More Related Content
Монгол орны байгалийн бүс урнаа цахим хэрэглэгдэхүүн What's hot (20)
Газарзүй 9 Монголын МАА.pptx дэлхийг газарзүйн зурагт дүрслэх нь экологийн тулгамдсан асуудал Ризобактерийн бордоо хэрэглэж арвин ургац авах боломж хүмүүний экологийн ул мөр Хүрээлэн буй орчны бүртгэлийн тойм судалгаа Хөршийн өдрийн илтгэх хуудас Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл... Газарзүй 8 Монгол орны ургамал амьтан.pptx хүмүүний экологийн ул мөр Similar to Lecture 1 (20)
монголын байгалийн газарзүй Random 100509135906-phpapp01 Mgl ornii gazar zuin bairlal хангайн бүсийн аялал жуулчлалын нөхцөл нөөцийн шинжилгээ монголын байгалийн газарзүй More from munkhuu_a (20)
Lecture 15,16 anxnii tuslamj uzuulex arga texnik Lecture 14 yabgan ayalal zoxion baiguulax arga texnik Lecture 13 xutuchlux arga texnik Lecture 12 juulchniig ugtan abax, uden gargax ua Lecture 10,11 xt ur chadbar, xoriglox zuils Lecture 8,9 juulchdiin zan tulub, mergejliin ontslog Lecture 6 xt angilal, zereglel Lecture 5 xt turul angilal Lecture 3,4 xt erx zuin orchin Lecture 2 juulchnii tuxai oilgolt Lecture 1 xt-n tuxai oilgolt Lecture 1
- 1. Улаанбаатар Их Сургууль
Бизнес менежментийн тэнхим
Хичээлийн нэр
Лекц :№ 1
Сэдвийн нэр: Монгол орны газар зүйн байрлал, ерөнхий тойм
Хичээлийн кредит: 3кр
Хичээлийн индекс: ВА335
Судлах анги: АЖМ-3
- 2. Монгол орны газар зүйн байрлал ерөнхий
тойм
Монгол улс нь Ази тивийн төвд дэлхийн 2
том гүрэн БНХАУ, ОХУ-тай хиллэн оршино.
Манай орон ази тивийн хойд хэсгийн
сибирийн их хөвч тайга, Төв Азийн их цөл
хоѐрын хооронд, энэ хоѐр бие биедээ шилжих
яг тэр торгон зааг дээр далайн төвшинээс дээш
их өндөрт, өндөр уулсаар хүрээлэгдэн
далайгаас алс хол оршдог учраас байгалийн
нөхцөл байдлын хувьд өвөмөц онцлогтой.
- 4. Нутгийн хойд ба баруун хэсэгт ой тайга
найгаж, мөнх цаст уулс сүндэрлэж, гол
мөрөн шуугин урсгаж, тунгалаг уст нуур
цэлэлзэн байхад зүүн хэсэгт зээр мянга,
мянгаараа сүрэглэн цахилаж, дөрөө шүргэн
өвс халиуран хээр тал цэлийн, өмнөд хэсэгт
ухааран шаргалтсан манхат элс, нөгөө
хэсэгт давхарлан долгиолсон цав толгод
үргэлжилж байх нь Монгол орон нь
байгалийн байдлын олон хэв шинж
бүрэлдэн байдгыг нотлоно.
- 5. Монгол орны газарзүйн байрлал, хил хязгаар
Газарзүйн байрлал: Монгол орон
дэлхийн хойд хойд хагасын Ази тивд
өргөрөгийн
дагуу
сунаж
байрласан
1.564.116 ам км нутагтай бөгөөд энэ нь
дэлхийн хуурай газрын 1 гаруй хувийг
эзэлнэ. Газар нутгийн хэмжээгээд дэлхийд
18-р байранд орно.
- 6. Монгол орны хамгийн хойд захын цэг нь
Хөвсгөл аймгийн нутгийн хойд захад х.ө 52,
0.9-д орших Ихсоѐны нуруун дахь Монгол
шарын даваа, өмнө захын цэг нь Өмнө говь
аймгийн нутгийн өмнө захад х.ө 41, 35-д
орших Орвог Гашууны Бортолгой юм.
Хамгийн хойд захын цэгээс өмнө захын цэг
хүртэл өргөргийн хувьд 10 градус 34 минутын
зөрөөтэй юм. Үүнийг уртын зайн хэмжээгээр
авч үзвэл 1259 км болно.
- 7. Монгол орны нутгийн хамгийн баруун
захын цэг нь Баян-Өлгий аймгийн нутгийн
баруун захад з.у 87 градус 44 минутанд орших,
Монгол алтайн мааньт уул юм. Харин хамгийн
зүүн захын цэг нь Дорнод аймгийн зүүн захад
з.у 119 градус 56 минутанд орших Соѐлз
уулын Модтой Хамар даваа юм. Хамгийн
баруун захын цэгээс зүүн захын цэг хүртэл
уртрагын хувьд 32 градус 12 минутын
зөрөөтэй. Үүнийг уртын зайн хэмжээгээр авч
үзвэл 2392 км болно.
- 8. Манай орны өнөөгийн нутгийн газарзүйн
төв цэг нь буюу хүйс нь Өвөрхангай
аймгийн бүрд сумын нутагт х.ө 46 градус
52 минут, з.у 103 градус 50 минутын
солбилцолд орших “Өвөрхөшөөтын булаг”
юм. Манай орны газарзүйн байрлалын бас
нэгэн онцлог нь далайгаас алс Евроазийн эх
газрын төв дунд оршдог, дэлхийн далайд
гарцгүй 27 орны нэг юм.
- 9. Хил хязгаар: Манай улс ОХУ, БНХАУ-тай
8158 км газраар хиллэх бөгөөд манай
гурван улсын хилийн уулзвар цэг нь баруун
талдаа Таванбогд уул, зүүн талдаа
тарвагандахын овоо юм. Энэ хоѐрын
хооронд урдуураа БНХАУ-тай 4673 км
газраар, хойгуураа ОХУ-тай 3485 км
газраар хиллэнэ. Гадаад орнуудтай хиллэж
байгаа аймгуудын нутагт хилийн байнгын
ба түр гарцууд байдаг.
- 10. Ашиглах материал
• Ш.Шагдар “Монгол орноор аялах зуун
зам” 2003 он
• С.Сайнбуян “Монгол орны газарзүйн
судалгааны түүх” 1995 он
• Ч.Мөнхжаргал “Миний монгол” 2006
он
