201-bai-tap-phuong-trinh-vi-phan

1
BÀI TÂ. P PHU
.
O
.
NG TRÌNH VI PHÂN
1) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: 2xy y” = y 2
− 1
HD gia’i: D- a. t y = p : 2xpp = p2
− 1
Vo
.
i x(p2
− 1) = 0 ta co :
2pdp
p2 − 1
=
dx
x
⇔ p2
− 1 = C1 ⇔ p = ±
√
C1x + 1
p =
dy
dx
=
√
C1 + 1 ⇒ y =
2
3C1
(C1x + 1)
3
2 + C2
2) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh:
√
y.y” = y
HD gia’i: D- a. t y = p ⇒ y” = p
dp
dy
(ham theo y). Phu
.
o
.
ng trnh tro
.' thanh:
√
yp
dp
dy
= p
Vo
.
i p = 0 ta du
.
o
.
. c phu
.
o
.
ng trnh: dp =
dy
√
y
⇒ p = 2
√
y + C1 ⇔
dy
dx
= 2
√
y + C1 ⇒
dx =
dy
2
√
y + C1
Tu
.
do nghiê. m tô'ng qua t: x =
√
y −
C1
2
ln |2
√
y + C1| + C2
Ngoai ra y = c: hang cu~ ng la nghiê. m.
3) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: a(xy + 2y) = xyy
HD gia’i: a(xy + 2y) = xyy ⇒ x(a − y)y = −2ay
Nêu y = 0, ta co phu
.
o
.
ng trnh tu
.
o
.
ng du
.
o
.
ng vo
.
i
a − y
y
dy = −
2a
x
dx ⇔ x2a
ya
e−y
= C
Ngoai ra y = 0 cu~ ng la nghiê. m.
4) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” = y ey
HD gia’i: D- a. t y = p ⇒ y” = p
dp
dy
thay vao phu
.
o
.
ng trnh: p
dp
dy
= pey
Vo
.
ip = 0 :
dp
dy
= ey
⇔ p = ey
+ C1 ⇒
dy
dx
= ey
+ C1 ⇔
dy
ey + C1
= dx
Vo
.
i C1 = 0 ta co :
dy
ey + C1
=
1
C1
ey
+ C1 − ey
ey + 1
dy =
1
C1
(y −
ey
dy
ey + C1
) =
y
C1
−
1
C1
ln(ey
+ C1)
nhu
.
vâ. y:
dx
ey + C1
=



−e−y
nêú C1 = 0
1
C1
(y − ln |ey
+ C1|) nêú C1 = 0.
Ngoai ra y = C : hang la mô. t nghiê. m
5) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: xy = y(1 + ln y − ln x) vo
.
i y(1) = e
www.VNMATH.com

2
HD gia’i: D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê : y =
y
x
(1 + ln
y
x
), da. t y = zx du
.
o
.
. c: xz = z ln z
• z ln z = 0 ⇒
dz
z ln z
=
dx
x
⇒ ln z = Cx hay ln
y
x
= Cx ⇔ y = xeCx
y(1) = e → C = 1. Vâ. y y = xex
6) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y”(1 + y) = y 2
+ y
HD gia’i: D- a. t y = z(y) ⇒ z = z
dz
dy
thay vao phu
.
o
.
ng trnh:
dz
z + 1
=
dy
y + 1
⇒ z + 1 = C1(y + 1) ⇒ z = C1y + C1 − 1 ⇔
dy
C1y + C1 − 1
= dx (∗)
• C1 = 0 ⇒ (∗) cho y = C − x
• C1 = 0 ⇒ (∗) cho
1
C1
ln |C1y + C1 − 1| = x + C2
Ngoai ra y = C la nghiê. m.
To m la.i nghiê. m tô'ng qua t: y = C, y = C − x;
1
C1
ln |C1y + C1 − 1| = x + C2
7) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y = y2
−
2
x2
HD gia’i: Biên dô'i (3) vê da.ng: x2
y = (xy)2
− 2 (∗)
D- a. t z = xy ⇒ z = y + xy thay vao (∗) suy ra:
xz = z2
+ z − 2 ⇔
dz
z2 + z − 2
=
dx
x
⇔ 3 z − 1
z + x
= Cx
Vâ. y TPTQ:
xy − 1
xy + 2
= Cx3
.
8) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: yy” + y 2
= 1
HD gia’i: D- a. t y = z(y) ⇒ y” = z.
dz
dy
Biên dô'i phu
.
o
.
ng trnh vê :
z
1 − z2
dz =
dy
y
⇔ z2
= 1 +
C1
y2
⇒
dy
dx
= ± 1 +
C1
y2
⇔ ±
dy
1 +
C1
y2
= dx ⇒ y2
+ C1 = (x + C2)2
Nghiê. m tô'ng qua t: y2
+ C1 = (x + C2)2
9) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: 2x(1 + x)y − (3x + 4)y + 2x
√
1 + x = 0
HD gia’i: y −
3x + 4
2x(x + 1)
.y = −
1
√
x + 1
; x = 0, x = −1
Nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât:
dy
y
=
3x + 4
2x(x + 1)
dx = (
2
x
−
1
2(x + 1)
)dx ⇔ y =
Cx2
√
x + 1
www.VNMATH.com

3
Biên thiên hang sô: C = −
1
x2
⇒ C = −
1
x
+ ε.
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y =
x2
√
x + 1
(
1
x
+ ε)
10) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” = e2y
thoa'
y(0) = 0
y (0) = 0
HD gia’i: D- a. t z = y → y” = z.
dz
dy
phu
.
o
.
ng trnh tro
.' thanh z.
dz
dy
= e2y
⇔
z2
2
=
e2y
2
+ ε
y (0) = y(0) = 0 ⇒ ε = −
1
2
. Vâ. y z2
= e2y
− 1. Tu
.
do :
z =
dy
dx
=
√
e2y − 1 ⇒
dy
√
e2y − 1
= x + ε. d¯ô’i biêń t =
√
e2y − 1
arctg
√
e2y − 1 = x + ε
y(0) = 0 ⇒ ε = 0. Vâ. y nghiê. m riêng thoa' diê u kiê. n dê bai: y =
1
2
ln(tg2
x + 1).
11) Tm nghiê. m riêng cu' a phu
.
o
.
ng trnh: xy + 2y = xyy
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(−1) = 1.
HD gia’i: Viêt phu
.
o
.
ng trnh la.i: x(1 − y)y = −2y; do y(−1) = 1 nên y ≡ 0. D- u
.
a vê
phu
.
o
.
ng trnh ta ch biên:
1 − y
y
dy = −2
dx
x
tch phân tô'ng qua t: x2
ye−y
= C. Thay diê u kiê. n vao ta du
.
o
.
. c C =
1
e
. Vâ. y tch phân
riêng câ n tm la: x2
ye1−y
= 1.
12) Bang ca ch da. t y = ux, ha~ y gia' i phu
.
o
.
ng trnh: xdy − ydx − x2 − y2dx = 0. (x 0)
HD gia’i: D- a. t y = ux; du = udx + xdu thay vao phu
.
o
.
ng trnh va gia' n u
.
o
.
c x: xdu −√
1 − u2dx = 0. Ro~ rang u − ±1 la nghiê. m. khi u ≡ ±1 du
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê ta ch biên:
du
1 − u2
=
dx
x
. TPTQ: arcsin u − ln x = C (do x 0).
Vâ. y NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh: y = ±x; arcsin
y
x
= ln x + C.
.
o
.
ng trnh: xy = x2 − y2 + y
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(1) = 0.
HD gia’i:
xy = x2 − y2 + y ⇐⇒ y = 1 −
y2
x2
+
y
x
da. t u =
y
x
hay y = ux suy ra y = xu + u
phu
.
o
.
ng trnh thanh: xu =
√
1 − u2 ⇐⇒
du
√
1 − u2
=
dx
x
www.VNMATH.com

4
⇐⇒ arcsin u = ln Cx
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(1) = 0 khi C = 1. Vâ. y nghiê. m y = ±x.
.
o
.
ng trnh: y sin x = y ln y
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(
π
2
) = e.
HD gia’i:
y sin x = y ln y ⇐⇒
dy
y ln y
=
dx
sin x
⇐⇒ ln y = C tan
x
2
⇐⇒ y = e
C tan
x
2
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(
π
2
) = e khi C = 1. Vâ. y y = e
tan
x
2 .
.
o
.
ng trnh: (x + y + 1)dx + (2x + 2y − 1)dy = 0
HD gia’i: D- a. t x + y = z =⇒ dy = dz − dx
phu
.
o
.
ng trnh thanh: (2 − z)dx + (2z − 1)dz = 0; gia' i ra x − 2z − 3 ln |z − 2| = C. Vâ. y
x + 2y + 3 ln |x + y − 2| = C
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(0) = 1 khi C = 2.
16) Bang ca ch da. t y =
1
z
rô i da. t z = ux,ha~ y gia' i
phu
.
o
.
ng trnh: (x2
y2
− 1)dy + 2xy3
dx = 0
HD gia’i: D- a. t y =
1
z
du
.
o
.
. c: (z2
− x2
)dz + 2zxdx = 0; rô i da. t z = ux, du
.
o
.
. c
(u2
− 1)(udx + xdu) + 2udx = 0
⇐⇒
dx
x
+
u2
− 1
u3 + u
du = 0
⇐⇒ ln |x| + ln
u2
+ 1
|u|
= ln C ⇐⇒
x(u2
+ 1)
u
= C
thay u =
1
xy
du
.
o
.
. c nghiê. m 1 + x2
y2
= Cy.
17) Tm nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh sau: y − xy = x + x3
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp 1 va co nghiê. m tô'ng qua t la
y = Ce
x2
2 .
x2
2
+ 1
.
www.VNMATH.com

5
18) Tm nghiê. m tô'ng qua t cu' a ca c phu
.
o
.
ng trnh sau: y − y = y2
.
HD gia’i: D- ây la phu
.
o
.
ng trnh ta ch biên va co nghiê. m tô'ng qua t la
ln |
y
y + 1
| = x + C.
19) Tm nghiê. m cu' a ca c phu
.
o
.
ng trnh sau: y +
y
x
= ex
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp 1 va co nghiê. m tô'ng qua t la y =
C
x
+ ex
−
ex
x
.
.
o
.
.
.
o
.
ng trnh ta ch biên va co nghiê. m tô'ng qua t la
C + x = ln |y| − arctgy.
21) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y =
y
x
+ sin
y
x
, vo
.
i y(1) =
π
2
HD gia’i: y = zx ⇒ y = z x + z, phu
.
o
.
ng trnh tro
.' thanh:
z x = sin x ⇔
dz
sin z
=
dx
x
⇔ ln |tg
z
2
| = ln |x| + ln C ⇔ tg
z
2
= Cx
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: tg
y
2x
= Cx; y(1) =
π
2
⇒ C = 1.
Vâ. y: tg
y
2x
= x.
22) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (x − y cos
y
x
)dx + x cos
y
x
dy = 0
HD gia’i: D- a. t
y
x
= z ⇒ y = z x + z phu
.
o
.
ng trnh du
.
o
.
. c du
.
a vê da.ng:
x cos z.z + 1 = 0 ⇔ cos zdz = −
dx
x
+ C ⇔ sin z = − ln |x| + C
Vâ. y TPTQ: sin
y
x
= − ln |x| + C
23) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (y 2
− 1)x2
y2
+ y (x4
− y4
) = 0
HD gia’i: La phu
.
o
.
ng trnh da' ng câp nhu
.
ng gia' i kha phu
.
c ta.p.
www.VNMATH.com

6
Xem phu
.
o
.
ng trnh bâ. c hai dôi vo
.
i y : = (x4
+ y4
)2
⇒ y1 =
y2
x2
; y2 = −
x2
y2
.
Tu
.
do co hai ho. nghiê. m tô'ng qua t: y =
x
C1x + 1
; x3
+ y3
= C2
24) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y2
+ x2
y = xyy
.
o
.
ng trnh la.i y =
y2
x2
y
x
− 1
dây la phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât, gia' i
ra du
.
o
.
. c nghiê. m tô'ng qua t: y2
= Cxe
y
x
.
o
.
ng trnh: (x + y − 2)dx + (x − y + 4)dy = 0
HD gia’i: D- a. t
x = u − 1
y = v + 3.
thay vao phu
.
o
.
ng trnh du
.
o
.
. c:
(u + v)du + (u − v)dv = 0, dây la phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât co tch phân tô'ng qua t la:
u2
+ 2uv − v2
= C.
Vâ. y tch phân tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh ban dâ u la: x2
+ 2xy − y2
− 4x + 8y = C
26) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh (x + y − 2)dx + (x − y + 4)dy = 0.
HD gia’i: D- a. t
x = X − 1
y = Y + 3
, phu
.
o
.
ng trnh thanh:
(X + Y )dX + (X − Y )dY = 0
da. t Y = uX du
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê
dX
X
+
1 − u
1 + 2u − u2
du = 0.
Gia' i ra X2
(1 + 2u − u2
) = C hay x2
+ 2xy − y2
− 4x + 8y = C.
27) Tm tch phân tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh sau: b) y =
2xy
x2 − y2
.
.
o
.
ng trnh da' ng câp, ta da. t z =
y
z
. Khi do phu
.
o
.
ng trnh trên
tro
.' thanh xz =
z(1 + z2
)
1 − z2
. Hay (
1
z
−
2z
1 + z2
)dz =
dx
x
. Suy ra nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh
nay la
z
1 + z2
= Cx, C = 0.
Vâ. y nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh da~ cho la x2
+ y2
= C1y, C1 = 0.
.
o
.
ng trnh sau: y =
2x + y − 1
4x + 2y + 5
.
HD gia’i: D- a. t u = 2x + y phu
.
o
.
ng trnh du
.
a vê da.ng
du
dx
=
5u + 9
2u + 5
.
www.VNMATH.com

7
Gia' i phu
.
o
.
ng trnh nay ta du
.
o
.
. c nghiê. m 10u + 7 ln |5u + 9| = 25x + C.
.
o
.
ng trnh da~ cho la 10y + 7 ln |10x + 5y = 9| − 5x = C.
29) Tm tch phân tô'ng qua t cu' a ca c phu
.
o
.
ng trnh sau:
(x − y + 4)dy + (y + x − 2)dx = 0
.
o
.
ng trnh du
.
a vê da.ng da' ng câp du
.
o
.
. c bang ca ch da. t x =
u + 1, y = v − 3, ta du
.
o
.
. c
dv
du
=
u + v
−u + v
. Gia' i phu
.
o
.
ng trnh ta co nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng
trnh la v2
− 2uv − v2
= C.
.
o
.
ng trnh da~ cho la y2
− x2
− 2xy − 8y + 4x = C1.
30) a) Tm miê n ma trong do nghiê. m cu' a bai toa n Cauchy cu' a phu
.
o
.
ng trnh
sau dây tô n ta. i va duy nhât y =
√
x − y.
b) Tm tch phân tô'ng qua t cu' a ca c phu
.
o
.
ng trnh sau: (x2
− y2
)dy − 2xydx = 0.
HD gia’i:
a) Bai toa n Cauchy co duy nhât nghiê. m trong miê n
D = {(x, y) ∈ R2
|x − y ≥ δ} vo
.
i δ 0 tuy y .
b) D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê da.ng
dy
dx
=
xy
x2 − y2
. D- ây la phu
.
o
.
ng trnh da' ng câp, ta da. t
z =
y
x
. Khi do phu
.
o
.
ng trnh trên tro
.' thanh
xz =
z(1 + z2
)
1 − z2
.
Hay (
1
z
−
2z
1 + z2
)dz =
dx
x
.
Suy ra nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh nay la
z
1 + z2
= Cx, C = 0.
.
o
.
ng trnh da~ cho la x2
+ y2
= C1y, C1 = 0.
31) a) Chu
.
ng minh rang hê. ca c vecto
.
{e2x
, xe2x
, x2
} la hê. dô. c lâ. p tuyên tnh.
b) Tm tch phân tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh sau: (x − y)dy − (x + y)dx = 0;
HD gia’i:
a) Dung di.nh ngh~a kiê'm tra hê. dô. c lâ. p tuyên tnh .
b) D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê da.ng y =
x + y
x − y
. D- ây la phu
.
o
.
ng trnh da' ng câp, ta da. t
z =
y
x
. Khi do phu
.
o
.
ng trnh trên tro
.' thanh
xz =
1 + z2
1 − z
.
Gia' i phu
.
o
.
ng trnh nay ta du
.
o
.
. c
x2 + y2 = Cearctg y
x .
32) a) Chu
.
.
{cos2
2x, sin2
2x, 2} la hê. phu. thuô. c tuyên tnh.
Tnh di.nh thu
.
c Wronski cu' a chu ng.
.
o
.
ng trnh sau: (x − 2y + 1)dy − (x + y)dx = 0.
www.VNMATH.com

8
HD gia’i:
a) Hê. nay phu. thuô. c tuyên tnh v 2 cos2
2x + 2 sin2
2x − 2 = 0.
b) Phu
.
o
.
ng trnh nay co thê' du
.
a vê da.ng da' ng câp, ta du
.
o
.
. c
y =
x + y
x − 2y + 1
.
D- a. t u = x −
1
3
, v = y +
1
3
, khi do phu
.
o
.
ng trnh trên tro
.' thanh
v =
u + v
u − 2v
.
Gia' i phu
.
o
.
ng trnh nay ta du
.
o
.
. c
√
u2 + 2v2 = Ce
1√
2
arctg(
√
2 u
v
)
.
Hay (3x − 1)2 + 2(3y + 1)2 = C1e
1√
2
arctg(
√
2 3x−1
3y+1
)
.
33) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y2
+ x2
y = xyy
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: da. t y = zx → y = z x + z
Phu
.
o
.
ng trnh tro
.' thanh
z − 1
z
dz =
dx
x
→ z − ln |z| = ln |x| + C
y
x
− ln |
y
x
| = ln |x| + C
34) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh y2
+ x2
y = xyy .
.
o
.
ng trnh la.i y =
y2
x2
y
x
− 1
dây la phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât, gia' i
ra du
.
o
.
. c nghiê. m tô'ng qua t: y2
= Cxe
y
x
35) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” cos y + (y )2
sin y = y
HD gia’i: y = C : hang la mô. t nghiê. m.
y = C (hang). D- a. t y = p ⇒ y” = p
dp
dy
(ham theo y)
thay vao (2):
dp
dy
cos y + p sin y = 1: phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh.
Phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât co nghiê. m tô'ng qua t: p = C cos y.
biên thiên hang sô du
.
o
.
. c C = tgy + C1.
tu
.
do p =
dy
dx
= sin y + C1 cos y ⇔
dy
sin y + C1 cos y
= dx
tch phân di dên:
1
C2
1 + 1
ln
tg
y
2
+ 1 +
1
C2
1
−
1
C1
−tg
y
2
+ 1 +
1
C2
1
+
1
C1
= x + C2
36) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y +
1
2x − y2
= 0
HD gia’i: Coi x = x(y) la ham cu' a y ta co : y =
1
x
thay vao phu
.
o
.
ng trnh:
www.VNMATH.com

9
1
x
+
1
2x − y2
= 0 ⇔ x + 2x = y2
: phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh.
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: x = Ce−2y
Biên thiên hang sô: C (y) = y2
e2y
⇒ C(y) =
1
2
y2
e2y
−
1
2
ye2y
+
1
4
e2y
+ C
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh: x = Ce−2y
+
1
2
y2
−
1
2
y +
1
4
37) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: xy” = y + x2
HD gia’i: D- a. t y = p, (1) tro
.' thanh: xp − p = x2
tuyên tnh
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: p = Cx
Biên thiên hang sô → C(x) = x + C1
Suy ra:
dy
dx
= x(x + C1) → y =
x3
3
+ C1.
x2
2
+ C2
38) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y 2
+ yy” = yy
HD gia’i: D- a. t p = y (p = 0), phu
.
o
.
ng trnh tu
.
o
.
ng du
.
o
.
ng vo
.
i: p2
+ yp
dp
dy
= yp
⇔ p + y
dp
dy
= y, xe t y = 0 du
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê :
dp
dy
+
p
y
= 1 (tuyên tnh)
NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: p =
C
y
, biên thiên hang sô
⇒ C(y) =
y2
2
+ C1
Nhu
.
vâ. y: p =
y2
+ 2C1
2y
⇒
dy
dx
=
y2
+ 2C1
2y
⇒
2ydy
y2 + 2C1
= dx
⇒ y2
= A1ex
+ A2.
Chu y : Vê tra i (yy ) = yy ⇔ yy = C1ex
⇔ ydy = C1ex
dx ⇔ y2
= 2C1ex
+ C2
39) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: yey
= y (y3
+ 2xey
) vo
.
i y(0) = −1
HD gia’i: yx =
1
x y
biên dô'i phu
.
o
.
ng trnh vê : x −
2
y
x = y2
e−y
Nghiê. m tô'ng qua t: x = y2
(C − e−y
)
y(0) = −1 ⇒ C = e.
Vâ. y x = y2
(e − e−y
)
40) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: xy” = y + x
HD gia’i: D- a. t y = p; phu
.
o
.
ng trnh tro
.' thanh: p −
1
x
p = 1
Nghiê. m tô'ng qua t: p = Cx biên thiên hang sô: C = ln |x| + C1
www.VNMATH.com

10
⇒ p =
dy
dx
= (ln |x| + C1)x ⇒ y = (ln |x| + C1)xdx + C2
= C1x2
+
x2
2
ln |x| −
x2
4
+ C2
41) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y + xy = x3
HD gia’i: Nghiê. n tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât y = Ce− x2
2
biên thiên hang sô: C(x) = (x2
− 2)e− x2
2 + ε
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = εe− x2
2 + x2
− 2.
42) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (x2
− y)dx + xdy = 0
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh viêt la.i: xy −y = −x2
, phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: xy −y = 0
co nghiê. m tô'ng qua t: y = Cx biên thiên hang sô suy ra C = −x + ε
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t : y = −x2
+ εx
43) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y −
2
x
y =
3
x2
vo
.
i y(1) = 1
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh: y = Cx2
; C =
3
x4
⇒ C = −
1
x3
+ ε
y = εx2
−
1
x
; y(1) = 1 ⇒ ε = 2
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = 2x2
−
1
x
44) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (x + 1)(y + y2
) = −y
HD gia’i: Xe t y = 0, biên dô'i phu
.
o
.
ng trnh vê da.ng y +
1
x + 1
.y = −y2
D- a. t
1
y
= z ⇒ y = −
z
z2
= −y2
z du
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê z −
1
x + 1
.z = 1.
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: z = C1(x + 1) biên thiên hang sô
C1 = ln |x + 1| + ε.
Vâ. y nghiê. m: z = (x + 1)(ln |x + 1| + ε)
ngoai ra y = 0 cu~ ng la nghiê. m.
1
(x + 1)(ln |x + 1| + ε)
va y = 0 nghiê. m k di..
45) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: 2xy + y =
1
1 − x
HD gia’i: D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê da.ng y +
1
2x
y =
1
2x(1 − x)
phu
.
o
.
ng trnh tuyên
tnh câp 1
www.VNMATH.com

11
Nghiê. m tô'ng qua t: y =
C
√
x
, biên thiên hang sô:
C (x) =
√
x
2x(1 − x)
⇒ C =
1
2
ln |
√
x + 1
√
x − 1
| + ε
1
√
x
1
2
ln |
√
x + 1
√
x − 1
| + ε
46) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: xy − y = x2
sin x
HD gia’i: y −
y
x
= x sin x, phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh. NTQ: y = Cx biên thiên hang
sô:
Nghiê. m tô'ng qua t: y = (C − cos x)x
47) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y cos2
x + y = tgx thoa' y(0) = 0
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh → NTQ y = Ce−tgx
; y = tgx − 1 (mô. t nghiê. m
riêng)
⇒ NTQ: y = Ce−tgx
+ tgx − 1
y(0) = 0 ⇒ C = 1. Vâ. y nghiê. m riêng câ n tm: y = tgx − 1 + e−tgx
.
48) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y
√
1 − x2 + y = arcsin x thoa' y(0) = 0
HD gia’i: Nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh thuâ n nhât: y = Ce−arcsinx
Dê~ thây nghiê. m riêng: y = arcsinx − 1
⇒ NTQ: y = Ce−arcsinx
+ arcsinx − 1
y(0) = 0 ⇒ C = 1 ⇒ nghiê. m riêng câ n tm: y = e−arcsinx
+ arcsinx − 1
.
o
.
ng trnh: y =
1
2x − y2
HD gia’i: Xem x la â'n ham, thay y =
1
x
, phu
.
o
.
ng trnh thanh
1
x
=
1
2x − y2
⇐⇒ x − 2x = −y2
D- ây la phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp mô. t, nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh tuyên
tnh thuâ n nhât tu
.
o
.
ng u
.
ng la x = Ce−2y
. Biên thiên hang sô du
.
o
.
. c NTQ:
x = Ce−2y
+
y2
2
−
y
2
+
1
4
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(1) = 0 khi C =
3
4
.
Vâ. y nghiê. m tho' a ma~ n diê u kiê. n dâ u: x =
3
4
e−2y
+
y2
2
−
y
2
+
1
4
.
www.VNMATH.com

12
50) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh sau dây, biêt rang sau khi da. t y =
z
x2
, ta nhâ. n du
.
o
.
. c
mô. t phu
.
o
.
ng trnh vi phân câp hai co mô. t nghiê. m riêng y∗
=
1
2
ex
:
x2
y + 4xy + (x2
+ 2)y = ex
.
HD gia’i: D- a. t y = zx2
=⇒ y =
z x − 2z
x3
; y =
z x2
− 4z x + 6z
x4
. Phu
.
o
.
ng trnh thanh
: z + z = ex
, co mô. t nghiê. m riêng la y∗
=
ex
2
, NTQ cu' a phu
.
o
.
z = C1 cos x + C2 sin x. Vâ. y NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh ban dâ u la:
y = C1
cos x
x2
+ C2
sin x
x2
+
ex
2x2
.
o
.
ng trnh: yey
= y (y3
+ 2xey
)
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(0) = −1.
HD gia’i: Xem x la â'n ham, thay y =
1
x
, phu
.
o
.
ng trnh thanh x −
2
y
x = y2
e−y
.
NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh thuâ n nhât tu
.
o
.
ng u
.
ng la x =
C
y
; biên thiên hang
sô du
.
o
.
. c C(y) = −e−y
+ C. Nhu
.
vâ. y NTQ la x =
C
y
−
1
yey
. Thay diê u kiê. n dâ u xa c di.nh
du
.
o
.
. c C =
1
e
. Tu
.
do KL.
52) Tm nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh y − y = cos x − sin x.
tho' a diê u kiê. n y bi. cha. n khi x → ∞
HD gia’i: Gia' i phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh ra y = Cex
+ sin x
tho' a diê u kiê. n y bi. cha. n khi x → ∞ khi C = 0
.
o
.
ng trnh: y + sin y + x cos y + x = 0
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(0) =
π
2
.
HD gia’i:
y + sin y + x cos y + x = 0 ⇐⇒ y + 2 sin
y
2
cos
y
2
+ x.2 cos2 y
2
= 0
⇐⇒
y
2 cos2
y
2
+ tan
y
2
+ x = 0
da. t z = tan
y
2
=⇒ z =
y
2 cos2
y
2
, phu
.
o
.
ng trnh thanh phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh
z + z = −x. Gia' i ra: z = 1 − x + Ce−x
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(0) =
π
2
khi C = 0. Vâ. y nghiê. m riêng y = 2 arctan(1 − x).
www.VNMATH.com

13
.
o
.
ng trnh sau: y − x tan y =
x
cos y
HD gia’i: D- a. t z = sin y, khi do phu
.
o
.
ng trnh da~ cho tro
.' thanh z − xz = x. D- ây la
phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp 1 va co nghiê. m tô'ng qua t la z = Ce
x2
2 − 1.
.
o
.
ng trnh da~ cho la sin y = z = Ce
x2
2 − 1
.
o
.
ng trnh sau: y − xy = x
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp 1 va co nghiê. m tô'ng qua t la y = Ce
1
2
x2
− 1.
.
o
.
ng trnh sau: y +
y
x
= x
√
y.
.
o
.
ng trnh Bernoulli va co nghiê. m tô'ng qua t la
√
y =
C
√
x
+
1
5
x2
.
.
o
.
ng trnh sau: y −
y
x
= x3
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
y = Cx +
1
3
x4
.
.
o
.
.
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
y2
=
1
Ce−2x − 1
.
.
o
.
ng trnh sau: y +
y
x
= sin x
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
y =
C
x
+
sin x
x
− cos x.
www.VNMATH.com

14
.
o
.
ng trnh sau: y − y = x
√
y.
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
√
y = Ce
1
2
x
− x − 2.
.
o
.
ng trnh sau: y + 2xy = xe−x2
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
ng trnh vi phân tuyên tnh câp 1.
Nghiê. m tô'ng qua t la y = (C +
x2
2
)e−x2
.
.
o
.
ng trnh sau: y − 4
y
x
= x
√
y.
.
o
.
ng trnh Bernoulli va co nghiê. m la
√
y =
1
2
ln x + Cx2
.
63) a) Tm miê n ma trong do nghiê. m cu' a bai toa n Cauchy cu' a phu
.
o
.
ng trnh sau
dây tô n ta. i va duy nhât y = y + 3x.
b) Tm nghiê. m cu' a bai toa n Cauchy sau dây



y” −
1
x
y = x
y(x = 1) = 1 va` y (x = 1) = 2.
HD gia’i:
a) D- ây la phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp 1 tho' a di.nh ly diê u kiê. n tô n ta.i duy nhât
nghiê. m trên R2
.
b) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh y” −
y
x
= x, ta du
.
o
.
. c nghiê. m tô'ng qua t
y = C1 + C2x +
x2
2
.
Vâ. y nghiê. m cu' a bai toa n Cauchy la
y = −
1
2
+ x +
x2
2
.
.
o
.
ng trnh sau: y + ytgx = cos x
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
ng trnh vi phân tuyên tnh câp 1.
Nghiê. m tô'ng qua t la:
y = (C + x) cos x.
www.VNMATH.com

15
.
o
.
ng trnh sau: y +
y
x
= x(
ex
ex + 1
)y2
.
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
ng trnh vi phân Bernoulli va co nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh la
y =
1
Cx − x ln(ex + 1)
.
66) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (x + 1)y” + x(y )2
= y
HD gia’i: D- a. t y = p, phu
.
o
.
ng trnh tro
.' thanh phu
.
o
.
ng trnh Bernouili (vo
.
i x = −1)
p −
1
x + 1
p = −
x
x + 1
p2
(∗)
D- a. t z = p−1
= 0, du
.
a (∗) vê phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp mô. t:
z +
1
1 + x
z =
x
x + 1
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: z =
C
x + 1
Biên thiên hang sô cuôi cung du
.
o
.
. c: z =
x2
+ C1
2(x + 1)
⇒ y =
1
z
=
2(x + 1)
x2 + C1
Suy ra nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh:



ln |x2
+ C1| +
2
√
C1
arctg
x
√
C1
+ C2 nêú C1 0
ln |x2
+ C1| +
1
√
−C1
ln |
x −
√
−C1
x +
√
−C1
| + C2 nêú C1 0
Chu y y = C la NKD
67) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: x2
y = y(x + y)
HD gia’i: x2
y = y(x + y) ⇔ y −
1
y
=
1
x2
y2
: phu
.
o
.
ng trnh Bernouilli
D- a. t z = y−1
(y = 0) : −z −
1
x
z =
1
x2
.
NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: z = Cx
biên thiên hang sô C: C(x) = ε −
1
2x2
. Vâ. y z = x(ε −
1
2x2
)
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t la: y =
2x
εx2 − 1
68) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: yy” − (y )2
= y3
thoa'



y(0) = −
1
2
y (0) = 0
www.VNMATH.com

16
HD gia’i: D- a. t y = p(y); y = p.py thay vao phu
.
o
.
ng trnh
py
dp
dy
− p2
= y3
,
da. t tiêp: p(y) = y.z(y) du
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê
dz
dy
=
1
z
⇒ z2
= 2(y + C1) ⇔
dy
dx
= y |2y + C|
Do diê u kiê. n y(0) = −
1
2
; y (0) = 0 ⇒ C = 1. Tu
.
do suy ra:
dy
dx
= y |2y + 1| ⇒ ln
|2y + 1| − 1
|2y + 1| + 1
= x + C2.
do y(0) = −
1
2
⇒ C2 = 0.
Vâ. y nghiê. m riêng câ n tm thoa' : ln
|2y + 1| − 1
|2y + 1| + 1
= x.
69) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: ydx + 2xdy =
2y
√
x
cos2 y
dy thoa' diê u kiê. n y(0) = π
HD gia’i: D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê da.ng x +
2
y
x =
2
cos2 y
.x
1
2 (Bernoulli) (∗)
D- a. t z = x
1
2 ta co z = x +
1
2
x− 1
2 x thay vao (∗)
z +
1
y
z =
1
cos2 y
Nghiê. m tô'ng qua t: z =
c
y
biên thiên hang sô:
C =
y
cos2 y
⇒ C(y) = ytgy + ln | cos y| + ε
Vâ. y Z = tgy +
1
y
ln | cos y| +
ε
y
Va TPTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh: tgy +
1
y
ln | cos y| +
ε
y
=
√
x
y(0) = π ⇒ ε = 0 vâ. y TPR : tgy +
1
y
ln | cos y| =
√
x
70) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: xydy = (y2
+ x)dx
HD gia’i: Do y = 0 không pha' i la nghiê. m, chia hai vê cho xy biên dô'i phu
.
o
.
ng trnh
vê da.ng: y −
1
x
y = y−1
Bernouilli; D- a. t z = y2
du
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê da.ng:
z −
2
x
z = 2 → z = −2x + Cx2
Vâ. y TPTQ: y2
= −2x + Cx2
71) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (y +
√
xy)dx = xdy
www.VNMATH.com

17
HD gia’i: D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê da.ng y −
1
x
y =
1
√
x
.y
1
2 ; x = 0
D- a. t z = y
1
2 : z −
1
2x
z =
1
√
x
phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh gia' i ra z =
√
x(ln x + C)
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = x(ln x + C)2
72) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: xy − 2x2√
y = 4y
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh Bernouilli, da. t z = y1−α
=
√
y ⇒ z =
1
2
√
y
phu
.
o
.
ng trnh tro
.' thanh: z −
4
x
z = 2x → NTQ z = Cx4
− x2
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = (Cx2
− 1)2
x4
.
73) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: 2x2
y = y2
(2xy − y)
HD gia’i: Xem x la ham theo biên y : x y3
− 2xy2
= −2x2
Bernouilli
D- a. t z =
1
x
, phu
.
o
.
ng trnh tro
.' thanh: z +
2z
y
=
2
y3
→ TPTQ: y2
= x ln Cy2
, nghiê. m
ky di. y = 0.
.
o
.
ng trnh: x2
y = y(x + y)
thoa' ma~ n diê u kiê. n dâ u y(−2) = −4.
HD gia’i: Do y(−2) = −4 nên y ≡ 0. D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê phu
.
o
.
ng trnh Bernouilli:
y − 1y =
y2
x2
. Tiêp tu.c da. t z = y−1
du
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê PT tuyên tnh z +
1
x
z = −
1
x2
.
NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât tu
.
o
.
ng u
.
ng: z = Cx, biên thiên hang sô du
.
o
.
. c
C(x) = Cx−
1
2x
. Nhu
.
vâ. y nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh ban dâ u la: y =
2x
Cx2 − 1
. D- iê u kiê. n
dâ u cho C =
1
2
. Vâ. y nghiê. m riêng câ n tm la y =
4x
x2 − 1
75) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y − xy = −xy3
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh: y − xy = −xy3
la phu
.
o
.
ng trnh Bernouilli, gia' i ra du
.
o
.
. c
y2
(1 + Ce−x
) = 1
76) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: xy + y = y2
ln x.
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh xy + y = y2
ln x la phu
.
o
.
ng trnh Bernouilli, gia' i ra du
.
o
.
. c
y =
1
1 + Cx + ln x
.
.
o
.
ng trnh sau: y − 4
y
x
= x
√
y
www.VNMATH.com

18
.
o
.
ng trnh Bernoulli, bang ca ch da. t z =
√
y ta du
.
a phu
.
o
.
ng
trnh vê da.ng z −
2
x
z =
x
2
va co nghiê. m tô'ng qua t la
z = x2
(
1
2
ln |x| + C).
.
o
.
ng trnh la
y = x4
(
1
2
ln |x| + C)2
.
.
o
.
ng trnh sau: y +
y
x
= y2
xtgx.
.
o
.
y =
1
Cx + x ln | cos x|
.
79) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y2
dx + (2xy + 3)dy = 0
HD gia’i: P(x, y) = y2
, Q(x, y) = 2xy + 3;
∂P
∂y
=
∂Q
∂x
= 2y
(1) ⇔ d(xy2
+ 3y) = 0. Vâ. y xy2
+ 3y = C
80) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: ex
(2 + 2x − y2
)dx − yex
dy = 0
HD gia’i:
∂P
∂y
=
∂Q
∂x
= −2yex
suy ra phu
.
o
.
ng trnh tu
.
o
.
ng du
.
o
.
ng vo
.
i: d ex
(2x−y2
) =
0.
Vâ. y ex
(2x − y2
) = C.
81) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (y2
+ 1)
3
2 dx + (y2
+ 3xy 1 + y2)dy = 0
HD gia’i: p = (y2
+ 1)
3
2 ; Q = y2
+ 3xy 1 + y2 ⇒
∂P
∂y
=
∂Q
∂x
= 3y 1 + y2 (∗)
Suy ra nghiê. m tô'ng qua t cu' a (∗) la:
x
0
P(x, 0)dx +
y
0
Q(x, y)dy = C
⇔
y3
3
+ x(1 + y2
)
3
2 = C
82) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (y cos2
x − sin x)dy = y cos x(y sin x + 1)dx
HD gia’i:
∂P
∂y
=
∂Q
∂x
= y sin 2x + cos x
www.VNMATH.com

19
NTQ:
x
x0=0
P(x, y0)dx +
y
y0=0
Q(x, y)dy = C ⇔ y sin x −
y2
2
cos2
x = C
83) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (2x + 3x2
y)dx = (3y2
− x3
)dy
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n: x2
+ x3
y − y3
= C
84) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (
x
sin y
+ 2)dx −
(x2
+ 1) cos y
2 sin2
y
dy = 0
HD gia’i:
∂P
∂y
=
∂Q
∂x
= −
x cos y
sin2
y
TPTQ:
x
0
P(x,
π
2
)dx +
y
π
2
Q(x, y)dy = C ⇔
x2
2
+ 2x −
(x2
+ 1)
2
(
1
sin y
− 1) = C
85) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (y + ex
sin y)dx + (x + ex
cos y)dy = 0
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n, nghiê. m tô'ng qua t: xy + ex
sin y = C.
86) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: (x + sin y)dx + (x cos y + sin y)dy = 0
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n: NTQ x2
+ 2(x sin y − cos y) = C.
87) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: 3x2
(1 + ln y)dx = (2y −
x3
y
)dy
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n: Nghiê. m tô'ng qua t: x3
(1 + ln y) − y2
= C
.
o
.
ng trnh vi phân: 3x2
(1 + ln y)dx = (2y −
x3
y
)dy
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n co tch phân tô'ng qua t la:
x3
(1 + ln y) − y2
= C
89) Ha~ y tm nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh: (x + sin y)dx + (x cos y + sin y)dy = 0
HD gia’i: PTVPTP co tch phân tô'ng qua t: x2
+ 2(x sin y − cos y) = C
www.VNMATH.com

20
.
o
.
ng trnh:
1
x
−
y2
(x − y)2
dx +
x2
(x − y)2
−
1
y
dy = 0
HD gia’i: PTVPTP co tch phân tô'ng qua t: ln
x
y
+
xy
x − y
= C
.
o
.
ng trnh vi phân:
(sin xy + xy cos xy)dx + x2
cos xydy = 0
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n co nghiê. m tô'ng qua t la x sin(xy) = C.
92) Ha~ y tm thu
.
a sô tch phân cu' a phu
.
o
.
ng trnh: (x + y2
)dx − 2xydy = 0
suy ra nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh.
HD gia’i: Thu
.
a sô tch phân cu' a phu
.
o
.
ng trnh la µ(x) =
1
x2
. Nhân hai vê cu' a
phu
.
o
.
ng trnh cho thu
.
a sô tch phân rô i gia' i ra x = Ce
y2
x .
93) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: 2xy ln ydx + (x2
+ y2
y2 + 1)dy = 0
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n, thu
.
a sô tch phân: µ(y) =
1
y
nhân
thu
.
a sô tch phân vao hai vê cu' a phu
.
o
.
ng trnh rô i gia' i ra du
.
o
.
. c: x2
ln y+
1
3
(y2
+1)
3
2 = 0
.
o
.
ng trnh (x3
+ xy2
)dx + (x2
y + y3
)dy = 0.
tho' a diê u kiê. n y(0) = 1.
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n NTQ la:
x4
+ 2x2
y2
+ y4
= C
.
tho' a diê u kiê. n y(0) = 1 khi C = 1.
.
o
.
ng trnh sau: a) − 2xydy + (y2
+ x2
)dx = 0
HD gia’i: Ta tm du
.
o
.
. c thu
.
a sô tch phân µ(x) =
1
x2
. D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh da~ cho vê
da.ng vi phân toan phâ n. Khi do nghiê. m tô'ng qua t la x2
− y2
= Cx.
www.VNMATH.com

21
96) a) Chu
.
.
{e2x
, e−x
, cos x} la hê. dô. c lâ. p tuyên tnh.
Tnh di.nh thu
.
c Wronski cu' a chu ng.
b) Tm tch phân tô'ng qua t cu' a ca c phu
.
o
.
ng trnh sau:
x2 − ydy − 2x(1 + x2 − y)dx = 0.
HD gia’i:
a) Dung di.nh ngh~a kiê'm tra hê. dô. c lâ. p tuyên tnh.
D- i.nh thu
.
c Wronski W[y1, y2, y3](x) = 3ex
(3 cos x − sin x).
b) D- ây la phu
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n. Tch phân tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh
la
x2
+
2
3
(x2
− y)
3
2 = C
.
o
.
ng trnh sau: (
x2
y
− y2
)dy − 2xdx = 0.
HD gia’i: Ta tm du
.
o
.
. c thu
.
a sô tch phân µ(x) =
1
y
. D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh da~ cho vê
da.ng vi phân toan phâ n. Khi do nghiê. m tô'ng qua t la 2x2
+ y3
= Cy.
98) a) Chu
.
.
{ex
, e2x
, x2
.
o
.
ng trnh sau: (x − y)dy + (x + y)dx = 0.
HD gia’i:
a) Kiê'm tra hê. phu
.
o
.
ng trnh la dô. c lâ. p tuyên tnh .
b) D- ây la phu
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n nên ta co d(xy −
y2
2
+
x2
2
) = 0.
Vâ. y tch phân tô'ng qua t la x2
− y2
+ 2xy = C.
99) a) Chu
.
.
{1, x, ex
.
o
.
ng trnh sau: (x2
− y)dx + xdy = 0
HD gia’i:
a) Dung di.nh ngh~a kiê'm tra hê. dô. c lâ. p tuyên tnh .
b) Tm thu
.
a sô tch phân, ta du
.
o
.
. c µ(x) =
1
x2
. Phu
.
o
.
ng trnh da~ cho du
.
a du
.
o
.
. c vê
da.ng phu
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n
(1 −
y
x2
)dx +
1
x
dy = 0.
Gia' i phu
.
o
.
ng trnh nay ta du
.
o
.
. c y = Cx − x2
.
100) a) Chu
.
.
{e2x
, ex
, x} la hê. dô. c lâ. p tuyên tnh.
.
o
.
ng trnh sau: (x − y)dx − (x + y)dy = 0.
HD gia’i:
www.VNMATH.com

22
a) Kiê'm tra hê. phu
.
o
.
ng trnh la dô. c lâ. p tuyên tnh.
b) D- ây la phu
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n. Suy ra tch phân tô'ng qua t co da.ng:
x2
+ y2
− 2xy = C.
www.VNMATH.com

1
BÀI TÂ. P PHU
.
O
.
NG TRÌNH VI PHÂN (tiê´p theo)
101) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” + y = x + e−x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
+ λ = 0 ⇔ λ1 = 0; λ2 = −1
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = C1 + C2e−x
Tm nghiê. m riêng du
.
o
.
i da.ng y = y1 + y2, trong do y1, y2 la ca c nghiê. m tu
.
o
.
ng u
.
ng
cu' a ca c phu
.
o
.
ng trnh: y” + y = x va y” + y = e−x
• V λ1 = 0 la nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng nên y1 = x(Ax + B)
Bang phu
.
o
.
ng pha p hê. sô bât di.nh du
.
o
.
. c: y1 =
1
2
x2
− x
• λ2 = −1 la nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng nên: y2 = Axe−x
Thay vao va dung hê. sô bât di.nh suy ra: y2 = −xe−x
Cuôi cung NTQ: y = C1 + C2e−x
+
1
2
x2
− x − xe−x
102) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: 2y” + 5y = 29x sin x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: 2λ2
+ 5λ = 0 ⇔ λ1 = 0, λ2 = −
5
2
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât y = C1 + C2e
−
5x
2
V ±i không pha' i la nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng nên tm nghiê. m riêng da.ng:
y = (Ax + B) sin x + (Cx + D) cos x
Thay vao phu
.
o
.
ng trnh du
.
o
.
. c: A = −2; B =
185
29
; C = −5; D = −
16
29
103) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − 2y + 5y = x sin 3x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ2
− 2λ + 5 = 0 ⇔ λ1 = 1 − 2i; λ2 = 1 + 2i
NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = ex
(C1 cos 2x + C2 sin 2x)
Do ±3i không pha' i la nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng nên nghiê. m riêng cu' a (2)
du
.
o
.
. c tm du
.
o
.
i da.ng: y = (Ax + B) cos 3x + (Cx + D) sin 3x
Thay vao (2) ta du
.
o
.
. c: A =
3
26
; B =
57
26
; C = −
1
13
; D =
41
13
104) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − 2y − 3y = xe4x
+ x2
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ2
− 2λ − 3 = 0 ⇔ λ1 = −1; λ2 = 3.
NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = C1e−x
+ C2e3x
Tm nghiê. m riêng da.ng y = y1 + y2 vo
.
i y1 la nghiê. m cu' a y” − 2y − 3y = xe4x
y1 = e4x
(Ax + B) = e4x x
5
−
6
25
con y2 la nghiê. m riêng cu' a y” − 2y − 3y = x2
co da.ng:
y2 = A1x2
+ B1x + C1 = −
2
3
x2
+
4
9
x −
14
27
.
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = C1e−x
+ C2e3x
+
e4x
5
(x −
6
5
) −
1
3
(x2
−
4
3
x +
14
9
)
www.VNMATH.com

2
105) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: x2
y” − 2y = x3
cos x
biêt mô. t nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât la y1 = x2
HD gia’i: Chia 2 vê cho x2
(x = 0): y” −
2
x2
y = x cos x.
Tm nghiê. m riêng thu
.
hai cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât da.ng:
p(x) = 0; q(x) = −
2
x2
.
y2 = y1
1
y2
1
e− p(x)dx
dx = x2 dx
x4
= −
1
3x
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât la: y = C1x2
− C2.
1
3x
Coi C1, C2 la ham cu' a x, a p du.ng phu
.
o
.
ng pha p hang sô biên thiên:



C1x2
+ C2(−
1
3x
) = 0
C12x + C2(
1
3x2
) = x cos x
Gia' i ra:



C1 =
cos x
3
⇒ C1 =
sin x
3
+ K1
C2 = x3
cos x ⇒ C2 = x3
sin x + 3x2
cos x − 6x sin x + 6 cos x + K2
Vâ. y NTQ: y =
x2
sin x
3
−
1
3x
(x3
sin x + 3x2
cos x − 6x sin x + 6 cos x) + K1x2
−
K2
3x
.
106) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” +
2
x
y + y =
cotgx
x
biêt mô. t nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât la y1 =
sin x
x
HD gia’i: p(x) =
x
2
, q(x) = 1, f(x) =
cotgx
x
. Tm nghiê. m riêng thu
.
hai:
y2 = y1
1
y2
1
e− p(x)dx
dx =
sin x
x
x2
sin2
x
e− 2
x
dx
dx =
sin x
x
dx
sin2
x
= −
cos x
x
NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = C1
sin x
x
− C2
cos x
x
Biên thiên hang sô:



C1
sin x
x
+ C2(
cos x
x
) = 0
C1
x cos x − sin x
x2
+ C2
x sin x + cos x
x2
=
cotgx
x
⇒ C1 =
cos2
x
sin x
⇒ C1(x) =
cos2
x
sin x
dx + K1 =
1 − sin2
x
sin x
dx + K1
=
dx
sin x
− sin xdx + K1 = ln |tg
x
2
| + cos x + K1
C2 = cos x → C2 = sin x + K2
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = · · ·
107) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − 2y + y = 1 +
ex
x
www.VNMATH.com

3
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ2
− 2λ + 1 = 0 ⇔ λ = 1
NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = ex
(C1x + C2)
Dung phu
.
o
.
ng pha p biên thiên hang sô tm nghiê. m riêng da.ng:
y = α1(x).xex
+ α2(x).ex
.



α1(x).xex
+ α2(x).ex
= 0
α1(x)(ex
+ xex
) + α2(x).ex
= 1 +
ex
x
⇔



α1 = e−x
+
1
x
α2 = −(xex
+ 1)
Vâ. y
α1 = −e−x
+ ln |x|
α2 = xe−x
+ e−x
− x
Nhu
.
vâ. y nghiê. m riêng: y = (ln |x| − e−x
)xex
+ (xe−x
+ e−x
− x)ex
Va nghiê. m tô'ng qua t: y = ex
(C1x + C2) + xex
ln |x| − xex
+ 1
108) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” + y = xe−x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ2
+ λ = 0 ⇔ λ1 = 0; λ2 = −1
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = C1 + C2e−x
Tm nghiê. m riêng da.ng: y = xe−x
(Ax + B)
Kêt qua' : y = C1 + C2e−x
− (
x2
2
+ x)e−x
109) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − 4y + 5y = e2x
+ cos x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ2
− 4λ + 5 = 0 ⇔ λ1 = 2 − i; λ2 = 2 + i
Nghiê. m tô'ng qua t: y = e2x
(C1 cos x + C2 sin x)
Tm nghiê. m riêng da.ng: y = y1 + y2 vo
.
i y1 = Ae2x
; y2 = A cos x + B sin y ⇒ y1 =
e2x
; y2 =
1
8
cos x −
1
8
sin x
Nghiê. m tô'ng qua t: y = e2x
(C1 cos x + C2 sin x) + e2x
+
1
8
(cos x − sin x)
110) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” + 4y + 4y = 1 + e−2x
ln x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ2
+ 4λ + 4 = 0 ⇔ λ = −2
NTQ : y = e−2x
(C1x + C2)
Tm nghiê. m riêng da.ng: y = α1(x).xe−2x
+ α2e−2x
.
α1(x).xe−2x
+ α2e−2x
= 0
α1(e−2x
− 2xe−2x
) + α2(−2e−2x
) = 1 + e−2x
ln x



α1 = e−2x
+ ln x → α1 =
1
2
e−2x
+ x ln |x| − x
α2 = −x(e−2x
+ ln x) → α2 =
1
4
e2x
+
x2
4
−
1
2
xe2x
−
x2
2
ln x
⇒ nghiê. m riêng ⇒ nghiê. m tô'ng qua t:
y = e−2x
(C1x + C2) + e−2x
(
1
4
e2x
−
3x2
4
+
x2
2
ln x)
111) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” + y = e−x
(sin x − cos x)
www.VNMATH.com

4
HD gia’i: D- a. t y = e−x
z thay vao phu
.
o
.
ng trnh du
.
o
.
. c: z” − z = sin x − cos x.
Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ2
− λ = 0 ⇔ λ = 0, λ = 1
Nghiê. m tô'ng qua t: z = C1 + C2ex
.
Tm nghiê. m riêng da.ng: z = A cos x + B sin x ⇒ A = 1, B = 0.
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t la: y = e−x
(C1 + C2ex
+ cos x)
112) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − 4y + 8y = e2x
+ sin 2x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ2
− 4λ + 8 = 0 ⇔ λ1 = 2 − 2i; λ2 = 2 + 2i
Nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = e2x
(C1 cos 2x + C2 sin 2x)
Nghiê. m riêng da.ng y = y1 + y2 vo
.
i y1 la nghiê. m riêng cu' a y” − 4y + 8y = e2x
da.ng y1 = Ae2x
→ A =
1
4
; y2 la nghiê. m riêng cu' a y” − 4y + 8y = sin 2x
da.ng y2 = A cos 2x + B sin 2x → A =
1
10
, B =
1
20
.
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t:
y = e2x
(C1 cos 2x + C2 sin 2x) +
1
4
e2x
−
1
20
(2 cos 2x + sin 2x)
.
113) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” + y =
1
sin x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ2
+ 1 = 0 ⇔ λ = ±i
NTQ : y = C1 cos x + C2 sin x
Tm nghiê. m riêng da.ng: y = α1(x) cos x + α2(x) sin x
Bang ca ch biên thiên hang sô



α1 cos x + α2 sin x = 0
α1(− sin x) + α2 cos x =
1
sin x
⇒
α1 = −1
α2 =
cos x
sin x
⇒
α1 = −x
α2 = ln sin x
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = C1 cos x + C2 sin x − x cos x + sin x ln sin x
114) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − 3y + 2y = 2x2
− 5 + 2ex
cos
x
2
HD gia’i: λ2
− 3λ + 2 = 0 ⇔ λ1 = 1; λ2 = 2
NTQ: y = C1ex
+ C2e2x
Tm nghiê. m riêng da.ng: y = α1(x)ex
+ α2(x)e2x
bang ca ch biên thiên hang sô:
α1ex
+ α2e2x
= 0
α1ex
+ α2(2e2x
) = 2x2
− 5 + 2ex
cos
x
2


α1 = −e−x
(2x2
− 5) − 2 cos
x
2
α2 = e−2x
(2x2
− 5) + 2e−x
cos
x
2
⇒



α1 = e−x
(2x2
− 4x − 1) − 4 sin
x
2
α2 = −
1
2
[e−2x
(2x2
− 5) + 2(xe−2x
+
1
2
e−2x
)] +
8
3
(−e−2x
cos
x
2
+
1
2
e−x
sin
x
2
)
Tu
.
do co nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh.
www.VNMATH.com

5
115) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − 4y = (2 − 4x)e2x
HD gia’i: Nghiê. m tô'ng qua t: y = C1e−2x
+ C2e2x
Nghiê. m riêng da.ng: y = xe2x
(Ax + B); A = −
2
3
, B =
2
3
→ Nghiê. m tô'ng qua t: y = C1e−2x
+ C2e2x
+
2
3
xe2x
(1 − x)
116) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − 2y + y =
ex
x
+ cos x
HD gia’i: Nghiê. m tô'ng qua t: y = ex
(C1x + C2)
nghiê. m riêng da.ng: y∗
= α1xex
+ α2ex
biên thiên hang sô:



α1 =
1
x
e−x
cos x
α2 = −(1 + xe−x
cos x)
→



α1 = ln |x| +
1
2
e−x
(sin x − cos x)
α2 = −x −
1
2
(xe−x
(sin x − cos x) + e−x
sin x)
⇒ Nghiê. m tô'ng qua t
117) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − 2y + 2y = x(ex
+ 1)
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ2
− 2λ + 2 = 0 ⇔ λ1 = 1 − i λ2 = 1 + i
.
o
.
.
o
.
ng u
.
ng:
y = ex
(C1 cos x + C2 sin x)
Nghiê. m riêng da.ng y = y1 + y2 vo
.
i y1 la nghiê. m riêng cu' a y” − 2y + 2y = xex
co da.ng y1 = ex
(Ax + B) → A = 1, B = 0; Va y2 la nghiê. m riêng cu' a y” − 2y + 2y = x
y2 = Ax + B → A = B =
1
2
.
.
o
.
ng trnh:
y = ex
(C1 cos x + C2 sin x) + xex
+
1
2
(x + 1)
.
118) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” + 2y + y = sin x +
e−x
x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
+ 2λ + 1 = 0 ⇔ λ = −1 (bô. i 2)
Nghiê. m tô'ng qua t: y = e−x
(C1x + C2).
Tm nghiê. m riêng da.ng: y = α1(x)xe−x
+ α2(x)xe−x



α1 = ex
sin x +
1
x
α2 = −xex
sin x −
x
2
⇒



α1 =
ex
2
(sin x − cos x) + ln |x|
α2 = −[
xex
2
(sin x − cos x) +
ex
2
cos x] −
x2
4
Suy ra nghiê. m tô'ng qua t: y = e−x
(C1x + C2) + xe−x
ln |x| −
cos x
2
−
x2
e−x
4
.
www.VNMATH.com

6
119) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” + y =
1
sin x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
+ 1 = 0 ⇔ λ = ±i
Nghiê. m tô'ng qua t: y = A1 cos x + A2 sin x.
A1 = −1
A2 = cotgx
⇒
A1 = −x
A2 = ln | sin x|.
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = (C1 − x) cos x + (C2 + ln | sin x|) sin x.
120) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” + y = xex
+ 2e−x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
+ 1 = 0 ⇔ λ = ±i
Nghiê. m tô'ng qua t: y = C1 cos x + C2 sin x.
Tm nghiê. m riêng da.ng:
y = (Ax + B)ex
+ Ce−x
→



2A = 1
A + B = 0
2C = 2
→



A =
1
2
B = −
1
2
C = 1
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = C1 cos x + C2 sin x +
1
2
(x − 1)ex
+ e−x
121) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − y − 2y = cos x − 3 sin x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
+ λ − 2 = 0 ⇔ λ1 = −2; λ2 = 1
Nghiê. m tô'ng qua t: y = C1e−2x
+ C2ex
y = A cos x + B sin x →
B − 3A = 1
−A − 3B = −3
→
A = 0
B = 1
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = C1e−2x
+ C2ex
+ sin x
122) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” − 2y = 2 cos2
x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
− 2λ = 0 ⇔ λ1 = 0; λ2 = 2
Nghiê. m tô'ng qua t: y = C1 + C2e2x
.
y = Ax + B cos 2x + C sin 2x
Thay vao du
.
o
.
. c:



−2A = 1
−4(B + C) = 1
4(B − C) = 0
→



A = −
1
2
B = −
1
8
C = −
1
8
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = C1 + C2e2x
−
x
2
−
1
8
(cos 2x + sin 2x)
123) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y” + y = sin x + cos 2x
www.VNMATH.com

7
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
+ 1 = 0 ⇔ λ = ±i
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = C1 cos x + C2 sin x.
y = x(A cos x + B sin x) + C cos 2x + D sin 2x
Thay vao phu
.
o
.
ng trnh va dô ng nhât du
.
o
.
. c: A = −
1
2
; B = 0; C = −
1
3
; D = 0
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = C1 cos x + C2 sin x −
1
2
x cos x −
1
3
cos 2x.
.
o
.
ng trnh vi phân: y − 2y = 2 cos2
x
HD gia’i:
Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
− 2λ = 0 ⇐⇒ λ1 = 0; λ2 = 2. Nghiê. m tô'ng qua t cu' a
phu
.
o
.
.
o
.
ng u
.
ng: y = C1 + C2e2x
. Tm nghiê. m riêng
da.ng:
y∗
= Ax + B cos 2x + C sin 2x
D- u
.
o
.
. c A = −
1
2
; B = −
1
8
; C = −
1
8
. Vâ. y NTQ:
y = C1 + C2e2x
−
x
2
−
1
8
(cos 2x + sin 2x)
.
o
.
ng trnh vi phân:
(x + e
x
y )dx + e
x
y (1 −
x
y
)dy = 0.
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh vi phân toan phâ n co tch phân tô'ng qua t;
x2
2
+ ye
x
y = C.
126) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh: y − 6y + 9y = 25ex
sin x.
HD gia’i: NTQ cu' a phu
.
o
.
.
o
.
ng u
.
ng y = (C1+C2x)e3x
.
Tm nghiê. m riêng da.ng: y∗
= ex
(A cos x + B sin x); du
.
o
.
. c A = 4; B = 3. Vâ. y NTQ:
y = (C1 + C2x)e3x
+ ex
(3 cos x + 4 sin x)
.
o
.
ng trnh: y − 2y + 2y = x(ex
+ 1)
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
− 2λ + 2 = 0 ⇐⇒ λ1 = 1 ± i. Nghiê. m tô'ng qua t
cu' a phu
.
o
.
.
o
.
ng u
.
ng: y = ex
(C1 cos x + C2 sin x). Tm
nghiê. m riêng da.ng: y∗
= y1 + y2; vo
.
i y1 la nghiê. m riêng cu' a y − 2y + 2y = xex
, co da.ng
y1 = ex
(Ax + B) =⇒ A = 1; B = 0 va y2 la nghiê. m riêng cu' a y − 2y + 2y = x, co da.ng
y2 = A x + B =⇒ A = B =
1
2
. vâ. y nghiê. m tô'ng qua t:
y = ex
(C1 cos x + C2 sin x) + xex
+
1
2
(x + 1)
www.VNMATH.com

8
.
o
.
ng trnh: x2
y − 2y = x3
cos x
biêt mô. t nghiê. m riêng cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât la y1 = x2
.
HD gia’i: Tm NR da.ng y2 = uy1 = ux2
du
.
o
.
. c y2 = −
1
3x
. Nhu
.
vâ. y NTQ: y =
C1x2
+
C2
x
. Biên thiên hang sô du
.
o
.
. c C 1 = −
1
3
cos x; C 2 = x3
cos x ...
129) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân sau dây nêu biêt mô. t nghiê. m riêng cu' a no
co da. ng da thu
.
c: (x2
+ 1)y − 2y = 0
HD gia’i: Dê~ thây y1 = x2
+ 1 la mô. t nghiê. m riêng cu' a phuu
.
o
.
ng trnh, nghiê. m riêng
thu
.
hai dô. c lâ. p tuyên tnh vo
.
i y1 la:
y2 = y1
1
y1
2
e− 0.dx
dx = (x2
+ 1)
dx
(x2 + 1)2
=
1
2
(x2
+ 1)(
x
x2 + 1
+ arctan x)
Vâ. y NTQ: y = C1(x2
+ 1) + C2(x2
+ 1)(
x
x2 + 1
+ arctan x)
.
o
.
ng trnh: y + y = sin x + cos 2x.
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
+ 1 = 0 ⇐⇒ λ1 = ±i. Nghiê. m tô'ng qua t cu' a
phu
.
o
.
.
o
.
ng u
.
ng: y = C1 cos x + C2 sin x. Tm nghiê. m
riêng da.ng: y∗
= y1 + y2; vo
.
i y1 la nghiê. m riêng cu' a y + y = sin x, du
.
o
.
. c y1 = −
1
2
x cos x
va y2 la nghiê. m riêng cu' a y + y = cos 2x, du
.
o
.
. c y2 = −
1
3
cos 2x. Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t:
y = C1 cos x + C2 sin x −
1
2
x cos x −
1
3
cos 2x
.
o
.
ng trnh vi phân: y + 10y + 25y = 4e−5x
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng r2
+ 10r + 25 = 0 gia' i ra r1 = r2 = 5
NTQ cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = (C1 + C2x)e−5x
va NR cu' a phu
.
o
.
ng trnh
không thuâ n nhât: y∗
= 2x2
e−5x
. Vâ. y
NTQ: y = (C1 + C2x)e−5x
+ 2x2
e−5x
132) Biêt rang phu
.
o
.
ng trnh xy + 2y + xy = 0 co nghiê. m riêng da. ng y =
sin x
x
.
Ha~ y tm nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh.
HD gia’i: Nghiê. m riêng dô. c lâ. p tuyên tnh vo
.
i y =
sin x
x
la y =
cos x
x
. Vâ. y nghiê. m
tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh la
y = C1.
sin x
x
+ C2.
cos x
x
www.VNMATH.com

9
.
o
.
ng trnh vi phân: y + y = 4x2
ex
.
o
.
.
o
.
ng u
.
ng: y = C1+C2e−x
Tm nghiê. m riêng da.ng: y∗
= (A1x2
+ A2x + A3)e−x
, gia' i ra A1 = 2; A2 = −6; A3 = 7.
.
o
.
ng trnh vi phân: y + 3y + 2y = x sin x
.
o
.
.
o
.
ng u
.
ng: y = C1e−x
+
C2e−2x
. Nghiê. m riêng cu' a phu
.
o
.
ng trnh không thuâ n nhât du
.
o
.
. c tm du
.
o
.
i da.ng: y =
(A1x + A2) cos x + (B1x + B2) sin x va tm du
.
o
.
. c A1 = −
3
10
; A2 =
17
50
; B1 =
1
10
; B2 =
3
25
.
135) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp 2 vo
.
i hê. sô hang y” − 2y + 2y = xex
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp 2 không thuâ n nhât vo
.
i hê. sô hang.
y = ex
(C1 cos x + C2 sin x) +
1
2
(x + 1) + ex
136) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang y” + y = cos 2x.
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1 cos x + C2 sin x +
1
2
−
1
6
cos 2x.
.
o
.
ng trnh: (1 − x2
)y” − 2xy + 2y = 0
khi biêt mô. t nghiê. m riêng y1 = x.
HD gia’i: Chuyê'n vê da.ng y” + p1(x)y + p2(x)y = 0. Vo
.
i p1(x) = −
2x
1 − x2
nên nghiê. m
tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh da~ cho la
y = x{ C1
e
2x
1−x2 dx
x2
dx + C2} = x{C1
dx
x2(1 − x2)
+ C2}
= x{(−
1
x
+
1
2
ln
1 + x
1 − x
) + C2} = C2x + C1(
x
2
ln
1 + x
1 − x
− 1).
138) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang y” − 3y + 2y = 2 + ex
.
o
.
.
i hê. sô hang.
www.VNMATH.com

10
y = C1ex
+ C2e2x
− 2xex
.
139) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang y” − y = sin2
x.
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1 + C2ex
+
1
2
cos x −
1
2
ln x.
140) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang y” − 2y + 10y = xex
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1ex
cos 3x + C2ex
sin 3x −
1
9
xex
.
141) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang y” + y = cos 2x + sin x.
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1ex
cos x + C2ex
sin x −
1
3
cos 2x −
1
2
x cos x.
142) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang
y” − 2y + y = xex
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1ex
+ C2xex
+
x3
6
ex
.
143) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang
y” + y = cos 2x.
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1 + C2e−x
+
1
10
sin 2x −
1
5
cos 2x.
.
o
.
ng trnh y” +
3
x
y +
1
x2
y = 0,
khi biêt mô. t nghiê. m riêng co da. ng y1 =
1
x
.
www.VNMATH.com

11
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da~ cho tu
.
o
.
ng du
.
o
.
ng vo
.
i phu
.
o
.
ng trnh x2
y” + 3xy + y = 0.
D- ây la phu
.
o
.
ng trnh Euler nên ta co thê' du
.
a vê phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh vo
.
i hê. sô
hang bang ca ch da. t x = et
. Khi do phu
.
o
.
ng trnh da~ cho tro
.' thanh yt” + 2yt + y = 0.
Phu
.
o
.
ng trnh nay co nghiê. m la y = C1e−t
+ C2te−t
. Vâ. y nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh
da~ cho la y =
C1
x
+ C2
ln |x|
x
.
145) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang
a) y” − 3y + 2y = 2e2x
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1ex
+ C2e2x
+ 2e2x
.
146) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang
a) y” + y =
1
cos2 x
HD gia’i: Nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât y = C1 cos x + C2 sin x. Dung phu
.
o
.
ng
pha p biên thiên hang sô ta du
.
o
.
. c C1(x) = −
sin x
cos2 x
va C2(x) =
1
cos x
.
.
o
.
ng trnh la
y = C1 cos x + C2 sin x − 1 +
sin x
2
ln |
1 + sin x
1 − sin x
|.
147) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang
y” − 2y + 2y = x + ex
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = ex
(C1 cos x + C2 sin x) +
1
2
(x + 1) + ex
.
148) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang
y” + y = cos2
x.
.
o
.
.
i hê. sô hang.
Nghiê. m tô'ng qua t la: y = C1 cos x + C2 sin x +
1
2
−
1
6
cos 2x.
.
o
.
ng trnh xy” + y −
1
x
y = 0,
a
x
.
www.VNMATH.com

12
HD gia’i: y1 =
1
x
la mô. t nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh. Ta tm nghiê. m riêng y2 = u(x)
1
x
.
Thay vao phu
.
o
.
ng trnh ta tm du
.
o
.
. c y2 = x. Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh
la
y =
C1
x
+ C2x.
150) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang
a) y” − 3y + 2y = 2ex
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
.
i hê. sô hang. Nghiê. m
tô'ng qua t la:
y = C1ex
+ C2e2x
− 2xex
.
151) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang
y” − y = sin x.
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
.
tô'ng qua t la:
y = C1 + C2ex
+
1
2
cos x −
1
2
sin x.
.
o
.
ng trnh x2
y” − 2xy − 4y = 0,
1
x
.
HD gia’i: y1 =
1
x
la mô. t nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh. Ta tm nghiê. m riêng y2 = u(x)
1
x
.
Thay vao phu
.
o
.
ng trnh ta tm du
.
o
.
. c y2 = x4
. Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh
la
y =
C1
x
+ C2x4
.
153) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang y” + y = x + 2ex
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
.
tô'ng qua t la:
y = C1 cos x + C2 sin x + x + ex
.
154) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang y” − y + y = x.
www.VNMATH.com

13
HD gia’i:
D- ây la phu
.
o
.
.
tô'ng qua t la:
y = e
x
2 (C1 cos
√
3
2
x + C2 sin
√
3
2
x) + 1 + x.
155) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang y” − 2y + y = x + ex
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1ex
+ C2xex
+ 2 +
1
2
x2
ex
.
156) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang y” + y = sin2
x.
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1 cos x + C2 sin x +
1
2
+
1
6
cos 2x.
157) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp 2 sau: xy” − y −
1
x
y = 0.
.
o
.
ng trnh Euler nên ta co thê' du
.
a vê phu
.
o
.
ng trnh tuyên
tnh vo
.
i hê. sô hang bang ca ch da. t x = et
. Khi do phu
.
o
.
ng trnh da~ cho tro
.' thanh
yt” − 2yt − y = 0.
Phu
.
o
.
ng trnh nay co nghiê. m la
y = C1e(1+
√
2)t
+ C2e(1−
√
2)t
.
.
o
.
ng trnh da~ cho la
y = C1x1+
√
2
+ C2x1−
√
2
.
158) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang sau: y” − 3y + 2y = 2 cos x
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1ex
+ C2e2x
+
1
5
cos x −
3
5
sin x.
159) Gia' i phu
.
o
.
.
i hê. sô hang sau: y” − y = sin x + ex
.
www.VNMATH.com

14
.
o
.
.
i hê. sô hang.
y = C1 + C2ex
+ xex
+
1
2
cos x −
1
2
sin x.
160) Dung phe p dô'i ham y =
z
x2
dê' gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân:
x2
y” + 4xy + (x2
+ 2)y = ex
HD gia’i: y =
z
x2
⇒ y =
z x − 2z
x3
; y” =
z”x2
− 4z x + 6z
x4
Phu
.
o
.
ng trnh tro
.' thanh: z” + z = ex
co mô. t nghiê. m riêng y =
ex
2
Phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât co phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
+ 1 = 0 ⇔ λ = ±i
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: z = C1 cos x + C2 sin x +
ex
2
Vâ. y y = C1
cos x
x2
+ C2
sin x
x2
+
ex
2x2
161) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh y” cos x + y sin x − y cos3
x = 0 bang phe p biên dô'i t = sin x
HD gia’i: t = sin x : yx = yt.tx = yt cos x
y”xx = y”tt cos2
x − yt sin x
Thay vao phu
.
o
.
ng trnh: y”tt − y = 0 → y = C1et
+ C2e−t
= C1esin x
+ C2e− sin x
.
o
.
ng trnh (x + e
x
y )dx + e
x
y (1 −
x
y
) = 0
thoa' diê u kiê. n y(0) = 2
HD gia’i:
∂P
∂y
=
∂Q
∂x
= −
x
y2
e
x
y , y = 0 TPTQ:
x2
2
+ ye
x
y = C
y(0) = 2 ⇒ C = 2.
163) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân y” + y tgx − y cos2
x = 0 bang phe p biên dô'i t = sin x
HD gia’i: Tu
.
o
.
ng tu
.
. bai 2
164) Cho biê'u thu
.
c: h(x) (
1
x + y
− ln(x + y))dx +
1
x + y
dy .
Ha~ y tm ham sô h(x) sao cho biê'u thu
.
c trên tro
.
' thanh vi phân toan phâ n cu' a
mô. t ham F(x, y) va tm ham sô do .
HD gia’i: D- a. t P = h(x)
1
x + y
ln (x + y)
Q = h(x).
1
x + y
(D- iê u kiê. n x+y 0) dê' Pdx + Qdy la vi phân toan phâ n:
∂P
∂y
=
∂Q
∂x
⇔
−h(x)(x + y + 1)
(x + y)2
=
h (x)(x + y) − h(x)
(x + y)2
www.VNMATH.com

15
⇔ h (x + y) + h(x + y) = 0 ⇔ h + h = 0 ⇔ h(x) = e−x
Va F(x, y) = e−x
ln(x + y)
165) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân : xy” + 2(1 − x)y + (x − 2)y = e−x
bang phe p dô'i â'n ham z = yx
HD gia’i: z = yx ⇔ y =
z
x
; y =
z x − z
x2
= ...; y” = ... tu
.
o
.
ng tu
.
. bai 1
166) Cho P(x, y) = ex
sin y + 2m2
x cos y; Q(x, y) = ex
cos y + mx2
sin y.
Tm m dê' P(x, y)dx + Q(x, y)dy la vi phân toan phâ n cu' a ham sô
F(x, y) nao do va tm ham ây.
HD gia’i:
∂P
∂y
=
∂Q
∂x
⇔ 2x sin y(m2
+ m) = 0 Cho.n m = 0V m = −1.
167) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh x2
y” + 2xy +
y
x2
= 0 bang phe p biên dô'i x =
1
t
HD gia’i:
168) Tm ham µ(x2
+ y2
) sao cho µ(x2
+ y2
) (x − y)dx + (x + y)dy
la vi phân toan phâ n cu' a mô. t ham F(x, y) nao do . Tm ham F(x, y)
nêu biêt µ(1, 1) = 0; µ(
√
2,
√
2) = ln 2
HD gia’i: P(x, y) = h(x2
+ y2
)(x − y); Q(x, y) = h(x2
+ y2
)(x + y)
D- ê' h(x − y)dx + h(x + y)dy la vi phân toan phâ n ta pha' i co :
∂P
∂y
=
∂Q
∂x
D- a. t t = x2
+ y2
⇒ ht.2y(x − y) − h = ht.2y(x + y) + h
⇔ −ht(x2
+ y2
) = h ⇔ htt = h ⇒ h =
C1
t
⇒ h =
C1
x2 + y2
.
⇒ F(x, y) = C1
x
1
x − 0
x2 + 02
dx + C1
y
0
x + y
x2 + y2
dy = C1arctg
y
2
+
C1
2
ln(x2
+ y2
) + C2
F(1, 1) = 0; F(
√
2,
√
2) = ln 2 Cho: C1 = 2; C2 = −(
π
2
+ ln 2)
169) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh x2
y” + xy + y = x bang phe p dô'i biên x = et
HD gia’i: x = et
ta co : yx = yt.
1
x
; y”xx = (y”tt − yt)
1
x2
Thay vao phu
.
o
.
ng trnh: y”tt + y = et
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = C1 cos t + C2 sin t
Tm nghiê. m riêng da.ng: y + Aet
; A =
1
2
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = C1 cos (ln x) + C2 sin (ln x) +
x
2
www.VNMATH.com

16
170) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân: xy” − (x + 1)y − 2(x − 1)y + x2
= 0
biêt rang phu
.
o
.
.
o
.
ng u
.
ng co mô. t nghiê. m riêng y1 = eαx
vo
.
i α la hang sô câ n xa c di.nh.
HD gia’i: Thay nghiê. m y1 = eαx
vao phu
.
o
.
ng trnh rô i dô ng nhât du
.
o
.
. c α = 2
D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê da.ng: y” −
x + 1
x
y −
2(x − 1)
x
y = −x; x = 0
p(x) = −
x + 1
x
; q(x) = −
2(x − 1)
x
; f(x) = −x
Tm nghiê. m riêng: y2 = e2x
e−4x
e
x + 1
x
dx
dx = −
1
9
(3x + 1)e−x
.
Suy ra nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
y = C1e2x
+ C2(3x + 1)e−x



C1 = −
1
9
(3x + 1)e−2x
C2 =
1
9
ex
→



C1 =
1
36
(6x + 5)e−2x
C2 =
1
9
ex
⇒ NTQ.
171) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân x2
y − 4xy + 6y = 0 bang phe p dô'i biên x = et
.
HD gia’i: x = et
, ta co : yx = yt.
1
x
, y”xx = (y”tt − yt)
1
x2
Phu
.
o
.
ng trnh tro
.' thanh: y”tt − 5yt + 6y = 0 ⇒ NTQ: y = C1x2
+ C2x3
172) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân: y” − (2ex
+ 1)y + e2x
y = e3x
bang phe p dô'i biên t = ex
.
HD gia’i: D- ô'i biên t = ex
⇒ yx = yt.ex
, y”xx = y”tt.e2x
+ yt.ex
Thay vao phu
.
o
.
ng trnh: y”tt − 2yt + y = t3
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât: y = et
(C1t + C2)
Tm nghiê. m riêng da.ng y = At3
+ Bt2
+ Ct + D → y = t3
+ 6t2
+ 18t + 24 Kêt qua'
y = eex
(C1ex
+ C2) + e3x
+ 6e2x
+ 18ex
+ 24.
173) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân: (x − 1)y” − xy + y = (x − 1)2
e2x
biêt mô. t nghiê. m riêng cu' a phu
.
o
.
.
o
.
ng u
.
ng co da. ng y = eαx
(α câ n xa c di.nh).
HD gia’i: D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê : y” −
x
x − 1
.y +
1
x − 1
.y = (x − 1)e2x
Vo
.
i p(x) =
x
x − 1
; q(x) =
1
x − 1
; f(x) = (x − 1)e2x
Thay y1 = eαx
vao phu
.
o
.
.
o
.
ng u
.
ng rô i dô ng nhât suy ra α = 1
Tm nghiê. m riêng y2 = ex
e−2x
e
x
x−1
dx
dx = −x
www.VNMATH.com

17
⇒ NTQ: y = C1ex
+ C2(−x)
C1 = xex
C2 = e2x
→



C1 = xex
− ex
+ K1
C2 =
1
2
e2x
+ K2
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = (
x
2
− 1)e2x
+ K1ex
− K2x
174) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân: x2
(x + 1)y” = 2y biêt mô. t nghiê. m y1 = 1 +
1
x
.
HD gia’i: D- u
.
a phu
.
o
.
ng trnh vê : y −
2
x2(x + 1)
.y = 0; p(x) = 0; f(x) = 0.
Tm NR da.ng
y2 = (1 +
1
x
)
x2
(x + 1)2
.e− 0dx
dx = (1 +
1
x
)(x − 2 ln |x + 1| −
1
1 + x
)
= x + 1 −
x + 1
x
ln(x + 1)2
−
1
x
.
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = C1(1 +
1
x
) + C2(x −
1
x
− 1 +
x + 1
x
ln(x + 1)2
+ 1).
175) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân (x2
+ 1)y” − 2y = 0
nêu biêt mô. t nghiê. m cu' a no co da. ng da thu
.
c.
HD gia’i: Dê~ thây y1 = x2
+ 1 la mô. t nghiê. m riêng cu' a (1).
Nghiê.m thú. hai: y2 = y1
1
y2
1
.e− p(x)dx
dx = (x2
+ 1)
dx
(x2 + 1)2
=
1
2
(x2
+ 1)(
x
x2 + 1
+ arctgx)
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t: y = C1(x2
+ 1) + C2(x2
+ 1)(
x
x2 + 1
+ arctgx).
176) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh vi phân xy” + 2y − xy = ex
bang phe p dô'i ham z = xy.
HD gia’i: D- a. t z = xy ⇒ z = y + xy ; z = 2y + xy . Thay vao phu
.
o
.
ng trnh:
z − z = ex
→ NTQ z = C1 + C2ex
Nghiê. m riêng da.ng: y = Axex
→ A =
1
2
Vâ. y: y =
z
x
=
1
x
(C1 + C2ex
+
1
2
xex
)
177) Chu
.
ng to' rang ham: f(x) =
∞
n=0
xn+1
n!
la nghiê. m cu' a phu
.
o
.
ng trnh xf (x) − (x + 1)f(x) = 0.
www.VNMATH.com

18
HD gia’i: Dung tnh chât D'Alembert dê' chu
.
ng to' chuô~i
∞
n=0
xn+1
n!
hô. i tu. vo
.
i mo.i x
Nhu
.
vâ. y ham f(x) =
∞
n=0
xn+1
n!
xa c di.nh vo
.
i mo.i x.
Ho
.
n n~u
.
a: f(x) = x
∞
n=0
xn
n!
= xex
⇒ xf (x) − (x + 1)f(x) = x(x + 1)ex
− (x + 1)xex
= 0, ∀x diê u pha' i chu
.
ng minh.
178) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh x(x2
+ 6)y” − 4(x2
+ 3)y + 6xy = 0
biêt rang no co nghiê. m da. ng da thu
.
c.
HD gia’i: Ta tm nghiê. m riêng du
.
o
.
i da.ng y1 = Ax2
+ Bx + C ⇒ y1 = x2
+ 2
nghiê. m riêng thu
.
hai: y2 = y1
1
y2
1
e− −
4(x2+3)
x(x+6)
dx
dx
= (x2
+ 2)
x2
(x2
+ 6)
(x2 + 2)2
dx = (x2
+ 2)(x +
2x
(x2 + 2)
+ 2
√
2arctg
x
√
2
)
Vâ. y NTQ: y = C1(x2
+ 2) + C2[x3
+ 4x + 2
√
2(x2
+ 2)arctg
x
√
2
]
179) Gia' i phu
.
o
.
ng trnh (2x + 1)y” + (2x − 1)y − 2y = x2
+ x biêt rang
no co hai nghiê. m riêng y1 =
x2
+ 4x − 1
2
; y2 =
x2
+ 1
2
.
HD gia’i: Tu
.
hai nghiê. m riêng y1, y2 cu' a phu
.
o
.
ng trnh ta suy ra nghiê. m riêng cu' a
phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât la y1 = y1 − y2 = 2x − 1
Suy ra nghiê. m thu
.
hai:
y2 = y1
1
y1
2 e− p(x)dx
dx = (2x − 1)
1
(2x − 1)2
e− 2x−1
2x+1
dx
dx
= 2(x − 1)
(2x + 1)e−x
(2x − 1)2
dx =
1
2
(2x − 1)[−
(2x + 1)e−x
(2x − 1)2
+
e−x
(1 − 2x)
2x − 1
dx]
= −e−x
Suy ra NTQ: y = C1(2x − 1) + C2e−x
Va nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh ban dâ u: y = C1(2x − 1) + C2e−x
+
x2
+ 1
2
180) Xa c di.nh hang sô α sao cho y = eαx2
la mô. t nghiê. m riêng cu' a phu
.
o
.
ng trnh vi phân:
y” + 4xy + (4x2
+ 2)y = 0. Tm nghiê. m tô'ng qua t cu' a phu
.
o
.
ng trnh ây.
HD gia’i: Ta tm nghiê. m riêng du
.
o
.
i da.ng y = eαx2
thay vao du
.
o
.
. c α = −1 va nghiê. m
riêng y1 = e−x2
Nghiê. m thu
.
hai: y2 = y1
1
y2
1
e− P(x)dx
dx = e−x2
e2x2
e− 4xdx
dx = xe−x2
.
Vâ. y NTQ: y = C1e−x2
+ C2xe−x2
.
181) Gia' i hê. phu
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= 3x − y
dy
dt
= 4x − y
www.VNMATH.com

19
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng
3 − λ −1
4 −1 − λ
= (λ − 1)2
= 0 ⇔ λ = 1 (bô. i 2)
Tm nghiê. m da.ng
x
y
=
(at + b)et
(ct + d)et thay vao hê. rô i dô ng nhât du
.
o
.
. c:



a = 3a − c
a + b = 3b − d
c = 4a − c
c + d = 4b − d
Cho a = C1, b = C2 ⇒ c = 2C1, d = 2C2 − C1
x = (C1t + C2)et
y = (2C1t + 2C2 − C1)et
.
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= 2x + y
dy
dt
= 4y − x
HD gia’i: Tu
.
o
.
ng tu
.
. bai 1), phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng co nghiê. m λ = 3 (bô. i 2)
Tm nghiê. m da.ng
(at + b)e3t
(ct + d)e3t ⇒ a = C1, c = C1, b = C2, d = C1 + C2
Vâ. y NTQ:
x = (C1t + C2)e3t
y = (2C1t + C1 + C2)e3t
.
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= x − 2y − z
dy
dt
= y − x + z
dz
dt
= x − z
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng
1 − λ −2 −1
−1 1 − λ 1
1 0 −1 − λ
= 0 ⇔ λ(λ2
− λ − 2) = 0
⇔ λ1 = 0, λ2 = −1, λ3 = 2
Vo
.
i ca c λi; i = 1, 2, 3 gia' i hê. :


1 − λi −2 −1
−1 1 − λi 1
1 0 −1 − λi




P1i
P2i
P3i

 = 0
D- ê' tm nghiê. m riêng tu
.
o
.
ng u
.
ng. Tu
.
do suy ra hê. nghiê. m co
.
ba' n:
x1 = 1, y1 = 0, z1 = 1; x2 = 0, y2 = e−t
, z2 = −2e−t
; x3 = 3e2t
,
y3 = −2e−2t
, z3 = e2t
.
Vâ. y hê. nghiê. m tô'ng qua t:



x = C1 + 3C3e2t
y = C2e−t
− 2C3e2t
z = C1 − 2C2e−t
+ C3e2t
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
− 5x − 3x = 0
dy
dt
+ 3x + y = 0
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng
5 − λ 3
−3 −λ − 1
= 0 ⇔ λ = 2 (bô. i 2)
www.VNMATH.com

20
⇒ nghiê. m co da.ng
at + b
ct + d
e2t
thay vao hê. ⇒



a − 3b = 3d
a + c = 0
c + 3b = −3d
Cho a = C1, b = C2 ⇒ c = −C1, d =
C1
3
− C2



x = (C1t + C2)e2t
y = (−C1t +
C1
3
− C2)e2t
.
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= 2x − 3y
dy
dt
= x − 2y + 2 sin t
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng co hai nghiê. m λ1,2 = ±1
+ λ1 = −1 gia' i hê. :
0
0
=
3 −3
1 −1
γ11
γ12
⇒ γ11 = γ12 = 1.
+ λ2 = 1 gia' i hê. :
1 −3
1 −3
γ21
γ22
=
0
0
⇒ γ21 = 3; γ22 = 1.
Hê. nghiê. m co
.
ba' n cu' a hê. thuâ n nhât tu
.
o
.
ng u
.
ng la:
x1 = e−t
y1 = e−t
;
x2 = 3et
y2 = et
Vâ. y NTQ cu' a hê. thuâ n nhât:
x(t) = C1e−t
+ 3C2et
y(t) = C1e−t
+ C2et
C1e−t
+ 3C2et
= 0
C1e−t
+ C2et
= 2 sin t
⇒
C1 = 3et
sin t
C2 = e−t
sin t
⇒



C1(t) =
3
2
et
(sin t − cos t)
C2(t) = −
1
2
e−t
(sin t + cos t)
Vâ. y NTQ:
x(t) = C1e−t
+ 3C2et
− 3 cos t
y(t) = C1e−t
+ C2et
+ sin t − 2 cos t
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= 2x − y + z
dy
dt
= x + 2y − z
dz
dt
= x − y + 2z
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: (λ − 1)(λ − 2)(λ − 3) = 0 co 3 nghiê. m λ1 = 1;
λ2 = 2; λ3 = 3.
u
.
ng vo
.
i λi gia' i hê. :


2 − λi −1 1
1 2 − λi −1
1 −1 2 − λi




P1i
P2i
P3i

 =


0
0
0


D- u
.
o
.
. c


0
1
1

 ;


1
1
1

 ;


1
0
1

. Suy ra hê. nghiê. m co
.
ba' n


0
et
et

 ;


e2t
e2t
e2t

 ;


e3t
0
e3t


www.VNMATH.com

21
Vâ. y NTQ:



x = C2e2t
+ C3e3t
y = C1et
+ C2e2t
z = C1et
+ C2e2t
+ C3e3t
.
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= y − 5 cos t
dy
dt
= 2x + y
HD gia’i: Dung phu
.
o
.
ng pha p khu
.' : Lây da.o ham theo t phu
.
o
.
ng trnh thu
.
hai:
y” = 2x + y
D- ê' y phu
.
o
.
ng trnh dâ u, du
.
a vê : y” = 2(y − 5 cos t) + y ⇔ y” − y − 2y = −10 cos t.
D- ây la phu
.
o
.
ng trnh tuyên tnh câp hai, gia' i ra du
.
o
.
. c nghiê. m tô'ng qua t:
y = C1e2t
+ C2e−t
+ 3 cos t + sin t
Thay vao phu
.
o
.
ng trnh dâ u: x =
1
2
C1e2t
− C2e−t
− cos t − 2 sin t
Vâ. y NTQ:
x = A1e2t
+ A2e−t
− cos t − 2 sin t
y = 2A1e2t
− A2e−t
+ 3 cos t + sin t.
.
o
.
ng trnh:
y = 3y + 2z + 4e5x
z = y + 2z
HD gia’i: Nghiê. m phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ1 = 1; λ2 = 4; NTQ:
y = C1ex
+ 2C2e4x
z = −C1ex
+ C2e4x



C1 =
4
3
e4x
C2 =
4
3
ex
→ NTQ
y = C1ex
+ 2C2e4x
+ 3e5x
z = −C1ex
+ C2e4x
+ e5x
.
o
.
ng trnh:
y = 2y − z + 2ex
z = 3y − 2z + 4ex
HD gia’i: Nghiê. m tô'ng qua t cu' a hê. thuâ n nhât:
y = C1ex
+ C2e−x
z = C1ex
+ 3C2e−x
Nghiê. m riêng cu' a hê. không thuâ n nhât:
y∗
= xex
z∗
= (x + 1)ex
.
y = C1ex
+ C2e−x
+ xex
z = C1ex
+ 3C2e−x
+ (x + 1)ex
.
.
o
.
ng trnh:
y = 2y − 4z + 4e−2x
z = 2y − 2z
www.VNMATH.com

22
HD gia’i: Nghiê. m tô'ng qua t:
y = C1(cos 2x − sin 2x) + C2(cos 2x + sin 2x)
z = C1 cos 2x + C2 sin 2x + e−2x
.
.
o
.
ng trnh:



dy
dx
= y + z
dz
dx
= z − 4y.
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
− 2λ + 5 = 0. Khi do λ1 = 1 + 2i, λ2 = 1 − 2i.
Hê. thuâ n nhât co nghiê. m
y = ex
(C1 cos 2x + C2 sin 2x), z = 2ex
(C2 cos 2x − C1 sin 2x).
.
o
.
ng trnh:



dy
dx
= y + z + ex
dz
dx
= z − 4y.
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
− 2λ + 5 = 0. Khi do λ1 = 1 + 2i, λ2 = 1 − 2i.
y = ex
Va nghiê. m cu' a hê. không thuâ n nhât
y = ex
(C2 cos 2x − C1 sin 2x) − ex
.
.
o
.
ng trnh:



dy
dx
= 2y − z
dz
dx
= 2z + 4y + e2x
.
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
− 4λ + 8 = 0. Khi do λ1 = 2 + 2i, λ2 = 2 − 2i.
y = e2x
(C1 cos 2x + C2 sin 2x), z = −2e2x
y = e2x
(C1 cos 2x + C2 sin 2x) −
1
4
e2x
, z = −2e2x
.
o
.
ng trnh:



dy
dx
= 2y + z + ex
dz
dx
= z − 4y.
HD gia’i:
Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng λ2
− 2λ + 5 = 0. Khi do λ1 = 1 + 2i,
www.VNMATH.com

23
λ2 = 1 − 2i. Hê. thuâ n nhât co nghiê. m
y = ex
y = ex
(C2 cos 2x − C1 sin 2x) − ex
.
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= x + 2y
dy
dt
= x − 5 sin t.
HD gia’i: Nghiê. m tô'ng qua t cu' a hê. phu
.
o
.
x = C1e−t
+ 2C2e2t
y = −C1et
+ C2e2t
.
Biên thiên hang sô dê' du
.
o
.
. c nghiê. m:
x = C1e−t
+ 2C2e2t
+ 8
3
sin t + 4
3
cos t
y = −C1et
+ C2e2t
+ 2 cos t − sin t.
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= x − 2y + et
dy
dt
= x + 4y + e2t
.
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: r1 = 2; r2 = 3; tu
.
do du
.
o
.
. c NTQ cu' a
hê. phu
.
o
.
ng trnh thuâ n nhât la:
x = 2C1e2t
+ C2e3t
y = −C1e2t
− C2e3t
.
Biên thiên hang sô dê' du
.
o
.
. c nghiê. m tô'ng qua t cu' a hê. không thuâ n nhât:



x = 2C1e2t
+ C2e3t
−
3
2
et
+ 2te2t
y = −C1e2t
− C2e3t
+
1
2
et
− (t + 1)e2t
.
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= 2x + y
dy
dt
= 4y − z.
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: r1 = r2 = 3. Vâ. y NTQ co da.ng:
x = (λ1 + µ1t)e3t
y = (λ2 + µ2t)e3t
.
vo
.
i λ2 = λ1 + µ1; µ2 = µ1
Tu
.
c la:
x = (C1 + C2t)e3t
y = (C1 + C2 + C2t)e3t
.
www.VNMATH.com

24
198) Tm nghiê. m cu' a hê. phu
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= 3x + 8y
dy
dt
= −x − 3y
tho' a ma~ n ca c diê u kiê. n: x(0) = 6; y(0) = −2
HD gia’i: Tu
.
phu
.
o
.
ng trnh thu
.
hai: x = −
dy
dt
− 3y, lây da.o ham theo t hai vê, rô i
thay vao phu
.
o
.
ng trnh thu
.
nhât cu' a hê. du
.
o
.
. c:
d2
y
dt
− y = 0, gia' i ra: y = C1et
− C2e−t
,
suy ra x = −4C1et
− 2C2e−t
tho' a ma~ n ca c diê u kiê. n x(0) = 6; y(0) = −2, suy ra C1 = C2 = −1. Vâ. y nghiê. m cu' a
hê. :
x = 4et
+ 2e−t
y = −et
− e−t
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= 3x − y + z
dy
dt
= −x + 5y − z
dz
dt
= x − y + 3z.
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: λ3
− 11λ2
+ 36λ − 36 = 0, gia' i ra λ1 = 2; λ2 =
3; λ3 = 6. Tu
.
do du
.
o
.
. c ba hê. nghiê. m co
.
ba' n:


e2t
e3t
e6t

 ;


0
e3t
−2e6t

 ;


−e2t
e3t
e6t

 .



x = C1e2t
+ C2e3t
+ C3e6t
y = C2e3t
− 2C3e6t
z = −C1e2t
+ C2e2t
+ C3e6t
.
200) Tm nghiê. m tô'ng qua t cu' a hê. phu
.
o
.
ng trnh:



dy
dx
= y + z
dz
dx
= z − 4y.
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng: (λ − 1)(λ − 2) = 0, gia' i ra λ1 = 1; λ2 = 2. Tu
.
do
du
.
o
.
. c ba hê. nghiê. m co
.
ba' n:
ex
−ex ;
2e2x
−3e2x .
y = C1ex
+ 2C2e3x
z = −C1ex
− 3C2e2x
.
www.VNMATH.com

25
.
o
.
ng trnh:



dx
dt
= 2x − 3y
dy
dt
= x − 2y + 2 sin t.
HD gia’i: Phu
.
o
.
ng trnh da. c tru
.
ng co ca c nghiê. m λ1 = −1; λ2 = 1. Tu
.
do du
.
o
.
. c hê.
nghiê. m co
.
ba' n:
e−t
e−t ;
3et
et .
x = C1e−t
+ 3C2et
y = C1e−t
+ C2et
.
C 1e−t
+ 3C 2et
= 0
C 1e−t
+ C 2et
= 2 sin t.
⇐⇒
C 1 = 3et
sin t
C 2 = e−t
sin t.
Gia' i ra:



C1(t) =
3
2
et
(sin t − cos t)
C2(t) = −
1
2
e−t
(sin t + cos t).
Vâ. y nghiê. m tô'ng qua t cu' a hê. :
x(t) = C1e−t
+ 3C2et
− 3 cos t
y(t) = C1e−t
+ C2et
+ sin t − 2 cos t.
www.VNMATH.com

201-bai-tap-phuong-trinh-vi-phan

More Related Content

What's hot (20)

Recently uploaded (6)

201-bai-tap-phuong-trinh-vi-phan