AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRETİMDEÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİ
- 1. AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRETİMDE ÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİ İREM SENA AYDOĞAN FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ DOÇ. DR. AGAH TUĞRUL KOYUCU
- 2. ÖĞRETEN ROLLERİ Açık ve uzaktan öğrenmede öğrenmenin gerçekleşebilmesi, istenilen başarı ve kaliteyi yakalamak için öğretenin görev ve rollerini iyi anlaması ve uygulaması gerekmektedir. Aynı zamanda bu görev ve rolleri dijitalleştirmelidir. Bu bağlamda öğretenin uzaktan öğrenme sürecindeki rollerini şu şekilde özetleyebiliriz. 1: Geri Dönüt Verme: Öğreten öğrenene uygun ve zamanlı geri dönüt verir. 2: Teşhis Uzmanı ve Yönlendirici: Öğreten öğrencilerle beraber çalışır ve sanal ortamdaki görevlerinde yardımcı olur. 3: Teknik Destek ve Yeterlilik: Öğreten teknik konularda öğrencilere yardımcı olur. 4: Yönlendirici: Öğrencilerin çevrimiçi tartışmalara katılması için onları motive eder.
- 3. 5: Sosyal Yardımcı: Öğrencilerin birbirleriyle iletişim kurmalarında yardımcı olur. 6: Ortam Tasarımcısı: Bilişim tabanlı uzaktan öğretimde öğrenme ortamı hazırlar. 7: Ders Yöneticisi: Çevrimiçi öğrenme ortamını yönetir ve düzenler. 8: Etkileşim Yöneticisi: Öğretmen ile öğrenci ve öğrenci ile öğrenci arasındaki iletişimi sağlar. 9: Pedagojik Uzman: Uzaktan öğretimde ihtiyaç duyulan öğretim tekniklerini geliştirir. 10: Grafik Tasarımcısı: Çevrimiçi öğrenme ortamları için çoklu ortam ögeleri tasarlar. Değerlendirme Uzmanı: Uzaktan eğitimi ve öğrenciyi değerlendirir.
- 5. BERGE’NİN ÇEVRİMİÇİ ÖĞRETEN ROLLERİ PEDAGOJİK ROLLER Öğrenme Ortamı Tasarımcısı ve Etkileşim Oluşturucu: •Öğretim tasarımı uzaktan eğitime uygun yapma. •Çevrimiçi öğrenme ortamında öğrencilerin etkileşimini sağlama. Öğretim Uzmanı: •Uzaktan öğretimle ilgili yöntemleri takip etme. •Öğretim yöntemleri ile mevcut imkan ve teknolojileri birleştirme. •Öğrencilerin motivasyonlarını artırma. Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı: •Öğrenciyi ve uzaktan eğitimi değerlendirmek için kurallar oluşturma. •Çevrimiçi değerlendirme araçlarını kullanabilme.
- 6. SOSYAL ROLLER Çevrimiçi Öğrenme Topluluğu Lideri: •Öğrencilerin kendi aralarındaki iletişime yardımcı olma. •Çevrimiçi paylaşım ortamları oluşturma. •Öğrencileri çevrimiçi öğrenme ortamına dahil olmasına yardımcı olma. Program Koordinatörü: •Uzaktan öğretim ile ilgili kanun, yönetmelik ve yönergeleri takip etme ve hakkında bilgi sahibi olma. •Öğrencilerin ihtiyaç duydukları bilgileri sunma.
- 7. TEKNİK ROLLER Teknik Uzman: Çevrimiçi öğrenme ortamındaki bileşenleri doğru kullanma. Medya Tasarımcısı: Öğrencilerin motivasyonunu sağlayacak ders içi materyaller geliştirme. Teknoloji Entegrasyon Uzmanı: Geliştirmiş olduğu öğretim araçlarını uzaktan öğretime entegre edebilme. YÖNETİMSEL ROLLER Konferans Yöneticisi: •Çevrimiçi öğretimde sınıf yönetimini oluşturma. •Ders içi paylaşımlar ve tartışmalar için kurallar oluşturma. •Tüm öğrencilerin eşit şekilde yararlanabileceği öğrenme ortamı oluşturma. Öğretim Planlayıcısı: •UygunDersin amaçlarına göre ders işlenmesi. •UygunÖğrencilerin bireysel öğrenme geliştirebilecekleri yapılar oluşturma.
- 8. GUASCH VE ARKADAŞLARININ ÇEVRİMİÇİ ÖĞRETEN ROLLERİ TASARIM VE PLANLAYICI ROLLER Tasarım ve planma süreci açık ve uzaktan öğrenme sürecinden önce başlayan ve bu süreç içerisinde devam eden, bu süreç bittikten sonra tasarım ve planlamalar için değerlendirmeler yapılan bir roldür. SOSYAL ROLLER Öğretenin, öğrencilerle sosyal iletişim kurup aynı zamanda öğrencilerin kendi aralarında etkileşim kurabilecekleri bir ortam hazırlaması beklenmektedir.
- 9. ÖĞRETİCİ ROLLER Bu rol öğretenin konu bilgisi, öğretme ve kritik düşünme becerileriyle ilgilidir. TEKNOLOJİK ROLLER Bu rolde öğretenden beklenen, açık ve uzaktan öğretim ortamındaki teknolojileri kullanabilmesi ve öğrencilere destek olmasıdır. YÖNETİMSEL ROLLER Bu rolde öğretenin açık ve uzaktan öğretim sürecini iyi yönetmesi beklenmektedir.
- 10. ABDULLA’NIN TANIMLAMIŞ OLDUĞU ÇEVRİMİÇİ ÖĞRETEN ROLLERİ Abdulla, yapmış olduğu araştırmada öğreten rollerini 4 başlık altında değerlendirmiştir. 1: Zihinsel Roller 2: Sosyal Roller 3: Yönetimsel Roller 4: Teknik Roller
- 11. GOODYEAR VE ARKADAŞLARININ TANIMLADIĞI ÇEVRİMİÇİ ROLLER Goedyear ve arkadaşları yapmış oldukları çalışmalar sonucunda öğretenin sahip olması 8 farklı rol olduğunu söylemişlerdir. İçerik Yöneticisi: Konu içeriğini öğrencilerin rahat anlayabileceği şekilde sunar. Teknoloji Uzmanı: Uzaktan öğretimde yer alan teknolojileri etkili kullanır ve öğrencilere bu konuda yardımcı olur. Tasarımcı: Öğrenme ortamını ve öğrenme faaliyetlerinin gerçekleşebilmesi için öğretim faaliyetleri tasarlar. Sistem Yöneticisi: Uygulanan öğrenme programı ile ilgili kayıtları takip eder ve güvenli bir şekilde saklar. Süreç Yöneticisi: Çevrimiçi öğrenme ortamındaki faaliyetleri düzenler ve öğrencilerin bu faaliyetlere katılmasını sağlar. Danışman: Öğrencilerle bireysel olarak etkileşim kurması, öğrencilerle beraber çalışması ve çevrimiçi öğrenme ortamına öğrencilerin katılması için destek verir. Değerlendirme Uzmanı: Öğrencilerin çevrimiçi öğrenme sürecinde faaliyetlerini puanlar ve geri bildirim yapar. Araştırmacı: Ders ile ilgili yeni bilgilerin uzaktan öğretimde nasıl etkin bir şekilde kullanılacağını araştırır ve uygular.
- 12. ÖĞRENEN ROLLERİ Açık ve uzaktan öğrenmede öğrenenlerin rollerini birçok araştırmacı incelemiş ve bu rollere farklı perspektiflerden bakmışlardır. Çevrimiçi öğrenme ortamlarında öğrencilerin yaşadıkları en büyük problemler ele alındığında bunlardan biri sosyal topluluk hissi oluşturmamalarıdır. Bu kapsamda Bride ve Beers öğrenen rollerini ikiye ayırmıştır. 1: Öğrenme Grubu Üyesi: Öğrenenler çevrimiçi öğrenme ortamlarındaki öğrenme faaliyetlerine katılmalı, öğretenle ve diğer öğrenenlerle iletişim halinde olmalıdır. 2: Kendi Kendine Öğrenen Birey: Öğrenen, senkron öğrenme dışında kendi kendine araştırma yapmalı ve öğrenmelidir.
- 13. ÖĞRETMEN EĞİTİMİNDE AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRETİM UYGULAMALARI Açık ve uzaktan öğrenme gelişimi 5 nesil olarak tanımlanmaktadır. Açık ve Uzaktan Öğrenmede 1. Nesil: İlk olarak kullanılan model ve teknolojiler basılı materyaller üzerinden gerçekleşmiştir. Örnek olarak mektup diyebiliriz. Açık ve Uzaktan Öğrenmede 2. Nesil: Çift yönlü ses iletimi, radyo, telefon vb. araçlar kullanılmıştır. Açık ve Uzaktan Öğrenmede 3. Nesil: Temel olarak video gibi görüntülü materyaller kullanılmıştır. Açık ve Uzaktan Öğrenmede 4. Nesil: Bilgisayar destekli çoklu medya kullanılmıştır. Açık ve Uzaktan Öğrenmede 5. Nesil: Web ve mobil tabanlı modeller esas alınmıştır. Bu nesil günümüzü de içermektedir.