SlideShare a Scribd company logo

K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)

LiGhT ArOhL, profile picture
LiGhT ArOhL

Ang dokumento ay isang kagamitan ng mag-aaral tungkol sa musika at sining para sa ikaapat na baitang, na naglalaman ng mga aralin na layuning paunlarin ang kakayahang masining ng mga estudyante. Inilalarawan nito ang mga prinsipyo ng karapatang-sipi sa mga akdang ginamit, kasama ang proseso ng pagkuha ng pahintulot mula sa mga may-ari ng mga akda. Naglalaman ito ng detalyadong nilalaman sa mga aspeto ng ritmo, nota, at pag-awit, na may layuning mapaunlad ang pag-unawa at kasanayan ng mga mag-aaral sa musika at sining.

Education
1 of 203
Downloaded 5,171 times
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
Most read
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
Most read
166
167
168
169
170
Most read
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano
iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.
iv Talaan ng Nilalaman MUSIKA Yunit 1 – Rhythm Aralin 1: Ang mga Simbolo at Konsepto sa Musika........... 5 Aralin 2: Ang Simple Meter, Pagtuturo ng Rhythmic Pattern at Time Signature..................................... 8 Aralin 3: Ang Rhythmic Pattern at ang 2 4 Time Signature...... 12 Aralin 4: Ang Rhythmic Pattern sa 3 4 Time Signature............ 15 Aralin 5: Ang Accent at Rhythmic Pattern sa 3 4 Time Signature.............................................................. 19 Aralin 6: Ang Rhythmic Pattern sa 4 4 Time Signature...... 22 Aralin 7: Ang Accent sa mga Recorded Music................... 28 Aralin 8: Ang Pagtugon sa Musika Gamit ang Kumpas ..... 31 Glossary .............................................................................. 267 Appendix .............................................................................. 274
3 Yunit I Rhythm
4 Gaya ng musika, ang mga bagay sa paligid ay mayroon ding rhythm. Ang patak ng ulan, tunog ng orasan, paghampas ng alon sa dalampasigan, at ang tibok ng ating puso ay ilan lamang sa mga bagay na may rhythm. Ang rhythm ay isa sa mga elemento ng musika na tumutugon sa pagpapangkat-pangkat ng tunog ayon sa time signature. Sa yunit na ito, malilinang ang kakayahan ng mga mag-aaral sa pagkilala ng iba’t ibang uri ng mga note at rest, kasama ang iba pang simbolong pangmusika. Gayundin ang pagbabasa at pagsusulat ng rhythmic pattern sa mga meter na dalawahan, tatluhan, at apatan, gamit ang mga time signature na at na kasabay ang galaw ng katawan tulad ng pagpalakpak, pagtapik, pagmartsa at pagsayaw o iba pang paraan ng pag-indak o pag- indayog ng katawan, na akma sa rhythm. Tatalakayin din sa yunit na ito ang pamamaraan sa pagkumpas ng mga awitin.
5 Ang mga Simbolo at Konsepto sa Musika Bawat komposisyong musikal ay binubuo ng iba’t ibang note at rest at ng iba pang simbolong pangmusika. Ang bawat note ay may katumbas na rest. Sa araling ito, matututuhan ang pakikinig, pagkilala, pagbasa, paggalaw, at pagsulat ng rhythmic pattern gamit ang iba’t ibang note at rest. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern sa dalawahan, tatluhan, at apatang kumpas: 2 3 4 Awitin ang “Lupang Hinirang”. Bigyang pansin ang tamang titik at tono. Tandaan ang mga kailangan sa maayos na pag-awit tulad ng tamang pag-upo, hindi pasigaw, at paghinga buhat sa diaphragm sa halip na sa lalamunan.
6 Ipadyak ang beat. Ipalakpak ang rhythm. Bigkasin ang chant. Gawin 2 Suriin ang iskor ng awiting “Magandang Araw”. Basahin ang titik ng awit at awitin sa pangunguna ng guro. Kilalanin ang mga note at rest na makikita sa awit. Pag-aralan kung paano napangkat ang mga note at rest sa bawat measure.
7 Tandaan na ang bawat note ay may katumbas na rest. Mga Uri ng Note Simbolo Bilang ng Kumpas Mga Uri ng Rest Simbolo Quarter note 1 kumpas Quarter rest Eighth note ½ kumpas Eighth rest Half note 2 kumpas Half rest Whole note 4 kumpas Whole rest Ano ang kahalagahan ng mga note at rest sa musika? Sagutin ang sumusunod. 1. Ano ang hitsura ng quarter note? Iguhit mo ang iyong sagot. 2. Ano ang katumbas na bilang ng dalawang eighth note? 3. Anong note ang katumbas ng dalawang eighth note? 4. Ano-ano ang mga note na nasa ikatlong measure ng awiting “Magandang Araw”? 5. Ano ang hitsura ng quarter rest? Iguhit mo ang iyong sagot.
8 Ang Simple Meter, Pagtuturo ng Rhythmic Pattern, at Time Signature Ang meter ay isa sa mga elemento ng rhythm. Ito ang pagkaka-pangkat ng mga kumpas o pulso sa musika. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern sa dalawahang kumpas: Pangkat A – Ipalakpak ang beat. Pangkat B – Ipalakpak ang rhythmic pattern.
9 Gawain 2 Pangkatang gawain: Gamit ang mga flashcard ng note at rest, bubuo ang bawat pangkat ng rhythmic pattern sa dalawahang kumpas. Ipalakpak ang mga nagawang rhythmic pattern. Gawain 3 Pag-aralan at suriin ang awiting “Tayo Na!” - Ano-anong uri ng note at rest ang ginamit sa awitin? - Ano ang meter ng awitin? - Ilan ang bilang ng kumpas sa bawat measure? - Paano nabuo ang rhythmic pattern sa bawat measure? - Ano ang inilagay/ginamit upang mapangkat ang mga tunog? - Awitin muli ang “Tayo Na!” habang ipinapalakpak ang beat ng awit.
10 Gawain 4 Gamit ang barline, pangkatin ang mga note at rest ayon sa time signature. Ang isang measure ay nabubuo sa pamamagitan ng pagsasama-sama ng mga note at rest at ginagamitan ng barline upang makabuo ng pangkat ayon sa nakasaad na time signature. Ano ang mangyayari kung may sinusunod tayong mga patakaran sa pagsasaayos ng mga bagay-bagay? Tukuyin at isulat ang limang karaniwang rhythmic pattern na matatagpuan o ginamit sa awiting “Tayo Na!”. 1. 2. 3.
11 4. 5. Takdang-aralin Pag-aralan ang awit na “Umayka Ti Eskuela.” Lagyan ng kaukulang bilang ng kumpas ang bawat note at rest ng awitin. UMAYKA TI ESKUELA Umayka ti eskuela, tapno lumaing ka, Adu ti masursuro, maestro ti pangulo. Tungpalem ti ‘bagana paginbagan ida, Taragsak da nanang mo, ken ni pay tatang mo. COME TO SCHOOL Come to school so you’ll be wise Many things you will learn The teacher is the head Do what she says, it is for your own good It is your mother’s joy and your father’s too.
12 Ang Rhythmic Pattern at ang Time Signature Ang ay may time signature na dalawahan ang bilang ng kumpas. Ito ay karaniwang iniuugnay sa kilos o galaw na pang martsa. Ang bilang nito ay 1-2│1-2│1-2│. Napapangkat ang mga bilang na ito sa pamamagitan ng paglalagay ng barline. Gawain 1 Echo clapping: Ipalakpak ang sumusunod. 1) 4) 2) 3) Awitin ang “Umayka Ti Eskuela”. Hatiin ang rhythm nito ayon sa time signature.
13 Gawain 2 Awitin nang sabay-sabay ang “Baby Seeds”. - Ilang measure mayroon ang awit? - Ano-anong mga simbolo ng musika ang nasa loob ng mga measure? - Tukuyin ang mga note at rest na ginamit sa awitin. - Paano nabuo ang mga measure? - Ano ang time signature ng “Baby Seeds”? - Ilang bilang mayroon ang bawat measure? Gawain 3 Mula sa awit na “Baby Seeds”, lagyan ng naaangkop na salita ang bawat rhythmic pattern. 1. ______ 2. ______ 3. ______ 4. ______
14 Gawain 4 Muling awitin ang “Baby Seeds”. Sabayan ng pagtapik/ pagpalakpak ng rhythmic pattern ng awitin. Ang rhythmic pattern ay ang pinagsama-samang note at rest na naaayon sa isang nakatakdang time signature. Ano-ano ang mga gawain na higit na nakatulong sa pag- unawa sa aralin? Pangkatin ang mga note ayon sa time signature at batay sa tamang bigkas ng mga salita. Gumamit ng barline.
15 Ang Rhythmic Pattern sa Time Signature Ang rhythmic pattern sa time signature na ay pagpapangkat ng mga tunog sa tatluhan. Ito ay karaniwang sinasabayan ng sayaw na balse o waltz, at may bilang na 1, 2, 3. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern. 1) 4) 2) 5) 3) Awitin ang awit tungkol sa mga note habang ipinakikita ang pagbuo ng iba’t ibang note sa pisara. (Tono: “This is the Way I Brush My Teeth”) We have here a hollow head, a hollow head, a hollow head. We have here a hollow head and we call it a whole note.
16 Then we put a stem on it, a stem on it, a stem on it. Then we put a stem on it and we call it a half note. Then we put a shade on it, a shade on it, a shade on it. Then we put a shade on it and we call it a quarter note. Then we put a flag on it, a flag on it, a flag on it. Then we put a flag on it and we call it an eight note. Gawain 2 Pakinggan ang isang recording ng isang waltz tulad ng “Waltz of the Blue Danube” at maaaring sumayaw o magkumpas ang mga bata habang nakikinig. Gawain 3 Awitin at suriin ang musical score ng “Batang Magalang”. - Ano-anong uri ng note at rest ang makikita sa awit? - May kakaiba ka bang napansin sa pagkakaayos o pagkakasulat ng awitin? Saan nakita ang measure na ito? - Ano ang time signature ng awitin? Ilan ang bilang sa bawat measure?
17 Tukuyin ang bilang ng kumpas ng bawat note. Gawin nang sabay ng bawat pangkat. Pangkat 1: Ipalakpak at suriin ang rhythmic pattern ng unang apat na measure ng awitin. Pangkat 2: Itapik ang beat ng awitin. Gawain 4 Awitin ang “Will You Dance With Me?” at sabayan ng nababagay na dance step. Gawain 5 Iguhit ang akmang note sa bawat patlang upang mabuo ang mga rhythmic pattern sa time signature. 1. 2. 3. 4. 5. T. Martinez Mel Santos
18 Ang rhythmic pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature. Sa pag-awit ng “Batang Magalang”, ano ang inyong naramdaman? Bakit? Anong uri ng sayaw ang maaaring gawin kasabay ng awitin na may meter? Isulat ang angkop na rhythmic pattern batay sa lyrics ng awitin. Ba- hay ku -bo ka- hit mun- ti
19 Ang Accent at Rhythmic Pattern sa Time Signature Upang makasunod sa daloy ng rhythm o ritmo ng isang musika, kinakailangang matukoy ang unang kumpas ng beat nito. Ang diin o accent ay karaniwang inilalagay sa unang kumpas upang maging malinaw na makasunod sa daloy ng awitin o tugtugin. Bersiyong Bicol Bersiyong Ingles Kon dili sin abaniko If hand fan is not with me Tapus na ining buhay ko My life will be miserable Lawas ko, ay,ay! My body! Oh! My body Madedesmayo Fainting will happen, Kun dili sin abaniko If hand fan is not with me
20 Gawain 1 Awitin ang “An Sakong Abaniko”. Suriin ang rhythmic pattern ng “An Sakong Abaniko”. Ipalakpak ang rhythm ng awitin. Ano ang naramdaman mo habang isinasayaw ang balse, umaawit at ipinapalakpak ang rhythm ng awit? Ano ang time signature ng awit? Ano ang kilos na maaaring gawin habang inaawit ito? Gawain 2 Lagyan ng panandang diin (>) ang unang kumpas ng bawat measure ng awit na “An Sakong Abaniko”. Gawain 3 Awiting muli ang “An Sakong Abaniko.” Lagyan ng accent ang bahaging binigyang diin sa awit. Gawin ito sa sagutang papel. Awitin ito ayon sa pagkakalagay ng accent. Gawain 4 Sumayaw habang inaawit ang “An Sakong Abaniko.” Bigyang-pansin ang bahaging may accent. Sa pangkaraniwang kumpas, ang unang note o kumpas ng bawat measure ay binibigyan ng accent (>) o diin. Ang accent sa unang kumpas ng rhythmic pattern sa ay nagbibigay ng mas maayos na pagsaliw sa mga sayaw na balse. Tulad sa musika, mahalaga ang makasunod sa daloy o ritmo ng nangyayari sa buhay ang isang mag-aaral na tulad
21 mo. Kung tahimik ang klase dahil nag-aaral ang mga kamag- aral mo, dapat na tahimik ka rin. Magbigay ka nga ng iba pang halimbawa kung kailan ka dapat makasunod sa daloy ng nangyayari sa iyong paligid. Pagmasdan ang musical score ng “Ang Huni ng Ibong Pipit”. Lagyan ng accent ang bahagi ng awit na nararapat na may diin. R. Tecson L. Villanueva
22 Ang Rhythmic Pattern sa Time Signature Sa time signature na , may apat na bilang ang bawat measure. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern. Bigkasin ang mga rhythmic syllable.
23 Ating balik-aralan ang pagkumpas ng apat, gamit ang kaliwa at kanang kamay. Pakinggan ang “Pop Goes the Weasel” at sabayan ang kumpas nito. Awitin ang “Ang Huni ng Ibong Pipit” (tingnan sa Aralin). Bigyang pansin ang tamang lugar ng accent. Lapatan ng angkop na galaw ang awitin. Gawain 2 Bigkasin ang lyrics ng awiting “We’re on the Upward Trail” ayon sa tamang rhythm. Awitin din ito. Pagkatapos, sagutin ang mga tanong tungkol dito.
24 - Ano-anong uri ng mga note ang makikita sa awit? - May bagong note ka bang nakita? Ano ito? - Ilan ang bilang ng isang whole note? Gawain 3 Ipalakpak ang rhythmic pattern ng awitin. Ano ang time signature ng awitin? Ilan ang bilang sa bawat measure? Bigkasin ang rhythmic syllable ng una at pangalawang linya ng awit. Itapik/Ipalakpak ang pangatlo at pang-apat na linya. Gawain 4 a. Awiting muli ang “We’re on the Upward Trail”. Lapatan ng galaw ng katawan ang bawat note. - takbo - lakad - slide - talon
25 b. Tukuyin/Hanapin ang mga kaparehong measure o mga measure ng sumusunod na rhythmic pattern sa awiting “We’re on the Upward Trail”. 1) 2) 3) 4) Gawain 5 Kilalanin ang mga note at rest na makikita sa awit na “Inday Kalachuchi”.
26 Visayan Version English Translation Inday Kalachuchi Inday Kalachuchi may langgam tamsi, there’s a sunbird, Iyang balhibo and it has feathers pula ug berde, bright red and green, Ayaw’g hingkalimti, Don’t you ever forget, Ang baryo dinhi, Here in the barrio, Daghang dalaga, Are many maidens, daghang dalaga, many maidens Ako ay gwapa But I’m the prettiest Ang rhythmic pattern na may time signature na ay may kaukulang mga note at rest na pinagsasama-sama upang makabuo ng apat na bilang. Bakit mahalaga ang kaalaman sa iba’t ibang note, rest, at time signature?
27 Isulat sa patlang ang note o rest na bubuo sa measure ng time signature na (note) 1. (rest) 2. (note) 3. (note) 4. (rest) 5.
28 Ang Accent sa mga Recorded Music Ang rhythm at tiyempo ng mga awitin at tugtugin ay madaling natutukoy sa pamamagitan ng accent na naririnig at nararamdaman sa unang kumpas nito. Gawain 1 Pakikinig: Pakinggan ang “Pop! Goes the Weasel”. Sa anong salita maririnig ang accent? Ipakita ang tsart ng awiting “Ano-ano.” Awitin ito. Ano ang time signature ng awitin? Tungkol saan ang awit? Awitin ang “Ano-ano” na sinasabayan ng paglalakad.
29 Tukuyin ang mga lugar sa awitin na nabigyan ng mas malakas na bigkas o pag-awit bunga ng paglalakad. Awitin nang sabay-sabay ang “Ano-ano” at bigyang pansin ang mga accent. Gawain 2 Gumawa ng rhythmic pattern na angkop sa mga time signature na makikita sa ibaba. Gamitin ang sumusunod na uri ng note at rest. Gawain 3 Awitin ang “Ano-ano”. Lagyan ng akmang galaw ayon sa time signature na at sa titik ng awitin. Ang diin ay karaniwang makikita sa unahang bahagi ng measure o sa unang kumpas/beat ng isang measure.
30 Ang maayos na pakikinig ay nagdudulot ng malawak na pag-unawa. Paano ito naipakikita sa loob ng silid-aralan? Itapik ang sumusunod na mga rhythmic pattern sa Hanay A. Piliin sa Hanay B ang awitin na ginamitan ng naturang rhythmic pattern. An Sakong Abaniko
31 Ang Pagtugon sa Musika Gamit ang Kumpas Sa bawat araw na may pasok sa paaralan, umaawit ng “Lupang Hinirang” ang mga mag-aaral habang nakatingin sa itinataas na watawat. Inaawit naman ang “Pilipinas Kong Mahal” tuwing ibinababa ito. Madalas na may isang lider na nangunguna sa pag-awit nito habang siya ay kumukumpas. Nagkaroon na ba kayo ng pagkakataong kumumpas ng alinman sa dalawang awit na ito? Pakinggang mabuti ang awiting “Lupang Hinirang”. Tingnan sa tsart ng awitin kung ang lyrics nito ay pareho sa binibigkas mo tuwing aawit ka nito. Pansinin ang mga pagkakaiba at isulat ito sa kuwaderno. Batay sa napakinggan, ano ang pamagat ng ating Pambansang Awit? Nasa anong palakumpasan ang “Lupang Hinirang”? Sa anong kumpas nagsisimula ang “Lupang Hinirang”?
32 Narito ang mga paalaala kung paano ang pagkumpas ng “Lupang Hinirang”.  Tumayo ng tuwid at tumingin sa mga gagabayan ng iyong pagkumpas.  Itaas ang braso at ang mga kamay na katapat at kasintaas ng dibdib.  Kailangang maramdaman at makita ang unang bagsak ng beat sa bawat measure.  Kung nais mong maging malakas ang pag-awit, lakihan ng bahagya ang kumpas. Samantala, liitan lamang ang kumpas kung nais mong hinaan ng mga umaawit ang kanilang boses sa pag-awit.  Ibukas ang mga palad upang maging malakas at may diin din ang gagawing pag-awit at itaob ang mga ito para hinaan ang pag-awit.  Bigyang kahulugan ang bawat galaw ng kamay sa pagkumpas, ngunit hindi dapat nagdidikit sa gitna ang mga kamay. Sabayan ng kumpas ang recorded music ng “Lupang Hinirang.” Gayahin ang larawang nasa ibaba.
33 Isagawa rin ang pagkumpas sa “Pilipinas Kong Mahal” habang sinasabayan ang recorded music. Tingnan ang nasa larawan sa ibaba at ikumpas ang “Pilipinas Kong Mahal” sa palakumpasang . Simulan ito sa pataas na kumpas o sa ikatlong bilang. Ang pagkumpas ay isang paraan ng pagtugon sa metric pulse ng awit o tugtuging napakikinggan. Isa itong uri ng komunikasyon na kailangang maunawaan ng umaawit o ng tumutugtog.
34 Ang pagkumpas ay isang uri ng komunikasyon sa pagitan ng mang-aawit o manunugtog at ng tagakumpas. Hindi lamang sa musika ginagamit ang pagkumpas upang makipag-usap. Anong mga kumpas pa ang ginagamit mong paraan ng pakikipag-usap? Paano ito nakatutulong sa malinaw na pag-unawa sa nais mong sabihin? Tayahin ang sarili. Gawin ito sa kuwaderno. Kasanayan Napakahusay Mahusay Di- gaanong Mahusay Nanganga- ilangan ng Tulong 1. Nakakumpas ako nang tama sa rhythm 2. Naunawaan ng mga umaawit ang kahulugan ng aking pagkumpas 3. Nakasunod ako sa pamantayan ng pagkumpas 4. Tama ang posisyon ng aking katawan at kamay habang kumukumpas 5. Naging maganda ang pag- awit/pagtugtog dahil sa aking pagkumpas
267 GLOSSARY MUSIKA 2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure Antecedent Phrase nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog Beat ang pulso ng awit o tugtugin Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola Chant paawit na pagsasalita na walang sukat Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin Consequent Phrase nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig Di-magkatulad na musical phrase binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig
268 Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff Harmonic Interval tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay Harmonic Third Interval binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde Instrumental Music musikang galing sa mga musical instrument Interval ang pagitan ng dalawang tono Kalaleng o Tongali instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing Kodaly Hand Sign isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay Largo tempo na mas mabagal sa andante Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff
269 Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter Melodic Ostinato isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya Melodic Phrase pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat Musical Phrase ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol) Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G) Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis Prime una o isa Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument
270 Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind Rhythmic Ostinato rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Rhythmic Pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes Score ang piyesa ng awit o tugtugin Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog Timbre ang uri o kalidad ng tunog Tonal Tono Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong- sulong ng slide nito Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family
271 Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat
274 APPENDIX Musika Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play
275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit
276 Bibliography Musika Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998 Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp. Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc. Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc. Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4 Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Musical Wonders Worktext and Teachers Guide
277 Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc. Internet: Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8 Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0 Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8 Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k
278 Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8 Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0 Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0 Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA
279 Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84 Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI "Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4 Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE
280 Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8 The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0 Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano
iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.
iv Talaan ng Nilalaman MUSIKA Yunit 2 – Melody Aralin 1: Ang Daloy ng Melody............................................ 37 Aralin 2: Ang mga Pitch Name........................................... 42 Aralin 3: Ang G Clef............................................................ 45 Aralin 4: Ang mga Pitch Name sa Ledger Line................... 49 Aralin 5: Ang Tunog na Pinakamataas at Pinakamababa...................................................... 53 Aralin 6: Ang Pagitan ng mga Tono.................................... 57 Aralin 7: Ang Likhang Melody.............................................. 61
35 Yunit 2 Melody
36 Ang melody ay elemento ng musika na nagsasaad ng kaaya-ayang pagkakasunod-sunod ng mga note na bumubuo ng mahalagang bahagi ng isang awit o tugtugin. Ang mga rhythmic pattern na natutunan sa Unang Yunit ay nilapatan ng iba’t ibang direksiyon ng himig na maaaring pataas, pababa, pataas na palaktaw, pababa na palaktaw, o inuulit ang daloy. Matututunan din sa araling ito na ang melody ay nagpapahiwatig ng mga damdaming napapaloob sa isang awit o tugtugin. Maaari ring makilala ang katauhan o ano mang nais ipahatid ng isang kompositor ayon sa uri ng melody na naririnig batay sa kinalabasan ng mga notang nabuo sa isang likhang himig. Tatalakayin din ang iba pang mga katawagang pangmusika gayundin ang iba’t ibang simbolong musikal, tulad ng G clef, pitch name, ledger line, interval, range, at marami pang iba na lalong makatutulong upang maging kasiya-siya ang pag-aaral ng musika.
37 Ang Daloy ng Melody Ang isang melody ay bunga ng pagdaloy ng tono na maaaring tumataas o bumababa. Ito ay nalilikha gamit ang iba’t ibang daloy ng mga note na nagbibigay ng magandang tunog. Sa araling ito ay matutunghayan ang iba’t ibang daloy ng melody na bumubuo sa isang magandang musika. Gawain 1 Pakinggang mabuti ang awit.
38 Awitin ito nang sabay-sabay. Awitin naman nang pangkatan. Sundin ang bilang ng measure para sa pag-awit ng bawat pangkat. Pangkat – I – measure 1 at 9 Pangkat – II – measure 2 at 10 Pangkat – III – measure 3, 4 at 11, 12 Pangkat – IV – measure 6, 7, 8 at 13, 14, 15, 16 Awitin ang mga so-fa syllable ng awit habang sinusundan ang daloy ng mga note. Gawain 2 Tukuyin ang daloy ng melody sa bawat measure ng awit na “Song and Dance”. Sabihin kung ito ay pataas o pababang pahakbang, pataas o pababang palaktaw, o kaya nama’y inuulit. Pagkatapos ay awitin ang mga ito upang higit na marinig at madama ang daloy ng melody.
39 Gawain 3 Pakinggan ang mga melodic phrase na may iba’t ibang daloy sa awiting iparirinig ng guro. Tukuyin kung ang narinig na himig ay pataas o pababang pahakbang, pataas o pababang palaktaw, o kaya nama’y inuulit. Ang iba’t ibang daloy ng melody ay pataas at pababang pahakbang, pataas at pababang palaktaw, o kaya nama’y pantay o inuulit.
40 Sa anong daloy ng melodiya mo maihahambing ang iyong natutuhan sa ating aralin? Pataas ba o pababa o di kaya ay nananatili ka ba sa dati mong gawi? Magpangkat sa lima ang buong klase. Bawat pangkat ay lilikha ng galaw na magpapakita ng iba’t ibang daloy ng melody. Awitin ang “Batang Masipag” at sundan ang daloy ng melody sa pagsasakilos nito.
41 Panuto: Sukatin ang sariling kakayahan ayon sa ginawang pangkatang gawain. Lagyan ng tsek ( √ ) ang bilang na angkop sa ginawang pagganap. Pamantayan Di- gaanong Mahusay 1 Mahusay 2 Napakahusay 3 1. Nakapagpapakita ng sigla at galak sa pagtatanghal 2. Nakaaawit nang may tamang tono ayon sa mga note ng awit 3. Nakapag-uukol ng panahon at sarili sa pagsasanay ng gawain 4. Naipakikita ang pakikiisa sa gawain 5. Nakakikilos nang naaayon sa daloy ng musika
42 Ang mga Pitch Name Ang melody ay isang mahalagang elemento ng musika. Ang mga tono ng isang melody ay nakasulat sa staff na binubuo ng limang guhit at apat na puwang. Ang note ang kumakatawan sa bawat tono ng isang melody. Ito ay ginagamitan ng mga titik ng Alpabeto na A, B, C, D, E, F, G. Ang tawag sa mga ito ay pitch name. Gawain 1 Awitin ang “Do Re Mi Song” at tukuyin ang mga titik ng alpabetong ginamit sa awit. Gawain 2 Awitin nang sabay-sabay ang “ Tayo’y Umawit ng ABC”.
43 Pagmasdan muli ang music notation ng “Tayo’y Umawit ng ABC”. Bigyang pansin ang mga guhit kung saan nakasulat ang music notation. Bilangin ang mga guhit at puwang ng staff. Alam ba ninyo na ang bawat guhit at puwang sa staff ay may katumbas na pitch name? Ilan ang mga titik ng alpabeto na ginamit sa lunsarang awit? Ano-ano ang mga ito? Isulat ang mga pitch name na natutuhan sa guhit at puwang. Gawain 3 Tayo nang maglaro ng Musical Word Game. Isulat ang pitch name upang mabuo ang mga salita. Tugtugin sa flute/recorder o xylophone pagkatapos sagutin.
44 Nakatulong ba ang ating pag-aaral ng pitch name na bumubuo sa guhit at puwang sa G clef staff, upang lalo nating matandaan ang mga salitang kadalasang ginagamit sa musika? Sa inyong palagay, may mabuting dulot ba ito upang lalong pagbutihin ang pag-aaral ng musika? Isulat sa patlang ang mga pitch name na makikita sa guhit at puwang ng G clef staff. Ang mga pitch name sa guhit ay ang sumusunod: Ang pitch name sa puwang ay ang sumusunod:
45 Ang G clef Ang clef ay isang simbolong nakalagay sa unahan ng musical staff. Ito ang nagtatakda ng tono ng mga notes sa staff. Isa sa karaniwang simbolo ng clef ay ang G clef o Treble clef. Ang G clef o Treble clef ang nagtatakda ng tone ng mga note sa itaas ng middle C. 1. Awitin ang “Bandang Musika” habang sinasabayan ng Kodaly Hand Signs.
46 2. Basahin ang musical scale gamit ang mga pitch name. Awitin ang musical scale gamit ang mga so-fa syllable. - Ano ang musical symbol na nakikita sa unahan ng scale? 3. Pakinggan ang lunsarang awit na “Tayo’y Magpasalamat” habang nakatingin sa music notation. - Pag-aralan ang awit sa pamamagitan ng rote method. - Awitin ang mga sofa-syllable na bumubuo sa awit. - Awitin nang sabay-sabay ang lyrics ng awit.
47 4. Tingnan ang musical symbol na nakalagay sa unahan ng staff. - Ano ang tawag sa simbolong ito? 5. Suriin ang musical scale. Tukuyin kung ano ang pitch name ng note na nasa ikalawang guhit ng staff. Ang G clef ay matatagpuan sa unahang bahagi ng staff. Nangangahulugan ito na ang pitch name na G ay nakalagay sa pangalawang guhit ng staff. Ang G clef o treble clef ang nagtatakda ng tono ng mga note sa staff. Ang G clef ay simbolo ng notasyon. Ang aralin sa G clef ay nagpapahiwatig na ang bawat simbolo dito sa mundo tulad ng musika ay may kani-kaniyang mahahalagang bahaging ginagampanan upang matugunan at maipahayag ang kahalagahan ng bawat isa.
48 1. Isulat ang sumusunod na mga pitch name sa G clef gamit ang whole note. 2. Tingnan ang nakaguhit sa loob ng kahon. Iguhit ito sa unahan ng staff. Buuin ang sumusunod na mga pitch name na hango sa mga natutuhang awit. 3. Gamitin ang (quarter note) sa pagbuo ng mga pitch name. 4. Awitin ang mga nabuong pitch name gamit ang pantig na loo. 5. Tugtugin ang nabuong mga pitch name gamit ang keyboard, flute recorder, lyre, o melody bells.
49 Ang mga Pitch Name sa Ledger Line Ang maiikling guhit na makikita sa ibaba o itaas ng staff ay tinatawag na ledger line. Bawat ledger line ay may katumbas na pitch name o kaya naman ay so-fa syllable. Gawain 1 Awitin ang mga pitch name ng Kodaly Hand Sign na ipakikita ng guro gamit ang mga flashcards. Ano-anong pitch name ang inyong nakita?
50 Gawain 2 - Pag-aralan ang awit sa pamamagitan ng rote method. - Basahin ang notation (so-fa syllable) ng “Bandang Musika”. - Basahin ang mga pitch name ng “BandangMusika”. - Awitin ang lyrics ng awit. Gawain 3 Batay sa awiting “Bandang Musika”, tingnan ang ikalima hanggang ikawalong measure ng awit? - Ano ang inyong napansin sa notation? - Ituro ang measure kung saan nakaguhit ang mga ledger line.
51 - Ngayong mahusay ninyong nasagot ang tanong, awitin ang mga note sa bahaging unang staff kung saan may ledger line. - Isabay ang Kodaly Hand Sign habang umaawit tulad nito: Ang ledger line ay matatagpuan sa ibabaw o ilalim ng staff. Ang pitch name na makikita sa unang puwang sa ibaba ng staff ay D. C naman ang nasa unang ledger line at B ang matatagpuan sa ilalim ng unang ledger line sa ibaba ng staff. Matatagpuan naman ang pitch name na A sa unang ledger line sa ibabaw ng staff at G naman ang sa unang puwang sa ibabaw ng staff. Ang aralin sa ledger line ay gabay upang lalong maintindihan ang pagbabasa ng mga note na isang mahalagang bahagi sa pag-aaral ng musika.
52 1. Isulat sa patlang ang pitch name na makikita sa mga ledger line ng G clef staff. 2. Bilugan ang mga note kung saan matatagpuan ang ledger line. a. b. Gumuhit ng star ( ) sa nakalaang kahon. Gawain Napakahusay Mahusay Di-gaanong Mahusay 1. Nakaaawit nang may kasiyahan 2. Natutukoy ang mga ledger line 3. Nasasabi ang kahulugan at gamit ng ledger line 4. Naiguguhit ang mga ledger line sa tamang lugar sa staff 5. Naipakikita ang pakikiisa sa mga gawain
53 Ang Tunog na Pinakamataas at Pinakamababa Tampok sa araling ito ang pagkilala sa pinakamataas at pinakamababang tono ng awit. Ang higit na ikinagaganda ng isang awit ay ang pagkakaroon ng iba’t ibang antas ng tono na maaaring awitin sa pinakamataas o pinakamababang himig. Maaaring mabigyang damdamin ang taas at baba ng tono kung ang paraan ng pag-awit ay may tamang range o antas ng boses. Gawain 1 Tingnan ang mapa ng Pilipinas. Saan kaya matatagpuan sa mapa ang lugar na pinanggalingan ng awit? Pakinggang mabuti ang awit na iparirinig ng guro. Pag-aralan natin ang awit. Sa pamamagitan ng musical score ng mga awit, suriin ang note na may pinakamataas at pinakamababang antas sa bawat measure. Alamin ang pinakamababa at pinakamataas na note na makikita sa mga awit.
54 - Ano-anong mga note ang ginamit sa awit? - Ilang note ang ginamit sa awit? - Awitin ang “Salidommay”. - Tukuyin ang pinakamababa at pinakamataas na tono. Gawain 2 Tukuyin ang range ng mga note sa mga melodic phrase. 1. Bilugan ang pinakamababa at pinakamataas na note. 2. Isulat ang mga note na ginamit sa staff sa ibaba.
55 3. Alamin kung malawak o maikli ang range ng phrase. Isulat sa patlang. Makikilala ang pinakamataas at pinakamababang tono sa awit sa pamamagitan ng range sa pagitan ng tono nito.
56 Ano ang kahalagahan ng range ng tono sa pagpapahayag ng damdamin ng isang awitin? A. Suriin ang mga note at tukuyin ang range ng pinakamataas at pinakamababang note. Isulat din kung malawak o maikli ang pagitan ng bawat note. B. Pakikinig Pakinggang mabuti ang iparirinig ng guro. Tukuyin ang range ng tunog kung malawak o maikli. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
57 Ang Pagitan ng mga Tono Kung susuriin ang mga awit, mapapansin ninyo na hindi magkakatulad ang pagitan ng mga note na bumubuo nito. May mga note na magkakalayo at mayroon din namang magkakalapit ang pagitan. Ang pagsukat ng pagitan ng mga tono ay mula sa note na tinutukoy hanggang sa kasunod nito. Sa araling ito sikapin ninyong awitin ang mga bahagi ng himig na mayroong iba’t ibang pagitan. Gawain 1 Gawain sa Pakikinig Pakinggang mabuti ang sumusunod: “Happy Birthday”, “Tayo’y Umawit”, “Bahay Kubo”, “Star Wars-Opening Theme”, “It Came Upon the Midnight Clear”, “Somewhere Over The Rainbow”, “We’re on the Upward Trail” at iba pang mga instrumental music.
58 Aawitin ng guro ang “Umawit at Sumayaw”. Habang nakikinig ay pag-aralan ang tono ng awit. Pagkatapos ay gawin ang sumusunod. - Awitin ng buong klase kasabay ang guro o CD. - Magpangkat ayon sa itatalaga ng guro. - Iparinig ng bawat pangkat ang awit. - Tukuyin ang interval sa pagitan ng bawat note. Gawain 2 Magpangkat sa apat ang buong klase. Gamit ang mga melodic phrase, ibigay ang pagitan ng mga note. Isulat sa papel ang sagot ng bawat pangkat.
59 Iparinig sa klase ang mga melodic phrase sa pamamagitan ng sumusunod: pagtugtog ng lyre pagpapatunog ng melody bells pag-awit ng “loo” pagtugtog ng keyboard Ang interval ay ang pagitan ng dalawang note. Ito ay makikilala batay sa kinalalagyan o posisyon nito sa staff. Ang mga interval ay ang sumusunod: 1. Prime (1st) - inuulit 5. Fifth (5th) 2. Second (2nd) 6. Sixth (6th) 3. Third (3rd) 7. Seventh (7th) 4. Fourth (4th) 8. Octave (8ve) Ano ang magandang naidudulot ng mga simple interval ng melody sa tamang pag-awit?
60 Tukuyin ang uri ng interval o pagitan ang makikita sa ibaba. Isulat ang sagot sa mga bilang sa ilalim ng staff. Awitin o tugtugin ito gamit ang flute/recorder o lyre.
61 Ang Likhang Melody Isa sa mga masining na pagpapahayag ng damdamin ang pag-awit. Ang awit ay binubuo ng mga tono na may kani- kaniyang daloy at agwat ng note na tinatawag na melody. Ang melody ay madaling matututunan lalo’t higit kung ito’y laging naririnig. Sa araling ito, bukod sa pag-awit ay sikaping malaman ang paglikha ng simpleng melody na magbubuhat sa iyong isip at damdamin.
62 Gawain 1 Pagmasdang mabuti ang gagawin ng guro. Gawin ang pagtapik ng rhythmic pattern ng awit. I-chant ang lyrics ng awit ayon sa rhythmic pattern nito. Gawin muna ng pangkatan at pagkatapos ay sabay-sabay na ang lahat ng mga mag-aaral. Gawain 2 Pangkatang gawain Lapatan ng tono ang rhythmic pattern. Gamitin ang sumusunod na note : do, re, mi, fa, so, la, ti, do Awitin ang nabuong komposisyon. Ang paglikha ng isang melody ay nakatutulong sa pagiging malikhain upang maipakita ang kahusayan at pag- unawa sa musika. Ano ang naramdaman mo nang ikaw ay nakalikha ng isang musika? Bakit?
63 Sukatin ang sarili ayon sa ginawang pangkatang gawain. Pamantayan Di- gaanong Magaling 1 Magaling 2 Napakagaling 3 1. Nakasusunod sa alituntunin kung paano ang paglikha ng melody 2. Nakapagbabahagi ng kaalaman sa musika sa pamamagitan ng pag-awit 3. Nakaaawit nang may wastong tono ng likhang melody 4. Nakapagpapakita ng pagpapahalaga sa musika 5. Nakikiisa sa pangkatang gawain at pagtatanghal 3 – napakagaling 2 – magaling 1 – di-gaanong magaling
267 GLOSSARY MUSIKA 2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure Antecedent Phrase nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog Beat ang pulso ng awit o tugtugin Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola Chant paawit na pagsasalita na walang sukat Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin Consequent Phrase nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig Di-magkatulad na musical phrase binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig
268 Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff Harmonic Interval tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay Harmonic Third Interval binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde Instrumental Music musikang galing sa mga musical instrument Interval ang pagitan ng dalawang tono Kalaleng o Tongali instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing Kodaly Hand Sign isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay Largo tempo na mas mabagal sa andante Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff
269 Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter Melodic Ostinato isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya Melodic Phrase pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat Musical Phrase ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol) Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G) Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis Prime una o isa Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument
270 Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind Rhythmic Ostinato rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Rhythmic Pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes Score ang piyesa ng awit o tugtugin Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog Timbre ang uri o kalidad ng tunog Tonal Tono Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong- sulong ng slide nito Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family
271 Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat
274 APPENDIX Musika Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play
275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit
276 Bibliography Musika Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998 Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp. Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc. Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc. Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4 Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Musical Wonders Worktext and Teachers Guide
277 Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc. Internet: Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8 Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0 Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8 Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k
278 Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8 Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0 Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0 Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA
279 Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84 Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI "Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4 Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE
280 Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8 The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0 Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY v Yunit 3 – Form, Timbre, at Dynamics Aralin 1: Ang Introduction at Coda ng Isang Awitin.......... 68 Aralin 2: Ang Antecedent Phrase at Consequent Phrase ng Isang Awitin....................................... 72 Aralin 3: Ang Magkahawig at Di Magkatulad na mga Musical Phrase................................................... 75 Aralin 4: Ang Iba’t Ibang Tunog........................................ 78 Aralin 5: Ang Pangkat ng Instrumentong String/ Chordophone...................................................... 82 Aralin 6: Ang Pangkat ng Instrumentong Hinihipan/ Aerophone.......................................................... 86 Aralin 7: Ang Pangkat ng Instrumentong Percussion/Idiophone at Membranophone ........... 90 Aralin 8: Ang Forte at Piano.............................................. 99 Talaan ng Nilalaman All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 65 Yunit 3 Form, Timbre, at Dynamics All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 66 Tampok sa araling ito ang pagkilala natin sa tatlong elemento ng musika: form, timbre, at dynamics. Ang form ay ang istruktura ng musika. Ito ay tumutukoy sa kayarian ng isang komposisyon batay sa kaayusan at pagkabuo ng mga musical phrase. Ang isang awit o tugtugin ay binubuo ng mga musical phrase na may kani-kaniyang natatanging daloy ng himig. Mayroon din itong pagdalang o pagbilis ng tunog ayon sa takbo na kailangan sa kabuuan ng awit o tugtugin. Ang mga melodic phrase o rhythmic phrase ay maaaring magkatulad, di- magkatulad, o magkahawig. Sa pag-awit, mas mainam na may himig na tinutugtog o inaawit bilang paghahanda upang maibigay ang tamang tono. Tinatawag itong introduction. Ang huling bahagi naman ng awit ay tinatawag na coda. Ang antecedent phrase at consequent phrase ay dalawang parirala na bumubuo sa isang musical idea. Kadalasan ang antecedent phrase ay may papataas na himig at ang consequent phrase naman ay may papababang himig. Bibigyang-kahulugan sa yunit na ito ang isa pang elemento ng musika na tumutukoy sa uri ng tunog o tinig. Ito ay tinatawag na timbre. Ito’y maaaring mabigat o magaan, mataas, matinis, malambing, maindayog, mataginting, makalansing, bahaw, o sintunado na maririnig sa pag-awit at sa pagtugtog. Karaniwang nahahati sa apat na uri ang tinig ng mga mang- aawit. Soprano at alto ang tinig ng mga babae, tenor at bass naman ang tinig ng mga lalaki. Kung may pagkakaiba-iba sa tinig ng mga taong nagsasalita ay mayroon ding pagkakaiba-iba sa tinig ng mga taong umaawit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 67 Katulad din ito ng mga instrumento. Ang mga instrumento ay binubuo ng mga pangkat na: string/chordophone, woodwind at brass/aerophone, percussion/idiophone at membranophone. Sa huling bahagi ng yunit ay mararanasan natin ang pag- awit nang may kaukulang lakas o hina. Higit na kaakit-akit ang pagkanta o pagtugtog nang may damdamin na naipakita sa paggamit ng dynamics. Ang dynamics ay tumutukoy sa lakas o hina ng pag-awit o pagtugtog. Ito ay agad naipadarama sa pagbabago ng boses sa pag-awit. Higit na gumaganda ang isang awit o tugtugin kapag naipahayag nang maayos ang isinasaaad nito sa pamamagitan ng wastong paglakas at paghina ng pag-awit o pagtugtog sa mga bahagi ng komposisyon na kakikitaan ng antas. Ang pagsunod sa mga sagisag dynamics ay nagbibigay ng kakaibang sigla at kahulugan sa isang awit o tugtugin. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 68 Ang Introduction at Coda ng Isang Awitin Sa alinmang awitin, mas mainam na may bahaging naghahanda o introduction sa tagapakinig. Ito ay maaaring isang maikling himig o tugtuging instrumental na tinutugtog bago magsimula ang awitin. Bukod sa napagaganda nito ang awitin, nagbibigay ito ng tamang tono o pitch sa isang mang- aawit. Sa katapusan naman ng awitin o tugtugin, may mga karagdagang ideya ang kompositor upang magkaroon ng isang magandang pagtatapos ang isang awitin o tugtugin at tinatawag itong coda. Gawain 1 Awitin ang “Ohoy Alibangbang”. Bilugan ang introduction at ikahon ang coda sa tsart ng awit na nasa pisara. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 69 Salin: Ohoy paruparo kung ikaw ay lilipad Alagaan mo nang mabuti ang mga bulaklak Baka kung sakaling malimutan mo Sayang si Gumamela na malaglag sa lupa Gawain 2 Pangkatang gawain. Ang bawat pangkat ay gagawa ng simpleng introduction at coda ng mga awiting napag-aralan na. Pangkat 1 - Batang Masipag Pangkat 2 - Umawit at Sumayaw Pangkat 3 - Run and Walk All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 70 Ang introduction ay himig na tinutugtog o inaawit bilang paghahanda sa kabuuan ng pag-awit. Ang coda ( ) ay bahagi ng isang awit o tugtugin na nagsisilbing panapos o pangwakas na bahagi ng komposisyon. Ano ang kahalagahan ng isang introduction at ng coda sa kaayusan at kagandahan ng isang awitin o tugtugin? Panuto: Awitin ang “Paruparong Bukid”. Bilugan ang introduction at ikahon ang coda sa tsart ng awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 71 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 72 Ang Antecedent Phrase at Consequent Phrase ng Isang Awitin Kung ang tula ay binubuo ng mga taludtod, ang musika ay may mga musical phrases na magkakaugnay at nakabubuo ng isang musical idea. Gawain 1 Panuto: Ang mga babae ay bibigkas ng chant nang papataas na tono samantalang ang mga lalaki ang pababang tono. Babae: Kaming mga babae, kami’y sumasayaw Lalaki: Kaming mga lalaki, kami’y napapa-wow Babae: Sumayaw, katawan ay igalaw Lalaki: Pumalakpak, mga paa’y ipadyak. Gawain 2 Awitin ang lunsarang awit. Bigyang pansin ang antecedent phrase at consequent phrase. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 73 Gawain 3 Itaas ang kaliwang kamay para sa antecedent phrase at kanan para sa consequent phrase habang nakikinig ng musika ni Ludwig Van Beethoven, ang “Ode to Joy”. Gawain 4 Pangkatang gawain. Magsagawa ng angkop na kilos para sa mga antecedent phrase at consequent phrase ng awit na “Ugoy ng Duyan”. Maaaring magpalitan ng gawain. Pangkat 1 - magsasagawa ng kilos para sa antecedent phrase Pangkat 2 - magsasagawa ng kilos para sa consequent phrase All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 74 Ang mga antecedent at consequent phrases ay magkakaugnay. Ito ang dalawang phrase na bumubuo ng isang musical idea. Kadalasan ang antecedent phrase ay may papataas na himig at ang consequent phrase naman ay may papababang himig. Ano ang inyong naramdaman habang inaawit ang mga antecedent at consequent phrase? Saan maihahambing ang isang musical idea? Bakit? Panuto: Pakinggan ang awiting “Ako Mananggete”. Tukuyin ang antecedent at consequent phrases. Bilugan ang antecedent phrase at ikahon ang consequent phrase sa awiting, “Ako Mananggete” sa inyong sagutang papel. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 75 Ang Magkahawig at Di-Magkatulad na mga Musical Phrases Sa musika, ang pagsasama-sama ng mga note at rest ay humahantong sa pagbubuo ng mga melodic at mga rhythmic phrase na siyang nagiging mahalagang bahagi ng isang likhang pangmusika. Gawain 1 Basahin ang titik ng “Atin Cu Pung Singsing”, ang awiting bayan ng Pampanga. Pakinggan ang awit at pagkatapos ay suriin ito. Awitin ang lunsarang awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 76 Gawain 2 Pakinggan ang mga awitin o tugtugin na iparirinig ng guro. Tukuyin kung ang mga musical phrase ay magkahawig o di-magkatulad. Ang mga phrase ng isang awit ay binubuo ng mga himig at rhythm na may iba’t ibang uri. Ito ay ang magkahawig na parirala na binubuo sa pamamagitan ng pag-uulit sa mas mababa o mas mataas na tono at di-magkatulad na parirala na binubuo ng magkaibang rhythmic at melodic phrase. Ang himig at rhythm ay naiiba sa mga naunang phrase o sumasalungat sa daloy ng himig. Melodic phrase ang tawag sa pangkat ng mga tono o himig na bahagi ng isang awit. Rhythmic phrase ang tawag sa pangkat ng mga note at rest batay sa palakumpasan sa isang bahagi ng awit o komposisyon. Paano mo maipakikita ang anyo sa iba’t ibang sining? Ano ang magiging anyo kung walang istruktura? Anong leksiyong moral ang inyong natutuhan sa ating lunsarang awit? Ano ang inyong naramdaman habang inaawit ang “Atin Cu Pung Singsing”? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 77 Pangkatang gawain. Panuto: Isagawa ang sumusunod na gawain para sa awiting “Ugoy ng Duyan”. Sumangguni sa Yunit 3 Aralin 2. (Maaaring magpalitan ng gawain ang bawat pangkat.) Pangkat 1 - awitin ang magkahawig na melodic phrase Pangkat 2 - awitin ang di-magkatulad na melodic phrase Pangkat 3 - ipalakpak ang magkahawig na rhythmic phrase Pangkat 4 - ipalakpak ang di-magkatulad na rhythmic phrase Lagyan ng tsek ang kahon para sa inyong sagot sa kasanayang natutuhan. Kasanayan Napakahusay (3 puntos) Mahusay (2 puntos) Di-gaanong Mahusay (1 puntos) 1. Natutukoy at naaawit ang magkahawig na melodic phrase 2. Natutukoy at naaawit ang di- magkatulad na melodic phrase 3. Naipapalakpak nang maayos ang magkahawig na rhythmic phrase 4. Naipapalakpak nang maayos ang di- magkatulad na rhythmic phrase 5. Nakikiisa sa mga pangkatang gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 78 Ang Iba’t Ibang Tunog Ang tinig ng tao ang pinakamagaling na halimbawa ng instrumento. Iba-iba ang timbre ng tunog ng mga tinig. Hindi magkakatulad ang boses ng mga tao sapagkat iba-iba ang likas na kapal at laki ng vocal chord ng bawat isa. Ganoon din, ang tunog ng instrumento ay may iba’t ibang katangian. Maaaring ito’y pailong, malambing, makapal, matinis, magaralgal, maindayog, at bahaw na maririnig sa iba’t ibang tugtugin at pag-awit. Gawain 1 Alamin ang awiting “The Little Band”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 79 Gawain 2 Pakikinig: Pakinggan ang tinig ng mang-aawit sa CD at ang tunog ng mga instrumento. Kilalanin ang mang-aawit at pangalanan ang instrumentong narinig. Sa pamamagitan ng pakikinig, pag-usapan natin ang mga larawan na nasa ibaba. Mga mang-aawit: Mga Instrumento: All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 80 Mapapansin na ang tinig na ginagamit sa pagsasalita ay iba sa tinig na ginagamit sa pag-awit. Ang bawat mang-aawit ay may kani-kaniyang antas ng tinig. Iba rin ang timbre ng tunog ng mga instrumentong pangsolo, orchestra, banda, at iba pang instrumentong pangmusika. Ang sumusunod ay iba’t ibang timbre ng tinig ng tao sa pag-awit at tunog ng iba-ibang instrumentong pangmusika. tinig na pailong magaralgal mahina paos matagingting buo bahaw malambing maugong matinis basag mababa mataas Gawain 3 Pakinggan ang mga tugtugin at awiting ipatutugtog sa CD. Ipalakpak nang tatlong beses ang mga kamay kapag tunog ito ng instrumento at ikampay ang dalawang braso kapag tinig ito ng tao. Nakikilala ang kaibahan ng tunog ng mga instrumento at tinig ng mga taong kumakanta dahil sa kanilang kakaibang katangian o himig ng bawat tunog. Ito ay maaaring buo, makapal, matinis, malambing, magaan, mataas, maindayog, mataginting, makalansing, bahaw, at sintonado. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 81 Paano naipakikita ng uri ng tunog ang damdamin ng musika? Pakinggan ang mga tugtog (mga excerpt lamang) ng iba’t ibang mang-aawit. Isulat ang S kung solo, D kung duet, G kung grupo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 82 Ang Pangkat ng Instrumentong String/Chordophone Isa sa mga pangkat ng instrumentong may kuwerdas ay ang pangkat ng string o chordophone. Ito ay kinabibilangan ng mga instrumentong may tono. Karamihan sa instrumento ng orchestra ay ang pangkat ng instrumentong string. Ang mga iyon ay kadalasang tumutugtog ng melody sa orchestra. Gawain 1 Iparinig at awitin ang “Oh Who Can Play”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 83 1. Oh who can play the viola, the viola, the viola Oh who can play the viola, ting, ting, ting, ting, ting. 2. Oh who can play the cello, the cello, the cello Oh who can play the cello, eng, eng, eng, eng, eng. 3. Oh who can play the double bass, the double bass, the double bass 4. Oh who can play the double bass, dong, dong, dong, dong, dong. Gawain 2 Pakikinig sa mga tunog ng mga instrumentong string. Pag-usapan ang mga larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 84 Gawain 3 Hanapin at bilugan sa puzzle ang pangalan ng mga instrumento at isulat sa patlang. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 85 Ang string ay binubuo ng mga instrumentong may kuwerdas. Ito’y tinatawag na chordophone na tinutugtog sa pamamagitan ng paghagod ng daliri (strumming), pagkalabit (plucking), o paghilis ng arko (bowing). Kung gusto ninyong sumali bilang isang manunugtog ng instrumentong string, anong instrumento ang gusto ninyong tugtugin? Bakit? Pangkatin ang klase sa apat. Ang bawat pangkat ay gagawa ng gitara na yari sa kahon ng sapatos at makapal na goma. Pansinin kung ano ang relasyon ng resonator at string sa pagtotono nito. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 86 Ang Pangkat ng Instrumentong Hinihipan/Aerophone Ang woodwind at brass ay pangkat ng mga instrumentong hinihipan. Kadalasan, ito ay makikitang tinutugtog sa mga pagtitipon gaya ng pista, parada, at prusisyon. Gawain 1 Iparinig at ipaawit ang “Oh Come Play a Merry Tune”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 87 Gawain 2 Pakinggan ang CD ng tunog ng mga instrumentong nasa larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 88 Gawain 3 A. Kilalanin ang mga instrumentong tinutukoy. B. Pakinggan ang CD na ipatutugtog ng guro. Kilalanin ang tunog na naririnig at kulayan ang kahon ng tamang sagot. Instrumentong woodwind na walang reed All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 89 Ang brasswind ay mga instrumentong yari sa tanso. Hugis-kopa ang ihipan at napatutunog sa nais na tono sa pamamagitan ng slide at mga piston na nagpapaikli o nagpapahaba sa mga tubong dinadaanan ng hanging nagbibigay ng tunog. Kabilang sa pangkat na ito ang trumpet, trombone, French horn, tuba, at saxophone. Ang woodwind ay binubuo ng mga instrumentong nagtataglay ng reed, isang ihipang gawa sa manipis na kawayan na inilalagay sa pagitan ng mga labi. Ang hanging pumapasok sa manipis na tubo ang siyang nagbibigay ng tunog. Ang nose flute ay isang plawtang gawa sa kawayan na tinutugtog sa pamamagitan ng paghinga mula sa ilong. Ang musikong bumbong ay mga instrumentong gawa sa kawayan na hinihipan. Ang lahat ng mga instrumentong hinihipan ay nabibilang sa aerophone. Ano ang pakiramdam ninyo kung kayo ay nakakakita o nakakapanood ng pagtatanghal ng isang brass band? Pakinggan ang tunog ng mga instrumentong iparirinig ng guro. Kilalanin kung anong instrumento ito at ihanay sa pangkat na kinabibilangan ng mga ito. Instrumentong Etniko na Hinihipan Woodwind Brass All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 90 Ang Pangkat ng Instrumentong Percussion/Idiophone at Membranophone Ang mga tao ay tunay na malikhain sa paghahanap, paggawa, at paggamit ng bagay na nakapagbibigay ng tunog tulad ng mga piraso ng sanga ng punongkahoy, mga sigay sa dagat, at gamit sa bahay. Kauri ng mga ito ang mga instrumentong percussion na pinatutunog sa pamamagitan ng pagpukpok o pagpalo, pagkiskis, pagtapik, at pagkalog. Gawain 1 Pakinggan at awitin ang kantang “Kalesa”. Gamitin ang pares ng stick at bao ng niyog at sabayan ang rhythm ng awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 91 Gawain 2 Pakinggan ang mga tunog ng mga instrumento habang nakamasid sa mga larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 92 Gawain 3 Gamitin ang mga instrumentong percussion. Tugtugin ang mga rhythmic pattern at isabay sa awiting “She’ll Be Coming ‘Round the Mountain”. 2. She’ll be driving six white horses when she comes. 3. We’ll kill the old rooster when she comes. 4. Oh we’ll all have chicken dumplings when she comes. 5. Oh we’ll go out to meet her when she comes. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 93 Pakinggan ang mga tugtog na ito. Paghambingin ang mga narinig na instrumentong percussion.  “Ading” ni Jose Maceda  “The Syncopated Clock” ni Leroy Anderson  Philippine Tongatong Gawain 4 Pangkatin ang mga instrumentong percussion na nasa kahon ayon sa uri nito. Tiyak na tono Di-tiyak na tono glockenspiel maracas tubular bells sticks celesta cymbals xylophone drum timpani tambourine marimba bell kalutang wooden blocks luntang triangle kulintang bao gangsa dabakan kubing All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 94 Gawain 5 Makinig sa mga rhythmic pattern. Isulat ang titik ng tamang rhythmic pattern na pinatutunog ng mga instrumentong may tiyak na tono. Gawain 6 Pangkatang gawain Awitin ang “Rocky Mountain” at tugtugin ang iba’t ibang rhythmic ostinato gamit ang mga instrumentong percussion. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 95 - mang-aawit - drum - castanets, blocks, tonga - sticks - xylophone (sundan ang pattern ng awit) - melody bells - glockenspiel “Rocky Mountain” All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 96 Gawain 7 Pangkatang gawain Mag-improvise o magcompose ng rhythmic accompaniment ng awiting natutuhan na. Gamitin ang mga improvised na instrumentong percussion. Pangkat 1- melody bells, xylophone, glockenspiel (tugtugin ang “Mary Had a Little Lamb”) M R D R M M M ____ R R R ___ M S S ____ M R D R M M M M R R M R D __ __ __ Pangkat 2 Pangkat 3 Pangkat 4 Pangkat 5 kutsara, shell bote na may mongo kahon ng sapatos tansan All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 97 Ang instrumentong percussion ay binubuo ng dalawang pangkat: tiyak at di-tiyak na tono. Kabilang sa mga may tiyak na tono ay glockenspiel, tubular bells, celesta, xylophone, timpani, at marimba. Ang maracas, sticks, cymbals, drum, tambourine, bell, at wooden blocks ay kabilang sa di-tiyak na tono. Ito ay pinatutunog sa pamamagitan ng pagpalo, pagkiskis, pagtapik, pagkalog, at pagtatama sa katawan o sa balat (membrane) katulad ng sa drum. Ang drum ay tinatawag ding membranophone. Ano ang nagagawa ng tunog ng instrumentong percussion sa isang tugtugin o awitin? Pangkatang gawain Sundin ang mga rhythmic pattern na nasa ibaba. Pangkat 1 – awitin ang “Bahay Kubo” Pangkat 2 – tumugtog gamit ang drum Pangkat 3 – tumugtog gamit ang triangle Pangkat 4 – tumugtog gamit ang castanets All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 98 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 99 Ang Forte at Piano Higit na kaakit-akit ang pagkanta o pagtugtog nang may damdamin na maririnig sa paggamit ng dynamics. Ito ay mahalaga sa isang awit upang maipahayag ang damdaming ipinahihiwatig nito. Gawain 1 Masdan ang mga larawan at tukuyin kung alin ang nagbibigay ng mahina o malakas na tunog. Iparinig ang tunog na nalilikha ng bawat isa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 100 Gawain 2 Pakinggan ang “Mindanao Sketches” ni Buenaventura. Ano ang naglaro sa inyong isipan habang kayo ay nakikinig ng tugtugin? Paano nakadagdag ang lakas o hina ng napakinggang tugtugin sa inyong naisip? Masdan ang tsart ng lunsarang awit habang pinakikinggan ang tono nito. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 101 Salin: Ang paruparo ay lumilipad-lipad Sa mga daan, kumikembot-kembot Sutla ang saya, bordado ang kamison May panyo sa leeg na parang nasa Paris Ang dalaga ay inihalintulad sa isang paruparo kung kumilos at manamit. Gawain 3 a. Isulat sa tsart ang angkop na dynamics ng awit. Awitin ang lunsarang awit na “Ang Alibangbang” nang may tamang dynamics. b. Isakilos ang galaw ng paruparo at bulaklak habang inaawit na may angkop na dynamics ang lunsarang awit. Pangkat 1 - paruparo Pangkat 2 - bulaklak Ang dynamics ay elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas at paghina ng isang awitin o tugtugin. Ang p (piano) ay para sa mahinang pag-awit o pagtugtog samantalang ang f (forte) ay para sa malakas na pag-awit o pagtugtog. Sa anong pagkakataon kailangan ninyong magsalita nang mahina? Sa anong pagkakataon kailangan ninyong magsalita nang malakas? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 102 Ano ang dapat gawin sa bahagi ng awit na may simbolong p at f ? Panuto: Kilalanin ang mga simbolo ng dynamics sa musical score. Awitin nang may angkop na dynamics ang “Dance and Sing”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 103 Kasanayan Napakahusay (3 puntos) Mahusay (2 puntos) Di-gaanong Mahusay (1 puntos) 1. Nakikilala ang gamit ng p at f 2. Nagagamit ang simpleng simbolo ng musika para sa dynamics 3. Nakaaawit nang may angkop na dynamics 4. Nakikiisa sa pangkatang gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 267 GLOSSARY MUSIKA 2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure Antecedent Phrase nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog Beat ang pulso ng awit o tugtugin Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola Chant paawit na pagsasalita na walang sukat Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin Consequent Phrase nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig Di-magkatulad na musical phrase binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 268 Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff Harmonic Interval tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay Harmonic Third Interval binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde Instrumental Music musikang galing sa mga musical instrument Interval ang pagitan ng dalawang tono Kalaleng o Tongali instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing Kodaly Hand Sign isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay Largo tempo na mas mabagal sa andante Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 269 Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter Melodic Ostinato isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya Melodic Phrase pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat Musical Phrase ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol) Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G) Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis Prime una o isa Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 270 Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind Rhythmic Ostinato rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Rhythmic Pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes Score ang piyesa ng awit o tugtugin Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog Timbre ang uri o kalidad ng tunog Tonal Tono Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong- sulong ng slide nito Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 271 Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat SINING acrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig Background tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod Bookmark ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro pabalat sa libro takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulay border design disenyo sa paligid ng papel banana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining Bloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel cardboard isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining container lalagyan ng tubig o anumang bagay construction paper isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay cotton buds ginagamit na panlinis sa tainga Chlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damit coin purse lagayan ng barya Disenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho disenyong radial disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya disposable spoon kutsarang yari sa plastik All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 272 Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukat elemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining Foreground Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap itanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil Istilo pamamaraan jewelry pouch lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas kalikasan natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng Diyos kultural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon kontribusyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto Luwad Molde Myural malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader Middleground tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko malong isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko Overlap pagpapatong-patong ng mga hugis Oil pastel isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Palamuti Dekorasyon Pista pagdiriwang sa isang lugar Prinsipyo sinusunod na pamantayan sa sining pangkat- etniko grupo ng mga sinaunang tao All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 273 pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan Paglalala ng Banig Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak retaso pinagtabasang piraso ng tela recycled paper papel na gamit na Table runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay T’boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abaka T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito wall décor palamuti sa dingding water color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 274 APPENDIX Musika Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 276 Bibliography Musika Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998 Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp. Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc. Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc. Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4 Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Musical Wonders Worktext and Teachers Guide All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 277 Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc. Internet: Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8 Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0 Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8 Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 278 Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8 Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0 Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0 Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 279 Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84 Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI "Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4 Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 280 Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8 The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0 Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY v Yunit 4 – Tempo, Texture, at Harmony Aralin 1: Ang Kilos o Galaw Bilang Tugon sa Tempo....... 107 Aralin 2: Ang Pag-awit sa Tempong Largo at Presto........ 110 Aralin 3: Ang Paglalarawan ng Texture ng Awitin............. 115 Aralin 4: Ang Paglalapat ng Ostinato................................ 120 Aralin 5: Ang Descant at ang Melody............................... 125 Aralin 6: Ang 2-Part Vocal o Instrumental Music.............. 129 Aralin 7: Ang mga Harmonic Interval ng mga Awitin........ 133 Aralin 8: Ang Paglikha ng Harmonic Third Interval.......... 136 Talaan ng Nilalaman All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 105 Yunit 4 Tempo, Texture, at Harmony All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 106 Kung ating pagmasdan ang ating kapaligiran, bawat isa ay may sariling galaw. Ang pag-indayog ng mga puno sa pagdaan ng hangin, ang paghahabulan ng mga alon at paghampas sa dalampasigan, ang paglangoy ng bibe sa sapa, maging ang paglakad ng mga nagmamadaling tao sa umaga pagpasok sa trabaho at pagtakbo ng mga rumaragasang sasakyan ay nagpapakita ng iba’t ibang galaw o kilos. Kaugnay ng mga bagay na ito, ang isang awitin o tugtugin ay may tiyak na kilos o galaw. Ito ay tinatawag na tempo. Ang tempo ay maaaring mabilis o mabagal. Ang mabilis na tempo ay tinatawag na presto samantalang ang mabagal na tempo ay tinatawag na largo. Ang tempo ng awitin ay maaaring ilarawan sa pamamagitan ng iba’t ibang kilos ng katawan. Ang kilos o galaw ay naaayon sa daloy ng awitin o tugtugin. Ang texture sa musika ay tumutukoy sa kapal o nipis ng isang tunog na pinagsama-sama o pinag-uugnay. Sa awit, ang texture ay makikita sa pinagsama-samang tinig o tunog upang magkaroon ng harmony. Sa pag-aaral, matutunghayan at matutukoy ang iba’t ibang uri ng pamamaraan ng paglalagay o paglalapat ng melodic line upang makabuo ng ostinato at descant. Ganun din, napagtutuunan ng pansin ang pagsasanay sa pag-awit ng mga awiting may ostinato at descant. Ang pagsasama-sama ng dalawa o higit pang tono ay nakabubuo ng harmony. Ang pagbubuo ng harmony ay nagsisimula sa pagtukoy ng melodic at harmonic interval na ginagamit na pangsaliw o kaya pampakapal ng texture ng isang tunog. Ang mga tono ay sabayang tinutugtog upang makabuo ng isang magandang harmony. Sa pag-awit ng dalawahang tinig, higit na napapaganda ito kung ang mga tinig ay may kabagayan o blending. Kung ganun ang mangyayari, sinasabing ang kanilang pag-awit ay may harmony. Sa araling ito, natutukoy ang mga harmonic interval na may dalawang tono. Kasakop nito ang pagbubuo at pag-awit ng mga payak na harmonic interval (thirds) na inilapat sa isang awitin. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 107 Ang Kilos o Galaw Bilang Tugon sa Tempo Ang mga awitin o tugtugin ay may tiyak na kilos o galaw. Ito’y maaaring mabilis o mabagal. Maaari ring ilarawan sa pamamagitan ng iba-ibang kilos ng katawan na naaayon sa daloy ng awitin o tugtugin. Gawain 1 Makinig sa sumusunod na tugtugin. Sabayan ng angkop na kilos ng katawan. a. Mga Alaga Kong Hayop b. Lullaby Gawain 2 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 108 Awitin nang mabilis ang “Chua-ay”. Awitin muli ang “Chuay-ay” at sabayan ng kilos na parang mga Igorot. Saan nanggaling ang awiting “Chua-ay”? Saang lalawigan makikita ang mga Igorot? Paano inaawit ang awitin? Anong katangian ng mga Igorot ang ipinakikita sa awitin? Gawain 3 Awitin ang “Ili-ili Tulog Anay” at sabayan ng kilos o galaw ng katawan. Anong kilos ang ginawa habang umaawit ng “Ili-ili Tulog Anay”? Paano isinagawa ang kilos? Gawain 4 Awitin ang “Do A Little Thing”. Lumikha ang bawat pangkat ng sariling kilos at gawin ito nang salitan. Pangkat ng mabilis na kilos Pangkat ng mabagal na kilos All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 109 Gawain 5 Makinig sa mga tugtugin. Lumikha ng sariling kilos na angkop sa awitin o tugtugin. Ang mga awitin ay nagpapakita ng iba’t ibang kilos; may mabagal at mabilis na kilos. Ito ay tinatawag na tempo. Sa mga pang-araw-araw na gawain, kailan kikilos nang mabagal at mabilis? Magbigay ng mga halimbawa. Gawain Napakahusay (3 puntos) Mahusay (2 puntos) Di-gaanong Mahusay (1 puntos) 1.Naisagawa nang maayos ang mabilis at mabagal na kilos 2.Nasabayan nang tama ang tempo ng awitin ayon sa kilos na isinagawa 3.Nakilala ang mga mabilis at mabagal na tempo ng awitin 4.Nakalikha ng akmang kilos sa paglalarawan ng mabilis at mabagal na tempo 5.Naipakita ang pakikiisa sa mga pangkatang gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 110 Ang Pag-awit sa Tempong Largo at Presto Ang mga awitin o tugtugin ay kumikilos tulad ng mga pangyayari sa ating paligid. May mga pagkakataon na kailangang kumilos nang mabilis at mabagal. Kaugnay nito, ang musika ay dumadaloy sa mabilis at mabagal na paraan. Gawain 1 Pakinggan ang awiting “Kalesa”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 111 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 112 Anong uri ng transportasyon ang kalesa? Sa anong uri ng pamayanan makikita ang kalesa? Ano ang mabuting naidudulot sa kapaligiran ng paggamit ng kalesa? Kung kayo ay mabibigyan ng pagkakataong makagamit pa ng kalesa, nanaisin ba ninyo? Bakit? Sa ano-anong paraan naipakikita ang pagpapahalaga sa ating kapaligiran? Ano ang inyong napansin sa tempo ng awiting “Kalesa”? Aling bahagi ng awit ang may mabilis na tempo? Aling bahagi ng awit ang may mabagal na tempo? Gawain 2 Sabayan ng pag-awit ang tugtog na “Kalesa”. Isadula ang awiting “Kalesa” nang may tempong largo at presto. Mga tauhan:  Isang batang lalaki – kutsero  Apat na batang lalaki – kabayo  Isang babae – dalagang Pilipina  Isang lalaki – binatang Pilipino All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 113  Ibang kasapi ng klase – mga pasahero ng kalesa Gawain 3 Makinig sa sumusunod na tugtuging nakarekord. Tukuyin kung ang tempo ay largo o presto. a. “Ang Alibangbang” b. “Oh Who Can Play” Gawain 4 Awitin ang “Masaya Kung Sama-sama” nang may tempong presto at largo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 114 Ang mabilis na tempo ay tinatawag na presto, samantalang ang mabagal na tempo ay tinatawag na largo. Paano tutulong sa mga taong nangangailangan sa loob ng paaralan at pamayanan? Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Alin sa sumusunod na elemento ng musika ang naglalarawan ng galaw o kilos? a. rhythm c. dynamics b. melody d. tempo 2. Alin sa sumusunod ang mabilis na tempo? a. largo b. presto c. piano d. forte 3. Alin sa sumusunod ang mabagal na tempo? a. piano b. largo c. forte d. presto 4. Lahat ng mga awitin sa ibaba ay may tempong presto maliban sa isa. Piliin ito. a. “Chua-ay” c. “Ili-ili Tulog Anay” b. “Akong Manok” d. “Sitsiritsit” 5. Pakinggan ang awiting “Sa Ugoy ng Duyan”. Ano ang tempo nito? a.mabilis at mabagal c. mabagal b.mabilis na mabilis d. katamtamang bilis All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 115 Ang Paglalarawan ng Texture ng Awitin Ang mga awitin o tugtugin ay may taglay na texture. Ang texture sa musika ay nailalarawan sa pamamagitan ng kapal at nipis ng mga tunog na maririnig. Gawain 1 Ano ang napansin sa mga larawan? Gawain 2 Awitin ang “Bahay Kubo” sa paraang chain singing ng:  isang bata  dalawang bata  limang bata  kalahati ng klase  buong klase All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 116 Ano ang napansin sa paraan ng pag-awit? Ilan ang kumanta sa unang pagkakataon? sa pangalawa? pangatlo? pang-apat, at panlima? Ihambing ang kapal ng tinig sa pag-awit ng isang bata, dalawang bata, limang bata, kalahati ng klase, at buong klase. Ano-anong mga gulay at prutas ang nabanggit sa awiting “Bahay Kubo”? Ano ang kahalagahan ng pagkain ng mga gulay at prutas? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 117 Gawain 3 Awitin ang musical score para sa alto ng “Bahay Kubo”. Ano ang masasabi sa tono ng awit? Pangkatang gawain Awitin ang awiting “Bahay Kubo” sa mataas at mababang tono. Unang Pangkat - mataas na tono (soprano) Pangalawang Pangkat - mababang tono (alto) All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 118 Awitin nang sabay ang “Bahay Kubo”. Ano ang napansin mo sa tono ng itaas na bahagi? ibabang bahagi? Paano mo ilalarawan ang pag-awit nang magsabay ang dalawang grupo ng tinig? Gawain 4 Makinig sa mga awitin o tugtugin. Ilarawan ang mga narinig sa pamamagitan ng mga tanawin. Isulat ang titik lamang. 1. 4. 2. 5. 3. Gawain 5 Awitin ang “Early to Bed”. Lumikha ng kaugnay na tunog sa mga note na nasa kahon upang kumapal ang texture ng awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 119 Ang texture ng awitin o tugtugin ay nakikilala sa pamamagitan ng pakikinig sa pagiging manipis o makapal ng iba’t ibang tunog. Ano ang kahalagahan ng pakikinig sa guro sa loob ng silid-aralan? Gawain Napakagaling Magaling Di- gaanong Magaling 1. Nakilala ang manipis na texture ng awitin o tugtugin 2. Nakilala ang makapal na texture ng awitin o tugtugin 3. Naunawaan nang lubusan ang texture ng napakinggang awitin o tugtugin 4. Nakaawit nang may pang-unawa sa bahaging itinakda 5. Naipakita ang pakikiisa sa mga pangkatang gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 120 Ang Paglalapat ng Ostinato Napagaganda o nagiging kaaya-aya ang isang awitin sa pamamagitan ng ostinato. Ang ostinato ay maaaring awitin o tugtugin sa tulong ng mga rhythmic instrument. Gawain 1 Pag-awit ng “Early to Bed” na sinasabayan ng pagtugtog gamit ang mga dalang rhythmic instruments. Sundin ang “tap, clap, clap”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 121 Gawain 2 Awitin ang “Hear the Rain”. Pangkatin ang klase sa apat. Gawin ang sumusunod: Pangkat 1 - bao Pangkat 2 - drums Pangkat 3 - tambourine Pangkat 4 - aawit ng “Hear the Rain” Awitin muli ang “Hear the Rain”, isabay ang melodic ostinato tulad nito. Ano ang isinabay na gawain sa pag-awit? Ilang ulit tinugtog ang rhythmic pattern? Paano inawit ang “Hear the Rain”? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 122 Ano ang pagkakatulad ng rhythmic at melodic ostinato? Ano ang pagkakaiba ng rhythmic at melodic ostinato? Ano ang kahalagahan ng ostinato? (Pakikinig) Pakinggan ang ostinato ng drum habang tumutugtog ang kulintang. Gawin 3 Pag-awit nang may ostinato. Pangkat I - Aawit ng “Hear the Rain”. Pangkat II - Pangkat III - Pangkat IV - Gawain 4 Awitin ang “Pamulinawen”. Lumikha ng rhythmic ostinato. Gumamit ng sariling likhang rhythmic instrument para sa rhythmic ostinato. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 123 Salin: Huwag kang magtampo Iyon ay biro lamang Di na uulit Manalig ka hirang Kung galit ka pa Parusahang lubusan At iyong asahang Hindi magdaramdam Tunay ang aking pag-ibig At hindi biro-biro lamang Ang puso ko'y sa iyo Huwag kang mag-alinlangan At kung kulang pa rin Ay kunin mo pa yaring buhay 'Yan ay tanda ng Sukdulang pagmamahal All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 124 Ang ostinato ay paulit-ulit na mga rhythmic pattern o himig na ginagamit bilang pansaliw sa mga awitin. May dalawang uri ang ostinato; rhythmic at melodic ostinato. Ang rhythmic ostinato ay binubuo ng rhythm lamang samantalang ang melodic ostinato ay binubuo ng rhythm at melody. Ano ang kahalagahan ng pag-uulit-ulit ng mga gawain sa inyong pag-aaral? Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Alin sa sumusunod ang ginagamit na pansaliw sa awitin? a. rhythmic at melodic ostinato c. alto part b. descant d. lahat 2. Ano ang tawag sa paulit-ulit na rhythmic pattern na ginagamit bilang pansaliw sa awitin? a. descant c. rhythmic ostinato b. melodic ostinato d. ostinato 3. Ano ang tawag sa paulit-ulit na melodic pattern na ginagamit bilang pansaliw sa awitin? a. ostinato c. rhythmic ostinato b. descant d. melodic ostinato 4. Sa paanong paraan natutukoy ang ostinato? a. sa pakikinig c. sa pakikinig at pagbabasa b. sa pagbabasa d. wala sa nabanggit 5. Aling elemento ng musika ang nabibigyang halaga ng ostinato? a. rhythm c. dynamics b. melody d. texture All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 125 Ang Descant at ang Melody Tulad ng ostinato, ang descant ay ginagamit na pansaliw sa awitin. Ito ay nagbibigay ganda sa awitin at nagdadagdag sa texture. Gawain 1 Awitin ang “Magtanim ay ‘Di Biro” na sinasabayan ng pagtugtog gamit ang mga dalang rhythmic instrument. Sabayan ng pagtugtog ng pulso o beat ang awitin. . Gawain 2 Awitin nang pangkatan ang “Liza Jane”.  Unang Pangkat – kakanta ng melody  Pangalawang Pangkat – kakanta ng descant Magtanim ay ‘Di Biro Magtanim ay ‘di biro, maghapong nakayuko Di man lang makaupo, di man lang makatayo Magtanim ‘di biro, maghapong nakayuko ‘Di man lang makaupo, ‘di man lang makatayo All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 126 Ano ang isinabay na gawain sa pag-awit? Suriin ang musical score. Ano ang nakikita sa itaas nito? Awitin muli ang “Liza Jane” at sabayan ng himig na nakasaad sa itaas ng melody. Ano ang napansin ninyo habang kayo ay kumakanta? Gawain 3 Pagmasdan ang musical score ng “Magtanim ay ‘Di Biro”. Kopyahin ang titik ng descant ng awitin. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 127 Gawain 4 Awitin ng buong klase ang awiting “Magtanim ay ‘Di Biro” kasabay ng descant. Unang pangkat – melody Pangalawang pangkat - descant Anong katangian ng mga Pilipino ang ipinakikita sa awitin? Bakit kailangan nilang gawing maayos ang trabaho? Ang descant ay isang himig na inaawit kasabay sa itaas ng melody, ngunit kaiba sa pangunahing melody. Ito ay nagdadagdag sa texture ng awitin. Paano naipamamalas ng descant ang pagtutulungan sa musika? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 128 Gawain Napakahusay Mahusay Di- gaanong Mahusay 1. Natukoy ang descant sa pamamagitan ng pakikinig 2. Natukoy ang descant sa pamamagitan ng pagbasa 3. Naawit nang tama ang descant ng awitin 4. Naipakita ang pakikiisa sa mga gawaing itinakda 5. Naipakita ang lubos na kasiyahan sa mga gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 129 Ang 2-Part Vocal o Instrumental Music Ang isang awit ay maaaring awitin nang unison at dalawahang tinig o higit pa. Ang 2-part vocal ay binubuo ng dalawang tono na inaawit nang sabay. Nagbibigay ito ng maganda at kaaya-ayang tunog at dumadagdag sa texture ng isang awitin o tugtugin. Gawain 1 Awitin ang “Manang Biday”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 130 Gawain 2 Bumuo ng dalawang pangkat. Unang pangkat – aawitin ang mga note na nasa itaas Pangalawang pangkat – aawitin ang mga note na nasa ibaba Gawain 3 Suriin ang musical score ng “Manang Biday”. Ano ang napansin sa mga note? Ano-ano ang magkakatapat na note? Paano inaawit ang mga bahaging may dalawang magkatapat na note? Aling pangkat ng mang-aawit ang kakanta sa mga notes na nasa itaas na bahagi? Aling pangkat ng mang-aawit ang kakanta sa mga note na nasa ibabang bahagi? Aling mga measure ang may bahaging alto at soprano na magkaiba ang note? Gawain 4 Makinig sa mga inirekord na musika. Lagyan ng tsek (√) ang may 2-part vocal at (x) kung wala. a. c e. b. d. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 131 Gawain 5 Bumuo ng dalawang pangkat. Awitin ang 2-part vocal ng “Bahay Kubo” sa paraang ito: Unang pangkat – mga babae na aawit ng bahaging soprano. Pangalawang pangkat – mga lalaki na aawit ng bahaging alto Ang 2-part vocal ay binubuo ng dalawang himig: ang bahaging soprano at alto. Ang soprano ay nasa itaas na bahagi samantalang ang alto ay nasa ibabang bahagi ng musical score. Maaari ring boses ng soprano at tenor na inaawit nang sabay. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 132 Paano ninyo naipakikita ang pakikiisa sa inyong mga tahanan at sa loob ng silid-aralan? Gawain Napakahusay Mahusay Di- gaanong Mahusay 1. Nakilala ang bahaging soprano ng awitin sa pamamagitan ng pakikinig at pagbabasa 2. Nakilala ang bahaging alto ng awitin sa pamamagitan ng pakikinig at pagbabasa 3. Naawit nang tama ang bahaging soprano 4. Naawit nang tama ang bahaging alto 5. Naipakita ang ganap na kasiyahan sa pag- awit ng 2-part vocal All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 133 Ang mga Harmonic Interval ng mga Awitin Tulad ng ostinato at descant, ang awitin ay maaaring gawing kaaya-aya at maganda sa pandinig. Ito ay sa pamamagitan ng paglalagay ng mga harmonic interval. Ang mga harmonic interval ay inaawit kasabay ng pangunahing melody. Gawain 1 Awitin ang “Ode to Joy”. Gawain 2 Awiting muli ang “Ode to Joy” nang 2-part vocal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 134 Ilarawan ang pangalawang piyesa ng awiting “Ode to Joy”. Aling mga measure ang may bahaging soprano at alto na sabay na inaawit? Anong note ang mga ito? Ilan ang interval ng mga magkakatapat na note? Ano-ano ang mga interval ang makikita sa awitin? Ano ang kadalasang interval ng mga notes sa awiting “Ode to Joy”? Paano inawit ang mga bahaging ito? Gawain 3 Awitin ang mga interval ng “Ode to Joy”. Gawain 4 Bilugan ang mga measure na may harmonic third interval. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 135 Ang mga harmonic interval ay binubuo ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit nang sabay. Ito ay nagbibigay ng kakaibang kulay sa tunog ng awit. Paano nakikiisa sa mga gawain sa pagtupad ng mga hangarin sa paaralan? Pagmasdan ang musical score ng “Manang Biday”. Bilugan ang mga measure na may third interval. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 136 Ang Paglikha ng Harmonic Third Intervals Ang isang awitin ay higit na maganda at kaaya-aya sa pandinig kung lalapatan ito ng harmonic third interval. Ang harmonic third interval ay ang pinakamadalas at pinakamadaling ilapat sa pangunahing melody ng isang awitin. Gawain 1 Iguhit ang harmonic third interval ng sumusunod na mga note. Awitin nang sabay ang mga harmonic interval. Unang pangkat – itaas na bahagi Pangalawag pangkat – ibabang bahagi Gawaing 2 Pakikinig ng mga tugtuging nakarekord na may harmonic third interval. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 137 Gawain 3 Awitin ang “Tiririt ng Maya”. Awitin ang mga so-fa syllable ng awiting “Tiririt ng Maya”. Lumikha ng harmonic third interval sa bahaging may parisukat. Ilagay ang harmonic third interval sa bahaging ibaba ng melody. Awitin ito sa klase. Ano ang harmonic interval na nilikha para sa unang bahagi ng awitin? Pakinggan ang harmonic third gamit ang sumusunod na instrumento : lyre, xylophone, recorder, bamboo flute, o piano. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 138 Gawain 4 Lagyan ng harmonic third interval (ibaba) ang mga bahaging may parisukat. Awitin ito sa klase. Gawain 5 Pangkatang gawain Pumili ng isang musical score na dala mula sa takdang- aralin. Pumili ng dalawang measure at lapatan ng harmonic third interval. Tugtugin at iparinig ito sa klase. Ang harmonic interval ay binubuo ng dalawa o higit pang mga tone na magkaugnay at inaawit o tinutugtog nang sabay. Kung ang note ay nasa linya, ang harmonic third nito ay nasa kasunod na linya sa itaas o ibaba. Kung ang note ay nasa space, ang third nito ay nasa kasunod na space sa itaas o sa ibaba. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 139 Sa paanong paraan naipakikita ang pakikiisa sa mga gawain sa paaralan at pamayanan? Gawain Napakahusay Mahusay Di- gaanong Mahusay 1. Nakalikha ng harmonic third interval para sa awitin 2. Naawit nang tama ang harmonic third interval na nilikha 3. Naipakita ang pakikiisa sa mga gawaing itinakda 4. Naipakita ang kasiyahan sa paglikha ng harmonic third interval 5. Nakalikha ng kaaya- ayang harmonic third interval sa pandinig All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 267 GLOSSARY MUSIKA 2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure Antecedent Phrase nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog Beat ang pulso ng awit o tugtugin Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola Chant paawit na pagsasalita na walang sukat Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin Consequent Phrase nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig Di-magkatulad na musical phrase binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 268 Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff Harmonic Interval tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay Harmonic Third Interval binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde Instrumental Music musikang galing sa mga musical instrument Interval ang pagitan ng dalawang tono Kalaleng o Tongali instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing Kodaly Hand Sign isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay Largo tempo na mas mabagal sa andante Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 269 Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter Melodic Ostinato isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya Melodic Phrase pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat Musical Phrase ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol) Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G) Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis Prime una o isa Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 270 Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind Rhythmic Ostinato rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Rhythmic Pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes Score ang piyesa ng awit o tugtugin Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog Timbre ang uri o kalidad ng tunog Tonal Tono Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong- sulong ng slide nito Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 271 Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat SINING acrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig Background tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod Bookmark ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro pabalat sa libro takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulay border design disenyo sa paligid ng papel banana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining Bloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel cardboard isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining container lalagyan ng tubig o anumang bagay construction paper isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay cotton buds ginagamit na panlinis sa tainga Chlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damit coin purse lagayan ng barya Disenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho disenyong radial disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya disposable spoon kutsarang yari sa plastik All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 272 Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukat elemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining Foreground Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap itanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil Istilo pamamaraan jewelry pouch lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas kalikasan natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng Diyos kultural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon kontribusyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto Luwad Molde Myural malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader Middleground tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko malong isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko Overlap pagpapatong-patong ng mga hugis Oil pastel isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Palamuti Dekorasyon Pista pagdiriwang sa isang lugar Prinsipyo sinusunod na pamantayan sa sining pangkat- etniko grupo ng mga sinaunang tao All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 273 pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan Paglalala ng Banig Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak retaso pinagtabasang piraso ng tela recycled paper papel na gamit na Table runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay T’boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abaka T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito wall décor palamuti sa dingding water color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 274 APPENDIX Musika Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 276 Bibliography Musika Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998 Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp. Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc. Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc. Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4 Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Musical Wonders Worktext and Teachers Guide All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 277 Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc. Internet: Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8 Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0 Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8 Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 278 Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8 Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0 Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0 Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 279 Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84 Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI "Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4 Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D EPED C O PY 280 Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8 The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0 Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

More Related Content

PDF
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARTS (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN SCIENCE (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 

What's hot (20)

PDF
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARTS (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EPP (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
Math3 q1 mod1_visualizing-numbers-up-to-10-000_v308092020
angela quinto
 
PDF
Agriculture EPP5
Arnel Dalit
 
DOCX
Epp aralin 5 8 pangangalaga ng kasuotan
EDITHA HONRADEZ
 
PDF
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN Mother Tongue Based (MTB – Quarter 3) T...
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PPTX
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1
DepEd - San Carlos City (Pangasinan)
 
PPTX
Girl scout songs
Charliez Jane Soriano
 
PPTX
Nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagtukoy ng mga tao, lugar, bagay, at ...
EDITHA HONRADEZ
 
PDF
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
Music gr-1-teachers-guide-q12
EDITHA HONRADEZ
 
PDF
Mapeh
Kristine Marie Aquino
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN MUSIKA (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARTS (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN EPP (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
Math3 q1 mod1_visualizing-numbers-up-to-10-000_v308092020
angela quinto
 
Agriculture EPP5
Arnel Dalit
 
Epp aralin 5 8 pangangalaga ng kasuotan
EDITHA HONRADEZ
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN Mother Tongue Based (MTB – Quarter 3) T...
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1
DepEd - San Carlos City (Pangasinan)
 
Girl scout songs
Charliez Jane Soriano
 
Nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagtukoy ng mga tao, lugar, bagay, at ...
EDITHA HONRADEZ
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN HEALTH (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
Music gr-1-teachers-guide-q12
EDITHA HONRADEZ
 
Mapeh
Kristine Marie Aquino
 
Ad

Viewers also liked (11)

PPTX
Aralin 78 kahulugan, layunin, at kahalagahan ng kooperatiba epp 6 4th quarter
Arnel Bautista
 
PPTX
Aralin 8 yunit 3:Mga Programang Pangkalusugan
EDITHA HONRADEZ
 
PPTX
Ict aralin 9 pangangalap ng impormasyon gamit ang ict
EDITHA HONRADEZ
 
PPTX
Edukasyon sa pagpapakatao 4 yunit ii aralin 6
EDITHA HONRADEZ
 
PPTX
Yunit 4 aralin 4 mga tungkuling kaakibat ng mga karapatan ng mamamayang p...
EDITHA HONRADEZ
 
PDF
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PPTX
Pamahalaan ng Pilipinas
Billy Rey Rillon
 
PPTX
YUNIT III ARALIN 9Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng Edukasyon sa Bansa
EDITHA HONRADEZ
 
PPTX
YUNIT III ARALIN 7:Kahulugan ng mga Simbolo at Sagisag ng Kapangyarihan ng...
EDITHA HONRADEZ
 
PPTX
ICT ARALIN 12
EDITHA HONRADEZ
 
PPTX
Araling panlipunan yunit ii aralin 12
EDITHA HONRADEZ
 
Aralin 78 kahulugan, layunin, at kahalagahan ng kooperatiba epp 6 4th quarter
Arnel Bautista
 
Aralin 8 yunit 3:Mga Programang Pangkalusugan
EDITHA HONRADEZ
 
Ict aralin 9 pangangalap ng impormasyon gamit ang ict
EDITHA HONRADEZ
 
Edukasyon sa pagpapakatao 4 yunit ii aralin 6
EDITHA HONRADEZ
 
Yunit 4 aralin 4 mga tungkuling kaakibat ng mga karapatan ng mamamayang p...
EDITHA HONRADEZ
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
Pamahalaan ng Pilipinas
Billy Rey Rillon
 
YUNIT III ARALIN 9Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng Edukasyon sa Bansa
EDITHA HONRADEZ
 
YUNIT III ARALIN 7:Kahulugan ng mga Simbolo at Sagisag ng Kapangyarihan ng...
EDITHA HONRADEZ
 
ICT ARALIN 12
EDITHA HONRADEZ
 
Araling panlipunan yunit ii aralin 12
EDITHA HONRADEZ
 
Ad

Similar to K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4) (20)

PDF
Music grade 4 lm yunit 1
Philip Yanson
 
DOCX
Grade 5 DLL MAPEH 5 Q4 Week 3.docx
MarilynAlejoValdez
 
DOCX
Music gr.3 tagalog q1
EDITHA HONRADEZ
 
PDF
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q2)
LiGhT ArOhL
 
PDF
Grade 3 Music LM Tagalog
CORAZONCALAKHAN
 
DOCX
DLL_MAPEH 5_Q1_W3.docx
MelanieGraceUlgasanL
 
DOC
1 music lm u2
EDITHA HONRADEZ
 
DOCX
DLL WEEK 4-Q1 MUSIC,HEALTH,ARTS PHYSICAL EDUC.
AnabelleMacaraeg2
 
PDF
Bec pelc-2010-musika
09071119642
 
PDF
Bec pelc+2010+-+musika
titserchriz Gaid
 
PDF
LEARNING COMPETENCIES GRADE 2 2010 music
MARY JEAN DACALLOS
 
PDF
MAPEH Grade 3 Q1.pdf
mariolanuza
 
DOCX
DLL_MAPEH 5_Q1_W1.docxMMMMBHHFDHVVYJFTYFK
AlfredCyrusRedulfin1
 
DOCX
Grade 5 DLP MSEP.docx
KimmieSoria
 
PPTX
mapeh g5.pptx..................................................
ferdinandsanbuenaven
 
PPTX
mapeh g5.pptx..................................
ferdinandsanbuenaven
 
DOCX
Music3 m2 (1)
LLOYDSTALKER
 
DOCX
Music3 m2
LLOYDSTALKER
 
DOCX
Musika v 1 st grading
EDITHA HONRADEZ
 
PPTX
W8-MAPEH.pRESENTATION FOR GRADE 5 PUPILS
MaryAnnEscala3
 
Music grade 4 lm yunit 1
Philip Yanson
 
Grade 5 DLL MAPEH 5 Q4 Week 3.docx
MarilynAlejoValdez
 
Music gr.3 tagalog q1
EDITHA HONRADEZ
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q2)
LiGhT ArOhL
 
Grade 3 Music LM Tagalog
CORAZONCALAKHAN
 
DLL_MAPEH 5_Q1_W3.docx
MelanieGraceUlgasanL
 
1 music lm u2
EDITHA HONRADEZ
 
DLL WEEK 4-Q1 MUSIC,HEALTH,ARTS PHYSICAL EDUC.
AnabelleMacaraeg2
 
Bec pelc-2010-musika
09071119642
 
Bec pelc+2010+-+musika
titserchriz Gaid
 
LEARNING COMPETENCIES GRADE 2 2010 music
MARY JEAN DACALLOS
 
MAPEH Grade 3 Q1.pdf
mariolanuza
 
DLL_MAPEH 5_Q1_W1.docxMMMMBHHFDHVVYJFTYFK
AlfredCyrusRedulfin1
 
Grade 5 DLP MSEP.docx
KimmieSoria
 
mapeh g5.pptx..................................................
ferdinandsanbuenaven
 
mapeh g5.pptx..................................
ferdinandsanbuenaven
 
Music3 m2 (1)
LLOYDSTALKER
 
Music3 m2
LLOYDSTALKER
 
Musika v 1 st grading
EDITHA HONRADEZ
 
W8-MAPEH.pRESENTATION FOR GRADE 5 PUPILS
MaryAnnEscala3
 

More from LiGhT ArOhL (20)

PDF
AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
PDF
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
LiGhT ArOhL
 

Recently uploaded (20)

PPTX
KASAYSAYAN NG PAMBANSANG WIKA (KP - IKALAWANG GRUPO).pptx
MARIFEORETA1
 
PPTX
Tatlong Uri ng Pangngalang Pambalana - Tahas, Basal at Lansakan
alexbenitez64
 
PPTX
PAYAK NA PAMUMUHAY POWER POINT PRESENTATION IN VALUES EDUCATION 8
maryannDULNUAN
 
PPTX
Digmaang_Pilipino-Amerikano_Grade6_Timeline.pptx
DaizelBernardoBautis
 
PDF
Ang-Wikang-Filipino-Sa-Panahon-Ng-Hapon.
sudariajulieann11
 
PPTX
payak na pamumuhay power point presentation in values 8
maryannDULNUAN
 
PPTX
Epiko mula sa Mesopotamia_Epiko ni Gilgameshpptx
JuffyMastelero
 
PPTX
Panahon ng Propaganda at Himagsikan.pptx
JamesFulgencio4
 
PPTX
Positibong Pananaw Gabay ang Pamilya.pptx
AnnaMae39
 
PPTX
Q1-WEEK-2-Ugnayan-ng-Heograpiya-at-Kultura.pptx
roquecatalan1
 
PPTX
panahon-ng-amerikano-220203235805 (1).pptx
MangoFloat13
 
PPTX
BUWAN-NG-WIKA-QUIZ-BEE. for august 2025pptx
armandrodriguez4
 
PPTX
pagpapatupad ng sariling tungkulin bilang mamamayan
sjhsabiva17
 
PPTX
Q1-Araling PANlipunan grade 5-WEEK6.pptx
MercedesTungpalan
 
PPTX
kasaysayanngwikangpambansa-171112183006.pptx
MICHAELOGSILA2
 
PPTX
SIGLO SA PAGBABAGO: Pilipinas Sa Timog-Silangang Asya
MELANYAMANRIZA
 
PPTX
Kabihasnag Olmec Credits to Maam Eve PPT
rhitcheladam3
 
PDF
Buwan ng Wika 2025 HeadDress Part 1 - 4.pdf
ErrolDePablo
 
PPTX
Nobela mula sa Indonesia_Takipsilim sa Dyakartapptx
JuffyMastelero
 
PPTX
COT-FILIPINO 3 Q 1 W8 -.pptxjncjbmasdbjsadbjkbd
AhKi3
 
KASAYSAYAN NG PAMBANSANG WIKA (KP - IKALAWANG GRUPO).pptx
MARIFEORETA1
 
Tatlong Uri ng Pangngalang Pambalana - Tahas, Basal at Lansakan
alexbenitez64
 
PAYAK NA PAMUMUHAY POWER POINT PRESENTATION IN VALUES EDUCATION 8
maryannDULNUAN
 
Digmaang_Pilipino-Amerikano_Grade6_Timeline.pptx
DaizelBernardoBautis
 
Ang-Wikang-Filipino-Sa-Panahon-Ng-Hapon.
sudariajulieann11
 
payak na pamumuhay power point presentation in values 8
maryannDULNUAN
 
Epiko mula sa Mesopotamia_Epiko ni Gilgameshpptx
JuffyMastelero
 
Panahon ng Propaganda at Himagsikan.pptx
JamesFulgencio4
 
Positibong Pananaw Gabay ang Pamilya.pptx
AnnaMae39
 
Q1-WEEK-2-Ugnayan-ng-Heograpiya-at-Kultura.pptx
roquecatalan1
 
panahon-ng-amerikano-220203235805 (1).pptx
MangoFloat13
 
BUWAN-NG-WIKA-QUIZ-BEE. for august 2025pptx
armandrodriguez4
 
pagpapatupad ng sariling tungkulin bilang mamamayan
sjhsabiva17
 
Q1-Araling PANlipunan grade 5-WEEK6.pptx
MercedesTungpalan
 
kasaysayanngwikangpambansa-171112183006.pptx
MICHAELOGSILA2
 
SIGLO SA PAGBABAGO: Pilipinas Sa Timog-Silangang Asya
MELANYAMANRIZA
 
Kabihasnag Olmec Credits to Maam Eve PPT
rhitcheladam3
 
Buwan ng Wika 2025 HeadDress Part 1 - 4.pdf
ErrolDePablo
 
Nobela mula sa Indonesia_Takipsilim sa Dyakartapptx
JuffyMastelero
 
COT-FILIPINO 3 Q 1 W8 -.pptxjncjbmasdbjsadbjkbd
AhKi3
 

K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)

  • 2. ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano
  • 3. iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.
  • 4. iv Talaan ng Nilalaman MUSIKA Yunit 1 – Rhythm Aralin 1: Ang mga Simbolo at Konsepto sa Musika........... 5 Aralin 2: Ang Simple Meter, Pagtuturo ng Rhythmic Pattern at Time Signature..................................... 8 Aralin 3: Ang Rhythmic Pattern at ang 2 4 Time Signature...... 12 Aralin 4: Ang Rhythmic Pattern sa 3 4 Time Signature............ 15 Aralin 5: Ang Accent at Rhythmic Pattern sa 3 4 Time Signature.............................................................. 19 Aralin 6: Ang Rhythmic Pattern sa 4 4 Time Signature...... 22 Aralin 7: Ang Accent sa mga Recorded Music................... 28 Aralin 8: Ang Pagtugon sa Musika Gamit ang Kumpas ..... 31 Glossary .............................................................................. 267 Appendix .............................................................................. 274
  • 6. 4 Gaya ng musika, ang mga bagay sa paligid ay mayroon ding rhythm. Ang patak ng ulan, tunog ng orasan, paghampas ng alon sa dalampasigan, at ang tibok ng ating puso ay ilan lamang sa mga bagay na may rhythm. Ang rhythm ay isa sa mga elemento ng musika na tumutugon sa pagpapangkat-pangkat ng tunog ayon sa time signature. Sa yunit na ito, malilinang ang kakayahan ng mga mag-aaral sa pagkilala ng iba’t ibang uri ng mga note at rest, kasama ang iba pang simbolong pangmusika. Gayundin ang pagbabasa at pagsusulat ng rhythmic pattern sa mga meter na dalawahan, tatluhan, at apatan, gamit ang mga time signature na at na kasabay ang galaw ng katawan tulad ng pagpalakpak, pagtapik, pagmartsa at pagsayaw o iba pang paraan ng pag-indak o pag- indayog ng katawan, na akma sa rhythm. Tatalakayin din sa yunit na ito ang pamamaraan sa pagkumpas ng mga awitin.
  • 7. 5 Ang mga Simbolo at Konsepto sa Musika Bawat komposisyong musikal ay binubuo ng iba’t ibang note at rest at ng iba pang simbolong pangmusika. Ang bawat note ay may katumbas na rest. Sa araling ito, matututuhan ang pakikinig, pagkilala, pagbasa, paggalaw, at pagsulat ng rhythmic pattern gamit ang iba’t ibang note at rest. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern sa dalawahan, tatluhan, at apatang kumpas: 2 3 4 Awitin ang “Lupang Hinirang”. Bigyang pansin ang tamang titik at tono. Tandaan ang mga kailangan sa maayos na pag-awit tulad ng tamang pag-upo, hindi pasigaw, at paghinga buhat sa diaphragm sa halip na sa lalamunan.
  • 8. 6 Ipadyak ang beat. Ipalakpak ang rhythm. Bigkasin ang chant. Gawin 2 Suriin ang iskor ng awiting “Magandang Araw”. Basahin ang titik ng awit at awitin sa pangunguna ng guro. Kilalanin ang mga note at rest na makikita sa awit. Pag-aralan kung paano napangkat ang mga note at rest sa bawat measure.
  • 9. 7 Tandaan na ang bawat note ay may katumbas na rest. Mga Uri ng Note Simbolo Bilang ng Kumpas Mga Uri ng Rest Simbolo Quarter note 1 kumpas Quarter rest Eighth note ½ kumpas Eighth rest Half note 2 kumpas Half rest Whole note 4 kumpas Whole rest Ano ang kahalagahan ng mga note at rest sa musika? Sagutin ang sumusunod. 1. Ano ang hitsura ng quarter note? Iguhit mo ang iyong sagot. 2. Ano ang katumbas na bilang ng dalawang eighth note? 3. Anong note ang katumbas ng dalawang eighth note? 4. Ano-ano ang mga note na nasa ikatlong measure ng awiting “Magandang Araw”? 5. Ano ang hitsura ng quarter rest? Iguhit mo ang iyong sagot.
  • 10. 8 Ang Simple Meter, Pagtuturo ng Rhythmic Pattern, at Time Signature Ang meter ay isa sa mga elemento ng rhythm. Ito ang pagkaka-pangkat ng mga kumpas o pulso sa musika. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern sa dalawahang kumpas: Pangkat A – Ipalakpak ang beat. Pangkat B – Ipalakpak ang rhythmic pattern.
  • 11. 9 Gawain 2 Pangkatang gawain: Gamit ang mga flashcard ng note at rest, bubuo ang bawat pangkat ng rhythmic pattern sa dalawahang kumpas. Ipalakpak ang mga nagawang rhythmic pattern. Gawain 3 Pag-aralan at suriin ang awiting “Tayo Na!” - Ano-anong uri ng note at rest ang ginamit sa awitin? - Ano ang meter ng awitin? - Ilan ang bilang ng kumpas sa bawat measure? - Paano nabuo ang rhythmic pattern sa bawat measure? - Ano ang inilagay/ginamit upang mapangkat ang mga tunog? - Awitin muli ang “Tayo Na!” habang ipinapalakpak ang beat ng awit.
  • 12. 10 Gawain 4 Gamit ang barline, pangkatin ang mga note at rest ayon sa time signature. Ang isang measure ay nabubuo sa pamamagitan ng pagsasama-sama ng mga note at rest at ginagamitan ng barline upang makabuo ng pangkat ayon sa nakasaad na time signature. Ano ang mangyayari kung may sinusunod tayong mga patakaran sa pagsasaayos ng mga bagay-bagay? Tukuyin at isulat ang limang karaniwang rhythmic pattern na matatagpuan o ginamit sa awiting “Tayo Na!”. 1. 2. 3.
  • 13. 11 4. 5. Takdang-aralin Pag-aralan ang awit na “Umayka Ti Eskuela.” Lagyan ng kaukulang bilang ng kumpas ang bawat note at rest ng awitin. UMAYKA TI ESKUELA Umayka ti eskuela, tapno lumaing ka, Adu ti masursuro, maestro ti pangulo. Tungpalem ti ‘bagana paginbagan ida, Taragsak da nanang mo, ken ni pay tatang mo. COME TO SCHOOL Come to school so you’ll be wise Many things you will learn The teacher is the head Do what she says, it is for your own good It is your mother’s joy and your father’s too.
  • 14. 12 Ang Rhythmic Pattern at ang Time Signature Ang ay may time signature na dalawahan ang bilang ng kumpas. Ito ay karaniwang iniuugnay sa kilos o galaw na pang martsa. Ang bilang nito ay 1-2│1-2│1-2│. Napapangkat ang mga bilang na ito sa pamamagitan ng paglalagay ng barline. Gawain 1 Echo clapping: Ipalakpak ang sumusunod. 1) 4) 2) 3) Awitin ang “Umayka Ti Eskuela”. Hatiin ang rhythm nito ayon sa time signature.
  • 15. 13 Gawain 2 Awitin nang sabay-sabay ang “Baby Seeds”. - Ilang measure mayroon ang awit? - Ano-anong mga simbolo ng musika ang nasa loob ng mga measure? - Tukuyin ang mga note at rest na ginamit sa awitin. - Paano nabuo ang mga measure? - Ano ang time signature ng “Baby Seeds”? - Ilang bilang mayroon ang bawat measure? Gawain 3 Mula sa awit na “Baby Seeds”, lagyan ng naaangkop na salita ang bawat rhythmic pattern. 1. ______ 2. ______ 3. ______ 4. ______
  • 16. 14 Gawain 4 Muling awitin ang “Baby Seeds”. Sabayan ng pagtapik/ pagpalakpak ng rhythmic pattern ng awitin. Ang rhythmic pattern ay ang pinagsama-samang note at rest na naaayon sa isang nakatakdang time signature. Ano-ano ang mga gawain na higit na nakatulong sa pag- unawa sa aralin? Pangkatin ang mga note ayon sa time signature at batay sa tamang bigkas ng mga salita. Gumamit ng barline.
  • 17. 15 Ang Rhythmic Pattern sa Time Signature Ang rhythmic pattern sa time signature na ay pagpapangkat ng mga tunog sa tatluhan. Ito ay karaniwang sinasabayan ng sayaw na balse o waltz, at may bilang na 1, 2, 3. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern. 1) 4) 2) 5) 3) Awitin ang awit tungkol sa mga note habang ipinakikita ang pagbuo ng iba’t ibang note sa pisara. (Tono: “This is the Way I Brush My Teeth”) We have here a hollow head, a hollow head, a hollow head. We have here a hollow head and we call it a whole note.
  • 18. 16 Then we put a stem on it, a stem on it, a stem on it. Then we put a stem on it and we call it a half note. Then we put a shade on it, a shade on it, a shade on it. Then we put a shade on it and we call it a quarter note. Then we put a flag on it, a flag on it, a flag on it. Then we put a flag on it and we call it an eight note. Gawain 2 Pakinggan ang isang recording ng isang waltz tulad ng “Waltz of the Blue Danube” at maaaring sumayaw o magkumpas ang mga bata habang nakikinig. Gawain 3 Awitin at suriin ang musical score ng “Batang Magalang”. - Ano-anong uri ng note at rest ang makikita sa awit? - May kakaiba ka bang napansin sa pagkakaayos o pagkakasulat ng awitin? Saan nakita ang measure na ito? - Ano ang time signature ng awitin? Ilan ang bilang sa bawat measure?
  • 19. 17 Tukuyin ang bilang ng kumpas ng bawat note. Gawin nang sabay ng bawat pangkat. Pangkat 1: Ipalakpak at suriin ang rhythmic pattern ng unang apat na measure ng awitin. Pangkat 2: Itapik ang beat ng awitin. Gawain 4 Awitin ang “Will You Dance With Me?” at sabayan ng nababagay na dance step. Gawain 5 Iguhit ang akmang note sa bawat patlang upang mabuo ang mga rhythmic pattern sa time signature. 1. 2. 3. 4. 5. T. Martinez Mel Santos
  • 20. 18 Ang rhythmic pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature. Sa pag-awit ng “Batang Magalang”, ano ang inyong naramdaman? Bakit? Anong uri ng sayaw ang maaaring gawin kasabay ng awitin na may meter? Isulat ang angkop na rhythmic pattern batay sa lyrics ng awitin. Ba- hay ku -bo ka- hit mun- ti
  • 21. 19 Ang Accent at Rhythmic Pattern sa Time Signature Upang makasunod sa daloy ng rhythm o ritmo ng isang musika, kinakailangang matukoy ang unang kumpas ng beat nito. Ang diin o accent ay karaniwang inilalagay sa unang kumpas upang maging malinaw na makasunod sa daloy ng awitin o tugtugin. Bersiyong Bicol Bersiyong Ingles Kon dili sin abaniko If hand fan is not with me Tapus na ining buhay ko My life will be miserable Lawas ko, ay,ay! My body! Oh! My body Madedesmayo Fainting will happen, Kun dili sin abaniko If hand fan is not with me
  • 22. 20 Gawain 1 Awitin ang “An Sakong Abaniko”. Suriin ang rhythmic pattern ng “An Sakong Abaniko”. Ipalakpak ang rhythm ng awitin. Ano ang naramdaman mo habang isinasayaw ang balse, umaawit at ipinapalakpak ang rhythm ng awit? Ano ang time signature ng awit? Ano ang kilos na maaaring gawin habang inaawit ito? Gawain 2 Lagyan ng panandang diin (>) ang unang kumpas ng bawat measure ng awit na “An Sakong Abaniko”. Gawain 3 Awiting muli ang “An Sakong Abaniko.” Lagyan ng accent ang bahaging binigyang diin sa awit. Gawin ito sa sagutang papel. Awitin ito ayon sa pagkakalagay ng accent. Gawain 4 Sumayaw habang inaawit ang “An Sakong Abaniko.” Bigyang-pansin ang bahaging may accent. Sa pangkaraniwang kumpas, ang unang note o kumpas ng bawat measure ay binibigyan ng accent (>) o diin. Ang accent sa unang kumpas ng rhythmic pattern sa ay nagbibigay ng mas maayos na pagsaliw sa mga sayaw na balse. Tulad sa musika, mahalaga ang makasunod sa daloy o ritmo ng nangyayari sa buhay ang isang mag-aaral na tulad
  • 23. 21 mo. Kung tahimik ang klase dahil nag-aaral ang mga kamag- aral mo, dapat na tahimik ka rin. Magbigay ka nga ng iba pang halimbawa kung kailan ka dapat makasunod sa daloy ng nangyayari sa iyong paligid. Pagmasdan ang musical score ng “Ang Huni ng Ibong Pipit”. Lagyan ng accent ang bahagi ng awit na nararapat na may diin. R. Tecson L. Villanueva
  • 24. 22 Ang Rhythmic Pattern sa Time Signature Sa time signature na , may apat na bilang ang bawat measure. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern. Bigkasin ang mga rhythmic syllable.
  • 25. 23 Ating balik-aralan ang pagkumpas ng apat, gamit ang kaliwa at kanang kamay. Pakinggan ang “Pop Goes the Weasel” at sabayan ang kumpas nito. Awitin ang “Ang Huni ng Ibong Pipit” (tingnan sa Aralin). Bigyang pansin ang tamang lugar ng accent. Lapatan ng angkop na galaw ang awitin. Gawain 2 Bigkasin ang lyrics ng awiting “We’re on the Upward Trail” ayon sa tamang rhythm. Awitin din ito. Pagkatapos, sagutin ang mga tanong tungkol dito.
  • 26. 24 - Ano-anong uri ng mga note ang makikita sa awit? - May bagong note ka bang nakita? Ano ito? - Ilan ang bilang ng isang whole note? Gawain 3 Ipalakpak ang rhythmic pattern ng awitin. Ano ang time signature ng awitin? Ilan ang bilang sa bawat measure? Bigkasin ang rhythmic syllable ng una at pangalawang linya ng awit. Itapik/Ipalakpak ang pangatlo at pang-apat na linya. Gawain 4 a. Awiting muli ang “We’re on the Upward Trail”. Lapatan ng galaw ng katawan ang bawat note. - takbo - lakad - slide - talon
  • 27. 25 b. Tukuyin/Hanapin ang mga kaparehong measure o mga measure ng sumusunod na rhythmic pattern sa awiting “We’re on the Upward Trail”. 1) 2) 3) 4) Gawain 5 Kilalanin ang mga note at rest na makikita sa awit na “Inday Kalachuchi”.
  • 28. 26 Visayan Version English Translation Inday Kalachuchi Inday Kalachuchi may langgam tamsi, there’s a sunbird, Iyang balhibo and it has feathers pula ug berde, bright red and green, Ayaw’g hingkalimti, Don’t you ever forget, Ang baryo dinhi, Here in the barrio, Daghang dalaga, Are many maidens, daghang dalaga, many maidens Ako ay gwapa But I’m the prettiest Ang rhythmic pattern na may time signature na ay may kaukulang mga note at rest na pinagsasama-sama upang makabuo ng apat na bilang. Bakit mahalaga ang kaalaman sa iba’t ibang note, rest, at time signature?
  • 29. 27 Isulat sa patlang ang note o rest na bubuo sa measure ng time signature na (note) 1. (rest) 2. (note) 3. (note) 4. (rest) 5.
  • 30. 28 Ang Accent sa mga Recorded Music Ang rhythm at tiyempo ng mga awitin at tugtugin ay madaling natutukoy sa pamamagitan ng accent na naririnig at nararamdaman sa unang kumpas nito. Gawain 1 Pakikinig: Pakinggan ang “Pop! Goes the Weasel”. Sa anong salita maririnig ang accent? Ipakita ang tsart ng awiting “Ano-ano.” Awitin ito. Ano ang time signature ng awitin? Tungkol saan ang awit? Awitin ang “Ano-ano” na sinasabayan ng paglalakad.
  • 31. 29 Tukuyin ang mga lugar sa awitin na nabigyan ng mas malakas na bigkas o pag-awit bunga ng paglalakad. Awitin nang sabay-sabay ang “Ano-ano” at bigyang pansin ang mga accent. Gawain 2 Gumawa ng rhythmic pattern na angkop sa mga time signature na makikita sa ibaba. Gamitin ang sumusunod na uri ng note at rest. Gawain 3 Awitin ang “Ano-ano”. Lagyan ng akmang galaw ayon sa time signature na at sa titik ng awitin. Ang diin ay karaniwang makikita sa unahang bahagi ng measure o sa unang kumpas/beat ng isang measure.
  • 32. 30 Ang maayos na pakikinig ay nagdudulot ng malawak na pag-unawa. Paano ito naipakikita sa loob ng silid-aralan? Itapik ang sumusunod na mga rhythmic pattern sa Hanay A. Piliin sa Hanay B ang awitin na ginamitan ng naturang rhythmic pattern. An Sakong Abaniko
  • 33. 31 Ang Pagtugon sa Musika Gamit ang Kumpas Sa bawat araw na may pasok sa paaralan, umaawit ng “Lupang Hinirang” ang mga mag-aaral habang nakatingin sa itinataas na watawat. Inaawit naman ang “Pilipinas Kong Mahal” tuwing ibinababa ito. Madalas na may isang lider na nangunguna sa pag-awit nito habang siya ay kumukumpas. Nagkaroon na ba kayo ng pagkakataong kumumpas ng alinman sa dalawang awit na ito? Pakinggang mabuti ang awiting “Lupang Hinirang”. Tingnan sa tsart ng awitin kung ang lyrics nito ay pareho sa binibigkas mo tuwing aawit ka nito. Pansinin ang mga pagkakaiba at isulat ito sa kuwaderno. Batay sa napakinggan, ano ang pamagat ng ating Pambansang Awit? Nasa anong palakumpasan ang “Lupang Hinirang”? Sa anong kumpas nagsisimula ang “Lupang Hinirang”?
  • 34. 32 Narito ang mga paalaala kung paano ang pagkumpas ng “Lupang Hinirang”.  Tumayo ng tuwid at tumingin sa mga gagabayan ng iyong pagkumpas.  Itaas ang braso at ang mga kamay na katapat at kasintaas ng dibdib.  Kailangang maramdaman at makita ang unang bagsak ng beat sa bawat measure.  Kung nais mong maging malakas ang pag-awit, lakihan ng bahagya ang kumpas. Samantala, liitan lamang ang kumpas kung nais mong hinaan ng mga umaawit ang kanilang boses sa pag-awit.  Ibukas ang mga palad upang maging malakas at may diin din ang gagawing pag-awit at itaob ang mga ito para hinaan ang pag-awit.  Bigyang kahulugan ang bawat galaw ng kamay sa pagkumpas, ngunit hindi dapat nagdidikit sa gitna ang mga kamay. Sabayan ng kumpas ang recorded music ng “Lupang Hinirang.” Gayahin ang larawang nasa ibaba.
  • 35. 33 Isagawa rin ang pagkumpas sa “Pilipinas Kong Mahal” habang sinasabayan ang recorded music. Tingnan ang nasa larawan sa ibaba at ikumpas ang “Pilipinas Kong Mahal” sa palakumpasang . Simulan ito sa pataas na kumpas o sa ikatlong bilang. Ang pagkumpas ay isang paraan ng pagtugon sa metric pulse ng awit o tugtuging napakikinggan. Isa itong uri ng komunikasyon na kailangang maunawaan ng umaawit o ng tumutugtog.
  • 36. 34 Ang pagkumpas ay isang uri ng komunikasyon sa pagitan ng mang-aawit o manunugtog at ng tagakumpas. Hindi lamang sa musika ginagamit ang pagkumpas upang makipag-usap. Anong mga kumpas pa ang ginagamit mong paraan ng pakikipag-usap? Paano ito nakatutulong sa malinaw na pag-unawa sa nais mong sabihin? Tayahin ang sarili. Gawin ito sa kuwaderno. Kasanayan Napakahusay Mahusay Di- gaanong Mahusay Nanganga- ilangan ng Tulong 1. Nakakumpas ako nang tama sa rhythm 2. Naunawaan ng mga umaawit ang kahulugan ng aking pagkumpas 3. Nakasunod ako sa pamantayan ng pagkumpas 4. Tama ang posisyon ng aking katawan at kamay habang kumukumpas 5. Naging maganda ang pag- awit/pagtugtog dahil sa aking pagkumpas
  • 37. 267 GLOSSARY MUSIKA 2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure Antecedent Phrase nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog Beat ang pulso ng awit o tugtugin Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola Chant paawit na pagsasalita na walang sukat Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin Consequent Phrase nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig Di-magkatulad na musical phrase binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig
  • 38. 268 Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff Harmonic Interval tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay Harmonic Third Interval binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde Instrumental Music musikang galing sa mga musical instrument Interval ang pagitan ng dalawang tono Kalaleng o Tongali instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing Kodaly Hand Sign isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay Largo tempo na mas mabagal sa andante Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff
  • 39. 269 Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter Melodic Ostinato isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya Melodic Phrase pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat Musical Phrase ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol) Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G) Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis Prime una o isa Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument
  • 40. 270 Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind Rhythmic Ostinato rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Rhythmic Pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes Score ang piyesa ng awit o tugtugin Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog Timbre ang uri o kalidad ng tunog Tonal Tono Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong- sulong ng slide nito Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family
  • 41. 271 Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat
  • 42. 274 APPENDIX Musika Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play
  • 43. 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit
  • 44. 276 Bibliography Musika Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998 Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp. Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc. Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc. Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4 Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Musical Wonders Worktext and Teachers Guide
  • 45. 277 Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc. Internet: Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8 Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0 Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8 Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k
  • 46. 278 Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8 Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0 Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0 Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA
  • 47. 279 Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84 Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI "Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4 Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE
  • 48. 280 Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8 The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0 Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw
  • 50. ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano
  • 51. iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.
  • 52. iv Talaan ng Nilalaman MUSIKA Yunit 2 – Melody Aralin 1: Ang Daloy ng Melody............................................ 37 Aralin 2: Ang mga Pitch Name........................................... 42 Aralin 3: Ang G Clef............................................................ 45 Aralin 4: Ang mga Pitch Name sa Ledger Line................... 49 Aralin 5: Ang Tunog na Pinakamataas at Pinakamababa...................................................... 53 Aralin 6: Ang Pagitan ng mga Tono.................................... 57 Aralin 7: Ang Likhang Melody.............................................. 61
  • 54. 36 Ang melody ay elemento ng musika na nagsasaad ng kaaya-ayang pagkakasunod-sunod ng mga note na bumubuo ng mahalagang bahagi ng isang awit o tugtugin. Ang mga rhythmic pattern na natutunan sa Unang Yunit ay nilapatan ng iba’t ibang direksiyon ng himig na maaaring pataas, pababa, pataas na palaktaw, pababa na palaktaw, o inuulit ang daloy. Matututunan din sa araling ito na ang melody ay nagpapahiwatig ng mga damdaming napapaloob sa isang awit o tugtugin. Maaari ring makilala ang katauhan o ano mang nais ipahatid ng isang kompositor ayon sa uri ng melody na naririnig batay sa kinalabasan ng mga notang nabuo sa isang likhang himig. Tatalakayin din ang iba pang mga katawagang pangmusika gayundin ang iba’t ibang simbolong musikal, tulad ng G clef, pitch name, ledger line, interval, range, at marami pang iba na lalong makatutulong upang maging kasiya-siya ang pag-aaral ng musika.
  • 55. 37 Ang Daloy ng Melody Ang isang melody ay bunga ng pagdaloy ng tono na maaaring tumataas o bumababa. Ito ay nalilikha gamit ang iba’t ibang daloy ng mga note na nagbibigay ng magandang tunog. Sa araling ito ay matutunghayan ang iba’t ibang daloy ng melody na bumubuo sa isang magandang musika. Gawain 1 Pakinggang mabuti ang awit.
  • 56. 38 Awitin ito nang sabay-sabay. Awitin naman nang pangkatan. Sundin ang bilang ng measure para sa pag-awit ng bawat pangkat. Pangkat – I – measure 1 at 9 Pangkat – II – measure 2 at 10 Pangkat – III – measure 3, 4 at 11, 12 Pangkat – IV – measure 6, 7, 8 at 13, 14, 15, 16 Awitin ang mga so-fa syllable ng awit habang sinusundan ang daloy ng mga note. Gawain 2 Tukuyin ang daloy ng melody sa bawat measure ng awit na “Song and Dance”. Sabihin kung ito ay pataas o pababang pahakbang, pataas o pababang palaktaw, o kaya nama’y inuulit. Pagkatapos ay awitin ang mga ito upang higit na marinig at madama ang daloy ng melody.
  • 57. 39 Gawain 3 Pakinggan ang mga melodic phrase na may iba’t ibang daloy sa awiting iparirinig ng guro. Tukuyin kung ang narinig na himig ay pataas o pababang pahakbang, pataas o pababang palaktaw, o kaya nama’y inuulit. Ang iba’t ibang daloy ng melody ay pataas at pababang pahakbang, pataas at pababang palaktaw, o kaya nama’y pantay o inuulit.
  • 58. 40 Sa anong daloy ng melodiya mo maihahambing ang iyong natutuhan sa ating aralin? Pataas ba o pababa o di kaya ay nananatili ka ba sa dati mong gawi? Magpangkat sa lima ang buong klase. Bawat pangkat ay lilikha ng galaw na magpapakita ng iba’t ibang daloy ng melody. Awitin ang “Batang Masipag” at sundan ang daloy ng melody sa pagsasakilos nito.
  • 59. 41 Panuto: Sukatin ang sariling kakayahan ayon sa ginawang pangkatang gawain. Lagyan ng tsek ( √ ) ang bilang na angkop sa ginawang pagganap. Pamantayan Di- gaanong Mahusay 1 Mahusay 2 Napakahusay 3 1. Nakapagpapakita ng sigla at galak sa pagtatanghal 2. Nakaaawit nang may tamang tono ayon sa mga note ng awit 3. Nakapag-uukol ng panahon at sarili sa pagsasanay ng gawain 4. Naipakikita ang pakikiisa sa gawain 5. Nakakikilos nang naaayon sa daloy ng musika
  • 60. 42 Ang mga Pitch Name Ang melody ay isang mahalagang elemento ng musika. Ang mga tono ng isang melody ay nakasulat sa staff na binubuo ng limang guhit at apat na puwang. Ang note ang kumakatawan sa bawat tono ng isang melody. Ito ay ginagamitan ng mga titik ng Alpabeto na A, B, C, D, E, F, G. Ang tawag sa mga ito ay pitch name. Gawain 1 Awitin ang “Do Re Mi Song” at tukuyin ang mga titik ng alpabetong ginamit sa awit. Gawain 2 Awitin nang sabay-sabay ang “ Tayo’y Umawit ng ABC”.
  • 61. 43 Pagmasdan muli ang music notation ng “Tayo’y Umawit ng ABC”. Bigyang pansin ang mga guhit kung saan nakasulat ang music notation. Bilangin ang mga guhit at puwang ng staff. Alam ba ninyo na ang bawat guhit at puwang sa staff ay may katumbas na pitch name? Ilan ang mga titik ng alpabeto na ginamit sa lunsarang awit? Ano-ano ang mga ito? Isulat ang mga pitch name na natutuhan sa guhit at puwang. Gawain 3 Tayo nang maglaro ng Musical Word Game. Isulat ang pitch name upang mabuo ang mga salita. Tugtugin sa flute/recorder o xylophone pagkatapos sagutin.
  • 62. 44 Nakatulong ba ang ating pag-aaral ng pitch name na bumubuo sa guhit at puwang sa G clef staff, upang lalo nating matandaan ang mga salitang kadalasang ginagamit sa musika? Sa inyong palagay, may mabuting dulot ba ito upang lalong pagbutihin ang pag-aaral ng musika? Isulat sa patlang ang mga pitch name na makikita sa guhit at puwang ng G clef staff. Ang mga pitch name sa guhit ay ang sumusunod: Ang pitch name sa puwang ay ang sumusunod:
  • 63. 45 Ang G clef Ang clef ay isang simbolong nakalagay sa unahan ng musical staff. Ito ang nagtatakda ng tono ng mga notes sa staff. Isa sa karaniwang simbolo ng clef ay ang G clef o Treble clef. Ang G clef o Treble clef ang nagtatakda ng tone ng mga note sa itaas ng middle C. 1. Awitin ang “Bandang Musika” habang sinasabayan ng Kodaly Hand Signs.
  • 64. 46 2. Basahin ang musical scale gamit ang mga pitch name. Awitin ang musical scale gamit ang mga so-fa syllable. - Ano ang musical symbol na nakikita sa unahan ng scale? 3. Pakinggan ang lunsarang awit na “Tayo’y Magpasalamat” habang nakatingin sa music notation. - Pag-aralan ang awit sa pamamagitan ng rote method. - Awitin ang mga sofa-syllable na bumubuo sa awit. - Awitin nang sabay-sabay ang lyrics ng awit.
  • 65. 47 4. Tingnan ang musical symbol na nakalagay sa unahan ng staff. - Ano ang tawag sa simbolong ito? 5. Suriin ang musical scale. Tukuyin kung ano ang pitch name ng note na nasa ikalawang guhit ng staff. Ang G clef ay matatagpuan sa unahang bahagi ng staff. Nangangahulugan ito na ang pitch name na G ay nakalagay sa pangalawang guhit ng staff. Ang G clef o treble clef ang nagtatakda ng tono ng mga note sa staff. Ang G clef ay simbolo ng notasyon. Ang aralin sa G clef ay nagpapahiwatig na ang bawat simbolo dito sa mundo tulad ng musika ay may kani-kaniyang mahahalagang bahaging ginagampanan upang matugunan at maipahayag ang kahalagahan ng bawat isa.
  • 66. 48 1. Isulat ang sumusunod na mga pitch name sa G clef gamit ang whole note. 2. Tingnan ang nakaguhit sa loob ng kahon. Iguhit ito sa unahan ng staff. Buuin ang sumusunod na mga pitch name na hango sa mga natutuhang awit. 3. Gamitin ang (quarter note) sa pagbuo ng mga pitch name. 4. Awitin ang mga nabuong pitch name gamit ang pantig na loo. 5. Tugtugin ang nabuong mga pitch name gamit ang keyboard, flute recorder, lyre, o melody bells.
  • 67. 49 Ang mga Pitch Name sa Ledger Line Ang maiikling guhit na makikita sa ibaba o itaas ng staff ay tinatawag na ledger line. Bawat ledger line ay may katumbas na pitch name o kaya naman ay so-fa syllable. Gawain 1 Awitin ang mga pitch name ng Kodaly Hand Sign na ipakikita ng guro gamit ang mga flashcards. Ano-anong pitch name ang inyong nakita?
  • 68. 50 Gawain 2 - Pag-aralan ang awit sa pamamagitan ng rote method. - Basahin ang notation (so-fa syllable) ng “Bandang Musika”. - Basahin ang mga pitch name ng “BandangMusika”. - Awitin ang lyrics ng awit. Gawain 3 Batay sa awiting “Bandang Musika”, tingnan ang ikalima hanggang ikawalong measure ng awit? - Ano ang inyong napansin sa notation? - Ituro ang measure kung saan nakaguhit ang mga ledger line.
  • 69. 51 - Ngayong mahusay ninyong nasagot ang tanong, awitin ang mga note sa bahaging unang staff kung saan may ledger line. - Isabay ang Kodaly Hand Sign habang umaawit tulad nito: Ang ledger line ay matatagpuan sa ibabaw o ilalim ng staff. Ang pitch name na makikita sa unang puwang sa ibaba ng staff ay D. C naman ang nasa unang ledger line at B ang matatagpuan sa ilalim ng unang ledger line sa ibaba ng staff. Matatagpuan naman ang pitch name na A sa unang ledger line sa ibabaw ng staff at G naman ang sa unang puwang sa ibabaw ng staff. Ang aralin sa ledger line ay gabay upang lalong maintindihan ang pagbabasa ng mga note na isang mahalagang bahagi sa pag-aaral ng musika.
  • 70. 52 1. Isulat sa patlang ang pitch name na makikita sa mga ledger line ng G clef staff. 2. Bilugan ang mga note kung saan matatagpuan ang ledger line. a. b. Gumuhit ng star ( ) sa nakalaang kahon. Gawain Napakahusay Mahusay Di-gaanong Mahusay 1. Nakaaawit nang may kasiyahan 2. Natutukoy ang mga ledger line 3. Nasasabi ang kahulugan at gamit ng ledger line 4. Naiguguhit ang mga ledger line sa tamang lugar sa staff 5. Naipakikita ang pakikiisa sa mga gawain
  • 71. 53 Ang Tunog na Pinakamataas at Pinakamababa Tampok sa araling ito ang pagkilala sa pinakamataas at pinakamababang tono ng awit. Ang higit na ikinagaganda ng isang awit ay ang pagkakaroon ng iba’t ibang antas ng tono na maaaring awitin sa pinakamataas o pinakamababang himig. Maaaring mabigyang damdamin ang taas at baba ng tono kung ang paraan ng pag-awit ay may tamang range o antas ng boses. Gawain 1 Tingnan ang mapa ng Pilipinas. Saan kaya matatagpuan sa mapa ang lugar na pinanggalingan ng awit? Pakinggang mabuti ang awit na iparirinig ng guro. Pag-aralan natin ang awit. Sa pamamagitan ng musical score ng mga awit, suriin ang note na may pinakamataas at pinakamababang antas sa bawat measure. Alamin ang pinakamababa at pinakamataas na note na makikita sa mga awit.
  • 72. 54 - Ano-anong mga note ang ginamit sa awit? - Ilang note ang ginamit sa awit? - Awitin ang “Salidommay”. - Tukuyin ang pinakamababa at pinakamataas na tono. Gawain 2 Tukuyin ang range ng mga note sa mga melodic phrase. 1. Bilugan ang pinakamababa at pinakamataas na note. 2. Isulat ang mga note na ginamit sa staff sa ibaba.
  • 73. 55 3. Alamin kung malawak o maikli ang range ng phrase. Isulat sa patlang. Makikilala ang pinakamataas at pinakamababang tono sa awit sa pamamagitan ng range sa pagitan ng tono nito.
  • 74. 56 Ano ang kahalagahan ng range ng tono sa pagpapahayag ng damdamin ng isang awitin? A. Suriin ang mga note at tukuyin ang range ng pinakamataas at pinakamababang note. Isulat din kung malawak o maikli ang pagitan ng bawat note. B. Pakikinig Pakinggang mabuti ang iparirinig ng guro. Tukuyin ang range ng tunog kung malawak o maikli. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
  • 75. 57 Ang Pagitan ng mga Tono Kung susuriin ang mga awit, mapapansin ninyo na hindi magkakatulad ang pagitan ng mga note na bumubuo nito. May mga note na magkakalayo at mayroon din namang magkakalapit ang pagitan. Ang pagsukat ng pagitan ng mga tono ay mula sa note na tinutukoy hanggang sa kasunod nito. Sa araling ito sikapin ninyong awitin ang mga bahagi ng himig na mayroong iba’t ibang pagitan. Gawain 1 Gawain sa Pakikinig Pakinggang mabuti ang sumusunod: “Happy Birthday”, “Tayo’y Umawit”, “Bahay Kubo”, “Star Wars-Opening Theme”, “It Came Upon the Midnight Clear”, “Somewhere Over The Rainbow”, “We’re on the Upward Trail” at iba pang mga instrumental music.
  • 76. 58 Aawitin ng guro ang “Umawit at Sumayaw”. Habang nakikinig ay pag-aralan ang tono ng awit. Pagkatapos ay gawin ang sumusunod. - Awitin ng buong klase kasabay ang guro o CD. - Magpangkat ayon sa itatalaga ng guro. - Iparinig ng bawat pangkat ang awit. - Tukuyin ang interval sa pagitan ng bawat note. Gawain 2 Magpangkat sa apat ang buong klase. Gamit ang mga melodic phrase, ibigay ang pagitan ng mga note. Isulat sa papel ang sagot ng bawat pangkat.
  • 77. 59 Iparinig sa klase ang mga melodic phrase sa pamamagitan ng sumusunod: pagtugtog ng lyre pagpapatunog ng melody bells pag-awit ng “loo” pagtugtog ng keyboard Ang interval ay ang pagitan ng dalawang note. Ito ay makikilala batay sa kinalalagyan o posisyon nito sa staff. Ang mga interval ay ang sumusunod: 1. Prime (1st) - inuulit 5. Fifth (5th) 2. Second (2nd) 6. Sixth (6th) 3. Third (3rd) 7. Seventh (7th) 4. Fourth (4th) 8. Octave (8ve) Ano ang magandang naidudulot ng mga simple interval ng melody sa tamang pag-awit?
  • 78. 60 Tukuyin ang uri ng interval o pagitan ang makikita sa ibaba. Isulat ang sagot sa mga bilang sa ilalim ng staff. Awitin o tugtugin ito gamit ang flute/recorder o lyre.
  • 79. 61 Ang Likhang Melody Isa sa mga masining na pagpapahayag ng damdamin ang pag-awit. Ang awit ay binubuo ng mga tono na may kani- kaniyang daloy at agwat ng note na tinatawag na melody. Ang melody ay madaling matututunan lalo’t higit kung ito’y laging naririnig. Sa araling ito, bukod sa pag-awit ay sikaping malaman ang paglikha ng simpleng melody na magbubuhat sa iyong isip at damdamin.
  • 80. 62 Gawain 1 Pagmasdang mabuti ang gagawin ng guro. Gawin ang pagtapik ng rhythmic pattern ng awit. I-chant ang lyrics ng awit ayon sa rhythmic pattern nito. Gawin muna ng pangkatan at pagkatapos ay sabay-sabay na ang lahat ng mga mag-aaral. Gawain 2 Pangkatang gawain Lapatan ng tono ang rhythmic pattern. Gamitin ang sumusunod na note : do, re, mi, fa, so, la, ti, do Awitin ang nabuong komposisyon. Ang paglikha ng isang melody ay nakatutulong sa pagiging malikhain upang maipakita ang kahusayan at pag- unawa sa musika. Ano ang naramdaman mo nang ikaw ay nakalikha ng isang musika? Bakit?
  • 81. 63 Sukatin ang sarili ayon sa ginawang pangkatang gawain. Pamantayan Di- gaanong Magaling 1 Magaling 2 Napakagaling 3 1. Nakasusunod sa alituntunin kung paano ang paglikha ng melody 2. Nakapagbabahagi ng kaalaman sa musika sa pamamagitan ng pag-awit 3. Nakaaawit nang may wastong tono ng likhang melody 4. Nakapagpapakita ng pagpapahalaga sa musika 5. Nakikiisa sa pangkatang gawain at pagtatanghal 3 – napakagaling 2 – magaling 1 – di-gaanong magaling
  • 82. 267 GLOSSARY MUSIKA 2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure Antecedent Phrase nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog Beat ang pulso ng awit o tugtugin Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola Chant paawit na pagsasalita na walang sukat Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin Consequent Phrase nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig Di-magkatulad na musical phrase binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig
  • 83. 268 Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff Harmonic Interval tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay Harmonic Third Interval binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde Instrumental Music musikang galing sa mga musical instrument Interval ang pagitan ng dalawang tono Kalaleng o Tongali instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing Kodaly Hand Sign isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay Largo tempo na mas mabagal sa andante Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff
  • 84. 269 Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter Melodic Ostinato isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya Melodic Phrase pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat Musical Phrase ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol) Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G) Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis Prime una o isa Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument
  • 85. 270 Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind Rhythmic Ostinato rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Rhythmic Pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes Score ang piyesa ng awit o tugtugin Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog Timbre ang uri o kalidad ng tunog Tonal Tono Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong- sulong ng slide nito Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family
  • 86. 271 Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat
  • 87. 274 APPENDIX Musika Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play
  • 88. 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit
  • 89. 276 Bibliography Musika Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998 Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp. Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc. Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc. Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4 Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Musical Wonders Worktext and Teachers Guide
  • 90. 277 Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc. Internet: Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8 Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0 Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8 Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k
  • 91. 278 Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8 Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0 Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0 Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA
  • 92. 279 Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84 Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI "Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4 Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE
  • 93. 280 Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8 The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0 Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw
  • 95. D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 96. D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 97. D EPED C O PY v Yunit 3 – Form, Timbre, at Dynamics Aralin 1: Ang Introduction at Coda ng Isang Awitin.......... 68 Aralin 2: Ang Antecedent Phrase at Consequent Phrase ng Isang Awitin....................................... 72 Aralin 3: Ang Magkahawig at Di Magkatulad na mga Musical Phrase................................................... 75 Aralin 4: Ang Iba’t Ibang Tunog........................................ 78 Aralin 5: Ang Pangkat ng Instrumentong String/ Chordophone...................................................... 82 Aralin 6: Ang Pangkat ng Instrumentong Hinihipan/ Aerophone.......................................................... 86 Aralin 7: Ang Pangkat ng Instrumentong Percussion/Idiophone at Membranophone ........... 90 Aralin 8: Ang Forte at Piano.............................................. 99 Talaan ng Nilalaman All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 98. D EPED C O PY 65 Yunit 3 Form, Timbre, at Dynamics All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 99. D EPED C O PY 66 Tampok sa araling ito ang pagkilala natin sa tatlong elemento ng musika: form, timbre, at dynamics. Ang form ay ang istruktura ng musika. Ito ay tumutukoy sa kayarian ng isang komposisyon batay sa kaayusan at pagkabuo ng mga musical phrase. Ang isang awit o tugtugin ay binubuo ng mga musical phrase na may kani-kaniyang natatanging daloy ng himig. Mayroon din itong pagdalang o pagbilis ng tunog ayon sa takbo na kailangan sa kabuuan ng awit o tugtugin. Ang mga melodic phrase o rhythmic phrase ay maaaring magkatulad, di- magkatulad, o magkahawig. Sa pag-awit, mas mainam na may himig na tinutugtog o inaawit bilang paghahanda upang maibigay ang tamang tono. Tinatawag itong introduction. Ang huling bahagi naman ng awit ay tinatawag na coda. Ang antecedent phrase at consequent phrase ay dalawang parirala na bumubuo sa isang musical idea. Kadalasan ang antecedent phrase ay may papataas na himig at ang consequent phrase naman ay may papababang himig. Bibigyang-kahulugan sa yunit na ito ang isa pang elemento ng musika na tumutukoy sa uri ng tunog o tinig. Ito ay tinatawag na timbre. Ito’y maaaring mabigat o magaan, mataas, matinis, malambing, maindayog, mataginting, makalansing, bahaw, o sintunado na maririnig sa pag-awit at sa pagtugtog. Karaniwang nahahati sa apat na uri ang tinig ng mga mang- aawit. Soprano at alto ang tinig ng mga babae, tenor at bass naman ang tinig ng mga lalaki. Kung may pagkakaiba-iba sa tinig ng mga taong nagsasalita ay mayroon ding pagkakaiba-iba sa tinig ng mga taong umaawit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 100. D EPED C O PY 67 Katulad din ito ng mga instrumento. Ang mga instrumento ay binubuo ng mga pangkat na: string/chordophone, woodwind at brass/aerophone, percussion/idiophone at membranophone. Sa huling bahagi ng yunit ay mararanasan natin ang pag- awit nang may kaukulang lakas o hina. Higit na kaakit-akit ang pagkanta o pagtugtog nang may damdamin na naipakita sa paggamit ng dynamics. Ang dynamics ay tumutukoy sa lakas o hina ng pag-awit o pagtugtog. Ito ay agad naipadarama sa pagbabago ng boses sa pag-awit. Higit na gumaganda ang isang awit o tugtugin kapag naipahayag nang maayos ang isinasaaad nito sa pamamagitan ng wastong paglakas at paghina ng pag-awit o pagtugtog sa mga bahagi ng komposisyon na kakikitaan ng antas. Ang pagsunod sa mga sagisag dynamics ay nagbibigay ng kakaibang sigla at kahulugan sa isang awit o tugtugin. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 101. D EPED C O PY 68 Ang Introduction at Coda ng Isang Awitin Sa alinmang awitin, mas mainam na may bahaging naghahanda o introduction sa tagapakinig. Ito ay maaaring isang maikling himig o tugtuging instrumental na tinutugtog bago magsimula ang awitin. Bukod sa napagaganda nito ang awitin, nagbibigay ito ng tamang tono o pitch sa isang mang- aawit. Sa katapusan naman ng awitin o tugtugin, may mga karagdagang ideya ang kompositor upang magkaroon ng isang magandang pagtatapos ang isang awitin o tugtugin at tinatawag itong coda. Gawain 1 Awitin ang “Ohoy Alibangbang”. Bilugan ang introduction at ikahon ang coda sa tsart ng awit na nasa pisara. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 102. D EPED C O PY 69 Salin: Ohoy paruparo kung ikaw ay lilipad Alagaan mo nang mabuti ang mga bulaklak Baka kung sakaling malimutan mo Sayang si Gumamela na malaglag sa lupa Gawain 2 Pangkatang gawain. Ang bawat pangkat ay gagawa ng simpleng introduction at coda ng mga awiting napag-aralan na. Pangkat 1 - Batang Masipag Pangkat 2 - Umawit at Sumayaw Pangkat 3 - Run and Walk All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 103. D EPED C O PY 70 Ang introduction ay himig na tinutugtog o inaawit bilang paghahanda sa kabuuan ng pag-awit. Ang coda ( ) ay bahagi ng isang awit o tugtugin na nagsisilbing panapos o pangwakas na bahagi ng komposisyon. Ano ang kahalagahan ng isang introduction at ng coda sa kaayusan at kagandahan ng isang awitin o tugtugin? Panuto: Awitin ang “Paruparong Bukid”. Bilugan ang introduction at ikahon ang coda sa tsart ng awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 104. D EPED C O PY 71 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 105. D EPED C O PY 72 Ang Antecedent Phrase at Consequent Phrase ng Isang Awitin Kung ang tula ay binubuo ng mga taludtod, ang musika ay may mga musical phrases na magkakaugnay at nakabubuo ng isang musical idea. Gawain 1 Panuto: Ang mga babae ay bibigkas ng chant nang papataas na tono samantalang ang mga lalaki ang pababang tono. Babae: Kaming mga babae, kami’y sumasayaw Lalaki: Kaming mga lalaki, kami’y napapa-wow Babae: Sumayaw, katawan ay igalaw Lalaki: Pumalakpak, mga paa’y ipadyak. Gawain 2 Awitin ang lunsarang awit. Bigyang pansin ang antecedent phrase at consequent phrase. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 106. D EPED C O PY 73 Gawain 3 Itaas ang kaliwang kamay para sa antecedent phrase at kanan para sa consequent phrase habang nakikinig ng musika ni Ludwig Van Beethoven, ang “Ode to Joy”. Gawain 4 Pangkatang gawain. Magsagawa ng angkop na kilos para sa mga antecedent phrase at consequent phrase ng awit na “Ugoy ng Duyan”. Maaaring magpalitan ng gawain. Pangkat 1 - magsasagawa ng kilos para sa antecedent phrase Pangkat 2 - magsasagawa ng kilos para sa consequent phrase All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 107. D EPED C O PY 74 Ang mga antecedent at consequent phrases ay magkakaugnay. Ito ang dalawang phrase na bumubuo ng isang musical idea. Kadalasan ang antecedent phrase ay may papataas na himig at ang consequent phrase naman ay may papababang himig. Ano ang inyong naramdaman habang inaawit ang mga antecedent at consequent phrase? Saan maihahambing ang isang musical idea? Bakit? Panuto: Pakinggan ang awiting “Ako Mananggete”. Tukuyin ang antecedent at consequent phrases. Bilugan ang antecedent phrase at ikahon ang consequent phrase sa awiting, “Ako Mananggete” sa inyong sagutang papel. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 108. D EPED C O PY 75 Ang Magkahawig at Di-Magkatulad na mga Musical Phrases Sa musika, ang pagsasama-sama ng mga note at rest ay humahantong sa pagbubuo ng mga melodic at mga rhythmic phrase na siyang nagiging mahalagang bahagi ng isang likhang pangmusika. Gawain 1 Basahin ang titik ng “Atin Cu Pung Singsing”, ang awiting bayan ng Pampanga. Pakinggan ang awit at pagkatapos ay suriin ito. Awitin ang lunsarang awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 109. D EPED C O PY 76 Gawain 2 Pakinggan ang mga awitin o tugtugin na iparirinig ng guro. Tukuyin kung ang mga musical phrase ay magkahawig o di-magkatulad. Ang mga phrase ng isang awit ay binubuo ng mga himig at rhythm na may iba’t ibang uri. Ito ay ang magkahawig na parirala na binubuo sa pamamagitan ng pag-uulit sa mas mababa o mas mataas na tono at di-magkatulad na parirala na binubuo ng magkaibang rhythmic at melodic phrase. Ang himig at rhythm ay naiiba sa mga naunang phrase o sumasalungat sa daloy ng himig. Melodic phrase ang tawag sa pangkat ng mga tono o himig na bahagi ng isang awit. Rhythmic phrase ang tawag sa pangkat ng mga note at rest batay sa palakumpasan sa isang bahagi ng awit o komposisyon. Paano mo maipakikita ang anyo sa iba’t ibang sining? Ano ang magiging anyo kung walang istruktura? Anong leksiyong moral ang inyong natutuhan sa ating lunsarang awit? Ano ang inyong naramdaman habang inaawit ang “Atin Cu Pung Singsing”? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 110. D EPED C O PY 77 Pangkatang gawain. Panuto: Isagawa ang sumusunod na gawain para sa awiting “Ugoy ng Duyan”. Sumangguni sa Yunit 3 Aralin 2. (Maaaring magpalitan ng gawain ang bawat pangkat.) Pangkat 1 - awitin ang magkahawig na melodic phrase Pangkat 2 - awitin ang di-magkatulad na melodic phrase Pangkat 3 - ipalakpak ang magkahawig na rhythmic phrase Pangkat 4 - ipalakpak ang di-magkatulad na rhythmic phrase Lagyan ng tsek ang kahon para sa inyong sagot sa kasanayang natutuhan. Kasanayan Napakahusay (3 puntos) Mahusay (2 puntos) Di-gaanong Mahusay (1 puntos) 1. Natutukoy at naaawit ang magkahawig na melodic phrase 2. Natutukoy at naaawit ang di- magkatulad na melodic phrase 3. Naipapalakpak nang maayos ang magkahawig na rhythmic phrase 4. Naipapalakpak nang maayos ang di- magkatulad na rhythmic phrase 5. Nakikiisa sa mga pangkatang gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 111. D EPED C O PY 78 Ang Iba’t Ibang Tunog Ang tinig ng tao ang pinakamagaling na halimbawa ng instrumento. Iba-iba ang timbre ng tunog ng mga tinig. Hindi magkakatulad ang boses ng mga tao sapagkat iba-iba ang likas na kapal at laki ng vocal chord ng bawat isa. Ganoon din, ang tunog ng instrumento ay may iba’t ibang katangian. Maaaring ito’y pailong, malambing, makapal, matinis, magaralgal, maindayog, at bahaw na maririnig sa iba’t ibang tugtugin at pag-awit. Gawain 1 Alamin ang awiting “The Little Band”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 112. D EPED C O PY 79 Gawain 2 Pakikinig: Pakinggan ang tinig ng mang-aawit sa CD at ang tunog ng mga instrumento. Kilalanin ang mang-aawit at pangalanan ang instrumentong narinig. Sa pamamagitan ng pakikinig, pag-usapan natin ang mga larawan na nasa ibaba. Mga mang-aawit: Mga Instrumento: All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 113. D EPED C O PY 80 Mapapansin na ang tinig na ginagamit sa pagsasalita ay iba sa tinig na ginagamit sa pag-awit. Ang bawat mang-aawit ay may kani-kaniyang antas ng tinig. Iba rin ang timbre ng tunog ng mga instrumentong pangsolo, orchestra, banda, at iba pang instrumentong pangmusika. Ang sumusunod ay iba’t ibang timbre ng tinig ng tao sa pag-awit at tunog ng iba-ibang instrumentong pangmusika. tinig na pailong magaralgal mahina paos matagingting buo bahaw malambing maugong matinis basag mababa mataas Gawain 3 Pakinggan ang mga tugtugin at awiting ipatutugtog sa CD. Ipalakpak nang tatlong beses ang mga kamay kapag tunog ito ng instrumento at ikampay ang dalawang braso kapag tinig ito ng tao. Nakikilala ang kaibahan ng tunog ng mga instrumento at tinig ng mga taong kumakanta dahil sa kanilang kakaibang katangian o himig ng bawat tunog. Ito ay maaaring buo, makapal, matinis, malambing, magaan, mataas, maindayog, mataginting, makalansing, bahaw, at sintonado. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 114. D EPED C O PY 81 Paano naipakikita ng uri ng tunog ang damdamin ng musika? Pakinggan ang mga tugtog (mga excerpt lamang) ng iba’t ibang mang-aawit. Isulat ang S kung solo, D kung duet, G kung grupo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 115. D EPED C O PY 82 Ang Pangkat ng Instrumentong String/Chordophone Isa sa mga pangkat ng instrumentong may kuwerdas ay ang pangkat ng string o chordophone. Ito ay kinabibilangan ng mga instrumentong may tono. Karamihan sa instrumento ng orchestra ay ang pangkat ng instrumentong string. Ang mga iyon ay kadalasang tumutugtog ng melody sa orchestra. Gawain 1 Iparinig at awitin ang “Oh Who Can Play”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 116. D EPED C O PY 83 1. Oh who can play the viola, the viola, the viola Oh who can play the viola, ting, ting, ting, ting, ting. 2. Oh who can play the cello, the cello, the cello Oh who can play the cello, eng, eng, eng, eng, eng. 3. Oh who can play the double bass, the double bass, the double bass 4. Oh who can play the double bass, dong, dong, dong, dong, dong. Gawain 2 Pakikinig sa mga tunog ng mga instrumentong string. Pag-usapan ang mga larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 117. D EPED C O PY 84 Gawain 3 Hanapin at bilugan sa puzzle ang pangalan ng mga instrumento at isulat sa patlang. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 118. D EPED C O PY 85 Ang string ay binubuo ng mga instrumentong may kuwerdas. Ito’y tinatawag na chordophone na tinutugtog sa pamamagitan ng paghagod ng daliri (strumming), pagkalabit (plucking), o paghilis ng arko (bowing). Kung gusto ninyong sumali bilang isang manunugtog ng instrumentong string, anong instrumento ang gusto ninyong tugtugin? Bakit? Pangkatin ang klase sa apat. Ang bawat pangkat ay gagawa ng gitara na yari sa kahon ng sapatos at makapal na goma. Pansinin kung ano ang relasyon ng resonator at string sa pagtotono nito. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 119. D EPED C O PY 86 Ang Pangkat ng Instrumentong Hinihipan/Aerophone Ang woodwind at brass ay pangkat ng mga instrumentong hinihipan. Kadalasan, ito ay makikitang tinutugtog sa mga pagtitipon gaya ng pista, parada, at prusisyon. Gawain 1 Iparinig at ipaawit ang “Oh Come Play a Merry Tune”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 120. D EPED C O PY 87 Gawain 2 Pakinggan ang CD ng tunog ng mga instrumentong nasa larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 121. D EPED C O PY 88 Gawain 3 A. Kilalanin ang mga instrumentong tinutukoy. B. Pakinggan ang CD na ipatutugtog ng guro. Kilalanin ang tunog na naririnig at kulayan ang kahon ng tamang sagot. Instrumentong woodwind na walang reed All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 122. D EPED C O PY 89 Ang brasswind ay mga instrumentong yari sa tanso. Hugis-kopa ang ihipan at napatutunog sa nais na tono sa pamamagitan ng slide at mga piston na nagpapaikli o nagpapahaba sa mga tubong dinadaanan ng hanging nagbibigay ng tunog. Kabilang sa pangkat na ito ang trumpet, trombone, French horn, tuba, at saxophone. Ang woodwind ay binubuo ng mga instrumentong nagtataglay ng reed, isang ihipang gawa sa manipis na kawayan na inilalagay sa pagitan ng mga labi. Ang hanging pumapasok sa manipis na tubo ang siyang nagbibigay ng tunog. Ang nose flute ay isang plawtang gawa sa kawayan na tinutugtog sa pamamagitan ng paghinga mula sa ilong. Ang musikong bumbong ay mga instrumentong gawa sa kawayan na hinihipan. Ang lahat ng mga instrumentong hinihipan ay nabibilang sa aerophone. Ano ang pakiramdam ninyo kung kayo ay nakakakita o nakakapanood ng pagtatanghal ng isang brass band? Pakinggan ang tunog ng mga instrumentong iparirinig ng guro. Kilalanin kung anong instrumento ito at ihanay sa pangkat na kinabibilangan ng mga ito. Instrumentong Etniko na Hinihipan Woodwind Brass All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 123. D EPED C O PY 90 Ang Pangkat ng Instrumentong Percussion/Idiophone at Membranophone Ang mga tao ay tunay na malikhain sa paghahanap, paggawa, at paggamit ng bagay na nakapagbibigay ng tunog tulad ng mga piraso ng sanga ng punongkahoy, mga sigay sa dagat, at gamit sa bahay. Kauri ng mga ito ang mga instrumentong percussion na pinatutunog sa pamamagitan ng pagpukpok o pagpalo, pagkiskis, pagtapik, at pagkalog. Gawain 1 Pakinggan at awitin ang kantang “Kalesa”. Gamitin ang pares ng stick at bao ng niyog at sabayan ang rhythm ng awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 124. D EPED C O PY 91 Gawain 2 Pakinggan ang mga tunog ng mga instrumento habang nakamasid sa mga larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 125. D EPED C O PY 92 Gawain 3 Gamitin ang mga instrumentong percussion. Tugtugin ang mga rhythmic pattern at isabay sa awiting “She’ll Be Coming ‘Round the Mountain”. 2. She’ll be driving six white horses when she comes. 3. We’ll kill the old rooster when she comes. 4. Oh we’ll all have chicken dumplings when she comes. 5. Oh we’ll go out to meet her when she comes. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 126. D EPED C O PY 93 Pakinggan ang mga tugtog na ito. Paghambingin ang mga narinig na instrumentong percussion.  “Ading” ni Jose Maceda  “The Syncopated Clock” ni Leroy Anderson  Philippine Tongatong Gawain 4 Pangkatin ang mga instrumentong percussion na nasa kahon ayon sa uri nito. Tiyak na tono Di-tiyak na tono glockenspiel maracas tubular bells sticks celesta cymbals xylophone drum timpani tambourine marimba bell kalutang wooden blocks luntang triangle kulintang bao gangsa dabakan kubing All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 127. D EPED C O PY 94 Gawain 5 Makinig sa mga rhythmic pattern. Isulat ang titik ng tamang rhythmic pattern na pinatutunog ng mga instrumentong may tiyak na tono. Gawain 6 Pangkatang gawain Awitin ang “Rocky Mountain” at tugtugin ang iba’t ibang rhythmic ostinato gamit ang mga instrumentong percussion. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 128. D EPED C O PY 95 - mang-aawit - drum - castanets, blocks, tonga - sticks - xylophone (sundan ang pattern ng awit) - melody bells - glockenspiel “Rocky Mountain” All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 129. D EPED C O PY 96 Gawain 7 Pangkatang gawain Mag-improvise o magcompose ng rhythmic accompaniment ng awiting natutuhan na. Gamitin ang mga improvised na instrumentong percussion. Pangkat 1- melody bells, xylophone, glockenspiel (tugtugin ang “Mary Had a Little Lamb”) M R D R M M M ____ R R R ___ M S S ____ M R D R M M M M R R M R D __ __ __ Pangkat 2 Pangkat 3 Pangkat 4 Pangkat 5 kutsara, shell bote na may mongo kahon ng sapatos tansan All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 130. D EPED C O PY 97 Ang instrumentong percussion ay binubuo ng dalawang pangkat: tiyak at di-tiyak na tono. Kabilang sa mga may tiyak na tono ay glockenspiel, tubular bells, celesta, xylophone, timpani, at marimba. Ang maracas, sticks, cymbals, drum, tambourine, bell, at wooden blocks ay kabilang sa di-tiyak na tono. Ito ay pinatutunog sa pamamagitan ng pagpalo, pagkiskis, pagtapik, pagkalog, at pagtatama sa katawan o sa balat (membrane) katulad ng sa drum. Ang drum ay tinatawag ding membranophone. Ano ang nagagawa ng tunog ng instrumentong percussion sa isang tugtugin o awitin? Pangkatang gawain Sundin ang mga rhythmic pattern na nasa ibaba. Pangkat 1 – awitin ang “Bahay Kubo” Pangkat 2 – tumugtog gamit ang drum Pangkat 3 – tumugtog gamit ang triangle Pangkat 4 – tumugtog gamit ang castanets All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 131. D EPED C O PY 98 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 132. D EPED C O PY 99 Ang Forte at Piano Higit na kaakit-akit ang pagkanta o pagtugtog nang may damdamin na maririnig sa paggamit ng dynamics. Ito ay mahalaga sa isang awit upang maipahayag ang damdaming ipinahihiwatig nito. Gawain 1 Masdan ang mga larawan at tukuyin kung alin ang nagbibigay ng mahina o malakas na tunog. Iparinig ang tunog na nalilikha ng bawat isa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 133. D EPED C O PY 100 Gawain 2 Pakinggan ang “Mindanao Sketches” ni Buenaventura. Ano ang naglaro sa inyong isipan habang kayo ay nakikinig ng tugtugin? Paano nakadagdag ang lakas o hina ng napakinggang tugtugin sa inyong naisip? Masdan ang tsart ng lunsarang awit habang pinakikinggan ang tono nito. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 134. D EPED C O PY 101 Salin: Ang paruparo ay lumilipad-lipad Sa mga daan, kumikembot-kembot Sutla ang saya, bordado ang kamison May panyo sa leeg na parang nasa Paris Ang dalaga ay inihalintulad sa isang paruparo kung kumilos at manamit. Gawain 3 a. Isulat sa tsart ang angkop na dynamics ng awit. Awitin ang lunsarang awit na “Ang Alibangbang” nang may tamang dynamics. b. Isakilos ang galaw ng paruparo at bulaklak habang inaawit na may angkop na dynamics ang lunsarang awit. Pangkat 1 - paruparo Pangkat 2 - bulaklak Ang dynamics ay elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas at paghina ng isang awitin o tugtugin. Ang p (piano) ay para sa mahinang pag-awit o pagtugtog samantalang ang f (forte) ay para sa malakas na pag-awit o pagtugtog. Sa anong pagkakataon kailangan ninyong magsalita nang mahina? Sa anong pagkakataon kailangan ninyong magsalita nang malakas? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 135. D EPED C O PY 102 Ano ang dapat gawin sa bahagi ng awit na may simbolong p at f ? Panuto: Kilalanin ang mga simbolo ng dynamics sa musical score. Awitin nang may angkop na dynamics ang “Dance and Sing”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 136. D EPED C O PY 103 Kasanayan Napakahusay (3 puntos) Mahusay (2 puntos) Di-gaanong Mahusay (1 puntos) 1. Nakikilala ang gamit ng p at f 2. Nagagamit ang simpleng simbolo ng musika para sa dynamics 3. Nakaaawit nang may angkop na dynamics 4. Nakikiisa sa pangkatang gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 137. D EPED C O PY 267 GLOSSARY MUSIKA 2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure Antecedent Phrase nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog Beat ang pulso ng awit o tugtugin Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola Chant paawit na pagsasalita na walang sukat Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin Consequent Phrase nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig Di-magkatulad na musical phrase binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 138. D EPED C O PY 268 Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff Harmonic Interval tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay Harmonic Third Interval binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde Instrumental Music musikang galing sa mga musical instrument Interval ang pagitan ng dalawang tono Kalaleng o Tongali instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing Kodaly Hand Sign isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay Largo tempo na mas mabagal sa andante Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 139. D EPED C O PY 269 Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter Melodic Ostinato isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya Melodic Phrase pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat Musical Phrase ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol) Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G) Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis Prime una o isa Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 140. D EPED C O PY 270 Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind Rhythmic Ostinato rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Rhythmic Pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes Score ang piyesa ng awit o tugtugin Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog Timbre ang uri o kalidad ng tunog Tonal Tono Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong- sulong ng slide nito Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 141. D EPED C O PY 271 Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat SINING acrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig Background tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod Bookmark ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro pabalat sa libro takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulay border design disenyo sa paligid ng papel banana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining Bloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel cardboard isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining container lalagyan ng tubig o anumang bagay construction paper isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay cotton buds ginagamit na panlinis sa tainga Chlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damit coin purse lagayan ng barya Disenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho disenyong radial disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya disposable spoon kutsarang yari sa plastik All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 142. D EPED C O PY 272 Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukat elemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining Foreground Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap itanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil Istilo pamamaraan jewelry pouch lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas kalikasan natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng Diyos kultural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon kontribusyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto Luwad Molde Myural malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader Middleground tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko malong isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko Overlap pagpapatong-patong ng mga hugis Oil pastel isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Palamuti Dekorasyon Pista pagdiriwang sa isang lugar Prinsipyo sinusunod na pamantayan sa sining pangkat- etniko grupo ng mga sinaunang tao All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 143. D EPED C O PY 273 pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan Paglalala ng Banig Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak retaso pinagtabasang piraso ng tela recycled paper papel na gamit na Table runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay T’boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abaka T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito wall décor palamuti sa dingding water color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 144. D EPED C O PY 274 APPENDIX Musika Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 145. D EPED C O PY 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 146. D EPED C O PY 276 Bibliography Musika Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998 Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp. Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc. Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc. Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4 Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Musical Wonders Worktext and Teachers Guide All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 147. D EPED C O PY 277 Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc. Internet: Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8 Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0 Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8 Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 148. D EPED C O PY 278 Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8 Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0 Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0 Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 149. D EPED C O PY 279 Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84 Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI "Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4 Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 150. D EPED C O PY 280 Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8 The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0 Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 152. D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 153. D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 154. D EPED C O PY v Yunit 4 – Tempo, Texture, at Harmony Aralin 1: Ang Kilos o Galaw Bilang Tugon sa Tempo....... 107 Aralin 2: Ang Pag-awit sa Tempong Largo at Presto........ 110 Aralin 3: Ang Paglalarawan ng Texture ng Awitin............. 115 Aralin 4: Ang Paglalapat ng Ostinato................................ 120 Aralin 5: Ang Descant at ang Melody............................... 125 Aralin 6: Ang 2-Part Vocal o Instrumental Music.............. 129 Aralin 7: Ang mga Harmonic Interval ng mga Awitin........ 133 Aralin 8: Ang Paglikha ng Harmonic Third Interval.......... 136 Talaan ng Nilalaman All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 155. D EPED C O PY 105 Yunit 4 Tempo, Texture, at Harmony All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 156. D EPED C O PY 106 Kung ating pagmasdan ang ating kapaligiran, bawat isa ay may sariling galaw. Ang pag-indayog ng mga puno sa pagdaan ng hangin, ang paghahabulan ng mga alon at paghampas sa dalampasigan, ang paglangoy ng bibe sa sapa, maging ang paglakad ng mga nagmamadaling tao sa umaga pagpasok sa trabaho at pagtakbo ng mga rumaragasang sasakyan ay nagpapakita ng iba’t ibang galaw o kilos. Kaugnay ng mga bagay na ito, ang isang awitin o tugtugin ay may tiyak na kilos o galaw. Ito ay tinatawag na tempo. Ang tempo ay maaaring mabilis o mabagal. Ang mabilis na tempo ay tinatawag na presto samantalang ang mabagal na tempo ay tinatawag na largo. Ang tempo ng awitin ay maaaring ilarawan sa pamamagitan ng iba’t ibang kilos ng katawan. Ang kilos o galaw ay naaayon sa daloy ng awitin o tugtugin. Ang texture sa musika ay tumutukoy sa kapal o nipis ng isang tunog na pinagsama-sama o pinag-uugnay. Sa awit, ang texture ay makikita sa pinagsama-samang tinig o tunog upang magkaroon ng harmony. Sa pag-aaral, matutunghayan at matutukoy ang iba’t ibang uri ng pamamaraan ng paglalagay o paglalapat ng melodic line upang makabuo ng ostinato at descant. Ganun din, napagtutuunan ng pansin ang pagsasanay sa pag-awit ng mga awiting may ostinato at descant. Ang pagsasama-sama ng dalawa o higit pang tono ay nakabubuo ng harmony. Ang pagbubuo ng harmony ay nagsisimula sa pagtukoy ng melodic at harmonic interval na ginagamit na pangsaliw o kaya pampakapal ng texture ng isang tunog. Ang mga tono ay sabayang tinutugtog upang makabuo ng isang magandang harmony. Sa pag-awit ng dalawahang tinig, higit na napapaganda ito kung ang mga tinig ay may kabagayan o blending. Kung ganun ang mangyayari, sinasabing ang kanilang pag-awit ay may harmony. Sa araling ito, natutukoy ang mga harmonic interval na may dalawang tono. Kasakop nito ang pagbubuo at pag-awit ng mga payak na harmonic interval (thirds) na inilapat sa isang awitin. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 157. D EPED C O PY 107 Ang Kilos o Galaw Bilang Tugon sa Tempo Ang mga awitin o tugtugin ay may tiyak na kilos o galaw. Ito’y maaaring mabilis o mabagal. Maaari ring ilarawan sa pamamagitan ng iba-ibang kilos ng katawan na naaayon sa daloy ng awitin o tugtugin. Gawain 1 Makinig sa sumusunod na tugtugin. Sabayan ng angkop na kilos ng katawan. a. Mga Alaga Kong Hayop b. Lullaby Gawain 2 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 158. D EPED C O PY 108 Awitin nang mabilis ang “Chua-ay”. Awitin muli ang “Chuay-ay” at sabayan ng kilos na parang mga Igorot. Saan nanggaling ang awiting “Chua-ay”? Saang lalawigan makikita ang mga Igorot? Paano inaawit ang awitin? Anong katangian ng mga Igorot ang ipinakikita sa awitin? Gawain 3 Awitin ang “Ili-ili Tulog Anay” at sabayan ng kilos o galaw ng katawan. Anong kilos ang ginawa habang umaawit ng “Ili-ili Tulog Anay”? Paano isinagawa ang kilos? Gawain 4 Awitin ang “Do A Little Thing”. Lumikha ang bawat pangkat ng sariling kilos at gawin ito nang salitan. Pangkat ng mabilis na kilos Pangkat ng mabagal na kilos All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 159. D EPED C O PY 109 Gawain 5 Makinig sa mga tugtugin. Lumikha ng sariling kilos na angkop sa awitin o tugtugin. Ang mga awitin ay nagpapakita ng iba’t ibang kilos; may mabagal at mabilis na kilos. Ito ay tinatawag na tempo. Sa mga pang-araw-araw na gawain, kailan kikilos nang mabagal at mabilis? Magbigay ng mga halimbawa. Gawain Napakahusay (3 puntos) Mahusay (2 puntos) Di-gaanong Mahusay (1 puntos) 1.Naisagawa nang maayos ang mabilis at mabagal na kilos 2.Nasabayan nang tama ang tempo ng awitin ayon sa kilos na isinagawa 3.Nakilala ang mga mabilis at mabagal na tempo ng awitin 4.Nakalikha ng akmang kilos sa paglalarawan ng mabilis at mabagal na tempo 5.Naipakita ang pakikiisa sa mga pangkatang gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 160. D EPED C O PY 110 Ang Pag-awit sa Tempong Largo at Presto Ang mga awitin o tugtugin ay kumikilos tulad ng mga pangyayari sa ating paligid. May mga pagkakataon na kailangang kumilos nang mabilis at mabagal. Kaugnay nito, ang musika ay dumadaloy sa mabilis at mabagal na paraan. Gawain 1 Pakinggan ang awiting “Kalesa”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 161. D EPED C O PY 111 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 162. D EPED C O PY 112 Anong uri ng transportasyon ang kalesa? Sa anong uri ng pamayanan makikita ang kalesa? Ano ang mabuting naidudulot sa kapaligiran ng paggamit ng kalesa? Kung kayo ay mabibigyan ng pagkakataong makagamit pa ng kalesa, nanaisin ba ninyo? Bakit? Sa ano-anong paraan naipakikita ang pagpapahalaga sa ating kapaligiran? Ano ang inyong napansin sa tempo ng awiting “Kalesa”? Aling bahagi ng awit ang may mabilis na tempo? Aling bahagi ng awit ang may mabagal na tempo? Gawain 2 Sabayan ng pag-awit ang tugtog na “Kalesa”. Isadula ang awiting “Kalesa” nang may tempong largo at presto. Mga tauhan:  Isang batang lalaki – kutsero  Apat na batang lalaki – kabayo  Isang babae – dalagang Pilipina  Isang lalaki – binatang Pilipino All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 163. D EPED C O PY 113  Ibang kasapi ng klase – mga pasahero ng kalesa Gawain 3 Makinig sa sumusunod na tugtuging nakarekord. Tukuyin kung ang tempo ay largo o presto. a. “Ang Alibangbang” b. “Oh Who Can Play” Gawain 4 Awitin ang “Masaya Kung Sama-sama” nang may tempong presto at largo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 164. D EPED C O PY 114 Ang mabilis na tempo ay tinatawag na presto, samantalang ang mabagal na tempo ay tinatawag na largo. Paano tutulong sa mga taong nangangailangan sa loob ng paaralan at pamayanan? Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Alin sa sumusunod na elemento ng musika ang naglalarawan ng galaw o kilos? a. rhythm c. dynamics b. melody d. tempo 2. Alin sa sumusunod ang mabilis na tempo? a. largo b. presto c. piano d. forte 3. Alin sa sumusunod ang mabagal na tempo? a. piano b. largo c. forte d. presto 4. Lahat ng mga awitin sa ibaba ay may tempong presto maliban sa isa. Piliin ito. a. “Chua-ay” c. “Ili-ili Tulog Anay” b. “Akong Manok” d. “Sitsiritsit” 5. Pakinggan ang awiting “Sa Ugoy ng Duyan”. Ano ang tempo nito? a.mabilis at mabagal c. mabagal b.mabilis na mabilis d. katamtamang bilis All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 165. D EPED C O PY 115 Ang Paglalarawan ng Texture ng Awitin Ang mga awitin o tugtugin ay may taglay na texture. Ang texture sa musika ay nailalarawan sa pamamagitan ng kapal at nipis ng mga tunog na maririnig. Gawain 1 Ano ang napansin sa mga larawan? Gawain 2 Awitin ang “Bahay Kubo” sa paraang chain singing ng:  isang bata  dalawang bata  limang bata  kalahati ng klase  buong klase All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 166. D EPED C O PY 116 Ano ang napansin sa paraan ng pag-awit? Ilan ang kumanta sa unang pagkakataon? sa pangalawa? pangatlo? pang-apat, at panlima? Ihambing ang kapal ng tinig sa pag-awit ng isang bata, dalawang bata, limang bata, kalahati ng klase, at buong klase. Ano-anong mga gulay at prutas ang nabanggit sa awiting “Bahay Kubo”? Ano ang kahalagahan ng pagkain ng mga gulay at prutas? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 167. D EPED C O PY 117 Gawain 3 Awitin ang musical score para sa alto ng “Bahay Kubo”. Ano ang masasabi sa tono ng awit? Pangkatang gawain Awitin ang awiting “Bahay Kubo” sa mataas at mababang tono. Unang Pangkat - mataas na tono (soprano) Pangalawang Pangkat - mababang tono (alto) All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 168. D EPED C O PY 118 Awitin nang sabay ang “Bahay Kubo”. Ano ang napansin mo sa tono ng itaas na bahagi? ibabang bahagi? Paano mo ilalarawan ang pag-awit nang magsabay ang dalawang grupo ng tinig? Gawain 4 Makinig sa mga awitin o tugtugin. Ilarawan ang mga narinig sa pamamagitan ng mga tanawin. Isulat ang titik lamang. 1. 4. 2. 5. 3. Gawain 5 Awitin ang “Early to Bed”. Lumikha ng kaugnay na tunog sa mga note na nasa kahon upang kumapal ang texture ng awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 169. D EPED C O PY 119 Ang texture ng awitin o tugtugin ay nakikilala sa pamamagitan ng pakikinig sa pagiging manipis o makapal ng iba’t ibang tunog. Ano ang kahalagahan ng pakikinig sa guro sa loob ng silid-aralan? Gawain Napakagaling Magaling Di- gaanong Magaling 1. Nakilala ang manipis na texture ng awitin o tugtugin 2. Nakilala ang makapal na texture ng awitin o tugtugin 3. Naunawaan nang lubusan ang texture ng napakinggang awitin o tugtugin 4. Nakaawit nang may pang-unawa sa bahaging itinakda 5. Naipakita ang pakikiisa sa mga pangkatang gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 170. D EPED C O PY 120 Ang Paglalapat ng Ostinato Napagaganda o nagiging kaaya-aya ang isang awitin sa pamamagitan ng ostinato. Ang ostinato ay maaaring awitin o tugtugin sa tulong ng mga rhythmic instrument. Gawain 1 Pag-awit ng “Early to Bed” na sinasabayan ng pagtugtog gamit ang mga dalang rhythmic instruments. Sundin ang “tap, clap, clap”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 171. D EPED C O PY 121 Gawain 2 Awitin ang “Hear the Rain”. Pangkatin ang klase sa apat. Gawin ang sumusunod: Pangkat 1 - bao Pangkat 2 - drums Pangkat 3 - tambourine Pangkat 4 - aawit ng “Hear the Rain” Awitin muli ang “Hear the Rain”, isabay ang melodic ostinato tulad nito. Ano ang isinabay na gawain sa pag-awit? Ilang ulit tinugtog ang rhythmic pattern? Paano inawit ang “Hear the Rain”? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 172. D EPED C O PY 122 Ano ang pagkakatulad ng rhythmic at melodic ostinato? Ano ang pagkakaiba ng rhythmic at melodic ostinato? Ano ang kahalagahan ng ostinato? (Pakikinig) Pakinggan ang ostinato ng drum habang tumutugtog ang kulintang. Gawin 3 Pag-awit nang may ostinato. Pangkat I - Aawit ng “Hear the Rain”. Pangkat II - Pangkat III - Pangkat IV - Gawain 4 Awitin ang “Pamulinawen”. Lumikha ng rhythmic ostinato. Gumamit ng sariling likhang rhythmic instrument para sa rhythmic ostinato. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 173. D EPED C O PY 123 Salin: Huwag kang magtampo Iyon ay biro lamang Di na uulit Manalig ka hirang Kung galit ka pa Parusahang lubusan At iyong asahang Hindi magdaramdam Tunay ang aking pag-ibig At hindi biro-biro lamang Ang puso ko'y sa iyo Huwag kang mag-alinlangan At kung kulang pa rin Ay kunin mo pa yaring buhay 'Yan ay tanda ng Sukdulang pagmamahal All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 174. D EPED C O PY 124 Ang ostinato ay paulit-ulit na mga rhythmic pattern o himig na ginagamit bilang pansaliw sa mga awitin. May dalawang uri ang ostinato; rhythmic at melodic ostinato. Ang rhythmic ostinato ay binubuo ng rhythm lamang samantalang ang melodic ostinato ay binubuo ng rhythm at melody. Ano ang kahalagahan ng pag-uulit-ulit ng mga gawain sa inyong pag-aaral? Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Alin sa sumusunod ang ginagamit na pansaliw sa awitin? a. rhythmic at melodic ostinato c. alto part b. descant d. lahat 2. Ano ang tawag sa paulit-ulit na rhythmic pattern na ginagamit bilang pansaliw sa awitin? a. descant c. rhythmic ostinato b. melodic ostinato d. ostinato 3. Ano ang tawag sa paulit-ulit na melodic pattern na ginagamit bilang pansaliw sa awitin? a. ostinato c. rhythmic ostinato b. descant d. melodic ostinato 4. Sa paanong paraan natutukoy ang ostinato? a. sa pakikinig c. sa pakikinig at pagbabasa b. sa pagbabasa d. wala sa nabanggit 5. Aling elemento ng musika ang nabibigyang halaga ng ostinato? a. rhythm c. dynamics b. melody d. texture All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 175. D EPED C O PY 125 Ang Descant at ang Melody Tulad ng ostinato, ang descant ay ginagamit na pansaliw sa awitin. Ito ay nagbibigay ganda sa awitin at nagdadagdag sa texture. Gawain 1 Awitin ang “Magtanim ay ‘Di Biro” na sinasabayan ng pagtugtog gamit ang mga dalang rhythmic instrument. Sabayan ng pagtugtog ng pulso o beat ang awitin. . Gawain 2 Awitin nang pangkatan ang “Liza Jane”.  Unang Pangkat – kakanta ng melody  Pangalawang Pangkat – kakanta ng descant Magtanim ay ‘Di Biro Magtanim ay ‘di biro, maghapong nakayuko Di man lang makaupo, di man lang makatayo Magtanim ‘di biro, maghapong nakayuko ‘Di man lang makaupo, ‘di man lang makatayo All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 176. D EPED C O PY 126 Ano ang isinabay na gawain sa pag-awit? Suriin ang musical score. Ano ang nakikita sa itaas nito? Awitin muli ang “Liza Jane” at sabayan ng himig na nakasaad sa itaas ng melody. Ano ang napansin ninyo habang kayo ay kumakanta? Gawain 3 Pagmasdan ang musical score ng “Magtanim ay ‘Di Biro”. Kopyahin ang titik ng descant ng awitin. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 177. D EPED C O PY 127 Gawain 4 Awitin ng buong klase ang awiting “Magtanim ay ‘Di Biro” kasabay ng descant. Unang pangkat – melody Pangalawang pangkat - descant Anong katangian ng mga Pilipino ang ipinakikita sa awitin? Bakit kailangan nilang gawing maayos ang trabaho? Ang descant ay isang himig na inaawit kasabay sa itaas ng melody, ngunit kaiba sa pangunahing melody. Ito ay nagdadagdag sa texture ng awitin. Paano naipamamalas ng descant ang pagtutulungan sa musika? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 178. D EPED C O PY 128 Gawain Napakahusay Mahusay Di- gaanong Mahusay 1. Natukoy ang descant sa pamamagitan ng pakikinig 2. Natukoy ang descant sa pamamagitan ng pagbasa 3. Naawit nang tama ang descant ng awitin 4. Naipakita ang pakikiisa sa mga gawaing itinakda 5. Naipakita ang lubos na kasiyahan sa mga gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 179. D EPED C O PY 129 Ang 2-Part Vocal o Instrumental Music Ang isang awit ay maaaring awitin nang unison at dalawahang tinig o higit pa. Ang 2-part vocal ay binubuo ng dalawang tono na inaawit nang sabay. Nagbibigay ito ng maganda at kaaya-ayang tunog at dumadagdag sa texture ng isang awitin o tugtugin. Gawain 1 Awitin ang “Manang Biday”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 180. D EPED C O PY 130 Gawain 2 Bumuo ng dalawang pangkat. Unang pangkat – aawitin ang mga note na nasa itaas Pangalawang pangkat – aawitin ang mga note na nasa ibaba Gawain 3 Suriin ang musical score ng “Manang Biday”. Ano ang napansin sa mga note? Ano-ano ang magkakatapat na note? Paano inaawit ang mga bahaging may dalawang magkatapat na note? Aling pangkat ng mang-aawit ang kakanta sa mga notes na nasa itaas na bahagi? Aling pangkat ng mang-aawit ang kakanta sa mga note na nasa ibabang bahagi? Aling mga measure ang may bahaging alto at soprano na magkaiba ang note? Gawain 4 Makinig sa mga inirekord na musika. Lagyan ng tsek (√) ang may 2-part vocal at (x) kung wala. a. c e. b. d. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 181. D EPED C O PY 131 Gawain 5 Bumuo ng dalawang pangkat. Awitin ang 2-part vocal ng “Bahay Kubo” sa paraang ito: Unang pangkat – mga babae na aawit ng bahaging soprano. Pangalawang pangkat – mga lalaki na aawit ng bahaging alto Ang 2-part vocal ay binubuo ng dalawang himig: ang bahaging soprano at alto. Ang soprano ay nasa itaas na bahagi samantalang ang alto ay nasa ibabang bahagi ng musical score. Maaari ring boses ng soprano at tenor na inaawit nang sabay. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 182. D EPED C O PY 132 Paano ninyo naipakikita ang pakikiisa sa inyong mga tahanan at sa loob ng silid-aralan? Gawain Napakahusay Mahusay Di- gaanong Mahusay 1. Nakilala ang bahaging soprano ng awitin sa pamamagitan ng pakikinig at pagbabasa 2. Nakilala ang bahaging alto ng awitin sa pamamagitan ng pakikinig at pagbabasa 3. Naawit nang tama ang bahaging soprano 4. Naawit nang tama ang bahaging alto 5. Naipakita ang ganap na kasiyahan sa pag- awit ng 2-part vocal All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 183. D EPED C O PY 133 Ang mga Harmonic Interval ng mga Awitin Tulad ng ostinato at descant, ang awitin ay maaaring gawing kaaya-aya at maganda sa pandinig. Ito ay sa pamamagitan ng paglalagay ng mga harmonic interval. Ang mga harmonic interval ay inaawit kasabay ng pangunahing melody. Gawain 1 Awitin ang “Ode to Joy”. Gawain 2 Awiting muli ang “Ode to Joy” nang 2-part vocal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 184. D EPED C O PY 134 Ilarawan ang pangalawang piyesa ng awiting “Ode to Joy”. Aling mga measure ang may bahaging soprano at alto na sabay na inaawit? Anong note ang mga ito? Ilan ang interval ng mga magkakatapat na note? Ano-ano ang mga interval ang makikita sa awitin? Ano ang kadalasang interval ng mga notes sa awiting “Ode to Joy”? Paano inawit ang mga bahaging ito? Gawain 3 Awitin ang mga interval ng “Ode to Joy”. Gawain 4 Bilugan ang mga measure na may harmonic third interval. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 185. D EPED C O PY 135 Ang mga harmonic interval ay binubuo ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit nang sabay. Ito ay nagbibigay ng kakaibang kulay sa tunog ng awit. Paano nakikiisa sa mga gawain sa pagtupad ng mga hangarin sa paaralan? Pagmasdan ang musical score ng “Manang Biday”. Bilugan ang mga measure na may third interval. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 186. D EPED C O PY 136 Ang Paglikha ng Harmonic Third Intervals Ang isang awitin ay higit na maganda at kaaya-aya sa pandinig kung lalapatan ito ng harmonic third interval. Ang harmonic third interval ay ang pinakamadalas at pinakamadaling ilapat sa pangunahing melody ng isang awitin. Gawain 1 Iguhit ang harmonic third interval ng sumusunod na mga note. Awitin nang sabay ang mga harmonic interval. Unang pangkat – itaas na bahagi Pangalawag pangkat – ibabang bahagi Gawaing 2 Pakikinig ng mga tugtuging nakarekord na may harmonic third interval. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 187. D EPED C O PY 137 Gawain 3 Awitin ang “Tiririt ng Maya”. Awitin ang mga so-fa syllable ng awiting “Tiririt ng Maya”. Lumikha ng harmonic third interval sa bahaging may parisukat. Ilagay ang harmonic third interval sa bahaging ibaba ng melody. Awitin ito sa klase. Ano ang harmonic interval na nilikha para sa unang bahagi ng awitin? Pakinggan ang harmonic third gamit ang sumusunod na instrumento : lyre, xylophone, recorder, bamboo flute, o piano. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 188. D EPED C O PY 138 Gawain 4 Lagyan ng harmonic third interval (ibaba) ang mga bahaging may parisukat. Awitin ito sa klase. Gawain 5 Pangkatang gawain Pumili ng isang musical score na dala mula sa takdang- aralin. Pumili ng dalawang measure at lapatan ng harmonic third interval. Tugtugin at iparinig ito sa klase. Ang harmonic interval ay binubuo ng dalawa o higit pang mga tone na magkaugnay at inaawit o tinutugtog nang sabay. Kung ang note ay nasa linya, ang harmonic third nito ay nasa kasunod na linya sa itaas o ibaba. Kung ang note ay nasa space, ang third nito ay nasa kasunod na space sa itaas o sa ibaba. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 189. D EPED C O PY 139 Sa paanong paraan naipakikita ang pakikiisa sa mga gawain sa paaralan at pamayanan? Gawain Napakahusay Mahusay Di- gaanong Mahusay 1. Nakalikha ng harmonic third interval para sa awitin 2. Naawit nang tama ang harmonic third interval na nilikha 3. Naipakita ang pakikiisa sa mga gawaing itinakda 4. Naipakita ang kasiyahan sa paglikha ng harmonic third interval 5. Nakalikha ng kaaya- ayang harmonic third interval sa pandinig All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 190. D EPED C O PY 267 GLOSSARY MUSIKA 2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure Antecedent Phrase nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog Beat ang pulso ng awit o tugtugin Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola Chant paawit na pagsasalita na walang sukat Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin Consequent Phrase nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig Di-magkatulad na musical phrase binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 191. D EPED C O PY 268 Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff Harmonic Interval tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay Harmonic Third Interval binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde Instrumental Music musikang galing sa mga musical instrument Interval ang pagitan ng dalawang tono Kalaleng o Tongali instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing Kodaly Hand Sign isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay Largo tempo na mas mabagal sa andante Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 192. D EPED C O PY 269 Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter Melodic Ostinato isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya Melodic Phrase pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat Musical Phrase ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol) Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G) Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis Prime una o isa Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 193. D EPED C O PY 270 Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind Rhythmic Ostinato rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Rhythmic Pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes Score ang piyesa ng awit o tugtugin Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog Timbre ang uri o kalidad ng tunog Tonal Tono Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong- sulong ng slide nito Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 194. D EPED C O PY 271 Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat SINING acrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig Background tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod Bookmark ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro pabalat sa libro takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulay border design disenyo sa paligid ng papel banana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining Bloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel cardboard isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining container lalagyan ng tubig o anumang bagay construction paper isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay cotton buds ginagamit na panlinis sa tainga Chlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damit coin purse lagayan ng barya Disenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho disenyong radial disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya disposable spoon kutsarang yari sa plastik All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 195. D EPED C O PY 272 Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukat elemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining Foreground Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap itanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil Istilo pamamaraan jewelry pouch lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas kalikasan natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng Diyos kultural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon kontribusyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto Luwad Molde Myural malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader Middleground tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko malong isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko Overlap pagpapatong-patong ng mga hugis Oil pastel isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Palamuti Dekorasyon Pista pagdiriwang sa isang lugar Prinsipyo sinusunod na pamantayan sa sining pangkat- etniko grupo ng mga sinaunang tao All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 196. D EPED C O PY 273 pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan Paglalala ng Banig Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak retaso pinagtabasang piraso ng tela recycled paper papel na gamit na Table runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay T’boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abaka T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito wall décor palamuti sa dingding water color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 197. D EPED C O PY 274 APPENDIX Musika Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 198. D EPED C O PY 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 199. D EPED C O PY 276 Bibliography Musika Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998 Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp. Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc. Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc. Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4 Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Musical Wonders Worktext and Teachers Guide All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 200. D EPED C O PY 277 Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc. Internet: Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8 Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0 Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8 Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 201. D EPED C O PY 278 Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8 Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0 Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0 Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 202. D EPED C O PY 279 Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84 Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI "Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4 Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 203. D EPED C O PY 280 Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8 The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0 Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.