![การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 23
การใช & ใน Property Caption จะทํา
ใหผูใช สามารถใชคีย Alt + (คียหลัง
เครื่องหมาย &) ในการควบคุมการกด
ปุมนั้นไดดวย นอกเหนือจากการใช
เมาสตามปกติ
ประโยคแบบวนซ้ํา
จากที่ไดศกษาประโยคควบคุมการทํางานแบบเงื่อนไข (Condition Statement) เชน IF – THEN – ELSE และ
ึ
SELECT – CASE กันแลว ตอไปนีจะเปนคําสั่งควบคุมการทํางานแบบวนซ้ําหรือที่เรียกวาแบบวนลูป (Iteration
้
Statement) กันบาง ซึ่งคําสั่งประเภทนี้ไดแก FOR – NEXT, DO – WHILE และ DO UNTIL ซึ่งก็ลวนแลวแตเปน
การทํางานแบบมีเงื่อนไขเชนกัน คําสั่งสําหรับการทําซ้ําหรือวนลูปมีดงตอไปนี้
ั
FOR NEXT
คําสั่ง For Next มีรูปแบบคําสั่งดังนี้
รูปแบบ
FOR ตัวแปร = คาเริ่มตน TO คาสิ้นสุด [STEP คาที่เพิ่มขึ้นในแตละรอบ]
ชุดคําสั่งตาง ๆ
[EXIT FOR]
NEXT ตัวแปร
ตัวอยาง 1 โปรแกรมพิมพคาตังแต 1 ถึง 10 ลงบนฟอรมสามารถเขียนโปรแกรมไดดงนี้
้ ั
Dim I as Integer ‘ประกาศตัวแปร I เปนเลขจํานวนเต็ม
Private Sub Command1_Click()
Cls ‘ลางหนาจอของฟอรมใหวาง (Clear Screen)
For I = 1 to 10 ‘กําหนดใหโปรแกรมทํางานตั้งแต I เริ่มจาก 1 ถึง 10 เพิ่มคาทีละ 1
Print ‘พิมพคา I ออกทางหนาจอ (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10)
NEXT I ‘วนกลับไปทําที่บรรทัด For และพิมพคา I ตามคาที่กําหนดใน Step
End Sub ‘ถาไมกําหนด จะเปนคาดีฟอลตคือเพิ่มคาทีละ 1
ตัวอยาง 2 โปรแกรมพิมพคาเลขคี่ตั้งแต 1 ถึง 10 ลงบนฟอรม
Dim I as Integer ‘ประกาศตัวแปร I เปนเลขจํานวนเต็ม
Private Sub Command1_Click()
Cls ‘ลางหนาจอของฟอรมใหวาง (Clear Screen)
For I = 1 to 10 ‘กําหนดใหโปรแกรมทํางานตั้งแต I เริ่มจาก 1 ถึง 10 เพิ่มคาทีละ 2
Print ‘พิมพคา I ออกทางหนาจอ (1, 3, 5, 7, 9)
NEXT I ‘วนกลับไปทําที่บรรทัด For และเพิ่มคา I ตามคาที่กําหนดใน Step
End Sub](https://image.slidesharecdn.com/algorithmflowchart-110724104834-phpapp01/85/Algorithm-flow-chart-23-320.jpg)
![การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 24
ตัวอยาง 3 โปรแกรมพิมพคาเลขคูตั้งแต 20 ถึง 10 ลงบนฟอรม
Dim I as Integer ‘ประกาศตัวแปร I เปนเลขจํานวนเต็ม
Private Sub Command1_Click()
Cls ‘ลางหนาจอของฟอรมใหวาง (Clear Screen)
For I = 20 to 10 Step -2 ‘กําหนดใหโปรแกรมทํางานตั้งแต I เริ่มจาก 1 ถึง 10 ลดคาทีละ 2
Print ‘พิมพคา I ออกทางหนาจอ (20, 18, 16, 14, 12, 10)
NEXT I ‘วนกลับไปทําที่บรรทัด For และลดคา I ตามคาที่กําหนดใน Step
End Sub
DO – WHILE – LOOP และ DO – LOOP – WHILE
รูปแบบคําสั่ง DO – WHILE – LOOP มีดังนี้
รูปแบบ DO WHILE Condition1 Condition1
ชุดคําสั่ง True False
[EXIT DO] ชุดคําสั่ง
LOOP
ชุดคําสั่งภายในประโยค DO – WHILE จะทําวนซ้ําไปเรื่อยๆ ตราบใดที่ Condition1 เปนจริง (ทําชุดคําสั่ง ในขณะที่
Condition1 จริง) เมื่อใดที่ Condition1 เปนเท็จก็จะหลุดออกจากลูปไปทํางานโปรแกรมในบรรทัดถัดไปจากคําสั่ง
LOOP
รูปแบบของคําสั่ง DO – LOOP – WHILE มีดังนี้
ชุดคําสั่ง
รูปแบบ DO True
ชุดคําสั่ง
[EXIT DO] Condition1
False
LOOP
ชุดคําสั่งภายใน DO – LOOP จะทําวนซ้ําไปเรื่อย ๆ ตราบใดที่ Condition1 เปนจริง (ทําชุดคําสั่งในขณะที่
Condition1 จริง) เมื่อใดที่ Condition1 เปนเท็จก็จะหลุดออกจาก Loop While ไปทํางานโปรแกรมในบรรทัดถัดไป
จากคําสั่ง Loop While จะเห็นวา Do – While – Loop เหมือนกับ Do – Loop – While แทบทุกประการแตจะตางกันที่
การทําชุดคําสั่งในครั้งแรกเทานั้น คือ Do – While – Loop จะมีการตรวจสอบเงื่อนไข Condition1 กอนแลวจึงทํา
ชุดคําสั่ง แตสําหรับ Do – Loop – While จะทําชุดคําสั่งกอนเลยแลวคอยตรวจสอบเงือนไขวาจะวนลูปหรือไม
่
ตัวอยาง โปรแกรมสั่งและกินผัดไทยจนอิมโดยใช Do – While – Loop และ Do – Loop – While
่
Do While ยังไมอิ่ม Do
สั่งผัดไทย (1) สั่งผัดไทย (2)
กินผัดไทย กินผัดไทย
Loop Loop While ยังไมอิ่ม
จะเห็นวาทั้งโปรแกรม (1) และ (2) จะทํางานเหมือนกันคือกินผัดไทยจนอิ่มแลวจึงเลิกกินผัดไทยและออก
จากลูปแต (1) กับ (2) จะตางกันที่การกินผัดไทยจานแรก ในโปรแกรม (1) จะมีการถามกอนวาอิ่มหรือยัง ถาอิ่มแลวก็](https://image.slidesharecdn.com/algorithmflowchart-110724104834-phpapp01/85/Algorithm-flow-chart-24-320.jpg)
![การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 25
ไมมีการกินผัดไทยแตจะออกจากลูปเลย แตในโปรแกรมที่ (2) จะไมมีการถาม มาถึงกินผัดไทยจานแรกกอนเลย
แลวจึงคอยตรวจสอบเงื่อนไขวาอิ่มหรือยัง
Do – Until – Loop และ Do – Loop - Until
คําสั่ง Do – Until จะมีลกษณะคลายกับ Do – While เพียงแตจะมีตรรกะในการตัดสินใจการวนลูปกลับกัน
ั
โดย Do – Until – Loop จะมีรูปแบบคําสั่งดังนี้
รูปแบบ
Do Until Condition1 Condition1
ชุดคําสั่ง False True
[EXIT DO] ชุดคําสั่ง
Loop
รูปแบบ
ชุดคําสั่ง
Do False
ชุดคําสั่ง
[EXIT DO] Condition1
Loop Until True
สําหรับ Do – Until ชุดคําสั่งจะทําวนซ้ําก็ตอเมื่อ Condition1 เปนเท็จ (ซึ่งจะตรงขามกับ Do While) กลาวคือ
ชุดคําสั่งจะถูกทําจนกระทั่ง Condition1 เปนจริงแลวจะเลิกทํา สําหรับ Do – Loop – Until ก็จะเหมือนกับ Do – Until
– Loop แตจะตางกันที่การตรวจสอบเงื่อนไขในครั้งแรกเทานั้น
ตัวอยาง โปรแกรมสั่งและกินผิดไทยจนอิมสุด ๆ โดยใช Do – Until – Loop และ Do – Loop – Until
่
Do Until อิ่มสุด ๆ Do
สั่งผัดไทย สั่งผัดไทย
กินผัดไทย กินผัดไทย
Loop Loop Until อิ่มสุด ๆ](https://image.slidesharecdn.com/algorithmflowchart-110724104834-phpapp01/85/Algorithm-flow-chart-25-320.jpg)
Algorithm flow chart
- 1. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 1 บทที่ 1 Algorithm และ Flow Chart คําวา อัลกอริทึม มีที่มาจากชื่อของนักคณิตศาสตรชาวเปอรเซียในยุคศตวรรษที่ 9 อะบู อับดิลลาหฺ บิน มูซา อัลคอวาริซมีย (Abu Abdullah Muhammad bin Musa al-Khawarizmi) คําวา al-Khawarizmi ไดเพี้ยนเปน Algoritmi เมื่องานเขียนของ เขาไดรับการแปลเปนภาษาละติน แลวกลายเปน Algorithm อัลกอริซึม ซึ่งใช หมายถึงกฎทีใชในการคิดคํานวณเลขคณิต และไดกลายมาเปนคํา อัลกอริทึม ่ ในชวงศตวรรษที่ 18. ในปจจุบัน คํานี้ไดมความหมายที่กวางขึ้น หมายรวมถึง ี ขั้นตอนวิธีการในการแกปญหาตาง ๆ อัลกอริทึมแรกสําหรับคอมพิวเตอรนน เขียนขึ้นในป ค.ศ. 1842 โดย เอดา ไบรอน ใน notes on the ั้ analytical engine ทําใหถือกันวา เอดาเปนนักพัฒนาโปรแกรมหรือโปรแกรมเมอรคนแรกของโลก แตเนื่องจาก ชารลส แบบเบจ ไมไดสราง analytical engine จนเสร็จ อัลกอริทึมของเอดานั้นจึงไมไดมีการใชจริง ถึงแมวาอัลกอริทึมนั้นเปน ขั้นตอนวิธี การแกปญหา ทีถูกระบุไวอยางชัดเจน แตกขาดรูปแบบการวิเคราะห ่ ็ ในรูปแบบจําลองทางคณิตศาสตรที่ชัดเจน ปญหาในทางอัลกอริทึมนี้โดยสวนมากจึงมักจะถูกวิเคราะหโดยใช เครื่องจักรทัวริง ซึ่งเปนแบบจําลองนามธรรมของคอมพิวเตอร คิดคนขึ้นโดย แอลัน ทัวริง ซึ่งเปนเครื่องจักรทีใชใน ่ การจําลองการทํางานของอัลกอริทึมใด ๆ Algorithm หมายถึง วิธีการหรือกระบวนการทํางานใดงานหนึ่งที่สามารถแบงขั้นตอนออกเปนยอย ๆ ที่ แนนอน ซึ่งเมือเราทราบขั้นตอนการทํางานที่แนนอนแลวเราจะนํา Algorithm ที่ไดนั้นมาวาดเปน Flow Chart หรือ ่ แผนภาพการทํางานของโปรแกรม จากนั้นจึงทําการแปลง Flow Chart ที่ไดใหเปนภาษาคอมพิวเตอรทเี่ ครื่อง คอมพิวเตอรเขาใจ ดังนั้น Flow Chart เปรียบเสมือนเครืองมือที่ทําใหผูเขียนโปรแกรมและผูใช สามารถมองเห็นภาพ ่ การทํางานของโปรแกรมที่กาลังจะสรางขึ้น ซึ่งมีความสําคัญอยางมากในการแปลงความตองการของผูใชใหเปน ํ ขั้นตอนยอย ๆ ที่เราจะตองบอกใหคอมพิวเตอรทํางาน คําวา Algorithm ในทางคณิตศาสตรจะหมายถึงขั้นตอนหรือ วิธีการคํานวณ สําหรับในการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร Algorithmจะหมายถึงวิธีการที่ไดแบงออกเปนขั้นตอน ยอย ๆ ที่มีการทํางานลองพิจารณา Algorithm ของการคํานวณกําไรจากตัวอยางตอไปนี้ ตัวอยางที่ 1 Algorithm ของการหาผลกําไรของสินคา ความตองการของผูใชและความคิดของโปรแกรมเมอร คือ ตองการเขียนโปรแกรมเพือคํานวณหากําไรของสินคา ่ ขั้นตอนที่ 1 รับขอมูลเลขที่สินคา ขั้นตอนที่ 2 คนหาขอมูลคาตัวแปรตาง ๆ ที่ตองใชจากระบบฐานขอมูลเชน ตนทุนคงที่ของสินคา (Fix Cost), ตนทุนผันแปร (Variable Cost), ยอดขาย (Revenue), กําไร (Profit), จํานวนสินคาที่ขายได (Volume) ขั้นตอนที่ 3 หาตนทุนของสินคา จาก Cost = Fix Cost + Variable Cost ขั้นตอนที่ 4 หายอดขายสินคาจาก Revenue = Price + Volume ขั้นตอนที่ 5 คํานวณหากําไรจาก Profit = Revenue – Cost ขั้นตอนที่ 6 แสดงผลกําไรใหผูใชโปรแกรมทราบ
- 2. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 2 แผนภาพการทํางานของโปรแกรม Flow Chart หรือแผนภาพจะเปนเครื่องมือที่โปรแกรมเมอรใชในการเปลี่ยน Algorithm ความคิดหรือความ ตองการของผูใช ใหอยูในรูปของแผนภาพการทํางานของโปรแกรม โดยทั่วไป Flow Chart จะมีลักษณะที่ไมขึ้นกับ ภาษาคอมพิวเตอรใด ๆ ทําใหเราสามารถใช Flow Chart เปนเสมือนเครื่องมือสื่อสารระหวางโปรแกรมเมอร หรือ ระหวางโปรแกรมเมอรกับผูใช วาแผนงานหรือการประมวลผลของโปรแกรมจะมีลักษณะขั้นตอนตามนี้ นอกจาก Flow Chart ยังเปนเสมือนแผนภาพโดยรวมของโปรแกรม ที่เราสามารถนําไปแปลงใหเปนภาษาคอมพิวเตอรภาษา ภาษาใดก็ได การเขียน Flow Chart จะประกอบดวยสัญลักษณหลัก ๆ ดังตอไปนี้ สัญลักษณ ความหมาย สัญลักษณ ความหมาย เครื่องหมายเริมตนการทํางาน ่ ปอนขอมูลดวยตนเองหรือแปนพิมพ Process การประมวลผล Decision การตัดสินใจ แสดงผลออกทางจอภาพ เครื่องหมายจบการทํางาน พิมพขอมูลออกทางเครื่องพิมพ ประมวลผลดวยมือ เสนแสดงการเชื่อมตอทางเดินของ ดิสกแมเหล็ก การประมวลผล ขอมูล รับหรือแสดงขอมูลโดยไม เทปแมเหล็ก ระบุชนิดของอุปกรณ จุดตอในหนาเดียวกัน จุดตออยูตางหนากัน ประโยชนของ Flow Chart การเขียน Flow Chart ของโปรแกรมจะมีประโยชนหลายประการดังตอไปนี้ 1. ทําใหเห็นภาพการทํางานของโปรแกรมอยางชัดเจน แทนที่จะเปนภาพในความคิดของผูใชหรือโปรแกรมเมอร เทานั้น 2. ใชเปนเครื่องมือสื่อสารระหวางโปรแกรมเมอรในการมองภาพรวม หรือมองการทํางานของโปรแกรม 3. ใชเปนเครื่องมือสื่อสารระหวางโปรแกรมเมอรกับผูใชใหเห็นภาพและเขาใจการทํางานของโปรแกรมไดตรงกัน กอนการเขียนโปรแกรมจริง ๆ 4. ชวยในการแปลงความตองการของผูใชใหเปนโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร 5. เปนแบบแปลนเอกสารของโปรแกรมที่ใชอางอิงเมื่อตองแกไขหรือปรับปรุงโปรแกรมในอนาคต 6. ชวยในการควบคุมหรือบริหารโครงการ
- 3. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 3 ตัวอยาง Flow Chart ของการคํานวณหาพื้นที่วงกลม และโคตของโปรแกรมที่ได ซึ่งจะเกิดเหตุการณก็ตอเมื่อมีการ กดปุมคํานวณบนฟอรม Start Sub Command1_Click() Dim R as Single รับคารัศมีจากผูใช Dim Area as Single Cls ‘Clear Screen นําคาที่ไดใสในตัวแปร R R = Inputbox (“Please enter Radius”) Area = 3.14159 * R * R คํานวณหาพืนที่วงกลมจาก ้ Print Area สูตร Area = 3.141459 * R2 End Sub แสดงคาพื้นทีออกทาง ่ จอภาพใหผูใชทราบ Stop โปรแกรมสําหรับเขียน Flow Chart ในปจจุบนมีโปรแกรมอยูหลายตัวที่ชวยในการเขียน Flow Chart ไดอยางงายดายและสวยงาม ซึ่งเปนที่รูจัก ั กันอยางแพรหลายไดแก Microsoft Visio และ ABC Flowcharted ซึ่งใชเวลาศึกษาการใชงานเพียงเล็กนอย แตจะชวย ยนระยะเวลาในการวาด Flow Chart ไดมาก บทที่ 2 ทําความรูจักกับโปรแกรม Visual Basic 6.0 ความเปนมาของภาษา Basic ภาษา BASIC ถูกสรางในป ค.ศ. 1963 โดย Hohn Keneny และ Thomas Kurtz ที่วิทยาลัย Dartmouth ใน เบื้องตนพวกเขามีจุดมุงหมายในการพัฒนาภาษา Basic ขึ้นเพื่อใชในการสอนแนวในการเขียนโปรแกรม โดยเนนที่ รูปแบบงาย ๆ เพื่อสะดวกในการใชงาน ในป 1970 Microsoftไดเริ่มผลิตตัวแปรภาษา Basic ใน ROM ขึ้น เชน Chip Radio Sheek TRS-80 เปนตน ตอมาไดพัฒนาเปน GWBasic ซึ่ง เปน Interpreter ภาษาที่ใชกับ MS-Dos และใน ป 1982 Microsoft QuickBasic ไดรับการพัฒนาขั้นโดยเพิ่มความสามารถในการรันโปรแกรมใหเปน Executed Program รวมทั้งทําให Basicมีความเปน "Structured Programming" มากขึ้น โดยการตัด Line Number ทิ้งไป เพื่อลบ ขอกลาวหาวาเปนภาษาคอมพิวเตอรที่มีโครงสรางในลักษณะSpaghetti Code มาใชรูปแบบของ Subprogram และ User Defined รวมทั้งการใช Structured Data Type และการพัฒนาการใชงานดานกราฟกใหมีการใชงานในระดับที่ สูงขึ้น รวมทั้งมีการใชเสียงประกอบไดเหมือนกับภาษาคอมพิวเตอรอื่น ๆ เชน Turbo C และ Turbo Pascal เปนตน Visual Basic เปนเครื่องมือที่ใชในการพัฒนาโปรแกรมขึ้นใชงาน ที่ใชไดตั้งแตระดับตน เพื่อใชสราง โปรแกรมงาย ๆ บน Windows หรือโปรแกรมเมอรระดับกลาง ทีจะเรียกใชฟงชันตาง ๆ ไดอยางมีประสิทธิภาพ ่ ่
- 4. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 4 ตลอดจนโปรแกรมเมอรระดับมืออาชีพ ที่จะพัฒนาโปรแกรมในระดับสูงโดยการใช Object Linking and Embedding (OLE) และ Application Programming Interface (API) ของระบบ windows มาประกอบการเขียน โปรแกรม Visual Basic เปนภาษาคอมพิวเตอร (Programming Language) ที่พัฒนาโดยบริษทไมโครซอฟท ซึ่งเปน ั บริษัทยักษใหญที่สรางระบบปฏิบัติการ Windows 95/98 และ Windows NT ที่เราใชกันอยูในปจจุบัน โดยตัวภาษา เองมีรากฐานมาจากภาษา Basic ซึ่งยอมาจาก Beginner’s All Purpose Symbolic Instruction ถาแปลใหไดความหมาย ก็คือ “ชุดคําสั่งหรือภาษาคอมพิวเตอรสําหรับผูเริ่มตน” ภาษา Basic มีจุดเดนคือผูท่ไมมีพื้นฐานเรื่องการเขียน ี โปรแกรมเลยก็สามารถเรียนรูและนําไปใชงานไดอยางงายดายและรวดเร็วเมื่อเทียบกับ การเรียนภาษาคอมพิวเตอร อื่น ๆ เชน ภาษาซี ปาสคาล ฟอรแทน หรือ แอสแซมบลี ขั้นตอนการออกแบบและเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอรโดยทั่วไป การวางแผนงานอยางเปนขันตอนและเปนระบบนี้จะชวยใหเราทราบความตองการอยางแทจริงของผูใชงาน ้ โปรแกรมการสราง Program Specification ซึ่งเปนหนาทีการทํางานอยางละเอียดของโปรแกรม จะชวยใหมีเปาหมาย ่ เปนตัวตนชัดเจน ทําใหทั้งผูเ ขียนโปรแกรมและผูใชโปรแกรมสามารถเห็นภาพของโปรแกรมไดตรงกันตั้งแตเริ่มตน โดยทั่วไปสามารถแบงการพัฒนาและเขียนโปรแกรมเปนขั้นตอนหลัก ๆ ไดดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาความตองการของผูใช (User Requirement) และกําหนดวัตถุประสงคของโปรแกรม (Objective) ขั้นตอนที่ 2 ออกแบบหนาจอของโปรแกรมที่เราตองการ (Prototype) พรอมกําหนดคุณสมบัติและสวนประกอบ ตาง ๆ ของโปรแกรมโดยละเอียด (Program Specification) ขั้นตอนที่ 3 เริ่มเขียนโปรแกรม (Coding) ขั้นตอนที่ 4 รวบรวมโปรแกรม แปลงใหอยูในรูปแบบที่พรอมใชงาน (Compile) และทดสอบการทํางานของ โปรแกรม (Testing) ขั้นตอนที่ 5 แจกจายโปรแกรมของเราสูมือของผูใชงาน (Distribute) หาความตองการของผูใช (User Requirement) กําหนดคุณสมบัติและ ติดตั้ง เริ่มเขียนโปรแกรม คอมไพลและตรวจสอบ สวนประกอบตาง ๆ จัดสงใหกับผูใช (Coding) (Compile & Testing) (Program Specification) (Distribute) Edition ของ Visual Basic และขอแตกตาง บริษัทไมโครซอฟตไดแบงผลิตภัณฑโปรแกรม Visual Basic ออกเปนหลายรุนดวยกัน ตามลักษณะการใชงานและ ราคาขาย ดังรายละเอียดตอไปนี้ Learning Edition เปนรุนที่เหมาะสําหรับศึกษาการใชงานของภาษา Visual Basic จะมีสวนประกอบตาง ๆ นอยที่สุด แตก็มีสวนประกอบพื้นฐานเพียงพอใหโปรแกรมเมอรสามารถสรางโปรแกรม ไดมากมายบนระบบปฏิบัติการ Windows 95/98 หรือ Windows NT
- 5. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 5 Professional Edition ในรุนนีจะมีสวนประกอบตางๆ ครบครัน เหมาะสําหรับโปรแกรมเมอรมืออาชีพที่ ้ ตองการสรางโปรแกรมหรือพัฒนาระบบงานสําหรับลูกคาที่ใชระบบปฏิบัติการ Windows โดยสวนประกอบที่เพิ่มเติมมาจากLearning Edition ไดแก ActiveX Control เพิ่มเติมการ ติดตอกับเครือขายอินเตอรเน็ต (Internet Information Server Application Designer), เครื่องมือชวยออกแบบฐานขอมูล (Visual Database Tools and Environment), Active Data Object และเครื่องมือชวยสราง Homepage แบบ Dynamic HTML (Hypertext Markup Language) Enterprise Edition เปนรุนที่มีสวนประกอบและเครื่องมือครบถวนที่สุด คือจะมีทุกอยางที่ Professional Editionมี พรอมรวมเครื่องมือเกี่ยวกับการพัฒนาโปรแกรมสําหรับเครือขาย การบริหารงาน พัฒนาโปรแกรมเปนทีม รวมทั้งเครื่องมือที่ใชเชื่อมตอกับผลิตภัณฑอื่น ๆ ของ ไมโครซอฟตเขาไปดวยเชน MS Back Office, MS SQL Server, Microsoft Transaction, Internet Information Server, SNA Server และอื่นๆ อีกมากมาย Visual Studio 2005 เปนชุดพัฒนาลาสุด ใชรหัสในการพัฒนาวา Whidbey (เปนชื่อของเกาะใน Puget Sound) โดยชื่อชุดจะตัดคําวา .NET ออก เพราะเปนที่รูจักกันดีแลว เหลือเพียงคําวา Visual Studio 2005 แทน (ไมใช Visual Studio.NET 2005) ชุดนี้จะใชเลขเวอรชันเปน 8.0 และใชตัว .NET เปนเฟรมเวิรคเวอรชัน 2.0 ตารางเปรียบเทียบ Visual Studio แตละเวอรชัน โปรแกรม ปที่ผลิต เลขเวอรชัน .NET เวอรชัน ภาษาที่สนับสนุน Visual Studio 97 1997 5 - Basic, C++, J++, FoxPro Visual Studio 6 1998 6 - Basic, C++, J++, FoxPro Visual Studio.NET (2002) 2002 7 1 Basic, C++, C#, J# Visual Studio.NET 2003 2003 7.1 1.1 Basic, C++, C#, J# Visual Studio 2005 2005 8 2 Basic, C++, C#, J#
- 6. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 6 การเรียกใชและออกจากโปรแกรม Visual Basic 6.0 1. การเรียกใชทําไดโดยเลือกเมนู Start Menu 2. เลือกไอคอน Standard EXE แลวคลิกปุม Open Programs Microsoft Visual Studio6.0 Microsoft Visual Studio6.0 3. การออกจากโปรแกรมทําไดโดยเลือกเมนู File Exit ทําความรูจัก Visual Basic 6.0 สิ่งแรกที่จะพบเมื่อเขาสูหนาจอของโปรแกรม Microsoft Visual Basic 6.0 รุน Enterprise ไดแก จอภาพที่ใช สําหรับเปด Project ซึ่งประกอบ 3 Tab ดังนี้ 1. TAB "New" เปนจอภาพที่ประกอบไปดวย Icon ตาง ๆ ที่ใชสําหรับเรียกใชงาน Project ใหมขึ้นมาใชงาน ดังรูป
- 7. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 7 ความหมาย ของ Icon ตาง ๆ ที่อยูใน Tab New รูป ชื่อเรียก ความหมาย Standard.EXE ใชสรางโปรแกรมในแบบ GUI โดยทัวไป ่ ใชสรางโปรแกรมที่ใชในการติดตอกับโปรแกรมอื่นในรูปแบบของ OLE ActiveX EXE Automation Server ใชสรางโปรแกรมแบบเดียวกับ ActiveX EXE แตจะเก็บในรูปแบบ File AcitveX DLL นามสกุล .DLL ActiveX Control ใชสราง ActiveX Control ขึ้นใชงาน VB Application Wizard เปนเครื่องมือที่ชวยสรางโปรแกรม VB Wizard Manager ใชสรางโปรแกรมที่ควบคุมการทํางานของ Wizard ActiveX Document Dll ใชสรางโปรแกรม ActiveX ที่อยูในรูปแบบของ File นามสกุล .DLL ActiveX Document EXE ใชสรางโปรแกรมที่อยูในรูปแบบของ File นามสกุล .EXE Addin ใชเพิ่ม Utility อื่น ๆ เขาไวใน Visual Basic Data Project ใชสรางโปรแกรมที่ใชติดตอกับฐานขอมูลตาง ๆ ผานทาง ODBC หรือ OLEDB DHTML Application ใชสรางโปรแกรมที่ใชงานบน Internet แบบ Dynamic HTML IIS Application ใชสรางโปรแกรมที่ใชงานบน Internet แบบ IIS VB Pro Edition Control ใชสรางโปรแกรมแบบ GUI โดยทั่วไป จาก Control ตาง ๆ ของ Professional Edition 2. TAB "Existing" เปนจอภาพที่ใชสําหรับเรียกใช Project 3. TAB "Recent" เปนจอภาพที่แสดงประวัติของ เดิมที่มีการพัฒนามากอนหนานี้แลว และเก็บไวใน Directory Project ตาง ๆ ที่เคยถูกเรียกขึนมาพัฒนา ดังรูป ้ ตาง ๆ ขึ้นมาใชงาน ดังรูป
- 8. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 8 IDE คืออะไรและสวนประกอบตาง ๆ ของ IDE คําวา IDE หรือ Integrated Development Environment หมายถึง สภาพแวดลอมการทํางานในการพัฒนา โปรแกรมโดยใช Visual Basic หรือจะแปลอีกอยางคือ อุปกรณเครื่องมือตาง ๆ แบบเพียบพรอมที่ไมโครซอฟท เตรียมมาใหใชในการพัฒนาโปรแกรมดวย Visual Basic นั่นเอง เมื่อเปดโปรแกรม Visual Basic ครั้งแรก โปรแกรม จะปรากฏหนาจอ IDE ซึ่งมีสวนประกอบหลักดังนี้ เมนูบาร (Menu Bar) วินโดว Project Explorer ทูลบาร (Toolbar) วินโดว ฟอรม วินโดว (Form) (Properties) วินโดว (Form Layout) สวนประกอบหลักของหนาจอ Visual Basic IDE มีดังนี้ 1 2 3 4 5 6 ทูลบาร เครื่องมือ วินโดว Form วินโดว วินโดว วินโดว (Toolbar) (Toolbox) Project Explorer Properties Form Layout สวนประกอบของจอภาพ Visual Basic มีดังนี้ สวนประกอบ รายละเอียด Toolbar เปนเครื่องมือที่ชวยในการพัฒนาโปรแกรม หรือเปนเครืองมือที่มีการเรียกใชบอย ๆ ่ Toolbox เปนสวนที่ประกอบดวย Icon ตาง ๆ หรือที่เรียกวา Control ที่จะนําไปใชงาน โดยการนําไป วางบน Form Form เปนสวนทีใชสําหรับจอภาพของโปรแกรมขึ้นใชงาน โดยจะทําหนาที่เปน Background ของ ่ จอภาพ Project Explorer เปนสวนทีใชสําหรับเรียก Form ตาง ๆ ขึ้นมาแกไข ในกรณีที่มี Form มากกวา 1 Form ่ Window Properties เปนจอภาพที่ใชกําหนดคุณสมบัติตาง ๆ ของ Project ที่เราไดออกแบบไวเพื่อใหทํางานตาม Window ความตองการ Form Layout ใชสําหรับกําหนดตําแหนงของ Form ที่จะใหแสดงอยูในจอภาพเมื่อทําการ Run Window
- 9. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 9 Toolbar ทําหนาที่เปนผูชวยในการพัฒนาโปรแกรม ซึ่งเมื่อเลื่อนเมาสไปชี้ยัง Icon ใด ก็จะปรากฏชื่ออยูใต Icon นัน ้ แตละ Icon จะมีหนาที่ตางกันดังนี้ รูป ชื่อเรียก ความหมาย Add Standard EXE Project Add Standard EXE Project Add Form ใชในการเพิ่ม Form เขาไปไวใน Project ที่มีการใชงานมากกวาหนึ่ง Form Menu Editor ใชเรียก Menu Editor ซึ่งเปนเครื่องมือที่ใชในการสราง Menu ใหกับ Form Open ใชสําหรับเรียก Project งานที่ไดบันทึกมากอนหนาแลว Save ใชสําหรับบันทึก Project ที่ไดสรางขึ้นมา Cut ใชสําหรับตัด Object ตาง ๆ ที่อยูบน Form เพื่อนําไปใชงานตามที่ตองการ Copy ใชสําหรับคัดลอก Object บน Form Paste ใชสําหรับวาง Object ที่ไดจากการ Cut หรือ Copy ไว Find ใชสําหรับคนหาคําใน Editor ในกรณีที่มีการเขียนคําสั่งใน Form Editor Undo Typing ใชสําหรับยกเลิกคําสั่งที่พิมพใน Editor ใน Form Editor Redo Typing ใชสําหรับทําซ้ําคําที่พิมพใน Editor Start ใชสําหรับ Run Project ที่ไดจัดขึ้น เพื่อดูผลลัพธกอนการนําไปใชงานตอไป Break ใชสําหรับหยุดการทํางาน Project ชั่วคราว End ใชสําหรับหยุดหรือยกเลิกการ Run Project ใชแสดงคุณสมบัติหรือรายละเอียดของ Project วาประกอบดวย Form หรือ Project Explorer Module ใดบาง Project Window ใชสําหรับกําหนดคุณสมบัติของ Project และ Form Form Layout Window ใชสําหรับเรียกจอภาพ Form Layout ซึ่งใชแสดงตําแหนงของ Form บนหนาจอ ใชสําหรับเรียกจอภาพ Object Browser ซึ่งใชแสดง Class และสมาชิกของแตละ Object Browser Class Tool Box ใชสําหรับเรียก Tool Box ขึ้นมาบนจอภาพ ตําแหนงของ Form ใชบอกตําแหนงในแกน X และ Y ของ Form ขนาดของ Form ใชบอกถึงขนาด Form ตามแนวแกน X และ Y Toolbox เปนที่รวมออบเจ็คตาง ๆ ที่จะนํามาประกอบกันเปนโปรแกรมหรือแอพพลิเคชั่น เมื่อใชอออบเจ็คเหลานี้ ประกอบกันจะไดเปนหนาตาของโปรแกรม จึงอาจเรียกใหชัดเจนไดวา Control Object ซึ่งมีออบเจ็คหลักดังภาพ ตอไปนี้ นอกจากนี้เราสามารถเพิ่มออบเจ็คตางๆ เขาไปใน Toolbox ไดอีกมากมาย ออบเจ็คหลักมีดังนี้ รูป ชื่อเรียก ความหมาย Pointer ใชในการจัดขนาด เคลื่อนยาย และวางตําแหนงออบเจ็คตาง ๆ ในฟอรม Picture ใชควบคุมและแสดงขอมูลภาพตาง ๆ บนฟอรม
- 10. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 10 Label ใชแสดงขอความตาง ๆ บนฟอรม เหมือนกับเปนปายลาเบลหรือขอความกํากับ Text Box เปนออบเจ็คสําหรับรับขอความที่ผูใชปอนเขามา Frame ใชจัดกลุมและรวบรวมออบเจ็คตาง ๆ เขาไวดวยกัน เพื่อใหสะดวกในการควบคุมและ เคลื่อนยายตําแหนง หรือจัดหนาจอใหเปนระเบียบเรียบรอยและสะดวกแกการใชงาน Command Button หรือปุมคําสั่ง เปนออบเจ็คทีเ่ ปนปุมกด เพือใหผูใชสั่งทํางาน ซึ่งเปนออบเจ็คที่ใชบอยมาก ่ ที่สุดอันหนึ่ง Check Box เปนปุมที่ใชเลือกวาตองการหรือไม Option Button บางครั้งเรียกวา Radio Button ใชสําหรับเลือกคาใดคาหนึงจากหลาย ๆ คา คลายกับปุมกด ่ เลือกระดับความแรงของพัดลมในวิทยุเทป ที่เลือกไดครั้งละ 1 ปุมเทานัน ้ Combo Box ผูใชสามารถเลือกตัวเลือกไดจากการกดปุม Drop Down เพื่อแสดงทางเลือกตาง ๆ ขึ้นมา ให มีความสามารถเหมือนกับ List Box และ Text Box ผสมกัน List Box ใชแสดงตัวเลือกตาง ๆ ในลักษณะของบรรทัดรายการ โดยผูใชสามารถเลือกรายการใด รายการหนึ่ง หรือหลาย ๆ รายการจากลิสตรายการที่มีอยูก็ได Horizontal Scroll Bar เปนแถบเลื่อนทางแนวนอน ใชเลื่อนปรับคาโดยคาจะเปลี่ยนไปตามตําแหนงที่อยูของแถบ เลื่อน (ตําแหนงซายสุดคาจะนอยที่สุด ตําแหนงขวาสุดคาจะมากที่สุด) Vertical Scroll Bar เปนแถบเลื่อนในแนวตั้ง ใชเลื่อนปรับคาโดยคาจะเปลี่ยนไปตามตําแหนง (ตําแหนง บนสุดคาจะนอยที่สุด ตําแหนงลางสุดคาจะมากที่สุด) Timer ใชในการควบคุมเวลา และการทํางานของโปรแกรมเมื่อมีเรื่องเวลาเขามาเกี่ยวของ Drive List Box, ใชในการควบคุมการติดตอกับระบบแฟมขอมูลขอเครื่องคอมพิวเตอร Directory List Box, File List Box Shape ใชสรางภาพรูปทรงตาง ๆ ลงในฟอรม Line ใชวาดเสนตาง ๆ ลงในฟอรม Image เปนคอนโทรลที่ใชควบคุมขอมูลภาพเหมือนกับ Picture เพียงแตมีความสามารถนอยกวา แตก็ใชหนวยความจํานอยตามลงไปดวย Data Control ใชในการเชื่อมตอกับฐานขอมูล OLE (Object Linked and Embedded) เปนคอนโทรลที่นําเอาโปรแกรมสําเร็จรูปตาง ๆ ที่มี ความสามารถ OLE เขามาใชเปนออบเจ็คในโปรเจ็ค วินโดว ฟอรม เปนวินโดวเปลา ๆ หรือตัวฟอรมเปลาสําหรับสรางองคประกอบของแอพพลิเคชัน โดยการนําออบเจ็คตาง ๆ มาใสในฟอรม หรือเปนหนาจอของโปรแกรมที่ผูใชจะเห็นเมื่อเรียกใชงานโปรแกรมนั่นเอง เมื่อเริ่มเขาสู Visual Basic จะปรากฏฟอรมเปลาขึ้นมาใหเสมอ การเรียกดูฟอรมสามารถใชคีย Shift + F7 หรือเรียกจากเมนู View Object ก็ได
- 11. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 11 วินโดว Project Explorer โปรแกรมตาง ๆ ที่เราพัฒนาเขียนโปรแกรมขึ้นมานั้นจะเรียกวาเปนโปรแกรมประยุกต หรือ แอพพลิเคชัน (Application) ซึ่งใน Visual Basic จะเรียกโปรแกรมที่เรากําลังสรางวาเปน โครงการ หรือ โปรเจ็ค ปุม Object View เพื่อกลับไปดูที่ฟอรม ปุม View Code เพื่อดู ปุม Folder View เพื่อสับเปลี่ยนการดูที่ละ หนาจอ Code Editor โมดูล หรือดูพรอมกันทุกโมดูล พื้นที่แสดงฟอรมโมดูลและสวนประกอบ ตาง ๆที่อยูในโปรเจ็ค สามารถคลิกเลือก เพื่อควบคุมสวนประกอบตาง ๆ ได Project Explorer จะใชควบคุมสวนประกอบและแฟมขอมูลตาง ๆ ที่อยูในโปรเจ็ค เพือความสะดวกในการ ่ ควบคุมและเปลี่ยนการทํางานระหวางสวนประกอบตาง ๆ โดยแตละโปรเจ็คจะประกอบดวยแฟมขอมูลมากมาย หลายประเภท ซึ่งแฟมขอมูลหลักไดแก ประเภทไฟล รายละเอียด นามสกุลไฟล ไฟลโปรเจ็ค เก็บขอมูลตาง ๆ ของโปรเจ็ค รวมทั้งรายชื่อแฟมที่ประกอบขึ้นมาเปนโปรเจ็ค .vbp (Project File) ไฟลฟอรม เก็บฟอรมที่เราไดออกแบบไว โดยในไฟลนี้จะรวมคําสั่งตาง ๆ ที่เขียนโปรแกรม .frm (Form File) ไวใหกับแตละออบเจ็คที่อยูในฟอรมดวย ไฟลไบนารีฟอรม จะเก็บขอมูลที่เปนแฟมไบนารีของฟอรม เชน รูปภาพ หรือ ไอคอน เปนตน .frx ไฟลโมดูลแบบปกติ เก็บโปรแกรมยอยและตัวแปรตาง ๆ ที่เราเขียนแยกออกจากฟอรมเพือใหฟอรม ่ .bas (Standard Module) หรือโมดูลอื่นสามารถเรียกใชงานได ไฟล นามสกุลลงทายดวย .ocx (ActiveX Control) หรือ .vbx เปนออบเจ็คที่เราเพิ่มเขา .ocx Object Control ไปในโปรเจ็คนอกเหนือจากคอนโทรลพื้นฐานไดแก Internet Control Object, .vbx Database Grid Control Object เปนตน ไฟลเอกสาร เหมือนกับฟอรม เพียงแตตองเรียกดูผานโปรแกรมเว็บบราวเซอร เชน Internet .dob ActiveX Explorer ไฟลคลาสโมดูล เก็บออบเจ็คตาง ๆ ที่เราสรางขึ้น เมื่อมีการเรียกใช Class Module โปรแกรมก็จะ .cls (Class Module) สรางออบเจ็คนั้นขึ้นมาใหม (เรียกวา Instance) แทนที่จะใชจากโมดูลหรือ ออบเจ็คนั้นโดยตรง อาจกลาวไดวา Class Module เปรียบเสมือนที่เก็บแผนผัง หรือ Template ของออบเจ็คที่เราจะสรางขึ้นมาใหมนั่นเอง ไฟลทรัพยากรอื่น ๆ เก็บภาพ Bitmap (BMP), ขอความ (Text String) หรือขอมูลใด ๆ ที่เราสราง .res (Resource File) สามารถแกไขไดโดยไมตองไปยุงเกียวกับโปรแกรมในโมดูลหรือฟอรมตาง ๆ ่ ในโปรเจ็ค
- 12. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 12 วินโดว Properties ชื่อออบเจ็คที่กาลังแสดง Properties อยู ํ Properties List แสดงคุณสมบัติตาง ๆ Object List Box แสดงออบเจ็คที่ ของออบเจ็คที่เลือกพรอมกับคาที่ตั้งไว กํ า ลั ง ถู ก เ ลื อ ก อ ยู เ มื่ อ ค ลิ ก ที่ ในขณะนี้ ปุ ม ดร็ อ ปดาวน ลิ ส ต บ็ อ กซ ก็ จ ะ แสดงรายการทั้งหมดของออบเจ็ค ที่อยูในฟอรม ชื่อ Properties ตาง ๆ ของออบเจ็ค ค า ของ Properties ต า ง ๆ ที่ ถู ก ที่เลือกอยู ตั้งอยูในปจจุบัน วินโดวนี้จะแสดงคุณสมบัติทั้งหมดของออบเจ็คที่ถูกเลือกอยู การคลิกเลือกที่ออบเจ็คใดในฟอรมจะทําให คุณสมบัติที่แสดงในวินโดว Properties เปลี่ยนไปตามออบเจ็คที่เลือก ซึ่งการแกไขหรือตั้งคาคุณสมบัติสามารถทําได โดยตรงที่คุณสมบัติแตละคา สําหรับแท็บ Alphabetic และ Categorized มีไวเพื่อชวยใหเราหา Properties ไดงายขึ้น เทานั้น โดยแท็บ Alphabetic จะแสดงคุณสมบัติเรียงตามชื่อตัวอักษร สวนแท็บ Categorized จะแสดงคุณสมบัตเิ รียง ตามลักษณะการใชงาน การเรียกดูวินโดว Properties สามารถเรียกไดจากเมนู View Properties window หรือกด F4 วินโดว Form Layout ใชเมาสลาก Drag เพื่อกําหนดตําแหนง ของฟอรมเมื่อรันโปรแกรม จะแสดงตําแหนงฟอรมของโปรแกรมที่กําลังสรางใหดูบนจอภาพ เพื่อกําหนดตําแหนงสําหรับตอนที่ โปรแกรมทํางานจริง ๆ การยายตําแหนงทําไดโดยใชเมาสคลิก (Drag) รูปฟอรมตรงกลางจอภาพไปยังตําแหนงที่ ตองการ ซึ่งสามารถทดลองไดโดยเลื่อนตําแหนงแลวกด F5 เพื่อรันโปรแกรม จะเห็นวาตําแหนงโปรแกรมของเราจะ ถูกเคลื่อนยายตามไปดวย วินโดว Code Editor Code Editor เปนเนื้อที่สําหับเขียนโปรแกรม เรียกขึ้นมาแสดงไดโดยใชเมนู View Code หรือดับเบิลคลิก ที่ออบเจ็คใด ๆ ในฟอรม ซึ่งวินโดว Code Editor จะแสดงขึ้นมาพรอมสําหรับการปอนโปรแกรมใหกับเหตุการณ หลักของออบเจ็คนั้น สวนทีสําคัญของวินโดวนี้คือ คอมโบบ็อกซ (Combo Box) ทั้งสองชองที่อยูตรงสวนบนของ ่ วินโดว ซึ่งจะเปนตัวควบคุมการเลือกออบเจ็คและเหตุการณ (Event) ทีจะเกิดขึ้นกับออบเจ็คนั้น โดยโคดที่ปรากฏจะ ่ เปนโปรแกรมหรือคําสั่งที่ถูกเรียกใชงานเมื่อมีเหตุการณนั้นเกิดขึ้นกับออบเจ็ค
- 13. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 13 Event List Box แสดงชื่ออี เวนตของออบเจ็คที่กําลัง เขียนโปรแกรมอยูและใช เลือกเหตุการณตาง ๆ ของ ออบเจ็คนั้น ๆ ชื่อโพรซีเดอรของเหตุการณ View ดูเฉพาะโปรแกรม ของออบเจ็คและอีเวนต ปจจุบันอยางเดียว ขั้นตอนในการพัฒนาโปรแกรมของ Visual Basic 6.0 ประกอบไปดวย 2 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 สรางจอภาพของโปรแกรม ในขั้นตอนนี้จะเปนการนําเอา Control ตาง ๆ มาวางไวใน Form ที่เราไดกําหนดไวเพื่อที่จะสามารถ ติดตอสื่อสารกับผูใชโปรแกรมของเรา (User Interface) ขั้นตอนที่ 2 เขียนโปรแกรม เมื่อเราไดวาง Control ตาง ๆ ลงไวใน Form เปนที่เรียบรอยแลวนั้น เราก็มาเริ่มการเขียนโปรแกรมหรือวา คําสั่งตาง ๆ ใหกับ Control ที่เราไดออกแบบไวตามเหตุการณที่เรากําหนดไว (Event) เพื่อที่จะใหแสดงผลออกมา ทางจอภาพ การเขียนโปรแกรม 1. เปดโปรเจ็คเพือเขาสู Visual Basic โดยเลือกเมนู Start Programs Microsoft Visual Basic 6.0 ่ 2. เลือก Standard EXE แลวคลิกปุม Open เพื่อเขาสู IDE ของ Visual Basic 3. เมื่อปรากฏฟอรมเปลา ซึ่งเปนพื้นที่สําหรับวางออบเจ็คตาง ๆ เพื่อออกแบบหนาจอของโปรแกรมลองพิจารณา จากภาพโปรแกรม Hello World จะเห็นวาประกอบดวย 3 ออบเจ็คคือ Form, ชองใสขอความสําหรับแสดงผล 1 ชอง, Command Button สําหรับเปนปุม Hello 1 ปุม ซึ่งออบเจ็คเหลานี้จะอยูใน Tool Box ที่อยูขาง ๆ วิธีการนําออบเจ็คมา วางลงบนฟอรม ทําไดโดยคลิกปุม TextBox บน Tool Box แลวเลื่อนเมาสมาที่ฟอรม คลิกเมาสคางไวและลากจนได ขนาดตามความตองการ ตอไปลองดับเบิลคลิกที่ปุม Command Button ก็จะปรากฏปุม Command1 ใหไดตําแหนง ตามที่ตองการโดยการคลิกที่ Command1 แลวลาก การเปลี่ยนชื่อบนปุมจะใช Properties ชื่อ Caption ของ Command Button ซึ่งจะเรียก Properties ของ Command Button นี้ไดโดยนําเมาสคลิกที่ปุม และกด F4 จากนันเปลี่ยนคา Properties Caption ของปุมใหเปนคําวา Hello ้
- 14. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 14 จะเห็นวาขณะนี้หนาตาของโปรแกรมที่สรางขึ้นเหมือนกับในภาพตามที่ตองการแลว เหลือแตขนตอนการเขียน ั้ โปรแกรมเทานั้น ลองมาดูกันวาเราจะเขียนโปรแกรมไดอยางไร เนืองจากโปรแกรมจะทํางานเมื่อผูใชกดปุม Hello ่ โดยผลที่เกิดคือขอความบนชอง Text Box จะเปลี่ยนเปนคําวา “Hello World” เราสามารถแยกการทํางานของแต ละออบเจ็ค, เหตุการณและ Properties ไดดังนี้ เหตุการณ ออบเจ็ค, พร็อพเพอรตี้และเหตุการณที่เกี่ยวของ ผูใชกดปุม Hello ออบเจ็ค Command1 (ปุม Hello) เหตุการณ (อีเวนต) Click ผลลัพธ ออบเจ็ค, พร็อพเพอรตี้และเหตุการณที่เกี่ยวของ Text Box แสดงคําวา “Hello World!” ออบเจ็ค Text1 (ชองแสดงผล) พร็อพเพอรตี้ Text ซึ่งเปนคุณสมบัติที่แสดง ตัวอักษรในชอง Text Box จะตองเปลี่ยนเปน “Hello World!” 4. เขียนโปรแกรมสําหรับออบเจ็คและอีเวนต โดยดับเบิลคลิกที่ปุม Hello จะปรากฏวินโดว Code Editor ขึ้นมา ให เขียนโปรแกรมตามภาพ Combo box แสดงโคดของออบเจ็ค Command1 Combo box แสดงวาเปนโคด ของเหตุการณ Click คียลงไปใน Code Editor 5. ลองรันโปรแกรม โดยกด F5 หรือคลิกปุม Run บนเมนูบารเพื่อทดสอบการทํางาน ซึ่งจะเห็นวาเมื่อกดปุม Hello ขอความใน Textbox จะเปลียนคําวา “Hello World!” ก็เปนอันเสร็จสิ้นการสรางโปรแกรม Hello อยางงาย ๆ ่ การบันทึกและเปดโปรเจ็ค เมื่อเขียนโปรแกรมเรียบรอยแลว ใหบันทึกโปรเจ็คลงในฮารดดิสกหรือแผนดิสกเพื่อที่จะสามารถนํา โปรแกรมกลับมาใชหรือแกไขใหมไดโดยไมสูญหายไปเมื่อเปดเครื่อง การบันทึกโปรเจ็ค ทําไดโดยเลือกเมนู File Save Project จากนัน จะถามวาตองการเก็บฟอรมนี้ไวในไฟลชื่ออะไร พรอมกับเลือกตําแหนงที่อยูของไฟล ้ ในฮารดดิสกดวย เมื่อจัดเก็บฟอรมเรียบรอยแลว Visual Basic จะแสดงไดอะล็อกบอกซ Save อีกครั้ง ซึ่งคราวนี้จะเก็บเปน ไฟล .vbp ซึ่งเปนขอมูลตาง ๆ ของโปรเจ็คของเรา ใหเลือกตําแหนงทีจัดเก็บและตั้งชื่อไฟลในทํานองเดียวกัน ก็เปน ่ อันเสร็จสิ้นการบันทึกโปรเจ็ค
- 15. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 15 การเปลี่ยนชื่อ การบันทึกไฟลหรือบันทึกไฟลเปนชื่อใหมทําไดโดยใชเมนู File>Save Project As ซึ่งจะใชในกรณีที่เรา ตองการเปลี่ยนชื่อไฟลโปรเจ็คหรือยายตําแหนงของโปรเจ็คไฟล อยางไรก็ตามถาตองการยายตําแหนงจะตองจัดเก็บ ฟอรมโดยใชเมนู File>Save Form As เพื่อเก็บฟอรมไปไวยังตําแหนงใหมดวยจึงจะครบถวน การเปดโปรเจ็ค ทําไดโดยเลือกเมนู File>Open Project จากนั้นเลือกชื่อโปรเจ็คไฟล (ที่ลงทายดวย .vbp) ที่ตองการแลวคลิก ปุม Open การบันทึกตางกับการคอมไพลอยางไร การบันทึก ทําเพื่อจัดเก็บโปรเจ็คของเราไวสําหรัรบการนํามาแกไขไดใสภายหลัง ซึ่งเปนการจัดเก็บไฟล โปรเจ็ค (.vbp), ฟอรม (.frm) และสวนประกอบตาง ๆ ซึ่งเรียกรวมกันวาเปน Source Code หรือ โปรแกรมตนฉบับ การคอมไพล ทําเพื่อแปลงโปรเจ็คโดยรวบรวมสวนประกอบตาง ๆ ออกมาเปนไฟลที่สามารถทํางานเลยโดยไม ตองเรียกจาก Visual Basic ซึ่งเราเรียกวา Executable File ที่พรอมสําหรับจัดสงใหกับผูใชงาน โปรแกรมของเรา ผูที่ Executable File ไปนั้นจะไมสามารถทําการแกไขเพิ่มเติมโปรแกรมของเรา ได แตจะสามารถใชงานโปรแกรมไดโดยไมตองมี Visual Basic การพิมพภาษาไทยใน Code Editor 1. เขาที่เมนู Tools> Option> Editor Format 2. เลือกฟอนต MS Sans Serif และกดปุม OK
- 16. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 16 ตัวดําเนินการ นิพจน และประโยคคําสั่ง ตัวดําเนินการ (Operator) หมายถึงการคํานวณหรือการทําฟงกชันทางคณิตศาสตร เชน บวก ลบ คูณ หาร โดยเรียก ประโยคที่มีการนําตัวดําเนินการมาใชกับตัวแปรหรือตัวเลขวาเปน “นิพจน” หรือ Expression เชน เครื่องหมายบวก (+) เปนตัวดําเนินการ สวน 1 + 2 จะเปนนิพจน สําหรับทางคอมพิวเตอรจะแบงตัวดําเนินการออกเปน 3 กลุม คือ ตัวดําเนินการทางคณิตศาสตร (Arithmetic), ตัว ดําเนินการเปรียบเทียบ (Relational) และตัวดําเนินการทางตรรกะ (Logical) ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้ ตัวดําเนินการทางคณิตศาสตร (Arithmetic Operator) เปนตัวดําเนินการที่ใชคํานวณทางคณิตศาสตร เชน +,-,*,/,และ ^ (ยกกําลัง) เปนตน ตัวดําเนินการเปรียบเทียบ (Relational Operator) หรือเรียกอีกอยางวา Comparison Operator เปนตัวดําเนินการที่ใช ประเมินคาขอมูล ผลลัพธที่ไดจะมีคาเปนจริง (True) หรือเท็จ (False) เทานั้นตัวอยางไดแก ตัวดําเนินการ ความหมาย ตัวอยางนิพจน = เทากับ A=B > มากกวา A>B < นอยกวา A<B <> ไมเทากับ A <> B >= มากกวาหรือเทากับ A >= B <= นอยกวาหรือเทากับ A <= B ตัวดําเนินการทางตรรกะ (Logical Operator) จะเปนตัวดําเนินการที่ใหคาเปนจริง (True) หรือเท็จ (False) โดยจะมี ตารางคาการกระทําดังนี้ And เทียบไดกับคําวา “และ” นิพจน 1 นิพจน 2 นิพจน 1 and นิพจน 2 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 1 1 1 = จริง (True), 0 = เท็จ (False) Or เทียบไดกบคําวา “หรือ” ั นิพจน 1 นิพจน 2 นิพจน 1 and นิพจน 2 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 = จริง (True), 0 = เท็จ (False)
- 17. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 17 xor หรือ Exclusive OR จะมีคาเปนจริงก็ตอเมื่อประโยคทั้งสองมีคาตรรกะตางกัน ถามีคาตรรกะเหมือนกัน xorจะ เปนเท็จ นิพจน 1 นิพจน 2 นิพจน 1 and นิพจน 2 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 0 1 = จริง (True), 0 = เท็จ (False) Not เปนการสลับคาตรรกะของตัวแปรหรือนิพจน จากจริงเปนเท็จหรือจากเท็จเปนเท็จ นิพจน 1 Not นิพจน 1 0 1 1 0 1 = จริง (True), 0 = เท็จ (False) Eqv มาจากคําวา Equlvalence หรือเทียบเทา คาผลลัพธจะเปนจริงก็ตอเมื่อคาตัวแปรหรือนิพจนทนํามา Eqv กันมีคา ี่ ตรรกะเหมือนกัน นิพจน 1 นิพจน 2 นิพจน 1 eqv นิพจน 2 0 0 1 0 1 0 1 0 0 1 1 1 1 = จริง (True), 0 = เท็จ (False) Imp มาจากคําวา Implication หรือ ถา – แลว ในวิชาตรรกะศาสตร คาผลลัพธจะเปนเท็จก็ตอเมื่อ นิพจน 1 จริง และ นิพจน 2 เปนเท็จเทานั้น ในกรณีอื่นจะเปนจริงหมด นิพจน 1 นิพจน 2 นิพจน 1 imp นิพจน 2 0 0 1 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 = จริง (True), 0 = เท็จ (False)
- 18. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 18 เราอาจนําตัวดําเนินการตาง ๆ มาใชในการสรางเงื่อนไข เพื่อตรวจสอบคนหาขอมูลหรือประมวลผลใน โปรแกรมไดดงตัวอยางตอไปนี้ ั ตัวอยาง ลูกคาที่มียอดขายมากกวา 50,000 บาท เขียนในโปรแกรมไดเปน (SaleRevenue >= 50000) ตัวอยาง สินคาที่มียอดขายมากกวาหาพันชิ้นและลูกคาสั่งหลังวันที่ 1 มกราคม 2542 เขียนในโปรแกรม ไดเปน (SaleVolumn >= 5000) AND (OrderDate > #1/1/2542#) ตัวอยาง คะแนนสอบอยูระหวาง 60 – 70 เขียนในโปรแกรมไดเปน (Score >= 60) AND (Score <= 70) ตัวอยาง คะแนนอยูในชวง 40 – 50 หรือ มากกวา 95 ขึ้นไป เขียนในโปรแกรมไดเปน ((Score >= 40) AND (Score <= 50)) OR (Score >= 95) ลําดับการประมวลผลของตัวดําเนินการ สมมติวามีนิพจนหนึงเขียนวา 3 + 4 * 12 ถามวาคําตอบของนิพจนนี้คือเทาไร? จะพบวาสามารถตอบไดสอง ่ คําตอบขึ้นอยูกับวาเราจะทําตัวดําเนินการใดกอน เชน ถาทําคูณกอนก็จะไดคําตอบคือ 3 + 48 = 51 แตถาทําบวกกอน จะไดคําตอบเปน 7 * 12 = 84 คราวนี้ลองนึกดูวาจะเกิดอะไรขึ้นถาคอมพิวเตอรไมกาหนดเปนมาตรฐานที่แนนอนไว ํ วาจะประมวลผลตัวดําเนินการใดกอนหลัง ซึ่งนั่นก็คือเราจะไมทราบไดเลยวาผลลัพธของโปรแกรมที่เขียนไปจะ เปนอยางไร และถูกตองตรงตามความตองการของเราหรือไม จากปญหาดังกลาวจึงไดมีการกําหนดวา ถาในนิพจนหนึ่ง ๆ มีตัวดําเนินการหลายตัว การคํานวณจะมีลําดับ การประมวลผล (Precedence) ตามตารางตอไปนี้ Arithmetic Relational Logical ยกกําลัง ( ^ ) เทากับ ( = ) Not ทําเปนลบ ( - ) ไมเทากับ ( < > ) And คูณและหาร (*, /) นอยกวา ( < ) Or หารจํานวนเต็ม ( ) มากกวา ( > ) Xor หาเศษการหาร (Mod) นอยกวาหรือเทากับ ( <= ) Eqv บวกและลบ (+, -) มากกวาหรือเทากับ ( >= ) Lmp เชื่อมตัวขอความ ( & ) Like, Is จะเห็นวาถานิพจนมีตวดําเนินการหลายแบบปนกัน จะประมวลผลจากซายไปขวาโดยเริ่มจากตัวดําเนินการ ั Arithmetic กอนตอมาจึงทํา Relational และจากนันจึงทํา Logical เปนอันดับสุดทายแตถาจะเปลี่ยนลําดับการ ้ ประมวลผลก็ใหใสเครื่องหมายวงเล็บ ( ) ครอบไว โดยจะทําการประมวลผลนิพจนที่อยูในวงเล็บในสุดกอนแลวไล ออกมาตามลําดับ เชน
- 19. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 19 นิพจน การประมวลผล 3 + 4 * 12 จะเริ่มทํา 4 * 12 กอน แลวจึง + 3 = 51 (3 + 4) * 12 จะเริ่มทํา 3 + 4 กอน แลวจึง * 12 = 84 Sale > 5000 AND Revenue > 5 + 6 * 7 จะเริ่มทํา 6 * 7 กอน แลว + 5 = 47 กอน จากนั้นทํา (Sale > 5000) แลวทํา (Revenue > 47) แลวจึงทํา AND ผลลัพธของ (Sale > 5000) กับผลลัพธของ (Revenue > 47) ประโยคแบบเงื่อนไข (Condition Statement) จะเปนประโยคคําสั่งที่ใชการสรางเงื่อนไขในโปรแกรมเพื่อใหโปรแกรมไปดําเนินการที่สวนของโปรแกรม ที่เราตองการเมื่อเกิดเงื่อนไขที่เรากําหนดไว คําสั่งประเภทนี้ไดแก IF – THEN – ELSE, IF – THEN – ELSE – END IF, IF – THEN – ELSEIF และ SELECT – CASE โดยมีรายละเอียดดังนี้ IF – THEN – ELSE คือ คําสั่ง IF – THEN เปนคําสั่งที่ใชเมื่อตองการใหคอมพิวเตอรตัดสินใจวาจะไปทํางานในโปรแกรมสวน ใดจากทางเลือกและขอกําหนดที่เราไดเตรียมไวใหในโปรแกรม รูปแบบของคําสั่ง IF – THEN จะมีลักษณะดังนี้ IF (Condition1) THEN Statement1 .....คําสั่งบรรทัดถัดไป... True Condition1? Statement1 False การทํางานของโปรแกรมจะตรวจสอบ Condition1 วาเปนจริงหรือเท็จ ถาเปนจริงโปรแกรมจะวิ่งไปทํางาน ที่ Statement1 แตถา Condition1 เปนเท็จโปรแกรมจะขาม Statement1 และวิ่งไปทํางานบรรทัดถัดไปแทน หรือ If (Condition1) THEN Statement1 ELSE Statement2 เพื่อใหทํางาน Statement2 ในกรณีที่ Condition1 เปนเท็จดวยก็ได IF – THEN – ELSE – END IF จะเหมือนกับ IF – THEN – ELSE เพียงแตสามารถมี Statement ที่จะทํางานมากกวาหนึ่งบรรทัดได (IF- THEN มี Statement ไดเพียงหนึ่งคําสั่งหลัง THEN และหนึ่งคําสั่งหลัง ELSE และจะตองอยูในบรรทัดเดียวกัน เทานั้น) รูปแบบของ IF – THEN – ELSE – END IF จะเปนดังนี้ IF (Condition1) THEN (Statement1) (Statement2) (Statement1) A ……. Condition1? True (Statement2) (StatementN) False ……. ELSE (StatementN) (StatementA) (StatementA) B (StatementB) (StatementB) ……. ……. (StatementX) (StatementX) END IF
- 20. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 20 โปรแกรมจะตรวจสอบ Condition1 วาเปนจริงหรือเท็จ ถา Condition1 เปนจริงจะวิ่งไปทํางานสวนของโปรแกรมในบล็อก A จาก Statement1 จนถึงบรรทัด StatementN แลวจึงทํางานตอที่คําสั่งหลังบรรทัด END IF ถา Condition1 เปนจริงจะวิ่งขามบล็อก A ไปทํางานสวนของโปรแกรมในบล็อก B จาก StatementA จนถึง บรรทัด StatementX แลวจึงทํางานตอหลังบรรทัด END IF คําสั่งนี้จะใชโดยไมมีสวนของ ELSE เพื่อให IF – THEN สามารถทํางานหลาย ๆ คําสั่งไดโดยจะตองยังคงมี END IF อยู IF – THEN – ELSEIF จะมีรูปแบบการใชงานเหมือนกับ IF – THEN – ELSE – END IF แตจะสามารถใส Condition ซอนเขาไปได อีก โดยคําสั่งจะมีลักษณะและแผนภาพการทํางานดังนี้ IF (Condition1) THEN … Condition1? Block1 Condition2? ELSEIF (Condition2) THEN … Condition3? Block2 ELSEIF (Condition3) THEN … Block3 ELSE (Block1) (Block2) (Block3) (Block4) … Block4 … END IF จากแผนภาพจะเห็นวา ถา Condition1 เปนจริงโปรแกรมจะทํางานที่ Block1 หลังจากทํา Block1 เสร็จเรียบรอยแลวจะไปทํางานบรรทัด หลัง END IF เลย ไมมีการตรวจสอบ Condition2 ตออีก ถา Condition1 เปนเท็จ โปรแกรมจึงจะไปตรวจสอบ Conditon2 ตอไป SELECT – CASE คําสั่ง SELECT- CASE เปนคําสั่งในการเลือกทํา ซึ่งจะทํางานคลายกับ IF – THEN – ELSEIF แต SELECT – CASE จะเหมาะสําหับการเปรียบเทียบคาตัวแปรตัวเดียว แลวกระโดดไปทํางานที่สวนอื่น ๆของโปรแกรมตาม เงื่อนไขของตัวแปรที่ตรวจสอบ โดยมีรูปแบบการเขียนโปรแกรมดังนี้
- 21. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 21 SELECT Case ตัวแปร ตรวจสอบตัวแปร Case (Condition1) … Block1 Condition1 จริง Condition2 จริง Condition3 จริง อื่นๆ … Case (Condition2) Block1 Block2 Block3 Block4 … Block2 … Case (Condition3) … ตรวจสอบตัวแปร A Block3 … CASE ELSE A=1 A=2 A=3 A = คาอื่น ๆ … Block4 พิมพ A = 1 พิมพ A = 2 พิมพ A = 3 พิมพ A Not equal … 1 or 2 or 3 END SELECT ตัวอยาง โปรแกรมที่ใช SELECT – CASE Select Case A ‘ตรวจสอบตัวแปร Case 1 ‘ถาตัวแปร A = 1 Print “A = 1” ‘พิมพคําวา “A = 1” Case 2 ‘ถาตัวแปร A = 2 Print “A = 2” ‘พิมพคําวา “A = 2” Case 3 ‘ถาตัวแปร A = 3 Print “A = 3” ‘พิมพคําวา “A = 3” Case Else ‘ถาตัวแปรเทากับคาอื่น ๆ Print “A Not equal 1 or 2 or 3.” End Select ‘จบชุดคําสั่ง Select เงื่อนไขที่ใชใน Case ถาเปนการเปรียบเทียบตัวแปรที่ Select วาเทากับเทาใด ก็สามารถใชคาคงที่หรือตัวเลข ไดในทันที แตถาตองการเปรียบเทียบซับซอนขึ้นใหใชคําวา IS แทนตัวแปรที่ Select และใชเงื่อนไขการเปรียบเทียบ ใด ๆ ไดเชนเดียวกับใน IF – THEN – ELSE IF
- 22. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 22 การเชื่อมตอบรรทัดในการเขียนโปรแกรมดวย Code Editor ในบางครั้งเราตองเขียนโปรแกรมที่มีความยาวมาก ๆ ในบรรทัดเดียว ซึ่งอานไมสะดวกหรือไมสามารถ จัดพิมพลงบนหนากระดาษไดหมดอยางถูกตอง เราสามารถใชเครื่องหมาย _ (เครื่องหมายขีดลาง _ ) เพื่อเชื่อมตอ บรรทัดไดโดย Visual Basic จะมองบรรทัดของโปรแกรมที่มีเครื่องหมาย _ และบรรทัดตอมาเปนเสมือนบรรทัดที่ ตอเนื่องกันเปนบรรทัดเดียว ในกรณีทเี่ ปนการตอขอความจะตองปดขอความดวยเครื่องหมายคําพูดเสียกอน แลวใช เครื่องหมาย & เพื่อเชื่อมขอความเขากับบรรทัดตอไปและจะตองมีเครื่องหมาย _ เพื่อบอกวาใหมีการตอบรรทัดดวย ตัวอยางเชน โปรแกรมที่เขียนวา เครื่องหมายตอขอความ Result = MsgBox (“This is a test” & _ “for condition line”, _ เครื่องหมายตอบรรทัด vbInformation + vbOKOnly) จะมีคาเทากับ Result = MsgBox(“This is a test for condition line”, vbInformation + vbOKOnly) ในทางกลับกัน ถาตองการใสหลาย ๆ คําสั่งไวในบรรทัดเดียวกัน ก็ทําไดโดยใชเครื่องหมาย : คั่นระหวางแต ละคําสั่ง การเขียนหมายเหตุในโปรแกรม เราสามารถใสขอความหรือ Comment เพื่ออธิบายหรือเปนโนตเตือนความจําในโปรแกรมไดโดยใช เครื่องหมายคําพูดเดียว ‘ (Single quotation mark) การใสหมายเหตุในโปรแกรมจนเปนนิสัยจะเปนประโยชนอยาง มากสําหรับโปรแกรมเมอรคนอื่น ๆ ที่เขามาศึกษาโปรแกรมตอจากเรา หรือแมกระทั่งตัวเราเองเมื่อกลับมาดู โปรแกรมและตองการแกไขในภายหลังก็จะสามารถเขาใจไดงายขึ้น สวนของหมายเหตุ (Comment) ใน Visual Basic ซึ่งจะขึ้นตนดวย เครื่องหมาย ‘ และจะเปนตัวอักษร สีเขียวในโปรแกรม เครื่องหมาย & ในพร็อพเพอรตี้ Caption จะเปนการกําหนดคาที่พร็อพเพอรตี้ใน Caption เปน &Exit ผลจากเครื่องหมาย & (Ampersand) นี้จะทําให ขอความ Exit บนปุมมีขีดเสนใตที่ตวอักษรแรก เชน Exit ซึ่งการใช & นี้จะทําใหผูใชงานโปรแกรมสามารถใชคีย Alt ั + E เพื่อกดปุม Exit ได นอกเหนือจากการใชเมาสเพียงอยางเดียว ถาเราตองการใชคีย Alt + X ในการควบคุมปุม cmdExit ก็เพียงแตเปลี่ยนพร็อพเพอรตี้ Caption ใหเปน E&xit เทานั้นเอง
- 23. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 23 การใช & ใน Property Caption จะทํา ใหผูใช สามารถใชคีย Alt + (คียหลัง เครื่องหมาย &) ในการควบคุมการกด ปุมนั้นไดดวย นอกเหนือจากการใช เมาสตามปกติ ประโยคแบบวนซ้ํา จากที่ไดศกษาประโยคควบคุมการทํางานแบบเงื่อนไข (Condition Statement) เชน IF – THEN – ELSE และ ึ SELECT – CASE กันแลว ตอไปนีจะเปนคําสั่งควบคุมการทํางานแบบวนซ้ําหรือที่เรียกวาแบบวนลูป (Iteration ้ Statement) กันบาง ซึ่งคําสั่งประเภทนี้ไดแก FOR – NEXT, DO – WHILE และ DO UNTIL ซึ่งก็ลวนแลวแตเปน การทํางานแบบมีเงื่อนไขเชนกัน คําสั่งสําหรับการทําซ้ําหรือวนลูปมีดงตอไปนี้ ั FOR NEXT คําสั่ง For Next มีรูปแบบคําสั่งดังนี้ รูปแบบ FOR ตัวแปร = คาเริ่มตน TO คาสิ้นสุด [STEP คาที่เพิ่มขึ้นในแตละรอบ] ชุดคําสั่งตาง ๆ [EXIT FOR] NEXT ตัวแปร ตัวอยาง 1 โปรแกรมพิมพคาตังแต 1 ถึง 10 ลงบนฟอรมสามารถเขียนโปรแกรมไดดงนี้ ้ ั Dim I as Integer ‘ประกาศตัวแปร I เปนเลขจํานวนเต็ม Private Sub Command1_Click() Cls ‘ลางหนาจอของฟอรมใหวาง (Clear Screen) For I = 1 to 10 ‘กําหนดใหโปรแกรมทํางานตั้งแต I เริ่มจาก 1 ถึง 10 เพิ่มคาทีละ 1 Print ‘พิมพคา I ออกทางหนาจอ (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10) NEXT I ‘วนกลับไปทําที่บรรทัด For และพิมพคา I ตามคาที่กําหนดใน Step End Sub ‘ถาไมกําหนด จะเปนคาดีฟอลตคือเพิ่มคาทีละ 1 ตัวอยาง 2 โปรแกรมพิมพคาเลขคี่ตั้งแต 1 ถึง 10 ลงบนฟอรม Dim I as Integer ‘ประกาศตัวแปร I เปนเลขจํานวนเต็ม Private Sub Command1_Click() Cls ‘ลางหนาจอของฟอรมใหวาง (Clear Screen) For I = 1 to 10 ‘กําหนดใหโปรแกรมทํางานตั้งแต I เริ่มจาก 1 ถึง 10 เพิ่มคาทีละ 2 Print ‘พิมพคา I ออกทางหนาจอ (1, 3, 5, 7, 9) NEXT I ‘วนกลับไปทําที่บรรทัด For และเพิ่มคา I ตามคาที่กําหนดใน Step End Sub
- 24. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 24 ตัวอยาง 3 โปรแกรมพิมพคาเลขคูตั้งแต 20 ถึง 10 ลงบนฟอรม Dim I as Integer ‘ประกาศตัวแปร I เปนเลขจํานวนเต็ม Private Sub Command1_Click() Cls ‘ลางหนาจอของฟอรมใหวาง (Clear Screen) For I = 20 to 10 Step -2 ‘กําหนดใหโปรแกรมทํางานตั้งแต I เริ่มจาก 1 ถึง 10 ลดคาทีละ 2 Print ‘พิมพคา I ออกทางหนาจอ (20, 18, 16, 14, 12, 10) NEXT I ‘วนกลับไปทําที่บรรทัด For และลดคา I ตามคาที่กําหนดใน Step End Sub DO – WHILE – LOOP และ DO – LOOP – WHILE รูปแบบคําสั่ง DO – WHILE – LOOP มีดังนี้ รูปแบบ DO WHILE Condition1 Condition1 ชุดคําสั่ง True False [EXIT DO] ชุดคําสั่ง LOOP ชุดคําสั่งภายในประโยค DO – WHILE จะทําวนซ้ําไปเรื่อยๆ ตราบใดที่ Condition1 เปนจริง (ทําชุดคําสั่ง ในขณะที่ Condition1 จริง) เมื่อใดที่ Condition1 เปนเท็จก็จะหลุดออกจากลูปไปทํางานโปรแกรมในบรรทัดถัดไปจากคําสั่ง LOOP รูปแบบของคําสั่ง DO – LOOP – WHILE มีดังนี้ ชุดคําสั่ง รูปแบบ DO True ชุดคําสั่ง [EXIT DO] Condition1 False LOOP ชุดคําสั่งภายใน DO – LOOP จะทําวนซ้ําไปเรื่อย ๆ ตราบใดที่ Condition1 เปนจริง (ทําชุดคําสั่งในขณะที่ Condition1 จริง) เมื่อใดที่ Condition1 เปนเท็จก็จะหลุดออกจาก Loop While ไปทํางานโปรแกรมในบรรทัดถัดไป จากคําสั่ง Loop While จะเห็นวา Do – While – Loop เหมือนกับ Do – Loop – While แทบทุกประการแตจะตางกันที่ การทําชุดคําสั่งในครั้งแรกเทานั้น คือ Do – While – Loop จะมีการตรวจสอบเงื่อนไข Condition1 กอนแลวจึงทํา ชุดคําสั่ง แตสําหรับ Do – Loop – While จะทําชุดคําสั่งกอนเลยแลวคอยตรวจสอบเงือนไขวาจะวนลูปหรือไม ่ ตัวอยาง โปรแกรมสั่งและกินผัดไทยจนอิมโดยใช Do – While – Loop และ Do – Loop – While ่ Do While ยังไมอิ่ม Do สั่งผัดไทย (1) สั่งผัดไทย (2) กินผัดไทย กินผัดไทย Loop Loop While ยังไมอิ่ม จะเห็นวาทั้งโปรแกรม (1) และ (2) จะทํางานเหมือนกันคือกินผัดไทยจนอิ่มแลวจึงเลิกกินผัดไทยและออก จากลูปแต (1) กับ (2) จะตางกันที่การกินผัดไทยจานแรก ในโปรแกรม (1) จะมีการถามกอนวาอิ่มหรือยัง ถาอิ่มแลวก็
- 25. การเขียนโปรแกรมพื้นฐาน 1 25 ไมมีการกินผัดไทยแตจะออกจากลูปเลย แตในโปรแกรมที่ (2) จะไมมีการถาม มาถึงกินผัดไทยจานแรกกอนเลย แลวจึงคอยตรวจสอบเงื่อนไขวาอิ่มหรือยัง Do – Until – Loop และ Do – Loop - Until คําสั่ง Do – Until จะมีลกษณะคลายกับ Do – While เพียงแตจะมีตรรกะในการตัดสินใจการวนลูปกลับกัน ั โดย Do – Until – Loop จะมีรูปแบบคําสั่งดังนี้ รูปแบบ Do Until Condition1 Condition1 ชุดคําสั่ง False True [EXIT DO] ชุดคําสั่ง Loop รูปแบบ ชุดคําสั่ง Do False ชุดคําสั่ง [EXIT DO] Condition1 Loop Until True สําหรับ Do – Until ชุดคําสั่งจะทําวนซ้ําก็ตอเมื่อ Condition1 เปนเท็จ (ซึ่งจะตรงขามกับ Do While) กลาวคือ ชุดคําสั่งจะถูกทําจนกระทั่ง Condition1 เปนจริงแลวจะเลิกทํา สําหรับ Do – Loop – Until ก็จะเหมือนกับ Do – Until – Loop แตจะตางกันที่การตรวจสอบเงื่อนไขในครั้งแรกเทานั้น ตัวอยาง โปรแกรมสั่งและกินผิดไทยจนอิมสุด ๆ โดยใช Do – Until – Loop และ Do – Loop – Until ่ Do Until อิ่มสุด ๆ Do สั่งผัดไทย สั่งผัดไทย กินผัดไทย กินผัดไทย Loop Loop Until อิ่มสุด ๆ