Data and health policy final
- 1. က်န္းးမာေးရးဆိုင္ရာမူဝါဒမ်ားအတြက္ သြင္္းးအခ်ကအလက္ ေးဒါကတ ာသန္းးသန္းးဝင္္းး M.B.,B.S (YGN), MPA (NUS) Alliance for Policy Studies Myanmar Transitional Platform
- 2. လကရးက်န္းးမာေးရးဆိုင္ရာ သြင္္းးအခ်ကအလကရရးမွဳေအအခေအန “At least 90% of medical research done in Myanmar is impractical and cannot be implemented.” Prof. Pe Thet Khin, Minister for Health
- 3. ြင္ၿပရအခင္္းး၏ အဓကရည္ရရယ္ခ်က်ား ၁။ က်န္းးမာေးရးဆိုင္ရာမူဝါဒမ်ားကို ေအကာင္အထည္ေးဖား္ရာတြင္္ အကန္႔အသြရးေးသာ ေးငင္၊ အခ်န္၊လူ၊ ပစၥည္းး အစရးသရတို႔ို႔ကို အလိုအပဆံးိုးးေးနရာြို႔တြင္္ ထေးရာည္ကစာ အသံးိုးးခ်နိုင္ရန္ လိုအပ္ေးကကာင္္းးြင္ၿပရန္ ၂။ ထိုးသို႔ထေးရာည္ကစာ အသံးိုးးခ်နိုင္္ေးရးတြင္္ သြင္္းးအခ်ကအလက်ား၏ ေအရးပါပံးိုကို ြင္ၿပရန္ ၃။ ထိုသို႔သြင္္းးအခ်ကအလက်ား ရာေးေငဖကာကယ ူရာတြင္္ အပည္ရတင္္းးအပရပ ပူးေးပါင္္းးေးဆာင္င္ရက္ိုင္ည္း လက္ေးတြ႔ေက်သာ နည္းးလမ္းးမ်ားကို ေးတဆးေးး ငးးးအကကံအပွဳရန္
- 4. ဆးခ် ွဳေးရာဂါဥပမာ ဘယ္သ ူေးတြအဖစၾက ြာလဲ? ဘာေးကကာင္္းအဖ စတာလဲ? အမ် ွဳးသားေးတြ ? အမ် ွဳးသမးေးတြ ? လူအိုေးတြ ? ဘယ္္ေးဒေသတြ မာ အအဖစ်ားြာလဲ? အလိုပသမားေးတြ? လယ္သ မားေးတြ? ေးြာေးေန တြ? အမ ွဳေ႔ေနတြ? ဆးခ် ွဳေးတြသ ပ္ အဖစၾကြာပဲ
- 5. Data information Evidence Knowledge Decisions Impact သြင္္းးအခ်ကအလက်ား၏ ေအထာကအကူ Compile and Analyse Integrate, Interpret and Evaluate Format for presentation to planners and stakeholders Influence plans & decisions (planners & policy makers) Implement decisions and policies Monitor indications for change and improvement Better Information Better Decisions Better Health Ref: Components of a strong health information system: A Guide to the HMN Framework, WHO
- 6. ခိုင္ာြဲ သြင္္းးအခ်ကအလက္ေးတြ ဘယ္္ ိုရနိုင္လဲ လကရးက်န္းးမာေးရးဌာနမ်ားမ ေးကာကယ ူေးေနသာ အခ်ကအလက်ား၏ ကကံ႔ခိုင္မွဳကို ဆန္းးစစရန္ မင္္း အပွဳအပင္ရန္ိုအပ္ အပရ္ယ္္၊ ြိုင္္းးအလိုက္ က်န္းးမာေးရးစစတမ္းးမ်ားကို သကဆ ိုင္ရာအပရ္ယ္္၊ ြိုင္္းးအစိုးရမ်ား းင္္း အပည္ရတင္္းးအပရပအဖဲငး႔အစည္းးမ်ား ပူးေးပါင္္းးေးကာကယ ူနိုင္္ နိုင္ငံြကာအဖဲငး႔အစည္းးမ်ားမ ေးကာကယ ူရရးထားေးသာ အခ်ကအလက်ားကို ြိုကဆ ို င္ညးနိုင္္းး၍ ပိုမိုအပည္းစံးိုြေက်သာ က်န္းးမာေးရးစစတမ္းးမ်ား ရရးနိုင္္ ပမာေေသးင္ယ္္ေးသာ စစတမ္းးမ်ားကို ေးဒသဆိုင္ရာအာောပိုင္်ားနင္္း ပူးြဲငးေးကာကယ ူနိုင္္မ်င္္ ပောမအသံးိုးးဝင္္ေးသာ သြင္္းးအခ်ကအလက်ားရနိုင္္ Ref: Framework and Standards for Country Health Information Systems (2nd Edition), WHO, 2008
- 7. ေးတဆးေးး ငးးးအကကံအပွဳခ်က်ား လကရးေအအခေအနတြင္္ အပရသူလူထို၏ က်န္းးမာေးရးအဆင္္းအြန္းးကို ြက်ငစာ ေးဖား္အပနိုင္္ေးသာ သြင္္းးအခ်ကအလက်ား မ်ားငစာအားနည္းးေးနပါသည္။ ခိုင္ာေးသာသြင္္းးအခ်ကအလက်ားသည္ လကရးရင္ဆိုင္္ေးနေရသာ က်န္းးမာေးရးအပသနာမ်ား၏ အြမအနက္၊ ဥးစားေးပးရမည္း လိုပငန္းးစဥတို႔ကို ရင္္းးလင္္းးငစာ သအမေင္သဘာေးပါက္ေးစပါသည္။ အကန္႔အသြရးေးသာ ဘြဂ်က္ ို ထေးရာကအက် ွဳးရးငစာ သံးိုးးနိုင္ရန္ ခိုင္ာေးသာ သြင္္းးအခ်ကအလက်ားမာ မ်ားငစာေအရးပါပါသည္။ အပရသူ႔မူဝါဒမ်ား ခ်မေြအကာင္အထည္ေးဖား္ရာတြင္္ သြင္္းးအခ်ကအလက်ားကို အဆင္္းြိုင္္းးတြင္္ သံးိုးးနိုင္ပါသည္။ အခ်ကအလကစိုေးဆာင္္းးေးကာကယ ူရာတြင္္ အပည္ရတင္္းးအပရပရး နိုင္ငံြကာအဖဲငး႔အစည္းးမ်ား၊ ြကၠသိုလ္း္မ်ား၊ လူမွဳအဖဲငး႔အစည္းးမ်ား၊ မဒယ္ာမ်ားနင္္း သကဆ ိုင္ရာ အပရ္ယ္္၊ ြိုင္္းးအစိုးရြို႕ပူးေးပါင္္းး၍ ေပရာဂ်ေကအသးစားမ်ားအဖင္္း စြင္္ေးဆာင္င္ရက္ိုင္ပါသည္။
- 8. MTP ေအနနဲ႔ ဘယ္္ ိုကူညနိုင္လဲ ေးကာကယ ူရရးထားအပးေးသာ က်န္းးမာေးရးဆိုင္ရာ သြင္္းးအခ်ကအလက်ားကို ရာေးငဖစိုေးဆာင္္းး၍ သံးိုးးသပအကကံအပွဳခ်က်ား ြင္ၿေပပးနိုင္္ က်န္းးမာေးရးအမင္္းြင္္ေးရးကစၥရပ်ား၊ အပရသူ႔က်န္းးမာေးရးဆိုင္ရာဥေပဒမ်ား အပွဳစိုအပင္ဆင္ရာတြင္္း္ အအခားေးသာနိုင္ငံြို႔၌ ေအကာင္အထည္ေးဖား္ေးနအပးအဖစ္ေးသာ ေအကာင္္းးဆံးိုးးနမူနာြို႔ကို ရာေးငဖ၍ အမနာနိုင္ငံနင္္း အဆင္္ေးအပသင္္းေးလ်ား္မည္း နည္းးလမ္းးမ်ားကို ြင္ၿေပပးနိုင္္ က်န္းးမာေးရးနင္္းဘေဝနထိုင္မွဳပံးိုစံဆိုင္ရာစစတမ္းးမ်ား (health and behavioural surveys) ေးကာကယ ူရနရးလ်င္္ သိုေးြသနဆိုင္ရာ အကူအညမ်ား ေးပးနိုင္္ ရည္ရညန္းးအိုပစို (target groups) မ်ားအတြက္ ြပိုင္တနိုင္စစတမ္းးင္ယ္်ား၊ သိုေးြသနေပရာဂ်က်ား လိုပ္ေးဆာင္္ိုလ်င္္ အပည္ရတင္္းးအပရပမ အဖဲငး႔အစည္းးမ်ားနင္္း ညးနးးွဳင္္းး၍