ชนิดของประโยคแบ่งตามเจตนา ๕ ๙
- 3. การแบ่งประโยคตามเจตนาของผูพดเป็ นการแสดงให้เห็นความรูสก ู้ ้ึ ความต้องการ การแบ่งประโยคตามเจตนาของผูพด ู้ สามารถแบ่งได้ ดังนี้ ๑.ประโยคบอกให้ทราบ ๒.ประโยคเสนอแนะ ๓.ประโยคคาสัง่ ๔.ประโยคห้าม ๕.ประโยคชักชวน ๖.ประโยคขู่ ๗.ประโยคขอร้อง ๘.ประโยคคาดคะเน ๙.ประโยคถาม
- 4. ประโยคชักชวน คือ ประโยคที่ผพดมีเจตนาชักชวนให้ผฟังทา ู้ ู ู้ ตามความคิดของตน อาจมีคาวิเศษณ์ “กัน” คาลงท้าย นะ, เถอะ, ่ ้ เถอะนะ ปรากฏอยูดวย เช่น เราไปดูละครกันดีกว่า เธอวันนี้ไปเที่ยวกันไหม ของดีราคาถูกเชิญมาจับจ่ายกันที่ร้าน น้องแอม ไปดูหนังกันเถอะ เราไปซื้ อของกันเถอะนะ วันหยุดนี้ไปทะเลด้วยกันนะ
- 5. ประโยคขู่ คือ ประโยคที่ผพดมีเจตนาชักจูงให้ผฟังทาตาม โดยการบอกผล ู้ ู ู้ ่ ่ ้ ของการไม่ทาตามไว้ ประโยคขูอาจมีคาเชื่อม ถ้า, หาก ปรากฏอยูดวย เช่น - ถ้าเธอไม่เปิ ดประตู ฉันจะพังเข้าไปเดี๋ยวนี้ - หากเธอไม่ร่วมมือพวกเราจะไม่ให้เธออยูในกลุ่มของพวกเราแล้ว ่ - ถ้าไม่ทาการบ้านเดี๋ยวครู จะตีเธอ - หากทางานบ้านไม่เสร็ จไม่ตองดูโทรทัศน์ ้ - ถ้าคุณไม่มาคนเดียวฉันจะฆ่าตัวประกันทิ้งซะ - ถ้าคุณยังทาตัวแบบนี้อย่าหวังว่าจะได้ดี - หากไปเที่ยวกลางคืนจะถูกตัดค่าขนม - หากแต่งกายไม่สุภาพไม่ตองออกบ้าน ้ - หากทางานไม่เสร็ จภายในสัปดาห์น้ ีเธอจะถูกหักเงินเดือน
- 6. ประโยคขอร้อง คือ ประโยคที่ผพดมีเจตนาขอให้ผฟังช่วยสงเคราะห์ทา ู้ ู ู้ สิ่ งใดสิ่ งหนึ่ง อาจมีคากริ ยานา ช่วย, กรุ ณา, วาน, โปรด หรื ออาจมีคา วิเศษณ์ ด้วย, ที, หน่อย หรื อคาลงท้าย เถอะ, นะ, น่ะ เช่น ช่วยไปยืมหนังสื อในห้องสมุดให้ทีนะ กรุ ณาถอดรองเท้าด้วยค่ะ โปรดอย่าเปิ ดโทรศัพท์มือถือในห้องประชุม เธอดูแลเด็กแทนฉันหน่อยนะ โปรดช่วยกันรักษาความสะอาด วานช่วยกันรดน้ าต้นไม่หน่อย ช่วยฉันถือของหน่อยนะ
- 7. ประโยคขอร้ องอาจเป็ นประโยคคาถามก็ได้ เช่ น - จะลาบากไหม ถ้ าจะฝากซื้อของสั ก ๒ อย่ าง - จะเป็ นอะไรไหมค่ ะ ถ้ าจะฝากเลียงเด็กคนนี้ ้
- 8. ประโยคคาดคะเน คือ ประโยคที่ผพดมีเจตนาแสดงความคาดหมายว่าสิ่ ง ู้ ู ใดจะเกิดขึ้น หรื อเกิดขึ้นแล้ว ในประโยคอาจมีคาช่วยกริ ยา คง, อาจจะ, ท่าจะ, เห็นจะ คาลงท้าย กระมัง, ละซิ เช่น ไพรัชคงไปโรงเรี ยนแล้ว ณัฐอาจจะไม่ไปซื้อของกับแม่ สมศักดิ์โกรธสมศรี กระมัง ่ แพรอาจะทาการบ้านอยูกระมัง มุนินทร์เห็นว่าจะไปบ้านนพนภา แสงกล้าคงไม่ไปที่บานของเขาแน่ๆ ้
- 9. ประโยคถาม คือ ประโยคที่ผพดมีเจตนาถามผูฟัง ประโยคชนิดนี้จะมีคา ู้ ู ้ แสดงคาถาม ใคร, อะไร, อย่างไร, ที่ไหน, ทาไม, เท่าไร, เมื่อไร, เหตุใด เช่น ่ ใครอยูในห้อง อะไรตก เมื่อคืนนี้คุณเข้าบ้านได้อย่างไร เสื้ อตัวนี้ซ้ือมาเท่าไร ทาไมฝนตกในฤดูหนาว คุณไปไหนมา เมื่อไหร่ เธอจะเรี ยนจบ
- 10. ประโยคคาถามอาจเป็ นประโยคบอกให้ทราบได้ เช่น อยากรู ้จงว่าใครจะมาเปิ ดงาน ั
- 11. ก) ข) ค) ง)
- 16. ก. ข. ค. ง.
- 18. 1. http://www.school.net.th/library/create- web/10000/language/10000-5266.html 2. http://www.slideshare.net/krukunanon/ss-14161795 3.