SlideShare a Scribd company logo
Aswath Damodaran 1
Үнэлгээний сул төгсгөл – I
Үйл ажиллагааны хөрөнгөөс
Өмчийн үнэ цэнэ рүү
Aswath Damodaran 2
Сул төгсгөлийн шалтгаан…
Бид өмнөн нь капиталын өртөг дээр тооцсон хорогдуулсан мөнгөн
урсгалын хувьд үйл ажиллагааны хөрөнгийн үнэ цэнийг компани
дээр тооцсон. Өмчийн үнэ цэнийг гарган авахын тулд та дараахыг
авч үзэх хэрэгтэй.
Мөнгө ба түргэн борлогдох үнэ цаас: Эдгээр хөрөнгө оруулалтаас
бий болох орлого нь мөнгөөр хэмжигдэхгүй ч, та тэдгээрийн үнэ
цэнийг компанид нэгтгэх хэрэгтэй. Гэхдээ үнэ цэнэ нь ямар бах вэ?
Баланс дээрх тоо? Үнэ цэнийн хорогдуулалт? Урамшуулал?
Бусад компаниудын хувьцааг хамтран эзэмших: Эдгээр эзэмшлийн
орлого нь хэрхэн тооцогдсоноос хамаарч та тэднийг аль хэдийн
үнэлчихсэн ч байж болох юм.
Бусад хөрөнгө: Хэрэв таны DCF үнэлгээнд тооцогдоогүй бусад
хөрөнгө байгаа бол энэ нь залруулах таны сүүлийн боломж юм.
Өр: Эцэст нь, хэрэв та компанийг үнэлсэн бол өрийг цэвэрлэх
хэрэгтэй (Гэхдээ энэ тоонд юу хэрэгтэй вэ?)
Aswath Damodaran 3
1. Бэлэн мөнгөний үнэ цэнэ
Бэлэн мөнгийг үнэлэх дасгал
Company A Company B Company C
Enterprise Value $ 1 billion $ 1 billion $ 1 billion
Cash $ 100 mil $ 100 mil $ 100 mil
Return on Capital 10% 5% 22%
Cost of Capital 10% 10% 12%
Trades in US US Argentina
Эдгээр компаниудын алинд нь хорогдуулалт болон урамшууллын
хувьд бэлэн мөнгө илүү нэрлэсэн үнэ цэнээрээ худалдагдах
боломжтой вэ?
Aswath Damodaran 4
Бэлэн мөнгө: Хорогдуулалт уу эсвэл урамшуулал уу?
Aswath Damodaran 5
2. Dealing with Holdings in Other firms
Бусад компаниудын эзэмшил нь дараах байдлаар ангилагдаж
болно
• Цөөнхийн идэвхгүй эзэмшил, энэ тохиолдолд эзэмшлээс бий болох ногдол
ашиг нь баланс дээр харагдана
• Цөөнхийн идэвхтэй эзэмшил, энэ тохиолдолд өмчийн орлогын эзлэх хувь
орлогын тайланд харагдана
• Олонхийн идэвхтэй эзэмшил, энэ тохиолдолд санхүүгийн тайлан нь
нэгтгэгдэнэ
Бид практикт хэдэн компаний хувьцааг хамтран эзэмших
асуудалд хайнга ханддаг. Компаний үйл ажиллагааны хөрөнгийг
үнэлсний дараа нэгдсэн тайланг ашиглан цөөнхийн эзэмшлийн
балансын үнэ цэнийг нэмж (дансны үнэ цэнэ), цөөнхийн ашиг
сонирхлыг хасч (мөн л дансны үнэ цэнэ), толгой компанид
хамаагүй нэгдсэн компаний хэсгийг төлөөлүүлдэг.
Aswath Damodaran 6
Бусад компаний эзэмшлийг хэрхэн үнэлэх вэ..
Төгс ертөнцөд..
Төгс ертөнцөд бид толгой компанийг охин компаниудаас нь
ялгаж тус бүрт нь үнэлнэ. Нэгдсэн компаний үнэ цэнэ нь:
• Толгой компаний үнэ цэнэ + Охин компаний тус бүрийн үнэ цэнийн эзлэх
хувь
Үүнийг зөв хийхийн тулд танд охин компани тус бүрийн
тооцогдсон мөнгөн урсгал болон хорогдуулалтын хувийн
дэлгэрэнгүй мэдээллээр хангагдах хэрэгтэй.
Aswath Damodaran 7
Төвийг сахисан хоёр шийдэл…
Зах зээлийн үнэ цэнийн шийдэл: Охин компани нь нээлттэй
компани бол хамтран эзэмшлийн үнэ цэнийг тооцохын тулд
тэдгээрийн арилжигдаж буй зах зээлийн үнэлгээг ашиглаж болно.
Та үнэлгээндээ зах зээлийн гаргадаг аливаа алдааны эрсдлийг
барих хэрэгтэй.
Харьцангуй үнэ цэнийн шийдэл: Тус бүрт нь үнэлэхийн тулд
хэтэрхий их хамтран эзэмшил байгаа бол эсвэл хамтран
эзэмшлийн талаар хангалтгүй мэдээлэлтэй бол балансын
эзэмшлийн дансны үнэ цэнийг (цөөнхийн эзэмшил болон
олонхийн эзэмшил дэх цөөнхийн сонирхлын аль алинд) дундаж
үнийг ашиглан охин компаний үйл ажиллагаа явуулж байгаа
салбарын дансны үнэ цэнийн харьцаа руу хөрвүүлж болно.
Aswath Damodaran 8
3. Хараахан тооцогдоогүй бусад хөрөнгө..
Ашиглаагүй хөрөнгө: Хэрэв танд ашиглаагүй хөрөнгө эсвэл өмч байгаа бол
(жишээ нь, сул газар), та үүнийг хараахан үнэлж чадаагүй байна. Та эдгээр
хөрөнгийн зах зээлийн үнэ цэнийг үнэлж тэдгээрийг компаний үнэ цэнэ дээр
нэмж болно.
Илүү санхүүжсэн тэтгэврийн төлөвлөгөө: Хэрэв танд тогтоосон тэтгэврийн
төлөвлөгөө байгаа бол мөн таны хөрөнгө хүлээгдэж буй өр төлбөрөөс давсан бол
та илүү санхүүжилтийн хоёр анхааруулгыг авч үзэх хэрэгтэй:
• Хамтын гэрээ хэлцэл нь эдгээр илүүдэл хөрөнгөнд шаардлага тавихаас урьдчилан
сэргийлэх болно.
• Эдгээр нь татварын үр дагавар байдаг. Ихэнх тохиолдолд тэтгэврийн төлөвлөгөөний
нэхэмжлэлээс авах татварын хувь өндөр байдаг
Хөрөнгийг бүү давхар тооц. Хэрэв та хөрөнгийн орлогыг мөнгөн урсгалдаа
тооцсон бол та үнэлгээндээ хөрөнгийн зах зээлийн үнэ цэнийг тооцож
чадахгүй.
Aswath Damodaran 9
4. Капиталын өртгийн зорилгоор өрийг тодорхойлохдоо
болгоомжтой бай…
Ерөнхий дүрэм: Өр ерөнхийдөө дараах шинжүүдтэй байна:
• Ирээдүйд тогтмол төлбөр хийх үүрэг
• Тогтмол төлбөр нь татвар ногдох орлогоос хасагдана
• Төлбөр хийхэд алдаа гаргах нь өрөө төлөхгүй байх эсвэл өртэй этгээдэд
компаний хяналтыг алдахад хүргэдэг.
Өр нь дараахыг өөртөө агуулна
• Бүх хүүтэй богино болон урт хугацаат өр төлбөр
• Бүх үйл ажиллагааны болон хөрөнгийн лизинг
Өр дараахыг агуулахгүй
• Дансны өглөг эсвэл нийлүүлэгчийн зээл
Aswath Damodaran 10
Харин өмчийн үнэ цэнийг олж авах үед бусад боломжит
өр төлбөрийг авч үзэх хэрэгтэй…
Хэрэв та дутуу санхүүжсэн тэтгэврийн сан эсвэл эрүүл мэндийн
төлөвлөгөөтэй бол та өмчийн үнэ цэнийг олж авах энэ үе шатанд
дутуу санхүүжилтийг авч үзэх хэрэгтэй.
• Хэрвээ та ингэж чадах бол, санхүүжүүлээгүй үүргийг хангахын тулд бэлэн
мөнгийг тусгасан мөнгөн урсгалын шугам гэх зүйлийг оруулснаар давхар
тооцох шаардлагагүй болгож энэ асуудлыг шийдэх хэрэгтэй.
• Та капиталын өртгийн тооцоололдоо эдгээр зүйлсийг өр гэж тооцох
хэрэггүй….
Хэрэв танд болзошгүй өр төлбөр байгаа бол – жишээ нь, шүүхээр
хэрэг нь шийдэгдээгүй боломжит өр төлбөр – та эдгээр
болзошгүй өр төлбөрийн хүлээгдэж буй үнэ цэнийг авч үзэх
хэрэгтэй.
• Value of contingent liability = Probability that the liability will occur * Expected
value of liability
Aswath Damodaran 11
Үнэлгээний сул төгсгөл– II
Худалдан авалтын чимэглэл – Хамтын
хүчин чармайлт, Хяналт ба Иж бүрдэл
Aswath Damodaran 12
1. Хамтын хүчин чармайлтын үнэ цэнэ
Aswath Damodaran 13
Хамтын хүчин чармайлтыг үнэлэх
(1) Нэгдэж буй компаниудыг тус бүрийнх нь хүлээгдэж буй мөнгөн
урсгалыг капиталын жинэлсэн дундаж өртгөөр нь хорогдуулж тус
бүрт нь үнэлнэ.
(2) Хамтын хүчин чармайлтгүй нэгдсэн компаний үнэ цэнэ нь эхний
алхамд олдсон компани тус бүрийн үнэ цэнийг хооронд нь нэмж
олдоно.
(3) Хүлээгдэж буй өсөлтийн хувь болон мөнгөн урсгалд хамтын
хүчин чармайлтын нөлөөг авч үзсэнээр нэгдсэн компани хамтын
хүчин чармайлттай дахин үнэлэгдэнэ.
Value of Synergy = Value of the combined firm, with synergy - Value of
the combined firm, without synergy
Aswath Damodaran 14
Хамтын хүчин чармайлтыг үнэлэх: P&G + Gillette
P&G Gillette Piglet:NoSynergy Piglet:Synergy
FreeCashflowtoEquity $5,864.74 $1,547.50 $7,412.24 $7,569.73 Annual operating expenses reduced by $250 million
Growthrateforfirst5years 12% 10% 11.58% 12.50% Slighly higher growth rate
Growthrateafterfiveyears 4% 4% 4.00% 4.00%
Beta 0.90 0.80 0.88 0.88
CostofEquity 7.90% 7.50% 7.81% 7.81% Value of synergy
ValueofEquity $221,292 $59,878 $281,170 $298,355 $17,185
Aswath Damodaran 15
2. Хяналтын үнэ цэнэ
Өмчийн багцыг олж авахын тулд төлөгдөх хяналтын
урамшууллын үнэ цэнэ нь хоёр хүчин зүйлсээс хамаарна -
• Компаний хяналт өөрчлөгдөх магадлал: Энэ нь одоогийн удирдлага
солигдох магадлал юм. Энэ нь худалдан авах замаар эсвэл одоогийн хувьцаа
эзэмшигчид өөрчлөгдсөнөөр бий болж болно.
• Компаний ашгийн хяналтын үнэ цэнэ: Компаний ашгийн хяналтын үнэ
цэнэ хоёр эх үүсвэрээс гарч ирдэг – компанийг удирдаж, ажиллуулж байгаа
арга замыг өөрчилснөөр үнэ цэнэ өсөх болон хяналтанд байхын нэмэлт
орлого ба туслах үр ашиг
Value of Gaining Control = Present Value (Value of Company with change in control -
Value of company without change in control) + Side Benefits of Control
Aswath Damodaran 16
Aswath Damodaran 17
Aswath Damodaran 18
Хяналтын үнэ цэнэ ба Саналын эрхийн үнэ цэнэ
Adris Grupa –ийн хяналтын үнэ цэнэ нь статус кво үнэ цэнэ (5469) болон
оптимал үнэ цэнийн (5735) хоорондох зөрүүгээр тооцогдоно.
Саналын эрхтэй хувьцааны үнэ цэнэ нь компанийг ажиллуулах арга замыг
өөрчлөх хүчин чадлаас бүхэлдээ гарч ирдэг. Энэ тохиолдолд бидэнд Adris
Grupa-ын өмчийн хоёр үнэ цэнэ байна.
Status Quo Value of Equity = 5,469 million HKR
Бүх энгийн болон давуу эрхтэй хувьцаа эзэмшигчид статус кво үнэ цэнийн
тэнцүү хувийг авах болно.
Саналын эрхгүй хувьцааны үнэ цэнэ = 5469/(9.616+6.748) = 334 HKR/share
Optimal value of Equity = 5,735 million HKR
Adris Grupa-ийн хяналтын үнэ цэнэ = 5,735 – 5469 = 266 million HKR
Зөвхөн саналын эрхтэй хувьцаа нь хяналтын үнэ цэнийн хувийг авна
Value per voting share =334 HKR + 266/9.616 = 362 HKR
Aswath Damodaran 19
3. Иж бүрдлийн хорогдуулалт:
Туршилт
Company A Company B
Operating Income $ 1 billion $ 1 billion
Tax rate 40% 40%
ROIC 10% 10%
Expected Growth 5% 5%
Cost of capital 8% 8%
Business Mix Single Business Multiple Businesses
Holdings Simple Complex
Accounting Transparent Opaque
Аль компанийг илүү өндөр үнэлэх вэ?
Aswath Damodaran 20
Иж бүрдлийг хэмжих: Санхүүгийн тайлангийн
өгөгдлийн хэмжээ
Company Number of pages inlast10Q Number of pages in last 10K
General Electric 65 410
Microsoft 63 218
Wal-mart 38 244
ExxonMobil 86 332
Pfizer 171 460
Citigroup 252 1026
Intel 69 215
AIG 164 720
Johnson & Johnson 63 218
IBM 85 353
Aswath Damodaran 21
Иж бүрдлийг хэмжих: Иж бүрдлийн оноо
Item Factors Follow-up Question Answer Weighting factor Gerdau Score GE Score
Operating Income 1. Multiple Businesses Number of businesses (with more than 10% of
revenues) = 1 2.00 2 30
2. One-time income and expenses Percent of operating income = 10% 10.00 1 0.8
3. Income from unspecified sources Percent of operating income = 0% 10.00 0 1.2
4. Items in income statement that are volatile Percent of operating income = 15% 5.00 0.75 1
Tax Rate 1. Income from multiple locales Percent of revenues from non-domestic locales = 70% 3.00 2.1 1.8
2. Different tax and reporting books Yes or No No Yes=3 0 3
3. Headquarters in tax havens Yes or No No Yes=3 0 0
4. Volatile effective tax rate Yes or No Yes Yes=2 2 0
Capital Expenditures 1. Volatile capital expenditures Yes or No Yes Yes=2 2 2
2. Frequent and large acquisitions Yes or No Yes Yes=4 4 4
3. Stock payment for acquisitions and
investments Yes or No No Yes=4 0 4
Working capital 1. Unspecified current assets and current
liabilities Yes or No No Yes=3 0 0
2. Volatile working capital items Yes or No Yes Yes=2 2 2
Expected Growth rate 1. Off-balance sheet assets and liabilities
(operating leases and R&D)
Yes or No No Yes=3 0 3
2. Substantial stock buybacks Yes or No No Yes=3 0 3
3. Changing return on capital over time Is your return on capital volatile? Yes Yes=5 5 5
4. Unsustainably high return Is your firm's ROC much higher than industry
average? No Yes=5 0 0
Cost of capital 1. Multiple businesses Number of businesses (more than 10% of revenues) = 1 1.00 1 20
2. Operations in emerging markets Percent of revenues= 50% 5.00 2.5 2.5
3. Is the debt market traded? Yes or No No No=2 2 0
4. Does the company have a rating? Yes or No Yes No=2 0 0
5. Does the company have off-balance sheet
debt? Yes or No No Yes=5 0 5
No-operating assets Minority holdings as percent of book assets Minority holdings as percent of book assets 0% 20.00 0 0.8
Firm to Equity value Consolidation of subsidiaries Minority interest as percent of book value of equity 63% 20.00 12.6 1.2
Per share value Shares with different voting rights Does the firm have shares with different voting rights? Yes Yes = 10 10 0
Equity options outstanding Options outstanding as percent of shares 0% 10.00 0 0.25
Complexity Score = 48.95 90.55
Aswath Damodaran 22
Dealing with Complexity
Хорогдуулсан мөнгөн урсгалын үнэлгээнд
The Aggressive Analyst: Компани үнэн хэлж байгаа гэж итгэж үнэ цэнийн талаарх
компаний тайланд үндэслэн компанийг үнэлдэг.
The Conservative Analyst: Харж чадахгүй зүйлээ бүү үнэл.
The Compromise: Иж бүрдэлд үнэ цэнийг тохируулна
• Мөнгөн урсгалыг иж бүрдэлд тохируулна
• Хорогдуулалтын хувийг иж бүрдэлд тохируулна
• Хүлээгдэж буй өсөлтийн хувь/ өсөлтийн хугацааны уртыг тохируулна
• Компанийг үнэлж дараа нь иж бүрдлийн үнэ цэнийг хорогдуулна
Харьцангуй үнэлгээнд
Харьцангуй үнэлгээнд та зах зээлийн иж бүрдлийн үнийг үнэлэх боломжтой юм:
Зах зээлд тэргүүлэгч 100 компаний хувьд:
PBV = 0.65 + 15.31 ROE – 0.55 Beta + 3.04 Expected growth rate – 0.003 # Pages in 10K
Aswath Damodaran 23
Үнэлгээний сул төгсгөл–III
Сүйрэл, Хорогдуулалт ба Үл хөрвөх
байдал
Aswath Damodaran 24
1. Сүйрэл ба Тасралтгүй байх зарчим
Уламжлалт үнэлгээний техникүүд нь тасралтгүй байх зарчимд
суурилсан байдаг, жишээ нь, компани үйл ажиллагаагаа
тасралтгүй үргэлжлүүлэх ба эдээр үйл ажиллагаанд ач
холбогдолтой аюул занал байхгүй юм.
• Хорогдуулан мөнгөн урсгалын үнэлгээнд энэхүү тасралтгүй байх зарчим нь
хязгааргүй хугацаа болон өсөн нэмэгдэх мөнгөн урсгалд суурилсан терминал
утгын тооцоололд хамгийн чухал байр суурийг олж авсан байдаг.
• Харьцангуй үнэлгээнд энэхүү тасралтгүй байх зарчим нь үргэлж далд байдаг,
учир нь компани одоогийн зах зээлээр үнэлэгдсэн бусад компаниудад (ихэнх
нь эрүүл компани) суурилан үнэлэгддэг.
Компани ойрын ирээдүйд оршин байна гэсэн ихээхэн
магадлалтай бол уламжлалт үнэлгээний загвар үнэ цэнийн хэт
өөдрөг тооцоо гаргаж болох юм.
Aswath Damodaran 25
Aswath Damodaran 26
Сүйрлийн хүчин зүйл
2009 оны 2 сард LVS S&P-с B+ зэрэглэл авсан. Түүхээс авч үзвэл 10
жилийн дотор B+ зэрэглэлийн бондын 28.25% нь төлөгдөөгүй байна. LVS
2015 оны 2 сард хугацаа нь дуусах (7 жил) $529-р арилжигдаж буй 6.375%-
ийн бондтой. Хэрэв бид бондын хүлээгдэж буй мөнгөн урсгалыг эрсдэлгүй
хувиар хорогдуулвал бид бондын үнээс сүйрэх магадлалыг хойшлуулж
чадна:
Дампуурах магадлалыг шийдэхийн тулд бид:
Distress = Annual probability of default = 13.54%
• Cumulative probability of surviving 10 years = (1 - .1354)10 = 23.34%
• Cumulative probability of distress over 10 years = 1 - .2334 = .7666 or
76.66%
Хэрэв LVS сүйрвэл:
• Expected distress sale proceeds = $2,769 million < Face value of debt
• Expected equity value/share = $0.00
Expected value per share = $8.12 (1 - .7666) + $0.00 (.7666) = $1.92
Aswath Damodaran 27
2. Үнэ цэнэ дэх үл хөрвөх байдлын нөлөөг шинжлэх
Үл хөрвөх байдлын талаар бодох хамгийн хялбар арга зам нь
худалдан авагчийн харууслын өртгийг авч үзэх явдал юм: энэ нь
та худалдаа хийсний дараа хоромхон зуурт хөрөнгийн
худалдааны буцаалтын зардал юм.
Энэ тодорхойлолтоор бол бүх хөрөнгө үл хөрвөх юм. Ялгаа нь
зарим хөрөнгө бусдаасаа илүү хөрвөдөгт оршино.
Нээлттэй компаниуд хөрвөдөг, хувийн бизнесүүд хөрвөдөггүй
гэсэн ойлголт нь хэтэрхий хялбар юм
Aswath Damodaran 28
Үл хөрвөх байдлын хорогдуулалтын онол
Үнэ цэнэ дэх үл хөрвөх хорогдуулалт: Та хөрөнгийн ашиглагдах
хугацааны турш дахь арилжааны хүлээгдэж буй зардлаар
хөрөнгийн үнэ цэнийг бууруулах хэрэгтэй.
• Үл хөрвөх хөрөнгийн хорогдуулалт арилжааны өндөр зардалтай компанид
илүү их байна
• Үл хөрвөх хөрөнгийн хорогдуулалт нь хөрөнгө оруулагчийн эзэмшиж буй
хөрөнгө өсөх агшинд буурдаг
Үл хөрвөх хөрөнгө нь илүү өндөр хорогдуулалтын хувь ашиглан
үнэлэгдэх ёстой
• Эрсдэл-Өгөөжийн загвар: Зарим үл хөрвөх эрсдэл нь системийн байдаг.
Өөрөөр хэлбэл зах зээл унахад үл хөрвөх байдал өсдөг. Энэ эрсдэл нь
хорогдуулалтын хувьд туссан байх ёстой.
• Эмпирик: Хөрвөх чадвар муутай хөрөнгө нь түүхэндээ илүү өндөр өгөөж
олсон байдаг. Өгөөж, үл хөрвөх байдлын хэмжигдэхүүний (эргэцийн түвшин,
зөрүү зэрэг) хамаарал нь хөрвөх чадвар муутай хөрөнгийн хорогдуулалтын
хувийг тооцох боломж олгодог.
Үл хөрвөх байдал нь опцион шиг үнэлэгддэг: Та хөрөнгийг
худалдах эргүй үед үнэ өсөхөд та түүнийг зарах сонголтыг алдана
(улмаар та гарахыг хүснэ).
Aswath Damodaran 29
a. Үнэ цэнэ дэх үл хөрвөх байдлын хорогдуулалт
Amihud ба Mendelson нар таны өнөөдөр хөрөнгөнд төлж байгаа
төлбөр нь тухайн хөрөнгийн бүх хүлээгдэж буй ирээдүйн
гүйлгээний зардлын өнөөгийн үнэ цэнийг багтаасан байна гэсэн
сонирхолтой аргумент дэвшүүлсэн. Жишээ нь, гүйлгээний зардал
нь үнийн 2% ба эзэмшлийн дундаж хугацаа 1 жил гэе. Үл хөрвөх
хорогдуулалт нь дараах байдлаар тооцогдоно:
Illiquidity discount =
Эзэмшлийн хугацаа 3 жил бол үл хөрвөх хорогдуулалт нь илүү бага байна (бараг
6.67%)
• Үл хөрвөх хорогдуулалт нь
• Гүйлгээний зардлын өсөх функц байна
• Эзэмшлийн дундаж хугацааны буурах функц байна
2%
(1.10)
+
2%
(1.10)2
+
2%
(1.10)3
... =
2%
.10
= 20%
Aswath Damodaran 30
b. Хорогдуулалтын хувийг үл хөрвөх байдалд тохируулах
Үл хөрвөх байдал нь системийн эрсдлийн хүчин зүйл болох нь
• Хэрэв хөрвөх чадвар нь бүхий л зах зээлийн нөхцөл байдалтай хамааралтай
бол хөрвөх чадвар багатай хувьцаа нь илүү зах зээлийн эрсдэлтэй байна
• Хувьцааны өмчийн өртгийг тооцохын тулд бид хувьцаа тус бүр дээр “хөрвөх
чадварын бета”-г тооцох хэрэгтэй ба хөрвөх чадварын бетаг хөрвөх чадварын
эрсдлийн урамшууллаар үржүүлнэ.
• Хөрвөх чадварын бета нь дангаараа хөрвөх чадварын хэмжигдэхүүн биш
боловч зах зээлийн нөхцөл байдалтай холбогдохоороо хөрвөх чадварын
хэмжигдэхүүн болдог.
Хөрвөх чадварын урамшуулал
• Та үргэлж ердийн эрсдэл болон хөрвөх чадвар багатай хувьцааны өндөр
эрсдэлтэй холбоотой өгөөжийн загварт хөрвөх чадварын урамшууллыг нэмж
болно.
• Эдгээр урамшуулал нь үргэлж түүхэн өгөгдөлд суурилах бa хөрвөх чадвар
сайтай хөрөнгө оруулалттай харьцуулахад хөрвөх чадвар муутай хөрөнгө
оруулалтаас түүхэндээ юу олсноос хамаарна (ихэвчлэн жижиг хувьцаанууд
бага худалдааны хэмжээтэй байна). Amihud ба Mendelson авах зарах үнийн
зөрүүний 1% бүрт хүлээгдэж буй өгөөж ойролцоогоор 0.25% өсдөг гэж
тооцсон.
Aswath Damodaran 31
3. Ажилчдын өмч: Үнэ цэнэд үзүүлэх нөлөө
Сүүлийн жилүүдэд компаниуд ажилчдад (ялангуяа топ
менежерүүдэд) хөдөлмөрийн хөлсний хэсэг болгон өмчийн
сонголтын багцыг өгөх болжээ. Эдгээр сонголтууд нь ихэвчлэн
• Long term
• At-the-money when issued
• On volatile stocks
Тэд мөнгийг илүүд үзэх үү? Хэрэв тийм бол хэн тэдэнд төлөх вэ?
Ажилчдын сонголтын хоёр гол асуудал:
• Өмнө нь олгосон сонголт өнөөдөр нэгж хувьцаанд ногдох өмчийн үнэ цэнэд
хэрхэн нөлөөлөх вэ?
• Хүлээгдэж буй ирээдүйн сонголт өнөөдөр өмчийн үнэ цэнэд хэрхэн нөлөөлөх
вэ?
Aswath Damodaran 32
Өмчийн сонголт ба үнэ цэнэ
Шилдэг сонголтууд
• Алхам 1: Шилдэг сонголтуудыг жагсаа, дуусгавар болох хугацаагаар нь,
хэрэгжих үнээр нь болон баталгаажих байдлаар нь.
• Алхам 2: Сонголтыг үнэл, анхааралдаа авах хорогдуулалт, баталгаажих болон
эрт хэрэгжих асуудлууд
• Алхам 3: Өмчийн үнэ цэнээс хасч эргэлтэнд байгаа хувьцааны бодит тоонд
хуваана (хорогдуулсан эсвэл хэсэгчлэн хорогдуулсан).
Хүлээгдэж буй ирээдүйн сонголт ба хязгаарлагдмал хувьцааны
асуудлууд
• Алхам 1: Сонголтын үнэ цэнийг таамаглах, жил бүр тухайн жилийн орлогод
эзлэх хувиар олгоно. (Компани томрохын хэрээр буурна)
• Алхам 2: Үйл ажиллагааны орлого ба мөнгөн урсгалын бууралтыг үйл
ажиллагааны зардал гэж үзэх
• Алхам 3: Үйл ажилагаа ба өмчийг үнэлэхийн тулд мөнгөн урсгалын өнөөгийн
үнэ цэнийг авч үзнэ.

More Related Content

PPT
Fundamentals of accounting
PPT
Fundamentals of accounting 3
PPT
Efficiency analysis
Fundamentals of accounting
Fundamentals of accounting 3
Efficiency analysis
Ad

Viewers also liked (20)

PPT
Session 1 introduction to valuation
PPTX
Lecture 3,4 dcf analysis
PDF
семинарын хичээл 1
PDF
PPTX
Lecture 5,6 ratio analysis
PPT
Lecture 7 rate of-captilization
PPTX
Lecture 8 revenue approach
PPT
Lecture 11 land valuation
PDF
Biy daaltiin tsag
PPT
Lecture 10 cost approach
PPT
Lecture 9 market value approach
PPTX
Lecture 13 valuation report
PDF
Hurungiin vnelgeeni tuxai law
PPTX
Lecture 12 personal property valuation
PPTX
Session 15,16 relative valuation basics
PDF
Es zuin durem
PDF
Legalinfo.mn үндсэн хөрөнгийн элэгдэл тооцоход баримтлах хугацаа, жилд байг...
PPTX
Lecture 14 appraiser's ethic
PPT
Business statistics processing
Session 1 introduction to valuation
Lecture 3,4 dcf analysis
семинарын хичээл 1
Lecture 5,6 ratio analysis
Lecture 7 rate of-captilization
Lecture 8 revenue approach
Lecture 11 land valuation
Biy daaltiin tsag
Lecture 10 cost approach
Lecture 9 market value approach
Lecture 13 valuation report
Hurungiin vnelgeeni tuxai law
Lecture 12 personal property valuation
Session 15,16 relative valuation basics
Es zuin durem
Legalinfo.mn үндсэн хөрөнгийн элэгдэл тооцоход баримтлах хугацаа, жилд байг...
Lecture 14 appraiser's ethic
Business statistics processing
Ad

Similar to Lecture 3,4 loose ends (20)

PPTX
Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
PDF
Inv fin mkt_3
PPTX
Financial analysis (2).pptx
PDF
Financial statements analysis presentation санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ та...
PDF
Investment lecture 8,9
PPT
Lecture 15,16
PDF
Хувьцааны өгөөж түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн шинжилгээ
PPTX
санхүүгийн тайлангийн оношлогоо ба санхүүгийн төлөвлөлт
PDF
Sedev 6 nemelt material
PPTX
сэдэв 3-хотш
PPTX
Lecture 10
PPTX
Бүлэг6
PPTX
Lecture 12
PDF
Санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ - Part 1
PPTX
Lecture 9
PPT
10 capital budgeting techniques
PPTX
Decentralized organization
PPTX
лекц 15
Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
Inv fin mkt_3
Financial analysis (2).pptx
Financial statements analysis presentation санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ та...
Investment lecture 8,9
Lecture 15,16
Хувьцааны өгөөж түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн шинжилгээ
санхүүгийн тайлангийн оношлогоо ба санхүүгийн төлөвлөлт
Sedev 6 nemelt material
сэдэв 3-хотш
Lecture 10
Бүлэг6
Lecture 12
Санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ - Part 1
Lecture 9
10 capital budgeting techniques
Decentralized organization
лекц 15

Lecture 3,4 loose ends

  • 1. Aswath Damodaran 1 Үнэлгээний сул төгсгөл – I Үйл ажиллагааны хөрөнгөөс Өмчийн үнэ цэнэ рүү
  • 2. Aswath Damodaran 2 Сул төгсгөлийн шалтгаан… Бид өмнөн нь капиталын өртөг дээр тооцсон хорогдуулсан мөнгөн урсгалын хувьд үйл ажиллагааны хөрөнгийн үнэ цэнийг компани дээр тооцсон. Өмчийн үнэ цэнийг гарган авахын тулд та дараахыг авч үзэх хэрэгтэй. Мөнгө ба түргэн борлогдох үнэ цаас: Эдгээр хөрөнгө оруулалтаас бий болох орлого нь мөнгөөр хэмжигдэхгүй ч, та тэдгээрийн үнэ цэнийг компанид нэгтгэх хэрэгтэй. Гэхдээ үнэ цэнэ нь ямар бах вэ? Баланс дээрх тоо? Үнэ цэнийн хорогдуулалт? Урамшуулал? Бусад компаниудын хувьцааг хамтран эзэмших: Эдгээр эзэмшлийн орлого нь хэрхэн тооцогдсоноос хамаарч та тэднийг аль хэдийн үнэлчихсэн ч байж болох юм. Бусад хөрөнгө: Хэрэв таны DCF үнэлгээнд тооцогдоогүй бусад хөрөнгө байгаа бол энэ нь залруулах таны сүүлийн боломж юм. Өр: Эцэст нь, хэрэв та компанийг үнэлсэн бол өрийг цэвэрлэх хэрэгтэй (Гэхдээ энэ тоонд юу хэрэгтэй вэ?)
  • 3. Aswath Damodaran 3 1. Бэлэн мөнгөний үнэ цэнэ Бэлэн мөнгийг үнэлэх дасгал Company A Company B Company C Enterprise Value $ 1 billion $ 1 billion $ 1 billion Cash $ 100 mil $ 100 mil $ 100 mil Return on Capital 10% 5% 22% Cost of Capital 10% 10% 12% Trades in US US Argentina Эдгээр компаниудын алинд нь хорогдуулалт болон урамшууллын хувьд бэлэн мөнгө илүү нэрлэсэн үнэ цэнээрээ худалдагдах боломжтой вэ?
  • 4. Aswath Damodaran 4 Бэлэн мөнгө: Хорогдуулалт уу эсвэл урамшуулал уу?
  • 5. Aswath Damodaran 5 2. Dealing with Holdings in Other firms Бусад компаниудын эзэмшил нь дараах байдлаар ангилагдаж болно • Цөөнхийн идэвхгүй эзэмшил, энэ тохиолдолд эзэмшлээс бий болох ногдол ашиг нь баланс дээр харагдана • Цөөнхийн идэвхтэй эзэмшил, энэ тохиолдолд өмчийн орлогын эзлэх хувь орлогын тайланд харагдана • Олонхийн идэвхтэй эзэмшил, энэ тохиолдолд санхүүгийн тайлан нь нэгтгэгдэнэ Бид практикт хэдэн компаний хувьцааг хамтран эзэмших асуудалд хайнга ханддаг. Компаний үйл ажиллагааны хөрөнгийг үнэлсний дараа нэгдсэн тайланг ашиглан цөөнхийн эзэмшлийн балансын үнэ цэнийг нэмж (дансны үнэ цэнэ), цөөнхийн ашиг сонирхлыг хасч (мөн л дансны үнэ цэнэ), толгой компанид хамаагүй нэгдсэн компаний хэсгийг төлөөлүүлдэг.
  • 6. Aswath Damodaran 6 Бусад компаний эзэмшлийг хэрхэн үнэлэх вэ.. Төгс ертөнцөд.. Төгс ертөнцөд бид толгой компанийг охин компаниудаас нь ялгаж тус бүрт нь үнэлнэ. Нэгдсэн компаний үнэ цэнэ нь: • Толгой компаний үнэ цэнэ + Охин компаний тус бүрийн үнэ цэнийн эзлэх хувь Үүнийг зөв хийхийн тулд танд охин компани тус бүрийн тооцогдсон мөнгөн урсгал болон хорогдуулалтын хувийн дэлгэрэнгүй мэдээллээр хангагдах хэрэгтэй.
  • 7. Aswath Damodaran 7 Төвийг сахисан хоёр шийдэл… Зах зээлийн үнэ цэнийн шийдэл: Охин компани нь нээлттэй компани бол хамтран эзэмшлийн үнэ цэнийг тооцохын тулд тэдгээрийн арилжигдаж буй зах зээлийн үнэлгээг ашиглаж болно. Та үнэлгээндээ зах зээлийн гаргадаг аливаа алдааны эрсдлийг барих хэрэгтэй. Харьцангуй үнэ цэнийн шийдэл: Тус бүрт нь үнэлэхийн тулд хэтэрхий их хамтран эзэмшил байгаа бол эсвэл хамтран эзэмшлийн талаар хангалтгүй мэдээлэлтэй бол балансын эзэмшлийн дансны үнэ цэнийг (цөөнхийн эзэмшил болон олонхийн эзэмшил дэх цөөнхийн сонирхлын аль алинд) дундаж үнийг ашиглан охин компаний үйл ажиллагаа явуулж байгаа салбарын дансны үнэ цэнийн харьцаа руу хөрвүүлж болно.
  • 8. Aswath Damodaran 8 3. Хараахан тооцогдоогүй бусад хөрөнгө.. Ашиглаагүй хөрөнгө: Хэрэв танд ашиглаагүй хөрөнгө эсвэл өмч байгаа бол (жишээ нь, сул газар), та үүнийг хараахан үнэлж чадаагүй байна. Та эдгээр хөрөнгийн зах зээлийн үнэ цэнийг үнэлж тэдгээрийг компаний үнэ цэнэ дээр нэмж болно. Илүү санхүүжсэн тэтгэврийн төлөвлөгөө: Хэрэв танд тогтоосон тэтгэврийн төлөвлөгөө байгаа бол мөн таны хөрөнгө хүлээгдэж буй өр төлбөрөөс давсан бол та илүү санхүүжилтийн хоёр анхааруулгыг авч үзэх хэрэгтэй: • Хамтын гэрээ хэлцэл нь эдгээр илүүдэл хөрөнгөнд шаардлага тавихаас урьдчилан сэргийлэх болно. • Эдгээр нь татварын үр дагавар байдаг. Ихэнх тохиолдолд тэтгэврийн төлөвлөгөөний нэхэмжлэлээс авах татварын хувь өндөр байдаг Хөрөнгийг бүү давхар тооц. Хэрэв та хөрөнгийн орлогыг мөнгөн урсгалдаа тооцсон бол та үнэлгээндээ хөрөнгийн зах зээлийн үнэ цэнийг тооцож чадахгүй.
  • 9. Aswath Damodaran 9 4. Капиталын өртгийн зорилгоор өрийг тодорхойлохдоо болгоомжтой бай… Ерөнхий дүрэм: Өр ерөнхийдөө дараах шинжүүдтэй байна: • Ирээдүйд тогтмол төлбөр хийх үүрэг • Тогтмол төлбөр нь татвар ногдох орлогоос хасагдана • Төлбөр хийхэд алдаа гаргах нь өрөө төлөхгүй байх эсвэл өртэй этгээдэд компаний хяналтыг алдахад хүргэдэг. Өр нь дараахыг өөртөө агуулна • Бүх хүүтэй богино болон урт хугацаат өр төлбөр • Бүх үйл ажиллагааны болон хөрөнгийн лизинг Өр дараахыг агуулахгүй • Дансны өглөг эсвэл нийлүүлэгчийн зээл
  • 10. Aswath Damodaran 10 Харин өмчийн үнэ цэнийг олж авах үед бусад боломжит өр төлбөрийг авч үзэх хэрэгтэй… Хэрэв та дутуу санхүүжсэн тэтгэврийн сан эсвэл эрүүл мэндийн төлөвлөгөөтэй бол та өмчийн үнэ цэнийг олж авах энэ үе шатанд дутуу санхүүжилтийг авч үзэх хэрэгтэй. • Хэрвээ та ингэж чадах бол, санхүүжүүлээгүй үүргийг хангахын тулд бэлэн мөнгийг тусгасан мөнгөн урсгалын шугам гэх зүйлийг оруулснаар давхар тооцох шаардлагагүй болгож энэ асуудлыг шийдэх хэрэгтэй. • Та капиталын өртгийн тооцоололдоо эдгээр зүйлсийг өр гэж тооцох хэрэггүй…. Хэрэв танд болзошгүй өр төлбөр байгаа бол – жишээ нь, шүүхээр хэрэг нь шийдэгдээгүй боломжит өр төлбөр – та эдгээр болзошгүй өр төлбөрийн хүлээгдэж буй үнэ цэнийг авч үзэх хэрэгтэй. • Value of contingent liability = Probability that the liability will occur * Expected value of liability
  • 11. Aswath Damodaran 11 Үнэлгээний сул төгсгөл– II Худалдан авалтын чимэглэл – Хамтын хүчин чармайлт, Хяналт ба Иж бүрдэл
  • 12. Aswath Damodaran 12 1. Хамтын хүчин чармайлтын үнэ цэнэ
  • 13. Aswath Damodaran 13 Хамтын хүчин чармайлтыг үнэлэх (1) Нэгдэж буй компаниудыг тус бүрийнх нь хүлээгдэж буй мөнгөн урсгалыг капиталын жинэлсэн дундаж өртгөөр нь хорогдуулж тус бүрт нь үнэлнэ. (2) Хамтын хүчин чармайлтгүй нэгдсэн компаний үнэ цэнэ нь эхний алхамд олдсон компани тус бүрийн үнэ цэнийг хооронд нь нэмж олдоно. (3) Хүлээгдэж буй өсөлтийн хувь болон мөнгөн урсгалд хамтын хүчин чармайлтын нөлөөг авч үзсэнээр нэгдсэн компани хамтын хүчин чармайлттай дахин үнэлэгдэнэ. Value of Synergy = Value of the combined firm, with synergy - Value of the combined firm, without synergy
  • 14. Aswath Damodaran 14 Хамтын хүчин чармайлтыг үнэлэх: P&G + Gillette P&G Gillette Piglet:NoSynergy Piglet:Synergy FreeCashflowtoEquity $5,864.74 $1,547.50 $7,412.24 $7,569.73 Annual operating expenses reduced by $250 million Growthrateforfirst5years 12% 10% 11.58% 12.50% Slighly higher growth rate Growthrateafterfiveyears 4% 4% 4.00% 4.00% Beta 0.90 0.80 0.88 0.88 CostofEquity 7.90% 7.50% 7.81% 7.81% Value of synergy ValueofEquity $221,292 $59,878 $281,170 $298,355 $17,185
  • 15. Aswath Damodaran 15 2. Хяналтын үнэ цэнэ Өмчийн багцыг олж авахын тулд төлөгдөх хяналтын урамшууллын үнэ цэнэ нь хоёр хүчин зүйлсээс хамаарна - • Компаний хяналт өөрчлөгдөх магадлал: Энэ нь одоогийн удирдлага солигдох магадлал юм. Энэ нь худалдан авах замаар эсвэл одоогийн хувьцаа эзэмшигчид өөрчлөгдсөнөөр бий болж болно. • Компаний ашгийн хяналтын үнэ цэнэ: Компаний ашгийн хяналтын үнэ цэнэ хоёр эх үүсвэрээс гарч ирдэг – компанийг удирдаж, ажиллуулж байгаа арга замыг өөрчилснөөр үнэ цэнэ өсөх болон хяналтанд байхын нэмэлт орлого ба туслах үр ашиг Value of Gaining Control = Present Value (Value of Company with change in control - Value of company without change in control) + Side Benefits of Control
  • 18. Aswath Damodaran 18 Хяналтын үнэ цэнэ ба Саналын эрхийн үнэ цэнэ Adris Grupa –ийн хяналтын үнэ цэнэ нь статус кво үнэ цэнэ (5469) болон оптимал үнэ цэнийн (5735) хоорондох зөрүүгээр тооцогдоно. Саналын эрхтэй хувьцааны үнэ цэнэ нь компанийг ажиллуулах арга замыг өөрчлөх хүчин чадлаас бүхэлдээ гарч ирдэг. Энэ тохиолдолд бидэнд Adris Grupa-ын өмчийн хоёр үнэ цэнэ байна. Status Quo Value of Equity = 5,469 million HKR Бүх энгийн болон давуу эрхтэй хувьцаа эзэмшигчид статус кво үнэ цэнийн тэнцүү хувийг авах болно. Саналын эрхгүй хувьцааны үнэ цэнэ = 5469/(9.616+6.748) = 334 HKR/share Optimal value of Equity = 5,735 million HKR Adris Grupa-ийн хяналтын үнэ цэнэ = 5,735 – 5469 = 266 million HKR Зөвхөн саналын эрхтэй хувьцаа нь хяналтын үнэ цэнийн хувийг авна Value per voting share =334 HKR + 266/9.616 = 362 HKR
  • 19. Aswath Damodaran 19 3. Иж бүрдлийн хорогдуулалт: Туршилт Company A Company B Operating Income $ 1 billion $ 1 billion Tax rate 40% 40% ROIC 10% 10% Expected Growth 5% 5% Cost of capital 8% 8% Business Mix Single Business Multiple Businesses Holdings Simple Complex Accounting Transparent Opaque Аль компанийг илүү өндөр үнэлэх вэ?
  • 20. Aswath Damodaran 20 Иж бүрдлийг хэмжих: Санхүүгийн тайлангийн өгөгдлийн хэмжээ Company Number of pages inlast10Q Number of pages in last 10K General Electric 65 410 Microsoft 63 218 Wal-mart 38 244 ExxonMobil 86 332 Pfizer 171 460 Citigroup 252 1026 Intel 69 215 AIG 164 720 Johnson & Johnson 63 218 IBM 85 353
  • 21. Aswath Damodaran 21 Иж бүрдлийг хэмжих: Иж бүрдлийн оноо Item Factors Follow-up Question Answer Weighting factor Gerdau Score GE Score Operating Income 1. Multiple Businesses Number of businesses (with more than 10% of revenues) = 1 2.00 2 30 2. One-time income and expenses Percent of operating income = 10% 10.00 1 0.8 3. Income from unspecified sources Percent of operating income = 0% 10.00 0 1.2 4. Items in income statement that are volatile Percent of operating income = 15% 5.00 0.75 1 Tax Rate 1. Income from multiple locales Percent of revenues from non-domestic locales = 70% 3.00 2.1 1.8 2. Different tax and reporting books Yes or No No Yes=3 0 3 3. Headquarters in tax havens Yes or No No Yes=3 0 0 4. Volatile effective tax rate Yes or No Yes Yes=2 2 0 Capital Expenditures 1. Volatile capital expenditures Yes or No Yes Yes=2 2 2 2. Frequent and large acquisitions Yes or No Yes Yes=4 4 4 3. Stock payment for acquisitions and investments Yes or No No Yes=4 0 4 Working capital 1. Unspecified current assets and current liabilities Yes or No No Yes=3 0 0 2. Volatile working capital items Yes or No Yes Yes=2 2 2 Expected Growth rate 1. Off-balance sheet assets and liabilities (operating leases and R&D) Yes or No No Yes=3 0 3 2. Substantial stock buybacks Yes or No No Yes=3 0 3 3. Changing return on capital over time Is your return on capital volatile? Yes Yes=5 5 5 4. Unsustainably high return Is your firm's ROC much higher than industry average? No Yes=5 0 0 Cost of capital 1. Multiple businesses Number of businesses (more than 10% of revenues) = 1 1.00 1 20 2. Operations in emerging markets Percent of revenues= 50% 5.00 2.5 2.5 3. Is the debt market traded? Yes or No No No=2 2 0 4. Does the company have a rating? Yes or No Yes No=2 0 0 5. Does the company have off-balance sheet debt? Yes or No No Yes=5 0 5 No-operating assets Minority holdings as percent of book assets Minority holdings as percent of book assets 0% 20.00 0 0.8 Firm to Equity value Consolidation of subsidiaries Minority interest as percent of book value of equity 63% 20.00 12.6 1.2 Per share value Shares with different voting rights Does the firm have shares with different voting rights? Yes Yes = 10 10 0 Equity options outstanding Options outstanding as percent of shares 0% 10.00 0 0.25 Complexity Score = 48.95 90.55
  • 22. Aswath Damodaran 22 Dealing with Complexity Хорогдуулсан мөнгөн урсгалын үнэлгээнд The Aggressive Analyst: Компани үнэн хэлж байгаа гэж итгэж үнэ цэнийн талаарх компаний тайланд үндэслэн компанийг үнэлдэг. The Conservative Analyst: Харж чадахгүй зүйлээ бүү үнэл. The Compromise: Иж бүрдэлд үнэ цэнийг тохируулна • Мөнгөн урсгалыг иж бүрдэлд тохируулна • Хорогдуулалтын хувийг иж бүрдэлд тохируулна • Хүлээгдэж буй өсөлтийн хувь/ өсөлтийн хугацааны уртыг тохируулна • Компанийг үнэлж дараа нь иж бүрдлийн үнэ цэнийг хорогдуулна Харьцангуй үнэлгээнд Харьцангуй үнэлгээнд та зах зээлийн иж бүрдлийн үнийг үнэлэх боломжтой юм: Зах зээлд тэргүүлэгч 100 компаний хувьд: PBV = 0.65 + 15.31 ROE – 0.55 Beta + 3.04 Expected growth rate – 0.003 # Pages in 10K
  • 23. Aswath Damodaran 23 Үнэлгээний сул төгсгөл–III Сүйрэл, Хорогдуулалт ба Үл хөрвөх байдал
  • 24. Aswath Damodaran 24 1. Сүйрэл ба Тасралтгүй байх зарчим Уламжлалт үнэлгээний техникүүд нь тасралтгүй байх зарчимд суурилсан байдаг, жишээ нь, компани үйл ажиллагаагаа тасралтгүй үргэлжлүүлэх ба эдээр үйл ажиллагаанд ач холбогдолтой аюул занал байхгүй юм. • Хорогдуулан мөнгөн урсгалын үнэлгээнд энэхүү тасралтгүй байх зарчим нь хязгааргүй хугацаа болон өсөн нэмэгдэх мөнгөн урсгалд суурилсан терминал утгын тооцоололд хамгийн чухал байр суурийг олж авсан байдаг. • Харьцангуй үнэлгээнд энэхүү тасралтгүй байх зарчим нь үргэлж далд байдаг, учир нь компани одоогийн зах зээлээр үнэлэгдсэн бусад компаниудад (ихэнх нь эрүүл компани) суурилан үнэлэгддэг. Компани ойрын ирээдүйд оршин байна гэсэн ихээхэн магадлалтай бол уламжлалт үнэлгээний загвар үнэ цэнийн хэт өөдрөг тооцоо гаргаж болох юм.
  • 26. Aswath Damodaran 26 Сүйрлийн хүчин зүйл 2009 оны 2 сард LVS S&P-с B+ зэрэглэл авсан. Түүхээс авч үзвэл 10 жилийн дотор B+ зэрэглэлийн бондын 28.25% нь төлөгдөөгүй байна. LVS 2015 оны 2 сард хугацаа нь дуусах (7 жил) $529-р арилжигдаж буй 6.375%- ийн бондтой. Хэрэв бид бондын хүлээгдэж буй мөнгөн урсгалыг эрсдэлгүй хувиар хорогдуулвал бид бондын үнээс сүйрэх магадлалыг хойшлуулж чадна: Дампуурах магадлалыг шийдэхийн тулд бид: Distress = Annual probability of default = 13.54% • Cumulative probability of surviving 10 years = (1 - .1354)10 = 23.34% • Cumulative probability of distress over 10 years = 1 - .2334 = .7666 or 76.66% Хэрэв LVS сүйрвэл: • Expected distress sale proceeds = $2,769 million < Face value of debt • Expected equity value/share = $0.00 Expected value per share = $8.12 (1 - .7666) + $0.00 (.7666) = $1.92
  • 27. Aswath Damodaran 27 2. Үнэ цэнэ дэх үл хөрвөх байдлын нөлөөг шинжлэх Үл хөрвөх байдлын талаар бодох хамгийн хялбар арга зам нь худалдан авагчийн харууслын өртгийг авч үзэх явдал юм: энэ нь та худалдаа хийсний дараа хоромхон зуурт хөрөнгийн худалдааны буцаалтын зардал юм. Энэ тодорхойлолтоор бол бүх хөрөнгө үл хөрвөх юм. Ялгаа нь зарим хөрөнгө бусдаасаа илүү хөрвөдөгт оршино. Нээлттэй компаниуд хөрвөдөг, хувийн бизнесүүд хөрвөдөггүй гэсэн ойлголт нь хэтэрхий хялбар юм
  • 28. Aswath Damodaran 28 Үл хөрвөх байдлын хорогдуулалтын онол Үнэ цэнэ дэх үл хөрвөх хорогдуулалт: Та хөрөнгийн ашиглагдах хугацааны турш дахь арилжааны хүлээгдэж буй зардлаар хөрөнгийн үнэ цэнийг бууруулах хэрэгтэй. • Үл хөрвөх хөрөнгийн хорогдуулалт арилжааны өндөр зардалтай компанид илүү их байна • Үл хөрвөх хөрөнгийн хорогдуулалт нь хөрөнгө оруулагчийн эзэмшиж буй хөрөнгө өсөх агшинд буурдаг Үл хөрвөх хөрөнгө нь илүү өндөр хорогдуулалтын хувь ашиглан үнэлэгдэх ёстой • Эрсдэл-Өгөөжийн загвар: Зарим үл хөрвөх эрсдэл нь системийн байдаг. Өөрөөр хэлбэл зах зээл унахад үл хөрвөх байдал өсдөг. Энэ эрсдэл нь хорогдуулалтын хувьд туссан байх ёстой. • Эмпирик: Хөрвөх чадвар муутай хөрөнгө нь түүхэндээ илүү өндөр өгөөж олсон байдаг. Өгөөж, үл хөрвөх байдлын хэмжигдэхүүний (эргэцийн түвшин, зөрүү зэрэг) хамаарал нь хөрвөх чадвар муутай хөрөнгийн хорогдуулалтын хувийг тооцох боломж олгодог. Үл хөрвөх байдал нь опцион шиг үнэлэгддэг: Та хөрөнгийг худалдах эргүй үед үнэ өсөхөд та түүнийг зарах сонголтыг алдана (улмаар та гарахыг хүснэ).
  • 29. Aswath Damodaran 29 a. Үнэ цэнэ дэх үл хөрвөх байдлын хорогдуулалт Amihud ба Mendelson нар таны өнөөдөр хөрөнгөнд төлж байгаа төлбөр нь тухайн хөрөнгийн бүх хүлээгдэж буй ирээдүйн гүйлгээний зардлын өнөөгийн үнэ цэнийг багтаасан байна гэсэн сонирхолтой аргумент дэвшүүлсэн. Жишээ нь, гүйлгээний зардал нь үнийн 2% ба эзэмшлийн дундаж хугацаа 1 жил гэе. Үл хөрвөх хорогдуулалт нь дараах байдлаар тооцогдоно: Illiquidity discount = Эзэмшлийн хугацаа 3 жил бол үл хөрвөх хорогдуулалт нь илүү бага байна (бараг 6.67%) • Үл хөрвөх хорогдуулалт нь • Гүйлгээний зардлын өсөх функц байна • Эзэмшлийн дундаж хугацааны буурах функц байна 2% (1.10) + 2% (1.10)2 + 2% (1.10)3 ... = 2% .10 = 20%
  • 30. Aswath Damodaran 30 b. Хорогдуулалтын хувийг үл хөрвөх байдалд тохируулах Үл хөрвөх байдал нь системийн эрсдлийн хүчин зүйл болох нь • Хэрэв хөрвөх чадвар нь бүхий л зах зээлийн нөхцөл байдалтай хамааралтай бол хөрвөх чадвар багатай хувьцаа нь илүү зах зээлийн эрсдэлтэй байна • Хувьцааны өмчийн өртгийг тооцохын тулд бид хувьцаа тус бүр дээр “хөрвөх чадварын бета”-г тооцох хэрэгтэй ба хөрвөх чадварын бетаг хөрвөх чадварын эрсдлийн урамшууллаар үржүүлнэ. • Хөрвөх чадварын бета нь дангаараа хөрвөх чадварын хэмжигдэхүүн биш боловч зах зээлийн нөхцөл байдалтай холбогдохоороо хөрвөх чадварын хэмжигдэхүүн болдог. Хөрвөх чадварын урамшуулал • Та үргэлж ердийн эрсдэл болон хөрвөх чадвар багатай хувьцааны өндөр эрсдэлтэй холбоотой өгөөжийн загварт хөрвөх чадварын урамшууллыг нэмж болно. • Эдгээр урамшуулал нь үргэлж түүхэн өгөгдөлд суурилах бa хөрвөх чадвар сайтай хөрөнгө оруулалттай харьцуулахад хөрвөх чадвар муутай хөрөнгө оруулалтаас түүхэндээ юу олсноос хамаарна (ихэвчлэн жижиг хувьцаанууд бага худалдааны хэмжээтэй байна). Amihud ба Mendelson авах зарах үнийн зөрүүний 1% бүрт хүлээгдэж буй өгөөж ойролцоогоор 0.25% өсдөг гэж тооцсон.
  • 31. Aswath Damodaran 31 3. Ажилчдын өмч: Үнэ цэнэд үзүүлэх нөлөө Сүүлийн жилүүдэд компаниуд ажилчдад (ялангуяа топ менежерүүдэд) хөдөлмөрийн хөлсний хэсэг болгон өмчийн сонголтын багцыг өгөх болжээ. Эдгээр сонголтууд нь ихэвчлэн • Long term • At-the-money when issued • On volatile stocks Тэд мөнгийг илүүд үзэх үү? Хэрэв тийм бол хэн тэдэнд төлөх вэ? Ажилчдын сонголтын хоёр гол асуудал: • Өмнө нь олгосон сонголт өнөөдөр нэгж хувьцаанд ногдох өмчийн үнэ цэнэд хэрхэн нөлөөлөх вэ? • Хүлээгдэж буй ирээдүйн сонголт өнөөдөр өмчийн үнэ цэнэд хэрхэн нөлөөлөх вэ?
  • 32. Aswath Damodaran 32 Өмчийн сонголт ба үнэ цэнэ Шилдэг сонголтууд • Алхам 1: Шилдэг сонголтуудыг жагсаа, дуусгавар болох хугацаагаар нь, хэрэгжих үнээр нь болон баталгаажих байдлаар нь. • Алхам 2: Сонголтыг үнэл, анхааралдаа авах хорогдуулалт, баталгаажих болон эрт хэрэгжих асуудлууд • Алхам 3: Өмчийн үнэ цэнээс хасч эргэлтэнд байгаа хувьцааны бодит тоонд хуваана (хорогдуулсан эсвэл хэсэгчлэн хорогдуулсан). Хүлээгдэж буй ирээдүйн сонголт ба хязгаарлагдмал хувьцааны асуудлууд • Алхам 1: Сонголтын үнэ цэнийг таамаглах, жил бүр тухайн жилийн орлогод эзлэх хувиар олгоно. (Компани томрохын хэрээр буурна) • Алхам 2: Үйл ажиллагааны орлого ба мөнгөн урсгалын бууралтыг үйл ажиллагааны зардал гэж үзэх • Алхам 3: Үйл ажилагаа ба өмчийг үнэлэхийн тулд мөнгөн урсгалын өнөөгийн үнэ цэнийг авч үзнэ.

Editor's Notes

  • #6: Танд тулгарч буй хувилбараас хамаарч та хэрхэн хувьцаагаа арилжих вэ.
  • #7: Хэрэв эзэмшил нь нэгтгэгдээгүй бол эзэмшлээс бий болох орлогыг үйл ажиллагааны орлогын нэг хэсэг болгон харуулсан байх тул та өөрийн үнэлгээндээ эзэмшлийг шууд авчрахын тулд ажиллах хэрэгтэй. Хэрэв та өмчийн үнэлгээ хийж байгаа бол эзэмшилд хамаарах цэвэр ашгийн хэсгийг ялгахдаа болгоомжтой байх хэрэгтэй – жишээ нь, ногдол ашиг. Хэрэв эзэмшил нь нэгтгэгдсэн бол та нэгдсэн компанийг үнэлж байна – толгой болон охин компани. Танд хамааралгүй охин компаний хэсгийг хасахдаа итгэлтэй байх хэрэгтэй.
  • #14: Та хамтын хүчин чармайлтыг үнэлэхийн тулд гурван үнэлгээ хийх ба үнэлгээний орцод хамтын хүчин чармайлтын нөлөөг тооцоолох ёстой.
  • #25: Тасралтгүй байх зарчим нь уламжлалт үнэлгээний төвд байдаг. Бид үргэлж компани үүрд оршин тогтноно гэж үздэг ба тэгэж ч үнэлдэг. Бид сүйрэх магадлалыг эсвэл хамгийн сайнаар бодоход бэлтгэлгүй байдлыг үл тоомсорлодог.
  • #32: Компаний ажилчид болон хөрөнгө оруулагчиддаа гаргасан сонголтыг тодорхойлох. Гуравдагч этгээдийн гаргасан сонголт нь (CBOE) үнэ цэнэд нөлөөлөхгүй.