Eνότητα 7, φύλλο εργασίας, μετάφραση, παράλληλο κείμενο
- 1. Ενότητα 7η, Ένας στοργικός ηγέτης Πώς έδειχνε ο Αγησίλαος την αγάπη του για την πατρίδα; Ἅπαντες (ἡμεῖς) ἐπιστάμεθα (τι;) ὅτι Ἀγησίλαος οὐ πόνων ὑφίετο, (σε ποια περίπτωση;) ὅπου ᾢετο τὴν πατρίδα τι ὠφελήσειν (ὅτι) οὐ κινδύνων ἀφίστατο, (ὅτι) οὐ χρημάτων ἐφείδετο, (ὅτι) οὐ σῶμα, οὐ γῆρας προὐφασίζετο, ἀλλὰ καὶ (ὅτι) ἐνόμιζε τοῦτο (εἶναι) ἔργον βασιλέως ἀγαθοῦ, (ποιο, δηλ;) τὸ ποιεῖν τοὺς ἀρχομένους ὡς πλεῖστα ἀγαθὰ. Ποια θεωρεί ο Ξενοφώντας ως τη μεγαλύτερη υπηρεσία του Αγησίλαου προς την πατρίδα; ἐγὼ τίθημι αὐτοῦ καὶ τόδε ἐν τοῖς μεγίστοις ὠφελήμασι τῆς πατρίδος, (δηλαδή) ὅτι φανερὸς ἦν λατρεύων μάλιστα τοῖς νόμοις, (αν και ήταν) ὤν δυνατώτατος ἐν τῇ πόλει. Τὶς γὰρ ἄν ἠθέλησεν ἀπειθεῖν ὁρῶν τὸν βασιλέα πειθόμενον; Πώς συμπεριφερόταν ο Αγησίλαος στους συμπολίτες του; Με τι τον παρομοιάζει ο Ξενοφών; Ὅς (οὗτος) προσεφέρετο καὶ πρὸς τοὺς διαφόρους ἐν τῇ πόλει (πώς;) ὥσπερ (προσφέρεται ) πατὴρ πρὸς παῖδας Ἐλοιδορεῖτο ἐπὶ τοῖς ἁμαρτήμασιν, ἐτίμα (σε ποια περίπτωση; ) εἴ τι καλὸν πράττοιεν, παρίστατο (σε ποια περίπτωση; ) εἴ τις συμφορὰ συμβαίνοι, (γιατί συμπεριφερόταν έτσι;) ἡγούμενος οὐδένα πολίτην ἐχθρὸν ἐθέλων ἐπαινεῖν πάντας νομίζων σῴζεσθαι πάντας κέρδος, τιθεὶς ζημίαν (θεωρώντας ζημιά τι;) εἰ καί ὁ μικροῦ ἄξιος ἀπόλοιτο. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. «Τὶς γὰρ ἂν ἠθέλησεν ἀπειθεῖν ὁρῶν τὸν βασιλέα πειθόμενον;» Να αναλύσετε τη σημασία αυτής της φράσης. Τι είδους κοινωνία περιγράφει; 2. Πιστεύετε ότι οι αρετές του Αγησίλαου είναι αναγκαίες και για τους σύγχρονους ηγέτες; Ποιες άλλες αρετές θεωρείτε απαραίτητες για έναν ηγέτη; (θα σας βοηθήσει το άρθρο που ακολουθεί) 3. Πρέπει να είναι αυταρχικός ο ηγέτης; Να επιβάλει τη γνώμη του ή να πετυχαίνει τη συναίνεση; 4. Πιστεύετε ότι ο ηγέτης «γεννιέται» ή «κατασκευάζεται»; Είναι, δηλαδή, έμφυτες ή επίκτητες οι ηγετικές ικανότητες; Τι παίζει μεγαλύτερο ρόλο, το ταλέντο ή η άσκηση; Ο ΄Εκο κάποτε έλεγε ότι η συγγραφή μυθιστορήματος είναι 90% εφίδρωση (perspiration) και 10% έμπνευση (inspiration). Ισχύει το ίδιο και στην περίπτωση του ηγέτη;
- 2. ΤΑ ΧΑΡΙΣΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΗΓΕΤΗ Ως φαίνεται, δεν αρκεί να είναι κάποιος ικανός, ταλαντούχος, έξυπνος, οργανωτικός, εργατικός ή φιλόδοξος, παρόλο που όλα αυτά τα προσόντα χρειάζονται για να διακριθεί επαγγελματικά ή κοινωνικά. Πρέπει να έχει και την ανάλογη «στόφα» για να φτάσει και να μείνει στην κορυφή. Και οι ικανότητες που απαιτούνται γι αυτό ίσως να μην είναι εκείνες που θα θεωρούσαμε αυτονόητες, όπως η πυγμή, η αυστηρότητα, το ταλέντο στη χειραγώγηση, ενδεχομένως και μια δόση μακιαβελισμού. Όσο ξεπερασμένες κι αν ηχούν λέξεις όπως «υποδειγματική συμπεριφορά», «σεβασμός προς τους άλλους» και «ηθική ακεραιότητα», στην πραγματικότητα αυτά τα χαρίσματα ξεχωρίζουν τον αληθινό ηγέτη από κάποιον που οι συγκυρίες τον έφεραν σε μια θέση εξουσίας και αργά ή γρήγορα θα τον απομακρύνουν από αυτήν, όταν θα έχει αποκαλυφθεί η ανεπάρκειά του. Έτσι μιλάμε για ένα εντελώς διαφορετικό «πακέτο» χαρισμάτων που ξεχωρίζουν έναν προικισμένο ηγέτη από έναν «απλώς ικανό» άνθρωπο. Ας τα δούμε ένα προς ένα, όπως τα αναφέρουν οι ειδικοί. Ικανότητα προσαρμογής Για έναν ηγέτη, προσαρμοστικότητα σημαίνει να αντιδρά αποτελεσματικά στις καινούριες συνθήκες που δημιουργούνται στο περιβάλλον του, αντιμετωπίζοντας τις αναμενόμενες ή όχι εξελίξεις με ένα διεξοδικό πλάνο δράσης. Επιδεξιότητα στις σχέσεις Ο καθένας μπορεί βέβαια να δίνει τη δική του ερμηνεία για το τι σημαίνει «καλές σχέσεις με τους ανθρώπους», αλλά οι ειδικοί χρησιμοποιούν τον όρο εννοώντας τέσσερα είδη δεξιοτήτων: Την παρατηρητικότητα απέναντι στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι λειτουργούν μέσα στο περιβάλλον και τη σωστή αξιολόγηση των ικανοτήτων του καθενός. Το επικοινωνιακό χάρισμα, δηλαδή την ικανότητα να δίνει κανείς στους άλλους να καταλάβουν τι θέλει από εκείνους αλλά και να αντιλαμβάνεται τις δικές τους απόψεις. Την ικανότητα που πρέπει να διαθέτει ο ηγέτης να μεταδίδει στους άλλους κίνητρο και έμπνευση. Και μαζί, την επιδεξιότητα να ασκεί την κριτική του, χωρίς να μειώνει τους άλλους, αλλά και τη γενναιοδωρία να επαινεί και να ανταμείβει όταν πρέπει. Το σεβασμό, την ευγένεια και το ενδιαφέρον για τους ανθρώπους που τον περιβάλλουν. Η υψηλή θέση δεν συνεπάγεται ότι μπορεί να αντιμετωπίζει κανείς τους άλλους σαν να είναι υποτελείς του. Αποφασιστικότητα και θάρρος Ένας ηγέτης πρέπει να είναι σε θέση να παίρνει γρήγορες αλλά και βάσιμες αποφάσεις έπειτα από σωστή πληροφόρηση. Η αναποφασιστικότητα που προέρχεται από το φόβο του λάθους είναι κάτι που δεν αρμόζει στη θέση του. Όπως έχουν πει πολύ σοφά, γενναίος δεν είναι εκείνος που δεν φοβάται ποτέ, αλλά εκείνος που προχωρά ανεξάρτητα από το φόβο του. Ένας ηγέτης πρέπει να είναι αρκετά θαρραλέος, ώστε να αντιμετωπίζει τους φόβους του για αποτυχία, να τους παραμερίζει και να προχωρά. Δεν κρύβει το φόβο του, αλλά τον διαχειρίζεται, αντί να αφήνεται και να γίνεται έρμαιό του. Πιθανόν κι εκείνος να κάνει λάθη, αλλά η διαφορά ενός μεγάλου ηγέτη από έναν μέτριο είναι ότι ο πρώτος παραδέχεται το σφάλμα του και χρησιμοποιεί την εμπειρία αυτή για να βελτιώσει τα πράγματα. Αντίθετα, ένας τυχαίος μέσος άνθρωπος που ανέβηκε συγκυριακά σε μια ηγετική θέση θα αρνηθεί να παραδεχτεί ότι έσφαλλε, θα ρίξει την ευθύνη στους άλλους ή θα επιμείνει σε μια απόφαση, ακόμη κι αν βλέπει μια επερχόμενη καταστροφή. Πρακτικότητα και εφαρμογή Το ζήτημα δεν είναι τι σκεφτόμαστε ή τι ξέρουμε, αλλά τι κάνουμε. Οι ηγέτες είναι κατεξοχήν τα άτομα που δεν στέκονται στις θεωρητικολογίες, αλλά προχωρούν στην πράξη. Οργανώνουν λοιπόν την ομάδα τους όπως ένας καλός προπονητής, αξιολογώντας και αναθέτοντας τα ανάλογα καθήκοντα στους «παίκτες» που έχουν στη διάθεσή τους. Προσωπική ακεραιότητα Δεν είναι και πολύ εύκολο, αλλά ο ηγέτης πρέπει να δείχνει πάντα το μέγιστο βαθμό ηθικής ακεραιότητας που μπορεί. Ακεραιότητα σημαίνει να είστε πραγματικά όπως υποστηρίζετε ότι είστε. Οι άνθρωποι που ακολουθούν κάποιον θέλουν να βλέπουν ότι εφαρμόζει πρώτος εκείνα που πρεσβεύει (και ενίοτε εκείνα που απαιτεί από τους ίδιους). Κι αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο αποτυγχάνουν και οι πολιτικοί στη συντριπτική πλειοψηφία τους, καθώς αργά ή γρήγορα αποκαλύπτονται όλες οι ανακολουθίες ανάμεσα σε όσα υποστηρίζουν και όσα πράττουν. Ο αληθινός ηγέτης πρέπει να διαθέτει το υψηλότερο επίπεδο συνέπειας ανάμεσα στις πράξεις και τις προθέσεις του. Και να αποτελεί ο ίδιος υπόδειγμα για τους ανθρώπους του, αντανακλώντας τα χαρίσματα που θέλει να έχουν οι ίδιοι. Όραμα και ενθουσιασμός Οι άνθρωποι μπορεί να ακολουθήσουν ένα όραμα όταν αυτό υπάρχει ολοζώντανο μέσα στο νου τους, ένα όραμα που να το έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι ή να τους το έχει εμπνεύσει κάποιος άλλος. Αυτός λοιπόν που εμπνέει οράματα διαθέτει ένα από τα σημαντικότερα χαρίσματα ενός ηγέτη. Για να κάνει όμως κάτι τέτοιο, θα πρέπει πρώτα να το έχει ο ίδιος μέσα του. Να μπορεί να το δει σε όλες του τις λεπτομέρειες και στο πώς εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των πραγμάτων. Γιατί μια αόριστη ιδέα παράγει πάντα αόριστα αποτελέσματα. Πέρα από αυτό, όμως, ο ηγέτης έχει και τη δύναμη να μοιράζεται αυτό το όραμα με τους άλλους, με τους ανθρώπους του, και να τους δείχνει πως αυτό μπορεί να έχει οφέλη και για τους ίδιους. από το περιοδικό ΑΡΜΟΝΙΑ, 16/5/2008 Από τη Βασιλική Τζουράκη (διασκευή)
- 3. Λίγα ακόμα για τον Αγησίλαο ………………. Περίφημος βασιλέας της Σπάρτης, γνωστός για τη μεγάλη απλότητά του και την πολιτική του σύνεση. Ένας από τους μεγαλύτερους στρατηγούς της αρχαίας Ελλάδας. Ο Λύσανδρος βοήθησε τον Αγησίλαο να ανέβει στο θρόνο παρά το ότι ήταν χωλός και δεν είχε πάρει βασιλική μόρφωση και αγωγή. Ένας παλιός μάλιστα χρησμός έλεγε ότι η Σπάρτη θα υπόφερε πολλά, από συνεχείς πολέμους, αν κάποτε αποκτούσε "χωλή βασιλεία". Τα σχέδια του Λύσανδρου ανατράπηκαν μιας και ο Αγησίλαος αποδείχτηκε συνετός, ισχυρός στο χαρακτήρα, μια πολιτική και στρατιωτική μεγαλοφυΐα. Μετά την ήττα των Σπαρτιατών στη Μαντίνεια (362 π. Χ)και το θάνατο του Επαμεινώνδα, Θηβαίοι και Σπαρτιάτες έκλεισαν ειρήνη. Ο φιλόδοξος Αγησίλαος, εκστράτευσε ακόμη, επικεφαλής μισθοφόρων στην Αίγυπτο, για να βοηθήσει το βασιλιά Ταχώ, ελπίζοντας να κερδίσει έτσι χρήματα που του χρειάζονταν για την πραγματοποίηση των σχεδίων του. Η παράδοση λέει ότι οι Αιγύπτιοι άρχοντες, που πήγαν να τον προϋπαντήσουν έμειναν κατάπληκτοι, όταν είδαν ένα γέροντα με φτωχό ταπεινό χιτώνα, ξαπλωμένο στο χορτάρι ανάμεσα στους στρατιώτες του, να τους τον παρουσιάζουν σαν το μεγάλο Αγησίλαο, που η φήμη του είχε ξεπεράσει τα σύνορα της Ελλάδας. Δυσαρεστημένος από τον Ταχώ, ο Αγησίλαος βοήθησε το Νεκτάναβι να πάρει τη βασιλεία, παίρνοντας για αμοιβή 230 τάλαντα. Επιστρέφοντας στη Σπάρτη, το πλοίο του παρασύρθηκε από την τρικυμία στη Λιβύη, όπου και πέθανε ο μεγάλος αυτός άνδρας σε ηλικία 84 ετών, αφού βασίλεψε 41 έτη. Το κορμί του το μετέφεραν στη Σπάρτη μέσα σε λιωμένο κερί, επειδή δεν είχαν μέλι, όπως ήταν το έθιμο, και το έθαψαν με μεγάλες τιμές. Εικόνα του Αγησιλάου (σε νομίσματα ή σφραγίδες κλπ) δεν υπάρχει, γιατί λιτός και απλός καθώς ήταν, είχε απαγορέψει να στήσουν ανδριάντα του και να τον ζωγραφίσουν. http://www.livepedia.gr Ένας στοργικός ηγέτης, Μετάφραση κειμένου “Όλοι ξέρουμε ότι ο Αγησίλαος, εκεί που πίστευε ότι θα ωφελήσει σε κάτι την πατρίδα, δεν έπαυε να μοχθεί, δεν απέφευγε τους κινδύνους, δε λυπόταν τα χρήματα, δεν πρόβαλλε ως δικαιολογία το σώμα του ή τα γηρατειά, αλλά θεωρούσε ότι έργο του καλού βασιλιά είναι ακριβώς αυτό, δηλαδή να κάνει όσο το δυνατόν περισσότερα καλά στους υπηκόους του. Στις μεγάλες ωφέλειες της πατρίδας του συγκαταλέγω και αυτό, ότι παρόλο που είχε μεγάλη δύναμη μέσα στην πόλη, φανερά υπηρετούσε σε μεγάλο βαθμό τους νόμους. Πράγματι, ποιος θα ήθελε να μην υπακούσει βλέποντας τον ίδιο τον βασιλιά να υπακούει; Αυτός και προς τους αντιπάλους του στην πόλη συμπεριφερόταν όπως ο πατέρας στα παιδιά του. Τους κακολογούσε για τα σφάλματά τους, αλλά τους τιμούσε αν έκαναν κάτι καλό, τους συμπαραστεκόταν αν τους συνέβαινε κάποια συμφορά, γιατί δεν θεωρούσε κανέναν πολίτη ως εχθρό, ήθελε όλους να τους επαινεί, και νόμιζε ότι είναι κέρδος να προστατεύονται όλοι, αλλά θεωρούσε ζημιά αν κάποιος, έστω και ανάξιος, χανόταν.” Παράλληλο κείμενο, σελ. 149, Μετάφραση Και υπήρχε κάποιος Απολλοφάνης από την Κύζικο, ο οποίος και συνέβαινε να είναι φίλος από φιλοξενία με τον Φαρνάβαζο από παλιά και εκείνη την εποχή έγινε φίλος με τον Αγησίλαο. Αυτός λοιπόν είπε στον Αγησίλαο ότι πίστευε πως θα μπορούσε να φέρει σε αυτόν για συνομιλίες περί φιλίας τον Φαρνάβαζο. Και όταν τον άκουσε, αφού έκαναν συμφωνία και χειραψία, εμφανίστηκε οδηγώντας το Φαρνάβαζο στον συμφωνημένο τόπο, όπου λοιπόν ο Αγησίλαος και οι τριάντα στρατιώτες που ήταν γύρω του, καθισμένοι κάτω στο χορτάρι, περίμεναν και ο Φαρνάβαζος είχε έρθει φορώντας ενδυμασία ίσης αξίας με πολύ χρυσάφι. Και αφού τοποθέτησαν κάτω γι' αυτόν οι υπηρέτες κεντητά μαξιλάρια, πάνω στα οποία οι Πέρσες κάθονται μαλακά, ντράπηκε για τον τρυφηλό τρόπο ζωής του, βλέποντας την απλότητα του Αγησιλάου· κάθισε λοιπόν και αυτός κάτω, όπως ακριβώς ήταν. Και στην αρχή αντάλλαξαν χαιρετισμό, έπειτα, όταν πρότεινε ο Φαρνάβαζος το δεξί χέρι, το πρότεινε με τη σειρά του και ο Αγησίλαος. Μετά από αυτό ο Φαρνάβαζος άρχισε να μιλάει, γιατί ήταν μεγαλύτερος στην ηλικία.