1. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
!!!!!!!!!
1
ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
.
Οι μορφές του υποκειμένου
Το υποκείμενο μπορεί να είναι:
• ουσιαστικό
• αντωνυμία
• επίθετο
• μετοχή
• οποιαδήποτε άλλη λέξη κλιτή ή άκλιτη με
άρθρο ή χωρίς άρθρο ή ολόκληρη πρόταση.
Το υποκείμενο βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική.
Υποκείμενοονομάζεταιη λέξη που δηλώνει ποιος ενεργεί
ή δέχεται μια ενέργεια ή βρίσκεται σε μια κατάσταση
Για να βρούμε το
υποκείμενοτου ρήματος
ρωτούμε: ποιος/ποιοι,
ποια/ποιες, ποιο/ποια +
ρήμα.
2. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
!!!!!!!!!
2
Το υποκείμενο συχνά παραλείπεταιόταν είναι
πρώτο ή δεύτερο πρόσωπο και ο ομιλητής ή ο
συγγραφέας δε θέλεινα δώσει έμφαση σε αυτό.
• όταν εννοείται εύκολα από τα συμφραζόμενα
• όταν είναι μια γενική έννοια ή όταν μπορεί να εννοηθεί
μόνο ένα υποκείμενο.
• όταν το ρήμα δείχνει κάποιο φυσικό φαινόμενο
Το τρίτο πρόσωπο
παραλείπεταισυνήθωςστις
εξής περιπτώσεις:
Τα απρόσωπα ρήματα (πρέπει, αρκεί,
ενδέχεται, φαίνεται,απαγορεύεται,
επιτρέπεται, πιστεύεται κ.λπ.) έχουν
υποκείμενο δευτερεύουσα πρόταση
(που εισάγεταιμε το ότι, το πως ή με
το να)
3. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
!!!!!!!!!
3
Συμφωνία υποκειμένου και ρήματος
Το ρήμα συμφωνεί με το υποκείμενό του σε
πρόσωπο και αριθμό.
Όταν υπάρχουν περισσότερα από ένα υποκείμενα,
το ρήμα μπαίνεισε πληθυντικόαριθμό.
Όταν υπάρχουν πολλά υποκείμενα σε διάφορα
πρόσωπα (α΄, β΄, γ΄),το ρήμα μπαίνει στο
επικρατέστερο πρόσωπο (το α΄ πρόσωπο είναι
επικρατέστερο του β΄και το β΄επικρατέστερο του γ΄)
Η συμφωνία υποκειμένου και ρήματος ως προς
το πρόσωπο και τον αριθμό μπορεί να μην
τηρείται στις παρακάτω περιπτώσεις:
• Όταν το υποκείμενο είναι περιληπτικό
όνομα.
• Όταν ένα υποκείμενο ενικού αριθμού
συνδέεται με άλλα πρόσωπα ή πράγματα.
• Όταν υπάρχουν περισσότερα από ένα
υποκείμενα τα οποία μπορούν να
θεωρηθούν ενιαίο σύνολο.
4. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
!!!!!!!!!
4
Χαρακτηρίζω τη μορφή του υποκειμένου των παρακάτω
προτάσεων:
1. Ο Γιάννης είναι μαθητής.
2. Ένας νέος υπάλληλος ήρθε στο γραφείο μας σήμερα.
3. Το πάρε –δώσε δεν σταματάει ποτέ στην αγορά.
4. Επιτρέπεται να περάσετε μέσα.
5. Επιτρέπεται η είσοδος.
6. Το ότι είναι σύνδεσμος.
7. Το ότι εργάστηκε με ευχαρίστησε.
8. Τι γυρεύεις εσύ;
9. Πόσα λείπουν;
10.Κανένας δεν πήγε στη διάλεξη.
Βάζω το ρήμα στο κατάλληλο πρόσωπο, ώστε να συμφωνεί με
το υποκείμενο, στις προτάσεις που ακολουθούν:
1. Ο Γιώργος και η Μαρία ………………………( διαβάζω).
2. Ο Γιάννηςκαι εσύ ……………………………( γράφω) αύριο
διαγώνισμα.
3. Ο Νίκος και εγώ …………………………………
(αναλαμβάνω) τη γιορτή της 28ης Οκτωβρίου.
4. Εσύ και εγώ …………………….. ( είμαι) ξαδέρφια.
5. Εγώ και εσείς …………………………….. ( ταξιδεύω) με το
πλοίο της γραμμής.
6. Η δυνατή βροχή και το χαλάζι ……………..( καταστρέφω)
τις καλλιέργειες.
7. Εσύ και η Ελένη …………….. (φεύγω) νωρίς από το πάρτι.
Φύλλο εργασίας
