Lecture 14 15

Найруулгын хэв маяг
Албан бичиг
Хэвлэл
нийтлэл
Эрдэм
шинжилгээ
Уран зохиол

Албан бичиг:
 Албан байгууллага, иргэд хоорондын харилцаанд
хэрэглэж байгаа:
 тогтоол, зарлиг,
 тушаал, захирамж,
 албан даалгавар, удирдамж,
 протокол, албан тоот,
 төлөвлөгөө, тайлан,
 акт, гэрээ,
 тодорхойлолт, мэдэгдэл,
 хууль дүрэм
 заавар, өргөдөл

АЛБАН БИЧГИЙН НАЙРУУЛГА
• Хэвшиж тогтсон
бүтэц загвартай
• Үгийн салаа утгагүй
• Уран дүрслэлгүй
• Зөв дуудах
• Зөв бичих
• Зөв найруулах
• Үгийн сангийн хэм
хэмжээг чанд
баримтлах ёстой.

Хэвлэл нèéòëэл:
 Сîíèí ñýòã¿¿ë,
 òåëåâèç ðàäèîãèéí íýâòð¿¿ëýã,
 òàíèëöóóëãà,
 áàðèìòàò êèíîíû òàéëáàð
 хурал цуглаан, баяр ёслолын арга хэмжээнд
хэлэх үг

НИЙТЛЭЛИЙН НАЙРУУЛГА
•Мэдээлэх, дамжуулах
гол үүрэгтэй
•îéëãîìæòîé
•сîíèðõîëòîé
•¿íýí зөв áàéõ
Зохиогчийн өөрийн
арга барил,
үзэл санаа,
сэтгэгдэл
тусдаг

Ìýäýýëëèéã äàìæóóëàõ ò¿ãýýõдээ:
Áè÷ãèéí õýëáýðýýð
Оð÷èí ¿åèéí òåõíèê õýðýãñýë
Çóðàã ÷èìýãëýëýýð îëîí íèéòýä
õ¿ðäýã.

Ñýòãýëç¿éí õóâüä
Øèíèéã ìýä¿¿ëæ ñýòãýëèéã áàäðààí,
õèéæ á¿òýýõ óðàì çîðèã òºð¿¿ëýõ
Ятган үнэмшүүлэх
Эсвэл үã¿éñãýõ íºëººòýé

Уран зохиолын найруулга
 Гол ба туслах дүр, эерэг ба сөрөг дүр, үйл
явдалтай
 Уран дүрслэлтэй
 Хамгийн чөлөөтэй найруулга
 Тогтсон загваргүй

Уран зохиол:
Яруу найраг
(шүлэглэсэн)
-шүлэг
- найраглал
Туульс
(үргэлжилсэн)
- өгүүллэг
- тууж
-роман
- их туульс
Жүжиг
(харилцан
яриа)
-хошин
- эмгэнэлт
- драмын

Дүрслэх ур маяг:
 Адилтгал, зүйрлэл:
“Тэр хоёрын нэг Цээмаа хүүхэн зааны ясан савх шиг цагаан хуруутай
гараараа нуурын ус шиг долгиотсон гил хар гэзгээ илээд, эрвээхийн
далавч шиг эрээ мяндсан алчуураар янзаган нарийхан хүзүүгээ
ороож, салхинд найгасан хонгорзул цэцэг шиг гунхалзан сууна.
 Амьдчилал, хүншүүлэл:
Цоохор шар саран чавганц
Цоорхой үүлэн дээлээ хэдрээд
Туяан цагаан таягаа тулж,
Тугал олон одон сүргээ хариулна.

 Сөргүүлэл:
Дунд голын ногоо нь
Ургасан байтлаа тарьсан юм шиг
Дунжидмаагийн дунд бүсгүй нь
Төрсөн байтлаа зурсан юм шиг
 Харшуулал, төлөөлөл:
Гурван ямхын хулсыг барьж, эндүү ташаа бичих минь
Гутал оймсыг бартал явж, нэр ашиг хөөхөөс дээр

 Яруу хандал:
Холхи газраас гялалзан харагдагч өнгөт од оо!
Хязгааргүй орчлонгийн дунд зугаалагч олон улаан оч оо!
Нарт ертөнцийн дотор суугаа марс од оо!
Манай хүн төрөлхтөн тантай танилцахыг хэдийнээс
хүслээ.
 Яруу асуулт:
Яагаад манай дэлхийд захиа үл илгээнэ та?
Янаглал амраглалын дөл танай тэнд хэр зэрэг хурц вэ?
Д.Нацагдорж “Од” шүлэг

 Толгой давталт, холболт
 Сүүл давталт, холболт
 Бөгжилсөн давталт
Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би
Хөмсгөн сарны аялах алсын алс тойрогт
Хоёр нүдний үзүүрт цэнхэрлэх төдий тэртээд
Холын хоёр одны тохиох бяцхан чөлөөнд
Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Шинжлэх ухааны найруулга
Øèíæëýõ óõààíû ñàëáàðò ¿éë÷èëæ,
õ¿íèé ìýäëýãèéã äàìæóóëàõ ¿¿ðýã
çîðèëãî á¿õèé íàéðóóëãûã øèíæëýõ
óõààíû õýë íàéðóóëãà ãýíý.

Шинжлэх ухааны зохиолын гол
үүрэг нь дэвшүүлсэн
таамаглалынхаа үнэнийг
батлахад оршино.

Øèíæëýõ óõààíû íàéðóóëãàд:
 Эрдэм шинжилгээний өã¿¿ëýë,
 Эрдэм шинжилгээний èëòãýë,
 Сóðàõ áè÷èã,
 Нэг ñýäýâò çîõèîë,
 Реферат, бие даалт
 Анги курсийн ажил
 Бакалаврын дипломын ажил
 Магистрын дипломын ажил
 Диссертаци
 Санал, шүүмж

Øèíæëýõ óõààíû çîõèîëûí íàéðóóëãà:
 Бàðèìò, ñóäàëãàà, үндэслэлтэй
 Ó÷èð øàëòãààíû íàðèéí äýñ äàðààëàëòàé
 Иòã¿¿ëýõ, áàòëàõ нөлөөтэй
 Óòãà ñàíàà òîäîðõîé, íýãòãýí ä¿ãíýñýí
дүгнэлттэй

Ò¿ãýýìýë øèíæ¿¿ä íü:
 ¯ã øóóä óòãààðàà áàéäàã.
 Óðàí ä¿ðñëýë òºäèéëºí õýðýãëýäýãã¿é.
 Хèéñâýð óòãàòàé ¿ã, мэргэжлийн үг, нýð
òîìü¸î ºðãºí õýðýãëýäýã.
 ¯ãèéí äàâòàìæ èõ
 Ãàäààä ¿ãèéã õàðüöàíãóé ºðãºí
õýðýãëýäýã.
 Õàð ÿðèàíû ¿ãèéã õýðýãëýõã¿é
 Íýãä¿ãýýð áèåèéí òºëººíèé ¿ãèéã îëîí òîîíû
õýëáýðýýð бичäýã.

ТООЧИМЖ
 ЕРТӨНЦИЙН ТОДОРХОЙ ХҮН АМЬТАН, ЮМС,
ҮЗЭГДЭЛ, ШИНЖ ЧАНАР, ТӨРХ БАЙДАЛ, ЁС
ЖУРМЫГ ТУХАЙН ХАМ ЦАГТ БАЙГАА
БАЙДЛААР НЬ ТООЧИН БИЧСЭНИЙГ ТООЧИМЖ
ГЭНЭ.

ТАЙЛБАРЛАМЖ
 УНШИГЧДАД ЯМАР НЭГ ЗҮЙЛИЙН УЧИР
ШАЛТГААНЫГ ТАЙЛБАРЛАН МЭДЭЭЛЭХ
ЗОРИЛГОТОЙ ЗОХИОМЖИЙН ХЭВ МАЯГИЙГ
ТАЙЛБАРЛАМЖ ГЭНЭ.

ХҮҮРНЭМЖ
 АЛИВАА ҮЙЛ ЯВДЛЫГ ЦАГ ХУГАЦААНЫ
ДАРААЛЛААР ӨГҮҮЛЭХ ЗОХИОМЖИЙН ХЭВ
МАЯГИЙГ ХҮҮРНЭМЖ ГЭНЭ. ХҮҮРНЭМЖ НЬ
ДҮР ДҮРСЛЭЛТЭЙ, ҮЙЛ ЯВДАЛТАЙ
БАЙДГААРАА ОНЦЛОГ.


Ямар нэг асуудпын талаар бусдад үнэн зөв
мэдээлэл өгөхийн тулд баталж, эсвэл үгүйсгэх
замаар итгүүлж үнэмшүүлэх зорилготой
зохиомжийн нэлээд өндөр түвшний хэв маягийг
эргэцүүлэмж гэнэ.
 Эргэцүүлэмж нь ихэвчлэн маргаан будлиантай,
тулгамдсан асуудалд тодорхой шийдэл
дэвшүүлж, түүнийгээ шинжилгээ судалгааны
аргаар нотолж баталдаг.
ЭРГЭЦҮҮЛЭМЖ

Найруулгын хэв маяг –
бичлэгийн хэв маяг
Албан бичиг
тоочимж
Хэвлэл нийтлэл
тайлбарламж
Эрдэм
шинжилгээ
эргэцүүлэмж
Уран зохиол
хүүрнэмж

Lecture 14 15

More Related Content

What's hot (20)

Viewers also liked (9)

Similar to Lecture 14 15 (20)

More from telmenten (20)

Lecture 14 15