2. Առյուծների մասին
Առյուծները աշխահում զբաղեցնում
են ամենամեծ կատվի տեսակի
երկրորդ տեղը, վագռերից հետո,
ովքեր առաջինն են: Նրանք ապրում
են Աֆրիկայի սավաննաներում և բաց
անտառներում, բայց նաև կան
Հնդկաստանի Գիր անտառում: Նրանք
առաջ շատ տարածված են եղել, բայց
այժմ Հնդկաստանում շատ քիչ են, և
դասված են <<վտանգված>>
իրավիճակում: Նկարում պատկերված
Աֆրիկայի քարտեզի կարմիրով նշված
վայրերում են առաջ եղել, իսկ
հիմիկվայի տարածվածությունը՝
կապույտում:
3. Առյուծների մասին
Առյուծները շփվող կենդանիներ են և ապրում են խմբերով,
որոնք կոչվում են պռայդեր: Պռայդերը սովորաբար կազմում
են 15-30 առյուծներ, բայց կարող են լինել միայն 3 կամ մինչև
40 առյուծ: Առյուծները, ի տարբերության կատվի ընտանիքի
մյուս անդամների, կարողանում են շատ լավ լողալ: Նրանց
մռնչոցը կարող է լսվել 5 մղոն հեռավորությունից: Օրը քնում
են 20 ժամ: Առյուծը կարող է վազել մինչև 50մ/ժ, բայց ոչ շատ
երկար:
4. Առյուծների մասին
Արու առյուծները հստակ տարբերվում են
իրենց նշանավոր բաշով, որը ծածկում է
կուրծքը, ուսերը և մեջքի մի մասը: Բաշի
գույնը լինում է առյուծի կաշվից ավելի
մուգ, և կարող է նաև լինել սև: Բաշը
կսկսի աճել 18 ամսից մինչև առյուծը 5
տարեկան է: Արու առյուծի քաշը
սովորաբար 180կգ է լինում, իսկ էգի
քաշը մոտավորապես 130կգ:
Հայտնաբերված ամենածանր առյուծը
ռեկորդ է սահմանել 375կգ քաշով:
Առյուծները բնության մեջ ապրում են 12-
15 տարի, բայց գերության մեջ՝ մինչև 20-
25 տարի: Էգ առյուծները արդեն հասնում
են իրենց հասունության 2/3 մեծությանը
միայն 2 տարեկանում:
5. Առյուծների մասին
Առյուծի ծագերը կոչվում են
կորյուններ: Նրանք լինում են 30 սմ
երկարությամբ, ու շատ անօգնական
են, միայն իրենց առաջին շաբաթից
հետո են կարողանում աչքերը
բացել: Կորյունները շատ
պատճառներով վտանգի մեջ են:
Կարող են սովամահ լինել:
Շնագայլերը, արծիվները,
հովազները, օձերը և այլ
կենդանիներ կարող են հեշտությամբ
ուտել նրանց, կամ վնասել:
Առյուծների 80%-ը մահանում է
մինչև 2 տարեկան դառնալը:
6. Առյուծների մասին
Միայն էգ առյուծներն են որս անում, իսկ արու առյուծները
հսկում և պաշտպանում են պռայդի տարածքը: Առյուծները
կարող են որսալ մեծ կենդանիներին՝ զեբռներին,
ընձուղտներին, ռնգեղջյուրներին, գետաձիերին, եղնիկներին և
այլն: Որսը սովորաբար կատարվում է գիշերվա ընթացքում,
իսկ եթե մեծ կենդանու վրա են հարձակվում, բոլոր առյուծներն
են մասնակցում որսին: Քայլելիս առյուծների կրունկները չեն
դիպչում գետնին: Պռայդում առաջինը արուներն են ուտում,
հետո էգերը և վերջապես կորյունները:
7. Առյուծների մասին
Ժամանակի ընթացքում առյուծը սկսել է
համարվել ուժի և մեծահոգություն
խորհրդանիշ: Այն եղել է շատ
պետությունների զինանշանների վրա և
նրանց նկարներն են հայտնաբերվել 32 000
տարվա պատմություն ունեցող Շովեի
քարանձավում, 15 000 տարվա Լասկոյի
քարանձավում: Միջնադարում <<Առյուծը>>
նույնիսկ եղել է տարբեր տիրակալների
մականուններ: Օրինակ՝ Անգլիացի
թագավոր Ռիչարդ Առյուծասիրտը:
Առյուծների մասին եղել են լեգենդներ,
ստեղծվել են քանդակներ ու նկարներ:
Նրանք համարվում են <<գազանների
արքա>> և շատ նշանավոր են եղել մարդու
պատմության մեջ:
