SlideShare a Scribd company logo
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [1]
Αμπελόκηποι Αθήνας
και Νοσοκομεία
(Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας αλλά και σε
γειτονικές με αυτήν περιοχές)
Η εργασία βασίστηκε σε έρευνα της Συντακτικής και Φωτογραφικής Ομάδας του
Εργαστηρίου Πληροφορικής με τη συνδρομή του Αμπελοκηπιώτη, πρώην μαθητή
στο συγκρότημα σχολείων στην οδό Αχαΐας, κυρίου Χρήστου Μπερούκα.
Υλικό για χρήση, από το προσωπικό τους αρχείο, μας παραχώρησαν οι
Αμπελοκηπιώτες: Δημήτρης Λάζαρης και Χρήστος Τσοτάκης.
Τους ευχαριστούμε όλους πάρα πολύ.
(Η εργασία σταμάτησε το 2020 λόγω της πανδημίας. Η ομάδα μαθητών που είχε
ασχοληθεί είναι τώρα στο Λύκειο. Αποφασίσαμε να αναρτήσουμε ό,τι είχαμε συλλέξει,
για να μην "χαθεί" το υλικό και να το συνεχίσουμε, ίσως, κάποια άλλη χρονιά)
56ο
Γυμνάσιο Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής
Σχολικά έτη: 2018-2020, 2021-2022
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [2]
Περιεχόμενα
Περιεχόμενα.......................................................................................................................... 2
401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΓΣΝΑ)........................................................... 4
Αγία Ελένη. Σπηλιοπούλειο Παθολογικό Νοσοκομείο Αθηνών ........................................... 6
Άγιος Σάββας Αντικαρκινικό - Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών......................................... 8
Αιγινήτειο Νοσοκομείο ....................................................................................................... 11
Αρεταίειον Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο .......................................................................... 12
Βιοκλινική Γενική Κλινική Αθηνών (πρώην Γενική Κλινική) ............................................... 15
Γενική Κλινική (τώρα Βιοκλινική Γενική Κλινική Αθηνών) .................................................. 16
Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο (τώρα Ίδρυμα Κωφαλάλων) .................................................. 17
Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»....................................................................... 18
Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΕΛΠΙΣ» ................................................................................. 21
Δημοτικό Μαιευτήριο για τους φτωχούς ....................................................................... 24
Λαϊκά Υπνωτήρια............................................................................................................. 25
Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ιπποκράτειο»....................................................................... 27
Γενικό Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών. .................................................................................... 30
Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός - Οφθαλμιατρείο Αθηνών - Πολυκλινική»32
Γενικό Νοσοκομείο Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ........................................................... 39
Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία» ..................................... 43
Νοσοκομείο Σωτηρία και Φυλακές................................................................................. 47
Νοσοκομείο Σωτηρία και Φωτογραφίες (Νοέμβριος 2019)........................................... 51
Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού»......................... 54
Διάγνωση. Πρότυπο διαγνωστικό κέντρο ΑΕ (στη θέση της κλινικής «Ασκληπιείο»)........ 59
Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας «ΕΣΔΥ» .............................................................................. 60
Ευρωκλινική Αθηνών (στο χώρο του Μαιευτηρίου Αθήνας) ............................................. 63
Ίδρυμα κωφάλαλων (που κάποτε ήταν το Γενικό Κρατικό)................................................ 64
ΙΚΑ Αλεξάνδρας (Μονάδα Υγείας Αλεξάνδρας).................................................................. 66
Κλινική Ασκληπιείο (τώρα «Διάγνωση Υγείας» .................................................................. 68
Κλινική, Θεραπευτήριο στο κτήμα Θων.............................................................................. 69
Κλινική Καράμπελα ......................................................................................................... 69
Θεραπευτήριο Αμπελοκήπων......................................................................................... 69
Κλινική «ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ» ............................................................................................. 70
Κλινική «Τίμιος Σταυρός» (τώρα παράρτημα Ιπποκράτειου)............................................. 73
Μαιευτήριο Αθηνών (σήμερα Ευρωκλινική Αθηνών) ........................................................ 74
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [3]
Μαιευτήριο Μητέρα (σήμερα παράρτημα Λαϊκού)........................................................... 75
Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού............................................................ 76
Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»................................................................................. 77
Νοσοκομείο των φυλακών Αβέρωφ «Βασιλεύς Παύλος».................................................. 83
Νοσοκομείο της Αστυνομίας............................................................................................... 83
Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων «Ελπίδα»....................................................................... 84
Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» ............................... 85
Παραρτήματα Νοσοκομείων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στους
Αμπελόκηπους Αθήνας ....................................................................................................... 88
Στρατιωτικά νοσοκομεία................................................................................................. 88
Νοσοκομείο; στο χώρο του 35ου
Δημοτικού Σχολείου στην οδό Αχαΐας 3..................... 89
Νοσοκομείο στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας 160 ............................................. 92
Μηχανοκίνητα Ηλεκτρικά Πλυντήρια................................................................................. 94
Παράρτημα.......................................................................................................................... 95
Φωτογραφίες .................................................................................................................. 95
Ερυθρός Σταυρός -Παραστάσεις..................................................................................... 99
Κείμενα.......................................................................................................................... 100
Πηγές................................................................................................................................. 107
Βιβλιογραφία: ............................................................................................................... 107
Δικτυογραφία:............................................................................................................... 107
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [4]
401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΓΣΝΑ)
Το νοσοκομείο ξεκίνησε να λειτουργεί το 1899 ως Β' Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Ως
κτηριακές υποδομές χρησιμοποίησε αυτές του Α' Στρατιωτικού Νοσοκομείου
(Μακρυγιάννη), τις οποίες λόγω παλαιότητας ανακαίνισε. Ουσιαστικά επρόκειτο για
τα τρία κτήρια της Σχολής Υπαξιωματικών, η οποία είχε μετακομίσει στην
Ευελπίδων κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Μπορούμε να πούμε ότι το
νοσοκομείο ξεκίνησε να λειτουργεί το 1899 ως Β΄ Στρατιωτικό Νοσοκομείο
σύμφωνα με το Βασιλικό Διάταγμα 18-3-1899 και όχι το 1904, όπως αναφέρεται
ακόμα και στο δικτυακό τόπο του Νοσοκομείου.
1904-1945: Το Νοσοκομείο εγκαταστάθηκε στην περιοχή εγγύς της Μονής Πετράκη
πίσω από το σημερινό ΝΙΜΤΣ. Παρά τις αντιξοότητες, το παλιό εκείνο Νοσοκομείο,
με την πάροδο του χρόνου, αναλόγως των οικονομικών δυνατοτήτων βελτιούμενο,
απετέλεσε τη υγειονομική βάση του Ελληνικού Στρατού. Νοσήλευσε χιλιάδες
τραυματίες και ασθενείς όλων των πολεμικών περιόδων (1912-13, Α' και Β'
Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εμφύλιος). Υπήρξε το βασικό νοσοκομείο
εκπαιδεύσεως των νεότερων υγειονομικών αξιωματικών και οπλιτών υγειονομικού,
γι` αυτό και έλαβε αργότερα τον τίτλο «Νοσοκομείο Εκπαιδεύσεως».
Ενδιάμεσα μετονομάστηκε, στις 30-12-1914, σε Στρατιωτικό Νοσοκομείο
Εκπαιδεύσεως (ΣΝΕ), στις 23-1-1926 σε Στρατιωτικό Παθολογικό Νοσοκομείο
Αθηνών, ενώ στις 25-7-1929 και μέχρι την κήρυξη του Ιταλοελληνικού πολέμου
ονομάστηκε Α΄ Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο (ΓΣΝ).
1945: Συγχωνεύονται το 1ο και 2ο ΓΣΝ με το Α' Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο
Εκπαιδεύσεως και ονομάζονται 421 ΓΣΝΕ (1-8-1945).
1946: Μετονομασία σε 401ΣΝ (24-7-1946).
1954: Μετονομασία σε 401 ΓΣΝ Εκπαιδεύσεως.
1958: Σχεδιασμός των νέων εγκαταστάσεων του Νοσοκομείου το οποίο θα
περιλαμβάνει 600 κλίνες. Το συγκρότημα του Νοσοκομείου τιμής ένεκεν φέρει το
όνομα του Ανωτάτου Γενικού Αρχιάτρου Μπελιά Δημητρίου.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [5]
1967: Αρχίζουν οι κυρίως εργασίες για την αποπεράτωση του κτηρίου με εντατικό
ρυθμό.
1970: Ολοκλήρωση των εργασιών. Λαμβάνει τη σημερινή ονομασία: 401 ΓΣΝΑ.
Σήμερα: Το 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών αποτελεί το μεγαλύτερο
Στρατιωτικό Νοσοκομείο και ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα Νοσηλευτικά
Ιδρύματα στην Ελλάδα.
Πηγές: (Ιστορία του Νοσοκομείου, Η Ιστορία των Στρατιωτικών Νοσοκομείων στην
Νεότερη Ελλάδα - Γεώργιος Κωνσταντίνου (σελίδες 235-236,262-272)
Εικόνα 1: Ίδρυση Β' Στρατιωτικού Νοσοκομείου 18/03/1899
Εικόνα 2: 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΓΣΝΑ)
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [6]
Αγία Ελένη. Σπηλιοπούλειο Παθολογικό Νοσοκομείο Αθηνών
Το Σπηλιοπούλειο Νοσοκομείο "Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ" λειτουργεί ως Νοσοκομείο από το
1916, οπότε ιδρύθηκε με πρωτοβουλίες ιδιωτών και με παραχώρηση οικοπέδου
της Μητρόπολης Αθηνών. Η ανέγερσή του στηρίχθηκε σε χορηγίες, με
σημαντικότερη αυτή του Ελ. Βενιζέλου, που συνέλεξε το Φιλανθρωπικό Σωματείο
Εικόνα 3: Σπηλιοπούλειο Νοσοκομείο "Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ"
Αγία Ελένη. Στις 14/4/1922 δημοσιεύτηκε διαθήκη με την οποία ο Χαράλαμπος
Σπηλιόπουλος δώρισε χρηματικό ποσό 130.000 δρχ. στο Ίδρυμα “Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ”,
προκειμένου να ανεγερθεί 2η
πτέρυγα και με τον όρο να προστεθεί στο τίτλο του
ιδρύματος η λέξη Σπηλιοπούλειο και να συμμετέχουν σ’ αυτό δικά του πρόσωπα. Το
1938 το Νοσοκομείο μετονομάζεται σε Σπηλιοπούλειο Νοσοκομείο «Η ΑΓΙΑ
ΕΛΕΝΗ». Το 1973 ιδρύεται Ν.Π.Ι.Δ με την επωνυμία ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΕΙΟ
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ».
Έχει γραφθεί ότι ήταν το πρώην "Νοσοκομείο Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου"
(δεν μπορέσαμε να το τεκμηριώσουμε) που κτίστηκε το 1916 από δωρεές, με την
μεγαλύτερη από αυτές του Χαράλαμπου Σπηλιόπουλου και πήρε το όνομα από την
σύζυγό του Ελένη. Αυτό, επίσης, δεν μπορέσαμε να το διασταυρώσουμε.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [7]
Ο δικτυακός τόπος αναφέρει ότι στην ανέγερσή του βοήθησε το Φιλανθρωπικό
Σωματείο Αγία Ελένη. Ο μοναδικός όρος που αναφέρεται είναι η προσθήκη της
λέξης "Σπηλιοπούλειο" και η συμμετοχή στο ίδρυμα ανθρώπων του Χαράλαμπου
Σπηλιόπουλου. Δεν αναφέρει ότι το όνομα το πήρε από τη σύζυγο του μεγαλύτερου
δωρητή (Χαράλαμπου Σπηλιόπουλου).
Εικόνα 4: Φωτογραφίες από τη σελίδα με την ιστορία του νοσοκομείου στον δικτυακό του τόπο
"Η ανέγερση του στηρίχθηκε σε χορηγίες, με σημαντικότερη αυτή του Ελ.
Βενιζέλου, που συνέλεξε το Φιλανθρωπικό Σωματείο Αγία Ελένη. Στις 14/4/1922
δημοσιεύτηκε διαθήκη με την οποία ο Χαράλαμπος Σπηλιόπουλος δώρισε
χρηματικό ποσό 130.000 δρχ. στο Ίδρυμα “Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ”, προκειμένου να
ανεγερθεί 2η πτέρυγα και με τον όρο να προστεθεί στο τίτλο του ιδρύματος η λέξη
Σπηλιοπούλειο και να συμμετέχουν σ’ αυτό δικά του πρόσωπα. "
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [8]
Άγιος Σάββας Αντικαρκινικό - Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών
Το Ελληνικό Αντικαρκινικό Ινστιτούτο (Ε.Α.Ι.) ιδρύθηκε το έτος 1935. Είναι
πραγματοποίηση παλαιού ονείρου του εμπνευσμένου Καθηγητή και Ακαδημαϊκού
Αριστοτέλη Κούζη, με συμπαραστάτες στο ανθρωπιστικό αυτό έργο τους Παναγιώτη
Πουλίτσα Πρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας και Παναγιώτη Μπρατσιώτη
Καθηγητή Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκό. Αυτή η μικρή ομάδα έφερε σε πέρας το
τεράστιο έργο της ανοικοδόμησης βάσει σχεδίων που εκπόνησε δωρεάν ο
Αρχιτέκτων Β. Τσαγκρής και σε χώρο που δωρήθηκε από το Δήμο Αθηναίων με
πρωτοβουλία του τότε Δημάρχου Κωνσταντίνου Κοτζιά, στηριζόμενη και σε άλλα
επίλεκτα μέλη της Αθηναϊκής Κοινωνίας που αποτελούσαν το σωματείο
«Χριστιανική Κοινωνική Ένωσις ». Στο χώρο που επιλέχθηκε για την ανέγερση του
Εικόνα 5: Από το βιβλίο "Αμπελόκηποι.
Περιήγηση στις αναμνήσεις μιας γειτονιάς"
του κ. Νίκου Παραδείση
νοσοκομείου λειτουργούσε μετά τη
Μικρασιατική καταστροφή το κέντρο
διασκέδασης του Νίκου Λεφάκη "Αι
Λεύκαι", όπου τραγουδούσε συχνά η
γνωστή Ρόζα Εσκενάζυ. Ήταν ένα τμήμα
του τεράστιου κτήματος "Περιβόλα", 300
περίπου στρεμμάτων, που είχε αγοράσει ο
Δήμος Αθηναίων από τον Γιώργο Νικολαΐδη
το 1878. Στις αρχές του 1940 λειτουργούσαν στο Ίδρυμα τέσσερα νοσηλευτικά
τμήματα, πέντε εξωτερικά ιατρεία και τέσσερα επιστημονικά εργαστήρια. Κατά την
επόμενη πενταετία με την αντίσταση της Ελλάδος εναντίον του άξονα, η κίνηση του
ιδρύματος συγκεντρώθηκε στον αγώνα για την ύπαρξή του. Το 1945
επαναλειτούργησε κανονικά, το δε 1946 προστέθηκε στα δύο λειτουργούντα
Ακτινοθεραπευτικά και τρίτο, ενώ εκσυγχρονίσθηκαν το Μικροβιολογικό και το
Ακτινοδιαγνωστικό εργαστήριο.
Κατά την περίοδο 1950 - 1980 έγιναν τα εξής μεγάλα έργα:
• Θεμελιώθηκε η κεντρική πτέρυγα του ιδρύματος η οποία αφιερώθηκε στους
«Αριστοτέλη και Ευγενία Κούζη » (1952)
• Διαμορφώθηκαν νέες αίθουσες Ακτινοθεραπείας (Κοβαλτίου 1960)
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [9]
• Άρχισαν οι εργασίες για την ανάπτυξη τμήματος Ισοτόπων οι οποίες τελείωσαν
τον επόμενο χρόνο (1961)
• Ανοικοδομήθηκε εξαώροφη πτέρυγα, η ΒΔ , που περιλαμβάνει τα
ακτινοθεραπευτικά τμήματα, εξωτερικά ιατρεία - αφιερωμένα στην μνήμη Παν.
Μπρατσιώτη, - πέντε νοσηλευτικούς ορόφους δυνάμεως 145 κρεβατιών
• Θεμελιώθηκε η ΒΑ πτέρυγα το (1979)
• Αναδιοργανώθηκαν οι νοσηλευτικές μονάδες, τα εργαστήρια και ιδρύθηκαν νέες
κλινικές (Κλινική Μαστού, Χειρουργικής Ογκολογίας, Β' Γυναικολογική), ιδρύθηκε το
Κέντρο Ογκολογικής Ερεύνης και Πειραματικής Χειρουργικής «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ »
(1978).
Λεπτομέρειες για τη δραστηριότητα του Ελληνικού Αντικαρκινικού Ινστιτούτου
(Ε.Α.Ι .) μέχρι και το 1979 παρέχονται στα πεπραγμένα 1965 - 1979, Αθήνα 1981.
Κατά την περίοδο 1980-1989 επιτελέσθηκε ένα σημαντικό έργο εκσυγχρονισμού
του Νοσοκομείου και των μέσων του, σε συνδυασμό με τη βελτίωση των όρων και
των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων.
Στην περίοδο αυτή οργανώθηκε και λειτούργησε ένας αριθμός νέων ιατρικών
τμημάτων και μονάδων για τη διεύρυνση του πεδίου των παρεχόμενων ιατρικών
υπηρεσιών, την εξασφάλιση της αυτοδυναμίας του νοσοκομείου και την
εναρμόνισή του προς τις σύγχρονες απαιτήσεις των ιατρικών εξελίξεων. Ειδικότερα
οργανώθηκαν και λειτούργησαν η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.), το τμήμα
Αξονικής Τομογραφίας, η Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού (ΜΜΜ), το
Πνευμονολογικό Τμήμα, η Μονάδα Υπερηχογραφίας, το Τμήμα Ανοσολογίας -
Ιστοσυμβατότητας, το Ψυχιατρικό Τμήμα, δεύτερο Μικροβιολογικό, το
Γναθοχειρουργικό.
Το 1989 ξεκίνησε η Β' φάση του έργου, μετά τη μεταφορά των χειρουργείων στη ΒΑ
πτέρυγα. Ακόμη μέσα στο 1989 ξεκίνησε και αποπερατώθηκε το 1990, το έργο της
ανακαίνισης της όψεως επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας και του κλιματισμού των μη
κλιματιζόμενων θαλάμων.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [10]
Εικόνα 6: Φωτογραφία από την επίσημη ιστοσελίδα του νοσοκομείου
Εικόνα 7: Άγιος Σάββας Αντικαρκινικό - Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών. Η φωτογραφία είναι από την οδό
Δημητσάνας
Εικόνα 8: Φωτογραφία του 2011 από το maps.google. Η λήψη είναι από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [11]
Αιγινήτειο Νοσοκομείο
Το κτήριο του Αιγινήτειου Νοσοκομείου οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1901-1909,
με χρήματα του επιφανούς καθηγητή της ειδικής νοσολογίας, αλλά και ευεργέτη,
Διονύσιου Χατζή-Αιγινήτη (1818-1882). Ο Χατζής γεννήθηκε στην Αίγινα. Αργότερα
υιοθέτησε το επώνυμο Αιγινήτης, με το οποίο έγινε γνωστός. Το νοσοκομείο έγινε
βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Αναστάσιου Μεταξά (1862-1937) που υπήρξε ένας
από τους σημαντικότερους Έλληνες εκπρόσωπους του όψιμου νεοκλασικού
ρυθμού. Το διώροφο νεοκλασικό κτίριο στεγάζει σήμερα τη νευρολογική και
ψυχιατρική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το Αιγινήτειο Νοσοκομείο ιδρύθηκε με
πρωτοβουλία του πρώτου καθηγητή
Μιχαήλ Κατσαρά, μαθητή του J.M.
Charcot, το 1904, χάρη στο κληροδότημα
του Διονυσίου και της Ελένης Αιγινήτου
(βασιλικό διάταγμα 19/7/1904).
Αρχικά στέγαζε την έδρα της Νευροψυχιατρικής και αργότερα μετά τον διαχωρισμό
των δύο εδρών (1963), την έδρα της Νευρολογίας και της Ψυχιατρικής του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Εικόνα 9: Αιγινήτειο Νοσοκομείο
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [12]
Αρεταίειον Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο
Πρόκειται για το πρώτο πανεπιστημιακό νοσοκομείο με περισσότερα από 100
χρόνια προσφοράς στην υγεία και την εκπαίδευση.
Εικόνα 10: Τα εγκαίνια του νοσοκομείου έγιναν την
Κυριακή 16-8-1898
Η ίδρυση του Αρεταίειου Νοσοκομείου
το 1898 έδωσε πολύ μεγάλη ώθηση στην
Ιατρική Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση στη
χώρα μας. Χιλιάδες φοιτητές της
Ιατρικής, μετέπειτα γιατροί που
άσκησαν το λειτούργημά τους στη χώρα
μας ή διέπρεψαν στο εξωτερικό,
μυήθηκαν στην Ιατρική Επιστήμη στο
Αρεταίειο Νοσοκομείο. Σήμερα, έναν
αιώνα και πλέον μετά, το Αρεταίειο
Νοσοκομείο εξακολουθεί να βρίσκεται
στην πρώτη γραμμή, όσον αφορά στις
ιατρικές αλλά και εκπαιδευτικές
υπηρεσίες που προσφέρει.
Το Αρεταίειο Νοσοκομείο διοικείται
αυτοτελώς από 7μελές Διοικητικό
Συμβούλιο το οποίο ονομάζεται
«Εφορεία» και η οποία ορίζεται από την
Ιατρική Σχολή και το Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Το Αρεταίειο Νοσοκομείο στεγάζει:
 Τη Β' Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών,
 τη Β' Μαιευτική-Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών,
 το Α' Ακτινολογικό Εργαστήριο του Πανεπιστήμιου Αθηνών,
 την Α' Κλινική Αναισθησιολογίας, τη Νεφρολογική Κλινική,
 τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας χειρουργικών ασθενών και
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [13]
 όλα τα σύγχρονα εργαστήρια: Παθολογοανατομικό, Κυτταρολογικό,
Μικροβιολογικό, Αιματολογικό και Oρμονολογικό.
Το Αρεταίειο Νοσοκομείο είχε αρχικώς τέσσερεις παραδοσιακούς θαλάμους
νοσηλείας, δυνάμεως 24 κλινών ο καθένας. Οι θάλαμοι αυτοί βρίσκονταν, ανά δύο,
εκατέρωθεν του κεντρικού διαδρόμου και έχουν ονομασθεί εις μνήμην των
μεγάλων ευεργετών: Θεοδώρου Αρεταίου, Ελένης Αρεταίου, Μαγγίνα και Φωκά.
Σήμερα το σύνολο σχεδόν του Νοσοκομείου έχει πλήρως ανακαινισθεί, εξωτερικώς
και εσωτερικώς, ενώ οι θάλαμοί του έχουν μετατραπεί σε νοσηλευτικά δωμάτια
δυνάμεως 1-4 κλινών.
Το Κτήριο «Λογοθετόπουλου» σήμερα στεγάζει στο ημιυπόγειο τη Νεφρολογική
Κλινική. O πρώτος όροφος έχει μετατραπεί σε τμήμα νοσηλείας μιας ημέρας με ίδιο
χειρουργείο. O δεύτερος όροφος στεγάζει τα σύγχρονα τμήματα και ιατρεία της
Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής.
Το Τζιβανοπούλειο φιλοξενεί την πτέρυγα θέσεων, η οποία περιλαμβάνει δωμάτια
θέσεων μιας, δύο και τριών κλινών.
Το Μαγγίνειο Μαιευτήριο οικοδομήθηκε την περίοδο 1965-1968, όταν Δ/ντής της
Κλινικής ήταν ο Καθ. Δ. Αντωνόπουλος. Το ισόγειο έχει δύναμη 27 κλινών, με τα
αντίστοιχα γραφεία και βοηθητικούς χώρους. O πρώτος όροφος διαθέτει 11
νοσηλευτικές κλίνες, δύο αίθουσες νεογνών και δύο αίθουσες τοκετών.
Το Φαρμακείο εγκαταστάθηκε στο χώρο το 1966. Σήμερα είναι πλήρως εξοπλισμένο
με σύστημα πληροφορικής.
Τα Χειρουργεία του Αρεταίειου Νοσοκομείου είναι από τα πλέον σύγχρονα και
εξοπλισμένα με τα τελειότερα μηχανήματα και συσκευές που καθιστούν κάθε
χειρουργική επέμβαση ασφαλή. Το Νοσοκομείο διαθέτει 7 συνολικώς αίθουσες
χειρουργείων: επειγόντων περιστατικών, ένα χειρουργείο μιας ημέρας νοσηλείας,
ένα χειρουργείο ακτινο-ενδοσκοπικών επεμβάσεων και τέσσερα χειρουργεία
μεγάλης χειρουργικής. Επίσης διαθέτει μονάδες κλιβανισμού.
Τα Εξωτερικά Ιατρεία περιλαμβάνουν εξεταστήρια για τις ακόλουθες ειδικότητες:
Γενικής Χειρουργικής, Γυναικολογίας και Μαιευτικής, Αγγειολογικό-
Αγγειοχειρουργικό, Oγκολογικό, Ιατρείο πόνου, Γαστροντερολογικό,
Αναισθησιολογικό, Αιμοδοσίας, Ουρολογικό, Ορθοπεδικό.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [14]
Η Βιβλιοθήκη του Αρεταίειου στεγάζεται σε χώρο παραπλεύρως του μικρού
Αμφιθεάτρου. Υπολογίζεται ότι η Βιβλιοθήκη διαθέτει πλέον των 2.800 τόμους
συγγραμμάτων και πλέον των 3.800 τόμους περιοδικών. Στο χώρο της Βιβλιοθήκης
βρίσκονται καθίσματα τα οποία παλαιότερα κοσμούσαν στην αίθουσα τελετών του
Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το Μεγάλο Αμφιθέατρο είναι 400 θέσεων. Διαθέτει όλα τα σύγχρονα
οπτικοακουστικά μέσα διδασκαλίας και είναι δυνατή η σύνδεση με το χειρουργείο,
ώστε οι φοιτητές να μπορούν να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο εγχειρήσεις
ή άλλες επεμβατικές πράξεις.
Μικρό Αμφιθέατρο. Το 1925, με τη φροντίδα του καθηγητή Κ. Λογοθετόπουλου,
μεταρρυθμίστηκε το αμφιθέατρο του χειρουργείου σε αμφιθέατρο μαθημάτων. Στο
αμφιθέατρο αυτό έχουν εκπαιδευτεί χιλιάδες φοιτητές της Ιατρικής και έχουν
διδάξει διαπρεπείς καθηγητές της Ιατρικής. Η χωρητικότητα του μικρού
αμφιθεάτρου είναι 100 θέσεις.
Εικόνα 11: Αρεταίειον Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [15]
Βιοκλινική Γενική Κλινική Αθηνών (πρώην Γενική Κλινική)
Βρίσκεται στην οδό Μαρίνου Γερουλάνου 15, απέναντι από την πλατεία Βέμπο και
ανήκει στον όμιλο της Βιοϊατρικής.
Εικόνα 12: Βιοκλινική. Από το maps.google (Σεπτέμβριος 2014)
Ο όμιλος της Βιοϊατρικής εξαγόρασε τη Γενική Κλινική στην Αθήνα, το Λευκό Σταυρό
στον Πειραιά και την κλινική του Γαληνού στη Θεσσαλονίκη και διαθέτει 3 Κλινικές
με συνολικό δυναμικό 350 κλινών. Τις κλινικές αυτές τις ανακαίνισε και της
μετονόμασε σε Βιοκλινική Αθηνών, Βιοκλινική Πειραιά και Βιοκλινική
Θεσσαλονίκης. (http://www.bioclinic.gr/bioclinic-athens/)
Εικόνα 13: Φωτογραφίες από τον επίσημο δικτυακό τους τόπο
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [16]
Γενική Κλινική (τώρα Βιοκλινική Γενική Κλινική Αθηνών)
Ιστορία από το διαδίκτυο που έχει σχέση με τη Γενική Κλινική που βρίσκονταν στην
οδό Μαρίνου Γερουλάνου 15. Είναι συνέντευξη της νοσοκόμας της Γενικής Κλινικής
Πανωραίου, στον δημοσιογράφο Γιώργο Τράγκα, που έσωσε δίνοντας το φιλί της
ζωής στον απόστρατο αμερικανό στρατηγό Ρόμπερτ Γουόρεν, διευθυντή της
εταιρείας υδάτων. Η Γενική κλινική έχει εξαγοραστεί από τον όμιλο της Βιοϊατρικής.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [17]
Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο (τώρα Ίδρυμα Κωφαλάλων)
Το κτήριο όπου στεγάστηκε το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο ανήκε στο Ίδρυμα
Κωφαλάλων που βρίσκεται στην οδό Ζαχάρωφ, δίπλα στην πλατεία "Ευαγγελικής
Σχολής Σμύρνης" (πρώην "άλσος της μιας νυκτός").
Τα Υπουργεία Εθνικής Πρόνοιας και Οικονομικών επέταξαν το κτήριο στις 15
Ιανουαρίου 1941 και το χρησιμοποιούν ως Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο για
περίθαλψη πολιτών, αφού τα υπάρχοντα πολιτικά νοσοκομεία χρησιμοποιήθηκαν
για στρατιωτικές ανάγκες.
Το κτήριο λειτούργησε με τη μορφή αυτή μέχρι και το 1958 που επιστράφηκε στο
Ίδρυμα Κωφαλάλων.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [18]
Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»
Το Γ.Ν.Α. «Αλεξάνδρα» θεμελιώθηκε το 1937, ολοκληρώθηκε το 1954 και
εγκαινιάστηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1954. Βρίσκεται στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας
αποτελούμενο από δύο κτίρια. Το ένα τετραώροφο, στο οποίο βρισκόταν η Σχολή
Μαιών «Βασίλισσα Φρειδερίκη», τριετούς φοιτήσεως στην οποία φοιτούσαν 150
μαθήτριες μαίες, έως την κατάργηση της με την ίδρυση των Τ.Ε.Ι. Το άλλο
εξαώροφο βρισκόταν πίσω από τη σχολή (και βρίσκεται έως και σήμερα ), με είσοδο
από την οδό Λαοδικείας (μετονομασθείσα αργότερα σε Λούρου).
Εικόνα 14: Επιτοίχια πλακέτα Μαιευτηρίου «Αλεξάνδρα»
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [19]
Στο Μαιευτήριο αποπερατώθηκαν και εξοπλίστηκαν 2 όροφοι που περιείχαν 200
κλίνες, ενώ 100 κλίνες παρέμειναν κενές, όπως επίσης και ακόμα ένας όροφος.
αχρησιμοποίητος. Σήμερα περιλαμβάνει: την Α΄ Πανεπιστημιακή Μαιευτική-
Γυναικολογική κλινική, τη Θεραπευτική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, μία
κρατική Μαιευτική-Γυναικολογική κλινική και μία κρατική παθολογική κλινική.
Απαρτίζεται δε από την Ιατρική, Νοσηλευτική και Διοικητική υπηρεσία.
Εικόνα 15: Μαιευτήριο «Αλεξάνδρα» 1954
Εικόνα 16: Ανέγερση Μαιευτηρίου «Αλεξάνδρα», οδός
Μιχαλακοπούλου – έτος 1952
Εικόνα 17: Μονόκλινος θάλαμος Μαιευτηρίου
«Αλεξάνδρα» έτος 1954
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [20]
Εικόνα 18: Θάλαμος νεογέννητων- θερμοκοιτίδες Εικόνα 19: Νοσηλευτικό προσωπικό - έτος 1955
Εικόνα 20: Γ.Ν.Α «Αλεξάνδρα», οδός Βασιλίσσης Σοφίας - έτος 2008
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [21]
Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΕΛΠΙΣ»
Το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών "ΕΛΠΙΣ", που ιδρύθηκε το 1836 ως "ΠΟΛΙΤΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ" και λειτούργησε από το 1842 μέχρι το 1986 ως ΔΗΜΟΤΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ "Η ΕΛΠΙΣ", έχει συνεχή και αδιάλειπτη παρουσία μέχρι
σήμερα στο χώρο της Υγείας, της Ιατρικής Επιστήμης και της κοινωνικής
προσφοράς.
Στη μακρά του ιστορία το Νοσοκομείο περιέθαλψε τραυματίες των βαλκανικών
πολέμων, στήριξε τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, υποστήριξε
τον αθηναϊκό λαό κατά την περίοδο του μεγάλου λιμού της Κατοχής και υπήρξε στο
κέντρο των πολεμικών συγκρούσεων στα Δεκεμβριανά και τον Εμφύλιο. Η ιστορία
του συμπορεύεται με αυτή της πόλης των Αθηνών και του Ελληνικού Κράτους.
Η ιδέα ίδρυσης του Νοσοκομείου γεννήθηκε στα πρώτα χρόνια της επανάστασης
του 1821 για την ελευθερία του έθνους κατά τον προπαρασκευαστικό νομοθετικό
σχεδιασμό για την πολιτική συγκρότηση και τη δημιουργία κράτους. Η δε ίδρυσή
του είναι ταυτόσημη με τη μεταφορά της πρωτεύουσας του νεοσύστατου Ελληνικού
Κράτους από το Ναύπλιο στην Αθήνα. Με άλλα λόγια, η ιστορία της πόλης των
Αθηνών εμπεριέχει την ίδρυση και την πορεία του Νοσοκομείου "Η ΕΛΠΙΣ" και η
ιστορία του Νοσοκομείου είναι άμεσα εξαρτώμενη και αδιαχώριστη τόσο από την
ιστορική διαδρομή της πρωτεύουσας, όσο και του Δήμου Αθηναίων.
Ο πρώτος Δήμαρχος Αθηναίων Ανάργυρος Πετράκης ήταν και θεμελιωτής του
Δημοτικού Νοσοκομείου Αθηνών.
Τα γεγονότα της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, ιδιαίτερα στα δύσκολα και
ταραγμένα χρόνια του 19ου και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα επηρέασαν
άμεσα ή έμμεσα την πορεία και την εξέλιξη του Νοσοκομείου (κοινωνικά, κτηριακά
και επιστημονικά). Το αναλλοίωτο όμως από το χρόνο χαρακτηριστικό του
Νοσοκομείου «Η ΕΛΠΙΣ» είναι ότι παραμένει ένα ασφαλές καταφύγιο υγείας για
τους πολίτες και ενδεδειγμένος χώρος εξέλιξης των επαγγελματιών υγείας. Ένας
νοσοκομειακός χώρος στον οποίο κορυφαίοι ιατροί της χώρας χάραξαν τη λαμπρή
τους σταδιοδρομία με την παρουσία και την προσφορά τους στο πεδίο.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [22]
Εικόνα 21: Σεπτέμβριο 1950.....γυναίκες που εκπαιδεύτηκαν στην φυσιοθεραπεία μπροστά από το 430
στρατιωτικό νοσοκομείο, σημερινό ¨Ελπίς¨
Ακολουθούν φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του παππού του κυρίου Χρήστου
Τσοτάκη, Χρήστου Αριστείδου Τσοτάκη. Ο παππούς τους υπηρέτησε εκεί ως στρατιωτικός
νοσοκόμος. Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Τσοτάκη για την άδεια χρήσης των φωτογραφιών
αυτών σε εργασίες μας.
Εικόνα 22: Η παραπάνω φωτογραφία ανήκει στο προσωπικό αρχείο του κ. Λάζαρη. 1958 στο νοσοκομείο
"Ελπίς"
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [23]
Εικόνα 23: Οι φωτογραφίες και το φύλλο πορείας ανήκουν
στο προσωπικό αρχείο του κ. Τσοατάκη
Στις παραπάνω φωτογραφίες από αριστερά πάνω: Φύλλο πορείας στρατιώτη
Νοσοκόμου, φωτογραφία του Νοσοκομείου και φωτογραφία 6 στρατιωτών
Νοσοκόμων στον κήπο του ΣΤ’ Στρατιωτικού Νοσοκομείου.
Το νοσοκομείο «Ελπίς» βρίσκεται στην οδό Δημητσάνης 7, Αμπελόκηποι.
Εικόνα 24: Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών "ΕΛΠΙΣ"
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [24]
Δημοτικό Μαιευτήριο για τους φτωχούς
Εικόνα 25: Το Νέον Δημοτικόν Μαιευτήριον
Το μαιευτήριο των φτωχών εγκαινιάζεται στις 8-7-1933, μέσα στον χώρο του
Νοσοκομείου "Ελπίς", ως Δημοτικό Νοσοκομείο από τον δήμαρχο Αθηνών
Μερκούρη. Λίγα χρόνια αργότερα θα παραμεληθεί το κτήριο και θα γίνουν εκεί τα
Λαϊκά Υπνωτήρια.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [25]
Λαϊκά Υπνωτήρια
Ιανουάριος 1937.
Τα Λαϊκά Υπνωτήρια έργο του
υπουργού Πρόνοιας Κορυζή είναι
σχεδόν έτοιμα για να στεγάσουν
άπορους και άστεγους.
Χρησιμοποιήθηκε η πτέρυγα του 6ου
Στρατιωτικού νοσοκομείου (σημερινού
"Ελπίς") που βρίσκεται πίσω από τις
προσφυγικές πολυκατοικίες (πριν
γίνουν τα Λαϊκά Υπνωτήρια στην
μπροστινή πτέρυγα είχε γίνει
"Δημοτικό Μαιευτήριο" για τους
φτωχούς ).
Στις 3 Μαρτίου 1937 στην περιοχή των Αμπελοκήπων ο Υπουργός Κοινωνικής
Πρόνοιας Αλέξανδρος Κορυζής δημιουργεί ίδρυμα με ονομασία ¨Λαϊκά Υπνωτήρια¨
στην κάτω πτέρυγα του τότε 6ου Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών (σημερινού "Η
Ελπίς"). Ήταν ένα τριώροφο κτήριο με 180 καθαρά κρεβάτια, κουρείο, λουτήρες και
λουτρά. Τη διοίκηση την είχε το Πατριωτικό Ίδρυμα Κοινωνικής Πρόνοιας και
Αντιλήψεως (ΠΙΚΠΑ) με πρόεδρο τον κ. Γαρδίκα, αντιπρόεδρο τον κ. Φωτεινό και
μέλη Κύρου, Παξινό, Μαρκοπούλου. Το προσωπικό αποτελείτο από τον Διευθυντή
κ. Κουτσουμάρη, τον γραμματέα, τρεις νυκτοφύλακες, τις καθαρίστριες και ένα
θυρωρό. Το τριώροφο κτήριο μπορούσε να φιλοξενήσει 180 έως 200 άτομα
ημερησίως και διέθετε κουρεία, αποδυτήρια, λουτρά, απολυμαντήρια και σόμπες
στο χώρο των κρεβατιών.
Σκοπός των Λαϊκών Υπνωτηρίων ήταν η προσωρινή φιλοξενία ταξιδιωτών, αστέγων
του Ζαππείου, ακόμα και αυτών που τους έδιωξε η γυναίκα τους. Μάλιστα σε
διάστημα 9 μηνών πέρασαν από το ίδρυμα πάνω από 1069 άτομα.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [26]
Εικόνα 26: Αναφορές στον τύπο σχετικά με τα "Λαϊκά Υπνωτήρια"
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [27]
Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ιπποκράτειο»
Το πρώτο κτήριο που ανεγέρθηκε στο σημερινό νοσοκομειακό συγκρότημα, που
βρίσκεται στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 114, κτίστηκε στη δεκαετία του 1880 με
χρήματα του ευεργέτη Γρηγορίου Μαρασλή. Στο χώρο αυτό λειτουργούσε κατά τον
17ο
αιώνα νεκροταφείο που είχε σαν εκκλησία τον παρακείμενο ναΐσκο του Αγίου
Ανδρέα. Το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Ιπποκράτειο παρέχει υπηρεσίες στον τομέα
της διάγνωσης και θεραπείας από το 1922. H αρχική συνολική δύναμη του
Νοσοκομείου ορίζεται σε εξακόσιες κλίνες (600), από τις οποίες σήμερα είναι
ανεπτυγμένες οι 476 από αυτές, στο σύνολο των κτηρίων που διαθέτει.
Το επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας κτήριο του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου
Αθηνών κτίσθηκε στο τέλος του 19ου
αιώνος και στέγασε το Μαράσλειο Χημείο
μέχρι τις αρχές του Α' Βαλκανικού πολέμου (1912). Το οίκημα αυτό είχε μετατραπεί
σε προσωρινό Νοσοκομείο και είχε αποκτήσει επαρκείς εγκαταστάσεις
χειρουργείων και άλλων χώρων. Εκεί εγκαταστάθηκε η Αποστολή του Γερμανικού
Ερυθρού Σταυρού υπό τον Coenen, μετέπειτα καθηγητή στο Μύνστερ της
Βεστφαλίας. Μετά την αναχώρηση του Γερμανικού Ερυθρού Σταυρού, παρέμεινε ως
Στρατιωτικό Νοσοκομείο κάτω από στρατιωτική διοίκηση.
Εικόνα 27: Το νοσοκομείο τη δεκαετία του '30
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [28]
Το έτος 1922, μετά την Μικρασιατική καταστροφή, επιτάσσεται το Δ' Στρατιωτικό
Νοσοκομείο και με βασιλικό Διάταγμα ιδρύεται στον ίδιο χώρο το «Νοσοκομείο
Προσφύγων Αθηνών» που συγκέντρωσε πολλούς γιατρούς με μεγάλη εμπειρία από
τα Νοσοκομεία της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης ( ΦΕΚ 214 τ. Α' 3-8-1923 ).
Εικόνα 28: Νοσοκομείο Προσφύγων Αθηνών (1922 - 1935)
Από την εφημερίδα «Ελεύθερο Βήμα» της 2-10-1922 παρατίθεται ειδοποίηση του
Υπουργείου Περιθάλψεως με την οποία καλούνται διατελέσαντες νοσοκόμοι εις τα
διάφορα Ελληνικά Νοσοκομεία της Μικράς Ασίας, αν επιθυμούν να προσληφθούν
εις ιδρυόμενα προσφυγικά νοσοκομεία.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [29]
Εικόνα 29: εφημερίδα «Ελεύθερο Βήμα» της 2-10-1922 Εικόνα 30: Διάταγμα της 21 Ιουλίου 1935
Με το Διάταγμα της 21 Ιουλίου 1935 τερματίσθηκε η ιστορική διαδρομή του
Νοσοκομείου Προσφύγων Αθηνών, το οποίο μετονομάσθηκε σε «Ιπποκράτειο
Νοσοκομείον Αθηνών».
Εικόνα 31: Ιπποκράτειο δεκ. '60
Αρκετά Νοσοκομεία διαθέτουν
παραρτήματα. Το Ιπποκράτειο
Νοσοκομείο χρησιμοποιεί ως
παράρτημά του την παλιά κλινική
«Τίμιος Σταυρός». Η κλινική
"παρουσιάζεται" μέσα από πλάνα της
ταινίας «Αμαρτωλά Νιάτα» του 1960.
Εικόνα 32: Φωτογραφίες από την ταινία του 1960 έξω από την κλινική ¨Τίμιος Σταυρός¨.
Στην αριστερή φωτογραφία φαίνεται το κτήριο της κλινικής και δεξιά μέρος της εισόδου της
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [30]
Γενικό Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών.
Το νοσοκομείο βρίσκεται στην οδό Αγίου Θωμά 17. Η αρχική του ονομασία ήταν
Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών. Μετά την απελευθέρωση ονομάστηκε Νοσοκομείο
Ρίμινι και αργότερα Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Βασιλεύς Παύλος». Το 1982
μετονομάστηκε σε Γενικό Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών.
Το Πανεπιστημιακό Λαϊκό Νοσοκομείο Αθήνας χτίστηκε σε οικόπεδο που
παραχωρήθηκε από την Ιερά Μονή Ασωμάτων Πετράκη το 1905. Ο νόμος για την
ίδρυση και οργάνωση του νοσοκομείου με την επωνυμία Λαϊκόν Νοσοκομείο
Αθηνών ψηφίστηκε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1933.Το Πανεπιστημιακό περίπτερο που
έγινε νοσοκομείο προοριζόταν αρχικά για εργαστήρια Μικροβιολογίας και Υγιεινής.
Η τοποθεσία δε κρίθηκε κατάλληλη γιατί ήταν μακριά από την πόλη, σε περιβάλλον
υγιεινό και ήσυχο. Το πρώτο κτήριο του νοσοκομείου αποτελείτο από ημιυπόγειο,
ισόγειο και δύο ορόφους. Η λειτουργία της Α΄ Παθολογικής Κλινικής άρχισε τον
Οκτώβριο του 1933, ενώ η λειτουργία της Α΄ Χειρουργικής Κλινικής άρχισε τον
Ιούνιο του 1934. Από το 1938 ξεκίνησε στο νοσοκομείο και η εκπαίδευση βοηθών
αδελφών νοσοκόμων μονοετούς φοίτησης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Κατά
την κατοχή από τα γερμανικά στρατεύματα έγινε επίταξη του Νοσοκομείου από
τους Γερμανούς και οι νοσηλευόμενοι ασθενείς μεταφέρθηκαν αλλού.
Μετά την απελευθέρωση ανεγέρθηκαν νέα κτήρια και δημιουργήθηκαν νέες
εγκαταστάσεις. Με ιδρυτικό νόμο του 1952 άρχισε από το 1958 να λειτουργεί στο
Λαϊκό Ανωτέρα Σχολή Φυσιοθεραπευτών. Μεταξύ 1954 – 1969 λειτούργησε στο
Λαϊκό Νοσοκομείο Σχολή Βοηθών Νοσοκόμων από την οποία αποφοίτησαν 703
νοσοκόμες. Μετά το 1960 λειτούργησαν νέες Κλινικές και Τμήματα, ενώ από το
1969, με Βασιλικό Διάταγμα, ιδρύθηκε και λειτούργησε μέχρι το 1980 εντός του
Νοσοκομείου Ανωτέρα Σχολή Αδελφών Νοσοκόμων (ΑΣΑΝ) Γενικού Νοσοκομείου
Αθηνών «Βασιλεύς Παύλος».
Το 1980 αγοράστηκε το πρώην Μαιευτήριο Μητέρα επί της οδού
Σεβαστουπόλεως16.
Το Νοσοκομείο υπάγεται στην 1η Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ) Αττικής.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [31]
Εικόνα 33: Λαϊκό Νοσοκομείο δεκ. '40
Εικόνα 34: Λαϊκό νοσοκομείο. Φωτογραφίες από το διαδίκτυο
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [32]
Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός - Οφθαλμιατρείο
Αθηνών - Πολυκλινική»
Ως αφετηρία της ίδρυσης του Θεραπευτηρίου “ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ”, θεωρείται η
προσπάθεια που έγινε το 1872 από εξήντα δύο Κυρίες, για τη σύσταση του “
Συλλόγου Κυριών υπέρ Γυναικείας Παιδεύσεως ”.
Με τη συνδρομή της Βασιλίσσης Όλγας εγκρίθηκε με το από 27 Απριλίου 1872
Βασιλικό Διάταγμα (ΦΕΚ-ΤΑ αρ. φύλου 22/15-6-1872) η σύσταση στην Αθήνα του “
Συλλόγου Κυριών υπέρ Γυναικείας Παιδεύσεως ” και τέθηκε υπό την προστασία της.
Οι σκοποί του Συλλόγου ήταν: φιλανθρωπικός, κοινωφελής καθώς και η μόρφωση
των Νοσοκόμων Αδελφών. Eιδικά για τη μόρφωση των Αδελφών Νοσοκόμων και
πάλι με την ηθική και υλική βοήθεια της Βασιλίσσης Όλγας ιδρύθηκε το 1875 το
“Νοσοκομικόν Παιδευτήριον” για την κατάρτιση των Νοσοκόμων Αδελφών στην
τέχνη της νοσηλείας και στις 5 Φεβρουαρίου του 1875 επικυρώθηκε ο Οργανισμός
λειτουργίας του.
Μόλις λειτούργησε το “Νοσοκομικόν Παιδευτήριο”, διαπιστώθηκε η αδυναμία για
την εκπλήρωση του σκοπού του και κρίθηκε απαραίτητη και η σύσταση ενός
Νοσοκομειακού Κέντρου όπου θα “διαιτώνται και θα εκπαιδεύονται” οι αδελφές
Νοσοκόμες.
Τον Απρίλιο του 1876 συγκροτήθηκε Επιτροπή από τον τότε Μητροπολίτη Αθηνών
Προκόπιο ως πρόεδρο και μέλη τους Λ.Μελά, Μ.Ρενιέρη, Γ.Μaκκά και Α. Θεοφιλά
για τη συγκέντρωση οικονομικών πόρων. Η Επιτροπή αυτή έκανε έκκληση στο λαό
στις 25 Ιανουαρίου 1880 για τη συλλογή συνδρομών για την ανέγερση του
Νοσοκομειακού Κέντρου. Συγχρόνως βρίσκεται και το κατάλληλο οικόπεδο και η
“Ιερά Μονή Ασωμάτων ή Πετράκη” το προσφέρει τμηματικά από το έτος 1880 μέχρι
το 1890. Η όλη έκταση του οικοπέδου ήταν (όπως και σήμερα) 39.185.36 πήχεις.
Το 1881 εκδόθηκε Βασιλικό Διάταγμα, που δημοσιεύθηκε στο υπ’ αριθμόν 39/ /4-5-
81 τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με το οποίο εγκρίθηκε η ίδρυση του
Θεραπευτηρίου σαν φιλανθρωπικό ίδρυμα με την ονομασία “ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ”.
Στις 25 Μαρτίου 1881 κατατέθηκε ο θεμέλιος λίθος για την ανέγερση του
Νοσοκομείου από τον Βασιλέα Γεώργιο τον Α’.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [33]
Εικόνα 35: Το Νοσοκομείο κατά το έτος 1884
Στις 25 Μαρτίου 1884, μετά τρία έτη
ακριβώς από την κατάθεση του
θεμέλιου λίθου, γίνονται τα εγκαίνια
του Θεραπευτηρίου. Στις 16 Απριλίου
1884 λειτουργεί αρχικά το
Θεραπευτήριο με δύο Κλινικές που
έχουν δύναμη 48 κρεβάτια: Η
Παθολογική με διευθυντή τον Ν. Γ.
Μακκά Παθολόγο και η Χειρουργική
με διευθυντή τον Οφθαλμίατρο Ιούλιο Γαλβάνη. Όπως φαίνεται από στοιχεία που
υπάρχουν στα αρχεία του νοσοκομείου, το Θεραπευτήριο “O ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ”,
νοσήλευε κυρίως γυναίκες και παιδιά.
Το 1897 οι πόρτες του Νοσοκομείου ανοίχτηκαν για πρώτη φορά στους ηρωικούς
αγωνιστές του πολέμου, ενώ το 1903 αρχίζουν να λειτουργούν τα πρώτα Εξωτερικά
Ιατρεία: Παθολογικό, Χειρουργικό και Γυναικολογικό.
Στους πολέμους του 1912-13 “Ο Ευαγγελισμός” δίνει πάλι το παρόν στην
περίθαλψη των τραυματιών του μετώπου. Τα περισσότερα κρεβάτια του
καλύπτονται από αυτούς.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [34]
Το 1914 αρχίζει να λειτουργεί στην Πάρνηθα “το Νοσοκομείο Γ. Σταύρου και Γ.
Φούγκου, παράρτημα του Θεραπευτηρίου “O Ευαγγελισμός”, προς νοσηλεία
φυματιώντων”. Το παράρτημα αυτό λειτουργεί μέχρι το 1960 με μια διακοπή τον
Οκτώβριο του 1942-1946, λόγω του Ελληνοϊταλικού πολέμου.
Εικόνα 36: Το Νοσοκομείο κατά το έτος 1934
Το έργο που άρχισε το 1939 αποπερατώθηκε το έτος 1950 και αποτελείτο από 7
ορόφους. Στις 5 Απριλίου του 1950 γίνονται τα εγκαίνια και ονομάζεται “Πτέρυγα
ΑΧΕΠΑ” προς τιμή των ομογενών της Αμερικής που πρόσφεραν γενναιόδωρα το
μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που απαιτήθηκαν για την αποπεράτωσή του
(περίπου 630.000 δολάρια Αμερικής).
Εικόνα 37: Η πτέρυγα "ΑΧΕΠΑ" που βρίσκεται στην πίσω πλευρά του Ευαγγελισμού. Η φωτογραφία στο
κέντρο είναι από την "Καθημερινή" και η δεξιά είναι από την εφημερίδα "Εμπρός" (6-4-1950)
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [35]
Από το 1884 μέχρι σήμερα, η ιστορική πορεία του "EΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ" έχει μια
θαυμαστή συνέπεια, που υπήρξε το αποτέλεσμα της πολύπλευρης συμβολής και
συνεργασίας Κράτους και Λαϊκής Πρωτοβουλίας.
Εικόνα 38: 1958 κοπή της Βασιλόπιτας στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός από την τότε Βασίλισσα Φρειδερίκη.
Κατά την έξοδο της από το νοσοκομείο μια φτωχή γυναίκα την παρακάλεσε για να νοσηλευθεί η κόρη της,
κάτι το οποίο έγινε δεκτό.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [36]
Εικόνα 39: Προσφορές και προκηρύξεις μειοδοτικών διαγωνισμών του θεραπευτηρίου "Ευαγγελισμός" (έτος
1930 - από την εφημερίδα "Πρωία")
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [37]
Εικόνα 40: Παλιές φωτογραφίες από το Νοσοκομείο "Ευαγγελισμός"
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [38]
Εικόνα 41: Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός - Οφθαλμιατρείο Αθηνών - Πολυκλινική»
Το νοσοκομείο, ως τοπόσημο της ευρύτερης περιοχής εμφανίζεται και σε διάφορες
ελληνικές ταινίες, όπως: ο Λουστράκος (1962), Αν μιλούσε το παρελθόν μου (1967),
Τα τσακάλια (1981), Η άλλη όψη (1991) αλλά και σε ντοκιμαντέρ, ερασιτεχνικά
βίντεο.
Εικόνα 42: Στιγμιότυπα από ταινίες και ντοκιμαντέρ
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [39]
Γενικό Νοσοκομείο Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ
Το Νοσοκομείο «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ», Γενικό Νοσοκομείο Ελληνικού
Ερυθρού Σταυρού, βρίσκεται στους Αμπελόκηπους, μια περιοχή όπου κατά την
ίδρυσή του αποτελούσε χώρο εγκατάστασης του προσφυγικού πληθυσμού του
ελληνισμού του Πόντου και της Μικράς Ασίας.
Εικόνα 43: Αρχές δεκ. 1940. Γενικό Νοσοκομείο Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού ¨Κοργιαλένειο-Μπενάκειο¨ και
η περιοχή μπροστά από αυτό.
Εικόνα 44: Αρχές δεκ. 1940. Γενικό Νοσοκομείο Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού ¨Κοργιαλένειο-Μπενάκειο¨
Το 1923 ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα Αριστείδη Μπαλάνο η εκπόνηση προσχέδιου
για την οικοδόμηση του νοσοκομείου. Η επίσημη τελετή αγιασμού κατά την
κατάθεση του θεμελίου λίθου ανέγερσης του νοσοκομείου έγινε την 7η Απριλίου
1927.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [40]
Εικόνα 45: Ερυθρός Σταυρός 1928
Η οικοδομική και τεχνική συγκρότηση του νοσοκομείου ολοκληρώθηκε σε 44
περίπου μήνες από γερμανική οικοδομική εταιρεία. Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν
στις 23 Νοεμβρίου 1930.
Εικόνα 46: Η φωτογραφία είναι του 1929
Η αρχιτεκτονική του Νοσοκομείου πληρούσε τις τελευταίες εξελίξεις και απαιτήσεις
της νοσοκομειακής αρχιτεκτονικής της εποχής. Αρχικά λειτούργησαν 2 κλινικές, μία
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [41]
Χειρουργική και μία Παθολογική, καθώς και 4 εργαστήρια Μικροβιολογικό,
Βιοχημικό, Ακτινολογικό και Παθολογοανατομικό, ενώ η αρχική δυναμικότητα ήταν
185 κλίνες.
Εικόνα 47: Δεκ. 1930. Ερυθρός και γύρω περιοχή
Εικόνα 48: Από την εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ", 25/7/1930
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [42]
Αργότερα, τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘80, αυξάνεται η δυναμικότητά του, λόγω
των συνεχών κτιριακών επεκτάσεων.
Η μορφή που έχει σήμερα το νοσοκομείο ολοκληρώθηκε το 1978, με την ανέγερση
εννιαώροφης πτέρυγας.
Εικόνα 49: Γενικό Νοσοκομείο Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ
Εικόνα 50: Ερυθρός Σταυρός 2019.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [43]
Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία»
Το Νοσοκομείο «Σωτηρία» ιδρύθηκε από τη Σοφία Σλήμαν το 1902 ως πρώτο
«λαϊκό» Σανατόριο της Ελλάδας και από τότε έχει συνδέσει το όνομά του με την
αντιμετώπιση της πνευμονικής φυματίωσης στη χώρα μας. Ο χώρος για την
ανέγερση του κτηρίου παραχωρήθηκε από τη Μονή Πετράκη και έπρεπε να απέχει
«χίλια βήματα νοτιοανατολικώς του Νοσοκομείου Παίδων». Το νοσοκομείο τέθηκε
υπό την προστασία της βασίλισσας Όλγας. ενώ υποστηρίχθηκε από πολλούς
ανθρώπους που ανάλογα των ποσών που κατέβαλλαν διακρίνονταν σε ιδρυτές
(βοήθησαν στην ανέγερση ενός ή και περισσότερων περιπτέρων), ευεργέτες,
δωρητές και συνδρομητές.
Τα εγκαίνια του πρώτου κτηρίου
του ιδρύματος που ονομάστηκε
«Σωτηρία» έγιναν στις 6 Ιουνίου
του 1905. Όλα τα περίπτερα που
κτίστηκαν τα πρώτα 30 χρόνια
έγιναν από δωρεές ιδιωτών. Το
1936 μετατράπηκε σε «Νομικό
πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου»,
επεκτάθηκε κτηριακά με παράλληλη σημαντική αναβάθμιση των προσφερόμενων
υγειονομικών υπηρεσιών. Μετά το 1945 εγκαταστάθηκε και η πρώτη
Φυματιολογική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών. Με το βασιλικό διάταγμα της
12ης
Μαρτίου 1949 ιδρύθηκε μονοτάξια Σχολή Βοηθών Νοσοκόμων «Σοφία Σλήμαν»
η οποία υπαγόταν διοικητικά και διαχειριστικά στο Ίδρυμα.
Από το 1950 το Νοσοκομείο «Σωτηρία» βαθμιαία μεταβάλλεται σε διαγνωστικό και
θεραπευτικό κέντρο του συνόλου των νοσημάτων του αναπνευστικού, ιδρύοντας
παράλληλα το πρώτο στην Ελλάδα κέντρο αντιμετώπισης της αναπνευστικής
ανεπάρκειας.
Τον Οκτώβριο του 1965, με βασιλικό διάταγμα, το νοσοκομείο-σανατόριο
«Σωτηρία» μετονομάστηκε σε Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών. Λίγο
αργότερα καταργήθηκαν αρκετά περίπτερα και κατασκευάστηκαν κτήρια με
σύγχρονες προδιαγραφές.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [44]
Σήμερα το μικρό Σανατόριο των αρχών του 20ου αιώνα έχει γίνει ένα από τα
μεγαλύτερα πνευμονολογικά κέντρα της Ευρώπης, με ταυτόχρονη και προοδευτική
μετατροπή του σε Γενικό Νοσοκομείο μετά την εγκατάσταση Παθολογικών και
Χειρουργικών κλινικών του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) και του
Πανεπιστημίου.
Εικόνα 51: "Το πρώτο περίπτερο της Σωτηρίας (1910)" Εικόνα 52: "Τα πρώτα περίπτερα της
Σωτηρίας κατά τη φάση της ανοικοδόμησής
τους"
Εικόνα 53: Το κύριο κτήριο Εικόνα 54: "Το «Στρατιωτικόν» κατά τη δεκαετία
του 1910"
Εικόνα 55: "Μια από τις πρώτες εφαρμογές μηχανικού
αερισμού σε παιδί με πολιομυελίτιδα, στο Κέντρο
Αναπνευστικής Ανεπάρκειας (δεκαετία του ’60)"
Εικόνα 56: "Η περιφορά του επιταφίου από το
εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας "
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [45]
Εικόνα 57: "Η βεράντα της αεροθεραπείας στο νεόδμητο
κτίριο του Μεγάλου Λαϊκού"
Εικόνα 58: "Η εφαρμογή του τεχνητού
πνευμοθώρακα στα εξωτερικά ιατρεία"
Εικόνα 59: "Το Διοικητήριο της Σωτηρίας, κτισμένο
στα μέσα της δεκαετίας του ‘30"
Εικόνα 60: "Τα κτίρια των Μαγειρείων (ανέγερση στα
1936), με ένθετο κείμενο γραμμένο από τον ίδιο τον
Μεταλινό" (ο Μάνθος Μεταλινός υπήρξε γενικός
διευθυντής του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, καθώς
και ιδρυτής και διευθυντής του Ινστιτούτου Ερεύνης
Νοσημάτων Θώρακος.
Εικόνα 61: "Η όψη του Μεγάλου Λαϊκού από την οδό
Μεσογείων, κατά τη δεκαετία του ΄40"
Εικόνα 62: "Ο πρώτος εξοπλισμός του εργαστηρίου
Φυσιολογίας της Αναπνοής, κατά τη δεκαετία του
‘60"
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [46]
Το νοσοκομείο Σωτηρία, αρχικά, ήταν πολλά ξεχωριστά περίπτερα.
Τώρα αυτά ή έχουν κατεδαφιστεί ή δεν χρησιμοποιούνται πλέον και στη θέση τους,
μετά το 1965, κατασκευάστηκαν σταδιακά τα κτήρια που υπάρχουν σήμερα.
Εικόνα 63: Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία»
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [47]
Νοσοκομείο Σωτηρία και Φυλακές
Στο νοσοκομείο Σωτηρία λειτουργούσαν και φυλακές, ανδρικές και γυναικείες.
[τους συνδέσμους των φωτογραφιών μας τους κοινοποίησε ο κ. Χ. Μπερούκας]
Εικόνα 64: Από το δικτυακό τόπο: avarchives.icrc.org
Εικόνα 65: Από το δικτυακό τόπο: avarchives.icrc.org
Εικόνα 66: Από το δικτυακό τόπο: avarchives.icrc.org
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [48]
Εικόνα 67: Από το δικτυακό τόπο: avarchives.icrc.org
Εικόνα 68: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ, 11/02/1933 Εικόνα 69: Ο ΝΕΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 24/12/1933
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [49]
Εικόνα 70: ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 11/2/1933
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Η
ΕΛΛΗΝΙΚΗ», υπήρχαν,
τουλάχιστον, 90 φυλακισμένοι
στις φυλακές του νοσοκομείου.
Οι φυλακές ανήκαν στο
Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Μάλιστα, μέσα στο άρθρο,
γίνεται αναφορά «το πόρισμα
των ανακρίσεων σχετικώς με
τας σκηνάς των αγροτικών
φυλακών «Σωτηρία».
Οι φυλακές του νοσοκομείου
περιβάλλονταν από ψηλή
μάνδρα που στο πάνω μέρος
είχαν τοποθετηθεί γυαλιά
(όπως ακριβώς και στο
Αναμορφωτήριο Θηλέων).
Οι φυλακές στο νοσοκομείο
«Σωτηρία» δεν είναι τόσο
γνωστές όσο οι φυλακές
«Αβέρωφ» που έχουν
αποθανατιστεί και σε πάρα
πολλές κινηματογραφικές
ταινίες, εκτός των έντυπων
αναφορών.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [50]
Εικόνα 71: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, 11/2/1933. Αναφορά στις αγροτικές φυλακές Σωτηρίας
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [51]
Νοσοκομείο Σωτηρία και Φωτογραφίες (Νοέμβριος 2019)
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [52]
Εικόνα 72: Φωτογραφίες από τον χώρο του νοσοκομείου Σωτηρία
Μέσα στο χώρο του νοσοκομείου Σωτηρία υπάρχει ένα μνημείο για όσους
εκτελέστηκαν στο Γουδί, μεταξύ 1947-1952. Μια στήλη για όσους "πέσανε με το
όραμα ενός κόσμου ειρηνικού και δίκαιου 1941-1952", με ένα απόσπασμα του Β.
Ρώτα γραμμένο πάνω σε αυτήν. Τέλος, ξεχωριστή αναφορά υπάρχει στη μνήμη των
αγωνιστών της εθνικής αντίστασης που εκτελέστηκαν από τα στρατεύματα κατοχής
και τους συνεργάτες τους κατά την περίοδο 1941-1944 στο Γουδί, στις Φυλακές
Αβέρωφ, στη Σχολή Χωροφυλακής και στις Φυλακές Χατζηκώστα.
Πίσω από το νοσοκομείο Σωτηρία στις 30 Μαρτίου του 1952 εκτελέσθηκαν οι:
Νίκος Μπελογιάννης, Δημήτρης Μπάτσης, Νίκος Καλούμενος και Ηλίας Αργυριάδης.
Ο Νίκος Μπελογιάννης συνελήφθη στην οδό Πλαπούτα 30 στους Αμπελόκηπους.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [53]
Εικόνα 73: Από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ".
Εικόνα 74: Παναγής Δημητράτος
Εκτός από το όνομα του Μπελογιάννη,
βλέπουμε και το όνομα του Παναγή
Δημητράτου που εκτελέστηκε στις
22/4/1944 στη σχολή Χωροφυλακής. Στο
σπίτι του δάσκαλου και σπουδαίου
δημοτικιστή Παναγή Δημητράτου στους
Αμπελόκηπους, Δουκίσσης Πλακεντίας 3,
γεννήθηκε η μεγαλύτερη αντιστασιακή
οργάνωση νέων στην Ελλάδα και μία από
τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [54]
Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη & Αγλαΐας
Κυριακού»
Εικόνα 75: Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού»
Σταθμός εκκίνησης η χρονιά του 1933. Στις 7 Αυγούστου του 1933, μια Ελληνίδα
που είχε τρυφερά αισθήματα και αγάπη για τα πάσχοντα και άπορα παιδιά,
αποφάσισε με μυστική διαθήκη να αφήσει ολόκληρη την περιουσία της, που
ανήρχετο τότε σε 15.000.000 δρχ., ώστε να ιδρυθεί μια παιδιατρική κλινική με την
επωνυμία “Κλινική Παίδων Παν.& Αγλαΐας Κυριακού και οικογένειας Σπυρίδωνος
Αντωνιάδη”. Το οικόπεδο για την ανέγερση της κλινικής παραχωρήθηκε δωρεάν
από το γειτονικό Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”.
Επειδή το κόστος κατασκευής υπερέβαινε το κληροδοτημένο ποσό, ο τότε Υπουργός
Υγιεινής Αλ. Κορυζής, ενέκρινε τη χορήγηση του υπόλοιπου ποσού που απαιτείτο
για την ολοκλήρωση του Ιδρύματος.
Στις 8 Νοεμβρίου 1934 ετέθη ο θεμέλιος λίθος, ενώ τους πρώτους μήνες του 1938
ολοκληρώθηκαν οι οικοδομικές εργασίες, καθώς και ο πλήρης εξοπλισμός του.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [55]
Εικόνα 76: Από την θεμελίωση του νοσοκομείου 8-11-1934 παρουσία του Αρχιεπισκόπου και του μηχανικού
Ιωάννη Αντωνιάδη
Το όραμα της Αγλαΐας Παν. Κυριακού ολοκληρώνεται στις 27 Απριλίου 1938,
ημερομηνία κατά την οποία γίνονται και τα εγκαίνια του Ιδρύματος με μεγάλη
επισημότητα, παρουσία του τότε Βασιλέα Γεωργίου Β΄, του Υπουργού Υγιεινής Αλ.
Κορυζή και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου.
Εικόνα 77: Φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν το 1936
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [56]
Εικόνα 78: 27-4-1938 Εγκαίνια του νοσοκομείου Απόρων Παίδων¨ με δωρεά της Αγλαΐας Κυριακού και του
αδελφού της μηχανικού Α. Αντωνιάδη ο οποίος επίβλεψε τα σχέδια
Εικόνα 79: Από εφημερίδα της εποχής
Στις 31 Νοεμβρίου 1940 το Νοσοκομείο
μεταφέρεται, για μεγαλύτερη ασφάλεια,
στα κτίρια των παιδικών κατασκηνώσεων
του ΠΙΚΠΑ Πεντέλης, όπου και παραμένει
μέχρι τις 25 Αυγούστου 1943. Τα Εξωτερικά
Ιατρεία λειτουργούν καθημερινά στο
ισόγειο της Υγειονομικής Σχολής στους.
Αμπελοκήπους. Στον πόλεμο όμως δεν είναι λίγες οι φορές που καταστρατηγούνται
βασικές αρχές, όπως και ο σεβασμός στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα. Έτσι, οι Γερμανοί
κατακτητές επιτάσσουν τις εγκαταστάσεις της Πεντέλης και εκδιώκουν το Ίδρυμα,
που αναγκάζεται να υποβληθεί σε δεύτερη μεταφορά, στα κτίρια της Ριζαρείου
Σχολής. Με την απελευθέρωση από τους Κατακτητές, τον Νοέμβριο του 1944, το
Ίδρυμα επιστρέφει στις δικές του εγκαταστάσεις και αρχίζει το επίπονο έργο της
ανασυγκρότησης. Ο ρυθμός της κανονικής λειτουργίας επανέρχεται πολύ σύντομα.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [57]
Το 1945 αρχίζει να λειτουργεί το Ακτινολογικό Εργαστήριο, ενώ το 1946 γίνεται η
πρώτη σημαντική επέκταση, με την προσθήκη 100 νέων κλινών.
Εικόνα 80: Μάιος 1955 το νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού, όπως φαίνεται μετά την προσθήκη νέας
πτέρυγας Ορθοπεδικού και Καρδιολογικού.
Το 1955 αρχίζει η λειτουργία του Καρδιολογικού και του Νευροψυχιατρικού
τμήματος. Την ίδια χρονιά το Νοσοκομείο αποφασίζει να ιδρύσει την Ιατρική
Βιβλιοθήκη.
Στην επόμενη 10ετία 1960-1970 επεκτείνεται το Νοσοκομείο κατά 180% με την
προσθήκη νέων ορόφων. Δημιουργείται η Γ’ Πτέρυγα, και οι κλίνες αυξάνονται σε
αριθμό από 250 σε 450. Στο νοσοκομείο ιδρύεται το 1965 η Ανωτέρα Σχολή
Αδελφών Νοσοκόμων 3ετούς φοιτήσεως.
Στη διάρκεια της δεκαετίας 1970-1980, γίνονται πολλές αλλαγές Θεσμικής και
Διοικητικής φύσεως και δημιουργούνται νέα Νοσηλευτικά Τμήματα. Το 1975
λειτουργεί το μοναδικό και μέχρι σήμερα Κέντρο Δηλητηριάσεων.
Η ένταξη του Νοσοκομείου στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.) αυξάνει τις ανάγκες
για δημιουργία νέων Νοσηλευτικών Τμημάτων.
Οι ανάγκες που επιβάλλουν οι νέες συνθήκες, η αυξανόμενη ζήτηση υψηλής
ποιότητας, των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας, σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια
και στενότητα των χώρων πνίγουν το Νοσοκομείο, το οποίο αναζητά διέξοδο με την
αγορά 2 νέων συγκροτημάτων.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [58]
Στο Ξενοδοχείο City of Athens στην οδό Μεσογείων 24, το οποίο στην αρχή
χρησίμευσε ως οικοτροφείο των σπουδαστριών της σχολής και των εργαζομένων
Νοσηλευτών στο Νοσοκομείο, μεταφέρονται οι διοικητικές και οικονομικές
υπηρεσίες του Νοσοκομείου. Λειτουργούν νέα εξειδικευμένα Νοσηλευτικά
Τμήματα.
Η αγορά και η λειτουργία της Κλινικής Δαβάκη στη Λεωφόρο Συγγρού ανακούφισε
χωροταξικά το Κεντρικό Νοσοκομείο και ανταποκρίθηκε στις ανάγκες του
Παιδιατρικού πληθυσμού της περιοχής.
Το 1986 αρχίζει η λειτουργία του Οφθαλμολογικού Τμήματος. Η λειτουργία της
Μονάδας Βραχείας Νοσηλείας συνέβαλε σημαντικά στην αποσυμφόρηση των
κλινικών και στη μείωση της μέσης διάρκειας Νοσηλείας.
Από το 1990 και μετά το Νοσοκομείο συνεχίζει την ανοδική του πορεία. Με
Υπουργική Απόφαση, χορηγεί την Νοσηλευτική Παιδιατρική Ειδικότητα.
Εικόνα 81: Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού»
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [59]
Διάγνωση. Πρότυπο διαγνωστικό κέντρο ΑΕ (στη θέση της κλινικής
«Ασκληπιείο»)
Πρόκειται για ένα ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο που βρίσκεται στη λεωφόρο
Αλεξάνδρας 166, απέναντι από τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής (ΓΑΔΑ). Στη
θέση του υπήρχε η κλινική "Ασκληπιείο".
Εικόνα 82: (2) Διάγνωση Υγείας. Βρίσκεται απέναντι από τη ΓΑΔΑ και δίπλα από την τράπεζα Πειραιώς
Εικόνα 83: https://www.diagnosi-ygeias.gr/ μοναδεσ/λ-αλεξάνδρας.html
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [60]
Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας «ΕΣΔΥ»
Η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας αποτελεί μία από τις παλαιότερες Σχολές Δημόσιας
Υγείας της Ευρώπης. Ιδρύθηκε το 1929 από την κυβέρνηση του Ελευθερίου
Βενιζέλου (1928-1932) και τους Υπουργούς Υγιεινής Απόστολο Δοξιάδη και
Αλέξανδρο Παππά, ως Υγειονομική Σχολή Αθηνών, μετά από πρόταση της
Οργάνωσης Υγείας της Κοινωνίας των Εθνών και τη συμβολή του Rockefeller
Foundation. Τα επίσημα εγκαίνιά της έλαβαν χώρα στις 16 Μαρτίου 1931, με κάθε
επισημότητα, επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας 196 στους Αμπελόκηπους, όπου
στεγάζεται έως σήμερα. Ο πρώτος διευθυντής της Σχολής ήταν ο άγγλος
υγιεινολόγος Δρ. Νόρμαν Ουάιτ (Frederick Norman White). Κύρια αποστολή της
Υγειονομικής Σχολής Αθηνών (ΥΣΑ) ήταν η άμεση αντιμετώπιση των δυσμενών
συνθηκών υγείας του πληθυσμού, των υψηλών ποσοστών θνησιμότητας και
νοσηρότητας από λοιμώδη νοσήματα, καθώς και η ανασυγκρότηση των
διάσπαρτων και πλημμελώς οργανωμένων υπηρεσιών υγείας της χώρας. Για το
λόγο αυτό αγοράστηκε κτήμα και κτήρια που βρίσκονταν στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας
196. Το κτηριακό συγκρότημα το χρησιμοποιούσαν μέχρι τα τέλη του 1923 ως
κέντρο διασκέδασης. Τα κτήρια αυτά μετασκευάστηκαν αρκετά γρήγορα και μάλλον
πρόχειρα λόγω της επείγουσας ανάγκης να λειτουργήσει η Σχολή. Από την αρχή της
λειτουργίας της η ΥΣΑ στόχευσε, αφενός στην εκπαίδευση του υγειονομικού
προσωπικού σε ζητήματα δημόσιας υγείας, απονέμοντας το πτυχίο του
Υγιεινολόγου Ιατρού και το δίπλωμα του Επόπτη Εξυγιάνσεως, αφετέρου είχε
αποστολή την επιστημονική έρευνα, αλλά και τη διαφώτιση του κοινού και των
κοινωνικών εταίρων σχετικά με την προστασία της υγείας.
Κατά την πρώτη δεκαετία της λειτουργίας της, η ΥΣΑ σημείωσε σημαντικότατες
επιτυχίες, όπως ενδεικτικά ο Ανθελονοσιακός Αγώνας, η βελτίωση της Σχολικής
Υγιεινής, η δημιουργία της Προτύπου Υγειονομικής Οργανώσεως Αμπελοκήπων και
της Σχολής Επισκεπτριών Αδελφών Νοσοκόμων (ΣΕΑΝ).
Ακόμα και στη διάρκεια της Κατοχής (1941-1944), η ΥΣΑ συνέχισε τη λειτουργία της,
πολλές όμως υγειονομικές δραστηριότητες στην ύπαιθρο διεκόπησαν λόγω της
κατάρρευσης των υποδομών της χώρας. Την περίοδο εκείνη με εμπνευστή τον
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [61]
Καθηγητή Γεώργιο Παπακώστα ασκείται κοινωνική ιατρική με τη δράση της
Οργάνωσης Κοινωνικής Αντιλήψεως.
Εικόνα 84: Από τις εφημερίδες "Ακρόπολις" (δεξιά) και "Η
Πρωία"(αριστερά) στις 17/3/1931
Στα χρόνια του Εμφυλίου εκκινείται ο άθλος εκρίζωσης της ελονοσίας από την Έδρα
Ελονοσιολογίας και τον Καθηγητή Γρηγόριο Λιβαδά, με τη συνεργασία της UNRRA
και του WHO με μεγάλη επιτυχία, καθώς από τις αρχές της δεκαετίας του 1950
παρατηρείται μείωση των ποσοστών νοσηρότητας και θνησιμότητας.
Η Υγειονομική Σχολή Αθηνών, από κοινού με το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής
Πρόνοιας και την UNICEF, υποστήριξε το πρωτότυπο έργο της Σχολής Αγροτικής
Υγιεινής Φαρσάλων, η οποία ιδρύθηκε το 1960 και για είκοσι χρόνια αφιερώθηκε
στην επιμόρφωση υγειονομικού προσωπικού και την προαγωγή της υγείας του
γενικού πληθυσμού.
Σημαντική καινοτομία υπήρξε η κατάρτιση σπουδών Πτυχίου Διοικητικού
Διευθυντού από το 1960-1967, πρόγραμμα το οποίο μετεξελίχθηκε στο
Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, μετά την πτώση της
στρατιωτικής δικτατορίας.
Με τη Μεταπολίτευση το 1974 η Σχολή προσανατολίζεται σε νέους εκπαιδευτικούς
και ερευνητικούς ορίζοντες με Έδρες όπως της Κοινωνιολογίας, των Οικονομικών
της Υγείας, της Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας και της Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας,
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [62]
ενώ ενισχύεται νομικά με το ΠΔ 332/1975 και το ΠΔ 1233/1981. Με έμφαση στην
προστασία της υγείας του πληθυσμού, οργανώνεται η επιδημιολογική επιτήρηση
της χώρας τη δεκαετία του 1980 από τον Καθηγητή Γεώργιο Παπαευαγγέλου,
πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής AIDS.
Το 1994, με το νόμο 2194, η Υγειονομική Σχολή Αθηνών μετονομάζεται σε Εθνική
Σχολή Δημόσιας Υγείας και αποτελεί ισότιμο με τα ΑΕΙ εκπαιδευτικό ίδρυμα, καθώς
λειτουργεί ως ΝΠΔΔ με πλήρη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, με κύριους
σκοπούς την εκπαίδευση, την επιστημονική έρευνα, την εφαρμοσμένη δράση σε
θέματα δημόσιας υγείας και κοινωνικής πολιτικής και την παροχή συμβουλευτικών
υπηρεσιών.
Η Υγειονομική Σχολή Αθηνών υπήρξε φυτώριο επιστημόνων και ερευνητών, όπως ο
Καθηγητής Βασίλειος Βαλαώρας, ο Αθανάσιος Μαντέκος, η Μερόπη Βιολάκη-
Παρασκευά, ενώ δίδαξαν διακεκριμένοι Καθηγητές, όπως ο Γρηγόριος Λιβαδάς, ο
Γεράσιμος Αλιβιζάτος, ο Γεώργιος Μπελιός, ο Χρήστος Φλωράς, ο Εμμανουήλ
Λαμπαδάριος, ο Γεώργιος Παπακώστας, ο Θεοδόσιος Ζαβιτσιάνος, ο Αλέξανδρος
Αγγελής, ο Αντώνιος Παπαδάκης. Από τις απαρχές λειτουργίας της η Σχολή έχει
υποστηρίξει σε μείζονα βαθμό τη χάραξη εθνικών πολιτικών υγείας της χώρας με
κύρια αποστολή τη μεταπτυχιακή εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και την
Εικόνα 85: Το κτήριο της Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας "ΕΣΔΥ"
ανάληψη με ιδιαίτερη
επιτυχία της
αντιμετώπισης διαφόρων
λοιμωδών νοσημάτων.
Παράλληλα έχει
συμβάλλει στην
προστασία της υγείας του
πληθυσμού
με τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης μέσα από τη μελέτη και την επιστημονική
έρευνα πάνω σε μία ευρεία βάση των επιστημών της δημόσιας υγείας.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [63]
Ευρωκλινική Αθηνών (στο χώρο του Μαιευτηρίου Αθήνας)
Η Ευρωκλινική Αθηνών ιδρύθηκε από την Interamerican και ξεκίνησε τη λειτουργία
της το 1998. Η Ευρωκλινική Αθηνών διαθέτει σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό
και εγκαταστάσεις που της επιτρέπουν να αντιμετωπίζει ανταπεξέρχεται και τα πιο
σοβαρά περιστατικά.
Το 2002 ιδρύεται η Ευρωκλινική Παίδων. Καλύπτει ένα ευρύ φάσμα παιδιατρικών
ειδικοτήτων και υποειδικοτήτων με την υποστήριξη τμημάτων και εξειδικευμένων
κέντρων, όπως ενδεικτικά είναι το Παιδιατρικό, το Παιδοχειρουργικό, το τμήμα
Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής, το Καρδιολογικό, το Πνευμονολογικό, το
Ορθοπεδικό, το Οφθαλμολογικό, το Ωτορινολαρυγγολογικό, το Γαστρεντερολογικό,
το Διαβητολογικό κ.ά. για παιδιά ηλικίας από 30 ημερών έως και 14 ετών.
Το 2017, υλοποιείται η μεταφορά της Ευρωκλινικής Παίδων από την Αχαρνών όπου
βρισκόταν, στο καινούργιο, πλήρως ανακαινισμένο κτήριο, δίπλα ακριβώς από την
Ευρωκλινική Αθηνών και αποτελεί το μοναδικό ιδιωτικό νοσοκομείο για παιδιά στο
κέντρο της Αθήνας, μόλις δύο λεπτά από το μετρό των Αμπελοκήπων. Το ίδιο έτος
ξεκινά και η λειτουργία του Πολυιατρείου της Ευρωκλινικής Σημείο ΔΥΟ (Διάγνωση
– Υγεία – Ομορφιά), σε ένα νέο κτήριο, κατάλληλα διαμορφωμένο ώστε να
παρέχονται υπηρεσίες Αισθητικής Δερματολογίας, Παθολογίας, Αιμοληψιών,
Γυναικολογίας και άλλα.
Βασικά μεγέθη
 175 νοσηλευτικές κλίνες
 12 κλίνες στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ)
 8 χειρουργικές αίθουσες
 Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών 24ωρης λειτουργίας
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [64]
Ίδρυμα κωφάλαλων (που κάποτε ήταν το Γενικό Κρατικό)
Το ίδρυμα Κωφαλάλων βρίσκεται δίπλα στην πλατεία Ευαγγελικής Σχολής (γνωστή
και ως "Άλσος της μια νύκτας") στην οδό Ζαχάρωφ.
Εικόνα 86: Από τον τόμο Α΄ του βιβλίου του κ. Νίκου Παραδείση με τίτλο "Αμπελόκηποι" (σελ. 80)
Θεμελιώθηκε την Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 1936 από τον τότε Υπουργό Κοινωνικής
Πρόνοιας Αλέξανδρο Κορυζή. Ολοκληρώθηκε η ανέγερσή του το 1938. Η ανέγερσή
του οφείλεται
Εικόνα 87: Βραδυνή 14/12/1936
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [65]
Εικόνα 88: Από την εφημερίδα "Έθνος" (αριστερά) και την εφημερίδα "Ο Τύπος" (δεξιά) στις 14/12/1935
σχετικά με τη θεμελίωση του νέου οίκου των κωφαλάλων.
στον ευεργέτη Χαράλαμπο Σπηλιόπουλο ο οποίος στις 26 Απριλίου 1907 δήλωνε
την πρόθεσή του να βοηθήσει στη δημιουργία Ασύλου και Σχολής Κωφαλάλων που
δεν υπήρχαν. Η ανέγερση του κτηρίου πραγματοποιήθηκε μετά την ενοποίηση και
συγχώνευση των περιουσιών του "Ιδρύματος Χαράλαμπου και Ελένης
Σπηλιοπούλου" με τον "Εθνικό Οίκο Κωφαλάλων". Το 1937, μετά τη συγχώνευση,
ιδρύθηκε το "Εθνικό Ίδρυμα Προστασίας Κωφαλάλων" με δευτερωνύμιο: "Οίκος
Αθηνών Χ. και Ε. Σπηλιοπούλου". Η λειτουργία του ξεκίνησε το 1938.
Στις 15 Ιανουαρίου 1941 το Υπουργείο Εθνικής Πρόνοιας και το Υπουργείο
Οικονομικών το επιτάσσουν και το χρησιμοποιούν ως Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο
για περίθαλψη πολιτών, αφού τα υπάρχοντα πολιτικά νοσοκομεία
χρησιμοποιήθηκαν για στρατιωτικές ανάγκες. Η αποδέσμευση το κτηρίου
πραγματοποιήθηκε το 1958. οπότε και ξεκίνησε προσπάθεια αποκατάστασης των
χώρων του κτηρίου, οργάνωση της διδασκαλίας, επιστημονικής αντιμετώπισης της
κώφωσης και επαγγελματικής αποκατάστασης των παιδιών.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [66]
ΙΚΑ Αλεξάνδρας (Μονάδα Υγείας Αλεξάνδρας)
Εικόνα 89: Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων
Βρίσκεται στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας 119.
Η Μονάδα Υγείας Αλεξάνδρας υποδέχεται όλο το 24ωρο (καθημερινές –
Σαββατοκύριακα – αργίες) έκτακτα περιστατικά που χρήζουν πρωτοβάθμιας
περίθαλψης και προσέρχονται με ίδια μέσα. Πρόκειται για εκείνα τα περιστατικά
που μέχρι σήμερα μετέβαιναν υποχρεωτικά στα εφημερεύοντα Νοσοκομεία, καθώς
δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική επιλογή παροχής επείγουσας φροντίδας σε
πρωτοβάθμιο επίπεδο.
Συνήθως η εξυπηρέτηση των ασθενών αυτών στα Τμήματα Επειγόντων
Περιστατικών των Νοσοκομείων καθυστερεί πολύ, συχνά ώρες ολόκληρες, επειδή
δεν αξιολογούνται ως κρίσιμα και το προσωπικό των Νοσοκομείων υποχρεώνεται
να δώσει προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση ασθενών των οποίων η ζωή διατρέχει
άμεσο κίνδυνο.
Στη Μονάδα Υγείας Αλεξάνδρας διαμορφώθηκε ειδικός χώρος ιατρείων, με δική του
είσοδο και κατάλληλο εξοπλισμό, για την υποδοχή αυτών ακριβώς των
περιστατικών. Υπάρχει μόνιμη, σε εικοσιτετράωρη βάση, παρουσία Παθολόγου,
Καρδιολόγου και Παιδιάτρου, για την εκτίμηση της κρισιμότητας κάθε περίπτωσης
και την άμεση αντιμετώπισή τους.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [67]
Πέντε ακόμη ιατρικές και εργαστηριακές ειδικότητες Ορθοπεδικής, Χειρουργικής,
Ακτινοδιαγνωστικής, Βιοπαθολογίας και Οδοντιατρικής, παρέχουν υπηρεσίες
καθημερινά από τις 8 το πρωί έως τις 9 το βράδυ και Σαββατοκύριακα-αργίες από
τις 8 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι, παραμένοντας τις υπόλοιπες ώρες σε διαρκή
ετοιμότητα και συνεργασία με το ιατρικό προσωπικό που είναι σε ενεργό εφημερία.
Όπως επισημαίνει η πολιτική ηγεσία του υπ. υγείας, “η δημιουργία κέντρων
παροχής έκτακτης πρωτοβάθμιας περίθαλψης 24-ωρης λειτουργίας υποδείχτηκε
από τους ίδιους τους πολίτες ως ανάγκη, σχεδόν από την έναρξη λειτουργίας του
ΠΕΔΥ. Η πιλοτική λειτουργία της Μονάδας Υγείας Αλεξάνδρας σε 24ωρη βάση
θεωρείται γι’ αυτό αποφασιστικής σημασίας, καθώς η επιτυχής επέκταση της
εφαρμογής θα οδηγήσει στην επίλυση χρόνιων προβλημάτων του συστήματος
υγείας”.
Πληροφορίες
ΜΟΝΑΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ
Λεωφόρος Αλεξάνδρας 119, Τ.Κ. 11475, Αθήνα
Τηλέφωνο επικοινωνίας με το κέντρο παροχής έκτακτης πρωτοβάθμιας περίθαλψης
όλο το 24-ωρο : 210-6479799
Εικόνα 90: Μονάδα Υγείας Αλεξάνδρας (ΙΚΑ Αλεξάνδρας)
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [68]
Κλινική Ασκληπιείο (τώρα «Διάγνωση Υγείας»
Η κλινική, θεραπευτήριο Ασκληπιείο δεν λειτουργεί πλέον..Στη θέση της, λεωφόρος
Αλεξάνδρας 166, απέναντι από τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής (ΓΑΔΑ),
υπάρχει το ιδιωτικό "Διάγνωση υγείας" που προσφέρει διαγνωστικές ιατρικές
εξετάσεις.
Εικόνα 91: Η κλινική Ασκληπιείο μέσα από την ταινία του 1969 "Παιδί μου, αγάπη μου"
Εικόνα 92: Η κλινική "Ασκληπιείο" και το πάρκινγκ αυτοκινήτων που υπήρχε απέναντι (τώρα ΓΑΔΑ) - μέσα
από την ταινία του 1969 "Παιδί μου, αγάπη μου"
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [69]
Κλινική, Θεραπευτήριο στο κτήμα Θων
Κλινική Καράμπελα
Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 μια πτέρυγα των κτηρίων στο κτήμα Θων
λειτούργησε ως κλινική του Καράμπελα.
Θεραπευτήριο Αμπελοκήπων
Το 1932, στο χώρο της κλινικής του Καράμπελα, λειτούργησε για λίγα χρόνια το
"Θεραπευτήριο Αμπελοκήπων" "ΕΠΑΥΛΙΣ ΘΩΝ" με εσωτερική νοσηλεία και
δεκαπέντε εξωτερικά ιατρεία. Από το 1936 και μετά δόθηκε για χρήση στα
εκπαιδευτήρια Νεστορίδη.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [70]
Κλινική «ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ»
Η ιδιωτική κλινική "Κυανούς Σταυρός" λειτουργούσε από το 1963 στο κέντρο της
Αθήνας, Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 102, ως Γενική Κλινική. Κάλυπτε σχεδόν το
σύνολο των ειδικοτήτων της ιατρικής επιστήμης, όλο το φάσμα των διαγνωστικών
εξετάσεων, παρέχει πλήρεις υπηρεσίες εξωτερικών ιατρείων, Νοσηλείας μίας
Ημέρας και κατ' οίκον Νοσηλείας.
Εικόνα 93: Φωτογραφία από τη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας
Στο νοσοκομείο αυτό είχαν νοσηλευθεί και αρκετοί διάσημοι Έλληνες. Τελευταία το
αγόρασε η TEN BRINKE HELLAS και το μετέτρεψε σε πολυτελή κτήρια.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [71]
Εικόνα 94: Από την εφημερίδα "Το Βήμα",
4/9/1974. Αναφέρεται σε περιστατικό βίας προς τον
πρώην ταξίαρχο Ιωαννίδη από εξοργισμένους
Αθηναίους. Ο τραυματίας μεταφέρθηκε σε αφασία
στο νοσοκομείο "Κυανούς Σταυρός", κάτι το οποίο
δεν επαλήθευσε ο εφημερεύον γιατρός του
νοσοκομείου..
Εικόνα 95: Το κτήριο το αγόρασε για εκμετάλλευση η
TEN BRINKE HELLAS
Εικόνα 96: Το έργο ονομάζεται "Υγεία" και βρίσκεται
στον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου της κλινικής. Η
ιδιαίτερη απεικόνιση της Υγείας (με τεταμένο κορμό)
αποτελεί προσωπική έμπνευση του καλλιτέχνη.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [72]
Μέλη της Συντακτικής και Φωτογραφικής ομάδας του Εργαστηρίου Πληροφορικής
επισκέφθηκαν τον χώρο και πήραν φωτογραφίες πριν την ανακαίνιση του κτηρίου
από την TEN BRINKE HELLAS (Σεπτέμβριος 2019).
Εικόνα 97: Σεπτέμβριος 2019. Λεωφόρος Β. Σοφίας 102
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [73]
Κλινική «Τίμιος Σταυρός» (τώρα παράρτημα Ιπποκράτειου)
Η κλινική βρισκόταν στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 108. Τώρα λειτουργεί ως
παράρτημα του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου.
Εικόνα 98: Από το maps.google (Νοέμβριος 2014)
Την κλινική μπορούμε να δούμε μέσα από την ταινία "Αμαρτωλά νειάτα" του 1960
(Μεταγενέστερος τίτλος: Η ΟΧΙΑ) http://www.tainiothiki.gr/v2/filmography/view/1/176
Εικόνα 99: Φωτογραφίες από την ταινία "Αμαρτωλά Νειάτα" του 1960. Στη φωτογραφία αριστερά βλέπουμε
μέσα από την κλινική, προς τον δρόμο, ενώ στη φωτογραφία στα δεξιά ο ηθοποιός είναι μπροστά από την
είσοδο της κλινικής ¨Τίμιος Σταυρός¨. Οι παλιές ελληνικές ταινίες μας δίνουν πληροφορίες για τις περιοχές
και τα κτήρια τους, ενώ μας βοηθούν στην ταυτοποίηση κτηρίων.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [74]
Μαιευτήριο Αθηνών (σήμερα Ευρωκλινική Αθηνών)
Στο χώρο του Μαιευτηρίου Αθηνών τώρα είναι η Ευρωκλινική Αθηνών. Οι
παρακάτω φωτογραφίες είναι από ελληνική ταινία του 1965.
Εικόνα 100: (3) Μαιευτήριο Αθηνών (Από την ταινία του 1965 ¨Βρώμικη πόλις¨)
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [75]
Μαιευτήριο Μητέρα (σήμερα παράρτημα Λαϊκού)
Από το 1980 αποτελεί παράρτημα του Γενικού Λαϊκού Νοσοκομείου Αθηνών.
Εκεί στεγάστηκαν διάφορα τμήματα, ιατρεία, εργαστήρια και κλινική μιας ημέρας
νοσηλείας.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [76]
Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού
Η αρχική ιδέα δημιουργίας του ΝΙΜΤΣ αναπήδησε από την ανάγκη περίθαλψης των
Πολεμιστών Αξιωματικών, που γύριζαν από τα μέτωπα του 1940-1941. Με το Ν.Δ.
597/1941, περί συστάσεως Νοσηλευτικού Ιδρύματος υπό τον τίτλο «Νοσηλευτικό
Ίδρυμα του Μετοχικού Ταμείου Στρατού», αποφασίσθηκε η σύσταση του ΝΙΜΤΣ και
η αρχική εγκατάστασή του στο κτίριο που σήμερα στεγάζεται η Διεύθυνση.
Το Νοσοκομείο άρχισε να λειτουργεί την 21 Ιανουαρίου 1942, με δύναμη 75 κλινών,
για παθολογικούς και χειρουργικούς ασθενείς. Το 1956 εγκαινιάστηκε η πτέρυγα «Ι.
Κυριακός» (σήμερα φερόμενη ως “Παλαιά Πτέρυγα”), ενώ το 1962-1963 έγινε η
προσθήκη του 4ου ορόφου της ίδιας Πτέρυγας, καθώς και η προέκταση του κτιρίου
προς την πλευρά του «πάρκου Βενιζέλου», ώστε να λάβει τη σημερινή της
διαμόρφωση.
Οι συνεχώς αυξανόμενες επιστημονικές απαιτήσεις και ο αυξημένος αριθμός
ασθενών επέβαλαν την ανάπτυξη νέων χώρων και έτσι το 1981 εγκαινιάσθηκε η
«Νέα Πτέρυγα», που μετά τις αναγκαίες μετατροπές τρίκλινων θαλάμων νοσηλείας
σε δίκλινους ή σε εργαστήρια και γραφεία ανέβασε τον αριθμό κλινών στο επίπεδο
των 405.
Εικόνα 101: Φωτογραφίες του Νοσοκομείου (ΝΜΤΣ)
Θέμα διερεύνησης: Η ιστορία που υπάρχει στη σελίδα αναφέρει έτος λειτουργίας
το 1942 ενώ το πρώτο κτήριο, αρχή του ΝΙΜΤΣ, είναι του 1927
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [77]
Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»
Το Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» ιδρύθηκε το 1896 και τέθηκε σε λειτουργία
το 1901. Βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Θωμά δίπλα στο Νοσοκομείο Παίδων
"Αγλαΐα Κυριακού και στο Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων "Ελπίδα". Η Ιερά Μονή
Πετράκη παραχώρησε ένα μεγάλο οικόπεδο στην περιοχή Γουδή με σκοπό την
ανέγερση νοσοκομείου παίδων. Η πριγκίπισσα (μετέπειτα βασίλισσα) Σοφία που
είχε ενδιαφερθεί για τη δημιουργία νοσοκομείου ζήτησε οικονομική στήριξη από
ευεργέτες αλλά και τους απλούς πολίτες. Βοήθησαν αρκετοί, όπως ο Ανδρέας
Συγγρός, ο κάιζερ της Γερμανίας Γουλιέλμος Β', ο τσάρος της Ρωσίας Νικόλαος β', ο
Σκυλίτσης κλπ. Το νοσοκομείο το σχεδίασε ο αρχιτέκτονας της αυλής Αναστάσιος
Μεταξάς σε συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Σάββα, που ήταν γιατρός των
βασιλοπαίδων.
Η θεμελίωση του Νοσοκομείου Παίδων
"Η Αγία Σοφία" έγινε μετά τη διεξαγωγή
των Ολυμπιακών αγώνων στις
16/10/1896 χοροστατούντος του
μητροπολίτη Αιτωλίας κ. Παρθενίου
(εφημερίδα ΣΚΡΙΠ 17/10/1896).
Η κατασκευή έγινε με τη μορφή περιπτέρων, σε αντίθεση με το σύστημα των
διαδρόμων, γιατί κρίθηκε ότι το σύστημα αυτό ήταν καλύτερο και εκείνο που
πληρούσε τις σύγχρονες, για την εποχή εκείνη, προδιαγραφές.
Είναι το μεγαλύτερο παιδιατρικό νοσοκομείο της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα
παιδιατρικά νοσοκομεία της Ευρώπης με επτακόσιες πενήντα (750) κλίνες
νοσηλείας. Δέχεται παιδιά ηλικίας μέχρι 14 χρόνων και σε ειδικές περιπτώσεις
παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας. Διαθέτει τμήματα όλων των ιατρικών ειδικοτήτων,
παθολογικών και χειρουργικών.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [78]
Εικόνα 102: Από το βιβλίο "Αμπελόκηποι. Περιήγηση στις αναμνήσεις μιας γειτονιάς" του κ. Νίκου
Παραδείση
Εικόνα 103: Φωτογραφίες του Νοσοκομείου Παίδων "Η Αγία Σοφία" εξωτερικά (αριστερά) και θάλαμος
ασθενών (δεξιά). Οι φωτογραφίες είναι από το περιοδικό Ανατολή (Μάρτιος 1902)
Εικόνα 104: Το νοσοκομείο Παίδων "Η Αγία Σοφία" εξωτερικά κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [79]
Λειτουργούν εκατόν-δέκα (110) κλίνες εντατικής θεραπείας και αυξημένης
φροντίδας παιδιών και νεογνών και εξειδικευμένα και μοναδικά τμήματα, όπως η
Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών, τα Τμήματα
Αιματολογίας/Ογκολογίας, το Παιδοκαρδιολογικό Τμήμα, το Αιμοδυναμικό
Εργαστήριο και τα Παιδοκαρδιοχειρουργικά Τμήματα και η Μονάδα Νευρομυικών
Παθήσεων.
Ο Εργαστηριακός Τομέας περιλαμβάνει εργαστήρια ορισμένα εκ των οποίων είναι
μοναδικά και πραγματοποιούν άκρως εξειδικευμένες και πρωτοποριακές εξετάσεις.
Στο νοσοκομείο λειτουργεί η Α΄ Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, το
Χωρέμειο Ερευνητικό Εργαστήριο της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου
Αθηνών, το Εργαστήριο Ιατρικής Γενετικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και η
Παιδοψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Επίσης στις εγκαταστάσεις του Νοσοκομείου φιλοξενείται το Ινστιτούτο Υγείας του
Παιδιού.
Εικόνα 105: Γυναίκες του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού μοιράζουν τρόφιμα και παιχνίδια στο νοσοκομείο
Παίδων ¨Αγία Σοφία¨ την περίοδο των Χριστουγέννων του 1934
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [80]
Εικόνα 106: Επίσκεψη της βασίλισσας Φρειδερίκης στο νοσοκομείο παίδων "ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ".
Και μια ιστορία πίσω από τη φωτογραφία που αφηγείται ο εγγονός της νοσοκόμας
Μαρίας Καζάντζα που είναι αριστερά πάνω στη φωτογραφία με ένα παιδί αγκαλιά.
Την ιστορία μου την έχει μεταφέρει η γιαγιά μου που ήταν και συνδικαλίστρια. Την
φώναζαν παπαδιά. Να διευκρινίσω πριν συνεχίσω ότι συνδικαλιστής εκείνη την
εποχή (μετά τον πόλεμο) δεν ήταν η σημερινή έννοια του συνδικαλιστή που έχουμε
στο μυαλό μας, του ταυτόσημου με λαμόγιο, αλλά ήταν ο πρώτος που απολυόταν
όταν υπήρχαν διεκδικήσεις από τους εργαζόμενους. Λοιπόν, η επίσκεψη της
Φρειδερίκης ήταν ανεπίσημη (στις επίσημες είχε μαζί της μεγάλη συνοδεία και
φόραγε και κάτι εξωφρενικά καπέλα, που θα έχετε δει σε άλλες της φωτογραφίες.
Τότε νοσηλευόταν στο νοσοκομείο ένα παιδάκι, κάποιας κυρίας της αυλής και η
βασίλισσα είχε έρθει να το επισκεφτεί. Το παιδάκι ήταν κάπως κακομαθημένο και
έκανε παράπονα για τις νοσοκόμες, ότι δεν του φερόντουσαν ευγενικά. Η
Φρειδερίκη μάζεψε το προσωπικό και τους γιατρούς, τους έκανε αυστηρές
συστάσεις και ζήτησε να απολυθούν οι νοσηλεύτριες του παιδιού. Έπεσε μια σιωπή
απ' όλους. Γιατροί, νοσοκόμες, διευθυντές τσιμουδιά. Τότε πετάχτηκε η γιαγιά μου
με δυνατή φωνή και λέει: «βασίλισσα μου, κάνετε λάθος». Δε φαντάζομαι άτι θα
την είχε ακούσει πολλές φορές η βασίλισσα αυτή τη φράση. «Οι αδελφές και οι
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [81]
γιατροί», συνέχισε η γιαγιά μου, «ήταν μέρα νύχτα πάνω από το προσκεφάλι του
παιδιού, αλλά του φώναζαν επειδή δεν ήθελε να παίρνει τα φάρμακα του. Κάθε
φορά γινόταν μάχη για να πάρει τα φάρμακά του. Γι αυτό σας έκανε παράπονα».
Προς τιμή της η Φρειδερίκη πείστηκε και άλλαξε γνώμη παίρνοντας πίσω τις
απολύσεις. Καταλαβαίνετε τι πανζουρλισμός έγινε στο νοσοκομείο και τι
συγχαρητήρια δέχτηκε η γιαγιά μου από όλους όταν έφυγε η βασίλισσα!
Εικόνα 107: Φωτογραφίες της γιαγιάς του κ. Λάζαρη με τη στολή στην εργασία της καθώς και με
συναδέλφισσες στο νοσοκομείο
Επίσης, με την αποστολή των τριών παραπάνω φωτογραφιών ο κ. Λάζαρης
θυμήθηκε και μια άλλη ιστορία που του είχε αναφέρει η γιαγιά του. Λόγω
ελλείψεων κατάλληλων μηχανημάτων που είχε το νοσοκομείο στην υποστήριξη
ιατρικών εξετάσεων, έπαιρναν οι νοσοκόμες τα παιδιά αγκαλιά, ένα κάτω από κάθε
μασχάλη και κάτω από μπέρτα για να μην κρυώσουν, σαν αυτή της φωτογραφίας
πάνω αριστερά και τα πήγαιναν στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού. Αφού
έκαναν τις εξετάσεις των παιδιών, γυρνούσαν πίσω με τον ίδιο τρόπο.
Να ευχαριστήσουμε πάρα πολύ τον κύριο Δημήτρη Λάζαρη για την παραχώρηση
των φωτογραφιών του προσωπικού του αρχείου για τις ανάγκες των εργασιών μας,
καθώς επίσης και για τις ιστορίες της γιαγιάς του που μας αφηγήθηκε.
Εικόνα 108: Νοσοκομείο Παίδων "Η Αγία Σοφία". Φωτογραφίες από το διαδίκτυο.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [82]
Νοσοκομείο Παίδων
Εικόνα 109: Νοσοκομείο Παίδων 1962. Από την επίσκεψη του Φρανκ Σινάτρα.
O Φρανκ Σινάτρα έδωσε δύο συναυλίες
στο Ηρώδειο όπου διέθεσε όλες τις
εισπράξεις για φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Μάλιστα "τις δε μισές εισπράξεις ο
δήμαρχος τις διέθεσε για να κτισθεί ένας
παιδικός σταθμός, τις άλλες δε μισές ο
Δοξιάδης για μια καινούργια πτέρυγα στο
νοσοκομείο «Αγία Σοφία»".
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [83]
Νοσοκομείο των φυλακών Αβέρωφ «Βασιλεύς Παύλος»
Εικόνα 110: Νοσοκομείο φυλακών Αβέρωφ κατασκευής 1952 από τον αρχιτέκτονα Μιχαήλ Μακάρωφ.
Το συγκεκριμένο νοσοκομείο ήταν μπροστά από τις γυναικείες φυλακές και
κατεδαφίστηκε μαζί με τις φυλακές. Η φωτογραφία έχει ληφθεί από την οδό
Δέγλερη δίπλα από τις προσφυγικές πολυκατοικίες της Λεωφόρου Αλεξάνδρας.
Η φωτογραφία αριστερά είναι από την ταινία
του 1962 "Τα Χριστούγεννα του αλήτη" που
είχε σκηνές από το νοσοκομείο κρατουμένων
"Άγιος Παύλος" της φυλακής Αβέρωφ
(https://www.slideshare.net/goa56tk/ss-233503904,
https://www.youtube.com/watch?v=DkUE0085SYs).
Νοσοκομείο της Αστυνομίας
Εικόνα 111: Ασθενοφόρο της Αστυνομίας Πόλεων
Και η Αστυνομία είχε το δικό
της Νοσοκομείο στην περιοχή
των Αμπελοκήπων και
συγκεκριμένα στην οδό
Τιμολέοντος Βάσσου 10, δίπλα
από το σημερινό ξενοδοχείο
"Αλέξανδρος", από το 1943 ως
το τέλος της δεκαετίας του 1960.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [84]
Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων «Ελπίδα»
Η Ογκολογική Μονάδα Παίδων του νοσοκομείου είναι χωροθετημένη σε άμεσο
συσχετισμό με το Νοσοκομείο Παίδων "Η Αγία Σοφία" και κατ’ ακολουθίαν με το
όμορο του Νοσοκομείο Παίδων "Π. & Α. Κυριακού". Η Ογκολογική Μονάδα διαθέτει
4 νοσηλευτικές μονάδες εσωτερικών ασθενών, 3 αιματολογικές - ογκολογικές
μονάδες, δυναμικότητας 29 κλινών εκάστη και τη μονάδα μεταμόσχευσης μυελού
των οστών, δυναμικότητας 18 κλινών. Κατά τη μελέτη και κατόπιν κατά την
κατασκευή εφαρμόσθηκαν αρχές βιοκλιματικού σχεδιασμού και παράλληλα,
μελετήθηκαν, σχεδιάσθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν κατασκευές και υλικά που
στοχεύουν στη βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς του κτιριακού κελύφους,
συμβάλλοντας έτσι στην εξοικονόμηση ενέργειας. Το Ογκολογικό Νοσοκομείο
Παίδων εντάσσεται διοικητικά και λειτουργικά στο Νοσοκομείο Παίδων “Η Αγία
Σοφία” με το οποίο συνδέεται με εναέριο διάδρομο. Στο Νοσοκομείο
μεταφέρθηκαν και τα υφιστάμενα Ογκολογικά Τμήματα των δύο Νοσοκομείων
Παίδων “Αγία Σοφία” και “Αγλαΐα Κυριακού”.
Στις 11/12/2001 το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας παραχώρησε οικόπεδο για το σκοπό
αυτό εμβαδού 9.600τ.μ , από την ευρύτερη έκταση του Στρατοπέδου "Ιλάρχου Ν.
Βαρύτη" επί της οδού Λεβαδείας. Το έργο θεμελιώθηκε το 2007 και εγκαινιάστηκε
στις 14/10/2010. 2010.
Εικόνα 112: Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων "Ελπίδα"
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [85]
Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου»
Το μαιευτήριο "Μαρίκα Ηλιάδη" ιδρύθηκε από την Έλενα Βενιζέλου.
Διαπιστώνοντας το 1926 ότι σε όλη την ευρύτερη περιοχή της πρωτευούσης
(400.000 κατοίκων ) δεν υπήρχαν παρά τρία μαιευτήρια (το Δημόσιο Μαιευτήριο 70
κλινών, το Μαιευτικό Τμήμα Τζανείου 10 κλινών και το Δημοτικό Μαιευτήριο) τα
οποία λειτουργούσαν υποτυπωδώς με μέσα επιστημονικά ανεπαρκή και με
προσωπικό όχι ειδικά κατηρτισμένο, αποφάσισε η Έλενα Βενιζέλου να χαρίσει στην
Αθήνα ένα άρτιο επιστημονικά Μαιευτήριο που να καλύπτει τις ανάγκες της
πρωτεύουσας και να καταρτίζει μορφωμένες επιστήμονες μαίες για όλη την Ελλάδα
και κυρίως για την ύπαιθρο.
Για τον σκοπό αυτό επισκέφτηκε το μαιευτήριο της Λωζάννης και συζήτησε με τον
αρχιτέκτονά του, καθηγητή G.Epitaux. Στις 16 Φεβρουαρίου 1933 εγκαινιάστηκε το
μεγάλο κεντρικό κτήριο του σημερινού Νοσοκομείου -Μαιευτηρίου ΕΛΕΝΑ
ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, το οποίο πήρε το όνομα της αγαπημένης φίλης της, της Μαρίκας
Ηλιάδη και το οποίο γρήγορα απέκτησε τη φήμη του πρώτου στο είδος του σε όλα
τα Βαλκάνια.
Εικόνα 113: Από τις εφημερίδες "Ακρόπολις" (δεξιά) και "Η Πρωία" (αριστερά) στις 17/2/1933
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [86]
Το 1940, με την Ιταλική επίθεση, διακόπηκε η λειτουργία του, επιτάχθηκε και
χρησιμοποιήθηκε σαν στρατιωτικό νοσοκομείο ως την απελευθέρωση. Το 1942 στο
ίδρυμα στεγάζεται και το Δημόσιο Μαιευτήριο, η φιλοξενία του οποίου διήρκεσε ως
το 1955, οπότε μεταφέρθηκε στις νέες εγκαταστάσεις του Μαιευτηρίου
«Αλεξάνδρα».
Το 1958 κτίστηκε με δωρεά της Έλενας Βενιζέλου και το παρεκκλήσιο όπου τιμάται
η μνήμη των Αγίων Ελευθερίου και Ελένης, όπου και φυλάσσεται μέσα σε μία
λάρνακα η καρδιά της δωρήτριας. Κατά τη περίοδο που ακολούθησε ως το 1959
αναγέρθηκαν και δύο νέες κτηριακές μονάδες, το κτήριο όπου στεγάστηκε η Σχολή
Μαιών, καθώς και ένα βοηθητικό κτήριο. Παρά τις προσθήκες και αλλαγές,
επιτακτική προέκυψε η ανάγκη τόσο για ανάπτυξη νέων κλινών, όσο και επέκταση
των εγκαταστάσεών του κυρίως σε χειρουργεία, αίθουσες τοκετών, κλίνες για
πρόωρα, εργαστήρια κλπ.
Το 1962 ανατέθηκε η σύνταξη μελέτης στο τεχνικό γραφείο του καθηγητού Lord
Lewelyn-Davies στο Λονδίνο και στους Έλληνες Π. Μιχαλέα , αρχιτέκτονα, Β.
Αμπακούμκιν , πολιτικό μηχανικό, και Γ. Κόντο , ηλεκτρολόγο μηχανολόγο.
Αναγέρθηκαν έτσι:
 Ένα πενταώροφο κτήριο που περιλαμβάνει τα χειρουργεία, τη μονάδα
προώρων, τις αίθουσες τοκετών, την κεντρική αποστείρωση, την Τράπεζα
γάλακτος και το τμήμα Μητρικού Θηλασμού.
 Ένα επταώροφο κτήριο που περιλαμβάνει το τμήμα παραλαβής ασθενών και
τμήματα νοσηλείας λεχωίδων.
Τα κτήρια αυτά επικοινωνούν με το παλαιό κτήριο υπέρ και υπό το έδαφος. Το 1984
με την δημιουργία των ΤΕΙ καταργήθηκε η σχολή Μαιών "ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΚΥΛΙΤΣΗ" και το
κτήριο δόθηκε για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου. Το 1988
υπογράφτηκε σύμφωνο αγοροπωλησίας των κτηρίων του Νοσοκομείου μεταξύ του
Δ.Σ του ιδρύματος «ΜΑΡΙΚΑ ΗΛΙΑΔΗ» και του Υ.Υ.Π και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και
το Νοσοκομείο-Μαιευτήριο έγινε Δημόσιο με τη σημερινή του ονομασία.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [87]
Εικόνα 114: Δεκαετία 1950s Μαιευτήριο Έλενας. Μητέρα παρακολουθεί διακριτικά την περιποίηση του
νεογέννητου μωρού της από την Μαία.
Εικόνα 115: Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο - Μαιευτήριο "Έλενα Βενιζέλου"
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [88]
Παραρτήματα Νοσοκομείων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου
Πολέμου στους Αμπελόκηπους Αθήνας
Στρατιωτικά νοσοκομεία
Τον Νοέμβρη του 1940, την ώρα που δίνονταν οι μάχες στα υψώματα της
Κορυτσάς, κατέφθανε το πρώτο τρένο με τραυματίες από το μέτωπο στην Αθήνα.
Στην ευρύτερη περιοχή των Αμπελοκήπων νοσηλεύτηκαν οι πιο πολλοί από αυτούς
και συγκεκριμένα στα εξής νοσοκομεία της περιοχής:
 1ο Γενικό Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (στα στρατιωτικά παραπήγματα),
 2ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Ευαγγελισμός και Αρεταίειο),
 3ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Νοσοκομείο Ελπίς),
 4ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Ιπποκράτειο),
 5ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Αρσάκειο Ψυχικού),
 6ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Ερυθρός Σταυρός),
 7ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Λαϊκό νοσοκομείο και Παίδων ¨Αγία
Σοφία¨),
 8ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Μαράσλειο Διδασκαλείο) και
 9ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Νοσοκομείο Έλενας).
Εικόνα 116: Από αριστερά προς τα δεξιά οι φωτογραφίες είναι από το 1ο,4ο και 7ο Στρατιωτικά Νοσοκομεία.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [89]
Νοσοκομείο; στο χώρο του 35ου Δημοτικού Σχολείου στην οδό Αχαΐας 3
Στο χώρο του 35ου
Δημοτικού Σχολείου που κατασκευάστηκε μεταξύ 1930-1934 και
λειτούργησε για πρώτη φορά τη σχολική χρονιά 1935-1936 στεγάζονται τώρα το 56ο
Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο Αμπελοκήπων) και το 18ο
Δημοτικό Σχολείο που προήλθε από τη συγχώνευση του 19ου
(πρώην 35ου
ΔΣ) και
του 18ου
(πρώην 32ου
).
Εικόνα 117: Σημειώσεις Αθηναίου κάτοικου. Σάββατο 9 Δεκεμβρίου 1944 (το σημείωμα μας το έδωσε ο
κύριος Χρήστος Μπερούκας)
Την περίοδο εκείνη τρία Δημόσια σχολεία υπήρχαν στην περιοχή. Το 10ο
Γυμνάσιο
(το οποίο δεν είναι καθόλου πιθανό, γιατί ήταν κοντά στα στρατιωτικά
παραπήγματα που υπήρχαν αγγλικές δυνάμεις και η 463 Μοίρα Πεδινού
Πυροβολικού), το 10ο
Δημοτικό Καρανίκα (κοντά στο οποίο υπήρχαν τμήματα της
Ορεινής Ταξιαρχίας του Ρίμινι στα νοσοκομεία Παίδων και Ιπποκράτειο) και το 35ο
Δημοτικό στην Αχαΐας (το οποίο ήταν υψηλό κτήριο). Επίσης οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ
"πήγαιναν" από την οδό Κηφισίας προς τα Τουρκοβούνια (κτήριο της ΕΠΟΝ,
κατάληψη του ΙΔ΄ αστυνομικού τμήματος στην οδό Βατοπεδίου).
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [90]
Τα παραπάνω γεγονότα που εξιστορεί κάτοικος Αθηνών είναι η αντεπίθεση της
Ορεινής Ταξιαρχίας για την ανακατάληψη του νοσοκομείου Ερυθρού Σταυρού
(όπως φαίνεται παρακάτω).
Εικόνα 118: Απόσπασμα από την αφήγηση
Σύμφωνα με συνέντευξη του κυρίου Στέλιου Ρετσίλα στη Συντακτική και Φωτογραφική
Ομάδα του Εργαστηρίου Πληροφορικής:
"Στέλιος Ρετσίλας: Εκείνο που μου έχει μείνει ανεξίτηλα στο μυαλό μου είναι ότι
στην αυλή [Σχόλιο: του σχολείου στην οδό Αχαΐας 3], την περίοδο του εμφυλίου,
ήταν απλωμένοι άνδρες. Τώρα νεκροί, τραυματισμένοι, μικρός ήμουν, δεν θυμάμαι
τι ήταν γιατί δεν στάθηκα να δω.
Εκείνες τις ημέρες με τα Δεκεμβριανά, επάνω στα Τουρκοβούνια ήταν του ΕΛΑΣ,
από κάτω ήταν η Χωροφυλακή, βαράγανε και οι μεν και οι δε. Θυμάμαι η γιαγιά μου
φορούσε μια κόκκινη ρόμπα, και έφυγε για να κάνει δουλειές. Πυροβολούσαν και
από τις δύο πλευρές, και ευτυχώς τη γλύτωσε.
...
[Συντακτική ομάδα] Ίσως και γι’ αυτό μας είπαν ότι, σύμφωνα με ορισμένους
ηλικιωμένους, το σχολείο είχε χρησιμοποιηθεί και ως κλινική, κάτι το οποίο δεν
μπορέσαμε να επιβεβαιώσουμε από πουθενά. Μόνο την εποχή της κατοχής, όταν το
είχαν επιτάξει οι Γερμανοί, λένε ότι χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη, ταχυδρομείο,
χώρος περίθαλψης τραυματιών, αλλά με βάση προφορικές μαρτυρίες όσων
γνώριζαν. Δεν μπορούμε να ρωτήσουμε τους Γερμανούς που το επέταξαν! "
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [91]
Επομένως, μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί ως χώρος περίθαλψης τραυματιών αλλά
δεν υπάρχει κάποιο γραπτό τεκμήριο που να το επιβεβαιώνει με σαφήνεια. Άρα,
για το αν χρησιμοποιήθηκε ή όχι και ως νοσοκομείο το παλιό κτήριο του σχολείου
στην οδό Αχαΐας 3 δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Σύμφωνα, όμως, με έγγραφο
της Διεύθυνσης Αστυνομίας Αθηνών με ημερομηνία 19-10-1944 που αναγράφει τα
κτήρια στην περιοχή των ΙΔ' και Ε' Αστυνομικών Τμημάτων που στεγάζονταν
Οργανώσεις ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ,ΚΚΕ κλπ. το 35ο
Δημοτικό Σχολείο στην οδό Αχαΐας 3
είχε καταληφθεί από τον 2ο λόχο τους ΕΛΑΣ.
Εικόνα 119: Το έγγραφο βρίσκεται στα Αρχεία του ΓΕΣ/ΔΙΣ (Γενικό Επιτελείο Στρατού-Διεύθυνση Ιστορίας)
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [92]
Νοσοκομείο στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας 160
Το γήπεδο του λεωφόρου Αλεξάνδρας 160 στα χρόνια της κατοχής.... Με την κήρυξη
του Ελληνοϊταλικού πολέμου το γήπεδο επιτάχθηκε από το υπουργείο Στρατιωτικών
και συγκεκριμένα οι κτηριακές εγκαταστάσεις κάτω από την ξύλινη στεγασμένη
εξέδρα (από την πλευρά της οδού Τσόχα), αλλά και μέρος των εγκαταστάσεων κάτω
από την εξέδρα της λεωφόρου Αλεξάνδρας για να στεγαστεί παράρτημα του
διπλανού 3ου
Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών (σημερινό Ελπίς). Μάλιστα με
απόφαση της στρατιωτικής διοίκησης ο τοίχος του γηπέδου από την πλευρά της
οδού Τσόχα κατεδαφίστηκε και τοποθετήθηκαν για κάλυψη σανίδες, οι οποίες
αυτές αργότερα χρησιμοποιήθηκαν από τους κατοίκους της περιοχής για θέρμανση
και μαγείρεμα.
Εικόνα 120: Εφημερίδα "Αθλητισμός"
Σημείωση: Από τον Απρίλιο του 1941, όταν ήρθαν οι κατακτητές, η επίταξη
συνεχίστηκε, αλλά όμως από το υπουργείο Οικονομικών και Δικαιοσύνης και για
άλλους λόγους, όπως για να στεγαστεί το Εμπειρίκειο Αναμορφωτικό σχολείο
Αρρένων. Επίσης, οι αίθουσες από την πλευρά της λεωφόρου Αλεξάνδρας
επιτάχθηκαν για να χρησιμοποιηθούν για αποθήκες των φυλακών Αβέρωφ, για
Λαϊκά συσσίτια, καθώς επίσης για στέγαση των Γερμανικών και Ιταλικών φρουρών.
Όλα αυτά τα περιγράφει ο γενικός γραμματέας του Παναθηναϊκού Μιχάλης
Παπάζογλου το 1945 στην εφημερίδα ¨Αθλητισμός¨.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [93]
Οι παρακάτω φωτογραφίες πρέπει να τραβήχτηκαν σε αίθουσες του γηπέδου (οι
δύο πρώτες πιθανόν είναι το παράρτημα του 3ου ΣΝΑ και η τρίτη αίθουσα του
γηπέδου όπου γίνεται διαλογή ταχυδρομικών δεμάτων ώστε να προωθηθούν σε
κάποιο από τα πολλά στρατιωτικά νοσοκομεία της περιοχής των Αμπελοκήπων).
Εικόνα 121: Παράρτημα του 3
ου
Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών (σημερινό Ελπίς)
Εικόνα 122: Χώρος διαλογής ταχυδρομικών δεμάτων
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [94]
Μηχανοκίνητα Ηλεκτρικά Πλυντήρια
Γιατί γίνεται αναφορά στα "Μηχανοκίνητα Ηλεκτρικά Πλυντήρια";
Γιατί τα συγκεκριμένα στην οδό Μαιάνδρου 23 και Μιχαλακοπούλου των Μαρνέρη
και Αδαμίδη εξυπηρετούσαν τα γειτονικά νοσοκομεία όσον αφορά το πλύσιμο
κλινοσκεπασμάτων και ειδών ρουχισμού. Αριστερά της φωτογραφίας διακρίνονται
η εφορεία πολέμου(κόκκινο βελάκι) και το νοσοκομείο του Ευαγγελισμού (πράσινο
βελάκι), ενώ ακριβώς μπροστά η κοίτη του Ιλισού ποταμού.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [95]
Παράρτημα
Φωτογραφίες
Εικόνα 123: 1939. Περιοχή των Αμπελοκήπων.
Περίπου 1939....άποψη της νότιας πλευράς των Αμπελοκήπων από τον Λυκαβηττό.
Παρατηρούμε σε πρώτο πλάνο σχεδόν όλη την περιοχή όπου υπήρχαν τα
στρατιωτικά παραπήγματα (δηλαδή το Β΄ στρατιωτικό νοσοκομείο και τις
εγκαταστάσεις του 1ου
και 34ου
Συντάγματος πεζικού), με το κόκκινο βελάκι το
κτήριο της οργάνωσης Near East Relief (Εγγύς Ανατολή), όπου σήμερα εκεί
στεγάζεται η διοικητική υπηρεσία του ΝΙΜΤΣ, με το κίτρινο κύκλο το κτήριο των
στρατιωτικών Λουτρών, τον μπλε κύκλο το Λαϊκό νοσοκομείο και στον θαλασσί
κύκλο η οικία του εργοστασιάρχη Αλέκου Κανελλόπουλου. Πιο κάτω από αυτή
(δεξιά) φαίνονται τα νοσοκομεία Αρεταίειο, Αιγινήτειο και πιο πάνω πάντα επί της
Βασ. Σοφίας η έπαυλη του Αθανάσιου Χαρισιάδη. Στην περιοχή αργότερα θα
κατασκευαστούν η Αμερικάνικη Πρεσβεία, το Μέγαρο Μουσικής και τα νοσοκομεία
ΝΙΜΤΣ και του Ναυτικού.
-------
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [96]
Ενώ είχαν προβλεφθεί να κατασκευαστούν 12 περίπτερα (τριών διαφορετικών
σχεδίων), τελικά κατασκευάστηκαν μόλις τρία. Το κτήριο Συγγρού (το κτίσμα που
δείχνει το κόκκινο βελάκι), το κτήριο Κοργιαλένη που κατασκευάστηκε λίγο
αργότερα (πράσινο βελάκι) και ένα τρίτο (μπλέ βελάκι). Εκεί που δείχνει το
πορτοκαλί βελάκι βρίσκονταν πηγάδι με τριώροφο πύργο δεξαμενής νερού από
όπου υδρεύονταν όλα τα κτήρια.
-------
Εικόνα 124: Υγειονομική Σχολή Αθηνών ή κτήρια Σχολής Αδελφών Νοσοκόμων επί της οδού Ζαχάρωφ;
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [97]
Εικόνα 125: Πάσχα του 1940 στο
νοσοκομείο του Αγίου Σάββα και
συγκεκριμένα στο προαύλιο χώρο στο πίσω
μέρος αυτού. Στη φωτογραφία το ζευγάρι
δεξιά του ιερέως είναι ο ακαδημαϊκός
Αριστοτέλης Κουζής με τη γυναίκα του
Ευγενία οι οποίοι ήσαν από τους ιδρυτές
του νοσοκομείου. Επίσης, στη δεξιά άκρη
της φωτογραφίας, είναι ο Αντώνης Σιγάλας
από την Τήνο.
Εικόνα 126: Από τα πρώτα νοσοκομεία που ανέθεσαν την
καθαριότητα σε ιδιωτικά συνεργεία ήταν ο «Αγιος Σάββας».
Στη φωτογραφία οι εργαζόμενες σε αυτό το συνεργείο, στη
διάρκεια κινητοποίησης (Ιούλιος 1994) για τους άθλιους
μισθούς και τις συνθήκες εργασίας (ανάρτηση Παπαδάκης).
Εικόνα 127: Πασχαλινό τραπέζι του 1951 που μετείχαν ανάπηροι πολέμου με τις νοσηλεύτριες/
φυσιοθεραπεύτριες στον προαύλιο χώρο του τότε 430ΓΣΝ (σήμερα νοσοκομείο Ελπίς). Στο βάθος διακρίνεται
σκοπιά του στρατιωτικού νοσοκομείου και πιο δεξιά είναι η οδός Δημητσάνας.
-------
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [98]
Εικόνα 128: (Από το προσωπικό αρχείο της Ανθής
Ξενάκη). Απεικονίζει την περιοχή του Νοσοκομείου
«Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» μια χιονισμένη
μέρα του 1929, ένα χρόνο πριν τα εγκαίνια του
νοσοκομείου (Υπάρχει και στη σελίδα του
νοσοκομείου)
Εικόνα 129: Νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού και ο
περιβάλλων χώρος αυτού το 1943.
Εικόνα 130: 5 Φεβρουαρίου 1941 όπως λέει η φωτογραφία
"τραυματίες από κρυοπαγήματα στο νοσοκομείο Μαρίκας
Ηλιάδη"
Εικόνα 131: Όταν λέμε ¨Κρυοπαγήματα¨
εννοούμε, συνήθως, στα κάτω άκρα όπου η
θεραπεία ήταν, συνήθως, η παρακάτω.
Τοποθετούσαν τα πόδια των ασθενούντων
κάτω από μια ισχυρή λάμπα με ερμητικά
κλειστά μάτια για να μην πάθουν καμιά
ζημιά στα μάτια από την ακτινοβολία.
(φωτογραφία Βούλα Παπαιωάννου
πιθανόν από την Υγειονομική Σχολή)
Εικόνα 132: 24-8-1943... Αναμνηστική φωτογραφία νοσηλευτριών και παιδιών στο Νοσοκομείο Παίδων.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [99]
Ερυθρός Σταυρός -Παραστάσεις
Εικόνα 133: Παραστάσεις θιάσων στα νοσοκομεία (Δεκέμβριος 1944)
Εικόνα 134: Απόσπασμα εφημερίδας
Δεκέμβριος 1940 και τα νοσοκομεία της περιοχή
των Αμπελοκήπων Αθήνας γεμίζουν τραυματίες
από το Μέτωπο.
Στα πλαίσια της ψυχαγωγίας αυτών, η Υπηρεσία
Αλληλεγγύης Μετώπου διοργανώνει στο 6ο
Στρατιωτικό νοσοκομείο (Ερυθρός Σταυρός)
παραστάσεις με τη συμμετοχή του Ορέστη
Μακρή και άλλων ηθοποιών.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [100]
Κείμενα
Ο μάγκας με τη βελούδινη φωνή
https://www.tovima.gr/2008/11/24/culture/frank-sinatra/
ΙΣΩΣ το πιο «σημαδιακό» γεγονός στη ζωή του Φρανκ Σινάτρα ήταν η ίδια του η
γέννηση: καθώς έβγαινε από την κοιλιά της μητέρας του όχι μόνο κόπηκε ο λοβός
του αριστερού του αφτιού, αλλά και ο λαιμός του τραυματίστηκε επικίνδυνα από τη
λαβίδα του γιατρού. Όλοι νόμιζαν ότι το μωρό γεννήθηκε νεκρό ­ ευτυχώς επενέβη
έγκαιρα η γιαγιά του: τον έβαλε κάτω από κρύο νερό και η ζωή επέστρεψε αμέσως.
Ο πατέρας του, ο Μάρτιν, ήταν μποξέρ και πυροσβέστης, ενώ η μητέρα του, η
Ντόλι, νοσοκόμα ­ και οι δύο ιταλοί μετανάστες. Όλη η οικογένεια κακομάθαινε τον
μικρό Φρανκ με ακριβά δώρα και ρούχα. Εκείνος όμως ήταν «αλητάκι» και μάλιστα
για ένα διάστημα έδρασε ως αρχηγός μιας συμμορίας μικροκλεφτών.
Το 1933 άκουσε για πρώτη φορά ζωντανά τον Μπιγκ Κρόσμπι και τότε αποφάσισε
να γίνει τραγουδιστής. Επεδίωξε και κατάφερε να μη μιμηθεί τον εμπνευστή του:
«Το δικό μου στυλ ανήκε περισσότερο στην ιταλική σχολή του «μπελκάντο»… Ήταν
πιο δύσκολο από του Κρόσμπι, πολύ πιο δύσκολο» δήλωσε ο ίδιος σε μια
συνέντευξή του το 1965.
Καθώς πειραματιζόταν με τις δυνατότητες της φωνής του, επηρεάστηκε ιδιαίτερα
από την τεχνική του τρομπονίστα Τόμι Ντόρσεϊ, στο συγκρότημα του οποίου ανήκε
στις αρχές της δεκαετίας του ’40: «Έπαιρνε μια μουσική φράση και την έπαιζε
ασταμάτητα, δίνοντας την εντύπωση ότι δεν παίρνει ανάσα για πολλή ώρα». Ο
Σινάτρα τελικά ανακάλυψε ότι ο Ντόρσεϊ έπαιρνε στα κλεφτά μικρές αναπνοές από
την άκρη του στόματός του ­ ο φιλόδοξος Φρανκ ορκίστηκε να μάθει να
χρησιμοποιεί τη φωνή του όπως ένα μουσικό όργανο.
Κολυμπούσε και έτρεχε συστηματικά για να βελτιώσει τα πνευμόνια του και έμαθε
να αναπνέει στη μέση μιας νότας χωρίς να τη «σπάει». Ήταν ο πρώτος δημοφιλής
τραγουδιστής που χρησιμοποίησε την αναπνοή του για να χαρίσει δραματικότητα
στην ερμηνεία του. Θεωρούσε επίσης ότι ένας τραγουδιστής διηγείται μια ιστορία,
και άρα πρέπει να τοποθετεί τις παύσεις του ανάλογα. Όπως ο Κρόσμπι, ο Σινάτρα
επηρεάστηκε πολύ από την τζαζ: η άρθρωσή του ­ ο τονισμός δηλαδή ορισμένων
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [101]
επιλεγμένων λέξεων για την ανάδειξη του νοήματός τους ­ θύμιζε πολύ τον στακάτο
ρυθμό της τζαζ και είχε ιδιαίτερη απήχηση στους νέους ανθρώπους.
Αφού εγκατέλειψε την μπάντα του Ντόρσεϊ το 1942, ο Σινάτρα έδωσε μια σειρά
συναυλίες στο Paramount Theater της Νέας Υόρκης και έτσι ξαφνικά άρχισε να
δημιουργείται μια υστερία γύρω από το πρόσωπό του ­ μια υστερία που παρόμοιά
της δεν είχε γνωρίσει ως τότε ο κόσμος και που μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα
μετέπειτα φαινόμενα του Πρίσλεϊ και των Μπιτλς. Οι εμφανίσεις του προκαλούσαν
ομαδικές λιποθυμίες, σε τέτοιο βαθμό που οι εφημερίδες στράφηκαν στους
ψυχαναλυτές για εξηγήσεις.
Έζησε έντονη ζωή, παντρεύτηκε τέσσερις φορές (τη Νάνσι Μπαρμπάτο, την Αβα
Γκάρντνερ, τη Μία Φάροου και την Μπάρμπαρα Μαρξ, πρώην σύζυγο του Ζέπο
Μαρξ) και γενικά σε ό,τι και αν έκανε είχε τα φώτα της δημοσιότητας στραμμένα
επάνω του. Πολλοί τον κατηγόρησαν ότι είχε διασυνδέσεις με την ιταλική Μαφία
και αρκετά από τα ονόματα των συνεργατών του περιέχονταν σε «ύποπτους»
φακέλους του FBI. Για κάθε κακή φήμη όμως που κυκλοφορούσε εναντίον του
υπήρχε μία άλλη αντισταθμιστική, που μαρτυρούσε την αφοσίωση και τη
γενναιοδωρία του προς γνωστούς και αγνώστους. Και πάντα ευχαριστούσε το κοινό
του για την προσοχή του.
Το 1953, όταν η καριέρα του περνούσε μια σοβαρή κρίση, κέρδισε Όσκαρ β’
ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του στην ταινία «Όσο υπάρχουν άνθρωποι». Το
1971 δήλωσε ότι αποσύρεται, δεν κατάφερε όμως να κρατηθεί μακριά από το
μικρόφωνο περισσότερο από δύο χρόνια. Το 1985 του απονεμήθηκε το Μετάλλιο
της Ελευθερίας από τον τότε πρόεδρο και φίλο του Ρόναλντ Ρίγκαν.
Καθώς τα εκατομμύρια των θαυμαστών του σε όλο τον κόσμο πενθούν για τον
θάνατο του μεγάλου τραγουδιστή, ο Θεόδωρος Κρίτας θυμάται χαρακτηριστικές
στιγμές από τη γνωριμία του με τον Φράνκι.
Τον Φρανκ Σινάτρα τον γνώρισα το 1960 στο Λος Άντζελες. Ήταν η χρονιά που
έψαχνα να βρω αμερικανό οργανωτή (ιμπρεσάριο) που να τον ενδιέφερε να
παρουσιάσει στο αμερικανικό κοινό το «Πειραϊκό Θέατρο» του Δημήτρη Ροντήρη.
Ανάμεσα σε άλλους πλησίασα και τον Τζίμυ Ντουλίτλ, ο οποίος εκείνη την εποχή
εθεωρείτο ο μεγαλύτερος ιμπρεσάριος της Δυτικής Ακτής. Το θέατρό του ήταν
κτισμένο αμφιθεατρικά σε μια κατάφυτη πλαγιά ενός λόφου του Λος Αντζελες. Το
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [102]
έλεγαν «Γκρηκ Θήατερ», προφανώς γιατί ήταν αμφιθεατρικό, αλλά και γιατί η
είσοδός του είχε κίονες που θύμιζαν προπύλαια αρχαίου ελληνικού ναού. Του
έκανα την πρόταση λέγοντάς του τι νόημα είχε να λέγεται το θέατρό του «Γκρηκ
Θήατερ» χωρίς να έχει παρουσιάσει ακόμα σ’ αυτό έναν ελληνικό θίασο.
Καλοδέχτηκε την ιδέα μου. Του έδειξα τις γαλλικές κριτικές από την παράσταση της
«Ηλέκτρας» που είχαμε δώσει στο Θέατρο των Εθνών όπου η πρωταγωνίστρια του
θιάσου, Ασπασία Παπαθανασίου, κέρδισε το βραβείο της καλύτερης γυναίκας
ηθοποιού εκείνης της χρονιάς. Ο δικηγόρος που μας έκανε τα συμβόλαια έτυχε να
είναι και δικηγόρος του Φρανκ Σινάτρα. Μέσω αυτού γνώρισα τον περίφημο
Φράνκυ.
Όταν τον επόμενο χρόνο παίζαμε την «Ηλέκτρα» στο Λος Άντζελες, ο Σινάτρα ήρθε
και είδε την παράσταση και το ίδιο βράδυ, μαζί και ο Τζίμυ Ντουλίτλ, και με άλλους
αμερικανούς φίλους, φάγαμε σ’ ένα από τα φημισμένα εστιατόρια του Χόλλυγουντ.
Έτσι, δεν ξαφνιάστηκα όταν το 1962 με πήρε ο Σινάτρα στο τηλέφωνο για να μου
προτείνει να του διοργανώσω δύο συναυλίες στο Ηρώδειο. Μου είπε ότι είχε
ακούσει ότι το ρωμαϊκό ωδείο έχει θαυμάσια ακουστική και πως το γεγονός ότι
ήταν κάτω από την Ακρόπολη ήταν κάτι που τον συγκινούσε ιδιαίτερα. Του είπα ότι
το Ηρώδειο δεν παραχωρείται για συναυλίες σύγχρονου τραγουδιού παρά μόνον
για κλασικού χαρακτήρα θιάσους, μπαλέτα και συμφωνικές ορχήστρες.
Μου απάντησε ότι το ήθελε τόσο πολύ, ώστε, αν του εξασφάλιζα την άδεια, ήταν
πρόθυμος να διαθέσει όλες τις εισπράξεις και από τις δύο συναυλίες για
φιλανθρωπικούς σκοπούς. Και ακόμη ότι ανελάμβανε να καλύψει όλες τις δαπάνες,
όχι μόνο τις δικές του και του συγκροτήματός του, αλλά και όλα τα έξοδα για την
τεχνική υποστήριξη των συναυλιών που θα έδινε.
Μετέφερα την πρόταση του Σινάτρα στον δήμαρχο της Αθήνας Άγγελο Τσουκαλά
και στον πρόεδρο του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία» Σπύρο Δοξιάδη. Τους
πρότεινα να ανελάμβαναν να εξασφαλίσουν το Ηρώδειο για τις συναυλίες του
Σινάτρα και σε αντιπαροχή θα έπαιρναν τις εισπράξεις. Έτσι κι έγινε. Εξασφάλισαν
την άδεια για την παραχώρηση του Ηρωδείου, τις δε μισές εισπράξεις ο δήμαρχος
τις διέθεσε για να κτισθεί ένας παιδικός σταθμός, τις άλλες δε μισές ο Δοξιάδης για
μια καινούργια πτέρυγα στο νοσοκομείο «Αγία Σοφία».
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [103]
Ο Σινάτρα έφτασε με το ιδιωτικό του αεροπλάνο. Μαζί του οι μουσικοί της
ορχήστρας του, οι τεχνικοί για τα ηχητικά μηχανήματα και η ομάδα των οπερατέρ
της τηλεόρασης που θα κάλυπτε με ένα ντοκιμαντέρ την περιοδεία για λογαριασμό
του μεγάλου τηλεοπτικού καναλιού της Αμερικής ABC.
Ένα ξενοδοχείο όλο δικό του
Προτού φθάσει στην Αθήνα μού είχε τηλεφωνήσει από το Τόκυο ότι ήθελε να του
εξασφαλίσω ένα ξενοδοχείο ήσυχο έξω από την Αθήνα, στο οποίο να μην υπάρχει
άλλος ένοικος. Του νοίκιασα το ξενοδοχείο «Ομπέρζ» της Βαρυμπόμπης με τη
συμφωνία ότι ολόκληρο το συγκρότημα του ξενοδοχείου, η κουζίνα, τα εστιατόρια,
το μπαρ και όποια άλλη αίθουσα διέθετε το «Ομπέρζ» θα ήταν στην αποκλειστική
χρήση του συγκροτήματος του Σινάτρα και κανενός άλλου.
Το πρωί της ημέρας που επρόκειτο να φτάσει ο Σινάτρα μού τηλεφωνούν από το
«Ομπέρζ» ότι είχαν να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα. Τους είχαν ειδοποιήσει από
το παλάτι του Τατοΐου ότι ο Παύλος και η Φρειδερίκη θα έκαναν τραπέζι εκείνο το
βράδυ στον μνηστήρα της πριγκίπισσας Σοφίας, τον Χουάν Κάρλος και τους γονείς
του που είχαν έλθει στην Αθήνα ειδικά για τους αρραβώνες. Και ότι θα με έπαιρνε
σε λίγο στο τηλέφωνο ο αυλάρχης της βασίλισσας για να μου το πει. Όταν μου
τηλεφώνησε ο Λελούδας, μου διευκρίνισε ότι οι βασιλείς δίνουν συνήθως τα
γεύματά τους στο δώμα του «Ομπέρζ» και κατά συνέπεια δεν θα ενοχλούσαν με την
παρουσία τους τον Σινάτρα και τη συντροφιά του. Βρήκα πολύ λογική τη
διευκρίνιση και έδωσα την έγκριση χωρίς να περιμένω να φτάσει ο Σινάτρα για να
του το πω. Το ίδιο βράδυ ο ιδιόμορφος Σινάτρα έδωσε παραγγελία στον προσωπικό
του «σεφ» να ετοιμάσει τραπέζι για τους 22 δικούς του, συν δύο, εγώ με τη γυναίκα
μου, στο σαλόνι με το τζάκι, από όπου όμως θα έπρεπε να περάσουν οι βασιλείς και
οι καλεσμένοι τους για να ανεβούν τη σκάλα για το δώμα.
Ήμασταν ακόμα όρθιοι στα απεριτίφ όταν έφτασε η βασιλική συντροφιά. Έγιναν οι
συστάσεις. Ο Σινάτρα είχε την άνεση του «μεγάλου αφεντικού». Άλλωστε ήταν
γνωστή η στενή σχέση του με τους Κένεντι και το «τζετ σετ» της αμερικανικής
αριστοκρατίας. Δεν έπαιζε τον ρόλο αυτόν. Τον ζούσε. Ακολούθησε μια ζεστή
συνομιλία που την ζέστανε ακόμα πιο πολύ η Σοφία όταν ζήτησε από τον Σινάτρα
να της δώσει ένα αυτόγραφό του. Η βασιλική συντροφιά ανέβηκε στο δώμα, ενώ
εμείς κάτω έπρεπε να περιμένουμε έως ότου ο μαύρος μπάτλερ τού Σινάτρα δώσει
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [104]
τις τελευταίες οδηγίες στην κουζίνα και έλθει να καθίσει μαζί μας. Γιατί χωρίς την
παρέα του μπάτλερ του δεν έτρωγε ποτέ, όπως μας είπε.
Στο τραπέζι ο Σινάτρα δεν έπαυε να επαινεί τη μαγειρική του ανθρώπου του, παρ’
ότι εμένα τουλάχιστον δεν μου φάνηκε τόσο σπουδαία. Του Σινάτρα όμως άρεσε
καθώς και στον Ρομανόφ. Ο Ρομανόφ ήταν ένας άλλος γραφικός τύπος. Ένας ρώσος
εμιγκρέ, ιδιοκτήτης του περίφημου εστιατορίου του Λος Άντζελες που είχε το όνομά
του και που είχε γίνει διάσημη η σπεσιαλιτέ του, το «φιλέτο αλά Ρομανόφ».
Φίλος αχώριστος του Σινάτρα που τον συνόδευε εκείνη την εποχή παντού. Ο
Σινάτρα είχε πιστέψει ή του άρεσε να πιστεύει, όπως και πολλοί άλλοι εύπιστοι
Αμερικανοί, ότι ο Ρομανόφ ήταν κατευθείαν απόγονος της τσαρικής οικογένειας.
Έτσι τουλάχιστον υποστήριζε ο επιβλητικός τύπος με τα υπερμεγέθη μουστάκια που
καθόταν απέναντί μου στο τραπέζι. Ο Ρομανόφ εκτός από τη σπεσιαλιτέ του
φιλέτου του είχε και μιαν άλλη: της συναρπαστικής κουβέντας.
Ήταν ανεκδοτολόγος και… μαρουλοφιλόσοφος, πράγμα που γοήτευε τον Σινάτρα.
Οι συζητήσεις τους και οι διαφωνίες τους ιδιαίτερα πάνω σε σοβαρά…
επιστημονικά θέματα ήταν τόσο ζωηρές που νόμιζες ότι τσακώνονταν. Στην ουσία
όμως το διασκέδαζαν.
Σε κάποια στιγμή ο Σινάτρα έπιασε το κεφάλι του λέγοντας πως είχε έναν δυνατό
πονοκέφαλο. Τον ρώτησα αν του είχε παρουσιαστεί και άλλοτε και μου είπε ότι το
είχε ξαναπάθει στο Τόκυο, όταν άρχισε την περιοδεία του. «Θέλω να μου βρεις και
να μου φέρεις εδώ και τώρα τον καλύτερο γιατρό της Αθήνας» μου είπε. Αναζήτησα
στο τηλέφωνο τον διευθυντή του «Ευαγγελισμού» Θωμά Δοξιάδη, που ήμασταν
συγγενείς και τον έβαλα να μιλήσει με τον Σινάτρα. Του είπε ότι τέτοιες διαγνώσεις
δε γίνονται χωρίς ειδικά όργανα και ότι το άλλο πρωί θα έπρεπε να περάσει από τον
«Ευαγγελισμό» να εξεταστεί. Ο Σινάτρα πείστηκε ότι δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς.
Μου ζήτησε όμως να τον μεταφέρω στον «Ευαγγελισμό» με… ελικόπτερο, γιατί δεν
τις άντεχε τις στροφές του δρόμου της Βαρυμπόμπης. Παρ’ ότι ήμουν βέβαιος ότι
αυτό δεν μπορούσε να γίνει, για να τον ηρεμήσω του είπα εντάξει, «νο πρόμπλεμ»,
όπως συνηθίζουν να λένε οι Αμερικανοί και ας ξέρουν ότι δεν είναι αλήθεια.
Το άλλο πρωί πήγα να τον πάρω χωρίς ελικόπτερο φυσικά, εξηγώντας του ότι κάτι
τέτοιο το απαγορεύει ο ελληνικός νόμος. Ήταν άλλωστε η εποχή που μόνον ο
στρατός διέθετε ελικόπτερα. Η εξήγηση τον έπεισε. «Με λένε τρελό και ότι ζητώ
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [105]
υπερβολικά πράγματα» μου είπε. «Να όμως που δεν είμαι, αφού πείθομαι όταν
μου δίνουν μια λογική εξήγηση».
Στην είσοδο του «Ευαγγελισμού» τον περίμενε ο Θωμάς Δοξιάδης με ολόκληρο το
επιτελείο του. Και φυσικά οι νοσοκόμες, που τον πολιόρκησαν αμέσως για
αυτόγραφα. Στον προθάλαμο του τμήματος των ακτινογραφιών συναντήσαμε και
πάλι την πριγκίπισσα Σοφία. Είχε συνοδεύσει τον Χουάν Κάρλος στον
«Ευαγγελισμό» για να του κάνουν πλάκες στο αριστερό του χέρι που είχε
τραυματιστεί από πτώση του από το άλογο και το είχε σε γύψο.
Το πρόσωπο της ημέρας
Ο Σινάτρα ήταν βιαστικός γιατί από τον «Ευαγγελισμό» θα πήγαινε κατευθείαν στο
αεροδρόμιο για να πάρει το αεροπλάνο για το Ισραήλ. Τις συναυλίες της Αθήνας θα
τις έδινε μετά το Ισραήλ. Όταν το άκουσε η Σοφία, έσπευσε να βγάλει τον Χουάν
Κάρλος από τον ακτινογραφικό θάλαμο για να δώσει τη θέση του στον βιαστικό
Σινάτρα. Είχαν τσακιστεί στις ευγένειες, βασιλιάδες, πριγκίπισσες, καθηγητές,
γιατροί, νοσοκόμες. Ήταν ο Σινάτρα το πρόσωπο της ημέρας!
Προτού φύγει για το Ισραήλ, μου είχε ανοίξει έναν απεριορίστου ποσού
λογαριασμό στην τράπεζα «νον λίμιτεντ ακάουντ» στο όνομά μου με την εντολή να
πληρώνω όλα τα έξοδα. Θυμάμαι πως όταν μου έφερε τον λογαριασμό ο σοφέρ, ο
Φώντας, που είχε αναλάβει τη μίσθωση και διακίνηση των μαύρων λιμουζινών που
είχα κλείσει για τις μετακινήσεις του συγκροτήματος Σινάτρα, μου φάνηκε
υπερβολικός και του συνέστησα να μου εξασφαλίσει το καλώς έχειν από τον
Σινάτρα. Όταν ξαναγύρισε ο Φώντας με το τιμολόγιό του, το ποσό είχε
διπλασιαστεί. Αυτός ήταν ο Φρανκ Σινάτρα. Όσοι έλληνες τεχνικοί δούλεψαν για τις
συναυλίες και για τα συνεργεία της τηλεόρασης πληρώθηκαν πλουσιοπάροχα.
Βέβαια, είχε και ξόδευε. Άλλοι όμως έχουν και θέλουν να κερδίσουν κι ακόμα πιο
πολλά.
Τον συνόδευσα στο αεροδρόμιο όπου ήταν «υπ’ ατμόν» το προσωπικό του
αεροπλάνο, που τον περίμενε για να τον πάει στο Τελ Αβίβ. Μου πρότεινε να μπω
και εγώ μέσα στο αεροπλάνο για να μας σερβίρει ο «σεφ» του το γεύμα. Προτού
τελειώσει καλά καλά το φαγητό, ένιωσα ότι το αεροπλάνο άρχισε να τροχοδρομεί!
Επρόκειτο για ένα «καψόνι» του Σινάτρα που μου έκανε για να με κοψοχωλιάσει!
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [106]
Του είπα: «Πού με πας; Αφού δεν έχω ούτε το διαβατήριο μαζί μου». Γέλασε με την
καρδιά του, ενώ έδινε εντολή στον πιλότο να ξαναγυρίσει πίσω.
Στο αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ, όπως πληροφορήθηκα από τα τηλεγραφήματα των
διεθνών δημοσιογραφικών πρακτορείων, τον περίμεναν 10.000 θαυμαστές του,
που του επεφύλαξαν αποθεωτική υποδοχή!
Στο τέλος της εβδομάδας ξαναήρθε στην Αθήνα για να δώσει τις συναυλίες στο
Ηρώδειο. Το ρωμαϊκό ωδείο ήταν κυριολεκτικά κατάμεστο και τις δύο βραδιές. Στην
πρώτη συναυλία ήρθε να τον χειροκροτήσει ολόκληρο το υπουργικό συμβούλιο με
τον βασιλέα και τη βασίλισσα στην πρώτη σειρά.
Στο μέσον της συναυλίας ξαφνικά σταματάει να τραγουδάει, προφανώς
προσχεδιασμένα, ζητάει συγγνώμη από το κοινό και απευθυνόμενος προς την
«κουίντα» παρακαλεί να του φέρουν ένα φλιτζάνι τσάι. Παίρνει ο Σινάτρα το
φλιτζάνι και με τη μεγαλύτερη… αναίδεια γυρίζει το κουτάλι για να διαλύσει
τάχατες τη ζάχαρη, ενώ επιθεωρεί με το βλέμμα του τις καμάρες του Ηρωδείου. Και
εκείνη τη στιγμή, ατάκα, το αστείο του: «Τόσα χρήματα πήρατε από το Σχέδιο
Μάρσαλ και αφήσατε το θέατρο σ’ αυτά τα χάλια!». Το κοινό φυσικά τον
καταχειροκρότησε!
Εδώ τελειώνω το ιστόρημα της παραχώρησης του Ηρωδείου στον Φρανκ Σινάτρα.
Εγώ θα έλεγα, ένας τέτοιος Αϊ-Βασίλης ας ξανάρθει, και ας του παραχωρήσουμε και
πάλι το Ηρώδειο. Άλλωστε, τόσες ιεροσυλίες γίνονται κάθε καλοκαίρι στο όνομα της
Τέχνης στο Ηρώδειο, που η συναυλία του Σινάτρα είναι απλό πταίσμα σε σύγκριση
με τα «εγκλήματα» που συντελούνται στο αρχαίο ωδείο και με κρατική μάλιστα
επιχορήγηση.
Το κείμενο αυτό για τον Φρανκ Σινάτρα παρεχωρήθη στο «Βήμα» για
προδημοσίευση από τον κ. Θεόδωρο Κρίτα. Είναι ένα από τα 35 άρθρα που
αφιέρωσε σε ισάριθμες εξέχουσες προσωπικότητες, Έλληνες και ξένους, τα οποία
περιλαμβάνονται στο βιβλίο με τίτλο «Μορφές που γνώρισα» που θα
κυκλοφορήσει προσεχώς από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [107]
Πηγές
Βιβλιογραφία:
 1855-2005. Η πρώτη Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική στην Ελλάδα. Γιάννης
Τσουκαλάς. Έκδοση ΚΑΜΠΥΛΗ ΑΕΒΕ, 2006.
 1902-2002. Ένας αιώνας "Σωτηρία". Γιώργος Σταυράκης, 2002.
 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ «Περίπατοι στις παλιές γειτονιές Κτίσματα που χάθηκαν Άγνωστες
ιστορίες και φωτογραφίες Πρόσωπα και οικογένειες». Τόμος Α'. Παραδείσης Νίκος,
2003.
 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ «Περιήγηση στις αναμνήσεις μιας γειτονιάς». Τόμος Β'. Παραδείσης
Νίκος, 2003.
 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ «Τοπογραφία – Ανθρώπινες Ιστορίες». Τόμος Γ'. Παραδείσης Νίκος,
2019.
 ΕΠΕΤΗΡΙΣ 1950. Εθνικό Ίδρυμα Προστασίας Κωφαλάλων. Λάζαρος Φιλιππίδης, 1950.
 Ε.Σ.Υ., εγώ και οι άλλοι. Δημήτρης-Σόλων Γ. Γεωργόπουλος. Εκδόσεις Τεχνόγραμμα ΟΕ,
2008.
 Ήταν τότε το Χτικιό. ΕΕΚΦΝΑΣ (Ελληνική Ένωση Κατά της Φυματίωσης και των Νόσων
του Αναπνευστικού Συστήματος), 1994.
 Οδηγός Μνήμης. 100 χρόνια Σωτηρίας. 1903-2003. Αντώνης Ρασιδάκης, Φώτης
Βλαστός, 2003.
 Τα Δημόσια Νοσοκομεία στην Αθήνα και τον Πειραιά, Πορεία στον Χρόνο. Έκδοση
ΕΙΝΑΠ, 2005.
Δικτυογραφία:
 http://0317.syzefxis.gov.gr
 https://417nimts.army.gr/
 https://417nimts.army.gr/node/136
 https://401gsn.army.gr
 https://401gsn.army.gr/node/183
 https://avarchives.icrc.org/Film/5445?fbclid=IwAR0iqwOq6xEM0cw89o9OgsYl8tJHlX3A
cV9i-S2LVDl7JTgWCnkej7U-9oo
 http://courses.arch.ntua.gr/fsr/139326/00050.jpg?fbclid=IwAR1WCCrtHePsUf3oPAq46
C-5klSb-7AJVYXh_kA5pABas14x_ixie0fmwjM
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [108]
 http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=-
1&id=55807&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=&CropPDF=0
 https://el.wikipedia.org/wiki/Φρανκ_Σινάτρα
 http://euscreen.eu/item.html?id=EUS_9EE28A2056054550936D37E72822B029&fbclid=
IwAR1EziUVG-2Wv87TsEjMFFNi7XgpJ9lMr5VT0jAzPbT8OcYMGltfT-fzx-Q
 http://ikee.lib.auth.gr/record/113684/files/Konstantinou_George.pdf?fbclid=IwAR3BaE
JYCPfUQ4paJ91Bc9A2zKas-vkRXdE57TNGq83GRjoojwDRxsAgUTY
 https://img.news.gr/pa/paidwn.JPG_2013_3_20_12_46_47.jpg_b.jpg
 https://korgialenio-benakio.gr/
 https://korgialenio-benakio.gr/index.php/taftotita
 http://library.tee.gr/digital/techr/1932/techr_1932_2_14_726.pdf?fbclid=IwAR22F9Bxy
HDB-ARXkzgB0W73eiSXR2Ub9_kIvic2VcpEVZRCYkE5iQOZkSQ
 http://library.tee.gr/digital/techr/1932/techr_1932_2_18_902.pdf?fbclid=IwAR2B_2rbh
MbgBBxZ0rtZpFzhika4kCrMr_L_r--FM9peX-J_KN34ep_ysfQ
 http://library.tee.gr/digital/techr/1933/techr_1933_3_29_214.pdf?fbclid=IwAR3y8-
RKT8n3y7TwnvEWHPeWXfEsEXwrs367wHJXActEgmfB-EZbEn0fDs0
 http://library.tee.gr/digital/techr/1936/techr_1936_10_113_761.pdf?fbclid=IwAR0Bcus
EpvjQZMN2MpMzfjJjZSb1CIQUUybWmEJM7j-dLwotYP4mOol6-Z8
 http://library.tee.gr/digital/techr/1936/techr_1936_10_113_761.pdf?fbclid=IwAR34Aa
M01Ax0FJesyIDZs7PkUZLCrozdm4-b2MpigLCObF2_KSfHqr_lchI
 http://library.tee.gr/digital/techr/1940/techr_1940_17_197_173.pdf?fbclid=IwAR0ikh5
ryJaXagI3gVHC-whKDC2_nfdW_6TLWOSiKL60qOJqk1rd2F2-ffw
 http://library.tee.gr/digital/techr/1940/techr_1940_17_202_203_457.pdf?fbclid=IwAR
3l8sTQMqdg4fuchy30gy_8rFauhB2YXbxq7GhdVJKpFkuPcD_0kGQ-pEQ
 http://library.tee.gr/digital/techr/1940/techr_1940_17_204_541.pdf?fbclid=IwAR1CcW
cnbaSkM4A__RbFTMZPhyWivzkqsgFDR6OZCIuVOcHbEd2MOA9btXM
 http://library.tee.gr/digital/architectoniki/1957/archit_1957_4_39.pdf?fbclid=IwAR3y8-
RKT8n3y7TwnvEWHPeWXfEsEXwrs367wHJXActEgmfB-EZbEn0fDs0
 http://library.tee.gr/digital/architectoniki/1957/archit_1957_4_45.pdf?fbclid=IwAR2W
QfBxWRvyxcy4SRLgRvgzt6830rnG7yD1qq82UrosJE0ypOGanUMoF-w
 http://library.tee.gr/digital/architectoniki/1958/archit_1958_9_14.pdf?fbclid=IwAR3Hz
y9vJrYFw86FUWvv3vUti_VSIwEFmfaCxpkoGK5dL8EfExMJegkAXus
 http://medicaltime.gr/2014/02/ογκολογικο-κεντρο-για-παιδια-και-εφηβ/
 https://photos.wikimapia.org/p/00/04/75/38/62_75.jpg
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [109]
 https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=33490&seg=
 https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=38844&seg=6139
 https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=38848&seg=6143
 https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=39699&seg=6943
 https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=40197&seg=66069
 https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=40476&seg=7584
 https://srv-
web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm2/AG_25/VOULI_SCANS/PROIA_ATHINA
/0508/0343.jpg
 https://srv-
web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm2/AG_25/VOULI_SCANS/PROIA_ATHINA
/0508/0345.jpg
 https://srv-
web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm/SHARE2/3H_AUG/210708_700_3H/TY
POS_ATHINA/11763/0467.JPG
 https://srv-
web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm2/VOULH_04/SEPTEMBER2008/120920
08_174_9H/KATHIMERINH_ATHINA/3430/0406.JPG
 https://thesecretrealtruth.blogspot.com/2012/03/1937.html?fbclid=IwAR0N5HrFKMZ-
uwzJMLl-RHOx8NM-Ezz2DvxjEbsb3S11lXV4d1GLnHxtgeo
 http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/19493?fbclid=IwAR3nGKhYY0ZIsYF2ou8Cmce
ogDrkPsbJO2xm3fMQYqP-FYGLr63-AvMi-hA#page/271/mode/1up
 http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/9597?fbclid=IwAR0nuT3NzmI5H8FLeYjXbVzh1
HMvnDV_ERO3E6Dd3suJ395htX1t-mgrVN4#page/1/mode/2up
 http://wikimapia.org/1865811/el/Νοσοκομείο-Παίδων-Η-Αγία-Σοφία#/photo/3129292
 https://www.aiginiteio.gr
 http://www.agsavvas-hosp.gr
 http://www.agsavvas-hosp.gr/ΤοΝοσοκομείο/ΙστορικήΑναδρομή.aspx
 http://www.antikarkiniko.gr/ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ/Νοσοκομείο-Ο-Άγιος-Σάββας
 http://www.aretaieio.uoa.gr
 http://www.aretaieio.uoa.gr/aretaieio-nosokomeio.html
 http://www.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio_more.aspx?id=33
 http://www.eie.gr/archaeologia/gr/layout/images/mnimeia/zoom/KK0350.jpg
 http://www.elpida.org/hospital-1/
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [110]
 https://www.elpis.gr
 https://www.elpis.gr/nosokomeio/istoria
 http://www.esdy.edu.gr/default.aspx?page=sxoli_istoria
 https://www.euroclinic.gr
 https://www.euroclinic.gr/istoriki-anadromi/
 https://www.euroclinic.gr/wp-content/uploads/2017/02/paidon_news-360x400.jpg
 http://www.evaggelismos-hosp.gr
 http://www.evaggelismos-hosp.gr/index.php/istoriko
 http://www.hda.gr/geniko-nosokomeio-paidon-athinon-aglaia-kyriakou/
 https://www.haomsjournal.org/uploads/1/3/6/4/136437227/haoms_2019_v20_n1_art
icle4.pdf
 https://www.healthreport.gr/μπήκε-σε-24ωρη-εφημερία-το-πεδυ-αλεξάνδ/
 https://www.heraklion.gr/vikelaia/istorika-egrafa/istorika-
egrapha/periodika/anatoli,1902/anatoli-
1902.pdf?fbclid=IwAR2mTRKT3UQqzTPoYYP9AD8LIzos0zn1u21j_4aWFam50WgiZsZAnff
1xe8
 https://www.hippocratio.gr/el
 https://www.hippocratio.gr/el/text/50/Νοσοκομείο/Ιστορικό/Ιστορική%20Αναδρομή
 http://www.hosp-alexandra.gr
 http://www.hosp-
alexandra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=84&Itemid=67
 http://www.hospital-elena.gr/
 http://www.hospital-elena.gr/hospital/plirofories/i-istoria-tou-nosokomeiou.html
 https://www.insurancedaily.gr/asthenis-apo-olo-ton-kosmo-ebistevonte-tin-efrokliniki-
athinon/
 https://www.insurancedaily.gr/wp-content/uploads/2015/10/eurokliniki-athinwn.jpg
 http://www.ktirio.gr/κτιρια/κτιρια-δημοσια-εκπαιδευσησ-υγειασ/νέα-ογκολογική-
μονάδα-παίδων-στην-αθήνα
 https://www.laiko.gr/
 https://www.laiko.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=15&Itemid=4
 https://www.laiko.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=5&Itemid=37
 https://www.lifo.gr/team/magic_circus/44069
 https://www.naftemporiki.gr/story/961460/nosokomeio-sotiria-mnimeia-
xaraktiristikan-286-antikeimena
Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [111]
 https://www.newmoney.gr/wp-
content/uploads/2018/07/k2_items_src_6f93ee1afe5bd665443b386233353f2a-
1280x746.jpg
 http://www.paidon-agiasofia.gr
 http://www.poaasa.gr/ilektronika-rantebou-sto-nimts
 https://www.slideshare.net/goa56tkdrills/steliosretsilas-afigiseissinenteuxi
 https://www.sotiria.gr/
 https://www.sotiria.gr/index.php?id=105
 https://www.sotiria.gr/index.php?id=128
 http://www.spiliopoulio.gr/
 http://www.spiliopoulio.gr/?page_id=17
 https://www.synpe.gr/images/DIAGNOSI.jpg
 http://www.tainiothiki.gr/v2/filmography/view/1/176
 https://www.tovima.gr/2008/11/24/culture/frank-sinatra/
 https://www.trip2athens.com/userfiles/photos/attractions/L/L1/maieuthrio_elena_ven
izelou_02.jpg?w=619&h=348&mode=crop&scale=both&quality=80
 https://www.youtube.com/watch?v=BTI8skkdZPc&fbclid=IwAR30i738NKvibIlVNdZMmo
fQ8iphD6HVhvv7UHttv7F7-ho6f83jfprNKqI
 https://www.youtube.com/watch?v=P2z1oz3Lz8w&fbclid=IwAR3saT5T4VQy6cKNskPTU
bNwUERYL09QzWRNCVJM2jkxXYMfTLg3udLwHFY
 https://www.youtube.com/watch?v=yD1slRTPr4Y&feature=youtu.be

More Related Content

PPT
Β ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
PDF
Συνέντευξη με τον Κώστα Μανταίο. Προσφυγικά Στέγης Πατρίδος
PPT
Αθανάσιος Διάκος.ppt
PPT
η διαμόρφωση των συνόρων του ελληνικού κράτους
PDF
μάθημα 24 γεωγραφία β'
PPTX
η εκπαίδευση κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα
ODT
Αεροπλάνο
PDF
Ιστορία ΣΤ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄ Η Ελλάδα στον 19ο αιώνα΄΄
Β ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Συνέντευξη με τον Κώστα Μανταίο. Προσφυγικά Στέγης Πατρίδος
Αθανάσιος Διάκος.ppt
η διαμόρφωση των συνόρων του ελληνικού κράτους
μάθημα 24 γεωγραφία β'
η εκπαίδευση κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα
Αεροπλάνο
Ιστορία ΣΤ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄ Η Ελλάδα στον 19ο αιώνα΄΄

What's hot (20)

DOC
Γεωγραφία Β Γυμνασίου - Μάθημα 12
PDF
6. ραψωδία ζ 139-259, ραψωδία ι 240-512
PDF
Μέρη του λόγου
DOCX
Επανάληψη Ιστορίας Γ΄ Λυκείου, Σημαντικότερα Γεγονότα
PPTX
2. Η εξέγερση στη Μολδοβλαχία
PPT
μετατροπή κλάσματος σε δεκαδικό και δεκαδικού σε κλάσμα
DOCX
Ασκήσεις στις Δυνάμεις - Φυσική ΄Β Γυμνασίου
PDF
25 Μαρτίου-ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
PPTX
11. Ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο - ο Παπαφλέσσας
PDF
Classic period - Philipp II of Macedonia
PPTX
ΘΕΩΡΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ
PPT
παρουσίαση πολυδουρη
DOCX
οικογενεια λεξεων
DOC
4η εκθεση επιστολη - σχεδιαγραμμα
PPTX
ραψωδία ι
PDF
Μ. Κουμανταρέας Γραφείον Ευρέσεως Εργασίας
PDF
Σχεδιάγραμμα λακωνικότητα αρκτικόλεξα Έκθεση Β΄ Λυκείου
PPTX
B' Aποικισμός
PDF
Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου -Διονύσιος Σολωμός
PPTX
Αλυτρωτισμός και Μεγάλη Ιδέα
Γεωγραφία Β Γυμνασίου - Μάθημα 12
6. ραψωδία ζ 139-259, ραψωδία ι 240-512
Μέρη του λόγου
Επανάληψη Ιστορίας Γ΄ Λυκείου, Σημαντικότερα Γεγονότα
2. Η εξέγερση στη Μολδοβλαχία
μετατροπή κλάσματος σε δεκαδικό και δεκαδικού σε κλάσμα
Ασκήσεις στις Δυνάμεις - Φυσική ΄Β Γυμνασίου
25 Μαρτίου-ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
11. Ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο - ο Παπαφλέσσας
Classic period - Philipp II of Macedonia
ΘΕΩΡΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ
παρουσίαση πολυδουρη
οικογενεια λεξεων
4η εκθεση επιστολη - σχεδιαγραμμα
ραψωδία ι
Μ. Κουμανταρέας Γραφείον Ευρέσεως Εργασίας
Σχεδιάγραμμα λακωνικότητα αρκτικόλεξα Έκθεση Β΄ Λυκείου
B' Aποικισμός
Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου -Διονύσιος Σολωμός
Αλυτρωτισμός και Μεγάλη Ιδέα
Ad

Similar to Αμπελόκηποι Αθήνας και Νοσοκομεία (7)

PDF
Αμπελόκηποι στο λεύκωμα: Η πόλη, οι άνθρωποι, τα γεγονότα
PPTX
Νοσοκομεία Θεσσαλονίκης- Τοπική Ιστορία Γ΄Γυμνασίου
PDF
EpiskepshStihEPONGitheiouProsfigikaAlexandras
PDF
AgiaSofiap-Per
PDF
Αμπελόκηποι Αθήνας και ομάδες της ευρύτερης περιοχής μετά το 1943. Τεύχος Α'.
PDF
ΤοπικήΙστορία-ΑμπελόκηποιΑθήνας
PDF
Tainies onomasiesekremotites00-01-v4a
Αμπελόκηποι στο λεύκωμα: Η πόλη, οι άνθρωποι, τα γεγονότα
Νοσοκομεία Θεσσαλονίκης- Τοπική Ιστορία Γ΄Γυμνασίου
EpiskepshStihEPONGitheiouProsfigikaAlexandras
AgiaSofiap-Per
Αμπελόκηποι Αθήνας και ομάδες της ευρύτερης περιοχής μετά το 1943. Τεύχος Α'.
ΤοπικήΙστορία-ΑμπελόκηποιΑθήνας
Tainies onomasiesekremotites00-01-v4a
Ad

More from Tassos Karampinis (20)

PDF
2024-25 ProgrammaExetasewnIouniouSEP.pdf
PDF
Ylh Exetasewn2024-25. +YlhGallikwnB-2425.pdf
PDF
Ylh Exetasewn2024-25. +YlhGallikwnA-2425.pdf
PDF
YlhExetasewn: +YlhGallikwnC-2425.pdf
PDF
TelikiParousiasiPerivallontiko.pdf56o Γυμνάσιο Αθήνας
PDF
TelikiParousiasiSintaktikisFotografikisOEP.pdf
PDF
ProsklisiGiortis.pdfΣχολικό έτος: 2024-2025
PDF
KeimenoTelikhsGiortis-V1.pdfΣχολικό έτος: 2024-2025
PDF
GiortiTelousProsfoniseis.pdfΣχολικό έτος: 2024-2025
PDF
Philippine Independence Day 2025- Programma.pdf
PDF
24th Santacruzan Flores de Mayo festival (24-25/05/2024) Programma.pdf
PPTX
ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕ ΕΦΗΒΑ ΠΑιΔΙΑ.pptx
PDF
24th Santacruzan Flores de Mayo festival .pdf
PDF
Available services in Greece.pdfΔιαχείριση δύσκολων συμπεριφορών των παιδιών ...
PDF
Just Us_FINAL web.pdfΔιαχείριση δύσκολων συμπεριφορών των παιδιών στην εφηβεία
PDF
YlhExetasewn: YlhIstoriasC-2425.pdf YlhIstoriasC-2425.pdf
PDF
YlhExetasewn: YlhNeaGlwssa-KeimenaC-2425.pdf
PDF
YlhExetasewn: YlhArxaia+EleniC-2425.pdf
PDF
YlhExetasewn: YlhGlwssa+Logotexnia-A-2425-v1.pdf
PDF
ExetasteaYlh2024-2025: YlhNeaEllhnikaB-both-2425.pdf
2024-25 ProgrammaExetasewnIouniouSEP.pdf
Ylh Exetasewn2024-25. +YlhGallikwnB-2425.pdf
Ylh Exetasewn2024-25. +YlhGallikwnA-2425.pdf
YlhExetasewn: +YlhGallikwnC-2425.pdf
TelikiParousiasiPerivallontiko.pdf56o Γυμνάσιο Αθήνας
TelikiParousiasiSintaktikisFotografikisOEP.pdf
ProsklisiGiortis.pdfΣχολικό έτος: 2024-2025
KeimenoTelikhsGiortis-V1.pdfΣχολικό έτος: 2024-2025
GiortiTelousProsfoniseis.pdfΣχολικό έτος: 2024-2025
Philippine Independence Day 2025- Programma.pdf
24th Santacruzan Flores de Mayo festival (24-25/05/2024) Programma.pdf
ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕ ΕΦΗΒΑ ΠΑιΔΙΑ.pptx
24th Santacruzan Flores de Mayo festival .pdf
Available services in Greece.pdfΔιαχείριση δύσκολων συμπεριφορών των παιδιών ...
Just Us_FINAL web.pdfΔιαχείριση δύσκολων συμπεριφορών των παιδιών στην εφηβεία
YlhExetasewn: YlhIstoriasC-2425.pdf YlhIstoriasC-2425.pdf
YlhExetasewn: YlhNeaGlwssa-KeimenaC-2425.pdf
YlhExetasewn: YlhArxaia+EleniC-2425.pdf
YlhExetasewn: YlhGlwssa+Logotexnia-A-2425-v1.pdf
ExetasteaYlh2024-2025: YlhNeaEllhnikaB-both-2425.pdf

Recently uploaded (8)

PPTX
Δριστά Κυριακή, Το καπλάνι της βιτρίνας της Άλκης Ζέη.pptx
PPTX
Γερμανίδου Φωτεινή, Το πτώμα στη βιβλιοθήκη.pptx
PPTX
Χειραφέτιση και Αναμόρφωση 4. Η Εθνοσυνέλευση του 1862-1864
PPTX
Γρηγοριάδου Ανθή Μαρία, Τα Ψηλά Βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου.pptx
PPTX
A digital marketing strategy presentation for Evangelos Venizelos
PPTX
Δούλια Θάλεια, Καρδιά Πάνω σε Ρόδες -Άντρη Αντωνίου- τελική Βιβλιοπαρουσίαση....
PPTX
A digital marketing strategy presentation for Evangelos Venizelos
PPTX
Γερμανίδου Δήμ., Αγκαθα Κρίστι.ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΟΝ ΝΕΙΛΟ_pptx4.pptx
Δριστά Κυριακή, Το καπλάνι της βιτρίνας της Άλκης Ζέη.pptx
Γερμανίδου Φωτεινή, Το πτώμα στη βιβλιοθήκη.pptx
Χειραφέτιση και Αναμόρφωση 4. Η Εθνοσυνέλευση του 1862-1864
Γρηγοριάδου Ανθή Μαρία, Τα Ψηλά Βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου.pptx
A digital marketing strategy presentation for Evangelos Venizelos
Δούλια Θάλεια, Καρδιά Πάνω σε Ρόδες -Άντρη Αντωνίου- τελική Βιβλιοπαρουσίαση....
A digital marketing strategy presentation for Evangelos Venizelos
Γερμανίδου Δήμ., Αγκαθα Κρίστι.ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΟΝ ΝΕΙΛΟ_pptx4.pptx

Αμπελόκηποι Αθήνας και Νοσοκομεία

  • 1. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [1] Αμπελόκηποι Αθήνας και Νοσοκομεία (Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας αλλά και σε γειτονικές με αυτήν περιοχές) Η εργασία βασίστηκε σε έρευνα της Συντακτικής και Φωτογραφικής Ομάδας του Εργαστηρίου Πληροφορικής με τη συνδρομή του Αμπελοκηπιώτη, πρώην μαθητή στο συγκρότημα σχολείων στην οδό Αχαΐας, κυρίου Χρήστου Μπερούκα. Υλικό για χρήση, από το προσωπικό τους αρχείο, μας παραχώρησαν οι Αμπελοκηπιώτες: Δημήτρης Λάζαρης και Χρήστος Τσοτάκης. Τους ευχαριστούμε όλους πάρα πολύ. (Η εργασία σταμάτησε το 2020 λόγω της πανδημίας. Η ομάδα μαθητών που είχε ασχοληθεί είναι τώρα στο Λύκειο. Αποφασίσαμε να αναρτήσουμε ό,τι είχαμε συλλέξει, για να μην "χαθεί" το υλικό και να το συνεχίσουμε, ίσως, κάποια άλλη χρονιά) 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής Σχολικά έτη: 2018-2020, 2021-2022
  • 2. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [2] Περιεχόμενα Περιεχόμενα.......................................................................................................................... 2 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΓΣΝΑ)........................................................... 4 Αγία Ελένη. Σπηλιοπούλειο Παθολογικό Νοσοκομείο Αθηνών ........................................... 6 Άγιος Σάββας Αντικαρκινικό - Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών......................................... 8 Αιγινήτειο Νοσοκομείο ....................................................................................................... 11 Αρεταίειον Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο .......................................................................... 12 Βιοκλινική Γενική Κλινική Αθηνών (πρώην Γενική Κλινική) ............................................... 15 Γενική Κλινική (τώρα Βιοκλινική Γενική Κλινική Αθηνών) .................................................. 16 Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο (τώρα Ίδρυμα Κωφαλάλων) .................................................. 17 Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»....................................................................... 18 Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΕΛΠΙΣ» ................................................................................. 21 Δημοτικό Μαιευτήριο για τους φτωχούς ....................................................................... 24 Λαϊκά Υπνωτήρια............................................................................................................. 25 Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ιπποκράτειο»....................................................................... 27 Γενικό Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών. .................................................................................... 30 Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός - Οφθαλμιατρείο Αθηνών - Πολυκλινική»32 Γενικό Νοσοκομείο Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ........................................................... 39 Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία» ..................................... 43 Νοσοκομείο Σωτηρία και Φυλακές................................................................................. 47 Νοσοκομείο Σωτηρία και Φωτογραφίες (Νοέμβριος 2019)........................................... 51 Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού»......................... 54 Διάγνωση. Πρότυπο διαγνωστικό κέντρο ΑΕ (στη θέση της κλινικής «Ασκληπιείο»)........ 59 Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας «ΕΣΔΥ» .............................................................................. 60 Ευρωκλινική Αθηνών (στο χώρο του Μαιευτηρίου Αθήνας) ............................................. 63 Ίδρυμα κωφάλαλων (που κάποτε ήταν το Γενικό Κρατικό)................................................ 64 ΙΚΑ Αλεξάνδρας (Μονάδα Υγείας Αλεξάνδρας).................................................................. 66 Κλινική Ασκληπιείο (τώρα «Διάγνωση Υγείας» .................................................................. 68 Κλινική, Θεραπευτήριο στο κτήμα Θων.............................................................................. 69 Κλινική Καράμπελα ......................................................................................................... 69 Θεραπευτήριο Αμπελοκήπων......................................................................................... 69 Κλινική «ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ» ............................................................................................. 70 Κλινική «Τίμιος Σταυρός» (τώρα παράρτημα Ιπποκράτειου)............................................. 73 Μαιευτήριο Αθηνών (σήμερα Ευρωκλινική Αθηνών) ........................................................ 74
  • 3. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [3] Μαιευτήριο Μητέρα (σήμερα παράρτημα Λαϊκού)........................................................... 75 Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού............................................................ 76 Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»................................................................................. 77 Νοσοκομείο των φυλακών Αβέρωφ «Βασιλεύς Παύλος».................................................. 83 Νοσοκομείο της Αστυνομίας............................................................................................... 83 Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων «Ελπίδα»....................................................................... 84 Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» ............................... 85 Παραρτήματα Νοσοκομείων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στους Αμπελόκηπους Αθήνας ....................................................................................................... 88 Στρατιωτικά νοσοκομεία................................................................................................. 88 Νοσοκομείο; στο χώρο του 35ου Δημοτικού Σχολείου στην οδό Αχαΐας 3..................... 89 Νοσοκομείο στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας 160 ............................................. 92 Μηχανοκίνητα Ηλεκτρικά Πλυντήρια................................................................................. 94 Παράρτημα.......................................................................................................................... 95 Φωτογραφίες .................................................................................................................. 95 Ερυθρός Σταυρός -Παραστάσεις..................................................................................... 99 Κείμενα.......................................................................................................................... 100 Πηγές................................................................................................................................. 107 Βιβλιογραφία: ............................................................................................................... 107 Δικτυογραφία:............................................................................................................... 107
  • 4. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [4] 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΓΣΝΑ) Το νοσοκομείο ξεκίνησε να λειτουργεί το 1899 ως Β' Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Ως κτηριακές υποδομές χρησιμοποίησε αυτές του Α' Στρατιωτικού Νοσοκομείου (Μακρυγιάννη), τις οποίες λόγω παλαιότητας ανακαίνισε. Ουσιαστικά επρόκειτο για τα τρία κτήρια της Σχολής Υπαξιωματικών, η οποία είχε μετακομίσει στην Ευελπίδων κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Μπορούμε να πούμε ότι το νοσοκομείο ξεκίνησε να λειτουργεί το 1899 ως Β΄ Στρατιωτικό Νοσοκομείο σύμφωνα με το Βασιλικό Διάταγμα 18-3-1899 και όχι το 1904, όπως αναφέρεται ακόμα και στο δικτυακό τόπο του Νοσοκομείου. 1904-1945: Το Νοσοκομείο εγκαταστάθηκε στην περιοχή εγγύς της Μονής Πετράκη πίσω από το σημερινό ΝΙΜΤΣ. Παρά τις αντιξοότητες, το παλιό εκείνο Νοσοκομείο, με την πάροδο του χρόνου, αναλόγως των οικονομικών δυνατοτήτων βελτιούμενο, απετέλεσε τη υγειονομική βάση του Ελληνικού Στρατού. Νοσήλευσε χιλιάδες τραυματίες και ασθενείς όλων των πολεμικών περιόδων (1912-13, Α' και Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εμφύλιος). Υπήρξε το βασικό νοσοκομείο εκπαιδεύσεως των νεότερων υγειονομικών αξιωματικών και οπλιτών υγειονομικού, γι` αυτό και έλαβε αργότερα τον τίτλο «Νοσοκομείο Εκπαιδεύσεως». Ενδιάμεσα μετονομάστηκε, στις 30-12-1914, σε Στρατιωτικό Νοσοκομείο Εκπαιδεύσεως (ΣΝΕ), στις 23-1-1926 σε Στρατιωτικό Παθολογικό Νοσοκομείο Αθηνών, ενώ στις 25-7-1929 και μέχρι την κήρυξη του Ιταλοελληνικού πολέμου ονομάστηκε Α΄ Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο (ΓΣΝ). 1945: Συγχωνεύονται το 1ο και 2ο ΓΣΝ με το Α' Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Εκπαιδεύσεως και ονομάζονται 421 ΓΣΝΕ (1-8-1945). 1946: Μετονομασία σε 401ΣΝ (24-7-1946). 1954: Μετονομασία σε 401 ΓΣΝ Εκπαιδεύσεως. 1958: Σχεδιασμός των νέων εγκαταστάσεων του Νοσοκομείου το οποίο θα περιλαμβάνει 600 κλίνες. Το συγκρότημα του Νοσοκομείου τιμής ένεκεν φέρει το όνομα του Ανωτάτου Γενικού Αρχιάτρου Μπελιά Δημητρίου.
  • 5. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [5] 1967: Αρχίζουν οι κυρίως εργασίες για την αποπεράτωση του κτηρίου με εντατικό ρυθμό. 1970: Ολοκλήρωση των εργασιών. Λαμβάνει τη σημερινή ονομασία: 401 ΓΣΝΑ. Σήμερα: Το 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών αποτελεί το μεγαλύτερο Στρατιωτικό Νοσοκομείο και ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα Νοσηλευτικά Ιδρύματα στην Ελλάδα. Πηγές: (Ιστορία του Νοσοκομείου, Η Ιστορία των Στρατιωτικών Νοσοκομείων στην Νεότερη Ελλάδα - Γεώργιος Κωνσταντίνου (σελίδες 235-236,262-272) Εικόνα 1: Ίδρυση Β' Στρατιωτικού Νοσοκομείου 18/03/1899 Εικόνα 2: 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΓΣΝΑ)
  • 6. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [6] Αγία Ελένη. Σπηλιοπούλειο Παθολογικό Νοσοκομείο Αθηνών Το Σπηλιοπούλειο Νοσοκομείο "Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ" λειτουργεί ως Νοσοκομείο από το 1916, οπότε ιδρύθηκε με πρωτοβουλίες ιδιωτών και με παραχώρηση οικοπέδου της Μητρόπολης Αθηνών. Η ανέγερσή του στηρίχθηκε σε χορηγίες, με σημαντικότερη αυτή του Ελ. Βενιζέλου, που συνέλεξε το Φιλανθρωπικό Σωματείο Εικόνα 3: Σπηλιοπούλειο Νοσοκομείο "Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ" Αγία Ελένη. Στις 14/4/1922 δημοσιεύτηκε διαθήκη με την οποία ο Χαράλαμπος Σπηλιόπουλος δώρισε χρηματικό ποσό 130.000 δρχ. στο Ίδρυμα “Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ”, προκειμένου να ανεγερθεί 2η πτέρυγα και με τον όρο να προστεθεί στο τίτλο του ιδρύματος η λέξη Σπηλιοπούλειο και να συμμετέχουν σ’ αυτό δικά του πρόσωπα. Το 1938 το Νοσοκομείο μετονομάζεται σε Σπηλιοπούλειο Νοσοκομείο «Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ». Το 1973 ιδρύεται Ν.Π.Ι.Δ με την επωνυμία ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ». Έχει γραφθεί ότι ήταν το πρώην "Νοσοκομείο Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου" (δεν μπορέσαμε να το τεκμηριώσουμε) που κτίστηκε το 1916 από δωρεές, με την μεγαλύτερη από αυτές του Χαράλαμπου Σπηλιόπουλου και πήρε το όνομα από την σύζυγό του Ελένη. Αυτό, επίσης, δεν μπορέσαμε να το διασταυρώσουμε.
  • 7. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [7] Ο δικτυακός τόπος αναφέρει ότι στην ανέγερσή του βοήθησε το Φιλανθρωπικό Σωματείο Αγία Ελένη. Ο μοναδικός όρος που αναφέρεται είναι η προσθήκη της λέξης "Σπηλιοπούλειο" και η συμμετοχή στο ίδρυμα ανθρώπων του Χαράλαμπου Σπηλιόπουλου. Δεν αναφέρει ότι το όνομα το πήρε από τη σύζυγο του μεγαλύτερου δωρητή (Χαράλαμπου Σπηλιόπουλου). Εικόνα 4: Φωτογραφίες από τη σελίδα με την ιστορία του νοσοκομείου στον δικτυακό του τόπο "Η ανέγερση του στηρίχθηκε σε χορηγίες, με σημαντικότερη αυτή του Ελ. Βενιζέλου, που συνέλεξε το Φιλανθρωπικό Σωματείο Αγία Ελένη. Στις 14/4/1922 δημοσιεύτηκε διαθήκη με την οποία ο Χαράλαμπος Σπηλιόπουλος δώρισε χρηματικό ποσό 130.000 δρχ. στο Ίδρυμα “Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ”, προκειμένου να ανεγερθεί 2η πτέρυγα και με τον όρο να προστεθεί στο τίτλο του ιδρύματος η λέξη Σπηλιοπούλειο και να συμμετέχουν σ’ αυτό δικά του πρόσωπα. "
  • 8. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [8] Άγιος Σάββας Αντικαρκινικό - Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών Το Ελληνικό Αντικαρκινικό Ινστιτούτο (Ε.Α.Ι.) ιδρύθηκε το έτος 1935. Είναι πραγματοποίηση παλαιού ονείρου του εμπνευσμένου Καθηγητή και Ακαδημαϊκού Αριστοτέλη Κούζη, με συμπαραστάτες στο ανθρωπιστικό αυτό έργο τους Παναγιώτη Πουλίτσα Πρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας και Παναγιώτη Μπρατσιώτη Καθηγητή Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκό. Αυτή η μικρή ομάδα έφερε σε πέρας το τεράστιο έργο της ανοικοδόμησης βάσει σχεδίων που εκπόνησε δωρεάν ο Αρχιτέκτων Β. Τσαγκρής και σε χώρο που δωρήθηκε από το Δήμο Αθηναίων με πρωτοβουλία του τότε Δημάρχου Κωνσταντίνου Κοτζιά, στηριζόμενη και σε άλλα επίλεκτα μέλη της Αθηναϊκής Κοινωνίας που αποτελούσαν το σωματείο «Χριστιανική Κοινωνική Ένωσις ». Στο χώρο που επιλέχθηκε για την ανέγερση του Εικόνα 5: Από το βιβλίο "Αμπελόκηποι. Περιήγηση στις αναμνήσεις μιας γειτονιάς" του κ. Νίκου Παραδείση νοσοκομείου λειτουργούσε μετά τη Μικρασιατική καταστροφή το κέντρο διασκέδασης του Νίκου Λεφάκη "Αι Λεύκαι", όπου τραγουδούσε συχνά η γνωστή Ρόζα Εσκενάζυ. Ήταν ένα τμήμα του τεράστιου κτήματος "Περιβόλα", 300 περίπου στρεμμάτων, που είχε αγοράσει ο Δήμος Αθηναίων από τον Γιώργο Νικολαΐδη το 1878. Στις αρχές του 1940 λειτουργούσαν στο Ίδρυμα τέσσερα νοσηλευτικά τμήματα, πέντε εξωτερικά ιατρεία και τέσσερα επιστημονικά εργαστήρια. Κατά την επόμενη πενταετία με την αντίσταση της Ελλάδος εναντίον του άξονα, η κίνηση του ιδρύματος συγκεντρώθηκε στον αγώνα για την ύπαρξή του. Το 1945 επαναλειτούργησε κανονικά, το δε 1946 προστέθηκε στα δύο λειτουργούντα Ακτινοθεραπευτικά και τρίτο, ενώ εκσυγχρονίσθηκαν το Μικροβιολογικό και το Ακτινοδιαγνωστικό εργαστήριο. Κατά την περίοδο 1950 - 1980 έγιναν τα εξής μεγάλα έργα: • Θεμελιώθηκε η κεντρική πτέρυγα του ιδρύματος η οποία αφιερώθηκε στους «Αριστοτέλη και Ευγενία Κούζη » (1952) • Διαμορφώθηκαν νέες αίθουσες Ακτινοθεραπείας (Κοβαλτίου 1960)
  • 9. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [9] • Άρχισαν οι εργασίες για την ανάπτυξη τμήματος Ισοτόπων οι οποίες τελείωσαν τον επόμενο χρόνο (1961) • Ανοικοδομήθηκε εξαώροφη πτέρυγα, η ΒΔ , που περιλαμβάνει τα ακτινοθεραπευτικά τμήματα, εξωτερικά ιατρεία - αφιερωμένα στην μνήμη Παν. Μπρατσιώτη, - πέντε νοσηλευτικούς ορόφους δυνάμεως 145 κρεβατιών • Θεμελιώθηκε η ΒΑ πτέρυγα το (1979) • Αναδιοργανώθηκαν οι νοσηλευτικές μονάδες, τα εργαστήρια και ιδρύθηκαν νέες κλινικές (Κλινική Μαστού, Χειρουργικής Ογκολογίας, Β' Γυναικολογική), ιδρύθηκε το Κέντρο Ογκολογικής Ερεύνης και Πειραματικής Χειρουργικής «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ » (1978). Λεπτομέρειες για τη δραστηριότητα του Ελληνικού Αντικαρκινικού Ινστιτούτου (Ε.Α.Ι .) μέχρι και το 1979 παρέχονται στα πεπραγμένα 1965 - 1979, Αθήνα 1981. Κατά την περίοδο 1980-1989 επιτελέσθηκε ένα σημαντικό έργο εκσυγχρονισμού του Νοσοκομείου και των μέσων του, σε συνδυασμό με τη βελτίωση των όρων και των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων. Στην περίοδο αυτή οργανώθηκε και λειτούργησε ένας αριθμός νέων ιατρικών τμημάτων και μονάδων για τη διεύρυνση του πεδίου των παρεχόμενων ιατρικών υπηρεσιών, την εξασφάλιση της αυτοδυναμίας του νοσοκομείου και την εναρμόνισή του προς τις σύγχρονες απαιτήσεις των ιατρικών εξελίξεων. Ειδικότερα οργανώθηκαν και λειτούργησαν η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.), το τμήμα Αξονικής Τομογραφίας, η Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού (ΜΜΜ), το Πνευμονολογικό Τμήμα, η Μονάδα Υπερηχογραφίας, το Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας, το Ψυχιατρικό Τμήμα, δεύτερο Μικροβιολογικό, το Γναθοχειρουργικό. Το 1989 ξεκίνησε η Β' φάση του έργου, μετά τη μεταφορά των χειρουργείων στη ΒΑ πτέρυγα. Ακόμη μέσα στο 1989 ξεκίνησε και αποπερατώθηκε το 1990, το έργο της ανακαίνισης της όψεως επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας και του κλιματισμού των μη κλιματιζόμενων θαλάμων.
  • 10. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [10] Εικόνα 6: Φωτογραφία από την επίσημη ιστοσελίδα του νοσοκομείου Εικόνα 7: Άγιος Σάββας Αντικαρκινικό - Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών. Η φωτογραφία είναι από την οδό Δημητσάνας Εικόνα 8: Φωτογραφία του 2011 από το maps.google. Η λήψη είναι από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας
  • 11. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [11] Αιγινήτειο Νοσοκομείο Το κτήριο του Αιγινήτειου Νοσοκομείου οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1901-1909, με χρήματα του επιφανούς καθηγητή της ειδικής νοσολογίας, αλλά και ευεργέτη, Διονύσιου Χατζή-Αιγινήτη (1818-1882). Ο Χατζής γεννήθηκε στην Αίγινα. Αργότερα υιοθέτησε το επώνυμο Αιγινήτης, με το οποίο έγινε γνωστός. Το νοσοκομείο έγινε βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Αναστάσιου Μεταξά (1862-1937) που υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες εκπρόσωπους του όψιμου νεοκλασικού ρυθμού. Το διώροφο νεοκλασικό κτίριο στεγάζει σήμερα τη νευρολογική και ψυχιατρική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Αιγινήτειο Νοσοκομείο ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του πρώτου καθηγητή Μιχαήλ Κατσαρά, μαθητή του J.M. Charcot, το 1904, χάρη στο κληροδότημα του Διονυσίου και της Ελένης Αιγινήτου (βασιλικό διάταγμα 19/7/1904). Αρχικά στέγαζε την έδρα της Νευροψυχιατρικής και αργότερα μετά τον διαχωρισμό των δύο εδρών (1963), την έδρα της Νευρολογίας και της Ψυχιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Εικόνα 9: Αιγινήτειο Νοσοκομείο
  • 12. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [12] Αρεταίειον Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πρόκειται για το πρώτο πανεπιστημιακό νοσοκομείο με περισσότερα από 100 χρόνια προσφοράς στην υγεία και την εκπαίδευση. Εικόνα 10: Τα εγκαίνια του νοσοκομείου έγιναν την Κυριακή 16-8-1898 Η ίδρυση του Αρεταίειου Νοσοκομείου το 1898 έδωσε πολύ μεγάλη ώθηση στην Ιατρική Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση στη χώρα μας. Χιλιάδες φοιτητές της Ιατρικής, μετέπειτα γιατροί που άσκησαν το λειτούργημά τους στη χώρα μας ή διέπρεψαν στο εξωτερικό, μυήθηκαν στην Ιατρική Επιστήμη στο Αρεταίειο Νοσοκομείο. Σήμερα, έναν αιώνα και πλέον μετά, το Αρεταίειο Νοσοκομείο εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, όσον αφορά στις ιατρικές αλλά και εκπαιδευτικές υπηρεσίες που προσφέρει. Το Αρεταίειο Νοσοκομείο διοικείται αυτοτελώς από 7μελές Διοικητικό Συμβούλιο το οποίο ονομάζεται «Εφορεία» και η οποία ορίζεται από την Ιατρική Σχολή και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το Αρεταίειο Νοσοκομείο στεγάζει:  Τη Β' Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών,  τη Β' Μαιευτική-Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών,  το Α' Ακτινολογικό Εργαστήριο του Πανεπιστήμιου Αθηνών,  την Α' Κλινική Αναισθησιολογίας, τη Νεφρολογική Κλινική,  τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας χειρουργικών ασθενών και
  • 13. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [13]  όλα τα σύγχρονα εργαστήρια: Παθολογοανατομικό, Κυτταρολογικό, Μικροβιολογικό, Αιματολογικό και Oρμονολογικό. Το Αρεταίειο Νοσοκομείο είχε αρχικώς τέσσερεις παραδοσιακούς θαλάμους νοσηλείας, δυνάμεως 24 κλινών ο καθένας. Οι θάλαμοι αυτοί βρίσκονταν, ανά δύο, εκατέρωθεν του κεντρικού διαδρόμου και έχουν ονομασθεί εις μνήμην των μεγάλων ευεργετών: Θεοδώρου Αρεταίου, Ελένης Αρεταίου, Μαγγίνα και Φωκά. Σήμερα το σύνολο σχεδόν του Νοσοκομείου έχει πλήρως ανακαινισθεί, εξωτερικώς και εσωτερικώς, ενώ οι θάλαμοί του έχουν μετατραπεί σε νοσηλευτικά δωμάτια δυνάμεως 1-4 κλινών. Το Κτήριο «Λογοθετόπουλου» σήμερα στεγάζει στο ημιυπόγειο τη Νεφρολογική Κλινική. O πρώτος όροφος έχει μετατραπεί σε τμήμα νοσηλείας μιας ημέρας με ίδιο χειρουργείο. O δεύτερος όροφος στεγάζει τα σύγχρονα τμήματα και ιατρεία της Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής. Το Τζιβανοπούλειο φιλοξενεί την πτέρυγα θέσεων, η οποία περιλαμβάνει δωμάτια θέσεων μιας, δύο και τριών κλινών. Το Μαγγίνειο Μαιευτήριο οικοδομήθηκε την περίοδο 1965-1968, όταν Δ/ντής της Κλινικής ήταν ο Καθ. Δ. Αντωνόπουλος. Το ισόγειο έχει δύναμη 27 κλινών, με τα αντίστοιχα γραφεία και βοηθητικούς χώρους. O πρώτος όροφος διαθέτει 11 νοσηλευτικές κλίνες, δύο αίθουσες νεογνών και δύο αίθουσες τοκετών. Το Φαρμακείο εγκαταστάθηκε στο χώρο το 1966. Σήμερα είναι πλήρως εξοπλισμένο με σύστημα πληροφορικής. Τα Χειρουργεία του Αρεταίειου Νοσοκομείου είναι από τα πλέον σύγχρονα και εξοπλισμένα με τα τελειότερα μηχανήματα και συσκευές που καθιστούν κάθε χειρουργική επέμβαση ασφαλή. Το Νοσοκομείο διαθέτει 7 συνολικώς αίθουσες χειρουργείων: επειγόντων περιστατικών, ένα χειρουργείο μιας ημέρας νοσηλείας, ένα χειρουργείο ακτινο-ενδοσκοπικών επεμβάσεων και τέσσερα χειρουργεία μεγάλης χειρουργικής. Επίσης διαθέτει μονάδες κλιβανισμού. Τα Εξωτερικά Ιατρεία περιλαμβάνουν εξεταστήρια για τις ακόλουθες ειδικότητες: Γενικής Χειρουργικής, Γυναικολογίας και Μαιευτικής, Αγγειολογικό- Αγγειοχειρουργικό, Oγκολογικό, Ιατρείο πόνου, Γαστροντερολογικό, Αναισθησιολογικό, Αιμοδοσίας, Ουρολογικό, Ορθοπεδικό.
  • 14. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [14] Η Βιβλιοθήκη του Αρεταίειου στεγάζεται σε χώρο παραπλεύρως του μικρού Αμφιθεάτρου. Υπολογίζεται ότι η Βιβλιοθήκη διαθέτει πλέον των 2.800 τόμους συγγραμμάτων και πλέον των 3.800 τόμους περιοδικών. Στο χώρο της Βιβλιοθήκης βρίσκονται καθίσματα τα οποία παλαιότερα κοσμούσαν στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Μεγάλο Αμφιθέατρο είναι 400 θέσεων. Διαθέτει όλα τα σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα διδασκαλίας και είναι δυνατή η σύνδεση με το χειρουργείο, ώστε οι φοιτητές να μπορούν να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο εγχειρήσεις ή άλλες επεμβατικές πράξεις. Μικρό Αμφιθέατρο. Το 1925, με τη φροντίδα του καθηγητή Κ. Λογοθετόπουλου, μεταρρυθμίστηκε το αμφιθέατρο του χειρουργείου σε αμφιθέατρο μαθημάτων. Στο αμφιθέατρο αυτό έχουν εκπαιδευτεί χιλιάδες φοιτητές της Ιατρικής και έχουν διδάξει διαπρεπείς καθηγητές της Ιατρικής. Η χωρητικότητα του μικρού αμφιθεάτρου είναι 100 θέσεις. Εικόνα 11: Αρεταίειον Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο
  • 15. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [15] Βιοκλινική Γενική Κλινική Αθηνών (πρώην Γενική Κλινική) Βρίσκεται στην οδό Μαρίνου Γερουλάνου 15, απέναντι από την πλατεία Βέμπο και ανήκει στον όμιλο της Βιοϊατρικής. Εικόνα 12: Βιοκλινική. Από το maps.google (Σεπτέμβριος 2014) Ο όμιλος της Βιοϊατρικής εξαγόρασε τη Γενική Κλινική στην Αθήνα, το Λευκό Σταυρό στον Πειραιά και την κλινική του Γαληνού στη Θεσσαλονίκη και διαθέτει 3 Κλινικές με συνολικό δυναμικό 350 κλινών. Τις κλινικές αυτές τις ανακαίνισε και της μετονόμασε σε Βιοκλινική Αθηνών, Βιοκλινική Πειραιά και Βιοκλινική Θεσσαλονίκης. (http://www.bioclinic.gr/bioclinic-athens/) Εικόνα 13: Φωτογραφίες από τον επίσημο δικτυακό τους τόπο
  • 16. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [16] Γενική Κλινική (τώρα Βιοκλινική Γενική Κλινική Αθηνών) Ιστορία από το διαδίκτυο που έχει σχέση με τη Γενική Κλινική που βρίσκονταν στην οδό Μαρίνου Γερουλάνου 15. Είναι συνέντευξη της νοσοκόμας της Γενικής Κλινικής Πανωραίου, στον δημοσιογράφο Γιώργο Τράγκα, που έσωσε δίνοντας το φιλί της ζωής στον απόστρατο αμερικανό στρατηγό Ρόμπερτ Γουόρεν, διευθυντή της εταιρείας υδάτων. Η Γενική κλινική έχει εξαγοραστεί από τον όμιλο της Βιοϊατρικής.
  • 17. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [17] Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο (τώρα Ίδρυμα Κωφαλάλων) Το κτήριο όπου στεγάστηκε το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο ανήκε στο Ίδρυμα Κωφαλάλων που βρίσκεται στην οδό Ζαχάρωφ, δίπλα στην πλατεία "Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης" (πρώην "άλσος της μιας νυκτός"). Τα Υπουργεία Εθνικής Πρόνοιας και Οικονομικών επέταξαν το κτήριο στις 15 Ιανουαρίου 1941 και το χρησιμοποιούν ως Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο για περίθαλψη πολιτών, αφού τα υπάρχοντα πολιτικά νοσοκομεία χρησιμοποιήθηκαν για στρατιωτικές ανάγκες. Το κτήριο λειτούργησε με τη μορφή αυτή μέχρι και το 1958 που επιστράφηκε στο Ίδρυμα Κωφαλάλων.
  • 18. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [18] Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» Το Γ.Ν.Α. «Αλεξάνδρα» θεμελιώθηκε το 1937, ολοκληρώθηκε το 1954 και εγκαινιάστηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1954. Βρίσκεται στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας αποτελούμενο από δύο κτίρια. Το ένα τετραώροφο, στο οποίο βρισκόταν η Σχολή Μαιών «Βασίλισσα Φρειδερίκη», τριετούς φοιτήσεως στην οποία φοιτούσαν 150 μαθήτριες μαίες, έως την κατάργηση της με την ίδρυση των Τ.Ε.Ι. Το άλλο εξαώροφο βρισκόταν πίσω από τη σχολή (και βρίσκεται έως και σήμερα ), με είσοδο από την οδό Λαοδικείας (μετονομασθείσα αργότερα σε Λούρου). Εικόνα 14: Επιτοίχια πλακέτα Μαιευτηρίου «Αλεξάνδρα»
  • 19. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [19] Στο Μαιευτήριο αποπερατώθηκαν και εξοπλίστηκαν 2 όροφοι που περιείχαν 200 κλίνες, ενώ 100 κλίνες παρέμειναν κενές, όπως επίσης και ακόμα ένας όροφος. αχρησιμοποίητος. Σήμερα περιλαμβάνει: την Α΄ Πανεπιστημιακή Μαιευτική- Γυναικολογική κλινική, τη Θεραπευτική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, μία κρατική Μαιευτική-Γυναικολογική κλινική και μία κρατική παθολογική κλινική. Απαρτίζεται δε από την Ιατρική, Νοσηλευτική και Διοικητική υπηρεσία. Εικόνα 15: Μαιευτήριο «Αλεξάνδρα» 1954 Εικόνα 16: Ανέγερση Μαιευτηρίου «Αλεξάνδρα», οδός Μιχαλακοπούλου – έτος 1952 Εικόνα 17: Μονόκλινος θάλαμος Μαιευτηρίου «Αλεξάνδρα» έτος 1954
  • 20. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [20] Εικόνα 18: Θάλαμος νεογέννητων- θερμοκοιτίδες Εικόνα 19: Νοσηλευτικό προσωπικό - έτος 1955 Εικόνα 20: Γ.Ν.Α «Αλεξάνδρα», οδός Βασιλίσσης Σοφίας - έτος 2008
  • 21. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [21] Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΕΛΠΙΣ» Το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών "ΕΛΠΙΣ", που ιδρύθηκε το 1836 ως "ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ" και λειτούργησε από το 1842 μέχρι το 1986 ως ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ "Η ΕΛΠΙΣ", έχει συνεχή και αδιάλειπτη παρουσία μέχρι σήμερα στο χώρο της Υγείας, της Ιατρικής Επιστήμης και της κοινωνικής προσφοράς. Στη μακρά του ιστορία το Νοσοκομείο περιέθαλψε τραυματίες των βαλκανικών πολέμων, στήριξε τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, υποστήριξε τον αθηναϊκό λαό κατά την περίοδο του μεγάλου λιμού της Κατοχής και υπήρξε στο κέντρο των πολεμικών συγκρούσεων στα Δεκεμβριανά και τον Εμφύλιο. Η ιστορία του συμπορεύεται με αυτή της πόλης των Αθηνών και του Ελληνικού Κράτους. Η ιδέα ίδρυσης του Νοσοκομείου γεννήθηκε στα πρώτα χρόνια της επανάστασης του 1821 για την ελευθερία του έθνους κατά τον προπαρασκευαστικό νομοθετικό σχεδιασμό για την πολιτική συγκρότηση και τη δημιουργία κράτους. Η δε ίδρυσή του είναι ταυτόσημη με τη μεταφορά της πρωτεύουσας του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους από το Ναύπλιο στην Αθήνα. Με άλλα λόγια, η ιστορία της πόλης των Αθηνών εμπεριέχει την ίδρυση και την πορεία του Νοσοκομείου "Η ΕΛΠΙΣ" και η ιστορία του Νοσοκομείου είναι άμεσα εξαρτώμενη και αδιαχώριστη τόσο από την ιστορική διαδρομή της πρωτεύουσας, όσο και του Δήμου Αθηναίων. Ο πρώτος Δήμαρχος Αθηναίων Ανάργυρος Πετράκης ήταν και θεμελιωτής του Δημοτικού Νοσοκομείου Αθηνών. Τα γεγονότα της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, ιδιαίτερα στα δύσκολα και ταραγμένα χρόνια του 19ου και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα επηρέασαν άμεσα ή έμμεσα την πορεία και την εξέλιξη του Νοσοκομείου (κοινωνικά, κτηριακά και επιστημονικά). Το αναλλοίωτο όμως από το χρόνο χαρακτηριστικό του Νοσοκομείου «Η ΕΛΠΙΣ» είναι ότι παραμένει ένα ασφαλές καταφύγιο υγείας για τους πολίτες και ενδεδειγμένος χώρος εξέλιξης των επαγγελματιών υγείας. Ένας νοσοκομειακός χώρος στον οποίο κορυφαίοι ιατροί της χώρας χάραξαν τη λαμπρή τους σταδιοδρομία με την παρουσία και την προσφορά τους στο πεδίο.
  • 22. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [22] Εικόνα 21: Σεπτέμβριο 1950.....γυναίκες που εκπαιδεύτηκαν στην φυσιοθεραπεία μπροστά από το 430 στρατιωτικό νοσοκομείο, σημερινό ¨Ελπίς¨ Ακολουθούν φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του παππού του κυρίου Χρήστου Τσοτάκη, Χρήστου Αριστείδου Τσοτάκη. Ο παππούς τους υπηρέτησε εκεί ως στρατιωτικός νοσοκόμος. Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Τσοτάκη για την άδεια χρήσης των φωτογραφιών αυτών σε εργασίες μας. Εικόνα 22: Η παραπάνω φωτογραφία ανήκει στο προσωπικό αρχείο του κ. Λάζαρη. 1958 στο νοσοκομείο "Ελπίς"
  • 23. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [23] Εικόνα 23: Οι φωτογραφίες και το φύλλο πορείας ανήκουν στο προσωπικό αρχείο του κ. Τσοατάκη Στις παραπάνω φωτογραφίες από αριστερά πάνω: Φύλλο πορείας στρατιώτη Νοσοκόμου, φωτογραφία του Νοσοκομείου και φωτογραφία 6 στρατιωτών Νοσοκόμων στον κήπο του ΣΤ’ Στρατιωτικού Νοσοκομείου. Το νοσοκομείο «Ελπίς» βρίσκεται στην οδό Δημητσάνης 7, Αμπελόκηποι. Εικόνα 24: Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών "ΕΛΠΙΣ"
  • 24. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [24] Δημοτικό Μαιευτήριο για τους φτωχούς Εικόνα 25: Το Νέον Δημοτικόν Μαιευτήριον Το μαιευτήριο των φτωχών εγκαινιάζεται στις 8-7-1933, μέσα στον χώρο του Νοσοκομείου "Ελπίς", ως Δημοτικό Νοσοκομείο από τον δήμαρχο Αθηνών Μερκούρη. Λίγα χρόνια αργότερα θα παραμεληθεί το κτήριο και θα γίνουν εκεί τα Λαϊκά Υπνωτήρια.
  • 25. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [25] Λαϊκά Υπνωτήρια Ιανουάριος 1937. Τα Λαϊκά Υπνωτήρια έργο του υπουργού Πρόνοιας Κορυζή είναι σχεδόν έτοιμα για να στεγάσουν άπορους και άστεγους. Χρησιμοποιήθηκε η πτέρυγα του 6ου Στρατιωτικού νοσοκομείου (σημερινού "Ελπίς") που βρίσκεται πίσω από τις προσφυγικές πολυκατοικίες (πριν γίνουν τα Λαϊκά Υπνωτήρια στην μπροστινή πτέρυγα είχε γίνει "Δημοτικό Μαιευτήριο" για τους φτωχούς ). Στις 3 Μαρτίου 1937 στην περιοχή των Αμπελοκήπων ο Υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας Αλέξανδρος Κορυζής δημιουργεί ίδρυμα με ονομασία ¨Λαϊκά Υπνωτήρια¨ στην κάτω πτέρυγα του τότε 6ου Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών (σημερινού "Η Ελπίς"). Ήταν ένα τριώροφο κτήριο με 180 καθαρά κρεβάτια, κουρείο, λουτήρες και λουτρά. Τη διοίκηση την είχε το Πατριωτικό Ίδρυμα Κοινωνικής Πρόνοιας και Αντιλήψεως (ΠΙΚΠΑ) με πρόεδρο τον κ. Γαρδίκα, αντιπρόεδρο τον κ. Φωτεινό και μέλη Κύρου, Παξινό, Μαρκοπούλου. Το προσωπικό αποτελείτο από τον Διευθυντή κ. Κουτσουμάρη, τον γραμματέα, τρεις νυκτοφύλακες, τις καθαρίστριες και ένα θυρωρό. Το τριώροφο κτήριο μπορούσε να φιλοξενήσει 180 έως 200 άτομα ημερησίως και διέθετε κουρεία, αποδυτήρια, λουτρά, απολυμαντήρια και σόμπες στο χώρο των κρεβατιών. Σκοπός των Λαϊκών Υπνωτηρίων ήταν η προσωρινή φιλοξενία ταξιδιωτών, αστέγων του Ζαππείου, ακόμα και αυτών που τους έδιωξε η γυναίκα τους. Μάλιστα σε διάστημα 9 μηνών πέρασαν από το ίδρυμα πάνω από 1069 άτομα.
  • 26. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [26] Εικόνα 26: Αναφορές στον τύπο σχετικά με τα "Λαϊκά Υπνωτήρια"
  • 27. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [27] Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ιπποκράτειο» Το πρώτο κτήριο που ανεγέρθηκε στο σημερινό νοσοκομειακό συγκρότημα, που βρίσκεται στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 114, κτίστηκε στη δεκαετία του 1880 με χρήματα του ευεργέτη Γρηγορίου Μαρασλή. Στο χώρο αυτό λειτουργούσε κατά τον 17ο αιώνα νεκροταφείο που είχε σαν εκκλησία τον παρακείμενο ναΐσκο του Αγίου Ανδρέα. Το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Ιπποκράτειο παρέχει υπηρεσίες στον τομέα της διάγνωσης και θεραπείας από το 1922. H αρχική συνολική δύναμη του Νοσοκομείου ορίζεται σε εξακόσιες κλίνες (600), από τις οποίες σήμερα είναι ανεπτυγμένες οι 476 από αυτές, στο σύνολο των κτηρίων που διαθέτει. Το επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας κτήριο του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Αθηνών κτίσθηκε στο τέλος του 19ου αιώνος και στέγασε το Μαράσλειο Χημείο μέχρι τις αρχές του Α' Βαλκανικού πολέμου (1912). Το οίκημα αυτό είχε μετατραπεί σε προσωρινό Νοσοκομείο και είχε αποκτήσει επαρκείς εγκαταστάσεις χειρουργείων και άλλων χώρων. Εκεί εγκαταστάθηκε η Αποστολή του Γερμανικού Ερυθρού Σταυρού υπό τον Coenen, μετέπειτα καθηγητή στο Μύνστερ της Βεστφαλίας. Μετά την αναχώρηση του Γερμανικού Ερυθρού Σταυρού, παρέμεινε ως Στρατιωτικό Νοσοκομείο κάτω από στρατιωτική διοίκηση. Εικόνα 27: Το νοσοκομείο τη δεκαετία του '30
  • 28. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [28] Το έτος 1922, μετά την Μικρασιατική καταστροφή, επιτάσσεται το Δ' Στρατιωτικό Νοσοκομείο και με βασιλικό Διάταγμα ιδρύεται στον ίδιο χώρο το «Νοσοκομείο Προσφύγων Αθηνών» που συγκέντρωσε πολλούς γιατρούς με μεγάλη εμπειρία από τα Νοσοκομεία της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης ( ΦΕΚ 214 τ. Α' 3-8-1923 ). Εικόνα 28: Νοσοκομείο Προσφύγων Αθηνών (1922 - 1935) Από την εφημερίδα «Ελεύθερο Βήμα» της 2-10-1922 παρατίθεται ειδοποίηση του Υπουργείου Περιθάλψεως με την οποία καλούνται διατελέσαντες νοσοκόμοι εις τα διάφορα Ελληνικά Νοσοκομεία της Μικράς Ασίας, αν επιθυμούν να προσληφθούν εις ιδρυόμενα προσφυγικά νοσοκομεία.
  • 29. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [29] Εικόνα 29: εφημερίδα «Ελεύθερο Βήμα» της 2-10-1922 Εικόνα 30: Διάταγμα της 21 Ιουλίου 1935 Με το Διάταγμα της 21 Ιουλίου 1935 τερματίσθηκε η ιστορική διαδρομή του Νοσοκομείου Προσφύγων Αθηνών, το οποίο μετονομάσθηκε σε «Ιπποκράτειο Νοσοκομείον Αθηνών». Εικόνα 31: Ιπποκράτειο δεκ. '60 Αρκετά Νοσοκομεία διαθέτουν παραρτήματα. Το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο χρησιμοποιεί ως παράρτημά του την παλιά κλινική «Τίμιος Σταυρός». Η κλινική "παρουσιάζεται" μέσα από πλάνα της ταινίας «Αμαρτωλά Νιάτα» του 1960. Εικόνα 32: Φωτογραφίες από την ταινία του 1960 έξω από την κλινική ¨Τίμιος Σταυρός¨. Στην αριστερή φωτογραφία φαίνεται το κτήριο της κλινικής και δεξιά μέρος της εισόδου της
  • 30. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [30] Γενικό Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών. Το νοσοκομείο βρίσκεται στην οδό Αγίου Θωμά 17. Η αρχική του ονομασία ήταν Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών. Μετά την απελευθέρωση ονομάστηκε Νοσοκομείο Ρίμινι και αργότερα Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Βασιλεύς Παύλος». Το 1982 μετονομάστηκε σε Γενικό Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών. Το Πανεπιστημιακό Λαϊκό Νοσοκομείο Αθήνας χτίστηκε σε οικόπεδο που παραχωρήθηκε από την Ιερά Μονή Ασωμάτων Πετράκη το 1905. Ο νόμος για την ίδρυση και οργάνωση του νοσοκομείου με την επωνυμία Λαϊκόν Νοσοκομείο Αθηνών ψηφίστηκε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1933.Το Πανεπιστημιακό περίπτερο που έγινε νοσοκομείο προοριζόταν αρχικά για εργαστήρια Μικροβιολογίας και Υγιεινής. Η τοποθεσία δε κρίθηκε κατάλληλη γιατί ήταν μακριά από την πόλη, σε περιβάλλον υγιεινό και ήσυχο. Το πρώτο κτήριο του νοσοκομείου αποτελείτο από ημιυπόγειο, ισόγειο και δύο ορόφους. Η λειτουργία της Α΄ Παθολογικής Κλινικής άρχισε τον Οκτώβριο του 1933, ενώ η λειτουργία της Α΄ Χειρουργικής Κλινικής άρχισε τον Ιούνιο του 1934. Από το 1938 ξεκίνησε στο νοσοκομείο και η εκπαίδευση βοηθών αδελφών νοσοκόμων μονοετούς φοίτησης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Κατά την κατοχή από τα γερμανικά στρατεύματα έγινε επίταξη του Νοσοκομείου από τους Γερμανούς και οι νοσηλευόμενοι ασθενείς μεταφέρθηκαν αλλού. Μετά την απελευθέρωση ανεγέρθηκαν νέα κτήρια και δημιουργήθηκαν νέες εγκαταστάσεις. Με ιδρυτικό νόμο του 1952 άρχισε από το 1958 να λειτουργεί στο Λαϊκό Ανωτέρα Σχολή Φυσιοθεραπευτών. Μεταξύ 1954 – 1969 λειτούργησε στο Λαϊκό Νοσοκομείο Σχολή Βοηθών Νοσοκόμων από την οποία αποφοίτησαν 703 νοσοκόμες. Μετά το 1960 λειτούργησαν νέες Κλινικές και Τμήματα, ενώ από το 1969, με Βασιλικό Διάταγμα, ιδρύθηκε και λειτούργησε μέχρι το 1980 εντός του Νοσοκομείου Ανωτέρα Σχολή Αδελφών Νοσοκόμων (ΑΣΑΝ) Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Βασιλεύς Παύλος». Το 1980 αγοράστηκε το πρώην Μαιευτήριο Μητέρα επί της οδού Σεβαστουπόλεως16. Το Νοσοκομείο υπάγεται στην 1η Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ) Αττικής.
  • 31. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [31] Εικόνα 33: Λαϊκό Νοσοκομείο δεκ. '40 Εικόνα 34: Λαϊκό νοσοκομείο. Φωτογραφίες από το διαδίκτυο
  • 32. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [32] Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός - Οφθαλμιατρείο Αθηνών - Πολυκλινική» Ως αφετηρία της ίδρυσης του Θεραπευτηρίου “ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ”, θεωρείται η προσπάθεια που έγινε το 1872 από εξήντα δύο Κυρίες, για τη σύσταση του “ Συλλόγου Κυριών υπέρ Γυναικείας Παιδεύσεως ”. Με τη συνδρομή της Βασιλίσσης Όλγας εγκρίθηκε με το από 27 Απριλίου 1872 Βασιλικό Διάταγμα (ΦΕΚ-ΤΑ αρ. φύλου 22/15-6-1872) η σύσταση στην Αθήνα του “ Συλλόγου Κυριών υπέρ Γυναικείας Παιδεύσεως ” και τέθηκε υπό την προστασία της. Οι σκοποί του Συλλόγου ήταν: φιλανθρωπικός, κοινωφελής καθώς και η μόρφωση των Νοσοκόμων Αδελφών. Eιδικά για τη μόρφωση των Αδελφών Νοσοκόμων και πάλι με την ηθική και υλική βοήθεια της Βασιλίσσης Όλγας ιδρύθηκε το 1875 το “Νοσοκομικόν Παιδευτήριον” για την κατάρτιση των Νοσοκόμων Αδελφών στην τέχνη της νοσηλείας και στις 5 Φεβρουαρίου του 1875 επικυρώθηκε ο Οργανισμός λειτουργίας του. Μόλις λειτούργησε το “Νοσοκομικόν Παιδευτήριο”, διαπιστώθηκε η αδυναμία για την εκπλήρωση του σκοπού του και κρίθηκε απαραίτητη και η σύσταση ενός Νοσοκομειακού Κέντρου όπου θα “διαιτώνται και θα εκπαιδεύονται” οι αδελφές Νοσοκόμες. Τον Απρίλιο του 1876 συγκροτήθηκε Επιτροπή από τον τότε Μητροπολίτη Αθηνών Προκόπιο ως πρόεδρο και μέλη τους Λ.Μελά, Μ.Ρενιέρη, Γ.Μaκκά και Α. Θεοφιλά για τη συγκέντρωση οικονομικών πόρων. Η Επιτροπή αυτή έκανε έκκληση στο λαό στις 25 Ιανουαρίου 1880 για τη συλλογή συνδρομών για την ανέγερση του Νοσοκομειακού Κέντρου. Συγχρόνως βρίσκεται και το κατάλληλο οικόπεδο και η “Ιερά Μονή Ασωμάτων ή Πετράκη” το προσφέρει τμηματικά από το έτος 1880 μέχρι το 1890. Η όλη έκταση του οικοπέδου ήταν (όπως και σήμερα) 39.185.36 πήχεις. Το 1881 εκδόθηκε Βασιλικό Διάταγμα, που δημοσιεύθηκε στο υπ’ αριθμόν 39/ /4-5- 81 τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με το οποίο εγκρίθηκε η ίδρυση του Θεραπευτηρίου σαν φιλανθρωπικό ίδρυμα με την ονομασία “ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ”. Στις 25 Μαρτίου 1881 κατατέθηκε ο θεμέλιος λίθος για την ανέγερση του Νοσοκομείου από τον Βασιλέα Γεώργιο τον Α’.
  • 33. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [33] Εικόνα 35: Το Νοσοκομείο κατά το έτος 1884 Στις 25 Μαρτίου 1884, μετά τρία έτη ακριβώς από την κατάθεση του θεμέλιου λίθου, γίνονται τα εγκαίνια του Θεραπευτηρίου. Στις 16 Απριλίου 1884 λειτουργεί αρχικά το Θεραπευτήριο με δύο Κλινικές που έχουν δύναμη 48 κρεβάτια: Η Παθολογική με διευθυντή τον Ν. Γ. Μακκά Παθολόγο και η Χειρουργική με διευθυντή τον Οφθαλμίατρο Ιούλιο Γαλβάνη. Όπως φαίνεται από στοιχεία που υπάρχουν στα αρχεία του νοσοκομείου, το Θεραπευτήριο “O ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ”, νοσήλευε κυρίως γυναίκες και παιδιά. Το 1897 οι πόρτες του Νοσοκομείου ανοίχτηκαν για πρώτη φορά στους ηρωικούς αγωνιστές του πολέμου, ενώ το 1903 αρχίζουν να λειτουργούν τα πρώτα Εξωτερικά Ιατρεία: Παθολογικό, Χειρουργικό και Γυναικολογικό. Στους πολέμους του 1912-13 “Ο Ευαγγελισμός” δίνει πάλι το παρόν στην περίθαλψη των τραυματιών του μετώπου. Τα περισσότερα κρεβάτια του καλύπτονται από αυτούς.
  • 34. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [34] Το 1914 αρχίζει να λειτουργεί στην Πάρνηθα “το Νοσοκομείο Γ. Σταύρου και Γ. Φούγκου, παράρτημα του Θεραπευτηρίου “O Ευαγγελισμός”, προς νοσηλεία φυματιώντων”. Το παράρτημα αυτό λειτουργεί μέχρι το 1960 με μια διακοπή τον Οκτώβριο του 1942-1946, λόγω του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Εικόνα 36: Το Νοσοκομείο κατά το έτος 1934 Το έργο που άρχισε το 1939 αποπερατώθηκε το έτος 1950 και αποτελείτο από 7 ορόφους. Στις 5 Απριλίου του 1950 γίνονται τα εγκαίνια και ονομάζεται “Πτέρυγα ΑΧΕΠΑ” προς τιμή των ομογενών της Αμερικής που πρόσφεραν γενναιόδωρα το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που απαιτήθηκαν για την αποπεράτωσή του (περίπου 630.000 δολάρια Αμερικής). Εικόνα 37: Η πτέρυγα "ΑΧΕΠΑ" που βρίσκεται στην πίσω πλευρά του Ευαγγελισμού. Η φωτογραφία στο κέντρο είναι από την "Καθημερινή" και η δεξιά είναι από την εφημερίδα "Εμπρός" (6-4-1950)
  • 35. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [35] Από το 1884 μέχρι σήμερα, η ιστορική πορεία του "EΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ" έχει μια θαυμαστή συνέπεια, που υπήρξε το αποτέλεσμα της πολύπλευρης συμβολής και συνεργασίας Κράτους και Λαϊκής Πρωτοβουλίας. Εικόνα 38: 1958 κοπή της Βασιλόπιτας στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός από την τότε Βασίλισσα Φρειδερίκη. Κατά την έξοδο της από το νοσοκομείο μια φτωχή γυναίκα την παρακάλεσε για να νοσηλευθεί η κόρη της, κάτι το οποίο έγινε δεκτό.
  • 36. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [36] Εικόνα 39: Προσφορές και προκηρύξεις μειοδοτικών διαγωνισμών του θεραπευτηρίου "Ευαγγελισμός" (έτος 1930 - από την εφημερίδα "Πρωία")
  • 37. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [37] Εικόνα 40: Παλιές φωτογραφίες από το Νοσοκομείο "Ευαγγελισμός"
  • 38. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [38] Εικόνα 41: Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός - Οφθαλμιατρείο Αθηνών - Πολυκλινική» Το νοσοκομείο, ως τοπόσημο της ευρύτερης περιοχής εμφανίζεται και σε διάφορες ελληνικές ταινίες, όπως: ο Λουστράκος (1962), Αν μιλούσε το παρελθόν μου (1967), Τα τσακάλια (1981), Η άλλη όψη (1991) αλλά και σε ντοκιμαντέρ, ερασιτεχνικά βίντεο. Εικόνα 42: Στιγμιότυπα από ταινίες και ντοκιμαντέρ
  • 39. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [39] Γενικό Νοσοκομείο Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ Το Νοσοκομείο «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ», Γενικό Νοσοκομείο Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, βρίσκεται στους Αμπελόκηπους, μια περιοχή όπου κατά την ίδρυσή του αποτελούσε χώρο εγκατάστασης του προσφυγικού πληθυσμού του ελληνισμού του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Εικόνα 43: Αρχές δεκ. 1940. Γενικό Νοσοκομείο Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού ¨Κοργιαλένειο-Μπενάκειο¨ και η περιοχή μπροστά από αυτό. Εικόνα 44: Αρχές δεκ. 1940. Γενικό Νοσοκομείο Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού ¨Κοργιαλένειο-Μπενάκειο¨ Το 1923 ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα Αριστείδη Μπαλάνο η εκπόνηση προσχέδιου για την οικοδόμηση του νοσοκομείου. Η επίσημη τελετή αγιασμού κατά την κατάθεση του θεμελίου λίθου ανέγερσης του νοσοκομείου έγινε την 7η Απριλίου 1927.
  • 40. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [40] Εικόνα 45: Ερυθρός Σταυρός 1928 Η οικοδομική και τεχνική συγκρότηση του νοσοκομείου ολοκληρώθηκε σε 44 περίπου μήνες από γερμανική οικοδομική εταιρεία. Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν στις 23 Νοεμβρίου 1930. Εικόνα 46: Η φωτογραφία είναι του 1929 Η αρχιτεκτονική του Νοσοκομείου πληρούσε τις τελευταίες εξελίξεις και απαιτήσεις της νοσοκομειακής αρχιτεκτονικής της εποχής. Αρχικά λειτούργησαν 2 κλινικές, μία
  • 41. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [41] Χειρουργική και μία Παθολογική, καθώς και 4 εργαστήρια Μικροβιολογικό, Βιοχημικό, Ακτινολογικό και Παθολογοανατομικό, ενώ η αρχική δυναμικότητα ήταν 185 κλίνες. Εικόνα 47: Δεκ. 1930. Ερυθρός και γύρω περιοχή Εικόνα 48: Από την εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ", 25/7/1930
  • 42. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [42] Αργότερα, τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘80, αυξάνεται η δυναμικότητά του, λόγω των συνεχών κτιριακών επεκτάσεων. Η μορφή που έχει σήμερα το νοσοκομείο ολοκληρώθηκε το 1978, με την ανέγερση εννιαώροφης πτέρυγας. Εικόνα 49: Γενικό Νοσοκομείο Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ Εικόνα 50: Ερυθρός Σταυρός 2019.
  • 43. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [43] Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία» Το Νοσοκομείο «Σωτηρία» ιδρύθηκε από τη Σοφία Σλήμαν το 1902 ως πρώτο «λαϊκό» Σανατόριο της Ελλάδας και από τότε έχει συνδέσει το όνομά του με την αντιμετώπιση της πνευμονικής φυματίωσης στη χώρα μας. Ο χώρος για την ανέγερση του κτηρίου παραχωρήθηκε από τη Μονή Πετράκη και έπρεπε να απέχει «χίλια βήματα νοτιοανατολικώς του Νοσοκομείου Παίδων». Το νοσοκομείο τέθηκε υπό την προστασία της βασίλισσας Όλγας. ενώ υποστηρίχθηκε από πολλούς ανθρώπους που ανάλογα των ποσών που κατέβαλλαν διακρίνονταν σε ιδρυτές (βοήθησαν στην ανέγερση ενός ή και περισσότερων περιπτέρων), ευεργέτες, δωρητές και συνδρομητές. Τα εγκαίνια του πρώτου κτηρίου του ιδρύματος που ονομάστηκε «Σωτηρία» έγιναν στις 6 Ιουνίου του 1905. Όλα τα περίπτερα που κτίστηκαν τα πρώτα 30 χρόνια έγιναν από δωρεές ιδιωτών. Το 1936 μετατράπηκε σε «Νομικό πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου», επεκτάθηκε κτηριακά με παράλληλη σημαντική αναβάθμιση των προσφερόμενων υγειονομικών υπηρεσιών. Μετά το 1945 εγκαταστάθηκε και η πρώτη Φυματιολογική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών. Με το βασιλικό διάταγμα της 12ης Μαρτίου 1949 ιδρύθηκε μονοτάξια Σχολή Βοηθών Νοσοκόμων «Σοφία Σλήμαν» η οποία υπαγόταν διοικητικά και διαχειριστικά στο Ίδρυμα. Από το 1950 το Νοσοκομείο «Σωτηρία» βαθμιαία μεταβάλλεται σε διαγνωστικό και θεραπευτικό κέντρο του συνόλου των νοσημάτων του αναπνευστικού, ιδρύοντας παράλληλα το πρώτο στην Ελλάδα κέντρο αντιμετώπισης της αναπνευστικής ανεπάρκειας. Τον Οκτώβριο του 1965, με βασιλικό διάταγμα, το νοσοκομείο-σανατόριο «Σωτηρία» μετονομάστηκε σε Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών. Λίγο αργότερα καταργήθηκαν αρκετά περίπτερα και κατασκευάστηκαν κτήρια με σύγχρονες προδιαγραφές.
  • 44. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [44] Σήμερα το μικρό Σανατόριο των αρχών του 20ου αιώνα έχει γίνει ένα από τα μεγαλύτερα πνευμονολογικά κέντρα της Ευρώπης, με ταυτόχρονη και προοδευτική μετατροπή του σε Γενικό Νοσοκομείο μετά την εγκατάσταση Παθολογικών και Χειρουργικών κλινικών του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) και του Πανεπιστημίου. Εικόνα 51: "Το πρώτο περίπτερο της Σωτηρίας (1910)" Εικόνα 52: "Τα πρώτα περίπτερα της Σωτηρίας κατά τη φάση της ανοικοδόμησής τους" Εικόνα 53: Το κύριο κτήριο Εικόνα 54: "Το «Στρατιωτικόν» κατά τη δεκαετία του 1910" Εικόνα 55: "Μια από τις πρώτες εφαρμογές μηχανικού αερισμού σε παιδί με πολιομυελίτιδα, στο Κέντρο Αναπνευστικής Ανεπάρκειας (δεκαετία του ’60)" Εικόνα 56: "Η περιφορά του επιταφίου από το εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας "
  • 45. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [45] Εικόνα 57: "Η βεράντα της αεροθεραπείας στο νεόδμητο κτίριο του Μεγάλου Λαϊκού" Εικόνα 58: "Η εφαρμογή του τεχνητού πνευμοθώρακα στα εξωτερικά ιατρεία" Εικόνα 59: "Το Διοικητήριο της Σωτηρίας, κτισμένο στα μέσα της δεκαετίας του ‘30" Εικόνα 60: "Τα κτίρια των Μαγειρείων (ανέγερση στα 1936), με ένθετο κείμενο γραμμένο από τον ίδιο τον Μεταλινό" (ο Μάνθος Μεταλινός υπήρξε γενικός διευθυντής του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, καθώς και ιδρυτής και διευθυντής του Ινστιτούτου Ερεύνης Νοσημάτων Θώρακος. Εικόνα 61: "Η όψη του Μεγάλου Λαϊκού από την οδό Μεσογείων, κατά τη δεκαετία του ΄40" Εικόνα 62: "Ο πρώτος εξοπλισμός του εργαστηρίου Φυσιολογίας της Αναπνοής, κατά τη δεκαετία του ‘60"
  • 46. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [46] Το νοσοκομείο Σωτηρία, αρχικά, ήταν πολλά ξεχωριστά περίπτερα. Τώρα αυτά ή έχουν κατεδαφιστεί ή δεν χρησιμοποιούνται πλέον και στη θέση τους, μετά το 1965, κατασκευάστηκαν σταδιακά τα κτήρια που υπάρχουν σήμερα. Εικόνα 63: Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία»
  • 47. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [47] Νοσοκομείο Σωτηρία και Φυλακές Στο νοσοκομείο Σωτηρία λειτουργούσαν και φυλακές, ανδρικές και γυναικείες. [τους συνδέσμους των φωτογραφιών μας τους κοινοποίησε ο κ. Χ. Μπερούκας] Εικόνα 64: Από το δικτυακό τόπο: avarchives.icrc.org Εικόνα 65: Από το δικτυακό τόπο: avarchives.icrc.org Εικόνα 66: Από το δικτυακό τόπο: avarchives.icrc.org
  • 48. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [48] Εικόνα 67: Από το δικτυακό τόπο: avarchives.icrc.org Εικόνα 68: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ, 11/02/1933 Εικόνα 69: Ο ΝΕΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 24/12/1933
  • 49. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [49] Εικόνα 70: ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 11/2/1933 Σύμφωνα με την εφημερίδα «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ», υπήρχαν, τουλάχιστον, 90 φυλακισμένοι στις φυλακές του νοσοκομείου. Οι φυλακές ανήκαν στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Μάλιστα, μέσα στο άρθρο, γίνεται αναφορά «το πόρισμα των ανακρίσεων σχετικώς με τας σκηνάς των αγροτικών φυλακών «Σωτηρία». Οι φυλακές του νοσοκομείου περιβάλλονταν από ψηλή μάνδρα που στο πάνω μέρος είχαν τοποθετηθεί γυαλιά (όπως ακριβώς και στο Αναμορφωτήριο Θηλέων). Οι φυλακές στο νοσοκομείο «Σωτηρία» δεν είναι τόσο γνωστές όσο οι φυλακές «Αβέρωφ» που έχουν αποθανατιστεί και σε πάρα πολλές κινηματογραφικές ταινίες, εκτός των έντυπων αναφορών.
  • 50. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [50] Εικόνα 71: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, 11/2/1933. Αναφορά στις αγροτικές φυλακές Σωτηρίας
  • 51. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [51] Νοσοκομείο Σωτηρία και Φωτογραφίες (Νοέμβριος 2019)
  • 52. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [52] Εικόνα 72: Φωτογραφίες από τον χώρο του νοσοκομείου Σωτηρία Μέσα στο χώρο του νοσοκομείου Σωτηρία υπάρχει ένα μνημείο για όσους εκτελέστηκαν στο Γουδί, μεταξύ 1947-1952. Μια στήλη για όσους "πέσανε με το όραμα ενός κόσμου ειρηνικού και δίκαιου 1941-1952", με ένα απόσπασμα του Β. Ρώτα γραμμένο πάνω σε αυτήν. Τέλος, ξεχωριστή αναφορά υπάρχει στη μνήμη των αγωνιστών της εθνικής αντίστασης που εκτελέστηκαν από τα στρατεύματα κατοχής και τους συνεργάτες τους κατά την περίοδο 1941-1944 στο Γουδί, στις Φυλακές Αβέρωφ, στη Σχολή Χωροφυλακής και στις Φυλακές Χατζηκώστα. Πίσω από το νοσοκομείο Σωτηρία στις 30 Μαρτίου του 1952 εκτελέσθηκαν οι: Νίκος Μπελογιάννης, Δημήτρης Μπάτσης, Νίκος Καλούμενος και Ηλίας Αργυριάδης. Ο Νίκος Μπελογιάννης συνελήφθη στην οδό Πλαπούτα 30 στους Αμπελόκηπους.
  • 53. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [53] Εικόνα 73: Από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ". Εικόνα 74: Παναγής Δημητράτος Εκτός από το όνομα του Μπελογιάννη, βλέπουμε και το όνομα του Παναγή Δημητράτου που εκτελέστηκε στις 22/4/1944 στη σχολή Χωροφυλακής. Στο σπίτι του δάσκαλου και σπουδαίου δημοτικιστή Παναγή Δημητράτου στους Αμπελόκηπους, Δουκίσσης Πλακεντίας 3, γεννήθηκε η μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση νέων στην Ελλάδα και μία από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη.
  • 54. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [54] Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού» Εικόνα 75: Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού» Σταθμός εκκίνησης η χρονιά του 1933. Στις 7 Αυγούστου του 1933, μια Ελληνίδα που είχε τρυφερά αισθήματα και αγάπη για τα πάσχοντα και άπορα παιδιά, αποφάσισε με μυστική διαθήκη να αφήσει ολόκληρη την περιουσία της, που ανήρχετο τότε σε 15.000.000 δρχ., ώστε να ιδρυθεί μια παιδιατρική κλινική με την επωνυμία “Κλινική Παίδων Παν.& Αγλαΐας Κυριακού και οικογένειας Σπυρίδωνος Αντωνιάδη”. Το οικόπεδο για την ανέγερση της κλινικής παραχωρήθηκε δωρεάν από το γειτονικό Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”. Επειδή το κόστος κατασκευής υπερέβαινε το κληροδοτημένο ποσό, ο τότε Υπουργός Υγιεινής Αλ. Κορυζής, ενέκρινε τη χορήγηση του υπόλοιπου ποσού που απαιτείτο για την ολοκλήρωση του Ιδρύματος. Στις 8 Νοεμβρίου 1934 ετέθη ο θεμέλιος λίθος, ενώ τους πρώτους μήνες του 1938 ολοκληρώθηκαν οι οικοδομικές εργασίες, καθώς και ο πλήρης εξοπλισμός του.
  • 55. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [55] Εικόνα 76: Από την θεμελίωση του νοσοκομείου 8-11-1934 παρουσία του Αρχιεπισκόπου και του μηχανικού Ιωάννη Αντωνιάδη Το όραμα της Αγλαΐας Παν. Κυριακού ολοκληρώνεται στις 27 Απριλίου 1938, ημερομηνία κατά την οποία γίνονται και τα εγκαίνια του Ιδρύματος με μεγάλη επισημότητα, παρουσία του τότε Βασιλέα Γεωργίου Β΄, του Υπουργού Υγιεινής Αλ. Κορυζή και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου. Εικόνα 77: Φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν το 1936
  • 56. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [56] Εικόνα 78: 27-4-1938 Εγκαίνια του νοσοκομείου Απόρων Παίδων¨ με δωρεά της Αγλαΐας Κυριακού και του αδελφού της μηχανικού Α. Αντωνιάδη ο οποίος επίβλεψε τα σχέδια Εικόνα 79: Από εφημερίδα της εποχής Στις 31 Νοεμβρίου 1940 το Νοσοκομείο μεταφέρεται, για μεγαλύτερη ασφάλεια, στα κτίρια των παιδικών κατασκηνώσεων του ΠΙΚΠΑ Πεντέλης, όπου και παραμένει μέχρι τις 25 Αυγούστου 1943. Τα Εξωτερικά Ιατρεία λειτουργούν καθημερινά στο ισόγειο της Υγειονομικής Σχολής στους. Αμπελοκήπους. Στον πόλεμο όμως δεν είναι λίγες οι φορές που καταστρατηγούνται βασικές αρχές, όπως και ο σεβασμός στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα. Έτσι, οι Γερμανοί κατακτητές επιτάσσουν τις εγκαταστάσεις της Πεντέλης και εκδιώκουν το Ίδρυμα, που αναγκάζεται να υποβληθεί σε δεύτερη μεταφορά, στα κτίρια της Ριζαρείου Σχολής. Με την απελευθέρωση από τους Κατακτητές, τον Νοέμβριο του 1944, το Ίδρυμα επιστρέφει στις δικές του εγκαταστάσεις και αρχίζει το επίπονο έργο της ανασυγκρότησης. Ο ρυθμός της κανονικής λειτουργίας επανέρχεται πολύ σύντομα.
  • 57. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [57] Το 1945 αρχίζει να λειτουργεί το Ακτινολογικό Εργαστήριο, ενώ το 1946 γίνεται η πρώτη σημαντική επέκταση, με την προσθήκη 100 νέων κλινών. Εικόνα 80: Μάιος 1955 το νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού, όπως φαίνεται μετά την προσθήκη νέας πτέρυγας Ορθοπεδικού και Καρδιολογικού. Το 1955 αρχίζει η λειτουργία του Καρδιολογικού και του Νευροψυχιατρικού τμήματος. Την ίδια χρονιά το Νοσοκομείο αποφασίζει να ιδρύσει την Ιατρική Βιβλιοθήκη. Στην επόμενη 10ετία 1960-1970 επεκτείνεται το Νοσοκομείο κατά 180% με την προσθήκη νέων ορόφων. Δημιουργείται η Γ’ Πτέρυγα, και οι κλίνες αυξάνονται σε αριθμό από 250 σε 450. Στο νοσοκομείο ιδρύεται το 1965 η Ανωτέρα Σχολή Αδελφών Νοσοκόμων 3ετούς φοιτήσεως. Στη διάρκεια της δεκαετίας 1970-1980, γίνονται πολλές αλλαγές Θεσμικής και Διοικητικής φύσεως και δημιουργούνται νέα Νοσηλευτικά Τμήματα. Το 1975 λειτουργεί το μοναδικό και μέχρι σήμερα Κέντρο Δηλητηριάσεων. Η ένταξη του Νοσοκομείου στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.) αυξάνει τις ανάγκες για δημιουργία νέων Νοσηλευτικών Τμημάτων. Οι ανάγκες που επιβάλλουν οι νέες συνθήκες, η αυξανόμενη ζήτηση υψηλής ποιότητας, των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας, σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια και στενότητα των χώρων πνίγουν το Νοσοκομείο, το οποίο αναζητά διέξοδο με την αγορά 2 νέων συγκροτημάτων.
  • 58. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [58] Στο Ξενοδοχείο City of Athens στην οδό Μεσογείων 24, το οποίο στην αρχή χρησίμευσε ως οικοτροφείο των σπουδαστριών της σχολής και των εργαζομένων Νοσηλευτών στο Νοσοκομείο, μεταφέρονται οι διοικητικές και οικονομικές υπηρεσίες του Νοσοκομείου. Λειτουργούν νέα εξειδικευμένα Νοσηλευτικά Τμήματα. Η αγορά και η λειτουργία της Κλινικής Δαβάκη στη Λεωφόρο Συγγρού ανακούφισε χωροταξικά το Κεντρικό Νοσοκομείο και ανταποκρίθηκε στις ανάγκες του Παιδιατρικού πληθυσμού της περιοχής. Το 1986 αρχίζει η λειτουργία του Οφθαλμολογικού Τμήματος. Η λειτουργία της Μονάδας Βραχείας Νοσηλείας συνέβαλε σημαντικά στην αποσυμφόρηση των κλινικών και στη μείωση της μέσης διάρκειας Νοσηλείας. Από το 1990 και μετά το Νοσοκομείο συνεχίζει την ανοδική του πορεία. Με Υπουργική Απόφαση, χορηγεί την Νοσηλευτική Παιδιατρική Ειδικότητα. Εικόνα 81: Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού»
  • 59. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [59] Διάγνωση. Πρότυπο διαγνωστικό κέντρο ΑΕ (στη θέση της κλινικής «Ασκληπιείο») Πρόκειται για ένα ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο που βρίσκεται στη λεωφόρο Αλεξάνδρας 166, απέναντι από τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής (ΓΑΔΑ). Στη θέση του υπήρχε η κλινική "Ασκληπιείο". Εικόνα 82: (2) Διάγνωση Υγείας. Βρίσκεται απέναντι από τη ΓΑΔΑ και δίπλα από την τράπεζα Πειραιώς Εικόνα 83: https://www.diagnosi-ygeias.gr/ μοναδεσ/λ-αλεξάνδρας.html
  • 60. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [60] Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας «ΕΣΔΥ» Η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας αποτελεί μία από τις παλαιότερες Σχολές Δημόσιας Υγείας της Ευρώπης. Ιδρύθηκε το 1929 από την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου (1928-1932) και τους Υπουργούς Υγιεινής Απόστολο Δοξιάδη και Αλέξανδρο Παππά, ως Υγειονομική Σχολή Αθηνών, μετά από πρόταση της Οργάνωσης Υγείας της Κοινωνίας των Εθνών και τη συμβολή του Rockefeller Foundation. Τα επίσημα εγκαίνιά της έλαβαν χώρα στις 16 Μαρτίου 1931, με κάθε επισημότητα, επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας 196 στους Αμπελόκηπους, όπου στεγάζεται έως σήμερα. Ο πρώτος διευθυντής της Σχολής ήταν ο άγγλος υγιεινολόγος Δρ. Νόρμαν Ουάιτ (Frederick Norman White). Κύρια αποστολή της Υγειονομικής Σχολής Αθηνών (ΥΣΑ) ήταν η άμεση αντιμετώπιση των δυσμενών συνθηκών υγείας του πληθυσμού, των υψηλών ποσοστών θνησιμότητας και νοσηρότητας από λοιμώδη νοσήματα, καθώς και η ανασυγκρότηση των διάσπαρτων και πλημμελώς οργανωμένων υπηρεσιών υγείας της χώρας. Για το λόγο αυτό αγοράστηκε κτήμα και κτήρια που βρίσκονταν στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας 196. Το κτηριακό συγκρότημα το χρησιμοποιούσαν μέχρι τα τέλη του 1923 ως κέντρο διασκέδασης. Τα κτήρια αυτά μετασκευάστηκαν αρκετά γρήγορα και μάλλον πρόχειρα λόγω της επείγουσας ανάγκης να λειτουργήσει η Σχολή. Από την αρχή της λειτουργίας της η ΥΣΑ στόχευσε, αφενός στην εκπαίδευση του υγειονομικού προσωπικού σε ζητήματα δημόσιας υγείας, απονέμοντας το πτυχίο του Υγιεινολόγου Ιατρού και το δίπλωμα του Επόπτη Εξυγιάνσεως, αφετέρου είχε αποστολή την επιστημονική έρευνα, αλλά και τη διαφώτιση του κοινού και των κοινωνικών εταίρων σχετικά με την προστασία της υγείας. Κατά την πρώτη δεκαετία της λειτουργίας της, η ΥΣΑ σημείωσε σημαντικότατες επιτυχίες, όπως ενδεικτικά ο Ανθελονοσιακός Αγώνας, η βελτίωση της Σχολικής Υγιεινής, η δημιουργία της Προτύπου Υγειονομικής Οργανώσεως Αμπελοκήπων και της Σχολής Επισκεπτριών Αδελφών Νοσοκόμων (ΣΕΑΝ). Ακόμα και στη διάρκεια της Κατοχής (1941-1944), η ΥΣΑ συνέχισε τη λειτουργία της, πολλές όμως υγειονομικές δραστηριότητες στην ύπαιθρο διεκόπησαν λόγω της κατάρρευσης των υποδομών της χώρας. Την περίοδο εκείνη με εμπνευστή τον
  • 61. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [61] Καθηγητή Γεώργιο Παπακώστα ασκείται κοινωνική ιατρική με τη δράση της Οργάνωσης Κοινωνικής Αντιλήψεως. Εικόνα 84: Από τις εφημερίδες "Ακρόπολις" (δεξιά) και "Η Πρωία"(αριστερά) στις 17/3/1931 Στα χρόνια του Εμφυλίου εκκινείται ο άθλος εκρίζωσης της ελονοσίας από την Έδρα Ελονοσιολογίας και τον Καθηγητή Γρηγόριο Λιβαδά, με τη συνεργασία της UNRRA και του WHO με μεγάλη επιτυχία, καθώς από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 παρατηρείται μείωση των ποσοστών νοσηρότητας και θνησιμότητας. Η Υγειονομική Σχολή Αθηνών, από κοινού με το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας και την UNICEF, υποστήριξε το πρωτότυπο έργο της Σχολής Αγροτικής Υγιεινής Φαρσάλων, η οποία ιδρύθηκε το 1960 και για είκοσι χρόνια αφιερώθηκε στην επιμόρφωση υγειονομικού προσωπικού και την προαγωγή της υγείας του γενικού πληθυσμού. Σημαντική καινοτομία υπήρξε η κατάρτιση σπουδών Πτυχίου Διοικητικού Διευθυντού από το 1960-1967, πρόγραμμα το οποίο μετεξελίχθηκε στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας. Με τη Μεταπολίτευση το 1974 η Σχολή προσανατολίζεται σε νέους εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς ορίζοντες με Έδρες όπως της Κοινωνιολογίας, των Οικονομικών της Υγείας, της Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας και της Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας,
  • 62. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [62] ενώ ενισχύεται νομικά με το ΠΔ 332/1975 και το ΠΔ 1233/1981. Με έμφαση στην προστασία της υγείας του πληθυσμού, οργανώνεται η επιδημιολογική επιτήρηση της χώρας τη δεκαετία του 1980 από τον Καθηγητή Γεώργιο Παπαευαγγέλου, πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής AIDS. Το 1994, με το νόμο 2194, η Υγειονομική Σχολή Αθηνών μετονομάζεται σε Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας και αποτελεί ισότιμο με τα ΑΕΙ εκπαιδευτικό ίδρυμα, καθώς λειτουργεί ως ΝΠΔΔ με πλήρη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, με κύριους σκοπούς την εκπαίδευση, την επιστημονική έρευνα, την εφαρμοσμένη δράση σε θέματα δημόσιας υγείας και κοινωνικής πολιτικής και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών. Η Υγειονομική Σχολή Αθηνών υπήρξε φυτώριο επιστημόνων και ερευνητών, όπως ο Καθηγητής Βασίλειος Βαλαώρας, ο Αθανάσιος Μαντέκος, η Μερόπη Βιολάκη- Παρασκευά, ενώ δίδαξαν διακεκριμένοι Καθηγητές, όπως ο Γρηγόριος Λιβαδάς, ο Γεράσιμος Αλιβιζάτος, ο Γεώργιος Μπελιός, ο Χρήστος Φλωράς, ο Εμμανουήλ Λαμπαδάριος, ο Γεώργιος Παπακώστας, ο Θεοδόσιος Ζαβιτσιάνος, ο Αλέξανδρος Αγγελής, ο Αντώνιος Παπαδάκης. Από τις απαρχές λειτουργίας της η Σχολή έχει υποστηρίξει σε μείζονα βαθμό τη χάραξη εθνικών πολιτικών υγείας της χώρας με κύρια αποστολή τη μεταπτυχιακή εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και την Εικόνα 85: Το κτήριο της Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας "ΕΣΔΥ" ανάληψη με ιδιαίτερη επιτυχία της αντιμετώπισης διαφόρων λοιμωδών νοσημάτων. Παράλληλα έχει συμβάλλει στην προστασία της υγείας του πληθυσμού με τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης μέσα από τη μελέτη και την επιστημονική έρευνα πάνω σε μία ευρεία βάση των επιστημών της δημόσιας υγείας.
  • 63. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [63] Ευρωκλινική Αθηνών (στο χώρο του Μαιευτηρίου Αθήνας) Η Ευρωκλινική Αθηνών ιδρύθηκε από την Interamerican και ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1998. Η Ευρωκλινική Αθηνών διαθέτει σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και εγκαταστάσεις που της επιτρέπουν να αντιμετωπίζει ανταπεξέρχεται και τα πιο σοβαρά περιστατικά. Το 2002 ιδρύεται η Ευρωκλινική Παίδων. Καλύπτει ένα ευρύ φάσμα παιδιατρικών ειδικοτήτων και υποειδικοτήτων με την υποστήριξη τμημάτων και εξειδικευμένων κέντρων, όπως ενδεικτικά είναι το Παιδιατρικό, το Παιδοχειρουργικό, το τμήμα Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής, το Καρδιολογικό, το Πνευμονολογικό, το Ορθοπεδικό, το Οφθαλμολογικό, το Ωτορινολαρυγγολογικό, το Γαστρεντερολογικό, το Διαβητολογικό κ.ά. για παιδιά ηλικίας από 30 ημερών έως και 14 ετών. Το 2017, υλοποιείται η μεταφορά της Ευρωκλινικής Παίδων από την Αχαρνών όπου βρισκόταν, στο καινούργιο, πλήρως ανακαινισμένο κτήριο, δίπλα ακριβώς από την Ευρωκλινική Αθηνών και αποτελεί το μοναδικό ιδιωτικό νοσοκομείο για παιδιά στο κέντρο της Αθήνας, μόλις δύο λεπτά από το μετρό των Αμπελοκήπων. Το ίδιο έτος ξεκινά και η λειτουργία του Πολυιατρείου της Ευρωκλινικής Σημείο ΔΥΟ (Διάγνωση – Υγεία – Ομορφιά), σε ένα νέο κτήριο, κατάλληλα διαμορφωμένο ώστε να παρέχονται υπηρεσίες Αισθητικής Δερματολογίας, Παθολογίας, Αιμοληψιών, Γυναικολογίας και άλλα. Βασικά μεγέθη  175 νοσηλευτικές κλίνες  12 κλίνες στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ)  8 χειρουργικές αίθουσες  Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών 24ωρης λειτουργίας
  • 64. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [64] Ίδρυμα κωφάλαλων (που κάποτε ήταν το Γενικό Κρατικό) Το ίδρυμα Κωφαλάλων βρίσκεται δίπλα στην πλατεία Ευαγγελικής Σχολής (γνωστή και ως "Άλσος της μια νύκτας") στην οδό Ζαχάρωφ. Εικόνα 86: Από τον τόμο Α΄ του βιβλίου του κ. Νίκου Παραδείση με τίτλο "Αμπελόκηποι" (σελ. 80) Θεμελιώθηκε την Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 1936 από τον τότε Υπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας Αλέξανδρο Κορυζή. Ολοκληρώθηκε η ανέγερσή του το 1938. Η ανέγερσή του οφείλεται Εικόνα 87: Βραδυνή 14/12/1936
  • 65. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [65] Εικόνα 88: Από την εφημερίδα "Έθνος" (αριστερά) και την εφημερίδα "Ο Τύπος" (δεξιά) στις 14/12/1935 σχετικά με τη θεμελίωση του νέου οίκου των κωφαλάλων. στον ευεργέτη Χαράλαμπο Σπηλιόπουλο ο οποίος στις 26 Απριλίου 1907 δήλωνε την πρόθεσή του να βοηθήσει στη δημιουργία Ασύλου και Σχολής Κωφαλάλων που δεν υπήρχαν. Η ανέγερση του κτηρίου πραγματοποιήθηκε μετά την ενοποίηση και συγχώνευση των περιουσιών του "Ιδρύματος Χαράλαμπου και Ελένης Σπηλιοπούλου" με τον "Εθνικό Οίκο Κωφαλάλων". Το 1937, μετά τη συγχώνευση, ιδρύθηκε το "Εθνικό Ίδρυμα Προστασίας Κωφαλάλων" με δευτερωνύμιο: "Οίκος Αθηνών Χ. και Ε. Σπηλιοπούλου". Η λειτουργία του ξεκίνησε το 1938. Στις 15 Ιανουαρίου 1941 το Υπουργείο Εθνικής Πρόνοιας και το Υπουργείο Οικονομικών το επιτάσσουν και το χρησιμοποιούν ως Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο για περίθαλψη πολιτών, αφού τα υπάρχοντα πολιτικά νοσοκομεία χρησιμοποιήθηκαν για στρατιωτικές ανάγκες. Η αποδέσμευση το κτηρίου πραγματοποιήθηκε το 1958. οπότε και ξεκίνησε προσπάθεια αποκατάστασης των χώρων του κτηρίου, οργάνωση της διδασκαλίας, επιστημονικής αντιμετώπισης της κώφωσης και επαγγελματικής αποκατάστασης των παιδιών.
  • 66. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [66] ΙΚΑ Αλεξάνδρας (Μονάδα Υγείας Αλεξάνδρας) Εικόνα 89: Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων Βρίσκεται στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας 119. Η Μονάδα Υγείας Αλεξάνδρας υποδέχεται όλο το 24ωρο (καθημερινές – Σαββατοκύριακα – αργίες) έκτακτα περιστατικά που χρήζουν πρωτοβάθμιας περίθαλψης και προσέρχονται με ίδια μέσα. Πρόκειται για εκείνα τα περιστατικά που μέχρι σήμερα μετέβαιναν υποχρεωτικά στα εφημερεύοντα Νοσοκομεία, καθώς δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική επιλογή παροχής επείγουσας φροντίδας σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Συνήθως η εξυπηρέτηση των ασθενών αυτών στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών των Νοσοκομείων καθυστερεί πολύ, συχνά ώρες ολόκληρες, επειδή δεν αξιολογούνται ως κρίσιμα και το προσωπικό των Νοσοκομείων υποχρεώνεται να δώσει προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση ασθενών των οποίων η ζωή διατρέχει άμεσο κίνδυνο. Στη Μονάδα Υγείας Αλεξάνδρας διαμορφώθηκε ειδικός χώρος ιατρείων, με δική του είσοδο και κατάλληλο εξοπλισμό, για την υποδοχή αυτών ακριβώς των περιστατικών. Υπάρχει μόνιμη, σε εικοσιτετράωρη βάση, παρουσία Παθολόγου, Καρδιολόγου και Παιδιάτρου, για την εκτίμηση της κρισιμότητας κάθε περίπτωσης και την άμεση αντιμετώπισή τους.
  • 67. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [67] Πέντε ακόμη ιατρικές και εργαστηριακές ειδικότητες Ορθοπεδικής, Χειρουργικής, Ακτινοδιαγνωστικής, Βιοπαθολογίας και Οδοντιατρικής, παρέχουν υπηρεσίες καθημερινά από τις 8 το πρωί έως τις 9 το βράδυ και Σαββατοκύριακα-αργίες από τις 8 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι, παραμένοντας τις υπόλοιπες ώρες σε διαρκή ετοιμότητα και συνεργασία με το ιατρικό προσωπικό που είναι σε ενεργό εφημερία. Όπως επισημαίνει η πολιτική ηγεσία του υπ. υγείας, “η δημιουργία κέντρων παροχής έκτακτης πρωτοβάθμιας περίθαλψης 24-ωρης λειτουργίας υποδείχτηκε από τους ίδιους τους πολίτες ως ανάγκη, σχεδόν από την έναρξη λειτουργίας του ΠΕΔΥ. Η πιλοτική λειτουργία της Μονάδας Υγείας Αλεξάνδρας σε 24ωρη βάση θεωρείται γι’ αυτό αποφασιστικής σημασίας, καθώς η επιτυχής επέκταση της εφαρμογής θα οδηγήσει στην επίλυση χρόνιων προβλημάτων του συστήματος υγείας”. Πληροφορίες ΜΟΝΑΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ Λεωφόρος Αλεξάνδρας 119, Τ.Κ. 11475, Αθήνα Τηλέφωνο επικοινωνίας με το κέντρο παροχής έκτακτης πρωτοβάθμιας περίθαλψης όλο το 24-ωρο : 210-6479799 Εικόνα 90: Μονάδα Υγείας Αλεξάνδρας (ΙΚΑ Αλεξάνδρας)
  • 68. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [68] Κλινική Ασκληπιείο (τώρα «Διάγνωση Υγείας» Η κλινική, θεραπευτήριο Ασκληπιείο δεν λειτουργεί πλέον..Στη θέση της, λεωφόρος Αλεξάνδρας 166, απέναντι από τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής (ΓΑΔΑ), υπάρχει το ιδιωτικό "Διάγνωση υγείας" που προσφέρει διαγνωστικές ιατρικές εξετάσεις. Εικόνα 91: Η κλινική Ασκληπιείο μέσα από την ταινία του 1969 "Παιδί μου, αγάπη μου" Εικόνα 92: Η κλινική "Ασκληπιείο" και το πάρκινγκ αυτοκινήτων που υπήρχε απέναντι (τώρα ΓΑΔΑ) - μέσα από την ταινία του 1969 "Παιδί μου, αγάπη μου"
  • 69. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [69] Κλινική, Θεραπευτήριο στο κτήμα Θων Κλινική Καράμπελα Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 μια πτέρυγα των κτηρίων στο κτήμα Θων λειτούργησε ως κλινική του Καράμπελα. Θεραπευτήριο Αμπελοκήπων Το 1932, στο χώρο της κλινικής του Καράμπελα, λειτούργησε για λίγα χρόνια το "Θεραπευτήριο Αμπελοκήπων" "ΕΠΑΥΛΙΣ ΘΩΝ" με εσωτερική νοσηλεία και δεκαπέντε εξωτερικά ιατρεία. Από το 1936 και μετά δόθηκε για χρήση στα εκπαιδευτήρια Νεστορίδη.
  • 70. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [70] Κλινική «ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ» Η ιδιωτική κλινική "Κυανούς Σταυρός" λειτουργούσε από το 1963 στο κέντρο της Αθήνας, Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 102, ως Γενική Κλινική. Κάλυπτε σχεδόν το σύνολο των ειδικοτήτων της ιατρικής επιστήμης, όλο το φάσμα των διαγνωστικών εξετάσεων, παρέχει πλήρεις υπηρεσίες εξωτερικών ιατρείων, Νοσηλείας μίας Ημέρας και κατ' οίκον Νοσηλείας. Εικόνα 93: Φωτογραφία από τη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας Στο νοσοκομείο αυτό είχαν νοσηλευθεί και αρκετοί διάσημοι Έλληνες. Τελευταία το αγόρασε η TEN BRINKE HELLAS και το μετέτρεψε σε πολυτελή κτήρια.
  • 71. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [71] Εικόνα 94: Από την εφημερίδα "Το Βήμα", 4/9/1974. Αναφέρεται σε περιστατικό βίας προς τον πρώην ταξίαρχο Ιωαννίδη από εξοργισμένους Αθηναίους. Ο τραυματίας μεταφέρθηκε σε αφασία στο νοσοκομείο "Κυανούς Σταυρός", κάτι το οποίο δεν επαλήθευσε ο εφημερεύον γιατρός του νοσοκομείου.. Εικόνα 95: Το κτήριο το αγόρασε για εκμετάλλευση η TEN BRINKE HELLAS Εικόνα 96: Το έργο ονομάζεται "Υγεία" και βρίσκεται στον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου της κλινικής. Η ιδιαίτερη απεικόνιση της Υγείας (με τεταμένο κορμό) αποτελεί προσωπική έμπνευση του καλλιτέχνη.
  • 72. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [72] Μέλη της Συντακτικής και Φωτογραφικής ομάδας του Εργαστηρίου Πληροφορικής επισκέφθηκαν τον χώρο και πήραν φωτογραφίες πριν την ανακαίνιση του κτηρίου από την TEN BRINKE HELLAS (Σεπτέμβριος 2019). Εικόνα 97: Σεπτέμβριος 2019. Λεωφόρος Β. Σοφίας 102
  • 73. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [73] Κλινική «Τίμιος Σταυρός» (τώρα παράρτημα Ιπποκράτειου) Η κλινική βρισκόταν στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 108. Τώρα λειτουργεί ως παράρτημα του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου. Εικόνα 98: Από το maps.google (Νοέμβριος 2014) Την κλινική μπορούμε να δούμε μέσα από την ταινία "Αμαρτωλά νειάτα" του 1960 (Μεταγενέστερος τίτλος: Η ΟΧΙΑ) http://www.tainiothiki.gr/v2/filmography/view/1/176 Εικόνα 99: Φωτογραφίες από την ταινία "Αμαρτωλά Νειάτα" του 1960. Στη φωτογραφία αριστερά βλέπουμε μέσα από την κλινική, προς τον δρόμο, ενώ στη φωτογραφία στα δεξιά ο ηθοποιός είναι μπροστά από την είσοδο της κλινικής ¨Τίμιος Σταυρός¨. Οι παλιές ελληνικές ταινίες μας δίνουν πληροφορίες για τις περιοχές και τα κτήρια τους, ενώ μας βοηθούν στην ταυτοποίηση κτηρίων.
  • 74. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [74] Μαιευτήριο Αθηνών (σήμερα Ευρωκλινική Αθηνών) Στο χώρο του Μαιευτηρίου Αθηνών τώρα είναι η Ευρωκλινική Αθηνών. Οι παρακάτω φωτογραφίες είναι από ελληνική ταινία του 1965. Εικόνα 100: (3) Μαιευτήριο Αθηνών (Από την ταινία του 1965 ¨Βρώμικη πόλις¨)
  • 75. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [75] Μαιευτήριο Μητέρα (σήμερα παράρτημα Λαϊκού) Από το 1980 αποτελεί παράρτημα του Γενικού Λαϊκού Νοσοκομείου Αθηνών. Εκεί στεγάστηκαν διάφορα τμήματα, ιατρεία, εργαστήρια και κλινική μιας ημέρας νοσηλείας.
  • 76. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [76] Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού Η αρχική ιδέα δημιουργίας του ΝΙΜΤΣ αναπήδησε από την ανάγκη περίθαλψης των Πολεμιστών Αξιωματικών, που γύριζαν από τα μέτωπα του 1940-1941. Με το Ν.Δ. 597/1941, περί συστάσεως Νοσηλευτικού Ιδρύματος υπό τον τίτλο «Νοσηλευτικό Ίδρυμα του Μετοχικού Ταμείου Στρατού», αποφασίσθηκε η σύσταση του ΝΙΜΤΣ και η αρχική εγκατάστασή του στο κτίριο που σήμερα στεγάζεται η Διεύθυνση. Το Νοσοκομείο άρχισε να λειτουργεί την 21 Ιανουαρίου 1942, με δύναμη 75 κλινών, για παθολογικούς και χειρουργικούς ασθενείς. Το 1956 εγκαινιάστηκε η πτέρυγα «Ι. Κυριακός» (σήμερα φερόμενη ως “Παλαιά Πτέρυγα”), ενώ το 1962-1963 έγινε η προσθήκη του 4ου ορόφου της ίδιας Πτέρυγας, καθώς και η προέκταση του κτιρίου προς την πλευρά του «πάρκου Βενιζέλου», ώστε να λάβει τη σημερινή της διαμόρφωση. Οι συνεχώς αυξανόμενες επιστημονικές απαιτήσεις και ο αυξημένος αριθμός ασθενών επέβαλαν την ανάπτυξη νέων χώρων και έτσι το 1981 εγκαινιάσθηκε η «Νέα Πτέρυγα», που μετά τις αναγκαίες μετατροπές τρίκλινων θαλάμων νοσηλείας σε δίκλινους ή σε εργαστήρια και γραφεία ανέβασε τον αριθμό κλινών στο επίπεδο των 405. Εικόνα 101: Φωτογραφίες του Νοσοκομείου (ΝΜΤΣ) Θέμα διερεύνησης: Η ιστορία που υπάρχει στη σελίδα αναφέρει έτος λειτουργίας το 1942 ενώ το πρώτο κτήριο, αρχή του ΝΙΜΤΣ, είναι του 1927
  • 77. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [77] Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Το Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» ιδρύθηκε το 1896 και τέθηκε σε λειτουργία το 1901. Βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Θωμά δίπλα στο Νοσοκομείο Παίδων "Αγλαΐα Κυριακού και στο Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων "Ελπίδα". Η Ιερά Μονή Πετράκη παραχώρησε ένα μεγάλο οικόπεδο στην περιοχή Γουδή με σκοπό την ανέγερση νοσοκομείου παίδων. Η πριγκίπισσα (μετέπειτα βασίλισσα) Σοφία που είχε ενδιαφερθεί για τη δημιουργία νοσοκομείου ζήτησε οικονομική στήριξη από ευεργέτες αλλά και τους απλούς πολίτες. Βοήθησαν αρκετοί, όπως ο Ανδρέας Συγγρός, ο κάιζερ της Γερμανίας Γουλιέλμος Β', ο τσάρος της Ρωσίας Νικόλαος β', ο Σκυλίτσης κλπ. Το νοσοκομείο το σχεδίασε ο αρχιτέκτονας της αυλής Αναστάσιος Μεταξάς σε συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Σάββα, που ήταν γιατρός των βασιλοπαίδων. Η θεμελίωση του Νοσοκομείου Παίδων "Η Αγία Σοφία" έγινε μετά τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων στις 16/10/1896 χοροστατούντος του μητροπολίτη Αιτωλίας κ. Παρθενίου (εφημερίδα ΣΚΡΙΠ 17/10/1896). Η κατασκευή έγινε με τη μορφή περιπτέρων, σε αντίθεση με το σύστημα των διαδρόμων, γιατί κρίθηκε ότι το σύστημα αυτό ήταν καλύτερο και εκείνο που πληρούσε τις σύγχρονες, για την εποχή εκείνη, προδιαγραφές. Είναι το μεγαλύτερο παιδιατρικό νοσοκομείο της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα παιδιατρικά νοσοκομεία της Ευρώπης με επτακόσιες πενήντα (750) κλίνες νοσηλείας. Δέχεται παιδιά ηλικίας μέχρι 14 χρόνων και σε ειδικές περιπτώσεις παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας. Διαθέτει τμήματα όλων των ιατρικών ειδικοτήτων, παθολογικών και χειρουργικών.
  • 78. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [78] Εικόνα 102: Από το βιβλίο "Αμπελόκηποι. Περιήγηση στις αναμνήσεις μιας γειτονιάς" του κ. Νίκου Παραδείση Εικόνα 103: Φωτογραφίες του Νοσοκομείου Παίδων "Η Αγία Σοφία" εξωτερικά (αριστερά) και θάλαμος ασθενών (δεξιά). Οι φωτογραφίες είναι από το περιοδικό Ανατολή (Μάρτιος 1902) Εικόνα 104: Το νοσοκομείο Παίδων "Η Αγία Σοφία" εξωτερικά κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του
  • 79. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [79] Λειτουργούν εκατόν-δέκα (110) κλίνες εντατικής θεραπείας και αυξημένης φροντίδας παιδιών και νεογνών και εξειδικευμένα και μοναδικά τμήματα, όπως η Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών, τα Τμήματα Αιματολογίας/Ογκολογίας, το Παιδοκαρδιολογικό Τμήμα, το Αιμοδυναμικό Εργαστήριο και τα Παιδοκαρδιοχειρουργικά Τμήματα και η Μονάδα Νευρομυικών Παθήσεων. Ο Εργαστηριακός Τομέας περιλαμβάνει εργαστήρια ορισμένα εκ των οποίων είναι μοναδικά και πραγματοποιούν άκρως εξειδικευμένες και πρωτοποριακές εξετάσεις. Στο νοσοκομείο λειτουργεί η Α΄ Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Χωρέμειο Ερευνητικό Εργαστήριο της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Εργαστήριο Ιατρικής Γενετικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και η Παιδοψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επίσης στις εγκαταστάσεις του Νοσοκομείου φιλοξενείται το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού. Εικόνα 105: Γυναίκες του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού μοιράζουν τρόφιμα και παιχνίδια στο νοσοκομείο Παίδων ¨Αγία Σοφία¨ την περίοδο των Χριστουγέννων του 1934
  • 80. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [80] Εικόνα 106: Επίσκεψη της βασίλισσας Φρειδερίκης στο νοσοκομείο παίδων "ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ". Και μια ιστορία πίσω από τη φωτογραφία που αφηγείται ο εγγονός της νοσοκόμας Μαρίας Καζάντζα που είναι αριστερά πάνω στη φωτογραφία με ένα παιδί αγκαλιά. Την ιστορία μου την έχει μεταφέρει η γιαγιά μου που ήταν και συνδικαλίστρια. Την φώναζαν παπαδιά. Να διευκρινίσω πριν συνεχίσω ότι συνδικαλιστής εκείνη την εποχή (μετά τον πόλεμο) δεν ήταν η σημερινή έννοια του συνδικαλιστή που έχουμε στο μυαλό μας, του ταυτόσημου με λαμόγιο, αλλά ήταν ο πρώτος που απολυόταν όταν υπήρχαν διεκδικήσεις από τους εργαζόμενους. Λοιπόν, η επίσκεψη της Φρειδερίκης ήταν ανεπίσημη (στις επίσημες είχε μαζί της μεγάλη συνοδεία και φόραγε και κάτι εξωφρενικά καπέλα, που θα έχετε δει σε άλλες της φωτογραφίες. Τότε νοσηλευόταν στο νοσοκομείο ένα παιδάκι, κάποιας κυρίας της αυλής και η βασίλισσα είχε έρθει να το επισκεφτεί. Το παιδάκι ήταν κάπως κακομαθημένο και έκανε παράπονα για τις νοσοκόμες, ότι δεν του φερόντουσαν ευγενικά. Η Φρειδερίκη μάζεψε το προσωπικό και τους γιατρούς, τους έκανε αυστηρές συστάσεις και ζήτησε να απολυθούν οι νοσηλεύτριες του παιδιού. Έπεσε μια σιωπή απ' όλους. Γιατροί, νοσοκόμες, διευθυντές τσιμουδιά. Τότε πετάχτηκε η γιαγιά μου με δυνατή φωνή και λέει: «βασίλισσα μου, κάνετε λάθος». Δε φαντάζομαι άτι θα την είχε ακούσει πολλές φορές η βασίλισσα αυτή τη φράση. «Οι αδελφές και οι
  • 81. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [81] γιατροί», συνέχισε η γιαγιά μου, «ήταν μέρα νύχτα πάνω από το προσκεφάλι του παιδιού, αλλά του φώναζαν επειδή δεν ήθελε να παίρνει τα φάρμακα του. Κάθε φορά γινόταν μάχη για να πάρει τα φάρμακά του. Γι αυτό σας έκανε παράπονα». Προς τιμή της η Φρειδερίκη πείστηκε και άλλαξε γνώμη παίρνοντας πίσω τις απολύσεις. Καταλαβαίνετε τι πανζουρλισμός έγινε στο νοσοκομείο και τι συγχαρητήρια δέχτηκε η γιαγιά μου από όλους όταν έφυγε η βασίλισσα! Εικόνα 107: Φωτογραφίες της γιαγιάς του κ. Λάζαρη με τη στολή στην εργασία της καθώς και με συναδέλφισσες στο νοσοκομείο Επίσης, με την αποστολή των τριών παραπάνω φωτογραφιών ο κ. Λάζαρης θυμήθηκε και μια άλλη ιστορία που του είχε αναφέρει η γιαγιά του. Λόγω ελλείψεων κατάλληλων μηχανημάτων που είχε το νοσοκομείο στην υποστήριξη ιατρικών εξετάσεων, έπαιρναν οι νοσοκόμες τα παιδιά αγκαλιά, ένα κάτω από κάθε μασχάλη και κάτω από μπέρτα για να μην κρυώσουν, σαν αυτή της φωτογραφίας πάνω αριστερά και τα πήγαιναν στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού. Αφού έκαναν τις εξετάσεις των παιδιών, γυρνούσαν πίσω με τον ίδιο τρόπο. Να ευχαριστήσουμε πάρα πολύ τον κύριο Δημήτρη Λάζαρη για την παραχώρηση των φωτογραφιών του προσωπικού του αρχείου για τις ανάγκες των εργασιών μας, καθώς επίσης και για τις ιστορίες της γιαγιάς του που μας αφηγήθηκε. Εικόνα 108: Νοσοκομείο Παίδων "Η Αγία Σοφία". Φωτογραφίες από το διαδίκτυο.
  • 82. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [82] Νοσοκομείο Παίδων Εικόνα 109: Νοσοκομείο Παίδων 1962. Από την επίσκεψη του Φρανκ Σινάτρα. O Φρανκ Σινάτρα έδωσε δύο συναυλίες στο Ηρώδειο όπου διέθεσε όλες τις εισπράξεις για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Μάλιστα "τις δε μισές εισπράξεις ο δήμαρχος τις διέθεσε για να κτισθεί ένας παιδικός σταθμός, τις άλλες δε μισές ο Δοξιάδης για μια καινούργια πτέρυγα στο νοσοκομείο «Αγία Σοφία»".
  • 83. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [83] Νοσοκομείο των φυλακών Αβέρωφ «Βασιλεύς Παύλος» Εικόνα 110: Νοσοκομείο φυλακών Αβέρωφ κατασκευής 1952 από τον αρχιτέκτονα Μιχαήλ Μακάρωφ. Το συγκεκριμένο νοσοκομείο ήταν μπροστά από τις γυναικείες φυλακές και κατεδαφίστηκε μαζί με τις φυλακές. Η φωτογραφία έχει ληφθεί από την οδό Δέγλερη δίπλα από τις προσφυγικές πολυκατοικίες της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Η φωτογραφία αριστερά είναι από την ταινία του 1962 "Τα Χριστούγεννα του αλήτη" που είχε σκηνές από το νοσοκομείο κρατουμένων "Άγιος Παύλος" της φυλακής Αβέρωφ (https://www.slideshare.net/goa56tk/ss-233503904, https://www.youtube.com/watch?v=DkUE0085SYs). Νοσοκομείο της Αστυνομίας Εικόνα 111: Ασθενοφόρο της Αστυνομίας Πόλεων Και η Αστυνομία είχε το δικό της Νοσοκομείο στην περιοχή των Αμπελοκήπων και συγκεκριμένα στην οδό Τιμολέοντος Βάσσου 10, δίπλα από το σημερινό ξενοδοχείο "Αλέξανδρος", από το 1943 ως το τέλος της δεκαετίας του 1960.
  • 84. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [84] Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων «Ελπίδα» Η Ογκολογική Μονάδα Παίδων του νοσοκομείου είναι χωροθετημένη σε άμεσο συσχετισμό με το Νοσοκομείο Παίδων "Η Αγία Σοφία" και κατ’ ακολουθίαν με το όμορο του Νοσοκομείο Παίδων "Π. & Α. Κυριακού". Η Ογκολογική Μονάδα διαθέτει 4 νοσηλευτικές μονάδες εσωτερικών ασθενών, 3 αιματολογικές - ογκολογικές μονάδες, δυναμικότητας 29 κλινών εκάστη και τη μονάδα μεταμόσχευσης μυελού των οστών, δυναμικότητας 18 κλινών. Κατά τη μελέτη και κατόπιν κατά την κατασκευή εφαρμόσθηκαν αρχές βιοκλιματικού σχεδιασμού και παράλληλα, μελετήθηκαν, σχεδιάσθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν κατασκευές και υλικά που στοχεύουν στη βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς του κτιριακού κελύφους, συμβάλλοντας έτσι στην εξοικονόμηση ενέργειας. Το Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων εντάσσεται διοικητικά και λειτουργικά στο Νοσοκομείο Παίδων “Η Αγία Σοφία” με το οποίο συνδέεται με εναέριο διάδρομο. Στο Νοσοκομείο μεταφέρθηκαν και τα υφιστάμενα Ογκολογικά Τμήματα των δύο Νοσοκομείων Παίδων “Αγία Σοφία” και “Αγλαΐα Κυριακού”. Στις 11/12/2001 το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας παραχώρησε οικόπεδο για το σκοπό αυτό εμβαδού 9.600τ.μ , από την ευρύτερη έκταση του Στρατοπέδου "Ιλάρχου Ν. Βαρύτη" επί της οδού Λεβαδείας. Το έργο θεμελιώθηκε το 2007 και εγκαινιάστηκε στις 14/10/2010. 2010. Εικόνα 112: Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων "Ελπίδα"
  • 85. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [85] Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» Το μαιευτήριο "Μαρίκα Ηλιάδη" ιδρύθηκε από την Έλενα Βενιζέλου. Διαπιστώνοντας το 1926 ότι σε όλη την ευρύτερη περιοχή της πρωτευούσης (400.000 κατοίκων ) δεν υπήρχαν παρά τρία μαιευτήρια (το Δημόσιο Μαιευτήριο 70 κλινών, το Μαιευτικό Τμήμα Τζανείου 10 κλινών και το Δημοτικό Μαιευτήριο) τα οποία λειτουργούσαν υποτυπωδώς με μέσα επιστημονικά ανεπαρκή και με προσωπικό όχι ειδικά κατηρτισμένο, αποφάσισε η Έλενα Βενιζέλου να χαρίσει στην Αθήνα ένα άρτιο επιστημονικά Μαιευτήριο που να καλύπτει τις ανάγκες της πρωτεύουσας και να καταρτίζει μορφωμένες επιστήμονες μαίες για όλη την Ελλάδα και κυρίως για την ύπαιθρο. Για τον σκοπό αυτό επισκέφτηκε το μαιευτήριο της Λωζάννης και συζήτησε με τον αρχιτέκτονά του, καθηγητή G.Epitaux. Στις 16 Φεβρουαρίου 1933 εγκαινιάστηκε το μεγάλο κεντρικό κτήριο του σημερινού Νοσοκομείου -Μαιευτηρίου ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, το οποίο πήρε το όνομα της αγαπημένης φίλης της, της Μαρίκας Ηλιάδη και το οποίο γρήγορα απέκτησε τη φήμη του πρώτου στο είδος του σε όλα τα Βαλκάνια. Εικόνα 113: Από τις εφημερίδες "Ακρόπολις" (δεξιά) και "Η Πρωία" (αριστερά) στις 17/2/1933
  • 86. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [86] Το 1940, με την Ιταλική επίθεση, διακόπηκε η λειτουργία του, επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε σαν στρατιωτικό νοσοκομείο ως την απελευθέρωση. Το 1942 στο ίδρυμα στεγάζεται και το Δημόσιο Μαιευτήριο, η φιλοξενία του οποίου διήρκεσε ως το 1955, οπότε μεταφέρθηκε στις νέες εγκαταστάσεις του Μαιευτηρίου «Αλεξάνδρα». Το 1958 κτίστηκε με δωρεά της Έλενας Βενιζέλου και το παρεκκλήσιο όπου τιμάται η μνήμη των Αγίων Ελευθερίου και Ελένης, όπου και φυλάσσεται μέσα σε μία λάρνακα η καρδιά της δωρήτριας. Κατά τη περίοδο που ακολούθησε ως το 1959 αναγέρθηκαν και δύο νέες κτηριακές μονάδες, το κτήριο όπου στεγάστηκε η Σχολή Μαιών, καθώς και ένα βοηθητικό κτήριο. Παρά τις προσθήκες και αλλαγές, επιτακτική προέκυψε η ανάγκη τόσο για ανάπτυξη νέων κλινών, όσο και επέκταση των εγκαταστάσεών του κυρίως σε χειρουργεία, αίθουσες τοκετών, κλίνες για πρόωρα, εργαστήρια κλπ. Το 1962 ανατέθηκε η σύνταξη μελέτης στο τεχνικό γραφείο του καθηγητού Lord Lewelyn-Davies στο Λονδίνο και στους Έλληνες Π. Μιχαλέα , αρχιτέκτονα, Β. Αμπακούμκιν , πολιτικό μηχανικό, και Γ. Κόντο , ηλεκτρολόγο μηχανολόγο. Αναγέρθηκαν έτσι:  Ένα πενταώροφο κτήριο που περιλαμβάνει τα χειρουργεία, τη μονάδα προώρων, τις αίθουσες τοκετών, την κεντρική αποστείρωση, την Τράπεζα γάλακτος και το τμήμα Μητρικού Θηλασμού.  Ένα επταώροφο κτήριο που περιλαμβάνει το τμήμα παραλαβής ασθενών και τμήματα νοσηλείας λεχωίδων. Τα κτήρια αυτά επικοινωνούν με το παλαιό κτήριο υπέρ και υπό το έδαφος. Το 1984 με την δημιουργία των ΤΕΙ καταργήθηκε η σχολή Μαιών "ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΚΥΛΙΤΣΗ" και το κτήριο δόθηκε για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου. Το 1988 υπογράφτηκε σύμφωνο αγοροπωλησίας των κτηρίων του Νοσοκομείου μεταξύ του Δ.Σ του ιδρύματος «ΜΑΡΙΚΑ ΗΛΙΑΔΗ» και του Υ.Υ.Π και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και το Νοσοκομείο-Μαιευτήριο έγινε Δημόσιο με τη σημερινή του ονομασία.
  • 87. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [87] Εικόνα 114: Δεκαετία 1950s Μαιευτήριο Έλενας. Μητέρα παρακολουθεί διακριτικά την περιποίηση του νεογέννητου μωρού της από την Μαία. Εικόνα 115: Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο - Μαιευτήριο "Έλενα Βενιζέλου"
  • 88. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [88] Παραρτήματα Νοσοκομείων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στους Αμπελόκηπους Αθήνας Στρατιωτικά νοσοκομεία Τον Νοέμβρη του 1940, την ώρα που δίνονταν οι μάχες στα υψώματα της Κορυτσάς, κατέφθανε το πρώτο τρένο με τραυματίες από το μέτωπο στην Αθήνα. Στην ευρύτερη περιοχή των Αμπελοκήπων νοσηλεύτηκαν οι πιο πολλοί από αυτούς και συγκεκριμένα στα εξής νοσοκομεία της περιοχής:  1ο Γενικό Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (στα στρατιωτικά παραπήγματα),  2ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Ευαγγελισμός και Αρεταίειο),  3ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Νοσοκομείο Ελπίς),  4ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Ιπποκράτειο),  5ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Αρσάκειο Ψυχικού),  6ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Ερυθρός Σταυρός),  7ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Λαϊκό νοσοκομείο και Παίδων ¨Αγία Σοφία¨),  8ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Μαράσλειο Διδασκαλείο) και  9ο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (Νοσοκομείο Έλενας). Εικόνα 116: Από αριστερά προς τα δεξιά οι φωτογραφίες είναι από το 1ο,4ο και 7ο Στρατιωτικά Νοσοκομεία.
  • 89. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [89] Νοσοκομείο; στο χώρο του 35ου Δημοτικού Σχολείου στην οδό Αχαΐας 3 Στο χώρο του 35ου Δημοτικού Σχολείου που κατασκευάστηκε μεταξύ 1930-1934 και λειτούργησε για πρώτη φορά τη σχολική χρονιά 1935-1936 στεγάζονται τώρα το 56ο Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο Αμπελοκήπων) και το 18ο Δημοτικό Σχολείο που προήλθε από τη συγχώνευση του 19ου (πρώην 35ου ΔΣ) και του 18ου (πρώην 32ου ). Εικόνα 117: Σημειώσεις Αθηναίου κάτοικου. Σάββατο 9 Δεκεμβρίου 1944 (το σημείωμα μας το έδωσε ο κύριος Χρήστος Μπερούκας) Την περίοδο εκείνη τρία Δημόσια σχολεία υπήρχαν στην περιοχή. Το 10ο Γυμνάσιο (το οποίο δεν είναι καθόλου πιθανό, γιατί ήταν κοντά στα στρατιωτικά παραπήγματα που υπήρχαν αγγλικές δυνάμεις και η 463 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού), το 10ο Δημοτικό Καρανίκα (κοντά στο οποίο υπήρχαν τμήματα της Ορεινής Ταξιαρχίας του Ρίμινι στα νοσοκομεία Παίδων και Ιπποκράτειο) και το 35ο Δημοτικό στην Αχαΐας (το οποίο ήταν υψηλό κτήριο). Επίσης οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ "πήγαιναν" από την οδό Κηφισίας προς τα Τουρκοβούνια (κτήριο της ΕΠΟΝ, κατάληψη του ΙΔ΄ αστυνομικού τμήματος στην οδό Βατοπεδίου).
  • 90. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [90] Τα παραπάνω γεγονότα που εξιστορεί κάτοικος Αθηνών είναι η αντεπίθεση της Ορεινής Ταξιαρχίας για την ανακατάληψη του νοσοκομείου Ερυθρού Σταυρού (όπως φαίνεται παρακάτω). Εικόνα 118: Απόσπασμα από την αφήγηση Σύμφωνα με συνέντευξη του κυρίου Στέλιου Ρετσίλα στη Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα του Εργαστηρίου Πληροφορικής: "Στέλιος Ρετσίλας: Εκείνο που μου έχει μείνει ανεξίτηλα στο μυαλό μου είναι ότι στην αυλή [Σχόλιο: του σχολείου στην οδό Αχαΐας 3], την περίοδο του εμφυλίου, ήταν απλωμένοι άνδρες. Τώρα νεκροί, τραυματισμένοι, μικρός ήμουν, δεν θυμάμαι τι ήταν γιατί δεν στάθηκα να δω. Εκείνες τις ημέρες με τα Δεκεμβριανά, επάνω στα Τουρκοβούνια ήταν του ΕΛΑΣ, από κάτω ήταν η Χωροφυλακή, βαράγανε και οι μεν και οι δε. Θυμάμαι η γιαγιά μου φορούσε μια κόκκινη ρόμπα, και έφυγε για να κάνει δουλειές. Πυροβολούσαν και από τις δύο πλευρές, και ευτυχώς τη γλύτωσε. ... [Συντακτική ομάδα] Ίσως και γι’ αυτό μας είπαν ότι, σύμφωνα με ορισμένους ηλικιωμένους, το σχολείο είχε χρησιμοποιηθεί και ως κλινική, κάτι το οποίο δεν μπορέσαμε να επιβεβαιώσουμε από πουθενά. Μόνο την εποχή της κατοχής, όταν το είχαν επιτάξει οι Γερμανοί, λένε ότι χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη, ταχυδρομείο, χώρος περίθαλψης τραυματιών, αλλά με βάση προφορικές μαρτυρίες όσων γνώριζαν. Δεν μπορούμε να ρωτήσουμε τους Γερμανούς που το επέταξαν! "
  • 91. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [91] Επομένως, μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί ως χώρος περίθαλψης τραυματιών αλλά δεν υπάρχει κάποιο γραπτό τεκμήριο που να το επιβεβαιώνει με σαφήνεια. Άρα, για το αν χρησιμοποιήθηκε ή όχι και ως νοσοκομείο το παλιό κτήριο του σχολείου στην οδό Αχαΐας 3 δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Σύμφωνα, όμως, με έγγραφο της Διεύθυνσης Αστυνομίας Αθηνών με ημερομηνία 19-10-1944 που αναγράφει τα κτήρια στην περιοχή των ΙΔ' και Ε' Αστυνομικών Τμημάτων που στεγάζονταν Οργανώσεις ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ,ΚΚΕ κλπ. το 35ο Δημοτικό Σχολείο στην οδό Αχαΐας 3 είχε καταληφθεί από τον 2ο λόχο τους ΕΛΑΣ. Εικόνα 119: Το έγγραφο βρίσκεται στα Αρχεία του ΓΕΣ/ΔΙΣ (Γενικό Επιτελείο Στρατού-Διεύθυνση Ιστορίας)
  • 92. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [92] Νοσοκομείο στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας 160 Το γήπεδο του λεωφόρου Αλεξάνδρας 160 στα χρόνια της κατοχής.... Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου το γήπεδο επιτάχθηκε από το υπουργείο Στρατιωτικών και συγκεκριμένα οι κτηριακές εγκαταστάσεις κάτω από την ξύλινη στεγασμένη εξέδρα (από την πλευρά της οδού Τσόχα), αλλά και μέρος των εγκαταστάσεων κάτω από την εξέδρα της λεωφόρου Αλεξάνδρας για να στεγαστεί παράρτημα του διπλανού 3ου Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών (σημερινό Ελπίς). Μάλιστα με απόφαση της στρατιωτικής διοίκησης ο τοίχος του γηπέδου από την πλευρά της οδού Τσόχα κατεδαφίστηκε και τοποθετήθηκαν για κάλυψη σανίδες, οι οποίες αυτές αργότερα χρησιμοποιήθηκαν από τους κατοίκους της περιοχής για θέρμανση και μαγείρεμα. Εικόνα 120: Εφημερίδα "Αθλητισμός" Σημείωση: Από τον Απρίλιο του 1941, όταν ήρθαν οι κατακτητές, η επίταξη συνεχίστηκε, αλλά όμως από το υπουργείο Οικονομικών και Δικαιοσύνης και για άλλους λόγους, όπως για να στεγαστεί το Εμπειρίκειο Αναμορφωτικό σχολείο Αρρένων. Επίσης, οι αίθουσες από την πλευρά της λεωφόρου Αλεξάνδρας επιτάχθηκαν για να χρησιμοποιηθούν για αποθήκες των φυλακών Αβέρωφ, για Λαϊκά συσσίτια, καθώς επίσης για στέγαση των Γερμανικών και Ιταλικών φρουρών. Όλα αυτά τα περιγράφει ο γενικός γραμματέας του Παναθηναϊκού Μιχάλης Παπάζογλου το 1945 στην εφημερίδα ¨Αθλητισμός¨.
  • 93. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [93] Οι παρακάτω φωτογραφίες πρέπει να τραβήχτηκαν σε αίθουσες του γηπέδου (οι δύο πρώτες πιθανόν είναι το παράρτημα του 3ου ΣΝΑ και η τρίτη αίθουσα του γηπέδου όπου γίνεται διαλογή ταχυδρομικών δεμάτων ώστε να προωθηθούν σε κάποιο από τα πολλά στρατιωτικά νοσοκομεία της περιοχής των Αμπελοκήπων). Εικόνα 121: Παράρτημα του 3 ου Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών (σημερινό Ελπίς) Εικόνα 122: Χώρος διαλογής ταχυδρομικών δεμάτων
  • 94. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [94] Μηχανοκίνητα Ηλεκτρικά Πλυντήρια Γιατί γίνεται αναφορά στα "Μηχανοκίνητα Ηλεκτρικά Πλυντήρια"; Γιατί τα συγκεκριμένα στην οδό Μαιάνδρου 23 και Μιχαλακοπούλου των Μαρνέρη και Αδαμίδη εξυπηρετούσαν τα γειτονικά νοσοκομεία όσον αφορά το πλύσιμο κλινοσκεπασμάτων και ειδών ρουχισμού. Αριστερά της φωτογραφίας διακρίνονται η εφορεία πολέμου(κόκκινο βελάκι) και το νοσοκομείο του Ευαγγελισμού (πράσινο βελάκι), ενώ ακριβώς μπροστά η κοίτη του Ιλισού ποταμού.
  • 95. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [95] Παράρτημα Φωτογραφίες Εικόνα 123: 1939. Περιοχή των Αμπελοκήπων. Περίπου 1939....άποψη της νότιας πλευράς των Αμπελοκήπων από τον Λυκαβηττό. Παρατηρούμε σε πρώτο πλάνο σχεδόν όλη την περιοχή όπου υπήρχαν τα στρατιωτικά παραπήγματα (δηλαδή το Β΄ στρατιωτικό νοσοκομείο και τις εγκαταστάσεις του 1ου και 34ου Συντάγματος πεζικού), με το κόκκινο βελάκι το κτήριο της οργάνωσης Near East Relief (Εγγύς Ανατολή), όπου σήμερα εκεί στεγάζεται η διοικητική υπηρεσία του ΝΙΜΤΣ, με το κίτρινο κύκλο το κτήριο των στρατιωτικών Λουτρών, τον μπλε κύκλο το Λαϊκό νοσοκομείο και στον θαλασσί κύκλο η οικία του εργοστασιάρχη Αλέκου Κανελλόπουλου. Πιο κάτω από αυτή (δεξιά) φαίνονται τα νοσοκομεία Αρεταίειο, Αιγινήτειο και πιο πάνω πάντα επί της Βασ. Σοφίας η έπαυλη του Αθανάσιου Χαρισιάδη. Στην περιοχή αργότερα θα κατασκευαστούν η Αμερικάνικη Πρεσβεία, το Μέγαρο Μουσικής και τα νοσοκομεία ΝΙΜΤΣ και του Ναυτικού. -------
  • 96. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [96] Ενώ είχαν προβλεφθεί να κατασκευαστούν 12 περίπτερα (τριών διαφορετικών σχεδίων), τελικά κατασκευάστηκαν μόλις τρία. Το κτήριο Συγγρού (το κτίσμα που δείχνει το κόκκινο βελάκι), το κτήριο Κοργιαλένη που κατασκευάστηκε λίγο αργότερα (πράσινο βελάκι) και ένα τρίτο (μπλέ βελάκι). Εκεί που δείχνει το πορτοκαλί βελάκι βρίσκονταν πηγάδι με τριώροφο πύργο δεξαμενής νερού από όπου υδρεύονταν όλα τα κτήρια. ------- Εικόνα 124: Υγειονομική Σχολή Αθηνών ή κτήρια Σχολής Αδελφών Νοσοκόμων επί της οδού Ζαχάρωφ;
  • 97. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [97] Εικόνα 125: Πάσχα του 1940 στο νοσοκομείο του Αγίου Σάββα και συγκεκριμένα στο προαύλιο χώρο στο πίσω μέρος αυτού. Στη φωτογραφία το ζευγάρι δεξιά του ιερέως είναι ο ακαδημαϊκός Αριστοτέλης Κουζής με τη γυναίκα του Ευγενία οι οποίοι ήσαν από τους ιδρυτές του νοσοκομείου. Επίσης, στη δεξιά άκρη της φωτογραφίας, είναι ο Αντώνης Σιγάλας από την Τήνο. Εικόνα 126: Από τα πρώτα νοσοκομεία που ανέθεσαν την καθαριότητα σε ιδιωτικά συνεργεία ήταν ο «Αγιος Σάββας». Στη φωτογραφία οι εργαζόμενες σε αυτό το συνεργείο, στη διάρκεια κινητοποίησης (Ιούλιος 1994) για τους άθλιους μισθούς και τις συνθήκες εργασίας (ανάρτηση Παπαδάκης). Εικόνα 127: Πασχαλινό τραπέζι του 1951 που μετείχαν ανάπηροι πολέμου με τις νοσηλεύτριες/ φυσιοθεραπεύτριες στον προαύλιο χώρο του τότε 430ΓΣΝ (σήμερα νοσοκομείο Ελπίς). Στο βάθος διακρίνεται σκοπιά του στρατιωτικού νοσοκομείου και πιο δεξιά είναι η οδός Δημητσάνας. -------
  • 98. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [98] Εικόνα 128: (Από το προσωπικό αρχείο της Ανθής Ξενάκη). Απεικονίζει την περιοχή του Νοσοκομείου «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» μια χιονισμένη μέρα του 1929, ένα χρόνο πριν τα εγκαίνια του νοσοκομείου (Υπάρχει και στη σελίδα του νοσοκομείου) Εικόνα 129: Νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού και ο περιβάλλων χώρος αυτού το 1943. Εικόνα 130: 5 Φεβρουαρίου 1941 όπως λέει η φωτογραφία "τραυματίες από κρυοπαγήματα στο νοσοκομείο Μαρίκας Ηλιάδη" Εικόνα 131: Όταν λέμε ¨Κρυοπαγήματα¨ εννοούμε, συνήθως, στα κάτω άκρα όπου η θεραπεία ήταν, συνήθως, η παρακάτω. Τοποθετούσαν τα πόδια των ασθενούντων κάτω από μια ισχυρή λάμπα με ερμητικά κλειστά μάτια για να μην πάθουν καμιά ζημιά στα μάτια από την ακτινοβολία. (φωτογραφία Βούλα Παπαιωάννου πιθανόν από την Υγειονομική Σχολή) Εικόνα 132: 24-8-1943... Αναμνηστική φωτογραφία νοσηλευτριών και παιδιών στο Νοσοκομείο Παίδων.
  • 99. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [99] Ερυθρός Σταυρός -Παραστάσεις Εικόνα 133: Παραστάσεις θιάσων στα νοσοκομεία (Δεκέμβριος 1944) Εικόνα 134: Απόσπασμα εφημερίδας Δεκέμβριος 1940 και τα νοσοκομεία της περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας γεμίζουν τραυματίες από το Μέτωπο. Στα πλαίσια της ψυχαγωγίας αυτών, η Υπηρεσία Αλληλεγγύης Μετώπου διοργανώνει στο 6ο Στρατιωτικό νοσοκομείο (Ερυθρός Σταυρός) παραστάσεις με τη συμμετοχή του Ορέστη Μακρή και άλλων ηθοποιών.
  • 100. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [100] Κείμενα Ο μάγκας με τη βελούδινη φωνή https://www.tovima.gr/2008/11/24/culture/frank-sinatra/ ΙΣΩΣ το πιο «σημαδιακό» γεγονός στη ζωή του Φρανκ Σινάτρα ήταν η ίδια του η γέννηση: καθώς έβγαινε από την κοιλιά της μητέρας του όχι μόνο κόπηκε ο λοβός του αριστερού του αφτιού, αλλά και ο λαιμός του τραυματίστηκε επικίνδυνα από τη λαβίδα του γιατρού. Όλοι νόμιζαν ότι το μωρό γεννήθηκε νεκρό ­ ευτυχώς επενέβη έγκαιρα η γιαγιά του: τον έβαλε κάτω από κρύο νερό και η ζωή επέστρεψε αμέσως. Ο πατέρας του, ο Μάρτιν, ήταν μποξέρ και πυροσβέστης, ενώ η μητέρα του, η Ντόλι, νοσοκόμα ­ και οι δύο ιταλοί μετανάστες. Όλη η οικογένεια κακομάθαινε τον μικρό Φρανκ με ακριβά δώρα και ρούχα. Εκείνος όμως ήταν «αλητάκι» και μάλιστα για ένα διάστημα έδρασε ως αρχηγός μιας συμμορίας μικροκλεφτών. Το 1933 άκουσε για πρώτη φορά ζωντανά τον Μπιγκ Κρόσμπι και τότε αποφάσισε να γίνει τραγουδιστής. Επεδίωξε και κατάφερε να μη μιμηθεί τον εμπνευστή του: «Το δικό μου στυλ ανήκε περισσότερο στην ιταλική σχολή του «μπελκάντο»… Ήταν πιο δύσκολο από του Κρόσμπι, πολύ πιο δύσκολο» δήλωσε ο ίδιος σε μια συνέντευξή του το 1965. Καθώς πειραματιζόταν με τις δυνατότητες της φωνής του, επηρεάστηκε ιδιαίτερα από την τεχνική του τρομπονίστα Τόμι Ντόρσεϊ, στο συγκρότημα του οποίου ανήκε στις αρχές της δεκαετίας του ’40: «Έπαιρνε μια μουσική φράση και την έπαιζε ασταμάτητα, δίνοντας την εντύπωση ότι δεν παίρνει ανάσα για πολλή ώρα». Ο Σινάτρα τελικά ανακάλυψε ότι ο Ντόρσεϊ έπαιρνε στα κλεφτά μικρές αναπνοές από την άκρη του στόματός του ­ ο φιλόδοξος Φρανκ ορκίστηκε να μάθει να χρησιμοποιεί τη φωνή του όπως ένα μουσικό όργανο. Κολυμπούσε και έτρεχε συστηματικά για να βελτιώσει τα πνευμόνια του και έμαθε να αναπνέει στη μέση μιας νότας χωρίς να τη «σπάει». Ήταν ο πρώτος δημοφιλής τραγουδιστής που χρησιμοποίησε την αναπνοή του για να χαρίσει δραματικότητα στην ερμηνεία του. Θεωρούσε επίσης ότι ένας τραγουδιστής διηγείται μια ιστορία, και άρα πρέπει να τοποθετεί τις παύσεις του ανάλογα. Όπως ο Κρόσμπι, ο Σινάτρα επηρεάστηκε πολύ από την τζαζ: η άρθρωσή του ­ ο τονισμός δηλαδή ορισμένων
  • 101. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [101] επιλεγμένων λέξεων για την ανάδειξη του νοήματός τους ­ θύμιζε πολύ τον στακάτο ρυθμό της τζαζ και είχε ιδιαίτερη απήχηση στους νέους ανθρώπους. Αφού εγκατέλειψε την μπάντα του Ντόρσεϊ το 1942, ο Σινάτρα έδωσε μια σειρά συναυλίες στο Paramount Theater της Νέας Υόρκης και έτσι ξαφνικά άρχισε να δημιουργείται μια υστερία γύρω από το πρόσωπό του ­ μια υστερία που παρόμοιά της δεν είχε γνωρίσει ως τότε ο κόσμος και που μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα μετέπειτα φαινόμενα του Πρίσλεϊ και των Μπιτλς. Οι εμφανίσεις του προκαλούσαν ομαδικές λιποθυμίες, σε τέτοιο βαθμό που οι εφημερίδες στράφηκαν στους ψυχαναλυτές για εξηγήσεις. Έζησε έντονη ζωή, παντρεύτηκε τέσσερις φορές (τη Νάνσι Μπαρμπάτο, την Αβα Γκάρντνερ, τη Μία Φάροου και την Μπάρμπαρα Μαρξ, πρώην σύζυγο του Ζέπο Μαρξ) και γενικά σε ό,τι και αν έκανε είχε τα φώτα της δημοσιότητας στραμμένα επάνω του. Πολλοί τον κατηγόρησαν ότι είχε διασυνδέσεις με την ιταλική Μαφία και αρκετά από τα ονόματα των συνεργατών του περιέχονταν σε «ύποπτους» φακέλους του FBI. Για κάθε κακή φήμη όμως που κυκλοφορούσε εναντίον του υπήρχε μία άλλη αντισταθμιστική, που μαρτυρούσε την αφοσίωση και τη γενναιοδωρία του προς γνωστούς και αγνώστους. Και πάντα ευχαριστούσε το κοινό του για την προσοχή του. Το 1953, όταν η καριέρα του περνούσε μια σοβαρή κρίση, κέρδισε Όσκαρ β’ ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του στην ταινία «Όσο υπάρχουν άνθρωποι». Το 1971 δήλωσε ότι αποσύρεται, δεν κατάφερε όμως να κρατηθεί μακριά από το μικρόφωνο περισσότερο από δύο χρόνια. Το 1985 του απονεμήθηκε το Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον τότε πρόεδρο και φίλο του Ρόναλντ Ρίγκαν. Καθώς τα εκατομμύρια των θαυμαστών του σε όλο τον κόσμο πενθούν για τον θάνατο του μεγάλου τραγουδιστή, ο Θεόδωρος Κρίτας θυμάται χαρακτηριστικές στιγμές από τη γνωριμία του με τον Φράνκι. Τον Φρανκ Σινάτρα τον γνώρισα το 1960 στο Λος Άντζελες. Ήταν η χρονιά που έψαχνα να βρω αμερικανό οργανωτή (ιμπρεσάριο) που να τον ενδιέφερε να παρουσιάσει στο αμερικανικό κοινό το «Πειραϊκό Θέατρο» του Δημήτρη Ροντήρη. Ανάμεσα σε άλλους πλησίασα και τον Τζίμυ Ντουλίτλ, ο οποίος εκείνη την εποχή εθεωρείτο ο μεγαλύτερος ιμπρεσάριος της Δυτικής Ακτής. Το θέατρό του ήταν κτισμένο αμφιθεατρικά σε μια κατάφυτη πλαγιά ενός λόφου του Λος Αντζελες. Το
  • 102. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [102] έλεγαν «Γκρηκ Θήατερ», προφανώς γιατί ήταν αμφιθεατρικό, αλλά και γιατί η είσοδός του είχε κίονες που θύμιζαν προπύλαια αρχαίου ελληνικού ναού. Του έκανα την πρόταση λέγοντάς του τι νόημα είχε να λέγεται το θέατρό του «Γκρηκ Θήατερ» χωρίς να έχει παρουσιάσει ακόμα σ’ αυτό έναν ελληνικό θίασο. Καλοδέχτηκε την ιδέα μου. Του έδειξα τις γαλλικές κριτικές από την παράσταση της «Ηλέκτρας» που είχαμε δώσει στο Θέατρο των Εθνών όπου η πρωταγωνίστρια του θιάσου, Ασπασία Παπαθανασίου, κέρδισε το βραβείο της καλύτερης γυναίκας ηθοποιού εκείνης της χρονιάς. Ο δικηγόρος που μας έκανε τα συμβόλαια έτυχε να είναι και δικηγόρος του Φρανκ Σινάτρα. Μέσω αυτού γνώρισα τον περίφημο Φράνκυ. Όταν τον επόμενο χρόνο παίζαμε την «Ηλέκτρα» στο Λος Άντζελες, ο Σινάτρα ήρθε και είδε την παράσταση και το ίδιο βράδυ, μαζί και ο Τζίμυ Ντουλίτλ, και με άλλους αμερικανούς φίλους, φάγαμε σ’ ένα από τα φημισμένα εστιατόρια του Χόλλυγουντ. Έτσι, δεν ξαφνιάστηκα όταν το 1962 με πήρε ο Σινάτρα στο τηλέφωνο για να μου προτείνει να του διοργανώσω δύο συναυλίες στο Ηρώδειο. Μου είπε ότι είχε ακούσει ότι το ρωμαϊκό ωδείο έχει θαυμάσια ακουστική και πως το γεγονός ότι ήταν κάτω από την Ακρόπολη ήταν κάτι που τον συγκινούσε ιδιαίτερα. Του είπα ότι το Ηρώδειο δεν παραχωρείται για συναυλίες σύγχρονου τραγουδιού παρά μόνον για κλασικού χαρακτήρα θιάσους, μπαλέτα και συμφωνικές ορχήστρες. Μου απάντησε ότι το ήθελε τόσο πολύ, ώστε, αν του εξασφάλιζα την άδεια, ήταν πρόθυμος να διαθέσει όλες τις εισπράξεις και από τις δύο συναυλίες για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Και ακόμη ότι ανελάμβανε να καλύψει όλες τις δαπάνες, όχι μόνο τις δικές του και του συγκροτήματός του, αλλά και όλα τα έξοδα για την τεχνική υποστήριξη των συναυλιών που θα έδινε. Μετέφερα την πρόταση του Σινάτρα στον δήμαρχο της Αθήνας Άγγελο Τσουκαλά και στον πρόεδρο του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία» Σπύρο Δοξιάδη. Τους πρότεινα να ανελάμβαναν να εξασφαλίσουν το Ηρώδειο για τις συναυλίες του Σινάτρα και σε αντιπαροχή θα έπαιρναν τις εισπράξεις. Έτσι κι έγινε. Εξασφάλισαν την άδεια για την παραχώρηση του Ηρωδείου, τις δε μισές εισπράξεις ο δήμαρχος τις διέθεσε για να κτισθεί ένας παιδικός σταθμός, τις άλλες δε μισές ο Δοξιάδης για μια καινούργια πτέρυγα στο νοσοκομείο «Αγία Σοφία».
  • 103. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [103] Ο Σινάτρα έφτασε με το ιδιωτικό του αεροπλάνο. Μαζί του οι μουσικοί της ορχήστρας του, οι τεχνικοί για τα ηχητικά μηχανήματα και η ομάδα των οπερατέρ της τηλεόρασης που θα κάλυπτε με ένα ντοκιμαντέρ την περιοδεία για λογαριασμό του μεγάλου τηλεοπτικού καναλιού της Αμερικής ABC. Ένα ξενοδοχείο όλο δικό του Προτού φθάσει στην Αθήνα μού είχε τηλεφωνήσει από το Τόκυο ότι ήθελε να του εξασφαλίσω ένα ξενοδοχείο ήσυχο έξω από την Αθήνα, στο οποίο να μην υπάρχει άλλος ένοικος. Του νοίκιασα το ξενοδοχείο «Ομπέρζ» της Βαρυμπόμπης με τη συμφωνία ότι ολόκληρο το συγκρότημα του ξενοδοχείου, η κουζίνα, τα εστιατόρια, το μπαρ και όποια άλλη αίθουσα διέθετε το «Ομπέρζ» θα ήταν στην αποκλειστική χρήση του συγκροτήματος του Σινάτρα και κανενός άλλου. Το πρωί της ημέρας που επρόκειτο να φτάσει ο Σινάτρα μού τηλεφωνούν από το «Ομπέρζ» ότι είχαν να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα. Τους είχαν ειδοποιήσει από το παλάτι του Τατοΐου ότι ο Παύλος και η Φρειδερίκη θα έκαναν τραπέζι εκείνο το βράδυ στον μνηστήρα της πριγκίπισσας Σοφίας, τον Χουάν Κάρλος και τους γονείς του που είχαν έλθει στην Αθήνα ειδικά για τους αρραβώνες. Και ότι θα με έπαιρνε σε λίγο στο τηλέφωνο ο αυλάρχης της βασίλισσας για να μου το πει. Όταν μου τηλεφώνησε ο Λελούδας, μου διευκρίνισε ότι οι βασιλείς δίνουν συνήθως τα γεύματά τους στο δώμα του «Ομπέρζ» και κατά συνέπεια δεν θα ενοχλούσαν με την παρουσία τους τον Σινάτρα και τη συντροφιά του. Βρήκα πολύ λογική τη διευκρίνιση και έδωσα την έγκριση χωρίς να περιμένω να φτάσει ο Σινάτρα για να του το πω. Το ίδιο βράδυ ο ιδιόμορφος Σινάτρα έδωσε παραγγελία στον προσωπικό του «σεφ» να ετοιμάσει τραπέζι για τους 22 δικούς του, συν δύο, εγώ με τη γυναίκα μου, στο σαλόνι με το τζάκι, από όπου όμως θα έπρεπε να περάσουν οι βασιλείς και οι καλεσμένοι τους για να ανεβούν τη σκάλα για το δώμα. Ήμασταν ακόμα όρθιοι στα απεριτίφ όταν έφτασε η βασιλική συντροφιά. Έγιναν οι συστάσεις. Ο Σινάτρα είχε την άνεση του «μεγάλου αφεντικού». Άλλωστε ήταν γνωστή η στενή σχέση του με τους Κένεντι και το «τζετ σετ» της αμερικανικής αριστοκρατίας. Δεν έπαιζε τον ρόλο αυτόν. Τον ζούσε. Ακολούθησε μια ζεστή συνομιλία που την ζέστανε ακόμα πιο πολύ η Σοφία όταν ζήτησε από τον Σινάτρα να της δώσει ένα αυτόγραφό του. Η βασιλική συντροφιά ανέβηκε στο δώμα, ενώ εμείς κάτω έπρεπε να περιμένουμε έως ότου ο μαύρος μπάτλερ τού Σινάτρα δώσει
  • 104. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [104] τις τελευταίες οδηγίες στην κουζίνα και έλθει να καθίσει μαζί μας. Γιατί χωρίς την παρέα του μπάτλερ του δεν έτρωγε ποτέ, όπως μας είπε. Στο τραπέζι ο Σινάτρα δεν έπαυε να επαινεί τη μαγειρική του ανθρώπου του, παρ’ ότι εμένα τουλάχιστον δεν μου φάνηκε τόσο σπουδαία. Του Σινάτρα όμως άρεσε καθώς και στον Ρομανόφ. Ο Ρομανόφ ήταν ένας άλλος γραφικός τύπος. Ένας ρώσος εμιγκρέ, ιδιοκτήτης του περίφημου εστιατορίου του Λος Άντζελες που είχε το όνομά του και που είχε γίνει διάσημη η σπεσιαλιτέ του, το «φιλέτο αλά Ρομανόφ». Φίλος αχώριστος του Σινάτρα που τον συνόδευε εκείνη την εποχή παντού. Ο Σινάτρα είχε πιστέψει ή του άρεσε να πιστεύει, όπως και πολλοί άλλοι εύπιστοι Αμερικανοί, ότι ο Ρομανόφ ήταν κατευθείαν απόγονος της τσαρικής οικογένειας. Έτσι τουλάχιστον υποστήριζε ο επιβλητικός τύπος με τα υπερμεγέθη μουστάκια που καθόταν απέναντί μου στο τραπέζι. Ο Ρομανόφ εκτός από τη σπεσιαλιτέ του φιλέτου του είχε και μιαν άλλη: της συναρπαστικής κουβέντας. Ήταν ανεκδοτολόγος και… μαρουλοφιλόσοφος, πράγμα που γοήτευε τον Σινάτρα. Οι συζητήσεις τους και οι διαφωνίες τους ιδιαίτερα πάνω σε σοβαρά… επιστημονικά θέματα ήταν τόσο ζωηρές που νόμιζες ότι τσακώνονταν. Στην ουσία όμως το διασκέδαζαν. Σε κάποια στιγμή ο Σινάτρα έπιασε το κεφάλι του λέγοντας πως είχε έναν δυνατό πονοκέφαλο. Τον ρώτησα αν του είχε παρουσιαστεί και άλλοτε και μου είπε ότι το είχε ξαναπάθει στο Τόκυο, όταν άρχισε την περιοδεία του. «Θέλω να μου βρεις και να μου φέρεις εδώ και τώρα τον καλύτερο γιατρό της Αθήνας» μου είπε. Αναζήτησα στο τηλέφωνο τον διευθυντή του «Ευαγγελισμού» Θωμά Δοξιάδη, που ήμασταν συγγενείς και τον έβαλα να μιλήσει με τον Σινάτρα. Του είπε ότι τέτοιες διαγνώσεις δε γίνονται χωρίς ειδικά όργανα και ότι το άλλο πρωί θα έπρεπε να περάσει από τον «Ευαγγελισμό» να εξεταστεί. Ο Σινάτρα πείστηκε ότι δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Μου ζήτησε όμως να τον μεταφέρω στον «Ευαγγελισμό» με… ελικόπτερο, γιατί δεν τις άντεχε τις στροφές του δρόμου της Βαρυμπόμπης. Παρ’ ότι ήμουν βέβαιος ότι αυτό δεν μπορούσε να γίνει, για να τον ηρεμήσω του είπα εντάξει, «νο πρόμπλεμ», όπως συνηθίζουν να λένε οι Αμερικανοί και ας ξέρουν ότι δεν είναι αλήθεια. Το άλλο πρωί πήγα να τον πάρω χωρίς ελικόπτερο φυσικά, εξηγώντας του ότι κάτι τέτοιο το απαγορεύει ο ελληνικός νόμος. Ήταν άλλωστε η εποχή που μόνον ο στρατός διέθετε ελικόπτερα. Η εξήγηση τον έπεισε. «Με λένε τρελό και ότι ζητώ
  • 105. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [105] υπερβολικά πράγματα» μου είπε. «Να όμως που δεν είμαι, αφού πείθομαι όταν μου δίνουν μια λογική εξήγηση». Στην είσοδο του «Ευαγγελισμού» τον περίμενε ο Θωμάς Δοξιάδης με ολόκληρο το επιτελείο του. Και φυσικά οι νοσοκόμες, που τον πολιόρκησαν αμέσως για αυτόγραφα. Στον προθάλαμο του τμήματος των ακτινογραφιών συναντήσαμε και πάλι την πριγκίπισσα Σοφία. Είχε συνοδεύσει τον Χουάν Κάρλος στον «Ευαγγελισμό» για να του κάνουν πλάκες στο αριστερό του χέρι που είχε τραυματιστεί από πτώση του από το άλογο και το είχε σε γύψο. Το πρόσωπο της ημέρας Ο Σινάτρα ήταν βιαστικός γιατί από τον «Ευαγγελισμό» θα πήγαινε κατευθείαν στο αεροδρόμιο για να πάρει το αεροπλάνο για το Ισραήλ. Τις συναυλίες της Αθήνας θα τις έδινε μετά το Ισραήλ. Όταν το άκουσε η Σοφία, έσπευσε να βγάλει τον Χουάν Κάρλος από τον ακτινογραφικό θάλαμο για να δώσει τη θέση του στον βιαστικό Σινάτρα. Είχαν τσακιστεί στις ευγένειες, βασιλιάδες, πριγκίπισσες, καθηγητές, γιατροί, νοσοκόμες. Ήταν ο Σινάτρα το πρόσωπο της ημέρας! Προτού φύγει για το Ισραήλ, μου είχε ανοίξει έναν απεριορίστου ποσού λογαριασμό στην τράπεζα «νον λίμιτεντ ακάουντ» στο όνομά μου με την εντολή να πληρώνω όλα τα έξοδα. Θυμάμαι πως όταν μου έφερε τον λογαριασμό ο σοφέρ, ο Φώντας, που είχε αναλάβει τη μίσθωση και διακίνηση των μαύρων λιμουζινών που είχα κλείσει για τις μετακινήσεις του συγκροτήματος Σινάτρα, μου φάνηκε υπερβολικός και του συνέστησα να μου εξασφαλίσει το καλώς έχειν από τον Σινάτρα. Όταν ξαναγύρισε ο Φώντας με το τιμολόγιό του, το ποσό είχε διπλασιαστεί. Αυτός ήταν ο Φρανκ Σινάτρα. Όσοι έλληνες τεχνικοί δούλεψαν για τις συναυλίες και για τα συνεργεία της τηλεόρασης πληρώθηκαν πλουσιοπάροχα. Βέβαια, είχε και ξόδευε. Άλλοι όμως έχουν και θέλουν να κερδίσουν κι ακόμα πιο πολλά. Τον συνόδευσα στο αεροδρόμιο όπου ήταν «υπ’ ατμόν» το προσωπικό του αεροπλάνο, που τον περίμενε για να τον πάει στο Τελ Αβίβ. Μου πρότεινε να μπω και εγώ μέσα στο αεροπλάνο για να μας σερβίρει ο «σεφ» του το γεύμα. Προτού τελειώσει καλά καλά το φαγητό, ένιωσα ότι το αεροπλάνο άρχισε να τροχοδρομεί! Επρόκειτο για ένα «καψόνι» του Σινάτρα που μου έκανε για να με κοψοχωλιάσει!
  • 106. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [106] Του είπα: «Πού με πας; Αφού δεν έχω ούτε το διαβατήριο μαζί μου». Γέλασε με την καρδιά του, ενώ έδινε εντολή στον πιλότο να ξαναγυρίσει πίσω. Στο αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ, όπως πληροφορήθηκα από τα τηλεγραφήματα των διεθνών δημοσιογραφικών πρακτορείων, τον περίμεναν 10.000 θαυμαστές του, που του επεφύλαξαν αποθεωτική υποδοχή! Στο τέλος της εβδομάδας ξαναήρθε στην Αθήνα για να δώσει τις συναυλίες στο Ηρώδειο. Το ρωμαϊκό ωδείο ήταν κυριολεκτικά κατάμεστο και τις δύο βραδιές. Στην πρώτη συναυλία ήρθε να τον χειροκροτήσει ολόκληρο το υπουργικό συμβούλιο με τον βασιλέα και τη βασίλισσα στην πρώτη σειρά. Στο μέσον της συναυλίας ξαφνικά σταματάει να τραγουδάει, προφανώς προσχεδιασμένα, ζητάει συγγνώμη από το κοινό και απευθυνόμενος προς την «κουίντα» παρακαλεί να του φέρουν ένα φλιτζάνι τσάι. Παίρνει ο Σινάτρα το φλιτζάνι και με τη μεγαλύτερη… αναίδεια γυρίζει το κουτάλι για να διαλύσει τάχατες τη ζάχαρη, ενώ επιθεωρεί με το βλέμμα του τις καμάρες του Ηρωδείου. Και εκείνη τη στιγμή, ατάκα, το αστείο του: «Τόσα χρήματα πήρατε από το Σχέδιο Μάρσαλ και αφήσατε το θέατρο σ’ αυτά τα χάλια!». Το κοινό φυσικά τον καταχειροκρότησε! Εδώ τελειώνω το ιστόρημα της παραχώρησης του Ηρωδείου στον Φρανκ Σινάτρα. Εγώ θα έλεγα, ένας τέτοιος Αϊ-Βασίλης ας ξανάρθει, και ας του παραχωρήσουμε και πάλι το Ηρώδειο. Άλλωστε, τόσες ιεροσυλίες γίνονται κάθε καλοκαίρι στο όνομα της Τέχνης στο Ηρώδειο, που η συναυλία του Σινάτρα είναι απλό πταίσμα σε σύγκριση με τα «εγκλήματα» που συντελούνται στο αρχαίο ωδείο και με κρατική μάλιστα επιχορήγηση. Το κείμενο αυτό για τον Φρανκ Σινάτρα παρεχωρήθη στο «Βήμα» για προδημοσίευση από τον κ. Θεόδωρο Κρίτα. Είναι ένα από τα 35 άρθρα που αφιέρωσε σε ισάριθμες εξέχουσες προσωπικότητες, Έλληνες και ξένους, τα οποία περιλαμβάνονται στο βιβλίο με τίτλο «Μορφές που γνώρισα» που θα κυκλοφορήσει προσεχώς από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.
  • 107. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [107] Πηγές Βιβλιογραφία:  1855-2005. Η πρώτη Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική στην Ελλάδα. Γιάννης Τσουκαλάς. Έκδοση ΚΑΜΠΥΛΗ ΑΕΒΕ, 2006.  1902-2002. Ένας αιώνας "Σωτηρία". Γιώργος Σταυράκης, 2002.  ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ «Περίπατοι στις παλιές γειτονιές Κτίσματα που χάθηκαν Άγνωστες ιστορίες και φωτογραφίες Πρόσωπα και οικογένειες». Τόμος Α'. Παραδείσης Νίκος, 2003.  ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ «Περιήγηση στις αναμνήσεις μιας γειτονιάς». Τόμος Β'. Παραδείσης Νίκος, 2003.  ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ «Τοπογραφία – Ανθρώπινες Ιστορίες». Τόμος Γ'. Παραδείσης Νίκος, 2019.  ΕΠΕΤΗΡΙΣ 1950. Εθνικό Ίδρυμα Προστασίας Κωφαλάλων. Λάζαρος Φιλιππίδης, 1950.  Ε.Σ.Υ., εγώ και οι άλλοι. Δημήτρης-Σόλων Γ. Γεωργόπουλος. Εκδόσεις Τεχνόγραμμα ΟΕ, 2008.  Ήταν τότε το Χτικιό. ΕΕΚΦΝΑΣ (Ελληνική Ένωση Κατά της Φυματίωσης και των Νόσων του Αναπνευστικού Συστήματος), 1994.  Οδηγός Μνήμης. 100 χρόνια Σωτηρίας. 1903-2003. Αντώνης Ρασιδάκης, Φώτης Βλαστός, 2003.  Τα Δημόσια Νοσοκομεία στην Αθήνα και τον Πειραιά, Πορεία στον Χρόνο. Έκδοση ΕΙΝΑΠ, 2005. Δικτυογραφία:  http://0317.syzefxis.gov.gr  https://417nimts.army.gr/  https://417nimts.army.gr/node/136  https://401gsn.army.gr  https://401gsn.army.gr/node/183  https://avarchives.icrc.org/Film/5445?fbclid=IwAR0iqwOq6xEM0cw89o9OgsYl8tJHlX3A cV9i-S2LVDl7JTgWCnkej7U-9oo  http://courses.arch.ntua.gr/fsr/139326/00050.jpg?fbclid=IwAR1WCCrtHePsUf3oPAq46 C-5klSb-7AJVYXh_kA5pABas14x_ixie0fmwjM
  • 108. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [108]  http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=- 1&id=55807&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=&CropPDF=0  https://el.wikipedia.org/wiki/Φρανκ_Σινάτρα  http://euscreen.eu/item.html?id=EUS_9EE28A2056054550936D37E72822B029&fbclid= IwAR1EziUVG-2Wv87TsEjMFFNi7XgpJ9lMr5VT0jAzPbT8OcYMGltfT-fzx-Q  http://ikee.lib.auth.gr/record/113684/files/Konstantinou_George.pdf?fbclid=IwAR3BaE JYCPfUQ4paJ91Bc9A2zKas-vkRXdE57TNGq83GRjoojwDRxsAgUTY  https://img.news.gr/pa/paidwn.JPG_2013_3_20_12_46_47.jpg_b.jpg  https://korgialenio-benakio.gr/  https://korgialenio-benakio.gr/index.php/taftotita  http://library.tee.gr/digital/techr/1932/techr_1932_2_14_726.pdf?fbclid=IwAR22F9Bxy HDB-ARXkzgB0W73eiSXR2Ub9_kIvic2VcpEVZRCYkE5iQOZkSQ  http://library.tee.gr/digital/techr/1932/techr_1932_2_18_902.pdf?fbclid=IwAR2B_2rbh MbgBBxZ0rtZpFzhika4kCrMr_L_r--FM9peX-J_KN34ep_ysfQ  http://library.tee.gr/digital/techr/1933/techr_1933_3_29_214.pdf?fbclid=IwAR3y8- RKT8n3y7TwnvEWHPeWXfEsEXwrs367wHJXActEgmfB-EZbEn0fDs0  http://library.tee.gr/digital/techr/1936/techr_1936_10_113_761.pdf?fbclid=IwAR0Bcus EpvjQZMN2MpMzfjJjZSb1CIQUUybWmEJM7j-dLwotYP4mOol6-Z8  http://library.tee.gr/digital/techr/1936/techr_1936_10_113_761.pdf?fbclid=IwAR34Aa M01Ax0FJesyIDZs7PkUZLCrozdm4-b2MpigLCObF2_KSfHqr_lchI  http://library.tee.gr/digital/techr/1940/techr_1940_17_197_173.pdf?fbclid=IwAR0ikh5 ryJaXagI3gVHC-whKDC2_nfdW_6TLWOSiKL60qOJqk1rd2F2-ffw  http://library.tee.gr/digital/techr/1940/techr_1940_17_202_203_457.pdf?fbclid=IwAR 3l8sTQMqdg4fuchy30gy_8rFauhB2YXbxq7GhdVJKpFkuPcD_0kGQ-pEQ  http://library.tee.gr/digital/techr/1940/techr_1940_17_204_541.pdf?fbclid=IwAR1CcW cnbaSkM4A__RbFTMZPhyWivzkqsgFDR6OZCIuVOcHbEd2MOA9btXM  http://library.tee.gr/digital/architectoniki/1957/archit_1957_4_39.pdf?fbclid=IwAR3y8- RKT8n3y7TwnvEWHPeWXfEsEXwrs367wHJXActEgmfB-EZbEn0fDs0  http://library.tee.gr/digital/architectoniki/1957/archit_1957_4_45.pdf?fbclid=IwAR2W QfBxWRvyxcy4SRLgRvgzt6830rnG7yD1qq82UrosJE0ypOGanUMoF-w  http://library.tee.gr/digital/architectoniki/1958/archit_1958_9_14.pdf?fbclid=IwAR3Hz y9vJrYFw86FUWvv3vUti_VSIwEFmfaCxpkoGK5dL8EfExMJegkAXus  http://medicaltime.gr/2014/02/ογκολογικο-κεντρο-για-παιδια-και-εφηβ/  https://photos.wikimapia.org/p/00/04/75/38/62_75.jpg
  • 109. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [109]  https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=33490&seg=  https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=38844&seg=6139  https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=38848&seg=6143  https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=39699&seg=6943  https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=40197&seg=66069  https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=40476&seg=7584  https://srv- web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm2/AG_25/VOULI_SCANS/PROIA_ATHINA /0508/0343.jpg  https://srv- web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm2/AG_25/VOULI_SCANS/PROIA_ATHINA /0508/0345.jpg  https://srv- web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm/SHARE2/3H_AUG/210708_700_3H/TY POS_ATHINA/11763/0467.JPG  https://srv- web1.parliament.gr/Images/Medium/Microfilm2/VOULH_04/SEPTEMBER2008/120920 08_174_9H/KATHIMERINH_ATHINA/3430/0406.JPG  https://thesecretrealtruth.blogspot.com/2012/03/1937.html?fbclid=IwAR0N5HrFKMZ- uwzJMLl-RHOx8NM-Ezz2DvxjEbsb3S11lXV4d1GLnHxtgeo  http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/19493?fbclid=IwAR3nGKhYY0ZIsYF2ou8Cmce ogDrkPsbJO2xm3fMQYqP-FYGLr63-AvMi-hA#page/271/mode/1up  http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/9597?fbclid=IwAR0nuT3NzmI5H8FLeYjXbVzh1 HMvnDV_ERO3E6Dd3suJ395htX1t-mgrVN4#page/1/mode/2up  http://wikimapia.org/1865811/el/Νοσοκομείο-Παίδων-Η-Αγία-Σοφία#/photo/3129292  https://www.aiginiteio.gr  http://www.agsavvas-hosp.gr  http://www.agsavvas-hosp.gr/ΤοΝοσοκομείο/ΙστορικήΑναδρομή.aspx  http://www.antikarkiniko.gr/ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ/Νοσοκομείο-Ο-Άγιος-Σάββας  http://www.aretaieio.uoa.gr  http://www.aretaieio.uoa.gr/aretaieio-nosokomeio.html  http://www.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio_more.aspx?id=33  http://www.eie.gr/archaeologia/gr/layout/images/mnimeia/zoom/KK0350.jpg  http://www.elpida.org/hospital-1/
  • 110. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [110]  https://www.elpis.gr  https://www.elpis.gr/nosokomeio/istoria  http://www.esdy.edu.gr/default.aspx?page=sxoli_istoria  https://www.euroclinic.gr  https://www.euroclinic.gr/istoriki-anadromi/  https://www.euroclinic.gr/wp-content/uploads/2017/02/paidon_news-360x400.jpg  http://www.evaggelismos-hosp.gr  http://www.evaggelismos-hosp.gr/index.php/istoriko  http://www.hda.gr/geniko-nosokomeio-paidon-athinon-aglaia-kyriakou/  https://www.haomsjournal.org/uploads/1/3/6/4/136437227/haoms_2019_v20_n1_art icle4.pdf  https://www.healthreport.gr/μπήκε-σε-24ωρη-εφημερία-το-πεδυ-αλεξάνδ/  https://www.heraklion.gr/vikelaia/istorika-egrafa/istorika- egrapha/periodika/anatoli,1902/anatoli- 1902.pdf?fbclid=IwAR2mTRKT3UQqzTPoYYP9AD8LIzos0zn1u21j_4aWFam50WgiZsZAnff 1xe8  https://www.hippocratio.gr/el  https://www.hippocratio.gr/el/text/50/Νοσοκομείο/Ιστορικό/Ιστορική%20Αναδρομή  http://www.hosp-alexandra.gr  http://www.hosp- alexandra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=84&Itemid=67  http://www.hospital-elena.gr/  http://www.hospital-elena.gr/hospital/plirofories/i-istoria-tou-nosokomeiou.html  https://www.insurancedaily.gr/asthenis-apo-olo-ton-kosmo-ebistevonte-tin-efrokliniki- athinon/  https://www.insurancedaily.gr/wp-content/uploads/2015/10/eurokliniki-athinwn.jpg  http://www.ktirio.gr/κτιρια/κτιρια-δημοσια-εκπαιδευσησ-υγειασ/νέα-ογκολογική- μονάδα-παίδων-στην-αθήνα  https://www.laiko.gr/  https://www.laiko.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=15&Itemid=4  https://www.laiko.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=5&Itemid=37  https://www.lifo.gr/team/magic_circus/44069  https://www.naftemporiki.gr/story/961460/nosokomeio-sotiria-mnimeia- xaraktiristikan-286-antikeimena
  • 111. Νοσοκομεία στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [111]  https://www.newmoney.gr/wp- content/uploads/2018/07/k2_items_src_6f93ee1afe5bd665443b386233353f2a- 1280x746.jpg  http://www.paidon-agiasofia.gr  http://www.poaasa.gr/ilektronika-rantebou-sto-nimts  https://www.slideshare.net/goa56tkdrills/steliosretsilas-afigiseissinenteuxi  https://www.sotiria.gr/  https://www.sotiria.gr/index.php?id=105  https://www.sotiria.gr/index.php?id=128  http://www.spiliopoulio.gr/  http://www.spiliopoulio.gr/?page_id=17  https://www.synpe.gr/images/DIAGNOSI.jpg  http://www.tainiothiki.gr/v2/filmography/view/1/176  https://www.tovima.gr/2008/11/24/culture/frank-sinatra/  https://www.trip2athens.com/userfiles/photos/attractions/L/L1/maieuthrio_elena_ven izelou_02.jpg?w=619&h=348&mode=crop&scale=both&quality=80  https://www.youtube.com/watch?v=BTI8skkdZPc&fbclid=IwAR30i738NKvibIlVNdZMmo fQ8iphD6HVhvv7UHttv7F7-ho6f83jfprNKqI  https://www.youtube.com/watch?v=P2z1oz3Lz8w&fbclid=IwAR3saT5T4VQy6cKNskPTU bNwUERYL09QzWRNCVJM2jkxXYMfTLg3udLwHFY  https://www.youtube.com/watch?v=yD1slRTPr4Y&feature=youtu.be