγεηα κεηαθέξεηαη απφ έλα ζψκα ζε άιιν ή κεηαηξέπεηαη απφ κηα κνξθή ζε άιιε, προκαλεί μεηαβολές. Γεληθφηεξα, ε ενέργεια εμθανίδεηαι με διάθορες μορθές, μεηαηρέπεηαι από μια μορθή ζε άλλε, αλλά καηά ηις μεηαηροπές ηες ε ζσνολική ενέργεια διαηερείηαι. ΜΟΡΦΓ΢ ΓΝΓΡΓΓΙΑ΢ Ξέξνπκε φηη ε κεηαβνιή ηεο θηλεηηθήο ή δπλακηθήο ελέξγεηαο ελφο ζψκαηνο κπνξεί λα εθθξαζηεί κέζσ ηνπ έξγνπ ησλ δπλάκεσλ, πνπ αζθνχληαη ζε απηφ. Έλαο πνδνζθαηξηζηήο αζθεί δχλακε ζηελ κπάια θαζψο ηελ θινηζάεη. Τν έξγν απηήο ηεο δχλακεο εθθξάδεη ηελ ελέξγεηα πνπ κεηαθέξεηαη απφ ηνλ πνδνζθαηξηζηή ζηε κπάια, ε νπνία κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή. Ο αξζηβαξίζηαο αζθεί δχλακε ζηε κπάξα πνπ αλπςψλεη. Τν έξγν απηήο ηεο δχλακεο εθθξάδεη ηελ ελέξγεηα πνπ κεηαθέξεηαη απφ ηνλ αξζηβαξίζηα ζηε κπάια, ε νπνία κεηαηξέπεηαη ζε δπλακηθή. Παξφκνηα, ν άιηεο κεηαθέξεη ελέξγεηα ζην θνληάξη πνπ ιπγίδεη, ε νπνία κεηαηξέπεηαη ζε δπλακηθή. Εθηφο φκσο απφ ηελ κειέηε ηεο δπλακηθήο, ηεο θηλεηηθήο θαη ηεο κεραληθήο ελέξγεηαο. Υπάξρνπλ φκσο θαη άιιεο κνξθέο ελέξγεηαο. Γηα λα ζπλνςίζνπκε νη κνξθέο ελέξγεηαο είλαη:
  • 5. α) Δσναμική Ενέργεια. Δπλακηθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ πεξηθιείεη έλα ζψκα ιφγσ ηεο ζέζεσο πνπ έρεη ή ιφγσ ηεο θαηαζηάζεσο πνπ βξίζθεηαη. β) Κινεηική Ενέργεια. Κηλεηηθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ πεξηέρεη έλα ζψκα ιφγσ ηεο θίλεζεο ηνπ. γ) Χεμική Ενέργεια. Φεκηθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ έρνπλ ηα ζψκαηα απνζεθεπκέλε ζηα κφξηα ηνπο. δ) Ηλεκηρική Ενέργεια. Ηιεθηξηθή Ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ έρνπλ ηα θηλνχκελα ειεθηξφληα, π.ρ. ε ελέξγεηα ηνπ ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο.
  • 6. ε) Πσρενική ενέργεια Ππξεληθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ απειεπζεξψλεηαη φηαλ κεηαζρεκαηίδνληαη αηνκηθνί ππξήλεο, θαηά ηε ζράζε ή ζχληεμε ηνπο. ζη) Ηλιακή ενέργεια Ηιηαθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ην ζχλνιν ησλ δηαθφξσλ κνξθψλ ελέξγεηαο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηνλ Ήιην. Τέηνηεο είλαη ην θσηεηλή ελέξγεηα , ε ζεξκηθή ελέξγεηα θαζψο θαη ε ελέξγεηα απφ αθηηλνβνιίεο.
  • 7. δ) Αιολική ενέργεια Αηνιηθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ ηελ εθκεηάιιεπζε ηνπ πλένληνο αλέκνπ. ε) Ητεηική ενέργεια Ηρεηηθή ελέξγεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ γίλεηαη αληηιεπηή απφ ην αηζζεηήξην φξγαλν ηεο αθνήο, ην αθηί.
  • 8. ΜΓΣΑΣΡΟΠΓ΢ ΓΝΓΡΓΓΙΑ΢ Ο νξγαληζκφο ησλ αζιεηψλ ή γεληθφηεξα ηνπ αλζξψπνπ πξνζιακβάλεη ελέξγεηα απφ ηηο ηξνθέο. Με ηελ «θαχζε» ηεο γιπθφδεο, ε απνζεθεπκέλε ρεκηθή ελέξγεηα κεηαθέξεηαη ζηνπο κπο, κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή θαη έηζη πξνθαιείηαη ε θίλεζε ησλ κπψλ. Σηα θαχζηκα φπσο ην πεηξέιαην, ηε βελδίλε, ην θπζηθφ αέξην θ.ά. ππάξρεη απνζεθεπκέλε ρεκηθή ελέξγεηα. Σηα απηνθίλεηα ε ρεκηθή ελέξγεηα ησλ θαπζίκσλ κεηαηξέπεηαη αξρηθά ζε ζεξκηθή ησλ θαπζαεξίσλ θαη ζηε ζπλέρεηα ζε θηλεηηθή ελέξγεηα ηνπ νρήκαηνο. Σηα ζεξκνειεθηξηθά εξγνζηάζηα ε ρεκηθή ελέξγεηα πνπ είλαη απνζεθεπκέλε ζην θαχζηκν πιηθφ (άλζξαθα, πεηξέιαην ή θπζηθφ αέξην) κεηαηξέπεηαη ζε ζεξκηθή θαη ηειηθά ζε ειεθηξηθή. Η κεηαηξνπή απηή πξαγκαηνπνηείηαη κε θαχζε ησλ ρεκηθψλ ελψζεσλ. Σηα ηξφιετ φκσο θαη ζηα ειεθηξηθά ηξέλα ε ειεθηξηθή ελέξγεηα κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή ησλ νρεκάησλ.
  • 9. Σε έλαλ ειεθηξηθφ ιακπηήξα ηνλ νπνίν έρνπκε ζπλδέζεη κε κηα κπαηαξία ε ρεκηθή ελέξγεηα πνπ είλαη απνζεθεπκέλε ζηελ κπαηαξία κεηαηξέπεηαη αξρηθά ζε ειεθηξηθή θαη ζηε ζπλέρεηα ζε ζεξκηθή θαη θσηεηλή ζην ιακπάθη. Έλα απφ ηα ζπνπδαηφηεξα επηηεχγκαηα ηνπ αλζξψπηλνπ πνιηηηζκνχ είλαη ε αλαθάιπςε δηεξγαζηψλ ή θαηλνκέλσλ ζηα νπνία πξαγκαηνπνηνχληαη ζπγθεθξηκέλεο κεηαηξνπέο ελέξγεηαο. Επηπιένλ ε εθεχξεζε ζπζθεπψλ-κεραλψλ κε ηε βνήζεηα ησλ νπνίσλ νη κεηαηξνπέο απηέο πξαγκαηνπνηνχληαη κε ειεγρφκελν ηξφπν έδσζε ζε θάζε πεξίπησζε ηεξάζηηα ψζεζε ζηελ εμέιημε ηνπ ηερλνινγηθνχ πνιηηηζκνχ καο.Με απηφ ηνλ ηξφπν ν άλζξσπνο θαηάθεξε λα ηηζαζεχζεη κεγάιν αξηζκφ θπζηθψλ θαη ρεκηθψλ θαηλνκέλσλ θαη λα
  • 10. ρξεζηκνπνηήζεη πξνο φθεινο ηνπ ηηο κεηαηξνπέο ελέξγεηαο πνπ ηα ζπλνδεχνπλ. Αο ζθεθζνχκε κεξηθά παξαδείγκαηα κεραλψλ απφ ηε θαζεκεξηλή καο δσή: ν θηλεηήξαο ηνπ απηνθηλήηνπ κεηαηξέπεη ηε ρεκηθή ησλ θαπζίκσλ αξρηθά ζε ζεξκηθή θαη ζηε ζπλέρεηα ζε θηλεηηθή, ν ιακπηήξαο ηελ ειεθηξηθή ζε θσηεηλή, ν ιχρλνο ηνπ πγξαεξίνπ ηε ρεκηθή ζε ζεξκηθή, ν ειεθηξηθφο αλεκηζηήξαο ηελ ειεθηξηθή ζε θηλεηηθή θ.ά.. Γεληθφηεξα, κπνξνχκε λα πεξηγξάςνπκε ζρεδφλ θάζε κεηαβνιή πνπ εθδειψλεηαη ζηε θχζε ή ζην εξγαζηήξην αλαιχνληάο ηε ζε κεηαζρεκαηηζκνχο ηεο ελέξγεηαο απφ κηα κνξθή ζε άιιε. Καη' αξρήλ θάζε κνξθή ελέξγεηαο είλαη δπλαηφλ λα κεηαηξαπεί ζ' νπνηαδήπνηε άιιε. ΚΑΣΑ΢ΣΑ΢ΓΙ΢ ΣΗ΢ ΤΛΗ΢ Στερεά σώματα: Τα δομικά ςωματίδια είναι ςχεδόν ακίνθτα, ταλαντώνονται γφρω από τθ κζςθ ιςορροπίασ, βρίςκονται ςε μικρζσ αποςτάςεισ μεταξφ τουσ και αςκοφνται ιςχυρζσ ελκτικζσ δυνάμεισ μεταξφ τουσ. Το ςχιμα και ο όγκοσ τουσ δεν μεταβάλλονται για οριςμζνεσ ςυνκικεσ κερμοκραςίασ και πίεςθσ.
  • 11. Υγρά σώματα: Τα δομικά ςωματίδια παρουςιάηουν μεγαλφτερθ κινθτικότθτα ςυγκριτικά µε τα ςτερεά, οι δυνάμεισ ςυνοχισ είναι μζτριεσ και οι μεταξφ τουσ αποςτάςεισ λίγο μεγαλφτερεσ ςυγκριτικά µε τα ςτερεά ςώματα. Έχουν κακοριςμζνο όγκο όχι όμωσ κακοριςμζνο ςχιμα κάκε φορά παίρνουν το ςχιμα του δοχείου ςτο οποίο βρίςκονται. Αέρια σώματα: Τα δομικά ςωματίδια κινοφνται άτακτα προσ όλεσ τισ κατευκφνςεισ καταλαμβάνοντασ όλο το διακζςιμο χώρο, βρίςκονται ςε μεγάλεσ αποςτάςεισ και οι δυνάμεισ ςυνοχισ είναι αμελθτζεσ αμελθτζεσ. Τα αζρια δεν ζχουν κακοριςμζνο ςχιμα και όγκο αλλά ζχουν τον όγκο και το ςχιμα του δοχείου ςτο οποίο περιζχονται. ΜΓΣΑΒΟΛΓ΢ ΢ΣΗΝ ΚΑΣΑ΢ΣΑ΢Η ΣΗ΢ ΤΛΗ΢ Η υσσική κατάσταση μιας οσσίας αλλάζει µε μεταβολή των σσνθηκών θερμοκρασίας και πίεσης.
  • 12. ΢ΤΝΔΓ΢ΜΟΙ ΓΙΑ ΠΓΡΑΙΣΓΡΩ ΔΙΓΡΓΤΝΗ΢Η Στουσ παρακάτω ςυνδζςμουσ μπορείτε να δείτε ςε ζνα γραφικό περιβάλλον τισ μορφζσ ενζργειασ και το τι είναι ενζργεια παράλλθλα με τθν κεωρία, να εξαςκθκείτε και να κάνετε επιςκόπθςθ των πιο ςθμαντικών πεδίων. http://www.skoool.gr/content/los/primary/science/forms_of_energy/launch.html http://www.skoool.gr/content/los/primary/science/what_is_energy/launch.html Στουσ παρακάτω ςυνδζςμουσ μπορείτε να δείτε ςε ζνα γραφικό περιβάλλον τισ καταςτάςεισ τθσ φλθσ, εςτιάηοντασ ςτισ μεταβολζσ και τισ αντιδράςεισ των υλικών υπό ςυγκεκριμζνεσ ςυνκικεσ ,να εξαςκθκείτε και να κάνετε επιςκόπθςθ των πιο ςθμαντικών πεδίων. http://www.skoool.gr/content/los/primary/science/changes_temp_or_perm_1/launch.html http://www.skoool.gr/content/los/primary/science/reactions_of_materials_1/launch.html http://www.skoool.gr/content/los/primary/science/reactions_of_materials_2/launch.html