Radio Script Concept
Download as PPT, PDF1 like2,038 views
Basic idea about radio script writing แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับการเขียนบทรายการวิทยุ
Radio Script Concept
- 2. ธรรมชาติของวิทยุกระจายเสียง ธรรมชาติวิทยุ เป็นสื่อต้องใช้จินตนาการ เป็นสื่อต้องสร้างจินตนาการ ใช้เสียงต่างๆ เป็นองค์ประกอบ ไม่สามารถย้อนกลับไปฟัง / ทำอย่างอื่นไปด้วย
- 3. ลักษณะการเขียนบทวิทยุ ธรรมชาติวิทยุ การเขียนเพื่อหู – ชัดเจน เข้าใจทันที คิดตามได้ สะดุดหู นำเสนอด้วยจังหวะ – ใช้จังหวะการพูด เสียงประกอบ เวลา ในการนำเสนอ การเขียนไม่ซับซ้อน – สั้น กระทัด ได้ใจความ ง่าย ผู้รับต้องใช้ได้ทันที – การที่คนดูมีการโต้ตอบกับรายการ
- 4. ความหมายบทรายการวิทยุ ข้อเขียนที่ผู้เขียนบทริเริ่มคิดและเรียบเรียงขึ้นเป็น ข้อความ เป็นเรื่องราว เพื่อนำไปผลิตหรือถ่ายทอด เป็นเสียงต่าง ๆ ออกอากาศทางสื่อวิทยุ บทจะให้รายละเอียดของเนื้อหา ดำเนินไปอย่างมีทิศทาง ตาม ขอบเขตเรื่องราวและตามรูปแบบของรายการที่ได้วางไว้ มีรายละเอียดให้รู้ว่าใครทำอะไร พูดอะไรกับใคร พูดอย่างไรที่ ไหน เมื่อใด ทำไม และมีองค์ประกอบอื่นเพื่อให้เกิดความ เข้าใจ เกิดอารมณ์ ความรู้สึกด้วยเสียงเพลงหรือเสียงประกอบ ตามความเหมาะสม
- 5. ความสำคัญของบทวิทยุ เป็นเครื่องมือในการ ถ่ายทอดจินตนาการ ตัวกลางในการสื่อสาร ความคิด : แนวทางใน การผลิตรายการ ทราบรายละเอียด เนื้อหา สาระ และ รูปแบบรายการ เครื่องกำหนดทิศทางในการประสานงานกับผู้อื่น
- 6. การถ่ายทอดจินตนาการ ถ่ายทอดจินตนาการคือ “สร้างภาพให้เกิดขึ้นในใจ” ของผู้ฟัง ผ่าน คำพูดและเสียงประกอบต่างๆ ทำให้มองเห็นภาพเป็น “รูปธรรม” เข้าใจ และ สัมผัสได้ทางความคิด บทพูดถึงเรื่องบ้านและรถ คนฟังนึกภาพตามได้ เข้าใจสิ่งที่สื่อชัดเจน = เกิดจินตนาการ
- 7. การถ่ายทอดจินตนาการ จินตนาการรวมถึง ... อารมณ์ ความรู้สึก ลักษณะทางกายภาพ สถานที่ / เวลา เหตุการณ์
- 8. ความสำคัญต่อการผลิตรายการ ในบทจะมี รายละเอียดเนื้อหา รายละเอียดเสียง รายละเอียดความรู้สึกอารมณ์ ลำดับขั้นตอน เทคนิคที่ต้องการ ผู้เกี่ยวข้องในแต่ละขั้นตอน กลุ่มเป้าหมาย วัตถุประสงค์ เพระฉะนั้น บทช่วย “ สื่อสาร ความคิด ” ในการผลิตรายการ กำหนดทิศทางการทำงาน เข้าใจตรงกันระหว่างทีมงาน สื่อสารได้ตามที่วางแผนไว้ บทที่ดี ... รายการก็ดีไปแล้วกว่าครึ่ง !
- 9. คุณสมบัติของผู้เขียนบทวิทยุกระจายเสียง มีความรู้ในการใช้ภาษาวิทยุกระจายเสียงและภาษาไทยอย่างถูกต้อง มีความรู้ในศัพท์เฉพาะ ศัพท์เทคนิคทางวิทยุเป็นอย่างดี หมั่นศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม รู้กลไกการผลิตรายการ ใจกว้างพอที่จะรับฟังคำตำหนิหรือข้อแก้ไขจากผู้ร่วมงาน เป็นผู้มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีความรู้ในเรื่องรูปแบบต่าง ๆ ของรายการวิทยุเป็นอย่างดี มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องเสียงและแหล่งเสียงเป็นอย่างดี
- 11. หลักสำคัญในการเขียนบทวิทยุกระจายเสียง “ เขียนเพื่อการฟัง ให้เหมือนเราคุยกับคนฟัง” Concise = กะทัดรัด สั้น กระชับ 2 Correct = ถูกต้อง 3 Creative = สร้างสรรค์ สร้างจินตนาการ 4 Clear = ชัดเจน 1
- 12. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้ชัดเจน ( clear) เขียนด้วยภาษาแบบการสนทนาหรือพูดคุยกัน ไม่จำเป็นต้องถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ทุกประการ แต่ฟังแล้วต้องเข้าใจได้ทันที โรคพิษสุนัขบ้า เป็นโรคติดต่อร้ายแรง ติดต่อได้รับสารน้ำหรือสิ่งคัดหลั่งของสัตว์ที่มีเชื้อ โดยการถูกกัด หรือ ข่วน เชื้อจะเข้าสู่ร่างกายทางบาดแผล เมื่อเชื้อเข้าสู่เส้นประสาท จะแบ่งตัวและเดินเข้าสู่สมอง ทำให้เกิดสมองอักเสบชนิดรุนแรง และเสียชีวิตในที่สุด โรคพิษสุนัขบ้า เป็นโรคติดต่อร้ายแรง ติดต่อโดยได้รับเชื้อไวรัสที่อยู่ในน้ำลายสัตว์ เข้าทางบาดแผลที่เกิดจากการถูกกัด ข่วน หรือถูกเลียบริเวณบาดแผลที่มีอยู่เดิม เมื่อเชื้อเข้าสู่สมองจะเกิดอาการสมองอักสบรุนแรง และ เสียชีวิตในที่สุด
- 13. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้ชัดเจน ( clear) เลี่ยงการใช้คำที่มีเสียงทำให้ลิ้นพันกันเวลาเปล่งเสียง เช่น คำที่มีเสียงคล้ายกัน คำซ้ำในประโยคเดียวกัน คำที่มีอักษรซ้ำกันหรือการเล่นคำอื่น ๆ ประตูโบสถ์บานนี้มีการประดิษฐ์ใช้ ลวดลายอย่าง เลิศเลอ พริ้งเพริศด้วยลายไทยหลากหลายรูปแบบ
- 14. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้ชัดเจน ( clear) อย่าใช้คำย่อ ให้ใช้คำเต็ม ( ยกเว้นคำที่รู้จักและเป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไป ) เพื่อมิให้เกิดปัญหาในการอ่าน การฟังที่จะทำให้เกิดความผิดพลาดได้ ( สำหรับชื่อย่อหน่วยงานราชการไทย แนะนำให้ใช้คำเต็ม แม้จะเป็นคำที่รู้จัก กันดีแล้วก็ตาม ) สธ . ประกาศสนับสนุนการรณรงค์ลดการบริโภคอาหารที่มีน้ำตาล ไขมัน และ โซเดียมในปริมาณมาก กระทรวงสาธารณสุข
- 15. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้ชัดเจน ( clear) อย่าให้คำที่แสดงความหมายไม่ชัดเจน หากความหมายไม่ครบ ควรมีการขยายความเพิ่มเติม “ ผลงานของศรีบูรพา เรื่องก่อน ได้สร้างความประทับใจต่อผู้อ่านเป็นอันมาก ” เรื่องไหนละ ? ต้องบอกให้ชัดเลยว่าเรื่องอะไร
- 16. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้ชัดเจน ( clear) อย่าใช้ประโยคกำกวม - การเดินทางยังให้ความรู้แก่ ผู้เดินทางทางอ้อม อีกด้วย = 1. ทางอ้อมในความหมายเส้นทางที่อ้อมไป = 2. ทางอ้อมในความหมายประโยชน์ทางอ้อม - นายแดงขับรถชน ควายตาย = 1. ควายที่ตายแล้ว ศพควาย = 2. ชนควายแล้วทำให้มันตาย
- 17. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้ชัดเจน ( clear) อย่าใช้คำที่มีความหมายขัดแย้งกัน - นอกจากปัญหาเรื่องอากาศแล้ว ปัญหาน้ำเสียก็แก้ยาก แต่ถ้าจะแก้ก็ง่ายนิดเดียว ตกลงว่าจะแก้ง่าย หรือ แก้ยาก ?
- 18. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้กระชับ ( Concise) ใช้ประโยคสั้น ๆ ง่าย ๆ ไม่ยืดยาว ไม่วกวน ชัดเจน เข้าใจได้ทันที เลี่ยงประโยคยาว ๆ ที่เต็มไปด้วยคำคุณศัพท์หรือคำเชื่อมต่าง ๆ เช่น คำว่า … .. ที่ ซึ่ง หรือ กับ ต่อ เพราะทำให้ประโยคเยิ่นเย่อ จนไม่รู้ว่าความสำคัญของประโยคนั้นอยู่ตรงไหน
- 19. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้กระชับ ( Concise) ประโยคแต่ละประโยค ควรมีแนวความคิดเดียว ควรเป็นประโยคสั้น ๆ มีความหมายจบในประโยคนั้นและให้ขึ้นย่อหน้าใหม่ เมื่อขึ้นประเด็นหรือเนื้อหาใหม่ การย่อหน้า คือ การแสดงให้ทราบว่า ความคิดสำคัญหรือตอนใหม่กำลังเริ่มขึ้น ย่อหน้าหนึ่ง ๆ ต้องพูดถึงเรื่อง ๆ เดียวเท่านั้น
- 20. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้กระชับ ( Concise) ถ้าต้องกล่าวถึงตัวเลขให้ใช้ตัวเลขโดยประมาณ เช่น 995 บาท ใช้ว่าประมาณ 1,000 บาท 1,968,590 บาท ใช้ว่าประมาณ 2 ล้านบาท ถ้าตัวเลขมีความสำคัญและมีจำนวนมาก ควรวงเล็บคำ อ่านไว้ด้วย เช่น หนึ่ง - ล้าน – เก้า - แสน - หก - หมื่น - แปด - พัน - ห้า - ร้อย - เก้า - สิบ – บาท
- 21. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้กระชับ ( Concise) อย่าใช้คำที่ไม่จำเป็นหรือคำฟุ่มเฟือยที่ไม่ได้สื่อความหมายอะไรให้ชัดเจนยิ่งขึ้น เช่น ต้องประกาศหยุดงดการใช้เส้นทางรถไฟเป็นการ ชั่วคราว สักระยะหนึ่ง ไม่นาน พญ . พรทิพย์ ผ่าศพ คนตาย ที่สถาบันนิติเวช
- 22. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรถูกต้อง ( Correct) คำสะกด กริยา ลักษณะนาม การเว้นวรรคตอน ต้องมีความถูกต้อง อย่าใช้ภาษาต่างระดับในประโยคเดียวกัน เช่น สตรี คนนั้นมีท่าทางเข้มแข็งและเป็นนักต่อสู้ทางการเมืองไม่แพ้ ผู้ชาย อย่าใช้คำไม่คงที่ ขณะนั้น ข้าพเจ้า ยังเป็นเด็กเล็กอยู่ เป็นครั้งแรกที่ ดิฉัน ได้มีโอกาสออก ท่องเที่ยว ฉัน ได้เดินทางสู่โลกกว้างที่หนูจะไม่มีวันลืมเลย
- 23. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรถูกต้อง ( Correct) ระวัง การลำดับคำที่ไม่เหมาะสม หรือ ลำดับผิดความหมายเปลี่ยน เยาวชนควรอ่านหนังสือ มากเพิ่มขึ้นกว่านี้ เพิ่มมากขึ้นกว่านี้ จึงเป็นปัญหาเร่งด่วนที่ การจราจรควรได้รับการปรับปรุง การจราจรเป็นปัญหาเร่งด่วนที่ควรได้รับการปรับปรุง
- 24. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้สร้างสรรค์ ( Creative) ใช้คำที่ผู้ฟังคุ้นเคย เมื่อฟังแล้วเข้าใจและเกิดภาพพจน์ที่ชัดเจน ท่านผู้ฟังคงทราบดีว่าสัตว์หลายชนิด เช่น จิ้งจก กิ้งก่า มีความสามารถ พิเศษในการเปลี่ยนสีผิวของมัน ให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่มันอยู่เพื่ออำ พรางตัวจากศัตรู แต่ท่านเคยคิดหรือไม่ว่า ในอนาคต อาคารบ้านเรือนที่เราอยู่อาศัยนี้ก็อาจจะ ต้อง ‘ เปลี่ยนสี’ ได้ตามสภาพแวดล้อม เช่นเดียวกัน เพื่อลดการใช้พลังงานในการปรับอุณหภูมิภายในอาคาร นั่นเอง www.themegallery.com
- 25. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้สร้างสรรค์ ( Creative) ใช้ภาษาที่บรรยายให้เกิดภาพหรือจินตนาการ เช่น การบอกลำดับขั้นตอนว่าอะไรก่อนอะไรหลัง การบอกสีสัน การบอกตำแหน่ง เครื่องมือจับปลาชนิดหนึ่งที่เรียกว่า “ยอ” เป็นเครื่องมือที่สร้างขึ้นอย่าง ง่ายๆ มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสทำด้วยไม้ไผ่ขนาดย่อม กว้างไม่ เกิน 3-4 เมตร มีตาข่ายหรือผ้ามุ้งขึงบนกรอบไม้ไผ่ตรงมุมทั้งสี่มีเชือก ผูกโยงเพื่อยกขึ้นจากน้ำ
- 26. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้สร้างสรรค์ ( Creative) ใช้การเปรียบเทียบหรือคำที่คนเข้าใจได้ดีกว่า ชายคนหนึ่งสูง ห้าฟุต ควรใช้ 150 ซม . ต้นไม้ขนาดรอบต้น 3 เมตร ควรใช้ขนาด 2 คนโอบ
- 27. ภาษาที่ใช้ – ใช้อย่างไรให้สร้างสรรค์ ( Creative) รู้จักเลือกใช้คำความหมายเดียวกันให้หลากหลาย ไม่ใช่ใช้เพียงคำเดียวตลอดทั้งเรื่อง คำเล็ก ๆ น้อย ๆ เป็นกันเอง สามารถแทรกลงในการเขียนได้บ้าง เพื่อให้อ่านออกเสียงได้ จะช่วยให้บทรื่นหู ชวนฟังขึ้นมาก เช่น คำว่า นะคะ นะครับ แต่อย่าให้มากเกินไป
- 28. สรุป การเขียนบทวิทยุคือ “ เป็นตัวของตัวเอง” “ รักษาความถูกต้องของภาษา” “ เขียนบทเพื่อเล่าเรื่องให้คนฟัง”