10
Most read
12
Most read
14
Most read
3Ο ΕΠΑ.Λ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ 2013-14

PROJECT ΤΟΥ Α΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ TΗΣ Α΄ ΤΑΞΗΣ

ΕΠΙΒΛΕΨΗ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΝΤΟΣΤΕΡΓΙΟΣ ΠΕ.13

ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2014
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος……………………………………………………………………………..2

Η ομάδα μας………………………………………………………………………….3

Εισαγωγή……………………………………………………………………………..4

Η ιστορία του αυτοκινήτου και του ατυχήματος…………………………………….5

Αίτια τροχαίων ατυχημάτων……………………………………………………..….9

Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων…………………………………………………...11

Τρόποι αντιμετώπισης……………………………………………………………....12

Κυκλοφοριακή Αγωγή:Οδηγός εκπαίδευσης σε κανόνες ασφαλούς οδικής ………13
συμπεριφοράς (για γονείς, εκπαιδευτικούς και οδηγούς )

Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας………………………………………………….….16

Έρευνα-Eρωτηματολόγιο…………………………………………………………...17

Συμπεράσματα……………………………………………………………………...21

Δραστηριότητες………………………………………………………….…………22

Βιβλιογραφία-πηγές…………………………….………………………...23
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται σε θέμα αγωγής υγείας με σκοπό την
ενημέρωση και προαγωγή της σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής υγείας των
μαθητών.
Συγκεκριμένα επιχειρείται η ανάδειξη των αιτιών και των συνεπειών των
τροχαίων ατυχημάτων ως κοινωνικού προβλήματος, καθώς και η απόκτηση
κυκλοφοριακής συνείδησης από τους μαθητές/τριες μέσα από την ενημέρωσή τους
για την σωστή αντιμετώπισή του.
Στη συγκεκριμένη εργασία θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις στα
παρακάτω ερωτήματα:
 Τα αίτια των τροχαίων ατυχημάτων.
 Οι συνέπειες των τροχαίων ατυχημάτων.
 Η κυκλοφοριακή αγωγή ως μέσο πρόληψης.
 Οδική συμπεριφορά μαθητών:οι μαθητές ως πεζοί-οδηγοί και ως επιβάτεςδιαμόρφωση κυκλοφοριακής συνείδησης-ο ρόλος του σχολείου στην
ενημέρωση.
 Τα τροχαία ατυχήματα στην χώρα μας- ΄Ηπειρο.
 Τρόποι αντιμετώπισης των τροχαίων ατυχημάτων.

Τα αναμενόμενα οφέλη που θα προκύψουν είναι:
 να ενημερωθούν και να πληροφορηθούν οι μαθητές/ριες για τα τροχαία
ατυχήματα (αίτια, συνέπειες, πρόληψη, τρόποι αντιμετώπισης),
 να ευαισθητοποιηθούν και να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές/ριες τη
σημασία της σωματικής και ψυχικής υγείας,
 να ενεργοποιηθούν οι μαθητές/ριες με την βιωματική προσέγγιση και να
ανταλλάξουν απόψεις-ιδέες σχετικά με προσωπικές τους εμπειρίες,
 να προτείνουν λύσεις για την αντιμετώπιση των τροχαίων ατυχημάτων, να
λειτουργήσουν οι μαθητές/ριες ως πολλαπλασιαστές στη σχολική
κοινότητα, οικογένεια, τοπική κοινωνία με γενικότερες μακροπρόθεσμες
προοπτικές.

2
Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ
Α΄ ΥΠΟΟΜΑΔΑ
ΜΟΣΧΟΥ
ΣΤΕΡΓΙΑ

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΘΕΜΑΤΑ:

Β΄ ΥΠΟΟΜΑΔΑ

ΚΩΣΤΑΓΙΟΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ

ΤΖΙΜΟΓΙΑΝΝΗΣ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ

ΣΤΑΜΑΤΗΣ
ΑΘΑΑΝΑΣΙΟΣ

ΘΩΜΑ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΧΑΡΙΤΟΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

ΝΤΟΥΤΣΗΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ

ΘΕΜΑΤΑ:Αίτια τροχαίων ατυχημάτων. ΘΕΜΑΤΑ: Συνέπειες των τροχαίων ατυχημάτων
Τροχαία ατυχήματα στην χώρα μας
Η κυκλοφοριακή αγωγή ως μέσο
Στατιστικά.
πρόληψης τροχαίων ατυχημάτων.

Γ΄ ΥΠΟΟΜΑΔΑ

Δ΄ ΥΠΟΟΜΑΔΑ

ΚΟΛΛΑ
ΜΑΡΙΑ

ΙΣΟΥΦΙ
ΚΛΕΪΝΤΑ

ΤΑΝΑ
ΜΑΡΙΑΝΝΑ

ΤΑΤΣΗ
ΛΕΜΟΝΙΑ

ΠΑΠΠΑ
ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΚΑΜΩΝΑ
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΣΔΡΑΛΗΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΚΑΤΑΓΗ
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΘΕΜΑΤΑ: Οδική συμπεριφορά μαθητών ΘΕΜΑΤΑ: Προτάσεις αντιμετώπισης τροχαίων
οι μαθητές ως πεζοί –οδηγοί.
ατυχημάτων.
Διαμόρφωση κυκλοφοριακής
Δημιουργία ερωτηματολογίου.
συνείδησης. Ο ρόλος του σχολείου.

3
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η εξέλιξη της τεχνολογίας οδήγησε τον άνθρωπο στην
μαζική παραγωγή αυτοκινήτων ως βασικό μέσο μετακίνησης και μεταφοράς του.
Η αύξηση όμως των αυτοκινήτων συνδέεται άμεσα με το τεράστιο πρόβλημα των
τροχαίων ατυχημάτων..
Τα οδικά τροχαία ατυχήματα αποτελούν μια από
τις κυριότερες αιτίες θανάτου και πρόκλησης
μόνιμης αναπηρίας παγκοσμίως. Το μέγεθος του
προβλήματος γίνεται ακόμη μεγαλύτερο καθώς τα
οδικά τροχαία ατυχήματα αφορούν κυρίως άτομα
νεαρής ηλικίας, με σημαντικές επιπτώσεις στις
δαπάνες της δημόσιας υγείας καθώς και στην
παραγωγικότητα κάθε χώρας.
Σύμφωνα με τον ορισμό που αναφέρεται από την
INTERNATIONAL ROAD TRAFFIC AND ACCIDENT DATABASE (IRTAD
1998) τροχαίο ατύχημα εννοούμε το ατύχημα που συμβαίνει σε δημόσιο δρόμο ή
χώρους ανοιχτούς στην κυκλοφορία οχημάτων, με αποτέλεσμα τον θάνατο ή τον
τραυματισμό ενός ή περισσοτέρων ατόμων και την εμπλοκή τουλάχιστον ενός
οχήματος. Δεν περιλαμβάνονται ατυχήματα που σαν συνέπεια έχουν αποκλειστικά
υλικές ζημιές.
Όταν λέμε τραυματισμός από τροχαίο ατύχημα εννοούμε τον τραυματισμό που
προκλήθηκε σε έναν ή περισσότερους από τους οδικούς χρήστες οι οποίοι
ενεπλάκησαν στο ατύχημα.
Θανατηφόρο ατύχημα ορίζεται το ατύχημα αυτό στο οποίο το θύμα σκοτώθηκε
επιτόπου ή εντός 30 ημερών από την ημέρα του ατυχήματος.
Το παιδί μπορεί να βρεθεί θύμα τροχαίου είτε ως πεζός, ως επιβάτης, ως ποδηλάτης ή
ως οδηγός κατά την εφηβεία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το 2002 τα οδικά τροχαία
ατυχήματα ήταν η 11η κατά σειρά αιτία θανάτου και αντιστοιχούσαν στο 2,1% των
θανάτων παγκοσμίως.
Συγκεκριμένα, περίπου 1,2 εκατομμύρια άτομα έχασαν τη ζωή τους σε οδικά τροχαία
ατυχήματα και 20–50 εκατομμύρια άτομα τραυματίστηκαν ή υπέστησαν μόνιμη
αναπηρία.7
Η πλειοψηφία των οδικών τροχαίων ατυχημάτων, περίπου 90%, αφορούσε στις
αναπτυσσόμενες χώρες και μόνο το 10% στις αναπτυγμένες χώρες.
Στην περιοχή του δυτικού Ειρηνικού σημειώθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός θανάτων
λόγω τροχαίων ατυχημάτων (>300.000) και ακολούθησε η περιοχή της νοτιοδυτικής
Ασίας.
Οι δύο παραπάνω περιοχές ευθύνονται για περισσότερα από τα μισά οδικά τροχαία
ατυχήματα που συμβαίνουν παγκοσμίως. Η Αφρική παρουσίασε την υψηλότερη
θνητότητα, 28,3 ανά 100.000 κατοίκους, ακολουθούμενη από τις χώρες της
Ανατολικής Μεσογείου (26,4 ανά 100.000 κατοίκους). Αντίθετα, οι αναπτυγμένες
χώρες της Ευρώπης παρουσίασαν μικρότερη θνητότητα (11,0 ανά 100.000
κατοίκους).

4
Η ιστορία του αυτοκινήτου και του ατυχήματος
Η ανακάλυψη του τροχού θεωρείται δίκαια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις της
ανθρωπότητας, και όταν το 1770 απέκτησε αυτόνομη κίνηση, το αυτοκίνητο είχε μπει
στην ζωή μας, κατέχοντας πλέον σήμερα κυρίαρχη θέση σε κάθε μας δραστηριότητα.
Το
πρώτο
αυτοκίνητο
με ελαστικά
εμφανίστηκε στην Αθήνα το 1901 και έξι
χρόνια αργότερα, στις 5 Μαρτίου 1907, έγινε
το πρώτο τροχαίο ατύχημα στην Αθήνα. Το
γεγονός ήταν πρωτοφανές και κατέλαβε τα
πρωτοσέλιδα των εφημερίδων της εποχής που
έγραψαν σχετικά: «Στην Αθήνα κυκλοφορούν
7 αυτοκίνητα και θρηνήσαμε κιόλας θύμα.
Φανταστείτε τι θα γίνει όταν τα οχήματα
γίνουν 70»!
Τα αυτοκίνητα στην χώρα ξεπέρασαν πλέον τα 6.000.000, οι νεκροί κάθε χρόνο τους
1.700-2.000 και οι τραυματίες είναι πάνω από 30.000! Την 15ετια 1986-2000, έχουν
χάσει την ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα 30.293 συνάνθρωποί μας. Έχουν δηλαδή
αφανιστεί στα 15 αυτά χρόνια τόσοι άνθρωποι όσο ο διπλάσιος πληθυσμός της πόλης
του Μεσολογγίου, η ολοκληρωτικά ο πληθυσμός ενός νησιού όπως η Ζάκυνθος.
Συγχρόνως ο αριθμός των τραυματιών σε τροχαία ατυχήματα, κατά το ίδιο χρονικό
διάστημα, φτάνει τα 482.330 άτομα, αριθμός που προσεγγίζει το 5% του συνολικού
πληθυσμού της χώρας!
Τα μεγέθη αυτά είναι συγκλονιστικά και δεν επιτρέπουν τον εφησυχασμό μας, αν
θέλουμε στον 21ο αιώνα να θεωρούμε την ανθρώπινη ζωή ως το σημαντικότερο
αγαθό.
Η Eurostat αναφέρει ότι η Ελλάδα
εμφανίζει τον υψηλότερο αριθμό
νεκρών, σε σχέση με τον αριθμό
των οχημάτων που κυκλοφορούν
στους
ελληνικούς
δρόμους.
Ειδικότερα, η Στερεά Ελλάδα είναι
η περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης
με τον υψηλότερο αριθμό νεκρών
από τροχαία. Παράλληλα, η
Πελοπόννησος είναι η περιοχή με
την μεγαλύτερη μείωση σε νεκρούς
(15%) και η Δυτική Μακεδονία η
περιοχή με την μεγαλύτερη αύξηση
(45%). Και αυτό παρ’ ότι τα
τελευταία χρόνια και το οδικό
δίκτυο έχει βελτιωθεί και ο στόλος
των αυτοκινήτων έχει ανανεωθεί
σε μεγάλο βαθμό. Φαίνεται ότι
απλώς αποκτήσαμε καλύτερα όπλα
στον αδυσώπητο πόλεμο της
ασφάλτου. Το γεγονός αυτό
επιβεβαιώνει την άποψη ότι το τροχαίο ατύχημα είναι τελικά πρόβλημα
συμπεριφοράς και νοοτροπίας. Όταν κατανοήσουμε αυτό το γεγονός και αλλάξουμε
νοοτροπία και οδική συμπεριφορά, ίσως τότε να δούμε τις πρώτες πραγματικές
μειώσεις στον τραγικό αυτό πίνακα του θανάτου από τροχαία ατυχήματα.

5
Το 65% των θυμάτων από τροχαία ατυχήματα αφορά τις πιο παραγωγικές ηλικίες 1844 χρονών και συγχρόνως αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στις ηλικίες αυτές.
Δηλαδή τα θύματα των τροχών είναι περισσότερα από τα θύματα που προκαλούν ο
καρκίνος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις!
Παρακάτω παραθέτουμε τα στατιστικά στοιχεία των τροχαίων ατυχημάτων, που
αφορούν τα τελευταία έτη, από το τμήμα τροχαίας της ελληνικής αστυνομίας:

Πίνακας με τροχαία ατυχήματα ανά είδος
Σύγκριση 2011 - 2012

Πίνακας με θανόντες και τραυματίες από τροχαία ατυχήματα
Σύγκριση 2011 - 2012

6
Πίνακας θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων έτους 2012, ανά αιτία

Πίνακας θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων έτους 2012, ανά είδος

7
Ώρες εκδήλωσης θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων έτους 2012

Χάρτης οδικού δικτύου με χιλιομετρικές θέσεις συχνότερων τροχαίων ατυχημάτων

8
Αίτια τροχαίων ατυχημάτων
Όσον αφορά τους παράγοντες που προκαλούν τα τροχαία ατυχήματα σύμφωνα με τα
στοιχεία της Τροχαία ς κατά την τελευταία δεκαετία, είναι συντριπτική η υπεροχή της
ευθύνης των οδηγών, αφού αυτοί ευθύνονται σε ποσοστό που προσεγγίζει το 80% για
την πρόκληση τροχαίου ατυχήματος. Πολύ μικρότερο ρόλο παίζουν τελικά
παράγοντες όπως οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση του οδοστρώματος και των
οχημάτων, παράγοντες που, αν και σοβαροί, συνήθως υπερτονίζονται προκειμένου να
αθωώσουν την κακή νοοτροπία και οδική μας συμπεριφορά.
Τα αίτια των τροχαίων ατυχημάτων που αναφέρονται στην ευθύνη των οδηγών
μπορούν να ταξινομηθούν στις παρακάτω βασικές κατηγορίες:
Επιθετική συμπεριφορά και επιδεικτικός
τρόπος οδήγησης. Ο οδηγός πίσω από το τιμόνι
δεν αισθάνεται ότι είναι ο κάτοχος ενός
οχήματος που απλώς εξυπηρετεί τις ανάγκες
του, αλλά προσπαθεί με την επιθετική
συμπεριφορά και τον επιδεικτικό τρόπο
οδήγησης να προσελκύσει την προσοχή των
άλλων, κάτι που δεν καταφέρνει εύκολα στην καθημερινή του δραστηριότητα.
Αισθάνεται ότι του δίνεται η ευκαιρία να ξεπεράσει την καταπίεση που του
δημιουργεί ένα ασφυκτικό κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον, αδιαφορώντας αν
με αυτόν τον τρόπο θέτει σε άμεσο κίνδυνο τόσο την δική του ζωή όσο και την ζωή
άλλων συνανθρώπων του. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Έλληνας οδηγός θεωρεί υποτιμητικό
να τον προσπεράσουν στον δρόμο, δεν παραχωρεί την προτεραιότητα και σχεδόν
ποτέ δεν σέβεται τον πεζό, ακόμη και στις προβλεπόμενες διαβάσεις πεζών.

Η οδήγηση σε κατάσταση μέθης
αποτελεί βασικό παράγοντα επικίνδυνης
οδήγησης και πρόκλησης ατυχήματος. Δεν είναι
τυχαίο ότι από στοιχεία που έχουμε
συγκεντρώσει από το νοσοκομείο σχεδόν σε όλα
τα τροχαία ατυχήματα που υπάρχουν νεκροί και
τραυματίες και γίνονται τις μεταμεσονύκτιες
ώρες στην περιοχή μας, κάποιος από τους
εμπλεκόμενους οδηγούς βρίσκεται υπό την επήρεια αλκοόλ. Επιβάλλεται να γίνει
συνείδηση ότι αλκοόλ και οδήγηση είναι ασυμβίβαστα. Και δεν αναφέρομαι μόνο
στην μέθη, αλλά και σε μικρότερη κατανάλωση αλκοόλ, που ενώ μπορεί κατά τα
άλλα να μην οδηγεί σε ανεξέλεγκτη συμπεριφορά, αποδεδειγμένα όμως μειώνει
σημαντικά την ικανότητα ασφαλούς οδήγησης και τα αντανακλαστικά αντίδρασης,
που σε μια δεδομένη στιγμή μπορούν να αποβούν μοιραία στην πρόκληση τροχαίου
ατυχήματος.

Προκλητική παραβίαση των κανόνων του Κ.Ο.Κ. με ανάπτυξη υπερβολικής
ταχύτητας, αντικανονικά προσπεράσματα, παραβίαση φωτεινών σηματοδοτών κ.λπ.
Όποιος έχει οδηγήσει έστω και μία φορά από το Αντίρριο στα Ιωάννινα,


9
αντιλαμβάνεται πολύ καλά το μέγεθος της επικίνδυνης οδήγησης, και μάλιστα σε
δρόμο με γνωστά σοβαρά προβλήματα ασφάλειας.

Εγκληματική αδιαφορία στην χρήση
προστατευτικών μέσων, όπως η ζώνη ασφαλείας
η το κράνος στους δικυκλιστές και το ειδικό
κάθισμα ασφαλείας για τα παιδιά. Δυστυχώς, η
συντριπτική πλειονότητα των οδηγών η
επιβατών που τραυματίστηκαν σε τροχαία
ατυχήματα δεν φορούσαν ζώνες ασφαλείας η
κράνος όταν έγινε το ατύχημα. Μπορεί τα σύγχρονα αυτοκίνητα να είναι
εφοδιασμένα με συστήματα ασφαλείας όπως οι αερόσακοι, πόσοι όμως κατανοούν
ότι αν ανοίξει ο αερόσακος χωρίς ο επιβαίνων να φορά τη ζώνη ασφαλείας, η
πιθανότητα τραυματισμού είναι μεγαλύτερη, ιδίως σε συγκρούσεις με σχετικά μικρές
ταχύτητες, όπως συμβαίνει μέσα στις πόλεις; Και φυσικά η μητέρα καμαρώνει με το
βλαστάρι της στην αγκαλιά στο κάθισμα του συνοδηγού. Και είναι βέβαιο ότι το
αγαπάει περισσότερο και από την ζωή της, αλλά –δυστυχώς– το εκθέτει σε μεγάλο
κίνδυνο. Τι μεγαλύτερη επιβεβαίωση χρειάζεται για το ότι το τροχαίο ατύχημα είναι
πρόβλημα συμπεριφοράς, όταν ακόμα και σήμερα υπάρχουν συνάνθρωποί μας οι
οποίοι δεν έχουν πειστεί για την χρησιμότητα των μέσων προστασίας, και όταν
συμμορφώνονται, το κάνουν απλώς για τον φόβο του τροχονόμου;

Αν στα παραπάνω προσθέσουμε την αδιαφορία ή τις ελλείψεις από πλευράς
κράτους που αφορούν την ελλιπή εκπαίδευση των υποψηφίων οδηγών και την
ευκολία με την οποία η πολυπόθητη αυτή άδεια αποκτιέται, , την παντελή έλλειψη
κυκλοφοριακής αγωγής των πεζών, την κακή κατάσταση του οδοστρώματος, την
έλλειψη σημάνσεων στις διασταυρώσεις, την επιβολή αυστηρών ποινών σε
περίπτωση παραβάσεων, το σβήσιμο των κλήσεων κ.ά είναι κατανοητό γιατί ο
μακρύς κατάλογος των θυμάτων σε τροχαία ατυχήματα είναι και, δυστυχώς, θα
παραμείνει μακρύς.

10
Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων
Στη χώρα μας κάθε χρόνο 2.500 περίπου
συνάνθρωποι μας χάνουν τη ζωή τους, 32.000
τραυματίζονται ενώ κάποιοι από αυτούς
καταλήγουν με μόνιμη αναπηρία.
Μέχρι πρόσφατα η αποτίμηση των συνεπειών του
¨ακήρυκτου πολέμου της ασφάλτου¨ ήταν
στραμμένη
στις
απώλειες
ζωής,
στους
τραυματισμούς, στα οικονομικά μεγέθη που
προκύπτουν από τις ζημιές και στην περίθαλψη
των θυμάτων. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια
υπήρξε μια έντονη συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι υπάρχουν σοβαρές
δευτερογενείς συνέπειες οι οποίες πλήττουν για πολλά χρόνια τις οικογένειες των
θυμάτων αλλά και όσα από τα θύματα επιζούν από το τροχαίο.
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Θυμάτων Οδικής Κυκλοφορίας (F.E.V.R.-1995)
δημοσίευσε τα εξής πορίσματα από την έρευνα της: Το 90% των οικογενειών των
θανόντων και το 85% των οικογενειών των ανάπηρων θυμάτων δηλώνουν σημαντική
ως δραματική υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής τους. Συνεπώς, ένα τροχαίο
ατύχημα, ακόμα και αν δεν είναι θανατηφόρο, αλλά έχει οδηγήσει σε μακρόχρονη
νοσηλεία, αναπηρία ή σοβαρή οργανική- ψυχολογική βλάβη, προκαλεί δυσάρεστες
μακροχρόνιες συνέπειες σε επίπεδο οργανικό, ψυχικό, κοινωνικό, οικονομικό.
Οι περισσότερες συνέπειες των τροχαίων κάνουν την εμφάνιση τους στους
τραυματίες, στους συγγενείς και φίλους, ¨όταν σβήνουν τα φώτα της ενημέρωσης¨ και
εν δυνάμει, αφορούν όλους μας, ακόμα και αν δεν οδηγούμε, καθώς ανήκουμε σε
οικογένειες, έχουμε καλούς φίλους και υποχρεωτικά μετακινούμαστε συχνά με οδικά
οχήματα.
Η απώλεια μνήμης, η κατάθλιψη, η ανορεξία, η κοινωνική απομόνωση, τα
σεξουαλικά προβλήματα και ακόμα σκέψεις για αυτοκτονία βασανίζουν τα άτομα
που τραυματίζονται σοβαρά αλλά και τις οικογένειες τους για πολλά χρόνια μετά το
ατύχημα, ενώ πολλοί από αυτούς μπορεί και να μην το ξεπεράσουν ποτέ αν δεν
πάρουν ψυχοθεραπευτική βοήθεια.
Η πτώση της ποιότητας ζωής και του επιπέδου διαβίωσης, είναι δραματική, ενώ η
ψυχολογική επιβάρυνση των οικογενειών των θανόντων ή αυτών που καθίστανται
ανάπηροι είναι μακροχρόνια και αποτελεί την αιτία για πολλές οργανικές και
ψυχολογικές διαταραχές. Τα μισά θύματα στην έρευνα που διεξήχθη από την
F.E.V.R. δήλωσαν ότι η κατάσταση τους -ψυχολογική και σωματικήσταθεροποιήθηκε μέσα σε τρία χρόνια, ενώ για τους υπόλοιπους αυτό συνέβη πολύ
αργότερα ή και ποτέ.
Ειδικότερα, το 72% των συγγενών του θανόντα έως και για τρία χρόνια μετά το
ατύχημα χάνει το ενδιαφέρον του για τις καθημερινές δραστηριότητες, αντιμετωπίζει
σεξουαλικά προβλήματα, ενώ το 37% σκέφτεται ακόμα και την αυτοκτονία. Επίσης,
το 70% παρουσιάζει δυσκολίες στην οδήγηση, το 49% χάνει γενικά την
αυτοπεποίθηση του, το 46% έχει τάσεις μελαγχολίας, το 27% φοβίες, το 35%
διαταραχές φαγητού ενώ το 78% αναπτύσσει αισθήματα θυμού και μνησικακίας.
Μετά την παρέλευση των τριών χρόνων τα παραπάνω ποσοστά μειώνονται μόνο κατά
δέκα ποσοστιαίες μονάδες, ένδειξη μακροχρόνιας και σε κάποιες περιπτώσεις
μόνιμης διαταραχής.
Οι συγγενείς των ανάπηρων θυμάτων αλλά και τα ίδια τα θύματα παρουσιάζουν
παρόμοια συμπτώματα -με εξαίρεση την τάση για αυτοκτονία- που μετά τα τρία
χρόνια
όμως
μπορεί
και
να
αυξηθούν
κατά
πέντε
μονάδες.

11
Παραδόξως τα ίδια τα θύματα φαίνεται να είναι ελαφρώς καλύτερα ψυχολογικά από
τους συγγενείς τους όσον αφορά τη φοβία και τις διαταραχές τροφής.
Για το 84% των συγγενών των θανόντων η ικανότητα να απολαύσει τη ζωή, όπως
πριν το ατύχημα, εξαφανίζεται απελπιστικά ακόμα και μετά την παρέλευση των τριών
χρόνων ενώ για πολλούς η απώλεια αυτή γίνεται μόνιμη.Μικρότερο ποσοστό είναι το
ποσοστό στους συγγενείς ανάπηρων θυμάτων (68%) και στα ίδια τα θύματα (54%).
Το 50% όμως αυτών καταναλώνει περισσότερα ψυχοτρόπα φάρμακα από ό,τι πριν το
ατύχημα.
Όσον αφορά στις σχέσεις με φίλους και με τις οικογένειες τους, η έρευνα έδειξε πως
στο 23% των συγγενών των θανόντων
χειροτερεύουν και στο 20% καλυτερεύουν.
Ενδοοικογενειακές αλλαγές ωστόσο δηλώνουν
περίπου
τα
μισά
θύματα
τροχαίων
ατυχημάτων. Οι οικογένειες θανόντων
υφίστανται χωρισμό - διαζύγιο σε ποσοστό
6%. Για τους ανάπηρους και τις οικογένειες
τους το ποσοστό αυτών είναι κατά πολύ
υψηλότερο.
Όσον αφορά στις επαγγελματικές συνέπειες
περίπου το 60% των συγγενών των θανόντων, 80% των συγγενών αναπήρων και 70%
των ίδιων των θυμάτων άλλαξε επάγγελμα εξαιτίας των νέων δυσάρεστων
περιστάσεων. Από αυτούς το 65%, 33% και 33% αντίστοιχα το αποδίδουν σε
ψυχολογικούς
λόγους
και
οι
υπόλοιποι
σε
ιατρικούς
λόγους.
Είναι καιρός να ευαισθητοποιηθούμε όλοι μας στην πρόληψη των τροχαίων
ατυχημάτων, στην κυκλοφοριακή αγωγή από την παιδική ηλικία, στην παροχή
άμεσης ή έμμεσης βοήθειας όσων βιώνουν τις δραματικές συνέπειες του τροχαίου.
Η συχνή επαφή του ανθρώπου με τα τροχαία ατυχήματα είτε μέσω Μ.Μ.Ε. είτε όντας
ο ίδιος αυτόπτης μάρτυρας τον καθιστά πολλές φορές αδιάφορο και πέραν του
δέοντος ψύχραιμο. Δυστυχώς, πέραν των αδιάφορων, υπάρχουν 'άνθρωποι' που
εγκαταλείπουν αβοήθητους τους τραυματίες, αυτόπτες μάρτυρες που δεν θέλουν να
'μπλέξουν' με καταθέσεις και δικαστήρια, ή κάποιοι που δελεάζονται στη θέα ενός
τραυματία και δεν μπορούν να αντισταθούν στο να μην ρίξουν μια ματιά λίγο πριν
τον προσπεράσουν βιαστικοί.
Η ανθρωπιά μας δεν αποδεικνύεται μόνο μέσα στο ήσυχο και ασφαλές περιβάλλον
του σπιτιού μας. Οφείλουμε να την αναδεικνύουμε και κάτω από δύσκολες συνθήκες!
Ένας από τους τρόπους ανάδειξης της είναι η συμπεριφορά μας κατά την οδήγηση, ο
σεβασμός μας στην ζωή την δική μας, των συνανθρώπων μας και των ζώων.

Τρόποι αντιμετώπισης
Το µείζον είναι
Συγκεκριμένα:

µία

ρεαλιστική

και

αποτελεσµατική πολιτική

πρόληψης.

• Η εκµάθηση κυκλοφοριακής αγωγής, ήδη από τις πρώτες βαθµίδες εκπαίδευσης.
Πρέπει να φροντίσουµε, ώστε από παιδιά ακόµη, οι µελλοντικοί οδηγοί να αποκτούν
την κατάλληλη κυκλοφοριακή συνείδηση που θα τους επιτρέψει να αποφύγουν όλα τα
σφάλµατα που θα θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή τη δική τους και των συνανθρώπων τους,
υιοθετώντας αύριο εκείνη τη συµπεριφορά και τη νοοτροπία που αρµόζει στις ανάγκες
της ασφαλούς οδήγησης.
• Ο τρόπος απόκτησης του διπλώµατος οδήγησης. Η Νοµαρχία Αθηνών είχε εισηγηθεί
την αντικειµενοποίηση του συστήµατος µέσω της χρήσης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

12
τόσο στο θεωρητικό όσο και στο πρακτικό µέρος της εξέτασης των υποψήφιων
οδηγών. Ενώ όµως, η ηλεκτρονική εξέταση έχει ήδη ισχύσει για το θεωρητικό
κοµµάτι, δεν έχει γίνει το ίδιο και µε την πρακτική εξάσκηση, η οποία, σύµφωνα µε
την πρόταση της Νοµαρχίας, θα πρέπει να γίνεται σε ειδικά διαµορφωµένα πάρκα,
όπου οι υποψήφιοι οδηγοί θα κρίνονται σε ουσιώδεις ασκήσεις οδήγησης. Στόχος θα
πρέπει να είναι η αξιολόγησή τους µε βάση τις απαιτήσεις όπως αυτές ορίζονται από
την πραγµατικότητα της ασφάλτου, µε γνώµονα πάντα την προετοιµασία τους για την
ασφαλέστερη δυνατή οδήγηση.
• Η οδική ασφάλεια στο εθνικό, περιφερειακό αλλά και αστικό οδικό δίκτυο, όπου
παρατηρούνται τραγικές ελλείψεις µε αποτέλεσµα η ανεπάρκεια του κράτους να
επιφέρει θανατηφόρους κινδύνους. Τρανταχτό παράδειγµα το περίφηµο Πέταλο του
Μαλλιακού αλλά και η εθνική οδός στην κοιλάδα των Τεμπών..
• Η ανεπαρκής εκπαίδευση µελλοντικών οδηγών, αλλά και τα ανεπαρκή κατασταλτικά
µέτρα ατοµικής ευθύνης από την πολιτεία.
• Ο αυστηρότερος έλεγχος της κατάστασης των οχημάτων τόσο από τα δημόσια όσο
και από τα ιδιωτικά ΚΤΕΟ.
Εάν τα παραπάνω τα αντιµετωπίσουµε µε υπευθυνότητα και σοβαρότητα, όπως
οφείλουµε, θα οδηγήσουν σε σηµαντική µείωση των τραγικών επιπτώσεων ενός
φαινοµένου που αγγίζει τα όρια κοινωνικής µάστιγας.
Εκείνο που θα πρέπει να έχουµε υπόψη όλοι µας είναι ότι τόσο τις κοινωνικές
επιπτώσεις όσο και τα ίδια τα τροχαία ατυχήµατα, οφείλουµε να τα αντιµετωπίζουµε
από τη µία µεριά µέσα από ένα µακροπρόθεσµο προγραµµατισµό που θα αποβλέπει
στην πρόληψη, και από την άλλη µεριά ως ένα πρόβληµα που ζητά επείγουσα λύση,
γι’ αυτό και ό,τι µπορούµε να βελτιώσουµε άµεσα, θα πρέπει να το πράττουµε το
συντοµότερο δυνατό.

Κυκλοφοριακή Αγωγή:Οδηγός εκπαίδευσης σε κανόνες ασφαλούς
οδικής συμπεριφοράς (για γονείς, εκπαιδευτικούς και οδηγούς )
Η ευαισθητοποίηση των γονέων και των
εκπαιδευτικών για την πρόληψη των
τροχαίων,
είναι
ο
σημαντικότερος
παράγοντας για τη μείωση των τροχαίων
ατυχημάτων στο ελάχιστο, κατά την
ΕΛΠΑ. Για το λόγο αυτό, καλεί τους γονείς,
τους εκπαιδευτικούς και τους οδηγούς να
αναλάβουν και να υιοθετήσουν όλες εκείνες
τις επιμέρους πρωτοβουλίες και τα μέτρα,
που στοχεύουν στον περιορισμό των κάθε
είδους ατυχημάτων.
Η ΕΛΠΑ συμβουλεύει, γενικότερα:
Τους γονείς, να περπατήσουν μαζί με τους μικρούς μαθητές στις διαδρομές και
διαβάσεις προς και από το σχολείο, από τις οποίες η μετάβαση και η αποχώρησή τους
γίνονται με ασφάλεια, χωρίς να διατρέξουν κίνδυνο. Επίσης, να ενεργοποιήσουν και
να ενισχύσουν- και μέσω των τοπικών τους συλλόγων- το θεσμό του «Σχολικού
Τροχονόμου». Ακόμη, στις περιπτώσεις όπου η μετακίνηση των μαθητών γίνεται με
σχολικά λεωφορεία, οι γονείς θα πρέπει να λάβουν τη διαβεβαίωση ότι αυτά είναι
απολύτως κατάλληλα (πρόσφατα ελεγμένα, διαθέτουν ζώνες ασφαλείας,
πυροσβεστικά μέσα, συνοδό κ.ά.), προκειμένου να εξασφαλίζονται οι ασφαλείς
συνθήκες μεταφοράς.
13
Τους νηπιαγωγούς, δασκάλους και καθηγητές, να μυήσουν τους μαθητές στους
απλούς κανόνες της ασφαλούς οδικής συμπεριφοράς, όπως στην αποκλειστική χρήση
των διαβάσεων και των σηματοδοτών και στην αποφυγή επικίνδυνων παιχνιδιών
μέσα και έξω από το σχολείο και στο δρόμο.
Τους οδηγούς, όταν διέρχονται έξω από παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία,
σχολεία και γυμνάσια, παιδικές χαρές και πάρκα όπου κυκλοφορούν, συχνάζουν
και παίζουν μαθητές και μικρά παιδιά, να οδηγούν με αυξημένη προσοχή και
μικρότερη ταχύτητα, προκειμένου να ελαχιστοποιούνται οι περιπτώσεις ατυχήματος.
Επίσης, όταν μεταφέρουν μικρά παιδιά και μαθητές, να χρησιμοποιούν το πίσω
κάθισμα και τα ειδικά καθίσματα ή/και τις ζώνες ασφαλείας.H ΕΛΠΑ έχει καταρτίσει
σε συνεργασία με το βρετανικό τμήμα «Teaching Children Road Safety» πρακτικό
οδηγό με απλές και πρακτικές συμβουλές σε τέσσερις ηλικιακές κατηγορίες παιδιών
(1-4, 5-6, 7-9 και 10-15 ετών), προκειμένου να διδαχθούν από τους γονείς και τους
εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας, τους βασικούς κανόνες οδικής ασφάλειας και
ασφαλούς συμπεριφοράς. Ο οδηγός βρίσκεται αναρτημένος στην ιστοσελίδα
www.elpa.gr.
Ηλικία
1-4
ετών:
«Προστατέψτε
το
παιδί
σας»
1. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν έχουν την ικανότητα να αντιμετωπίσουν την
κυκλοφορία. Ποτέ μην τα αφήνετε, λοιπόν, μόνα τους, ακόμη και όταν είναι παρέα
με μεγαλύτερα παιδιά.
2. Επιλέξτε το μέρος που θα είναι ασφαλές για να παίζουν. Ποτέ στο πεζοδρόμιο ή
στο δρόμο, ακόμη κι αν είναι ήσυχος. Αν δεν υπάρχει, όμως, άλλο μέρος για παιχνίδι,
τότε να είναι μαζί τους ενήλικας, να τα προσέχει.
3. Όταν βγαίνετε μαζί τους έξω, βεβαιωθείτε ότι το παιδί αυτής της ηλικίας περπατά
στην πλευρά του πεζοδρομίου που είναι μακρύτερα από την κυκλοφορία (εσωτερικά
δηλαδή), ακόμη κι αν του κρατάτε το χέρι.
4. Δώστε το καλό παράδειγμα. Εξηγείστε του, τί είναι η κυκλοφορία. Πείτε του
για τα φανάρια, γιατί πρέπει να σταματάμε και να ελέγχουμε το δρόμο, πριν τον
διασχίσουμε. Εξηγείστε του τη διαφορά μεταξύ δρόμου και πεζοδρομίου. Εξηγείστε
του ακόμη ότι, πολλές φορές, τα αυτοκίνητα και οι μοτοσικλέτες ανεβαίνουν και
στο πεζοδρόμιο για διάφορους λόγους, συνεπώς και εκεί πρέπει να προσέχουμε.
Ηλικία 5-6 ετών: «Διδάσκοντας το παιδί»
1.Όποτε βγαίνετε μαζί με το παιδί σας στο δρόμο, πείτε του τι πρόκειται να
κάνετε και γιατί. Εξηγείστε στο παιδί τα βασικά σημεία για να διασχίσετε μια
διασταύρωση:
α)
Να
σκέπτεται
(Βρες
ένα
ασφαλές
σημείο
να
σταθείς)
β) Να σταματά σε σημείο που θα είναι ορατό από τους διερχόμενους οδηγούς
γ) Να επιλέγει (Απόφυγε να περάσεις μεταξύ σταματημένων αυτοκινήτων)
δ) Να περιμένει (Μέχρι να είναι σίγουρο ότι θα περάσει με ασφάλεια)
ε) Να ξεκινά στο σωστό χρόνο (Όταν δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος)
στ) Να περνά γρήγορα απέναντι (Χωρίς να σταματά, να έχει το νου του, την ώρα
που διασχίζει τον δρόμο, μόνο σε αυτό).
2. Κάντε του πρακτική, σε ήσυχους δρόμους κοντά στο σπίτι. Πρώτα, δείξτε του τί
να κάνει. Μετά, αφήστε το να σας οδηγήσει εκείνο να περάσετε απέναντι. Αργότερα,
αφήστε το να έλθει σε εσάς προσεκτικά, όταν το περιμένετε εσείς στο απέναντι
πεζοδρόμιο.

14
3. Στην ηλικία αυτή, το παιδί δεν είναι πραγματικά έτοιμο να διασχίσει το δρόμο.
Βεβαιωθείτε ότι πάντα ένας ενήλικας θα είναι κοντά του.
4. Τα περισσότερα ατυχήματα γίνονται όταν το παιδί αρχίζει το σχολείο και δεν
συνοδεύεται από ενήλικα. Προσπαθήστε να συνδυάσετε τις ώρες σχολείου με
κάποιον άλλο γονέα για να πάρει το παιδί σας από το σχολείο, αν δεν μπορείτε εσείς
οι ίδιοι.
5. Επιλέξτε την πιο ασφαλή διαδρομή σχολείο- σπίτι, κάντε τη μαζί με το παιδί σας
και εξηγείστε του γιατί. Όπου υπάρχει κοντινή διασταύρωση με σηματοδότη
χρησιμοποιείστε τη.
Ηλικίες 7-9 ετών: «Διέλευση σε σταυροδρόμι, χωρίς φανάρια»
1. Εξηγείστε στο παιδί σας τα στάδια που χρειάζονται για να διασχίσει με ασφάλεια
ένα δρόμο χωρίς σηματοδότη.
2. Αφού βεβαιωθείτε ότι το παιδί έχει κατανοήσει τα παραπάνω, κάντε του
πρακτική εξάσκηση, ξεκινώντας από ήσυχους δρόμους, που στο παρελθόν έχετε
διασχίσει μαζί. Παρακολουθείστε το και βεβαιωθείτε, πριν το αφήσετε μόνο του να
το κάνει.
3. Δοκιμάστε το ίδιο αργότερα, σε πιο πολυσύχναστους δρόμους. Κάντε το μαζί του
πολλές φορές, πριν το αφήσετε μόνο του.
4. Πολλά παιδιά (όπως και ενήλικες) δεν είναι ικανά να κρίνουν την ταχύτητα με
την οποία κινούνται τα αυτοκίνητα, καθώς και την απόσταση (πόσο μακριά είναι). Εξ
άλλου, η ηλικία που τα παιδιά κατανοούν τα θέματα αυτά, διαφέρει από παιδί σε
παιδί. Όλα τα παιδιά μαθαίνουν από το παράδειγμα των γονέων τους. Αυτό, μην το
ξεχνάτε ποτέ.
5. Να ντύνετε το παιδί σας με λαμπερά χρώματα (ή χρώματα που «τραβούν το
μάτι» των οδηγών) και βέβαια όχι με μαύρα ρούχα, έστω κι αν είναι της μόδας, ειδικά
με μουντό ή συννεφιασμένο καιρό. Θυμηθείτε, όμως, ότι και τα πιο λαμπερά
χρώματα δεν φωσφορίζουν το βράδυ σε σκοτεινούς δρόμους. Εξηγείστε στο παιδί
γιατί το ντύνετε με ανοικτά χρώματα, ειδικά το βράδυ.
Ηλικίες 10-15 ετών: «Μάθετε στα παιδιά σας
να σκέπτονται για τον εαυτό τους».
Είναι οι ηλικίες που τα παιδιά χρειάζονται και
απαιτούν σταδιακά την ανεξαρτησία τους.
Μπορεί μάλιστα να φύγουν και κάποια
διαστήματα μακριά από το σπίτι, π.χ. για να
επισκεφθούν φίλους τους. Το μεγαλύτερο
ποσοστό συμμετοχής παιδιών σε ατυχήματα με
αυτοκίνητο είναι ηλικίας από 12 έως 15 ετών.
Είναι η ηλικία που το παιδί νομίζει ότι «τα ξέρει
όλα». Είναι στο δικό σας χέρι να το κάνετε να δει με σοβαρότητα τα θέματα της
οδικής ασφάλειας.
1. Συνεχίστε να του μιλάτε για τους κινδύνους της κυκλοφορίας.Υπενθυμίστε του
να περιμένει να σταματήσει η κίνηση για να διασχίσει ένα δρόμο, να χρησιμοποιεί τις
διαβάσεις πεζών, να μην διασχίζει δρόμους κάνοντας «ζιγκ-ζαγκ», ενώ αν υπάρχει
νησίδα στη μέση λεωφόρου τότε να διασχίζει τη λεωφόρο σαν να πρόκειται για δύο
ξεχωριστούς δρόμους, σταματώντας και περιμένοντας πάνω στη νησίδα.
2. Συζητείστε με το παιδί σας τους κινδύνους για κάθε διαδρομή που πρόκειται
εκείνο να κάνει (κυρίως αυτή του σχολείου).

15
3. Ελέγξτε αν το παιδί σας μπορεί να κρίνει σωστά την ταχύτητα και την απόσταση
των αυτοκινήτων σε έναν πολυσύχναστο δρόμο και συζητείστε μαζί του για τα
ασφαλή περάσματα.
4. Επιμείνετε ότι ποτέ δεν πρέπει να διασχίσει ένα δρόμο ακολουθώντας τυφλά τους
φίλους του ή άλλους. Πάντα πρέπει να σκέπτεται και να προσέχει εκείνο τον εαυτό
του.
5. Πάνω από όλα, οδηγείστε το παιδί με το παράδειγμα σας, τόσο σαν πεζοί όσο
και σαν οδηγοί- αναβάτες (ζώνες- κράνος).

Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας
Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας είναι το σύνολο των κανόνων που ρυθμίζουν τη
συμπεριφορά για την ασφάλεια όσων βρίσκονται στο δρόμο, όχι μόνο των οδηγών,
αλλά και των πεζών. Για να γίνεις ένας καλός οδηγός, πρέπει πρώτα να γίνεις και
σωστός πεζός. Σε αυτό σε βοηθούν τα σήματα σήμανσης , αρκεί να γνωρίζεις τι
σημαίνουν.
Υπάρχουν δύο ειδών σημάνσεις η κατακόρυφη και η οριζόντια.
Η κατακόρυφη σήμανση περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες πινακίδων:
1. Τις πινακίδες αναγγελίας κινδύνου οι οποίες ενημερώνουν τους οδηγούς για τους
κινδύνους που υπάρχουν στο δρόμο όπου κινούνται, ώστε να λάβουν τα
κατάλληλα μέτρα . Οι πινακίδες αυτές έχουν όλες σχεδόν σχήμα τριγώνου με
κόκκινο πλαίσιο και εσωτερικό κίτρινου χρώματος.

2. Τις ρυθμιστικές πινακίδες , οι οποίες πληροφορούν τους οδηγούς για τις
απαγορεύσεις , τις υποχρεώσεις ή τους περιορισμούς προς τους οποίους πρέπει
αυτοί να συμμορφώνονται.

3. Τις πληροφοριακές πινακίδες οι οποίες πληροφορούν τους οδηγούς σχετικά με τις
οδούς, τις κατευθύνσεις, τις χιλιομετρικές αποστάσεις , κ.τ.λ.

16
Η οριζόντια σήμανση αφορά τις διαγραμμίσεις στους δρόμους( π.χ διαβάσεις πεζών,
νησίδα ασφαλείας, διάβαση με φανάρια), για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας και την
προειδοποίηση.

ΕΡΕΥΝΑ-ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Η ομάδα μας πραγματοποίησε στο χώρο του σχολείου μια μικροέρευνα, για να
ενημερωθεί για τις απόψεις των μαθητών για τα τροχαία ατυχήματα.
Στο δείγμα χρησιμοποιήθηκαν 54 μαθητές (24 αγόρια και 30 κορίτσια) και των τριών
τάξεων, στους οποίους μοιράστηκαν ερωτηματολόγια.. Το κάθε παιδί απαντούσε
ανώνυμα έτσι ώστε τα αποτελέσματα να είναι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά.
Συγκεκριμένα τα αποτελέσματα έδειξαν τα παρακάτω:

Έχεις ενημερωθεί για τα τροχαία ατυχήματα;
ΝΑΙ

43

ΟΧΙ 11

Έχεις ενημερωθεί για τα τροχαία ατυχήματα?
25%

ΝΑΙ
ΟΧΙ

75%

17
Αν ναι από πού;
Οικογένεια 15

Φίλοι

12

Σχολείο

15

Μ.Μ.Ε

12

Αν ναι από πού?
Μ.Μ.Ε
22%

Οικογένεια
28%
Οικογένεια
Φίλοι
Σχολείο
Μ.Μ.Ε

Σχολείο
28%

Φίλοι
22%

Έχει τύχει σε σένα ή στην οικογένειά σου κάποιο τροχαίο ατύχημα;
ΝΑΙ
31
ΟΧΙ 23

Έχει τύχει σε σένα ή την οικογένειά σου κάποιο τροχαίο ατύχημα?

ΟΧΙ
43%

ΝΑΙ
ΝΑΙ
57%

ΟΧΙ

Όταν είσαι οδηγός –επιβάτης δικύκλου ή Ι.Χ φοράς το κράνος ή τη ζώνη σου;
Πάντα

10

Ελάχιστες φορές

18

36

Ποτέ 8
Όταν είσαι οδηγός-επιβάτης δικύκλου ή Ι.Χ φοράς το κράνος ή τη
ζώνη σου?

40

36

35
30
25

Πάντα

20

Ελάχιστες φορές

12

15

Ποτέ

8

10
5
0
1

2

Πιστεύεις ότι η οδική συμπεριφορά των γονιών σου επηρεάζει και σένα;
Πολύ 12

Λίγο

18

Καθόλου 24

Πιστεύεις ότι η οδική συμπεριφορά των γονιών σου επηρεάζει και
σένα?

25

24

20
18
15
12

10

Πολύ
Λίγο

5

Καθόλου

0
1
Λίγο

Πολύ

Καθόλου

Έχεις οδηγήσει ποτέ υπό την επήρεια αλκοόλ ή άλλης εξαρτησιογόνου ουσίας;
ΝΑΙ

16

ΟΧΙ 38

Έχεις οδηγήσει ποτέ υπό την επήρεια αλκοόλ ή άλλης
εξαρτησιογόνου ουσίας?

ΝΑΙ
30%
ΝΑΙ
ΟΧΙ

ΟΧΙ
70%

19
Η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της οδήγησης και η έλλειψη προσοχής
παίζουν σημαντικό ρόλο στα τροχαία ατυχήματα;
Πολύ
42
Λίγο 10
Καθόλου 2
Η χρήση κινητού τηλεφώνου κατα τη διάρκεια της οδήγησης και η έλλειψη
προσοχής παίζουν σημαντικό ρόλο στα τροχαία ατυχήματα?

50
42

40
30
20
10

10

0

2
Πολύ

Λίγο

S1

Καθόλου

Πιστεύεις ότι το σχολείο συμβάλλει στην κυκλοφοριακή αγωγή;
Πολύ

19

Λίγο

19

Καθόλου 16

Πιστεύεις ότι το σχολείο συμβάλλει στην κυκλοφοριακή αγωγή?

Καθόλου
30%

Πολύ
35%
Πολύ
Λίγο
Καθόλου

Λίγο
35%

Πρέπει να τηρούμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας;
ΝΑΙ
51
ΟΧΙ
3
Πρέπει να τηρούμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας?

3
ΟΧΙ
1

ΝΑΙ

51

0

10

20

30

40

20

50

60
Αν όχι γιατί; Δεν είναι σωστός
………………………………………………………………………………………
Που πιστεύεις ότι οφείλεται η κακή οδική συμπεριφορά του Έλληνα οδηγού;
στην κακή ενημέρωση,
9
στο αλκοόλ,
8
στην νοοτροπία,20
στην έλλειψη αστυνόμευσης, 6
στο κακό οδικό δίκτυο 11
Που πιστεύεις ότι οφείλεται η κακή συμπεριφορά του Έλληνα οδηγού?

25

20

20
15
10

11

9

8

6

Σειρά1
Σειρά2
Σειρά3

5
στο κακό οδικό
δίκτυο

στην έλλειψη
αστυνόμευσης

στην
νοοτροπία

στο αλκοόλ

στην κακή
ενημέρωση

0

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Το 75% των μαθητών έχει ενημερωθεί για τα τροχαία ατυχήματα ενώ το 25% όχι.
Οι κύριες πηγές ενημέρωσής τους είναι η οικογένεια κατά 28%, το σχολείο κατά
28%, τα Μ.Μ.Ε κατά 22% και οι φίλοι κατά 22%.
Στους περισσότερους μαθητές ή τις οικογένειές τους σε ποσοστό 57% έτυχε κάποιο
τροχαίο ατύχημα ενώ στο υπόλοιπο 43% όχι.
Τριάντα έξι μαθητές φοράνε το κράνος ή τη ζώνη τους ελάχιστες φορές, οκτώ
καθόλου και δέκα πάντα, δείχνοντας έτσι μεγαλύτερη συνέπεια.
Είκοσι τέσσερις μαθητές δεν επηρεάζονται από τον τρόπο που συμπεριφέρονται
οδικά οι γονείς τους, δεκαοχτώ λίγο ενώ δώδεκα πολύ.
Το μεγαλύτερο μέρος των μαθητών σε ποσοστό70% δεν έχει οδηγήσει υπό την
επήρεια αλκοόλ ή άλλης εξαρτησιογόνου ουσίας ενώ το 30% ρίσκαρε τη ζωή του.
Όσον αφορά αν η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της οδήγησης ή η
έλλειψη προσοχής παίζουν σημαντικό ρόλο στα τροχαία ατυχήματα σαράντα δύο
μαθητές πιστεύουν πολύ, δέκα λίγο ενώ δύο καθόλου.
Ένα 35% των μαθητών πιστεύουν ότι το σχολείο συμβάλλει στην κυκλοφοριακή
αγωγή, ένα 35% λίγο ενώ ένα 30% καθόλου. Εδώ φαίνεται μια απαισιοδοξία των
μαθητών για τον ρόλο του σχολείου στην αποφυγή τροχαίων ατυχημάτων.
Πενήντα ένας μαθητές πιστεύουν ότι πρέπει να τηρούμε τον Κώδικα Οδικής
Κυκλοφορίας ενώ τρεις τον θεωρούν ανεπαρκή.
Τέλος είκοσι μαθητές πιστεύουν ότι η κακή οδική συμπεριφορά του Έλληνα οδηγού
οφείλεται στην νοοτροπία, έντεκα στο κακό οδικό δίκτυο, εννέα στην κακή
ενημέρωση, οκτώ στο αλκοόλ και έξι στην έλλειψη αστυνόμευσης.
**********************

21
1η Δραστηριότητα:Ενημέρωση (17/12/2013) των μαθητών από την τροχαία Ιωαννίνων.

Ευχαριστούμε για την ενημέρωση τον αστυνόμο κο Ζήκο από την τροχαία Ιωαννίνων.

2η Δραστηριότητα:Δημιουργίες (κολάζ) των μαθητών.

22
Bιβλιογραφία- Πηγές
http://crashmap.okfn.gr/

www.astynomia.gr/

www.lsamaras.gr/i
http://el.wikipedia.org/
http://news247.gr/eidiseis/osa_prepei_na_kserete_an_emplakeite_se_troxaio_atuxhma
.1347847.html
hhttp://www.mybike.gr/topic/

http://ipaideia.gr/kikloforiaki-agogi

http://www.noesi.gr/book/intervention/kikloforiaki-agogi

http://blog.xe.gr/?p=5599

www.makthes.gr/news/opinions/94614

www.mednet.gr/archives/2009-6/pdf/751.pdf

23

More Related Content

PPTX
Project trafficaccidentsproject A λυκείου 2014 2015
PPT
τα τροχαια ατυχηματα ως κοινωνικο προβλημα
 
PPT
τροχαία ατυχήματα
PDF
Dr Dimitrios Dimitriou 2014
PPT
Τροχαία ατυχήματα παρουσίαση προβλήματος και στατιστικά
PPT
τροχαια ατυχηματα
PPT
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ-ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
PPT
Τροχαία ατυχήματα παρουσίαση προβλήματος & στατιστικά
Project trafficaccidentsproject A λυκείου 2014 2015
τα τροχαια ατυχηματα ως κοινωνικο προβλημα
 
τροχαία ατυχήματα
Dr Dimitrios Dimitriou 2014
Τροχαία ατυχήματα παρουσίαση προβλήματος και στατιστικά
τροχαια ατυχηματα
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ-ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Τροχαία ατυχήματα παρουσίαση προβλήματος & στατιστικά

What's hot (9)

PPTX
6.4 τροχαια ατυχηματα κυκλοφοριακη αγωγη
PPTX
Τροχαία Ατυχήματα
PDF
η εξέλιξη της απασχόλησης στην κρήτη με την οπτική του φύλου
PPT
Halkias road safety_week_2011_gefyra
PPTX
Nεότερα δεδομένα για την αντιμετώπιση της ΟΜΩ 2013
PPTX
Nεότερα δεδομένα για την αντιμετώπιση της ΟΜΩ 2013
PPTX
Nεότερα δεδομένα για την αντιμετώπιση της ΟΜΩ 2013
PDF
Διοίκηση Ολικής Ποιότητας και Ασφαλής Διαχείρηση Θαλασσίων Μεταφορών
PPT
κυκλοφοριακή αγωγή 1
6.4 τροχαια ατυχηματα κυκλοφοριακη αγωγη
Τροχαία Ατυχήματα
η εξέλιξη της απασχόλησης στην κρήτη με την οπτική του φύλου
Halkias road safety_week_2011_gefyra
Nεότερα δεδομένα για την αντιμετώπιση της ΟΜΩ 2013
Nεότερα δεδομένα για την αντιμετώπιση της ΟΜΩ 2013
Nεότερα δεδομένα για την αντιμετώπιση της ΟΜΩ 2013
Διοίκηση Ολικής Ποιότητας και Ασφαλής Διαχείρηση Θαλασσίων Μεταφορών
κυκλοφοριακή αγωγή 1
Ad

Similar to Troxatix (15)

PPTX
ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ-ομαδα 2
PPTX
οδήγηση και χρήση ουσιών
PPTX
6.4 τροχαια ατυχηματα κυκλοφοριακη αγωγη
PDF
Project ατ3 πατερακης_παρουσίαση
DOC
ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΖΩΗΣ
POT
κυκλοφοριακή Aγωγή
PPTX
TΡOXAIA ATYXHMATA
PPTX
Troxaia atyxhmata
PDF
Enae psarianos 140606a
PPTX
Κοινωνικα Προβλήματα Γ2 (18ο Γυμνάσιο Πάτρας)
DOC
ατυχηματα και προληψη
PPTX
Eco-life Platon
PDF
Ευάγγελος Κουντρομιχάλης, 2nd Auto Forum
PPT
ΠΟΜΑΚΗ ΠΟΛΥΞΕΝΗ, ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ 1
PPTX
ΑΣΦΑΛΗΣ ΟΔΗΓΗΣΗ
ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ-ομαδα 2
οδήγηση και χρήση ουσιών
6.4 τροχαια ατυχηματα κυκλοφοριακη αγωγη
Project ατ3 πατερακης_παρουσίαση
ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΖΩΗΣ
κυκλοφοριακή Aγωγή
TΡOXAIA ATYXHMATA
Troxaia atyxhmata
Enae psarianos 140606a
Κοινωνικα Προβλήματα Γ2 (18ο Γυμνάσιο Πάτρας)
ατυχηματα και προληψη
Eco-life Platon
Ευάγγελος Κουντρομιχάλης, 2nd Auto Forum
ΠΟΜΑΚΗ ΠΟΛΥΞΕΝΗ, ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ 1
ΑΣΦΑΛΗΣ ΟΔΗΓΗΣΗ
Ad

More from kar_dim (20)

PPTX
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ-ΤΟΜΕΙΣ 3ΟΥ ΕΠΑΛ.pptx
PDF
School poster steps
PPTX
Τομείς και ειδικότητες του 3ου ΕΠΑΛ Ιωαννίνων
PPTX
Parkour
PPTX
Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
PPTX
Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης
PPT
παρουσίαση του 3ου Επαλ Ιωαννίνων Σχ. ετος 2016
PPTX
το ρολοι των ιωαννινων αλλα διάσιμα ρολόγια
PPTX
τα λιμάνια της ελλάδας ως πηγή οικονομικής ανάπτυξης
PPT
ιωαννινα ηπειρος
PPT
σπηλαιο περαματος
PPTX
το θεατρο της δωδωνης
PPTX
παραδοσιακα επαγγελματα
PPT
επτά θαύματα του κόσμου
PPTX
το δάσος πηγή ζωής
PPTX
εξέλιξη κατοικίας
PPT
βιομάζα
PPT
αιολικη ενεργεια 1
PPT
οχι στο ρατσισμο
PPT
Krasi
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ-ΤΟΜΕΙΣ 3ΟΥ ΕΠΑΛ.pptx
School poster steps
Τομείς και ειδικότητες του 3ου ΕΠΑΛ Ιωαννίνων
Parkour
Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης
παρουσίαση του 3ου Επαλ Ιωαννίνων Σχ. ετος 2016
το ρολοι των ιωαννινων αλλα διάσιμα ρολόγια
τα λιμάνια της ελλάδας ως πηγή οικονομικής ανάπτυξης
ιωαννινα ηπειρος
σπηλαιο περαματος
το θεατρο της δωδωνης
παραδοσιακα επαγγελματα
επτά θαύματα του κόσμου
το δάσος πηγή ζωής
εξέλιξη κατοικίας
βιομάζα
αιολικη ενεργεια 1
οχι στο ρατσισμο
Krasi

Troxatix

  • 1. 3Ο ΕΠΑ.Λ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ 2013-14 PROJECT ΤΟΥ Α΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ TΗΣ Α΄ ΤΑΞΗΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΝΤΟΣΤΕΡΓΙΟΣ ΠΕ.13 ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2014
  • 2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος……………………………………………………………………………..2 Η ομάδα μας………………………………………………………………………….3 Εισαγωγή……………………………………………………………………………..4 Η ιστορία του αυτοκινήτου και του ατυχήματος…………………………………….5 Αίτια τροχαίων ατυχημάτων……………………………………………………..….9 Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων…………………………………………………...11 Τρόποι αντιμετώπισης……………………………………………………………....12 Κυκλοφοριακή Αγωγή:Οδηγός εκπαίδευσης σε κανόνες ασφαλούς οδικής ………13 συμπεριφοράς (για γονείς, εκπαιδευτικούς και οδηγούς ) Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας………………………………………………….….16 Έρευνα-Eρωτηματολόγιο…………………………………………………………...17 Συμπεράσματα……………………………………………………………………...21 Δραστηριότητες………………………………………………………….…………22 Βιβλιογραφία-πηγές…………………………….………………………...23
  • 3. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται σε θέμα αγωγής υγείας με σκοπό την ενημέρωση και προαγωγή της σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής υγείας των μαθητών. Συγκεκριμένα επιχειρείται η ανάδειξη των αιτιών και των συνεπειών των τροχαίων ατυχημάτων ως κοινωνικού προβλήματος, καθώς και η απόκτηση κυκλοφοριακής συνείδησης από τους μαθητές/τριες μέσα από την ενημέρωσή τους για την σωστή αντιμετώπισή του. Στη συγκεκριμένη εργασία θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα:  Τα αίτια των τροχαίων ατυχημάτων.  Οι συνέπειες των τροχαίων ατυχημάτων.  Η κυκλοφοριακή αγωγή ως μέσο πρόληψης.  Οδική συμπεριφορά μαθητών:οι μαθητές ως πεζοί-οδηγοί και ως επιβάτεςδιαμόρφωση κυκλοφοριακής συνείδησης-ο ρόλος του σχολείου στην ενημέρωση.  Τα τροχαία ατυχήματα στην χώρα μας- ΄Ηπειρο.  Τρόποι αντιμετώπισης των τροχαίων ατυχημάτων. Τα αναμενόμενα οφέλη που θα προκύψουν είναι:  να ενημερωθούν και να πληροφορηθούν οι μαθητές/ριες για τα τροχαία ατυχήματα (αίτια, συνέπειες, πρόληψη, τρόποι αντιμετώπισης),  να ευαισθητοποιηθούν και να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές/ριες τη σημασία της σωματικής και ψυχικής υγείας,  να ενεργοποιηθούν οι μαθητές/ριες με την βιωματική προσέγγιση και να ανταλλάξουν απόψεις-ιδέες σχετικά με προσωπικές τους εμπειρίες,  να προτείνουν λύσεις για την αντιμετώπιση των τροχαίων ατυχημάτων, να λειτουργήσουν οι μαθητές/ριες ως πολλαπλασιαστές στη σχολική κοινότητα, οικογένεια, τοπική κοινωνία με γενικότερες μακροπρόθεσμες προοπτικές. 2
  • 4. Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ Α΄ ΥΠΟΟΜΑΔΑ ΜΟΣΧΟΥ ΣΤΕΡΓΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΘΕΜΑΤΑ: Β΄ ΥΠΟΟΜΑΔΑ ΚΩΣΤΑΓΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΤΖΙΜΟΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΑΘΑΑΝΑΣΙΟΣ ΘΩΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΧΑΡΙΤΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΝΤΟΥΤΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΜΑΤΑ:Αίτια τροχαίων ατυχημάτων. ΘΕΜΑΤΑ: Συνέπειες των τροχαίων ατυχημάτων Τροχαία ατυχήματα στην χώρα μας Η κυκλοφοριακή αγωγή ως μέσο Στατιστικά. πρόληψης τροχαίων ατυχημάτων. Γ΄ ΥΠΟΟΜΑΔΑ Δ΄ ΥΠΟΟΜΑΔΑ ΚΟΛΛΑ ΜΑΡΙΑ ΙΣΟΥΦΙ ΚΛΕΪΝΤΑ ΤΑΝΑ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΑΤΣΗ ΛΕΜΟΝΙΑ ΠΑΠΠΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΜΩΝΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΔΡΑΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΤΑΓΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΘΕΜΑΤΑ: Οδική συμπεριφορά μαθητών ΘΕΜΑΤΑ: Προτάσεις αντιμετώπισης τροχαίων οι μαθητές ως πεζοί –οδηγοί. ατυχημάτων. Διαμόρφωση κυκλοφοριακής Δημιουργία ερωτηματολογίου. συνείδησης. Ο ρόλος του σχολείου. 3
  • 5. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η εξέλιξη της τεχνολογίας οδήγησε τον άνθρωπο στην μαζική παραγωγή αυτοκινήτων ως βασικό μέσο μετακίνησης και μεταφοράς του. Η αύξηση όμως των αυτοκινήτων συνδέεται άμεσα με το τεράστιο πρόβλημα των τροχαίων ατυχημάτων.. Τα οδικά τροχαία ατυχήματα αποτελούν μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου και πρόκλησης μόνιμης αναπηρίας παγκοσμίως. Το μέγεθος του προβλήματος γίνεται ακόμη μεγαλύτερο καθώς τα οδικά τροχαία ατυχήματα αφορούν κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας, με σημαντικές επιπτώσεις στις δαπάνες της δημόσιας υγείας καθώς και στην παραγωγικότητα κάθε χώρας. Σύμφωνα με τον ορισμό που αναφέρεται από την INTERNATIONAL ROAD TRAFFIC AND ACCIDENT DATABASE (IRTAD 1998) τροχαίο ατύχημα εννοούμε το ατύχημα που συμβαίνει σε δημόσιο δρόμο ή χώρους ανοιχτούς στην κυκλοφορία οχημάτων, με αποτέλεσμα τον θάνατο ή τον τραυματισμό ενός ή περισσοτέρων ατόμων και την εμπλοκή τουλάχιστον ενός οχήματος. Δεν περιλαμβάνονται ατυχήματα που σαν συνέπεια έχουν αποκλειστικά υλικές ζημιές. Όταν λέμε τραυματισμός από τροχαίο ατύχημα εννοούμε τον τραυματισμό που προκλήθηκε σε έναν ή περισσότερους από τους οδικούς χρήστες οι οποίοι ενεπλάκησαν στο ατύχημα. Θανατηφόρο ατύχημα ορίζεται το ατύχημα αυτό στο οποίο το θύμα σκοτώθηκε επιτόπου ή εντός 30 ημερών από την ημέρα του ατυχήματος. Το παιδί μπορεί να βρεθεί θύμα τροχαίου είτε ως πεζός, ως επιβάτης, ως ποδηλάτης ή ως οδηγός κατά την εφηβεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το 2002 τα οδικά τροχαία ατυχήματα ήταν η 11η κατά σειρά αιτία θανάτου και αντιστοιχούσαν στο 2,1% των θανάτων παγκοσμίως. Συγκεκριμένα, περίπου 1,2 εκατομμύρια άτομα έχασαν τη ζωή τους σε οδικά τροχαία ατυχήματα και 20–50 εκατομμύρια άτομα τραυματίστηκαν ή υπέστησαν μόνιμη αναπηρία.7 Η πλειοψηφία των οδικών τροχαίων ατυχημάτων, περίπου 90%, αφορούσε στις αναπτυσσόμενες χώρες και μόνο το 10% στις αναπτυγμένες χώρες. Στην περιοχή του δυτικού Ειρηνικού σημειώθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός θανάτων λόγω τροχαίων ατυχημάτων (>300.000) και ακολούθησε η περιοχή της νοτιοδυτικής Ασίας. Οι δύο παραπάνω περιοχές ευθύνονται για περισσότερα από τα μισά οδικά τροχαία ατυχήματα που συμβαίνουν παγκοσμίως. Η Αφρική παρουσίασε την υψηλότερη θνητότητα, 28,3 ανά 100.000 κατοίκους, ακολουθούμενη από τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου (26,4 ανά 100.000 κατοίκους). Αντίθετα, οι αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης παρουσίασαν μικρότερη θνητότητα (11,0 ανά 100.000 κατοίκους). 4
  • 6. Η ιστορία του αυτοκινήτου και του ατυχήματος Η ανακάλυψη του τροχού θεωρείται δίκαια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις της ανθρωπότητας, και όταν το 1770 απέκτησε αυτόνομη κίνηση, το αυτοκίνητο είχε μπει στην ζωή μας, κατέχοντας πλέον σήμερα κυρίαρχη θέση σε κάθε μας δραστηριότητα. Το πρώτο αυτοκίνητο με ελαστικά εμφανίστηκε στην Αθήνα το 1901 και έξι χρόνια αργότερα, στις 5 Μαρτίου 1907, έγινε το πρώτο τροχαίο ατύχημα στην Αθήνα. Το γεγονός ήταν πρωτοφανές και κατέλαβε τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων της εποχής που έγραψαν σχετικά: «Στην Αθήνα κυκλοφορούν 7 αυτοκίνητα και θρηνήσαμε κιόλας θύμα. Φανταστείτε τι θα γίνει όταν τα οχήματα γίνουν 70»! Τα αυτοκίνητα στην χώρα ξεπέρασαν πλέον τα 6.000.000, οι νεκροί κάθε χρόνο τους 1.700-2.000 και οι τραυματίες είναι πάνω από 30.000! Την 15ετια 1986-2000, έχουν χάσει την ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα 30.293 συνάνθρωποί μας. Έχουν δηλαδή αφανιστεί στα 15 αυτά χρόνια τόσοι άνθρωποι όσο ο διπλάσιος πληθυσμός της πόλης του Μεσολογγίου, η ολοκληρωτικά ο πληθυσμός ενός νησιού όπως η Ζάκυνθος. Συγχρόνως ο αριθμός των τραυματιών σε τροχαία ατυχήματα, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, φτάνει τα 482.330 άτομα, αριθμός που προσεγγίζει το 5% του συνολικού πληθυσμού της χώρας! Τα μεγέθη αυτά είναι συγκλονιστικά και δεν επιτρέπουν τον εφησυχασμό μας, αν θέλουμε στον 21ο αιώνα να θεωρούμε την ανθρώπινη ζωή ως το σημαντικότερο αγαθό. Η Eurostat αναφέρει ότι η Ελλάδα εμφανίζει τον υψηλότερο αριθμό νεκρών, σε σχέση με τον αριθμό των οχημάτων που κυκλοφορούν στους ελληνικούς δρόμους. Ειδικότερα, η Στερεά Ελλάδα είναι η περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον υψηλότερο αριθμό νεκρών από τροχαία. Παράλληλα, η Πελοπόννησος είναι η περιοχή με την μεγαλύτερη μείωση σε νεκρούς (15%) και η Δυτική Μακεδονία η περιοχή με την μεγαλύτερη αύξηση (45%). Και αυτό παρ’ ότι τα τελευταία χρόνια και το οδικό δίκτυο έχει βελτιωθεί και ο στόλος των αυτοκινήτων έχει ανανεωθεί σε μεγάλο βαθμό. Φαίνεται ότι απλώς αποκτήσαμε καλύτερα όπλα στον αδυσώπητο πόλεμο της ασφάλτου. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει την άποψη ότι το τροχαίο ατύχημα είναι τελικά πρόβλημα συμπεριφοράς και νοοτροπίας. Όταν κατανοήσουμε αυτό το γεγονός και αλλάξουμε νοοτροπία και οδική συμπεριφορά, ίσως τότε να δούμε τις πρώτες πραγματικές μειώσεις στον τραγικό αυτό πίνακα του θανάτου από τροχαία ατυχήματα. 5
  • 7. Το 65% των θυμάτων από τροχαία ατυχήματα αφορά τις πιο παραγωγικές ηλικίες 1844 χρονών και συγχρόνως αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στις ηλικίες αυτές. Δηλαδή τα θύματα των τροχών είναι περισσότερα από τα θύματα που προκαλούν ο καρκίνος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις! Παρακάτω παραθέτουμε τα στατιστικά στοιχεία των τροχαίων ατυχημάτων, που αφορούν τα τελευταία έτη, από το τμήμα τροχαίας της ελληνικής αστυνομίας: Πίνακας με τροχαία ατυχήματα ανά είδος Σύγκριση 2011 - 2012 Πίνακας με θανόντες και τραυματίες από τροχαία ατυχήματα Σύγκριση 2011 - 2012 6
  • 8. Πίνακας θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων έτους 2012, ανά αιτία Πίνακας θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων έτους 2012, ανά είδος 7
  • 9. Ώρες εκδήλωσης θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων έτους 2012 Χάρτης οδικού δικτύου με χιλιομετρικές θέσεις συχνότερων τροχαίων ατυχημάτων 8
  • 10. Αίτια τροχαίων ατυχημάτων Όσον αφορά τους παράγοντες που προκαλούν τα τροχαία ατυχήματα σύμφωνα με τα στοιχεία της Τροχαία ς κατά την τελευταία δεκαετία, είναι συντριπτική η υπεροχή της ευθύνης των οδηγών, αφού αυτοί ευθύνονται σε ποσοστό που προσεγγίζει το 80% για την πρόκληση τροχαίου ατυχήματος. Πολύ μικρότερο ρόλο παίζουν τελικά παράγοντες όπως οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση του οδοστρώματος και των οχημάτων, παράγοντες που, αν και σοβαροί, συνήθως υπερτονίζονται προκειμένου να αθωώσουν την κακή νοοτροπία και οδική μας συμπεριφορά. Τα αίτια των τροχαίων ατυχημάτων που αναφέρονται στην ευθύνη των οδηγών μπορούν να ταξινομηθούν στις παρακάτω βασικές κατηγορίες: Επιθετική συμπεριφορά και επιδεικτικός τρόπος οδήγησης. Ο οδηγός πίσω από το τιμόνι δεν αισθάνεται ότι είναι ο κάτοχος ενός οχήματος που απλώς εξυπηρετεί τις ανάγκες του, αλλά προσπαθεί με την επιθετική συμπεριφορά και τον επιδεικτικό τρόπο οδήγησης να προσελκύσει την προσοχή των άλλων, κάτι που δεν καταφέρνει εύκολα στην καθημερινή του δραστηριότητα. Αισθάνεται ότι του δίνεται η ευκαιρία να ξεπεράσει την καταπίεση που του δημιουργεί ένα ασφυκτικό κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον, αδιαφορώντας αν με αυτόν τον τρόπο θέτει σε άμεσο κίνδυνο τόσο την δική του ζωή όσο και την ζωή άλλων συνανθρώπων του. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Έλληνας οδηγός θεωρεί υποτιμητικό να τον προσπεράσουν στον δρόμο, δεν παραχωρεί την προτεραιότητα και σχεδόν ποτέ δεν σέβεται τον πεζό, ακόμη και στις προβλεπόμενες διαβάσεις πεζών.  Η οδήγηση σε κατάσταση μέθης αποτελεί βασικό παράγοντα επικίνδυνης οδήγησης και πρόκλησης ατυχήματος. Δεν είναι τυχαίο ότι από στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει από το νοσοκομείο σχεδόν σε όλα τα τροχαία ατυχήματα που υπάρχουν νεκροί και τραυματίες και γίνονται τις μεταμεσονύκτιες ώρες στην περιοχή μας, κάποιος από τους εμπλεκόμενους οδηγούς βρίσκεται υπό την επήρεια αλκοόλ. Επιβάλλεται να γίνει συνείδηση ότι αλκοόλ και οδήγηση είναι ασυμβίβαστα. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην μέθη, αλλά και σε μικρότερη κατανάλωση αλκοόλ, που ενώ μπορεί κατά τα άλλα να μην οδηγεί σε ανεξέλεγκτη συμπεριφορά, αποδεδειγμένα όμως μειώνει σημαντικά την ικανότητα ασφαλούς οδήγησης και τα αντανακλαστικά αντίδρασης, που σε μια δεδομένη στιγμή μπορούν να αποβούν μοιραία στην πρόκληση τροχαίου ατυχήματος.  Προκλητική παραβίαση των κανόνων του Κ.Ο.Κ. με ανάπτυξη υπερβολικής ταχύτητας, αντικανονικά προσπεράσματα, παραβίαση φωτεινών σηματοδοτών κ.λπ. Όποιος έχει οδηγήσει έστω και μία φορά από το Αντίρριο στα Ιωάννινα,  9
  • 11. αντιλαμβάνεται πολύ καλά το μέγεθος της επικίνδυνης οδήγησης, και μάλιστα σε δρόμο με γνωστά σοβαρά προβλήματα ασφάλειας.  Εγκληματική αδιαφορία στην χρήση προστατευτικών μέσων, όπως η ζώνη ασφαλείας η το κράνος στους δικυκλιστές και το ειδικό κάθισμα ασφαλείας για τα παιδιά. Δυστυχώς, η συντριπτική πλειονότητα των οδηγών η επιβατών που τραυματίστηκαν σε τροχαία ατυχήματα δεν φορούσαν ζώνες ασφαλείας η κράνος όταν έγινε το ατύχημα. Μπορεί τα σύγχρονα αυτοκίνητα να είναι εφοδιασμένα με συστήματα ασφαλείας όπως οι αερόσακοι, πόσοι όμως κατανοούν ότι αν ανοίξει ο αερόσακος χωρίς ο επιβαίνων να φορά τη ζώνη ασφαλείας, η πιθανότητα τραυματισμού είναι μεγαλύτερη, ιδίως σε συγκρούσεις με σχετικά μικρές ταχύτητες, όπως συμβαίνει μέσα στις πόλεις; Και φυσικά η μητέρα καμαρώνει με το βλαστάρι της στην αγκαλιά στο κάθισμα του συνοδηγού. Και είναι βέβαιο ότι το αγαπάει περισσότερο και από την ζωή της, αλλά –δυστυχώς– το εκθέτει σε μεγάλο κίνδυνο. Τι μεγαλύτερη επιβεβαίωση χρειάζεται για το ότι το τροχαίο ατύχημα είναι πρόβλημα συμπεριφοράς, όταν ακόμα και σήμερα υπάρχουν συνάνθρωποί μας οι οποίοι δεν έχουν πειστεί για την χρησιμότητα των μέσων προστασίας, και όταν συμμορφώνονται, το κάνουν απλώς για τον φόβο του τροχονόμου;  Αν στα παραπάνω προσθέσουμε την αδιαφορία ή τις ελλείψεις από πλευράς κράτους που αφορούν την ελλιπή εκπαίδευση των υποψηφίων οδηγών και την ευκολία με την οποία η πολυπόθητη αυτή άδεια αποκτιέται, , την παντελή έλλειψη κυκλοφοριακής αγωγής των πεζών, την κακή κατάσταση του οδοστρώματος, την έλλειψη σημάνσεων στις διασταυρώσεις, την επιβολή αυστηρών ποινών σε περίπτωση παραβάσεων, το σβήσιμο των κλήσεων κ.ά είναι κατανοητό γιατί ο μακρύς κατάλογος των θυμάτων σε τροχαία ατυχήματα είναι και, δυστυχώς, θα παραμείνει μακρύς. 10
  • 12. Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων Στη χώρα μας κάθε χρόνο 2.500 περίπου συνάνθρωποι μας χάνουν τη ζωή τους, 32.000 τραυματίζονται ενώ κάποιοι από αυτούς καταλήγουν με μόνιμη αναπηρία. Μέχρι πρόσφατα η αποτίμηση των συνεπειών του ¨ακήρυκτου πολέμου της ασφάλτου¨ ήταν στραμμένη στις απώλειες ζωής, στους τραυματισμούς, στα οικονομικά μεγέθη που προκύπτουν από τις ζημιές και στην περίθαλψη των θυμάτων. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια υπήρξε μια έντονη συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι υπάρχουν σοβαρές δευτερογενείς συνέπειες οι οποίες πλήττουν για πολλά χρόνια τις οικογένειες των θυμάτων αλλά και όσα από τα θύματα επιζούν από το τροχαίο. Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Θυμάτων Οδικής Κυκλοφορίας (F.E.V.R.-1995) δημοσίευσε τα εξής πορίσματα από την έρευνα της: Το 90% των οικογενειών των θανόντων και το 85% των οικογενειών των ανάπηρων θυμάτων δηλώνουν σημαντική ως δραματική υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής τους. Συνεπώς, ένα τροχαίο ατύχημα, ακόμα και αν δεν είναι θανατηφόρο, αλλά έχει οδηγήσει σε μακρόχρονη νοσηλεία, αναπηρία ή σοβαρή οργανική- ψυχολογική βλάβη, προκαλεί δυσάρεστες μακροχρόνιες συνέπειες σε επίπεδο οργανικό, ψυχικό, κοινωνικό, οικονομικό. Οι περισσότερες συνέπειες των τροχαίων κάνουν την εμφάνιση τους στους τραυματίες, στους συγγενείς και φίλους, ¨όταν σβήνουν τα φώτα της ενημέρωσης¨ και εν δυνάμει, αφορούν όλους μας, ακόμα και αν δεν οδηγούμε, καθώς ανήκουμε σε οικογένειες, έχουμε καλούς φίλους και υποχρεωτικά μετακινούμαστε συχνά με οδικά οχήματα. Η απώλεια μνήμης, η κατάθλιψη, η ανορεξία, η κοινωνική απομόνωση, τα σεξουαλικά προβλήματα και ακόμα σκέψεις για αυτοκτονία βασανίζουν τα άτομα που τραυματίζονται σοβαρά αλλά και τις οικογένειες τους για πολλά χρόνια μετά το ατύχημα, ενώ πολλοί από αυτούς μπορεί και να μην το ξεπεράσουν ποτέ αν δεν πάρουν ψυχοθεραπευτική βοήθεια. Η πτώση της ποιότητας ζωής και του επιπέδου διαβίωσης, είναι δραματική, ενώ η ψυχολογική επιβάρυνση των οικογενειών των θανόντων ή αυτών που καθίστανται ανάπηροι είναι μακροχρόνια και αποτελεί την αιτία για πολλές οργανικές και ψυχολογικές διαταραχές. Τα μισά θύματα στην έρευνα που διεξήχθη από την F.E.V.R. δήλωσαν ότι η κατάσταση τους -ψυχολογική και σωματικήσταθεροποιήθηκε μέσα σε τρία χρόνια, ενώ για τους υπόλοιπους αυτό συνέβη πολύ αργότερα ή και ποτέ. Ειδικότερα, το 72% των συγγενών του θανόντα έως και για τρία χρόνια μετά το ατύχημα χάνει το ενδιαφέρον του για τις καθημερινές δραστηριότητες, αντιμετωπίζει σεξουαλικά προβλήματα, ενώ το 37% σκέφτεται ακόμα και την αυτοκτονία. Επίσης, το 70% παρουσιάζει δυσκολίες στην οδήγηση, το 49% χάνει γενικά την αυτοπεποίθηση του, το 46% έχει τάσεις μελαγχολίας, το 27% φοβίες, το 35% διαταραχές φαγητού ενώ το 78% αναπτύσσει αισθήματα θυμού και μνησικακίας. Μετά την παρέλευση των τριών χρόνων τα παραπάνω ποσοστά μειώνονται μόνο κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες, ένδειξη μακροχρόνιας και σε κάποιες περιπτώσεις μόνιμης διαταραχής. Οι συγγενείς των ανάπηρων θυμάτων αλλά και τα ίδια τα θύματα παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα -με εξαίρεση την τάση για αυτοκτονία- που μετά τα τρία χρόνια όμως μπορεί και να αυξηθούν κατά πέντε μονάδες. 11
  • 13. Παραδόξως τα ίδια τα θύματα φαίνεται να είναι ελαφρώς καλύτερα ψυχολογικά από τους συγγενείς τους όσον αφορά τη φοβία και τις διαταραχές τροφής. Για το 84% των συγγενών των θανόντων η ικανότητα να απολαύσει τη ζωή, όπως πριν το ατύχημα, εξαφανίζεται απελπιστικά ακόμα και μετά την παρέλευση των τριών χρόνων ενώ για πολλούς η απώλεια αυτή γίνεται μόνιμη.Μικρότερο ποσοστό είναι το ποσοστό στους συγγενείς ανάπηρων θυμάτων (68%) και στα ίδια τα θύματα (54%). Το 50% όμως αυτών καταναλώνει περισσότερα ψυχοτρόπα φάρμακα από ό,τι πριν το ατύχημα. Όσον αφορά στις σχέσεις με φίλους και με τις οικογένειες τους, η έρευνα έδειξε πως στο 23% των συγγενών των θανόντων χειροτερεύουν και στο 20% καλυτερεύουν. Ενδοοικογενειακές αλλαγές ωστόσο δηλώνουν περίπου τα μισά θύματα τροχαίων ατυχημάτων. Οι οικογένειες θανόντων υφίστανται χωρισμό - διαζύγιο σε ποσοστό 6%. Για τους ανάπηρους και τις οικογένειες τους το ποσοστό αυτών είναι κατά πολύ υψηλότερο. Όσον αφορά στις επαγγελματικές συνέπειες περίπου το 60% των συγγενών των θανόντων, 80% των συγγενών αναπήρων και 70% των ίδιων των θυμάτων άλλαξε επάγγελμα εξαιτίας των νέων δυσάρεστων περιστάσεων. Από αυτούς το 65%, 33% και 33% αντίστοιχα το αποδίδουν σε ψυχολογικούς λόγους και οι υπόλοιποι σε ιατρικούς λόγους. Είναι καιρός να ευαισθητοποιηθούμε όλοι μας στην πρόληψη των τροχαίων ατυχημάτων, στην κυκλοφοριακή αγωγή από την παιδική ηλικία, στην παροχή άμεσης ή έμμεσης βοήθειας όσων βιώνουν τις δραματικές συνέπειες του τροχαίου. Η συχνή επαφή του ανθρώπου με τα τροχαία ατυχήματα είτε μέσω Μ.Μ.Ε. είτε όντας ο ίδιος αυτόπτης μάρτυρας τον καθιστά πολλές φορές αδιάφορο και πέραν του δέοντος ψύχραιμο. Δυστυχώς, πέραν των αδιάφορων, υπάρχουν 'άνθρωποι' που εγκαταλείπουν αβοήθητους τους τραυματίες, αυτόπτες μάρτυρες που δεν θέλουν να 'μπλέξουν' με καταθέσεις και δικαστήρια, ή κάποιοι που δελεάζονται στη θέα ενός τραυματία και δεν μπορούν να αντισταθούν στο να μην ρίξουν μια ματιά λίγο πριν τον προσπεράσουν βιαστικοί. Η ανθρωπιά μας δεν αποδεικνύεται μόνο μέσα στο ήσυχο και ασφαλές περιβάλλον του σπιτιού μας. Οφείλουμε να την αναδεικνύουμε και κάτω από δύσκολες συνθήκες! Ένας από τους τρόπους ανάδειξης της είναι η συμπεριφορά μας κατά την οδήγηση, ο σεβασμός μας στην ζωή την δική μας, των συνανθρώπων μας και των ζώων. Τρόποι αντιμετώπισης Το µείζον είναι Συγκεκριμένα: µία ρεαλιστική και αποτελεσµατική πολιτική πρόληψης. • Η εκµάθηση κυκλοφοριακής αγωγής, ήδη από τις πρώτες βαθµίδες εκπαίδευσης. Πρέπει να φροντίσουµε, ώστε από παιδιά ακόµη, οι µελλοντικοί οδηγοί να αποκτούν την κατάλληλη κυκλοφοριακή συνείδηση που θα τους επιτρέψει να αποφύγουν όλα τα σφάλµατα που θα θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή τη δική τους και των συνανθρώπων τους, υιοθετώντας αύριο εκείνη τη συµπεριφορά και τη νοοτροπία που αρµόζει στις ανάγκες της ασφαλούς οδήγησης. • Ο τρόπος απόκτησης του διπλώµατος οδήγησης. Η Νοµαρχία Αθηνών είχε εισηγηθεί την αντικειµενοποίηση του συστήµατος µέσω της χρήσης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών 12
  • 14. τόσο στο θεωρητικό όσο και στο πρακτικό µέρος της εξέτασης των υποψήφιων οδηγών. Ενώ όµως, η ηλεκτρονική εξέταση έχει ήδη ισχύσει για το θεωρητικό κοµµάτι, δεν έχει γίνει το ίδιο και µε την πρακτική εξάσκηση, η οποία, σύµφωνα µε την πρόταση της Νοµαρχίας, θα πρέπει να γίνεται σε ειδικά διαµορφωµένα πάρκα, όπου οι υποψήφιοι οδηγοί θα κρίνονται σε ουσιώδεις ασκήσεις οδήγησης. Στόχος θα πρέπει να είναι η αξιολόγησή τους µε βάση τις απαιτήσεις όπως αυτές ορίζονται από την πραγµατικότητα της ασφάλτου, µε γνώµονα πάντα την προετοιµασία τους για την ασφαλέστερη δυνατή οδήγηση. • Η οδική ασφάλεια στο εθνικό, περιφερειακό αλλά και αστικό οδικό δίκτυο, όπου παρατηρούνται τραγικές ελλείψεις µε αποτέλεσµα η ανεπάρκεια του κράτους να επιφέρει θανατηφόρους κινδύνους. Τρανταχτό παράδειγµα το περίφηµο Πέταλο του Μαλλιακού αλλά και η εθνική οδός στην κοιλάδα των Τεμπών.. • Η ανεπαρκής εκπαίδευση µελλοντικών οδηγών, αλλά και τα ανεπαρκή κατασταλτικά µέτρα ατοµικής ευθύνης από την πολιτεία. • Ο αυστηρότερος έλεγχος της κατάστασης των οχημάτων τόσο από τα δημόσια όσο και από τα ιδιωτικά ΚΤΕΟ. Εάν τα παραπάνω τα αντιµετωπίσουµε µε υπευθυνότητα και σοβαρότητα, όπως οφείλουµε, θα οδηγήσουν σε σηµαντική µείωση των τραγικών επιπτώσεων ενός φαινοµένου που αγγίζει τα όρια κοινωνικής µάστιγας. Εκείνο που θα πρέπει να έχουµε υπόψη όλοι µας είναι ότι τόσο τις κοινωνικές επιπτώσεις όσο και τα ίδια τα τροχαία ατυχήµατα, οφείλουµε να τα αντιµετωπίζουµε από τη µία µεριά µέσα από ένα µακροπρόθεσµο προγραµµατισµό που θα αποβλέπει στην πρόληψη, και από την άλλη µεριά ως ένα πρόβληµα που ζητά επείγουσα λύση, γι’ αυτό και ό,τι µπορούµε να βελτιώσουµε άµεσα, θα πρέπει να το πράττουµε το συντοµότερο δυνατό. Κυκλοφοριακή Αγωγή:Οδηγός εκπαίδευσης σε κανόνες ασφαλούς οδικής συμπεριφοράς (για γονείς, εκπαιδευτικούς και οδηγούς ) Η ευαισθητοποίηση των γονέων και των εκπαιδευτικών για την πρόληψη των τροχαίων, είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων στο ελάχιστο, κατά την ΕΛΠΑ. Για το λόγο αυτό, καλεί τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και τους οδηγούς να αναλάβουν και να υιοθετήσουν όλες εκείνες τις επιμέρους πρωτοβουλίες και τα μέτρα, που στοχεύουν στον περιορισμό των κάθε είδους ατυχημάτων. Η ΕΛΠΑ συμβουλεύει, γενικότερα: Τους γονείς, να περπατήσουν μαζί με τους μικρούς μαθητές στις διαδρομές και διαβάσεις προς και από το σχολείο, από τις οποίες η μετάβαση και η αποχώρησή τους γίνονται με ασφάλεια, χωρίς να διατρέξουν κίνδυνο. Επίσης, να ενεργοποιήσουν και να ενισχύσουν- και μέσω των τοπικών τους συλλόγων- το θεσμό του «Σχολικού Τροχονόμου». Ακόμη, στις περιπτώσεις όπου η μετακίνηση των μαθητών γίνεται με σχολικά λεωφορεία, οι γονείς θα πρέπει να λάβουν τη διαβεβαίωση ότι αυτά είναι απολύτως κατάλληλα (πρόσφατα ελεγμένα, διαθέτουν ζώνες ασφαλείας, πυροσβεστικά μέσα, συνοδό κ.ά.), προκειμένου να εξασφαλίζονται οι ασφαλείς συνθήκες μεταφοράς. 13
  • 15. Τους νηπιαγωγούς, δασκάλους και καθηγητές, να μυήσουν τους μαθητές στους απλούς κανόνες της ασφαλούς οδικής συμπεριφοράς, όπως στην αποκλειστική χρήση των διαβάσεων και των σηματοδοτών και στην αποφυγή επικίνδυνων παιχνιδιών μέσα και έξω από το σχολείο και στο δρόμο. Τους οδηγούς, όταν διέρχονται έξω από παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία, σχολεία και γυμνάσια, παιδικές χαρές και πάρκα όπου κυκλοφορούν, συχνάζουν και παίζουν μαθητές και μικρά παιδιά, να οδηγούν με αυξημένη προσοχή και μικρότερη ταχύτητα, προκειμένου να ελαχιστοποιούνται οι περιπτώσεις ατυχήματος. Επίσης, όταν μεταφέρουν μικρά παιδιά και μαθητές, να χρησιμοποιούν το πίσω κάθισμα και τα ειδικά καθίσματα ή/και τις ζώνες ασφαλείας.H ΕΛΠΑ έχει καταρτίσει σε συνεργασία με το βρετανικό τμήμα «Teaching Children Road Safety» πρακτικό οδηγό με απλές και πρακτικές συμβουλές σε τέσσερις ηλικιακές κατηγορίες παιδιών (1-4, 5-6, 7-9 και 10-15 ετών), προκειμένου να διδαχθούν από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας, τους βασικούς κανόνες οδικής ασφάλειας και ασφαλούς συμπεριφοράς. Ο οδηγός βρίσκεται αναρτημένος στην ιστοσελίδα www.elpa.gr. Ηλικία 1-4 ετών: «Προστατέψτε το παιδί σας» 1. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν έχουν την ικανότητα να αντιμετωπίσουν την κυκλοφορία. Ποτέ μην τα αφήνετε, λοιπόν, μόνα τους, ακόμη και όταν είναι παρέα με μεγαλύτερα παιδιά. 2. Επιλέξτε το μέρος που θα είναι ασφαλές για να παίζουν. Ποτέ στο πεζοδρόμιο ή στο δρόμο, ακόμη κι αν είναι ήσυχος. Αν δεν υπάρχει, όμως, άλλο μέρος για παιχνίδι, τότε να είναι μαζί τους ενήλικας, να τα προσέχει. 3. Όταν βγαίνετε μαζί τους έξω, βεβαιωθείτε ότι το παιδί αυτής της ηλικίας περπατά στην πλευρά του πεζοδρομίου που είναι μακρύτερα από την κυκλοφορία (εσωτερικά δηλαδή), ακόμη κι αν του κρατάτε το χέρι. 4. Δώστε το καλό παράδειγμα. Εξηγείστε του, τί είναι η κυκλοφορία. Πείτε του για τα φανάρια, γιατί πρέπει να σταματάμε και να ελέγχουμε το δρόμο, πριν τον διασχίσουμε. Εξηγείστε του τη διαφορά μεταξύ δρόμου και πεζοδρομίου. Εξηγείστε του ακόμη ότι, πολλές φορές, τα αυτοκίνητα και οι μοτοσικλέτες ανεβαίνουν και στο πεζοδρόμιο για διάφορους λόγους, συνεπώς και εκεί πρέπει να προσέχουμε. Ηλικία 5-6 ετών: «Διδάσκοντας το παιδί» 1.Όποτε βγαίνετε μαζί με το παιδί σας στο δρόμο, πείτε του τι πρόκειται να κάνετε και γιατί. Εξηγείστε στο παιδί τα βασικά σημεία για να διασχίσετε μια διασταύρωση: α) Να σκέπτεται (Βρες ένα ασφαλές σημείο να σταθείς) β) Να σταματά σε σημείο που θα είναι ορατό από τους διερχόμενους οδηγούς γ) Να επιλέγει (Απόφυγε να περάσεις μεταξύ σταματημένων αυτοκινήτων) δ) Να περιμένει (Μέχρι να είναι σίγουρο ότι θα περάσει με ασφάλεια) ε) Να ξεκινά στο σωστό χρόνο (Όταν δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος) στ) Να περνά γρήγορα απέναντι (Χωρίς να σταματά, να έχει το νου του, την ώρα που διασχίζει τον δρόμο, μόνο σε αυτό). 2. Κάντε του πρακτική, σε ήσυχους δρόμους κοντά στο σπίτι. Πρώτα, δείξτε του τί να κάνει. Μετά, αφήστε το να σας οδηγήσει εκείνο να περάσετε απέναντι. Αργότερα, αφήστε το να έλθει σε εσάς προσεκτικά, όταν το περιμένετε εσείς στο απέναντι πεζοδρόμιο. 14
  • 16. 3. Στην ηλικία αυτή, το παιδί δεν είναι πραγματικά έτοιμο να διασχίσει το δρόμο. Βεβαιωθείτε ότι πάντα ένας ενήλικας θα είναι κοντά του. 4. Τα περισσότερα ατυχήματα γίνονται όταν το παιδί αρχίζει το σχολείο και δεν συνοδεύεται από ενήλικα. Προσπαθήστε να συνδυάσετε τις ώρες σχολείου με κάποιον άλλο γονέα για να πάρει το παιδί σας από το σχολείο, αν δεν μπορείτε εσείς οι ίδιοι. 5. Επιλέξτε την πιο ασφαλή διαδρομή σχολείο- σπίτι, κάντε τη μαζί με το παιδί σας και εξηγείστε του γιατί. Όπου υπάρχει κοντινή διασταύρωση με σηματοδότη χρησιμοποιείστε τη. Ηλικίες 7-9 ετών: «Διέλευση σε σταυροδρόμι, χωρίς φανάρια» 1. Εξηγείστε στο παιδί σας τα στάδια που χρειάζονται για να διασχίσει με ασφάλεια ένα δρόμο χωρίς σηματοδότη. 2. Αφού βεβαιωθείτε ότι το παιδί έχει κατανοήσει τα παραπάνω, κάντε του πρακτική εξάσκηση, ξεκινώντας από ήσυχους δρόμους, που στο παρελθόν έχετε διασχίσει μαζί. Παρακολουθείστε το και βεβαιωθείτε, πριν το αφήσετε μόνο του να το κάνει. 3. Δοκιμάστε το ίδιο αργότερα, σε πιο πολυσύχναστους δρόμους. Κάντε το μαζί του πολλές φορές, πριν το αφήσετε μόνο του. 4. Πολλά παιδιά (όπως και ενήλικες) δεν είναι ικανά να κρίνουν την ταχύτητα με την οποία κινούνται τα αυτοκίνητα, καθώς και την απόσταση (πόσο μακριά είναι). Εξ άλλου, η ηλικία που τα παιδιά κατανοούν τα θέματα αυτά, διαφέρει από παιδί σε παιδί. Όλα τα παιδιά μαθαίνουν από το παράδειγμα των γονέων τους. Αυτό, μην το ξεχνάτε ποτέ. 5. Να ντύνετε το παιδί σας με λαμπερά χρώματα (ή χρώματα που «τραβούν το μάτι» των οδηγών) και βέβαια όχι με μαύρα ρούχα, έστω κι αν είναι της μόδας, ειδικά με μουντό ή συννεφιασμένο καιρό. Θυμηθείτε, όμως, ότι και τα πιο λαμπερά χρώματα δεν φωσφορίζουν το βράδυ σε σκοτεινούς δρόμους. Εξηγείστε στο παιδί γιατί το ντύνετε με ανοικτά χρώματα, ειδικά το βράδυ. Ηλικίες 10-15 ετών: «Μάθετε στα παιδιά σας να σκέπτονται για τον εαυτό τους». Είναι οι ηλικίες που τα παιδιά χρειάζονται και απαιτούν σταδιακά την ανεξαρτησία τους. Μπορεί μάλιστα να φύγουν και κάποια διαστήματα μακριά από το σπίτι, π.χ. για να επισκεφθούν φίλους τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής παιδιών σε ατυχήματα με αυτοκίνητο είναι ηλικίας από 12 έως 15 ετών. Είναι η ηλικία που το παιδί νομίζει ότι «τα ξέρει όλα». Είναι στο δικό σας χέρι να το κάνετε να δει με σοβαρότητα τα θέματα της οδικής ασφάλειας. 1. Συνεχίστε να του μιλάτε για τους κινδύνους της κυκλοφορίας.Υπενθυμίστε του να περιμένει να σταματήσει η κίνηση για να διασχίσει ένα δρόμο, να χρησιμοποιεί τις διαβάσεις πεζών, να μην διασχίζει δρόμους κάνοντας «ζιγκ-ζαγκ», ενώ αν υπάρχει νησίδα στη μέση λεωφόρου τότε να διασχίζει τη λεωφόρο σαν να πρόκειται για δύο ξεχωριστούς δρόμους, σταματώντας και περιμένοντας πάνω στη νησίδα. 2. Συζητείστε με το παιδί σας τους κινδύνους για κάθε διαδρομή που πρόκειται εκείνο να κάνει (κυρίως αυτή του σχολείου). 15
  • 17. 3. Ελέγξτε αν το παιδί σας μπορεί να κρίνει σωστά την ταχύτητα και την απόσταση των αυτοκινήτων σε έναν πολυσύχναστο δρόμο και συζητείστε μαζί του για τα ασφαλή περάσματα. 4. Επιμείνετε ότι ποτέ δεν πρέπει να διασχίσει ένα δρόμο ακολουθώντας τυφλά τους φίλους του ή άλλους. Πάντα πρέπει να σκέπτεται και να προσέχει εκείνο τον εαυτό του. 5. Πάνω από όλα, οδηγείστε το παιδί με το παράδειγμα σας, τόσο σαν πεζοί όσο και σαν οδηγοί- αναβάτες (ζώνες- κράνος). Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας είναι το σύνολο των κανόνων που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά για την ασφάλεια όσων βρίσκονται στο δρόμο, όχι μόνο των οδηγών, αλλά και των πεζών. Για να γίνεις ένας καλός οδηγός, πρέπει πρώτα να γίνεις και σωστός πεζός. Σε αυτό σε βοηθούν τα σήματα σήμανσης , αρκεί να γνωρίζεις τι σημαίνουν. Υπάρχουν δύο ειδών σημάνσεις η κατακόρυφη και η οριζόντια. Η κατακόρυφη σήμανση περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες πινακίδων: 1. Τις πινακίδες αναγγελίας κινδύνου οι οποίες ενημερώνουν τους οδηγούς για τους κινδύνους που υπάρχουν στο δρόμο όπου κινούνται, ώστε να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα . Οι πινακίδες αυτές έχουν όλες σχεδόν σχήμα τριγώνου με κόκκινο πλαίσιο και εσωτερικό κίτρινου χρώματος. 2. Τις ρυθμιστικές πινακίδες , οι οποίες πληροφορούν τους οδηγούς για τις απαγορεύσεις , τις υποχρεώσεις ή τους περιορισμούς προς τους οποίους πρέπει αυτοί να συμμορφώνονται. 3. Τις πληροφοριακές πινακίδες οι οποίες πληροφορούν τους οδηγούς σχετικά με τις οδούς, τις κατευθύνσεις, τις χιλιομετρικές αποστάσεις , κ.τ.λ. 16
  • 18. Η οριζόντια σήμανση αφορά τις διαγραμμίσεις στους δρόμους( π.χ διαβάσεις πεζών, νησίδα ασφαλείας, διάβαση με φανάρια), για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας και την προειδοποίηση. ΕΡΕΥΝΑ-ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Η ομάδα μας πραγματοποίησε στο χώρο του σχολείου μια μικροέρευνα, για να ενημερωθεί για τις απόψεις των μαθητών για τα τροχαία ατυχήματα. Στο δείγμα χρησιμοποιήθηκαν 54 μαθητές (24 αγόρια και 30 κορίτσια) και των τριών τάξεων, στους οποίους μοιράστηκαν ερωτηματολόγια.. Το κάθε παιδί απαντούσε ανώνυμα έτσι ώστε τα αποτελέσματα να είναι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά. Συγκεκριμένα τα αποτελέσματα έδειξαν τα παρακάτω: Έχεις ενημερωθεί για τα τροχαία ατυχήματα; ΝΑΙ 43 ΟΧΙ 11 Έχεις ενημερωθεί για τα τροχαία ατυχήματα? 25% ΝΑΙ ΟΧΙ 75% 17
  • 19. Αν ναι από πού; Οικογένεια 15 Φίλοι 12 Σχολείο 15 Μ.Μ.Ε 12 Αν ναι από πού? Μ.Μ.Ε 22% Οικογένεια 28% Οικογένεια Φίλοι Σχολείο Μ.Μ.Ε Σχολείο 28% Φίλοι 22% Έχει τύχει σε σένα ή στην οικογένειά σου κάποιο τροχαίο ατύχημα; ΝΑΙ 31 ΟΧΙ 23 Έχει τύχει σε σένα ή την οικογένειά σου κάποιο τροχαίο ατύχημα? ΟΧΙ 43% ΝΑΙ ΝΑΙ 57% ΟΧΙ Όταν είσαι οδηγός –επιβάτης δικύκλου ή Ι.Χ φοράς το κράνος ή τη ζώνη σου; Πάντα 10 Ελάχιστες φορές 18 36 Ποτέ 8
  • 20. Όταν είσαι οδηγός-επιβάτης δικύκλου ή Ι.Χ φοράς το κράνος ή τη ζώνη σου? 40 36 35 30 25 Πάντα 20 Ελάχιστες φορές 12 15 Ποτέ 8 10 5 0 1 2 Πιστεύεις ότι η οδική συμπεριφορά των γονιών σου επηρεάζει και σένα; Πολύ 12 Λίγο 18 Καθόλου 24 Πιστεύεις ότι η οδική συμπεριφορά των γονιών σου επηρεάζει και σένα? 25 24 20 18 15 12 10 Πολύ Λίγο 5 Καθόλου 0 1 Λίγο Πολύ Καθόλου Έχεις οδηγήσει ποτέ υπό την επήρεια αλκοόλ ή άλλης εξαρτησιογόνου ουσίας; ΝΑΙ 16 ΟΧΙ 38 Έχεις οδηγήσει ποτέ υπό την επήρεια αλκοόλ ή άλλης εξαρτησιογόνου ουσίας? ΝΑΙ 30% ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ 70% 19
  • 21. Η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της οδήγησης και η έλλειψη προσοχής παίζουν σημαντικό ρόλο στα τροχαία ατυχήματα; Πολύ 42 Λίγο 10 Καθόλου 2 Η χρήση κινητού τηλεφώνου κατα τη διάρκεια της οδήγησης και η έλλειψη προσοχής παίζουν σημαντικό ρόλο στα τροχαία ατυχήματα? 50 42 40 30 20 10 10 0 2 Πολύ Λίγο S1 Καθόλου Πιστεύεις ότι το σχολείο συμβάλλει στην κυκλοφοριακή αγωγή; Πολύ 19 Λίγο 19 Καθόλου 16 Πιστεύεις ότι το σχολείο συμβάλλει στην κυκλοφοριακή αγωγή? Καθόλου 30% Πολύ 35% Πολύ Λίγο Καθόλου Λίγο 35% Πρέπει να τηρούμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας; ΝΑΙ 51 ΟΧΙ 3 Πρέπει να τηρούμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας? 3 ΟΧΙ 1 ΝΑΙ 51 0 10 20 30 40 20 50 60
  • 22. Αν όχι γιατί; Δεν είναι σωστός ……………………………………………………………………………………… Που πιστεύεις ότι οφείλεται η κακή οδική συμπεριφορά του Έλληνα οδηγού; στην κακή ενημέρωση, 9 στο αλκοόλ, 8 στην νοοτροπία,20 στην έλλειψη αστυνόμευσης, 6 στο κακό οδικό δίκτυο 11 Που πιστεύεις ότι οφείλεται η κακή συμπεριφορά του Έλληνα οδηγού? 25 20 20 15 10 11 9 8 6 Σειρά1 Σειρά2 Σειρά3 5 στο κακό οδικό δίκτυο στην έλλειψη αστυνόμευσης στην νοοτροπία στο αλκοόλ στην κακή ενημέρωση 0 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το 75% των μαθητών έχει ενημερωθεί για τα τροχαία ατυχήματα ενώ το 25% όχι. Οι κύριες πηγές ενημέρωσής τους είναι η οικογένεια κατά 28%, το σχολείο κατά 28%, τα Μ.Μ.Ε κατά 22% και οι φίλοι κατά 22%. Στους περισσότερους μαθητές ή τις οικογένειές τους σε ποσοστό 57% έτυχε κάποιο τροχαίο ατύχημα ενώ στο υπόλοιπο 43% όχι. Τριάντα έξι μαθητές φοράνε το κράνος ή τη ζώνη τους ελάχιστες φορές, οκτώ καθόλου και δέκα πάντα, δείχνοντας έτσι μεγαλύτερη συνέπεια. Είκοσι τέσσερις μαθητές δεν επηρεάζονται από τον τρόπο που συμπεριφέρονται οδικά οι γονείς τους, δεκαοχτώ λίγο ενώ δώδεκα πολύ. Το μεγαλύτερο μέρος των μαθητών σε ποσοστό70% δεν έχει οδηγήσει υπό την επήρεια αλκοόλ ή άλλης εξαρτησιογόνου ουσίας ενώ το 30% ρίσκαρε τη ζωή του. Όσον αφορά αν η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της οδήγησης ή η έλλειψη προσοχής παίζουν σημαντικό ρόλο στα τροχαία ατυχήματα σαράντα δύο μαθητές πιστεύουν πολύ, δέκα λίγο ενώ δύο καθόλου. Ένα 35% των μαθητών πιστεύουν ότι το σχολείο συμβάλλει στην κυκλοφοριακή αγωγή, ένα 35% λίγο ενώ ένα 30% καθόλου. Εδώ φαίνεται μια απαισιοδοξία των μαθητών για τον ρόλο του σχολείου στην αποφυγή τροχαίων ατυχημάτων. Πενήντα ένας μαθητές πιστεύουν ότι πρέπει να τηρούμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας ενώ τρεις τον θεωρούν ανεπαρκή. Τέλος είκοσι μαθητές πιστεύουν ότι η κακή οδική συμπεριφορά του Έλληνα οδηγού οφείλεται στην νοοτροπία, έντεκα στο κακό οδικό δίκτυο, εννέα στην κακή ενημέρωση, οκτώ στο αλκοόλ και έξι στην έλλειψη αστυνόμευσης. ********************** 21
  • 23. 1η Δραστηριότητα:Ενημέρωση (17/12/2013) των μαθητών από την τροχαία Ιωαννίνων. Ευχαριστούμε για την ενημέρωση τον αστυνόμο κο Ζήκο από την τροχαία Ιωαννίνων. 2η Δραστηριότητα:Δημιουργίες (κολάζ) των μαθητών. 22