SlideShare a Scribd company logo
Олон улсын санх гийн зах зээлүү
3Б лэгү
A3 - 2
• Дараах олон улсын санх гийн захүү
зээл дийн суурь болон корпорацийнүү
хэрэглээг тайлбарлах:
¤ Гадаад валютын зах зээл,
¤ Евровалютын зах зээл,
¤ Евро кредит зах зээл,
¤ Евро бондын зах зээл,
¤ Олон улсын х р нгийн зах зээлө ө .
Б лгийн зорилгоү
A3 - 3
Олон улсын санх гийн захүү
зээлийг ашиглах шалтгаан
• Бодит болон санх гийн х р нгийн зах зээл ньүү ө ө
татварын ялгаа, тариф, квот, х д лм рийнө ө ө
х д лг нг й байдал, харилцааны зардал,ө ө өө ү
соёлын ялгаа болон санх гийн тайлагналынүү
ялгаа зэрэг саадуудаас болоод б рэнү
интеграцичлагдаж чадахг й байна.ү
• Гэсэн хэдий ч эдгээр саадууд нь м н тодорхойө
газар з йн зах зээлийн хувьд гадаад х р нгү ө ө ө
оруулагчдыг татах онцгой боломжийг олгож
байна.
A3 - 4
• Х р нг оруулагчид дараах зорилгоорө ө ө
гадаад зах зээлд х р нг оруулдагө ө ө :
¤ Эдийн засгийн таатай н хцлийн давууө
талыг олж авах;
¤ Тэд рсдийн валютын эсрэг гадаадөө
валютыг нэлэх х лээлттэй байгаа едү ү ү ;
болон
¤ Олон улсын диверсификацийн ашиг
тусыг х ртэхү .
Олон улсын санх гийн захүү
зээлийг ашиглах шалтгаан
A3 - 5
• Зээлд лэгчид гадаад зах зээлийгүү
зээлээр хангах:
¤ Гадаад нд р х ний т вшингө ө үү ү
капиталжуулах;
¤ Гадаад валютыг рсдийн валютын эсрэгөө
ндр р нэлэхээр х лээгдэж буй едө өө ү ү ү ;
болон
¤ Олон улсын диверсификацийн ашиг
тусыг х ртэхү .
Олон улсын санх гийн захүү
зээлийг ашиглах шалтгаан
A3 - 6
• Зээлдэгч нь гадаад зах зээлээс зээл авах:
¤ Гадаад бага х ний т вшигүү ү
капиталжуулах; болон
¤ Гадаад валютыг рсдийн валютын эсрэгөө
ндр р нэлэхээр х лээгдэж буй ед.ө өө ү ү ү
Олон улсын санх гийн захүү
зээлийг ашиглах шалтгаан
A3 - 7
Гадаад валютын зах зээл
• Гадаад валютын зах зээл нь олон улсын
худалдаа болон санх гийн ажил г йлгээгүү ү
х нг вчл хийн тулд валют арилжихийгө ө ө
з вш рд гө өө ө .
• Валютын ханшийг тогтоох систем
хугацааны туршид х гжс р байна.ө өө
¤ 1876 - 1913, валют б р алтан стандартү
шиг тодорхой т вшинд алтанд х рв д г.ү ө ө ө
A3 - 8
Гадаад валютын зах зээл
¤ нийг дагаж тогтворг й е бий болсонҮү ү ү
нь Дэлхийн I Дайн эхэлж, Их Уналт
дагасан юм.
¤ 1944 оны Бретон В дсийн гэрээгүү тогтмол
валютын ханш гэдэг.
¤ 1971 онд ам.доллар ил нэлэгдсэн юм.үү ү
Смитсоны гэрээгээр ам.долларын
девальваци хийж валютын ханшийн
хэлбэлзлийн хязгаарыг ±1%-иас ±2%
болгож рг ж лсэнө ө үү .
A3 - 9
Гадаад валютын зах зээл
¤ Гэсэн хэдий ч засгийн газрууд одоо ч
заасан хязгаарын дотор валютын
ханшийг барихад х ндрэлтэй байна.ү 1973
онд ил рг н арилжаалагддаг валютынүү ө ө
хувьд албан ёсны хил хязгаар г й болж,ү ү
х в гч ханшийн системө ө х чин т г лд рү ө ө ө
болсон.
A3 - 10
Гадаад валютын ажил г йлгээү
• Худалдаачид валют солилцох ямар нэг тодорхой
байршил байхг й байв. Арилжаа з вх н цагныү ө ө
эргэн тойронд явагддаг байв.
• Шууд солилцох зах зээлийг спот зах зээл гэдэг.
• Форвард зах зээл нь ДК тодорхой хэмжээнийҮ
валютыг ирээд йн тодорхой хугацаандү
худалдах болон худалдан авахаар валютын
ханшийг т гжих боломж олгодог.ү
A3 - 11
• Олон зуун банкууд гадаад валютын ажил
г йлгээг х нг вчилж байгаа боловч топү ө ө 20 банк
нь ажил г йлгээнийү 50% орчмыг эрхэлж байна.
• Цаг хугацааны аль ч ед арбитраж нь банкү
хооронд валютын ханш ижил байхыг
баталгаажуулдаг.
• Банк хоорондын арилжаа нь банк хоорондын зах
зээл дээр явагддаг. Энэ зах зээлд гадаад
валютын брокерийн компаниуд заримдаа
зуучлагч болж ажилладаг.
Гадаад валютын ажил г йлгээү
A3 - 12
• Банкуудын дараах шинж чанарууд нь
гадаад валютын хэрэглэгчдэд чухал юм:
¤ нэ тогтоох рс лд х чадварҮ ө ө ө
¤ Банк болон йлчл лэгчдийн хоорондынү үү
онцгой харилцаа
¤ Г йцэтгэлийн хурдү
¤ н гийн зах зээлийн н хц л байдлынӨ өө ө ө
талаарх з вл гө ө өө
¤ Прогнозын з вл гө ө өө
Гадаад валютын ажил г йлгээү
A3 - 13
• Банкууд т лб ртэй гадаад валютынө ө
йлчилгээ з лдэгү ү үү : банкны гадаад
валютын bid (худалдан авах) нэ ньү ask
(худалдах) нээс бага байнаү . Энэ нь bid/ask
spread юм.
• bid/ask%spread =
ask rate – bid rate
ask rate
• Жишээ нь: bid нэ ньү £ = $1.52 ба ask нэү =
$1.60 гэвэл.
Гадаад валютын ажил г йлгээү
A3 - 14
• bid/ask spread нь ихэвчлэн бага
арилжаалагддаг валютуудын хувьд ил ихүү
байдаг.
• Spread нь банкууд болон том корпорациуд
хоорондын “б ний” ажил г йлгээнээс илөө ү үү
“жижиглэнгийн” ажил г йлгээний хувьд ихү
байдаг.
Гадаад валютын ажил г йлгээү
A3 - 15
Гадаад валютын ханшийг
тайлбарлах нь
• рг н арилжаалагддаг валютуудын ханшӨ ө
нь ргэлж д р тутмын мэдээллийнү ө ө
хэрэгслээр зарлагддаг. Форвард ханш ч м нө
адил зарлагддаг байж болох юм.
• нэ нь ихэвчлэн томоохон ажил г йлгээнийҮ ү
хувьд ask нийг тусгадаг.ү
A3 - 16
• Шууд ханш нь доллараарх гадаад валютын нэү
цэнийг илэрхийлэх бол шууд бус ханш нь нэг
долларт ногдох гадаад валютын нэгжийн тоог
илэрхийлнэ.
• Валютын ханш нь зарим тохиолдолд ОУВС-ийн
зээлжих тусгай эрхийг (SDR) оруулдаг болохыг
тэмдэглэе.
• Ижил валютыг нэгээс олон улс оронд ашиглаж
болно.
Гадаад валютын ханшийг
тайлбарлах нь
A3 - 17
• Валютын кросс ханш нь р нэг гадаадөө
валютын нэгжид ногдох нэг гадаад
валютын д нг тусгадаг.ү
• B валютын нэгжид ногдох A валютын нэгж
= value of currency A in $
value of currency B in $
Гадаад валютын ханшийг
тайлбарлах нь
A3 - 18
Валютын фьючерс ба опционы зах зээл
• Валютын фьючерсийн гэрээ нь тодорхой
тохиролцсон д р солилцох тухайн валютынө ө
стандарт хэмжээг тодорхойлдог. Форвард
гэрээнээс ялгаатай хэдий ч фьючерсийн гэрээ
нь бирж дээр худалдагддаг байна.
• Валютын опционы гэрээ нь тодорхой
хугацаанд, тогтоосон нээр, тодорхой валютыгү
худалдах эсвэл худалдан авах эрхийг олгодог.
М н бирж дээр худалдагддаг байна.ө
A3 - 19
$$Евровалютын зах зээл
• Ам.долларын хадгаламж Европын банкуудад
болон бусад тивд байршсан бол Евродоллар гэнэ.
• 1960 болон 70-аад оны ед одооү Евровалютын
зах зээл гэж нэрлэдэг Евродолларын зах зээл нь
с н нэмэгдэж буй олон улсын бизнесийг хангахө ө
болон АНУ-ын банкуудад тавьсан АНУ-ын хатуу
зохицуулалтыг тойрж гарахын тулд сс н байна.ө ө
A3 - 20
$$Евровалютын зах зээл
• Евровалютын зах зээл нь янз б рийнү
валютын хадгаламж авч, зээлээр хангадаг
Евробанк гэж нэрлэдэг хэд хэдэн томоохон
банкуудыг бий болгосон байна.
• Жишээ нь, Евровалютын зах зээл нь бусад
улс орнуудад нефть экспортлогч орнуудаас
(OPEC) олсон нефтийн орлогыг буцаан
зээлд лсэн байнаүү .
A3 - 21
• Хэдийгээр Евровалютын зах зээл нь их
хэмжээний ажил г йлгээнд анхаарч байсанү
боловч ямар ч банк шаардлагатай
хэмжээгээр зээлэхэд бэлэн биш байсан.
• Евробанкуудын синдикат нь уг зээлийг
санх ж лсэн байнаүү үү . Зах зээлд нэвтрэх
менежмент болон амлалтын т лб р ньө ө
ихэвчлэн ийм синдикат Евровалютын
зээлийн т лб р байдаг.ө ө
$$Евровалютын зах зээл
A3 - 22
• Дэлхий даяарх орчин еийн зохицуулалтынү
стандартчилал нь банкны салбарын
глобалчлалыг дэмжиж байна.
• Тухайлбал Нэг Европын хууль Европын банкны
салбарыг нээсэн байна.
• 1988 онд G-10 т в банкуудын гарын сэг зурсанө ү
Базелийн хэлцэл нь тэдгээрийн банкны
салбарын хувьд эрсдлийн жингийн б тэц гэх мэтү
нийтлэг х р нгийн стандартыг баталсанө ө .
$$Евровалютын зах зээл
A3 - 23
$$
• Ази дахь Евровалютын зах зээл нь зарим едү
Азийн долларын зах зээл гэх мэт тус тусад нь
заасан байдаг.
• Азийн долларын зах зээлд банкуудын анхдагч
функц нь зээлдэгчдэд хадгаламж эзэмшигчдийн
м нгийг чигл лэх явдал юм.ө үү
• р нэг функц нь банк хоорондын зээл юм.Өө
Евровалютын зах зээл
A3 - 24
LOANSLOANSЕвро кредитийн зах зээл
• Еврокредитийн зах зээлд Евробанкууд ДКҮ
болон засгийн газрын агентлагуудад нэг ба
т нээс урт хугацаатай олгож буй зээлүү . Эдгээр
зээлийг Еврокредитийн зээл гэдэг.
• Банкуудын актив пассивын хугацаан нь
тохирохг й байж болох тул х в гч ханшийгү ө ө
нийтлэг ашигладаг – Евробанкууд богино
хугацааны хадгаламж х лээн авдаг боловчү
заримдаа урт хугацаат зээл олгодог.
A3 - 25
Евробондын зах зээл
Олон улсын бондын хоёр т р л байдагө ө .
Х р нг оруулагчийн орны м нг н тэмдэгтээрө ө ө ө ө
илэрхийлэгдсэн, х р нг оруулагчийн орны захө ө ө
зээл дээр зарагддаг, гадаадын компани, засгийн
газраас гаргаж буй бондыг гадаадын бонд буюу
паралель бонд гэдэг.
Зээлдэгч аль нэг улсад бонд гаргахдаа т нийгүү
тухайн улсын м нг ний нэгжээс р м нг нийө ө өө ө ө
нэгжээр нэрлэн гаргахыг Евробонд гэдэг.
BONDSBONDS
A3 - 26
• Евробондын зах зээл нь 1963 онд АНУ-д х гүү
тэгшитгэх татварыг ногдуулсны улмаас хэсэгчлэн
бий болсон байна.
• Уг татвар нь АНУ-ын х р нг оруулагчдыг гадаадө ө ө
нэт цаасанд х р нг оруулалт хийхэдү ө ө ө
урамшуулсан ба АНУ-ын бус зээлдэгчид х р нгө ө ө
хайж байв.
• Дараа нь 1984 онд АНУ-ын корпорациуд нэрийн
бондыг АНУ-ын бус х р нг оруулагчдад зориуланө ө ө
гаргасан ба бондын худалдан авалтад ногдуулсан
суутгалын татварыг х чинг й болгосон байна.ү ү
Евробондын зах зээл BONDSBONDS
A3 - 27
Евробондын зах зээл
• Евробондыг ндэстэн дамнасан х р нгү ө ө ө
оруулалтын синдикат банкууд баталгаа гаргаж,
хоёр дахь шатанд нэгэн зэрэг олон улс орнуудад
байршуулан, олонхи тохиолдолд гурав дахь
шатанд андеррайтерууд ажилладаг.
• Евробондыг ихэвчлэн мэд лгийн хэлбэрээрүү
гаргадаг ба жилийн купон т лжө , х рв х байжө ө
болно, хувьсах х тэй байж болноүү , м н ихэвчлэнө
ц н тооны хамгаалах гэрээтэй байнаөө .
BONDSBONDS
A3 - 28
• Евробондын зах зээл дэх валют болон
зээлийн н хц л б рт х ний т вшин байнгаө ө ү үү ү
рчл гдд г нь валютуудын хооронд рөө ө ө өө
р байдгийн т гээмэл шалтгаан юмөө ү .
• Евробондын 70% орчим нь ам.доллараар
илэрхийлэгдсэн байдаг.
• Хоёрдогч зах зээлд зах зээл бий болгогчид
нь ихэвчлэн анхдагч нэт цаасыг худалддагү
ижил андеррайтер д байна.үү
Евробондын зах зээл BONDSBONDS
A3 - 29
Валют хооронд х ний т вшингүү ү
харьцуулах нь
• р р орнуудын хувьд х ний т вшинӨө өө үү ү
Японд 1% орчим, ОХУ-д 60% хооронд
ихээхэн ялгаатай байна.
• ДК-ийн санх жилтийн рт гт н л лд гҮ үү ө ө ө өө ө
тул х ний т вшин чухал юмүү ү .
• Тодорхой валютын х ний т вшин ньүү ү
тухайн валютын х р нгийн эрэлт баө ө
нийл лэлтээр тодорхойлогддог.үү
A3 - 30
Валют хооронд х ний т вшингүү ү
харьцуулах нь
• Тодорхой валютын хувьд цаг хугацааны
явцад эрэлт нийл лэлтийн хуваарьүү
рчл гдд г шиг тухайн валютын тэнцвэртөө ө ө
х ний т вшин м н адил рчл гд н .үү ү ө өө ө ө ө
• Х ний т вшний х д лг ний адилүү ү ө ө өө
х р нгийн хувьд эрэлт нийл лэлтийнө ө үү
н хц л интеграцичлагдсан байх нь улсө ө
орнууд хооронд х р нг ч л тэй шилжихө ө ө ө өө
шалтгаан болдгийг тэмдэглэе.
A3 - 31
Олон улсын х р нгийнө ө
зах зээл
• Орон нутагт хувьцаа гаргахаас гадна ДК-Ү
ууд олон улсын зах зээлд хувьцаа гаргах
замаар х р нг олж авч болно.ө ө ө
• Энэ нь компаний д р т рх, нэр х ндийгү ө ү
сайжруулах ба хувь нийл лэгчдийнүү
суурийг т р лж лдэгө ө үү . Хувьцааг илүү
хялбар олж эзэмшиж болно.
• Зах зээлийн рс лд н шинэ нэт цаасны рө ө өө ү ү
ашгийг нэмэгд лэх хэрэгтэйг тэмдэглэе.үү
A3 - 32
• АНУ-д АНУ-ын бус компани болон засгийн
газрын гаргасан хувьцааг Yankee stock
offerings гэдэг. Орчин еийн олон хувьцааныү
санал нь Латин Америк болон Европ дахь
хувьчлалын х т лб рийн р д н юм.ө ө ө ү ү
• АНУ-ын бус компаниуд м н хувьцааны багцыгө
т л л х гэрчилгээ болохө өө ө Америкийн
Хадгаламжийн бичиг (ADRs) гаргадаг. ADR
нь арай сул зохицуулалттай юм.
Олон улсын х р нгийнө ө
зах зээл
A3 - 33
• ДК-ийн йл ажиллагаа явуулах байрлал нь ногдолҮ ү
ашгийн т лб рийг хамгаалахад шаардлагатайө ө
м нг н урсгалын хувьд х р нгийг хаанаө ө ө ө
байршуулах талаар шийдвэрт н л лж болно.ө өө
• Зах зээлийн шинж чанар ч бас чухал байдаг.
Х р нгийн зах зээл д нь хэмжээгээрээ, арилжааныө ө үү
т вшингээрү , зохицуулалтын шаардлага, татварын
т вшинү , болон байгууллагын эзэмшлийн хувь ба
хувь х ний эзэмшлийн хувиараа ялгаатай байжү
болно.
Олон улсын х р нгийнө ө
зах зээл
A3 - 34
• Цахим харилцаа холбооны с лжээү (ECNs) нь
с лийн жил дэд худалдагч болонүү үү
худалдан авагчдын хооронд захиалга
хийхийн тулд бий болсон байна.
• ECN хугацааны явцад ил алдартай болжүү
байгаа шиг ганц глобал х р нгийн захө ө
зээлийг бий болгохын тулд тэд эцэстээ нэг
нэгэнтэйгээ эсвэл бусад х р нгийн захө ө
зээлтэй нэгдэж болно.
Олон улсын х р нгийнө ө
зах зээл
A3 - 35
Олон улсын санх гийн захүү
зээлийн харьцуулалт
• Ердийн ДК-ийн гадаад м нг н урсгалынҮ ө ө
х д лг нийг б гд ер нхийд гадаадө ө өө ү ө өө
валютын зах зээлийг ашиглахыг шаарддаг
д рв н корпорацийн йл ажиллагаа болгожө ө ү
ангилж болно.
Гадаад худалдаа. Экспорт нь гадаад орох
м нг н урсгалыг бий болгодог бол импортө ө
нь гарах м нг н урсгалыг бий болгодог.ө ө
A3 - 36
Олон улсын санх гийн захүү
зээлийн харьцуулалт
Гадаадын шууд х р нг оруулалтө ө ө (FDI). Гадаад
х р нгийг олж авах бэлэн м нг ний гарахө ө ө ө
урсгал нь ирээд йн орох урсгалыг бийү
болгодог.
Гадаад нэт цаасанд хийх богино хугацааныү
х р нг оруулалт эсвэл санх жилт ньө ө ө үү
ихэвчлэн Евровалютын зах зээл дээр явагддаг.
Еврокредит, Евробонд, эсвэл олон улсын
х р нгийн зах зээл дэх урт хугацаатө ө
санх жилтүү .
A3 - 37
Глобал санх гийн зах зээлийн ДК-ийн нэүү Ү ү
цэнэд з лэх н лү үү ө өө
( ) ( )[ ]
( )∑
∑














+
×
=
n
t
t
m
j
tjtj
k1=
1
,,
1
ERECFE
=Value
E (CFj,t ) = t еийн эцэст АНУ-ын толгойү
компаний х лээн авахү j валютаарх х лээгдэж буйү
м нг н урсгалө ө
E (ERj,t ) = t еийн эцэст долларт х рв хү ө ө
боломжтой j валютын х лээгдэж буй ханшү
Дэлхийн зах зээлээс зээлсэн
толгой компаний х р нгийн рт гө ө ө ө
Дэлхийн зах зээл дэх зээлийн
санх жилтийн рт гүү ө ө
Дэлхийн зах зээлд хувьцаагаа гаргах нь
глобал имиджийг сайжруулдаг
Дэлхийн зах зээл дэх толгой
компаний мчийн рт гө ө ө
A3 - 38
• Motives for Using International Financial
Markets
¤ Motives for Investing in Foreign Markets
¤ Motives for Providing Credit in Foreign
Markets
¤ Motives for Borrowing in Foreign Markets
Chapter Review
A3 - 39
Chapter Review
• Foreign Exchange Market
¤ History of Foreign Exchange
¤ Foreign Exchange Transactions
¤ Interpreting Foreign Exchange Quotations
¤ Currency Futures and Options Markets
A3 - 40
Chapter Review
• Eurocurrency Market
¤ Development of the Eurocurrency Market
¤ Composition of the Eurocurrency Market
¤ Syndicated Eurocurrency Loans
¤ Standardizing Bank Regulations within the
Eurocurrency Market
¤ Asian Dollar Market
• Eurocredit Market
A3 - 41
Chapter Review
• Eurobond Market
¤ Development of the Eurobond Market
¤ Underwriting Process
¤ Features
• Comparing Interest Rates Among Currencies
¤ Global Integration of Interest Rates
A3 - 42
Chapter Review
• International Stock Markets
¤ Issuance of Foreign Stock in the U.S.
¤ Issuance of Stock in Foreign Markets
• Comparison of International Financial
Markets
• How Financial Markets Affect An MNC’s
Value

More Related Content

What's hot (20)

PPT
PPT
PPT
PDF
Sanhuugiin undes L12.2019 - 2020
PPT
PDF
Sbeul12.2019 2020 on
PPTX
санхүүгийн зах зээл, ббсб
PDF
Sanhuugiin undes L11.2019 - 2020
PDF
Glossary 1
DOC
курсын ажил валютын зах зээл түүнийг сайжруулах арга зам.
PDF
Sanhuugiin undes L2.2019 - 2020on
PPTX
Lecture 2
PDF
Sbeul10.2019 2020 on
PPTX
Биржийн арилжааны төрөл онцлог
PPTX
Лекц №4 Санхүүгийн зах зээл
PPTX
валютийн ханш
PDF
Micro l15.2019 2020on
Sanhuugiin undes L12.2019 - 2020
Sbeul12.2019 2020 on
санхүүгийн зах зээл, ббсб
Sanhuugiin undes L11.2019 - 2020
Glossary 1
курсын ажил валютын зах зээл түүнийг сайжруулах арга зам.
Sanhuugiin undes L2.2019 - 2020on
Lecture 2
Sbeul10.2019 2020 on
Биржийн арилжааны төрөл онцлог
Лекц №4 Санхүүгийн зах зээл
валютийн ханш
Micro l15.2019 2020on
Ad

Viewers also liked (13)

PPTX
PPT
Residual method
PDF
Price relationships
PPT
PPT
PDF
DOCX
International financial management standard
PDF
Biy daaltiin tsag
PPT
PDF
PPT
Business statistics processing
PDF
Shadow economy
Residual method
Price relationships
International financial management standard
Biy daaltiin tsag
Business statistics processing
Shadow economy
Ad

Similar to Basic03 (20)

PDF
Олон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханш
PPTX
ОУТТ-2
PPT
2 the financial market environment
PDF
Sbeul12.2019 2020 on
PPTX
валютийн ханш
PPTX
валютийн ханш
PPTX
валютын зах зээл
PDF
Macro l 16
PDF
Macrol16..2020 2021
PDF
Macro.L16 2019 2020
PDF
Econl16 1.2020- 2021on
PDF
Лекц 12
PDF
Олон улсын валютын зах зээлийн арилжаа http://gelegjamts.blogspot.com/ -оос ү...
PDF
Олон улсын валютын харилцаа ба валютын системийн тухай ойлголт http://gelegja...
PDF
Investment lecture 2
PPTX
Lecture2
PDF
Research1cc
DOC
Б.Болормаа Б.Чинбаяр - Валютын ханшийг тогтвортой байлгах арга замууд
Олон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханш
ОУТТ-2
2 the financial market environment
Sbeul12.2019 2020 on
валютийн ханш
валютийн ханш
валютын зах зээл
Macro l 16
Macrol16..2020 2021
Macro.L16 2019 2020
Econl16 1.2020- 2021on
Лекц 12
Олон улсын валютын зах зээлийн арилжаа http://gelegjamts.blogspot.com/ -оос ү...
Олон улсын валютын харилцаа ба валютын системийн тухай ойлголт http://gelegja...
Investment lecture 2
Lecture2
Research1cc
Б.Болормаа Б.Чинбаяр - Валютын ханшийг тогтвортой байлгах арга замууд

Basic03

  • 1. Олон улсын санх гийн зах зээлүү 3Б лэгү
  • 2. A3 - 2 • Дараах олон улсын санх гийн захүү зээл дийн суурь болон корпорацийнүү хэрэглээг тайлбарлах: ¤ Гадаад валютын зах зээл, ¤ Евровалютын зах зээл, ¤ Евро кредит зах зээл, ¤ Евро бондын зах зээл, ¤ Олон улсын х р нгийн зах зээлө ө . Б лгийн зорилгоү
  • 3. A3 - 3 Олон улсын санх гийн захүү зээлийг ашиглах шалтгаан • Бодит болон санх гийн х р нгийн зах зээл ньүү ө ө татварын ялгаа, тариф, квот, х д лм рийнө ө ө х д лг нг й байдал, харилцааны зардал,ө ө өө ү соёлын ялгаа болон санх гийн тайлагналынүү ялгаа зэрэг саадуудаас болоод б рэнү интеграцичлагдаж чадахг й байна.ү • Гэсэн хэдий ч эдгээр саадууд нь м н тодорхойө газар з йн зах зээлийн хувьд гадаад х р нгү ө ө ө оруулагчдыг татах онцгой боломжийг олгож байна.
  • 4. A3 - 4 • Х р нг оруулагчид дараах зорилгоорө ө ө гадаад зах зээлд х р нг оруулдагө ө ө : ¤ Эдийн засгийн таатай н хцлийн давууө талыг олж авах; ¤ Тэд рсдийн валютын эсрэг гадаадөө валютыг нэлэх х лээлттэй байгаа едү ү ү ; болон ¤ Олон улсын диверсификацийн ашиг тусыг х ртэхү . Олон улсын санх гийн захүү зээлийг ашиглах шалтгаан
  • 5. A3 - 5 • Зээлд лэгчид гадаад зах зээлийгүү зээлээр хангах: ¤ Гадаад нд р х ний т вшингө ө үү ү капиталжуулах; ¤ Гадаад валютыг рсдийн валютын эсрэгөө ндр р нэлэхээр х лээгдэж буй едө өө ү ү ү ; болон ¤ Олон улсын диверсификацийн ашиг тусыг х ртэхү . Олон улсын санх гийн захүү зээлийг ашиглах шалтгаан
  • 6. A3 - 6 • Зээлдэгч нь гадаад зах зээлээс зээл авах: ¤ Гадаад бага х ний т вшигүү ү капиталжуулах; болон ¤ Гадаад валютыг рсдийн валютын эсрэгөө ндр р нэлэхээр х лээгдэж буй ед.ө өө ү ү ү Олон улсын санх гийн захүү зээлийг ашиглах шалтгаан
  • 7. A3 - 7 Гадаад валютын зах зээл • Гадаад валютын зах зээл нь олон улсын худалдаа болон санх гийн ажил г йлгээгүү ү х нг вчл хийн тулд валют арилжихийгө ө ө з вш рд гө өө ө . • Валютын ханшийг тогтоох систем хугацааны туршид х гжс р байна.ө өө ¤ 1876 - 1913, валют б р алтан стандартү шиг тодорхой т вшинд алтанд х рв д г.ү ө ө ө
  • 8. A3 - 8 Гадаад валютын зах зээл ¤ нийг дагаж тогтворг й е бий болсонҮү ү ү нь Дэлхийн I Дайн эхэлж, Их Уналт дагасан юм. ¤ 1944 оны Бретон В дсийн гэрээгүү тогтмол валютын ханш гэдэг. ¤ 1971 онд ам.доллар ил нэлэгдсэн юм.үү ү Смитсоны гэрээгээр ам.долларын девальваци хийж валютын ханшийн хэлбэлзлийн хязгаарыг ±1%-иас ±2% болгож рг ж лсэнө ө үү .
  • 9. A3 - 9 Гадаад валютын зах зээл ¤ Гэсэн хэдий ч засгийн газрууд одоо ч заасан хязгаарын дотор валютын ханшийг барихад х ндрэлтэй байна.ү 1973 онд ил рг н арилжаалагддаг валютынүү ө ө хувьд албан ёсны хил хязгаар г й болж,ү ү х в гч ханшийн системө ө х чин т г лд рү ө ө ө болсон.
  • 10. A3 - 10 Гадаад валютын ажил г йлгээү • Худалдаачид валют солилцох ямар нэг тодорхой байршил байхг й байв. Арилжаа з вх н цагныү ө ө эргэн тойронд явагддаг байв. • Шууд солилцох зах зээлийг спот зах зээл гэдэг. • Форвард зах зээл нь ДК тодорхой хэмжээнийҮ валютыг ирээд йн тодорхой хугацаандү худалдах болон худалдан авахаар валютын ханшийг т гжих боломж олгодог.ү
  • 11. A3 - 11 • Олон зуун банкууд гадаад валютын ажил г йлгээг х нг вчилж байгаа боловч топү ө ө 20 банк нь ажил г йлгээнийү 50% орчмыг эрхэлж байна. • Цаг хугацааны аль ч ед арбитраж нь банкү хооронд валютын ханш ижил байхыг баталгаажуулдаг. • Банк хоорондын арилжаа нь банк хоорондын зах зээл дээр явагддаг. Энэ зах зээлд гадаад валютын брокерийн компаниуд заримдаа зуучлагч болж ажилладаг. Гадаад валютын ажил г йлгээү
  • 12. A3 - 12 • Банкуудын дараах шинж чанарууд нь гадаад валютын хэрэглэгчдэд чухал юм: ¤ нэ тогтоох рс лд х чадварҮ ө ө ө ¤ Банк болон йлчл лэгчдийн хоорондынү үү онцгой харилцаа ¤ Г йцэтгэлийн хурдү ¤ н гийн зах зээлийн н хц л байдлынӨ өө ө ө талаарх з вл гө ө өө ¤ Прогнозын з вл гө ө өө Гадаад валютын ажил г йлгээү
  • 13. A3 - 13 • Банкууд т лб ртэй гадаад валютынө ө йлчилгээ з лдэгү ү үү : банкны гадаад валютын bid (худалдан авах) нэ ньү ask (худалдах) нээс бага байнаү . Энэ нь bid/ask spread юм. • bid/ask%spread = ask rate – bid rate ask rate • Жишээ нь: bid нэ ньү £ = $1.52 ба ask нэү = $1.60 гэвэл. Гадаад валютын ажил г йлгээү
  • 14. A3 - 14 • bid/ask spread нь ихэвчлэн бага арилжаалагддаг валютуудын хувьд ил ихүү байдаг. • Spread нь банкууд болон том корпорациуд хоорондын “б ний” ажил г йлгээнээс илөө ү үү “жижиглэнгийн” ажил г йлгээний хувьд ихү байдаг. Гадаад валютын ажил г йлгээү
  • 15. A3 - 15 Гадаад валютын ханшийг тайлбарлах нь • рг н арилжаалагддаг валютуудын ханшӨ ө нь ргэлж д р тутмын мэдээллийнү ө ө хэрэгслээр зарлагддаг. Форвард ханш ч м нө адил зарлагддаг байж болох юм. • нэ нь ихэвчлэн томоохон ажил г йлгээнийҮ ү хувьд ask нийг тусгадаг.ү
  • 16. A3 - 16 • Шууд ханш нь доллараарх гадаад валютын нэү цэнийг илэрхийлэх бол шууд бус ханш нь нэг долларт ногдох гадаад валютын нэгжийн тоог илэрхийлнэ. • Валютын ханш нь зарим тохиолдолд ОУВС-ийн зээлжих тусгай эрхийг (SDR) оруулдаг болохыг тэмдэглэе. • Ижил валютыг нэгээс олон улс оронд ашиглаж болно. Гадаад валютын ханшийг тайлбарлах нь
  • 17. A3 - 17 • Валютын кросс ханш нь р нэг гадаадөө валютын нэгжид ногдох нэг гадаад валютын д нг тусгадаг.ү • B валютын нэгжид ногдох A валютын нэгж = value of currency A in $ value of currency B in $ Гадаад валютын ханшийг тайлбарлах нь
  • 18. A3 - 18 Валютын фьючерс ба опционы зах зээл • Валютын фьючерсийн гэрээ нь тодорхой тохиролцсон д р солилцох тухайн валютынө ө стандарт хэмжээг тодорхойлдог. Форвард гэрээнээс ялгаатай хэдий ч фьючерсийн гэрээ нь бирж дээр худалдагддаг байна. • Валютын опционы гэрээ нь тодорхой хугацаанд, тогтоосон нээр, тодорхой валютыгү худалдах эсвэл худалдан авах эрхийг олгодог. М н бирж дээр худалдагддаг байна.ө
  • 19. A3 - 19 $$Евровалютын зах зээл • Ам.долларын хадгаламж Европын банкуудад болон бусад тивд байршсан бол Евродоллар гэнэ. • 1960 болон 70-аад оны ед одооү Евровалютын зах зээл гэж нэрлэдэг Евродолларын зах зээл нь с н нэмэгдэж буй олон улсын бизнесийг хангахө ө болон АНУ-ын банкуудад тавьсан АНУ-ын хатуу зохицуулалтыг тойрж гарахын тулд сс н байна.ө ө
  • 20. A3 - 20 $$Евровалютын зах зээл • Евровалютын зах зээл нь янз б рийнү валютын хадгаламж авч, зээлээр хангадаг Евробанк гэж нэрлэдэг хэд хэдэн томоохон банкуудыг бий болгосон байна. • Жишээ нь, Евровалютын зах зээл нь бусад улс орнуудад нефть экспортлогч орнуудаас (OPEC) олсон нефтийн орлогыг буцаан зээлд лсэн байнаүү .
  • 21. A3 - 21 • Хэдийгээр Евровалютын зах зээл нь их хэмжээний ажил г йлгээнд анхаарч байсанү боловч ямар ч банк шаардлагатай хэмжээгээр зээлэхэд бэлэн биш байсан. • Евробанкуудын синдикат нь уг зээлийг санх ж лсэн байнаүү үү . Зах зээлд нэвтрэх менежмент болон амлалтын т лб р ньө ө ихэвчлэн ийм синдикат Евровалютын зээлийн т лб р байдаг.ө ө $$Евровалютын зах зээл
  • 22. A3 - 22 • Дэлхий даяарх орчин еийн зохицуулалтынү стандартчилал нь банкны салбарын глобалчлалыг дэмжиж байна. • Тухайлбал Нэг Европын хууль Европын банкны салбарыг нээсэн байна. • 1988 онд G-10 т в банкуудын гарын сэг зурсанө ү Базелийн хэлцэл нь тэдгээрийн банкны салбарын хувьд эрсдлийн жингийн б тэц гэх мэтү нийтлэг х р нгийн стандартыг баталсанө ө . $$Евровалютын зах зээл
  • 23. A3 - 23 $$ • Ази дахь Евровалютын зах зээл нь зарим едү Азийн долларын зах зээл гэх мэт тус тусад нь заасан байдаг. • Азийн долларын зах зээлд банкуудын анхдагч функц нь зээлдэгчдэд хадгаламж эзэмшигчдийн м нгийг чигл лэх явдал юм.ө үү • р нэг функц нь банк хоорондын зээл юм.Өө Евровалютын зах зээл
  • 24. A3 - 24 LOANSLOANSЕвро кредитийн зах зээл • Еврокредитийн зах зээлд Евробанкууд ДКҮ болон засгийн газрын агентлагуудад нэг ба т нээс урт хугацаатай олгож буй зээлүү . Эдгээр зээлийг Еврокредитийн зээл гэдэг. • Банкуудын актив пассивын хугацаан нь тохирохг й байж болох тул х в гч ханшийгү ө ө нийтлэг ашигладаг – Евробанкууд богино хугацааны хадгаламж х лээн авдаг боловчү заримдаа урт хугацаат зээл олгодог.
  • 25. A3 - 25 Евробондын зах зээл Олон улсын бондын хоёр т р л байдагө ө . Х р нг оруулагчийн орны м нг н тэмдэгтээрө ө ө ө ө илэрхийлэгдсэн, х р нг оруулагчийн орны захө ө ө зээл дээр зарагддаг, гадаадын компани, засгийн газраас гаргаж буй бондыг гадаадын бонд буюу паралель бонд гэдэг. Зээлдэгч аль нэг улсад бонд гаргахдаа т нийгүү тухайн улсын м нг ний нэгжээс р м нг нийө ө өө ө ө нэгжээр нэрлэн гаргахыг Евробонд гэдэг. BONDSBONDS
  • 26. A3 - 26 • Евробондын зах зээл нь 1963 онд АНУ-д х гүү тэгшитгэх татварыг ногдуулсны улмаас хэсэгчлэн бий болсон байна. • Уг татвар нь АНУ-ын х р нг оруулагчдыг гадаадө ө ө нэт цаасанд х р нг оруулалт хийхэдү ө ө ө урамшуулсан ба АНУ-ын бус зээлдэгчид х р нгө ө ө хайж байв. • Дараа нь 1984 онд АНУ-ын корпорациуд нэрийн бондыг АНУ-ын бус х р нг оруулагчдад зориуланө ө ө гаргасан ба бондын худалдан авалтад ногдуулсан суутгалын татварыг х чинг й болгосон байна.ү ү Евробондын зах зээл BONDSBONDS
  • 27. A3 - 27 Евробондын зах зээл • Евробондыг ндэстэн дамнасан х р нгү ө ө ө оруулалтын синдикат банкууд баталгаа гаргаж, хоёр дахь шатанд нэгэн зэрэг олон улс орнуудад байршуулан, олонхи тохиолдолд гурав дахь шатанд андеррайтерууд ажилладаг. • Евробондыг ихэвчлэн мэд лгийн хэлбэрээрүү гаргадаг ба жилийн купон т лжө , х рв х байжө ө болно, хувьсах х тэй байж болноүү , м н ихэвчлэнө ц н тооны хамгаалах гэрээтэй байнаөө . BONDSBONDS
  • 28. A3 - 28 • Евробондын зах зээл дэх валют болон зээлийн н хц л б рт х ний т вшин байнгаө ө ү үү ү рчл гдд г нь валютуудын хооронд рөө ө ө өө р байдгийн т гээмэл шалтгаан юмөө ү . • Евробондын 70% орчим нь ам.доллараар илэрхийлэгдсэн байдаг. • Хоёрдогч зах зээлд зах зээл бий болгогчид нь ихэвчлэн анхдагч нэт цаасыг худалддагү ижил андеррайтер д байна.үү Евробондын зах зээл BONDSBONDS
  • 29. A3 - 29 Валют хооронд х ний т вшингүү ү харьцуулах нь • р р орнуудын хувьд х ний т вшинӨө өө үү ү Японд 1% орчим, ОХУ-д 60% хооронд ихээхэн ялгаатай байна. • ДК-ийн санх жилтийн рт гт н л лд гҮ үү ө ө ө өө ө тул х ний т вшин чухал юмүү ү . • Тодорхой валютын х ний т вшин ньүү ү тухайн валютын х р нгийн эрэлт баө ө нийл лэлтээр тодорхойлогддог.үү
  • 30. A3 - 30 Валют хооронд х ний т вшингүү ү харьцуулах нь • Тодорхой валютын хувьд цаг хугацааны явцад эрэлт нийл лэлтийн хуваарьүү рчл гдд г шиг тухайн валютын тэнцвэртөө ө ө х ний т вшин м н адил рчл гд н .үү ү ө өө ө ө ө • Х ний т вшний х д лг ний адилүү ү ө ө өө х р нгийн хувьд эрэлт нийл лэлтийнө ө үү н хц л интеграцичлагдсан байх нь улсө ө орнууд хооронд х р нг ч л тэй шилжихө ө ө ө өө шалтгаан болдгийг тэмдэглэе.
  • 31. A3 - 31 Олон улсын х р нгийнө ө зах зээл • Орон нутагт хувьцаа гаргахаас гадна ДК-Ү ууд олон улсын зах зээлд хувьцаа гаргах замаар х р нг олж авч болно.ө ө ө • Энэ нь компаний д р т рх, нэр х ндийгү ө ү сайжруулах ба хувь нийл лэгчдийнүү суурийг т р лж лдэгө ө үү . Хувьцааг илүү хялбар олж эзэмшиж болно. • Зах зээлийн рс лд н шинэ нэт цаасны рө ө өө ү ү ашгийг нэмэгд лэх хэрэгтэйг тэмдэглэе.үү
  • 32. A3 - 32 • АНУ-д АНУ-ын бус компани болон засгийн газрын гаргасан хувьцааг Yankee stock offerings гэдэг. Орчин еийн олон хувьцааныү санал нь Латин Америк болон Европ дахь хувьчлалын х т лб рийн р д н юм.ө ө ө ү ү • АНУ-ын бус компаниуд м н хувьцааны багцыгө т л л х гэрчилгээ болохө өө ө Америкийн Хадгаламжийн бичиг (ADRs) гаргадаг. ADR нь арай сул зохицуулалттай юм. Олон улсын х р нгийнө ө зах зээл
  • 33. A3 - 33 • ДК-ийн йл ажиллагаа явуулах байрлал нь ногдолҮ ү ашгийн т лб рийг хамгаалахад шаардлагатайө ө м нг н урсгалын хувьд х р нгийг хаанаө ө ө ө байршуулах талаар шийдвэрт н л лж болно.ө өө • Зах зээлийн шинж чанар ч бас чухал байдаг. Х р нгийн зах зээл д нь хэмжээгээрээ, арилжааныө ө үү т вшингээрү , зохицуулалтын шаардлага, татварын т вшинү , болон байгууллагын эзэмшлийн хувь ба хувь х ний эзэмшлийн хувиараа ялгаатай байжү болно. Олон улсын х р нгийнө ө зах зээл
  • 34. A3 - 34 • Цахим харилцаа холбооны с лжээү (ECNs) нь с лийн жил дэд худалдагч болонүү үү худалдан авагчдын хооронд захиалга хийхийн тулд бий болсон байна. • ECN хугацааны явцад ил алдартай болжүү байгаа шиг ганц глобал х р нгийн захө ө зээлийг бий болгохын тулд тэд эцэстээ нэг нэгэнтэйгээ эсвэл бусад х р нгийн захө ө зээлтэй нэгдэж болно. Олон улсын х р нгийнө ө зах зээл
  • 35. A3 - 35 Олон улсын санх гийн захүү зээлийн харьцуулалт • Ердийн ДК-ийн гадаад м нг н урсгалынҮ ө ө х д лг нийг б гд ер нхийд гадаадө ө өө ү ө өө валютын зах зээлийг ашиглахыг шаарддаг д рв н корпорацийн йл ажиллагаа болгожө ө ү ангилж болно. Гадаад худалдаа. Экспорт нь гадаад орох м нг н урсгалыг бий болгодог бол импортө ө нь гарах м нг н урсгалыг бий болгодог.ө ө
  • 36. A3 - 36 Олон улсын санх гийн захүү зээлийн харьцуулалт Гадаадын шууд х р нг оруулалтө ө ө (FDI). Гадаад х р нгийг олж авах бэлэн м нг ний гарахө ө ө ө урсгал нь ирээд йн орох урсгалыг бийү болгодог. Гадаад нэт цаасанд хийх богино хугацааныү х р нг оруулалт эсвэл санх жилт ньө ө ө үү ихэвчлэн Евровалютын зах зээл дээр явагддаг. Еврокредит, Евробонд, эсвэл олон улсын х р нгийн зах зээл дэх урт хугацаатө ө санх жилтүү .
  • 37. A3 - 37 Глобал санх гийн зах зээлийн ДК-ийн нэүү Ү ү цэнэд з лэх н лү үү ө өө ( ) ( )[ ] ( )∑ ∑               + × = n t t m j tjtj k1= 1 ,, 1 ERECFE =Value E (CFj,t ) = t еийн эцэст АНУ-ын толгойү компаний х лээн авахү j валютаарх х лээгдэж буйү м нг н урсгалө ө E (ERj,t ) = t еийн эцэст долларт х рв хү ө ө боломжтой j валютын х лээгдэж буй ханшү Дэлхийн зах зээлээс зээлсэн толгой компаний х р нгийн рт гө ө ө ө Дэлхийн зах зээл дэх зээлийн санх жилтийн рт гүү ө ө Дэлхийн зах зээлд хувьцаагаа гаргах нь глобал имиджийг сайжруулдаг Дэлхийн зах зээл дэх толгой компаний мчийн рт гө ө ө
  • 38. A3 - 38 • Motives for Using International Financial Markets ¤ Motives for Investing in Foreign Markets ¤ Motives for Providing Credit in Foreign Markets ¤ Motives for Borrowing in Foreign Markets Chapter Review
  • 39. A3 - 39 Chapter Review • Foreign Exchange Market ¤ History of Foreign Exchange ¤ Foreign Exchange Transactions ¤ Interpreting Foreign Exchange Quotations ¤ Currency Futures and Options Markets
  • 40. A3 - 40 Chapter Review • Eurocurrency Market ¤ Development of the Eurocurrency Market ¤ Composition of the Eurocurrency Market ¤ Syndicated Eurocurrency Loans ¤ Standardizing Bank Regulations within the Eurocurrency Market ¤ Asian Dollar Market • Eurocredit Market
  • 41. A3 - 41 Chapter Review • Eurobond Market ¤ Development of the Eurobond Market ¤ Underwriting Process ¤ Features • Comparing Interest Rates Among Currencies ¤ Global Integration of Interest Rates
  • 42. A3 - 42 Chapter Review • International Stock Markets ¤ Issuance of Foreign Stock in the U.S. ¤ Issuance of Stock in Foreign Markets • Comparison of International Financial Markets • How Financial Markets Affect An MNC’s Value