II хэсэг Валютын ханшийн зан т л вө ө
Бусад байршил
дахь спот
валютын ханш
Валютын кросс
ханш
Инфляцийн
т вшний з рү ө үү
Ирээд йн валютынү
ханшийн х д лг нө ө өө
Спот валютын
ханш
Форвард
валютын ханш
Х ний т вшнийүү ү
з рө үү
Байршлын
арбитраж
Гурвалсан
арбитраж
Худалдан авах чадварын парити
Олон улсын
Фишерийн
н лө өө
Хамгаалагдсан х ний арбитражүү
Хамгаалагдсан х ний арбитражүү
Фишерийн
н лө өө
Валютын ханшинд з лэх засгийнү үү
газрын н лө өө
6Б лэгү
A6 - 3
Б лгийн зорилгоү
• Янз б рийн засгийн газрын ашигладагү
валютын ханшийн тогтолцоог д рслэх;ү
• Засгийн газрууд валютын ханшинд
н л л хийн тулд шууд болон шууд бусө өө ө
интервенцийг хэрхэн ашигладгийг
тайлбарлах;
• Гадаад валютын зах зээл дэх засгийн
газрын зохицуулалт эдийн засгийн
н хц л байдалд хэрхэн н л лдгийгө ө ө өө
тайлбарлах.
A6 - 4
Валютын ханшийн систем
• Валютын ханшийн систем д нь засгийнүү
газрын хяналтын т вшингээс хамаарчү
ангилагддаг.
• Валютын ханшийн систем д нь дараахүү
ангиллын аль нэгт харъяалагддаг:
¤ Тогтмол
¤ Ч л т х в гчө өө ө ө
¤ Удирдлагатай х в гчө ө
¤ Уясан
A6 - 5
• Тогтмол валютын ханшийн системд,
валютын ханш тогтмол байх эсвэл маш
нарийн хязгаарт хэлбэлздэг.
• Бреттон В дсийн ед (1944-1971) валютүү ү
б рийн нэ цэнэ алтны хувьд тогтмолү ү
байсан.
• 1971 оны Смитсоны гэрээгээр валютын
ханшийг тохируулж, хэлбэлзлийн
хязгаарыг рг н болгосон. Тэгсэн ч угө ө
систем нь тогтмол байсан.
Тогтмол валютын ханшийн
систем
A6 - 6
• Pros: ДК-ийн хувьд ажил хялбар болдог.Ү
• Cons: Засгийн газрууд валютын ханшаа
сг ж болох юм. нэндээ АНУ-ын гадаадө ө Ү
худалдааны алдагдлын дараа нэгээс олон
удаа долларын ханш унасан.
• Cons: Улс орон б р бусад орнуудын эдийнү
засгийн н хцл с ил эмзэг болжө өө үү
магадг й юм.ү
Тогтмол валютын ханшийн
систем
A6 - 7
• Ч л т х в гч валютын ханшийнө өө ө ө
системд, валютын ханш нь зах зээлийн
х чин з йлсээр тодорхойлогддог.ү ү
• Pros: Улс орон б р бусад улс орнууд дахьү
эдийн засгийн асуудлуудын эсрэг ил ихүү
тусгаарлагдмал болдог.
• Pros: Т в банкны зохицуулалт эдийнө
засагт муугаар н л лж болноө өө
Ч л т х в гч валютынө өө ө ө
ханшийн систем
A6 - 8
• Pros: Засгийн газрууд шинэ бодлого
тодорхойлохдоо валютын ханшийн
хилээр хязгаарлагдахг й.ү
• Pros: Х р нгийн урсгалын хязгаарлалтө ө
бага байх тул санх гийн зах зээлийн рүү ү
г жийг дээшл лдэг.ө өө үү
Ч л т х в гч валютынө өө ө ө
ханшийн систем
A6 - 9
• Cons: ДК-ууд валютын ханшийнҮ
хэлбэлзлийн тодорхой байдлыг
удирдахын тулд их хэмжээний н цөө
зориулах шаардлагатай байж болох юм.
• Cons: Эдийн засгийн асуудлуудтай
тулгараад байгаа улс орон ( нд рө ө
инфляци, ажилг йдлийн т вшний с лт)ү ү ө ө
рийн асуудалд нэрмээс болж болох юм.өө
Ч л т х в гч валютынө өө ө ө
ханшийн систем
A6 - 10
• Удирдлагатай (буюу “бохир”) х в гчө ө
валютын ханшийн системд, валютын ханш
нь д р тутам ч л тэй х дл х боломжтойө ө ө өө ө ө
ба албан ёсны хил хязгаар байдагг й. Хэдийү
тийм боловч засгийн газрууд ханш тодорхой
чиглэлд маш их хэлбэлзэхээс урьдчилан
сэргийлэхийн тулд зохицуулж болно.
• Cons: Засгийн газар бусдын зардлаар рийнөө
улсын ашиг тусын тулд валютын ханшийг
рчилж болно.өө
Удирдлагатай х в гчө ө
валютын ханшийн систем
A6 - 11
• Уясан валютын ханшийн системд, ндэснийү
валютын нэ цэнэ нь ямар нэг гадаад валютү
эсвэл дансны зарим нэгжтэй уясан байдаг ба
бусад валютын эсрэг тухайн валютын эсвэл
нэгжийн хамт х д лд г.ө ө ө
• Европын Эдийн засгийн Хамтын
нийгэмлэгийн могой зохион байгуулалт
(1972-1979) нь бие биенээ тогтоосон
хязгаарын х рээнд гиш н орнуудынү үү
валютыг уясан байдаг.
Уясан валютын ханшийн
систем
A6 - 12
• Европын валютын систем 1979 онд гиш нүү
орнуудын валютын ханш хамтдаа заасан
хязгаарын х рээнд байж валютын ханшийнү
механизмын дагуу (ERM) Европын Валютын
Нэгжтэй (ECU) уясан байна.
¤ Валютын ханшийн механизм 1992 онд эдийн
засгийн н хц л байдал, зорилго зэрэг ньө ө
гиш н орнуудын хооронд ялгаатайүү
болсноор ноцтой асуудалтай тулгарсан.
Уясан валютын ханшийн
систем
A6 - 13
• 1994 онд Мексикийн т в банк песогө
ам.доллартай уясан боловч песогийн нэү
цэнэ долларын эсрэг хэлбэлзэж болохоор
х рээг тогтоосон.ү
¤ Оны эцэст песо ихээхэн унах дарамт сч,үү
т в банк песог ч л тэй х в хө ө өө ө ө
боломжтой болгосон. Мексикийн
песогийн хямрал д нг ж эхэлж байсанө ө
юм...
Уясан валютын ханшийн
систем
A6 - 14
Валютын з вл лө ө
• Валютын з вл л нь зарим бусадө ө
тодорхой валютаас хамаарах орон
нутгийн валютын нэ цэнийг тодорхойү
т вшинд барих систем юм.ү
• Жишээ нь, Хонг-Конг 1983 оноос Хонг-
Конг долларын ам.доллартай харьцах нэү
цэнэ (HK$7.8 = $1) байсан бол Аргентинд
1991 оноос песогийн ам.доллартай
харьцах нэ цэнэ (1 peso = $1) байсан.ү
A6 - 15
Валютын з вл лө ө
• Валютын з вл л амжилттай байхын тулдө ө
валютын ханшийг барих амлалт нь
найдвартай байх ёстой.
• Энэ нь эдийн засгийн н хц л байдлынө ө
з лж буй дарамт шахалтын эсрэг байрү үү
сууриа хамгаалж зохицуулах чадвар юм.
М н т нчлэн з вл л тогтоосонө үү ө ө
валютын ханшийг дэмжих боломжг йү
гэдэгт спекуляторууд итгэлтэй байдаг.
A6 - 16
Х ний т вшний х д лг нтэйүү ү ө ө өө
холбоотой уясан валютын
эрсдлийн зэрэг
• Улс орон орон нутгийн х ний т вшингүү ү
б рэн хянадагг й валютын з вл лийгү ү ө ө
ашиглаж байгаа ед х ний т вшин ньү үү ү
орон нутгийн валюттай холбоотой
валютын х ний т вшинтэй нийцэж байхүү ү
ёстой.
• Янз б рийн эрсдлээс болоод хоёр х нийү үү
т вшин яг ижил биш байж болохыгү
тэмдэглэе.
A6 - 17
• р валюттай уясан валют нь бусад б хӨө ү
валютын эсрэг тухайн валюттай хамт
х д лн .ө ө ө
• Иймээс уясан валютын нэ цэнэ нь гадаадү
валютын зах зээл дэх эрэлт
нийл лэлтийн н хцлийг тусгахүү ө
шаардлагаг й байдаг ба энэ нь тэгш бусү
худалдаа х р нгийн урсгалыг бийө ө
болгож болно.
Валютын ханшийн х д лг нтэйө ө өө
холбоотой уясан валютын
эрсдлийн зэрэг
A6 - 18
Долларжилт
• Долларжилт гэдэг нь орон нутгийн
валютыг ам.доллараар солихыг хэлнэ.
• Долларжилт нь валютын з вл л сө ө өө
давж, улс орон орон нутгийн валютг йү
болно.
• Жишээ нь, Эквадор 2000 онд
долларжилтыг хэрэгж лсэн.үү
A6 - 19
€Нэг Европын валют
• 1991 оны Маастрихтийн гэрээг нэг
Европын валют гэдэг. 1999 оны 1 сарын
1-нд Австри, Бельги, Финлянд, Франц,
Герман, Ирланд, Итали, Люксембург,
Недерланд, Португал, Испани улсууд
еврог баталсан. Грек 2001 онд энэ
системд нэгдсэн.
• 2002 он гэхэд 12 оролцогч улс орнуудын
ндэсний валютууд еврогоор б рэнү ү
солигдсон.
A6 - 20
• Евро б сэд хил дамнасан худалдаа,ү
х р нг оруулалтын урсгал р валютө ө ө өө
руу х рв лэх шаардлагаг й болсон.ө үү ү
• Европын м нг ний бодлого нь нэгө ө
м нг ний нийл лэлтийн улмаасө ө үү
нэгдмэл болсон. Франкфуртээс гаралтай
Европын Т в банк (ECB) нь нийтлэгө
м нг ний бодлогыг тогтоох рэгтэй.ө ө үү
€Нэг Европын валют
A6 - 21
• Европын т в банк нь оролцогч улсууд дахьө
инфляцийг хянаж, ндэслэлтэй хял хязгаарү
дотор еврог тогтворжуулах зорилготой.
• Нийтлэг м нг ний бодлого эцэст нь ил улсө ө үү
т рийн эв нэгдэлд х ргэж болох юм.ө ү
• Оролцогч улс орон б р орон нутгийн эдийнү
засгийн асуудлуудыг шийдвэрлэхэд туслахын
тулд рийн т свийн бодлогод (татвар болонөө ө
засгийн газрын зардлын шийдвэр д) найдахүү
болно.
€Нэг Европын валют
A6 - 22
• Европын улс орнуудын хоорондын
валютын х д лг нийг арилгах ед б хө ө өө ү ү
т рлийн бизнесийн хэлэлцээр нэмэгдэж,ө
б тээгдэх ний нэ илү үү ү үү
харьцуулагдахуйц болж, ил ихүү
худалдааны урсгал бий болох ёстой.
• Оролцогч Европын орнууд хооронд
компаниудын нэлгээг харьцуулжү
удирдахад ил хялбар байх болно.үү
€Нэг Европын валют
A6 - 23
• Хувьцаа болон бондын нэ м н илү ө үү
харьцуулагдахуйц болж ил их хил дамнасанүү
х р нг оруулалт хийгдэх болно. Гэсэн хэдийө ө ө
ч Европын бус х р нг оруулагчидө ө ө
нг рс нд байсан шиг их диверсификациө ө ө
хийж чадахг й байж болох юм.ү
• Евро б сийн валютын ханшийн эрсдэл болонү
гадаад валютын ажил г йлгээний зардалү
арилж, х ний хэмжээ ижил болох болно.үү
€Нэг Европын валют
A6 - 24
• 1999 онд нэвтэрснээсээ хойш евро олон улс
орнуудын валютын эсрэг унасан.
• Энэ сул тал нь еврод итгэх итгэл буурснаар
Европоос х р нгийн гадагш урсгал бийө ө
болсонтой тодорхой хэмжээгээр холбоотой
юм.
• Зарим улс орнууд дотоодын асуудлыг
шийдвэрлэхийн тулд хязгаарлалтыг лү
тоомсорлосон нь эв нэгдлийг г й болгосонү ү
байна.
€Нэг Европын валют
A6 - 25
Засгийн газрын зохицуулалт
• Улс орон б р ндэсний валютын нэү ү ү
цэнээ хянахын тулд гадаад валютын зах
зээлд зохицуулалт хийх засгийн газрын
агентлагтай (т в банк гэдэг) байдаг.ө
• АНУ-д Холбооны Н цийн Систем (Fed)өө
нь т в банк юм.ө
A6 - 26
Засгийн газрын зохицуулалт
• Т в банкууд валютын ханшийг удирддагө
¤ Валютын ханшийн х д лг нийг тэгшитгэх,ө ө өө
¤ Далд валютын ханшийн хил хязгаарыг
тогтоох, эсвэл
¤ Т р зуурын хямралд хариу арга хэмжээ авах.ү
• Ихэнхдээ зах зээлийн х чн д интервенцийгү үү
давж гардаг. Хэдий тийм боловч валютын
х д лг н интервенцг йгээр илө ө өө ү үү
хэлбэлзэлтэй байх болно.
A6 - 27
• Шууд интервенц гэж гадаад валютын зах
зээлд бусад валютын н цийг эзэмшижөө
буй т в банкны валютын арилжааг хэлнэ.ө
• Шууд интервенц нь т в банкуудын дундө
зохион байгуулалттай х чин чармайлтү
байх ед ихэвчлэн хамгийн р д нтэйү ү ү
байдаг.
Засгийн газрын зохицуулалт
A6 - 28
• Т в банк м нг нийн нийл лэлтийгө ө ө үү
тохируулахг йгээр гадаад валютын захү
зээлд зохицуулалт хийхийг nonsterilized
intervention гэнэ.
• sterilized intervention–ий ед м нг нийү ө ө
нийл лэлтийг барьж байхын тулдүү
т рийн сангийн нэт цаасыг нэг ижилө ү
цаг хугацаанд худалдан авч бас
худалддаг.
Засгийн газрын зохицуулалт
A6 - 29
• Зарим спекуляторууд т в банк интервенцө
хийж байна уу, интервенцийн цар х рээ,ү
интервенцийн х чин чармайлтынү
х лээгдэж буй р д нг капиталчлахынү ү ү
тулд тодорхойлох оролдлого хийдэг.
Засгийн газрын зохицуулалт
A6 - 30
• Т в банк валютын нэ цэнийгө ү
тодорхойлох х чин з йлсэд н л л хү ү ө өө ө
замаар шууд бус интервенц хийдэг.
• Жишээ нь, Fed АНУ-ын м нг нийө ө
нийл лэлтийг бууруулах замаар х нийүү үү
т вшинг сг х оролдлого хийж болноү ө ө
(долларын нэ цэнийг нэмэгд лэх).ү үү
¤ нд р х ний т вшин орон нутгийнӨ ө үү ү
зээлдэгчдэд с рг р н л лд г болохыгө өө ө өө ө
тэмдэглэе.
Засгийн газрын зохицуулалт
A6 - 31
• Засгийн газрууд м н шууд бусө
интервенцийн хэлбэр болгож гадаад
валютын хяналтыг ашиглаж болно
(валютын арилжааны хязгаарлалт).
Засгийн газрын зохицуулалт
A6 - 32
Валютын ханшийн
зорилтот б сү
• Олон эдийн засагчид гол валютуудын
ханшийн их хэмжээний хэлбэлзлээс
болоод одоогийн ханшийн системийг
ш мжилж байна.үү
• Зарим нь тодорхой хил хязгаарт валютын
ханшийг тогтоох зорилтот б сийгү
ашиглахыг санал болгож байна (тогтмол
валютын ханшийн системд ашигладаг
б сээс ил рг н).ү үү ө ө
A6 - 33
Валютын ханшийн
зорилтот б сү
• Хамгийн тохиромжтой зорилтот б с ньү
санх гийн зах зээлд айдас т р лж,үү ө үү
олон улсын худалдаанд их хэмжээний
савалгаа сгэхг йгээр эдийн засгийнүү ү
х чин з йлсийг тохируулах ханшийгү ү
з вш р х ёстой.ө өө ө
• Гэсэн хэдий ч бодит р д н нь н д рү ү ө өө ө
байгаагаас ялгааг й систем байж болно.ү
A6 - 34
Бодлогын арга хэрэгсэл
б хий зохицуулалтү
• Татварын хуулиуд болон м нг нийө ө
нийл лэлтийн адил валютын ханш ньүү
засгийн газар х ссэн эдийн засгийнү
зорилгодоо х рэхийн тулд ашиглажү
болох хэрэгсэл юм.
• Сул ндэсний валютын ханш ньү
б тээгдэх ний гадаад эрэлт хэрэгцээү үү
болон орон нутгийн ажлын байрыг д хө өө
болно. Гэсэн хэдий ч энэ нь нд рө ө
инфляцид х ргэж болно.ү
A6 - 35
Бодлогын арга хэрэгсэл
б хий зохицуулалтү
• Х чтэй валют нь нд р инфляцийгү ө ө
эмчилж, эрчимжсэн гадаад рс лд н ньө ө өө
дотоодын йлдвэрлэгчид нийнү ү
с лт с татгалзах шалтгаан болдог.ө ө өө
Гэсэн хэдий ч энэ нь нд р ажилг йдэлдө ө ү
х ргэж болно.ү
A6 - 36
Т в банкны зохицуулалтын ДК-ийн нэө Ү ү
цэнэд з лэх н лү үү ө өө
( ) ( )[ ]
( )∑
∑














+
×
=
n
t
t
m
j
tjtj
k1=
1
,,
1
ERECFE
=Value
E (CFj,t ) = t еийн эцэст АНУ-ын толгойү
компаний х лээн авахү j валютаарх х лээгдэж буйү
м нг н урсгалө ө
E (ERj,t ) = t еийн эцэст доллар руу х рв хү ө ө
боломжтой j валютын х лээгдэж буй ханшү
Шууд интервенц
Шууд бус интервенц
A6 - 37
• Exchange Rate Systems
¤ Fixed Exchange Rate System
¤ Freely Floating Exchange Rate System
¤ Managed Float Exchange Rate System
¤ Pegged Exchange Rate System
¤ Currency Boards
¤ Exposure of a Pegged Currency to Interest
Rate and Exchange Rate Movements
¤ Dollarization
Chapter Review
A6 - 38
Chapter Review
• A Single European Currency
¤ Membership
¤ Euro Transactions
¤ Impact on European Monetary Policy
¤ Impact on Business Within Europe
¤ Impact on the Valuation of Businesses in
Europe
¤ Impact on Financial Flows
¤ Impact on Exchange Rate Risk
¤ Status Report on the Euro
A6 - 39
Chapter Review
• Government Intervention
¤ Reasons for Government Intervention
¤ Direct Intervention
¤ Indirect Intervention
• Exchange Rate Target Zones
A6 - 40
Chapter Review
• Intervention as a Policy Tool
¤ Influence of a Weak Home Currency on the
Economy
¤ Influence of a Strong Home Currency on the
Economy
• How Central Bank Intervention Can Affect
an MNC’s Value

More Related Content

PDF
валютын ханш ба төлбөрийн тэнцэл
PPTX
банкны байгууллага
PPTX
Олон улсын валют, санхүү
PDF
Ажилгүйдэл
PPTX
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
PPTX
Sanhuugiin undes L6.2019 - 2020on
PDF
Micro l15.2019 2020on
валютын ханш ба төлбөрийн тэнцэл
банкны байгууллага
Олон улсын валют, санхүү
Ажилгүйдэл
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
Sanhuugiin undes L6.2019 - 2020on
Micro l15.2019 2020on

What's hot (20)

PPTX
Lecture №1
PPTX
Lecture №6
PDF
Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл...
PPTX
Lecture2
PPTX
эдийн засгийн өсөлт
PDF
Санхүүгийн эрсдэл ба өгөөж
PPTX
Санхүүгийн ба санхүүгийн бус хөрөнгө
PDF
Хэрэглээ, Хуримтлал ба хөрөнгө оруулалт
PPT
Хувь хүний санхүүгийн төлөвлөлт
PPTX
мөнгө гэж юу вэ?
PPTX
Lecture 7
PPTX
Lecture 6
PPTX
ТӨРӨӨС АВАХ ХАЛАМЖ ҮЙЛЧИЛГЭЭ /нийгмийн халамж/
PPTX
Lecture №7
PDF
Lecture 4,5
PPTX
лекц №1
DOCX
манлайллын онол хандлагууд
Lecture №1
Lecture №6
Байгууллага дахь төлөвлөлт, төлөвлөлтийн түвшин, төлөвлөгөөний ангилал, төлөл...
Lecture2
эдийн засгийн өсөлт
Санхүүгийн эрсдэл ба өгөөж
Санхүүгийн ба санхүүгийн бус хөрөнгө
Хэрэглээ, Хуримтлал ба хөрөнгө оруулалт
Хувь хүний санхүүгийн төлөвлөлт
мөнгө гэж юу вэ?
Lecture 7
Lecture 6
ТӨРӨӨС АВАХ ХАЛАМЖ ҮЙЛЧИЛГЭЭ /нийгмийн халамж/
Lecture №7
Lecture 4,5
лекц №1
манлайллын онол хандлагууд
Ad

Viewers also liked (20)

PPT
Residual method
DOCX
International financial management standard
PDF
Biy daaltiin tsag
PDF
PDF
Price relationships
PPT
PPT
PPT
PPT
PPTX
PDF
PPT
Ad

Similar to Basic06 (20)

PDF
Macro l 16
PPT
PDF
Macro l 16
PPT
PPTX
валютийн ханш
PPTX
валютийн ханш
PPTX
валютийн ханш
PDF
Олон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханш
PDF
Macrol16..2020 2021
PPT
Basic10, 11, 12
PDF
Macro.L16 2019 2020
PDF
Econl16 1.2020- 2021on
DOC
Б.Болормаа Б.Чинбаяр - Валютын ханшийг тогтвортой байлгах арга замууд
PPTX
ОУТТ-2
PDF
Sbeul12.2019 2020 on
PDF
Sbeul12.2019 2020 on
PDF
Sbeul10.2019 2020 on
DOCX
валютын зах зээл
PDF
Macrol16. 2019 2020
Macro l 16
Macro l 16
валютийн ханш
валютийн ханш
валютийн ханш
Олон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханш
Macrol16..2020 2021
Basic10, 11, 12
Macro.L16 2019 2020
Econl16 1.2020- 2021on
Б.Болормаа Б.Чинбаяр - Валютын ханшийг тогтвортой байлгах арга замууд
ОУТТ-2
Sbeul12.2019 2020 on
Sbeul12.2019 2020 on
Sbeul10.2019 2020 on
валютын зах зээл
Macrol16. 2019 2020

Basic06

  • 1. II хэсэг Валютын ханшийн зан т л вө ө Бусад байршил дахь спот валютын ханш Валютын кросс ханш Инфляцийн т вшний з рү ө үү Ирээд йн валютынү ханшийн х д лг нө ө өө Спот валютын ханш Форвард валютын ханш Х ний т вшнийүү ү з рө үү Байршлын арбитраж Гурвалсан арбитраж Худалдан авах чадварын парити Олон улсын Фишерийн н лө өө Хамгаалагдсан х ний арбитражүү Хамгаалагдсан х ний арбитражүү Фишерийн н лө өө
  • 2. Валютын ханшинд з лэх засгийнү үү газрын н лө өө 6Б лэгү
  • 3. A6 - 3 Б лгийн зорилгоү • Янз б рийн засгийн газрын ашигладагү валютын ханшийн тогтолцоог д рслэх;ү • Засгийн газрууд валютын ханшинд н л л хийн тулд шууд болон шууд бусө өө ө интервенцийг хэрхэн ашигладгийг тайлбарлах; • Гадаад валютын зах зээл дэх засгийн газрын зохицуулалт эдийн засгийн н хц л байдалд хэрхэн н л лдгийгө ө ө өө тайлбарлах.
  • 4. A6 - 4 Валютын ханшийн систем • Валютын ханшийн систем д нь засгийнүү газрын хяналтын т вшингээс хамаарчү ангилагддаг. • Валютын ханшийн систем д нь дараахүү ангиллын аль нэгт харъяалагддаг: ¤ Тогтмол ¤ Ч л т х в гчө өө ө ө ¤ Удирдлагатай х в гчө ө ¤ Уясан
  • 5. A6 - 5 • Тогтмол валютын ханшийн системд, валютын ханш тогтмол байх эсвэл маш нарийн хязгаарт хэлбэлздэг. • Бреттон В дсийн ед (1944-1971) валютүү ү б рийн нэ цэнэ алтны хувьд тогтмолү ү байсан. • 1971 оны Смитсоны гэрээгээр валютын ханшийг тохируулж, хэлбэлзлийн хязгаарыг рг н болгосон. Тэгсэн ч угө ө систем нь тогтмол байсан. Тогтмол валютын ханшийн систем
  • 6. A6 - 6 • Pros: ДК-ийн хувьд ажил хялбар болдог.Ү • Cons: Засгийн газрууд валютын ханшаа сг ж болох юм. нэндээ АНУ-ын гадаадө ө Ү худалдааны алдагдлын дараа нэгээс олон удаа долларын ханш унасан. • Cons: Улс орон б р бусад орнуудын эдийнү засгийн н хцл с ил эмзэг болжө өө үү магадг й юм.ү Тогтмол валютын ханшийн систем
  • 7. A6 - 7 • Ч л т х в гч валютын ханшийнө өө ө ө системд, валютын ханш нь зах зээлийн х чин з йлсээр тодорхойлогддог.ү ү • Pros: Улс орон б р бусад улс орнууд дахьү эдийн засгийн асуудлуудын эсрэг ил ихүү тусгаарлагдмал болдог. • Pros: Т в банкны зохицуулалт эдийнө засагт муугаар н л лж болноө өө Ч л т х в гч валютынө өө ө ө ханшийн систем
  • 8. A6 - 8 • Pros: Засгийн газрууд шинэ бодлого тодорхойлохдоо валютын ханшийн хилээр хязгаарлагдахг й.ү • Pros: Х р нгийн урсгалын хязгаарлалтө ө бага байх тул санх гийн зах зээлийн рүү ү г жийг дээшл лдэг.ө өө үү Ч л т х в гч валютынө өө ө ө ханшийн систем
  • 9. A6 - 9 • Cons: ДК-ууд валютын ханшийнҮ хэлбэлзлийн тодорхой байдлыг удирдахын тулд их хэмжээний н цөө зориулах шаардлагатай байж болох юм. • Cons: Эдийн засгийн асуудлуудтай тулгараад байгаа улс орон ( нд рө ө инфляци, ажилг йдлийн т вшний с лт)ү ү ө ө рийн асуудалд нэрмээс болж болох юм.өө Ч л т х в гч валютынө өө ө ө ханшийн систем
  • 10. A6 - 10 • Удирдлагатай (буюу “бохир”) х в гчө ө валютын ханшийн системд, валютын ханш нь д р тутам ч л тэй х дл х боломжтойө ө ө өө ө ө ба албан ёсны хил хязгаар байдагг й. Хэдийү тийм боловч засгийн газрууд ханш тодорхой чиглэлд маш их хэлбэлзэхээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд зохицуулж болно. • Cons: Засгийн газар бусдын зардлаар рийнөө улсын ашиг тусын тулд валютын ханшийг рчилж болно.өө Удирдлагатай х в гчө ө валютын ханшийн систем
  • 11. A6 - 11 • Уясан валютын ханшийн системд, ндэснийү валютын нэ цэнэ нь ямар нэг гадаад валютү эсвэл дансны зарим нэгжтэй уясан байдаг ба бусад валютын эсрэг тухайн валютын эсвэл нэгжийн хамт х д лд г.ө ө ө • Европын Эдийн засгийн Хамтын нийгэмлэгийн могой зохион байгуулалт (1972-1979) нь бие биенээ тогтоосон хязгаарын х рээнд гиш н орнуудынү үү валютыг уясан байдаг. Уясан валютын ханшийн систем
  • 12. A6 - 12 • Европын валютын систем 1979 онд гиш нүү орнуудын валютын ханш хамтдаа заасан хязгаарын х рээнд байж валютын ханшийнү механизмын дагуу (ERM) Европын Валютын Нэгжтэй (ECU) уясан байна. ¤ Валютын ханшийн механизм 1992 онд эдийн засгийн н хц л байдал, зорилго зэрэг ньө ө гиш н орнуудын хооронд ялгаатайүү болсноор ноцтой асуудалтай тулгарсан. Уясан валютын ханшийн систем
  • 13. A6 - 13 • 1994 онд Мексикийн т в банк песогө ам.доллартай уясан боловч песогийн нэү цэнэ долларын эсрэг хэлбэлзэж болохоор х рээг тогтоосон.ү ¤ Оны эцэст песо ихээхэн унах дарамт сч,үү т в банк песог ч л тэй х в хө ө өө ө ө боломжтой болгосон. Мексикийн песогийн хямрал д нг ж эхэлж байсанө ө юм... Уясан валютын ханшийн систем
  • 14. A6 - 14 Валютын з вл лө ө • Валютын з вл л нь зарим бусадө ө тодорхой валютаас хамаарах орон нутгийн валютын нэ цэнийг тодорхойү т вшинд барих систем юм.ү • Жишээ нь, Хонг-Конг 1983 оноос Хонг- Конг долларын ам.доллартай харьцах нэү цэнэ (HK$7.8 = $1) байсан бол Аргентинд 1991 оноос песогийн ам.доллартай харьцах нэ цэнэ (1 peso = $1) байсан.ү
  • 15. A6 - 15 Валютын з вл лө ө • Валютын з вл л амжилттай байхын тулдө ө валютын ханшийг барих амлалт нь найдвартай байх ёстой. • Энэ нь эдийн засгийн н хц л байдлынө ө з лж буй дарамт шахалтын эсрэг байрү үү сууриа хамгаалж зохицуулах чадвар юм. М н т нчлэн з вл л тогтоосонө үү ө ө валютын ханшийг дэмжих боломжг йү гэдэгт спекуляторууд итгэлтэй байдаг.
  • 16. A6 - 16 Х ний т вшний х д лг нтэйүү ү ө ө өө холбоотой уясан валютын эрсдлийн зэрэг • Улс орон орон нутгийн х ний т вшингүү ү б рэн хянадагг й валютын з вл лийгү ү ө ө ашиглаж байгаа ед х ний т вшин ньү үү ү орон нутгийн валюттай холбоотой валютын х ний т вшинтэй нийцэж байхүү ү ёстой. • Янз б рийн эрсдлээс болоод хоёр х нийү үү т вшин яг ижил биш байж болохыгү тэмдэглэе.
  • 17. A6 - 17 • р валюттай уясан валют нь бусад б хӨө ү валютын эсрэг тухайн валюттай хамт х д лн .ө ө ө • Иймээс уясан валютын нэ цэнэ нь гадаадү валютын зах зээл дэх эрэлт нийл лэлтийн н хцлийг тусгахүү ө шаардлагаг й байдаг ба энэ нь тэгш бусү худалдаа х р нгийн урсгалыг бийө ө болгож болно. Валютын ханшийн х д лг нтэйө ө өө холбоотой уясан валютын эрсдлийн зэрэг
  • 18. A6 - 18 Долларжилт • Долларжилт гэдэг нь орон нутгийн валютыг ам.доллараар солихыг хэлнэ. • Долларжилт нь валютын з вл л сө ө өө давж, улс орон орон нутгийн валютг йү болно. • Жишээ нь, Эквадор 2000 онд долларжилтыг хэрэгж лсэн.үү
  • 19. A6 - 19 €Нэг Европын валют • 1991 оны Маастрихтийн гэрээг нэг Европын валют гэдэг. 1999 оны 1 сарын 1-нд Австри, Бельги, Финлянд, Франц, Герман, Ирланд, Итали, Люксембург, Недерланд, Португал, Испани улсууд еврог баталсан. Грек 2001 онд энэ системд нэгдсэн. • 2002 он гэхэд 12 оролцогч улс орнуудын ндэсний валютууд еврогоор б рэнү ү солигдсон.
  • 20. A6 - 20 • Евро б сэд хил дамнасан худалдаа,ү х р нг оруулалтын урсгал р валютө ө ө өө руу х рв лэх шаардлагаг й болсон.ө үү ү • Европын м нг ний бодлого нь нэгө ө м нг ний нийл лэлтийн улмаасө ө үү нэгдмэл болсон. Франкфуртээс гаралтай Европын Т в банк (ECB) нь нийтлэгө м нг ний бодлогыг тогтоох рэгтэй.ө ө үү €Нэг Европын валют
  • 21. A6 - 21 • Европын т в банк нь оролцогч улсууд дахьө инфляцийг хянаж, ндэслэлтэй хял хязгаарү дотор еврог тогтворжуулах зорилготой. • Нийтлэг м нг ний бодлого эцэст нь ил улсө ө үү т рийн эв нэгдэлд х ргэж болох юм.ө ү • Оролцогч улс орон б р орон нутгийн эдийнү засгийн асуудлуудыг шийдвэрлэхэд туслахын тулд рийн т свийн бодлогод (татвар болонөө ө засгийн газрын зардлын шийдвэр д) найдахүү болно. €Нэг Европын валют
  • 22. A6 - 22 • Европын улс орнуудын хоорондын валютын х д лг нийг арилгах ед б хө ө өө ү ү т рлийн бизнесийн хэлэлцээр нэмэгдэж,ө б тээгдэх ний нэ илү үү ү үү харьцуулагдахуйц болж, ил ихүү худалдааны урсгал бий болох ёстой. • Оролцогч Европын орнууд хооронд компаниудын нэлгээг харьцуулжү удирдахад ил хялбар байх болно.үү €Нэг Европын валют
  • 23. A6 - 23 • Хувьцаа болон бондын нэ м н илү ө үү харьцуулагдахуйц болж ил их хил дамнасанүү х р нг оруулалт хийгдэх болно. Гэсэн хэдийө ө ө ч Европын бус х р нг оруулагчидө ө ө нг рс нд байсан шиг их диверсификациө ө ө хийж чадахг й байж болох юм.ү • Евро б сийн валютын ханшийн эрсдэл болонү гадаад валютын ажил г йлгээний зардалү арилж, х ний хэмжээ ижил болох болно.үү €Нэг Европын валют
  • 24. A6 - 24 • 1999 онд нэвтэрснээсээ хойш евро олон улс орнуудын валютын эсрэг унасан. • Энэ сул тал нь еврод итгэх итгэл буурснаар Европоос х р нгийн гадагш урсгал бийө ө болсонтой тодорхой хэмжээгээр холбоотой юм. • Зарим улс орнууд дотоодын асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд хязгаарлалтыг лү тоомсорлосон нь эв нэгдлийг г й болгосонү ү байна. €Нэг Европын валют
  • 25. A6 - 25 Засгийн газрын зохицуулалт • Улс орон б р ндэсний валютын нэү ү ү цэнээ хянахын тулд гадаад валютын зах зээлд зохицуулалт хийх засгийн газрын агентлагтай (т в банк гэдэг) байдаг.ө • АНУ-д Холбооны Н цийн Систем (Fed)өө нь т в банк юм.ө
  • 26. A6 - 26 Засгийн газрын зохицуулалт • Т в банкууд валютын ханшийг удирддагө ¤ Валютын ханшийн х д лг нийг тэгшитгэх,ө ө өө ¤ Далд валютын ханшийн хил хязгаарыг тогтоох, эсвэл ¤ Т р зуурын хямралд хариу арга хэмжээ авах.ү • Ихэнхдээ зах зээлийн х чн д интервенцийгү үү давж гардаг. Хэдий тийм боловч валютын х д лг н интервенцг йгээр илө ө өө ү үү хэлбэлзэлтэй байх болно.
  • 27. A6 - 27 • Шууд интервенц гэж гадаад валютын зах зээлд бусад валютын н цийг эзэмшижөө буй т в банкны валютын арилжааг хэлнэ.ө • Шууд интервенц нь т в банкуудын дундө зохион байгуулалттай х чин чармайлтү байх ед ихэвчлэн хамгийн р д нтэйү ү ү байдаг. Засгийн газрын зохицуулалт
  • 28. A6 - 28 • Т в банк м нг нийн нийл лэлтийгө ө ө үү тохируулахг йгээр гадаад валютын захү зээлд зохицуулалт хийхийг nonsterilized intervention гэнэ. • sterilized intervention–ий ед м нг нийү ө ө нийл лэлтийг барьж байхын тулдүү т рийн сангийн нэт цаасыг нэг ижилө ү цаг хугацаанд худалдан авч бас худалддаг. Засгийн газрын зохицуулалт
  • 29. A6 - 29 • Зарим спекуляторууд т в банк интервенцө хийж байна уу, интервенцийн цар х рээ,ү интервенцийн х чин чармайлтынү х лээгдэж буй р д нг капиталчлахынү ү ү тулд тодорхойлох оролдлого хийдэг. Засгийн газрын зохицуулалт
  • 30. A6 - 30 • Т в банк валютын нэ цэнийгө ү тодорхойлох х чин з йлсэд н л л хү ү ө өө ө замаар шууд бус интервенц хийдэг. • Жишээ нь, Fed АНУ-ын м нг нийө ө нийл лэлтийг бууруулах замаар х нийүү үү т вшинг сг х оролдлого хийж болноү ө ө (долларын нэ цэнийг нэмэгд лэх).ү үү ¤ нд р х ний т вшин орон нутгийнӨ ө үү ү зээлдэгчдэд с рг р н л лд г болохыгө өө ө өө ө тэмдэглэе. Засгийн газрын зохицуулалт
  • 31. A6 - 31 • Засгийн газрууд м н шууд бусө интервенцийн хэлбэр болгож гадаад валютын хяналтыг ашиглаж болно (валютын арилжааны хязгаарлалт). Засгийн газрын зохицуулалт
  • 32. A6 - 32 Валютын ханшийн зорилтот б сү • Олон эдийн засагчид гол валютуудын ханшийн их хэмжээний хэлбэлзлээс болоод одоогийн ханшийн системийг ш мжилж байна.үү • Зарим нь тодорхой хил хязгаарт валютын ханшийг тогтоох зорилтот б сийгү ашиглахыг санал болгож байна (тогтмол валютын ханшийн системд ашигладаг б сээс ил рг н).ү үү ө ө
  • 33. A6 - 33 Валютын ханшийн зорилтот б сү • Хамгийн тохиромжтой зорилтот б с ньү санх гийн зах зээлд айдас т р лж,үү ө үү олон улсын худалдаанд их хэмжээний савалгаа сгэхг йгээр эдийн засгийнүү ү х чин з йлсийг тохируулах ханшийгү ү з вш р х ёстой.ө өө ө • Гэсэн хэдий ч бодит р д н нь н д рү ү ө өө ө байгаагаас ялгааг й систем байж болно.ү
  • 34. A6 - 34 Бодлогын арга хэрэгсэл б хий зохицуулалтү • Татварын хуулиуд болон м нг нийө ө нийл лэлтийн адил валютын ханш ньүү засгийн газар х ссэн эдийн засгийнү зорилгодоо х рэхийн тулд ашиглажү болох хэрэгсэл юм. • Сул ндэсний валютын ханш ньү б тээгдэх ний гадаад эрэлт хэрэгцээү үү болон орон нутгийн ажлын байрыг д хө өө болно. Гэсэн хэдий ч энэ нь нд рө ө инфляцид х ргэж болно.ү
  • 35. A6 - 35 Бодлогын арга хэрэгсэл б хий зохицуулалтү • Х чтэй валют нь нд р инфляцийгү ө ө эмчилж, эрчимжсэн гадаад рс лд н ньө ө өө дотоодын йлдвэрлэгчид нийнү ү с лт с татгалзах шалтгаан болдог.ө ө өө Гэсэн хэдий ч энэ нь нд р ажилг йдэлдө ө ү х ргэж болно.ү
  • 36. A6 - 36 Т в банкны зохицуулалтын ДК-ийн нэө Ү ү цэнэд з лэх н лү үү ө өө ( ) ( )[ ] ( )∑ ∑               + × = n t t m j tjtj k1= 1 ,, 1 ERECFE =Value E (CFj,t ) = t еийн эцэст АНУ-ын толгойү компаний х лээн авахү j валютаарх х лээгдэж буйү м нг н урсгалө ө E (ERj,t ) = t еийн эцэст доллар руу х рв хү ө ө боломжтой j валютын х лээгдэж буй ханшү Шууд интервенц Шууд бус интервенц
  • 37. A6 - 37 • Exchange Rate Systems ¤ Fixed Exchange Rate System ¤ Freely Floating Exchange Rate System ¤ Managed Float Exchange Rate System ¤ Pegged Exchange Rate System ¤ Currency Boards ¤ Exposure of a Pegged Currency to Interest Rate and Exchange Rate Movements ¤ Dollarization Chapter Review
  • 38. A6 - 38 Chapter Review • A Single European Currency ¤ Membership ¤ Euro Transactions ¤ Impact on European Monetary Policy ¤ Impact on Business Within Europe ¤ Impact on the Valuation of Businesses in Europe ¤ Impact on Financial Flows ¤ Impact on Exchange Rate Risk ¤ Status Report on the Euro
  • 39. A6 - 39 Chapter Review • Government Intervention ¤ Reasons for Government Intervention ¤ Direct Intervention ¤ Indirect Intervention • Exchange Rate Target Zones
  • 40. A6 - 40 Chapter Review • Intervention as a Policy Tool ¤ Influence of a Weak Home Currency on the Economy ¤ Influence of a Strong Home Currency on the Economy • How Central Bank Intervention Can Affect an MNC’s Value