Computer work

–
แบบเสนอโครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
รหัสวิชา ง33202 ชื่อวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 6
ปีการศึกษา 2559
ชื่อโครงงาน แผนที่ความคิดสร้างจินตนาการ
ชื่อผู้ทำโครงงำน
1. นำงสำว รำมำวดี ปัญญำ เลขที่ 12 ชั้น ม.6 ห้อง 4
ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษาโครงงาน ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ระยะเวลาดาเนินงาน ภาคเรียนที่ 1-2 ปีการศึกษา 2559
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 34

ใบงาน
การจัดทาข้อเสนอโครงงานคอมพิวเตอร์
สมาชิกในกลุ่ม
1.นางสาว รามาวดี ปัญญา เลขที่ 12 ชั้น ม.6 ห้อง 4
2.นางสาว ทอภัค ชื่นวิไลทรัพย์ เลขที่ 17 ขั้น ม.6 ห้อง 4
ชื่อโครงงาน (ภาษาไทย)
แผนที่ควำมคิดสร้ำงจินตนำกำร
ชื่อโครงงาน (ภาษาอังกฤษ)
Mina Map and imaginations
ประเภทโครงงาน พัฒนำสื่อเพื่อกำรศึกษำ
ชื่อผู้ทาโครงงาน นำงสำว รำมำวดี ปัญญำ และ นำงสำว ทอภัค ชื่นวิไลทรัพย์
ชื่อที่ปรึกษา ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ระยะเวลาดาเนินงาน ภำคเรียนที่ 1
ที่มาและความสาคัญของโครงงาน
กำรศึกษำในประเทศไทยปัจจุบันยังเน้นที่กำรท่องจำ และจำนวนปริมำณของเนื้อหำในกำรเรียน ซึ่ง
เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้นักเรียน นักศึกษำต้องอ่ำนตำรำ และเรียนอย่ำงเคร่งเครียด และในฐำนะที่ผู้จัดทำ
โครงงำนยังเป็นเด็กนักเรียนที่ต้องเรียนในระบบกำรศึกษำเช่นนี้ จึงเกิดแนวคิดที่ว่ำเรำจะสำมำรถจดจำเนื้อหำ
กำรเรียนโดยที่ตัวเรำไม่เครียดแต่กลับกลำยเป็นคนที่สนุกกับกำรเรียนและได้พัฒนำทักษะสมองในกำรท่องจำ
ได้อย่ำงไร และ ผู้จัดทำโครงงำนก็ได้ศึกษำและพบว่ำ กำรเรียนโดยกำรใช้ควำมรู้เชื่อมโยงกับ Mind Map หรือ
แผนที่ควำมคิดนั้น สำมำรถช่วยให้กำรเรียนพัฒนำได้ เพรำะแผนที่ควำมคิดจะฝึกให้สมองคิดวิเครำะห์ จัดองค์
ควำมรู้เป็นหมวดๆ โดยกำรใช้สีและภำพประกอบ ไม่เพียงแต่พัฒนำสมองและควำมจำ แต่กำรเรียนของเรำก็
จะไม่น่ำเบื่ออีกต่อไป ทั้งหมดที่กล่ำวมำ จึงเป็นเหตุผลที่ผู้จัดทำโครงงำนตัดสินใจเลือกหัวข้อนี้ เพรำะไม่
เพียงแต่ผู้จัดทำจะได้รับควำมรู้เท่ำนั้น แต่ผู้จัดทำยังสำมำรถเผยแพร่ควำมรู้นี้ต่อนักเรียน นักศึกษำคนอื่นให้ได้
วิธีกำรเรียนรู้ที่มีประสิทธิภำพแบบนี้อีกด้วยเช่นกัน
วัตถุประสงค์ (สิ่งที่ต้องกำรในกำรทำโครงงำน ระบุเป็นข้อ)
1.เพื่อศึกษำหำวิธีกำรเรียนให้ได้ประโยชน์สูงสุด
2.เรียนรู้กำรใช้สมองอย่ำงถูกต้อง
3.สำมำรถนำควำมรู้ไปปรับใช้ในชีวิตจริงได้
ขอบเขตโครงงาน (คุณลักษณะ ขอบเขต เงื่อนไขและข้อจำกัดของกำรทำโครงงำน)
1.กลไกในกำรจดจำของสมอง
2.รู้จักแผนที่ควำมคิดและวิธีกำรใช้
3.ปัจจัยในกำรจดจำของสมอง
4.ระบบกำรเรียนที่เหมำะกับวัย

หลักการและทฤษฎี
Mind Map คืออะไร
Mind Map หรือ แผนที่ควำมคิด เป็นวิธีกำรบันทึกควำมคิดเพื่อให้เห็นภำพของควำมคิดที่หลำกหลำย
มุมมอง ที่กว้ำง และที่ชัดเจน โดยยังไม่จัดระบบระเบียบควำมคิดใดๆ ทั้งสิ้น เป็นกำรเขียนตำมควำมคิด ที่
เกิดขึ้นขณะนั้น กำรเขียนมีลักษณะเหมือนต้นไม้แตกกิ่งก้ำนสำขำออกไปเรื่อยๆ ทำให้สมองได้คิดได้ทำงำนตำม
ธรรมชำติ และมีกำรจินตนำกำรกว้ำงไกล
แผนที่ควำมคิด ยังเป็นวิธีกำรหนึ่งที่ใช้ในกำรบันทึกควำมคิดของกำรอภิปรำยกลุ่ม หรือกำรระดม
ควำมคิด โดยให้สมำชิกทุกคนเสนอควำมคิดเห็น และวิทยำกรจะทำกำรจดบันทึกด้วยคำสั้นๆ คำโตๆ ให้ทุกคน
มองเห็น พร้อมทั้งโยงเข้ำหำกิ่งก้ำนที่เกี่ยวข้องกัน เพื่อรวบรวมควำมคิดที่หลำกหลำยของทุกคน ไว้ใน
แผ่นกระดำษแผ่นเดียว ทำให้ทุกคนได้เห็นภำพควำมคิดของผู้อื่นได้ชัดเจน และเกิดควำมคิดใหม่ต่อไปได้
วิธีการเขียน Mind Map และวิธีการพัฒนาสมองและความจา
Mind map คือ กำรถ่ำยทอดควำมคิด หรือ ข้อมูลต่ำง ๆ ที่มีอยู่ในสมองลอกลงกระดำษ โดยกำรใช้
ภำพ สี เส้น และกำรโยงใย แทนกำรจดย่อแบบเดิม คนที่คิดเรื่อง Mind map ขึ้นมำคือ 'โทนี่ บูซำน' โทนี่เป็น
คนที่สนใจศึกษำถึงเรื่องกำรทำงำนของสมองมนุษย์ เมื่อ 30 ปีก่อนนักวิทยำศำสตร์พบว่ำสมองของมนุษย์มี 2
ซีก ซีกซ้ำยจะเป็นเรื่องรำวเกี่ยวกับทฤษฎีต่ำง ๆเหตุผล ตัวเลขตรรกะ ลำดับ กำรวิเครำะห์ จังหวะ ส่วนซีกขวำ
คือเรื่อง จินตนำกำร ภำพ มิติ ภำพรวม สี แต่ขบวนกำรกำรเรียนกำรสอนในปัจจุบัน ฝึกให้เรำใช้สมองซีกซ้ำย
เพียงข้ำงเดียว คือ จำแต่ตัวหนังสือ อ่ำนแต่ตัวหนังสือ เรำจึงไม่ได้ใช้สมองทั้งสองส่วนอย่ำงเต็มที่

โทนี่ สังเกตว่ำ คนที่เรียนเก่ง ๆ จะมีวิธีกำรจดบันทึกที่ไม่เหมือนคนทั่วไป คือแทนที่จะเริ่มเขียนจำก
มุมซ้ำยกระดำษเป็นแถว ๆ ไปจนจบบรรทัดแล้วขึ้นบรรทัดใหม่ แต่คนเหล่ำนี้จะเลือกใช้คำ หรือประเด็นหลัก
ๆ หรือภำพแทนประโยคยำว ๆ เขำเลยพัฒนำแนวควำมคิดขึ้นมำ Mind map นี้ก็เป็นที่นิยมไปทั่วโลก มีคนใช้
วิธีกำรนี้ทั่งในด้ำนกำรเรียนและกำรทำงำนเป็นล้ำน ๆ คน
การใช้ Mind map ในประเทศไทย
ในต่ำงประเทศ มีหลำย ๆ ประเทศที่นำเรื่อง Mind map มำใช้ในกำรเรียนหรือกำรทำงำนมำนำน
แล้ว โดยเฉพำะในบริษัทใหญ่ ๆ ทั่วโลก ส่วนในเอเชียเท่ำที่ทรำบข้ำรำชกำรตำรวจในประเทศสิงคโปร์ก็ใช้เรื่อง
นี้มำช่วยในกำรสืบคดี กำรเชื่อมโยงข้อมูลของคดีต่ำง ๆ กำรสืบหำตัวคนร้ำย ส่วนในประเทศไทย เรื่อง Mind
map เข้ำมำค่อนข้ำงช้ำ แต่ปัจจุบันนี้ก็เริ่มแพร่หลำยมำกขึ้นในระดับธุรกิจทรำบมำว่ำ บริษัท AMD
(Thailand) ก็นำมำใช้ในกำรพัฒนำทรัพยำกรมนุษย์ โดยรับมำจำก บริษัทแม่ที่สหรัฐ ในด้ำนกำรเรียนกำรสอน
ก็มีหลำยสถำบันศึกษำที่นำเรื่อง Mind map มำใช้ เช่น สถำบันรำชภัฎนครศรีธรรมรำช โรงเรียนรัตนำธิเบศร์
นนทบุรี เป็นต้น
Tony Buzan “พ่อมดมหัศจรรย์แห่งสมอง”
“ถ้ำแกมีมันสมองในหัวสักหน่อย แกคงเป็นคนดีเหมือนใคร ๆ เขำ และเป็นคนดีกว่ำคนบำงคนเสียอีก
ในโลกนี้มันสมองเป็นสิ่งเดียวที่มีค่ำไม่ว่ำผู้นั้นจะเป็นกำหรือเป็นคน”
เจ้ำกำในหนังสือ “พ่อมดมหัศจรรย์แห่งออซ” บอกกับหุ่นไล่กำ ทำให้มันเกิดแรงบันดำลใจและตัดสินใจว่ำจะ
พยำยำมอย่ำงหนักที่จะหำมันสมองให้ได้ มันตัดสินใจร่วมขบวนเดินทำงไปเมืองมรกตกับโดโรธีเพื่อขอสมอง
จำกออซผู้ยิ่งใหญ่ ตำมนิทำนที่แฟรงก์ โบม เล่ำไว้เมื่อ 109 ปีก่อน
หลังจำกแฟรงก์ โบมพิมพ์หนังสือ “พ่อมดมหัศจรรย์แห่งออซ” ออกจำหน่ำยได้ประมำณ 70 ปี
นักจิตวิทยำประยุกต์ชำวอังกฤษชื่อ “โทนี บูซำน” (Tony Buzan) ก็ออกอำกำศทำงสถำนีโทรทัศน์ BBC ของ
อังกฤษ แนะนำให้โลกได้รู้จักกับเครื่องมือช่วยให้คนเรำใช้สมองได้อย่ำงมีประสิทธิภำพสูงสุด เขำเรียกเครื่องมือ
ที่เปรียบเสมือน “มีดพับอเนกประสงค์ของสมอง” ว่ำ “Mind Map”
โทนี ยืนยันว่ำ Mind Map เป็นเครื่องมือที่ทุกคนใช้ได้ ตั้งแต่คนที่คิดว่ำในหัวตัวเองมีแต่ “ขี้เลื่อย” แบบหุ่นไล่
กำในนิทำนของโบม หรือผู้ที่เป็นอัจฉริยบุคคลอย่ำงลีโอนำร์โด ดำ วินชี เมื่อห้ำร้อยปีที่แล้ว มำจนถึงบิล เกตต์
ในยุคปัจจุบัน
“ด้วยเทคนิคนี้ นักเรียนที่เรียนเป็นที่โหล่ของชั้นสำมำรถก้ำวขึ้นมำอยู่แนวหน้ำ เพรำะเด็กกลุ่มนี้รู้
วิธีใช้สมองให้ดีขึ้น”
Mind Map เป็นกระบวนกำรที่ทำให้เรำได้ใช้ทักษะของสมองทุก ๆ ส่วนอย่ำงเต็มที่ จนทำให้ผู้ที่ใช้มี
อิสระที่จะท่องไปในอำณำบริเวณที่กว้ำงใหญ่อย่ำงไม่มีที่สิ้นสุดของสมอง
“ผมมีเซลสมองอยู่นับล้ำนล้ำนเซล ในยำมที่ผมมีควำมคิดสร้ำงสรรค์ผมรู้สึกได้เลยว่ำเซลเหล่ำนี้ทำงำนอย่ำงมี
สมรรถนะสูง แต่เมื่อใดที่ผมเครียดหรือเหนื่อย ระดับของมันก็จะตกลงมำ มันขึ้นอยู่กับอำรมณ์ อำหำรและ
เครื่องดื่มที่รับประทำนเข้ำไป
“จุดมุ่งหมำยของผมอยู่ที่กำรให้กำรศึกษำผู้คนเรื่องสมองของพวกเขำ และสอนให้รู้วิธีใช้สมองอย่ำงมีแรงจูงใจ
ผมให้เครื่องมือกับผู้คนและสอนวิธีเรียนรู้ให้แก่พวกเขำ”
นับตั้งแต่ปีพ.ศ. 2513 เป็นต้นมำ โทนี บูซำนเดินทำงไปบรรยำยเรื่องสมอง กำรเรียนรู้ ควำมคิดสร้ำงสรรค์และ
Mind Map ให้กับนักเรียน นักศึกษำ ข้ำรำชกำร นักธุรกิจ และผู้บริหำรระดับบริษัทและระดับประเทศทั่วโลก
ประมำณ 100 ประเทศ เขำจึงว่ำเป็น Pro. Trainer ระดับโลกที่ Go Training ภำคภูมิใจที่จะนำเสนอ

ชีวิตวัยเด็ก
จำกกำรที่ผู้เขียนเป็นศิษย์ชำวไทยคนแรกของ โทนี บูซำน ได้มีโอกำสพบเขำครั้งแรกที่สิงคโปร์เมื่อปี
พ.ศ. 2541 ประมำณหนึ่งปีหลังจำกที่เดินทำงไปรับกำรอบรมเพื่อมำเป็นวิทยำกรฝึกกำรใช้ Mind Map จำก
แวนดำ นอร์ธที่เมืองพูล สหรำชอำณำจักร ผู้เขียนได้มีโอกำสฟังโทนี เล่ำถึงประวัติของเขำและกำเนิดของ
Mind Map นับครั้งไม่ถ้วน จึงขอประมวลมำแบ่งปันกับให้ผู้อ่ำน Go Training ในฉบับนี้
โทนี บูซำน เป็นชำวอังกฤษ เกิดที่ Brookfield Park Nursing Home, Palmers Green, ในกรุง London
เมื่อวันที่ 2 มิถุนำยน 2485 ชื่อสูติบัตรของเขำตอนแรกเกิดคือ “Anthony Peter Buzan” เป็นบุตรของนำง
จีน (นำมสกุลเดิม née Burn) และนำย Gordon Buzan มีนิวำสสถำนอยู่ที่ Shangri-la, Western Drive,
Shepperton
อันที่จริงนำมสกุลของโทนี ถ้ำจะเขียนให้ตรงกับเสียง ต้องเขียนว่ำ “บิวแซน” แต่ในประเทศไทยได้มี
กำรใช้ตัวเขียนว่ำเป็น “บูซำน” จนเป็นที่นิยมทั่วไป โทนี บูซำนสำเร็จกำรศึกษำด้ำนจิตวิทยำ ภำษำอังกฤษ
คณิตศำสตร์และวิทยำศำสตร์ทั่วไป จำก University of British Colombia ในประเทศแคนำดำ ซึ่งเขำได้
พื้นฐำนในกำรคิดนวัตกรรรมใหม่ในกำรจดบันทึกและรู้วิธีกำรใช้สมองอย่ำงเต็มที่ จำกกำรศึกษำค้นคว้ำใน
มหำวิทยำลัยแห่งนี้นี่เอง โดยช่วงที่เริ่มฟูมฟักทฤษฎี Mind Map ใหม่ ๆ โทนี จะช่วยเพื่อน เด็ก และนักเรียนที่
มีปัญหำในกำรจดจำจำกบันทึกที่จดไว้ ให้กลำยเป็นคนที่เรียนเก่งขึ้นมำได้
โทนีเคยย้อนรำลึกว่ำ บ้ำนเดิมของเขำชื่อ Shangri-la ซึ่งหมำยถึง 'สวรรค์บนดินที่มนุษย์จินตนำกำร
ขึ้นมำ' ดังนั้นเขำจึงจินตนำกำรถึงหุบเขำที่เป็นสวรรค์บนดินมำโดยตลอดกำรเดินทำงของชีวิต และซึมซับสิ่งนี้
จนทำให้เป็นคนที่มองโลกในแง่ดี ชอบที่จะส่งเสริมให้ผู้อื่นได้ยกระดับควำมสำมำรถจนเต็มศักยภำพของตัวเอง

ช่วงปีพ.ศ. 2485-2450 สมัยที่โทนีเป็นเด็ก ศำสตรำจำรย์เซอร์เฟเดอริก ทรูบี คิง (Professor Sir Frederick
Truby King) เป็นผู้ที่มีอิทธิพลต่อกำรเลี้ยงดูทำรกในอังกฤษอย่ำงมำก หนังสือของเขำชื่อ “Mothercraft”
เป็นเสมือนคัมภีร์กำรเลี้ยงดูลูกแห่งยุค จีนแม่ของโทนีก็อยู่ในกลุ่มคุณแม่วัยสำวที่เปิดตำรำของทรูบีเลี้ยงโทนี
และน้องชำยของเขำ ดังนั้น โทนีจึงได้รับกำรสั่งสอนจำกแม่แบบค่อนข้ำงจะจู้จี้มำกกว่ำแม่ ๆ ในยุคปัจจุบัน
จากหน้าหนึ่งในสมุดบันทึกของแม่ของโทนี เธอสังเกตว่าลูกชายของเธอแสดงความฉลาดเกินวัยมา
ตั้งแต่เล็ก ๆ มีหัวคิดที่เป็นเหตุเป็นผล ติดหนังสือ และมีความจาเป็นเลิศ ของเล่นที่โทนีชอบเป็นพิเศษคือ
ลูกปัดสีและเป็ดไม้ แต่ไม่สู้จะสนใจตุ๊กตาผ้าเท่าไร แต่อันที่จริงโทนีชอบ “ของจริง” มากกว่า “ของเล่น”
ตอนอำยุ 8 ขวบเด็กชำยโทนีเลี้ยงแมว ชื่อ “แพดดี” และกระต่ำยชื่อ “ปองโก้” หนังสือเล่มแรกของ
โทนี เมื่อเขำอำยุ 8 ขวบคือ “สัตว์เลี้ยงของฉัน” เขำเขียนถึงกระต่ำยน้อยปองโก้ที่ตำยไปว่ำ “เจ้ำกระต่ำยปอง
โก้ตำยไปแล้ว แต่ฉันเก็บเงินไว้ห้ำปอนด์เพื่อจะให้คนสต๊ำฟมันไว้ให้ฉัน” และโทนีก็มักติดเจ้ำปองโก้สต๊ำฟเวลำ
เดินทำงไปไหนมำไหนจนเขำอำยุ 40 ปี ปองโก้สต๊ำฟก็หมดสภำพ ต้องนำไปฝัง ส่วนเจ้ำแมวเหมียวแพดดีนั้น
โทนีก็ผูกพันมำกเช่นกัน แม้ว่ำเมื่อมันตำยลง โทนีจะไม่ได้เอำมันไปสต๊ำฟ แต่เขำก็แทบจะกลั้นน้ำตำไม่อยู่
เพรำะ “เจ้ำน่ำรักมำกและฉันรักเจ้ำจริง ๆ” ด้วยควำมรักและผูกพันกับสัตว์เลี้ยง ทำให้ควำมฝันในชีวิตของ
โทนีในวัยเด็กไปจนถึงอำยุ 20 ปีคือ กำรได้เป็นนักกีฏวิทยำ นักสัตววิทยำ ผู้ดูแลสัตว์ในสวนสัตว์ สัตวแพทย์
และนักจิตวิทยำสัตว์
ในเรื่องกำรเป็นนักอ่ำนและนักเขียนเขำเริ่มต้นตอนอำยุ 14 ปี โดยก่อนหน้ำนี้โทนีคิดว่ำบทกวีเป็น
เรื่องไร้สำระ แต่เมื่อคุณครูคนหนึ่งอ่ำนบทกวีชื่อ “The Eagle” ของ “Alfred Lord Tennyson” เขำก็
เปลี่ยนควำมคิด และกลำยเป็นทั้งนักอ่ำนตัวยงและนักเขียนมือฉกำจ หนังสือที่เขำอ่ำนเป็นประจำคืองำนของ
เช็คสเปียร์ และยังตำมอ่ำนหนังสือที่เด็กติดกันงอมแงมทั้งโลก อย่ำง “Lord of the Rings” และ “Harry
Potter” ซึ่งโทนีคิดว่ำเต็มไปด้วยอำรมณ์ขันและภำพที่สวยงำม นอกจำกนี้เขำยังเขียนบทกวีไว้เองถึง 1,000
ชิ้น และหนังสือนับร้อยเล่ม
หาคู่มือการใช้สมองไม่ได้ เลยเขียนเสียเอง
โทนีเล่ำว่ำตอนเรียนอยู่ที่ British Colombia เขำเคยถำมบรรณำรักษ์ห้องสมุดว่ำอยำกได้หนังสือที่
สอนวิธีใช้สมอง บรรณำรักษ์ชี้ไปทำงหมวดแพทย์ศำสตร์ โทนีไปพลิก ๆ ดูแล้วก็กลับมำถำมบรรณำรักษ์ใหม่ว่ำ
ต้องกำรหนังสือที่บอกว่ำจะใช้สมองอย่ำงไรตอนที่มันยังอยู่กับตัว ไม่ใช่ผ่ำออกมำดูว่ำมันเป็นอย่ำงไร
บรรณำรักษ์จึงสรุปว่ำไม่มีหนังสือแบบที่โทนีต้องกำร
เขำจึงตัดสินใจว่ำ เขำจะเขียนหนังสือนี้ขึ้นมำให้ชำวโลกไว้อ่ำนเล่มหนึ่ง และหนังสือเล่มนั้นก็คือหนังสือชื่อ
“Use Your Head” หรือ “ใช้หัวคิด” ซึ่งนับว่ำเป็นหนังสือเล่มแรกที่อุทิศเนื้อหำทั้งเล่มให้กับกำรใช้สมองอย่ำง
ถูกวิธีและให้มีประสิทธิภำพมำกที่สุด เนื้อหำหนึ่งในนั้นก็คือกำรแนะนำให้โลกรู้จัก Mind Map เป็นครั้งแรก
ด้วย
โทนี กับ Mind Map
โทนีหลงเสน่ห์และชอบหนังสือมำตั้งแต่อยู่อนุบำล เพรำะในหนังสือจะใช้ตัวหนังสือขนำดใหญ่และ
เขียนด้วยดินสอสี แต่ยิ่งเรียนมำกขึ้นขนำดตัวหนังสือก็ค่อย ๆ ลดลง ควำมน่ำสนใจและควำมโปรดปรำนก็ค่อย
ๆ ลดลงตำมไปด้วย แถมเมื่อโตขึ้นเรียนชั้นประถมตัวอักษรที่ครูให้เขำเขียนก็ถูกจองจำอยู่ในบรรทัด แล้วยังให้
ใช้ปำกกำหรือดินสอได้เพียงสีเดียว เหมือนกันทั้งชั้นเรียน แม้โทนีจะเป็นเด็กช่ำงจด แต่เขำก็เริ่มสังเกตว่ำยิ่งจด
มำกยิ่งจำไม่ได้ พอเข้ำมหำวิทยำลัย หนุ่มน้อยโทนีก็เริ่มเรียนรู้และชื่นชมระบบควำมจำของชำวกรีก ที่ใช้

จินตนำกำรและกำรเชื่อมโยงมำช่วยจำสิ่งต่ำง ๆ นับพันรำยกำรได้อย่ำงแม่นยำ โดยในวิชำเอกของเขำ
จิตวิทยำก็ยืนยันว่ำ หลักกำรสองประกำรที่สำคัญในช่วงของกำรเรียนรู้คือกำรเชื่อมโยงข้อมูลและ กำรใช้
จินตนำกำร
โทนีเริ่มทึ่งกับควำมสำมำรถของสมอง และพบว่ำสมองของคนเรำมีพลังที่ยิ่งใหญ่ซ่อนไว้อย่ำงมหำศำล
เขำเริ่มทุ่มควำมสนใจให้กับเทคนิคควำมจำ กำรจดบันทึก และควำมคิดสร้ำงสรรค์ ยิ่งได้พบว่ำ นักคิดผู้
ยิ่งใหญ่ของโลก อย่ำง ลีโอนำร์โด ดำ วินชิ ใช้รูปภำพและสัญลักษณ์ เป็นสิ่งที่ช่วยในกำรจดจำ ก็ยิ่งเป็นกำร
ยืนยันในสิ่งที่เขำกำลังทุ่มเทอยู่
โทนีเล่ำให้ฟังว่ำ “ในตอนนั้น สิ่งเดียวที่ผมนึกถึงคือ เครื่องมือทำงควำมคิด ที่จะสำมำรถประยุกต์ใช้ใน
ทุกรูปแบบกิจกรรมของมนุษย์ และตั้งอยู่บนพื้นฐำนกำรทำงำนแบบเดียวกันกับสมองของเรำ ผมต้องกำร
เครื่องมือที่สำมำรถทำงำนประสำนกับกำรทำงำนของสมองตำมธรรมชำติ มำกกว่ำสิ่งที่จะจำกัดควำมคิดของ
มนุษย์ เช่น กำรบังคับให้เรำต้องทำงำน ขัดแย้งกับลักษณะที่ธรรมชำติสร้ำงมำ ในที่สุดสิ่งที่ปรำกฏขึ้นใน
ควำมคิดของผม ก็คือเครื่องมือทำงควำมคิดที่มีลักษณะเป็นแฉก ๆ คล้ำยรูป ‘ดำว’ มันดูเรียบง่ำย สวยงำม
และที่สำคัญเครื่องมือชนิดนี้ มีหลักกำรสำคัญ คือ ควำมคิดสร้ำงสรรค์และกระบวนกำรคิดแบบแผ่รัศมีอีก
ด้วย”
แม้จะยังไม่ได้พัฒนำเครื่องมือใหม่อย่ำงเต็มรูปแบบ แต่โทนีก็จบปริญญำตรีโดยได้รับ “เกียรตินิยม”
ห้อยท้ำย มหำวิทยำลัย British Columbia จึงตะครุบตัวเขำไว้ให้เป็นอำจำรย์ต่อ และมอบหมำยให้สอนวิชำ
จิตวิทยำ 101 ให้กับนักศึกษำปี 1 ซึ่งเขำก็ดำเนินกำรตำมแบบอำจำรย์รุ่นพี่ ๆ คือเตรียมสอนเป็นโน้ตแบบเดิม
ๆ แล้วก็อ่ำนตำมแผ่นกระดำษที่จดมำ ระหว่ำงร่ำยยำวนักศึกษำก็จดคำบรรยำยเป็นบรรทัดๆ ด้วยปำกกำหรือ
ดินสอสีเดียว พอถึงเนื้อหำเรื่องช่วงเวลำแห่งกำรเรียนรู้ที่มีอยู่ 4 ช่วงซึ่งสมองคนจะจำดีที่สุด คือ ช่วงต้น ตอน
จบ ช่วงที่มีจุดเด่น และช่วงที่มีกำรเชื่อมโยง โทนีก็นึกขึ้นมำได้ว่ำ
“นี่ผมกำลังสอนนักศึกษำถึงเรื่องกำรฟื้นควำมจำและหลักกำรเรียนรู้ ด้วยวิธีที่ตรงกันข้ำมกับสิ่งที่ผมสอนโดย
สิ้นเชิงหรือนี่ !”
จำกวันนั้นเป็นต้นมำโทนีก็พัฒนำ Mind Map จนตกผลึก และนำมำใช้ในกำรถ่ำยทอดควำมรู้ให้กับ
นักศึกษำของเขำ โทนีสรุปว่ำ “คนเรำทุกรูปทุกนำมสำมำรถเป็นคนฉลำดหลักแหลมด้วยกันได้ทั้งนั้น มันขึ้นอยู่
กับว่ำเขำได้รับโอกำสนั้นหรือไม่ และเขำได้เครื่องมือพัฒนำสมองไปใช้หรือไม่ ขอย้ำว่ำกำรพัฒนำควำมคิดนั้น
ขึ้นอยู่กับสภำพแวดล้อมมำกกว่ำกรรมพันธุ์ ผมชอบระบบกำรสอนที่ผู้สอนให้นักเรียนรู้วิธีเรียน ไม่ว่ำจะเป็นใน

บ้ำนหรือในโรงเรียน ผมได้รับแรงบันดำลใจจำกสิ่งรอบด้ำน รวมทั้งจำก ลีโอนำร์โด ดำ วินชี ด้วย เพรำะเขำนำ
ศำสตร์และศิลป์มำประยุกต์ใช้ร่วมกันได้อย่ำงลงตัว”
กฎง่ายๆของการใช้ Mind Map
1. แก่นแกน (ภำพหัวเรื่อง) มีขนำดพอเหมำะ ไม่ใหญ่หรือเล็กเกินไป
2. ห้ำมล้อมแก่นแกนด้วยเส้นรอบวงใด ๆ ทั้งสิ้นเว้นแต่ว่ำมีนัยสัมพันธ์กับเรื่องนั้น ๆ
3. เส้นของกิ่งแก้วต้องเชื่อมโยงกับแก่นแกนเสมอ
4. กิ่งก้อยที่แตกออกจำกกิ่งแก้วควรมีสีเดียวกับกันเพื่อให้จำง่ำย
5. เส้นต้องมีควำมยำวสัมพันธ์กับคำหรือภำพ
6. ต้องแตกกิ่งที่จุดสุดท้ำยของเส้นเสมอ
7. เส้นทุกเส้นของกิ่งแก้วและกิ่งก้อยต้องเชื่อมโยงกัน อย่ำเขียนให้ขำดหรือแหว่ง
8. คำยิ่งสั้นยิ่งดี
9. เวลำเขียน Mind Map บนกระดำษแผ่นเดียว อย่ำหมุนกระดำษจนเป็นวงกลม จนทำให้คำบำงคำกลับหัว
10. ห้ำมเขียนภำพ หรือคำแล้วล้อมด้วยวงกลมหรือรูปเหลี่ยม
11. ห้ำมเขียนคำ/ภำพปิดท้ำยเส้น
12. ห้ำมเขียนคำคำ/ภำพทั้งบนและใต้กิ่งเดียวกัน
13. ไม่ควรใช้วลีหรือประโยคใน Mind Map เลือกแต่คำที่เป็นประเด็นหลักเท่ำนั้น
สมองเรียนรู้อย่างไร
ถึงแม้ว่ำ สมองจะถูกเข้ำใจว่ำเป็นสิ่งอัศจรรย์ที่สุดในร่ำงกำยมนุษย์มำนำนแล้ว แต่นักวิทยำศำสตร์เพิ่ง
เริ่มเข้ำใจควำมมหัศจรรย์ของสมองมนุษย์อย่ำงลึกซึ้งเมื่อช่วงปลำยศตวรรษที่ 20 นี้เอง และสำมำรถให้
คำอธิบำยอย่ำงละเอียดว่ำ สมองมนุษย์ที่น่ำทึ่งนี้มีกำรทำงำนอย่ำงไร
สมองมีกำรจัดระบบกำรทำงำนที่ซับซ้อน และมีควำมยืดหยุ่นในกำรพัฒนำปรับเปลี่ยนตัวเองได้ดีไม่น้อยไปกว่ำ
อวัยวะใดๆ ในร่ำงกำย
สมองถูกออกแบบมำเพื่อกำรเรียนรู้ เพื่อ “ควำมอยู่รอด” เป็นสำคัญ เด็กเล็กๆ เริ่มเรียนรู้ที่จะร้องไห้
ยิ้ม หัวเรำะ กินอำหำร คลำน นั่ง เดิน พูด และทำกิจกรรมต่ำงๆ เป็นผลจำกกำรที่สมองรับรู้ เรียนรู้ พัฒนำ
และเปลี่ยนแปลงตัวเองเพื่อจะมีชีวิตรอด

สมองพัฒนำศักยภำพในกำรคิด ควำมจำ ผ่ำนกระบวนกำรที่เรียนว่ำ “กำรเรียนรู้” ซึ่งจะดำเนินไปตำมกำหนด
“เวลำ” ที่เหมำะสม เรำจึงให้ควำมสำคัญกับ “พัฒนำกำรตำมช่วงวัย”
สมองมนุษย์ประกอบด้วยเซลล์จำนวนมหำศำล เด็กแรกเกิดมีเซลล์สมองประมำณหนึ่งแสนล้ำนเซลล์
(เมื่อเทียบกับ ลิงมีหนึ่งหมื่นล้ำนเซลล์ หนูมีห้ำล้ำนเซลล์ และแมลงหวี่มีหนึ่งแสนเซลล์) เชื่อมต่อกันด้วยแขนง
ที่ยื่นออกจำกตัวเซลล์ โยงใยเป็นเครือข่ำยร่ำงแหของวงจรขนำดมหึมำ
สมองประกอบด้วยเครือข่ำยเซลล์สมองที่เชื่อมโยงกัน ซึ่งมีควำมสำคัญมำกต่อกำรเรียนรู้ มีรำยงำน
ผลกำรวิจัยชี้ให้เห็นว่ำ เด็กอนุบำลสำมำรถเรียนรู้ภำษำพร้อมกันได้ถึง 7 ภำษำ
นักวิทยำศำสตร์ให้ข้อสังเกตว่ำ เด็กมีศักยภำพที่จะพูดได้กว่ำ 5,000 ภำษำเท่ำที่มีอยู่ในโลก แต่
ควำมสำมำรถนี้จะค่อยๆ หมดไป เมื่อเด็กไม่ได้นำมำใช้
เมื่อเรำอยู่ในกระบวนกำรเรียนรู้ เซลล์สมองจะสร้ำงกำรเชื่อมโยงที่ซับซ้อน จนเกิดเป็นร่ำงแห
เครือข่ำยเพิ่มมำกขึ้นเรื่อยๆจำนวนเซลล์อำจไม่สำคัญเท่ำกับกำรเชื่อมโยงเป็นเครือข่ำยซึ่งสำมำรถปรับเปลี่ยน
รูปแบบได้ตลอดเวลำที่เรำมีชีวิตอยู่ ควำมยืดหยุ่นในกำรปรับเปลี่ยนนี้เองที่ทำให้สมองมนุษย์สำมำรถเรียนรู้ได้
ตลอดชีวิต
สมองซีกซ้ำย – สมองซีกขวำ สอดประสำนกันเป็นองค์รวม
สมองซีกซ้ำย โดดเด่นในกำรเรียนรู้และทำควำมเข้ำใจภำษำ เหตุผล รำยละเอียด
สมองซีกขวำ โดดเด่นในกำรเรียนรู้และทำควำมเข้ำใจมิติ ควำมรู้สึก ภำพรวม
สมองสองซีกทำงำนประสำนกันแบบองค์รวม ผ่ำนใยประสำทที่พำดผ่ำนจำกซีกหนึ่งไปยังอีกซีกหนึ่ง เรำเรียก
กลุ่มใยประสำทนี้ว่ำ คอร์ปัส แคลโลซัม กำรผสำนกำรรับรู้และมุมมองของสมองทั้งสองซึก ทำให้เห็นภำพและ
เข้ำใจควำมหมำยของสิ่งต่ำงๆ ได้อย่ำงชัดเจน

เมื่อได้รับกำรกระตุ้นจำกสิ่งเร้ำภำยนอก เซลล์สมองจะส่งสัญญำณข้อมูลในรูปกระแสไฟฟ้ำไปตำม
แขนงใยประสำทที่เรียกว่ำ แอกซอน ส่งต่อให้แขนงใยประสำทที่ทำหน้ำที่รับข้อมูลที่เรียกว่ำ เดนไดรท์ของอีก
เซลล์หนึ่ง
จุดที่เชื่อมต่อกันของแอกซอน และเดนไดรท์ จะมีกำรแปลงข้อมูลในรูปสัญญำณไฟฟ้ำเป็นสำรเคมีที่
เรียกว่ำ สำรสื่อประสำท เรำเรียกจุดเชื่อมต่อในกำรรับส่งสัญญำณข้อมูลนี้ว่ำ จุดซีนแนปส์ “นำทีแห่งกำร
เรียนรู้” เริ่มขึ้น ณ จุดนี้
อารมณ์มีผลต่อกระบวนการเรียนรู้
อำรมณ์มีอิทธิพลต่อควำมสนใจและควำมตั้งใจ โดยอำจจะกระตุ้นหรือยับยั้งทำให้ควำมสนใจและ
ควำมตั้งใจในกำรเรียนรู้เพิ่มขึ้นหรือลดลงได้ ข้อมูลที่น่ำเบื่อ ไม่น่ำสนใจ ไม่มีควำมหมำยต่อตนเอง หรือสมอง
ไม่เข้ำใจควำมสัมพันธ์ของข้อมูล สมองส่วนที่ทำหน้ำที่ส่วนสัญชำตญำณจะเตือนว่ำ “เลิกคิดได้แล้ว” เสียเวลำ
เสียพลังงำนสมอง
อำรมณ์มีอิทธิพลต่อควำมจำ กำรผ่ำนพบสรรพสิ่งหรือเหตุกำรณ์ที่มีอำรมณ์ประทับอยู่ด้วยจะ
กลำยเป็นควำมทรงจำที่แจ่มชัดยืนนำนอย่ำงยิ่ง
อำรมณ์เปลี่ยนแปลงได้ด้วยกำรเรียนรู้ สมองส่วนอำรมณ์สำมำรถเรียนรู้และปรับเปลี่ยนได้ เมื่อมีกำร
บันทึกกำรตอบสนองอย่ำงใหม่ต่อสิ่งที่กระตุ้นเร้ำลงในสมองส่วนอำรมณ์ อำรมณ์และควำมรู้สึกต่อสิ่งต่ำงๆ
อำจแตกต่ำงและเปลี่ยนแปลงไปจำกเดิมได้ เช่น เคยเกลียดภำษำอังกฤษ เพรำะอำยและเสียใจที่ถูกครูดุ แต่
เมื่อได้เรียนกับครูที่ใจดี กลับเปลี่ยนเป็นชอบภำษำอังกฤษ

วิธีดาเนินงาน
แนวทางการดาเนินงาน
-ปรึกษำเลือกหัวข้อ
-นำเสนอหัวข้อกับครูผู้สอน
-ศึกษำรวบรวมข้อมูล
-จัดทำรำยงำน
-นำเสนอครู
-ปรับปรุงและแก้ไข
เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้
-อินเตอร์เน็ต
-หนังสือที่เกี่ยวข้อง
-คอมพิวเตอร์
-โทรศัพท์
งบประมาณ
-100 บำท
ขั้นตอนและแผนดาเนินงาน
ลาดับ
ที่
ขั้นตอน สัปดาห์ที่ ผู้รับผิดชอบ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
1 คิดหัวข้อโครงงำน
2 ศึกษำและค้นคว้ำข้อมูล
3 จัดทำโครงร่ำงงำน
4 ปฏิบัติกำรสร้ำงโครงงำน
5 ปรับปรุงทดสอบ
6 กำรทำเอกสำรรำยงำน
7 ประเมินผลงำน
8 นำเสนอโครงงำน
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1.ผู้จัดทำมีควำมเข้ำใจในหัวข้อที่สนใจมำกขึ้น
2.สำมำรถนำไปประยุกต์ใช้กับกำรเรียนได้จริง
3.สำมำรถนำควำมรู้เผยแพร่ให้กับเพื่อนนักเรียนได้
4.ผู้จัดทำมีควำมเข้ำใจในกำรทำงำนอย่ำงเป็นระบบมำกขึ้น
สถานที่ดาเนินการ
1.ห้องคอมพิวเตอร์ โรงเรียนยุพรำชวิทยำลัย
2.ห้องสมุด โรงเรียนยุพรำชวิทยำลัย
กลุ่มสาระการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
1.กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์
2.กลุ่มพัฒนำผู้เรียน

บรรณานุกรม
Mind Map คืออะไร(2551). [ออนไลน์]. เข้ำถึงได้จำก
http://www.dpu.ac.th/techno/page.php?id=3334 (วันที่ค้นข้อมูล : 24 มกรำคม 2560)
วิธีกำรเขียน Mind Map + วิธีกำรพัฒนำสมองและควำมจำ(2560). [ออนไลน์]. เข้ำถึงได้จำก
http://www.unigang.com/Article/1428 (วันที่ค้นข้อมูล : 24 มกรำคม 2560)
Tony Buzan “พ่อมดมหัศจรรย์แห่งสมอง”(2552). [ออนไลน์]. เข้ำถึงได้จำก
http://oknation.nationtv.tv/blog/MindMap/2009/03/22/entry-2 (วันที่ค้นข้อมูล : 6 มกรำคม
2560)
ลำกเส้นสีเป็นแผนที่ควำมคิด (Mind Map)(2552). [ออนไลน์]. เข้ำถึงได้จำก
http://www.manager.co.th (วันที่ค้นข้อมูล : 6 มกรำคม 2560)
สมองเรียนรู้อย่ำงไร(2557). [ออนไลน์]. เข้ำถึงได้จำก
http://www.okmd.or.th/bbl/documents/342/bbl-brain-learn (วันที่ค้นข้อมูล : 6 มกรำคม
2560)

Computer work

More Related Content

What's hot (7)

Similar to Computer work (20)

More from jungkookjin (7)

Computer work