Abstract image of a woman sitting on books and studying on a laptop

05 แผนงานวิจัยรวม-full

KruBeeKa, profile picture
KruBeeKa

เอกสารประกอบการเรียน ระดับปริญญาเอก สาขาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 18 ธันวาคม 2555 Ph.D.EdTech&Comm

Education
1 of 61
Downloaded 38 times
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
การกรอกรายละเอียดในแบบฟอรมนี้ ตองดําเนินการใหครบถวนตามความเปนจริง หากตรวจสอบพบวามีการปกปดหรือเปนเท็จ วช. ขอสงวนสิทธิ์ที่จะไมพิจารณาสนับสนุนและจะเปนผูไมมีสิทธิ์รับทุน วช. เปนเวลา 3 ป สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.) แบบ วช. 1ช B1 - B3 แบบเสนอแผนงานวิจัย (Research Program) ประกอบการเสนอของบประมาณของสํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ ประจําปงบประมาณ 2556 ---------------------------------------------------------------------- ประเภททุน ทุนอุดหนุนการวิจัยปงบประมาณ 2556 ยื่นเสนอขอรับทุนในกลุมเรื่อง : เรงดวน  แผนงาน : แผนงานวิจั ยใหม หัวขอยอย : สาขาการศึกษา ชื่อแผนงานวิจัย (ภาษาไทย) การพัฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสการมีสวนรวมอนุรักษ ู ภูมิปญญาทองถิ่น (ภาษาอังกฤษ) The development of innovative learning to conservative participation of local wisdom. ชื่อโครงการวิจัยภายใตแ ผนงานวิจัย 1. (ภาษาไทย) การพัฒนาคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองค ความรูภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร (ภาษาอังกฤษ) The development of Knowledge Base by Social Media for Constructivism Creation Phrae local Wisdom. 2. (ภาษาไทย) การพัฒนาสื่อวิดิทัศนเพื่อการเรียนรูและสงเสริมการอนุรกษ ั ภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ (ภาษาอังกฤษ) The development of educational video for support and Reserving Uttaradit local wisdom. 3. (ภาษาไทย) การพัฒนานักเรี ยนระดับประถมศึก ษาโดยใชรูปแบบการสอนแบบ บูร ณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพี ยงเพื่อส งเสริมความฉลาด ทางจิตวิญญาณ (ภาษาอังกฤษ) The development of elementary school students by using the integration instructional model of sufficiency economy to enhance spiritual quotient. หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหน้ า หมายถึงคําอธิบายไม่ จําเป็ นต้ องระบุไว้ ในแผนงานวิจัย
-2- 4. (ภาษาไทย) การพัฒ นาแบบจําลองความเปนเลิ ศของการเรียนรูตลอดชีวิตในสัง คม พหุวัฒนธรรมศึกษาในโรงเรียนประถมศึกษาภาคเหนือตอนลาง (ภาษาอังกฤษ) The Development of Intellectual Model of Long-life Learning in Educational Multi-cultural Society in Lower North Region Primary School ลักษณะแผนงานวิจัย I ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับยุทธศาสตรการพัฒนาประเทศตามแผน พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555-2559) บทยุทธศาสตรบทที่ 4 ยุทธศาสตรการพัฒนาคนสูสงคมแหงการเรียนรูตลอดชีวิตอยางยั่งยืน ั ซึ่งกําหนดแนวทางการพัฒนา ขอที่ 4 การสงเสริมการเรียนรูตลอดชีวิต สรางโอกาสการเรียนรู อยางตอเนื่องใหคนทุกกลุมทุกวัยสามารถเขาถึงแหลงเรียนรูและองคความรูที่หลากหลาย ทังทีเ่ ปน    ้ วัฒนธรรม ภูมิปญญา และองคความรูใหม  II ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับนโยบายและยุทธศาสตรการวิจัยของชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2555-2559) (กรุณาระบุความสอดคลองเพียง 1 ยุทธศาสตร 1 กลยุทธ และ 1 แผนงานวิจัย ที่มี ความสอดคลองมากที่สุด โดยโปรดดูรายละเอียดในผนวก 2) ยุทธศาสตรการวิจัยที่ 4 การสรางศัก ยภาพและความสามารถเพื่อการพัฒนานวัตกรรมและ บุคลากรทางการวิจัย กลยุทธการวิจัยที่ 1 พัฒนาวิทยาศาสตรเทคโนโลยี และนวัตกรรมสูเชิงพาณิชยรวมทั้งองคความรู ใหมทางวิทยาศาสตร สังคมศาสตรและการพัฒนาองคความรูใหมในวิทยาการตางๆ แผนงานวิจัยที่ 2 การวิจัยและพัฒนานวัตกรรม สิ่งประดิษฐและองคความรู ใหมทางสังคมศาสตร III ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับกลุมเรื่องเรงดวน (โปรดระบุรายละเอียดในผนวก 3) กรอบการวิจัยชุดที่ 2 เรื่องเรงดวน ขอ 9 การปฏิรูปการศึกษาและสรางสรรคการเรียนรู  รอรายละเอียดจากสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-3- IV ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับนโยบายรัฐบาล นโยบายเรงดวนทีจะเริ่มดําเนินการในปแรก : เรงเพิมรายไดจากการทองเที่ยวทังในและนอก ่ ่ ้ ประเทศ โดยประกาศใหป 2554-2555 เปนป “มหัศจรรยไทยแลนด” และประชาสัมพันธเชิญชวน นักทองเที่ยวตางชาติเขารวมเฉลิมฉลองในพระราชพิธีมหามงคลทีจะมีขึ้นในชวงป พ.ศ. 2554-2555 ่ นโยบายระยะการบริหารราชการ 4 ป ของรัฐบาล : นโยบายวิทยาศาสตร เทคโนโลยี การวิจัย และนวัตกรรม เรงสรางนักวิทยาศาสตร นักวิจัย และครูวิทยาศาสตรใหเพียงพอ สงเสริมสนับสนุน การวิจัยและพัฒนา สงเสริมความรวมมือกับประเทศมุสลิม และองคกรอิสลามระหวางประเทศ  รอรายละเอียดจากรัฐบาลหลังการเลือกตั้ง 3 กรกฎาคม 2554 หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-4- สวน ก: องคประกอบในการจัดทําแผนงานวิจัย 1. ผูรับผิดชอบและหนวยงาน ประกอบดวย (กรณีเปนทุนความรวมมือกับตางประเทศใหระบุ ผูรบผิดชอบทั้ง “ฝายไทย” และ “ฝายตางประเทศ”) ั 1.1 หัวหนาโครงการ ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : รศ.ดร.สําราญ มีแจง สัดสวนทําวิจัย 20% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Assoc. Prof. Dr. Samran Mejang หมายเลขบัตรประชาชน : 3 1202 00505 34 7 1.2 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : รศ.ดร.เทียมจันทร พานิชยผลินไชย สัดสวนทําวิจัย 15% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Assoc. Prof. Dr. Tiamjan Panitchsonchai หมายเลขบัตรประชาชน : 1.3 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.ดิเรก ธีระภูธร สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Direk Teeraputon หมายเลขบัตรประชาชน : 1.4 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.รุจโรจน แกวอุไร สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Rujroad Kaewurai หมายเลขบัตรประชาชน : 1.5 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.สิรินภา กิจเกื้อกูล สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Sirinapa Kijkuakoon หมายเลขบัตรประชาชน : 1.6 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ดร.สายฝน วิบูลรังสรรค สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Saifon Wiboonrangsan หมายเลขบัตรประชาชน : 1.7 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ดร.ออมธจิต แปนศรี สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Omthajit Pansri หมายเลขบัตรประชาชน : 1.8 ผูรวมงานวิจัย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-5- ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ดร.ชํานาญ ปาณาวงษ สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Chamnan Panawong หมายเลขบัตรประชาชน : 1.9 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาววณิชชา แมนยํา สัดสวนทําวิจัย 5% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Miss Wanitcha Manyum หมายเลขบัตรประชาชน : 3 5404 00416 12 3 1.10 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาววิลาวัลย สมยาโรน สัดสวนทําวิจัย 4% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Miss Wilawan Somyaron หมายเลขบัตรประชาชน : 3 5307 00648 07 1 1.11ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาวชไมพร ศรีสุราช สัดสวนทําวิจัย 4% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Miss Chamaiporn Srisurach หมายเลขบัตรประชาชน : 1.12 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-นามสกุล (ภาษาไทย) : นายศรัณยู หมื่นเดช สัดสวนทําวิจัย 4% ชื่อ-นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Mr. Saranyu Moundet หมายเลขบัตรประชาชน : 3 6703 00136 68 3 2. ประเภทการวิจย ั การพัฒนาทดลอง (experimental development) 3. สาขาวิชาการและกลุมวิชาที่ทําการวิจัย สาขาการศึกษา 4. คําสําคัญ (keywords) ของแผนงานวิจัย นวัตกรรม หมายถึง เทคนิค วิธีการ สิ่งประดิษฐใหม ๆ ที่ยังไมเปนที่ยอมรับมากอน หรือพัฒนา ของเกาทีมีอยูแลวใหทันสมัยและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ่ การเรียนรู หมายถึง การเปลี่ยนแปลงคอนขางถาวรในพฤติกรรม อันเปนผลมาจากการฝกที่ ไดรับการเสริมแรง ความคิดสรางสรรค หมายถึง กระบวนการทางปญญาระดับสูง ที่ใชกระบวนการทางความคิด หลาย ๆ อยางมารวมกัน เพื่อสรางสรรคสงใหม หรือแกปญหาที่มีอยูใหดีขึ้น โดยมีอิสรภาพทางความคิด ิ่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-6- การมีสวนรวม หมายถึง การเปดโอกาสใหประชาชนไมวาจะเปนบุคคลหรือกลุมบุคคลเขามามี สวนรวมในกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่ง ไมวาจะเปนทางตรงหรือทางออมในลักษณะของการรวมรับรู รวมคิด รวม ทํา ในสิ่งที่มผลกระทบตอตนเองหรือชุมชน ี อนุรักษ หมายถึง รักษาและใชใหเปนประโยชนมากที่สุดและนานที่สุด ภูมิปญญาทองถิ่น หมายถึง ความรูของชาวบานในทองถิ่น ซึ่งไดมาจากประสบการณ และ ความเฉลียวฉลาดของชาวบาน รวมทังความรูทสั่งสมมาแตบรรพบุรุษ สืบทอดจากคนรุนหนึงไปสูคนอีกรุนหนึ่ง ้ ี่ ่ ระหวางการสืบทอดมีการปรับ ประยุกตและเปลี่ยนแปลง จนอาจเกิดเปนความรูใหมตามสภาพการณทางสังคม วัฒนธรรม และสิงแวดลอม ่ 5. ความสําคัญและที่มาของปญหา จากการรวมตัวของประเทศสมาชิกในอาเซียน 10 ประเทศ ซึ่งไทยเปน 1 ใน ภาคีสมาชิก ซึ่ง มีความรวมมือกันทางดานเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง วิทยาศาสตร เทคโนโลยีและการสื่อสาร เหลานี้ ลวนเปนองคประกอบทีสําคัญในยุคโลกาภิวัฒนทั้งสิน ประเทศไทยเปนสังคมยอยสังคมหนึ่งในสังคมที่ ่ ้ ยอมไดรับผลกระทบทั้งทางตรงและทางออม ประชากรในประเทศจะตองสามารถทีจะเรียนรูที่จะอยูรวมในโลก ่  ใบนี้ไดอยางชาญฉลาด ดวยกลไกของการศึกษา แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่สิบเอ็ด พ.ศ. 2555-2559 ไดกําหนด ทิศทางและยุทธศาสตรการพัฒนาประเทศในระยะของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 11 ถึงแนวทางการเสริมรากฐาน ของประเทศในดานตางๆ ใหเขมแข็ง ควบคูไปกับการใหความสําคัญกับการพัฒนาคนและสังคมไทยใหมี คุณภาพ กาวทันตอการเปลี่ยนแปลง รวมทั้งการสรางโอกาสทางเศรษฐกิจดวยฐานความรู เทคโนโลยีและ นวัตกรรม และความคิดสรางสรรค นําไปสูการพัฒนาประเทศที่มั่นคง และยั่งยืน โดยไดกําหนด บทยุทธศาสตร  บทที่ 4 ยุทธศาสตรการพัฒนาคนสูสังคมแหงการเรียนรูตลอดชีวิตอยางยั่งยืน ซึ่งกําหนดแนวทางการพัฒนา  ขอที่ 4 การสงเสริมการเรียนรูตลอดชีวิต สรางโอกาสการเรียนรูอยางตอเนื่องใหคนทุกกลุมทุกวัยสามารถเขาถึง แหลงเรียนรูและองคความรูที่หลากหลาย ทั้งที่เปนวัฒนธรรม ภูมิปญญา และองคความรูใหม โดยเนน  สนับสนุนการสรางสังคมแหงการเรียนรูและปจจัยสนับสนุนการเรียนรูตลอดชีวิต เปนการ พัฒนาองคความรู ของทองถิ่นทั้งจากผูรู ปราชญชาวบาน และจัดใหมีการวิจัยเชิงประจักษของชุมชน การจัดการองคความรูใน  ชุมชนอยางเปนระบบ ควบคูกับการพัฒนาทักษะดานภาษาและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาใหเอื้อตอการเขาถึง แหลงเรียนรูทหลากหลาย ตลอดจนเนื้อหาสาระทีเ่ หมาะสมกับการพัฒนาการเรียนรูดวยตนเอง ี่ แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เพื่อการศึกษา พ.ศ. 2554-2556 ได พัฒนาขึ้น เพื่อมุงเนนแกไขจุดออนทีสําคัญของการพัฒนา ICT ของประเทศไทย โดยกําหนดวิสัยทัศน ไววา  ่ “ประเทศไทยเปนสังคมอุดมปญญา (Smart Thailand) ดวย ICT” โดย “สังคมอุดมปญญา” ในที่นี้ หมายถึง สังคมทีมีการพัฒนาและใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือสารอยางชาญฉลาด โดยใชแนวปฏิบัติของปรัชญา ่ ่ เศรษฐกิจพอเพียง ประชาชนทุกระดับมีความเฉลียวฉลาด (Smart) และรอบรูสารสนเทศ (Information Literacy) สามารถเขาถึงและใชสารสนเทศอยางมีคุณธรรม จริยธรรม มีวิจารณญาณและรูเทาทัน กอใหเกิด หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-7- ประโยชนแกตนเองและสังคม มีการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสารที่มีธรรมาภิบาล (Smart Governance) เพื่อสนับสนุนการพัฒนาสูเศรษฐกิจและสังคมฐานความรูและนวัตกรรมอยางยั่งยืน ความสําคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทีมีตอการจัดการศึกษา ทําใหทก ่ ุ ภาคสวนไดตระหนักเปนวาระสําคัญ ดังใน พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 แกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 และแกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553 ไดระบุหมวดที่เกี่ยวของกับการจัดการศึกษา และเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาไว คือ หมวดที่ 4 แนวการจัดการศึกษา เพื่อใหผูเรียนทุกคนสามารถเรียนรูและ พัฒนาตนเองได โดยการจัดกระบวนการเรียนรู และการจัดตั้งแหลงการเรียนรูตลอดชีวิตทุกรูปแบบอยาง พอเพียง และมีประสิทธิภาพ และหมวดที่ 9 การพัฒนาสื่อและเทคโนโลยีทางการศึกษา เพื่อการสงเสริมการ เรียนรูตลอดชีวิต การจัดการศึกษามีคุณภาพ มาตรา 65 ใหมีการพัฒนาบุคลากรทั้งดานผูผลิต และผูใช เทคโนโลยีเพือการศึกษา เพื่อใหมีความรู ความสามารถ และทักษะในการผลิต รวมทั้งการใชเทคโนโลยีที่ ่ เหมาะสม มีคุณภาพ และประสิทธิภาพ มาตรา 66 ผูเรียนมีสิทธิไดรบการพัฒนาขีดความสามารถใน การใช ั เทคโนโลยีเพือการศึกษาในโอกาสแรกทีทําได เพื่อใหมีความรู และทักษะเพียงพอที่จะใชเทคโนโลยีเพื่อ ่ ่ การศึกษาในการแสวงหาความรู ดวยตนเองไดอยางตอเนื่องตลอดชีวิตมาตรา 67 รัฐตองสงเสริมใหมีการวิจัย และพัฒนาการผลิต และการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา รวมทั้งการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผล การใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา เพื่อใหเกิดการใชที่คุมคาและเหมาะสมกับกระบวนการเรียนรูของคนไทย แผนการศึกษาแหงชาติ ฉบับปรับปรุง (พ.ศ.2552-2559) กลาวถึงผลการพัฒนา การศึกษาทีผานมาวา “ในดานเทคโนโลยีเพือการศึกษา พบวา มีปญหาการดําเนินงาน เนืองมาจากการขาด ่ ่ ่ การพัฒนาเนื้อหาผานสื่อทีมีคุณภาพ รวมทั้งการเรียนการสอน และการพัฒนาผูสอน ครูและนักเรียนนําความรู ่ ดานเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาไปใชในกระบวนการเรียนการสอนและการเรียนรูดวยตนเองนอย” จึงไดกําหนด วัตถุประสงคของแผนการศึกษาแหงชาติไวขอหนึ่งคือ “เพื่อสรางสังคมไทยใหเปนสังคมคุณธรรม ภูมิปญญา และการเรียนรู โดยมุงพัฒนาคนไทยเพื่อพัฒนาสังคมไทยเปนสังคมแหงคุณธรรม ภูมิปญหาและการเรียนรู มี การสรางองคความรู นวัตกรรมและเทคโนโลยี ทรัพยสินทางปญหาเพือการเรียนรู นําไปสูสังคมแหงการเรียนรู ่  อยางยั่งยืน มีสุขภาวะ ประชาชนอยูรวมกันอยางสันติสุขและเอื้ออาทร” สํานักงานรับรองรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) (สม ศ.) ซึ่งเปนองคกรทีมีหนาที่ในการรับรอง มาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา ของสถานศึกษา ไดกําหนด ่ ตัวบงชี้ ในการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554-2558) สําหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในตัวบงชี้ ที่ 3.1 ผูเรียนคนควาหาความรูจากการอานและใชเทคโนโลยีสารสนเทศ ตัวบงชี้ที่ 6.2 กระบวนการจัดการ เรียนรูของครู ไดกําหนดประเด็นครูสามารถจัดการเรียนการสอนอยางมีประสิทธิภาพโดยเนนผูเรียนเปนสําคัญ โดยใหมีการประเมินการจัดเตรียมและใชสื่อใหเหมาะสมกับกิจกรรม นําภูมปญญาทองถิ่น เทคโนโลยีที่ ิ เหมาะสมมาประยุกตในการจัดการเรียนการสอน ของครูทกคน ุ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุงใหผเู รียนเกิดสมรรถนะ สําคัญ 5 ประการ โดยมีสมรรถนะทีเ่ กี่ยวกับการใชเทคโนโลยี 1 สมรรถนะ คือ ความสามารถในการใช หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-8- เทคโนโลยี เปนความสามารถ ในการเลือก และใชเทคโนโลยีดานตาง ๆ และมีทักษะกระบวนการทาง เทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู การสือสารการทํางาน การแกปญหาอยาง ่ สรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคุณธรรม ความสําคัญของนวัตกรรมตอการพัฒนาประเทศ โดยเมื่อเปรียบเทียบกับประเทศเพื่อนบาน หรือประเทศทีพัฒนาแลวพบวา ขณะนี้การใชเทคโนโลยีที่คดคนเองในประเทศเพิงเริ่มตน จึงตองมีการเรง ่ ิ ่ กระบวนการถายทอดเทคโนโลยี และการสรางนวัตกรรมใหเกิดขึ้นอยางรวดเร็ว โดยเฉพาะในดานการจัดการ ทรัพยสินทางปญญา และการเสริมสรางความเขมแข็งในชุมชน การรักษาขนบธรรมเนียม ประเพณี การคงไวซึ่ง ภูมิปญญาทองถิ่น รวมถึงการเผยแพรองคความรู จะชวยใหประเทศชาติเขมแข็ง โดยสรางใหเกิดกระบวนการมี สวนรวมระหวางประชาชนกับหนวยงานภาครัฐ เพื่อขับเคลือนใหเกิดนวัตกรรมจํานวนมากพอทีจะสราง ่ ่ มูลคาเพิมใหกบเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไดอยางรวดเร็ว ่ ั 6. วัตถุประสงคหลักของแผนงานวิจัย เพื่อพัฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสูการมีสวนรวมอนุรักษภูมิปญญาทองถิ่น   7. เปาหมายของผลผลิต (output) และตัวชี้วัด ผลผลิต ตัวชี้วัดเชิงปริมาณ 1) คลังความรูบนเว็บ ดวยคลิปวิดีโอภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร ภายใต Domain  http://www.phraewisdom.com 2) สื่อวีดิทัศนภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ 3) รูปแบบการสอนแบบบูรณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง 4) แบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอดชีวิตในสังคมพหุวัฒนธรรม ผลผลิต ตัวชี้วัดเชิงคุณภาพ 1) ครู และนักเรียน มีการเรียนรูและรูจักอนุรักษ ประเพณี ภูมปญญาทองถิ่น  ิ 2) ครู และนักเรียน สามารถนําหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปปรับใชในชีวิตประจําวัน 3) ครู และนักเรียน สามารถปรับใชแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอดชีวิตใน สังคมพหุวัฒนธรรม 8. เปาหมายของผลลัพธ (outcome) และตัวชี้วัด 1) ประชาชน ครู และนักเรียน มีการเรียนรูและรูจักอนุรักษ ประเพณี ภูมิปญญาทองถิ่น   2) ประชาชน ครู และนักเรียน สามารถนําหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปปรับใชใน ชีวิตประจําวัน หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-9- 3) ประชาชน ครู และนักเรียน สามารถปรับใชแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรู ตลอดชีวิตในสังคมพหุวัฒนธรรม 9. ทฤษฎี สมมติฐาน และ/หรือ กรอบแนวความคิดของแผนงานวิจัย ความคิดสรางสรรค ความหมายของความคิดสรางสรรค ความคิดสรางสรรคเปนสิ่งที่มีอยูในทุกตัวคน มากบางนอยบางแตกตางกันไป สําหรับความหมายของความคิดสรางสรรคน้นไดมีผูใหความหมายไวหลายทัศนะ เชนหนวยศึกษานิเทศน ั กรมการฝกหัดครู (2523) ไดใหคําจํากัดความไววา ความคิดสรางสรรคเปนลักษณะการคิดแบบอเนกนัย หรือความคิดหลายทิศหลายทางที่นําไปสูกระบวนการคิดประดิษฐสิ่งแปลกใหม รวมทั้งการคิดและการ คนพบวิธีการแกปญหาใหมตลอดจนความสําเร็จในดานการคิดคนพบทฤษฎีตาง ๆ อันกอใหเกิดการ เปลี่ยนแปลงในทางสรางสรรคท่ีเปนประโยชน ตอสังคม อารี รังสินันท (2527) ใหความหมายความคิดสรางสรรคไววา ความคิดสรางสรรค คือ ความคิดจินตนาการประยุกตที่สามารถนําไปสูสิ่งประดิษฐคิดคนพบใหม ๆทางเทคโนโลยี ซึ่งเปน ความคิดในลักษณะที่คนอื่นคาดไมถึงหรือมองขาม เปนความคิดหลากหลาย คิดไดกวางไกลเนนทั้งปริมาณ และคุณภาพ อาจเกิดจากการคิดผสมผสานเชื่อมโยงระหวางความคิดใหม ๆที่แกปญหาและเอื้ออํานวย ประโยชนตอตนเองและสังคม Guilford (1959) กลาววา ความคิดสรางสรรคเปนความสามารถทางสมอง เปน ความสามารถที่จะคิดไดหลายทิศหลายทาง หรือแบบอเนกนัยและความคิดสรางสรรคนี้ประกอบดวยความ คลองในการคิด ความคิดยืดหยุนและความคิดที่เปนของตนเองโดยเฉพาะ คนที่มีลักษณะดังกลาวจะตอง เปนคนกลาคิดไมกลัวถูกวิพากษวิจารณและมีอิสระในการคิดดวย Anderson (1970) ใหความหมายของความคิดสรางสรรควา คือความสามารถ ของบุคคลในการคิดแกปญหาดวยการคิดอยางลึกซึ้งที่นอกเหนือไปจากการคิดอยางปกติธรรมดา เปน ลักษณะภายในตัวบุคคลที่สามารถจะคิดไดหลายแงหลายมุมผสมผสานจนไดผลิตผลใหมที่ถูกตองสมบูรณ กวา จากนิยามความหมายดังกลาวสามารถสรุปไดวา ความคิดสรางสรรคหมายถึง ความสามารถของบุคคลในการคิดหลายแงหลายมุมที่เรียนกวาความคิดอเนกนัย( Divergent Thinking) ซึ่ง เกิดจาการเชื่อมโยงสิ่งที่ดี ความสัมพันธกันโดยมีสิ่งเราเปนตัวกระตุนทําใหเกิดความคิดแปลกใหมที่ ตอเนื่องกันไป สามารถนําไปแกปญหาและประยุกตใชสถานการณตาง ๆได ทฤษฎีความคิดสรางสรรค ทฤษฎีความคิดสรางสรรคของ Walls, Wallas ไดกลาวไววา ความคิดสรางสรรคจาก กระบวนการของการคิดสิ่งใหม ๆ โดยการลองผิดลองถูก (Trial and Error) ไดแบงขั้นตอนไว 4 ขั้นคือ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-10- ขั้นที่ 1 ขั้นเตรียม (Preparation) เปนขั้นเตรียมขอมูลตาง ๆ เชนขอมูลเกี่ยวกับ การกระทํา หรือแนวทางที่ถูกตองหรือขอมูลระบุปญหา หรือขอมูลที่เปนความจริง ฯลฯ ขั้นที่ 2 ขั้นความคิดครุกกรุน หรือระยะฟกตัว (Incubation) เปนขั้นตอนที่อยูใน ความวุนวาย ขอมูลตาง ๆ ทั้งใหมและเกาสะเปะสะปะ ปราศจากความเปนระเบียบเรียบรอย ไมสามารถ ขมวดความคิดนั้น ขั้นที่ 3 ขั้นความคิดกระจางชัด (illumination) เปนขั้นที่ความคิดสับสนนั้นได ผานการเรียบเรียงและเชื่อมโยงกับความสัมพันธตาง ๆ เขาดวยกันใหมีความกระจางชัดและสามารถ มองเห็นภาพพจนมโนทัศนของความคิด ขั้นที่ 4 ขั้นทดสอบความคิดและพิสูจนใหเห็นจริง (Verification) เปนขั้นที่ไดรับ ความคิด 3 ขั้นจากขางตน เพื่อพิสูจนวาเปนความคิดที่เปนจริงและถูกตองหรือไม (Davis (1983) ไดรวบรวมแนวคิดเกี่ยวกับความคิดสรางสรรคของนักจิตวิทยาที่ไดกลาวถึง ทฤษฎีของความคิดสรางสรรค โดยแบงเปนกลุมใหญ ๆได 4 กลุม คือ 1. ทฤษฎีความคิดสรางสรรคเชิงจิตวิเคราะห นักจิตวิทยาทางจิตวิเคราะหหลาย คนเชน Freud และ Kris ไดเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการเกิดความคิดสรางสรรควา ความคิดสรางสรรคเปนผล มาจากความขัดแยงภายในจิตใตสํานึกระหวางแรงขับทางเพศ (Libido) กับความรูสึกผิดชอบทางสังคม (Social Conscience) สวน Kubie และ Rugg ซึ่งเปนนักจิตวิเคราะหแนวใหมกลาววาความคิดสรางสรรค นั้นเกิดขึ้นระหวางการรูสติกับจิตใตสานึกซึ่งอยูในขอบเขตของจิตสวนที่เรียกวาจิตกอนสํานึก ํ 2. ทฤษฎีความคิดสรางสรรคเชิงพฤติกรรมนิยม นักจิตวิทยากลุมนี้มีแนวความคิด เกี่ยวกับเรื่องความคิดสรางสรรควาเปนพฤติกรรมที่เกิดการเรียนรู โดยเนนที่ความสําคัญของการเสริมแรง การตอบสนองที่ถูกตองกับสิ่งเราเฉพาะหรือสถานการณ นอกจากนี้ยังไดเนนความสัมพันธทางปญญา คือ การโยงความสัมพันธจากสิ่งเราหนึ่งไปยังสิ่งตาง ๆทําใหเกิดความคิดใหมหรือสิ่งใหมเกิดขึ้น 3. ทฤษฎีความคิดสรางสรรคเชิงมานุษยนิยม นักจิตวิทยาในกลุมนี้มีแนวคิดวา ความคิดสรางสรรคเปนสิ่งที่มนุษยมีติดตัวมาแตกําเนิด ผูที่สามารถนําความคิดสรางสรรคออกมาใชไดคือผูที่ มีสัจจการแหงตน คือ รูจักตนเอง พอใจตนเองและใชตนเองเต็มตามศักยภาพของตน มนุษยจะสามารถ แสดงความคิดสรางสรรคของตนออกมาไดอยางเต็มที่นั้นขึ้นอยูกับการสรางสภาวะหรือบรรยากาศที่ เอื้ออํานวย ไดกลาวถึงบรรยากาศที่สําคัญในการสรางสรรควาประกอบดวยความปลอดภัยในเชิงจิตวิทยา ความมั่นคงของจิตใจ ความปราถนาที่จะเลนกับความคิดและการเปดกวางที่จะรับประสบการณใหม 4. ทฤษฎี AUTA ทฤษีนี้เปนรูปแบบของการพัฒนาความคิดสรางสรรคใหเกิดขึ้น ในตัวบุคคล โดยมีแนวคิดวาความคิดสรางสรรคนั้นมีอยูในมนุษยทุกคนและสามารถพัฒนาใหสูงขึ้นไดการ พัฒนาความคิดสรางสรรคตามรูปแบบ AUTA ประกอบดวย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-11- 4.1 การตระหนัก (Awareness) คือ ตระหนักถึงความสําคัญของ ความคิดสรางสรรคที่มีตอตนเอง สังคม ทั้งในปจจุบันและอนาคตและตระหนักถึงความคิดสรางสรรคที่มีอยู ในตนเองดวย 4.2 ความเขาใจ (Understanding) คือ มีความรูความเขาใจอยาง ลึกซึ้งในเรื่องราวตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับความคิดสรางสรรค 4.3 เทคนิควิธี (Techniques) คือ การรูเทคนิควิธีในการพัฒนา ความคิดสรางสรรคทั้งที่เปนเทคนิคสวนบุคคลและเทคนิคที่เปนมาตรฐาน 4.4 การตระหนักในความจริงของสิ่งตาง ๆ (Actualization) คือ การรูจักหรือตระหนักในตนเอง พอใจในตนเองและพยายามใชตนเองอยางเต็มศักยภาพรวมทั้งการเปด กวางรับประสบการณตาง ๆโดยมีการปรับตัวไดอยางเหมาะสม การตระหนักถึงเพื่อนมนุษยดวยกัน การ ผลิตผลงานดวยตนเองและการมีความคิดที่ยืดหยุนเขากับทุกรูปแบบของชีวิต จากทฤษฎีความคิดสรางสรรคดังกลาว จะเห็นวาความคิดสรางสรรคเปนทักษะที่ มีอยูในบุคคลทุกคน และสามารถที่จะพัฒนาใหสูงขึ้นไดโดยอาศัยกระบวนการเรียนรูและการจัด กิจกรรมการเรียนการสอนในบรรยากาศที่เอื้ออํานวยอยางเปนระบบและตอเนื่อง ลักษณะของความคิดสรางสรรค บรรพต พรประเสริฐ; 2538 ไดจําแนกองคประกอบของความคิดสรางสรรความี องคประกอบ 3 ดานคือ 1.ความคิดคลองแคลว (Fluency) 2.ความคิดยืดหยุน (Flexibility) 3.ความคิดริเริ่ม(Originality) ความคิดสรางสรรคมีลักษณะที่แบงออกไดเปน 3 ลักษณะไดแก ลักษณะที่ 1 เปนกระบวนการคิดสามารถแตกความคิดเดิมไปสูความคิดที่แปลก ใหมไมซ้ํากับใคร ลักษณะที่ 2 เปนลักษณะของบุคคลที่มีเอกลักษณเปนของตนเองเกิดความรูสึก พอใจและเชื่อมั่นในตนเอง และ ลักษณะที่ 3 เปนผลงานที่เกิดจากความคิดแปลกใหมท่ีมีประโยชนตอตนเองและ ผูอื่น โดยที่ทุกคนสามารถสรางสรรคได กับใหผูอ่ืนยอมรับวามีประโยชนเปนของแปลกใหม ตลอดจน สามารถวัดและประเมินผลของคุณคาผลผลิตได กิลฟอรด (Guilford) เสนอความคิดวา ความสามารถทางสมองซึ่งเกิดจาการปฏิบัติตาม เงื่อนไขขององคประกอบ 3 มิติ (Three Dimensional Model) ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-12- มิติที่ 1 ดานเนื้อหา (Contents) หมายถึงวัตถุ/ขอมูลตาง ๆที่รับรูและใชเปนสื่อ ใหเกิดความคิด มีอยู 5 ชนิด คือ เนื้อหาที่เปนรูปภาพ (Figural contents) เนื้อหาที่เปนเสียง (Auditory contents) เนื้อหาที่เปนสัญลักษณ (Symbolic Contents) เนื้อหาที่เปนภาษา (Semantic Contents) และเนื้อหาที่เปนพฤติกรรม (Behavior Contents) มิติที่ 2 ดานปฏิบัติการ (Operation)หมายถึงวิธีการ/กระบวนการคิดตาง ๆที่ สรางขึ้นมา ประกอบดวยความสามารถ 5 ชนิด คือ การรับรูและการเขาใจ(Cognition) การจํา (Memory) การคิดแบบอเนกมัย(Divergent thinking) และการประเมินคา(Evaluation) มิติที่ 3 ดานผลผลิต (Products) หมายถึงความสามารถที่เกิดขึ้นจากการ ผสมผสานมิติดานเนื้อหาและดานปฏิบัติการเขาดวยกัน เปนผลผลิตที่เกิดจากการรับรู วัตถุ/ขอมูล แลวเกิด วิธีการคิด/กระบวนการคิด ซึ่งทําใหเกิดผลของการผสมผสานในรูปแบบ 6 ชนิด คือ หนวย (Units) จําพวก (classes) ความสัมพันธ (Relations) ระบบ (System) การแปลงรูป (Transformation) และการประยุกต (Implication) บุคคลที่มีความคิดสรางสรรค (Creative Person) หมายถึง ลักษณะพฤติกรรมของบุคคลที่แสดงออกมา แมคินนอน (Mackinnon, 1960) ไดศึกษาคุณลักษณะของผูท่ีมีความคิดสรางสรรค พบวาผูที่มีความคิดสรางสรรคจะเปนผูที่ตื่นตัวอยู ตลอดเวลา มีความสามารถในการใชสมาธิ มีความสามารถในการพินิจวิเคราะห ความคิดถี่ถวนเพื่อใชใน การแกปญหาและมีความสามารถในการสอบสวน คนหารายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่งอยางละเอียด กวางขวาง คุณลักษณะอีกประการหนึ่งก็คือ เปนผูที่เปดรับประสบการณตางๆ อยางไมหลีกเลี่ยง (Openness to Experience) ชอบแสดงออกมามากกวาที่จะเก็บกดไว และยังกลาวเพิ่มเติมวา สถาปนิกที่ มีความคิดสรางสรรคสูงมักเปนคนที่รับรูส่ิงตางๆ ไดดีกวาสถาปนิกที่มีความคิดสรางสรรคต่ํา กรีสวอลด (Griswald, 1966) ยังพบวาบุคคลดังกลาวจะมองเห็นลูทางที่จะแกปญหาไดดีกวา เนื่องจากมีความตั้งใจ จริง มีการรับรูเร็วและงาย และมีแรงจูงใจสูง ฟรอมม (Fromm, 1963) กลาวถึงลักษณะของคนที่มีความคิดสรางสรรคไวคอนขางละเอียด ดังนี้ 1. มีความรูสึกทึ่ง ประหลายใจที่พบเห็นของใหมที่นาทึ่ง (Capacity of be puzzled) หรือประหลาดใจ สนใจสิ่งที่เกิดขึ้นใหม หรือของใหมๆ 2. มีสมาธิสูง (Ability to Concentrate) การที่จะสรางสิ่งใดก็ได คิดอะไรออกก็ ตองไตรตรองในเรื่องนั้นเปนเวลานาน ผูท่ีสรางสรรคจาเปนจะตองมีความสามารถทําจิตใจใหเปนสมาธิ ํ 3. สามารถที่จะยอมรับสิ่งที่ไมแนนอนและเปนสิ่งที่เปนขอขัดแยงและความตึง เครียดได (Ability to accept conflict and tension) 4. มีความเต็มใจที่จะทําสิ่งตางๆ ที่เกิดขึ้นใหมทุกวัน (Wllingness to be born everyday) คือ มีความกลาหายและศรัทธาที่จะผจญตอสิ่งแปลงใหมทุกวัน หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-13- บารอนและเวลซ (Baron and Welsh, 1952) พบวา คนที่มีความคิดสรางสรรคนั้นชอบคิด อยางซับซอน และสนุกตื่นเตนกับการคนควาสิ่งตางๆ ตลอดเวลา แกริสัน (Garison, 1954) ไดอธิบายถึงลักษณะของผูที่มีความคิดสรางสรรคไวดังนี้ 1. เปนคนที่สนใจในปญหา ยอมรับความเปลี่ยนแปลง ไมถอยหนีปญหาที่จะ เกิดขึ้น แตกลาที่จะเผชิญปญหา กระตือรือรน ที่จะแกไขปญหาตลอดจนหาทางปรับปรุงเปลี่ยนแปลง พัฒนาตนและงานอยูเสมอ 2. เปนคนมีความสนใจกวางขวาง ทันตอเหตุการณรอบดานตองการการเอาใจใส ในการศึกษาหาความรูจากแหลงตางๆ เพิ่มเติมอยูเสมอ พรอมทั้งยอมรับขอคิดเห็นจากขอเขียนที่มี สาระประโยชน และนําขอมูลเหลานั้นมาประกอบใชพิจารณาปรับปรุงพัฒนางานของตน 3. เปนคนที่ชอบคิดหาทางแกปญหาไดหลายๆ ทาง เตรียมทางเลือกสําหรับแกไข ปญหาไวมากกวา 1 วิธีเสมอ ทั้งนี้เพื่อจะชวยใหมีความคลองตัวและประสบผลสําเร็จมากขึ้น เพราะการ เตรียมทางแกไวหลายๆ ทางยอมสะดวกในการเลือกใชใหเหมาะสมกับสถานการณได และยังเปนการ ประหยัดเวลาและเพิ่มกําลังใจในการแกไขปญหาดวย 4. เปนคนที่มีสุขภาพรางกายสมบูรณทั้งรางกายและจิตใจ หรือสุขภาพกายดี สุขภาพจิตก็ดีน่นเอง ทั้งนี้เพราะมีการพักผอนหยอนใจอยางเพียงพอ และมีความสนใจตอสิ่งใหมที่พบ และ ั ยังเปนชางซักถามและจดจําไดดี ทําใหสามารถนําขอมูลที่จดจํามาใชประโยชนไดดี จึงทําใหงานดําเนินไปได ดวยดี 5. เปนคนที่ยอมรับและเชื่อในบรรยากาศและสภาพแวดลอมวามีผลกระทบตอ ความคิดสรางสรรค ดังนั้น การจัดบรรยากาศและสภาพแวดลอมวา มีผลกระทบตอความคิดสรางสรรค ดังนั้น การจัดบรรยากาศ สถานที่ สิ่งแวดลอมที่เหมาะสม จะสามารถขจัดสิ่งรบกวนและอุปสรรค ทําใหการ พัฒนาการคิดสรางสรรคเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ ทอรแรนซ ไดสรุปลักษณะของบุคคลที่มีความคิดสรางสรรคสูง จากผลการศึกษาของ สเตนนและเฮนซ (Stein and Heinze, 1690) ซึ่งไดศึกษาบุคลิกภาพของเด็กที่มีความคิดสรางสรรคสูง โดยเปรียบเทียบกับเกณฑซ่ึงเปนแบบวัดบุคลิกภาพ Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI), Thematic Apperceprtion (TAT), แบบวัดบุคลิกภาพของรอรชาจ (Rorschach) และอื่นๆ ซึ่ง ไดสรุปบุคลิกภาพที่สําคัญๆ ของบุคคลที่มีความคิดสรางสรรคสูงไว 46 ประการ ดังนี้ 1. มีความสามารถในการตัดสินใจ 2. มีความเปนอิสระในดานการคิด 3. มีอารมณออนไหวและเปนคนออนโยน 4. มีความกลาที่จะคิดในสิ่งที่แปลงใหม 5. มีแนวคิดคอนขางซับซอน 6. มีความคิดเห็นรุนแรง 7. มีความเชื่อมั่นในตนเองสูง หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-14- 8. มีความพยายามที่จะทํางานยากๆ หรืองานที่ตองแกปญหา 9. มีความจําแมนยํา 10. มีความรูสึกไวตอสิ่งสวยงาม 11. มีความซื่อสัตยและรักความเปนธรรม 12. มีความเปนอิสระในการตัดสินใจ 13. มีความตั้งใจจริง 14. มีความสามารถในการหยั่งรู 15. มักจะกลาหาญและชอบการผจญภัย 16. มักจะใชเวลาใหเปนประโยชน 17. มักจะคาดคะเนหรือเดาเหตุการณลวงหนา 18. มักจะชวยเหลือและใหความรูแกผูอื่น 19. มักจะตอตานในสิ่งที่ไมเห็นดวย 20. มักจะทําผิดขอบังคับและกฎเกณฑ 21. มักจะวิเคราะหวิจารณสิ่งที่พบเห็น 22. มักจะทํางานผิดพลาด 23. มักจะทําในสิ่งแปลกๆ ใหมๆ 24. มักจะรักสันโดษ 25. มักจะเห็นแกประโยชนของผูอื่นมากกวาประโยชนของตนเอง 26. มักใหความสนใจกับทุกสิ่งที่อยูรอบตัว 27. มักจะอยากรูอยากเห็น 28. มักจะยอมรับในสิ่งที่ไมเปนระเบียบ 29. มักจะไมทําตามหรือเลียนแบบผูอ่ืน 30. มักจะหมกมุนในปญหา 31. มักจะดื้อดึงและหัวแข็ง 32. มักจะชางซักถาม 33. มักจะไมสนใจในสิ่งเล็กๆ นอยๆ 34. มักจะไมยอมรับความคิดของผูอื่นโดยงาย 35. มักจะกลาแสดงความคิดเห็นที่ไมตรงกับผูอื่น 36. มักจะรักและเต็มใจเสี่ยง 37. มักจะไมเบื่อที่จะทํากิจกรรม 38. มักจะไมชอบทําตัวเดน 39. มักจะมีความสามารถในการหยั่งรู 40. มักจะพอใจในผลงานที่ทาทาย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-15- 41. มักจะไมเคยเปนศัตรูของใคร 42. มักจะตอตานกฎระเบียบตางๆ ที่ไมถูกตอง 43. มักจะวางเปาหมายใหกับชีวิตตนเอง 44. มักจะตอตานการกระทําที่รุนแรงตางๆ 45. มักจะจริงใจกับทุกๆ คน 46. มักจะเลี้ยงตนเองไดโดยที่ไมตองพึ่งพาผูอื่น ผลผลิตสรางสรรค (Creative Product) ลักษณะของผลผลิตนั้น โดยเนื้อแทเปนโครงสรางหรือรูปแบบของความคิดที่ได แสดงกลุมความหมายใหมออกมาเปนอิสระตอความคิดหรือสิ่งของที่ผลิตขึ้น ซึ่งเปนไปไดทั้งรูปธรรมและ นามธรรม นิวเวลล ชอว และซิมปสัน (Newell, show and Simpson, 1963) ไดพิจารณาผลผลิต อันใดอันหนึ่งที่จัดเปนผลผลิตของความคิดสรางสรรค โดยอาศัยหลักเกณฑตอไปนี้ 1. เปนผลผลิตที่แปลงใหมและมีคาตอผูคิดสังคมและวัฒนธรรม 2. เปนผลผลิตที่ไมเปนไปตามปรากฎการณนิยมในเชิงที่วามีการคิดดัดแปลงหรือ ยกเลิกผลผลิต หรือความคิดที่เคยยอมรับกันมากอน 3. เปนผลผลิตซึ่งไดรับจากการกระตุนอยาสูงและมั่นคง ดวยระยะยาวหรือความ พยายามอยางสูง 4. เปนผลผลิตที่ไดจากการประมวลปญหา ซึ่งคอนขางจะคลุมเครือและไมแจมชัด สําหรับเรื่องคุณภาพของผลผลิตสรางสรรคนั้น เทเลอร (Tayler, 1964) ไดใหขอคิด เกี่ยวกับความคิดสรางสรรคของคนวาไมจําเปนตองเปนขั้นสูงสุดยอดหรือการคนควาประดิษฐของใหม ขึ้นมาเสมอไป แตผลของความคิดสรางสรรคอาจจะอยูในขั้นใดขั้นหนึ่งตอไปนี้ โดยแบงผลผลิตสรางสรรคไว เปนขั้นๆ ดังนี้ 1. การแสดงออกอยางอิสระ ในขั้นนี้ไมจําเปนตองอาศัยความคิดริเริ่มและทักษะ ขั้นสูงแตอยางใด เปนเพียงแตกลาแสดงออกอยางอิสระ 2. ผลิตงานออกมาโดยที่งานนั้นอาศัยบางประการ แตไมจาเปนตองเปนสิ่งใหม ํ 3. ขั้นสรางสรรคเปนขั้นที่แสดงถึงความคิดใหมของบุคคลไมไดลอกเลียนมาจาก ใคร แมวางานนั้นอาจจะมีคนอื่นคิดเอาไวแลวก็ตาม 4. ขั้นคิดประดิษฐอยางสรางสรรค เปนขั้นที่สามารถคิดประดิษฐสิ่งใหมขึ้น โดยไม ซ้ําแบบใคร 5. เปนขั้นการพัฒนาผลงานในขั้นที่ 4 ใหมีประสิทธิภาพมากขึ้น หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-16- 6. เปนขั้นความคิดสรางสรรคสูงสุด สามารถคิดสิ่งที่เปนนามธรรมขั้นสูงได เชน ชารลส ดารวิน คิดคนทฤษฎีวิวัฒนาการ ไอสไตน คิดทฤษฎีสัมพันธภาพขึ้น เปนตน เทคนิคการพัฒนาความคิดสรางสรรค 1. เทคนิคความกลาที่จะริเริ่ม จากการวิจัยพบวา ความคิดสรางสรรคต่ํา สามารถ ปลูกฝงและสงเสริมใหเกิดความคิดสรางสรรคสูงขึ้นได ดวยการถามคําถาม และใหโอกาสไดคิดคําตอบใน สภาพแวดลอมที่ปลอดภัย เปนที่ยอมรับของผูอื่น สามารถพัฒนาความคิดสรางสรรคใหเกิดขึ้นได แมบุคคล ที่มีความคิดวาตนเองไมมีความคิดสรางสรรคก็สามารถสรางความคิดสรางสรรคใหเกิดขึ้นดวยการฝกฝน 2. เทคนิคการสรางความคิดใหม เปนวิธีการหนึ่งที่ใชการแกไขปญหา สมิท (Smith, 1958) ไดเสนอวิธีการสรางความคิดใหม โดยการใหบุคคลแจกแจงแนวทางที่สามารถใชในการ แกปญหาใดปญหาหนึ่งมา 10 แนวทาง จากนั้นจึงแบงแนวทางเหลานั้นออกเปนแนวทางยอยๆ ลงไปอีก โดยเหตุผลที่วาบุคคลมักจะปฏิเสธไมยอมรับความคิดแรกหรือสิ่งแรกผานเขามาในจิตใจ แตจะพยายาม บังคับใหจิตใจแสดงทางเลือกอื่นๆ อีก หลักการของสมิธ มีลักษณะเปนผสมผสานหรือการคัดเลือกคําตอบ หรือทางเลือกตางๆ แลวสรางขึ้นเปนคําตอบหรือทางเลือกที่ดีท่ีสุดในการแกปญหา 3. เทคนิคการระดมพลังสมอง เปนเทคนิควิธีหนึ่งในการแกปญหาของออสบอรน (Alex Osborn) จุดมุงหมายเพื่อสงเสริมใหบุคคลมีความคิดหลายทาง คิดไดคลองในชวงเวลาจํากัด โดย การใหบุคคลเปนกลุมหรือรายบุคคลก็ได จดรายการความคิดตางๆ ที่คิดไดโดยๆ ไมคํานึงถึงการประเมิน ความคิด แตเนนปริมาณความคิด คิดใหไดมาก คิดใหแปลง หลังจากไดรวบรวมความคิดตางๆ แลว จึงคอย ประเมินเลือกเอาความคิดที่ดีที่สุดมาใชในการแกปญหาและจัดลําดับทางเลือกหรือทางแกปญหารองๆ ไว ดวย หลักเกณฑในการระดมสมอง 3.1 ประวิงการตัดสินใจ เมื่อบุคคลเสนอความคิดขึ้นมา จะไมมีการวิพากษ วิจารณ หรือตัดสินความคิด ใดๆ ทั้งสิ้น ไมวาจะเปนความคิดที่เห็นวาดี มีคุณภาพ หรืออาจมีประโยชนนอยก็ตาม การตัดสินใจยังไม กระทําในตอนเริ่มตนคิด 3.2 อิสระทางความคิด บุคคลมีอิสระที่จะคิดหาคําตอบ หรือเสนอความคิด ความคิดยิ่งแปลงแตกตางจาก ผูอื่นยิ่งเปนความคิดที่ดี เพราะความคิดแปลกแยกอาจนําไปสูความคิดริเริ่ม 3.3 ปริมาณความคิด บุคคลยิ่งคิดไดมาก ไดเร็ว ยิ่งเปนที่ตองการสงเสริมและกระตุนใหบุคคลคิดมากๆ ไดยิ่งดี 3.4 การปรุงแตงความคิด หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-17- ความคิดที่ไดเสนอไวทั้งหมด นํามาประมวลกันแลวพิจารณาตัดสินจัดลําดับ ความสําคัญของความคิด โดยใชเกณฑกําหนดในเรื่องของเวลา บุคคลงบประมาณ ประโยชน เปนตน จากการทดลองใชวิธีระดมสมองของพานส และมีโด ในการหาวิธีการแกปญหา ปรากฏวา กลุมที่ใชเทคนิคระดมพลังสมอง มีความคิดแกปญหาไดมาก และไดผลกวากลุมที่ออกความ คิดเห็นเฉพาะความคิดที่ดีและเกี่ยวเนื่องกันเทานั้น ซึ่งสอดคลองกับผลการทดลองของทอรแรนซ ที่ทําการ ทดลองกับนิสิตระดับปริญญาโท จํานวน 100 คน โดยใหนิสิตกลุมที่ 1 อานบทความแลวหาที่ติขอบกพรอง ของบทความ สวนนิสิตกลุมที่ 2 อานแลวคิดเพิ่มเติม หลังจากนั้นใหนิสิตทั้ง 2กลุม คิดหาวิธีการแกปญหา จากบทเรียน ปรากฏวา นิสิตกลุมที่ 2 มีความคิดเกี่ยวกับปญหาและโครงงานที่จะทําไดมากและกวางขวาง กวากลุมที่ 1 4. เทคนิคอุปมาอุปไมยความเหมือน เปนวิธีการที่กอรดอน (James Gordon) คิด ขึ้นโดยใชหลักการคิด 2 ประการ คือ “ทําสิ่งที่คุนเคยใหเปนสิ่งแปลกใหม” และ “ทําสิ่งที่แปลงใหมใหเปน สิ่งที่คุนเคย” กลาวคือ การคิดจากสิ่งที่บุคคลคุนเคย รูจัก ไมรูสิ่งที่แปลกใหม หรือยังไมคุนเคย และใน ทํานองเดียวกัน ก็อาจคิดจากสิ่งที่แปลกใหมไมคุนเคย ไมรูสิ่งธรรมดาหรือคุนเคย ซึ่งจากความคิดลักษณะนี้ ทําใหนักคิดสรางสรรคสามารถสรางสรรคผลงานที่แปลกใหมไดมาก ตัวอยางเชน “การคิดเข็มฉีดยา” ก็เกิด ความคิดจากการที่ถูกยุงกัดและดูดเลือดขึ้นมา เปนตน การคิดจากสิ่งที่คุนเคยไปสูสิ่งแปลกใหม และคิดจากสิ่งแปลกใหมไปสูส่ิงคุนเคย ทําไดโดยใชการเปรียบเทียบอุปมาอุปไมย จากรูปลักษณะหรือหนาที่ของสิ่งที่คิด วิธีการนี้มักจะเนนการแสดงความคิดและอารมณผสมผสาน เพื่อใหเกิดการ กระตุนความคิดสรางสรรคโดยการใชลักษณะความเหมือนหรือความคลายคลึงของสิ่งของ ซึ่งการคิด ลักษณะเชนนี้ ทําใหความคิดเจริญงอกงาม บุคคลสามารถเขาใจสิ่งใหมๆ ไดโดยการเปรียบเทียบกับสิ่งเกาที่ เปนที่รูจักกันดีแลว ตัวอยางเชน สมัยกอน เราเรียกรถไฟวา “มาเหล็ก” และพยายามอางถึงสิ่งที่รูจักอยู ตลอดเวลา เชน มักจะพูดวา “คอนมีหัว” “โตะมีขา” “ถนนมีไหล” เปนตน ตัวอยาง วิธีการคิดอุปมาอุปไมย “สหภาพแรงงาน” ยอนกลับไปใน ค.ศ. 1930 สหภาพแรงงานเปรียบเทียบไดกับสาวสวยอายุ 21 ป เธอมีรูปรางหนาตาดี บุคลิกชวนมอง และเธอมีแรงดึงดูดใหคนเปนจํานวนมากกวาปกติถึง 40 ปอนด ใบหนาเหี่ยวยนและรูปรางไมเอาไหนเลยแตปญหาก็คือ เธอยังคิดเธออายุเพียง 21 ปเทานั้น วิธีการคิดอุปมาอุปไมย จากลักษณะความเหมือนมีดังนี้ 1. เปรียบเทียบความเหมือนโดยตรง (Direct Analog) เปนเปรียบเทียบใน รูปลักษณะที่เปนจริงทั้งความรูและเทคโนโลยีในสิ่งที่นํามาพิจารณา ตัวอยางเชน Sir March Isumbard Brunel สังเกตหนอนชนิดหนึ่งที่ขุดรูอยูเปนทางยาวคลายๆ ทอตามตนไม ตัวเขาเองกําลังคิดสรางทอน้าใต ํ ดินอยู จึงคิดเปรียบเทียบทอน้ําใหญ และรังของหนอนมีลักษณะคลายกัน แตมีวิธีการสรางรังของหนอนเปน ที่นาสังเกต เพราะมันมีอวัยวะที่ใชขุดไชเขาไปในเนื้อเปนรูปยาวคลายรังหนอนไดเหมือนกัน การ เปรียบเทียบลักษณะนี้ทําใหเขาประดิษฐเครื่องขุดทอใตดินไดสําเร็จ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-18- 2. การเปรียบเทียบความรูสึกของตนเอง (Personal Analog) การนําเอาสิ่งของ สถานการณเขามาเปนความรูสึกของตนเอง โดยทําใหตนเองเขามามีบทบาทไปตามสถานการณนั้น อาจจะ ทําใหตัวเราสามารถหาทางแกปญหาได เชน นักเคมี อาจคิดเทียบตัวเองเปนเหมือนโมเลกุลของธาตุชนิด หนึ่งที่พยายามทําปฎิกิริยาของธาตุอื่น ฟาราเดยไดพยายามทําความเหมือนของตนเองใหเขาไปอยูในใจ กลางของสารนําไฟฟา เพื่อที่จะทําใหเห็นลักษณะของอะตอมไดโดยสรางภาพความคิด หรือเคคคูล (Kekule) พยายามคิดวาตนเองมีความรูสึกเหมือนงูที่กําลังกินหางตนเอง ขณะที่เขากําลังคิดถึงลักษณะ โมเลกุลของเบนซิงริง ซึ่งมีความนาจะเปนมากกวาโมเลกุลของคารบอนที่มีอะตอมจับกันเปนลูกโซเปนตน 3. การเปรียบเทียบกับสัญลักษณ (Symbolic Analog) เปนการเปรียบเทียบสิ่ง ตางๆ หรือปญหาหรือสถานการณใหเปนไปในลักษณะของสัญลักษณ ซึ่งอาจเปนการใชภาษาแตงเปนโคลง ฉันทกาพยกลอน หรือ ขอความบรรยายแสดงออกซึ่งความมีสุนทรียภาพ การใชสัญลักษณในการ เปรียบเทียบมักจะไดความคิดที่ฉับพลันทันที และไดภาพพจนชัดเจน 4. การเปรียบเทียบโดยใชความคิดฝน (Fantastic Analog) ทุกคนมีความ ปรารถนาหรือความใฝฝนในบางสิ่งบางอยางซอนเรนอยูภายในใจเสมอ บางครั้งความคิดฝนนั้นอาจ ถายทอดออกมาเปนสิ่งประดิษฐที่มีคุณคา ในบางครั้งความคิดฝนอาจนําไปสูวิธีการแกปญหาที่แทจริงได โดยเราไมพะวงวาความคิดนั้นจะตองเปนจริงเสมอไป การใชกระบวนการอุปมาอุปไมย เพื่อเสริมสรางพลังทางความคิดสรางสรรค จําเปนจะตองมีการฝกเปรียบเทียบความคิดเปรียบเทียบ เพื่อนําสิ่งที่แปลงใหมเขาสูแนวความคิดในการ แกไขปญหา หรือสรางสรรคผลงานที่มนุษยตองการเพื่อการดํารงชีวิตที่ดีขึ้น ขั้นตอนการฝกการคิดเปรียบเทียบอุปมาอุปไมย ขั้นที่ 1 นําเขาสูแนวคิด เปรียบเทียบสิ่งที่กําหนดใหวาเหมือนอะไร เชน คําถาม ที่เหลาดินสอเหมือนกับอะไร คําตอบ รถตัดหญา เครื่องบด ปลาหมึก กวาน สมอเรือ ขั้นที่ 2 เปรียบเทียบโดยตรงเปรียบเทียบ ไดวาเหมือนอยางไร เชน รถตัดหญาเหมือนที่เหลาดินสออยางไร ขั้นที่ 3 เปรียบเทียบกับความรูสึกของตนเองใชความรูสึกตนเอง เชน ถาเปนตนหญาทานจะรูสึกอยางไร ขั้นที่ 4 เปรียบเทียบวาเหมือนอยางหนึ่ง แตไมเหมือนกับอีกสิ่งหนึ่ง เชน หยดน้ําฝนเหมือนน้ําตา แตไมเหมือนเมฆ เปนตน 5. เทคนิคการคิดอยางมีประสิทธิภาพ การคิดอยางมีประสิทธิภาพเพื่อสูการ พัฒนาความคิดสรางสรรคเปนความคิดของ เอ็ดเวิด เดอ โบโน (Edward De Bono) นักจิตวิทยาและ ศาสตราจารยทางเภสัชแหงมหาวิทยาลัยแคมบริดจ ประเทศอังกฤษ ไดเสนอกระบวนการคิดไว 7 ขั้นตอน ปรากฎวา เปนที่นิยมใชแพรหลายและใหไดผลดี เดอโบโน ยังไดกลาวไววา การคิดอยางสรางสรรคนั้นเกิด หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-19- จากการคิดแกปญหาในชีวิตประจําวัน โดยใชเครื่องฝกคิด 7 ขั้น ก็จะเพิ่มประสิทธิภาพการคิดอยาง สรางสรรคของบุคคลได และเดอ โบโน ยังไดจัดใหมีการคิดอยางสราง ขั้นที่ 1 ใหสนใจทั้งดานบวกและดานลบ หรือเรียกยอๆ วา PMI ขั้นแรกนี้ใหเริ่ม คิด มองสิ่งตางๆ ใหกวางขวาง โดยไมจํากัดเฉพาะสิ่งใดสิ่งหนึ่งกอน ตัวอยางเชน ใหทานมองดูรอบๆ หองที่ นั่งอยูแลวบอกวา มีอะไรบางที่มีสีแดง เสร็จแลวใหหลับตาแลวถามตนเองวา มีอะไรบางที่เปนสีเขียว แลว ลืมมองดูรอบๆ อีกครั้งหนึ่ง จะพบวาบุคคลจะตอบสิ่งที่เปนสีเขียวไดนอยมาก ทั้งนี้เพราะบุคคลไดรับคําสั่ง แรกใหดูสีแดงจึงไมสนใจสังเกตสีอ่ืนๆ ซึ่งเขากลาววาเปนการคิดที่ไมรอบคอบ และไมกวางขวาง จึงไดเสนอ เทคนิค PMI โดยการตั้งเปนปญหาหรือคําถามขึ้นมา ตัวอยางเชน ในการอภิปรายถกเถียงเรื่องของการ ออกแบบสรางรถประจําทางขึ้นใหม โดยมีผูเสนอวาควรออกแบบชนิดที่ไมตองมีที่นั่งเลย โดยผูโดยสารไหน ก็ได ทานมีความคิดเห็นตอขอเสนอดังกลาวอยางไรและทําไม การฝกความคิดแบบ PMI คือ พยายามคิดและเขียนรายการที่เปนรายการที่เปน ทั้งสวนที่ดี และสวนที่ไมดีของขอเสนอใหมากที่สุดเทาที่จะมากได รวมทั้งขอคิดที่เปนกลางๆ แตนาสนใจจะ พบวาจะไดท้ังขอดีและขอไมดีหลายขออยางนอยอาจคิดได 8 – 10 ขอ ในชอง 3- 4 นาที จุดมุงหมายของการฝกคิด PMI ก็เพื่อใหบุคคลเปนคนใจกวางในการคิด มากกวาที่ จะคิดแบบเฉพาะเจาะจง หรือติดอยูกับแนวคิดที่เปนอคติขิงตน หรือกลาวอีกอยางหนึ่งวา การฝก PMI เปน การขยายความตั้งใจ ความสนใจใหกวางขวางยิ่งขึ้น ปองกันไมใหบุคคลยึดมั่นในสิ่งหนึ่งสิ่งใด โดยไมคิดถึง สิ่งอื่นๆ ขั้นที่ 2 ใหพิจารณาองคประกอบทั้งหมด (Considering all factors) หรือเรียก ยอเรียกวา CAF ในขั้นนี้มีจุดมุงหมายใหแนใจวาไดคิดถึงทุกๆ สิ่ง คิดถึงทุกๆ ดานที่เห็นวา สําคัญที่จะชวย ในการตัดสินใจ ตัวอยาง เชน ถา จะซื้อบานใหมสักหลังหนึ่ง การคิด CAF ก็ดวยการตั้งคําถามกับ องคประกอบที่เกี่ยวของกับบาน เปนตนวา ขนาดของบาน ราคาทิศทาง บริเวณทําเลที่ตั้ง การระบายน้ํา เปนตน ซึ่งคงไมมองเฉพาะความสวยงามมีหลายหองสีสันถูกใจเพียงเทานั้น ขั้นที่ 3 การพิจารณาถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นตามมา และลําดับที่จะเกิดขึ้น (Consequences and sequel) หรือเรียกวา C&S ทําใหเห็นแนวทางความเปนไปไดหลายๆ ทาง หรือ หลายแงมุม กระบวนการนี้จะชวยในการตัดสินใจวาทางใดดีที่สุดเทคนิคที่เดอ โบโน ใชนั้นก็คือ จินตนาการ ถึงผลที่จะเกิดขึ้นในอนาคต 4 ระยะ คือ ระยะทันทีทันใดหลังกระทํา ระยะสั้น ระยะยาว คือตั้งแต 25 ปขึ้น ไป ตัวอยางเชน คําถามวา “อะไรจะเกิดขึ้นถาเราใชน้ํามันหมดแลว” อะไรจะเกิดขึ้น ถาเราใชเครื่องจักร แทน แรงงานมนุษยในโรงงานทั้งหมด จึงจินตนาการถึงสิ่งที่เกิดมาตามลําดับ การฝก C&S จะเกิดทักษณะ นําไปประยุกตวิธีการตัดสินใจในชีวิตได ขั้นที่ 4 คิดถึงจุดมุงหมาย จุดมุงหมายปลายทาง หรือวัตถุประสงค เรียกยอๆ วา AGO คือวิธีการที่จะใหคิดดีขึ้น คือ การฝกปฏิบัติเขียนรายการเหตุผลใหมากกวาการกระทําสิ่งใดสิ่งหนึ่ง โดยเฉพาะ ตัวอยางเชน ในการเลนเทนนิส ชายผูหนึ่งมักแพเสมอ เพราะเขาพยายาทตีลูกตบอยูเสมอ ทําให ลูกติดตาขายประจํา แมวาเขาจะคิดถึง “การชนะ” เปนจุดมุงหมายปลายทางก็ตาม แตเขากลับทําใจใน หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-20- จุดหมายหนึ่ง คือ ปรารถนาที่จะตีลูกอยางวิเศษหรือใหมองดูวา “เกง” ในการตีลูกตบเปนตน การที่ จุดมุงหมายอื่นเขามาแทรก จึงไมสามารถถึงจุดมุงหมายเดิม คือ การชนะในการเลนเทนนิสได เปนตน ขั้นที่ 5 สิ่งสําคัญเปนอันดับแรก (First important priority) หรือเรียกยอๆ วา PIP เปนการชวยใหบุคคลประเมินทางเลือกที่มีอยูหลายทาง แลวตัดสินใจเลือกทางที่ดีที่สุด เชน การ ตัดสินใจซื้อของบางอยาง เราก็คงคํานึงถึงความจําเปนที่สุดเปนอันดับแรกจึงตัดสินใจเปนตน สวนใหญ คนเรามักจะตัดสินใจทําอะไรจากความรูสึก ซึ่งไมใชความคิด ขั้นที่ 6 ทางเลือก ทางที่อาจเปนไปได หรือการเลือก เรียกยอวา APC ชวยคนหา ทางเลือกที่เปนไปได เชน ในการคิดคนการทําหลอดไฟฟาของเอดิสัน แสดงใหเห็นทางเลือกหลายๆ ทาง คือ เขาพยายามใชวัสดุ แปลกๆ ไปกวาที่คนอื่นเคยคิดวาสามารถทําไสหลอดไฟฟาไดนับพันๆ ชนิด รวมทั้ง จุกไมคอรก เชือกสายเบ็ด จนในที่สุดประสบความสําเร็จจากเสนใยคารบอน เปนตน ขั้นที่ 7 ความคิดเห็นจากดานอื่นๆ หรือเรียกวา OPV เปนการมองความคิดจาก ภายนอก หรือทําเสมือนวาคนภายนอกคิดอยางไรตอนั้นๆ หรือมองปญหาในแงของคนอื่น หรือเปนการมอง ปญหาโดย “เอาใจเขามาใสใจเรา” ซึ่งจะชวยใหมองปญหาและแกปญหาตางๆ ไดดีขึ้น ตัวอยางเชน เจาของรถยนตไปซื้อวิทยุติดรถยนตเครื่องใหม ซึ่งผูขายแนะนําวาดีที่สุด เหมาะสมที่สุด แตเมื่อนํามาติดตั้ง จริงๆ แลว มิไดมีคุณภาพดีกวาเดิม เจาของรถยนตโมโหแลวและไปทวงเงินคืน แตเขาลองสมมติวา ถาเขา เปนคนขายวิทยุ เขาจะพบวา ในวันหนึ่งๆ ของคนขายตองปญหาเกี่ยวกับคุณภาพของวิทยุเปนจํานวนมาก ราย ซึ่งอาจผิดพลาดได ดังนั้นเขาจึงเปลี่ยนใจ โดยนําเครื่องไปแลกเครื่องใหมที่มีคุณภาพดีกวาซึ่งผูขายก็ ไมไดคิดเงินเพิ่ม ก็เปนการแกปญหาที่ดี หากไดลองคิดอยางมีประสิทธิภาพ 7 ขั้น คิดถึงทุกๆ ดาน มองปญหาใหครองคลุม คิดถึงผลที่จะเกิดตามมา ยึดจุดประสงคปลายทางไวใหมั่น วาอะไรเปนสิ่งที่สําคัญอันดับหนึ่ง คิดถึง ทางเลือกที่จะเปนไปได อะไรที่คนอื่นเขาคิด แลวคงชวยในการคิดมีประสิทธิภาพและเกิดความคิด สรางสรรคได การจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาความคิดสรางสรรค เทตนิคการจัดการเรียนการสอนเพื่อสงเสริมพัฒนาการความคิดสรางสรรคนั้น ครู ควรที่จะนําเทคนิควิธีการตาง ๆมากระตุนใหเกิดนิสัยและเจตคติในทางสรางสรรคแกผูเรียน ดวยการหา แนวทางที่จะสงเสริมความคิดใหแกผูเรียนได Davis (1983) ไดรวบรวมแนวความคิดของนักจิตวิทยาและนักการศึกษาที่ กลาวถึงเทคนิคในการพัฒนาความคิดสรางสรรคที่เปนมาตรฐาน เพื่อใชในการฝกฝนบุคคลทั่วไปใหผูที่มี ความคิดสรางสรรคสูงขึ้น เทคนิคเหลานี้ไดแก 1. การระดมพลังสมอง (Brainstorming) โดย Alex Csborn เปนผูทีคิดเทคนิคนี้ ขึ้น โดยหลักการสําคัญของการระดมพลังสมองคือ การใหโอกาสคิดอยางอิสระที่สุดโดยเลื่อนการประเมิน ความคิดออกไปไมมีการวิพากษวิจารณในระหวางที่มีการคิดการวิจารณหรือการประเมินผลใด ๆก็ตามที่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-21- เกิดขึ้นระหวางการคิด จะเปนสิ่งขัดขวางความคิดสรางสรรค จุดประสงคของการระดมพลังสมองก็เพื่อจะ นําไปสูการที่สามารถแกปญหาได 2. Attribute Listing ผูสรางเทคนิคนี้คือ Robert Crawford เทคนิคนี้มีลักษณะ เปนการสรางแนวคิดใหมโดยอาศัยแนวคิดเดิม วิธีการใชแบงเปน 2 ลักษณะคือ 2.1Attribute modifying คือการปรับเปลี่ยนลักษณะบางประการของ แนวคิดหรือผลงานเดิม เชน ในการตกแตงหองทํางานอาจกระทําโดยแยกแยะองคประกอบของหองนั้น ออกเปนสวน ๆเชน สี พื้น ผนังหอง แลวปรับเปลี่ยนแตละสวนเมื่อนํามารวมกันก็จะไดรูปแบบของหองใน แนวใหมเกิดขึ้นมากมาย 2.2 Attribute transferring คือการถายโยงลักษณะบางประการจาก สถานการณหนึ่งมาใชกับอีกสถานการณหนึ่ง เชน การถายโยงลักษณะงาน คารนิวัลมาใชเปนแนวคิดในการ จัดงานปใหมของโรงเรียน เปนตน 3. Morphological Synthesis เปนเทคนิคที่ใชในการสรางความคิดสราง ความคิดใหม ๆ โดยวิธีแยกแยะองคประกอบของความคิดหรือปญหาใหองคประกอบหนึ่งอยูบนแกนตั้งของ ตารางซึ่งเรียกวาตาราง Matrix และอีกองคประกอบหนึ่งอยูบนแกนนอน เมื่อองคประกอบบนแกนตั้งมา สัมพันธกับองคประกอบบนแกนนอนในชวงตารางก็จะเกิดความคิดใหมขึ้น 4. Idea Checklist เปนเทคนิคที่ใชในการคนหาความคิดหรือแนวทางในการ แกปญหาตาง ๆที่เกิดขึ้นไดอยางรวดเร็ว โดยอาศัยรายการตรวจสอบความคิดที่มีผูทาไวแลว ํ 5. Synectics Methods คิดคนขึ้นโดย William J.J.Cordon โดยการสราง ความคุนเคยที่แปลกใหมและความแปลกใหมที่เปนที่คุนเคยจากนั้นจึงสรุปเปนแนวคิดใหมกระบวนการของ การคิดเปน Cordon นี้มี 4 ประการ คือ 5.1การสรางจินตนาการขึ้นในจิตใจของเราหรือการพิจารณาความคิดใหม 5.2การประยุกตเอาความรูในสาขาวิชาหรือเรื่องใดเรื่องหนึ่งมาแกปญหา ที่เกิดขึ้น 5.3การประยุกตใชการเปรียบเทียบหรืออุปมาในการแกปญหา 5.4การประยุกตเอาความคิดใด ๆก็ตามที่เกิดจากจินตนาการมาใช แกปญหา จากแนวคิดเกี่ยวกับการนําเทคนิคการสอนเพื่อชวยใหเกิดพัฒนาความคิด สรางสรรค ชี้ใหเห็นวาความคิดสรางสรรคนั้นสามารถสอนกันได แตอยางไรก็ตามความคิดสรางสรรคจะ เกิดขึ้นไดก็ตองมีภาวะที่เปนอิสระสําหรับการคิด ดังที่ Rogers (1970) กลาววา ภาวะที่สงเสริมใหบุคคล กลาคิดอยางสรางสรรค ไดแก ภาวะที่บุคคลรูสึกวาตนเองมีความปลอดภัยทางจิต มีคาไดรับการยอมรับ รวมทั้งภาวะที่มีเสรีภาพในการแสดงออกโดยไมถูกวิพากษวิจารณหรือถูกประเมิน พัฒนาการของความคิดสรางสรรค หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-22- ลักษณะพัฒนาการทางความคิดสรางสรรคของเด็กจะมีแบบแผนที่แตกตางกันไป จากพัฒนาการดานตาง ๆซึ่งสามารถพัฒนาไดมากกวาวัยผูใหญ และจากแนวคิดที่วาความคิดสรางสรรค สงเสริมใหพัฒนาได จึงจําเปนอยางยิ่งที่จะตองศึกษาถึงพัฒนาการทางความคิดสรางสรรค เพื่อเปนแนวทาง ในการเสริมสรางความคิดสรางสรรคของเด็กใหเจริญตอเนื่องถึงวัยผูใหญตอไป Torrance (1962) ไดสรุป ลักษณะพัฒนาการความคิดสรางสรรคจาการศึกษาของ Ligon ไวดังนี้ เด็กวัยทารก – วัยกอนเรียน (อายุ 0 – 6 ป) ในชวงอายุ 0 – 2 ป เด็กเริ่มพัฒนาการจินตนาการ ในชวงขวบแรกเด็กตองการรู เรื่องตาง ๆพยายามเลียนแบบเสียงและจังหวะ เมื่ออายุ 2 ขวบเด็กตองการใหมีอะไรพิเศษเกิดขึ้น เด็ก กระตือรือรนที่จะไดสัมผัส ชิม และดูทุกสิ่งทุกอยาง เด็กมีความอยากรูอยากเห็น แตวิธีการแสดงออกนั้น ขึ้นอยูกับลักษณะเฉพาะของเด็กแตละคน อายุ 2 – 4 ป เด็กเรียนรูเกี่ยวกับโลกโดยประสบการณตรงและกระทําสิ่งนั้นซ้ํา ๆ โดยการเลนที่ใชจินตนาการ เด็กตื่นตัวกับสิ่งแปลกใหมตามธรรมชาติ ชวงความสนใจของเด็กจะสั้น โดย เปลี่ยนจากการเลนอยางหนึ่งไปอีกอยางหนึ่งเสมอ เด็กเริ่มพัฒนาความรูสึกเปนตัวของตัวเอง เด็กวัยนี้มัก ทําในสิ่งที่เกินความสามารถของตนเอง ทําใหเกิดความรูสึกโกรธและคับของใจ อายุ 4 – 6 ป เด็กเริ่มสนุกสนานกับการวางแผน การเลน การทํางาน เด็กเรียนรู บทบาทของผูใหญโดยการเลนสมมุติ มีความอยากรูอยากเห็นสิ่งที่เปนจริงและถูกตอง เด็กสามารถเชื่อมโยง เหตุการณตาง ๆแมวาจะไมเขาใจเหตุผลนักเด็กทดลองเลนบทบาทตาง ๆโดยใชจินตนาการของเด็กเอง ลักษณะความคิดสรางสรรคของเด็กวัยนี้คอนขางจะเปนธรรมชาติที่ปรากฏชัด เด็กวัยเรียน (อายุระหวาง 6 – 12 ป) อายุ 6 – 8 ป จินตนาการสรางสรรคของเด็กเปลี่ยนไปสูความเปนจริงมากขึ้น เขา พยายามที่จะบรรยายออกมาแมในขณะที่เขาเลน เด็กวัยนี้รักการเรียนรูมากดังนั้นการจัดประสบการณที่ทา ทายและสนุกสนานใหเด็กวัยนี้ยอมพัฒนาความอยากรูอยากเห็นใหแกเด็ก อายุ 8 – 10 ป เด็กใชทักษะหลายดานในการสรางสรรคและสามารถคนพบวิธีท่ี จะใชความสามารถเฉพาะตัวของเขาสรางสรรค เด็กมักจะเปรียบเทียบตนเองกับคนที่นายกยองซึ่งสามารถ เอาชนะอุปสรรคไดความสามารถในการถามและความอยากรูอยากเห็นของเด็กเพิ่มยิ่งขึ้น อายุ 10 – 12 ป เด็กชอบการสํารวจคนควา เด็กผูหญิงชอบอานหนังสือและเลน สมมุติ เด็กชายชอบเรียนจากประสบการณตรง ชวงเวลาของความสนใจจะนานขึ้นความสามารถทางศิลปะ และดนตรีจะพัฒนาไดเร็ว เด็กจะชอบทดลองทุกสิ่งทุกอยางเพื่อประสบการณแตมักขาดความมั่นใจใน ผลงานของตนเองเด็กวัยนี้จะมีความคิดสรางสรรคบางชวง ซึ่งอาจเปนผลจากการเขาสูระบบโรงเรียน เด็กตองทําตามกฎเกณฑท่ีสังคมกําหนดขาดโอกาสแสดงความคิดเห็น (Torrance,1968) การเรียนรู ความหมายของการเรียนรู นักจิตวิทยาหลายทานใหความหมายของการเรียนรูไว เชน หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-23-  คิมเบิล ( Kimble , 1964 ) "การเรียนรู เปนการเปลี่ยนแปลงคอนขางถาวรใน พฤติกรรม อันเปนผลมาจากการฝกที่ไดรับการเสริมแรง"  ฮิลการด และ เบาเวอร (Hilgard & Bower, 1981) "การเรียนรู เปนกระบวนการ เปลี่ยนแปลงพฤติกรรม อันเปนผลมาจากประสบการณและการฝก ทั้งนี้ไมรวมถึงการเปลี่ยนแปลงของ พฤติกรรมที่เกิดจากการตอบสนองตามสัญชาตญาณ ฤทธิ์ของยา หรือสารเคมี หรือปฏิกริยาสะทอนตาม ธรรมชาติของมนุษย "  คอนบาค ( Cronbach ) "การเรียนรู เปนการแสดงใหเห็นถึงพฤติกรรมทีมีการ ่ เปลี่ยนแปลง อันเปนผลเนืองมาจากประสบการณที่แตละบุคคลประสบมา " ่  พจนานุกรมของเวบสเตอร (Webster 's Third New International Dictionary) "การเรียนรู คือ กระบวนการเพิ่มพูนและปรุงแตงระบบความรู ทักษะ นิสัย หรือการแสดงออก ตางๆ อันมีผลมาจากสิ่งกระตุนอินทรียโดยผานประสบการณ การปฏิบัติ หรือการฝกฝน"  ประดินันท อุปรมัย (2540, ชุดวิชาพื้นฐานการศึกษา(มนุษยกับการเรียนรู) : นนทบุร,ี พิมพครังที่ 15, หนา 121) การเรียนรูคือการเปลี่ยนแปลงของบุคคลอันมีผลเนื่องมาจากการไดรบ ้ ั ประสบการณ โดยการเปลี่ยนแปลงนั้นเปนเหตุทําใหบุคคลเผชิญสถานการณเดิมแตกตางไปจากเดิม ประสบการณที่กอใหเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมหมายถึงทั้งประสบการณทางตรงและประสบการณ  ทางออม ประสบการณทางตรง คือ ประสบการณที่บุคคลไดพบหรือสัมผัสดวยตนเอง เชน เด็กเล็กๆ ที่ ยังไมเคยรูจักหรือเรียนรูคําวา “รอน” เวลาที่คลานเขาไปใกลกาน้ํารอน แลวผูใหญบอกวารอน และหามคลาน  เขาไปหา เด็กยอมไมเขาใจและคงคลานเขาไปหาอยูอีก จนกวาจะไดใชมือหรืออวัยวะสวนใดสวนหนึงของ ่ รางกายไปสัมผัสกาน้ํารอน จึงจะรูวากาน้ําที่วารอนนั้นเปนอยางไร ตอไป เมื่อเขาเห็นกาน้ําอีกแลวผูใหญบอก วากาน้ํานั้นรอนเขาจะไมคลานเขาไปจับกาน้ํานั้น เพราะเกิดการเรียนรูคําวารอนที่ผูใหญบอกแลว เชนนี้กลาว ไดวา ประสบการณ ตรงมีผลทําใหเกิดการเรียนรูเ พราะมีการเปลี่ยนแปลงที่ทําใหเผชิญกับสถานการณเดิม แตกตางไปจากเดิม ในการมีประสบการณตรงบางอยางอาจทําใหบุคคลมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม แตไมถือ วาเปนการเรียนรู ไดแก 1. พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงเนืองจากฤทธิ์ยา หรือสิ่งเสพติดบางอยาง ่ 2. พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงเนืองจากความเจ็บปวยทางกายหรือทางใจ ่ 3. พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงเนืองจากความเหนือยลาของรางกาย ่ ่ 4. พฤติกรรมที่เกิดจากปฏิกิริยาสะทอนตางๆ ประสบการณทางออม คือ ประสบการณที่ผเู รียนมิไดพบหรือสัมผัสดวยตนเองโดยตรง แต อาจไดรับประสบการณทางออมจาก การอบรมสั่งสอนหรือการบอกเลา การอานหนังสือตางๆ และการรับรูจาก  สื่อมวลชนตางๆ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-24- จุดมุงหมายของการเรียนรู พฤติกรรมการเรียนรูตามจุดมุงหมายของนักการศึกษาซึ่งกําหนดโดย บลูม และคณะ (Bloom and Others ) มุงพัฒนาผูเ รียนใน 3 ดาน ดังนี้ 1. ดานพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) คือ ผลของการเรียนรูที่เปนความสามารถ  ทางสมอง ครอบคลุมพฤติกรรมประเภท ความจํา ความเขาใจ การนําไปใช การวิเคราะห การสังเคราะหและ ประเมินผล 2. ดานเจตพิสัย (Affective Domain ) คือ ผลของการเรียนรูที่เปลี่ยนแปลงดาน  ความรูสึก ครอบคลุมพฤติกรรมประเภท ความรูสก ความสนใจ ทัศนคติ การประเมินคาและคานิยม ึ 3. ดานทักษะพิสัย (Psychomotor Domain) คือ ผลของการเรียนรูทเี่ ปน ความสามารถดานการปฏิบัติ ครอบคลุมพฤติกรรมประเภท การเคลื่อนไหว การกระทํา การปฏิบัตงาน การมี ิ ทักษะและความชํานาญ องคประกอบสําคัญของการเรียนรู ดอลลารด และมิลเลอร (Dallard and Miller) เสนอวาการเรียนรู มีองคประกอบสําคัญ 4 ประการ คือ 1. แรงขับ (Drive) เปนความตองการที่เกิดขึ้นภายในตัวบุคคล เปนความพรอมทีจะเรียนรู ่ ของบุคคลทังสมอง ระบบประสาทสัมผัสและกลามเนื้อ แรงขับและความพรอมเหลานี้จะกอใหเกิดปฏิกริยา ้ ิ หรือพฤติกรรมทีจะชักนําไปสูการเรียนรูตอไป ่ 2. สิ่งเรา (Stimulus) เปนสิงแวดลอมที่เกิดขึ้นในสถานการณตางๆ ซึ่งเปนตัวการที่ทําให ่  บุคคลมีปฏิกริยา หรือพฤติกรรมตอบสนองออกมา ในสภาพการเรียนการสอน สิ่งเราจะหมายถึงครู กิจกรรม ิ การสอน และอุปกรณการสอนตางๆ ที่ครูนํามาใช 3. การตอบสนอง (Response) เปนปฏิกิริยา หรือพฤติกรรมตางๆ ที่แสดงออกมาเมื่อบุคคล ไดรับการกระตุนจากสิ่งเรา ทั้งสวนทีสังเกตเห็นไดและสวนที่ไมสามารถสังเกตเห็นได เชน การเคลื่อนไหว ่ ทาทาง คําพูด การคิด การรับรู ความสนใจ และความรูสึก เปนตน  4. การเสริมแรง (Reinforcement) เปนการใหสิ่งที่มีอิทธิพลตอบุคคลอันมีผลในการเพิ่มพลัง ใหเกิดการเชื่อมโยง ระหวางสิ่งเรากับการตอบสนองเพิ่มขึ้น การเสริมแรงมีทงทางบวกและทางลบ ซึงมีผลตอ ั้ ่ การเรียนรูของบุคคลเปนอันมาก ธรรมชาติของการเรียนรู การเรียนรูมีลักษณะสําคัญดังตอไปนี้ การเรียนรูเปนกระบวนการ การเกิดการเรียนรูของบุคคลจะมีกระบวนการของการเรียนรู จากการไมรูไปสูการเรียนรู 5 ขั้นตอน คือ 1. มีสิ่งเรามากระตุนบุคคล 2. บุคคลสัมผัสสิงเราดวยประสาททั้ง 5 ่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-25- 3. บุคคลแปลความหมายหรือรับรูสิ่งเรา  4. บุคคลมีปฏิกริยาตอบสนองอยางใดอยางหนึงตอสิงเราตามทีรับรู ิ ่ ่ ่ 5. บุคคลประเมินผลทีเ่ กิดจากการตอบสนองตอสิ่งเรา การเรียนรูเ ริมเกิดขึ้นเมื่อมีสิ่งเรา (Stimulus) มากระตุนบุคคล ระบบประสาทจะตื่นตัวเกิด ่ การรับสัมผัส (Sensation) ดวยประสาทสัมผัสทั้ง 5 แลวสงกระแสประสาทไปยังสมองเพือแปลความหมายโดย่ อาศัยประสบการณเดิมเปนการรับรู (Perception)ใหม อาจสอดคลองหรือแตกตางไปจากประสบการณเดิม แลวสรุปผลของการรับรูนั้น เปนความเขาใจหรือความคิดรวบยอด (Concept) และมีปฏิกิริยาตอบสนอง (Response) อยางใดอยางหนึ่งตอสิ่งเรา ตามทีรับรูซงทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมแสดงวา เกิดการ ่ ึ่ เรียนรูแลว การเรียนรูไมใชวุฒิภาวะแตการเรียนรูอาศัยวุฒิภาวะ วุฒิภาวะ คือ ระดับความเจริญเติบโตสูงสุดของพัฒนาการดานรางกาย อารมณ สังคม และสติปญญาของบุคคลแตละวัยที่เปนไปตามธรรมชาติ แมวาการเรียนรูจะไมใชวุฒิภาวะแตการเรียนรู  ตองอาศัยวุฒิภาวะดวย เพราะการที่บุคคลจะมีความสามารถในการรับรูหรือตอบสนองตอสิ่งเรามากหรือนอย  เพียงใดขึ้นอยูกบวาบุคคลนั้นมีวฒิภาวะเพียงพอหรือไม ั ุ การเรียนรูเกิดไดงาย ถาสิ่งที่เรียนเปนสิ่งที่มีความหมายตอผูเรียน การเรียนสิงที่มีความหมายตอผูเรียน คือ การเรียนในสิงทีผูเรียนตองการจะเรียนหรือ ่ ่ ่ สนใจจะเรียน เหมาะกับวัยและวุฒิภาวะของผูเรียนและเกิดประโยชนแกผูเรียน การเรียนในสิ่งทีมีความหมาย ่ ตอผูเรียนยอมทําใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดดีกวาการเรียนในสิ่งทีผูเรียนไมตองการหรือไมสนใจ ่ การเรียนรูแตกตางกันตามตัวบุคคลและวิธีการในการเรียน ในการเรียนรูสิ่งเดียวกัน บุคคลตางกันอาจเรียนรูไดไมเทากันเพราะบุคคลอาจมี  ความพรอมตางกัน มีความสามารถในการเรียนตางกัน มีอารมณและความสนใจทีจะเรียนตางกันและมีความรู ่ ในการเรียนรูสงเดียวกัน ถาใชวิธีเรียนตางกัน ผลของการเรียนรูอาจมากนอยตางกัน ิ่ ได และวิธีที่ทําใหเกิดการเรียนรูไดมากสําหรับบุคคลหนึ่งอาจไมใชวิธีเรียนที่ทําใหอีกบุคคลหนึงเกิดการเรียนรู ่ ไดมากเทากับบุคคลนั้นก็ได การถายโยงการเรียนรู การถายโยงการเรียนรูเ กิดขึ้นได 2 ลักษณะ คือ การถายโยงการเรียนรูทางบวก  หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-26- (Positive Transfer) และการถายโยงการเรียนรูทางลบ (Negative Transfer)  การถายโยงการเรียนรูทางบวก (Positive Transfer) คือ การถายโยงการเรียนรูชนิด  ที่ผลของการเรียนรูงานหนึงชวยใหผูเรียนเกิดการเรียนรูอีกงานหนึ่งไดเร็วขึ้น งายขึ้น หรือดีขึ้น การถายโยงการ  ่ เรียนรูทางบวก มักเกิดจาก 1. เมื่องานหนึ่ง มีความคลายคลึงกับอีกงานหนึง และผูเรียนเกิดการเรียนรูงานแรก ่  อยางแจมแจงแลว 2. เมื่อผูเรียนมองเห็นความสัมพันธระหวางงานหนึงกับอีกงานหนึ่ง ่ 3. เมื่อผูเรียนมีความตั้งใจที่จะนําผลการเรียนรูจากงานหนึ่งไปใชใหเปนประโยชนกบ  ั การเรียนรูอีกงานหนึ่ง และสามารถจําวิธีเรียนหรือผลของการเรียนรูงานแรกไดอยางแมนยํา  4. เมื่อผูเรียนเปนผูที่มีความคิดริเริ่มสรางสรรค โดยชอบที่จะนําความรูตางๆ ที่เคย  เรียนรูมากอนมาลองคิดทดลองจนเกิดความรูใหมๆ การถายโยงการเรียนรูทางลบ (Negative Transfer) คือการถายโยงการเรียนรูชนิดที่  ผลการเรียนรูงานหนึงไปขัดขวางทําใหผูเรียนเกิดการเรียนรูอีกงานหนึงไดชาลง หรือยากขึ้นและไมไดดี ่  ่ เทาที่ควร การถายโยงการเรียนรูทางลบ อาจเกิดขึ้นได 2 แบบ คือ 1. แบบตามรบกวน (Proactive Inhibition) ผลของการเรียนรูงานแรกไปขัดขวาง การเรียนรูงานที่ 2  2. แบบยอนรบกวน (Retroactive Inhibition) ผลการเรียนรูงานที่ 2 ทําใหการ  เรียนรูงานแรกนอยลง การเกิดการเรียนรูทางลบมักเกิดจาก  เมื่องาน 2 อยางคลายกันมาก แตผเรียนยังไมเกิดการเรียนรูงานใดงานหนึ่งอยาง ู  แทจริงกอนที่จะเรียนอีกงานหนึ่ง ทําใหการเรียนงาน 2 อยางในเวลาใกลเคียงกันเกิดความสับสน  เมื่อผูเรียนตองเรียนรูงานหลายๆ อยางในเวลาติดตอกัน ผลของการเรียนรูงานหนึ่งอาจ ไปทําใหผเู รียนเกิดความสับสนในการเรียนรูอีกงานหนึงได ่ การนําความรูไปใช 1. กอนที่จะใหผูเรียนเกิดความรูใหม ตองแนใจวา ผูเรียนมีความรูพื้นฐานที่เกี่ยวของ กับความรูใหมมาแลว 2. พยายามสอนหรือบอกใหผเู รียนเขาใจถึงจุดมุงหมายของการเรียนทีกอใหเกิด  ่ ประโยชนแกตนเอง 3. ไมลงโทษผูทเี่ รียนเร็วหรือชากวาคนอื่นๆ และไมมุงหวังวาผูเ รียนทุกคนจะตองเกิด การเรียนรูที่เทากันในเวลาเทากัน  4. ถาสอนบทเรียนที่คลายกัน ตองแนใจวาผูเรียนเขาใจบทเรียนแรกไดดีแลวจึงจะ สอนบทเรียนตอไป 5. พยายามชี้แนะใหผเู รียนมองเห็นความสัมพันธของบทเรียนที่มีความสัมพันธกัน หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-27- ลักษณะสําคัญ ที่แสดงใหเห็นวามีการเรียนรูเกิดขึ้น จะตองประกอบดวยปจจัย 3 ประการ คือ 1. มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่คอนขางคงทน ถาวร 2. การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมนั้นจะตองเปนผลมาจากประสบการณ หรือการฝก การปฏิบัตซ้ําๆ เทานั้น ิ 3. การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมดังกลาวจะมีการเพิ่มพูนในดานความรู ความเขาใจ ความรูสึกและความสามารถทางทักษะทังปริมาณและคุณภาพ ้ ทฤษฎีการเรียนรู (Theory of Learning) ทฤษฎีการเรียนรูมีอทธิพลตอการจัดการเรียนการสอนมาก เพราะจะเปนแนวทางใน ิ การกําหนดปรัชญาการศึกษาและการจัดประสบการณ เนื่องจากทฤษฎีการเรียนรูเ ปนสิ่งทีอธิบายถึง ่ กระบวนการ วิธีการและเงื่อนไขทีจะทําใหเกิดการเรียนรูและตรวจสอบวาพฤติกรรมของมนุษย มีการ ่ เปลี่ยนแปลงไดอยางไร ทฤษฎีการเรียนรูทสําคัญ แบงออกได 2 กลุมใหญๆ คือ ี่ 1. ทฤษฎีกลุมสัมพันธตอเนื่อง (Associative Theories) 2. ทฤษฎีกลุมความรูความเขาใจ (Cognitive Theories) ทฤษฎีการเรียนรูกลุมสัมพันธตอเนื่อง ทฤษฎีนี้เห็นวาการเรียนรูเกิดจากการเชื่อมโยงระหวางสิ่งเรา (Stimulus) และการ ตอบสนอง (Response) ปจจุบันเรียกนักทฤษฎีกลุมนี้วา "พฤติกรรมนิยม" (Behaviorism) ซึ่งเนนเกี่ยวกับ กระบวนการเปลี่ยนแปลง พฤติกรรมทีมองเห็น และสังเกตไดมากกวากระบวนการคิด และปฏิกิริยาภายในของ ่ ผูเรียน ทฤษฎีการเรียนรูกลุมนี้แบงเปนกลุมยอยได ดังนี้ ทฤษฎีการวางเงื่อนไข (Conditioning Theories) 1. ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิค (Classical Conditioning Theories) 2. ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบการกระทํา (Operant Conditioning Theory) ทฤษฎีสัมพันธเชื่อมโยง (Connectionism Theories) 1. ทฤษฎีสัมพันธเชื่อมโยง (Connectionism Theory) 2. ทฤษฎีสัมพันธตอเนื่อง (S-R Contiguity Theory) ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิค อธิบายถึงการเรียนรูทเี่ กิดจากการเชื่อมโยงระหวางสิงเราตามธรรมชาติ ่ และสิงเราที่วางเงื่อนไขกับการ ตอบสนอง พฤติกรรมหรือการตอบสนองที่เกี่ยวของมักจะเปนพฤติกรรมที่เปน ่ ปฏิกิริยาสะทอน (Reflex) หรือ พฤติกรรมที่เกี่ยวของอารมณ ความรูสึก บุคคลสําคัญของทฤษฎีนี้ ไดแก Pavlov, Watson, Wolpe etc. Ivan P. Pavlov หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-28- นักสรีรวิทยาชาวรัสเซีย (1849 - 1936) ไดทําการทดลองเพือศึกษาการ ่ เรียนรูที่เกิดขึ้นจากการเชื่อมโยงระหวางการตอบสนองตอสิงเราตามธรรมชาติที่ไมไดวางเงื่อนไข ่ (Unconditioned Stimulus = UCS) และสิ่งเรา ทีเ่ ปนกลาง (Neutral Stimulus) จนเกิดการเปลี่ยนแปลงสิง ่ เราทีเ่ ปนกลางใหกลายเปนสิงเราที่วางเงื่อนไข (Conditioned Stimulus = CS) และการตอบสนองที่ไมมี ่ เงื่อนไข (Unconditioned Response = UCR) เปนการตอบสนองที่มเี งื่อนไข (Conditioned Response = CR) ลําดับขั้นตอนการเรียนรูทเี่ กิดขึ้นดังนี้ หลักการเกิดการเรียนรูทเี่ กิดขึ้น คือ การตอบสนองทีเ่ กิดจากการวางเงื่อนไข (CR) เกิดจากการนําเอาสิงเราที่วางเงื่อนไข (CS) มาเขาคูกับสิ่งเราที่ไมไดวางเงื่อนไข (UCS) ซ้ํากันหลายๆ ครั้ง ่ ตอมาเพียงแตใหสงเราที่วางเงื่อนไข (CS) เพียงอยางเดียวก็มีผลทําใหเกิดการตอบสนองในแบบเดียวกัน ิ่ ผลจากการทดลอง Pavlov สรุปหลักเกณฑของการเรียนรูได 4 ประการ คือ 1. การดับสูญหรือการลดภาวะ (Extinction) เมื่อให CR นานๆ โดยไมให UCS เลย การตอบสนองที่มเี งื่อนไข (CR) จะคอยๆ ลดลงและหมดไป 2. การฟนกลับหรือการคืนสภาพ ( Spontaneous Recovery ) เมื่อเกิดการดับสูญ ของการตอบสนอง (Extinction) แลวเวนระยะการวางเงื่อนไขไปสักระยะหนึง เมื่อให CS จะเกิด CR โดย ่ อัตโนมัติ 3. การแผขยาย หรือ การสรุปความ (Generalization) หลังจากเกิดการตอบสนองที่ มีเงื่อนไข ( CR ) แลว เมื่อใหสงเราที่วางเงื่อนไข (CS) ที่คลายคลึงกัน จะเกิดการตอบสนองแบบเดียวกัน ิ่ 4. การจําแนกความแตกตาง (Discrimination) เมื่อใหสิ่งเราใหมที่แตกตางจากสิง ่ เราที่วางเงื่อนไข จะมีการจําแนกความแตกตางของสิ่งเรา และมีการตอบสนองที่แตกตางกันดวย John B. Watson นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน (1878 - 1958) ไดทําการทดลองการวาง เงื่อนไขทางอารมณกบเด็กชายอายุประมาณ 11 เดือน โดยใชหลักการเดียวกับ Pavlov หลังการทดลองเขา ั สรุปหลักเกณฑการเรียนรูได ดังนี้ 1. การแผขยายพฤติกรรม (Generalization) มีการแผขยายการตอบสนองที่วาง เงื่อนไขตอสิงเรา ที่คลายคลึงกับสิงเราที่วางเงื่อนไข ่ ่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-29- 2. การลดภาวะ หรือการดับสูญการตอบสนอง (Extinction) ทําไดยากตองใหสงเรา ิ่ ใหม (UCS ) ที่มีผลตรงขามกับสิ่งเราเดิม จึงจะไดผลซึ่งเรียกวา Counter - Conditioning Joseph Wolpe นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน (1958) ไดนําหลักการ Counter - Conditioning ของ Watson ไปทดลองใชบําบัดความกลัว (Phobia) รวมกับการใชเทคนิคผอนคลาย กลามเนื้อ (Muscle Relaxation) เรียกวิธีการนี้วา Desensitization การนําหลักการมาประยุกตใชในการสอน 1. ครูสามารถนําหลักการเรียนรูของทฤษฎีนี้มาทําความเขาใจพฤติกรรมของผูเรียน ที่แสดงออกถึงอารมณ ความรูสกทั้งดานดีและไมดี รวมทังเจตคติตอสิ่งแวดลอมตางๆ เชน วิชาที่เรียน กิจกรรม ึ ้ หรือครูผสอน เพราะเขาอาจไดรบการวางเงื่อนไขอยางใดอยางหนึ่งอยูก็เปนได ู ั  2. ครูควรใชหลักการเรียนรูจากทฤษฎีปลูกฝงความรูสึกและเจตคติที่ดีตอเนื้อหาวิชา กิจกรรมนักเรียน ครูผสอนและสิงแวดลอมอื่นๆ ที่เกี่ยวของใหเกิดในตัวผูเ รียน ู ่ 3. ครูสามารถปองกันความรูสึกลมเหลว ผิดหวัง และวิตกกังวลของผูเรียนไดโดยการ  สงเสริมใหกําลังใจในการเรียนและการทํากิจกรรม ไมคาดหวังผลเลิศจากผูเรียน และหลีกเลี่ยงการใชอารมณ หรือลงโทษผูเ รียนอยางรุนแรงจนเกิดการวางเงื่อนไขขึ้น กรณีที่ผูเรียนเกิดความเครียด และวิตกกังวลมาก ครู ควรเปดโอกาสใหผเู รียนไดผอนคลายความรูสึกไดบางตามขอบเขตทีเ่ หมาะสม   ทฤษฎีการวางเขื่อนไขแบบการกระทําของสกินเนอร (Skinner's Operant Conditioning Theory) B.F. Skinner (1904 - 1990) นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน ไดทาการทดลองดานจิตวิทยา ํ การศึกษาและวิเคราะหสถานการณการเรียนรูที่มการตอบสนองแบบแสดงการกระทํา (Operant Behavior) ี สกินเนอรไดแบง พฤติกรรมของสิ่งมีชีวิตไว 2 แบบ คือ 1. Respondent Behavior พฤติกรรมหรือการตอบสนองที่เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติ หรือเปนปฏิกิริยาสะทอน (Reflex) ซึ่งสิงมีชีวิตไมสามารถควบคุมตัวเองได เชน การกระพริบตา น้ําลายไหล ่ หรือการเกิดอารมณ ความรูสึกตางๆ 2. Operant Behavior พฤติกรรมที่เกิดจากสิ่งมีชีวิตเปนผูกําหนด หรือเลือกที่จะ แสดงออกมา สวนใหญจะเปนพฤติกรรมทีบุคคลแสดงออกในชีวิตประจําวัน เชน กิน นอน พูด เดิน ทํางาน ขับ ่ รถ ฯลฯ. การเรียนรูตามแนวคิดของสกินเนอร เกิดจากการเชื่อมโยงระหวางสิงเรากับการตอบสนอง ่ เชนเดียวกัน แตสกินเนอรใหความสําคัญตอการตอบสนองมากกวาสิ่งเรา จึงมีคนเรียกวาเปนทฤษฎีการวาง เงื่อนไขแบบ Type R นอกจากนี้สกินเนอรใหความสําคัญตอการเสริมแรง (Reinforcement) วามีผลทําใหเกิด การเรียนรูที่คงทนถาวร ยิ่งขึ้นดวย สกินเนอรไดสรุปไววา อัตราการเกิดพฤติกรรมหรือการตอบสนองขึ้นอยูกับ   ผลของการกระทํา คือ การเสริมแรง หรือการลงโทษ ทั้งทางบวกและทางลบ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-30- การนําหลักการมาประยุกตใช 1. การเสริมแรง และ การลงโทษ 2. การปรับพฤติกรรม และ การแตงพฤติกรรม 3. การสรางบทเรียนสําเร็จรูป การเรียนรูตามทฤษฎีของ Bloom ( Bloom's Taxonomy) หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-31- Bloom ไดแบงการเรียนรูเปน 6 ระดับ  ความรูที่เกิดจากความจํา (knowledge) ซึ่งเปนระดับลางสุด  ความเขาใจ (Comprehend)  การประยุกต (Application)  การวิเคราะห ( Analysis) สามารถแกปญหา ตรวจสอบได  การสังเคราะห ( Synthesis) สามารถนําสวนตางๆ มาประกอบเปนรูปแบบใหม ไดใหแตกตางจากรูปเดิม เนนโครงสรางใหม  การประเมินคา ( Evaluation) วัดได และตัดสินไดวาอะไรถูกหรือผิด ประกอบการตัดสินใจบนพื้นฐานของเหตุผลและเกณฑที่แนชัด การเรียนรูตามทฤษฎีของเมเยอร (Mayor) ในการออกแบบสื่อการเรียนการสอน การวิเคราะหความจําเปนเปนสิ่งสําคัญ และตามดวย จุดประสงคของการเรียน โดยแบงออกเปนยอยๆ 3 สวนดวยกัน  พฤติกรรม ควรชี้ชัดและสังเกตได  เงื่อนไข พฤติกรรมสําเร็จไดควรมีเงื่อนไขในการชวยเหลือ  มาตรฐาน พฤติกรรมที่ไดนั้นสามารถอยูในเกณฑทกําหนด ี่ การเรียนรูตามทฤษฎีของบรูเนอร (Bruner)  ความรูถูกสรางหรือหลอหลอมโดยประสบการณ  ผูเรียนมีบทบาทรับผิดชอบในการเรียน  ผูเรียนเปนผูสรางความหมายขึ้นมาจากแงมุมตางๆ   ผูเรียนอยูในสภาพแวดลอมทีเปนจริง ่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-32-  ผูเรียนเลือกเนื้อหาและกิจกรรมเอง  เนื้อหาควรถูกสรางในภาพรวม การเรียนรูตามทฤษฎีของไทเลอร (Tylor)  ความตอเนื่อง (continuity) หมายถึง ในวิชาทักษะ ตองเปดโอกาสใหมีการฝก ทักษะในกิจกรรมและประสบการณบอยๆ และตอเนืองกัน ่  การจัดชวงลําดับ (sequence) หมายถึง หรือการจัดสิงที่มีความงาย ไปสูสงที่มี ่ ิ่ ความยาก ดังนั้นการจัดกิจกรรมและประสบการณ ใหมีการเรียงลําดับกอนหลัง เพื่อใหไดเรียนเนือหาทีลึกซึ้งยิงขึ้น ้ ่ ่  บูรณาการ (integration) หมายถึง การจัดประสบการณจงควรเปนในลักษณะที่ ึ ชวยใหผูเรียน ไดเพิมพูนความคิดเห็นและไดแสดงพฤติกรรมที่สอดคลองกัน ่ เนื้อหาทีเ่ รียนเปนการเพิ่มความสามารถทังหมด ของผูเ รียนที่จะไดใช ้ ประสบการณไดในสถานการณตางๆ กัน ประสบการณการเรียนรู จึงเปนแบบ แผนของปฏิสัมพันธ (interaction) ระหวางผูเรียนกับสถานการณที่แวดลอม ทฤษฎีการเรียนรู 8 ขั้น ของกาเย (Gagne)  การจูงใจ ( Motivation Phase) การคาดหวังของผูเรียนเปนแรงจูงใจในการ  เรียนรู  การรับรูตามเปาหมายที่ตั้งไว (Apprehending Phase) ผูเรียนจะรับรูสิ่งที่  สอดคลองกับความตั้งใจ  การปรุงแตงสิ่งที่รบรูไวเปนความจํา ( Acquisition Phase) เพื่อใหเกิดความจํา ั ระยะสั้นและระยะยาว  ความสามารถในการจํา (Retention Phase)  ความสามารถในการระลึกถึงสิ่งที่ไดเรียนรูไปแลว (Recall Phase )  การนําไปประยุกตใชกบสิงที่เรียนรูไปแลว (Generalization Phase) ั ่  การแสดงออกพฤติกรรมทีเรียนรู ( Performance Phase) ่  การแสดงผลการเรียนรูกลับไปยังผูเรียน ( Feedback Phase) ผูเรียนได รับทราบผลเร็วจะทําใหมผลดีและประสิทธิภาพสูง ี องคประกอบที่สําคัญที่กอใหเกิดการเรียนรู จากแนวคิดนักการศึกษา กาเย (Gagne)  ผูเรียน ( Learner) มีระบบสัมผัสและ ระบบประสาทในการรับรู  สิ่งเรา ( Stimulus) คือ สถานการณตางๆ ที่เปนสิ่งเราใหผเรียนเกิดการเรียนรู ู  การตอบสนอง (Response) คือ พฤติกรรมทีเกิดขึ้นจากการเรียนรู ่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-33- การสอนดวยสื่อตามแนวคิดของกาเย (Gagne)  เราความสนใจ มีโปรแกรมที่กระตุนความสนใจของผูเรียน เชน ใช การตูน หรือ กราฟกที่ดึงดูดสายตา  ความอยากรูอยากเห็นจะเปนแรงจูงใจใหผูเรียนสนใจในบทเรียน การตั้งคําถาม ก็เปนอีกสิงหนึง ่ ่  บอกวัตถุประสงค ผูเรียนควรทราบถึงวัตถุประสงค ใหผเรียนสนใจในบทเรียน ู เพื่อใหทราบวาบทเรียนเกี่ยวกับอะไร  กระตุนความจําผูเรียน สรางความสัมพันธในการโยงขอมูลกับความรูที่มอยูกอน ี เพราะสิ่งนีสามารถทําใหเกิดความทรงจําในระยะยาวไดเมือไดโยงถึง ้ ่ ประสบการณผเู รียน โดยการตั้งคําถาม เกี่ยวกับแนวคิด หรือเนื้อหานั้นๆ  เสนอเนื้อหา ขั้นตอนนีจะเปนการอธิบายเนื้อหาใหกับผูเรียน โดยใชสื่อชนิด ้ ตางๆ ในรูป กราฟก หรือ เสียง วิดีโอ  การยกตัวอยาง การยกตัวอยางสามารถทําไดโดยยกกรณีศึกษา การเปรียบเทียบ เพื่อใหเขาใจไดซาบซึ้ง  การฝกปฏิบัติ เพือใหเกิดทักษะหรือพฤติกรรม เปนการวัดความเขาใจวาผูเรียน ่ ไดเรียนถูกตอง เพื่อใหเกิดการอธิบายซ้ําเมื่อรับสิ่งที่ผิด  การใหคําแนะนําเพิ่มเติม เชน การทําแบบฝกหัด โดยมีคําแนะนํา  การสอบ เพือวัดระดับความเขาใจ ่  การนําไปใชกับงานที่ทําในการทําสื่อควรมี เนื้อหาเพิ่มเติม หรือหัวขอตางๆ ที่ ควรจะรูเ พิ่มเติม ทฤษฎีการมีสวนรวม สํานักงานคณะกรรมการกองทุนหมูบานและชุมชนเมืองแหงชาติ, สํานักงานสภา สถาบันราชภัฎ และทบวงมหาวิทยาลัย (2546, หนา 114) ไดระบุวา การมีสวนรวม คือ การที่ประชาชน หรือชุมชนสามารถเขาไปมีสวนในการตัดสินใจ ในการกําหนด นโยบายพัฒนาทองถิ่น และมีสวนรวมในการ รับประโยชนจากบริการ รวมทั้งมีสวนใน การควบคุมประเมินผลโครงการตาง ๆ ของทองถิ่น นอกจากนี้ยัง ไดใหความหมายของ การมีสวนรวมวามี 2 ลักษณะ คือ 1.การมีสวนรวมในลักษณะที่เปนกระบวนการของการพัฒนา โดยใหประชาชน มี สวนรวมในการพัฒนาตั้งแตเริ่มดนจนสิ้นสุดโครงการ ไดแก การรวมกันคนหาปญหา การวางแผน การดัด สินใจ การระดมทรัพยากรและเทคโนโลยีทองถิ่น การบริหารจัดการ การคิดตามประเมินผล รวมทั้งรับ ผลประโยชนที่เกิดขึ้นจากโครงการ 2.การมีสวนรวมทางการเมือง แบงออกเปน 2 ประเภท คือ การสงเสริมสิทธิและ พลังอํานาจของพลเมืองโดยประชาชน หรือ ชุมชนพัฒนาขีดความสามรถของตนในการจัดการเพื่อรักษา ผลประโยชนของกลุม ควบคุมการใชและการกระจายทรัพยากรของชุมชนอันจะกอใหเกิดกระบวนการ และ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-34- โครงสรางที่ประชาชนในชนบทสามารถแสดงออกซึ่งความสามารถของตนและไดรับ ผลประโยชนจากการ พัฒนาการเปลี่ยนแปลงกลไกการพัฒนาโดยรัฐ มาเปนการพัฒนาที่ประชาชน มีบทบาทหลักโดยการ กระจายอํานาจในการวางแผน จากสวนกลางมาเปนสวนภูมิภาค เปนการคืนอํานาจในการพัฒนาใหแก ประชาชนใหมีสวนรวมในการกําหนดอนาคต ของตนเอง นิรันดร จงวุฒิเวศย (2527,หนา 183)ไดสรุปความหมายของการมีสวนรวมวา การมีสวนรวม หมายถึง การเกี่ยวของทางดานจิตใจและอารมณของ บุคคลหนึ่งในสถานการณกลุม ซึ่งผล ของการเกี่ยวของดังกลาวเปนเหตุเราใจใหกระทําการใหบรรลุ จุดมุงหมายของกลุมนั้น กับทั้งทําใหเกิด ความสวนรวมรับผิดชอบกับกลุมดังกลาวดวย นรินทรชัย พัฒนพงศา (2546, หนา 4) ไดสรุปความหมายของการมีสวนรวมวา การมีสวนรวม คือ การที่ฝายหนึ่งฝายใดที่ไมเคยไดเขารวมในกิจกรรมตาง ๆ หรือเขา รวม การตัดสินใจ หรือเคยมาเขารวมดวยเล็กนอยไดเขารวมดวยมากขึ้น เปนไปอยางมี อิสรภาพ เสมอภาค มิใชมีสวนรวม อยางผิวเผินแตเขารวมดวยอยางแทจริงยิ่งขึ้นและ การเขารวมนั้นตองเริ่มตั้งแตขั้นแรกจนถึงขั้นสุดทายของ โครงการ ชิต นิลพานิช และกุลธน ธนาพงศธร (2532, หนา 350) ไดระบุวา การมีสวนรวม ของประชาชนในการพัฒนาชนบท หมายถึง การที่ประชาชนทั้งในเมืองและชนบทไดเขามีสวนรวมหรือเขา มีสวนเกี่ยวของในการดําเนินงานพัฒนาชนบทขั้นตอนใดขั้นตอน หนึ่งหรือทุกขั้นตอนแลวแตเหตุการณจะ เอื้ออํานวย วันรักษ มิ่งมณีนาคิน (2531, หนา 10) ไดสรุปวา การมีสวนรวมของประชาชน หมายถึง การเขารวมอยางแข็งขันและอยางเต็มที่ของกลุมบุคคลผูมีสวนไดเสียในทุก ขั้นตอนของโครงการ หรืองานพัฒนาชนบท โดยเฉพาะอยางยิ่งการมี สวนรวมในอํานาจ การตัดสินใจและหนาที่ความรับผิดชอบ การมีสวนเขารวมจะเปนเครื่องประกันวาสิ่งที่ ผูมีสวนไดเสียตองการที่สุดนั้น จักไดรับการตอบสนองและทํา ใหมีความเปนไปไดมาก ขึ้นวาสิ่งที่ทําไปนั้นจะตรงกับความตองการที่แทจริง และมั่นใจมากขึ้นวาผูเขารวม ทุกคนจะไดรับประโยชนเสมอหนากัน ทฤษฎีที่เกี่ยวกับการมีสวนรวมมี 5 ทฤษฎี ซึ่ง อคิน รพีพัฒน (อางถึงใน ยุพาพร รูปงาม, 2545, หนา 7-9) ไดสรุปไวดังนี้ 1. ทฤษฎีการเกลี้ยกลอมมวลชน (Mass Persuation) Maslow (อางถึงใน อคิน รพีพัฒน, 2527, หนา 7-8) กลาววา การเกลี้ยกลอม หมายถึง การใชคําพูดหรือการเขียน เพื่อมุงใหเกิด ความเชื่อถือและการกระทํา ซึ่งการ เกลี้ยกลอมมีประโยชนในการแกไขปญหาความขัดแยงในการ ปฏิบัติงานและถาจะให เกิดผลดีผูเกลี้ยกลอมจะตองมีศิลปะในการสรางความสนใจในเรื่องที่จะเกลี้ยกลอม โดยเฉพาะในเรื่อง ความตองการของคนตามหลักทฤษฎีของ Maslow ที่เรียกวาสําดับขั้น ความตองการ (hierarchy of needs) คือ ความตองการของคนจะเปนไปตามสําดับจาก นอยไปมาก มีทั้งหมด 5 ระดับ ดังนี้ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-35- 1.1 ความตองการทางดานสรีระวิทยา (physiological needs) เปน ความตองการ ขั้นพื้นฐานของมนุษย (survival needร) ไดแก ความตองการทางตานอาหาร ยา เครื่องน งหม ที่อยูอาศัย ยารักษาโรค และความตองการทางเพศ 1.2 ความตองการความมั่นคงปลอดภัยของชีวิต (safety and security needs) ไดแก ความตองการที่อยูอาศัยอยางมีความปลอดภัยจากการถูกทํารายรางกาย หรือถูก ขโมย ทรัพยสิน หรือความมั่นคงในการทํางานและการมีชีวิตอยูอยางมั่นคงในสังคม 1.3 ความตองการทางดานสังคม (social needs) ไตแก ความตองการ ความรัก ความตองการที่จะใหสังคมยอมรับวาตนเปนสวนหนึ่งของสังคม 1.4 ความตองการที่จะมีเกียรติยศชื่อเสียง (self-esteem needs) ไตแก ความภาคภูมิใจ ความตองการดีเดนในเรื่องหนึ่งที่จะใหไตรับการยกยองจากบุคคลอื่น ความตองการ ตานนี้ เปนความตองการระดับสูงที่เกึ่ยวกับความมั่นใจในตัวเองในเรื่องความเความสามารถ และความสําคัญของ บุคคล 1.5 ความตองการความสําเร็จแหงตน (self-actualization needs) เปน ความ ตองการในระบบสูงสุด ที่อยากจะใหเกิดความสําเร็จในทุกสิ่งทุกอยางตามความนึกคิด ของตนเอง เพื่อจะพัฒนาตนเองใหดีที่สุดเทาที่จะทําไดความตองการนี้จึงเปนความตองการ พิเศษของบุคคลที่จะ พยายามผลักดันชีวิตของตนเองใหเปนแนวทางที่ดีที่สุด 2. ทฤษฎีการระดมสรางขวัญของคนในชาติ (National Morale) คนเรามีความตองการทางกายและใจถาคนมีขวัญดีพอ ผลของการทํางานจะสูง ตามไปดวย แดถาขวัญไมดี ผลงานก็ตํ่าไปตวย ทั้งนี้เนื่องจากวาขวัญเปนสถานการณทาง จิตใจที่แสดงออกในรูปพฤติกรรมดาง ๆ นั่นเอง การจะสรางขวัญใหดีตองพยายามสราง ทัศนคติที่ดีดอผูร,วมงาน เชน การไมเอารัดเอาเปรืยบ การ ใหขอเท็จจริงเกี่ยวกับงาน การเปดโอกาสใหแสดงความคิดเห็น เปนตน และเมื่อใดก็ตามถาคนทํางานมีขวัญ ดีจะ เกิดสํานึกในความรับผิดชอบ อันจะเกิดผลดีแกหนวยงานทั้งในสวนที่เปนขวัญสวนบุคคล และขวัญ ของกลุม ดังนั้น จะเปนไปไดวาขวัญของคนเราโดยเฉพาะคนมีขวัญที่ดียอมเปนปจจัยหนึ่งที่จะนําไปสูการมี สวนรวมในกิจกรรมตาง ๆ ไดเชนกัน (ยุพาพร รูปงาม, 2545, หนา 8) 3. ทฤษฎีสรางความรูสึกชาตินิยม (Nationalism) ปจจัยประการหนึ่งที่นําสูการมีสวนรวมคือ การสรางความรูสึกชาตินิยมให เกิดขึ้น หมายถึง ความรูสึกเปน ตัวของตัวเองที่จะอุทิศหรือ เนนคานิยมเรื่องผลประโยชน สวนรวมของชาติ มีความพอใจในชาติของตัวเอง พอใจเกียรติภูมิ จงรักภักดี ผูกพันตอ ทองถิ่น (ยุพาพร รูปงาม, 2545, หนา 8) 4. ทฤษฎีการสรางผูนํา (Leadership) การสรางผูนําจะชวยจูงใจใหประชาชนทํางานควยความเต็มใจเพื่อบรรลุ เปาหมายหรือวัตถุประสงครวมกัน ทั้งนี้เพราะผูนําเปนปจจัยสําคัญของการรวมกลุมคน จูงใจไปยังเปาประสงคโดยทั่วไปแลวผูนําอาจจะมีทั้ง ผูนําที่ดีเรียกวํา ผูนําปฎิฐาน (positive leader) ผูนําพลวัต คือ เคลื่อนไหวทํางานอยูเสมอ (dynamic leader) และผูนําไมมีกิจ ไมมีผลงานสรางสรรค ที่เรียกวา ผูนํานิเสธ (negative leader) ผลของการให หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-36- ทฤษฎีการสรางผูนา จึงทําใหเกิดการระดมความรวมมือปฏิบัติงานอยางมีขวัญกําลังใจ งานมีคุณภาพ มี ํ ความคิดริเริ่มสรางสรรค และรวมรับผิดชอบ ตังนั้น การสรางผูนําที่ดี ยอมจะนําไปสู การมีสวนรวมใน กิจกรรมตาง ๆ ดวยดีนั่นเอง (ยุพาพร รูปงาม, 2545, หนา 8) 5. ทฤษฎีการใชวิธีและระบบทางการบริหาร (Administration and Method) การใชระบบบริหารในการระดมความรวมมือเปนวิธีหนึ่งที่งายเพราะใชกฎหมาย ระเบียบ แบบแผน เปน เครื่องมือในการดําเนินการ แตอยางใดก็ตามผลของ ความรวมมือยังไมมีระบบใดดีที่ชุดในเรื่องการใช บริหาร เพราะธรรมชาติของคน ถาทํางานตามความสมัครใจอยางตั้งใจไมมีใครบังคับก็จะทํางานดวยความ รัก แตถาไม ควบคุมเลยก็ไมเปนไปตามนโยบายและความจําเปนของรัฐ เพราะการใชระบบบริหาร เปนการ ใหปฏิบัติตามนโยบายเพื่อใหบรรลุเปาหมายเพิ่มความคาดหวังผลประโยชน (ยุพาพร รูปงาม, 2545, หนา 8-9) การอนุรักษภูมิปญญาทองถิ่น ความหมายของภูมิปญญาทองถิ่น ในการใหความหมายของภูมิปญญาทองถิ่นนั้น มีผูรหลายทานไดใหความหมายไว  ู ตางๆกัน ดังนี้ สําเนียง สรอยนาคพงษ ( 2535 : 24 )ไดใหความหมายของภูมิปญญาทองถิ่น หรือ ภูมิปญญาชาว บานวา “หมายถึง พื้นเพรากฐานความรูของชาวบาน หรือ ความรอบรูของชาวบานทีเ่ รียนรูและ สั่งสมประสบการณสบตอกันทั้งทางตรง คือ ประสบการณดวยตนเองหรือทางออม ซึ่งเรียนรูจากผูใหญหรือ ื   ความรูสะสมทีสืบตอกันมาและกลั่นกรองประสบการณชีวิตของคนๆหนึงจากเหตุการณ สะสมกันมาจนพัฒนา ่ ่ ไปสูความรูความเขาใจชีวิตของตนเองชัดเจน” ประเวศ วะสี ( 2536 : 146 ) กลาววา “ภูมิปญญา เกิดจากการสะสมการเรียนรูมา เปนระยะเวลายาวนานมีลักษณะเชื่อมโยงกันไปหมดในทุกสาขาวิชาวิทยา ไมแยกเปนวิชาๆ แบบทีเ่ ราเรียน ฉะนั้น วิชาเกี่ยวกับเศรษฐกิจอาชีพ ความเปนอยูเ กี่ยวกับการใชจาย เกี่ยวกับการศึกษาวัฒนธรรมนั้นจะผสม กลมกลืนเชื่อมโยงกันหมด” รุง แกวแดง ( 2541 : 205 ) ไดใหความหมายของภูมปญญาไทยไววา ภูมิปญญาไทย ิ หมายถึง องคความรูความสามารถ และทักษะของคนไทยอันเกิดจากการสั่งสมประสบการณทผานกระบวนการ ี่ เลือกสรร เรียนรู ปรุงแตง พัฒนาและถายทอดสืบตอกันมา เพื่อใชแกปญหาและพัฒนาวิถีของคนไทยใหสมดุล กับสภาพแวดลอมและเหมาะสมกับทุกยุคทุกสมัย” แนวทางการนําภูมิปญญาทองถิ่นมาใชในการจัดการศึกษา สภาพการศึกษาของไทยในปจจุบันมุงเนนการนําความรู เทคโนโลยีและวิทยาการ โทรคมนาคมไปใชในการศึกษา จึงเปนผลตองเผชิญกับปญหาในดานประสิทธิภาพในการจัดการศึกษาอยาง จํากัดจึงกอใหเกิดอุปสรรคมากมาย ดวยเหตุนี้แหลงวิทยาการทองถิ่นจึงเปนแหลงรวมความเปลี่ยนแปลงที่มมา ี ตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบันทีเ่ หมาะสมและสอดคลองกับการดําเนินชีวิตในโรงเรียน ดังนั้นแหลงวิทยาการทองถิ่นที่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-37- เปนแหลงความรูเกี่ยวกับภูมิปญญาทองถิ่นจึงเปนสิงที่มีคุณคายิ่งที่ครูควรนํามาใชใหเกิดประโยชนในการเรียน  ่ การสอนมากทีสุด ซึ่งมีผเู สนอแนะแนวทางไวดังนี้ ่ ชลทิตย เอี่ยมสําอางและวิศนี ศีลตระกูล( 2533 : 201 -248 )ไดเสนอแนวทางการ นําภูมิปญญาชาวบานมาใชในการศึกษานอกระบบโรงเรียน ดังนี้ 1. นําไปเปนองคประกอบหลักสูตร การจัดการศึกษา หรือ จัดการเรียนรูในเรื่อง ชุมชนหากเราศึกษาคนควาเรืองภูมปญญาไทชาวบานและนําไปเปนองคประกอบของหลักสูตรการเรียนการ ่ ิ สอน สามารถชวยใหชาวบานไดเรียนรูในสิ่งทีมีความหมาย มีความสัมพันธกบทองถิ่นมากขึ้น เมื่อเรียนแลว ่ ั นําไปใชประโยชนกบชีวิตจริง ั 2. เชิญผูอาวุธโส หรือปราชญชาวบานผูทรงภูมิปญญาในดานตางๆ มาเปนวิทยากร  เพื่อถายทอดความรูและประสบการณแกชนรุนหลังหรือผูสนใจ ความรูและประสบการณเหลานั้นควร มีการบันทึกไวดวยสื่อตางๆ เพื่ออนุรักษของดีที่มีอยูและสามารถเผยแพรในแนวกวางตอไป 3. นําไปใชเพื่อแกปญหาในชุมชน เชน ปญหาทีเ่ กิดจากการอยูรวมกัน ปญหาดาน สุขภาพอนามัย การรักษาพยาบาล ปญหาดานอาชีพและการผลิตหรือปญหาอันเกิดจากการขาดความสมดุลใน ธรรมชาติเนื่องจากสิ่งแวดลอมถูกทําลาย เนื้อหาภูมิปญญาชาวบานครอบคลุมเรื่องตางๆในการดําเนินชีวิต คือ  สามารถนํามาใชแกปญหาได 4. นําไปใชเพื่อกําหนดนโยบายและแผนพัฒนาดานตางๆ เชน กระทรวงสาธารณสุข กําหนดนโยบายที่จะประยุกตใชแพทยแผนโบราณในสวนสาธารณะสุขมูลฐาน เรื่อง สมุนไพรและ หมอตําแย กําลังไดรับการสงเสริมและฟนฟู รัตนะ บัวสนธ( 2535 : 12 – 17 ) ไดเสนอแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนการ สอนไวดังนี้ 1. ครูเปนผูจัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยเปนตัวแทนของปราชญชาวบานทํา หนาที่ถายทอดความรูเ กี่ยวกับภูมิปญญาชาวบานที่ไดรับการกําหนดหลักสูตรเปนหลักสูตรทองถิ่นแลว 2. ปราชญชาวบานเปนผูดําเนินกิจกรรมการเรียนการสอนถายทอดความรูเกี่ยวกับ ภูมิปญญาชาวบานรวมทั้งทําหนาทีประเมินผลการเรียนของนักเรียน โดยมีครูเปนผูดูแลอยูวงนอกเทานั้น ทังนี้ ่ ้ ตองพิจารณาเงือนไขความเหมาะสมในเรื่องของเวลาและความสะดวกของปราชญชาวบานดวย ่ แนวทางการอนุรักษภูมิปญญาทองถิ่น สารถทําไดโดย 1. การคนควาวิจัย ควรศึกษาและเก็บรวบรวมขอมูลภูมิปญญาของไทยในดานตางๆ  ของทองถิ่น จังหวัด ภูมิภาค และประเทศโดยเฉพาะอยางยิงภูมิปญญาที่เปนภูมิปญญาของทองถิ่น มุงศึกษาให ่  รูความเปนมาในอดีต และสภาพการณในปจจุบัน 2. การอนุรักษ โดยการปลุกจิตสํานึกใหคนในทองถิ่นตระหนักถึงคุณคาแกนสาระ และความสําคัญของภูมิปญญาทองถิ่น สงเสริมสนับสนุนการจัดกิจกรรมตามประเพณีและวัฒนธรรมตางๆ สรางจิตสํานึกของความเปนคนทองถิ่นนั้นๆ ที่จะตองรวมกันอนุรักษภูมิปญญาทีเ่ ปนเอกลักษณของทองถิ่น  หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-38- รวมทั้งสนับสนุนใหมีพิพิธภัณฑทองถิ่นหรือพิพิธภัณฑชุมชนขึ้น เพื่อแสดงสภาพชีวิตและความเปนมาของ ชุมชน อันจะสรางความรูและความภูมิใจในชุมชนทองถิ่นดวย 3. การฟนฟู โดยการเลือกสรรภูมิปญญาที่กําลังสูญหาย หรือที่สญหายไปแลวมาทํา ู ใหมีคุณคาและมีความสําคัญตอการดําเนินชีวิตในทองถิ่น โดยเฉพาะพื้นฐานทางจริยธรรม คุณธรรม และ คานิยม 4. การพัฒนา ควรริเริ่มสรางสรรคและปรับปรุงภูมิปญญาใหเหมาะสมกับยุคสมัย  และเกิดประโยชนในการดําเนินชีวิตประจําวัน โดยใชภูมิปญญาเปนพื้นฐานในการรวมกลุมการพัฒนาอาชีพ ควรนําความรูดานวิทยาศาสตร และเทคโนโลยีมาชวยเพื่อตอยอดใชในการผลิต การตลาด และการบริหาร ตลอดจนการปองกันและอนุรักษสงแวดลอม ิ่ 5. การถายทอด โดยการนําภูมิปญญาทีผานมาเลือกสรรกลันกรองดวยเหตุและผล  ่ ่ อยางรอบคอบและรอบดาน แลวไปถายทอดใหคนในสังคมไดรับรู เกิดความเขาใจ ตระหนักในคุณคา คุณประโยชนและปฎิบัติไดอยางเหมาะสม โดยผานสถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษา และการจัดกิจกรรม ทางวัฒนธรรมตางๆ 6. สงเสริมกิจกรรม โดยการสงเสริมและสนับสนุนใหเกิดเครือขายการสืบสานและ พัฒนาภูมิปญญาของชุมชนตางๆ เพื่อจัดกิจกรรมทางวัฒนธรรมและภูมปญญาทองถิ่นอยางตอเนื่อง  ิ 7. การเผยแพรแลกเปลี่ยน โดยการสงเสริมและสนับสนุนใหเกิดการเผยแพรและ แลกเปลี่ยนภูมปญญาและวัฒนธรรมอยางกวางขวาง โดยใหมีการเผยแพรภูมิปญญาทองถิ่นตางๆ ดวยสื่อและ ิ  วิธีการตางๆ อยางกวางขวาง รวมทั้งกับประเทศอื่นๆ ทั่วโลก 8. การเสริมสรางปราชญทองถิ่น โดยการสงเสริมและสนับสนุนการพัฒนาศักยภาพ ของชาวบาน ผูดําเนินงานใหมีโอกาสแสดงศักยภาพดานภูมปญญา ความรูความสามารถอยางเต็มที่ มีการยก ิ ยองประกาศเกียรติคุณในลักษณะตางๆ บรรณานุกรม ชิต นิลพานิช และกุลธน ธนาพงศธร. (2532). การมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนา ชนบท. ในเอกสารการสอนชุดวิชาความรูทั่วไปสําหรับการพัฒนาระดับตําบล หมูบาน (พิมพครังที่ 3, ้ หนวยที่ 8) .นนทบุรี: โรงพิมพมหาวิทยาลัยสุโขทยธรรมาธิราช. นรินทรชัย พัฒนพงศา. (2546). การมีสวนรวม หลักการพื้นฐาน เทคนิคและกรณี ตัวอยาง. กรุงเทพมหานคร: 598 Print. นิรันดร จงวุฒิเวศย. (2527). การมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนา. กรุงเทพมหานคร: สํามักพิมพ มหาวิทยาลัยมหิดล. ยุพาพร รูปงาม. (2545). การรสวนรวมของขาราชการสํานักงบประมาณในการปฏิรป ระบบราชการ. ู ภาคนิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร. หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-39- วันรักษ มิ่งมณีนาคิน. (2531). การพัฒนาชนบทไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร. อคิน รพีพัฒน. (2527). การมีสํวนรวมของชุมชนในการพัฒนาชนบทในสภาพสังคม และ วัฒนธรรมไทย. กรุงเทพมหานคร: ศักดิ์โสภาการพิมพ. ชลทิตย เอี่ยมสําอาง และวิศนี ศิลตระกูล . ( 2533 ) .ภูมิปญญาชาวบานเทคโนโลยีพื้นบานและ แหลงวิทยาการชุมชน ,ในการพัฒนาและการใชแหลงวิทยาการในชุมชน หนวยที่ 1 -8 . นนทบุรี : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช . ประเวศ วะสี . ( 2536 ). ภูมิปญญาชาวบาน ใน เสรี พงศพศ ( บก .) , ภูมิปญญาชาวบานกับ ิ การพัฒนาชนบท .กรุงเทพฯ : มูลนิธิภูมิปญญา . รุง แกวแดง. ( 2541 ). ฟนฟูภูมิปญญาไทยยุทธศาสตรสูกระแสโลกาภิวัตน . วิทยาจารย , 96 : 43 – 48. สําเนียง สรอยนาคพงษ . ( 2535 , กุมภาพันธ - มีนาคม ). การใชภูมิปญญาทองถิ่นเพื่อสงเสริม การเรียนการสอนในโรงเรียน . สารพัฒนาหลักสูตร .กลุมวิจัยและพัฒนาคุณภาพการเรียนรู . รีวัฒน เมืองสุริยา. (2552). ความคิดสรางสรรค Creative Thinking. สืบคนเมื่อ 16 สิงหาคม 2555, จาก http://reewat-learningandsharing.blogspot.com/2009/12/creative- thinking_23.html. SEAL2thai. (ม.ป.ป.). ทฤษฎีความคิดสรางสรรคของ Walls. สืบคนเมื่อ 16 สิงหาคม 2555, จาก http://www.seal2thai.org/sara/sara146.htm. มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา. (ม.ป.ป.). ความหมายของความคิดสรางสรรค. สืบคนเมือ ่ 16 สิงหาคม 2555, จาก http://elearning.aru.ac.th/2513302/soc06/topic12/ linkfile/print5.htm. มหาวิทยาลัยขอนแกน. (ม.ป.ป.). แนวคิดเกี่ยวกับความคิดสรางสรรค. สืบคนเมือ 16 สิงหาคม ่ 2555, จาก http://www.google.co.th/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web& cd=4&cad=rja&sqi=2&ved=0CGYQFjAD&url. บานจอมยุทธ. (ม.ป.ป.). จิตวิทยาการเรียนรู. สืบคนเมื่อ 16 สิงหาคม 2555, จาก http://www.baanjomyut.com/library_2/psychology_of_learning/03.html. ประภัสรา โคตะขุน. (ม.ป.ป.) ทฤษฎีการเรียนรู. สืบคนเมื่อ 16 สิงหาคม 2555, จาก https://sites.google.com/site/prapasara/1-7. หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-40- กรอบแนวคิด คลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองค ความรูภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร การพัฒนาสื่อวิดิทัศนเพื่อการเรียนรูและสงเสริมการ อนุรักษภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ การพัฒนานวัตกรรมสรางสรรค การเรียนรูสูการมีสวนรวมอนุรักษ การพัฒนานักเรียนระดับประถมศึกษาโดยใชรูปแบบการ ภูมิปญญาทองถิ่น สอนแบบบูรณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสงเสริมความฉลาดทางจิตวิญญาณ การพัฒนาแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอด ชีวิตในสังคมพหุวัฒนธรรมศึกษาในโรงเรียน ประถมศึกษาภาคเหนือตอนลาง 10. ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ เชน การเผยแพรในวารสาร จดสิทธิบัตร ฯลฯ และหนวยงาน ที่ใช ประโยชนจากผลการวิจัย ประโยชนที่ได 1) การเผยแพรผลงานวิจัยผานวารสารวิชาการตางๆ 2) การเผยแพรคลังความรูบนเว็บ ดวยคลิปวิดีโอภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร  ภายใต Domain http://www.phraewisdom.com 3) การเผยแพรสื่อวีดิทัศนภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ  4) การเผยแพรรูปแบบการสอนแบบบูรณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง 5) การเผยแพรแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอดชีวิตในสังคมพหุ วัฒนธรรม หนวยงานที่ใชประโยชนจากการวิจัย 1) โรงเรียนมัธยมในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการใชประกอบการจัดการเรียนการสอน 2) มหาวิทยาลัยตางๆ ใชเปนขอมูลพื้นฐานในการวิจัย 3) สํานักงานวัฒนธรรมจังหวัด ไดคลังความรู ภูมิปญญาทองถิน่ 4) ประชาชนและผูทสนใจไดรบความรูเ กี่ยวกับภูมปญญาทองถิน และหลักปรัชญา ี่ ั ิ ่ เศรษฐกิจพอเพียง สามารถนําไปปรับใชในชีวิตประจําวันได หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-41- 11. แผนการบริหารแผนงานวิจัยและแผนการดําเนินงาน พรอมทั้งขั้นตอนตลอดแผนงานวิจัย และ โปรดระบุการบริหารความเสี่ยง (ถามี) 11.1 จัดประชุมเพื่อเตรียมความพรอมและวางแผนการวิจัย 11.2 ดําเนินการวิจัย 11.3 ปรับปรุงแกไข 11.4 สรุปและประเมินผลการวิจัย 11.5 เผยแพรผลงานวิจัยในดานตางๆ เชน ตีพิมพบทวาม เว็บไซต 12. แผนการพัฒนากรบุคลากรวิจัย เปดโอกาสและสรางนักวิจัยรุนใหมจากการทําการวิจัยตามแผนงานวิจัย 13. กลยุทธของแผนงานวิจัย การสงเสริมการพัฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสูการมีสวนรวมอนุรักษภูมิปญญา ทองถิ่นในดานตางๆ คือ ดานภูมิปญญาทองถิ่น ดานปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง แบบจําลองความเปนเลิศของ การเรียนรูตลอดชีวิตในสังคมพหุวัฒนธรรม 14. ระยะเวลา / หนวยงานที่ดําเนินการวิจัย / พื้นที่ดําเนินการวิจัย 14.1 ระยะเวลาดําเนินการวิจัย 1 ป (รายละเอียดอยูในโครงการยอย) ตุลาคม 2555 – กันยายน 2556 14.2 สถานที่ทําการวิจัย มหาวิทยาลัยนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก, จังหวัดแพร, จังหวัดอุตรดิตถ, จังหวัดในภาคเหนือตอนลาง. หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-42- 15. แผนการใชจายงบประมาณของแผนงานวิจัย 15.1 แสดงรายละเอียดงบประมาณบริห ารแผนงานวิจัย และโครงการยอ ยแตล ะโครงการ เฉพาะปที่เสนอ (ตามแบบ งป.1) โครงการ งบประมาณที่เสนอขอ (บาท)/ งบ คาตอบแ คาใช คาวัสดุ คาธรรมเนียม ครุภัณฑ รวม บุคคลากร ทน สอย การอุดหนุน สถาบัน คาบริหารแผนงาน 40,000 40,000 50,000 55,610 20,000 - 205,610 โครงการวิจัยยอย 1 15,000 139,000 175,650 60,000 - - 389,650 โครงการวิจัยยอย 2 45,000 69,000 174,000 12,000 - - 300,000 โครงการวิจัยยอย 3 54,840 35,900 194,000 100,000 20,000 - 404,740 โครงการวิจัยยอย 4 30,000 78,000 105,000 87,000 - - 300,000 รวม 184,840 361,900 698,650 314,610 40,000 - 1,600,000 15.2 แสดงภาพรวมของงบประมาณการวิจั ยทั้ง แผนงานวิจั ยที่ เ สนอขอ โดยแยกเป นรายป ของงบบริหารแผนงานวิจัย และโครงการยอย (ตาม แบบ วช. 1 ค) โครงการ/หมวดคาใชจาย คาใชจาย แผนงานวิจัย : การพั ฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสู การมีสวนรวมอนุรักษภูมิ 205,610 ปญญาทองถิ่น โครงการยอยที่ 1 การพัฒนาคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองคความรู 389,650 ภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร โครงการยอยที่ 2 การพัฒนาสือวีดิทัศนเพื่อการเรียนรูและสงเสริมการอนุรักษภูมิปญญา ่  300,000 ทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ โครงการยอยที่ 3 การพัฒนานักเรียนระดับประถมศึกษาโดยใชรูปแบบการสอนแบบ 404,740 บูรณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อสงเสริมความฉลาดทางจิตวิญญาณ โครงการยอยที่ 4 การพัฒนาแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอดชีวิตในสังคม 300,000 พหุวัฒนธรรมศึกษาในโรงเรียนประถมศึกษาภาคเหนือตอนลาง รวมทั้งสิ้น 1,600,000 16. ระดับความสําเร็จของงาน (ระบุเพียง 1 ระดับ) ไดนวัตกรรมเพื่อการศึกษา หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-43- 17. ขอเสนอการวิจัยหรือสวนหนึ่งสวนใดของขอเสนอการวิจัยนี้ (เลือกไดเพียง 1 ขอ)  ไมไดเสนอตอแหลงทุนอื่น  เสนอตอแหลงทุนอื่น (ระบุทกแหลงทุน) ................................................... ุ ชื่อโครงการทีเ่ สนอ ......................................................................................... คาดวาจะทราบผลเมือ .................................................................................. ่ 18. คําชี้แจงอื่นๆ - 19. ลงลายมือชื่อผูอํานวยการแผนงานวิจัย (ลงชื่อ)...................................................... (รองศาสตราจารย ดร.สําราญ มีแจง) ผูอํานวยการแผนงานวิจัย วันที่ วันที่ 20 สิงหาคม 2555. 20. คําอนุมัติของผูบังคับบัญชาระดับอธิบดีหรือเทียบเทาของภาครัฐ (หรือผูไดรับมอบอํานาจ) หรือกรรมการผูจัดการใหญหรือเทียบเทาในสวนของภาคเอกชน (หรือผูไดรับมอบอํานาจ) ในการยินยอม/ อนุญาต ใหดําเนินการวิจัยรวมทั้งใหใชสถานที่ อุปกรณและสาธารณูปโภคในการดําเนินการวิจัย (ลงชื่อ) ) ( ) ตําแหนง วันที่ เดือน พ.ศ......... หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-44- สวน ข : ประวัติผูรับผิดชอบแผนงานวิจัยและที่ปรึกษาแผนงานวิจัย 1.1 หัวหนาโครงการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : รศ.ดร.สําราญ มีแจง ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Assoc. Prof. Dr. Samran Mejang 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 1202 00505 34 7 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : คณะบดี คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : รองศาสตราจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962403 (สํานักงาน), 08-988-5799 (มือถือ) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : samranm@nu.ac.th 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี คณิตศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2520 (กศ.บ.) ประสานมิตร 2 ปริญญาโท การวัดผลและประเมินผล จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 2525 (ค.ม.) การศึกษา 3 ปริญญาเอก การวัดผลและประเมินผล จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 2534 (ค.ด.) การศึกษา 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 การวัดผลและประเมินผลการศึกษา 6.2 การวิจัยทางการศึกษา 6.3 สถิติเพื่อการวิจัย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-45- 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย : ชื่อโครงการวิจัย 7.1 (2552) การวิจัยและพัฒนาหลักสูตรทองถิ่นตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงดวย การจัดการความรู : กรณีศึกษาการเพิ่มปริมาณผลผลิตการปลูกกลวยหอมทองหมูที่ 3 บานวังวน ต.ทาโพธิ์ อ.เมือง จ.พิษณุโลก 7.2 (2552) การประเมินโครงการการสงเสริมใหสถานศึกษาพรอมรับการประเมิน คุณภาพพายนอกรอบสอง : การศึกษาขั้นพื้นฐาน ประจําป 2552 7.3 (2552) การปรับเทียบคะแนน O-NET ระหวางป 7.4 (2552) การศึกษาความตรง (Validity) และความเที่ยง (Reliability) ของผล การเรียนเฉลี่ย (GPA) รายกลุมสาระ และผลการเรียนเฉลี่ยสะสม (GPAX) รายชวง ชั้น ของนักเรียนชวงชั้นที่ 2 ถึง ชวงชั้นที่ 4 7.5 (2552) โครงการเครือขายสถาบันการศึกษาในพื้นทีเ่ พือเสริมคุณภาพการ ่ เรียนรูของเด็กและเยาวชนในจังหวัดพิษณุโลก 7.6 (2551) การพัฒนารูปแบบความสัมพันธเชิงสาเหตุปจจัยที่สงผลตอ  คุณลักษณะนักเรียนที่มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร 7.7 (2551) การพัฒนาสมรรถนะที่จําเปนในการปฏิบัตงานของครูในสถานศึกษา ิ ขั้นพื้นฐาน โดยใชการจัดการความรู 7.8 (2550) กลยุทธการยกระดับคุณภาพการศึกษา โดยเครือขายการวิจัย : ภาคเหนือตอนลาง 7.9 (2550) การติดตามผูประเมินคุณภาพภายนอกระดับอุดมศึกษา ประจําป  2549 7.10 (2550) การประเมินโครงการพัฒนาผูนําการเปลี่ยนแปลงเพื่อรองรับการ กระจายอํานาจ 7. 11 (2549) การประเมินโครงการศูนยซอมสรางเพื่อชุมชนระยะที่ 1 ในเขต  จังหวัดเพชรบูรณ พิจิตร และอุตรดิตถ 7.12 (2549) การพัฒนาตัวชี้วัดศักยภาพการจัดการกองทุนหมูบานและชุมชนเมือง 7.13 (2549) รายงานผลการติดตามการดําเนินงานของผูประเมินภายนอกของ การประเมินคุณภาพภายนอกระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานในภาคเหนือ ประจําป 2549 หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-46- 7.1.14 (2548) การติดตามผูประเมินคุณภาพภายนอกสถานการศึกษาขั้น พื้นฐาน อาชีวศึกษาและอุดมศึกษา ในเขตภาคเหนือตอนลาง ประจําป การศึกษา 2547-2548 7.1.15 (2548) การประเมินการดําเนินงานตามยุทธศาสตรการแกไขปญหาผู เสพติดยาเสพติด (Demand) ครั้งที่ 1 (กรรมการรวม นักวิจยสวนภูมิภาค) ั 7.1.16 (2548) การวิเคราะหตัวประกอบคุณลักษณะของครูรุนใหมตามการ รับรูของนักการศึกษาชั้นนํา และครูดีเดน 7.1.17 (2547) การประเมินหลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการ บริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 7.1.18 (2547) การสังเคราะหงานวิจัยเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนแบบ บูรณาการเพื่อพัฒนาการเรียนรูของนักเรียน ตามโครงการวิจัยและพัฒนาเพื่อ ปฏิรูปการเรียนรูทั้งโรงเรียน ระยะที่ 3  7.1.19 (2546) การสังเคราะหงานวิจัยเกี่ยวกับการเรียนการสอนแบบบูรณา การเพือพัฒนาการเรียนรูของนักเรียน ตามโครงการวิจัยและพัฒนาเพื่อปฏิรป ่ ู การเรียนรูทั้งโรงเรียน ระยะที่ 2  7.1.20 (2546) การสํารวจทัศนคติของประชาชนเกี่ยวกับการจัดการน้ําเสียใน พื้นที่เทศบาลตําบลชุมแสง จังหวัดนครสวรรค 7.1.21 (2546) รายงานการติดตามการดําเนินงานของผูประเมินภายนอกของ  การประเมินคุณภาพภายนอกระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ในภาคเหนือ 7.1.22 (2545) การสังเคราะหงานวิจัยเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนแบบ บูรณาการเพื่อพัฒนาการเรียนรูของนักเรียนตามโครงการวิจยและพัฒนาเพื่อ ั ปฏิรูปการเรียนรูทั้งโรงเรียน ระยะที 1  7.1.23 (2543) การวิเคราะหตัวแปรจําแนกโรงเรียนมัธยมศึกษาที่นักเรียน สามารถสอบคัดเลือกเขามหาวิทยาลัยไดสูงและต่ํา 7.1.24 (2542) การเปรียบเทียบคะแนนสอบคัดเลือกเขาศึกษาในสถาบันอุดม ศึกษาระบบใหมที่มีวิธีแปลงคะแนนผลการเรียนสะสมตางกัน 7.1.25 (2542) การสังเคราะหงานวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับวิธีการเรียนวิธีการสอน และรูปแบบการเรียนการสอนทีสงผลตอกระบวนการเรียนรูที่ยั่งยืนของ ่  เด็กไทย วิชาคณิตศาสตร ระดับชั้นประถมศึกษา พ.ศ.2543-2541 กองวิจัย การศึกษา กรมวิชาการ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-47- 1.2 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : รศ.ดร.เทียมจันทร พานิชยสนไชย ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Assoc. Prof. Dr. Tiamjan Panitchsonchai 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : คณะบดีฝายพัฒนาและวิจัย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : รองศาสตราจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962406 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : teacjanp@nu.ac.th 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี คณิตศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2520 (กศ.บ.) ประสานมิตร 2 ปริญญาโท วิจัยการศึกษา จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 2523 (ค.ม.) 3 ปริญญาเอก การศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2551 (ค.ด.) 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 การวัดผลและประเมินผลการศึกษา 6.2 การวิจัยทางการศึกษา 6.3 สถิติเพื่อการวิจัย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-48- 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย : ชื่อโครงการวิจัย 7.1 2550 : กลยุทธการบริหารการเปลี่ยนแปลงในการจัดการศึกษาในสถานศึกษาขั้น พื้นฐาน : กรณีศึกษาโรงเรียนในจังหวัดพิษณุโลก 7.2 2550 : การติดตามคุณภาพมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเศวร,2548 7.3 2550 : การติดตามโครงการศึกษาสถานการณแพรระบาดและความรูเ กี่ยวกับโรค เอดสของชุมชนบนพื้นทีสูง สํานักงานศูนยอํานวยการประสานงานแกไขปญหา ่ ชาวเขาและกําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพภาคที่ 3,2540 7.4 2550 : การติดตามและประเมินผลการจัดระบบปองกันตนเองในหมูบานชาวเขา  สํานักงานศูนยอํานวยการประสานงานแกไขปญหาชาวเขา และกําจัดการปลูกพืช เสพติด กองทัพภาคที่ 3,2537 7.5 2550 : การศึกษาการดําเนินงานโครงการพัฒนาที่สงดอยแมเบี้ย สํานักงานศูนย ู อํานวยการประสานงานแกไขปญหาชาวเขาและกําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพ ภาคที่ 3,2534 7.6 2550 : การศึกษาการดําเนินงานโครงการพัฒนาที่สงไทย-นอรเวย สํานักงานศูนย ู อํานวยการประสานงานแกไขปญหาชาวเขาและกําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพ ภาคที่ 3,2534 7.7 2550 : การศึกษาการดําเนินงานโครงการพัฒนาที่สงไทย-เยอรมัน สํานักงานศูนย ู อํานวยการประสานงานแกไขปญหาชาวเขาและกําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพ ภาคที่ 3,2534 7.8 2550 : การศึกษาการดําเนินงานโครงการเพื่อพัฒนาความมันคงลุมน้ํานาน อัน ่ เนื่องมาจากพระรดําริ จังหวัดนานสํานักงานศูนยอํานวยการประสานงานแกไข ปญหาชาวเขาและกําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพภาคที่ 3,2538 7.9 2550 : การศึกษาเฉพาะกรณี : การอพยพชาวเขาในเขตแมสาด-ผาแดง ลงสูพื้นที่ รองรับแมออ-ผาซอ สํานักงานศูนยอํานวยการประสานงานแกไขปญหาเขาและ กําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพภาคที่ 3,2538 7.10 2550 : ความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอน และหลักสูตรการศึกษา มหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา ศูนยวิทยบริการนอกจังหวัดพิษณุโลก ,2548 หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-49- 7.11 2550 : ตัวประกอบทีสัมพันธกบการไดรับการคัดเลือกเปนครูตนแบบตามการ ่ ั รับรูของครูตนแบบ,2544 7.12 2550 : ตัวประกอบทีสัมพันธกบประสิทธิภาพการสอนของครูในโรงเรียน ่ ั มัธยมศึกษาเขตการศึกษา,2530 7.13 2550 : องคประกอบที่สมพันธกับการศึกษาตอของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ ั 6 เขตการศึกษา 7,2523 1.3 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ผศ.ดร.ดร.ดิเรก ธีระภูธร ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Asst. Prof. Dr. Direk Teeraputon 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : หัวหนาภาควิชาเทคโนโลยีและสือสารการศึกษา ่ คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : ผูชวยศาสตราจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962424 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : direkt@nu.ac.th 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี เทคโนโลยีทางการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร 2534 (ศษ.บ..) 2 ปริญญาโท โสตทัศนศึกษา จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 2538 (ค.ม.) 3 ปริญญาเอก เทคโนโลยีและสื่อสาร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 2547 (ค.ด.) การศึกษา 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-50- 6.1 เทคโนโลยีทางการศึกษา 6.2 คอมพิวเตอรเพื่อการศึกษา 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย - 1.4 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ผศ.ดร.ดร.รุจโรจน แกวอุไร ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Asst. Prof. Dr. Rujroad Kaewurai 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : อาจารย ภาควิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : ผูชวยศาสตราจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962424 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : rujroadk@nu.ac.th 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี เทคโนโลยีทางการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2530 (กศ.บ.) บางแสน 2 ปริญญาโท เทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2532 (กศ.ม.) ประสานมิตร 3 ปริญญาเอก เทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2543 (กศ.ด.) ประสานมิตร หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-51- 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา 6.2 การเรียนรูผานสืออิเล็กทรอนิกส  ่ 6.3 คอมพิวเตอรชวยสอน 6.4 การจัดการความรู 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการ 7.1 2552 : การพัฒนาการเรียนการสอนโดยใชกระบวนการวิจัยเปนฐานในรายวิชา พฤติกรรมการเรียนคอมพิวเตอร สําหรับนิสิตปริญญาตรีหลักสูตรคอมพิวเตอร ศึกษา 7.2 2550 : การศึกษารูปแบบที่เหมาะสมในการพัฒนาบทเรียนดวยตนเองสําหรับ นิสิตคณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ผานเครือขายอินทราเน็ต 1.5 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ผศ.ดร.สิรินภา กิจเกื้อกูล ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Asst. Prof. Dr. Sirinapa Kijkuakoon 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : อาจารย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : ผูชวยศาสตราจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962430 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : sirinapaki@nu.ac.th หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-52- 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี ชีวเคมี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 2541 (วท.บ.) 2 ปริญญาโท การสอนวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 2542 (ป.บัณฑิต วิชาชีพครู) 3 ปริญญาเอก วิทยาศาสตรศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 2549 (ปร.ด.) 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 การจัดการเรียนรูวิชาชีววิทยา 6.2 การจัดการเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการ 7.1 2552 : การพัฒนารูปแบบการสอนเพือการบูรณาการหลักปรัชญาเศรษฐกิจ ่ พอเพียงกับการจัดการเรียนรูในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สําหรับนิสิตครูหลักสูตร ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู 7.2 2552 : การสังเคราะหรูปแบบการพัฒนาครูตามแนวปฏิรป:ประสบการณจาก ู วิทยานิพนธ พ.ศ.2543-2551 1.6 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ดร.สายฝน วิบูลรังสรรค ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Prof. Dr. Saifon Wiboonrangsan 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : อาจารย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : อาจารย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-53- 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962427 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : fonvib@hotmail.com 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี มัธยมศึกษา-คณิตศาสตร, มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2540 (ศษ.บ., การประถมศึกษา สถาบันราชภัฎพิบลสงคราม ู ค.บ.) พิษณุโลก 2 ปริญญาโท การวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2542 (กศ.ม.) 3 ปริญญาเอก วิจัยและประเมินผลการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2550 (กศ.ด.) 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 วิจัยทางการศึกษา 6.2 การวัดผลและประเมินผลการศึกษา 6.3 วิจัยในชั้นเรียน 6.4 การสรางขอสอบ 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการ 7.1 - 1.7 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ดร.ออมธจิต แปนศรี ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Prof. Dr. Omthajit Pansri 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-54- 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : อาจารย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : อาจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962426 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : sendtoaom@gmail.com 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี 2 ปริญญาโท วิจัยและพัฒนาการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2545 (กศ.ม.) 3 ปริญญาเอก วิจัยและประเมินผลการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2552 (กศ.ด.) 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 วิจัยทางการศึกษา 6.2 การวัดผลและประเมินผลการศึกษา 6.3 วิจัยในชั้นเรียน 6.4 การสรางขอสอบ 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการ 7.1 - หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-55- 1.8 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ดร.ชํานาญ ปาณาวงษ ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Prof. Dr. Chamnan Panawong 8. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 9. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : อาจารย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : อาจารย 10.หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962427 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : chamnanp@nu.ac.th 11. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี การประถมศึกษา สถาบันราชภัฏกําแพงเพชร 2538 (ค.บ.) 2 ปริญญาโท วิจัยและพัฒนาการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2544 (กศ.ม.) 3 ปริญญาเอก วิจัยและประเมินผลการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2554 (กศ.ด.) 12. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 12.1 วิจัยทางการศึกษา 12.2 การวัดผลและประเมินผลการศึกษา 12.3 วิจัยในชั้นเรียน 12.4 การสรางขอสอบ 13.ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย - หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-56- 1.9 ผูรวมงานวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : นางสาว วณิชชา แมนยํา ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Miss Wanitcha Manyum 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 5404 00416 12 3 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : หัวหนางานโสตทัศนศึกษา โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร ตําแหนงวิชาการ : ครู คศ.2 วิทยฐานะ ชํานาญการ 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร เลขที่ 151 ถ.ยันตรกิจโกศล ต.ในเวียง อ.เมือง จ.แพร 54000 โทรศัพท : 054-511104 (สํานักงาน), 08-3083-5220 (มือถือ) โทรสาร : 054-522210 E-Mail : wanitcha@gmail.com 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี (วท.บ.) วิทยาการคอมพิวเตอร มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ 2547 2 ปริญญาโท (วท.ม.) เทคโนโลยีอินเทอรเน็ต มหาวิทยาลัยนเรศวร พะเยา 2550 และสารสนเทศ 3 ปริญญาเอก (กศ.ด.) เทคโนโลยีและสื่อสาร มหาวิทยาลัยนเรศวร กําลังศึกษา การศึกษา 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 เครือขายคอมพิวเตอร 6.2 เทคโนโลยีอินเทอรเน็ต 6.3 โปรแกรมคอมพิวเตอร 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย : ชื่อโครงการวิจัย 7.1 (2550) การพัฒนาโปรแกรมบริหารการจัดการกองทุนหมูบาน กรณีศึกษา   หมูบานพระหลวง หมู 1 ต.พระหลวง อ.สูงเมน จ.แพร หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-57- 7.2 (2547) การพัฒนาโปรแกรมบริหารระบบกิจกรรมนักศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ 1.10 ผูรวมงานวิจัย 1.ชื่อ-นามสกุล (ภาษาไทย) : นายศรัณยู หมื่นเดช ชื่อ-นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Mr. Saranyu Moundet 2.หมายเลขบัตรประชาชน : 3 6703 00136 68 3 3.ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : ผูอํานวยการโรงเรียนเอกชน ตําแหนงวิชาการ : - 4.หนวยงานและที่อยูที่สามารถติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และ e- Mail : โรงเรียนเอื้ออังกูรวิทยา 102 หมู 7 ต.สักหลง อ.หลมสัก จ.เพชรบูรณ 67110 โทรศัพท : 08 7209 6089 โทรสาร : - e-Mail : hooahz@hotmail.com 5.ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาชาวิชา สถาบัน การศึกษา เทคโนโลยีและสื่อสาร 1 ปริญญาเอก (กศ.ด.) มหาวิทยาลัยนเรศวร กําลังศึกษา การศึกษา 2 ปริญญาโท (ศษ.ม.) บริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยรามคําแหง 2551 ประกาศนียบัตรบัณฑิต 3 หลักสูตรและการสอน มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2553 (ป.บัณฑิต) 4 ปริญญาตรี (วศ.บ.) ปโตรเคมีฯ มหาวิทยาลัยศิลปากร 2548 6. สาขาวิชาที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒิการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ - 7. ประสบการณเกี่ยวของกับการบริหารงานวิจัย ทังภายในและนอกประเทศ โดยระบุ ้ สถานภาพในการทําวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผูรวมวิจัยในแตละ  ขอเสนอการวิจัย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-58- 7.1 (2551) การศึกษาความพึงพอใจของผูปกครองนักเรียนที่มีตอการจัดการศึกษา  ของโรงเรียนเอื้ออังกูรวิทยา 1.11 ผูรวมงานวิจัย 1.ชื่อ-นามสกุล (ภาษาไทย) : นางสาววิลาวัลย สมยาโรน สัดสวนการทําวิจัย 25% ชื่อ-นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Miss Wilawan Somyaron 2.หมายเลขบัตรประชาชน: 3 5307 00648 07 1 3.ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : ตําแหนงวิชาการ : ครู 4.หนวยงานและที่อยูทสามารถติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และ ี่ e-Mail : คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยพะเยา ตําบลแมกา อําเภอเมือง จังหวัดพะเยา 56000 โทรศัพท : 054 466 666 ตอ 2319 โทรสาร : 054 466 666 ตอ 2329 e-Mail : wilawan.so@up.ac.th 5.ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาชาวิชา สถาบัน การศึกษา เทคโนโลยีและสื่อสาร มหาวิทยาลัยนเรศวร 1 ดุษฎีบัณฑิต (กศ.ด) กําลังศึกษา การศึกษา 2 การศึกษามหาบัณฑิต เทคโนโลยีและสื่อสาร มหาวิทยาลัยนเรศวร 2550 (กศ.ม.) การศึกษา 3 ศิลปศาสตรบัณฑิต ภาษาอังกฤษ มหาวิทยาลัยนเรศวร 2546 (ศศ.บ) 6. สาขาวิชาที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒิการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ - 7. ประสบการณเกี่ยวของกับการบริหารงานวิจัย ทังภายในและนอกประเทศ โดยระบุสถานภาพใน ้ การทําวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผูรวมวิจัยในแตละขอเสนอการวิจัย   7.1 ผูรวมวิจัย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-59- 7.1.1 การพัฒนาระบบการใหบริการสื่ออิเล็กทรอนิกสของสํานักหอสมุด บน เครือขายคอมพิวเตอร มหาวิทยาลัยนเรศวร 1.12 ผูรวมงานวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) นางสาวชไมพร ศรีสุราช ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) Miss Chamaiporn Srisurat 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน 1 4599 00074 87 9 3. ตําแหนงปจจุบัน นักวิชาการศึกษา 4. หนวยงานและสถานที่ อยูที่ ติดตอไดสะดวก พร อมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําบลทาโพธิ์ อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท 055-968577 โทรสาร 055-968558 อีเมล chami_29@hotmail.com 5. ประวัติการศึกษา 2550 ระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยนเรศวร วิทยาลัยนานาชาติ บธ.บ. สาขาการจัดการทองเที่ยว (หลักสูตรนานาชาติ) เกียรตินิยม อันดับ 2 2553 ระดับปริญญาโท มหาวิทยาลัยนเรศวร คณะศึกษาศาสตร กศ.ม. สาขาเทคโนโลยีและสื่อสาร การศึกษา 2555 ระดับปริญญาเอก มหาวิทยาลัยนเนศวร (กําลังศึกษา) คณะศึกษาศาสตร กศ.ด. สาขาเทคโนโลยีและสื่อสาร การศึกษา 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒิการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ดานการจัดกิจกรรมพัฒนานิสิตนักศึกษา 7. ประสบการณที่ เกี่ ยวของกับการบริ หารงานวิจั ยทั้ งภายในและภายนอกประเทศ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจั ยวาเป นผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผูรวมวิจัยในแตละ ผลงานวิจัย - หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-60- แบบยืนยันความเกี่ยวของของขอเสนอการวิจัยกับจริยธรรมการวิจัย เพื่อใหขอเสนอการวิจัยเปนไปตามหลักสากล และเปนที่ยอมรับ กระบวนการวิจัยจําเปนที่จะตองผาน การพิจารณารับรองจริยธรรมการวิจัยที่เกี่ยวของ นั้น ขาพเจา รองศาสตราจารย ดร.สําราญ มีแจง หนวยงานที่สังกัด มหาวิทยาลัยนเรศวร ขอ ยืนยันความเกี่ยวของของขอเสนอการวิจัย เรื่อง การพัฒนาคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองค ความรูภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร (The development of Knowledge Base by Social Media for Constructivism Creation Phrae local Wisdom.) ที่มีตอจริยธรรมการวิจัย เพื่อเสนอขอรับทุนอุดหนุน การวิจัยจากงบประมาณแผนดิน (แบบปกติ) ประจําปงบประมาณ ๒๕๕๗ ดังนี้  จริยธรรมการวิจัยในมนุษย o ไมเกี่ยวของ o เกี่ยวของ และผานการรับรอง (เลขที่ใบรับรอง ................ ลงวันที่ .......................)  จรรยาบรรณการใชสัตวทดลอง o ไมเกี่ยวของ o เกี่ยวของ และผานการรับรอง (เลขที่ใบรับรอง ............... ลงวันที่ .......................)  ความปลอดภัยทางชีวภาพ o ไมเกี่ยวของ o เกี่ยวของ และผานการรับรอง (เลขที่ใบรับรอง ............... ลงวันที่.......................)  ไมเกี่ยวของกับทั้ง 3 ขอขางตน ............................................................................. หัวหนาโครงการ ( รองศาสตราจารย ดร.สําราญ มีแจง ) วันที่ วันที่ 20 สิงหาคม 2555 หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
-61- แบบ วช. หนังสือรับรองการเปนที่ปรึกษาแผนงานวิจัย ขาพเจา .ขอยืนยันวา ขาพเจาไดรับเปน ที่ปรึกษาแผนงานวิจัยเรือง ่ . . ซึ่งมี สังกัด เปนผูอํานวยการแผนงานตลอดระยะเวลาดําเนินการวิจัย ลงชื่อ................................................................. ( ............................................................. ) .............../................./............ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย

More Related Content

PDF
03 แบบ ว-1ด-วณิชชาv3
KruBeeKa
 
PDF
04 แบบ ว-1ย-1ด-วณิชชา-แผนย่อย
KruBeeKa
 
PPTX
สรุปงานวิจัยเทคโนโลยีการศึกษา
Duke Wongsatorn
 
PDF
การตั้งชื่อเรื่องปริญญานิพนธ์ วิทยานิพนธ์ และงานวิจัย
Dr.Kridsanapong Lertbumroongchai
 
PDF
การเขียนบทที่ 1 บทนำของปริญญานิพนธ์ วิทยานิพนธ์ และงานวิจัย (Introduction)
Dr.Kridsanapong Lertbumroongchai
 
PDF
บทคัดย่อครูวรรณวิมล บัวทอง
กนกศักดิ์ บัวทอง
 
PDF
หน่วยที่ 3 การวิเคราะห์ความต้องการสารสนเทศ
Srion Janeprapapong
 
PDF
แผนการสอนJt308
Pises Tantimala
 
03 แบบ ว-1ด-วณิชชาv3
KruBeeKa
 
04 แบบ ว-1ย-1ด-วณิชชา-แผนย่อย
KruBeeKa
 
สรุปงานวิจัยเทคโนโลยีการศึกษา
Duke Wongsatorn
 
การตั้งชื่อเรื่องปริญญานิพนธ์ วิทยานิพนธ์ และงานวิจัย
Dr.Kridsanapong Lertbumroongchai
 
การเขียนบทที่ 1 บทนำของปริญญานิพนธ์ วิทยานิพนธ์ และงานวิจัย (Introduction)
Dr.Kridsanapong Lertbumroongchai
 
บทคัดย่อครูวรรณวิมล บัวทอง
กนกศักดิ์ บัวทอง
 
หน่วยที่ 3 การวิเคราะห์ความต้องการสารสนเทศ
Srion Janeprapapong
 
แผนการสอนJt308
Pises Tantimala
 

What's hot (19)

PDF
แบบเสนอโครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์ วรากร 609
วรากร หลวงโย
 
PDF
ถามตอบเชื้อเพลิงชีวภาพ
Taweesak Poochai
 
PPSX
หน้าหลักรวม1
kurorma Bent
 
PDF
59 ssh e news
shm-nstda
 
PDF
Database2011
KKU Library
 
PPTX
ทรัพยากรสารนิเทศ
Supaporn Khiewwan
 
PDF
V 276
KKU Library
 
PPTX
ความก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของสาธารณรัฐประชาชนจีน
Klangpanya
 
DOCX
เฉลยแบบฝึกหัดทรัพยากรสารสนเทศ
Supaporn Khiewwan
 
PPTX
การจัดทำรายงาน
Chainarong Maharak
 
PDF
1 ภาคผนวก ก ภาพนักสำรวจ 4 ขั้นตอน
Sircom Smarnbua
 
PDF
ความเจริญก้าวหน้าวิทยาการ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
Princess Chulabhorn's College, Chiang Rai Thailand
 
PDF
บทคัดย่อ
Krujanppm2017
 
DOCX
Work1 pjcom
Krookhuean Moonwan
 
PPTX
ทรัพยากรสารนิเทศ
Supaporn Khiewwan
 
PDF
ความก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของสาธารณรัฐประชาชนจีน
Klangpanya
 
PDF
หน่วยการเรียนรู้บูรณาการระหว่างกลุ่มสาระ
Krujanppm2017
 
PDF
การเขียนรายงานทางวิชาการ ตอนที่ ๑
bensee
 
PPT
โครงการความร่วมมือกับสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน(Chinese Academy of Sciences: ...
ThaiprincessIT
 
แบบเสนอโครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์ วรากร 609
วรากร หลวงโย
 
ถามตอบเชื้อเพลิงชีวภาพ
Taweesak Poochai
 
หน้าหลักรวม1
kurorma Bent
 
59 ssh e news
shm-nstda
 
Database2011
KKU Library
 
ทรัพยากรสารนิเทศ
Supaporn Khiewwan
 
V 276
KKU Library
 
ความก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของสาธารณรัฐประชาชนจีน
Klangpanya
 
เฉลยแบบฝึกหัดทรัพยากรสารสนเทศ
Supaporn Khiewwan
 
การจัดทำรายงาน
Chainarong Maharak
 
1 ภาคผนวก ก ภาพนักสำรวจ 4 ขั้นตอน
Sircom Smarnbua
 
ความเจริญก้าวหน้าวิทยาการ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
Princess Chulabhorn's College, Chiang Rai Thailand
 
บทคัดย่อ
Krujanppm2017
 
Work1 pjcom
Krookhuean Moonwan
 
ทรัพยากรสารนิเทศ
Supaporn Khiewwan
 
ความก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของสาธารณรัฐประชาชนจีน
Klangpanya
 
หน่วยการเรียนรู้บูรณาการระหว่างกลุ่มสาระ
Krujanppm2017
 
การเขียนรายงานทางวิชาการ ตอนที่ ๑
bensee
 
โครงการความร่วมมือกับสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน(Chinese Academy of Sciences: ...
ThaiprincessIT
 
Ad

Similar to 05 แผนงานวิจัยรวม-full (20)

PDF
รายงานความก้าวหน้าวิจัย
Nang Ka Nangnarak
 
PDF
เค้าโครงงานวิจัยในชั้นเรียน
nang_phy29
 
PDF
เค้าโครงงานวิจัยในชั้นเรียน.2
nang_phy29
 
PDF
Binder1
jingko03
 
PPT
การวิจัยชั้นเรียนอาชีวศึกษา
Prachyanun Nilsook
 
PDF
การพัฒนาการเรียนการสอนผ่านเว็บบล็อก เรื่อง คำสั่งพื้นฐานของ Visual Basic ในรา...
Usmaan Hawae
 
PPT
นำเสนอการทำวิจัยวิทยฐานะใหม่
Nitwadee Puiamtanatip
 
PDF
การเขียนโครงการวิจัยเพื่อขอทุน#1
Prachyanun Nilsook
 
PPT
Research report2
Prachyanun Nilsook
 
PDF
การพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ โครงงาน
teacherhistory
 
PDF
รายงานการวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน : การวิเคราะห์ผู้เรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที...
Nattapon
 
DOC
การวิจัยแบบง่ายสู่ครูนักวิจัย
sudaphud
 
DOC
ชื่อเรื่อ..
Hasanie Chill
 
PDF
การออกแบบการจัดการเรียนรู้อิงมาตรฐาน
kruthai40
 
DOC
จุดสิ้นสุดของการเริ่มต้นบนถนนครุวิจัย ของครูกอบวิทย์ พิริยะวัฒน์
Kobwit Piriyawat
 
PPT
การเขียนข้อเสนอโครงการวิจัย วช.
Prachyanun Nilsook
 
PPT
การเขียนโครงการวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน
ppisoot07
 
PDF
นวัตกรรมเทคโนโลยีการศึกษา
ครูบ้านนอก จนจน
 
PDF
สารบัญ
Krudoremon
 
PPT
PPT อ.สกลชัย
Dookdik'Cute Minnie
 
รายงานความก้าวหน้าวิจัย
Nang Ka Nangnarak
 
เค้าโครงงานวิจัยในชั้นเรียน
nang_phy29
 
เค้าโครงงานวิจัยในชั้นเรียน.2
nang_phy29
 
Binder1
jingko03
 
การวิจัยชั้นเรียนอาชีวศึกษา
Prachyanun Nilsook
 
การพัฒนาการเรียนการสอนผ่านเว็บบล็อก เรื่อง คำสั่งพื้นฐานของ Visual Basic ในรา...
Usmaan Hawae
 
นำเสนอการทำวิจัยวิทยฐานะใหม่
Nitwadee Puiamtanatip
 
การเขียนโครงการวิจัยเพื่อขอทุน#1
Prachyanun Nilsook
 
Research report2
Prachyanun Nilsook
 
การพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ โครงงาน
teacherhistory
 
รายงานการวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน : การวิเคราะห์ผู้เรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที...
Nattapon
 
การวิจัยแบบง่ายสู่ครูนักวิจัย
sudaphud
 
ชื่อเรื่อ..
Hasanie Chill
 
การออกแบบการจัดการเรียนรู้อิงมาตรฐาน
kruthai40
 
จุดสิ้นสุดของการเริ่มต้นบนถนนครุวิจัย ของครูกอบวิทย์ พิริยะวัฒน์
Kobwit Piriyawat
 
การเขียนข้อเสนอโครงการวิจัย วช.
Prachyanun Nilsook
 
การเขียนโครงการวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน
ppisoot07
 
นวัตกรรมเทคโนโลยีการศึกษา
ครูบ้านนอก จนจน
 
สารบัญ
Krudoremon
 
PPT อ.สกลชัย
Dookdik'Cute Minnie
 
Ad

More from KruBeeKa (17)

PDF
Tablet pc สื่อการศึกษาไทยในศตวรรษที่ 21
KruBeeKa
 
PDF
ครูในศตวรรษที่ 21
KruBeeKa
 
PDF
โซเชียลมีเดียกับการศึกษาไทย
KruBeeKa
 
PDF
โซเชียลมีเดียกับการศึกษาไทย
KruBeeKa
 
PDF
13 the fourth generation of instructional system development model
KruBeeKa
 
PDF
12 chapter33-games … and … learning
KruBeeKa
 
PDF
11 chapter31-network, web 2.0, and the connected learner
KruBeeKa
 
PDF
10 chapter29-e-learning and instructional design
KruBeeKa
 
PDF
09.chapter6 the learning sciences
KruBeeKa
 
PDF
08 chapter2-characteristics of instructional design models
KruBeeKa
 
PDF
07 final exam
KruBeeKa
 
PDF
06 mini thesis-การศีกษาพฤติกรรมการใช้เฟสบุค
KruBeeKa
 
PDF
02 เครื่องมือในการวิจัย
KruBeeKa
 
PDF
01 มองอนาคตด้วยเดลฟาย
KruBeeKa
 
PDF
Mis_hrcc
KruBeeKa
 
PDF
ผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศ
KruBeeKa
 
PDF
การโปรแกรมภาษาซีชาร์ป
KruBeeKa
 
Tablet pc สื่อการศึกษาไทยในศตวรรษที่ 21
KruBeeKa
 
ครูในศตวรรษที่ 21
KruBeeKa
 
โซเชียลมีเดียกับการศึกษาไทย
KruBeeKa
 
โซเชียลมีเดียกับการศึกษาไทย
KruBeeKa
 
13 the fourth generation of instructional system development model
KruBeeKa
 
12 chapter33-games … and … learning
KruBeeKa
 
11 chapter31-network, web 2.0, and the connected learner
KruBeeKa
 
10 chapter29-e-learning and instructional design
KruBeeKa
 
09.chapter6 the learning sciences
KruBeeKa
 
08 chapter2-characteristics of instructional design models
KruBeeKa
 
07 final exam
KruBeeKa
 
06 mini thesis-การศีกษาพฤติกรรมการใช้เฟสบุค
KruBeeKa
 
02 เครื่องมือในการวิจัย
KruBeeKa
 
01 มองอนาคตด้วยเดลฟาย
KruBeeKa
 
Mis_hrcc
KruBeeKa
 
ผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศ
KruBeeKa
 
การโปรแกรมภาษาซีชาร์ป
KruBeeKa
 

05 แผนงานวิจัยรวม-full

  • 1. การกรอกรายละเอียดในแบบฟอรมนี้ ตองดําเนินการใหครบถวนตามความเปนจริง หากตรวจสอบพบวามีการปกปดหรือเปนเท็จ วช. ขอสงวนสิทธิ์ที่จะไมพิจารณาสนับสนุนและจะเปนผูไมมีสิทธิ์รับทุน วช. เปนเวลา 3 ป สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.) แบบ วช. 1ช B1 - B3 แบบเสนอแผนงานวิจัย (Research Program) ประกอบการเสนอของบประมาณของสํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ ประจําปงบประมาณ 2556 ---------------------------------------------------------------------- ประเภททุน ทุนอุดหนุนการวิจัยปงบประมาณ 2556 ยื่นเสนอขอรับทุนในกลุมเรื่อง : เรงดวน  แผนงาน : แผนงานวิจั ยใหม หัวขอยอย : สาขาการศึกษา ชื่อแผนงานวิจัย (ภาษาไทย) การพัฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสการมีสวนรวมอนุรักษ ู ภูมิปญญาทองถิ่น (ภาษาอังกฤษ) The development of innovative learning to conservative participation of local wisdom. ชื่อโครงการวิจัยภายใตแ ผนงานวิจัย 1. (ภาษาไทย) การพัฒนาคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองค ความรูภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร (ภาษาอังกฤษ) The development of Knowledge Base by Social Media for Constructivism Creation Phrae local Wisdom. 2. (ภาษาไทย) การพัฒนาสื่อวิดิทัศนเพื่อการเรียนรูและสงเสริมการอนุรกษ ั ภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ (ภาษาอังกฤษ) The development of educational video for support and Reserving Uttaradit local wisdom. 3. (ภาษาไทย) การพัฒนานักเรี ยนระดับประถมศึก ษาโดยใชรูปแบบการสอนแบบ บูร ณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพี ยงเพื่อส งเสริมความฉลาด ทางจิตวิญญาณ (ภาษาอังกฤษ) The development of elementary school students by using the integration instructional model of sufficiency economy to enhance spiritual quotient. หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหน้ า หมายถึงคําอธิบายไม่ จําเป็ นต้ องระบุไว้ ในแผนงานวิจัย
  • 2. -2- 4. (ภาษาไทย) การพัฒ นาแบบจําลองความเปนเลิ ศของการเรียนรูตลอดชีวิตในสัง คม พหุวัฒนธรรมศึกษาในโรงเรียนประถมศึกษาภาคเหนือตอนลาง (ภาษาอังกฤษ) The Development of Intellectual Model of Long-life Learning in Educational Multi-cultural Society in Lower North Region Primary School ลักษณะแผนงานวิจัย I ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับยุทธศาสตรการพัฒนาประเทศตามแผน พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555-2559) บทยุทธศาสตรบทที่ 4 ยุทธศาสตรการพัฒนาคนสูสงคมแหงการเรียนรูตลอดชีวิตอยางยั่งยืน ั ซึ่งกําหนดแนวทางการพัฒนา ขอที่ 4 การสงเสริมการเรียนรูตลอดชีวิต สรางโอกาสการเรียนรู อยางตอเนื่องใหคนทุกกลุมทุกวัยสามารถเขาถึงแหลงเรียนรูและองคความรูที่หลากหลาย ทังทีเ่ ปน    ้ วัฒนธรรม ภูมิปญญา และองคความรูใหม  II ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับนโยบายและยุทธศาสตรการวิจัยของชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2555-2559) (กรุณาระบุความสอดคลองเพียง 1 ยุทธศาสตร 1 กลยุทธ และ 1 แผนงานวิจัย ที่มี ความสอดคลองมากที่สุด โดยโปรดดูรายละเอียดในผนวก 2) ยุทธศาสตรการวิจัยที่ 4 การสรางศัก ยภาพและความสามารถเพื่อการพัฒนานวัตกรรมและ บุคลากรทางการวิจัย กลยุทธการวิจัยที่ 1 พัฒนาวิทยาศาสตรเทคโนโลยี และนวัตกรรมสูเชิงพาณิชยรวมทั้งองคความรู ใหมทางวิทยาศาสตร สังคมศาสตรและการพัฒนาองคความรูใหมในวิทยาการตางๆ แผนงานวิจัยที่ 2 การวิจัยและพัฒนานวัตกรรม สิ่งประดิษฐและองคความรู ใหมทางสังคมศาสตร III ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับกลุมเรื่องเรงดวน (โปรดระบุรายละเอียดในผนวก 3) กรอบการวิจัยชุดที่ 2 เรื่องเรงดวน ขอ 9 การปฏิรูปการศึกษาและสรางสรรคการเรียนรู  รอรายละเอียดจากสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 3. -3- IV ระบุความสอดคลองของแผนงานวิจัยกับนโยบายรัฐบาล นโยบายเรงดวนทีจะเริ่มดําเนินการในปแรก : เรงเพิมรายไดจากการทองเที่ยวทังในและนอก ่ ่ ้ ประเทศ โดยประกาศใหป 2554-2555 เปนป “มหัศจรรยไทยแลนด” และประชาสัมพันธเชิญชวน นักทองเที่ยวตางชาติเขารวมเฉลิมฉลองในพระราชพิธีมหามงคลทีจะมีขึ้นในชวงป พ.ศ. 2554-2555 ่ นโยบายระยะการบริหารราชการ 4 ป ของรัฐบาล : นโยบายวิทยาศาสตร เทคโนโลยี การวิจัย และนวัตกรรม เรงสรางนักวิทยาศาสตร นักวิจัย และครูวิทยาศาสตรใหเพียงพอ สงเสริมสนับสนุน การวิจัยและพัฒนา สงเสริมความรวมมือกับประเทศมุสลิม และองคกรอิสลามระหวางประเทศ  รอรายละเอียดจากรัฐบาลหลังการเลือกตั้ง 3 กรกฎาคม 2554 หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 4. -4- สวน ก: องคประกอบในการจัดทําแผนงานวิจัย 1. ผูรับผิดชอบและหนวยงาน ประกอบดวย (กรณีเปนทุนความรวมมือกับตางประเทศใหระบุ ผูรบผิดชอบทั้ง “ฝายไทย” และ “ฝายตางประเทศ”) ั 1.1 หัวหนาโครงการ ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : รศ.ดร.สําราญ มีแจง สัดสวนทําวิจัย 20% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Assoc. Prof. Dr. Samran Mejang หมายเลขบัตรประชาชน : 3 1202 00505 34 7 1.2 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : รศ.ดร.เทียมจันทร พานิชยผลินไชย สัดสวนทําวิจัย 15% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Assoc. Prof. Dr. Tiamjan Panitchsonchai หมายเลขบัตรประชาชน : 1.3 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.ดิเรก ธีระภูธร สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Direk Teeraputon หมายเลขบัตรประชาชน : 1.4 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.รุจโรจน แกวอุไร สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Rujroad Kaewurai หมายเลขบัตรประชาชน : 1.5 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.สิรินภา กิจเกื้อกูล สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Sirinapa Kijkuakoon หมายเลขบัตรประชาชน : 1.6 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ดร.สายฝน วิบูลรังสรรค สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Saifon Wiboonrangsan หมายเลขบัตรประชาชน : 1.7 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ดร.ออมธจิต แปนศรี สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Omthajit Pansri หมายเลขบัตรประชาชน : 1.8 ผูรวมงานวิจัย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 5. -5- ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : ดร.ชํานาญ ปาณาวงษ สัดสวนทําวิจัย 8% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Asst. Prof. Dr. Chamnan Panawong หมายเลขบัตรประชาชน : 1.9 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาววณิชชา แมนยํา สัดสวนทําวิจัย 5% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Miss Wanitcha Manyum หมายเลขบัตรประชาชน : 3 5404 00416 12 3 1.10 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาววิลาวัลย สมยาโรน สัดสวนทําวิจัย 4% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Miss Wilawan Somyaron หมายเลขบัตรประชาชน : 3 5307 00648 07 1 1.11ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาวชไมพร ศรีสุราช สัดสวนทําวิจัย 4% ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ : Miss Chamaiporn Srisurach หมายเลขบัตรประชาชน : 1.12 ผูรวมงานวิจัย ชื่อ-นามสกุล (ภาษาไทย) : นายศรัณยู หมื่นเดช สัดสวนทําวิจัย 4% ชื่อ-นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Mr. Saranyu Moundet หมายเลขบัตรประชาชน : 3 6703 00136 68 3 2. ประเภทการวิจย ั การพัฒนาทดลอง (experimental development) 3. สาขาวิชาการและกลุมวิชาที่ทําการวิจัย สาขาการศึกษา 4. คําสําคัญ (keywords) ของแผนงานวิจัย นวัตกรรม หมายถึง เทคนิค วิธีการ สิ่งประดิษฐใหม ๆ ที่ยังไมเปนที่ยอมรับมากอน หรือพัฒนา ของเกาทีมีอยูแลวใหทันสมัยและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ่ การเรียนรู หมายถึง การเปลี่ยนแปลงคอนขางถาวรในพฤติกรรม อันเปนผลมาจากการฝกที่ ไดรับการเสริมแรง ความคิดสรางสรรค หมายถึง กระบวนการทางปญญาระดับสูง ที่ใชกระบวนการทางความคิด หลาย ๆ อยางมารวมกัน เพื่อสรางสรรคสงใหม หรือแกปญหาที่มีอยูใหดีขึ้น โดยมีอิสรภาพทางความคิด ิ่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 6. -6- การมีสวนรวม หมายถึง การเปดโอกาสใหประชาชนไมวาจะเปนบุคคลหรือกลุมบุคคลเขามามี สวนรวมในกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่ง ไมวาจะเปนทางตรงหรือทางออมในลักษณะของการรวมรับรู รวมคิด รวม ทํา ในสิ่งที่มผลกระทบตอตนเองหรือชุมชน ี อนุรักษ หมายถึง รักษาและใชใหเปนประโยชนมากที่สุดและนานที่สุด ภูมิปญญาทองถิ่น หมายถึง ความรูของชาวบานในทองถิ่น ซึ่งไดมาจากประสบการณ และ ความเฉลียวฉลาดของชาวบาน รวมทังความรูทสั่งสมมาแตบรรพบุรุษ สืบทอดจากคนรุนหนึงไปสูคนอีกรุนหนึ่ง ้ ี่ ่ ระหวางการสืบทอดมีการปรับ ประยุกตและเปลี่ยนแปลง จนอาจเกิดเปนความรูใหมตามสภาพการณทางสังคม วัฒนธรรม และสิงแวดลอม ่ 5. ความสําคัญและที่มาของปญหา จากการรวมตัวของประเทศสมาชิกในอาเซียน 10 ประเทศ ซึ่งไทยเปน 1 ใน ภาคีสมาชิก ซึ่ง มีความรวมมือกันทางดานเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง วิทยาศาสตร เทคโนโลยีและการสื่อสาร เหลานี้ ลวนเปนองคประกอบทีสําคัญในยุคโลกาภิวัฒนทั้งสิน ประเทศไทยเปนสังคมยอยสังคมหนึ่งในสังคมที่ ่ ้ ยอมไดรับผลกระทบทั้งทางตรงและทางออม ประชากรในประเทศจะตองสามารถทีจะเรียนรูที่จะอยูรวมในโลก ่  ใบนี้ไดอยางชาญฉลาด ดวยกลไกของการศึกษา แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่สิบเอ็ด พ.ศ. 2555-2559 ไดกําหนด ทิศทางและยุทธศาสตรการพัฒนาประเทศในระยะของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 11 ถึงแนวทางการเสริมรากฐาน ของประเทศในดานตางๆ ใหเขมแข็ง ควบคูไปกับการใหความสําคัญกับการพัฒนาคนและสังคมไทยใหมี คุณภาพ กาวทันตอการเปลี่ยนแปลง รวมทั้งการสรางโอกาสทางเศรษฐกิจดวยฐานความรู เทคโนโลยีและ นวัตกรรม และความคิดสรางสรรค นําไปสูการพัฒนาประเทศที่มั่นคง และยั่งยืน โดยไดกําหนด บทยุทธศาสตร  บทที่ 4 ยุทธศาสตรการพัฒนาคนสูสังคมแหงการเรียนรูตลอดชีวิตอยางยั่งยืน ซึ่งกําหนดแนวทางการพัฒนา  ขอที่ 4 การสงเสริมการเรียนรูตลอดชีวิต สรางโอกาสการเรียนรูอยางตอเนื่องใหคนทุกกลุมทุกวัยสามารถเขาถึง แหลงเรียนรูและองคความรูที่หลากหลาย ทั้งที่เปนวัฒนธรรม ภูมิปญญา และองคความรูใหม โดยเนน  สนับสนุนการสรางสังคมแหงการเรียนรูและปจจัยสนับสนุนการเรียนรูตลอดชีวิต เปนการ พัฒนาองคความรู ของทองถิ่นทั้งจากผูรู ปราชญชาวบาน และจัดใหมีการวิจัยเชิงประจักษของชุมชน การจัดการองคความรูใน  ชุมชนอยางเปนระบบ ควบคูกับการพัฒนาทักษะดานภาษาและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาใหเอื้อตอการเขาถึง แหลงเรียนรูทหลากหลาย ตลอดจนเนื้อหาสาระทีเ่ หมาะสมกับการพัฒนาการเรียนรูดวยตนเอง ี่ แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เพื่อการศึกษา พ.ศ. 2554-2556 ได พัฒนาขึ้น เพื่อมุงเนนแกไขจุดออนทีสําคัญของการพัฒนา ICT ของประเทศไทย โดยกําหนดวิสัยทัศน ไววา  ่ “ประเทศไทยเปนสังคมอุดมปญญา (Smart Thailand) ดวย ICT” โดย “สังคมอุดมปญญา” ในที่นี้ หมายถึง สังคมทีมีการพัฒนาและใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือสารอยางชาญฉลาด โดยใชแนวปฏิบัติของปรัชญา ่ ่ เศรษฐกิจพอเพียง ประชาชนทุกระดับมีความเฉลียวฉลาด (Smart) และรอบรูสารสนเทศ (Information Literacy) สามารถเขาถึงและใชสารสนเทศอยางมีคุณธรรม จริยธรรม มีวิจารณญาณและรูเทาทัน กอใหเกิด หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 7. -7- ประโยชนแกตนเองและสังคม มีการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสารที่มีธรรมาภิบาล (Smart Governance) เพื่อสนับสนุนการพัฒนาสูเศรษฐกิจและสังคมฐานความรูและนวัตกรรมอยางยั่งยืน ความสําคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทีมีตอการจัดการศึกษา ทําใหทก ่ ุ ภาคสวนไดตระหนักเปนวาระสําคัญ ดังใน พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 แกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 และแกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553 ไดระบุหมวดที่เกี่ยวของกับการจัดการศึกษา และเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาไว คือ หมวดที่ 4 แนวการจัดการศึกษา เพื่อใหผูเรียนทุกคนสามารถเรียนรูและ พัฒนาตนเองได โดยการจัดกระบวนการเรียนรู และการจัดตั้งแหลงการเรียนรูตลอดชีวิตทุกรูปแบบอยาง พอเพียง และมีประสิทธิภาพ และหมวดที่ 9 การพัฒนาสื่อและเทคโนโลยีทางการศึกษา เพื่อการสงเสริมการ เรียนรูตลอดชีวิต การจัดการศึกษามีคุณภาพ มาตรา 65 ใหมีการพัฒนาบุคลากรทั้งดานผูผลิต และผูใช เทคโนโลยีเพือการศึกษา เพื่อใหมีความรู ความสามารถ และทักษะในการผลิต รวมทั้งการใชเทคโนโลยีที่ ่ เหมาะสม มีคุณภาพ และประสิทธิภาพ มาตรา 66 ผูเรียนมีสิทธิไดรบการพัฒนาขีดความสามารถใน การใช ั เทคโนโลยีเพือการศึกษาในโอกาสแรกทีทําได เพื่อใหมีความรู และทักษะเพียงพอที่จะใชเทคโนโลยีเพื่อ ่ ่ การศึกษาในการแสวงหาความรู ดวยตนเองไดอยางตอเนื่องตลอดชีวิตมาตรา 67 รัฐตองสงเสริมใหมีการวิจัย และพัฒนาการผลิต และการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา รวมทั้งการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผล การใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา เพื่อใหเกิดการใชที่คุมคาและเหมาะสมกับกระบวนการเรียนรูของคนไทย แผนการศึกษาแหงชาติ ฉบับปรับปรุง (พ.ศ.2552-2559) กลาวถึงผลการพัฒนา การศึกษาทีผานมาวา “ในดานเทคโนโลยีเพือการศึกษา พบวา มีปญหาการดําเนินงาน เนืองมาจากการขาด ่ ่ ่ การพัฒนาเนื้อหาผานสื่อทีมีคุณภาพ รวมทั้งการเรียนการสอน และการพัฒนาผูสอน ครูและนักเรียนนําความรู ่ ดานเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาไปใชในกระบวนการเรียนการสอนและการเรียนรูดวยตนเองนอย” จึงไดกําหนด วัตถุประสงคของแผนการศึกษาแหงชาติไวขอหนึ่งคือ “เพื่อสรางสังคมไทยใหเปนสังคมคุณธรรม ภูมิปญญา และการเรียนรู โดยมุงพัฒนาคนไทยเพื่อพัฒนาสังคมไทยเปนสังคมแหงคุณธรรม ภูมิปญหาและการเรียนรู มี การสรางองคความรู นวัตกรรมและเทคโนโลยี ทรัพยสินทางปญหาเพือการเรียนรู นําไปสูสังคมแหงการเรียนรู ่  อยางยั่งยืน มีสุขภาวะ ประชาชนอยูรวมกันอยางสันติสุขและเอื้ออาทร” สํานักงานรับรองรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) (สม ศ.) ซึ่งเปนองคกรทีมีหนาที่ในการรับรอง มาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา ของสถานศึกษา ไดกําหนด ่ ตัวบงชี้ ในการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554-2558) สําหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในตัวบงชี้ ที่ 3.1 ผูเรียนคนควาหาความรูจากการอานและใชเทคโนโลยีสารสนเทศ ตัวบงชี้ที่ 6.2 กระบวนการจัดการ เรียนรูของครู ไดกําหนดประเด็นครูสามารถจัดการเรียนการสอนอยางมีประสิทธิภาพโดยเนนผูเรียนเปนสําคัญ โดยใหมีการประเมินการจัดเตรียมและใชสื่อใหเหมาะสมกับกิจกรรม นําภูมปญญาทองถิ่น เทคโนโลยีที่ ิ เหมาะสมมาประยุกตในการจัดการเรียนการสอน ของครูทกคน ุ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุงใหผเู รียนเกิดสมรรถนะ สําคัญ 5 ประการ โดยมีสมรรถนะทีเ่ กี่ยวกับการใชเทคโนโลยี 1 สมรรถนะ คือ ความสามารถในการใช หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 8. -8- เทคโนโลยี เปนความสามารถ ในการเลือก และใชเทคโนโลยีดานตาง ๆ และมีทักษะกระบวนการทาง เทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู การสือสารการทํางาน การแกปญหาอยาง ่ สรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคุณธรรม ความสําคัญของนวัตกรรมตอการพัฒนาประเทศ โดยเมื่อเปรียบเทียบกับประเทศเพื่อนบาน หรือประเทศทีพัฒนาแลวพบวา ขณะนี้การใชเทคโนโลยีที่คดคนเองในประเทศเพิงเริ่มตน จึงตองมีการเรง ่ ิ ่ กระบวนการถายทอดเทคโนโลยี และการสรางนวัตกรรมใหเกิดขึ้นอยางรวดเร็ว โดยเฉพาะในดานการจัดการ ทรัพยสินทางปญญา และการเสริมสรางความเขมแข็งในชุมชน การรักษาขนบธรรมเนียม ประเพณี การคงไวซึ่ง ภูมิปญญาทองถิ่น รวมถึงการเผยแพรองคความรู จะชวยใหประเทศชาติเขมแข็ง โดยสรางใหเกิดกระบวนการมี สวนรวมระหวางประชาชนกับหนวยงานภาครัฐ เพื่อขับเคลือนใหเกิดนวัตกรรมจํานวนมากพอทีจะสราง ่ ่ มูลคาเพิมใหกบเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไดอยางรวดเร็ว ่ ั 6. วัตถุประสงคหลักของแผนงานวิจัย เพื่อพัฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสูการมีสวนรวมอนุรักษภูมิปญญาทองถิ่น   7. เปาหมายของผลผลิต (output) และตัวชี้วัด ผลผลิต ตัวชี้วัดเชิงปริมาณ 1) คลังความรูบนเว็บ ดวยคลิปวิดีโอภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร ภายใต Domain  http://www.phraewisdom.com 2) สื่อวีดิทัศนภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ 3) รูปแบบการสอนแบบบูรณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง 4) แบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอดชีวิตในสังคมพหุวัฒนธรรม ผลผลิต ตัวชี้วัดเชิงคุณภาพ 1) ครู และนักเรียน มีการเรียนรูและรูจักอนุรักษ ประเพณี ภูมปญญาทองถิ่น  ิ 2) ครู และนักเรียน สามารถนําหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปปรับใชในชีวิตประจําวัน 3) ครู และนักเรียน สามารถปรับใชแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอดชีวิตใน สังคมพหุวัฒนธรรม 8. เปาหมายของผลลัพธ (outcome) และตัวชี้วัด 1) ประชาชน ครู และนักเรียน มีการเรียนรูและรูจักอนุรักษ ประเพณี ภูมิปญญาทองถิ่น   2) ประชาชน ครู และนักเรียน สามารถนําหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปปรับใชใน ชีวิตประจําวัน หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 9. -9- 3) ประชาชน ครู และนักเรียน สามารถปรับใชแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรู ตลอดชีวิตในสังคมพหุวัฒนธรรม 9. ทฤษฎี สมมติฐาน และ/หรือ กรอบแนวความคิดของแผนงานวิจัย ความคิดสรางสรรค ความหมายของความคิดสรางสรรค ความคิดสรางสรรคเปนสิ่งที่มีอยูในทุกตัวคน มากบางนอยบางแตกตางกันไป สําหรับความหมายของความคิดสรางสรรคน้นไดมีผูใหความหมายไวหลายทัศนะ เชนหนวยศึกษานิเทศน ั กรมการฝกหัดครู (2523) ไดใหคําจํากัดความไววา ความคิดสรางสรรคเปนลักษณะการคิดแบบอเนกนัย หรือความคิดหลายทิศหลายทางที่นําไปสูกระบวนการคิดประดิษฐสิ่งแปลกใหม รวมทั้งการคิดและการ คนพบวิธีการแกปญหาใหมตลอดจนความสําเร็จในดานการคิดคนพบทฤษฎีตาง ๆ อันกอใหเกิดการ เปลี่ยนแปลงในทางสรางสรรคท่ีเปนประโยชน ตอสังคม อารี รังสินันท (2527) ใหความหมายความคิดสรางสรรคไววา ความคิดสรางสรรค คือ ความคิดจินตนาการประยุกตที่สามารถนําไปสูสิ่งประดิษฐคิดคนพบใหม ๆทางเทคโนโลยี ซึ่งเปน ความคิดในลักษณะที่คนอื่นคาดไมถึงหรือมองขาม เปนความคิดหลากหลาย คิดไดกวางไกลเนนทั้งปริมาณ และคุณภาพ อาจเกิดจากการคิดผสมผสานเชื่อมโยงระหวางความคิดใหม ๆที่แกปญหาและเอื้ออํานวย ประโยชนตอตนเองและสังคม Guilford (1959) กลาววา ความคิดสรางสรรคเปนความสามารถทางสมอง เปน ความสามารถที่จะคิดไดหลายทิศหลายทาง หรือแบบอเนกนัยและความคิดสรางสรรคนี้ประกอบดวยความ คลองในการคิด ความคิดยืดหยุนและความคิดที่เปนของตนเองโดยเฉพาะ คนที่มีลักษณะดังกลาวจะตอง เปนคนกลาคิดไมกลัวถูกวิพากษวิจารณและมีอิสระในการคิดดวย Anderson (1970) ใหความหมายของความคิดสรางสรรควา คือความสามารถ ของบุคคลในการคิดแกปญหาดวยการคิดอยางลึกซึ้งที่นอกเหนือไปจากการคิดอยางปกติธรรมดา เปน ลักษณะภายในตัวบุคคลที่สามารถจะคิดไดหลายแงหลายมุมผสมผสานจนไดผลิตผลใหมที่ถูกตองสมบูรณ กวา จากนิยามความหมายดังกลาวสามารถสรุปไดวา ความคิดสรางสรรคหมายถึง ความสามารถของบุคคลในการคิดหลายแงหลายมุมที่เรียนกวาความคิดอเนกนัย( Divergent Thinking) ซึ่ง เกิดจาการเชื่อมโยงสิ่งที่ดี ความสัมพันธกันโดยมีสิ่งเราเปนตัวกระตุนทําใหเกิดความคิดแปลกใหมที่ ตอเนื่องกันไป สามารถนําไปแกปญหาและประยุกตใชสถานการณตาง ๆได ทฤษฎีความคิดสรางสรรค ทฤษฎีความคิดสรางสรรคของ Walls, Wallas ไดกลาวไววา ความคิดสรางสรรคจาก กระบวนการของการคิดสิ่งใหม ๆ โดยการลองผิดลองถูก (Trial and Error) ไดแบงขั้นตอนไว 4 ขั้นคือ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 10. -10- ขั้นที่ 1 ขั้นเตรียม (Preparation) เปนขั้นเตรียมขอมูลตาง ๆ เชนขอมูลเกี่ยวกับ การกระทํา หรือแนวทางที่ถูกตองหรือขอมูลระบุปญหา หรือขอมูลที่เปนความจริง ฯลฯ ขั้นที่ 2 ขั้นความคิดครุกกรุน หรือระยะฟกตัว (Incubation) เปนขั้นตอนที่อยูใน ความวุนวาย ขอมูลตาง ๆ ทั้งใหมและเกาสะเปะสะปะ ปราศจากความเปนระเบียบเรียบรอย ไมสามารถ ขมวดความคิดนั้น ขั้นที่ 3 ขั้นความคิดกระจางชัด (illumination) เปนขั้นที่ความคิดสับสนนั้นได ผานการเรียบเรียงและเชื่อมโยงกับความสัมพันธตาง ๆ เขาดวยกันใหมีความกระจางชัดและสามารถ มองเห็นภาพพจนมโนทัศนของความคิด ขั้นที่ 4 ขั้นทดสอบความคิดและพิสูจนใหเห็นจริง (Verification) เปนขั้นที่ไดรับ ความคิด 3 ขั้นจากขางตน เพื่อพิสูจนวาเปนความคิดที่เปนจริงและถูกตองหรือไม (Davis (1983) ไดรวบรวมแนวคิดเกี่ยวกับความคิดสรางสรรคของนักจิตวิทยาที่ไดกลาวถึง ทฤษฎีของความคิดสรางสรรค โดยแบงเปนกลุมใหญ ๆได 4 กลุม คือ 1. ทฤษฎีความคิดสรางสรรคเชิงจิตวิเคราะห นักจิตวิทยาทางจิตวิเคราะหหลาย คนเชน Freud และ Kris ไดเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการเกิดความคิดสรางสรรควา ความคิดสรางสรรคเปนผล มาจากความขัดแยงภายในจิตใตสํานึกระหวางแรงขับทางเพศ (Libido) กับความรูสึกผิดชอบทางสังคม (Social Conscience) สวน Kubie และ Rugg ซึ่งเปนนักจิตวิเคราะหแนวใหมกลาววาความคิดสรางสรรค นั้นเกิดขึ้นระหวางการรูสติกับจิตใตสานึกซึ่งอยูในขอบเขตของจิตสวนที่เรียกวาจิตกอนสํานึก ํ 2. ทฤษฎีความคิดสรางสรรคเชิงพฤติกรรมนิยม นักจิตวิทยากลุมนี้มีแนวความคิด เกี่ยวกับเรื่องความคิดสรางสรรควาเปนพฤติกรรมที่เกิดการเรียนรู โดยเนนที่ความสําคัญของการเสริมแรง การตอบสนองที่ถูกตองกับสิ่งเราเฉพาะหรือสถานการณ นอกจากนี้ยังไดเนนความสัมพันธทางปญญา คือ การโยงความสัมพันธจากสิ่งเราหนึ่งไปยังสิ่งตาง ๆทําใหเกิดความคิดใหมหรือสิ่งใหมเกิดขึ้น 3. ทฤษฎีความคิดสรางสรรคเชิงมานุษยนิยม นักจิตวิทยาในกลุมนี้มีแนวคิดวา ความคิดสรางสรรคเปนสิ่งที่มนุษยมีติดตัวมาแตกําเนิด ผูที่สามารถนําความคิดสรางสรรคออกมาใชไดคือผูที่ มีสัจจการแหงตน คือ รูจักตนเอง พอใจตนเองและใชตนเองเต็มตามศักยภาพของตน มนุษยจะสามารถ แสดงความคิดสรางสรรคของตนออกมาไดอยางเต็มที่นั้นขึ้นอยูกับการสรางสภาวะหรือบรรยากาศที่ เอื้ออํานวย ไดกลาวถึงบรรยากาศที่สําคัญในการสรางสรรควาประกอบดวยความปลอดภัยในเชิงจิตวิทยา ความมั่นคงของจิตใจ ความปราถนาที่จะเลนกับความคิดและการเปดกวางที่จะรับประสบการณใหม 4. ทฤษฎี AUTA ทฤษีนี้เปนรูปแบบของการพัฒนาความคิดสรางสรรคใหเกิดขึ้น ในตัวบุคคล โดยมีแนวคิดวาความคิดสรางสรรคนั้นมีอยูในมนุษยทุกคนและสามารถพัฒนาใหสูงขึ้นไดการ พัฒนาความคิดสรางสรรคตามรูปแบบ AUTA ประกอบดวย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 11. -11- 4.1 การตระหนัก (Awareness) คือ ตระหนักถึงความสําคัญของ ความคิดสรางสรรคที่มีตอตนเอง สังคม ทั้งในปจจุบันและอนาคตและตระหนักถึงความคิดสรางสรรคที่มีอยู ในตนเองดวย 4.2 ความเขาใจ (Understanding) คือ มีความรูความเขาใจอยาง ลึกซึ้งในเรื่องราวตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับความคิดสรางสรรค 4.3 เทคนิควิธี (Techniques) คือ การรูเทคนิควิธีในการพัฒนา ความคิดสรางสรรคทั้งที่เปนเทคนิคสวนบุคคลและเทคนิคที่เปนมาตรฐาน 4.4 การตระหนักในความจริงของสิ่งตาง ๆ (Actualization) คือ การรูจักหรือตระหนักในตนเอง พอใจในตนเองและพยายามใชตนเองอยางเต็มศักยภาพรวมทั้งการเปด กวางรับประสบการณตาง ๆโดยมีการปรับตัวไดอยางเหมาะสม การตระหนักถึงเพื่อนมนุษยดวยกัน การ ผลิตผลงานดวยตนเองและการมีความคิดที่ยืดหยุนเขากับทุกรูปแบบของชีวิต จากทฤษฎีความคิดสรางสรรคดังกลาว จะเห็นวาความคิดสรางสรรคเปนทักษะที่ มีอยูในบุคคลทุกคน และสามารถที่จะพัฒนาใหสูงขึ้นไดโดยอาศัยกระบวนการเรียนรูและการจัด กิจกรรมการเรียนการสอนในบรรยากาศที่เอื้ออํานวยอยางเปนระบบและตอเนื่อง ลักษณะของความคิดสรางสรรค บรรพต พรประเสริฐ; 2538 ไดจําแนกองคประกอบของความคิดสรางสรรความี องคประกอบ 3 ดานคือ 1.ความคิดคลองแคลว (Fluency) 2.ความคิดยืดหยุน (Flexibility) 3.ความคิดริเริ่ม(Originality) ความคิดสรางสรรคมีลักษณะที่แบงออกไดเปน 3 ลักษณะไดแก ลักษณะที่ 1 เปนกระบวนการคิดสามารถแตกความคิดเดิมไปสูความคิดที่แปลก ใหมไมซ้ํากับใคร ลักษณะที่ 2 เปนลักษณะของบุคคลที่มีเอกลักษณเปนของตนเองเกิดความรูสึก พอใจและเชื่อมั่นในตนเอง และ ลักษณะที่ 3 เปนผลงานที่เกิดจากความคิดแปลกใหมท่ีมีประโยชนตอตนเองและ ผูอื่น โดยที่ทุกคนสามารถสรางสรรคได กับใหผูอ่ืนยอมรับวามีประโยชนเปนของแปลกใหม ตลอดจน สามารถวัดและประเมินผลของคุณคาผลผลิตได กิลฟอรด (Guilford) เสนอความคิดวา ความสามารถทางสมองซึ่งเกิดจาการปฏิบัติตาม เงื่อนไขขององคประกอบ 3 มิติ (Three Dimensional Model) ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 12. -12- มิติที่ 1 ดานเนื้อหา (Contents) หมายถึงวัตถุ/ขอมูลตาง ๆที่รับรูและใชเปนสื่อ ใหเกิดความคิด มีอยู 5 ชนิด คือ เนื้อหาที่เปนรูปภาพ (Figural contents) เนื้อหาที่เปนเสียง (Auditory contents) เนื้อหาที่เปนสัญลักษณ (Symbolic Contents) เนื้อหาที่เปนภาษา (Semantic Contents) และเนื้อหาที่เปนพฤติกรรม (Behavior Contents) มิติที่ 2 ดานปฏิบัติการ (Operation)หมายถึงวิธีการ/กระบวนการคิดตาง ๆที่ สรางขึ้นมา ประกอบดวยความสามารถ 5 ชนิด คือ การรับรูและการเขาใจ(Cognition) การจํา (Memory) การคิดแบบอเนกมัย(Divergent thinking) และการประเมินคา(Evaluation) มิติที่ 3 ดานผลผลิต (Products) หมายถึงความสามารถที่เกิดขึ้นจากการ ผสมผสานมิติดานเนื้อหาและดานปฏิบัติการเขาดวยกัน เปนผลผลิตที่เกิดจากการรับรู วัตถุ/ขอมูล แลวเกิด วิธีการคิด/กระบวนการคิด ซึ่งทําใหเกิดผลของการผสมผสานในรูปแบบ 6 ชนิด คือ หนวย (Units) จําพวก (classes) ความสัมพันธ (Relations) ระบบ (System) การแปลงรูป (Transformation) และการประยุกต (Implication) บุคคลที่มีความคิดสรางสรรค (Creative Person) หมายถึง ลักษณะพฤติกรรมของบุคคลที่แสดงออกมา แมคินนอน (Mackinnon, 1960) ไดศึกษาคุณลักษณะของผูท่ีมีความคิดสรางสรรค พบวาผูที่มีความคิดสรางสรรคจะเปนผูที่ตื่นตัวอยู ตลอดเวลา มีความสามารถในการใชสมาธิ มีความสามารถในการพินิจวิเคราะห ความคิดถี่ถวนเพื่อใชใน การแกปญหาและมีความสามารถในการสอบสวน คนหารายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่งอยางละเอียด กวางขวาง คุณลักษณะอีกประการหนึ่งก็คือ เปนผูที่เปดรับประสบการณตางๆ อยางไมหลีกเลี่ยง (Openness to Experience) ชอบแสดงออกมามากกวาที่จะเก็บกดไว และยังกลาวเพิ่มเติมวา สถาปนิกที่ มีความคิดสรางสรรคสูงมักเปนคนที่รับรูส่ิงตางๆ ไดดีกวาสถาปนิกที่มีความคิดสรางสรรคต่ํา กรีสวอลด (Griswald, 1966) ยังพบวาบุคคลดังกลาวจะมองเห็นลูทางที่จะแกปญหาไดดีกวา เนื่องจากมีความตั้งใจ จริง มีการรับรูเร็วและงาย และมีแรงจูงใจสูง ฟรอมม (Fromm, 1963) กลาวถึงลักษณะของคนที่มีความคิดสรางสรรคไวคอนขางละเอียด ดังนี้ 1. มีความรูสึกทึ่ง ประหลายใจที่พบเห็นของใหมที่นาทึ่ง (Capacity of be puzzled) หรือประหลาดใจ สนใจสิ่งที่เกิดขึ้นใหม หรือของใหมๆ 2. มีสมาธิสูง (Ability to Concentrate) การที่จะสรางสิ่งใดก็ได คิดอะไรออกก็ ตองไตรตรองในเรื่องนั้นเปนเวลานาน ผูท่ีสรางสรรคจาเปนจะตองมีความสามารถทําจิตใจใหเปนสมาธิ ํ 3. สามารถที่จะยอมรับสิ่งที่ไมแนนอนและเปนสิ่งที่เปนขอขัดแยงและความตึง เครียดได (Ability to accept conflict and tension) 4. มีความเต็มใจที่จะทําสิ่งตางๆ ที่เกิดขึ้นใหมทุกวัน (Wllingness to be born everyday) คือ มีความกลาหายและศรัทธาที่จะผจญตอสิ่งแปลงใหมทุกวัน หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 13. -13- บารอนและเวลซ (Baron and Welsh, 1952) พบวา คนที่มีความคิดสรางสรรคนั้นชอบคิด อยางซับซอน และสนุกตื่นเตนกับการคนควาสิ่งตางๆ ตลอดเวลา แกริสัน (Garison, 1954) ไดอธิบายถึงลักษณะของผูที่มีความคิดสรางสรรคไวดังนี้ 1. เปนคนที่สนใจในปญหา ยอมรับความเปลี่ยนแปลง ไมถอยหนีปญหาที่จะ เกิดขึ้น แตกลาที่จะเผชิญปญหา กระตือรือรน ที่จะแกไขปญหาตลอดจนหาทางปรับปรุงเปลี่ยนแปลง พัฒนาตนและงานอยูเสมอ 2. เปนคนมีความสนใจกวางขวาง ทันตอเหตุการณรอบดานตองการการเอาใจใส ในการศึกษาหาความรูจากแหลงตางๆ เพิ่มเติมอยูเสมอ พรอมทั้งยอมรับขอคิดเห็นจากขอเขียนที่มี สาระประโยชน และนําขอมูลเหลานั้นมาประกอบใชพิจารณาปรับปรุงพัฒนางานของตน 3. เปนคนที่ชอบคิดหาทางแกปญหาไดหลายๆ ทาง เตรียมทางเลือกสําหรับแกไข ปญหาไวมากกวา 1 วิธีเสมอ ทั้งนี้เพื่อจะชวยใหมีความคลองตัวและประสบผลสําเร็จมากขึ้น เพราะการ เตรียมทางแกไวหลายๆ ทางยอมสะดวกในการเลือกใชใหเหมาะสมกับสถานการณได และยังเปนการ ประหยัดเวลาและเพิ่มกําลังใจในการแกไขปญหาดวย 4. เปนคนที่มีสุขภาพรางกายสมบูรณทั้งรางกายและจิตใจ หรือสุขภาพกายดี สุขภาพจิตก็ดีน่นเอง ทั้งนี้เพราะมีการพักผอนหยอนใจอยางเพียงพอ และมีความสนใจตอสิ่งใหมที่พบ และ ั ยังเปนชางซักถามและจดจําไดดี ทําใหสามารถนําขอมูลที่จดจํามาใชประโยชนไดดี จึงทําใหงานดําเนินไปได ดวยดี 5. เปนคนที่ยอมรับและเชื่อในบรรยากาศและสภาพแวดลอมวามีผลกระทบตอ ความคิดสรางสรรค ดังนั้น การจัดบรรยากาศและสภาพแวดลอมวา มีผลกระทบตอความคิดสรางสรรค ดังนั้น การจัดบรรยากาศ สถานที่ สิ่งแวดลอมที่เหมาะสม จะสามารถขจัดสิ่งรบกวนและอุปสรรค ทําใหการ พัฒนาการคิดสรางสรรคเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ ทอรแรนซ ไดสรุปลักษณะของบุคคลที่มีความคิดสรางสรรคสูง จากผลการศึกษาของ สเตนนและเฮนซ (Stein and Heinze, 1690) ซึ่งไดศึกษาบุคลิกภาพของเด็กที่มีความคิดสรางสรรคสูง โดยเปรียบเทียบกับเกณฑซ่ึงเปนแบบวัดบุคลิกภาพ Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI), Thematic Apperceprtion (TAT), แบบวัดบุคลิกภาพของรอรชาจ (Rorschach) และอื่นๆ ซึ่ง ไดสรุปบุคลิกภาพที่สําคัญๆ ของบุคคลที่มีความคิดสรางสรรคสูงไว 46 ประการ ดังนี้ 1. มีความสามารถในการตัดสินใจ 2. มีความเปนอิสระในดานการคิด 3. มีอารมณออนไหวและเปนคนออนโยน 4. มีความกลาที่จะคิดในสิ่งที่แปลงใหม 5. มีแนวคิดคอนขางซับซอน 6. มีความคิดเห็นรุนแรง 7. มีความเชื่อมั่นในตนเองสูง หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 14. -14- 8. มีความพยายามที่จะทํางานยากๆ หรืองานที่ตองแกปญหา 9. มีความจําแมนยํา 10. มีความรูสึกไวตอสิ่งสวยงาม 11. มีความซื่อสัตยและรักความเปนธรรม 12. มีความเปนอิสระในการตัดสินใจ 13. มีความตั้งใจจริง 14. มีความสามารถในการหยั่งรู 15. มักจะกลาหาญและชอบการผจญภัย 16. มักจะใชเวลาใหเปนประโยชน 17. มักจะคาดคะเนหรือเดาเหตุการณลวงหนา 18. มักจะชวยเหลือและใหความรูแกผูอื่น 19. มักจะตอตานในสิ่งที่ไมเห็นดวย 20. มักจะทําผิดขอบังคับและกฎเกณฑ 21. มักจะวิเคราะหวิจารณสิ่งที่พบเห็น 22. มักจะทํางานผิดพลาด 23. มักจะทําในสิ่งแปลกๆ ใหมๆ 24. มักจะรักสันโดษ 25. มักจะเห็นแกประโยชนของผูอื่นมากกวาประโยชนของตนเอง 26. มักใหความสนใจกับทุกสิ่งที่อยูรอบตัว 27. มักจะอยากรูอยากเห็น 28. มักจะยอมรับในสิ่งที่ไมเปนระเบียบ 29. มักจะไมทําตามหรือเลียนแบบผูอ่ืน 30. มักจะหมกมุนในปญหา 31. มักจะดื้อดึงและหัวแข็ง 32. มักจะชางซักถาม 33. มักจะไมสนใจในสิ่งเล็กๆ นอยๆ 34. มักจะไมยอมรับความคิดของผูอื่นโดยงาย 35. มักจะกลาแสดงความคิดเห็นที่ไมตรงกับผูอื่น 36. มักจะรักและเต็มใจเสี่ยง 37. มักจะไมเบื่อที่จะทํากิจกรรม 38. มักจะไมชอบทําตัวเดน 39. มักจะมีความสามารถในการหยั่งรู 40. มักจะพอใจในผลงานที่ทาทาย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 15. -15- 41. มักจะไมเคยเปนศัตรูของใคร 42. มักจะตอตานกฎระเบียบตางๆ ที่ไมถูกตอง 43. มักจะวางเปาหมายใหกับชีวิตตนเอง 44. มักจะตอตานการกระทําที่รุนแรงตางๆ 45. มักจะจริงใจกับทุกๆ คน 46. มักจะเลี้ยงตนเองไดโดยที่ไมตองพึ่งพาผูอื่น ผลผลิตสรางสรรค (Creative Product) ลักษณะของผลผลิตนั้น โดยเนื้อแทเปนโครงสรางหรือรูปแบบของความคิดที่ได แสดงกลุมความหมายใหมออกมาเปนอิสระตอความคิดหรือสิ่งของที่ผลิตขึ้น ซึ่งเปนไปไดทั้งรูปธรรมและ นามธรรม นิวเวลล ชอว และซิมปสัน (Newell, show and Simpson, 1963) ไดพิจารณาผลผลิต อันใดอันหนึ่งที่จัดเปนผลผลิตของความคิดสรางสรรค โดยอาศัยหลักเกณฑตอไปนี้ 1. เปนผลผลิตที่แปลงใหมและมีคาตอผูคิดสังคมและวัฒนธรรม 2. เปนผลผลิตที่ไมเปนไปตามปรากฎการณนิยมในเชิงที่วามีการคิดดัดแปลงหรือ ยกเลิกผลผลิต หรือความคิดที่เคยยอมรับกันมากอน 3. เปนผลผลิตซึ่งไดรับจากการกระตุนอยาสูงและมั่นคง ดวยระยะยาวหรือความ พยายามอยางสูง 4. เปนผลผลิตที่ไดจากการประมวลปญหา ซึ่งคอนขางจะคลุมเครือและไมแจมชัด สําหรับเรื่องคุณภาพของผลผลิตสรางสรรคนั้น เทเลอร (Tayler, 1964) ไดใหขอคิด เกี่ยวกับความคิดสรางสรรคของคนวาไมจําเปนตองเปนขั้นสูงสุดยอดหรือการคนควาประดิษฐของใหม ขึ้นมาเสมอไป แตผลของความคิดสรางสรรคอาจจะอยูในขั้นใดขั้นหนึ่งตอไปนี้ โดยแบงผลผลิตสรางสรรคไว เปนขั้นๆ ดังนี้ 1. การแสดงออกอยางอิสระ ในขั้นนี้ไมจําเปนตองอาศัยความคิดริเริ่มและทักษะ ขั้นสูงแตอยางใด เปนเพียงแตกลาแสดงออกอยางอิสระ 2. ผลิตงานออกมาโดยที่งานนั้นอาศัยบางประการ แตไมจาเปนตองเปนสิ่งใหม ํ 3. ขั้นสรางสรรคเปนขั้นที่แสดงถึงความคิดใหมของบุคคลไมไดลอกเลียนมาจาก ใคร แมวางานนั้นอาจจะมีคนอื่นคิดเอาไวแลวก็ตาม 4. ขั้นคิดประดิษฐอยางสรางสรรค เปนขั้นที่สามารถคิดประดิษฐสิ่งใหมขึ้น โดยไม ซ้ําแบบใคร 5. เปนขั้นการพัฒนาผลงานในขั้นที่ 4 ใหมีประสิทธิภาพมากขึ้น หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 16. -16- 6. เปนขั้นความคิดสรางสรรคสูงสุด สามารถคิดสิ่งที่เปนนามธรรมขั้นสูงได เชน ชารลส ดารวิน คิดคนทฤษฎีวิวัฒนาการ ไอสไตน คิดทฤษฎีสัมพันธภาพขึ้น เปนตน เทคนิคการพัฒนาความคิดสรางสรรค 1. เทคนิคความกลาที่จะริเริ่ม จากการวิจัยพบวา ความคิดสรางสรรคต่ํา สามารถ ปลูกฝงและสงเสริมใหเกิดความคิดสรางสรรคสูงขึ้นได ดวยการถามคําถาม และใหโอกาสไดคิดคําตอบใน สภาพแวดลอมที่ปลอดภัย เปนที่ยอมรับของผูอื่น สามารถพัฒนาความคิดสรางสรรคใหเกิดขึ้นได แมบุคคล ที่มีความคิดวาตนเองไมมีความคิดสรางสรรคก็สามารถสรางความคิดสรางสรรคใหเกิดขึ้นดวยการฝกฝน 2. เทคนิคการสรางความคิดใหม เปนวิธีการหนึ่งที่ใชการแกไขปญหา สมิท (Smith, 1958) ไดเสนอวิธีการสรางความคิดใหม โดยการใหบุคคลแจกแจงแนวทางที่สามารถใชในการ แกปญหาใดปญหาหนึ่งมา 10 แนวทาง จากนั้นจึงแบงแนวทางเหลานั้นออกเปนแนวทางยอยๆ ลงไปอีก โดยเหตุผลที่วาบุคคลมักจะปฏิเสธไมยอมรับความคิดแรกหรือสิ่งแรกผานเขามาในจิตใจ แตจะพยายาม บังคับใหจิตใจแสดงทางเลือกอื่นๆ อีก หลักการของสมิธ มีลักษณะเปนผสมผสานหรือการคัดเลือกคําตอบ หรือทางเลือกตางๆ แลวสรางขึ้นเปนคําตอบหรือทางเลือกที่ดีท่ีสุดในการแกปญหา 3. เทคนิคการระดมพลังสมอง เปนเทคนิควิธีหนึ่งในการแกปญหาของออสบอรน (Alex Osborn) จุดมุงหมายเพื่อสงเสริมใหบุคคลมีความคิดหลายทาง คิดไดคลองในชวงเวลาจํากัด โดย การใหบุคคลเปนกลุมหรือรายบุคคลก็ได จดรายการความคิดตางๆ ที่คิดไดโดยๆ ไมคํานึงถึงการประเมิน ความคิด แตเนนปริมาณความคิด คิดใหไดมาก คิดใหแปลง หลังจากไดรวบรวมความคิดตางๆ แลว จึงคอย ประเมินเลือกเอาความคิดที่ดีที่สุดมาใชในการแกปญหาและจัดลําดับทางเลือกหรือทางแกปญหารองๆ ไว ดวย หลักเกณฑในการระดมสมอง 3.1 ประวิงการตัดสินใจ เมื่อบุคคลเสนอความคิดขึ้นมา จะไมมีการวิพากษ วิจารณ หรือตัดสินความคิด ใดๆ ทั้งสิ้น ไมวาจะเปนความคิดที่เห็นวาดี มีคุณภาพ หรืออาจมีประโยชนนอยก็ตาม การตัดสินใจยังไม กระทําในตอนเริ่มตนคิด 3.2 อิสระทางความคิด บุคคลมีอิสระที่จะคิดหาคําตอบ หรือเสนอความคิด ความคิดยิ่งแปลงแตกตางจาก ผูอื่นยิ่งเปนความคิดที่ดี เพราะความคิดแปลกแยกอาจนําไปสูความคิดริเริ่ม 3.3 ปริมาณความคิด บุคคลยิ่งคิดไดมาก ไดเร็ว ยิ่งเปนที่ตองการสงเสริมและกระตุนใหบุคคลคิดมากๆ ไดยิ่งดี 3.4 การปรุงแตงความคิด หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 17. -17- ความคิดที่ไดเสนอไวทั้งหมด นํามาประมวลกันแลวพิจารณาตัดสินจัดลําดับ ความสําคัญของความคิด โดยใชเกณฑกําหนดในเรื่องของเวลา บุคคลงบประมาณ ประโยชน เปนตน จากการทดลองใชวิธีระดมสมองของพานส และมีโด ในการหาวิธีการแกปญหา ปรากฏวา กลุมที่ใชเทคนิคระดมพลังสมอง มีความคิดแกปญหาไดมาก และไดผลกวากลุมที่ออกความ คิดเห็นเฉพาะความคิดที่ดีและเกี่ยวเนื่องกันเทานั้น ซึ่งสอดคลองกับผลการทดลองของทอรแรนซ ที่ทําการ ทดลองกับนิสิตระดับปริญญาโท จํานวน 100 คน โดยใหนิสิตกลุมที่ 1 อานบทความแลวหาที่ติขอบกพรอง ของบทความ สวนนิสิตกลุมที่ 2 อานแลวคิดเพิ่มเติม หลังจากนั้นใหนิสิตทั้ง 2กลุม คิดหาวิธีการแกปญหา จากบทเรียน ปรากฏวา นิสิตกลุมที่ 2 มีความคิดเกี่ยวกับปญหาและโครงงานที่จะทําไดมากและกวางขวาง กวากลุมที่ 1 4. เทคนิคอุปมาอุปไมยความเหมือน เปนวิธีการที่กอรดอน (James Gordon) คิด ขึ้นโดยใชหลักการคิด 2 ประการ คือ “ทําสิ่งที่คุนเคยใหเปนสิ่งแปลกใหม” และ “ทําสิ่งที่แปลงใหมใหเปน สิ่งที่คุนเคย” กลาวคือ การคิดจากสิ่งที่บุคคลคุนเคย รูจัก ไมรูสิ่งที่แปลกใหม หรือยังไมคุนเคย และใน ทํานองเดียวกัน ก็อาจคิดจากสิ่งที่แปลกใหมไมคุนเคย ไมรูสิ่งธรรมดาหรือคุนเคย ซึ่งจากความคิดลักษณะนี้ ทําใหนักคิดสรางสรรคสามารถสรางสรรคผลงานที่แปลกใหมไดมาก ตัวอยางเชน “การคิดเข็มฉีดยา” ก็เกิด ความคิดจากการที่ถูกยุงกัดและดูดเลือดขึ้นมา เปนตน การคิดจากสิ่งที่คุนเคยไปสูสิ่งแปลกใหม และคิดจากสิ่งแปลกใหมไปสูส่ิงคุนเคย ทําไดโดยใชการเปรียบเทียบอุปมาอุปไมย จากรูปลักษณะหรือหนาที่ของสิ่งที่คิด วิธีการนี้มักจะเนนการแสดงความคิดและอารมณผสมผสาน เพื่อใหเกิดการ กระตุนความคิดสรางสรรคโดยการใชลักษณะความเหมือนหรือความคลายคลึงของสิ่งของ ซึ่งการคิด ลักษณะเชนนี้ ทําใหความคิดเจริญงอกงาม บุคคลสามารถเขาใจสิ่งใหมๆ ไดโดยการเปรียบเทียบกับสิ่งเกาที่ เปนที่รูจักกันดีแลว ตัวอยางเชน สมัยกอน เราเรียกรถไฟวา “มาเหล็ก” และพยายามอางถึงสิ่งที่รูจักอยู ตลอดเวลา เชน มักจะพูดวา “คอนมีหัว” “โตะมีขา” “ถนนมีไหล” เปนตน ตัวอยาง วิธีการคิดอุปมาอุปไมย “สหภาพแรงงาน” ยอนกลับไปใน ค.ศ. 1930 สหภาพแรงงานเปรียบเทียบไดกับสาวสวยอายุ 21 ป เธอมีรูปรางหนาตาดี บุคลิกชวนมอง และเธอมีแรงดึงดูดใหคนเปนจํานวนมากกวาปกติถึง 40 ปอนด ใบหนาเหี่ยวยนและรูปรางไมเอาไหนเลยแตปญหาก็คือ เธอยังคิดเธออายุเพียง 21 ปเทานั้น วิธีการคิดอุปมาอุปไมย จากลักษณะความเหมือนมีดังนี้ 1. เปรียบเทียบความเหมือนโดยตรง (Direct Analog) เปนเปรียบเทียบใน รูปลักษณะที่เปนจริงทั้งความรูและเทคโนโลยีในสิ่งที่นํามาพิจารณา ตัวอยางเชน Sir March Isumbard Brunel สังเกตหนอนชนิดหนึ่งที่ขุดรูอยูเปนทางยาวคลายๆ ทอตามตนไม ตัวเขาเองกําลังคิดสรางทอน้าใต ํ ดินอยู จึงคิดเปรียบเทียบทอน้ําใหญ และรังของหนอนมีลักษณะคลายกัน แตมีวิธีการสรางรังของหนอนเปน ที่นาสังเกต เพราะมันมีอวัยวะที่ใชขุดไชเขาไปในเนื้อเปนรูปยาวคลายรังหนอนไดเหมือนกัน การ เปรียบเทียบลักษณะนี้ทําใหเขาประดิษฐเครื่องขุดทอใตดินไดสําเร็จ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 18. -18- 2. การเปรียบเทียบความรูสึกของตนเอง (Personal Analog) การนําเอาสิ่งของ สถานการณเขามาเปนความรูสึกของตนเอง โดยทําใหตนเองเขามามีบทบาทไปตามสถานการณนั้น อาจจะ ทําใหตัวเราสามารถหาทางแกปญหาได เชน นักเคมี อาจคิดเทียบตัวเองเปนเหมือนโมเลกุลของธาตุชนิด หนึ่งที่พยายามทําปฎิกิริยาของธาตุอื่น ฟาราเดยไดพยายามทําความเหมือนของตนเองใหเขาไปอยูในใจ กลางของสารนําไฟฟา เพื่อที่จะทําใหเห็นลักษณะของอะตอมไดโดยสรางภาพความคิด หรือเคคคูล (Kekule) พยายามคิดวาตนเองมีความรูสึกเหมือนงูที่กําลังกินหางตนเอง ขณะที่เขากําลังคิดถึงลักษณะ โมเลกุลของเบนซิงริง ซึ่งมีความนาจะเปนมากกวาโมเลกุลของคารบอนที่มีอะตอมจับกันเปนลูกโซเปนตน 3. การเปรียบเทียบกับสัญลักษณ (Symbolic Analog) เปนการเปรียบเทียบสิ่ง ตางๆ หรือปญหาหรือสถานการณใหเปนไปในลักษณะของสัญลักษณ ซึ่งอาจเปนการใชภาษาแตงเปนโคลง ฉันทกาพยกลอน หรือ ขอความบรรยายแสดงออกซึ่งความมีสุนทรียภาพ การใชสัญลักษณในการ เปรียบเทียบมักจะไดความคิดที่ฉับพลันทันที และไดภาพพจนชัดเจน 4. การเปรียบเทียบโดยใชความคิดฝน (Fantastic Analog) ทุกคนมีความ ปรารถนาหรือความใฝฝนในบางสิ่งบางอยางซอนเรนอยูภายในใจเสมอ บางครั้งความคิดฝนนั้นอาจ ถายทอดออกมาเปนสิ่งประดิษฐที่มีคุณคา ในบางครั้งความคิดฝนอาจนําไปสูวิธีการแกปญหาที่แทจริงได โดยเราไมพะวงวาความคิดนั้นจะตองเปนจริงเสมอไป การใชกระบวนการอุปมาอุปไมย เพื่อเสริมสรางพลังทางความคิดสรางสรรค จําเปนจะตองมีการฝกเปรียบเทียบความคิดเปรียบเทียบ เพื่อนําสิ่งที่แปลงใหมเขาสูแนวความคิดในการ แกไขปญหา หรือสรางสรรคผลงานที่มนุษยตองการเพื่อการดํารงชีวิตที่ดีขึ้น ขั้นตอนการฝกการคิดเปรียบเทียบอุปมาอุปไมย ขั้นที่ 1 นําเขาสูแนวคิด เปรียบเทียบสิ่งที่กําหนดใหวาเหมือนอะไร เชน คําถาม ที่เหลาดินสอเหมือนกับอะไร คําตอบ รถตัดหญา เครื่องบด ปลาหมึก กวาน สมอเรือ ขั้นที่ 2 เปรียบเทียบโดยตรงเปรียบเทียบ ไดวาเหมือนอยางไร เชน รถตัดหญาเหมือนที่เหลาดินสออยางไร ขั้นที่ 3 เปรียบเทียบกับความรูสึกของตนเองใชความรูสึกตนเอง เชน ถาเปนตนหญาทานจะรูสึกอยางไร ขั้นที่ 4 เปรียบเทียบวาเหมือนอยางหนึ่ง แตไมเหมือนกับอีกสิ่งหนึ่ง เชน หยดน้ําฝนเหมือนน้ําตา แตไมเหมือนเมฆ เปนตน 5. เทคนิคการคิดอยางมีประสิทธิภาพ การคิดอยางมีประสิทธิภาพเพื่อสูการ พัฒนาความคิดสรางสรรคเปนความคิดของ เอ็ดเวิด เดอ โบโน (Edward De Bono) นักจิตวิทยาและ ศาสตราจารยทางเภสัชแหงมหาวิทยาลัยแคมบริดจ ประเทศอังกฤษ ไดเสนอกระบวนการคิดไว 7 ขั้นตอน ปรากฎวา เปนที่นิยมใชแพรหลายและใหไดผลดี เดอโบโน ยังไดกลาวไววา การคิดอยางสรางสรรคนั้นเกิด หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 19. -19- จากการคิดแกปญหาในชีวิตประจําวัน โดยใชเครื่องฝกคิด 7 ขั้น ก็จะเพิ่มประสิทธิภาพการคิดอยาง สรางสรรคของบุคคลได และเดอ โบโน ยังไดจัดใหมีการคิดอยางสราง ขั้นที่ 1 ใหสนใจทั้งดานบวกและดานลบ หรือเรียกยอๆ วา PMI ขั้นแรกนี้ใหเริ่ม คิด มองสิ่งตางๆ ใหกวางขวาง โดยไมจํากัดเฉพาะสิ่งใดสิ่งหนึ่งกอน ตัวอยางเชน ใหทานมองดูรอบๆ หองที่ นั่งอยูแลวบอกวา มีอะไรบางที่มีสีแดง เสร็จแลวใหหลับตาแลวถามตนเองวา มีอะไรบางที่เปนสีเขียว แลว ลืมมองดูรอบๆ อีกครั้งหนึ่ง จะพบวาบุคคลจะตอบสิ่งที่เปนสีเขียวไดนอยมาก ทั้งนี้เพราะบุคคลไดรับคําสั่ง แรกใหดูสีแดงจึงไมสนใจสังเกตสีอ่ืนๆ ซึ่งเขากลาววาเปนการคิดที่ไมรอบคอบ และไมกวางขวาง จึงไดเสนอ เทคนิค PMI โดยการตั้งเปนปญหาหรือคําถามขึ้นมา ตัวอยางเชน ในการอภิปรายถกเถียงเรื่องของการ ออกแบบสรางรถประจําทางขึ้นใหม โดยมีผูเสนอวาควรออกแบบชนิดที่ไมตองมีที่นั่งเลย โดยผูโดยสารไหน ก็ได ทานมีความคิดเห็นตอขอเสนอดังกลาวอยางไรและทําไม การฝกความคิดแบบ PMI คือ พยายามคิดและเขียนรายการที่เปนรายการที่เปน ทั้งสวนที่ดี และสวนที่ไมดีของขอเสนอใหมากที่สุดเทาที่จะมากได รวมทั้งขอคิดที่เปนกลางๆ แตนาสนใจจะ พบวาจะไดท้ังขอดีและขอไมดีหลายขออยางนอยอาจคิดได 8 – 10 ขอ ในชอง 3- 4 นาที จุดมุงหมายของการฝกคิด PMI ก็เพื่อใหบุคคลเปนคนใจกวางในการคิด มากกวาที่ จะคิดแบบเฉพาะเจาะจง หรือติดอยูกับแนวคิดที่เปนอคติขิงตน หรือกลาวอีกอยางหนึ่งวา การฝก PMI เปน การขยายความตั้งใจ ความสนใจใหกวางขวางยิ่งขึ้น ปองกันไมใหบุคคลยึดมั่นในสิ่งหนึ่งสิ่งใด โดยไมคิดถึง สิ่งอื่นๆ ขั้นที่ 2 ใหพิจารณาองคประกอบทั้งหมด (Considering all factors) หรือเรียก ยอเรียกวา CAF ในขั้นนี้มีจุดมุงหมายใหแนใจวาไดคิดถึงทุกๆ สิ่ง คิดถึงทุกๆ ดานที่เห็นวา สําคัญที่จะชวย ในการตัดสินใจ ตัวอยาง เชน ถา จะซื้อบานใหมสักหลังหนึ่ง การคิด CAF ก็ดวยการตั้งคําถามกับ องคประกอบที่เกี่ยวของกับบาน เปนตนวา ขนาดของบาน ราคาทิศทาง บริเวณทําเลที่ตั้ง การระบายน้ํา เปนตน ซึ่งคงไมมองเฉพาะความสวยงามมีหลายหองสีสันถูกใจเพียงเทานั้น ขั้นที่ 3 การพิจารณาถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นตามมา และลําดับที่จะเกิดขึ้น (Consequences and sequel) หรือเรียกวา C&S ทําใหเห็นแนวทางความเปนไปไดหลายๆ ทาง หรือ หลายแงมุม กระบวนการนี้จะชวยในการตัดสินใจวาทางใดดีที่สุดเทคนิคที่เดอ โบโน ใชนั้นก็คือ จินตนาการ ถึงผลที่จะเกิดขึ้นในอนาคต 4 ระยะ คือ ระยะทันทีทันใดหลังกระทํา ระยะสั้น ระยะยาว คือตั้งแต 25 ปขึ้น ไป ตัวอยางเชน คําถามวา “อะไรจะเกิดขึ้นถาเราใชน้ํามันหมดแลว” อะไรจะเกิดขึ้น ถาเราใชเครื่องจักร แทน แรงงานมนุษยในโรงงานทั้งหมด จึงจินตนาการถึงสิ่งที่เกิดมาตามลําดับ การฝก C&S จะเกิดทักษณะ นําไปประยุกตวิธีการตัดสินใจในชีวิตได ขั้นที่ 4 คิดถึงจุดมุงหมาย จุดมุงหมายปลายทาง หรือวัตถุประสงค เรียกยอๆ วา AGO คือวิธีการที่จะใหคิดดีขึ้น คือ การฝกปฏิบัติเขียนรายการเหตุผลใหมากกวาการกระทําสิ่งใดสิ่งหนึ่ง โดยเฉพาะ ตัวอยางเชน ในการเลนเทนนิส ชายผูหนึ่งมักแพเสมอ เพราะเขาพยายาทตีลูกตบอยูเสมอ ทําให ลูกติดตาขายประจํา แมวาเขาจะคิดถึง “การชนะ” เปนจุดมุงหมายปลายทางก็ตาม แตเขากลับทําใจใน หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 20. -20- จุดหมายหนึ่ง คือ ปรารถนาที่จะตีลูกอยางวิเศษหรือใหมองดูวา “เกง” ในการตีลูกตบเปนตน การที่ จุดมุงหมายอื่นเขามาแทรก จึงไมสามารถถึงจุดมุงหมายเดิม คือ การชนะในการเลนเทนนิสได เปนตน ขั้นที่ 5 สิ่งสําคัญเปนอันดับแรก (First important priority) หรือเรียกยอๆ วา PIP เปนการชวยใหบุคคลประเมินทางเลือกที่มีอยูหลายทาง แลวตัดสินใจเลือกทางที่ดีที่สุด เชน การ ตัดสินใจซื้อของบางอยาง เราก็คงคํานึงถึงความจําเปนที่สุดเปนอันดับแรกจึงตัดสินใจเปนตน สวนใหญ คนเรามักจะตัดสินใจทําอะไรจากความรูสึก ซึ่งไมใชความคิด ขั้นที่ 6 ทางเลือก ทางที่อาจเปนไปได หรือการเลือก เรียกยอวา APC ชวยคนหา ทางเลือกที่เปนไปได เชน ในการคิดคนการทําหลอดไฟฟาของเอดิสัน แสดงใหเห็นทางเลือกหลายๆ ทาง คือ เขาพยายามใชวัสดุ แปลกๆ ไปกวาที่คนอื่นเคยคิดวาสามารถทําไสหลอดไฟฟาไดนับพันๆ ชนิด รวมทั้ง จุกไมคอรก เชือกสายเบ็ด จนในที่สุดประสบความสําเร็จจากเสนใยคารบอน เปนตน ขั้นที่ 7 ความคิดเห็นจากดานอื่นๆ หรือเรียกวา OPV เปนการมองความคิดจาก ภายนอก หรือทําเสมือนวาคนภายนอกคิดอยางไรตอนั้นๆ หรือมองปญหาในแงของคนอื่น หรือเปนการมอง ปญหาโดย “เอาใจเขามาใสใจเรา” ซึ่งจะชวยใหมองปญหาและแกปญหาตางๆ ไดดีขึ้น ตัวอยางเชน เจาของรถยนตไปซื้อวิทยุติดรถยนตเครื่องใหม ซึ่งผูขายแนะนําวาดีที่สุด เหมาะสมที่สุด แตเมื่อนํามาติดตั้ง จริงๆ แลว มิไดมีคุณภาพดีกวาเดิม เจาของรถยนตโมโหแลวและไปทวงเงินคืน แตเขาลองสมมติวา ถาเขา เปนคนขายวิทยุ เขาจะพบวา ในวันหนึ่งๆ ของคนขายตองปญหาเกี่ยวกับคุณภาพของวิทยุเปนจํานวนมาก ราย ซึ่งอาจผิดพลาดได ดังนั้นเขาจึงเปลี่ยนใจ โดยนําเครื่องไปแลกเครื่องใหมที่มีคุณภาพดีกวาซึ่งผูขายก็ ไมไดคิดเงินเพิ่ม ก็เปนการแกปญหาที่ดี หากไดลองคิดอยางมีประสิทธิภาพ 7 ขั้น คิดถึงทุกๆ ดาน มองปญหาใหครองคลุม คิดถึงผลที่จะเกิดตามมา ยึดจุดประสงคปลายทางไวใหมั่น วาอะไรเปนสิ่งที่สําคัญอันดับหนึ่ง คิดถึง ทางเลือกที่จะเปนไปได อะไรที่คนอื่นเขาคิด แลวคงชวยในการคิดมีประสิทธิภาพและเกิดความคิด สรางสรรคได การจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาความคิดสรางสรรค เทตนิคการจัดการเรียนการสอนเพื่อสงเสริมพัฒนาการความคิดสรางสรรคนั้น ครู ควรที่จะนําเทคนิควิธีการตาง ๆมากระตุนใหเกิดนิสัยและเจตคติในทางสรางสรรคแกผูเรียน ดวยการหา แนวทางที่จะสงเสริมความคิดใหแกผูเรียนได Davis (1983) ไดรวบรวมแนวความคิดของนักจิตวิทยาและนักการศึกษาที่ กลาวถึงเทคนิคในการพัฒนาความคิดสรางสรรคที่เปนมาตรฐาน เพื่อใชในการฝกฝนบุคคลทั่วไปใหผูที่มี ความคิดสรางสรรคสูงขึ้น เทคนิคเหลานี้ไดแก 1. การระดมพลังสมอง (Brainstorming) โดย Alex Csborn เปนผูทีคิดเทคนิคนี้ ขึ้น โดยหลักการสําคัญของการระดมพลังสมองคือ การใหโอกาสคิดอยางอิสระที่สุดโดยเลื่อนการประเมิน ความคิดออกไปไมมีการวิพากษวิจารณในระหวางที่มีการคิดการวิจารณหรือการประเมินผลใด ๆก็ตามที่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 21. -21- เกิดขึ้นระหวางการคิด จะเปนสิ่งขัดขวางความคิดสรางสรรค จุดประสงคของการระดมพลังสมองก็เพื่อจะ นําไปสูการที่สามารถแกปญหาได 2. Attribute Listing ผูสรางเทคนิคนี้คือ Robert Crawford เทคนิคนี้มีลักษณะ เปนการสรางแนวคิดใหมโดยอาศัยแนวคิดเดิม วิธีการใชแบงเปน 2 ลักษณะคือ 2.1Attribute modifying คือการปรับเปลี่ยนลักษณะบางประการของ แนวคิดหรือผลงานเดิม เชน ในการตกแตงหองทํางานอาจกระทําโดยแยกแยะองคประกอบของหองนั้น ออกเปนสวน ๆเชน สี พื้น ผนังหอง แลวปรับเปลี่ยนแตละสวนเมื่อนํามารวมกันก็จะไดรูปแบบของหองใน แนวใหมเกิดขึ้นมากมาย 2.2 Attribute transferring คือการถายโยงลักษณะบางประการจาก สถานการณหนึ่งมาใชกับอีกสถานการณหนึ่ง เชน การถายโยงลักษณะงาน คารนิวัลมาใชเปนแนวคิดในการ จัดงานปใหมของโรงเรียน เปนตน 3. Morphological Synthesis เปนเทคนิคที่ใชในการสรางความคิดสราง ความคิดใหม ๆ โดยวิธีแยกแยะองคประกอบของความคิดหรือปญหาใหองคประกอบหนึ่งอยูบนแกนตั้งของ ตารางซึ่งเรียกวาตาราง Matrix และอีกองคประกอบหนึ่งอยูบนแกนนอน เมื่อองคประกอบบนแกนตั้งมา สัมพันธกับองคประกอบบนแกนนอนในชวงตารางก็จะเกิดความคิดใหมขึ้น 4. Idea Checklist เปนเทคนิคที่ใชในการคนหาความคิดหรือแนวทางในการ แกปญหาตาง ๆที่เกิดขึ้นไดอยางรวดเร็ว โดยอาศัยรายการตรวจสอบความคิดที่มีผูทาไวแลว ํ 5. Synectics Methods คิดคนขึ้นโดย William J.J.Cordon โดยการสราง ความคุนเคยที่แปลกใหมและความแปลกใหมที่เปนที่คุนเคยจากนั้นจึงสรุปเปนแนวคิดใหมกระบวนการของ การคิดเปน Cordon นี้มี 4 ประการ คือ 5.1การสรางจินตนาการขึ้นในจิตใจของเราหรือการพิจารณาความคิดใหม 5.2การประยุกตเอาความรูในสาขาวิชาหรือเรื่องใดเรื่องหนึ่งมาแกปญหา ที่เกิดขึ้น 5.3การประยุกตใชการเปรียบเทียบหรืออุปมาในการแกปญหา 5.4การประยุกตเอาความคิดใด ๆก็ตามที่เกิดจากจินตนาการมาใช แกปญหา จากแนวคิดเกี่ยวกับการนําเทคนิคการสอนเพื่อชวยใหเกิดพัฒนาความคิด สรางสรรค ชี้ใหเห็นวาความคิดสรางสรรคนั้นสามารถสอนกันได แตอยางไรก็ตามความคิดสรางสรรคจะ เกิดขึ้นไดก็ตองมีภาวะที่เปนอิสระสําหรับการคิด ดังที่ Rogers (1970) กลาววา ภาวะที่สงเสริมใหบุคคล กลาคิดอยางสรางสรรค ไดแก ภาวะที่บุคคลรูสึกวาตนเองมีความปลอดภัยทางจิต มีคาไดรับการยอมรับ รวมทั้งภาวะที่มีเสรีภาพในการแสดงออกโดยไมถูกวิพากษวิจารณหรือถูกประเมิน พัฒนาการของความคิดสรางสรรค หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 22. -22- ลักษณะพัฒนาการทางความคิดสรางสรรคของเด็กจะมีแบบแผนที่แตกตางกันไป จากพัฒนาการดานตาง ๆซึ่งสามารถพัฒนาไดมากกวาวัยผูใหญ และจากแนวคิดที่วาความคิดสรางสรรค สงเสริมใหพัฒนาได จึงจําเปนอยางยิ่งที่จะตองศึกษาถึงพัฒนาการทางความคิดสรางสรรค เพื่อเปนแนวทาง ในการเสริมสรางความคิดสรางสรรคของเด็กใหเจริญตอเนื่องถึงวัยผูใหญตอไป Torrance (1962) ไดสรุป ลักษณะพัฒนาการความคิดสรางสรรคจาการศึกษาของ Ligon ไวดังนี้ เด็กวัยทารก – วัยกอนเรียน (อายุ 0 – 6 ป) ในชวงอายุ 0 – 2 ป เด็กเริ่มพัฒนาการจินตนาการ ในชวงขวบแรกเด็กตองการรู เรื่องตาง ๆพยายามเลียนแบบเสียงและจังหวะ เมื่ออายุ 2 ขวบเด็กตองการใหมีอะไรพิเศษเกิดขึ้น เด็ก กระตือรือรนที่จะไดสัมผัส ชิม และดูทุกสิ่งทุกอยาง เด็กมีความอยากรูอยากเห็น แตวิธีการแสดงออกนั้น ขึ้นอยูกับลักษณะเฉพาะของเด็กแตละคน อายุ 2 – 4 ป เด็กเรียนรูเกี่ยวกับโลกโดยประสบการณตรงและกระทําสิ่งนั้นซ้ํา ๆ โดยการเลนที่ใชจินตนาการ เด็กตื่นตัวกับสิ่งแปลกใหมตามธรรมชาติ ชวงความสนใจของเด็กจะสั้น โดย เปลี่ยนจากการเลนอยางหนึ่งไปอีกอยางหนึ่งเสมอ เด็กเริ่มพัฒนาความรูสึกเปนตัวของตัวเอง เด็กวัยนี้มัก ทําในสิ่งที่เกินความสามารถของตนเอง ทําใหเกิดความรูสึกโกรธและคับของใจ อายุ 4 – 6 ป เด็กเริ่มสนุกสนานกับการวางแผน การเลน การทํางาน เด็กเรียนรู บทบาทของผูใหญโดยการเลนสมมุติ มีความอยากรูอยากเห็นสิ่งที่เปนจริงและถูกตอง เด็กสามารถเชื่อมโยง เหตุการณตาง ๆแมวาจะไมเขาใจเหตุผลนักเด็กทดลองเลนบทบาทตาง ๆโดยใชจินตนาการของเด็กเอง ลักษณะความคิดสรางสรรคของเด็กวัยนี้คอนขางจะเปนธรรมชาติที่ปรากฏชัด เด็กวัยเรียน (อายุระหวาง 6 – 12 ป) อายุ 6 – 8 ป จินตนาการสรางสรรคของเด็กเปลี่ยนไปสูความเปนจริงมากขึ้น เขา พยายามที่จะบรรยายออกมาแมในขณะที่เขาเลน เด็กวัยนี้รักการเรียนรูมากดังนั้นการจัดประสบการณที่ทา ทายและสนุกสนานใหเด็กวัยนี้ยอมพัฒนาความอยากรูอยากเห็นใหแกเด็ก อายุ 8 – 10 ป เด็กใชทักษะหลายดานในการสรางสรรคและสามารถคนพบวิธีท่ี จะใชความสามารถเฉพาะตัวของเขาสรางสรรค เด็กมักจะเปรียบเทียบตนเองกับคนที่นายกยองซึ่งสามารถ เอาชนะอุปสรรคไดความสามารถในการถามและความอยากรูอยากเห็นของเด็กเพิ่มยิ่งขึ้น อายุ 10 – 12 ป เด็กชอบการสํารวจคนควา เด็กผูหญิงชอบอานหนังสือและเลน สมมุติ เด็กชายชอบเรียนจากประสบการณตรง ชวงเวลาของความสนใจจะนานขึ้นความสามารถทางศิลปะ และดนตรีจะพัฒนาไดเร็ว เด็กจะชอบทดลองทุกสิ่งทุกอยางเพื่อประสบการณแตมักขาดความมั่นใจใน ผลงานของตนเองเด็กวัยนี้จะมีความคิดสรางสรรคบางชวง ซึ่งอาจเปนผลจากการเขาสูระบบโรงเรียน เด็กตองทําตามกฎเกณฑท่ีสังคมกําหนดขาดโอกาสแสดงความคิดเห็น (Torrance,1968) การเรียนรู ความหมายของการเรียนรู นักจิตวิทยาหลายทานใหความหมายของการเรียนรูไว เชน หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 23. -23-  คิมเบิล ( Kimble , 1964 ) "การเรียนรู เปนการเปลี่ยนแปลงคอนขางถาวรใน พฤติกรรม อันเปนผลมาจากการฝกที่ไดรับการเสริมแรง"  ฮิลการด และ เบาเวอร (Hilgard & Bower, 1981) "การเรียนรู เปนกระบวนการ เปลี่ยนแปลงพฤติกรรม อันเปนผลมาจากประสบการณและการฝก ทั้งนี้ไมรวมถึงการเปลี่ยนแปลงของ พฤติกรรมที่เกิดจากการตอบสนองตามสัญชาตญาณ ฤทธิ์ของยา หรือสารเคมี หรือปฏิกริยาสะทอนตาม ธรรมชาติของมนุษย "  คอนบาค ( Cronbach ) "การเรียนรู เปนการแสดงใหเห็นถึงพฤติกรรมทีมีการ ่ เปลี่ยนแปลง อันเปนผลเนืองมาจากประสบการณที่แตละบุคคลประสบมา " ่  พจนานุกรมของเวบสเตอร (Webster 's Third New International Dictionary) "การเรียนรู คือ กระบวนการเพิ่มพูนและปรุงแตงระบบความรู ทักษะ นิสัย หรือการแสดงออก ตางๆ อันมีผลมาจากสิ่งกระตุนอินทรียโดยผานประสบการณ การปฏิบัติ หรือการฝกฝน"  ประดินันท อุปรมัย (2540, ชุดวิชาพื้นฐานการศึกษา(มนุษยกับการเรียนรู) : นนทบุร,ี พิมพครังที่ 15, หนา 121) การเรียนรูคือการเปลี่ยนแปลงของบุคคลอันมีผลเนื่องมาจากการไดรบ ้ ั ประสบการณ โดยการเปลี่ยนแปลงนั้นเปนเหตุทําใหบุคคลเผชิญสถานการณเดิมแตกตางไปจากเดิม ประสบการณที่กอใหเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมหมายถึงทั้งประสบการณทางตรงและประสบการณ  ทางออม ประสบการณทางตรง คือ ประสบการณที่บุคคลไดพบหรือสัมผัสดวยตนเอง เชน เด็กเล็กๆ ที่ ยังไมเคยรูจักหรือเรียนรูคําวา “รอน” เวลาที่คลานเขาไปใกลกาน้ํารอน แลวผูใหญบอกวารอน และหามคลาน  เขาไปหา เด็กยอมไมเขาใจและคงคลานเขาไปหาอยูอีก จนกวาจะไดใชมือหรืออวัยวะสวนใดสวนหนึงของ ่ รางกายไปสัมผัสกาน้ํารอน จึงจะรูวากาน้ําที่วารอนนั้นเปนอยางไร ตอไป เมื่อเขาเห็นกาน้ําอีกแลวผูใหญบอก วากาน้ํานั้นรอนเขาจะไมคลานเขาไปจับกาน้ํานั้น เพราะเกิดการเรียนรูคําวารอนที่ผูใหญบอกแลว เชนนี้กลาว ไดวา ประสบการณ ตรงมีผลทําใหเกิดการเรียนรูเ พราะมีการเปลี่ยนแปลงที่ทําใหเผชิญกับสถานการณเดิม แตกตางไปจากเดิม ในการมีประสบการณตรงบางอยางอาจทําใหบุคคลมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม แตไมถือ วาเปนการเรียนรู ไดแก 1. พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงเนืองจากฤทธิ์ยา หรือสิ่งเสพติดบางอยาง ่ 2. พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงเนืองจากความเจ็บปวยทางกายหรือทางใจ ่ 3. พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงเนืองจากความเหนือยลาของรางกาย ่ ่ 4. พฤติกรรมที่เกิดจากปฏิกิริยาสะทอนตางๆ ประสบการณทางออม คือ ประสบการณที่ผเู รียนมิไดพบหรือสัมผัสดวยตนเองโดยตรง แต อาจไดรับประสบการณทางออมจาก การอบรมสั่งสอนหรือการบอกเลา การอานหนังสือตางๆ และการรับรูจาก  สื่อมวลชนตางๆ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 24. -24- จุดมุงหมายของการเรียนรู พฤติกรรมการเรียนรูตามจุดมุงหมายของนักการศึกษาซึ่งกําหนดโดย บลูม และคณะ (Bloom and Others ) มุงพัฒนาผูเ รียนใน 3 ดาน ดังนี้ 1. ดานพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) คือ ผลของการเรียนรูที่เปนความสามารถ  ทางสมอง ครอบคลุมพฤติกรรมประเภท ความจํา ความเขาใจ การนําไปใช การวิเคราะห การสังเคราะหและ ประเมินผล 2. ดานเจตพิสัย (Affective Domain ) คือ ผลของการเรียนรูที่เปลี่ยนแปลงดาน  ความรูสึก ครอบคลุมพฤติกรรมประเภท ความรูสก ความสนใจ ทัศนคติ การประเมินคาและคานิยม ึ 3. ดานทักษะพิสัย (Psychomotor Domain) คือ ผลของการเรียนรูทเี่ ปน ความสามารถดานการปฏิบัติ ครอบคลุมพฤติกรรมประเภท การเคลื่อนไหว การกระทํา การปฏิบัตงาน การมี ิ ทักษะและความชํานาญ องคประกอบสําคัญของการเรียนรู ดอลลารด และมิลเลอร (Dallard and Miller) เสนอวาการเรียนรู มีองคประกอบสําคัญ 4 ประการ คือ 1. แรงขับ (Drive) เปนความตองการที่เกิดขึ้นภายในตัวบุคคล เปนความพรอมทีจะเรียนรู ่ ของบุคคลทังสมอง ระบบประสาทสัมผัสและกลามเนื้อ แรงขับและความพรอมเหลานี้จะกอใหเกิดปฏิกริยา ้ ิ หรือพฤติกรรมทีจะชักนําไปสูการเรียนรูตอไป ่ 2. สิ่งเรา (Stimulus) เปนสิงแวดลอมที่เกิดขึ้นในสถานการณตางๆ ซึ่งเปนตัวการที่ทําให ่  บุคคลมีปฏิกริยา หรือพฤติกรรมตอบสนองออกมา ในสภาพการเรียนการสอน สิ่งเราจะหมายถึงครู กิจกรรม ิ การสอน และอุปกรณการสอนตางๆ ที่ครูนํามาใช 3. การตอบสนอง (Response) เปนปฏิกิริยา หรือพฤติกรรมตางๆ ที่แสดงออกมาเมื่อบุคคล ไดรับการกระตุนจากสิ่งเรา ทั้งสวนทีสังเกตเห็นไดและสวนที่ไมสามารถสังเกตเห็นได เชน การเคลื่อนไหว ่ ทาทาง คําพูด การคิด การรับรู ความสนใจ และความรูสึก เปนตน  4. การเสริมแรง (Reinforcement) เปนการใหสิ่งที่มีอิทธิพลตอบุคคลอันมีผลในการเพิ่มพลัง ใหเกิดการเชื่อมโยง ระหวางสิ่งเรากับการตอบสนองเพิ่มขึ้น การเสริมแรงมีทงทางบวกและทางลบ ซึงมีผลตอ ั้ ่ การเรียนรูของบุคคลเปนอันมาก ธรรมชาติของการเรียนรู การเรียนรูมีลักษณะสําคัญดังตอไปนี้ การเรียนรูเปนกระบวนการ การเกิดการเรียนรูของบุคคลจะมีกระบวนการของการเรียนรู จากการไมรูไปสูการเรียนรู 5 ขั้นตอน คือ 1. มีสิ่งเรามากระตุนบุคคล 2. บุคคลสัมผัสสิงเราดวยประสาททั้ง 5 ่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 25. -25- 3. บุคคลแปลความหมายหรือรับรูสิ่งเรา  4. บุคคลมีปฏิกริยาตอบสนองอยางใดอยางหนึงตอสิงเราตามทีรับรู ิ ่ ่ ่ 5. บุคคลประเมินผลทีเ่ กิดจากการตอบสนองตอสิ่งเรา การเรียนรูเ ริมเกิดขึ้นเมื่อมีสิ่งเรา (Stimulus) มากระตุนบุคคล ระบบประสาทจะตื่นตัวเกิด ่ การรับสัมผัส (Sensation) ดวยประสาทสัมผัสทั้ง 5 แลวสงกระแสประสาทไปยังสมองเพือแปลความหมายโดย่ อาศัยประสบการณเดิมเปนการรับรู (Perception)ใหม อาจสอดคลองหรือแตกตางไปจากประสบการณเดิม แลวสรุปผลของการรับรูนั้น เปนความเขาใจหรือความคิดรวบยอด (Concept) และมีปฏิกิริยาตอบสนอง (Response) อยางใดอยางหนึ่งตอสิ่งเรา ตามทีรับรูซงทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมแสดงวา เกิดการ ่ ึ่ เรียนรูแลว การเรียนรูไมใชวุฒิภาวะแตการเรียนรูอาศัยวุฒิภาวะ วุฒิภาวะ คือ ระดับความเจริญเติบโตสูงสุดของพัฒนาการดานรางกาย อารมณ สังคม และสติปญญาของบุคคลแตละวัยที่เปนไปตามธรรมชาติ แมวาการเรียนรูจะไมใชวุฒิภาวะแตการเรียนรู  ตองอาศัยวุฒิภาวะดวย เพราะการที่บุคคลจะมีความสามารถในการรับรูหรือตอบสนองตอสิ่งเรามากหรือนอย  เพียงใดขึ้นอยูกบวาบุคคลนั้นมีวฒิภาวะเพียงพอหรือไม ั ุ การเรียนรูเกิดไดงาย ถาสิ่งที่เรียนเปนสิ่งที่มีความหมายตอผูเรียน การเรียนสิงที่มีความหมายตอผูเรียน คือ การเรียนในสิงทีผูเรียนตองการจะเรียนหรือ ่ ่ ่ สนใจจะเรียน เหมาะกับวัยและวุฒิภาวะของผูเรียนและเกิดประโยชนแกผูเรียน การเรียนในสิ่งทีมีความหมาย ่ ตอผูเรียนยอมทําใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดดีกวาการเรียนในสิ่งทีผูเรียนไมตองการหรือไมสนใจ ่ การเรียนรูแตกตางกันตามตัวบุคคลและวิธีการในการเรียน ในการเรียนรูสิ่งเดียวกัน บุคคลตางกันอาจเรียนรูไดไมเทากันเพราะบุคคลอาจมี  ความพรอมตางกัน มีความสามารถในการเรียนตางกัน มีอารมณและความสนใจทีจะเรียนตางกันและมีความรู ่ ในการเรียนรูสงเดียวกัน ถาใชวิธีเรียนตางกัน ผลของการเรียนรูอาจมากนอยตางกัน ิ่ ได และวิธีที่ทําใหเกิดการเรียนรูไดมากสําหรับบุคคลหนึ่งอาจไมใชวิธีเรียนที่ทําใหอีกบุคคลหนึงเกิดการเรียนรู ่ ไดมากเทากับบุคคลนั้นก็ได การถายโยงการเรียนรู การถายโยงการเรียนรูเ กิดขึ้นได 2 ลักษณะ คือ การถายโยงการเรียนรูทางบวก  หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 26. -26- (Positive Transfer) และการถายโยงการเรียนรูทางลบ (Negative Transfer)  การถายโยงการเรียนรูทางบวก (Positive Transfer) คือ การถายโยงการเรียนรูชนิด  ที่ผลของการเรียนรูงานหนึงชวยใหผูเรียนเกิดการเรียนรูอีกงานหนึ่งไดเร็วขึ้น งายขึ้น หรือดีขึ้น การถายโยงการ  ่ เรียนรูทางบวก มักเกิดจาก 1. เมื่องานหนึ่ง มีความคลายคลึงกับอีกงานหนึง และผูเรียนเกิดการเรียนรูงานแรก ่  อยางแจมแจงแลว 2. เมื่อผูเรียนมองเห็นความสัมพันธระหวางงานหนึงกับอีกงานหนึ่ง ่ 3. เมื่อผูเรียนมีความตั้งใจที่จะนําผลการเรียนรูจากงานหนึ่งไปใชใหเปนประโยชนกบ  ั การเรียนรูอีกงานหนึ่ง และสามารถจําวิธีเรียนหรือผลของการเรียนรูงานแรกไดอยางแมนยํา  4. เมื่อผูเรียนเปนผูที่มีความคิดริเริ่มสรางสรรค โดยชอบที่จะนําความรูตางๆ ที่เคย  เรียนรูมากอนมาลองคิดทดลองจนเกิดความรูใหมๆ การถายโยงการเรียนรูทางลบ (Negative Transfer) คือการถายโยงการเรียนรูชนิดที่  ผลการเรียนรูงานหนึงไปขัดขวางทําใหผูเรียนเกิดการเรียนรูอีกงานหนึงไดชาลง หรือยากขึ้นและไมไดดี ่  ่ เทาที่ควร การถายโยงการเรียนรูทางลบ อาจเกิดขึ้นได 2 แบบ คือ 1. แบบตามรบกวน (Proactive Inhibition) ผลของการเรียนรูงานแรกไปขัดขวาง การเรียนรูงานที่ 2  2. แบบยอนรบกวน (Retroactive Inhibition) ผลการเรียนรูงานที่ 2 ทําใหการ  เรียนรูงานแรกนอยลง การเกิดการเรียนรูทางลบมักเกิดจาก  เมื่องาน 2 อยางคลายกันมาก แตผเรียนยังไมเกิดการเรียนรูงานใดงานหนึ่งอยาง ู  แทจริงกอนที่จะเรียนอีกงานหนึ่ง ทําใหการเรียนงาน 2 อยางในเวลาใกลเคียงกันเกิดความสับสน  เมื่อผูเรียนตองเรียนรูงานหลายๆ อยางในเวลาติดตอกัน ผลของการเรียนรูงานหนึ่งอาจ ไปทําใหผเู รียนเกิดความสับสนในการเรียนรูอีกงานหนึงได ่ การนําความรูไปใช 1. กอนที่จะใหผูเรียนเกิดความรูใหม ตองแนใจวา ผูเรียนมีความรูพื้นฐานที่เกี่ยวของ กับความรูใหมมาแลว 2. พยายามสอนหรือบอกใหผเู รียนเขาใจถึงจุดมุงหมายของการเรียนทีกอใหเกิด  ่ ประโยชนแกตนเอง 3. ไมลงโทษผูทเี่ รียนเร็วหรือชากวาคนอื่นๆ และไมมุงหวังวาผูเ รียนทุกคนจะตองเกิด การเรียนรูที่เทากันในเวลาเทากัน  4. ถาสอนบทเรียนที่คลายกัน ตองแนใจวาผูเรียนเขาใจบทเรียนแรกไดดีแลวจึงจะ สอนบทเรียนตอไป 5. พยายามชี้แนะใหผเู รียนมองเห็นความสัมพันธของบทเรียนที่มีความสัมพันธกัน หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 27. -27- ลักษณะสําคัญ ที่แสดงใหเห็นวามีการเรียนรูเกิดขึ้น จะตองประกอบดวยปจจัย 3 ประการ คือ 1. มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่คอนขางคงทน ถาวร 2. การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมนั้นจะตองเปนผลมาจากประสบการณ หรือการฝก การปฏิบัตซ้ําๆ เทานั้น ิ 3. การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมดังกลาวจะมีการเพิ่มพูนในดานความรู ความเขาใจ ความรูสึกและความสามารถทางทักษะทังปริมาณและคุณภาพ ้ ทฤษฎีการเรียนรู (Theory of Learning) ทฤษฎีการเรียนรูมีอทธิพลตอการจัดการเรียนการสอนมาก เพราะจะเปนแนวทางใน ิ การกําหนดปรัชญาการศึกษาและการจัดประสบการณ เนื่องจากทฤษฎีการเรียนรูเ ปนสิ่งทีอธิบายถึง ่ กระบวนการ วิธีการและเงื่อนไขทีจะทําใหเกิดการเรียนรูและตรวจสอบวาพฤติกรรมของมนุษย มีการ ่ เปลี่ยนแปลงไดอยางไร ทฤษฎีการเรียนรูทสําคัญ แบงออกได 2 กลุมใหญๆ คือ ี่ 1. ทฤษฎีกลุมสัมพันธตอเนื่อง (Associative Theories) 2. ทฤษฎีกลุมความรูความเขาใจ (Cognitive Theories) ทฤษฎีการเรียนรูกลุมสัมพันธตอเนื่อง ทฤษฎีนี้เห็นวาการเรียนรูเกิดจากการเชื่อมโยงระหวางสิ่งเรา (Stimulus) และการ ตอบสนอง (Response) ปจจุบันเรียกนักทฤษฎีกลุมนี้วา "พฤติกรรมนิยม" (Behaviorism) ซึ่งเนนเกี่ยวกับ กระบวนการเปลี่ยนแปลง พฤติกรรมทีมองเห็น และสังเกตไดมากกวากระบวนการคิด และปฏิกิริยาภายในของ ่ ผูเรียน ทฤษฎีการเรียนรูกลุมนี้แบงเปนกลุมยอยได ดังนี้ ทฤษฎีการวางเงื่อนไข (Conditioning Theories) 1. ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิค (Classical Conditioning Theories) 2. ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบการกระทํา (Operant Conditioning Theory) ทฤษฎีสัมพันธเชื่อมโยง (Connectionism Theories) 1. ทฤษฎีสัมพันธเชื่อมโยง (Connectionism Theory) 2. ทฤษฎีสัมพันธตอเนื่อง (S-R Contiguity Theory) ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิค อธิบายถึงการเรียนรูทเี่ กิดจากการเชื่อมโยงระหวางสิงเราตามธรรมชาติ ่ และสิงเราที่วางเงื่อนไขกับการ ตอบสนอง พฤติกรรมหรือการตอบสนองที่เกี่ยวของมักจะเปนพฤติกรรมที่เปน ่ ปฏิกิริยาสะทอน (Reflex) หรือ พฤติกรรมที่เกี่ยวของอารมณ ความรูสึก บุคคลสําคัญของทฤษฎีนี้ ไดแก Pavlov, Watson, Wolpe etc. Ivan P. Pavlov หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 28. -28- นักสรีรวิทยาชาวรัสเซีย (1849 - 1936) ไดทําการทดลองเพือศึกษาการ ่ เรียนรูที่เกิดขึ้นจากการเชื่อมโยงระหวางการตอบสนองตอสิงเราตามธรรมชาติที่ไมไดวางเงื่อนไข ่ (Unconditioned Stimulus = UCS) และสิ่งเรา ทีเ่ ปนกลาง (Neutral Stimulus) จนเกิดการเปลี่ยนแปลงสิง ่ เราทีเ่ ปนกลางใหกลายเปนสิงเราที่วางเงื่อนไข (Conditioned Stimulus = CS) และการตอบสนองที่ไมมี ่ เงื่อนไข (Unconditioned Response = UCR) เปนการตอบสนองที่มเี งื่อนไข (Conditioned Response = CR) ลําดับขั้นตอนการเรียนรูทเี่ กิดขึ้นดังนี้ หลักการเกิดการเรียนรูทเี่ กิดขึ้น คือ การตอบสนองทีเ่ กิดจากการวางเงื่อนไข (CR) เกิดจากการนําเอาสิงเราที่วางเงื่อนไข (CS) มาเขาคูกับสิ่งเราที่ไมไดวางเงื่อนไข (UCS) ซ้ํากันหลายๆ ครั้ง ่ ตอมาเพียงแตใหสงเราที่วางเงื่อนไข (CS) เพียงอยางเดียวก็มีผลทําใหเกิดการตอบสนองในแบบเดียวกัน ิ่ ผลจากการทดลอง Pavlov สรุปหลักเกณฑของการเรียนรูได 4 ประการ คือ 1. การดับสูญหรือการลดภาวะ (Extinction) เมื่อให CR นานๆ โดยไมให UCS เลย การตอบสนองที่มเี งื่อนไข (CR) จะคอยๆ ลดลงและหมดไป 2. การฟนกลับหรือการคืนสภาพ ( Spontaneous Recovery ) เมื่อเกิดการดับสูญ ของการตอบสนอง (Extinction) แลวเวนระยะการวางเงื่อนไขไปสักระยะหนึง เมื่อให CS จะเกิด CR โดย ่ อัตโนมัติ 3. การแผขยาย หรือ การสรุปความ (Generalization) หลังจากเกิดการตอบสนองที่ มีเงื่อนไข ( CR ) แลว เมื่อใหสงเราที่วางเงื่อนไข (CS) ที่คลายคลึงกัน จะเกิดการตอบสนองแบบเดียวกัน ิ่ 4. การจําแนกความแตกตาง (Discrimination) เมื่อใหสิ่งเราใหมที่แตกตางจากสิง ่ เราที่วางเงื่อนไข จะมีการจําแนกความแตกตางของสิ่งเรา และมีการตอบสนองที่แตกตางกันดวย John B. Watson นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน (1878 - 1958) ไดทําการทดลองการวาง เงื่อนไขทางอารมณกบเด็กชายอายุประมาณ 11 เดือน โดยใชหลักการเดียวกับ Pavlov หลังการทดลองเขา ั สรุปหลักเกณฑการเรียนรูได ดังนี้ 1. การแผขยายพฤติกรรม (Generalization) มีการแผขยายการตอบสนองที่วาง เงื่อนไขตอสิงเรา ที่คลายคลึงกับสิงเราที่วางเงื่อนไข ่ ่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 29. -29- 2. การลดภาวะ หรือการดับสูญการตอบสนอง (Extinction) ทําไดยากตองใหสงเรา ิ่ ใหม (UCS ) ที่มีผลตรงขามกับสิ่งเราเดิม จึงจะไดผลซึ่งเรียกวา Counter - Conditioning Joseph Wolpe นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน (1958) ไดนําหลักการ Counter - Conditioning ของ Watson ไปทดลองใชบําบัดความกลัว (Phobia) รวมกับการใชเทคนิคผอนคลาย กลามเนื้อ (Muscle Relaxation) เรียกวิธีการนี้วา Desensitization การนําหลักการมาประยุกตใชในการสอน 1. ครูสามารถนําหลักการเรียนรูของทฤษฎีนี้มาทําความเขาใจพฤติกรรมของผูเรียน ที่แสดงออกถึงอารมณ ความรูสกทั้งดานดีและไมดี รวมทังเจตคติตอสิ่งแวดลอมตางๆ เชน วิชาที่เรียน กิจกรรม ึ ้ หรือครูผสอน เพราะเขาอาจไดรบการวางเงื่อนไขอยางใดอยางหนึ่งอยูก็เปนได ู ั  2. ครูควรใชหลักการเรียนรูจากทฤษฎีปลูกฝงความรูสึกและเจตคติที่ดีตอเนื้อหาวิชา กิจกรรมนักเรียน ครูผสอนและสิงแวดลอมอื่นๆ ที่เกี่ยวของใหเกิดในตัวผูเ รียน ู ่ 3. ครูสามารถปองกันความรูสึกลมเหลว ผิดหวัง และวิตกกังวลของผูเรียนไดโดยการ  สงเสริมใหกําลังใจในการเรียนและการทํากิจกรรม ไมคาดหวังผลเลิศจากผูเรียน และหลีกเลี่ยงการใชอารมณ หรือลงโทษผูเ รียนอยางรุนแรงจนเกิดการวางเงื่อนไขขึ้น กรณีที่ผูเรียนเกิดความเครียด และวิตกกังวลมาก ครู ควรเปดโอกาสใหผเู รียนไดผอนคลายความรูสึกไดบางตามขอบเขตทีเ่ หมาะสม   ทฤษฎีการวางเขื่อนไขแบบการกระทําของสกินเนอร (Skinner's Operant Conditioning Theory) B.F. Skinner (1904 - 1990) นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน ไดทาการทดลองดานจิตวิทยา ํ การศึกษาและวิเคราะหสถานการณการเรียนรูที่มการตอบสนองแบบแสดงการกระทํา (Operant Behavior) ี สกินเนอรไดแบง พฤติกรรมของสิ่งมีชีวิตไว 2 แบบ คือ 1. Respondent Behavior พฤติกรรมหรือการตอบสนองที่เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติ หรือเปนปฏิกิริยาสะทอน (Reflex) ซึ่งสิงมีชีวิตไมสามารถควบคุมตัวเองได เชน การกระพริบตา น้ําลายไหล ่ หรือการเกิดอารมณ ความรูสึกตางๆ 2. Operant Behavior พฤติกรรมที่เกิดจากสิ่งมีชีวิตเปนผูกําหนด หรือเลือกที่จะ แสดงออกมา สวนใหญจะเปนพฤติกรรมทีบุคคลแสดงออกในชีวิตประจําวัน เชน กิน นอน พูด เดิน ทํางาน ขับ ่ รถ ฯลฯ. การเรียนรูตามแนวคิดของสกินเนอร เกิดจากการเชื่อมโยงระหวางสิงเรากับการตอบสนอง ่ เชนเดียวกัน แตสกินเนอรใหความสําคัญตอการตอบสนองมากกวาสิ่งเรา จึงมีคนเรียกวาเปนทฤษฎีการวาง เงื่อนไขแบบ Type R นอกจากนี้สกินเนอรใหความสําคัญตอการเสริมแรง (Reinforcement) วามีผลทําใหเกิด การเรียนรูที่คงทนถาวร ยิ่งขึ้นดวย สกินเนอรไดสรุปไววา อัตราการเกิดพฤติกรรมหรือการตอบสนองขึ้นอยูกับ   ผลของการกระทํา คือ การเสริมแรง หรือการลงโทษ ทั้งทางบวกและทางลบ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 30. -30- การนําหลักการมาประยุกตใช 1. การเสริมแรง และ การลงโทษ 2. การปรับพฤติกรรม และ การแตงพฤติกรรม 3. การสรางบทเรียนสําเร็จรูป การเรียนรูตามทฤษฎีของ Bloom ( Bloom's Taxonomy) หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 31. -31- Bloom ไดแบงการเรียนรูเปน 6 ระดับ  ความรูที่เกิดจากความจํา (knowledge) ซึ่งเปนระดับลางสุด  ความเขาใจ (Comprehend)  การประยุกต (Application)  การวิเคราะห ( Analysis) สามารถแกปญหา ตรวจสอบได  การสังเคราะห ( Synthesis) สามารถนําสวนตางๆ มาประกอบเปนรูปแบบใหม ไดใหแตกตางจากรูปเดิม เนนโครงสรางใหม  การประเมินคา ( Evaluation) วัดได และตัดสินไดวาอะไรถูกหรือผิด ประกอบการตัดสินใจบนพื้นฐานของเหตุผลและเกณฑที่แนชัด การเรียนรูตามทฤษฎีของเมเยอร (Mayor) ในการออกแบบสื่อการเรียนการสอน การวิเคราะหความจําเปนเปนสิ่งสําคัญ และตามดวย จุดประสงคของการเรียน โดยแบงออกเปนยอยๆ 3 สวนดวยกัน  พฤติกรรม ควรชี้ชัดและสังเกตได  เงื่อนไข พฤติกรรมสําเร็จไดควรมีเงื่อนไขในการชวยเหลือ  มาตรฐาน พฤติกรรมที่ไดนั้นสามารถอยูในเกณฑทกําหนด ี่ การเรียนรูตามทฤษฎีของบรูเนอร (Bruner)  ความรูถูกสรางหรือหลอหลอมโดยประสบการณ  ผูเรียนมีบทบาทรับผิดชอบในการเรียน  ผูเรียนเปนผูสรางความหมายขึ้นมาจากแงมุมตางๆ   ผูเรียนอยูในสภาพแวดลอมทีเปนจริง ่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 32. -32-  ผูเรียนเลือกเนื้อหาและกิจกรรมเอง  เนื้อหาควรถูกสรางในภาพรวม การเรียนรูตามทฤษฎีของไทเลอร (Tylor)  ความตอเนื่อง (continuity) หมายถึง ในวิชาทักษะ ตองเปดโอกาสใหมีการฝก ทักษะในกิจกรรมและประสบการณบอยๆ และตอเนืองกัน ่  การจัดชวงลําดับ (sequence) หมายถึง หรือการจัดสิงที่มีความงาย ไปสูสงที่มี ่ ิ่ ความยาก ดังนั้นการจัดกิจกรรมและประสบการณ ใหมีการเรียงลําดับกอนหลัง เพื่อใหไดเรียนเนือหาทีลึกซึ้งยิงขึ้น ้ ่ ่  บูรณาการ (integration) หมายถึง การจัดประสบการณจงควรเปนในลักษณะที่ ึ ชวยใหผูเรียน ไดเพิมพูนความคิดเห็นและไดแสดงพฤติกรรมที่สอดคลองกัน ่ เนื้อหาทีเ่ รียนเปนการเพิ่มความสามารถทังหมด ของผูเ รียนที่จะไดใช ้ ประสบการณไดในสถานการณตางๆ กัน ประสบการณการเรียนรู จึงเปนแบบ แผนของปฏิสัมพันธ (interaction) ระหวางผูเรียนกับสถานการณที่แวดลอม ทฤษฎีการเรียนรู 8 ขั้น ของกาเย (Gagne)  การจูงใจ ( Motivation Phase) การคาดหวังของผูเรียนเปนแรงจูงใจในการ  เรียนรู  การรับรูตามเปาหมายที่ตั้งไว (Apprehending Phase) ผูเรียนจะรับรูสิ่งที่  สอดคลองกับความตั้งใจ  การปรุงแตงสิ่งที่รบรูไวเปนความจํา ( Acquisition Phase) เพื่อใหเกิดความจํา ั ระยะสั้นและระยะยาว  ความสามารถในการจํา (Retention Phase)  ความสามารถในการระลึกถึงสิ่งที่ไดเรียนรูไปแลว (Recall Phase )  การนําไปประยุกตใชกบสิงที่เรียนรูไปแลว (Generalization Phase) ั ่  การแสดงออกพฤติกรรมทีเรียนรู ( Performance Phase) ่  การแสดงผลการเรียนรูกลับไปยังผูเรียน ( Feedback Phase) ผูเรียนได รับทราบผลเร็วจะทําใหมผลดีและประสิทธิภาพสูง ี องคประกอบที่สําคัญที่กอใหเกิดการเรียนรู จากแนวคิดนักการศึกษา กาเย (Gagne)  ผูเรียน ( Learner) มีระบบสัมผัสและ ระบบประสาทในการรับรู  สิ่งเรา ( Stimulus) คือ สถานการณตางๆ ที่เปนสิ่งเราใหผเรียนเกิดการเรียนรู ู  การตอบสนอง (Response) คือ พฤติกรรมทีเกิดขึ้นจากการเรียนรู ่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 33. -33- การสอนดวยสื่อตามแนวคิดของกาเย (Gagne)  เราความสนใจ มีโปรแกรมที่กระตุนความสนใจของผูเรียน เชน ใช การตูน หรือ กราฟกที่ดึงดูดสายตา  ความอยากรูอยากเห็นจะเปนแรงจูงใจใหผูเรียนสนใจในบทเรียน การตั้งคําถาม ก็เปนอีกสิงหนึง ่ ่  บอกวัตถุประสงค ผูเรียนควรทราบถึงวัตถุประสงค ใหผเรียนสนใจในบทเรียน ู เพื่อใหทราบวาบทเรียนเกี่ยวกับอะไร  กระตุนความจําผูเรียน สรางความสัมพันธในการโยงขอมูลกับความรูที่มอยูกอน ี เพราะสิ่งนีสามารถทําใหเกิดความทรงจําในระยะยาวไดเมือไดโยงถึง ้ ่ ประสบการณผเู รียน โดยการตั้งคําถาม เกี่ยวกับแนวคิด หรือเนื้อหานั้นๆ  เสนอเนื้อหา ขั้นตอนนีจะเปนการอธิบายเนื้อหาใหกับผูเรียน โดยใชสื่อชนิด ้ ตางๆ ในรูป กราฟก หรือ เสียง วิดีโอ  การยกตัวอยาง การยกตัวอยางสามารถทําไดโดยยกกรณีศึกษา การเปรียบเทียบ เพื่อใหเขาใจไดซาบซึ้ง  การฝกปฏิบัติ เพือใหเกิดทักษะหรือพฤติกรรม เปนการวัดความเขาใจวาผูเรียน ่ ไดเรียนถูกตอง เพื่อใหเกิดการอธิบายซ้ําเมื่อรับสิ่งที่ผิด  การใหคําแนะนําเพิ่มเติม เชน การทําแบบฝกหัด โดยมีคําแนะนํา  การสอบ เพือวัดระดับความเขาใจ ่  การนําไปใชกับงานที่ทําในการทําสื่อควรมี เนื้อหาเพิ่มเติม หรือหัวขอตางๆ ที่ ควรจะรูเ พิ่มเติม ทฤษฎีการมีสวนรวม สํานักงานคณะกรรมการกองทุนหมูบานและชุมชนเมืองแหงชาติ, สํานักงานสภา สถาบันราชภัฎ และทบวงมหาวิทยาลัย (2546, หนา 114) ไดระบุวา การมีสวนรวม คือ การที่ประชาชน หรือชุมชนสามารถเขาไปมีสวนในการตัดสินใจ ในการกําหนด นโยบายพัฒนาทองถิ่น และมีสวนรวมในการ รับประโยชนจากบริการ รวมทั้งมีสวนใน การควบคุมประเมินผลโครงการตาง ๆ ของทองถิ่น นอกจากนี้ยัง ไดใหความหมายของ การมีสวนรวมวามี 2 ลักษณะ คือ 1.การมีสวนรวมในลักษณะที่เปนกระบวนการของการพัฒนา โดยใหประชาชน มี สวนรวมในการพัฒนาตั้งแตเริ่มดนจนสิ้นสุดโครงการ ไดแก การรวมกันคนหาปญหา การวางแผน การดัด สินใจ การระดมทรัพยากรและเทคโนโลยีทองถิ่น การบริหารจัดการ การคิดตามประเมินผล รวมทั้งรับ ผลประโยชนที่เกิดขึ้นจากโครงการ 2.การมีสวนรวมทางการเมือง แบงออกเปน 2 ประเภท คือ การสงเสริมสิทธิและ พลังอํานาจของพลเมืองโดยประชาชน หรือ ชุมชนพัฒนาขีดความสามรถของตนในการจัดการเพื่อรักษา ผลประโยชนของกลุม ควบคุมการใชและการกระจายทรัพยากรของชุมชนอันจะกอใหเกิดกระบวนการ และ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 34. -34- โครงสรางที่ประชาชนในชนบทสามารถแสดงออกซึ่งความสามารถของตนและไดรับ ผลประโยชนจากการ พัฒนาการเปลี่ยนแปลงกลไกการพัฒนาโดยรัฐ มาเปนการพัฒนาที่ประชาชน มีบทบาทหลักโดยการ กระจายอํานาจในการวางแผน จากสวนกลางมาเปนสวนภูมิภาค เปนการคืนอํานาจในการพัฒนาใหแก ประชาชนใหมีสวนรวมในการกําหนดอนาคต ของตนเอง นิรันดร จงวุฒิเวศย (2527,หนา 183)ไดสรุปความหมายของการมีสวนรวมวา การมีสวนรวม หมายถึง การเกี่ยวของทางดานจิตใจและอารมณของ บุคคลหนึ่งในสถานการณกลุม ซึ่งผล ของการเกี่ยวของดังกลาวเปนเหตุเราใจใหกระทําการใหบรรลุ จุดมุงหมายของกลุมนั้น กับทั้งทําใหเกิด ความสวนรวมรับผิดชอบกับกลุมดังกลาวดวย นรินทรชัย พัฒนพงศา (2546, หนา 4) ไดสรุปความหมายของการมีสวนรวมวา การมีสวนรวม คือ การที่ฝายหนึ่งฝายใดที่ไมเคยไดเขารวมในกิจกรรมตาง ๆ หรือเขา รวม การตัดสินใจ หรือเคยมาเขารวมดวยเล็กนอยไดเขารวมดวยมากขึ้น เปนไปอยางมี อิสรภาพ เสมอภาค มิใชมีสวนรวม อยางผิวเผินแตเขารวมดวยอยางแทจริงยิ่งขึ้นและ การเขารวมนั้นตองเริ่มตั้งแตขั้นแรกจนถึงขั้นสุดทายของ โครงการ ชิต นิลพานิช และกุลธน ธนาพงศธร (2532, หนา 350) ไดระบุวา การมีสวนรวม ของประชาชนในการพัฒนาชนบท หมายถึง การที่ประชาชนทั้งในเมืองและชนบทไดเขามีสวนรวมหรือเขา มีสวนเกี่ยวของในการดําเนินงานพัฒนาชนบทขั้นตอนใดขั้นตอน หนึ่งหรือทุกขั้นตอนแลวแตเหตุการณจะ เอื้ออํานวย วันรักษ มิ่งมณีนาคิน (2531, หนา 10) ไดสรุปวา การมีสวนรวมของประชาชน หมายถึง การเขารวมอยางแข็งขันและอยางเต็มที่ของกลุมบุคคลผูมีสวนไดเสียในทุก ขั้นตอนของโครงการ หรืองานพัฒนาชนบท โดยเฉพาะอยางยิ่งการมี สวนรวมในอํานาจ การตัดสินใจและหนาที่ความรับผิดชอบ การมีสวนเขารวมจะเปนเครื่องประกันวาสิ่งที่ ผูมีสวนไดเสียตองการที่สุดนั้น จักไดรับการตอบสนองและทํา ใหมีความเปนไปไดมาก ขึ้นวาสิ่งที่ทําไปนั้นจะตรงกับความตองการที่แทจริง และมั่นใจมากขึ้นวาผูเขารวม ทุกคนจะไดรับประโยชนเสมอหนากัน ทฤษฎีที่เกี่ยวกับการมีสวนรวมมี 5 ทฤษฎี ซึ่ง อคิน รพีพัฒน (อางถึงใน ยุพาพร รูปงาม, 2545, หนา 7-9) ไดสรุปไวดังนี้ 1. ทฤษฎีการเกลี้ยกลอมมวลชน (Mass Persuation) Maslow (อางถึงใน อคิน รพีพัฒน, 2527, หนา 7-8) กลาววา การเกลี้ยกลอม หมายถึง การใชคําพูดหรือการเขียน เพื่อมุงใหเกิด ความเชื่อถือและการกระทํา ซึ่งการ เกลี้ยกลอมมีประโยชนในการแกไขปญหาความขัดแยงในการ ปฏิบัติงานและถาจะให เกิดผลดีผูเกลี้ยกลอมจะตองมีศิลปะในการสรางความสนใจในเรื่องที่จะเกลี้ยกลอม โดยเฉพาะในเรื่อง ความตองการของคนตามหลักทฤษฎีของ Maslow ที่เรียกวาสําดับขั้น ความตองการ (hierarchy of needs) คือ ความตองการของคนจะเปนไปตามสําดับจาก นอยไปมาก มีทั้งหมด 5 ระดับ ดังนี้ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 35. -35- 1.1 ความตองการทางดานสรีระวิทยา (physiological needs) เปน ความตองการ ขั้นพื้นฐานของมนุษย (survival needร) ไดแก ความตองการทางตานอาหาร ยา เครื่องน งหม ที่อยูอาศัย ยารักษาโรค และความตองการทางเพศ 1.2 ความตองการความมั่นคงปลอดภัยของชีวิต (safety and security needs) ไดแก ความตองการที่อยูอาศัยอยางมีความปลอดภัยจากการถูกทํารายรางกาย หรือถูก ขโมย ทรัพยสิน หรือความมั่นคงในการทํางานและการมีชีวิตอยูอยางมั่นคงในสังคม 1.3 ความตองการทางดานสังคม (social needs) ไตแก ความตองการ ความรัก ความตองการที่จะใหสังคมยอมรับวาตนเปนสวนหนึ่งของสังคม 1.4 ความตองการที่จะมีเกียรติยศชื่อเสียง (self-esteem needs) ไตแก ความภาคภูมิใจ ความตองการดีเดนในเรื่องหนึ่งที่จะใหไตรับการยกยองจากบุคคลอื่น ความตองการ ตานนี้ เปนความตองการระดับสูงที่เกึ่ยวกับความมั่นใจในตัวเองในเรื่องความเความสามารถ และความสําคัญของ บุคคล 1.5 ความตองการความสําเร็จแหงตน (self-actualization needs) เปน ความ ตองการในระบบสูงสุด ที่อยากจะใหเกิดความสําเร็จในทุกสิ่งทุกอยางตามความนึกคิด ของตนเอง เพื่อจะพัฒนาตนเองใหดีที่สุดเทาที่จะทําไดความตองการนี้จึงเปนความตองการ พิเศษของบุคคลที่จะ พยายามผลักดันชีวิตของตนเองใหเปนแนวทางที่ดีที่สุด 2. ทฤษฎีการระดมสรางขวัญของคนในชาติ (National Morale) คนเรามีความตองการทางกายและใจถาคนมีขวัญดีพอ ผลของการทํางานจะสูง ตามไปดวย แดถาขวัญไมดี ผลงานก็ตํ่าไปตวย ทั้งนี้เนื่องจากวาขวัญเปนสถานการณทาง จิตใจที่แสดงออกในรูปพฤติกรรมดาง ๆ นั่นเอง การจะสรางขวัญใหดีตองพยายามสราง ทัศนคติที่ดีดอผูร,วมงาน เชน การไมเอารัดเอาเปรืยบ การ ใหขอเท็จจริงเกี่ยวกับงาน การเปดโอกาสใหแสดงความคิดเห็น เปนตน และเมื่อใดก็ตามถาคนทํางานมีขวัญ ดีจะ เกิดสํานึกในความรับผิดชอบ อันจะเกิดผลดีแกหนวยงานทั้งในสวนที่เปนขวัญสวนบุคคล และขวัญ ของกลุม ดังนั้น จะเปนไปไดวาขวัญของคนเราโดยเฉพาะคนมีขวัญที่ดียอมเปนปจจัยหนึ่งที่จะนําไปสูการมี สวนรวมในกิจกรรมตาง ๆ ไดเชนกัน (ยุพาพร รูปงาม, 2545, หนา 8) 3. ทฤษฎีสรางความรูสึกชาตินิยม (Nationalism) ปจจัยประการหนึ่งที่นําสูการมีสวนรวมคือ การสรางความรูสึกชาตินิยมให เกิดขึ้น หมายถึง ความรูสึกเปน ตัวของตัวเองที่จะอุทิศหรือ เนนคานิยมเรื่องผลประโยชน สวนรวมของชาติ มีความพอใจในชาติของตัวเอง พอใจเกียรติภูมิ จงรักภักดี ผูกพันตอ ทองถิ่น (ยุพาพร รูปงาม, 2545, หนา 8) 4. ทฤษฎีการสรางผูนํา (Leadership) การสรางผูนําจะชวยจูงใจใหประชาชนทํางานควยความเต็มใจเพื่อบรรลุ เปาหมายหรือวัตถุประสงครวมกัน ทั้งนี้เพราะผูนําเปนปจจัยสําคัญของการรวมกลุมคน จูงใจไปยังเปาประสงคโดยทั่วไปแลวผูนําอาจจะมีทั้ง ผูนําที่ดีเรียกวํา ผูนําปฎิฐาน (positive leader) ผูนําพลวัต คือ เคลื่อนไหวทํางานอยูเสมอ (dynamic leader) และผูนําไมมีกิจ ไมมีผลงานสรางสรรค ที่เรียกวา ผูนํานิเสธ (negative leader) ผลของการให หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 36. -36- ทฤษฎีการสรางผูนา จึงทําใหเกิดการระดมความรวมมือปฏิบัติงานอยางมีขวัญกําลังใจ งานมีคุณภาพ มี ํ ความคิดริเริ่มสรางสรรค และรวมรับผิดชอบ ตังนั้น การสรางผูนําที่ดี ยอมจะนําไปสู การมีสวนรวมใน กิจกรรมตาง ๆ ดวยดีนั่นเอง (ยุพาพร รูปงาม, 2545, หนา 8) 5. ทฤษฎีการใชวิธีและระบบทางการบริหาร (Administration and Method) การใชระบบบริหารในการระดมความรวมมือเปนวิธีหนึ่งที่งายเพราะใชกฎหมาย ระเบียบ แบบแผน เปน เครื่องมือในการดําเนินการ แตอยางใดก็ตามผลของ ความรวมมือยังไมมีระบบใดดีที่ชุดในเรื่องการใช บริหาร เพราะธรรมชาติของคน ถาทํางานตามความสมัครใจอยางตั้งใจไมมีใครบังคับก็จะทํางานดวยความ รัก แตถาไม ควบคุมเลยก็ไมเปนไปตามนโยบายและความจําเปนของรัฐ เพราะการใชระบบบริหาร เปนการ ใหปฏิบัติตามนโยบายเพื่อใหบรรลุเปาหมายเพิ่มความคาดหวังผลประโยชน (ยุพาพร รูปงาม, 2545, หนา 8-9) การอนุรักษภูมิปญญาทองถิ่น ความหมายของภูมิปญญาทองถิ่น ในการใหความหมายของภูมิปญญาทองถิ่นนั้น มีผูรหลายทานไดใหความหมายไว  ู ตางๆกัน ดังนี้ สําเนียง สรอยนาคพงษ ( 2535 : 24 )ไดใหความหมายของภูมิปญญาทองถิ่น หรือ ภูมิปญญาชาว บานวา “หมายถึง พื้นเพรากฐานความรูของชาวบาน หรือ ความรอบรูของชาวบานทีเ่ รียนรูและ สั่งสมประสบการณสบตอกันทั้งทางตรง คือ ประสบการณดวยตนเองหรือทางออม ซึ่งเรียนรูจากผูใหญหรือ ื   ความรูสะสมทีสืบตอกันมาและกลั่นกรองประสบการณชีวิตของคนๆหนึงจากเหตุการณ สะสมกันมาจนพัฒนา ่ ่ ไปสูความรูความเขาใจชีวิตของตนเองชัดเจน” ประเวศ วะสี ( 2536 : 146 ) กลาววา “ภูมิปญญา เกิดจากการสะสมการเรียนรูมา เปนระยะเวลายาวนานมีลักษณะเชื่อมโยงกันไปหมดในทุกสาขาวิชาวิทยา ไมแยกเปนวิชาๆ แบบทีเ่ ราเรียน ฉะนั้น วิชาเกี่ยวกับเศรษฐกิจอาชีพ ความเปนอยูเ กี่ยวกับการใชจาย เกี่ยวกับการศึกษาวัฒนธรรมนั้นจะผสม กลมกลืนเชื่อมโยงกันหมด” รุง แกวแดง ( 2541 : 205 ) ไดใหความหมายของภูมปญญาไทยไววา ภูมิปญญาไทย ิ หมายถึง องคความรูความสามารถ และทักษะของคนไทยอันเกิดจากการสั่งสมประสบการณทผานกระบวนการ ี่ เลือกสรร เรียนรู ปรุงแตง พัฒนาและถายทอดสืบตอกันมา เพื่อใชแกปญหาและพัฒนาวิถีของคนไทยใหสมดุล กับสภาพแวดลอมและเหมาะสมกับทุกยุคทุกสมัย” แนวทางการนําภูมิปญญาทองถิ่นมาใชในการจัดการศึกษา สภาพการศึกษาของไทยในปจจุบันมุงเนนการนําความรู เทคโนโลยีและวิทยาการ โทรคมนาคมไปใชในการศึกษา จึงเปนผลตองเผชิญกับปญหาในดานประสิทธิภาพในการจัดการศึกษาอยาง จํากัดจึงกอใหเกิดอุปสรรคมากมาย ดวยเหตุนี้แหลงวิทยาการทองถิ่นจึงเปนแหลงรวมความเปลี่ยนแปลงที่มมา ี ตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบันทีเ่ หมาะสมและสอดคลองกับการดําเนินชีวิตในโรงเรียน ดังนั้นแหลงวิทยาการทองถิ่นที่ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 37. -37- เปนแหลงความรูเกี่ยวกับภูมิปญญาทองถิ่นจึงเปนสิงที่มีคุณคายิ่งที่ครูควรนํามาใชใหเกิดประโยชนในการเรียน  ่ การสอนมากทีสุด ซึ่งมีผเู สนอแนะแนวทางไวดังนี้ ่ ชลทิตย เอี่ยมสําอางและวิศนี ศีลตระกูล( 2533 : 201 -248 )ไดเสนอแนวทางการ นําภูมิปญญาชาวบานมาใชในการศึกษานอกระบบโรงเรียน ดังนี้ 1. นําไปเปนองคประกอบหลักสูตร การจัดการศึกษา หรือ จัดการเรียนรูในเรื่อง ชุมชนหากเราศึกษาคนควาเรืองภูมปญญาไทชาวบานและนําไปเปนองคประกอบของหลักสูตรการเรียนการ ่ ิ สอน สามารถชวยใหชาวบานไดเรียนรูในสิ่งทีมีความหมาย มีความสัมพันธกบทองถิ่นมากขึ้น เมื่อเรียนแลว ่ ั นําไปใชประโยชนกบชีวิตจริง ั 2. เชิญผูอาวุธโส หรือปราชญชาวบานผูทรงภูมิปญญาในดานตางๆ มาเปนวิทยากร  เพื่อถายทอดความรูและประสบการณแกชนรุนหลังหรือผูสนใจ ความรูและประสบการณเหลานั้นควร มีการบันทึกไวดวยสื่อตางๆ เพื่ออนุรักษของดีที่มีอยูและสามารถเผยแพรในแนวกวางตอไป 3. นําไปใชเพื่อแกปญหาในชุมชน เชน ปญหาทีเ่ กิดจากการอยูรวมกัน ปญหาดาน สุขภาพอนามัย การรักษาพยาบาล ปญหาดานอาชีพและการผลิตหรือปญหาอันเกิดจากการขาดความสมดุลใน ธรรมชาติเนื่องจากสิ่งแวดลอมถูกทําลาย เนื้อหาภูมิปญญาชาวบานครอบคลุมเรื่องตางๆในการดําเนินชีวิต คือ  สามารถนํามาใชแกปญหาได 4. นําไปใชเพื่อกําหนดนโยบายและแผนพัฒนาดานตางๆ เชน กระทรวงสาธารณสุข กําหนดนโยบายที่จะประยุกตใชแพทยแผนโบราณในสวนสาธารณะสุขมูลฐาน เรื่อง สมุนไพรและ หมอตําแย กําลังไดรับการสงเสริมและฟนฟู รัตนะ บัวสนธ( 2535 : 12 – 17 ) ไดเสนอแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนการ สอนไวดังนี้ 1. ครูเปนผูจัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยเปนตัวแทนของปราชญชาวบานทํา หนาที่ถายทอดความรูเ กี่ยวกับภูมิปญญาชาวบานที่ไดรับการกําหนดหลักสูตรเปนหลักสูตรทองถิ่นแลว 2. ปราชญชาวบานเปนผูดําเนินกิจกรรมการเรียนการสอนถายทอดความรูเกี่ยวกับ ภูมิปญญาชาวบานรวมทั้งทําหนาทีประเมินผลการเรียนของนักเรียน โดยมีครูเปนผูดูแลอยูวงนอกเทานั้น ทังนี้ ่ ้ ตองพิจารณาเงือนไขความเหมาะสมในเรื่องของเวลาและความสะดวกของปราชญชาวบานดวย ่ แนวทางการอนุรักษภูมิปญญาทองถิ่น สารถทําไดโดย 1. การคนควาวิจัย ควรศึกษาและเก็บรวบรวมขอมูลภูมิปญญาของไทยในดานตางๆ  ของทองถิ่น จังหวัด ภูมิภาค และประเทศโดยเฉพาะอยางยิงภูมิปญญาที่เปนภูมิปญญาของทองถิ่น มุงศึกษาให ่  รูความเปนมาในอดีต และสภาพการณในปจจุบัน 2. การอนุรักษ โดยการปลุกจิตสํานึกใหคนในทองถิ่นตระหนักถึงคุณคาแกนสาระ และความสําคัญของภูมิปญญาทองถิ่น สงเสริมสนับสนุนการจัดกิจกรรมตามประเพณีและวัฒนธรรมตางๆ สรางจิตสํานึกของความเปนคนทองถิ่นนั้นๆ ที่จะตองรวมกันอนุรักษภูมิปญญาทีเ่ ปนเอกลักษณของทองถิ่น  หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 38. -38- รวมทั้งสนับสนุนใหมีพิพิธภัณฑทองถิ่นหรือพิพิธภัณฑชุมชนขึ้น เพื่อแสดงสภาพชีวิตและความเปนมาของ ชุมชน อันจะสรางความรูและความภูมิใจในชุมชนทองถิ่นดวย 3. การฟนฟู โดยการเลือกสรรภูมิปญญาที่กําลังสูญหาย หรือที่สญหายไปแลวมาทํา ู ใหมีคุณคาและมีความสําคัญตอการดําเนินชีวิตในทองถิ่น โดยเฉพาะพื้นฐานทางจริยธรรม คุณธรรม และ คานิยม 4. การพัฒนา ควรริเริ่มสรางสรรคและปรับปรุงภูมิปญญาใหเหมาะสมกับยุคสมัย  และเกิดประโยชนในการดําเนินชีวิตประจําวัน โดยใชภูมิปญญาเปนพื้นฐานในการรวมกลุมการพัฒนาอาชีพ ควรนําความรูดานวิทยาศาสตร และเทคโนโลยีมาชวยเพื่อตอยอดใชในการผลิต การตลาด และการบริหาร ตลอดจนการปองกันและอนุรักษสงแวดลอม ิ่ 5. การถายทอด โดยการนําภูมิปญญาทีผานมาเลือกสรรกลันกรองดวยเหตุและผล  ่ ่ อยางรอบคอบและรอบดาน แลวไปถายทอดใหคนในสังคมไดรับรู เกิดความเขาใจ ตระหนักในคุณคา คุณประโยชนและปฎิบัติไดอยางเหมาะสม โดยผานสถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษา และการจัดกิจกรรม ทางวัฒนธรรมตางๆ 6. สงเสริมกิจกรรม โดยการสงเสริมและสนับสนุนใหเกิดเครือขายการสืบสานและ พัฒนาภูมิปญญาของชุมชนตางๆ เพื่อจัดกิจกรรมทางวัฒนธรรมและภูมปญญาทองถิ่นอยางตอเนื่อง  ิ 7. การเผยแพรแลกเปลี่ยน โดยการสงเสริมและสนับสนุนใหเกิดการเผยแพรและ แลกเปลี่ยนภูมปญญาและวัฒนธรรมอยางกวางขวาง โดยใหมีการเผยแพรภูมิปญญาทองถิ่นตางๆ ดวยสื่อและ ิ  วิธีการตางๆ อยางกวางขวาง รวมทั้งกับประเทศอื่นๆ ทั่วโลก 8. การเสริมสรางปราชญทองถิ่น โดยการสงเสริมและสนับสนุนการพัฒนาศักยภาพ ของชาวบาน ผูดําเนินงานใหมีโอกาสแสดงศักยภาพดานภูมปญญา ความรูความสามารถอยางเต็มที่ มีการยก ิ ยองประกาศเกียรติคุณในลักษณะตางๆ บรรณานุกรม ชิต นิลพานิช และกุลธน ธนาพงศธร. (2532). การมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนา ชนบท. ในเอกสารการสอนชุดวิชาความรูทั่วไปสําหรับการพัฒนาระดับตําบล หมูบาน (พิมพครังที่ 3, ้ หนวยที่ 8) .นนทบุรี: โรงพิมพมหาวิทยาลัยสุโขทยธรรมาธิราช. นรินทรชัย พัฒนพงศา. (2546). การมีสวนรวม หลักการพื้นฐาน เทคนิคและกรณี ตัวอยาง. กรุงเทพมหานคร: 598 Print. นิรันดร จงวุฒิเวศย. (2527). การมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนา. กรุงเทพมหานคร: สํามักพิมพ มหาวิทยาลัยมหิดล. ยุพาพร รูปงาม. (2545). การรสวนรวมของขาราชการสํานักงบประมาณในการปฏิรป ระบบราชการ. ู ภาคนิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร. หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 39. -39- วันรักษ มิ่งมณีนาคิน. (2531). การพัฒนาชนบทไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร. อคิน รพีพัฒน. (2527). การมีสํวนรวมของชุมชนในการพัฒนาชนบทในสภาพสังคม และ วัฒนธรรมไทย. กรุงเทพมหานคร: ศักดิ์โสภาการพิมพ. ชลทิตย เอี่ยมสําอาง และวิศนี ศิลตระกูล . ( 2533 ) .ภูมิปญญาชาวบานเทคโนโลยีพื้นบานและ แหลงวิทยาการชุมชน ,ในการพัฒนาและการใชแหลงวิทยาการในชุมชน หนวยที่ 1 -8 . นนทบุรี : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช . ประเวศ วะสี . ( 2536 ). ภูมิปญญาชาวบาน ใน เสรี พงศพศ ( บก .) , ภูมิปญญาชาวบานกับ ิ การพัฒนาชนบท .กรุงเทพฯ : มูลนิธิภูมิปญญา . รุง แกวแดง. ( 2541 ). ฟนฟูภูมิปญญาไทยยุทธศาสตรสูกระแสโลกาภิวัตน . วิทยาจารย , 96 : 43 – 48. สําเนียง สรอยนาคพงษ . ( 2535 , กุมภาพันธ - มีนาคม ). การใชภูมิปญญาทองถิ่นเพื่อสงเสริม การเรียนการสอนในโรงเรียน . สารพัฒนาหลักสูตร .กลุมวิจัยและพัฒนาคุณภาพการเรียนรู . รีวัฒน เมืองสุริยา. (2552). ความคิดสรางสรรค Creative Thinking. สืบคนเมื่อ 16 สิงหาคม 2555, จาก http://reewat-learningandsharing.blogspot.com/2009/12/creative- thinking_23.html. SEAL2thai. (ม.ป.ป.). ทฤษฎีความคิดสรางสรรคของ Walls. สืบคนเมื่อ 16 สิงหาคม 2555, จาก http://www.seal2thai.org/sara/sara146.htm. มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา. (ม.ป.ป.). ความหมายของความคิดสรางสรรค. สืบคนเมือ ่ 16 สิงหาคม 2555, จาก http://elearning.aru.ac.th/2513302/soc06/topic12/ linkfile/print5.htm. มหาวิทยาลัยขอนแกน. (ม.ป.ป.). แนวคิดเกี่ยวกับความคิดสรางสรรค. สืบคนเมือ 16 สิงหาคม ่ 2555, จาก http://www.google.co.th/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web& cd=4&cad=rja&sqi=2&ved=0CGYQFjAD&url. บานจอมยุทธ. (ม.ป.ป.). จิตวิทยาการเรียนรู. สืบคนเมื่อ 16 สิงหาคม 2555, จาก http://www.baanjomyut.com/library_2/psychology_of_learning/03.html. ประภัสรา โคตะขุน. (ม.ป.ป.) ทฤษฎีการเรียนรู. สืบคนเมื่อ 16 สิงหาคม 2555, จาก https://sites.google.com/site/prapasara/1-7. หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 40. -40- กรอบแนวคิด คลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองค ความรูภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร การพัฒนาสื่อวิดิทัศนเพื่อการเรียนรูและสงเสริมการ อนุรักษภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ การพัฒนานวัตกรรมสรางสรรค การเรียนรูสูการมีสวนรวมอนุรักษ การพัฒนานักเรียนระดับประถมศึกษาโดยใชรูปแบบการ ภูมิปญญาทองถิ่น สอนแบบบูรณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสงเสริมความฉลาดทางจิตวิญญาณ การพัฒนาแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอด ชีวิตในสังคมพหุวัฒนธรรมศึกษาในโรงเรียน ประถมศึกษาภาคเหนือตอนลาง 10. ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ เชน การเผยแพรในวารสาร จดสิทธิบัตร ฯลฯ และหนวยงาน ที่ใช ประโยชนจากผลการวิจัย ประโยชนที่ได 1) การเผยแพรผลงานวิจัยผานวารสารวิชาการตางๆ 2) การเผยแพรคลังความรูบนเว็บ ดวยคลิปวิดีโอภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร  ภายใต Domain http://www.phraewisdom.com 3) การเผยแพรสื่อวีดิทัศนภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ  4) การเผยแพรรูปแบบการสอนแบบบูรณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง 5) การเผยแพรแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอดชีวิตในสังคมพหุ วัฒนธรรม หนวยงานที่ใชประโยชนจากการวิจัย 1) โรงเรียนมัธยมในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการใชประกอบการจัดการเรียนการสอน 2) มหาวิทยาลัยตางๆ ใชเปนขอมูลพื้นฐานในการวิจัย 3) สํานักงานวัฒนธรรมจังหวัด ไดคลังความรู ภูมิปญญาทองถิน่ 4) ประชาชนและผูทสนใจไดรบความรูเ กี่ยวกับภูมปญญาทองถิน และหลักปรัชญา ี่ ั ิ ่ เศรษฐกิจพอเพียง สามารถนําไปปรับใชในชีวิตประจําวันได หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 41. -41- 11. แผนการบริหารแผนงานวิจัยและแผนการดําเนินงาน พรอมทั้งขั้นตอนตลอดแผนงานวิจัย และ โปรดระบุการบริหารความเสี่ยง (ถามี) 11.1 จัดประชุมเพื่อเตรียมความพรอมและวางแผนการวิจัย 11.2 ดําเนินการวิจัย 11.3 ปรับปรุงแกไข 11.4 สรุปและประเมินผลการวิจัย 11.5 เผยแพรผลงานวิจัยในดานตางๆ เชน ตีพิมพบทวาม เว็บไซต 12. แผนการพัฒนากรบุคลากรวิจัย เปดโอกาสและสรางนักวิจัยรุนใหมจากการทําการวิจัยตามแผนงานวิจัย 13. กลยุทธของแผนงานวิจัย การสงเสริมการพัฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสูการมีสวนรวมอนุรักษภูมิปญญา ทองถิ่นในดานตางๆ คือ ดานภูมิปญญาทองถิ่น ดานปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง แบบจําลองความเปนเลิศของ การเรียนรูตลอดชีวิตในสังคมพหุวัฒนธรรม 14. ระยะเวลา / หนวยงานที่ดําเนินการวิจัย / พื้นที่ดําเนินการวิจัย 14.1 ระยะเวลาดําเนินการวิจัย 1 ป (รายละเอียดอยูในโครงการยอย) ตุลาคม 2555 – กันยายน 2556 14.2 สถานที่ทําการวิจัย มหาวิทยาลัยนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก, จังหวัดแพร, จังหวัดอุตรดิตถ, จังหวัดในภาคเหนือตอนลาง. หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 42. -42- 15. แผนการใชจายงบประมาณของแผนงานวิจัย 15.1 แสดงรายละเอียดงบประมาณบริห ารแผนงานวิจัย และโครงการยอ ยแตล ะโครงการ เฉพาะปที่เสนอ (ตามแบบ งป.1) โครงการ งบประมาณที่เสนอขอ (บาท)/ งบ คาตอบแ คาใช คาวัสดุ คาธรรมเนียม ครุภัณฑ รวม บุคคลากร ทน สอย การอุดหนุน สถาบัน คาบริหารแผนงาน 40,000 40,000 50,000 55,610 20,000 - 205,610 โครงการวิจัยยอย 1 15,000 139,000 175,650 60,000 - - 389,650 โครงการวิจัยยอย 2 45,000 69,000 174,000 12,000 - - 300,000 โครงการวิจัยยอย 3 54,840 35,900 194,000 100,000 20,000 - 404,740 โครงการวิจัยยอย 4 30,000 78,000 105,000 87,000 - - 300,000 รวม 184,840 361,900 698,650 314,610 40,000 - 1,600,000 15.2 แสดงภาพรวมของงบประมาณการวิจั ยทั้ง แผนงานวิจั ยที่ เ สนอขอ โดยแยกเป นรายป ของงบบริหารแผนงานวิจัย และโครงการยอย (ตาม แบบ วช. 1 ค) โครงการ/หมวดคาใชจาย คาใชจาย แผนงานวิจัย : การพั ฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสู การมีสวนรวมอนุรักษภูมิ 205,610 ปญญาทองถิ่น โครงการยอยที่ 1 การพัฒนาคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองคความรู 389,650 ภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร โครงการยอยที่ 2 การพัฒนาสือวีดิทัศนเพื่อการเรียนรูและสงเสริมการอนุรักษภูมิปญญา ่  300,000 ทองถิ่นจังหวัดอุตรดิตถ โครงการยอยที่ 3 การพัฒนานักเรียนระดับประถมศึกษาโดยใชรูปแบบการสอนแบบ 404,740 บูรณาการดวยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อสงเสริมความฉลาดทางจิตวิญญาณ โครงการยอยที่ 4 การพัฒนาแบบจําลองความเปนเลิศของการเรียนรูตลอดชีวิตในสังคม 300,000 พหุวัฒนธรรมศึกษาในโรงเรียนประถมศึกษาภาคเหนือตอนลาง รวมทั้งสิ้น 1,600,000 16. ระดับความสําเร็จของงาน (ระบุเพียง 1 ระดับ) ไดนวัตกรรมเพื่อการศึกษา หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 43. -43- 17. ขอเสนอการวิจัยหรือสวนหนึ่งสวนใดของขอเสนอการวิจัยนี้ (เลือกไดเพียง 1 ขอ)  ไมไดเสนอตอแหลงทุนอื่น  เสนอตอแหลงทุนอื่น (ระบุทกแหลงทุน) ................................................... ุ ชื่อโครงการทีเ่ สนอ ......................................................................................... คาดวาจะทราบผลเมือ .................................................................................. ่ 18. คําชี้แจงอื่นๆ - 19. ลงลายมือชื่อผูอํานวยการแผนงานวิจัย (ลงชื่อ)...................................................... (รองศาสตราจารย ดร.สําราญ มีแจง) ผูอํานวยการแผนงานวิจัย วันที่ วันที่ 20 สิงหาคม 2555. 20. คําอนุมัติของผูบังคับบัญชาระดับอธิบดีหรือเทียบเทาของภาครัฐ (หรือผูไดรับมอบอํานาจ) หรือกรรมการผูจัดการใหญหรือเทียบเทาในสวนของภาคเอกชน (หรือผูไดรับมอบอํานาจ) ในการยินยอม/ อนุญาต ใหดําเนินการวิจัยรวมทั้งใหใชสถานที่ อุปกรณและสาธารณูปโภคในการดําเนินการวิจัย (ลงชื่อ) ) ( ) ตําแหนง วันที่ เดือน พ.ศ......... หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 44. -44- สวน ข : ประวัติผูรับผิดชอบแผนงานวิจัยและที่ปรึกษาแผนงานวิจัย 1.1 หัวหนาโครงการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : รศ.ดร.สําราญ มีแจง ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Assoc. Prof. Dr. Samran Mejang 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 1202 00505 34 7 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : คณะบดี คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : รองศาสตราจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962403 (สํานักงาน), 08-988-5799 (มือถือ) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : samranm@nu.ac.th 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี คณิตศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2520 (กศ.บ.) ประสานมิตร 2 ปริญญาโท การวัดผลและประเมินผล จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 2525 (ค.ม.) การศึกษา 3 ปริญญาเอก การวัดผลและประเมินผล จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 2534 (ค.ด.) การศึกษา 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 การวัดผลและประเมินผลการศึกษา 6.2 การวิจัยทางการศึกษา 6.3 สถิติเพื่อการวิจัย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 45. -45- 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย : ชื่อโครงการวิจัย 7.1 (2552) การวิจัยและพัฒนาหลักสูตรทองถิ่นตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงดวย การจัดการความรู : กรณีศึกษาการเพิ่มปริมาณผลผลิตการปลูกกลวยหอมทองหมูที่ 3 บานวังวน ต.ทาโพธิ์ อ.เมือง จ.พิษณุโลก 7.2 (2552) การประเมินโครงการการสงเสริมใหสถานศึกษาพรอมรับการประเมิน คุณภาพพายนอกรอบสอง : การศึกษาขั้นพื้นฐาน ประจําป 2552 7.3 (2552) การปรับเทียบคะแนน O-NET ระหวางป 7.4 (2552) การศึกษาความตรง (Validity) และความเที่ยง (Reliability) ของผล การเรียนเฉลี่ย (GPA) รายกลุมสาระ และผลการเรียนเฉลี่ยสะสม (GPAX) รายชวง ชั้น ของนักเรียนชวงชั้นที่ 2 ถึง ชวงชั้นที่ 4 7.5 (2552) โครงการเครือขายสถาบันการศึกษาในพื้นทีเ่ พือเสริมคุณภาพการ ่ เรียนรูของเด็กและเยาวชนในจังหวัดพิษณุโลก 7.6 (2551) การพัฒนารูปแบบความสัมพันธเชิงสาเหตุปจจัยที่สงผลตอ  คุณลักษณะนักเรียนที่มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร 7.7 (2551) การพัฒนาสมรรถนะที่จําเปนในการปฏิบัตงานของครูในสถานศึกษา ิ ขั้นพื้นฐาน โดยใชการจัดการความรู 7.8 (2550) กลยุทธการยกระดับคุณภาพการศึกษา โดยเครือขายการวิจัย : ภาคเหนือตอนลาง 7.9 (2550) การติดตามผูประเมินคุณภาพภายนอกระดับอุดมศึกษา ประจําป  2549 7.10 (2550) การประเมินโครงการพัฒนาผูนําการเปลี่ยนแปลงเพื่อรองรับการ กระจายอํานาจ 7. 11 (2549) การประเมินโครงการศูนยซอมสรางเพื่อชุมชนระยะที่ 1 ในเขต  จังหวัดเพชรบูรณ พิจิตร และอุตรดิตถ 7.12 (2549) การพัฒนาตัวชี้วัดศักยภาพการจัดการกองทุนหมูบานและชุมชนเมือง 7.13 (2549) รายงานผลการติดตามการดําเนินงานของผูประเมินภายนอกของ การประเมินคุณภาพภายนอกระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานในภาคเหนือ ประจําป 2549 หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 46. -46- 7.1.14 (2548) การติดตามผูประเมินคุณภาพภายนอกสถานการศึกษาขั้น พื้นฐาน อาชีวศึกษาและอุดมศึกษา ในเขตภาคเหนือตอนลาง ประจําป การศึกษา 2547-2548 7.1.15 (2548) การประเมินการดําเนินงานตามยุทธศาสตรการแกไขปญหาผู เสพติดยาเสพติด (Demand) ครั้งที่ 1 (กรรมการรวม นักวิจยสวนภูมิภาค) ั 7.1.16 (2548) การวิเคราะหตัวประกอบคุณลักษณะของครูรุนใหมตามการ รับรูของนักการศึกษาชั้นนํา และครูดีเดน 7.1.17 (2547) การประเมินหลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการ บริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 7.1.18 (2547) การสังเคราะหงานวิจัยเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนแบบ บูรณาการเพื่อพัฒนาการเรียนรูของนักเรียน ตามโครงการวิจัยและพัฒนาเพื่อ ปฏิรูปการเรียนรูทั้งโรงเรียน ระยะที่ 3  7.1.19 (2546) การสังเคราะหงานวิจัยเกี่ยวกับการเรียนการสอนแบบบูรณา การเพือพัฒนาการเรียนรูของนักเรียน ตามโครงการวิจัยและพัฒนาเพื่อปฏิรป ่ ู การเรียนรูทั้งโรงเรียน ระยะที่ 2  7.1.20 (2546) การสํารวจทัศนคติของประชาชนเกี่ยวกับการจัดการน้ําเสียใน พื้นที่เทศบาลตําบลชุมแสง จังหวัดนครสวรรค 7.1.21 (2546) รายงานการติดตามการดําเนินงานของผูประเมินภายนอกของ  การประเมินคุณภาพภายนอกระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ในภาคเหนือ 7.1.22 (2545) การสังเคราะหงานวิจัยเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนแบบ บูรณาการเพื่อพัฒนาการเรียนรูของนักเรียนตามโครงการวิจยและพัฒนาเพื่อ ั ปฏิรูปการเรียนรูทั้งโรงเรียน ระยะที 1  7.1.23 (2543) การวิเคราะหตัวแปรจําแนกโรงเรียนมัธยมศึกษาที่นักเรียน สามารถสอบคัดเลือกเขามหาวิทยาลัยไดสูงและต่ํา 7.1.24 (2542) การเปรียบเทียบคะแนนสอบคัดเลือกเขาศึกษาในสถาบันอุดม ศึกษาระบบใหมที่มีวิธีแปลงคะแนนผลการเรียนสะสมตางกัน 7.1.25 (2542) การสังเคราะหงานวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับวิธีการเรียนวิธีการสอน และรูปแบบการเรียนการสอนทีสงผลตอกระบวนการเรียนรูที่ยั่งยืนของ ่  เด็กไทย วิชาคณิตศาสตร ระดับชั้นประถมศึกษา พ.ศ.2543-2541 กองวิจัย การศึกษา กรมวิชาการ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 47. -47- 1.2 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : รศ.ดร.เทียมจันทร พานิชยสนไชย ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Assoc. Prof. Dr. Tiamjan Panitchsonchai 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : คณะบดีฝายพัฒนาและวิจัย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : รองศาสตราจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962406 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : teacjanp@nu.ac.th 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี คณิตศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2520 (กศ.บ.) ประสานมิตร 2 ปริญญาโท วิจัยการศึกษา จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 2523 (ค.ม.) 3 ปริญญาเอก การศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2551 (ค.ด.) 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 การวัดผลและประเมินผลการศึกษา 6.2 การวิจัยทางการศึกษา 6.3 สถิติเพื่อการวิจัย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 48. -48- 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย : ชื่อโครงการวิจัย 7.1 2550 : กลยุทธการบริหารการเปลี่ยนแปลงในการจัดการศึกษาในสถานศึกษาขั้น พื้นฐาน : กรณีศึกษาโรงเรียนในจังหวัดพิษณุโลก 7.2 2550 : การติดตามคุณภาพมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเศวร,2548 7.3 2550 : การติดตามโครงการศึกษาสถานการณแพรระบาดและความรูเ กี่ยวกับโรค เอดสของชุมชนบนพื้นทีสูง สํานักงานศูนยอํานวยการประสานงานแกไขปญหา ่ ชาวเขาและกําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพภาคที่ 3,2540 7.4 2550 : การติดตามและประเมินผลการจัดระบบปองกันตนเองในหมูบานชาวเขา  สํานักงานศูนยอํานวยการประสานงานแกไขปญหาชาวเขา และกําจัดการปลูกพืช เสพติด กองทัพภาคที่ 3,2537 7.5 2550 : การศึกษาการดําเนินงานโครงการพัฒนาที่สงดอยแมเบี้ย สํานักงานศูนย ู อํานวยการประสานงานแกไขปญหาชาวเขาและกําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพ ภาคที่ 3,2534 7.6 2550 : การศึกษาการดําเนินงานโครงการพัฒนาที่สงไทย-นอรเวย สํานักงานศูนย ู อํานวยการประสานงานแกไขปญหาชาวเขาและกําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพ ภาคที่ 3,2534 7.7 2550 : การศึกษาการดําเนินงานโครงการพัฒนาที่สงไทย-เยอรมัน สํานักงานศูนย ู อํานวยการประสานงานแกไขปญหาชาวเขาและกําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพ ภาคที่ 3,2534 7.8 2550 : การศึกษาการดําเนินงานโครงการเพื่อพัฒนาความมันคงลุมน้ํานาน อัน ่ เนื่องมาจากพระรดําริ จังหวัดนานสํานักงานศูนยอํานวยการประสานงานแกไข ปญหาชาวเขาและกําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพภาคที่ 3,2538 7.9 2550 : การศึกษาเฉพาะกรณี : การอพยพชาวเขาในเขตแมสาด-ผาแดง ลงสูพื้นที่ รองรับแมออ-ผาซอ สํานักงานศูนยอํานวยการประสานงานแกไขปญหาเขาและ กําจัดการปลูกพืชเสพติด กองทัพภาคที่ 3,2538 7.10 2550 : ความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอน และหลักสูตรการศึกษา มหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา ศูนยวิทยบริการนอกจังหวัดพิษณุโลก ,2548 หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 49. -49- 7.11 2550 : ตัวประกอบทีสัมพันธกบการไดรับการคัดเลือกเปนครูตนแบบตามการ ่ ั รับรูของครูตนแบบ,2544 7.12 2550 : ตัวประกอบทีสัมพันธกบประสิทธิภาพการสอนของครูในโรงเรียน ่ ั มัธยมศึกษาเขตการศึกษา,2530 7.13 2550 : องคประกอบที่สมพันธกับการศึกษาตอของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ ั 6 เขตการศึกษา 7,2523 1.3 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ผศ.ดร.ดร.ดิเรก ธีระภูธร ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Asst. Prof. Dr. Direk Teeraputon 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : หัวหนาภาควิชาเทคโนโลยีและสือสารการศึกษา ่ คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : ผูชวยศาสตราจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962424 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : direkt@nu.ac.th 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี เทคโนโลยีทางการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร 2534 (ศษ.บ..) 2 ปริญญาโท โสตทัศนศึกษา จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 2538 (ค.ม.) 3 ปริญญาเอก เทคโนโลยีและสื่อสาร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย 2547 (ค.ด.) การศึกษา 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 50. -50- 6.1 เทคโนโลยีทางการศึกษา 6.2 คอมพิวเตอรเพื่อการศึกษา 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย - 1.4 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ผศ.ดร.ดร.รุจโรจน แกวอุไร ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Asst. Prof. Dr. Rujroad Kaewurai 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : อาจารย ภาควิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : ผูชวยศาสตราจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962424 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : rujroadk@nu.ac.th 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี เทคโนโลยีทางการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2530 (กศ.บ.) บางแสน 2 ปริญญาโท เทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2532 (กศ.ม.) ประสานมิตร 3 ปริญญาเอก เทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2543 (กศ.ด.) ประสานมิตร หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 51. -51- 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา 6.2 การเรียนรูผานสืออิเล็กทรอนิกส  ่ 6.3 คอมพิวเตอรชวยสอน 6.4 การจัดการความรู 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการ 7.1 2552 : การพัฒนาการเรียนการสอนโดยใชกระบวนการวิจัยเปนฐานในรายวิชา พฤติกรรมการเรียนคอมพิวเตอร สําหรับนิสิตปริญญาตรีหลักสูตรคอมพิวเตอร ศึกษา 7.2 2550 : การศึกษารูปแบบที่เหมาะสมในการพัฒนาบทเรียนดวยตนเองสําหรับ นิสิตคณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ผานเครือขายอินทราเน็ต 1.5 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ผศ.ดร.สิรินภา กิจเกื้อกูล ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Asst. Prof. Dr. Sirinapa Kijkuakoon 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : อาจารย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : ผูชวยศาสตราจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962430 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : sirinapaki@nu.ac.th หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 52. -52- 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี ชีวเคมี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 2541 (วท.บ.) 2 ปริญญาโท การสอนวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 2542 (ป.บัณฑิต วิชาชีพครู) 3 ปริญญาเอก วิทยาศาสตรศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 2549 (ปร.ด.) 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 การจัดการเรียนรูวิชาชีววิทยา 6.2 การจัดการเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการ 7.1 2552 : การพัฒนารูปแบบการสอนเพือการบูรณาการหลักปรัชญาเศรษฐกิจ ่ พอเพียงกับการจัดการเรียนรูในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สําหรับนิสิตครูหลักสูตร ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู 7.2 2552 : การสังเคราะหรูปแบบการพัฒนาครูตามแนวปฏิรป:ประสบการณจาก ู วิทยานิพนธ พ.ศ.2543-2551 1.6 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ดร.สายฝน วิบูลรังสรรค ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Prof. Dr. Saifon Wiboonrangsan 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : อาจารย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : อาจารย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 53. -53- 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962427 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : fonvib@hotmail.com 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี มัธยมศึกษา-คณิตศาสตร, มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2540 (ศษ.บ., การประถมศึกษา สถาบันราชภัฎพิบลสงคราม ู ค.บ.) พิษณุโลก 2 ปริญญาโท การวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2542 (กศ.ม.) 3 ปริญญาเอก วิจัยและประเมินผลการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2550 (กศ.ด.) 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 วิจัยทางการศึกษา 6.2 การวัดผลและประเมินผลการศึกษา 6.3 วิจัยในชั้นเรียน 6.4 การสรางขอสอบ 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการ 7.1 - 1.7 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ดร.ออมธจิต แปนศรี ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Prof. Dr. Omthajit Pansri 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 54. -54- 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : อาจารย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : อาจารย 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962426 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : sendtoaom@gmail.com 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี 2 ปริญญาโท วิจัยและพัฒนาการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2545 (กศ.ม.) 3 ปริญญาเอก วิจัยและประเมินผลการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2552 (กศ.ด.) 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 วิจัยทางการศึกษา 6.2 การวัดผลและประเมินผลการศึกษา 6.3 วิจัยในชั้นเรียน 6.4 การสรางขอสอบ 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการ 7.1 - หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 55. -55- 1.8 ผูรวมการวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : ดร.ชํานาญ ปาณาวงษ ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Prof. Dr. Chamnan Panawong 8. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x 9. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : อาจารย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําแหนงวิชาการ : อาจารย 10.หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท : 055-962427 (สํานักงาน) โทรสาร : 055-962402 E-Mail : chamnanp@nu.ac.th 11. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี การประถมศึกษา สถาบันราชภัฏกําแพงเพชร 2538 (ค.บ.) 2 ปริญญาโท วิจัยและพัฒนาการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2544 (กศ.ม.) 3 ปริญญาเอก วิจัยและประเมินผลการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 2554 (กศ.ด.) 12. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 12.1 วิจัยทางการศึกษา 12.2 การวัดผลและประเมินผลการศึกษา 12.3 วิจัยในชั้นเรียน 12.4 การสรางขอสอบ 13.ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย - หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 56. -56- 1.9 ผูรวมงานวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) : นางสาว วณิชชา แมนยํา ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Miss Wanitcha Manyum 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน : 3 5404 00416 12 3 3. ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : หัวหนางานโสตทัศนศึกษา โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร ตําแหนงวิชาการ : ครู คศ.2 วิทยฐานะ ชํานาญการ 4. หนวยงานและสถานที่อยูที่ติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) ที่อยู : โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร เลขที่ 151 ถ.ยันตรกิจโกศล ต.ในเวียง อ.เมือง จ.แพร 54000 โทรศัพท : 054-511104 (สํานักงาน), 08-3083-5220 (มือถือ) โทรสาร : 054-522210 E-Mail : wanitcha@gmail.com 5. ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาขาวิชา สถาบัน การศึกษา 1 ปริญญาตรี (วท.บ.) วิทยาการคอมพิวเตอร มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ 2547 2 ปริญญาโท (วท.ม.) เทคโนโลยีอินเทอรเน็ต มหาวิทยาลัยนเรศวร พะเยา 2550 และสารสนเทศ 3 ปริญญาเอก (กศ.ด.) เทคโนโลยีและสื่อสาร มหาวิทยาลัยนเรศวร กําลังศึกษา การศึกษา 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ิ 6.1 เครือขายคอมพิวเตอร 6.2 เทคโนโลยีอินเทอรเน็ต 6.3 โปรแกรมคอมพิวเตอร 7. ประสบการณทเี่ กี่ยวของกับการบริหารงานวิจัยทังภายในและภายนอกประเทศ ้ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผู รวมวิจัยในแตละผลงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย : ชื่อโครงการวิจัย 7.1 (2550) การพัฒนาโปรแกรมบริหารการจัดการกองทุนหมูบาน กรณีศึกษา   หมูบานพระหลวง หมู 1 ต.พระหลวง อ.สูงเมน จ.แพร หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 57. -57- 7.2 (2547) การพัฒนาโปรแกรมบริหารระบบกิจกรรมนักศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ 1.10 ผูรวมงานวิจัย 1.ชื่อ-นามสกุล (ภาษาไทย) : นายศรัณยู หมื่นเดช ชื่อ-นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Mr. Saranyu Moundet 2.หมายเลขบัตรประชาชน : 3 6703 00136 68 3 3.ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : ผูอํานวยการโรงเรียนเอกชน ตําแหนงวิชาการ : - 4.หนวยงานและที่อยูที่สามารถติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และ e- Mail : โรงเรียนเอื้ออังกูรวิทยา 102 หมู 7 ต.สักหลง อ.หลมสัก จ.เพชรบูรณ 67110 โทรศัพท : 08 7209 6089 โทรสาร : - e-Mail : hooahz@hotmail.com 5.ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาชาวิชา สถาบัน การศึกษา เทคโนโลยีและสื่อสาร 1 ปริญญาเอก (กศ.ด.) มหาวิทยาลัยนเรศวร กําลังศึกษา การศึกษา 2 ปริญญาโท (ศษ.ม.) บริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยรามคําแหง 2551 ประกาศนียบัตรบัณฑิต 3 หลักสูตรและการสอน มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2553 (ป.บัณฑิต) 4 ปริญญาตรี (วศ.บ.) ปโตรเคมีฯ มหาวิทยาลัยศิลปากร 2548 6. สาขาวิชาที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒิการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ - 7. ประสบการณเกี่ยวของกับการบริหารงานวิจัย ทังภายในและนอกประเทศ โดยระบุ ้ สถานภาพในการทําวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผูรวมวิจัยในแตละ  ขอเสนอการวิจัย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 58. -58- 7.1 (2551) การศึกษาความพึงพอใจของผูปกครองนักเรียนที่มีตอการจัดการศึกษา  ของโรงเรียนเอื้ออังกูรวิทยา 1.11 ผูรวมงานวิจัย 1.ชื่อ-นามสกุล (ภาษาไทย) : นางสาววิลาวัลย สมยาโรน สัดสวนการทําวิจัย 25% ชื่อ-นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) : Miss Wilawan Somyaron 2.หมายเลขบัตรประชาชน: 3 5307 00648 07 1 3.ตําแหนงปจจุบัน ตําแหนงบริหาร : ตําแหนงวิชาการ : ครู 4.หนวยงานและที่อยูทสามารถติดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และ ี่ e-Mail : คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยพะเยา ตําบลแมกา อําเภอเมือง จังหวัดพะเยา 56000 โทรศัพท : 054 466 666 ตอ 2319 โทรสาร : 054 466 666 ตอ 2329 e-Mail : wilawan.so@up.ac.th 5.ประวัติการศึกษา ปที่สําเร็จ ลําดับ คุณวุฒิ สาชาวิชา สถาบัน การศึกษา เทคโนโลยีและสื่อสาร มหาวิทยาลัยนเรศวร 1 ดุษฎีบัณฑิต (กศ.ด) กําลังศึกษา การศึกษา 2 การศึกษามหาบัณฑิต เทคโนโลยีและสื่อสาร มหาวิทยาลัยนเรศวร 2550 (กศ.ม.) การศึกษา 3 ศิลปศาสตรบัณฑิต ภาษาอังกฤษ มหาวิทยาลัยนเรศวร 2546 (ศศ.บ) 6. สาขาวิชาที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒิการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ - 7. ประสบการณเกี่ยวของกับการบริหารงานวิจัย ทังภายในและนอกประเทศ โดยระบุสถานภาพใน ้ การทําวิจัยวาเปนผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผูรวมวิจัยในแตละขอเสนอการวิจัย   7.1 ผูรวมวิจัย หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 59. -59- 7.1.1 การพัฒนาระบบการใหบริการสื่ออิเล็กทรอนิกสของสํานักหอสมุด บน เครือขายคอมพิวเตอร มหาวิทยาลัยนเรศวร 1.12 ผูรวมงานวิจัย 1. ชื่อ - นามสกุล (ภาษาไทย) นางสาวชไมพร ศรีสุราช ชื่อ - นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) Miss Chamaiporn Srisurat 2. เลขหมายบัตรประจําตัวประชาชน 1 4599 00074 87 9 3. ตําแหนงปจจุบัน นักวิชาการศึกษา 4. หนวยงานและสถานที่ อยูที่ ติดตอไดสะดวก พร อมหมายเลขโทรศัพท โทรสาร และไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส (e-mail) วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําบลทาโพธิ์ อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000 โทรศัพท 055-968577 โทรสาร 055-968558 อีเมล chami_29@hotmail.com 5. ประวัติการศึกษา 2550 ระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยนเรศวร วิทยาลัยนานาชาติ บธ.บ. สาขาการจัดการทองเที่ยว (หลักสูตรนานาชาติ) เกียรตินิยม อันดับ 2 2553 ระดับปริญญาโท มหาวิทยาลัยนเรศวร คณะศึกษาศาสตร กศ.ม. สาขาเทคโนโลยีและสื่อสาร การศึกษา 2555 ระดับปริญญาเอก มหาวิทยาลัยนเนศวร (กําลังศึกษา) คณะศึกษาศาสตร กศ.ด. สาขาเทคโนโลยีและสื่อสาร การศึกษา 6. สาขาวิชาการที่มีความชํานาญพิเศษ (แตกตางจากวุฒิการศึกษา) ระบุสาขาวิชาการ ดานการจัดกิจกรรมพัฒนานิสิตนักศึกษา 7. ประสบการณที่ เกี่ ยวของกับการบริ หารงานวิจั ยทั้ งภายในและภายนอกประเทศ โดยระบุ สถานภาพในการทําการวิจั ยวาเป นผูอํานวยการแผนงานวิจัย หัวหนาโครงการวิจัย หรือผูรวมวิจัยในแตละ ผลงานวิจัย - หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 60. -60- แบบยืนยันความเกี่ยวของของขอเสนอการวิจัยกับจริยธรรมการวิจัย เพื่อใหขอเสนอการวิจัยเปนไปตามหลักสากล และเปนที่ยอมรับ กระบวนการวิจัยจําเปนที่จะตองผาน การพิจารณารับรองจริยธรรมการวิจัยที่เกี่ยวของ นั้น ขาพเจา รองศาสตราจารย ดร.สําราญ มีแจง หนวยงานที่สังกัด มหาวิทยาลัยนเรศวร ขอ ยืนยันความเกี่ยวของของขอเสนอการวิจัย เรื่อง การพัฒนาคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองค ความรูภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร (The development of Knowledge Base by Social Media for Constructivism Creation Phrae local Wisdom.) ที่มีตอจริยธรรมการวิจัย เพื่อเสนอขอรับทุนอุดหนุน การวิจัยจากงบประมาณแผนดิน (แบบปกติ) ประจําปงบประมาณ ๒๕๕๗ ดังนี้  จริยธรรมการวิจัยในมนุษย o ไมเกี่ยวของ o เกี่ยวของ และผานการรับรอง (เลขที่ใบรับรอง ................ ลงวันที่ .......................)  จรรยาบรรณการใชสัตวทดลอง o ไมเกี่ยวของ o เกี่ยวของ และผานการรับรอง (เลขที่ใบรับรอง ............... ลงวันที่ .......................)  ความปลอดภัยทางชีวภาพ o ไมเกี่ยวของ o เกี่ยวของ และผานการรับรอง (เลขที่ใบรับรอง ............... ลงวันที่.......................)  ไมเกี่ยวของกับทั้ง 3 ขอขางตน ............................................................................. หัวหนาโครงการ ( รองศาสตราจารย ดร.สําราญ มีแจง ) วันที่ วันที่ 20 สิงหาคม 2555 หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย
  • 61. -61- แบบ วช. หนังสือรับรองการเปนที่ปรึกษาแผนงานวิจัย ขาพเจา .ขอยืนยันวา ขาพเจาไดรับเปน ที่ปรึกษาแผนงานวิจัยเรือง ่ . . ซึ่งมี สังกัด เปนผูอํานวยการแผนงานตลอดระยะเวลาดําเนินการวิจัย ลงชื่อ................................................................. ( ............................................................. ) .............../................./............ หมายเหตุ : ตัวเอียงในวงเล็บทุกหนา หมายถึงคําอธิบายไมจําเปนตองระบุไวในแผนงานวิจัย