Huong dan doc ctscan so nao
35 likes17,118 views
Tài liệu trình bày về CT scan sọ não, bao gồm giải phẫu học, quy trình đọc và ứng dụng trong chẩn đoán bệnh lý như đột quỵ, u não, viêm nhiễm và chấn thương. Nó phân tích các yếu tố liên quan đến mật độ và cách phát hiện các hình ảnh bất thường trong CT scan, cũng như các yếu tố giúp phân biệt giữa nhồi máu não và xuất huyết não. CT scan được coi là công cụ giá trị trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý nội sọ.
Huong dan doc ctscan so nao
- 1. TIẾP CẬN HÌNH ẢNH CT SCAN SỌ NÃO ThS BS Đinh Hữu Hùng 11-2009
- 2. DI CAÊN NAÕO NMN NAÕO
- 3. NỘI DUNG TRÌNH BÀY Đại cƣơng về CT Scan sọ não Giải phẫu học cơ bản Quy trình chung đọc CT Scan sọ não CT Scan trong một số bệnh lý: * Đột quỵ (tai biến mạch máu não) * U não * Viêm-Nhiễm * Chấn thƣơng * Một số bệnh lý khác. S - suprasellar cistern Po - pons P - cerebral peduncles (midbrain) M - medulla C - quadrigeminal plate (superior and inferior colliculi) V - fourth ventricle Q - quadrigeminal cistern
- 5. ĐẠI CƢƠNG VỀ CT SỌ NÃO
- 6. 1895 W.C. Roentgen phaùt hieän tia X LỊCH SỬ W.C.Roentgen (1845-1923)
- 7. 4/1972: Hounsfield giôùi thieäu maùy CT ñaàu tieân 1979: Hounsfield và Cormar: Nobel Y hoïc LỊCH SỬ
- 8. The Nobel Prize in Medicine 1979 Allan M. Cormack Tufts University Medford, USA Godfrey N. Hounsfield London, United Kingdom
- 9. Kỹ thuật CT Scan
- 11. Nguyeân lyù taïo hình Tuyø möùc ñoä caûn tia X, caùc vuøng khaùc nhau coù ñaäm ñoä khaùc nhau
- 12. ÑAÄM ÑOÄ Ñaäm ñoä cao (Hyperdensity) Ñaäm ñoä thaáp (Hypodensity) Ñoàng ñaäm ñoä (Isodensity)
- 13. Nhân đậu Cánh tay sau bao trong Đồi thị Sừng trán não thất bên Nhân đuôi Vách trong suốt Bể trên tiểu não Thùy nhộng Thùy chẩm
- 16. Caáu truùc HU Xöông 1000 Voâi 100 Chaûy maùu caáp 85 Chaát xaùm 35-40 Chaát traéùng 25-30 Dòch naõo tuyû 0 Môõ -100 Khí -1000 Ñaäm ñoä caùc caáu truùc noäi soï
- 17. ÑAÄM ÑOÄ CAO Ñoùng voâi baát thöôøng Maùu ñoâng Protein cao (dòch nang) Maät ñoä teá baøo cao (meningioma) Ñoùng voâi bình thöôøng Maøng cöùng Ñaùm roái maïch maïc Maïch maùu
- 18. ÑAÄM ÑOÄ THAÁP Phuø naõo Dòch (nang) Môõ Khí (chaán thöông, abscess) Dòch naõo tuyû Môõ hoác maét Khí xoang
- 19. GIAÛI PHAÃU CT SOÏ NAÕO
- 20. S - suprasellar cistern Po - pons P - cerebral peduncles (midbrain) M - medulla C - quadrigeminal plate (superior and inferior colliculi) V - fourth ventricle Q - quadrigeminal cistern
- 22. GIAÛI PHAÃU TREÂN CAÙC LÔÙP CAÉT DUØNG HEÄ THOÁNG NAÕO THAÁT LAØM MOÁC: Naõo thaát beân. Naõo thaát III. Naõo thaát IV. Dòch naõo tuûy & caùc beå naõo
- 23. HEÄ THOÁNG NAÕO THAÁT
- 27. Cắt qua não thất IV
- 28. Cắt qua não thất III
- 29. Cắt qua thân não thất bên
- 30. Cắt qua trên não thất bên
- 31. Vùng nhân nền
- 32. (1): Bao trong (2): Ñaàu nhaân ñuoâi (3): Nhaân beøo (4): Ñoài thò 1 2 3 4 5 6 (5): Naõo thaát III (6): Söøng traùn naõo thaát beân Giaûi phaãu 2 3 4 5 6 1
- 37. Liềm não Trung tâm bán bầu dục
- 38. Thùy trán Thể chai Thùy đính Não thất IV Sừng trước não thất bên Sừng sau não thất bên Mạng màng mạch
- 39. Nhân đậu Bao trong Đầu nhân đuôi Đồi thị
- 40. Nhân đậu Cánh tay sau bao trong Đồi thị Sừng trán não thất bên Nhân đuôi Vách trong suốt Bể trên tiểu não Thùy nhộng Thùy chẩm
- 41. Sừng trán não thất bên Nhân đuôi Nhân đậu Não thất III Khe Sylvius Thùy đảo Củ trung não Bể củ trung não Tiểu não Tay trước bao trong Khe Sylvius Cống Sylvius
- 42. Thùy trán Khe liên bán cầu Não thất III Bể liên cuống não Cuống não Tiểu não
- 43. Liềm não Thùy trán Khe Sylvius Bể trên yên Cầu não Lều tiểu não Não thất IV Tiểu não Khe Sylvius Thùy thái dương
- 44. Liềm não Lưng yên Thùy thái dương Bể trước cầu não Xương chủm Não thất IV Tiểu não Thùy trán Tuyến yên
- 45. QUY TRÌNH ĐỌC CT SCAN SỌ NÃO Có nhiều cách khác nhau: - Từ ngoài vào trong - Phần cứng đến phần mềm - Trên lều đến dƣới lều - Hình thái đến nhu mô Tuy nhiên để có tính ứng dụng cao, chúng ta có thể phân tích phim theo qui trình: Hình thái đến nhu mô
- 46. QUY TRÌNH ĐỌC CT SCAN SỌ NÃO Hình thái: - Đƣờng giữa - Hệ thống não thất - Các khe, rãnh vỏ não - Các bể chứa DNT Nhu mô: Khảo sát đậm độ. Chú ý: Tùy theo cấu trúc khác nhau mà có đậm độ khác nhau.
- 48. CT SCAN SOÏ NAÕO TRONG ÑOÄT QUÎ
- 49. Giá trị chẩn đoán của CT Scan Lâm sàng không phân biệt đƣợc nhồi máu não và xuất huyết não một cách chắc chắn CT Scan phát hiện ngay các hình ảnh xuất huyết não, xuất huyết màng não (95%) CT Scan có thể phát hiện các hình ảnh bất thƣờng trong vòng 3 giờ sau khi nhồi máu não (50%) Xét nghiệm giúp chẩn đoán nhanh, chính xác, an toàn
- 50. CÁC BƯỚC ĐỌC CT SCAN Có xuất huyết hay không ? Có các vùng nhồi máu cũ hay nhồi máu yên lặng không ? Có dấu hiệu huyết khối trong lòng động mạch hay không ? Các dấu hiệu sớm cũa nhồi máu ? Ðánh giá độ rộng cũa tổn thƣơng
- 51. ĐỘT QUỴ THIẾU MÁU NÃO CỤC BỘ CẤP
- 52. Vùng hoại tử Vùng thiếu máu
- 55. Vùng phân bố động mạch Não trước Não giữa Não sau
- 56. Vùng phân bố động mạch
- 57. Ngaøy ñaàu 48% Ngaøy 1-2 59% Ngaøy 7-10 66% Ngaøy 10-11 74% ÑOÄ NHAÏY CUÛA CT ÑOÁI VÔÙI ÑOÄT QUÎ TMNCBC
- 58. Giai ñoaïn toái caáp (< 6 giôø) - Bình thöôøng (50-60%) - Daáu taêng ñaäm ñoä ñoäng maïch 25-50 % - Giaûm ñaäm ñoä nhaân ñaäu HÌNH AÛNH CT ÑOÄT QUÎ TMNCBC
- 60. Hình ảnh tăng đậm độ động mạch não giữa kiểm chứng bằng DSA
- 61. Nhân đậu Bao trong Đầu nhân đuôi Đồi thị
- 62. GIAI ÑOAÏN CAÁP GIAI ÑOAÏN CAÁP SÔÙM (6-24 GIÔØ) -Giaûm ñaäm ñoä ôû haïch neàn -Maát ranh giôùi chaát traéng – xaùm -Daáu daûi baêng thuyø ñaûo (insular ribbon sign) -Xoaù raõnh naõo -Khoâng thaáy baát thöôøng
- 64. Mờ Khe Sylvius Khe Sylvius Không thấy
- 65. Mờ rãnh vỏ não và giảm đậm độ
- 66. * Khoâng coù caûn quang: -Giaûm ñaäm ñoä hình cheâm vôùi neàn roäng ôû voû naõo, theo vuøng phaân boá maïch maùu (do phuø ñoäc teá baøo vaø phuø maïch maùu) -Hieäu öùng choaùn choã (23-75%) do phuø neà * Coù caûn quang: -Taêng quang cuoän voû naõo GIAI ÑOAÏN CAÁP MUOÄN (1-3 NGAØY)
- 68. Toån thöông ñoäng maïch naõo?
- 72. Nhồi máu watershed Borderzone infarction
- 73. * NCCT -Vuøng giaûm ñaäm ñoä ít roõ hôn hieän töôïng söông môø ‘fogging phenomenon’) -Hieäu öùng choaùn choå , phuø neà coøn tieáp tuïc * CECT -Taêng quang cuoän voû naõo GIAI ÑOAÏN BAÙN CAÁP GIAI ÑOAÏN BAÙN CAÁP SÔÙM (4-7 ngaøy)
- 74. Fogging effect: Hiện tƣợng đồng đậm độ vùng nhồi máu ở ngày 14-21 do tăng thực bào hoặc xuất huyết vi thể, khi đó vùng nhồi máu rất khó nhận thấy. Một số trƣờng hợp có hiện tƣợng tăng quang do xuất huyết trong vùng nhồi máu vào sau ngày thứ ba. GIAI ÑOAÏN BAÙN CAÁP GIAI ÑOAÏN BAÙN CAÁP SÔÙM (4-7 ngaøy)
- 75. Fogging Effect 24 giờ 11 ngày 4 tháng
- 76. - Hieäu öùng choaùn choã giaûm - Taêng quang nhu moâ tieáp tuïc - Taêng quang vieàn, ñaùm hoaëc ôû caùc cuoän voû naõo gaëp ôû tuaàn 2- 8 do vôõ haøng raøo maïch maùu naõo vaø taêng töôùi maùu xa xæ (luxury perfusion). GIAI ÑOAÏN BAÙN CAÁP MUOÄN (1-8 tuaàn) Nhaàm laãn vôùi dò daïng maïch maùu naõo
- 77. Nhuõn naõo caáp ><baùn caáp
- 78. Dò daïng maïch maùu naõo (AVM)
- 79. - OÅ ñaäm ñoä dòch ôû vuøng toån thöông - Teo naõo ( roäng naõo thaát, raõnh naõo ) GIAI ÑOAÏN MAÕN (>8 tuaàn)
- 80. Nhồi máu não cũ
- 81. Xuất huyết sau nhồi máu
- 82. Nhồi máu vùng nuôi ĐM não giữa
- 83. Nhồi máu vùng nuôi động mạch não sau
- 84. CHAÅN ÑOAÙN PHAÂN BIEÄT
- 86. DI CAÊN NAÕO NMN NAÕO
- 88. Phát hiện xuất huyết Xuất huyết là các vùng tăng đậm độ và có thể thấy trong các bệnh lý: Tụ máu ngoài màng cứng, Tụ máu dƣới màng cứng Xuất huyết màng não Xuất huyết não thất Xuất huyết trong não Phân biệt hoá vôi và xuất huyết nhỏ vùng nhân nền Phân biệt xuất huyết cầu não với hình ảnh nhiễu
- 92. Leâ Vaên H., Nam, 44 tuoåi, Xuaát huyeát thaân naõo
- 93. Traàn thò S., Nöõ, 73 tuoåi, Xuaát huyeát tieåu naõo
- 94. XUAÁT HUYEÁT THAÂN NAÕO
- 95. XUAÁT HUYEÁT THAÂN NAÕO
- 96. Buøi vaên L., Nam, 45 tuoåi, Xuaát huyeát nhaân beøo-bao trong (P) coù traøn maùu naõo thaát
- 97. Buøi Vaên L., Nam, 45 tuoåi, Xuaát huyeát nhaân beøo-bao trong (T)
- 98. Nguyeãn Vaên L., Nam, 67 tuoåi, Xuaát huyeát thaùi döông (P)/ Nhuõn naõo cuõ caïnh naõo thaát beân (T)
- 99. Nguyeãn Thò Q., Nöõ, 49 tuoåi, Xuaát huyeát nhaân beøo (T)
- 100. Nguyeãn Hoaøng H., Nam, 22 tuoåi, Xuaát huyeát traùn (P)
- 102. Thể tích xuất huyết (A x B x C)/2 A và B là 2 đƣờng thẳng góc trên lát cắt có số lƣợng xuất huyết lớn nhất C là tổng số lát cắt có xuất huyết x bề dày của lát cắt Ex: 4cm x 5.5 cm by (8 x 5mm slices)/2 – 4 x 5.5 x 4/2 = 45cc
- 103. Xuaát huyeát naõo giai ñoaïn baùn caáp
- 104. Ñoaøn thò S., Nöõ, 80 tuoåi, Xuaát huyeát khoang döôùi nheän
- 105. Glioblastoma Maùu tuï trong naõo vaø taêng quang vieàn
- 106. Ñoaøn thò S., Nöõ, 80 tuoåi, Xuaát huyeát khoang döôùi nheän
- 107. Thoaùt vò naõo döôùi lieàm
- 108. Di leäch ñöôøng giöõa
- 109. Thoaùt vò naõo xuyeân leàu treân xuoáng döôùi
- 110. Có xuất huyết hay không ?
- 111. Có xuất huyết hay không ? Xuất huyết màng não Máu tụ ngoài màng cứng Máu tụ dưới màng cứng
- 112. Phân biệt xuất huyết và vôi hóa Vôi hóa đối xứng, không có hiện tƣợng phù não và không có hiệu ứng choán chỗ Xuất huyết không đối xứng, có phù não chung quanh và có hiệu ứng choán chổ Ðo mức độ cản quang Vôi hóa > 120 Hu Xuất huyết = 40-90 Hu
- 113. Xuất huyết hay vôi hóa ?
- 114. Xuất huyết hay artefact ?
- 115. XUAÁT HUYEÁT KHOANG DÖÔÙI NHEÄN (Subarachnoid hemorrhage)
- 116. EDH XUAÁT HUYEÁT KHOANG DÖÔÙI NHEÄN
- 119. Di caên K phoåi
- 120. KEÁT LUAÄN •* CT Scan sọ não rất có giá trị trong chẩn đoán, điều trị và theo dõi các bệnh lý nội sọ * Để Ñoïc phim CT soï naõo cần: - Naém vững giaûi phaãu - Phaùt hieän baát thöôøng - Moâ taû hình aûnh -Chaån ñoaùn beänh lyù (döïa theâm thoâng tin laâm saøng vaø caän laâm saøng khaùc)
- 121. XIN CHAÂN THAØNH CAÛM ÔN
- 125. Thí dụ về cửa sổ BRAIN window W:80 L:40 BONE window W:2500 L:480 SUBDURAL window W:350 L:90 In head CT, 3 windows are commonly used
- 126. Hounsfield Unit (HU) Different substances have different relative densities and thus, different Hounsfield units – Air: -1000 HU – Fat: -50 HU – Water: 0 HU – Soft tissue: +40 HU – Blood: +40-80 HU – Stones: +100 to +400 HU – Bone: +1000 HU Therefore, if you’re not sure what you’re looking at, measure its Hounsfield Unit!
- 127. Mật độ của máu theo thời gian trong tụ máu dƣới màng cứng Acute (<3 days) Sub-acute (3-14 days) Chronic (>14 days) Hyperdense blood Isodense blood Hypodense blood
- 128. 6. xoang(Sinuses) Mở cửa sổ xƣơng Xác định(click on the names to see their location) – Ethmoid Sinus – Sphenoid Sinus – Superior Saggital Sinus – Frontal Sinus – Maxillary Sinus
- 129. Xoang Đánh giá bất cứ xoang nào: fluid in sinuses (notice the air/fluid level) normalsinusitis
- 130. CT đầu không cản quang Chẩn đoán hình ảnh phổ biến trong cấp cứu – Thực hiện nhanh, kết quả vài phút – Không cần tĩnh mạch – Thuận lợi 24 giờ/ngày – Không chống chỉ định – Rất nhạy đánh giá một số bệnh đặc biệt
- 131. CT đầu không cản quang Lợi ích: – tiêu chuẩn vàng xuất huyết cấp – rất tốt dẫn chứng hiệu ứng khối (mass effect) và thoá vị – thấy đƣợc thiếu máu cấp, u, nhiễm trùng khu trú – thấy đƣợc vỡ họp sọ
- 132. CT đầu không cản quang Bất lợi – rất ít thấy bệnh lý hố sau, đặc biệt thiếu máu – rất khó chẩn đoán khối choáng chổ trong hộp sọ không có hiệu ứng khối rỏ ràng – độ nhạy không đủ để loại trừ xuất huyết dƣới nhện – Sẽ bỏ sót các bệnh lý chậm trể nhƣ tụ máu dƣới màng cứng.
- 133. Đọc CT đầu Tìm kiếm, đánh giá đầy đủ Xem nhanh Tìm các chi tiết – Máu ngoài trục (Extra-axial blood) – Hiệu ứng khối – Thiếu máu – Não thất ■ Mật độ mạch máu(vessel density) ■ Cửa sổ xƣơng ■ Xoang(sinuses, mastoids) ■ So sánh hình ảnh cũ
- 134. occipital infarction
- 135. HIEÄU ÖÙNG CHOAÙN CHOÅ Toån thöông gaây ñaåy , eùp caáu truùc bình thöôøng noäi soï Hieäu öùng choaùn choå
- 136. -Caáu truùc naõo (chaát traéng, xaùm..) -Ñöôøng giöõa -Naõo thaát, beå naõo, raõnh naõo -Maïch maùu PHAÙT HIEÄN HIEÄU ÖÙNG CHOAÙN CHOÅ
- 137. Thoaùt vò naõo döôùi lieàm
- 139. Di leäch ñöôøng giöõa
- 140. THOAÙT VÒ NAÕO Thoaùt vò naõo laø söï ñeø ñaåy toå chöùc naõo töø khoang naøy sang khoang khaùc trong noäi soï
- 141. Caáu truùc lieàm-leàu naõo vaø khoang noäi soï
- 142. -Thoaùt vò döôùi lieàm (Subfalcial H.) -Thoaùt vò xuyeân leàu (Transtentorial H.) +Treân xuoáng döôùi +Döôùi leân treân -Thoaùt vò haïnh nhaân tieåu naõo (Tonsilar H.) THOAÙT VÒ NAÕO
- 143. Thoaùt vò naõo
- 144. Thoaùt vò naõo xuyeân leàu treân xuoáng döôùi
- 145. -Daõn heä thoáng naõo thaát -Giaûm ñaäm ñoä chaát traéng quanh naõo thaát -Daõn treân choå taéc Vò trí taéc nghẽn NAÕO UÙNG THUÛY