Scan tool 3
- 1. 1 สารบัญ หน้า บทที่ 1 ติดตั้งโปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 การติดตั้งโปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 2 การ Attach Databases หรือ การแนบฐานข้อมูล 6 บทที่ 2 โปรแกรม Scan tool 3 วิธีการติดตั้งโปรแกรม Scan tool 3 12 บทที่ 3 การใช้โปรแกรม การเข้าสู่โปรแกรม 17 ข้อมูลโรงเรียน 18 ข้อมูลนักเรียน 21 บทที่ 4 บันทึกข้อมูลการคัดกรอง การบันทึกข้อมูลการคัดกรอง 26 การคัดกรองนักเรียนเป็นรายบุคคล 27 การบันทึกข้อมูลแบบประเมินความฉลาดทางอารมณ์ (EQ) 36 การแบบบันทึกพฤติกรรมนักเรียน 38 การแบบประเมิน SDQ 40 การแบบบันทึกการเยี่ยมบ้าน 42 แบบวัดโรคซึมเศร้า 43 แบบประเมินความเครียด 44 แบบสารวจทักษะการดารงชีวิต 45 แบบประเมินพหุปัญญา 46 บทที่ 5 ส่งออกข้อมูล นาเข้าข้อมูล ลบข้อมูลแบบกลุ่ม เลื่อนระดับชั้น และรายงาน การส่งออกข้อมูล 48 การนาเข้าข้อมูล 51 การลบข้อมูลแบบกลุ่ม 52 การเลื่อนระดับชั้น 54 รายงาน 55 บทที่ 6 การคัดกรองนักเรียนเป็นรายบุคคล 60
- 2. 2 บทที่ 1 การติดตั้งโปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 เป็นโปรแกรมที่ใช้ในการจัดการฐานข้อมูลซึ่งในการใช้ โปรแกรมประเมินพฤติกรรมนักเรียน (Scan tool3) นั้นจาเป็นจะต้องมีการติดตั้งโปรแกรม SQL Server เพื่อใช้ในการจัดการฐานข้อมูล ซึ่งมีวิธีการและขั้นตอนในการติดตั้งโปรแกรมดังนี้ 1. ดับเบิ้ลคลิกที่แฟ้มข้อมูล (ในแผ่น CD) แล้ว ดับเบิ้ลคลิกที่ไอคอน ดังภาพที่ 1.1 และ 1.2 ภาพที่ 1.1 ภาพที่ 1.2 เมื่อดับเบิ้ลคลิกดังภาพที่ 1.2 แล้ว จะปรากฎหน้าจอการ Extracting Files ดังภาพที่ 1.3 ภาพที่ 1.3 1.3 เมื่อโปรแกรมได้ Extracting Files เรียบร้อยแล้ว จอภาพจะปรากฏหน้าต่าง ดังภาพที่ 1.4 ภาพที่ 1.4 ดับเบิ้ลคลิก ดับเบิ้ลคลิก คลิกเลือก
- 3. 3 จากภาพที่ 1.4 คลิกเลือก แล้วคลิกปุ่ม Next แล้วจะปรากฎ หน้าต่างดังภาพที่ 1.5 จากภาพที่ 1.5 รอ โปรแกรมติดตั้งจน เสร็จก่อนแล้วให้คลิก ที่ปุ่ม Next ไปเรื่อยๆ ภาพที่ 1.5 คลิกปุ่ม Install ภาพที่ 1.6 คลิกปุ่ม Next เมื่อคลิกที่ปุ่ม Next แล้วจะมีแถบสีเขียว วิ่งรอสักครู่จะปรากฏ หน้าจอ ดังภาพที่ 1.8 ภาพที่ 1.7 คลิกปุ่ม Next ภาพที่ 1.8 คลิกปุ่ม Next จากภาพที่ 1.9 เมื่อคลิกที่ปุ่ม Next แล้ว จะปรากฎ หน้าต่าง ดังภาพที่ 1.10 ภาพที่ 1.9 คลิกปุ่ม Next ภาพที่ 1.10 คลิกปุ่ม Next จากภาพที่ 1.10 คลิกเลือก แล้วจะมีคาสั่งขึ้นมาให้เลือกคาสั่ง แล้ว จะหายไป ดังภาพที่ 1.11 คลิกเลือก ให้เครื่องหมายถูกหายไป คลิกเลือก
- 4. 4 ภาพที่ 1.11 คลิกปุ่ม Next ภาพที่ 1.12 คลิกปุ่ม Next ภาพที่ 1.13 คลิกปุ่ม Next ภาพที่ 1.14 คลิกปุ่ม Next ภาพที่ 1.15 คลิกปุ่ม Next ภาพที่ 1.16 คลิกปุ่ม Next
- 5. 5 ภาพที่ 1.17 คลิกปุ่ม Next ภาพที่ 1.18 คลิกปุ่ม Install จากนั้นจะมีแถบสีน้าเงินวิ่งขึ้นมาดังภาพที่ 1.19 ให้รอจนกว่าโปรแกรมจะติดตั้งเสร็จ ดังภาพที่ 1.20 ภาพที่ 1.19 ภาพที่ 1.20 คลิกปุ่ม Next ภาพที่ 1.21 คลิกปุ่ม finish การติดตั้งโปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 เป็นอันเสร็จเรียบร้อย ต่อไปจะกล่าวถึงการ Attach Databases หรือ การแนบฐานข้อมูล
- 6. 6 ขั้นตอนการ Attach Databases หรือ การแนบฐานข้อมูล เมื่อทาการติดตั้งโปรแกรมฐานข้อมูลเรียบร้อยแล้ว ขั้นตอนต่อไปจะต้องทาการแนบฐานข้อมูลของ โปรแกรม Scan tool3 ซึ่งมีวิธีการดังนี้ 1. Copy Databases ทั้ง 2 ตัว ที่อยู่ในแฟ้มข้อมูล Data (ในแผ่น CD) เลือก Drive C: แฟ้มข้อมูล Program file หรือ Program file (x86) เลือกแฟ้มข้อมูล Microsoft SQL Server เลือกแฟ้มข้อมูล MSSQL MSSQL Data แล้ววาง ไว้ใน แฟ้มข้อมูลนี้ 2. คลิกที่ Start คลิกเลือกโปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 แล้วคลิกเลือก ดังภาพที่ 1.22 ภาพที่ 1.22 จากนั้นจะปรากฏหน้าต่างของโปรแกรม SQL Server 2005 ขึ้นมา ให้คลิกปุ่ม Connect เพื่อเข้าสู่ โปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 ดังภาพที่ 1.23 ภาพที่ 1.23
- 7. 7 เมื่อคลิกที่ปุ่ม Connect แล้วจะปรากฏหน้าจอ ดังภาพที่ 1.24 ภาพที่ 1.24 4. จากภาพที่ 1.24 คลิกขวาที่แฟ้มข้อมูล Databases ที่อยู่ฝั่งซ้ายมือ แล้วเลือกคาสั่ง Attach ดังภาพ ที่ 1.25 ภาพที่ 1.25 เมื่อเลือกคาสั่ง Attach แล้วจะปรากฏหน้าต่าง Attach Databases ขึ้นมา จากนั้นให้คลิกเลือกปุ่ม Add เพื่อทาการแนบไฟล์ฐานข้อมูล เมื่อคลิกปุ่ม Add แล้วจะปรากฏ หน้าต่างแฟ้มข้อมูลขึ้นมา ให้คลิก เลือกไฟล์ student_watch_db.mdf แล้วคลิกปุ่ม OK และคลิกปุ่ม OK อีกครั้ง การแนบไฟล์เป็นอันเสร็จ สิ้น ดังภาพที่ 1.26 1. คลิกเมาส์ขวามือ 1. เลือก Attach
- 8. 8 ภาพที่ 1.26 การแนบฐานข้อมูลเป็นอันเสร็จเรียบร้อย หมายเหตุ เวลาที่คลิกปุ่ม Add ถ้าหากขึ้น Error ให้ดูที่บรรทัดสุดท้ายว่ามี 916 หรือไม่ ถ้ามีให้แก้ไข ตามขั้นตอนต่อไปนี้ 1. เลือก student_watch_db.mdf
- 9. 9 วิธีการแก้ error 916 มีขั้นตอนดังนี้ 1. เลือก all programs แล้วคลิกเลือก Microsoft sql server 2005 ตามภาพที่ 1.27 ภาพที่ 1.27 2. เลือก configuration tools เลือก sql server surface area configuration ดังภาพที่ 1.28 ภาพที่ 1.28
- 10. 10 3. จะปรากฎหน้าต่างตามภาพที่ 1.29 แล้วเลือก add new administrator ภาพที่ 1.29 4. คลิกเลือก sql express ตามภาพที่ 1.30 แล้วคลิกปุ่ม ภาพที่ 1.30
- 11. 11 5. จากขั้นตอนที่ 4 จะย้ายไปอยู่ด้านขวามือ ดังภาพที่ 1.31 แล้วคลิกปุ่ม OK การแก้ error 916 เป็นอันเสร็จเรียบร้อย จากนั้นก็สามารถดาเนินการ Attach Databases หรือ แนบ ฐานข้อมูลใหม่อีกครั้ง
- 12. 12 บทที่ 2 โปรแกรม Scan tool 3 วิธีการติดตั้งโปรแกรม Scan tool 3 มีขั้นตอนดังนี้ 1. ภายในแผ่น CD โปรแกรม จะมีแฟ้มข้อมูลชื่อ Scan tool 3setup ภาพที่ 2.1 ภาพที่ 2.1 2. จากภาพที่ 2.1 ดับเบิ้ลคลิกเปิดแฟ้มข้อมูล Scan tool3setup ซึ่งภายในแฟ้มข้อมูลจะมี ดังภาพที่ 2.2 ภาพที่ 2.2 เป็นตัวที่ใช้ในการติดตั้ง โปรแกรม Scan tool3
- 13. 13 จากภาพที่ 2.2 ตัวที่ใช้ในการติดตั้งโปรแกรมมีอยู่ 2 เวอร์ชั่น ซึ่งเลือกใช้ได้ดังนี้ ใช้สาหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีระบบปฎิบัติการ 32/x86 บิต ใช้สาหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีระบบปฎิบัติการ 64 บิต เพราะฉะนั้นจะต้องตรวจดูก่อนว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่จะทาการติดตั้งโปรแกรมนั้นใช้ ระบบปฏิบัติการ แบบ 32 บิต หรือ แบบ 64 บิต ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้ 1. คลิกเมาส์ขวามือที่ไอคอน My computer บนหน้าจอ 2. เลือก Properties ดังภาพที่ 2.3 ภาพที่ 1 ภาพที่ 2.3 3. จากภาพที่ 2.3 เมื่อคลิกเลือก Properties แล้วจะปรากฎหน้าต่างดังภาพที่ 2.4 ซึ่งจะบอก รายละเอียดคุณสมบัติของเครื่องคอมพิวเตอร์นั้นๆ จากภาพที่ 2.4 เครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องนี้ใช้ ระบบปฏิบัติการ 64 bit ภาพที่ 2.4 คลิกเลือก ดูระบบปฏิบัติการ ของเครื่องว่าใช้ 32 bit หรือ 64 bit
- 14. 14 เมื่อเรารู้แล้วว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ของเราใช้ระบบปฎิบัติการแบบใด เราก็สามารถเลือกตัวติดตั้งที่ ตรงกับระบบปฎิบัติการของเครื่องคอมพิวเตอร์ได้เลยเพื่อทาการติดตั้งโปรแกรม Scan tool 3 โดยดับเบิ้ล คลิกที่ หรือ (ขึ้นอยู่กับระบบปฏิบัติการของเครื่อง คอมพิวเตอร์) ดังภาพที่ 2.5 ภาพที่ 2.5 ภาพที่ 2.6 คลิก Next ภาพที่ 2.7 เลือก I Agree แล้วคลิก Next ดับเบิ้ลคลิกเพื่อติดตั้ง โปรแกรม(เลือกให้ตรง กับระบบปฎิบัติการของ เครื่องคอมพิวเตอร์
- 15. 15 ภาพที่ 2.8 คลิก Next ภาพที่ 2.9 เลือก Everyone คลิก Next ภาพที่ 2.11 คลิก Continue ภาพที่ 2.10 คลิก Next ภาพที่ 2.12 คลิก Close เมื่อคลิก Close แล้วโปรแกรมจะทาการติดตั้งโปรแกรมต่างๆให้ ซึ่งจะปรากฎหน้าจอดังภาพที่ 2.13
- 16. 16 ภาพที่ 2.13 รอสักครู่จะมีหน้าต่างดังภาพที่ 2.14 ขึ้นมา ภาพที่ 2.14 คลิก Next ภาพที่ 2.15 คลิก Install ภาพที่ 2.16 คลิก Finish การติดตั้งโปรแกรม Scan tool3 เป็นอันเสร็จเรียบร้อย ซึ่งจะมีไอคอนของโปรแกรมโชว์ที่หน้าจอ
- 17. 17 บทที่ 3 วิธีการใช้โปรแกรม เมื่อได้ทาการลงระบบของโปรแกรมในเครื่องคอมพิวเตอร์ของเรียบร้อยแล้ว สามารถเข้าสู่โปรแกรม ได้โดยดับเบิลคลิกเมาส์ไอคอนที่ชื่อ Scan tool 3 บนหน้าจอของเครื่องคอมพิวเตอร์ ดังภาพที่ 3.1 ภาพที่ 3.1 ภาพที่ 3.2
- 18. 18 จากภาพที่ 3.2 เป็นหน้าต่างของโปรแกรมประกอบไปด้วยเมนูหลัก ดังนี้ System เมนูฐานข้อมูล เมนูบันทึกข้อมูล และเมนูรายงาน ดังภาพที่ 3.3 ภาพที่ 3.3 ซึ่งแต่ละเมนูจะมีเมนูย่อย และทาหน้าที่ดังนี้ 1. เมนูฐานข้อมูล ใช้สาหรับการสร้างฐานข้อมูลเบื้องต้นให้กับโปรแกรม ซึ่งประกอบไป ด้วยเมนูย่อย 2 เมนู ดังภาพที่ 3.4 ภาพที่ 3.4 1.1 ข้อมูลโรงเรียน ใช้สาหรับการบันทึกหรือลงทะเบียนรายละเอียดของโรงเรียน เมื่อต้องการจะสร้างฐานข้อมูลโรงเรียนให้ท่านปฏิบัติดังนี้ เลือกเมนู ฐานข้อมูล จะปรากฏเมนูย่อยขึ้นมาแล้วเลือก เมนูข้อมูลโรงเรียน ดังภาพที่ 3.5 ภาพที่ 3.5 หลังจากนั้นจะปรากฏหน้าจอของฐานข้อมูลโรงเรียนขึ้นมา ดังภาพที่ 3.6
- 19. 19 ภาพที่ 3.6 เมื่อปรากฏหน้าต่างของเมนูข้อมูลโรงเรียนขึ้นมาแล้ว ท่านสามารถสร้างฐานข้อมูลโรงเรียนของท่านได้เลย โดยคลิกเลือก ปุ่ม เพิ่มใหม่ ดังรูปด้านบน เมื่อคลิกแล้วจะปรากฏหน้าต่างขึ้นมาเพื่อท่านใส่รายละเอียดของ โรงเรียน ดังภาพที่ 3.7 ภาพที่ 3.7 จากภาพที่ 3.7 ถ้าหากต้องการจะใส่ตราประจาโรงเรียนให้คลิกที่ปุ่ม ค้นหา เมื่อคลิกปุ่ม ค้นหา แล้วจะ ปรากฏหน้าต่าง ดังภาพที่ 3.8 เป็นหน้าต่างที่ให้เลือกไฟล์ภาพตราประจาโรงเรียนใส่ในโปรแกรม ซึ่งไฟล์ ภาพตราประจาโรงเรียนที่จะนามาใส่ในโปรแกรมนั้นจะต้องมีขนาดไม่เกิน 120x120 pixels และเป็นไฟล์ JPEG เท่านั้น
- 20. 20 ภาพที่ 3.8 เมื่อใส่รายละเอียดของโรงเรียนเรียบร้อยแล้ว ให้คลิกปุ่ม บันทึก เพื่อเป็นการบันทึกข้อมูลเมื่อคลิกที่ปุ่ม บันทึก แล้ว ข้อมูลก็จะถูกบันทึกเก็บไว้ในโปรแกรม จะปรากฏหน้าต่าง ดังภาพที่ 3.9 ภาพที่ 3.9 หากต้องการจะเข้าไปแก้ไขหรือเพิ่มเติมข้อมูลของโรงเรียน ให้คลิกที่ปุ่ม แก้ไข ดังภาพที่ 3.10 หลังจากนั้นจะปรากฏหน้าต่างให้ใส่รายละเอียดของโรงเรียนขึ้นมาท่านสามารถเพิ่มเติมหรือแก้ไขข้อมูลได้ เลย ภาพที่ 3.10 เมื่อแก้ไขหรือเพิ่มเติมข้อมูลเรียบร้อยแล้วให้คลิกที่ปุ่ม บันทึก เพื่อบันทึกข้อมูล
- 21. 21 ถ้าต้องการออกจากหน้าต่างนี้ให้ท่านคลิกปุ่ม หรือปุ่ม ท่านก็จะกลับไปสู่เมนูหลัก 1.2 ข้อมูลนักเรียน ใช้สาหรับกรอกข้อมูลรายละเอียดส่วนตัวนักเรียนรายบุคคล โดยปฏิบัติดังนี้ เลือก เมนูฐานข้อมูล แล้วเลือก เมนูข้อมูลนักเรียน ดังภาพที่ 3.11 ภาพที่ 3.11 จากนั้นจะปรากฏหน้าต่างของส่วนข้อมูลนักเรียนขึ้นมา ดังภาพที่ 3.12 ภาพที่ 3.12 ถ้าต้องการจะกรอกข้อมูลนักเรียนให้คลิกที่ปุ่ม เพิ่มใหม่ ดังภาพที่ 3.12 แล้วจะปรากฏหน้าต่างของข้อมูล นักเรียน ดังภาพที่ 3.13
- 22. 22 รูปที่ 3.13 จากภาพที่ 3.13 จะเป็นส่วนที่ท่านจะต้องกรอกข้อมูลนักเรียน ซึ่งมี 2 ส่วน คือ ข้อมูลส่วนตัว นักเรียน และ ข้อมูลอื่นๆ ดังรูปที่ 3.14 ภาพที่ 3.14 เมื่อต้องการที่จะกรอกข้อมูลนักเรียนเป็นรายบุคคลลงในโปรแกรมให้ใช้เมาส์คลิกที่ช่องว่างสีขาว แล้วพิมพ์ข้อมูลเข้าไปได้เลย เมื่อกรอกข้อมูลเสร็จแล้วให้ท่านคลิกที่ปุ่ม บันทึก เพื่อทาการบันทึกข้อมูล เมื่อทาการบันทึกข้อมูลนักเรียนแล้ว จะปรากฏหน้าต่างดังภาพที่ 3.15
- 23. 23 รูปที่ 3.15 ซึ่งจะปรากฏรายชื่อนักเรียนที่เราได้กรอกข้อมูลเรียบร้อยแล้ว การเพิ่มข้อมูลนักเรียน ถ้าจะใส่ข้อมูลนักเรียนคนถัดไปก็คลิกที่ปุ่ม เพิ่มใหม่ โปรแกรมก็จะปรากกฎหน้าต่างของ ส่วนข้อมูลนักเรียนขึ้นมาแล้วใส่ข้อมูลนักเรียนคนต่อไปได้เลย การแก้ไขข้อมูลนักเรียน ถ้าหากท่านต้องการที่จะแก้ไขข้อมูลนักเรียนของท่าน มีขั้นตอนดังนี้ 1. เข้าสู่เมนูข้อมูลนักเรียน แล้วคลิกปุ่ม แก้ไข หลังชื่อนักเรียนที่ต้องการแก้ไข ดังภาพที่ 3.16 ภาพที่ 3.16
- 24. 24 2. หน้าต่างข้อมูลนักเรียนจะปรากฏขึ้นมา ท่านก็สามารถแก้ไขข้อมูลนักเรียนได้เลย ดังภาพที่ 3.17 ภาพที่ 3.17 3. เมื่อทาการแก้ไขข้อมูลนักเรียนเสร็จแล้วให้ท่านคลิกที่ปุ่ม บันทึก เพื่อทาการบันทึก ข้อมูล การลบข้อมูลนักเรียนรายบุคคล ถ้าต้องการจะลบข้อมูลนักเรียนออกจากโปรแกรม มีขั้นตอนดังนี้ 1. เข้าสู่เมนูข้อมูลนักเรียนและคลิกปุ่ม แก้ไข หลังชื่อนักเรียนที่ต้องการลบ ดังภาพที่ 3.18 รูปที่ 3.18 2. หน้าต่างข้อมูลนักเรียนจะปรากฏขึ้นมา ก็สามารถลบข้อมูลนักเรียนได้เลยโดยคลิกเลือกที่ปุ่ม ลบ ดังรูปที่ 3.19
- 25. 25 ภาพที่ 3.19 หลังจากนั้นจะปรากฏหน้าต่าง ดังนี้ ถ้าหากต้องการลบข้อมูล ถ้าหากไม่ต้องการลบข้อมูล
- 26. 26 บทที่ 4 บันทึกข้อมูลการคัดกรอง การบันทึกข้อมูลในระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน คลิกที่ เมนูบันทึกข้อมูล แล้วเลือก บันทึกข้อมูล ระบบช่วยเหลือนักเรียน ดังภาพที่ 4.1 ภาพที่ 4.1 เมื่อเลือก เมนูบันทึกข้อมูลระบบช่วยเหลือนักเรียน แล้วจะปรากฏหน้าต่างขึ้นมาให้ ดังภาพที่ 4.2 รูปที่ 4.2 จากภาพที่ 4.2 จะมีส่วนทางานอยู่ 3 ส่วนด้วยกัน คือ 1. ส่วนค้นหาข้อมูลนักเรียน ซึ่งใช้สาหรับค้นหาข้อมูลนักเรียนที่เราต้องการ จะค้นหาด้วยชื่อ ด้วยห้อง หรือ ระดับชั้นก็ได้ 2. ส่วนที่เป็นรายชื่อนักเรียน ส่วนนี้จะแสดงรายชื่อนักเรียนที่เราค้นหา ส่วนสาหรับค้นหาข้อมูลนักเรียน รายชื่อนักเรียน เมนูคัดกรองนักเรียน
- 27. 27 3. ส่วนเมนูคัดกรองนักเรียน ส่วนนี้จะเป็นส่วนของเมนูที่เราต้องการจะบันทึกข้อมูลการคัดกรองนักเรียน เป็นรายบุคคล ซึ่งจะประกอบไปด้วย การคัดกรองนักเรียนในแต่ละด้าน , แบบประเมิน EQ , บันทึก พฤติกรรม, แบบประเมิน SDQ ทั้ง 3 ฉบับ , บันทึกการเยี่ยมบ้าน, แบบประเมินภาวการณ์ซึมเศร้า, แบบวัด ความเครียด, แบบประเมินทักษะการดารงชีวิต และแบบประเมินพหุปัญญา 1. แบบคัดกรองนักเรียนเป็นรายบุคคล การคัดกรองนักเรียนเป็นรายบุคคล มีขั้นตอนดังนี้ 1. เมื่อเข้าสู่เมนูบันทึกข้อมูลระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน จะปรากฏหน้าต่าง ดังภาพที่ 4.3 ภาพที่ 4.3 2. ค้นหาข้อมูลนักเรียนที่ต้องการจะคัดกรอง โดยใส่ข้อมูลที่กลุ่มนักเรียนที่จะค้นหา แล้วคลิกเลือกปุ่ม ค้นหา ดังภาพที่ 4.4 ภาพที่ 4.4
- 28. 28 เมื่อคลิกที่ปุ่ม ค้นหา โปรแกรมจะแสดงรายชื่อนักเรียนที่ค้นหา ดังภาพที่ 4.5 ภาพที่ 4.5 3. คลิกที่ปุ่ม เมนูคัดกรอง ที่อยู่หลังรายชื่อนักเรียนที่ต้องการจะคัดกรอง ดังภาพที่ 4.6 ภาพที่ 4.6 เมื่อคลิกที่ปุ่ม เมนูคัดกรอง แล้วจะปรากฏหน้าจอดังภาพที่ 4.7
- 29. 29 ภาพที่ 4.7 จากภาพที่ 4.7 จะเป็นส่วนที่ใช้ในการคัดกรองนักเรียนเป็นรายบุคล ซึ่งมีทั้งหมด 11 ด้านด้วยกัน คือ 1. การคัดกรองนักเรียนด้านความสามารถพิเศษ คลิกเลือกปุ่ม 1. ความสามารถพิเศษ ที่อยู่ทางซ้ายมือ จากนั้นโปรแกรมจะแสดงรายละเอียดส่วน ของการคัดกรองด้านความสามารถพิเศษขึ้นมา ดังภาพที่ 4.8 ภาพที่ 4.8
- 30. 30 วิธีการกรอกข้อมูล 1. คลิกเลือกเมนู มี หรือ ไม่มี ถ้าหากนักเรียนมีความสามารถพิเศษก็เลือก มี ถ้าหากนักเรียนไม่มี ความสามารถพิเศษก็เลือก ไม่มี 2. คลิกเลือกกลุ่มสาระการเรียนรู้ นักเรียนมีความสามารถพิเศษในกลุ่มสาระการเรียนรู้ใดก็คลิก เลือกกลุ่มสาระนั้นๆ 3. เมื่อเลือกกลุ่มสาระการเรียนรู้แล้วหลังจากนั้นพิมพ์รายละเอียดความสามารถพิเศษของนักเรียนลง ในช่องว่างสีขาว ดังภาพที่ 3.8 หมายเหตุ การคัดกรองนักเรียนด้านความสามารถพิเศษนี้สามารถบันทึกข้อมูลได้มากกว่า 1 กลุ่มสาระ การเรียนรู้ 2. การคัดกรองนักเรียนด้านการเรียน ด้านสุขภาพ ด้านเศรษฐกิจ ด้านสวัสดิภาพและความปลอดภัย ด้านพฤติกรรมการใช้สารเสพติด ด้านพฤติกรรมการใช้ความรุนแรง ด้านพฤติกรรมทางเพศ ด้านการติด เกม ด้านเครื่องมือสื่อสาร คลิกเลือกปุ่มที่ท่านต้องการจะคัดกรองในแต่ละด้าน ที่อยู่ทางซ้ายมือ หลังจากนั้นโปรแกรมจะ แสดงรายละเอียดการคัดกรองของแต่ละด้านขึ้นมา วิธีการกรอกข้อมูล 1. คลิกเลือกเมนู ปกติ เสี่ยง และมีปัญหา 2. เลือก รายละเอียดของแต่ละกลุ่ม - ถ้าเลือก ปกติ แสดงว่านักเรียนอยู่ในกลุ่มปกติ - ถ้าเลือก เสี่ยง แสดงว่านักเรียนอยู่ในกลุ่มเสี่ยง และต้องคลิกเลือกรายละเอียดของความ เสี่ยงด้วยว่าเสี่ยงในเรื่องใดบ้าง ซึ่งในโปรแกรมมีให้เลือก - ถ้าเลือก มีปัญหา แสดงว่านักเรียนอยู่ในกลุ่มมีปัญหา และต้องคลิกเลือกรายละเอียดของ ปัญหาด้วยว่ามีปัญหาในเรื่องใดบ้าง ดังภาพตัวอย่างต่อไปนี้
- 31. 31 ภาพที่ 4.9 ตัวอย่างการคัดกรองนักเรียนด้านการเรียน ภาพที่ 4.10 ตัวอย่างการคัดกรองนักเรียนด้านสุขภาพ
- 32. 32 ภาพที่ 4.11 ตัวอย่างการคัดกรองนักเรียนด้านเศรษฐกิจ ภาพที่ 4.12 ตัวอย่างการคัดกรองนักเรียนด้านสวัสดิภาพและความปลอดภัย
- 33. 33 ภาพที่ 4.13 ตัวอย่างการคัดกรองนักเรียนด้านพฤติกรรมการใช้สารเสพติด ภาพที่ 4.14 ตัวอย่างการคัดกรองนักเรียนด้านพฤติกรรมการใช้ความรุนแรง
- 34. 34 ภาพที่ 4.15 ตัวอย่างการคัดกรองนักเรียนด้านพฤติกรรมทางเพศ ภาพที่ 4.16 ตัวอย่างการคัดกรองนักเรียนด้านการติดเกม
- 35. 35 ภาพที่ 4.17 ตัวอย่างการคัดกรองนักเรียนด้านเครื่องมือสื่อสารอิเล็กทรอนิคส์ ภาพที่ 4.18 ตัวอย่างการคัดกรองนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษ (เด็กพิเศษ) เมื่อทาการคัดกรองนักเรียนเสร็จเรียบร้อยแล้วคลิกที่ปุ่ม บันทึก เพื่อทาการบันทึกข้อมูล
- 36. 36 บันทึกข้อมูลแบบประเมินความฉลาดทางอารมณ์ (EQ) การบันทึกข้อมูลแบบประเมินความฉลาดทางอารมณ์ (EQ) มีขั้นตอนดังนี้ 1. เมื่อเข้าสู่เมนูบันทึกข้อมูลระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนแล้ว จะปรากฏหน้าต่าง ดังภาพที่ 4.19 ภาพที่ 4.19 2. ค้นหาข้อมูลนักเรียนที่ต้องการจะคัดกรอง แล้วคลิกเลือกปุ่ม ค้นหา ดังภาพที่ 4.20 ภาพที่ 4.20 เมื่อท่านคลิกที่ปุ่ม ค้นหา โปรแกรมจะแสดงรายชื่อนักเรียนที่ท่านค้นหา ดังภาพที่ 4.21 ภาพที่ 4.21
- 37. 37 3. จากภาพที่ 4.21 คลิกที่ปุ่ม เมนู EQ ที่อยู่หลังรายชื่อนักเรียนที่ท่านต้องการจะคัดกรอง 4. จะปรากฏหน้าต่างของ แบบประเมินความฉลาดทางอารมณ์ คลิกเลือกคาตอบของแต่ละข้อ จนครบทุกข้อ แต่ละข้อมี 4 ตัวเลือก ดังภาพที่ 4.22 ภาพที่ 4.22 เมื่อทาแบบประเมินครบทุกข้อแล้วคลิกที่ปุ่ม บันทึก เพื่อทาการบันทึกข้อมูล
- 38. 38 แบบบันทึกพฤติกรรมนักเรียน คลิกเลือกปุ่ม พฤติกรรม ของนักเรียนที่ท่านจะบันทึก ดังภาพที่ 4.23 ภาพที่ 4.23 จากนั้นโปรแกรมจะแสดงแบบบันทึกพฤติกรรมนักเรียน ดังภาพที่ 4.24 ภาพที่ 4.24 เมื่อโปรแกรมแสดงแบบบันทึกขึ้นมาแล้วท่านสามารถบันทึกพฤติกรรมนักเรียนได้โดยนาเมาส์ไป คลิกที่ช่องว่างสีขาวแล้วพิมพ์ข้อมูลลงไปได้เลย เมื่อพิมพ์เสร็จแล้วให้คลิกปุ่ม บันทึก เพื่อบันทึกข้อมูล ดังภาพที่ 4.25
- 39. 39 ภาพที่ 4.25
- 40. 40 แบบประเมิน SDQ แบบประเมิน SDQ มี 3 ฉบับ คือ 1. ฉบับนักเรียนประเมินตนเอง 2. ฉบับครูประเมินนักเรียน 3. ฉบับผู้ปกครองประเมินนักเรียน ซึ่งวิธีการบันทึกข้อมูลลงในโปรแกรมจะเหมือนกันทั้ง 3 ฉบับ ท่านต้องการจะบันทึกข้อมูล SDQ ฉบับใดก็คลิกเลือก ดังภาพที่ 4.26 ภาพที่ 4.26 โปรแกรมจะแสดงแบบประเมิน SDQ ดังภาพที่ 4.27 ภาพที่ 4.27
- 41. 41 จากภาพที่ 4.27 แบบประเมิน SDQ ในโปรแกรมนั้นจะแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ดังนี้ ส่วนที่ 1 จะประกอบไปด้วยข้อคาถาม 25 ข้อ เป็นลักษณะของพฤติกรรมทั้งด้านบวกและด้านลบ ต้องการที่จะบันทึกข้อมูลให้คลิกเลือก ส่วนที่ 1 แล้วคลิกเลือกช่อง ไม่จริง จริงบ้าง จริงแน่นอน เมื่อใส่ข้อมูลครบถูกต้องแล้วให้คลิกที่ปุ่ม บันทึก เพื่อทาการบันทึกข้อมูล ดังภาพที่ 3.27 ส่วนที่ 2 เป็นการประเมินผลกระทบของพฤติกรรมว่ามีความเรื้อรังส่งผลกระทบต่อตนเองและ บุคคลรอบข้างหรือไม่อย่างไร หากต้องการจะบันทึกข้อมูลให้คลิกเลือก ส่วนที่ 2 แล้วคลิกเลือกในช่อง วงกลมของแต่ละข้อเมื่อใส่ข้อมูลครบถูกต้องแล้วให้คลิกที่ปุ่ม บันทึก เพื่อทาการบันทึกข้อมูล ดังภาพที่ 4.28 ภาพที่ 4.28
- 42. 42 แบบบันทึกการเยี่ยมบ้าน คลิกที่ปุ่ม เมนูเยี่ยมบ้าน ดังภาพที่ 4.29 ภาพที่ 4.29 หลังจากนั้นโปรแกรมจะแสดงแบบฟอร์มการเยี่ยมบ้าน ดังภาพที่ 4.30 ภาพที่ 4.30 เมื่อโปรแกรมแสดงแบบฟอร์มการเยี่ยมบ้านเรียบร้อยแล้วก็สามารถบันทึกข้อมูลการเยี่ยมบ้านได้ โดยการใช้เมาส์คลิกเลือกที่เป็นวงกลมเล็กๆ สีขาวหน้าตัวเลือกต่างๆ เมื่อบันทึกข้อมูลครบทุกข้อแล้วให้คลิก ที่ปุ่ม บันทึก เพื่อเป็นการบันทึกข้อมูล ดังภาพที่ 4.30
- 43. 43 แบบวัดโรคซึมเศร้า คลิกเลือกปุ่มแบบวัดโรคซึมเศร้า ดังภาพที่ 4.31 ภาพที่ 4.31 เมื่อคลิกปุ่มแบบวัดโรคซึมเศร้า โปรแกรมจะแสดงข้อคาถามของแบบวัดโรคซึมเศร้า ดังภาพที่ 4.32 ภาพที่ 4.32 เมื่อโปรแกรมแสดงข้อคาถามของแบบวัดโรคซึมเศร้าแล้ว หลังจากนั้นทาการบันทึกข้อมูลเข้าสู่ โปรแกรมโดยการใช้เมาส์คลิกที่ช่องคาตอบของข้อคาถามให้ครบทุกข้อถ้าข้อคาถามใดที่คลิกเลือกตอบแล้ว
- 44. 44 จะมีแถบสีน้าเงินปรากฏขึ้นมา เมื่อตอบคาถามครบทุกข้อแล้วให้คลิกปุ่ม บันทึก เพื่อบันทึกข้อมูล ดังภาพที่ 4.32 แบบประเมินความเครียด คลิกเลือกปุ่มแบบประเมินความเครียด ดังภาพที่ 4.33 ภาพที่ 4.33 เมื่อคลิกปุ่มแบบประเมินความเครียดโปรแกรมจะแสดงข้อคาถามของแบบประเมินความเครียดดังภาพที่ 4.34 ภาพที่ 4.34 เมื่อโปรแกรมแสดงข้อคาถามของแบบประเมินความเครียด หลังจากนั้นทาการบันทึกข้อมูลเข้าสู่ โปรแกรมโดยการใช้เมาส์คลิกที่ช่องคาตอบของข้อคาถามให้ครบทุกข้อถ้าข้อคาถามใดที่คลิกเลือกตอบแล้ว
- 45. 45 จะมีแถบสีน้าเงินปรากฏขึ้นมา เมื่อตอบคาถามครบทุกข้อแล้วให้คลิกปุ่ม บันทึก เพื่อบันทึกข้อมูล ดังภาพที่ 4.34 แบบสารวจทักษะการดารงชีวิต เมื่อเข้าสู่โปรแกรมและเลือกเมนู บันทึกข้อมูล แล้วเข้าสู่เมนู บันทึกข้อมูลระบบการดูแลช่วยเหลือ นักเรียน จะแสดงหน้าต่างดังภาพที่ 4.35 ภาพที่ 4.35 จากภาพที่ 4.35 เลือกคลิกปุ่มแบบสารวจทักษะการดารงชีวิตหลังรายชื่อของนักเรียนที่ต้องการจะ บันทึกข้อมูล หลังจากนั้นโปรแกรมจะแสดงรายละเอียดของแบบสารวจทักษะชีวิตขึ้นมา ดังภาพที่ 4.36 ภาพที่ 4.36
- 46. 46 จากภาพที่ 4.36 เป็นรายละเอียดของแบบสารวจทักษะการดารงชีวิต ซึ่งมี 4 ด้าน ต้องการที่จะบันทึกข้อมูล ด้านใดก็ให้คลิกเลือกที่ปุ่มด้านนั้นๆ แล้วทาการคลิกเลือกรายละเอียดของแต่ละด้านที่แสดง เมื่อทาการใส่ ข้อมูลครบทุกด้านแล้ว คลิกที่ปุ่ม บันทึก เพื่อบันทึกข้อมูล แบบประเมินพหุปัญญา เมื่อเข้าสู่โปรแกรมและเลือกเมนู บันทึกข้อมูล แล้วเข้าสู่เมนู บันทึกข้อมูลระบบการดูแลช่วยเหลือ นักเรียน จะแสดงหน้าต่างดังภาพที่ 4.37 ภาพที่ 4.37 จากภาพที่ 4.37 เลือกคลิกปุ่มแบบประเมินพหุปัญญาหลังรายชื่อของนักเรียนที่ต้องการจะบันทึก ข้อมูล หลังจากนั้นโปรแกรมจะแสดงรายละเอียดของแบบประเมินพหุปัญญา ดังภาพที่ 4.38 ภาพที่ 4.38
- 47. 47 จากภาพที่ 4.38 เป็นรายละเอียดของแบบประเมินพหุปัญญา ซึ่งมี 8 ด้าน ต้องการที่จะบันทึกข้อมูลด้านใดก็ ให้คลิกเลือกที่ปุ่มด้านนั้นๆ แล้วทาการคลิกเลือกรายละเอียดของแต่ละด้านที่แสดง เมื่อทาการใส่ข้อมูลครบ ทุกด้านแล้ว คลิกที่ปุ่ม บันทึก เพื่อบันทึกข้อมูล ดังภาพที่ 4.38
- 48. 48 บทที่ 5 ส่งออกข้อมูล นาเข้าข้อมูล ลบข้อมูลแบบกลุ่ม เลื่อนระดับชั้น และรายงาน 1. ส่งออกข้อมูล หมายถึง การนาข้อมูลทั้งหมดหรือบางส่วนที่อยู่ในโปรแกรมส่งออกไปเก็บไว้ใน Drive หรืออุปกรณ์เก็บข้อมูลภายนอกอื่นๆ 2. นาเข้าข้อมูล หมายถึง การนาข้อมูลที่ส่งออกจากโปรแกรมกลับเข้ามาใช้งานในโปรแกรม วิธีการส่งออกข้อมูล 1. เมื่อเข้าสู่โปรแกรมแล้วคลิกเลือกเมนู System คลิกเลือก เข้า/ส่งออกข้อมูล คลิกเลือก ส่งออก ข้อมูล ดังภาพที่ 5.1 ภาพที่ 5.1 2. จากภาพที่ 5.1 เมื่อคลิกเลือกเมนู เมนูส่งออกข้อมูล จะปรากฎเมนูหน้าต่างขึ้นมา ดังภาพที่ 5.2 ภาพที่ 5.2 เลือกข้อมูลระดับชั้น ห้อง ที่ต้องการส่งออก
- 49. 49 จากภาพที่ 5.2 เป็นการกาหนดเงื่อนไขการส่งออกข้อมูล - ระดับชั้น เลือกว่าจะส่งออกข้อมูลของระดับชั้นอะไร ห้องอะไร ข้อมูลที่ส่งออกจะเป็น ข้อมูลที่เราเลือกเท่านั้น - ส่งออกข้อมูลประวัตินักเรียน (เป็นตัวหนังสือสีเทา) ในโปรแกรมจะบังคับให้ส่งออกโดย อัตโนมัติอยู่แล้ว - ส่งออกข้อมูลระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ถ้าคลิกเลือกช่องสี่เหลี่ยมให้มีเครื่องหมาย จะเป็นการส่งออกข้อมูลทั้งหมดที่มีในโปรแกรม แต่ถ้าหากไม่เลือกให้มีเครื่องหมาย จะเป็นการ ส่งออกเพียงข้อมูลส่วนตัวนักเรียนอย่างเดียว ข้อมูลอื่นๆ จะไม่สามารถส่งออกได้ - ไฟล์ส่งออก เป็นการให้เลือกว่าจะส่งออกข้อมูลไปเก็บไว้ที่ใดโดยคลิกที่ปุ่ม ดังภาพที่ 5.3 ภาพที่ 5.3 3. จากภาพที่ 5.3 เมื่อคลิกที่ปุ่มแล้วจะปรากฎหน้าจอดังภาพที่ 5.4 ภาพที่ 5.4 เลือกไดร์ที่ต้องการเก็บข้อมูล ตั้งชื่อไฟล์ที่จะเก็บข้อมูล
- 50. 50 จากภาพที่ 5.4 ให้เลือกไดร์ที่ต้องการจะเก็บข้อมูล และตั้งชื่อไฟล์ ในช่อง File name ซื่งชื่อไฟล์ จะมีนามสกุลเป็น .xml แล้วคลิกปุ่ม Save จะปรากฎหน้าจอดังภาพที่ 5.5 ซึ่งเป็นการบอกรายละเอียดของ เงื่อนไขที่เราเลือก แล้วคลิกที่ปุ่ม ส่งออก ภาพที่ 5.5 4. เมื่อคลิกที่ปุ่มส่งออกโปรแกรมจะทาการส่งออกข้อมูลให้ เมื่อทาการส่งออกข้อมูลเสร็จแล้วจะมีข้อความ ขึ้น ดังภาพที่ 5.6 ภาพที่ 5.6 แต่ถ้าหากข้อมูลในโปรแกรมไม่มีตามที่เราเลือกโปรแกรมจะบอกว่า
- 51. 51 วิธีการนาเข้าข้อมูล 1. เมื่อเข้าสู่โปรแกรมแล้วคลิกเลือกเมนู System คลิกเลือก นาเข้า/ส่งออกข้อมูล คลิกเลือก นาเข้าข้อมูล ดังภาพที่ 5.7 ภาพที่ 5.7 2. เมื่อเลือก เมนูนาเข้าข้อมูล จะปรากฎหน้าจอดังภาพที่ 5.8 ภาพที่ 5.8 จากภาพที่ 5.8 คลิกเลือกปุ่ม เพื่อไปเลือกไฟล์ข้อมูลที่จะนาเข้า แล้วคลิกปุ่ม Open ดังภาพที่ 5.9 ภาพที่ 5.9 เลือกไฟล์ที่จะนาเข้า
- 52. 52 3. จากภาพที่ 5.9 เมื่อคลิกที่ปุ่ม Open จะปรากฎหน้าจอดังภาพที่ 5.10 ซึ่งเป็นการบอกให้เรารู้ว่าไฟล์ที่นาเข้า ชื่ออะไร จากไดร์ไหน เมื่อเราดูแล้วว่าถูกต้องก็ให้คลิกที่ ปุ่ มนาเข้า ภาพที่ 5.10 4. เมื่อโปรแกรมนาข้อมูลเข้าเสร็จเรียบร้อยแล้วจะมีข้อความแจ้งว่า วิธีการลบข้อมูลแบบกลุ่ม 1. เมื่อเข้าสู่โปรแกรมแล้วคลิกเลือกเมนู System คลิกเลือก จัดการข้อมูลชั้นสูง คลิกเลือก ลบ ข้อมูลแบบกลุ่ม ดังภาพที่ 5.11 ภาพที่ 5.11
- 53. 53 จะปรากฎหน้าจอดังภาพที่ 5.12 ภาพที่ 5.12 2. จากภาพที่ 5.12 เป็นหน้าต่างของส่วนการลบข้อมูลเป็นกลุ่ม เช่น ลบทั้งระดับชั้น หรือลบเป็นห้องเรียน ซึ่งในการลบข้อมูลแบบกลุ่มทุกครั้งโปรแกรมจะมีการให้สารองข้อมูลไว้ด้วยถ้าหากมีการลบผิดพลาดไปจะ ได้นาเข้ามาใช้ได้ใหม่ เมื่อเลือกข้อมูลที่จะลบเรียบร้อยแล้วให้คลิกที่ปุ่ม ลบข้อมูล แล้วจะมีข้อความขึ้นมาว่า 3. ถ้าตอบ Yes โปรแกรมจะดาเนินการลบข้อมูลให้ เมื่อดาเนินการลบข้อมูลเสร็จแล้วจะมีข้อความแจ้ง บอกว่า การลบข้อมูลแบบกลุ่มเป็นอันเสร็จเรียบร้อย คลิกเลือกเพื่อตั้งค่าการสารองข้อมูล (เหมือนการส่งออกข้อมูล) ต้องการลบ ไม่ต้องการลบ
- 54. 54 การเลื่อนระดับชั้น 1. เมื่อเข้าสู่โปรแกรมแล้วคลิกเลือกเมนู System คลิกเลือก จัดการข้อมูลชั้นสูง คลิกเลือก เลื่อนระดับชั้น ทั้งหมด ดังภาพที่ 5.13 ภาพที่ 5.13 2. เมื่อเลือก เมนูเลื่อนระดับชั้นทั้งหมด จะปรากฎหน้าจอดังภาพที่ 5.14 ภาพที่ 5.14 3. จากภาพที่ 5.14 เมื่อกาหนดค่าต่างๆ เรียบร้อยแล้วคลิกที่ ปุ่ มเลื่อนชั้น โปรแกรมจะดาเนินการเลื่อนชั้น ให้โดยอัตโนมัติเมื่อโปรแกรมดาเนินการเลื่อนชั้นเรียบร้อยแล้วจะมีข้อความแจ้งว่า คลิกเลือกเพื่อตั้งค่าการสารองข้อมูล (เหมือนการส่งออกข้อมูล) เลือกระดับชั้นสูงสุดของโรงเรียน
- 55. 55 การสั่งพิมพ์รายงานข้อมูล เมื่อเข้าสู่โปรแกรมเรียบร้อยแล้วหากจะสั่งพิมพ์รายงานข้อมูลต่างๆ ให้คลิกเลือกเมนู รายงาน ดังภาพที่ 5.15 ภาพที่ 5.15 จากภาพที่ 4.15 ต้องการจะพิมพ์ข้อมูลส่วนใดก็ให้คลิกเลือกที่เมนูนั้นๆ เช่น ต้องการจะพิมพ์ รายงานข้อมูลนักเรียนเป็นรายบุคคล มีวีธีการดังนี้ 1. คลิกเลือกเมนู รายงาน แล้วคลิกเลือกเมนู รายงานข้อมูลนักเรียน หลังจากนั้นเลือกว่าจะเลือก ข้อมูลในรูปแบบใด ในตัวอย่างนี้จะเลือกเมนู รายบุคคล ซึ่งเป็นการสั่งพิมพ์ข้อมูลนักเรียนเป็นรายบุคคล ดังภาพที่ 5.16 ภาพที่ 5.16
- 56. 56 2. เมื่อเลือกเมนูรายงานตามข้อ 1. แล้วจะปรากฎหน้าจอดังภาพที่ 5.17 ภาพที่ 5.17 จากภาพที่ 5.17 ให้ใส่ชื่อนักเรียน หรือรหัสนักเรียนในโปรแกรม ที่ต้องการจะพิมพ์ข้อมูล แล้วคลิก ที่ปุ่ม ข้อมูลนักเรียนรายบุคคลก็จะปรากฎบนหน้าจอ ดังภาพที่ 5.18 ภาพที่ 5.18 ใส่รหัส หรือ ชื่อนักเรียน คลิกเพื่อสั่งพิมพ์
- 57. 57 ถ้าหากต้องการจะสั่งพิมพ์ออกทางเครื่องพิมพ์ให้คลิกที่ปุ่ม เครื่องพิมพ์ก็จะดาเนินการพิมพ์ให้ เรียบร้อย สาหรับรายงานส่วนอื่นๆ ก็ดาเนินการเช่นเดียวกันต้องการจะดูหรือพิมพ์รายงานส่วนใดก็เลือกที่ เมนูนั้นโปรแกรมจะประมวลผลตามที่เราเลือก หมายเหตุ ถ้าหากการรายงานข้อมูลไม่สามารถดูได้หรือขึ้นหน้าต่าง error ขึ้นมาให้แก้ไขโดยการติดตั้ง โปรแกรม CrystalReports10_5 โดยมีขั้นตอนวิธีการติดตั้งดังนี้ 1. เปิดแผ่น CD แล้วดับเบิ้ลคลิกที่แฟ้มข้อมูล Scantool3setup ดังภาพที่ 5.19 ภาพที่ 5.19 เมื่อดับเบิ้ลคลิกที่ที่แฟ้มข้อมูล Scantool3setup แล้วจะปรากฎหน้าจอดังภาพที่ 5.20 ดับเบิ้ลคลิก
- 58. 58 ภาพที่ 5.20 2. จากภาพที่ 5.20 ให้ดับเบิ้ล คลิกที่ เพื่อเปิดแฟ้มข้อมูล ซึ่งภายใน แฟ้มข้อมูลจะมีตัว Setup อยู่ 2 ตัว ดังดังภาพที่ 5.21 ภาพที่ 5.21
- 59. 59 จากภาพที่ 4.40 มีตัว Setup 2 ตัว มีวิธีการเลือกใช้ดังนี้ ใช้สาหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีระบบปฎิบัติการ 32/x86 บิต ใช้สาหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีระบบปฎิบัติการ 64 บิต 3. ดับเบิ้ลคลิกที่ หรือ (เลือกให้ตรงกับระบบปฏิบัติการของเครื่องคอมพิวเตอร์) เพื่อดาเนินการติดตั้ง เมื่อดับเบิ้ลคลิก แล้วจะปรากฎหน้าจอดังภาพที่ 5.21 ภาพที่ 5.21 จากภาพที่ 5.21 รอสักครู่ เมื่อการติดตั้งเสร็จหน้าจอภาพที่ 5.21 จะหายไปจากหน้าจอ แสดงว่าการติดตั้ง CrystalReports10_5 เป็นอันเสร็จเรียบร้อย
- 60. 60 บทที่ 6 การคัดกรองนักเรียนเป็นรายบุคคล การคัดกรองนักเรียน เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลทั้งหมดที่ได้จากการรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคลแล้วนา ผลที่ได้มาจาแนกตามเกณฑ์การคัดกรอง การคัดกรองนักเรียน จะแบ่งนักเรียนออกเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มปกติ กลุ่มเสี่ยง กลุ่มมีปัญหา กลุ่มปกติ หมายถึง นักเรียนที่ไม่มีพฤติกรรมที่เป็นปัญหาและส่งผลกระทบต่อชีวิตประจาวัน ของตนเองหรือสังคมส่วนรวมในด้านลบ กลุ่มเสี่ยง หมายถึง นักเรียนที่มีพฤติกรรมเบี่ยงเบนไปจากปกติ เช่น เก็บตัว แสดงออกเกินขอบเขต การปรับตัวทางเพศไม่เหมาะสม ทดลองสิ่งเสพติด ผลการเรียนหรือพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไปในทางลบ กลุ่มมีปัญหา หมายถึง นักเรียนที่มีพฤติกรรมที่เป็นปัญหาชัดเจน มีผลกระทบต่อวิถีชีวิตประจาวัน ของตนเองหรือต่อสังคมส่วนรวมในด้านลบ แบบคัดกรองนักเรียนเป็นรายบุคคล 1. การคัดกรองนักเรียนด้านความสามารถพิเศษ เด็กที่มีความสามารถพิเศษ หมายถึง เด็กที่แสดงออกซึ่งความสามารถอันโดดเด่นด้านใด ด้านหนึ่ง หรือหลายด้าน ในด้านสติปัญญา ความคิดสร้างสรรค์การใช้ภาษา การเป็นผู้นา การสร้างงานทางด้าน ทัศนศิลป์ และศิลปะการแสดง ความสามารถทางดนตรี ความสามารถทางกีฬา และความสามารถทางวิชาการ ในสาขาใดสาขาหนึ่ง หรือหลายสาขาอย่างเป็นที่ประจักษ์เมื่อเปรียบเทียบกับเด็กที่มีอายุระดับเดียวกัน สภาพแวดล้อมหรือประสบการณ์เดียวกัน เด็กที่มีความสามารถพิเศษ แบ่งออกเป็น 3 กลุ่มย่อย ดังนี้ 1. เด็กที่มีระดับสติปัญญาสูง คือ กลุ่มเด็กที่มี ระดับสติปัญญา (IQ) ตั้งแต่ 130 ขึ้นไป 2. เด็กที่มีความสามารถพิเศษเฉพาะด้านอาจไม่ใช่เด็กที่มีระดับสติปัญญาสูงแต่มีความสามารถ พิเศษเฉพาะด้านที่โดดเด่นกว่าคนอื่นในวัยเดียวกัน อาจเป็นด้านคณิตศาสตร์ ตรรกศาสตร์ การใช้ภาษา ศิลปะ ดนตรี กีฬา การแสดง ฯลฯ 3. เด็กที่มีความคิดสร้างสรรค์ ลักษณะของเด็กที่มีความสามารถพิเศษด้านต่าง ๆ มีดังนี้ 1. ด้านสติปัญญา (การคิด) 2. ด้านความคิดสร้างสรรค์ 3. ด้านคณิตศาสตร์ 4. ด้านวิทยาศาสตร์ 5. ด้านภาษา 6. ด้านผู้นา 7. ด้านศิลปะ 8. ด้านดนตรี 9. ด้านกีฬา
- 61. 61 1. ด้านสติปัญญา (การคิด) มีลักษณะดังนี้ 1. มีความรู้สึกไวต่อการเปลี่ยนแปลงของสิ่งต่าง ๆ รอบตัว 2. ช่างสังเกต สามารถมองเห็นรายละเอียดของสิ่งต่าง ๆ ได้ดี (มักมองเห็นอะไรได้มากกว่าคนอื่น) 3. รับรู้สิ่งต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ว 4. ไม่ต้องการให้ใครมาขัดจังหวะในขณะจดจ่อกับกิจกรรมบางอย่าง 5. มีสมาธิในการทาสิ่งต่าง ๆ ได้นาน โดยเฉพาะเวลาสนใจอะไรจะลืมเวลา 6. จดจาสิ่งต่าง ๆ ได้รวดเร็ว (จาเร็ว) 7. ระลึกข้อมูลได้รวดเร็วและถูกต้องแม่นยา (จาแม่น) 8. เบื่อหน่ายง่ายกับกิจกรรมที่เป็นกิจวัตรประจาวันของโรงเรียน 9. ชอบคบคนที่มีอายุมากกว่า 10. ชอบทาอะไรด้วยตัวเอง ไม่อยากให้ผู้อื่นช่วยเหลือหรือถ้าช่วยก็เพียงเล็กน้อย 11. ชอบทางานคนเดียวหรืองานเดี่ยวมากกว่างานกลุ่ม 12. ชอบทากิจกรรมที่ยาก ท้าทายความสามารถ 13. สนใจอ่านหนังสือที่ยากเกินวัย เช่น หนังสือของผู้ใหญ่ หนังสือเกี่ยวกับชีวประวัติของบุคคลสาคัญ และสารานุกรม เป็นต้น 14. รู้หรือสนใจในสิ่งที่ผู้ใหญ่เองก็ต้องประหลาดใจ (เพราะคาดไม่ถึงว่าวัยแค่นี้จะรู้หรือสนใจ) 15. ทางานที่ชอบได้ดีเกินคาสั่งหรือความคาดหมาย 16. เรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ได้อย่างรวดเร็ว 17. ใช้ภาษา เช่น ศัพท์หรือโครงสร้างประโยคที่สูงเกินวัย 18. เมื่อเข้าไปร่วมกิจกรรมใด ๆ ก็มีแนวโน้มจะทาได้ดี 19. ชอบตั้งคาถามที่กระตุ้นความคิด 20. สนใจเป็นพิเศษกับกิจกรรมที่ต้องใช้ความคิด 21. ชอบจัดระบบระเบียบหรือโครงสร้างให้กับเหตุการณ์หรือสิ่งต่าง ๆ 22. สามารถคิดเกี่ยวกับสิ่งที่เป็นนามธรรม เช่น สัญลักษณ์ ตัวเลข รวมทั้งคานามธรรม เช่น ประชาธิปไตย วินัย ความซื่อสัตย์เป็นต้น ได้อย่างลึกซึ้งกว่าเด็กวัยเดียวกัน 23. อยากรู้อยากเห็นเป็นพิเศษ (ช่างซักถาม โดยเฉพาะเรื่องเหตุผล หรือถามในลักษณะ ถ้า………แล้ว) 24. ชอบคาดคะเนสิ่งที่อาจเกิดขึ้นจากความคิด การกระทา หรือการทดลอง ของตน 25. มองเห็นความสัมพันธ์ของเหตุผลได้อย่างรวดเร็ว 26. บอกความแตกต่างและความคล้ายคลึงกันของสิ่งต่าง ๆ ได้ดี 27. ชอบจับประเด็นสาคัญหรือหลักการที่แอบแฝงอยู่ได้อย่างรวดเร็ว 28. สามารถแสดงความสัมพันธ์ระหว่างความคิดต่าง ๆ ที่ดูภายนอกคล้ายว่าจะไม่เกี่ยวข้องกันได้ 29. สามารถสรุปภาพรวมของสิ่งต่าง ๆ หรือเรื่องราวได้ดี 30. ไม่ด่วนสรุปความรู้หรือข้อมูลต่าง ๆ โดยไม่วิเคราะห์หรือตรวจสอบ 31. สามารถวางแผนได้อย่างสลับซับซ้อน
- 62. 62 32. เป็นคนมีอารมณ์ขัน 33. สามารถใช้สามัญสานึกประกอบการคิดหาคาตอบหรือแก้ปัญหาต่างๆ ได้เป็นอย่างดี 34. สามารถผสมผสานความรู้ความคิด เกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ มาแก้ปัญหาได้ดี 35. มีมาตรฐานสาหรับตัวเองสูง จึงไม่ค่อยพอใจกับผลงานของตัวเองง่ายนัก (นักเรียนชอบทางานให้ดี ที่สุด และไม่ชอบที่จะเห็นผลงานแบบธรรมดาเหมือนกับที่คนอื่นเขาทา) 36. มักมีความรู้สึกรุนแรงเกี่ยวกับความถูก-ผิด , ดี-ชั่ว , ยุติธรรม- ไม่ยุติธรรม ฯลฯ 2. ด้านความคิดสร้างสรรค์ 1. ไม่ยอมให้ความร่วมมือถ้าไม่เห็นด้วย 2. ไม่ร่วมกิจกรรมที่ไม่ชอบ 3. ชอบทางานคนเดียวเป็นเวลานาน ๆ 4. มีความสนใจอย่างกว้างขวางในเรื่องต่าง ๆ 5. ชอบซักถาม 6. ชอบพูดเกี่ยวกับสิ่งประดิษฐ์หรือวิธีการคิดแบบใหม่ ๆ 7. เบื่อหน่ายกับความซ้าซาก จาเจ 8. กล้าทดลองทาเพื่อพิสูจน์ความคิดของตนเอง ถึงแม้จะไม่แน่ใจในผลที่เกิดขึ้น 9. มีอารมณ์ขันเป็นเนืองนิตย์ 10. มีอารมณ์อ่อนไหวง่าย 11. ซาบซึ้งกับสุนทรียภาพ เช่น ซาบซึ้งในดนตรีและศิลปะต่างๆ เป็นต้น 12. ไม่หงุดหงิดกับความไร้ระเบียบหรือความยุ่งเหยิงที่คนอื่นทนไม่ได้ 13. ไม่สนใจว่าตนเองจะแปลกกว่าคนอื่น 14. มีปฏิกิริยาโต้แย้งเมื่อไม่เห็นด้วย 15. ช่างจารายละเอียดสิ่งต่าง ๆ เป็นอย่างดี 16. ไม่ชอบการบังคับ กาหนดกฎเกณฑ์ ตีกรอบความคิดหรือให้ทาตามกติกาต่าง ๆ 17. ถ้าเป็นสิ่งที่ตนไม่สนใจหรือไม่เห็นด้วยจะหมดความสนใจง่าย ๆ 18. ชอบเหม่อลอย สร้างจินตนาการ 19. ยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่นได้ถ้าอธิบายเหตุผล 20. มีความคิดที่เป็นอิสระ ไม่ชอบทาตามคนอื่น 21. มีความคิดยืดหยุ่น คิดได้หลายทิศทาง เช่น สามารถคิดแก้ปัญหาเดียวกันได้หลายวิธี เป็นต้น 22. สามารถคิดหรือทางานได้หลาย ๆ อย่างในเวลาเดียวกัน 23. แสดงความคิดได้หลากหลายในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง 24. ชอบสร้างแล้วรื้อ รื้อแล้วสร้างใหม่เพื่อความแปลกใหม่ 25. ชอบมีคาถามแปลก ๆ ท้าทายให้คิด 26. ชอบคิดหรือริเริ่มสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ มากกว่าคนอื่น 27. ชอบเป็นคนแรกที่คิดหรือทาเรื่องใหม่ ๆ
- 63. 63 28. มีความรู้สึกรุนแรงเกี่ยวกับอิสรภาพและความเป็นอิสระทางความคิด 29. ชอบหมกมุ่นกับความคิด 30. ในสายตาของคนทั่วไปดูว่าเป็นคน "แปลก" กว่าคนอื่น 31. เป็นคนไวต่อความคิดความรู้สึกของผู้อื่น 32. เห็นความเชื่อมโยงหรือความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งต่าง ๆ ที่คนทั่วไป มองไม่เห็น 33. มีความวิจิตรพิสดารในการทาสิ่งต่าง ๆ 34. ช่างสังเกต สามารถเห็นรายละเอียดของสิ่งต่าง ๆ ที่ผู้อื่นไม่เห็น 35. สามารถผสมผสานความคิดหรือสิ่งที่แตกต่างเข้าด้วยกัน โดยไม่มีใครคิดและทามาก่อน 3. ด้านคณิตศาสตร์ 1. ชอบอ่านประวัติและผลงานของนักคณิตศาสตร์ที่มีชื่อเสียง 2. สนใจศึกษาเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับตัวเลข เช่น ปฏิทิน เวลา แผนภูมิ เป็นต้น 3. รักและหลงใหลในตัวเลข เช่น เลือกข้าวของเครื่องใช้ที่มีตัวเลข เป็นส่วนประกอบ เป็นต้น 4. ชอบและคบหาพูดคุยกับคนที่มีความสนใจทางคณิตศาสตร์ (อาจเป็นคนวัยเดียวกันหรือต่างวัยก็ได้) 5. ชอบเล่นตัวต่อยาก ๆ หรือของเล่นที่เกี่ยวกับการสร้างรูปทรง 6. หมกมุ่น ครุ่นคิดและฝึกฝนโจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์อย่างต่อเนื่อง 7. เบื่อโจทย์เลขหรือบทเรียนที่ไม่ท้าทาย ซ้าซาก หรือง่ายเกินไป 8. มีวิธีแปลกใหม่ในการแก้ปัญหาโจทย์ทางคณิตศาสตร์เอง ไม่ชอบทาตามวิธีคนอื่นที่เคยทามา 9. ลัดขั้นตอนการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ได้อย่างถูกต้อง 10. คิดโจทย์ปัญหาได้อย่างพลิกแพลง ซับซ้อน และมองเห็นแง่มุมที่คนอื่นคิดไม่ถึง 11. เป็นคนมีจินตนาการดี สามารถมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ได้หลายมิติ 12. เป็นคนช่างคิด มีวิธีคิดที่ดี มีไหวพริบ 13. เข้าใจความหมายของจานวนและตัวเลขอย่างรวดเร็ว 14. มีเหตุผลเป็นหลักในการตัดสินใจ 15. ชอบตั้งคาถามที่เป็นเหตุต่อกัน เช่น ถ้า……แล้ว…….ดังนั้น…… เพราะว่า…… ถ้าไม่……แล้ว…… 16. ชอบวิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์เรื่องต่าง ๆ อย่างมีเหตุผล 17. สนใจเรื่องนามธรรมที่เกี่ยวกับเวลา อากาศ และมิติของเวลา 18. มองเห็นความสัมพันธ์เชื่อมโยงโครงสร้างและความสมดุลของสิ่งต่าง ๆ 19. เรียนรู้เกี่ยวกับจานวน ตัวเลข และสัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ได้อย่างรวดเร็ว 20. ชอบเรียนวิชาคณิตศาสตร์ 21. ชอบชั่ง ตวง วัด นับ 22. ชอบจัดลาดับหมวดหมู่ สิ่งของ หรือวาดรูปในลักษณะที่เรียงจาก ขนาดใหญ่ไปหาเล็ก หรือเล็กไป หาใหญ่ 23. ได้คะแนนทดสอบทางคณิตศาสตร์สูง 24. สรุปความคิดในเชิงคณิตศาสตร์ได้อย่างรวดเร็ว
- 64. 64 25. เชื่อมโยงประเด็นปัญหากับเรื่องอื่น ๆ ได้อย่างสมเหตุสมผล 26. จดจาความสัมพันธ์ต่าง ๆ ของปัญหาและหลักการของคาตอบ ที่ผ่านมาได้ดี 27. เชื่อมั่นในคาตอบหรือหลักเกณฑ์การคิดทางคณิตศาสตร์ของตนเอง 28. มีความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาเดียวกันได้หลายรูปแบบ 29. ชอบโจทย์คณิตศาสตร์ที่ยาก 30. มองเห็นความสัมพันธ์เชื่อมโยงของโครงสร้างและความสมดุลของ สิ่งต่าง ๆ 31. มีแนวโน้มที่จะมองอะไร ๆ โยงมาเกี่ยวพันกับคณิตศาสตร์ได้หมด 4. ด้านวิทยาศาสตร์ 1. กระหายใคร่รู้ว่าสิ่งต่าง ๆ ทางานได้อย่างไร 2. ชอบอ่านหนังสือเกี่ยวกับสิ่งประดิษฐ์หรือการผลิตสิ่งต่าง ๆ หรือ หนังสือเกี่ยวกับธรรมชาติมากกว่า หนังสือนิยาย 3. ชอบอ่านประวัตินักวิทยาศาสตร์ และชื่นชม อยากเป็นเหมือนนักวิทยาศาสตร์ที่ตนชอบ 4. มีความสุขกับการทางานในกลุ่มเล็ก ๆ หรือทางานคนเดียว 5. มีความเชื่อมั่นในตนเอง 6. ชอบอ่านหนังสือประเภทสืบสวนและแก้เกมปัญหาต่าง ๆ 7. ชอบวิชาวิทยาศาสตร์ 8. มีผลการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ดีกว่าวิชาอื่น 9. อยากทางานทางด้านวิทยาศาสตร์ 10. ใช้เวลาว่างทาสิ่งที่เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์ 11. ชอบคบหาพูดคุยกับผู้ที่มีความสนใจทางวิทยาศาสตร์ (อาจเป็นคนวัยเดียวกันหรือต่างวัยก็ได้) 12. เป็นคนมีความอดทนสูง 13. มองเห็นปัญหาที่คนอื่นมองไม่เห็น 14. มองเห็นรูปแบบของสิ่งต่างๆ ในลักษณะของความสมดุลหรือไม่สมดุล 15. มองเห็นโครงสร้างของสิ่งต่าง ๆ ได้อย่างง่ายดาย 16. เห็นความเชื่อมโยงของปรากฏการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น 17. ชอบตั้งคาถามที่ตอบได้ยาก เช่น โลกเกิดได้อย่างไร ฯลฯ 18. อยากเรียน อยากรู้ มีคาถามมากมายตลอดเวลา 19. ชอบถอดของเล่นออกมาพิสูจน์เป็นชิ้น ๆ (บางทีอาจใส่กลับเข้าไปอย่างเดิมไม่ได้) 20. มักคิดแล้วทดลองทาเพื่อดูว่าอะไรจะเกิดขึ้น จะเป็นอย่างไรต่อไป หรือพิสูจน์ความคิดของตนเอง 21. ชอบทางานที่ต้องลงมือปฏิบัติ ทดลอง หรือพิสูจน์ 22. ชอบงานที่ยากและท้าทายความสามารถ 23. มีปฏิภาณไหวพริบดี 24. มีความสนใจ ใฝ่รู้ และกระหายที่จะหาเหตุผลของสิ่งต่าง ๆ 25. เข้าใจความสัมพันธ์ของเหตุและผลเกินวัย
- 65. 65 26. ชอบวิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์เรื่องต่าง ๆ อย่างมีเหตุผล 27. เป็นคนช่างสังเกตและมักสังเกตอย่างลึกซึ้งใกล้ชิด เช่น เฝ้ามองดู จับต้อง ดม เป็นต้น 28. สามารถโต้แย้ง ตั้งคาถาม ซักถาม หรืออธิบายเหตุผลต่างๆ โดยใช้ หลักเหตุผลหรือเงื่อนไขต่าง ๆ เช่น ถ้า……...แล้ว....... ดังนั้น………. เพราะว่า………… ถ้าไม่………….แล้ว..... ฯลฯ 29. เป็นคนช่างสงสัย 30. ชอบจัดลาดับ จัดหมวดหมู่สิ่งต่างๆ ให้เป็นระบบหรือเป็นขั้นเป็นตอน ทั้งสิ่งที่เป็นรูปธรรมและ นามธรรม 31. ชอบสะสมของแล้วนามาประดิษฐ์เป็นสิ่งต่าง ๆ อย่างน่าสนใจ 32. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ในการทางาน 33. มีจินตนาการดี 5. ด้านภาษา 1. พูดได้เร็วกว่าเด็กในวัยเดียวกัน 2. ชอบท่องและจดจาศัพท์ บทนิพนธ์ โคลง กลอนต่าง ๆ 3. สนใจอ่านทุกอย่างที่ผ่านพบ เช่น ป้ ายชื่อ หรือป้ ายข้อความต่างๆ 4. มีความสนใจที่จะเขียนหนังสือก่อนเด็กวัยเดียวกัน 5. ชอบเล่านิทาน 6. ชอบอ่านหนังสือ 7. ชอบจดบันทึก 8. เข้าร่วมกิจกรรมทางภาษาทุกครั้งที่มีโอกาส 9. ชอบมีหนังสือติดตัว 10. ชอบเขียนเรื่อง แต่งเรื่องราวต่าง ๆ เช่น นิทาน โคลง กลอน สารคดี เป็นต้น 11. อ่านหนังสือได้เองก่อนเด็กวัยเดียวกัน 12. รู้และจาคาศัพท์ ชื่อของสิ่งต่าง ๆ บทประพันธ์ โคลง กลอน หรือ เรื่องราวต่าง ๆ ได้เร็วและมากกว่า เด็กในวัยเดียวกัน 13. พูดหรือเขียนได้ดี รู้จักใช้คาที่เหมาะสมเรียบเรียงเป็นภาษาที่สละสลวย งดงาม 14. สามารถพูดหรือเขียนแสดงความคิด ความต้องการ หรือความรู้สึก ของตนเองให้ผู้อื่นเข้าใจได้อย่าง ชัดเจน 15. สามารถอธิบายหรือบรรยายความหมายของสิ่งต่าง ๆ ได้อย่างชัดเจน โดยใช้ถ้อยคาที่รัดกุม และ เหมาะสม 16. เข้าใจเรื่องที่อ่านหรือฟังได้อย่างรวดเร็วและแจ่มแจ้ง 17. สามารถเข้าใจความหมายลึกซึ้งที่แฝงอยู่ในเรื่องที่อ่านหรือฟังได้ 18. รู้จักใช้คาเปรียบเทียบเพื่ออธิบายให้เข้าใจความหมายได้แจ่มชัด 19. มีความสามารถในการเล่าเรื่องได้อย่างสนุกสนาน ชวนติดตาม
- 66. 66 20. สามารถเรียนภาษาต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็วและง่ายดาย 21. สามารถวิจารณ์เชิงสร้างสรรค์จากเรื่องที่อ่านหรือฟังได้ 22. สามารถแสดงแนวความคิดใหม่ ๆ จากเรื่องที่อ่านหรือฟังได้ 23. ใช้ภาษาที่ทาให้เกิดจินตนาการได้อย่างแจ่มชัดและมีสีสัน 24. ใช้คาบรรยายให้เห็นความงามและแสดงถึงอารมณ์ที่ละเอียดอ่อนได้ 25. ใช้ภาษาที่สละสลวย ลึกซึ้ง งดงาม และก้าวหน้าเกินวัย 26. สามารถเขียนหรือแต่งเรื่องราวจากความคิดของตนเองหรือจากการเชื่อมโยงสิ่งที่อ่านหรือฟังมาได้ อย่างสร้างสรรค์ สลับซับซ้อน พิสดาร และเต็มไปด้วยจินตนาการ 27. ประสบความสาเร็จในการพูดที่มีแบบแผน เช่น การโต้วาที กลอนสด พูดชักชวน เป็นต้น 28. สนใจและชอบศึกษาที่มาของคาศัพท์ต่าง ๆ 29. ชอบแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับภาษาที่ตนเองใช้หรือภาษาที่ได้ผ่านพบ เช่น ภาษาในสื่อมวลชน 30. ชอบเล่นเกมหรือทากิจกรรมทางภาษา เช่น ปริศนาอักษรไขว้ 31. ชอบสร้างศัพท์หรือสานวนแปลก ๆ ขึ้นใช้เอง 6. ด้านผู้นา 1. มีความสนใจใฝ่รู้อย่างกว้างขวาง 2. ชอบเป็นผู้นากลุ่ม 3. เป็นคนมีอารมณ์ขัน 4. ชอบอาสาเป็นคนจัดการในทุกเรื่อง 5. ชอบเล่นหรืออยู่กับคนหมู่มาก 6. ไวต่อความรู้สึกของผู้อื่น 7. มีวิธีการสื่อสารและปฏิบัติกับบุคคลต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสมกับสถานการณ์ 8. สามารถจับประเด็นปัญหาและเข้าถึงต้นเหตุที่แท้จริงของปัญหาได้อย่างรวดเร็ว 9. มักถูกเรียกร้องจากกลุ่มให้เป็นผู้นาในการเล่นเกมหรือทากิจกรรมต่าง ๆ 10. เพื่อน ๆ ชอบที่จะเล่นด้วย 11. มีความสามารถในการตัดสินใจ 12. สามารถวางแผนและจัดการเรื่องต่าง ๆ ได้ดี 13. มีความรับผิดชอบสูง เอาใจใส่ในงานและตั้งใจทาให้ดีที่สุด 14. สร้างศรัทธา ความเชื่อ และสามารถชักจูงคนอื่นให้คล้อยตามได้ 15. มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับทุกเพศ ทุกวัย ชอบทาความรู้จักกับผู้คน 16. เป็นคนกว้างขวาง เป็นที่รู้จักและได้รับการยอมรับในกลุ่ม 17. ทางานร่วมกับผู้อื่นได้ดี ชอบทางานหลายอย่างและทาอย่างทุ่มเท 18. พร้อมที่จะรับความคิดใหม่ ๆ และคาวิพากษ์วิจารณ์ 19. กล้าคิด กล้าพูด กล้าทา กล้ารับผิดชอบ 20. กล้าแสดงความคิดเห็นในชุมชน
- 67. 67 21. สามารถควบคุมการดาเนินงานในกลุ่มให้บรรลุเป้ าหมายได้ 22. มีความเชื่อมั่นในตนเองสูง ไม่ว่าจะอยู่ในกลุ่มเพื่อนหรืออยู่ในกลุ่ม ผู้ใหญ่ 23. ปรับตัวต่อสถานการณ์ใหม่ได้ดี (มีความคิดและการกระทาที่ยืดหยุ่น ควบคุมอารมณ์และความรู้สึก ได้หนักแน่นไม่หวั่นไหวง่าย เช่น ไม่รู้สึกราคาญหรืออารมณ์เสียเมื่อมีอะไรเปลี่ยนแปลงไปจาก กิจวัตร ประจาวัน) 24. มีความเข้าใจลึกซึ้งและว่องไวในเรื่องเหตุผลและผลที่เกี่ยวข้องกับ พฤติกรรมของคน 25. ชอบคบคิดปัญหายาก ๆ เกี่ยวกับสังคม (อาจเป็นสังคมในบ้าน โรงเรียน หรือชุมชนก็ได้) 26. ไม่ยอมจานนต่อปัญหาหรืออุปสรรคใด ๆ 27. รู้จักใช้หลักการหรือแนวคิดใหม่ ๆ ในการแก้ปัญหา 28. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ทางการจัดระบบทางสังคม (เช่น เมื่อเห็น ความไม่ยุติธรรม อาจริเริ่ม นา กลุ่มเพื่อหาทางแก้ไข โดยไม่ปล่อยให้ผ่านไป ฯลฯ) 29. แก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ดี 30. กล้าเสี่ยง 31. สนุกกับงานที่ต้องตัดสินใจ 32. รู้จักใช้ข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ ให้เป็นประโยชน์ 33. รักความยุติธรรม 7. ด้านศิลปะ 1. ชอบหาเวลาว่างขีดเขียน วาดภาพ แกะสลักหรือทากิจกรรมเกี่ยวกับศิลปะ 2. สนใจเรื่องสี ความงดงามของภาพวาดหรืองานทางศิลปะ 3. ชอบและสนใจร่วมกิจกรรมทางศิลปะ 4. มีสมาธินานถ้าทางานศิลปะ 5. หมกมุ่นกับงานศิลปะอย่างจริงจังและมีความสุขที่ได้ทางานศิลปะ 6. สนใจงานทางศิลปะ 7. ชอบอ่านประวัติและผลงานของศิลปินที่มีชื่อเสียงแขนงต่าง ๆ 8. ชอบแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับงานศิลปะ 9. ชอบสะสมผลงานด้านศิลปะ 10. อยากจะประกอบอาชีพทางศิลปะ เช่น เป็นนักแสดง จิตรกร เป็นต้น 11. มีจินตนาการดี สามารถมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ได้หลายมิติ 12. มีประสาทสัมผัส มือ - ตา ดีเยี่ยมตั้งแต่เยาว์วัย 13. มีทักษะการวาดหรือขีดเขียนเส้นก้าวหน้ากว่าเพื่อน ๆ 14. มีความคิดและความรู้สึกที่เป็นอิสระ 15. มีความสามารถในการสร้างผลงานด้านศิลปะ (เช่น ภาพวาด งานปั้น งานแกะสลัก เป็นต้น) ได้อย่าง สร้างสรรค์กว่าผู้อื่น
- 68. 68 16. สามารถใช้กิริยาท่าทางเพื่อสื่ออารมณ์ความรู้สึกนึกคิดของตน ให้ผู้อื่นเข้าใจได้เป็นอย่างดี 17. แสดงออกถึงความสามารถในการจิตนาการอย่างโดดเด่น 18. สามารถดัดแปลงวัสดุให้เป็นงานศิลปะได้ 19. สามารถผสมผสานความคิด จินตนาการ และอารมณ์ออกมาเป็นงานศิลปะที่กระตุ้นความรู้สึกและ อารมณ์ของผู้พบเห็นได้ 20. ออกแบบท่ารา ท่าเต้น ได้เหมาะกับเพลง 21. มีรสนิยมกับงานศิลปะ 22. มีความเชื่อมั่นตัวเองสูงเมื่อทางานศิลปะ 23. มีความสามารถที่จะทาเรื่องธรรมดาให้เป็นงานศิลปะที่พิเศษขึ้นได้ 24. มีลักษณะงานเฉพาะตัวและมีวิธีสร้างงานทางศิลปะอย่างไม่ซ้าแบบ ซึ่งอาจแตกต่างจากประเพณี นิยมหรือที่ปฏิบัติมา 25. มีความรู้สึกไวเป็นพิเศษต่อสิ่งแวดล้อม เป็นนักสังเกตที่เฉียบแหลม มองเห็นความผิดปรกติในเรื่อง ที่คนอื่นมองข้ามไป 26. มีอารมณ์อ่อนไหว 8. ด้านดนตรี 1. ชอบดนตรีเป็นชีวิตจิตใจ 2. กระตือรือร้นที่จะเข้าร่วมกิจกรรมทางดนตรี 3. ชอบศึกษา ติดตามประวัติและผลงานของนักดนตรีที่มีชื่อเสียง 4. ชอบใช้เวลาว่างให้กับดนตรี (อาจเป็นการร้อง การเล่นดนตรี หรือ แต่งเพลง) 5. อยากแสดงดนตรีไม่ว่าจะเป็นการร้องเพลงหรือเล่นเครื่องดนตรี 6. ติดตามรายการแสดงดนตรีและเข้าร่วมฟังทุกครั้งที่มีโอกาส 7. ชอบคบหาพูดคุยกับคนที่มีความสนใจทางดนตรี 8. สนใจที่จะศึกษาค้นคว้าหาความรู้เกี่ยวกับดนตรีเพิ่มขึ้นด้วยตนเอง 9. ฝึกซ้อมเล่นดนตรีหรือร้องเพลงเป็นประจา 10. สมัครประกวดเล่นดนตรีหรือร้องเพลงทุกครั้งที่มีโอกาส 11. อยากเป็นนักดนตรีหรือนักร้องที่มีชื่อเสียง 12. สะสมเพลงและข่าวในวงการเพลง 13. ชอบสะสมของที่ระลึกหรือของใช้เกี่ยวกับดนตรี เช่น เข็มกลัดรูปตัวโน้ต ฯลฯ 14. สนใจอยากจะมีอาชีพทางดนตรี เช่น เป็นนักร้อง นักดนตรี นักแต่งเพลง ฯลฯ 15. สามารถเรียนรู้ที่จะเล่นเครื่องดนตรีชนิดต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ว 16. สามารถรับรู้และเลียนเสียงต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ว แม่นยา 17. สามารถเล่นดนตรีตามเสียงเพลงที่ได้ยินได้ 18. มีความเข้าใจและสามารถที่จะใช้เสียงต่าง ๆ ให้บังเกิดต่อความรู้สึก ของคนอื่น 19. เต้น เคลื่อนไหว โยกหัว หรือปรบมือสอดคล้องกับจังหวะเสียงเพลง ได้เป็นอย่างดี
- 69. 69 20. สามารถแยกแยะเพลงที่มีท่วงทานองคล้ายกันได้อย่างแม่นยา 21. สามารถบอกได้ว่าเพลงที่ได้ยินเล่นด้วยเครื่องดนตรีชนิดใด 22. มีความมั่นใจในการวิเคราะห์เพลงที่ฟังได้ว่าเพลงใด "ดี" หรือ "ไม่ดี" 23. รับรู้ความแตกต่างของเสียงดนตรีได้อย่างละเอียดทั้งระดับเสียง ความดัง และจังหวะ 24. สามารถสนองตอบต่อจังหวะดนตรีด้วยการเคลื่อนไหวร่างกาย 25. มีความเชื่อมั่นที่จะเล่นดนตรีหรือร้องเพลง 26. สามารถริเริ่มสร้างท่วงทานองได้ 27. ปรับท่วงทานอง เนื้อร้องให้เป็นไปตามต้องการได้ 28. ดัดแปลงวัสดุเหลือใช้ให้เป็นเครื่องดนตรีง่าย ๆ ได้ 29. จาเนื้อเพลงได้แม่นยา 30. คิดริเริ่มแต่งเพลงใหม่ ๆ 31. รู้ว่าตนเองมีความสามารถทางดนตรีด้านใดเป็นพิเศษ 9. ด้านกีฬา 1. สนุกสนานกับการเคลื่อนไหว ออกกาลัง เช่น การวิ่ง การกระโดด การปีนป่าย ฯลฯ 2. สนใจอ่านและติดตามข่าวกีฬาหรือนักกีฬาที่ตนเองชอบ 3. กระตือรือร้นที่จะเข้าร่วมกิจกรรมกีฬา 4. ชอบใช้เวลาว่างในการเล่นกีฬา 5. เป็นผู้มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง 6. มีสมาธิในการเล่นกีฬาได้แม้จะมีเสียงรบกวน เช่น เสียงเชียร์หรือ เสียงโห่ฮาของผู้ชม 7. สนใจหาความรู้เรื่องการออกกาลังกาย 8. แสดงความสนใจที่จะมีอาชีพทางการกีฬา 9. มีความสามารถในการเล่นท่าพื้นฐานของกีฬาประเภทต่าง ๆ ได้ 10. ชอบคิดวิธีใหม่ ๆ มาใช้กับการเล่นกีฬา 11. เรียนรู้การใช้เครื่องมือทางกีฬาได้เร็วกว่าเด็กวัยเดียวกัน 12. มีความสามารถในการควบคุมความสมดุลของร่างกายได้อย่างโดดเด่น เช่น กระโดดยองๆ ขาเดียว เดินบนเส้นตรง 13. มีความสามารถในการกาหนดทิศทาง ระยะทาง และเวลาได้ดี 14. มีความอดทนในการซ้อมกีฬา 15. สามารถเล่นกีฬาประเภทใดประเภทหนึ่งได้เป็นอย่างดี 16. มีลักษณะการเล่นกีฬาที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว 17. ชอบเล่นกีฬา 18. ชอบทางานหรือกิจกรรมที่ใช้การเคลื่อนไหวร่างกายมากกว่างาน หรือกิจกรรมที่ใช้ทักษะด้านอื่น ๆ 19. สามารถแก้ปัญหาเฉพาะหน้าในการเล่นกีฬาได้เป็นอย่างดี 20. มีความเชื่อมั่นในตนเองเมื่อเล่นกีฬา
- 70. 70 21. ได้รับเลือกเป็นตัวแทนแข่งขันกีฬา 22. มีลักษณะพิเศษทางร่างกายที่เป็นศักยภาพพื้นฐานทางกีฬาได้อย่างดี (เช่น มีกล้ามเนื้อแข็งแรง ช่วงขา ที่ยาวเหมาะที่จะเป็นนักวิ่ง หรือ มีร่างกายยืดหยุ่นเหมาะสมที่จะเป็นนักยิมนาสติก เป็นต้น) 23. มีความสามารถที่จะควบคุมร่างกายให้เคลื่อนไหวได้อย่างคล่องแคล่ว ว่องไว 24. มีความสามารถเรียนรู้และจดจาสิ่งต่างๆ ด้วยการเคลื่อนไหวร่างกาย ได้ดีกว่าการใช้วิธีอื่น การค้นหาและการคัดเลือกเด็กที่มีความสามารถพิเศษ จากการศึกษาทางด้านสมอง สติปัญญา บุคลิกภาพของเด็กที่มีความสามารถพิเศษ ทาให้เราทราบว่า รูปลักษณ์ของเด็กที่มีความสามารถพิเศษนั้นค่อนข้างแตกต่างหลากหลาย เด็กบางคนมีความสามารถเหนือ ระดับ ไม่มากเท่าไร แต่บางคนก็มีความแตกต่างจากเด็กปกติอย่างเทียบกันไม่ได้กรณีเช่นนี้พบไม่บ่อยนัก บางคน เก่งหลายอย่าง บางคนเก่งเพียงอย่างเดียว เด็กบางคนมีความสามารถโดดเด่น แต่ไม่ใฝ่ใจที่จะพัฒนา ความสามารถของตนเอง แต่ก็มีเด็กที่มีความสามารถเป็นที่ประจักษ์และฝักใฝ่ที่จะฝึกฝนตนเองอย่างเต็มที่ เด็กบางคนก็สามารถรับและย่อยข้อมูลได้รวดเร็ว แต่บางคนก็นาข้อมูลไปใช้ในทางสร้างสรรค์แปลกใหม่ อย่างที่ไม่คาดคิด เด็กบางคนก็เป็นเพียงผู้ใช้ข้อมูลแต่เพียงอย่างเดียว ในขณะที่เพื่อนบางคนอาจเป็นผู้เสาะหา และผลิตข้อมูล (Passow, 1986) เด็กบางคนแสดงความสามารถอย่างชัดเจนตั้งแต่วัยเยาว์ในขณะที่เด็กบางคนมาแสดงภายหลังช้า กว่าอย่างมาก (Late Bloomers) เด็กแต่ละคนมีความสามารถในทิศทางต่าง ๆ กัน เช่น ความเป็นผู้นา วิทยาศาสตร์ เป็นต้น แนวทางในการค้นหาเด็กที่มีความสามารถพิเศษที่มีคุณภาพเป็นที่ยอมรับในระดับนานาชาติใน ปัจจุบันนี้ คือ 1. การใช้กระบวนการตรวจสอบที่เป็นขั้นตอน 2. การใช้กระบวนการตรวจสอบที่ใช้เครื่องมือและวิธีการที่เหมาะสมกับ แววของเด็ก 3. การใช้กระบวนการตรวจสอบที่ไม่ลาเอียงกับเด็กกลุ่มใดเป็นพิเศษ 4. การใช้กระบวนการตรวจสอบที่เป็นขั้นตอน มีข้อมูลหลายด้านประกอบกัน โดยในการ ดาเนินการสารวจหาความสามารถพิเศษของเด็ก มีขั้นตอนดังนี้คือ 1. ขั้นสารวจแบบคร่าว ๆ (Screening) o การเสนอชื่อโดยครู ผู้ปกครอง ครูแนะแนว เพื่อน นักจิตวิทยา เป็นต้น o รายงานจากครูที่เกี่ยวกับตัวเด็ก เช่น ความสามารถทางสติปัญญา ความกระตือรือร้น พัฒนาการ ทางอารมณ์ สังคม o ประวัติจากครอบครัวเกี่ยวกับพัฒนาการ พฤติกรรมในวัยเด็ก การแก้ปัญหา ประวัติการสังเกต พฤติกรรมที่โดดเด่น ความสนใจ กิจกรรมนอกโรงเรียน
- 71. 71 o ผลการเรียน ผลงานของเด็ก o ผลแบบสารวจที่ใช้สารวจความสามารถเด็กหลาย ๆ ด้านแบบคร่าว ๆ o ผลสารวจความสนใจ o แบบทดสอบสติปัญญาแบบกลุ่ม o เมื่อได้คะแนนคร่าว ๆ อาจใช้เกณฑ์คัดเลือกที่อยู่ในเกณฑ์ 10-20% แล้วแต่ความเหมาะสม 2. ขั้นเจาะลึก เพื่อความถูกต้องแม่นยา โดยรวบรวมข้อมูลที่คัดแล้วมารวบรวม พร้อมทั้งทาการทดสอบเพิ่มเติม โดยใช้ 1. ข้อมูลจากขั้นต้น 2. การสัมภาษณ์พ่อ แม่ ครู ตัวเด็ก 3. การทดสอบเฉพาะสาขา 4. การทดสอบด้วยแบบทดสอบสติปัญญาแบบเดี่ยว 5. การทดสอบความคิดสร้างสรรค์ 3. ขั้นคัดเลือกขั้นสุดท้าย โดยใช้ข้อมูลทั้งหมดจากขั้นที่ 2 แล้วพิจารณาลดจานวนเหลือตามความ เหมาะสม ที่สามารถจัดโปรแกรมให้เด็กได้ตามศักยภาพของผู้ดาเนินการ อาจเหลือประมาณ 1-5% ควรใช้ ผู้เชี่ยวชาญร่วมตัดสิน แผนภูมิแสดงขั้นตอนในการสารวจหาเด็กที่มีความสามารถพิเศษ อุษณีย์ โพธิสุข (2540) ปรับปรุงมาจากแนวคิดตาม Model ของ Clark 1992
- 72. 72 การคัดกรองนักเรียนในด้านต่างๆ นั้นครูประจาชั้นหรือครูที่ปรึกษา ควรทราบข้อมูลพื้นฐานของนักเรียน แนวทาง วิธีการ รวมไปถึงเครื่องมือที่จะเป็นแนวทางในการคัดกรองนักเรียน ซึ่งพอจะสรุปได้ดังต่อไปนี้ ข้อมูลที่ควรศึกษา แนวทาง/วิธีการ เครื่องมือ/แหล่งข้อมูล 2. การคัดกรองนักเรียน ด้านการเรียน - ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของ นักเรียนในแต่ละรายวิชา - ผลการเรียนเฉลี่ยของนักเรียน ในแต่ละภาคเรียน / ปีการศึกษาที่ ผ่านมา - พฤติกรรมการเรียนของนักเรียน - ศึกษาข้อมูลผลสัมฤทธิ์ทาง การเรียนของนักเรียนในแต่ละ รายวิชา แต่ละภาคเรียน/ปีการศึกษา ที่ผ่านมา - สังเกตสารวจพฤติกรรมการเรียน ของนักเรียน เช่น การมาเรียนอย่าง สม่าเสมอ การเข้าชั้นเรียน - สัมภาษณ์/สอบถามครูประจาวิชา ผู้ปกครองนักเรียน - อื่นๆ - ระเบียนสะสม - แบบสารวจพฤติกรรมทาง การเรียน - แบบบันทึกการสัมภาษณ์/สังเกต - อื่นๆ 3. การคัดกรองนักเรียน ด้านสุขภาพ - ความปกติ ความพิการหรือ ความบกพร่องทางร่างกาย เช่น การมองเห็น การได้ยิน บกพร่อง ทางการพูด - โรคประจาตัว - ภาวะโภชนาการ/ความสัมพันธ์ ระหว่างส่วนสูงกับน้าหนัก - สมรรถภาพทางกาย - ความสะอาดของร่างกาย - สภาพอารมณ์ที่มีผลต่อการดาเนิน ชีวิต เช่น ความวิตกกังวล หรือ ซึมเศร้า - ความประพฤติ เช่น การลักขโมย การทาร้ายตนเอง ฯลฯ - พฤติกรรมที่มีผลต่อการเรียน และการปรับตัว เช่นพฤติกรรมการอยู่ไม่นิ่งสมาธิ สั้น -ความสัมพันธ์กับเพื่อน/ครู/ ผู้ปกครอง - การสังเกต - การสอบถาม - เยี่ยมบ้าน - วิเคราะห์จุดแข็งและจุดอ่อน (SDQ) - การประเมินความฉลาดทาง อารมณ์ (EQ) - บันทึกการเยี่ยมบ้าน - แบบประเมินจุดแข็งจุดอ่อน (SDQ) - แบบประเมินความฉลาดทาง อารมณ์ (EQ) - แบบบันทึกการสังเกต/สัมภาษณ์ - แบบสรุปผลการตรวจสุขภาพ - แบบสรุปผลการทดสอบ สมรรถภาพทางกาย - อื่นๆ
- 73. 73 ข้อมูลที่ควรศึกษา แนวทาง/วิธีการ เครื่องมือ/แหล่งข้อมูล 4. การคัดกรองนักเรียน ด้านเศรษฐกิจ - รายได้ผู้ปกครอง - ภาระหนี้สิน - ความเพียงพอของรายรับกับรายจ่าย - จานวนเงินที่นักเรียนได้รับและใช้ จ่ายในแต่ละวัน - ศึกษาข้อมูลจากระเบียนสะสม - สัมภาษณ์นักเรียนผู้ปกครอง - เยี่ยมบ้าน - อื่นๆ - ระเบียนสะสม - แบบบันทึกการเยี่ยมบ้าน - แบบบันทึกการสัมภาษณ์ 5. การคัดกรองนักเรียน ด้านสวัสดิภาพและความปลอดภัย - ความสามารถในการคุ้มครองดูแล นักเรียนของผู้ปกครอง - ความเหมาะสมของสภาพ ที่อยู่อาศัย - ความสัมพันธ์ของคน ในครอบครัว - การถูกคุกคามล่วงละเมิด ทางเพศ - ศึกษาจากระเบียนสะสม - สังเกต - สอบถาม - เยี่ยมบ้าน - อื่นๆ - ระเบียนสะสม - แบบบันทึกการสังเกต - แบบบันทึกการเยี่ยมบ้าน - อื่นๆ 6. การคัดกรองนักเรียน ด้านพฤติกรรมการใช้สารเสพติด - พฤติกรรมที่แสดงออก - พฤติกรรมการเรียนในชั้นเรียน - การใช้จ่ายเงิน - การคบเพื่อน - สุขภาพและบุคลิกภาพ - สถานภาพทางครอบครัวและ สิ่งแวดล้อม - ผลการตรวจปัสสาวะ - สังเกต - สัมภาษณ์ - สอบถาม - เยี่ยมบ้าน - ตรวจสุขภาพ - ตรวจปัสสาวะ - อื่นๆ - บันทึกการสังเกต - บันทึกการสัมภาษณ์ - แบบสอบถาม - บันทึกการเยี่ยมบ้าน - แบบสรุปผลการตรวจสุขภาพ - แบบสรุปผลการตรวจปัสสาวะ - อื่นๆ 7. การคัดกรองนักเรียน ด้านพฤติกรรมการใช้ความรุนแรง - สถานภาพครอบครัวและ สิ่งแวดล้อม - ข้อมูลเดินทาง/การใช้ยานพาหนะ - การจัดสภาพแวดล้อม ในสถานศึกษา - ศึกษาข้อมูลจากระเบียนสะสม - ศึกษาข้อมูลจากการประเมิน จุดแข็งจุดอ่อนของนักเรียน - การสัมภาษณ์นักเรียน/ผู้ปกครอง - สังเกตพฤติกรรมนักเรียน - การเยี่ยมบ้านนักเรียน - อื่นๆ - ระเบียนสะสม - แบบประเมินจุดแข็ง จุดอ่อน นักเรียน (SDQ) - แบบบันทึกการสัมภาษณ์นักเรียน/ ผู้ปกครอง - แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรม นักเรียน
- 74. 74 ข้อมูลที่ควรศึกษา แนวทาง/วิธีการ เครื่องมือ/แหล่งข้อมูล - การแต่งกายที่ล่อแหลม - อื่นๆ - แบบบันทึกการเยี่ยมบ้านนักเรียน 8. การคัดกรองนักเรียน ด้านพฤติกรรมทางเพศ - อยู่ในกลุ่มที่มีพฤติกรรมเหมือนเพศ ตรงข้าม - มีพฤติกรรมเหมือนเพศตรงข้าม - มีพฤติกรรมคบเพื่อนต่างเพศ - สังเกตพฤติกรรม - การสัมภาษณ์นักเรียน/ผู้เกี่ยวข้อง - การตอบแบบสอบถาม - การทาแบบทดสอบบุคลิกภาพ - แบบบันทึกการสังเกต - แบบบันทึกการสัมภาษณ์ - แบบทดสอบ - ข้อมูลแหล่งต่างๆ เช่น จากเพื่อน ผู้ปกครอง ฝ่ายปกครอง 9. การคัดกรองนักเรียน ด้านการติดเกม - พฤติกรรมที่แสดงออก - พฤติกรรมการเรียนในชั้นเรียน - บุคลิกภาพ - การใช้จ่ายเงิน - สังเกตพฤติกรรม - การสัมภาษณ์นักเรียน/ผู้เกี่ยวข้อง - การตอบแบบสอบถาม - เยี่ยมบ้าน - บันทึกการสังเกต - บันทึกการสัมภาษณ์ - แบบสอบถาม - บันทึกการเยี่ยมบ้าน 10. การคัดกรองนักเรียน ที่มีความต้องการพิเศษ - พฤติกรรมที่แสดงออก - พฤติกรรมการเรียนในชั้นเรียน - บุคลิกภาพ - สังเกตพฤติกรรม - สัมภาษณ์ - สอบถามเพื่อนสนิท/ผู้ปกครอง - เยี่ยมบ้าน - แบบคัดกรองเด็กที่มีความต้องการ พิเศษ - บันทึกการสังเกต - บันทึกการสัมภาษณ์ - แบบสอบถาม - บันทึกการเยี่ยมบ้าน 11. การคัดกรองเด็ก ด้านเครื่องมือสื่อสาร อิเล็คทรอนิกส์ - พฤติกรรมที่แสดงออก - พฤติกรรมการเรียนในชั้นเรียน - การใช้จ่ายเงิน - สังเกตพฤติกรรม - สัมภาษณ์เพื่อนสนิท/ผู้ปกครอง - สอบถาม - เยี่ยมบ้าน - บันทึกการสังเกต - บันทึกการสัมภาษณ์ - แบบสอบถาม - บันทึกการเยี่ยมบ้าน
- 75. 75 แบบประเมินทางจิตวิทยา 1. การใช้แบบประเมินจุดแข็งและจุดอ่อน (Strengths and Difficulties Questionnaire = SDQ) แบบประเมินจุดแข็งและจุดอ่อน ( SDQ) เป็นแบบประเมินของกรมสุขภาพจิต กระทรวง สาธารณสุข พัฒนามาจาก The Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) เป็นเครื่องมือที่ผ่านการวิจัย แล้วว่ามีประสิทธิภาพในการคัดกรองปัญหาเด็กได้ดี สามารถคัดกรองปัญหาและให้การช่วยเหลือเบื้องต้น แก่เด็กและวัยรุ่นและได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในระบบของกระทรวงศึกษาธิการ แบบประเมินนี้ เหมาะที่จะใช้กับเด็กอายุระหว่าง 4-16 ปี แบบประเมินมาตรฐานชุดนี้มี 2 ตอน ตอนแรกเป็นลักษณะพฤติกรรม มีจานวน 25 ข้อ ซึ่งมี ลักษณะของพฤติกรรมทั้งด้านบวกและด้านลบ โดยสามารถจัดเป็นกลุ่มพฤติกรรมได้ 5 ด้าน ได้แก่ 1. พฤติกรรมด้านอารมณ์ (5 ข้อ) 2. พฤติกรรมอยู่ไม่นิ่ง / สมาธิสั้น (5 ข้อ) 3. พฤติกรรมเกเร / ความประพฤติ (5 ข้อ) 4. พฤติกรรมด้านความสัมพันธ์กับเพื่อน (5 ข้อ) 5. พฤติกรรมด้านสัมพันธภาพทางสังคม (5 ข้อ) คะแนนรวมของด้านที่ 1-4 เป็นคะแนนที่แสดงถึงจุดอ่อนของเด็กในด้านนั้นๆ (Total Difficulties score) ส่วนคะแนนในด้านที่ 5 เป็นคะแนนที่แสดงถึงจุดแข็งของเด็ก (Strength score) ซึ่งเป็นส่วนสาคัญใน การพิจารณานาจุดแข็งมาใช้เพื่อให้การช่วยเหลือแก้ปัญหาจุดอ่อนในด้านอื่นๆ แก่เด็กต่อไป ในขณะเดียวกัน คะแนนด้านสัมพันธภาพทางสังคมก็เป็นตัวบ่งชี้ให้ครูได้ทราบถึงความยากง่ายในการแก้ปัญหา ถ้าเด็กมีจุด แข็ง (คะแนนด้านสัมพันธภาพทางสังคมสูง) การให้ความช่วยเหลือปัญหาพฤติกรรมจะง่ายกว่าเด็กที่ไม่มีจุด แข็ง (คะแนนด้านสัมพันธภาพทางสังคมต่า) เป็นต้น ตอน 2 เป็นการประเมินผลกระทบของพฤติกรรมว่ามีความเรื้อรัง ส่งผลกระทบต่อตัวเด็กเองและ บุคคลรอบข้าง มีผลต่อสัมพันธภาพทางสังคม และชีวิตประจาวันของเด็กมากน้อยเพียงไร ซึ่งในส่วนนี้ใช้คา สรุปว่า "เป็นระดับความรุนแรงของปัญหา" ข้อแนะนาในการใช้ 1. แบบประเมินจุดแข็งและจุดอ่อน (SDQ) มี 3 ชุด คือ 1. ชุดนักเรียนประเมินตนเอง 2. ชุดครูประเมินนักเรียน 3. ชุดผู้ปกครองประเมินนักเรียน แบบประเมินทั้ง 3 ชุดนี้ มีลักษณะข้อคาถามคล้ายคลึงกันตลอดจนการตรวจให้คะแนน ยกเว้นเกณฑ์ การแปลผลต่างกันเล็กน้อย 2. ครูที่ประเมินนักเรียน ตลอดจนผู้ปกครองที่จะประเมินควรรู้จักนักเรียนและมีความใกล้ชิด กับนักเรียนมาระยะหนึ่ง และควรประเมินทั้ง 25 ข้อ ในครั้งเดียว
- 76. 76 3. ระยะเวลาที่นักเรียนประเมินตนเอง ครูประเมินนักเรียนหรือผู้ปกครองประเมิน ควรเป็น ระยะเวลาที่ใกล้เคียงกัน 4. ครั้งแรกอาจให้นักเรียนประเมินตนเองก่อน แล้วครู/ผู้ปกครอง ทาการประเมินนักเรียน เพื่อดูผล ที่ได้ว่าสอดคล้องกันหรือไม่ 5. อาจใช้การสัมภาษณ์หรือเครื่องมืออื่นช่วยในการพิจารณาเพิ่มเติม กรณีที่เห็นว่าผลที่ได้ขัดแย้ง กับความจริง อย่าลืมว่า ไม่มีเครื่องมือชนิดใดสมบูรณ์แบบ ขึ้นอยู่กับสภาพความพร้อมของผู้ตอบแบบ ประเมินเป็นสาคัญ แบบประเมินชุดนี้เป็นเพียงเครื่องมือเพื่อช่วยเหลือในการคัดกรองปัญหานักเรียนเท่านั้น ไม่ใช่เป็นตัวชี้นาครู ในการตัดสินปัญหานักเรียน 6. การประเมินพฤติกรรมนักเรียนเป็นการประเมินในช่วง 6 เดือนที่ผ่านมา ยกเว้นการใช้เพื่อ ติดตามลักษณะพฤติกรรมของนักเรียน 2. แบบประเมินความฉลาดทางอารมณ์ (EQ) ความฉลาดทางอารมณ์ หมายถึง ความสามารถในการรู้จัก เข้าใจและควบคุมอารมณ์ของตนเองได้ สอดคล้องกับวัย มีการประพฤติ ปฏิบัติตนในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างเหมาะสมและมีความสุข ความฉลาด ทางอารมณ์เป็นคุณลักษณะพื้นฐานสาคัญ ที่จะนาไปสู่ความเป็นผู้ใหญ่ ทั้งความคิด อารมณ์และพฤติกรรม การประเมินความฉลาดทางอารมณ์เด็กจะช่วยให้ครูได้ทราบถึงจุดดี จุดเด่นของลักษณะความฉลาด ทางอารมณ์ ที่ควรส่งเสริมและจุดอ่อนที่ควรพัฒนาให้ดียิ่งขึ้นต่อไป รวมทั้งสามารถใช้ในการติดตามเพื่อดู พัฒนาการทางอารมณ์ว่ามีความก้าวหน้ามากน้อยเพียงใดเมื่ออายุ เพิ่มขึ้น การประเมินความฉลาดทางอารมณ์เด็ก ประเมินคุณลักษณะ 3 ด้าน คือ 1. ด้านดี เป็นความพร้อมทางอารมณ์ที่จะอยู่ร่วมกับผู้อื่น โดยประเมินจากการควบคุมอารมณ์ การใส่ใจและเข้าใจอารมณ์ผู้อื่น และการยอมรับผิด 2. ด้านเก่ง คือความพร้อมที่จะพัฒนาตนไปสู่ความสาเร็จ โดยประเมินจากการมุ่งมั่นพยายาม การปรับตัวต่อปัญหา และการกล้าแสดงออกอย่างเหมาะสม 3. ด้านสุข คือความพร้อมทางอารมณ์ที่ทาให้เกิดความสุข โดยประเมินจากการมีความพอใจ ในตนเอง การรู้จักปรับใจ และความรื่นเริงเบิกบาน ความฉลาดทางอารมณ์ ประเมินได้โดยการตอบข้อความ ที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์ ความรู้สึกและพฤติกรรมของเด็กที่แสดงออกในลักษณะต่างๆ ในช่วง 4 เดือนที่ผ่านมา แม้ว่าบางประโยคอาจจะไม่ตรงกับที่เด็กเป็นอยู่ก็ตาม ขอให้ท่านเลือกคาตอบที่ใกล้เคียงกับที่เด็กเป็นอยู่จริง มากที่สุด การตอบตามความเป็นจริงและตอบทุกข้อจะทาให้ท่านได้รู้จักเด็กและหาแนวทางในการพัฒนาเด็ก ให้ดียิ่งขึ้นได้ 3. แบบประเมินพหุปัญญา ทฤษฎีพหุปัญญา (Theory of Multiple Intelligences)
- 77. 77 ผู้บุกเบิกทฤษฎีนี้คือ การ์ดเนอร์ (Gardner) จากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด (Harvard University) ในปี ค.ศ. 1983 เขาได้เขียนหนังสือชื่อ “Frames of Mind: The theory of Multiple Intelligences” ซึ่งได้รับ ความสนใจอย่างกว้างขวาง แนวคิดของเขาก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางความคิดเกี่ยวกับ “เชาวน์ปัญญา” เป็นอย่างมาก และกลายเป็นทฤษฎีที่กาลังมีอิทธิพลอย่างกว้างขวางต่อการจัดการศึกษาและการเรียนการสอน ในปัจจุบัน แนวคิดเกี่ยวกับเชาวน์ปัญญา(Intelligence) ที่มีมาตั้งแต่เดิมนั้นจากัดอยู่ที่ความสามารถด้านภาษา ความสามารถด้านคณิตศาสตร์ และการคิดเชิงตรรกะหรือเชิงเหตุผลเป็นหลักการวัดเชาวน์ปัญญาของผู้เรียน จะวัดจากคะแนนที่ทาได้จากแบบทดสอบทางสติปัญญา ซึ่งประกอบด้วยการทดสอบความสามารถทั้งสอง ด้านดังกล่าวคะแนนจากการวัดเชาว์ปัญญา จะเป็นตัวกาหนดเชาว์ปัญญาของบุคคลนั้นไปตลอด เพราะมี ความเชื่อว่าองค์ประกอบของเชาว์ปัญญาจะไม่เปลี่ยนแปลงไปตามวัยหรือประสบการณ์มากนักแต่เป็น คุณลักษณะที่ติดตัวมาแต่กาเนิด การ์ดเนอร์ (Gardner,1983) ให้นิยามคาว่า”เชาวน์ปัญญา”(Intelligence)ไว้ว่า หมายถึง ความสามารถในการแก้ปัญหาในสภาพแวดล้อมต่าง ๆ หรือการสร้างสรรค์ผลงานต่าง ๆ ซึ่งจะมี ความสัมพันธ์กับบริบททางวัฒนธรรม ในแต่ละแห่งรวมทั้งความสามารถในการตั้งปัญหาเพื่อจะหาคาตอบ และเพิ่มพูนความรู้ การ์ดเนอร์มีความเชื่อพื้นฐานที่สาคัญ 2 ประการคือ 1. เชาวน์ปัญญาของบุคคลมิได้มีเพียงความสามารถทางภาษาและคณิตศาสตร์เท่านั้น แต่มีอยู่อย่าง หลากหลายถึง 8 ประเภทด้วยกัน ซึ่งเขาบอกว่าความจริงอาจจะมีมากกว่านี้ คนแต่ละคนจะมีความสามารถ แต่ละด้านที่แตกต่างไปจากคนอื่น และมีความสามารถด้านต่าง ๆ ไม่เท่ากันความสามารถที่ผสมผสานกัน ออกมาทาให้บุคคลแต่ละคนมีแบบแผนซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตน 2. เชาวน์ปัญญาของแต่ละบุคคลจะไม่อยู่คงที่อยู่ที่ระดับที่ตนมีตนเกิดแต่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ หากได้รับการส่งเสริมที่เหมาะสมในความคิดของการ์ดเนอร์ เชาวน์ปัญญาของบุคคลประกอบด้วย ความสามารถ 3 ประการ 1. ความสามารถในการแก้ปัญหาในสถานการณ์ต่าง ๆ ที่เป็นไปตามธรรมชาติและตาม บริบททางวัฒนธรรมของบุคคลนั้น 2. ความสามารถในการสร้างสรรค์ผลงานที่มีประสิทธิภาพและสัมพันธ์กับบริบท ทางวัฒนธรรม 3. ความสามารถในการแสวงหาหรือตั้งปัญหาเพื่อหาคาตอบและเพิ่มพูนความรู้ เชาวน์ปัญญา 8 ด้านตามแนวความคิดของการ์ดเนอร์ มีดังนี้ 1. ปัญญาด้านภาษา (Linguistic Intelligence) คือ ความสามารถในการใช้ภาษารูปแบบต่าง ๆ ตั้งแต่ ภาษาพื้นเมือง จนถึงภาษาอื่นๆ ด้วย สามารถรับรู้ เข้าใจภาษา และสามารถสื่อภาษาให้ผู้อื่นเข้าใจได้ตามที่ ต้องการ ผู้ที่มีปัญญาด้านนี้โดดเด่น ก็มักเป็นกวี นักเขียน นักพูด นักหนังสือพิมพ์ครู ทนายความหรือ นักการเมือง
- 78. 78 2. ปัญญาด้านตรรกศาสตร์และคณิตศาสตร์ (Logical-Mathematical Intelligence) คือความสามารถ ในการคิดแบบมีเหตุและผล การคิดเชิงนามธรรม การคิดคาดการณ์ และการคิดคานวณทางคณิตศาสตร์ ผู้ที่มี ปัญญาด้านนี้โดดเด่น ก็มักเป็น นักบัญชี นักสถิติ นักคณิตศาสตร์ นักวิจัย นักวิทยาศาสตร์ นักเขียนโปรแกรม หรือวิศวกร 3. ปัญญาด้านมิติสัมพันธ์ (Visual-Spatial Intelligence) คือ ความสามารถในการรับรู้ทางสายตา ได้ดี สามารถมองเห็นพื้นที่ รูปทรง ระยะทาง และตาแหน่ง อย่างสัมพันธ์เชื่อมโยงกัน แล้วถ่ายทอด แสดงออกอย่างกลมกลืน มีความไวต่อการรับรู้ในเรื่องทิศทาง สาหรับผู้ที่มีปัญญาด้านนี้โดดเด่น จะมีทั้ง สายวิทย์และสายศิลป์ สายวิทย์ก็มักเป็นนักประดิษฐ์ วิศวกร ส่วนสายศิลป์ ก็มักเป็นศิลปินในแขนงต่าง ๆ เช่น จิตรกร วาดรูป ระบายสี เขียนการ์ตูน นักปั้น นักออกแบบ ช่างภาพ หรือสถาปนิก เป็นต้น 4. ปัญญาด้านร่างกายและการเคลื่อนไหว (Bodily Kinesthetic Intelligence) คือ ความสามารถ ใน การควบคุมและแสดงออกซึ่งความคิด ความรู้สึก โดยใช้อวัยวะส่วนต่างๆ ของร่างกาย รวมถึงความสามารถ ในการใช้มือประดิษฐ์ ความคล่องแคล่ว ความแข็งแรง ความรวดเร็ว ความยืดหยุ่น ความประณีต และ ความไวทางประสาทสัมผัส สาหรับผู้ที่มีปัญญาด้านนี้โดดเด่น มักจะเป็นนักกีฬา หรือไม่ก็ศิลปินในแขนง นักแสดง นักฟ้อน นักเต้น นักบัลเล่ย์หรือนักแสดงกายกรรม 5. ปัญญาด้านดนตรี (Musical Intelligence) คือ ความสามารถในการซึมซับ และเข้าถึงสุนทรียะทาง ดนตรี ทั้งการได้ยิน การรับรู้ การจดจา และการแต่งเพลง สามารถจดจาจังหวะ ทานอง และโครงสร้างทาง ดนตรีได้ดี และถ่ายทอดออกมาโดยการฮัมเพลง เคาะจังหวะ เล่นดนตรี และร้องเพลง สาหรับผู้ที่มีปัญญาด้าน นี้โดดเด่น มักจะเป็นนักดนตรี นักประพันธ์เพลง หรือนักร้อง 6. ปัญญาด้านมนุษยสัมพันธ์ (Interpersonal Intelligence) คือ ความสามารถในการเข้าใจผู้อื่น ทั้งด้านความรู้สึกนึกคิด อารมณ์ และเจตนาที่ซ่อนเร้นอยู่ภายใน มีความไวในการสังเกต สีหน้า ท่าทาง น้าเสียง สามารถตอบสนองได้อย่างเหมาะสม สร้างมิตรภาพได้ง่าย เจรจาต่อรอง ลดความขัดแย้ง สามารถ จูงใจผู้อื่นได้ดี เป็นปัญญาด้านที่จาเป็นต้องมีอยู่ในทุกคน แต่สาหรับผู้ที่มีปัญญาด้านนี้โดดเด่น มักจะเป็น ครู บาอาจารย์ผู้ให้คาปรึกษา นักการฑูต เซลแมน พนักงานขายตรง พนักงานต้อนรับ ประชาสัมพันธ์ นักการเมือง หรือนักธุรกิจ 7. ปัญญาด้านการเข้าใจตนเอง (Intrapersonal Intelligence) คือ ความสามารถในการรู้จัก ตระหนัก รู้ในตนเอง สามารถเท่าทันตนเอง ควบคุมการแสดงออกอย่างเหมาะสมตามกาลเทศะ และสถานการณ์ รู้ว่า เมื่อไหร่ควรเผชิญหน้า เมื่อไหร่ควรหลีกเลี่ยง เมื่อไหร่ต้องขอความช่วยเหลือ มองภาพตนเองตามความเป็น จริง รู้ถึงจุดอ่อน หรือข้อบกพร่องของตนเอง ในขณะเดียวกันก็รู้ว่าตนมีจุดแข็ง หรือความสามารถในเรื่องใด มีความรู้เท่าทันอารมณ์ ความรู้สึก ความคิด ความคาดหวัง ความปรารถนา และตัวตนของตนเองอย่างแท้จริง เป็นปัญญาด้านที่จาเป็นต้องมีอยู่ในทุกคนเช่นกัน เพื่อให้สามารถดารงชีวิตอย่างมีคุณค่า และมีความสุข สาหรับผู้ที่มีปัญญาด้านนี้โดดเด่น มักจะเป็นนักคิด นักปรัชญา หรือนักวิจัย 8. ปัญญาด้านธรรมชาติวิทยา (Naturalist Intelligence) คือ ความสามารถในการรู้จัก และเข้าใจ ธรรมชาติอย่างลึกซึ้ง เข้าใจกฎเกณฑ์ ปรากฏการณ์ และการรังสรรค์ต่างๆ ของธรรมชาติ มีความไว ใน
- 79. 79 การสังเกต เพื่อคาดการณ์ความเป็นไปของธรรมชาติ มีความสามารถในการจัดจาแนก แยกแยะประเภทของ สิ่งมีชีวิต ทั้งพืชและสัตว์สาหรับผู้ที่มีปัญญาด้านนี้โดดเด่น มักจะเป็นนักธรณีวิทยา นักวิทยาศาสตร์ นักวิจัย หรือนักสารวจธรรมชาติ เนื่องจากเชาวน์ปัญญาแต่ละด้านถูกควบคุมโดยสมองส่วนต่าง ๆ กัน ดังนั้นหากสมองส่วนใด ถูกทาลาย ความสามารถในด้านที่สมองส่วนนั้นควบคุมก็จะได้รับความกระทบกระเทือนหรือเสียไปด้วย สาหรับสองส่วนที่ไม่ถูกทาลาย ความสามารถในส่วนที่สมองนั้นควบคุมก็จะยังเป็นปกติอย่างไรก็ตามเชาวน์ ปัญญาแต่ละด้านไม่ได้ทางานแยกจากกัน แต่มักจะทางานในลักษณะผสมผสานกันไปแล้วแต่กิจกรรมที่ทา อยู่ว่าต้องการสติปัญญาส่วนใดบ้าง การ์ดเนอร์เชื่อว่า ในการกระทาอย่างใดอย่างหนึ่งแม้จะดูเหมือนว่าใช้ เชาวน์ปัญญาด้านหนึ่งด้านใดอย่างชัดเจน แต่แท้จริงแล้วต้องอาศัยเชาวน์ปัญญาหลาย ๆ ด้านผสมผสานกัน เช่น นักดนตรีที่ประสบความสาเร็จ ยังอาจต้องอาศัยเชาวน์ปัญญาด้านดนตรี แต่จริง ๆ แล้วการประสบ ผลสาเร็จยังต้องอาศัยเชาวน์ปัญญาด้านการสัมพันธ์กับผู้อื่น ด้านภาษา และด้านการเข้าใจตนเองด้วย เนื่องจากเชาวน์ปัญญาทุกด้านเป็นส่วนหนึ่งของการถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ เชาวน์ปัญญาแต่ละด้าน จึงแสดงออกในระดับพื้นฐานเหมือน ๆ กันทุกแห่งโดยอิสระจากอิทธิพลทางการศึกษาและวัฒนธรรม ซึ่ง ความสามารถนี้จะแสดงเด่นชัดในช่วงปีแรกของชีวิตและต่อ ๆ มาจะค่อย ๆ พัฒนาโดยการสัมพันธ์กับระบบ สัญลักษณ์อย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น แสดงออกทางเสียงเพลง การวาดภาพ ข้อเขียนเรื่องราว เป็นต้น ต่อไป การพัฒนาจะค่อย ๆ เพิ่มระดับความซับซ้อนขึ้นเรื่อย ๆ และในช่วงวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่จะแสดงออกผ่านทาง กิจกรรมและการประกอบอาชีพต่าง ๆ การประยุกต์ใช้ทฤษฎีในการเรียนการสอน ทฤษฎีนี้ได้ถูกนาไปประยุกต์ใช้อย่างแพร่หลายในกระบวนการส่งเสริมการเรียนรู้ต่างๆ เพื่อให้มี ประสิทธิภาพสูงสุด โดยเน้นความสาคัญใน 3 เรื่อง ดังนี้ 1. แต่ละคน ควรได้รับการส่งเสริมให้ใช้ปัญญาด้านที่ถนัด เป็นเครื่องมือสาคัญในการเรียนรู้ 2. ในการจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ ควรมีรูปแบบที่หลากหลาย เพื่อให้สอดรับกับปัญญาที่มีอยู่ หลายด้าน 3. ในการประเมินการเรียนรู้ ควรวัดจากเครื่องมือที่หลากหลาย เพื่อให้สามารถครอบคลุมปัญญา ในแต่ละด้าน ทฤษฎีพหุปัญญา ของการ์ดเนอร์ ชี้ให้เห็นถึงความหลากหลายทางปัญญาของมนุษย์ซึ่งมีหลายด้าน หลายมุม แต่ละด้านก็มีความอิสระในการพัฒนาตัวของมันเองให้เจริญงอกงาม ในขณะเดียวกันก็มี การบูร ณาการเข้าด้วยกัน เติมเต็มซึ่งกันและกัน แสดงออกเป็นเอกลักษณ์ทางปัญญาของมนุษย์แต่ละคน คนหนึ่งอาจเก่งเพียงด้านเดียว หรือเก่งหลายด้าน หรืออาจไม่เก่งเลยสักด้าน แต่ที่ชัดเจน คือ แต่ละคนมักมีปัญญาด้านใดด้านหนึ่งโดดเด่นกว่าเสมอ ไม่มีใครที่มีปัญญาทุกด้านเท่ากันหมด หรือไม่มีเลย สักด้านเดียว นับเป็นทฤษฎีที่ช่วยจุดประกายความหวัง เปิดกระบวนทัศน์ใหม่ในการศึกษาด้านสติปัญญา ของมนุษย์สามารถนามาประยุกต์ใช้ได้ทั้งในกลุ่มเด็กปกติ เด็กที่มีความบกพร่อง และเด็กที่มีความสามารถ พิเศษ
- 80. 80 4. แบบสารวจทักษะการดารงชีวิต ทักษะการดารงชีวิต ตามคาจากัดความของ World Health Organization (WHO) หมายถึง ความสามารถในการปรับตัวและดารงพฤติกรรมเชิงบวก อันทาให้บุคคลนั้นสามารถรับมือกับหน้าที่และ ความท้าทายในชีวิตประจาวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ความสามารถและทักษะเหล่านี้มีมากมาย แล้วแต่ใคร จะขยายความและจัดกลุ่มออกมาอย่างไร ในที่นี้ขออธิบาย Life Skills อย่างย่อโดยใช้หลัก 4H ดังนี้ 1. Head คือ การเรียนรู้จักตนเอง และการบริหารจัดการตนเอง ซึ่งต้องอาศัยทักษะความคิดด้านต่างๆ เช่น คิดวิเคราะห์ วิจารณ์ แก้ไขปัญหา ตัดสินใจ ฯลฯ รู้จักการตั้งเป้ าหมาย การวางแผน การริเริ่ม และ การจัดการอุปสรรค 2. Heart คือ การเรียนรู้การดารงอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม ซึ่งต้องอาศัยทักษะเรื่องการสื่อสาร การมี มนุษย์สัมพันธ์ การจัดการกับความขัดแย้ง การยอมรับความแตกต่างของผู้อื่น การเห็นใจผู้อื่น มีเมตตา มีความยืดหยุ่น ฯลฯ 3. Hands คือ การเรียนรู้ที่จะให้หรือทาให้เกิดขึ้น ซึ่งต้องอาศัยทักษะเรื่อง การเป็นผู้นา การทางาน เป็นทีม การต่อรอง การบริการ การมีความรับผิดชอบต่อสังคมและองค์กร ฯลฯ 4. Health คือ การเรียนรู้ที่จะอยู่อย่างแข็งแรง ปราศจากโรคภัย ซึ่งต้องอาศัยเรื่อง การมีวินัย ในการเลือกบริโภค การออกกาลังกาย การเคารพตนเอง การจัดการความเครียด ฯลฯ การใช้แบบสารวจทักษะการดารงชีวิตนี้สามารถปรับประยุกต์ได้ตามวัตถุประสงค์การใช้งาน เช่น 1. ใช้เป็นแบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า เพื่อตรวจสอบความถี่ของพฤติกรรม คุณภาพ ของคุณลักษณะตามรายการต่างๆ 2. ใช้เป็นแบบสารวจเพื่อจัดอันดับความสาคัญและความจาเป็นเร่งด่วนของพฤติกรรม หรือ คุณลักษณะที่ควรสร้างเสริม 5. แบบวัดภาวะโรคซึมเศร้า ภาวะซึมเศร้า Deperssion หรือ ภาวะซึมเศร้า เป็นพฤติกรรมที่เกิดจากภาวะจิตที่หม่นหมอง เศร้าสร้อย หดหู่ มองโลกในแง่ร้าย แสดงออกได้ทั้งทางด้านอารมณ์ พฤติกรรมความคิด และร่างกาย เป็นระยะเวลานานเกิน 2 สัปดาห์ขึ้นไป อาการของผู้มีภาวะซึมเศร้า 1. การเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย เช่น นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร น้าหนักลด เคลื่อนไหวช้า เป็นต้น 2. การเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์และจิตใจ เช่น หดหู่ ไม่มีชีวิตชีวา สิ้นหวัง รู้สึกว่าตัวเองไร้ค่า รู้สึกว่าตัวเองมีความผิด คิดช้า สมาธิเสีย มีความคิดอยากฆ่าตัวตาย หรืออาจมีประสาทหลอนร่วม ด้วย 3. การเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคม เช่น แยกตัว ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม เป็นต้น การช่วยเหลือผู้มีภาวะซึมเศร้า
- 81. 81 1. ด้านร่างกาย 1.1 ให้การช่วยเหลือในการจัดการกิจวัตรประจาวัน เช่น การดูแลตนเอง การรับประทานอาหารและ ดื่มน้า 1.2 กระตุ้นให้เคลื่อนไหวหรือออกกาลังกายสม่าเสมอ 1.3 ดูแลเรื่องการนอนหลับพักผ่อน หรือให้ยานอนหลับตามแผนการรักษาของแพทย์ 1.4 การประเมินท่าทีการฆ่าตัวตาย เพื่อป้ องกันการทาร้ายตัวเอง 2. ด้านจิตใจและอารมณ์ 2.1 เปิดโอกาสและส่งเสริมให้ผู้ที่มีภาวะซึมเศร้าได้พูดระบายความรู้สึก โดยรับฟังอย่างสงบและ เป็นกาลังใจอย่างเหมาะสม 2.2 เคารพและให้เกียรติโดยการยอมรับในปัญหาและให้กาลังใจ เพื่อให้เกิดความรู้สึกมีคุณค่า ในตนเอง 2.3 ให้แรงเสริมโดยการพูดชมเชยให้กาลังใจเมื่อผู้มีภาวะซึมเศร้าพูดถึงตัวเองในด้านดี 2.4 ในการพูดคุยเพื่อให้การช่วยเหลือ ผู้ช่วยเหลือต้องแสดงท่าทีเป็นมิตร ใจเย็น ไม่เร่งรีบที่จะให้มี การตอบคาถาม ควรให้เวลากับผู้มีภาวะซึมเศร้าเพราะมักคิดและพูดช้า 2.5 หากมีอาการหลงผิดร่วมด้วย ผู้ช่วยเหลือควรระมัดระวังเรื่อพฤติกรรมทาร้ายตัวเอง 3. ด้านสังคม 3.1 กระตุ้นและเปิดโอกาสให้ผู้มีภาวะซึมเศร้าได้มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น โดยเริ่มจากสังคมเล็กๆ ก่อน 3.2 ส่งเสริมให้ผู้มีภาวะซึมเศร้าได้ลกเวลาหมกมุ่นกับตัวเอง ด้วยการจัดเวลาทากิจกรรมและกระตุ้น ให้ทาตาม 3.3 ส่งเสริมทากิจกรรมด้านจิตวิญญาณ เช่น สวดมนต์หรือกิจกรรมทางศาสนา 3.4 ส่งเสริมการเรียนรู้และพัฒนาทักษะทางสังคม เช่น ความเป็นตัวของตัวเอง การสร้าง สัมพันธภาพ 3.5 สนับสนุนให้บุคคลใกล้ชิด ครอบครัว เพื่อนสนิทประคับประคองให้ระยะแรกที่มีภาวะซึมเศร้า รุนแรง จนกว่าจะทุเลาลงแล้วค่อยฝึกให้พึ่งพาตนเองมากขึ้น (ปริยศ กิตติธีระศักดิ์) 6. แบบประเมินความเครียด กรมสุขภาพจิต (2543). ความเครียด เป็นเรื่องของร่างกายและจิตใจ ที่เกิดการตื่นตัว เตรียมรับกับ เหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่ง ซึ่งเราคิดว่าไม่น่าพอใจ เป็นเรื่องที่หนักหนาสาหัสเกินกาลังทรัพยากรที่เรามีอยู่ หรือเกินความสามารถของเราที่จะแก้ไขได้ทาให้รู้สึกหนักใจ เป็นทุกข์ และพลอยทาให้เกิดอาการผิดปกติ ทางร่างกายและพฤติกรรมตามไปด้วย ความเครียดนั้นเป็นเรื่องที่มีกันทุกคน จะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับสภาพ ปัญหา การคิด และการประเมินสถานการณ์ของแต่ละคน ถ้าเราคิดว่าปัญหาที่เกิดขึ้นไม่ร้ายแรง เราก็จะรู้สึก
- 82. 82 เครียดน้อยหรือแม้เราจะรู้สึกว่าปัญหานั้นร้ายแรง แต่เราพอจะรับมือไหว เราก็จะไม่เครียดมาก แต่ถ้าเรามอง ว่าปัญหานั้นใหญ่ แก้ไม่ไหว และไม่มีใครช่วยเราได้ เราก็จะเครียดมาก ความเครียดในระดับพอดี จะช่วย กระตุ้นให้เรามีพลัง มีความกระตือรือร้นในการต่อสู้ชีวิต ช่วยผลักดันให้เราเอาชนะปัญหา และอุปสรรค ต่าง ๆได้ดีขึ้น แต่เมื่อใดที่ความเครียดมากเกินไป จนเราควบคุมไม่ได้เมื่อนั้นเราจะต้องมาผ่อนคลาย ความเครียดกัน ความเครียดเกิดจากสาเหตุสาคัญ 2 ประการ คือ 1. สภาพปัญหาที่เกิดขึ้นในชีวิต เช่น ปัญหาการเงิน ปัญหาการงาน ปัญหาครอบครัว ปัญหาการเรียน ปัญหาสุขภาพ ปัญหามลพิษ ปัญหารถติด ปัญหาน้าท่วม ปัญหาฝนแล้ง ปัญหาความขัดแย้งระหว่างบุคคล ปัญหาเหล่านี้จะเป็นตัวกระตุ้นให้คนเราเกิดความเครียดขึ้นมาได้ 2. การคิดและการประเมินสถานการณ์ของบุคคล เราจะสังเกตได้ว่า คนที่มองโลกแง่ดี มีอารมณ์ขัน ใจเย็น จะมีความเครียดน้อยกว่าคนที่มองโลกในแง่ร้าย เอาจริงเอาจังกับชีวิต และใจร้อน นอกจากนี้คนที่รู้สึก ว่าตัวเองมีคนคอยให้การช่วยเหลือเมื่อมีปัญหาเช่น มีคู่สมรส มีพ่อแม่ ญาติพี่น้อง มีเพื่อนสนิทที่รักใคร่ และ ไว้วางใจกันได้ ก็จะมีความเครียดน้อยกว่าคนที่อยู่โดดเดี่ยวตามลาพัง ความเครียดมักไม่ได้เกิดจากสาเหตุ เพียงใดสาเหตุเดียว แต่มักจะเกิดจากทั้งสองสาเหตุประกอบกัน คือมีปัญหาเป็นตัวกระตุ้น และมีการคิด การ ประเมินสถานการณ์ เป็นตัวบ่งบอกว่าจะเครียดมากน้อยแค่ไหนนั่นเอง การจัดการกับความเครียด แนวทางในการจัดการกับความเครียด มีดังนี้ 1. หมั่นสังเกตความผิดปกติทางร่างกาย จิตใจ และพฤติกรรมที่เกิดจากความเครียด ทั้งนี้อาจใช้ แบบประเมินและวิเคราะห์ความเครียดด้วยตนเองก็ได้ 2. เมื่อรู้ตัวว่าเครียดจากปัญหาใด ให้พยายามแก้ปัญหานั้นให้ได้โดยเร็ว 3. เรียนรู้การปรับเปลี่ยนความคิดจากแง่ลบให้เป็นแง่บวก 4. ผ่อนคลายความเครียดด้วยวิธีที่คุ้นเคย 5. ใช้เทคนิคเฉพาะในการคลายเครียด การสารวจความเครียดของตนเอง ความเครียดจะส่งผลให้เกิดความผิดปกติทางร่างกาย จิตใจและพฤติกรรม ดังนี้ 1. ความผิดปกติทางร่างกาย ได้แก่ ปวดศีรษะ ไมเกรน ท้องเสียหรือท้องผูก นอนไม่หลับหรือ ง่วงเหงาหาวนอนตลอดเวลา ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เบื่ออาหารหรือกินมากกว่าปกติ ท้องอืดเฟ้อ อาหารไม่ย่อย ประจาเดือนมาไม่ปกติ เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ มือเย็นเท้าเย็น เหงื่อออกตามมือตามเท้า ใจสั่น ถอนหายใจ บ่อย ๆ ผิวหนังเป็นผื่นคัน เป็นหวัดบ่อย ๆ แพ้อากาศง่าย ฯลฯ 2. ความผิดปกติทางจิตใจ ได้แก่ ความวิตกกังวล คิดมาก คิดฟุ้งซ่าน หลงลืมง่าย ไม่มีสมาธิ หงุดหงิด โกรธง่าย ใจน้อย เบื่อหน่าย ซึมเศร้า เหงา ว้าเหว่ สิ้นหวัง หมดความรู้สึกสนุกสนาน เป็นต้น 3. ความผิดปกติทางพฤติกรรม ได้แก่ สูบบุหรี่ ดื่มสุรามากขึ้น ใช้สารเสพติด ใช้ยานอนหลับ จู้จี้ ขี้บ่น ชวนทะเลาะ มีเรื่องขัดแย้งกับผู้อื่นบ่อย ๆ ดึงผม กัดเล็บ กัดฟัน ผุดลุกผุดนั่ง เงียบขรึม เก็บตัว เป็นต้น
- 83. 83 ทั้งนี้ อาจสารวจความเครียดของคุณได้โดยการใช้แบบประเมินและวิเคราะห์ความเครียดด้วยตนเอง ติดต่อสอบถามโปรแกรม ข้อมูลคัดกรองในระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน Scan tool 3 ทาง email bc_benyapa@hotmail.com chai-rong@hotmail.com เวปไชต์ระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน www.pc-education.com ทางโทรศัพท์ 089-0348678 084-3637733